Id do

Spis treci
Przykadowy rozdzia
Katalog ksiek
Katalog online
Zamw drukowany
katalog
Twj koszyk
Dodaj do koszyka
Cennik i informacje
Zamw informacje
o nowociach
Zamw cennik
Czytelnia
Fragmenty ksiek
online

Kontakt
Helion SA
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 32 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Helion 19912010

Excel. Rusz gow!

Autor: Michael Milton
Tumaczenie: Dagmara Suma
ISBN: 978-83-246-2796-7
Tytu oryginau: Head First Excel: A learner's
guide to spreadsheets
Format: 200230, stron: 448

Badaj swoje dane za pomoc tabel przestawnych

Wizualizuj dane przy uyciu diagramw i wykresw
Sortuj, zoomuj i filtruj arkusze kalkulacyjne
Zagniedaj funkcje, aby przeprowadza skomplikowane operacje
Porzdkuj swoje informacje
Wykonuj obliczenia w swoich arkuszach kalkulacyjnych
Kady, kto podejmie prb wymienienia piciu programw, ktre najbardziej uatwiy mu ycie,
musi wspomnie t nazw Excel. Program ten jest uwielbiany przez rzesze studentw, analitykw,
ksigowych, dyrektorw i prezesw. Jego najwikszym atutem jest elastyczno. Musisz zsumowa
kilka prostych elementw i wykona wykres aden problem! Jeste w stanie zrobi to w cigu
kilku sekund. Chcesz przeprowadzi zaawansowan analiz? Nic trudnego! Bierzesz do rki jeden
z najlepszych podrcznikw Excel. Rusz gow! i ju po chwili korzystasz z najbardziej
zaawansowanych funkcji: tabel przestawnych, funkcji tekstowych oraz testw logicznych.
A teraz otwrz swj umys i poznaj wszystko, co zwizane z arkuszem kalkulacyjnym Excel.
Skorzystaj z najnowszych metod nauczania. Ju nigdy nie bdziesz przedziera si przez dziesitki
stron dugich i nucych opisw. Teraz wiedza podana jest lekko, przystpnie, przejrzycie
i z idealnie dobran iloci humoru. Sprawd, jak szybko mona opanowa tworzenie nawet
najbardziej wymylnych formu oraz duych wykresw. Odkryj, e rozwizywanie skomplikowanych
problemw z dodatkiem Solver nigdy nie byo prostsze! W trakcie lektury nauczysz si tworzy
eleganckie raporty, operowa na datach oraz wykorzystywa odwoania. Dziki tej ksice
odkryjesz najwiksze sekrety Excela. Sprawd sam!
Naprzd, gowo!
Nikt ci tego nie potrafi wytumaczy? Wydaje Ci si, e to problem nie na Twoj gow? Nie potrzebujesz
elektrowstrzsw, eby pobudzi swj mzg do aktywnego dziaania. Tylko adnych gwatownych
gestw! Usid wygodnie, otwrz ksik, dopiero teraz si zacznie. Na pocztek rusz gow!
Precz z nudnymi wykadami i zakuwaniem bez zrozumienia!
Nauka to znacznie wicej ni tylko czytanie suchego tekstu. Twj mzg jest niczym godny rekin,
cay czas prcy naprzd w poszukiwaniu nowej, apetycznej przekski.
Jak karmimy Twj wygodniay umys?
Uywamy rysunkw, bo obraz wart jest 1024 sw. Stosujemy powtrzenia, by zakodowa na
stae dane w Twojej chonnej gowie. Oddziaujemy na emocje, jestemy nieprzewidywalni,
zaskakujcy i zabawni. Stawiamy przed Tob wyzwania i zadajemy pytania, ktre angauj Ci
w proces studiowania przedstawianych zagadnie. Cay czas pobudzamy Twj umys do
aktywnego dziaania, zmuszamy go do posuszestwa a za cik prac nagrodzimy go
smakowitym ciasteczkiem w postaci wiedzy wisienka gratis!
Rozgry to sam!

Spis treci

Spis treci (skrcony)

Wprowadzenie

25

1.

Wprowadzenie do formu: Prawdziwa moc Excela

37

2.

Projektowanie graficzne: Arkusze kalkulacyjne jako dziea sztuki

65

3.

Odwoania: Skieruj si we waciw stron

4.

Zmie swj punkt widzenia: Sortowanie, zoomowanie ifiltrowanie

125

95

5.

Typy danych: Spraw, aby warto Excela staa si Twoj wartoci

153

6.

Daty igodziny: Bd na czas

177

7.

Odnajdywanie funkcji: Samodzielnie odkrywaj moliwoci Excela

205

8.

Inspekcja formu: Zwizualizuj swoje formuy

233

9.

Wykresy: Wykrel swoje dane

263

10.

Analizy co-jeli: Alternatywne rzeczywistoci

287

11.

Funkcje tekstowe: Litery jako dane

315

12.

Tabele przestawne: Grupowanie na powanie

345

13.

Wartoci logiczne: PRAWDA iFASZ

367

14.

Segmentacja: Krj iszatkuj

393

Pozostaoci: Dziesi najwaniejszych rzeczy (ktrych nie opisalimy)

419

Zainstaluj dodatek Solver: Solver

427

Skorowidz

431

Spis treci (z prawdziwego zdarzenia)

Wprowadzenie
Twj mzg skupiony na Excelu. Oto Ty prbujesz si czego nauczy, podczas gdy
Twj mzg czyni Ci przysug, zapewniajc, aby to, czego si uczysz, przypadkiem nie
utkwio Ci wgowie na zbyt dugo. Twj mzg myli sobie: Lepiej bdzie, jeli zostawi
miejsce na waniejsze rzeczy, takie jak informacje, ktrych zwierzt naley unika, ito,
e surfowanie na golasa nie jest najlepszym pomysem. Wjaki sposb oszukasz zatem
swj umys, aby nakoni go do mylenia, e Twoje ycie zaley od poznania arkuszy
kalkulacyjnych?
Dla kogo jest ta ksika?

26

Wiemy, co sobie mylisz

27

Metawiadomo: mylenie omyleniu

29

Oto co moesz zrobi, aby nakoni swj mzg do posuszestwa

31

Przeczytaj mnie

32

Zesp odpowiedzialny za recenzj techniczn

34

Podzikowania

35

excel_rusz_glowa.indb 9

2010-11-02 11:17:24

Spis treci

Masa
Jean Georges

Wprowadzenie do formu
Prawdziwa moc Excela
Wszyscy uywamy Excela do przechowywania list. I w tej roli Excel sprawdza
si wrcz doskonale. Jednak prawdziwi ninja Excela to ludzie, ktrzy opanowali wiat formu.
Waciwe uywanie danych polega na wykonywaniu oblicze, ktre powiedz Ci to, co
powiniene wiedzie, a obliczenia te przeprowadza si wanie za pomoc formu, ktre
wydobywaj z Twoich danych co uytecznego i odkrywczego. Jeli znasz swoje formuy,
moesz sprawi, e Twoje liczby naprawd zaczn piewa.

Craft

Czy moesz zaszale w ostatni wieczr swoich wakacji?

38

Oto Twoje plany budetowe i wydatki

39

Excel jest doskonay do przechowywania danych...

40

Formuy operuj na Twoich danych

41

Dziki odwoaniom Twoje formuy dziaaj nawet wtedy,

gdy zmieniaj si dane

47

Starannie sprawdzaj swoje formuy

50

Odwoaj si do wikszej liczby komrek za pomoc zakresu

51

Zastosuj funkcj SUMA() w celu dodania elementw

nalecych do zakresu

51

Gdy kopiujesz i wklejasz formu, odwoania s przesuwane

57

Formuy Excela pozwalaj Ci gboko wwierci si w dane

62

Kady ma mnstwo gotwki na doskona kolacj w Nowym Jorku!

63

Aquavit
Lupa
Salad

$7

Baccala
Frutti di Mare

Olives

Bagna Cauda

Taco Chu
Spaghetti alla Carbonara
lo
Eggplant Parm

Brooklyn
Quesadilla
Tacos
Chile con
Queso
Tip
Total

total

Tip
$9

$20

Le Bernardin

$19
$6
$20
$15
$8
$21

$116

$5
$7
$6
$27

10

excel_rusz_glowa.indb 10

2010-11-02 11:17:25

Spis treci

Projektowanie graficzne
Arkusze kalkulacyjne jako dziea sztuki
Wikszo osb zwykle wykorzystuje Excela do tworzenia ukadw stron.

