You are on page 1of 24

TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT


DỰA THEO CẤU TRÚC ĐỀ THAM KHẢO NĂM HỌC 2021 – 2022
DẠNG TOÁN 31: THỂ TÍCH – DIỆN TÍCH XUNG QUANH – DIỆN TÍCH TOÀN PHẦN CỦA KHỐI NÓN – TRỤ
– CẦU – VD – VDC

KIẾN THỨC CẦN NHỚ:

MẶT NÓN Các yếu tố mặt nón: Một số công thức:


S
 Đường cao: .(  Chu vi đáy:
cũng được gọi là trục của hình
nón).  Diện tích đáy:
l h
l
 Bán kính đáy:
l
 Thể tích:
A B  Đường sinh: (liên tưởng đến thể tích khối chóp).
r O
M
 Diện tích xung quanh:

Hình thành: Quay vuông  Góc ở đỉnh:


quanh trục , ta được  Thiết diện qua trục:  Diện tích toàn phần:
mặt nón như hình bên với:
cân tại
 Góc giữa đường sinh và mặt
.
đáy:

MẶT TRỤ Các yếu tố mặt trụ: Một số công thức:

 Đường cao:  Chu vi đáy:


 Đường sinh: Ta  Diện tích đáy:
có:  Thể tích khối trụ:
 Bán kính đáy:
.
 Diện tích xung quanh:
 Trục (∆) là đường thẳng đi qua
Hình thành: Quay hình hai điểm
 Diện tích toàn phần:
chữ nhật quanh  Thiết diện qua trục: Là hình chữ
đường trung bình , ta có nhật
mặt trụ như hình bên.
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

MẶT CẦU Một số công thức:

 Tâm bán kính .


 Đường kính .
 Thiết diện qua tâm mặt cầu: Là đường
tròn tâm , bán kính .

 Diện tích mặt cầu: .


Hình thành: Quay đường tròn tâm

, bán kính quanh trục , ta  Thể tích khối cầu: .


có mặt cầu như hình vẽ.

TƯƠNG TỰ VÀ PHÁT TRIỂN Câu 47_ĐTK2022 Cho khối nón đỉnh có bán kính đáy bằng .
Gọi và là hai điểm thuộc đáy sao cho . Biết khoảng cách từ tâm của đáy đến mặt

phẳng bằng , thể tích của khối nón đã cho bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Vẽ tại suy ra là trung điểm


Vẽ tại

Ta có

Mà .
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Ta có là trung điểm suy ra

Xét vuông tại ta có


Áp dụng hệ thức lượng trong vuông tại ta có

Vậy thể tích khối nón là .

Câu 1: Cho hình nón đỉnh , đường cao SO, và là hai điểm thuộc đường tròn đáy sao cho

khoảng cách từ đến bằng và . Độ dài đường sinh của


hình nón theo bằng
A. B. C. D.
Lời giải
Chọn A

Gọi là trung điểm của ta có vì tam giác cân tại

Mà nên mà nên từ

dựng thì

Xét tam giác ta có:

Xét tam giác ta có:

Xét tam giác ta có:


TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

CÂU 2: Cho hình nón đỉnh có đáy là hình tròn tâm bán kính Dựng hai đường sinh và
biết chắn trên đường tròn đáy một cung có số đo bằng khoảng cách từ tâm đến

mặt phẳng bằng Thể tích của khối nón bằng

A. . B. . C. . D.
Lời giải
Chọn D

Gọi là trung điểm


Kẻ vuông góc với

Ta có cung bằng nên

Tam giác vuông tại ta có


Tam giác vuông tại ta có

Câu 3: Cho hình nón có chiều cao . Một mặt phẳng đi qua đỉnh của hình nón và có khoảng
cách đến tâm là , thiết diện thu được là một tam giác vuông cân. Thể tích của khối nón được
giới hạn bởi hình nón đã cho bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Mặt phẳng cắt hình nón theo thiết diện là tam giác . Theo giả thiết, tam giác
vuông cân tại đỉnh . Gọi là trung điểm , kẻ .

Ta có .

Do .

Vậy

Câu 4: Cho một hình nón có bán kính đáy bằng . Mặt phẳng đi qua đỉnh của hình nón, cắt
đường tròn đáy tại và sao cho , khoảng cách từ tâm đường tròn đáy đến mặt

phẳng bằng . Thể tích khối nón đã cho bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải.
Chọn B
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Gọi là trung điểm của , là tâm của đáy. Khi đó . Gọi là

hình chiếu của lên thì nên .

. Xét tam giác vuông


.

Vậy thể tích khối nón giới hạn bởi hình nón đã cho là .

