Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Ikaapat na Markahan
Modyul 4: Mga Pangunahing
Suliranin at Hamong Kinaharap ng
mga Pangulo mula 1986 hanggang
sa Kasalukuyan
https://guthriejensen.com/blog/7-philippine-presidents-different-
leadership-styles/
Pamantayang Pangnilalaman:
Paksa/Subject Code:
Mga Pangunahing Suliranin at Hamong Kinaharap ng mga Pangulo mula 1986
hanggang sa Kasalukuyan (AP6TDK-IVc-d-4)
Unang Araw
Alamin
Magandang buhay! Sa mga nakaraang modyul, napag-aralan mo ang
matagumpay na pagpanumbalik ng demokrasya at sa sama-samang pagkilos ng mga
Pilipino para sa hangaring kalayaan sa kamay ng isang diktaturya.
Sa modyul na ito, aalamin natin kung anong mga hamon ang hinarap ng bawat
panunungkulan. Pagkatapos ng araling ito, inaasahang:
2
Subukin
Panuto: Basahin at unawain ang bawat aytem. Isulat ang titik ng sagot sa kuwaderno.
8. Ito ang idineklara ni Pangulong Rodrigo Duterte sa buong Mindanao upang malupig
ang mga terorista na naghahasik doon ng kaguluhan.
A. federalismo C. batas militar
B. parlamentaryo D. constitutional authoritarianism
Ikalawang Araw
Balikan
Bago mo pag-aralan ang modyul na ito, sagutin mo muna itong maikling pagsubok hinggil
sa iyong nalalaman at natatandaan.
A. Panuto. Pagtapatin ang hanay A sa hanay B. Isulat sa kuwaderno ang titik ng sagot.
Hanay A Hanay B
B. Ayusin ang mga ginulong titik upang mabuo ang mahalagang konsepto. Isulat sa
kuwaderno ang nabuo mong salita.
Noong 1987, napagtibay ang bagong saligang batas kaya naman isang bagong
1. ASDE _________________________________
republika rin ang naitatag. Ang mga naging pangulo ng Ikalimang Republika ay sina
Dito naganap ang malawakang rebolusyon noong 1986
Corazon C. Aqunio, Fidel V. Ramos, Joseph E. Estrada, Gloria-Macapagal Arroyo,
Benigno C. Aquino III, AT Rodrigo R. Duterte.
2. ELPOEP REWPO _________________________________
Mapayapang paraan ng pagbabago
Ngunit hindi naging madali ang landas na tinahak nang bawat pangasiwaan.
Maraming suliranin ang pilit na binigyan ng kalutasan, patatagin at naghahangad na
3. PANS TIONLECE _________________________________
maging matagumpay ang kanilang panunungkulan.
Dagliang eleksiyon noong 1986
Sa araling ito, susuriin natin kung paano binigyang-pansin ang mga suliraning
4. TIRW FO AHBEAS SUPROC ________________________________
kinaharap ng bawat pangulo mula 1986 hanggang sa kasalukuyan.
Karapatan ng isang mamamayan
5. YASARMOKDE ________________________________
Kasalukuyang sistema ng Pamahalaan
4
Tuklasin
Noong 1987, napagtibay ang isang bagong saligang batas kaya naman isang
bagong republika rin ang naitatag. Ang mga naging pangulo ng Ikalimang Republika
ay sina Corazon C. Aquino, Fidel V. Ramos, Joseph E. Estrada, Gloria M. Arroyo,
Benigno Simeon C. Aquino III, at Rodrigo R. Duterte.
https://guthriejensen.com/blog/7-philippine-presidents-different-
leadership-styles/
5
Ikatlong Araw
Suriin
Corazon C. Aquino
6
PANUNUNGKULAN NI FIDEL V. RAMOS
(Hunyo 1992 – Hunyo 1998)
7
Nakilala ang “Erap jokes” na sumasalamin sa mas mababang akademikong
kakayahan ni Estrada kung ikukumpara sa mga naunang pangulo na sina Ferdinand
E. Marcos, Corazon C. Aquino, at Fidel V. Ramos. Si Pangulong Estrada ay hindi
nakatapos ng pag-aaral, ngunit nakapaglingkod naman siya bilang alkalde at kalauna’y
naging senador.
