8

Araling
Panlipunan
Ikaapat na Markahan - Modyul 5:
Ang Cold War at Neokolonyalismo
Araling Panlipunan – Ikawalong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaapat na Markahan – Modyul 5: Ang Cold War at Neokolonyalismo
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Nicolas T. Capulong, PhD, CESO V
Ronelo Al K. Firmo, PhD, CESO V
Librada M. Rubio, PhD

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Raymart B. Guinto
Tagasuri ng Nilalaman: Angelica M. Burayag PhD / Salvador B. Lozano
Madonna R. Estacio / Alma G. Pineda
Tagasuri ng Wika: Neil Omar B. Gamos / Madonna R. Estacio
Tagasuri ng ADM Format: Raymart B. Guinto
Tagasuri ng Paglapat
at Pagguhit: Jeremy Daos / Jay Ahr Sison
Tagaguhit: Neil Omar B. Gamos / Rona DC. Dionisio
Tagalapat: Reynaldo B. Pacleta
Tagapamahala: Nicolas T. Capulong PhD, CESO V
Librada M. Rubio, PhD
Angelica M. Burayag PhD / Ma. Editha R. Caparas EdD
Nestor P. Nuesca EdD / Marie Ann C. Ligsay PhD
Fatima M. Punongbayan / Salvador B. Lozano
Arnelia R. Trajano PhD

Inilimbag sa Republika ng Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III

Office Address: Matalino St., Government Center, Maimpis, City of San Fernando,
Pampanga
Telefax: (045) 598-8580 to 89
E-mail Address: region3@deped.gov.ph
 8
Araling
Panlipunan
Ikaapat na Markahan - Modyul 5:
Ang Cold War at Neokolonyalismo
Paunang Salita

Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda para sa ating

mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na
gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang mga
kasanayang itinakda ng kurikulum.

Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy na

naglalaman ng mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng mga magulang
o kung sinumang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral sa kani-
kanilang tahanan.

Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang nalalaman ng

mag-aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang magsasabi kung
kailangan niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding
pagsusulit sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang natutuhan.
May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o mali ang mga sagot sa bawat
gawain at pagsusulit. Inaasahan namin na magiging matapat ang bawat isa sa
paggamit nito.

Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang
magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan ang
anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay. Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa
kanilang guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin
at paggamit ng SLM na ito.

Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga tagapagdaloy,

umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral kahit wala sila sa paaralan.

ii
 Alamin

Ang modyul na ito ay ginawa at isinulat para sa iyong kapakinabangan upang

pagyamanin ang iyong kaalaman sa mga mahahalagang kaganapan sa panahon na
ang Daigdig ay nasa Gitna ng Cold War at Bagong Sigwa ng Kolonyalismo. Ito ay
nakabatay sa most essential learning competencies (MELCs) AP8AKD-IVi-10 sa
Araling Panlipunan Baitang 8.

Ang modyul na ito ay nahahati sa apat na paksang aralin:

• Paksa 1 – Sanhi ng Cold War
• Paksa 2 – Mabuti at Di-Mabuting Epekto ng Cold War
• Paksa 3 – Uri ng Neokolonyalismo
• Paksa 4 – Epekto ng Neokolonyalismo

Sa pagtatapos ng modyul na ito, malilinang ang iyong kasanayan sa mga

sumusunod:
1. naipaliliwanag ang kahulugan ng Cold War at Neokolonyalismo;
2. natutukoy ang iba’t ibang anyo ng labanan noong Cold War at paraang
ginamit sa pagpapalaganap ng Neokolonyalismo; at
3. nasusuri ang mga dahilan ng pagwawakas ng Cold War at paraang ginamit
sa pagpapalaganap ng Neokolonyalismo.

Mga Tala para sa Guro

Sa yugto na ito ng kasaysayan mauunawaan natin ang mga
kaganapan sa daigdig ng sumiklab ang Cold War o tunggalian ng
makapangyarihang mga bansa at pagsibol ng Neokolonyalismo o isang
bagong uri ng pananakop sa mga papaunlad na bansa.
Gumamit ng mapa sa araling ito upang makita natin kung
papaano sumiklab ang Cold War at ang pagsibol ng Neokolonyalismo.

1
 Subukin

Panuto: Upang masubok ang iyong kaalaman tungkol sa nilalaman ng modyul na

ito, sagutin ang panimulang pagtataya. Isulat ang letra ng wastong sagot
sa iyong sagutang papel. Bigyang pansin ang mga aytem na hindi mo
nasagot at subuking muling sagutan ang nasabing aytem habang
ginagamit ang modyul na ito.

