EXTRA

Kafa Dengi

BİYOLOJİ
SORU BANKASI 1278 soru

Murat Aydoğan
Ürün Adı : TYT Extra Biyoloji Soru Bankası

Ürün No : KA00-SS.02SBN09

ISBN : 978-625-7079-63-1

Yayın Yönetmeni : Elif Çağlar

Proje Koordinatörü : Yasemin Korkmaz

Yazar : Murat Aydoğan

Tashih / Redakte : Ayşegül Baş • Bayram Tuna • Hanife Kaygısız

Semra Özçine • Zekiye Uzandaç • Zülal Tırpan

Dizgi-Mizanpaj : Kafa Dengi Dizgi-Seçkin Duyan

Dijital Uygulama : Ömer Faruk Erdem

Kapak Tasarım : Bull Ajans

Baskı : Yeni Devir Matbaacılık | 0 212 471 71 50 | Sertifika No: 41910

İletişim : 0 212 275 00 35 www.kafadengiyayinlari.com

Gülbahar Mah. Cemal Sururi Sk. No:15 / E
Halim Meriç İş Merkezi Kat: 9
Mecidiyeköy - İSTANBUL

Copyright © Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre her hakkı Eksen Yayıncılık ve Eğitim Malz.
San. Tic. A.Ş.'ye aittir. Eksen Yayıncılık’ın yazılı izni olmaksızın, kitabın herhangi bir şekilde
kısmen veya tamamen çoğaltılması yasaktır.

Akıllı Tahta Uygulaması akillitahta.kafadengiyayinlari.com/

Öğretmenlerimiz ücretsiz olarak indirebilir.

kafadengitv kafadengiyayin kafadengiyayin

Sevgili Genç Arkadaşım,
Bu kitapta Bir Soru Bankasından
Çok Daha Fazlasını Bulacaksın!
Kafa Dengi Yayınları olarak Extra Serisiyle yanındayız. "Neden
Extra?" dersen, bu serimize soruların dışında işine çok yarayacağını
düşündüğümüz "Extra Bilgiler" ve sınava hazırlanmanı sağlayacak "Extra
Sarmal Denemeler" ekledik. Ayrıca her konuyla paralel olarak hazırlanmış
video ders anlatımlarına "KafadengiTV" YouTube kanalımızdan
ulaşabilirsin.

Tabii ki bu kadar değil! Testlerimizin kurgusunu da konuları en kolay

öğrenebileceğin şekilde planladık. Her üniteyi mikro konulara böldük.
Extra bilgiden sonra her mikro konudan seviye 1, seviye 2 ve seviye 3
şeklinde kademeli testler hazırladık. Ünitelerin sonuna da üniteyi pekiştirici
ünite tarama testlerini ekledik. Ayrıca takıldığın tüm soruların video soru
çözümlerine testin başındaki karekodu okutarak ulaşman çok kolay.

Senin başarılarına "extra" başarılar daha katabilmen için Türkiye'nin

en iyileri arasında yer alan kadromuz ile hazırladığımız bu serimizle
yanındayız.

Artık sıra sende! Başarı dileklerimizle.

 EXTRA BİYOLOJİ SORU
KONU ANLATIM VİDEOSUNU İZLE

İster kitabımızdaki karekodu okuta- =YºĄ

5Ą
Ą 2$+ #,Ĥ,$,

rak istersen "kafadengitv" YouTube

AaJHQRWLSOLELUH\GHROXüDELOHFHNJDPHWOHULEXODO×P .URVVLQJRYHUJHUoHNOHüPH]VHEDùO×JHQOHUJDPHWOHUHELUOLNWH
$D %LUH\
JLWPH HùLOLPOLGLU dQN KFUH E|OQPHOHULQGH NURPR]RPODU WHN
ELUELULPKDOLQGHJDPHWOHUHDNWDU×O×U
0D\R]
A
B
*DPHW A A $%

kanalımızdan kafa hocaların anlattı-

A D B B 1/2
A
A A
2$+ #,Ĥ,$#2)Ç-62÷Ç$*Ç1% A a B B
B

0D\R]XQPHWDID],HYUHVLQGHKRPRORJNURPR]RPoLIWOHULHNYDWR- B b
a a
UDOG]OHPHELUELULQGHQEDù×PV×]RODUDNGL]LOLU%XUDVWJHOHGL]LOLP b b
a
b
DQDID] ,·GH EDù×PV×] GDù×O×PD QHGHQ ROXU 6RQXoWD PD\R] O·GH a a DE
ROXüDQ \DYUX KFUHOHU ELUELULQGHQ IDUNO× NURPR]RPODU× EXOXQGX- b b 1/2

ğı ders videolarını izle. Soru banka-

a
UDELOLU b

% %DùO×JHQOHUELUOLNWHD\Q×JDPHWHJLGHU%XQHGHQOHEX|UQHNLoLQ
A A % A E
A % A E NURVVLQJRYHUJHUoHNOHüPHGHQROXüDELOHFHNJDPHWoHüLGL·GLU
D E D %
D E D E D % $D%E&FELUH\LQGH$YH%EDùO×JHQ%XELUH\GH$%&JDPHWLQLQ
VEYA
ROXüPDRUDQ×Q×EXODO×P

mızdaki konularla YouTube kanalı-

A % D E A E D %
A D
A % D E A E D % % E A &
%
& F

A% A% DE DE AE AE D% D% 1 .1 
1
2 2 4

mızdaki konu anlatım başlıkları

AaBbJHQRWLSOLELUH\GHROXüDELOHFHNJDPHWOHULEXODO×P
.URVVLQJ RYHU JHUoHNOHüLUVH $D%E JHQRWLSLQGHNL ELUH\GH
$D%E %LUH\
JDPHWROXüXPXV×UDV×QGDNURVVLQJRYHUJHUoHNOHüPHVLGXUXPXQX
0D\R] DüDù×GDNLüHPD]HULQGHLQFHOH\HOLP.URVVLQJRYHUEDùO×JHQOHU
DUDV×QGDNLEDùODQW×Q×Qo|]OPHVLQLVDùODU

*DPHW $%
ADIM

A
$% $E D% D% B

senkronizedir. Bu dersler, özel ders

A a
1/4
aaBbCCELUH\LQGHROXüDELOHFHNJDPHWoHüLGLVD\×V×Q×EXODO×P B B
A A A a a D%
DD%E&& B
1/4
1 . 2 .  
A a B B B B
B b
a a A a
A $E
$D%EFFELUH\LQGHDEFJDPHWLQLQROXüPDRUDQ×Q×EXODO×P b b b b b
1/4
A a
$D%EFF
b b
DE

niteliğinde olup hocalarımızın özel

DEF a
b
1/4

1 . 1 .  
1
.URVVLQJRYHUROPDV×GXUXPXQGDJHQOHUEDù×PV×]JLELGüQOH-
2 2 4
UHNo|]P\DS×ODELOLU%X|UQHNWHKHWHUR]LJRWNDUDNWHUVD\×V×LNLGLU
%DùO×*HQ$\Q×'1$]HULQGHEXOXQDQJHQOHU Q %XQDJ|UHEXFDQO×GDNURVVLQJRYHUVRQXFX  oHüLW
2

JDPHWROXüXU
A %
$%$ED%DE

taktikleri ile de zenginleştirilmiştir.

.URVVLQJRYHUO×JDPHW

$\Q×NURPR]RP]HULQGH\HUDODQEDùO×JHQOHUDUDV×QGDNLPHVD-
IHQLQ DUWPDV× EX JHQOHU DUDV×QGDNL EDùODQW×Q×Q NURVVLQJ RYHU LOH
o|]OPHLKWLPDOLQLDUW×U×U

1.
212 TYT / Extra Biyoloji

İZLEDİĞİN KONUYLA İLGİLİ TESTLERİ ÇÖZ

=YºĄ

9[
2

Seviyelendirilmiş olarak hazırlanmış

#Ç+*2#
2-)
2$#2)
=YºĄ $%FG IHQRWLS 4. - 09
OL ELU FDQO×Q×
- 0: - 0;
KDQJLVLRODELO

5Ą
Ą LU"
Q JHQRWLS

2#Ç+*2#
2-)2$#2)
L DüDù×G
DNLOHUGHQ
$$D%E&F' 7. ´.DO×W×P
G   NDYUDP
&$DEEFFGG1. $üDù×GDNDO×W×PODLOJLOLED]×NDYUDPODU×QWDQ×P×\DS×OP×üW×U
%$$EE&FGG ODU×\OD LOJLOL

• Mikro Konu
*HQ'1$]HULQGHNLHQNoNLüOHYVHOELULPGLU \DQO×üW×U"µ DüDù×GDNL
  LIDGHOHUGHQ
  '$D%%FFGG KDQJLVL
$OHO*HQ%LUNDUDNWHULQ|]HOOLNOHULQGHQKHUELULGLU (
 $D%E , %LUJHQLQELUNDUDNWHU]HULQGHHWNLOLRODQoHüLWOHUL %XVRUXQXQ\
FF'' |QHOWLOGLùLELU
+RPRORJ .URPR]RP .DUü×O×NO× E|OJHOHULQGH DOHO JHQ EXOXQGX-  ,, %LUJHQLQHWNLVLQLQ\DOQ×]FDKRPR]LJRWROGXùXGXUXPGD OHUGHQKDQJLV |ùUHQFLDüDù×
LQLLüDUHWOHPH GDNLVHoHQHN-
UDQNURPR]RPODUG×U IHQRWLSWHJ|VWHUHQDOHOL $ +RPROR OLGLU"
J NURPR]
.×VDNLUSLN 8]XQNLUSLN  ,,, &DQO×ODU×QG×üJ|UQü KFUHDG×YHULOL RP oLIWL EXOXQGX
U UDQ KFUHOH
JHQOHUL JHQOHUL % +RPROR UH GLSORLW

• Ünite Tarama
%X NDYUDPODU DüDù×GDNLOHULQ KDQJLVLQGH GRùUX RODUDN JNURP
R]RPoLIWLEXOX
YHULOPLüWLU" ORLWKFUHDG×Y QGXUPD\DQKF
5. úQVDQOD HULOLU UHOHUHKDS-
UGDIHQRWLSLQE  , & +HWHUR]
,, ,,, LJRW ELUH\GH
 HOLUOHQP UHVHVLIDOHODG×  HWNLVLQL
$OHOJHQ , %D]×|] HVL\OH IHQRWLSWH
HOOLNOHU\DOQ×]J $  $OHOJHQ LOJLOL dHNLQLNDOHO )HQRWLS YHULOLU J|VWHUHQ
DOHOOHUH
 HQOHULQHWNLVL\OH ' .DUü×O×N
,, %D]×|] O×E|OJHOHULQGH
HOOLNOHU\DOQ×]o %  %DVN×QDOHO RUWD\D$OHOJHQ )HQRWLSUDKRP DOHOJHQEXOXQG
 %DEDGDQJHOHQ HYUHQLQHWNLVL\ o×NDU RORJNURPR]RP
$QQHGHQJHOHQ ,,, %D]×|] XUDQNURPR]RP
HOOLNOHUJHQOHULQ &  $OHOJHQ dHNLQLNDOHO
OHRUWD\Do×NDU *HQRWLS
( '1$] DG×YHULOLU

