Zincir Dişli

ZĠNCĠR MEKANĠZMALARI
Hareket ve momenti şekle bağlı olarak

iletmeleri bakımından dişli çarklara; döndüren
ve döndürülen çarkların arasında hareketi
nakleden bir elemanın bulunması bakımından da
kayış kasnak mekanizmalarına benzerler.
DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Burada verilen bilgiler değişik

Makina Tasarımı II Melih Belevi-Çiçek Özes kaynaklardan derlemedir.
Avantajları
• Oldukça uzak mesafelere güç ve hareket iletebilirler,

• İstenilen çevrim oranının tam olarak sağlarlar,
• Bir milden, aynı anda birkaç mile hareket iletebilirler,
• Çeşitli ortamlarda (sıcak, pis, tozlu ve rutubetli) iyi bir çalışma

kabiliyeti gösterirler,
• Verimleri yüksektir (%96-%98),
• Yatak yükleri düşüktür,
• Kayışlara oranla aynı güçler için daha küçük boyutlu olabilirler.
DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

Makina Tasarımı II Melih Belevi-Çiçek Özes
Dezavantajları
• Oldukça ağır ve pahalı bir konstrüksiyon oluştururlar,
• İletilen hızın sabit olmaması nedeniyle kütlesel kuvvet, darbe ve

titreşimlerin oluşur. Bu nedenle gürültülü olarak çalışırlar,
• Dikkatli bir montaj ve bakım ( iyi bir yağlama ) gerekir,
• Elastik olmayan rijit moment iletimi yaparlar,
• Çapraz millerde iletim mümkün değildir.
DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina

Tasarımı II Melih Belevi-Çiçek Özes
Zincirin Yapısı
Perno
İç Bakla
Dış Bakla

Kullanım amacına göre
ZĠNCĠR ÇEġĠTLERĠ
Döndürme momentini ileten tahrik zincirleri (V<20m/s)

Çekiye çalışan yük zincirleri (V<5 m/s)
Transport görevini yapan zincirler (V≈3 m/s)

Konstrüksiyonuna göre
ZĠNCĠR ÇEġĠTLERĠ
a) Pernolu zincirler
Gal Zincirleri
Fleyer Zincirleri
b) Burçlu (Manşonlu) Zincirler
c) Zarflı Zincirler
d) Makaralı (Rulolu) Zincirler

Rotary Zincirleri
e) Dişli Zincirler (Sessiz Zincir)
f) Özel Zincirler

ZĠNCĠR MEKANĠZMALARININ
YAPI ELEMANLARI

Kollu parçalı ve yekpare uygulamalı büyük
çark
Üç sıra zincir için

Dişli çark
Disk diĢlili çark

Küçük Çark DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.
Zincir Dişlileri
• Zincir dişlileri tüm mafsallı zincirler için aynı yapım tarzındadır.
• Farklı zincirlere uygulandıkları için diş yapıları farklıdır.
• Diş formu, zinciri sürtünmesiz kavrayacak ve işletme sırasında

ortaya çıkan zincir uzamasını yaklaşık olarak %2 oranında dikkate
alacak şekilde tasarlanmalı ve emniyetli, sessiz ve uzun ömürlü
çalışma temin edilmelidir.

hatve
 = (3600/z)

n z d d makara
i 1  2  2
n 2 z1 d1
• Taksimat açısı:  = (3600/z)
• d1 , d2 : taksimat dairesi çapları ( mm )
• taksimat dairesi çapı: d=p/sin(1800/z)
• diş dibi çapı: df = d - dmakara
• diş başı dairesi çapı: damax = d + 1,25.p - dmakara
damin = d + ( 1+1,6/z ).p - dmakara
• serbest dönme çapı: ds=p.Cot(σ/2)-1,05.g1-2.r4-1 (mm)
• g1 : max. bakla yüksekliği

Mekanizmada kullanılabilecek standart
diş sayıları

•Dişli çarkların formunu genelde diş sayısı ve iletilecek güç belirler.
Konstrüktif verilere bağlı olarak dişli çark formu uygulanır.
•Dişli çark gövdesi döküm, dövme, kaynak konstrüksiyonu veya

dolu parçadan tornalanarak üretilir. Diş sayısı 30’un altında olanlar
için yüksek mukavemetli çelik (St 60) v=7 m/s hıza kadar
kullanılır

Bağlantı Elemanları
Zincir boyunun siparişinde L = x.p yani hatve ile birlikte bakla sayısı
önemlidir. Bağlantı elemanı bakla sayısının tek veya çift olması
dikkate alınarak belirlenir. İç ve dış bakla bağlantılarında perçinli,
gupilyalı, yaylı, telli veya civata bağlantılı dış baklalar kullanılır.

