كامفيروز دیروز و امروز

‫‪1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫کاهـفــــــــــيشّص‬
‫ديـــــــشّص‬
‫ّاهشّص‬
‫عيذهحوذسضا علْی‬
‫ؽٌاعـــــــَ‬
‫ـــــــــــــــــــــــ‬
‫عيذدمحمسضا علْی‬
‫تٌياد پژُّؼُای علْم اًغاًی‬
‫کاهفيشّص ديشّص ّ اهشّص‬
‫تاسيخچَی سّعتاُای کاهفيشّص‬
‫‪ ۴3۴‬صفحَ‬
‫ّصيشی‬
‫چاپ اّل‬
‫صهغتاى ‪13۳3‬‬
‫ؽواسٍگاى ‪ً 3۳۳۳‬غخَ‬
‫ليوت ‪ 3۳۳۳‬تْهاى‬
‫تايپ ّ صفحَآسايی‪ :‬الذط ّ اؽشف علْی ديضًگی‬
‫اهْسگشافيکی‪ :‬اعواعيل اتارسصادٍ‬
‫کليَی حمْق تشای ًْيغٌذٍ هحفْظ اعت‬
‫تضسگاى‬
‫کاهفيشّص –‬
‫اكواك ؽب‪ٙ‬و كه‬
‫علََ‪ -۱ :‬ؽبرن‬
‫كُوبى فبًیوٌی‬
‫‪ -۲‬ؿالم ه‪ٙ‬ب‬
‫ٕبكهی ثْگو‪-۳‬‬
‫ػلی دمحم كُوبى‬
‫لیوهٌغبًی ‪-۴‬‬
‫لطلؼلی فبى‬
‫هؼلل ‪-۵‬‬
‫ّیوػلی کیبًی‬
‫ثکیبًی ‪-۶‬‬
‫هالؽیله هلؼَ‬
‫چـبیی ‪-۷‬‬
‫ؽَي فبى‬
‫هلؼَ چـبیی‬
‫‪ٍ -۸‬لیوبى فبى‬
‫اهیٌی‪ -۹‬ػلی‬
‫عبى ثبٕوی‬
‫‪-۱۳‬هالدمحمػلی‬
‫ٕبكهی‬
‫ثْگو‪-۱۱‬‬
‫هالکیبهوس‬
‫كیوّى هِغي‬
‫آثبكی ‪-۱۲‬‬
‫هالچْپب ًؼلی‬
‫ػلی آثبكی ‪...‬‬
‫علََ ثَهٌظْه‬
‫رْکیل ؽْىٍی‬
‫ٍوثبىگیوی ّ‬
‫ایغب ك ًظن ّ‬
‫ًَن كه‬
‫کبهلیوّى‬
‫ثوگياه ّلٍ‬
‫اٍذ‪.‬‬
‫ثکیبى ‪۱۳۳۶-‬‬
‫(ُ ُ)‬
‫‪۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫اػ‪ٚ‬بی اكاهٍ آثیبهی کبهلیوّى‬
‫تضسگاى کاهفيشّص دس جؾي ‪ 2۰۳۳‬عالۀ تخت جوؾيذ‬

‫‪۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫کبههٌلاى اكاهۀ عٌگلجبًی کبهلیوّى‬
‫ًگِثأبى عثض‪ :‬کاسهٌذاى اداسٍ جٌگلثاًی کاهفيشّص‬

‫کاسهٌذاى اداسۀ آتياسی کاهفيشّص‬
‫کاسهٌذاى اداسۀ جٌگلثاًی‬

‫كه كُکٌَِ‬
‫‪۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫كهفوم هکبى‬
‫كهفبًیوي‬ ‫‪.‬‬
‫‪1۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫دسهؾِذتيلْ‬
‫اّلیي کزبثی کَ كه هْهك کبهلیوّى ًگبّزَ ّل‬

‫گوكآّهًلٍ‬
‫آىچَ ُغت‪:‬‬
‫كلٌْیَی ثَثِبًۀ ثیَزویي ٍبل چبپ کزبة‪۱۵......................................‬‬

‫پیِ گلزبه‪۲۵............................................................................‬‬
‫هلؼًَْ ‪۳۲...............................................................................‬‬
‫ؽَیي‪.‬آثبك ‪۲۹...........................................................................‬‬
‫كٍکٌَِ ‪۴۸...............................................................................‬‬
‫پبلٌگوی ‪۵۷.............................................................................‬‬
‫ثکیبى ‪۷۵................................................................................‬‬
‫فبًیوي ‪۱۵۷ ...........................................................................‬‬
‫ؽبعیآثبك ‪۲۳۳.........................................................................‬‬
‫للاهواك فبًی ‪۲۳۵.....................................................................‬‬ ‫ّ‬
‫كٍكاهچَ‪۲۱۷.............................................................................‬‬
‫ٍوثَذ‪۲۱۹ ............................................................................‬‬
‫چنهیي ‪۲۲۳.............................................................................‬‬
‫چن ٍِواةفبًی ‪۲۲۷.................................................................‬‬
‫چنچٌبه ‪۲۲۹............................................................................‬‬
‫‪1۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫پیوٍجيػلی ‪۲۳۱.......................................................................‬‬
‫گوهَ ‪۲۳۴..............................................................................‬‬
‫چنکٌگوی ‪۲۴۱........................................................................‬‬
‫آةهبُی ‪۲۴۵...........................................................................‬‬
‫ثبٕوی ُبكی ‪۲۵۱....................................................................‬‬
‫ثبٕوی آهب عبى ‪۲۵۵.................................................................‬‬
‫فْاعَ ‪۲۶۶.............................................................................‬‬
‫لیوهٌغبى ‪۲۷۲..........................................................................‬‬
‫هلؼۀ ُچـب ‪۲۷۹...........................................................................‬‬
‫ثبكاهک ‪۲۸۳............................................................................‬‬
‫فوم هکبى ‪۲۸۵........................................................................‬‬
‫ػجبًآثبك ‪۳۳۵..........................................................................‬‬
‫كژ کوكک ‪۳۳۸.........................................................................‬‬
‫هِْلثیلْ ‪۳۱۳......................................................................... .‬‬
‫هِغيآثبك ‪۳۳۳..........................................................................‬‬
‫هٌْٖهآثبك ‪۳۴۵.......................................................................‬‬
‫هٌگبى ‪۳۵۱.............................................................................‬‬
‫عیلهىاه ‪۳۵۳..........................................................................‬‬
‫ػلیآثبك ‪۳۵۷...........................................................................‬‬
‫ثیوْه ‪۳۶۶..............................................................................‬‬
‫آةثبك ‪۳۸۵..............................................................................‬‬
‫کوثالیی دمحمؽَیٌی ‪۳۸۷.............................................................‬‬
‫پلٌگی ‪۳۹۳..............................................................................‬‬
‫ّیودمحمی‪۳۹۵............................................................................‬‬
‫ّْل ثيی ‪۳۹۶.........................................................................‬‬
‫ّْل ثيهگ ‪۳۹۹......................................................................‬‬
‫کلَگبٍ ‪۴۳۹..............................................................................‬‬
‫کْكیي ‪۴۱۱.............................................................................‬‬
‫ًوِ كالّههوكاى کبهلیوّىی كه ككبع هولً‪۴۱۴...............................‬‬
‫ِّلای کبهلیوّى‪۴۱۶..................................................................‬‬
‫اٌٍبك‪۴۲۱.................................................................................‬‬
‫‪1۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫دلٌْيغی تَتِاًۀ تيغتويي عال چاپ کتاب‬
‫ثیَذ ٍبل پیِ كه چٌیي هّىُبی ‪...‬‬

‫‪ ...‬ثیَذ ٍبل پیِ كه چٌیي هّىُبی‪...‬‬
‫‪ ...‬ثلههَب ثیَهههذ ٍهههبل پههیِ كه چٌهههیي هّىُهههبی کزههبة «کهههبهلیوّى كیهههوّى ّ‬
‫اهوّى» رٍْ‪ ٜ‬ایيعبًت رِیَ ّ رٌظین گوكیل ّ ثهَریهواژ ٍهَ ُهياه ًَهقَ كه ههن‬
‫ثَىیْه ‪ٛ‬جغ آهاٍزَ گوكیل؛ ایي كّهیي کزبة كه هْهك کبهلیوّى ثْك کَ رٍْه‪ٜ‬‬
‫ایيعبًت ًگبّزَ ّل ّ ثبػش اكزقبه اٍذ‪.‬‬
‫ث هَهاٍههزی چههَ ىّك گنّههذ‪ .‬ثیَههذ ٍههبل اى رِیههَ ّ چههبپ ّ ًْههو ایههي کزههبة‬
‫هیگنهك‪ .‬اکٌهْى كه ثیَهزویي ٍهبل اًزْهبه ایهي اصهو ًلهیٌ ثهَایهي كکهو اكزهبكٍام رهب‬
‫کزبة ها ‪ً PDF‬وهبین ّ كه افزیهبه هقب‪ٛ‬جهبى هؾزهوم ثگهناهم؛ پهیِ اى ایهي ههزي‬
‫کزبة ها كه اًزوًذ گناّزَام کَ ثبىكیل کٌٌلٍگبى ىیبكی كاهك؛ ُوهیي اٍهزوجبل اى‬
‫هزي اًزوًزیب هوا ّا كاّذ کَ آى ها ‪ً PDF‬وبین کَ اى ًْاهٔ کنرو ّ هياایهبی‬
‫ثیِروی ثوفْهكاه اٍذ‪.‬‬
‫الىم كیلم كه ًَقَی ‪ PDF‬كلٌّْزَی ا‪ٙ‬بكَ کٌن ّ ثَهقب‪ٛ‬جبى ّ کزبثلٍّزبى‬
‫ثگْین کَ ثیَذ ٍبل پیِ اى ایيب ثَكًجبل اًزْبه ایهي کزهبة ثوٍهو ههي ّ ثوٍهو‬
‫کزبة چَ آهل؟‬
‫كاٍزبى اى ایي هواه اٍذ کَ کزبة ها كه هن چبپ ًوْكٍ ّ ثَکبهلیوّى آّهكمب‬
‫ثَُو هٍّزب رؼلاك هؼهیي رْىیهغ ًوهْكم؛ چٌهل ُلزهَی اى رْىیهغ کزهبة گنّهذ کهَ‬
‫کَههی ثههًَههبم ؽههبط ٍههیقهللا فيائههی (رٌِههب كوىًههل ُههلایذ فيائههی) اى کزههبة ًکزههَ‬
‫گوكذ ّ (ثلّى ؽکن ه‪ٚ‬بئی) فْاُبى عوغآّهی کزهبة گوكیهل؛ اّ ػویهلٍ كاّهذ‬
‫کَ ایي ًکزَ ثوای كبهیل ّ ًَل آیٌلٍی اّ ثبػش ٍوّکَزَگی فْاُل ّل‪.‬‬
‫پٌ کل کزبة ثبیل عوغآّهی ّ فویو گوكك‪.‬‬

‫‪ -‬آى ًکزَ چَ ثْك؟‬
‫= كه ٕلؾَی ‪ ۱۴۹‬کزبةب اى هْل کوهؼلی کیبًی آهلٍ اٍذ‪« :‬کیبًیُب كه‬
‫ُوهبى علَههَ ثههَهَهبؽذ ‪ُ ۷‬کزههبه اى ُوههیي هلهک ها عِههذ فههْى ثِهب ثههَّهصههَی‬
‫ُلایذ فيایی كاكًلب كه ُوبى هؾ‪ٚ‬و ه‪ٙ‬بیذ ًبهَ گوكزٌلب آههبی ؽهبط كواههوى‬
‫کیبًی ها اى ىًلاى آىاك کوكًل‪».‬‬
‫ُویي كّ ف‪ ٜ‬ثبػش ًبهاؽزی ّلیل ؽبط ٍیقهللا فيائهی ها كهواُن ًوهْكٍ ثهْك‪.‬‬
‫هقْٖٕب کَ هزي رٍْ‪ ٜ‬ههبرلیي پهلهُ رِیهَ ّهلٍ ثهْك‪ .‬گلهزن کزهبة چهبپ ّهلٍ ّ‬
‫رْىیغ گوكیلٍب اکٌهْى كیگهو ًوهیّهْك کهبهی کهوكب اى ُوهَچیهي گنّهزَ «كیهَ یهب‬
‫فْى ثِهب » یهک اههو ّهوػیب ػوكهی ّ ههبًًْی اٍهذ‪ .‬اكهيّى ثهوایيب هْ‪ٙ‬هْع‬
‫ّوب ها ُوَ هیكاًٌل ّ ٍو ىثبى ُوَگبى اٍذ‪.‬‬
‫ّلی ؽبط ٍیقهللا هضل کجک ٍو كه ثوف ثهَایهي گوهبى ثهْك کهَ کَهی اى ایهي‬
‫كاٍههزبى فجههو ًههلاهك كّ پههبیِ ها كه یههک کلههِ ًوهْك کههَ ثبیههل کزههبة عوههغآّهی‬
‫ّْك‪ .‬كه ؽبلیکَ هي پیِ اى ایيکَ کزبة ها ثَچبپ اًجٍْ ثوٍبًنب چٌل ًَهقَ اى‬
‫هزي آى پوًذ ًوْكٍ ّ ثَكٍذ اكواك ّ اّقبٓ هِن ّ اُل فجوٍ هبًٌل ػلهیهؽهن‬
‫هاٍههزیب ؽههبط ّههبٍؽَههیي گواًوبیههَب اؽوههلفبى اهیٌههیب ؽههبط ٍههوری ُّْههیبهیب‬
‫ؽهههبعی اٍهههل ٍهههیٍهههقزیب کوهؼلهههی کیهههبًی ّ ثَهههیبه کَهههبى كیگهههو كه كٍّهههْی‬
‫کههبهلیوّى ّ رٌههل ّههْل ‪ ...‬كاكم (هقْٖٕههب یههک ًَههقَ ث هَپَههو ثههيهگ ؽههبط‬
‫ٍیقهللا فيائی كاكم) ّ ثوای ّبى گلزن‪ :‬ؽ‪ٚ‬واد «کزبة ایي اٍذ» اگهو کهن ّ‬
‫ىیبكی كاهك ثگیویلب كوكا کَ چبپ ّل ًگْئیل ایيعهبُ ایهيعهْهی اٍهذب کهَ آى‬
‫ّهذ كیگو ًویّْك کبهی کوك‪.‬‬
‫پیًِْیٌ کزبة ُلزَُب پیِ ُوکلام ّبى هبًهلب ُوهَ گلزٌهل كهٍهذ اٍهذ‪ .‬اى‬
‫پَو ؽبط ٍیقهللا پوٍیلم کزهبة ها فهْة ثهب كههذ فْاًهلی؟ فهْكدب ثبثبیهذ كه‬
‫ثبهٍی هؾزْی آى ؽوكی ًهلاهی؟ گلهذ كهٍهذ اٍهذب هْهکلی ًهلاهك‪ ...‬ؽهبال کهَ‬
‫کبه اى کبه گنّزَب ؽبط ٍیقهللا فيائی فجو ّلٍ ّ هؾکهن گوكزهَ کهَ اال ّ الثهل‬
‫کزبة عوغآّهی ّْك‪.‬‬
‫هي گلزن رٌِب کبه هوکي ایي اٍذ کَ ایي كّ ٍطو ها الک ثيًینب هجْل ًکوكب‬
‫گلزن کل کزبة ها اى هي ثقو ّ ًبثْك کي ّ پیًِِبكُبی كیگو‪...‬‬
‫ُیچیک ها هجْل ًکوك؛ یک آكم ثلثیي ّ هٌلیثبف کَ ُوَچیي ها رؼجیو هٌلهی‬
‫هیکوك؛ لغْط ؽوفُبیِ ُیچ اهىُ ٌّیلى ًلاّذ‪.‬‬
‫كه ایي هیبى چٌل ثبه كم كهة فبًَی ػلیهؽن هاٍهزی هكهزن کهَ ثهَاّ ثگهْین‪:‬‬
‫«رْ کَ ُوکبه هي اٍزیب ثب ؽبط ٍیقهللا ٕؾجذ کي ّ علْ اّ ها ثگیو »‬
‫ػلیهؽن إال فْك ها ًْبى ًلاك‬
‫هي كیلم کَ ؽبط ٍیقهللا ثَُیچ هاُهی ثواثهو ًوهیّهْك ّ ُهیچ پهیًِِهبكی ها‬
‫ًویپنیوك؛ ثَؽبل فْكُ گناّزن ّ کزبة ها ثَُوَعب پقِ ًوْكمب ثبهیهبًهلٍ ها‬
‫كه اًجههبه ّههوکذ رؼههبًّی كٍکٌِههَ كی ههْ کههوكین ّ فههْكم ها هكگههن ىكم کههَ ثههب ؽههبط‬
‫ٍیقهللا هّ ثَهّ ًْْم رب كوٕذ ثیِروی ثهَكٍهذ ایهل ّ کزهبة ُوچهَ ثهیِرهو‬
‫ثَكٍذ هوكم ثوٍهل رهب اهکهبى عوهغآّهی ًلاّهزَ ثبّهلب ؽهبط ٍهیقهللا ُهن ًباهیهل‬
‫ّْك ّ كٍذ اى لغبعذ ثوكاهك‪ .‬فّْهجقزبًَ كه آى ىههبى هْثبیهل ػوهْهی ًْهلٍ‬
‫ثْكب اهب ككبرو هقبثواری ّعْك كاّذ ّ رلليُبی فبًگی ربىٍ آهلٍ ثْك‪.‬‬
‫پٌ اى چٌلی ثَهن هكزن ّ هاؽذ كه فبًَی فْكم ًَْزنب ؽبط ٍیقهللا اٍذ‬
‫کَ ثَهٌيلن ىًل هیىًل‪ ...‬كه ایيهْهغ هي ُن ًگواًنب ُن كلقُْ؛‬
‫كلقُْ اى ایيکَ کزبة ثَؽهل کهبكی پقهِ ّهلٍ ّ فهْى ههیّهْك ّ كه هگُهب‬
‫هیهّك؛ ًگواى اى ایيکَ كه ؿیهبة ههي اّ چهَ ثوًبههَُهبی ها ػلیهَ کزهبة هّی‬
‫كٍذ فْاُل گوكذ؟‬
‫كٖل ىهَزبى ّ ثیکبهی ُن اٍذب كوٕذ ىیبك ثوای اهرجب‪ٛ‬هبد ّ اههلاهبد‬
‫كاهك‪ .‬كه ایيهْهغ ؽبط ٍیقهللا كّ هٌجغ ههلهد كاّهذ‪ :‬یکهی ثقْهلاه کهبهلیوّى‬
‫(کَ پَو ؽبط ؿالم ّ ًٍْی هالکیبهوس كیوّى هِغيآثبكی) كاهبكُ ثهْك؛ كیگهو‬
‫هِوىاك فوك كوىًل ؽبط ػلیاکجو فوكب ثواكه ًبرٌی ؽبط ٍیقهللا هیّل کَ كه‬
‫آى هْهغ هلیوکل عٌگلجبًی ّ هٌبثغ ‪ٛ‬جیؼی اٍزبى ثْك‪ .‬هي عٌبة ثقْلاه ها ُیچ‬
‫ّهذ ًلیلم کَ چَ ههن آكهی ثْك؛ اهب ثب هِوىاك فوك چٌلیي ثبه ُن ٕهؾجذ ّهلٍ‬
‫ثْكم؛ اّ فْك ها كوكی هّّهٌلکو ّ كوُیقزهَ ًْهبى ههیكاكب ههلام هّىًبههَُهبی‬
‫کَ كه آىهْهغ هؼوّف ثَ«كّم فوكاكی» ثْكب ىیو ثـل كاّذ (فوكاكب عبهؼَب‬
‫رًْ ‪ )...‬اى ‪ٛ‬وكی ُنب كاهبك کیبًی ُب ثْك؛ هغوْع ُوهیيُهب هبیهَی كلگوههیام‬
‫ثْك کَ ثب فْك كکو هیکوكم چٌیي ّقٖی ثب چٌیي اكکبه ػبلیب ههیكِوهل کزهبة‬
‫ّ كوٌُل چیَذ ّ ػلیَ هي اهلاهی ًویکٌل‪ .‬كه هْهك ثقْلاه ُن كکو هیکوكم‬
‫کههَ اّ ُههن ؽزوههب اهىُ کزههبة ها كهک هههیکٌههلب هقْٖٕههب کههَ رههبهیـ پههلهاى‬
‫فْكُ كه آى كهط اٍذب ّبیل ثب ؽبط ٍیقهللا ُوٌْائی ًکٌل‪.‬‬
‫اهب هي اّزجبٍ هیکوكم؛ كوٌُل كئْكالی ّ هجیلْی کبه فْك ها هیکٌل‪.‬‬
‫اکٌْى یک ٕؾٌَ اى كیبلک یک كیلن ثَمٌُن هیهٍل کَ هیگلذ‪:‬‬
‫«یک ثيچواىب ُویَْ یک ثيچواى اٍذ‪».‬‬
‫ُوچٌبى كه هن َُزنب هّىُب گنّذ رهب ایهيکهَ یهک هّى اكاهٍی اهّهبك ههن ثهب‬
‫هي روبً گوكهذ ّ ههوا اؽ‪ٚ‬هبه ًوهْكب هكهزن كیهلم یهک ّهیـ عهْاًی كه ككزهوُ‬
‫ًَْزَ ّ اى هي پوٍیل‪:‬‬
‫«رْ كه ّیواى چَ کبه کوكٍای؟»‬
‫گلزن‪« :‬کزبة ًّْزَام»‬
‫گلذ‪« :‬آىب چَ ههن کزبة اٍذ کَ هوكم ها ثَعبى ُن اًلافزَ اٍذ؟»!‬
‫پٌ اى ٕؾجذ چٌلیب اّ ًبهَی ها کَ اى اكاهٍی اهّبك ّیواىب ثٌب ثَّکبیذ‬
‫ثْقلاهی کبهلیوّى ثَاكاهٍی اهّبك هن آهلٍ ثْكب ثَ‪ٙ‬هویوَی ًبههَی ثقْهلاهی‬
‫کبهلیوّىب كه کبه یْروُ پیلا کوك ّ ُو كّ ًبهَ ها ثوای هي فْاًل‪.‬‬
‫كه ًبههههَی ثقْهههلاهی کهههبهلیوّى آههههلٍ ثهههْك‪« ... :‬ثهههَ روهههبم اكاهاد اٍهههزبىب‬
‫هقْٖٕههب كاكگههبٍ ّیهه ٍی هّؽبًیههذب اكاهٍی ا‪ٛ‬الػههبدب ّىاهد اهّههبك ‪ّ ...‬‬
‫اكاهٍی آة ّ كب‪ٙ‬ههههالة اى چٌههههلی هجههههل ّقٖههههی هغِههههْلالِْیههههَ كه ثلههههْک‬
‫کههبهلیوّى آههههلٍ ّ ثههب اُهههلاف ًهههبهؼلْم اهههلام ثهههَرؾویوههبد ًوهههْكٍ ّ كّ کزهههبة كه‬
‫فْٖٓ کبهلیوّى ًّْزَ اٍذ ّ ؽَبٍیذُبی هْهی ها كاهي ىكٍ اٍذ‪ ...‬اگو‬
‫ثَایي هْ‪ْٙ‬ع هٍیلٍگی ًْْك ػْاهت ثلی فْاُل كاّذ‪»...‬‬
‫هي هیكاًَزن کَ ًبهَُبی کَ ایي‪ْٛ‬هی (فطبة ثَػوْم اكاهاد ًّْهزَ ّهْك‬
‫کناصهو اٍهذ؛ چهْى ُهیچ اكاهٍی چٌهیي ًبههَی ها عهلی ًوهیگیهوك؛ ایهي هیگهَ آى‬
‫اهلام هیکٌلب آىُن هیگَ آى كیگوی اهلام هیکٌل ‪ّ ...‬ل هیَْ هیوٍ)‬
‫ث هَُههو ٕههْهد هههي ُههن ٕههؾجذُههبی فههْك ها کههوكم؛ فههْة ثههْك ىهههبى آهههبی‬
‫فههبروی ثههْك ّ هلههن ّ کبؿههن ها فیلههی ٍههقذ ًوههیگوكزٌههل‪ .‬اهههب هَههإلیذ ُههو ًّْههزَ‬
‫ثَػِلٍی فْك ًْیٌَلٍ ثْك‪ .‬ؽوف روبم ّل ّ هي ثَفبًَ ثوگْهزن‪ .‬چٌهلهّىی كه‬
‫فْف ّ هعب ثْكمب كیگو فجوی ًْل‪.‬‬
‫پٌ اى چٌلی ثَکبهلیوّى هكزن رب ثجیٌن اّ‪ٙ‬هبع ّ اؽهْال اى چهَ ههواه اٍهذب‬
‫اٍزوجبل اى کزبة چطْه ثْكٍ‪ ...‬هزْعَ ّلم کَ كه ایي هلد ؽهبط ٍهیقهللا فیلهی‬
‫رالُ کوكٍ رب ثلکَ ًکزَُبی كیگوی اى کزبة ثگیوك ّ کَبًی ها ثهب فهْك ُوهواٍ‬
‫کٌل ّ عجَِی فْك ها هْیرو ًوبیلب اى عولَ ثب عِبًگیو ثبٕوی كه ثکیهبى (کهَ‬
‫كاههبك ؽهبط ّهیوػلی کیهبًی ههیّههل ّ ٍوًّْهذ هْهبثَ ثهب ؽهبط ٍهیقهللا كاّههذ؛‬
‫کوهؼلی كه ٕلؾبد ‪ ۱۳۳ – ۱۲۹‬کزبة ثَّوػ ههب ّههغ پوكافزهَ اٍهذ) روهبً‬
‫گوكزههَ ّ فْاٍههزَ ثههْك رههب اّ ها ُههن رؾویههک ًوبیههل؛ ثههب ّهص هَی ٍههوعبى کههْكیٌی‬
‫ٕؾجذ کوكٍ ثْك کَ ّوب چطهْه ٍهبکذ ًَْهزَایهلب كه ؽهبلی کهَ ثبثهبی ّهوب ها‬
‫كىك گلزههَ؟ (ٕهٔ ‪ )۱۳۶ -۱۳۵‬ثههب ًههْاكٍگههبى فههلاكاك ّههِپههوی كه فههبًیوي‬
‫روبً گوكزَ ّ گلزَ ثْك چطْه ٍبکذ ًَْزَایل؟ هگو ًویكاًیل پله ثهيهگ ّهوب‬
‫ها «ِّپوی» گلزَ؟ ‪...‬‬
‫ّبیل ایي اكواكب كیالؾبل ّ كیالوغلٌ ثَفب‪ٛ‬و گل هّی ؽبط ٍیقهللا یک آؿ‬
‫ّ اّفی کوكٍ ثبٌّلب اهب ُیچ ّهذ ثب هي هّ ثَهّ ًْلًل‪.‬‬
‫گلههزن كی ههْی هههب كه كٍکٌِههَ ثههْكب کزههبةُههب كه اًجههبه ّههوکذ رؼههبًّی كٍکٌِههَ‬
‫ثٍَوپوٍزی هللاهلی هٌْٖهی ّْلی ًگِلاهی هیّل؛ ًویكاًن ؽهبط ٍهیقهللا اى‬
‫چَ هاُی هزْعَ اًجبه هب هیّْك‪ .‬گْیب اى ‪ٛ‬وین ثقْلاهی هللاهلی هٌْٖهی ها‬
‫ىیو كْبه هیگناهك ّ رِلیهل ههیکٌهل کهَ اگهو کزهبةُهب ها رؾْیهل ًهلُی رهْ ها اى‬
‫هلیویذ ّوکذ رؼبًّی فلغ هیکٌین ّ ثَعبی رْ کَی كیگو ها هیًْبًین‪.‬‬
‫گْیب هللاهلی ُن روٍیلٍ ّ ثب هكین ّ ُوواىُ ؽبط هللا ؽَیي فَوّاًی ّْلی‬
‫(کَ كه آى ىهبى ػ‪ّْ ْٚ‬های كٍ ُن ثْك) هْْهد ههیکٌهل ّ رٖهوین ّهبى ایهي‬
‫هیّْك کَ هَألَ ها ثَ‪ْٛ‬ه هَبلوذآهیي ؽل کٌٌل؛ ایيگًْهَ کهَ ههوا ّ کزهبةُهب‬
‫ها رؾْیههل ؽههبط ٍههیقهللا ثلٌُههل‪ .‬كه ایههيهْهههغ هههي کههبهلیوّى َُههزن؛ اهههب ؽههبط‬
‫ٍیقهللا هؾل ؽ‪ْٚ‬ه هوا ًویكاًل‪.‬‬
‫گوبى هیکٌن ‪ٛ‬جن هواهی کَ ثهب ؽهبط ٍهیقهللا گهناهكٍ ثْكًهلب ؽهبط هللا ؽَهیي‬
‫فَوّاًی ّْلی ّجی هوا ثهَهِوهبًی كػهْد کهوكب ههي هكهزن كه هٌهيل ایْهبى ّ‬
‫ٍبػزی گنّذ کَ كیلم ؽبط ٍیقهللا فيائی ثَُوواٍ چٌل ًلو ّاهك ّلًلب ایهيعهب‬
‫ثْك کَ فْكم ها كه هؾبٕوٍ اؽَبً کوكم ّ كِویلم کَ ًوَُْب اى هجل ‪ٛ‬واؽهی‬
‫ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫رههب پبٍههی اى ّههت كهثههبهٍی کزههبة ٕههؾجذ ّههل‪ .‬ؽههبط ٍههیقهللا گلههذ ثههواكهم‬
‫هِوىاك كه ّیواى ثب چبپقبًَ ٕؾجذ کوكٍ اٍذب هواه ّلٍ کزهبةُهب ها اى ّهوب‬
‫ثَاهبًذ ثگیوین ّ ثجوین ّیواى كه چبپقبًَ ّ كو‪ُ ٜ‬وهیي هَهوذ ها إهالػ کٌهین‬
‫ّ هغلاكا کزبةُب ها ثوهیگوكاًینب رؾْیل ّوب هیكُینب آىاك پقِ کي‪.‬‬
‫كیگو ُیچ هاُی ثواین ًوبًلب هي کَ ؿویت ّ رٌِهب ّ ؿیهو ثهْهی ثهْكمب رهوً‬
‫كاّزن کَ ایيُب یگبى رِوذ ثَهي ًيًٌل‪ .‬ثٌبچبه پنیوكزن کَ ُوچَ کزبة ُناکٌْى‬
‫كه اًجبه اٍذ رؾْیل ؽبط ٍیقهللا ّْك ّ ٍو اى كوكا كه هؼیذ ؽبط ٍهیقهللا ّ‬
‫ریوِب هؾل ثَهؾل ثگوكین ّ کزبةُبی کَ ًيك ُوکٌ اٍذ عوهغآّهی کٌهین‪...‬‬
‫ثلّى ؽکن ه‪ٚ‬بئی‪.‬‬
‫ههواهكاك ًّْهزَ ّههل کهَ کزههبةُهب ثهَّهیواى ثهوكٍ ّههْك ثهب فههوط ؽهبط ٍههیقهللا‬
‫إالػ گوكك ّ ‪ٛ‬ی یک ُلزَ ثَكٍکٌَِ اّهكٍ ّْك ّ رؾْیل ٕبؽجِ گوكك‪.‬‬
‫اهوّى کَ ثیَذ ٍبل اى آىّت هٌؾًْ هیگنهك ٌُْى یک ُلزَ ًْلٍ‬
‫ثَُوروریت ُوبى ّت ُوهولاه کزبة کَ كه اًجبه هْعْك ثْك اى اًجبه ثیوّى‬
‫کْیلٍ ّل ّ رؾْیل ؽبط ٍیقهللا گوكیلب ههواه ّهل ٍهو اى كهوكا كه هؼیهذ ُوهیي‬
‫رههین هّ ٍههزب ث هَهٍّههزب ثگههوكین ّ کزههبةُههب ها عوههغآّهی کٌههین‪ .‬اّل كه فههبًیوي‬
‫ثَفبًَی ػلیهؽن هاٍزی هكزینب ػلیهؽن فْكُ ها ًْبى ًلاك اهب كفزوُ اى‬
‫رؼلاك ‪ًَ ۲۳۳‬قَ کزبة ٍِویَی فهبًیوي کهَ كه هٌهيل ّهبى ثهْك ‪ًَ ۱۹۸‬هقَ ها‬
‫رؾْیل كاك ّ گلذ كّ ًَقَی كیگو ها كالًکٌ ثَّیواى ثوكٍ اٍذب هْل كاك کهَ‬
‫آى ها ُن ثوگوكاًل‪...‬‬
‫هؼلْم ّل كه هلد كّ هبُی کَ کزبةُب كه هٌيل ػلیهؽن هاٍزی ثْكٍ اٍذب‬
‫اّ اى روً ؽبط ٍیقهللا ثَُیچ كوك فبًیوٌی کزبة ًلاكٍ‬
‫ُویي‪ْٛ‬ه هٍّزب ثَهٍّزب گْزینب كه هغوْع رؼلاك ‪ ۱۸۳۳‬علل کزبة (اى ٍَ‬
‫ُياه علل) رؾْیل ؽبط ٍیقهللا گوكیل ّ هٍیل كهیبكذ ّل‪.‬‬
‫الجبهی ‪ًَ ۱۲۳۳‬قَی كیگو هلوْك اٍذ‪.‬‬
‫ایي ‪ًَ ۱۲۳۳‬قَ چَ ّل؟‬
‫اى ایي رؼهلاك کزهبة ‪ًَ ۱۳۳۳‬هقَ ‪ٛ‬هی یکهی ‪ -‬كّههبٍ ههبٍ كه کهبهلیوّى رجهلیل‬
‫ثَفْى ّلٍ ّ كه هگُب هكزَ ثْك؛ رؼلاك ‪ًَ ۲۳۳‬قَی كیگهو رهب ٌُهْى كه ىیهو‬
‫ىهیي فبًَام كه هن فبک هیفْهك‪.‬‬
‫اکٌْى کَ ثب فْك كکو هیکٌنب ُن ثَفْكب ُهن ثهَّهوب ههیگهْین‪ :‬كهٍهذ اٍهذ‬
‫کَ ؽبط ٍیقهللا ثَهي اٍزوًُب ّ ثیفْاثیُهب كاك ّ ‪ٙ‬هوه ههبلی ىك؛ ههي یهک‬
‫‪ٛ‬لجَی كویو هّ‪َٙ‬فْاى ثهْكم؛ آىچٌهبى ث‪ٚ‬هبػذ ههبلی ًلاّهزن کهَ ثزهْاًن چٌهیي‬
‫‪ٙ‬ههوهُبی ها هزؾوههل ثْههْم؛ اهههب ؽههبط ٍههیقهللا فيائههی ُههن ثههوك ًکههوكب هِههنرههو‬
‫ایيکَ‪ :‬اّ ثهوفالف پٌهلاه فهْكُ «کزهبة ها ؽهجٌ ًکهوك» اّ «کبؿهن ها ؽهجٌ‬
‫کوك»‪ .‬کزبة ُویي اٍذ کَ اکٌْى پیِ هّی ّوب اٍذ‪ .‬چٌبىکَ گلزن‪ :‬کزهبة ها‬
‫هّی ّجکَی اًزوًذ گناّزنب ُو اى چٌلگبُی ٍبیذ هوثْ‪ َٛ‬ها چهک ههیکهٌنب‬
‫هیثیٌن رب کٌْى ثیِ اى ‪ ۵۲۳۳۳‬ثبىكیل کٌٌلٍ كاّزَ اٍذ‪.‬‬
‫كه ؽبلی کَ کل عوؼیهذ کهبهلیوّى ایهي رؼهلاك ًیَهذ‪ .‬پهٌ کزهبة اى هؾهلّكٍی‬
‫هؾلی كوارو هكزَ ّ کَبى ىیبكی اى عبُبی كّهكٍذ ثب هي روبً هیگیوًل‪.‬‬
‫اهب هطلجی ُن كهثبهٍی کیبًیُب‪:‬‬
‫ثَیبه ىّك ثَایي ًزیغَ هٍیلم کَ ؽبط ٍیقهللا ثب کل هطبلت کوهؼلی هقبلق‬
‫اٍذ؛ إال ًویفْاُل رب کیبًیُب كه ربهیـ کبهلیوّى هطوػ ًّْل؛ رب چَ هٍل‬
‫کَ اى ثٌکْی ؽبط ٍیقهللا ُن ثبالرو ایَزبكٍ ًّْل‪ .‬یکجبه گلذ‪ :‬هب ایهي کزهبة ها‬
‫ًویفْاُینب هب فْكهبى ثوای فْكهبى کزبة هیًْیَین؛ گلذ رْ فیهبل هکهي ههب‬
‫کَی ًلاهینب هب آكمُبی كاهین کَ ُناکٌْى كه هّىًبهَی کیِبى هلن هیىًٌل‬
‫هي ُن ثب فْك كکو کوكم کَ ایي «الف گياف» اى ایي آكم ثیٍْاك ًیَذ‪.‬‬
‫كه هْهك کوهؼلی فیلی ؽَبٍیذ كاّذب هلام الم ّ پْچ ههیگلهذ‪ .‬كه ؽهبلی‬
‫کَ ثوای کوهؼلی ُیچ اُویذ ًلاّذ کَ كه ایي كًیب کَی ثًَبم ٍهیقهللا فيائهی‬
‫ّعْك كاهك یب ًلاهك‪.‬‬
‫هیگلذ کیبًیُب ثَرْ پهْل كاكٍاًهل کهَ ػلیهَ ههب ثٌْیَهیب ایهي چیهيی ثهْك کهَ‬
‫ثوؽَت ثلثیٌی مارئ فْك ؽلً هیىك‪.‬‬
‫كه ؽبلیکَ کیبًیُب ثَهي یک لایر پْل ًلاكٍاًل‪.‬‬
‫ٌُگبهی کَ هْـْل عوغآّهی هطبلت کزبة ثْكمب كلن هیفْاٍذ رب کیبًیُب‬
‫ها ُهن ثجیهٌنب ّ هطهبلجی هههوّ‪ ٛ‬ثهَایْهبى ها اى ىثههبى فْكّهبى ثْهٌْمب كه هٌههيل‬
‫کوثالی ؽیله ّلجؼی پبلٌگویٌی ثْكم کَ ؽهبط هور‪ٚ‬هی کیهبًی ُهن كه آىعهب پیهلا‬
‫ّههههل‪ .‬هٖههههلم ها ثههههب ؽههههبط هور‪ٚ‬ههههی كه هیههههبى ًِههههبكمب اّ گلههههذ‪ :‬عههههْاىُههههبی‬
‫رؾٖیلکوكٍی اهوّىی کَ اى گنّزَُب فجهو ًلاهًهلب رٌِهب کَهی اى ههب کهَ اُهل‬
‫هطبلؼَ َُذ ّ ثب ربهیـ ّ هلن ّ کبؿن ٍو ّ کبه كاهك «کوهؼلی» اٍهذ؛ ههي اّ‬
‫ها هی ثیٌن رب ثب ّوب روبً ثگیوك ّ ُوکبهی کٌل‪.‬‬
‫پٌ اى چٌلی کوهؼلی هوا ثَهٌيلِ كه ىهگوی كػْد کوك ّ هي هكهزنب ههي‬
‫فیبل هیکوكم کیبًیُب كٍزَعوؼی ثَكیلى هي هیآیٌهل ّ ثهبُن گلزگُْهبی گهوم ّ‬
‫هلیلی فْاُین كاّذب کوهؼلی ُن یک چٌل عبی ىًل ىكب ّلی ُهیچ یکهی ّهبى‬
‫ثَكیلى هي ًیبهلب كه ًزیغَ هي هبًلم ّ کوهؼلی‪.‬‬
‫كّ هّى كه هٌيل ایْبى هبًلمب ‪ٙ‬ج‪ْٕ ٜ‬د ّ كّثیي ثب فهْكم ثهوكٍ ثهْكم کهَ‬
‫گلزبه کوهؼلهی ها ‪ٙ‬هج‪ ٜ‬کهٌنب کوهؼلهی یهک چٌهل ٍهبػزی رْ‪ٙ‬هیؾبری كاك ّ یهک‬
‫چٌل ًْاه پو ّلب رب ایيکَ فْكُ گلذ ایيعْهی ًوی ّْكب هي ثبیهل هطبلهت ها‬
‫ثٌْیَن ّ هکزْة رؾْیلذ ثلُنب هي ُن گلزین فیلی فهْة اٍهذ ایهي‪ٛ‬هْهی کهبه‬
‫هي ُن هاؽذرو هیّْكب هطبلت ّوب ها إالػ ّ گيیٌِ هیکٌن‪.‬‬
‫اى ُوههیيعههب ثههَارلههبم کوهؼلههی ثههٍَههبهاى ّ کِکههواى هكزههین رههب ثههب ثچههَُههبی‬
‫هیوؿهههبهری هالههههبد ًوهههبئین؛ اّل كه ٍهههبهاى ثهههَكیهههلى ثهههواكه کْچهههکرهههو ّهههبى‬
‫«هیوػجههلهللا» هكزههین کههَ كه ثههبؽ ثههيهگ (علیلاالؽههلاس فههْك) هْههـْل ثیههل ىكى‬
‫ثْكب گلزَ هیّهل کهَ ُوهْ هؾهل افزلهبی ًبٕهوفبى هْهوبئی ها گهياهُ ًوهْكٍ ّ‬
‫ثبلٌزیغههَ هْعههت هههزلِ ّههلٍ اٍههذ ّ كّلههذ ایههي ىهههیي ها ثههَػٌههْاى عههبیيٍ ث هَاّ‬
‫ّاگههناه کههوكٍ اٍههذ‪ .‬اّ آكهههی کْچههکاًههلام ثههْكب چٌههلاى عضههَ ّ ُیکههل چْههنگیههو‬
‫ًلاّذب اهب ریي ّ ىهًل ثَ ًطهو ههیهٍهیل‪ .‬ثهب ههب ُهن ثوفهْهكی چٌهلاى فهْثی‬
‫ًکوك‪ .‬ثؼلا ً کوهؼلی گلذ اّ هیروٍلب ّلی هي چیيی ىیبكی كه ّعْك اّ ًلیلم‪.‬‬
‫ًبُهههبه كه کِکهههواى هِوهههبى ثهههواكه ثهههيهگروّهههبى «هیوُهههبكی» ّهههلین کهههَ‬

‫اعزوبػیرو ّ فُْ هغلٌرو ثًَظو هٍیل‪.‬‬
‫پٌ اى چٌلی کوهؼلی كّ ككزو ثيهگ ثَ‪ٙ‬هویوَی ػکهٌُهبی كهواّاى ّهبهل‬
‫عيئیبد ىًلگی کیبًیُب ّ ؽزهی كزهْک ی اى اٍهٌبك هبلکیهذ اها‪ٙ‬هی کهبهلیوّى ّ‬
‫كّذ ثکبى ها ثَهي رؾْیل كاك کهَ ؽویوزهب عهبهغب كهیهن ّ هلیهل ثهْك‪ .‬ههي هطبلهت‬
‫کوهؼلی ها ثبىًْیَیب إالػ ّ ربی کوكمب كیلم کزبة ثَهیبه ‪ٙ‬هقین ّ هطهْه‬
‫هههیّههْك ّ رؼههبكل هؾزههْائی آى ُههن ث هَُههن هههیفههْهكب روویجههب کزههبة افزٖبٕههی‬
‫کیبًیُب هیّلب کزبة كهٍذ هضل هبه هْهثبهَفْهكٍ ّلٍ ثهْكب هطهبلجی هوثهْ‪ٛ‬‬
‫ثَثکیبى ّ کیبًیُب فیلی ىیبكب عبُبی كیگو فیلی کن‬
‫ثب کوهؼلی روبً گوكزن ّ گلزن اگو ههیفْاُیهل کهل هطبلهت ّهوب ها چهبپ کهٌن‬
‫ثبیل كه ُيیٌَی چبپ کوک کٌیلب اّ پوٍیل چٌل کوک کٌین؟‬
‫گلزن ثوای ٍَ ُياه ًَقَب هظٌَی چبپ گوكزَام ثَههي گلزهَاًهل ثهب ایهي رؼهلاك‬
‫ٕلؾبد پٌظ هیلیْى رْهبى ههیّهْكب اى ایهي هجلهؾ كّ هیلیهْى رْههبى ّهوب کوهک‬
‫کٌیل ثبهی ها فْكم عْه هیکٌنب ثؼل اى چبپ رؼلاك ُياه علل ثَّوب هیكُن‪.‬‬
‫ّهزههی کوهؼلههی هجلههؾ كّ هیلیههْى رْهههبى ها ّههٌیل گلههذ‪ :‬اّ‪ ...‬ثههیِرههو ثگههْب‬
‫رؼبهف هکي هي كِویلم کَ کوهؼلی هوا هَقوٍ کوكٍ ّ ایيُهب پهْلثهلٍ ًیَهزٌل‪.‬‬
‫كهػیي ؽبل ًب اهیل ُن ًکوكب گلذ ثجیٌین چَ هیَْ ّ چوله هیرْاًین‪.‬‬
‫پیًِْیٌ کزبة آهبكٍ ّلب یک ًَقَ ثَکوهؼلی كاكم ّ گلزن کزبة ایي اٍهذب‬
‫اى ایي پٌ كیگو ُوذ ّوب ها هی‪ٛ‬لجل ‪...‬‬
‫هههلری گنّهذب كه كٍکٌِههَ هٌههيل ؽههبط هللاؽَههیي فَههوّاًی ثههْكم کههَ کوهؼلههی‬
‫ثَكیلًن آهلب هجلؾ ٍیٖلُياه رْهبى اى عیت فْك كهآّهك ّ پیِ هي گناّذ‪.‬‬
‫هي پهْل ایْهبى ها هجهْل ًکهوكم ّ ثهَایْهبى گلهزن ؽهبال کهَ ایهي‪ٛ‬هْه اٍهذ ههي‬
‫هطبلت ّوب ها کن هیکٌن رب کزبة هزؼبكل ّْك ّ ُيیٌَی چبپِ ُن پبئیي ثیبیل؛‬
‫ّوّع کوكم ثَؽهنف ّ ثوكاّهزي هطبلهت کوهؼلهیب اى ایهي عهبُ ثهيى اى آى‬
‫عبُ ثيى ‪ ...‬هطلت ایْبى ها ثَیک كُن کهبُِ كاكم آىهوهلاه ها کهَ ػوهْهی ّ‬
‫هبثل اٍزلبكٍی ُوگبًی رْقیٔ كاكم گناّزنب الجبهی ها کال ثوكاّزن‪ .‬ػکهٌُهبی‬
‫ٍیقهللا کیبًی ّ كیگو ثيهگهبى ایْهبى کهَ ثهب ًوبیٌهلٍگهبى هغلهٌ ّهْهای هلهی ّ‬
‫كیگو ٍواى کْْهی ّ لْکوی كاّزٌلب کال ثوكاّزَ ّل ‪...‬‬
‫ثههلیيروریههت کیههبًیُههب یههک كوٕههذ ‪ٛ‬الئههی ثههوای صجههذ ّههلى كه رههبهیـ ها اى‬
‫كٍذ كاكًل‪ .‬اکٌْى کَ كکو هیکٌنب هي چهَ كوٕهذ ثيهگهی ثهوای ایْهبى كهواُن‬
‫کوكٍ ثْكم ّ چَ هلهذ ایهي كوٕهذ ها اى كٍهذ كاكًهل ّهزهی کهَ گوُّهی ًَهجذ‬
‫ثٍَوًّْذ فْك ػالهَهٌل ّ ؽَبً ًیَذب یؼٌی کَ «ىّال» ها پنیوكزَ اٍذ‪.‬‬
‫اى عولهَ هطبلههت هوثههْ‪ ٛ‬ثهَکْههزَ ّههلى ُههلایذ فيائههی ها ثههب كهههذ ّ ٍّههْاً‬
‫ىیبك کن کوكمب رب هْعت ًهبهاؽزی ّهصهَ ًْهْكب کوهؼلهی هطبلهت ىیهبكی كه ایهي‬
‫هْهك ًّْزَ ثهْكب ككهبرو کوهؼلهی رهب ٌُهْى كه ىیهو ىههیي فبًهَام كه ههن هْعهْك‬
‫اٍذ‪ .‬اگو ػووی ثبّلب آى ُب ها ُن هّی ّجکَی اًزوًذ هیگناهم‪...‬‬
‫كه فبروَ‪ :‬هزْعَ َُزن کَ ؽن ایي ثْك کَ ربهیـ فبًیوي كوثهَ ههیّهلب چهْى‬
‫فبًیوي ُوْاهٍ ؽیضیذ هوکيی كاّزَب اهب رین ػلیهؽن هاٍزی ًزْاًَزَ آىچٌبى‬
‫کَ ثبیل ؽن هطلت ها اكا ًوبیهل؛ ههي ُهن ثهًَبچهبه ثهَآىچهَ رِیهَ ّهلٍ ثهْك کزلهب‬
‫کهوكم‪ .‬کههبه رههین پههبلٌگوی ه‪ٙ‬هبیذثقههِ اٍههذب رههینُهبی فههوم هکههبىب هْههِلثیلْب‬
‫هِغهيآثهبكب ػلهیآثهبكب ثیوههْهب گوههَ ّ ّهْل ‪ُ ...‬هن فهْة کههبه کهوكٍاًهل؛ ایهيُههب‬
‫هؾالد هؾْهی کبهلیوّى َُزٌل ّ هؾل ّهْع ؽْاكس رأصیوگناه ثْكٍاًل‪.‬‬
‫اهیلّاهم ُوَی ُوکبهاًن کهَ ُویهک ثهًَؾهْی كه رهلّیي ّ رکویهل ّ اًزْهبه‬
‫ایي کزبة ٍِن كاّزٌلب كه ٕؾذ ّ ٍالهزی کبهل ثبٌّل؛ ُوچٌل ثب فجو ّلم کهَ‬
‫ػهههلٍی اى ایْهههبى ثهههَهؽوهههذ ؽهههن پیٍْهههزَاًهههل؛ اًْهههب م کهههَ لوؾهههَی اى ایهههي‬
‫ٖبلؾبد رَّْی هاٍّبى ثبّل ّ چواؽ هاٍ ّبى گوكك‪.‬‬ ‫ثبهیبدال ّ‬
‫ثب كهّكُبی گوم ّ ٕویوبًَ – ًْهّىربى پیوّى‬
‫ٍیلدمحمه‪ٙ‬ب ػلْی‬
‫ًْهّى ‪۱۴۳۲‬‬
‫ثواثو ثب ‪ ۲۳‬هبهً ‪۲۳۲۳‬‬
‫«اٍزکِلن»‬
‫پيؼ گفتاس‬
‫روبم ػوَُٕبی ىًلگی ثب ٍوػذ كه ؽبل رـییو ّ كیگوگهًْی اٍهذب گْیهب‬
‫ٍوػذ كکوی ثْو ىیبكرو ّلٍ اٍذب ّ ػول اّ ًیي ثيهگ رو؛ ٍواٍو ىّایهبی‬
‫ىًهلگی ثْههو ّههزبة ثوكاّهزَ اٍههذب اکٌههْى كیگههو ٍهکْى هؼٌههی ًههلاهك؛ ًوبكُههبی‬
‫ىًلگی ثٍَهوػذ عهبی فهْك ها ثهَهظهبُو ًهْیي ههیٍه بهكب آىچهَ اهَهبل هّاط‬
‫كاهكب كهٍبل آیٌلٍ كیگو کٌَِ اٍذب هلیوی اٍذب عي ربهیـ گنّزَ اٍذ‪.‬‬
‫آٌُل ؽوکذ ربهیـ اهرجب هَزوین ثب ٍهوػذ مُهي ثْهو كاهكب یؼٌهی کهبهکوك‬
‫ٍویغ مُي ثْو هٌزظ ثٍَوػذ ؽوکذ ربهیـ هیّْك؛ چهْى آى صجهبد ّ ٍهکْى‬
‫مٌُی ثْوكیوّى كیگو ّعْك ًلاهكب ثهلیي لؾهب گنّهذ ىههبى ٍهویغرهو ثهًَظهو‬
‫هیآیل؛ ثَُوبى ًَجذ كوٕذُب پبیلاه ًیَزٌلب یک لؾظَب یک آى ّ كیگو روبم‪.‬‬
‫كاًْههوٌلاى ثههوای كٍههذ آّهكُههبی رههبهیقی ثْههو ثههَ‪ٛ‬ههْه کلههی پههٌظ هوؽلههَ‬
‫ّوبهُ کوكٍاًل‪ - ۱ :‬ػٖو ؽغو اّلب ‪ - ۲‬ػٖو ؽغو كّم (یب ًٍْهٌگی) ‪- ۳‬‬
‫ػٖهههو ههههٌ ّ هلهههوؽب ‪ - ۴‬ػٖهههو كهههْالكب ‪ - ۵‬ػٖهههو الکزوًّیهههکب ههههبُْاهٍب‬
‫اًزوًذ ّ هیکوّالکزوًّیک‪.‬‬
‫كّهاى ػٖههو ؽغههو اّل ثَههیبه ‪ٛ‬ههْالًی ثههْك؛ ٕههلُب ُههياه ٍههبل ها كه ثههو‬
‫هیگیوكب یؼٌی ٕلُبُياه ٍهبل ‪ٛ‬هْل کْهیل رهب ثْهو رْاًَهذ ثهب اًغهبم رـییهواد‬
‫عيئی هّی اثياهُبی ٌٍگی هایظ فهْكب ػٖهو ؽغهو اّل ها پْهذ ٍهو ًِهبكٍب‬
‫ّاهك ػٖهههو ًٍْهههٌگیب یبػٖهههوؽغو كّم ثْهههْك‪ .‬ایهههي كّهٍ كهههی الْاههههغ ‪% ۹۶‬‬
‫كّهاى ؽیبد ثْوی ها ّبهل ههیّهْك‪ .‬ػٖهو ؽغهو علیهل ‪ٍ۱۶/۳۳۳‬هبل ها كه‬
‫ثو گوكذب هؼٌی ایي گلزهَ آى اٍهذ کهَ گهناه اى هوؽلهَی هجلهی هَهبّی اٍهذ ثهب‬
‫کَت كاًِ ّ رغوثَی ثهیِرهوب كه ًزیغهَ اٍهزلبكٍی ثِیٌهَ اى ػٌٖهو «ىههبى»‪.‬‬
‫كه هوؽلههَی ثؼههل ّاهك ػٖههوهٌ ّ هلههوؽ گوكیههلب آى كّهٍ ًیههي هههلد ‪۵۳۳۳‬‬
‫ٍبل ػوو ثْو ها ثَفْك افزٖهبٓ كاك‪ .‬اى ؽهلّك ‪ٍ ۲۵۳۳‬هبل هجهل ثهَایهي ٍهْب‬
‫ثْو ّاهك ػٖو كْالك گوكیهل ّ هزکهی ثهوآىب رـییهواد هِوهی كه ىًهلگی فهْك‬
‫ثهَّعههْك آّهك‪ .‬اى ‪ٍ ۱۳۳‬ههبل ثهَایههي ‪ٛ‬ههوف ّاهك ػٖهو الکزوًّیهک گوكیههلب اى‬
‫‪ٍ ۳۵‬ههبل هجههل ثههَایههي ٍههْ ّاهك ػٖههو هههبُْاهٍ ّههلب ٍههْاه ثههو ٍههلیٌَی ك‪ٚ‬ههبیی‬
‫ا‪ٛ‬ههواف کهوٍی ىهههیي ها كّه ىكٍ ّ ثوٍههطؼ ٍههیبهٍی هههبٍ كههوّك آهههل کهَ ًههبم آى‬
‫هوؽلَ ها «هلهًیَن» ًِبك؛ ‪ٍ ۲۳‬بلی كیگو ‪ْٛ‬ل کْیل رب ثَاثياهُهبی اهرجهب‪ٛ‬ی‬
‫هّىآهههل هبًٌههل كههبکٌب هْثبیههل ّ اًزوًههذ هٍههیل‪ً ّ .‬ههبم ایههي هوؽلههَ ها «پَُههذ‬
‫هلهًیَن = پَبهلهًیَن یب كّهاى هیکوّالکزوًّیک» گناّذ‪ .‬ثَایهي ههیگهْیین‪:‬‬
‫«هّهل ػوهْل آكهیهبىب كهُهن كْهوكٍ ّهلى ك‪ٚ‬هب ّ ىههبىب کْرهبٍ ّهلى كبٕهلَُههبب‬
‫کْچک ّلى كًیب ّ ثيهک ّلى هـي اًَبى‪».‬‬
‫اکٌْى هّل هـيی ثْو ثَؽلی هٍیلٍ اٍذ کهَ ههیگْیٌهل‪« :‬كه ُوٍهَ ٍهبل‬
‫ػلن ثْو كّ ثواثو هیّْك» ایي هلد ىهبى ُن چٌبى هّثَرٌيل هیهّك‪ ...‬فیلهی‬
‫ػغیت اٍذ‪ :‬كه اثزلا ٕلُب ُياهٍبل ‪ٛ‬هْل رهب ثْهو رْاًَهذ ثهب اًغهبم رـییهواد‬
‫ثَیبه عيی ب ػٖو ؽغواّل ها پْذ ٍو ًِبكٍ ّ ّاهك كّهٍی ًٌٍْگی ّْكب‬
‫اهب اکٌْى «كو‪ٍ ٍَ ٜ‬بل» اى ربهیـ ثْو هیرْاًل ثب روبم كٍذ آّهكُبی ربهیقی‬
‫اّ ثواثوی کٌل‪.‬‬
‫كاٍزبى ىًلگی اًَبى ‪ -‬ایي هِوبى ربىٍ ّاهك ثو کوٍی ىههیيب ّ ایهي آفهویي‬
‫ؽلوههَی َُههزیب ثههَهؿههن ػوههو کْرههبُِ ‪ -‬كه پیوبً هَی ؽیههبد ‪ -‬ثَههیبه ‪ٛ‬ههْالًیب‬
‫ّْهاًگیيب پو كواى ّ ًْیت ّ كاهای اثِبهبری ثی پبٍهـ اٍهذ‪ .‬كهیهنرهویي ثیهبى‬
‫ػویلٍی پیِ هكذ اًَبى كه «ػٖو هّّيگوی» ههي عولهَ كه آصهبه «رْهگهْ»‬
‫اهزٖبككاى هِْْه كواًَهْی (‪ )۱۷۸۱ - ۱۷۲۷‬هبُو ّهل‪ .‬اّ ا ِهبه کهوك کهَ‪:‬‬
‫«هِنرویي فٖلذ اًَبى اٍزؼلاك رکبهلی اّ اٍذ‪ُ ».‬ویي فٖلذ اّ ها اى ثبهی‬
‫هظههبُو ‪ٛ‬جیؼههذب اػههن اى كًیههبی عههبًْهاى ّ گیبُههبى هوزههبى ک هوكٍ اٍههذ‪ .‬ك‪ٚ‬ههبی‬
‫إلی کَ كه آى هبًْى پیِ هكذ بُو هیّْكب ثَػویلٍی رْهگْ "كًیبی ػولی‬
‫اٍذ"‪« .‬کًْلّهٍَ» كیگو هعل كوٌُگی كه ایي فْٖٓ هیگْیهل‪« :‬اٍهزؼلاك‬
‫اًَبى رب ثیًِبیذ رکبهل ههییبثهل» اى آىعهب کهَ ‪ٛ‬جیؼهذ ُهیچگًْهَ ؽهل ّ ههوىی‬
‫ثهوای ایهي پهیِهكهذ ثْهو هبیهل ًْهلٍ اٍهذب اهکبًهبد اًَهبى ّ عبهؼهَی ثْهوی‬
‫ثیپبیبى اٍذ‪».‬‬
‫ثٌبثوایي ثوای كهک ػْاهل پیِهكذ اًَبىب ُهیچ ًیهبىی ثهَعَهزغْی ػلهل‬
‫ا‪ٙ‬بكی ّ فبهط اى كایوٍی ‪ٛ‬جیؼذ ًیَذب كوایٌل ‪ٛ‬جیؼهی ؽیهبد فهْك ثهَفهْك اّ‬
‫ها ثههَرکبهههل هـههيی ٍههْم كاك‪ .‬كه ایههي كوایٌههلب هِههنرههویي ػلههذ ُوبًههب «ًیههبى»‬
‫ّ«کهبه» ثههْك‪ .‬روبثههل کهبه ّ ًیههبى فههبلن هّههل آكهههی گوكیههلب ٌُگههبهی کهَ ثْههو اى‬
‫ًقَزیي پٍْذ ؽیهْاى ثهَػٌهْاى پّْهبک اٍهزلبكٍ کهوكب اّلهیي ًیهيٍی اثزهلایی ها‬
‫ثَکبهثوكب یب ًقَزیي ّؼلَی آرِ ها هِبه کوكب یب رٖبككب اّلیي كاًَ ها کبّذب‬
‫اى چٌگبل اًزقبة ‪ٛ‬جیؼی آىاك ّلٍ ّ ثهَػٌهْاى فهبلوی ِهْه کهوك کهَ ههبكه ثهْك‬
‫‪ٛ‬جیؼذ ها ثَهیل فْك ثهَکهبه ثگوهبهك‪ .‬ثهلیي روریهت اًَهبى رْاًَهذ ثهَهیهل فهْك‬
‫ؿههنای هههْهك ًیههبىُ ها رههأهیي ًوبیههل‪ .‬اى ُوههیي اٍههذ کههَ كاًْههوٌلاى ثههَكهٍههزی‬
‫ثًَوِ كٍذُب كه هًّل رکبهل اًَبى پی ثوكٍاًل‪ .‬کبه ّ رْلیل اُویهذ هطؼهی كه‬
‫پوٍّ هَی رک هْیي ّ رطههْه آكهههی كاّههذب ایههي رٌِههب فٖیٖ هَی اكزواهههی اًَههبى‬
‫ثبؽیْاى اٍذب ٍبیو رلبّدُب ُوَ اى آى ًبّی هیًّْل‪.‬‬
‫ایي ًکزَ عبی ثؾش ًهلاهك کهَ "کهبهّاى ًهْع ثْهو اى كیهوّى آههلٍب ثهٍَهْی‬
‫كههوكا هّاى اٍههذ" پبٍههـ ثههَایههي پههو ٍههِ ک هَ «كیههوّى اّ چههَ گًْههَ ثههْكٍ اٍههذب‬
‫كوكایِ چگًَْ فْاُل ثْك» هْ‪ْٙ‬ع ػلن ربهیـ ّاى هجبؽضبد هزؼلن ثهَكلَهلَی‬
‫ربهیـ اٍذ‪.‬‬
‫ثَهْعت ثواُیي كلَلی ّ ثلُیبد ‪ٙ‬وّیَی هبثل اكهاکب كه رَلَهل گهنه‬
‫آكهی كه کْهاى ىهبىب ُوًَل "یهک ههلم" هؾَهْة ههیّهْك‪ .‬ثٌهب ا ًَهل ثؼهلی‬
‫ىهبًی هیرْاًل گهبهی اٍهزْاهرو ها ثهوكاهك کهَ ىیوٍهبىُبی هوهلهبری آى رٍْه‪ٜ‬‬
‫ًَل هجلی (یبُوبى گبم هزولم) كهٍذ كواُن آهلٍ ثبّل‪.‬‬
‫ثَػجبهد ٍبكٍ‪ :‬صجذ هّیكاكُب ّ ّاهؼیذُبی اهوّىب ُوهبى رهبهیـ كهوكا ها‬
‫رْ هکیل هههیكُههلب ًَههلُههبی آیٌههلٍ اى ُوههیي كهیچههَ ثههَگنّههزَُههبی فههْك فْاٌُههل‬
‫ًگویَذب آى ها آییٌَی روبم ًوب هواهكاكٍ ّ فْك ها كهآى هْهبُلٍ فْاٌُهل کهوك‪.‬‬
‫كه ایي هاٍزب رْٕیق هؾه٘ آىچهَ ارلهبم ههیاكزهلب عبلهت اٍهذ؛ ّلهی آهْىًهلٍ‬
‫ًیَذ‪ .‬ثوهٍی هّیكاكُب ّهزی ثب «روویوػلل» رکویل گوككب هضووصوو هیّْك‪.‬‬
‫ایي عولَی هِن ها ىیبك ٌّیلٍاین کَ «ربهیـ هؼلن اًَبىُب اٍذ» ىیهوا كٍهذ‬
‫هب ها گوكزَ ثَاػوهبم ىههبىُهبی گنّهزَ ّ پٌِهَی هکهبىُهبی ًبّهٌبفزَ ههیثهوكب‬
‫ٍلَههلَی ًبگََههزٌی اى هًّههل گنّههذ ىهههبى ّ کهبهکوك اًَههبى كه پٌِهَی هک هبى‬
‫ثههَّعههْك آّهكٍ ّ اى ایههي هُگههنه رغوثیههبد گنّههزَگههبى ها كه افزیههبه آیٌههلٍگههبى‬

‫هیگناهك ّ ثَآىُب ثیٌِ هّّي هیثقْل‪.‬‬
‫كه ؽکبیزی آهلٍ اٍذ‪:‬‬
‫«هّىیب ٍلطبًی ثَّىیوُ كٍزْه كاك کَ روریجی كُل رب رهبهیـ كهیهن كًیهب‬
‫اى آؿبى رب کٌهْى ثهَهّهزَی رؾویهو كهآیهلب ٍهلطبى ههیفْاٍهذ ثهب ههو د رهبهیـ‬
‫رؾویویب كه عویبى کلیَی هّی كاكُبی عِبى ّ ٍوگنّهذ ّهبُبى ّ ٍهال‪ٛ‬یي‬
‫هلین هواه گیوك‪ّ .‬ىیو ُیأری اى ػبلوبى ّ ربهیـ ًگهبهاى رْهکیل كاكب ُوهَ گًْهَ‬
‫اهک بًبد كه افزیبه آًبى گناهكب رب ثزْاًٌل هغوْع ّهبیغ ػبلن ها ثب روهبم عيئیهبد‬
‫ثٌْیٌَل‪ .‬اػ‪ٚ‬بی ُیأد هلدُبی هلیل کبه کوكًلب ًّْزٌل ّ ًّْزٌل رب ٍواًغبمب‬
‫ربهیـ ّهبیغ كًیب كه یکٖل ُياه علل کزبة هطْه كواُن آهل‪.‬‬
‫ثَّىیو فجو كاكًل کَ ربهیـ ػهبلن آههبكٍ ّهل‪ّ .‬ىیهو ثهب فهُْؽهبلی ّ اكزقهبهب‬
‫فلهذ ٍلطبى ّوكیبة ّلٍ ّ ػوٗ کوك‪:‬‬
‫"هجلَی ػبلن كوهبى هلْکبًَ اًغبم ّلٍ ّ کزبةُب آهبكٍ اٍذ‪.‬‬
‫"ٍههلطبى ثههب مّم روههبم كٍههزْه كاك‪ :‬کزههبةُههب ها ثیبّهیههل رههب ثقههْاًن؛ ّ ثههبفْك‬
‫گلذ‪ :‬ثبالفوٍ فْة ّلب ؽبال كیگو هیكِون کهَ كه ایهي كًیهب چهَ گنّهزَ اٍهذ ّ‬
‫ٍال‪ٛ‬یي پیِ اى هي چگًَْ آكمُبی ثْكٍاًلب ثَچَ ًؾْی ٍلطٌذ هیکوكٍاًل‪...‬‬
‫ّىیههو ػههواكٍُههبی ٍههٌگیي آهههبكٍ ک هوكب روههبم کزههبةُههب ها ثههب ٍههوػذ كه ارههبم‬
‫هقْٖٕی كه هٖو ٍلطبى چیل؛ کُْی اى کزبة ثَّعهْك آههل‪ .‬ثهٍَهلطبى فجهو‬
‫كاك کَ ُوَچیي آهبكٍ َُذ‪.‬‬
‫ٍلطبى ّاهك کزبثقبًَ ّلب ربچْوِ ثَاًجهٍْ کزهبةُهب اكزهبك هجِهْد ّ هزؾیهو‬
‫گوكیلٍ ّ گلذ‪ :‬ایي ُوَ؟ یؼٌی ربهیـ كًیب ایيهله ىیبك اٍذ؟‬
‫هي ًویرْاًن ایي ُوَ ها ثقْاًنب كٍهزْه ثهلٍ رهب فالٕهَاُ کٌٌهل‪ّ .‬ىیهو كٍهزْه‬
‫كاك رب یکٖل ُياه علل کزبة ها فالَٕ کوكًل ثَكٍ ُهياه علهل؛ ثهبى ُهن ٍهلطبى‬
‫گلذ ىیبك اٍذ‪ .‬ثَیک ُياه علل؛ ثبى ُن گلذ ىیبك اٍذب ثهَكٍ علهلب یهک علهلب‬
‫یک كٖلب یک ٕلؾَ كه ًِبیذ ٍلطبى ثَّىیوُ گلذ‪:‬‬
‫«ثوّ ثگْ ُوَ ها كه یک عولَی کْربٍ فالَٕ کٌٌلب رهب ههب ثهب فْاًهلى آى یهک‬
‫عولَ ثلِوین کَ كه ایي كًیب چَ گنّزَ اٍذ‪ُ ».‬یأد ًْیٌَلگبىب آى یکٖل ُياه‬
‫علل کزبة هطْه ها ثَایي یک عولَی کْربٍ فالَٕ کوكًل‪:‬‬
‫«آهذًذ ّ صحوت کؾيذًذ ّ سفتٌذ‪».‬‬
‫هّّهههي اٍهههذ کهههَ اى هٌظهههو ػلهههن ّ كلَهههلَ «رهههبهیـ» ًهههَ كاٍهههزبىپهههوكاىی ّ‬

