AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE

JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA:
Wydział nawigacyjny
Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego
Zakład Urządzeń Nawigacyjnych

INSTRUKCJA

Pomiary radarowe
Laboratorium

5
Opracował: Marcin Przywarty, Kinga Drwięga, Renata Boć Stefan Jankowski

Zatwierdził: Stefan Jankowski

Obowiązuje od: 25.09.2017

 RAMOWY SPIS TREŚCI

1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA

2. ZAKRES PRZYGOTOWANIA TEORETYCZNEGO

3. OPIS STANOWISK POMIAROWYCH

4. WYKONANIE ĆWICZENIA

5. OPRACOWANIE SPRAWOZDANIA

6. WARUNKI ZALICZENIA

7. EFEKTY KSZTAŁCENIA

8. LITERATURA

Akademia Morska w Szczecinie. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Strona 2

 TEMAT: Pomiary radarowe.

1. Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z rodzajami i obsługą znaczników pomiarowych

stosowanych w morskich radarach nawigacyjnych oraz wykorzystaniem ich do określania parametrów
nawigacyjnych obiektów.

2. Zakres przygotowania teoretycznego:

1. Oznakowanie graficzne, nazewnictwo polskie i angielskie znaczników pomiarowych oraz ich

elementów regulacyjnych.
2. Rodzaje zobrazowań i zorientowań stosowane w morskich radarach nawigacyjnych.
3. Wpływ zmiany zorientowania na pomiar kątów kursowych i namiarów na echa.
4. Rodzaje znaczników pomiarowych w radarach.
5. Procedury regulacji oraz obsługi poszczególnych znaczników.
6. Metodyka pomiarów radarowych.
7. Dokładności kalibracyjne znaczników - założenia rezolucji IMO 1983.
8. Definicje: kąt kursowy, namiar rzeczywisty.

3. Opis układów pomiarowych.

Układami pomiarowymi wykorzystywanymi w ćwiczeniu są radary różnych typów oraz

stanowisko symulacji komputerowej. Szczegółowy opis stanowisk pomiarowych zamieszczony jest w
instrukcji nr 00.

4. Wykonanie ćwiczenia.

4.1 Stanowisko I – Radar Nucleus 5000.

Cel: badanie możliwości pomiaru odległości i kierunku przy użyciu markera, na przykładzie radaru
Raster – Scan z możliwością decentrowania.

1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm, przy pracy z impulsem długim;
2. zmierzyć za pomocą markera (zgodnie z metodyką pomiarów) odległość i kąt kursowy do Wyspy
Bystrzańska Kępa (obiekt nr 11);
3. zmierzyć za pomocą markera (zgodnie z metodyką pomiarów) odległość i kąt kursowy do elewatora
Ewa (szacunkowa pozycja na mapie elewatora zostaje wskazana przez prowadzącego);
4. dokonać wymaganych obliczeń i pomiarów na mapie;
5. wyniki zapisać w tabeli;
6. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne;
7. przełączyć radar na pogotowie.

Akademia Morska w Szczecinie. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Strona 3

4.2 Stanowisko II - Radar GEM 1804 R/6.
Cel: badanie możliwości pomiarowych elektronicznej linii namiarowej.

1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 8 km, przy pracy z impulsem długim;
2. włączyć elektroniczną linię namiarową (EBL) i ruchomy krąg odległości (VRM);
3. w razie potrzeby zdecentrować radar;
4. zmierzyć przy pomocy EBL i VRM odległość i kąt kursowy do Wyspy Bystrzańska Kępa (obiekt
11);
5. zmienić zakres pracy radaru na 4 km;
6. zmierzyć przy pomocy EBL i VRM odległość i kąt kursowy do Przesmyku Orlego (obiekt 6);
7. obliczyć namiary rzeczywiste na Wyspę Bystrzańska Kępa i Przesmyk Orli;
8. wyniki zapisać w tabeli;
9. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne;
10. przełączyć radar na pogotowie.