• Extra Sarmal Deneme

NURPR]RP NURPR]RP HULQGHNLLüOHYVH OD-
o×NDU YHoHYUHQLQH
'  dHNLQLNDOHO %DVN×QDOHO
WNLOHüLPL\OHRUWD )HQRWLS OELULPOHUHJHQ
LIDGHOHULQGHQ \D DG×YHULOLU
+RPRORJNURPR]RP KDQJLOHULGRù (  $OHOJHQ %DVN×QDOHO *HQRWLS
$<DOQ×], UXGXU"
'LSORLG +FUH Q +RPRORJ NURPR]RP oLIWL EXOXQGXUDQ KF- %<DOQ
  ×],,,
UHOHUGLU ',,YH,,, &,YH,,

(,,,YH,,,
+DSORLG +FUH Q +RPRORJ NURPR]RP oLIWL EXOXQGXUPD\DQ

testlerini çöz. Hiçbir adımı ve testi

KFUHOHUGLU
+RPR]LJRW %LUH\ %LU |]HOOLNOH LOJLOL EXOXQGXUGXùX DOHOOHUL D\Q×
\|QGHHWNLOLRODQELUH\OHUGLU$$DD%%EE 8. $üDù×GDNL
WDEORGD ELU
*HQRWLS&DQO×GDNLJHQOHULQWPGU DLW|]HOOLNOHULQ EH]HO\H
EDVN×QO×NoHNLQ  WUQGHNL ED]×
LNOLNGXUXPXJ NDUDNWHUOHUH
)HQRWLS*HQRWLSLQG×üWDNLJ|UQPGU |VWHULOPLüWLU

atlamadan ilerle.
$üDù×GDNLWDEO
6.
'RPLQDQW %DVN×Q $OHO +HWHUR]LJRW ELUH\GH HWNLVLQL RGDLQVDQODUGD
IHQRWLSWH
OHULQEDVN×QO×N NLED]×NDUDNWH g]HOOLNOHU
J|VWHUHQDOHOGLU oHNLQLNOLNGXUX UOHUHDLW|]HOOLN
PXJ|VWHULOPLü %DVN×Q

.DUDNWHUOHU
- dLoHNUHQJL
2. $DEE&&GGJHQRWLSOLELUFDQO×Q×QIHQRWLSLDüDù×GDNLOHU- dHNLQLN
5HVHVLI dHNLQLN $OHO 'LSORLW ELUH\OHUGH \DOQ×]FD KRPR]LJRW WLU
GHQKDQJLVLRODELOLU" 0RU
GXUXPGDHWNLVLQLIHQRWLSWHJ|VWHUHQDOHOGLU g]HOOLNOHU *|YGH %H\D]
ER\X
$$E&G %D%F'  &$%F' 8]XQ
%D]×ELUH\OHULQJHQRWLSOHULYHIHQRWLSOHUL %DVN×Q 7RKXP .×VD
dHNLQLN ]DUI×

.DUDNWHUOHU
6DoWLSL <DVV×
 
.×Y×UF×NVDo 'DEF'  ($%FG
*HQRWLS $$%% $$%E $$EE $D%% $D%E $DEE DD%% DD%E DDEE %XQDJ|UHIHQ .×YU×N
'XGDNWLSL ']VDo RWLSL
.DO×QGXGDN
)HQRWLS $% $% $E $% $% $E D% D% DE úQFHGXGDN
.LUSLNWLSL
8]XQNLUSLN 0RU
.×VDNLUSLN .×VD
%XQDJ|UHJHQ .×YU×N

ADIM
$üDù×GDNLWDEORGDELUEH]HO\HWUQQED]×NDUDNWHUOHULQHDLWEDV- oLoHNOL 
RWLSL ER\OX 
N×QYHoHNLQLN|]HOOLNOHUJ|VWHULOPLüWLU ]DUÁ×
üHNOLQGHRODQ
.×Y×UF×N
'] GHYHULOGLùLJL ELUH\LQJHQRWLSLDüD
dLoHN dLoHN 7RKXP 7RKXP =DUI VDo =DUI
– úQFH ELRODELOLU" ù×GDNLOHULQKD
VDo %LWNL
 GXGDN – úQFH 8]XQ 8]XQ QJLVLQ-
UHQJL GXUXPX UHQJL üHNOL üHNOL UHQJL ER\X GXGDN 
NLUSLN – NLUSLN 0RU A)
üHNOLQGHRODQ 0RU
oLoHNOL – 8]XQ
ELUH\LQIHQRWLS oLoHNOL  8]XQ

%DVN×Q|]HOOLN
GRùUXRODUDN LDüDù×GDNLOHU ER\OX – <DVV×
YHULOPLüWLU" % 0RU ER\OX  <DVV×
LQKDQJLVLQGH ]DUÁ× –
]DUÁ×
$ .×Y×UF×N %H\D]
VDo.DO×QGXG oLoHNOL – 8]XQ
oLoHNOL  .×VD
% .×Y×UF×N DN.×VDNLUSLN
3. $üDù×GD JHQRWLSOHUL YHULOHQ ELUH\OHUGHQ KDQJLVLQLQ ER\OX – <DVV×
0RU <DQGD 6DU× <XYDUODN <DVV× VDoúQ
<HüLO 8]XQ
& 0RU ER\OX  .×YU×N
FHGXGDN8]XQ ]DUÁ× –
& .×Y×UF×N KHWHUR]LJRWNDUDNWHUVD\×V×GLùHUOHULQGHQGDKDID]ODG×U"
0RU ]DUÁ×

ÇÖZEMEDİĞİN SORULARIN
VDo.DO×QGXG NLUSLN oLoHNOL – .×VD

dHNLQLN|]HOOLN
DN8]XQNLUSLN oLoHNOL  .×VD
' ']VD $ ../O0PQQ3S ER\OX – .×YU×N
o.DO×QGXGDN ER\OX  .×YU×N
.×VDNLUSLN % NN//0P1Q33
D) %H\D] ]DUÁ× –
( ']VD %H\D] ]DUÁ×
oúQFHGXGDN oLoHNOL – .×VD
8]XQNLUSLN oLoHNOL  .×VD
%H\D] 8oWD <HüLO %XUXüXN .×YU×N 6DU× .×VD & .N/OPP1Q3S ER\OX – <DVV×
ER\OX  .×YU×N
E) %H\D] ]DUÁ× –
' ..//0P1Q3S %H\D] ]DUÁ×
oLoHNOL – .×VD
oLoHNOL  .×VD
( NNOO0PQQSS ER\OX – .×YU×N
ER\OX  .×YU×N
]DUÁ× –
]DUÁ×
211

ÇÖZÜM VİDEOLARINI İZLE VE ÖĞREN

210 TYT / Extra Biyoloji

2.
TYT / Extra
Biyoloji

- 0: - 0;

- 09
6¶º555ĄO9

6. %H]HO\HOHUGH WRKXP ]DUI× UHQJL NDUDNWHUL LOH WRKXPOX üHNOL 8. $\Q×NURPR]RP]HULQGHEXOXQDQG|UWIDUNO×JHQLQUHNRPEL-

Testte yapamadığın ya da yanlış

NDUDNWHULD\Q×NURPR]RP]HULQGHWDü×QPDNWDG×U%H]HO\H- QDV\RQIUHNDQVODU×DüDù×GDYHULOPLüWLU
OHUGH
  5HNRPELQDV\RQ
t \HüLO]DUÁ×ROPDDOHOLVDU×]DUÁ×ROPDDOHOLQH  %DùO×JHQOHU IUHNDQV×
t G]JQWRKXPOXROPDDOHOLEXUXüXNWRKXPOXROPDDOH-  ./ 
OLQH - 0;

yaptığın sorunun “karekod”unu

 .0  - 09 - 0:
EDVN×QG×U%LUEH]HO\HELWNLVLQLQJHQRWLSLDüDù×GDYHULOPLüWLU 6¶º555ĄO9
 .1 
6. %H]HO\HOHUGH WRKXP ]DUI× UHQJL NDUDNWHUL LOH WRKXPOX üHNOL 8. $\Q×NURPR]RP]HULQGHEXOXQDQG|UWIDUNO×JHQLQUHNRPEL-
']JQ %XUXüXN  /0 
NDUDNWHULD\Q×NURPR]RP]HULQGHWDü×QPDNWDG×U%H]HO\H- QDV\RQIUHNDQVODU×DüDù×GDYHULOPLüWLU
WRKXPOX WRKXPOX
 /1  OHUGH
  5HNRPELQDV\RQ
t \HüLO]DUÁ×ROPDDOHOLVDU×]DUÁ×ROPDDOHOLQH  %DùO×JHQOHU IUHNDQV×

okutarak sorunun çözüm videosunu

%XJHQOHULQNURPR]RP]HULQGHNLGL]LOLüV×UDV×DüDù×GD-
t G]JQWRKXPOXROPDDOHOLEXUXüXNWRKXPOXROPDDOH-  ./ 
<HüLO 6DU× NLOHULQKDQJLVLQGHYHULOGLùLJLELRODELOLU"
OLQH
]DUÁ× ]DUÁ×  .0 
A) . % . & . D) . E) . EDVN×QG×U%LUEH]HO\HELWNLVLQLQJHQRWLSLDüDù×GDYHULOPLüWLU
 .1 
%XEH]HO\HELWNLVLQGH ']JQ %XUXüXN  /0 
/ 0 WRKXPOX WRKXPOX
0 /

hızlıca izle ve öğren.

 , \HüLO ]DUÁ× YH G]JQ WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH  /1 
EXOXQGXUDQ 1 1 1
0 / %XJHQOHULQNURPR]RP]HULQGHNLGL]LOLüV×UDV×DüDù×GD-
NLOHULQKDQJLVLQGHYHULOGLùLJLELRODELOLU"
 ,, VDU× ]DUÁ× YH EXUXüXN WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH 0 <HüLO 6DU×
]DUÁ× ]DUÁ×
EXOXQGXUDQ / / 1 1 0 A) . % . & . D) . E) .