1. Ang Cold War ay digmaan ng nagtutunggaling ideolohiya ng dalawang

makapangyarihang bansa o superpower. Anong dalawang bansa ang nakaranas
nito matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig?
A. Germany at France
B. Germany at Union of Soviet Socialist Republics
C. United States at France
D. United States at Union Soviet Socialist Republics

2. Malaki ang naging epekto ng Cold War sa ekonomiya ng mga bansa sa Asya at
mga Kanluraning bansa. Paano nagsimula ang Cold War?
A. Pagnanais ng Russia na sakupin ang United States
B. Tinanggihan ng Russia ang mga kalakal mula sa United States
C. Pangingibabaw ng ideolohiya ng dalawang makapangyarihang bansa
D. Hindi pagbibigay ng pahintulot ng United States sa mga Russia
namakapasok sa kanilang bansa

3. Dahilan sa matinding kompetisyon ng United States at USSR ninais ng United

States na isaayos ang daigdig matapos ang WWII. Gumawa sila ng iba’t ibang
mga hakbang upang pigilan ang paglaganap ng ideolohiya ng USSR. Anong
ideolohiya ang nais ipalaganap ng USSR na nais pigilan ng United States?
A. Awtoritaryanismo C. Sosyalismo at Komunismo
B. Demokrasya at Kapitalismo D. Totalitaryanismo

4. Paano tiniyak ng United States ang pagbangon ng Kanlurang Europe bilang

kapanalig sa kanluran?
A. Capitalist Plan C. Planong Militarismo
B. Marshall Plan D. US Plan

5. Anong bansa sa silangan ang tiniyak na makabangon ng Unites States na

pinamahalaan ni Heneral Douglas MacArthur?
A. Japan C. Taiwan
B. South Korea D. Vietnam

6. Bakit ginamit ng dalawang bansang makapangyarihan sa panahon ng Cold War

ang polisiyang brinkmanship?

2
 A. Upang magkaroon sila ng mga yaman mula sa ibang bansa.
B. Upang buksan ang konsepto ng pakikipagkalakalan sa mga bansa
C. Upang laging handa ang hukbong sandatahan sa oras na magkaroon ng
digmaan
D. Ito ay isang propaganda lamang upang maakit ang mga bansa sa kanilang
husay

7. Anong uri ng patakaran ang ipinatupad ni Gorbachev upang labanan ang

katiwalian sa pamahalaan at Partido Komunista?
A. Détente C. Perestroika
B. Glasnost D. Proxy War

8. Anong uri ng patakaran ang ipinatupad ni Gorbachev na naglalayon ng

pagsasaayos ng patakarang ekonomiko ng bansa?
A. Détente C. Perestroika
B. Glasnost D. Proxy War

9. Ito’y isang uri ng hindi tuwirang pagsakop ng isang makapangyarihang bansa sa

isang pang bansa?
A. Imperyalismo C. Neokolonyalismo
B. Kolonyalismo D. Paggagalugad

10. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng konsepto ng Neokolonyalismo?

A. Ito ay pagpapalaya sa mga bansang walang yaman
B. Ito ay tuwirang pananakop sa isang bansang mahirap
C. Ito ay isang programa upang maging tanyag ang isang bansa
D. Ito ay isang impluwensiya o hindi tuwirang pagsakop gamit ang ekonomiya
at kultura

11. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng Dayuhang Tulong o Foreign Aid?
A. Pagiging tanyag na bansa ang layunin nito
B. Tulong ng mga dayuhan na walang kapalit
C. Mayamang bansa ang nakakatulong sa mahihirap na bansa
D. Nagbebenta ang bansang tumulong ng mga imported na produkto sa
bansang tinulungan

12. Sa konseptong Dayuhang Pautang o Foreign Debt, kung hindi susundin ang mga
kondisyon, anong posibleng mangyayari sa isang bansang mangungutang?
A. Pauutangin pa rin ang bansa C. Hindi na pauutangin ang bansa
B. Mababaon sa utang ang bansa D. Makakaahon sa utang ang bansa

13. Alin sa mga sumusunod ang maituturing na pinakamahalagang aspeto ng

sistemang neokolonyalismo?
A. Ganda ng Bansa C. Lawak ng Teritoryo
B. Industriyal at Pinansiyal D. Militarismo

