แบบฝึ กทักษะคณิตศาสตร์

เรื่ อง พหุนามและเศษส่วนของพหุนาม
วิชาคณิตศาสตร์ เพิม่ เติม รหัส ค 22203

นางนงเยาว์ พีรฉัตรปกรณ์
โรงเรียนท่ าแซะรัชดาภิเษก อาเภอท่ าแซะ จังหวัดชุมพร
 ผลการเรียนรู้

1. บวก ลบ คูณ และหารพหุนามได้

2. บวก ลบ คูณ และหารเศษส่วนของพหุนามอย่างง่ายได้

จุดประสงค์ นักเรียนสามารถ
1. บวก ลบ พหุนามอย่างง่ายได้
2. คูณเอกนามกับพหุนามได้
3. หารพหุนามด้วยเอกนามได้
4. หาผลคูณของพหุนามได้
5. หาผลหารของพหุนามได้
6. รู้จักเศษส่วนของพหุนามและเศษส่วนพหุนามในรูปผลสาเร็จ
7. หาผลคูณของเศษส่วนของพหุนามอย่างง่ายในรูปผลสาเร็จได้
8. หาผลหารของเศษส่วนของพหุนามอย่างง่ายในรูปผลสาเร็จได้
9. หาผลบวกและผลลบของเศษส่วนของพหุนามอย่างง่ายในรูปผลสาเร็จได้
 บทที่ 2
พหุนามและเศษส่วนของพหุนาม

เอกสารทบทวน เรื่อง เอกนาม

1. จงเติมตารางต่อไปนี้ให้สมบูรณ์
เอกนาม เป็นเอกนาม ไม่เป็นเอกนาม สัมประสิทธิ์ของ ดีกรีของเอกนาม
เอกนาม
1.1 9x 2  9 2
1.2 6x 4  -6 4
1.3 4x 3 y 2

1.4 2x y 
1.5 2x3 y4  -2 7
1.6 6x3 y2z4  6 9
1.7 1
xyz
 1 3
2 2
1.8 1.7xy  1.7 2
1.9 13  13 0
1.10 z  1 1

2. จงวงกลมล้อมรอบเอกนามซึ่งคล้ายกับเอกนามที่กาหนดให้
เอกนามที่กาหนดให้ ตัวเลือก
2.1 6x 3 4z 9x2 3x 3 6z3

2.2 4x2 z5 8y2z5 x2z5 2xz 4x2z

2.3 xy
3x2 y yz
1
xy 16xz
2

2.4 16x3 y2z 2y2z 8x3z 16xy2z x3 y2z

2.5 0.6xy4 5xy4 0.6y4 0.6xz4 x4 y

ใบความรู้ที่ 1
จงหาผลบวกและผลลบของพหุนามต่อไปนี้ โดยใช้พหุนามแรกเป็นตัวตั้ง
ข้อ ผลบวก
1. 2x2 + 3x - 5 กับ – 7x2 + 1
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
2 3x2 - 2x + 6 กับ x2 + 7x + 3
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
3 x2 + 3y2 กับ 3x + y
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
4 x2 + 5x + 1 กับ - x2 + 3x -1
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
5 5a4 – 7a3 + 4a - 5 กับ -6a4 + 3a3 – 4a + 3
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
ผลลบ
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
 ใบความรู้ที่ 2

(3x)(5x 2 7) (3x)(5x 2 ) (3x)(7)

15x 3 21x

(2x 3 5x 2 7)( 3x 2 ) (2x 3 )( 3x 2 ) (5x 2 )( 3x 2 ) (7)( 3x 2 )

6x 5 15x 4 21x 2
จงหาผลคูณต่อไปนี้

(x – 8 )( 3x ) = ……………………………………………….. (9x2 – 7)(4x) = ………………………………………………………….