 ,,, \HüLO ]DUÁ× YH EXUXüXN WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH %XEH]HO\HELWNLVLQGH
/ 0
EXOXQGXUDQ  , \HüLO ]DUÁ× YH G]JQ WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH 0 /
1 1 1
 ,9 VDU× ]DUÁ× YH G]JQ WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH EXOXQGXUDQ 0 /
EXOXQGXUDQ  ,, VDU× ]DUÁ× YH EXUXüXN WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH 0
EXOXQGXUDQ / / 1 1 0
JDPHWOHULQGHQ KDQJLOHULQLQ ROXüPDV× PD\R] E|OQPH  ,,, \HüLO ]DUÁ× YH EXUXüXN WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH
V×UDV×QGDNURVVLQJRYHUJHUoHNOHüWLùLQHNDQ×WROXüWXUXU" EXOXQGXUDQ
 ,9 VDU× ]DUÁ× YH G]JQ WRKXPOX ROPD |]HOOLùLQL ELUOLNWH
$,YH,, %,YH,,,  &,YH,9
EXOXQGXUDQ
  ',,YH,,,  (,,,YH,9
JDPHWOHULQGHQ KDQJLOHULQLQ ROXüPDV× PD\R] E|OQPH
9. 'URVRSKLOD FLQVL ELU VLQHNWH DQWHQ X]XQOXùX NDUDNWHUL LOH V×UDV×QGDNURVVLQJRYHUJHUoHNOHüWLùLQHNDQ×WROXüWXUXU"
J|]UHQJLNDUDNWHULD\Q×NURPR]RP]HULQGHDNWDU×OPDNWD- $,YH,, %,YH,,,  &,YH,9
G×U8]XQDQWHQOLN×UP×]×J|]OGLüLELU'URVRSKLODVLQHùLQLQ   ',,YH,,,  (,,,YH,9
JHQRWLSLDüDù×GDYHULOPLüWLU 'URVRSKLOD FLQVL ELU VLQHNWH DQWHQ X]XQOXùX NDUDNWHUL LOH
ADIM

9.
J|]UHQJLNDUDNWHULD\Q×NURPR]RP]HULQGHDNWDU×OPDNWD-
G×U8]XQDQWHQOLN×UP×]×J|]OGLüLELU'URVRSKLODVLQHùLQLQ
8]XQ .×VD
JHQRWLSLDüDù×GDYHULOPLüWLU
DQWHQOL DQWHQOL

8]XQ .×VD
DQWHQOL DQWHQOL
.×UP×]× &LQQHEDU
J|]O J|]O
.×UP×]× &LQQHEDU
J|]O J|]O
%X ELUH\LQ PD\R] E|OQPH\OH ROXüWXUGXùX JDPHWOHULQ
7. $D%E JHQRWLSOL ELUH\GH $ YH % |]HOOLNOHUL D\Q× NURPR]RP ·VLX]XQDQWHQOLFLQQHEDUJ|]OROPD|]HOOLùLQLELUOLNWH %X ELUH\LQ PD\R] E|OQPH\OH ROXüWXUGXùX JDPHWOHULQ

]HULQGH WDü×Q×U %X ELUH\LQ ROXüWXUGXùX JDPHWOHULQ  ·L
$E·GLU
%XELUH\GHROXüWXUXODQJDPHWOHUGHQDEJHQRWLSOLRODQ-
ODU×QRUDQ×DüDù×GDNLOHULQKDQJLVLQGHYHULOPLüWLU"
EXOXQGXUX\RU 7. $D%E JHQRWLSOL ELUH\GH $ YH % |]HOOLNOHUL D\Q× NURPR]RP ·VLX]XQDQWHQOLFLQQHEDUJ|]OROPD|]HOOLùLQLELUOLNWH
]HULQGH WDü×Q×U %X ELUH\LQ ROXüWXUGXùX JDPHWOHULQ  ·L EXOXQGXUX\RU
%XQDJ|UHN×VDDQWHQOLN×UP×]×J|]OROPD|]HOOLùLQLELU- $E·GLU %XQDJ|UHN×VDDQWHQOLN×UP×]×J|]OROPD|]HOOLùLQLELU-
OLNWHEXOXQGXUDQJDPHWOHULQRUDQ×DüDù×GDNLOHULQKDQJL- OLNWHEXOXQGXUDQJDPHWOHULQRUDQ×DüDù×GDNLOHULQKDQJL-
%XELUH\GHROXüWXUXODQJDPHWOHUGHQDEJHQRWLSOLRODQ-
VLQGHYHULOPLüWLU" VLQGHYHULOPLüWLU"
ODU×QRUDQ×DüDù×GDNLOHULQKDQJLVLQGHYHULOPLüWLU"

$ % & ' ( $  %  & $ % & ' ( $  %  &

3.
  '  (
  '  (

215 TYT / Extra Biyoloji

215 TYT / Extra Biyoloji

TESTLERİN SONUCUNA GÖRE

“SİBER ÖĞRENCİ KOÇU”
YKS YOLUNDA SANA YOL
GÖSTERECEK VE SENİ YÖNLENDİRECEK

Testler için ister kitabın sonundaki cevap anahtarı

kısmında yer alan karekodu okutarak ulaşabilece-
ğin kazanım detaylı cevap anahtarı ile istersen
daha da geliştirilmiş olan "Siber Öğrenci Koçu"
uygulaması ile koçluk hizmetinden yararlan. Bu
ADIM

testler için ayrıntılı analiz raporlarına ve sana özel

yönlendirmelere ulaş.

4.
BANKASI'NDA NELER VAR?
Extra bilgi
Her bölümü sana daha
iyi kavratabilmek için
gerekli bilgi ve ipuçlarını Seviyelendirilmiş
özet olarak verdik. Mikro Konu Testleri
Her testte, seviye 1, seviye 2,
seviye 3 şeklinde kademe ka-
deme soruların zorluk derecesi-
ni arttırıp konuları pekiştirmeni
istedik.

Seviyelendirilmiş
ünite tarama testleri
Ünitelerin sonundaki ünite
tarama testlerinde, farklı tarz-
lardaki sorularla bilgilerini pe-
kiştermeni istedik.

Extra Sarmal
Deneme
Belirli periyotlarla kitabın en
başından o üniteye kadar olan
bilgilerini ölçebileceğin extra
sarmal denemeler hazırladık.

Kazanım Detaylı
Cevap Anahtarı
Eksiklerini nokta atışla daha hızlı
belirlemen için extra sarmal dene-
melerin yanıt anahtarlarını sorula-
rın kazanımları ve zorluk derece-
leri ile birlikte verdik. Bu bilgilere
cevap anahtarı kısmındaki kare-
kodu okutarak ulaşabilirsin.
 İÇİNDEKİLER
Yaşam Bilimi “Biyoloji”
01
Canlıların Genel Özellikleri ................................................. 8
Bölüm Tarama ............................................................... 12
Canlılardaki İngorganik Bileşikler / Su ............................. 14
Canlılardaki İngorganik Bileşikler /
Asit, Baz, Tuz ve Mineral ................................................... 16
Bölüm Tarama ............................................................... 18
Karbohidratlar . ................................................................... 20
Lipitler ................................................................................. 24
Proteinler ............................................................................ 26
Bölüm Tarama ............................................................... 30
Vitaminler ve Hormonlar ................................................... 32
Enzimlerin Yapısı ve Özellikleri . ........................................ 34
Enzimlerin Çalışmasını Etkileyen Faktörler ....................... 38
Nükleik Asitler .................................................................... 42
ATP ...................................................................................... 44
Bölüm Tarama ............................................................... 46
Ünite Tarama ................................................................. 49
Ünite Değerlendirme ..................................................... 58
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 1 ................................... 62
Hücre
02
Hücre Zarının Yapısı ............................................................ 64
Pasif Taşıma . ...................................................................... 66
Aktif Taşıma ........................................................................ 68
Bölüm Tarama ............................................................... 70
Ozmotik Durumlar .............................................................. 72
Büyük Moleküllerin Taşınması ........................................... 76
Bölüm Tarama ............................................................... 78
Sitoplazma - Ribozom - Endoplazmik Retikulum ............. 80
Golgi - Lizozom - Peroksizom - Koful ................................ 82
Bölüm Tarama ............................................................... 84
Mitokondri - Plastit ............................................................ 86
Hücre İskeleti - Sentrozom - Sil ve Kamçı ........................ 88
Çekirdek .............................................................................. 90
Hücrelerin Karşılaştırılması ................................................ 92
Hücre Çalışmalarının İnsan Yaşamı İçin Önemi ................ 94
Bölüm Tarama ............................................................... 96
Bilimsel Yöntem ................................................................. 98
Ünite Tarama ................................................................. 102
Ünite Değerlendirme ..................................................... 112
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 2 ................................... 116
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 3 ................................... 118
6
Canlılar Dünyası
03
Sınıflandırmanın Amacı ve Faydaları . ............................... 120
Sınıflandırma Kategorileri, Hiyerarşi ve
İkili Adlandırma .................................................................. 122
Bakteriler ............................................................................ 124
Bölüm Tarama ............................................................... 126
Arkeler ................................................................................ 128
Bölüm Tarama ............................................................... 130
Protistler ............................................................................. 132
Bitkiler ................................................................................ 134
Mantarlar ............................................................................ 136
Hayvanlar / Omurgasız Hayvanlar .................................... 138
Hayvanlar / Omurgalı Hayvanlar ...................................... 140
Bölüm Tarama ............................................................... 142
Virüsler ................................................................................ 144
Bölüm Tarama ............................................................... 146
Ünite Tarama ................................................................. 148
Ünite Değerlendirme ..................................................... 158
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 4 ................................... 162
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 5 ................................... 164
Hücre Bölünmeleri
04
Hücre Döngüsü ................................................................... 166
Mitotik Evre ........................................................................ 168
Hücre Döngüsünün Kontrolü . ............................................ 170
Bölüm Tarama ............................................................... 172
Eşeysiz Üreme / Bölünerek, Tomurcuklanmayla,
Rejenerasyonla . ................................................................. 174
Eşeysiz Üreme / Vejetatif, Sporla, Partenogenez ............ 176
Bölüm Tarama ............................................................... 178
Mayoz Bölünme ................................................................. 182
Mayoz Bölünmenin Evreleri .............................................. 184
Mitoz - Mayoz Karşılaştırma .............................................. 186
Eşeyli Üreme . ..................................................................... 188
Bölüm Tarama ............................................................... 190
Ünite Tarama ................................................................. 192
Ünite Değerlendirme ..................................................... 202
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 6 ................................... 206
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 7 ................................... 208
 Kalıtımın
Genel İlkeleri
05
Kalıtsal Kavramlar .............................................................. 210
Gamet Oluşumu ................................................................. 212
Bölüm Tarama ............................................................... 214
Mendel Genetiği (Monohibrit Çaprazlama) ...................... 216
Mendel Genetiği (Dihibrit Çaprazlama) ............................ 218
Mendel Genetiği (Soyağaçları) .......................................... 220
Bölüm Tarama ............................................................... 222
Eş Baskınlık ve Çok Alellilik . .............................................. 224
Kan Grupları ........................................................................ 226
Kan Grupları / Rh Sistemi .................................................. 228
Bölüm Tarama ............................................................... 230
Eşeye Bağlı Kalıtım / X'e Bağlı .......................................... 232
Eşeye Bağlı Kalıtım / Y'ye ve X'in Y ile
Homolog Bölgesine Bağlı .................................................. 234
Bölüm Tarama ............................................................... 236
Varyasyonlar ....................................................................... 238
Ünite Tarama ................................................................. 240
Ünite Değerlendirme ..................................................... 250
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 8 ................................... 254
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 9 ................................... 256
7
Ekosistem Ekolojisi
ve Güncel Çevre
Sorunları
06
Ekosistem Ekolojisi / Ekolojik Kavramlar .......................... 258
Ekosistem Ekolojisi / Cansız Birimler ................................ 260
Ekosistem Ekolojisi / Canlı Birimler .................................. 262
Bölüm Tarama ............................................................... 264
Ekosistem Ekolojisi / Besin Zinciri, Trofik Düzey,
Biyokütle ve Enerji Piramidi .............................................. 266
Ekosistem Ekolojisi / Besin Ağı ve
Biyolojik Birikim Piramidi .................................................. 270
Bölüm Tarama ............................................................... 272
Ekosistem Ekolojisi / Madde Döngüleri ............................ 274
Bölüm Tarama ............................................................... 278
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan ....................................... 280
Bölüm Tarama ............................................................... 284
Doğal Kaynaklar ve Biyoçeşitlilik ...................................... 286
Bölüm Tarama ............................................................... 290
Ünite Tarama ................................................................. 292
Ünite Değerlendirme ..................................................... 302
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 10 ................................. 306
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 11 ................................. 308
Extra Sarmal Deneme Sınavı - 12 ................................. 310
Cevap Anahtarı ................................................................... 312
Kaynakça.............................................................................. 3
. 18
 1. ÜNİTE
YAŞAM BİLİMİ “BİYOLOJİ” Canlıların Genel Özellikleri
Hücresel Yapı: Organizmaların en küçük yapısal ve işlevsel birimi 1. Organizmaların yapısal ve işlevsel birimi hücredir. Canlılar
hücredir. Zarlı organel bulunduran hücrelere ökaryot bulundur- hücre yapısına ve bulundurduğu hücre sayısına göre grup-
mayanlara prokaryot denir. Aşağıdaki tabloda çeşitli gruplarda landırılabilir.
bulunan canlıların hücre sayısı ve yapısı gösterilmiştir.
•• Canlı hücreleri yapısal olarak prokaryot ve ökaryot ola-
rak ikiye ayrılır.
(✓: Var, Özellikler
❍: Yok)
•• Canlılar bulundurduğu hücre sayısına göre bir hücreli
Bir hücreli Çok hücreli Prokaryot Ökaryot
ve çok hücreli olmak üzere ikiye ayrılır.
Bakteriler ✓ ❍ ✓ ❍
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Arkeler ✓ ❍ ✓ ❍
A) Bitkiler çok hücreli ökaryottur.
Âlemler

