BS-MARE 3A MARCH 27, 2023 PANTIKAN SALIKSIKIN ANG KALIGIRANG PANGKASAYSAYANNG PANITIKAN SA PANAHON NG KASTILA Ang isinaalang-alang na unang pananakopngmga Kastila sa ating kapuluan ay angpananatilirito ni Miguel Lopez de Legazpinoong 1565,bilang kauna-unahangKastilang gobernador-heneral. At ditonagsimula ang panitikan ng mgatao rito.Ang diwa ng pasimulang ito aynagpatuloynang walang pagbabago hanggang sapagkakaroon ng digmaan sa Kabite noong 1872.Higit sa tatlong dantaon din angpananakop naito ng mga Kastila Ang panitikang Kastila ay ang panitikan sa Espanya o panitikan na nakasulat sa wikang Kastila tinatawag ding Kastilyano Kastelyano o Espanyol. Santos bilang isang negosyante na hindi nagpapasahod nang maayos sa kanyang mga empleyado. Ang panitikang Kastila ay ang panitikan sa Espanya o panitikan nanakasulat sa wikang Kastila tinatawag ding Kastilyano Kastelyano oEspanyol.Santos bilang isang negosyante na hindi nagpapasahod nang maayos sakanyang mga empleyado. Ang panitikang Kastila ay ang panitikan sa Espanya o panitikan na nakasulat sa wikang Kastila (tinatawag ding Kastilyano, Kastelyano, o Espanyol). Ang pinakamaagang nalalamang mga tekstong Kastila ay nagmula pa sa ika-12 daantaon, na binubuo ng mga panulaan ng mga minstrel at mga kuwentong makabayani na inaawit ng mga tagaganap na naglalakbay. Para sa panitikan na nasa wikang Kastila sa Kaamerikahan, basahin ang panitikang Latino-Amerikano. IPALIWANAG ANG MGA IMPLUWENSIYA NG KASTILA SA PANITIKANG PILIPINO Dahil sa matagal na pagsasakop sa atin ng mga Kastila, di maikakailang malaki ang impluwensyang naidulot nito sa Panitikang Filipino. 1. Ang “Alibata” na ipinagmamalaking kauna-unahang abakadang Filipino na nahalinhan ng alpabetong Romano. 2. Ang pagkakaturo ng Doctrina Cristiana na kinasasaligan ng mga gawang makarelihiyon. 3. Ang wikang Kastila na naging wika ng Panitikan nang panahong yaon. Marami sa mga salitang ito ang naging bahagi ng wikang Filipino. 4. Ang pagkakadala ng mga alamat ng Europa at tradisyong Europeo rito na naging bahagi ng Panitikang Filipino tulad ng awit, corido, moro-moro, at iba pa. 5. Ang pagkakasinop at pagkakasalin ng makalumang panitikan sa Tagalog at sa ibang wikain. 6. Ang pagkakalathala ng iba’t ibang aklat pambalarila sa wikang Filipino tulad sa Tagalog, Ilokano, at Bisaya. 7. Ang pagkakaroon ng makarelihiyong himig ng mga lathalain ng mga panahong yaon. mapalaganap ang relihiyong KatolikaApostolikaRomana, pagpapalawak ngkanilang hanapbuhay napambansa at ngkanilang nasasakupang lupain** si Villalobos ang nagpasya ng ngalang “Felipinas” o “Felipenas” bilang parangal kay Haring Felipe II.“Filipinas” na naging “Pilipinas” ANU ANO ANG MGA UNANG AKLAT NA NALIMBAG SA PANAHON NG KASTILA 1.Doctrina Christiana 2.Nuestra Senora Del Rosario 3.Barlaan at Josaphat 4.Baltazar de Santa Cruz 5.Urbana at Felisa 6.Arte Y Regalas de la Lengua Tagala 7.Compendio de la Lengua Tagala 8.Vocabulario de la Lengua Tagala 9.Pasyon ANG DOCTRINA CRISTIANA – Ito ang kauna-unahang aklat na nalimbag sa Pilipinas noong 1593, sa pamamagitan ng siklograpiko. Akda ito nina Padre Juan de Placencia at Padre Domingo Nieva. Nasusulat ang aklat sa Tagalog at Kastila. Naglalaman ito ng Pater Noster, Ave Maria, Regina Caeli, Sampung Utos ng Diyos, Mga Utos ng Sta. Iglesya Katoliko, Pitong Kasalanang Mortal, Pangungumpisal, at Katesisimo. Tatlong kopyang orihinal na lamang ang natitira sa aklat na ito na matatagpuan sa Batikano, sa Museo ng Madrid at sa Kongreso ng Estados Unidos. Nagtataglay lamang ng 87 pahina ang