You are on page 1of 13

7

Araling Panlipunan
Ikaapat na Markahan –Modyul 4:
Karanasan, Implikasyon ng Digmaang
Pandaigdig at Ugnayan ng Iba’t ibang
Ideolohiya sa Pag-usbong ng Nasyonalismo sa
mga Bansa sa Silangan at Timog- Silangang
Asya
Araling Panlipunan – Ikapitong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaapat na Markahan – Modyul 4: Karanasan, Implikasyon ng Digmaang Pandaigdig at
Ugnayan ng Iba’t - Ibang Ideolohiya sa Pag-usbong ng
Nasyonalismo sa mga Bansa sa Silangan at Timog-Silangang
Asya
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis – Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Jesila D. Cancio


Editor: Gemma F. Depositario EdD
Tagasuri: Divina May S. Medez
Tagaguhit: Typesetter
Tagalapat: Mila A. Reyes

Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin CESO V Rosela R. Abiera


Joelyza M. Arcilla EdD Maricel S. Rasid
Marcelo K. Palispis EdD Elmar L. Cabrera
Nilita L. Ragay EdD
Carmelita A. Alcala EdD

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________


Department of Education –Region VII Schools Division of Negros Oriental
Office Address: Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental
Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117
E-mail Address: negros.oriental@deped.gov.ph
Alamin
Nais mo bang malaman ang karanasan at ang implikasyon ng digmaang pandaigdig
at ang iba’t-ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at kilusang nasyonalista sa
kasaysayan ng mga bansang Asyano? Sa bahaging ito ng aralin sisikapin mong tuklasin ang
mg ito. May mga kasanayan na gagawin para sa pagtuklas ng mga kaalaman na may
kaugnayan sa araling ito. Marahil ay handa ka na para sa pagtupad at pagsasagawa ng mga
gawain.

Sa pagtatapos ng modyul, inaasahang matutunan mo ang sumusunod:

Most Essential Learning Competency:

Natatalakay ang karanasan at implikasyon ng digmaang pandaigdig sa kasaysayan ng mga


bansang Asyano;
Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at kilusang
nasyonalista;

Mga Layunin:

K: Natutukoy ang karanasan at implikasyon ng digmaang pandaigdig at ang kaugnayan ng


iba’t-ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at kilusang nasyonalista sa
kasaysayan ng mga bansa sa Silangang Asya at Timog- Silangang Asya;

S: Nailalahad ang karanasan at implikasyon ng digmaang pandaigdig at ang kaugnayan ng


iba’t - ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at kilusang nasyonalista sa
kasaysayan ng mga bansa sa Silangang Asya at Timog- Silangang Asya;

A: Napahahalagahan ang karanasan at implikasyon ng digmaang pandaigdig tungo sa


paglaya ng mga bansa sa Silangang Asya at Timog-Silangang Asya

1
Subukin
Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap at piliin ang titik ng tamang sagot.
Isulat ang iyong sagot sa iyong kuwaderno.

1. Ang mga sumusunod ay ang tatlong uri ng nasyonalimo na umusbong sa China,


maliban sa isa;
A. Nasyonalismong tradisyunal
B. Nasyonalismong may impluwensya ng kanluran
C. Nasyonalismong may impluwensya ng komunismo
D. Lahat ng nabanggit

2. Ang pinuno ng Indonesia na tumagal ng 23 taon at pinasimulan ang guided democracy


(limited democracy) base sa limang patnubay na prinsipyo.
A. Achmed Sukarno B. Aung San C. U Nu D. U Saw

3. Ang pinuno ng Burma (Myanmar) na kung saan naging malaya ang bansa sa kamay ng
mga mananakop noong Enero 4, 1948.
A. Achmed Sukarno B. U Nu C. Aung San D. U Saw

4. Ito ay pangunahing layunin upang wakasan ang panghihimasok ng mga mananakop sa


kanilang pamumuhay at kabuhayan.
A. Komunismo B. Demokrasya C. Kalayaan D. Nasyonalismo

