bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o bé kÕ ho¹ch vμ ®Çu t−

ViÖn chiÕn l−îc ph¸t triÓn

___________________________

§ç m¹nh khëi

Ph−¬ng h−íng vμ gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ

ngμnh vïng Trung du vμ miÒn nói B¾c Bé

thêi kú ®Õn n¨m 2020

Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ ph¸t triÓn

M∙ sè: 62.31.05.01

Tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ

Hµ Néi - 2010
 C«ng tr×nh ®∙ ®−îc hoμn thμnh t¹i
viÖn chiÕn l−îc ph¸t triÓn - bé kÕ ho¹ch vμ ®Çu t−

Ng−êi h−íng dÉn khoa häc

GS. TS. Vò ThÞ Ngäc Phïng
PGS.TS. Bïi TÊt Th¾ng

Ph¶n biÖn 1: PGS. TS. Ng« Quang Minh

Ph¶n biÖn 2: PGS. TS. Ng« Th¾ng Lîi
Ph¶n biÖn 3: PGS. TSKH. NguyÔn V¨n §Æng

LuËn ¸n ®−îc b¶o vÖ tr−íc héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc
t¹i ViÖn ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− - Hµ Néi
Vµo håi . . . . giê . . . . ngµy . . . . th¸ng . . . . n¨m 2010
Cã thÓ t×m luËn ¸n t¹i:
- Th− viÖn Quèc gia - Hµ Néi
- Th− viÖn ViÖn ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn
 Danh môc c¸c c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ ®∙ c«ng bè

1. §ç M¹nh Khëi (2000), “Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vÜ m« thóc
®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá’’, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè
3 (323) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 17-18.

2. §ç M¹nh Khëi (2002), “Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p cho ph¸t triÓn kinh
tÕ t− nh©n ë tØnh Phó Thä ®Õn n¨m 2010’’, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 12 (356) -
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 29-30.

3. §ç M¹nh Khëi (8/2004), “N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t− c«ng
tr×nh h¹ tÇng c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n miÒn nói, vïng d©n téc thiÓu sè” §Ò tµi
nghiªn cøu cÊp Bé (Thµnh viªn tham gia), Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−.

4. §ç M¹nh Khëi (2005), “§Þnh h−íng ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh
tÕ vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé thêi kú 2006-2010”, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù
b¸o sè 9 (389) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 14-16, 26.

5. §ç M¹nh Khëi (2009), “ Thùc tr¹ng chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vïng
Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸”, T¹p
chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 16 (456) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 30-32.

6. §ç M¹nh Khëi (2009), “ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vïng Trung du
vµ miÒn nói B¾c bé thêi kú ®Õn n¨m 2020”, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 17 (457) -
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 34-36.
 Lêi nãi ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña luËn ¸n

Vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé (TD&MNBB) lµ ®Þa bµn chiÕn l−îc cã
tiÒm n¨ng, lîi thÕ vÒ n«ng, l©m nghiÖp, thñy ®iÖn, kho¸ng s¶n, du lÞch vµ ®Æc
biÖt lµ kinh tÕ cöa khÈu (KTCK). X©y dùng vïng TD&MNBB v÷ng m¹nh toµn
diÖn võa lµ yªu cÇu cña c¶ n−íc võa lµ nguyÖn väng cña ®ång bµo c¸c d©n téc ë
®©y. ViÖc lùa chän ®óng vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh (CCKTN) hîp lý
®Ó ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña vïng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn
vïng vµ thùc hiÖn ®−îc chøc n¨ng cña vïng ®èi víi c¶ n−íc. Song thùc tÕ cho
thÊy, vÊn ®Ò CCKTN vµ chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng ®ang béc lé khiÕm
khuyÕt vµ cßn nh÷ng vÊn ®Ò ph¶i bµn c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. V× thÕ, t¸c
gi¶ chän vÊn ®Ò “Ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh
vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé thêi kú ®Õn n¨m 2020” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu
luËn ¸n.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn ¸n
- Lµm râ nh÷ng vÇn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn chñ yÕu vÒ CCKTN vµ chuyÓn
dÞch CCKTN;
- Lµm râ c¸c yÕu tè h×nh thµnh vµ t¸c ®éng ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ chuyÓn
dÞch CCKTN; ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN
cña vïng TD&MNBB thêi kú tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2008;
- X¸c ®Þnh quan ®iÓm, ph−¬ng h−íng chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng
TD&MNBB; ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn thóc ®Èy nhanh h¬n n÷a
qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB.
3. Ph¹m vi vµ ®èi t−îng nghiªn cøu
- Ph¹m vi nghiªn cøu: lµ vïng TD&MNBB (bao gåm 14 tØnh lµ Hµ Giang,
Tuyªn Quang, Lµo Cai, Cao B»ng, L¹ng S¬n, Yªn B¸i, Th¸i Nguyªn, B¾c K¹n,
Phó Thä, B¾c Giang, Hoµ B×nh, S¬n La, Lai Ch©u, §iÖn Biªn).
- §èi t−îng nghiªn cøu: luËn ¸n tËp trung vµo nghiªn cøu vÒ CCKTN vµ
chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB trong thêi kú 1997-2008 vµ dù b¸o
®Õn n¨m 2020.
4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
LuËn ¸n sö dông kÕt hîp nhiÒu ph−¬ng ph¸p, trong ®ã næi bËt lµ c¸c
Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª; Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch hÖ thèng, kh¶o s¸t thùc
tÕ; Ph−¬ng ph¸p chuyªn gia, Dù b¸o...
5. Nh÷ng ®ãng gãp míi vµ chñ yÕu cña luËn ¸n
- §· lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN;
x©y dùng ®−îc bé chØ tiªu ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN vµ tæng kÕt thùc tiÔn
chuyÓn dÞch CCKTN cña ViÖt Nam tõ n¨m 1986 ®Õn nay ®Ó vËn dông vµo viÖc
nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy cña vïng TD&MNBB;
 2

- Lµm râ c¸c yÕu tè h×nh thµnh vµ t¸c ®éng ®Õn viÖc h×nh thµnh, chuyÓn
dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB; ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ rót ra mÆt
®−îc còng nh− h¹n chÕ vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB
thêi kú tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2008;
- §Ò xuÊt mét sè quan ®iÓm, ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p cho chuyÓn dÞch
CCKTN cña vïng TD&MNBB trªn c¬ së ph¸t huy c¸c lîi thÕ so s¸nh cña vïng
theo h−íng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 thu hÑp
dÇn kho¶ng c¸ch trong ph¸t triÓn KT - XH cña vïng TD&MNBB so víi c¸c
vïng kh¸c trong c¶ n−íc.
6. KÕt cÊu cña luËn ¸n
T¸c gi¶ tham kh¶o 73 tµi liÖu liªn quan vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN.
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung
luËn ¸n ®−îc chia lµm 3 ch−¬ng víi 156 trang thuyÕt minh.
Ch−¬ng I. C¬ së lý luËn vμ thùc tiÔn vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu
kinh tÕ ngμnh
1. C¬ cÊu kinh tÕ ngµnh
T¸c gi¶ ®· chØ râ CCKT lµ tæng thÓ cÊu tróc cña nÒn kinh tÕ víi c¸c bé
phËn hîp thµnh, víi vÞ trÝ, tû träng t−¬ng øng cña mçi bé phËn vµ quan hÖ t−¬ng
t¸c gi÷a c¸c bé phËn Êy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi.
Sau khi lµm râ c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ t¸c gi¶ ®· ®i s©u nghiªn cøu CCKTN
vµ chuyÓn dÞch CCKTN. CCKTN lµ tæng thÓ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc
d©n, ®−îc hîp thµnh theo mét quan hÖ tû lÖ vÒ l−îng gi÷a c¸c ngµnh t¹o thµnh
nÒn kinh tÕ (vÒ l−îng), thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh vµ ph¶n ¸nh tr×nh
®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ (vÒ chÊt). Nh− vËy, CCKTN chÝnh lµ biÓu hiÖn mèi
quan hÖ vÒ vÞ trÝ vµ tû träng gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Ng−êi ta th−êng xem xÐt CCKTN trªn hai ph−¬ng diÖn: (1) vÒ ph−¬ng diÖn
®Þnh l−îng th× CCKTN ®−îc hiÓu lµ trong nÒn kinh tÕ cã bao nhiªu ngµnh vµ tû
träng cña mçi ngµnh ®ã nh− thÕ nµo trong tæng thÓ nÒn KTQD; (2) vÒ ph−¬ng
diÖn ®Þnh tÝnh th× CCKTN thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ vµ vÞ trÝ
cña mçi ngµnh trong nÒn KTQD.
2. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN
2.1. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ CCKTN
§Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n vÒ CCKTN th× cÇn ph¶i hiÓu râ mét
sè néi dung c¬ b¶n, ®ã lµ (1) X¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn t¹o nªn CCKTN; (2) Ph©n
tÝch vµ ®¸nh gi¸ vÒ mÆt sè l−îng; (3) Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ vÒ mÆt chÊt l−îng
T¸c gi¶ ®· chØ ra néi dung ®¸nh gi¸ vÒ CCKTN. §ã lµ:
- Xem CCKTN tèt hay xÊu hoÆc hîp lý hay kh«ng hîp lý; ®©y chÝnh lµ viÖc
xem chÊt l−îng cña tr¹ng th¸i CCKTN.
 3

- Xem CCKTN ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp hay cao. ViÖc nµy c¨n cø vµo viÖc
xem xÐt, ®¸nh gi¸ tr×nh ®é c«ng nghÖ, tr×nh ®é ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc,
l·nh thæ.
- Xem nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh h×nh CCKTN hiÖn t¹i nh− ®· ph©n
tÝch, ®¸nh gi¸.
T¸c gi¶ ®Ò xuÊt mét sè chØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ CCKTN, ®ã lµ:
(1) Tèc ®é t¨ng tr−ëng cña nÒn kinh tÕ (GDP): tèc ®é t¨ng tr−ëng cña nÒn
kinh tÕ lµ chØ tiªu quan träng nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN.
(2) Tû träng ®ãng gãp cña mçi ngµnh vµo tæng GDP: tæng GDP lµ 100%,
tõng ngµnh sÏ ®ãng gãp bao nhiªu phÇn tr¨m trong sè ®ã, ngµnh nµo cã tû träng
cµng cao chøng tá ngµnh ®ã cã vÞ trÝ quan träng h¬n; cô thÓ:
+ C¬ cÊu GDP theo ba ngµnh lµ NN - CN - DV:
ChØ tiªu nµy lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ph¶n ¸nh sù chuyÓn dÞch CCKTN
theo 3 ngµnh chÝnh trong nÒn KTQD.
+ C¬ cÊu GDP theo hai ngµnh: SX s¶n phÈm vËt chÊt vµ SX s¶n phÈm dÞch
vô:
ChØ tiªu nµy lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ph¶n ¸nh sù chuyÓn dÞch CCKTN
theo tÝnh chÊt cña s¶n phÈm theo 2 ngµnh cña nÒn KTQD.
+ C¬ cÊu GDP theo hai ngµnh: SXNN vµ SX phi NN:
ChØ tiªu nµy lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ph¶n ¸nh sù chuyÓn dÞch CCKTN
theo tÝnh chÊt cña 2 ngµnh s¶n xuÊt chÝnh trong nÒn KTQD.
(3) C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GTSX)
ChØ tiªu nµy cho ta biÕt tû träng ®ãng gãp vµo GTSX toµn bé nÒn kinh tÕ
cña tõng ngµnh lín, tõng tiÓu ngµnh vµ mèi liªn hÖ, t¸c ®éng t−¬ng hç gi÷a
chóng trong mét ngµnh kinh tÕ lín; cô thÓ:
+ C¬ cÊu GTSX theo ba ngµnh lµ NN - CN - DV:
+ C¬ cÊu GTSX theo hai ngµnh: SX s¶n phÈm vËt chÊt vµ SX s¶n phÈm dÞch
vô.
+ C¬ cÊu GTSX theo hai ngµnh: SXNN vµ s¶n xuÊt phi NN.
(4) §é më cña nÒn kinh tÕ: chØ tiªu nµy ®−îc ®o b»ng tû sè gi÷a gi¸ trÞ
xuÊt khÈu víi GDP.
Xuất khẩu hàng hoá dịch vụ (XK)
Độ mở của nền kinh tế = x 100 (%)
GDP
(5) N¨ng suÊt lao ®éng: NSL§ ®−îc dïng lµm tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ chuyÓn
dÞch CCKTN v× NSL§ sÏ t¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn cña tõng ngµnh, trong néi bé
ngµnh.
 4

