You are on page 1of 14

Μαρόκο: Μεταξύ ένδοξου παρελθόντος, ζοφερού παρόντος και

απρόβλεπτου μέλλοντος

Όπως και γενικότερα στο Μαγκρέμπ, το ποδόσφαιρο στο Μαρόκο έχει συνδεθεί με
άρρηκτα με την πολιτική και αποικιοκρατική ιστορία της περιοχής. Η ίδρυση
ποδοσφαιρικών συλλόγων κατά τη δεύτερη εικοσιπενταετία του 20ου αι., ήταν μια
από τις κυριότερες μεθόδους «παθητικής αντίστασης» της μαροκινής κοινωνίας
απέναντι στη γαλλική επικυριαρχία, που διαπερνούσε φυσικά ακόμα και το αθλητικό
κομμάτι. Εξίσου ενδιαφέρον ωστόσο, παρουσιάζει ο ρόλος του ποδοσφαίρου στη
μετα-αποικιοκρατική κοινωνία του Μαρόκο, και πώς χρησιμοποιήθηκε ως βαλβίδα
ελευθερίας κατά τη διάρκεια της λαϊκής αντίστασης στη δεσποτική κυβέρνηση του
βασιλιά Χασάν Β’, ηγέτη των ντόπιων αντιδραστικών δυνάμεων που διαδέχθηκαν
τους Γάλλους. Κατά τον ακαδημαϊκό ερευνητή Γκάρεθ Στάντον, «ακόμα και σήμερα
παραμένει ο φόβος για το ποδόσφαιρο και τις λαϊκές δυνάμεις που μπορεί να
απελευθερώσει μέσα στην κοινωνία»1. Στο πλαίσιο αυτό, η διαδρομή του κινήματος
των ultras στο Μαρόκο είναι ένα εκρηκτικό μείγμα χρώματος και ατόφιας οπαδικής
έκφρασης, μαζί με τα «μετα-νεοτερικά» στοιχεία των αραβικών ultras γκρουπ
(εργαλειακή χρήση των social media, απέχθεια για τον συγκεντρωτισμό, ACAB κλπ).
Από το 2005, όταν και άρχισαν να ιδρύονται οι μεγαλύτεροι σύνδεσμοι ultras της
χώρας όπως οι Winners (Γουιντάντ), οι Green Boys (Ραζά) ή οι Ultras Askary (FAR
Ραμπάτ), το οπαδικό κίνημα στο Μαρόκο έχει εξαπλωθεί με εκπληκτικό ρυθμό,
μετρώντας πλέον δεκάδες γκρουπ σε όλες τις γωνιές της χώρας. Οι ατμόσφαιρες στα
παραδοσιακά ντέρμπι της Καζαμπλάνκα ή των ομάδων του Ραμπάτ έχουν κάνει τον
γύρο του κόσμου, με πραγματικά απίστευτες εμπνεύσεις οπαδικού ρεπερτορίου.

Αν και το επαναστατικό κύμα του 2011 δεν σάρωσε το Μαρόκο, όπως στην
περίπτωση της Τυνησίας και της Αιγύπτου2, ο φόβος των ελίτ απέναντι στις «λαϊκές
δυνάμεις του ποδοσφαίρου» εκφράστηκε με σκληρή καταστολή, ειδικότερα από το
2013-14 και μετά. Αφορμή γι’ αυτό βέβαια αποτέλεσαν και τα περιστατικά ακραίας

1
Βλ. περισσότερα στο Γκάρεθ Στάντον, Κυνήγι Φαντασμάτων: Ποδοσφαιρικές και Εθνικές Αφηγήσεις
του Μαρόκου, στο «Το Ποδόσφαιρο στην Αφρική. Σύγκρουση, συμφιλίωση και συνύπαρξη»,
Εκδόσεις Απρόβλεπτες, Αθήνα 2011
2
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ηπιότερο πολιτικό καθεστώς που υπάρχει στη χώρα ήδη από τη
δεκαετία του 90’, όταν και η βασιλεία πραγματοποίησε αστικοδημοκρατικές παραχωρήσεις, γεγονός
που διέκρινε την ένταση της τριβής του Μαρόκου με το κύμα της Αραβικής Άνοιξης σε σχέση π.χ. με
την απολυταρχία του Μουμπάρακ στην Αίγυπτο.
βίας μεταξύ οπαδών, όπως χαρακτηριστικά υποδεικνύει ο θάνατος σε επεισόδια του
21χρονου Χαμζά Μπακάλι, ή ο συνεχιζόμενος εμφύλιος στην κερκίδα της Ραζά
Καζαμπλάνκα ανάμεσα στους Ultras Eagles και τους Green Boys, που πλέον μετράει
νεκρούς και δεκάδες τραυματίες3. Η καταστολή των οπαδικών γκρουπ με κλασική
αντι-ultra νομοθεσία αραβικού κράτους (κήρυξη εκτός νόμου, απαγόρευση πανιών-
σημαιών-λογότυπων, πυρσών κ.ά.) έχει οδηγήσει σε σκληρές συγκρούσεις με τις
αστυνομικές δυνάμεις και σε πρωτοβουλίες διαμαρτυρίας προς τις θεσμικές αρχές, με
αποκορύφωμα το μποϊκοτάζ των αγώνων πρωταθλήματος του 2016-20174. Αυτή η
τάση, που απόκτησε μια τύποις οργάνωση χάρη στο συντονιστικό των μαροκινών
ultras (Ultras Moroc), δεν έχει εκφραστεί με κάποια συνεπή πολιτική θέση απέναντι
στην κυβερνητική ηγεσία. Παρόλα αυτά, κυοφορεί δυναμικές αντιστάσεις και μια
σφοδρή αντιπαλότητα με φορείς του κρατικού μηχανισμού και τον εκτελεστικό τους
βραχίονα, τις δυνάμεις ασφαλείας. Η «πολιτική» στάση των ultras στα καζάνια της
Αραβικής Άνοιξης, την Τυνησία και την Αίγυπτο, δεν πρέπει να δημιουργεί στεγανά
στις προσεγγίσεις μας ως προς την επαναστατικότητα των ultras. Κοινώς, η
συμπεριφορά τους είναι αποτέλεσμα μιας συνεχούς διαλεκτικής που επηρεάζεται και
από τη συμπεριφορά της κοινωνίας απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Και ίσως το
Μαρόκο δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη. Οι πρόσφατες εξελίξεις μετά τον
θάνατο ενός 31χρονου ιχθυοπώλη, όταν και ξεσηκώθηκε ένα μαζικό κίνημα
πολιτικής διαμαρτυρίας με αφετηρία τις βερβερικές περιοχές της χώρας, εκδήλωσαν
μια πρωτοφανή κοινωνική οργή που θύμισε έντονα τις μέρες του 20115. Το ίδιο και η
καταστολή που ακολούθησε.