5. Sa anong paraan nakaapekto ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa paglaya ng mga


taga Timog-Silangang Asya?
A. Marami ang napinsala at namatay.
B. Nagpatuloy ang kaguluhan at nagkaroon ng civil war.
C. Lumakas ang nasyonalismo at napabilis ang paglaya.
D. Umigting ang tunggalian ng ideolohiyang demokrasya at komunismo

6. Magkakaiba ang pamamaraang ginamit ng mga Asyano sa pagmamalas ng damdaming


nasyonalismo. Alin sa sumusunod ang mga samahan na itinatag ng mga Pilipino na
naglalayong ipakita ang kanilang pagmamahal sa bayan?
A. Bodi Utomo at Sarekat Islam C. Kilusang Propaganda at Katipunan
B. Partido Kuomintang at Partido KunchantangD. Anti- Facist People’s Freedom League

7. Ang masamang epekto ng____________ ay mahirap mabura sa isipan ng mga tao lalo
na yaong nakakaranas nito.
A. digmaan B. kasunduan C. kaalyado D. mandato

8. Paano ipinakita ng mga Asyano ang pagmamahal sa kanilang bansa sa panahon ng


digmaan?
A. Sa pamamagitan paglakas ng mga kilusang nasyonalista at pangkalayaan
nakamtan ng maraming bansang Asyano ang kasarinlan pagkatapos ng
digmaan.
B. Nanahimik lamang ang mga Asyano.
C. Nagkakaroon ng gulo.
D. Lahat ng nabanggit.

2
9. Ito ay ideya ng pambansang kamalayan na kung saan lahat ng pansariling kapakanan
ay napangingibabawan ng pambansang kapakanan na kakikitaan ng matinding
pagmamahal at pagpapahalaga sa kaniyang bansa.
A. Kalayaan B. Nasyonalismo C. Militarismo D. Demokrasya

10. May dalawang digmaan na nakakaapekto upang makamit ang kalayaan ng mga bansa
sa Silangang Asya at Timog- Silangang Asya. Ano ang mga ito?
A. Cold War B. Opium War
C.Vietnam War D. Una at Ikalawang Digmaang Pandaigdig

Balikan
Kumusta na ba kayo?

Ngayon pa lamang ay binabati na kita ng congratulations sa mahusay at magaling


na pagsagot sa mga isinasagawang gawain sa unang aralin. Nawa’y sa susunod na mga
gawain ay mas lalo mo pang galingan at husayan ang iyong mga sagot sa bawat gawain

Pero bago kayo dadako sa susunod na aralin ay babalikan mo muna kung ano ang iyong
natutunan mula sa naunang aralin sa pamamagitan ng pagsagot sa mga sumusunod na
tanong. Isulat ang iyong sagot sa iyong kwaderno.

1. Ano-ano ang mga salik ng pag-unlad ng nasyonalismo sa Silangang Asya at Timog-


Silangang Asya?

2. Paano ipinapakita ng mga bansa sa Silangang Asya at Timog-Silangang Asya ang


damdaming nasyonalismo?

3
Tuklasin
Gawain: Halu- Ayos- Laya
Panuto: Iayos ang mga pinaghalong letra upang makabuo ng isang salita na tumutugon sa
inilalarawan ng pangungusap.

Tumutukoy ang ideolohiyang ito sa kapangyarihan


1. 1. ASYAKREDOM ng pamahalaan na nasa kamay ng mga tao at ang
pagkakapantay-pantay ng mamamayan sa tingin ng
batas at sa iba pang pangunahing aspekto ng
pamumuhay.