=…………………………………………………. =……………………………………………………………

(-x)(-10x2 + 6) = ……………………………………………………… (11x)( x + 7x ) = ………………………………………………………

= ………………………………………………………. = ………………………………………………………

(6x )( 3- 5x – 7x2 ) = ……………………………………………….. (x2 +x +1)(x2) = …………………………………………………………

=…………………………………………………. =……………………………………………………………

(-2x2)(8x - 9x2 ) = …………………………………………………… (9x2- 4)( 5x3 ) = …………………………………………………………

= ………………………………………………………. = ………………………………………………………

(14x2 – 13x) (-x3) = ………………………………………………… (3x2)( x3 -4x2 +3x -1 ) = ……………………………………………

= ………………………………………………… = ……………………………………………
 ใบความรู้ที่ 3

18x 3 27x 2 3x
จงหาผลหารของพหุนาม
3x

18x 3 27x 2 3x 18x 3 ( 27x 2 ) 3x

3x 3x
18x 3 ( 27X 2 ) 3X
3x 3X 3X
6x 2 9x 1
ตัวอย่างที่ 9 จงหาผลหารของพหุนาม

21x 4 ( 30x 3 ) 15x 2 21x 4 30x 3 15x 2

3x 2 3x 2
21x 4 ( 30x 3 ) 15x 2
3x 2 3x 2 3x 2
7x 2 10x 5
จงหาผลหารต่อไปนี้
28x 20x 2 4x 3
1.
4x
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
45x 3 30x 2 25x
2.
5x
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
26x 3 65x 2
3.
13x
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
60x 2 36x 3
4.
12x 2
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
14x 4 35x 3 42x 2
5.
7x 2
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
18x 4 42x 3 24x 2
6.
6x 2
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
 ใบความรู้ที่ 4

ตัวอย่างที่ 10 จงหาผลคูณ ( x + 2)( 2x – 5 )

วิธีทา ( x + 2)( 2x – 5 ) = x(2x - 5) + 2(2x – 5)
= (x)(2x) + (x)(-5) +(2)(2x) + (2)(-5)
= 2x2 + (-5x) + 4x + (-10)
= 2x2 – x -10

ตัวอย่างที่ 11 จงหาผลคูณ ( x + 4)( 3x2 – x )

วิธีทา ( x + 4)( 3x2 – x ) = x( 3x2 – x ) + 4( 3x2 – x )
= (x)(3x2) + (x)(-x) +(4)(3x2) + (4)(-x)
= 3x3 + (-x2) + 12x2 + (- 4x)
= 3x3 + 11x2 - 4x

ตัวอย่างที่ 12 จงหาผลคูณ ( x - 3)( x2 + 2x - 5 )

วิธีทา ( x - 3)( x2 + 2x - 5 ) = x( x2 + 2x - 5 ) + (- 3 )( x2 + 2x - 5 )
= (x)(x2) + (x)(2x)+(x)(-5) +(-3)(x2) + (-3)(2x)+(-3)(-5)
= x3 + (2x2) +(-5x) + (- 3x2 ) + (- 6x) +15
= x3 + (- x2 ) + (- 11x) +15
= x3 – x2 -11x + 15
จงหาผลคูณต่อไปนี้
1. ( x + 3)( x + 6) 6. ( 2x - 3)( 2x2 + 1)
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
2. ( x - 1)( x2 - 1) 7. ( 3x + 5)( 2x2 – 4x - 6)
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
3. ( 3x + 1)( 2x + 3) 8. ( 2x2 + 7)( 9x2 + 1)
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
4. ( x - 2)( 2x - 1) 9. ( 3x2 + 1)( 2x2 -2x + 1)
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
5. ( x + 2)( 7x2 + 4) 10. ( 2x2 + 1)( x2 –x - 1)
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
 ใบความรู้ที่ 5