3
14. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa naging epekto ng
neokolonyalismo?
A. Continued Enslavement C. Over Dependence
B. Loss of Pride D. Pagyaman ng mahirap na bansa

15. Alin sa mga sumusunod ang hindi mabuting epekto ng Cold War?
A. Maraming imbensiyon ang naisagawa ng dalawang makapangyarihang
bansa
B. Peaceful Co-existence o Mapayapang Pakikipamuhay sa halip na
makipaglaban pa sa digmaan
C. Inayos ang International Bank for Rehabilitation and Reconstruction (IBRR)
o World Bank upang tumulong sa gawaing rehabilitasyon at
rekonstruksiyon
D. Nagkaroon pa rin ng mga banta ng digmaan tulad ng North Atlantic Treaty
Organization (NATO), WARSAW Treat Organization o Warsaw Pact, at
ikatlong puwersa o kilusang non-aligned

Mahusay! natapos mo na ang panimulang pagtataya. Maaari na nating

simulan ang mga paksang aralin. Para lubos mong maunawaan ang mga
katanungan na hindi mo nasagot mula sa panimulang pagtataya ating itong
lilinangin sa mga tekstong iyong babasahin.

Aralin
Ang Cold War
1 at Neokolonyalismo

Matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nagkaroon ng matinding

suliranin ang United Nations, dahil sa mithiing makaiwas sa digmaan at sa
pagpapabuti ng kalagayan ng mga tao na lubhang naapektuhan ng digmaan. Sa
pagtatapos na ito ng digmaan ay tila may nabubuong tensyon sa dalawang
pinakamakapangyarihang bansa bunga ng ikinikilos ng Russia at United States.
Isinulong na sinimulan ng Russia ang pagpapalaganap ng komunismo at tumulong
naman ang United States sa mga demokratikong bansa. Nahati sa dalawang pangkat
ang mga bansa: 1. Ang pangkat ng mga komunistang bansa, at 2. Ang mga bansang
demokratiko.

Maraming pagbabago ang naganap sa

kasalukuyang panahon na magbibigay ng katibayan
sa mga nagaganap na panibagong uri ng
kolonyalismo. Nakikita ito sa iba’t ibang aspeto ng
buhay ng mga papaunlad na mga bansa, ito ang
Neokolonyalismo.

4
Mahalagang Tanong:

• Paano naapektuhan ng Cold War ang daigdig noong ika-20 siglo?

• Paano naisasakatuparan ang neokolonyalismo sa mga nagsasariling bansa?

Balikan

Atin ng napag-aralan ang mga lumaganap na Ideolohiyang Politikal at

Ekonomiko. Bago tayo magpatuloy sa panibagong paksa, tignan natin kung inyo
pang naalala ang mga nakaraan nating aralin.

Panuto: Piliin sa Hanay A ang tinutukoy na Ideolohiya mula sa Hanay B. Isulat

ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.

HANAY A HANAY B

_____ 1. Tumutukoy ito sa pagkakapantay-pantay a. Komunismo

ng mga mamamayan sa tingin ng batas at sa iba
pang pangunahing aspeto ng pamumuhay b. Kapitalismo

_____ 2. Nakapaloob dito ang mga karapatang c. Ideolohiyang

makapagnegosyo, mamasukan, makapagtayo ng Pampolitika
unyon, at magwelga kung hindi magkasundo ang
kapitalista at mga manggagawa. d. Demokrasya

_____ 3. Batay ito sa doktrinang laissez-faire ni e. Ideolohiyang

Adam Smith na tumutukoy sa hindi pakikialam ng Panlipunan
pamahalaan sa takbo ng ekonomiya. Tinatawag
itong free enterprise o free market system. f. Awtoritaryanismo

_____ 4. Hango sa salitang Griyego – “demos” at g. Ideolohiyang

“kratia” na ibig sabihin ay mga “tao” at Pangkabuhayan
“pamamahala.”.
h. Totalitaryanismo
_____ 5. Limitadong karapatan ng mga mamamayan
sa malayang pagkilos, pagsasalita, at pagtutol sa i. Sosyalismo
pamahalaan. Pati ang pagpapahayag ng relihiyon ay
hindi lubusang sinasang-ayunan, ngunit hindi rin
nman tahasang ipinagbabawal. Lahat ng desisyon
tungkol sa pamamahala at kabuhayan ay nasa
kamay rin ng isang grupo o ng diktador.

