Ang akdang “Hele ng Ina sa Kanyang Panganay” ay isang tulang malaya na

nagsasakaysay ng nadarama at pagpapahalaga ng isang ina sa kaniyang anak. Sa

pagkakataong ito, pag-aralan mo ang isa pang tula na isinulat ni Rafael Palma, “Ang
atanda at ang !atang Paruparo.” !asahin at alamin kung ito "a#y tulang malaya o
tulang tradisyonal.

Ang Matanda at ang Batang Paruparo

Rafael Palma

Isang paruparo na may katandaan,

Sa lakad sa mundo ay sanay na sanay$
Pali"hasa#y di nasisila% sa ila%
!inigyan ang anak ng ganitong aral&

Ang ila% na iyang maganda sa mata

'a may li%anag nang kahali-halina
(apat mong layuan, iyo#y palamara,
Pinapatay "a%at malapit sa kaniya.

“Ako na rin itong sa pagiging sa"ik)

Pinangahasan kong sa kaniya#y lumapit,
ang aking napala#y palad ko pang tikis
nasunog ang aking pakpak na lumiit.”

“At kung ako#y itong naham"ing sa i"a

'a di nagkaisip na layuan siya,
(isin ako ngayo#y katulad na nila,
na%alan ng "uhay at isang patay na.”

Ang pinangaralang anak ay natakot

at pinangako ang kaniyang pagsunod$
ngunit sandali lang. Sa sariling loo"
i"inulong-"ulong ang ganitong kuto"$

“!akit gayon na lang kahigpit ang "ilin

'g ina ko upang lumayo sa ningning*
(i%a#y i"ig niyang ikait sa akin
ang sa "uong mundo#y ila% na pang-ali%.”

“Anong pagkaganda ng kali%anagan)

isang "agay na hindi dapat layuan,
itong matanda ay totoo nga namang
sukdulan ng lahat nitong karu%angan)”

“Akala#y isa nang elepanteng ganid

ang alin mang langa% na lu"hang maliit,
at kung ang paningin nila ang manaig
magiging higante ang unanong paslit.”
 “Kung ako#y lumapit na nananagano
Ay ano ang sama ng mapapala ko*
Kahit na nga niya mirahin pa ako
ay sa hindi naman hangal na totoo.”

“Iyang mga i"a#y "i"igyan ng matu%id

sa kanilang ga%a ang aking paglapit,
sa nagniningningang ila% na marikit.”

'ang unang sandali#y %alang naramdaman

kundi munting init na %ari#y pam"uhay,
ito#y siyang nagpapa"uyo pang tunay
upang magti%ala#t lumapit sa ila%.

'atutu%a pa nga#t ha"ang naglalaro

ay nang lapit na di nahihinto
sa isang pag-i%as ay "iglang nasulo
tuloy-tuloy siyang sa ningas nalikmo.

'ang unang sandali#y %alang naramdaman

kundi munting init na %ari#y pam"uhay,
ito#y siyang nagpapa"uyo pang tunay
upang magti%ala#t lumapit sa ila%.

At siya#y hindi na muling nakalipad

hanggang sa mamatay ang kaha"g-ha"ag,
ang ganyang parusa#y siyang nararapat
sa hindi marunong sumunod sa anak.

- Mula sa Diwang Kayumanggi. 1970

arahil natalastas mo ang nais i"ahagi ng may akda sa tula. Ito#y

patunayan sa pamamagitan ng pagsasaga%a ng mga ga%ain.