Bài 2: LƯỢNG NƯỚC TIÊU CHUẨN VÀ THỜI GIAN NINH KẾT

XI MĂNG
1. Vai trò
Biết được phương pháp và thao tác thực hiện xác định lượng nước tiêu chuẩn
và thời gian ninh kết của xi măng.
Ứng dụng kết quả thí nghiệm từ đó điều chỉnh thời gian trộn bê tông; biết được
khoảng thời gian thích hợp để thực hiện công tác (đổ khuôn, đầm nén, tô trát,…
hỗn hợp hồ, vữa, xi măng bê tông để đảm bảo được chất lượng của bê tông).
2. Khái niệm
 Lượng nước tiêu chuẩn là lượng nước cần thiết dùng để trộn hồ xi măng để đạt
được độ dẻo tiêu chuẩn.
 Độ dẻo của hồ xi măng được đánh giá bằng độ lún sâu của kim tiêu chuẩn vào
hồ xi măng khi kim rơi tự do từ độ cao H0=0 mm so với mặt hồ xi măng.
 Thời gian kết thúc ninh kết gồm thời gian bắt đầu ninh kết và thời gian kết thúc
ninh kết.
 Thời gian bắt đầu ninh kết là khoảng thời gian từ lúc nhào trộn cho đến khi hồ
xi măng bắt đầu mất tính dẻo (thời điểm kim vicat lớn cách đáy 3-5mm).
 Thời gian kết thúc ninh kết là khoảng thời gian từ lúc nhào trộn đến khi hồ xi
măng có cường độ nhất định (thời điểm kim Vicat lún vào hồ xi măng một
đoạn 0.5 mm).
 Độ bền của xi măng gồm độ bền uốn và độ bền nén.
3. Dụng cụ thí nghiệm
Cân kỹ thuật độ chính xác đến 1g Ống đong có vạch chia.
Máy trộn (trộn máy); Bay xây (trộn tay).

Dụng cụ Vicat (kim to, kim nhỏ).

4. Trình tự thí nghiệm

* Xác định lượng nước tiêu chuẩn:
 Bước 1: chuẩn bị 500 g xi măng và 125g nước.

 Bước 2: Trộn hồ xi măng

+ Trộn bằng máy: đổ xi măng vào cối trộn đã có nước (5≤t≤10 giây); cho máy quay
với tốc độ thấp trong 90 giây tính từ thời điểm kết thức đổ xi măng; Dừng 15 giây
dùng bay vét hồ xung qunh vung trộn; cho quay tiếp 90 giây ở tốc độ thấp.
+ Trộn bằng tay (bằng chảo và bay tiêu chuẩn): Đổ xi măng vào chảo thành mô,
dùng bay tạo một hố giữa mô, đổ nước vào hố; chờ 30 giây dùng bay trộn miết
theo hai phương vuông góc; trộn 4 phút, lưỡi bay phải sát đáy chảo.

 Bước 3: Bôi dầu lên tấm đáy.

 Bước 4: Đổ nhanh hồ xi măng vào khâu đặt trên tấm đáy sao cho hồ đày hơn
miệng đáy, dằn nhẹ rồi dung bay gạt bằng miệng khâu.

 Bước 5: Đặt khâu vào dụng cụ Vicat.

 Bước 6: Hạ kim to tiếp xúc với mặt hồ, giữ cho kim ở vị trí này trong 1-2 giây
rồi bắt đầu thả kim (thời gian tính từ lúc kết thúc đổ xi măng vào nước đến khi
thả kim là 4 phút).
 Bước 7: đọc giá trị trên thang vạch khi kim ngừng lún hoặc sau 30 giây từ lúc
thả kim.

 Bước 8: Nếu không cách đáy 5-7 mm thì làm lại thí nghiệm với lượng nước điều
chỉnh mỗi lần thử 0.5%.
* Xác định thời gian ninh kết xi măng:
Thời gian bắt đầu ninh kết:
 Chuẩn bị 500 g xi măng và 125g nước.
 Trộn hồ xi măng (Giống thí nghiệm xác định lượng nước tiêu chuẩn ở trên)
+ Trộn bằng máy: đổ xi măng vào cối trộn đã có nước (5≤t≤10 giây); cho máy quay
với tốc độ thấp trong 90 giây tính từ thời điểm kết thức đổ xi măng; Dừng 15 giây
dùng bay vét hồ xung qunh vung trộn; cho quay tiếp 90 giây ở tốc độ thấp.
+ Trộn bằng tay (bằng chảo và bay tiêu chuẩn): Đổ xi măng vào chảo thành mô,
dùng bay tạo một hố giữa mô, đổ nước vào hố; chờ 30 giây dùng bay trộn miết
theo hai phương vuông góc; trộn 4 phút, lưỡi bay phải sát đáy chảo.
 Bôi dầu lên tấm đáy.
 Đổ nhanh hồ xi măng vào khâu đặt trên tấm đáy sao cho hồ đày hơn miệng đáy,
dằn nhẹ rồi dùng bay gạt bằng miệng khâu.
  Đặt khâu vào dụng cụ Vicat.
 Hạ kim nhỏ tiếp xúc với mặt hồ, giữ cho kim ở vị trí này trong 1-2 giây rồi
bắt đầu thả kim (thời gian tính từ lúc kết thúc đổ xi măng vào nước đến khi
thả kim là 4 phút).

 Đọc giá trị trên thang vạch khi kim ngừng lún hoặc sau 30 giây từ lúc thả kim.
 Thả kim Vicat nhỏ cho đến khi kim cách đáy 3-5 mm (thời điểm thả ấn định
cách nhau 10 phút; vị trí thả kim cách rìa khâu ≥10mm).
 Thời gian kết thúc ninh kết: Tương tự như trên đến khi kim lún vào hồ một đoạn
0.5 mm.
 Lật úp khâu như hình vẽ.

 Gắn vòng vào kim.

 Các thời điểm thử kim cách nhau một khoảng thời gian ấn định trước.
5. Kết quả
* Thí nghiệm xác định lượng nước tiêu chuẩn:
+ m x (xi măng) = 500g
+ mH20 (nước) = 160g
+ Kim to lún sâu 33.5 mm (cách đáy 6.5 mm).
mH 160
+X= x 100% = 500 x 100% = 32%
0
2

mx

* Thí nghiệm xác định thời gian bắt đầu ninh kết:
+ m x (xi măng) = 500g
+ mH2O (nước) = 160g
+ Thời gian thả kim: 9h45’; 9h55’; 10h5’; 10h15’; 10h25’; 10h35’; 10h45’.
+ Kim nhỏ lún sâu 36.5mm (cách đáy 3.5mm).
=> Thời gian bát đầu ninh kết: 9h 45’ => 10h 45’ (60 phút).
6. Nhận xét kết quả:

Kết quả của hai thí nghiệm trên có thể sai sót bởi các nguyên nhân sau:

 Xi măng bị bay, rơi vãi trong quá trình cân và trộn hồ xi măng.
 Thời gian trộn hồ xi măng chưa chính xác (hơn 4 phút).
 Thời gian thả kim vicat không đúng.
 Xi măng sau khi bỏ vào khâu chưa được đầm chặt, chưa đầy khâu.
 Sai số dụng cụ đo và sai số trong quá trình đọc kết quả.