‫استراتژی آب پاسخگوی واقعیت های محلی است‬
‫حمایت از ادارات حکومتی بر منوال سابق‪ ،‬همچنان به کارایی و موثریت‬ ‫کار های مراقبتی (بیشتر در دهانۀ کانال) را انجام میدهند‪ .‬آنعده کسانیکه در‬
‫خویش ادامه میدهد‪ .‬پس اگر قرار برین باشد که یک سیستم کامال‬
‫جدید و مدرن "انجمن های استفاده کنندگان آب" بر اساس تصامیم‬
‫حکومت و رعایت عدالت بین اعضا تاسیس گردد‪ ،‬درین صورت هزینۀ‬
‫معامالت و فعالییت ها خیلی سنگینتر از آن چیزی خواهد بود که پیش‬
‫بینی می گردد‪ .‬گزینۀ بهتر این خواهد بود که روی نیاز های مشخص‬
‫اجتماعات در سطح هر کانال تمرکز شده و با اجتماعات مذکور در زمینۀ‬
‫تحکیم قوانینی که با نیاز های اجتماعات محلی و ساختار های اجتماعی‬
‫شان متناسب باشد‪ ،‬کار صورت گیرد‪ .‬با آنهم حکومت مکلف خواهد بود‬
‫تا تنفیذ قانون را در سطح محلی تسهیل نماید و این امری است که‬
‫اجتماعات در سطح کانال ها همین اکنون به آن نیازمندند‪.‬‬
‫باال آب سکونت اختیار نمایید‪ .‬این واقعیت در طی انجام کارهای ساحوی نیز‬
‫‪2 .2‬نتیجه گیری دومی اینست که تمرکز روی جواز دهی‪ ،‬نیاز های حقیقی‬
‫جوامع محلی و نیز تکنالوجی مورد استفاده را انعکاس نمی دهد‪ .‬در حال‬
‫حاضر‪ ،‬اندازه گیری و سنجش میزان آب مصرفی در یک کانال‪ ،‬امری‬
‫ناممکن به نظر میرسد‪ .‬گذشته ازین‪ ،‬عدم برابری در سیستم کنونی به‬
‫این مفهوم می باشد که چنانچه مقدار آب اجازه داده شده در چوکات جواز‬
‫دهی کاهش یابد‪ ،‬همین مقدار کاهش یافته هم به نحو منصفانۀ آن توزیع‬
‫نشده و در نتیجه آنعده کسانیکه در پایین آب قرار دارند بیشترین میزان‬
‫خسارت را متحمل خواهند شد‪ .‬با در نظر داشت عدم موجودیت استیشن‬
‫های اندازه گیری (‪ ،)stations gauging‬هدف قانون از تاکید روی جواز‬
‫دهی سوال بر انگیز است‪ .‬جواز دهی باید به حیث یک استراتیژی دراز‬
‫مدت تعیین شده و زمانی به تطبیق آن مبادرت گردد که تکنالوجی مورد‬
‫نیاز موجود بوده‪ ،‬سیستم های مدیریت محلی تقویت شده باشد و حکومت‬
‫قادر باشد تا استفاده از آب را کنترول و در موقع نیاز محدودیت های‬
‫تصریح شده در جواز دهی ها را وضع نماید‪ .‬چون این موضوع همانند یک‬
‫استراتیژی دراز مدت می باشد‪ ،‬نیازی به جای دادن آن در یک بخش‬
‫از قانون فعلی احساس نمی گردد‪ .‬ولی فراهم ساختن زمینه برای ایجاد‬
‫یک سیستم نوین جواز دهی‪ ،‬صدور لیسانس برای زیربنا های جدید (به‬
‫شمول دستگاه های کوچک برق آبی و آسیاب ها) و وضع محدودیت ها‬
‫روی برخی از فعالیت ها‪ ،‬منطقی و مناسب به نظر میرسد‪.‬‬
‫عمومی درین زمینه عبارت از تنفیذ قانون در مناطق دهات و روستایی می باشد‬
‫‪3 .3‬مسئلۀ پروژه های تمویل شده توسط منابع خارجی چه برای اعمار دهانه‬
‫های آبگیر و چه کار های مراقبتی تهدید یا خطری خواهد بود برای‬
‫سیستم محلی و سبب تضعیف فعالیت های جمعی در بین اجتماعات‬
‫کانال ها و یا هم افزایش نابرابری موجود در کار های مراقبتی می گردد‪.‬‬
‫اعمار ساختار های مستحکم و پایدار دهانه های آبگیر موجب می شود تا‬
‫از سهم گیری کاری افراد ساکن در باال آب کاسته شده و آنها نقش خود‬
‫در فعالیت ها و امور جمعی و درک موقف وظیفوی میراب را فراموش‬
‫نمایند‪ .‬فلهذا توصیه می گردد تا قبل از احیا و بازسازی این دهانه ها‬