‫اكَبًٍَوایی اٍذ؛ کَ كاًِ رغيیَ ّ رؾلیل ػلل ّهبیغ ّ هفلاكُب هی ثبّهل‪ .‬اى‬
‫ُویيهّ «كیًَْیًْ» هْهؿ ثيهگ هبهجل ربهیـ «یًْبًی» گلزَ اٍذ‪« :‬ربهیـ‬
‫ُوبى كلَلَ اٍذب اهب ثب ٍوهْنُبی ثَکبه هیهّك‪».‬‬
‫ثوُویي اٍبً هْهفبى یًْبى ثبٍهزبى اّلهیي کَهبًی ثْكًهل کهَ ثهَكًجهبل صجهذ‬
‫ّهههبیغ ّ رغيیههَ ّ رؾلیههل هّیكاكُههب هكزٌههل‪ .‬آىُههب كایههوٍی ػالهههَی فههْیِ ها‬
‫كْمالؼبكٍ ٍّؼذ ثقْیلٍ ّ رغيیَ ّ رؾلیل ػلذُبی ؽْاكس گنّزَ ها ػوینرهو‬
‫ًوْكًل‪ .‬هْهفبى یًْبى ثبٍزبى ٍؼی کوكًل هْبُلاد كهین ها اٍبً ربهیـ هواه‬
‫كٌُل‪ .‬آىُب ُوکبهاى فْك ها كو‪ ٜ‬ثَؽویوذگْیی كػْد هیکوكًل‪.‬‬
‫ثَ ػجبهد كیگو‪ :‬هجبؽضبد ٍهْكهٌل كلَهلی كه یًْهبى ثبٍهزبى اى ىههبًی آؿهبى‬
‫ّههل کههَ اكَههبًَُههب ّ اٍههب‪ٛ‬یو یًْههبًی ثههٍَّههیلَی كّ ًلههو ثههًَههبمُههبی «ُههْهو» ّ‬
‫«ُیٍْلًّ» هکزْة ّلًل؛ ؽبال کَ هکزهْة ّهلٍ اٍهذ ههیرهْاى هّی ًکزهَ –‬
‫ًکزَی آىُب اًگْذ گناّذ ّ عو ّ ثؾش ػلوی روریت كاك‪.‬‬
‫ثَُویي ٍجت «ٍْلَهجوی» ههیگْیهل‪« :‬ههْهؿ ثبیهل پیٍْهزَ كه پهی کْهق ّ‬
‫كهط ؽویوهههذ ثبّهههل؛ هْهفهههبى كهّؽىى ّهههِود ّ اػزجهههبه فهههْكب ّ ُهههن هّػ‬
‫عبّیلاى ؽویوذعْیی ها ثًَبثْكی هیکْبًٌل‪».‬‬
‫كه كلَههلَ صبثههذ اٍههذ کهَ رکهواه ػههیي یهک پلیههلٍ اى هؾههبالد هطؼههی اٍههذب‬
‫ُوپلیلٍی هبكی اى ّعٍْ کوی ّ کیلی فْك <رؾذ ّوای‪ ٜ‬هلیْىُب هزـیو> رٌِب‬
‫یک ثبه كه اهزلاك ىهبى هؿ هیًوبیهل؛ اههب ّههْع هْهبثِذُهب كه اهزهلاك ىههبى ّ‬
‫پٌِ هَی هک هبى اى هوههْالد پنیوكزههَ ّههلٍی كلَههلی اٍههذ؛ آى چٌههبىک هَ «كْکیلیههل»‬
‫هیگْیل‪« :‬کَبًی کَ هیفْاٌُل ا‪ٛ‬الػبد هّّي اى گنّزَ كاّزَ ثبّهٌلب کهبهی‬
‫ثَههیبه كهٍههذ هههیکٌٌههلب چههْى ثٌههب ثههَ‪ٛ‬جیؼههذ اًَههبًی هوکهي اٍههذ هّىی ّهههبیغ‬
‫گنّههزَ كه آیٌههلٍ ثههَُوههبى ٕههْهدب یههب ثههَٕههْهد هْههبثَ رک هواه گههوكك؛ كه آى‬
‫ْٕهد ربهیـ ثوای آىُب ثَاًلاىٍی کبكی هلیل فْاُل ثْك‪».‬‬
‫«گیچههبهكیٌی» ‪ -‬هههْهؿ ّ كیلَههْف هْههِْه كلْهاًَههی ‪ -‬اى كْکیلیههل ُههن پههب‬
‫كوارههو ًِههبكٍ ّ ‪ٛ‬ههی ٍلَههلَهوههبالری كه هْ‪ٙ‬ههْع «اهههْه ٍیبٍههی ّ ّههِوًّلی»‬
‫هیًْیَل‪« :‬کبهُبی گنّزَب آیٌلٍ ها هّّي هیکٌلب ىیوا كًیب ُوْاهٍ یک عْه‬
‫ثْكٍ اٍذ‪ .‬آىچَ كه گنّزَ ثْكٍب ثوهیگوككب اههب ثهب ًهبمُهب ّ هًهلُهبی كیگهو؛‬
‫ّلی ایي ها ُوکٌ ًویكاًلب ثلکَ هزلکوی کَ كهیوب ثَآى هیًگهوك ّ ههیاًلیْهلب‬
‫كهک هیکٌل‪».‬‬
‫«ى‪.‬آ‪ .‬یوّكَ یق» ربهیـٌّبً هِْْه ارؾبك عوبُیوّْهّی [ٍبثن] ‪ٙ‬وي‬
‫ایواك ٍلَلٍَقٌواًی كه كاًْکلٍی ربهیـ كاًْگبٍ كّلزهی هَهکْ ‪ -‬رؾهذ ػٌهْاى‬
‫«ربهیـ چیَذ؟» ‪ -‬هیگْیل‪« :‬هوبیََی ربهیـ ثهب فهب‪ٛ‬وٍی اًَهبى هَهلوب هجٌهبی‬
‫كاهك؛ كاًِ گنّزَ ثوای عبهؼَ ُوبىهله ‪ٙ‬وّهی اٍذ کَ ثوای كوك‪ .‬ثٌبثوایي‬
‫ؽلظ ّهبیغ گنّزَ كه ؽبكظَب هوبم ثوعَزَی ها كه کهبه ههْهؿ اّهـبل کهوكٍ ّ‬
‫فْاُههل ک هوك‪ .‬اهههب هَههئْلیذ اٍبٍههی هههْهؿ كه ػوههل ًههَ رٌِههب ک هبه عوههغآّهی ّ‬
‫ثههههبىگْیی ؽوههههبین اٍههههذب ثلکههههَ عَههههزغْ ّ ًوههههل رغوثیههههبد اهىُهٌههههل گنّههههزَ‬
‫ثَهؼبٕواى فْیِ ّ اهایَی كهًّ ػجود ثوای ُوگبى اٍذ؛‬
‫ثَایي هیگْیین «ربهیـًگبهی ػلوی» ًؤ ربهیـ ؿیوػلوی ػجهبهد اى ایهي‬
‫اٍذ کَ ایي رغوثَ ّ كهًب كْمالؼبكٍ ٍبكٍ رؼجیو هیّْك‪».‬‬
‫ثب ػٌبیذ ثًَکبد یبكّلٍب اهیل اٍذ ایي هغوْػَ ثزْاًل ثَػٌْاى یک ٌٍل ّ‬
‫هأفن ثب اػزجبه ثوای ػالهَهٌلاى ّ ًَلُبی آیٌلٍی ٍبکي كه ایي ًطوَ اى کوٍی‬
‫فبکی هلیل اكزلب ثْی ٍ اى ایي ثبثذ کَ ایي ثهبه اى اًلّفزهَُهبی مٌُهی ّ رغهبهة‬
‫اهىُهٌل ًیوُّبی ىثلٍی ثْهی کوبل اٍزلبكٍ ثَػول آهلٍ اٍذب ٍهياّاه اٍهذ‬
‫كه ُوهیيعهب اى كههوك كهوك آى ػيیهياى [کهَ اٍهبهیّهبى كه فههالل ٕهلؾبد کزههبة‬
‫هٌلهط اٍذ] ٕویوبًَ ا ِبه ٍ بً ّ اهزٌبى ًوبین‪.‬‬
‫كه ایي ًّْهزَ ٍهؼی ثهوآى ثهْكٍ اٍهذ رهب ُهوکٌ ثهَُوًؾهْی کهَ كه فهلهذ‬
‫ثَُوٌْع فْك گبم هلیلی ثوكاّزَ اٍهذ ههْهك رْعهَ ههواه گیهوك‪ .‬ثهب ایهي ّعهْكب‬
‫ُوگههي ًوههیرههْاى هههلػی ّههل ک هَ ایههي ی هک اصوکبهههل ّ عههبهغ كه هْ‪ٙ‬ههْع فههْك‬
‫هیثبّلب هطؼب ههْاهك ّ هطبلهت كواّاًهی ثهبهی هبًهلٍ اٍهذ کهَ ثهَُوكلیهل ًَهجذ‬
‫ثَكهط آى ًبهْكن ثْكٍاین؛ پٌ ثِزو اٍذ كه ُویيعب اػزهواف ًوهبیین کهَ‪« :‬ایهي‬
‫یک عي اى کل اٍذ» یب ُوبى «هْذ ًوًَْی فوّاه»‪.‬‬
‫ثلّى روكیل اّقبٕی هؾون ّ فجوٍی كواّاى كه هٌطوَ ّعْك كاهًل کهَ كه‬
‫كوٕذُبی آیٌلٍب کبهی عبهغرو ّ کبهلرو اهایَ فْاٌُل ًوهْك‪ .‬كه ایهي ّعیهيٍب‬
‫ػالٍّ ثهو فهبكهیي اُلجیهذ ػٖهوذ ّ ‪ِٛ‬هبهد(ع) ثهَعبهؼهَی ّهىّهی اُویهذ‬

‫ّی ٍ كاكٍ ّلٍ اٍذ؛ اى ایي ثبثذ کَ ّهىُ ّ لنّاد پبیلاه آى ّعهلاى ثْهوی ها‬
‫ثیههلاههیکٌههلب هّػ آكهههی ها ٕههلب هههیثقْههلب ؿههنُههب ّ گوكزههبهیُههبی ىًههلگی ها‬
‫ثَّه‪َٛ‬ی كواهّْی هیٍ بهكب اهاكٍ ها روْیذ هیکٌل ّ ٕلبد ػبلی ٍهووا‪ٛ‬ی‬
‫ّ هّؽههی چههْى ٕههجوب ثوكثههبهیب رْا‪ٙ‬ههغ ّ گنّههذب ٕههلاهذ ّ كهٍههذک هبهیب‬
‫ُوٌْع كٍّزی ّ کوک ثَكیگواى ها ثبهّه هیٍبىك؛ هَلوب اؽزوام ػوْم ههوكم‬
‫ًَههجذ ثههَهِوهبًههبى ّهىّههی ٕههوكب اى ایههي عِههذ ًیَههذ کهَ آىُههب كاهای هههلهد‬
‫ثههبىّی ثههیِروَُههزٌل؛ ثلک هَ هِوهبًههبى ثههَایههي ٍههجت هههْهك اؽزههوام ػوههْم اكههواك‬
‫ثْوَُههزٌل کهَ ُههو یهک اى آًههبى كهػههیي ایههيکهَ هههْیرههویي اكههواك عبهؼهَی فههْك‬
‫َُزٌلب فب‪ٙ‬غرویيب هزْا‪ٙ‬غرویي ّ هِوثبىرویي آًبى ًیيهیثبٌّل‪.‬‬
‫كه رههبهیـ ّ كوٌُههل هههب «پِلههْاًی» ّ «عههْاًووكی» كّ ػٌٖههو هههالىم ّ‬
‫رلکیکًبپهنیو ّهٌبفزَ ّهلٍ اٍهذ‪ .‬لهنا ّهىُکهبه ّ پِلهْاى ُهیچگهبٍ آى ههلهد ّ‬
‫رْاًبیی فْك ها ثیهْهك ثَکبه ًویثوك‪ .‬ایي ٕلذ هقْٖٓ ّهىُکبه اٍذ‪.‬‬
‫ُنچٌیي ایي هّػ ثيهگ یک ّهىُکبه اٍذ کَ هیرْاًل كه هوبثل ّکَهذ‬
‫ّ پیوّىی پبیلاهی ًوبیلب ّکَذُب اّ ها اى پب كه ًویآّهكب پیوّىیُهب ُهن اّ‬
‫ها اى کْهٍ ثَكه ًویکٌلب علا ایي هّػ ثيهگ هبثل روغیل ّ ٍزبیِ اٍذ‪.‬‬
‫ٍجک ّ ٍیبم ّ ّیٍْی رلّیي ایي هغوْػَب اى ًْع اهایَی گهياهُ ػیٌهی‬
‫رٍْه‪ ٜ‬یهک ٍهیبػ ثهی‪ٛ‬هوف اٍهذ کهَ ّاهك هٌطوهَ ّهلٍب ثهب اّهزیبم ثهَهطبلؼههَ ّ‬
‫هوبیََ هیپهوكاىكب اى اّلهیي آثهبكی رهب آفهویي هٍّهزب ها ههلم ىكٍب ثهبهوكم ٍهقي‬
‫گلزَب ؽوفُبی كل آىُب ها ٌّیلٍ ّ ثب ؽْٕهلَهٌهلی ّ كههذ ًظهو ُهوآىچهَ ها‬
‫کَ هبثل صجذ هیكاًلب ثَػالههَهٌهلاى ّ ًَهلُهبی آیٌهلٍ گهياهُ ههیکٌهل‪ .‬ثبّهل رهب‬
‫هْهك هجْل اكزل‪.‬‬
‫ّالَالم‬
‫ٍیلدمحمه‪ٙ‬بػلْی‬
‫ىهَزبى ‪۱۳۸۳‬‬
‫«هن»‬
‫للعًَْ‬
‫ثَهّایذ کوین ایيكی – ّبپْه ًبكهی‬
‫ثههب ػجههْه اى گوكًهَی «كهّكىى» چْههناًههلاى كلاًگیههي ّ هَههؾْهکٌٌلٍی‬
‫كهیبچَی «ٍل كهّكىى» ها كه هوبثهل فهْك ههییهبثین؛ ثهب پْهذ ٍهوگناهكى یهک‬
‫چٌل کیلهْهزو عهبكٍی ثبهیهک ّ پوفطهوب کهَ ثهَؽکهن ٍهْاؽل كهیبچهَی ٍهل پهیچ‬
‫ّفهههن ثوكاّهههزَ اٍهههذ؛ ٍهههواًغبم ثهههًَقَهههزیي هٍّهههزبی کْچهههک ّ علیلالزأٍهههیٌ‬
‫ًبؽیَی ّوهی «کبهلیوّى» ثًَبم «هلؼهًَهْ» ههیهٍهین کهَ كه ىیوكٍهذ عهبكٍی‬
‫إلی ّاهغ ّلٍ اٍذ‪ .‬آى ها هیرْاى كهّاىٍی «کبهلیوّى» ًبهیل‪.‬‬
‫ایي هؾل كهٍذ كه ٍبؽل ّوبل ّوهی كهیبچَی «ٍل كهّكىى» ّاهغ ّهلٍ‬
‫ّ اى ُْای لطیق ّ ُویَْثِبه ثوفْهكاه اٍذ‪.‬‬
‫كهُویي اثزلا ثبیل ثَایي ًکزَ اّبهٍ ًوْك کَ‪ :‬ثلْک «کبهلیوّى» ثهٍَّهیلَی‬
‫هّكفبً هَی «ک هو» ثههَكّهَههوذ ّههوهی ‪ -‬ؿوثههی روَههین ّههلٍاٍههذ؛ لک هي ثههَلؾههب‬
‫اكاهی چْى كاهای كّ كَُزبى كه كٍّْی هّكفبًَی «کو» هیثبّهلب کهَ یکهی‬
‫ثههب هوکيیههذ «فههبًیوي» (ّاهههغ كه عِههذ ّههوبل هٌطوههَ) ّ كیگههوی ثبهوکيیههذ‬
‫«فوم هکبى» (ّاهغ كه عِذ عٌهْة هٌطوهَ) َُهذب ثٌهبثوایي چهْى كه ؽویوهذ‬
‫ًَجذ ثیي ایي كّهوکيیذ ُوهبى ًَهجذ ّهوبل ّ عٌهْة ههیثبّهلب اى ‪ٛ‬وكهی ُهن‬
‫اكاهاد كّلزی ثَُویک «كَُزبى ّهوبلی ‪ -‬كَُهزبى عٌهْثی» ههیگْیٌهلب اى ایهي‬
‫ٍهغ کهالمب ػوكهب ً ثهَکهل آى كّ هَهوذ «ّهوبلی ّ عٌهْثی»‬ ‫هّ اى ثبة هغبى ّ رْ ّ‬
‫گلزَ هیّْكب ّگهو ًهَب ًَهجذ ثهیي «فهبًیوي» ّ«هْهِلثیلهْ» كهیوهب ً ُوهبى ّهوم‬
‫ّؿوة اٍذب کوبایيکَ ًَجذ هیبى كّ هٍّزبی «هلؼًَْ» ثهب«فهوم هکهبى» ًیهي‬
‫ُوههیي اٍههذ‪ُ .‬ههنچٌههبىکهَ عِههذ «فههوم هکهبى» ثههب «هْههِلثیلْ» ّ «فههبًیوي» ثههب‬
‫«كٍکٌَِ» ُوبى عٌْة ّ ّوبل اٍذ‪.‬‬
‫كه رؼویق کلیرو‪ :‬هَیو هّكفبًَی «کو» (ثب اًلک ىاّیهَ) اى عِهذ ّهوبل‬
‫ثٍَوذ عٌْة اٍذب ًَ اى ٍوذ ّوم ثَؿوة‪ .‬هوٓ فْهّیل ُو هّى ٕهجؼ‬
‫اى پْذ هّزَ کٍُْبیی «گو» ‪ٛ‬لْع ًوْكٍ ّ ثَهْهغ فْكُ كه پْهذ گوكًهَی‬
‫«یهْىگوك» ؿههوّة هههیکٌههلب چٌههبىکهَ هَههیو هّكفبًهَی «کهو» ثبهَههیو ؽوکهذ‬
‫فْهّهیل (هزٌبٍهت ثبكٖهْل هقزلهق ٍهبل) كه ربثَهزبى ّ ىهَهزبىب گهبُی ّهکل‬
‫«‪ ّ »+‬گبُی ّکل «×» ها رْکیل هیكُل‪.‬‬
‫اى ایيکَ ثگنهینب كه ربهیـ «کبهلیوّى» ٍَ «هلؼًَْ» ثَصجذ هٍیلٍ اٍذ‪:‬‬
‫ًقَذ «هلؼًَْ» هزؼلن ثَ«رل ٍوؿ» اٍذ کَ هّىگبهی یک هٍّزبی ‪۵۳‬‬
‫‪ ۶۳ -‬فبًْاهی ثْكٍ ّ كه ٍبل ‪ ۱۳۵۳‬ثهَىیهو آةُهبی ًیهلگهْى كهیبچهَی «ٍهل‬
‫كهّكىى» هكذ‪.‬‬
‫كّم «هلؼًَْ» هٍْْم ثَ«هلؼًَْ» ‪« -‬پهبلٌگوی» ثهْك کهَ كه ؽهلّك ‪ٍ ۵۳‬هبل‬
‫هجل اى ایي رٍْ‪ ٜ‬هبلکبى کیبًی كه ًيكیکیُبی «هلؼهًَهْ» اههوّىی ٍهبفزَ ّهل‬
‫کَ ثَآى «ّکوآثبك» ًیي هیگلزٌل‪ّ" .‬کو" ًبم ُوَو یکی اى کلفلاُبی آى هلؼهَ‬
‫ثًَبم "هِْلی هیطبً" ثهْك کهَ كه هْههغ ثٌهبی هلؼهَب كُّ ثهَكُّ ههوكاى کهبه‬
‫هیکوك‪ .‬اکٌْى آصبه چٌلاًی اى آى هلؼَ ثوعب ًوبًلٍ اٍذ‪.‬‬
‫«هلؼًَْ» ٍْم ُویي هٍّزبی کًٌْی ههیثبّهل کهَ ًقَهزیي ٍهٌل ثٌهبیِ كه‬
‫ٍههبل ‪ ۱۳۶۳‬رٍْهه‪ّ ٜ‬قٖههی ثههًَههبم "ؽههبط آهبثبثههب ًههبكهی" ًِههبكٍ ّههلب اّ اّلههیي‬
‫فبً هَی فْههذ ّ گلههی فههْك ها كه ایههي ًوطههَ ٍههبفذ‪ .‬اکٌههْى عوؼیههذ ٍههبکي كه‬
‫«هلؼًَْ» ثَ‪ ۸۵‬فبًْاه هیهٌٍل‪.‬‬
‫ایي هؾل هْوف ثو اها‪ٙ‬ی ٍّهیغ ّ ؽبٕهلفیهي اٍهذ کهَ ٍّهؼذ آى ههلام‬
‫رؾذ رأصیو پهیِهّی ّ پهٌهّی آة كهیبچهَی «ٍهل كهّكىى» ههواه ههیگیهوك‪.‬‬
‫هّىگبهی ایي اها‪ٙ‬ی عي پالک «پبلٌگوی» ٍ ٌ «ثکیبى» ثْك‪.‬‬
‫هلللافههبى پههبلٌگویٌی»ب « ُهوجههل الَههلطبى ؽکیوههی»ب‬ ‫کَههبًی چههْى‪« :‬ؽههبط اٍه ّ‬
‫«هْههیوالولک ّههیواىی»ب «هههْامالَههلطٌخ ّههیواىی»ب «هههْامالول هک ّههیواىی»‬
‫هؼللالَلطٌخ ّیواىی» ّ ٍواًغبم‪« :‬ثهواكهاى کیهبًی» یکهی ثؼهل اى كیگهوی اى‬
‫كاّزي هبلکیذ آى هجبُبد هیًوْكًل‪.‬‬
‫ُوچهَ كه ػوههن ىههآىُهبی گنّههزَ كههوّ ثههوّینب ٍواٍهو اها‪ٙ‬هی ایههي ٍههْی‬
‫هّكفبًَی «کو» اى «ثبؽ ًْ» هلین گوكزَ رب «ؽبعیآثبك» کًٌْی یک ؽکهن پیهلا‬
‫هیکٌل‪ .‬كه ًِبیذ ثب ربهیـ «پبلٌگوی» ثبٍزبى پیًْل هیفْهك‪.‬‬
‫اکٌْى ایي اها‪ٙ‬ی كه افزیبه ّىاهد ًیوّ ّ ّوکذ ثِوٍثوكاهی اٍذ کهَ‬
‫رؾههذ ًظههبهد اكاهٍی آةیههبهی «کهبهلیوّى» ثههَکْههبّهىاى «هلؼههًَههْی» اعههبهٍ‬
‫كاكٍ هیّْك‪ .‬هَوزی اى ىهیيُبی «ؽَیيآثبك» ًیي كاهای ُویي ؽکن اٍذب ایي‬
‫اها‪ٙ‬ی كه ّاهغ ثوبیبی آى اها‪ٙ‬ئ ٍّیغ ثَزو كهیبچَی ٍل اٍذ کَ ّهبهل ‪۱۴‬‬
‫‪ ۱۵ -‬هٍّزبی هـوّم هیّْك‪.‬‬
‫كه ٍهههبل ‪ ۱۳۴۵‬كّلهههذ ایهههي اها‪ٙ‬هههی ها‬
‫ثهههَصوهههي ثقهههٌب اى ههههواه ُوُکزهههبه ثهههَهجلهههؾ‬
‫‪ ۲۳۳۳‬رْهبى اى کْبّهىاى ّ هبلکبى فویلٍ‬
‫ّ عهههي ثَهههزو ّ ؽْاّهههی كهیبچهههَ هلهههوّٗ‬
‫کوك‪ .‬اکٌْى اُبلی «هلؼًَْ» ثهَارلهبم ّهوکبی‬
‫ؽَیيآثبكی فْك رالُ كاهًهل رهب ایهي اها‪ٙ‬هی‬
‫ها ثًَلهغ فهْك آىاك ٍهبىًل ّ ٍهٌل هبلکیهذ آى‬
‫ها هغههلكا ثههَكٍههذ آّهًههلب ثٌههبثوایي آًههبى كه‬
‫ػوَُٕبی ٍیبٍی ّ اكاهی كؼبل َُهزٌل‪ .‬كه‬
‫ایبم ُواًزقبثبد کهَ ثهبىاه ّػهلٍُهب ّ ًْیهلُب‬
‫گههوم اٍههذب فیلههی ثههب ؽههواهد ّاهك ٕههؾٌَ‬ ‫هوكی کبهلیوّىی ثب هبُی ُبی ٕیل‬
‫کوكٍ اى كهیبچَی ٍل كهّكىى‬
‫هیًّْل‪.‬‬
‫«هلؼًَْ» كه ٍبلُبی افیهو ثهَػٌهْاى ًقَهزیي آىههبیِگهبٍ اًزقبثهبری ثهوای‬
‫کبًلیههلاُبی ًوبیٌههلگی «هغلههٌ ّههْهای اٍههالهی» ههبُو ّههلٍ اٍههذب ُوی هک اى‬
‫کبًلیلاُبی ؽْىٍی اًزقبثیَی هوثْ‪ َٛ‬اثزلا ّهبًٌ فهْك ها كه آىعهب ههیٍهٌغلب‬
‫ٍ ٌ اى آى هّىًَ کل «کهبهلیوّى» ها ههْهك اهىیهبثی ههواه ههیكُهل؛ ػلهذ آى‬
‫<ػالٍّ ثو ػْاهل هزؼلك كیگو> ُوغْاهی ثب كهیبچَی «ٍل كهّكىى» اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی «هلؼًَهْ» اى اهکبًهبد اّلیهَی ىًهلگی هبًٌهل آة لْلهَکْهیب ثهوم ّ‬
‫هقهههبثواد ثوفهههْهكاه اٍهههذ‪ .‬كاهای یهههک ثهههبة هَهههغل ًولهههی ثهههًَهههبم «ٕهههبؽت‬
‫اليهههبى(ػظ)» هههیثبّههلب ی هک ُیههأد ػههياكاهی ثههًَههبم اثبالل‪ٚ‬ههل الؼجههبً(ع) ثههب‬

‫هَههئْلیذ آهبیههبى ّههبپْه ًههبكهیب اهیههو هوثههبًیب ک هوین ایههيكیب ؽَههیي هوثههبًی ّ‬
‫ػٌبیذ ایيكی اهْهكیٌی ّ هنُجی هوم هؾل ها ثَػِلٍ كاهك‪.‬‬
‫كه ٍبل ‪ ۱۳۶۵‬كه ایي هٍّزب یهک ثهبة هلهٍهَی اثزهلایی ٍهبفزَ ّهلکَ ًهبم‬
‫ِّیل ؽجیتا ّّلل ٍیٍقزی ثوآى ًِبكًل‪.‬‬
‫عْاًبى ایي هؾل ثَاهْه ّهىّی اُویذ هیكٌُلب كه ایيعب یک رین كْرجبل‬
‫ّعههْك كاهك ک هَ رؾههذ ًههبم «رههین كْرجههبل كٍّههزبى» كؼبلیههذ هههیکٌههلب رههبکٌْى كه‬
‫هَبثوبد هٌطوَای ثهَکَهت هوهبم ًبیهل آههلٍ اٍهذ‪ٍ .‬وپوٍهزی ایهي رهین ثهَػِهلٍی‬
‫آهههبی اثههواُین ایههيكی هههیثبّههل‪ُ .‬ههنچٌههیي رههین ّالیجههبل ًیيرؾههذ ُوههیي ًههبم كؼبلیههذ‬
‫هههیکٌههل‪ .‬ثههوفالف ثَههیبهی اى هٍّههزبُبی «کهبهلیوّى» کهَ ّههلیلا ً كه ه‪ٚ‬ههیوَی‬
‫ىهیي ّهىّی ثٍَو هیثوًل «هلؼًَْ» هْکل ىهیي ّهىّی ًلاهك‪ .‬ایي هٍّهزب‬
‫ثَلؾب ثوفْهكاهی اى هْهؼیذ ّهىُ هلوػ ٌّب هٌؾٖو ثَكوك اٍذ‪.‬‬
‫اى اّقبٓ ثوعَزَ ّ ًبمكاه «هلؼهًَهْ» عٌهبة «هٌِهلً ػلهیاکجهو هجهبكی»‬
‫ًوبیٌههههلٍی ُلزوههههیي كّهٍی هغلههههٌ ّههههْهای اٍههههالهیب اى ؽههههْىٍی اًزقبثیههههَی‬
‫"هوّكّذ" ّ "اهٌٍغبى" هیثبّهلب كّ ًلهو ٍهوٌُل اهرهِ ثهًَهبمُهبی "ػلهی‬
‫هوللا ّكههبیی" اى كیگههو‬
‫ثبٕههوی" ّ "ؽَههیي ّكههبیی" ّ یهک ًلههو كکزههو ثههًَههبم "اهه ّ‬
‫چِوٍُبی ّبفٔ ایي هٍّزب هیثبٌّل‪.‬‬
‫عههب كاهك كه ُوههیيعههب اى هوؽههْم «هٌِههلً اهیوؽَههیي ه‪ٙ‬ههبیی» ًیههي یههبكی‬
‫ثَهیبىآیلب اّ اى ًقجَگبى «کبهلیوّى» ّ كاهای رؾٖیالد ػهبلی كه هّهزَُهبی‬
‫پزوّّیوی ّ ىهیيٌّبٍی ثْكب هلری ِّوكاه هٌطوهَی ‪ّ« ۶‬هیواى» ثهْكب ٍه ٌ‬
‫هئیٌ ‪ٛ‬وػ ًٍْبىی ِّو«ّیواى» ّل‪ .‬كه كّه پٌغن اًزقبثبد هغلهٌ ّهْهای‬
‫اٍهههالهی اى ؽهههْىٍی اًزقبثیهههَی هوّكّهههذ کبًلیهههلا ّهههلب آها الىم ها ثهههَكٍهههذ‬
‫ًیبّهكب یک ٍبل ثؼل اى آى كه اصو ٍبًؾَی هاًٌلگی كهگنّذ‪.‬‬
‫«هلؼًَْ» هیيثبى اهبمىاكٍی هٍْْم ثَ" ىیل ثي ىیل "اٍذ کَ ثَ"اههبمىاكٍی‬
‫الؽهن‬‫ثبؽ ًْ" هِْْه اٍذب چگًْگی اًزوبل اّ اى «ثبؽ ًْ» ٍبثن ثَ«هلؼًَْ» ِ‬
‫كه کزبة «آكزبة کبهلیوّى» آهلٍ اٍذ‪.‬‬
‫هٍّههزبی «هلؼههًَههْ» هّثههَپههیِهكههذ اٍههذب هّههل ثههیِ اى پههیِ آى ّاثَههزَ‬

‫ثههَهغزوههغُههبی كه ؽههبل اؽههلاس ثوكههواى عيیههوٍی «رههل ٍههوؿ ‪ٍ -‬ههل كهّكىى»‬
‫هیثبّل‪ .‬اگو ایي هغزوهغ رکویهل گهوكك ّ هاٍ ثیبكزهلب آى ّههذ كٍهذ هلؼهَیًهْ رهب‬
‫هوكن كه هّؿي فْاُل هكذ‪.‬‬
‫تاسيخچۀ ّسّد تيلش تَکاهفيشّص‬

‫ؽبال کهَ كه اثزهلای ّهّك ثهَ«کهبهلیوّى» َُهزینب ثِزهو اٍهذ ثهَربهیقچهَی‬
‫ّهّك كٍزگبٍ ثَیبه هِن «ریلو» ثَ«کبهلیوّى» اّهبهٍ ًوهبیینب ُوهبى‪ٛ‬هْهی کهَ‬
‫هؼلْم اٍذب اهوّىٍ كه کنرو فبًَی کبهلیوّىی اٍذ کَ «ریلو» ثَػٌْاى یک‬
‫ٍّیلَی هِن کْبّهىیب ؽول ّ ًول ّ ؽزی ٍْاهی ّعْك ًلاّهزَ ثبّهلب اکٌهْى‬
‫ثجیٌههین ایههي ٍّههیلَی اهىاىب هاؽههذب ثههیفطههوب ٍههجک ّ ُوههَک هبهٍ چههَ ىهههبًیب‬
‫چگًَْ ّ اى کغب ّاهك «کبهلیوّى» ّل؟‬
‫«آهبی عْاُوی ّیواىی» ّاهك کٌٌلٍی اًؾٖبهی كٍزگبٍ ریلو كه كهبهًب‬
‫ًوههل هههیکٌههل‪« :‬كه‬
‫ؽهههلّك چِهههل ٍهههبل‬
‫هجل اى ایيب ههي اى‬
‫‪ٛ‬وین یکی اى هْم‬
‫ّ فْیْبى فْك کَ‬
‫كه ًوبیٌهههههههههههههههههلگی‬
‫ّهههوکذ «اٍهههزبهد‬
‫هْرْه ژاپي» کهبه‬
‫هههههیکههههوكب هطلههههغ‬
‫ّلم کَ «ژاپي» یهک ًهْع كٍهزگبُی ٍهبفزَ اٍهذ کهَ ثهَعهبی گهبّ كافهل ىههیي‬
‫هیهّك ّ کبه هیکٌل ّ ىهیي ها ّقن هیىًل‪ .‬ههي ثهَآى ههْمههبى ٍهلبهُ کهوكم‬
‫کَ اگو هوکي اٍذب ثوای هب یکی ‪ -‬كّ كٍزگبٍ ثیبّهك رب ثجیٌین چطْهی َُهذب‬
‫چٌیي ّل کَ پٌ اى هلریب ثوای اّلیي ثهبهب ژاپهي كّ كٍهزگبٍ ریلهو ثهوای ههب كه‬
‫رِواى كوٍزبكب هي ثوای كیلًِ ثَرِواى هكزنب كیلم كّ كٍزگبٍ ریلو چِهبه ّ ًهین‬
‫اٍههت ًلزههی اٍههذب ًههَ گههبىّئیلیب هههي ثههب ایههيکههَ اى آى كٍههزگبٍ ُههیچ ٍههو كه‬
‫ًوههیآّهكمب لک هي ‪ٛ‬ههجؼن ًگوكههذب هزْعههَ ّههلم ک هَ ایههيًههْع ریلههو ثههَكهك ایههواى‬
‫ًوههیفههْهكب آىُههب ها هجههْل ًک هوكمب كه ًزیغههَ آى كّ كٍههزگبٍ ریلههو پههٌ ثههَژاپههي‬
‫ثوگْذ‪».‬‬
‫«ثَكًجبل آىب ژاپي اى هي (عهْاُوی) كػهْد کهوك کهَ فهْكد ثیهب ثهَژاپهيب‬
‫اًْاع هقزلق ریلو ها روبّب کي ّ ث ٌَل‪ .‬هي ثَژاپي هكزنب هوا ثَیک کبهفبًهَی‬
‫هزؼلههن ثههَّههوکذ «هیزَْثیْههی» ثوكًههلب كیههلم ریلوُههبی گههبىّئیلی ‪ ۸‬اٍههت ُههن‬
‫كاهًههلب هههي آىُههب ها پَههٌلیلم ّ رؼههلاك پههٌظ كٍههزگبٍ ٍههلبهُ كاكمب فههْكم ثههَایههواى‬
‫ثوگْزن‪ْٛ .‬لی ًکْیل کَ ریلوُب ثَرِواى هٍیلًلب فْكم هكزن كه رِهواىب ریلوُهب‬
‫ها ثب یک كٍزگبٍ اًزهو ًهبُ ههلیوی ثهَ«ّهیواى» آّهكمب كهآى ىههبى هوهلاهی اى‬
‫عههبكٍی «ّههیواى» ‪« -‬إههلِبى» ّ «إههلِبى» ‪« -‬رِههواى» فههبکی ثههْك‪ .‬كّ ًلههو‬
‫ژاپٌی ُن ثَُوواٍ ریلوُب ثهَایهواى آههلٍ ثْكًهلب رهب ‪ٛ‬هوى کهبه ثهب ریلهو ها ثهَههوكم‬
‫ّهْزویُب یبك ثلٌُل؛ آىُب ها ُن ثب فْكم ثَ«ّیواى» آّهكم‪».‬‬
‫«ّهزی کَ ریلوُب ثَ«ّیواى» هٍیلب هب ثَكکو كوِّّ اكزبكینب ُیچ ٍلبهُ‬
‫ّ روب‪ٙ‬ههب ّعههْك ًلاّههذب ثههب چٌههل ًلههو هبلهک ّ کهل فههلا ٕههؾجذ کهوكمب ٍههواًغبم‬
‫اّلههیي هزوب‪ٙ‬ههی «ؿههالمؽَههيفههبى كهّكی» ثههْكب ک هَ ی هک كٍههزگبٍ آى ها اى هههي‬
‫فویههل ّ ثههَ«هل هک آثههبك» ‪« -‬ک هبهلیوّى» ثههوك؛ ُو هآىعههبی ک هَ اکٌههْى كه ىیههو‬
‫كهیبچَی «ٍهل كهّكىى» ههواه گوكزهَ اٍهذ‪ .‬هاًٌهلٍی ژاپٌهی ها ُهن ثهب فهْك ُ‬
‫ثوكب هي فْكم ُن ثَارلبم آىُب ثَ«هلهک آثهبك» هكهزنب رهب ثجیهٌن ریلهو چگًْهَ کهبه‬
‫هیکٌلب ربىٍ فْكم ُن هیفْاُن ثجیٌن کَ چَ چیيی ّاهك کوكٍام ّهزی کهَ ریلهو‬
‫ثب آى هاًٌلٍی ژاپٌی فْك ثَهیبى ىهیي هكزَ ّ ّهوّع ثهَّهقن ىكى کهوكب ههوكم‬
‫كّه ریلو عوغ ّلٍب ثَكًجبل ریلهو ؽوکهذ ههیکوكًهل ّ كه ثهبهٍی کهبه آى ا ِهبه‬
‫ًظو هیًوْكًل؛ ػلٍی هیگلزٌل ایي ثَكهك ًویفْهكب گبّ ثِزهو اٍهذ؛ ههیگلزٌهل‬
‫ریلههو ىهههیي ها ًلزههی ّ فههواة هههیکٌههلب گههبّ ثِزههو اٍههذ ک هَ ُههن ىهههیي ها ّههقن‬
‫هیىًلب ُن ثَهّی آى "ر بل" هیاًلاىك ّ ىهیي ها چبم هیًوبیل‪».‬‬
‫«رب هْهؼی کَ ریلو كه هَیو فْك کبه ههیکهوكب عوبػهذ ثهَكًجهبل آى ؽوکهذ‬
‫ًوْكٍ ّ كهثبهٍی کبه آى ه‪ٚ‬بّد هیکوكًلب اهب ّهزی کَ ریلو ثو هیگْذب ُوَ‬
‫اى كّهُ كّه هههیّههلًلب ّهزههی ک هَ كّثههبهٍ كه هَههیو فههْك هههواه هههیگوكههذ ّ‬
‫ّههوّع ثههَّههقنىكى هههیک هوكب ثههبى ُههن عوؼیههذ اى ُههو ‪ٛ‬ههوف ریلههو ها ُوواُههی‬
‫هیکوكًل‪»...‬‬
‫«كّهیي كٍزگبٍ ریلو ها كّ ثواكه ثًَبمُبی ٍیلػلیه‪ٙ‬ب ّ ٍیلدمحمه‪ٙ‬ب ؽَهیٌی‬
‫كه «رُل ٍوؿ» گوكزٌلب رب هلری هاًٌلٍی ریلو ژاپٌی ثْكب ثؼل آَُهزَ آَُهزَ یهک‬
‫چٌل ًلو ّهیواىی ها آههْىُ كاكیهنب آىُهب عبًْهیي ژاپٌهیُهب ّهلًلب كه ههلمُهبی‬
‫ثؼلی اكواك هؾلی ‪ٛ‬وى کبه آى ها ثلل ّلًلب هي ُهن ُهو اى چٌهل گهبُی ٍهوی اى‬
‫آىُهههب ههههیىكمب كهثهههبهٍی ًؾهههٍْی ًگِهههلاهی ّ اٍهههزلبكٍ اى آى هاٌُوهههبییُهههبی‬
‫هیًوْكمب گبُی هیّل کَ ربهلد ٍَ هبٍ ًویرْاًَزن ٍوی ثَهْهزویُهبی فهْك‬
‫ثيًنب ّهزی ثؼل اى ٍَ ههبٍ ثهٍَهواؽ آىُهب ههیهكهزنب ههیكیهلم کهَ هّؿهي ریلهو ها‬
‫ػْٗ ًکوكٍاًلب هّؿي ٍْفزَ ّ ٍیبٍ ّلٍ ثْك‪».‬‬
‫«ثؼلُب ژاپي ریلوُبی ثبهلهد ‪ ۵/۸‬اٍت ب‪ ۹‬اٍت ب‪ ۱۱‬اٍت ب‪ ۱۳‬اٍت ّ كه‬
‫آفو ‪ ۱۸ ّ ۵/۱۵‬اٍهت ُهن ىك کهَ ثهوای ُوهَی کبهُهبی کْهبّهىی ّ آةکْهی‬
‫کههبهآیی كاّههذ‪ .‬كٍههزگبٍ ریلههو ثههٍَههوػذ هغِههي ُّوههَ ک هبهٍ ّههلب كٍههزگبٍ ثههوًظ‬
‫ٍلیلکٌی كاّذب كٍزگبٍ فوهيکْثی كاّذب كٍزگبٍ آةکْی كاّذ‪...‬‬
‫آَُههزَ آَُهههزَ کبهفبًهههَی هیزَْثیْهههی اهزیهههبى ٍهههبفذ ایهههي كٍهههزگبٍ ریلهههو ها‬
‫ثَّوکذ «كای كًّل» کوٍ عٌْثی ّاگهناه کهوكب ّهوکذ كای كًّهل ریلوُهبی‬
‫ثبهلهد ‪ ۱۳ ّ ۱۱ - ۹‬اٍت ٍبفذب کَ فیلی فْة ثْكب هضل كٍزگبٍ ژاپٌی کبه‬
‫هیکوك‪ .‬اکٌْى كیگو ّوکذ "كای كًّل" اى ایي ًهْع ریلهو ًوهیىًهلب اهزیهبىُ‬
‫ها ثَچیي ّاگناه کوكٍ اٍذ‪».‬‬
‫ّسّد اّليي هاؽيي تَکاهفيشّص ؽوالی‬

‫ػلی یٍْلی اى فب‪ٛ‬واد فْك كه هْهك ّهّك اّلهیي هبّهیي ثهَ«کهبهلیوّى»‬
‫ّههوبلی هههیگْیههل‪« :‬ثؼههل اى ایههيک هَ عههبكٍی «ک هبهلیوّى» ّههوبلی رٍْهه‪ ٜ‬هههبلکیي‬
‫«ثکیههبى» اؽههلاس ّههلب یههک هّى ‪ّ ۵‬ههٌجَ ثههْك کههَ اُههبلی هٍّههزبی «هلؼههًَههْ»‬
‫ثههَىیههبهد اهههبم ىاكٍی «ثههبؽ ًههْ» هكزههَ ثْكًههلب روویجههب اى روههبم ‪ ۵‬هٍّههزبی «رُههل‬
‫ٍهههوؿ» آههههلٍ ثْكًهههلب عوبػهههذ كه ىیهههو كهفهههذ ثهههيهگ چٌهههبه ًَْهههزَ ثْكًهههلب‬
‫ثيهگروُب ُهوکٌ یهک ٕهؾجزی ههیکهوكب کْچهکروُهب ُهن گهُْ ههیگوكزٌهل؛‬

‫ًبگِبى اى رٌل «هلک آثبك» ٕهلای هبّهیي ّهٌیلٍ ّهلب لؾظهبری ثؼهل كّ كٍهزگبٍ‬
‫هبّیي اى رٌل «هلک آثبك» ثیهوّى ّهلًل ّ ثهَ‪ٛ‬هوف «کهبهلیوّى» آهلًهلب یکهی‬
‫یک هبّیي ثهبهیب ّ كیگهوی یهک كٍهزگبٍ عیه ثهْك‪ .‬رهب آى هْههغ کَهبى ىیهبكی‬
‫ثْكًل کَ هبّیي ها ًلیلٍ ثْكًلب كو‪ ٜ‬ػلٍی ههیگلزٌهل ههب ایهي ها كه ّهِو كیهلٍایهن‬
‫کَ هّی آٍلبلذ ؽوکذ هیکٌلب الٍزیکُبیِ پهو اى ثهبك اٍهذب هّی كْهبه ثهبك‬
‫هاٍ هههیهّك‪ ...‬هههوكم اى عههبی فههْك ؽوکههذ کوكًههلب ثههَ‪ٛ‬ههوف عههبكٍ كّیلًههل رههب‬
‫هبّهیيُهب ها اى ًيكیهک ثجیٌٌهلب اههب اى آىعهب کهَ ؽهلّك پبًٖهل ‪ّْٖ -‬هل هزهو ثههب‬
‫عبكٍ كبٕلَ كاّزٌلب ثَهبّیيُب ًوٍیلًلب هبّیيُب ثب ٍوػذ ثَ‪ٛ‬هوف «ثکیهبى»‬
‫ّ«فبًیوي» ؽوکذ کوكًل ّ هكزٌل‪.‬‬
‫حغييآتاد‬
‫ثَهّایذ ُهالّکبکبعبى ٍیٍقزیب ؽبط اٍل ٍیٍقزی‬
‫للا كاك اکجوی‬
‫ثوارؼلی ثِوّىیب ؽبط عِبًگیو هإهٌی ‪ّ -‬‬
‫ثههَكبٕههلَی كّ کیلههْهزو ثؼههل اى «هلؼههًَههْ» كه هَههیو هّههزَ عههبكٍی إههلی‬
‫«کبهلیوّى» ّوبلیب هٍّزبی هِوی ثًَبم «ؽَیيآثبك» ّاههغ اٍهذب ایهي هٍّهزب‬
‫كه اهزلاك ٍبؽل ّوهی هّكفبًَی «کو» كه كاهٌَی هّزَکٍْ «پبلٌگوی» هواه‬
‫كاهك‪ًِ .‬و عاللآثبك ّ كاهٌَی کهٍْ اى كّ ‪ٛ‬هوف ثهبال ّ پهبییي آى ها ٍهقذ رؾهذ‬
‫كْبه گوكزَب چٌبىکَ كهاى کْیلٍ ّلٍ ّ ثَّکل اژكُبی اكَبًَای كهآهلٍ اٍذ‪.‬‬
‫«ؽَیيآثبك» ههلین کوهی پهبییيرهو اى هؾهل کٌهًْیب ثهَكبٕهلَی یهک کیلهْهزو‬
‫ىیو «علّل عاللآثبك» ّاهغ ثْكب کَ اّل ثهبه كه ٍهبل ‪ )ُ ُ(۱۳۲۳‬ثهَكٍهزْه‬
‫هبلکیي هلینب آهبیبى کیبًی ٍبفزَ ّلٍ ثْك‪ .‬هَهوزی اى كیهْاه ههلیوی آى هٍّهزب رهب‬
‫کٌْى هْعْك اٍذ‪ .‬هؾل علیل كه ٍبل ‪ ۱۳۴۹‬ثٌیبىگناهی ّل‪ .‬ػلذ آى ثهْك کهَ‬
‫كّلذ ّهذ ثَؽَیيآثبكیُب ا‪ٛ‬الع كاك کَ ثهب اؽهلاس «ٍهل كهّكىى» ُوهَی ایهي‬
‫هٌب‪ٛ‬ن ها آة كهیبچَی ٍل كوا فْاُل گوكذ‪ .‬ثلیيروریت اُبلی هغجْه ّلًل اى‬
‫ىیو «علّل عاللآثبك» ثَپْذ آى ًول هکبى ًوبیٌل‪.‬‬
‫‪۴۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هٍّزبی ؽَیيآثبك اکٌْى كاهای ‪ ۲۵۶‬فبًْاه هیثبّلب اّلیي فبًَی کهَ كه‬
‫ایي هؾل علیل ٍبفزَ ّل رٍْ‪ ٜ‬هوؽْم عوْیل ههإهٌی ثهْك‪ .‬ثهَكًجهبل اّ هوؽهْم‬
‫ػيیههي ّ ثؼههلا ً كیگههواى آهلًههل‪ .‬اّلههیي کَههی ک هَ كه ایههي كٍ اى كًیههب هكههذ هوؽههْم‬
‫هِْلی ثْهػلی ٍیٍقزی ثْك‪.‬‬
‫اّلیي هلهٍَ كه هٍّهزبی ههلیوی ؽَهیيآثهبك كه ٍهبل ‪ ۱۳۴۲‬اؽهلاس ّهل کهَ‬
‫ّقٖی ثهًَهبم « ُهالّپیهوی» كه آى هْهـْل آههْىُ گوكیهلب هٍّهزبی ؽَهیيآثهبك‬
‫اکٌهههْى كاهای ههههلاهً اثزهههلایی ّ هاٌُوهههبیی هغِهههي اٍهههذب چٌبًهههَکهههَ یکهههی اى‬
‫هطتُبی آهْىّی هؾَْة هیگوكك‪ .‬ایي هٍّزب كاهای هَغلی اٍذ کَ کلٌل‬
‫ػجلللا هعبیی ثهَىههیي ىكٍ ّ ثهبًی ٍهبفذ آى ثيهگهبى ایهي هؾهل‬ ‫ّ‬ ‫آى ها آهبی ٍیل‬
‫ثْكٍاًل‪ُ .‬یأد عبى ًضهبهاى اثْالل‪ٚ‬هل الؼجهبً(ع) ثهٍَهوکوكگی آهبیهبى دمحمؽَهیي‬
‫للا ٍیٍقزی ثَكؼبلیذ اكاهَ هیكُل‪.‬‬ ‫گْكهىی ّ اهبى ّ‬
‫اکضویههذ ٍههبکٌیي هٍّههزبی «ؽَههیيآثههبك» اى هههوم «ٍههیٍههقذ ثْیواؽوههل»‬
‫َُزٌلب هلیویرویي هوك «ؽَیيآثهبك» ّقٖهی ثهًَهبم « ُهالّکبکبعهبى ٍهیٍهقزی»‬
‫اٍذ کَ ثب كاّهزي ػوهوی ثهیِ اى ‪ٍ ۱۳۳‬هبل ُهنچٌهبى هجهوام ّ ثهب ًْهب‪ ٛ‬اٍهذب‬
‫ؽْاٍههِ فیلههی كهیههن کههبه هههیکٌههل‪ .‬اّ كه هههْهك ًؾههٍْی ّهّك ٍههیٍههقزیُههب‬
‫ثَ«کبهلیوّى» ّ ربهیقچَی رأٍیٌ «ؽَیيآثبك» چٌیي گلذ‪:‬‬
‫«هب اى اّل كه «ثْیواؽول» ٍبکي ثْكینب ىیو كٍهذ «هالّهجهبك ٍهیٍهقزی»‬
‫ثٍَهو ههیثهوكینب اّ آكم فهْثی ثهْكب اههب كّهوي ىیهبك كاّهذب اى عولهَ كّهوٌبًِ‬
‫پَههوفبلَی فههْكُب کَههی ثههًَههبم «ٍههوری فههبى ثْیواؽوههلی» پَههو ک هوینفههبى‬
‫ٍیٍقزی ثْك‪ٍ .‬وری فهبى لْهکو کْهیلب ثهب هالّهجهبك عٌگیهلب هالّهجهبك ها ّکَهذ‬
‫كاك ّ هب ها ؿبهد کوك‪ .‬كه عویبى لْکوکْی ّ ؿبهدگهوی ٍهوری فهبى رؼهلاك‬
‫‪ً ۳۳‬لو اى كّ ‪ٛ‬وف کْزَ ّلًلب كیگو عهب ی ىًهلگی ثهوای ههب ًوبًهلب كه ًزیغهَ‬
‫هب آّاهٍ ّلین ّ هكزین ثَگوم ٍیوب كه هؾلهی ثهًَهبم «گهوٍكهبهْه = عهوٍكهبهْه»‬
‫ّاهغ كه ؽْالی «کبىهّى»‪.‬‬
‫ؽلّك ‪ٍ ۲۳‬بل كه آىعهب ىًهلگی کهوكین‪ .‬كه ُوهبى كهبهْه کلفهلای ههب اى ثهیي‬
‫فههْك هههب ثههْكب اّ کَههی ثههْك ثههًَههبم «ک هبلطلی» ک هَ كه ّاهههغ ػوههْىاكٍی «ؽههبط‬
‫ّیوػلی کیبًی» هیّل‪.‬‬
‫‪۴1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫کههههبلطلی ثههههواكهی كاّههههذ ثههههًَههههبم «پوّیههههي» کههههَ كه ُوههههیي «كٍکٌِههههَ» ـهههه‬

