‫آٔ‪ٛ‬صٌبس ِ آٔ‪ٛ‬صٌبساٖ‬

‫ثب خ‪ٛ‬دْ فىش وشدْ حبال و‪ ٝ‬دس خ‪ٛ‬س٘بٔ‪ ٝ‬ث‪٘ ٝ‬بییٗ سسیذیٓ‪ ،‬ضشط ا٘صبف ٘یست اص خب٘ذا٘ی ثضسي دس ٘بییٗ ‪ٚ‬‬
‫٘یه ٔشدی و‪ ٝ‬دسر‪ ٚ ٗٞ‬ضٕیشْ تبثیشات طسف ثشجبی ٘‪ٟ‬بد‪ ،‬یبدی ٘ى‪.ٓٙ‬‬

‫ثضسٌٕشدی و‪ٞ ٝ‬یچٍب‪ ٜ‬صیبستص ٘ىشدْ أب اص عشیك آثبسش ‪ ٚ‬ضبٌشداٖ ثالفصّص و‪ ٝ‬آٖ س‪ٚ‬ص‪ٞ‬ب اسبتیذ ٔٗ‬
‫ث‪ٛ‬د٘ذثب ٔؼبسف‪ ،‬خّمیبت ‪ ٚ‬سفتبسش آض‪ٙ‬ب ضذْ‪.‬‬

‫سی ‪ ٚ‬پ‪ٙ‬ج سبَ اص آٖ س‪ٚ‬ص‪ٞ‬ب ٔی ٌزسد‪.‬دسس ٔجب٘ی سیبضیبت سا اص س‪ٚ‬ی وتبة آ٘بِیض سیبضی اثش دوتش‬
‫غالٔحسیٗ ٔصبجت* ٔی خ‪ٛ‬ا٘ذیٓ‪.‬‬

‫وتبة ثب دلتی ثی ٘ظیش ‪ٚ ٚ‬س‪ٛ‬اسی ت‪ٛ‬صیف ٘بپزیش تبِیف ‪ٚ‬ت‪ٙ‬ظیٓ ضذ‪ ٜ‬ث‪ٛ‬د‪.‬صالثت دسٍ٘بسش‪ٚ،‬یشاستبسی ثی‬
‫٘ظیش ‪ٚ‬سػبیت دلیك ٘ىبت دست‪ٛ‬سی اصتسّظ ٍ٘بس٘ذ‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬سیبضیبت‪،‬وتبثت ‪ٚ‬فش‪ ًٙٞ‬فبسسی حىبیت‪ٟ‬ب داضت‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫س‪ٚ‬اَ ٔ‪ٙ‬غمی‪ ،‬استذالِی ‪ ٚ‬است‪ٙ‬تبجی وتبة ثی ٘ظیشث‪ٛ‬د‪ٔ .‬صبحت‪،‬خ‪ٛ‬د استبد ٔ‪ٙ‬غك ث‪ٛ‬د ‪ ٚ‬وتبة ‪ 700‬صفح‪ٝ‬‬
‫"ٔذخُ"سا‬ ‫ای ٔذخُ ٔ‪ٙ‬غك ص‪ٛ‬ست ا‪ ٚ‬اثشی غ‪ٙ‬ی ‪ ٚ‬ثی ٘ظیش دس ٔ‪ٙ‬غك سیبضیبت ث‪ٛ‬د أب ‪ٕٞ‬چ‪ٙ‬بٖ ػ‪ٛٙ‬اٖ‬
‫یذن ٔی وطیذ!‬

‫فضبی تجشیذی سیبضیبتِ ٔحض اص ض‪ٟٛ‬د ‪ٚ‬تجشث‪ٙٔ ٝ‬ض‪ ٜ‬است‪ٞ .‬شچ‪ٙ‬ذثبسیبضیبت ثیٍب٘‪٘ ٝ‬ج‪ٛ‬دْ ‪ٚ‬ث‪ ٝ‬آٖ ػالل‪ٝ‬‬
‫داضتٓ‪.‬أب ‪ٞ‬یچٍب‪ ٜ‬آٖ سا تب ایٗ حذ ا٘تضاػی‪،‬جذی ‪ ٚ‬ا٘ؼغبف ٘بپزیش ٘ط‪ٙ‬بخت‪ ٝ‬ث‪ٛ‬دْ‪.‬‬

