Leksione ne: Konstruksione te MDB

NDERTIMI M.D.B.

Trupi motorit

Tirane, 2012
 Trupi motorit
• Eshte nyja kryesore motorit
• Ne te montohen pjesa me e madhe e organeve
• Mbi te veprojne ngarkesa mekanike dhe termike, etj.
• Per pune normale: ndertimi, materialet dhe prodhimi tij
duhet te plotesoje kerkesa te forta teknike (qendrushmeri,
ngurtesi, konsum, termike, etj)
• Pjeset kryesore jane: blloku cilindrave (cilindrat), karteri
dhe kokat, per motoret e ngadalte edhe shtrati. Bashkohen
si nje sistem I vetem, per puthitje perdoren dhe
guarnicionet.
• Ndertimi I trupit varet nga tipi motorit, cikli punes, fusha
perdorimit, nr dhe vendosja cilindrave, permasat, ftohja etj.
 Cilindrat dhe kemishat
• Jane pjesa më me pergjegjesi e trupit.
• Materialet jane gize e modifikuar ose lidhje te
lehta alumini.
• Kur ftohja me uje cilindrat jane nje bllok i vetem,
kur ftohja me ajer ose motor te ngadalte
cilindrat jane te ndare nga nj-tj.
• Per motoret vegjel ND monoblloku s’ka kemisha
te vecanta
• Per motore te mesem kemishat jane te ndara
nga cilindrat (te thata ose te njoma)
Cilindra monobllok
Pamje cilindrit
• Per motoret me valvola anash ne bllokun e cilindrave pervec
kemishes ftohjes gjenden dhe folete e valvolave.
• Ne monobllok perqendrohen gjithe pjeset e palevizshme, kurse
pjesa e poshteme (nenkarteri sherben vetem per mbyllje dhe
depozite vaji).
• Motoret e fuqishem te shpejte i kane cilindrat e ndare nga karteri
te derdhur ne forme monoblloku ose bllok per 2-3 cilindra, si ne
fig
• Motoret e shpejtesive te mesme dhe ato diesel
lokomotive pergjithesisht kane bllok te derdhur
vecan nga karteri.
• Motoret me ftohje me ajer kane cilindra te ndare
nga nj-tj. Materialet prodhimitzakonisht giza ose
dhe lidhje alumini.
• Motoret fuqishem te ngadalte zakonisht I kane cilindrat
pregatitur vecmas nga nj-tj (lehtesi prodhimi)
• Ndertimi I cilindrave te 2-k eshte me i nderlikuar si pasoje e sist
te shperndarjes
• Kemishat gjate punes i neneshtrohen sforcimeve
mekanike, termike dhe konsumit. Duhet te
bymehen lirisht sipas aksit dhe rezes.
• Kemishat e njoma sigurojne largim me te mire
nxehtesise sesa te thatat.
• Materiali tyre prej gizash me lidhje speciale per
rezistence ndaj konsumit dhe sforcimeve si dhe
korrodimit te fluidit ftohes.
• Fiksimi kemishave behet kresisht ne jesen e
siperme ose ne pjese te tjera
 Karteri - shtrati
• Me perjashtim te motoreve autotraktor me ftohje me
uje, pjesa e poshteme motorit (karteri) pergatitet
vecmas nga cilindrat.
• Detyra kryesore tij eshte bashkimi cilindrave me shtratin
(bazamentin)
• Karterat ne varesi tipit motorit pregatiten ne variante te
ndryshme: a) kolona te vecanta; b) bllokkarteri te ndare
nga shtrati motorit; c) bllok I perbashket shtrtat-karter
kur cilindrat jane te vecante; ç) bllokkarter I perbashket
me bllokun e cilindrave per 2-k, d) karter I pregatitur ne
pjese te vecanta
• Shtrati motoreve te medhenj perben pjesen me te poshteme
te trupit dhe sherben me mbeshtetset e tij per mberthimin e
motorit.
• Perbehet nga dy skelete gjatesore qe bashkohen me skelete
terthore.
• Duhet te kete ngurtesi te madhe. Fundi tij ka formen e vaskes
per mbledhjen e vajit. Zakonisht prej gize ose celiku te
derdhur.
 Koka e motorit
• Ndertimi kokes varet nga tipi dhe permasat e motorit, forma
dhomes djegies, lloji ftohjes, pozicioni kandeles, etj.
• Duhet te siguroje forme te kerkuar dhomes djegies, qendrushmeri
dhe ngurtesi te larte, ftohje intesive.
• Per motoret e vegjel me ftohje uje pregatitet prej nje cope per
gjithe cilindrat e nje radhe. Bashkohet me bllokun e cilindrave me
bulona ose prixhionere.
• Per motoret me perzierje te jashteme kolektoret e thithjes dhe
shkarkimit vendosen ne te njeten ane. Te dieselat ne ane te
ndryshme
• Koka e dieselit me 2 dh djegie eshte me e nderlikuar
• Kokat e cilindrave te motoreve te medhenj D>600 mm pregatiten
prej 2 pjesesh vecanta
 Kushinetat e boshtit motorrik
• Pergjithesisht jane te tipit reshqites, me bronxine
• Boshti motorrik mund te jete i varur ne karter ose i shtrire
ne shtratin e motorit, sjell pregatitjen me 2 gjysma te
kushinetave.
• Mberthimi behet me bulona ose prixhionere
• Gjysem bronxinat jane te holla ose te trasha dhe te
zevendesueshme. Fiksohen nga zhvendosja aksiale dhe
radiale
• Siperfaqqet punuese vishen me material
kunderferkues dhe skane kanale vajimi
• Bronxinat e trasha pregatiten prej celiku, gize
ose bronxi dhe vishen me babit
• Bronxinat e holla pregatiten prej celiku dhe
vishen me bronx, plumb ose babit.
 Elementet puthites
• Sigurojne mosrrjedhjen e gazeve, vajit dhe ujit
• Guarnicioni kokes eshte zakonisht prej baker-azbesti
 Dridhjet e motorit ne shasi
• Burimet e dridhjeve jane forcat dhe momentet e
pabalancuara te inercise. Ne automjete keto
dridhje perftohen dhe nga profili rruges si dhe
nxitimi e frenimi mjetit.
• Amplitudat e medha mund te shkaktojne
thyerjen e mbeshtetseve ose te shasise.
• Per kete arsue vendosen mbeshtetset elastike qe
izolojne motorin nga shasia. Materiali tyre
zakonisht prek gome speciale
• Mbeshtetja behet ne 3-4 pika