Protistler ✓ ✓ ❍ ✓
B) Paramesyum bir hücreli ökaryottur.
Bitkiler ❍ ✓ ❍ ✓ C) Mantarlar çok hücreli prokaryottur.
Mantarlar ✓ ✓ ❍ ✓ D) Bakteriler bir hücreli prokaryottur.
Hayvanlar ❍ ✓ ❍ ✓ E) Hayvanlar çok hücreli ökaryottur.

Beslenme: Canlının madde ve enerji ihtiyacını karşılamasıdır.

Ototrof Canlılar: İhtiyaç duyduğu organik besinleri kendisi üretir.
Örnek: Bitkiler
Heterotrof Canlılar: İhtiyaç duyduğu organik besinleri hazır alan
tüketicilerdir. Üreticileri veya diğer tüketicileri yer. Örnek: Hayvan
ve mantar. 2. Canlılar, madde ve enerji ihtiyaçlarını karşılamak için bes-
lenmek zorundadır. İhtiyaç duyduğu besinleri karşılama
Besinden ATP üretme: Canlılar besinlerden enerji üretir. Bazıları yönünden canlılar iki grupta toplanabilir:
oksijenli solunum ile bazııları oksiensiz solunumla bazıları da
fermantasyonla enerji üretir. Aşağıdaki tabloda besinlerden enerji •• Kendi besinlerini üretebilen canlılar üretici (ototrof)dir.
üretimini sağlayan olaylar karşılaştırılmıştır. •• Besinlerini dış ortamdan hazır olarak alan canlılar tüke-
tici (heterotrof)dir.
Olaylar
Buna göre ototrof ve heterotrof canlılarla ilgili aşağıda-
(✓: Var, ❍: Yok) O2’li O2’siz
Fermantasyon ki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
solunum solunum
Ototrof Canlılar Heterotrof Canlılar
ATP sentezi ✓ ✓ ✓
A) Bitkiler, mantarlar Hayvanlar
Prokaryot hücrede
gerçekleşme
✓ ✓ ✓ B) Hayvanlar Mantarlar
Özellikler

Ökaryot hücrede C) Bitkiler Mantarlar

✓ ❍ ✓
gerçekleşme
D) Mantarlar Bitkiler
Elektron taşıma
sistemi (ETS)
✓ ✓ ❍ E) Mantarlar Hayvanlar

O2 kullanma ✓ ❍ ❍

Metabolizma: Canlıdaki tüm yapım ve yıkım olaylarıdır.

Anabolizma: Yapım olaylarıdır. Örnek: Fotosentez ve protein sentezi.
Katabolizma: Yıkım olaylarıdır. Örnek: Sindirim ve solunum.
Anabolizma hızı > Katabolizma hızı ise kütle artışı olur.
Anabolizma hızı < Katabolizma hızı ise kütle azalışı olur. 3. Canlılar yaşamsal faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç
duyduğu enerjiyi organik besinlerden üretir.
Anabolizma hızı = Katabolizma hızı ise kütle değişme
Bu canlılık olayı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Boşaltım: Metabolik faaliyetler sonucu oluşan atık maddelerin
vücuttan dışarı atılmasıdır. A) Boşaltım B) Solunum C) Uyum
Homeostasi: Değişen çevre şartlarına rağmen canlının iç orta- D) Beslenme E) Homeostasi
mını belirli sınırlar içerisinde sabit tutmasıdır.

8 TYT / Extra Biyoloji

 1. ÜNİTE
Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
TEST 1 : Canlıların Genel Özellikleri - 1

4. Canlılarda gerçekleşen; 7. Bira mayasının büyüyüp çoğalabilmesi için gerekli tüm

besinlerin bulunduğu iki tüpten;
I. fotosentez,
II. solunum, •• birinci tüp çözünmüş oksijen içerecek,

III. sindirim, •• ikinci tüp çözünmüş oksijen içermeyecek

IV. protein sentezi biçimde hazırlanarak uygun ortamlarda belirli bir süre bek-
letildiğinde tüplerdeki bira mayası yoğunluğu aşağıdaki gibi
olaylarının katabolizma ve anabolizma kavramlarıyla
değişmiştir.
eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
I. tüp

Bira mayası yoğunluğu

Katabolizma Anabolizma
A) I ve II III ve IV
B) I ve III II ve IV
II. tüp
C) I ve IV II ve III
D) II ve III I ve IV
E) II ve IV I ve III Zaman

Bu grafikteki bilgilere göre,

I. Bira mayası yalnızca O2’li solunum yapar.

II. Bira mayası oksijenli ortamda daha hızlı çoğalır.
III. Birinci tüpteki bira mayaları ortamdaki besini daha hızlı
tüketir.
5. Canlılarda gerçekleşen;
ifadelerinden hangileri doğrudur?
I. inorganik maddelerden organik besin sentezi,
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
II. nişastanın glikozlara yıkılması,
D) II ve III E) I, II ve III
III. organik besinlerin karbondioksit ve suya kadar parça-
lanması

tepkimelerinden hangileri katabolizma olarak adlandı-

rılır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Homeostasi: Kelime anlamıyla kararlı iç denge demektir.

Tüm canlılar, sürekli değişen çevre şartlarına rağmen iç
ortamlarını belirli sınırlar içerisinde sabit tutmak zorundadır.
Canlılardaki tüm sistemler, Homeostasiyi korumaya yönelik
çalışır.

6. Bitkilerde gerçekleşen; Buna göre;

I. terleme, I. vücut sıcaklığının sabit tutulması,

II. damlama, II. zararlı atıkların vücut dışına atılması,
III. yaprak dökümü III. vücuttaki su miktarının korunması

olaylarından hangileri boşaltım faaliyeti olarak adlandı- olaylarından hangileri Homeostasiyi düzenleme ama-
rılabilir? cıyla yapılan faaliyetlerdendir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

9 TYT / Extra Biyoloji

 1. ÜNİTE
YAŞAM BİLİMİ “BİYOLOJİ”
Hareket: Canlılar durum değiştirme ve yer değiştirme hareketleri
yapar.
Uyarıya Tepki: İç ve dış ortamdan gelen uyaranlara canlılar tepki
gösterir.
Uyum (adaptasyon): Canlıların yaşadığı çevrede hayatta kalma
ve üreme şansını artıran tüm genetik özellikleridir.
Üreme: Canlıların yeni bireyler oluşturması
Eşeysiz Üreme: Döllenme olmadan yavru oluşturulması
Eşeyli Üreme: Döllenme ile yavru oluşturulması
Canlıların Genel Özellikleri
1. Uyum (adaptasyon): Bir organizmanın yaşadığı çevrede
hayatta kalma ve üreme şansını artıran, nesilden nesile
aktarılabilen kalıtsal özelliklerin tamamıdır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi adaptasyon değildir?
A) Kaktüslerde yaprakların diken şeklini alması
B) Çok futbol oynayan insanların bacak kaslarının gelişmesi
C) Kutup ayılarında post renginin beyaz olması
D) Sucul kuş ve kurbağaların parmak aralarında perdelerin
bulunması

Büyüme ve Gelişme: Büyüme ve gelişme farklı kavramlardır. E) Böcek, sürüngen ve kuşlarda boşaltım atıklarının ürik
asit şeklinde dış ortama verilmesi
Büyüme; canlının hacim ve kütlece artışı
Gelişme; canlıya ait yapıların zamanla değişerek olgunlaşması
Organizasyon: Tüm canlılar, belirli bir organizasyona sahiptir.
➠ Organizma sistemlerden oluşur.
➠ Sistemler organlardan oluşur.
➠ Organlar, dokulardan oluşur.
➠ Dokular hücrelerden oluşur.
➠ Hücreler moleküllerden oluşur. 2. Canlılardaki;

➠ Moleküller atomlardan oluşur. I. dış gelişme yapan sürüngen ve kuşlarda yumurta içeri-
sinde bol miktarda yedek besin maddesinin bulunması,
Doku
Organ II. karasal hayvanlarda solunum organlarının vücut içine
çekilmiş olması,
III. sahilde güneşlenen insanların bronzlaşması

durumlarından hangileri adaptasyon örneğidir?

