Professional Documents
Culture Documents
Zoica Tashi
Prof. Mirlinda Ramadani
Libër mësuesi
për tekstin shkollor
EDUKATË
FIGURATIVE 3
Botues:
Driton AJRULLAI
Rita PETRO
Drejtor botimi:
Fatlum HETEMI
Redaktore:
Sevi LAMI
Recensentë:
Fitim ALIU
Enver RAKOVICA
Valdet PLAKOLLI
Arti grafik:
Ela LUMANI
© Albas, 2021
ISBN 978-9951-15-193-1
Shtypur në shtypshkronjën:
PËRMBAJTJE
Plani 4
1. Llojet e vijave (kombinimi) 12
2. Vijat e ndryshme 13
3. Format me vëllim 15
4. Kubi dhe kutia 16
5. Krijo me letër 17
6. Nuancat e ngjyrave (tonet) 18
7. Peizazh vjeshte 19
8. Shtamba e zbukuruar (qeramika) 20
9. Zbukuro vazot 21
10. Qyteti im 22
11. Moda është art 24
12. Ngjyrat e kundërta 25
13. Shtëpitë prej kartoni 26
14. Stinët e vitit dhe ngjyrat 28
15. Simbolet e motit 29
16. Kolazhi (tekstura me prekje) 30
17. Maskat 32
18. Zbukurim 33
19. Kujdesi për mjedisin 35
20. Krijim me shkumësa 37
21. Gjerdani 38
22. Stilet në art 39
23. Perspektiva 40
24. Planet e hapësirës 42
25. Skulptura me brumë 44
26. Simetria dhe figurat simetrike 45
27. Kolazh me bimë (krijim me sende e mjete rrethanore) 46
28. Akuareli 48
29. Trashëgimia kulturore 49
30. Dasma shkodrane (Kolë Idromeno) 50
31. Qëndisja 51
32. Ekspozita për paqen 52
3
4
Tematika Shpërndarja e përmbajtjes lëndore
Krijimtaria dhe Shtator - Dhjetor Janar - Mars Prill - Qershor
performanca 12/34 12/34 11/34
artistike Nr Nr Nr
(21 orë)
1. (GJKA) Llojet e vijave 1. (KPA) Shtëpitë prej kartoni 1. (KPA) Skulptura me brumë
Gjuha dhe (kombinimi)
komunikimi artistik 2. (KPA) Vijat e ndryshme 2. (KPA) Stinët e vitit dhe ngjyrat 2. (GJKA) Simetria
(7 orë) 3. (GJKA) Format me vëllim 3. (KPA) Simbolet e motit 3. (GJKA) Figura simetrike
Relacioni art 4. (KPA) Kubi dhe kutia 4. (KPA) Kolazhi (tekstura me 4. (KPA) Kolazh me bimë (krijim me sende
shoqëri prekje) e mjete rrethanorë)
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Çmuarja dhe 6. (KPA) Nuancat e ngjyrave (to 6. (KPA) Zbukurim 6. (RASH) Trashëgimia kulturorë
vlerësimi estetiko- net)
artistik 7. (KPA) Peizazh vjeshte 7. (RASH) Kujdesi për mjedisin 7. (RASH) Dasma shkodrane (Kolë
(3 orë) Idromeno)
8. (RASH) Shtamba e zbukuruar 8. (KPA) Krijim me shkumësa 8. (KPA) Qëndisja
(qeramika)
9. (KPA) Zbukuro vazot 9. (KPA) Gjerdani 9. (ÇVEA) Ekspozita për paqen
10. (KPA) Qyteti im 10. (ÇVEA) Stilet në art 10. (ÇVEA) Ekspozita për paqen
11. (KPA) Moda është art 11. (GJKA) Perspektiva 11.
12. (GJKA) Ngjyrat e kundërta 12. (GJKA) Planet e hapësirës 12.
Fusha: Art Lënda: Edukatë figurative Planifikimi Klasa III
Tremujori i parë: shtator-dhjetor
Nr. Temat Rezultatet e Metodologjitë dhe Për çfarë do të Burimet dhe
Kompetencat
mësimore parashikuara të të veprimtaritë e vlerësohet nxënësi/ja materialet
Tematika
nxënit nxënësve
1. (GJKA) - përsërit vijat për të - diskutim paraprak; - për kombinimin e llojeve - modele demonstrimi
Krijimtaria dhe Llojet e krijuar figura e - krijim i lirë; të vijave dhe krijimin e një me lloje vijash;
performanca vijave dekoracione të ndryshme; - vëzhgim - komente, dekori të veçantë; - letër vizatimi, lapustila,
artistike (kombinimi) - shpjegon kombinimin e diskutime; - komenti për krijimin laps,
(7 orë) vijave dhe dekorin e krijuar -veprimet individuale e tij dhe të shokëve. gomë.