Wielu fachowcw wdziedzinie tworzenia formu, ktrzy wietnie znaj niesamowite moliwoci
Excela, jest zszokowanych faktem, e ludzie uywaj tego programu tylko po to, aby przedstawi
jakie informacje za pomoc siatki. Jednak Excel, szczeglnie wprzypadku swoich ostatnich wersji,
okazuje si bardzo wygodnym narzdziem do tworzenia ukadw stron. Ju niebawem cakiem
niele poznasz kilka wanych inie tak oczywistych moliwoci programu zwizanych zdo
powanym projektowaniem graficznym.

Firma DziwakCRM musi zaprezentowa swoje finanse analitykom

nie
Zestawie
Przychd

dochodw

rzychodw

Koszt p

Wydatki

66

Symbol zotwki jest czci formatowania komrek

71

Jak sformatowa Twoje dane

72

Szef jest zadowolony!

75

Zasada projektowania: zachowaj prostot

76

Starcie gigantw projektowania...

77

Uywaj czcionek, aby przyciga uwag odbiorcy do tego,

co jest najwaniejsze

78

Style komrki zapewniaj zgodno formatowa

powtarzajcych si elementw

82

Gdy ju wybierzesz style komrek, skorzystaj

zmotyww do zmiany wygldu arkusza

83

Podoba mu si, ale jest jeszcze co...

86

Zastosuj zasady odlegoci iwyrwnania, czc podobne rzeczy wgrupy

89

Twj arkusz sta si przebojem!

93

ilansu
Arkusz b
Aktywa

Pasywa
uszy

akcjonari
ce do
le
a
n
je
c
Ak

11

excel_rusz_glowa.indb 11

2010-11-02 11:17:25

Spis treci

Odwoania
Skieruj si we waciw stron
Formua jest co najwyej tak dobra, jak jej odwoania. Niewane, jak odkrywcza
igenialna jest Twoja formua, nie przysporzy Ci wiele dobrego, jeli nie bdzie wskazywaa
odpowiednich danych. atwo jest zapewni poprawno wprzypadku krtkich, pojedynczych
formu, lecz gdy formuy te staj si dugie izachodzi konieczno ich kopiowania, ryzyko
pojawienia si bdu wodwoaniach wzrasta wsposb dramatyczny. Wtym rozdziale
bdziesz korzysta zbezwzgldnych iwzgldnych odwoa, jak rwnie znowej wExcelu,
zaawansowanej moliwoci odwoania strukturalnego, zapewniajcej, e Twoje formuy
pozostan zwarte idokadne niezalenie od tego, jak wielkie iliczne s Twoje odwoania.

MIN() zwraca najmniejsz liczb wzbiorze

100

Kiedy rozpoczynasz pisanie swojej formuy ikorzystasz zmyszy,

pozwl Excelowi uzupeni waciwe zakresy

103

Excel daje dobr odpowied, korzystajc zbardziej

zaawansowanego odwoania

104

Uyj odwoa bezwzgldnych, aby zapobiec przesuwaniu

przy operacji kopiowania iwklejania

109

Odwoania bezwzgldne oferuj Ci mnstwo moliwoci

111

Nazwane zakresy upraszczaj Twoje formuy

112

Tabele Excela uatwiaj iprzyspieszaj stosowanie odwoa

118

Odwoania strukturalne to inny wymiar odwoa bezwzgldnych

119

Twoje prognozy dochodowoci sprawdziy si dokadnie

124

C2:D3

dne

Wzgl
C2

esy

Zakr

B1:C2
B1

ry

Tak bd

yncze
Pojed ania

odwo

gin

alne

$B$1:$C$2

o d w o a n ia

dne
wzgl

w
yg

l d

a y

$B$1:$C$2

B$1

od

wo

ani

C$1
a, g d

y skop

iujesz je do komrki znaj

Bez

pod
du jc ej si

r
kom

k o

ry g

n
in al

i n a

pra

o
wo

dn

i ej.

12

excel_rusz_glowa.indb 12

2010-11-02 11:17:25

Spis treci

Zmie swj punkt widzenia

Sortowanie, zoomowanie i filtrowanie
Szczegy Twoich danych s kuszce. Ale tylko pod warunkiem e wiesz, jak naley na
nie patrze. W tym rozdziale zapomnisz na chwil o formatowaniu i funkcjach, a skupisz si na
tym, jak zmieni swoj perspektyw patrzenia na dane. Gdy przegldasz swoje dane, poszukujc
kwestii do zbadania, okazuje si, e narzdzia do sortowania, zoomowania i filtrowania oferuj
zadziwiajco wszechstronne moliwoci, ktre pomagaj Ci ogarn zawarto Twoich danych.

Doradcy polityczni potrzebuj pomocy w rozszyfrowaniu

bazy danych swoich darczycw

g
Sortowanie wedu
y
kwoty darowizn

g
Sortowanie wedu
go
we
to
cz
po
kodu

126

Odszukaj nazwiska najbardziej hojnych darczycw

127

Sortowanie zmienia kolejno wierszy w zbiorze danych

128

Sortowanie ukazuje Ci duy zbir danych z rnych perspektyw

131

Zobacz znacznie wicej swoich danych dziki zoomowaniu

139

Twj klient jest zachwycony!

142

Za pomoc filtrw moesz ukrywa dane, ktrych nie chcesz widzie

143

Skorzystaj z kontrolek list filtrw, aby poinformowa Excela,

w jaki sposb powinien przesia Twoje dane

144

Niespodziewana wiadomo od firmy Najlepsza Kampania...

145

Firma Najlepsza Kampania jest zachwycona Twoj prac

148

Darowizny napywaj szerokim strumieniem!

151

g
Sortowanie wedu
awcy
od
iar
of
a
isk
zw
na

13

excel_rusz_glowa.indb 13

2010-11-02 13:19:06

Spis treci

Typy danych
Spraw, aby warto Excela staa si Twoj wartoci
Excel nie zawsze pokazuje Ci, co myli. Program Excel czasami prezentuje Ci liczb,
ale sam traktuje j jak tekst. Moe rwnie pokazywa Ci jaki tekst, ktry postrzega jako
liczb. Program bdzie nawet prezentowa Ci dane, ktre nie s ani liczbami, ani tekstem!
Z tego rozdziau dowiesz si, jak zobaczy dane w taki sam sposb, w jaki widzi je Excel,
niezalenie od tego, jak s one wywietlane. Wiedza ta nie tylko da Ci wiksz kontrol nad
Twoimi danymi (i ograniczy liczb pyta typu: Co si, do jasnej #$%, dzieje?), lecz rwnie
pomoe pewnie wkroczy w cudowny wiat formu.

Dane Twojego przyjaciela, lekarza, s uszkodzone,

a zblia si termin oddania wynikw jego bada

154

W jaki sposb Twoja formua obliczajca redni

wykonaa operacj dzielenia przez zero

157

Dane w programie Excel mog by tekstem lub liczbami

158

Twj doktor ju wczeniej boryka si z tym problemem

161

Potrzebujesz funkcji, ktra powie Excelowi,

e ma on traktowa Twoje teksty jako wartoci liczbowe

162

Pewien student prbowa obliczy statystyki... i ma z tym jaki problem

168

Bdy s specjalnym typem danych

171

Teraz moesz ju poszczyci si swoj pierwsz publikacj naukow

176

Liczba

SUMA()

ILE.LICZB()

REDNIA()

14

excel_rusz_glowa.indb 14

2010-11-02 11:17:26

Spis treci

Daty i godziny
Bd na czas
Posugiwanie si informacjami o dacie i czasie w programie Excel jest trudne.

Chyba e rozumiesz, jak Excel zapisuje je wewntrznie. Kady z nas musia ju kiedy przeprowadzi
jakie obliczenia zwizane z tego rodzaju liczbami, a w tym rozdziale poznasz kluczowe
informacje dla wyznaczania, ile dni, miesicy, lat, a nawet sekund mieci si pomidzy dwiema
wskazanymi datami. Prosta prawda jest taka, e daty i godziny s szczeglnymi przypadkami
typw danych i formatowa, ktre ju znasz. Gdy uda Ci si opanowa kilka podstawowych
koncepcji, bdziesz w stanie wykorzystywa program Excel do bezproblemowego zarzdzania
swoimi terminarzami.

