‫‪27/10/95‬‬ ‫به نام خدا‬

‫رشته‪:‬مهندسی برق‬ ‫اعضای گروه‪:‬مهدی عصائیان‪-‬امیر سیف الهی‪-‬بابک تیموری‬

‫عنوان آزمایش‪:‬تعیین مقاومت مجهول بوسیله پل وتستون و پل تار‬

‫پل وتستون‬
‫‪:‬تئوری‬
‫پل وتستون آرایش خاصی از ‪ 4‬مقاومت الکتریکی است که در سال ‪ 1843‬میالدی‬
‫‪.‬جان وتستون این طرح را برای محاسبه مقاومت مجهول ارائه داد‬
‫وقتی مدار در حالت تعادل باشد ولت‌سنج‬
‫اختالف پتانسیل صفر ولت را نشان خواهد داد‬
‫بنابراین جریانی از ‪ CD‬نمیگذرد و نقاط ‪C‬و ‪D‬‬
‫هم‌پتانسیل خواهند بود‪.‬بنابراین‪:‬‬
‫)‪VA-VC=VA –VD ===>RX*I1=R2*I2 (1‬‬
‫)‪VB-VC=VB –VD ===>R1*I1=R3*I2 (2‬‬

‫از تقسیم روابط ‪1‬و‪2‬بر هم معادله زیر حاصل‬

‫‪:‬میشود که میتوان از روی آن مقاومت مجهول را پیدا کرد‬
‫‪RX/R1=R2/R3 ===>RX=R1*R2/R3‬‬

‫‪:‬شرح عملی‬
‫مداری مطابق شکل ترتیب میدهیم سپس منبع را روشن میکنیم حال با‬
‫تغییر مقدار مقاومت متغیر ‪R1‬حالتی را بوجود می آوریم که عقربه‬
‫گالوانومتر روی صفر بیاید‪.‬‬
‫در این حالت برای اطمینان اگر کلید قطع و وصل منبع را روشن و خاموش‬
‫کنیم در هر دو حالت نباید گالولنومتر انحرافی را نشان دهد‪.‬‬
‫مقاومت اول‪:‬‬
‫‪R1=1500===>RX=1500*1000/1000=1500‬‬
 ‫مقاومت دوم‪:‬‬
‫‪R1=4500===>RX=4500*1000/1000=4500‬‬
‫مقاومت سوم‪:‬‬
‫‪R1=5400===>RX=5400*1000/1000=5400‬‬
‫پل تار‬
‫این پل که ساده شده ای از پل وتستون است از یک‬
‫سیم مقاومت دار ‪ AB‬که روی خطکش مدرجی نصب‬
‫گردیده تشکیل شده است و نیز توسط یک سیم دراز‬
‫که از یک طرف به گالوانومتر وصل شده است و طرف‬
‫دیگر سیم در دستمان قرار دارد‪.‬با تغییر دادن انتهای‬
‫این سیم روی سیم‪ AB‬محل اتصال گالوانومتر با سیم ‪ AB‬را میتوانیم‬
‫تغییر دهیم‪.‬‬
‫بدین ترتیب درجایی که مدار به حالت تعادل درآمد و عقربه گالولنومتر عدد‬
‫صفر را نشان داد میتوانیم مقدار مقاومت را با فرمول ‪ RX=R1*L1/L2‬بدست‬
‫آوریم‪.‬‬
‫مقاومت اول‪:‬‬
‫‪L1=44CM===>L2=100-44=55CM‬‬
‫‪RX=R1*L1/L2=1750*45/55=1431OHM‬‬
‫مقاومت دوم‪:‬‬
‫‪L1=72CM===>L2=100-72=28CM‬‬
‫‪RX=R1*L1/L2=1750*72/28=4500OHM‬‬
‫مقاومت سوم‪:‬‬
‫‪L1=75CM===>L2=100-75=25CM‬‬
‫‪RX=R1*L1/L2=1750*75/25=5250OHM‬‬
 ‫نتیجه گیری‪:‬‬
‫بر اساس این آزمایش میتوان مقدار مقاومت ها را اندازه گیری کرد‪.‬‬

‫سواالت ‪:‬‬
‫‪.1‬در قسمت ‪ 1‬چرا برای دقت بیشتر در پیدا کردن ‪ Rx‬به ج ای‬
‫‪ Rx‬از جعبه ی مقاومت دیگری استفاده میکنیم؟‬

‫‪.3‬رابطه ‪ RX=R1*L1/L2‬را اثبات کنید‪.‬‬

‫‪L‬‬
‫‪A =R‬‬
‫×‪ρ‬‬

‫جنس و سطح مقطع سیم ها یکی است بنابراین‪:‬‬

‫‪RX=R1*R2/R3===>RX=R1*L1/L2‬‬