‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ تجزیه و تحلیل مدارات دیودی‪:‬‬

‫منظور از تجزیه و تحلیل مدارهای دیودی‪ ،‬تعیین قطع یا وصل بودن دیودها‪ ،‬محاسبه جریان و ولتاژ شاخه ها و رسم‬
‫مشخصه انتقالی مدار می باشد‪ .‬مشخصه انتقالی مدار یک منحنی می باشد که تغییرات خروجی را بر حسب تغییرات‬
‫ورودی مشخص می کند‪.‬‬

‫• مدلسازی دیود‪:‬‬

‫‪ -1‬مدل ایدهآل‪:‬‬
‫ولتاژ آستانه هدایت ( 𝛾𝑉 ) دیود ایدهآل‪ ،‬مقاومت دینامیکی دیود در حالت مستقیم و جریان معکوس دیود برابر صفر‬
‫است‪ .‬در حالت هدایت (بایاس مستقیم)‪ ،‬اتصال کوتاه و در حالت قطع (بایاس معکوس) مدار باز درنظر گرفته می‬
‫شود‪.‬‬

‫‪2.15‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ تجزیه و تحلیل مدارات دیودی‪:‬‬

‫‪ -2‬مدل خطی پارهای‪:‬‬

‫برای ولتاژهای بزرگتر از 𝛾𝑉 که دیود در حالت هدایت قرار دارد‪ ،‬مقاومت دیود برابر 𝑓𝑅 و در حالت قطع مقاومت آن‬
‫برابر 𝑟𝑅 میباشد‪.‬‬

‫‪2.16‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫این مدارها‪ ،‬برای انتخاب بخشی از یک سیگنال که باالتر و یا پایین تر از مقدار معینی باشد‪ ،‬بهکار میروند‪ .‬اجزای‬
‫یک مدار برشگر‪ ،‬منبع ورودی‪ ،‬منبع که سطح برش را مشخص می کند‪ ،‬دیودی که می برد و مقاومتی که جریان را‬
‫محدود می کند‪.‬‬

‫‪VI < VR → v A < vK → D : off → VO = VI ‬‬

‫مدار ‪1‬‬
‫‪VI > VR → v A > vK → D : on → VO = VR ‬‬

‫‪2.17‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫مدار مشخصه انتقالی‬ ‫شکل موج خروجی‬

‫‪2.18‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫در صورتی که جهت دیود را عکس کنیم‪ ،‬نتیجه چه خواهد شد؟‬

‫مدار ‪2‬‬

‫‪VI < VR → v A > vK → D : on → VO = VR‬‬

‫‪VI > VR → v A < vK → D : off → VO = VI‬‬

‫تکلیف شماره ‪ :1‬مشخصه انتقالی این مدار را رسم کنید‪.‬‬

‫‪2.19‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫واضح است‪ ،‬چنانچه بخواهیم برش در سطوح منفی انجام شود‪ ،‬باید 𝑅𝑉 را منفی انتخاب نمود‪ .‬یعنی‪ ،‬جای قطب های‬
‫منبع ولتاژ 𝑅𝑉 را عوض نماییم‪.‬‬

‫مدار ‪3‬‬

‫‪VI < −VR → v A < vK → D : off → VO = VI‬‬ ‫مدار مشخصه انتقالی‬

‫‪VI > −VR → v A > vK → D : on → VO = −VR‬‬
‫تکلیف شماره ‪ :2‬منحنی خروجی این مدار را رسم کنید‪.‬‬

‫‪2.20‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫در هر یک از مدارهای قبل‪ ،‬با تعویض جای دیود و مقاومت‪ ،‬مدار برش جدیدی حاصل می شود‪.‬‬

‫مدار ‪4‬‬

‫‪VI < VR → vK < v A → D : on → VO = VI‬‬

‫‪VI > VR → vK > v A → D : off → VO = VR‬‬

‫مدار مشخصه انتقالی‬
‫‪2.21‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬
 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫در بررسی هایی که تاکنون انجام دادیم‪ ،‬دیود را به صورت ایده ال درنظر گرفتیم‪ .‬بدون درنظرگرفتن این فرض‪ ،‬می‬
‫توان از مدل خطی پارهای دیود استفاده نمود‪.‬‬