2. (KPA) - shpjegon lëvizjen si - bisedë; - për komentet; - modele demonstrimi
Vijat e rezultat i përsëritjes së vijës; - imagjinatë e - për vijat e përsëritura me lloje vijash;
Gjuha dhe ndryshme - realizon një krijim me drejtuar; dhe figurat që krijohen; - letër
komunikimi elemente të ndryshme, ku - turi i galerisë; - kompozimi i bukur. vizatimi, lapustila, laps,
artistik dallohet lëvizja - veprimtari individ gomë.
(4 orë)
3. (GJKA) - formon forma të - diskutim paraprak; - për vizatimin, - vizore, laps lapustila,
Format me ndryshme me trupat - krijim i lirë; ndërtimin e saktë të karton, plastelinë,
Relacioni art vëllim gjeometrikë, duke i vizatuar - vëzhgim, komente, formave 3D; vizore, thikë plastike,
shoqëri ato me vija diagonale apo diskutime. - manipulimi i formave; kunja druri, modele
(1orë) modeluar ato me plastelinë - për gjuhën artistike gjatë demonstrimi
komentit.
4. (KPA) - formon forma trupat - diskutim paraprak; - për ndërtimin e - karton, gërshëre,
Kubi, kutia gjeometrikë duke i prerë - krijim i lirë; saktë të formave 3D; ngjitës, vizorë etj.
Çmuarja dhe format, palos dhe duke i - vëzhgim, komente, - manipulimi i formave;
vlerësimi ngjitur ato. diskutime. - për gjuhën artistike.
estetikoartisitik
5. (KPA) - tregon disa përdorime - bisedë; - për përdorimin e - letër, kartëpeceta me
(0 orë)
Krijo me të ndryshme të letrës; - veprimtari e drejtuar; saktë të mjeteve të ngjyra, gërshërë,
letra - krijon me fantazi një kafshë - vëzhgim, komente punës; ngjitës, karton;
a lule me shirita diskutime - për krijimin e bukuritë e - modele
letre. kafshës, lules me letër. demonstrimi
- pjesëmarrja në
diskutim
6
6. (GJKA) - identifikon tri ngjyrat - bisedë; - dallimi i ngjyrave bazë; - letër vizatimi, lapsa
Nuancat e bazë: e verdhë e kuqe, - veprimtari e drejtuar, - ngjyrosja e rrathëve bukur druri, lapustila, model i
ngjyrave- blu; - vëzhgim, komente, e saktë; përgatitur (3 rrathë),
tonet - shpjegon krijimin e diskutim, veprim - emërtimi i ngjyrave të sende demonstrimi me
ngjyrave të ndërmjetme individual . ndërmjetme dhe ngjyrat bazë etj.
nga përzierja e ngjyrave përdorimin të toneve;
bazë dhe toneve.
7. (KPA) eksperimenton me - diskutim paraprak vizatimi i saktë i shembuj të ndryshëm,
Peizazh përzierjen e ngjyrave për - imagjinatë krijuese elementeve; libri, laps pastele të
vjeshte të përftuar të tjera ngjyra, i - turi i galerisë - kompozimi i thata, gomë
përdor ato në krijim peizazhit;
- ngjyrat e larmishme;
- komenti artistik
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
7
8
Fusha: Art Lënda: Edukatë figurative Planifikimi Klasa III
Tremujori i dytë: janar-mars
Kompetencat Nr. Temat Rezultatet e parashikuara Metodologjitë dhe Për çfarë do të Burimet dhe materialet
Tematika mësimore të të nxënit veprimtaritë e nxënësve vlerësohet nxënësi/ja
1. (KPA) përdor teknika të ndryshme - diskutim paraprak, - për krijimin e një trupi karton, gërshërë, ngjitës,
Krijimtaria Shtëpitë për të shndërruar objektin e - veprimtari krijuese, në objekt personal dhe - letër me ngjyra, fjongo
dhe prej kartoni krijuar në mjet personal -vëzhgim, komente, diskutime funksional - komenti i ngjitës,
performanca thjeshtë - model demonstrimi
artistike
2. (KPA) - pikturon me ngjyra e bisedë, stuhi mendimesh, - - për kompozimin e letër vizatimi,
(8 orë)
Stinët e tone elemente që imagjinatë e drejtuar bukur; - përdorimi i lapustila, modele
vitit dhe karakterizon çdo stinë - turi i galerisë, veprim ngjyrave e tonalitete; demonstrimi, pamje e
ngjyrat individual - dhënia e karakteristikave foto nga stinët.