ตัวอย่างที่ 1 จงหาผลหารของ 8x2 – 14x – 15 ด้วย 2x – 5

4x + 3

วิธีทา 2 x  5 8 x 2  14 x  15
8x2 - 20x
6x – 15
6x – 15
0

ตัวอย่างที่ 2 จงหาผลหารของ y3 – 2y2 + 175 ด้วย y + 5

y2 – 12y + 60
วิธีทา y  5 y 3  2 y 2  0 y  175
y3 + 10y2
- 12y2 + 0y
- 12y2 - 60y
60y + 175
60y + 300
-125
จงหาผลหารต่อไปนี้
1. (3x + 5) ÷ (x – 1) 4. (-6x2 + 13x + 8) ÷ (2x + 1)

2. (x2 – 3x + 18) ÷ (x – 6) 5. (y3 – 6y2 + 8y - 3) ÷ (y - 1)

3. (18x2 – 21x) ÷ (6x – 7) 6. (20x4 - 26x3 + 3x - 1) ÷ (2x2 + 1)

 ใบความรู้ที่ 6

P
Q

8 xy 2 4x  2
4 x2 y x 2
จงใช้สมบัติการแจกแจงเขียนพหุนามต่อไปนี้ให้อยู่รูปการคูณของเอกนามกับพหุนามหรือพหุนามเอกนาม

ตัวอย่าง 5x – 25 = 5(x – 5) หรือ (x  5)5

1. 3x + 27 = 3(x + 9)

2. 6x  2y = 2(3x – y)

3. 14x  28y = 14( x – 2y)

4. 3y + 9xy = 3y(1 + 9x)

5. –x2 + x = x(- x + 1)

6. 10x2  35 = 5( 2x2 – 7)

7. 4x2 + 2x = 2x(2x + 1)

8. x2 + 8x3 y = x(x + 8x2 y)

9. -20x2  40x = -20x (x + 2)

10. 2x2 y  16x2 = 2x2 (y – 8)

 พิจารณา เศษส่วนของพหุนาม ต่อไปนี้

15 x 2 y 2 5 x (3 xy 2 ) 5x
 
3 xy 3 y (3 xy 2 ) y
2x  4 2( x  2) 2
= =
x2  2x x ( x  2) x

5x 15 x 2 y 2
เรียก ว่า เศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ ของ
y 3 xy 3

2 2x  4
เรียก ว่า เศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ ของ
x x2  2x

ตัวอย่าง จงเขียนเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้ให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

18 xy 4
1. 3 2
 3x 1 y 2
6 x y

3y 2

x

10 y 2  5 y 5 y (2 y  1)
2. 
8y  4 4(2 y  1)

5y

4
3( x 2  1) 3( x 2  1)
3. 
6x3  6x 6 x ( x 2  1)

3

6x
จงเขียนเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้ให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

2x  8
1.
x 4

2x  4
2.
x 2

5  10 x
3.
2  4x

2x  5y
4.
4 x  10 y

x 2  xy
5.
xy

6x2  4 x
6.
3x  2

x2
7.
x2  x

2( x  7)
8.
2 x  14

5 x  15 y
9.
x  3y

x 2 y  xy
10.
xy ( x  1)
 ใบความรู้ที่ 7

การคูณเศษส่วนของพหุนามทาได้

เมื่อมี P,Q,R และ S เป็นพหุนาม โดยที่ Q ≠ 0 และ S ≠ 0 จะได้ว่า เช่นเดียวกับการคูณเศษส่วน

P R PR
 
Q S QS

พิจารณาการหาผลคูณของเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้
4 xy 10 4 xy  10
 
5 x 5 x
40 xy

5x
40 xy 40 xy
จะได้ เป็นผลคูณ แต่เขียน ให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จได้ดังนี้
5x 5x
40 xy 8y
=
5x 1
= 8y
40 xy
ดังนั้น เราอาจใช้ หรือ 8y เป็นคาตอบ
5x
โดยทั่วไปนิยมเขียนผลคูณของเศษส่วนของพหุนามเป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

