Cikgu Heery - Ultimate A+ SPM Seminar Notes (Kimia)

SEMINAR CIKGU HEERY at MYTUITION.
LIVE
Mytuition Notes
Chemistry SPM 2022 by Cikgu Heery
1
SEMINAR CIKGU HEERY at MYTUITION.LIVE
I. Prolog – JIRIM
1. Ciri-ciri bahan/jirim (ULANGKAJI TING. 1)

Mengandungi jisim Memenuhi ruang
2. 3 keadaan jirim:
Pepejal Cecair Gas
3. 2 jenis bahan/jirim:
Unsur Maksud unsur?
- Bahan yang tidak dapat diuraikan.
-Terdiri daripada satu jenis zarah sahaja.

J
I - Terdapat 117 unsur dalam Alam Semesta
(setakat ini).
R
I
M Sebatian Maksud sebatian?
- Bahan yang kompleks dan boleh diuraikan.
- Terdiri daripada satu atau lebih jenis zarah.
2
4. Jenis zarah (AMI):
Zarah atom Molekul Ion (zarah bercas!)

(logam) (bukan logam) (logam+bukan logam)
5. 4 ciri-ciri Teori Kinetik Jirim:

Semua zarah (AMI) wujud dengan ciri tersendiri (diskret).
Zarah sentiasa bergerak (untuk memenuhi ruang) dan berlanggar

dengan satu sama lain.
Halaju gerakan zarah adalah berbeza mengikut keadaan jirim.
Semakin tinggi suhu, semakin tinggi halaju gerakan zarah.
3
6. Perubahan Fizikal Jirim (RUJUK HABA PENDAM (FIZIK))
PENYERAPAN TENAGA BERLAKU

(serap haba pendam)
Pendidihan/
Peleburan Penyejatan
PEPEJAL CECAIR GAS
Pembekuan Kondensasi
PEMBEBASAN TENAGA BERLAKU

(bebaskan haba pendam)
4
7. Graf pemanasan ais:
Takat didih
Takat lebur
*Kenapa pada 10-25 & 30-40 saat, suhu tidak berubah?

Tenaga haba diserap untuk mengatasi daya tarikan antara zarah-
zarah pepejal air.
8. Graf penyejukan cecair naftalena:
Takat beku
*Kenapa pada 20 ke 40 saat, suhu tidak berubah?

Kadar pembebasan haba ke persekitaran adalah sama dengan kadar
pembebasan haba untuk membentuk ikatan-ikatan baru dalam zarah
naftalena.
5
2. KONSEP MOL
1. JAR & JMR:
JISIM ATOM
RELATIF Jisim atom apabila dibandingkan dengan 1/12 atom
(JAR) karbon-12.
JISIM Jisim molekul apabila dibandingkan dengan 1/12 atom

karbon-12.
MOLEKUL
RELATIF
(JMR)
Bilangan zarah satu bahan yang sama dengan bilangan
zarah dalam 12g karbon-12.
*Bahan di bawah mempunyai jisim berbeza, tetapi

mempunyai bilangan zarah yang sama dalam 12g
KONSEP 1 karbon-12.
MOL
*Bilangan zarah yang malar ini dinamakan Nombor
Avogadro (6.02 x 1023)
6
2. Isotop:
Nukleus Atom A Nukleus Atom B
Huraian:
Atom-atom dengan bilangan proton yang sama, tetapi bilangan

neutron berbeza.
SAMA BEZA
Bilangan proton, maka ciri-ciri Bilangan neutron, maka ciri-ciri

kimia (tindakbalas) yang sama. fizikal yang berbeza.
7
JOM BUAT LATIHAN!!
ELEMENT NUCLEON PROTON NEUTRON ELECTRON ELECTRON ION