‫«کههههبهلیوّى» ىًههههلگی هههههیکههههوكب کهههههبلطلی ثههههوای كیههههلى ثههههواكهُ ٍهههههلوی‬
‫ثههَ«ک هبهلیوّى» ًوههْكٍ ّ كه ُوههبى ٍههلو اى هل هک ّ آة ّ ُههْای «ک هبهلیوّى»‬
‫فِّْ آهلب ثَایي كکو اكزبك کَ اگو ثزْاًل ُوَی هب ها ثَایيعب هٌزول ًوبیلب كه‬
‫هْهههغ ثوگْههزي كه هَههیو هاٍ فههْكب ثههب اعههبهٍكاه هٍّههزبی «لیوهٌغههبى» هالهههبد‬
‫ًوههْكٍ ّ ًههینكاًههل کلفههلایی «لیوهٌغههبى» ها اى اّ گوكههذب كه آىهْهههغ هوؽههْم‬
‫«ؽبط ػلیدمحم كُوبى» کلفلای ًینكاًل كیگو«لیوهٌغبى» ثْك‪».‬‬
‫«کبلطلی اثزلا هب ها ثَلیوهٌغهبى آّهكب ثهَههلد یهک ٍهبل كه آىعهب هْهـْل‬
‫کْذ ّ ىهع ّلینب ثؼل اى گنّذ یک ٍبل ثَ«ؽبط ّیوػلی کیبًی» كه ثکیهبى‬
‫پیٍْزین‪ .‬كه ؽویوذ ؽبط ّیوػلی اى کلفهلا لطلهی كػهْد کهوك رهب ثهب روهبم اكهواك‬
‫هػیذ فْك ثَ«كٍکٌَِ» ثیبیل ّ ثوای اّ هػیزهی کٌهلب کهبلطلی ایهي كػهْد ؽهبط‬
‫ّیوػلی ها پنیوكذ ّ ُوَی هب ها اى «لیوهٌغبى» ثَ«كٍکٌَِ» آّهك‪ .‬ههب كه آى‬
‫هْهغ ؽلّك ‪ ۱۵‬فبًْاه ههیّهلینب لکهي ُوگهی اى یهک كبهیهل ثهْكین‪ .‬چهْى ثهبُن‬
‫هزؾل ثْكین ُوهَ هّی ههب ؽَهبة ههیثوكًهل هوؽهْم ؽهبط ّهیوػلی ًیهي اى هّی‬
‫ؽَبة كبهیلی ّ هؾلی ثَهب ٍیٍقزیُب اُویذ ّی ٍ هیكاكب چْى فْك کیبًیُب‬
‫ًیي كه إل اى ُوبى هؾل ٍبثن هب َُزٌلب ثب هب ػوْىاكٍ هیًّْل‪».‬‬
‫«ؽَیيآثبك هلین ها ؽبط ّیوػلی کیبًی ثو پب کوكب ًبهِ ها ُن اّ ًِهبك‪ .‬كه‬
‫ٍبل ‪ّ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬هزهی کهَ ّهبلْكٍی هٍّهزب ها ثَهزَ ّ هوهلاهی کهبه کهوكینب‬
‫اّ‪ٙ‬بع كًیب ثَُن فْهكب ه‪ٙ‬بّبٍ پِلهْی اى ایهواى كهواه کهوكٍ ثهْكب عٌهل كّم‬
‫عِبًی ثَّلد عویبى كاّذب ههْای هزلوهیي اى ّهوبل ّ عٌهْة ّاهك ایهواى ّهلٍ‬
‫ثْك ًلب اّ‪ٙ‬بع فیلی ثل ثْك‪ .‬كه هٌب‪ٛ‬ن هب ًب اهٌی ثیلاك هیکوكب روکآهبیی ّلٍ‬
‫ثْكب هوكم هبلک عبى ّ هبل فْك ًجْكًل‪».‬‬
‫«ؽبط ّیوػلی» کَ ُوهّى ثو ٍوکبه هیآهل ّ عویهبى پهیِهكهذ کبهُهب‬
‫ها اى ًيكیهک رؾههذ ًظههو كاّههذب اى رههوً كهگیههویب چٌههل هّىی کهبه اؽههلاس‬
‫ثٌههبی هٍّههزب ها هزْهههق کهوكب رههب ثجیٌههل كًیههب چههَ هههیّههْكب کلفههلا لطلههی اى ؽههبط‬
‫ّیوػلی روب‪ٙ‬ب کهوك کهَ کهبه ها اكاههَ كُهلب ىیهوا ىاهػهبى ّ هػیهذ ًهَ ٍهوپٌبٍ‬
‫كاّزٌلب ًَ ًبًی ثوای فْهكى‪.‬‬
‫ؽبط ّیوػلی ؽوف کلفلا لطلهی ها پهنیوكذ ّ ثهَکهبه اكاههَ كاك ربچٌهل فبًهَ‬
‫ثَ‪ْٛ‬ه كْوكٍ ٍبفزَ ّلب آى ّهذ هب ٍیٍقزیُهب ٍّهبیل ههبى ها اى «كٍکٌِهَ»‬
‫ثبه کوكینب آهلین كه ایيعهب ٍهبکي ّهلین‪ .‬كه ُوهبى ٍهبل ‪ ۱۳۲۳‬ثهواكهم هوؽهْم‬
‫ػلههی ٍههیٍههقزی كه عویههبى یهک كهگیههوی ثههب چ ههبّلگههواى كه هَههیو «كٍکٌِههَ»‬
‫ثَ«ؽَیيآثبك» کْزَ ّل‪».‬‬
‫«عویبى اى ایي هواه ثْك کَ هب كّ ثواكه ثَارلهبم ُهن ثهٍَّهیلَی ُلهذ ه ً‬
‫االؽ اى «كٍکٌَِ» ثَهوٖل «ؽَیيآثبك» ثبه ههیآّهكیهنب ثهبه ههب ٍّهبیل هوكههی‬
‫ثْك کَ هیفْاٍزٌل اى «كٍکٌَِ» ثَ«ؽَیيآثهبك» ًوهل هکهبى ًوبیٌهل‪ .‬كه ثهیي هاٍب‬
‫روکُب هاٍ هب ها ثَزٌلب هیفْاٍزٌل االؽُب ها ُوواٍ ثب ثبهّهبى اى ههب گوكزهَ ّ‬
‫ثههب فههْك ثجوًههلب اى آى ‪ٛ‬ههوف ُههن گلههَگههبّ «ؽَههیيآثههبك» ها اى ٍّهه‪ ٜ‬ىهههیيُههب‬
‫عوغآّهی کوكٍ ّ ثب فْك ههیثوكًهلب كهگیهوی ٍهقزی ّهلب رلٌهل ّ رلٌهلکْهی‬
‫ّلب روکُب اٍلؾَُبی ثِزوی كاّزٌلب كه عویبى ریواًلاىی هیبى ‪ٛ‬وكیيب ریوی‬
‫ثَثـل ثواكهم ػلی إبثذ کوكب اّ ًوِ ىهیي ّل‪».‬‬
‫«ًههب اهٌههی ّ كهگیههوی چٌههل هّىی ‪ٛ‬ههْل کْههیلب رههب ایههيکهَ پبٍههگبٍ اى ‪ٛ‬ههوف‬
‫كّلههذ آهههل ّ كه هٌههيل ؽههبط كهّیههِ پههب لٌگویٌههی هَههزوو ّههل‪ .‬پبٍههگبٍ ًیوُّههبی‬
‫ىیبكی ثب فْك آّهكٍ ثْك رب ثلکَ ثزْاًل روکُب ها کَ اؿلت كه كهٍی رٌهلكهواؿ‬
‫ّ ثههو ٍههو ک هٍُْههب عههب گوكزههَ ثْكًههلب ٍههوکْة کٌههل‪ .‬كه ی هک هههْهك هههْهؼی ک هَ‬
‫ٍوثبىاى كّلزی هیفْاٍزٌل كه هَیو كهٍی رٌلكواؿ ػولیبد پبکٍبىی اًغهبم‬
‫كٌُلب روکُب هاٍ ٍوثبىاى ها ثَزٌلب رؼلاك ‪ً ۲۱‬لو ٍهوثبى ها کْهزٌلب عٌهل اى‬
‫اّل ٕجؼ رب ًٖق ّت اكاهَ كاّذ‪.‬‬
‫هّى ثؼههل آهاهههِ ثوهههواه ّههلب هههب هكزههین كه كهٍی رٌههلكههواؿب كیههلین کههَ‬
‫عٌبىٍُبی ٍوثبىاى كّلزی ُوکلام ثهَكبٕهلَی ًيكیهک ثهَُهن هّی ىههیي اكزهبكٍ‬
‫اٍذ ّلی روکُهب كهواه کهوكٍ ثْكًهل‪ .‬هؾهی‪ ٜ‬كه فلهْد ّ آهاههی ثؼهل اى ‪ْٛ‬كهبى‬
‫هواه كاّذ‪.‬‬
‫ًبگِههبى اى یهک ‪ٛ‬ههوف كهٍ ًبلهَی ‪ٙ‬ههؼیلی ّههٌیلین کهَ گْیههب ّقٖههی ىفوههی‬
‫ٌُْى ىًلٍ ثهْكب ثهَ‪ٛ‬هوف آى ًبلهَ هكزهینب كیهلین یهک اٍهزْاه یکهن ىفوهی اٍهذب‬
‫ّکوِ پبهٍ ّلٍ ّ هؾکن ثَرٌهَی كهفهذ ثَهزَ ّهلٍ ثهْك‪ .‬ؽهبلِ ثهَّهلد ّفهین‬
‫ثْكب ًویرْاًَذ ؽوف ثيًل‪ .‬اّ ها اى رٌَی كهفذ ثبى کوكینب ثوكین ثهَفبًهَی‬
‫کلفههلا كهّیههِ پههبلٌگویٌیب اّ ًزْاًَههذ ُههیچ اى اٍههن ّ هٍههن ّ آكهً ّ هؾههل‬
‫ىًلگی فْك ثوای هب ثگْیلب كو‪ ۵ ٜ‬كهیوَ ىًهلٍ هبًهل ّ ثؼهل ههوك‪ .‬اّ ها كه ُوهیي‬
‫هجوٍزبى هلیوی «ؽَیيآثبك» ككي کوكینب کبه روبم ّل‪»۱.‬‬
‫«هلد ‪ٍ ۳۵‬بل اى ایي ّاهؼَ گنّذب رب ایهيکهَ یهک هّى كیهلین كّ ًلهو ىى‬
‫ِّوی ثَارلبم یک هوك آهلًل كه «ؽَیيآثبك» اى هوكم پوٍیلًل کهَ ثهيهگ ایهي‬
‫هؾلَ کیَذ؟‬
‫ثبالفوٍ پٌ اى پوً ّ عْی چٌلب هجو آى اٍزْاه یکهن ها ًْهبى ّهبى كاكیهنب‬
‫آى كّ ىى گلزٌههل‪" :‬ایههي هجههو اٍههزْاه اٍههوبػیلب اى اُههبلی عوهْئیهَی «إههلِبى»‬
‫«صعآْ ػِبْ لل‪ ْٛ‬ص‪ٌٚ‬تی ثٗـغِبْص٘ی "ؿغٕ٘گ ِجٍـی" صع «سبٔيّٓ» ِـتمغ ث‪ٛ‬ص‪ ،‬تاب ٔماُ‬ ‫‪1‬‬
‫‪ ٚ‬إِيت عا صع ِٕغمٗ ثغلغاع ّٔبيض‪ٕ٘ ،‬گبِی واٗ آْ للا‪ ْٛ‬تذات ـلابع لاغاع گغـات‪ ،‬اػ «كايغاػ»‬
‫ٔيااغ‪ٚ‬ا افاابـی صعس‪ٛ‬اؿاات کااغص‪ ،‬يااه گغ‪٘ٚ‬اابْ صيگااغ اػ للاا‪ ْٛ‬ص‪ٌٚ‬تاای ثااٗلوااض وّااه ثااٗآْ٘ااب زاابػَ‬
‫«واابِفيغ‪ٚ‬ػ» كااضٖ ‪ ٚ‬صع داا‪ٛ‬اٌی تٕااگـااغار دـاايٓآثاابص ِاا‪ٛ‬عص دٍّاٗا لاا‪ٛ‬اا زلاابيغ ثااٗـغِاابْص٘اای‬
‫«اثغا٘يُ سبْ ّٔضا» لغاع گغـتٕض‪ .‬صع آْ ِ‪ٛ‬لع ٔبهغسبْ للمبيی ٘اُ صع «وابِفيغ‪ٚ‬ػ» ثا‪ٛ‬ص‪ٌٚ ،‬ای‬
‫ياا‪ٛ‬عص ‪ٌ ٚ‬لااىغف صع «ثيضااب» اؿااتمغاع صاكاات‪ٔ ،‬بهااغسبْ ‪ٚ‬لتاای وااٗ ا‪ٚ‬فاابر عا اياآگ‪ٔٛ‬ااٗ صيااض‪ ،‬اػ‬
‫«واابِفيغ‪ٚ‬ػ» ثااٗ«ثيضااب» عـتااٗ ‪ ٚ‬تّاابَ ٌلااىغ زلاابيغ عا ثااٗ«واابِفيغ‪ٚ‬ػ» آ‪ٚ‬عص ‪ ٚ‬ثااٗپلااتيجبٔی اػ‬
‫اثغا٘يُ سبْ ّٔضا ‪ٚ‬اعص زغهٗا وبع ‪ ٚ‬ػاع وغص‪ ،‬صع ايِٓ‪ٛ‬لع ِيغؼبعتی ‪ ٚ‬ثغاصعأق ٔيؼ صع ِيبْ‬
‫ٌلىغ زلبيغ ث‪ٛ‬ص وٗ صع جغيبْ جٕگ ثب ل‪ٛ‬اا ص‪ٌٚ‬تی‪ ،‬ص‪ ٚ‬لجضٗ تفٕگ ثغٔا‪ ٛ‬ثاٗؼٕيّات گغـتاٗ ثا‪ٛ‬ص‪،‬‬
‫صع اياآ جٕااگ ثـاايبعا اػ ؿااغثبػاْ ص‪ٌٚ‬تاای ولااتٗ كااضٔض‪ ،‬تفٕااگ٘ااب ‪ ٚ‬اؿاات٘اابا كاابْ ثااٗتو اغؾ‬
‫جٕگج‪ٛ‬يبْ زلبيغ صعآِض‪ .‬ثعض اػ ايٓ جغيبْ دض‪ٚ‬ص ‪ٔ ۳۰۰‬فغ ؿغثبػ ثٗـغِبْص٘ی آلبيبْ ؿاغٕ٘گ‬
‫ثٍاا‪ٛ‬عا ‪ ٚ‬ؿااغٕ٘گ زجبؿاای ‪ٚ‬اعص «واابِفيغ‪ٚ‬ػ» كااض ‪ ٚ‬ثااِٗااض ‪ِ ۶ - ۵‬اابٖ صع ساابٔيّٓ ‪ٌ ٚ‬يغِٕجاابْ‬
‫ِـتمغث‪ٛ‬صٔض‪ ،‬آْ٘ب ؿعی ػيبص ثٗسغج صاصٔض تب صع ِٕمغٗ ٔمُ ‪ ٚ‬إِيت ثغلغاعّٔبيٕض‪ ،‬اػ عغؾ صيگغ‬
‫٘اغع‪ٚ‬ػ‪ ۴‬ـغ‪ٔٚ‬اض ٘‪ٛ‬اپيّابا جٕگای اػ «اهاف‪ٙ‬بْ» ؿا‪ٛ‬ستگياغا ّٔا‪ٛ‬صٖ ‪ ٚ‬صع ـضابا اؿاتبْ ـابعؽ‬
‫ازالِيااٗ پشااق ِاایّٔ‪ٛ‬صٔااض‪ِ ،‬ااتٓ ازالِيااٗ سغاابة ثااِٗااغصَ‪ ،‬ثااٗسواا‪ٛ‬م زلاابيغ ثاا‪ٛ‬ص وااٗ اػ آْ٘ااب‬
‫ِیس‪ٛ‬اؿت تب اػ ص‪ٌٚ‬ت ِغوؼا تّىيٓ ّٔبيٕض‪ ،‬يىی اػ ٘‪ٛ‬اپيّب٘ب صع ٌيغِٕجبْ ؿم‪ٛ‬ط واغص واٗ ِماضاع‬
‫ػيبصا ازالِيٗ ثب س‪ٛ‬ص صاكت‪ ،‬ثعضاً ياه گاغ‪ ٖٚ‬ـٕای اػ عاغؾ ص‪ٌٚ‬ات آِاضٖ‪ ،‬كاٗا ٘‪ٛ‬اپيّابا ؿابلظ‬
‫كضٖ عا لغعٗ لغعٗ وغصٖ ثب س‪ٛ‬ص ثغصٔض‪ٔ - ».‬بكغ‪.‬‬
‫‪۴۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫اٍذ" ثب اؽزوام یک هولاه اى فبک آى هجو ثوكاّزٌلب كافل یهک رهْثوٍ اًلافزٌهل‬
‫ّ ثب فْك ثوكًل‪ .‬هلری ثؼل یک ٌٍل هجو فیلی هٌْل ّ ؽغبهی ّلٍب کَ اٍن ّ‬
‫هْقٖبد اٍزْاه اٍهوبػیل ثهو هّی آى ًّْهزَ ّهلٍ ثهْكب ثهب فهْك آّهكٍب هّی‬
‫هجو ًِبكًل کَ رب ایي اّافو هْعْك ثْك‪».‬‬
‫هالّکبکبعبى ٍیٍقزی اكاهَ هیكُل‪« :‬هْهؼی کَ هب ثَ«ؽَیيآثبك» آهلینب‬
‫هَوذ ػولٍی اى اها‪ٙ‬ی آى «کٌگوىاه» ثْكب ؽبط ّیوػلی «علّل‬
‫عاللآثبك» ها کَ رب آىهْهغ ثَیبه ثبهیک ّ کْچک ثْكب رٍْؼَ ّ رؼوین‬
‫ثقْیلب اها‪ٙ‬ی ایيعب ها اؽیب ًوْكٍ ّ ثَىیو کْذ ثوك‪ .‬هٍّزبی «ؽَیيآثبك»‬
‫هلیوی ها ثوای هب ٍبفذ‪ .‬رب ىهبًی کَ ٍل «کبهلیوّى» ها ثَزٌلب هب كه‬
‫ُوآىعب ىًلگی هیکوكین‪ .‬كه ٍبل ‪ ۱۳۴۵‬كّلذ ىهیيُبی هب ها اى‬
‫هواهُوُکزبه ثَهجلؾ كّ ُياه رْهبى اى هب فویلاهی کوكٍ ّ گلذ‪:‬‬
‫"ّوب ثبیل اى ایيعب ثلٌل ّْیل کَ ایيعب ها آة كهیبچَی ٍل كوا هیگیوك"‪.‬‬
‫هب اى آىعب ثلٌل ّلین ّ آهلین ثبالی «علّل عاللآثبك» فبًَ ٍبفزینب ّلی‬
‫ىهیيُبی هب ها آة ًگوكذ‪ .‬اکٌْى كّلذ ىهیيُبی هب ها پٌ ًویكُل‪».‬‬
‫«هب االى كهٍذ ‪ٍ ۶۳‬بل اٍذ کَ كه «کبهلیوّى» ىًلگی هیکٌین‪ .‬كهإل‬
‫ُوَی هب ٍیٍقزیُهبی «كٍکٌِهَ» ّ «ؽَهیيآثهبك» اى یهک ‪ٛ‬بیلهَ َُهزینب لکهي‬
‫اکٌْى ثَ ‪ ۳‬ثٌکهْ یهبك ههیّهْین‪ -۱ :‬ثٌکهْی گهْكهىیب ‪ -۲‬ثٌکهْی هجبكفهبىب ‪-۳‬‬
‫ثٌکْی ؽبط اٍل ٍیٍقزی‪ .‬ثویَی ٍبکٌیي ؽَیيآثبك هزْکل اى هوكهبى ثکهبًیب‬
‫هٌْٖهآثبكیب ؽبعیآثبكیب ثکیبًیب ّْلیب ثبٕوی ّ روک َُزٌل‪».‬‬
‫هالّکبکبعبى هیاكيایل‪« :‬ؽبط ّیوػلی ثؼل اى «ؽَیيآثبك» هلؼَی كیگوی ُن‬
‫كه «رههل ٍههوؿ» ثوپههب کههوك‪ .‬عویههبى اى ایههي هههواه ثههْك کههَ ٕههْلخاللّلههخ (پههله‬
‫فَوّفبى ّ ًبٕوفبى) هْوبیی کَ اى عولَ ٍوکوكٍگبى إلی روکآهبیی ثْكب‬
‫رٍْهه‪ ٜ‬كّلههذ ه‪ٙ‬ههبفبى کْههزَ ّههلب فَههوّ فههبى ّ ًبٕههو فههبى اى هٌطوههَ رجؼیههل‬
‫ّههلًلب ثَههیبهی اى اهههالک «ٕههْلخاللّلخ» ثههَهٖههبكهٍی كّلههذ كهآهههل ّ اكاهٍی‬
‫كاهایی رؾذ ػٌْاى ثلُکبهی هبلیبری «ْٕلخاللّلخ» ثوآى ًظبهد هیًوْكب آى‬
‫اهههالک ٍههواًغبم ثههَهؼههوٗ كههوُّ گههناهكٍ ّههلب کهَ كّ هلؼهَی «رُههل ٍههوؿ» اى‬
‫عولهَی آىُههب ثههْكب ؽهبط ّههیوػلی آى ها اى كّلههذ فویههلب چٌههلیي ٍههبل ثههو آىعههب‬
‫‪۴۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫اػوبل هبلکیهذ کهوكب كه آىعهب هلؼهَُهبی علیهلی ٍهبفذب آىعهب ها آثهبك کهوكب رهب‬
‫ایيکَ ثؼل اى كهواه ه‪ٙ‬هبفبى كه ّهِویْههبٍ ‪ ۱۳۲۳‬كّ ثهبهٍ ٍهواى رهوکآههبیی‬
‫هلهد گوكزَ ّ ثَهٌطوَ آهلًل‪».‬‬
‫«پَههواى «ٕههْلخاللّلخ‪ »۱‬اى ؽههبط ّههیوػلی كػههْی ىهههیي «رُههل ٍههوؿ» ها‬
‫کوكًهلب ؽهبط ّهیوػلی ىیههو ثهبه ًوكهذب آىُهب روههبم کالًزهواى هْهوبیی ها كه ثههبؽ‬
‫«اهم ّههیواى» كػههْد کوكًههلب ؽههبط ّههیوػلی ها ًیههي كه آى علَههَ كوافْاًلًههلب‬
‫ًبٕو فبى ‪ٛ‬جن ًوَْی کَ اى هجل ‪ٛ‬واؽی ّلٍ ثْكب ؽهبط ّهیوػلی ها كه کٌهبه‬
‫‪ - 1‬صع ؿغاؿااغ لااغْ ‪ٔ ٚ 1۳‬يّ اٗا ا‪ٚ‬ي لااغْ ‪ ۰۰‬يىاای اػ ثاابػيگغاْ زّااضٖا زغه اٗا لااضع ‪ٚ‬‬
‫ؿيبؿت صع ـبعؽ‪ ،‬ايٍشبٔبْ لضع ِٕض للمبيی ث‪ٛ‬صٔض‪ ،‬وٗ لضع ‪ٔ ٚ‬ف‪ٛ‬ط ِتىی ثغايً سا‪ٛ‬ص عا ثاٗعا‪ٛ‬ع‬
‫ِ‪ٛ‬ع‪ٚ‬ثی اػ پيليٕيبْ س‪ٛ‬ص ثٗاعث ثغصٖ ث‪ٛ‬صٔض‪ .‬يىی ِبٔضٖ ثاٗآساغيٓ آْ٘اب «ها‪ ٌٛ‬اٌض‪ٌٚ‬ا » للامبيی‬
‫ث‪ٛ‬ص وٗ ثٗٔ‪ٛ‬ثٗا س‪ٛ‬ص ‪ ۵‬اؿُ ‪ٚ‬زٕ‪ٛ‬اْ صاكت‪:‬‬
‫‪ - 1‬اؿُ ِبصعا = اؿّبزيً ‪ٌ - ۰‬مجی وٗ كابٖ لبجابع ثاٗا‪ ٚ‬صاصٖ ثا‪ٛ‬ص = «ها‪ ٌٛ‬اٌض‪ٌ - ۳ » ٌٚ‬مات‬
‫زلبيغا = ؿغصاع زلبيغ ‪ - ۴‬زٕ‪ٛ‬اْ عجمبتی = سبْ ‪ - ۵‬ايٍشبْ‪.‬‬
‫ا‪ ٚ‬ـغػٔض صاعاة سبْ ايً ثيگی‪ ،‬ـغػٔض ِوغفی لٍی سبْ‪ ،‬ـغػٔض جبٔی سبْ‪ ،‬ـغػٔض اؿاّبزيً سابْ‪،‬‬
‫ـغػٔض جبٔی آلب‪ ،‬ـغػٔض ٔبِضاع آلب‪ ،‬ـغػٔض ثيه ِذّض آلب‪ ،‬ـغػٔض هفغزٍی آلب‪ ،‬ـغػٔض جبٔی آلب‪ ،‬ـغػٔض‬
‫لبفی آلب‪ ،‬ـغػٔض اِيغ لبفی كبيٍ‪ ٛ‬للمبيی ث‪ٛ‬ص‪.‬‬
‫اؿّبزيً سبْ «ه‪ ٌٛ‬اٌض‪ » ٌٚ‬صع ؿبي ‪ ٘( 1۰۵۶‬ف) ثٗصٔياب آِاض‪ ،‬صع ؿآ ‪ 1۱‬ؿابٌگی ‪ٚ‬اعص‬
‫زغهٗا ؿيبؿت ‪ ٚ‬اجتّبر كض‪ ،‬ػِبٔی عيبؿت ايً للمبيی ‪ ٚ‬ػِبٔی دى‪ِٛ‬ت ث‪ٙ‬ج‪ٙ‬ابْ عا ز‪ٙ‬اضٖ صاع‬
‫ث‪ٛ‬ص؛ صع ؿبي ‪ ٘( 1۰۲۳‬ف) عؿّب عيبؿت ايً للمبيی عا پاظيغـت ‪ ٚ‬اػ ػِاغٖا ِلاغ‪ٚ‬عٗس‪ٛ‬ا٘ابْ‬
‫كض‪ ،‬ا‪ ٚ‬ثٗكضّ ِشبٌؿ «ل‪ٛ‬اَ اٌٍّه كيغاػا» ‪«ٚ‬عفبسبْ پ‪ٍٛٙ‬ا» ث‪ٛ‬ص‪،‬‬
‫صعؿبي ‪ ٘( 1۰۳۵‬ف) ثب اسظ ـت‪ٛ‬ا كغزی اػ جبٔت ؿيضزجضاٌذـيٓ عا ثب أگٍيـی٘اب ‪ٚ‬اعص‬
‫جٕگ كض‪ .‬صع ّ٘يٓ ٕ٘گبِٗ٘ب ِيغػا زجضاٌذـيٓ ـغِبْ ـغِب ثاٗزٍات فاعؿ ‪ ٚ‬ثایٌيابلتی اػ ؿاّت‬
‫‪ٚ‬اٌی ـبعؽ ثغوٕبعكض ‪ ٚ‬ثٗجبا ا‪ ٚ‬صوتغ ِذّض ِوضق ثٗؿّت اؿتبْصاع ـبعؽ ِٕو‪ٛ‬ة گغصيض‪،‬‬
‫ِٕبؿجب ِيبْ ايًسبْ للمبيی ‪ ٚ‬صوتغِذّاض ِواضق دـإٗ كاض ‪ ٚ‬تاب آساغ ٘اُچٕابْ ٔيىا‪ ٛ‬ثابلی‬
‫ِبٔض‪.‬‬
‫ِتعبلت آْ «ه‪ ٌٛ‬اٌض‪ » ٌٚ‬ثّٗٔبيٕضگی اػ ِغصَ ـبعؽ ‪ٚ‬اعص ِجٍؾ ك‪ٛ‬عاا ٍِی گغصيض‪ ،‬ؿپؾ‬
‫ثِٗمبَ ؿٕبت‪ٛ‬عا عؿيض‪ ،‬ثٗصٔجبي آْ ثٗاتفبق پـغ ثؼعگق ِذّض ٔبهغسبْ صع ت‪ٙ‬غاْ تذت ٔمغ لغاع‬
‫گغـت‪ ،‬ؿغأجبَ صع ؿبي ‪ ٘( 1۳11‬ف) صع ت‪ٙ‬غاْ ِـّ‪ َٛ‬كض ‪ ٚ‬اػ صٔيب عـت‪ٔ -‬بكغ‪.‬‬
‫كٍذ فْك هّی ٌٕللی ًْبًلب پْذ ٍهو آىُهب ؽهْٗ ثيهگهی پهو اى آة ههواه‬
‫كاّهذ‪ً .‬بٕهوفبى ثهب ٕهلای ثلٌهل ّ رِلیهلآهیي اى ؽهبعی ّهیوػلی فْاٍهذ کهَ‬
‫«هلهک هههوا رؾْیههل ثههلٍ» ؽههبط ّههیوػلی گلههذ‪" :‬هههي ‪ٛ‬جههن ایههي ٍههٌل هلهک ها اى‬
‫كّلذ فویلٍامب ّوب پْل هوا ثلُیلب هلک ربى ها رؾْیل ثگیویهل" كه گوههب گهوم‬
‫ثؾش ّ عللب ًبگِبى ًبٕهوفبى اى عهبی فهْك ثلٌهل ّهلٍ ّ ؽهبط ّهیوػلی ها ثهب‬
‫ٌٕللی ثهَ‪ٛ‬هوف پْهذ ثهو گوكاًهلب چٌهبىکهَ ؽهبط ّهیوػلی ثهب ٕهٌللی كه هیهبى‬
‫اٍزقو اكزبك ّ لجبًُب ّ کالُِ هّی آة ٌّبّه گْذ‪».‬‬
‫«ٍه ٌ کوهک کوكًههل رهب ؽههبط ّههیوػلی ها اى اٍهزقو ثیههوّى آّهكًههلب آىگههبٍ‬
‫ًبٕوفبى یک كٍذ پبلزْ ثَؽبط ّیوػلی كاك رب ث ّْلب ؽهبط ّهیوػلی پهبلزْ ها‬
‫هجهْل ًکهوكٍ ّ آى هاثههَكهّى اٍههزقو اًههلافذ ّ گلههذ‪" :‬ثههَعههبی ایههي ثههَهههي یهک‬
‫رلٌل ثلُیل‪".‬‬
‫ثَُوروریت كوىًلاى «ْٕلخاللّلخ» هْكهن ّهلًل كهُوهیي علَهَ اها‪ٙ‬هی ‪۵‬‬
‫هلؼَی «رُل ٍوؿ» ها اى ؽبط ّیوػلی پٌ ثگیوًل‪».‬‬
‫هّهههزَُهههبی هقزلهههق‬ ‫ّسصػ دس حغیییيي آتیییاد‪:‬‬
‫ّهىّی كه «ؽَیيآثهبك» پبیهَُهبی هؾکهن كاهكب آههبی ٍهؼیل ههإهٌی كاهای هوهبم‬
‫كّم اٍزبًی كه هّهزَی «کًْگلهْ» هؼوكهی ّهلٍ اٍهذب اؽوهل هٌلهوك كه هّهزَی‬
‫«ًیْکًْگلْ» هوبم ٍْم اٍزبى ها کَت ًوْك ٍ اٍذ‪ .‬رهین ّالیجهبل ایهي هٍّهزب كه‬
‫ٍبل ‪ ۱۳۸۳‬ثَهوبم اّل هٌطوَای كٍذ یبكزَ اٍهذ‪ .‬رهین كْرجهبل ایهي هٍّهزب رؾهذ‬
‫ًبم «ایواى عْاى» ثٍَو پوٍزی آهبی اهیوؽَیي ُوبیًْی كؼبل اٍذ‪.‬‬
‫كه گياهّههی کهَ آهههبی هِههلی ٍههیٍههقزی كه فٖههْٓ ّ‪ٙ‬ههؼیذ ّهىُ كه‬
‫ؽَیيآثبك رِیَ کوكٍب چٌیي آههلٍ اٍهذ‪« :‬كه هٍّهزبی ؽَهیيآثهبك رؼهلاك ‪ً ۴۳‬لهو‬
‫ّالیجبلیَهذ كه هبلهت ‪ ۴‬رهین ثهًَهبمُهبی اٍهزواللب عْاًهبىب پیهوّىی ّ ًْعْاًهب ى‬
‫كؼبلیذ هیکٌٌل؛ كه عبهی کهَ ثهَهٌبٍهجذ ػیهل ٍهبل ‪ ۱۳۸۳‬ثهیي رهینُهبی ّالیجهبل‬
‫هٌههب‪ٛ‬ن کهبهلیوّىب «ثی‪ٚ‬ههب»ب «اثههوط» ّ «هاهغههوك» ثوگههياه گوكیههلب رههینُههبی‬
‫«ؽَهههیيآثهههبك» ؽهههبیي هوهههبمُهههبی اّل رهههب ٍهههْم ّهههلًل‪ .‬اگهههو ثِزهههویيُهههبی ّالیجهههبل‬
‫«ؽَههیيآثهههبك» ها هؼوكهههی کٌههینب ثبیهههل اى پهههیِ کَههْربًی چهههْى ػلهههی گهههْكهىی‬
‫ّػههْٗ گههْكهىی ًههبم ثجههوین‪ُ .‬ههنچٌههیي اى ثههبىیکٌههبًی چههْى‪ :‬کوهؼلههی هههإهٌیب‬
‫اثْمه ٍهِبهیب عهالل ٍهیٍهقزیب هؾوهْك هٌلهوكب ُهبكی ههإهٌیب ؿهالم هكیؼهیب‬
‫للا ٍیٍقزی ثبیل ًبم ثوك‪ ».‬كه هّزَی هیٌیكْرجبل ًیي‬ ‫ػیَی گْكهىی ّ هّػ ّ‬
‫رین هیٌی كْرجبل ِّلای ؽَیيآثهبك هْكهن ثهَکَهت ػٌهْاىُهبی هقزلهقب اى عولهَ‬
‫هوبم اّل عبم ثَیظ «کهبهلیوّى» كه ٍهبل ‪ ّ ۱۳۸۲‬هوهبم اّل یهبكّاهٍی ّهِلای‬
‫«ک هبهلیوّى» كه ُوههبى ٍههبلب ّ هوههبم اّل یههبكّاهٍی آىاكی فههوم ّههِو كه ٍههبل‬
‫‪ ۱۳۸۳‬گوكیلٍ اٍذ‪ .‬اى ثِزویيُبی هیٌیكْرجبل «ؽَیيآثبك» هیرْاى ػالٍّ ثو‬
‫اّههقبٓ كههْمب ُههبكی هوثههبًی ّ اهههیي ُوههبیًْی ها هؼوكههی ًوههْك‪ُ .‬ههنچٌههیي كه‬
‫هاثطهههَ ثهههب ّهىُ هىههههی کًْگلهههْ ّ ًیْکًْگلهههْ ًیهههي رؼهههلاك ‪ً ۳۵‬لهههو رؾهههذ‬
‫هوثیگوی آهبی اؽول هٌلوك هْـْل کبه هیثبٌّل‪.‬‬
‫اػ‪ٚ‬بی رین ّالیجبل ؽَیي آثبك‬

‫یکی اى هلبفو«ؽَیيآثبك» ٍوكاه ِّیل "دمحم اصویً اك" اٍذ کهَ كه ىههبى‬
‫عٌههل ثههَهؿههن ٍههي پههبییيب ثههَهههلاهط ػههبلی ًظههبهی هٍههیل‪ .‬اّ كه رههبهیـ ‪۱۲/۱۲‬‬
‫‪ ۱۳۶۴/‬كه اهزلاك ػولیبد ّاللغو ‪ ۸‬كه هؾْه ػولیبری "كبّ" ثهَّهِبكد هٍهیلب‬
‫عَههلُ كه هطؼهَی ‪ ۲۶‬ثِْههذ ىُههوای رِههواى ثههَفههبک ٍه وكٍ ّههل‪ .‬یهک هههياه‬
‫ًوبكیي كه ؽَیيآثبك ُن كاهك‪.‬‬
‫‪۴۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫دٍکٌَِ‬
‫ثَهّایذ ؽبط ًْهػلی ٍلطبًیب دمحمؽَي‬
‫هوثبًیب ػلیهوثبى ًؼوزی ّ اثواُین ثِوّىی‬
‫اًهلکی ثؼهل اى هٍّهزبی «ؽَهیيآثهبك» ّ ثهَاػزجهبهیب ّٕهل ثهَآىب هٍّهزبی‬
‫ربهیقی «كٍکٌَِ» هْهؼیذ كاهك‪ .‬كٍکٌَِی اهوّى ُوبى «پبلٌگوی» هلین اٍهذب‬
‫لنا صجذ ككزوی آى ثًَبم «پبلٌگوی کٌَِ» هیثبّلب ثَُویي لؾب ثَآى «كٍکٌَِ»‬
‫ههههیگْیٌهههل‪ .‬اههههوّىٍ ثهههَعهههبی ههههوكم ٍهههبکي كه هٍّهههزبی «كٍکٌِهههَ» ٍهههبکٌبى‬
‫«پههبلٌگویًههْ» ه هلّػی هیههواس رههبهیقئ «پههبلٌگوی» ثبٍههزبىاًههل‪ .‬اهههب كه ؽویوههذ‬
‫ُیچیک اى كّ هٍّزبی «كٍکٌَِ» ّ «پبلٌگوی علیهل» ًوهیرْاًٌهل ههٌؼکٌکٌٌهلٍ‬
‫اّ‪ٙ‬بع ّ اثُْذ ّ ػظوذ «پبلٌگوی» ثبٍزبى ثبٌّل‪.‬‬
‫«كٍکٌَِ» کًٌْی كاهای ‪ ۲‬هَوذ هیثبّل‪ -۱ :‬ثقِ ههلیوی ‪ -۲‬ثقهِ ثقهِ‬
‫علیل کَ ثهَآى «پٌِهبة هیهيی» یهب «ؽَهیي آثهبك ػلیهب» ًیهي ههیگْیٌهلب «ّهوٌ‬
‫آثههبك» ُههن گلزههَ ّههلٍ اٍههذ‪ .‬كه ًبؽی هَی هههلیویب اؿلههت فههبًْاكٍُههبی ک هنث‪ٚ‬ههبػذ‬
‫ىًلگی هیکٌٌلب کَ ّبهل چٌل گوٍّ ّ ‪ٛ‬بیلهَب هبًٌهل‪ :‬پهبلٌگویٌیب ّهْلیب رهوکب‬
‫ثٌْییب ٍیٍقزیب ثبؽًْیب هٌْٖهآثبكیب هلؼهًَهْی‪...‬ههیّهًْل‪ .‬رأٍیَهبد ػهبم‬
‫الوٌلؼَ هبًٌل ؽوبم ػوْهی ّ ّوکذ رؼبًّی كه ایي ًوطَ هواه كاهًل‪ .‬کَبًی کَ‬
‫پو ّ ثبل كاّزٌلب اى ایي هؾلَ ثَعبُبی كیگو ًول هکبى ًوْكٍاًل‪ .‬كه ایي هؾلَی‬
‫هلیوی اؿلت کَبًی ثبهی هبًلٍاًل کهَ ًزْاًَهزٌل فهْك ها اى آىعهب ثیهوّى ثکْهٌل‪.‬‬
‫هؾلَی «كٍکٌِهَ» اى یهک ‪ٛ‬هوف ثهَکهٍْ ثوفهْهكٍب اى ‪ٛ‬هوف كیگهو ثهَاها‪ٙ‬هی‬
‫هيهّػی هؾْٖهّلٍ اٍذب ثٌبثوایيعب ثوای رٍْؼَ ًلاهك‪.‬‬
‫كه ایي هؾلَ گوُّهی هزْهکل اى اّقبٕهی (اؿلهت عهْاى) ّعهْك كاهًهل کهَ‬
‫ثههَآى «رههین آهكی» هههیگْیٌههل‪ .‬اػ‪ٚ‬ههبی رههین آهكی هْههو پههبییي عبهؼههَ ها رْ هکیل‬
‫هیكٌُهلب رؼهلاك آىُهب ثهَثهیِ اى ‪ً ۵۳ - ۴۳‬لهو ههیهٍهٌلب اؿلهت ثهَکبهُهبی پهو‬
‫هْوذ ّ کن هٌلؼذ هْـْلٌلب آىُهب كبههل رؾٖهیالد ػهبلی ّ هِهبهدُهبی كٌهی ّ‬
‫ؽوكَای َُزٌلب ثَُویي ػلذ هْهك اٍزْوبه هواه ههیگیوًهلب اؽزهوام ّ هٌيلهذ‬
‫آىُههب كه گوهههبگوم اًزقبثههبدُههبی هؾلههی ّ كٖههل کلکهی ّ كِهّ ّههلزْک اكههيایِ‬
‫هبثل هالؽظَ هییبثل‪ّ .‬ؽلد ّ رلبم هیبى اػ‪ٚ‬بی رین عبلت رْعَ اٍذ‪.‬‬
‫ثَكبٕلَی ‪ ۵۳۳‬هزو كّهرو اى هؾلَی هلیوی «كٍکٌَِ» هؾلَی "پٌِبةهیهيی"‬

‫هواه كاهكب کَ اى لؾب اكاهی عي «كٍکٌَِ» هؾَْة هیّْكب اهب كه ىیو كل‬
‫آهام آهام ٍهبى هَهزول فهْك ها ههیىًهل‪ .‬ثهوای اّلهیي ثهبه كه ٍههبل ‪)ُ ُ(۱۳۶۲‬‬
‫ّقٖی ثًَبم کوثالیی ؽَیيػلهی ّهوٌ ّهْلی كه آى هؾهل هٌيلهی ثهوای فهْك‬
‫اؽلاس ًوْك‪ .‬ثَكبٕلَی اًلکیب ثواكهاًِ ًیي ثَاّ پیٍْزٌل‪ .‬پٌِبةهیهيی رهب آى‬
‫هْهغ یک ٕؾوای فبلی ثْك کَ كه كاهٌَُهبی آى‬
‫هوههلاه کوههی عههْب گٌههلمب ًقههْك ّ ػههلً ثههَػوههل‬
‫ههههیآههههل‪ .‬ایهههي هؾهههل كه كُبًهههَی كهٍی فْهههکی‬
‫هٍْْم ثَ«رٌل كواؿ ‪ -‬كهواؽ ‪ -‬كهوام» ّاههغ ّهلٍ‬
‫اٍذب ثَایي كهٍ "رٌل ٍویبى" ُن هیگْیٌهل‪ .‬ایهي‬
‫ُوههههبى كهٍی اٍههههذ کههههَ كهٍههههبل ‪)ُ ُ( ۱۳۲۲‬‬
‫ثهههَهزهههلگهههبٍ ٍهههوثبىاى كّلزهههی رٍْههه‪ ٜ‬اهكّی ایهههل‬
‫هْوبیی هجلل ّل‪.‬‬
‫ایي كهٍ ‪ٛ‬هی هیلیهْىُهب ٍهبل كؼبلیهذ فهْك پٌِهَی‬
‫ػلی هٌْٖهی ًْعْاى ّهىُ‬
‫‪ .‬کب ه ّ ثَیغی کَ كه رب ه یـ‬ ‫فههوهي گًْههَ اى ِگههل ّ الی ّ ٍههٌل ّ ِّههي اؽههلاس‬
‫‪۱۳۸۳ /۸/۱۲‬كچبه ؽب ك صَ ّل‬
‫کهههوكٍ اٍهههذ کهههَ هبًٌهههل فهههوهي «اهىى» پِهههي ّ‬
‫كاهٌهههههَكاه اٍهههههذ‪ .‬كه «کهههههبهلیوّى» ثهههههَهیهههههک‬
‫ثٌلاًگْزی «هیي» هیگْیٌل؛ ثَكهفهذ اًگهْه ُهن‬
‫"هى" گلزَ هیّْك‪ .‬اى آىعهب کهَ ثهیِرهویي ههْاك‬ ‫ِ‬
‫رْکیل كٌُلٍی اها‪ٙ‬ی پٌِبةهیيی ها هیلُهبی‬
‫ثٌلاًگْزی كهؽل ؽجَُهبی فوههب ّ اًگهْه رْهکیل‬
‫هیكُلب ثلاى ٍهجت «پٌِهبة هیهيی» یهب ثهَلِغهَی‬
‫ػبهیبًَ «پٌِْهیيی» هیگْیٌل‪.‬‬
‫اکضویذ ٍبکٌیي "پٌِبةهیيی" اى هوكم «ّْل گ » هیثبٌّلب چٌل فهبًْاه‬
‫هٌْٖهآثبكی ّ هلؼًَْی ًیي كه هیبى آىُب ّعْك كاهًل‪ُ .‬وهَی آًهبى اى ٍهبکٌبى‬
‫هلیوی كٍکٌَِاًل کَ ‪ٛ‬ی كّ كَُی گنّزَ كه اصهو کهن ثهْك عهب ّ ىههیيب ثهَایهيعهب‬
‫‪۰۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫آهلٍ ّ فبًَُبی هغلل ٍبفزَاًل‪ .‬آَُزَ آَُزَ هَغلی ثًَبم «هَغلالٌجی(ٓ)»‬

‫ٍبفزَاًل‪.‬‬
‫ُویهههک اى كّ هؾهههل «كٍکٌِهههَ» ّ «پٌِهههبةىیهههوی» ُیهههأدُهههبی ػهههياكاهی‬
‫علاگبًَی فْكها كاهك‪ُ .‬یأد اّلی ثًَبم ؽَیي ثي ػلی(ع) ثهٍَوپوٍهزی آهبیهبى‬
‫دمحمؽَههي هوثههبًی ّ ثههواكهاًِب ثبهْههبهکذ آهبیههبى اثههواُین ثِههوّىیب دمحمؽَههیي‬
‫ػجلیپْهب ًْهّى ٍلطبًیب ه‪ٙ‬ب ٕبكهی‪...‬اكاهٍ هیّْك؛ ّ ُیأد كّههی ثهًَهبم‬
‫ػجهلللا‬
‫ّ‬ ‫اثبالل‪ٚ‬ل الؼجبً(ع) ثٍَوپوٍزی آهبیبى ًبكه ه‪ٙ‬بییب ّلیدمحم ّهکُْیب‬
‫هؽیویب ؽَیي هًغجو ّ ػجلالؼلی یٍْلی‪...‬اكاهٍ هیّْك‪.‬‬
‫هٍّزبی «كٍکٌَِ» هیيثبى اهبمىاكٍی هلیوی ثًَبم "هبلک اثواُین" اٍهذ کهَ‬
‫ُههیچکهٌ كهثههبهٍی اّ چیههيی ًوههیكاًههلب هههوكم ثههَاّػویههلٍ كاهًههلب اى هههلین كاهای‬
‫هوجههوٍ ّ هؾغههو ثههْكٍ اٍههذب ربؽههبال چٌههلیي ثههبه هوجههوٍاُ فههواة ّههلٍب كّثههبهٍ‬
‫ثَُوبى ٍو عبی اّل ثوپبّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی «كٍکٌِهَ» یکهی‬ ‫ّسصػ دس دٍکٌَِ‪:‬‬
‫اى هطتُبی ّهىُ «کبهلیوّى» هؾَْة هیّْكب كْرجبل فیلی ههْی كاهك کهَ‬
‫رؾذ ًبم «رین یهبهاى» كؼبلیهذ ههیکٌهلب رهب کٌهْى كاهای هوهبمُهبی هٌطوهَای ّهلٍ‬
‫اٍذ‪ .‬كه هّزَی ثهْکٌ ّقٖهی ثهًَهبم «دمحم ًظهو کهب وی ّهْلی» ها كاهك کهَ‬
‫ًبیههتهِوهههبى کْههْهی كه ّىى فههْك هههیثبّههل‪ .‬ثههواكهُ «اؽولؽَههیي ک هب وی‬
‫ّْلی» ًیي كه ُویي هّزَ ‪ ۲‬ثبه ؽبیي هوبم اّل اٍزبى ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫ّهىُکبهاى ایي هؾل كه هّزَی كْرَبل ًیهي ثهَهوهبمُهبی كٍهذ یبكزهَاًهل‪.‬‬
‫یک ثبّکبٍ ثلىٍبىی رؾذ ػٌْاى "ُلف" كه ایي هؾل كؼبلیذ كاهك کَ رٍْه‪ٜ‬‬
‫آهبی ػلی هٌْچِوی اكاهٍ ههیّهْك‪ .‬اّ ‪ٙ‬هوي گياهّهیب ّ‪ٙ‬هؼیذ ایهي هّهزَی‬
‫ّهىّهههی كه هٍّهههزبی «كٍکٌِهههَ» ها ًهههیي ًگبّهههزَ اٍهههذ‪« :‬كه ال ؽب‪ٙ‬هههو اگهههو‬
‫ثقْاُین ثِزویيُبی ّهىُ ثهلىٍهبىی كه «کهبهلیوّى» هاهؼوكهی ًوهبیینب ثبیهل‬
‫اى هبیبى اهیي یٍْهلیب هِهوىاك ه‪ٙ‬هبییب ؽویهل فَهوّاًیب ؿهالم ثهيهگ ًَهتب‬
‫دمحمُبكی ىاهعب ثِجْك ٍهیٍهقزیب اثهْمه هٍهزویب ػلهیه‪ٙ‬هب هٌٖهْهیب اؽوهل‬
‫هلللا اصههویًه اكب‬
‫هیههویب ؽویله‪ٙ‬ههب هكیؼههیب إههـوگْكهىیب ثِههوام ٍههِبهیب ػجه ّ‬
‫ًههْهللا کْههبّهىب ؽویههل كوُههبكیب هغیههل‬
‫ّ‬ ‫ًههْهللا اًٖههبهیب هٍْههی اًٖههبهیب‬
‫ّ‬
‫‪۰1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫کْبّهىب اثْمه هًغجوب هِلی عوْیلیب هبٍن كوثل ّ ىًلٍ یبك ایْة ًظهوی ًهبم‬
‫ثجوین‪».‬‬
‫فلاکوم ایيكی هَئْل روثیذ ثلًی هٌطوَ كه ایي هْهك چٌیي هیگْیل‪:‬‬
‫«ُوههبى‪ٛ‬ههْهی کههَ هؼلههْم اٍههذ ثههیِرههویي ػالههَی عْاًههبى ًَههجذ ثههَاهههْه‬
‫ّهىُب اّل ثَكْرجبل َُذب ثؼل ثَّالیجبل ّ هّزَُبی كیگو‪ .‬كه ههْهك كْرجهبل‬
‫هیرْاى گلذ کَ كه ٍبل ‪ ۱۳۵۷‬ثوای اّلیي ثبه كه ربهیـ كْرجهبل «کهبهلیوّى»‬
‫یهههک كّهٍ هَهههبثوَی كْرجهههبل ثهههیي كاًهههِآههههْىاى «فهههبًیوي» ثهههب كاًهههِآههههْىاى‬
‫اػ‪ٚ‬بی رین یبهاى ‪ -‬كٍ کٌَِ‬
‫«هْهِلثیلْ» ّ «هِغههيآثهبك» ثوگههياه گوكیههل‪ .‬كاًهِ آهههْىاًی کهَ ثههوای اكاههَی‬

‫رؾٖیل ثَِّوُب هكزٌل كْرجبل ها اكاهَ كاكًل رب ایيکَ كه ٍبلُبی ‪۶۲ - ۱۳۶۱‬‬
‫یههههک كّهٍ هَههههبثوبد كْرجههههبل ّ ّالیجههههبل ثههههیي كاًههههِآهههههْىاى ّ كوٌُگیههههبى كه‬
‫«فبًیوي» ثوگياه ّل‪.‬‬
‫ثَكًجبل آى ثب ُوذ ّهىُکبهاى فْك هٌطوهَب ّهىُ كْرجهبل هًّهن گوكهذ‪.‬‬
‫چٌبىکَ كه ٍبل ‪ ۱۳۶۳‬ثَهٌبٍجذ چِلوهیي هّى ّهِبكد هٖهطلی ًؼوزهیب یهک‬
‫كّهٍ هَبثوبد كْرجبل ّ ّالیجهبل ثهیي رهینُهبی «کهبهلیوّى» ثهَهیيثهبًی هٍّهزبی‬

‫«كٍکٌِههَ» ثوگههياه گوكیههل‪ .‬رؼههلاك ‪ ۶‬رههین هههله اى هٍّههزبُبی هْههِلثیلْب فههبًیويب‬
‫هِغيآثبكب فْاعَب فوم هکبى ّ كٍکٌَِ ّوکذ كاّزٌلب كهآى هْهغ ىهیي ثهبىی‬
‫ّعْك ًلاّذب لنا كه ىیو هجوٍزبى «كٍکٌَِ» ىهیيُبی ىهاػزی هزؼلهن ثهَآههبی‬
‫ه‪ٙ‬ب ه‪ٙ‬بیی ها ٕبف کوكًل ّ هَبثوبد ها ثوگياه ًوْكًل‪».‬‬
‫کبِفيغ‪ٚ‬ػ اػ چلُ ص‪ٚ‬عثيٓ‬

‫«كه آى هَبثوبد كه هّزَی كْرجبل رینُبی «فْاعَ» ّ «كٍکٌَِ» ثَرویهت‬
‫ثَهوبمُبی اّل ّ كّم هٍیلًلب كه هّزَی ّالیجبل ثوػکٌ ّلب یؼٌی «كٍکٌَِ»‬
‫اّلب «فْاعَ» كّم گوكیل‪ .‬كه آى هَهبثوبد آهبیهبى دمحمؽَهي هوثهبًیب ػجهلالقبلن‬
‫هًغجو ّ هوؽْم ؽبط ًْهدمحم هؽیوی ًوِ هِوی ایلب کوكًل‪ .‬كه پبیهبى هَهبثوبد‬
‫ُلایبی ثَّهىُکبهاى كاكٍ ّل‪ُ .‬ویي ؽوکهذ هْعهت ّهل رهب کهن کهن هٍّهزبُبی‬
‫كیگو ثَثوگياهی هَبثوبد ّهىّی هّی ثیبّهًل‪ .‬عویبى هّل ّهىُ ُنچٌهبى‬
‫اكاهَ كاّزَ ّ رب ٍبل ‪ ۱۳۶۵‬فْة پیِ هكهذب كه آىٍهبال ثَهیبهی اى اػ‪ٚ‬هبی‬
‫رینُب ثَفلهذ هوهلً ٍهوثبىیب یهب عجِهَُهبی عٌهل هكزٌهلب اى ایهي ‪ٛ‬ویهن یهک‬
‫‪ٙ‬ؼق ّ ٍَزی كه اهو كْرجبل «کبهلیوّى» پیِ آهل‪».‬‬
‫«اى ٍههبل ‪ ۱۳۶۷‬ک هَ عٌههل ثههَپبیههبى هٍههیلٍ ثههْكب كّثههبهٍ كْرجههبل هٌطوههَ ّ‬
‫«كٍکٌَِ» عبى ربىٍ گوكذب چٌبىکَ كه ٍبل ‪ ۱۳۶۹‬اى ‪ٛ‬وف ثقْلاهی ّ عِبك‬
‫ٍبىًلگی هٌطوَب یک هّهزَ هَهبثوبد كْرجهبل كه ىههیي «فهوم هکهبى» ثوگهياه‬
‫گوكیل کَ اى ٍواٍو هٌطوَ ثبلؾ ثو ‪ ۱۸‬رین كه آى ّهوکذ كاّهزٌل کهَ رهین "ثیلهْ"‬
‫اّل ّل‪ .‬كه ٍبل ‪ ۱۳۷۲‬یک كّهٍ هَبثوبد هٌطوَای هیبى ‪ ۲۴‬رین «کبهلیوّى»‬
‫ثوگياه ّهل‪ .‬اى ُوهَی هٍّهزبُبی هِهن یهک رهین هؼوكهی ّهلٍ ثهْك‪ .‬اى آى ثهَثؼهل‬
‫ُیهأد كْرجههبل هٌطوهَ رْهکیل ّههل کهَ ثچههَُهبی ثیلههْب هِغههيآثهبكب فههبًیوي ّ فههوم‬
‫هکبى كهآى ػ‪ْٚ‬یذ كاّزَ ّ كاهًل‪».‬‬
‫«چٌل ٍبلی اٍذ کَ ثبّگبُبی کبهلیوّى ثَكٍزَی یک ّ كّ روَین ّهلٍاًهلب‬
‫رؼههلاك ‪ ۱۶‬رههین كٍههزَی یهک ّ رؼههلاك ‪ ۱۴‬رههین كٍههزَی كّ هههیثبّههٌل‪ .‬ػههالٍّ ثههوایي‬
‫«کبهلیوّى» ُن اکٌْى چِوٍُهبی هطوؽهی ها كه كْرجهبل اٍهزبى كاهكب اى عولهَ‬
‫هههیرههْاى هغزجههی ىاهع ها ًههبم ثههوك ک هَ كه رههین ثههوم َُههذب اى هْههِلثیلْ ًههبكه‬
‫ّکُْی ّػلی پوُیيگبه َُزٌل کَ كه ثبّگبُبی «ّهیواى» ثهبىی ههیکٌٌهل‪ .‬كه‬
‫هّزَی ّالیجبل کَ ثیِرو كه هٌطوَی ّهوبلیب هبًٌهل «فهبًیوي» ّ«ؽَهیيآثهبك»‬
‫كؼبل هیثبٌّلب رؼلاك ‪ ۱۴‬رین ثبّگبُی صبثذ ّ ‪ ۱۲‬رین هؾلی هْهـْل کبهاًهل‪ .‬اى‬
‫ًظههو اهکبًههبد ّهىّههیب كه كَُههزبى ّههوبلی یهک اٍههزْكیْم ‪ُ ۷‬کزههبهی رأٍههیٌ‬
‫ّلٍ اٍذ کَ ثیي كّ هٍّهزبی «ثکیهبى» ّ «پهبلٌگوی» ّاههغ اٍهذ‪ .‬كه هٌطوهَی‬
‫عٌهْثی یهک ٍههبلي هغِهي ‪ ۱۲‬كه ‪ ۲۴‬ثوهواهاٍهذ کهَ كؼبلیهذُهبی هىهههی كهآى‬
‫اًغبم هیّْك ّهّزَی ّالیجبل هاُن عْاة هیكُل‪.‬‬
‫اگو ثٌب ثبّل اى پیِکَْربى كْرجبل ًبهی ثهَهیهبى آیهلب ثبیهل اى آهبیهبى هؾوهْك‬
‫آىاكیب دمحم ایيكیب ػجلالؼلی یٍْهلیب هوؽهْم ؽهبط ًهْهدمحم هؽیوهیب ػلهیؽَهي‬
‫للا كاك اکجوی ًبم ثوك‪.‬‬ ‫هوثبًیب ػیلیدمحم ؽنپوٍذ ّ ّ‬
‫ایي آهبیبى كه رین ٍبثن «كٍکٌِهَ» کهَ هٍْهْم ثهَ«رهین رهوّیظ» ثهْك ّ اکٌهْى‬
‫ثًَبم «رین یبهاى» ٌّبفزَ هیّهْكب رهْپ ههیىكًهل‪ .‬اى ًقجهَُهبی اههوّى كْرجهبل‬
‫«كٍکٌِههَ» هههیرههْاى آهبیههبى ٕههول هًغجههوب ثِههوّى ٍههلطبًیب ؽویههل فَههوّاًیب‬
‫ؿالمؽَي هؽیوهیب ؽَهي ؿلهبهیب ػجلالؾَهیي هٌهْچِوی ها هؼوكهی ًوهْك‪ .‬كه‬
‫ػجههلللا اهیههویب ػلههیثقههِ‬
‫ّ‬ ‫هٌطوههَی عٌههْثی ثبیههل اى آهبیههبى ّههیوّاى ىاُههلیب‬
‫‪۰۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ىاُههلیب دمحمه‪ٙ‬ههب هظههبُویب یؼوههْة ًبهههلاهب دمحم اٍههلٌلیبهیب ثِههوام هههْصویب‬

‫عؼلوكُوبىب ٍِواة پوُیيی ّ اؽول ىاُلی ًبم ثوك‪».‬‬
‫اى هٍّههزبی «كٍکٌِههَ» رههب کٌههْى رؼههلاك ‪ً ۱۵‬لوکبههٌههل ّ ‪ً ۱۳‬لههو كاًْههغْی‬
‫ّهبؿل ثهَرؾٖههیل پهب گوكزههَاًههلب كه هیهبى کبههٌههلاى یهک ًلهو هب‪ٙ‬ههی = عههبى دمحم‬
‫هؽیویب یک ًلو كهعَكاهًظبهی = ه‪ٙ‬ب ػجبٍیب یک ًلو هَئْل روثیذ ثهلًی‬
‫هٌطوَ = فلاکوم ایيكیب یک ًلو کبههٌل ثقْلاهی = ؽٌَولی هبٍویب یک ًلو‬
‫هَئْل كه ثٌیبك ‪ ۱۵‬فوكاك = ثِوي ػجبٍیب یک ًلهو رکٌَهیي ًیهوّی ُهْایی =‬
‫ؿالمؽَي ٍؼبكدب یک ًلوهَئْل كه ّوکذ الٍزیکٍبىی "كًهب" = ػیهلیدمحم‬
‫للا ػجهلی‪ّ ...‬عهْك‬ ‫ػجلیب یک ًلهو هَهئْل كه ّهوکذ ّهیو پبٍهزْهیيٍ = ؽغهخ ّ‬
‫كاهًل‪ُ .‬هنچٌهیي ثِهوام ػجبٍهی ههلیو ربثلٍْهبىی «ًٖهو» اى ىههوٍی ٌُوهٌهلاى‬
‫«كٍکٌَِ» هؾَْة اٍذ‪.‬‬
‫كه هٍّهزبی پٌِههبةهیههيی «كٍکٌِهَ» ثههبًْی ٌُوهٌههل ثهًَههبم ٍهکیٌَ ه‪ٙ‬ههبیی‬
‫ىًلگی هیکٌل کَ ثَهؿن هؾلّیذ ؽوکزیب اٍطْهٍی روبم ػیهبه ٌُهو اٍهذب اّ‬
‫كه چٌل هّزَ اى ٌُوُبی ُلذگبًَ ّ ؽوكَی فیب‪ٛ‬ی ّ ٌٕؼذ هبلی هِبهد ربم‬
‫كاهكب ّی ًوبیٌههههلٍی یههههک ّهههههوکذ هههههبلیثههههبكی اٍهههههذب ؽههههْىٍی ًلهههههْم اّ اى‬
‫«کبهلیوّى» كوارو هكزَب رهب ًهْاؽی ٍهوؽل چبهكاًگهَ ّ كُجیهل ّ ثْاًهبد کْهیلٍ‬
‫ّلٍ اٍذ‪ .‬اّ یک ّطوًظ ثبى ثَیبه هبُو ًیي اٍذ‪.‬‬
‫اّؼبهی اى كّ ّبػو عْاىب ٍبکي هٍّزبی «كٍکٌَِ»‪:‬‬
‫«چَ ّل هٍّزب؟»‬
‫ّجبًگبُی فوًّ كُکلٍ آّاى ثوكاّذ‪:‬‬
‫چَ ّل هٍّزبب کغب گن ّل؟‬
‫ُوَ لطق ّ ٕلبیذ هاب ّكبیذ ها؛‬
‫کی كىكیلٍ؟‬
‫چَ ّل آى ُنًْیٌیُب؟‬
‫رِ چبلَ؛ ثَ ِگوكُ ّتًْیٌیُب‬
‫کغبهكذ آى اهبهیِب؟‬
‫کجْروُبب هٌبهیُب‬
‫‪۰۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ٕلای کجک ّ ریِْ اى كواى هلَی کْلی ًویآیل‬

‫كـبى كیگو ّکبهچئ‬
‫رلٌل ّ کْلَ پْزی ّ ككک ها ثو ًویكاهك‬
‫ٕلای ىّىٍی گوگ ّ ّـبل ّ ّؽِ هیآیل‬
‫کغبّل کْچَ ثبؽُبیذ؟‬
‫ؽٖبه ٌٍگیاد ها کْ؟‬
‫کغب ّل ثْی ػطو گل؟‬
‫ُلْ ّ ٍیت ّ گیالٍذ؟‬
‫ًلاهی كّكکِ كه پْذ ثبم فبًَی فْزی‬
‫کغب ثبیل هّك ثیوّىب ُوَ كاك ّ كـآىُبیذ‬
‫کٌبه عْیثبهاًِ ُویَْ پو ى ؽْهی ثْك‬
‫کَ ػکَذ هّی آة ّ ىیو آى ُن پو ىهبُی ثْك‬
‫ّلی اکٌْىب روبم چِوٍُب ىًگبه ثو ثَزَ‬
‫ُوَ آةُب ّلٍ هَوْم‪ -‬هبُیُب ُوَ هوكًل‬
‫چَ ّل هٍّزبب کغبگن ّل؟‬
‫ًوییبثی كیگو آثیب رْ اى آى چْوَی عّْبى‬
‫ًَ اى ٌٍگبةُبی کٍْب ًَ اى هّك ک ِو ػویبى‬
‫ُوَ آى پیوهوك ّ پیوىىُب فلزَ اًلهفبک‬
‫كػبی ًیَذ رب آهك کوی ثبهاى‬
‫ّ لیکي ثبیل اهیل ّاه ثْكب‬
‫اهیلّاهب كلفُْ ثَكوكاُب‬
‫آثبى هبٍ ‪ - ۱۳۸۳‬كاًْگبٍ ّیواى ‪ -‬هؾَي ػلی ْه‬
‫پاييضغن‬
‫گْیوذ ُوچَ ثٍَوآهلٍ اى ثْك ّ ًجْك‬
‫ؿن ػْوی کَ ٍواٍو كل هي ها پیوْك‬
‫كهك ُغوی کَ کْیلم هي اى كّهی رْ‬

‫كیلٍام ؽلوَ ثَكه ّؼو علایی ثَوّك‬
‫ػوو ثو ثبك ثلاك ین ّ فجوكاه ًَ این‬
‫ٍبلُب هكذب اى ایي ػووُله هكزَ چَ ٍْك‬
‫ثَچَ کبهآیلم ایي عَن کَ عبى كهثو ًیَذ‬
‫عَن ثیعبى ثجبیَذ کَ كهفبک ؿٌْك‬
‫ػو‪ َٙ‬کوكین عْاًیبثَؿوّهی هـوّه‬
‫ؽیق اى ایي كّهٍ کَ كه ثٌل عِبلذ كوٍْك‬
‫ثبل ثْکَزَب هلٌ رٌک ًوْكم ٕیبك‬
‫هوؽ كه كامب كیگوُ ‪ٛ‬بهذ آىاه ًجْك‬
‫ُوَ ٍوهَذ ّل اى هطوة ّاى چٌل ّ هثبة‬
‫كل ٍوفْهكٍ کٌل گُْ ًی ّ ًبلَ هّك‬
‫ٍبلیبى اٍذ کَ كلٍْفزَام ّ كم ًيكم‬
‫ُیچکٌ ىیيُوَ ؿن یک ٍوهْی ًيكّك‬
‫كٍذ رولیو چْاى ثِو کوم ثیوّى ّل‬
‫ُوچَ ثقْیل ثَهيبهًظ ّ پویْبًی ثْك‬
‫هوا ثیّْم ّ ثیمّم ّ ٌُو کوك‬ ‫فياى ٍی ثَػووهي گنه کوك‬
‫ًلیلٍ ّٕل یبهب پیوی اصو کوك‬ ‫عْاًی ها ُله كاكینب اكًَْ‬
‫هوا آّاهٍی ُو كّذ ّ ثوکوك‬ ‫ثَعبی گلْي ّ ثبؽ ّ گلَزبى‬
‫گوّگبىگیو كل ُیچِ ًظو کوك‬ ‫كل ثیچبهٍ كهعبی گوّ ثْك‬
‫کَ اى اّل هوا ٕوف ًظو کوك‬ ‫اى ایي ؽَود ىیبهفْك ثٌبلن‬
‫كه ایي هٍ ثبیلُ کْهی ٍ و کوك‬ ‫كّ چْون ًبی ثیٌبیی ًلاهك‬
‫ٍلو كه هاٍ پو پیچ ّ فطو کوك‬ ‫عْاًی ثْك ثب یک اٍت هُْاه‬
‫ثًَین ها ٍ هـــــوا ثیُوَلوکوك‬ ‫ثَاهیل عــــْاًی هكزن ایي هاٍ‬
‫چْ گْزن ًبرْاى اى هي ُله کوك‬ ‫هوا كه فْاة كیلب پیچیل اى هاٍ‬
‫چْرٌِبین گناّذب كیْاًَرو کوك‬ ‫كلن كیْاًَ اى ّْم عْاًی‬
‫"دمحمُبكی ىاهع ّْلی – كٍکٌَِ"‬
‫پالٌگشی‬
‫ثَهّایذ ؽبط هیوىاثبثب ٍلطبًیب کوثالیی ؽیله ّلیؼیب‬
‫ّبٍکوم ؽنپوٍذب اثْالوؾول ؿلبهی ؽبط ػلی پیْبٌُلب‬
‫فیوللا ػجلی‬
‫ّ‬ ‫للا ثِوٌیب‬
‫ػجلللا ؽنپوٍذب هّػ ّ‬ ‫ّ‬
‫اًلکی کنرو اى یک کیلْهزو ثؼل اى «كٍکٌَِ» هٍّهزبی «پهبلٌگویًهْ» ّاههغ‬
‫اٍههذ؛ «پههبلٌگوی» ٍههوىهیي اكَههبًَای ّ هؾههل ّهکلگیههوی اكَههبًَُههب ّ هؤیبُههب‬
‫اٍههذ‪ .‬کلیههبد رههبهیـ «پههبلٌگوی» كه کزههبة «آكزههبة ک هبهلیوّى» آهههلٍ اٍههذب كه‬
‫ایيعهب اى رکهواه آى پوُیهي ههیگهوكك؛ اههب هوهلاهی اى هطبلهت ثهبهیهبًهلٍ ًَهجذ‬
‫ثَربهیـ گنّزَی «پبلٌگوی» ها اى ىثبى اّقبٓ ًبمثوكٍ ًول هیکٌن‪:‬‬
‫ثٌب ثَهّایزیب كه ؽْالی «پبلٌگوی» کًٌْی ِّوک هلیوی ثًَهبم «هیطویهَ»‬
‫ثو پب ثْكٍ اٍذ کَ هؾل رجؼیلگبٍ هغوهیي كه ػِل «کوین فبى» ىًل ثْكٍ اٍهذ‪.‬‬
‫ُههنچٌههیي گلزههَ ّههلٍ ک هَ هّىگههبهی «پههبلٌگوی» کِههي اى چٌههبى آثههبكی ّ ٍّههؼذ‬
‫ثوفْهكاه ثْكٍ کَ یک ه ً کِوٍی پهبلٌگویٌیب ثهبم ثهَثهبم هكزهَ رهب ثهَهٍّهزبی‬
‫«گوهَ» هٍیلٍ اٍذ‪ .‬ثؼ‪ٚ‬یُب هیگْیٌل آى کِوٍ اى«پهبلٌگوی» ّهوّع کهوكٍب‬
‫ثبم ثَثبم هكزَ ربثَثبؽ ًْ ٍبثن هٍیلٍ اٍذب ػلٍی ُن هیگْیٌل آىکِوٍی کنایی‬
‫اى ثبؽ ًْ ّوّع کوكٍ ّ ثَ«گوهَ» روبم ًوْكٍ اٍذ‪.‬‬
‫ثؼ‪ٚ‬یُب گلزَاًل كه هؾل ٕؾوای «ىاّای» کًٌْی ِّوی آثبك ثًَبم «ػهي‬
‫آثههبك» ثههو پههب ثههْكٍ اٍههذ‪ .‬كه ًبؽیهَی كْهههبًی ٕههؾوای ىاّا رٌگههی ّاهههغ ّههلٍ کهَ‬
‫اُبلی ثَآى «رٌل رٌٌب» هیگْیٌلب گلزَ ّلٍ کَ ّعَ ایي ًبمگناهی اى آىعب آههلٍ‬
‫اٍذ کَ كه ُویي ًوطَب عٌل ري ثهَرهي كه ككهبع اى ّهِو اكَهبًَای "ػهي آثهبك"‬
‫كه هوبثل هِبعویٌی کهَ هٖهل ؿهبهد آى ّهِو ها كاّهزٌلب ٕهْهد گوكزهَ اٍهذ‪.‬‬
‫كه ُوبى رٌل رٌٌب کوٌٍٍگی ّعْك كاهك کهَ ثهَآى «هلؼهَی ػهبهالى» ههیگْیٌهلب‬
‫ثَهْعت ایي ًبمگناهیب آى هلؼَ ؽکن ٍبفزوبى هغلٌ ّْهای ِّو ها كاّزَ کَ‬
‫ػوهههالی ههههْم كه هْاههههغ ‪ٙ‬هههوّهی كه آىعهههب كّه ُهههن گهههوك ههههیآههههلٍب هَهههبیل ّ‬
‫هْکالد هؾل ها ثَهْهك ثؾش هیگناّزَاًل‪.‬‬
‫هیگْیٌهل كه هؾهل پهبلٌگوی ههلین ( ّاههغ كه كٍکٌِهَ) كه ًوطهَی هٍْهْم ثهَ‬
‫"رلپبهلؼَای" هلؼَی كیگوی ثو پب ثْكٍ کَ ثَآى "هلؼَی گبٍّهْاهاى" ههیگلزٌهل‪.‬‬
‫‪۰۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫گبٍّههْاهُب کههَ ؽههلّك ‪ ۴۳ -۳۳‬فههبًْاه عوؼیههذ هههیّههلًلب اى هههوكم پههبلٌگوی‬

‫ًجْكٍ ّ اّقبٕی ىّهگْ ّ هوكمآىاه ّ گوكىکللهذ ثْكًهلب هقهبهط فهْك ها اى‬
‫‪ٛ‬وین هُيًی ّ ثبعگیوی ربهیي هیًوْكًهل‪ .‬آىُهب ههوكم پهبلٌگوی ها ًیهي امیهذ‬
‫ههیًوهْكٍ ّ اى ایْهبى هطبلجهَی فهواط ههیکوكًهلب یهک ّههذ ههوكم پههبلٌگوی اى‬
‫آىُب كػْد هیکٌٌل کَ ثیبییل ثبُن کْزی ثگیوینب هْوّ‪ ٛ‬ثَایيکَ ُو‪ٛ‬وف کهَ‬
‫هـلههْة ّههلب اى ایههي هؾههل ثههبه کٌههل ّ ثههوّكب ثههبُن ثههَرْاكههن هههیهٍههٌل ّ هواٍههن‬
‫کْههزیگیههوی ثوپههب هههیّههْكب هههوكم پههبلٌگوی پیههوّى هههیّههًْلب ّ گبٍّههْهاى‬
‫ّتٌُگبم ثبه هیکٌٌهل ّ ههیهًّهلب هؼلهْم ًْهل آىُهب چهَ کَهبًی ثْكًهلب اى کغهب‬
‫آهلٍ ثْكًلب ثَکغبه كزٌل‪ .‬هلؼَّبى ُن فْك ثَفْك هؾّْلب چٌبىکَ ُیچ اصوی اى‬
‫آى ثبهی ًوبًلٍ اٍذ‪.‬‬
‫‪ٛ‬جیؼههی اٍههذ کههَ عههلّل هِههن «عههاللآثههبك» هکههي إههلی ػظوههذ پههبلٌگوی‬
‫هؾَْة ّلٍ ّ هیّْكب كهثبهٍی ایي علّل گلزَ ّلٍ کَ اّل ثهبه پهبلٌگویٌیُهب‬
‫ایي علّل ها اؽلاس ًوْكٍاًلب آىُب هیگْیٌل‪ :‬ؽلو ایهي کبًهبل ثهَكٍهزْه ٍهلطبى‬
‫عالل اللیي فْاهىم ّبٍ آؿبى ّهلٍ ّ ثهَههلد یهک ٍهبل اى ٍهوثٌل فهْك كه ىیهو‬
‫للاهواكفبًی» رب اًزِبی «هلؼًَْ» کًٌْی کْیلٍ ّل‪ .‬هْهؼی کَ‬ ‫كٍذ ٕؾوای « ّ‬
‫آة ها كه آى اًلافزٌلب ٍلطبى عالل اللیي ثهَارلهبم ههبكه پیهو ّ ثهب رغوثهَاُ كه‬
‫علْ چبكه هقْٖٓ فْك ًَْزَ ّ هیفْاٍهزٌل ثجیٌٌهل کهَ اّل ثهبه چهَکَهی اى‬
‫ایي علّل آة هیًّْهل؛ لؾظهبری گنّهذب كیلًهل یهک ههالكٍ هّثهبٍ اى «کوهوىهك‬
‫پههبلٌگوی» پههبییي آهههلٍ ّ كّاى كّاى فههْك ها ثههَ«عههلّل عههاللآثههبك» هٍههبًیلب آى‬
‫هّثبٍ اى ایي عهلّل آة فهْهكب چٌهل ههلهی آى ‪ٛ‬هوفرهو هكهذب كهْها ًً اٍهزلواؽ‬
‫کوك؛ هبكه ٍلطبى عالل اللیي ّهزی ایي ٕهؾٌَ ها كیهلب ثهَپَهوُ گلهذ‪« :‬ثِزهو‬
‫اٍذ هب اى فیو ایي علّل ثگنهینب ّ اى ایهيعهب ثهوّین کهَ ایهي عهلّل ثهَکهبم ههب‬
‫ًویّْك‪ ».‬الجزَ ثؼل اى آى هّثبٍب فیلیُب ٕبؽت هلک ّ آة ایهي عهلّل ّهلًلب‬
‫لکي ُویک ثؼل اى هلری اٍزلواؽ کوكًل‪.‬‬
‫گلزَ ّلٍ کَ ٍواٍو «کووىهك پبلٌگوی» آىچٌبى پّْیلٍ اى ثبؽُبی اًگْه‬
‫ّ كهفزههبى هیههٍْ ثههْكٍ ک هَ رههب ایههي اّافههو ّهزههی ػْههبیو رههوک كه هَههیو یههیالم ‪-‬‬
‫هْالم ثَ«پبلٌگوی» هیهٍیلًل ّ پیوهوكُبی ‪ٙ‬ؼیق ّ ًبثیٌب کَ ٍْاه ثواٍت‬
‫ّ ههههب‪ٛ‬و ثْكًهههل ّ ثهههَُوهههواٍ هبكلهههَ ؽوکهههذ ههههیکوكًهههلب ّهزهههی ههههیكِویلًهههل کهههَ‬

‫ثههَ«پههبلٌگوی» هٍههیلٍاًههلب فههْك ثههَفههْك ٍههوُبی فههْك ها پههبییي هههیگوكزٌههل رههب‬
‫ثَّبفَُبی كهفهذ إهبثذ ًکٌهل؛ چهْى آىُهب كه ىههبىُهبی عهْاًی ّ ٍهالهذ‬
‫كیلب آى اًجٍْ كهفزبى ها كیهلٍ ثْكًهلب فیهبل ههیکوكًهل کهَ اکٌهْى ُهن ُوهبى‪ٛ‬هْه‬
‫اٍذ‪.‬‬
‫ُنچٌیي هیگْیٌل كه «کووىهك پهبلٌگوی» ؿهبهی ّعهْك كاهك کهَ رهب ٌُهْى‬
‫کَی ثَاًزِبی آى ًوٍیلٍ اٍذ‪ .‬هیگْیٌل كه كهّى آى ؿبه هْعهْكاد ػغیهت ّ‬
‫ؿویت ّ اّجبػ ّعْك كاهًل‪ .‬كه پهْىٍی «پهبلٌگوی» یهک رقزهَ ٍهٌل ٕهبف ّ‬
‫ٕیولی ّعْك كاهكب کَ اُبلی ثَآى «هبلیچَی ؽ‪ٚ‬ود ٍلیوبى» هیگْیٌل؛ آىُهب‬
‫هؼزوههلاًههل کهَ هّىی ؽ‪ٚ‬ههود ٍههلیوبى ٍههغبكٍی فههْك ها كه ایههيعههب پِههي کهوكٍ ّ‬
‫ثَهّی ایي رقزٌٍَل ًوبى گياهكٍ اٍذب ثَهْعت ایهي اػزوهبكادب آى كه إهل‬
‫ًَ یک رقزَ ٌٍلب ثلکَ یل رقزهَ هبلیچهَ ثهْكٍ کهَ رجهلیل ثهٍَهٌل ّهلٍ اٍهذ ّ‬
‫ًوِ ّ ًوِّْ كه اصو گوكُ ایبم اى ثیي هكزَ اٍذ‪.‬‬
‫ُویي‪ْٛ‬ه كه رٌل رٌٌب ؽلوٍی كه كل ٌٍل ّعْك كاهك کَ هؼوّف ثَعبی‬
‫ىاًْی اٍت ؽ‪ٚ‬ود ػجبً(ع) اٍذ‪ .‬هِنرو اى ُوَ ایيکَ یکی كّ ٍبل هجل اى‬
‫ایههيب ی هک اکی ه هوک هت اى رؼههلاك اكههواك ٍههبکي كه هٍّههزبُبی هغههبّهب كه ی هک‬
‫ًوطَی هؼیي كه ُویي رٌل رٌٌب هجبكهد ثَؽلبهی ؿیوهغبىب ثهَهٖهل اٍهزقواط‬
‫گٌظ ًوْكًلب آىُب فیلی ىؽوذ کْیلًلب هلدُب ثب هػبیذ اؽزیب‪ ٛ‬کبهل ّ اؿلهت‬
‫ّهتُهب كٍههذ ثهَکهبه هههیّهلًلب ىیهو یهک کلهَی ٍهٌل ها هههیکٌلًهل‪ .‬اههب هجههل اى‬
‫ایيکَ ثَگٌظ هْػْك ثوٌٍلب رٍْ‪ ٜ‬هأهْهیي اًزظبهی ثبىكاّذ هیًّْل‪.‬‬
‫اٍلللافبى پبلٌگویٌی گلزَ ثْكٍ‪ُ« :‬و‬ ‫ّ‬ ‫رب ٌُْى كه «پبلٌگوی» ّبیغ اٍذ کَ‬
‫ک هٌ ک هَ ثههَكبٕههلَی ُلههذ هههلم كه ُلههذ هههلم ی هک فوههوٍی ككیٌههَ ًلاّههزَ ثبّههلب‬
‫اٍهلللا فهبى‬
‫ّ‬ ‫ثِزواٍذ ىًلٍ ًوبًلب چْى ىًلگی ًلاهك‪ ».‬هجزٌی ثوُویي ًوهل ههْل‬
‫پههبلٌگویٌی اٍههذ ک هَ اّههقبٓ ىیههبكیب ّعههت ثههَّعههت ًههْاؽی «پههبلٌگوی» ها‬
‫ّهاًلاى کوكٍاًلب لکي رب ٌُْى ثَهلم ُلزن ًوٍیلٍاًل‪ .‬چٌبىکَ گلزهَ ّهلٍب کَهبًی‬
‫اٍلللا فبًی ثٍَو ثوكًلب ّ لی رب ٌُْى ُیچ چیهي‬ ‫ّ‬ ‫ػووّبى ها كه هاٍ یبكزي گٌظ‬
‫ًیبكزَاًل‪.‬‬
‫اگوچَ ؽبط هور‪ٚ‬ی کیبًی گلذ‪ّ« :‬هزی هبلکهبى اههالک «پهبلٌگوی» ىههیي‬
‫ثَاعبهٍی ىاهع هیكاكًلب ثب آىُب ّو‪ ٛ‬هیکوكًل کَ اگهو گٌغهی كه ىههیي پیهلا‬
‫ّل ًٖق ّ ًٖق ثبّلب ػلٍی اى ىاهػبى گهٌظ پیهلا کوكًهلب ّلهی آى ها کزوهبى‬
‫ًوْكٍ ّ ثهو فهالف ههواهكاكب ثهب هبلهک كه هیهبى ًگناّهزٌلب آىُهب گٌغهی ثهَكٍهذ‬
‫آّهكٍ ها ثوكًل كه عؼلوآثبك «ثی‪ٚ‬ب» ّ کّْکک ّ كّهزک كوّفزٌهلب ثهبال فهوٍ‬
‫هْ‪ْٙ‬ع اكْب ّلب ٍبلی كیگو کهَ ثهَكًجهبل رغلیهل اعهبهٍی ىههیي آهلًهلب هبلکهبى‬
‫ؽوف گٌظُبی هکْْكَ ها هطوػ کوكًلب ىاهػبى ُن اػزواف کوكًل ّ هغجهْه‬
‫ّلًل یک پبهچ آةفْهی ّ چٌل لیْاى ًووٍای ثوای هب آّهكًلب کَ فیلی رویي ّ‬
‫ثوام ثْكًلب هب هلدُب ثب آىُب آة هیفْه كینب كیگو ًویكاًن چَ ّل‪».‬‬
‫ُنچٌیي گلزَ ّلٍ کَ ثَهّی ٍزْىُبی ٌٍگی ؽوهبم ههلیوی «پهبلٌگوی» کهَ‬
‫هلللا فههبى ثٌههب ّههلٍ ثههْكب ایههي عولههَ ثههَفهه‪ ٜ‬علههی ؽهک ّههلٍ ثههْك کههَ‪:‬‬ ‫كه ىهههبى اٍه ّ‬
‫«فوط رؼویوایي ؽوبم كه ىیو ُویي ٍزْىُب هواه كاهك‪».‬‬
‫هبلکیهههذ ٍهههبثن «پهههبلٌگوی» ًیهههي كهُبلهههَی آهیقزهههَ ثهههب اكَهههبًَ ّ ّاهؼیهههذ‬
‫اٍهلللا فهبى هبلکیهذ «پهبلٌگوی» ثهَكٍهذ‬ ‫ّ‬ ‫هواهكاهك‪ .‬چٌهبىکهَ ههیگْیٌهل پهٌ اى‬
‫فْاًیي هْوبیی اكزبكب پٌ اى آىُب ثَهبلکیذ كّ ًلو ثهًَهبمُهبی هْهیو ُوهبیْى ّ‬
‫ُهوجل الَلطبى ؽکیوی‬
‫كه آهلب آىُب ثَ«ههْام‬
‫الَهههلطٌخ» كوّفزٌههههلب‬
‫ثؼل اى اّ «پبلٌگوی»‬
‫ٍههِن كفزوثههوی هههواه‬
‫گوكزههههههَ ّ ثههههههَفههههههبًن‬
‫«‪ٛ‬لؼخالَهههههههههههههههههههلطٌخ‬
‫هؽین ؽکیوی ‪ -‬هْیوُوبیْى‬ ‫ّههههههیواىی» هٍههههههیلب‬
‫ؿالم ه‪ٙ‬ب ؽکیوی‬
‫ٍههههههه ٌ کیهههههههبًیُهههههههب‬ ‫هوجل الَلطبى‬
‫فویلًلب رب ىهبًی کَ إالؽبد اه‪ٙ‬ی پیِ آهل ّ‬
‫ىهیيُب روَین ّل‪.‬‬
‫اًعماد ًطفَی ادتيات دس پالٌگشی‬