Przekazujesz formule tekst.

=WARTO(

A4

Czy masz czas, aby wzmc swoje treningi przed Maratonem Wbrzena?

178

Zastosowana do dat przechowywanych jako dane tekstowe

funkcja WARTO() zwraca liczby

182

Excel widzi daty jako liczby cakowite

183

Odejmowanie jednej daty od innej umoliwia

Ci obliczenie liczby dni dzielcych te dwie daty

184

Przy odejmowaniu dat zwr uwag na formatowanie

188

Wyglda na to, e nie masz czasu na zakoczenie treningu

przed biegiem na 10 km

189

Trenerka ma lepszy pomys

190

Funkcja DATA.RNICA() umoliwia obliczanie odstpu czasu

pomidzy datami i wyraanie go w rnych jednostkach

192

Trenerka jest zadowolona, bo moe mie Ci w swojej grupie treningowej

197

Excel reprezentuje czas jako wartoci uamkw dziesitnych

z przedziau od 0 do 1

198

Trenerka ma dla Ciebie wyzwanie zwizane z Excelem

201

Zakwalifikowae si do Maratonu Wbrzena

203

Excel odczytuje
warto tekstow i widzi, e
w rzeczywistoci jest ona liczb.

z
12 c

0
201

Formua zwraca
liczb.

40341
15

excel_rusz_glowa.indb 15

2010-11-02 11:17:26

Spis treci

Wspaniale!

Odnajdywanie funkcji
Samodzielnie odkrywaj moliwoci Excela
Excel oferuje wicej funkcji, ni kiedykolwiek bdziesz wstanie wykorzysta.

Przez wiele lat istnienia iwraz zwydawaniem kolejnych wersji programu Excelowi udao
si zgromadzi specjalizowane funkcje, ktre s niesychanie wane dla niewielkiej grupy
uywajcych ich osb. Ale to nie Twj problem. To, co jest Twoim problemem, to grupa funkcji,
ktrych nie znasz, aktre bardzo przydayby Ci si wpracy. Ojakich funkcjach mwimy?
To na pewno moesz wiedzie tylko Ty sam, teraz za wanie jeste okrok od rozpoczcia
nauki kilku sztuczek ichwytw umoliwiajcych Ci szybkie odnajdywanie formu, ktre s Ci
potrzebne, aby mg wykonywa swoj prac wsposb wydajny.

Czy powinnicie wynaj dodatkowy parking?

206

Potrzebujesz odpowiedniego planu, aby znale wicej funkcji

209

Ekrany pomocy Excela wypenione s przydatnymi

informacjami na temat moliwoci programu

210

Oto baza danych centrum konferencyjnego zawierajca informacje

obiletach na nastpny miesic

214

Anatomia kompendium funkcji

219

Zgasza si dyrektor ds. operacyjnych Centrum Konferencyjnego Danowo

221

Funkcje s uporzdkowane wedug typw danych idziedziny

222

Twj arkusz kalkulacyjny prezentuje podsumowane liczby

biletw dla kadej daty

228

Dostae pakiet darmowych biletw!

231

16

excel_rusz_glowa.indb 16

2010-11-02 11:17:27

Spis treci

Okres
kredytowania

Inspekcja formu
Zwizualizuj swoje formuy
Formuy Excela mog si naprawd mocno skomplikowa. I o to wanie chodzi,

prawda? Gdyby potrzebowa tylko prostych oblicze, wystarczyyby Ci kartka papieru, owek
i kalkulator. Ale te skomplikowane formuy mog sta si do nieporczne dotyczy to
szczeglnie tych, ktre zostay napisane przez kogo innego i ktrych odcyfrowanie moe okaza
si niemal niemoliwe, gdy nie masz pojcia o intencjach autora. Z tego rozdziau dowiesz si, jak
uywa pewnego prostego, lecz potnego narzdzia graficznego, oferowanego przez program
Excel. Nosi ono nazw Inspekcja formu i doskonale wyjania przepyw danych przez modele
w Twoim arkuszu kalkulacyjnym.

Czy powiniene kupi mieszkanie, czy je wynaj?

234

Skorzystaj z biecej wartoci netto, aby odj

przysze koszty od dzisiejszej wartoci

238

Poredniczka ma dla Ciebie arkusz kalkulacyjny

241

Modele w Excelu mog si skomplikowa

242

Inspekcja formu pokazuje Ci lokalizacj argumentw Twojej formuy

244

Wszystkie funkcje kredytowe Excela korzystaj z tych samych elementw

248

Funkcja PMT() znajdujca si w arkuszu kalkulacyjnym

poredniczki oblicza Twoj rat miesiczn

249

Formuy musz by prawidowe, a zaoenia musz by rozsdne

254

Poredniczka rozwaa...

258

Twoja nieruchomo okazaa si dobr inwestycj!

261

Cena
zakupu
Oprocentowanie

Zaliczka
Kredyt

Inne koszty
i zyski

NPV
kredytu

Spata

Rok 1
Rok 2
Rok 3
Rok 4
Rok 5

17

excel_rusz_glowa.indb 17

2010-11-02 11:17:27

Spis treci

Wykresy
Wykrel swoje dane
Kto bez przerwy chce patrze wycznie na liczby? Mia dla oka grafika jest
bardzo czsto znacznie atrakcyjniejszym sposobem prezentowania danych. A czasami masz
do czynienia z tak iloci danych, e bez odpowiedniej grafiki nie ma szans, aby zobaczy
je wszystkie naraz. Program Excel zosta wyposaony w bardzo rozbudowane narzdzia
do tworzenia wykresw i jeli tylko wiesz, gdzie klikn, moesz uwolni prawdziw moc
pozwalajc na budowanie wykresw i grafw wywietlajcych Twoje dane w sposb
bardzo efektowny, a jednoczenie przejrzysty.

Firma Rusz Gow! Inwestycje potrzebuje wykresw

w celu opracowania swojego raportu inwestycyjnego

264

Tworzenie wykresw za pomoc narzdzi

dostpnych na karcie Wstawianie

267

Skorzystaj z narzdzi dostpnych na kartach

Projektowanie i Ukad, aby przerobi swj wykres

268

Twj wykres koowy nie zdoby uznania korporacyjnego grafika

272

Powiniene si pospieszy...

283

Twj raport odnis wielki sukces...

285

18

excel_rusz_glowa.indb 18

2010-11-02 11:17:28

Spis treci

10

Cena
bagietki

Analizy co-jeli
Alternatywne rzeczywistoci
Sprawy mog pj w wielu rnych kierunkach. Istnieje wiele rnego rodzaju
czynnikw ilociowych, ktre mog mie wpyw na to, jak bdzie dziaa Twj biznes, jak bd
miay si Twoje finanse, jak bd speniay si zamierzenia i tak dalej. Excel celuje w uatwianiu Ci
modelowania i zarzdzania wszystkimi Twoimi prognozami, szacujc wpyw zmian tych czynnikw
na zmienne, ktre s dla Ciebie szczeglnie wane. W tym rozdziale poznasz trzy kluczowe
narzdzia scenariusze, Szukanie wyniku i Solver ktre zostay opracowane specjalnie
po to, aby uczyni Twoje analizy co-jeli lekkimi niczym poranna bryza.

Czy Twoja koleanka Beata powinna si reklamowa?

288

Beata ma pewne prognozy dotyczce najgorszych i najlepszych

przypadkw dla rnych konfiguracji kampanii reklamowej

291

Scenariusze pomagaj Ci zarzdza rnymi danymi wejciowymi dla tego samego modelu

294

Scenariusze umoliwiaj zachowanie rnych konfiguracji zmieniajcych si elementw

295

Beata chce pozna prg rentownoci swojej inwestycji

297

Narzdzie szukania wyniku umoliwia zoptymalizowanie wartoci

poprzez wyprbowanie wielu rnych wartoci potencjalnych

298

Beata chce Ci prosi o zwikszenie stopnia skomplikowania Waszego modelu

302

Solver jest w stanie poradzi sobie ze znacznie bardziej skomplikowanymi problemami

optymalizacyjnymi

303

Sprawd swj model wykorzystywany przez Solvera, kierujc si zdrowym rozsdkiem

308

Solver wyznaczy Twoje prognozy

312

Scenariusz najlepszego przypadku przewidzianego przez Beat udao si zrealizowa...