ZĠNCĠR MEKANĠZMALARININ MEKANĠĞĠ
A-Hızlar ve Diş Sayıları
Zincirler, dişliyi çokgen şeklinde sararlar. Bu nedenle
• Efektif çap ;
dmax≈d ve dmin=d.cosτ/2 arasında değişirken
• Zincir hızı da;
Vmax=V ile Vmin=V. cosτ/2 arasında değişir.

Vz max  Vz min
V 
Vzort
• Bu nedenle ;
V  Vz min
V  z max
Vzort
ile hesaplanan bir düzgünsüzlük oranı oluşur.
• Bu düzgünsüzlük oranı diş sayısına bağlı olarak hiperbolik

olarak değişir.

• Zincirde poligon olayı veya çokgen etkisi diye ifade edilen bu
düzgünsüzlükte düzensiz ve gürültülü çalışmanın yanında
ivmelendirme sonucu ek kuvvetler oluşur .
• z≥19’dan itibaren poligon etkisi önemini yitirir.

B-Kuvvet ilişkileri
Zincirin yük kolundaki ( çeken taraf ) toplam kuvvet;
Ftop = Ft + Fz + Fs
• Ft:Zincir çeki kuvveti;
• Fz:Merkezkaç kuvveti ;
• Fs:Ağırlık kuvveti- Destekleme çekisi

Zincir çeki kuvveti
1000.P1 2000.M d1
Ft  
v1 d1
P1: kW ; v1: m/s ; Md1: Nm ; d1 : mm
Merkezkaç kuvveti
Fz = q.v2 ( N )
v > 7 m/s için ihmal edilemez

q : Zincir birim uzunluğunun kütlesi (cetvel51)
v : Zincir hızı ( m/s )

Ağırlık Kuvveti (Destekleme Çekisi)
q.g.L T
Fs  (0=0 için)
8f reel
g :9,81 yerçekimi ivmesi(m/sn2)

q : Zincir birim uzunluğunun kütlesi (cetvel51)
LT : Zincir kol uzunluğu (m), LT  a.Cos 0
freel: Relatif zincir sarkması (m) (f /LT) normal freel = 2/100

Destekleme çekisi veya ağırlık kuvveti
Eğimli durumda ( 0 > 00 ) halinde Fs →Fso alınır.
Fs0  q.g.LT ( Ps / + Sin ) ( N )

Fsu  q.g.LT. Ps /
Ps / : Spesifik destekleme çekisi (Şekil 14)

 : Eğim açısı  =  - 0
d 2 - d1
g : 9,81 yerçekimi ivmesi (m/s2) sin  0 
2.a
LT : Zincir kol uzunluğu (m) LT  a.Cos 0
f : Zincir sarkması (m)
frel: Relatif zincir sarkması (m) (f/LT) normal freel = 2/100

Zincir Mekanizmalarının Hesabı
Zincir seçimi :
• Zincir seçimi ve uygulaması ( tek sıra veya çok sıralı

rulolu ) güç diyagramı yardımıyla olur. (Şekil 13)

Diyagramdaki eğriler zincir mekanizması için üst değerleri vermektedir ve
aşağıdaki şartlar geçerlidir:
• İki ankastre, yatay paralel mile takılmış zincir dişliler
• Küçük çark diş sayısı z1 = 19

• Çevrim oranı i = 3
• Zincir boyu X = 100 elemanlı
• Yeterince yağlanıyor
• Aynı değerde zorlama, dinamik yükleme yok
• 15000 h ömür
• Aşınma sonucu zincirde max. % 3 uzama
Bu şartlardan sapma halinde bazı faktörler dikkate alınır:
PD 
c B .P1.f1
kW
f 2 .f 3 .f 4 .f 5 .f 6