‫ؿهههوٗ اى ًوهههل هغوههههْع آىچهههَ گلزههههَ ّهههل ایههههي ثهههْك کههههَ اى ًوطهههًَظههههو‬
‫عبهؼٌَّبفزی صبثذ ًوبیین کَ «پبلٌگوی» کِي كه ُوؽهبل رهب آىؽهل اى هًّهن ّ‬
‫ّکْكبیی هٍیلٍ ثْكٍ کهَ ؽزهی ًطلهَی اكَهبًَ ّ اكثیهبد كه آى هٌؼوهل ّهلٍ ثهْكٍ‪.‬‬
‫اكَبًَُب ّ هَُٖب ُوبى ٍهلْل اّلیهَی اكثیهبد ها رْهکیل ههیكٌُهل‪ُ .‬هنچٌهبىکهَ‬
‫اكثیبد اى ًقَزیي عْاًَُب ّ ًْبًَُبی پیلایِ كوٌُل ّ روهلى اٍهذ‪ .‬اى آىعهب‬
‫کَ كه «پبلٌگوی» ثبٍزبى هَُٖب ّ اكَبًَُبی اثزلایی كه ؽبل ّکلگیوی ثهْكٍ‬
‫اٍذب ثٌهبثوایي ههیرهْاى ه‪ٚ‬هبّد کهوك کهَ ًقَهزیي ًْهبًَُهبی کهنهًهل پیهلایِ‬
‫كوٌُل ّ رولى كه ایيعب كه ؽبل ِْه ثْكٍب اهب كه اصو ػْاههل هزؼهلك ثهبهّه‬
‫ًْههلٍ ّ ‪ٙ‬ههبیغ گوكیههلٍ اٍههذ‪ .‬ثههَػٌههْاى ًوًْههَ ثههَیهک هٖهَی پههبلٌگویٌی رْعههَ‬
‫هیکٌین‪:‬‬
‫داعتاى عؾك ًجوا ّ عوٌثش‬

‫گْیب «ًغوهب» اٍهن پَهوی ثهْكٍ کهَ كه هٍّهزبی «هوهْ» ىًهلگی ههیکهوكٍ ّ‬
‫ثَاهْه چْپبًی اّزـبل كاّهزَ اٍهذب اى ه‪ٚ‬هبی هّىگهبه گهنهُ ثهَ«پهبلٌگوی»‬
‫اكزبكٍ ّ چْوِ ثَ«ٍوٌجو» كفزو فبى «پبلٌگوی» هیفْهكب ثالكبٕلَ «ػْهن‬
‫كه یههک ًگههبٍ» هؾوههن هههیگههوكك ّ اى آى پههٌ ًههَ ی هک كلب ثلک هَ ٕههلكل ػبّههن‬
‫«ٍوٌجو» هیّْكب چٌبى كه کْهاى ایي ػْن آرْهیي گوكزهبه ههیآیهل کهَ هّىُهب‬
‫ثَچوای گٍْلٌلاى هیپوكافذب ّتُب گٍْلٌلاى فْك ها ثَآؿل ههیثهوكٍ ّ ُهو‬
‫ّت كبٕلَی ‪ٛ‬هْالًی هیهبى «عهْهک هوهْ» ّ «پهبلٌگوی» ها ثبپهبی پیهبكٍ ‪ٛ‬هی‬
‫ًوْكٍب ثَ«پبلٌگوی» هیآهلٍ ّ ّت رب ٕجؼ كه ا‪ٛ‬واف هلؼَی «پبلٌگوی» كّه‬
‫هیىكٍ ّ ایي اّؼبه ها ثب فْك هیفْاًلٍ اٍذ‪:‬‬
‫هیبى هلؼَ كاهم فوهي گل‬ ‫ثَكّه هلؼَ هیفْاًن چْ ثلجل‬
‫كه ّ كهّاىٍ ها کوكٍ هطبثن‬ ‫الِی كٍذ كُلگو ثْْك ُفوك‬
‫هٌظْه اى «كُلگو» كه ایيعب كهثبى هلؼَی «پبلٌگوی» اٍذ کَ ٕلای ّؼو‬
‫فْاًی ًغوب ها ٌّیلٍ ّ اى هاى اّ ُن فجو كاهكب لکي ثب ًغوب ُوکبهی ًکوكٍ ّ‬
‫ثَاّ چٌیي پبٍـ هیكُل‪:‬‬
‫چَ کبه كاهی ثَایي اٍزبك كلگو‬ ‫ثوّ ًغوبب ثوّ ای هوكی اثلَ‬
‫چَ پوّا اى كه ّ كیْاه كاهٍ‬ ‫ُو آى یبهی کَ هیل یبه كاهٍ‬
‫کَ گوگ اى ُیُی چْپبى ًزوٍَ‬ ‫كل ػبّن هضبل گوگ گٌَْ‬
‫ًغوب كه اّافو ّت «پبلٌگوی» ها ثَهٖل هوْ روک هیکهوكٍ ّ اّل ٕهجؼ‬
‫ثههَهوههْ هههیهٍههیلٍ ّ گٍْههلٌلاى فههْك ها ثههَچههوا هههیثههوكٍ اٍههذب كم كم ؿههوّة‬
‫گٍْهههلٌلاى ها ثهههَآؿهههل کهههوكٍ ّ هبًٌهههل ّهههتُهههبی گنّهههزَ هغهههلكا ػهههبىم هلؼهههَی‬
‫«پبلٌگوی» هیّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫ثههبالفوٍ فجههو ػْههن ّ ػبّههوی ًغوههب ّ ٍههوٌجو ثههَگههُْ فههبى «پههبلٌگوی»‬
‫هیهٍلب فبى علا ً ثب اىكّاط ًغوب ّ ٍوٌجو هقبللذ هیکٌلب چْى كه ًظو كاهك‬
‫کَ كفزوُ ٍوٌجو ها ثوفالف هیلِ ثَػول پَهو ػوهْیِ كه آّهكب کهَ آى پَهو‬
‫ػوْی ٍوٌجو ُن ىّذ ّ ثلهیبكَ اٍذب ُهن ِف ِلهْ ّ کچهل ههیثبّهلب ‪ٛ‬جؼهب ً ههْهك‬
‫پٌَل كفزو ًیَذ‪.‬‬
‫لههنا فههبى «پههبلٌگوی» ثههو ٍههو هاٍ ًغوههب ّ ٍههوٌجو هْههکالد كههواّاى ایغههبك‬
‫هیکٌلب هْاًغ ىیبك هیرواّل ّ ّوای‪ٌٍ ٜ‬گیي هیگناهك‪ .‬اهب ًغوهب اى هّی روهبم‬
‫آى هْکالد ّ هْاًغ ػجْه ًوْكٍ ّ اى ُوَی آىهبیُِب ٍوثلٌل ثیوّى هیآیل‪.‬‬
‫كه یهک هههْهك فههبى «پههبلٌگوی» ثههًَغوههب هههیگْیههل‪« :‬هههي هههیفههْاُن رههْ ها‬
‫اهزؾبى ثٌوبینب اگو رْ هاٍذ هیگْیی کَ ػبّن كفزوم ٍوٌجو َُهزیب پهٌ ثبیهل‬
‫كه ُو ؽبل اّ ها ثٌْبٍیب هي چِل كفزو ُنٍي ٍّبلب ُن هل ّ هزؾلالْکل ها‬
‫كه ؽهبلی کهَ ُوگههی ًوههبة ثههو چِههوٍ ىكٍ ثبّههٌلب كه هوبثههل رههْ ثههَٕههق هههیکهٌنب‬
‫ٍوٌجو ُن یکی اى آىچِل كفزو فْاُل ثْكب رهْ ثبیهل اى كبٕهلَی پبًٖهل هزهویب‬
‫اى هیبى ‪ ۳۹‬كفزو اّ ها ثٌْبٍیب اگو ٌّبفزی ثبى ُن رؾذ ّهوایطی ثهب اىكّاط‬
‫ّوب هْاكوذ هیکٌن؛ اگو ًٌْبفزی پٌ هؼلْم هیّْك کَ رْ ػبّن ًیَهزیب ثلکهَ‬
‫یک كوك ًُْثبى ّ كهّؽ هیثبّی؛ كه آى ْٕهد ّای ثَؽبل رْ‪».‬‬
‫ًغوههب ایههي ّههو‪ ٛ‬فههبى «پههبلٌگوی» ها هجههْل هههیکٌههلب كه هّى هؼههیي هؾللههی‬
‫آهاٍههزَ هههیّههْكب ثيهگههبى «پههبلٌگوی» ُههن عوههغ هههیّههًْلب كه هوبثههل چْههوبى‬
‫ُههياهاى ُههياه روبّههبچیب رؼههلاك چِههل كفزههو عههْاى ّ هزؾلالْ هکل ها ثههَٕههق‬
‫هیکٌٌلب ًغوب ها ُن ثَكبٕلَی هووه ًگَ هیكاهًلب اهب هجال ثهیي ًغوهب ّ ٍهوٌجو‬
‫ُوبٌُگی ّلٍ ّ ٍهوٌجو ثهًَغوهب گلزهَ اٍهذ کهَ ههي پیواٌُهی ثهب چهَ هًهل ثهوري‬
‫فههْاُن ًوههْك ّ چههَ ًههْع علیوههَی فههْاُن پّْههیلب اى ایههي عِههذ ًغوههب كه هوبثههل‬
‫ُياهاى چْن هٌزظو کَ ًلٌُب ها كه ٍیٌَ ؽجٌ ًوْكٍاًهلب ثهب فیهبل هاؽهذ ایهي‬
‫ّههؼو ها کهَ ؽههبکی اى ّههٌبفزي ٍههوٌجو اى هیههبى چِههل كفزههو ثههْكب ثههب ٕههلای ثلٌههل‬
‫اًْبك کوك‪:‬‬
‫ىهٍ پّْیلٍ هیل عٌل كاهٍ‬ ‫ِّل هْ‪ ۱‬پیوُي ّجوًل كاهٍ‬
‫ّهزی کَ چٌیي ّلب عوؼیذ یک پبهچهَ ؿهوم كه ّهبكی ّ ُیغهبى گوكیهلٍ ّ‬
‫یکٍوٍ ثَرؾَیي ًغوب پوكافزٌل‪ .‬فبى «پبلٌگوی» ّو‪ ٛ‬ها ثبفذب كْبه هّاًی‬
‫عوؼیذ ُن پْذ ٍوُ ثْكب ثًَبچبه كه بُو ثب اىكّاط ًغوب ّ ٍوٌجو هْاكوذ‬
‫ًوْكٍ ّ ّوای‪ ٜ‬كیگوی پیِ کْیل؛ اى عولَ ایيکَ ًغوب ثبیل ثواثو ثب ّىى كفزو‬
‫ٍین ّ ىه ثَفبى ثلُل‪ .‬ثبى ُن ًغوب هجْل کوك؛ هواهی گناّزٌلب كه هْػل هوهوه‬
‫هؾللههی آهاٍههزَ ّههلب ًغوههب چٌههلیي ث هبه فههو ٍههین ّ ىه ّ ٍهکَ ّ اّههوكی ؽب‪ٙ‬ههو‬
‫ًوْكٍ ّ چٌبى ّاًوْك کوك کَ ؽب‪ٙ‬هو اٍهذ چٌهلیي ثواثهو ّىى كفزهو ىه ّ ٍهین‬
‫ث وكاىك‪.‬‬
‫كه هیبى ؽلوَی ثيهگ اى عوؼیذ روبّبچی ّ ثهب ؽ‪ٚ‬هْه فهبى «پهبلٌگوی»‬
‫رواىّی ثيهگی كه ٍّ‪ ٜ‬هیلاى كایو کوكًلب ٍوٌجو كه یهک کلهَی رهواىّ ههواه‬
‫گوكذ ّ ًغوب ّوّع کوك ثَهیقهزي ٍهین ّ ىه كه کلهَی كیگهو رهواىّ‪ ...‬آىههله‬
‫هیقهذ رههب آىکلهَی رههواىّب کهَ ٍههوٌجو كه آى ًَْهزَ ثههْكب اى ىههیي کٌههلٍ ّههلٍ ّ‬
‫ثَُْا هكذب کلَی ىه ثَىهیي هواه گوكذ‪ .‬اهب ثبى ُن ًغوب ُنچٌهبى ٍهین ّ ىه‬
‫هیهیقذب لکي ه هبىچهی ثهلعٌٌ ّ ؽَهْك فهبى کهَ چْهن كیهلى ًغوهب ها ًلاّهزَ‬
‫ُّویَْ كه کبه اّ هْکلرواّی هیکوكب ایي ثهبه ًیهي ههیفْاٍهذ كه ُوهیيعهب‬
‫ثلعٌَی فْك ها ًْبى كُل؛ اّ كه ؽبلی کَ هیكیل کلَی کهَ ٍهوٌجو كه آى ههواه‬
‫كاهك كه ُْا اٍهذب ثهبى ُهن اعهبىٍی فهزن ههبعوا ها ًوهیكاك ّ ُهنچٌهبى اى ًغوهب‬
‫هیفْاٍذ کَ کوبکبى ٍهین ّ ىه ثویهيك‪ .‬اههب ًغوهب هّ ثهَفهبى کهوكٍ ّ كه هیهبى‬
‫عوؼیذ ایي اّؼبه ها فْاًل‪:‬‬
‫‪ - 1‬زلك ِٓ‬
‫ه بى كاهد ًلاهٍ هؽن ثو كل‬ ‫ثیب ای فبى ػبكلب فبى ػبكل‬

‫ٍو عٌَی چْ هیقی كه ىهیٌَ‬ ‫ٍو ٌٍگی چْ گْی كه ُْایَ‬
‫كلذ ُوچَ کَ هیفْاُل ثویيم‬ ‫هي اىچوثی ّفْکی ؿن ًلاهم‬
‫یویي كاهم کَ ػبّن هیکْی رْ‬ ‫ثیب فبًب کَ فبى ؽن کْیرْ‬
‫عْاًی هضل ًغوب هیکْی رْ‬ ‫ًویروٍی ى كوكای هیبهذ‬
‫پٌ اى ایي ثوًبهَب فبى «پبلٌگوی» هغجْه هیّْك ًغوب ها ثَهِوبًی فهْك‬
‫‪ٛ‬لجیلٍ ّ ثَاّ اعهبىٍ كُهل رهب ثهب ٍهوٌجوآىاكاًَ ؽهوف ثيًهل‪ .‬كه آى ىههبى ٍواٍهو‬
‫«کوههوىهك پههبلٌگوی» ىیههو ثههبؽُههبی اًگههْه هههواه كاّههزَ ّ ُو هَی آى ثههبؽُههبی‬
‫ثبّکٍْب هلک فبى پبلٌگوی ثْكٍ اٍذب ٍوٌجو ُو هّى ثوًبهَ كاّزَ رب ثَارلبم‬
‫کٌیياى فْك كه ثبؽ اًگْه هكزَب ثَرلویؼ ّ رلوط ث وكاىك؛ آى هّى هواه ّهل رهب‬
‫ثههب اعههبىٍی فههبىب آى ػبّههن ّ هؼْههْم ثههَارلههبم ی هک كیگههو ثههَرلههوط كه آى ثههبؽ‬
‫ث وكاىًل‪ .‬كه ایهيهْههغ اٍهذ کهَ ًغوهب اى ّهلد ّهبكهبًی ایهي اّهؼبه ها ثهب فهْك‬
‫ىهيهَ هیکٌل‪:‬‬
‫ُْای ثبؿل ىیو کوو کوك‬ ‫ِّل پبلٌگوی هیل ٍلو کوك‬
‫كل كیْاًَ ها كیْاًَرو کوك‬ ‫ثَكٍذ ًبىکِ اًگْه هیچیل‬
‫گلا ثْكمب ّلی ٍلطبًن اهْت‬ ‫ِّل پبلٌگوی هِوبًن اهْت‬
‫ًبگِهبى ّهم ثوگْههذب فهبى «پههبلٌگوی» کهَ پیٍْههزَ ثهَكًجههبل ثِبًهَعههْیی ّ‬
‫کبهّکٌی ثْكب اى کغب كِویل کَ كه عویبى ٌّبٍبیی ٍوٌجو اى هیبى چِهل كفزهو‬
‫ؿل ّ ؿِ ّاهغ ّلٍ ّ گْیب فبى كویت فْهكٍ اٍذ؛ كه ًزیغَ فبى ؽوف فهْك‬
‫ها پهٌ گوكزههَ ّ ثهًَغوههب گلهذ کهَ ههي ثبیههل هغهلكا رههوا اهزؾهبى کهٌن کهَ آیههب ّاهؼههب‬
‫ٍوٌجو ها كه ُو ؽبل هیٌّبٍی یب فیو؟‬
‫ثبىی اى ًْ ّوّع ّلب ثبى ُن ًغوب پنیوكذب ایي ثهبه ًغوهب ها كه هیهبى یهک‬
‫ؽلوَ چبٍ ػویهن اًلافزهَ ّ ٍهو چهبٍ ها هؾکهن ثَهزٌلب ٍه ٌ ٍهوٌجو ها ٍهْاه ثهو‬
‫ّزو ًوهْكٍ ّ اكَهبه ّهزو ها ثهَكٍهذ ُوهبى پَهو ػوهْی کچهل ّ ِف ِلهْی ٍهوٌجو‬
‫كاكًههلب رههب ّههزو ه ااى هّی كُبًههَی چههبٍ ػجههْه كُههلب كه ایههي ؽبلههذ اگههو ًغوههب‬
‫ٌّبفذ کَ چَ کَی اى هّی چبٍ ػجْه ًوْكٍب صبثذ هیّْك کَ اّ ّاهؼب ػبّهن‬
‫اٍذ‪ّ .‬هزی کَ ّزو اى هؾل گنّذب كهة چبٍ ها گْْكٍ ّ ًغوب ها اى هیبى چبٍ‬
‫ثیوّى کْیلًلب اى ًغوب پوٍیلًل‪« :‬كِویلی چَ کَی اى هّی چبٍ ػجهْه کهوك؟»‬
‫ًغوب كه عْاة ایي ّؼو ها فْاًل‪:‬‬
‫ّکو ىیو ّ گل ُن ٍو ثبه هیهكذ‬ ‫ّزو كیلم ٍوٌجو ثبه هیهكذ‬
‫ٍو اكَبه ّزو كٍذ کچل ثْك‬ ‫ثجیي ًغوبب ثجیي ثیچبهٍ ًغوب‬
‫ایي ثبه كیگو فهبى ًوهیرْاًهل ىیهو ههْل فهْك ثيًهلب ثٌبچهبه ثهَاىكّاط آى كّ‬
‫ه‪ٙ‬بیذ هیكُل‪ .‬ثؼل اى اًغبم هواٍهن ػوهل ّ ػوٍّهیب ُهو كّ ثهَهٖهل رلهویؼ ّ‬
‫رلوط كه هیبى ثیَْىاهُبی ٍهْاؽل هّكفبًهَی «کهو» ههیهًّهل ّ كه ُوهآىعهب‬
‫ؽغلهَ هههیىًٌههل‪ .‬اًزقههبة ایههي هؾههل ثههب كهفْاٍههذ آهههب كاهههبك هههیّههْك کهَ فطههبة‬
‫ثَػوًّ هیگْیل‪:‬‬
‫کٌبه ثیَْ ّ ٍبیَی ٍوًغل‬ ‫كلن هیفْاك کَ رٌِب ثیٌوذ ِّل‬
‫كه آهین ؿَٖی چٌل ٍبلَ اى كل‬ ‫ثْیٌین لت ثَلت ىاًْ ثَىاًْ‬
‫آىُب آىهله ٍوگوم ٕؾجذ ّلًلب رب ُهوكّ فَهزَ ّهلٍ ّ فهْاة ّهبى ثهوكب‬
‫كه فْاة عبًْه ّؽْی ثٍَواؽ ّبى آهلٍ ّ ُو كّ ها فْهك‬
‫ثلیيروریت هَٖ ثَپبیبى هٍیل ّ کالؿَ ُن ثَالًَاُ هٍیلب یب ًوٍیل؟‬
‫هههوكم «پههبلٌگوی» رأکیههل كاهًههل کهَ ًههْع گههْیِ آًههبى رههبثغ ٍههجک ثبثههب ‪ٛ‬ههبُو‬
‫ػویههبى اٍههذ ّ ثههب لِغههَی ٍههبیو هٍّههزبُبی «کههبهلیوّى» هزلههبّد هههیثبّههل‪.‬‬
‫چٌبىکَ اّهؼبهی هٌَهْة ثهًَغوهب ًیهيب ُوچٌهل ثَهیبه ٍهبكٍ ّ اثزهلایی ّ ًهبهٔ‬
‫اٍذب لکي كهػیي ؽبل هزأصو اى ٍجک ثبثب ‪ٛ‬هبُو ػویهبى ههیثبّهل‪ .‬كهػهیيؽهبل‬
‫هٖ هَی ًغوههب ّ ٍههوٌجو اى هٌظوكٌههی ّ ىیجههبییّههٌبفزی چیههيی ک هن ًههلاهكب روههبم‬
‫ػٌبٕو كاٍزبًی ّ ٌٕبػذ اكثی كهآى لؾب ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫ّالعيتُای پالٌگشی‬
‫اّط پهههیِهكهههذ «پهههبلٌگوی» ها كه ىههههبى ٍهههلغْهیبى ههههیرهههْاى ًهههبم ثهههوك؛‬
‫ثههَ‪ٛ‬ههْهی کهَ «پههبلٌگویي ثیههل» یکهی اى اُهههوای هههلهدهٌههل ٍههلغْهی كه ایههيعههب‬
‫ؽکْهذ هیهاًلب كه آى هْهغ هٍّزبی «پبلٌگوی» (کٌَِ) یک هٖبثچَی ثْكٍ‬
‫کَ ؽکن هوکيیذ هلْک الطْائلی هٌطوَ ها كاّزَ اٍذ ّ كاهای هَهغلب ؽوهبمب‬
‫هواکهي پیْهَّهی ّ پیلهَّهی ثهْكٍ اٍهذ‪ .‬اٍهزبكکبهاى ّ ٍهٌلرواّهبى ثهَ‪ٛ‬هْه‬
‫ؽوكَی كه ایهيعهب کهبه ههیکهوكٍاًهل‪ .‬آصهبه ّ ثوبیهبی اى ًوًْهَی کبهُهبی آًهبى رهب‬
‫ٌُههْى كه ایههي هؾههل هْعههْك هههیثبّههل‪ٍ .‬ههٌلُههبی ثههب کٌههلٍک هبهی ّ رههواُ ىیجههب‬
‫ثوهّی هجْه اهْاد ّعْك كاهك کَ ّبُل هّّي ثو ایي گلزَ اٍذ‪.‬‬
‫هّی ثَههیبهی اى ایههي ٍههٌلُههبب ًوبّههیُههب ّ هٌههب و ىیجههب اى ػههْالن كًیههب ّ‬
‫آفود ّ ٕؾٌَُبی اى ّکبهگبٍب ّقنىكى ىههیيب ّهقٔ كه ؽهبل اٍهزواؽذب‬
‫كه ؽههبل هلیههبىکْههیلى ّ ؿیههوٍ ؽ هک ّههلٍ اٍههذ‪ .‬كه ثوفههی اى ًوبّههیُههبی هّی‬
‫ٍههٌلب کهَ گوههبى هههیهّك ػههبلن آفههود ها روٍههین کهوكٍ ثبّههلب ّقٖههی ثههب فیههبل‬
‫هاؽههههذ هّی رقزههههی ًَْههههزَ ّ كه ا‪ٛ‬ههههواف اّ کٌیههههياى ّ ؿالهههههبى كه ؽههههبل‬
‫فلهذگياهیاًل‪ .‬كه ثبالی ٍو آى ّقٔب كوّهزَُهب كه ؽهبل پهوّاى ههیثبّهٌل‪.‬‬
‫چٌیي کٌلٍکبهیُب ثَهّی ٌٍل هجو اكواك عْاى ّ اّقبٓ هزٌلن ثهیِرهو هّاط‬
‫كاّههزَ اٍههذ‪ٍ .‬ههٌل هجههوی اى كّهٍی ٕههلْیَ ّعههْك كاهك ک هَ ًْههبى هههیكُههل كّ‬
‫كفزو عْاى اى كّ ‪ٛ‬وف (ّقٔ هزْكی) هلیبى ّ وف هیٍْ گوكزَب ثَّقٖی‬
‫ک هَ كه کٌههبه ؽههْٗ آثههی كه ؽههبل اٍههزواؽذ هههیثبّههلب رؼههبهف هههیکٌٌههل‪ .‬چٌههیي‬
‫ًوًْههَُههب ثَههیبه ىیههبك اٍههذ‪ .‬عبلههت ایههي اٍههذ کهَ ُههو یهک اى ٍههْژٍُههبی ًوبّههی‬
‫هزٌبٍههت ثبّههأى ّ هٌيلههذ هزههْكی ّ اٍههزؼلاك ّ مّم ثبىهبًههلٍگههبى ‪ٛ‬واؽههی ّههلٍ‬
‫اٍذب اؽزوبالً ػالین ّ هؼزولاد ّقٔ هزهْكی ًیهي لؾهب ّهلٍ اٍهذب چٌهبىکهَ‬
‫رکواهی ّ یک ًْافذ ًویثبّل‪.‬‬
‫یک ًوًَْی كیگوب ٌٍل ػٖبهیفبًَ هیثبّلب کَ ُناکٌهْى كه ىیوكٍهذ‬
‫هجوٍزبى «كٍکٌَِ» ثَهّی ىهیيُبی هيهّػی هْعْك اٍذب ایي ٌٍل ثهيهگ‬
‫کَ ثیي ‪ ۲‬رب ‪ ۳‬ري ّىى كاهكب ثب هِبهد رواّیلٍ ّلٍ ّ ثهَٕهْهد یهک كایهوٍی‬
‫ثيهگب ثب هطوی ثیِ اى ًین هزو كه آهلٍ اٍذب ٍّ‪ ٜ‬ایهي كایهوٍ ٍهْهاؿ اٍهذ؛‬
‫گْیب ایي ٌٍلب علزی ّجیَ فهْك ُهن كاّهزَ کهَ اکٌهْى كه كٍهذهً ًیَهذ‪ .‬ایهي‬
‫ٌٍلُب ثٍَّیلَی ًیوّی اؽْبم ثَؽوکذ كهآّهكٍ هیّلٍ ّ ثلاى‪ٛ‬وین هّؿي‬
‫گٌغل گوكزَ هیّلٍ‪.‬‬
‫كیگو اى ًوًَُْبی پیِهكذ «پبلٌگوی» آى ثهْكٍ کهَ آة چْهوَی ؽبعهذب‬
‫یهههب ُوهههبى ثِْهههذ گوْهههلٍ ها ثهههٍَّهههیلَی لْلهههَُهههبی ٍهههبفزَ ّهههلٍ اى ٍهههبهّط‬
‫ثَ«پبلٌگوی» اًزوهبل ههیكاكًهلب ایهي لْلهَُهب كه ىیهو ىههیي رؼجیهَ ّهلٍ ّ اى ىیهو‬
‫ثَزو هّكفبًَی «کو» ػجْه هیکوكٍ اٍذ‪ .‬ثوبیبی اى ایي ًْع لْلَ كه پهْىٍی‬
‫«پهههبلٌگوی» کْهههق ّهههلٍ اٍهههذ‪ .‬عویهههبى آة ثهههَ‪ٛ‬هههْه كایهههن ثهههْكٍ ّ فبًهههَُهههبی‬
‫«پههبلٌگوی» ُوههْاهٍ آة عههبهی كه فههْك كاّههزَاٍههذ‪ .‬ؽوههبمُههب ًیههي اى ُوههبى آة‬
‫اٍزلبكٍ هیًوْكٍاًل‪.‬‬
‫ًوًْ هَی كیگههو ایههيک هَ هههوكم «پههبلٌگوی» هههلین كه كٖههل ربثَههزبى آة گههوم‬
‫هلللا فههبى پههبلٌگویٌی گههْكال ثيهگههی ثههَػٌههْاى‬ ‫ًوههیًّْههیلًلب ىیههوا ثههَكٍههزْه اٍه ّ‬
‫یقچبل ‪ٛ‬جیؼی كه ؽْالی «پبلٌگوی» كه هؾلی هٍْْم ثهَگهْكال فَهوُّب ؽلهو‬
‫کوكٍ ثْكًل کَ كه كٖل ىهَزبى آى ها اى ثوف اًجهٍْ ههیٍهبفزٌلب ثهوف ها لگهل‬
‫هیىكًل رب فْة كْهوكٍ ّهْكب ٍه ٌ هوهلاهی کهبٍ هّی آى پِهي ههیکوكًهل ّ كه‬
‫اٍهلللا‬
‫ّ‬ ‫آفوثٍَّیلَی فبک هیپّْهبًیلًل ّ كه كٖهل گوههبی ربثَهزبى ثهَكٍهزْه‬
‫فبى ‪ٛ‬جن ثوًبهَی عیوٍثٌلی كه ثیي هوكم رْىیغ هیًوْكًل‪.‬‬
‫‪ٛ‬جن ه‪ٚ‬وْى كبهًًبهَی ًبٕهوی «پهبلٌگویي ثیهل» پَهوی كاّهذ ثهًَهبم‬
‫«ؽبلههذ فههبٓ ثیهک» اّ عههْاًی ثوعَههزَب ؿیههْه ّ هزٌلههن ثههْك؛ ّهزههی کهَ هیههبى‬
‫هلک ّبٍ ٍلغْهی ّ ثواكهُ افزالف اكزهبكب ّی ها ثهَػٌهْاى ًبیهت الؾکْههخ ّ‬
‫ّاٍطَ عِذ إالػ ثهیي فهْك ثهَُوهلاى كػهْد کوكًهلب اّ چٌهل ٕهجبؽی هِهبه‬
‫ؽکْهذ ها كه كٍذ گوكذب هٖل رٖوف كایوی ؽکْهذ ثهٍَهوُ ىك «ؽبلهذ‬
‫فبٓ ثیک» ًيك فْك چٌیي ثوًبهَ هیقذ کهَ ‪ٛ‬هی ًوْهَی ثهب كػهْد اى ثهواكه‬
‫هلهک ّههبٍ ٍههلغْهی کهَ كه آى ىهههبى كه عٌههْة ایههواى ىًههلگی هههیکهوكب ُههو كّ‬
‫ثواكه ها كهیک علََ ثَهزل هٍبًیلٍ ّ ؽکْهذ فْك ها كایوی ًوبیل‪.‬‬
‫اهب ایي ًوَْی اّ كه ًيك هلک ّبٍ ٍلغْهی اكْب ّلب كه ّهجی کهَ كهوكای‬
‫آى هواه ثْك علََی آّزی هیبى آى كّ ثواكه ثوگياه گوككب هأهْهیي هلک ّهبٍ‬
‫ٍلغْهی ّت ٌُگبمب ّاهك اربم فْاة ؽبلذ فبٓ ثیک ّلٍ ّ ٍو اّ ها اى ري‬
‫علا کوكًل؛ ٍ ٌ هلک ّبٍ ٍلغْهی كٍزْه ؽولَ ثَ«پبلٌگوی» ها ٕبكه ًوْكٍ‬
‫ّ آى هؾههل ها ثههَآرههِ کْههیلب اهیههو «پههبلٌگوی» اى ایههي ّهههبیغ عٌههْى ثوكاّههزَ ّ‬
‫ػلٍی ىیبكی اى اكواك هوكم ها یهب فهْك کْهذب یهب ثهَکْهزي كاكب اّ‪ٙ‬هبع ثهَ‪ٛ‬هْه‬
‫علی ؿیو هبثل ىًهلگی ّهل‪ .‬گوُّهی ىیهبكی اى ههوكم «پهبلٌگوی» هغجهْه ّهلًل‬
‫هٌطوَ ها روک ًوْكٍب ثَ‪ٛ‬وف ثْاًبد كواه ًوبیٌلب چٌبىکَ رب ٌُْى كه ثْاًهبد‬
‫اكههواك ّ فبًْاكُههبی ىیههبكی َُههزٌل کهَ ثههب ًههبم فههبًْاكگی «کهبهلیوّىی» ّههٌبفزَ‬
‫هههوىُههب ّ ىههآىُههبی ‪ٛ‬ههْالًی گنّههذ رههب ایههيکهَ عوههَی كیگههوی كه رههبهیـ‬
‫ّهکْكبیی «پههبلٌگوی» ثههَّهههْع پیٍْههذ ّ آى كه ىهههبى ًبكهّههبٍ اكْههبه ثههْك ک هَ‬
‫ًَههجذ ثههَایههي هٌطوههَ رْعههَ فههبٓ گوكیههل‪ .‬ثههب رْعههَ ثههَآصههبهب ًْههبًَُههب ّ ثوبیههبی‬
‫ٍههٌلُههبی کهَ ُههناکٌههْى هْعههْكب اٍههذ هههیرههْاى گلههذ کهَ «پههبلٌگوی» كّثههبهٍ‬
‫ثَهٖبثچَی آثبك هجلل گوكیل‪ .‬هَبعلب ؽوبمُبب هـبىٍُب ّ ؽوكَُب كّثبهٍ هًّن‬
‫گوكذ؛ چٌبىکَ ٍبالًَ هجلؾ ىیبكی هبلیهبد ثهَكّلهذ ههیپوكافهذ‪ .‬ایهي هًّهل كه‬
‫كّهٍُبی ىًلیَ ّ هبعبهیَ ًیي ُنچٌبى كّام كاّذ‪.‬‬
‫كه ؽلّك یکٖل ّ پبًيكٍ ٍهبل پهیِ اى ایهي ثهَػلهذ ُغهْم هلهـ كه پهبًيكُن‬
‫فوكاكهههبٍ ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۲۷۱‬روههبم هههياهع «ک هبهلیوّى» اى ثههیي هكههذ ک هَ كه‬
‫ًزیغَ ثَكلیل ػلم ثوكاّذ هؾْٖلب هبلیبد «کبهلیوّى» ثقْْكٍ ّل‪ .‬چٌل ٍبل‬
‫ثؼل اى آى هوٗ ّثهب ثهَهٌطوهَ آههل کهَ رللهبد ثَهیبه ىیهبك گوكهذب ثهَ‪ٛ‬هْهی کهَ‬
‫فبًْاكٍُبی ّت ٍبلن هیفْاثیلًلب رب كوكایِ ُوگهی ههیهوكًهلب اّ‪ٙ‬هبع چٌهبى‬
‫ّل کَ ػلٍی ثَکٍُْب كواه کوكًهلب كه هؾهل کهنرهو کَهی عِهذ ككهي اعَهبك پیهلا‬
‫ههههیّهههلب لهههنا رؼهههلاك ىیهههبكی اى اههههْاد ها كه گْهُهههبی كٍهههزَعوؼهههی ثهههَفهههبک‬
‫هیٍ وكًل‪ .‬ایهي ٍهبل كه ثهیي کِهيٍهبالى ثهَ"ٍهبل كهكی" هْهِْه اٍهذب ٌُهْى‬
‫کَبًی ىًلٍ َُزٌل کَ اى آى ٍبل ّْم ثَیبك آّهًل‪.‬‬
‫كه ایههيعههب هَههوذُههبی ػوههلٍ اى هٌههلهعبد «كههبهً ًبهههَی ًبٕههوی» كه‬
‫فْٖٓ «کبهلیوّى» ها ًول هیکٌن‪:‬‬
‫«ثلههْک «ک هبهلیوّى» ثلههْکی اٍههذ ٍوكٍههیو كه كههبهًب ُههْایِ اى ٍههوكی‬
‫هبیههل ثههَاػزههلال اٍههذب كه عبًههت ّههوبلی «ّههیواى» ّاهههغ اٍههذ ّ كهاىی آى اى‬
‫عْهک «هوْ» رب هویَی گوهَ ًَ كوٍهـ ّ پٌِهبی آى اى هویهَی «پهبلٌگوی» رهب‬
‫«كلقههبى» پههٌظ كوٍههـ هؾههلّك اٍههذ‪ .‬اى عبًههت هْههوم ثههَثلههْک «هاهغههوك» ّ‬
‫«اثههوط» اى ٍههوذ ّههوبل ثههَثلههْک «ٍههوؽل چِههبهكاًگههَ» ّ اى ‪ٛ‬ههوف هـههوة‬
‫ثًَْاؽی هوٌَی ّ اى عبًت عٌْة ثَثلْک «ثی‪ٚ‬ب» هزٖل اٍذ‪».‬‬
‫«هؾْٖالرِ ػجبهد اى گٌلمب عْب ثوًظ ّ ًقْك اٍذ‪ .‬آثِ اى هّكفبًَی‬

‫ٍوؽل ّ «كژکوك» اٍذب چْوَ ّ هٖجَی ایي ثلْک «پبلٌگوی» اٍذب کهَ ًهبم‬
‫اهیوی اى اهوا ّ پبكّبُبى ٍلغْهی اٍذ ّ ؽبلذ فبٓ ثیل پَهو «پهبلٌگوی»‬
‫كه ؽْاكس ٍبل ‪ ۵۴۷‬كه گلزبه اّل ایهي كهبهً ًبههَی ًبٕهوی ًگبّهزَ گوكیهل‪.‬‬
‫هوی هَی «پههبلٌگوی» ثههَهَههبكذ ّههبًيكٍ كوٍههـ اى «ّههیواى» كّه اكزههبكٍ اٍههذب‬
‫‪ٙ‬بثطی ایي ثلْک ثب فْاًیي «کهبهلیوّى» اٍهذ کهَ عهل اػهالی آىُهب دمحمؽَهیي‬
‫ثیل چِبهكٍ چویک اٍذ‪ .‬چِبهكٍ چویک ًبم ریوٍی اى ایالد هْوبیی اٍذ‪».‬‬
‫«كه اّایههل كّلههذ ٕههلْیَ ّ كزٌهَی اكـههبًی دمحمؽَههیي ثیههل ثههَ‪ٙ‬ههبثطی ایههي‬
‫ثلهههْک ثوههههواه گوكیهههلب ثؼهههل اى ّكهههبد اّ پَهههوُ ؽهههبعی یٍْهههق ػلهههی ثیهههل‬
‫کبهلیوّىی ثَعبی پله ًَْذب ثؼهل اى ّكهبد اّ پَهوُ ؽهبعی دمحمؽَهیي ثیهل‬
‫کبهلیوّىی ثَ‪ٙ‬بثطی ایي ثلْک هأهْه گوكیلب ثؼهل اى ّكهبد اّ پَهوُ ؽهبعی‬
‫اٍلللا‬
‫ّ‬ ‫اؽول فبى کبهلیوّىی هجبّو اهو ‪ٙ‬بثطی گوكیلب ثؼل اى ّكبد اّ ؽبعی‬
‫فبى کهبهلیوّىی ‪ٙ‬هبثطی ایهي ثلهْک ها هجهْل ًوهْك‪ .‬اّ ها كّ پَهو اٍهذب عهبى‬
‫دمحمفبى کبهلیوّىی چٌلی ثَػهبهلی «کهبهلیوّى» ثوههواه ّ كه ػٌلهْاى عهْاًی‬
‫ثههلهّك ىًههلگبًی ها ًوههْك‪ .‬فلههق الٖههلهِ یٍْههق فههبى چههْى ّالههلٍی اّ كفزههو‬
‫ؽبهی فبى کالًزو ّیواىی هِْْه ثَ«ثی‪ٚ‬هبیی» اٍهذب كه کٌهق روثیهذ اػوهبم‬
‫هبكهی فْك روثیذ یبكذ ّ كه «ّیواى» هزْ‪ٛ‬ي گْزَ اٍهذ‪ .‬پَهو كیگهو ؽهبعی‬
‫للا فهبى کهبهلیوّىی اٍهذب چٌهل‬ ‫اٍلللا فبى کبهلیوّىی ػبلی عبٍ ؽهبعی ًٖهو ّ‬ ‫ّ‬
‫ٍبلی اٍذ کَ اهالک هْهّصَی فْك ها اى كٍذ كاكٍ ّ كه ثلْک ثْاًبد هَکي‬
‫گوكزَ اٍذ‪».‬‬
‫«ثؼههل اى ّكههبد عههبى دمحمفههبىب ‪ٙ‬ههبثطی اى فههبًْاكٍی فههْاًیي ک هبهلیوّىی‬
‫ثیهوّى هكزههَ ّ ٍههبلُهب اٍههذ ایههي ثلههْک ها ‪ٙ‬هویوَی ثلْکهبد ٍههوؽل چبهكاًگهَ‬
‫ًٖهوللا فهبى ٍهوری ایهل هْهوبیی اٍهذ‪ .‬ایهي‬‫ّ‬ ‫کوكٍاًل کَ ؽکْههذ آى ثهب ؽهبعی‬
‫‪۱‬‬
‫ثلْک هْزول اٍذ ثو ٍی ّ چِبه هویَی آثبك‪» .‬‬
‫‪ - 1‬ـبعؽ ٔبِٗا ٔبهغا‪ِ ،‬غد‪ َٛ‬دبج ِيغػا دـيٓ دـيٕی ــبيی‪ ،‬گفتبع ص‪ ،َٚ‬م ‪ ،۰۵۶‬اػ‬
‫أتلبعا وتبثشبٔٗا ؿٕبيی‪.‬‬
‫«پههبلٌگوی» رههبکٌْى ٍههَ ثههبه عههب ثههَعههب ّههلٍ اٍههذب «پههبلٌگوی» اّل ُوههبى‬
‫«كٍکٌَِ» کًٌْی اٍذ کَ ؽْاّی كْهبًی ّ رؾزبًی «علّل عاللآثبك» ها كه ثو‬
‫هههیگوكزههَ اٍههذ‪« .‬پههبلٌگوی» كّم كه كافههل اها‪ٙ‬ههی هيهّػههی كه هٌزِههیالیههَ‬
‫پهههْىٍی کوهههوىهك ّاههههغ ثهههْكب کهههَ كه ؽهههلّك ٍهههبلُهههبی ‪ ۱۲۶۳‬رهههب ‪)ُ ُ( ۷۳‬‬
‫ثَْٕهد هلؼَی هؾکنب كاهای ‪ ۴‬ثهوط ثلٌهل ّ ‪ ۹‬هلؼهَی اًهلهًّی رأٍهیٌ ّهل ّ‬
‫كاهای یهک كهة ثههيهگ ثههْك‪ .‬كه ایههي هْهههغ عوؼیههذ ٍههبکي كه هلؼهَی پههبلٌگوی‬
‫ثههَؽههلّك پٌغههبٍ فههبًْاه هههیهٍههیلب کههَ ثههَكّهؾل هَی ثههبال ّ پههبییي روَههین هههیّههلب‬
‫کلفلای هؾلَی ثهبال هْهِلی ؿهالم ّ کلفهلای هؾلهَی پهبییي هْهِلی ػلهی کهوم‬
‫ثههْك‪ً ۳ .‬لههو رلٌههلچههی ثههًَههبمُههبی گههوگػلههی هه‪ٚ‬ههبًیب فههلاهؽن ؽههنپوٍههذ‬
‫ّػلههیفههبى ّههِجبىی کههبه ًگِجههبًی اى هلؼههَ ها ثههَػِههلٍ كاّههزٌلب ثههَایههي ‪ً ۳‬لههو‬
‫"چویک" هیگلزٌل‪.‬‬
‫روبم ثٌبُبی كافل هلؼَ كاهای كّ ‪ٛ‬جوَ ثْك کَ ‪ٛ‬جوَی ىیویي ثوای ًگِلاهی‬
‫ؽیْاًههبد ّ مفیههوٍی ػلْكههَ كه ًظههو گوكزههَ ّههلٍ ثههْك ّ ‪ٛ‬جو هَی كْهههبًی عِههذ‬
‫ٍکًْذ آكمُب ثْك‪ .‬ایي هلؼَ كاهای یک ثهبة هکزهت ّ یهک ّاؽهل ؽوهبم ُهن ثهْك‪.‬‬
‫ایهي هلؼههَ كه ىهههبى رههوکآهههبیی ُههلف ُغههْم اهكّی ایههل هْههوبیی هههواه گوكزههَ ّ‬
‫ثکلههی ؿههبهد ّههلب كه ایههي هههبعوا اثزههلا یههک ًلههو اى اهكّی ایههل هْههوبیی رٍْهه‪ٜ‬‬
‫رلٌگچیبى پهبلٌگویٌی ثهَهزهل هٍهیلب ثهَكًجهبل آىب اهرهِ هْهوبیی فْهوگیي ّهلٍ ّ‬
‫چ ّ هاٍذ ثَُو‪ٛ‬وف ؽولَّه گوكیلب كه ایي عویبى ‪ً ۴‬لو پبلٌگویٌی ثَهزل‬
‫هٍیلًل ّػلٍی ىیهبكی ىفوهی ّهلًلب هلؼهَی «پهبلٌگوی» ثهَآرهِ کْهیلٍ ّهلب رهب‬
‫آىؽههل ک هَ اى اٍههزلبكٍ فههبهط گوكیههلب روههبم كاهایههی هههوكم ثههَؿههبهد هكههذ‪ .‬هههوكم‬
‫«پههبلٌگوی» ثههوای هههلری هلیههل كه هٍّههزبُبی هغههبّه پٌههبٍ ثوكًههلب ػههلٍی ُههن كه‬
‫ّیواًَُبی ثَعب هبًلٍ اى عٌل ّ ؿبهد ثٍَهو ثوكًهلب پهٌ اى آى ّاهؼهَب ثهبهی‬
‫كیگ هو ػههلٍی اى پههبلٌگویٌیُههب ثههَ‪ٛ‬ههوف ثْاًههبد هِههبعود ًوههْكٍ ّ كه ُو هآىعههب‬
‫هزْ‪ٛ‬ي ّلًل‪.‬‬
‫ؽههبط هیوىاثبثههب ٍههلطبًی كه هههْهك گّْههَُههبی اى ىًههلگی كه آى هلؼههَ چٌههیي‬
‫هیگْیل‪« :‬كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۵‬كه ُوبى هلؼَی ٍبثن پبلٌگوی ٍهبکي ثهْكینب‬
‫ٌُهههْى فجهههوی اى إهههالؽبد اه‪ٙ‬هههی كه ثهههیي ًجهههْكب ُوهههَی اههههالک كه رولهههک‬
‫ؽ‪ٚ‬واد کیبًی ثْكب ُیچکٌ كاهای هلک ّقٖهی ًجهْكب كه آى ىههبى کلفهلای‬
‫«پبلٌگوی» ؽبط كهّیِ ُّْیبه ثْك‪ .‬یک هّى یک ًلوهٌِلً اى عبًت كّلذ‬
‫آهل ّ ُوَی اكواك هلؼَ ها كه علْ كهة هلؼَ گوكآّهكب ٍ ٌ اى ثیي آىُب ‪ ۳‬رهي‬
‫ها کَ ُوکلام كاهای ٍي ثبالی ‪ٍ ۳۳‬بل ثْكًلب اًزقبة ًوْكب ههي یکهی اى آى ‪۳‬‬
‫ًلو ثهْكمب كّ ًلهو كیگهو ُویهک هْهِلی دمحمػلهی اٍهلی ّ هْهِلی آىاك اؽوهلی‬
‫ثْكًل‪ .‬آى هٌِلً ثَهب گلذ‪ّ :‬وب ٍَ ًلو ثبیل یک اًغوي رْکیل ثلُیهلب ههب ُهیچ‬
‫ًویكاًَزین کَ اًغوي چیَذ ّ ًؾٍْی کبه ّ ّ بیق آى چگًَْ اٍذ‪.‬‬
‫اى عٌبة هٌِلً پوٍیلین‪ ّ :‬یلَی هبچیَذ؟‬
‫هٌِلً كه پبٍـ كوهْك‪ :‬ثبیل ٍؼی کٌیل افزالكبد هوكم ها ؽل ّ كٖل کٌیهلب‬
‫كه اهو ػوواى ّ آثبكی هٍّزب رالُ ًوبییهلب اى هؾٖهْالد ههوكم ‪ % ۲‬هبلیهبد‬
‫عوههغآّهی کٌیههلب كه ُوٍههبل ثههَاىا ُههوه ً گههبّ ّ گٍْههلٌل ‪ ۲‬رْهههبى هبلیههبد‬
‫ثگیویل ّ آى ها ثوای ػوواى ّ آثبكاًی هؾهل فهوط کٌیهلب ههبُن ُوهیي کهبهُهب ها‬
‫کوكینب اى آىپٌ ُوٍبل یک ثبه آى هٌِلً ثهَكیهلاه ههب ههیآههل ّ هوهلاه كهآههل‬
‫ُّيیٌَُبی هب ها هؾبٍجَ هیکوكب هجلؾ ههبىاك ها كه ؽَهبة ثهبًکی هقٖهْٓ‬
‫پبلٌگوی ّاهیيهیًوْك‪».‬‬
‫كه گياهّی کَ عٌبة هٌِلً ػجلالوؽین ؿلبهی رِیَ ًوْكٍب آهلٍ اٍذ‪:‬‬
‫ثهههَپٌلاّهههذ ػهههلٍیب اى ُوهههبى ًهههْک پهههْىٍی یهههبلٌگوی هؼجهههوی ثهههٍَهههْی‬
‫هّكفبًَی«کو» اهزلاك كاّزَ کَ ثٍَّیلَی یک كٌَُ پل ثهو هّی هّكفبًهَب ثهب‬
‫ًبؽیههَ ؿوثههی «ک هبهلیوّى» ارٖههبل هههییبكزههَ اٍههذ‪ٛ .‬جههن ایههي ًظههوب پههل کٌههًْی‬
‫ػجبًآثبك كه هغبّهد هؾل پهل ٍهبثن «پهبلٌگوی» اؽهلاس ّهلٍ اٍهذ‪ .‬كه ًهْک‬
‫ایي پْىٍ آٍیبة «پبلٌگوی» هواه كاّزَ اٍذ‪.‬‬
‫«پبلٌگویًْ» كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۵۴‬ثَكاهٌَی کووىهك كه ًوطَی هٍْْم‬
‫ثَثبؽ کٍْ کْیلٍ ّلب ثلیيروریت «پبلٌگوی» ٍْم هزْلل گوكیل‪ .‬ثٌهب ثهَا ِهبهاد‬
‫ؽبط هیوىاثبثب ٍلطبًی‪ :‬هوكم پهبلٌگوی كه آى هلؼهَی ههلین كه هؼهوٗ فطهواد‬
‫ًبّی اى ٍیالةُبی «رٌل رٌٌب» ّ کووىهك هواه كاّزٌلب اى ‪ٛ‬وف كیگهو هؾهل‬
‫ٍکًْذ هوكم ثَكلیهل هؾبٕهوٍّهلى كه ٍّه‪ ٜ‬اها‪ٙ‬هی کْهبّهىی هؾهلّك ثهْكب‬
‫ثَرلهیظ كًیب آهامرو ّ اهيرو گوكیلب عوؼیذ ُن ثیِرو ّلب ّ‪ٙ‬غ ىًلگی هوكم‬
‫ُن ثِجهْك یبكهذ؛ ُوهَی ایهي ػْاههل ثبػهش ّهل رهب ههوكم پهبلٌگوی كه كکهو هؾهل‬
‫علیل ثبٌّلب كه آى هْهغ اها‪ٙ‬ی کووىهك كه رولک کیبًیُب هواه كاّهذ کهَ كه‬
‫ٍههبل ‪ ۱۳۵۳‬هههوكم «پههبلٌگوی» اى هههواه ُههو هزههو هوثههغ ی هک رْهههبى فویههلاهی‬
‫ًوْكًل ّ هؾل علیل ها ٍبفزٌل‪.‬‬
‫«پبلٌگوی ًْ» كاهای یک ثبة هَغل ّیک ّ رویي اٍذ کَ كه ٍبل ‪۱۳۶۳‬‬
‫رأٍیٌ ّلٍ اٍذ‪ .‬كه ٍواٍو «کبهلیوّى» رٌِب هَغلی کَ كاهای فبًهَی فهبكم‬
‫هیثبّهلب ُوهیي هَهغل «پهبلٌگوی» اٍهذ کهَ فهبكم هَهغل كه كافهل آى ٍهکًْذ‬
‫كاهكب ثَاهْه ًظبكذ ّ ًگِهلاهی هَهغل ههیپهوكاىكب ؽوهْم ّ ههْاعجِ هٌظوهب‬
‫پوكافذ هیگوكك‪ .‬پبلٌگوی علیل كاهای یک ثبة هلهٍَی ‪ ۵‬کالٍَی ّهیک ّ‬
‫رویي اٍذ کَ ىهیي آى ها كّ كوك فیّو ثًَبمُبی ؽبط ػلی کْبّهى ّ گوگػلی‬
‫هه‪ٚ‬ههههبًی ّهههههق ًوههههْكٍاًههههل‪ .‬هلهٍههههَی «پههههبلٌگوی» كه ٍههههبل ‪ ۱۳۵۸‬هههههْهك‬
‫ثِهوٍثهوكاهی ههواه گوكههذب یهک ٍهبل هجهل اى آى ؽوههبم ػوهْهی هٍّهزب ثهب ُوههذ‬
‫اُبلی هْهك اٍهزلبكٍ ههواه گوكزهَ ثهْك‪ .‬كه ایهي هؾهل یهک ُیهأد ػهياكاهی رؾهذ‬
‫لللا الؾَیي (ع)» كؼبلیذ هیکٌل‪.‬‬ ‫ػٌْاى «ػياكاهاى اثبػج ّ‬
‫ّهىُ كه «پههبلٌگوی» كاهای هًّههن هؼزٌبثههَ ًیَههذب ثههَهؿههن ایههيک هَ رٌِههب‬
‫اٍزْكیْم اٍهزبًلاهك كْرجهبل «کهبهلیوّى» كه هغهبّهد «پهبلٌگوی» اؽهلاس ّهلٍ‬
‫اٍههذب لکههي اٍههزلبكٍی الىم اى آى ًوههیّههْكب كه ایههي هؾههل رههین كْرجههبلی ثههًَههبم‬
‫«ٍههبؽل» ثههب ػ‪ٚ‬ههْیذ آهبیههبى ػلههیهوثههبى ؽههنپوٍههذب هٖههطلی ؿلههبهیب دمحم‬
‫ؿلبهیب ؽَي کویویب دمحم هظلْهیب اثواُین هوزله‪ ...‬كؼبلیذ كاهك‪.‬‬
‫«پبلٌگوی» كه ٍبل ‪ ۱۳۷۵‬كاهای عبكٍی آٍلبلزَ ّلب كه ُوبى ٍبل ثَارلهبم‬
‫رؼلاكی كیگو اى هٍّزبُبی هغبّه اى ًؼوذ هّّهٌبیی ثهوم ثوفهْهكاه گوكیهل‪.‬‬
‫كاهای آة لْلههَکْههیب فبًهَی ثِلاّههذ ّ ككزههو هقههبثواد ًیههي هههیثبّههل‪ .‬كه ٍههبل‬
‫‪ ۱۳۷۹‬ثههب اكززههبػ پههل «ػجههبًآثههبك» ّ اؽههلاس عههبكٍی اهرجههب‪ٛ‬ی هیههبى كّ ًبؽیهَی‬
‫ّوم ّ ؿوة «کبهلیوّى» هْهؼیذ ثِزوی ثَكٍذ آّهك‪.‬‬
‫اهوّىٍ كه «پبلٌگوی» ؽلّك ‪ ۲۲۳‬فبًْاه ىًلگی هیکٌٌلب کهَ عوؼهب رؼهلاك‬
‫‪ً ۱۱۵۳‬لو ها كه ثو هیگیوك‪ .‬اى هٍّزبی «پبلٌگوی» ؽلّك ‪ً ۱۷‬لهو کبههٌهل ّ‬
‫هؼلههنب ‪ً ۲۳‬لههو كاًْههغْی ّههبؿل ثههَرؾٖههیل ّ‪ً ۷‬لههو كًههلاىٍههبى هههبُورغوثی پههب‬
‫للا کههوم ثِوٌههی هٌِههلً‬

‫گوكزههَاًههلب كههیههبى کبههٌههلاى ‪ً ۵‬لههو هٌِههلً ّههبهل‪ّ :‬‬
‫پزوّّههیوی ّ هئههیٌ اكاهٍی گههبى عِههومب ٍههؼیل ثِوٌههی هٌِههلً هاٍ ّ ٍههبفزوبىب‬
‫ؽَي ؿلهبهی هٌِهلً کْهبّهىیب هؽهین ؿلهبهی هٌِهلً الکزوًّیهک ّ هؾَهي‬
‫ؽنپوٍذ هٌِلً ثوم ّعْك كاهًل‪.‬‬
‫چٌبة ٌُّْل ٍلطبًی پبلٌگویٌی كهعوغ ُْاكاهاى فْك كهگوهب گوم اًزقبثبد ّْهای ِّوّیواى‬
‫ُنچٌیي ‪ً ۴‬لو كهعَكاه ًظبهی ثًَبمُبی هُبم ٍلطبًیب ُوذػلهی اصهوىاكٍب‬