të çdo stinë
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Gjuha dhe
komunikimi 3. - krijon simbolet e motit - diskutim paraprak, për vizatimin e saktë të -letra me ngjyra;
artistik (KPA) nëpërmjet vijave, formave, - imagjinatë krijuese, simboleve të motit; - gërshërë, ngjitës,
(2 orë) Simbolet e ngjyrave, teksturave e - vëzhgim, komente, - përdorimi i vijave, formave lapustila, modele
motit mjeteve të ndryshme diskutime e mjeteve të ndryshme demonstrimi
4. (KPA) - krijon teksturën me prekje - diskutim paraprak - - për realizimin e -karton, letra me ngjyra,
Kolazhi me kolazh, imagjinatë e lirë - teksturës me prekje gërshërë, ngjitës, sende
Relacioni art (tekstura - përdor forma turi i galerisë - me anë të kolazhit, nga natyra për kolazh,
shoqëri me prekje) dekorime dhe materiale veprimtari në grup - komenti artistik fara, guaska, fije,
(1 orë) natyrale në krijim dhe individ modele demonstrimi
5. (KPA) - vizaton formën bazë të - diskutimi paraprak - për realizimin e bukur të - karton, gërshërë,
Çmuarja Maska një maske dhe bën - veprimtari i drejtuar maskës; ngjitës, letra me
dhe zbukurimin me ngjyra e - komente për paradën me - zbukurim dhe përdorimi i ngjyra, aksesorë të
vlerësimi sende maska, sa më shumë aksesorëve, ndryshëm, modele
estetiko- - veprimtari në grup - komente artistike demonstrimi
artistik 6. (KPA) - zgjedh dhe krijon një - diskutim paraprak - - përzgjedhjen e motivit; - karton me ngjyrë të
(1 orë) Zbukurim motiv nga natyra dhe e imagjinatë e drejtuar - vendosja gjelbër, gërshërë, ngjitës,
përdor atë për zbukurimin - vëzhgim, komente sipas një ritmi i motivit në shirita letre
në krijimin e tij - veprimtari krijim, bredhi i krishtlindjes me ngjyra, xixa, fije
individuale - komenti artistik dhe aksesorë, modele
demonstrimi
7. (RASH) - realizon një poster me - bisedë - veprimtari për krijimin e një posteri, -karton, ngjyra, gërshërë,
Kujdesi teknika e mjete të ndryshme e drejtuar, - forma e kompozimit, lidhja ngjitës, figurë e shprehje
për mjedisin për mbrojtjen e mjedisit - vëzhgim, komente, logjike midis figurës dhe të shkëputura nga
diskutime, shkrimit, revista e gazeta,
-veprimtari në grup - punimi artistik dhe estetik sende të ndryshme,
model demonstrimi
dhe me CD
8. (KPA) - krijon forma të - diskutimi paraprak - përdorimi i saktë i mjeteve - letër vizatimi,
Krijim me ndryshme negativi për - veprimtari e drejtuar, të punës, karton, gërshërë,
shkumës stampim - përdor - vëzhgim -krijimi i saktë i shabllonit, bojëra të lëngshme,
spërkatës ose penel për komente, diskutime, - krijimi i figurave të bukura sfungjer, penel i
të ngjyrosur negativin veprimtari në grup me stampim, trashë, spërkatës,
- komenti artistik modele demonstrimi
9. (KPA) përdor forma e dekorime, - bisedë - imagjinatë - për zgjedhjen e formës e - plastelinë me ngjyra
Gjerdani efektet e teksturës me e lirë - vëzhgim, aksesorëve, - makarona me vrimë
plastelinë, e materiale te komente, diskutim - - radhitja me estetikë dhe - fije me gjilpërë,
tjera për të krijuar veprimtari sipas një ritmi të caktuar - - aksesorë të ndryshëm,
bizhuteri individuale komenti - modele demonstrimi
10. (ÇVEA) - dëgjon me vëmendje - bisedë prezantimi - për dëgjimin me - një piktor i ftuar në
Stilet në art bisedën e piktorit, - marrëdhëniet pyetje- vëmendje e qytetari Klasë,
(takim me - kërkon përgjigje, - pyetjet që i drejton - letër vizatimi,
një artist) të dijë dhe bën pyetje veprimtari artistit laps, lapustila
rreth artit pamor. individuale - imitimi i piktorit
