SHEPHERDVILLE COLLEGE

(FORMERLY JESUS THE LOVING SHEPHERD CHRISTIAN COLLEGE)

Talojongon, Tigaon, Camarines Sur, Philippines
Tel. No. (054) 884-9536
“Excellence in truth in the service of God and Country”

Modyul

sa

Pagtuturo ng Filipino sa Elementarya I- Estraktura at

Gamit
ng Wikang Filipino
Prelims Modyul

Ikalawang Semestre Taong 2022-2023

Inihanda ni:
 JASON V. COMPETENTE
Tagapagturo

ARALIN #4: Kasaysayan ng Alpabeto at Ortograpiyang Pilipino

❖ Mga Kasanayang Pampagkatuto

● Natatalakay ang kasaysayan ng alpabeto at ang ortograpiyang Pilipino.

● Naipakikita ang pagpapahalaga sa pamamagitan ng pag-aaral ng mga tuntunin sa pagbabaybay.

● Nakasusulat ng mga pangungusap sa tamang kayarian.

PAGGANYAK

Saan kaya sa palagay ninyo nagmula ang ating kasalukuyang alpabeto? Maghanap ng kapareha at
ilahad sa klase ang munting kaalaman patungkol sa kasaysayan ng alpabeto at ortograpiyang Pilipino.

PANIMULA

Mahalagang matutunan ng bawat isa ang wastong pamamaraan ng masinop na pagsulat gamit ang
wikang Filipino upang mapahusay ang kakayahan sa paglikha ng anumang katha. Ito rin ay makatutulong
upang sa bawat indibidwal upang maging bihasa sa pagsasalita gamit ang sariling wika.

NILALAMAN

KASAYSAYAN NG ALPABETO

SANSKRIT/O - ang paraan ng pagsulat na ito ay isang uri ng paraang abiguda na gumagamit ng katinig-
patinig na kombinasyon. Kung kaya’t mapapansin na ang pinakapayak na anyo nito ay mayroon lamang tunog
sa hulihan na /a/. Nilalagyan lamang ng kudlit sa itaas upang makalikha ng tunog na nagtatapos sa /e/ at /i/ at
sa ibaba naman inilalagay upang makalikha ng tunog na /o/ at /u/.

Wikang klasiko (classic) ng India; ginagamit sa mga relihiyon at pananaliksik sa agham Sinasabing
pinagmulan ng alibata.

ALIFBATA 0 ALIBATA (BAYBAYIN) - isang paraan ng pagsulat na ginagamit bago pa dumating ang mga
Kastila. Ito ay kahalintulad sa sistema o paraan ng pagsulat ng mga taong Java na tinatawag na kayi. Ang
paraan ng pagsulat na ito ay pinaniniwalaang ginagamit na noong 14 na siglo hanggang sa panahon ng
pananakop ng mga Kastila. Ang salitang baybayin ay nangangahulugang ispeling o pagbaybay.

Katutubong sistema ng pagsulat/alpabeto ng iba’t ibang pangkat etnolinggwistiko sa Pilipinas mula

1000-1200 hanggang 1800.

BAYBAYIN -hango sa salitang “baybay” (to spell)

ALIBATA - hango sa “alif bata” (2 unang titik sa Arabic: “alif” at “bet”).

 May kaunting pagkakaiba ang bawat alibata para sa bawat partikular na wika (iba ang sa Tagalog, iba
ang sa Bisaya atbp. Di matiyak ng mga eksperto Sa Celebes (matandang paraan ng pagsulat ng mga Javanese)
Sa India (mula sa mga paraan ng pagsulat ng iba’t ibang lugar sa India: Sanskrit; Brahmi; Assam etc.)

ABECEDARIO

- ito ay binubuo ng 29 na letra at hango sa Romanong paraan ng pagbigkas at pagsulat.

-Alpabetong Kastila; mula sa Alpabetong Romano

-Isinusulat ang mga titik gaya ng sa alpabetong Romano -Itinuro sa piling mga mag-aaral (sa mga
klaseng tinatawag na caton, kadalasan sa mga kumbento atbp.)

-Ayaw turuan ng mga Kastila sa Pilipinas ang mga indio dahil alam nilang matatalino ang mga ito at
kapag tinuruan ng wikang Espanyol ay maiintindihan ang ginagawang panloloko sa kanila

-Pilipinas lang ang dating kolonya ng Espanya na di natutong magsalita ng Espanyol (maliban sa mga
intelektwal na nasa alta sociedad at gitnang uri/middle class)

ABAKADA

- mula kay Lope K. Santos (1940)

- binubuo ng 20 letra - lima (5) ang patinig (a, e, i, o, u)

- labinglima (15) ang katinig (b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, o, w, y)

Alpabetong batay sa wikang Tagalog; binuo ni Lope K. Santos at naisapubliko sa aklat na Balarila ng
Wikang Pambansa (1940): a b k d e g h i l m n ng o p r s t u w y