Σε κάθε περίπτωση, αν και οι πιέσεις κράτους, αρχών και χορηγών για ένα «καθαρό
προϊόν» έχουν προκαλέσει ασφυκτικές καταστάσεις στους εγχώριους ultras, το
οπαδικό κίνημα στο Μαρόκο παραμένει απόλυτα ζωντανό και ενεργό. Τα κείμενα
που ακολουθούν υποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

3
Abderrahim Rharib & Mahfoud Amara, «Ultras in Morocco», στο International Centre for Sports
Security Journal, Vol.2 No.2 2014.
4
Ultras Protest against Their Ban by the Ministry of Interior,
https://www.moroccoworldnews.com/2017/02/208813/ultras-protest-against-their-ban-by-the-
ministry-of-interior/
5
Το γνωστό ως Κίνημα του Ριφ (2016-2017), καθώς οι εστίες διαμαρτυρίας βρίσκονταν κατά κύριο
λόγο στην περιοχή του Ριφ στο βόρειο κομμάτι της χώρας, όπου κατοικεί το μεγαλύτερο μέρος του
βερβερικού πληθυσμού. Bλ. αναλυτικότερα: Social unrest boils over in Morocco's al-Hoceima,
https://www.aljazeera.com/indepth/inpictures/2017/07/social-unrest-boils-morocco-al-hoceima-
170727090556224.html
Συνέντευξη με τους Winners ’05
Οι Winners αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα οπαδικά σχήματα στη
βόρεια Αφρική. Οι ultras του «κολοσσού» του μαροκινού ποδοσφαίρου, της Γουιντάντ
Καζαμπλάνκα (WAC), έχουν κατορθώσει σε 13 χρόνια ύπαρξης να χαρίσουν
απίστευτες σκηνές στην Curva Nord του Σταδίου Mohammed V, το οποίο μοιράζονται
με τους οπαδούς της πράσινης αιώνιας εχθρού, Ραζά. Μιλήσαμε μαζί τους προκειμένου
να αφουγκραστούμε τόσο την τρέχουσα κατάσταση για το κίνημα των ultras στο
Μαρόκο, αλλά και γενικότερα διαστάσεις της οπαδικής σκηνής στη βόρεια Αφρική.
Φυσικά, δεν παραλείψαμε να τους δώσουμε πρώτα συγχαρητήρια για την κατάκτηση
του τελευταίου Τσάμπιονς Λιγκ και του Σούπερ Καπ Αφρικής.

H: Αρχικά θα θέλαμε να μας πείτε λίγα λόγια για την ιστορία του οπαδικού κινήματος
στο Μαρόκο, το οποίο ομολογουμένως αναπτύχθηκε εντυπωσιακά κατά τα προηγούμενα
χρόνια.
W05: Το κίνημα των ultras ουσιαστικά έχει τις ρίζες του πίσω στο 2005, όταν και
δημιουργήθηκαν τα πρώτα ultras γκρουπ. Τόσο η είσοδό τους στα γήπεδα του Μαρόκου όσο
και οι δράσεις τους εξελίχθηκαν σταδιακά και κορυφώθηκαν τα τελευταία χρόνια σε
αξιοσημείωτο βαθμό. Το οπαδικό κίνημα στο Μαρόκο έχει εμπνευστεί σίγουρα από άλλες
κερκίδες, τόσο από την Αφρική όσο και την Ευρώπη, αλλά κυρίως από την κουλτούρα της
μαροκινής κοινωνίας απ’ όπου και εξακολουθεί να εμπνέεται. Με τα χρόνια φυσικά
διευρύνθηκε ο αριθμός και το δυναμικό των γκρουπ, σχηματίστηκαν συμμαχίες αλλά και
μεγάλοι ανταγωνισμοί, που εντέλει βύθισαν το κίνημα σε μια προβληματική κατάσταση. Φυσικά
το ντέρμπι της Καζαμπλάνκα χαρακτηριζόταν πάντα από περιστατικά βίας και συγκρούσεων,
μέσα κι έξω από το γήπεδο.

