You are on page 1of 54

Ma.

Zoica Tashi
Prof. Mirlinda Ramadani

Libër mësuesi
për tekstin shkollor
EDUKATË
FIGURATIVE 3

Botime shkollore Albas


Me vendim të Ministrisë së Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit të Kosovës,
nr. 01B/115, datë 13.08.2021, lejohet përdorimi i këtij teksti në shkollë.

Botues:
Driton AJRULLAI
Rita PETRO

Drejtor botimi:
Fatlum HETEMI

Redaktore:
Sevi LAMI

Recensentë:
Fitim ALIU
Enver RAKOVICA
Valdet PLAKOLLI

Arti grafik:
Ela LUMANI

© Albas, 2021

ISBN 978-9951-15-193-1

Shtëpia botuese Albas


Në Tiranë: Rr. “Donika Kastrioti”, pallati 14, ap. 4D.
Tel: 00355 45800160
e-mail: info@albas.al
Në Tetovë: Rr. “Ilinden”, nr. 105
Tel.: 00389 44 344 047
e-mail: albas_te@yahoo.com
Në Prishtinë: Rr. “Muharrem Fejza”, p.n.
Tel.: 00377 45 999 770
e-mail: albas_pr@yahoo.com
Në Preshevë: Rr. “Selami Hallaqi”
Tel.: 00381 17 669 677
e-mail: albas_pr@hotmail.com

Shtypur në shtypshkronjën:
PËRMBAJTJE
Plani 4
1. Llojet e vijave (kombinimi) 12
2. Vijat e ndryshme 13
3. Format me vëllim 15
4. Kubi dhe kutia 16
5. Krijo me letër 17
6. Nuancat e ngjyrave (tonet) 18
7. Peizazh vjeshte 19
8. Shtamba e zbukuruar (qeramika) 20
9. Zbukuro vazot 21
10. Qyteti im 22
11. Moda është art 24
12. Ngjyrat e kundërta 25
13. Shtëpitë prej kartoni 26
14. Stinët e vitit dhe ngjyrat 28
15. Simbolet e motit 29
16. Kolazhi (tekstura me prekje) 30
17. Maskat 32
18. Zbukurim 33
19. Kujdesi për mjedisin 35
20. Krijim me shkumësa 37
21. Gjerdani 38
22. Stilet në art 39
23. Perspektiva 40
24. Planet e hapësirës 42
25. Skulptura me brumë 44
26. Simetria dhe figurat simetrike 45
27. Kolazh me bimë (krijim me sende e mjete rrethanore) 46
28. Akuareli 48
29. Trashëgimia kulturore 49
30. Dasma shkodrane (Kolë Idromeno) 50
31. Qëndisja 51
32. Ekspozita për paqen 52

3
4
Tematika Shpërndarja e përmbajtjes lëndore
Krijimtaria dhe Shtator - Dhjetor Janar - Mars Prill - Qershor
performanca 12/34 12/34 11/34
artistike Nr Nr Nr
(21 orë)
1. (GJKA) Llojet e vijave 1. (KPA) Shtëpitë prej kartoni 1. (KPA) Skulptura me brumë
Gjuha dhe (kombinimi)
komunikimi artistik 2. (KPA) Vijat e ndryshme 2. (KPA) Stinët e vitit dhe ngjyrat 2. (GJKA) Simetria
(7 orë) 3. (GJKA) Format me vëllim 3. (KPA) Simbolet e motit 3. (GJKA) Figura simetrike

Relacioni art 4. (KPA) Kubi dhe kutia 4. (KPA) Kolazhi (tekstura me 4. (KPA) Kolazh me bimë (krijim me sende
shoqëri prekje) e mjete rrethanorë)
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

(4 orë) 5. (KPA) Krijo me letër 5. (KPA) Maskat 5. (KPA) Akuareli (2 orë)

Çmuarja dhe 6. (KPA) Nuancat e ngjyrave (to 6. (KPA) Zbukurim 6. (RASH) Trashëgimia kulturorë
vlerësimi estetiko- net)
artistik 7. (KPA) Peizazh vjeshte 7. (RASH) Kujdesi për mjedisin 7. (RASH) Dasma shkodrane (Kolë
(3 orë) Idromeno)
8. (RASH) Shtamba e zbukuruar 8. (KPA) Krijim me shkumësa 8. (KPA) Qëndisja
(qeramika)
9. (KPA) Zbukuro vazot 9. (KPA) Gjerdani 9. (ÇVEA) Ekspozita për paqen
10. (KPA) Qyteti im 10. (ÇVEA) Stilet në art 10. (ÇVEA) Ekspozita për paqen
11. (KPA) Moda është art 11. (GJKA) Perspektiva 11.
12. (GJKA) Ngjyrat e kundërta 12. (GJKA) Planet e hapësirës 12.
Fusha: Art Lënda: Edukatë figurative Planifikimi Klasa III
Tremujori i parë: shtator-dhjetor
Nr. Temat Rezultatet e Metodologjitë dhe Për çfarë do të Burimet dhe
Kompetencat
mësimore parashikuara të të veprimtaritë e vlerësohet nxënësi/ja materialet
Tematika
nxënit nxënësve
1. (GJKA) - përsërit vijat për të - diskutim paraprak; - për kombinimin e llojeve - modele demonstrimi
Krijimtaria dhe Llojet e krijuar figura e - krijim i lirë; të vijave dhe krijimin e një me lloje vijash;
performanca vijave dekoracione të ndryshme; - vëzhgim - komente, dekori të veçantë; - letër vizatimi, lapustila,
artistike (kombinimi) - shpjegon kombinimin e diskutime; - komenti për krijimin laps,
(7 orë) vijave dhe dekorin e krijuar -veprimet individuale e tij dhe të shokëve. gomë.
2. (KPA) - shpjegon lëvizjen si - bisedë; - për komentet; - modele demonstrimi
Vijat e rezultat i përsëritjes së vijës; - imagjinatë e - për vijat e përsëritura me lloje vijash;
Gjuha dhe ndryshme - realizon një krijim me drejtuar; dhe figurat që krijohen; - letër
komunikimi elemente të ndryshme, ku - turi i galerisë; - kompozimi i bukur. vizatimi, lapustila, laps,
artistik dallohet lëvizja - veprimtari individ gomë.
(4 orë)
3. (GJKA) - formon forma të - diskutim paraprak; - për vizatimin, - vizore, laps lapustila,
Format me ndryshme me trupat - krijim i lirë; ndërtimin e saktë të karton, plastelinë,
Relacioni art vëllim gjeometrikë, duke i vizatuar - vëzhgim, komente, formave 3D; vizore, thikë plastike,
shoqëri ato me vija diagonale apo diskutime. - manipulimi i formave; kunja druri, modele
(1orë) modeluar ato me plastelinë - për gjuhën artistike gjatë demonstrimi
komentit.
4. (KPA) - formon forma trupat - diskutim paraprak; - për ndërtimin e - karton, gërshëre,
Kubi, kutia gjeometrikë duke i prerë - krijim i lirë; saktë të formave 3D; ngjitës, vizorë etj.
Çmuarja dhe format, palos dhe duke i - vëzhgim, komente, - manipulimi i formave;
vlerësimi ngjitur ato. diskutime. - për gjuhën artistike.
estetikoartisitik
5. (KPA) - tregon disa përdorime - bisedë; - për përdorimin e - letër, kartëpeceta me
(0 orë)
Krijo me të ndryshme të letrës; - veprimtari e drejtuar; saktë të mjeteve të ngjyra, gërshërë,
letra - krijon me fantazi një kafshë - vëzhgim, komente punës; ngjitës, karton;
a lule me shirita diskutime - për krijimin e bukuritë e - modele
letre. kafshës, lules me letër. demonstrimi
- pjesëmarrja në
diskutim
6
6. (GJKA) - identifikon tri ngjyrat - bisedë; - dallimi i ngjyrave bazë; - letër vizatimi, lapsa
Nuancat e bazë: e verdhë e kuqe, - veprimtari e drejtuar, - ngjyrosja e rrathëve bukur druri, lapustila, model i
ngjyrave- blu; - vëzhgim, komente, e saktë; përgatitur (3 rrathë),
tonet - shpjegon krijimin e diskutim, veprim - emërtimi i ngjyrave të sende demonstrimi me
ngjyrave të ndërmjetme individual . ndërmjetme dhe ngjyrat bazë etj.
nga përzierja e ngjyrave përdorimin të toneve;
bazë dhe toneve.
7. (KPA) eksperimenton me - diskutim paraprak vizatimi i saktë i shembuj të ndryshëm,
Peizazh përzierjen e ngjyrave për - imagjinatë krijuese elementeve; libri, laps pastele të
vjeshte të përftuar të tjera ngjyra, i - turi i galerisë - kompozimi i thata, gomë
përdor ato në krijim peizazhit;
- ngjyrat e larmishme;
- komenti artistik
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

8. (RASH) - tregon karakteristikat e - bisedë; - për teknikën e - letër vizatimi, lapsa


Shtamba e veçanta të një objekti - veprimtari punës me plastelinë; ngjyrash, lapustila,
zbukuruar- zbukurimi, e drejtuar krijuese; - vizatimi i plastelinë, modele
qeramika - krijon një - vëzhgim, komente, shtambës, linjat demonstrimi, foto-pamje
shtambë sipas veprim individual format që e bëjnë
imagjinatës së tij, atë të veçantë;
- ndërthur teknikat artistike - zbukurimi me ngjyra
për zbukurim e forma i shtambës
9. (KPA) - emërton disa forma - bisedë, - për imagjinatën - karton, letër me
Zbukuro natyrale e gjeometrike - imagjinatë e lirë; krijuese; ngjyra, laps, gomë,
vazot dhe bën dallimin midis - vëzhgim, komente - kombinimi i formave gërshërë,
tyre, diskutime, veprim natyrale e gjeometrike ngjitës, sende
- krijon duke kombinuar individual dhe grup. shpjegimi i përvojës natyrore,
format natyrale vetjake - modele demonstrimi,
me ato gjeometrike forma gjeometrike
10. (KPA) - përshkruan qytetin dhe - diskutim paraprak; - për realizimin e Letër e zezë,shkumës i
Qyteti im lagjen ku banon duke e - krijim i lirë; qytetit në letër, bardhe ,karton,
skicuar atë në letër, - turi i galerisë; - për kompozimin e lapustila,
- modelon me plastelinë - veprimtari në grup maketit të qytetit; laps, gomë, plastelinë,
objekte 3D për t’i vendosur - modelimi i bukur i kunja druri, modele
mbi modelin e skicuar objekteve; demonstrimi
- komenti i thjeshtë artistik
11. (KPA) - flet për modën duke - bisedë; - për komentet ndaj - modele demonstrimi
Moda treguar lidhjen e modës - veprimtari e drejtuar; modës; - krijimi i një me veshje të ndryshme
është art me artin, - vëzhgim, komente, stili të ri veshje; - në kohë të ndryshme;
- shpreh pëlqimin për diskutime komente me gjuhë - letër vizatimi, laps,
veshjen e tij artistike. lapustila, pamje me CD.
dhe jep mendime për
shokun
12. (GJKA) - krijon tonet e çelëta dhe - bisedë - krijim i lirë -për diskutimi mbi - akuarele ose ngjyra
Ngjyrat e tonet e errëta të një ngjyre - vëzhgim, komente, përftimin e toneve akriliku, letër vizatimi,
kundërta duke e përzierë me të veprim në grup dhe të çelëta, të modele demonstrimi
bardhën e të zezën. Krijon errëta dhe
ngjyrat kontraste kontraste, komenti i
thjeshtë artistik
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

7
8
Fusha: Art Lënda: Edukatë figurative Planifikimi Klasa III
Tremujori i dytë: janar-mars

Kompetencat Nr. Temat Rezultatet e parashikuara Metodologjitë dhe Për çfarë do të Burimet dhe materialet
Tematika mësimore të të nxënit veprimtaritë e nxënësve vlerësohet nxënësi/ja
1. (KPA) përdor teknika të ndryshme - diskutim paraprak, - për krijimin e një trupi karton, gërshërë, ngjitës,
Krijimtaria Shtëpitë për të shndërruar objektin e - veprimtari krijuese, në objekt personal dhe - letër me ngjyra, fjongo
dhe prej kartoni krijuar në mjet personal -vëzhgim, komente, diskutime funksional - komenti i ngjitës,
performanca thjeshtë - model demonstrimi
artistike
2. (KPA) - pikturon me ngjyra e bisedë, stuhi mendimesh, - - për kompozimin e letër vizatimi,
(8 orë)
Stinët e tone elemente që imagjinatë e drejtuar bukur; - përdorimi i lapustila, modele
vitit dhe karakterizon çdo stinë - turi i galerisë, veprim ngjyrave e tonalitete; demonstrimi, pamje e
ngjyrat individual - dhënia e karakteristikave foto nga stinët.
të çdo stinë
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Gjuha dhe
komunikimi 3. - krijon simbolet e motit - diskutim paraprak, për vizatimin e saktë të -letra me ngjyra;
artistik (KPA) nëpërmjet vijave, formave, - imagjinatë krijuese, simboleve të motit; - gërshërë, ngjitës,
(2 orë) Simbolet e ngjyrave, teksturave e - vëzhgim, komente, - përdorimi i vijave, formave lapustila, modele
motit mjeteve të ndryshme diskutime e mjeteve të ndryshme demonstrimi
4. (KPA) - krijon teksturën me prekje - diskutim paraprak - - për realizimin e -karton, letra me ngjyra,
Kolazhi me kolazh, imagjinatë e lirë - teksturës me prekje gërshërë, ngjitës, sende
Relacioni art (tekstura - përdor forma turi i galerisë - me anë të kolazhit, nga natyra për kolazh,
shoqëri me prekje) dekorime dhe materiale veprimtari në grup - komenti artistik fara, guaska, fije,
(1 orë) natyrale në krijim dhe individ modele demonstrimi
5. (KPA) - vizaton formën bazë të - diskutimi paraprak - për realizimin e bukur të - karton, gërshërë,
Çmuarja Maska një maske dhe bën - veprimtari i drejtuar maskës; ngjitës, letra me
dhe zbukurimin me ngjyra e - komente për paradën me - zbukurim dhe përdorimi i ngjyra, aksesorë të
vlerësimi sende maska, sa më shumë aksesorëve, ndryshëm, modele
estetiko- - veprimtari në grup - komente artistike demonstrimi
artistik 6. (KPA) - zgjedh dhe krijon një - diskutim paraprak - - përzgjedhjen e motivit; - karton me ngjyrë të
(1 orë) Zbukurim motiv nga natyra dhe e imagjinatë e drejtuar - vendosja gjelbër, gërshërë, ngjitës,
përdor atë për zbukurimin - vëzhgim, komente sipas një ritmi i motivit në shirita letre
në krijimin e tij - veprimtari krijim, bredhi i krishtlindjes me ngjyra, xixa, fije
individuale - komenti artistik dhe aksesorë, modele
demonstrimi
7. (RASH) - realizon një poster me - bisedë - veprimtari për krijimin e një posteri, -karton, ngjyra, gërshërë,
Kujdesi teknika e mjete të ndryshme e drejtuar, - forma e kompozimit, lidhja ngjitës, figurë e shprehje
për mjedisin për mbrojtjen e mjedisit - vëzhgim, komente, logjike midis figurës dhe të shkëputura nga
diskutime, shkrimit, revista e gazeta,
-veprimtari në grup - punimi artistik dhe estetik sende të ndryshme,
model demonstrimi
dhe me CD
8. (KPA) - krijon forma të - diskutimi paraprak - përdorimi i saktë i mjeteve - letër vizatimi,
Krijim me ndryshme negativi për - veprimtari e drejtuar, të punës, karton, gërshërë,
shkumës stampim - përdor - vëzhgim -krijimi i saktë i shabllonit, bojëra të lëngshme,
spërkatës ose penel për komente, diskutime, - krijimi i figurave të bukura sfungjer, penel i
të ngjyrosur negativin veprimtari në grup me stampim, trashë, spërkatës,
- komenti artistik modele demonstrimi
9. (KPA) përdor forma e dekorime, - bisedë - imagjinatë - për zgjedhjen e formës e - plastelinë me ngjyra
Gjerdani efektet e teksturës me e lirë - vëzhgim, aksesorëve, - makarona me vrimë
plastelinë, e materiale te komente, diskutim - - radhitja me estetikë dhe - fije me gjilpërë,
tjera për të krijuar veprimtari sipas një ritmi të caktuar - - aksesorë të ndryshëm,
bizhuteri individuale komenti - modele demonstrimi
10. (ÇVEA) - dëgjon me vëmendje - bisedë prezantimi - për dëgjimin me - një piktor i ftuar në
Stilet në art bisedën e piktorit, - marrëdhëniet pyetje- vëmendje e qytetari Klasë,
(takim me - kërkon përgjigje, - pyetjet që i drejton - letër vizatimi,
një artist) të dijë dhe bën pyetje veprimtari artistit laps, lapustila
rreth artit pamor. individuale - imitimi i piktorit
11. (GJKA) -zbaton rregullat e - bisedë - për zbatimin e rregullave të -letër vizatimi, laps,
Perspektiva perspektivës për të - veprimtari e drejtuar, perspektivës në vizatim - vizore, ngjyra, lapustila,
dhënë thellësinë dhe - vëzhgim, komenti artistik modele demonstrimi
kontrasti e përmasave komente, diskutime
12. (GJKA) - zbaton rregullat e - bisedë - për zbatimin e letër vizatimi,
Planet e perspektivës për të - veprimtari e rregullave të laps, ngjyra temper
hapësirës dhënë thellësinë dhe drejtuar perspektivës në ose akuarel,
kontrasti e përmasave - vëzhgim, vizatim e pikturë modele
duke i pas parasysh komente, - komenti artistik demonstrimi
planet hapësinore diskutime
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