Câu 5: Cắt khối nón bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa đáy một góc bằng

ta thu được thiết diện là một tam giác đều cạnh . Thể tích của khối nón bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Gọi là tâm đáy nón. Ta có thiết diện qua đỉnh là tam giác .
Gọi M là trung điểm của AB. Suy ra .

Do tam giác đều cạnh .


Xét tam giác vuông tại ta có .

Xét vuông tại ta có .

Khi đó .

Câu 6: Cắt khối nón bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa đáy một góc bằng

ta được thiết diện là tam giác đều cạnh Thể tích của khối nón bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Chọn A

Mặt phẳng cắt hình nón theo thiết diện là tam giác đều cạnh
Kẻ tại

Góc giữa mặt phẳng với mặt đáy bằng

Vậy

Câu 7: Cắt khối nón bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa đáy một góc bằng

ta được thiết diện là tam giác đều cạnh Thể tích của khối nón bằng

A. . B. . C. . D.
Lời giải
Chọn D

Gọi là tâm đáy nón, đỉnh nón là thiết diện là tam giác đều
Kẻ là trung điểm

Ta có:
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Câu 8: Cắt khối nón bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa đáy một góc bằng

, ta được thiết diện là tam giác đều cạnh . Thể tích của khối nón bằng

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn B

 Ta có: đều cạnh

 Góc giữa thiết diện và mặt phẳng đáy là


 Xét vuông tại , ta có

 Xét vuông tại :

 Vậy:
Câu 9: Cho hình trụ có chiều cao bằng . Biết rằng khi cắt hình trụ đã cho bởi mặt phẳng song song
với trục và cách trục một khoảng bằng , thiết diện thu được là một hình vuông. Thể tích khối
trụ được giới han bởi hình trụ đã cho bằng
A. B. C. D.
Lời giải
Chọn D
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

P
O'

O
I

M
.

Thiết diện là hình vuông nên

Mặt phẳng cách trục một khoảng bằng nên


Suy ra tam giác vuông cân tại . Khi đó

Vậy

Câu 10: Cắt một hình trụ bằng mặt phẳng vuông góc mặt đáy, ta được thiết diện là một hình vuông

có diện tích bằng . Biết khoảng cách từ tâm đáy hình trụ đến mặt phẳng bằng . Tính
thể tích khối trụ.

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn C
C

I' N
O'

I O M

Dựng các dữ kiện bài toán theo hình vẽ trên.

Mặt phẳng vuông góc mặt đáy, ta được thiết diện là một hình vuông có diện tích
bằng Cạnh hình vuông bằng .
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Khoảng cách từ tâm đáy hình trụ đến mặt phẳng bằng .

Ta có .

Vậy thể tích khối trụ trên là: .

Câu 11: Khi cắt khối trụ bởi một mặt phẳng song song với trục và cách trục của trụ một
khoảng bằng ta được thiết diện là hình vuông có diện tích bằng . Tính thể tích của

khối trụ .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Thiết diện là hình vuông .

Gọi là trung điểm

Câu 12: Cắt một khối trụ bởi một mặt phẳng qua trục ta được thiết diện là hình chữ nhật có cạnh
và cạnh nằm trên hai đáy của khối trụ. Biết , . Tính thể tích
khối trụ.

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

B
600

Ta có là hình chữ nhật nên tam giác vuông tại và .


Xét tam giác vuông có

bán kính mặt

đáy của hình trụ là .

chiều cao của

hình trụ là .

Thể tích khối trụ là .

Câu 13: Cho hình trụ có đường cao bằng . Một mặt phẳng song song với trục và cách trục hình trụ
, cắt hình trụ theo thiết diện là hình vuông. Diện tích xung quanh và thể tích khối trụ bằng
A. . B. .
C. . D. .
Lời giải
Chọn A

Thiết diện là hình vuông có cạnh là .


TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Khoảng cách từ trục đến mặt phẳng là

Suy ra bán kính đường tròn đáy

Vậy , .

Câu 14: Một hình trụ có bán kính đáy và khoảng cách giữa hai đáy . Cắt khối trụ bởi
một mặt phẳng song song với trục và cách trục . Diện tích của thiết diện được tạo thành là:

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A

Gọi là tâm của hai đáy của hình trụ và là mặt phẳng song song với trục và cách trục
một khoảng .

Mp cắt hai hình tròn đáy theo hai dây cung lần lượt là và cắt mặt xung
quanh theo hai đường sinh là . Khi đó là hình chữ nhật.

Gọi là trung điểm của . Ta có

Khi đó: ; .

Diện tích hình chữ nhật là: .