H: Περιγράψτε μας την «τελετουργία» του μεγάλου ντέρμπι απέναντι στη Ραζά, ένα
ματς που αποτελεί σημείο αναφοράς για την Καζαμπλάνκα μέσα κι έξω από το γήπεδο.
W05: Το ντέρμπι με την Ραζά είναι σίγουρα σπουδαίας σημασίας λόγω της ιστορίας του, της
πολιτισμικής του διάστασης και φυσικά του κόσμου. Βέβαια πολλές φορές δεν διακρίνεται για
την αγωνιστική του ποιότητα. Εννοείται πως προετοιμαζόμαστε όπως πριν από κάθε μεγάλο
παιχνίδι που οδηγεί την αδρεναλίνη στο «κόκκινο». Έξω από το στάδιο υπήρξε περίοδος που
επικρατούσε πραγματικό χάος. Η κατάσταση έχει ηρεμήσει πρόσφατα λόγω της μεγάλης
τηλεοπτικής κάλυψης και τη δημοσιότητας που δίνουν σε αυτό τα social media. Παλαιότερα, η
όλη αντιπαλότητα εκδηλωνόταν μέσα από τις γειτονιές της πόλης και κορυφωνόταν μέσα από
τις εκατέρωθεν «συναντήσεις». Τώρα αυτό γίνεται μέσω του ίντερνετ. Εξού και το ντέρμπι έχει
χάσει μεγάλο μέρος από τη δημοτικότητά του και τη γοητεία του, που συνήθιζε να παρασέρνει
τους οπαδούς σε ντελίριο ενθουσιασμού. Η κρατική καταστολή δεν πέτυχε να μειώσει την
όποια ανομία αλλά να σκοτώσει την ατμόσφαιρα που υπήρχε στην πόλη πριν την αναμέτρηση.
Δεν οργανώνονται πεσίματα ή σκηνικά αλλά ο εκφυλισμός που έχει επικρατήσει είναι ευρύς,
ενίοτε με βίαιες εκφάνσεις αλλά πάντοτε φανερός.
H: Κατά καιρούς έχουμε δει εντυπωσιακές κερκίδες από τους οπαδούς στο Μαρόκο, και
από τους Winner’s 05 ειδικότερα. Πώς προετοιμάζετε τα κορεό σας και τα pyro show,
κυρίως στα μεγάλα παιχνίδια, και τί επιρροές έχετε;
W05: Προετοιμαζόμαστε με τον ίδιο τρόπο για κάθε ματς, ωστόσο λαμβάνουμε υπόψη
ορισμένες παραμέτρους, ανάλογα με τη σημαντικότητα του αγώνα, το μέγεθος της αντίπαλης
παρουσίας οπαδών και τη χρονική περίοδο της αναμέτρησης. Τον καιρό που δεν ήμασταν υπό
καθεστώς καταστολής, μπορούσαμε να πραγματοποιούμε αρκετές χωρογραφίες και επιδείξεις
με καπνογόνα. Το μόνο που χρειαζόταν να κάνουμε ήταν να ελέγξουμε το στοκ μας και να
αποφασίσουμε το όλο σκηνικό στο γενικό συμβούλιο του γκρουπ, φυσικά ο χρόνος που έπρεπε
να αφιερωθεί για την εκτέλεσή του εξαρτάτο από το θέμα και το μέγεθος της σύλληψης. Να
πούμε εδώ ότι ετοιμάζουμε όλες τις χωρογραφίες, κανονικές ή και 3D, μόνοι μας, από την
αρχή μέχρι το τέλος, χωρίς εξωτερική βοήθεια. Συνεννοούμαστε μόνο με τις αρχές, καθώς είναι
απαρέγκλιτη προϋπόθεση στο Μαρόκο να ενημερώνεις για τις θεματικές των χωρογραφιών
ώστε να μπορείς να ξεκινήσεις την προετοιμασία τους μέρες πριν τον αγώνα. Επίσης, η χρήση
των καπνογόνων πλέον έχει περιοριστεί καθώς απαγορεύεται η μεταφορά τους εντός Μαρόκου,
λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας.

H: Πώς επηρέασε η Αραβική Άνοιξη το κίνημα των ultras στο Μαρόκο, σε μια χρονική
περίοδο που εκδηλώθηκε η κινηματική δυναμική των οπαδών; Η κρατική καταστολή
των οπαδών στις χώρες του Μαγκρέμπ και την Αίγυπτο φαίνεται να αποκαλύπτει τον
φόβο των καθεστώτων μπροστά στην κοινωνική ριζοσπαστικοποίηση.
W05: Ως ουδέτερο πολιτικά γκρουπ, δεν έχουμε σχέση με την Αραβική Άνοιξη, σε σύγκριση π.χ.
με περιπτώσεις όπως στην Τυνησία. Φυσικά δεν απαγορεύουμε σε καμία περίπτωση την όποια
ατομική συμμετοχή-πολιτική τοποθέτηση. Η παρουσία η δική μας ως γκρουπ ορίζεται πάντοτε
μέσα στο πλαίσιο της υποστήριξης της Γουιντάντ, και δεν παρεκκλίνουμε από αυτό. Η
υποστήριξη του Παλαιστινιακού Αγώνα είναι ο μόνος μη αθλητικός σκοπός που υποστηρίζουμε
συλλήβδην, ως γκρουπ. Ωστόσο, είμαστε σε διαρκή σύγκρουση με το κράτος και την
αστυνομία, το ζήτημα είναι όμως ότι έως τώρα, η καταστολή του οπαδικού κινήματος στο
Μαρόκο οφείλεται περισσότερο στις παθογένειες του ίδιου του κινήματος.

H: Πώς αντιδρά το μαροκινό κράτος απέναντι στο κίνημα των ultras στις μέρες μας.
Βρίσκεστε αντιμέτωποι με κλασική αντι-ultra νομοθεσία και σχετικές απαγορεύσεις
(μετακινήσεις, καπνογόνα, πανό κλπ) μαζί με την αστυνομική καταστολή, και αν ναι,
πώς το διαχειρίζεστε;
W05: Εδώ και πάνω από έναν χρόνο, οι μαροκινές αρχές δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξη των
ultras. Γι’ αυτούς, οι ultras είναι γκρουπ που έχουν γίνει πολύ επικίνδυνα για την κυβέρνηση
και τις διοικήσεις των ομάδων, ώστε να επωφεληθούν από τη δραστηριότητά τους. Η
κυβέρνηση κατέστησε έκνομη τη δραστηριότητα των Ultras στη χώρα, απαγορεύοντας
οτιδήποτε σχετικό με τα γκρουπ οργανωμένων οπαδών και τις ταυτότητές τους. Συνεπώς ναι,
είμαστε αντιμέτωποι σχεδόν με όλα τα παραπάνω μέτρα και απαγορεύσεις. Έχουμε ακόμα το
δικαίωμα της μετακίνησης. Ουσιαστικά οι αρχές έχουν καταφέρει να κρατούν τα πράγματα υπό
έλεγχο όποτε θέλουν, με τον τρόπο που θέλουν, ειδικά σε υψηλής επικινδυνότητας παιχνίδια.
Όταν υπάρχουν συγκρούσεις, οφείλονται στο γεγονός ότι το κράτος θέλει να εκθέσει τους
οπαδούς και να νομιμοποιήσει τις απαγορεύσεις και την καταστολή τους. Το ερώτημα είναι
φυσικά, πώς αντιδράμε σε αυτήν την κατάσταση. Έξω από το γήπεδο, το πάθος και η αφοσίωσή
μας παραμένουν ίδια, έχοντας συντηρήσει όλη μας τη δραστηριότητα. Μέσα στο γήπεδο τα
πράγματα είναι διαφορετικά, δεν έχουμε πλέον το δικαίωμα να υπάρχουμε και δεν μπορούμε
φυσικά να δραστηριοποιούμαστε ελεύθερα. Από μια πλευρά μας αρέσει, καθώς είμαστε
αναγκασμένοι να βρίσκουμε συνεχώς νέους τρόπους για να περνάμε τα πανό και το υλικό μας
μέσα στις κερκίδες. Προσπαθούμε να αποφεύγουμε τις συγκρούσεις για να μην χαλάει η εικόνα
μας στο κόσμο, αλλά όταν η κατάσταση εκτραχύνεται είναι δύσκολο να διατηρήσουμε τον
έλεγχο. Άλλα γκρουπ στο Μαρόκο προσπαθούν επίσης να αντιπαλέψουν την καταστολή, όμως
σε τέτοιου είδους καταστάσεις το μέγεθος του δυναμικού κάθε γκρουπ μετράει αρκετά.