9
10
Fusha: Art Lënda: Edukatë figurative Planifikimi Klasa III
Tremujori i tretë: prill-qershor
Nr. Temat Rezultatet e Metodologjitë dhe Për çfarë do të Burimet dhe materialet
Kompetencat
mësimore parashikuara të të veprimtaritë e vlerësohet nxënësi/ja
Tematika
nxënit nxënësve
Krijimtaria dhe 1. (KPA) - përdor materiale të - bisedë, - për modelimin e bukur, - plastelinë, brumë,
performanca Skulptura me ndryshme për modelim, - imagjinatë krijuese - krijimi i formave të argjilë, vizore,
artistike brumë plastelinë, brumë, - turi i galerisë; njëtrajtshme, aksesorë,
(5 orë) argjilë - veprimtari - aksesorë funksionalë zbukurime, modele
individuale -koment artistik demonstrimi
2. (GJKA) - krijon figura simetrike - diskutimi - për përdorimin e - letër me ngjyra,
Gjuha dhe Simetria duke u orientuar nga paraprak, mirë të gërshërës - laps, vizore,
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

komunikimi drejtëza e simetrisë - imagjinatë e lirë, krijimi i saktë i gërshërë, ngjitës,


artistik - vëzhgim, komente, figurave simetrike - modele
(2 orë) diskutime komenti artistik demonstrimi
3. (GJKA) krijon figura simetrike - diskutimi - për përdorimin e - letër me ngjyra,
Figura simetrike duke u i prere letrën, paraprak, mirë të gërshërës - laps, vizore,
Relacioni art- me letër të prerë orientuar nga drejtëza e - imagjinatë e lirë, krijimi i saktë i gërshërë, ngjitës,
shoqëri simetrisë - vëzhgim, komente, figurave simetrike - modele
(2 orë) diskutime komenti artistik demonstrimi
4. (KPA) - përdor sende të cilat i - bisedë - për përdorimin e karton, një disk,
Kolazh me bimë përshtaten figurës për - imagjinatë e lirë mjeteve të ndryshme, gërshërë, ngjitës,
Çmuarja dhe (krijim me sende e të realizuar krijimin - vëzhgim, komente, - krijimi me mjete aksesorë, modele
vlerësimi mjete rrethanore) diskutime, veprimtari rrethanore, demonstrimi
estetikoartisitik individuale e në - të një kolazhi
(2orë) bashkëpunim - komenti artistik
5. (KPA) vizaton më shumë se - diskutim paraprak - përdorimi i - letër vizatimi,
Akuareli – 2 orë një formë duke dhënë - imagjinatë e lirë tonaliteteve të akuarele, penel,
iluzionin e hapësirës - turi i galerisë ngjyrave në plan - modele
nëpërmjet - veprimtari individuale kompozimi i bukur demonstrimi, fruta
mbivendosjes së - për vizatimin e frutave - komente artistike natyrale
trupave në një plan.
6. (RASH) - përshkruan një veshje - bisedë, dëgjim i - për komentimin - foto të kostumeve
Trashëgimia popullore të krahinës, drejtuar, rreth veshjes, popullore, tri
kulturore - skicon një veshje - stuhi - aftësia për të veshje të
popullore, shpjegon të mendimesh, kopjuar një veshje ndryshme, letër
veçantat e saj komente popullore - komenti vizatimi, laps,
- krijim i lirë artistik lapustila etj.
- veprimtari në
grup dhe individual

7. (RASH) - vëzhgon dhe analizon - bisedë dëgjimi i - për aftësitë - dasma shkodrane
Dasma një vepër arti për drejtuar- marrëdhëniet pamorë dhe logjike e zmadhuar e
shkodrane - teknikën formën e pyetje për të vëzhguar printuar, letër
Kolë Idromeno ngjyrat e saj, -përgjigje dhe analizuar një vizatimi, laps,
- vlerëson - krijim i lirë, vepër arti - komenti lapustila
piktorin për talentin dhe komente, argëtohu artistik
historinë që sjell për
artin dhe kulturën e
popullit tonë
8. (KPA) - krijon me fantazi - diskutim paraprak - për mënyrën e - fije të ndryshme
Qëndisja nëpërmjet fillit sende të - veprimtari e punimit të fillit, nga trashësia dhe
veçanta zbukurimi ose drejtuar, - bashkëpunimi në ngjyra,
veshje - vëzhgim, komente, grup - shtiza,
diskutim, veprimtari në grep, shirita me
grup ngjyra prej cope, modele
demonstrimi
9. (ÇVEA) - përzgjedhje krijimet e - diskutim paraprak - - për krijimet e bukura - punimet e përzgjedhura,
Ekspozita për paqen tij më të bukura për veprimtari e drejtuar artistike letra e kartonë me ngjyra,
2 orë ekspozitën e klasës, - turi i galerisë - - ekspozimi i krijimeve ngjitës, aksesorë,
- zbukuron kornizat me veprimtari në grup në ekspozitën e klasës lapustila, gërshërë
aksesorë e shirita - komenti artistik
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

11
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Llojet e vijave (kombinimi) Kombinimi i vijave krijon dekoracione të ndryshme
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - vija
Nxënësi/ja: - kombinim
- Vizaton lloje të ndryshme vijash dhe i emërton ato; - vija të drejta
- përsërit vijat për të krijuar dekoracione të - vija të lakuara
ndryshme; - dekor
- shpjegon kombinimin e vijave të ndryshme dhe - peizazh
dekorin e krijuar. - statike
- valëzuara
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, modele demonstrimi ndërkurrikulare:
me lloje vijash të vizatuara, letër vizatimi, flomastera Gjuhë amtare
(lapustila), vizore, laps, gomë. Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, krijim i lirë, komente, diskutime

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Diskutim paraprak


Mësuesi/ja tregon në tabelë modelet e demonstrimit me llojet e vijave, që tashmë i kanë mësuar në klasën e dytë.
Nxiten nxënësit për të emërtuar ato: vija të drejta, vijat zigzage, vija rrethore, vija të valëzuara, vija të lakuara etj.
- Ju dini të dalloni formën dhe konturet e një objekti nëpërmjet vijës.
Mësuesi/ja ngre disa nxënës në tabelë për të demonstruar vizatimin e disa lloje vijash.
- Thoni objekte, të cilat i kanë këto vija që ju vizatuat.
Por vijat mund të kombinohen me njëra-tjetrën dhe të formojnë dekore të ndryshme.
Provoni të merrni dy lapustila (flomastera) me ngjyra të ndryshme dhe vizatoni në fletë vija të valëzuara pa e
shkëputur dorën.
- Çfarë vutë re? Shkruani emrin tuaj me dy ngjyra të tjera. A ju pëlqen? Shikoni dhe shembujt në librin tuaj se
si me anë të vijave të drejta apo të lakuara mund të krijoni gjëra statike apo të valëzuara etj.

Hapi 2. Krijim i lirë


a) Në rastin e mësipërm ju përdorët lloje të ndryshme të vijave, por nëse ato kombinohen, krijohet një dekor
formash e vijash që merr kuptim.
Në librin tuaj dhe fletoren e punës keni disa detyra, ku ju kërkohet t’i realizoni duke përdorur vijat e drejta dhe
të lakuara.
b) Në detyrën numër 4 që keni në libër, mund të krijoni një peizazh apo temë me motiv nga vera, duke përdorur
të gjitha llojet e vijave. Punimi mund të jetë i punuar me ngjyrë të zezë (bardhë e zi) apo me ngjyra të ndryshme
(me flomastera), ku mund t’i kombinoni sipas dëshirës suaj.
Mësuesi/ja:
- Ju të gjithë keni qenë në plazh dhe keni parë detin me valët e tij. Gjithashtu keni parë edhe krijesa të
ndryshme të detit.
- Mendoni çfarë vijash do të përsëriten për të treguar lëvizjen e ujit në formë valësh të vogla e të qeta.
Llojet e ndryshme të vijave mund të përsëritet, duke përdorur vija rrethore të valëzuara etj., për të krijuar
dekore sa më të ndryshme, me lloje vijash të kombinuara.
Mësuesi/ja shpjegon se, me anë të vijave të përsëritura, të cilat tregojnë lëvizje, nxënësit mund të vizatoni
12
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

krijime të ndryshme.
Ja disa shembuj:
Tematikë e ngjashme, por më të thjeshtë keni punuar në klasën e dytë, kur keni mësuar llojet e vijave.

Hapi 3. Komente, diskutime


Nxënësit lihen të lirë të vëzhgojnë krijimet e tyre dhe të komentojnë kombinimin e vijave. Secili flet për krijimin
ndryshe nga të tjerët.

Vlerësimi:
- për krijimin dhe kombinimin e vijave .
- për komentin për krijimin e tij dhe të shokëve.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Vijat e ndryshme Kombinimi i llojeve të vijave krijon forma dhe
motive të ndryshme
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - përsëritja e vijës
Nxënësi/ja: - lëvizje
- di të shpjegojë lëvizjen, si rezultat i përsëritjes së - vijat e drejta dhe të lakuara
vijës;
- realizon krijim me kombinimin e vijave të drejta dhe
të lakuara;
- shpjegon në krijimin e tij llojin e vijës dhe përsëritjen
e saj.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, modele demonstrimi, letër ndërkurrikulare:
vizatimi, flomastera (lapustila), laps, gomë etj. Gjuhë amtare
Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, imagjinatë e drejtuar, turi i galerisë.

13
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Në tabelë mësuesi/ja ka vizatuar lloje të ndryshme vijash, përfshi këtu edhe vijën e hollë, vijën e trashë, të cilat
janë të përfshira në të gjitha llojet e vijave. Për të zgjuar imagjinatën te nxënësit, mësuesi/ja bën demonstrime
të ndryshme vijash në fleta të bardha dhe në tabelë.
− Provoni të vizatoni malet, rrugën, retë, hënën, yllin.
− Sa herë e keni përsëritur një vijë? A tregon ajo më shumë gjatësi dhe forma?
− Merrni një flomaster (lapustilë) të trashë dhe lapsin e zi, bëni vija spirale me të dyja njëherësh, përsëriti
vijat. A formojnë këto flokë kaçurrelë?
− Po tymi që del nga oxhaku i sobës çfarë vijash ka? Po shiu si vizatohet? Po valët e detit?

Hapi 2. Imagjinatë e drejtuar


Mësuesi/ja shpjegon se si me anë të vijave të përsëritura, të cilat tregojnë lëvizje, nxënësit mund të vizatojnë
krijime të ndryshme.
Mësuesi/ja:
P.sh., shikoni sytë e njëri-tjetrit dhe analizoni me çfarë lloje vijash mund t’i vizatojmë: bebëzat e syve dhe
qepallat.
Secili prej jush keni bërë shëtitje a vizitë në natyrë. Me siguri keni hasur në insekte e kafshë të ndryshme, si:
bletë, mollëkuqe, flutura etj. Ka lloje e lloje të fluturave me vija, ngjyra e madhësi të ndryshme.

- Ju do të vizatoni me laps llojet e vijave që kërkohen në tekstin tuaj dhe fletoren e punës.
Duke përdorur vijat e ndryshme, krijoni dekore e forma të ndryshme, pastaj sipas dëshirës a imagjinatës
suaj ngjyrosini me ngjyra të drurit apo flomastera detyrat e përfunduara.

Hapi 3. Turi i galerisë


Vendosen mbi banka detyrat e përfunduara dhe nxënësit bëjnë turin e galerisë.
Ata shpjegojnë vijat e përsëritura dhe shpërndajnë përvojën e tyre për vijat, ngjyrat dhe teknikën e përdorur.
Veçohen punimet më të bukura.

Vlerësimi:
Vlerësohen nxënësit për kombinimin e vijave të përsëritura dhe kombinimin e ngjyrave. Po ashtu për
komentet dhe analizat që jep për vete dhe shokët e shoqet në klasë.

Detyrë:
Përpos detyrave që realizuan, ku përdoren shumë llojet e vijave? Vizatoni edhe ndonjë kafshë tjetër apo
diçka që e përzgjidhni vetë, duke përdorur të gjitha llojet e vijave që keni mësuar.

14
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Format me vëllim Formojnë figura të ndryshme me trupat gjeometrikë
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Koncepte kyç:
lëndës sipas temës mësimore - forma tripërmasore
Nxënësi/ja: - trupat gjeometrikë
- dallon format 3D në natyrë; - manipulim
- emërton disa trupa gjeometrikë;
- formon forma gjeometrike 3D duke përdorur
vija diagonale;
- manipulon forma të ndryshme me trupat
gjeometrikë, duke i modeluar ata me plastelinë.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, plastelinë, vizore, thikë plastike, ndërkurrikulare:
karton, modele demonstrimi, kunja dhëmbësh Gjuhë amtare
Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, krijim i lirë, komente-diskutime.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Organizohet një diskutim me nxënësit rreth njohurive për trupat gjeometrikë.
- Emërtoni disa trupa gjeometrikë që keni mësuar në shkollë.
- Çfarë dalloni te këta trupa? Si i dalloni ata nga njëri-tjetri? Çfarë dallojmë te trupi gjeometrik?(faqe, brinjë,
kulme, lartësi, gjerësi, gjatësi).
- Emërtoni disa objekte në natyrë që kanë formë 3D. (Krevati, shtëpia, oxhaku, kabina, autobusi, koshi, shkolla etj.)
- Thoni me cilët trupa ngjasojnë objektet që përmendët: (kuboid, kub, cilindër etj.)