NUMBER NUMBER NUMBER NUMBER CONFIGURATION
A 10
10 5 5 5 2.3 A3+
5
B7
7 5 2 5 2.3 B3+
5
C9
9 2 7 2 2 -
2
D 24
24 11 13 11 2.8.1 D+
11
8
3. JADUAL BERKALA
A. GAS ADI (KUMPULAN 18)
1. Senarai semua gas adi:
Gas adi Kala Susunan elektron Saiz
HELIUM 1 2.
NEON 2 2.8
ARGON 3 2.8.8
KRIPTON 4
XENON 5
RADON 6
2. Ciri-ciri gas adi:
Wujud sebagai… Gas monoatom.
Takat didih/lebur yang… Rendah – kerana molekul gas mempunyai
daya tarikan Van der Waals yang lemah.
Warna… Tidak bewarna.
Kenapa mereka tidak Telah mencapai susunan elektron oktet yang

reaktif/ tidak membentuk stabil.
sebarang ikatan kimia?
9
3. Kegunaan gas adi:
Helium Belon udara, kerana tidak mudah terbakar.
Neon dan Gas isian lampu neon, kerana tidak mudah

Argon terbakar. Maka, lampu boleh tahan lama.
10
B. LOGAM ALKALI (KUMPULAN 1)
1. Ciri – ciri 3 logam alkali pertama:
Unsur Susunan Saiz Kereaktifan

elektron
LITHIUM 2.1 Sukar melepaskan elektron valens

untuk membentuk susunan oktet,
maka KURANG REAKTIF
(KURANG ELEKTROPOSITIF)
NATRIUM 2.8.1
Sederhana reaktif
KALIUM 2.8.8.1 Sangat mudah melepaskan elektron

valens untuk membentuk susunan
oktet, maka SANGAT REAKTIF
(SANGAT ELEKTROPOSITIF)
2. Ciri – ciri umum…
Kereaktifan Sangat reaktif (perlu disimpan dalam minyak

paraffin)
11
C. HALOGEN (KUMPULAN 17)
1. Senarai halogen dan ciri-cirinya:
Halogen Susunan Saiz Kereaktifan

elektron
KLORIN 2.8.7 Makin mudah menarik satu elektron

valens untuk membentuk susunan oktet.
Maka, PALING REAKTIF! (PALING
ELEKTRONEGATIF)
BROMIN 2.8.8.7 Sederhana reaktif
IODIN 2.8.8.8.7 Makin susah menarik satu elektron

valens untuk membentuk susunan oktet
Maka, KURANG REAKTIF!
(KURANG ELEKTRONEGATIF)
12
2. Ciri – ciri umum:
Wujud sebagai Molekul dwiatom (Cl2, Br2, I2)
Keadaan dalam Klorin: gas kuning- Bromin: cecair Iodin: pepejal

suhu bilik dan hijau perang hitam
warna
Takat didih dan Rendah. Kerana mempunyai daya tarikan antara molekul
lebur yang… (Van der Waals) yang lemah.
13
4. IKATAN IONIK
a. Unsur logam menderma elektron dan membentuk ion positif.
b. Unsur bukan logam akan menerima elektron dan membentuk ion negatif.
c. Ini dilakukan supaya susunan elektron duplet/octet yang stabil akan tercapai.
d. Ion-ion tertarik dan membentuk sebatian ionik.
14
2. Contoh penerangan & rajah:
A. PROSES MEMBENTUK B. SEBATIAN IONIK

IKATAN IONIK TERBENTUK
2.8.1 2.8.7 2.8.8 2.8.8
*WAJIB TAHU LUKIS!
15
5. IKATAN KOVALEN
a. Unsur-unsur berkongsi elektron.
b. Ini dilakukan supaya susunan elektron duplet/octet yang stabil akan tercapai.
c. Ada 3 jenis ikatan (tunggal, ganda dua, dan ganda tiga).
d. Unsur-unsur terikat dan membentuk molekul.
16
Contoh rajah:
Ikatan kovalen dalam molekul oksigen:
*WAJIB TAHU LUKIS!
17
JOM BUAT LATIHAN:
X : 2.8.4
Y : 2.8.6
X = non-metal, Y = non-metal → covalent bond
X shares (8-4=4) valence electrons, Y shares (8-6=2) valence

electrons
So,
X 4x1 Formula molekul:
Y 2x2 XY2
18
X : 2.8.4
Y : 2.8.7
X = non-metal, Y = non-metal → covalent bond
X shares (8-4=4) valence electrons, Y shares (8-7=1) valence

electrons
So,
X 4x1 Formula molekul:
Y 1x4 XY4
19
Contoh Soalan Lazim:
Berikut ialah senarai unsur dan susunan elektron masing-masing:
Elements Electron configuration
A 2.8.1
B 2.8.2
C 2.8.6
D 2.8.7
a) Nyatakan satu unsur yang wujud dalam keadaan dwiatom.

