GIÁO TRÌNH

ĐÀO TẠO CÔNG NHÂN

VỆ SINH CÔNG NGHIỆP

Nội dung :
A. Khái quát vệ sinh công nghiệp
B. Thiết bị - Dụng cụ sử dụng trong VSCN
C. Hóa chất thường sử dụng trong vệ sinh công nghiệp
D. Quy trình làm sạch vật liệu

Hà Nội, năm 2006

 GIÁO TRÌNH ĐÀO TẠO CÔNG NHÂN
VỆ SINH CÔNG NGHIỆP

A. KHÁI QUÁT VỆ SINH CÔNG NGHIỆP

Trước hết người công nhân phải hiểu thế nào là vệ sinh công nghiệp ?
I. Định nghĩa : VSCN là hoạt động mang tính chuyên nghi ệp, là làm s ạch,
hoàn thiện các công trình xây dựng, các công xưởng, nhà máy, các cao ốc, các
tòa nhà văn phòng, chung cư, căn hộ, biệt thự, hộ gia đình… có sử dụng các
thiết bị chuyên dụng, dụng cụ và hóa chất làm sạch tiên ti ến v ới quy trình k ỹ
thuật cụ thể để làm sạch, đẹp, tăng tính th ẩm mỹ, nghệ thu ật cho các căn h ộ,
toàn nhà, văn phòng, và giữ cho vật liệu của các công trình đó được bền mà
không ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
II. Loại hình dịch vụ : Dịch vụ VSCN được chia theo hai loại hình sau :
1. Làm sạch tổng hợp
2. Là làm sạch, vệ sinh từng phần hoặc toàn bộ công trình đang sử dụng,
hoạt động mang tính chất lặp lại thường xuyên hàng ngày.
III. Đối tượng dịch vụ VSCN
- Tòa nhà, cao ốc
- Khách sạn, nhà hàng
- Công trình công công
- Chung cư, căn hộ
- Biệt thự, hộ gia đình
- Công xưởng, nhà máy
- Công việc dịch vụ VSCN
- Căm sóc vườn cây cảnh
- Làm sạch sàn, trần nhà
- Làm sạch cầu thang, lan can, tay vịn, bếp
- Bàn ghế, giường tủ.
- Làm sạch toilet, các thiết bị vệ sinh
- Làm sạch cửa đi, cửa sổ
- Làm sạch thiết bị văn phòng, máy lạnh
- Giặt thảm, giặt ghế nội thất
- Làm sạch vật liệu trang trí nội thất
- Làm sạch khu vực công cộng hành lang, lối đi
Lưu hành nội bộ 2 Nguyễn Việt Hồng
0983.322.310
 B. THIẾT BỊ - DỤNG CỤ SỬ DỤNG TRONG VSCN
1. Máy chà sàn : Là loại máy dùng để sử dụng đánh các loại sàn cứng, sàn
trảu thảm có tác dụng loại bỏ nhanh chóng nhưng vết bẩn m ột cách nhanh
chóng chuyên nghiệp. Loại máy thông thường có tốc độ 150 – 190
vòng/phút
2. Máy đánh bóng sàn : Đây là loại máy chuyên dụng dùng đánh bóng các vật
liệu như đá mable, đá granito, granit. Loại máy này có tốc độ quay rất cao
(1.100 – 1.500 vòng/phút) thiết bị sẽ làm cho hóa chất phủ bóng ép sâu
xuống bề mặt của vật liệu làm cho vật liệu được bóng và bền lâu với th ời
gian.
3. Máy chà hút sàn liên hợp : là loại máy dùng làm vệ sinh sàn cứng có kh ối
lượng công việc lớn. Đây là thiết bị hoạt động khép kín bơm xả hóa chất –
cọp rửa và hút sạch.
4. Máy hút bụi – hút nước : được sử dụng dùng để hút vụi và nước trước
hoặc sau khi chà sàn, giặt thảm hoặc được sử dụng để giặt ghế.
5. Máy giặt ghế nệm : là loại máy chuyên dùng để giặt ghế nệm mút bọc nỉ
Trên đây là một số máy móc chính trong VSCN mà ra hay sử dụng. Ngoài ra
còn một số máy móc khác như : máy phun áp lực cao, đánh c ầm tay, máy s ấy
thảm, xe vắt giẻ, xe làm vệ sinh phòng buồng…
III. DỤNG CỤ SỬ DỤNG TRONG VSCN
1. Cây gạt kính : sử dụng khi lau kính
2. Bàn chải sắt : làm sạch các vân của gạch ceramic sần hoặc m ột s ố lo ại đá
tự nhiên (khi sử dụng phải tham khảo ý kiến giám sát kỹ thuật tránh làm
hỏng vật liệu)
3. Dao tem : Được sử dụng để cạo vét các vết sơn, vết xi măng dính trên các
cửa kính, trên sàn
4. Pad chà : pad chà có ba loại đó là pad đỏ, pad đen và pad trắng :
- Pad đỏ : Tính chất mềm hơn là pad đen nên thường đ ược s ử d ụng đ ể
chà các vết bẩn dính trên cửa kính, cửa gỗ, gương kính, b ồn t ắm, b ồn
rửa mặt trong các phòng vệ sinh.
- Pad đen : Có tính chất là cứng và dai thì th ường được sử d ụng đ ề chà
sàn, chà các chân tường, tường trong phòng vệ sinh và các vết bẩn cứng.
- Pad trắng : Được sử dụng để đánh bóng sàn và các vật liệu.

