Scenariusz zajęć: KOMUNIKACJA SPOŁECZNA

Prowadzący ćwiczenia: dr Joanna Sacharczuk,

Zakład Diagnoz Środowisk Wychowawczych p.121
e-mail: j.sacharczuk@uwb.edu.pl
Rodzaj, rok: 1 stopień, 2 rok
Rok akademicki: 2021/2022
Konwersatoria, wymiar godzinowy: 15

Konwersatorium 1: 2 godz.
Temat: Podstawy komunikacji społecznej
Plan:
1. Zapoznanie z programem oraz literaturą przedmiotu,
2. Zaakcentowanie podstawowych kwestii związanych z komunikacją społeczną

Literatura obowiązkowa:
 Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. J. Stewart (red.),
Warszawa 2003
▪ Emory A. Griffin, Podstawy komunikacji społecznej; przekł. Olga i Wojciech Kubińscy
oraz Magdalena Kacmajor, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2003
▪ Ronald B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II, Relacje interpersonalne,
Rebis, Poznań 2007

Konwersatorium 2: 2 godz.
Temat: Poznanie społeczne: jak spostrzegamy jednostki, relacje i wydarzenia społeczne
– w perspektywie myśli Sarach Trenholm i Arthura Jensena.

1. Istota postrzegania osób, relacji, i wydarzeń społecznych a proces komunikowania się.

pojęcia kluczowe: cztery procesy w spostrzeganiu interpersonalnym (ocenianie sytuacji,
formowanie sądów o ludziach, ocenianie relacji, wyjaśnienie zachowania)

Literatura obowiązkowa:
 S. Trenholm i A. Jensen, Poznanie społeczne: jak spostrzegamy jednostki, relacje i
wydarzenia społeczne, [W:] Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji
interpersonalnej, J. Stewart (red.), Warszawa 2003,
Literatura uzupełniająca:
 B. Jarmrożek, J. Sobczak, Komunikacja interpersonalna, Poznań 2000, s. 39- 41.

Konwersatorium 3: 2 godz.
Temat: Transakcyjna natura spostrzegania osób.

Plan:
1. Komunikowanie się w ujęciu transakcyjnym
pojęcia kluczowe: transakcyjny, 4 elementy spostrzegania osób (spostrzeżenie, iż jest się
spostrzeganym, nakładanie struktury, założenie , że ci których postrzegamy są konsekwentni,
przypisywanie przyczynowości i odpowiedzialności); ukryta teoria osobowości; błędy
atrybucji

1
Literatura obowiązkowa:
 W. W. Wilmot, Transakcyjna natura spostrzegania osoby [W:] Mosty zamiast murów.
Podręcznik komunikacji interpersonalnej, J. Stewart (red.), Warszawa 2003
Literatura uzupełniająca:
 B. Jarmrożek, J. Sobczak, Komunikacja interpersonalna, Poznań 2000, s. 39- 41.

Konwersatorium 4: 2 godz.
Temat: Proces komunikacji społecznej a tożsamość. Samoświadomość i świadomość
obecności innych w ujęciu Gerald Corey i Marianne Schneider-Corey.

Plan:
1. Kształtowanie tożsamości w procesie komunikowania się.
pojęcia kluczowe: tożsamość, „egzystencjalna próżnia”, obszary poszukiwania
tożsamości( alienacja ja, pytania egzystencjalne, odkrywanie sensu przez wykraczanie poza
osobiste korzyści, filozofia życiowa, wiara religijna, świadomość własnych wartości i sensu
życia)

Literatura obowiązkowa:
 G. Corey, M. Schneider-Corey, Sens życia i wartości; W: Mosty zamiast murów.
Podręcznik komunikacji interpersonalnej, J. Stewart (red.), Warszawa 2003
Literatura uzupełniająca:
 B. Jarmrożek, J. Sobczak, Komunikacja interpersonalna, Poznań 2000

Konwersatorium 5: 2 godz.
Temat: Rola języka w komunikacji społecznej w ujęciu J. Stewarta i C. Logan. Słowa,
które służą lepszej komunikacji, sugestie V. Satir.

Plan:
1. Komunikowanie się werbalne a proces komunikowania się.
pojęcia kluczowe: komunikacja werbalna, oralna, niewerbalna, nieoralna; język jako
system symboli (arbitralność symboli; reifikacja jako ewaluacja statyczna, jako mijanie się,
jako etykietyzowanie); język jako rodzaj aktywności; język jako rodzaj zupy; hipoteza
Sapira-Whorfa

2. Słowa, które służą lepszej komunikacji.

pojęcia kluczowe: 10 słów na które należy zwracać uwagę i używać ich ostrożnie: ja, ty,
oni, to, ale, tak, nie, zawsze, nigdy, powinien (powinna).