Hapi 2. Imagjinatë e drejtuar


Mësuesi/ja shpjegon se si, me anë të vijave të përsëritura, të cilat tregojnë lëvizje, nxënësit mund të vizatojnë
krijime të ndryshme.
Mësuesi/ja: Shikoni sytë e njëri-tjetrit dhe analizoni me çfarë lloje vijash mund ta vizatojmë: bebëzën e syrit,
qepallat, qerpikët etj.
Secili prej jush keni bërë shëtitje a vizitë në natyrë, ku me siguri keni hasur në insekte e kafshë të ndryshme,
si bletë, mollëkuqe, flutura etj. Ka shumë lloje të fluturave, si: me vija, me ngjyra e madhësi të ndryshme.
- Vizatoni me laps llojet e vijave që kërkohen në librin tuaj dhe fletoren e punës.
Duke përdorur vija të ndryshme, krijo dekore e forma të ndryshme. Pastaj sipas dëshirës a imagjinatës suaj
ngjyrosni me ngjyra druri apo flomastera detyrat e përfunduara.

Hapi 3. Turi i galerisë


Vendosen në banka detyrat e përfunduara dhe nxënësit bëjnë turin e galerisë.
Ata shpjegojnë vijat e përsëritura dhe shpërndajnë përvojën e tyre për vijat, ngjyrat dhe teknikën e përdorur.
Veçohen punimet më të bukura.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për kombinimin e vijave të përsëritura dhe kombinimin e ngjyrave. Po ashtu
për komentet dhe analizat që jep për vete dhe për shokët e shoqet në klasë.

Detyrë: Përpos detyrave që realizuat, tregoni ku përdoren shumë lloje vijash? Vizatoni ndonjë kafshë tjetër
apo diçka që e përzgjidhni vetë, duke përdorur të gjitha vijat që keni mësuar.
15
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Kubi dhe kutia Objekte 3D që ndodhen në natyrë
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës Koncepte kyç:
mësimore - letër
Nxënësi/ja: - karton
- përshkruan objekte 3D në natyrë dhe identifikon detaje të - 3D
ndryshme;
- bën një krijim me letër e karton në formën 3D dhe vizaton
detaje të objektit me ngjyra ose dekorime;
- shpjegon dhe jep përvojë për tregimin e tij dhe të shokëve.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me
libri i nxënësit, fletore pune, karton me ngjyrë, letër me ngjyrë, temat ndërkurrikulare:
ngjitës, gërshërë, laps, gomë, vizore, lapustila, modele Gjuhë amtare
demonstrimi Matematikë
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, krijim i lirë, komente-diskutime.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Mësuesi/ja ka ekspozuar para nxënësve trupat gjeometrikë: kubi, kuboidi, cilindri etj.
- Emërtoni trupat dhe thoni ku dallojnë ata nga njëri-tjetri.
- Diskutohen rreth përmasave të tyre dhe si mund të ndërtojmë me karton këto forma 3D.
- Thoni disa objekte 3D duke parë natyrën dhe veçoni ato që pëlqeni më shumë.
- Gjithashtu veçoni detajet dalluese të tij.
Nxënësit thonë preferencat e tyre. P.sh.: pallate, shtëpi, shkolla, stadiume etj.
- Cilat janë detajet arkitekturave te ndërtimi i pallateve (dritat, ballkonet, forma e tij etj.).

Hapi 2. Krijim i lirë


Mësuesi/ja zgjedh dy kartonë me ngjyra të ndryshme (e verdhë, blu).
Me këta dy kartonë do të krijojmë dy banesa ose do të realizojmë shembujt e gatshëm që keni në librin tuaj,
por edhe në fletoren e punës. Për realizimin e dy banesave në fillim do të vizatohen format e kuboidit dhe të
kubit në një fletë vizatimi. Përmasat do të jenë sipas dëshirës, por lartësia e kuboidit të jetë të paktën 20 cm
dhe e kubit 12 cm.
Pasi vizatohen format në karton, ato priten me gërshërë dhe bëhet ngjitja e faqeve. Punohet me kujdes dhe
me ndihmën e mësueses/it. Këtë detyrë mund ta punoni në grupe të vogla, ku do t’i ndani detyrat apo dhe në
grupe pak më të mëdha.
Më pas kuboidit i jepet pamja e një pallati me shumë kate. Me lapustila do të vizatohen në njërën faqe format
e dritareve. Kujdes që ato të kenë të njëjtën drejtim. Në faqen përballë do të vizatohet hyrja e pallatit dhe
ballkonet më sipër. Dritare mund të vizatohen edhe në faqen tjetër. Sipas dëshirës, dritaret mund të priten
edhe me letër me ngjyrë dhe ngjiten në formë të rregullt.
Kështu veprohet edhe në kubin dhe mund të quhet një vilë trekatëshe. Zbukurimet bëhen sipas dëshirës së
çdo nxënësi.

Hapi 3. Komente-diskutime
Vendosen krijimet në tavolina dhe nxënësit bëjnë vëzhgimin dhe komentojnë punën e bërë nga ata vetë dhe
shokët e tyre. Veçohen krijimet më të bukura.

Vlerësimi:
- për ndërtimin e saktë të formave 3D.
16 - për zbukurimin dhe dekorimin e formave për t’i sjellë sa më afër natyrën.
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Krijo me letër Letra ka përdorim të gjerë dhe bëhen sende
zbukurimi
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - shirita letre
Nxënësi/ja: - fantazi
- tregon disa përdorime të ndryshme të letrës;
- krijon me fantazi një lule, kafshë me shirita letre me
ngjyra;
- përdor materiale të ndryshme për dekorim.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, letër higjienike me ngjyra, ndërkurrikulare:
gërshërë, ngjitës, karton, modele demonstrimi etj. Gjuhë amtare
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, veprimtari e drejtuar, komente-diskutime.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Mësuesi/ja e nis bisedën me nxënësit për letrën dhe përdorimin e përditshëm të saj. Flitet për llojet dhe ngjyrat
e letrës. Përqendrohuni te letrat higjienike. Ato janë me ngjyra të ndryshme, forma dhe madhësi të ndryshme.
Ajo është e butë dhe me të mund të krijosh në forma të ndryshme.
Tregohen modele të ndryshme krijime.

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Mbi bankë secili ka mjetet e tij të punës: letër, gërshërë, ngjitës, laps, ngjyra etj.
- Sot do të krijojmë një lule me letër higjienike ose shembujt që keni në libër dhe në fletore pune, si peshqit,
kokën e luanit apo dhe një kaush me akullore (shikoni udhëzimet).
- Për krijimin e lules, zgjedhim sipas dëshirës ngjyrën e letrës.
- Nga letra e zgjedhur presim dy shirita me gjerësi 8 cm.
- I ngjisim nga njëra anë që shiriti të zgjatet. Pastaj e palosim tri herë me gërshërë bëjmë një prerje harkore në
formën e petales së lules, vetëm nga njëra anë.
- Pastaj e hapim. Në qendër të kartonit ku do të ngjisim lulen, lyejmë me ngjitës një rreth të vogël. Anën që nuk
është e prerë si petale, e ngjisim duke e rrudhosur derisa të bashkohen të dyja anët e shiritit, pra njëra nga
petalet e mëdha të lules.
- Pastaj do të presim dy shirita të tjerë me gjerësi 6 cm.
- Do të veprohet si më lart. Ngjitësi vendoset në qendër. Petalja e tretë do të jetë me gjerësi 4 cm. Ngjitet edhe ajo. Në
qendër të lules vendosim zemrën, duke prerë shirita të hollë, të cilët duke i rrudhosur ngjiten me ngjitës. Lulja mund të
jetë e kuqe, mesi i verdhë. Për zbukurim mund të vendosen aksesorë si flutura apo mollëkuqe me letër përsëri.

Hapi 3. Komente diskutime


Nxënësit vëzhgojnë krijimet e tyre dhe bëjnë komente për njëri-tjetrin për të dalluar se kush e ka krijuar lulen
më të bukur apo krijimet e tjera që kërkohen nga libri juaj dhe fletorja e punës.
Veçohenp punimet më të arrira.

Vlerësimi:
- për përdorimin e saktë të mjeteve të punës,
- për krijimin e bukur të lules,
- për pjesëmarrjen në diskutime.
17
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Nuancat e ngjyrave - tonet Nga përzieja e dy ngjyrave dalin ngjyra të tjera
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - ngjyra dytësore
Nxënësi/ja: - përzierje
- identifikon tri ngjyrat parësore: e verdhë, e kuqe, blu; - ngjyra parësore
- shpjegon krijimin e ngjyrave dytësore nga përzierja e - tonet
ngjyrave parësore;
- ngjyros detyrat duke krijuar gradacione tonale;
- shpjegon krijimin e toneve dhe ngjyros me tonet e
përftuara.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, letër vizatimi, lapsa druri, ndërkurrikulare:
lapustila, sende me ngjyra bazë, model i përgatitur Gjuhë amtare
(rrathët), letra me ngjyra parësore. Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, veprimtari e drejtuar, komente-diskutime.
Organizimi i orës së mësimit
Hapi 1. Bisedë
Mësuesi/ja tërheq vëmendjen e nxënësve për të parë modelet e ngjyrave në tabelë.
- A ju kujtohet rrethi i ngjyrave? Cilat janë ngjyrat parësore dhe dytësore?
Ngjyrat parësore janë të dukshme në copa kartoni, por edhe në foto e pamje të ndryshme nga natyra.
- A i dallojmë këto ngjyra edhe në natyrë? Sillni disa shembuj, që ngjyrat parësore të jenë të dukshme: e
verdhë, e kuqe, e kaltër.
Ju kujtohet se nga përzierja e këtyre tri ngjyrave fitojmë ngjyrat dytësore: të gjelbrën, vjollcën dhe të portokalltën,
kurse me përzierjen e ngjyrave parësore dhe dytësore përftohen ngjyra të tjera, të cilat janë të pafundme.
- Pasi kemi krijuar ngjyrat, fillojmë të krijojmë dhe tonet e ngjyrave. Do të provojmë të ngjyrosim me tone, duke
i përzier me njëra-tjetrën dhe për të përftuar gradacione tonale. Po ashtu, kur duam të zbehim një ngjyrë
shtojmë ngjyrë të bardhë dhe kur duam ta mbyllim shtojmë pak të zezë.

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të hapin tekstet e veta dhe fletën e punës.
- Në librin tuaj në detyrën numër 2 kërkohet të përfitoni nuancat-tonet ashtu si shembullin 1(lexoni udhëzimet).
Kurse në detyrën numër 3 kërkohet të kini kujdes gjatë vendosjes së toneve-ngjyrave. Sa më larg që janë
objektet, aq më e zbehtë duhet të jetë ngjyra, pasi gjërat që kemi larg na duken më të zbehta, për shkak të
largësisë (shiko udhëzimet).
Kurse në fletoren e punës faqe 9, siç e shihni në shembullin e përfunduar (lulen anash), veproni njësoj dhe me
lulet e tjera sipas ngjyrës në mes. Atë ngjyrë fillo ta zbehësh, duke i shtuar nga pak ngjyrën e bardhë dhe një
nga një duke i zbehur, pikturoni petalet.

Hapi 3. Komente, diskutime


Nxënësit shikojnë përftimin e ngjyrave të tjera nga përzierja e tri ngjyrave parësore dhe krijimin e gradacionit
tonal. Ata bëjnë komente për punën e tyre dhe të shokëve.
- Sillni shembuj ngjyrash të ndërmjetme nga natyra.

Vlerësimi:
- për ngjyrosjen e bukur tonale;
- për realizimin e gradacioneve tonale nëpër detyra;
- për emërtimin e ngjyrave për emërtimin e ngjyrave dytësore dhe krijimin e saktë të toneve dhe gradacionit tonal.
18
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Peizazh vjeshte (Krijimet me ngjyra-tone) Eksperimenton me ngjyra dytësore.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - ngjyra dytësore
Nxënësi/ja: - e gjelbër
- emërton dhe kombinon ngjyrat dytësore; - e portokalltë
- krijon një peizazh me elemente të ndryshme dhe - vjollcë
eksperimenton me ngjyra e tone; - tone
- shpjegon dhe tregon përzierjen e ngjyrave, krijimin - gradacion tonal
e toneve dhe përdorimin e tyre.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, letër vizatimi, lapsa druri, ndërkurrikulare:
flomastera (lapustila), sende me ngjyra bazë, model i Gjuhë amtare
përgatitur (rrathët), letra me ngjyra bazë. Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Modele demonstrimi me peizazhe, letër vizatimi, flomastera (lapustila), akuarele, laps, gomë etj.
Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Bisedë. Marrëdhëniet pyetje-përgjigje


Mësuesi/ja ka vendosur në tabelë modelet e demonstrimit me peizazhe të ndryshme, ku të bien në sy ngjyrat
dytësore.
Bisedohet me nxënësit rreth tyre.
- Si i quajmë këto piktura? (peizazh. Pse?)
- Emërtoni disa elemente dhe objekte që shikoni.
- Cilat ngjyra dalloni?
- Në cilat objekte janë përdorur ngjyrat dytësore?
- Cilat janë ato? Nga cilat ngjyra përftohen dhe si?
- Thoni disa objekte nga natyra, që kanë këto ngjyra.

Udhëzohen nxënësit për të krijuar në fletën e bllokut një element që dëshiron.

Hapi 2. Veprimtari krijuese


Udhëzohen nxënësit për të krijuar në fletoret e tyre një element që dëshiron.
- Si do ta vizatonit ju një pemë me mollë? Cilat ngjyra janë të kombinuara? (e gjelbra, e kuqja).
Më pas rreth pemës vizatohet dheu, duke kombinuar dhe përzier ngjyrat: kafe, e kaltër e mbyllur, e gjelbër.
Më tej, rreth e rrotull bar i gjelbër edhe me lule vjollcë, duke përdorur edhe ngjyra të tjera, si: e kaltër e
mbyllur, ngjyrë portokalli, e kuqe e verdhë etj. Në sfond vizatohen dy kodra të vogla, dhe pas qielli i largët me
ngjyrë të lehtë vjollcë e kaltër të çelët të kombinuara me njëra-tjetrën.
Kujdes! Më parë vizatohet skica e peizazhit dhe pastaj ngjyroset. Ngjyrosja vazhdon edhe në orën e dytë.
- Po ashtu mund të pikturoni detyrat që keni në libër dhe në fletore pune.
Në librin tuaj duhet të pikturoni në faqen 19 me pastela dylli. Kini kujdes si i përdorni ngjyrat-tonet e vjeshtës
(sipas shembullit). Kurse në fletoren e punës keni për të pikturuar peizazhin me ngjyra sipas dëshirës.

Hapi 3. Turi i galerisë

19
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Pasi janë mbaruar punimet, vendosen në këndin e klasës. Nxënësit vëzhgojnë dhe tregojnë cilat ngjyra kanë
përdorur dhe si i kanë përzier ato për të përftuar ngjyrat dytësore.
Veçohen peizazhet më të bukura.

