Filipino sa Piling Larang (Akademik)
Mga dapat tandaan sa pagsulat ng Sinopsis o buod
Aralin 1: Pagsulat ng Iba’t ibang Uri ng Paglalagom
Abstrak
 Ito ay isang uri ng lagom na karaniwang ginagamit sa pagsulat ng
mga akademikong papel tulad ng tesis, papel na siyentipiko at
teknikal, lektyur at mga report. Ito ay kadalasang bahagi ng isang
tesis o disertasyon na makikita sa unahan ng pananaliksik
pagkatapos ng title page o pahina ng pamagat. 
Mga dapat tandaan sa Pagsulat ng Abstrak
 Hindi maaaring  maglagay ng mga kaisipan  o datos na hindi
binanggit sa gianawang pag-aaral o sulatin.
 Iwasan ang paglagay ng mga statistical figures o table sa abstrak.
 Gumamit ng mga simple, malinaw, at direktang mga pangungusap.
Huwag maging paligoy sa pagsulat nito.
 Maging obhetibo sa pagsulat.
 Higit sa lahat ay gawin lamang ito maikli ngunit komprehensibo kung
saan mauunawaan ng babasa ang pangkalahatang nilalaman at
nilalayon ng pag-aaral na ginawa. 
Sinopsis/Buod
 Ito ay isang uri ng lagom na kalimitang ginagamit sa mga akdang
nasa tekstong naratibo tulad ng kwento, salaysay, nobela, dula,
parabula, talumpati, at iba pang anyo ng panitikan. Ang buod ay
maaaring buoin ng isang talata o higit pa o maging ng ilang
pangungusap lamang. Sa Pagsulat ng sinopsis, mahalagang maibuod
ang nilalaman ng binasang akda gamit ang sariling wika. 
Layunin:
 Makatulong sa madaling pag-unawa sa diwa ng seleksiyon o akda.
 Maisulat ang pangunahing kaisipang taglay ng akda sa pamamagitan
ng pagtukoy sa pahayag ng tesis nito.  
 Gumamit ng ikatlong panauhan sa pagsulat nito.
 Isulat ito batay sat ono ng pagkakasulat ng orihinal na sipi nito.
 Kailangang mailahad o maisama rito ang mga pangunahing tauhan
maging ang kanilang mga gampanin at mga suliraning kanilang
kinakaharap.
 Gumamit ng mga angkop na pang-ugnay sa paghabi ng mga
pangyayari sa kwentong binubuod lalo na kung ang synopsis na
ginawa ay binubuo ng dalawa o higit pang talata. 
 Tiyaking wasto ang gramatika, pagbabaybay, at mga bantas na
gnamit sa pagsulat. 
 Huwag kalimutang isulat ang sangguniang ginamit kung saan hinango
o kinuha ang oraihinal na sipi ng akda. 
Bionote
 Ito ay maituturing ding isang uri ng lagom na ginagamit sa
pagsulat ng personal profile ng isang tao. Ang Bionote ay parang
autobiography ngunit ito ay higit na maikli. 
 Ayon kay Duenas at Sanz (2012), ang bionote ay tala sa buhay ng
isang tao na naglalaman ng buod ng kanyang academic career na
madalas ay makikita o mababasa sa mga journal, aklat, abstrak
ng mga sulating papel, web sites, at iba pa. 
 Kadalasan, ito ay ginagamit sa paggawa ng bio-data, resume, o
anumang kagaya ng mga ito upang ipakilala ang sarili para sa
isang propesyunal na layunin. 
Mga bagay na dapat tandan sa Pagsulat ng Bionote
 Sikaping maisulat lamang ito nang maikli.
 Magsimula sa pagbanggit ng mga personal na impormasyon o
detalye tungkol sa iyong buhay.
 Isulat ito gamit ang ikatlong panauhan upang maging litaw na
obhetibo ang pagkakasulat nito.
 Gawing simple ang pagkakasulat nito.
Basahing mui at muling isulat ang pinal na sipi ng iyong bionote. 
Filipino sa Piling Larang (Akademik)  Kaalaman sa wastong pamamaraan ng pagsulat.
 Kasanayan sa Paghabi ng Buong Sulatin. Tumutukoy ito sa kakayahang mailatag
Aralin 1: Ang kahalagahan ng Pagsusulat at ang Akademikong ang mga kaisipan at impormasyon sa isang maayos, organisado, obhetibo, at
Pagsulat masining na pamamaraan mula sa panimula ng akda I komposisyon hanggang sa
wakas nito. 

Mga Uri ng Pagsulat

 Ayon kay Mabilin (2012) ang pagsulat ay isang pagpapahayag ng kaalamang
kailanman ay hindi maglalaho sa isipan ng mga bumasa at babasa sapagkat ito ay  Malikhaing Pagsulat (Creative Writing) – pangunahing layunin nitong maghatid ng
maaring magpasalin-salin sa bawat panahon.  aliw, makapukaw ng damdamin at makaantig ng imahinasyon at isipan ng mga
mambabasa.
