Akordi

Akordom se smatra sazvučje od najmanje tri raznoimena tona. Sve do 20. veka akordi su se gradili isključivo od
terce, tako da tradicionalnu harmoniju čine isključivo akordi tercne građe, što znači da se oni u svojim
osnovnim oblicima dobijaju slaganjem dve terce ili više terci.

Akord sačinjen iz tri tona naziva se trozvuk, iz četiri četvorozvuk, iz pet petozvuk. Može ići do dvanaestozvuka,
ali kalsična harmonija se gradi isključivo od trozvuka i četvorozvuka. Petozvuk se javlja ređe, a sva sazvučja
više od pet raznih tonova nastaju sticajem vanakordskih tonova, odnosno uplitanjem linearne melodijske
komponente u harmonski tok, pa se i nazivaju slučajna sazvučja.

Bez obzira na broj tonova u akordu i na njihov raspored u pojedinom slučaju (koji ne mora biti složen redom po
tercama), jedan ton među njima je osnovni. Od njega se svi ostali mogu poređati po tercama naviše.

Ako je akord posrtavljen tako da mu je osnovni ton istovremeno i najniži (basov ton), smatra se da je on u
osnovnom obliku. Osnovni oblik trozvuka naziva se kvintakord, jer je njegov treći ton od osnovnog tona
interval kvinte. Akord osim svog osnovnog oblika ima i svoje obrtaje – isti tonski sastav ali u drugačijem
redosledu (poretku) u odnosu prema najnižem tonu. Kvintakord ima dva moguća obrtaja – sekstakord i
kvartsekstakord.

Nazivi obrtaja ne uključuju imena svih intervala u sklopu akorda, nego samo onih koji su u datom slučaju
karakteristični. Šifre takođe ističu samo karakteristične intervale, dok se ostali podrazumevaju. Kvintakord se ne
obeležava šifrom, nego nedostatak šifre podrazumeva kvintakord. U obrtajima septakorada je označen uvek
intervalski odnos osnovnog tona i septime u basu.

Tipovi akorda

Akordi se mogu podeliti na akorde dijatonskog i hromatskog tipa. Kod akorada dijatonskog tipa nalaze se samo
dijatonski intervali, tj. oni koji postoje u durskim i molskim lestvicama.

Pošto su dijatonske vrste terce samo velika i mala, svi akordi dijatonskog tipa nastaju isključivo
kombinovanjem te dve vrste.

Dijatonski tipovi trozvuka predstavljaju četiri moguće kombinacije male i velike terce:

1
Dve različite terce u zbiru daju Č5, što čini da su durski i molski trozvuk u celini konsonantni akordi. To su i
jedino konsonantni akordi uopšte, jer je u svim drugim akordskim tipovima bar po jedan interval disonantan, pa
zato i ceo akord teži razrešenju (jer je akord disonantan). Takvi su trozvuci jednakih terci. Ako su male, one u
zbiru daju Um5, ako su velike daju Pr5. Dakle, konsonantni akordi dijatonskog tipa su durski i molski, a
disonantni akordi dijatonskog tipa su umanjeni i prekomerni trozvuk.

Trozvuci hromatskog tipa

Nazivi tvrdo i meko umanjeni ukazuju na vrstu osnovne, donje terce, koja je velika (durska – tvrda), odnosno
mala (molska – meka). Dvostruko i trostruko umanjeni akord nazivani su po tome što su u prvom slučaju oba
intervala (i 3 i 5) od osnovnog tona umanjena, dok je u drugom slučaju 3 umanjena, a 5 čak dvosrtuko
umanjena. Zbir velike i umanjene 3 daje interval Um5, a zbir male i umanjene 3 daje 2Um5.