ALPABETONG PILIPINO (1976)

- binubuo ng 31 titik

- ang dating abakada na binubuo ng dalawampung (20) titik ay nadagdagan ng labing-isa (11) pang titik
mula sa abecedario. Ang mga naidagdag na titik ay: c, ch, f, j, ll, ñ, q, rr, v, x at z

ALPABETONG FILIPINO (1987)

- binubuo ng 28 titik: lima (5) ang patinig at dalampu’t tatlo (23) naman ang katinig. Ang paraan ng
pagbigkas ay batay sa Ingles
 B. Hindi Letra. Maaaring buuin ito ng: 1. Paiwa ( ), at pakupya (˄) na sumisimbolo sa
impit na tunog (ʔ)

2. Tuldik na pahilis (/) na sumisimbolo sa diin at/o haba 3. Bantas gaya ng tuldok (.), pananong
(?), padamdam (!), kuwit (,), tuldok-kuwit (;), tutuldok (:), kudlit (‘), at giling (-)
SAQ #1: Panuto: Baybayin sa Filipino ang mga sumusunod na salitang hiram sa ibaba batay sa pinag-
aralang tuntunin sa pasulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino. (10 puntos)
1. census 6. topic
2. chlorophyll 7. profession
3. calculus 8. quality
4. fraternity 9. French Fries
5. quarter 10. equipment
SAQ #2: Baybayin ang mga salita sa ibaba batay sa pinag-aralang tuntunin sa pasalitang pagbaybay ng
mga salita sa wikang Filipino. (5 puntos)
Halimbawa: bolpen - /bi-o-el-pi-i-en/

1. DPWH 4. Mandaue
2. kuwento 5. Germany
3. taxi
SAQ #3: Piliin sa magkapares na salita ang naaayon sa alituntunin ng wastong pagbaybay ng salita sa
Filipino batay sa 2009 Gabay sa Ortograpiyang Filipino. Isulat ang titik ng napiling sagot sa patlang. (5
puntos)
_____ 1. a. format b. pormat

_____ 2. estasyon b. istasyon

_____ 3. ispiritwal b. espiritwal

_____ 4. a. kuro-kuro b. kuru-kuro

_____ 5. a. estruktura b. istruktura

BUOD

● SANSKRIT/O - ang paraan ng pagsulat na ito ay isang uri ng paraang abiguda na gumagamit ng katinig-
patinig na kombinasyon. Kung kaya’t mapapansin na ang pinakapayak na anyo nito ay mayroon lamang
tunog sa hulihan na /a/. Nilalagyan lamang ng kudlit sa itaas upang makalikha ng tunog na nagtatapos
sa /e/ at /i/ at sa ibaba naman inilalagay upang makalikha ng tunog na /o/ at /u/. Wikang klasiko
(classic) ng India; ginagamit sa mga relihiyon at pananaliksik sa agham Sinasabing pinagmulan ng
alibata.
● ALIFBATA 0 ALIBATA (BAYBAYIN) - isang paraan ng pagsulat na ginagamit bago pa dumating ang mga
Kastila. Ito ay kahalintulad sa sistema o paraan ng pagsulat ng mga taong Java na tinatawag na kayi.
Ang paraan ng pagsulat na ito ay pinaniniwalaang ginagamit na noong 14 na siglo hanggang sa
panahon ng pananakop ng mga Kastila. Ang salitang baybayin ay nangangahulugang ispeling o
pagbaybay. Katutubong sistema ng pagsulat/alpabeto ng iba’t ibang pangkat etnolinggwistiko sa
Pilipinas mula 1000-1200 hanggang 1800.
 ● BAYBAYIN -hango sa salitang “baybay” (to spell)

● ALIBATA - hango sa “alif bata” (2 unang titik sa Arabic: “alif” at “bet”). May kaunting pagkakaiba ang
bawat alibata para sa bawat partikular na wika (iba ang sa Tagalog, iba ang sa Bisaya atbp. Di matiyak
ng mga eksperto Sa Celebes (matandang paraan ng pagsulat ng mga Javanese) Sa India (mula sa mga
paraan ng pagsulat ng iba’t ibang lugar sa India: Sanskrit; Brahmi; Assam etc.)
● ABECEDARIO - ito ay binubuo ng 29 na letra at hango sa Romanong paraan ng pagbigkas at pagsulat.
Alpabetong Kastila; mula sa Alpabetong Romano. Isinusulat ang mga titik gaya ng sa alpabetong
Romano -Itinuro sa piling mga mag-aaral (sa mga klaseng tinatawag na caton, kadalasan sa mga
kumbento atbp.) Ayaw turuan ng mga Kastila sa Pilipinas ang mga indio dahil alam nilang matatalino
ang mga ito at kapag tinuruan ng wikang Espanyol ay maiintindihan ang ginagawang panloloko sa
kanila. Pilipinas lang ang dating kolonya ng Espanya na di natutong magsalita ng Espanyol (maliban sa
mga intelektwal na nasa alta sociedad at gitnang uri/middle class)
● ABAKADA - mula kay Lope K. Santos (1940). Binubuo ng 20 letra - lima (5) ang patinig (a, e, i, o, u) .
Labinglima (15) ang katinig (b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, o, w, y). Alpabetong batay sa wikang
Tagalog; binuo ni Lope K. Santos at naisapubliko sa aklat na Balarila ng Wikang Pambansa (1940): a b k
d e g h i l m n ng o p r s t u w y
● ALPABETONG PILIPINO (1976) - binubuo ng 31 titik. Ang dating abakada na binubuo ng dalawampung
(20) titik ay nadagdagan ng labing-isa (11) pang titik mula sa abecedario. Ang mga naidagdag na titik ay:
c, ch, f, j, ll, ñ, q, rr, v, x at z
● ALPABETONG FILIPINO (1987) - binubuo ng 28 titik: lima (5) ang patinig at dalampu’t tatlo (23) naman
ang katinig. Ang paraan ng pagbigkas ay batay sa Ingles