‫هِهههلی ٕهههلوی ّ هوؽهههْم دمحم کِیهههبهىاكٍب ّ ‪ً ۲‬لهههو كهههبهؽ الزؾٖهههیل كّهٍی‬
‫کبهٌّبٍی ؽوهْم ه‪ٚ‬هبییب یهک ًلهو کبههٌهل ثبًهک ثهًَهبم دمحم کْهْهی اى كیگهو‬
‫چِوٍُبی ّبفٔ «پبلٌگوی»اًل‪ .‬كوك ّبفٔ كیگو کوثالیی ٌُّْل ٍلطبًی‬
‫ػ‪ ْٚ‬ارؾبكیَی كًلاىٍبىاى «ّیواى» اٍذ کَ ٍوذ هَهإ لیهذ ُیهأد ههلیوٍی‬
‫آى ها ػِههلٍكاه اٍههذب اّ كه كّه هجلههی اًزقبثههبد ّههْهاُبب کبًلیههل ػ‪ٚ‬ههْیذ كه‬
‫ّْهای ِّو «ّیواى» ّل کَ عي ‪ً ۱۵‬لو اّل گوكیل‪.‬‬
‫* ٍوّكٍی اى اهیوػلی اٍلی پبلٌگویٌی ‪ٍ -‬بکي پبلٌگوی *‬
‫كه هْهك فْک ٍبلی ‪ ۱۳۷۸‬ـ ‪ ّ ۷۹‬رجؼبد آى‬
‫کبه ّ کْذ اى ىاهػیي روكیل گْذ‬ ‫فْک ٍبلی گْذ كه ُلزبك ّ ُْذ‬
‫ثِو کْذ ّ ىهع ثْكین كل ثَكّ‬ ‫رب ثِبهُ ثْك كه ُلزبك ّ ًَ‬
‫ًیَذ آة ّ ُوکَ ثبیل چبهٍ کوك‬ ‫ٍوپوٍذ آة ّ کْذ اػالم کوك‬
‫ػبهلیي ُی كهٕلی هیکبٍزٌل‬ ‫ىاهػیي ؽوب ثَها هیفْاٍزٌل‬
‫كهٕلی پٌغبٍ ّلٍ کْذ ّوب‬ ‫ًبهَُب ثٌّْذ ثو ّْهای هب‬
‫رب کَ ثِو فْك ثَبىًل چبهٍی‬ ‫كّه ُن گوك آهلًل ُو ىاهػی‬
‫ّل ّکیل ّ ًبیت ّ هوك ػول‬ ‫ُن ٍَ ّْها ثب رٌی چٌل اى ػول‬
‫رب ثَبىًل هْکل آى ٍبل ؽل‬ ‫ثب چْن ثیي کْبّهىاى ّ فْك‬
‫ْٕهری ثوكاّزٌل اى ُو ىهیي‬ ‫ككزو ّ كٍزک ثیبّهكًل ثیي‬
‫ًبگِبى اى كهٕل هب کبٍزٌل‬ ‫ُو کْبّهىی ثَْٕهد فْاٍزٌل‬
‫ْٕهد پٌغبٍ كهٕل ثی ؽلاٍذ‬ ‫چْىکَ گلزٌل کْذ ها ٍی كهٕلاٍذ‬
‫چْى چَ آهل ثوٍوُ كیگو هگْ‬ ‫ىاهػیي ًبهاؽذ اى ایي گلزگْ‬
‫ىّكرو رب ّهذ َُذ عْهُ کٌین‬ ‫چْى کَ ًبچبهین هجْلِ هیکٌین‬
‫رب کَ هْوم فلزَ هبًل یب کَ ؿوة‬ ‫ثؾش ّل ثیي ىهیي ّوم ّ ؿوة‬
‫ُن ثَؿوة ّ ُن ثَهلت هْوهیي‬ ‫ىاهػیي ثؼ‪ٚ‬ی كّ عب كاهًل ىهیي‬
‫ُو کغب ثبّل ىهیي کْذ ّبى‬ ‫لیک چْى كوهی ًجبّل ثِوّبى‬
‫رب کَ ثبّل کبهّبى ٍِل ّ هّاى‬ ‫لت كوّثَزٌل ثو هّی ىثبى‬
‫فْك ككبع کوكًل ثِو هلزی‬ ‫ػلٍی كیگو کَ كاّزٌل ؿیوری‬
‫ػلٍی ُن گْزَ ثْكًل چْى ػوة‬ ‫ػلٍی ُن كاّزٌل روً ّ لوت‬
‫رب کَ كوٕذ ثْك ثو كٖل ثِبه‬ ‫ّل ّکیالى ّاهك روَین کبه‬
‫رب کَ اهكبم ُوَ هلذ کٌٌل‬ ‫آهلًل رب كهٕلی ْٕهد کٌٌل‬
‫رب کَ گیوك ایي ه‪ٚ‬یَ كیٖلَ‬ ‫چٌل هّىی ىاهػیي ثب ؽْٕلَ‬
‫ٕجو کي رب هَألَ آفو ّْ‬ ‫ثْی آى آهل فیبًذ هیّْك‬
‫ػلٍی ٍیـ آهلًل ثؼ‪ٚ‬ی کجبة‬ ‫چْى ثٌب چِل كهٕلُ آهلؽَبة‬
‫كوم ثیي هوكهبى ایي كیبه‬ ‫ػلٍی گلزٌل ثبّل ایي چَ کبه‬
‫رب فیبًذ کوك ٍ كوكی ًبثکبه‬ ‫ًبگِبى ثو ػلٍی گْذ آّکبه‬
‫گْذ کْرَ كٍذُب اى چبه ّبى‬ ‫کن کوک هؼلْم ّل ثو کبهّبى‬
‫هي اهیو ّ ُن ػلی امب ًبم ثبثن ُوذ اٍذ‬
‫ٍبکي پبلٌگویب كو ىًلگبى هؽوذ اٍذ‬
‫تکياى‬
‫ثَهّایذ کوهؼلی کیبًیب ؽبط ِّوام‬
‫للا ثيهگ ًیب‬ ‫ّوْیویب ؽبط ك‪ٚ‬ل ّ‬
‫«ثکیهههبى» یکهههی اى هٍّهههزبُبی هِهههن «کهههبهلیوّى» اٍهههذ کهههَ كه هغهههبّهد‬
‫هٍّههزبُبی پههبلٌگویًههْ ّ فههبًیوي ّاه هغ اٍههذب ػلههذ ًههبمگههناهی ایههي هٍّههزب كه‬
‫ثْرَی اثِبم اٍذب ُیچکٌ ًویكاًل کَ ایي هٍّهزب اى چهَ ىههبًی ّ ثهَچهَ ٍهجت‬
‫ثهَایهي اٍهن فْاًهلٍ ّهلٍ اٍهذب هلههَهلن ایهي اٍهذ کهَ کلوهَی «ثکیهبى» ثهَهؿههن‬
‫هواثههذ للظههیب اهرجههب‪ٛ‬ی ثههب كبهیههل کیههبًی ًههلاهكب ىیههوا چٌههبىکههَ صبثههذ اٍههذب‬
‫فبًْاكٍی کیبًی كه ؽْل ّ ؽُْ ٍبل كهكی (ثیي ‪ ۱۳۳‬رهب ‪ٍ ۱۱۳‬هبل هجهل اى‬
‫ایيب ثَثکیبى آهلٍاًلب كه آى هْهغ ُویي اٍن هّی ایي هٍّزب ثوهواه ثْكٍ اٍذ‪.‬‬
‫هطبثن ّْاُل هْعْكب ایي هٍّزب اى ؽلّك ‪ٍ ۴۳۳‬بل ثَایي ‪ٛ‬وفب ثَُویي اٍن‬
‫فْاًلٍ ّلٍ اٍذب ثؼ‪ٚ‬یُب هیگْیٌل «ثکیبى» كهإهل اى «ثهْکهیهبى» گوكزهَ‬
‫ّلٍ ّ هواك اى آى ر َی اٍذ کَ كه ٍّ‪ ٜ‬ایي ٕؾوا ّاهغ ّلٍ ّ اکٌْى هٍْهْم‬
‫ثَ«رل هياهی» اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی ثکیبى چٌلیي ثبهعب ثَعب ّلٍ اٍذب چٌبىکَ هیرْاى گلهذ ّهِوک‬
‫علیل هٍْْم ثَ«ِّوک پْذ عْثی» کهَ اى ٍهبل ‪ ۱۳۵۸‬هَهکًْی ّهلٍ اٍهذب‬
‫ّْهویي آثهبكی اٍهذ کهَ ثهًَهبم «ثکیههبى» ثوپهب ههیّهْكب ثههب اؽهلاس ایهي ّههِوکب‬
‫هٍّزبی «ثکیبى» ػوال ثَكّ ثقِ روَین ّلب اهب ثَهوّه ایبم آى فبلیگبٍ ٍّ‪ٜ‬‬
‫ُوكّ هؾل پو هیّْك ّ«ثکیبى» هغلكا یک پبهچَ فْاُل ّل‪.‬‬
‫اهوّىٍ كه هٍّزبی ثکیبى ؽلّك ‪ ۴۳۳‬فبًْاه ىًلگی ههیکٌٌهل کهَ كه هیهبى‬
‫آىُههب اى ُوثٌکهههْ ّ ‪ٛ‬بیلهههَ ّعهههْك كاهكب كه گياهّههی کهههَ آهبیهههبى ؽهههبط ّهههِوام‬
‫للا ثهههيهگًیهههب كه ههههْهك ثٌکُْهههب ّ ‪ْٛ‬ایهههق ٍهههبکي كه‬ ‫ّوْههیوی ّ ؽهههبط ك‪ٚ‬هههل ّ‬
‫هٍّزبی «ثکیبى» رِیَ کوكٍاًل آهلٍ اٍذ‪:‬‬
‫«اى آىعب کَ ٕؾوای ؽبٕلفیي «ثکیبى» كاهای اها‪ٙ‬هی ىیهبك ّ عوؼیهذ‬
‫کهن ثههْكٍ اٍههذب كه ٍههبلُههبی پههٌ اى إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی گههوُّههبی آكهههی اى ُههو‬
‫‪ٛ‬هههوف آههههلٍ ّ كه ایهههي هؾهههل پهههو ًؼوهههذ ٍهههبکي ّهههلًلب اى آى عولهههَ ههههیرهههْاى‬
‫ثَفبًْاكٍُب ّكبهیلُبی میل اّبهٍ ًوْك کَ اى هؾالد ّ هٌب‪ٛ‬ن هقزلق آهلٍاًل‪:‬‬
‫اهوللا هٌْچِویب کوثالیی هه‪ٚ‬هبى كهّیهِىاكٍب هْهِلی‬ ‫ّ‬ ‫اى كّزک‪ :‬ؽبط‬
‫كاكللا هیوىایی‪...‬‬
‫ّ‬ ‫اثْل ‪ٛ‬بُویب هِْلی‬
‫اى ّههْل ثههيهگ‪ :‬هوؽههْم فهآىعههبى ّ ثههواكهاىب هوؽههْم ٕههلوهلیب هوؽههْم‬
‫للا ّ ؽههبط ثههوفػلههیب‬‫هْههِلی ػلههیدمحم اهمًَههت ّ پَههواى ّههبهل ؽههبط هؽوههذ ّ‬
‫هوؽْم ُهالّکبکبعبى اعوایی ّ ‪ ۴‬كوىًهلُ ُویهک کبکهبػلیب آههبػلیب کوثالیهی‬
‫آهبعبى بهٌْچِو‪...‬‬
‫اى كلقبى‪ :‬هِْلی دمحمؽَیي ثبثبییب ّبٍ ؽَیي هظلویب ػلیًغبد‪...‬‬
‫اى اهلیل‪ :‬هوؽْم ّیوىاك کَ كوىًلاى ّ ًْاكٍگبى ىیبكی هبًٌل ؽبط ّیوفبىب‬
‫ؽبط ثِياك ّ کوثالیی کِياك ّ كوىًلاى آىُب اى اّ پبگوكزٌل‪...‬‬
‫اى ٍوؽل ٍَ كٍ‪ :‬هوؽْم ؽهبط كهزؼ ػلهی یٍْهلیب كوىًهلاى ؽهبط فهبى گلهلی‬
‫یٍْلی هبًٌل اؽول هلی ّ هٌْچِو یٍْلی‪...‬‬
‫اى هٍّزبُبی کَ ىیو آة كهیبچَی ٍل هكذ‪ :‬ؽبط الیبً اٍلی‪...‬‬
‫اى ِّوک اثوط‪ :‬ؽبط هٌْٖه ّ پَواى‪.‬‬
‫ثبىهبًههلٍگههبى کیههبًی‪ّ :‬ههبهل هْههِلی مثههیؼ کیههبًیب اهیوؽَههیي کیههبًیب ؽههبط‬
‫ؽویله‪ٙ‬ب کیبًی‬
‫اى اثوهْ‪ :‬ثبىهبًلٍگبى هوؽْم هِْلی عْاك اثوهْیی‪.‬‬
‫چٌههل فههبًْاكٍ اى روکهبى هههوٍهههبًی‪ :‬هوؽههْم ؽَههیي آهههب ارؾههبك فههْةب هوؽههْم‬
‫للا كاك عؼلویب كواهوى هْوبیی‪...‬‬ ‫اؽول هوٍهبًی بهوؽْم ٍؼلی ‪ٛ‬بُویب ّ‬
‫اى ثی‪ٚ‬ب‪ :‬ػلولاهب ًگِلاهب اٍلٌلیبه فبلوی‪...‬‬
‫اهوللا اکجویب ؽبط ُلی ًؼوزیب ًبكه ًؼوزهیب‬ ‫ّ‬ ‫اى هلؼَ ُچـب‪ :‬هوؽْم هِْلی‬
‫اکجو هْصوی‪...‬‬
‫اى فوم هکبى‪ :‬هوؽْم ؽبط دمحم ؿالهیب ؽبط ػلی ؿالهیب ػیلیدمحم‪...‬‬
‫اى ثِوي آثبكٍ‪ :‬هوؽْم ؽبط كویجوى ثِوٌیب هِْلی اٍوبػیل ثِوٌیب هؾوْك‬
‫عؼلویب هوؽْم هِْلی ثگوؾول دمحمی‪.‬‬
‫اى ٍیٍقذ‪ :‬هوؽْم كواهوى عوْیلیب ػلیه‪ٙ‬ب ىاثلیب ًویوبى ىاثلی‪...‬‬
‫اى كژکوك‪ :‬هوؽهْم ؽهبط ؽَهیي ّوْهیویب هْهِلی ؽَهي ّوْهیوی ّ کلیهَ‬
‫كبهیل ّوْیوی‪.‬‬
‫اى یيك‪ّ :‬بهل ّهصَی هوؽْم ّیـ عؼلو فطیجی کَ كوك ّبفٔ آىُب ؽهبط‬
‫للا ثيهگًیبب کبههٌل اكاهٍی آة یبهی «کبهلیوّى» هیثبّل‪.‬‬ ‫ك‪ٚ‬ل ّ‬
‫ُنچٌیي گوٍُّب ّ ‪ْٛ‬ایق كیگو ٍبکي كه«ثکیبى» ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫ٍبكاد‪ّ :‬بهل ٍیلهور‪ٚ‬ی ؽَیٌی ّ پَواىب هوؽهْم ٍهیلدمحم هبٍهن ؽَهیٌیب‬
‫للا ًیوّهٌل‬
‫ٍیلًٖوللا ؽَیٌیب ٍیلػلی ّىیویب ؽبط ٍیلًؼوذ ّ‬‫ّ‬
‫كبهیل ٕبكه ْه‪ّ :‬بهل هِْلی دمحمآهبب ُوذبُبكیب ًؼوذب ًبكه‪...‬‬
‫كبهیل كوُبكی‪ّ :‬بهل هِْلی کواهذب ؽبط ُلایذ‪...‬‬
‫كبهیل كزؾی‪ّ :‬بهل ؽبط ػجلالوؾولب ؽبط ػجلالوغیلب هِْلی ؽویل‪...‬‬
‫كبهیل ٍزْكٍ‪ّ :‬بهل كویلّىب اثواُینب ٍلیوبى‪...‬‬
‫كبهیل ٍِبهی‪ّ :‬بهل ؽبط ه‪ٙ‬ب هلی ّ پَواى‪...‬‬
‫كبهیههل كوعههبم‪ّ :‬ههبهل هوؽههْم هْههِلی ثوههبىػلههیب هْههِلی ٕههلوب هوؽههْم‬
‫هِْلی ّؼجبىب هوؽْم دمحمروی‪...‬‬
‫كبهیل عبًليا‪ّ :‬بهل ؽبط هلهدب ؽبط ػجلالقبلنب ؽبط ػجلالغْاك‪...‬‬
‫الجزههَ كبهیههلُههب ّفههبًْاكٍُههبی ثههيهگ ىیههبكی كه هٍّههزبی «ثکیههبى» ىًههلگی‬
‫هیکٌٌلب ُوکلام كاهای اكزقبهاری َُزٌلب اگو ثقهْاُین اى ُوهَ ًهبم ثجهوین ٍهقي‬
‫ثَكهاىا هیکْلب اى ثبة ًوًَْ ُویيهله کبكی اٍذ‪.‬‬
‫ّ‪ ٙ‬هؼیذ ّهىُ كه «ثکیههبى» فههْة رْٕههیق ّههلٍ اٍههذب گْیههب كه آىعههب‬
‫رینُهبی كْرجهبل كه هكٍُهبی ثهيهگٍهبالىب عْاًهبى ّ ًْعْاًهبى ّعهْك كاهك‪ .‬اى‬
‫ٍزبهٍُبی ایي رینُب آهبیبى ٍ ِلاه کب ویكوب ثبهو ػجبٍیب ؽغذ اٍزْاهب ٍؼیل‬
‫للا یٍْههلیب هِههلی هٌههْچِویب هِههلی‬ ‫ًی هک افزههوب اهٍههالى ًی هک افزههوب هّػ ّ‬
‫اٍههزْاهب اثْالوؾوههل دمحمیب ؽَههیي كزههْؽیب کهوین فْاعههَب عؼلههو ثبٕههویب هیههضن‬
‫هٌههْچِویب ّههِوام هٌههْچِویب هبٍههن ّىیههوی ّ ػلههی اٍ هکٌلهی ًههبم ثههوكٍ ّههلٍ‬
‫اٍذ‪.‬‬
‫للا اهم‬‫كه هّزَی ّالیجبل اى آهبیبى هغیل اٍهکٌلهیب هِوػلهی اٍهزْاهب ػجهل ّ‬
‫للا اهم ًَهتب هِهلی اٍهکٌلهیب ؿهالم هبٍهویب ػلهی ههوى عوْهیلیب‬ ‫ًَتب كهزؼ ّ‬
‫هغیل هٌْچِوی ُّلایذ فیواًلیِ ًبم ثوكٍ ّهلٍ اٍهذ‪ .‬كه هّهزَی رکْاًهلّ اى‬
‫آهبیبى هلهؼلی اٍزْاه ّ دمحمؽَیي هظلوی ٍقي هكزَ اٍذ‬
‫كه هٍّزبی «ثکیبى» ثٌبُهبی ػهبمالوٌلؼهَی ههنُجی ّ كهههبًی ىیهبكی ّعهْك‬

‫كاهكب اى عولههَ ی هک ثههبة ؽَههیٌیَی ثبّ هکٍْ ثههًَههبم ّههِلا اٍ هذ ک هَ ىهههیي آى ها‬
‫هوؽْم ٍؼلی ‪ٛ‬بُوی اُلا کوكٍ اٍذب رْلیذ آى ثب آهبیبى ؽبط هلهد عهبًلياب‬
‫ؽبط ػجلالوؾول كزؾی ّ ؽَیي یٍْهلی ههیثبّهل‪ .‬كه هغهبّهد ایهي ؽَهیٌیَ یهک‬
‫للا ّ ؽَهیي آههب‬ ‫ثبة هَغل كه كٍذ اؽلاس اٍذ کَ ىهیي آى ها آهبیبى ؽهبط هاٍ ّ‬
‫کیههبًی اُههلا ًوههْكٍاًههل‪ُ .‬ههنچٌههیي كه ًبؽی هَی ثههبالیكٍ هَههغلی كیگههوی ثههًَههبم‬
‫«هَغلالٌجی» ثب ىیوثٌبی یک ُياه هزو هوثغ كه ؽبل ٍبفذ هیثبّل‪.‬‬
‫کلٌهههل ایهههي هَهههغل ها ایهههي ؽویهههو‬
‫ثَىهیي ىكٍ اٍذ‪.‬‬
‫كه هٍّهههزبی «ثکیهههبى» كّ ُیهههأد‬
‫ػهههياكاهی ّعهههْك كاهكب یکهههی ثهههًَهههبم‬
‫«ػلیاکجهو»(ع) كه ًبؽیهَی ثهبالیكٍب‬
‫کهَ ثههب هَههئْلیذ آهبیههبى ًظههو كوعههبم ّ‬
‫ک هوم ٕههبكهی اكاهٍ هههیّههْكب كیگههوی‬
‫ثههههًَههههبم «هوههههو ثٌههههیُبّههههن» (ع) كه‬
‫ًبؽیَی پبییيكٍ کَ ثب هَهئْلیذ آهبیهبى‬
‫ؽبط ؽجیت كُوبىب دمحمػلهی ُوهبیًْیب‬
‫هَههؼْك ّوْههیویب ػلههی اٍ هکٌلهی ّ‬
‫هواك یيكاًی اكاهٍ هیگوكك‪.‬‬
‫اى هٍّههزبی «ثکیههبى» ؽههلّك ‪۲۳‬‬
‫ًلو کبههٌل پب گوكزَاًلب كه هیبى ایي ػلٍ ‪ً ۸‬لهو هؼلهن ّ کبههٌهل اكاهٍی آههْىُ‬
‫ّ پوّهُ ّ ‪ً ۱۳‬لو كه اكاهاد هقلزهق كیگهو هْهـْل ثهَکبهاًهلب كه هیهبى ایهي‬
‫ػلٍ كّ ًلو هٌِهلً کْهبّهىی ثهًَهبمُهبی اؽَهبى کیهبًی ّ ؽَهیي کیهبًی ّعهْك‬
‫كاهًل‪ .‬كّ ًلو اهرْی ثبىًَْزَ ثًَبمُبی ؽبط إـو اٍکٌلهی ّدمحمه‪ٙ‬ب کیبًی‬
‫ّ یک ًلو ّکیل كاكگَزوی ثًَبم هوین اهیلّاه اى كیگو هلهبفو «ثکیهبى» اٍهذ‪.‬‬
‫ؽههلّك ‪ً ۱۵‬لههو كاًْههغْی كفزههو ّ پَههو ثکیههبًی كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو كه كاًْههگبُبی‬
‫هقزلق کْْه هْـْل ثَرؾٖیل هیثبٌّل‪.‬‬
‫اص للعۀ «پشی» تا «صسگشی»‬

‫هختصشی اص عشگزؽت کياًیُا‬
‫کبهی اى کوهؼلی کیبًی‬
‫آهبیههبى «ؽههبط ّههیوػلی»ب «ؽههبط پیوػلههی» ّ «ؽههبط كٍّههذػلههی» کیههبًی‬
‫ثکیبًی ّ كّ فهْاُو ّهبى ثهًَهبمُهبی «ّهبٍ ٍهلطبى» ّ «ههبٍ ٍهلطبى» كوىًهلاى‬
‫«چواؿؼلی» ثْكًلب هبكهّبى ثهًَهبم «ّهبٍ ػٌجهو» كفزهو «ُبّهنفهبى ثقزیهبهی»‬
‫ثْك‪ُ .‬ن چٌبىکَ چواؿؼلی كوىًل عِبًجقِ ّ اّ ُهن كوىًهل كٍّهذػلهی ثهيهگ‬
‫ثههْك‪ .‬اعههلاك آىُههب کههَ ػجههبهد اى پْههذ ٍههْم ّ چِههبهم چههواؽػلههی ثبّههٌلب اى‬
‫«لو»ُبی «هالیو» اى ‪ٛ‬بیلَی «ىًل» ٍبکي كه «هلؼَ پوی» ثْك ًلب کَ ثؼهل اى‬
‫اًوواٗ آفویي ٍلَلَی «ىًلیَ» ثًَبم «ًغق فبى ىًل» ثوبیبی ‪ٛ‬بیلَی ىًلیهَ‬
‫ثههَاصههو لْکوکْههی كه «إههلِبى» هزالّههی ّههلٍ ّ رٍْهه‪ ٍ ٜ‬ه بٍ «كههزؼػلههی ّههبٍ‬
‫هبعبه» ّکَذ فْهكًل‪.‬‬
‫ثَكًجبل آى اى هؾل ٍکًْذ إلی فْك هِبعود ًوْكٍب ثًَهْاؽی ثقزیهبهی‬
‫پٌبٌُلٍ هیًّْلب كه آىعب ُن رؾذ رؼویت هَئْلیي ّ ههأهْهیي ؽکْههذ هبعهبه‬
‫هههواه گوكزههَ ّ ًههبگيیو ثههَهٌطوههَی «ک هـكاى ٍههیٍههقذ» ّاهههغ كه کِکلْئیههَ ّ‬
‫ثْیواؽول هیهًّهل‪ .‬ثؼهل اى گنّهذ كّ ٍهَ ٍهبلیب كه فهْك ٍهیٍهقذ ثْیواؽوهل‬
‫ٍبکي ّلٍ ّ كه آىعب هْـْل ثَکبهکْبّهىی هیگوكًل‪ .‬ثَُوكلیلی كه آىعبُن‬
‫ًویرْاًٌل كّام ثیبّهًلب ثهَ‪ٛ‬هوف «گهوٍ كهبهْه کهبىهّى» هِهبعود ههیًوبیٌهلب‬
‫چٌههل هههبُی كه آىعههب هؽههل اهبهههذ اكکٌههلٍب اى آى كیههبه ًیههي ثَههب‪ ٛ‬ثوهههیچیٌٌ هل ّ‬
‫ثَ‪ٛ‬وف «ٍیًْل» ّ «ٍؼبكدآثبك کویي» آٌُل ٍهلو ههیکٌٌهل‪ .‬چٌهل ٕهجبؽی ُهن‬
‫كه آىعب ٍ وی ًوْكٍب ٍواًغبم هَُ به «اهلیل» هیًّْل‪.‬‬
‫ثبالفوٍ کْزی ٍهوگوكاى فهبًْاكٍی «چواؿؼلهی» كه ًهْاؽی اهلیهل ثهٍَهبؽل‬
‫هٍههیل ّ ثهههب پهههْل ّ ُيیٌهههَی کهههَ كاّهههزٌلب یهههک پبهچهههَ ىههههیي كه هؾلهههی ثهههًَهههبم‬
‫«ًقهههْكىاه» فویهههلاهی ًوْكًهههل‪ .‬چٌلٍههههبلی كه آىعهههب هْهههـْل کْههههذ ّ ىهع‬
‫گوكیلًلب ّلی ثَكلیل ًجْك ٍّبیل هکبًیياٍیْى ّ كیگهو اهکبًهبد کْهبّهىی كه‬
‫آى ىههههبىب ًزْاًَهههزٌل اٍهههزلبكٍی الىم اى آى اها‪ٙ‬هههی ثهههوكٍ ّ هؾٖهههْل کهههبكی‬
‫ثوكاهًههلب كه ًزیغههَ ٍههْك ّ صوههوی ػبیلّههبى ًوههیّههْك‪ .‬اى ‪ٛ‬ههوف كیگههو ّاهؼهَی‬
‫‪۳۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هِوی ثوای ایي فبًْاكٍ هّی هیكُل کهَ ػجهبهد اى ّكهبد «چواؿؼلهی» اٍهذ‪.‬‬
‫كه ایههيهْهههغ كوىًههلاى آى هوؽههْمب ّههبهل ُوههبى ‪ ۳‬ثههواكه ّ ‪ ۲‬فههْاُوب ک هَ كه‬
‫اثزلای ایي ًّْزَ مکو ًبم ّبى هكذب رهبىٍ پهب ثهٍَهٌیي ثلهْؽ ًِهبكٍ ّ کهن ّ ثهیِ‬
‫هلهد رْقیٔ فهْة ّ ثهل ىًهلگی ّ رٖهوینٍهبىیُهبی ؽیهبری ها یبكزهَ ثْكًهل‪.‬‬
‫ثههيهگروّههبى ّههیوػلی ثههْكب لکهي كهػههیي ؽههبل ُوههَ رؾههذ ٍوپوٍههزی هههبكه ثههب‬
‫ّقٖیذ ّ ثب رلثیو فْك هواه گوكزٌل‪.‬‬
‫ّسّد کياًیُا تَکاهفيشّص‬

‫ثَُوروریتب عویبى اهْه ‪ٛ‬هْهی پهیِ هكهذ کهَ ایهي فهبًْاكٍ ثهوای آفهویي‬
‫هورجَ اى هؾل «ًقهْكىاه» ًیهي ثهبه ًوهْكٍب ثهَ‪ٛ‬هوف ثلهْک «کهبهلیوّى» ًوهل‬
‫هکبى کوكًلب اثزلا كه اّلیي هٍّزبی «کبهلیوّى» ثًَبم «پبلٌگوی» ّاهك ّلًلب‬
‫اى ه‪ٚ‬ب كه اّلیي هّىُبی ّهّك ایي فبًْاكٍ ثَهٍّزبی كْمب ایي هٍّزب ههْهك‬
‫ُغههْم یکهی اى ‪ْٛ‬ایههق ػْههبیو كهٍّههْهی ثههٍَههوکوكگی «ػیههبه ىکهیفههْاٍ» ّ‬
‫«ػلیپٌبٍ ثیل» كهٍّْهیب ّاثَزَ ثَ«ایل هْهوبیی» ههواه ههیگیهوكب هِهبعویي‬
‫هٍّزبی «پبلٌگوی» ها پٌ اى هلغ ّهوغ ّ چ بّل ثَآرِ هیکٌْلب چٌبىکَ روبم‬
‫اكواك ّ ٍکٌَی آى هٍّزب هزْاهی هیگوكًل‪.‬‬
‫فبًْاكٍ ّ ثبىهبًلٍگهبى هوؽهْم چواؿؼلهی ُهن ثهَهٍّهزبی «ثکیهبى» کهَ كه‬
‫كبٕههلَی ‪ ۲‬کیلههْهزوی هٍّههزبی «پههبلٌگوی» ّاهههغ اٍههذب هههیهًّههل‪ًِ .‬بیزههب كه‬
‫ُو هآىعههب هههیهبًٌههل‪ .‬هؼههوّف اٍههذ ک هَ كه ُوههبى ّههت اّل ّهّك ایههي فههبًْاكٍ‬
‫ثَهٍّزبی «ثکیبى» کلفلای آىهؾل ثوای آىُب یک كٍذ کلَ ّ پبچَی گٍْلٌل‬
‫هیكوٍزلب ّیوػلی کَ ثواكه ثيهگرو ثْكٍب اى كیلى آى کلهَ پبچهَ ػهبه ًوهْكٍب‬
‫ثَّلد ًبهاؽذ هیّْك ّ هیگْیل‪« :‬هگهو ههب إهالػگهو یهب ٍهلوبًی َُهزین کهَ‬
‫ثوای هب کلَ پبچَ هیكوٍزٌل؟ »‬
‫ّیوػلی كه ٕلك ثوگوكاًلى کلَ پبچَ ثَهٌيل کلفهلای كٍ ثهو ههیآیهلب لکهي‬
‫هبكهُ ًویگناهك ّ هیگْیهل‪« :‬ایهي ّاهؼهَ ها ثهَكهبل ًیهک ثگیهوب ههي پهیِثیٌهی‬
‫هیکٌن کهَ کلهَ ّپبچهَی ایهي ثلهْک ثهَرهْ ّ ثواكهاًهذ ثوههیگهوكك‪ ».‬کهَ ػبهجهذ‬
‫ُوبى‪ْٛ‬ه ُن ّل‪.‬‬
‫‪۳1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ثهبالفوٍ ثههوای ُویْههَ كه «ثکیههبى» هبًههلگبه ّههلًلب هههلری كه آىعههب هْههـْل‬

‫ثَکبه کْبّهىی گوكیلًلب ایي كه ىهبًی ثْك کَ هولکهذ كچهبهُوط ّ ههوطب ًهب‬
‫اهٌی ّ گوكزبهیُبی هزؼلك كیگو ثْكب چٌبىکَُیچکٌ افزیبه عهبى ّ ههبل فهْك‬
‫ها ًلاّذ‪.‬‬
‫كهآى هْهغ كّ ههلهد هطلهن كه كهبهً ؽهبکن ثْكًهلب ایهي كّ ههلهد هز‪ٚ‬هبكب‬
‫یک هی ثههًَههبم «هههْامالول هک ّههیواىی» ّ كیگههوی اٍههوبػیل فههبى هْههوبیی هْههِْه‬
‫ثَ«ْٕلخاللّلخ» ٍوكاه ػْبیو ثْكًل؛ آىُب ثهَ‪ْٛ‬هؿیوهٍهوی اههالک ٍواٍهو‬
‫اٍزبى ها ثیي فْك هَوذ ًوْكٍ ّ كه افزیبه كاّزٌلب هْامالولک اى ًْاؽی ّوبل‬
‫ّوهی رب عٌْة ّوهی كبهً ها رؾهذ ًلهْم فهْك كاّهذب ٕهْلخاللّلهخ اى ؽهلّك‬
‫هوى ؽکْهذ هْامالولک رهب ؽهْالی هؾهلّكٍی «إهلِبى» ها رؾهذ هلوهوّ فهْك‬
‫كاّذ‪ُ .‬و چٌل ٕجبؽی یکی ثو كیگوی هیربفذب هقْٖٕب هَوزی اى اهالک‬
‫هههْامالولهک ّههبهل ثلههْک «کهبهلیوّى» كه هَههیو کهْچ ایههل هوزههله هْههوبیی هههواه‬
‫كاّههذ‪ .‬رؼههلاك عوؼیههذ ایههل هْههوبیی كه آى ىهههبى ثههیِ اى ‪ ۱۳ / ۳۳۳‬فههبًْاه‬
‫ثوآّهك هیّل کَ عوؼب كاهای ٕلُب گلَی گٍْلٌل ثَاً‪ٚ‬وبم ٕلُب ه ً اٍتب‬
‫هب‪ٛ‬و ّ االؽ ثْكًل‪.‬‬
‫ایههي ایههل ثههيهگ ثههٌَُگههبم ؽوکههذ كه هَههیو ٍههوؽل – گههومٍههیو اى هّی‬
‫«کبهلیوّى» هیگنّزٌلب ثلیيروریت ثلْک «کبهلیوّى» ؽلاهلب ٍبلی كّثهبه كه‬
‫ًزیغَی هكذ ّ ثوگْهذ ایهي ایهل هوزهلهب ّهلیلا ٕهلهَ ههیكیهلب هٍّهزبُب ههْهك‬
‫چ هههبّل ههههواه ههههیگوكزٌهههلب اها‪ٙ‬هههی ىاهػهههیي چواًیهههلٍ ههههیّهههلبُهههیچکهههٌ ُهههن‬
‫ًویرْاًَذ اى هيهػهَ ّ ىًهلگی فهْك ككهبع کٌهلب ىؽوهذ ّ ىًهلگی ُوهَ ثوثهبك‬
‫ههههیهكهههذ؛ كوهههوب ثهههلثقزی ّ اههههواٗ اى ًزهههبیظ هَهههزوین چٌهههبى اّ‪ٙ‬هههبع ثهههْك‪.‬‬
‫هٍّههزبُبی «ثکیههبى» ّ «پههبلٌگوی» ‪« -‬کههبهلیوّى» ُههن اى ایههي عولههَ ثْكًههلب‬
‫هبلکیذ آىُب هزؼلن ثَ«هْامالولک ّیواىی» ثْك‪ .‬ایل هْوبیی ُن كه كٖل ثِبه‬
‫کهَ ثههَ‪ٛ‬هوف ٍههوؽل هههیهكهذ آىُههب ها ؿههبهد ههیًوههْكب ُههن كه كٖهل پههبییي کهَ‬
‫ثَ‪ٛ‬وف گهومٍهیو ثوههیگْهذ ثوبیهبی هْعهْكی ها اى ثهیي ههیثهوك‪ .‬اگهو ثؼهل اى‬
‫ػجْه ایل هْهوبییب چیهيی ثهبهی ههیهبًهلب ههْهك ُغهْم ّ ؿهبهد ثْیواؽوهلیُهب‬
‫هواه هیگوكذ‪.‬‬
‫ثلیيروریتب ثب ایي ثوًبهَُبب كیگو کبهلیوّىی ثبهی ًوبًلٍ ثْكب ثَیبهی اى‬
‫اُبلی آى هزهْاهی ّهلٍ ّ ثهَ‪ٛ‬هوف ًهْاؽی «ٍهوؽل چِبهكاًگهَ»ب «ثْاًهبد» یهب‬
‫عبُبی كیگو هكزَ ثْكًلب هقْٖٕب آى هٍّهزبُهبی کهَ ههبلکیزِ ثهَههْامالولهک‬
‫رؼلههن كاّههذب هبًٌههل «ثکیههبى» کهَ كه آىهْهههغ كهیوههب ‪ ۱۵‬فههبًْاه عوؼیههذ كه ایههي‬
‫هٍّزب ثبهی هبًلٍ ثْكًل‬
‫كه هیههبى ایههي ‪ ۱۵‬فههبًْاه ّقٖههی ثههًَههبم « ُهالّاٍههوبػیل» کالًزههو هؾههل ّ‬
‫ًوبیٌههلٍی هههْامالولهک ثههْك‪ .‬یهک ًلههو ُههن ؽوههبمچههی هؾههل ثههْكب رؼههلاك ‪ ۱۳‬فههبًْاه‬
‫کْبّهى ثْكًل‪ .‬عبلت ایيکَ ُوبى ‪ ۱۵‬فبًْاه ًیي كه ُوبى ٍبل هیفْاٍهزٌل اى‬
‫«ثکیهههبى» ثوًّهههل کهههَ فهههبًْاكٍی ‪ً ۶‬لهههوی کیهههبًی ّهههبهل ّهههیوػلیب پیوػلهههیب‬
‫كٍّههذػلههیب هههبكه ّ كّ فههْاُو ثههَآىُههب هلؾههن هههیّههًْل‪ .‬كه ایههيهْهههغ آى ‪۱۵‬‬
‫فبًْاه اى ّهّك ایي فبًْاكٍی علیهل فهُْؽهبل ههیّهًْلب اؽَهبً كلگوههی ّ‬
‫اهیلّاهی هیکٌٌلب اى رٖوین هِبعود هٌٖوف هیًّْل‪.‬‬
‫فههبًْاكٍی علیههلالْهّك هْههـْل ثههَک هبه کْههبّهىی ّههلب ٍههَ ‪ -‬چِههبه ٍههبلی‬
‫گنّههذب گههْ ایههيک هَ اّ‪ٙ‬ههبع ثههَ‪ْٛ‬ههؾٍَْههی ثِجههْك یبكههذب چٌههبىک هَ ىاهػههیي‬
‫«ثکیبى» رْاًَزٌل چیيی ُن ثَػٌْاى هبلیبد ّ هبلاالعبهٍ ثَهْام الولک ثلٌُل‪.‬‬
‫كهؽبلی کَ كه چٌل ٍبل هبهجلب اى عبًت ایي هٍّزب چیهيی ثهَػٌهْاى هبلیهبد ّ‬
‫هههبلاالعههبهٍ ثههَهههْامالول هک ًوههیهٍههیل؛ كالیههل آىب ػههالٍّ ثههو چواًیههلى ىهاػههذ‬
‫ىاهػیي رٍْ‪ ٜ‬ػْبیو کْچٌلٍب ُغْم هزْالی هلـ ثْك‪.‬‬
‫كه ایهههي ههههلد ٍهههَ ‪ -‬چِهههبه ٍهههبل یهههک هّهههزَ ههههْم ّ‬
‫فْیْی ثیي ایي فبًْاكٍی کیبًی ثهب اُهبلی هؾهل ٕهْهد‬
‫هههیگیههوك ک هَ اى آى عولههَ اى كّاط ؽههبط كٍّههذػلههی ثههب‬
‫كفزههههو کلفههههلا هالّاٍههههوبػیل اٍههههذ‪ .‬ثؼههههل اى ّهههههْع ایههههي‬
‫اىكّاطب ؽبط ّیوػلی ّ ثواكهاًِ اى ‪ٛ‬وف هْامالولهک‬
‫هْامالولک ّیواىی‬
‫ثَهَزأعوی ّ کالًزوی «ثکیبى» هٌْٖة هیًّْلب ایي‬
‫هْ‪ٙ‬هههْع ثهههب هقبللهههذ اُهههبلی آىعهههب هّثهههَهّ ههههیگهههوكك‪.‬‬
‫هالّاٍهههوبػیل ‪ -‬کلفهههلای هؾهههل ثهههَ‪ٛ‬هههوف «ّهههیواى» ؽوکهههذ ًوهههْكٍ ّ فهههْك ها‬
‫ثههَکالًزههواى ‪ٛ‬بیلهَی کْهکْلی ثههًَههبمُههبی دمحمػلههی فههبى کْهکْلی ّ هَههیؼ فههبى‬
‫كبهٍیهلاى هٍبًیلٍ ّ ثب اٍزولاك اى آىُب هیگْیل‪« :‬یک چٌهل ًلهو لهو اى ‪ٛ‬هوف‬
‫ثْیواؽول آهلٍاًلب هیفْاٌُل کلفهلایی ههوا ثگیوًهلب آىُهب ههْامالولهک ها كویهت‬
‫كاكٍب اهالک «ثکیبى» ها ثَاعبهٍ گوكزَ ّ كٍذ هوا اى کبه کْربٍ کوكٍاًل‪».‬‬
‫اى ُویيعب پیوبًی ثیي کلفلای «ثکیبى» ثب دمحمػلهی فهبى کْهکْلی ّ هَهیؼ‬
‫فبى كبهٍیهلاى هٌؼول هیّْكب ثلیيه‪ٚ‬وْى کَ ‪ٛ‬هی یهک ُلزهَ آهبیهبى دمحمػلهی‬
‫فهههبى ّ هَهههیؼ فهههبى ثهههَ‪ٛ‬هههوف «کهههبهلیوّى» ثیبیٌهههلب ّهههتٌُگهههبم كه هٍّهههزبی‬
‫«هِغههيآثههبك» ثههب کلفههلای «ثکیههبى» ثِههن ثوٍههٌلب ‪ٛ‬ههی یهک ؽولهَی ّههجبًَب ؽههبط‬
‫ّیوػلیب ؽبط پیوػلی ّ ؽبط كٍّذػلی ها ثَهزل ثوٍبًٌلب هٍّزبی «ثکیهبى»‬
‫ها رؾْیل ثگیوًل ّ هغلكا ثَکلفلای ٍبثن "هالّاٍوبػیل" ّاگناه ًوبیٌل‪.‬‬
‫ارلبههههههههب ثهههههههَُلزهههههههَ‬
‫ًوههیکْههل ک هَ ثؼههل اى ‪۵‬‬
‫هّى دمحمػلهههههههههیفهههههههههبى‬
‫کْ هکْلی كه «ّههیواى»‬
‫كچههههههبه ثیوههههههبهی ّثههههههب‬
‫گوكیهههههههههههلٍب اى ثهههههههههههیي‬
‫هیهّك‪ .‬کلفهلای ٍهبثن‬
‫«ثکیههههبى» کههههَ اى ایههههي‬ ‫ؽبط ّیوػلی کیبًی‬
‫حاج پيرعلی کیبًی‬
‫ّاهؼهههَ ثهههیفجهههو ثهههْكٍب‬
‫هْػههههْك ثههههوای اعههههوای‬ ‫‪ٛ‬جهههن ثوًبههههَ كه ّهههت‬
‫هیهّكب ٍبػبری هٌزظهو‬ ‫ههههواه ثهههَ«هِغهههيآثهههبك»‬
‫هههیهبًههلب ک هَ اى ه‪ٚ‬ههبی‬ ‫ّهّك ُهههههههن پیوبًهههههههبًِ‬
‫كهك ّ ثب هجزال ّلٍ ّ كه‬ ‫هّىگبهب اّ ُن ثَُوبى‬
‫هیهّك‪ .‬ثلیيٍبى رْ‪ٛ‬ئَ‬ ‫ُوهههههههآىعهههههههب اى ثهههههههیي‬
‫ثویهههَی اُهههبلی «ثکیهههبى»‬ ‫ًبكوعهههههبم ههههههیهبًهههههل ّ‬
‫ثههههههب کلفههههههلا اٍههههههوبػیل‬ ‫ثَهؿن ًَجذ كبهیلی کَ‬
‫کلفلای علیل ٍهو رَهلین‬ ‫ؽبط كٍّذ ػلی کیبًی‬ ‫كاّهههههههههزٌلب كه هوبثهههههههههل‬
‫هیگوكًل‪.‬‬ ‫كهههههوّك آّهكٍ ّ هطیهههههغ‬
‫‪۳۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫کياًیُا ّ لؾمايیُا‬
‫«كه ّعهههَ رَهههویَی «هْهههوبیی» ههههْهفیي كه ًّْهههزَُهههبی فهههْك رْ‪ٙ‬هههیؾبد‬
‫هقزللی اهایَ كاكٍاًلب اى عولَ ایيکَ ایي اٍن اى كّ کلوَی روکی «هبچ ‪ -‬ههْی»‬
‫روکیههت یبكزههَب ثههَهههوّه ىههبى كه اصههو کضههود اٍههزؼوبل رجههلیل ثههَ"هْههوبیی" ّههلٍ‬
‫اٍذب کَ هؼٌی آى «ثگناه ّ كواه کي» یب (ثگناه ّ روبم کي) اٍذ‪( .‬هْهوبییُهب‬
‫اى ایههي هؼٌههی فههُْ ّههبى ًوههیآیههل) كیگههوی گلزههَ اٍههذ ک هَ ایههي هههْم كه ػِههل‬
‫ٍههلغْهیبى اى «کبّههـو» هِههبعود كاكٍ ّههلٍ ّ كه كههبهً ٍ هکًْذ یبكزههَاًههل‪ .‬كه‬
‫آىهْهغ رؼلاك اكواك آىُب ثهَ ‪ُ ۱۲‬هياه ًلهو ههیهٍهیلًل‪ٛ .‬جهن ایهي ًظهوب کلوهَی‬
‫«کبّههـو» اى کضههود اٍههزؼوبل ثههَ«هْههوبیی» هجههلل گْههزَ اٍههذ‪ .‬ثؼ‪ٚ‬ههی گلزههَاًههل‬
‫کلوَی «هْوبیی» اى «هلوبىی» ههأفْم اٍهذ‪ .‬ػهلٍی ُهن گلزهَاًهل کهَ ایهي ‪ٛ‬بیلهَ‬
‫كاهای اٍتُبی پیْبًی ٍلیل (هْوَ) ثْكٍاًل‪ ّ...‬فیلی ًظواد كیگو‪».‬‬
‫«ىثبى هْهوبییُهب روکهی اٍهذ‪ .‬ثهب روکهی آمهثبیغهبى ُهیچ رلهبّری ًهلاهكب عهي‬
‫آىکَ هلهی ؿلیظ رو اى رجویيیُب ّ هلهی ّا‪ٙ‬ؼرو اى روکويُب رللظ ههیکٌٌهل‪.‬‬
‫هْوبییُب اى هیَْكاهرویي ایالد ایواى ثَّوبه هیآیٌلب اكواك آًبى اؿلهت رهب ‪۱۴‬‬
‫پْذ فْك ها هیكاًٌل‪ .‬یکی اى اعلاك هؼوّف هْوبییُب ُوبى ّقٖی اٍهذ کهَ‬
‫ثبکوین فبى ىًل ػکٌ كاهكب كه ایي ػکٌب کوین فبى ىًل هّی رقذ ًَْزَ ّ‬
‫كهؽبل هلیبى کْیلى كیلٍ هیّْكب آى كوك هْوبیی ثب اػْاًِ ایَزبكٍ ّ چْن فْك‬
‫ها ثَزَ اٍذب ىیوا ثَكٍزْه ًبكهّبٍ اكْبه چْهن اّ ها کهْه کهوكٍ ثْكًهلب ّلهی‬
‫کوین فبى اّ ها هْهك هوؽوذ هواه كاكٍ ّ ؽزی ثٍَوذ ّىیو هْهبّه ثوگيیهل‪.‬‬
‫اّ ثًَبم «اٍوبػیل فبى کْه» هؼوّف ّل کَ رهبثلْی آى كه ههْىٍی «ّهیواى»‬
‫هْعْك اٍذ ‪».۱‬‬
‫هْوبییُب رب كٍَّ كَُ هجل اى ایي ىًلگی ایلیبری كاّزٌل‪ .‬چٌبىکَ گلزَ ّهل كه‬
‫هَیو ؽوکذ فْك ثهٍَهْی ٍهوؽل‪ -‬گوهَهیوب هْهکالد ثيهگهی ثهوای ىاهػهیي‬
‫«کبهلیوّى» ثَّعْك هیآّهكًلب اهب آى ٍَ ثواكه کیبًی پٌ اى ایيکهَ هٍّهزبی‬
‫‪1‬‬
‫‪ -‬جعفغ ِ‪ٙ‬ضا ٔياب‪« :‬ػٔاضگی ؿيبؿای لا‪ٛ‬اَ اٌـاٍغٕ » ‪ -‬چاب پ ؿا‪ ، 1۳۱۰ َٛ‬هان ‪- ۴۴1‬‬
‫‪ِ ٚ – ۴۴۰.‬مفغ ل‪ٙ‬غِبٔی ايج‪ٛ‬عصا‪« :‬تبعيز ‪ٚ‬لبيع زلبيغا ـبعؽ» چبپ ا‪ٚ‬ي – ث‪ٙ‬ب ع‪1۳۱۳‬‬
‫‪۳۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫«ثکیبى» ها رؾذ افزیبه فْك كهآّهكًلب اههلام ثهٍَهبفذ ٍّهبى "كژ" كه ثواثهو‬
‫ُغْم ػْبیو هْوبیی ّ ؿبهدگواى ثْیواؽولی ًوْكًل‪ .‬ایي كژ کَ ثوكهواى یهک‬
‫رل ثيهگب ّاهغ كه عٌْة هٍّزبی «ثکیبى» ٍهبفزَ ّهلب ثهب ‪ٛ‬واؽهی ّ ًوْهَی‬
‫هٌِلٍی ثوفبٍزَ اى كکو ؽبط ّیوػلی ثوپب گوكیل‪.‬‬
‫ؽبط ّیوػلی اى ًظو ُیکل ّ اًلام فیلی هْی ّ ثهيهگ ثهْكب ‪ٛ‬هْل ههبهزِ‬
‫ثههَؽههلّك كّ هزههو هههیهٍههیلب هههْهؼی ک هَ ًوْ هَی هلؼههَ ها هیقزههَ ّ هههیفْاٍههزٌل‬
‫ّههبلْكٍی آى ها ؽلههو کٌٌههلب فههْك ؽههبط ّههیوػلی ثههَهّی ىهههیي كهاى کْههیلب كّ‬
‫كٍذ فهْك ها ُهن کْهیل ّ گلزهَ‪« :‬ثهَاًهلاىٍی اًهلام ّ كّ كٍهذ ههي ّهبلْكٍ ؽلهو‬
‫ًوبییلب ُویي کبه ها ُن کوكًلب ٍبفزوبى هؾکوی ثب پی ثَهُطو ثیِ اى كّ هزهو‬
‫ّ اهرلبػی ثیِ اى ‪ ۱۶‬هزو ثٌب ًوْكًل‪.‬‬
‫یهک كهة هؾکهن ًیههي ثههوآى ًِبكًههل‪ .‬هلؼهَی ّههل كاهای چِههبه ثههوط ثههيهگ ّ‬
‫ثبهُّبی هٌظن ‪ ۱‬كاهای چٌل ا‪ٛ‬بمب یک ؽلوَ چبٍب ‪ ۴ - ۳‬اًجبهب ؽیهب‪ ...ٛ‬ثؼهل اى‬
‫ثوپههبیی هلؼههَ كه ٕههلك رِی هَی ٍههالػ ّ رلٌههل ّ رههأهیي آمّهههَ ّ ُیههيم ّ کلی هَی‬
‫هبیؾزبط كه هلؼَ ثوآهلًل؛ ُوَچیي كهآى كواُن ًوْكٍ ّ اًجبه کوكًلب چٌبىکَ كه‬
‫یک کالم‪« :‬هلؼَی ّل هغِيب هوبّم ّ رَقیوًبپنیو‪».‬‬
‫ػْبیو ّ هِبعویي ُن ا‪ٛ‬الع چٌهلاًی اى ایهي ه‪ٚ‬هیَ ًلاّهزٌلب آىُهب ثواٍهبً‬
‫ػوف ّ ػبكاد ٌٍْاد هجلب كه ثِبه ٍبل ثَهيهػَی «ثکیبى» یْهُ آّهكٍ ّ‬
‫ّوّع کوكًل ثَچواًیلًل‪ .‬اهب ایيثبه ثوفالف اًزظبه ّػوف ّ ػبكاد ٍبلُهبی‬
‫پیِب ثب هوبّهذ هّثَهّ ّلًلب آى ‪ ۳‬ثواكه کیبًی ثب ُن ّ ثَارلهبم فهبًْاكٍُهبی‬
‫فْك كه هلؼَ ًَْزَ ّ اٍهزوبهذ ههیًوبیٌهلب ثبّهلیک چٌهلیي ریورلٌهلب چٌهله ً‬
‫گٍْلٌلب اٍتب ّزو ّ هب‪ٛ‬و هْوبییُب هْهك إبثذ گلْلهَ ههواه ههیگیوًهل‪ .‬ایهي‬
‫یک ارلبم ثیٍبثوَ ثْك کَ ُوگي ثَمُي ٍواى ػْبیو هْوبیی فطهْه ًوهیکهوكب‬
‫اهب اکٌْى ثَهٌّّی هیثیٌٌل کَ اّ‪ٙ‬بع رـییو یبكزَ اٍذ‪.‬‬
‫ًههبگيیو ثههَػوههت ثوهههیگوكًههلب گههوٍّ ثههیفجههو ثؼههلی ّاهك هؾههل هههیّههْك ّ‬
‫هیفْاُل ثَهّال ٍبلُبی هجل هكزبه ًوبیلب اّ ُن ثَُوبى ٍوًّْذ گوٍّ هجلی‬
‫‪ " - ۱‬ثبعُ‪ " ٚ‬كجىٗ٘با ِ‪ٛ‬عّة اؿت وٗ ثٗع‪ٛ‬ع ِٕمُ صع ص‪ ٚ‬ج‪ٙ‬ت ِ‪ٛ‬اـك ‪ِ ٚ‬شبٌؿ‪ ،‬چپ ‪ٚ‬عاؿت‬
‫صع صي‪ٛ‬اعٖا ثغج ايجبص ِیك‪ٛ‬ص ‪ٔ ٚ‬مق ثغجـتٗ صع اِغ صيضثبٔی ‪ ٚ‬تيغأضاػا ايفب ِیوٕض‪.‬‬
‫كچهبه هههیّههْك‪...‬ثبالفوٍ ُهو گههوٍّ اى ایههالد کهَ هههیآهلًههلب هغجهْه ثههَثبىگْههذ‬

‫هیّهلًلب چهْى كبههل آههبكگی هجلهی ثهْكٍ ّ اهکهبى اٍهزوبهذ ًلاّهزٌل‪ .‬كهؽهبلی کهَ‬
‫ثواكهاى کیبًی ثبآهبكگی کبهل ّ پنیوایی اى ُوًهْع ػْاههت ثؼهلی كٍهذ ثهَکهبه‬
‫ّلٍ ثْكًل‪.‬‬
‫ایي هطلت ها ُوَ هیكاًین ّ ثواكهاى کیبًی ُن فْة كهیبكزَ ثْكًهل کهَ كه‬
‫روههبم فط هَی كههبهً اهالک هی ثههَهوؿْثیههذ ّ ؽبٕههلفیههيی ثلههْک «ک هبهلیوّى»‬
‫ًجْكٍ ّ ًیَذ‪ .‬چَ اى ًظوآة ُّْاب چَ اى ًظوؿٌبی فبک ّ كاّهزي ىههیيُهبی‬
‫ثب ّیت فیلی کهنب کهَ چْهن ُوکْهبّهى ّ ىاهػهی ها ثهَفهْك ههیكّىك‪ .‬اههالک‬
‫هنکْه کَ اى ًوطًَظو ایلقبى هوزله كبهً ًیي كاهای کیلیهذ ّهٌبفزَ ّهلٍ ثهْكب‬
‫ُویَْ هْهك رْعَ اّ هواه كاّزَ ّ اى كل ّ عهبى ُهْای رٖهوف آى ها كه ٍهو‬
‫هیپوّهاًل‪ .‬ثٌبثوایي ‪ٛ‬ی ٍبلیبى هزوبكی هجل اى آىب هیفْاٍذ ثب اًغبم ػولیبد‬
‫اینایی هَزووب اى هجیل ایغبك ًب اهٌیب عٌلب ؿبهد ّؿیوٍ اٍجبة رقلیَی آىعب‬
‫ها اى ٍبکٌیي ثْهی كواُن ًوْكٍ ّ كه هواریت ثؼلی ًوَُْبی فْك ها یکهی ثؼهل‬
‫اى كیگوی پیبكٍ ًوبیلب رب ًِبیزب ثَرٖوف کبهل ایي ثلهْک هِهن ًبیهل آیهل؛ اّ آهام‬
‫آهام ثَایي ُلف فْك ًيكیک هیّل کَ كه ایهي هوطهغب هوبّههذ ثهواكهاى کیهبًی‬
‫هبیَی رؼغت ّ ًگواًیاُ گوكیل‪.‬‬
‫کياًیُا ّ جٌگُای ًا خْاعتَ‬

‫كه ىهبى هلین هوكم هٍّزب ٍو ّکبه ىیبك ثب ِّو ًلاّهزٌلب رٌِهب ٍهبلی ‪۴ - ۳‬‬
‫هورجَعِذ فویل ٍّبیل ّ هبیؾزبط ىًلگی ثَ«ّیواى» هیهكزٌلب ٍه ٌ ثهَهؾهل‬
‫فْك هواعؼذ هیکوكًلب هبّیي ّ ٍّبیل اهرجهب‪ ٛ‬عوؼهی ّ ثویهَی لهْاىم ىًهلگی‬
‫اهوّىی ُن ّعْك ًلاّذب اهٌیذ آىچٌبًی ُن ثوهواه ًجْكب هوكم ؿبلجب كه هبلت‬
‫رْکیل کبهّاىُبی کْچک ثَاًغبم ایي گًَْ هَبكودُهب هجهبكهد ههیّهىیلًهل‪.‬‬
‫كه یک ىهبى کَ هبكلهَی ثکیهبًیُهب ّهبهل ؽهبط ّهیوػلیب ؽهبط پیوػلهی ّ ؽهبط‬
‫ًْهللا ّ ثویَی اهْام‬
‫ّ‬ ‫كٍّذػلی ثَارلبم یکی اى فْاُوىاكٍگبى فْك ثًَبم ؽبط‬
‫ّ فْیْههبى ثؼههل اى اًغههبم فویههلُبی ّههت ػیههلیب اى عبًههت «ّههیواى» ثههٍَههْ ی‬
‫«ک هبهلیوّى» كه ؽوک هذ ثههْكٍ ّ ثههَهٍّههزبی «رُههل ٍههوؿ» هههیهٍههٌلب ػْاهههل ّ‬
‫کلفلایبى ْٕلخاللّلخ كه هؾل «رُل ٍوؿ» هاٍ ایي هبكلَ ها ههیثٌلًهلب ػهلٍی اى‬
‫ًْهللا ها هْهك ‪ٙ‬وة ّ ّزن هواههیكٌُهل چٌهبىکهَ‬ ‫ّ‬ ‫اكواك آى (هقْٖٕب) ؽبط‬
‫ٍو اّ ها ّکَزَ ثْكًل‪.۱‬‬
‫الجزَ ؽبط ّیوػلی ّ ؽبط كٍّهذػلهی ههجال اى هؾهل هك ّهلٍ ثْكًهلب ػْاههل‬
‫ْٕلخاللّلخ ثؼل اى آىُب هبكلَ ها هْهك كٍذثوك هواه كاكًلب ثَكًجبل ایهي ّاهؼهَب‬
‫یک هی اى ًههْکواى علههْ كّیههلٍ ّ فجههو ها ثههَؽههبط ّههیوػلی ّ ؽههبط كٍّههذػلههی‬
‫هیهٍبًلب آىُب كْها ثَػوت ثوهیگوكًهلب كهؽهبلی کهَ كوه‪ ٜ‬یهک هج‪ٚ‬هَ کلهذ كٍ‬
‫ریو ثَُوواٍ ؽبط كٍّذػلی ثْك ٍب ثب ُوبى یک هج‪ َٚ‬اٍهلؾَب هبكلهَی ثکیهبًیب‬
‫للا ها(کَ ثیُِْ ثْكٍ) اى ثیي عوؼیذ ‪ٙ‬بهثیي ًغبد هیكٌُل‪.‬‬ ‫ّبهل ؽبط ًْه ّ‬
‫ثههَُوروریههت هبكلههَ ها ثههَهؾههل «ثکیههبى» هههیهٍههبًٌل ثؼههلا هٖههل هههیکٌٌههل کهَ‬
‫عوؼیههذ اى«ثکیههبى» ّ «پههبلٌگوی» ؽوک هذ كٌُههل رههب رالكههی ًوبیٌههلب ّلههی ػههلٍی‬
‫فیواًلیِ ًویگناهًل‪.‬‬
‫ثؼههل اى گنّههذ كّ هّى اى ایههي ّاهؼههَ «کوثالیههی ؿههالمه‪ٙ‬ههب رههل ٍههوفی»‬
‫کلفههلای رههلٍههوؿب عِههذ ثبىكیههل ػیههل ًههْهّى پههیِ ُوزههبی فههْك « ُهالّکیههبهوس‬
‫كیوّى» کلفلای «هِغيآثبك» هیهّك (كهآى هْهغ هبلکیذ هِغيآثبك ًیي هزؼلن‬
‫ثَایلقبى هْوبیی ثْك) كه ایهي اصٌهب ّقٖهی كه«ثکیهبى» ثهَهٌهيل ؽهبط ّهیوػلی‬
‫هیآیل ّ فجو هیآّهك کَ کوثالیی ؿالمه‪ٙ‬ب کلفلای «رُل ٍوؿ» عِهذ ثبىكیهل‬
‫ػیههل ثههَكیههلى ُهالّکیههبهوس كه «هِغههيآثههبك» هكزههَ ّ ّههوب هههیرْاًیههل كه ؽههْالی‬
‫آىكٍذ هّكفبًَ هاٍ کوثالیی ؿالمه‪ٙ‬ب رل ٍوفی ها ثجٌلیهل ّ اّ ها كٍهذگیهو‬
‫ًْهللا ها ثٌوبییل‪.‬‬
‫ّ‬ ‫ًوْكٍ ّ رالكی هاٍىًی ّ ‪ٙ‬وة ّ ّزن ؽبط‬
‫ؽبط ّیوػلی كیالوغلٌ عْاة هضجزی ًویكُهلب اههب فهْاُو ؽهبط ّهیوػلی‬
‫ًهْهللا ثبّهلب اى ثهبة «كهثگهْب كیْاهثْهٌْ» ثهب‬ ‫ّ‬ ‫ثًَبم ّبٍ ٍلطبى کَ ههبكه ؽهبط‬
‫فْكُ هیگْیل‪:‬‬
‫‪ - ۱‬ع‪ٚ‬ؿتبا «تًُ ؿغر» ا‪ٌٚ‬يٓ ع‪ٚ‬ؿتبا ثٍ‪ٛ‬ن «وبِفيغ‪ٚ‬ػ» ث‪ٛ‬ص وٗ لجً اػ ع‪ٚ‬ؿتب٘با صيگغ تذت‬
‫ِبٌىيت دبج كيغزٍی ‪ ٚ‬ثغاصعأق لغاع صاكت‪ ،‬آْ ع‪ٚ‬ؿتب وٗ ثغؿغ عاٖ «وبِفيغ‪ٚ‬ػ» ‪« -‬كيغاػ»‬
‫‪ٚ‬الع ث‪ٛ‬ص‪ ،‬صع آْ ػِبْ صع ِبٌيىيت ه‪ ٌٛ‬اٌض‪ ٌٚ‬ث‪ٛ‬ص‪ .‬اوٕ‪ ْٛ‬جؼء ثـتغ صعيبچٗا ؿضص ع‪ٚ‬صػْ ‪ٚ‬الع‬
‫كضٖ اؿت‪.‬‬
‫‪۳۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫«پلهُ ها کْزٌلب ُیچ فجوی ًْلب ؽبل فْكُ ها ُن کْزَاًلب ُیچ فجوی‬
‫ًوهههیّهههْك‪ ».‬كه ایهههيهْههههغ ؿیهههود ؽهههبط ّهههیوػلی رؾویهههک ههههیّهههْكب فطهههبة‬
‫ثَثواكهاًِ هیگْیل‪« :‬ؽبط پیوػلهی ‪ -‬ؽهبط كٍّهذػلهیب رلٌهلُهب ّ هطبهُهبی‬
‫ربى ها ثجٌلیل کَ كوكا هیفْاُین ؿالمه‪ٙ‬ب ها ٍوعبی فْكُ ثٌْبًین‪».‬‬
‫كههوكای آى هّىب اّل ٕههجؼ ثههب كّ ٍههَ ًلههو کْل هَک هِ ک هَ ًههبى ّآة ‪ -‬آمّهههَ‬
‫ّهِوبد ؽول هیکوكًلب ثَهاٍ هیاكزٌلب چْى آة هّكفبًَ ىیبك ثهْكٍب ثهب کوهک‬
‫چٌل ًلو ٌّبگو هؾلی هْكن هیًّْل اى ػوٗ هّك فبًَ ػجْه ًوبیٌهلب كه یهک‬
‫ًوطَی ىیو كٍذ هٍّزبی «هِْلثیلْ» كه هؾلی هٍْهْم ثهَ«رهل ثوههْ» کوهیي‬
‫هیًْیٌٌل‪.‬‬
‫رب ؿهوّة ُوهبى هّى ُوچهَ اًزظهبه ههیکْهٌل‬
‫ؿههالمه‪ٙ‬ههب رههل ٍههوفی ًوههیآیههلب رٌههل ؿههوّة ک هَ‬
‫هههیّههْكب ؽههبط ّههیوػلی ثههَؽههبط پیوػلههی ّ ؽههبط‬
‫كٍّذػلی كٍزْه هیكُل کَ ثوگوكیل ثَ«ثکیهبى»‬
‫هوههههلاهی رههههْ ّههههَ ّ هّپههههُْ عِههههذ فههههْهكى ّ‬
‫فْاثیلى ثیبّهیل کَ اهْهت ّ كهوكا ُهن كهُوهیيعهب‬
‫ثوبًینب ثلکَ ‪ٛ‬وف ثیبیل ّ ٌٍلهبى ها ؽن ًوبیین‪.‬‬
‫ؽبط كٍّذػلی ثَُوواٍ یکی اى ًْکواى فْك‬
‫ؿالم ه‪ٙ‬ب ٕبكهی ثْگو‬
‫ثههَ«ثکیههبى» ثههو هههیگههوككب ًههبى ّ آمّهههَ هههیآّهكب‬
‫ّت ها ُوگی كه ُوآىعب هیفْاثٌل؛ كوكا ٕجؼ اّل ّهذ هْبُلٍ هیًوبیٌل کهَ‬
‫ُوچههَ ٍ هکٌَی هٍّههزبُبی «هِغههيآثههبك» ّ «هْههِلثیلْ» َُههزٌلب عولههَ ؽوک هذ‬
‫ًوْكٍاًلب رب ؽبط ّهیوػلی ّ ثهواكهاًِ ها كٍهذگیهو ّ فلهغ ٍهالػ ًوبیٌهلب هضهل‬
‫ایيکَ ُوبى ّقٖی کَ فجو هكزي کوثالیی ؿالمه‪ٙ‬ب ثَ«هِغيآثهبك» ها آّهكٍ‬
‫ثْكب هغلكا ُویي فجو ها ثَ ُهالّکیبهوس كیوّى هِغيآثبكی هیكُل‪.‬‬
‫اُبلی آىچٌل هٍّزب ُن ثب ایي فیبل کَ ایيُب چٌهل ًلهوی ثهیِ ًیَهزٌلب ؽولهَ‬
‫ها آؿبى ًوْكًلب عوؼیذ اى ُهو ‪ٛ‬هوف ؽولهَ ههیکٌٌهلب كه آى هْههغ اٍهت هلهک‬
‫هٌٖههْهفبى ُههن كه ًههيك ُهالّکیههبهوس كیههوّى ثههْكٍب اّ ‪ٛ‬جههن ًوْههَب اٍههت هل هک‬
‫هٌْٖهفبى ها ثوای فْك هیگیوكب اٍت فْك ها ثهَیهک ًلهو هْهِلثیلْیی كاكٍب‬
‫ثَاّ هیگْیل‪« :‬رْ علْرو ثوّ رب ثویَ ثیبیٌل»‬
‫ٍْاه هِْلثیلْیی ٍومّم ّلٍب ٍویؼب ثَ‪ٛ‬وكی کَ ؽبط كٍّهذػلهی ًَْهزَ‬
‫ثهههْك ؽوکهههذ ههههیکٌهههلب ُوچهههَ ؽهههبط‬
‫كٍّههذػلههی ٕههلا هههیىًههل ّ افطههبه‬
‫هههیكُههل ک هَ ثوگههوكب هههیىًههنب ػههالط‬
‫ًویّْك‪ُ .‬نچٌبى علْ هیربىك‪.‬‬
‫ؽههبط كٍّههذػلههی ثههًَبچههبه ثههب آى‬
‫رلٌل هِْْه ثَپٌظ ریو پهواًِ اٍهت‬
‫ها ُههلف گلْلههَ هههواه هههیكُههلب اٍههت‬
‫ثهههَىههههیي ههههیفهههْهك‪ .‬كه ایهههيهْههههغ‬
‫ّقٖی ٍهْاه كّ كٍهذ فهْك ها ثهبال‬
‫هیثوكب ثب ٕلای ثلٌل هیگْیل‪:‬‬
‫«ؽههبط كٍّههذػلههی هههيى ک هَ هههي‬
‫ُهالّکیبهوس ًیَزنب هي ؽبط فهلا کهوم‬
‫ثیلْیی َُزن‪».‬‬
‫ْٕلذ اللّلَ هْوبیی – اثواُین فبى هؼلل‬
‫ثبالفوٍ عوؼیذ آى هٍّزبُب اػن‬
‫اى ٍْاه ّ پیبكٍ ؽولَ ّ یْهُ ها آؿبى هیًوبیٌلب ُوچَ ؽبط ّیوػلی ّ‬
‫ثواكهاًِ فْاُِ هیکٌٌل کَ ثوگوكیلب هب ها ثب ّوب کبهی ًیَذب ُلف هب‬
‫کوثالیی ؿالمه‪ٙ‬ب رلٍوفی هیثبّلب ًویپنیوًل ّ ثب ٕلای ثلٌل كاك هیىًٌل‬
‫کَ "اهوّى ثبیل رلٌلُبیربى ها ثگیوینب فْكربى ها كٍذگیو کٌینب چٌبى ّ‬
‫چکبهربى ًوبیین‪"...‬‬
‫ثواكهاى کیبًی ًبگویي رلٌلُبی فْك ها ثَٕلا كه هیآّهًلب عٌل رب كّ ‪-‬‬
‫ٍَ ثؼل اى ِو اكاهَ پیلا هیکٌل‪ .‬كه ایي ٕؾٌَ ثبلؾ ثو كّاىكٍ آكم هوزْل‬
‫هیگوكًلب ُوَی آى كّاىكٍ ًلو اى اُبلی هٍّزبی «هِغيآثبك» اى ىاهػیي‬
‫ٍوكاه «ْٕلخاللّلخ» ثْكًل‪.‬‬
‫پٌ اى کْزَ ّلى آى كّاىكٍ ًلوب عوؼیذ ػوتًْیٌی هیًوبیٌلب كه آى‬

‫هْهغ ػلٍی عِذ هیبًغیگوی اى عبُبی كیگو پیلا هیًّْلب كػْا ثَْٕهد‬
‫هْهذ فبروَ پیلا هیکٌل‪ .‬ؽبط ّیوػلی ثب ثواكهاى ّ ًْکواى فْك ٍبلنب اهب‬
‫ثَیبه فَزَ ّ کْكزَ ثَ«ثکیبى» ثوهیگوكًل‪.‬‬
‫كوكای آىهّى ؽبط ّیوػلی عِذ اهایَی ا‪ٛ‬الع ثَهْامالولکب ػبىم‬
‫ّیواى هیّْكب اى هاٍ گوكًَی «چبُْ» ثَ«ّیواى» هیهّكب اّ كه گوكًَی‬
‫"چبُْ" یک ه ً هْچ کُْی ّکبه هیًوبیلب اى ایي ّکبه رلأل هیىًل کَ‬
‫اًْإللا ّکَذ كه کبهُ ًقْاُل ثْك‪.‬‬ ‫ّ‬
‫ّهزههی ک هَ ؽههبط ّههیوػلی ثههَ«ّههیواى» هههیهٍههلب هزْعههَ هههیّههْك ک هَ هههْام‬
‫ثَالهٍزبى هكزَ اٍذب كه «ّیواى» ثَاًزظبه هْام هیهبًلب ؽلّك ‪ ۲۳ -۱۳‬هّى‬
‫اى ّاهؼَ هیگنهكب كهٍذ هْهؼی هیّْك کَ ایل هْهوبیی عِهذ یهیالم ثهَ‪ٛ‬هوف‬
‫ٍوؽل هّاًَ هیگوكًلب فجو ّاهؼهَ ثهٍَهوكاه ػْهبیو «ٕهْلخاللّلهخ» ههیهٍهلب‬
‫ّی كٍههزْه هههیكُههل ک هَ ُو هَی ریههوٍُههب ّ ‪ٛ‬ههْایلی ک هَ ىّكرههو ثههَ«ک هبهلیوّى»‬
‫هٍیلٍاًلب كه ُوآىعب ثوبًٌل رب هي ثوٍن‪.‬‬
‫الوٖهههَ‪ :‬هٍهههیلى فهههبى ثهههَ«کهههبهلیوّى» ُوهههبى ّ ٕهههلّه كٍهههزْه ؿهههبهد ّ‬
‫چواًیلى ىهیيُبی کْبّهىی «ثکیبى» ُوبى‪ .‬كه ایيهْهغ ؽبط ّیوػلی ُن كه‬
‫«ثکیبى» ًجْكٍ ّ رب ٌُْى كه «ّیواى» هٌزظو هْام اٍذب ثًَبچبه ؽبط پیوػلی‬
‫ّ ؽبط كٍّذػلی ثب چٌل ًلوی اى ًْکواى ّ ثَارلبم ىى ّ ثچَی فهْك ثهَُوهبى‬
‫هلؼَی کَ هجال عِذ ًگِجبًی ٍبفزَ ثْكًل هیهًّلب ثهب فهْك رغِیهياد ّ چٌهلیي‬
‫فوهههوٍ آة ّ فهههْهاکی ُهههن ههههیثوًهههلب ٍهههبیو اُهههبلی هٍّهههزبی «ثکیهههبى» هْهزهههب‬
‫ثَهٍّزبُبی هغبّه پٌبٌُلٍ هیًّْلب كٍِ فبلی اى ٍکٌَ هیّْك‪.‬‬
‫ایههل هْههوبیی ثههَكٍههزْه «ٕههْلخاللّلههخ» ثههب روههبم اؽْههبم ف هْك ّاهك ٕههؾوای‬
‫«ثکیبى» ّلٍ ّ هْـْل چواًیلى هياهع گٌلم ّ فياًَُبی ّلزْک هیًّْل‪.‬‬
‫كه ایي ٌُگبم ؽبط پیوػلی ّ ؽبط كٍّذػلی رؼلاكی اى گٍْهلٌلاى ػْهبیو‬
‫ها کَ كه ثیي ىهاػذ هْـْل چوا ثْكًل ثهَگلْلهَ ههیثٌلًهلب رهب ایهيکهَ یهک ًلهو‬
‫ٍْاه اى اهكّی ٍوكاه ػْبیو هیآیل كه ًيكیکی ُوبى هلؼَب ٕلا ههیىًهل کهَ‪:‬‬
‫«ای ٍبکٌیي هلؼَ هي ثَّوبکبه كاهم» ٍبکٌیي هلؼَ ثَاّ هِلذ هیكٌُل رب ٍْاه‬
‫ًيكیک هیهٍل ّ فهْك ها هؼوكهی ههیًوبیهل‪« :‬ههي "گٌغؼلهی ‪ٛ‬یجهی" اى اهكّی‬