Nakaranas ng maraming
pagsubok ang pamamahala ni
Pangulong Estrada tulad ng malalakas
na bagyong tumama sa bansa bunsod
ng La Niňa, isyu ng kidnap – for-
ransom, iba’t- ibang krimen, at
terorismo sa Mindanao. Ngunit
pinakamalaking kontrobersiya sa
kanyang administrasyon ay ang
pagkakasangkot niya mismo sa isyu ng
jueteng na isang ilegal na sugal sa
bansa.
Luis Chavit Singson
.
Impeachment trial kay Joseph E. Estrada
8
PANUNUNGKULAN NI GLORIA MACAPAGAL- ARROYO
(Enero 2001- Hunyo 2010)
Gloria Macapagal-Arroyo
Gaya ng ibang naging lider ng bansa, nasangkot din siya sa iba’t ibang isyung
katiwalian at iregularidad. Isa na rito ang “Hello Garci” Scandal kung saan nagkaroon
diumano ng sabwatan sa pagitan ni Pangulong Arroyo at Virgilio Garcillano, isang
komisyoner ng COMELEC. Lumitaw ang mga sinasabing wiretapped telephone
conversation nina Arroyo at Garcillano na kalauna’y inamin niya at humingi ng
paumanhin at sinabing isa iyong “lapse of judgement”. Dahil dito, nagkaroon ng kilos
protesta at inihain ang impeachment complaint laban sa kanya sa parehong taon,
ngunit ito ay nabigo. Maraming grupo ang nagpahayag ng pagkadismaya sa
nangyaring ito at humiling ng kanyang pagbibitiw sa puwesto. Ngunit natapos pa rin
niya ang kanyang panunungkulan noong 2010 kaya nagkaroon siya ng dalawang
termino bilang Pangulo ng bansa.
9
PANUNUNGKULAN NI BENIGNO SIMEON C. AQUINO III
(Hunyo 2010- Hunyo 2016)
Naging senador din siya bago tumakbong pangulo ng bansa. Tumayo ang kanyang
pamamahala sa paglaban sa korupsiyon. Ilang katiwalian ng nakaraang administrasyon
ang naimbestigahan at kinasuhan gaya ng dating Pangulong Arroyo. Kasama rin sa mga
kinasuhan ay sina Janet Lim Napoles at mga senador na sina Jose Pimentel “Jinggoy”
Estrada, Ramon Bong Revilla, Jr. at Juan Ponce Enrile dahil sa Pork Barrel Scam. .
10
Ang administrasyong Aquino ay nakaranas din ng iba’t ibang pagsubok, gaya ng
naganap na hostage-taking sa isang bus sa Quirino Grandstand noong Agosto 2010.
Karamihan sa sakay ng bus ay mga turistang galing Hongkong. Ang kakulangan ng
koordinasyon ng mga namamahala ay nagresulta sa pagkamatay ng hindi bababa sa
siyam katao. Sinasabing ang pangyayaring ito ay nagkaroon ng di-mabuting epekto sa
relasyon ng Pilipinas at ng Tsina na nakasakop sa Hongkong.
11
SAF 44
Malaking dagok din sa administrasyong Aquino ang iba’t ibang usaping may
kinalaman sa terorismo at seguridad ng bansa. Noong 2015 naganap ang isang
madugong engkuwentro sa Mamasapano, Maguindanao sa pagitan ng Special
Action Force (SAF) ng Philippine National Police at ng mga rebeldeng grupo ng
Bangsamoro Islamic Freedom Fighters (BIFF) at Moro Islamic Liberation Front
(MILF). Layon ng misyong ito na hulihin ang mga teroristang Malaysian at matataas
na opisyal ng BIFF. Ngunit dahil umano sa kakulangan sa koordinasyon ng ilang
pinuno ng PNP at ng bansa, namatay sa engkuwertro ang 44 na miyembro ng SAF,
kaya nakilala sila bilang SAF 44.