b) Nyatakan pasangan unsur yang membentuk sebatian ionik.
c) Nyatakan satu pasangan unsur berbeza yang membentuk molekul
d) Nyatakan formula kimia kepada sebatian AC dan CD
e) Lukiskan diagram untuk menunjukkan susunan elekron valens dalam
molekul dwiatom C. Nyatakan jenis ikatan kovalen terbentuk.
JAWAPAN
a) D (because D is halogen)
b) AC/ AD/ BC/ BD (metal and non-metal)
*metal = valence is 3 or less
non-metal = valence electrons 4 or more
c) C and D
d)
A donates 1 e.v, C receives 2 e.v C shares (8-6=2), D shares (8-7=1)
So, So,
A=1X2 C=2x1
C=2X1 D=1x2
= A2C = CD2
20
e)
Double bond (ikatan ganda dua)
21
6. ASID DAN BES

4. Strong acid VS Weak acid:
strong acids Weak acid:
purpose: purpose:
Acid that fully disassociates Acid partially disassociates

in water to form a hydrogen in water to form a hydrogen
ion. ion.
example: HCl and H2SO4 example: CH3COOH and

HCOOH
HCl → H+ + Cl
CH3COOH ⇌ H+ + CH3COO-
H2SO4→ 2H+ + SO42-

HCOOH ⇌ H+ + COO-
* All H in the molecule

disassociate and become H+. * Not all H in the molecule
disassociate and become H+.
22
5. KEPEKATAN DAN KEMOLARAN
Formula Kepekatan (gdm-3) Formula Kemolaran (mol dm-3)
Kepekatan = jisim asid/alkali (g) Kemolaran, M = mol asid/alkali, n
Isipadu air sbg pelarut (dm3) Isipadu air sbg pelarut, V (dm3)
n = MV/1000 (jika isipadu dlm cm3)
Contoh soalan lazim:
Ali ingin menyediakan satu larutan asid hidroklorik 0.1M dengan

menggunakan pelarut air 100cm3. Kirakan jisim serbuk HCl yang perlu
ditimbang untuk menyediakan larutan ini.
JAR hydrogen, H=1, klorin, Cl=35.5
PENYELESAIAN:
LANGKAH 1: Kirakan mol terlebih dahulu:

n = MV/1000
= 0.1 X 100/1000 = 0.01 mol
LANGKAH 2: Kira jisim HCl
23
LANGKAH 2: Kira jisim HCl

Jisim = mol x JMR
= 0.01 X (1+35.5)
= 0.365g
24
EXTRA – GARAM
JENIS GARAM KETERLARUTAN DALAM AIR
Garam ANaK Semua larut

(Ammonia NH4+,
Na+, K+)
Garam karbonat Semua tak larut kecuali garam ANaK
Garam nitrat Semua larut.
Garam klorida Semua larut kecuali garam PAH (Pb2+,

Ag, Hg+).
Garam sulfat Semua larut kecuali BaCaP (Ba2+,

Ca2+, Pb2+).
25
Ujian pengesahan anion dalam larutan garam
UJIAN PENGESAHAN ANION
Ion
karbonat -Tambah asid. Pembuakan akan berlaku.
(CO32-) -Gas dibebaskan (CO2) mengeruhkan air kapur.
Ion sulfat -Tambah asid sulfurik cair.
-Tambah BaCl → Mendakan putih terbentuk (BaSO4)