313

Opcje
Sprzedane
nowym klientom
Sprzedane
nowym klientom
Sprzedane
nowym klientom

Sprzedane
staym klientom

Sprzedane
nowym klientom

Cakowity
przychd

excel_rusz_glowa.indb 19

19

2010-11-02 11:17:28

Spis treci

11

=ZN

Funkcje tekstowe
Litery jako dane
Excel uwielbia liczby, ale wietnie radzi sobie rwnie z tekstem.

Program oferuje szereg funkcji przeznaczonych wycznie do tego, aby manipulowa

danymi tekstowymi. Funkcje te maj wiele zastosowa, ale rzecz, z ktr maj do
czynienia dosownie wszyscy, s nieuporzdkowane dane. Wiele razy bdziesz otrzymywa
dane zapisane w zupenie innych formatach ni te, ktre mogyby Ci si do czego
przyda mog one pochodzi na przykad z jakiej dziwnej bazy danych. Mroki tych
problematycznych sytuacji rozjani si dziki funkcjom tekstowym, umoliwiajcym
wyciganie elementw z zagmatwanych zbiorw danych w taki sposb, aby mg
przeprowadza na nich odpowiednie analizy, o czym zreszt przekonasz si ju wkrtce...

AJD

E x c
e l .
1

20

excel_rusz_glowa.indb 20

Wanie pada baza danych zawierajca informacje na temat Twoich klientw!

316

Oto dane

317

Narzdzie Tekst jako kolumny korzysta ze znaku ogranicznika,

aby podzieli Twoje dane

318

Narzdzie Tekst jako kolumny nie sprawdza si w kadym przypadku

321

Excel oferuje zestaw funkcji przeznaczonych do przetwarzania tekstu

322

LEWY() i PRAWY() to podstawowe funkcje suce do wydzielania tekstw

325

Musisz zrnicowa wartoci wykorzystywane w roli drugiego argumentu funkcji

327

Twoja firma zaczyna bolenie odczuwa brak danych na temat klientw

329

Ten arkusz kalkulacyjny zaczyna si mocno rozrasta!

333

Funkcja ZNAJD() zwraca liczb okrelajc pozycj cigu znakw w tekcie

334

Narzdzie Tekst jako kolumny widzi Twoje formuy, a nie ich wyniki

338

Wklejanie specjalne umoliwia Ci wklejanie danych

z zastosowaniem dodatkowych opcji

338

Wyglda na to, e czas nam si koczy...

341

Kryzys z Twoimi danymi udao si pokona!

344

("w"

;"Ex

cel. R

usz g

ow

!")

R u s
z
8

16

10

11

12

g o
w !

13

14

15

16

17

18

2010-11-02 11:17:28

Spis treci

12

Tabele przestawne
Grupowanie na powanie
Tabele przestawne nale do najpotniejszych narzdzi oferowanych przez
Excela. Ale czym one s? I dlaczego powinno nas to w ogle obchodzi? Pocztkujcych

uytkownikw Excela musz poinformowa, e tabele przestawne mog rwnie nalee do jego
najbardziej oniemielajcych narzdzi. Ich przeznaczenie jest do proste: maj one umoliwia
szybkie grupowanie danych, aby mg te dane wygodnie analizowa. Jak si ju niebawem
przekonasz, grupowanie i podsumowywanie danych za pomoc tabel przestawnych odbywa
si o wiele szybciej ni tworzenie tych samych grup wycznie za pomoc formu. Gdy tylko
skoczysz czyta ten rozdzia, bdziesz kroi i przerzuca swoje dane w Excelu znacznie szybciej,
ni sobie to do tej pory wyobraae.

Tygodnik Motoryzacyjny Rusz gow! potrzebuje nowych analiz

do swojego corocznego numeru z przegldem modeli samochodw

346

Poproszono Ci o wykonanie wielu powtarzajcych si operacji

349

Tabele przestawne to niesamowicie potne narzdzie

do podsumowywania danych

350

Konstruowanie tabeli przestawnej polega na wstpnej

wizualizacji tego, gdzie powinny si znale Twoje pola

352

Tabela przestawna pozwolia podsumowa Twoje dane

o wiele szybciej, ni byoby to moliwe za pomoc formu

356

Twj redaktor jest pod wraeniem!

358

Jeste gotw do ukoczenia tabel danych dla magazynu

362

Twoje tabele przestawne okazay si wielkim przebojem!

366

Mnstwo surowych danych

Pole 1

Pole 2

Pole 3

Pole 4

Pole 5

Pole 6

Pole 7

Pole 8

Pole 9

Tabela przestawna

21

excel_rusz_glowa.indb 21

2010-11-02 11:17:30

Spis treci

13

Wartoci logiczne
PRAWDA i FASZ
W Excelu dostpny jest zwodniczo prosty typ danych. Nosz one nazw wartoci
logicznych (lub boolowskich) i przyjmuj zawsze jeden z dwch moliwych stanw:
PRAWDA lub FASZ. Moe Ci si wydawa, e s zbyt podstawowe i elementarne, aby mogy
by przydatne w powanych analizach danych, ale nic bardziej mylnego. W tym rozdziale
zastosujesz wartoci boolowskie w formuach logicznych w celu wykonania wielu rnych
zada, poczwszy od oczyszczania danych, a skoczywszy na generowaniu zupenie nowych
punktw danych.

Czy rybacy owicy w jeziorze Danowo s grzeczni?

368

Dysponujesz danymi na temat wielkoci pooww kadej odzi

369

Wyraenia logiczne zwracaj wynik majcy

warto PRAWDA lub FASZ

370

Funkcja JEELI() zwraca wynik w oparciu o warunek logiczny

370

Twoje formuy z funkcjami JEELI() powinny uwzgldnia

peny schemat tworzenia nazw

372

Policz, ile odzi naley do poszczeglnych kategorii

379

Funkcja LICZ.WARUNKI() bardzo przypomina funkcj

LICZ.JEELI(), tyle e ma o wiele wiksze moliwoci

382

Gdy masz do czynienia ze skomplikowanymi warunkami,

rozdziel swoje formuy pomidzy kilka kolumn

386

Sprawiedliwo dla rybek!

392

D388SLM

OKO
SLM

-P

PC

(nic)

Pstrg

Oko

22

excel_rusz_glowa.indb 22

2010-11-02 11:17:30

Spis treci

14

Segmentacja
Krj i szatkuj
Bd twrczy, korzystajc z narzdzi. Dziki lekturze poprzednich 13 rozdziaw
udao Ci si zbudowa naprawd solidn wiedz na temat Excela i znasz ju dobrze
(albo przynajmniej wiesz, gdzie znale) wikszo narzdzi, ktre pasuj do specyfiki
Twoich problemw dotyczcych danych. Co jednak, gdy Twoje problemy nie pasuj
do oferowanych przez Excela narzdzi? Co jeli w jednym miejscu nie masz nawet
wszystkich niezbdnych danych lub dane te s podzielone na kategorie, ktre w aden
sposb nie odpowiadaj Twoim celom analitycznym? W tym kocowym rozdziale
bdziesz uywa funkcji wyszukiwania oraz kilku znanych Ci ju narzdzi, aby wycina
nowe segmenty ze swoich danych i w naprawd twrczy sposb korzysta z narzdzi
oferowanych przez program Excel.

Masz do czynienia z cerberem, ktrego zadaniem

jest sprawdzenie wydatkw budetowych

Wydatki na gospodarstwo domowe

rednie wydatki federalne w roku 2009

w przeliczeniu na gospodarstwo domowe

rodkowy
Zachd

Pnocny
Wschd

Poudnie

394

Oto wykres, ktry chc otrzyma

395

Oto wydatki federalne podzielone na poszczeglne hrabstwa

396

Dane, ktrymi dysponujesz, czasami nie wystarczaj

399

Twoje problemy z regionami s wiksze

401

Oto klucz wyszukiwania

402

Funkcja WYSZUKAJ.PIONOWO() umoliwi Ci

poczenie obydwu rde danych

403

Twrz segmenty, aby zapewni odpowiednie dane do swoich analiz

410

Geopolityczni Wyjadacze chcieliby troch wicej niuansw

412

Umoliwie Geopolitycznym Wyjadaczom przeledzenie

sposobu wydawania pienidzy...

416

Opuszczamy miasto...

417

Mio byo nam goci Ci w Danowie!

