‫نسخه ها و پروسیجرهای شایع ‪ENT‬‬

‫‪ .1‬سینوزیت حاد‪:‬‬

‫عالیم‪ :‬تب و لرز‪ ،‬سردرد وضعیتی‪ ،‬درد و تندرنس سینوسها‪ PND ،‬و ‪...‬‬

‫‪1. Tab Coamoxiclav 625 mg N=30‬‬ ‫هر ‪ 8‬ساعت یک عدد‬

‫‪2. Nasal Spray Rhinocort‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 12‬ساعت دو پاف در هر بینی‬

‫‪3. Serum Normal Saline 500 cc‬‬ ‫جهت شست و شوی بینی ‪N=1‬‬

‫‪4- syringe 10cc n=1‬‬

‫‪5. Syrup Pseudoephedrine‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 8‬ساعت ‪ 5‬سی سی‬

‫‪6. Tab Antihistamine decongestant‬‬ ‫‪N=20‬‬ ‫هر ‪ 12‬ساعت یک عدد‬

‫‪7. Cap Novafen‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت یک عدد ‪N=30‬‬

‫یا به جای سه داروی آخر قرص یا شربت سرماخوردگی بزرگسال یا اطفال تجویز شود‬

‫پی نوشت‪ :‬می توان به جای رینوکورت‪ Nasonex ،‬یا ‪ Fluticasone‬نوشت‪.‬‬

‫در بچه ها‪:‬‬

‫اسپری رینوکورت رو هر ‪ 12‬ساعت یک پاف در هر بینی استفاده می کنند‪.‬‬

‫به جای قرص کوآموکسی کالو از شربت آن استفاده می کنیم و به صورت زیر تجویز می شود‬

‫‪Susp Farmentin 457 mg N=1‬‬ ‫در دو دوز منقسم ‪1cc/kg/day‬‬

‫به جای سرم نرمال سالین از دستور زیر استفاده می کنیم‪:‬‬

‫‪Drop NaCl 0.65 %‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 4‬قطره در بینی‬

‫به جای کپسول نوافن از شربت ایبوپروفن استفاده می کنیم‪:‬‬

‫‪Syrup Ibuprofen‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫‪0.5 cc/kg‬‬ ‫هر ‪ 8‬ساعت‬

‫توصیه ها‪ :‬محافظت در برابر سرما و باد کولر‪ ،‬دوش آب گرم‪ ،‬مصرف مایعات و غذاهای گرم‪ ،‬مراجعه در صورت بروز تب شدید‪،‬‬
‫توصیه به تکمیل دوره درمان( ‪ 10‬روزه) و اینکه درمان ها از روز ‪ 4‬ام اثر می کنند‪ ،‬آموزش نحوه صحیح استفاده از اسپری بینی(‬
‫گرفتن یک بینی و استفاده از اسپری حین دم)‪.‬‬

‫‪ .2‬اوتیت مدیا‬

‫عالیم و نشانه ها‪ :‬درد عمقی گوش و درد گلو‪ ،‬سابقه سرما خوردگی اخیر‪ ،‬عالیم حاد و ناگهانی‪ ،‬پرده تمپان اریتماتو یا بالج یا پرفوره‬

‫درمان‪ :‬کامال شبیه به درمان سینوزیت حاد است‪ .‬فقط اگر خارش و التهاب گلو داشت شربت دیفن هیدرامین هم میدهیم‪:‬‬
‫‪Syrup Diphenhydramine N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 5‬سی سی‬
 ‫*درمان اوتیت سروز شبیه به اوتیت مدیا است با این تفاوت که آنتی بیوتیک نمی دهیم‪.‬‬

‫‪ .3‬اوتیت اکسترن‬
‫عالیم و نشانه ها‪ :‬درد و تندرنس روی تراگوس و فصل تمپورومندیبوالر‪ ،‬قرمزی یا تنگی کانال گوش‪ ،‬ترشحات زرد‪ ،‬سفید یا‬
‫موکوئید‪ ،‬وجود هیفای قارچی در کانال‬