(SO42-)
-Hafal ABC (Tambah Asid → Tambah BaCl)
Ion -Tambah asid hidroklorik cair.
klorida -Tambah AgNO3 → Mendakan putih terbentuk (AgCl)
(Cl-)
-Hafal AANO (Tambah Asid → Tambah AgNO3)
Ion nitrat -Tambah asid sulfurik cair → Tambah FeSO4 → Alirkan

perlahan-lahan asid sulfurik pekat.
(NO3-) -Cincin perang terbentuk dalam tabung uji.
26
Ujian pengesahan kation dalam larutan garam
Kation Hasil (larutan garam dicampur dengan dengan larutan NaOH)

Zn2+, Al3+, Mendakan putih terbentuk. Mendakan larut dalam larutan
NaOH berlebihan.
Pb2+ (ZAP)
Mg2+, Ca2+ Mendakan putih terbentuk. Mendakan tidak larut dalam larutan
NaOH berlebihan.
(CaM)
Fe2+ Mendakan hijau terbentuk. Mendakan larut tak dalam larutan

NaOH berlebihan.
Fe3+ Mendakan perang terbentuk. Mendakan tak larut dalam larutan

NaOH berlebihan.
Cu2+ Mendakan biru terbentuk. Mendakan tak larut dalam larutan

NaOH berlebihan.
NH4+ Tiada mendakan walaupun NaOH berlebihan. Tapi, gas

ammonia (NH3) dibebaskan apabila dipanaskan.
27
7. ALOI
1. Maksud aloi?
Campuran unsur-unsur dengan komposisi bahan dan nisbah tertentu.
2. Kenapa perlu mengaloi logam tulen?
Meningkatkan kekuatan dan kekerasan logam
(mengurangkan kemuluran dan ketempaan).
Mengelakkan hakisan. (tahan tindakbalas kimia dan cuaca).
Mencantikkan permukaan.
28
3. Kemuluran antara logam tulen dan aloi:
LOGAM TULEN ALOI
Kemuluran tinggi kerana zarah- Penambahan atom asing

zarah yang sama saiz mudah menyebabkan zarah-zarah berbeza
menggelungsur. saiz dan tidak mudah
menggelungsur. Maka aloi, menjadi
lebih kuat.
4. Ketempaan antara logam tulen dan aloi:
LOGAM TULEN ALOI
Ketempaan tinggi kerana banyak Penambahan atom asing mengisi ruang

ruang kosong & susunan tidak kosong. Maka logam menjadi lebih
sempurna. keras.
29
EXTRA – ATOMS IN BRONZE (GANGSA)
Kuprum/ Copper
(kecil)
Tin/ Timah (besar)
30
5. Contoh aloi dan kegunaannya:
ALOI KOMPOSISI KEGUNAAN
Keluli Karbon dan

besi
Bangunan, jambatan, kereta.
Keluli
nirkarat Nikel,
kromium, besi
(stainless
steel)
Sudu, garpu.
Gangsa Kuprum,
timah (KuTi)
Tugu, pingat.
Loyang Kuprum, zink
(KuZi)
Alat muzik.
Piuter Timah,
antimony,
kuprum
Barangan perhiasan
31
Duralumin Aluminium,
kuprum,
magnesium,
mangan
Komponen kapal terbang (duralumin
adalah keras/kuat tapi ringan).
32
8. RATE OF REACTION
1) Measure average ROR between 3 & 6 minutes (SPM 2008)
= 35 – 25/ 6 – 9
= 10/3
= 3.33 cm3/s
33
2) Measure average ROR at 40 s (instant)
= 132 – 48/ 70 – 10
= 84 / 60
= 14 cm3/s
34
3) Overall ROR
= 40 – 0/ 5 – 0
= 40 / 5
= 8 g/m
35
SPM FAQ
a. Calculate the average ROR:
i) at first 6s: ii) between 2s to 4s
= 230 – 0/ 6 – 0 = 210 – 160/ 4 – 2
= 38.33 cm3/s = 25 cm3/s
iii) between 2s to 6s iv) at first 4s:
= 230 – 160/ 6 – 2 = 210 – 0/ 4 – 0
= 17.5 cm3/s = 52.5 cm3/s
v) at 4s (instant) vi) whole reaction:
*bina segitiga tangen = 240 – 0/ 10 – 0
= kecerunan tangen = 24cm3/s
= 250 – 150/ 7 – 0
= 14.29 cm3/s
36
All the best, and

take care!
37

Cikgu Heery - Ultimate A+ SPM Seminar Notes (Kimia)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cikgu Heery - Ultimate A+ SPM Seminar Notes (Kimia)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SEMINAR CIKGU HEERY at MYTUITION.