5
 Tuklasin

Sa pagsisimula ng ating paksang aralin mayroon akong inihandang problem-

solution organizer upang mataya ang paunang pag-unawa sa mga problema ng
daigdig at ang panukalang solusyon dito na humahadlang sa pagkamit ng
rehiyonal at pandaigdigang kapayapaan, pagkakaisa, pagtutulungan, at kaunlaran
sa mga bansa at rehiyon sa daigdig mula sa panahon ng Cold War hanggang sa
kasalukuyan.

Panuto: Magbigay ng mga problemang kinahaharap ng daigdig sa makabagong

panahon at mungkahing solusyon. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

Problema at Solusyon

Ano ang problema? Ano ang solusyon?

_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________

Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang iyong masasabi patungkol sa mga problemang kinahaharap ng

daigdig sa makabagong panahon?
2. Paano mo maisasagawa ang mga mungkahing solusyon upang maiwasan
ang mga problemang kinahaharap ng daigdig?

6
 Suriin

Sa araling ito, iba-ibang ideolohiya ang umiral sa daigdig at ating bibigyang

pansin ang mga dahilan ng pagkakaroon ng Cold War at Neokolonyalismo at ang
impluwensiya nito sa mga bansang hindi pa maunlad at papaunlad pa lamang.

A. Ano ang Cold War?

1. Ang Cold War ay isang tahimik na tunggalian na kinabibilangan ng United

States at Soviet Union. Sila ay makapangyarihang bansa na tinawag na
superpower matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

2. Nagkaroon ng matinding kompetensiya na nauwi sa Cold War ang mga

bansa noong 1947 hanggang 1991. Hindi lamang tunggalian sa
kapangyarihan kundi pati na sa ideolohiya ang dahilan nito. Ang bansang
United States ay isinulong ang ideolohiyang demokrasya at kapitalismo
samantalang ang bansang Soviet Union ay isinulong naman ang
ideolohiyang sosyalismo at komunismo.

3. Nagsagawa ng mga hakbang na plano ang United States upang mapigilan

ang USSR sa pagsusulong ng sosyalismo at komunismo, gumawa ito ng
iba-ibang hakbang na siyang tutugon sa pangangailangan ng ilang mga
bansa.

4. Tiniyak ng United States ang pagbangon ng kanlurang Europa bilang

kapanalig sa kanluran gamit ang European Recovery Program (ERP) na
nasa ilalim ng Marshall Plan.

5. Tiniyak din ng United States ang pagbangon ng bansang Japan sa

pamamahala ni Heneral Douglas MacArthur.

B. Sanhi ng Cold War

1. Ang United States at Soviet Union ay dating magkakampi at kasama sa

mga bansang nagtatag ng “Nagkakaisang mga Bansa”. Ngunit dumating
ang pagkakataong sila’y nagkaroon ng “Cold War” o hindi tuwirang
labanan. May mga pangyayaring namagitan sa kanila at lumikha ng
tensiyon dahil sa pagkakaiba ng ideolohiyang kanilang pinaniniwalaan.

2. Ang United States ang pangunahing bansang demokratiko, samtalang ang

Soviet Union ay komunista. Upang mapanatili ng Soviet Union ang
kapangyarihan sa Silangang Europa, pinutol nito ang pakikipag-ugnayan
sa mga kanluraning bansa.

7
 3. Naputol ang kalakalan at naging limitado ang paglalakbay, bawal ang
pahayagan, magasin, aklat, at programa sa radyo. Ito ang tinagurian ni
Winston Churchill na Iron Curtain o pampolitikang paghahati sa pagitan
ng Soviet Bloc at taga-Kanluran.

4. Noong 1945, hiniling ni Stalin na magtayo ng base militar sa bahagi ng

Black Sea at Aegean. Bahagi ito ng pagpapalawak ng Soviet Union. Bilang
tugon sa nagpalabas ng patakarang Truman Doctrine si Harry S. Truman,
pangulo ng United States.

Mabuting Epekto ng Cold War

1. Isinulong ang kani-kanilang ideolohiyang pampolitika at pang-ekonomiko

ng United States at Soviet Union.
2. Tiniyak ng US na maayos ang takbo ng ekonomiya ng pandaigdigang
sistemang kapitalista, kasama ang larangan ng Militar.
3. Binuo ang International Monetary Fund (IMF) upang ayusin ang daloy ng
malayang kalakalan sa mundo. Kasabay ring inayos ang International
Bank for Rehabilitation and Reconstruction (IBRR) o World Bank upang
tumulong sa gawaing rehabilitasyon at rekonstruksiyon.