PD 
c B .P1.f1
kW
f 2 .f 3 .f 4 .f 5 .f 6
• P1 : Tahrik gücü ( kW ) P1= P2 / (   0,98 )
• CB : İşletme faktörü ( Cetvel 53 )
• f1 : Diş sayısı faktörü f1  24.z1 ( -1,08 )
• f2 : Aks mesafesi faktörü f2  0,45 ( a/p )0,215
• f3 : Zincir elemanı formu faktörü

f3  0,8 ; diğerlerinde f3 = 1
f4 : Zincirin etrafında dolandığı çark sayısını dikkate alan
faktör, n çark sayısı olmak üzere;
f4 = 0,9( n-2 ) ( n = 2 için f4 = 1 )
f5 : Lh = 15000 h ömürden sapmayı dikkate alan faktör
15000
f5  3
Lh
f6 : Çevre şartlarını dikkate alan faktör ( Cetvel 54 )

PD 
c B .P1.f1
kW
f 2 .f 3 .f 4 .f 5 .f 6
Hesaplanarak şekil 13’ ten zincirin numarası belirlenir.
Cetvel 51’den zincir sıra numarasına göre zincir

hatvesi p seçilir.

Eleman (Bakla) sayısı,aks mesafesi
• a0 = ( 30....50 ).p mm alınır. Küçük aks mesafeleri çalışma

düzgünlüğü getirirken, uzun aks mesafelerinde aşıntı
daha düşük olmaktadır.
Bakla Sayısı:
a 0 z1  z 2  z 2  z1  p
2
X 0  2.   .
p 2  2.  a 0

Hesapla bulunan bakla sayısı X0, X tam sayıya yuvarlanarak
aks aralığı kontrol edilir.
p  z1  z2   z  z 2
z
2   2. 2  z 2
1 
a   X    X 
1
  
4 

2   2     
p : Zincir taksimatı ( mm ) X : Bakla sayısı
z1, z2 : Çark diş sayıları

• Zincir çok sayıda dişli çarka dolanıyorsa, zincir boyu
ölçülerek tespit edilir ve;
X = L / p üzerinden, tam sayıya yuvarlatılır.
• En uygun zincir mekanizması düzeni yatay veya 600

kadar eğimli olanıdır. Düşey düzenleme uygun değildir.
• freel = F / LT relatif zincir sarkması % 1 - 3 olmalıdır.

Zincir Mekanizmasının Yağlanması ve Bakımı
• Özenli ve etkili bir yağlama 15000h’lik ömre ulaşması için şarttır.
Yağlama şekli zincir hızına göre verilmiştir. ( Şekil 15 )
Hız ne kadar yüksek olursa, yağlama periyodu o oranda artar
• Yağın yüksek viskoziteli olması daha iyi yapışmayı ve daha sessiz

çalışmayı sağlamaktadır. Çevre sıcaklığına bağlı olarak kullanılacak
yağın viskozitesi :
Çevre sıcaklığı oC -5<t<+25 25<t<45 45<t<65
Yağ viskozitesi SAE 30 SAE 40 SAE 50

YAĞLAMA
• Zincir mekanizması ancak çok iyi bir yağlama ile maksimum çalışma
kapasitesine ulaşabilir ve düzenli bir yağlama ile bu kapasiteyi uzun
bir süre muhafaza eder.
•Yağlama, yağın bütün sürtünme yüzeylerine ulaşabileceği şekilde
yapılmalıdır.
•Örneğin, rulolu burçlu zincirlerde perno ile burç, burç ile rulo ve
rulo ile dişli çarkın dişleri arasına yağ girebilmektedir.

• Zincir mekanizmalarında elle, damlalıklı, banyolu ve basınçlı yağlama
sistemleri mevcuttur.
• Banyolu ve basınçlı yağlamada, mekanizmanın kapalı bir sistem içinde

çalışması gerekir. Banyolu yağlama sisteminde, zincirin kolu çok az
girmek koşulu ile, dişli çarkların biri yağ banyosuna daldırılır.
• Bazı hallerde zincir kollarının yağ banyosuna girmemesi için, küçük

dişlinin mili üzerine dişliden daha büyük ve yağ banyosuna giren bir
disk takılır. Burada yağlama sıçratma yolu ile yapılır.
• Basınçlı yağlamanın en iyi şekli püskürtmeli yağlamadır.