H: Πώς συμπεριφέρονται οι διοικήσεις των συλλόγων και στους ultras; Υπήρξε ποτέ
κάποιο κοινό έδαφος συνεννόησης ή βλέπουν τους οπαδούς σαν πελάτες ή εν δυνάμει
ταραχοποιά στοιχεία. Στην ιστορία των Winners ’05 υπήρξε μια περίοδος που ονομάζετε
«Μποϊκοτάζ», κατά την οποία είχατε έντονη αντιπαράθεση με τον πρόεδρο.
W05: Οι σχέσεις ανάμεσα στον επίσημο σύλλογο και το γκρουπ μας δεν ήταν ποτέ καλή. Εμείς
είμαστε εδώ για να υποστηρίζουμε και να υπερασπίζουμε τα συμφέροντα της ομάδας, κάτι που
προφανώς δεν βοηθά τις δουλειές κάποιων εκ των ηγετών που επιθυμούν να βάζουν μπροστά
τα δικά τους συμφέροντα, σε σχέση με τον σύλλογο. Επίσης, το κλαμπ δεν μας έχει υπερασπιστεί
ούτε μία φορά, ενώ εμείς είμαστε οι μόνοι που βρισκόμαστε παντού για την ομάδα,
ανεξαρτήτως συνθηκών. Σχετικά με το Μποϊκοτάζ, υπήρξαν δύο διαφορετικές περίοδοι. Η
πρώτη (σ.σ. 2013-2014) αφορούσε τη διαμάχη μας με τον προηγούμενο πρόεδρο και το
καθεστώς κακοδιαχείρισης που επικρατούσε, και η δεύτερη αφορούσε τη διαμαρτυρία μας για
την καταστολή από το κράτος (σ.σ. 2016-2017), στο πλαίσιο από κοινού αποφάσεων μας μαζί
με άλλα γκρουπ του Μαρόκου. Σχετικά με την πρώτη, αποφασίσαμε να μείνουμε εκτός γηπέδου
για να πλήξουμε τα έσοδα της διοίκησης και να την οδηγήσουμε εκτός συλλόγου. Παράλληλα,
δηλώναμε «παρών» στα εκτός έδρας παιχνίδια ώστε να δείξουμε στην ομάδα πως η
δυσαρέσκειά μας αφορά μόνο την πολιτική της συγκεκριμένης διοίκησης.

H: Το ποδόσφαιρο ως λαϊκό σπορ, έχει μεγάλη παράδοση στο Μαρόκο και συνδέεται
ποικιλοτρόπως με την αντίσταση ενάντια στη Γαλλική Αποικιοκρατία. Πώς θα
περιγράφατε τον ρόλο του παιχνιδιού αλλά και των ultras στη σύγχρονη κοινωνία και το
Μαρόκο. Τον περασμένο Νοέμβριο παρατηρήσαμε ότι οργανώσατε τη «Μέρα του
Παιδιού», κάτι πραγματικά ξεχωριστό.
W05: Πράγματι, η Γουιντάντ είχε ισχυρή συμμετοχή στη μη-βίαια αντίσταση κατά της Γαλλικής
Αποικιοκρατίας μέσα από τα αθλητική της δραστηριότητα. Βέβαια, να σημειώσουμε ότι εμείς
ως γκρουπ δεν παίρνουμε θέση σχετικά με την πολιτική που ακολουθεί η εκάστοτε κυβέρνηση,
αν και σε ένα γενικό πλαίσιο υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα της χώρας. Έξω από το γήπεδο,
φροντίζουμε να ζούμε σαν πραγματική οικογένεια, πραγματοποιώντας διάφορες
δραστηριότητες, προσπαθώντας να αναμειγνύουμε όλα τα μέρη του συλλόγου ώστε να
διευρύνουμε αυτήν την οικογένεια και να αναπτύσσουμε περισσότερους δεσμούς γύρω από την
οπαδική ταυτότητα. Όσον αφορά τη «Μέρα του Παιδιού», ήταν η δεύτερη βερσιόν του
συγκεκριμένου γεγονότος, έχοντας αποφασίσει να πραγματοποιείται κάτι αντίστοιχο μία φορά
τον χρόνο. Σκοπός είναι να μεταδώσουμε το πάθος στις νεότερες γενιές και να διασφαλίσουμε
τη συνέχειά μας. Πρόκειται για ένα event που διοργανώσαμε μεταξύ άλλων, ώστε να
συσφίξουμε τους δεσμούς ανάμεσά μας αλλά και με τα διάφορα κοινωνικά στρώματα που
ακολουθούν τον σύλλογο.

H: Παρευρίσκεστε και σε άλλα αθλήματα, πέραν του ποδόσφαιρου, όπως αρκετοί


Ευρωπαίοι Ultras;
W05: Η κατάσταση είναι διαφορετική στο Μαρόκο. Η αλήθεια είναι ότι τα άλλα αθλήματα
είναι παραγνωρισμένα από τους συλλόγους, και οι διοικήσεις αποφεύγουν να στηρίζουν άλλα
σπορ που δεν έχουν την «εγγυημένη» επιβίωση ενός ποδοσφαιρικού τμήματος. Εμείς ως
Winners ’05 προσπαθούμε να στηρίζουμε όλα τα τμήματα του συλλόγου. Ακόμα κι αν ο
αριθμός των οπαδών που ακολουθεί δεν είναι ίδιος με αυτόν του ποδοσφαίρου, όπως είναι
φυσιολογικό, δεν παύουμε να είμαστε εκεί. Γενικότερα προσπαθούμε να κινητοποιούμε όσο το
δυνατόν περισσότερο κόσμο. Για παράδειγμα στο μπάσκετ, πραγματοποιήσαμε αρκετά κορεό
ενώ επισκεφτήκαμε και τους παίκτες στην προπόνηση για να τους εμψυχώσουμε. Όταν όμως τα
αποτελέσματα δεν είναι καλά, είναι εύλογο να μειώνεται κάπως και η παρουσία στις κερκίδες.
Ο κόσμος στο Μαρόκο είναι παθιασμένος πρώτα και κύρια με το ποδόσφαιρο.