4.3 Stanowisko III - Radar SIMRAD 83/93.

Cel: Badanie możliwości pomiaru kierunku przy użyciu elektronicznej linii namiarowej i odległości za
pomocą ruchomego kręgu odległości.

1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm, praca z impulsem długim, (najdłuższym
z dostępnych);
2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeśli jest konieczna;
3. zidentyfikować na ekranie Wyspę Bystrzańska Kępa na jeziorze Dąbie (obiekt nr 11);
4. zmienić zakres na 3 Mm;
5. zdecentrować obraz radarowy tak, aby widoczna była Wyspa Bystrzańska Kępa;
6. zmierzyć przy pomocy EBL i VRM odległość i kąt kursowy do Wyspy Bystrzańska Kępa;
7. obliczyć namiar rzeczywisty;
8. wyniki zapisać w tabeli;
9. wycentrować obraz radarowy;
10. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne;
11. przełączyć radar na pogotowie.

4.4 Stanowisko VI - Radar KODEN MDC 1860.

Cel: Badanie możliwości pomiarowych odległości przy pomocy kręgów stałych

1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm, praca z impulsem długim;

2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeśli jest konieczna;
3. włączyć kręgi stałe;
4. przełączyć na zakres pracy 12 Mm;
5. za pomocą kręgów stałych zmierzyć odległość do Wyspy Bystrzańska Kępa (obiekt 11);
6. przełączyć na zakres pracy 6 Mm;
7. ponownie zmierzyć z pomocą kręgów stałych odległość do Wyspy Bystrzańska Kępa;
8. zmienić zakres na 3 Mm i decentrować obraz tak, aby widoczna była Wyspa Bystrzańska Kępa;
9. zmierzyć za pomocą kręgów stałych i VRM odległość do Wyspy Bystrzańska Kępa;
10. wszystkie wyniki zanotować w karcie pomiarowej;
11. dokonać wymaganych obliczeń odpowiedzieć na zawarte w karcie pomiarowej pytania;
12. wycentrować obraz skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne;
13. przełączyć radar na pogotowie.

Akademia Morska w Szczecinie. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Strona 4

4.5 Stanowisko III - Radar JMA-3254.
Cel: badanie możliwości pomiarowych kierunku przy użyciu elektronicznej linii namiarowej (EBL) i
odległości za pomocą ruchomego kręgu odległości (VRM).

1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm z impulsem długim;

2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeśli jest niezbędna;
3. zmienić zakres na 0.75 Mm i zdecentrować obraz maksymalnie w kierunku ok. 120° na skali
kątowej radaru;
4. przeprowadzić korektę ustawienia ZRW i rozróżnialnika, jeśli jest konieczna;
5. przy pomocy VRM i EBL zmierzyć odległość i kąt kursowy do elewatora Ewa (obiekt nr 3);
6. wycentrować obraz radarowy;
7. zmienić zakres na 0.125 Mm i zdecentrować obraz w kierunku ok. 180° na skali kątowej radaru;
8. przeprowadzić korektę ustawienia ZRW i rozróżnialnika, jeśli jest konieczna;
9. przy pomocy VRM i EBL zmierzyć odległość i kąt kursowy do Wyspy Bielawa (obiekt nr 2);
10. wycentrować obraz radarowy;
11. obliczyć namiar rzeczywisty z radaru na elewator Ewa;
12. obliczyć namiar rzeczywisty z radaru na Wyspę Bielawę;
13. wyniki zapisać w tabeli;
14. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne;
15. przełączyć radar na pogotowie.