Vlerësimi:
- vizatimi i saktë i elementeve
- kompozimi i peizazhit
- ngjyrat e larmishme
- komenti artistik.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Shtamba e zbukuruar - qeramikë Objekte të ndryshme artizanati - qeramike
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - shtambë
Nxënësi/ja: - qeramikë
- tregon karakteristikat e veçanta të një shtambe të
zbukuruar;
- krijon një shtambë sipas imagjinatës së tij/saj;
- ndërthur teknikat artistike për të zbukuruar
shtambën;
- përfiton nga tradita dhe kultura artistike e popullit
tonë, për të vlerësuar dhe punën e tij.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, gërshërë, argjilë, ndërkurrikulare:
flomastera (lapustila) etj. Gjuhë amtare
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Modele demonstrimi, letër vizatimi, lapsa, ngjyra, plastelinë.

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Bisedë
Janë grumbulluar vazo e shtamba artistike me foto dhe skulptura për të bërë sa më të prekshme për nxënësit
emrat: shtambë, qeramikë, poçeri.
- Emërtoni disa sende prej qeramike ose porcelani, që ju keni në shtëpitë tuaja dhe tregoni funksionin e tyre.
Punimi i qeramikës ka fillime të hershme në vendin tonë. Njerëzit zbuluan se, nëse balta piqej në temperatura
të larta, ruante formën. Kështu që ata e përdorën për nevojat e tyre, si: enë kuzhinë, shtamba etj., por i
përdorën edhe për zbukurime.
Qeramika përbëhet nga argjila, së cilës i jepet formë dhe më pas piqet në furra me temperaturë të lartë.
Pas ftohjes dhe pastrimit ngjyroset dhe zbukurohet.

20
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar krijuese


Shtamba ka formë të rrumbullakët, me grykë të gjatë ose të shkurtër dhe një ose dy doreza anësore.
Shtamba zbukurohet me figura njerëzish, lule, gjethe ose forma gjeometrike. Bazamenti ka formë rrethore të
sheshtë.
- Jeni të lirë të përdorni dy teknika: modelimin me plastelinë apo argjilë sipas shembullit që keni në librin tuaj
ose vizatimin në letër dhe ngjyrosje me flomastera (lapustila).
Por edhe krijimin dhe dekorimin e shtambës në fletoren e punës, duke përdorur gërshërët dhe gjërat e tjera
ndihmëse. Nxënësit shikojnë modelet e demonstrimit dhe krijojnë të lirë.

Hapi 3. Komente, diskutime


Ekspozohen krijimet e nxënësve dhe bëhen vëzhgime e komente për punën e kryer.
Secili flet për teknikën e përdorur, formën e shtambës dhe elementet e zbukurimit.
Veçohen punimet më të arrira artistikisht.

Vlerësimi:
- për mënyrën e punimit të plastelinës;
- për vizatimin e karakterit të shtambës, linjat të cilat e bëjnë të veçantë nga objektet e tjera artistike;
- për zbukurimin me ngjyra dhe forma të shtambës.

Detyrë
Poçari është personi, i cili e ka profesion poçarinë. Pra, ai që krijon enë, vazo dhe gjëra të ndryshme me baltë.
- Cila profesione të pëlqejnë më shumë?
Vizato në shtëpi profesionin që pëlqen dhe ngjyrose.
Detyrën mund ta realizosh edhe në një mënyrë tjetër kreative, që ti e zgjedh vetë.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Zbukuro vazot. Shembuj nga natyra
Krijojmë me forma natyrale dhe gjeometrike
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - forma natyrore
Nxënësi/ja: - forma gjeometrike
- emërton disa forma natyrore dhe gjeometrike dhe bën
dallimin midis tyre;
- ilustron me shembuj nga natyra të formave natyrore dhe
gjeometrike në krijimin e tij;
- bën shpjegimin e tij për përdorimin e formave natyrore e
gjeometrike në krijim.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, karton, letër me ngjyra, laps, ndërkurrikulare:
gomë, gërshërë, ngjitës, sende nga natyra, gjethe, petale, Gjuhë amtare
modele, demonstrimi i formave. Matematikë
Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, imagjinatë e lirë, komente - diskutime
21
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Në një karton mësuesi/ja ka ngjitur disa forma gjeometrike, si: katror, drejtkëndor, rrethor, trekëndësh etj. dhe
disa forma natyrore, si: gjethe të ndryshme, petale lulesh etj.
Nxiten nxënësit për të emërtuar këto figura:
- Cilat forma janë natyrore? Cilat forma janë gjeometrike?
- Si e bëni dallimin midis tyre? Cilat kanë forma të rregullta?
- Çfarë mund të krijoni ju me to?
- Emërtoni disa fruta që kanë formë rrethore.
- Emërtoni disa objekte që kanë forma të tjera gjeometrike.

Hapi 2. Imagjinatë e lirë


Udhëzohen nxënësit të bëjnë krijime të ndryshme me këto forma. Do të punohet me letra me ngjyra dhe do
të ngjiten në karton. Gjithashtu dhe udhëzohen nga libri dhe format gjeometrike dhe natyrore t'i paraqesin në
vazo. Mund të krijoni- dekoroni vazo në librin tuaj dhe fletore pune, duke përdorur ngjyrat dhe letrat me ngjyra.
Mund edhe të merrni me vete vazo balte dhe të krijoni apo pikturoni sipas imagjinatës suaj. Pikturojeni atë me
ngjyra temperi apo akril me forma gjeometrike a organike etj.

Hapi 3. Komente, diskutime


Ekspozohen punimet në këndin e klasës. Nxënësit vëzhgojnë krijimet e tyre dhe bëjnë shpjegimin për
ndërthurjen e dy formave natyrore e gjeometrike dhe qëndrimi i tyre në krijim.
Përdoren ngjyra që i afrojnë natyrës.

Vlerësimi:
- për imagjinatën krijuese,
- për kombinimin e formave natyrore e gjeometrike,
- për shpjegimin e përvojës vetjake.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Qyteti im i bukur Si mund ta ndërtojmë dhe zbukurojmë
qytetin tonë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - skicë
Nxënësi/ja: - modelim
- përshkruan qytetin dhe lagjen ku banon; - ndërtim
- skicon në letër rrugë dhe objekte të ndryshme;
- modelon me plastelinë objekte 3D për t’i vendosur mbi
modelin e skicuar;
- shpjegon në mënyrë të thjeshtë mendimin e tij krijues.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, letër e zezë, shkumës i bardhë, ndërkurrikulare:
karton, flomastera (lapustila), laps, plastelinë, kunja druri, Gjuhë amtare
vizore, modele demonstrimi. Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, krijim i lirë, turi i galerisë

22
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Mësuesi/ja vendos në tabelë disa foto me pamje nga qyteti përkatës.
Nxiten nxënësit të vëzhgojnë dhe të emërtojnë disa nga objektet ose rrugët që njohin. Mund të bëhet krahasimi
edhe me lagjen ku banojnë vetë nxënësit. Evidentohen objekte, si: pallate, dyqane, shkolla, kënde lojërash,
farmaci etj.
- Si do ta ndërtoje ti qytetin ose lagjen tënde?
- Çfarë do të doje të ndryshoje?

Hapi 2. Krijim i lirë


Nxënësit janë ndarë në grupe. Secili grup ka në tavolinë një karton me një ngjyrë të hapur. Nxënësit japin ide
në grup për objektet, rrugët e qytetit që do të vizatojnë. Nxënësit pasi vizatojnë me shkumës qytetin në letra të
zeza vazhdojnë me punën në grupe.
Njëri prej nxënësve të grupit që është vizatues i mirë bën skicën me laps të rrugëve dhe objekteve të qytetit.
Pasi janë dakord me skicën, vijat bëhen me lapustilë.
Të gjithë pjesëtarët e grupit do të modelojnë me plastelinë objektet e zgjedhura, pallate, pemë, dyqane,
shkollë, kënde lojërash edhe figura fëmijësh, makina, autobus.
Të gjitha objektet e modeluara do të vendosen në pozicionin e skicuar në karton. Për modelimin e objekteve
nxënësi përdor plastelinën me ngjyra të ndryshme dhe kunjat e drurit për të gërvishtur formën. Nxënësi përdor
imagjinatën e tij krijuese.

Hapi 3. Turi i galerisë


Vendosen mbi tavolina maketet e krijuara nga nxënësit.
Secili bën shpjegimin e krijimit të tij, duke folur me gjuhë të thjeshtë artistike.
Tregojnë nëse kanë shtuar ndonjë element të ri në qytetin e tyre dhe pse, tregojnë funksionin e objektit.

Vlerësimi:
- për vizatimin qytetit;
- për kompozimin e maketit të qytetit;
- për modelimin e bukur të objekteve;
- për komentin e thjeshtë artistik.

Detyrë
Ngjyroseni qytetin në fletoren e punës, faqe 15, sipas dëshirës suaj.

23
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Edhe moda është art Ndryshimi i modës dhe i stilit të veshjes në kohë të ndryshme
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Koncepte kyç:
lëndës sipas temës mësimore - skicë
Nxënësi/ja: - modë
- flet për modën në kohën e sotme; - stil
- tregon lidhjen e modës me artin; - veshje
- shpreh pëlqimet për veshjet e tij dhe jep - kohë
mendime për shokun ose shoqen në lidhje
me modën.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
libri i nxënësit, fletore pune, personazhe filmash Gjuhë amtare
e përrallash, modele demonstrimi me veshje të Shoqëria dhe mjedisi
kohëve të ndryshme, letër, laps, ngjyra. Histori
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, veprimtari e drejtuar, komente, diskutime

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Në tabelë mësuesi/ja ka vendosur modele demonstrimi me veshje të ndryshme dhe personazhe të ndryshme
filmash apo përrallash të njohura për fëmijë.
Nis bisedën me nxënësit duke i pyetur ata.
− Si visheni për në shkollë?
− Si visheni kur shkoni në piknik? Po në plazh? Për ditëlindje?
− Po në një dasmë apo festë?
− Pse veshjet ndryshojnë sipas vendit ku shkoni?
− Cilat ngjyra ju pëlqejnë më shumë?
− Kur blini diçka të re, e zgjidhni vetë apo e zgjedhin mami dhe babi?
− E dini ju ç’është moda (Art)? Si quhet ai që disajnon veshjet? (disajner mode).
− Pse moda ndryshon çdo vit?
− Kur shikoni një film që tregon për kohët e shkuara a e dalloni atë nga veshja e personazheve?
− A shikoni sot në rrugë një vajzë të veshur si Borëbardha apo një djalë të veshur si princi?
− Pse? (Sepse koha ka kaluar dhe moda ka ndryshuar).

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Komentohen fotot me veshje të ndryshme për fëmijët që janë të ekspozuara në tabelë.
− Vizatoni veten tuaj me një nga këto veshje, ose krijoni një të re sipas dëshirës dhe stilit tuaj si stilist të vegjël.
− Ngjyrosni veshjen me ngjyrat e dëshiruara.
− Vendosni aksesorët që ju pëlqejnë.

Hapi 3. Komente, diskutim


Ekspozohen vizatimet e nxënësve dhe bëhen komente për veshjen e zgjedhur dhe modës që përfaqëson kjo kohë.
Nxënësit përshkruajnë formën dhe ngjyrat e pëlqyera.
Veçohen veshjet më të bukura.

Detyrë
Në librin tuaj, faqe 25, dhe fletoren e punës, faqe 16, përfundoni detyrat që kërkohen nga ju sipas
udhëzimeve të dhëna në libër.
24
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ngjyrat e kundërta Nga përzierja e ngjyrave përfitohen ngjyra të tjera.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - përzierje
Nxënësi/ja: - ngjyrat kontraste
- dallon ngjyrat e çelëta dhe të errëta; - të kundërta
- krijon kontraste dhe kombinon ngjyrat që
zbukurojnë njëra-tjetrën;
- shpjegon realizimin e kontrasteve të ngjyrave në
krijimin e tij.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, akuarele, ose ngjyra ndërkurrikulare:
akriliku, fletë vizatimi, modele demonstrimi Gjuhë amtare
Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, krijim i lirë, komente, diskutime

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Mësuesi/ja ka demonstruar në tabelë llojet e ngjyrave dhe të ndara në ngjyra të çelëta dhe ngjyra të errëta.
Këto mund të demonstrohen me flomastera (lapustila) ose edhe me shirita prej letre me ngjyra ose kartoni me
ngjyra.
Emërtohen ngjyrat: e kaltër e mbyllur, e kaltër e çelur, e kuqe e ndezur, e kuqe e çelur, rozë e çelur, rozë
e mbyllur, ngjyrë hiri, ngjyrë e zezë etj. Pra, vihen përballë dy ngjyra të së njëjtës familje, por me tone të
ndryshme.
Po kur vihen përballë dy ngjyra që s’janë të një familjeje, si p.sh., e kuqja dhe e gjelbra, e portokallta dhe e
kaltra, vjollca dhe e verdha, bardhë dhe zi, atëherë kemi të bëjmë me ngjyra kontraste - të kundërta. Ngjyrat
e kundërta e zbukurojnë njëra-tjetrën e vënë në pah bukurinë e ngjyrës së kundërt.

Hapi 2. Krijim i lirë, veprimtari e drejtuar


Në fletën e librit faqe 26,27 dhe fletore pune faqe 17, vizatoni dhe ngjyrosni sipas udhëzimeve që janë në libër,
çdo herë duke pas kujdes që t’i kombinoni ngjyrat kontraste me njëra-tjetrën.
Detyra 1,2,3 kërkohet nga ti t’i përziesh ngjyrat kontraste duke krijuar tone hiri, po ashtu përballjen, gjetjen e
ngjyrave të kundërta aty që mungojnë. Kurse në detyrën e faqes 27 shiko udhëzimet, shembullin e dhënë, por
prapë jeni të lirë t’i ndryshoni ngjyrat kontraste që janë në shembull. Mund të provoni vetë kombinime të tjera,
po patjetër duhet të jenë ngjyra kontraste ato që janë afër njëra-tjetrës.

Nxënësit ngjyrosin edhe figura të tjera.

Hapi 3. Komente, diskutime


Vëzhgohen vizatimet e njëri-tjetrit dhe japim mendimin e tyre për mënyrën e kombinimit të ngjyrave të kundërta.
Kështu krijohen ngjyrat kontraste.
Kontrasti varet nga sasia e intensitetit të secilës ngjyrë të përzier.

25
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Vlerësimi:
- për diskutimin për kombinimin e ngjyrave kontraste,
- për realizimin e kontrasteve, toneve të çelëta dhe të errëta,
- për marrjen pjesë në diskutime.

Detyrë
Përfundo emrin tënd duke përdorur ngjyra të kundërta - kontraste dhe po ngjyra kontraste në simetrinë
reflektimin e emrit tënd.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Shtëpitë prej kartoni Kutia e mjeteve personale, shkollore
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - ndërtimi
Nxënësi/ja: - trupa 3D
- zgjedh dhe realizon modelin e trupave 3D që - funksioni
përmbushin qëllimin e tij;
- përdor teknika të ndryshme për të shndërruar
objektet në mjet personal;
- shpjegon punën e kryer dhe tregon funksionin e
mjetit.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, karton, gërshërë, laps, ndërkurrikulare:
vizore, dy trupa në formën e cilindrit nga letrat Gjuhë amtare
higjienike, letër me ngjyra, fjongo, ngjitës etj. Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, veprimtari krijuese, komente, diskutime

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Mësuesi/ja e nis bisedën duke kujtuar trupat gjeometrikë, forma e tyre. Mbi tavolinë janë radhitur disa trupa
gjeometrikë: kubi, kuboidi, cilindri, piramida, koni etj.
- Vëreni me kujdes dhe zgjidhni, cili nga këta trupa mund të përdoret për një mbajtëse lapsash ose ngjyrash
apo për të krijuar shtëpi të vogla?