‫ٔصبحت سخت و‪ٛ‬ش‪ٙٔ ،‬ظٓ ‪ٙٔ ٚ‬ضجظ ث‪ٛ‬د‪ .‬سخت ٌیشث‪ٛ‬د ثیص اص ‪ ٕٝٞ‬ثش خ‪ٛ‬دش‪.‬‬

‫سبِ‪ٟ‬ب اص سا‪ ٜ‬ا٘ذاصی ٔ‪ٛ‬سس‪ ٝ‬سیبضیبت ٔصبحت سپشی ضذ‪ ٜ‬ث‪ٛ‬د ‪ٛٙٞ ٚ‬ص دا٘طج‪ٛ‬یی ٔ‪ٛ‬فك ٘طذ‪ ٜ‬ث‪ٛ‬دتب اص‬
‫ایٗ ٔ‪ٛ‬سس‪ ٝ‬فبسؽ اِتحصیُ ض‪ٛ‬د‪ٔ.‬صبحت لجُ اص ‪ٍٕٞ‬بٖ دس سبػت پ‪ٙ‬ج صجح ‪ٚ‬اسد ٔ‪ٛ‬سس‪ٔ ٝ‬ی ضذ ‪ٚ‬‬
‫دیش‪ٍٙٞ‬بْ ‪ ٚ‬ثؼذ اص ‪ٍٕٞ‬بٖ آ٘جب سا تشن ٔی وشد‪ٔ ،‬ی ٌفت‪:‬‬

‫ایٗ ٔ‪ٛ‬سس‪ ،ٝ‬ت‪ٙ‬جُ خب٘‪ ٝ‬ضب‪ ٜ‬ػجبس ٘یست‪ٞ .‬ش وس ای‪ٙ‬جب آٔذ‪ ٜ‬ثبیذ ٔثُ خ‪ٛ‬د ٔٗ و‪ ٝ‬وبسْ سا اص پ‪ٙ‬ج صجح‬
‫ضش‪ٚ‬ع ٔی و‪ ،ٓٙ‬وبس ثى‪ٙ‬ذ؛ س‪ٚ‬ص ‪ ٚ‬ضت ‪ ٚ‬تبثستبٖ ‪ ٚ‬صٔستبٖ دس وتبثخب٘‪ .ٝ‬ای‪ٙ‬جب تؼغیّی ٘ذاسد ‪.‬‬

‫دس ‪ٚ‬الغ خ‪ٛ‬دش اص سبػت س‪٘ ٝ‬یٕ‪ ٝ‬ضت وبس سا آغبص ٔی وشد‪.‬‬

‫دا٘طج‪ٛ‬یبٖ ٔصبحت ‪ ٚ‬دا٘ص آٔ‪ٛ‬ختٍبٖ ایٗ ٔ‪ٛ‬سس‪،ٝ‬ثؼذ ‪ٞ‬ب اص اسبتیذ ث‪ٙ‬بْ سیبضیبت ضذ٘ذ‪.‬‬

‫دس سیبضیبت ث‪ٔ ٝ‬شحّ‪ٝ‬‬ ‫ضخصیت ػّٕی ‪ٚ‬ی ػیٗ خ‪ٛ‬د ا‪ ٚ ٚ‬رات ا‪ ٚ‬ػیٗ ضخصیت ػّٕیاش ث‪ٛ‬د‪ٔ .‬شدی و‪ٝ‬‬
‫ت‪ِٛ‬یذ ػّٓ سسیذ‪ ٜ‬ث‪ٛ‬د ‪ ٚ‬وتبة آ٘بِیض سیبضی ا‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬صثب٘‪ٟ‬بی ثیٗ إِّّی تشجٕ‪ ٝ‬ضذ‪ ٜ‬ث‪ٛ‬د‪.‬‬