‫‪1. Otic Drop Ciprofloxacin‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 4‬قطره‬

‫‪2. Otic Drop Betamethasone‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 4‬قطره‬

‫‪3. Otic Drop Clotrimazol‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫در شک به قارچ‪ :‬هر ‪ 12‬ساعت ‪ 3‬قطره‬

‫‪4. Otic Drop Tolnaftate‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫در شک به قارچ‪ ،‬اگر پرده پاره بود یا دیده نمی شد‪ :‬هر ‪ 12‬ساعت ‪ 3‬قطره‬

‫‪5. Tab Ciprofloxacin 500mg‬‬ ‫بودن ‪N=30‬‬ ‫در موارد عدم پاسخ به درمان‪ ،‬تنگی شدید کانال‪ ،‬پروفوره بودن‪ ،‬یا دیابتی‬

‫هر ‪ 12‬ساعت یک عدد‬

‫* اگر تنگی کانال شدید باشد باید مش آغشته به قطره سیپروفلوکساسین هم گذاشته شود‪.‬‬

‫* مراقب ماستوئیدیت باشید که خطرناک است‪ .‬حتما وجود تندرنس ماستوئید را چک کنید‪.‬‬

‫توصیه ها‪ :‬مشابه قبلی ها‬

‫‪ .4‬ترومای گوش‬

‫معاینه گوش کامل شود‪ .‬نسخه اودیومتری داده شود( اودیومتریست محترم لطفا‪ )PTA, SDS, SRT, AR, TM :‬و در صورت صالحدید‬
‫رزیدنت نسخه اوتیت اکسترن هم داده شود‪.‬‬
‫توصیه ها‪ Water protection :‬انجام شود به این صورت که تا دو ماه حین استحمام پنبه آغشته به وازلین در گوش قرار دهد‪.‬‬
‫اطمینان بخشی نسبت به بهبود خودبخود صورت گیرد‪.‬‬

‫‪ .5‬افت شنوایی‬

‫معاینه گوش انجام شود‪:‬‬

‫الف) در معاینه ‪ Wax‬دیده شد‪ :‬اگر سابقه پارگی پرده گوش‪ ،‬جراحی‪ ،‬ترومای گوش و سن زیر ‪ 14‬سال نداشته باشد توصیه به‬
‫استفاده از قطره گلیسرین فنیکه و مراجعه جهت شست و شو‪ .‬به بیمار برگه ی شست و شو با مهر رزیدنت داده شود و توصیه به‬
‫مراجعه به درمانگاه شست و شو جهت اخذ نوبت شود‪.‬‬

‫‪Otic Drop‬‬ ‫‪Glycerin Phenique‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 5‬ساعت ‪ 5‬قطره از ‪ 5‬روز قبل از مراجعه جهت شست و شو‬

‫قطره باید به مدت ‪ 5‬تا ‪ 10‬دقیقه در گوش بماند‪.‬‬

‫اگر سابقه پارگی پرده گوش‪ ،‬جراحی‪ ،‬ترومای گوش و سن زیر ‪ 14‬سال باشد به جای گلیسرین فنیکه‪ ،‬گلیسرین( بدون فنیکه) می‬
‫دهیم و مراجعه جهت آسپیراسیون‪.‬‬
 ‫ب) معاینه طبیعی است‪ :‬نسخه اودیومتری داده شود( اودیومتریست محترم لطفا‪.)PTA, SDS, SRT, AR, TM :‬‬

‫‪ .6‬سرگیجه‬

‫به وضعیتی بودن و ‪ (True‬احساس می کند می چرخد) و ‪ (False‬سیاهی رفتن چشم ها) توجه شود‪ .‬موارد کاذب و عدم تعادل باید به‬
‫نورولوژیست مراجعه کنند‪ .‬در صورت وجود اختالل تکلم‪ ،‬اختالل تعادل‪ ،‬اختالل حرکتی‪ ،‬اختالل در تست ‪ ،finger to nose‬فلج‬
‫عصبی عضالنی و به صورت کلی سرگیجه مرکزی به رزیدنت اطالع داده شود‪.‬‬