H: Πόσο δύσκολο είναι για τους οπαδούς να ακολουθούν την ομάδα τους στις
διασυλλογικές υποχρεώσεις της στην Αφρική, λόγω φυσικά των μεγάλων αποστάσεων,
του οικονομικού κόστους ή και των κακών υποδομών; Ποιο ήταν το πιο δύσκολο ταξίδι
σας για να βρεθείτε στο πλευρό της Γουιντάντ?
W05: Συνήθως ο χρόνος μεταξύ των αγώνων είναι πολύ περιορισμένος, συνεπώς σπάνια
έχουμε τον χρόνο να φροντίσουμε για τις διαδικασίες που απαιτούνται (π.χ. απόκτηση visa κλπ)
ώστε να βρεθούμε στα εκτός έδρας ματς. Όσοι κάνουμε το εκάστοτε ταξίδι αναγκάζονται να
αναμένουν αρκετές εβδομάδες για να διευθετηθεί η σχετική γραφειοκρατία και να ξοδέψουν
αρκετά χρήματα. Επίσης η μικρή ευελιξία στο πρόγραμμα των αεροπορικών πτήσεων
περιορίζει αρκετά τις επιλογές μας, εξάλλου, μην ξεχνάμε ότι ο λαός στο Μαρόκο δεν έχει και
μεγάλο πορτοφόλι. Συνεπώς πρόκειται τόσο για χρονικό, όσο και οικονομικό πρόβλημα.
Παρόλα αυτά τα εμπόδια, έχουμε καταφέρει να ταξιδέψουμε κατά εκατοντάδες και να
σηκώσουμε τα πανό μας σε γήπεδα της Ακτής Ελεφαντοστού, της Αιγύπτου ή της Αλγερίας.
Σίγουρα το πιο δύσκολο ταξίδι μας ήταν στη Μαγαδασκάρη, για το οποίο χρειάστηκαν άπειρες
ώρες πτήσης!

Ultras Helala Boys: Ένα επιτυχημένο πρότζεκτ πολιτισμικής


μετάβασης στην πόλη της Κενίτρα
Η Κενίτρα αποτελεί ένα από τα γνωστότερα λιμάνια του Μαρόκου. Χτισμένη στις
εκβολές του ποταμού Σεμπού, στη βόρεια πλευρά της χώρας, η πόλη ήταν βασικό
εμπορικό κέντρο κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Αποικιοκρατίας και φημιζόταν μεταξύ
άλλων για το πανέμορφο είδος κίτρινου τριαντάφυλλου. Το αθλητικό καμάρι της
Κενίτρα είναι η KAC (Kenitra Athletic Club), που ιδρύθηκε κατά την αποικιοκρατική
περίοδο (1938) από ντόπιους -όπως και άλλα κλαμπ της χώρας- ώστε να σπάσουν τη
γαλλική κυριαρχία στον αθλητισμό του Μαρόκου. Τα καμάρια… του καμαριού της
Κενίτρα είναι οι Ultras Helala Boys, ένα από τα πιο εντυπωσιακά γκρουπ της οπαδικής
σκηνής του Μαγκρέμπ. Αν και ιδρύθηκαν το 2007, η παρουσία τους έγινε σαφώς πιο
έντονη μετά την Αραβική Άνοιξη, όταν και εκδήλωσαν μερικές από τις πιο εκπληκτικές
οπαδικές δράσεις εντός κερκίδας, τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
είναι ο σχηματισμός της λέξης «philotimo» μόνο από τα σώματα των μελών τους, μια
λέξη που έχουν υιοθετήσει από τα ελληνικά και θεωρούν ότι εκφράζει την ψυχοσύνθεση
και τη φιλοσοφία του γκρουπ. Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα
Morocco World News από τον Mohammed Qasserras [https://bit.ly/2GJyB3u], ο
οποίος ξόδεψε χρόνο μαζί με τα μέλη των Helala Boys εντρυφώντας στον κόσμο της
ultra οπαδικής οργάνωσης, όπως αυτή έχει διαθλαστεί στην πόλη της Κενίτρα. Η
περιγραφή του αποκαλύπτει στοιχεία του οπαδικού μικρόκοσμου στη δυτική Αφρική,
κάτι που είναι αρκετά χαριτωμένο. Κυρίως όμως, επισημαίνει ότι οι οπαδοί
ποδοσφαίρου μπορούν να αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας και της
κοινωνίας μιας ολόκληρης πόλης, παρά τη δαιμονοποίηση ή την καταστολή του
φαινομένου των ultras που επιχειρήθηκε από τις εξουσιαστικές ελίτ των αραβικών
χωρών.

Στις μέρες μας τα γήπεδα ποδοσφαίρου έχουν σχεδόν πλήρως καθιερωθεί ως ιεροί
χώροι λατρείας και προσκυνηματικού χαρακτήρα. Πλήθος κόσμου έχουν γίνει
μόνιμοι παρόντες στις κερκίδες, ρίχνοντας σε δεύτερη μοίρα παραδοσιακούς τόπους
λατρείας όπως τα τζαμιά, οι εκκλησίες, οι παγόδες ή οι συναγωγές. Ο χώρος του
γηπέδου αντιπροσωπεύει ένα καταφύγιο για τη νεολαία, που μπορεί να εκφραστεί
ελεύθερα καθώς και να χρησιμοποιήσει αυτήν την ελευθερία εφαρμόζοντας μια σειρά
τελετουργιών που προκαλούν μεγάλη ευχαρίστηση.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η ελευθερία των γηπέδων -είτε στο Μαρόκο είτε στο
εξωτερικό- αξιοποιείται από τους νέους στον μέγιστο βαθμό. Πολλές πρακτικές που
εκφράζουν τη φιλοσοφία ζωής της νεολαίας δεν είναι αποδεκτές στην ευρύτερη
κοινωνία, εξού και το γήπεδο αντιπροσωπεύει ένα άσυλο, ένα καταφύγιο ώστε να
εκδηλώσει τις όποιες τάσεις της. Η νεολαία χρησιμοποιεί τον χώρο στις κερκίδες για
να εγκαθιδρύσει μια υποκουλτούρα που ταιριάζει περισσότερα στις ανάγκες και τις
φιλοδοξίες της.