‫ٔصبحت ث‪ ٝ‬فش‪ ٚ ًٙٞ‬صثبٖ فبسسی ٔسّظ ث‪ٛ‬د‪ .‬صثب٘‪ٟ‬بی ػشثی ‪ ٚ‬فشا٘س‪ٛ‬ی ‪ ٚ‬اٍّ٘یسی سا دس حذ ػبِی فشا‬
‫ٌشفت‪ ٚ ،‬ثب صثب٘‪ٟ‬بی س‪ٚ‬سی ‪ ٚ‬إِٓب٘ی آض‪ٙ‬بیی داضت‪ .‬دا٘ط‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ایشا٘ی ا‪ٛٙٞ ٚ‬ص ثشجست‪ٕٔ ٚ ٝ‬تبص است‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫سیبضیبت ػبِی ‪ ٚ‬حتی سیبضّیبت ٔمذٔبتی دس ایشاٖ‪ ،‬پیص اص ‪ٚ‬ی ‪ٚ‬ضؼیّت اسف اٍ٘یضی داضت‪ .‬اص تئ‪ٛ‬سی‬
‫ٔجٕ‪ٛ‬ػ‪ٞ ٝ‬ب‪ٙٔ ،‬غك جذیذ ‪ ٚ‬سیبضیبت ٔذسٖ خجشی ٘ج‪ٛ‬د‪...‬وتبة ‪ٞ‬بی دسسی سیبضی‪ ،‬ث‪َ ٝ‬سجه تأِیف ‪۱۰۰‬‬
‫‪.‬سبَ پیص ِ اس‪ٚ‬پب ‪ ٚ‬ثسیبس لذیٕی ث‪ٛ‬د‬

‫اٌش أش‪ٚ‬ص سخٗ اص ٔ‪ٙ‬غك ٘‪ٛ‬یٗ‪ ،‬سیبضیبت جذیذ‪ ،‬تئ‪ٛ‬سی ٔجٕ‪ٛ‬ػ‪ٞ ٝ‬ب‪ ،‬تئ‪ٛ‬سی ٌش‪ٞ ٜٚ‬ب‪ ،‬سبختٕبٖ ‪ٞ‬بی‬
‫سیبضی‪ ،‬تئ‪ٛ‬سی اػذاد‪ ،‬ت‪ٛ‬پ‪ِٛٛ‬طی ‪ ٚ‬دیٍش ٔفب‪ٞ‬یٓ ٘‪ٛ‬یٗ سیبضی ٔیس‪ٚ‬د‪٘ ،‬تیج‪ ٝ‬آثبس دوتشٔصبحت‪ ،‬تأسیس‬
‫‪ٔ .‬ؤسس‪ ٝ‬سیبضیبت ‪ ٚ‬دٌشٌ‪ ٖٛ‬سبصی ٘ظبْ آٔ‪ٛ‬صش سیبضی دس ایشاٖ ث‪ٚ ٝ‬سیّ‪ ٝ‬ا‪ٚ‬ست ‪.‬‬

‫" پذس‬ ‫اص ضبٌشداٖ ٕٔتبص ‪ ٚ‬ثشجست‪ ٝ‬ثشتشا٘ذ ساسُ‪ ٚ ،‬ث‪ ٝ‬ساستی‬ ‫ا‪ ٚ‬دا٘ص آٔ‪ٛ‬خت‪ ٝ‬دا٘طٍب‪ ٜ‬وٕجشیج ‪ٚ‬‬
‫سیبضیبت جذیذ "ث‪ٛ‬د‪.‬‬

‫***‬

‫ٌب‪ ٜ‬و‪ ٝ‬اص دض‪ٛ‬اسی ٔغبِت وتبة ‪ ٚ‬حُ تٕشی‪ٙ‬بت ث‪ ٝ‬ست‪ٔ ٜٛ‬ی آٔذیٓ ‪ٌ ٚ‬الی‪ٔ ٝ‬ی وشدیٓ‪ .‬استبد‪ٔ ،‬ب سا ث‪ٝ‬‬
‫ٌفتبس ٔصبحت دس ٔمذٔ‪ ٝ‬وتبة آ٘بِیض سیبضیبت اسجبع ٔی داد‪:‬‬