‫ٍوكاه هیثبّنب ّوب کْربٍ ثیبییلب كهة هلؼَ ها ثبى کٌیلب ثهَُوهواٍ ههي ثیبییهل رهب‬
‫ثوّین ثَچبكه ٍوكاه ػْبیوب ّبیل فْن ٍوكاه كوّ ثٌْیٌل ّ گنّذ کٌل‪».‬‬
‫ؽبط پیوػلی ّ ؽبط كٍّذػلی ؽب‪ٙ‬و ًویًّْلب هیگْیٌل‪:‬‬
‫«هب ثَّوب اػزوبك ًهلاهین ّ ًوهیآیهین‪ ».‬كه ُوهیيعهب ؽهبط كٍّهذػلهی ًبههَی‬
‫فطبة ثٍَوكاه ػْبیو هیًْیَلب كه آى رأکیل هیکٌل کَ‪« :‬رب آفویي كْهٌل ها‬
‫هیاًهلاىینب ثهوای کْهذ ُهن ههیاًهلاىینب چٌهآىچهَ رهْ ها ّکَهذ كاكیهنب اكزقهبه‬
‫ثيهگ ثَكٍذ آّهكٍاینب ىیوا كه آى ْٕهد كّ ًلو رْاًَزَاًهل ٍهوكاه ػْهبیو‬
‫ها ّکَهذ كٌُههلب اههب چٌهآىچههَ فْكههبى ّکَههذ فههْهكینب آفهویي كْههٌلُههب ها‬
‫ثوای فْك ّ ثچَُبی هبى ًگبٍ هیكاهینب کَ ثَكٍذ ّوب ًیبكزین‪».‬‬
‫فالَٕ‪ :‬پٌ اى چٌل هورجَآهل ّ ّل گٌغؼلی ثیل ‪ٛ‬یجی ّ چٌل ًلو اى هیِ‬
‫ٍلیلاى کبهلیوّىی ّ پٌ اى چواًیلى روهبم ىهاػهذ هٍّهزبی «ثکیهبى» اهكّی‬
‫«ْٕلخاللّلخ» ثٍَْی «كژکوك» ؽوکذ ًوْك‪.‬‬
‫ایهي افههزالف رههب ىهههبًی کهَ «ٕههْلخاللّلههخ» ثههو اهیکهَی هههلهد اٍههزْاه ثههْك‬
‫اكاهَ كاّذ‪ .‬رب ایيکَ پٌ اى گنّذ هلد ىهبى ‪ٛ‬هْالًی «ٕهْلخاللّلهخ» هٌْهی‬
‫فْك آهبی هؼیياللكزو اثیْهكی ها هأهْه إالػ ّ پبكههیبًی کوك‪ .‬هواه ثو ایهي‬
‫گوكیل کَ ؽبط ّیوػلی ثَُوواٍ كّ ًلو اى ثَهزگبى فهْك ّ ثهَارلهبم هؼهیيالهلكزو‬
‫اثیْهكیب ثب هولاهی ٍْؿبد (کَ یک ؽلت پْل ًووٍ ثهْك) اى «ثکیهبى» ؽوکهذ‬
‫کٌٌل ثوًّل كه ٍواة «ثی‪ٚ‬ب» (کَ كهآى هْهغ اهكّی «ٕهْلخاللّلهخ» كه آىعهب‬
‫هَههزووثْك) ؽههبط ّههیوػلی ثههب رؼههلاك پههٌظ ٍههْاه ّ ثههَارلههبم آهههبی هؼههیيالههلكزو اى‬
‫«ثکیههبى» ثههَهوٖههل «ثی‪ٚ‬ههب» ؽوک هذ ًوههْكٍب كه ؽههلّك هٌطو هَی «کّْ هکک ها‬
‫هغوك» ثًَوطهَی ثهًَهبم پهْىٍی کّْهکک ههیهٍهٌلب کهَ ًبگِهبى ؽهبط ّهیوػلی‬
‫ُلف ّلیک گلْلَ هواه هیگیوك‪.‬‬
‫چٌهههلیي هورجهههَ ٕهههلای رلٌهههل ثلٌهههل ههههیّهههْكب ایهههي كهؽهههبلی ثهههْك کهههَ آههههبی‬
‫هؼیياللكزو ّ ؽبط ّیوػلی ّ ُوواُهبى ثهیفجهو اى ُوهَ عهب ثْكًهلب آىُهب إهال‬
‫ًویكاًَزٌل کَ اى ٍْی چهَ کَهبًیب ثهب چهَ ُهلف ّ هوٖهلی ىیهو هگجهبه گلْلهَ‬
‫هههواه گوكزهَاًههل‪ .‬روههبم گلْلههَُههب ثههَ‪ٛ‬ههوف ّههقٔ ؽههبط ّههیوػلی هههیآیههلب كه ایههي‬
‫هبعواُن فْك ؽبط ّیوػلی ّ ُن اٍجِ هْهك إبثذ ریو هواه هیگیوًلب اٍت‬
‫ثَىهیي هیفْهكب اى روبم گلْلَُبی ّلیک ّهلٍ كوه‪ ٜ‬یکهیثهَكٍهذ هاٍهذ ؽهبط‬
‫ّیوػلی إبثذ هیکٌلب گلْلَُبی ىیبكی كه ّبلی کَ ثَكّه کووُ ثَزَ ثْكٍ‬
‫هیًْیٌل ّ كه ثلى کبهگو ًویاكزل‪.‬‬
‫كه ایي لؾظَ ؽَیيفبى کیبًی فْاُوىاكٍی ؽبط ّیوػلیب اّ ها كه پْهذ‬
‫ٍو فْك ٍهْاه ًوهْكٍب ثهَارلهبم هؼهیيالهلكزو ثهَاّلهیي اهكّی هلهک هٌٖهْهفبى‬
‫هیهٍبًلب عویبى ها ثب هلک هٌْٖهفبى كه هیبى هیگناهًل‪ .‬كه ایيهْهغ هلک‬
‫هٌٖههْهفبى ثههَ‪ٛ‬بیلهَی «ایگههله» کهَ عههي ا‪ٛ‬واكیههبى ّ ىیوكوهههبًِ ثههْكٍاًههلب‬
‫كٍزْه هیك ُل کَ ثبلؾ ثو ٕل ًلو رلٌلچی عِذ كٍذگیوی ‪ٙ‬بهثیي ؽوکهذ‬
‫کٌٌلب فْك هلک هٌْٖهفبى ًیي ٍْاه ثواٍتب ىّكرو اى ُوهَ فهْك ها ثهَهؾهل‬
‫كهگیهههوی ههههیهٍهههبًلب ههههیثیٌهههل کهههَ ‪ٙ‬هههبهثیيب پهههٌ اى هكهههزي ؽهههبط ّهههیوػلی ّ‬
‫ُوواُهههبىب كوٕهههذ ها ؿٌیوهههذ ّهههووكٍ اى هقلهههیگبُهههبی فهههْك ثیهههوّى آههههلٍ ّ‬
‫هیفْاٌُل ىیي اٍت ؽبط ّیوػلی ها ثجوًل‪ .‬هلک هٌْٖهفبى آىُب ها ثَگلْلَ‬
‫هیثٌلك‪.‬‬
‫آىُب ُن ًویٌّبفزٌل کَ ّهقٔ ٍهْاهٍ هلهک هٌٖهْهفبى اٍهذب ثهَهوبثلهَ‬
‫ثوفْاٍههزَب عههْاة رلٌههل هلههک هٌٖههْهفبى ها هههیكٌُههلب كه ُوههیي كوٕههذ‬
‫ٍْاهاى ‪ٛ‬بیلَی ایگله هیهٍهٌلب آىُهب ها هؾبٕهوٍ ههیکٌٌهلب ٍهواًغبم پهٌ اى‬
‫ّههلیک یهک چٌههل گلْلههَ هیههبى ‪ٛ‬ههوكیيب یکهی اى ‪ٙ‬ههبهثیي هههْهك إههبثذ گلْلهَی‬
‫رلٌلچیُبی هلک هٌْٖهفبى هواه هیگیوكب ایي کبه هْعت ّؽْذ ثویَ ّلٍ‬
‫ّ ٕلا هیىًٌل کَ‪« :‬هب ها ًکْیل کهَ كٍهزْه فهْك ٍهوكاه ػْهبیو ههیثبّهلب ههب‬
‫ثَكٍزْه اّ آهلٍاین رب ؽبط ّیوػلی ها ثکْین‪».‬‬
‫ّهزههی کههَ هلههک هٌٖههْهفبى هههیّههٌْك کههَ كٍههزْه پههلهُ ٍههوكاه ػْههبیو‬
‫هههیثبّههلب كٍههذ ًگههَ كاّههزَب ثههَُوههواٍ ٍههْاهاى ّ رلٌههلچههیُههبی رؾههذ كوهههبىب‬
‫ثَیْهك فْكب ًيك ؽبط ّیوػلی ّ ُوواُبى ثوهیگوكك‪.‬‬
‫كه كههوكای آى هّى ؽههبط ّههیوػلی ّ ُوواُههبى ها كه ٍههواة «ثی‪ٚ‬ههب» ًههيك‬
‫ٍوكاه ػْبیو هیثوًلب ‪ ۴ - ۳‬هّى رؾذ كههبى هواه هیكٌُلب اى آىعب کَ كو‪ٜ‬‬
‫یهک ریههو ثههَ‪ْٛ‬هٍههطؾی ثههَآهًههظ ؽههبط ّههیوػلی إههبثذ کهوكٍ ثههْكب ىّك ثِجههْك‬
‫یبكذب پٌ اى هلاّای ؽبط ّیوػلیب ثهب ُهن ٕهلؼ ّهبى ههیكٌُهل‪ .‬ؽهبط ّهیوػلی‬
‫پٌ اى اًغبم ٕلؼ ثب ٍوكاهػْبیوب اى ُوهآىعهب ػهبىم «ّهیواى» ّهل‪ٙ .‬هبهثیي‬
‫ُن ثَهٌبىل ّبى ثو گْزٌل‪ .‬كه بُو ه‪ٚ‬یَ فبروَ یبكذب اهب كه ؽویوذ ًَ ٕهلؼ‬
‫ّاهؼیب ثلکَ یک ًْع هزبهکَی ًینثٌل ّ ّهکٌٌلٍ هیهبى کیهبًیُهب ّ ٍوكاهػْهبیو‬
‫ثوهواه ّل‪ .‬ثؼلا اّ‪ٙ‬بع ٍیبٍهی هولکهذ هَهیو كیگهوی كه پهیِ گوكزهَ ّ رهأصیو‬
‫اٍبٍی ثو ىًلگی ایلقبى هْوبیی ًِبك‪.‬‬
‫ايلخاى لؾمايی دس پاياى خظ‬

‫«هْوبییُب هبلک ‪ ۳۳۷‬پبهچَ آثبكی كه ًوب‪ ٛ‬هقزلق اٍزبى كبهً (اى عولَ‬
‫کبهلیوّى) ثْكًهل «ثهبؽ اهم ّهیواى» ثهَآىُهب رؼلهن كاّهذب آىُهب كه رِهواى ًیهي‬
‫كاهای اهالک هِن ثْكًل کَ كه ثِزویي ًوطَی ِّو ّاهغ ثْك؛ اهالک هْهوبییُهب‬
‫كه ٍبل ‪ٛ )ُ ُ( ۱۳۱۱‬جن ًبهَی هؾوهبًَی کَ ‪ٛ‬ی ّهوبهٍ ّ رهبهیـ ‪– ۱۶۵‬‬
‫‪ )ُ ُ( ۱۳۱۱ / ۱۱ / ۱‬ثب كٍزق‪ ّ ٜ‬اه‪ٚ‬بی ّهقٔ ُهلایذ (هقجهوالَهلطٌخ ّ‬
‫هئیٌالْىها ّهذ) ٕبكه ّلب ٍ ٌ ثَهْعت ًبهَی هؾوهبًهَی ‪/ ۳ – ۶۶۹‬‬
‫‪ )ُ ُ( ۱۳۱۱ / ۲‬ثههَاه‪ٚ‬ههبی ریوْهرههبُ ّىیههو كهثههبه پِلههْی هٍههیلب ‪ٙ‬ههج‪ٜ‬‬
‫گوكیلٍ ّ كه افزیهبه كّلهذ ههواه گوكهذ‪ .‬ایهي اههالک رهب ٍهبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬كه‬
‫افزیبه اكاهٍی كاهایی كبهً هواهكاّذ‪ .‬اكاهٍی كاهایی هجهل اى ٍهبل ‪ُ( ۱۳۲۳‬‬
‫ُ) هَهههوزی اى اههههالک هْهههوبییُهههب ها ثهههَكهههوُّ هٍهههبًیل ّ هَهههوزی كیگهههو ها‬
‫ثَهِبعویي ٍبؽلی ّ رجؼیلیُبی كیگو اى هجیل ثواكهاى ُهياهٍ ّ چٌهل ًلهو کهوك‬
‫ّ لو کَ ثَكٍزْه ه‪ٙ‬ب ّبٍ اى هؾل فْك رجؼیل ّلٍ ّ ثهَكهبهً اٍهکبى كاكٍ ّهلٍ‬
‫ثْكًلب ّاگناه کوك‪.‬‬
‫ثؼل اى ؽْاكس ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬اهالک ّ هولاهی اى كُبد فبَٕ هغلكا‬
‫ثَرٖوف ثواكهاى هْوبیی كهآهل‪»۱.‬‬
‫افزالكبد ثهیي «ٕهْلخاللّلهخ» هْهوبیی ّ آهبیهبى ؽهبط ّهیوػلی ّ ثهواكهاًِ‬
‫کوبکبى ثوهواه ثْكب رب ایيکهَ ه‪ٙ‬هب ّهبٍ پِلهْی ثهو کوٍهی ٍهلطٌذ ایهواى رکیهَ‬
‫‪۱‬‬
‫‪ -‬جعفغ ِ‪ٙ‬ضا ٔيب‪« :‬ػٔضگی ؿيبؿی ل‪ٛ‬اَ اٌـٍغٕ » ‪ -‬چبپ ؿ‪ 1۳۱۰ َٛ‬هن ‪۴۴۰ - ۴۴1‬‬
‫ىكب كیوی ًگنّذ کَ هّاث‪« ٜ‬ه‪ٙ‬ب ّبٍ پِلْی» ثب ایلقبى هْهوبیی ریهوٍ گْهذب‬
‫ثؼههل اى چٌههلی «ٕههْلخاللّلههخ» ّ پَههواًِ ها هٖههلؾزب ثههَپبهلوههبى هاٍ كاكًههلب اى‬
‫آىعب هاُی ىًلاىب یب رجؼیلگبٍ ّلًل‪.‬‬
‫ثؼل اى ایيکَ هّىگبه اى ٍوكاه ػْبیو ثوگْذب هلک هٌٖهْهفبى یکهی اى‬
‫كوىًلاى ٍوكاه ثب اهٍبل پیـبم ّ ًبهَ ثَآهبیبى ؽبط ّیوػلی کیبًی ّ ثواكهاًِ‬
‫كه كههبهًب ا ِههبه كاّههذ کههَ كه ًظههو كاهًههل یههک هطؼههَ اى اهههالک فهههْك ها‬
‫ثلوٌّّلب هْقٖب ثًَبمُبی هٍّزبُبی «رُل ٍهوؿ» ّ ػهبكلآثهبك اّهبهٍ کهوكٍ ّ‬
‫رٖویؼ کوكٍ ثْك کَ‪« :‬عي ّوب کَ كه آى هٌطوهَ ههیثبّهیلب کَهی كیگهو ههلهد‬
‫فویل آى ها ًلاهك» ثب إواه ّ رأکیل ىیبك کَ ههب كه گنّهزَ اّهزجبٍ ههیکهوكین ثهب‬
‫ّوب ًبٍبىگبهی هیًوْكینب اکٌْى ثَاّزجبٍ فْك آگبُی كاهینب ُو ‪ْٛ‬ه ّلٍ ّوب‬
‫ایي هلک ها اى هب ثقویل‪ .‬ؽهبط ّهیوػلی كه عهْاة ههیگْیهل‪« :‬ههیفهومب ّلهی‬
‫هوکي اٍذ ّهزی هْکالد ّهوب ؽهل ثْهْكب ثهَهٌطوهَ ثوگوكیهلب هطبلجهَی هلهک‬
‫ثٌوبییلب رٌِب اى ایي ثبثذ ؽب‪ٙ‬و ًیَزن‪».‬‬
‫اهههب كوىًههلاى «ٕههْلخاللّلههخ» ثههب ا ِههبه هَههنُههبی ّههلیل کهَ چٌههیي هٌظههْهی‬
‫ًلاهین‪ .‬ثَُو ‪ٛ‬وین ثْكب پبی ؽبط ّیوػلی ها ثهَرِهواى کْهیلٍ ّ اّ ها ها‪ٙ‬هی‬
‫ثَفویل اهالک كْمالنکو هیًوبیٌلب كه ُوبى رِهواى هلهک ها ثهَثهواكهاى کیهبًی‬
‫هیكوٌّّلب پْل آى ها ًولا كیالوغلٌ رؾْیل هیگیوًهلب ثبُوهبى پهْل كه رِهواى‬
‫یک هطؼَ ثبؽ ثًَبم «ثبؽ اًغیو» هیفوًل‪.‬‬
‫چٌل ٍبلی گنّذب آهبیبى کیهبًی هبلهک اههالک «رُهل ٍهوؿ» ثْكًهلب كه آىعهب‬
‫آثبكیُبی چٌلی ثوپب کوكًلب کَ ٍیو ؽْكاس ثٍَوذ ّ ٍْی كیگهو پهیِ هكهذ؛‬
‫كه ًزیغَ ثواكهاى هْوبیی هغلكا ثَكبهً ثوگْزٌلب ُوبى ثوًبهَُبی هلیوی فْك‬
‫ها كّثبهٍ ثٌیبك کوكًل‪.‬‬
‫حْادث ؽِشيْس ‪ ّ 132۳‬تاصگؾت دّتاسۀ تشادساى لؾمايی‬

‫كه پی ؽْاكس ِّویْه هبٍ ‪ ۱۳۲۳‬کَ هٌغهو ثهٍَهوْ‪« ٛ‬ه‪ٙ‬هب ّهبٍ پِلهْی»‬
‫اى اهیک هَی هههلهد ٍههلطٌذ گوكیههل ّ پههٌ اى هههوگ هوؽههْم ٍههوكاهب ثههواكهاى‬
‫هْوبیی ثب اٍزلبكٍ اى كوٕذ فال هلهد هوکهيی كه هولکهذب كّثهبهٍ ثهَكهبهً‬
‫ثوگْزٌل‪ ّ .‬فطَی كبهً ها عهْالىگهبٍ ربفهذ ّ رهبى فهْك ههواه كاكًهل‪ .‬آىُهب ثهب‬
‫اعوای ثوًبههَی اٍهوب‪ ّ ٛ‬رَهقیو ٌُهل ژاًهلاههوی «ٍهویوم» كه ریوههبٍ ٍهبل‬
‫‪ ۱۳۲۲‬ثههبهی كیگواٍههزبى كههبهً هاثههَیهک کهبًْى آرههِ ّ ًههب اهٌههی هجههلل کوكًههل‪.‬‬
‫عٌههل «ٍههویوم» ّاهؼهَی كهكًههبکی ثههْك کهَ ّههوػ آى ثههَ‪ٛ‬ههْه هلٖههل كه هٌههبثغ‬
‫هزؼلك آهلٍ اٍذب هب اى مکو عيئیبد آى فْك كاهی هیکٌین‪.‬‬
‫اًلکی پٌ اى پیوّىی ثواكهاى هْوبیی كه عٌل ٍویومب یکی اى کالًزواى‬
‫هْههوبیی ثههَارلههبم ٍههی ‪ -‬چِههل ًلههو اى‬
‫ههواّالى ّ رلٌهلچیهبى ىثهلٍ ثهَهؾههل‬
‫«ثکیبى» ثهَهٌهيل ٍهَ ثهواكه کیهبًی‬
‫ّاهك ّلٍ ّ ثب ًْبى كاكى كٍزْهُبی‬
‫اى آهبیههبى ًبٕههوفبى ّ فَههوّ فههبى‬
‫هْوبیی ثَآىُب گلزٌل‪« :‬ههب آههلٍایهن رهب‬
‫ّهههوب ثهههواكهاى ها ًهههيك ًبٕهههوفبى ّ‬
‫فَوّفبى ثجهوینب ثبیهل كهْها ؽوکهذ‬
‫کٌیههلب ثههب هههب ثههَ«کّْ هک ىه» ّاهههغ‬
‫كه«ٍوؽل چِبهكاًگهَ» ثیبییهلب كؼهال‬
‫فْاًیي ّ کالًزواى هْهوبیی كه آىعهب‬
‫عوغ هیثبٌّلب ّوبُن ثبیل ثبّیلب کَ‬
‫ًبٕوفبى ّ فَهوّفبى ثهَّهوب کهبه‬
‫كاهًل‪».‬‬
‫لطلؼلی فبى هؼلل – فَوّفبى هْوبیی‬
‫ؽهههبط ّهههیوػلی ّ ؽهههبط پیوػلهههی‬
‫ثههَُوههواٍ چٌههل ًلههو كیگهو كهآى كٖههل گوهههبی ‪ٛ‬بهههذ كوٍههبب ثههب ثوكاّههزي ُههلایبی‬
‫ّبهل ثیَذ ثبه ثهوًظ ٍهلیلب ثبُوهبى ٍهْاهاًی کهَ آههلٍ ثْكًهلب ثهَ‪ٛ‬هوف ٍهوؽل‬
‫ؽوکذ ًوْكًلب پٌ اى ‪ٛ‬ی ‪ٛ‬وین ثهَاهكّی آهبیهبى هْهوبیی ههیهٍهٌلب كه آىعهب‬
‫ّقٖی کَ هَئْل اًجبه ّ رلاهکبد ًبٕوفبى ثهْك ٍ اى رؾْیهل گهوكزي ثبهُهبی‬
‫اُههلایی ثههواكهاى کیههبًی فههْككاهی ّهىیههلٍب ثههَؽههبط ّههیوػلی هههیگْیههل‪« :‬آهههبی‬
‫ًبٕوفبى كٍزْه كاكٍ اٍذ کَ ثوًظ ّ ٍْؿبد ّوب ها رؾْیل ًگیوم‪».‬‬
‫ؽبط ّیوػلی کَ فَزَ ّ ًبهاؽذ ثْكٍ ّ ُن هیكاًَزَ کَ ُهلف ًبٕهوفبى‬

‫چیَذب ثَآى اًجبهكاه ًبٕهوفبى عهْاة ههیكُهل‪« :‬ههي ههیكِوهن کهَ ًبٕهوفبى‬
‫كؼههال ی هک ههي ثههوًظ ُههن كه آّه يفبًَی فههْك ًههلاهكب ّههوب هههیفْاُیههل ثههیهٌزههی‬
‫ًوبییلب یک ٍبػذ ثؼل ثوًظ ها رؾْیل هیگیویل‪».‬‬
‫كهایيهْهغ ؽبط ّیوػلی اى كهو‪ً ٛ‬هبهاؽزی هّ ثهَآٍهوبى ًوهْكٍ ّ ثهب ٕهلای‬
‫ثلٌههل كویههبك هههیىًههل‪:‬‬
‫«ای فههلا ؽههبال کهَ‬
‫ىّهد ثههههههههههههَاّالك‬
‫"ٕههههههْلخاللّلههههههخ"‬
‫ًویهٍلب ثَههي کهَ‬
‫یههههههههک کْههههههههبّهى‬
‫عيئهههههههههی َُهههههههههزن‬
‫ههههههیهٍهههههلب الاههههههل‬
‫ههههههههواثکِ رهههههههب اى‬
‫كٍهذ ایههيُهب ًغههبد‬
‫پیلا کٌن »‪.‬‬
‫كه ایههههيهْهههههغ‬
‫ههلللافهههبى‬
‫آهبیهههبى ػجه ّ‬
‫دمحمًبٕوفبى هْوبیی – كوىًل اهّل ْٕلذ اللّلخ‬
‫‪ٙ‬ههههههههوؿبمپهههههههههْهب‬
‫کالًزو ایهل کِکلْئیهَ ّ ثْیواؽوهل ّ کبًٖهیو ثِهبكهالَهلطٌخ ثْیواؽوهلی اى هاٍ‬
‫هههیهٍههٌلب ثههَؽههبط ّههیوػلی ّ ؽههبط كٍّههذػلههی ثوفههْهك هههیکٌٌههلب عویههبى ها‬
‫ههههیپوٍهههٌلب ؽهههبط ّهههیوػلی رْ‪ٙ‬هههیؼ ههههیكُهههل کهههَ «ًبٕهههوفبى؛ «ؽَهههیيفهههبى‬
‫كبهٍیهلاى» هاثٍَوکوكٍگی چِل ٍْاه كوٍهزبكٍ كه «ثکیهبى» ههي ّ ثهواكهاًن‬
‫ها كه ایي گوهب اؽ‪ٚ‬به ًوْكٍب هب ُن ثلیلًِ آهلٍاینب ثیِ اى ثیَذ ثبه اٍت ّ‬
‫هههب‪ٛ‬و ثههوًظ ٍههلیل ثههوایِ ٍههْؿبد آّهكٍایههنب ؽههبل هَههئْل رههلاهکبرِ هههیگْیههل‬
‫ًبٕوفبى كٍزْه كاكٍ کَ ثوًظ ّوب ها رؾْیل ًگیوم‪».‬‬
‫ػجلللافبى ‪ٙ‬وؿبم پْه» ّ کبًٖهیو ثْیواؽوهلیب ؽهبط ّهیوػلی ّ ؽهبط‬ ‫ّ‬ ‫«‬
‫كٍّههذػلههی ها ثههَچههبكه ّ ٍههوهٌيل فْكّههبى هههیثوًههلب كٍههزْه چههبی ّ هلیههبى‬
‫ػجلللافبى ‪ٙ‬وؿبم پْه كْها ؽوکذ هیکٌل ّ هیآیهل پهیِ آهبیهبى‬ ‫ّ‬ ‫هیكٌُلب فْك‬
‫ًبٕوفبى ّ فَوّفبى هْوبییب ثَآىُب افطبه هیكُل ّ هیگْیل‪:‬‬
‫«ؽههبط ّههیوػلی اى اهههْام ّ فْیْههبى هههب َُههذب چٌ هآىچههَ ثقْاُیههل ًههبهاؽزی‬
‫ثوای ّبى كواُن ٍبىیلب ثب فْك هب ‪ٛ‬وف َُزیل‪».‬‬
‫هلللافههبى ‪ٙ‬ههوؿبم پههْه اى آىعههب هههیرْاًَههذ ثههب ًبٕههوفبى هْههوبیی چٌههیي‬
‫ػجه ّ‬
‫ثوفْهك کٌل کَ ایل ثْیواؽولی ّ ‪ٛ‬بیلَی هٍزن هوٌَی‪ ...‬كه عٌل «ٍهویوم»‬
‫ػجلللا فبى ثْیواؽولی روب‪ٙ‬هب‬‫ّ‬ ‫ُنپیوبى هْوبییُب ثْكًل‪ .‬كه ایيعب ًبٕوفبى اى‬
‫هیکٌل کَ ؽبط ّیوػلی ها ًيك هي ثیبّه رب اىُ كلعهْیی ًوهبینب ههب ُهیچگًْهَ‬
‫للافههبى ثْیواؽوههلی ثههو هههیگههوككب ؽههبط ّههیوػلی ّ‬ ‫هْ هکلی ثههبُن ًههلاهینب ػجههل ّ‬
‫ثواكهُ ها ثَهٌيل ًبٕوفبى هیثوكب كه ُوآىعب ًبٕوفبى اى ؽهبط ّهیوػلی‬
‫گلَ هیکٌل ّ ؽوفُبی گنّزَ ها ثَهیبى هیکْل‪.‬‬
‫ػجلللافبى ‪ٙ‬وؿبمپْه‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط ّیوػلی ُن عْاة هیكُل‪ًِ .‬بیزب ثب پب كههیبًی‬
‫ثْیواؽولیب ػلیالظبُو کبه ثب ٕلؼ ّ ٕلب روبم ههیّهْكب اههب ُهیچّههذ كلُهب‬
‫ًَجذ ثَُن ٕبف ًْلب ؽْاكس ثؼلی ًْهبى كاك کهَ ثهواكهاى هْهوبیی ثهبى ُهن كه‬
‫رَ كل ّبى چَ ًوَُْبی ثوای ثواكهاى کیبًی كاّهزٌلب اى عولهَ ثهَیهک ههْهك آى‬
‫اّبهٍ هیکٌن‪:‬‬
‫جلغَ تاغ اسم ؽيشاص‬

‫كه ُوبى ٍهبل ثهَكٍهزْه ًبٕهوفبى ّ فَهوّفبىب یهک هّى ثهلّى ا‪ٛ‬هالع‬
‫هجلههی چٌههل ًلههوی اى کالًزههواى هْههوبیی كه «ّههیواى» ّاهك هٌههيل ؽههبط ّههیوػلی‬
‫ّههلًلب ثههَُههو روِیههلاد ّ ثوًبهههَهیههيی ک هَ ثههْكب هْكههن ّههلًل ؽههبط ّههیوػلی ها‬
‫ها‪ٙ‬هههی ًوهههْكٍ ّ ثهههب فهههْك ثهههَثهههبؽ اهم «ّهههیواى» ثوكًهههلب كه آى هْههههغ آهبیهههبى‬
‫فَوّفبى ّ ًبٕوفبىب ثبؽ اهم «ّیواى» ها هلک ‪ٛ‬لهن فهْك ههیكاًَهزٌلب كه‬
‫آىعب ٍبکي ثْكًلب هِوبًیُب ّ علَبد ّهبى ها كهُوهآىعهب ثوگهياه ههیًوْكًهل‪.‬‬
‫هههْهؼی ک هَ ؽههبط ّههیوػلی ّاهك ثههبؽ اهم هههیّههْكب هههیثیٌههل ک هَ ّقٖههی ثههًَههبم‬
‫کب وی هئیٌ یکی اى هؾ‪ٚ‬وُب ّ ككزوفبًَُبی اٌٍبك هٍوی «ّیواى» ًیهي كه‬
‫آىعب ؽ‪ْٚ‬ه كاهك‪.‬‬
‫اّ ثَؽبط ّیوػلی هیگْیل‪«:‬ثیب ٌٍل ها اه‪ٚ‬ب کيب یب اًگْذ ثيى »‬
‫ؽبط ّیوػلی عویبى ها هیپوٍلب کب وی هیگْیل‪:‬‬
‫‪۱‬‬
‫«ٌٍل اًزوبل چِبه هلؼَی "رُلٍوؿ کبهلیوّى" هیثبّل »‬
‫ؽبط ّیوػلی عْاة هیكُل‪« :‬هي هلک چَ کَی ها اًزوبل ثلُن؟»‬
‫‪« -‬هلک "رل ٍوؿ" ثًَبم كیگواى اٍذب هي چگًَْ هیرْاًن چٌیي کهبهی ها‬
‫ثکٌن؟»‬
‫كه ُوههیي هْهههغ فَههوّفبى هّ ثههَؽههبط ّههیوػلی ًوههْكٍب ثههب ػٖههجبًیذ ّ‬
‫ثیاكثی هیگْیل‪« :‬پلهٍْفزَ هیگْین اه‪ٚ‬ب کي »‬
‫ؽبط ّیوػلی عْاة هیكُل «هي پلهٍْفزَ ًجْكٍ ّ ًیَزن»‬
‫ثالكبٕلَ كواّبى ّ ًگِجبًبى ًبٕوفبى ّ فَوّفبى ثو ٍو ؽهبط ّهیوػلی‬
‫هیقزههَ ّ اّ ها ثههَكافههل ؽههْٗ ثههبؽ اهم هههیاًلاىًههلب آهههبی ک هب وی اى اكاه هَی‬
‫كهگیوی علْگیوی هیًوبیل ّ هیگْیل‪:‬‬
‫«ؽبط ّیوػلی اه‪ٚ‬ب کي » ؽبط ّیوػلی عْاة هیكُل‪:‬‬
‫«ای فلا ىّه اٍذ؟» کب وی هؾ‪ٚ‬وكاه عْاة هیكُل‪:‬‬
‫«هي ُن ثبالی ٌٍل هیًْیَن‪ :‬ىّه اٍذ‪».‬‬
‫ثلیيْٕهد چِبه هلؼَ هلک «کبهلیوّى» ها ایيچٌیي پٌ گوكزٌل‪.‬‬
‫اههههب كًیهههب ثهههَکهههبم ثهههواكهاى هْهههوبیی ُهههن كّام ًیهههبّهكب آىُهههب پهههٌ اى چٌهههلی‬
‫آّههْة‪ٛ‬لجههی ّؿبیلههٍَههبالهی كه كههبهًب هغههلكا هّاً هَی رجؼیههلگبٍ ّههلًلب ىیههوا‬
‫«دمحمه‪ٙ‬ب ّبٍ پِلْی» ثَعهبی پهله ثواهیکهَی ٍهلطٌذ ایهواى رکیهَ ىك ّ ُوهبى‬
‫ٍیبٍذُبی پله ها كه ثوفْهك ثب ایي فبًْاكٍ اكاهَ كاك‪.‬‬
‫ثبالفوٍ ىهبى ٍ وی ّل رب ثَكّهاى ؽکْهذ كکزودمحم هٖلم هٍیلب ایي ثبه‬
‫ًیي ثواكهاى هْوبیی فیبل کوكًل کَ ربهیـ ثًَلغ ّبى رکواه ّهلٍ اٍهذب كّثهبهٍ‬
‫اى رجؼیلگبٍ فْك كه رِواى كواه ًوْكٍ ّ ثَكبهً آهلًل‪.‬‬
‫‪ - ۱‬چٕبْوٗ لجال گفتٗ كض‪ :‬دبج كيغزٍی صع اثتضا ص‪ ٚ‬لٍعٗا «تًُ ؿغر» عا اػ س‪ٛ‬ص ثغاصعاْ‬
‫للمبيی صع ت‪ٙ‬غاْ سغيضٖ ث‪ٛ‬ص‪ ،‬ثعض اػ سغيض‪ ،‬ص‪ ٚ‬لٍعٗا صيگغ صع آْ جب ثٗآثبصا عؿبٔيض‪.‬‬
‫حکْهت هصذق ّ اهيذُای تاصۀ تشادساى لؾمايی‬

‫كه ٍههبل ‪ )ُ ُ(۱۳۳۲‬كکزههودمحم هٖههلم هُجههو عجِ هَی هلههی ًقَههذ ّىیههو‬
‫ّهذ ایواى ّلب ثَىّكی ثهیي اّ ّ «دمحمه‪ٙ‬هب ّهبٍ پِلهْی» افهزالف ًظهو ثهوّى‬
‫کوك کَ كه ًِبیذ هٌغو ثٍَوْ‪ ٛ‬ؽکْهذ كکزودمحم هٖلم گوكیل‪ٍ .‬واى هْهوبیی‬
‫کَ اى اثزلای ثَهلهد هٍیلى ٍلَلَی پِلْی اهجبل ّبى ثوگْزَ ثهْكب كه كّهاى‬
‫ؽکْهههذ كکزههو هٖههلم عههبى كّثههبهٍ یبكزٌهل‪ .‬ثههواكهاى هْههوبیی ّههبهل ًبٕههوفبىب‬
‫فَههوّفبى ّ هلهک هٌٖههْهفبى ثههب اٍههزلبكٍ اى ایههي كوٕههذب ثههبهی كیگههو هؾههل‬
‫رجؼیههلگبٍ فههْك كه رِههواى ها رههوک ًوههْكٍب اى هاٍ «إههلِبى» ثههٍَههویوم ّ ًِبیزههب‬
‫«کبهلیوّى» هَُ به ّلًل‪.‬‬
‫ىهههههههههبًی آهبیههههههههبى‬
‫فَوّفبى ّ هلهک‬
‫هٌٖههههههههههههههههههْهفبى‬
‫هْههههههههههههوبیی ثههههههههههههَ‬
‫«کهبهلیوّى» آهلًههل‬
‫کَ هواٍن ػوٍّهی‬
‫یکههههی اى كوىًههههلاى‬
‫ؽهههبط كٍّهههذػلهههی‬
‫کیهبًی ثهًَهبم ًبٕههو‬
‫دمحمؽَیيفبى هْوبیی‪ -‬دمحم هٖلم‪ -‬فَوّفبى هْوبییب كه كوكای ٍیام ریو‬
‫هلهههههی ثوپهههههب ثهههههْكب‬
‫ػهوًّ اى ‪ٛ‬بیلهَی کْهکْلی ثههْكب ٌُگهبهی کهَ فجههو آهههل کهَ هههواه اٍههذ آهبیههبى‬
‫فَوّفبى ّ هلک هٌْٖهفبى هْوبیی ثَ«کبهلیوّى» ثیبیٌهلب ؽهبط كٍّهذػلهی‬
‫چٌل ٍْاه هزْکل اى ثواكه ىاكٍگبى ّ فْاُو ىاكٍگبى ها ثَؽلّك چٌهل كوٍهقی‬
‫ثَپیْْاى آهبیبى فَوّفبى ّ هلک هٌْٖهفبى هْوبیی كوٍزبكب ثهلیي ٍّهیلَ اى‬
‫آىُههبك ػههْد ًوههْك رههب كه «ثکیههبى» رْههویق ثیبّهًههلب چٌههل هّىی هِوههبى ؽههبط‬
‫كٍّذػلی کیبًی ثبٌّلب آىُب ُن پنیوكزٌل‪.‬‬
‫للا فههبى اهیٌههی ًیههي هكزٌههل رههب اى ثههواكهاى‬ ‫آهبیههبى ٍههلیوبى فههبى اهیٌههی ّ اٍههل ّ‬
‫هْههوبیی كه «فههبًیوي» كػههْد ثههَػوههل آّهًههلب ّلههی كػههْد آىُههب ها ً نیوكزٌههلب‬
‫‪1۳۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫گلزٌل‪« :‬هب هیآیین كه«ثکیبى» هِوبى ؽبط كٍّذػلی هیّهْین» كه ایهي ٌُگهبم‬
‫ثب عوؼیذ ىیبكب ٍبى ّ ًوبهٍب گبّ ّ گٍْلٌل هكزٌل ثوٍو هاٍ فَوّفبى ّ هلک‬
‫هٌْٖهفبىب اٍزوجبل ّبیبى رْعِی اى آىُب ثَػول آّهكًلب گبُّب ّ گٍْهلٌلُهب‬
‫ها ثو ٍو هاٍ ّبى ٍوثویلًلب ثهَآهبیهبى فهُْ آههل گلزٌهل‪ .‬ثهبلؾ ثهو پبًٖهل ٍهْاه‬
‫ُوهههواٍ ّ اٍهههکْهد فَهههوّفبى ّ هلهههک هٌٖهههْهفبى ثْكًهههلب کهههَ ثهههَاً‪ٚ‬هههوبم‬
‫هَزوجلیي ّ ُوواُبى اى ثلْک کبهلیوّىب ثیِ اى ُياه ًلو هیّلًلب روبم آىُهب‬
‫هِوبى ؽبط كٍّذػلی ّلًلب ًبُبه ها كه ٍبفزوبى هغلهل ؽهبط كٍّهذػلهی کهَ‬
‫ثٍَّیلَی یک اٍزبك ًبمكاه ّیواىی ٍبفزَ ّلٍ ثْكب ٕوف کوكًل‪.‬‬
‫آهبیبى فَوّفبى ّ هلک هٌْٖهفبى کَ ههلد چٌهلیي ٍهبل اى هٌطوهَ كّه‬
‫ثْكٍ ّ كه رجؼیل ثٍَو هیثوكًلب اى پیِهكذُبی ُوَعبًجَ ّ رـییواد هضجزی کَ‬
‫ثؼل اى فْكّبى كه هٌطوَب كه «ثکیبى» ّ كه ىًلگی آهبیبى کیبًی ثَّعهْك آههلٍ‬
‫ثْكب رؼغت ًوْكٍب هیگلزٌل‪:‬‬
‫«چ طْه ایهي ٍهَ ثهواكه هْكهن ّهلًل ایهي ُوهَ ػوهواى ّ آثهبكی كه هٌطوهَی‬
‫«کبهلیوّى» اًغبم كٌُل؟» آىُب اى پنیوایی هلٖهلی کهَ اى ههواّالى ّ یَهبّالى‬
‫گوكیلٍ ثْك ثَیبه ا ِبه رْکو ّ ٍ بً ًوْكًل‪.‬‬
‫كه ُوههههبى ّهههههذ‬
‫آهبیههبى فَههوّفبى ّ‬
‫هلههههک هٌٖههههْهفبى‬
‫هْهههههههههوبیی ًَهههههههههجذ‬
‫ثههَگنّهههزَُهههب ا ِهههبه‬
‫ًههههلاهذ ًوْكًههههل کههههَ‬
‫چههوا كه گنّههزَ ایههي‬
‫ُوهههههههههَ كّهههههههههوٌی ّ‬
‫فٖههْهذ ثههیعههب ثههب‬
‫ایهي ٍهَ ثههواكه ههیکوكًهلب ‪ٙ‬ههوهُب ّ كهكٍهوُبی ٍهٌگیي ثههوای آىُهب ثهَّعههْك‬
‫آّهكًل‪ .‬الجزَ كه آى هْهغ ؽبط ّیوػلی كه هیل ؽیبد ًجْكب ّلی ؽبط كٍّذػلی‬
‫‪1۳1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ّ ؽبط پیوػلی ىًلٍ ثْكًلب ُوگی هْزوکب ىیبك رأٍق گنّزَ ها فْهكًل کَ ایي‬
‫ُوَ كّوٌی ثلّى عِذ چوا ّ ثوای چَ؟‬
‫كه آفو ثواكهاى هْوبیی كوهْكًل کهَ كیگهو ثهوای گنّهزَ ًوهیرهْاى رٖهوین‬
‫گوكذب ّلی اهیلّاهین کَ ک بهُهب كهٍهذ ّهْكب فلاًّهل رهْكیوی ثلُهل کهَ ثزهْاًین‬
‫عجواى هبكبد ًوبیین‪.‬‬
‫هضل ایيکَ كه ایيهْهغ ثواكهاى هْوبیی هٌزظو کالًزهواى هْهوبیی ثْكًهل کهَ‬
‫كه ؽههْالی «کهبهلیوّى» ثیبیٌههلب ثههب كیگههو ثلْک هبد كههبهً ّؽههلد ًوبیٌههل رههب ػلیههَ‬
‫كّلذ ٍولْکو ىاُلی ّْهُ ثَپب کٌٌلب چْى كهُوبى ٌُگبهَُب كکزو هٖل م‬
‫ها كٍذگیو ًوْكٍ ثْكًل‪ .‬هواه ثْك کَ اكواك ّ هْای عجَِی هلی اى ُهو ‪ٛ‬ویوهی‬
‫هوکي ّْهُُبی ها كه ُوعب ثَهاٍ ثیبًلاىًل رب كکزو هٖلم ها آىاك ًوبیٌل‪.‬‬
‫ّلی ثؼل اى ِو ُوبى هّى یک كٍزگبٍ هبّیي اى «ّیواى» آهل کَ كهوكی‬
‫ثًَبم «هؾکوهی» ثهَُوهواٍ ّهقٔ كیگهوی ؽبههل پیهبهی ثْكًهل هجٌهی ثهو ایهيکهَ‬
‫ػلٍی اى کالًزواى کْکْلی ّ كهٍّهْهی عِهذ ثیؼهذ ثهب«دمحمه‪ٙ‬بّهبٍ پِلهْی»‬
‫ثَرِواى هكزَاًهلب اٍهبهی آىُهب ُویهک ػجهبهد ثْكًهل اى كویهلّى فهبى ّ الیهبً‬
‫فبى کْکْلی اى ‪ٛ‬بیلَی کْکْلی ّ مکی فهبىب عؼلوهلهی فهبى ّ ىیهبك فهبى اى‬
‫‪ٛ‬بیلَی كهٍّْهی‪ .‬آهبیهبى فَهوّفبى ّ هلهک هٌٖهْهفبى اى ّهٌیلى ایهي فجهو‬
‫ٍقذ ًگواى ّلًلب ثٌبی ثلؽوكی ًَجذ ثَآىُب گناّزٌل‪.‬‬
‫ّت ُهن روهبم عوؼیهذب چهَ اُهبلی «کهبهلیوّى» چهَ ُوواُهبى فَهوّفبى ّ‬
‫هلهک هٌٖههْهفبى ُوههَ هِوههبى ؽههبط كٍّههذػلههی کیههبًی ثْكًههلب كههوكای آى هّى‬
‫فلاؽبكظی ًوْكًل ّ هكزٌلب ؽبط كٍّهذػلهی ّ ؽهبط پیوػلهی ُهن رهب ؽهلّك رٌهل‬
‫ریو ثب آىُب ُوواُی ًوْكًلب كه آىعب ثبُن فهلاؽبكظی کوكًهلب ثهواكهاى هْهوبیی‬
‫هَن فْهكًل کَ چٌآىچهَ ثؼهل اى ایهيب کبهُهب ثهو ّكهن ههواك گْهذب گنّهزَُهب ها‬
‫عجواى ًوبیٌل‪.‬‬
‫كّ ‪ٛ‬ههوف ٕههلؼ ثوهههواه ّههلٍ ها هؾک هن ًوْكًههل ّ اى ُههن عههلا ّههلًلب آهبیههبى‬
‫کیهبًی ثههَفبًههَُههبی فهْك ثوگْههزٌلب ثههواكهاى هْههوبیی ثهٍَههْی كیوّىآثههبك ؽوکهذ‬
‫ًوْكًل‪ .‬كه اٍلٌلهبٍ ُوبى ٍبل ‪ ۱۳۳۲‬چٌل كووٍ ًبهَ اى عبًهت آههبی فَهوّفبى‬
‫هْوبیی ثَآهبی "کب ن ىاكٍ ّیواىی" هوهْم ّلٍ ثْك کَ ‪ٙ‬وي آى فَوّفبى اى‬
‫کب ن ىاكٍ فْاٍزَ ثهْك رهب ؽهبط كٍّهذػلهی ها ثهب فهْك ثهَكیوّىآثهبك ثیهبّهكب رهب‬
‫هلک «هِغيآثبك» ها ثَاعبهٍی ؽبط كٍّذػلی ثلُنب پٌ اى هواعؼبد هکهوه‬
‫کهههب ن ىاكٍب ٍهههواًغبم ؽهههبط كٍّهههذػلهههی ثهههَكیوّىآثهههبك هكهههذب كه آىعهههب هلهههک‬
‫«هِغههيآثههبك» ها ثههَاعههبهٍ گوكههذ‪ .‬هالّکیههبهوس كیههوّى ک هَ پههٌ اى ػوههل هههواهكاك‬
‫اعبهٍ ثب فجو ّلب اٍزوبهذ ًوْكب اهب ًزیغَ ًگوكذ‪.‬‬
‫ثبالفوٍ كه ٍبل ‪ ۱۳۳۳‬هلک «هِغيآثبك» كه اعبهٍی ؽبط كٍّذػلی ثهْك‪.‬‬
‫كهُوبى ٍبلب فَوّفبى ّ ثواكهاًِ ثَؽکهن ٍولْهکو ػيیهيی ثهَآلوهبى رجؼیهل‬
‫ّلًل‪ .‬فَوّفبى كه آٍزبًَی ػيیوذ ثَآلوبى ُوچَ ثَؽبط كٍّذػلی إهواه‬
‫کوك کَ ثیبب ایي هلک ها ثوای چٌل ٍبل اعبهٍ کيب ؽبط كٍّذػلی ً نیوكذ‪.‬‬
‫کياًیُا ّ تأهيي اهٌيت هٌطمَ‬

‫یک ٍبل كه ىهبًی کَ هبلیکیذ هٍّزبی «فبًیوي» هزؼلن ثَ«هؼللالَلطٌخ‬
‫ّیواىی» ثْكٍ ّ كه اعبهٍی "ٍلیوبىفبى اهیٌی" هواه كاّذب پٌ اى ثوكاّهذ‬
‫هؾٖههْلب آهههبی هؼههلل رؼههلاك ‪ً ۱۳۳‬لههو ّههزو ثههَ«فههبًیوي» هههیكوٍههزل رههب ثههوًظ‬
‫هبلاالعبهٍی اّ ها ثَ«ّیواى» ؽول کٌٌلب ؽْالَكاهاى آهبی «لطهقػلهیفهبى»‬
‫ثههوًظ ها رؾْیههل گوكزههَب ثههبه ّههزواى هههیًوبیٌههلب ّ ثههَعِههذ «ّههیواى» ؽوک هذ‬
‫هیکٌٌل‪ .‬چْى ثؼهل اى ِهو ثهْك ٍب كه ؽهْالی هٍّهزبی «ؽَهیيآثهبك» ؽهلّك ‪۱۳‬‬
‫کیلهههْهزوی عٌهههْة «فهههبًیوي» اُرهههوام ههههیًوبیٌهههلب کهههَ كهههوكای آى هّى ثهههوای‬
‫«ّیواى» ؽوکذ کٌٌلب كه ایيهْهغ ػلٍی ٍبهم ثٍَوکوكگی هِْلی ػلی هلی‬
‫کبکبًیب كه کویي ٍوهذ ثوًظ آهبی «لطقػلیفبى» ثو هیآیٌلب آىُب كه ُوبى‬
‫ّت هاٍ ها هیثٌلًلب رب ٕجؼ ىّك ّزوُبی ؽبهل ثوًظ ها اى هّكفبًَی «کهو»‬
‫ػجْه كٌُل ّ ثَهؾهل فهْك ّهبى ثجوًهل‪ .‬كه ُوهبى ّهت هالّؽیهله «هلؼهَ چـهبیی»‬
‫ًبهههَی ثههَؽههبط كٍّههذػلههی کیههبًی هههیًْیَههلب کههَ ‪ٙ‬ههوي آى هْ‪ٙ‬ههْع ها هزههنکو‬
‫هیّْك ّ رٖویؼ هیکٌل کَ ثب ثْكى هوكاًهی چهْى ّهوبب ىّهذ اٍهذ کهَ ثهوًظ‬
‫«لطقػلیفبى» كه «کبهلیوّى» ثٍَوهذ ثوّك‪.‬‬
‫ُویيکَ ًبهَی هالّؽیله ثَكٍهذ ؽهبط كٍّهذػلهی کیهبًی ههیهٍهلب كهْها ثهب‬
‫رؼلاك ‪ً ۲۳‬لو رلٌلچی ؽوکذ ههیکٌهلب ٕهجؼ اّل ّههذ "رٌهل گوگهبى" ها کهَ‬
‫هْوف ثو هٍّزبی «هٌْٖهآثبك» ثْكب هیثٌلكب ُویيکهَ رلٌهلچیهبى «هْهِلی‬

‫ػلی هلی کبکبًی» هطبه ّزواى ٍوهذ کهوكٍ ها كه ىیهو «هٌٖهْهآثبك» ؽوکهذ‬
‫ههیكٌُهل ّ كه ٍّه‪ ٜ‬هّكفبًهَی «کهو» هههیهٍهبًٌلب ًبگِهبى ٕهلای رلٌهل ؽههبط‬
‫كٍّذػلی ثلٌل هیّْكب پٌ اى ّلیک چٌلیي گلْلَب رلٌلچیبى کبکبًی كواه ها‬
‫ثو هواه روعیؼ هیكٌُل ّ هیهًّلب ؽبط كٍّذػلی ػلٍی ها هیكوٍزلب هطهبه‬
‫ّزواى ها ثو هیگوكاًٌلب هبكلَ ها رهب هّكفبًهَی كهّكىى ُوواُهی ههیًوبیٌهل رهب‬
‫ثوًّل ثوای «ّیواى»‪.‬‬
‫ّهزههی ک هَ فجههوایي عویههبى كه «ّههیواى» ثههَا‪ٛ‬ههالع آهههبی «هؼههلل الَههلطٌخ»‬
‫هیهٍهلب ؽهبط ّهیوػلی كه «ّهیواى» ثهْكٍب آههبی هؼهلل ههیكوٍهزل كًجهبل ؽهبط‬
‫ّههیوػلیب فیلههی ا ِههبه رْههکو هههیًوبیههلب یههک رْههْینًبهههَی اى ژاًههلاههوی‬
‫ثههَُوههواٍ ٍههی هج‪ٚ‬ههَ رلٌههل ٍههو پُههو هٍّههی اى اهرههِ ثههوای ؽههبط كٍّههذػلههی‬
‫هیگیوك رب اهٌیذ هٌطوَ ها رأهیي ًوبیل‪.‬‬
‫عشلت اص هٌضل خْاُشصادۀ حاج ؽيشعلی‬

‫للا یکهی اى فههْاُوىاكٍگههبى ‪ ۳‬ثهواكه کیههبًی ثههْك کهَ كه عههْاًی‬ ‫ؽههبط فیههو ّ‬
‫كْد کوكب چٌهل ههلد ثؼهل اى كهْد ّی ّهتٌُگهبم فبًهَ ّ هٌهيل ًهبمثهوكٍ ههْهك‬
‫كٍذثوك ٍبههیي هواه گوكهذب ٕهجؼ ىّك عویهبى ثهَا‪ٛ‬هالع ؽهبط كٍّهذػلهی ّ‬
‫ؽبط پیوػلی هٍیل‪ .‬ؽبط كٍّذػلی کَ ُویَْ آهبكٍی ثوفْهك ثهب چٌهیي هَهبیل‬
‫ثْكب كٍهزْه ههیكُهل کهَ اٍهجِ ها آههبكٍ کٌٌهلب رلٌهل ّ هطهبه ها ههیثٌهلك ّ هاٍ‬
‫هیاكزلب ثَكکو ایيکَ ؽبط پیوػلی ّ رلٌلچیبى كیگو ًیي پْذ ٍهوُ ههیآیٌهلب‬
‫ؿبكل اى ایيکَ ؽبط پیوػلی ثب ػلٍی اى هاٍ كیگو هیهًّل‪.‬‬
‫ؽههبط كٍّههذػلههی ثههَرٌِههبیی اى هاٍ «فههبًیوي» هههیهّكب رههب ثههَ«ؽههبعیآثههبك»‬
‫هیهٍلب كه آىعب ّ هزی پْذ ٍو فْك ًگبٍ هیکٌلبُیچکَهی ها ًوهیثیٌهلب رهبىٍ‬
‫هیكِول کَ فْكُ رٌِب اٍذ‪ .‬ثَیک ًلو اى اُبلی «ؽبعیآثهبك» کهَ یهک هج‪ٚ‬هَ‬
‫رلٌل ٍوپو هّی كِّّ كاّزَ ّ هیفْاٍزَ ثهوای ّهکبه کجهک ثهَکهٍْ ثهوّكب‬
‫هیگْیل‪« :‬اهْال هب ها ثٍَوهذ ثوكٍاًلب هب كاهین هیهّین ثهَرؼویهت ٍهبهمب رهْ‬
‫هیرْاًی ثَُوواٍ هب ثیبیی؟»‬
‫‪1۳۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫اّ ُن هجْل هیکٌلب ثبُن هیهًّل رب ؽلّك هٍّزبی «چن هیي» كه عبی ثًَبم‬
‫«كهٍٍْه» هیهٌٍلب هیثیٌٌل کَ ػلٍی ًبٌّبًب کَ رؼلاكّبى ُن ثبلؾ ثو ثیَذ‬
‫ًلو هیثبٌّلب هْـْل هّّي کوكى آرِ َُزٌل رب ٕهجؾبًَ ّ چهبی ثقْهًهلب كه‬
‫آىعب رْهق هیکٌٌلب كهیوب ثوهٍی هیًوبیٌلب ُویيکَ آى عوبػذ آرِ ها هّّي‬
‫هیًوبیٌلب ؽبط كٍّذػلی ثب رلٌهل پهٌظ ریهوُ ثهٍَّه‪ ٜ‬آرهِ ههیىًهلب چٌهبىکهَ‬
‫ٕلای گلْلَی رلٌگِ ُوَ ها ُبط ‪ّ -‬اط هیًوبیلب كه ایيعهب ؽهبط كٍّهذػلهی‬
‫اهبى ّبى ًویكُلب چٌلیي گلْلَ ثَا‪ٛ‬واف آىُب ّلیک هیکٌل‪.‬‬
‫آى عوبػههذ هغجههْه ثههَرَههلین هههیگوكًههلب ٕههلای اهههبى ّههبى ثلٌههل هههیّههْكب‬
‫هیگْیٌل‪« :‬هگو اى هب فْى ‪ٛ‬لت کبهیل؟» ؽبط كٍّذػلی عْاة هیكُل‪:‬‬
‫«اهْال هب ها ٍوهذ کوكٍایلب ثبیل پٌ ثلُیل» آىُهب ًْهبًَ ههیفْاٌُهلب ؽهبط‬
‫كٍّذػلی عْاة هیكُل‪ٍّ« :‬بیل هٌيل اٍذب اى هجیل كوُب وف ّ وّف‬
‫ّ ؿیوٍ»‬
‫آىُب عْاة هیكٌُل کَ هب كىك ّوب ًیَزین‪ .‬هب چٌل هّىی اٍذ کَ ثَ‪ٛ‬هوف‬
‫ٍیًْل ّ ٍؼبكدآثبك هكزَاینب چٌل ه ً االؽ ّ اهْال كیگوی آّهكٍاینب ؽبل یکی‬
‫اى ُوواُبًذ ها ثلوٍذب اگو ایي اهْال هبل ّوب هیثبّلب هب هیهّیهن ّ کهبهی‬
‫ثب هب ًلاّزَ ثبُب هَن ُن هیفْهًل کَ هبٕل ؽبط كٍّذػلی ها امیذ ًکٌٌل‪.‬‬
‫ؽبط كٍّذػلی ّقٔ ُوواٍ فْك ها هیكوٍزلب ثهَاّ ههیگْیهل ٍّهبیل ههب‬
‫اى ایي هجیل چیيُب ّ ثب ایي ًْبًَُب اٍذ‪ ّ .‬رأکیل هیکٌل کَ ثٍَهبههیي هگهْ کهَ‬
‫ؽبط كٍّذػلی رٌِب هیثبّهلب ّهزهی هبٕهل ؽهبط كٍّهذػلهی ههیهّكب هْهبُلٍ‬
‫هیکٌل کَ اهْال هزؼلن ثَؽبط كٍّذػلی ًیَهذب ُوهیيکهَ ههیفْاُهل ثوگهوككب‬
‫ٍبههیي اى اّ هیپوٌٍل کَ «ایيُب چَ اّقبٕی هیثبٌّل ّ چٌل ًلواًل کَ هب ها‬
‫رؼویت هیکٌٌل؟»‬
‫هبٕل عْاة هیكُل کَ «كو‪ ٜ‬ؽبط كٍّذػلی کیبًی رٌِب هیثبّل» ّهزی کَ‬
‫كىكاى هیكِوٌل کَ ‪ٛ‬وف یک ًلو اٍذب ؽولَ هیًوبیٌل کَ ؽبط كٍّهذػلهی ها‬
‫فلغ ٍالػ کٌٌلب ؽولَ اى ُو‪ٛ‬وف ّوّع هیّْكب ؽبط كٍّذػلی ُن ثب آىُب‬
‫هیعٌگلب هویت ‪ٍ ۴‬بػذ كػْای رلٌگی كه هیگیوك‪.‬‬
‫‪1۳۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ثههبالفوٍ هزبهک هَی عٌگههی هههیّههْكب ؽههبط كٍّههذػلههی ُههن ؽوک هذ هههیکٌههل‬
‫ثَ‪ٛ‬وف آثبكیب رهب پهٌظ ثؼهل اى ِهو ههیآیهل ثهَ«فهبًیوي» ّهت کهَ كه «ثکیهبى»‬
‫هیآیلب هزْعَ هیّْك کَ اهْال هَوّهَ ها ثهَ‪ٛ‬هوف كیگهوی ثهوكٍاًهل ّ ٍهبهم‬
‫ّقٖی اٍذ ثهًَهبم ٍهوعبى «کهْكیٌی» ثؼهلا کبّهق ثهَػوهل ههیآیهل کهَ هَهوذ‬
‫ػولٍی ٍوهذُبی کَ كه «کبهلیوّى» اًغبم هیگوكزَب ثٍَّیلَی ُویي ّقٔ‬
‫‪۱‬‬
‫ثْك ٍ اٍذ‪.‬‬
‫عویبى اى ایي هواه هیّْك کهَ كه ىههبًی کهَ ؽهبط كٍّهذػلهی اى ّهوکذ‬
‫كه ًِ‪ٚ‬ههذ كههبهً ثههو هههیگههوككب ٍههوعبى كه ثههیي هاٍب كه ؽههلّك هٍّههزبی «رُههل‬
‫ٍههوؿ» ثههَؽههبط كٍّههذػلههی ّ ُوواُههبًِ رالهههی هههیًوبیههل ّ ثههب رلٌههل ثههَؽههبط‬
‫كٍّذػلهی ؽولهَّه ههیّهْكب ّلهی ؽهبط كٍّهذػلهی کهَ ٍهْاه ثهو اٍهت ثهْكٍب‬
‫‪« - 1‬ؿغجبْ» كشوی و‪ٛ‬چهأضاَ ‪ ٚ‬ثـيبع تيؼ٘‪ٛ‬ف ‪ ٚ‬ثب ِ‪ٙ‬بع ث‪ٛ‬ص‪ ،‬ا‪ ٚ‬صع اِغ ٔملٗولی ‪ٚ‬‬
‫ؿغلت‪ ،‬صاعاا چٕضاْ ِ‪ٙ‬بعتی ت‪ٛ‬هيؿٔبپظيغ ث‪ٛ‬ص وٗ ِ‪ٛ‬ف‪ٛ‬ر اــبٔٗ٘اب كاض‪ِ ،‬بٕٔاض ٘غپضياضٖا ٔابصع‬
‫صيگغ‪ ،‬ثغاا ؿغجبْ ‪ ٚ‬صع اعتجبط ثب وبع٘با ا‪ ٚ‬اــبٔٗ٘ب ‪ٌ ٚ‬غيفٗ٘با ـغا‪ٚ‬اْ ؿبستٗ كض‪.‬‬
‫ثاٗزٕاا‪ٛ‬اْ ّٔ‪ٔٛ‬ااٗ ِایگ‪ٛ‬يٕااض‪« :‬ؿااغجبْ لبثٍّاٗا كايغثغٔ عا اػ ع‪ٚ‬ؿااتبا «ِ‪ٙ‬جاآ آثاابص» ػص ‪ٚ‬‬
‫ثغصاكت‪ ،‬تب ِ‪ٛ‬لعی وٗ ثٗو‪ٛ‬صيٓ عؿبٔيض‪ ،‬آْ كيغثغٔ ُ٘ چٕبْ صاغ ‪ ٚ‬ص٘ٓؿ‪ٛ‬ػ ث‪ٛ‬ص‪».‬‬
‫ِیگ‪ٛ‬يٕض‪« :‬ؿغجبْ كتٕ٘گبَ "پ‪ٛ‬كٓ "عا اػ ػيغ پبا هبدتسبٔٗ وليض ‪ ٚ‬ثاغص‪ ،‬هابدتسبٔاٗ‬
‫صعدبٌی وٗ ثٗع‪ٚ‬ا آْ س‪ٛ‬اثيضٖ ث‪ٛ‬ص‪ِ ،‬ت‪ٛ‬جٗ ‪ ٚ‬ثيضاع ٔلض‪».‬‬
‫ِیگ‪ٛ‬يٕض‪« :‬ؿغجبْ ِ‪ٛ‬ـك كض "ثبٌق" س‪ٛ‬اة عا اػ ػيغ ؿغ زغ‪ٚ‬ؽ ‪ ٚ‬صاِابص ثياغ‪ ْٚ‬ولايضٖ ‪ٚ‬‬
‫ثجغص‪ ،‬ثض‪ ْٚ‬ايٓوٗ آْ٘ب ِت‪ٛ‬جٗ ثل‪ٔٛ‬ض‪».‬‬
‫ِیگ‪ٛ‬يٕض ؿغجبْ كت٘ب س‪ٛ‬اة ٔضاكت‪٘ ،‬يچ كت ُ٘ ثيىبع ٔج‪ٛ‬ص‪ ،‬اگغ چٕابْچاٗ ثاٗ٘غصٌيٍای ياه‬
‫كت ّٔیت‪ٛ‬أـت ثٗؿغ وبع ثغ‪ٚ‬ص‪ ،‬صع آْكت ‪ٚ‬ؿبيً ِٕؼي س‪ٛ‬ص عا جبثٗجب ِیّٔ‪ٛ‬ص‪ ،‬تب هجخ اػ ايٓ‬
‫اتبق ثٗآْ اتبق ‪...‬‬
‫اِاب ؿاغجبْ ياه ثاابع ٘اُ اكاتجبٖ ّٔاا‪ٛ‬صٖ ‪ ٚ‬ثاٗوب٘اضاْ ػص‪ ،‬ا‪ ٚ‬ثإٗ٘گاابَ ع‪ٚ‬ػ سبٔاٗا عا ػياغ ٔمااغ‬
‫گغـتٗ ‪ِ ٚ‬ذً ثغيضْ عا ثب تپبي گب‪ٔ ٚ‬لبْ وغصٖ ث‪ٛ‬ص‪ ،‬كتٕ٘گبَ ‪ٚ‬لتی وٗ ِیآياض ‪ِ ٚ‬ذاً عا ِایثُاغص‪،‬‬
‫ِت‪ٛ‬جٗ ِیك‪ٛ‬ص وٗ ثٗوب٘ضاْ ػصٖ اؿت!‬
‫اــاابٔٗ٘اابا پيغاِاا‪" ْٛ‬ؿااغجبْ" ِلااذ‪ ْٛ‬اػ زٕبهااغ صاؿااتبٔی اؿاات‪ ،‬وااٗ صع آْ كىـاات ‪ٚ‬‬
‫ِ‪ٛ‬ـميت ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ص صاعص‪ .‬ؿاغجبْ صع کابع سا‪ٛ‬ص اػ چٕابْ ِ‪ٛ‬لعيات ‪ ٚ‬كا‪ٙ‬غتی ثغسا‪ٛ‬عصاع كاض واٗ اگاغ صع‬
‫٘غجبا وبِفيغ‪ٚ‬ػ اتفبلی ِیاـتبص‪ ّٗ٘ ،‬ثيٓ س‪ٛ‬ص ِیگفتٕض‪« :‬ثیـت‪ٛ‬اا ؿغجبْ و‪ٛ‬صيٕی ُ٘ ٔيـت‪».‬‬
‫ثَؽولَی هزوبثل اهلام هیکٌلب ُوواُهبى ؽهبط كٍّهذػلهی هْكهن ههیّهًْل اّ ها‬
‫كٍذگیو ًوْكٍ ّ كٍذ ثَزَ ثهَهٍّهزبی «ثکیهبى» ثیبّهًهلب اّ ها كه «ثکیهبى»‬
‫ثَىیو ّهالم گوكزهَ ّ چٌهل هّى ًگهَكاهی ًوْكًهلب كه ایهي ههلد ثهَروهبم ههْاهك‬
‫ٍههوهذ فههْك اػزههواف هههیکٌههل ّ هزؼِههل هههیّههْك رههب ثههَهؾهه٘ آىاك ّههلىب ُوهَی‬
‫اهههْال هَههوّهَی هههوكم ها هَههزوك ًوبیههل؛ رههب ایههيکهَ ػههلٍی اى اُههبلی «ک هْكیي»‬
‫آهلًههلب اّ ها ‪ٙ‬ههوبًذ ًوْكًههلب ثههَاّ کو هک کوكًههلب رههب رْاًَههذ پههٌ اى اٍههزوكاك‬
‫هَوزی اى اهْال هوكم آىاك ثْْك‪.‬‬
‫ًگاُی تَهٌاعثات اجتواعی آى صهاى‬