ELLE YAĞLAMA

DAMLALIKLA YAĞLAMA
Yağ Haznesi

YAĞ BANYOSU ĠLE YAĞLAMA
Yağ doldurma
kapağı
Yağ seviyesi

BASINÇLI YAĞLAMA SĠSTEMĠ
Doldurma kapağı
Yağ
Sprey
Borusu
Yağ
Seviyesi
Yağ Yağ Vanası

Motor Pompası
Uygun Değil Uygun
Uygun Uygun Değil
Uygun
Uygun Değil
Uygun Değil Uygun

Germe Çarkları
Eksenler arası sabit olan ve ayar imkanı olmayan düşey ve eğim
açısı büyük olan yük kollarında germe çarkı kullanılmaktadır.
Germe çarkı, mafsalların aşınması ve dengesiz yüklenmeler ve
ısıl değişimlerinde meydana gelen boyca uzamaları
önlemektedir. Eksantrik, hidrolik, pnömatik, yay veya ağırlık
kuvveti ile boşalan kola baskı yaparak zinciri germektedir.

Zincirin sarkan kolu yüksek hızlarda titreşim yapar.Ağır
zincirlerde bu titreşimi söndürmek için söndürücüler kullanılır.
Titreşim söndürücüler lastik yüzeyli veya çelik kızaklar şeklinde
olabilir. Lastik kızaklar makaralara oturur. Çelik kızaklar
baklalara oturur.
Dişli zincirlerde dıştan gergi çarkı uygulanmaz

a) Titreşen zincirin şematik gösterimi
b) Sönümlemeli ve zincir gergili sistem
1 )Hidrolik sönümlemeli gergi çarkı
2)Sönümleyici (amortisör)

Zincirin pim yuvalarının
Zincir çarklar etrafına üstüste gelmesine dikkat
dolandırılır edilmelidir

UZUN PİM GUPİLYA
KISA PİM PUL
Birleştirmede kullanılan parçalar

1- Üstüste gelmiş zincir uçları 2- Uzun pim zincirin
içinden geçirilir
3- kısa pim geçirilir 4- Uzun pim üzerine pul takılır

ve gupilya ile birleştirilir

Gal Zincirleri
Yük kaldırmada ve ayar işlerinde kullanılır. DIN 8150 ve
DIN 8151 de standartlaştırılmışlardır.
İç ve dış baklalar birer perno ile birleştirilmiştir.

• Çalışma sırasında çark üzerinden geçtiğinde perno,
zincir baklalarının içinde ufak bir salınım hareketi yapar.
• Bunun sonucunda bakla delikleri zamanla aşınır ve zincir

laçkalaşır.
• Bu nedenle güç iletiminde kullanılmazlar.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina
Müh.Böl. Makina Tasarımı II
Fleyer Zincirleri
• Yük taşıma kapasitesi gall zincirinden büyüktür.

• Baklaları pernolar tarafından çok sık bağlanmıştır ve bir
dişli çark etrafında dönmezler.
• Uçları ayrı yerlere bağlanmış olarak çekici ve yük

kaldırmada kullanılır.

Burçlu (Manşonlu) Zincirler
• İç ve dış baklalardan başka pernonun geçtiği
kalın bir burç vardır.
•Pernolar dış baklalara, burçlarda iç baklalara sıkı (pres )

geçme olarak geçirilirler.
•Çark etrafında dönerken perno burcun içerisinde salınım

hareketi yapar. Böylece yüzey basıncı daha büyük yüzeyi
olan pernoya gelir.

• Salınım hareketinden dolayı gall zincirlerinde olduğu gibi
bakla delikleri aşınıp yuvarlaklığının kaybetmez.
• Yüksek devirli iletim zinciri olarak kullanılırlar. Zincir

V≤ 5 m/s için uygundur.
• Baklalar St-60; perno C-15 çeliğinden sertleştirilmiştir.
• DIN 8164 ve DIN 8165 te standartlaştırılmışlardır.