30 5x2
ตัวอย่าง จงหาผลคูณของ กับ
x 6y

30 5 x 2 (30)(5 x 2 )
วิธีทา  =
x 6y ( x )(6 y )
150 x 2
=
6 xy
25 x
=
y
 5x2 x 5
ตัวอย่าง จงหาผลคูณของ กับ
2 x  10 10 x
5x2 x  5 (5 x 2 )( x  5)
วิธีทา  =
2 x  10 10 x (2 x  10)(10 X )
(5 x 2 )( x  5)
=
2( x  5)(10 X )
X
=
4

x2  X x 1
ตัวอย่าง จงหาผลคูณของ กั บ
3 x2 x 1

x2  X x  1 x ( x  1) x  1
วิธีทา   
3 x2 x  1 3 x2 x 1
x ( x  1)

3 x2
x 1

3x
7
ตัวอย่าง จงหาผลคูณของ กับ x - 3
6 x  18

7 7
วิธีทา  ( x  3)   ( x  3)
6 x  18 6( x  3)
7

6
จงหาผลคูณของเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้โดยทาให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

3 xy 2 x 8 x2 x  3
1.  4. 
5 y 3x  9 2x

6x x  3 x2 6 x2  9 x
2.  5. 
3x  9 2 2x  3 4 x3

3 x  x x2  x
3. 
x 1 x 1
 ใบความรู้ที่ 8

การหารเศษส่วนของพหุนามทา

ได้เช่นเดียวกับการหารเศษส่วน

เมื่อมี P,Q,R และ S เป็นพหุนาม โดยที่ Q ≠ 0 R ≠ 0 และ S ≠ 0 จะได้ว่า

P R P S
  
Q S Q R

นิยมเขียนผลหารของเศษส่วนของพหุนามเป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

3x 15 x 2
ตัวอย่าง จงหาร ด้วย
4 16
3 x 15 x 2 3 x 16 4
วิธีทา    2
4 16 4 15 x 5
2 2x  6
ตัวอย่าง จงหาร ด้วย
x x
2 2x  6 2 x
วิธีทา   
x x x 2x  6
2 x 1
  
x 2( x  3) x  3
y4 y2
ตัวอย่าง จงหาร ด้วย
4y  8 7 y  14

y4 y2 y 4 7 y  14
วิธีทา   
4 y  8 7 y  14 4 y  8 y2
y4 7( y  2) 7 y2
  
4( y  2) y2 4
จงหาผลคูณของเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้โดยทาให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

3a 18a2b a2 a5
1.  4. 
7 21 2a  1 6 a  3

5 x 20 x 2 y 3 x2  3 x x 1
2.  5. 
8 32 y x  4y 2x  8y

x2 x5
3. 
2x  1 6x  3
จงหาผลบวกและผลลบของพหุนามต่อไปนี้ โดยใช้พหุนามแรกเป็นตัวตั้ง

ข้อ ผลบวก ผลลบ

1. 2x2 + 3x - 5 กับ – 7x2 + 1
2x2 + 3x - 5 2x2 + 3x - 5
– 7x2 +1 – 7x2 +1
– 5x2 + 3x - 4 9x2 + 3x - 6

2 3x2 - 2x + 6 กับ x2 + 7x + 3
3x2 - 2x + 6 3x2 - 2x + 6
x2 + 7x + 3 x2 + 7x + 3
4x2 + 5x + 9 2x2 - 9x + 3
3 x2 + 3y2 กับ 3x + y x2 + 3y2
x2 + 3y2 3x + y
3x + y x2 + 3y2 - 3x - y
x2 + 3y2 +3x + y
4 x2 + 5x + 1 กับ - x2 + 3x -1
x2 + 5x + 1 x2 + 5x + 1
- x2 + 3x - 1 - x2 + 3x - 1
8x 2x2 + 2x + 2

5 5a4 – 7a3 + 4a - 5 กับ -6a4 + 3a3 – 4a + 3

5a4 – 7a3 + 4a - 5 5a4 – 7a3 + 4a - 5
- 6a4 + 3a3 – 4a + 3 - 6a4 + 3a3 – 4a + 3
- a4 - 4a3 -2 11a4 - 10a3 +8a - 8
จงหาผลคูณต่อไปนี้