4. Nang mamatay ni Stalin ng USSR ay hiniling ni Khrushchev ang Peaceful

Co-existence o Mapayapang Pakikipamuhay sa halip na makipaglaban pa
sa digmaan.
5. Isinulong ni Mikhail Gorbachev ang glasnost o pagiging bukas ng
pamunuan sa pamayanan upang labanan ang katiwalian sa pamahalaan
ng Partido Komunista at perestroika o pagsasaayos ng patakarang
ekonomiko ng bansa.
6. Nagkasundo ang USSR at US na tapusin na ang Arms Race upang
maituon ang badyet sa ekonomiya at pangangailangan ng nakararami.
7. Maraming imbensiyon ang naisagawa ng dalawang panig: ang
pagpapalipad ng Sputnik I ng USSR at Vostok I, sakay si Yuri Gagarin,
unang cosmonaut na lumingid sa mundo. Ang US naman ang
nakapagpalipad ng Friendship 7, Apollo 11, at mga puwersang nukleyar
na hindi lang ginamit sa digmaan kundi pati sa medisina at
komunikasyon.

Mga Di-Mabuting Epekto ng Cold War

1. Dahil sa Cold War, umigting ang hindi pagkakaunawaang pampolitika,

pangmilitar, at kalakalan ng mga bansa.
2. Bumaba ang moral ng mga manggagawa ng Soviet Union na nagdulot ng
malaking suliraning pang-ekonomiya.
3. Dahil sa matinding sigalot, nawalan ng tunay na pagkakaisa.
4. Nagkaroon pa rin ng mga banta ng digmaan tulad ng North Atlantic Treaty
Organization (NATO), WARSAW Treat Organization o Warsaw Pact, at
ikatlong puwersa o kilusang non-aligned.

8
 Kompetisyon sa Kalawakan ng USSR at USA

Talahanayan ng mga Imbensiyon ng USSR at USA

USSR Petsa US

Inilunsad ang Sputnik

I, ang unang satellite 4 Oct. 1957
na gawa ng tao Inilunsad ang unang
31 Jan. 1958
US satellite, Explorer I
Nakarating sa buwan 14 Setp. 1959
ang Luna 2 Nakabalik ng buhay
19 Aug. 1960 mula sa kalawakan
Nakarating sa ang mga ipinadalang
kalawakan si Yuri 12 April 1961 hayop at halaman
Gagarin, sakay ng
Vostok I 5 May 1961 Nakarating sa kalawakan
si Alan Shepard, sakay ng
19 May 1961 Freedom 7
Ang satellite Venera I
ay nakalapit sa Venus
20 Feb. 1962 Naikot ni John Glenn
Jr. ang mundo, sakay
Nakarating sa 16 June 1963 ng Friendship 7
kalawakan si
Valentina Tereshkova 14 July 1965
isang babae, sakay ng Ang satellite Mariner 4
Vostok 6 ay nakalapit sa Mars
21 July 1969
Nakarating ang Venera
Narating nina
7 sa Venus. 15 Dec. 1970 Armstrong, Aldrin, at
Collins ang buwan,
sakay ng Apollo 11

C. Pananakop sa Makabagong Panahon

Ang neokolonyalismo ay nangangahulugan ng bago at ibang anyo ng
pananakop at ipinapakita ito sa tatlong paraan:

1. Ang mga mamamayan ng bagong layang estado ay pinagsasamantalahan at

inaapi ng kanilang sariling mga pinunong nasusuhulan, umaabuso sa
kapangyarihan, at nagpapayaman ng kanilang sarili.
2. Ang ekonomiya ng mga bansang umuunlad ay patuloy na
pinangingibabawan ng mga kanluraning bansa sa pamamagitan ng tulong,
kalakalan, at pagpapautang ng mga pribadong pamumuhunan.

9
3. Ang mga bagong layang estado ay nagsagawa ng mga pananalakay at
nagdagdag ng mga teritoryong pag-aari ng ibang bansa.

Uri Ng Neokolonyalismo

1. Ekonomiko – Nagpapalaganap ito

sa kunwaring tulong tungo sa
pagpapaunlad ng kalagayang
pangkabuhayan ng bansa. Dahil
dito, patuloy na nakatali ang
bansang tinutulungan sa
pamamagitan ng mga patakaran at
tadhana ng mga bansang
nagkaloob ng tulong.