‫«ک هبهلیوّى» كه ی هک هٌطو هَی کَُْههزبًی ّاهههغ اٍههذب اها‪ٙ‬ههی آى ثَههیبه‬
‫ؽبٕلفیي هیثبّلب ُوًْع هؾْٖل هیّْك اى آى ثوكاّذ کهوكب ّلهی آىههله‬
‫کَ ثوای کْذ ثوًظ هَزؼل هیثبّلب ثوای ىهاػهذ كیگهو آههبكگی ًهلاهكب ثهوًظ‬
‫«کبهلیوّى» کَ یک ًْع ثوًظ هوؿْة اى ًْع چو بی هؾلی هیثبّلب رب ٌُْى‬
‫ثَ‪ْٛ‬ه کبهل كه ایواى ٌّبفزَ ًْلٍ اٍذب ایهي ثهوًظ ثَهیبه ثهب کیلیهذ ههیثبّهلب‬
‫چٌبىکَ هیرْاى گلهذ ثِزهویي ثهوًظ ایهواى اٍهذ‪ .‬هٌطوهَی «کهبهلیوّى» رٍْه‪ٜ‬‬
‫هّكفبً هَی «ک هو» ک هَ یک هی اى هْههِْهرویي هّكفبًههَُههبی ایههواى اٍههذب ثههَكّ‬
‫هَوذ ّوبلی ّ عٌْثی روَین ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫ثلْک «کبهلیوّى» كّه اى ِّو ّ ّبُواٍ هِن اٍذب هجال هؾْٖالد ثوًظ‬
‫ّ گٌلم هٍّزبُب ثٍَّیلَی هبكلَ ثَ«ّیواى» ؽوهل ههیّهلب ثٌُهکكاهاى ّهیواىی‬
‫کَ ثوًظ ّ گٌلم هٍّزبئیبى ها فویلاهی هیًوْكًلب اكواكی اى هجیل‪ :‬هیوىاعالل‬
‫الهغ ّ پَواىب ثٌکكاهاى اثیْهكی ّ آهبیهبى ّهجبًکبهی ثْكًهل کهَ کبهفبًهَُهبی‬
‫آهك ّ ثهههوًظ ٍهههلیلکٌی كاّهههزٌلب آىُهههب ‪ٛ‬هههوفُهههبی ّهههٌبفزَ ّهههلٍی هؼبهلهههَ ثهههب‬
‫کْبّهىاى ّ هٍّزبئیبى «کبهلیوّى» ثْكًل‪ .‬چٌآىچَ هٍّهزبئیبى كه ٍّه‪ٍ ٜ‬هبل‬
‫ًیههبى ثههَپههْلی كاّههزٌل اى اكههواكی ثههًَههبمُههبی اثْالوبٍههن ثبهههلاكب ؽههبط دمحماٍههوبػیل‬
‫للا کٌِهیب ثههب گههناهكى یهک‬ ‫کهبىهًّیب ّههیـ دمحمؽَههي کهب ن ىاكٍب یههب ؽههبط هبّههب ّ‬
‫هلهک ػبكیب ّعِی كهیبكذ هیکوكًلب یب ایيکَ اّقبٓ ًبمثوكٍ ثلّى افنُیچ‬
‫ًههْع ٍههٌلّ هههلهکب هههْهك ها كه ككزوّههبى یبككاّههذ هههیًوْكًههلب پههْلی ثههَاكههواك‬
‫هیكاكًلب هْههغ ثوكاّهذ هؾٖهْل ههیآهلًهلب ؽَهبة فهْك ها ههیگوكزٌهل ّ اٍهن‬

‫ّبى ها كه ككزو ‪ٛ‬لتکبهی ف‪ ٜ‬هیىكًل‪.‬‬
‫كه ىهبى ٍبثن ّ‪ٙ‬ؼیذ کْبّهىی ًَ رٌِب كه کبهلیوّىب ثلکَ كه روبم ًوب‪ٛ‬‬
‫ایههواى چٌههلاى هَههبػل ًجههْكب ثههب ایههي ّعههْك هههیرههْاى اكػههب ًوههْك کههَ هٌطوههَی‬
‫«کبهلیوّى» كه چٌبى هْهؼیذ آة ُّْایی ّاههغ اٍهذ کهَ كه گنّهزَ رٌِهب عهبی‬
‫ثْك کَ هیّل لووَ ًبًی ثَكٍذ آّهك‪ .‬یک کْبّهى اگو ههیفْاٍهذ هوهلاهی ‪۳‬‬
‫ُکزبه ىهیي عِذ کْذ ثوًظ ثَػول آّهكب ثبیل كّ ه ً گبّ ًو هیكاّذب ٍَ‬
‫ًلههو کهبهگو ىثوكٍههذ ها ثههَهههلد ّههِ هههبٍ اعیههو هههیًوههْكب ثههب ٕههوف ُيیٌهَی‬
‫ٍههٌگیي ّ رؾوههل ىؽوههبد ىیههبك كوهه‪ ٜ‬هههیرْاًَههذ هَههبؽذ ٍههَ ُکزههبه ىهههیي ها‬
‫پِّْ كُل‪ .‬ثب ًجْكى ُیچ ًْع اهکبًبری اههوّىی اى هجیهل کهْك ّهیویبییب اًهْاع‬
‫ٍههوْمب رواکزههْه ّ ُههو ًههْع ٍّههبیل كیگههو‪ .‬ثبیههل اى اّل كههوّهكیي هههبٍ رههب آفههو‬
‫هِوهبٍ گوكزبه ُوبى ‪ُ ۳‬کزبه ىهیي هیثْك‪.‬‬
‫كهآى هْهغ کبهفبًَی ثوًظ ٍلیلکٌی افزهواع ًْهلٍ ثهْكب اگهو افزهواع ّهلٍ ثهْك‬
‫ثَایواى یب كه كبهً ًیبهلٍ ثْكب ههوكم ثهوای کٌهلى پٍْهذ ّهلزْکب آٍهیبة ِگلهی‬
‫كهٍهههذ ههههیکوكًهههلب ثبیهههل چٌهههل ًلهههو کهههبهگو هوهههلاهی اى ِگهههل ىههههیي ها ثهههَفبًهههَ‬
‫ّهل كهٍهذ ههیکوكًهلب اى آى یهک‬ ‫هیآّهكًلب ثب ؽلّك ‪ ۱۲ - ۱۳‬کیلْ ِگهل ًهوم ُ‬
‫ههلّه ههههیٍهههبفزٌلب ٍهههْهافی كه ٍّههه‪ ٜ‬آى ایغهههبك‬ ‫علهههذ «آٍهههک = آٍهههیبة» هه ّ‬
‫هههیًوْكًههل ّ ی هک هؾههْه چههْثی ثههَ‪ٛ‬ههْل ثیَههذ ٍههبًذ كه آى كههوّ هههیکوكًههلب‬
‫چٌبىکَ ًٖق چْة ثیوّى ثْك ثوای گوكزي ّ ٍْهاؿ ٍّه‪ ٜ‬آى ثهوای ایهي ثهْك‬
‫کهَ ّههلزْک ها كه آى ثویيًههلب ثههَ‪ٛ‬ههْهی کهَ اى ا‪ٛ‬ههواف ٍههْهاؿ ّههلزْک ػجههْه‬
‫ًوبیلب ّلزْک ها هیآّهكًل کٌبه كٍذ فْك هیگناهكًلب آٍک ها هیچوفبًلًلب‬
‫ُهههو لؾظهههَ ثهههٍَّهههیلَی كٍهههذ هوهههلاهی ّهههلزْک كه ٍهههْهاؿ آى ههههیهیقزٌهههل رهههب‬
‫پٍْزَاُ کٌلٍ ّْكب ثلیيروریت ًٖق پٍْذ ّلزْک کٌلٍ هیّلب ًٖق كیگهو‬
‫ثب پٍْذ هیهبًل‪ .‬ایي ػولیبد ثٍَّهیلَی هِهبعویي ّ کهبهگواى ًهْاؽی ا‪ٛ‬هواف‬
‫«کبهلیوّى» اًغبم هیگوكذ چْى كه ثویهَی هٌهب‪ٛ‬ن کْهبّهىی ثهَآى ٕهْهد‬
‫هًّهههن ًلاّهههذب اّل هِهههو کهههَ ههههیّهههل اكهههواك اى ًهههْاؽی ٍهههوؽل اهلیهههلب ٍهههوؽل‬
‫آةثبهیکب ٍوؽل چِبهكاًگهَب ّهْل كلقهبى ّ كیگهو ثلهْکُهبی ُهنعهْاه ثهوای‬

‫ثوكى هولاهی ثوًظ ثَ«کبهلیوّى» هّ هیآّهكًل‪.‬‬
‫ثؼلا ثب چَ ىؽوزهی آى ها ٍهلیل ههیکوكًهلب ثؼ‪ٚ‬هی ههوكم کهَ رْاًهبیی كاّهزٌل‬
‫کبهگو هیگوكزٌلب ثٍَّیلَی کبهگو ثوًظ ٍلیل هیکوكًهلب کهَ ؽهلّك كّ ٍهَ ههبٍ‬
‫‪ْٛ‬ل هیکْیلب کبهگواى ثٍَّیلَی یک كٍزَی اٍزْاًَایب ّجیَ ثهَیهک چوهبم‬
‫ثيهگ ثب ‪ْٛ‬ل ؽلّك یک هزو ّ ًهین ّ هطوؽهلّك ‪ٍ ۲۳ - ۱۵‬هبًذ کهَ اى چهْة‬
‫هؾک هن رواّههیلٍ ّ ٍههوکللذ آى هاثههٍَّههیلَی رک هَ آٌُههی ثههَاًههلاىٍی ٍههی ٍههبًذ‬
‫پِّْ كاكٍ ثْكًلب ثوًظ ٍلیل هیکوكًهلب آىُهب ثهوًظ كّ پٍْهذ ها ثهَكافهل یهک‬
‫ؽلوٍی ٌٍگی کَ ثَآى "عْهي" هیگلزٌلب هیهیقزٌلب ٍ ٌ ثب آى چوبم کلَآٌُی‬
‫هیکْثیلًل رب فْة ٍلیل ّْكب پٌ اى كّ ٍهَ ٍهبػذ کهبه ثهَاًهلاىٍی ٍهَ چِهبه‬
‫کیلْ ثوط ٍلیل هیّل‪ .‬یک اًَبى کهَ فهْة ًیهوّی ثهلًی ّ رقٖهٔ كاّهذ كه‬
‫یک هّى هیرْاًَذ ؽلّك پٌغبٍ کیلْ ثوًظ ٍلیل ًوبیل‪ .‬ثب ایي كّهْاهیُهب ثهوًظ‬
‫رِیَ هیّلب آًبى کَ ًلاّزٌلب ُو هْهغ کَ ثوًظ الىم ّبى هیّهل ثهَاًهلاىٍی كّ‬
‫ٍههَ کیلههْ كه هٌههيل فههْك ٍههلیل هههیکوكًههلب ُوههبى ها پقههذ ّ پههي هههیًوْكًههل‪ .‬ایههي‬
‫ّ‪ٙ‬غ رِیَ ّ هٖوف ثوًظ ثْك‪.‬‬
‫اهههب هْ‪ٙ‬ههْع رِی هَی آهكگٌههلم اى ایههي هههواه ثههْك ک هَ پههٌ اى كِهّ گٌههلمب ک هَ‬
‫ثٍَّیلَی ًیوّی اًَبًی اًغبم هیپنیوكذب ثبكَُبی گٌهلم كهّکهوكٍ ها كه هیهبى‬
‫رْهی هقْٖٓ عوغ ًوْكٍب ثٍَّیلَی االؽ كه یک عبی هقٖهْٓ رهلاًجهبه‬
‫هیکوكًل کَ ثهَآى «فهوهي» ههیگلزٌهلب ههلری ٕهجو ههیکوكًهل رهب فهْة فْهک‬
‫ّْك‪ُ ٌ ٍ .‬وکٌ فهوهي گٌهلم فهْكُ ها ثهٍَّهیلَی گهبّ ّ كٍهزگبُی ٍهبفذ‬
‫هؾلی ثًَبم «ثوعی» هیکْثیلًلب رب فْة ًوم ّلٍب کبٍ ّ كاًَ اى ُن علا گوككب‬
‫ایي کبهی ٍهقذ ّؿیهو ثِلاّهزی ثهْكب چٌهبىکهَ كه گنّهزَُهب هضهبل ّهلٍ ثهْك کهَ‬
‫هیگلزٌل‪« :‬کبه ُو ثُي ًیَذ فوهي کْكزي»‬
‫كه هوؽلَی ثؼل آى ها ثَثبك هیكاكًل ربکبٍ ّ كاًَ اى ُن علا ّْكب ٍه ٌ کهبٍ‬
‫ها كه یک ‪ٛ‬وف عبفوهٌیب كاًَ ها كه ‪ٛ‬وف كیگهو آى هُجهَههیکوكًهلب ثهَهْههغ‬
‫کبٍ ّ كاًَب ُهو كّ ها ثهَاًجبهفبًهَ ههیثوكًهلب کهبٍ ها ثهَهٖهوف فهْهاکی گهبّب‬
‫گٍْلٌل ّ اٍت هیهٍبًیلًلب گٌلم ها ُن هیآّهكًل كه اًجبهب ثَاًلاىٍی هٖوف‬
‫ثَآٍیبة هیثوكًل ّ آهك هیًوْكًل؛ آٍیبةُب ُوهَ ثهب ًیهوّی آة ههیچوفیهل کهَ‬
‫فْك كاٍزبًی كاهك‪.‬‬
‫کياًیُا ّعوشاى ّ آتادی دس هٌطمَ‬

‫رب ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۷‬هٌطوَی «کبهلیوّى» هبًٌل ثیِرو ًوب‪ ٛ‬ایواى كاهای‬
‫هاٍ ّ عبكٍی هبّیيهّ ًجْكب ػوواى ّ آثبكی چٌلاًی ًلاّذب هوكم اى ُهو ًظهو‬
‫كه ه‪ٚ‬یوَ ثْكًلب آى ‪ ۳‬ثواكه ثَارلبم كّ ًلو اى فْاُوىاكٍگبى فهْك ثهًَهبمُهبی‬
‫ًْهللا کیبًی ثَكکو اؽلاس یهک ثهبة ؽوهبم ػوهْهی‬ ‫ّ‬ ‫ػجلللا اهیلّاه ّ ؽبط‬
‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫كه هٍّزبی «ثکیبى» اكزبكًلب الجزَ ههجال ؽوهبهی كه «ثکیهبى» ّعهْك كاّهذب اههب‬
‫فیلی هقوّثَ ّلٍ ثْكب چٌلاى هبثل اٍزلبكٍ ًجْك‪.‬‬
‫آهبیههبى کیههبًی آهلًههل كه«ّههیواى» ًوْ هَی ؽوههبم ک هوینفههبى ىًههل ها ثوكاّههزَ‬
‫ّهطبثن ثب آى هواهكاكی ثب آهبی ػجبً ثٌیبك (یکی اى هؼزجورویي هؼوهبهاى ّههذ‬
‫ّیواى) هٌؼول ًوْكًلب رب یهک چٌهبى ؽوهبم كه هٍّهزبی «ثکیهبى» ثَهبىًلب آهلًهل‬
‫هْـْل ثَکبه ّلًلب ؽلّك كّ ٍبل ‪ْٛ‬ل کْیل رب کبه ؽوبم ثَاروبم هٍیل‪.‬‬
‫كه آى ىهبى ٕهٌبیغ ّ ؽوكهَی هبًٌهل ٍهٌلرواّهیب آعوپهيیب آُهکپهيی ّ‬
‫گههچپههيی كه «ک هبهلیوّى» ّ عههْك ًلاّههذب هاٍ هبّههیيهّ ُههن ًجههْك رههب ثزههْاى آى‬
‫هٖههبلؼ ها اى ّههِو آّهك؛ آهبیههبى کیههبًی ًَْههزٌل كکهو کوكًههلب اثزههلا یهک كٍههزگبٍ‬
‫کْهٍی آعوپيی كه «ثکیبى» اؽلاس ًوْكًلب ثهَكًجهبل آى کهْهٍُهبی گهچپهيی ّ‬
‫آُکپيی ًیي هْـْل ثَکبه ّلًلب ٌٍلرواُ ُن ثَکٍْ هكزَب هْـْل رواّیلى‬
‫ٌٍل ّ رِیَی ٍزْىُب ی ثيهگ ثوای ؽوبم ّلب پٌ اى آههبكٍ ّهلى ٍهزْىُهبی‬
‫ثههيهگ ٍههٌگیب ُههیچ ٍّههیلَی ثههوای ؽوههل آىُههب اى ک هٍْ ثههَهٍّههزبی «ثکیههبى»‬
‫هْعههْك ًجههْكب ثههًَبچههبه ‪ٛ‬جههن كٍههزْه هؼوههبه ثبیههل اى «ّههیواى» گههبهی ثیبیههل ّ‬
‫ٌٍلُب ها ؽول ًوبیل‪.‬‬
‫یک ًلهو ها كوٍهزبكًل ثهَ«ّهیواى» رهب یهک كٍهزگبٍ گهبهی ثهب كّ ه ً اٍهت‬
‫آّهكًل كه «ثکیبى» گبهی ثب عوبػذ ىیبكی ثوای کهٍْ ؽوکهذ ًوهْكب ّهزهی کهَ‬
‫ثَپبی کٍْ هٍیلًلب عوؼیذ كٍهذ ثهَكٍهذ ُهن كاكًهلب ُوهَ ىّهّهبى ها یهک عهب‬
‫ًوْكًهل رهب رْاًَهزٌل كوهه‪ ٜ‬یکهی اى ٍهزْىُهب ها هّی ػوّهَی گهبهی ههواه كٌُههلب‬
‫هواهگوكزي آى یک پبیَ ٍزْى ثَهّی گبهی ُوبى؛ ُفوكّلى گبهی ُوهبىب هضهل‬
‫ایيکَ آى عوؼیذ كه آىعب گوك آهلٍ ثْكًل رب ثٍَّیلَی آى ٍهزْى ٍهٌگی ثزْاًٌهل‬
‫گبهی آى ثبثبی ّیواىی ها ُفوك کٌٌل‪.‬‬
‫ًْههل ثههٍَّههیلَی گههبهی کهبهی اًغههبم كٌُههلب ًبچههبه ثههیِ اى ‪ ۵‬ه ً گههبّ ًههو‬
‫هقْٖٓ ّقنىًی آّهكًهلب ثهب ‪ٌٛ‬هبةُهبی ثلٌهل ّ ثهب ىّه عوؼیهذ ٍهزْىُهب ها‬
‫یکهی پهٌ اى كیگهوی ؽوهل ًوهْكٍ ّ ثههَعبیگهبٍ ؽوهبم هٍهبًیلًل‪ .‬كّ ٍهبل ثهَ‪ٛ‬ههْل‬
‫اًغبهیل رب چٌبى ؽوبهی كه «ثکیهبى» ٍهبفزَ ّهل کهَ ثهَُهیچ ّعهَ کهنرهواى ؽوهبم‬
‫کوینفبى ىًل ّاهغ كه «ّیواى» ًجْك‪.‬‬
‫كه ىهبًی کَ کبه اؽلاس ؽوبم كه عویبى ثهْكب فهْك آهبیهبى ؽهبط ّهیوػلی ّ‬
‫ػجلللا ُوکلام ثوای فْك ٍبفزوبىُبی هغللی كه «ثکیهبى»‬ ‫ّ‬ ‫فْاُوىاكٍاُ ؽبط‬
‫ٍبفزٌل کَ رب ٌُْى هْهك اٍزلبكٍ هیثبّل‪.‬‬
‫كه ٍهههٌَ ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۹‬یهههک ثهههبة هلهٍهههَی كّلزهههی ّهههِ کالٍهههَ ًیهههي ثهههب‬
‫ُيیٌههَی ّقٖههی آهبیههبى ؽههبط ّههیوػلیب ؽههبط پیوػلههی ّ ؽههبط كٍّههذػلههی كه‬
‫«ثکیبى» ٍبفزَ ّلب رب چٌل ٍبل ُیچ هؼلن كّلزی ثَآىعب ًویآهلب ؽبط ّیوػلی‬
‫ّ ثواكهاى اى ‪ٛ‬وین «ثی‪ٚ‬ب» یهب عبُهبی كیگهو هؼلهن آىاك كػهْد ههیًوْكًهل کهَ‬
‫ثچههَُههبی هٍّههزبی «ثکیههبى» ّ كوىًههلاى فْكّههبى ها رههلهیٌ ًوبیٌههلب هجههل اى آى‬
‫ثبىُن ُویي ثواكهاى کیبًی ثْكًل کَ یک هالّی هلیوی یيكی االٕل ثًَبم "ّیـ‬
‫عؼلو فطیجی" ها ثَهؾل كػْد ًوْكٍب ثب رأهیي اٍجبة هؼیْذب اّ ها كه هؾهل‬
‫ًگَ كاّزٌل رب ثچَُبی هوكم ها ثبٍْاك ًوبیلب ثؼهلُب ػهلٍی اى ههوكم ًیهي كه ایهي‬
‫اهو هْبهکذ ًوْكٍ ّ ؽوْم هبُیبًَ ثوای اّ هؼیي گوكیل‪.‬‬
‫پٌ اى ُوَی ایيُب ثٌبی اؽلاس یک ثبة هَغل كه «ثکیبى» گناّزَ ّل کَ‬
‫آى ُن ثَكٍزْه هوؽْم ؽبط ٍیلدمحمػلی هیوثبهوی اًغهبم گوكهذب اّ كه یکهی اى‬
‫للا ّیـ دمحم عهْاك آیهذاللِّهی ٕهْهد‬ ‫ٍلوُبیِ ثَ«ثکیبى» کَ ثَارلبم آهبی آیذ ّ‬
‫گوكذب هِوبى ؽبط كٍّذػلی ّلًلب پٌ اى ٕوف ًبُبهب ثهوای ُْافهْهی ّ‬
‫گوكُ ثَثبؽ ؽبط كٍّذػلیرْویق ثوكًهلب كه آىعهب ثهبة ٍهقي ثهبى ههیّهْكب‬
‫عٌبة آهبی ؽبط ٍیلدمحمػلی هیوثبهوی هیكوهبیٌل‪« :‬ههیفهْاُن اههوّى ایهي ثهبؽ‬
‫ها ثَؽبط كٍّذػلی ثلُن» ؽبط كٍّذػلی ُن ػوٗ هیکٌل‪« :‬عٌبة آههب ثهبؽ‬
‫هبل فْكم هیثبّل» آهبی ؽبط ٍهیلدمحمػلی ههیكوهبیهل‪ً« :‬هَ ثهبؽ ههبل رهْ ًیَهذب‬
‫ههبل ّاهس اٍهذب ههي ههیفهْاُن هَهوزی اى ایهي ثهبؽ ها ثهوای اؽهلاس ٍهبفزوبى‬
‫هَغل ُلیَ ًوبیی» ؽهبط كٍّهذػلهی هْاكوهذ ههیکٌهلب كه ُوهبى هّى ّهبلْكٍ ّ‬
‫پیکْی هَغل اًغبم هیّْكب یکی كّ ٍبل ‪ْٛ‬ل کْیل رهب چٌهبى هَهغلی ٍهبفزَ‬
‫ّل کَ كه آى هْهغ كهُیچ عبی «کبهلیوّى» یب هٍّزبُبی كیگو ّعْك ًلاّذ‪.‬‬
‫هْهكی كیگو اؽلاس ٍبفزوبى ثَیبه هلهى ّ هغِي یک ّاؽهل ثِهلاهی ثهْك‬
‫ک هَ كهآى ىهههبى كهُههیچ هٍّههزب ی هک چٌههیي ثِههلاهی هغِههي ثوپههبًجْكب ایههي چٌههیي‬
‫ثِلاهی كه ىهبى فْكُ رٌِب كه ِّوُبی ثيهگ ّعْك كاّذب اکٌْى کهَ ثهیِ‬
‫اى ‪ٍ ۵۳‬بل اى ثٌبی آى ههیگهنهكب ٍهبفزوبًِ کوبکهبى هَهزؾکنب پهب ثوعهب ّهبثهل‬
‫اٍزلبكٍ اٍذ؛‬
‫آهبیههبى کیههبًی اى «ّههیواى» پيّهک كػههْد هههیًوْكًههل رههب ثههَاهههْه كههههبًی ّ‬
‫ثِلاّزی ههوكم هٍهیلگی کٌهل‪ٍ .‬هٌلكهوُ ًوهْكى هؼهبثو ّ کْچهَُهبی «ثکیهبى»‬
‫یکی كیگو اى کبهُب ثْكب ثَعو د هیرْاى گلذ کَ كه آى ىهبى هؼبثو ُیچ یک‬
‫اى هٍّزبُبی «کبهلیوّى» ّ ثلهْکُهبی ا‪ٛ‬هوافب هبًٌهل «ثکیهبى» ٍهٌل كهوُ‬
‫ًجْك‪ .‬ريئیٌبد ّ ًوبی هٍّزبی «ثکیبى» كهٍذ هبًٌل ّهِو ّهلٍ ثهْكب ثهب آّهكى‬
‫ّ کبّزي كهفهذچهَُهب ّگهلُهبی ىیٌزهی گًْهبگْى اى ّهِوُب ّ ًهْاؽی هقزلهقب‬
‫چٌبى ًوبی ثَ«ثکیبى» كاكٍ ّلٍ ثْك کَ ُوربىٍ ّاهكی ها ثَرؼغت ّاهیكاّهذب‬
‫ّهزهههی ههههأهْهیي كّلزهههی ّ ُیهههأدُهههبی اكاهی ثهههَ«ثکیهههبى» ههههیآهلًهههلب رٖهههلین‬
‫هیکوكًل کَ ایهيعهب ًهَ یهک كٍب ثلکهَ یهک ّهِو اٍهذ‪ .‬اًهْاع ثهبؽُهبی هیهٍْ كه‬
‫ا‪ٛ‬ههواف «ثکیههبى» اؽههلاس ًوههْكٍ ثْكًههل ک هَ اى ًظههو ّكههْه هی هٍُْههبی كٖههلی كه‬
‫ىهبى فْكُ ثیًظیهو ثهْك‪ .‬اًهْاع ٍهیت گهالةب ثهَب ىهكآلهْب آلهْروُب اًگهْهب‬
‫اًغیوب گیالًب فوثهيٍب ٌُلّاًهَ ّ فیبهٍهجي كه «ثکیهبى» ثهَؽهل ّكهْه هْعهْك‬
‫ثْك‪ .‬چٌبىکَ كه آى هْهغ هبیَی ؽَود كیگو هٌب‪ٛ‬ن ّلٍ ثهْك‪ .‬ایهي هؾٖهْالد‬
‫هْهك اٍزلبكٍی ػوهْم ههوكم ّ ُهو هُگهنه ههواه ههیگوكهذب چهْى كه آى هْههغ‬
‫هوٍْم ًجْك کَ هیٍْعبد ها كه هؼوٗ كوُّ هواه كٌُل‪.‬‬
‫لْلَکْی آة ثِلاّزی اى كیگو ههْاهك ثهْكب ثهوای ُوهَ هّّهي اٍهذ کهَ كه‬
‫ثلهههْک «کهههبهلیوّى» اّلهههیي هٍّهههزبی کهههَ اى ًؼوهههذ آة لْلهههَکْهههی ثِلاّهههزی‬
‫ثوفْهكاه ّلب «ثکیهبى» ثهْك‪ .‬الجزهَ چٌهیي ػوهواى ّ فهلهبدب اگهو ًهَ كه ؽهل ّ‬
‫اًهههلاىٍی ثکیهههبىب ثلکهههَ هزٌبٍهههت ثهههب هْهؼیهههذ ُوهؾهههلب ّهههبهل روهههبم هٍّهههزب ّ‬
‫آثبكیُبی رؾذ رولک ثواكهاى کیبًی هیّلب هي كه ایيعب ثوای صجذ كه رهبهیـ‬
‫هیًْیَن کهَ هػیهذ آهبیهبى کیهبًی كه هیهبً ثهب كیگهو ُهنهطهبهاى فهْك كه كیگهو‬
‫هٌب‪ٛ‬ن ّ هؾالدب یک ٍو ّ گوكى اىُوَ ثبالرو ثْكًل‪.‬‬
‫اّلیي کبهفبًَی ثوًظ ٍلیلکٌی کَ كه «ّیواى» آهلب یکهی كّ ٍهبل ثؼهل آى‬
‫ٍَ ثواكه کیبًی فویلاهی ًوْكٍب كه «ثکیبى» رأٍیٌ ًوْكًلب روهبم کْهبّهىاى‬
‫«ک هبهلیوّى»ب «اثههوط»ب «هاهغههوك» ّ «ثی‪ٚ‬ههب» ّههلزْک فههْك ها ثههَ«ثکیههبى»‬
‫هیآّهكًل ّ ٍلیل هیکوكًل‪.‬‬
‫فالٕههَ ایههيکهَ ًوههِ آهبیههبى کیههبًی كه فٖههْٓ ػوههواى ّ آثههبكی هٌطوههَ ّ‬
‫هٍیلگی ثَّ‪ٙ‬غ هوكم فیلی هّّي ّ ثوعَزَ هیثبّلب ثهواكهاى کیهبًی پهٌ اى‬
‫ایهههيکهههَ هلهههک «ثکیهههبى» ها «اى ههههْام الولهههک ّهههیواىی» ّ «هلهههک هوىثهههبى‬
‫هبىًلهاًی‪ »۱‬فویلًلب هبلکیذ «هٌْٖهآثبك» ها ثَكٍذ آّهكًلب ثَكًجهبل آى كه‬
‫ٍههٌَی ‪ٍ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬ههَ كاًههل اى هلههک «پههبلٌگوی» ها اى «هْههیو ُوههبیْى‬
‫ؽکیوی ّیواىی» فویهلاهی ًوْكًهلب ٍهَ كاًهل ثهبهی هبًهلٍ ها كه ٍهبل ‪۱۳۲۶‬‬
‫(ُ ُ) اى ُهوجل الَلطبى ؽکیوی فویلًل‪.‬‬
‫كهآى هْههههغ «پهههبلٌگوی» ّهههبهل یهههک هٍّهههزب ثهههْكب ثؼهههلا ؽهههبط ّهههیوػلی ّ‬
‫ثهواكهاىب آى ها رٍْهؼَ كاكًههلب عهْی علیههلی کْهیلٍ ّ ثههیِ اى كّ ُهياه ُکزههبه‬
‫اها‪ٙ‬ههی هههْاد ها آثههبك ًوْكًههلب ثههلیيروریههت چٌههل هٍّههزبی كیگههو اؽههلاس ّههل کهَ‬
‫هٍّزبُبی «هلؼهًَهْ»ب «ؽَهیيآثهبك» ّ «پهبلٌگوی ًهْ» اىآى عولهَاًهل‪ .‬ثهواكهاى‬
‫کیههبًی اى ُو‪ٛ‬ههوف ىاهع ّ هػیههذ آّهكًههلب كه ایههي هٍّههزبُب اٍ هکبى کوكًههلب‬
‫اهْه کْبّهىی ّ ثِوٍّهی اى هٌبثغ فلاكاكی ها رٍْؼَ كاكٍ ّ اٍجبة هؼیْهذ‬
‫هوكم كویو ّ ثیچبهٍ ها كواُن آّهكًل‪.‬‬
‫‪ٍِ" - ۱‬ه ِغػثبْ ِبػٔضعأی" صع ػِبْ عفب كبٖ وجيغ اػ ِبػٔضعاْ ثٗ«وبِفيغ‪ٚ‬ػ» تجعيض كضٖ ث‪ٛ‬ص‪،‬‬
‫ثٗز‪ٛ‬ى اِالن ا‪ ٚ‬صع «والعصكت ِبػٔضعاْ» ص‪ ٚ‬صأگ اػ ٍِه «ثىيبْ» عا ثٗا‪ ٚ‬صاصٖ ث‪ٛ‬صٔض‪ ،‬ا‪ٚ‬‬
‫پؾ اػ ؿم‪ٛ‬ط عفب كبٖ‪ٍِ ،‬ه عا ثٗدبج كيغ زٍی‪ ،‬دبج پيغ زٍی ‪ ٚ‬دبج ص‪ٚ‬ؿت زٍی ـغ‪ٚ‬ست ‪ٚ‬‬
‫عـت ‪ً( .‬بّو)‬
‫عبلت رْعَ اٍذ کَ كه ًزیغَی رْلیلاد ثِیٌهَی آهبیهبى کیهبًی ّ کْهبّهىاى‬

‫آىُبب رْلیل ثوًظ آىچٌبى ىیبك ّل کَ ثبىاه كوُّ ثَکلی کَبك گوكیلب چٌهبىکهَ‬
‫إهال هؼبهلههَ ًوههیّهل‪ .‬كهآى هْهههغ ثههواكهاى کیههبًی اى ثبثهذ پوكافههذ هیوههذ ٍههَ‬
‫كاًههل ثؼههلی هلهک «پههبلٌگوی» ثههلُکبهی كاّههزٌلب هیوههذ هلهک ُههن گههواى اكزههبكٍ‬
‫ثْكب هْػل هطب لجبد كوٌّّلٍ ٍوهٍیلٍ ثْكب ثبىاهثوًظ ُن کَبك ثْك‪.‬‬
‫ًههبگيیو ثههب هْههْهد ی هک كیگههوب ًبهههَی ثههَِّوٍههزبى اهلیههل ًّْههزَب اػههالم‬
‫كوُّ هولاه ٍی ُياه ههي ثهوًظ ًوْكًهلب چهْى عهبكٍُهب ًهب اههي ثهْكب آىُهب ُهن‬
‫گلزٌل ههیفهوینب ّلهی ثهَّهو‪ ٛ‬ایهيکهَ فْكرهبى ثهَاهلیهل رْهویق ثیبّهیهلب هبكلهَ ّ‬
‫االؽُههب ها ثههَ«کههبهلیوّى» ثجویههلب رؼِههل ثَهه بهیل کههَ هبكلههَ ها ٕههؾیؼ ّ ٍههبلن‬
‫ثوگوكاًیل‪.‬‬
‫كه ایههيهْهههغ ؽههبط پیوػلههی ّ ؽههبط كٍّههذػلههی کیههبًی ثههب رؼههلاك ّٖههذ ًلههو‬
‫رلٌههلچههی ىثوكٍههذ ثههَهوٖههل اهلیههل ؽوک هذ هههیًوبیٌههلب ّههت ها كه «آٍ ه بً»‬
‫هیهبًٌلب كه آىعهب چٌهل ًلهو اى اُهبلی ٍهلٍ ثهٍَهوکوكگی ؽهبط ػلوهلاه اهعوٌهلب‬
‫ثههَ‪ٛ‬ههوفكاهی اى ًبٕههوفبى هْههوبییب اى اكاههَی ٍههلو ثههواكهاى کیههبًی هوبًؼههذ‬
‫هیًوبیٌل‪.‬‬
‫اهب ّهزی هیثیٌٌل کهَ رؼهلاك رلٌهلچیهبى کهبهلیوّىی ىهًهلرهو ّ ىیبكروًهلب‬
‫كٍذ اى اكاهَی هياؽوذ ثوهیكاهًهلب ؽهبط پیوػلهی ّ ؽهبط كٍّهذػلهی هاُهی‬
‫اهلیل هیًّْلب كّ ٍَ هّى كه اهلیل هیهبًٌلب ثهب رهبعواى ّ ٍهواى آىعهب ههواهكاك‬
‫هٌؼول هیًوبیٌلب ثب ؽهلّك یهک ُهياه ه ً االؽ ّ ػهلٍی اى ههوكم اهلیهل هّاًهَی‬
‫«کبهلیوّى» هیًّْلب كه وف چٌل هّى هولاه ٍی ُياه هي ثهوًظ ثهبهگیوی‬
‫هیًوبیٌلب ثَْی اهلیل هیثوًلب كه آىعب ثوًظ ها اى هواه هیوذ ُو یهک ههي (‪۳‬‬
‫کیلههْ‪ ۶۳۳ +‬گههوم) ثههَهجلههؾ كّاىكٍ لایر ثههَكههوُّ هههیهٍههبًٌلب پههْل آى ها ًوههلا‬
‫كهیبكذ ًوْكٍب ثَكوٌّّلٍی ىهیي «پبلٌگوی» هیپوكاىًل‪.‬‬
‫كهط ایي ًکزَ كه ایيعب ثیكبیلٍ ًیَذ کَ‪« :‬هْزوی ٍَ كاًل ثبهی هبًهلٍی‬
‫اهالک «پهبلٌگوی» "هّكاثهَثهیثهی هْهوبیی" ُوَهو ًبٕهوفهبى هْهوبیی ثهْك‪ .‬اّ‬
‫یکهههی اى ًوبیٌهههلٍگهههبى فهههْك ثهههًَهههبم "الیهههبًفهههبى گهههوگیي پهههْه" ها ًهههيك هبلهههک‬
‫«پههبلٌگوی» هههیكوٍههزلب ّهزههی الیههبًفههبى ثههَهٌههيل هْههیو ُوههبیْى هههیآیههلب ؽههبط‬
‫ّیوػلی ها كه آىعب هیثیٌلب ّلی ثَایي كکو ًجْكٍ کَ ؽبط ّیوػلی ُن هْزوی‬
‫هیثبّلب پٌ اى ایيکَ الیبًفبى اى هٌيل هْیو ُوبیْى ثیوّى ههیهّكب هْهیو‬
‫ُوبیْى ثَؽبط ّیوػلی هیگْیل‪:‬‬
‫«الیبًفبى آهلٍ ربٍَ كاًل هلک «پبلٌگوی» ها ثوای هّكاثَ ثیثهی ُوَهو‬
‫ًبٕوفبى ثقوك‪ ».‬كه ایهيهْههغ ؽهبط ّهیوػلی ُهن ثهَپهْل آى ىههبى هجلهؾ پٌغهبٍ‬
‫ُياه رْهبى كیگوا‪ٙ‬بكَ هیکٌلب ُوبى ّت هلک ها اى هْیو ُوبیْى ههیفهوكب‬
‫ثلیيروریت هلک «پبلٌگوی» كهٍذ "ّهِ كاًهل" ثهَهبلکیهذ ؽهبط ّهیوػلی ّ‬
‫ثواكهاى كه هیآیل‪ّ .‬هزی کَ هّكاثَثهیثهی اى ههبعوا ثهبفجو ّهلب كه هوبثهل ػوهل‬
‫اًغههبم ّههلٍ هههواه گوكزههَ ثههْكب ث هب ایههي ُههنب ٍههؼی کههوك اى ُههو هاُههی ث هوای ؽههبط‬
‫ّیوػلی هْکالری كهٍذ کٌلب اهب هْكن ًْل‪.‬‬
‫ثِلاهی هلین ثکیبى‬
‫اص صحشای «تکياى» تا دؽت «تکاى»‬

‫كّذ ثَهیبه ثهيهک «ثکهبى» اى رْاثهغ «ٍهوؽل چِبهكاًگهَ» عهي ؽهْىٍی‬
‫اٍهزؾلب ی ِّوٍهزبى اهلیهل ههیثبّهلب كه ىههبى ههْه كًظهوب هبلکیهذ آى هزؼلهن‬
‫ثَآهبی «هؼلل ّیواىی» ثْكب ایي كّذ یکی اى ییالهیرهویي هٌطوهَی «ٍهوؽل‬
‫چِبهكاًگههَ» ثههْ كٍ ّ َُههذب كّههذ ٍّههیغب ٍوٍههجيب فههومب كلاًگیههي ّ پههو آة‬
‫هٌطوَ هیثبّلب چْوٍَبهُب ّ کٍُْبیی ٍو ثَكلک کْیلٍی آى كل ُهو رهوک ّ‬

‫ربعیک ها هیكویجلب كه ٍو رب ٍو آى كّذ یک هطؼَ ٌٍل ّعهْك ًهلاهكب یهک‬
‫هٍّزبی کْچک ٍی ‪ -‬چِل فبًْاهی هٍْْم ثَ"ثکبى" كه ؽبّهیَی ؿوثهی آى‬
‫كّذب كه كافل هٌطوهَی کَُْهزبًی ههواه كاّهذ کهَ هٌهبد ّ چْهوٍَهبهُبی اى‬
‫ثبالی آى هٍّزب هیعّْیل ّ هٍّزبی هيثْه ها هْوّة هیٍبفذ‪.‬‬
‫باٍلللا ثَُوهواٍ‬
‫ّ‬ ‫ػلٍی ثْیواؽولی ًیي عي ٍکٌَی آى هٍّزب ثْكًلب هبًٌل ک‬
‫‪ ۵‬پَههو فههْك ک هَ هؼههوّفرههویي آىُههب ه هالّدمحم اثههواُین ثی ًههی ثههْك‪ .‬اى آىعههب ک هَ‬
‫هّىگبه ثوّكن هواك ثْیواؽولیُب ًویگن ّذب آىُب آهلٍ ثْكًهل كه «فهبًیوي»‬
‫‪« -‬ک هبهلیوّى» رههب كه ُوههیيعههب ثوبًٌههلب چههْى رههب ؽههلّكی پههیِهكههذ ک هبه ؽههبط‬
‫ّیوػلی ّ ثواكهاًِ ها ٌّیلٍ ثْكًلب هیفْاٍزٌل كه هغبّهد آىُهب ثبّهٌلب كه‬
‫آى ىههههبى ُهههو کهههٌ کههه َ ًَهههجذ كّهی ُهههن ثهههب ایهههي ٍهههَ ثهههواكه كاّهههزٌلب هاُهههی‬
‫«کهههبهلیوّى» ههههیّهههلًلب رهههب ثهههَآهبیهههبى ؽهههبط ّهههیوػلیب ؽهههبط پیوػلهههی ّ ؽهههبط‬
‫كٍّذػلی ث یًْلًل‪.‬‬
‫چْى ایي هْو اعلاكا اى ُوبى ‪ٛ‬بیلهَی لوُهبی ثْكًهل کهَ اى ًهْاؽی لوٍهزبى‬
‫آهههلٍ ثْكًههلب ُوگههی پههٌ اى چٌههل پْههذب یکهی هههیّههلًلب ایههيُههب ٍههَ چِههبه گههوٍّ‬
‫باٍلللا ّ پَواًِ ثًَبمُهبی ُهالّاثهواُینب ػلهیاکجهوب‬ ‫ّ‬ ‫هیّلًل‪ :‬یک گوٍّ ُویي ک‬
‫للا ُّهلایذ ثی ًهی ثْكًهل؛ گهوٍّ كیگهو ّهبهل کبعوْهیل‬ ‫ػْٗب ؿالم ّبٍب ٍیق ّ‬
‫ههإهٌیب کبّهیوىاك ثِههوّىیب کهبّلی گهْكهىی ّ فههبًْاكٍُهبی هْهِلی دمحمػلههی‬
‫ٍیٍقزیب کبثبهاًیب ػلیؽَیي ٍیٍقزیب کبدمحمعؼلو ًْهّىیب کبؽَهي فهبى‬
‫كٍّزبًی ّ ؽَیيفبى كٍّزبًی هیّل کَ كه «ثکبى» هَهکي گيیلًهل‪ .‬ػهلٍی اى‬
‫آىُههب كه هٍّههزبُبی «ؽَههیيآثههبك» ّ «كٍکٌِههَ» هّی اهههالک ؽههبط ّههیوػلی ّ‬
‫ثواكهاًِ ٍبکي ّلٍ ثْكًل‪.‬‬
‫اهب ثی ًهیُهب ّ ػهلٍی كیگهوب کهَ كه هؾهل "ثکهبى" ٍهکًْذ كاّهزٌلب چِهبه‬
‫ٍههبل هجههل اى فویههل كّههذ «ثک هبى» (رٍْهه‪ ٜ‬ثههواكهاى کیههبًی) آهلًههل كه هٍّههزبی‬
‫«فبًیوي» ثَهٖل ایيکَ كه آىعب ثوبًٌلب ّلی ٍلیوبىفبى ًزْاًَذب یب ًقْاٍذ‬
‫باٍلللا ّ پَواًِ ثوؽَت ُوبى فْیْهبًّلی‬ ‫ّ‬ ‫اى آىُب ؽوبیزی ثٌوبیلب ثًَبچبه ک‬
‫ًَجی ًيك ؽهبط ّهیوػلی هواعؼهذ ًوهْكٍ ّ فْاٍهزبه عهبی ثهوای اههواه هؼهبُ‬
‫فْك گوكیلًلب ؽبط ّیوػلی ثَآىُب ّػلٍ كاك کَ ههیهّم پِلهْی هؼهللالَهلطٌخب‬
‫هلک «ثکبى» ها ثوای ّوب اعبهٍ هیًوبینب رب ثزْاًیل ثَآىعب ثوگوكیهلب هْهـْل‬
‫کْذ ّ ىهع ّىًلگی ثْْیل‪.‬‬
‫ُویي کبه ها ُن اًغبم كاكب اى «لطقػلیفهبى» هغهْى گوكهذ کهَ آهبیهبى ها‬
‫ثَكّذ «ثکبى» (کَ رب «کبهلیوّى» ٍی کیلْهزو كبٕلَ كاهك) اٍکبى كُل‪.‬‬
‫چٌیي ّل کَ ؽبط ّیوػلی رؼلاك چِل ‪ -‬پٌغبٍ فبًْاه اى ؽ‪ٚ‬واد ثی ًهی ّ‬
‫ثْیو اؽولی ها ثَ«ثکبى» هٌزول ًوْكب چْى كٖل ٍوك ىهَهزبى ثهْكب كّ ‪ٍ -‬هَ‬
‫ًلههو اى آىُههب كه ثههیي هاٍ ثههَّاٍههطَی ثبهًههلگی ّ ٍههوهبی ىیههبك اى ثههیي هكزٌههلب‬
‫آىُبی کَ ىًلٍ هبًلًهل ّاهك كّهذ «ثکهبى» ّهلًلب كه آىعهب هَهکي گيیلًهلب كه‬
‫ؽههلّك ٍههَ ‪ -‬چِههبه ٍههبل اّل ثههَ‪ٛ‬ههْه هَههزأعوب یههب ثههَٕههْهد پوكافههذ ػوههل ّ‬
‫ثِوٍی هبلکبًَ کبه هیکوكًلب کَ آى ُن ثب ‪ٙ‬وبًذ ؽبط ّیوػلی ثْك‪ .‬كه ٍهبثن‬
‫کَ ٍّبیل پیِهكزَ ّ اثياه هکبًیياٍیْى ًجْكب هولاه کوی اى ا‪ٛ‬واف آى كّهذ‬
‫کْذ هیّلب ثبهی كّهذ ثهال اٍهزلبكٍ ثهْكٍب كوه‪ ٜ‬ثهَٕهْهد هورهغ گٍْهلٌلاى ّ‬
‫چواگبٍ اٍتب اٍزو ّ گبّ هواه كاّذ؛ ثَُویي عِذ ؽبط ّیوػلی ّ ثواكهاًِ‬
‫كه كٖههل ربثَههزبى اٍههتُههبب هب‪ٛ‬وُههب ّ االؽُههبی فههْك ها ثههَهٌطو هَی "ثکههبى"‬
‫هیكوٍزبكًلب ىیوا آى ًهْع ؽیْاًهبد كه آى كٖهل كه «کهبهلیوّى» ثهَّاٍهطَی‬
‫گوهب ّ پَْی ىیبك كه امیذ ثْكًل‪.‬‬
‫كّ ‪ٍ ٍَ -‬هبلی ثهلیيهٌهْال گنّهذب رهب ایهيکهَ ٍهلیوبىفهبى اهیٌهیب کهَ كه آى‬
‫هْههغ هَهزأعو «فهبًیوي» ثهْك ّ هلهک «ثکهبى» ُهن هوثهْ‪ ٛ‬ثهَ«لطهقػلهیفههبى‬
‫هؼلل الَلطٌخ» هیّلب كه ایهي هیهبى كفبلهذ ًوهْكٍ ّ ثهًَؾهْی فْاٍهذ رهب پهبی‬
‫ثواكهاى کیبًی ها اى كّذ «ثکبى» کْربٍ ًوبیل‪ .‬اّ‪ٙ‬بع چٌیي پیِ آهل کَ هؼلل‬
‫هواهكاك ٍبل ثؼل ها ثَافزیبه ٍلیوبىفبى گناّذب یؼٌهی اّ ثبیهل ثهَاههْه هوثهْ‪ٛ‬‬
‫ثَكّذ «ثکبى» هٍیلگی ًوبیل‪.‬‬
‫كه ایههيهْهههغ ٍههلیوبىفههبى هاثطهَی فههْثی ثههب ؽههبط ّههیوػلی ًلاّههذب اى آى‬
‫‪ٛ‬ههوف ُههن ؽ‪ٚ‬ههواد ثْیواؽوههلی ثههب ؽههبط ّههیوػلی هاثطههَی هههْهی ّ فههًْی‬
‫كاّزٌل؛ ٍلیوبىفبى كٍزْه كاك رب اٍتُب ّ كّاة ؽبط ّهیوػلی ّ ثهواكهاًِ ها‬
‫كه «ثکههبى» ًگناهًهههلب ّهزههی کهههَ ؽهههبط ّههیوػلی ایهههي ٕههؾجذ ها ّهههٌیلب كهههْها‬
‫ثَ‪ٛ‬وف «ّیواى» ؽوکذ ًوْكٍب فلهذ «لطقػلیفبى هؼلل» هكذ‪.‬‬
‫ؽبط ّیوػلی ثهَهؼهلل ا ِهبه کهوك کهَ ؽب‪ٙ‬هو اٍهذ روهبم هلهک «ثکهبى» ها‬
‫یهکعهب فویهلاهی ًوبیهلب ٍهواًغبم ثهب هْهبهکذ كّ ًلهو اى فهْاُوىاكٍگهبى فهْك‬
‫ػجلللا اهیلّاه هْكن ّل كه ٍهبل ‪ُ( ۱۳۲۶‬‬ ‫ّ‬ ‫ًْهللا کیبًی ّ ؽبط‬‫ّ‬ ‫ثًَبمُبی ؽبط‬
‫ُ) ٍواٍهوایي كّهذ ثهيهگ ها ثهَ اً‪ٚ‬هوبم کهٍُْهبی ا‪ٛ‬هوافب ثهَهجلهؾ كّیَههذ‬
‫ُياه رْهبى فویلاهی ًوبیل‪.‬‬
‫هلهک هيثههْه اى اثؼههبك صجزههی ّ ؽههلّك چِبهگبًههَ هؾههلّك اٍههذ ثههَ‪ّ :‬ههوم آى‬
‫ثهَهّكفبًهَی ٍهلیلب ؿههوة ّٕهل ثههَکَُْهزبى كّههزکب عٌهْة ثههَکهٍُْههبی الی‬
‫ٍْاهاىب لیلی ًّلب گوب رٌل ثوام ّ کٍُْبیی «چبُْ» کَ ثبلؾ ثو ُیغلٍ ُهياه‬
‫ُکزههبه ىههیي هَههطؼ هههیثبّههلب ّلههی اى آة آىچٌههبًی کهَ ثزْاًههل روههبم ایههي ىهههیي‬
‫ٍّههیغ ها هْههوّة ًوبیههل ثوفههْهكاه ًجههْكب ٍههَ ‪ -‬چِههبه چْههوَ ثههْكب لک هي ُوههَ‬
‫كٖههلی ثههْكٍ ّ كه روههبم ٍههبل آة ًلاّههذب ىهاػههذ آى هؾههلّك هههیّههل ثههَا‪ٛ‬ههواف‬
‫هٍّزبی ثکبىب ثویَی كّذ فبلی اى ٍکٌَ ّ کْذ ّ ىهع ثْك‪.‬‬
‫كه ایيهْهغ ؽ‪ٚ‬واد ثْیواؽولی ٍهبکي كه هٍّهزبی «ثکهبى» ّهبهل ُوهبى‬
‫هالّدمحماثههواُین ّػههلٍی كیگههوب ثههب ّههٌیلى فجههو فویههلى هل هک «ثک هبى» ّ ًههْاؽی‬
‫ربثؼهَی آىب ٍهقذ ًگهواى گوكیلًههل؛ ًبههَی ثهَآهههبی ؽهبط ّهیوػلی ّ ثههواكهاًِ‬
‫هکزْة ًوْكٍب اػالم كاّزٌل کَ ًجبیهل ؽهبط ّهیوػلی «ثکهبى» ها ههیفویهلب ایهي‬
‫هلک كه رؾذ رٖوف هب ثْكٍ ّ هب ثَُیچ ّعهَ ؽب‪ٙ‬هو ًیَهزین هلهک ها رؾْیهل‬
‫ثلُینب یب ّوب ها ثَػٌْاى هبلک ثٌْبٍین ّ كه ایي هؾل هاٍ ثلُین؛‬
‫ُویي‪ْٛ‬ه ُن ّلب اُبلی کَ رؼلاك عوؼیهذ ثهیِرهوی كه آىعهب هزووکهي ّهلٍ‬
‫ثْكًلب ؽب‪ٙ‬و ثَپوكافذ ثِهوٍی هبلکبًهَ ثهَثهواكهاى کیهبًی ًْهلًلب ثهَٕهواؽذ‬
‫ّْهُ ّ هیبم کوكًل‪.‬‬
‫ؽبط ّیوػلی ثب هْْهد ثواكهاًِ عوؼیذ ىیبكی ثبلؾ ثو ‪ً ۳۳۳‬لو پیبكٍ ّ‬
‫ٍْاهٍ آهبكٍ ًوْكٍ ّ ثَپبٍگبٍ ّکبیذ ثوكب هأهْهیي پبٍگبٍ ثَُوواٍ عوؼیهذ ّ‬
‫ؽهههبط ّهههیوػلی ثهههوای هٍّهههزبی «ثکهههبى» ؽوکهههذ ًوْكًهههلب ّهزهههی کهههَ هٌهههب‪ٛ‬ن‬
‫کَُْزبًی ها ‪ٛ‬ی کوكًلب ثَاًزظبه ایيکَ هوکي اٍذ ؽ‪ٚ‬واد ثکبًی اٍهزوبهذ‬
‫ًوْكٍ ّ اى هٍّزب ككبع کٌٌلب ٍبػبری رْهق ًوْكٍ ّ كْها ّاهك هٍّزب ًْلًل‪.‬‬
‫لکي ّهزی كیلًل کَ فجوی ًْلب ّوّع ثَپیِ هّی ثٍَهْی هٍّهزب کوكًهلب‬
‫ُوههیيکهَ عوؼیههذ ٍههْاهٍ ّ پیههبكٍ ثههَُوههواٍ هههأهْهیي پبٍههگبٍ ثههَهههلفل هٍّههزبی‬
‫«ثکبى» هٍیلًلب كیلًل یکی اى ثواكهاى هالّدمحم اثواُین ثب ػلٍی عوؼیذ هزْکل‬
‫اى کْچهک ّ ثههيهگب ىى ّ هههوكب ثهب كّ ه ً هههْچ ثههَاٍهزوجبل ؽههبط ّههیوػلی ّ‬
‫ثواكهاًِ آهلٍاًل‪ .‬هْچُب ها ٍو ثویلًلب ؽبط ّیوػلی ّ ثهواكهاًِ ها ثهب کوهبل‬
‫اؽزوام ّاهك هٍّزب ًوْكًل‪.‬‬
‫ّلی فْك دمحماثواُین ثب چٌل ري كیگو ؽب‪ٙ‬و ًْل رب ثَاٍزوجبل ؽهبط ّهیوػلی‬
‫ّ ثههواكهاًِ ثیبیٌههلب اّ هكههذ كه ثههوط ٍههوذ ّههوهی «ثک هبى» ٍههٌگو گوكههذ رههب‬
‫اٍزوبهذ ًوبیلب ٍواًغبم هغجْه ّل هٍّزبی «ثکبى» ها رهوک کٌهل‪ .‬دمحم اثهواُین‬
‫هكذ كه «ّیواى» پِلْی آهبی دمحمؽَیيفبى هْوبیی پَو «ٕهْلخاللّلهخ» اى اّ‬
‫روب‪ٙ‬ب ًوْك کَ یکی اى كُبد «ىیياللّیي» یب«هؽوذ آثبك» ها ثهَاّ اعهبهٍ كُهلب‬
‫دمحمؽَیيفبى هٍّهزبی «ىیهيالهلّیي» ّاههغ كه ‪ ۳۳‬کیلهْهزوی كّهذ «ثکهبى» ها‬
‫ثَاّ ّاگناه کوكب آهبی دمحم اثواُین ثی ًی ثَُوهواٍ ُهنپیوبًهب ى فهْك اى «ثکهبى»‬
‫هِبعود ًوْكٍب ثَهٍّزبی «ىیياللیي» هكزٌل‪.‬‬
‫كه ایيهْهغ ؽبط كٍّذػلی ثَؽبط ّیوػلی ا ِبه ًوْك کَ ًجبیهل ایهي کهبه‬
‫هیّلب ًجبیل ُههالّدمحم اثهواُین ها ًگهواى ههیکهوكینب ههیكاًهن کَهی کهَ ثزْاًهل ایهي‬
‫هلک ها ًگَكاهی ّ ػوواى ّ آثبك ًوبیلب ُهالّدمحم اثواُین ثی ًی ههیثبّهلب ایهيعهب‬
‫هٌطو هَی اٍههذ ک هَ اى «ک هبهلیوّى» ُههن ًههب اهههيرههو هههیثبّههل؛ كوهه‪ ٜ‬ایههي ّههقٔ‬
‫هههیرْاًَههذ ایههيعههب ها ؽلههظ ّ ؽواٍههذ ًوبیههل؛ ؽههبط ّههیوػلی اى ک هوكٍی فههْك‬
‫پْههیوبى هههیّههْكب ثههَؽههبط كٍّههذػلههی هههیگْیههل‪« :‬رههْ ثههوّ ثههَُههو ‪ٛ‬ویوههی ک هَ‬
‫هیرْاًی هِْلی دمحم اثواُین ها هغبة کي کَ كه ایيعب ثوبًل»‪.‬‬
‫ؽبط كٍّذػلی هیآیل ًيك هالّاثواُین ثَُو ‪ٛ‬ویوی ٕؾجذ هیکٌل کَ ّبیل‬
‫ثزْاًل اّ ها ها‪ٙ‬ی ثَهبًلى كه«ثکبى» ًوبیلب اهب هْكن ًویّْكب هالّدمحماثواُین‬
‫هیگْیل‪« :‬هي كه عبی کَ هلک ّوب ثبّل ًویهبًن» هكذ ثَهلک «ىیياللّیي»‪.‬‬
‫ػجهلللا اهیهلّاه‬
‫ّ‬ ‫ثؼل اى گنّهذ چٌهل ٍهبلب آهبیهبى ؽهبط هِهلی کیهبًی ّ ؽهبط‬
‫ثَ«ىیياللیي» هكزٌلب آهبی هالّدمحم اثواُین ّ پَهواًِ ثهًَهبمُهبی ؽهبط عوْهیل ّ‬
‫ُهالّفْهّیل ها هغبة ًوْكٍب آىُب ها هغلكا ثهَهٍّهزبی «ثکهبى» هٌزوهل کوكًهلب‬
‫رب ىهبى ؽب‪ٙ‬و فیلی اى ىهیيُبی آىعب ثٍَّهیلَی ؽهبط عوْهیل ّ ُهالّفْهّهیل‬
‫ثَػوواى ّ آثبكی هٍیلٍ اٍذب آىُب ؽهلّك ‪ُ ۳۳۳‬کزهبه ىههیي اى ّهصهَی ؽهبط‬
‫ّیوػلی فویلاهی ًوْكًلب اؿلت آى ها ثَاؽلاس ثبؿبد افزٖبٓ كاكًل‪.‬‬
‫اکٌْى هولاهی اى هلک «ثکبى» كه افزیبه پَواى ؽهبط ّهیوػلی ّ كّ ٍهَ‬
‫ًلههو اى فههْاُوىاكٍگههبى ؽههبط ّههیوػلی ثههبهی هبًههلٍ اٍههذب اهههب ثههبلؾ ثههو ‪۱۵/۳۳۳‬‬
‫ُکزبه آى كه اصو ػلم اٍزلبكٍ ّ اؽیب ًْلىب عي هٌبثغ ‪ٛ‬جیؼیاػهالم گوكیهل کهَ‬
‫ثؼلا ثَ‪ْٛ‬ایق ّ ریوٍُبی ایل هْوبیی ّاگناه ّلب آىُب كه آىعب اٍکبى ّلًل‪.‬‬
‫ّضعيت صًذگی ّ آهذ ّ ؽذ تضسگاى کياًی‬

‫ُوههیيکهَ اّ‪ٙ‬ههبع ّ اؽههْال اهٌیزههی ّ اهزٖههبكی ثههو ّكههن هههواك ّههلب ثيهگههبى‬
‫ک یههههبًی چٌههههلیي ٍههههبفزوبى فههههْة ّ هغلههههل‬
‫كه«ثکیههههبى» ثههههوای فههههْك ثوپههههب کوكًههههلب‬
‫ٍبفزوآىُبی کَ ثوای آى ىهبى ثَیبه ىیجب‬
‫ّ ثههَلؾههب هؼوههبهی ّ هٌِلٍههی ثههیػیههت ّ‬
‫ًوههههٔ ثههههْكب ُههههو کههههلام كاهای اًههههلهًّیب‬
‫ثیوًّیب هِوبىفبًَُبی علاگبًَب هغِهي ّ‬
‫هلههوّ ُ ثْكًههلب اًههْاع ٍّههبیل پههنیوایی كه‬
‫آىُههب هْعههْك ثههْك؛ كّ ًلههو پبک هبه ّ ًههْکوب‬
‫پیٍْههزَ هَههئْل كهة فبًههَ ثههْكٍ ّ ُوههْاهٍ‬
‫آهبكٍی پنیوایی ثْكًلب چٌآىچَ هأهْه ّ یهب‬
‫هَههئْل كّلزههی عِههذ هٍههیلگی ثههَاهههْه هٌطوههَ ّ كٍِ هههیآهههلب یههب ُههو هُگههنهی‬
‫ثَآىعب هیهٍیلب ثٍَّیلَی كّ ًلو فهلهذکهبه هاٌُوهبیی ههیّهلًلب كه یکهی اى‬
‫ایي هِوبىفبًَُهب اٍهزواؽذ ههیًوْكًهلب چهبیب آة ّ ؿهنا ُویْهَ آههبكٍ ثهْكب رهب‬
‫ایههيک هَ یک هی اى ثههواكهاى ثوٍههلب هههْهك ک هبه ّ هأهْهیههذ آىُههب ها عههْاة كُههل‪.‬‬
‫هقبهط ّ پنیوایی اى هِوبًبى ثهَٕهْهری ههبٍ ثهَههبٍب ثهیي ‪ ۳‬ثهواكه ًهْثزی ثهْكب‬
‫ًْکوُب ؽَبة كهین کبه ها كه كٍذ كاّزٌلب ُوّهذ ًْثذ یکهی روهبم ههیّهل ب‬
‫كْها ً ثَفبًْاكٍی كیگوی ا‪ٛ‬الع هیكاك‪.‬‬
‫اى هِوههبىًههْاىی ّ ثوفههْهك ًیکهْ ثههب هههوكم ّ كٍههذگیههوی اى پههب اكزههبكٍگهبى‬
‫ُیچگًَْ كهیؾ ًلاّزٌلب ُویيکَ هیكِویلًل فبًْاكٍی اى عِذ هؼبُ ىًلگی كه‬
‫ه‪ٚ‬یوَ هواه كاهكب اى ًظو لجبً ّ اعٌهبً کْرهبُی ًوهیکوكًهل‪ .‬كه اههو ٕهلَی‬
‫اهؽههبم ُههن ُوههیي‪ٛ‬ههْهب ثَههیبهی اى فههبًْاكٍُههبی ٍههیٍههقزی ک هَ ُههناکٌههْى كه‬
‫هلللا اى ّ‪ٙ‬ههؼیذ فههْة ىًههلگی‬ ‫«ک هبهلیوّى» ّ كّههذ «ثک هبى» ٍههبکياًههلب ثؾوه ّ‬
‫ثِوٍهٌلاًلب ثهٍَّهیلَی ُوهبى ثهواكهاى ّ ثيهگهبى کیهبًی كه ایهي هٌهب‪ٛ‬ن اٍهکبى‬
‫ّلًلب ثؼلُب ٕبؽت ىهیيب فبًَ ّ صوّد ّ هکٌذ گوكیلًل‪.‬‬
‫ُیچّهذ ّاعجبد كیٌی آى ‪ ۳‬ثهواكه كهْد ًوهیّهلب فوهٌ ّ ىکهبد فهْك ها‬
‫ثًَؾْ كهین ؽَبة ههیکوكًهلب ُوٍهَ ثهواكه اػوهبل ّاعهت «ؽهظ» ها کهَ كهآى‬
‫ىهبى هكذ ّ ثوگْزِ ثیِ اى ِّ هبٍ ‪ْٛ‬ل هیکْیلب اًغبم كاكًل‪.‬‬
‫هبٍُبی هؾوم ّ ٕلو کَ هیهٍیلب ایي ٍَ ثواكه هْزوکب یک ًلهو هّؽهبًی‬
‫هقٖههْٓ ثههًَههبم «ٍههیلػلیاکجههو ؽَههبهی ‪ -‬آثههبكٍای» ها كه «ثکیههبى» كػههْد‬
‫هیکوكًلب كه روبم ّتُهبی هؾهوم ّ ٕهلو هْهـْل ػهيكاهی ّ اٍهزوبع هَهبیل‬
‫كیٌی هیّلًلب ُوّت ثؼل اى پبیبى هواٍن ػياكاهی ّ ٌّیلى رْ‪ٙ‬یؾبد هَبیل‬
‫كیٌههیب روههبم اُههل كٍ ها ّههبم هههیكاكًههل‪ّ .‬ههبم ػجههبهد ثههْك اى ثههوًظ کهبهلیوّىی ثههب‬
‫هّؿي فهُْ ّ گّْهذ گٍْهلٌل؛ هٌهل ّچهبیب ٍهیگبه ّ هلیهبى ُهن کهَ عهبی فهْك‬
‫كاّذ‪ .‬ثوای فبًْاكٍُب ّ ثچهَُهب ثهَ‪ٛ‬هْه علاگبًهَ كه هٌهيل ّهبى ّهبم كوٍهزبكٍ‬
‫هیّل ایهي ثوًبههَ كه ‪ٛ‬هْل كّ ههبٍ هؾهوم ّ ٕهلو هورهت اكاههَ كاّهذ‪ .‬هّىُهب‬
‫ػلٍی اى اُبلی كٍ ٍهلوٍ ههیكاكًهلب ّلهی ّهتُهب کهالا هزؼلهن ثهَایهي ٍهَ ثهواكه ّ‬
‫فْاُوىاكٍگبى ّبى ثْك‪.‬‬
‫تضسگاى کياًی ّ سّاتظ دّعتاًَ تا ُوغايَگاى‬

‫اى عولَ هٍّزبُبی ثلْک «کبهلیوّى» ‪« -‬فبًیوي» ّ «ؽبعیآثبك» اٍهذب‬
‫هلک «فبًیوي» كه ُوَبیَگی «ثکیبى» ّ ُنهوى ثب آى ّاهغ اٍذب هبلکیهذ آى‬
‫هزؼلن ثَآهبی «هؼللالَلطٌخ ّیواىی» ثهْكب هؼهلل كه ىههبى «ه‪ٙ‬بّهبٍ کجیهو»‬