Ένα τέτοιο φρέσκο πολιτισμικό ρεύμα μπορεί να υπερβεί τα τείχη του γηπέδου και να
βρει δίοδο στην ευρύτερη κοινωνία, παρά την αντίσταση της κυρίαρχης κουλτούρας.
Εσχάτως, πολλοί πηγαίνουν στο γήπεδο όχι πρωτίστως για τον αγώνα, αλλά για να
διασκεδάσουν με την «roubla», μια αραβική λέξη που συνήθως χρησιμοποιείται από
τους πιτσιρικάδες και να υποδηλώσει την υστερία των πετάλων. Η «Roubla»
δημιουργείται από τη δράση των Ultras, των οπαδικών γκρουπ που ξεχωρίζουν από
τους υπόλοιπους φιλάθλους βάσει του δικούς τους ξεχωριστού στιλ και σημειολογίας.

Ορισμός των Ultras

Ετυμολογικά μιλώντας, η λέξη προέρχεται από τη λατινική γλώσσα, που σημαίνει


επιπλέον, ή κάτι πιο πολύ από το σύνηθες. Πολιτισμικά, οι Ultras είναι ένα γκρουπ
οπαδών ποδοσφαίρου που λειτουργεί τύποις ως οργάνωση. Έχει συγκεκριμένη δομή,
μέλη, αρχές, και καθορισμό καθηκόντων. Τα μέλη των Ultras δουλεύουν με
οργανωμένο τρόπο, θέτουν στόχους και πασχίζουν να τους πετύχουν με βάση
συγκροτημένο σχεδιασμό και διαχείριση.

Ως φαινόμενο υποκουλτούρας, οι Ultras πρωτοεμφανίστηκαν στην Βραζιλία το 1967,


από ένα γκρουπ οπαδών που αυτοαποκαλούνταν «Torcida». Ωστόσο, πολλοί
Ευρωπαίοι θεωρούν ότι οι Ultras είναι στοιχειωδώς ευρωπαϊκό φαινόμενο. Σε κάθε
περίπτωση, αυτό που παρατηρείται ξεκάθαρα είναι η διαδικασία αναβίωσης του
φαινομένου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, ιδιαίτερα στην Ανατολική Ευρώπη και την
Ιταλία, μετά από μία παρατεταμένη περίοδο στασιμότητας, μια δημιουργικότητα που
έχει εκφραστεί με τη χρήση πυρσών και συνθημάτων.

Οι πρώτοι ultras σχηματισμοί που ιδρύθηκαν στην Αφρική ήταν στην Τυνησία και το
Μαρόκο. Όσον αφορά το Μαρόκο, οι Ultras Helala Boys που εδρεύουν στην πόλη
της Κενίτρα, 40 χλμ μακριά από την πρωτεύουσα Ραμπάτ, φαίνεται να κυριαρχούν
πλέον στο εγχώριο και το αραβικό αθλητικό στερέωμα παρότι εμφανίστηκαν μετά τα
περισσότερα μαροκινά γκρουπ οπαδών. Ιστορικά μιλώντας, οι Helala Boys
ιδρύθηκαν το 2007, όμως χρειάστηκαν μερικά χρόνια για να αποκτήσουν διεθνή
αναγνωρισιμότητα. Πλέον αντιμετωπίζονται ως ένα από τα κορυφαία γκρουπ ultras
στον κόσμο, χάρη στην αυτοθυσία τους και το εκπληκτικό στιλ οπαδικής
υποστήριξης που τους διακρίνει.

Το όνομα των Helala Boys

To «χελάλα» είναι ένα πολύ γνωστό είδος (κίτρινου) τριαντάφυλλου στην πόλη της
Κενίτρα, που αγκαλιάζει ολόκληρη την πόλη. Κατά τη διάρκεια της γαλλικής
αποικιοκρατίας, γίνονταν εξαγωγή του στα αρωματικά παρασκευαστήρια της
Ευρώπης, όμως στις μέρες μας το είδος αυτό απειλείται με αφανισμό λόγω της
αυξανόμενης αστικοποίησης και περιβαλλοντολογικής μόλυνσης. Το τριαντάφυλλο
χελάλα αποτελεί το σύμβολο της Κενίτρα και συχνά λειτουργεί ως
αυτοπροσδιοριστικό στοιχείο για τον ντόπιο πληθυσμό. Οι Helala Boys, ή αλλιώς
«Welidat Kenitra», όπως αποκαλούνται, δεν αντιπροσωπεύουν μόνο τον εαυτό τους,
αλλά ολόκληρη την πόλη της Κενίτρα. Με αυτόν τον τρόπο, επέλεξαν ένα όνομα που
ενισχύει την ταυτότητα και την κουλτούρα της πόλης, σε αντίθεση με τους
υπόλοιπους Μαροκινούς ultras που δανείστηκαν ονόματα από τα γκρουπ της Δύσης.

Οι αρχές των Ultras

Tifo

Ως tifo ή «μπάνερ» στα Αγγλικά, χαρακτηρίζεται το σύμβολο περηφάνιας και ισχύος


των ultras, το οποίο ακτινοβολεί την αυτοπεποίθηση του γκρουπ6. H ανωτερότητα και
ο εγωισμός είναι στοιχεία πάντοτε παρόντα στη σχεδίαση και τη διακόσμηση του tifo.
Συνήθως είναι φτιαγμένο από πλαστική ύλη και φέρει τα σύμβολα των ultras. Κατά
κανόνα φέρει ακόμα ένα μήνυμα που απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό.

6
Εδώ ο συντάκτης συγχέει το tifo, που αποτελεί τα εν γένει display των οπαδών στην κερκίδα (Pyro,
coreo), με το κεντρικό πανό του εκάστοτε γκρουπ.
Η δημιουργία του tifo είναι ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα των ultras. Τα μέλη
των ultras φτάνουν στο στάδιο ώρες πριν την έναρξη του ματς ώστε να δουλέψουν το
σχέδιο και το μήνυμα που θα φέρει, ένα τελετουργικό που μπορεί να χρειαστεί
προετοιμασίες ολόκληρης εβδομάδας. Το Tifo είναι κάτι ιερό για την κουλτούρα των
ultras, όπως μου είπαν, και δεν πρέπει να αποτύχει ή να κλαπεί από άλλους ultras
διότι αντιπροσωπεύει τη δύναμη και την ταυτότητα της οργάνωσης.