Tổng GDP
Năng suất lao động =
Lao động làm việc trong các ngành kinh tế
(6) Møc ®é tiªu hao n¨ng l−îng.
(7) Tû lÖ gi¶m ®ãi nghÌo: tû lÖ ®ãi nghÌo chÝnh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh trung
thùc nhÊt t¸c dông cña ph¸t triÓn kinh tÕ th«ng qua sù chuyÓn dÞch CCKTN.
(8) Tû lÖ gi¶m thÊt nghiÖp: môc ®Ých cña chuyÓn dÞch CCKTN lµ h−íng
®Õn mét tr¹ng th¸i kinh tÕ tèt h¬n. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc nÒn kinh tÕ ph¶i
t¹o ra ®−îc nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm h¬n, tøc lµ tû lÖ thÊt nghiÖp sÏ gi¶m ®i.
(9) Møc ®é « nhiÔm m«i tr−êng: môc ®Ých cña chuyÓn dÞch CCKTN lµ
h−íng ®Õn mét tr¹ng th¸i kinh tÕ tèt h¬n. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc nÒn kinh
tÕ ph¶i lµm sao t¨ng møc ®é ®−îc h−ëng thô cña ng−êi d©n c¶ vÒ mÆt vËt chÊt vµ
mÆt tinh thÇn. Mét trong nh÷ng th−íc ®o chÝnh lµ ®é « nhiÔm m«i tr−êng. Møc
®é « nhiÔm cµng thÊp chøng tá møc ®é h−ëng thô cña ng−êi d©n ®−îc n©ng lªn,
tøc lµ chuyÓn dÞch CCKTN ®· gióp nÒn KTQD chuyÓn sang tr¹ng th¸i tèt h¬n.
(10) HÖ sè chuyÓn dÞch CCKTN
(11) TØ lÖ gi¸ trÞ néi ®Þa quèc gia cña nÒn kinh tÕ vµ cña tõng ngµnh vµ tØ lÖ
gi¸ trÞ gia t¨ng trong nÒn kinh tÕ vµ cña tõng ngµnh vµo chuçi gi¸ trÞ kinh tÕ toµn
cÇu.
2.2. ChuyÓn dÞch CCKTN
a/ Quan niÖm: C¸c yÕu tè t¹o nªn CCKTN kh«ng ngõng thay ®æi, do ®ã
CCKTN còng thay ®æi theo tõng thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. CCKTN
kh«ng thÓ tù thay ®æi vµ chuyÓn dÞch; viÖc chuyÓn dÞch kÞp thêi, ®óng h−íng, cã
hiÖu qu¶ lµ ph¶i do nhµ n−íc ph¸t ®éng vµ ®iÒu hµnh.
ChuyÓn dÞch CCKTN chÝnh lµ sù thay ®æi tr¹ng th¸i cña c¬ cÊu. ChuyÓn
dÞch tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra. Tr¹ng
th¸i míi cã thÓ tiÕn bé h¬n hoÆc kh«ng tiÕn bé b»ng tr¹ng th¸i cò. Khi tr¹ng th¸i
míi tiÕn bé h¬n tøc lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch lµ ®óng; cßn khi tr¹ng th¸i míi
kh«ng tiÕn bé b»ng tr¹ng th¸i cò tøc lµ ®· chuyÓn dÞch kh«ng ®óng.
ChuyÓn dÞch CCKTN lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh kÕ thõa vµ ph¸t triÓn lÞch
sö. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch CCKTN lµ qu¸ tr×nh tÝch luü vÒ l−îng mét c¸ch tuÇn
tù.
b/ Nguyªn t¾c cña chuyÓn dÞch CCKTN
- ChuyÓn dÞch CCKTN ph¶i theo ®óng môc tiªu, ph¶i ®¶m b¶o sù æn ®Þnh
vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi hiÖu qu¶ cao h¬n.
- ChuyÓn dÞch CCKTN ph¶i phï hîp víi sù ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng cung
øng cña nÒn kinh tÕ, xu thÕ h−íng vÒ XK, vµ cña c¸c quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ.
- ChuyÓn dÞch CCKTN ph¶i phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña LLSX & QHSX,
ph¶i ®¶m b¶o hiÖu qu¶ c¶ tr−íc m¾t vµ l©u dµi; hµi hßa ®−îc c¶ hiÖu qu¶ côc bé
còng nh− c¶ nÒn kinh tÕ.
 5

- ChuyÓn dÞch CCKTN cã thÓ diÔn ra mét c¸ch tuÇn tù vµ còng cã thÓ diÔn
ra mét c¸ch ®ét biÕn hay nh¶y vät tïy theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ.
c/ §iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn dÞch CCKTN: ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña Nhµ n−íc;
nh©n tè con ng−êi; c¸c ®iÒu kiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng; møc ®é quan t©m cña c¸c nhµ
®Çu t−; tr×nh ®é c«ng nghÖ…
d/ Chñ thÓ cña chuyÓn dÞch CCKTN: Nhµ n−íc, doanh nghiÖp vµ ng−êi d©n
e/ Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN
§Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN trong mét giai ®o¹n nµo ®ã lµ
tèt hay ch−a tèt th× ta dïng hÖ thèng 11 chØ tiªu ®· nªu ë trªn vµ viÖc lµm tr−íc
tiªn lµ ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch møc ®é hay quy m« cña chuyÓn dÞch qua c¸c
n¨m vµ tÝnh møc b×nh qu©n cho c¶ thêi kú. §©y chÝnh lµ viÖc ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc
qua mçi n¨m th× tû träng cña c¸c ngµnh chÝnh t¨ng, gi¶m ra sao, nhiÒu hay Ýt vµ
tÝnh quy luËt cña nã. §ång thêi ph¶i ph©n tÝch g¾n víi sù thay ®æi t−¬ng øng cña
tû träng ®Çu t− vµo c¸c ngµnh, lÜnh vùc ®ã còng nh− g¾n víi viÖc ph©n tÝch møc
®é thay ®æi cña GDP c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn sè t−¬ng ®èi qua tõng n¨m vµ b×nh
qu©n chung cña c¶ thêi kú.
f/ C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch CCKTN
- Nhãm c¸c nh©n tè bªn trong: bao gåm nh©n tè thÞ tr−êng vµ tiªu dïng cña
x· héi; tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX; quan ®iÓm chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch, môc tiªu
ph¸t triÓn KT - XH cña ®Êt n−íc trong mçi giai ®o¹n; c¬ chÕ qu¶n lý ¶nh h−ëng
®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch CCKTN; c¸c yÕu tè tù nhiªn.
- Nhãm c¸c nh©n tè bªn ngoµi: bao gåm xu thÕ chÝnh trÞ - x· héi; xu thÕ
toµn cÇu hãa kinh tÕ; c¸c thµnh tùu cña c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ.
g/ Thùc tÕ chuyÓn dÞch CCKTN cña ViÖt Nam
NhËn thøc vÒ chuyÓn dÞch CCKT, CCKTN cña ViÖt Nam thùc sù thay ®æi
kÓ tõ thêi ®iÓm §¹i héi §¶ng lÇn thø VI (n¨m 1986), ®©y chÝnh lµ mèc thêi gian
®¸nh dÊu sù ®æi míi toµn diÖn vÒ mäi mÆt cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta. Tr−íc §¹i
héi §¶ng VI t− duy cña chóng ta lµ thùc hiÖn c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cao
®é, ¸p dông cøng nh¾c, dËp khu©n ®−êng lèi ph¸t triÓn cña c¸c n−íc phe XHCN,
tËp trung cho ph¸t triÓn ngµnh CN nÆng. Tõ sau §¹i héi §¶ng VI t− duy cña
chóng ta, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ ®· mÒm dÎo h¬n, phï hîp víi t×nh
h×nh thùc tÕ, kh¸ch quan h¬n vµ cã tÝnh thêi ®¹i h¬n. Chóng ta ®· cã nhËn thøc
vµ thùc hiÖn t−¬ng ®èi tèt quan ®iÓm thÞ tr−êng trong ph¸t triÓn kinh tÕ; kh«ng
cßn chuyÖn cøng nh¾c trong ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch CCKT, CCKTN; chuyÓn
dÞch CCKT, CCKTN cã g¾n víi héi nhËp vµ ph©n c«ng lao ®éng khu vùc vµ
quèc tÕ, g¾n víi ph¸t triÓn dÞch vô vµ kinh tÕ tri thøc.
Trong qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ, §¶ng ta ®· ®i tõ t− duy −u tiªn ph¸t triÓn
c¸c ngµnh CN nÆng ®Ó ®¶m b¶o chñ ®éng c¸c nguån nguyªn liÖu vµ m¸y, mãc
thiÕt bÞ trong ®iÒu kiÖn bÞ bao v©y, cÊm vËn kinh tÕ... ®Õn t− duy h−íng vµo ph¸t
triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ g¾n víi thÞ tr−êng, khai th¸c c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt
n−íc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ trong bèi c¶nh héi
 6

nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng nhanh nh»m duy tr× ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng cao
vµ bÒn v÷ng.
Tãm l¹i, trong 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ cña ®Êt n−íc
CCKT, CCKTN ®· cã nh÷ng chuyÓn dÞch nhÊt ®Þnh nh−ng vÉn cßn tån t¹i hai
vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ:
- Tû träng cña ngµnh CN & DV cã t¨ng nh−ng vÉn ch−a cã tÝnh hiÖn ®¹i vµ
bÒn v÷ng;
- Ngµnh DV ph¸t triÓn ch−a t−¬ng xøng víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt,
ch−a ®¶m b¶o tÝnh hµi hoµ cña nÒn kinh tÕ, ch−a t¹o ®éng lùc cho chuyÓn dÞch
nhanh vµ cã hiÖu qu¶ cña CCKTN.
Ch−¬ng 2: HiÖn tr¹ng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngμnh
vïng Trung du & miÒn nói B¾c Bé thêi kú 1997-2008
1. C¸c yÕu tè h×nh thµnh vµ t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch CCKTN vïng
TD&MNBB
a/ YÕu tè tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn
- VÝ trÝ ®Þa kinh tÕ - chÝnh trÞ vïng TD&MNBB
Phía Bắc cã kho¶ng 1.353 km ®−êng biªn giíi víi tØnh Qu¶ng T©y vµ V©n
Nam (nước CHND Trung Hoa) lµ nh÷ng khu vùc ®ang ph¸t triÓn kh¸ n¨ng ®éng
cña Trung Quèc; phía Tây và Tây Nam cã kho¶ng 613 km, gi¸p víi 2 tØnh cña
Lµo lµ PhongSaLú vµ HñaPh¨n; lµ vïng có nhiều cửa khẩu quốc tế, cöa khÈu
quèc gia và tiểu ngạch kh¸ thuận lợi cho giao lưu phát triển KT - XH; phía Nam
vµ phía Đông giáp vùng Đồng bằng S«ng Hång (§BSH) lµ trung t©m v¨n ho¸
chÝnh trÞ cña miÒn B¾c vµ cña c¶ n−íc.
- §Êt ®ai cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp.
- Tài nguyªn nước: vïng TD&MNBB cã mạng lưới s«ng ngßi kh¸ dày đặc
nªn cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn thuû ®iÖn vµ đãng vai trß quan trọng trong
việc cung cấp nước cho vïng và vïng ĐBSH.
- Tµi nguyªn rõng: rừng vïng TD&MNBB cã trữ lượng trªn 140 triệu m3
gỗ; 1,9 tỷ c©y tre nứa nhưng điều kiện và khả năng khai th¸c hạn chế. Động vật
hoang d· tương đối phong phó, cã hơn 100 loài thó, gần 400 loài chim, 70 loài
bß s¸t. Trªn địa bàn vïng cã vườn quốc gia Ba Bể, Xu©n S¬n, Hoµng Liªn S¬n;
15 khu dự trữ thiªn nhiªn, 1 khu bảo tồn và 6 khu bảo vệ cảnh quan với diện tÝch
trªn 450 ngh×n ha.
- Tài nguyªn du lÞch:
Cã tiÒm n¨ng du lÞch phong phó, ®a d¹ng vµ cã søc hÊp dÉn ®Õn víi du
kh¸ch trong vµ ngoµi n−íc; nhiều di tÝch lịch sử, văn hãa của nhiều thời kỳ lịch sử
dựng nước và giữ nước.
- Kho¸ng s¶n ph©n bè trong vïng ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i nh−ng phÇn lín cã
tr÷ l−îng võa vµ nhá.
 7

b/ YÕu tè x· héi
- D©n sè: ®Õn cuèi n¨m 2008, d©n sè vïng TD&MNBB cã kho¶ng 11.241
ngµn ng−êi, chiÕm 13,24% d©n sè c¶ n−íc cã mËt ®é trung b×nh kho¶ng 116
ng−êi/km2. Tû lÖ ®« thÞ ho¸ cña vïng n¨m 2008 kho¶ng 18%.
- D©n téc: c¬ cÊu d©n téc ®a d¹ng nhÊt toµn quèc víi gÇn 40 d©n téc anh
em h×nh thµnh 7 nhãm ng«n ng÷, trong ®ã ng«n ng÷ phæ th«ng nhÊt lµ tiÕng
Kinh, tiÕng M«ng, Th¸i vµ tiÕng Tµy...
- Lao ®éng: n¨m 2008, d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng lµ 6,3 triÖu ng−êi
chiÕm kho¶ng 57,2% d©n sè cña vïng vµ b»ng 7,52% sè lao ®éng cña toµn quèc.
Lao ®éng n«ng, l©m, ng− nghiÖp chiÕm 84,8% tæng sè lao ®éng cã ho¹t ®éng
kinh tÕ. Tuy nhiªn tû lÖ lao ®éng cã kü thuËt cßn thÊp, nhÊt lµ c«ng nh©n kü
thuËt cã tay nghÒ cao.
c/ YÕu tè vÒ ®iÒu kiÖn h¹ tÇng
- M¹ng l−íi giao th«ng: HÖ thèng giao th«ng ®−êng bé gåm 9 tuyÕn chÝnh
gåm c¸c quèc lé ch¹y theo h−íng B¾c - Nam lµ quèc lé 1A, 1B; Quèc lé 2, 3 vµ
c¸c quèc lé sè 6, 18, 32, 70 ch¹y tõ §«ng sang T©y vµ c¸c ®−êng vµnh ®ai N1
gåm hÖ quèc lé sè 4 (4A, 4B, 4C, 4D, 4E) vµ quèc lé 34. Ngoµi ra cßn mét phÇn
cña vµnh ®ai 3 ch¹y qua c¸c tØnh S¬n La, B¾c Giang, Th¸i Nguyªn, Tuyªn
Quang. ChÊt l−îng ®−êng quèc lé tuy ®· ®−îc n©ng cÊp ®¸ng kÓ song cßn ch−a
®¶m b¶o nhu cÇu giao th−¬ng vµ ®i l¹i cña vïng. M¹ng l−íi ®−êng s¾t ë vïng
TD&MNBB gåm cã 4 tuyÕn lµ Hµ Néi - L¹ng S¬n (167 km), Hµ Néi - Lµo Cai
(283 km), §«ng Anh - Qu¸n TriÒu (61 km) vµ L−u X¸ - KÐp - C¸i L©n (161
km). §−êng thñy néi ®Þa nh×n chung kh«ng thuËn lîi do hÖ thèng s«ng nhiÒu
th¸c ghÒnh.
- H¹ tÇng b−u chÝnh viÔn th«ng: hÖ thèng h¹ tÇng b−u chÝnh - viÔn th«ng ®·
®−îc hoµn thiÖn vµ n©ng cÊp ®¸ng kÓ, hÖ thèng b−u côc ®· cã ë kh¾p c¸c x·;
m¹ng l−íi viÔn th«ng ®· phñ kh¾p c¸c thÞ trÊn, thÞ x·, thµnh phè trong vïng.
§Õn nay trªn 90% sè x· trong vïng cã ®iÖn tho¹i, 70% sè x· c¸c tØnh miÒn nói
®· cã b¸o ®Õn trong ngµy.
- M¹ng l−íi cung cÊp ®iÖn: hiÖn cã lµ thñy ®iÖn Hßa B×nh (1.920 MW);
Th¸c Bµ (108 MW); ®ang x©y dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn S¬n La vµ mét sè nhµ
m¸y thñy ®iÖn nhá vµ võa kh¸c. Tuy nhiªn vïng TD&MNBB l¹i lµ vïng ch−a
®−îc h−ëng lîi nhiÒu tõ nguån ®iÖn t¹i ®©y.
- M¹ng l−íi cung cÊp n−íc: Tíi nay tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y n−íc t¹i tÊt c¶ c¸c
thµnh phè, thÞ x· tØnh lþ. T×nh tr¹ng thiÕu n−íc sinh ho¹t ë vïng cao, vïng nói
®¸ còng ®· ®−îc c¶i thiÖn dÇn.
d/ T¸c ®éng cña vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ Thñ ®« Hµ Néi
Sù t¸c ®éng vïng §BSH ®èi víi vïng TD&MNBB võa cã tÝnh chÊt hç trî
võa cã tÝnh chÊt c¹nh tranh trªn nhiÒu lÜnh vùc. Vïng TD&MNBB cã thÓ cung
øng c¸c mÆt hµng n«ng, l©m s¶n, kho¸ng s¶n, ®iÖn… cho vïng §BSH vµ c¸c
 8

vïng kh¸c nh−ng l¹i cÇn than, ho¸ chÊt, s¾t thÐp, m¸y mãc thiÕt bÞ… kÓ c¶ c«ng
nghÖ, chÊt x¸m tõ c¸c vïng kh¸c.
ThÞ tr−êng vïng §BSH bao gåm 11 tØnh, d©n sè n¨m 2008 lµ 19,6548 triÖu
ng−êi, møc sèng ngµy cµng cao, nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng sÏ lµ thÞ tr−êng tiªu
thô lín cho c¸c s¶n phÈm cña vïng TD&MNBB. Kinh tÕ vïng TD&MNBB ph¸t
triÓn sÏ cã nhiÒu s¶n phÈm cung cÊp cho thÞ tr−êng vïng §BSH, thñ ®« Hµ Néi
vµ c¸c vïng kh¸c trong c¶ n−íc.
e/ T¸c ®éng tõ ch−¬ng tr×nh hîp t¸c ph¸t triÓn “Hai hµnh lang, mét vµnh
®ai kinh tÕ ViÖt Nam - Trung Quèc”
Trong t−¬ng lai, theo c¸c dù ¸n ®· ®−îc TTCP phª duyÖt th× kh¶ n¨ng gi¸
trÞ trao ®æi hµng ho¸ qua 3 cöa khÈu quèc tÕ t¹i ba tØnh Lµo Cai, L¹ng S¬n,
Qu¶ng Ninh sÏ ®¹t møc tõ 15 - 20 tû USD/n¨m; ®ång thêi l−îng kh¸ch du lÞch
Trung Quèc qua ba cöa khÈu nµy dù b¸o sÏ ®¹t møc 3 - 4 triÖu ng−êi/n¨m;
kh¸ch ViÖt Nam qua Trung Quèc sÏ ®¹t kho¶ng 0,5 triÖu ng−êi/n¨m. §ång thêi
th«ng qua ba cöa khÈu nµy khèi l−îng hµng ho¸ vËn chuyÓn qua hai hµnh lang
®i c¸c n¬i sÏ ®¹t møc 5 - 7 triÖu tÊn/n¨m trong tr−êng hîp hîp t¸c cña hai n−íc
ph¸t triÓn tèt.
f/ §¸nh gi¸ chung vÒ tiÒm n¨ng, lîi thÕ cña vïng TD&MNBB
- Nh÷ng lîi thÕ
(1) Cã vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ, chÝnh trÞ quan träng ®èi víi c¶ n−íc, tiÕp gi¸p
Trung Quèc vµ Lµo. D¶i biªn giíi cã c¸c cöa khÈu quèc tÕ nh− H÷u NghÞ, Mãng
C¸i, Lµo Cai... lµ c¸c cöa khÈu ra vµo quan träng ®Ó giao l−u hµng hãa, ph¸t
triÓn kinh tÕ hiÖn t¹i còng nh− trong t−¬ng lai. Chñ tr−¬ng ®Èy m¹nh hîp t¸c
ph¸t triÓn “Hai hµnh lang, mét vµnh ®ai kinh tÕ ViÖt Nam - Trung Quèc” ®ang
®−îc ChÝnh phñ hai n−íc quan t©m lµ thuËn lîi lín cho ph¸t triÓn KT - XH cña
c¸c tØnh n»m trong tuyÕn hµnh lang nãi riªng vµ cho c¶ vïng nãi chung.
(2) Giµu tµi nguyªn kho¸ng s¶n ë n−íc ta, trong ®ã cã nh÷ng lo¹i cã tr÷
l−îng lín nh− thuû ®iÖn chiÕm 56%, apatit 100%, ®ång 70%, ®Êt hiÕm chiÕm
gÇn 100% cña c¶ n−íc.
(3) Cã tiÒm n¨ng, lîi thÕ vÒ n«ng, l©m nghiÖp, thñy ®iÖn. §Þa h×nh ®a d¹ng,
quü ®Êt ch−a sö dông cßn lín cïng víi c¸c tiÓu vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi, cËn nhiÖt
®íi vµ «n ®íi ®Ó ph¸t triÓn ®a d¹ng ngµnh NN, cho phÐp ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i c©y
trång, vËt nu«i rÊt ®a d¹ng vµ phong phó có nguồn gốc nhiệt đới và ôn đới. Có
điều kiện thuận lợi để lựa chọn cơ cấu sản xuất hợp lý, hiệu quả và bền vững...
(4) Lµ vïng cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi m«i tr−êng sinh th¸i cña c¶ vïng
§BSH. Tµi nguyªn rõng cña vïng cã ý nghÜa rÊt lín trong ph¸t triÓn kinh tÕ,
quèc phßng - an ninh, ®Æc biÖt cã vai trß quan träng trong viÖc b¶o vÖ sù c©n
b»ng sinh th¸i, ®iÒu tiÕt nguån n−íc, h¹n chÕ lò lôt và hạn hán ở hạ lưu và là nơi
bảo tồn nhiều nguồn gen quý hiếm.
(5) Cã tiÒm n¨ng du lÞch rÊt phong phó, ®a d¹ng, ®Æc biÖt lµ tiÒm n¨ng du
lÞch, lµ nguån lùc quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.
 9