‫با افراد اجتماع کانال ها در زمینۀ مسوولیت های آتی و تقسیم و توزیع‬
‫عادالنۀ آب و کار های مراقبتی بحث و تبادل نظر صورت گیرد‪ .‬موافقت‬
‫های حاصله باید با ریاست های آبیاری در میان گذاشته شود و ریاست‬
‫خ‬
‫پایین آب قرار دارند غالبا تمامی مجرای کانال را پاک کاری نموده و با آنهم‬
‫کمترین آب را دریافت می کنند‪ .‬در نتیجه‪ ،‬میراب هم برای اخذ دستمزد خود‬
‫بیشتر به کسانیکه در پایین آب قرار دارند رجوع می کند‪ ،‬زیرا کسانیکه در باال‬
‫آب قرار دارند هیچ گونه نیازی به کمک های وی نداشته و حتی در برخی‬
‫مواقع از پرداخت دستمزد به او نیز امتناع می ورزند‪ .‬این عدم برابری و بی‬
‫انصافی در ضرب المثل های افغانی که در آغاز گزارش به شما ارایه شد‪ ،‬به‬
‫خوبی محسوس است که می گوید‪ " ،‬اگر پسر میراب هم باشید‪ ،‬باز هم بهتر‬
‫خواهد بود که یک دهانه باالتر در باال آب قرار داشته باشید"‪ .‬ضرب المثل‬
‫فوق الذکر این بی انصافی و نابرابری را در بین کانال ها و استفاده کنندگان‬
‫آشکار ساخته و پیشنهاد می کند تا برای دسترسی به منابع بهتر آب باید در‬
‫تا حدی ثابت گردید‪.‬‬
‫کار ساحوی نشان داد که اندازه گیری یا سنجش مقدار آب در دهانه به منظور‬
‫درک میزان آب برای آبیاری کافی نیست و با در نظرداشت این دلیل که‬
‫تکنولوژی های مختلف مورد استفاده بوده و آبی که وارد یک مدخل می گردد‬
‫احتماال چندین مزرعه را تحت آبیاری قرار دهد‪ ،‬سنجش میزان آب از مدخل‬
‫کانال کاری دشوار خواهد بود‪ .‬به عین شکل‪ ،‬انجام کار ساحوی یک تهدید‬
‫جدید دیگری را نیز روشن ساخت که عبارت از آسیاب های گندم و برنج و‬
‫دستگاه های کوچک برق آبی بوده و می تواند سیستم سنتی میراب را با چالش‬
‫مواجه سازد‪ .‬این ها هر چند شاید مورد استفاده هم نباشند اما تعیین موقعیت‬
‫شان در باال آب یا میان آب کانال های درجه دوم سبب می گردد تا مقادیر‬
‫قابل توجهی از آب کانال های اصلی به طرف کانال های درجه دوم منحرف‬
‫شده و از آنجا دوباره به سوی دریا ها یا سایر کانال ها انتقال داده شود‪ .‬بنابرین‬
‫پدیده های متذکره خود تهدید اصلی برای کسانی به شمار میرود که در پایین‬
‫آب سکونت می نمایند‪ .‬یکی از مواد مسودۀ قانون آب مورخ جوزا ‪ 1387‬به‬
‫همین مسئله (با وجود آنکه مادۀ مذکور فقط از دستگاه های کوچک برق آبی‬
‫یاد آوری می کند نه آسیاب ها) رسیدگی می نماید‪ .‬اما چیزی که نگران کننده‬
‫است اینست که دستگاه های کوچک برق آبی و آسیاب ها بر خالف سایر‬
‫دستگاه های زیربنایی ضرورت به اخذ لیسانس و جواز فعالیت ندارند‪ .‬مشکل‬
‫و این امر رسیدگی به تهدیدی که متوجه افراد ساکن در پایین آب می باشد را‬
‫ناممکن می سازد‪ .‬افزون برین‪ ،‬آخرین مسودۀ استراتیژی سکتور آب (مورخ دلو‬
‫‪ )1386‬بر خالف مسودۀ سرطان ‪ ،1386‬ساخت و ساز دستگاه کوچک برق آبی‬
‫را مورد تشویق و ترغیب قرار میدهد و دلیلش هم اینست که اعمار و ساخت‬
‫این نوع دستگاه ها "زمینه را برای دستیابی به گزینه ها و بدیل های معیشت‬
‫مساعد ساخته و موجب تقویت تالش های مبارزه با مواد مخدر می گردد"‪.‬‬
‫بنابرین از بحث و بررسی های فوق پنج مورد عمده را میتوان استنتاج نمود‪:‬‬
‫‪1 .1‬با وجود آنکه مسودۀ استراتیژی سکتور آب و مسودۀ قانون آب از یک دید‬
‫کامال معاصر به این موضوع می نگرند‪ ،‬اما سیستم محلی بدون دریافت‬