Hapi 2. Veprimtari krijuese a) shtëpi prej letre dhe b) Kuti për lapsa
a) Krijoni shtëpi duke përdorur tubat e letrës (të pecetave higjienike) dhe krijoni çatinë me anë të një koni që
26
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

krijoni vetë (udhëzimet i keni në libër). Në tub vizatoni dritaret dhe derën pastaj pikturoni me lapustila
apo me tempera dhe lëreni të thahet mirë. Po ashtu konin mund ta pikturoni nëse e keni bërë me letër
të bardhë. Pasi të thahen të dyja, çatinë ngjiteni me ngjitës përmbi tubin e letrës. Shtëpitë mund t’i
dekoroni sipas imagjinatës suaj.
b)
- Me anë të kubit dhe cilindrit ju do të ndërtoni një kuti për të mbajtur lapsat, ngjyrat, gërshërët etj.
- Në fillim vizatohen faqet e kubit në karton, madhësia do të jetë sipas dëshirës, me lartësi deri në 10 cm.
- Kubi pritet me gërshërë dhe ngjiten faqet e tij, në anën e sipërme do të lihet e hapur.
- Për cilindrat, të cilët do të jenë dy, na vijnë në ndihmë dy tuba që i kemi marrë nga letrat higjienike ose të
kuzhinës. Lartësia e cilindrave duhet të jetë e barabarta me kubin.
- Priten dy rrethorë sa diametri i cilindrit (tubit) dhe ngjiten nga njëra anë e cilindrave.

Hapi 3. Veprimtari krijuese


- Për dy shembujt mund të zgjidhni letrat me ngjyra ose me xixa të ndryshme. Pritini ato sipas madhësisë që
janë format e objekteve që jeni duke i punuar dhe ngjitini me ngjitës në faqet e trupave.
- Pasi është mbaruar ngjitja dhe zbukurimi i trupave, objekteve lihen pak të thahen. Te mbajtësja për lapsa të
dy cilindrat ngjiten ose kapen me kopsa anash kubit. Ata bashkohen si një trup i vetëm. Të dy cilindrat kanë të
lidhur në mes nga një fjongo.
- Te dy detyrat a) dhe b) mund të vendosen sipas dëshirës aksesorë zbukurimi.
- Te kubi vendosen ngjyrat, në dy cilindrat anash vendosen lapsat, gërshërët, vizorja etj.

Hapi 4. Komente e diskutime


Vëzhgohen krijimet e nxënësve dhe secili tregon për punën e tij dhe funksionin që kryen objekti i krijuar.
Veçohen realizimet më të mira.

Vlerësimi
- për përdorimin e mjeteve të duhura,
- për realizimi i qëllimit,
- për objektin sa më funksional.

Detyrë
Përfundoni detyrën në fletoren e punës faqe 18,19. (Udhëzimet i keni në fletoren e punës).

27
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Stinët e vitit dhe ngjyrat Karakteristikat e stinëve të vitit. Ngjyrat
dhe tonet në ambientin përreth.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - stinët e vitit
Nxënësi/ja: - ngjyrat
- përshkruan karakteristikat e veçanta të stinëve; - tonalitetet
- dallon dhe zhvillon ndjeshmërinë ndaj ngjyrave dhe toneve në
ambientin rrethues;
- pikturon me ngjyra e tone elemente që karakterizon çdo stinë;
- shpjegon krijimin e tij dhe jep mendime për punën e shokëve.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletë vizatimi, flomastera (lapustila), laps, modele ndërkurrikulare:
demonstrimi. Gjuhë amtare
Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, stuhi mendimesh, imagjinatë e drejtuar, turi i galerisë.

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Bisedë. Stuhi mendimesh


Mësuesi/ja i njeh nxënësit me temën edhe nga pamjet e zmadhuara të stinëve të vendosura në tabelë.
Ngre pyetje:
- Sa stinë ka viti? Cilat janë ato? Cila stinë ju pëlqen më shumë dhe pse?
- Thoni nga dy karakteristika për çdo stinë. Secila stinë ka ngjyrat dhe tonet e veta.
- Cilat ngjyra dominojnë në stinën e pranverës, të verës, vjeshtës apo dimrit?

Ngrihen disa nxënës në tabelë dhe plotësojnë skemën.

Pranvera Vera

Stinët
Vjeshta Dimri

Hapi 2. Imagjinatë e drejtuar


Udhëzohen nxënësit për të filluar vizatimin në fletë. Fleta e vizatimit ndahet në katër pjesë si stinët.
Si element kryesor do të jetë pema dhe natyra rreth e rrotull. P.sh., pema në pranverë do të ketë gjethe të

28
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

gjelbra, lule, zogj që qëndrojnë në degë, bar i gjelbër me lule edhe dielli i plotë. Por në vjeshtë ka më shumë
fruta dhe gjethe të verdha. Zogjtë vizatohen varg njëri pas tjetrit, sepse po shtegtojnë etj.
Kështu do të punohet edhe për verën, edhe për dimrin. Pra, në fund pema do të ketë katër pamje të ndryshme
sipas stinëve.
U shpjegohet nxënësve se këtu janë të lirë të përdorin të gjitha llojet e ngjyrave dhe tonalitetet e tyre.

Hapi 3. Turi i galerisë


Nxënësit ekspozojnë punimet e tyre në këndin e klasës dhe bëjnë turin e galerisë.
Gjatë vëzhgimit nxënësit shpjegojnë dhe këmbejnë përvojën e tyre. Veçohen punët më të arrira.
Këtë detyrë mund ta realizoni në fletë të bllokut ose në librin tuaj, por edhe në fletoren e punës.

Vlerësimi:
- për kompozimin më të bukur,
- për përdorimin e ngjyrave dhe tonaliteteve,
- për dhënien sa më saktë të karakterit të stinës.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Simbolet e motit Moti në katër stinët. Minialbum mbi motin.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - moti
Nxënësi/ja: - simbole
- flet për motin, ndryshimet dhe simbolet e tij;
- krijon simbolet e motit nëpërmjet vijave, formave, ngjyrave,
teksturave e mjeteve të ndryshme;
- komenton nëpërmjet simboleve një ditë me shi apo me diell.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, letra me ngjyra, gërshërë, ngjitës, ndërkurrikulare:
flomastera (lapustila), karton, modele demonstrimi. Gjuhë amtare
Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutimi paraprak, imagjinatë e krijuar, komente, diskutime

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Mësuesi/ja e fillon orën mësimore duke u treguar nxënësve një kalendar të vitit.
- Çfarë shënohet në kalendar? (muaj, viti, ditët, datat etj.)
- Sa muaj ka viti? Sa stinë ka viti? Sa muaj ka një stinë?
- A ndryshon moti në çdo stinë? Si e dalloni ju?
- Çfarë kemi mësuar në lëndën "Njeriu dhe natyra" për simbolet e motit? Pra, simbolet janë tregues për
motin, në një ditë me shi apo me diell.
- Kush vjen të vizatojë diellin në tabelë. Një tjetër do të vizatojë shiun, borën, retë, erën etj.

Tregohet mjeti i përgatitur me simbolet e motit.


29
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Hapi 2. Imagjinatë e drejtuar


Udhëzohen nxënësit të vizatojnë simbolet e motit në letrat me ngjyra dhe të presin ato: dielli, retë (të bardha,
gri, blu, të zeza) etj.
U shpërndahet nxënësve një fletë e përgatitur në formën e kllasterit me stinët.

Pranverë Vera

Stinët
Dimri Vjeshtë

- Vendosni duke i ngjitur simbolet e motit për çdo stinë.


- Ku do të vendoset dielli? Po retë e bardha?
- Ku do të vendoset retë e errëta dhe bora? etj.

Simbolet, si shiu, bora etj., do të vizatohen me flomastera (lapustila).


Ndërsa diell do të kenë të katërta stinët, por në dimër e vjeshtë do të jetë i mbuluar me re, gjysma e diellit?
Pra, nxënësi do të eksperimentojë me imagjinatë për të krijuar sa më qartë një ditë vere, pranvere, vjeshte,
dimri. Për retë mund të përdoren edhe letrat e zhubrosura.

Hapi 3. Komente, diskutime


Në grupe, nxënësit prezantojnë punimet e tyre. Vërehet se kush i ka paraqitur më saktë simbolet e motit.
Nxënësve u lihet detyrë të krijojnë një minialbum për motin në ditët në vazhdim dhe ta tregojnë atë në orën
tjetër të artit.
Këtë detyrë mund ta realizoni në fletët e bllokut ose në librin tuaj, por edhe në fletoren e punës.

Vlerësimi:
- për vizatimin e saktë të simboleve të motit,
- për dallimin e simboleve për çdo stinë,
- për përdorimin e vijave, formave dhe mjeteve të ndryshme.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Kolazhi Krijimi i teksturave të ndryshme me anë të
kolazhit
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - teksturë
Nxënësi/ja: - prekje
- krijon teksturën e prekshme me kolazh; - kolazh
- përdor forma, dekorime dhe materiale natyrale në krijim;
- shpjegon teksturën e krijuar me kolazh.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, karton, letra me ngjyra, gërshërë, ndërkurrikulare:
ngjitës, sende për kolazh, fara, guaska, makarona të vogla, Gjuhë amtare
fije etj. Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutimi paraprak, imagjinatë e lirë, turi i galerisë

30
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Rikujtohet me nxënësit fjala “teksturë”, të cilët e kanë mësuar më parë në orën e edukatës figurative.
Një teksturë krijohet me materiale të ndryshme natyrore ose sende të përditshme duke bërë një kolazh.
- Cilat janë llojet e teksturave? Emërtoni disa. Si i dallojmë teksturat? (duke i parë, duke i prekur etj.)
Mësuesi/ja jep shembuj teksturash, të cilat duhet të disponohen edhe në materialet që kanë nxënësit në
tavolinë.
- Prekni tavolinën, prekni murin, prekni rrobat që keni veshur.

Hapi 2. Imagjinatë e drejtuar


Krijimin e një kolazhi mund ta bëni në disa mënyra. Në librin tuaj keni dy detyra të ndryshme të kolazhit:
Detyra e parë është krijuar me prerjen dhe ngjitjen e letrave me ngjyra dhe kombinimin e materialeve të tjera.
Detyra e dytë: kolazh me letra nga revistat - gazetat e ndryshme.
Në teknikën e kolazhit mund të përdorni dhe materiale të ndryshme nga jeta e përditshme.
Me anë të sendeve e materialeve të ndryshme natyrore që dispononi, ju do të krijoni një kolazh. Sipërfaqja e
krijuar do të jetë e ndryshme.
- Secili ka materiale të ndryshme, prandaj dhe krijimet do të jenë të ndryshme.
- Nëse keni fara të zeza, do të bëni rrugën duke ngjitur farat njëra pas tjetrës dhe vijat e bardha do t'i bëni me
makaronat e vogla ose shirita letre të rrudhosur ose me shkëlqim. Konturet e rrugës do të bëhen me fije të
bardha (ose me ngjyrë) të ngjitura.
- Me guaska mund të formohet një lule, duke i vendosur ato në formë rrethore. Bishti dhe gjethet formohet me
fara ose makarona.

Nxënësi është i lirë ta zgjedhë vetë modelin e tij.


Korniza mund të bëhet duke e përsëritur elementin motiv, si p.sh., një farë, dy makarona e me radhë.

Hapi 3. Turi i galerisë


Vëzhgohen punimet nga nxënësit dhe shpërndajnë përvojën e tyre. Secili tregon se si ka vepruar me mjetet
për të realizuar kolazhin. Dallohen realizimet më të mira.

Vlerësimi:
- për përdorimin e saktë të mjeteve të punës,
- për realizimin e teksturës me prekje me anë të kolazhit.

Detyrë
Në fletoren e punë në faqe 25, krijo me anë të kolazhit (me letra me ngjyra) picën tënde të preferuar.

31
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Maskat Maska të ndryshon pamjen
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - maska
Nxënësi/ja: - festa të ndryshme me maska
- përshkruan një maskë të cilën e ka parë në një festë;
- vizaton formën bazë të një maske dhe bën
zbukurimin me ngjyra e sende;
- shpjegon natyrën e maskës nëpërmjet tipareve të saj.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, karton, letra me ngjyra, ndërkurrikulare:
gërshërë, ngjitës, laps, aksesorëve të ndryshëm, Gjuhë amtare
lapustila, fije, llastik. Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutimi paraprak, veprimtari e drejtuar, komente për paradën me maska.

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Diskutim paraprak


Mësuesi/ja ka krijuar në klasë situatën e një feste me maska, me anë të fotove e pamjeve të afishuara në
tabelë. Nxit nxënësit për të folur.

− Çfarë shikoni në figurat përballë jush? (mësuesi/ja vë para tyre disa pamje të maskave të karnavaleve).
− Ku përdoren maskat? A keni përdorur ndonjëherë maska?
− Si do t’ju pëlqente një maskë, cila formë dhe cila pamje?
− Maskat vendosen në fytyrë dhe të ndryshojnë pamjen.
− Si mund ta krijonit ju vetë një maskë?

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Kemi përgatitur disa forma bazë maskash, të cilat ua shpërndajmë fëmijëve në grupe.
Vizatohet forma në karton dhe pastaj pritet me gërshërë. Secili ka zgjedhur formën që do dhe pëlqen.
Më pas secili do të pasurojë maskën e tij me ngjyra e aksesorë të ndryshëm për ta individualizuar sipas shijes
së tij. Dikush përdor ngjyrat, me xixa, fijet për flokët, aksesorë, forma të prera me karton e letër dhe i ngjit. Gurë
me shkëlqim rreth syve dhe gojës.
32
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Këto zbukurime nxënësit do të vendosin sipas dëshirës.


Më pas vendoset llastiku për ta mbajtur shtrënguar në fytyrë.

Hapi 3. Parada e maskave


Nxënësit vendosin maskat e tyre në fytyrë dhe të ndarë në grupe, bëjnë paradën me maska.
Veçohen maskat më të realizuara artistikisht.
Shpjegohet puna e kryer dhe përdorimi i mjeteve.

Vlerësimi:
- për realizimin e bukur të maskës,
- për zbukurimin dhe përdorimin e sa më shumë aksesorëve.

Detyrë
Në fletoren e punës në faqet 26, 27, 28, krijoni një maskë (shikoni udhëzimet që keni në fletoren e
punës).

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III

Tema mësimore: Situata e të nxënit:


Zbukurim (Bëj zbukurimin në bazë të shablloneve bazë) Krijime Krishtlindjesh, zbukurimi i bredhit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - motive
Nxënësi/ja: - krijime për festat e fund vitit
- vëzhgon natyrën dhe mjedisin përreth për të zbuluar motivin;
- zgjedh ose krijon një motiv nga natyra dhe e përdor atë për
zbukurimin në krijimin e tij;
- krijon ritmin nëpërmjet përsëritjes së motivit dhe ngjyrës;
shpjegon krijimin e tij.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, karton i gjelbër dhe ngjyra të tjera ndërkurrikulare:
që dëshiron, gërshërë, ngjitës, shirita letre me ngjyra,fije me Gjuhë amtare
ngjyra, aksesorë të ndryshëm. Shoqëria dhe mjedisi

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve


Diskutimi paraprak, imagjinatë e drejtuar, komente, diskutime

33
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Diskutim paraprak


Diskutohet me nxënësit rreth temës. Rikujtohet njohuria për “motivin”.
- Ku e gjejmë motivin?
- Si krijohet motivi? (Këto njohuri janë mësuar në klasën e dytë).
Një element kur përsëritet përbën motiv. Motivi vendoset në një ritëm të caktuar.