Hücre
Atom A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Organ sistemi
D) II ve III E) I, II ve III

Hücre organelleri
Molekül

Organizma

3. Bir insandaki bazı organizasyon basamakları şunlardır:

I. Kalp organı
II. Kalp kası dokusu
III. Dolaşım sistemi

Bu organizasyon basamaklarında bulunan kas hücresi

sayısı aşağıdakilerin hangisinde az olandan çok olana
doğru sıralanmıştır?

A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III

D) II, III, I E) III, I, II

10 TYT / Extra Biyoloji

 1. ÜNİTE
TEST 2 : Canlıların Genel Özellikleri - 2
4. Canlılar, iç ve dış ortamdan gelen uyaranlara tepki gösterir.
Bu durum, canlıların çevreleriyle uyum içinde olmaları ve
yaşamlarını devam ettirebilmeleri açısından önemlidir. Can-
lıların uyarılara gösterdiği tepkiler birbirinden farklıdır.
Buna göre;
I. Paramesyumun fazla ışıktan kaçması,
II. Venüs sinekkapan bitkisinin böceğin konmasıyla yap-
raklarını kapatması,
III. mandaların aşırı sıcaklarda suya girmesi
durumlarından hangileri uyarana verilen tepkilere
örnek olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
5. Canlılarda gerçekleşen hareket türleriyle ilgili,
I. Hayvanlar çoğunlukla kasları yardımıyla yer değiştirme
hareketleri yapar.
II. Bitkiler durum değiştirme hareketleri yapar.
III. Bir hücreli canlılar çeşitli hücresel uzantılarıyla yer
değiştirme hareketi yapar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
6. Canlılarda gerçekleşen üremeyle ilgili,
I. Canlıların kendilerine bezer yeni bireyler oluşturması
üreme olarak adlandırılır.
II. Döllenme olmadan yeni birey oluşturulmasına eşeysiz
üreme denir.
III. Yeni birey oluşturma sürecinde, döllenme gerçekleşir
ise bu olaya eşeyli üreme adı verilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
11
Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
7. Canlılardaki hareketlerin gruplandırılması şöyledir:
•• Fiziksel tepki: Yönelme, kaçma ve renk değiştirme
•• Kimyasal tepki: Isı düzenleme, yoğunluk değiştirme
Buna göre;
I. Güneşte top oynayan çocuğun terlemesi,
II. paramesyumun aydınlatılan alandan kaçması,
III. ayçiçeği bitkisinin ışığın geldiği tarafa doğru yönelmesi,
IV. yağmurların azaldığı bir bölgedeki bitkinin kök emici
tüylerinin yoğunluğunun artması
durumlarından fiziksel tepki ve kimyasal tepkiye ait
olanlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleşti-
rilmiştir?
Fiziksel tepki Kimyasal tepki
A) I ve II III ve IV
B) I ve III II ve IV
C) I ve IV II ve III
D) II ve III I ve IV
E) II ve IV I ve III
8. Bir hücreli amip canlısında;
I. hücrenin hacimce artışı,
II. sitoplazmanın kütlece artışı,
III. hücre bölünmesi sonucu hücre sayısının artması
olaylarından hangileri büyümeyi hangileri de üremeyi
sağlar?
Büyüme Üreme
A) Yalnız I II ve III
B) Yalnız II I ve III
C) I ve II Yalnız III
D) I ve III Yalnız II
E) II ve III Yalnız I
TYT / Extra Biyoloji
 1. ÜNİTE TEST 3 : YAŞAM BİLİMİ “BİYOLOJİ”
Canlıların Genel Özellikleri

1. Canlılarda büyüme ile ilgili, 4. Aşağıdakilerden hangisi canlıların ortak özelliklerinden

biri değildir?
I. Bitkilerde sınırsızdır, hayvanlarda belirli bir yaşta durur.
II. Bir hücrelilerde hücrenin hacminin artması ile olurken A) Oksijensiz solunum yapma
çok hücrelilerde hücre bölünmesi ile olur. B) Nükleik asit bulundurma
III. Prokaryot hücreli canlılarda olurken ökaryot hücreli C) Hücresel yapıya sahip olma
canlılarda olmaz. D) Besinlerden ATP sentezleme
karşılaştırmalarından hangileri doğrudur? E) Protein sentezleme

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

5. Canlıların metabolik faaliyetleri sonucu oluşan atık madde-

leri vücut dışına vermesine boşaltım adı verilir.

2. Canlılar; Buna göre;

I. beslenme, I. çürükçül beslenen bakterinin metabolizması sonucu

oluşan amonyağı (NH3) hücre dışına vermesi,
II. enerji üretme,
II. bitkilerin yaprak kofullarında biriktirdiği metabolizma
III. boşaltım yapma
atıklarını yaparak dökümü ile uzaklaştırması,
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir? III. hayvanların hücresel solunumda oluşturduğu karbon-
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II dioksiti solunum organlarıyla vücut dışına vermesi

D) II ve III E) I, II ve III olaylarından hangileri boşaltım olarak adlandırılır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

3. Organizmadaki yapım ve yıkım tepkimelerinin tümü meta-

bolizma olarak adlandırılır. Metabolizma olayları iki grupta
toplanır:
6. Çeşitli canlılarda gözlenen;
•• Anabolizma: Basit moleküllerin birleştirilerek daha
karmaşık moleküllerin sentezlendiği yapım tepkimeleri. I. kurak ortamda yaşayan bitkilerin buharlaşmayla su
kaybını azaltan dar yüzeyli yapraklara sahip olması,
•• Katabolizma: Büyük moleküllerin daha basit bileşikle-
re yıkıldığı kimyasal tepkimeler. II. böcekle tozlaşan bitkilerin parlak renkli taç yapraklara
sahip olması,
Buna göre anabolizma ve katabolizma olayları aşağıda-
III. gövdesi ince olan sarmaşık gibi bitkilerin güneş ışığın-
kilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
dan daha fazla faydalanabilmek için yanlarındaki des-
Anabolizma Katabolizma teklere sarılabilecek uzantılara sahip olması
A) Fotosentez Sindirim durumlarından hangileri organizmanın yaşadığı çevre-
B) Sindirim Solunum de hayatta kalma ve üreme şansını artıran kalıtsal özel-
C) Solunum Sindirim liklerindendir?

D) Sindirim Fotosentez A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

E) Solunum Fotosentez D) II ve III E) I, II ve III

12 TYT / Extra Biyoloji

 Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
BÖLÜM TARAMA TESTİ - 1

7. Canlıların özellikleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden han- 10. D.W.Kaufman tarafından yapılan bir çalışmada baykuşlar
gisi yanlıştır? tarafından gece avlanan farelerin kürk rengine göre sayıları
aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir.
A) Canlılardaki sistemler, homeostaziyi korumaya yönelik
çalışır. Açık renkli kürk Açık renkli kürk
B) Canlıların döllenme olmaksızın kendine benzer organiz- Koyu renkli kürk Koyu renkli kürk
malar oluşturmasına eşeysiz üreme adı verilir.
40 40
C) Canlılar çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için genelde

Yakalanan fare sayısı

Yakalanan fare sayısı

35 35
hareket eder.
30 30
D) Canlılar, metabolizmaları için gerekli enerjiyi besinler- 25 25
den yalnızca solunumla elde eder. 20 20
E) Canlıların uyarılara gösterdiği tepkiler birbirinden farklı- 15 15
10 10
lık gösterir.
5 5
0 0
Dolunay Ay yok Dolunay Ay yok
A: Açık renkli toprak B: Koyu renkli toprak

Buna göre;

I. Geceleyin, ay ışığı yokluğunda, açık renkli toprakta

açık kürklü farelerin yaşama ve üreme şansı, koyu
kürklülere göre daha fazladır.
II. Geceleyin, koyu renkli toprakta ay ışığının varlığı, koyu
8. Solunum olayları fermantasyondan farklı olarak; kürklü farelerin baykuşlar tarafından fark edilme ihtima-
I. ETS sayesinde gerçekleşme, lini artırır.

II. ATP üretimi yapma, III. Geceleyin açık renkli toprakta ay ışığının varlığı koyu
renkli kürkü olan farelerin yaşama şansını azaltır.
III. besinlerdeki enerjiyi açığa çıkarma
ifadelerinden hangileri doğrudur?
özelliklerinden hangilerine sahiptir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

9. Besinlerini dış ortamdan hazır olarak alan canlılara heterot-

rof (tüketici) canlılar denir. 11. Bir öğrenci öğretmeninin özelliklerini anlattığı hücrenin
ökaryot olduğuna karar vermiştir.
Buna göre;
Öğretmeninin aşağıdakilerden hangisini söylemesi
I. mantar, öğrencinin bu doğru kanıya varmasını sağlamıştır?
II. hayvan,
A) Hücre zarının bulunmasını
III. elma ağacı
B) Besinlerini diğer canlılardan almasını
canlılarından hangileri heterotrof olarak adlandırılır? C) Oksijenli solunum yapmasını
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) Çekirdek bulundurmasını
D) I ve III E) I, II ve III E) Kendi besini üretmesini

13 TYT / Extra Biyoloji

 1. ÜNİTE
TEST 26 : YAŞAM BİLİMİ “BİYOLOJİ”

1. Aşağıdaki değişimlerden hangisi bitki hücrelerinde ger- 3. Yağlarla ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.
çekleşmez?
•• Doymamış yağ asitleri: Oda sıcaklığında sıvıdır. Kar-
A) Nişasta B) Selüloz bon atomları arasında çift bağ bulunur. Bitkisel kaynak-
lıdır.
•• Doymuş yağ asitleri: Oda sıcaklığında katıdır. Karbon
atomları arasında tek bağ bulunur. Hayvansal kaynak-
Zaman Zaman lıdır.
•• Trans yağlar: Çift bağın konumuna göre adlandırı-
C) Sükroz D) Glikojen lan doymamış yağ asitleridir. Kısmi hidrojenleştirme
sonucu üretilebilirler. Kalp ve damarlarda tıkanmalara
neden olur.
•• Margarin: Doymamış yağ asitlerinin hidrojenle kısmi
doyurulması sonucu üretilir. Bu sayede oda sıcaklığın-
Zaman Zaman
da katı, ısıtıldığında sıvıdır.