Lưu hành nội bộ 3 Nguyễn Việt Hồng

0983.322.310
 5. Sủi sắt (inox) : thường được sử dụng để sủi các vết bẩn trên cao, các bóng
đèn, quạt trần mà ta không với tới được.
6. Xô nhựa : dùng để đựng nước pha với hóa chất.
7. Thang nhôm : Được sử dụng để lau các vết bẩn trên cao, các bóng đèn,
quạt trần mà ta không với tới được.
8. Cây lau sàn : Được sử dụng để lau các sàn nhà trong các cơ quan văn phòng
mà ra bảo trì thường xuyên hoặc được sử dụng trong trường hợp sàn nhà
bẩn thì ta phải bao hóa chất trước cho các vết dơ trên sàn b ở ra r ồi m ới s ử
dụng máy chà sàn (lau ướt)
9. Mop lau sàn (Dust mop) : là loại dụng cụ gần giống với cây lau sàn nhà
nhưng khác hơn là mop lau sàn này được sử dụng ở trường hợp bảo trì ở
các nhà máy, các khu công nghiệp hoặc dùng để lau trên bề mặt bóng khô.
10.Khăn lau : Có hai loại khăn lau chính đó là :
- Khăn lau kính và các vật dụng : khăn này có kích th ước nh ỏ khoảng
15*15cm và có độ thẩm thấu cao.
- Khăn lau sàn : Khăn này có kích thước to h ơn khăn lau kính và các v ật
dụng. Kích thước của khăn vào khoảng 20*40cm. Khăn được làm
bằng chất liệu cotton nên độ dai và độ thấm nước của khăn cao hơn
so với khăn lau kính và các vật dụng
11. Cây lau toilet : Được sử dụng để cọ bồn cầu trong phòng vệ sinh
12.Găng tay : Được sử dụng cho các công nhân kỹ thuật khi đi làm ở các công
trình để tránh bị hóa chất ăn tay
13.Túi rác : Được sử dụng để đựng các loại phế liệu khi ra dọn dẹp.
14.Chổi : Có 3 loại chính là chổi đót. Chổi tre và chổi phất trần
- Chổi đót : Dùng để vệ sinh sàn nhà (quét nhà ) trước khi bao hóa ch ất
và đưa máy vào chà
- Chổi tre : Dùng để quét ở ngoài sân, vườn trong các công trình bảo trì.
- Chổi phất trần : Dùng để phủi bụi ở máy tính, tủ bếp, các trần t ường
trong nhà.
15. Bàn chải nhỏ: dùng để tẩy các chấy dơ trên nền cứng, thảm, các góc cạnh
16.Giấy nhám mịn : dùng để chà các vết dơ trên men, sứ, kính.
17.Giấy nhám vải : Dùng để chà các vết vecsni, hoặc sơn mỏng dính chặt trên
sàn mà máy chà không chà hết được.

