JOASH CHARLOTTE VILLANUEVA
)
11 - PASTEUR
KOMPAN Q1
MODULE 1
Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan na
ginagamit araw-araw. Kalipunan ito ng mga simbolo,
tunog at mga kaugnay na bantas upang maipahayag ang
nais sabihin ng kaisipan.Malinaw na ang nais
ipakahulugan ng wika ay ito ang nagsisilbing daan tungo
sa pagkakaunawaan ng isang tao tungo sa kapwa niya
tao. Sa pamamagitan ng wika, nagagawa nating makamit
ang ating mga pangangailangan at higit sa lahat
naipapahayag natin ang ating saloobin.Ang salitang
wika ay nag ugat sa salitang Malay samantalang ang
kasingkahulugan naman ng wika na “lenggwahe” ay
buhat sa salitang “lingua” ng Latin na ang ibig sabihin
ay dila dahil naniniwala ang mga Kastila na ang
kombinasyon ng mga tunog ay nagsisimula sa dila.
PINAGHANGUAN NG WIKA
Ang wika ay mayroong dalawang pinaghanguan. Ito ay
ang mga teoryang pangwika at ang paniniwalang galing
sa bibliya.Ilan sa halimbawa ng teoryang pangwika ay
ang teoryang bow-wow na pinaniniwalaang ang wika ng
tao ay buhat sa panggagaya nito sa tunog ng kalikasan,
isang halimbawa nito ay ang ihip ng hangin. Pangalawa,
ang teoryang ding dong, isinasaad dito na ang bawat
bagay sa paligid ay mayroong kaakibat na tunog, isang
halimbawa nito ay ang tunog ng orasan.
Pangatlo, ang teoryang pooh pooh na pinaniniwalaan na
naunang nagsalita ang tao ng hindi sinasadya dahil buhat
lamang ito ng kanyang masidhing damdamin. Pang apat
ay ang teoryang yoheho na buhat naman sa pwersang
pisikal ng tao. Bilang panghuli, ang teoryang tarara
boom de ay na may paniniwala na ang wika ay hango sa
iba’t ibang ritwal.
Pagdating sa usapin na ang wika ay pinaniniwalaang
galing sa bibliya, ito ay pinatutunayan ng Genesis 11:1-9
o ang kwento ng Tore ng Babel. Noong unang panahon
mayroon lamang umiiral na iisang wika at dahil sa
naging mapagmalabis ang mga tao, ninais nilang
magtayo
ng isang tore na aabot hanggang langit. Nalaman ng
Diyos ang kanilang plano kaya napagdesisyunan Nito na
baguhin ang wikang sinasalita ng mga tao. Nagkaroon
sila ng iba’t ibang wika kaya sa bandang huli, ang tore
na nais nilang itayo at ang kanilang mga plano ay hindi
nagtagumpay.
PINAGHAGUAN NG WIKA
 BOW-WOW = KALIKASAN
 DING DONG = BAGAY
 POOH-POOH = MASIDHING DAMDAMIN
 YOHEHO = PWERSANG PISIKAL (EX: YAH!
PANINIWALANG BIBLIYA
 TORE NG BABEL(genesis 11: 1-8)
Ang WIKA ay masistemang Balangkas dahil ito ay
organisado, naka saayos at may proseso
DEPENISYON NG WIKA AYON SA IBA’T IBANG
DALUBHASA
1. Henry Gleason - ang wika ay masistemang balangkas
ng sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa
paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura.
2. Bernales et.al - ang wika ay proseso ng
pagpapadala at pagtanggap ng mensahe sa
pamamagitan ng simbolikong cues na maaaring berbal
o di berbal.
VERBAL - Sinasalita
DI VERBAL - Galaw o Kilos
3. Mangahis et.al - ang wika ay mayroong
mahalagang ginagampanan sa pakikipagtalastasan.
Midyum na ginagamit samaayos na paghahatid at
pagtanggap ng mensahe na susi ng pagkakaunawaan.
4. Constantino at Zafra - ang wika ay isang
kalipunan ng mga salita at ang pamamaraan ng
pagsasama-sama ng mga ito para magkaunawaan o
makapag-usap ang isang grupo ng mga tao.
5. Bienvinido Lumbera- parang hininga ang wika.
Gumagamit tayo ng wika upang kamtin ang bawat
pangangailangan natin.
KAHALAGAHAN NG WIKA
1. Pakikipag-ugnayan (ginagamit natin ang wika sa pang
araw-araw nating buhay)
2. Instrumento ng komunikasyon (kung walang wika,
walang interaktibong pamumuhay)
3. Pagpapayaman ng kultura (sa tulong ng wika nakamit
natin ang globalisasyon at sa
pamamagitan ng paghihiraman ng mga salita mas
napapaunlad natin ang ating kultura)
4. Simbolo ng Kalayaan (kapag ang isang bansa ay
mayroong pambansang wika ibig sabihin