BURÇ
BURÇLU VE BURÇSUZ BAKLA

Zarflı Zincirler
Zarflı Zincirler DIN 73232 de standartlaştırılmış hafif

zincirlerdir. Burç yerine saçtan bükülmüş bir zarf kullanılır.
Maksimum çevresel hızları vumax=12 m/s.

Makaralı (Rulolu) Zincirler
•Makaralı zincirler burçlu zincirlerin makara takılmış halidir.

•Bunların üstünlükleri dişli çarktan geçerlerken kaymalı bir
hareket yerine yuvarlanmalı bir hareketin meydana gelmesi
sebebiyle sürtünmenin daha az olmasıdır.
•Tek sıralı, iki sıralı veya üç sıralı olabilir. Parça sayısının
fazla olması sebebiyle daha hassastırlar.
•İyi bir yağlama ve tozdan korunma gerekir.
•Aşınmayı önlemek için rulonun yüzeyi 40 ile 60 HRC
sertleştirilir . DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina
Burç Perno
Makara
İç bakla Hatve
Dış bakla

Ġç Bakla Rulo
DıĢ Bakla

TEK SIRALI
ÇĠFT SIRALI
Rulo
çapı
ÜÇ SIRALI
Rulo orta
eksenleri
Genişlik arası
mesafe
Hatve

Rotary Zincirleri
Rotary Zincirleri DIN 8182 de standartlaştırılmıştır. Makaralı
zincirden şekil olarak farklılık gösterir. Aynı bakla bir uçta iç
diğer uçta dış bakla gibi görev yapar. Maksimum çevresel hızları
vumax= 17 m/s.

Dişli Zincirler (Sessiz Zincir)
DIN 8190 da standartlaştırılmıştır. Bu zinciri oluşturan
baklaların alt kısmı diş şeklindedir

•Baklalar birbirine pim vasıtasıyla bağlanmıştır.
•Mafsallı bağlantıyı gerçekleştiren pimin doğrudan

doğruya baklaları açılan deliklere yerleştirilmesi
durumunda delik ve pimde büyük aşınmalar meydana
gelir.
• Pim ve baklalardaki delikler arasına burç

yerleştirildiği taktirde temas yüzeyi büyüdüğü için
aşınma azalır.
• Özellikle yüksek hızlarda daha gürültüsüz ve sessiz
çalışırlar. Sessiz zincir olarak da isimlendirilirler.
• İyi bir çalışma şeklinin sağlanabilmesi için dişli
zincirlerin, dişli çark üzerine merkezlenmesi gerekir
• Merkezleme, çarkta açılmış bir kanal içerisine giren

ve zincirin ortasında tek sıra olarak özel kılavuz
baklaları yerleştirmek veya çarkın her iki yanına
kılavuz takmak suretiyle yapılır.
• Baklaların çark ile temas yüzeyi 40-50 HRC’ye kadar

sertleştirilir.
• Dişli zincirlerin bakla şekilleri geliştirilerek çok

yüksek hızlarda kullanılabilmeleri olanaklı hale
gelmiştir. DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.
Özel Zincirler
MENTEġELĠ ZĠNCĠR
Baklaları döküm yoluyla elde

edilen ve birbirine pim ile
bağlanan bu zincirler, açık
ve kapalı biçimde imal
edilmektedir.
Bu zincirler, küçük güçlerde

ve düşük hızlarda (v <
3...4m/s) kullanılmaktadır.
1,6

Rulo çapı
Rulo orta eksenleri

arası mesafe
Genişlik
Hatve

Kaynaklar
• Makine Elemanları II, Ders Notları, Yrd.Doç.Dr. Melih Belevi

• www.akademi.itu.edu.tr
• Makine Elemanları Teori, Konstrüksiyon ve Problemler, Prof.Dr.Cahit
Kurbanoğlu
• Makine Elemanları, Prof.Dr.Atilla Bozacı
• Makine Elemanları, Prof.Dr.Mustafa Akkurt
• Shigley’s Mechanical Engineering Design, Budynas−Nisbett
• http://www.ayzin.com.tr/products/products_gall.html
• http://www.derbirulman.com/index.php?kimlik=urun&urunid=163

Tek
Çiftsıralıda,
sıralıda, PPDD=10kW
=10kW ve
ve nn11=150
=150 D/
D/ için
için zincir
zincir numarası
numarası Nr16B
Nr20Bdir.
dir.