Ideolohiyang naghahangad na bumuo ng isang


2. ISKOMONMU lipunang walang antas o uri (classless society) kung
saan ang mga salik ng produksyon ay pag-aari ng
lipunan

Sa digmaang ito lumakas ang nasyonalismo sa


3. gidigadnaP gnaamgiD
gnawalakI Timog-Silangang Asya

Suriin
Karanasan at Implikasyon ng Digmaang Pandaigdig at ang Iba’t Ibang Ideolohiya sa
Pag-usbong ng Nasyonalimo at Kilusang Nasyonalista sa Kasaysayan ng mga
Bansang Asyano

Pangkalahatang Ideya
Ang pananakop at paniniil sa mga bansa sa Silangang Asya at Timog-Silangang Asya
ay naglunsad ng pag-usbong ng diwang makabansa bilang tugon sa pag-aabuso at pagyurak
sa karapatan ng mga bansa sa Silangan at Timog- Silangang Asya na ang tanging mithiin ay
magkaroon ng kalayaan.
Ang Una at Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nakaapekto upang makamit ang
kalayaan dahil sa Unang Digmaang Pandaigdig, nagbago ang balance power. Nakilala ang
Japan dahil pinalakas nito ang kaniyang hukbong militar. Isinulong na rin nito pagkatapos ng
digmaan ang racial equality o pantay na pagtingin sa lahi na hindi pinansin ng mga kanluranin.
Dahil naman sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig lumakas ang nasyonalismo sa Timog-

4
Silangang Asya. Napabilis ang paglaya kaya maraming mga bansa sa Timog- Silangang Asya
ang lumaya pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
May iba’t ibang ideolohiya at paniniwala rin ang niyakap ng mga bansa sa Silangan at
Timog- Silangang Asya, may naniwala na ang kasagutan sa minimithing kalayaan ay ang
ideolohiyang komunismo, ang iba ay naniniwala sa ideolohiya ng demokrasya,
totalitaryanismo, at autokrasya. Ang mga ideolohiyang ito ay nagdudulot ng transpormasyon
sa mga bansang Silangan at Timog- Silangang Asya.
Halimbawa may tatlong uri ng nasyonalismo ang umusbong sa China..Una ay ang
nasyonalismong tradisyunal na ang layunin ay paalisin ang mga kanluranin at ang
impluwensiya nito na pinangunahan ng samahang boxers; ang pangalawa ay ang
nasyonalismong may imlpuwensya ng kanluran na ang layunin ay maging republika ang China
yakap ang ideolohiyang demokratiko na pinangunahan ni Dr. Sun Yat Sen at Chiang Kai –
Shek; at ang pangatlo ay ang nasyonalismong may imlpuwensya ng komunismo na
pinangunahan ni Mao Zedong.
Sa paglakas ng nasyonalismong Tsino nabahala ang Japan na baka maapektuhan
ang interes nito sa China kung kaya’t naging sunod-sunod ang ginawang pakikidigma at
pananakop nito. Natalo ang Japan noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig ngunit nagpatuloy
ang kaguluhan sa China sa pagitan ng puwersa ng komunista ni Mao Zedong at nasyonalista
ni Chiang Kai- Shek. Natalo ang nasyonalista at napasailalim sa komunistang pangkat ang
Mainland China samantalang ang nasyonalista ay tumakas noong October 1, 1949 at
pumunta sa isla ng Formosa na ngayon ay tinawag Taiwan.
Samatalang ang Indonesia ay nakamit nito ang kalayaan noong Agosto 17, 1945 sa
pamumuno ni Achmed Sukarno sa pamamagitan ng rebolusyon laban sa mga
Olandes.Umigting ang pagnanasang lumaya ang Indonesia nang pagkalooban ng
simbolikong kalayaan si Sukarno noong sakupin sila ng Japan noong Ikalawang Digmaang
Pandaigdig. Ngunit nang matalo ang Japan dumating muli ang mga Olandes upang ibalik ang
kanilang pamamahala sa Indonesia.Subalit ang Indonesia ay nakakaranas ng kalayaan.
Pinamunuan ni Sukarno ang Indonesia sa loob ng 23 taon. Pinasimulan niya ang
pamahalaang (guided democracy) base sa Pancasila – limang (5) patnubay na prinsipyo;
paniniwala sa Diyos, nasyonalismo, pagkakawanggawa, katarungang panlipunan, at
demokrasyang gagabayan ng karunungan. Tinanggap at ipinagbunyi ito ng mga tao at ginawa
siyang pangulong panghabambuhay noong 1963. Subalit ang lubos niyang kapangyarihan
ang naging dahilan ng pang-aabuso niya sa kapangyarihan.
Habang ang bansang Korea ay unti-unting nasakop ng Japan ginawang base-militar
at pilit na itinaguyod ang kanilang kabihasnan. Bunsod nito maraming pagtatangkang ginawa
ang Korea upang mapatalsik ang mga Hapones. Napabilis ito pagkatapos ng Ikalawang
Digmaang Pandigdig kung saan natalo ang mga Hapones.
Sa bandang dako naman, sa bansang Burma (Myanmar) sumiklab ang Ikalawang
Digmaang Pandaigdig, nasakop ng Japan ang Burma. Ang kaganapang ito ay sinamantala
ng mga Burmese at idineklara nila ang kanilang kalayaan mula sa Great Britain. Subalit sa
kabila ng paglaya mula sa mga British ay nananatili pa rin ang katotohanan na sila ay sakop
ng isang dayuhang bansa. Muling nakipaglaban para sa kalayaan ang mga Burmese ngunit
sa pagkakataong ito ay upang mapalayas ang mga Hapones. Nakaranas ng kahirapan ang
mga Burmese sa pamamalakad ng mga Hapones kaya nagtatag sila ng kilusan laban sa
Japan. Ito ang Anti Fascist People’s Freedom League o AFPFL sa pamumuno ni Aung San
na binubuo ng mga makademokratiko at komunistang pangkat. Nagapi nila ang mga Hapones
at bumalik ang mga Ingles subalit hindi na pumayag ang mga Burmese kaya’t sunod-sunod

