‫به نام خدا‬

‫آزمايش چهارم‪ :‬آشنايي با ترياك ) ‪ (Triac‬و دياك ) ‪( Diac‬‬

‫توجه‪ :‬قبل از بستن هر يك از مدارهاي اين آزمايش از خاموش بودن تغذيه ي دستگاه مطمئن شويد‪.‬‬

‫عملكرد ترياك و دياك و موارد استفاده ي آنها را بررسي كنيد و در پيش گزارش و گزارش كار تحويل دهيد‪.‬‬

‫روش اول‪ :‬اتصال بار به منبع ‪current sinking‬‬ ‫‪١-٤‬‬

‫عملكرد مدار شكل ‪ ١-٤‬را تشريح كنيد و در پيش گزارش تحويل دهيد‪.‬‬

‫شكل ‪١-٤‬‬

‫‪ (١‬مدار را ببنديد و تغذيه ي ‪ ac‬را از سرهاي ‪ ١٢,٢‬و ‪ ١٢,٣‬بگيريد‪.‬‬

‫‪ (٢‬آمپرمتر را در حالت ‪ DC‬و ديجيتال قرار دهيد و براي ثبت جريان گيت وصل كنيد‪.‬‬
‫‪ (٣‬ورودي اسيلوسكوپ را در وضعيت ‪ DC‬و تريگر آن را در وضعيت ‪ AC‬قرار دهيد و آن را براي‬
‫نمايش جريان بار وصل كنيد‪.‬‬
‫‪ (٤‬بعد از چك كردن مدار توسط مسئول آزمايشگاه كليد تغذيه را روشن كنيد‪.‬‬
‫‪ (٥‬پتانسيومتر ‪ VR١‬را در جهات مختلف تغيير دهيد و مﻼحظات خود را بنويسيد‪.‬‬
‫‪ (٦‬پتانسيومتر ‪ VR١‬را در وضعيت وسط نگه داريد‪ .‬به آرامي آن را در جهت عقربه هاي ساعت‬
‫بچرخانيد و جريان گيت را در حالتي كه ترياك شروع به هدايت مي كند در ستون اول جدول ‪١-٤‬‬
‫ثبت كنيد‪ .‬سپس شكل موج جريان بار را در لحظه ي روشن شدن ﻻمپ رسم كنيد‪.‬‬
‫‪ (٧‬ولتاژ گيت را تا زماني كه ترياك كامﻼ هادي شود افزايش دهيد و حداقل جريان گيت را براي‬
‫هدايت تمام موج در جدول ‪ ١-٤‬ثبت كنيد و شكل موج جريان بار را رسم كنيد‪.‬‬

‫جدول ‪ :١-٤‬ثبت جريان گيت در حالت ‪current sinking‬‬

‫ولتاژ منفی ‪VR١‬‬ ‫ولتاژ مثبت ‪VR١‬‬

‫جريان تمام موج گيت‬ ‫جريان نيم موج گيت‬ ‫جريان تمام موج گيت‬ ‫جريان نيم موج گيت‬

‫‪ ٢-٤‬روش دوم‪ :‬اتصال بار به زمين‪current sourcing‬‬

‫‪ (١‬مدار شكل ‪ ٢-٤‬را ببنديد‪.‬‬

‫‪ (٢‬بعد از چك كردن مدار توسط مسئول آزمايشگاه كليد تغذيه را روشن كنيد‪.‬‬

‫شكل ‪٢-٤‬‬
‫‪ (٣‬با تغيير وضعيت پتانسيومتر ‪ VR١‬نتايج را در جدول ‪ ٢-٤‬ثبت كنيد و با نتايج جدول ‪ ١-٤‬مقايسه‬
‫كنيد‪.‬‬

‫جدول ‪ :٢-٤‬ثبت جريان گيت در حالت ‪current sourcing‬‬

‫ولتاژ منفی ‪VR١‬‬ ‫ولتاژ مثبت ‪VR١‬‬

‫جريان تمام موج گيت‬ ‫جريان نيم موج گيت‬ ‫جريان تمام موج گيت‬ ‫جريان نيم موج گيت‬

‫‪ ٣-٤‬بررسي عملكرد يك ديمر ﻻمپ‬

 ‫در اين بخش مدار يك ديمر ﻻمپ استاندارد با تغيير زاويه ي هدايت دياك را مي بنديد‪.‬‬

‫‪ (١‬مدار شكل ‪ ٣-٤‬را ببنديد و عملكرد مدار را به طور كامل تشريح كنيد و در پيش گزارش تحويل‬
‫دهيد‪.‬‬
‫‪ (٢‬ورودي اسيلوسكوپ را در وضعيت ‪ DC‬و تريگر آن را در وضعيت ‪ AC‬قرار دهيد‪.‬‬
‫‪ (٣‬كانال يك را براي نمايش ولتاژ منبع و كانال ‪ ٢‬را براي نمايش شكل موج شارژ مدار ‪ RC‬وصل‬
‫كنيد‪.‬‬
‫‪ (٤‬آمپرمتر را در حالت ‪ DC‬و ديجيتال قرار دهيد و براي ثبت جريان گيت وصل كنيد‪.‬‬
‫‪ (٥‬بعد از چك كردن مدار توسط مسئول آزمايشگاه كليد تغذيه را روشن كنيد‪.‬‬
‫‪ (٦‬با در نظر گرفتن ولتاژ تغذيه به عنوان مبنا شكل موجهاي شارژ و دشارژ خازن‪ ،‬پالس آتش ترياك و‬
‫جران بار را برحسب آن به طور دقيق رسم كنيد‪.‬‬
‫‪ (٧‬با تغيير پتانسيومتر شكل جريان خروجي را بررسي كنيد‪.‬‬

‫شكل ‪٣-٤‬‬