Lưu hành nội bộ 4 Nguyễn Việt Hồng

0983.322.310
 18.Cây gạt nước : dùng để gạt nước trên sàn nhà. Cây gạt nước này dùng
trong trường hợp sàn nhà nhỏ không thể dùng máy để hút được nước trên
sàn đó.
19.Bình xịt : dùng để phun thuốc lau kính hoặc giặt ghế.
20.Giấy báo : dùng để lau kính.
C. HÓA CHẤT THƯỜNG SỬ DỤNG TRONG VỆ SINH CÔNG NGHIỆP
1. Hóa chất dùng làm sạch bụi bẩn (cho cây lau sàn khô) CP 135 – The
DUSTER
2. Hóa chất làm sạch đa năng, làm sạch sàn nhà, tường bếp nhà vệ sinh
POWER LEMON
3. Hóa chất làm sạch, khử mùi, khử trùng lưu lại h ương th ơm: là lo ại hóa
chất dùng cho bệnh viện, trường học, nhà vệ sinh, nơi công cộng POWER
LIME.
4. Hóa chất tẩy sạch và khử trùng hoạt tính cao. Có khả năng diệt trùng và
khử mùi, làm sạch cho tường, sàn nhà và các bề mặt công nghi ệp POWER
PLUS
5. Hóa chất khử mùi và khử trùng POWER FLORAL
6. Hóa chất phủ bề mặt sàn tạo ra một lớp phủ cứng, không bị ng ả vàng, l ấp
đầy các vết nứt, lõm trên bề mặt sàn PREMIUM SHIELD.
7. Dung dịch đánh bóng có thể làm sạch các vết bẩn đen, khôi ph ục nh ững
chỗ bị mòn trên sàn nhà phủ một lớp bảo vệ bề mặt SUN UP PLUS
8. Hóa chất phủ bóng các loại sàn (gốc nước) bảo vệ và tăng vẻ đẹp vốn có
của vật liệu ULTRA SHINE.
9. Hóa chất phủ bảo vệ sàn (gốc nước), tạo ra bề mặt sáng bóng và bền chắc,
có lớp Polyme có khả năng chống chịu tốt với sự cọ sát SUPER
COATTING.
10. Hóa chất dạng bột dùng cho việc phục hồi và làm bóng đá Marble,
Terrazzo MPP
11. Hóa chất tẩy vết bẩn trên thảm là hóa chất đa năng, gồm hóa ch ất t ẩy và
dung môi để làm sạch thảm, ghế đệm và vải sợi một cách hiệu qu ả
POWER SPOTTER
12. Hóa chất giặt thảm ít bọt dùng với máy giặt th ảm và máy gi ặt gh ế: Là
hỗn hợp gồm chất hòa tan chất tẩy bẩn, chất làm sáng vải, chất ch ống tạo
bọt và hương thơm lưu lại ACTION 170S.
Lưu hành nội bộ 5 Nguyễn Việt Hồng
0983.322.310
 13. Hóa chất giặt thảm nhiều bọt được chế tạo cho máy giặt thảm t ạo bọt và
không tạo bọt, mang lại hiệu quả giặt tẩy cao với chi phí th ấp, làm sạch
các vết bẩn, dầu mỡ, các loại thảm và ghế đệm bằng len t ổng h ợp.
CAMPAIGN VIEW.
14. Hóa chất lau kính là dung dịch dùng cho mọi lo ại kính, t ẩy s ạch nhanh
chóng vết cáu bẩn, các vết nhọ, dấu vân tay, bụi…. POWER VIEW
15. Hóa chất đánh bóng và bảo dưỡng đồ gỗ, làm từ sáp và silicon mang lại
độ bóng và tăng cường khả năng chống ẩm, rách vỡ SHINE ON.
16. Hóa chất đánh bóng sàn gỗ PREMIUM GLOSS
17. Hóa chất đánh bóng đồ inox: cho phép đánh bóng bề mặt thép không gỉ
đồng thời tạo ra một lớp bảo vệ STELL SHINE
18. Hóa chất đánh bóng kẽm và thép không gỉ CLEAN BRIGHT 89
19. Hóa chất làm sạch và tẩy cặn gỉ, là hóa chất có tính Acid POWER BRITE
20. Hóa chất tẩy rửa có hiệu quả cao với chất cặn bẩn xà phòng nước cứng
và các chất cặn gỉ KLEN 2207.
21. Hóa chất tẩy dầu mỡ là dung môi không dẫn điện loại bỏ dầu m ỡ c ặn
bẩn, không gây cháy và không độc hại KLEN 1109.