417

Zachd

23

excel_rusz_glowa.indb 23

2010-11-02 11:17:30

Spis treci

Pozostaoci
Dziesi najwaniejszych rzeczy (ktrych nie opisalimy)
Przeszede kawa drogi. Tymczasem Excel jest bardzo skomplikowanym programem iwiele

jeszcze musisz si nauczy. Wtym dodatku zajmiemy si pokrtce dziesicioma sprawami, ktre
nie zmieciy si wniniejszej ksice, aktre powinny znale si wysoko na Twojej licie moliwoci
programu, jakie powiniene pozna wnastpnej kolejnoci.

Nr 1. Analiza danych

B
S

420

Nr 2. Malarz formatw

421

Nr 3. Pakiet narzdzi do analizy danych

422

Nr 4. Formuy tablicowe

422

Nr 5. Ksztaty iobiekty SmartArt

423

Nr 6. Kontrolowanie przeliczania ipoprawianie wydajnoci

424

Nr 7. czenie si zsieci

425

Nr 8. Korzystanie zzewntrznych rde danych

425

Nr 9. Wsppraca

426

Nr 10. Jzyk Visual Basic for Applications

426

Zainstaluj dodatek Solver

Solver
Niektre znajlepszych narzdzi Excela nie s standardowo instalowane
zprogramem. To prawda. Aby uruchomi optymalizacj opisan wrozdziale 10., musisz

uaktywni Solvera, czyli dodatek, ktry standardowo jest co prawda czci skadow Excela,
alenie zostaje aktywowany bez Twojej inicjatywy.

Zainstaluj dodatek Solver wprogramie Excel

Skorowidz

428

431

24

excel_rusz_glowa.indb 24

2010-11-02 11:17:30

1. Wprowadzenie do formu

Prawdziwa moc Excela

Gdy tylko si std
wydostan, na pewno
zaprzgn komputer do
rozwizywania tego typu
problemw.

Wszyscy uywamy Excela do przechowywania list. I w tej roli Excel sprawdza si

wrcz doskonale. Jednak prawdziwi ninja Excela to ludzie, ktrzy opanowali wiat formu. Waciwe
uywanie danych polega na wykonywaniu oblicze, ktre powiedz Ci to, co powiniene wiedzie,
a obliczenia te przeprowadza si wanie za pomoc formu, ktre wydobywaj z Twoich danych co
uytecznego i odkrywczego. Jeli znasz swoje formuy, moesz sprawi, e Twoje liczby naprawd
zaczn piewa.

37

excel_rusz_glowa.indb 37

2010-11-02 11:17:35

Jedzenie wNowym Jorku

Czy moesz zaszale

wostatni wieczr swoich wakacji?
To ostatnia noc Twoich wakacji wNowym Jorku, na ktre
wyjechae ze swoimi przyjacimi, Robertem iSabin.
Spdzilicie tam cudowne chwile iwpeni korzystalicie
zatrakcji tego miasta.
Wydalicie te jednak mnstwo pienidzy ichcecie teraz
sprawdzi, czy wostatni wieczr wakacji sta Was jeszcze
nakolacj wdobrej restauracji.

Powinnimy
uporzdkowa
nasze finanse.

Finanse?
Mam nadziej, e
ktry zwas zapisywa
nasze wydatki.

Sabina

Robert

38

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 38

2010-11-02 11:17:36

Formuy

Oto Twoje plany budetowe i wydatki

Zarzdzalicie swoimi wydatkami w taki sposb,
e w danym momencie pacio tylko jedno z Was.
Zamiast rozlicza kady rachunek w kadej
restauracji, postanowilicie zaj si tym pniej.

To jest kwota, ktra

postanowilicie
wyda na jedzenie.

Teraz musicie si wreszcie rozliczy i sprawdzi, czy

w budecie zostay Wam jeszcze jakie rodki na
solidny posiek.

Wydaem 61 dolarw. Czy

tym razem moemy robi
lepsze notatki?

Wasz budet
ywieniowy
w Nowym Jorku:

400 dolarw
Ja wydaam
296 dolarw.

Zaostrz owek
1

Jak metod zastosowaby do rozliczenia Waszych wydatkw?

Jak zapisywaby swoje obliczenia?

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 39

39

2010-11-02 11:17:37

Zapisz to w Excelu

Zaostrz owek:
Rozwizanie
1

Jak metod zastosowaby do rozliczenia Waszych wydatkw?

Mgby sprawdzi kady rachunek i sprbowa podzieli je wszystkie po kolei, ale bdzie to bardzo
uciliwe. Prostszym rozwizaniem byoby proste podzielenie rachunku kadego z Was przez trzy.
Dziki temu uzyskaby nieze przyblienie udziau poszczeglnych osb w kadym z rachunkw.

To tylko przykady prostych

rozwiza... Twoje odpowiedzi
mog by inne.

Jak zapisywaby swoje obliczenia?

Dlaczego nie sprbowa uy Excela? Mgby to zrobi na kartce papieru lub w e-mailu,
jednak z uwagi na to, e do oblicze i tak prawdopodobnie chcesz wykorzysta program
Excel, moesz go rwnie zastosowa do przechowywania notatek.

Excel jest doskonay do przechowywania danych...

Tego typu rzeczy moesz zawsze

zapisywa w arkuszach Excela.

Ludzie czsto wykorzystuj program Excela

do przechowywania trwaych zapisw swoich
danych. Aplikacja ta stanowi doskonae
narzdzie do wykonania migawkowego
zdjcia Twoich danych i stanu umysu
w okrelonej chwili w czasie.
Dziki zapisywaniu oblicze budetowych
w arkuszu kalkulacyjnym Excela bdziesz
mg dokadnie zaprezentowa swoim
przyjacioom sposb, w jaki udao Ci si
doj do wnioskw dotyczcych tego, jak
powinnicie podzieli wydatki.

Nigdy nie wiesz, kiedy bdziesz

musia
wrci do swoich notatek i spra
wdzi
statystyki.

40

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 40

...ale Excel okazuje swoj prawdziw

moc dopiero wtedy, gdy uyjesz go
do mielenia liczb.

2010-11-02 11:17:37

Formuy

Toms Restaurant

Formuy operuj na Twoich danych

Aby podsumowa i podzieli Wasze
wydatki, moesz skorzysta z formu.
Powiedzmy, e chcesz doda sumaryczne
kwoty dwch rachunkw przedstawionych
po prawej stronie. Oto formua, ktr
powiniene zastosowa.

To s dwa z Twoich
rachunkw z restauracji.

Coffee

$2

Coffee

$2

Coffee
Big Breakfast
Eggs & Bacon

$2

Pancakes
Fruit cup

To jest formua.

=66+116
Znak dodawania oznacza
dodawanie liczb.
Tu s sumaryczne
kwoty z Twoich
rachunkw.
Znak rwnoci informuje
program Excel, e ma on
si spodziewa formuy.

Excel oferuje ogromny wybr formu, z ktrych

moesz skorzysta w celu przeprowadzenia swoich
oblicze, poczwszy od prostego dodawania,
a skoczywszy na wysoce wyspecjalizowanych
narzdziach inynierskich i statystycznych.

wiczenie

Tip

$14
$15
$13
$6
$12
$66

Total

Lupa
Salad

$7

Baccala

$20

Frutti di Mare

$19

Olives

$6

Bagna Cauda
Spaghetti alla Carbonara
Eggplant Parm
Tip

Total

$20
$15
$8
$21

$116

Uruchom program Excel i wprowad formu sumujc Wasze wszystkie wydatki. Pamitaj, e Robert
wyda 61 dolarw, a Sabina 296 dolarw. Ty wydae 332 dolary.

Zwr uwag na to, co si

dzieje na pasku formuy.

Kada ramka naleca do

tej siatki to komrka.

Wprowad swoj formu

do komrki A1.

Pamitaj o uyciu znaku =.

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 41

41

2010-11-02 11:17:38

Twoja pierwsza formua

wiczenie:
Rozwizanie

Wanie wprowadzie formu obliczajc, ile pienidzy w sumie wydae do tej pory razem
z przyjacimi. Co odkrye?
To, co wydaa Sabina.

To, co wyda Robert.

To, co wydae Ty.

Twoje moliwoci nie s ograniczone

wycznie do dodawania dwch liczb;
moesz dodawa tyle wartoci, ile
tylko sobie yczysz.