Η κουλτούρα του Zhou

To «zhou» είναι μια αραβική λέξη που σημαίνει γιορτή ή απόλαυση. Στη φιλοσοφία
των ultras είναι η νοοτροπία της υποστήριξης χωρίς σταματημό. Οι ultras ενιχύουν
την ομάδα από την αρχή μέχρι το τέλος, με τον ίδιο τρόπο ανεξαρτήτως συνθηκών,
τελικού αποτελέσματος ή καιρού. Η υποστήριξη της ομάδας είναι ιερό καθήκον και
κανένας δεν μπορεί να κάθεται την ώρα του αγώνα.

Bouka Jeniour

Σχετίζεται με τη φιλοσοφία του zhou. Πρόκειται για μια βίαιη αντίδραση που
απευθύνεται σε μέλη των ultras που σταματούν να υποστηρίζουν την ομάδα την ώρα
του αγώνα. Η τιμωρία μπορεί να περιλαμβάνει ακόμα και απλούς οπαδούς της
Κενίτρα που δεν ανήκουν στους ultras αλλά έχουν αποφασίσει να καθίσουν στον
χώρο των οργανωμένων. Η bouka είναι μια σκληρή τιμωρία σε όσους τολμούν να
σπάσουν τον νόμο των ultras.

Μότο

Το «Helala Eludma» είναι το σλόγκαν των Helala Boys και μπορεί να μεταφραστεί
ως «Χελάλα, οι σπουδαιότεροι». Το μότο αποτυπώνει το μεγαλείο και τον εγωισμό
που πρέπει να εντοπίζονται στην κουλτούρα των ultras. Τα περισσότερα από τα
συνθήματα και τα τραγούδια περιέχουν αυτό το μότο, το οποίο μπορείς να
παρατηρήσεις εύκολα στους περισσότερους τοίχους της πόλης της Κενίτρα.
Χρηματοδότηση

Σχετικά με την εξεύρεση οικονομικών πόρων, οι ultras βασίζονται στην


αυτοχρηματοδότηση και σε καμία άλλη πηγή. Η αυτοχρηματοδότηση είναι μία από
τις πιο σημαντικές αρχές των ultras. Πέραν των συνδρομών, βγάζουν κάθε χρόνο
προϊόντα όπως t-shirts, καπέλα, κασκόλ κλπ ώστε να συγκεντρώσουν χρήματα.

Μίντια

Όπως κάθε γκρουπ ultras, οι HB διαθέτουν ιστοσελίδα7 που περιέχει βίντεο,


τραγούδια και φωτογραφίες. Το διαδίκτυο χρησιμοποιείται επίσης για την προβολή
μιας ματσό εικόνας ώστε να τρομοκρατήσει αντίπαλους ultras. Το Facebook και το
Twitter χρησιμοποιούνται ευρέως ώστε να ενημερώνουν το κοινό τους για τα
τελευταία νέα.

Τραγούδια

Τα τραγούδια που δημιουργούν τα μέλη των Ultras συνήθως αφορούν για τα


επιτεύγματα του γκρουπ, της ομάδας ή της πόλης. Μπορεί γενικά να υπάρχουν σε
διάφορες γλώσσες, αλλά οι ultras προτιμούν στίχους στα ιταλικά, καθώς προσδίδουν
μεγαλύτερη δυναμική στην κερκίδα.

Κρακάζ

Πρόκειται για τη χρήση φωτοβολίδων στις κερκίδες. Αυτή η τάση πρωτοεμφανίστηκε


στη Γιουγκοσλαβία και γρήγορα κατέκλυσε όλον τον υπόλοιπο κόσμο. Η χρήση των
φωτοβολίδων προσέθεσε ένα νέο στιλ και ομορφιά στην οπαδική υποστήριξη, αν και
ενίοτε ενοχλεί τους παίκτες γιατί δεν μπορούν να δουν το υπόλοιπο γήπεδο. Εξού και
η FIFA έχει λάβει σκληρά μέτρα ενάντια στη χρήση τους στα γήπεδα.

Κορτέζ

7
http://www.hb2007.com/
Το κορτέζ (cortege) είναι γαλλική λέξη που σημαίνει διαδικασία. Το κορτέζ ξεκινά με
την είσοδο στο λεωφορείο ή στο τρένο για το γήπεδο. Πρόκειται για μια πρακτική
που σκοπεύει να επιδείξει το μεγαλείο των Ultras όπως επίσης και να ανάψει τα
αίματα με τους αντίπαλους οπαδούς. Τα μέλη των ultras, συμπεριλαμβανομένου
κοπέλες και άλλους οπαδούς της Κενίτρα βαδίζουν σε πομπή κρατώντας πυρσούς και
τραγουδώντας τα καλύτερα συνθήματα. Προσπαθούν πάντα να εμφανίζονται
ηρωικοί, σαν να πηγαίνουν σε κάποια σωτήρια αποστολή. Συνήθως το κορτέζ
ανακοινώνεται μέρες πριν, μέσω των social media και των οπαδικών ιστοσελίδων.

Εποικισμός

Πρόκειται για μια κουλτούρα βαθιά ριζωμένη στην παράδοση των ultras. Δεν είναι
τίποτε άλλο από την αίσθηση του να ελέγχεις την κεντρική πλατεία της αντίπαλης
πόλης, στο τέλος του ματς. Αυτή η μορφή εποικισμού παίρνει λίγες ώρες και οι ultras
το γιορτάζουν με φωτοβολίδες και τραγούδια. Ο εποικισμός αποτελεί σπουδαίο
κατόρθωμα στον κόσμο των ultras. Βέβαια οι «οικοδεσπότες» ultras δεν θα ήθελαν
να επιτρέψουν ποτέ να συμβεί κάτι τέτοιο στην περιοχή τους, γεγονός που μπορεί να
αποφέρει συγκρούσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Capos

Η ιδέα του ηγέτη δεν έχει χώρο στον κόσμο των ultras, ωστόσο ασπάζονται την πίστη
στους capos8, κάποιους με περισσότερα καθήκοντα μέσα στους ίδιους τους ultras. Οι
capos είναι υπεύθυνοι για το κρέμασμα των πανό, ξεκινούν τα συνθήματα και
έρχονται στα συμβούλια και στο γήπεδα πιο νωρίς από τον καθένα. Επίσης
αντιπροσωπεύουν τους ultras στα μίντιγκ που σχετίζονται με τα εισιτήρια και τη βία,
είτε με στελέχη του συλλόγου είτε με τις τοπικές αρχές.