‫{ثسیبسی اص ٔحصّیٗ ث‪ ٝ‬حذ وبفی ث‪ ٝ‬خ‪ٛ‬ا٘ذٖ ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬فىش خ‪ٛ‬د سا ثىبس ا٘ذاص٘ذ‪،‬خ‪ٍ٘ ٛ‬شفت‪ ٝ‬ا٘ذ‪ .‬ثؼضی‬
‫‪ٞ ٓٞ‬ست‪ٙ‬ذ و‪ٔ ٝ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬ذ ٔؼّٓ چ‪ٙ‬بٖ دسس د‪ٞ‬ذو‪ ٝ‬فی إِجّس آٖ سا فشا ٌیش٘ذ ‪٘ ٚ‬یبصٔ‪ٙ‬ذ ٔغبِؼ‪ٝ‬‬
‫٘ط‪٘ٛ‬ذ‪.‬ای‪ٟٙ‬ب ‪ٕٞ‬بٖ وسب٘ی ‪ٞ‬ست‪ٙ‬ذو‪ ٝ‬ثیٗ تحصیُ ػّٓ ‪ٚ‬تٕبضبی سی‪ٕٙ‬ب تٕیض ٕ٘ی ٌزاس٘ذ‪ٕ٘ ٚ‬ی دا٘‪ٙ‬ذ و‪، ٝ‬‬
‫دس تحصیالت ػبِی‪،ٝ‬وبس ٔؼّٓ ثیطتش ج‪ٙ‬ج‪ ٝ‬ی سا‪ٕٙٞ‬بیی داسد‪ٕٞ ٚ،‬ب٘ب ٔتؼّٓ است و‪ ٝ‬ثبیذ ثب ‪ٕٞ‬ت ‪ ٚ‬و‪ٛ‬ضصِ‬
‫خ‪ٛ‬د دسس ِ ٔؼّٓ سا فشا ٌیشد‪.‬‬

‫اٌش ‪ٚ‬الؼب خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬بٖ تحصیُ سیبضیبت ‪ٞ‬ستیذ ثبیذ دس عّت آٖ صحٕت ثىطیذ‪ .‬صشفب اص ٌفتٗ ٔؼّٓ وسی‬
‫ػّٓ ٕ٘ی آٔ‪ٛ‬صد‪.‬اص وب‪ّٞ‬ی دس خ‪ٛ‬ا٘ذٖ ثپش‪ٞ‬یضیذ‪ ٚ‬فىش خ‪ٛ‬د سا ث‪ ٝ‬وبس ا٘ذاصیذ‪.‬اص ٘بٔب٘‪ٛ‬س ث‪ٛ‬دٖ ٔغبِت ‪ٚ‬‬
‫تبصٌی آ٘‪ٟ‬ب ‪ ٚ‬حیشت ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬ی ٘بضی اص ایٗ أ‪ٛ‬س ٘‪ٟ‬شاسیذ‪.‬ث‪ ٝ‬یمیٗ ثذا٘یذ و‪ ٝ‬ثب ساحت عّجی ‪ ٚ‬عّت ٔغبِت‬
‫سبد‪ٔ ٚ ٜ‬جتزَ ث‪ ٝ‬جبیی ٕ٘ی سسیذ‪.‬‬

‫ثبالخش‪،ٜ‬اٌش آٔبدٌی ثشای سخ‪ٙ‬ب٘ی و‪ٌ ٝ‬فت‪ ٝ‬ضذ ٘ذاسیذ "اص‪ ٓٞ‬او‪ ٖٛٙ‬وتبة سا ثش‪ٟ٘ ٓٞ‬یذ ‪ ٚ‬وبسی دیٍش‪،‬اص‬
‫لجیُ پش‪ٚ‬سش ص٘ج‪ٛ‬س ػسُ یب سبختٗ ضؼش ٔستضاد پیص ٌیشیذ‪**}" .‬‬

