Professional Documents
Culture Documents
สาระสาคัญ
หน่วยประมวลผลกลาง (CPU) ถือว่าเป็ นอุปกรณ์ที่มีความสาคัญมาก ในเครื่ องคอมพิวเตอร์ เพราะ
เปรี ยบเสมือ กับสมองของมนุ ษ ย์ โดยมีหน้าที่ในการคานวณ และประมวลตามคาสั่งที่ไ ด้รับ ซึ่ งหน่ ว ย
ประมวลผลกลาง มีส่วนประกอบหลัก ๆ 3 ส่ วน คือ 1) ส่ วนควบคุม (Control Unit : CU) ทาหน้าที่ในการ
ควบคุ ม การท างานของอุ ป กรณ์ ต่ า ง ๆ ในคอมพิ ว เตอร์ 2. ส่ ว นค านวณทางคณิ ต ศาสตร์ แ ละตรรกะ
(Arithmetic and Logic Unit) ท าหน้า ที่ ใ นการคานวณ และการตัดสิ นใจ และ 3) รี จิ ส เตอร์ (Register) ท า
หน้าที่ในการพักข้อมูลชัว่ คราว ทั้งก่อนและหลังการประมวลผล
การทางานของหน่วยประมวลผลกลาง มี 4 ขั้นตอน คือ 1) การเฟตช์ (Instruction Fetch: IF) เป็ น
กระบวนการที่หน่วยควบคุม (CU) ไปนาคาสั่งที่ตอ้ งการใช้จากหน่วยความจามาเพื่อการประมวลผลมาเก็บ
ไว้ที่ Register 2) การแปลความหมาย (Instruction Decode : ID) เป็ นกระบวนการถอดรหั ส หรื อแปล
ความหมายคาสั่ ง ต่า ง ๆ เพื่ อ ส่ ง ไปยัง หน่ ว ยคานวณและตรรกะเพื่ อ ด าเนิ น การต่ อ ไป 3) การเอ็ ก ซ์คิวต์
(Execute : EX) เป็ นกระบวนประมวลผลค าสั่ ง โดยหน่ ว ยค านวณและตรรกะ ซึ่ งการประมวลผลจะ
ประมวลผลที ล ะค าสั่ ง และ 4) การจัด เก็ บ (Store : ST) เป็ นกระบวนการจัด เก็ บ ผลลัพ ธ์ ที่ ไ ด้จ ากการ
ประมวลผล และจัดเก็บไว้ในหน่วยความจาหรื อรี จิสเตอร์
หัวข้อการเรียนรู้
1. หน่วยประมวลผลกลาง
2. โครงสร้างพื้นฐานของ CPU
3. กระบวนการทางานพื้นฐานของหน่วยประมวลผลกลาง
4. วิวฒั นาการของ CPU
5. กระบวนการผลิต CPU
6. สถาปัตยกรรมแบบ CISC และ RISC
จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม
1. อธิบายความหมายของหน่วยประมวลผลกลางได้
2. จาแนกโครงสร้างพื้นฐานของ CPU ได้
3. อธิบายกระบวนการทางานพื้นฐานของหน่วยประมวลผลกลางได้
4. อธิบายวิวฒั นาการของ CPU ได้
5. อธิบายกระบวนการผลิต CPU ได้
6. อธิบายความแตกต่างระหว่างสถาปัตยกรรมแบบ CISC และ RISC ได้
หน่ วยประมวลผลกลาง
หน่วยประมวลผลกลางหรื อซีพียู (CPU) เรี ยกอีกชื่อหนึ่งว่า โปรเซสเซอร์ (Processor) เป็ นอุปกรณ์
ที่ มี ค วามส าคัญ มากที่ สุ ด ของระบบคอมพิ ว เตอร์ มี ห น้า ที่ ใ นการประมวลผลค าสั่ ง ที่ ถู ก ส่ ง เข้า ไปเพื่ อ