2. Kultural – Sa anyong kultural,

nabago ang mga likas na pananaw
at paniniwala ng mga bansa. Sa
pagdagsa ng mga dayuhang
musika, sayaw, mga pelikula, o
palabas, at mga babasahin ay unti-unting nawala o nabago ang mga panlasa
o hilig ng mga tao.

3. Dayuhang Tulong o Foreign Aid – Isa pang instrumento ng neokolonyalismo

ang nakapaloob na tulong, maaari itong pang-ekonomiya, pangkultural, o
pangmilitar.

4. Dayuhang Pautang o Foreign Debt – anumang pautang na ibigay ng

International Monetary Fund o World Bank ay laging may kaakibat na
kondisyon.

5. Lihim na Pagkilos (Covert Operation) – kung hindi mapasunod nang

mapayapa, gumagawa ng paraan ang mga neokolonyalista upang guluhin
ang isang pamahalaan o ibagsak ito nang tuluyan.

Mga Epekto ng Neokolonyalismo

1. Overdependence o Labis na Pagpapakandili

2. Loss of Identity o Kawalan ng Pagkakakilanlan
3. Loss of Pride o Kawalan ng Karangalan
4. Continued Enslavement o Patuloy na pagkaalipin

10
 Pagyamanin

Gawain 1: Hanap-Salita.
Panuto: Hanapin ang mga salita/terminolohiya na may kaugnayan sa ating aralin
at bigyan ito ng sariling pagkakaunawa o depenisyon. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

N E I L A R M S T R O N G Y O
S P A C E A G E A S E Q Z M I
J O H N G L E N N J R P S N J
A B N M G T Y U I O Y I L U K
Y J O S E P H S T A L I N K N
U U N I T E D S T A T E S L O
R U I T Y U K P Y N H Y J E I
I K L L L O G N Q W E R T Y N
G Q W E T Y O P O X C V B A U
A J K S O L K L L M M Y Y R T
G B O W O R L D B A N K Y U E
A V T K L O I O P Q V B R I I
R B O J P T E L S T A R Z K V
I E T A W C O L D W A R J K O
N B M K L L N M K I N T U P S

1. ________________________
2. ________________________
3. ________________________
4. ________________________
5. ________________________
6. ________________________
7. ________________________
8. ________________________
9. __________________________
10. _________________________
11. _________________________
12. _________________________
13. _________________________
14. _________________________
15. _________________________

11
Gawain 2: Sabihin kung Tama!
Panuto: Isulat sa sagutang papel ang TAMA kung ang pahayag ay totoo at MALI
kung ang pahayag ay hindi totoo.

_________ 1. Ang pagpapalaganap ng mga ideolohiya ng mga mayayamang bansa ay

nakabuti sa kultura ng bansa.

_________ 2. Ang pag-utang ng salapi upang tustusan ang mga programang

pampaaralan tulad ng Cyber-Education ay hindi katanggap-tanggap
para sa mga papaunlad na bansa.

_________ 3. Sa programang Balikatan sa Pilipinas, natamo ng bansa ang

katahimikan.

_________ 4. Ang pagbibigay ng scholarship sa mga mahihirap na mag-aaral ng mga

dayuhang kompanya ang isang paraan ng kolonyalismo.

_________ 5. Ang paggamit ng wikang Ingles bilang wikang panturo sa mga paaralan
ay nakabuti sa globalisasyon.

_________ 6. Ang pagpasok ng mga dayuhang pelikula sa bansa ay anyo ng

neokolonyalismo.

_________ 7. Ang sistemang Built Operate Transfer (BOT) na pinaiiral ng gobyerno

upang tustusan ang mga programang pang-agrikultural ay nakabubuti
sa ekonomiya.

_________ 8. Ang pagtangkilik sa mga kasuotang banyaga ay nangangahulugang

pagtanggap sa banyagang kultura.

_________ 9. Ang pagtanggap sa mga awiting banyaga ay nangangahulugang

pagtanggap sa banyagang kultura.

_________ 10. Ang paghingi ng tulong medikal mula sa mga kompanyang dayuhan
ay nakabababa sa paningin ng mga dayuhan.

Gawain 3: Tukuyin Natin!

Panuto: Suriin ang mga epekto ng Cold War at isulat sa sagutang papel ang letrang
M kung epekto nito ay mabuti at letrang DM kung hindi mabuti.