11. (GJKA) -zbaton rregullat e - bisedë - për zbatimin e rregullave të -letër vizatimi, laps,
Perspektiva perspektivës për të - veprimtari e drejtuar, perspektivës në vizatim - vizore, ngjyra, lapustila,
dhënë thellësinë dhe - vëzhgim, komenti artistik modele demonstrimi
kontrasti e përmasave komente, diskutime
12. (GJKA) - zbaton rregullat e - bisedë - për zbatimin e letër vizatimi,
Planet e perspektivës për të - veprimtari e rregullave të laps, ngjyra temper
hapësirës dhënë thellësinë dhe drejtuar perspektivës në ose akuarel,
kontrasti e përmasave - vëzhgim, vizatim e pikturë modele
duke i pas parasysh komente, - komenti artistik demonstrimi
planet hapësinore diskutime
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
9
10
Fusha: Art Lënda: Edukatë figurative Planifikimi Klasa III
Tremujori i tretë: prill-qershor
Nr. Temat Rezultatet e Metodologjitë dhe Për çfarë do të Burimet dhe materialet
Kompetencat
mësimore parashikuara të të veprimtaritë e vlerësohet nxënësi/ja
Tematika
nxënit nxënësve
Krijimtaria dhe 1. (KPA) - përdor materiale të - bisedë, - për modelimin e bukur, - plastelinë, brumë,
performanca Skulptura me ndryshme për modelim, - imagjinatë krijuese - krijimi i formave të argjilë, vizore,
artistike brumë plastelinë, brumë, - turi i galerisë; njëtrajtshme, aksesorë,
(5 orë) argjilë - veprimtari - aksesorë funksionalë zbukurime, modele
individuale -koment artistik demonstrimi
2. (GJKA) - krijon figura simetrike - diskutimi - për përdorimin e - letër me ngjyra,
Gjuha dhe Simetria duke u orientuar nga paraprak, mirë të gërshërës - laps, vizore,
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
7. (RASH) - vëzhgon dhe analizon - bisedë dëgjimi i - për aftësitë - dasma shkodrane
Dasma një vepër arti për drejtuar- marrëdhëniet pamorë dhe logjike e zmadhuar e
shkodrane - teknikën formën e pyetje për të vëzhguar printuar, letër
Kolë Idromeno ngjyrat e saj, -përgjigje dhe analizuar një vizatimi, laps,
- vlerëson - krijim i lirë, vepër arti - komenti lapustila
piktorin për talentin dhe komente, argëtohu artistik
historinë që sjell për
artin dhe kulturën e
popullit tonë
8. (KPA) - krijon me fantazi - diskutim paraprak - për mënyrën e - fije të ndryshme
Qëndisja nëpërmjet fillit sende të - veprimtari e punimit të fillit, nga trashësia dhe
veçanta zbukurimi ose drejtuar, - bashkëpunimi në ngjyra,
veshje - vëzhgim, komente, grup - shtiza,
diskutim, veprimtari në grep, shirita me
grup ngjyra prej cope, modele
demonstrimi
9. (ÇVEA) - përzgjedhje krijimet e - diskutim paraprak - - për krijimet e bukura - punimet e përzgjedhura,
Ekspozita për paqen tij më të bukura për veprimtari e drejtuar artistike letra e kartonë me ngjyra,
2 orë ekspozitën e klasës, - turi i galerisë - - ekspozimi i krijimeve ngjitës, aksesorë,
- zbukuron kornizat me veprimtari në grup në ekspozitën e klasës lapustila, gërshërë
aksesorë e shirita - komenti artistik
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
11
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
krijime të ndryshme.
Ja disa shembuj:
Tematikë e ngjashme, por më të thjeshtë keni punuar në klasën e dytë, kur keni mësuar llojet e vijave.
Vlerësimi:
- për krijimin dhe kombinimin e vijave .
- për komentin për krijimin e tij dhe të shokëve.
13
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
- Ju do të vizatoni me laps llojet e vijave që kërkohen në tekstin tuaj dhe fletoren e punës.
Duke përdorur vijat e ndryshme, krijoni dekore e forma të ndryshme, pastaj sipas dëshirës a imagjinatës
suaj ngjyrosini me ngjyra të drurit apo flomastera detyrat e përfunduara.