D. QUY TRÌNH LÀM SẠCH VẬT LIỆU

Trước khi làm sạch bất cứ một vật liệu nào người nhóm trưởng thi công quan
sát toàn bộ mặt bằng vị trí, mức độ bẩn sạch, độ khó thi công, nguồn cung
cấp nước, nơi thoát nước để quyết định nên sử dụng loại thiết bị, dụng cụ
cũng như loại hóa chất cần được sử dụng và tỷ lệ pha.
Chú ý: các bước tiến hành thi công nên từ trên xuống, từ trong ra ngoài, ngu ồn
cấp, thoát nước làm sau cùng.
1. Làm sạch sàn xi măng
- Quét, hút bụi toàn bộ sàn
- Tẩy sơn tường còn bám trên bề mặt bằng hóa chất tẩy sơn, dùng sủi
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Xả hóa chất từ máy chà xuống sàn thi công
- Đánh sàn
- Dùng máy hút bụi – hút nước hút lại để làm sạch hoặc cây gạt nước.
- Kiểm tra, kết thúc.
2. Làm sạch sàn gạch ceramic
Lưu hành nội bộ 6 Nguyễn Việt Hồng
0983.322.310
 - Quét, hút bụi toàn bộ
- Tẩy sơn tường còn bám trên mặt bằng hóa chất tẩy sơn, dùng sủi.
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Xả hóa chất từ máy chà xuống sàn thi công
- Đánh sàn
- Dùng máy hút bụi – hút nước hút lại để làm sạch hoặc cây gạt nước.
- Tẩy lại những vết bẩn còn sót lại
- Kiểm tra, Kết thúc
3. Làm sạch gạch gốm
a. Làm sạch:
- Quét, hút bụi toàn bộ sàn
- Tẩy sơn tường còn bám trên mặt bằng hóa chất tẩy sơn, dùng sủi.
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Xả hóa chất từ máy chà xuống sàn thi công
- Đánh sàn bằng máy hoặc bằng tay
- Dùng máy hút bụi – hút nước hút lại để làm sạch hoặc cây gạt nước.
- Tẩy lại những vết bẩn còn sót lại
b. Phủ bảo vệ (phủ bóng)
- Để bề mặt cần phủ hoàn toàn khô
- Phủ hóa chất (gốc dầu hay gốc nước theo yêu cầu th ực t ế) ph ủ t ừ 2 – 3
lần, chú ý các lần phủ phải để hóa chất hoàn toàn khô mới được ph ủ lớp ti ếp
theo.
- Kiểm tra, Kết thúc
4. Làm sạch đá granit
a. Làm sạch:
- Quét, hút bụi toàn bộ sàn
- Tẩy sơn tường còn bám trên mặt bằng hóa chất tẩy sơn, dùng sủi.
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Xả hóa chất từ máy chà xuống sàn thi công
- Đánh sàn bằng máy hoặc bằng tay
- Dùng máy hút bụi – hút nước hút lại để làm sạch hoặc cây gạt nước.
- Tẩy lại những vết bẩn còn sót lại
b. Đánh bóng:
- Để bề mặt đá hoàn toàn khô
Lưu hành nội bộ 7 Nguyễn Việt Hồng
0983.322.310
 - Phủ hóa chất đánh bóng
- Chờ cho se mặt
- Dúng máy đánh bóng kết hợp với pad trắng hoặc đỏ chà trên bề mặt.
- Hút lại toàn bộ bụi
- Kiểm tra, Kết thúc
5. Làm sạch đá marble
Đây là loại đá có cấu tạo từ đá vôi bề mặt mềm dễ thẩm thấu, hóa ch ất
sử dụng không dùng hóa chất có acid, khi phủ bóng ph ải để hoàn toàn khô
tránh gây hỏng, mốc vật liệu.
a. Làm sạch:
- Quét, hút bụi toàn bộ sàn
- Tẩy sơn tường còn bám trên mặt bằng hóa chất tẩy sơn, dùng sủi.
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Xả hóa chất từ máy chà xuống sàn thi công
- Đánh sàn bằng máy hoặc bằng tay
- Dùng máy hút bụi – hút nước hút lại để làm sạch hoặc cây gạt nước.
- Tẩy lại những vết bẩn còn sót lại
b. Đánh bóng:
- Để bề mặt đá hoàn toàn khô
- Phủ hóa chất đánh bóng
- Chờ cho se mặt
- Dúng máy đánh bóng kết hợp với pad trắng chà trên bề mặt.
- Hút lại toàn bộ bụi
- Kiểm tra, Kết thúc
6. Làm sạch đá ganito
Đây là loại đá có cấu tạo giữa xi măng đá dăm và phụ gia, bề mặt mềm dễ
thẩm thấu, hóa chất sử dụng không dùng hóa ch ất có acid, khi ph ủ bóng ph ải