_________ 1. Pagkakaroon ng iba’t ibang imbensiyon

_________ 2. Walang tunay na kapayapaan

_________ 3. Ang mga imbensiyon ay nagdulot ng panibagong banta sa digmaan

_________ 4. Ang pagtuon ng pansin sa ekonomiya

_________ 5. Ang kawalan ng pagkakaisa.

12
Gawain 4: Kompletuhin ang Tsart.
Panuto: Mula sa miyembro ng inyong pamilya ay gumawa ng isang sarbey
patungkol sa kanilang nalalaman sa Cold War at Neokolonyalismo.
Pagsama-samahin mo ang iyong sagot sa isang bukod na papel.

Pangalan ng Ano ang Cold War at Ano ang mga salitang

Kapamilya Neokolonyalismo? maiuugnay mo rito?

1.

2.

3.

4.

5.

Gawain 5: Tiyakin mo!

Panuto: Punan ng wastong datos ang tsart. Itala sa sagutang papel ang iba’t ibang
anyo at epekto ng neokolonyalismo.

Mga Anyo Mga Epekto

1._______________ 1. _______________

2. _______________ 2.________________

3. _______________ 3.________________

13
Gawain 6: Subukin mo!
Panuto: Punan ng wastong datos ang diagram. Itala sa sagutang papel ang mga
impluwensiyang dayuhan na nakikita mo sa paligid.

• _______________________
• _______________________
Musika
• _______________________

Mga • _______________________
Impluwensiya • _______________________
ng mga Pananamit
• _______________________
Dayuhan

• _______________________
Ugali • _______________________
• _______________________

Isaisip

Paghusayan ang Pangangatwiran!

Panuto: Bilang isang mamamayang Pilipino, dapat bang tanggapin ang mga tulong
ng mga dayuhang bansa? Pangatwiranan ang kasagutan at isulat sa
sagutang papel.

OO HINDI

14
 Isagawa

Gampanan ang Tungkulin!

Ikaw ay isang SK Chairman at may nahaharap na suliranin ang iyong

nasasakupan. Alin sa sumusunod na hakbang ang iyong ikokonsidera sa pagresolba
ng mga suliranin sa inyong lugar? Isulat sa sagutang papel ang mga napiling
hakbangin.

1. Konprontasyon sa mga taong may kinalaman sa isyu.

2. Pagdinig sa tunay na isyu.
3. Madiplomasyang pagharap sa isyu.
4. Pagdulog ng suliranin sa mas nakatataas na opisyal sa lugar.
5. Daanin sa lakas ang suliranin.

Ipagtanggol ang mga napili mong sagot at isulat ang paliwanag sa sagutang papel.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Tayahin

Paghusayan:
A. Panuto: Sagutin ang sumusunod at isulat ang letra ng tamang sagot sa
sagutang papel.

1. Ang lahat ng sumusunod ay halimbawa ng kultural na neokolonyalismo. Alin

ang hindi kabilang?
A. Ang pagsuot ng mga kasuotang banyaga
B. Ang pagtangkilik sa mga awiting banyaga
C. Ang pagpasok ng mga dayuhang pelikula sa bansa
D. Ang paghingi ng tulong medikal sa mga mayayamang bansa

2. Ang pagkakahating ideolohikal ng Europa ay tinawag ni Winston Churchill ng

Great Britain na “Iron Curtain”. Ano ang naging bunga nito?
A. Nagkaroon ng Bipolar World
B. Mahigpit na patakaran ng turismo

15
 C. Pagtigil ng ugnayan sa pagitan ng Kanluran at Silangang Europa sa
iba’t ibang larangan
D. Paglalagay ng kurtinang bakal sa pagitan ng mga bansang
demokratiko at komunista

3. Ang neokolonyalismo ay patuloy na ugnayan ng dating mga kolonya ng mga

bansang Kanluranin. Alin sa mga ito ang tunay na dahilan upang maisagawa
nila ito?
A. Panghihimasok sa politika ng pamahalaan
B. Paglagak ng foreign investment sa bansa
C. Pagtatayo ng pamilihan ng kanilang surplus goods
D. Lahat ng nabanggit

4. Anong patakarang ang pinairal ng Russia na nangangahulugang openness o

pagiging hayag?
A. Détente C. Kibbutz
B. Glasnost D. Perestroika

5. Anong dalawang bansa ang kapuwa tinawag na superpower sa panahon ng

Cold War?
A. Germany at Syria C. US at Philippines
B. North Korea at South Korea D. US at USSR

B. Panuto: Piliin at ihanay mula sa kahon ang mga ambag at mga tanyag na tao
ng US at USSR sa panahon ng Cold War. Gawin ito sa sagutang papel.