- Më thoni çfarë elementesh do të zgjidhni ju për të zbukuruar bredhin e Krishtlindjeve? (yje, topa, zile, fjolla
bore, shirita me ngjyra etj). Këto elemente do të krijohen nga ju.
Këto elemente do të formojnë motivin, kur ju t’i vendosni në mënyrë të përsëritur në bredhin tuaj.

Hapi 2. Imagjinatë e drejtuar


Puna do të organizohet në grupe. Secili pjesëtar i grupit do të zgjedhë një motiv (yje, topa, fjongo, rrethorë të
pikturuar, çorap, kapuç etj.) Të gjitha këto do të përgatiten me karton e letra me ngjyra. Shiko dhe shembujt e
gatshëm, shabllonet bazë në libër faqe 37. P.sh., ylli mund të përgatitet kështu: vizatojmë formën dhe pastaj
presim yjet. Më pas një yll më të vogël e presim me karton të kuq. I ngjitim të dy yjet dhe i lëmë të thahen.
Priten rrethorë me ngjyra dhe pikturohet mbi ta. Shiritat e letrës lidhen si fjongo me ngjyra.
Me shirita letre të bardhë të prerë hollë formohen spirale, duke i përdredhur pas lapsit. Krijimet janë të lira dhe
nxënësit mund të krijojnë çdo gjë me fantazi.
Fija e hollë me ngjyra do të përdoret si lidhëse për çdo aksesorë.
Po ashtu në librin tuaj faqe 38 mund të krijoni zbukurime të ndryshme bredhi, duke i mbushur (ngjitur me ngjitës)
format e gatshme me makarona apo gjëra të tjera. Pasi thahen mund t’i ngjyrosni përsipër apo mbushni me
xhel me xixa etj. Këtë pjesë të detyrës përfundoni sipas dëshirës dhe imagjinatës suaj.

Hapi 3. Punë në grup


Në kartonin e gjelbër vizatohet bredhi dhe pritet me gërshërë. Bredhi në karton vendoset në mes të tavolinës.
Këtu nxënësi/ja duhet të punojë me kujdes për të vendosur motivet e krijuara. Ngjiten yjet në fillim, pastaj topat
e zbukuruar me ngjyra me xixa e të tjerat me radhë. Këto elemente do të vendosen sipas një ritmi të caktuar
dhe të përsëritur. Përsëritja do të dallojë nga elementi dhe ngjyra.
Të gjitha grupet do të punojnë sipas imagjinatës së vet.

Hapi 4. Komente, diskutime


Bredhi i zbukuruar vendoset në murin e klasës nga secili grup. Nxënësit komentojnë punën e kryer dhe
tregojnë për motivin e krijuar vetë.
Të gjitha punët do të jenë shumë të bukura vetëm se do të dallojnë nga motivet e zgjedhura.

Vlerësimi:
- për zgjidhjen e motivit dhe krijimin e tij.
- për vendosjen sipas një ritmi i motivit në bredhin e krishtlindjeve.

Detyrë
Në shtëpi krijoni zbukurime të tjera, si fjolla bore (shiko udhëzimet në fletoren e punës).

SHËNIM: Kjo temë do të zhvillohet në dy orë mësimi, sepse përgatitja e motivit do kohë të mjaftueshme.

34
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Kujdesi për mjedisin (Poster) Për mjedisin duhet të kujdesemi të gjithë

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:


temës mësimore - poster
Nxënësi/ja: - mjedis
- shpreh mendimin e tij për një mjedis të pastër dhe të - ndotje
bukur;
- realizon një poster me teknika e mjete të ndryshme për
mbrojtjen e mjedisit;
- shpjegon mënyrën e realizimit të posterit dhe elementeve
të përdorura.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, karton- hamer, ngjyra, gërshërë, ndërkurrikulare:
ngjitës, figura e shprehje të shkëputura nga revista e gazeta, Gjuhë amtare
sende të ndryshme. Shoqëria dhe mjedisi
Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, veprimtari e drejtuar, komente për posterin.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Zakonisht në shkollë nxënësit marrin shumë njohuri për mjedisin dhe mbrojtjen e tij nga ndotjet, sidomos në
shoqëria dhe mjedisi, gjuha amtare dhe njeriu dhe natyra.
Në tabelë mësuesi/ja ka vendosur pamje të ndryshme mjedisesh të pastra dhe të ndotura, bimë të thara e

të prera dhe bimë të gjelbra. Këto pamje të afrojnë më shumë me realitetin dhe të japin më shume ide për
diskutime.
- Çfarë shikoni në figura? Si duhet të kujdeseni për mjedisin?
- Cilët janë faktorët që e ndotin mjedisin?
- Si duhet ta mbrojmë mjedisin nga ndotja?
- A mund të kenë njerëzit një shëndet të mirë me mjedis të ndotur?
- Po me gjallesat e tjera çdo të ndodhë?

35
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Për këtë temë ju do të krijoni një poster: “Të mbrojmë mjedisin nga ndotjet”.
Nxënësit kanë përgatitur mjetet, për të cilat janë porositur më parë.
Nxënësit do të punojnë në grupe. Kryetari i grupit do të udhëheq që figurat dhe shkrimet të vendosen sipas një
rregulli. Theksohen disa lloje ndotësish, mbeturinat, tymi i makinave etj.
Në fillim shkruhet tema (që e thamë më lart) me shkronja të mëdha dhe me ngjyra. Pastaj ngjiten fotot e
zgjedhura dhe pranë çdo fotoje të ketë një shkrim që tingëllon si thirrje apo urdhër për atë mbrojtjen e mjedisit.
P.sh.:

MBILLNI SA MË SHUMË PEMË - GJELBËRIMI ËSHTË MUSHKËRIA E QYTETIT

Përdoren flomastera (lapustila) për të shkruar.

Hapi 3. Komente rreth posterit


Një pjesëtar i grupit paraqet posterin para klasës dhe shokët e grupit flasin për punën e kryer dhe kuptimin që
i kanë dhënë posterit me anë të figurave dhe shkrimeve. Secili grup paraqet diçka të veçantë.
Posteri ka rëndësi, sepse nxit një sensibilizim nga të gjithë njerëzit e ndërgjegjshëm.

Vlerësimi:
- krijimi i një posteri,
- forma e kompozimit, lidhja logjike midis figurës dhe shkrimit,
- punimi artistik dhe estetik,
- arritja e qëllimit.

Detyrë
Në shtëpi krikoni një park me lodra sipas imagjinatës suaj (shikoni udhëzimet në faqen 40). Po ashtu, në
fletoren e punës, faqe 31, përfundoni detyrën që kërkohet nga ju.

36
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Krijim me shkumësa Forma pozitive dhe negative me shabllone letër
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - shabllone
Nxënësi/ja: - negativ
- përgatitet një stampë me karton; - pozitiv
- krijon forma të ndryshme negative për stampim;
- përdor spërkatës ose brushë për të ngjyrosur negativin;
- shpjegon efektet e shabllonit në krijim.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, letër vizatimi, karton, ngjyra të lëngshme, ndërkurrikulare:
sfungjer, brushë, spërkatës, gërshërë, laps. Gjuhë amtare
Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, veprimtari e drejtuar, komente, diskutime

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Diskutim paraprak


Njihen nxënësit me temën dhe shpjegohet metoda e krijimit të një shablloni.
- Nëse do të shikoni këtë gazetë që kam në dorë, apo librat tuaj, të cilët janë njësoj, si mendoni se bëhen vallë?
Stampimi jep mundësinë që figurat dhe shkronjat të jenë njësoj. Për të kuptuar më mirë, ne do të krijojmë vetë
një shabllon me karton.

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Për të përgatitur shabllonin e një stampimi me karton më parë do të zgjedhim motivin, pra në karton do të
vizatojmë një figurë. Vizatojmë format e llambës (për shabllonin e llambës udhëzimet i keni në libër) apo
frutën e mollës dhe të dardhës, pastaj një gjethe. Me gërshërë do të presim me kujdes mbi vijën e lapsit
komplet figurën. Negativi është hapësira bosh që mbetet në karton. Shablloni me karton vendoset mbi letrën
e vizatimit, fiksohet mirë. Merren bojërat e lëngshme dhe me penel të trashë ngjyrosim negativin. Shablloni
vendoset njëlloj. Mund të marrësh shabllonin e gjethes dhe e vendos te bishti i dardhës.
Kështu bëre një krijim të bukur. Nëse keni spërkatës, përdore atë mbi shabllon.
Nxënësit lihen të lirë për të krijuar shabllone me figurat që dëshirojnë.
Pozitivi mund të ngjitet në letrat me ngjyra, duke i kombinuar me njëra-tjetrën.

Hapi 3. Komente, diskutime


Lihen nxënësit të lirë për të vëzhguar krijimet e stampuara me shabllone kartoni.
Secili shpjegon krijimin dhe efektin e stampimit me shabllonë të një figure.

Vlerësimi:
- për përdorimin e mjeteve, gërshërëve, brushës, spërkatësit,
- krijimi i saktë i shabllonit,
- figura të sakta me stampim.

Detyrë shtëpie
Në fletore pune në faqe 32, përfundoni detyrën me shkumësa.

37
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Gjerdani Bizhuteri dhe aksesorë përdoren për të
zbukuruar pamjen
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - bizhuteri
Nxënësi/ja: - aksesorë
- përshkruan bizhuteri të ndryshme; - plastelinë
- përdor forma dekorimi, efektet e teksturës me plastelinë
dhe aksesorë të ndryshëm për të krijuar bizhuteri;
- shpjegon krijimin e tij dhe bën krahasimin me shokun.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, plastelinë me ngjyra, makarona me vrimë, fije ndërkurrikulare:
me gjilpërë, aksesorë të ndryshëm. Gjuhë amtare
Matematikë
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, imagjinatë e lirë, komente, diskutime.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Mësuesi/ja ka vendosur në një sfond të bardhë disa bizhuteri dhe stoli të ndryshme.
Shpjegojmë fjalën “bizhuteri” - sende zbukurimi, stoli, të cilat përdoren më shumë nga
femrat, në qafë, në duar etj.
Marrin një gjerdan dhe ua tregojmë nxënësve dhe e prekin me dorë për të kuptuar format.

− A keni parë stoli (bizhu)? Kush i përdor ato?


− Çfarë forme kanë? Çfarë ngjyre?
− Stolitë kanë forma dhe ngjyra të ndryshme.
− Format e gjerdanit mund të jenë, rrethore, vezake, me kënde, katrore, cilindrike etj.

Hapi 2. Imagjinatë e lirë


- Makaronat e pikturuara do t'i përdorni për të dekoruar gjerdanin apo me plastelinë, ju sot do të modeloni
forma të ndryshme për të krijuar bizhuteri sipas stilit tuaj.
- Format e rombit do të jenë të kuqe e kështu me radhë.
- Me plastelinë bëni disa forma gjatësore dhe ia vendos në formë rrethore makaronave cilindër në mes, për
të krijuar një formë ndryshe.

38
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

- Pastaj me anë të gjilpërës fillon të futësh të gjitha format në pe. Radhitja do të jetë sipas një rregulli të caktuar
për të krijuar një motiv të bukur.
P.sh., një romb, një makaron, një romb, një sferë. Kjo radhitje përsëritet. Përveç gjerdanëve mund të krijohen edhe vathë.

Hapi 3. Komente, diskutime


Të gjithë nxënësit reklamojnë stolitë e krijuara vetë.
Lihen nxënësit të lirë të vëzhgojnë krijimet e njëri-tjetrit.
Ata shpjegojnë punën e tyre duke e krahasuar me punën e shokëve. Veçohen stolitë më të realizuara.

Vlerësimi:
- për zgjedhjen e formës e aksesorëve,
- për radhitjen me estetikë dhe sipas një ritmi të formave në bizhu.

Detyrë shtëpie
Mund ta realizoni detyrën e ngjajshme që keni në fletore pune, faqe 33.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Stilet në art, takim me një artist Bisedë me një piktor
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - takim
Nxënësi/ja: - artist
- dëgjon me vëmendje prezantimin e piktorit; - piktor
- kërkon të dijë dhe bën pyetje rreth artit pamor;
- imiton piktorin në lojëra me anë të vijave e formave.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, një piktor i ftuar në klasë, disa prej ndërkurrikulare:
pikturave të tij në foto të zmadhuara, letër vizatimi, laps, Gjuhë amtare
lapustila. Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë prezantimi, marrëdhënie pyetje-përgjigje, imito piktorin.

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Bisedë. Prezantimi


Mësuesi/ja ka ftuar një piktor/e në klasë dhe bën prezantimin
e tij. Vetë artisti do të prezantohet para nxënësve duke filluar
të flasë për pasionin e tij/saj që kur ishte i/e vogël,
sa nxënësit me të cilët po bisedon.
Ai/ajo duhet të tregojë rrugën e vështirë, derisa u bë artist/e.

39
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Hapi 2. Marrëdhëniet pyetje-përgjigje


Prezanton disa punime të tij/saj, të cilat duhet të jenë të zmadhuara në foto. Tregon se si janë punuar ato, nga
e ka marrë frymëzimin.
Nxënësit janë të lirë të bëjnë pyetje për të ditur më shumë rreth artit figurativ, pikturave të tij dhe mjeteve të
punës që përdor piktori/ja.

Hapi 3. Lojë. Imito artistin


Mësuesi/ja u shpërndan nga një fletë të bardhë nxënësve dhe i udhëzon të ndjekin piktorin/en.
Piktori/ja për të zbavitur fëmijët mund të skicojë në tabelë figura, me anë të vijave, në formën e lojës.
Fëmijët mund të kërkojnë kafshë, zogj, makina etj.
Në fund fëmijët falënderojnë artistin/en.

Vlerësimi:
- për dëgjimin me vëmendje,
- për pyetjen që i drejton artistit/es,
- për imitimin e piktorit/es.

Detyrë shtëpie
Ngjyros veprën e Ibrahim Kodrës në fletore pune, faqe 35.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Perspektiva (Objektet afër dhe larg) Mësojmë rregullat e perspektivës
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - perspektiva
Nxënësi/ja: - objekte afër dhe larg
- përshkruan peizazhin e qytetit duke dalluar objektet afër - vija e horizontit
dhe larg; - pika e horizontit apo pika e zhdukjes
- zbaton rregullat e perspektivës për të dhënë thellësinë dhe
kontrastin e përmasave;
- shpjegon punën e tij dhe të shokëve duke bërë krahasime
dhe vlerësime.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, letër vizatimi, laps, vizore, gomë, ngjyra, ndërkurrikulare:
flomastera (lapustila), modele demonstrimi. Gjuhë amtare
Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, veprimtari e drejtuar, komente, diskutime.

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Bisedë
Në tabelë keni vendosur disa pamje nga qyteti që tregojnë perspektivë. Nxiten nxënësit të përshkruajnë
qytetin e tyre, duke përdorur edhe imagjinatën. Nëpërmjet figurave shpjegojmë vendndodhjen dhe përmasat
e objekteve.