5
na usaping pangkalayaan ang naganap. Bunga nito, pinagtibay ang kasunduang Anglo-
Burmese na nagpapahayag na nagpapahayag ng kalayaan sa Burma noong Enero 4, 1948.
Sa kasawiang palad pinatay si Aung San at ang kaniyang gabinete ng upahang armado ng
kaniyang talunang kalaban na si U Saw. Nang maaresto si U Saw ay ipinagpatuloy ni U Nu
ang naiwan ni Aung San.
Sa bansang Pilipinas naman nakamit ng Pilipinas ang paglaya noong Hunyon 12, 1898
sa pamumuno ni Heneral Emilio Aguinaldo. Nakipagsabwatan ang mga Amerikano sa Pilipino
upang matalo ang mga Español sa Digmaang Español- Amerikano kung saan natalo ang mga
Español. Inakala ng pamunuan ni Aguinaldo na aalis na ang mga Amerikano sa Pilipinas at
ipauubaya na ang pamumuno sa Pilipino kaya idineklara ang kalayaan at nagtatag ng isang
demokratikong pamahalaan.
Pansamantalang natigil ang pananakop ng mga Amerikano nang tayo’y masangkot sa
Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Nilusob tayo ng Japan dahil kaalyado natin ang mga
Amerikano at dahil nasa ating bansa ang pinakamalaking base-militar ng Amerikano. Sa
kasagsagan ng digmaan, iniwan tayo ng mga lider- Amerikano at natira tayong lumalaban at
nagtatanggol sa ating kalayaan. Nasakop tayo ng Japan sa loob ng limang taon. Natalo ang
Japan sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig kaya binalikan tayo ng mga Amerikano. Kaya
bilang pagpapamalas ng nasyonalismong Pilipino ay pinasimulan ng mga ilustrado na
nagtatag ng Kilusang Propaganda at ipinagpatuloy ng mga Katipunero na nagpasimula ng
Katipunan hanggang sa nakamtan ng mga Pilipino ang kasarinlan.
(Sangguniang Aklat Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba)