nito ay nakamit niya ang soberanya)
5. Tagapag-ingat ng karunungan (mas yumayabong at
lumalaganap ang kaalaman)
MGA KALIKASAN NG WIKA
1. Ang wika ay masistemang balangkas
2. Ang wika ay arbitraryo
3. Ginagamit ang wika ng pangkat ng mga taong
kabilang sa kultura
4. Ang wika ay unique o natatangi
5. Ang wika ay dinamiko
IBA PANG KONSEPTO NG WIKA
Lingua franca - wikang nag-uugnay sa dalawa o higit
pang tao o grupo ng tao na may kanya-kanyang sariling
wika. (Pilipinas: Filipino Buong Mundo: Ingles)
LINGUA FRANCA - wikang nag-uugnay sa dalawa o
higit pang tao o grupo ng tao na may kanya-kanyang
sariling wika. (sinasalita ng nakararami sa isang
bansa/pinagkasunduang wika)
Lingua franca ng Pilipinas- FILIPINO
Ling franca ng Mundo- INGLES
Bilingguwalismo - pantay na kahusayan sa paggamit ng
dalawang wika
Multilingguwalismo - pantay na kahusayan sa paggamit
ng maraming wika
Wikang Pambansa - ang wikang pambansa ng Pilipinas
ay Filipino
Wikang Panturo - wikang ginagamit sa pormal na
pagtuturo
Opisyal na Wika - wikang ginagamit sa pamahalaan o
gobyerno
SUMMARY/CONCLUSION
Napakahalagang malinang ang ating kaalaman
patungkol sa kahulugan, kahalagahan at kalikasan ng
wika. Sa tulong ng pag-aaral nito, nagagawa nating
balikan ang ating makulay na nakaraan at natitimo rin sa
atin ang pagkakaroon ng kamalayan sa pinagdaanan ng
wika, mga depenisyong nakapaloob dito at ang mga
dalubhasang mas nagpaigting sa pagbibigay halaga sa
wikang pambansa.
LESSON 2
Napakahalaga ng isang wika. Ito ang nag-uugnay sa
lahat ng kasapi ng isang sambayanan. Ang kahalagahan
ng wika ang naging patnubay sa pagtalunton sa
masalimuot na landas tungo sa pagkakaroon ng wikang
pambansa.
Bago pa man dumating sa Pilipinas ang mga Kastila,
mayroon nang katutubong sistema sa
pagsulat ang ating ninuno. Ito ang Baybayin, binubuo ito
ng labimpitong titik o letra. Kaya hindi totoong walang
alam o mangmang ang mga ninuno natin ng dumating
ang mga Kastila sa kapuluan. Ang totoo, marunong
silang sumulat at bumasa at may sarili silang panitikan.
PANAHON NG KASTILA
Espanyol ang opisyal na wika at ito rin ang wikang
panturo.
 Napalitan ang sistema ng pagsulat (alpabetong
romano)
 Lumaganap ang pangrelihiyon, aklat-dasalan at
katismo
 Alpabetong romano (20 letters, (5) pantig, (15)
katinig, ( “R” - nadagdag)
 Unang pakay ng kastila (3gs) God, Glory, Gold
 Unang librong nalimbag ng mga kastila
( DOKTRINA KRISTIYANA)
PANAHON NG AMERIKANO
 Malayang ginagamit ang wikang ingles at
maraming Pilipino ang natutong gamitin ito
 BATAS WATAWAT - Nagbabawal sa
pagwawagayway ng watawat
 BATAS SEDISYON - Nagbabawal ng anumang
pagsulat ng anumang akdang makabayan
Nang sakupin ng mga Amerikano ang Pilipinas, sa
simula ay dalawang wika ang ginamit ng mga bagong
mananakop sa mga kautusan at proklamasyon, Ingles at
Espanyol. Sa kalaunan, napalitan ng Ingles ang
Espanyol bilang wikang opisyal. Dumami na ang
natutong magbasa at magsulat sa wikang Ingles dahil ito
ang naging tanging wikang panturo batay sa
rekomendasyon ng Komisyong Schurman noong Marso
4, 1899. Noong 1935 halos lahat ng
kautusan,proklamasyon at mga batas ay nasa wikang
Ingles na (Boras-Vega 2010).
Ngunit sa simula pa lamang ng pakikibaka para sa
kalayaan, ginamit na ng mga katipunero ang wikang
Tagalog sa mga opisyal na kasulatan. Sa Konstitusyong
Probisyonal ng Biak-na- Bato noong 1897, itinadhanang
Tagalog ang opisyal na wika.
Noong Marso 24, 1934, pinagtibay ni Pangulong
Franklin D. Roosevelt ng Estados Unidos ang Batas
Tydings-McDuffie na nagtatadhanang pagkakalooban g
kalayaan ang Pilipinas matapos ang sampung tang pag-
iral ng Pamahalaang Komonwelt.
Katutubong wika/ pangunahing wika sa Pilipinas:
Cebuano
Hiligaynon
Samar Leyte
Bikol
Ilokano
Pangasinan
Kapampangan
Tagalog
Oktubre 27, 1936
Itinagubilin ng Pangulong Manuel Luis M. Quezon sa