W czasie wprowadzania formuy

efekty swoich wysikw moesz
obserwowa zarwno w samej
komrce, jak i w obrbie paska
formuy.

Gdy naciniesz klawisz Enter, w komrce

A1 pojawi si obliczony wynik...

...ale gdy ponownie wskaesz

komrk A1, na pasku formuy
wywietlona zostanie wprowadzona
przez Ciebie formua.

Teraz musisz ju tylko podzieli

cakowit kwot wydatkw
pomidzy kad osob nalec
do Waszej trjki.
A to oznacza podzielenie 689 dolarw,
ktre wydalicie, przez trzy. Jaki symbol
zastosujesz, aby przeprowadzi to
dziaanie?

42

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 42

2010-11-02 11:17:38

Formuy

Kto jest za co

odpowiedzialny?

Dopasuj kad z operacji wymienionych po lewej stronie do przedstawionych

po prawej formu, ktre umoliwiaj przeprowadzenie odpowiednich dziaa.

Dodawanie

=66+116

Odejmowanie

=332/2

Dzielenie

=400*10

Mnoenie

=400-400*0.2

Napisz formu umoliwiajc podzielenie sumy wszystkich Waszych wydatkw

(689 dolarw) pomidzy Was troje.

wiczenie

Wstaw swoj formu tutaj.

Czy wydae mniej, ni wynosi Twj budet?

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 43

43

2010-11-02 11:17:39

Podziel to

Kto jest za co

odpowiedzialny?
Rozwizanie

Dopasuj kad z operacji wymienionych po lewej stronie do przedstawionych

po prawej formu, ktre umoliwiaj przeprowadzenie odpowiednich dziaa.

Dodawanie

=66+116

Odejmowanie

=332/2

Dzielenie

=400*10

Mnoenie

=400-400*0.2

W tej formule zostao wykorzystane

zarwno mnoenie, jak i odejmowanie.

Napisae formu odpowiedzialn za podzielenie 689 dolarw na trzy czci.

Jaki wynik zwrci program Excel?

wiczenie:
Rozwizanie

Oto odpowiednia
formua.

=689/3
T kwot wydae na jedzenie.
Znak ukonika reprezentuje
dzielenie.

Czy wydae mniej, ni wynosi Twj budet?

Tak! Mj budet wynosi 400 dolarw,

wyglda wic na to, e wydaem tylko troch ponad poow.

44

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 44

2010-11-02 11:17:39

Formuy

Wyglda na to, e Robert zapomnia rachunku...

Zostawiem rachunek na samym dnie

jednej zmoich toreb zzakupami. Mam ju
tyle rnych kwitkw... rany! Czy mgby jeszcze
raz przeliczy te kwoty? Moe powinnimy po
prostu da Ci wszystkie nasze rachunki.

Gratulujemy Robertowi. Ju zdawao

si, e mamy wszystko rozpracowane,
aleteraz, gdy okazao si, e pomin
coze swoich wydatkw, bdziemy
musieli wrci do punktu wyjcia
ipoprawi nasze liczby.
Moe zreszt ma racj: zamiast zajmowa
si sumami wydanymi przez Roberta
iSabin, powinnimy chyba po prostu
przyjrze si wszystkim rachunkom.
Wkocu uzyskane wten sposb kwoty
mog by dokadniejsze. Zdrugiej jednak
strony moe si ztym wiza jeszcze
wicej pracy...

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 45

45

2010-11-02 11:17:40

Spjrz w rachunki

Przyjaciele przysali Ci wszystkie rachunki

Robert i Sabina przysali Ci wszystkie
swoje rachunki. Ostateczna lista
wraz z Twoimi rachunkami wyglda
nastpujco.

Masa
Jean Georges

Craft

Aquavit
lupa
Salad
Baccala
Frutti di Mare

$7
$20
$19

Olives

Bagna Cauda

Taco Chu
Spaghetti alla Carbonara
lo

Otwrz to!

Eggplant Parm
Brooklyn
Tip
Quesadilla
total $9
Tacos
$5
Chile con
Queso
$7
Tip
$6
Total
$27

Le Bernardin

$6
$20
$15
$8
$21

$116

hfe_r01_posiki.xls

Robert
pomin
ten posiek.

Wasza trjka zjada

razem dziewi posik
w.

46

Musimy powtrzy
obliczenia? Co za koszmar!
To przecie znaczy, e jeli
wprowadzimy wicej danych, bdziemy
musieli zacz grzeba w kolejnych
formuach. Wcale mi si to nie
podoba...

Tu znajduj si cakowite kwoty, ktre

wydalicie na poszczeglne posiki.

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 46

2010-11-02 11:17:41

Formuy

Dziki odwoaniom Twoje formuy dziaaj

nawet wtedy, gdy zmieniaj si dane
Nie musisz wprowadza swoich formu w taki sposb:

Ta formua cignie si dalej...

=66+116+27+123+61+50+
Formu t czyta si bardzo ciko, a co jeszcze
waniejsze, bardzo trudno bdzie j zmieni, gdy
okae si, e ktra z danych jest niepoprawna.
Zamiast wic wpisywa tego rodzaju dugi acuch
liczb, moesz zastosowa odwoania. Odwoania
s skrtami, ktrych uywa Excel, wyszukujc
wartoci. Jeli na przykad nakaesz mu skorzysta
z odwoania B2, zwrci warto 66, poniewa wanie
t liczb znajdzie w komrce B2.
Odwoaniem do wartoci
pierwszego rachunku jest B2.

Napisz formu, ktra dodaje kwoty wszystkich rachunkw, korzystajc z odwoa.

wiczenie

Nastpnie opracuj formu, ktra podzieli uzyskan liczb na trzy czci.

Wpisz uywane
formuy w puste
miejsca.

Napisz formu sprawdzajc, czy nadal miecisz si w budecie

i jeli tak jest ile zostao Ci jeszcze pienidzy.

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 47

47

2010-11-02 11:17:41

Uyj swoich odwoa

wiczenie:
Rozwizanie

Napisz formu, ktra dodaje kwoty

wszystkich rachunkw, korzystajc
z odwoa.

=B2+B3+B4+B5+B6+B7+B8+B9+B10
To wyraenie oblicza poprawion kwot cakowit,
ktr wydalicie, a ktra wynosi 739 dolarw.

Czy zauwaye, jak wygodnie

kolory w Twoich odwoaniach
s dopasowane do kolorw
w kolumnie B?

Nastpnie opracuj formu, ktra podzieli uzyskan

liczb na trzy czci.

=E3/3
Ta formua pobiera warto, ktr przed chwil
obliczye, i dzieli j przez trzy.
W rzeczywistoci
wykorzystywane przez
Ciebie odwoania mog by
inne; s one zalene od
tego, gdzie postanowie
umieci swoje formuy.

Pamitaj, aby utworzy

etykiety tekstowe dla swoich
formu. Dziki temu bdziesz
wiedzia, co oznaczaj, gdy
bdziesz si im przyglda
w przyszoci.

Napisz formu sprawdzajc, czy nadal miecisz si w budecie

i jeli tak jest ile zostao Ci jeszcze pienidzy.

=400-E5
Nie przekroczyem swojego budetu
wynoszcego 400 dolarw.
Tyle zostao Ci do wydania.

48

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 48

2010-11-02 11:17:42

Formuy

Hm, przepraszam bardzo.

Prbuj samodzielnie pozna
troch Excela, dlatego przeliczaam
te liczby wraz z tob. I widz, e
mamy pewien problem: nie dostaam
w wyniku 246,33 dolara!

Sabina zastosowaa swoj formu, ale po wykonaniu

obliczenia otrzymaa inny wynik ni Ty. Oto jej formua:

=(B2+B3+B4+B5+B6+B7+B9+B10)/3

I wynik, ktry dziki niej uzyskaa.

Sabina

$192

Zaostrz owek
Czym rni si formua Sabiny od Twoich formu?
Jak sdzisz, dlaczego otrzymaa ona inny wynik?

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 49

49

2010-11-02 11:17:43

Najlepsze sposoby na formuy

Zaostrz owek:
Rozwizanie

Sabina napisaa inn formu ni Ty i otrzymaa inny wynik. W jaki

sposb wyjanisz t rnic?