‫‪ٟٔ 21‬شٔب‪ ، 1358 ٜ‬دس حبِی و‪ ٝ‬لّٓ دس دست داضت ‪ٔ ٚ‬طغ‪َٛ‬‬ ‫ٔصبحت سبػت ‪ 5‬صجح س‪ٚ‬ص ض‪ٙ‬ج‪ٝ‬‬
‫غّظٌیشی آخشیٗ صفحبت وتبة (تئ‪ٛ‬سی ٔمذٔبتی اػذاد) ث‪ٛ‬د‪ ،‬دچبس سىت‪ٝ‬ی لّجی ضذ ‪ ٚ‬ثالفبصّ‪ٝ‬‬
‫دسٌزضت‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ث‪ ٝ‬ثب‪ٚ‬س ٔٗ دستیبثی ث‪ ٝ‬ث‪ٟ‬ش‪ٚ‬صی ‪ ٚ‬خ‪ٛ‬ضجختی ‪ٍٕٞ‬ب٘ی فمظ ‪ ٚ‬فمظ یه سا‪ ٜ‬داسد‪ .‬سا‪ٞ‬ی و‪ٔ ٝ‬صبحت پیٕ‪ٛ‬د‪.‬‬

‫سخت و‪ٛ‬ضی ‪ٔ ٚ‬ت‪ٛ‬لغ ٘ج‪ٛ‬دٖ‪.‬‬

‫خ‪ٛ‬ش ثشا٘یٓ ج‪ٟ‬بٖ دس ٘ظش سا‪ٞ‬ش‪ٚ‬اٖ‬

‫فىش است سی‪ ٚ ٝ‬صیٗ ٔغشق ٘ى‪ٙ‬یٓ‬

‫‪ ‬غالهحسیي هصاحة در خاًَادُای اّل علن ٍ ادب ٍ فرٌّگ تِ دًیا آهد‪ .‬پیطیٌِ سرضٌاسی خاًداى‬
‫هصاحة در ًاییي اصفْاى تِ دٍراى صفَیِ ترهیگردد‪ .‬از ایي دٍراى تِ تعد ًام خاًداى هصاحة در هیاى‬
‫عالواى ٍ اّل فرٌّگ درتار صفَی ٍ قاجار ٍ پْلَی ٍ دٍراى تعد از اًقالب تِ چطن هیخَرد‪ .‬پدرش طثیة‬
‫تَد ٍ هادرش ضاعر‪ .‬پدرتسرگص‪ ،‬هیرزا غالهعلی‪ ،‬خَضٌَیس تَد ٍ خالصِ در ّر ًسلی از ایي خاًَادُ هیضد‬
‫رگِّایی از علندٍستی ٍ ٌّردٍستی را دید ‪.‬‬
‫هصاحة داًصآهَختِ رضتِ ریاضی تَد ٍ تعد از تازگطت از فراًسِ در داًطسرای عالی تِ تدریس هطغَل‬
‫ضد‪ .‬در ایراى دٍ ًطریِ «هجلِ ریاضیات هقدهاتی ٍ عالی» ٍ ّوچٌیي «رٍزًاهِ ترق» را راُاًدازی کرد ٍ‬
‫هدتی در آى تِ فعالیت هطغَل ضد کِ اٍلی ‪ ۱۱‬ضوارُ هٌتطر ضد ٍ دٍهی تعد از چٌد ضوارُ تَقیف ٍ دیگر‬
‫هٌتطر ًطد‪.‬‬
‫غالهحسیي هصاحة دکتری ریاضی را از داًطگاُ کوثریج لٌدى دریافت کرد‪ .‬عضَ اًجوي ریاضیداًاى‬
‫اًگلیس ٍ اًجوي فلسفِ کوثریج ضد‪ .‬سالّای حضَرش در اًگلستاى‪ ،‬ایي اقثال را داضت کِ ضاگرد ترتراًد‬
‫راسل تاضد؛ فیلسَف ٍ ریاضیداى هعرٍف اًگلیسی‪ .‬راسل کالسّای ٍیژُای ترای ضاگرداى هوتازش ترگسار‬
‫هیکرد کِ یکی از آًْا دکتر هصاحة تَد ‪.‬‬

‫**ثشٌشفت‪ ٝ‬اص ٔمذٔ‪ ٝ‬وتبة آ٘بِیض سیبضی دوتش غالٔحسیٗ ٔصبحت‬

‫ٔبخز‪ :‬پذسْ دوتش غالٔحسیٗ ٔصبحت ٌفتٍ‪ٛ‬ی ٔ‪ٟ‬ش٘بٔ‪ ٝ‬ثب تشا٘‪ٔ ٝ‬صبحت‬

‫‪4‬‬