Pagyamanin

Gawain A.
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Isulat ito sa iyong kuwaderno.
1. Batay sa tekstong iyong binasa, ano- ano ang mga ideolohiyang may kaugnayan sa
pag- usbong ng nasyonalismo sa mga bansa sa Silangang Asya at Timog-
Silangang Asya?

2. Ano-ano ang mga nararanasan ng mga bansa sa Silangang Asya at Timog-


Silangang Asya sa panahon ng digmaang pandaigdig?

3. Ano ang naging epekto ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa Timog-Silangang


Asya?
4. Paano ipinakita ng mga Asyano ang pagpapahalaga sa kanilang bansa sa panahon
ng digmaan sa kabila ng kanilang nararanasan at sa naging implikasyon nito?

6
Gawain B.
Panuto: Pagtambalin ang Hanay A at Hanay B. Isulat ang napiling sagot sa iyong kuwaderno.

A B
1. Ang namumuno ng ideolohiyang a. Aung San
demokratiko sa China b. Mao Zedong
2. Ang namumuno ng ideolohiyang c. Achmed Sukarno
komunismo sa China d. Ilustrado at Katipunero
3. Ang nagpasimula ng guided e. Dr. Sun Yat Sen at Chiang Kai -
democracy sa Indosesia shek
4. Ang nagtatag Kilusang f. U Nu
Propaganda at Katipunan
5. Anti Fascist People’s Freedom
League

Isaisip
Ngayong nalaman mo na ang pangkalahatang konsepto ng ating paksa. Itala mo ang
iyong natutunan sa nakalaang callout sa ibaba. Gawin at isulat ito sa iyong kuwaderno.

Ang tatlong malalaking konsepto na aking makukuha mula sa teksto ay


1.____________
2.____________
3. ____________

Ang aking mahihinuha ay ___________________________________________.

Isagawa

Panuto: Punan ang graphic organizer sa ibaba ng iba’t ibang ideolohiya na niyakap ng mga
bansa sa Silangan at Timog- Silangang Asya sa paniniwalang maging kasagutan
sa minimithing kalayaan.

7
Iba’t ibang
ideolohiya

Tayahin
Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap at piliin ang titik ng tamang sagot.
Isulat ang iyong sagot sa iyong kuwaderno.

1. Ito ay ideya ng pambansang kamalayan na kung saan lahat ng pansariling kapakanan ay


napangingibabawan ng pambansang kapakanan na kakikitaan ng matinding
pagmamahal at pagpapahalaga sa kaniyang bansa.
A. Kalayaan B. Nasyonalismo C. Militarismo D. Demokrasya

2. Paano ipinakita ng mga Asyano ang pagmamahal sa kanilang bansa sa panahon ng


digmaan?
A. Sa pamamagitan paglakas ng mga kilusang nasyonalista at pangkalayaan
nakamtan ng maraming bansang Asyano ang kasarinlan pagkatapos ng
digmaan.
B. Nanahimik lamang ang mga Asyano.
C. Nagkakaroon ng gulo.
D. Lahat ng nabanggit

3. Ang mga sumusunod ay ang tatlong uri ng nasyonalimo na umusbong sa China, maliban
sa isa;
A. Nasyonalismong tradisyunal
B. Nasyonalismong may impluwensya ng kanluran
C. Nasyonalismong may impluwensya ng komunismo
D. Lahat ng nabanggit

4. Ang pinuno ng Indonesia na tumagal ng 23 taon at pinasimulan ang guided democracy


(limited democracy) base sa limang patnubay na prinsipyo.
A. Achmed Sukarno B. Aung San C. U Nu D. U Saw