Rnica wynika z tego, e zamiast rozdzieli operacje pomidzy dwie formuy,

Sabina sprbowaa w tej samej formule doda wszystkie rachunki, a nastpnie
podzieli uzyskany rezultat przez trzy. I wyglda na to, e jej rozwizanie dziaaoby
prawidowo, gdyby nie fakt, e zapomniaa ona doda do tej mieszanki komrk B8.

Starannie sprawdzaj swoje formuy

Naprawd istotn dla uytkownikw Excela
umiejtnoci jest zdolno cofnicia si
i uwanego przejrzenia formu, ktre zostay
wczeniej napisane. Formuy mog wyglda na
bardzo skomplikowane i dugie, nie znaczy to
jednak jeszcze, e s poprawne.
Bd cierpliwy przy sprawdzaniu formu
i zwr szczegln uwag na zastosowane
w nich odwoania. Jeden may bd popeniony
w formule bdzie zwykle skutkowa otrzymaniem
nieprawidowego wyniku.

Oto poprawiona wersja formuy Sabiny.

=(B2+B3+B4+B5+B6+B7+B8+B9+B10)/3
Wynik zwrcony przez t formu
pasuje do otrzymanego w rezultacie
dziaania Twojej.

Jeli w tej formule znajdzie

si bd, wszystko pjdzie
nie tak jak trzeba!

Ta formua moe i jest

w porzdku, ale nadal jest
naprawd duga. Mio by
byo nieco j skrci.

Otrzymany wynik rwnie

dobrze mgby mie posta
$246,33; zaley to od
zastosowanego przez
Ciebie formatu liczb.

50

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 50

2010-11-02 11:17:44

Formuy

Odwoaj si do wikszej liczby komrek

za pomoc zakresu
List odwoa wExcelu moesz wskaza za pomoc zakresu.
Zakres jest po prostu dwoma odwoaniami rozdzielonymi
znakiem dwukropka, ktry informuje program, e ma skorzysta
zkadej komrki znajdujcej si pomidzy tymi odwoaniami.

Oto zbir odwoa do

komrek, ktrych zaw
arto
chcesz przeliczy.

Zamy na przykad, e za pomoc formuy chcesz wykona

pewne dziaanie wodniesieniu do nastpujcej listy odwoa.

B2, B3, B4, B5, B6, B7, B8, B9, B10

To jest zakres.

Umieszczajc dwukropek pomidzy

odwoaniami B2 iB10, informujesz Excela,
e ma zaj si tymi dwiema komrkami
iwszystkim, co znajduje si midzy nimi.

Dwukropek informuje program Excel,

e ma on przetwarza zawarto
kadej komrki od B2 do B10.

B2:B10

Zastosuj funkcj SUMA()

wcelu dodania elementw
nalecych dozakresu

Ta formua SUMA dodaje

wartoci znajdujce si
we wszystkich komrkach
nalecych do zakresu B2:B10.

Aby waciwie wykorzysta swj zakres, musisz go

przekaza formuom, ktre wiedz, co trzeba znimi
zrobi. Wcelu dodania zawartoci wszystkich
komrek nalecych do Twojego zakresu moesz
uy funkcji SUMA*.

=SUMA(B2:B10)

Wskad wikszoci funkcji wchodzi sowo,

po ktrym wystpuj nawiasy zawierajce
argument lub wiksz ich liczb. Funkcje
czsto wymagaj podania argumentw
informujcych je, gdzie powinny szuka
danych, ktre maj zosta przeliczone.
* SUMA jest funkcj, arzeczywiste
zastosowanie funkcji, takie jak
=SUMA(B2:B10), to formua.

Argumenty formuy to zakresy

lub wartoci, ktre umieszczasz
wnawiasach.

wiczenie

Wswoim arkuszu zmodyfikuj formu

obliczajc udzia kadej osoby wwydatkach,
wykorzystujc wtym celu zakres ifunkcj SUMA.

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 51

51

2010-11-02 11:17:44

Podsumuj to

Wanie napisae swoj pierwsz formu SUMA. Co si stao?

wiczenie:
Rozwizanie
Oto formua, ktra dodaje wszystkie kwoty
rachunkw i dzieli je przez trzy.

Excel wykonuje najpierw funkcj SUMA,

a nastpnie dzieli przez trzy wynik jej
dziaania.

=SUMA(B2:B10)/3
Ta formua jest znacznie
atwiejsza do odczytania
i zrozumienia.

Otrzymany przez Ciebie

wynik jest taki sam jak
ten, ktry uzyskae
wczeniej, po dodaniu
wartoci wszystkich
odwoa z osobna...

...poza tym, e teraz

dysponujesz formu,
ktr o wiele atwiej
bdzie Ci zarzdza.

esw, za
Korzystajc z funkcji SUMA i zakr tysice liczb!

jednym zamachem mgby doda

52

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 52

2010-11-02 11:17:44

Formuy

Robert i Sabina zastanawiaj

si, czy zastosowalimy
waciwe rozwizanie...
Od: Sabina
Do: Ty i Robert
Temat: Kwestia sprawiedliwoci podziau kosztw
Cze, chopaki,
wiecie co, zastanawiam si nad tym, jak podzielilimy nasze
rachunki i ca reszt.
Wyglda na to, e podzia na trzy rwne czci sprawdziby
si dobrze, gdyby kade z nas wydao mniej wicej tyle samo.
Wiem jednak, e wiele razy wydaam wicej ni kady z Was,
wic jeli podzielilibymy koszty po rwno, tak naprawd
pacilibycie za mnie.
Jeli chcemy by wobec siebie naprawd uczciwi, to czy
nie powinnimy raczej podzieli rachunkw z restauracji
z dokadnoci do pojedynczych zamwie, tak aby kade z nas
pacio dokadnie za to, co zamwio?
S
Od: Robert
Do: Ty i Sabina
Temat: Odp: Kwestia sprawiedliwoci
Kochani,

podziau kosztw

rozumiem, co masz na myli, Sabina. I

wydaje mi si to
uczciwe. Ale podzia rachunkw na trzy
rwne czci
jest z pewnoci najprostszym rozwiza
niem. Nie
bybym w stanie rozgry tych liczb za
pomoc Excela.
Z drugiej strony mam wraenie, e tow
arzyszy nam
jaki arkusz kalkulacyjny. Moe on jest
w stanie troch
poczarowa i uporzdkowa sprawy tak
dokadnie, jak
tego sobie yczysz. Jak to widzisz?
Robertaski

Jak zabraby si do
podziau wszystkich
rachunkw?

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 53

53

2010-11-02 11:17:45

Podziel rachunki

Twoi przyjaciele s zgodni: trzeba

podzieli poszczeglne rachunki
Skoro ju zabierasz si do problemu utworzenia arkusza
kalkulacyjnego przechowujcego Wasze wydatki na
posiki, moesz te pj o krok dalej i podzieli kady
z rachunkw z osobna. Rozwizanie to umoliwi Ci
otrzymanie najbardziej sprawiedliwych wynikw.
Oto rachunki za posiki, za ktre Ty zapacie.

lupa
Ty

Sabina
Robert

Kade z Was Sabina

pio kaw.
Sabina
Ty

Robert

Salad

$7

Baccala

$20

Frutti di Mare

$19

Olives

$6

Bagna Cauda

$20

Spaghetti alla Carbonara

$15

Eggplant Parm

$8

Tip
Ty

Kady napiwek
dzielicie po rwno.

Robert

total

$21

$116

Sabina

To zamwienie (czyli koszt

wina) dzielicie po rwno.

Sabina

Sabina

Taco Chulo

Ty

Brooklyn

Robert

Quesadilla

$9

Tacos

$5

Chile con Queso

$7

Tip

$6

Total

Robert
Sabina
Robert
Ty
Sabina
Ty
Sabina
Robert

$27

Kady napiwek
dzielicie po
rwno.

54

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 54

2010-11-02 11:17:45

Formuy

To jest arkusz kalkulacyjny, ktry pomoe Ci podzieli wydatki zwizane

z rachunkami paconym przez Ciebie w restauracjach.

wiczenie
1

Wypenij pola dotyczce Roberta i Sabiny, korzystajc

z wartoci przedstawionych na ssiedniej stronie.

Najpierw podsumuj tylko te kwoty,

ktre zostay wydane na kady
posiek Roberta i Sabiny.