40
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

- Pse disa shtëpi duken më të mëdha dhe disa më të vogla?


- Cilat objekte janë në planin e parë, ato që janë më të mëdha apo ato që duken më të vogla?
- Cilin objekt shikojmë të parin dhe cilin të fundit?
- Pse objektet vijnë duke u zvogëluar?

Tregojmë një model demonstrimi, të një rruge me pemë, ku duket qartë perspektiva.
Bëhen pyetje si më lart për objektet afër dhe larg, plani i parë, plani i dytë, ngjyrat, format.

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Tregojmë modelin e vizatuar “Rruga me pemë”. Vizatimi është kryer sipas rregullave të perspektivës.
Shpjegojmë se perspektiva na mëson t’i vizatojmë sendet ashtu si i sheh syri në natyrë. Sendet ose objektet
më afër ose në planin e parë, arrijmë t’i shohim me të gjitha hollësitë objektet larg ose në planin e dytë i shohim
format ose siluetat e tyre. Më pas është horizonti (vija e horizontit është vendi ku takohet qielli me tokën) dhe
pika e zhdukjes (pika ku takohen apo zhduken gjërat për shkak të largësisë).

Punojmë së bashku
Më pas demonstrohet vizatimi i pemëve në perspektivë në tabelë dhe nxënësit në fletë.

Vijat na detyrojnë të vizatojmë objektet duke u zvogëluar. Nuk duhet të dilni nga vijat.
Pas vizatimit bëhet ngjyrosja e pemëve dhe rrugës.
Pemët mund të vizatohen nga të dyja anët e rrugës.
Edhe ngjyrat janë më të theksuara në fillim dhe më të zbehta në planin e dytë.

41
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Hapi 3. Komente diskutimi


Vendosen punimet në këndin e klasës dhe nxënësit vëzhgojnë me syrin e piktorit.
Bëjnë komente dhe vlerësime për njëri-tjetrin.
Veçohen punët më të arrira.

Vlerësimi:
- për marrjen e koncepteve të perspektivës,
- për vizatimin e saktë sipas rregullave të perspektivës.

Detyrë shtëpie
Në shtëpi keni për detyrë ta ushtroni, përsëritni edhe një herë këtë mësim, duke i përfunduar detyrat që
kërkohen në librin tuaj faqe 48, dhe fletoren e punës faqe 36 (shikoni udhëzimet).

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Planet e hapësirës Mësojmë rregullat e perspektivës
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - perspektiva
Nxënësi/ja: - objekte afër dhe larg
- përshkruan natyrën e qetë duke dalluar planet - planet hapësinore etj.
hapësinore;
- zbaton rregullat e perspektivës për të dhënë thellësinë
dhe kontrastin e përmasave;
- shpjegon punën e tij dhe të shokëve duke bërë
krahasime dhe vlerësime.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, letër vizatimi, laps, gomë, modele ndërkurrikulare:
demonstrimi, ngjyra. Gjuhë amëtare
Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, veprimtari e drejtuar, komente, diskutime.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
- Hapësira është e pafundme, por ajo është e organizuar me plane.
- Planet në hapësirë i dallojmë vetëm kur ka objekte përpara nesh.
- P. sh., objektet e para (më të afërta me ne), ndodhen në planin e parë.
- Objektet e dyta gjenden në planin e dytë, e kështu me radhë deri në planin e fundit.
Në tabelë mësimdhënësi/ja vendos disa shembuj me foto të peizazheve, qyteteve dhe natyrës së qetë.

42
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

- Meqë edhe në orën e kaluar kemi mësuar për perspektiven dhe rregullat e saj, sot mësimi do të jetë më i
lehtë për t’u kuptuar.
Nxiten nxënësit nëpërmjet shembujve në tabelë shpjegojmë planet hapësinore dhe rregullat e planeve e
objekteve.

- Pse objektet e para duket më të mëdha dhe më


të qarta se objektet e tjera?
- Cilat objekte janë në planin e parë, por edhe
të fundit: ato që janë më të mëdha apo ato që
duken më të vogla?
- Cilin objekt shikojmë të parin dhe cilin të fundit?
- Pse objektet vijnë duke iu zbehur ngjyra?
- Cili është objekti më i afërt?
-Cili është objekti më i largët në këto figura?

Demonstrojmë një natyrë të qetë me pemë (me objekte konkrete), ku vërehen qartë planet hapësinore.
Bëhen pyetje si më lart për objektet afër dhe larg: plani i parë, plani i dytë, ngjyrat, format etj.
Po në fillim, derisa ta vendosim përfundimisht objektet e “natyrës se qetë”, i lëvizim objektet, u ndërrojmë
planet, që nxënësit ta kuptojnë më mirë. Ata shohin konkretisht ndryshimet që ndodhin kur i lëvizim objektet,
kur ndryshojnë dhe planet hapësinore.

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Pasi kemi vendosur përfundimisht objektet e “natyrës së qetë” në tavolinë, shpjegojmë si ta vizatojmë dhe
pastaj ta pikturojmë këtë shembull.
Së pari, duhet të vëzhgojmë dhe t’i vërejmë planet hapësinore: plani i parë, i dytë, i tretë dhe i fundit.
Objektin e afërt a planin e parë arrijmë ta shohim me të gjitha hollësitë. Vërejmë se ngjyra është më e theksuar.
Objektet larg ose në planin e dytë i shohim më pak dhe ai fundit shihet pak fare dhe ngjyrat janë të zbehta.
Nxënësit lihen të lirë të fillojnë punën. Po ashtu, gjatë gjithë orës mësimore ndiqet puna e tyre, për të vërejtur
a i kanë kuptuar udhëzimet.

Hapi 3. Komente dhe diskutim


Vendosen punimet në këndin e klasës dhe nxënësit vëzhgojnë me syrin e piktorit.
Bëjnë komente dhe vlerësime për njëri-tjetrin.
Veçohen punimet më të arrira.

Vlerësimi:
- për marrjen e koncepteve të perspektivës,
- për vizatimin e saktë sipas rregullave planeve hapësinore.

Detyrë shtëpie
Në shtëpi, plotësoni fletorën e punës në faqen 37, ku do të lidhni me shigjetë aty ku gjendet plani i parë dhe
i fundit në pikturat e paraqitura po në këtë faqe. Kurse në faqen 38 do të vizatoni e pastaj do të pikturoni një
peizazh, ku duheni të dalloni ngjyrat e planit të parë me atë të fundit.

43
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Skulptura me brumë dhe çorapë Krijomë me mjete rrethanore një plak bore.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - skulpturë
Nxënësi/ja: - dekorim
- realizon një skulpturë me mjete rrethanore;
- stilon dekorime mjete të ndryshme zbukurimi.
- shpjegon mënyrën e realizimit të skulpturës.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, çorap i bardhë, fjongo me ngjyrë, letër ndërkurrikulare:
me ngjyra, gërshërë, laps, ngjitës, sende zbukurimi, Gjuhë amtare
modele demonstrimi. Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutimi paraprak, veprimtari e drejtuar, turi i galerisë.

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Diskutim paraprak


Mësuesi/ja flet me nxënësit rreth modelimeve të ndryshme, të cilat i bëjmë me plastelinë, brumë etj.
Por skulptura të thjeshta ne mund të bëjmë edhe me sende rrethanore.
− Si mund të bëjmë një skulpturë me çorapë?
− Ka ndonjëri, ndonjë mendim?

Dëgjohen nxënësit.
− Përshkruani, si e mendoni një plak bore (dordolec), me çfarë e zbukuroni atë?
− Në cilën periudhë të vitit ju bëni plak bore (dordolec)? Pse?

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Secili ka vendosur mjetet e tij mbi tavolinë.
Mbushim në fillim çorapin me rërë ose oriz, (ose lesh sintetik ose pambuk). Më pas me një fije do të bëjmë
ndarjen e kokës, e cila duhet të jetë thembra e çorapit. Lidhja do të bëhet dy herë: hera e parë lidhet lart, pasi
e kemi mbushur çorapin dhe hera e dytë kur kemi formuar kokën. Rëra shtyhet me gishta, që koka të dalë
rrumbullak. Fija shtrëngohet fort.
Mbi fije mund të vendosësh një fjongo të lidhur bukur. Rëra duhet të jetë e ngjeshur mirë, që të dalë sa më
shumë dhe të qëndrojë mbi tavolinë.
- Me aksesorë apo sende zbukurimi bën tiparet në fytyrë me thumba, me kopsa, ose duke i vizatuar me flomastera
(lapustila).
- Në trup vendosen kopsë (pullë). Pastaj me letër e ngjyrë bëhet kapela në formë koni dhe i vendoset mbi kokë.
- Lihet në fantazinë e fëmijëve për të shtuar aksesorë të tjerë.

44
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Hapi 3. Turi i galerisë


Ekspozohen punimet në tavolinë.
Nxënësit prezantojnë skulpturat e tyre dhe tregojnë mënyrën e punës dhe aksesorët e vendosur, funksioni i
tyre dhe veçohen krijimet më të realizuara.

Vlerësimi:
- për përdorimin e saktë të mjeteve të punës,
- për realizimin e një skulpture me mjete rrethanore,
- për komentin rreth punës.

Detyrë
Në fletoren e punës, faqe 39, kërkohet që ju të realizoni planetët me brumë dhe t'i piqni me ndihmën e
prindërve dhe pastaj t'i pikturoni.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Simetria dhe figura simetrike Drejtësia e simetrisë krijon dy pjesë të barabarta
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - figura simetrike;
Nxënësi/ja: - drejtëza e simetrisë.
- emërton disa figura që kanë drejtëz simetrie;
- krijon figura simetrike duke u orientuar nga drejtëza e
simetrisë;
- di të dallojë figurat simetrike dhe josimetrike.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, letër me ngjyra, laps, vizore, ndërkurrikulare:
gërshërë, ngjitës, letër A4, modele demonstrimi, lapustila. Gjuhë amtare
Shoqëria dhe mjedisi
Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutimi paraprak, imagjinatë e lirë, komente, diskutime.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Aktivizohen nxënësit për të diskutuar rreth figurave simetrike, me të cilat janë njohur në orën e matematikës.
Drejtëzën e simetrisë e gjejmë edhe te format natyrore dhe te figurat gjeometrike. Pyesim nxënësit.
− Pse quhet drejtëz simetrike?
− Kur figura quhet simetrike?
− Emërtoni disa figura ose objekte që kanë drejtëz simetrie: katrori, drejtkëndëshi, rrethi, lulja, gjethja, flutura, molla etj.

Hapi 2. Imagjinatë e lirë


Secili nga nxënësit ka në tavolinë mjetet personale të punës.

45
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Sot do të krijojmë disa figura simetrike me letër duke e prerë me gërshërë.


Zgjedhim ngjyrën që dëshirojmë për të krijuar fluturën:
E palosëm letrën nga ngjyra e bardhë duke puthitur mirë anët e saj, që drejtëza e simetrisë të jetë e saktë.
-Në njërën anë të fletës, pranë drejtëzës së simetrisë vizatojmë me laps formën e krahëve të fluturës.
Pasi sigurohemi që e keni vizatuar mirë, e presim atë me gërshërë. Pas prerjes e hapim dhe shikojmë se është
krijuar flutura. Kështu mund të veprojmë edhe me mollën, zemrën, librin, arushin, fëmijët në rresht e shumë
figura të tjera. Nëse duam të presim një lule, që petalet të jenë simetrike, veprojmë kështu:
− Vizatojmë një rreth mbi fletë dhe e presim.
− Palosim rrethin tri herë duke u nisur nga qendra, pra sipas drejtëzave të simetrisë. Pastaj me laps vizatojmë
një petale. Me gërshërë presim anët e petales. Pastaj e hapim letrën e prerë dhe shikojmë se janë formuar
gjashtë petale simetrike.
− Të gjitha figurat e prera ngjiten me fletët e bardha që të duken më bukur.

Hapi 3. Komente, diskutime


Nxënësit në grupe lëvizin për të vëzhguar krijimet e njëri-tjetrit. Vërehet se cili grup ka krijuar më shumë figura
të bukura simetrike dhe të veçanta.
Komentohet dhe diskutohet rreth figurave simetrike dhe asimetrike që vetë nxënësi i dallon. Tregohet mënyra
dhe teknika e punës.

Vlerësimi:
- për përdorimin e gërshërës,
- për vizatimin e saktë të figurës,
- për krijimin e saktë të simetrisë në figurat e zgjedhura.

Detyrë shtëpie
Në shtëpi plotësoni fletorën e punës, faqe 40 dhe 41, dhe librin tuaj faqe 52, 53 dhe 54, ku do të vizatoni
anën simetrike dhe do të ngjyrosni etj.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Kolazh me bimë (krijim me sende e mjete rrethanore) Miushi i përrallave
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - kolazh
Nxënësi/ja: - miush
- përshkruan personazhin e miushit në përrallë;
- përdor sende, të cilat i përshtaten figurës për të
realizuar krijimin;
- përshkruan punën dhe tregon përvojën e tij/saj për
krijimin e kolazhit.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, karton ose letër me ngjyra, ndërkurrikulare:
gjethe të ndryshme gërshërë, ngjitës, aksesorë, modele Gjuhë amtare
demonstrimi Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, imagjinatë e lirë, komente, diskutime.

46
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë
Në tabelë mësuesi/ja ka krijuar një situatë me figura përrallash. Miushi është i paraqitur në disa forma.
Pyeten fëmijët rreth figurave.

− A ju pëlqejnë përrallat? A keni personazhe të preferuara?


− Disa nga personazhet e përrallave ju i keni të stampuara në rrobat tuaja. P.sh., miushin e keni në bluza,
në pizhame etj.
− Si mund ta krijojmë miushin me sende të ndryshme?

Hapi 2. Imagjinatë e lirë


Nxënësit vendosin mjetet e punës mbi tavolinë.
Udhëzohen për fillimin e punës. Marrim lloje të ndryshme të gjetheve dhe madhësi të ndryshme. Marrim një
karton sa një fletë formati. Vendosim dhe ngjisim në karton gjethen apo gjethet për të krijuar trupin e miushit.
Presim gjethet në forma të rrumbullakëta për veshët e miushit.
Pastaj vizatojmë dy sytë e rrumbullakët me letër të bardhë dhe në mes rrethor i vogël i zi.
Pra, rrethorët e bardhë dhe ai i zi ngjiten bashkë të dy.
Në letrën ngjyrë gri presim 6 shirita të hollë. Shiritat ngjitën bukur si mustaqe.

Dhe ja ku u krijua miushi. Por duhet të keni pak fantazi dhe durim, që ngjitja të bëhet sa më bukur dhe në
vendin e duhur, që figura të dalë sa më afër origjinalit.

Hapi 3. Komente diskutime


Ekspozohen krijimet e nxënësve në këndin e klasës.
Nxënësit vëzhgojnë dhe tregojnë përvojën e tyre dhe mënyrën e krijimit të një kolazhi.
Veçohet kolazhi më i arrirë.

Vlerësimi:
- për përdorimin e mjeteve të punës,
- për krijimin me mjete rrethanore të një kolazhi.

Detyrë
Këtë detyrë mund ta realizoni edhe në fletoren e punës në faqet 42 dhe 43.