Literatura obowiązkowa:
 J. Stewarta i C. Logan Komunikowanie się werbalne, W: Mosty zamiast murów.
Podręcznik komunikacji interpersonalnej. J. Stewart (red.), Warszawa 2003
 V. Satir, Zwracanie uwagi na słowa; W: Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji
interpersonalnej. J. Stewart (red.), Warszawa 2003, s. 76- 119.
Literatura uzupełniająca:
 Z. Sepkowska, F. Żurakowski, Przedsiębiorczość. Komunikacja interpersonalna. Istota
przedsiębiorczości. Podręcznik dla liceum technicznego, Warszawa 1997, s. 88-90.
 T. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, Wrocław 1992.

2
Konwersatorium 6: 2 godz.
Temat: Uwarunkowania procesu komunikacji. Bariery na drodze komunikacji, sugestie
Roberta Boltona, techniki wspomagające proces komunikowania się w ujęciu J. Brownell.

Plan:
1. Komunikacja interpersonalna a bariery komunikacyjne.
pojęcia kluczowe: bariery komunikacyjne, 3 obszary inhibitorów komunikacji (osądzanie,
dawanie rozwiązań, unikanie udziału w troskach drugiego człowieka); stawianie barier –
zagrożenia.

2. Techniki wspomagające proces komunikowania się.

pojęcia kluczowe: parafraza, odzwierciedlanie, potwierdzanie, pytanie (klaryfikacja) i
sprawdzanie spostrzeżeń, konstruktywna informacja zwrotna, niewerbalne komunikaty
„słucham ciebie”.

Literatura oboewiązkowa:
 R. Bolton, Bariery na drodze komunikacji, W: Mosty zamiast murów. Podręcznik
komunikacji interpersonalnej, J. Stewart (red.), Warszawa 2003
 J. Brownell, Reagowanie na komunikaty W: Mosty zamiast murów. Podręcznik
komunikacji interpersonalnej, J. Stewart (red.), Warszawa 2003
Literatura uzupełniająca:
 Z. Sepkowska, F. Żurakowski, Przedsiębiorczość. Komunikacja interpersonalna. Istota
przedsiębiorczości. Podręcznik dla liceum technicznego, Warszawa 1997, s. 96-99.
 B. Jarmrożek, J. Sobczak, Komunikacja interpersonalna, Poznań 2000, s. 39- 41.

Konwersatorium 7: 2 godz.
Temat: Komunikacja niewerbalna

Plan:
1. Komunikaty niewerbalne a komunikacja społeczna.
pojęcia kluczowe: spójność/niespójność komunikatów niewerbalnych, rola kontekstu w
komunikacji niewerbalnej, rodzaje komunikatów niewerbalnych: kinetyka, proksemika;
różnice w zakresie relacji przestrzennych (kontekst kulturowy a mowa ciała, płeć a język
ciała).

2. Porozumiewanie się a różnice kulturowe.

pojęcia kluczowe: kultury o wysokim i niskim uwrażliwieniu na kontekst - różnice w
znaczeniu komunikatu; niewerbalnych aspektach mowy (tempie mówienia, sile głosu);
gestach; odbieraniu przestrzeni; przyzwoleniu na dotyk.

Literatura obowiązkowa:
 M. McKay, M. Davis, P. Fning, Sztuka skutecznego porozumiewania się, Gdańsk 2001,
rozdział 4 i 9, s. 59- 67 i 110-121.
 Ronald B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II, Relacje interpersonalne,
Rebis, Poznań 2007
Literatura uzupełniająca:
 B. Jarmrożek, J. Sobczak, Komunikacja interpersonalna, Poznań 2000

Konwersatorium 8: 1 godz.

3
Temat: Analiza i ocena wiedzy studentów z zakresu komunikacji społecznej oraz
wkładu pracy w zgłębianie tajników procesu komunikacyjnego.

SPOSÓB ZALICZENIA:
Cały przedmiot: system punktowy
 Obecności na ćwiczeniach – każda obecność to 1 punkt, obecności w sumie umożliwiają
zdobycie 1x8=8pkt
 Nieobecności – każda nieobecność będzie skutkować utratą punktów, nieobecności
można zaliczyć na konsultacjach
 Aktywności na ćwiczeniach – na wszystkich zajęciach można zdobyć 2 punkty za
aktywność, rozumianą jako merytoryczne przygotowanie się do zająć i zabieranie głosu w
dyskusji oraz wykonywanie zadań proponowanych w ramach obowiązującego tematu.
Aktywności w sumie umożliwiają zdobycie 2x7=14 pkt
 Punkty dodatkowe – przyznawane według uznania prowadzącego za szczególne
osiągnięcia (dodatkowe prace, wysoka aktywność itp.)- jest to dodatkowy bufor punktów
do zdobycia za pozytywne wyróżnianie się na zajęciach
 Kolokwium