Vlerësimi:
Vlerësohen nxënësit për kombinimin e vijave të përsëritura dhe kombinimin e ngjyrave. Po ashtu për
komentet dhe analizat që jep për vete dhe shokët e shoqet në klasë.
Detyrë:
Përpos detyrave që realizuan, ku përdoren shumë llojet e vijave? Vizatoni edhe ndonjë kafshë tjetër apo
diçka që e përzgjidhni vetë, duke përdorur të gjitha llojet e vijave që keni mësuar.
14
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për kombinimin e vijave të përsëritura dhe kombinimin e ngjyrave. Po ashtu
për komentet dhe analizat që jep për vete dhe për shokët e shoqet në klasë.
Detyrë: Përpos detyrave që realizuat, tregoni ku përdoren shumë lloje vijash? Vizatoni ndonjë kafshë tjetër
apo diçka që e përzgjidhni vetë, duke përdorur të gjitha vijat që keni mësuar.
15
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Hapi 3. Komente-diskutime
Vendosen krijimet në tavolina dhe nxënësit bëjnë vëzhgimin dhe komentojnë punën e bërë nga ata vetë dhe
shokët e tyre. Veçohen krijimet më të bukura.
Vlerësimi:
- për ndërtimin e saktë të formave 3D.
16 - për zbukurimin dhe dekorimin e formave për t’i sjellë sa më afër natyrën.
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për përdorimin e saktë të mjeteve të punës,
- për krijimin e bukur të lules,
- për pjesëmarrjen në diskutime.
17
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për ngjyrosjen e bukur tonale;
- për realizimin e gradacioneve tonale nëpër detyra;
- për emërtimin e ngjyrave për emërtimin e ngjyrave dytësore dhe krijimin e saktë të toneve dhe gradacionit tonal.
18
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
19
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Pasi janë mbaruar punimet, vendosen në këndin e klasës. Nxënësit vëzhgojnë dhe tregojnë cilat ngjyra kanë
përdorur dhe si i kanë përzier ato për të përftuar ngjyrat dytësore.
Veçohen peizazhet më të bukura.
Vlerësimi:
- vizatimi i saktë i elementeve
- kompozimi i peizazhit
- ngjyrat e larmishme
- komenti artistik.
Hapi 1. Bisedë
Janë grumbulluar vazo e shtamba artistike me foto dhe skulptura për të bërë sa më të prekshme për nxënësit
emrat: shtambë, qeramikë, poçeri.
- Emërtoni disa sende prej qeramike ose porcelani, që ju keni në shtëpitë tuaja dhe tregoni funksionin e tyre.
Punimi i qeramikës ka fillime të hershme në vendin tonë. Njerëzit zbuluan se, nëse balta piqej në temperatura
të larta, ruante formën. Kështu që ata e përdorën për nevojat e tyre, si: enë kuzhinë, shtamba etj., por i
përdorën edhe për zbukurime.
Qeramika përbëhet nga argjila, së cilës i jepet formë dhe më pas piqet në furra me temperaturë të lartë.
Pas ftohjes dhe pastrimit ngjyroset dhe zbukurohet.
20
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për mënyrën e punimit të plastelinës;
- për vizatimin e karakterit të shtambës, linjat të cilat e bëjnë të veçantë nga objektet e tjera artistike;
- për zbukurimin me ngjyra dhe forma të shtambës.
Detyrë
Poçari është personi, i cili e ka profesion poçarinë. Pra, ai që krijon enë, vazo dhe gjëra të ndryshme me baltë.
- Cila profesione të pëlqejnë më shumë?
Vizato në shtëpi profesionin që pëlqen dhe ngjyrose.
Detyrën mund ta realizosh edhe në një mënyrë tjetër kreative, që ti e zgjedh vetë.
Vlerësimi:
- për imagjinatën krijuese,
- për kombinimin e formave natyrore e gjeometrike,
- për shpjegimin e përvojës vetjake.
22
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për vizatimin qytetit;
- për kompozimin e maketit të qytetit;
- për modelimin e bukur të objekteve;
- për komentin e thjeshtë artistik.
Detyrë
Ngjyroseni qytetin në fletoren e punës, faqe 15, sipas dëshirës suaj.
23
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Detyrë
Në librin tuaj, faqe 25, dhe fletoren e punës, faqe 16, përfundoni detyrat që kërkohen nga ju sipas
udhëzimeve të dhëna në libër.
