Yana Maistriuk, Geografia I rok

Australia
Australia – najmniejszy kraj obejmujący cały kontynent. Charakteryzuje się suchym
klimatem a pustyniami. Ale dlaczego?

1. Szerokość Geograficzna
Australia leży między równoleżnikami 11° S a 39° S, symetryczne do zwrotnika
Koziorożca i położone w różnych strefach klimatycznych. Z północy na południe:
• Podrównikowy wilgotny,
• Zwrotnikowy suchy,
• Podzwrotnikowy wilgotny,
• Umiarkowany (część Tasmanii)

2. Temperatura Powietrza
Średnia temperatura w strefie zwrotnikowej i podzwrotnikowej
odpowiada histogramowi №2, ale średnia temperatura w strefie
podrównikowej jest nieco inna (rys. №1). Wynika to z faktu, że
północna część Australii położona jest bliżej równika, a także
ciepły prąd płynie na północnym wschodzie, co powoduje wzrost
temperatury.

Średnia temperatura 2021

№1 (Autor: Platf orma edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki, 30
Źródło : Wiking, licencja: CC BY 3.0.)
25

20

Aby dokładniej opisać temperaturę, 15

weźmy średnią z stref 10
zwrotnikowych i podzwrotnikowych 5
(rys. №2)
0

t °C

№2 (Autor: Yana Maistriuk, Żródło: Australian Bureau of Meteorology)

Max: 20,8 °С Min: 10,1 °С

 Pora roku Średnia t °С (№2)
Zima 20,6 °С (Autor: Yana Maistriuk)
Wiosna 16,2 °С
Lato 10,7 °С
Jesień 15,0 °С

Najwyższe temperatury występują zimą (20,6 °С), a najniższe – latem (10,7 °С). To
zależy od tego, że Australia znajduje się na półkuli południowej. Zimą 22 grudnia jest
astronomicznym latem, gdzie Słońce osiąga zenit nad Zwrotnikiem Koziorożca,
przynosząc wysokie temperatury zimą i niskie latem.

3. Relief

№3 (Autor: Platf orma edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki, Źródło : Wiking, licencja: CC BY 3.0.)

Na Wschodzie Australii ciągnie się masyw Wielkich Gór Wododziałowych, służy jako
górska bariera. Pasmo górskie przechwytuje wilgoć pasatów. Zapobiega również
przechodzeniu wilgoci z ciepłych Południoworównikowego a Wschodnioaustralijskiego
prądów (ponieważ ciepły prąd powoduje wzrost temperatury, ale także wzrost
opadów). Powietrze, które przechodzi przez Wielkie Góry Wododziałowe, nagrzewa się
i wysycha, dzięki czemu zmniejsza się ilość opadów w środku kontynentu. To
wyjaśnia obecność pustyń w centralnych i zachodnich regionach Australii. Z
histogramów (rys. №3) widać, że te części kontynentu otrzymują najmniejszą ilość
opadów.
Nie można lekceważyć wpływu Zwrotnika Koziorożca, ponieważ leży on w tych
częściach Australii, gdzie tworzą się masy powietrza kontynentalnego, które również
przyczyniają się do powstawania pustyń.
 4. Cyrkulacja Atmosferyczna

❖ Na kontynencie znajduje się strefa wysokiego ciśnienia, ponieważ Zwrotnik

Koziorożca przecina Australię prawie pośrodku. Na skutek tego nad lądem
przeważają kontynentalne masy zwrotnikowe i prądy zstępujący. Jaki jest jeden
z głównych powodów suchego klimatu w Australii.
❖ Pasaty na północnym wschodzie wiejące od zwrotnika do równika i przenoszące
wilgoć, ale nie wnikające w głąb lądu (ze względu na cechy terenu opisane w
paragrafie №3).
❖ Na kontynent oddziałują również monsuny z północy, które latem przynoszą
duże ilości opadów.

5. Prądy
Patrząc na zdjęcie №3:
❖ Ciepły prąd wschodnioaustralijski zwiększa zawartość wilgoci w masach
pasatów, który aspirują do wschodniej części kontynentu. I przynoszą duże
ilości opadów do Wielkich Gór Wododziałowych.
❖ A ciepły południoworównikowy prąd sprowadza ciepło i opady na północny
wschód kontynentu.
❖ Zimny prąd zapobiega koncentracji wilgoci w powietrzu. Zwrotnikowy
kontynentalny klimat kształtuje się pod wpływem zimnego prądu
zachodnioaustralijskiego, który chłodzi i osusza powietrze w strefie
przybrzeżnej.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe (paragraf 4-5), Australia jest bardzo
nierównomiernie nawilżona: część północna i wschodnia otrzymuje największą ilość
opadów. Opady zmniejszają się z północy na południe a ze wschodu na zachód.
(rys. №1)

Podsumowanie:
Udowodniliśmy, że klimat Australii kształtuje się w wyniku połączenia wszystkich
opisanych przez nas punktów (szerokość geograficzna, temperatura, relief, cyrkulacja
atmosferyczna, opady i prądy). Odpowiadając tym samym na pytanie na początku:
rzeczywiście, Australia charakteryzuje się suchym klimatem a duża ilość pustyń. A
głównymi czynnikami takiego klimatu są:
• zwartość lądu leżącego między równoleżnikami 11°S a 39°S;
• Wielkie Góry Wododziałowe wzdłuż wschodniego wybrzeża
• Prąd zimny wzdłuż wybrzeża zachodniego, prądy ciepłe wzdłuż wybrzeża
wschodniego;
• cyrkulacja atmosferyczna charakterystyczna dla strefy międzyzwrotnikowej
i podzwrotnikowej.
Bibliografia:
1. Biblioteka elektroniczna: PWN Australia. Warunki naturalne. Klimat
2. Zintegrowana platforma edukacijna: Australia – środowisko przyrodnicze, cechy
gospodarski
3. Metebox.pl: pogoda statystyki. Australia
4. Smith R.M National geographic travel. Australia. Washington, 1999
5. Learmonth A, Learmonth N. Regional landscapes of Australia. Sydney, 1971
6. Australian Bureau of Meteorology