E) Maltoz •• Kısmi hidrojenleşme: Bazı çift bağların yerine tek

bağların geçmesi ve hidrojen atomlarının bağlanma-
sıyla olur.

Buna göre, margarinlerle ilgili,

Zaman I. Hayvansal kaynaklı bir yağdır.
II. Trans yağ içerebilir.
III. En sağlıklı yağ türüdür.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
2. Aşağıdaki grafik üç farklı bitki türünün ortamın nemine bağlı
olarak birey sayısında meydana gelen değişimi göstermek-
tedir.
Birey sayısı

K
M
L

Nem oranı

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) M türünün yaşayabildiği nem değerlerinde, L türü de
yaşayabilir.
B) Nem oranındaki değişime toleransı en fazla olan L türü-
dür.
C) Her üç türün de birlikte yaşayabildiği ortak nem değeri
vardır.
D) L türünün yaşayabildiği optimum nem oranında, K türü-
nün maksimum sayıda bireyi bulunur.
4. Hayvanlarda protein yıkımını sağlayan enzimler vardır.
Bu hipotezi doğrulamak için düzenlenen deneyde,
hayvansal özütün aşağıdaki karışımlardan hangisinin
bulunduğu tüpe konulması gerekir?
A) Protein ayıracı + protein yıkan enzim
B) Protein yıkan enzim + amino asit ayıracı
C) Protein + amino asit ayıracı

E) M türünün bireyleri arasında, K türünün bireylerinden D) Amino asit + protein yıkan enzim
daha nemli ortamlarda yaşayabilenler vardır. E) Amino asit + amino asit ayıracı

58 TYT / Extra Biyoloji

 Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
ÜNİTE DEĞERLENDİRME SINAVI

5. Aynı karaciğerden alınmış parçalarla aşağıdaki düzenek- 7. Sabit miktarda amilaz enzimi bulunan bir deney orta-
ler hazırlandığında oksijen gazı yalnız II. ortamda, kapla- mına artan miktarda nişasta ilave edildiğinde tepkime
rın sıcaklıkları 36 °C’ye getirildiğinde ise 1. ve 2. ortamda hızında meydana gelen değişim aşağıdaki grafiklerin
oluşuyor. hangisinde verilmiştir?

(Karaciğerde H2O2’yi, H2O ve O2’ye parçalayan katalaz B)

A) Tepkime hızı Tepkime hızı
enzimi bulunur.)
Ezilmiş karaciğer parçaları
I. tüp II. tüp III. tüp
Zaman Zaman

H 2O 2 H 2O 2 C) Tepkime hızı D) Tepkime hızı

Buzlu su 36 °C Kaynar su Zaman Zaman

1. ortam 2. ortam 3. ortam
E) Tepkime hızı
Bu deneyin bulgularına dayanarak,

I. Enzim hücre dışında da etkisini gösterir.

II. Enzimin bulunması olayın başlaması için yeterlidir.
III. Enzim, belirli bir sıcaklığın üstünde geri dönüşümü Zaman
olmayan değişime uğrar.

yargılarından hangilerine varılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Öğretmeni Hakan’dan aşağıdaki tabloda numaralandırılan

6. Aşağıda K, L ve M inorganik maddelerinin bazı özellikleriyle
bölgelere uygun canlıları yazmasını istiyor.
ilgili bilgiler verilmiştir.

•• K maddesi, insanlarda vücut ısısının düzenlenmesinde Hücre yapısına göre

kullanılır.
Prokaryot Ökaryot
•• L maddesi, mide boşluğunun düşük pH değerinde
sayısına

olmasını sağlar. Bir hücreli I II

Hücre

göre

•• M maddesi canlıların tümünde düzenleyicidir. Çok hücreli III

Bu maddelerden biri su, biri HCl ve biri de mineral
olduğuna göre, bu maddeler aşağıdakilerin hangisinde Hakan bu tablodaki numaralandırılmış bölgelere aşağı-
doğru olarak eşleştirilmiştir? dakilerden hangisini yazmalıdır?

Su HCl Mineral I II III

A) K L M
B) K M L
C) L K M
D) L M K
E) M L K
A) Öglena Paramesyum Bakteri
B) Bakteri Amip Paramesyum
C) Paramesyum Bitki Amip
D) Bakteri Amip Bitki
E) Amip Bakteri Hayvan

59 TYT / Extra Biyoloji

 EXTRA
SARMAL 1
DENEME SINAVI
1. Bir besin maddesinin verdiği enerji miktarı içerdiği yağ 3. Aşağıda bazı polisakkaritlerin özellikleri belirtilmiştir.
oranı ile doğru orantılı, içerdiği su oranı ile ters orantılı ola-
rak değişir. Aşağıdaki grafik eşit miktardaki çeşitli besinlerin Polisakkarit Çeşitleri
enerji değerini göstermektedir. I II III IV
Enerji (kalori) Görevi Depo Depo Yapısal Yapısal

Özellikler
Elementleri C, H, O C, H, O C, H, O, N C, H, O
Bulunduğu
Bakteri Bitki Mantar Bitki
bir canlı

Bu tabloda numaralandırılan polisakkarit çeşitlerinin

adlandırılması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
Besin
A B C D E F I II III IV
Buna göre en fazla su içeren besinle en fazla yağ içeren A) Nişasta Selüloz Kitin Glikojen
besin aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleş- B) Selüloz Kitin Glikojen Nişasta
tirilmiştir?
C) Kitin Selüloz Nişasta Glikojen
En fazla su içeren En fazla yağ içeren D) Glikojen Nişasta Kitin Selüloz
A) B E E) Glikojen Selüloz Kitin Nişasta
B) F D
C) D F
D) D E
E) A C

4. Protein sentezi ribozom adı verilen hücresel yapıda DNA’nın

kontrolünde gerçekleşir.
2. Aşağıda çok hücreli bir organizma olan insandaki bazı Bu durum;
organizasyon basamakları verilmiştir.
I. her canlının protein yapısının kendine özgü olması,
I. Kalp organı
II. yakın akrabaların genetik benzerlikleri fazla olduğun-
II. Dolaşım sistemi dan protein benzerliklerinin de fazla olması,
III. Kalp kas hücresi III. akrabalar arasında yapılan doku ve organ nakillerinde
IV. Mitokondri organeli başarı şansının fazla olması

Bu basamakların küçükten büyüğe doğru sıralanışı sonuçlarından hangilerine neden olur?

aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) I – II – IV – III B) II – I – III – IV D) I ve III E) I, II ve III
C) III – I – II – IV D) IV – II – III – I
E) IV – III – I – II

62 TYT / Extra Biyoloji

 EXTRA SARMAL DENEME SINAVI - 1
5. Bir canlıdaki anabolizma ve katabolizma hızı belirli bir süre- 6. Bir nükleik asitin yapısında bulunan bazı birimler şunlardır:
de aşağıdaki gibi değişmiştir.
I. Deoksiriboz şekeri
Hız
II. Urasil bazı

Katabolizma
III. Fosfat molekülü
IV. Timin bazı

Bu birimlerden hangileri nükleik asitlerden yalnızca

DNA’nın yapısında bulunur?

Anabolizma A) Yalnız IV B) I ve II C) I ve IV
Zaman D) II ve III E) III ve IV
t0 t1 t2

Bu sürede canlının ağırlığında meydana gelen değişim

aşağıdaki grafiklerin hangisinde verilmiştir?

A) Ağırlık B) Ağırlık

t0 t1 t2 Zaman t0 t1 t2 Zaman

C) Ağırlık D) Ağırlık

t0 t1 t2 Zaman t0 t1 t2 Zaman

E) Ağırlık

t0 t1 t2 Zaman

63 TYT / Extra Biyoloji

 2. ÜNİTE
HÜCRE Pasif Taşıma
Hücre zarında madde taşıma Kolaylaştırılmış difüzyon: Moleküllerin hücre zarındaki protein
yapılı özel taşıyıcılar üzerinden veya proteinlerin oluşturduğu
Küçük moleküllerin Büyük moleküllerin kanallardan hücrre zarının iki tarafındaki yoğunlukları eşitlenin-
taşınması taşınması ceye kadar geçiş yapmasıdır.
➠ Por çapı
Pasif taşıma Aktif taşıma Endositoz Ekzositoz
Hücre dışı Hücre dışı
➠ Basit difüzyon ➠ Fagositoz
➠ Kolaylaştırılmış ➠ Pinositoz
difüzyon
➠ Diyaliz
➠ Ozmoz
Kanal proteini
Pasif taşıma: Küçük moleküllerin çok yoğun oldukları ortamdan Hücre içi
az yoğun oldukları ortama doğru geçişi yapmasıdır. Hücre içi Kolaylaştırılmış
➠ Madde çok → Madde az Basit difüzyon difüzyon

➠ ATP harcanmaz. Ozmoz: Suyun seçici geçirgen zardan difüzyonu

➠ Canlı ve ölü hücrelerde olabilir.
Su
➠ Hücre ve ortam arasındaki yoğunluk farkını azaltır. Hücre zarı
Seçici
Difüzyon: Küçük moleküllü maddelerin oran olarak çok olduğu Su çok Su az
Geçirgen
(Çözünen (Çözünen
yerden az olduğu yere taşınmasıdır. zar
madde az) madde çok)
Glikoz
Yarı geçirgen zar Su Çözünen madde

Diyaliz: Bir çözeltide çözünmüş olarak bulunan belirli madde-

lerin, seçici geçirgen zarın diğer tarafına konulan farklı bileşime
sahip bir çözelti aracılığı ile değiştirilme işlemidir.