8
5. Ang pinuno ng Burma (Myanmar) na kung saan naging malaya ang bansa sa kamay ng
mga mananakop noong Enero 4, 1948.
A. Achmed Sukarno B. Aung San C. U Nu D. U Saw

6. Ito ay pangunahing layunin upang wakasan ang panghihimasok ng mga mananakop sa


kanilang pamumuhay at kabuhayan.
A. Komunismo B.Kalayaan C. Demokrasya D. Nasyonalismo

7. Sa anong paraan nakaapekto ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa paglaya ng mga


bansa sa Timog-Silangang Asya?
A. Marami ang napinsala at namatay.
B. Nagpatuloy ang kaguluhan at nagkaroon ng civil war.
C. Lumakas ang nasyonalismo at napabilis ang paglaya.
D. Umigting ang tunggalian ng ideolohiyang demokrasya at komunismo

8. Magkakaiba ang pamamaraang ginamit ng mga Asyano sa pagpapakita ng damdaming


nasyonalismo. Alin sa sumusunod ang mga samahan na itinatag ng mga Pilipino na
naglalayong ipakita ang kanilang pagmamahal sa bayan?
A. Bodi Utomo at Sarekat Islam
B. Partido Kuomintang at Partido Kunchantang
C. Kilusang Propaganda at Katipunan
D. Anti- Facist People’s Freedom League

9. Ang masamang epekto ng____________ ay mahirap mabura sa isipan ng mga tao lalo
na yaong nakakaranas nito.
A. digmaan B. kasunduan C. kaalyado D. mandato

10. Ano ang naging epekto ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa Timog-Silangang Asya?
A. Lumakas ang nasyonalismo C. Napabilis ang paglaya ng mga bansa.
B. Hindi lumaya ang mga bansa D. A AT C

Karagdagang Gawain
Panuto: Gumawa ng POSTER kung paano mo maipapakita ang iyong pagmamahal sa iyong
bayan kung sakaling ikaw ay nabuhay sa panahon ng dalawang digmaang
pandaigdig. Iguhit ito sa isang short bond paper.

May pamantayan o rubrics sa paggawa ng iyong gawain.

Nilalaman - Ebidensya ng kakayahang maglapat ng kaalaman - 1 2 3 4 5__________


Klinisan /Kaayusan – Malinis at maayos ang pagkakaguhit at pagkakakulay – 1 2 3 4 5 ____
Biswal na Pang-akit – Malikhain at may malakas na pang-akit – 1 2 3 4 5 _____
Kabuuang Epekto- Epekto sa pagwawasto- 1 2 3 4 5_____
Kabuuang iskor- 20

9
Susi sa Pagwawasto

Pandaigdig A 5.
10. D Digmaang D 4.
9. B 3. Ikalawang C 3.
8. A 2. Komunismo B 2.
7. A 1. Demokrasya E 1.
6. C
5. C Tuklasin Gawain B
4. C
gurong tagapamahala
3. B
Isangguni ang sagot sa
2. A
1. D Gawain A
Subukin Pagyamanin

Isaisip Isagawa
Isangguni ang sagot sa gurong Answer may vary
tagapamahala
Demokrasya

Karagdagang Gawain Totalitaryanismo


Komunismo
May pamantayan sa paggawa ng
poster. autokrasya

Sanggunian

Blando, Rosemarie C., Sebastian, Adelina A., Espiritu, Angelo C.,et al. ASYA: “Pagkakaisa
sa Gitna ng Pagkakaiba “Araling Panlipunan 7 Modyul para sa Mag-aaral. Meralco Avenue,
Pasig City, Philippines: Eduresources Publishing, Inc. 2014 pp.368- 372

10
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division of Negros Oriental


Kagawasan, Avenue, Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117


Email Address: negros.oriental@deped.gov.ph
Website: lrmds.depednodis.net

You might also like