คานวณหาผลลัพธ์ หน่วยประมวลผลกลาง ประกอบด้วยส่วนสาคัญ 3 ส่วน ดังนี้
รู ปที่ 1 หน่วยประมวลผลกลาง
1. หน่ วยควบคุม (Control Unit: CU)
หน่วยควบคุมทาหน้าที่ควบคุมลาดับขั้นตอนการประมวลผล และการทางานของอุปกรณ์ต่าง ๆ
ภายในหน่วยประมวลผลกลาง รวมไปถึงการประสานงานในการทางานร่ วมกันกับหน่วยประมวลผลกลาง
กับอุปกรณ์นาเข้าข้อมูล อุปกรณ์แสดงผล และหน่วยความจาสารอง เมื่อต้องการประมวลผล ตามชุดคาสั่ง
ผูใ้ ช้จะต้องส่ งข้อมูลและชุดคาสั่ง เข้าสู่ ระบบคอมพิวเตอร์ เสี ยก่อน โดยข้อมูลและชุดคาสั่ง จะถูกนาไปเก็บ
ไว้ในหน่วยความจาหลัก จากนั้นหน่วยควบคุมจะดึงคาสั่งจากชุดคาสั่งที่มีอยู่ในหน่วยความจาหลักออกมาที
ละคาสั่งเพื่อทาการแปลความหมายว่าคาสั่งดังกล่าวสั่งให้ฮาร์ ดแวร์ ทางานอะไรกับข้อมูลตัวใด เมื่อทราบ
ความหมายของคาสั่งนั้นแล้ว หน่วยควบคุมก็จะส่ งสัญญาณคาสั่งไปยังฮาร์ ดแวร์ ส่ วนที่ทาหน้าที่ในการ
ประมวลผลให้ทาตามคาสั่งนั้น ๆ
2. หน่ วยคานวณทางคณิตศาสตร์ และตรรกะ (Arithmetic & Logical Unit: ALU)
หน่ ว ยค านวณตรรกะ ท าหน้า ที่ เ หมื อ นกับ เครื่ อ งคานวณอยู่ใ นเครื่ อ งคอมพิว เตอร์ โ ดยท างาน
เกี่ยวข้องกับการคานวณทางคณิ ตศาสตร์ (Arithmetic operations) เช่น บวก ลบ คูณ หาร นอกจากนี้ หน่วย
คานวณและตรรกะของคอมพิ ว เตอร์ ยังมีความสามารถอีกอย่า งหนึ่ งที่ เครื่ อ งคานวณธรรมดาไม่มี คื อ
ความสามารถในเชิ งตรรกะศาสตร์ (Logical operations) หมายถึง ความสามารถในการเปรี ยบเทียบตาม
เงื่อ นไข และกฎเกณฑ์ทางคณิ ตศาสตร์ เพื่อ ให้ไ ด้คาตอบออกมาว่า เงื่อ นไขนั้น เป็ นจริ ง หรื อ เท็จ เช่ น
เปรี ยบเทียบมากกว่า น้อยกว่า เท่ากัน ไม่เท่ากัน ของจานวน 2 จานวน เป็ นต้น ซึ่ งการเปรี ยบเทียบนี้มกั จะใช้
ในการเลือกทางานของเครื่ องคอมพิวเตอร์จะทาตามคาสั่งใดของโปรแกรมเป็ นคาสั่งต่อไป
3. รีจิสเตอร์ (Register)
รี จิสเตอร์ คือ หน่วยความจาชั่วคราว ที่มีความเร็ วสู งกว่าหน่วยความจาหลัก แต่มีความจุน้อยกว่า
โดยรี จิสเตอร์จะตั้งอยูใ่ กล้กบั ALU และ CU เพื่อทาหน้าที่ในการพักข้อมูลชัว่ คราว โดยการเก็บคาสัง่ ที่จะถูก
นาไปประมวลผล และเก็บผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นระหว่างการประมวลผล ก่อนที่จะถูกส่งออกไปยังหน่วยความจา
หลัก และอุปกรณ์ภายนอกต่อไป
โครงสร้ างพื้นฐานของ CPU