để hoàn toàn khô tránh gây hỏng, mốc vật liệu.
a. Làm sạch:
- Quét, hút bụi toàn bộ sàn
- Tẩy sơn tường còn bám trên mặt bằng hóa chất tẩy sơn, dùng sủi.
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Xả hóa chất từ máy chà xuống sàn thi công
- Đánh sàn bằng máy hoặc bằng tay
Lưu hành nội bộ 8 Nguyễn Việt Hồng
0983.322.310
 - Dùng máy hút bụi – hút nước hút lại để làm sạch hoặc cây gạt nước.
- Tẩy lại những vết bẩn còn sót lại
b. Đánh bóng:
- Để bề mặt đá hoàn toàn khô
- Phủ hóa chất đánh bóng
- Chờ cho se mặt
- Dúng máy đánh bóng kết hợp với pad trắng chà trên bề mặt.
- Hút lại toàn bộ bụi
- Kiểm tra, Kết thúc
7. Giặt ghế nệm
- Hút bụi toàn bộ
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Dùng máy giặt ghế xả hóa chất (hoặc dùng bình phun ngoài) lên b ề mặt
cần làm sạch, để từ 1 – 2 phút.
- Tẩy những vết ố bẩn nhiều
- Cọ bề mặt đã bơm hóa chất bằng bàn chải mềm tránh làm xù bề mặt
ghế
- Dùng máy hút bụi – hút nước công suất cao hút sạch
- Dùng máy giặt ghế xả nước sạch
- Dùng máy hút bụi – hút nước công suất cao hút sạch toàn bộ
- Kiểm tra, Kết thúc
Chú ý: Cần bơm vừa đủ số lượng ghế, vừa đủ lượng hóa chất tránh b ơm
quá nhiều hoặc quá ít không thi công kịp hóa chất sẽ bị khô hoặc th ấm sâu
xuống ghế gây khó khăn khi làm sạch nếu làm không tốt gây lâu khô, ố, m ốc
ghế.
Quy trình này có thể cần lặp đi lặp lại 2-3 lần đến khi bề mặt ghế hoàn
toàn sạch.
8. Làm sạch salon da – giả da
- Hút bụi toàn bộ
- Dùng giẻ ẩm lau sạch, để khô
- Dùng xi lau đều trên mặt ghế
- Dùng giẻ khô lau lại toàn bộ
- Kiểm tra, Kết thúc.
9. Giặt thảm
Lưu hành nội bộ 9 Nguyễn Việt Hồng
0983.322.310
 - Hút bụi toàn bộ
- Pha hóa chất (xem hướng dẫn sử dụng hóa chất)
- Dùng máy chà xả hóa chất lên bề mặt cần làm sạch
- Tẩy những vết ố bẩn nhiều
- Dùng máy chà kết hợp bàn chải giặt thảm chà toàn bộ bề mặt đã bơm
hóa chất.
- Dùng máy hút bụi – hút nước công suất cao hút sạch
- Dùng máy chà xả nước sạch lên bề mặt cần làm sạch
- Dùng máy hút bụi – hút nước công suất cao hút sạch toàn bộ
- Kiểm tra, Kết thúc
Chú ý: Cần xả vừa đủ diện tích thao tác (trường diện tích sàn lớn), vừa đủ
lượng hóa chất tránh bơm quá nhiều hoặc quá ít không thi công kịp hóa chất
sẽ bị khô hoặc thấm sâu xuống ghế gây khó khăn khi làm s ạch nếu làm không
tốt thảm lâu khô, gây ố, mốc thảm.
Quy trình này có thể cần lặp đi lặp lại 2-3 lần đến khi bề mặt ghế hoàn
toàn sạch.
10. Làm sạch kính
- Dùng dao tem làm sạch vết bẩn trên kính
- Lau hóa chất lên kính (xem phần sử dụng hóa chất)
- Dùng gạt kính gạt sạch hóa chất
- Dùng giẻ khô lai sạch vết còn lại
- Dùng giấy báo đánh bóng
- Kiểm tra, kết thúc
11. Làm sạch đồ gỗ
- Hút bụi toàn bộ
- Dùng hóa chất tẩy sơn (nếu có sơn)
- Dùng giẻ ẩm lau toàn bộ
- Dùng hóa chất bảo dưỡng gỗ kết hợp với giẻ khô
- Kiểm tra, kết thúc
12. Làm sạch toilet
- Hút bụi toàn bộ
- Dùng sủi làm sạch vết bám trên tường và sàn
- Dùng hóa chất làm sạch đồ sứ, inox làm sạch thiết bị trong toilet
- Dùng nước sạch xả sạch
Lưu hành nội bộ 10 Nguyễn Việt Hồng
0983.322.310
 - Kiểm tra, kết thúc
Trên đây là một số kỹ thuật cơ bản trong kỹ thuật làm công nghi ệp, nh ưng
không phải lúc nào cũng áp dụng được. Để có được thành công bạn cần kết
hợp với kinh nghiệm thực tế thi công.

Chúc bạn thành công !

Lưu hành nội bộ 11 Nguyễn Việt Hồng

0983.322.310