kanyang mensahe sa Asemblea Nasyonal ang paglikha
ng isang Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng
isang pag-aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas, sa
layuning makapagpaunlad at makapagpatibay ng isang
wikang panlahat na batay sa isang wikang umiiral.
Nobyembre 13, 1936
Pinagtibay ng Batasang-Pambansa ang Batas
Komonwelt Blg. 184 na lumilikha ng isang
Surian ng Wikang Pambansa, at itinakda ang mga
kapangyarihan at tungkulin niyon.
Enero 12, 1937
Hinirang ng Pangulong Manuel Quezon ang mga
kagawad na bubuo ng Surian ng Wikang Pambansa
alinsunod sa tadhana ng Seksiyon 1, Batas Komonwelt
Blg. 184, sa pagkakasusog ng Batas Komonwelt Blg.
333
Nobyembre 9, 1937
Bunga ng ginawang pag-aaral, at alinsunod sa tadhana
ng Batas Komonwelt Blg. 184, ang Surian ng Wikang
Pambansa ay nagpatibay ng isang resolusyon na roo'y
ipinahahayag na ang Tagalog ang siyang halos na lubos
na nakatutugon sa mga hinihingi ng Batas
Komonwelt Blg. 184, kaya't itinagubilin niyon sa
Pangulo ng Pilipinas na iyon ay pagtibayin
bilang saligan ng wikang
pambansa.
Disyembre 30, 1937
Inilabas ng Pangulong Quezon ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134 na nagsasabing ang wikang
pambansa ng Pilipinas ay batay sa Tagalog. Tagalog ang
ginawang saligan ng Wikang Pambansa sa dahilang ito'y
nahahawig sa maraming wikain sa bansa. Sa madaling
salita'y hindi magiging mahirap ang Tagalog sa mga di
Tagalog dahil kahawig ito ng lahat ng wika ng Pilipino.
Noong Abril 1, 1940
Inilabas ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263.
Ipinag-uutos nito ang:
1. Pagpapalimbag ng Tagalog-English Vocabulary at ng
isang aklat sa gramatika na pinamagatang Ang Balarila
ng Wikang Pambansa;
2. Pagtuturo g Wikang Pambansa simula Hunyo 19,
1940 sa mga Paaralang Publiko at Pribado sa buong
kapuluan.
PANAHON NG PANANAKOP NG MGA HAPON
 Gintong panahon ng tagalog
Ayon kay Prof. Leopoldo Yabes, ang Pangasiwaang
Hapon ang nag-utos na baguhin ang probisyon sa
konstitusyon at gawing Tagalog ang Pambansang Wika.
Sa layunin ng mga Hapon na burahin sa mga Pilipino
ang anumang kaisipang pang-Amerikano at mawala ang
impluwensya ng mga ito, Tagalog ang kanilang
itinaguyod.
SA KASALUKUYANG PANAHON
(kontemporaryo)
 TAGALOG (1937) - Kautusang Tagapagganap
Blg. 134
 PILIPINO (1959) - Kautusang pangkagawaran
Blg. 7
 FILIPINO (1987) - Artikulo 14, seksyon 6,
konstitusyon 1987
 28 letters ( Ng at Ñ)
Pebrero 2, 1987
Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon g Pilipinas. Sa
Artikulo XIV, Seksyon 6-7 nasasaad ang mga
sumusunod:
Seksyon 6
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa
iba pang mga wika.
Seksyon 7 Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at
pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino at hangga't walang itinatadhana ang batas,
Ingles.
1987
Pinalabas ng kalihim Lourdes R. Quisumbing ng
Departamento ng Edukasyon, Kultura at Palakasan ang
Kautusan Blg. 52 na nag-uutos sa paggamit ng Filipino
bilang wikang panturo sa lahat ng antas sa mga paaralan
kaalinsabay ng Ingles na nakatakda sa patakarang
edukasyong bilinggwal.
1996
Pinalabas ng Commision on Higher Education ang
CHED Memorandum Blg. 59 na nagtatadhana ng siyam
(9) na yunit na pangangailangan sa Filipino a
pangkalahatang edukasyon at nagbabago sa deskripsyon
at nilalaman ng mga kurso sa Filipino 1 (Sining ng
Pakikipagtalastasan), Filipino 2 (Pagbasa at Pagsulat sa
Iba't Ibang Disiplina) at Filipino 3.
Tagalog - katutubong Wikang pinagbatayan ng
pambansang wika ng Pilipinas (1935) Pilipino- unang
tawag sa pambansang wika ng Pilipinas
Filipino - kasalukuyang tawag sa pambansang wika g
Pilipinas, lingua franca ng mga Pilipino, at isa sa mga
opisyal na wika sa Pilipinas kasama ng Ingles (1987)

