và mức phân bón (X: tạ/ha) của một loại cây trồng từ năm 1988 đến năm 1997 như sau.
Giả sử Y và X có quan hệ tuyến tính
+) Cỡ mẫu: +) Trung bình của mức phân bón: +) Phương sai của mức phân bón: +) Trung bình của năng suất: +) Phương sai của năng suất: +) Hệ số hồi quy mẫu : ; +) Hệ số tương quan bình phương: 1. Ước lượng hàm hồi quy tuyến tính mẫu của năng suất theo mức phân bón. Nêu ý nghĩa các hệ số hồi quy nhận được. Hàm hồi quy tuyến tính mẫu
Ý nghĩa các hệ số hồi quy:
+) Hệ số cho biết: Nếu không có phân bón ( ) thì năng suất trung bình là 27,125 tạ/ha. +) Hệ số cho biết: Nếu mức phân bón tăng 1 tạ/ha thì năng suất tăng trung bình là 1,6597 tạ/ha.
2. Tính và nêu ý nghĩa hệ số xác định mô hình.
Hệ số xác định mô hình: Ý nghĩa hệ số xác định mô hình: Sự biến thiên của mức phân bón giải thích xấp xỉ 97,1% sự biến thiên của năng suất. 3. Hãy ước lượng các hệ số hồi quy tổng thể với độ tin cậy 95%. Nêu ý nghĩa. +) Phương sai của sai số ngẫu nhiên mẫu:
+) Phương sai của hệ số hồi quy :
+) Độ lệch chuẩn của hệ số hồi quy :
+) Phương sai của hệ số hồi quy :
+) Độ lệch chuẩn của hệ số hồi quy :
Với độ tin cậy , suy ra mức ý nghĩa , ta có giá trị tới hạn: +) Khoảng ước lượng hệ số hồi quy tổng thể :
+) Khoảng ước lượng hệ số hồi quy tổng thể :
Ý nghĩa khoảng ước lượng : Với độ tin cậy 95%, nếu mức phân bón tăng 1 tạ/ha thì năng suất tăng dao động trong khoảng từ 1,4256 tạ/ha đến 1,8938 tạ/ha. 4. Với độ tin cậy 95%, nếu mức phân bón tăng 1 tạ/ha thì mức suất tăng tối đa là bao nhiêu? tăng tối thiểu là bao nhiêu? Với độ tin cậy , suy ra mức ý nghĩa , ta có giá trị tới hạn: +) Khoảng ước lượng phía phải của :
+) Khoảng ước lượng phía trái của :
Kết luận: Với độ tin cậy 95%, nếu mức phân bón tăng 1 tạ/ha thì năng suất tăng tối đa là 1,8485 tạ/ha và năng suất tăng tối thiểu là 1,471 tạ/ha. 5. Hãy ước lượng phương sai nhiễu với độ tin cậy 95%. Với độ tin cậy , suy ra mức ý nghĩa , ta có giá trị tới hạn
Khoảng ước lượng cho phương sai nhiễu :
6. Với mức ý nghĩa 5%, hãy cho biết mức phân bón thay đổi có ảnh hưởng tới năng suất hay không? Bài toán kiểm định (mức phân bón thay đổi không làm ảnh hưởng tới năng suất); (mức phân bón thay đổi làm ảnh hưởng tới năng suất) Nếu đúng, ta có thống kê
Với mức ý nghĩa , ta có giá trị tới hạn :
Ta có bác bỏ . Vậy với mức ý nghĩa
5%, mức phân bón thay đổi làm ảnh hưởng tới năng suất. 7. Kiểm định sự phù hợp mô hình với mức ý nghĩa 5%. Bài toán kiểm định mô hình Đặt giả thiết (Mô hình không phù hợp); (Mô hình phù hợp). Dùng thống kê sau
; Với mức ý nghĩa , ta có giá trị tới hạn :
Ta có bác bỏ . Vậy với mức ý nghĩa 5%
mô hình phù hợp. 8. Dự báo giá trị trung bình và giá trị cá biệt của năng suất khi mức phân bón là 20 tạ/ha. Giải thích kết quả Với phân bón , ta có +) Phương sai của :
+) Độ lệch chuẩn của :
+) Phương sai của :
+) Độ lệch chuẩn của :
Với độ tin cậy , suy ra mức ý nghĩa
, ta có giá trị tới hạn: +) Khoảng dự báo GTTB của năng suất Ý nghĩa: Với độ tin cậu 95%, nếu mức phân bón là 20 tạ/ha thì năng suất trung bình dao động trong khoảng từ 58,4837 tạ/ha cho tới 62,1543 tạ/ha. +) Khoảng dự báo GTCB của năng suất: Ý nghĩa: Với độ tin cậu 95%, nếu mức phân bón là 20 tạ/ha thì năng suất cá biệt dao động trong khoảng từ 54,4143 tạ/ha cho tới 66,2237 tạ/ha. 9. Với mức ý nghĩa 5%, hãy cho biết nhận định sau đúng hay sai: “Nếu mức phân bón tăng 1 tạ/ha thì năng suất tăng 1,8 tạ/ha” Bài toán kiểm định (Nhận định trên là đúng); (Nhận định trên là sai). Nếu đúng, ta có thống kê
Với mức ý nghĩa , ta có giá trị tới hạn :
Ta có chưa đủ cơ sở bác bỏ . Vậy với
mức ý nghĩa 5%, thì nhận định trên là đúng. 10. Với mức ý nghĩa 5%, hãy cho biết nhận định sau đúng hay sai: “Nếu mức phân bón tăng 1 tạ/ha thì năng suất tăng hơn 1,6 tạ/ha”
Bài toán kiểm định
(Nhận định trên là sai); (Nhận định trên là đúng). Nếu đúng, ta có thống kê ; Với mức ý nghĩa , ta có : Ta có nên chưa đủ cơ sở bác bỏ . Vậy với mức ý nghĩa 5%, thì nhận định trên là sai.