12
Siya ay nakatapos ng Political Science sa Lyceum of the Philippines sa Maynila
at kalauna’y kumuha at nagtapos ng Abogasya sa San Beda College of Law sa
parehong lungsod. Pagkatapos ng EDSA People Power Revolution noong 1986, si
Duterte ay itinalaga bilang Officer- In-Charge Vice Mayor ng Lungsod ng Davao. Noong
1988 ay nanalo bilang alkalde at nanilbihan hanggang 1998. Naging kinatawan din
siya ng Lungsod ng Davao.
Sa pag-upo ni Pangulong
Duterte, itinalaga niya si Ronald M. dela
Rosa o kilala rin sa tawag na “Bato”
bilang punong hepe ng Philippine
National Police o PNP, na siyang
nangasiwa ng war on drugs. Lumikha
ng ingay ang giyerang ito hindi lamang
sa Pilipinas kundi maging sa ibang
bansa dahil sa mga kaso umano ng
extrajudicial killings o pagpatay na hindi
dumadaan sa proseso ng batas.
Nagkaroon ng pambobomba sa
Lungsod ng Davao noong Setyembre
2, 2016 kung saan hindi bababa sa 15
katao ang namatay. Makalipas ang
ilang araw, nagpalabas ng
proklamasyon si Pangulong Duterte na
nagdeklara ng “state of lawlessness”
sa buong Mindanao at inatasan ang
Sandatahang Lakas ng Pilipinas at
Philippine National Police na sugpuin
at iwasang kumalat ang karahasan sa
iba pang bahagi ng bansa.
Davao bombing
13
Ideneklara ni Pangulong Duterte ang
batas militar sa buong Mindanao
kasunod ng pag-atakeng ginawa ng
Maute Group sa Lungsod ng Marawi
noong Mayo 23,2017. Ang Maute
Group ay sinasabing nagpahayag na
ng katapatan sa teroristang Islamic
State of Iraq and Syria (ISIS). Sa
naganap na giyera sa lungsod, hindi
bababa sa 165 sundalo ang namatay
habang humigit-kumulang 1,000 ang
nasawi sa mga terorista.
Ikaapat na Araw
Pagyamanin
Panuto. Sagutin ang sumusunod na pahayag o tanong sa kuwaderno.
Isaisip
14
Isagawa
1. Bagyong Yolanda
2. Digmaan sa Marawi
Ikalimang Araw
Tayahin
Panuto. Basahin at unawain ang bawat aytem. Isulat ang titik ng sagot
sa kuwaderno.
15
4. Ang pangulo na kilala sa tagline nitong “Tuwid na Daan”.
A. Benigno C. Aquino III C. Joseph E. Estrada
B. Fidel V. Ramos D. Rodrigo R. Duterte
5. Sinong pangulo ng bansa ang hindi natapos ang termino dahil sa impeachment?
A. Benigno C. Aquino III C. Gloria M. Arroyo
B. Corazon C. Aquino D. Joseph E. Estrada
16
17
BALIKAN ISAGAWA
A. B. 1. Benigno C. Aquino III
1. E 1. EDSA 2. Rodrigo R. Duterte
2. B 2. PEOPLE POWER 3. Joseph E. Estrada
3. D 3. SNAP ELECTION 4. Gloria Macapagal-Arroyo
4. A 4. WRIT OF HABEAS CORPUS 5. Corazon C. Aquino
5. C 5. DEMOKRASYA
PAGYAMANIN
(Maaring pumili sa mga sumusunod na sagot)
A.