ภายในหน่วยประมวลผลกลาง ประกอบด้วยส่ วนประกอบหลัก 3 ส่ วน คือ หน่วยควบคุม (Control
Unit: CU) หน่ ว ยค านวณทางคณิ ต ศาสตร์ แ ละตรรกะ (Arithmetic and Logic Unit: ALU) และรี จิ ส เตอร์
(Register) เชื่ อ มต่ อ กันผ่ า นระบบบัส ความเร็ ว สู ง เพื่ อ ติ ด ต่ อ สื่ อ สารระหว่ างกัน โดยหน่ ว ยค านวณทาง
คณิตศาสตร์ และตรรกะ เป็ นหัวใจหลักของหน่วยประมวลผลกลาง การคานวณทั้งหมดจะเกิดขึ้นในส่ วนนี้
สาหรับรี จิสเตอร์ สามารถมีได้หลายตัว ขึ้นอยู่กบั การออกแบบหน่วยประมวลผลกลาง โครงสร้างอย่างง่าย
ของหน่วยประมวลผลกลางแสดงดังรู ปที่ 2
กระบวนการทางานพื้นฐานของหน่ วยประมวลผลกลาง
การท างานพื้ น ฐานของหน่ ว ยประมวลผลกลาง แสดงดัง รู ป ที่ 3 เริ่ ม ต้น จากการน าค าสั่ ง จาก
หน่ วยความจาเข้าสู่ หน่ วยประมวลผลกลาง ทาการถอดรหัสคาสั่ง ประมวลผลตามคาสั่ง และส่ งผลลัพธ์
กลับไป โดยสามารถแบ่งการทางานออกเป็ น 4 ขั้นตอน ดังนี้
1. การเฟตช์ (Instruction Fetch: IF)
การเฟตช์ เป็ นกระบวนการที่หน่วยควบคุม (CU) ไปนาคาสั่งที่ตอ้ งการใช้จากหน่วยความจามาเพื่อ
ประมวลผลมาเก็บไว้ที่ Register
2. การแปลความหมาย (Instruction Decode: ID)
การแปลความหมาย เป็ นกระบวนการถอดรหัสหรื อแปลความหมายคาสั่งต่าง ๆ เพื่อส่งไปยังหน่วย
คานวณและตรรกะเพื่อดาเนินการต่อไป
3. การเอ็กซ์ คิวต์ (Execute: EX)
การเอ็กซ์คิวต์ เป็ นกระบวนการประมวลผลคาสั่งโดยหน่วยคานวณและตรรกะ ซึ่ งการประมวลผล
จะประมวลผลทีละคาสั่ง
4. การจัดเก็บ (Store: ST)
การจัดเก็บ เป็ นกระบวนการจัดเก็บผลลัพธ์ที่ได้จากการประมวลผลและจัดเก็บไว้ในหน่วยความจา
หรื อรี จิสเตอร์
รู ปที่ 3 กระบวนการทางานของหน่วยประมวลผลกลาง
กระบวนการผลิต CPU
ทรายที่พบเห็นได้ทวั่ ไปตามที่ต่าง ๆ ในทรายนั้นมีซิลิคอน (Si) อยูป่ ระมาณ 25% ซิลิคอนเป็ นธาตุที่
พบมากเป็ นอัน ดับ สองในเปลื อ กโลก ซิ ลิ ค อนนั้น เป็ นส่ ว นประกอบขั้น พื้ น ฐานที่ ส าคัญ ในการผลิ ต
Semiconductor นาซิ ลิคอนบริ สุทธิ์ มาหลอม จัดให้มีรูปร่ างเป็ นแท่งผลึกใส เรี ยกว่า อิงกัท (Ingot) จากแท่ง
ผลึกใส นามาตัดเป็ นแผ่นบาง ๆ เรี ยกว่า เวเฟอร์ (Wafer) แผ่นเวเฟอร์ จะถูกขัดให้มีผิวหน้าที่เรี ยบเป็ นมันเงา
แผ่นเวเฟอร์ 1 แผ่น สามารถผลิตไมโครโปรเซสเซอร์ได้มากกว่า 100 ตัว (ขึ้นอยูก่ บั ขนาดของโปรเซสเซอร์ )
แสดงดังรู ปที่ 25