24
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
25
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për diskutimin për kombinimin e ngjyrave kontraste,
- për realizimin e kontrasteve, toneve të çelëta dhe të errëta,
- për marrjen pjesë në diskutime.
Detyrë
Përfundo emrin tënd duke përdorur ngjyra të kundërta - kontraste dhe po ngjyra kontraste në simetrinë
reflektimin e emrit tënd.
Hapi 2. Veprimtari krijuese a) shtëpi prej letre dhe b) Kuti për lapsa
a) Krijoni shtëpi duke përdorur tubat e letrës (të pecetave higjienike) dhe krijoni çatinë me anë të një koni që
26
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
krijoni vetë (udhëzimet i keni në libër). Në tub vizatoni dritaret dhe derën pastaj pikturoni me lapustila
apo me tempera dhe lëreni të thahet mirë. Po ashtu konin mund ta pikturoni nëse e keni bërë me letër
të bardhë. Pasi të thahen të dyja, çatinë ngjiteni me ngjitës përmbi tubin e letrës. Shtëpitë mund t’i
dekoroni sipas imagjinatës suaj.
b)
- Me anë të kubit dhe cilindrit ju do të ndërtoni një kuti për të mbajtur lapsat, ngjyrat, gërshërët etj.
- Në fillim vizatohen faqet e kubit në karton, madhësia do të jetë sipas dëshirës, me lartësi deri në 10 cm.
- Kubi pritet me gërshërë dhe ngjiten faqet e tij, në anën e sipërme do të lihet e hapur.
- Për cilindrat, të cilët do të jenë dy, na vijnë në ndihmë dy tuba që i kemi marrë nga letrat higjienike ose të
kuzhinës. Lartësia e cilindrave duhet të jetë e barabarta me kubin.
- Priten dy rrethorë sa diametri i cilindrit (tubit) dhe ngjiten nga njëra anë e cilindrave.
Vlerësimi
- për përdorimin e mjeteve të duhura,
- për realizimi i qëllimit,
- për objektin sa më funksional.
Detyrë
Përfundoni detyrën në fletoren e punës faqe 18,19. (Udhëzimet i keni në fletoren e punës).
27
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Pranvera Vera
Stinët
Vjeshta Dimri
28
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
gjelbra, lule, zogj që qëndrojnë në degë, bar i gjelbër me lule edhe dielli i plotë. Por në vjeshtë ka më shumë
fruta dhe gjethe të verdha. Zogjtë vizatohen varg njëri pas tjetrit, sepse po shtegtojnë etj.
Kështu do të punohet edhe për verën, edhe për dimrin. Pra, në fund pema do të ketë katër pamje të ndryshme
sipas stinëve.
U shpjegohet nxënësve se këtu janë të lirë të përdorin të gjitha llojet e ngjyrave dhe tonalitetet e tyre.
Vlerësimi:
- për kompozimin më të bukur,
- për përdorimin e ngjyrave dhe tonaliteteve,
- për dhënien sa më saktë të karakterit të stinës.
Pranverë Vera
Stinët
Dimri Vjeshtë
Vlerësimi:
- për vizatimin e saktë të simboleve të motit,
- për dallimin e simboleve për çdo stinë,
- për përdorimin e vijave, formave dhe mjeteve të ndryshme.
30
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për përdorimin e saktë të mjeteve të punës,
- për realizimin e teksturës me prekje me anë të kolazhit.
Detyrë
Në fletoren e punë në faqe 25, krijo me anë të kolazhit (me letra me ngjyra) picën tënde të preferuar.
31
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
− Çfarë shikoni në figurat përballë jush? (mësuesi/ja vë para tyre disa pamje të maskave të karnavaleve).
− Ku përdoren maskat? A keni përdorur ndonjëherë maska?
− Si do t’ju pëlqente një maskë, cila formë dhe cila pamje?
− Maskat vendosen në fytyrë dhe të ndryshojnë pamjen.
− Si mund ta krijonit ju vetë një maskë?
Vlerësimi:
- për realizimin e bukur të maskës,
- për zbukurimin dhe përdorimin e sa më shumë aksesorëve.
Detyrë
Në fletoren e punës në faqet 26, 27, 28, krijoni një maskë (shikoni udhëzimet që keni në fletoren e
punës).
33
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
- Më thoni çfarë elementesh do të zgjidhni ju për të zbukuruar bredhin e Krishtlindjeve? (yje, topa, zile, fjolla
bore, shirita me ngjyra etj). Këto elemente do të krijohen nga ju.