• Dişli zincirlerin bakla şekilleri değiştirilerek çok yüksek hızlarda
kullanılabilmektedir.

• Pim baklalara koruyucu burçsuz
yerleştirilirse oturma alanı küçük
olacağından aşınma büyük olur. Uzama
artar.
Pim parçalarından biri

baklaladan birindeki
yuvaya dönmeyecek
şekilde oturtulurken
diğeride karşı baklaya
aynı şekilde oturtulur.
Pim yarı parçalarından
biri eğri yüzeyli
olduğundan mafsal
• Koruyucu burç iki parçalı da hareketi yapar.
olabilir .. DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina
Germe Çarklı
Yatay Düzen
Dış Germe Çarklı
Alttan tahrikli
maksimum 600
eğimli
Farklı dönme yönü için

çift Germe Çarklı
Üstten tahrikli
maksimum 600
eğimli
DEÜDişli KasnakFak.-Makina
Mühendislik Düzenleri Müh.Böl.

Zincir Dişli

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zincir Dişli

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ZĠNCĠR MEKANĠZMALARI

Hareket ve momenti şekle bağlı olarak

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Burada verilen bilgiler değişik

• Oldukça uzak mesafelere güç ve hareket iletebilirler,

• Bir milden, aynı anda birkaç mile hareket iletebilirler,

• Çeşitli ortamlarda (sıcak, pis, tozlu ve rutubetli) iyi bir çalışma

• Verimleri yüksektir (%96-%98),

• Yatak yükleri düşüktür,

• Kayışlara oranla aynı güçler için daha küçük boyutlu olabilirler.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

• Oldukça ağır ve pahalı bir konstrüksiyon oluştururlar,

• İletilen hızın sabit olmaması nedeniyle kütlesel kuvvet, darbe ve

• Dikkatli bir montaj ve bakım ( iyi bir yağlama ) gerekir,

• Elastik olmayan rijit moment iletimi yaparlar,

• Çapraz millerde iletim mümkün değildir.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

Döndürme momentini ileten tahrik zincirleri (V<20m/s)

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

d) Makaralı (Rulolu) Zincirler

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

Üç sıra zincir için

Disk diĢlili çark

• Zincir dişlileri tüm mafsallı zincirler için aynı yapım tarzındadır.

• Farklı zincirlere uygulandıkları için diş yapıları farklıdır.

• Diş formu, zinciri sürtünmesiz kavrayacak ve işletme sırasında

çalışma temin edilmelidir.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

• Taksimat açısı:  = (3600/z)

• d1 , d2 : taksimat dairesi çapları ( mm )

• taksimat dairesi çapı: d=p/sin(1800/z)

• diş dibi çapı: df = d - dmakara

• diş başı dairesi çapı: damax = d + 1,25.p - dmakara

damin = d + ( 1+1,6/z ).p - dmakara

• serbest dönme çapı: ds=p.Cot(σ/2)-1,05.g1-2.r4-1 (mm)

• g1 : max. bakla yüksekliği

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina

•Dişli çark gövdesi döküm, dövme, kaynak konstrüksiyonu veya

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina

A-Hızlar ve Diş Sayıları

Zincirler, dişliyi çokgen şeklinde sararlar. Bu nedenle

dmax≈d ve dmin=d.cosτ/2 arasında değişirken

• Zincir hızı da;

Vmax=V ile Vmin=V. cosτ/2 arasında değişir.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

ile hesaplanan bir düzgünsüzlük oranı oluşur.

• Bu düzgünsüzlük oranı diş sayısına bağlı olarak hiperbolik

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina

• z≥19’dan itibaren poligon etkisi önemini yitirir.

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

Zincirin yük kolundaki ( çeken taraf ) toplam kuvvet;

• Ft:Zincir çeki kuvveti;

• Fs:Ağırlık kuvveti- Destekleme çekisi

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

v > 7 m/s için ihmal edilemez

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl.

g :9,81 yerçekimi ivmesi(m/sn2)

DEÜ Mühendislik Fak.-Makina Müh.Böl. Makina

Fs0  q.g.LT ( Ps / + Sin ) ( N )

Ps / : Spesifik destekleme çekisi (Şekil 14)