akdang ito subalit nagkakahalaga naman ng $5,000. NUESTRA SEÑORA DEL ROSARIO – Ito ang ikalawang aklat na nalimbag sa Pilipinas. Akda ito ni Padre Blancas de San Jose noong 1602 at nalimbag sa Imprenta ng Pamantasan ng Sto. Tomas sa tulong ni Juan de Vera, isang mestisong Intsik. Naglalaman ito ng mga talambuhay ng mga santo, nobena, at mga tanong at sagot sa relihiyon. ANG BARLAAN AT JOSAPHAT – Ito ang aklat na nalimbag sa Pilipinas. Akda ito sa Tagalog ni Padre Antonio de Borja. Ipinalalagay itong kauna-unahang nobelang napalimbag sa Pilipinas. ANG PASYON – Ito’y aklat na natutungkol sa buhay at pagpapakasakit ni Hesukristo. Binabasa ito tuwing Mahal na Araw. Nagkaroon ng apat na bersyon sa Tagalog ang akdang ito at ang bawat bersyon ay ayon na rin sa pangalan ng mga nagsisulat. Ang mga ito ay ang Version de Pilapil (Mariano Pilapil), Version de Belen (Gasper Aquino de Belen), Version de la Merced (Aniceto de la Merced), at Version de Guia (Luis de Guia). Isinasaalang-alang na pinakapopular ang Version de Pilapil. ANG URBANA AT FELISA – Ito’y aklat na sinulat ni Modesto de Castro, ang tinaguriang “Ama ng Klasikang Tuluyan sa Tagalog.” Naglalaman ito ng pagsusulatan ng magkapatid na sina Urbana at Felisa. Pawang tungkol sa kabutihang-asal ang nilalaman ng aklat na ito, kaya’t malaki ang nagawang impluwensiya nito sa kaugaliang panlipunan ng mga Pilipino. IPALIWANAG ANG IBIG SABIHIN NG SINTESIS Ang sintesis ay mula sa salitang griyego nasyntithenai.Angsynay nangangahulugangkasama o magkasama habang angtithenainangangahulugang ilagay o sama-samangilagay.Sa pinakabatayang antas, ang sintesis ay pagsasama ng dalawa o higit pang buod. Itoang paggawa ng koneksiyon sa pagitan ng dalawa o higit pang mga akda o sulatin. Angsintesis ay may kaugnayan, ngunit hindi katulad ng klasipikasyon, dibisyon,comparison, o contrast. Liban sa pagbibigay ng mga konseptong napapaloob dito, angsintesisayangpagsasama- samangiba’tibangmgaakdaupangmakabuongisangakdangnakapag uugnaysanilalamanngmgaito.Itokunggayonayisangsulatingmaayosatmalinawnanagdurugtongsa mgaideyamulasamaramingsangguniangginagamit ang sariling pananalita ng sumulat Ang sintesis o buod ay ang pinakamahalagangkaisipan ng anumang teksto. Ito ay isang bersyon ngpinaikling teksto o babasahin. Ito ay ang paglalahadng anumang kaisipan at natutunang impormasyongnakuha mula sa tekstong binasa na nasa yamangpagkakasunud-sunod ng mga pangyayari. Marapatlamang na maging malinaw sa pagpapahayag.Kqilangan panatilihin ang mga binanggit na katotohano mga puntong binibigyang diin ng may akda. Ang sintesis o buod ay ang paglalahad ng anumang kaisipan at natutunang impormasyong nakuha mula sa tekstong binasa sa pagkakasunod sunod na panyayare.ito ang pinakamahalagang kaisipan ng anumang teksto.Marapat lamang na maging malinaw sa pagpapahayag.Ang sintesis ay bahagi ng metodong diyaletikal kaugnay ng pagbuo ng katuwiran. ANU ANO ANG KATANGIAN NG SINTESIS 1.Nag-uulat ng tamang impormasyon mula sa mga sanggunian at gumagamit ng iba’tibangestruktura ng pagpapahayag. 2.Nagpapakita ng organisasyon ng teksto na kung saan madaling makikita ang mgaimpormasyong nagmumula sa iba’t ibang sangguniang ginamit; at 3.Napagtitibay nito ang nilalaman ng mga pinaghanguang akda at napalalalim nito angpag- unawa ng nagbabasa sa mga akdang pinag-ugnay-ugnay. IBIGAY ANG MGA MAHAHALAGANG HAKBANG SA PAGSUSULAT NG SINTESIS
Hakbang sa Pagsulat ngSintesis
1.Linawin ang layunin sapagsulat
2.Pumili ng mganaaayong sanggunianbatay sa layunin at basahin nang mabutiang mga ito