‫‪VI < VR → v A < vK → D : off → VO  VI‬‬

‫مدار ‪5‬‬

‫الف) دیود در حالت قطع‬

‫‪VI > V + VR → v A > vK → D : on‬‬

‫‪Rf‬‬ ‫‪R‬‬
‫= ‪→ VO‬‬ ‫‪VI +‬‬ ‫) ‪(V + VR‬‬
‫‪Rf + R‬‬ ‫‪Rf + R‬‬
‫ب) دیود در حالت وصل‬
‫‪2.22‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬
 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫در بررسی هایی که تاکنون انجام دادیم‪ ،‬دیود را به صورت ایده ال درنظر گرفتیم‪ .‬بدون درنظرگرفتن این فرض‪ ،‬می‬
‫توان از مدل خطی پارهای دیود استفاده نمود‪.‬‬

‫مدار ‪5‬‬

‫مدار مشخصه انتقالی‬

‫‪2.23‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫برش یک سیگنال می تواند بهصورت همزمان در دو سطح مثبت و منفی انجام شود‪ .‬به این گونه مدارها‪ ،‬مدارات‬
‫برش دو سطحی می گویند‪.‬‬

‫‪𝐷1‬‬ ‫‪𝐷2‬‬

‫مدار ‪6‬‬

‫نکته‪ :‬برای ‪ n‬دیود‪ 2𝑛 ،‬حالت متفاوت وجود دارد که فقط ‪ n+1‬حالت‪ ،‬معتبر و قابل قبول است‪.‬‬

‫‪2.24‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫‪: VI < VS 2‬حالت اول‬ ‫‪→ D1 : off , D2 : on → VO = VS 2‬‬

‫‪: VS 2 < VI < VS 1‬حالت دوم‬ ‫‪→ D1 : off , D2 : off → VO = VI‬‬

‫‪: VI > VS 1‬حالت سوم‬ ‫‪→ D1 : on, D2 : off → VO = VS 1‬‬

‫‪ VI > VS 1‬‬

‫‪: ‬حالت چهارم‬ ‫→ ‪→ D1 : on, D2 : on‬‬ ‫غیرقابل قبول‬
‫‪VI < VS 2‬‬

‫‪2.25‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ مدارهای برش (مدارهای محدودکننده)‪:‬‬

‫شکل موج خروجی‬ ‫مدار مشخصه انتقالی‬

‫‪2.26‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ حل تمرین‪:‬‬
‫‪ -1‬در مدار شکل زیر ولتاژ ‪ V1‬را بهدست آورید‪ .‬دیود را ایدهآل درنظر بگیرید‪.‬‬

‫نکته‪ :‬برای حل این نمونه از سواالت بایستی ولتاژی که بر روی آند و کاتد دیود قرار میگیرد‪،‬‬
‫را بررسی کنید‪.‬‬

‫‪VA = 12‬‬
‫‪D : on‬‬ ‫کلید بسته یا اتصال کوتاه‬ ‫‪V1 = 2‬‬
‫‪Vk = 2‬‬

‫‪2.27‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬

 ‫درس الکترونیک ‪1‬‬ ‫فصل دوم‪ :‬دیود پیوندی و مدارهای دیودی‬

‫➢ حل تمرین‪:‬‬

‫‪ -2‬در مدار شکل زیر ولتاژ ‪ I D2 ، I D1‬و ‪ V2‬را بهدست آورید‪ .‬دیودها را ایدهآل درنظر بگیرید‪.‬‬
‫‪D2‬‬
‫‪A‬‬

‫‪D1‬‬ ‫‪I D2‬‬

‫‪I D1‬‬ ‫‪D1: on‬‬
‫‪VA = 0‬‬ ‫‪V2 = 0‬‬
‫‪D2: on‬‬
‫‪10‬‬
‫‪KVL: −V2 + 20 I D − 10 = 0‬‬ ‫= ‪I D2‬‬ ‫‪= 0.5 mA‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪10‬‬
‫‪KCL:‬‬ ‫‪I D1 = − I D2 = 0.5 mA‬‬
‫‪10‬‬
‫‪2.28‬‬ ‫‪E-mail: jari.edu@yahoo.com‬‬ ‫مدرس‪ :‬انیس جاری‬