Çözünen Çözünen
Seçici
Difüzyon hızını etkileyen faktörler madde madde
az Geçirgen çok
➠ Sıcaklık zar

➠ Yoğunluk farkı
➠ Cansız ortamda enzim yarı geçirgen ve seçici geçirgen zardan
➠ Molekül büyüklüğü, çapı geçemez.
➠ Molekül ağırlığı ➠ Protein büyüktür, zarın fosfolipit veya porlarından geçemez.
Basit difüzyon: Moleküllerin, zarda bulunan fosfolipit tabaka-
sından zarın her iki tarafındaki yoğunlukları eşitleninceye kadar
geçiş yapmasıdır.

1. Pasif taşımayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yan- 2. Kolaylaştırılmış difüzyonla ilgili aşağıdaki ifadelerden
lıştır? hangisi doğrudur?

A) İki taraftaki yoğunluk farkı olduğu sürece devam eder.
B) Gerçekleşmesi için hücrenin ATP tüketmesi zorunludur.
C) Moleküller, zarda bulunan fosfolipit tabakasından ya da
protein kanallarından geçebilir.
D) Hem canlı hem de cansız ortamlarda gerçekleşebilir.
E) Moleküllerin hareketi için gerekli enerji, moleküllerin
kendi kinetik enerjilerinden sağlanır.
A) ATP harcanmadan gerçekleşir.
B) Prokaryot hücrelerde gerçekleşemez.
C) Yağda çözünebilen küçük yapılı maddelerin hücre içine
alınmasını sağlar.
D) Bitki hücrelerinde gerçekleşemez.
E) Moleküller az yoğundan çok yoğuna taşınır.

66 TYT / Extra Biyoloji

 2. ÜNİTE
Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
TEST 2 : Pasif Taşıma

3. Basit difüzyon: Moleküllerin, zarda bulunan fosfolipit taba- 6. Moleküllerin basit difüzyon hızı;
kasından zarın her iki tarafındaki yoğunlukları eşitleninceye
I. sıcaklık,
kadar geçiş yapmasıdır.
II. yoğunluk farkı,
Buna göre, aşağıdaki moleküllerden hangisi basit
III. molekül büyüklüğü
difüzyonla taşınmaz?
niceliklerinden hangilerindeki değişimden etkilenir?
A) O2 B) Eter C) CO2
D) B Vitamini E) D vitamini A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

4. Aşağıdaki moleküllerden hangisi kolaylaştırılmış difüz- 7. Ozmoz: Suyun oran olarak fazla bulunduğu ortamdan az
yonla taşınmaz? bulunduğu ortama doğru seçici geçirgen zardan geçişi ola-
yıdır.
A) A vitamini B) Mineral C) C vitamini
Buna göre ozmoz olayıyla ilgili,
D) Amino asit E) Glikoz
I. Cansız hücrelerde gerçekleşmez.
II. Su molekülleri, çözünen maddenin daha yoğun olduğu
ortama doğru hareket eder.
III. İki taraf arasındaki yoğunluk farkının azalmasına
neden olur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

5. Kanı atıklarından ayrıştıran diyaliz makinesinin çalışma D) I ve II E) II ve III

mekanizması aşağıdaki şemada verilmiştir.
Diyaliz sıvısı
Giriş Çıkış

Çıkış Giriş
Kan sıvısı
Pompa

8. Diyaliz: Bir çözeltide çözünmüş olarak bulunan belirli mad-

Buna göre, aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) Diyaliz makinesi, aktif taşıma mekanizması ile çalışır.
B) Diyaliz sıvısı diyalizatör içinde ilerledikçe atık bakımın-
dan zenginleşir.
C) Kandan uzaklaştırılmak istenen maddeler, diyaliz sıvı-
sında bulunmamalıdır.
D) Kandan diyaliz sıvısına, üre ve tuz geçebilirken protein
geçemez.
E) Kan sıvısı diyalizatör içinde ilerledikçe atık bakımından
fakirleşir.
delerin, seçici geçirgen zarın diğer tarafına konulan farklı
bileşime sahip bir çözelti aracılığı ile değiştirilme işlemidir.
Buna göre diyalizle ilgili,
I. Bir ortamdaki çözünebilen maddelerin yoğunluğunun
azalmasına neden olabilir.
II. İki ortam arasındaki yoğunluk farkını artırır.
III. Moleküllerin hareketi için gerekli enerjiyi hücre üretir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

67 TYT / Extra Biyoloji

 2. ÜNİTE
HÜCRE Aktif Taşıma
Aktif taşıma: Küçük moleküllerin az yoğun olduğu ortamdan çok 2. Aşağıdaki şemada insan hücrelerinde sodyum - potasyum
yoğun olduğu ortama doğru ATP harcanarak, enzim ve taşıyıcı pompasının çalışması gösterilmiştir.
proteinler yardımıyla taşınması olayıdır.
+ +
Na / K
➠
Madde ATP Madde pompası
az Enzim çok

➠ ATP harcanır.
➠ Ortam ve hücre arasında yoğunluk farkı artar.
➠ Yalnız canlı hücrelerde olur.
ATP ADP
+ + Hücre dışı
Na / K
Buna göre Na / K pompasıyla ilgili aşağıdaki ifadeler-
+ +
pompası
den hangisi yanlıştır?

A) Na moleküllerini hücre dışına verir.

+

B) Hücre duvarı bulunan hücrelerde gerçekleşemez.

Hücre C) İki taraf arasındaki yoğunluk farkını artırır.
zarı D) Canlılığını kaybeden hücrelerde gerçekleşemez.
ADP
ATP Hücre içi
E) K moleküllerini hücre içine alır.
+

1. ATP zar proteinine bağlanarak eneji aktarır.

2. Zar proteini değişime uğrar ve içerdeki sodyumu (Na ) hücre
+

dışına atar.
3. Zar proteini dışarda bulunan potasyumu (K ) alır.
+

4. Zar proteini potasyumu (K ) hücre içine verir.

+

Bir madde taşınmasında ATP harcanması, aktif taşıma yapıl-

dığını kanıtlamaz.

ATP harcanan taşıma olayları

➠ Aktif taşıma
➠ Fagositoz
➠ Pinositoz 3. İnsan vücudundaki iki farklı olayla ilgili aşağıdaki bilgiler
verilmiştir.
➠ Ekzositoz
•• Sinir hücrelerinin hücre zarının dışında iç ortama göre
çok fazla miktarda sodyum bulunur.
•• Sindirim sonucu oluşan besin monomerlerinin ortalama
1. Aktif taşıma: Küçük moleküllerin az yoğun olduğu ortam- olarak % 98’i bağırsaktan emilerek kana alınır.
dan çok yoğun olduğu ortama doğru ATP harcanarak, enzim
Bu durumların gerçekleşmesini sağlayan madde taşın-
ve taşıyıcı proteinler yardımıyla taşınması olayıdır.
ması olayı ile ilgili,
Bu taşıma olayıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
I. Enerji harcanır.
yanlıştır?
II. Enzim kullanılır.
A) Yalnız canlı hücrelerde gerçekleşir.
III. Bitki hücrelerinde de gerçekleşir.
B) İki taraf arasındaki yoğunluk farkını artırır.
yargılarından hangileri doğrudur?
C) Ökaryot hücrelerde gerçekleşir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) Yalnız organik maddelerin taşınmasını sağlar.
D) II ve III E) I, II ve III
E) Hayvan hücrelerinde gerçekleşebilir.

68 TYT / Extra Biyoloji

 2. ÜNİTE
Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
TEST 3 : Aktif Taşıma

4. Nitella adlı tatlı su bitkisinin hücrelerindeki ve yaşama orta- 6. Bir hücrenin bir maddeyi aktif taşımayla mı yoksa difüz-
mında bulunan iyon miktarı aşağıdaki grafikte verilmiştir. yonla mı taşıdığını ispatlamak için aşağıdaki uygulama-
: Hücre içi : Havuz suyu
lardan hangisi yapılmalıdır?
Yoğunluk
A) İlgili maddenin suda mı yoksa yağda mı çözündüğünü
belirleme
B) Fosforilasyonu durdurup, hücrenin bu maddeyi kaybe-
dip kaybetmediğini belirleme
C) İlgili maddenin iyon mu yoksa nötr mü olduğunu belirleme
D) Hücrenin ilgili maddeyi solunumda kullanıp kullanmadı-
İyonlar ğını belirleme
Na K Mg CI
E) İlgili maddeyi dış ortama ekleyip dış ortamda azalıp
Nitella bitkisiyle ilgili,
azalmadığına bakma
I. Hücre içine Mg iyonlarını enzim yardımıyla ATP harca-
yarak alır.
II. Na ve Cl iyonlarının hücre içine geçmesi canlı olduğu-
nu ispatlar.
7. Bir yengeç türünün kanındaki tuz oranının sudaki tuz oranı-
III. Hücre ile dış ortam arasındaki yoğunluk farkını aktif
na bağlı değişimi aşağıda verilmiştir.
taşımayla korur.
Kandaki tuz oranı (%)
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II 3

D) II ve III E) I, II ve III 2

1
Sudaki tuz
1 2 3 4 5 oranı (%)

Buna göre, aşağıdaki grafiklerden hangisi doğrudur?

A) Aktif taşıma ile B) Aktif taşıma ile

tuz atma hızı tuz atma hızı
5. Aşağıdaki şekilde hücre zarından gerçekleştirilen madde
taşıma olayları numaralandırılarak gösterilmiştir.
I II III

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
Sudaki tuz miktarı Sudaki tuz miktarı

C) Aktif taşıma ile D) Aktif taşıma ile

tuz atma hızı tuz atma hızı

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
Bu maddelerin birer örneği aşağıdakilerin hangisinde Sudaki tuz miktarı Sudaki tuz miktarı
verilmiştir?
E) Aktif taşıma ile
I II III tuz atma hızı
A) C vitamini O 2 Glikoz
B) CO2 Glikoz Su
C) Galaktoz CO2 O2
1 2 3 4 5
D) B vitamini C vitamini CO2
Sudaki tuz miktarı
E) Amino asit B vitamini Glikoz

69 TYT / Extra Biyoloji

 2. ÜNİTE TEST 4 : HÜCRE
Hücre Zarının Yapısı, Pasif Taşıma, Aktif Taşıma

1. Aşağıda, akıcı mozaik zar modelinin kesiti şematize edilmiştir. 4. Aşağıdaki grafik çeşitli moleküllerin lipit zardan geçebilme
durumlarını göstermektedir.
Hücre dışı
Glikoprotein
Gazlar
I CO2, N2, O2
Geçirgen
IV Küçük
III Etanol
yüksüz Geçirgen
polar
Kolesterol II Lipit Protein Hücre içi
moleküller Üre, su
Buna göre, şekilde numaralandırılan yapılarla ilgili aşa- Az
ğıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? geçirgen
Büyük
A) I numaralı yapı hücrelerin birbirini tanınmasını sağlar. yüksüz
polar Glukoz, fruktoz
B) II numaralı yapı hücre zarına dayanıklılık kazandırır. moleküller Geçirgen değil
C) B ve C vitaminleri, III numaralı kısımdan kolayca geçe- İyonlar
K , Mg , Ca , Cl ,
+ 2+ 2+ –
rek hücre içine alınır.
HCO 3, HPO4
– 2–
D) IV numaralı yapı amino asitlerin birleşmesi ile oluşur. Geçirgen değil
E) A, D, E ve K vitaminleri, III numaralı kısımdan kolayca Yüklü Amino asitler, ATP,
geçerek hücre içine alınır. polar glukoz 6– fosfat,
moleküller proteinler, nükleik asitler
Geçirgen değil

Buna göre Fosfolipit zarla ilgili aşağıdaki ifadelerden

hangisi yanlıştır?

