You are on page 1of 6

RASA SHASTA -AYURVEDIC

PHARMACEUTICALS

“साधारणरस प्रकरण’’

Dr.Praveen Raghuwanshi, M.D. (Ayu.)


Pt.Khushilal Sharma Government
Ayurved College, Bhopal
24 September 2020 Dr.PRAVEEN RAGHUWANSHI
साधारणरस के नाम
• “कम्पिल्लश्चािरो गौरीिाषाणों नवसादर
किदो वहििंजारश्च गगरीससन्दरू हिन्गल
ु ो
म्रदारश्िंग
र म इति अषटो साधारण रसा: स्मि
र ा :’’
( र. र. स. 03 )

24 September 2020 Dr.PRAVEEN RAGHUWANSHI


क्र. साधारणरस पर्ाार् ENGLISH NAME
नाम
01 कम्पपल्लक रक्तचूणाक, रे चन, रोचन, रक्ताांग Mallotus
philippinensis
02 गौरीपाषण सां खिर्ा, सोमल, आिुपाषण, फेनाश्म, मल्ल, Arsenic / White
दारूमुषा, दारुमोक्ष Arsenic/ As2O3
03 नवसादर नवसार, ककटसार, चुम्ल्लकालवण Ammonium
Salt/NH4Cl
04 कपदो कपदा , कपदा क, बालक्रीडनक, चर, चराचर, Cowries/Marine
वराट, वराटी Shell/ CaCO3
05 वह ांजार अपबर, अम्ननज, अम्ननगर्ा, सामुद्रजरार्ु Ambergris

06 गगरीससन्दरू रक्तरे णु, Red Oxide of


Mercury / HgO
07 ह ांगुल ससांगरफ, चूणापारद, दरद, पले च्छ, गचत्ाांग Red Sulphide of
Mercury/
Cinnabar/ HgS
08 म्रदारश्ां ग
र बोदारश्ांग
र , मुदााश्ांग
र , Lead Oxide
24 September 2020 Dr.PRAVEEN RAGHUWANSHI /Litharge/ PbO
क्र साधारणरस शोधन द्रव्र् एवां ववगध मारण / र्स्मीकरण द्रव्र्
. नाम एवां ववगध
01 कम्पपल्लक आवश्र्क न ी मारण न ीां ोता े

02 गौरीपाषण करे ला स्वरस के साथ दोला र्ांत् में स्वेदन शुद्ध सांखिर्ा + लाजवांती
कल्क + लघु पट ु = र्स्म

03 नवसादर आवश्र्क न ी मारण न ीां ोता े

04 कपदो ननपबू स्वरस/ अपलद्रव्र् के साथ दोला र्ांत् शुद्ध कपहदा का लघु पट
ु =
में स्वेदन र्स्म

05 वहििंजार आवश्र्क न ी मारण न ीां ोता े

06 गगरीससन्दरू आवश्र्क न ी मारण न ीां ोता े

07 ां ल
ह ग ु आद्रक स्वरस/ लकुच स्वरस की 7 र्ावना मारण न ीां ोता े

08 म्रदारश्िंग

24 September 2020 जल में शोधन Dr.PRAVEEN RAGHUWANSHI मारण न ीां ोता े
क्र. साधारण रस र्े द

01 कम्पपल्लक न ीां े

02 गौरीपाषण 1 स्फनतकार्- श्े ष्ठ 2 शां िiर् 3 ररद्रार्

03 नवसादर 1 करनतम 2 िननज

04 कपदो 1 साधाननष्क- श्े ष्ठ 2 ननष्क 3 पादोन ननष्क

05 वह ांजार न ीां े

06 गगरीससन्दरू 1 गगरी ससन्दरू 2 नागससन्दरू

07 ह ग
ां ल
ु 1 चमार- करष्ण 2 शुकतांड
ु – पीत 3 ां सपाद- जपाकुसुमवणा-श्े ष्ठ

08 म्रदारश्ां ग
र 1 पीत वणा – सदल - श्े ष्ठ 2 पाांडु वणा – ननदा ल
24 September 2020 Dr.PRAVEEN RAGHUWANSHI
क्र. साधारण रस र्ोग प्रार्ोगगक मात्ा

01 कम्पपल्लक त्रत्फला घत
र , त्रब ांद ु घत
र , कम्पपल्लक मल म 4 – 6 रत्ती

02 गौरीपाषण समीरपन्नग रस, मल्लससन्दरू , सगू चकार्रण रस 1/120 – 1/30 रत्ती

03 नवसादर श्वेत पपाटी, शांिद्राव, 2 – 8 रत्ती

04 कपदो कपदा र्स्म, प्रवालपांचामत


र रस, अम्ननकुमार रस 2 रत्ती

05 वह ांजार बर त वातगचांतामखणरस, र्ाकुती रस 1/2 – 1/4 रत्ती

06 गगरीससन्दरू ----- ---

07 ह ग
ां ल
ु ह न्गुलेश्वर रस, आनांदवैरव रस, बसांत मालती रस 1 रत्ती

08 म्रदारश्ांग
र ----- ---
24 September 2020 Dr.PRAVEEN RAGHUWANSHI

You might also like