Câu 15: Cho hình trụ có hai đường tròn đáy và , chiều cao . Đoạn thẳng
có hai đầu mút nằm trên hai đường tròn đáy hình trụ sao cho góc hợp bởi và trục của hình
trụ là . Thể tích tứ diện là

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn C
Ta có hình vẽ như sau:
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

B
O H

A'
30°
h h= 3R

B'
O'
R R
A
.

Ta có: nên .

Đặt

Ta có vì

Ta có nên đều, .

Câu 16: Cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với trục và cách trục một khoảng bằng , ta được

thiết diện là một hình vuông có diện tích bằng . Diện tích xung quanh của bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B
B
O'
A

C
2a
O I
D

Cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với trục ta được thiết diện là một hình vuông
có diện tích bằng . Suy ra .
Gọi là trung điểm của , ta có:
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

vuông tại có .
Suy ra .

Diện tích xung quanh của hình trụ là .

Câu 17: Cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với trục và cách trục một khoảng bằng ta được

thiết diện là một hình vuông có diện tích bằng Diện tích xung quanh của bằng

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn D

Thiết diện là hình vuông và

Ta có: và suy ra:

Diện tích xung quanh:

Câu 18: Cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với trục và cách trục một khoảng bằng , ta được

thiết diện là một hình vuông có diện tích bằng . Diện tích xung quanh của bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
C

I' N
O'

I O M

A
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Gọi lần lượt là tâm hai đường tròn đáy. Suy ra trục của là .
Thiết diện là hình vuông .
Gọi lần lượt trung điểm của .

Diện tích xung quanh của hình trụ bằng: .

Câu 19: [ Mức độ 3] Cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với trục và cách trục một khoảng bằng
, ta được thiết diện là một hình vuông có diện tích bằng . Diện tích xung quanh của

bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Gọi thiết diện của hình trụ được cắt bởi mặt phẳng sog song với trục và cách trục một khoảng
bằng là hình vuông (hình vẽ). Gọi là trung điểm của đoạn thẳng .

Từ giả thiết suy ra

Câu 20: Một hình trụ tròn xoay có hai đáy là hai đường tròn và . Biết rằng tồn tại dây

cung của đường tròn sao cho tam giác đều và góc giữa hai mặt phẳng

và mặt phẳng chứa đường tròn bằng . Tính diện tích xung quanh của hình
trụ đã cho.

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn D
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Gọi là trung điểm , đặt .


Ta có : và nên

Mặt khác :

Vậy diện tích xung quanh hình trụ đã cho là : .

Câu 21: Một khối trụ có bán kính đáy . lần lượt là tâm đường tròn đáy. Một mặt phẳng

song song với trục và cách trục , cắt đường tròn tại hai điểm . Biết thể tích của

khối tứ diện bằng . Độ dài đường cao của hình trụ bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn C

Vẽ đường sinh , khi đó mặt phẳng song song với và cách một khoảng

Gọi là trung điểm , ta có .


TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Bán kính suy ra .

Thể tích tứ diện bằng  nên ta có :

.
Vậy hình trụ có chiều cao .

Câu 22: Cho hình trụ có chiều cao bằng . Biết hai điểm lần lượt nằm trên hai đáy thỏa
, khoảng cách giữa và trục của hình trụ bằng . Thể tích của khối trụ đã cho là
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Gọi lần lượt là hai đường tròn đáy. .

Dựng lần lượt song song với ( . Dễ dàng có là hình chữ


nhật.
Do .
Gọi là trung điểm của .

Ta có .
.

Vậy thể tích của khối trụ là .

Câu 23: Cho hình trụ có chiều cao bằng . Cắt hình trụ đã cho bởi mặt phẳng song song với trục và
cách trục một khoảng bằng 1, thiết diện thu được có diện tích bằng 30. Diện tích xung quanh
của hình trụ đã cho bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Chọn C

Goi hình trụ có hai đáy là và bán kính .


Cắt hình trụ đã cho bởi mặt phẳng song song với trục nên thiết diện thu được là hình chữ nhật

với là chiều cao khi đó suy ra .

Gọi là trung điểm của ta có suy ra .

Vậy diện tích xung quanh hình trụ là .

Câu 24: Cho hình trụ có là tâm hai đáy. Xét hình chữ nhật có cùng thuộc và

cùng thuộc sao cho , đồng thời tạo với mặt phẳng
đáy hình trụ góc . Thể tích khối trụ bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A

Gọi lần lượt là trung điểm của và là trung điểm của .

Suy ra góc giữa mặt phẳng và mặt phẳng đáy là .

Ta có .

Xét vuông tại , ta có ;

.
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Xét vuông tại , có

.
Vậy .

Câu 25: Cho khối trụ có hai đáy là và . lần lượt là hai đường kính của và ,
góc giữa và bằng , . Thể tích khối tứ diện bằng . Thể tích khối
trụ đã cho bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B
A

Ta chứng minh: .
A

C
B

D
E

Lấy điểm sao cho tứ giác là hình bình hành.