‫‪1. Tab Betaserc 8mg‬‬ ‫‪N=30‬‬ ‫هر ‪ 8‬ساعت یک عدد‬

‫‪2. Tab Cinnarizin 25mg N= 30‬‬ ‫(اختیاری) هر ‪ 8‬ساعت یک عدد‬

‫‪3. Amp Dexamethasone 8 mg‬‬ ‫‪N= 1‬‬ ‫در موارد حاد و شدید‪ ،‬داخل عضالنی‬

‫‪4. Amp Promethasin 25 mg‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫در موارد حاد وشدید‪ ،‬نصف به صورت داخل عضالنی‬

‫* نسخه اودیومتری داده شود( اودیومتریست محترم لطفا‪.)PTA, SDS, SRT, AR, TM :‬‬

‫*تستهای سرگیجه درخواست شود( اودیومترسیت محترم لطفا‪)VNG, ECOG, VHIT, VEMP :‬‬

‫* توصیه به مراجعه مجدد در صورت عدم بهبود بعد از ‪ 10‬روز‬

‫‪ .7‬کاهش شنوایی حسی – عصبی ناگهانی(‪)SSNHL‬‬

‫حتما رزیدنت باید ببیند‪.‬‬

‫‪1. Tab Prednisolone 20mg‬‬ ‫‪1mg/kg/day /max 75mg/‬‬ ‫تا ‪ 10‬روز‬

‫‪2. Cap Omeprazol‬‬ ‫‪20mg‬‬ ‫هر روز ناشتا یک عدد‬

‫* ‪ 10‬روز بعد جهت انجام اودیومتری مجدد مراجعه کند‪.‬‬

‫‪ .8‬فارنژیت‬

‫معاینه می کنیم اگر اگزودا ندارد و ناشی از سینوزیت یا اوتیت مدیا نیست درمان سرماخوردگی می کنیم‪:‬‬

‫‪1. Syrup Diphenhydramine‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 5‬سی سی‬

‫‪2. Serum Normal Saline 1 lit‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫جهت شست و شوی دهان‬

‫‪3. Cap coldax‬‬ ‫‪N= 50‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت یکی‬

 ‫اگر اگزودا داشت ابتدا باید ‪ EBV‬را رد کنیم بنابراین )‪ CBC(Diff‬و ‪ ( Atypic lymphocyte‬با شمارش دستی تعداد لنفوسیت‬
‫آتیپیک) را می خواهیم اگر مثبت شد‪:‬‬

‫‪1. Amp Dexamethasone 8mg N=3‬‬ ‫روزانه یک عدد به صورت داخل عضالنی (در بچه ها نصف امروز و نصف دو‬
‫روز بعد)‬

‫‪2. Syrup Diphenhydramine‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 5‬سی سی‬

‫‪3. Serum Normal Saline 1 lit N=2‬‬ ‫جهت شست وشوی دهان‬

‫اگر از نظر ‪ EBV‬منفی بود درمان فارنژیت استرپتوکوکی می کنیم‪:‬‬

‫‪1. Amp Penicillin 1200000 IU N=1‬‬ ‫تزریق داخل عضالنی‬

‫* در بچه ها پنی سیلین ‪ 3،3 ،6‬می نویسیم‪.‬‬

‫‪2. Syrup Diphenhydramine‬‬ ‫‪N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 5‬سی سی‬

‫‪3. Serum Normal Saline 1 lit N=2‬‬ ‫جهت شست وشوی دهان‬

‫‪ .9‬آبسه پره تونسیالر‬

‫ابتدا با سرنگ ‪ 10‬سی سی از مقداری از توده موجود تخلیه می کنیم تا مطمئن شویم آبسه است‪ .‬سپس دستکش و عینک می پوشیم و‬
‫با بیستوری ‪ 11‬اقدام به تخلیه می کنیم‪ .‬باید مراقب عروق کاروتید بود و در قسمت های مرکزی بیستوری را به صورت افقی زد‪.‬‬
‫همزمان باید ساکشن انجام شود‪ .‬نسخه بعد تخلیه هم داده شود‪:‬‬