47
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Akuareli (krijim me akuarel - ngjyra uji) Vëllimi i objektit, hapësira, planet, ngjyrat dhe
tonalitetet e tyre.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - vëllimi
Nxënësi/ja: - hapësira
- vëzhgon objekte nga natyra duke perceptuar - planet
formën, madhësinë, ngjyrat, planet;
- vizaton më shumë se një formë duke dhënë
iluzionin e hapësirës nëpërmjet mbivendosjen e
trupave në një plan;
- tonalitete ngjyrash gjatë kalimit nga njëri plan te
tjetri dhe ruan vëllimin e objektit zotëron aftësi për të
vlerësuar punë më të mirë artistike.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fletore pune, letër vizatimi, akuarele, ndërkurrikulare:
penela (brusha), mjete pastrimi, modele demonstrimi etj. Gjuhë amtare
Njeriu dhe natyra
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, imagjinatë e lirë, turi i galerisë.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Udhëhiqen nxënësit në një bisedë rreth frutave: ku rriten pemët frutore, si zhvillohen frutat, të mirat dhe
vlerat ushqyese që kanë ato për njeriun. Secili nxënës zgjedh dhe përshkruan një frutë që i pëlqen, duke u
përqendruar te forma, përmasat, ngjyrat etj. Disa nxënës vizatojnë në tabelë një frutë.

Hapi 2. Imagjinatë e drejtuar


Në një vend të dukshëm përballë nxënësve vendosim modelin, një shportë me fruta dhe u shpjegojmë
nxënësve “natyrën e qetë”.
- Emërtoni frutat që shikoni.
− A i shikoni të gjitha njëlloj?
− Në cilin plan bie drita më shumë?
− Pse disa fruta nuk ndriçohen si të tjerat?
− Në cilin plan ndodhen?
− Po ngjyrat ndryshojnë nga plani i parë në të dytin?
− Pse?
Udhëzohen nxënësit të vizatojnë modelin ashtu siç e shikojnë. Bëni kujdes për të ruajtur formën e frutave.
Më pas nxënësit do të përdorin teknikën e akuarelit për të ngjyrosur frutat. Kujtohen ngjyrat dytësore dhe
tonalitetet. Përdorini këto për të ruajtur volumin e objektit, planet dhe thellësinë në hapësirë.
Në teknikën e akuarelit, pjesët që doni t'i lini të bardha duhet të mos i pikturoni, ose atë pjesë të fletës ta lini
të bardhë.

Hapi 3. Turi i galerisë


Ekspozohen punimet në këndin e klasës dhe nxënësit bëjnë turin e galerisë.
Ata flasin dhe japin përvojën e tyre për realizimin e teknikës së akuarelit në këtë natyrë të qetë.

48
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Veçohen punët më të arrira.

Vlerësimi:
- për vizatimin në karakter të frutave,
- për përdorimin e tonaliteteve të ngjyrave në plane,
- për kompozimin më të bukur.

Detyrë shtëpie
Në shtëpi pikturoni në fletore pune, faqen 44, ku do të vizatoni dhe pikturoni katrorët e zbrazët.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Trashëgimia kulturore Objektet e trashëgimisë tregojnë artin, kulturën
dhe jetën e popullit tonë ndër vite.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Koncepte kyç:
sipas temës mësimore - trashëgimi kulturore
Nxënësi/ja: - kostume popullore
- emërton disa objekte të trashëgimisë kulturore;
- përshkruan një veshje popullore që njeh ose të
krahinës së tij;
- skicon një veshje popullore që i pëlqen dhe
shpjegon të veçantat e saj.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, foto të kostumeve popullore të Kosovës ndërkurrikulare:
e Shqipërisë, letër, laps, flomastera (lapustila). Gjuhë amtare
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, dëgjimi i drejtuar, stuhi mendimesh, komente, krijim i lirë.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë. Dëgjim i drejtuar
Mësuesi/ja e nis bisedën duke kujtuar vizitën në Muzeun Etnologjik, të cilin e vizituan para disa ditësh.
− Kujtoni çfarë patë atje. Cilat objekte ju kanë mbetur në mendje?
− Kujt periudhe i përkasin ato?
− Përveç periudhës së historisë, ju patë objekte të trashëgimisë kulturore të popullit tonë, si p.sh., veshje
popullore të krahinave të ndryshme.
− Ilustrojmë me foto në tabelë.

Hapi 2. Stuhi mendimesh, komente


- Çfarë dimë për veshjet popullore të vendit tonë? Në tabelë vendosen fotot e veshjeve të Kosovës.

Krahina Gjinia

Mosha Kostume popullore Materialet

Arti popullor

49
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

- Plotësohet skema në tabelë duke bërë komente për veshjet e krahinave të Kosovës.
- Në figurë nxënësi shikon karakteristikat dalluese të krahinave të Kosovës.

Hapi 3. Krijim i lirë


Vizatoni sipas dëshirës një veshje popullore që ju pëlqen më shumë.
Theksoni karakteristikat e veçanta të tij.
Bazohuni edhe te figurat që keni përballë.
Nxënësi/ja bën komente për krijimin e tij/saj.

Vlerësimi:
- aftësia për të kopjuar një veshje popullore,
- përdorimi i vijave, formave e ngjyrave.

Detyrë
- Pikturoni në fletore pune, faqe 45. Vvzatoni dhe pikturoni veshjet popullore që ju pëlqyen.
- Në shtëpi vizatoni dhe pikturoni me ngjyra druri apo dylli portretet dhe veshjet e vajzave në faqe 60 të
libri tuaj.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Dasma shkodrane (Kolë Idromeno) Piktura në kohë të ndryshme dhe vlera e
kultura që sjellin në ditët e sotme.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - tablo
Nxënësi/ja: - teknikë
- vëzhgon një vepër arti për t’u njohur me përmbajtjen e saj; - kompozim
- analizon pikturën duke përcaktuar teknikën, elementet dhe
mjetet e përdorura;
- vlerëson piktorin për talentin dhe historinë që sjell për artin
dhe kulturën e popullit shqiptarë ndër vite.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, dasma shkodrane e zmadhuar e printuar, fletë të ndërkurrikulare:
bardha, laps, lapustila Gjuhë amtare
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Bisedë, dëgjimi i drejtuar, marrëdhënie pyetje-përgjigje, krijim i lirë, komente.

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Bisedë. Dëgjim i drejtuar
Kemi vendosur në tabelë fotokopjen e pikturuar: "Dasma shkodrane" dhe foton e piktorit Kolë Idromeno.
Prezantojmë pikturën dhe autorin. Veprat e piktorit K. ldromenos i përkasin periudhës së Rilindjes. Disa emra
që i përkasin asaj kohe janë: Spiro Xega, Ndoc Martini, Zef Kolombo etj. Piktori Kolë Idromeno shquhet për
paraqitjen e gjendjes psikologjike të portreteve dhe realizimin artistik të veprës.

50
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Hapi 2. Marrëdhëniet pyetjet - përgjigje. Analizojmë përmbajtjen


− Çfarë shikoni në këtë pikturë?
− Pse ka njerëz të grumbulluar dhe çfarë shohin ata?
− Si janë veshur gratë dhe burrat, fëmijët? A ka ndonjë ndryshim midis veshjeve? Ku po bëhet dasma? Si
janë shtëpitë?
− Si e dalloni nusen? A janë njerëzit të gëzuar? Pse?
− Mësojmë rreth formës së kompozimit dhe teknikës.
− Piktori figurat i ka kompozuar në dy pjesë kryesore. Drita përshkon pjesën në të djathtë dhe hija përshkon
pjesën në të majtë.
− Në bazë të dritës dhe hijes ndryshojnë edhe ngjyrat dhe tonalitetet.
− Piktura është punuar në teknikën e ngjyrave të vajit.
− Dalloni planet. Cilat figura janë në planin e parë, po në të dytin? Përveç njerëzve, cilat objekte shikoni në
planin e dytë?
− Duke parë tablonë, ju njiheni me kulturën dhe traditën e popullit shqiptar nga veshja e njerëzve dhe
arkitektura e ndërtesave. Gjithashtu edhe dasmat që vazhdojnë edhe në ditët e sotme.

Hapi 3. Krijimi i lirë. Argëtohu


Ju të gjithë keni qenë pjesëtarë te një festë, siç janë dasmat.
Atëherë mbi fletë do të vizatoni sipas dëshirës një send apo objekt që simbolizon dasmën, p.sh.: unaza,
buqeta me lule, makina e zbukuruar, tortë, fishekzjarrë, kurorë me lule, nusja, dhëndri etj.
Zhvillohet në formën e lojës, kush mbaron del para klasës dhe tregon me fjalë vizatimin e tij.

Vlerësimi:
Për aftësitë figurative dhe logjike për të folur dhe analizuar një vepër arti.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Qëndisja Arti dhe tradita kulturore e popullit tonë
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - artizan
Nxënësi/ja: - përdorim fillin
- tregon përdorimin e perit në sende e materiale të ndryshme; - traditë
- krijon me fantazi nëpërmjet perit sende të veçanta zbukurimi - kulturë
ose veshje;
- zbulon efektet artistike në përdorimin e perit duke shpjeguar
dhe krijimin e tij.
Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat
libri i nxënësit, fije të ndryshme nga trashësia dhe ngjyra, ndërkurrikulare:
shtiza, grepa, shirita me ngjyra prej pëlhure. Gjuhë amtare
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, veprimtari e drejtuar, komente, diskutime

51
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Organizimi i orës së mësimit


Hapi 1. Diskutim paraprak
Mësuesi/ja zhvillon një bisedë me nxënësit rreth penjve të ndryshëm, duke marrë shembull fotot, por dhe
veshjet e fëmijëve.
Secili tregon pulovrën e tij prej leshi, fustanin e punuar me fije pambuku dhe të gjithë flasin për atë që kanë veshur.
Peri prodhohet nga pambuku, kërpi, liri, nga leshi, mëndafshi, por ka dhe pe sintetik, që prodhohet në mënyrë
artificiale! Ilustrohet me foto prodhimi i çdo peri.
Sot ka makineri moderne që prodhojnë veshje e pajisje me këto fije peri. Gjyshet dhe nënat tona akoma dhe
sot thurin triko, çorapë, dorashka me pe leshi ose pambuku. Ato përdorin shtiza, gjilpëra, grepa, tezgjah etj.
Tregohen modele punimi.

Hapi 2. Veprimtari e drejtuar


Edhe ju sot do të bëheni artizanë të vegjël dhe do të punoni me pe.
Nxënësit grupohen sipas materialeve që kanë sjellë.
Grupi 1 - do të punojë pe pambuku me shtiza.
Grupi 2 - do të thurë qilimin me shirita lecke ose pe të trashë leshi ose pambuku.
Grupi 3 - do të punojë fije peri me grep.
Grupi 4 - do të thurë thekët e shallit ose gërshet.
Të gjithë nxënësit do të punojnë në grup duke ndihmuar njëri-tjetrin.

Hapi 3. Komente, diskutime


Në përfundim të punës, nxënësit do të shpjegojnë punën e kryer dhe mënyrën e punimit. Punimet
vendosen në këndin e klasës dhe e titullojnë “Artizanët e vegjël”.

Vlerësimi:
- për mënyrën e punimit të fijeve të perit,
- për bashkëpunimin në grup.

Detyrë shtëpie
Në shtëpi, në fletore pune, përfundoni detyrën në faqe 47, sipas udhëzimit.

Fusha: Arte Lënda: Edukatë figurative Shkalla: 1 Klasa: III


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ekspozita për paqen “Ekspozita e klasës”
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Koncepte kyç:
temës mësimore - ekspozitë
Nxënësi/ja: - kornizë
- përzgjedh krijimet e tij më të bukura për në ekspozitën - piktor
e klasës;
- zbukuron pikturat me kornizë dhe aksesorë.
- vendos punimet në ekspozitë me rregull dhe estetikë;
- bën komente dhe tregon përvojën e tij për krijime të
ndryshme.
52
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”

Burimet Lidhja me fushat e tjera ose me temat


libri i nxënësit, punimet e përzgjedhura, letra e kartonë me ndërkurrikulare:
ngjyra, ngjitëse, lapustila, gërshërë. Gjuhë amtare
Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim paraprak, veprimtari e drejtuar, turi i galerisë.

Organizimi i orës së mësimit

Hapi 1. Diskutim paraprak


- Ç’është paqja? Pse njerëzit duan të jetojnë në paqe?
- Pëllumbi është simboli i ...?
- Po shenja e paqes si duket?
Mësuesi/ja pyet nxënësit se si do të ishte përkufizimi i paqes sipas tyre.

Hapi 2. Dita e parë


Veprimtari e drejtuar – përfundimi i pikturave
Sot do të fillon organizimi i konkursit në klasë me temën “Paqja”.
Nxënës duhen të punoni (vizatoni e pikturoni) në grupe të vogla pikturat ku tema e tyre është “Paqja”.
Pikturat munden të kenë dhe thënie të shkurta që përcjellin mesazhe për paqen.
Pamja e pikturave nga ana figurative duhet të na përcjellin qartë mesazhe pro paqes.
Krijo përfytyrimin tënd për paqen. Në fund analizo pikturën tënde, të shokëve dhe shoqeve të tua.
Trego çfarë të pëlqeu tek ato, ngjyrat, mënyrën si kanë vizatuar, pikturuar etj.
Pikturat e përfunduara grumbullohen dhe bëhen gati për ditën e nesërme.

Dita e dytë – përgatitja e ekspozitës


Të gjithë nxënësit bëjnë zbukurimin e pikturave me korniza me letra me ngjyra ose kartonë me vijëzime ose
aksesorë të ndryshëm. Në cep të pikturës vendoset emri i tij (nxënësit).
Puna ndahet në tri grupe.
Grupi i parë do të merret me shkrimin e posterit “PAQJA” dhe me shkrimin e ftesave për moshatarët e tyre
në klasat e tjera të ciklit.
Grupi i dytë do të përgatisë vendin se ku do të vendosen krijimet.
Grupi i tretë do të merret me ngjitjen e krijimeve në vendin e duhur. Grupi i dytë dhe i tretë bashkëpunojnë
që ekspozita të dalë sa më e bukur dhe tërheqëse.

Hapi 3. “Turi i galerisë”


Bëhet përzgjedhja e krijimeve më të bukura. Zgjedhja e punimeve do të bazohet në vizatimin e saktë,
ngjyrat, teknikat e ndryshme të përdorura dhe piktura me mesazhin më të mirë. Vetë nxënësit do të bëjnë
përzgjedhjen e punimeve, diskutimi mes tyre nxjerr në pah krijimet më të mira.
Nxënësit e grupit të parë vendosni posterin në krye të ekspozitës dhe shpërndajnë ftesat në klasat e tjera.
Vetë nxënësit bëjnë “turin e galerisë” dhe diskutojnë rreth punimeve të ekspozuara, mirëpriten edhe vizitorët

Vlerësim:
- për krijimet e bukura,
- për impenjimin për të bërë diçka të bukur,
- për komentet e diskutimet.

SHËNIM: Kjo temë do të zhvillohet në dy orë mësimi, sepse përgatitja e ekspozitës do kohë të mjaftueshme.

53
Katalogimi në botim – (CIP)
Biblioteka Kombëtare e Kosovës “Pjetër Bogdani”

37.016.1:73/76(075.2)

Tashi, Zoica
Edukatë figurative 3 : libër mësuesi për tekstin shkollor
/ Zoica Tashi, Mirlinda Ramadani. - Prishtinë : Botime
shkollore Albas, 2021. - 54 f. : ilustr. ; 26 cm.

ISBN 978-9951-15-193-1

You might also like