(6) Lµ c¨n cø c¸ch m¹ng, an toµn khu cña c¸c cuéc kh¸ng chiÕn b¶o vÖ tæ
quèc.
(7) Vïng TD&MNBB là vùng có thành phần dân tộc đa dạng nhất trong
cả nước víi gÇn 40 d©n téc anh em với phong tục tập quán khác nhau nên sự
phát triển của các khu dân cư mang các đặc thù riêng.
(8) Thùc hiÖn NghÞ quyÕt 37-NQ/TW cña Bé ChÝnh trÞ, ChÝnh phñ ®· chñ
tr−¬ng dµnh mét l−îng vèn kh¸ lín tËp trung ®Çu t− vµo vïng, th«ng qua c¸c
ch−¬ng tr×nh hç trî cã môc tiªu kh¸c vµ th«ng qua c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh trong
Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cña ChÝnh phñ thùc hiÖn NghÞ quyÕt 37-NQ/TW cña Bé
ChÝnh trÞ. §©y lµ mét ®éng lùc lín cã t¸c ®éng ®Õn mäi mÆt ®êi sèng vµ ph¸t
triÓn KT - XH cña c¸c tØnh trong vïng. C¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn lín cña quèc gia
®· vµ ®ang ®−îc x©y dùng trong vïng nh− S¬n La, Lai Ch©u…, cïng víi c«ng
t¸c di d©n t¸i ®Þnh c− sÏ lµ c¬ héi quan träng ph¸t triÓn KT - XH cña c¸c tØnh
trong vïng.
- Nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ chñ yÕu
(1) §Þa h×nh cña vïng TD&MNBB phøc t¹p, bÞ chia c¾t manh món t¹o nªn
nh÷ng tiÓu vïng khÝ hËu kh¾c nghiÖt th−êng g©y lò lôt, s¹t lë nói vÒ mïa m−a,
h¹n h¸n vµ thiÕu n−íc vÒ mïa kh«.
(2) Vïng TD&MNBB cßn nhiÒu khã kh¨n, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm, ®Õn
nay vÉn lµ vïng nghÌo nhÊt trong c¶ n−íc, kho¶ng c¸ch vÒ thu nhËp cña vïng so
víi c¸c vïng kh¸c cã chiÒu h−íng ngµy cµng réng thªm. C¸c ®Þa ph−¬ng trong
vïng ch−a cã kh¶ n¨ng tù c©n ®èi ng©n s¸ch.
(3) Vïng TD&MNBB cã tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, nhÊt lµ ®ång bµo c¸c
d©n téc thiÓu sè, cho nªn viÖc tiÕp thu kiÕn thøc v¨n hãa, qu¶n lý kinh tÕ vµ tiÕn
bé KHCN vµo SX bÞ h¹n chÕ. Tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý nhµ n−íc c¸c cÊp trong
vïng cßn bÊt cËp, cßn nÆng dÊu Ên bao cÊp, thiÕu tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o; ch−a
tËp hîp, liªn kÕt vµ ph¸t huy ®−îc thÕ m¹nh cña toµn vïng.
(4) KÕt cÊu h¹ tÇng KT - XH cña vïng TD&MNBB cßn qu¸ yÕu kÐm so víi
c¸c vïng kh¸c trong c¶ n−íc. TÝch lòy néi bé nÒn kinh tÕ thÊp nhÊt c¶ n−íc, do
®ã h¹n chÕ kh¶ n¨ng tham gia ®Çu t− x©y dùng KCHT thiÕt yÕu phôc vô ph¸t
triÓn nÒn KT - XH cña vïng. SuÊt ®Çu t− KCHT KT - XH lín h¬n nhiÒu so víi
c¸c vïng kh¸c.
(5) ChÊt l−îng nguån nh©n lùc thÊp, tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o vµo lo¹i
thÊp nhÊt c¶ n−íc.
(6) NÒn s¶n xuÊt cña vïng vÉn lµ s¶n xuÊt nhá, ch−a ph¸t triÓn, quy m« s¶n
xuÊt hµng ho¸ ch−a lín.
(7) Nh÷ng yÕu tè bÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ cßn tiÒm Èn, ph¶i hÕt søc ®Ò
phßng vµ chñ ®éng gi¶i quyÕt.
 10

2. HiÖn tr¹ng chuyÓn dÞch CCKTN thêi kú 1997-2008

a/ Tæng quan vÒ ph¸t triÓn KT - XH cña vïng ®Õn n¨m 2008
Vïng TD&MNBB chiÕm 28,8% vÒ diÖn tÝch tù nhiªn vµ 13,2% vÒ d©n sè
so víi c¶ n−íc nh−ng n¨m 2008 míi s¶n xuÊt ra 6,4% GDP so víi c¶ n−íc;
10,3% gi¸ trÞ gia t¨ng ngµnh NN; 4,4% gi¸ trÞ gia t¨ng ngµnh CN vµ 6,0% gi¸ trÞ
gia t¨ng ngµnh DV so víi c¶ n−íc. Trong h¬n 10 n¨m (1997- 2008) tèc ®é t¨ng
tr−ëng GDP cña vïng TD&MNBB ®¹t kho¶ng 10,5% (cao h¬n tèc ®é t¨ng
tr−ëng b×nh qu©n cña c¶ n−íc); GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi míi b»ng 49,1% b×nh
qu©n ®Çu ng−êi c¶ n−íc. V× vËy, tû lÖ hé nghÌo theo chuÈn míi ë nhiÒu x· vïng
cao biªn giíi lªn tíi 80%. NÒn s¶n xuÊt cña vïng vÉn lµ s¶n xuÊt nhá, ch−a ph¸t
triÓn, quy m« s¶n xuÊt hµng ho¸ ch−a lín.
b/ HiÖn tr¹ng CCKTN vµ chuyÓn dÞch CCKTN
Nh×n chung chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng ®· cã tiÕn bé, c¸c c¬ quan nhµ
n−íc vµ doanh nghiÖp ®· cã chó ý ph¸t huy c¸c lîi thÕ so s¸nh vµ cã kÕt qu¶
b−íc ®Çu.
B¶ng 2.1: Mét sè chØ tiªu vÒ CCKTN vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008
ChØ tiªu 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

CCKTN
theo nhãm 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
ngµnh (%)
- N«ng 48,8 47,6 46,3 45,2 43 41,17 40,72 38,88 36,7 35,5 34,94 33,71
l©m, ng−
nghiÖp
- C«ng 20,18 20,4 20,8 21,2 23,2 24,83 24,88 26,12 27,7 28,8 29,53 30,28
nghiÖp -
x©y dùng
- DÞch vô 31,02 32 32,9 33,6 33,8 34 34,4 35 35,6 35,7 35,53 36,01

- Phi n«ng 51,2 52,4 53,7 54,8 57 58,83 59,28 61,12 63,3 64,5 65,06 66,29
nghiÖp
CCKTN 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
theo hai
khèi (%)
- Khèi s¶n 68,98 68 67,1 66,4 66,2 66 65,6 65 64,4 62,3 64,47 63,99
xuÊt
- Khèi dÞch 31,02 32 32,9 33,6 33,8 34 34,4 35 35,6 37,7 35,53 36,01
vô
C¸c chØ
tiªu bæ trî
- T¨ng 5 7,1 6,28 7,69 8,54 8,67 13,46 10,14 10,36 11,44 13,12 12,04
tr−ëng kinh
tÕ GDP (%)
- GDP b×nh 1,7 1,79 1,88 2,56 2,74 3,06 3,39 3,97 4,51 5,18 6,62 8,29
qu©n ®Çu
ng−êi(TriÖu
 11

®)
- Tèc ®é 3,8 2,3 1,83 3,03 2,68 2,9 3,6 4,5 4,8 5,05 5,32 5,63
t¨ng n¨ng
suÊt lao
®éng/n¨m
(%)
- Tû lÖ thÊt 5,85 6,75 6,56 6,25 6,09 5,85 5,58 5,45 5,38 5,32 5,36 5,45
nghiÖp ë ®«
thÞ (%)
- Tû lÖ ®ãi 25,1 22,8 20,05 17,83 18,76 15,73 12,99 9,86 7,14 32,78 25,56 22,59
nghÌo (%)
- KWh/1® 0,85 0,93 1,05 1,02 1,15 1,35 1,26 1,32 1,28 1,21 1,25 1,18
GDP
(KWh)
Nguån: Xö lý theo B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH c¸c n¨m vïng
TD&MNBB; Niªn gi¸m Thèng kª.
ChuyÓn dÞch CCKTN cña vïng trong nh÷ng n¨m qua béc lé mét sè bÊt hîp
lý, cô thÓ lµ :
(1) Vïng TD&MNBB cßn thiÕu mét chiÕn l−îc l©u dµi nªn chuyÓn dÞch
CCKTN ch−a m¹nh vµ ch−a ®em l¹i hiÖu qu¶ cao.
(2) Ch−a hîp lý trong t−¬ng quan tû lÖ gi÷a khèi SX s¶n phÈm vËt chÊt vµ
khèi SX s¶n phÈm dÞch vô, ch−a t¹o ra ®−îc sù hµi hoµ cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn.
(3) ChuyÓn dÞch CCKTN ch−a theo h−íng hiÖn ®¹i mét c¸ch râ nÐt. Tû
träng cña ngµnh phi NN tuy ®· t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m, tõ 51,2% vµo n¨m
1997 lªn 54,8% vµo n¨m 2000 vµ 66,29% vµo n¨m 2008 (tuy nhiªn ®©y vÉn lµ
møc thÊp, tû lÖ nµy cña nh÷ng n−íc ph¸t triÓn vµo kho¶ng trªn 85%); chÊt l−îng
cña c¸c ngµnh phi NN cßn yÕu, kh«ng cã tÝnh l«i kÐo, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
chung.
HÖ thèng c¸c s¶n phÈm chñ lùc cña vïng ch−a h×nh thµnh râ vµ ch−a cã søc
m¹nh, s¶n phÈm dùa trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ cao ch−a cã nhiÒu. Lîi thÕ so s¸nh
cña vïng ch−a thùc sù ®−îc khai th¸c vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶. N¨ng suÊt lao
®éng thÊp vµ tiªu tèn nhiÒu ®iÖn n¨ng.
Sù chuyÓn dÞch cña CCKTN cña vïng diÔn ra cßn chËm; c¸ biÖt ngµnh dÞch
vô l¹i cã xu h−íng gi¶m theo thêi gian, ®©y lµ vÊn ®Ò rÊt cÇn ®−îc quan t©m xem
xÐt, ®¸nh gi¸ vµ t×m ra gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy.
ChuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB so víi c¶ n−íc trong thêi kú
1997-2008 ®−îc thÓ hiÖn qua biÓu sau
 12