(x – 8 )( 3x ) = (3x)(x) – (3x)(8) (9x2 – 7)(4x) = (4x)(9x2) – (4x)(7)

= 3x2 + 24x = 36x3 – 28x

(-x)(-10x2 + 6) = (-x)(-10x2) + (-x)(6) (11x)( x + 7x ) = (11x)(x) + (11x)(7x)

= 10x3 - 6x = 11x2 + 77x2

(6x )( 3- 5x – 7x2 ) = (6x)(3) – (6x)(5x) – (6x)(7x2) (x2 +x +1)(x2) = (x2)(x2) + (x2)(x) + (1)(x2)
= 18x – 30x2 – 42x3 = x4 + x3 + x2

(-2x2)(8x - 9x2 ) = (-2x2)(8x) – (-2x2)(9x2) (9x2- 4)( 5x3 ) = (5x3)(9x2) – (5x3)(4)

= -16x3 + 18x4 = 45x5 – 20x3

(14x2 – 13x) (-x3) = (-x3)(14x2) – (-x3)(13x) (3x2)( x3 -4x2 +3x -1 )

= -14x5 + 13x4 = (3x2)(x3) – (3x2)(4x2) + (3x2)(3x) – (3x2)(1)
= 3x5 – 12x4 + 9x3 – 3x2
จงหาผลหารต่อไปนี้

28x 20x 2 4x 3 28x 20x 2 4x 3

1.
4x 4x 4x 4x
7 5x x 2

45x 3 30x 2 25x 45x 3 30x 2 25x

2.
5x 5x 5x 5x
9x 2 6x 5

26x 3 65x 2 26x 3 65x 2

3.
13x 13x 13x
2x 2 5x

60x 2 36x 3 60x 2 36x 3

4.
12x 2 12x 2 12x 2
5 3x

14x 4 35x 3 42x 2 14x 4 35x 3 42x 2

5.
7x 2 7x 2 7x 2 7x 2
2x 2 5x 6

18x 4 42x 3 24x 2 18x 4 42x 3 24x 2

6.
6x 2 6x 2 6x 2 6x 2
3x 2 7x 4
จงหาผลคูณต่อไปนี้
1. ( x + 3)( x + 6) = (x)(x + 6) + (3) (x + 6)
= x2 + 6x + 3x + 18
= x2 + 9x + 18
2. ( x - 1)( x2 - 1) = (x)(x2 – 1) – (1)(x2 – 1)
= x3 – x2 – x + 1
3. ( 3x + 1)( 2x + 3) = ( 3x)( 2x + 3) + (1)( 2x + 3)
= 6x2 + 9x + 2x + 3
= 6x2 + 11x + 3
4. ( x - 2)( 2x - 1) = (x)( 2x - 1) - (2)( 2x - 1)
= 2x2 – x – 4x + 2
= 2x2 – 5x + 2
5. ( x + 2)( 7x2 + 4) = (x)( 7x2 + 4) + (2)( 7x2 + 4)
= 7x3 + 14x2 +4x + 8
6. ( 2x - 3)( 2x2 + 1) = ( 2x)( 2x2 + 1) - (3)( 2x2 + 1)
= 4x3– 6x2 + 2x – 3

7. ( 3x + 5)( 2x2 – 4x - 6) = ( 3x)( 2x2 – 4x - 6) + (5)( 2x2 – 4x - 6)

= 6x3 – 12x2 – 18x + 10x2 – 20x – 30
= 6x3 – 2x2 – 38x – 30
8. ( 2x2 + 7)( 9x2 + 1) = ( 2x2)( 9x2 + 1) + ( 7)( 9x2 + 1)
= 18x4 + 2x2 + 63x2 + 7
= 18x4 + 65x2 + 7