Otwrz to!
hfe_r01_twoja_tabela.xls

Teraz napisz formu, ktra wyliczy Twj udzia w posiku numer 1. Zamiast
dodawa elementy wymienione na ssiedniej stronie, po prostu odejmij od
sumarycznej kwoty to, co wydali Robert i Sabina.

Zaznacz formu, ktr przed chwil wprowadzie do komrki E4, a nastpnie

skopiuj i wklej j w komrki zwizane z posikami od 2 do 4. Co si dzieje?
Przyjrzyj si odwoaniom wystpujcym w kadej z tych komrek.

Umie tu swoj
formu odpowiedzialn
za odejmowanie.

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 55

55

2010-11-02 11:17:46

Dziwne zachowanie odwoa

Wanie obliczye udzia poszczeglnych osb w kadym z rachunkw, ktre

zapacie. Co si okazao?

wiczenie:
Rozwizanie
1

Wypenij pola dotyczce Roberta i Sabiny, korzystajc

z wartoci przedstawionych na ssiedniej stronie.

Oto jedna z formu, ktre przed

chwil napisae; dotyczy ona
rachunku Roberta za posiek
w Toms Restaurant

Jajka na bekonie

Tu jest wynik.

=B4-C4-D4

Formua powinna
znale si tutaj.

Zaznacz formu, ktr przed chwil wprowadzie do komrki E4, a nastpnie

skopiuj i wklej j w komrki zwizane z posikami od 2 do 4. Co si dzieje?
Przyjrzyj si odwoaniom wystpujcym w kadej z tych komrek.

Gdy skopiowae i wkleie swoj

formu, Excel zaktualizowa
odwoania dla kadej z pozycji.

56

Kawa

Teraz napisz formu, ktra wyliczy Twj udzia w posiku numer 1. Zamiast
dodawa elementy wymienione na ssiedniej stronie, po prostu odejmij od
sumarycznej kwoty to, co wydali Robert i Sabina.
Uyj tej formuy.

=2+15+12/3

To jest warto napiwku, ktra

powinna zosta podzielona na trzy.

=B5-C5-D5

=B6-C6-D6

=B7-C7-D7

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 56

2010-11-02 11:17:46

Formuy

Gdy kopiujesz i wklejasz formu,

odwoania s przesuwane
Ta waciwo formu jest naprawd przydatna, poniewa
moesz dziki niej napisa tylko jedn formu i wykona
za jej pomoc mnstwo rnych zada.

Napisae tylko jedn formu

w tym miejscu...

...ale Excel by w stanie przekszt

aci j
w podobne formuy, odpowiednio
przesuwajc
odwoania.

W tym przypadku nie zajoby Ci zbyt duo czasu

napisanie trzech kolejnych, podobnych formu,
obliczajcych Twj udzia w posikach, za ktre
zapacie. Co by jednak byo, gdyby zamiast
czterech zapaci za sto albo tysic posikw?
W takiej sytuacji moliwo kopiowania formu
z automatycznym przesuwaniem odwoa
okazaaby si ogromn pomoc.

A zatem jak dowiemy

si, kto komu jest
winien i ile?

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 57

57

2010-11-02 11:17:47

Podsumowanie wydatkw

dugie
wiczenie

Oto podsumowanie wydatkw kadego z Was.

Otwrz to!

hfe_r01_wszystkie_
tabele.xls

Wprowad tutaj swoje

nowe wartoci.

58

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 58

2010-11-02 11:17:47

Formuy

Pod widocznymi wTwoim arkuszu kalkulacyjnym trzema tabelami wprowad formuy, ktre udzielaj
odpowiedzi na przedstawione niej pytania. Pamitaj, aby obok kadej komrki formuy poda
odpowiedni etykiet tekstow, ktra bdzie przypominaa Ci jej znaczenie.

Napisz formu pokazujc, ile wydae na Roberta.

Napisz formu pokazujc, ile Robert wyda na Ciebie.

 orzystajc zobydwu powyszych formu, napisz formu, ktra pokazuje,

K
ile Robert jest Ci winien.

Napisz formuy pokazujce, ile jest Ci winna Sabina.

Napisz formuy pokazujce, ile Sabina jest winna Robertowi.

Jak sprawy maj si wodniesieniu do Twojego budetu wynoszcego 400 dolarw?

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 59

59

2010-11-02 11:17:47

Rzeczywiste wydatki w porwnaniu z zabudetowanymi

dugie
wiczenie:
Rozwizanie

=SUMA(C3:C6)

=SUMA(E10:E11)

=C19-C20

Nie zapomnij
o opisaniu swoich
nowych formu za
pomoc etykiet!
Formuy
znajdujce si
tutaj s podobne.
Nawiasy wskazuj,
e mamy do
czynienia z liczb
ujemn, co oznacza,
e w rzeczywistoci
to Robert jest co
winien Sabinie.

60

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 60

2010-11-02 11:17:48

Formuy

Pod widocznymi wTwoim arkuszu kalkulacyjnym trzema tabelami wprowad formuy, ktre udzielaj
odpowiedzi na przedstawione niej pytania. Pamitaj, aby obok kadej komrki formuy poda
odpowiedni etykiet tekstow, ktra bdzie przypominaa Ci jej znaczenie.

Napisz formu pokazujc, ile wydae na Roberta.

=SUMA(C3:C6)
2

To do proste
formuy SUMA.

Napisz formu pokazujc, ile Robert wyda na Ciebie.

=SUMA(E10:E11)
3

 orzystajc zobydwu powyszych formu, napisz formu, ktra pokazuje,

K
ile Robert jest Ci winien.

=C19-C20
4

kwot, ktr
Ta formua po prostu odejmuje
y, ktr Ty
Robert wyda na Ciebie od kwot
wydae na Roberta.

Napisz formuy pokazujce, ile jest Ci winna Sabina.

=SUMA(D3:D6)
=SUMA(E15:E17)
=C23-C24
5

Napisz formuy pokazujce, ile Sabina jest winna Robertowi.

=SUMA(D10:D11)

Te grupy formu wykonuj

te same operacje dla
rnych kombinacji osb.

=SUMA(C15:C17)
=C27-C28
6

Jak sprawy maj si wodniesieniu do Twojego budetu

wynoszcego 400 dolarw?

Odejmij sum wszystkich

wydatkw od swojego budetu.

=400-SUMA(E15:E17)-SUMA(E10:E11)-SUMA(E3:E6)
=400-SUMA(E15:E17;E10:E11;E3:E6)

Zamiast tego moesz te umieci

redniki pomidzy poszczeglnymi
zakresami, aby otrzyma bardziej
zwiz formu SUMA.

Wyglda na to, e Twoje

finanse maj si wietnie!

Zostao mi 197 dolarw!

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 61

61

2010-11-02 11:17:48

Formuy daj czadu

Formuy Excela pozwalaj Ci

gboko wwierci si w dane
Dziki formuom arkusze kalkulacyjne mog sta si w Twoich rkach bardzo
potnymi narzdziami. Czasami za ich pomoc bdziesz wykonywa jedynie
proste obliczenia, lecz w innych przypadkach bdziesz musia budowa naprawd
wyszukany system formu, aby uzyska odpowiedzi, ktrych potrzebujesz.

Prosty

Zacze od bardzo prostej formuy.

Sprytny

Superskomplikowany!
Tutaj dodae koszty
poszczeglnych posikw.

Niezalenie od tego, ktre rozwizanie postanowisz

wybra, Excel oferuje Ci formuy, ktrych potrzebujesz,
aby wykona swoje zadanie.
W tym arkuszu kalkulacyjnym
podzielie wszystkie wydatki
naprawd szczegowo.

62

Rozdzia 1.

excel_rusz_glowa.indb 62

2010-11-02 11:17:49

Formuy

Kady ma mnstwo gotwki

na doskona kolacj w Nowym Jorku!
Twoi przyjaciele pokochali Twj arkusz kalkulacyjny i skorzystali
z niego, aby sprawdzi, jak maj si ich finanse w odniesieniu do
budetw. Werdykt: kademu zostao mnstwo pienidzy.
Ze 197 dolarami wypalajcymi dziur w Twojej kieszeni jeste
gotw na nocne szalestwa ze swoimi przyjacimi w jednym
z najbardziej ekscytujcych miast wiata!

Nazwijmy to
zdjciem przed.

Za par godzin
bdziesz musiaa
wytoczy mnie z tej
restauracji...

jeste tutaj

excel_rusz_glowa.indb 63

63

2010-11-02 11:17:50