Khi đó .

.
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Chiều cao của lăng trụ bằng .


Thể tích lăng trụ:

Câu 26: Cho hình trụ có hai đáy là hình tròn tâm và , chiều cao . Mặt phẳng đi qua tâm
và tạo với một góc , cắt hai đường tròn tâm và tại bốn điểm là bốn đỉnh của
một hình thang có đáy lớn gấp đôi đáy nhỏ và diện tích bằng . Thể tích của khối trụ được
giới hạn bởi hình trụ đã cho bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Giả sử là hình thang mà đề bài đề cập ( đáy lớn, đáy nhỏ) và là bán kính đáy

của hình trụ.

Theo đề:

Kẻ

Suy ra góc giữa và là góc . Theo đề

Ta có:

Thể tích của khối trụ là

Câu 27: Cho hình trụ và hình vuông có cạnh . Hai đỉnh liên tiếp nằm trên đường tròn

đáy thứ nhất và hai đỉnh còn lại nằm trên đường tròn đáy thức hai, mặt phẳng tạo với
đáy một góc . Khi đó thể tích khối trụ là
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
B
I O

O' I'
D

Gọi lần lượt là trung điểm của ; lần lượt là tâm đường tròn đáy của hình
trụ; là trung điểm của .

Khi đó là trung điểm của và góc giữa tạo với đáy là .

Do . Khi đó .

Ta có: .

Thể tích khối trụ là .

Câu 28: Cho tứ diện có ; hai mặt phẳng và

vuông góc với nhau. Diện tích mặt cầu ngoại tiếp tứ diện bằng

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn D
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Gọi là trung điểm và tam giác vuông tại A.

Trong mặt phẳng kẻ đường trung trực của cạnh và gọi


Khi đó ta có là tâm mặt cầu ngoại tiếp tứ diện .
Ta có

Suy ra bán kính mặt cầu là

Vậy diện tích của mặt cầu là

Câu 29: Cho hình chóp có đáy là hình chữ nhật. Tam giác nằm trong mặt phẳng

vuông góc với mặt phẳng . Biết rằng và . Tính diện


tích khối cầu ngoại tiếp hình chóp .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Gọi I, J là tâm đường tròn ngoại tiếp của tứ giác ABCD và tam giác SAB. M là trung điểm của
AB và O là tâm của mặt cầu ngoại tiếp hình chóp.

Ta có: và và nên , ngoài ra O là tâm

của mặt cầu ngoại tiếp hình chóp nên ; .


Do đó đồng phẳng và tứ giác là hình chữ nhật.
Gọi lần lượt là bán kính mặt cầu ngoại tiếp khối chóp và bán kính đường tròn ngoại tiếp
tam giác .

Ta có:

Áp dụng định lý Pytago: .


TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

Áp dụng định lý sin trong tam giác :

Do đó: .
Nhận xét: Bài toán này áp dụng một bổ đề quan trọng sau:

Xét hình chóp đỉnh , có mặt bên vuông góc với mặt phẳng đáy, mặt phẳng đáy nội
tiếp trong đường tròn bán kính , bán kính mặt cầu ngoại tiếp tam giác là . Khi đó

hình chóp này nội tiếp trong 1 mặt cầu có bán kính

Câu 30: Cho hình chóp có đáy là hình chữ nhật và Tam giác
đều và nằm trong mặt phẳng vuông góc với đáy. Bán kính mặt cầu ngoại tiếp hình chóp
bằng

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn A

Gọi O là tâm của đáy, M là trung điểm của AB và G là tâm của tam giác đều .
Gọi lần lượt là trục của đường tròn ngoại tiếp hình chữ nhật và tam giác .

Do nên .

Mặt khác nên hay , và cắt nhau tại .


Ta có cách đều nên là tâm mặt cầu ngoại tiếp hình chóp.
Tứ giác có nên là hình chữ nhật.

Bán kính mặt cầu ngoại tiếp hình chóp là .

Câu 31: Cho hình chóp có đáy là tam giác đều cạnh , mặt bên là tam giác đều và
nằm trong mặt phẳng vuông góc với mặt phẳng đáy. Diện tích của mặt cầu ngoại tiếp hình chóp

TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 – PHÁT TRIỂN ĐỀ THAM KHẢO 2022

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Gọi là lần lượt là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác và .
Trục của hai đường tròn ngoại tiếp tam giác và cắt nhau tại nên là tâm mặt cầu
ngoại tiếp hình chóp , bán kính mặt cầu là

Ta có và nên

Vậy Diện tích của mặt cầu ngoại tiếp hình chóp là

You might also like