Këto elemente do të formojnë motivin, kur ju t’i vendosni në mënyrë të përsëritur në bredhin tuaj.
Vlerësimi:
- për zgjidhjen e motivit dhe krijimin e tij.
- për vendosjen sipas një ritmi i motivit në bredhin e krishtlindjeve.
Detyrë
Në shtëpi krijoni zbukurime të tjera, si fjolla bore (shiko udhëzimet në fletoren e punës).
SHËNIM: Kjo temë do të zhvillohet në dy orë mësimi, sepse përgatitja e motivit do kohë të mjaftueshme.
34
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
të prera dhe bimë të gjelbra. Këto pamje të afrojnë më shumë me realitetin dhe të japin më shume ide për
diskutime.
- Çfarë shikoni në figura? Si duhet të kujdeseni për mjedisin?
- Cilët janë faktorët që e ndotin mjedisin?
- Si duhet ta mbrojmë mjedisin nga ndotja?
- A mund të kenë njerëzit një shëndet të mirë me mjedis të ndotur?
- Po me gjallesat e tjera çdo të ndodhë?
35
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- krijimi i një posteri,
- forma e kompozimit, lidhja logjike midis figurës dhe shkrimit,
- punimi artistik dhe estetik,
- arritja e qëllimit.
Detyrë
Në shtëpi krikoni një park me lodra sipas imagjinatës suaj (shikoni udhëzimet në faqen 40). Po ashtu, në
fletoren e punës, faqe 31, përfundoni detyrën që kërkohet nga ju.
36
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për përdorimin e mjeteve, gërshërëve, brushës, spërkatësit,
- krijimi i saktë i shabllonit,
- figura të sakta me stampim.
Detyrë shtëpie
Në fletore pune në faqe 32, përfundoni detyrën me shkumësa.
37
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
38
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
- Pastaj me anë të gjilpërës fillon të futësh të gjitha format në pe. Radhitja do të jetë sipas një rregulli të caktuar
për të krijuar një motiv të bukur.
P.sh., një romb, një makaron, një romb, një sferë. Kjo radhitje përsëritet. Përveç gjerdanëve mund të krijohen edhe vathë.
Vlerësimi:
- për zgjedhjen e formës e aksesorëve,
- për radhitjen me estetikë dhe sipas një ritmi të formave në bizhu.
Detyrë shtëpie
Mund ta realizoni detyrën e ngjajshme që keni në fletore pune, faqe 33.
39
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për dëgjimin me vëmendje,
- për pyetjen që i drejton artistit/es,
- për imitimin e piktorit/es.
Detyrë shtëpie
Ngjyros veprën e Ibrahim Kodrës në fletore pune, faqe 35.
Hapi 1. Bisedë
Në tabelë keni vendosur disa pamje nga qyteti që tregojnë perspektivë. Nxiten nxënësit të përshkruajnë
qytetin e tyre, duke përdorur edhe imagjinatën. Nëpërmjet figurave shpjegojmë vendndodhjen dhe përmasat
e objekteve.
40
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Tregojmë një model demonstrimi, të një rruge me pemë, ku duket qartë perspektiva.
Bëhen pyetje si më lart për objektet afër dhe larg, plani i parë, plani i dytë, ngjyrat, format.
Punojmë së bashku
Më pas demonstrohet vizatimi i pemëve në perspektivë në tabelë dhe nxënësit në fletë.
Vijat na detyrojnë të vizatojmë objektet duke u zvogëluar. Nuk duhet të dilni nga vijat.
Pas vizatimit bëhet ngjyrosja e pemëve dhe rrugës.
Pemët mund të vizatohen nga të dyja anët e rrugës.
Edhe ngjyrat janë më të theksuara në fillim dhe më të zbehta në planin e dytë.
41
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për marrjen e koncepteve të perspektivës,
- për vizatimin e saktë sipas rregullave të perspektivës.
Detyrë shtëpie
Në shtëpi keni për detyrë ta ushtroni, përsëritni edhe një herë këtë mësim, duke i përfunduar detyrat që
kërkohen në librin tuaj faqe 48, dhe fletoren e punës faqe 36 (shikoni udhëzimet).
42
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
- Meqë edhe në orën e kaluar kemi mësuar për perspektiven dhe rregullat e saj, sot mësimi do të jetë më i
lehtë për t’u kuptuar.
Nxiten nxënësit nëpërmjet shembujve në tabelë shpjegojmë planet hapësinore dhe rregullat e planeve e
objekteve.
Demonstrojmë një natyrë të qetë me pemë (me objekte konkrete), ku vërehen qartë planet hapësinore.