4.6. Stanowisko IV - Radar FURUNO FR 2115.

Cel: badanie możliwości pomiaru kierunku przy użyciu elektronicznej linii namiarowej (EBL) oraz
odległości za pomocą ruchomego kręgu odległości (VRM).
1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6Mm, przy pracy z impulsem długim;
2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeżeli jest konieczna;
3. zmienić zakres na 3 Mm;
4. zdecentrować obraz radarowy tak, aby widoczna była Wyspa Bystrzańska Kępa (obiekt nr 11);
5. zmierzyć odległość i kąt kursowy do Wyspy Bystrzańska Kępa;
6. zmierzyć odległość i kąt kursowy do Sadlińskiego Przylądku (obiekt nr 10);
7. obliczyć namiary rzeczywiste;
8. wyniki zapisać w tabeli;
9. wycentrować obraz radarowy;
10. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne;
11. przełączyć radar na pogotowie.

4.6. Stanowisko V - Radar FURUNO FAR 2815

Cel: badanie możliwości pomiaru kierunku przy użyciu elektronicznej linii namiarowej (EBL) oraz
odległości za pomocą ruchomego kręgu odległości (VRM).
1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6Mm, przy pracy z impulsem długim;
2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeżeli jest konieczna;
3. zmienić zakres na 3 Mm;
4. zmierzyć odległość i kąt kursowy do Wyspy Kępa Jeżyka (obiekt 14);
5. zmierzyć odległość i kąt kursowy do Sadlińskie Łąki (obiekt nr 9);
6. obliczyć namiary rzeczywiste;
7. wyniki zapisać w tabeli;
8. wycentrować obraz radarowy;
9. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne;
10. przełączyć radar na pogotowie.

Akademia Morska w Szczecinie. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Strona 5

5. Opracowanie sprawozdania.
Jako podstawę sprawozdania należy wykorzystać Kartę Pomiarowa do Ćwiczenia 5.

5.1. Dane do analiz i obliczeń.

Układ dalb przy Wyspie Grodzkiej:

17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

KĄT POZIOMY
ODLEGŁOŚĆ
POMIĘDZY
DALBA DO DALBY
DANĄ DALBĄ A
[m]
DALBĄ 1 [ ° ]

1 301.28 0°

16 870.45 41.6322°

5.2. Część wstępna.

1. cel ćwiczenia ogólny;
2. cele ćwiczenia szczegółowe, dla każdego stanowiska.

5.3. Po wykonaniu ćwiczenia.

Sprawozdanie powinno być indywidualną relacją z przebiegu ćwiczenia. Dla każdego stanowiska należy
przedstawić:
1. wykonane szkice obrazów radarowych;
2. zalecane pomiary;
3. szczegółową interpretację wykonanych obserwacji;
4. wnioski i spostrzeżenia.

Akademia Morska w Szczecinie. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Strona 6

6. Efekty kształcenia.

Akademia Morska w Szczecinie. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Strona 7

7. Warunki zaliczenia.

8. Literatura.
Literatura podstawowa
2. Bole A. G., Radar and ARPA Manual, Butterworth-Heinmann Elsevier, Great Britain 2007.
9. Juszkiewicz W., ARPA radar z automatycznym śledzeniem echa, WSM Szczecin, 1995.
10. Kabaciński J., Trojanowski J., Wykorzystanie radaru w warunkach ograniczonej widoczności, WSM, Szczecin 1995.
13. Łucznik M., Witkowski J., Morskie radary nawigacyjne, WM, Gdańsk 1983.
16. Wawruch R., ARPA zasada działania i wykorzystania, WSM, Gdynia 1998.

Literatura uzupełniająca
1. Kon W., Wykorzystanie radaru do zapobiegania zderzeniom, WM Gdańsk, 1983.
2. Międzynarodowy lotniczy i morski poradnik poszukiwania i ratowania (IAMSAR), TRADEMAR, Gdynia 2001.
3. Poinc W., Duda D., Ratownictwo morskie, Wyd. Morskie, Gdańsk 1978.
4. Puścian J., Podstawy ratownictwa na morzu, ODERRARUM, Szczecin 1993.

Akademia Morska w Szczecinie. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Strona 8