ირაკლი კოვზანაძე, გოგი კონტრიძე - თანამედროვე საბანკო საქმე: თეორია და პრაქტიკა

16.3. msesxeblis kreditunarianobis Sefasebis

meTodebi

Tanamedrove etapze bankebSi ar arsebobs potenciuri msesxeblis

kreditunarianobis Sefasebis erTiani da universaluri meTodika, vi-
naidan SeuZlebelia gaTvaliswinebul iqnes yvela msesxeblis mraval-
ricxovani specifikuri Tavisebureba. aqedan gamomdinare, komerciuli
bankebi iyeneben potenciuri msesxeblebis kreditunarianobis Sefasebis
sxvadasxva meTods. aseTi mravalferovnebis mizezebia:
• gansxvavebuli ndobis xarisxi mravalricxovani raodenobrivi da
xarisxobrivi maCveneblebisadmi. Tuki raodenobrivi maCveneble-
bi eqvemdebarebian gazomvas, xarisxobrivi maCveneblebis SemTx-
vevaSi _ bevria pirobiToba da daSvebebi;
• individualuri sakredito kulturisa da kreditunarianobis
Sefasebis istoriulad Camoyalibebuli praqtika konkretuli
bankisaTvis, gamomdinare maTi mmarTvelobiTi struqturidan da
sakredito politikadan.
am sakiTxs isic arTulebs, rom bevri komerciuli banki axdens Ta-
visi sakredito mimarTulebebis segmentacias _ korporaciuli, saSua-
lo, mcire biznesisa da samomxmareblo (fizikuri pirebis) dakredite-
bas. bunebrivia, am biznesimarTulebebis kreditunarianobis Sefasebis
meTodebic gansxvavebulia.
aqedan gamomdinare, TiToeuli komerciuli banki qmnis potenci-
uri msesxeblis kreditunarianobis Sefasebis sakuTar sistemebs, rom-
lebic pasuxoben, erTi mxriv, sakuTriv am bankis sakredito politikas
da, meore mxriv, sabanko bazarze arsebul tendenciebsa da mimdinare
procesebs. logikuria, rom komerciuli bankis msesxeblebis kredit­
unarianobis Sefasebis sistemebi iSviaTad, magram mainc ganicdian mud-
miv srulyofas. yovelive es gamomdinareobs komerciuli bankis ori
prioritetuli miznidan: moipovos konkurentuli upiratesoba bazarze
da saqme daiWiros saimedo msesxeblebTan.
aRniSnuli garemoebebi ufro met aqtualobas iZens krizisul da
recesiis pirobebSi, roca bevri sameurneo subieqti ukve veRar pasuxobs
komerciuli bankebis mier dawesebul kreditunarianobis principebs.
aseT pirobebSi sabanko saqmianobis usafrTxoebis uzrunvelyofa xdeba
nebismieri bankis pirveli rigis amocana. praqtika cxadyofs, rom komer­
ciuli bankebis araswori sakredito politika, msesxebelTa kredit­
unarianobis araadekvaturi Sefaseba, anu sakredito riskebis donis
zrda, romelic SeiZleba gamowveuli iyos menejmentis arakompeten-
turobiT an Warbi mogebis miRebis surviliT, xdeba seriozuli proble-
mebisa da zogjer bankis gakotrebis mizezi.
zogadad, SeiZleba Camoyalibdes komerciuli bankebis mxridan
potenciuri msesxeblebis kreditunarianobis Sefasebis meTodebi. am
meTodebidan yoveli banki SeiZleba iyenebdes sxvadasxva kombinacias Ta-
visi sakredito politikidan da biznesmimarTulebebis (korporaciuli,
saSualo, mcire biznesebisa da fizikuri pirebis dakrediteba) analizis
specifikidan gamomdinare. aRniSnuli meTodebia:
380
 Tavi 16 - msesxeblis kreditunarianobis Sefaseba

1) klientis Sesaxeb informaciis Segroveba;

2) finansuri mdgomareobis Sefaseba;
3) fuladi nakadebis analizi;
4) saqmiani riskis Sefaseba;
5) reitinguli Sefasebis sistema.
Semdeg paragrafebSi iuridiuli da fizikuri pirebis kreditunari-
anobis Sefasebis sakiTxebis Seswavlisas movaxdenT am meTodebis ufro
farTo ganxilvas.

16.4. iuridiuli piris kreditunarianobis

Sefaseba

iuridiuli piris kreditunarianobis Sefaseba aris bevrad ufro

rTuli procesi, vidre es SeiZleba iyos fizikuri piris SemTxvevaSi.
aRniSnul faqts kidev ufro arTulebs iuridiuli pirebis sxvadasxva
masStabi _ komerciuli bankebi akrediteben rogorc msxvil korpo-
raciebs, ise saSualo da mcire zomis biznesebs. aqedan gamomdinare,
rogorc wesi, komerciuli bankebis struqturaSi arsebobs ramdenime
sakredito mimarTuleba Tavisi specifikuri TaviseburebebiT (korpo-
raciuli, saSualo da mcire biznesis dakrediteba). es Taviseburebebi
gamoixateba kreditunarianobis Sefasebis meTodebis specifikuro-
biT. Tumca, am paragrafSi Camoyalibdeba zogadad iuridiuli pirebis
kredit­unarianobis Sefasebis sistema.
ucxour da qarTul sabanko praqtikaSi iuridiuli pirebis kredit­
unarianobis Sefaseba efuZneba monacemTa mTel kompleqss:

1) klientis Sesaxeb informaciis Segroveba.

rogorc zemoT aRiniSna, komerciuli banki unda darwmundes _
garda imisa, rom msesxebels aqvs kreditisa da daricxuli procentebis
dabrunebis finansuri SesaZlebloba, man unda moindomos es. garkveul
SemTxvevebSi amis Sefaseba ufro rTuli SeiZleba aRmoCndes, vidre
msesxeblis finansuri mdgomareobis analizi, vinaidan saqme exeba msesxe-
blis (misi menejmenti da mesakuTreebi) pirad Tvisebebs, moralur saxesa
da reputacias. amisaTvis komerciulma bankma SeiZleba gamoiyenos in-
formaciis sxvadasxva wyaro:
• gare wyaroebi;
• Sida wyaroebi (bankis arqivi);
• molaparakebebi potenciur msesxebelTan;
• vizitebi potenciur msesxebelTan (klientis samuSao adgilis
daTvaliereba da Sefaseba).
informaciis gare wyaroebidan miRebis xarisxi mniSvnelovnadaa
damokidebuli konkretul qveyanaSi sakredito informaciis gacvlis
doneze. gare wyaroebad gvevlinebian specializebuli saxelmwifo or-

381