B¶ng 2.4: So s¸nh CCKTN vïng TD&MNBB vµ c¶ n−íc thêi kú 1997-2008

§¬n vÞ: %
ChØ sè TH TH TH TH
1997 2000 2005 2008
1. Theo 3 ngµnh
C¶ n−íc 100 100 100 100
- N«ng l©m nghiÖp 25,77 24,3 20,5 20,3
- C«ng nghiÖp-x©y dùng 32,08 36,5 41,0 41,6
- DÞch vô 42,15 39,2 38,5 38,1
Vïng TD&MNBB 100 100 100 100
- N«ng l©m, ng− nghiÖp 48,8 45,2 36,7 33,71
- C«ng nghiÖp-x©y dùng 20,18 21,2 27,7 30,28
- DÞch vô 31,02 33,6 35,6 36,01
2. Theo 2 ngµnh NN-Phi NN
C¶ n−íc 100 100 100 100
- N«ng nghiÖp 25,77 24,3 20,5 20,3
- Phi n«ng nghiÖp 74,23 75,7 79,5 79,7
Vïng TD&MNBB 100 100 100 100
- N«ng nghiÖp 48,8 45,2 36,7 33,71
- Phi n«ng nghiÖp 51,2 54,8 63,3 66,29
3. Theo 2 ngµnh SX s¶n phÈm vËt chÊt - SX
s¶n phÈm dÞch vô
C¶ n−íc 100 100 100 100
- SX s¶n phÈm vËt chÊt 57,85 60,9 61,5 61,2
- SX s¶n phÈm dÞch vô 42,15 39,1 38,5 38,8
Vïng TD&MNBB 100 100 100 100
- SX s¶n phÈm vËt chÊt 68,98 66,4 64,4 63,99
- SX s¶n phÈm dÞch vô 31,02 33,6 35,6 36,01
Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB vµ cña c¶ n−íc.
Qua sè liÖu b¶ng trªn ta thÊy
- ChuyÓn dÞch CCKTN theo 3 ngµnh NN-CN-DV thêi kú 1997-2008 cña c¶
n−íc vµ cña vïng TD&MNBB t−¬ng øng nh− sau:
Ngµnh NN: c¶ n−íc gi¶m ®−îc 5,47% (b×nh qu©n gi¶m 0,498%/n¨m); vïng
TD&MNBB gi¶m ®−îc 15,09% (b×nh qu©n gi¶m ®−îc 1,37%/n¨m);
Ngµnh CN: c¶ n−íc t¨ng ®−îc 9,52% (b×nh qu©n t¨ng 0,865%/n¨m); vïng
TD&MNBB t¨ng ®−îc 10,1% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc 0,92%/n¨m);
 13

Ngµnh DV: c¶ n−íc gi¶m 4,05% (b×nh qu©n gi¶m 0,368%/n¨m); vïng
TD&MNBB t¨ng ®−îc 4,99% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc 0,45%/n¨m);
- ChuyÓn dÞch CCKTN theo 2 ngµnh NN - phi NN thêi kú 1997-2008 t−¬ng
øng nh− sau:
Ngµnh NN: c¶ n−íc gi¶m ®−îc 5,47% (b×nh qu©n gi¶m 0,498%/n¨m); vïng
TD&MNBB gi¶m ®−îc 15,09% (b×nh qu©n gi¶m ®−îc 1,37%/n¨m);
Ngµnh phi NN: c¶ n−íc t¨ng ®−îc 5,47% (b×nh qu©n t¨ng 0,497%/n¨m);
vïng TD&MNBB t¨ng ®−îc 15,09,% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc 1,37%/n¨m);
- ChuyÓn dÞch CCKTN theo 2 ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vËt chÊt vµ s¶n
xuÊt s¶n phÈm dÞch vô thêi kú 1997-2008 t−¬ng øng nh− sau:
Ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vËt chÊt: c¶ n−íc t¨ng 3,35% (b×nh qu©n t¨ng
0,304%/n¨m); vïng TD&MNBB gi¶m ®−îc 4,99% (b×nh qu©n gi¶m ®−îc
0,45%/n¨m);
Ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô: c¶ n−íc gi¶m 3,35% (b×nh qu©n gi¶m
0,304%/n¨m); vïng TD&MNBB t¨ng ®−îc 4,99% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc
0,45%/n¨m).
Qua sè liÖu trªn ta thÊy trong thêi kú 1997-2008, CCKTN cña vïng
TD&MNBB cã sù chuyÓn dÞch tèt h¬n cña c¶ n−íc. Cô thÓ:
- Tû träng ngµnh DV cña c¶ n−íc cã xu h−íng gi¶m, trong khi cña vïng
TD&MNBB lµ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m;
- Tû träng ngµnh phi NN cña c¶ n−íc vµ vïng TD&MNBB ®Òu cã xu
h−íng t¨ng nh−ng møc ®é t¨ng cña vïng TD&MNBB lµ t¨ng nhanh h¬n;
- Tû träng cña ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô cña c¶ n−íc cã xu h−íng
gi¶m trong khi cña vïng TD&MNBB lµ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m.
c/ ChuyÓn dÞch c¬ cÊu néi bé ngµnh
- §èi víi ngµnh n«ng nghiÖp cã sù chuyÓn dÞch nh−ng ch−a ®ñ m¹nh.
B¶ng 2.6: C¬ cÊu ngµnh NN theo GTSX vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008
ChØ tiªu TH 1997 TH 2000 TH 2005 TH 2007 TH 2008
1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh
n«ng nghiÖp gi¸ cè ®Þnh
(tû ®ång) 10.068,1 13.556,1 17.547,5 20.035,4 24.919,2
Trong ®ã:
- N«ng nghiÖp (Tû ®ång) 8.117,3 10.677,7 14.219,1 16.493,3 20.060
- L©m nghiÖp (Tû ®ång) 1.698,9 2.480,9 2.559 2.641,6 3.563,4
- Thñy s¶n (Tû ®ång) 251,9 397,5 769,4 900,5 1.295,8
2. C¬ cÊu GTSX NLN (%) 100 100 100 100 100
- N«ng nghiÖp (%) 80,6 78,8 81,0 82,3 80,5
- L©m nghiÖp (%) 16,9 18,3 14,6 13,2 14,3
- Thñy s¶n (%) 2,5 2,9 4,4 4,5 5,2
 14

Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
Qua sè liÖu b¶ng trªn, ta thÊy CCKTN cña vïng víi tû träng n«ng, l©m
nghiÖp tuy cã chuyÓn dÞch song vÉn ®ang chiÕm tû träng lín. Trong khu vùc
NN, −u thÕ vÉn lµ tiÓu ngµnh NN. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt NN (tÝnh theo gi¸ cè
®Þnh 1994) cã kho¶ng 8.117,3 tû ®ång n¨m 1997, 10.677,7 tû ®ång n¨m 2000,
14.219,1 tû ®ång n¨m 2005, n¨m 2007 ®¹t 16.493,3 tû ®ång vµ n¨m 2008 ®¹t
20.060 tû ®ång.
Trong c¬ cÊu kinh tÕ néi bé ngµnh tÝnh theo gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GTSX) th× tû
träng tiÓu ngµnh NN chiÕm −u thÕ vµ lu«n gi÷ ë møc trªn 80%; tû träng cña l©m
nghiÖp l¹i cã xu h−íng gi¶m vµ ®Õn n¨m 2008 ®· b¾t ®Çu cã xu thÕ t¨ng lªn. Tû
träng cña thñy s¶n chiÕm tû träng nhá ch−a ®Õn 3% vµ cã xu h−íng t¨ng nhÑ.
B¶ng 2.7: GTSX vµ c¬ cÊu gi¸ trÞ SXNN vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008
§¬n vÞ TH 1997 TH 2000 TH 2005 TH 2007 TH 2008
GTSX n«ng nghiÖp Tû ®ång 8.117,3 10.677,7 14.219,1 16.493,3 20.060
Tû träng % 100 100 100 100 100
- Trång trät % 72 72,8 73 73.2 72.9
- Ch¨n nu«i % 25,8 25,4 25 24 24,2
- DÞch vô NN % 2,2 1,8 2 2,8 2,9

Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
Tæng gi¸ trÞ SXNN (tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994) cña vïng n¨m 1997 lµ
8,1173 ngh×n tû ®ång, n¨m 2000 ®¹t 10,6777 ngh×n tû ®ång, b»ng 1,3 lÇn so víi
n¨m 1997; n¨m 2007 lµ 16,4933 ngh×n tû ®ång,gÊp 2 lÇn n¨m 1997; n¨m 2008
®¹t 20,06 ngh×n tû ®ång, gÊp 2,5 lÇn so víi n¨m 1997. CCKT néi bé ngµnh NN
(tÝnh theo GTSX) víi −u thÕ thuéc vÒ ngµnh trång trät. Tû träng ngµnh trång trät
chiÕm 72% vµ ch¨n nu«i 25,8%, dÞch vô n«ng nghiÖp chiÕm tû lÖ nhá víi 2,2%.
- §èi víi ngµnh CN
Tæng gi¸ trÞ SXCN (tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994) t¨ng tõ møc 6.499,7 tû
®ång n¨m 1997 lªn 11.282,8 tû ®ång n¨m 2000, 22.540,8 tû ®ång n¨m 2005
(t¨ng b×nh qu©n thêi kú 2001-2005 lµ 17%/n¨m), 30.407 tû ®ång n¨m 2007 vµ
38.115 tû ®ång n¨m 2008.
 15

B¶ng 2.8: C¬ cÊu GTSX theo ngµnh SX trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp
vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008
ChØ tiªu TH 1997 TH 2000 TH 2005 TH 2007 TH 2008
1. GTSX c«ng nghiÖp gi¸ cè
®Þnh (tû ®ång) 6.499,7 11.282,8 22.540,8 30.407 38.115
- CN chÕ biÕn (tû ®ång) 6.311,2 10.978,2 21.842 29.403,5 36.819
- CN SX vµ ph©n phèi ®iÖn
n−íc (tû ®ång) 52 79 202,9 273,7 343
- CN khai th¸c (tû ®ång) 136,5 225,6 495,9 729,8 953
2. C¬ cÊu GTSX CN (%) 100 100 100 100 100
- C«ng nghiÖp chÕ biÕn 97,1 97,3 96,9 96,7 96,6
- SX vµ ph©n phèi ®iÖn n−íc 0,8 0,7 0,9 0,9 0,9
- C«ng nghiÖp khai th¸c 2,1 2,0 2,2 2,4 2,5

Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
Qua sè liÖu trªn ta cã thÓ chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong néi bé ngµnh CN thêi
kú 1997 - 2008 trªn ®Þa bµn vïng TD&MNBB vÉn theo xu h−íng t¨ng chót Ýt tû
träng cña ngµnh CN khai th¸c (tû träng th−êng chiÕm kho¶ng 2,4% GTSX), vµ
gi¶m chót Ýt tû träng cña ngµnh CN chÕ biÕn (tû träng th−êng chiÕm kho¶ng
97% GTSX).
Trong thêi kú nµy c¬ cÊu ®Çu t− trong ngµnh CN chuyÓn dÞch theo h−íng
tËp trung vèn ®Çu t− lín vµo nh÷ng ngµnh gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o nh− khai th¸c vµ chÕ
biÕn kho¸ng s¶n, luyÖn c¸n thÐp, thñy ®iÖn, VLXD. NhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp
®−îc ®Çu t− míi, ®ång bé, chÊt l−îng s¶n phÈm ®−îc n©ng cao, tõng b−íc ®¸p
øng nhu cÇu thÞ tr−êng trong vïng, c¶ n−íc vµ n−íc ngoµi. Mét sè ngµnh CN do
Trung −¬ng qu¶n lý cã khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt lín nh− khai th¸c apatÝt vµ
ph©n l©n chiÕm gÇn 100%, ®iÖn n¨ng chiÕm 32%, thÐp gÇn 20%, giÊy gÇn 70%.
VÒ ph¸t triÓn c¸c KCN: Trong vïng TD&MNBB hiÖn ®· quy ho¹ch 33
KCN, 103 côm c«ng nghiÖp. TÝnh ®Õn th¸ng 9 n¨m 2008, vïng TD&MNBB cã
13 KCN ®−îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh cña TTCP, trong ®ã 5 KCN ®· thµnh
lËp víi tæng diÖn tÝch tù nhiªn lµ 2235 ha, trong ®ã diÖn tÝch ®Êt cã thÓ cho thuª
lµ 1317 ha vµ ®· cho thuª 343 ha, ®¹t tû lÖ 64%.
- §èi víi ngµnh DV
Ngµnh DV b¾t ®Çu cã sù thay ®æi theo h−íng cã sù gia t¨ng chót Ýt tû träng
cña c¸c lÜnh vùc DV chÊt l−îng cao (râ nhÊt lµ trong lÜnh vùc DV tµi chÝnh ng©n
hµng, viÔn th«ng). Ngµnh du lÞch ph¸t triÓn kh¸ nhanh, trë thµnh mét ngµnh
quan träng ®èi víi toµn x· héi víi nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch ®a d¹ng, phong phó vµ
cã chÊt l−îng phôc vô tèt h¬n, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch du lÞch
 16

trong vµ ngoµi n−íc. DÞch vô vËn t¶i ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu giao l−u hµng ho¸
vµ ®i l¹i cña nh©n d©n víi nhiÒu lo¹i ph−¬ng tiÖn ®a d¹ng vµ ph−¬ng thøc thuËn
lîi theo c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng. B−u chÝnh viÔn th«ng ph¸t triÓn nhanh. §Õn
nay m¹ng l−íi viÔn th«ng trong vïng ®· ®−îc hiÖn ®¹i ho¸ vÒ c¬ b¶n. C¸c dÞch
vô tµi chÝnh, kiÓm to¸n, ng©n hµng, b¶o hiÓm... ®Òu cã nh÷ng thay ®æi. C¸c lo¹i
h×nh dÞch vô kh¸c nh− dÞch vô t− vÊn ph¸p luËt, t− vÊn ®Çu t−, dÞch vô khoa häc
c«ng nghÖ... ®Òu ®ang ®−îc h×nh thµnh vµ b¾t ®Çu ph¸t triÓn.
Tuy nhiªn, nh×n chung c¸c ngµnh dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao, ®¶m b¶o
cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cña toµn bé nÒn kinh tÕ vÉn cßn ch−a ®ñ
m¹nh.
B¶ng 2.9: C¬ cÊu GTSX ngµnh dÞch vô vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008
§¬n vÞ : %
H¹ng môc Thùc hiÖn
1997 2000 2005 2007 2008
Tæng sè toµn ngµnh dÞch vô 100 100 100 100 100
1. C¸c ngµnh kinh doanh dÞch vô 65,2 65,6 65,6 65,8 65,9
- Th−¬ng nghiÖp vµ s÷a ch÷a vËt 40,7 40,8 40,8 40,8 41,0
phÈm tiªu dïng
- Kh¸ch s¹n, nhµ hµng 6,9 7,0 6,9 6,9 6,9
- VËn t¶i kho b·i vµ th«ng tin liªn 7,8 7,9 7,9 7,9 7,9
l¹c
- Tµi chÝnh, tÝn dông 3,1 3,1 3,2 3,2 3,2
- Kinh doanh tµi s¶n vµ dÞch vô t− 6,7 6,8 6,8 6,9 6,9
vÊn
2. C¸c ho¹t ®éng kh«ng v× môc 34,8 34,4 34,4 34,2 34,1
®Ých lîi nhuËn
Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn
KT-XH vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
Qua sè liÖu b¶ng trªn ta thÊy tû träng cña c¸c ph©n ngµnh DV trong toµn
ngµnh dÞch vô lµ rÊt chªnh lÖch. Ph©n ngµnh cã tû träng ¸p ®¶o lµ th−¬ng nghiÖp
vµ söa ch÷a vËt phÈm tiªu dïng chiÕm h¬n 40%, c¸c ph©n ngµnh cã tû träng trªn
d−íi 7% lµ vËn t¶i kho b·i vµ th«ng tin liªn l¹c (7,8%), kinh doanh tµi s¶n vµ
dÞch vô t− vÊn (6,9%), kh¸ch s¹n nhµ hµng (xÊp xØ 7%), cßn l¹i hÇu hÕt c¸c ph©n
ngµnh dÞch vô kh¸c chØ chiÕm tû träng vµi %.
C¬ cÊu c¸c ph©n ngµnh dÞch vô trong h¬n 10 n¨m qua hÇu nh− kh«ng thay
®æi. §iÒu nµy cho thÊy c¸c ngµnh dÞch vô h¹ tÇng cßn qu¸ yÕu, c¶ dÞch vô vËn
t¶i vµ dÞch vô th«ng tin míi chØ chiÕm xÊp xØ 8% toµn ngµnh dÞch vô, cßn dÞch
vô tµi chÝnh th× yÕu h¬n n÷a khi chØ chiÕm h¬n 3% gi¸ trÞ toµn ngµnh dÞch vô.
- CCKTN chuyÓn dÞch ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc thóc ®Èy ph©n c«ng
lao ®éng x· héi
 17

B¶ng 2.5: C¬ cÊu lao ®éng ph©n theo ngµnh vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008
§¬n vÞ: Ngh×n ng−êi
Lao ®éng lµm N«ng, l©m, ng− C«ng nghiÖp -
DÞch vô
N¨m viÖc trong c¸c nghiÖp x©y dùng
ngµnh KTQD Tæng sè (%) Tæng sè (%) Tæng sè (%)
1997 4.593,6 3.959,7 86,2 188,3 4,1 445,6 9,7
2000 5.117,6 4.339,7 84,8 214,9 4,2 563 11
2005 6.200 4.687,2 75,6 601,4 9,7 911,4 14,7
2007 6.800 4.964 73 748 11 1088 16
2008 6.970 4.983 71,5 836,4 12,0 1.150,6 16,5

Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
Qua sè liÖu b¶ng trªn, ta thÊy cïng víi sù chuyÓn dÞch CCKTN, c¬ cÊu sö
dông lao ®éng theo ngµnh cña thêi kú 1997 - 2008 cã sù chuyÓn dÞch theo
h−íng gi¶m t−¬ng ®èi tû träng lao ®éng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc NN vµ t¨ng tû
träng lao ®éng trong c¸c ngµnh CN, DV; b×nh qu©n thêi kú 1997-2008 t¨ng 216
ngh×n ng−êi/n¨m.
d/ C¸c biÖn ph¸p ®· thùc thi trong chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng
TD&MNBB thêi kú 1997- 2008
- C¸c lo¹i quy ho¹ch ®· triÓn khai t−¬ng ®èi ®ång bé. Tr−íc hÕt, quy ho¹ch
ph¸t triÓn KT - XH ®Õn n¨m 2010 cña c¶ vïng TD&MNBB vµ c¸c tØnh trong
vïng ®Òu ®· ®−îc TTCP phª duyÖt. Trung −¬ng vµ c¸c tØnh trong vïng ®ang
triÓn khai x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH ®Õn n¨m 2020.
- ViÖc huy ®éng vèn ®Çu t− ®· ®−îc chó ý vµ thu ®−îc kÕt qu¶ b−íc ®Çu.
NhiÒu biÖn ph¸p cña nhµ n−íc t¨ng c−êng vèn ®Çu t− cho vïng ®−îc thùc thi.
 18

B¶ng 2.10: Huy ®éng vèn ®Çu t− trªn ®Þa bµn vïng thêi kú 1997-2008
§¬n vÞ: Tû ®ång
Trong ®ã
Vèn ng©n
Tæng vèn s¸ch nhµ Vèn tÝn Vèn ®Çu Vèn d©n Vèn FDI Vèn TW
N¨m ®Çu t− n−íc do dông ®Çu t− cña doanh qu¶n lý
toµn x· §P qu¶n t− DNNN
héi lý
1997 5.329,15 2.248,19 564,25 1.459 492,56 565,15
1998 6.041,41 2.451,91 637,76 1.883,7 380,54 687,5
1999 9.272,39 4.193,76 670 1.835 517,01 2.056,62
2000 11.621,78 4.011,95 895,95 2.822,9 880,73 3.010,25
2001 14.337,94 5.100,89 1.490,7 3.534,55 1.212 2.999,8
2002 15.829,49 5.305,38 1.802 4.016,49 1.049,02 3.656,6
2003 19.231,33 5.467,12 1.797 4.533,03 1.322,19 6.112
2004 19.046,08 5.701,96 1.851 5.047,09 1.731,03 4.715
2005 30.992,04 6.068,55 3.606,59 1.360,4 8.707,9 2.464,5 8.784,1
2006 38.129,36 9.151,69 3.783,3 1.423,8 10.107 2.388,5 11.275,07
2007 49.706,7 13.693,6 5.713,21 2.197,71 14.836,89 3.211,7 10.053,6
2008 60.817,99 17.783,2 4.667,73 2.748,57 18.044,6 4.089,69 13.484,1
T¨ng
b×nh 95 66 69 119 69 199
qu©n
n¨m
%
Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
Qua biÓu trªn ta cã thÓ theo l−îng vèn ®Çu t− trªn ®Þa bµn vïng TD&MNBB
t¨ng víi tèc ®é rÊt cao (b×nh qu©n kho¶ng 95%/n¨m), ®iÒu nµy ®· ph¶n ¸nh sù
quan t©m cña Nhµ n−íc ®èi víi ®Þa bµn vïng. Trong c¸c nguån vèn ph¶i kÓ ®Õn
nguån ng©n s¸ch nhµ n−íc do ®Þa ph−¬ng qu¶n lý t¨ng 119%; nguån vèn do TW
qu¶n lý t¨ng ®Õn 199%; nguån vèn d©n c− vµ c¸c doanh nghiÖp t¨ng 119%; c¸c
nguån cßn l¹i còng ®Òu t¨ng ë møc xÊp xØ 70%/n¨m .
Tãm l¹i ta cã thÓ ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB
trong thêi kú 1997-2008 nh− sau :
(1) ChuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB trong thêi kú võa qua ®·
thÓ hiÖn sù ®óng h−íng trong chuyÓn dÞch. §iÒu ®ã ®−îc ph¶n ¸nh ë tû träng
c¸c ngµnh phi NN ®· liªn tôc t¨ng lªn qua c¸c n¨m, tû träng c¸c ngµnh NN liªn
tôc gi¶m xuèng; ®ång thêi mét sè ngµnh cã c«ng nghÖ cao ®· tõng b−íc h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn (vÝ dô: CN ®iÖn, xi m¨ng, th−¬ng m¹i, DV...);
(2) Tuy nhiªn, sù chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng lµ ch−a v÷ng ch¾c vµ cßn
chËm. ChuyÓn dÞch CCKTN ch−a ph¸t huy triÖt ®Ó c¸c tiÒm n¨ng, lîi thÕ so s¸nh
cña vïng (vÝ dô: thuû ®iÖn ®· ph¸t triÓn nh−ng ch−a kÐo ®−îc c¸c ngµnh kh¸c
cïng ph¸t triÓn; SX vµ chÕ biÕn chÌ n¨ng suÊt ch−a cao, thÞ tr−êng ch−a æn
®Þnh...);
 19