A) Pozitif yüklü iyonlara geçirgen değildir.

B) Gazlar için geçirgendir.
2. Basit difüzyonla ilgili, C) Negatif yüklü iyonlara geçirgen değildir.
D) Glikoz için geçirgendir.
I. Moleküller, zarda bulunan fosfolipit tabakasından geçiş
yapar. E) Nükleik asit ve protein için geçirgen değildir.
II. Moleküllerin taşınması için ATP harcanmaz.
III. Moleküllerin taşınmasında taşıyıcı proteinler kullanılmaz.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

5. Kolaylaştırılmış difüzyon ve aktif taşıma olayları;

I. ATP moleküllerinin hidrolize uğraması,

3. Hücre zarından;
II. hücre zarındaki özelleşmiş proteinlerin işlev görmesi,
I. yağı çözen,
III. taşımanın yoğunluk gradiyentinin (akış=meyil) az oldu-
II. suda çözünen,
ğu taraftan çok olduğu tarafa gerçekleşmesi
III. solunum gazları
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?
moleküllerinden hangileri basit difüzyon ile geçer?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve II E) II ve III
D) I ve III E) I, II ve III

70 TYT / Extra Biyoloji

 Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
ÜNİTE TARAMA TESTİ - 1

6. Bir bilim insanı bir bitkiye normal olarak yaşamını sürdü- 9. Kloroplast ile glikoz sentezi arasındaki ilişkiye benzer
rebilmesi için gerekli olduğunu düşündüğü P, R, S, T, U, V bir ilişki aşağıdakilerin hangisinde verilen yapı ve işlevi
minerallerini verdiğinde bitkinin normal olarak yaşamını sür- arasında yoktur?
dürdüğünü saptamıştır.
A) Ribozom – Protein sentezi
Bu bilim insanının hipotezinin doğru olup olmadığı- B) Mitokondri – ATP sentezi
nı anlayabilmesi için düzenlediği kontrollü deneyde,
C) Lizozom – Enzim sentezi
deney gruplarındaki bitkilere bu maddeleri aşağıdakile-
rin hangisindeki gibi vermemesi gerekir? D) Golgi cisimciği – Polisakkarit sentezi
E) Çekirdek – DNA sentezi
A) R, S, T, U, V B) P, S, T, U, V
C) P, R, T, U, V D) P, R, S, U, V
E) P, R, S, T

10. Bitki hücrelerinde bulunan aşağıdaki yapılardan hangi-

si, metabolik olaylarında kendi ürettiği ATP’yi tüketir?

A) Çekirdek B) Ribozom
7. Hücre zarından;
C) Kloroplast D) Golgi cisimciği
I. nötr,
E) Endoplazmik retikulum
II. negatif,
III. pozitif

yüklü moleküllerin geçiş hızı aşağıdakilerin hangisinde

doğru olarak sıralanmıştır?

A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III

D) III > I > II E) III > II > I

11. Aşağıdaki tabloda verilen X, Y ve Z organellerinden biri

mitokondri, biri kloroplast, biri de ribozomdur. Bu organel-
lerin bulunduğu A ve B hücrelerinden biri bitki diğeri hayvan
hücresidir.

Organeller

X Y Z
organeli organeli organeli
8. Permeaz adı verilen taşıyıcı proteinlerin glikoz moleküllerini A hücresi
Hücre

+ + +
tipi

derişiminin yüksek olduğu yerden, düşük olduğu yere doğru

B hücresi + + –
taşıdığı geçiş tipine kolaylaştırılmış difüzyon adı verilir.

Buna göre; kolaylaştırılmış difüzyonla ilgili, (+ işareti; organelin ilgili hücrede bulunduğunu,
– işareti; bulunmadığını gösterir.
I. Canlı hücrelerde gerçekleşemez.
Buna göre,
II. Enzim-substrat reaksiyonuna benzer şekilde glikozları
taşır. I. A, hayvansal hücre; Y, ribozomdur.
III. Taşıyıcı proteinlerin glikoza bağlandığı özel bölgeleri II. B, bitkisel hücre; Z, mitokondri organelidir.
bulunur. III. B, hayvansal hücre; Z, kloroplast organelidir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III D) I ve II E) II ve III

103 TYT / Extra Biyoloji

 2. ÜNİTE
TEST 21 : HÜCRE

1. Yeni olgunlaşan alyuvarlarda, protein sentezinin kısa bir 4. İçlerinde %5’lik glikoz çözeltisi bulunduran üç bağırsak
süre daha devam ettiği belirlenmiştir. torba, farklı derişimlerde glikoz çözeltileri bulunduran deney
kaplarına daldırılıyor. Bir süre sonra kaplardaki glikoz mole-
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu ola-
küllerinin bağırsak torbaların içine difüzyonla geçtiği göz-
rak ortaya çıkmıştır?
leniyor.
A) Hücrede çekirdek dışında başka organellerde de DNA
bulunması
B) Protein sentezinde görevli olan RNA ların çekirdek tara-
fından önceden sentezlenmiş olması
C) Protein sentezinde görev alan genlerin sitoplazmada
bulunması
D) Protein sentezinin enzim kontrolünde gerçekleşmesi % 10 glikoz % 40 glikoz % 80 glikoz
E) Protein sentezi hızı ile hidroliz hızının birbirine eşit çözeltisi çözeltisi çözeltisi
olması I II III

Buna göre, kaplardaki glikoz moleküllerinin difüzyon

hızları arasındaki bağıntı aşağıdakilerin hangisinde
doğru verilmiştir?

A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III

D) III > I > II E) III > II > I

2. Fagositoz yapan akyuvar hücrelerinde aşağıdaki hücre-

sel yapılardan hangisi bulunamaz?

A) Ribozom B) Lizozom
C) Selüloz çeper D) Koful
E) Golgi aygıtı

5. Aşağıdaki tabloda numaralarla gösterilenlerden biri pasif

taşıma, bir aktif taşıma, biri endositoz, biri de ekzositoz
olaylarıdır.

Madde taşıma olayları

(✓: Var, ❍: Yok)
I II III IV

ATP harcanması ✓ ✓ ✓ ❍
Özellikler

3. Otoliz: Lizozomun zarının herhangi bir etkiyle parçalanma-

sı ve enzimlerinin sitoplazmaya dağılması sonucu hücrenin Yoğunluk farkının önemi ❍ ❍ ✓ ✓
kendi kendini sindirmesidir. Zar yüzeyini artırma ✓ ❍ ❍ ❍
Buna göre;
Bu özelliklerle bunlara sahip olan taşıma çeşitleri aşa-
I. arke, ğıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
II. mantar,
Pasif taşıma Aktif taşıma Endositoz Ekzositoz
III. hayvan
A) I II III IV
canlı gruplarının hangilerinin hücrelerinde otoliz ger- B) II III IV I
çekleşmez?
C) III IV I II
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) IV I II III
D) I ve III E) II ve III E) IV III II I

104 TYT / Extra Biyoloji

 Seviye 2 Seviye 3
Seviye 1
BÖLÜM TARAMA TESTİ - 1

6. Aşağıda bir hormon türünün hücre zarından sitoplazmaya 9. Aşağıda bir hormon türünün hücre zarından sitoplazmaya
geçişi gösterilmiştir. geçişi gösterilmiştir.
Hücre dışı
Hücre dışı

Hücre içi
Kanal proteini
Hücre zarı

Bu taşıma yöntemiyle ilgili, aşağıdaki ifadelerden han-

gisi yanlıştır? Taşınan molekül
Hücre içi
A) Pasif taşıma şeklidir.
Bu hormon aşağıdaki taşıma biçimlerinden hangisiyle
B) Kolaylaştırılmış difüzyon olarak adlandırılır.
hücre içine alınmaktadır?
C) Canlılığını yitiren hücrelerde de gerçekleşebilir.
A) Basit difüzyon B) Aktif taşıma
D) Ortam ile hücre arasındaki yoğunluk farkını artırır.
C) Diyaliz D) Ozmoz
E) Suda çözünenen maddelerin ortam ile hücre arasında
E) Kolaylaştırılmış difüzyon
değişimini sağlar.

10. Hücre dışındaki Na iyonu konsantrasyonuna bağlı olarak

+

amino asit ve şekerin hücre içine aktif taşıma hızının bağıl

7. “Bir çözeltide çözünmüş olarak bulunan belirli maddelerin,
değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.
seçici geçirgen zarın diğer tarafına konulan farklı bileşime
sahip bir çözelti aracılığı ile değiştirilme işlemine ne ad verilir?”

Bu sorunun yöneltildiği bir öğrenci aşağıdakilerden

Amino asit
Bağıl taşıma hızı

hangisini seçmelidir?

A) Ozmos B) Diyaliz C) Fagositoz Şeker

D) Aktif taşıma E) Pinositoz

50 100 150
Na konsantrasyonu (mM)
+

Buna göre, Na iyonunun hücre dışındaki artışıyla ilgili,

+

8. İnsan hücre zarının yapısında bulunan; I. Şekerin aktif taşımayla hücre içine alınmasını hızlandırır.
II. Amino asitin aktif taşımayla hücre içine alınmasını hız-
I. kolesterol,
landırır.
II. glikolipit,
III. Şekerin aktif taşımayla hücreye alınmasını amino asite
III. fosfolipit, göre daha fazla hızlandırır.
IV. glikoprotein
ifadelerindenn hangileri doğrudur?
moleküllerinden hangileri zarın özgüllüğünü sağlar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) II ve III E) I, II ve III
D) I, III ve IV E) II, III ve IV

71 TYT / Extra Biyoloji