‫‪1. Amp Penicillin 800000 IU N=4‬‬ ‫هر ‪ 12‬ساعت یک عدد داخل عضالنی‬

‫‪2. Amp Dexamethasone 8mg N=1‬‬ ‫داخل عضالنی‬ ‫بعد از اولین تزریق پنی سیلین‬

‫‪3. Cap Penicillin 500mg‬‬ ‫‪N= 40‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت یک عدد‬

‫‪4. Tab Metronidazole 250mg N=60‬‬ ‫هر ‪ 8‬ساعت ‪ 2‬عدد‬

‫‪5. Tab Ibuprofen 400mg N= 10‬‬ ‫هر ‪ 12‬ساعت یک عدد‬

‫‪ .10‬جسم خارجی حلق‬

‫ابتدا معاینه کرده و ‪( Lateral neck X- ray‬و بعضا ‪ CXR‬هم ) خواسته می شود‪ .‬بعد از خروج جسم خارجی یا در صورت پایین‬
‫رفتن آن و اذیت بودن حلق بیمار نسخه زیر داده می شود‪:‬‬

‫‪1. Syrup Diphenhydramine N=1‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 5‬سی سی‬

‫)‪2. Syrup Cephalexin 250mg (125 in children‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت ‪ 5‬سی سی‬

‫‪ .11‬دیسترس تنفسی‬

‫معموال به خاطر تورم و التهاب زبان کوچک‬

‫‪1. Nasal Oxygen‬‬

‫‪2. Amp Dexamethasone 8mg IV Stat‬‬

‫‪3. Serum Normal Saline 500 cc‬‬

‫‪4. Amp Ceftriaxone‬‬ ‫‪1mg‬‬

‫بخور سرد ‪5.‬‬

‫‪ .12‬اپیستاکسی‬

‫ابتدا ‪ ABCDE‬رعایت شود‪ Head elevation) .‬داده شود‪ ،‬یخ بر روی بینی و پشت گردن قرار داده شود‪ ،‬فشار خون بیمار چک‬
‫شود) و سپس شرینک (با محلول لیدوکائین ‪%2‬و اپی نفرین‪ 0.5‬یا ‪ -% 5‬فشارخونی یا معمولی) انجام شود‪( .‬بعد از قرار دادن‬
‫شرینک بیمار بنشیند و سرم نرمال سالین را که یک آمپول اپی نفرین در آن زده شده است و اپلیکاتور نصب شده است در رسیور‬
‫قرقره کند‪ 20 ).‬دقیقه بعد شرینک برداشته شود اگر خونریزی داشت در صورت صالحدید رزیدنت کوتر و تامپون یا فقط تامپون‬
‫انجام می شود‪ .‬اگر تامپون گذاشته شد باید ‪ Cap Cephalexin 500 mg N=20 QID‬تجویز شود‪.‬‬

‫زمان خروج تامپون‪ :‬اگر وارفارین یا پالویکس استفاده می کند ‪ 5‬روز بعد در غیر این صورت ‪ 3‬روز بعد در صبح روز غیر تعطیل‬
‫مراجعه کند‪ .‬با فشار خارج نشود‪ .‬اگر سفت بود چند قطره فنیل افرین ریخته و ‪ 15‬دقیقه بعد امتحان کنیم‪.‬‬
‫بعد از برداشتن تامپون نسخه زیر تجویز شود‪:‬‬

‫هر روز چند بار داخل بینی چرب شود ‪1. Topical ointment Tetracycline N=1‬‬
‫یک ساعت بعد از استفاده از پماد بینی‪ ،‬شست وشوی بین انجام شود ‪2. Serum Normal Saline 500cc N=1‬‬