(3) CCKTN cña vïng chÞu sù t¸c ®éng rÊt lín cña c¸c yÕu tè ngoµi vïng
nh− thÞ tr−êng tiªu thô ngoµi vïng nh− c¸c thµnh phè lín Hµ Néi, thµnh phè Hå
ChÝ Minh, c¸c tØnh biªn giíi cña Trung Quèc vµ c¸c thÞ tr−êng bªn ngoµi.
(4) TiÒm n¨ng ®Ó x©y dùng CCKTN cã chÊt l−îng vµ chuyÓn dÞch CCKTN
mét c¸ch ®óng h−íng vµ nhanh chãng ®èi víi vïng lµ mét thùc tÕ cã tÝnh kh¶ thi
cao. §iÒu nµy phô thuéc vµo ý chÝ ph¸t triÓn cña c¸c c¬ quan chØ huy vµ cña
céng ®ång c¸c d©n téc trong vïng.
Ch−¬ng III. Ph−¬ng h−íng vμ gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu
kinh tÕ ngμnh vïng TD&MNBB thêi kú ®Õn n¨m 2020
1. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD &
MNBB thêi kú ®Õn n¨m 2020
a/ YÕu tè quèc tÕ
- T¸c ®éng cña quan hÖ bu«n b¸n víi Trung Quèc tíi nÒn kinh tÕ vµ thÞ
tr−êng cña vïng TD&MNBB
+ Quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - Trung
+ Hîp t¸c ph¸t triÓn hai hµnh lang mét vµnh ®ai kinh tÕ ViÖt Nam - Trung
Quèc
- T¸c ®éng cña quan hÖ hîp t¸c víi Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo
- T¸c ®éng cña quan hÖ hîp t¸c víi c¸c n−íc trong khèi ASEAN
b/ YÕu tè trong n−íc
- Nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ ph¸t triÓn
vïng TD&MNBB
+ NghÞ quyÕt sè 37-NQ/TW cña Bé ChÝnh trÞ vµ QuyÕt ®Þnh sè
27/2008/Q§-TTg ngµy 05 th¸ng 02 n¨m 2008 cña TTCP vÒ ban hµnh mét sè c¬
chÕ, chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn KT - XH ®èi víi c¸c tØnh vïng TD&MNBB ®Õn
n¨m 2010.
+ Chñ tr−¬ng hîp t¸c ph¸t triÓn “Hai hµnh lang - mét vµnh ®ai kinh tÕ ViÖt
Nam - Trung Quèc”
- T¸c ®éng cña sù ph¸t triÓn KT - XH c¶ n−íc, vïng §BSH, thñ ®« Hµ Néi
vµ vïng KTT§BB ®Õn ph¸t triÓn KT - XH cña vïng TD&MNBB
c/ YÕu tè néi lùc cña vïng:
Vïng TD&MNBB víi nh÷ng lîi thÕ quan träng:
Thø nhÊt, (1) cã vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ, chÝnh trÞ quan träng ®èi víi c¶ n−íc, tiÕp
gi¸p Trung Quèc vµ Lµo; (2) giµu tµi nguyªn kho¸ng s¶n ë n−íc ta, trong ®ã cã
nh÷ng lo¹i cã tr÷ l−îng lín nh− thuû ®iÖn chiÕm 56%, apatit 100%, ®ång 70%,
®Êt hiÕm chiÕm gÇn 100% cña c¶ n−íc; (3) cã tiÒm n¨ng, lîi thÕ vÒ n«ng, l©m
nghiÖp, thñy ®iÖn (4) cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi m«i tr−êng sinh th¸i cña c¶
vïng §BSH; (5) cã tiÒm n¨ng du lÞch rÊt phong phó, ®a d¹ng;
 20

Thø hai, n¨ng lùc cña bé m¸y chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph−¬ng, tr×nh ®é cña ®éi
ngò c¸n bé, c«ng chøc sau 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi ®· ®−îc c¶i
thiÖn vµ n©ng cao vÒ mäi mÆt.
2. Quan ®iÓm ®èi víi chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB thêi
kú ®Õn n¨m 2020
T¸c gi¶ nhÊn m¹nh nh÷ng quan ®iÓm lín ®èi víi chuyÓn dÞch CCKTN cña
vïng TD&MNBB ®Õn n¨m 2020 nh− sau:
- ChuyÓn dÞch CCKTN ph¶i ®Æt vïng TD&MNBB trong tæng thÓ ph¸t triÓn
KT - XH chung cña c¶ n−íc.
- X©y dùng mét CCKTN hîp lý ®Ó khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c tµi nguyªn cho
ph¸t triÓn, ®¶m b¶o cho vïng cã chøc n¨ng nhÊt ®Þnh trong c¬ cÊu l·nh thæ quèc
gia.
- Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó chuyÓn dÞch CCKTN.
- Ph¸t triÓn KT - XH g¾n chÆt víi b¶o vÖ m«i tr−êng vµ quèc phßng - an
ninh.
- Ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch CCKTN ®i liÒn víi x©y dùng vµ cñng cè vµ
n©ng cao hÖ thèng chÝnh trÞ v÷ng m¹nh tõ c¬ së.
3. Môc tiªu ph¸t triÓn KT - XH vµ chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng
TD&MNBB thêi kú ®Õn n¨m 2020
PhÊn ®Êu cã tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao h¬n tèc ®é chung cña c¶ n−íc,
tõng b−íc thu hÑp dÇn møc chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña vïng so
víi møc b×nh qu©n chung cña c¶ n−íc. Cô thÓ lµ:
+ §¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m thêi kú 2006-2010
kho¶ng 10-10,5% vµ trªn 11% thêi kú 2011-2020.
+ T¹o sù chuyÓn biÕn m¹nh trong CCKTNcña vïng lµ DV - CN - NN mét
c¸ch bÒn v÷ng. Tõng b−íc n©ng dÇn tû träng khu vùc phi NN cña vïng lªn trªn
70% vµo n¨m 2010 vµ trªn 80% vµo n¨m 2020.
+ §Õn n¨m 2010, GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi ®¹t Ýt nhÊt b»ng 50% vµ ®Õn
n¨m 2020 ®¹t 70-80% møc b×nh qu©n ®Çu ng−êi chung cña c¶ n−íc.
+ Kim ng¹ch XK t¨ng b×nh qu©n trªn 15%/n¨m giai ®o¹n ®Õn n¨m 2010 vµ
trªn 18% giai ®o¹n sau n¨m 2010.
+ §Õn n¨m 2010 tû lÖ thu ng©n s¸ch trªn GDP chiÕm 9-10% vµ n¨m 2020
®¹t 11-12% GDP.
4. Ph−¬ng h−íng chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB thêi kú
®Õn n¨m 2020
 21

B¶ng 3.3: Dù b¸o mét sè chØ tiªu vµ CCKT vïng TD&MNBB ®Õn n¨m 2020
Dù b¸o NhÞp t¨ng (%)
ChØ tiªu 2005 2010 2015 2020 2006- 2011- 2016-
2010 2015 2020
1. D©n sè (Ngh×n
ng−êi) 10.845 11.568 12.279 12.970 1,30 1,20 1,10
2. Tæng GDP (gi¸ cè
®Þnh 1994) 25.421 41.880 72.174 127.195 10,5 11,5 12,0
3.GDP/ng−êi (Ngh×n
®ång - gi¸ hiÖn hµnh) 4.632 9.815 20.626 43.251
4. C¬ cÊu kinh tÕ (gi¸ hiÖn hµnh)
Tæng (%) 100 100 100 100 T¨ng tr−ëng b×nh qu©n
- C«ng nghiÖp, XD 27,7 31,6 37,0 40,9 15,0 16,0 15,0
- NLNghiÖp 36,7 27,2 20,3 14,2 5,5 4,5 4,0
- DÞch vô 35,6 41,2 42,7 44,9 11,2 11,6 12,2
- Phi n«ng nghiÖp 63,3 72,8 79,7 85,8
- SX s¶n phÈm vËt chÊt 64,4 58,8 57,3 55,1
5. Vèn ®Çu t− 2006-2020 (gi¸ cè ®Þnh 2005)
Thêi kú 2006-2010 2011-2015 2016-2020 2006-2020
Vèn (nghìn tỷ đồng) 111,264 210,856 395,563 717,682

Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
hµng n¨m, Quy ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH thêi kú ®Õn n¨m 2020 cña 14 tØnh trong vïng
TD&MNBB, Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
Víi dù b¸o nµy tøc lµ sÏ ph¸t triÓn m¹nh CN ngay trong giai ®o¹n ®Çu
nh−ng còng ®ång thêi ®Èy tíi mét b−íc ph¸t triÓn khu vùc DV, tû träng ngµnh
CN trong c¬ cÊu GDP t¨ng tõ 27,7% n¨m 2005 lªn 31,6% n¨m 2010; 37,0%
n¨m 2015 vµ 40,9% n¨m 2020; bªn c¹nh ®ã khu vùc DV ph¸t triÓn m¹nh tû
träng ngµnh DV trong c¬ cÊu GDP t¨ng tõ 35,6% n¨m 2005 lªn 41,2% n¨m
2010; 42,8% n¨m 2015 vµ 44,9% n¨m 2020. Tû träng ngµnh NN trong c¬ cÊu
GDP ®Õn n¨m 2020 cßn 14,2%. Tæng nhu cÇu ®Çu t− lµ 717,682 ngh×n tû ®ång
(gi¸ cè ®Þnh n¨m 2005).
Tõ viÖc luËn chøng cña dù b¸o t¨ng tr−ëng vµ lùa chän CCKT trªn, th× ®Õn
n¨m 2020 tû träng ngµnh NN trong CCKTN cßn 14,2%, tû träng c¸c ngµnh phi
NN ®· chiÕm trªn 85% trong CCKT tÝnh theo GDP cña vïng.
Ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt chñ lùc:
- Thø nhÊt: −u tiªn ph¸t triÓn CN chÕ biÕn kho¸ng s¶n (thÐp, xi m¨ng); CN
c¬ khÝ (chÕ t¹o vµ söa ch÷a « t«, xe m¸y, m¸y NN…), chÕ t¹o vµ l¾p r¸p ®iÖn tö,
 22