1. extrajudicial killings
2. korupsiyon
3. pang-aabuso sa mga kababaihan at kabataan
4. Human Rights Violations
5. Climate Change
6. Kalamidad
7. kahirapan
8. polusyon
9. Walang trabaho
10. Populasyon
B. Malayang pagsagot ng mga mag-aaral
Susi sa Pagwawasto
MGA SANGGUNIAN
BOOKS
❖ Antonio B. Columbres, Felipe M. Ferrer, Pia B. Hernandez, Ed.D.,Cerilo L.
Labucay,Kasaysayan ng Pilipinas ,K to 12 7,Espesyal na Edition 3,ISBN 978-971-07-
2925-8,Vibal Publishing House, Inc.
❖ LGM, Alvenia P. Palu-ay,Makabayan: Kasaysayang Pilipino 5 SEMP 2 Watana Phanit
Printing & Publishing Co., Ltd., ISBN 971-0422-03-0, 2006
❖ Allene G. Saisa-Julian at Nestor S. Lontoc , Phoenix Publishing House,Inc,2016,ISBN
978-971-06-37773-7
❖ Agnes m. Delos Reyes, Rheena M. Soquila, SIGLO (Batayang Aklat sa AP), St.
Augustine Publications, Inc. 2019, ISBN-978-971-683-956-2
Onlne Resources without Author
❖ https://en.wikipedia.org/wiki/Benigno_Aquino_III#/media/File:President_Benigno_S._
Aquino_III's_6th_SONA_(02)_(cropped).jpg
❖ http://repository.library.ceu.edu.ph/
❖ http://malacanang.gov.ph/joseph-ejercito-estrada/
❖ Chavit Singson.Retrieved from https://readph.com/kilalanin-ang-pinaka-magandang-
anak-na-babae-ni-chavit-singson-na-si-chelsey-singson/
❖ Joseph Estrada.Retrieved from
https://thefilipinoservant.wordpress.com/2011/01/20/edsa-ii-isang-dekada/
❖ Impeachment picture.Retrieved from
https://m.facebook.com/tvpatrol.abscbn/photos/a.254759724579424/3603043673582
92/?type=3&__tn__=-R
❖ Gloria Macapagal-Arroyo.Retrieved from
https://m.facebook.com/tvpatrol.abscbn/photos/a.254759724579424/3603043673582
92/?type=3&__tn__=-R
❖ “Hello Garci” .Retrieved from Garci pic - https://www.mindanews.com/photo-of-the-
day/2011/07/hello-garci/
❖ Virgilio Garcillano.Retrieved from- Garci pic - https://www.mindanews.com/photo-of-
the-day/2011/07/hello-garci/
❖ Janet Napoles.Retrieved from - https://tl.wikipedia.org/wiki/Janet_Lim-Napoles
❖ Ramon Revilla - https://philippinesreport.com/bong-revilla-cleared-sa-pandarambong-
na-kaso-ng-pork-barrel-scam/
❖ Jinggoy Estrada.Retrieved from -
https://themanilajourno.wordpress.com/2014/06/24/mugshots-lumabas-pa-rin-sa-
media-sen-jinggoy-estrada-ikinulong-na/
❖ Quirino Grandstand HostageTaking https://aurorametropolis.blog/tag/quirino-
grandstand/
❖ Yolanda.https://madmacarta.wordpress.com/2013/11/12/si-madma-at-ang-bagyong-
yolanda/
❖ SAF 44 - https://tnt.abante.com.ph/tag/saf-44/
❖ Martial sa Mindanao - https://news.abs-cbn.com/news/10/18/17/balikan-halos-5-
buwang-bakbakan-sa-marawi
❖ Bomba sa davao - https://pinoyweekly.org/tag/terrorism/
❖ DelaRosa.Retrieved from - https://en.wikipedia.org/wiki/Ronald_dela_Rosa
❖ RodrigoDuterte- https://tokyo.philembassy.net/the-philippine-president/president-
rodrigo-roa-duterte/
18