1. Ciri-ciri bahan/jirim (ULANGKAJI TING. 1)

Unsur Maksud unsur?

- Bahan yang tidak dapat diuraikan.

-Terdiri daripada satu jenis zarah sahaja.

- Bahan yang kompleks dan boleh diuraikan.

- Terdiri daripada satu atau lebih jenis zarah.

4. Jenis zarah (AMI):

Zarah atom Molekul Ion (zarah bercas!)

5. 4 ciri-ciri Teori Kinetik Jirim:

Zarah sentiasa bergerak (untuk memenuhi ruang) dan berlanggar

Halaju gerakan zarah adalah berbeza mengikut keadaan jirim.

Semakin tinggi suhu, semakin tinggi halaju gerakan zarah.

6. Perubahan Fizikal Jirim (RUJUK HABA PENDAM (FIZIK))

PENYERAPAN TENAGA BERLAKU

PEMBEBASAN TENAGA BERLAKU

7. Graf pemanasan ais:

*Kenapa pada 10-25 & 30-40 saat, suhu tidak berubah?

8. Graf penyejukan cecair naftalena:

*Kenapa pada 20 ke 40 saat, suhu tidak berubah?

1. JAR & JMR:

JISIM Jisim molekul apabila dibandingkan dengan 1/12 atom

*Bahan di bawah mempunyai jisim berbeza, tetapi

Atom-atom dengan bilangan proton yang sama, tetapi bilangan

Bilangan proton, maka ciri-ciri Bilangan neutron, maka ciri-ciri

JOM BUAT LATIHAN!!

ELEMENT NUCLEON PROTON NEUTRON ELECTRON ELECTRON ION

A. GAS ADI (KUMPULAN 18)

1. Senarai semua gas adi:

Gas adi Kala Susunan elektron Saiz

2. Ciri-ciri gas adi:

Wujud sebagai… Gas monoatom.

Takat didih/lebur yang… Rendah – kerana molekul gas mempunyai

daya tarikan Van der Waals yang lemah.

Warna… Tidak bewarna.

Kenapa mereka tidak Telah mencapai susunan elektron oktet yang

3. Kegunaan gas adi:

Helium Belon udara, kerana tidak mudah terbakar.

Neon dan Gas isian lampu neon, kerana tidak mudah

B. LOGAM ALKALI (KUMPULAN 1)

1. Ciri – ciri 3 logam alkali pertama:

Unsur Susunan Saiz Kereaktifan

LITHIUM 2.1 Sukar melepaskan elektron valens

KALIUM 2.8.8.1 Sangat mudah melepaskan elektron

2. Ciri – ciri umum…

Kereaktifan Sangat reaktif (perlu disimpan dalam minyak

C. HALOGEN (KUMPULAN 17)

1. Senarai halogen dan ciri-cirinya:

Halogen Susunan Saiz Kereaktifan

KLORIN 2.8.7 Makin mudah menarik satu elektron

BROMIN 2.8.8.7 Sederhana reaktif

IODIN 2.8.8.8.7 Makin susah menarik satu elektron

2. Ciri – ciri umum:

Wujud sebagai Molekul dwiatom (Cl2, Br2, I2)

Keadaan dalam Klorin: gas kuning- Bromin: cecair Iodin: pepejal

a. Unsur logam menderma elektron dan membentuk ion positif.

d. Ion-ion tertarik dan membentuk sebatian ionik.

2. Contoh penerangan & rajah:

A. PROSES MEMBENTUK B. SEBATIAN IONIK

2.8.1 2.8.7 2.8.8 2.8.8

*WAJIB TAHU LUKIS!

a. Unsur-unsur berkongsi elektron.

c. Ada 3 jenis ikatan (tunggal, ganda dua, dan ganda tiga).