CN vËt liÖu... g¾n víi chó träng ph¸t triÓn CN phô trî g¾n víi c¸c khu KTCK vµ
c¸c KCN cña vïng KTT§BB vµ vïng §BSH ®Ó t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n
phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶. thuû ®iÖn, quan träng tr−íc hÕt lµ nhµ
m¸y thuû ®iÖn S¬n La, khai th¸c vµ chÕ biÕn cã hiÖu qu¶ kho¸ng s¶n cña c¸c má
Apatit Lµo Cai, ®ång Sinh QuyÒn, ch×, kÏm Chî §ån, vonfram Nói Ph¸o, M¨ng
gan, s¾t Quý Sa; më réng khu gang thÐp Th¸i Nguyªn...
- Thø hai: ph¸t triÓn du lÞch nói vµ th¾ng c¶nh, dÞch vô t¹i c¸c khu kinh tÕ
cöa khÈu.
- Thø ba, ®èi víi n«ng l©m nghiÖp: tiÕp tôc ph¸t triÓn trång vµ chÕ biÕn chÌ,
®Ëu t−¬ng, mÝa; chuyÓn 30.000 ha ®Êt kÐm hiÖu qu¶ sang trång c©y ¨n qu¶ cã
hiÖu qu¶ h¬n. Trång vµ ch¨m sãc rõng thªm 2 triÖu ha, ®¶m b¶o ®ñ nguyªn liÖu
cho KCN giÊy B·i B»ng; x©y dùng míi c¸c nhµ m¸y giÊy, bét giÊy, ®å gç XK.
TiÕp tôc më réng viÖc trång rõng nguyªn liÖu cho CN chÕ biÕn,.
5. KÕt qu¶ chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB thêi kú ®Õn
n¨m 2020
Thùc hiÖn theo ph−¬ng h−íng chuyÓn dÞch CCKTN nh− ®· ®Ò xuÊt, nÒn
kinh tÕ vïng cã nhiÒu tiÕn bé vµ thu ®−îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ.
B¶ng 3.2: Dù b¸o tèc ®é t¨ng tr−ëng vïng TD&MNBB thêi kú ®Õn n¨m 2020
§¬n vÞ: %
ChØ tiªu 1996 - 2000 2001 - 2005 2006 - 2010 2011-2015 2016-2020
- GDP 7,0 10,2 10,5 11,5 12,0
- Ngµnh CN 8,2 17,0 15,0 16,0 15,0
- Ngµnh NN 5,8 5,9 5,5 4,5 4,0
- Ngµnh DV 9.5 10.9 11,2 11,6 12,2

Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH
hµng n¨m, Quy ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH thêi kú ®Õn n¨m 2020 cña 14 tØnh trong vïng
TD&MNBB, Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB.
6. Gi¶i ph¸p ®¶m b¶o chuyÓn dÞch CCKTN thêi kú ®Õn n¨m 2020
a/ ChuyÓn dÞch c¬ cÊu néi bé c¸c ngµnh kinh tÕ cña vïng TD&MNBB thêi
kú ®Õn n¨m 2020: bao gåm 3 ngµnh lín lµ ngµnh NN, ngµnh CN, ngµnh DV.
b/ Nhãm gi¶i ph¸p tæng thÓ, liªn ngµnh nh»m thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh
chuyÓn dÞch CCKTN vïng TD&MNBB thêi kú ®Õn n¨m 2020
- Quy ho¹ch chung ph¸t triÓn KT - XH, quy ho¹ch ph¸t triÓn KCHT vµ
n©ng cao hiÖu lùc, hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n−íc vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp
- Gi¶i ph¸p c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn KCHT
- Gi¶i ph¸p vÒ vèn ®Çu t−
- Ph¸t triÓn, ®µo t¹o nguån nh©n lùc, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ
 23

§Ó thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn th× viÖc quan trong ph¶i lµm lµ n©ng
cao tr¸ch nhiÖm, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c lùc l−îng tham gia ph¸t triÓn, cô
thÓ:
+ §èi víi Nhµ n−íc: ph¶i lµ ng−êi triÓn khai lµ vµ phª duyÖt quy ho¹ch
chung ph¸t triÓn KT - XH vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng cña c¶ vïng.
C¸c quy ho¹ch nµy ph¶i cã tÇm nh×n chiÕn l−îc, mang tÝnh dµi h¬i ®Ó ®Þnh
h−íng râ: c¸i g× sÏ thuéc tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n−íc, c¸i g× thuéc tr¸ch nhiÖm
cña c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸i g× doanh nghiÖp sÏ triÓn khai. Dµnh vèn ®Çu t− ph¸t
triÓn KCHT vµ x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh s¶n xuÊt mµ t− nh©n ch−a cã kh¶
n¨ng lµm nh− thuû ®iÖn lín, khai th¸c kho¶ng s¶n quy m« lín.
+ §èi víi c¸c tØnh: khuyÕn khÝch nh©n d©n, doanh nghiÖp ®Çu t− ph¸t triÓn;
®ång thêi t¨ng c−êng kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ v× ph¸t triÓn bÒn
v÷ng vµ hiÖu qu¶.
+ §èi víi doanh nghiÖp: cã chiÕn l−îc ph¸t triÓn vµ kh«ng ngõng c¶i tiÕn
kü thuËt, ¸p dông c«ng nghÖ míi còng nh− n©ng cao tr¸ch nhiÖm ®èi víi x· héi .
+ §èi víi d©n c−: t¨ng c−êng n©ng cao d©n trÝ vµ chÊt l−îng nh©n lùc, hç
trî doanh nghiÖp ph¸t triÓn vµ lµm giµu trªn ®Þa bµn.
CÇn ph¶i tËp trung ®Çu t− t¹o c¸c kh©u ®ét ph¸ sau ®©y:
+ TËp trung ®Çu t− x©y dùng vµ tõng b−íc hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng KCHT,
hoµn thµnh viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh lín vÒ KCHT, ®Æc biÖt lµ m¹ng l−íi
®−êng giao th«ng ®Ó g¾n kÕt c¸c tØnh vïng víi nhau vµ víi c¸c vïng l©n cËn,
nhÊt lµ víi vïng KTT§BB vµ c¸c tØnh cña Trung Quèc.
+ Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã chÊt l−îng ngµy cµng cao vµ øng dông c¸c
tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. Ph¸t triÓn c¸c c¬ së ®µo t¹o ®¹i häc, cao ®¼ng vµ
d¹y nghÒ cho c¶ vïng ®¹t tr×nh ®é quèc gia.
+ TËp trung ph¸t triÓn m¹nh c¸c trung t©m kinh tÕ cña vïng, c¸c khu
KTCK g¾n víi ph¸t huy “Hai hµnh lang kinh tÕ - Mét vµnh ®ai kinh tÕ ViÖt Nam
- Trung Quèc”.
Dù kiÕn ®Ó thùc hiÖn chuyÓn dÞch CCKTN nh− trªn, theo tÝnh to¸n cña t¸c
gi¶ vµ tham kh¶o kÕt qu¶ tÝnh to¸n cña c¸c chuyªn gia cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu
t− th× cÇn kho¶ng 717 ngh×n tû ®ång (gi¸ n¨m 2005), trong ®ã thêi kú 2006-
2010 kho¶ng 112 ngh×n tû ®ång, thêi kú 2011-2015 kho¶ng 210 ngh×n tû ®ång
vµ thêi kú 2016-2020 kho¶ng 395 ngh×n tû ®ång; trong ®ã vèn ng©n s¸ch vµ
ngoµi ng©n s¸ch (cña d©n vµ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi nhµ n−íc) chiÕm
kho¶ng 60%, vèn FDI kho¶ng 20- 25% vµ vèn ODA kho¶ng 17%.
KÕt LuËn
CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa sèng cßn ®èi
víi t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. V× vËy, viÖc hiÓu râ: (1) c¬ së lý luËn vµ
thùc tiÔn vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN (2) hiÖn tr¹ng CCKTN, chuyÓn dÞch
CCKTN; ®Ó tõ ®ã cã quan ®iÓm, ph−¬ng h−íng vµ ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p trong
 24

chuyÓn dÞch CCKTN cho thêi kú ®Õn n¨m 2020 trªn c¬ së khai th¸c tèi ®a c¸c
lîi thÕ so s¸nh lµ yªu cÇu cao ®èi víi c¸c ®Þa ph−¬ng, vïng vµ c¶ cÊp quèc gia.
§èi víi ViÖt Nam nãi chung, vïng TD&MNBB nãi riªng do nÒn kinh tÕ
®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn KTTT nªn viÖc x¸c ®Þnh ®−îc c¸c
quan ®iÓm, ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p cho chuyÓn dÞch CCKTN cµng cã ý
nghÜa quan träng h¬n. Trong bèi c¶nh ®ã viÖc nghiªn cøu LuËn ¸n “Ph−¬ng
h−íng vµ gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh vïng Trung du vµ miÒn
nói B¾c Bé thêi kú ®Õn n¨m 2020” cã ý nghÜa c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. Trong
khu«n khæ ®ã, luËn ¸n ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ sau:
- VÒ quan ®iÓm chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB, cÇn qu¸n triÖt
quan ®iÓm c¬ b¶n lµ: (1) ph¶i tu©n theo c¸c quy luËt chung vÒ chuyÓn dÞch
CCKTN trong thêi kú thùc hiÖn c«ng cuéc CNH - H§H cña c¶ n−íc; (2) ph¶i
dùa trªn c¬ së khai th¸c tèi ®a c¸c lîi thÕ so s¸nh cña vïng, kÕt hîp tranh thñ
c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng trong
vµ ngoµi n−íc, h−íng vµo héi nhËp vµ dùa vµo héi nhËp ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh
chuyÓn dÞch.
- VÒ ph−¬ng h−íng: viÖc khai th¸c, sö dông c¸c tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ ®Ó
thóc ®Èy viÖc chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng ph¶i ®¶m b¶o ®−îc tÝnh hiÖu qu¶ vµ
phï hîp víi chiÕn l−îc ph¸t triÓn KT - XH thêi kú 2001-2010 vµ ®Þnh h−íng ®Õn
n¨m 2020.
- VÒ gi¶i ph¸p: luËn ¸n ®· ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p víi môc ®Ých thóc ®Èy
qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch CCKTN vïng TD&MNBB thêi kú ®Õn n¨m 2020 theo
h−íng ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së khai th¸c tèi ®a c¸c tiÒm n¨ng, lîi thÕ so
s¸nh cña vïng TD&MNBB.
Nh− vËy, cã thÓ nãi chuyÓn dÞch CCKTN lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa
sèng cßn ®èi víi t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña bÊt kÓ quèc gia, hay vïng
KT - XH nµo. Nã cã c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn v÷ng ch¾c. Muèn chuyÓn dÞch
CCKTN thµnh c«ng ph¶i thùc thi ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p vµ nhÊt thiÕt cã sù tham
gia víi tr¸ch nhiÖm cao cña Nhµ n−íc, doanh nghiÖp vµ cña ng−êi d©n./.