‫در صورتی که پیش از مراجعه خونریزی داشته ولی حین مراجعه ندارد و ‪ 2‬ساعت از خونریزی گذشته است فقط دو داروی فوق‬
‫تجویز می شود و نیاز به شرینگ و تامپون نیست‪.‬‬

‫‪ .13‬ترومای بینی‬

‫الف) خونریزی یا هماتوم سپتال وجود دارد‪ :‬انجام شرینک در خونریزی و تخلیه در هماتوم سپتال‬
‫ب) خونریزی و هماتوم سپتال وجود ندارد‪ :‬توصیه شود بیمار در ‪ 24‬ساعت اول کمپرس سرد و سپس ‪ 48‬ساعت بعد کمپرس گرم‬
‫انجام دهد( هر کدام به صورت یک ربع در هر ساعت خواهد بود)‪ .‬صبح روز چهارم (که باید غیر تعطیل باشد) جهت معاینه مجدد‬
‫مراجعه کند‪ .‬اگر زیر ‪ 14‬سال است به اورژانس و اگر باالی آن است به درمانگاه دی کلینیک مراجعه کند( به این بیماران همان روز‬
‫اول مراجعه برگه ی راهنمای مراجعه و نوبت گیری دی کلینیک داده شود)‪.‬‬

‫در برگه شرح حال اطفال زمان و مکانیسم آسیب و معاینه از نظر هماتوم سپتال نوشته شود‪ .‬مکانیسم نزاع نوشته نشود‪.‬‬

‫‪ .14‬شست و شوی گوش‪:‬‬

‫قبل از شست و شو از نحوه و میزان مصرف قطره گلیسرین توسط بیمار‪ ،‬سوال کنید‪ .‬اگر بعد از مصرف قطره ته حلقش تلخ می شده‬
‫است به معنای پارگی پرده است و نباید شست و شو انجام دهید و باید برای ساکشن ارجاع دهید‪.‬‬
‫ابتدا آب ولرم تهیه شود‪ .‬سرنگ فلزی با آب ولرم پر شود‪ .‬رسیور توسط بیمار زیر گوش گرفته شود‪ .‬ابتدا با اتوسکوپ معاینه شود و‬
‫از وجود وکس مطمئن شویم‪ .‬گوش خارجی را به سمت باال و خارج کشیده و سرنگ را حدود یک سانتی متر در گوش کرده و به‬
‫سمت باال و پوستریور جهت داده و خالی می کنیم‪ .‬سرنگ را نباید مستقیم به سمت پرده بگیریم‪.‬‬
‫یک عارضه شایع شست وشو سرگیجه است مخصوصا حین استفاده از آب سرد‪ .‬پس به بیماران اطالع داده شود تا بعد از شست و‬
‫شو بیشتر مراقب خود باشد تا دچار سقوط نشود‪.‬‬

‫‪ .15‬بخیه‬

‫با بیستوری ‪ 15‬گرد یا ‪ 11‬کات و نخ نایلون ‪ 6.0‬انجام می دهیم‪ .‬ابتدا شست و شو داده شود و سپس بی حسی انجام شود‪ .‬همه بخیه‬
‫ها به صورت ‪ Simple‬و ابتدا زوایا و بعد به صورت نصف نصف در بین بخیه ها‪ ،‬بخیه می زنیم‪ .‬در انتها پانسمان با تتراسایکلین‬
‫انجام داده و برای بیمار آنتی بیوتیک های زیر را تجویز می کنیم و توصیه می کنیم هفت روز دیگر جهت کشیدن بخیه ها مراجعه‬
‫کند‪.‬‬

‫‪1. Cap Cephalexin 500 mg N=30‬‬ ‫هر ‪ 6‬ساعت یک عدد‬

‫‪2. Cap Ciprofloxacin 500 mg N=30‬‬ ‫هر ‪ 12‬ساعت یک عدد‬

‫گردآوری‪ :‬مجتبی اکبری‬

‫ویرایش‪ :‬مجتبی رضائی‬