Layunin at kahalagahan ng Pagsulat  Teknikal na pagsulat (Technical Writing) – Ang layunin nito ay pag-aralan ang
isang proyekto o kaya naman bumuo ng isang pag-aaral na kailangan para lutasin
 Ayon kay Royo (2001) na nasulat sa aklat ni Dr. Eriberto Astorga, Jr. na Pagbasa, ang isang problema o suliranin. 
Pagsulat, at Pananaliksik, malaki ang naitulong ng pagsulat sa paghubog sa  Propesyunal na Pagsulat (Professional Writing) – ito ay may kinalaman sa isang
damdamin at isipan ng tao. 
tiyak na larangang natutuhan sa akademya o paaralan. Binibigyang-pansin nito sa
 Ayon naman kay Mabilin (2012), sa kanyang aklat na Transpormatibong paggawa ng mga sulatin o pag-aaral tungkol sa napiling propesyon o bokasyon ng
Komunikasyon sa Akademikong Filipino ang layunin sa pagsasagawa ng pagsulat ay isang tao. 
maaaring mahati sa dalawang bahagi. Una ito ay maaaring personal o ekpresibo  Dyornalistik na Pagsulat (Journalistic Writing) – ito ay may kinalaman sa mga
kung saan ang layunin ng pagsulat ay nakabatay sa pansariling pananaw, karanasan,
sulating may kaugnayan sa pamamahayag. 
naiiisip o nadarama ng manunulat. Pangalawa, ito ay maaari naming maging
panlipunan o sosyal kung saan ang layunin ng pagsulat ng liham, balita,  Reperensiyal na Pagsulat (Referential Writing) – layunin ng sulating ito na
korespondensiya, pananaliksik, tesis at disertasyon.  bigyang-pagkilala ang mga  pinagkunang kaaalaman o impormasyon sa paggawa ng
konseptong papel, tesis, at disertasyon. 
Mga Gamit o Pangangailangan sa Pagsusulat  Akademikong Pagsulat (Academic Writing) – Ang akademikong pagsulat ay isang
intelektwal na pagsulat. Ang gawaing ito ay nakakatulong sa pagpapataas ng
 Wika. Ang Wika ang magsisilbing behikulo upang maisatitik ang mga kaisipan, kaalaman ng isang indibidwal sa iba’t ibang larangan. 
kaalaman, damdamin, karanasan, impormasyon, at iba pang nais ilahad ng isang
taong nais sumulat. 
Mga katangiang Dapat Taglayin ng Akademikong Pagsulat
 Paksa. Mahalagang magkaroon ng isang tiyak na paksa o tema ng isusulat. Ito ang
magsisilbing pangkalahatang ikutan ng mga ideyang dapat mapaloob sa akda.   Obhetibo - kailangan ang mga datos na isusulat ay batay sa kinalabasan ng
 Layunin. Ang layunin ang magsisilbing giya mo sa paghabi ng mga datos o ginawang pag-aaral at pananaliksik.
nilalaman ng iyong isusulat.   Pormal – Gumamit ng salitang pormal, tono at himig upang madaling maunawaan ng
 Pamamaraan ng pagsulat. May limang pangunahing pamamaraan ng pagsulat mambabasa.
upang mailahad ang kaalaman at kaisipan ng manunulat batay na rin sa layunin o  Maliwanag at Organisado – Ang talata ay kinakailangang kakikitaan ng maayos na
pakay ng pagsulat.  pagkakasunod-sunod at pagkakaugnay-ugnay ng mga pangungusao na binubuo nito.
1. Impormatibo Ang punong kaisipan o main topic ay dapat mapalutang o mabigyang-diin sa sulatin.
2. Ekspresibo
3. Naratibo
 May paninindigan – ibigsabihin hindi maganda ang magpabago-bago ng paksa.
4. Deskriptibo  May Pananagutan – Ang mga ginamit na mga sanggunian ng mga nakalap na datos
5. Argumentatibo  o impormasyon ay dapat bigyan ng nararapat na pagkilala. 
 Kasanayang Pampag-iisip. Sa pagsulat, dapat taglayin ng manunulat ang
kakayahang mag-analisa o magsuri ng mga datos na mahalaga o hindi gaanong
mahalaga, o maging ng mga impormasyong dapat isama sa akdang isusulat. Iba’t ibang uri ng Akademikong Sulatin
 Abstrak
 Sintesis/buod
 Bionote
 Panukalang Proyekto
 Talumpati
 Adyenda
 Katititkan ng Pulong
 Posisyong Papel
 Replektibong Sanaysay
 Pictorial-Essay
 Lakbay-Sanaysay