Bëhen pyetje si më lart për objektet afër dhe larg: plani i parë, plani i dytë, ngjyrat, format etj.
Po në fillim, derisa ta vendosim përfundimisht objektet e “natyrës se qetë”, i lëvizim objektet, u ndërrojmë
planet, që nxënësit ta kuptojnë më mirë. Ata shohin konkretisht ndryshimet që ndodhin kur i lëvizim objektet,
kur ndryshojnë dhe planet hapësinore.
Vlerësimi:
- për marrjen e koncepteve të perspektivës,
- për vizatimin e saktë sipas rregullave planeve hapësinore.
Detyrë shtëpie
Në shtëpi, plotësoni fletorën e punës në faqen 37, ku do të lidhni me shigjetë aty ku gjendet plani i parë dhe
i fundit në pikturat e paraqitura po në këtë faqe. Kurse në faqen 38 do të vizatoni e pastaj do të pikturoni një
peizazh, ku duheni të dalloni ngjyrat e planit të parë me atë të fundit.
43
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
44
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për përdorimin e saktë të mjeteve të punës,
- për realizimin e një skulpture me mjete rrethanore,
- për komentin rreth punës.
Detyrë
Në fletoren e punës, faqe 39, kërkohet që ju të realizoni planetët me brumë dhe t'i piqni me ndihmën e
prindërve dhe pastaj t'i pikturoni.
45
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për përdorimin e gërshërës,
- për vizatimin e saktë të figurës,
- për krijimin e saktë të simetrisë në figurat e zgjedhura.
Detyrë shtëpie
Në shtëpi plotësoni fletorën e punës, faqe 40 dhe 41, dhe librin tuaj faqe 52, 53 dhe 54, ku do të vizatoni
anën simetrike dhe do të ngjyrosni etj.
46
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Dhe ja ku u krijua miushi. Por duhet të keni pak fantazi dhe durim, që ngjitja të bëhet sa më bukur dhe në
vendin e duhur, që figura të dalë sa më afër origjinalit.
Vlerësimi:
- për përdorimin e mjeteve të punës,
- për krijimin me mjete rrethanore të një kolazhi.
Detyrë
Këtë detyrë mund ta realizoni edhe në fletoren e punës në faqet 42 dhe 43.
47
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
48
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për vizatimin në karakter të frutave,
- për përdorimin e tonaliteteve të ngjyrave në plane,
- për kompozimin më të bukur.
Detyrë shtëpie
Në shtëpi pikturoni në fletore pune, faqen 44, ku do të vizatoni dhe pikturoni katrorët e zbrazët.
Krahina Gjinia
Arti popullor
49
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
- Plotësohet skema në tabelë duke bërë komente për veshjet e krahinave të Kosovës.
- Në figurë nxënësi shikon karakteristikat dalluese të krahinave të Kosovës.
Vlerësimi:
- aftësia për të kopjuar një veshje popullore,
- përdorimi i vijave, formave e ngjyrave.
Detyrë
- Pikturoni në fletore pune, faqe 45. Vvzatoni dhe pikturoni veshjet popullore që ju pëlqyen.
- Në shtëpi vizatoni dhe pikturoni me ngjyra druri apo dylli portretet dhe veshjet e vajzave në faqe 60 të
libri tuaj.
50
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
Për aftësitë figurative dhe logjike për të folur dhe analizuar një vepër arti.
51
Libër mësuesi për tekstin “Edukatë figurative 3”
Vlerësimi:
- për mënyrën e punimit të fijeve të perit,
- për bashkëpunimin në grup.
Detyrë shtëpie
Në shtëpi, në fletore pune, përfundoni detyrën në faqe 47, sipas udhëzimit.
Vlerësim:
- për krijimet e bukura,
- për impenjimin për të bërë diçka të bukur,
- për komentet e diskutimet.
SHËNIM: Kjo temë do të zhvillohet në dy orë mësimi, sepse përgatitja e ekspozitës do kohë të mjaftueshme.
53
Katalogimi në botim – (CIP)
Biblioteka Kombëtare e Kosovës “Pjetër Bogdani”
37.016.1:73/76(075.2)
Tashi, Zoica
Edukatë figurative 3 : libër mësuesi për tekstin shkollor
/ Zoica Tashi, Mirlinda Ramadani. - Prishtinë : Botime
shkollore Albas, 2021. - 54 f. : ilustr. ; 26 cm.
ISBN 978-9951-15-193-1