Dress code

Τα μέλη των Helala Boys φορούν πράσινο t-shirt που τους καθιστά αναγνωρίσιμους
και αξιοπρόσεκτους. Τα t-shirt πρέπει να φοριούνται από όλους τους ultras που
8
Η λέξη capo προέρχεται από τα ιταλικά και σημαίνει αφεντικό. Ουσιαστικά πρόκειται για ακόμα ένα
«δάνειο» της ιταλικής οπαδικής σκηνής στον αραβικό κόσμο.
βρίσκονται στις κερκίδες, εκτός γηπέδου όμως είναι μια προαιρετική επιλογή. Το t-
shirt είναι πράσινο και φέρει λογότυπο των ultras. Παρόμοιο υλικό μπορεί να φέρουν
και άλλοι οπαδοί της KAC.

Χώρος

Η διατήρηση του ίδιου χώρου είναι μία από τις πιο σημαντικές αρχές των ultras. Ο
χώρος έχει μεγάλη βαρύτητα και μπορεί να ξεσπάσουν συγκρούσεις όταν αυτός ο
χώρος καταλαμβάνεται από άλλο γκρουπ ή άλλους οπαδούς. Οι ultras συνήθως
βρίσκονται σε ό,τι είναι γνωστό στη γλώσσα τους ως «Virage», ή πέταλο, και είναι
μόνο για τους ίδιους. Το πέταλο αποτελεί στρατηγικό σημείο καθώς πρόκειται για τον
χώρο όπου το πλήθος ελέγχεται πιο εύκολα· για την ακρίβεια είναι το μέρος όπου
μπορείς να κινητοποιήσεις όλο το γήπεδο, εκεί απ’ όπου αρχίζει και τελειώνει το
κύμα που δημιουργούν οι οπαδοί.

Το γήπεδο της KAC δυστυχώς δεν έχει κάποιο πέταλο το οποίο οι ultras συνηθίζουν
να καταλαμβάνουν και να εκδηλώνουν την τελετουργία της κερκίδας, ωστόσο η
απουσία πετάλου ωθεί τους ultras στις ζώνες όπου συνήθως κάθονται τα φτωχά λαϊκά
στρώματα και οι άνθρωποι τη εργατικής τάξης. Οι Helala Boys σίγουρα βρίσκουν
περισσότερα κοινά και τριβή με τους οπαδούς αυτού του χώρου απ’ όσο με αυτούς
των ακριβότερων ζωνών, που κυριαρχούν εύποροι τύποι οι οποίοι δεν έχουν στο
λεξικό τους τη «roubla», σύμφωνα με τους ultras.

Ο κομμουνιστικός τρόπος σκέψης

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η σύνδεση μεταξύ κομμουνισμού και της κουλτούρας


των ultras έγκειται ακριβώς στο ιστορικό υπόβαθρο των τελευταίων. Οι πρώτοι
σύνδεσμοι ultras ιδρύθηκαν σε χώρες που πρόσκειντο στον κομμουνισμό, είτε στη
Λατινική Αμερική είτε στην Ανατολική Ευρώπη9. Η κομμουνιστική ιδεολογία δεν
αποδέχεται την ιδέα του ηγέτη και στη φιλοσοφία των ultras δεν υπάρχει χώρος για
ηγεσία, αλλά για υπευθυνότητα· αυτός είναι ο ρόλος που ανήκει σε κάποιον με
9
Αυτό δεν είναι ακριβές. Η μήτρα των ultras στην Ευρώπη δεν είναι καμία άλλη από την Ιταλία, όπου
η χρονική περίοδος «επώασης» (τέλος δεκαετίας ’60-70s) του φαινομένου συνέπεσε με μια περίοδο
ευρείας πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης της ιταλικής κοινωνίας (εργατική αυτονομία, αντάρτικο
πόλης, φοιτητικό κίνημα κλπ) που «κούμπωσαν» τόσο με το υπόβαθρο όσο και το πνεύμα των
Ιταλών ultras.
περισσότερα καθήκοντα που οι ultras αποκαλούν capo. Επιπλέον, προτιμούν να
κάθονται μαζί με τους ανθρώπους των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων παρά με
πλούσιους, όπως ακριβώς οι Helala Boys. Εικόνες και σύμβολα επαναστατών είναι
πάντα παρόντα στις κερκίδες, όπως ο Τσε Γκεβάρα και η σημαία της Παλαιστίνης.
Πολλά από τα τραγούδια τους περιέχουν επαναστατική ορολογία, όπως ελευθερία,
επανάσταση, ισότητα κλπ.

Από υπο- σε ποπ κουλτούρα

Η υποκουλτούρα που λάνσαραν οι Helala Boys πέτυχε να βρει δίοδο στην κοινωνία
της Κενίτρα. Αρχικά οι συγκεκριμένοι οπαδοί εμφανίστηκαν ως ένα γκρουπ
μποέμηδων και αντικομφορμιστών νέων που προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μια
μοναδική οπαδική φιλοσοφία μέσα από το ντύσιμο, το στιλ των μαλλιών και τα
συνθήματα, μια νέα μέθοδο υποστήριξης της ομάδας που ήταν διαφορετική από αυτό
που είχαν συνηθίσει οι Μαροκινοί και ειδικότερα ο λαός της Κενίτρα.

Είναι φανερό ότι το ultras στιλ των Helala Boys στηρίχθηκε από τον κόσμο της
πόλης. Οι στίχοι τους ήταν ο καθοριστικότερος παράγοντας που προσέλκυσαν νέους
οπαδούς και θαυμαστές από την κοινωνία της Κενίτρα. Οι στίχοι αυτοί έγιναν
διάσημοι λόγω των εκπληκτικών ρυθμών που συνοδεύονται και επαναλαμβάνονται
από τη συντριπτική πλειοψηφία του νέου πληθυσμού της πόλης, γεγονός που
συνέβαλε στην αποδοχή της ultra κουλτούτας από την υπόλοιπη κοινωνία της
Κενίτρα. Η επιλογή και διατήρηση ενός ονόματος που αντιπροσωπεύει την πόλη ήταν
ένας ακόμα βασικός παράγοντας που βοήθησε τους ultras να κερδίσουν τον
θαυμασμό, ακόμα και των μεγαλύτερων γενεών. Οι Helala Boys αποτελούν πια για
την πόλη όχι απλώς μια υποκουλτούρα, αλλά μια ποπ κουλτούρα, που έχει
εμπλουτίσει την κουλτούρα των ντόπιων, και στις τελετουργίες της μπορούν να
γίνουν κοινωνοί όλοι όσοι ανήκουν στον λαό της Κενίτρα.

You might also like