Ambag ng US Ambag ng USSR

1.______________________ 4._______________________
2.______________________ 5._______________________
3.______________________ 6._______________________

Friendship 7 John Glenn Jr. Mariner 4

Space Racket Space Shuttle Sputnik I
Titanic Vostok I Yuri Gagarin

C. Panuto: Piliin ang hindi kabilang sa pangkat at isulat ang letra ng tamang
sagot sa sagutang papel.

_____ 1. a. France b. Japan c. Russia d. USA

_____ 2. a. Apollo 11 b. Friendship 7 c. Mercury d. Sputnik
_____ 3. a. Aldrin b. Armstrong c. Gagarin d. Glenn
_____ 4. a. Brezhnev b. George Bush c. Gorbachev d. Nixon

16
 Karagdagang Gawain

Matapos ang aralin, narito pa ang karagdagang gawain upang higit na

pagyamanin ang iyong kaalaman patungkol sa paksang ating tinalakay.

Gumawa ng isang poster sa short bond paper na nagpapakita kung mayroon

o walang colonial mentality ang mga Pilipino. Isaalang-alang ang sumusunod na
pamantayan sa pagmamarka sa paggawa ng poster.

Rubrik para sa Paggawa ng Poster

Pamantayan Puntos Nakuhang Puntos

Nilalaman/Larawan 20

Pagkamalikhain 15

Kaangkupan sa Tema 10

Kalinisan 5

KABUUANG PUNTOS 50

17
 18
Subukin Pagyamanin Isaisip/Isagawa
1. D G1. 1. Yuri Gagarin Ang sagot ay
2. C 2. Cold War nakadepende sa
3. C 3. Neokolonyalismo pagkakaunawa ng
4. B 4. United Sates bata
5. A 5. Soviet Union
6. Joseph Stalin Tayahin
6. C
7. World Bank 1. D
7. B
8. Space Age 2. C
8. C
9. Sputnik 3. D
9. C
10. Vostok 4. B
10. D
11. Apollo 5. D
11. D
12. Neil Armstrong 6. John Glenn Jr.
12. C
13. John Glenn Jr. 7. Friendship 7
13. B
14. Telstar 8. Mariner 4
14. B
15. Nukleyar 9. Sputnik
15. D
G2. 1. T 10. Vostok I
2. M 11. Yuri Gagarin
3. T 12. C
Balikan 4. M 13. C
5. T 14. C
1. E 15. B
6. T
2. G
3. B 7. T
4. D 8. T
5. H 9. T
10. M
Tuklasin G3. 1. M 2. DM
Ang sagot ay
3. DM 4. M
nakadepende sa
pagkakaunawa ng bata 5. DM
G4-6
Ang sagot ay
nakadepende sa
pagkakaunawa ng bata
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian

Blando, Rosemarie C. et al. Modyul ng Mag-aaral Kasaysayan ng Daigdig. Quezon

City, Philippines: Vibal Group, Inc., 2014.
K - 12 Gabay Pangkurikulum Araling Panlipunan Baitang 1-10. Department of
Education, 2016. https://www.deped.gov.ph/wp-content/uploads/
2019/01/AP-CG.pdf.

Most Essential Learning Competencies (MELCs). Learning Resource Management

and Development System, 2020. http://lrmds.deped. gov.ph/pdfview/1827

Project EASE: Araling Panlipunan III – Kasaysayan ng Daigdig. Learning

Resource Management and Development System, 2014.
https://lrmds.deped.gov.ph/pdf-view/6012.

Vivar, Teofista L. et al. Batayang Aklat para sa Ikatlong Taon: Kasaysayan ng Daigdig.
Manila City, Philippines: SD Publication, Inc., 2000.

Wikimedia Commons. “14692747449_a0d034f116_b.jpg”, Accessed August 10,

2014,https://www.flickr.com/photos/121483302@N02/14692747449

19
 Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Region III Learning Resources Management

Section (LRMS)

Matalino St., Government Center, Maimpis,

City of San Fernando, Pampanga
Telefax: (045) 598-8580 to 89

Email Address: region3@deped.gov.ph