9. ( 3x2 + 1)( 2x2 -2x + 1) = ( 3x2)( 2x2 -2x + 1)+ (1)( 2x2 -2x + 1)
= 6x4 – 6x3 + 3x + 2x2 – 2x + 1
= 6x4 – 6x3 + 2x2 + x + 1
10. ( 2x2 + 1)( x2 –x - 1) = ( 2x2 )( x2 –x - 1) + (1)( x2 –x - 1)
= 2x4 – 2x3 – 2x2 + x 2– x – 1
= 2x4 – 2x3 – x2 - x – 1
จงหาผลหารต่อไปนี้
1. (3x + 5) ÷ (x – 1) 3
วิธีทา x 1 3x  5
3x - 1
6

2. (x2 – 3x + 18) ÷ (x – 6)
x +3
วิธีทา x  6 x 2  3 x  18
x2 - 6x
3x + 18
3x - 18
36

3. (-6x2 + 13x + 8) ÷ (2x + 1)

- 3x + 8
วิธีทา 2 x  1 6 x 2  13 x  8
-6x2 - 3x
16x + 8
16x + 8
0
4. 5. (y3 – 6y2 + 8y - 3) ÷ (y – 1)
y2 – 5y + 3
วิธีทา y 1 y3  6y2  8y  3
y3 - y2
- 5y2 + 8y
- 5y + 5y
3y – 3
3y – 3
0
5. (18x2 – 21x) ÷ (6x – 7)
3x
วิธีทา 6 x  7 18 x 2  21 x
18x2 - 21x
0

6. (20x4 - 26x3 + 3x - 1) ÷ (2x2 + 1)

10x2 – 13x - 5
วิธีทา 2 x 2  1 20 x 4  26 x 3  0 x 2  3 x  1
20x4 +10x2
-26x3 - 10x2
-26x3 -13x
-10x2 +16x
-10x2 -5
16x + 4
จงเขียนเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้ให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

2x  8 2( x  4)
1.  2
x 4 x 4

2x  4 2( x  2)
2.  2
x 2 x 2

5  10 x 5(1  2 x ) 5
3.  
2  4x 2(1  2 x ) 2

2x  5y 2x  5y 1
4.  
4 x  10 y 2(2 x  5 y ) 2

x 2  xy x( x  y)
5.  x
xy xy

6x2  4 x 2 x (3 x  2)
6.   2x
3x  2 3x  2

x2 x2 x
7.  
x2  x x ( x  1) x  1

2( x  7) 2( x  7)
8.  1
2 x  14 2( x  7)

5 x  15 y 5( x  3 y )
9.  5
x  3y x  3y

x 2 y  xy xy ( x  1)
10.  1
xy ( x  1) xy ( x  1)
จงหาผลคูณของเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้โดยทาให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ
3 xy 2 x 3 xy  2 x
1.  
5 y 5 y

6 x2

5

6x x  3 6x x 3
2.   
3x  9 2 3( x  3) 2

x
3 x  x x2  x 3( x  1) x ( x  1)
3.   
x 1 x 1 x 1 x 1
 3x

8 x2 x  3 8 x2 x 3
4.   
3x  9 2x 3( x  3) 2 x
4x

3

x2 6 x2  9 x x 2 3 x (2 x  3)
5.   
2x  3 4 x3 2x  3 4 x3
3

4
จงหาผลคูณของเศษส่วนของพหุนามต่อไปนี้โดยทาให้เป็นเศษส่วนของพหุนามในรูปผลสาเร็จ

3a 18a2b 3a 21
1.   
7 21 7 18a2b
1

2ab
5 x 20 x 2 y 5 x 32 y
2.   
8 32 y 8 20 x 2 y
1

x
x2 x5 x 2 3(2 x  1)
3.   
2x  1 6x  3 2x  1 x5
3

x3
a2 a5 a2 3(2a  1)
4.   
2a  1 6 a  3 2a  1 a5
3

a3
3 x2  3 x x 1 3 x ( x  1) 2( x  4 y )
5.   
x  4y 2x  8y x  4y x 1

 6x
 คานา

แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ เรื่อง พหุนามและเศษส่วนของพหุนาม ได้จัดทาขึ้นเพื่อใช้

ประกอบการการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สาหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกทักษะ ศึกษาค้นคว้าและ
เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง

หวังเป็นอย่างยิ่งว่า แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ชุดนี้จะเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอนและนักเรียนที่ได้นาไปใช้ในการ
จัดการเรียนการสอนให้มีคุณภาพและบรรลุผลการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

นางนงเยาว์ พีรฉัตรปกรณ์
 สารบาญ
เรื่ อง หน้า
คาแนะนาสาหรับครูผู้สอน 1
คาแนะนาสาหรับนักเรียน 2
ผลการเรียนรู้ 3
แบบทดสอบก่อนเรียน 4
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 6
ใบความรู้ที่ 1 9
แบบฝึกทักษะที่ 1 10
ใบความรู้ที่ 2 11
แบบฝึกทักษะที่ 2 12
ใบความรู้ที่ 3 13
แบบฝึกทักษะที่ 3 14
ใบความรู้ที่ 4 15
แบบฝึกทักษะที่ 4 16
ใบความรู้ที่ 5 17
แบบฝึกทักษะที่ 5 18
ใบความรู้ที่ 6 19
แบบฝึกทักษะที่ 6 21
ใบความรู้ที่ 7 22
แบบฝึกทักษะที่ 7 24
ใบความรู้ที่ 8 25
แบบฝึกทักษะที่ 8 26
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 27
เฉลยใบงาน 30
 คาแนะนาสาหรับครูผู้สอน

แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ เรื่อง พหุนามและเศษส่วนของพหุนาม สาหรับนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปีที่ ๒ เป็นแบบฝึกที่มุ่งพัฒนาให้นักเรียนสามารถเรียนรู้เนื้อหาในบทเรียนได้ง่ายขึ้น และเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการ
จัดกิจกรรมการเรียนรู้ของครู ในการนาแบบฝึกทักษะไปใช้ ครูผู้สอนต้องดาเนินการดังนี้
1. ศึกษาและทาความเข้าใจเกี่ยวกับเนื้อหาในบทเรียน แผนการจัดการเรียนรู้และแบบฝึกทักษะซึ่งแบบฝึก
ทักษะมีส่วนประกอบดังนี้
1.1 คาแนะนาสาหรับครูผู้สอน
1.2 คาแนะนาสาหรับนักเรียน
1.3 ผลการเรียนรู้
1.4 แบบทดสอบก่อนเรียน
1.5 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
1.6 ใบความรู้
1.7 ใบงาน
1.8 เฉลยใบงาน
1.9 แบบทดสอบหลังเรียน
1.10 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
2. เตรียมการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้
3. จัดกิจกรรมการเรียนรู้และใช้แบบฝึกทักษะตามแผนการจัดการเรียนรู้
4. หลังจากนักเรียนทาแบบทดสอบและแบบฝึกทักษะ เสร็จเรียบร้อยแล้ว ครูต้องตรวจสอบคาตอบจากเฉลย
แบบทดสอบและเฉลยแบบฝึกทักษะ และแจ้งให้นักเรียนทราบความก้าวหน้าทุกครั้ง
5. เวลาในการใช้แบบฝึกทักษะสามารถยืดหยุ่นได้ตามความเหมาะสมและความสามารถของผู้เรียน
 คาแนะนาสาหรับนักเรียน

แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ เรื่อง พหุนามและเศษส่วนของพหุนาม สาหรับนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปีที่ ๒ เป็นแบบฝึกที่มุ่งพัฒนาให้นักเรียนสามารถเรียนรู้เนื้อหาในบทเรียนได้ง่ายขึ้น ใช้ประกอบการจัดกิจกรรม
การเรียนรู้ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ซึ่งนักเรียนควรปฏิบัติดังนี้
1. ศึกษาคาชี้แจงให้เข้าใจก่อนจะเริ่มฝึกทักษะ
2. ทาแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อตรวจสอบความรู้เดิม
3. ส่งกระดาษคาตอบให้ครูผู้สอนตรวจสอบความถูกต้องและบันทึกผล
4. ทาแบบฝึกทักษะ เรื่องพหุนามและเศษส่วนของพหุนาม โดยเริ่มจากการศึกษาเนื้อหาและตัวอย่างก่อนทา
แบบฝึกทักษะ
5. นาแบบฝึกทักษะแต่ละแบบฝึกให้ครูผู้สอนตรวจสอบความถูกต้องประเมินผลให้คะแนนถ้าไม่ผ่านเกณฑ์ การ
ประเมินให้นักเรียนกลับไปทบทวนเนื้อหาและทาแบบฝึกทักษะใหม่จนกว่าจะผ่านเกณฑ์การประเมิน
6. เมื่อทาแบบฝึกทักษะครบทุกแบบฝึกแล้วให้นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน
7. ส่งกระดาษคาตอบให้ครูผู้สอนตรวจและแจ้งผลการทดสอบ
8. บันทึกผลลงในตารางบันทึก เพื่อทราบผลการเรียนและพัฒนา
 แบบทดสอบหลังเรียน

คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  ลงในกระดาษคาตอบให้ตรงกับข้อที่ถูกที่สุดเพียงคาตอบเดียว

1. ข้อใดเป็นผลบวกของ 6x + 5 กับ 3x - 8
ก. 9x + 3 ข. 9x- 3
ค. 11x- 11 ง. 9x2 – 3
2. ข้อใดเป็นผลบวกของ y2 - 4y+ 1 กับ y + 2
ก. y2 - 4y+ 3 ข. y2 - 3y+ 3
ค. 2y2 - 2y+ 1 ง. 2y2 - 6y+ 1
3. (5x + 7) – (2x + 3) เท่ากับข้อใด
ก. 3x+ 4 ข. 3x - 4
ค. -3x+ 4 ง. -3x – 4
4. (2x2 - 6x - 5) –(x2 - 3x - 5) เท่ากับข้อใด
ก. x2 - 3x ข. - x2- 3x
ค. x2 + 3x ง. -x2+ 3x
5. ข้อใดมีค่าเท่ากับ (9x2 – 7)(4x)
ก. 28x- 36x3 ข. 36x3 + 28x
ค. 28x + 36x3 ง. 36x3- 28x
6. ข้อใดมีค่าเท่ากับ (x2 + x + 1)(x2)
ก. 2x2 + x ข. 2x3 + x2 + x
ค. x4 + x3+ x2 ง. 2x4 + 2x3+ 2x2
7. ข้อใดมีค่าเท่ากับ ( 3x - 5)(2x+1)
ก. 6x2 - 7x - 5 ข. 6x2 - 7x + 5
ค. 6x2 - 13x - 5 ง. 6x2 + 7x – 5
8. ข้อใดมีค่าเท่ากับ ( x - 1)(x2 + 2x -1)
ก. x3 - x2 - 3x - 1 ข. x3 - x2 - 3x + 1
ค. x3 + x2 + 3x + 1 ง. x3 + x2 - 3x + 1
 3x 3 6x 2 3x
9. ข้อใดมีค่าเท่ากับ
3x
ก. x2 + 3 ข. x2 – 3x - 1
ค. x3 – 2x - 1 ง. x2 + 3x + 1
x2 2x 3
10. ข้อใดมีค่าเท่ากับ
x 3
ก. x + 3 ข. x + 1
ค. – x - 1 ง. x - 1
 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

ข้อที่ เฉลย ข้อที่ เฉลย

1 ข 6 ค

2 ข 7 ก

3 ก 8 ง

4 ก 9 ค

5 ง 10 ข