LESSON 3

 IDYOLEK - bawat indibidwal ay mayroong

sariling wika istilo ng pamamahayag at pananalita
na naiiba sa bawat isa.
 DAYALEK - ito ay barayti ng wika na nilikha ng
dimensyong heograpiko
 Heograpiko - espasyo
 Tempora - panahon
 Sosyal - katayuan
 SOSYALEK - uri ng wika na ginagamit ng isang
partikular na grupo
 ETNOLEK - Mga salitang ginagamit ng mga
mamamayan sa isang lagur o pangkat na likas
lamang sa kanila
 EKNOLEK - kadalasang ginagamit sa loob ng
tahanan
 PIDGIN - Wika na walang pormal na estruktura,
Binansagang “NOBODY’S NATIVE
LANGUAGE”
 CREOLE - Nadebelop dahil sa mga halong salita
ng indibidwal, mula sa magkaibang lugar hanggang
sa ito ay naging pangunahing wika ng partikular na
lugar.
Halimbawa:

Tagalog + Espanyol = Chavacano

Tagalog + Africano = Plankero

 REGSITER - Wika na espalisyadong ginagamit ng

isang partikular na domeyn
 FEILD O LARANGAN - Ang layunin at
paksa nito ay naaayon sa larangan ng mga
taong gumagamit nito
 MODE O MODO - Paraan kung paano
isinasagawa ang uri ng komunikasyon
 TENOR - Naaayon sa relayon ng mga
nag-uusap

GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

 INFORMATIB - Impormasyong sa paraan ng

pagsasalita/pagsulat. (pagbibigay ng impomasyon)
sinosuportahan ng katotohanan.
 REGULATORI - Pagkontrol ng ugali/asal
 HEURISTIK - Pagtanggap/paghingi ng
impormasyon (example : panonoodng TV)
 PERSONAL - Pagpapahayag ng sariling
damdamin/opinyon
 INTERAKSYONAL - Nagkakaroon ng
interaksyon ang mga tao (hal: pakikibaka)
 IMAHINATIBO - Pagpapalawak ng impormasyon
(pagsulat ng tula, nobela etc.)

IN-RE-HE-PE-IN-IM