SANGGUNIAN:

● (2017). Komunikasyon at Pananliksik sa Wika at Kulturang Pilipino

http://floredelresus.blogspot.com/2017/08/gamit-ng-wika-sa-lipunan_11.html
● Borlasa, L.R. (2016). Komunikasyon at Pananliksik sa Wika at Kulturang Pilipino.45-C Pisces St., Tandang
Sora, Quezon City: Cronica Bookhaus.
● Patani, Y.J. (retrieved 2020). Mga teorya ng Pinagmulan ng Wika.
https://www.academia.edu/36928754/Mga_teorya_ng_pinagmulan_ng_wika

● Valenzuela, R., et. al.(2016). Sidhaya 11: Komunikasyon at Pananliksik sa Wika at Kulturang Pilipino.
839 EDSA, South Triangle, Quezon City: C&E Publishing, Inc.

PAGTATAYA

A. Baybayin sa Filipino ang sumusunod na salitang hiram sa ibaba batay sa tuntunin

sa pasulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino.

1. volume
 2. chopsuey
3. channel
4. mansion
5. dimension

B. Baybayin ang mga salita sa ibaba batay sa tuntunin sa pasalitang pagbaybay ng

mga salita sa wikang Filipino.
1. MERALCO
2. Ferdinand
3. CSAP
4. plato
5. vinta

TAKDANG ARALIN

Panuto: Sumulat ng limang pangungusap ayon sa tamang kayarian gamit ang sumusunod na mga salita.

1. ano-ano
2. tuntunin
3. kumbensiyon
4. habeas coupus
5. Fe (iron)

SHEPHERDVILLE COLLEGE
(FORMERLY JESUS THE LOVING SHEPHERD CHRISTIAN COLLEGE)
Talojongon, Tigaon, Camarines Sur, Philippines
Tel. No. (054) 884-9536
“Excellence in truth in the service of God and Country”
Pangalan: _________________________________________Kurso/Antas/Sek: ________________ Petsa: ____________

Aralin #4 Sagutang papel

Kasaysayan ng Alpabeto at Ortograpiyang Pilipino

SAQ #1: Panuto: Baybayin sa Filipino ang mga sumusunod na salitang hiram sa ibaba batay sa pinag-
aralang tuntunin sa pasulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino. (10 puntos)
1. census 6. topic
2. chlorophyll 7. profession
3. calculus 8. quality
4. fraternity 9. French Fries
5. quarter 10. equipment

SAQ #2: Baybayin ang mga salita sa ibaba batay sa pinag-aralang tuntunin sa pasalitang pagbaybay ng
mga salita sa wikang Filipino. (5 puntos)
Halimbawa: bolpen - /bi-o-el-pi-i-en/

1. DPWH 4. Mandaue
2. kuwento 5. Germany
3. taxi

SAQ #3: Piliin sa magkapares na salita ang naaayon sa alituntunin ng wastong pagbaybay ng salita sa
Filipino batay sa 2009 Gabay sa Ortograpiyang Filipino. Isulat ang titik ng napiling sagot sa patlang. (5
puntos)
_____ 1. a. format b. pormat

_____ 2. estasyon b. istasyon

_____ 3. ispiritwal b. espiritwal

_____ 4. a. kuro-kuro b. kuru-kuro

_____ 5. a. estruktura b. istruktura

Pagtataya

A. Baybayin sa Filipino ang sumusunod na salitang hiram sa ibaba batay sa tuntunin

sa pasulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino.

1. volume
2. chopsuey
3. channel
4. mansion
5. dimension

B. Baybayin ang mga salita sa ibaba batay sa tuntunin sa pasalitang pagbaybay ng

mga salita sa wikang Filipino.

6. MERALCO
7. Ferdinand
8. CSAP
9. plato
10. vinta