‫ّقٖی كهْمالؼهبكٍ میًلهْم ّ هؼزجهو ثهْك؛ اّ آكههی ثهب ٍهْاك ّ اك یهت ىثوكٍهذ‬
‫ثْك‪ .‬آهبی هؼلل اهالک ىیبكی كه ًْاؽی هقزلق كبهًب ههي عولهَ «فهبًیوي» ‪-‬‬
‫«کبهلیوّى» كاّهذ‪ .‬هلهک «فهبًیوي» ها ُویْهَ ثهَاعهبهٍی ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی‬
‫هیكاك‪ .‬آهبی هؼلل آىهله كوكی ِثهب هالؽظهَ ثهْك کهَ چٌهلیي ٍهبل ههبلاالعهبهٍ اى‬
‫ٍلیوبىفبى ًگوكذ؛ ؽزی كه آى ٍبلُبی کهَ ههبل االعهبهٍ ُهن ههیگوكهذب ّهبیل‬
‫ًٖق كه آهل ٍبالًَی «فبًیوي» ها اى آهبی ٍلیوبىفهبى ًوهیگوكهذب ٍهبفزوبى‬
‫هغِيی كه «فبًیوي» ّعْك كاّذ کَ هوثْ‪ ٛ‬ثَفْك آههبی هؼهلل ثهْكب لکهي آى‬
‫ها رؾذ افزیبه ٍلیوبىفبى هواه كاكٍ ثْك‪.‬‬
‫ٍهلیوبىفهبى ثههواكه كیگهوی كاّههذ ثهًَههبم «ػلهیه‪ٙ‬ههبفبى» کهَ كه هٍّههزبی‬
‫«ثیوههْه» ىًههلگی هههیکهوكب هّاثهه‪ ٜ‬ایههي كّ ثههواكه ثههب ثههواكهاى کیههبًی ُویْههَ كه‬
‫ًٍْبى ثهْكب گهبُی ثهبُن هاثطهَی اى ًهْع كٍّهزی كاّهزٌلب ثؼ‪ٚ‬هی اّههبد ثهب ُهن‬
‫كّوي ههیّهلًل‪ .‬رهب ایهيکهَ كه ٍهبل ‪ ۱۳۲۷‬ثهب ُهن ‪ٛ‬هوػ كٍّهزی پبیهلاه هیقزٌهل؛‬
‫رٖوین گوكزٌل رب ّ ٕلذ ّ ف ْیْبًّلی ثیي آى كّ كبهیهل ثهيهگ ثوههواه ّهْكب‬
‫آهبی ػلیه‪ٙ‬بفبى اهیٌی كاهای كّ ُوَو ّ ّهِ پَهو ثهْكب اى ُوَهو اّل ٍهَ‬
‫اٍلللافبىب اثواُینفبى ّ اهكّیوفبى یبك ههیّهلًلب اى‬ ‫ّ‬ ‫پَو كاّذ کَ ثًَبمُبی‬
‫هوللافههبى ّ‬
‫ىى كیگههوُ ًیههي ٍههَ پَههو كاّههذ ک هَ ثههًَههبمُههبی فههلاکومفههبىب ًٖه ّ‬
‫ثِبكهفبى ٌّبفزَ هیّلًل‪.‬‬
‫كه آى هْهههغ كوهه‪ٍ ٜ‬ههَ ثههواكه اّلههی ثههيهگ ثْكًههلب هههواه ّههل کههَ یکههی اى‬
‫كوىًلاى ػلیه‪ٙ‬بفبى ثهًَهبم اهكّهیوفهبى (پَهو ٍهْم ىى اّلهی) ثهب كفزهو ؽهبط‬
‫كٍّذػلی کیبًی اىكّاط ًوبیلب ‪ٛ‬ی هواٍن فْاٍزگبهی ثَرْاكن هٍهیلًلب ثهیِ‬
‫اى كّ ٍَ ‪ٍ -‬بل ایبة ّ مُبة هیبى ‪ٛ‬وكیي ثوهواه ثْكب اهب ثٌب ثهَػللهی ّٕهلذ‬
‫ّاهغ ًْلب هّاث‪ ّ ٜ‬هٌبٍجبد ثَُن فْهكب آهبیبى اهیٌهی ًگهواى ّهلًلب اى ‪ٛ‬وكهی‬
‫اهالک «فبًیوي» ّ «ؽبعیآثبك» ثَاعبهٍی ٍلیوبىفبى اهیٌی ثْك‪.‬‬
‫اكواكی كه «ؽبعیآثبك» ىًهلگی ههیکوكًهل کهَ اى ُوهبى ثبٕهویُهب ثْكًهلب‬
‫آهبیبى اهیٌی ثوای ایيکَ ثزْاًٌل رالكی ایي هبعوا ها ثٌوبیٌلب چٌهل ًلهو ّهکبهچی‬
‫ثبٕوی ثًَهبمُهبی «عهْى ػلهی» ّ «كاهاة» ها کهَ ُویْهَ كه کهٍُْهبی عِهذ‬
‫ّکبه هیهكزٌل ّ ّکبهچیبى هؼوّف ّ هبُو ثْكًلب هیثیٌٌلب آىُهب ها رؾویهک‬

‫هیکٌٌل کَ چٌآىچَ كه کٍُْهبی ثهب اكهواكی اى كبهیهل ؽهبط كٍّهذػلهی ثوفهْهك‬
‫کوكیلب ثَُو ‪ٛ‬وین کَ ّلٍ اگو رْاًَزیل آىُب ها ثکْیلب اگهو ًزْاًَهزیلب رلٌهل‬
‫آىُب ها ثگیویل ّ ثیبّهیلب کَ عبیيٍی ثيهگ ًيك هي كاهیل‪.‬‬
‫اى ه‪ٚ‬بی هّىگبهب كه كٖل پبییي ّ اّافو آمهههبٍب كّ ًلهو اى اكهواك کیهبًی‬
‫للا کیههبًیب كوىًههل ؽههبط پیوػلههی ّ ه‪ٙ‬ههبهلی کیههبًی‬ ‫ک هَ ػجههبهد ثْكًههل اى‪ٍ :‬ههیق ّ‬
‫كوىًل ؽبط كٍّذػلی ثَُوهواٍ چٌهل ًلهو رلٌهلچهی كیگهو ثهًَهبمُهبی عِهبًگیو‬
‫ثبٕوی كاهب ؽبط كٍّذػلیب ؽبط ّبٍ ؽَیي هؼووپْه كاههبك ؽهبط ّهیوػلی ّ‬
‫ٍههَ ‪ -‬چِههبه ًلههو كیگههوب ثههب پههبی پیههبكٍ ثههوای ّهکبه ثههَکهٍْ اًغیههوٍ (ؽههلّك ُوههبى‬
‫ؽبعیآثبك) هیهًّل‪ .‬هْهؼی کَ ثَکٍْ هیهٌٍلب ثوف ّوّع ثَثبهیهلى ههیکٌهلب‬
‫آى چٌههبىکهَ ًوههیرْاًٌههل ثههَرؼویههت ّهکبه ث وكاىًههلب هـههبهٍ ّ اّهکلزی كه «رٌههل‬
‫اًغیوٍ» ّعْك كاهك ثًَبم «اّهکلذ اٍهوی» ایهي گهوٍّ ثهوای ایهيکهَ ّهت ها كه‬
‫«اّکلذ اٍوی» ثَو ثجوًلب هاُی آىعب هیًّْلب ُیچ فیبل ًویکٌٌل کَ هوکي‬
‫اٍذ کَبًی كه رؼویت ّبى ثبٌّل‪ .‬هضل ایيکَ ُوبى عْى ػلی ّ كاهاة ثَُوواٍ‬
‫كّ ًلو كیگهوب آهبیهبى کیهبًی ها ىیهو ًظهو كاّهزَاًهلب ّلهی رلٌهلچیهبى کیهبًی کهَ‬
‫ُوبى عِبًگیو ثبٕوی ّ ثویَ ثْكٍاًلب فیبل هیکٌٌهل کهَ كه ایهي کهٍْب آىُهن كه‬
‫چٌیي هْهؼیذ ثوكیب کَی ًویرْاًل ّعْك كاّزَ ثبّلب لهنا ثهب فب‪ٛ‬وآٍهْكٍ ّاهك‬
‫«اّ هکلذ اٍههوی» هههیّههًْل؛ هوههلاهی ٍههٌلچههیي كه كُبً هَی اّ هکلذ ثههْكٍ ک هَ‬
‫رلٌلُبی فْك ها كهُوهبى اّل اّهکلذ ثهَکٌهبه ٍهٌلچهیيُهب ههیگناهًهلب فهْك‬
‫هْـْل ٕوف ؿنا ّ اٍزواؽذ هیًّْل‪.‬‬
‫كه ایههيهْهههغ رلٌههلچیههبى ثبٕههوی كه ثههیي فههْك چٌههیي ثوًبهههَ هههیهیيًههل کهَ‬
‫هیهّینب اگو آهبیبى کیبًی ثیلاه ّلًلب هیگْیین ههب آههلٍایهن رهب اهْهت ها پِلهْی‬
‫ّوب ثٍَو ثجوینب اگو ثیهلاه ًْهلًلب ٍّهبیل ّ رلٌهلُهبی آىُهب ها ثوههیكاهیهن ّ‬
‫هیثوین‪.‬‬
‫ثبالفوٍ ٍواىیو هیًّْلب فیلی رؾول هیکٌٌل کَ ّت اى ًیوَ ثگنهكب ثلکَ‬
‫ثقْاثٌلب اى كّه ّ ًيكیک اٍهزوام ٍهوغ ههیًوبیٌهلب رهب یوهیي ههیکٌٌهل کهَ آهبیهبى‬
‫کیهبًی ّ رلٌههلچیههبى ّههبى ثههَفههْاة ػویههن كهوّ هكزههَاًههلب ثههوف ُههن ُوههیي‪ٛ‬ههْه‬
‫هیثبهكب آهام آهام ثَ«اّکلذ اٍوی» ًيكیک هیًّْلب هالؽظَ هیکٌٌل کهَ كّ‬
‫هج‪ َٚ‬رلٌل كه ُوبى اّل اّگلذب رکیَی ٌٍلچیي هیثبّلب فْكّبى ها ثَآى‬
‫كّ هج‪ َٚ‬رلٌل ‪ ۱۳‬ریو ّ ‪ ۵‬ریوپواى کَ هوثْ‪ ٛ‬ثَعِبًگیو ثبٕوی ّ ه‪ٙ‬بهلی‬
‫کیبًی ثْك ٍ هیهٍبًٌلب آىُهب ها ثهو ههیكاهًهل ّ هاُهی «ؽهبعیآثهبك» ههیّهًْل‪.‬‬
‫ؽبال كیگو كّ هج‪ َٚ‬رلٌل «ثوًْ» ثوای آهبیبى ثبهی هبًلٍ اٍذ‪.‬‬
‫للاب ه‪ٙ‬بهلیب عِبًگیوب ّهبٍ ؽَهیي ّ كّ ‪-‬‬ ‫ٕجؼ ىّك ّهزی کَ آهبیبى ٍیق ّ‬
‫ٍَ ًلو كیگو ُوواُبى اى فْاة ثیلاه هیًّْلب هزْعَ هیگوكًل کَ رلٌلُهبی‬
‫ّبى ها ثوكٍاًل‬
‫ّ‪ٙ‬غ ثَُهن ههیفهْهكب ُوهَ اى ُهن ًبهاؽهذ ّ ثهَىههیي ّ ىههبى ثهل ّ ثیهواٍ‬
‫هیگْیٌلب ثَیک كیگو كؾِ ّ كٌّبم هیكٌُهل‪ .‬اى آىعهب کهَ ّهت رهب ٕهجؼ ثهوف‬
‫ثبهیلٍ ثْكب هؼلْم ثْك کَ ٍبههیي اى چَ هاُی هكزَاًلب ثب ُوبى كّ هج‪ َٚ‬رلٌل‬
‫ثوًْ كیگو هاٍ هیاكزٌلب پی آىُب ها ثوهیكاهًلب اى هك پبی آىُب کَ هّی ثوف‬
‫ثههبهی ثههْكب ٍههبههیي ها رؼویههت هههیکٌٌههل کهَ ثههَآىُههب ثوٍههٌلب ثههب كػههْا ّ كهگیههوی‬
‫رلٌلُبی فهْك ها اى آىُهب پهٌ ثگیوًهلب لکهي ثهَآىُهب ًوهیهٍهٌلب ّلهی هك پهبی‬
‫آىُب ها رب «ؽبعیآثهبك» ههیهٍهبًٌلب هزْعهَ ههیّهًْل کهَ عهْى ػلهیب كاهاة ّ‬
‫ؽَي ثَُوواٍ كّ ًلو كیگو رلٌلُب ها ثوكٍاًل‪.‬‬
‫چْى كه آى ىهبى هبًْى ؽبکن ًجْكب ؽ‪ٚ‬واد کیبًی ّ ُوواُبى ثلّى ُهیچ‬
‫هغْىیب هَلؾبًَ ثَهٌيل عْى ػلی ّاهك هیًّْلب كه ایيعب عِبًگیو كوٕذ‬
‫ًویكُهل کهَ ثهب هَهبلوذ ّ كهٍهزی ّاهك ٕهؾجذ ّهًْلب كهْها ثٌهبی كهگیهوی ها‬
‫هیگناهكب آىُب ُن اٍزوبهذ هیکٌٌل ّ رلٌلُب ها ًویكٌُل‪ .‬چهْى كه آى هٍّهزب‬
‫ػلٍی اى ثبٕویُب ثب عِبًگیو ّاثَزَگی كبهیلی كاّزٌلب ّ‪ٙ‬غ ‪ْٛ‬هی هیّْك‬
‫کَ ػلٍی اى اُهبلی ثهَ‪ٛ‬هوفكاهی اى عِهبًگیو ثبٕهوی ّ کیهبًیُهب ّاهك هیهلاى‬
‫هههههیّههههًْلب ػههههلٍی كیگههههو ثههههَ‪ٛ‬ههههوفكاهی اى عههههْى ػلههههی ّ كاهاة ّ ؽَههههي‬
‫ثوهیفیيًلب ّ‪ٙ‬ؼی فطوًبک ثَّعْك هیآیل‪.‬‬
‫ًِبیزب ػلٍی هیٍِلیل ًویگناهًل کَ ّهبیغ هِن هّی كُهلب اى عهْى ػلهی ّ‬
‫ُوواُبى هْل هیگیوًل کَ كّ ٍَ ‪ -‬هّىی كیگو رلٌلُب ها هَزوك ًوبیٌلب ّلی‬
‫عههْى ػلههی ّ كاهاة ًههَ رٌِهههب ثههَهههْل فههْك ّكهههب ًکههوكٍ ّ رلٌههلُههب ها رؾْیهههل‬
‫هیٍِلیلاى هؾلب یهب ٕهبؽجبى إهلی ًوهیكٌُهلب کهَ كه ُوهبىهّى رلٌهلُهب ها‬
‫هیثوًهل كه «ثیوهْه» رؾْیهل آههبی اثهواُینفهبى اهیٌهی كاكٍ ّ عویهبى ها ثهوایِ‬
‫رؼویق هیکٌٌل‪ .‬اثواُینفبى اّل كٍذپبچَ هیّْكب چْى كکو هیکٌل کَ ایيُهب‬
‫کَی ها کْزَاًلب فیلی إواه هیکٌل ّ هَن ّبى ههیكُهل کهَ هاٍهذ ثگْیٌهل ّ‬
‫إههل هههبعوا ها رؼویههق کٌٌههلب آىُههب هَههن هههیفْهًههل ّ عویههبى ها كهیههن رؼویههق‬
‫هیکٌٌل‪ .‬اثواُینفبى فُْؽبل هیّْكب آهبیبى ها رْْین هیکٌل‪.‬‬
‫افجبه عویبى كه «ثکیبى» ثَؽبط كٍّهذػلهی ّ ؽهبط پیوػلهی هٍهیلب فیلهی‬
‫للاب ه‪ٙ‬بهلی ّ عِبًگیو ها ثَیبه هالهذ ّ ٍوىًِ ًوْكًلب‬ ‫ًگواى ّلًلب ٍیق ّ‬
‫ّلهی كیگهو کهبه اى کهبه گنّهزَ ثهْك‪ .‬كه آى ىهههبى ػهوف ایهي ثههْك کهَ اگهو کَههی‬
‫رلٌل فْك ها اى كٍذ ثلُلب كهٍذ هضهل ایهي ثهْك کهَ ًهبهًْ فهْك ها اى كٍهذ‬
‫كاكٍ ثبّههلب ثههوای کیههبًیُههب ایههي ک هبه ثَههیبه ًٌگههیي ّ ّههومآّهك ثههْكب لههنا هبی هَی‬
‫ًگواًی ىیبك ّ رأصو ػوین ؽبط پیوػلی ّ ؽبط كٍّذػلی ّل‪ .‬كه ایيهْهغ ؽبط‬
‫ّیوػلی کیبًی كه هیل ؽیبد ًجْك‪.‬‬
‫للا کیبًی ثهب اثهواُینفهبى ػوهْىاكٍ ثهْك ّ كفزهو‬ ‫كه ‪ٛ‬وف كیگو ُوَو ٍیق ّ‬
‫ثواكه ٍلیوبىفبى اهیٌی هیّلب ایي ىى چٌلیي هورجَ ثَهٌيل آىُب هكذ رب ثلکَ‬
‫هبعوا ها ثَفْثی ّ هالیوذ فبروَ كُلب ّلی اثواُینفبى اى هاُهی کهَ كه پهیِ‬
‫گوكزَ ثْكب ثوًگْذ‪ .‬كه آى ىههبى ػهوف ّ ػهبكد هایهظ ایهي ثهْك کهَ اگهو ىًهی‬
‫ثوای ُو اهو هِویب چبههل فْك ها ثَهٌهيل کَهی ههیثهوكب ٕهبؽت هٌهيل ثبیهل‬
‫گنّذ هیًوْك ّ ه‪ٚ‬یَ ُوچَ ثْكب ؽهل ّ كٖهل ههیگوكیهلب ؽزهی اگهو هَهألَی‬
‫هزل ثْك؛ اهب آهبیبى اهیٌی اى ایي هٍن ػلّل ًوهْكٍ ّ ثهًَهبهًْ فهْك ُهن اؽزهوام‬
‫الىم ها ًٌِبكًل‪.‬‬
‫ػههلٍی هیههٍِههلیل اى اُههبلی «ک هبهلیوّى» هههیهًّههلب ثههبى ُههن آىُههب هغههبة‬
‫ًوهههیّهههًْل ّ رلٌهههلُهههب ها ًوهههیكٌُهههل‪ .‬رهههب ایهههيکهههَ ؽهههبط كٍّهههذػلهههی ثهههَآههههبی‬
‫«هؼههللالَههلطٌخ» کهَ هبلهک «فههبًیوي» ّ هههْعو آهههبی ٍههلیوبىفههبى اهیٌههی ثههْكب‬
‫هواعؼَ کوكب ًبهَی اى ‪ٛ‬وف آههبی هؼهلل آّهكب ثهبى ُهن ؽب‪ٙ‬هو ًْهلًلب هغهلكا‬
‫ؽبط كٍّذػلهی ثهَآههبی ًبٕهوفهبى هْهوبیی هواعؼهَ ًوهْكب ًبٕهوفهبى هْهوبیی‬
‫(ثههَهؿههن هْهکالد كایوههی هْعههْك كههیهههبثیي) عههْاًووكی ثههَفههوط كاكٍ ّ ًبههَی‬
‫هلٖلی فطبة ثٍَلیوبىفبى هکزْة ًوْكب ثبى ُهن هغهبة ًْهلًل ّ رلٌهلُهب ها‬
‫ًلاكًل‪ .‬كه ْٕهری کَ اى ًظو اهىُ پْلیب كّ هج‪ َٚ‬رلٌل ثَپْل ُوبى ىههبى‬
‫ثَهجلؾ كّ ُهياه رْههبى ًوهیهٍهیلب ّلهی ه‪ٚ‬هیَ ؽیضیزهی ثهْكب اى ًظهو فهبًْاكٍی‬
‫کیبًی ّ ػوف ّػبكاد آى ىهبى كْمالؼهبكٍ ًٌگهیي ثهْك؛ فجهو كه ُوهَعهب پیچیهلٍ‬
‫ثههْك کهَ‪« :‬رلٌههلچیههبى ٍههلیوبىفههبى اهیٌههیب رلٌههل پَههواى ؽههبط پیوػلههی ّ ؽههبط‬
‫كٍّذػلی کیبًی ها ثوكٍاًل »‬
‫ُویي ثوای ٍوّکَزَگی کیبًیُب کبكی ثْك‪.‬‬
‫ثههَُوؽههبلب ؽ‪ٚ‬ههواد اهیٌههی اى ُههیچ ‪ٛ‬ویوههی هغههبة ًْههلًل ّ رلٌههلُههب ها‬
‫ًلاكًلب ثلیيروریت هاُهی عهي اههلام ثهَاِػوهبل ىّه ثهبهی ًوبًهلب رهب ایهيکهَ ػهلٍی‬
‫رلٌلچی پْذ «فبًیوي» ها ثَزٌل ّ ٍلیوبىفبى اهیٌی ها ثَىیهو آرهِ ّ گلْلهَ‬
‫گوكزٌلب اّ فْك ها كه ًِو «فبًیوي» هقلی ًوْكب ریو ثهَاّ إهبثذ ًکهوكب ایهي‬
‫ثوًبهَ ُن ّکَذ فْهك‪.‬‬
‫كه آى هْهههههغ ‪ ۴‬كاًههههل اى هلههههک «هٌٖههههْهآثبك» عههههي هبلکیههههذ ؽههههبط‬
‫كٍّذػلی ّ ثواكهاًِ ثهْكب كّ كاًهل كیگهو كه هبلکیهذ اثهواُینفهبى اهیٌهی ّ‬
‫ثواكهاًِ هواهكاّذب ؽ‪ٚ‬واد اهیٌی ٌُْى هبلاالعبهٍی آىعب ها ًجوكٍ ثْكًلب‬
‫اثواُینفبى كه «هٌْٖهآثبك» کلفهلای كاّهذ ثهًَهبم ایوهبىهلهی ٍهِبهی کهَ روهبم‬
‫اٍهلللافهبى ّ اهكّهیوفهبى كه اًجهبه کلفهلا‬ ‫ّ‬ ‫اعٌبً هبلکبًَی آهبیبى اثواُینفبىب‬
‫ایوههبى هلههی ٍههِبهی ثههْك کهَ ثههبلؾ ثههو ‪ ۶۳۳۳‬هههي ثههوًظ ثههبه ٕههبف هههیّههلب ؽههبط‬
‫كٍّذػلی كه ایيعب ثَكکو اكزبك کَ ثوًظ آهبیهبى اهیٌهی ها ثهَگوّگهبى ثجهوك؛ كه‬
‫ایههيهْهههغ ؽههبط كٍّههذػلههی ّ ثههواكهاًِ هبلکیههذ ‪ ۱۳‬هٍّههزب ها كاها ثْكًههلب‬
‫چٌبىکَ ُوَی هػیذُب گُْ ثَكوهبى ؽبط كٍّذػلی ّ ثواكهاًِ ثْكًل‪.‬‬
‫ؽههبط كٍّههذػلههی ثههَکلفههلاُبی چٌههل هٍّههزب كٍههزْه كاك‪ُ« :‬ههو چههَ االؽ كه‬
‫هٍّههههههزبُبی ربثؼههههههَی فههههههْك كاهًههههههلب ُوههههههَ ها ٕههههههجؼ ىّك ؽوکههههههذ كٌُههههههلب‬
‫اٍلللافبى ّ اثواُینفهبى‬ ‫ّ‬ ‫ثَ«هٌْٖهآثبك» ثوٍبًٌلب رب ثوًظ هبلاالعبهٍی آهبیبى‬
‫ها ثَ «ثکیبى» ؽول ًوبیٌل‪».‬‬
‫فههْك ؽههبط كٍّههذػلههی ًیههي ٕههجؼ ىّك ثههَُوههواٍ ‪ً ۲۳ -۱۳‬لههو رلٌههلچههیب‬
‫ثَهوٖل هٍّزبی «هٌْٖهآثبك» ؽوکذ ًوْك «هٌْٖهآثبك» ها هؾبٕهوٍ کهوكب‬
‫ٍههبػزی ثؼههل ُههو چههَ عوؼیههذ هػیههذ ّ االؽ كه ایههي چٌههل هٍّههزبی رؾههذ رول هک‬
‫کیبًیُب ثْكب ُوگی ثَ«هٌْٖهآثبك» هٍیلًلب ؿْؿبی ثوپبّلب ُوچهَ ثهوًظ كه‬
‫ههلللافهههبى ّ اثهههواُینفهههبى هْعهههْك ثهههْكب ثهههبهاالؽُهههب ًوهههْكٍب‬
‫اًجهههبه کلفهههلای اٍه ّ‬
‫ثَ«ثکیبى» ؽول کوكًلب ثوًظ ها كه اًجبه ؽهبط ّهیوػلی اًلافزهَب كهُ ها هلهل‬
‫ىكًلب فْك هاؽذ كه فبًَُبی فْك ًَْزٌل‪.‬‬
‫اٍهلللافهبىب ٍهلیوبىفهبى ّ اثهواُینفهبى اهیٌهی كاكًهلب آهبیهبى‬ ‫ّ‬ ‫افجبه ثَآهبیبى‬
‫اهیٌههی ثههَّههیواى هكزههَب كه كاكگههبٍ ّ ژاًههلاههوی ّهکبیذ ثوكًههلب آهههبی ٍههوٌُل‬
‫اؽههواهی كوهبًههلٍ ٌُههل ژاًههلاههوی آى ىهههبى «ّههیواى» ّقٖههب کهبه هٍههیلگی‬
‫ثَایي پوًّلٍ ها ثَػِلٍ گوكزَ ّ ثهَ«ثکیهبى» كه هٌهيل ؽهبط كٍّهذػلهی کیهبًی‬
‫آهل‪ .‬ؽبط كٍّذػلی ثب ٕواؽذ ثٍَوٌُل اؽواهی گلذ‪« :‬اگهو کلفهلا هٌْهی‬
‫ثبّلب ثبیل رلٌلُبی هبها ثلٌُلب ثوًظ ّبى ها ثجوًلب ّلی اگو هبًًْی ثبّلب ههي‬
‫ثوًظ آىُب ها ًیبّهكٍام‪».‬‬
‫ٍوٌُل اؽواهی ُن ثلّى افن ًزیغَ ثَ«ّیواى» ثوگْذ‪.‬‬
‫کبهُنچٌبى الیٌؾل هبًل رب كٖل ثِبه ّلب كه اهكیجِْذ هبٍ کهَ ػْهبیو ایهل‬
‫هْوبیی عِذ ییالم ؽوکهذ ًوْكًهلب آهبیهبى اهیٌهی ثهًَبٕهوفهبى هْهوبیی هزٍْهل‬
‫ّلًلب رب ثلکَ اّ ثزْاًل عویبى ها فبروَ كُلب ًبٕوفبى ثَآىُب گلزَ ثْك‪:‬‬
‫«هي ىهَزبى ثَّوب ًبههَ ًّْهزن کهَ رلٌهلُهبی ؽهبط كٍّهذػلهی ها ثلُیهلب‬
‫ّوب رْعَ ًکوكیل‪».‬‬
‫ثههبالفوٍ ًبٕههوفههبى هْههوبیی پبكههیههبًی ک هوكب آهبیههبى اؽوههلفههبى کْ هکْلی ّ‬
‫ثِوامفبى ؽیلهی ها كه«ثکیبى» پِلْی ؽبط كٍّذػلی كوٍزبك کَ ثبُن ثوًّهل‬
‫كه چههبكه ًبٕههوفههبى ّ كه آىعههب ثههبُن ٕههلؼ ًوبیٌههلب ک هَ چٌههیي ُههن ّههلب ؽههبط‬
‫ػجلللا اهیلّاه ّ عِبًگیو ثبٕهوی ها كوٍهزبك كه «ثیوهْه» رهب‬ ‫ّ‬ ‫كٍّذػلی ؽبط‬
‫اٍلللافبى اهیٌی ُهن چٌهل هّى ثؼهل‬ ‫ّ‬ ‫رلٌلُب ها پٌ گوكزٌلب آهبیبى اثواُینفبى ّ‬
‫ثههَؽَههیي آهههب الهههغ ؽْالههَ كاكًههل ّ ثههوًظ ّههبى ها رؾْیههل گوكزٌههل‪ .‬ثههَكًجههبل ایههي‬
‫عویبًبد کَ ثیي كّ ُوَبیَی هِن هؾل ثَّعْك آهلب هلری هّاث‪ ٜ‬آهبیبى کیهبًی‬
‫ّ اهیٌی هطغ ّهلب رهب ىههبى كیگهوی کهَ ّهوؽِ كه آیٌهلٍی ُوهیي کزهبة ثهًَظهو‬
‫فْاًٌلٍگبى هؾزوم فْاُل هٍیل‪.‬‬
‫‪۱‬‬
‫کياًیُا ّ تاصشیُا‬
‫‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی ثَ‪ٛ‬هْه ًیوهَػْهبیو ّ کهْچهّ ثْكًهلب ربثَهزبىُهب ثهًَهْاؽی‬
‫ٍوؽل «كژکوك» هیهكزٌلب ىهَزبىُب كه ُوَبیَگی کیبًیُبب كه هؾلی هٍْْم‬
‫ثَٕؾوای «ثٌُبه» هواه كاّزٌل‪ .‬اى آىعب کَ ایهي ‪ٛ‬بیلهَ ُهنپیوهبى ثهب ایهل هْهوبیی‬
‫ثههْكٍ ّ رؾههذ اهههو «ٕههْلخاللّلخ» ىًههلگی هههیک هوك؛ اى ‪ٛ‬ههوف كیگههو کیههبًیُههب‬
‫ُویَْ ثب عٌهبة «ٕهْلخاللّلخ» ّ كوىًهلاًِ هْهکل كاّهزٌلب «ٕهْلخاللّلخ» ّ‬
‫كوىًلاى اّ رهب ههیرْاًَهزٌل اى ُوٍّهیلَیب ههيعولهَ رؾویهک ‪ٛ‬بیلهَی ثبٕهوی‬
‫ثو‪ٙ‬ههل کیههبًیُههب اٍههزلبكٍ هههیکوكًههل‪ .‬هقْٖٕههب کهَ ثبٕههویُههبب كه ‪ٛ‬ههْل ّههِ‬
‫هبَُی كّم ُوٍبلب كهٍذ كه ثیـ گُْ کیبًیُب ٍکٌی كاّزٌل‬
‫اى كیگوٍهههْب كه ٍلَهههلَهوارهههت ثهههبى ههههلهد كه ٍهههطْػ كْههههبًیب عٌهههبة‬

‫«ٕههْلخاللّلخ» ثههب «هههْام الَههلطٌخ ّههیواىی» فٖههْهذ كاّههذب کیههبًیُههب اى آى‬
‫ثبثذ کَ كه اثزلا اعهبهٍكاهب ٍه ٌ کلفهلا ّ کالًزهو ههْام ثْكًهلب ٍهواًغبم هبلهک‬
‫اهالک هْام ّلًلب ثلیيروریت فْاُی ًقْاُی ثًَؾْی هوثْ‪ ٛ‬ثَاهكّگبٍ «هْام‬
‫الَلطٌخ» هیّلًل؛ اى ایي ثبثذب گبُی اّ‪ٙ‬بع ‪ْٛ‬هی پیِ هیآهل کهَ کیهبًیُهب‬
‫ثههَگًْهَی ًبفْاٍههزَ كه فهه‪ ٜ‬هوههلم هجههبهىٍ هیههبى آى كّ هطههت هههلهد هْعههْك كه‬
‫كبهً هواه هیگوكزٌل؛ كه ایي هاٍزب هزؾول ىؽوهبد ىیهبك ّ ُيیٌهَُهبی گهياف‬
‫ًیي هیّلًل‪.‬‬
‫‪ - ۱‬زالِٗا ص٘شضا صع ٌؽتٔبِٗا س‪ٛ‬ص ثٗٔمً اػ ِٕبثعی چ‪ :ْٛ‬جؽغاـيبا ؿيبؿی وي‪ٙ‬بْ ‪ٚ‬‬
‫ـبعؽٔبِٗا ٔبهغا‪ ،‬عبيفٗا ثبهغا عا چٕيٓ ِعغـی ّٔ‪ٛ‬صٖ اؿت‪« :‬ثبهغا يىی اػ ايال‬
‫سّـٗا ـبعؽ اؿت وٗ ِغوت اػ ‪ ۳۰۰۰‬سبٔ‪ٛ‬اع ِیثبكض‪ ،‬للالق ايٓ عبيفٗ صع ثٍ‪ٛ‬ن ؿغ‪ٚ‬ؿتبْ‪،‬‬
‫و‪ٛ‬اع ‪« ٚ‬وُغثبي» ‪ ٚ‬ييالق آْ صع ثٍ‪ٛ‬ن اعؿٕجبْ ‪ ٚ‬وّيٓ اؿت‪ ،‬تيغٖ٘با ثبهغا زجبعتٕض اػ چبع‬
‫ثٕيجٗ‪ ،‬كىبعا‪ ،‬زٍی لٕجغا‪ ،‬زٍی ِيغػايی‪ٚ ،‬يـی‪.‬‬
‫اػ ػِبْ هف‪ٛ‬يٗ دى‪ِٛ‬ت ‪ ٚ‬فبثغی ايٓ ايً فّيّٗا دى‪ِٛ‬ت ايً زغة ث‪ٛ‬ص‪ ،‬ػثبْ تيغٖ٘با‬
‫ثبهغا ـبعؿی اؿت‪ ،‬جؼ چبعثٕيجٗ وٗ تغوی ِیثبكض‪ِ .‬يغكفيع سبْ ثبهغا پـغ ِيغِ‪ٙ‬ضا سبْ‬
‫زغة كيجبٔی فبثظ ايً ثبهغا ث‪ٛ‬ص‪ ،‬ثعض اػ ا‪ ٚ‬پـغف ِذّض هبصق سبْ (ِت‪ٛ‬ـی ‪ )1۰۱۳‬فبثظ‬
‫ايً ثبهغا گغصيض‪ .‬ا‪ ٚ‬صع ـ‪ٛ‬ج ؿغثبػ زغة ِٕوت يب‪ٚ‬عا صاكت‪ ،‬اػ چٕبْ ـغاؿتی ثغس‪ٛ‬عصاع ث‪ٛ‬ص‬
‫وٗ اػ ص‪ٚ‬ع ِیت‪ٛ‬أـت ثب دغوت صاصْ صؿت ٘غ ٔ‪ٛ‬يـٕضٖ ِت‪ٛ‬جٗ ِغبٌت ِىت‪ٛ‬ة ثل‪ٛ‬ص‪...‬‬
‫ٌؽت ٔبِٗا ص٘شضا‪ ،‬دغؾ ة ‪ -‬ثبهغا (ًبّو)‬
‫ثبٕویُب كه كْٖل پهبییي ّ ىهَهزبى اؿلهت گبُّهب ّ ؽیْاًهبد ّهبى ها كه‬

‫ٕؾوای «فبًیوي» ّ «ثکیبى» هّی ٍلبل ّهلزْک ههیچواًیلًهلب آىُهب اى ایهي‬
‫ًظو ثب هبًغ ّ هْکلی هْاعَ ًجْكًل‪ .‬یک هّى كّ ‪ً ٍَ -‬لو اى ‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی‬
‫كهؽبلی کَ هْـْل چواًیلى گلَگبّ ثبٕویُب كه ٕؾوای «ثکیبى» ثْكًلب كه‬
‫ُوبى هْههغ گبُّهبی فهْك اُهبلی «ثکیهبى» ًیهي كه ٕهؾوا ٍهوگوم چهوا ثْكًهلب‬
‫چْپبًبى ثبٕویُب گبُّبی ثکیبًیُب ها ىیو ًظو هیگیوًل ّ هْبُلٍ هیًوبیٌهل‬
‫کَ یک گبّ هبكٍ پَزبًِ پو اى ّیو هیثبّلب هیكِوٌهل کهَ ایهي گهبّ رهبىٍ ىاییهلٍ‬
‫اٍههذ‪ .‬كه آى ىهههبى اگههو گههبّی كه ّههِ هبُههَی كّم ٍههبل ىایههِ هههیًوههْك كه‬
‫ىًلگی فبًْاكٍی ٕبؽجِ اصو فیلی هطلْة كاّذب چٌبىکَ هیرْاًَذ ىًهلگی‬
‫ی هک فههبًْاكٍ ها ثههَّاٍههطَی لجٌیههبد رههأهیي ًوبیههل‪ .‬چْپههبىُههبی ثبٕههوی گههبّ ها‬
‫ؽوکذ هیكٌُل ّ هیآّهًل ثَكافل هٍّزبی «ثکیبى» پوٍِ ههیًوبیٌهل کهَ ایهي‬
‫گبّ هبل کیَذ؟‬
‫ثبیل گٍْبلَاُ ها ُن ثیبّهك رب آى ها ثجوین؛ یبللؼغت‬
‫كه ایهههيهْههههغ ؽهههبط ّهههیوػلی ّ ثهههواكهاًِ اههههْه كٍِ ها كه كٍهههذ كاّهههزٌلب‬
‫هَههئْلیذ ثههيهگرههو كٍِ ثههب ؽههبط ّههیوػلی ثههْك‪ .‬ؽههبط ّههیوػلی ثههَآىُههب عههْاة‬
‫هیكُل کَ‪:‬‬
‫«ّوب ًویرْاًیل گبّ کْبّهى ایهي هٍّهزب ها ثجویهلب ٕهبؽت ایهي گهبّ چیهيی‬
‫عي ُویي یک گبّ ًلاهك‪ ».‬ثبٕویُب إواه هیکٌٌل کَ‪ ًَ« :‬ثبیهل گٍْهبلَاُ‬
‫ها ثیبّهًل رب گبّ ّ گٍْبلَاُ ها ثب ُن ثجوین »‬
‫ًبچهبه كهگیهوی پهیِ ههیآیهلب اى آىعههب کهَ ؽهبط ّهیوػلی آى ههله ىهًههل ّ‬
‫ىثوكٍذ ثْك کَ یک رٌَ ثب چٌل ًلو ثواثوی هیکوكب ثهب چهْة ّ چوهبم ثهَآىُهب‬
‫ؽولَ هیثهوكب ٍهوّ كٍهذ آىُهب ها ههیّهکٌلب اُهبلی كٍِ ثهبفجو ههیّهًْلب گهوٍّ‬
‫ثبٕههوی ُههن ػههلٍی كیگههو ها ّاهك ک هبهّىاه هههیکٌٌههلب ی هک هّى ّ ی هک ّههت‬
‫كهگیوی ثَّعْك هیآیلب ٍواًغبم ّکَذ هیفْهًل ّ هیهًّل‪.‬‬
‫رب ىهبًی كیگو کَ اُبلی «ثکیبى» ثوای رِیَی ُیيم عِهذ ٍهْفذ هٌهيل‬
‫ثَعٌگل هیهًّلب ػلٍی اى ثبٕویُب ثَآىُب ؽولَ هیًوبیٌهلب رؼهلاكی اى كّاة‬
‫ُیيمکْبى ها ثبفْك هیثوًلب افجبه ثَؽبط كٍّذػلی ّ ؽبط پیوػلی هیهٍهلب‬
‫كههْها ؽوکههذ ههههیًوبیٌههل ّ كه ؽههْالی هٍّهههزبی «گوهههَ» ثههَآىُهههب هههیهٍهههٌلب‬

‫ىكّفْهك ّوّع هیّْكب كّ ‪ٛ‬هوف هَهلؼ ثًْهلب ‪ٛ‬هی كّ ‪ٍ -‬هَ ٍهبػذ عٌهلب‬
‫یک ًلو اى ثبٕویُب ثًَبم ٕلوػلی ثبٕوی ثب رلٌل ؽبط كٍّهذػلهی کْهزَ‬
‫هیّْكب كّاة ّ اهْال ثکیبًیُب ها ثوهیگوكاًٌل ّ ثَ«ثکیبى» هیآیٌل‪.‬‬
‫پٌ اى کْزَّلى ٕلوػلی ثبٕوی آرِ عٌهل ثهیي ثبٕهویُهب ّ کیهبًیُهب‬
‫ّؼلَّه هیگوككب رب ایيکَ ػلٍی فیواًلیِ ثیي ؽهبط ّهیوػلی ّ ثهواكهاًِ اى‬
‫ی هک ‪ٛ‬ههوف ّ ؽ‪ٚ‬ههواد ثبٕههوی كه ‪ٛ‬ههوف كیگههوب ٍّههب‪ٛ‬ذ ًوههْكٍ ّ إههالػ‬
‫ثَّعْك هیآّهًل‪ .‬هٍن ّ هٍْم ٍبثن ایي ثْك کهَ "فهْىثِهب" یهب "فهْىثَهزی"‬
‫هیكاكًلب فْىثِب ُوبى پهْل یهب ههبل ثهْكب ّلهی فهْىثَهذ اى ایهي ههواه ثهْك کهَ‬
‫چٌهآىچههَ هوزههْل پَههوی كاّههزَ ثبّههلب اى ‪ٛ‬هوف فههبًْاكٍی هبرههل كفزههوی ثههَپَههو‬
‫هوزْل هیكاكًل رب ثب ُن اىكّاط ًوبیٌلب ثٍَّیلَی ایي هْم ّ فْیْهی کهلّهدُهب‬
‫ّ کیٌَُب اى هیبى ‪ٛ‬وكیي ثوكاّزَ ّْك‪.‬‬
‫ثلیيّٕق یکی اى كفزواى ؽبط ّیوػلی ها ثَػٌْاى فْىثَذ ثَػول پَو‬
‫هوزْل ثًَبم عِبًگیو ثبٕوی كههیآّهًلب چْى كهآى هْهغ كفزو کْچک ثهْكب‬
‫هواه ّ هلاه هیگناهًل کهَ ٍهَ ‪ -‬چِهبه ٍهبل اى هیهبى ثگهنهك رهب كفزهو ثهيهگ ّ‬
‫ثبلؾ ّْكب ؿبكل اى ایيکَ پٌ اى گنّذ كّ ‪ٍ ٍَ -‬بل «ه‪ٙ‬ب ّبٍ پِلْی» هّی‬
‫ک هبه آهههلب اهٌیههذ كه هولک هذ ؽههبکن ّههل‪ .‬كه ایههيهْهههغ ؽههبط ّههیوػلی ثههب اىكّاط‬
‫كفزوُ ثب پَو هوزْل هْاكوذ ًکوكب چْى ّ‪ٙ‬ؼیذ اعزوهبػی فهبًْاكٍی هوزهْل‬
‫ثههب فههبًْاكٍی ؽههبط ّههیوػلی ًههب ثواثههو ثههْك‪ .‬ؽههبط ّههیوػلی ثههٍَّههیلَی هههأهْهاى‬
‫ژاًلاههوی ه‪ٙ‬ب ّبٍ هْكن ّل رب ‪ٛ‬الم كفزوُ ها ثگیوك‪.‬‬
‫ثههب گنّههذ ىهههبى كیگههوی هغههلكا اّ‪ٙ‬ههبع هولک هذ ثههَُههن فههْهك ّ ٍههلطٌذ‬
‫ه‪ٙ‬ههبفههبى ٍههوْ‪ً ٛ‬وههْكب كّثههبهٍ اّ‪ٙ‬ههبع ّ اؽههْال ثههو ّكههن هههواك چ ههبّلگههواى‬
‫گوكیلب كه ایيهْههغ ؽ‪ٚ‬هواد ثبٕهوی ثٌهبی هاُيًهی ّ ؽوهالد ثهَکیهبًیُهب ها‬
‫ّوّع ًوْكًلب گوچَ ًویرْاًَزٌل ػلٌب اهلام ثَایي هْاهك ًوبیٌلب ّلی هاٍثٌلی ّ‬
‫ٍوهذُبی ّجبًَ ها ّوّع کوكًل‪.‬‬
‫ؽههبط ّههیوػلیب ؽههبط پیوػلههی ّ ؽههبط كٍّههذػلههی ُههن كه «ثکیههبى» ٍههبکي‬
‫ثْكًلب ‪ْٛ‬هی ًجْك کَ ثْْك آىُب ها رؼویت ّ یب ٍوکْة ًوْك‪ .‬رب ایيکَ ثب پبكه‬
‫هیبًی ّقٖی ثًَهبم «ػَهکوفهبى كژکهوكی» ّ یهک ًلهو هّؽهبًی هؼوهن ثهًَهبم‬
‫آهبی هعبیی هغلكا ثٌبی ٕلؼ ّ ٍبىُ ّوّع ّلب هجٌی ثو ایيکهَ پَهو هوزهْل‬
‫فبًَاُ ها كه «ثکیبى» ثیبّهكب كفزو ؽبط كٍّذػلی ها ثهَػوهل اّ كه آّهًهلب‬
‫هههْاىی چِههبه ُکزههبه ىهههیي ُههن ثههوای رههأهیي هقههبهط ثههَاّ كاكًههلب پههٌ اى ایههي‬
‫ّٕلذ كیگو ثیي ثبٕویُب ّ ثواكهاى کیبًی افزالكی پیِ ًیبهل‪.‬‬
‫اؽخاؿ ّ چِشٍُای عشؽٌاط عاتك کاهفيشّص‬

‫«کهههبهلیوّى» کٌهههًْی ّهههبهل هویهههت ثهههَچِهههل هٍّهههزبی هِهههنب پهههو كهآههههل ّ‬
‫ؽبٕههلفیههي هههیثبّههلب هههجال‬
‫رؼههلاك ‪ ۱۴‬هٍّههزبی هِههن آى‬
‫كه هقههههيى «ٍههههل كهّكىى»‬
‫ههههواه گوكزهههَ ّ ثهههَىیهههو آة‬
‫هكذب ثویَی آى رؾهذ کْهذ‬
‫ثههوًظ هههواه كاهك‪ .‬ثههَ‪ٛ‬ههْهی‬
‫ک هَ هههجال گلزههَ ّههلب رههب ؽههلّك‬
‫‪ٍ ۵۳‬بل هجل اى ایيب ُویک‬
‫اى هٍّهههزبُب رؾهههذ رٖهههوف‬
‫اكههههههواكی کههههههَ ثههههههَػٌههههههْاى‬
‫«هبلهههههک» یهههههب «ههههههبلکیي»‬
‫ّههههٌبفزَ هههههیّههههلًلب هههههواه‬
‫كاّهههزَ ّ ًظهههن ّ ًَهههن ُهههو‬
‫هٍّههزب ىیههو ًظههو هبلهکب یههب‬
‫کلفلای ُوهبى هٍّهزب اًغهبم‬
‫هالدمحمػلی ٕبكهی ثْگو ثَُوواٍ كوىًلُ یلهللا ٕبكهی‬
‫هیپنیوكذب كه آى ىههبى كه‬
‫روبم ایواى ُویي ػوف ؽبکن ثْك‪.‬‬
‫«کبهلیوّى» ًیي اى آى هبػلٍ هَزضٌی ًجْك؛ چْى كّلذُبی هوکيی كهػیي‬
‫ؽبل کَ فیلی ‪ٙ‬ؼیق ثْكًلب آىهله كچبه گوكزبهی ّ ٍوكهگوی ثْكًل کَ ثَایي‬
‫گًْههَ هَ هبیل هٍههیلگی ًوههیکوكًههلب ثٌههبثوایي كهُوعههب فههبى ّ هبل هک ؽکْهههذ‬

‫كلفْاٍ فْك ها كاّذ‪.‬‬
‫اّ‪ٙ‬بع «کبهلیوّى» چٌیي ثْك‪ :‬كه هٍّزبی «ثیوْه» ػلیه‪ٙ‬هبفبى اهیٌهی‬
‫ثْك کَ هبلک آىعب هؾَْة هیّلب ُنچٌیي ًیوی اى اهالک ػلیآثهبك ها ًیهي كه‬
‫اعبهٍی فْك كاّذب کوبایيکَ كه فْك ػلیآثبك ُهالّچْپبى ػلی ٍزْكٍ ُن ثْك کَ‬
‫هیبٍهذ ػلهیآثههبك ها ثهَ ػِههلٍ كاّهذ‪ .‬كه هٍّههزبی «هِغهيآثههبك» کهَ هبلکیههذ آى‬
‫هزؼلن ثَفَوّفبى هْوبیی ثْكب اهْه هیبٍذ ّ کلفلایی آىعب ثَػِلٍی آهبیهبى‬
‫ُهالّکیبهوس كیوّى ّ ؽبط هوثبىػلی هٍزگبه ثْك‪ .‬كه «هِْلثیلْ» کهَ ‪ ۳‬كاًهل‬
‫اى هبلکیههذ آى هزؼلههن ثههَآهبیههبى کْچهکفههبى ّ هِههلیفههبى عههْاًووكی ثههْكٍ ّ ‪۳‬‬
‫كاًل كیگوآى هوثهْ‪ ٛ‬ثهَ"ّٕهبل ّهیواىی" ثهْكب ُوهبى هِهلیفهبى عهْاًووكی‬
‫ػِههلٍكاه هیبٍههذ «هْههِلثیلْ» ثههْكب ثؼههلُب آهبیههبى ؽههبط فههلاکوم ّ ُهالّفّْههیبه‬
‫هلهد گوكزٌل‪.‬‬
‫كه «فوم هکبى» ّ هلؼَی «چـب» کَ هبلکیذ آىُب هوثْ‪ ٛ‬ثَهْیو ككزهو ّ‬
‫ؽههبط ٍههیلؽول كثیههوی ثههْكب هیبٍههذ ّ کلفههلایی آىعههب ثههَػِههلٍی ؽههبط ٍههیلاؽول‬
‫كثیههههوی هههههواه كاّههههذب الجزههههَ ‪ ۳‬كاًههههل اى اهههههالک هلؼههههَی «چـههههب» هوثههههْ‪ٛ‬‬
‫ثَؿالمه‪ٙ‬بفبى ایلقبًی ّ ‪ ۳‬كاًل كیگوآى هزؼلهن ثهَآههبی ؽهبط ٍهیلدمحم كثیهوی‬
‫ثههْك کهَ هیبٍههذ ّ کلفههلایی اهههالک هزؼلههن ثههَؿههالمه‪ٙ‬ههبفههبى ایلقههبًیثههَػِههلٍی‬
‫ُهالّؽیهههله ههههْصوی ثهههْك‪ .‬كه هٍّهههزبی «لیوهٌغهههبى» کهههَ هْهْكهههَی "هإیهههلالولک‬
‫ّهیواىی" ثههْكب ههجال هیبٍههذ آى ثهَػِههلٍی ؽهبط ػلههیدمحم كُوهبى ثههْك؛ ثؼههل اى اّ‬
‫اهههْه هیبٍههذ ّ کلفههلایی آى هؾههل ثههَػِههلٍی ؽههبط دمحمعههبى كُوههبى كوىًههل ؽههبط‬
‫ػلیدمحم گناّزَ ّلب هلؼَی یِْك یب ُوبى فْاعَی اهوّىی کهَ ههبلکیزِ هزؼلهن‬
‫ثٍَِواةفبى هْوبیی ثهْكب ٍهوذ کلفهلایی ّ هیبٍهذ آى ثهَػِهلٍی ؽهبط ؽَهي‬
‫هلههی ه‪ٙ‬ههبیی کهْكیٌی هههواه كاّههذ‪ .‬كه ًبؽیهَی «رٌههل ّههْل» ؽههبط ؿههالمه‪ٙ‬ههب‬
‫هه‪ٚ‬بًی ثْك کَ ثيهکرو آىعب هؾَْة هیّل‪.‬‬
‫اهههب كه «کهبهلیوّى» ّههوبلی‪ :‬یکهی اى هٍّههزبیُههبی هِههن ّ پههو عوؼیههذ آى‬
‫«فهههبًیوي» ثهههْكٍ ّ ههههیثبّهههلب هبلکیهههذ آى هزؼلهههن ثهههَآههههبی «لطهههقػلهههیفهههبى‬
‫هؼههللالَههلطٌخ ّههیواىی» ‪( -‬یک هی اى هؼزجورههویي ّک هالی ًههبم كاه ّههیواى) ثههْكب‬
‫اهْه کلفلایی ّ هیبٍذ هلک هيثْه ها ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی ػِهلٍكاه ثهْكب ایهي‬
‫ّ‪ٙ‬غ رب ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۸‬کَ هؼلل كه هیل ؽیهبد ثهْكب اكاههَ كاّهذب پهٌ اى‬
‫كْد هؼهللالَهلطٌخب اههالک «فهبًیوي» ثهَثهواكهاًِ اثهواُین ّدمحمػلهی هؼهلل ّ‬
‫فهههْاُواًِ افزوالولهههْک ّ رهههبط الولهههْک هؼهههلل ثهههَاهس هٍهههیلب ىیهههوا آههههبی‬
‫لطقػلیفبى «هؼللالَلطٌخ» إال كوىًل ًلاّذ‪.‬‬
‫كه ٍهههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۸‬ثهههواكهاى ّ فهههْاُواى هؼهههلل هلهههک «فهههبًیوي» ها‬
‫ثههَؽ‪ٚ‬ههواد کیههبًی كوّفزٌههلب ّ هزههی ک هَ هل هک ثههَکیههبًیُههب هٍههیلب ٍههلیوبىفههبى‬
‫ثو‪ٛ‬وف ّلب فْك کیبًیُبب ُنىهبى چِبه ًلو کلفلا كه آىعهب هؼهیي کوكًهل کهَ‬
‫هوللا کیههبًی ‪ -‬اثْالوؾوههل كُوههبى ‪-‬‬
‫ُوک هلام ػجههبهد ثْكًههل اى آهبیههبى‪ :‬هْههِلی اهه ّ‬
‫للا هًغجههو؛ آى ‪ً ۴‬لههو اهههْهی هوثههْ‪ ٛ‬ثههًَظههن ّ ًَههن‬ ‫‪ِٛ‬وههْهس فههوك ّ فیههو ّ‬
‫هٍّزبی «فبًیوي» ها ػِلٍكاه ّلًل‪.‬‬
‫هٍّزبی «ثکیهبى» کهَ هبلکیهذ آى هوثهْ‪ ٛ‬ثهَکیهبًیُهب ثهْكب ّهصهَی آهبیهبى‬
‫ؽبط ّیوػلیب ؽبط پیوػلی ّ ؽهبط كٍّهذػلهی كه ُوهبى هٍّهزب ٍهبکي ثْكًهلب‬
‫فْكػِلٍكاه ًظن ّ ًَن هٍّزبی «ثکیبى» ثْكًلب كه هٍّزبی «پهبلٌگوی» کهَ‬
‫هبلکیهههذ آى ًیهههي هوثهههْ‪ ٛ‬ثهههَّهصهههَی ؽهههبط ّهههیوػلیب ؽهههبط پیوػلهههی ب ؽهههبط‬
‫للا ثْكب چِبه ًلو کلفلا هؼیي‬ ‫ػجلللا ّ ؽبط فیو ّ‬
‫ّ‬ ‫للاب ؽبط‬‫كٍّذػلیب ؽبط ًْه ّ‬
‫ًوْكٍ ثْكًل کَ ثًَبمُبی ؽبط كهّیِػلی ُّْیبهب هِْلی ػطب ؽن پوٍهذب‬
‫گوگؼلی هه‪ٚ‬بًی ّ ٍیله‪ٙ‬ب کویوهی یهبك ّهلٍ ّ هْهزوکب ػِهلٍكاه ًظهن ّ ًَهن‬
‫هٍّزب ثْكًلب كه «كٍکٌَِ» کَ هبلکیذ آى ًیي هوثْ‪ ٛ‬ثَکیبًیُب هیّلب ثبى ُن‬
‫چِبه ًلهو کلفهلا ثهًَهبمُهبی کبثهبهاًیب ؽهبط گهل دمحمب هْهِلی هیوىاثبثهب ّ ؽهبط‬
‫ّیوىاك هؼیي ّلٍ ثًْل کَ اهْه اكاهٍی كٍ ها ػِلٍكاه ثْكًل‪.‬‬
‫كه هٍّزبی «ؽَیيآثبك» کَ هبلکیذ آى ًیي هوثْ‪ ٛ‬ثَکیبًیُب هیّل چِبه‬
‫ًلههو کلفههلا ػِههلٍكاه ًظههن ّ ًَههن آىعههب ثْكًههل‪ .‬كه ؽَههیيآثههبك كّ گههوٍّ هَههزوو‬
‫ثْكًل‪ :‬گوُّی هزْکل اى ؽ‪ٚ‬واد ّْلی ثهًَهبمُهبی ؽهبط ػلهیهؽهن ب ؽهبط دمحم‬
‫هلیب ؽبط دمحمػلیب ؽبط ثوارؼلیب هْهِلی ٕهلیفهبى؛ ّ گهوٍّ كیگهوی هزْهکل‬
‫اى ؽ‪ٚ‬واد ثْیواؽولی کَ گلزین پْذ فْیْبًّلی ّ ًَجی ثب کیهبًیُهب كاّهزٌل‪.‬‬
‫ًٖههق «ؽَههیيآثههبك» ها ؽ‪ٚ‬ههواد ّههْلی رْهکیل هههیكاكًههلب ًٖههق كیگههو آى ها‬
‫ُوههبى ؽ‪ٚ‬ههواد ثْیواؽوههلی ک هَ ّههبهل هْههِلی دمحمػلههی ٍههیٍههقزیب کبعوْههیل‬

‫هإهٌیب كب‪ٙ‬ل ّ ثواكهاى گْكهىی هیّلًل‪.‬‬
‫كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۶‬ؽ‪ٚ‬واد ّْلی ثَّاٍطَی افزالكی کهَ ثهب کیهبًیُهب‬
‫پیلا ًوْكًل اى ؽَیيآثبك هكزٌلب ثَكًجبل آى کلیَی افزیبهاد «ؽَیيآثبك» ثَكٍذ‬
‫ؽ‪ٚ‬واد ٍیٍقزی اكزبك‪ .‬ثؼلا یک فبًْاه كیگو ثًَبم ایوبًولی ٍِبهی ثهَُوهواٍ‬
‫پَوُ ؽبط ػيیي ٍِبهی كه «ؽَیيآثبك» هَزوو گوكیلًل‪ .‬رهب ىههبى إهالؽبد‬
‫اه‪ٙ‬ی کَ هبلکیذ آى هوثْ‪ ٛ‬ثهَکیهبًیُهب ثهْك اكهواك كهْمالهنکو ػِهلٍكاه ًظهن ّ‬
‫ًَن آىعب ثْكًهل‪ .‬كه هٍّهزبی «هٌٖهْهآثبك» کهَ چِهبه كاًهل ههبلکیزِ هزؼلهن‬
‫ثَکیبًیُب ثْك ّ كّ كاًل كیگوآى هوثْ‪ ٛ‬ثَػلیه‪ٙ‬بفبى اهیٌی هیّلب کلیهَی‬
‫ّْلاًل کلفلایی ثَػِلٍی ؽبط ػلولاه هّیلی ثْك‪.‬‬
‫كه «هلؼههًَههْ» ک هَ کلی هَی هبلکیههذ آى هزؼلههن ثههَکیههبًیُههب ثههْكب چِههبه کلفههلا‬
‫ثًَبمُبی ؽبط ًْه ػلی ٍلطبًیب ىیبك ایيكیب ؽبط ًظو ػلی ّ هِْلی هیطبً‬
‫ػِلٍكاه ًظن ّ ًَن آىعب ثْكًلب كه هٍّهزبی «کِوهیي» کهَ ثهبى ُهن ٍهَ كاًهل‬
‫آىعب هوثْ‪ ٛ‬ثَکیبًیُب هیّهلب كّ ‪ٍ -‬هَ ًلهو کلفهلا ثهًَهبمُهبی ؽهبط ػلهی ثبثهبب‬
‫ؽبط كُواة هؽیوی ّ ؽبط هؽوي ػِلٍكاه ًظن ّ ًَهن آىعهب ثْكًهلب كّ كاًهل‬
‫للا عِبىّهبُی‬ ‫كیگو اهالک کِویي هوثْ‪ ٛ‬ثَآهبیبى ؽبط ؿالم ىهبى پْه ّ ًْاى ّ‬
‫یلللافبى ٕبكهی ثْگو ثْك‪.‬‬ ‫هیّلب یک كاًل ثبهیهبًلٍ هوثْ‪ ٛ‬ثَؽبط ّ‬
‫كیگو هٍّزبی «ثبؽ ًْ» ثْك کَ روهبم ‪ ۶‬كاًهل هبلکیهذ آى هوثهْ‪ ٛ‬ثهَآهبیهبى‬
‫ؽههبط ٍههیلدمحم كثیههوی ّ ػجههبًفههبى كثیههوی هههیّههلب یهک ًلههو ثههًَههبم ؽههبط هیههوىا‬
‫اثْالؾَي كثیوی کلفلا ّ ػِلٍكاه ًظن ّ ًَن آىعب ثْكب ثوای ههلری كّ كاًهک‬
‫للا كاك ثهبهاًی ّهْلی ههواه كاّهذ‪ .‬هٍّهزبی‬ ‫کلفلای آى ثَػِلٍی ّقٖی ثًَهبم ّ‬
‫للافههبى‬
‫كیگههوی ثههًَههبم «گوپههبچ» ثههْك ک هَ روههبم ‪ ۶‬كاًههل آى هزؼلههن ثههَآهههبی اهههبى ّ‬
‫هْوبیی ثْكب اّ فْك كه آىعب ٍکًْذ كاّزَ ّ ػِلٍكاه ًظن ّ ًَن آىعب ثْك‪.‬‬
‫«چِبه هلؼَی رل ٍوؿ» کهَ ههجال هزؼلهن ثهَ«ٕهْلخاللّلهخ» ثهْكب ثؼهلا چِهبه‬
‫كاًل ّ ًین هبلکیذ آىعبُب ثَؽبط ّیوػلی ّ ثواكهاًِ هٌزول ّلب رب ىهبًی کَ‬
‫رؾذ هبلکیذ ؽبط ّیوػلی ّ ثواكهاًِ ههواه كاّهذب کلفهلاُبی آىعهب ُویهک‬
‫ثههًَههبمُههبی ٍیلدمحمه‪ٙ‬ههب ؽَههیٌیب ٍههیلػلیه‪ٙ‬ههب ؽَههیٌیب ؽههبط كاكهً هبٍههوی ّ‬

‫ؽبط هوثبىػلی ثْكًل‪.‬‬
‫اٍهلللا ُّْهوٌل‬
‫ّ‬ ‫هبلکیذ یک كاًل ّ ًین اهالک «رُل ٍوؿ» هوثْ‪ ٛ‬ثَؽبط‬
‫پَههههو کوثالیههههی ؿههههالمه‪ٙ‬ههههب ثههههْك کههههَ فههههْك‬
‫ٍوپوٍههههزی آى ها ػِههههلٍكاه ثههههْك‪ ّ .‬هٍّههههزبی‬
‫«هلک آثبك» کَ آفهویي هٍّهزبی «کهبهلیوّى»‬
‫ّههههوبلی ثههههْكب هههههجال هزؼلههههن ثههههَآهههههبی هلههههک‬
‫هٌٖههْهفههبى هْههوبیی ثههْكب ٍههوذ کلفههلایی آى‬
‫ثهههَػِهههلٍی هْهههِلی ػلهههیاکجهههو ثهههْكب كه ٍهههبل‬
‫‪ ۱۳۳۸‬آههههبی ؿهههالمؽَهههيفهههبى كهّكی اههههالک‬
‫«هٌٖههْهآثبك» ها اى آهههبی هل هک هٌٖههْهفههبى‬
‫ؿالمؽَي فبى كهّكی‬
‫هْوبیی فویلاهی ًوْكب رب ىهبًی کَ كه هقيى‬
‫ٍل كاهیُْ هواه ًگوكزَ ثْكب ّقٖب ػِلٍكاه ًظن ّ ًَن آىعب ثْك‪.‬‬
‫لتلُای ّالع دس ليشهٌجاى ّ اتِام تَتشادساى کياًی‬

‫پٌ اى ایيکَ ؽبط ّیوػلی کیبًی اهالک «رهل ٍهوؿ» ّ «ػهبكل آثهبك» ها اى‬
‫هلک هٌْٖهفبى هْوبیی كه رِواى فویهلب كّ هلؼهَی كیگهو ثهَآى ا‪ٙ‬هبكَ ًوهْك‪.‬‬
‫ثٌبثوایي ًیهبى ثهًَیهوّی اًَهبًی كاّهذب ىیهوا كه آى ىههبى ٍّهبیل کْهبّهىی ّ‬
‫كٍزگبُبی پیِ هكزَی هکبًیياٍیْى اهوّىی هْعهْك ًجهْك‪ .‬ػهلٍی اى ىاهػهیي‬
‫«لیوهٌغبى» ثًَبمُبی ٍیلدمحمه‪ٙ‬ب ؽَیٌیب ٍهیلػلیه‪ٙ‬هب ؽَهیٌی ّ چٌهل ًلهوی‬
‫كیگو اى هْم ّ فْیْبى ّبىب کَ كه ؽویوذ هوكهی ىهًل ّ آثوّهٌهلی ثْكًهلب‬
‫هیآیٌل كه «ثکیبى» ثب ؽبط ّیوػلی ٕؾجذ هیکٌٌل ّ هیگْیٌل‪:‬‬
‫«چْى كه «لیوهٌغبى» ىهیي ىهاػزی کن هیثبّلب هبُن آة ّ هلک ؽَبثی‬
‫ًلاهینب چٌآىچَ هوکي ثبّل كه هٍّزبی رهل ٍهوؿب یهب ػهبكلآثهبك هوهلاهی ىههیي‬
‫ثَهب ثلُیهل رهب فبًهَ ّ ىًهلگی فهْك ها كهُوهآىعهب ثجهوینب هْهـْل کْهذ ّ ىهع‬
‫ّْینب هبلاالعبهٍ هیكُینب اگو ّوای‪ ٜ‬كیگوی ُن كاّزَ ثبّلب هیپنیوین‪».‬‬
‫ؽههبط ّههیوػلی ّ ثههواكهاًِ هْاكوههذ هههیکٌٌههل‪ .‬هههواهكاك کزجههی ثههلیيه‪ٚ‬ههوْى‬

‫هیًْیٌَل کَ آهبیبى ٍیلدمحمه‪ٙ‬هب ّ ٍهیلػلیه‪ٙ‬هب ؽَهیٌی ثهَُوهواٍ ثویهَی اههْام‬
‫فْك اى «لیوهٌغبى» ثَػبكلآثبك ّ «رُل ٍوؿ» ًوهل هکهبى ًوبیٌهل‪ .‬پهٌ اى اًؼوهبك‬
‫ایهي ههواهكاكب آهههبی ٍهیلػلیه‪ٙ‬ههب ههبل ّ كّاة آههبكٍ هههیکٌهل رههب ٍّهبیل فبًههَ ّ‬
‫ىًلگی فْك ها ؽول ًوبیل؛ هْهؼی کَ ثهَ«لیوهٌغهبى» ههیهٍهلب یهک ًلهو ثهًَهبم‬
‫ؿالمػلیب ثواكهىاكٍی ؽبط ػلیدمحم کلفلای ّههذ «لیوهٌغهبى» ثهوای اّ ایغهبك‬
‫هياؽوذ هیکٌلب ًویگناهك کهَ ٍهیلػلیه‪ٙ‬هب فبًهَاُ ها ؽوکهذ كُهلب پهٌ اى‬
‫هولاهی ثؾش ّ هْبعوٍی للظیب ثب یک كیگو كهگیو هیًّْلب چْى ؿهالمػلهی‬
‫هههلهد ىیههبكرههوی كاّههزَ ّ هههْیرههو اى ٍههیلػلیه‪ٙ‬ههب ثههْكٍب ؽوک هذ هههیکٌههل ک هَ‬
‫ٍیلػلیه‪ٙ‬ب ها كٍذگیو ًوبیلب كه ایيهْهغ ٍیلػلیه‪ٙ‬ب یک هج‪ َٚ‬رلٌل كّ‬
‫لْل ٍْىًی ثَُوواٍ فْك كاّزَب ّهزی کَ اؽَبً فطو هیکٌلب ثب ُوبى رلٌهل‬
‫كّ لْل فْك ثَ‪ٛ‬وف ؿالمػلهی ّهلیک ههیکٌهلب ؿهالمػلهی كهْها ًوهِ ثهو ىههیي‬
‫هههیّههْكب ٍههیلػلیه‪ٙ‬ههب ثههَ‪ٛ‬ههوف آى كٍههذ هّكفبًههَ كههواه هههیکٌههلب رههب اُههبلی‬
‫«لیوهٌغبى» فجو هیًّْلب کبه اى کبه گنّزَ ثْك‪.‬‬
‫فههْكُ ها ثههَ«رُههل ٍههوؿ»‬ ‫ٍهههههههههیلػلیه‪ٙ‬هههههههههب‬
‫کلههههي ّ ككههههي ؿههههالمػلههههی‬ ‫هیهٍبًلب اُبلی هْـْل‬
‫كُوهههههههههههههههبى کلفهههههههههههههههلای‬ ‫هههیّههًْلب ؽههبط ػلههیدمحم‬
‫كّلزههی ّ هکبیذ هههیثههوك ّ‬ ‫«لیوهٌغههبى» ثههَهوبهههبد‬
‫ؽهههههبط ّهههههیوػلی ػٌهههههْاى‬ ‫ارِبههههبد هزهههل ها هزْعهههَ‬
‫هیکٌل کَ‪ٍ« :‬یلػلیه‪ٙ‬ب‬ ‫ههههههیًوبیههههههل ّ رٖههههههویؼ‬
‫کیههبًی ؿههالمػلههی ها کْههزَ‬ ‫ثهَكٍههزْه ؽههبط ّههیوػلی‬
‫ؽبط ػلی دمحم كُوبى‬
‫اٍذ‪».‬‬
‫هَئْلیي ؽکْهزیب ؽبط ّیوػلی ها كٍذگیو ّ ىًلاًی هیًوبیٌهلب ثهَؽهبط‬
‫ّیوػلی هیگْیٌل‪" :‬ثبیل ٍیلػلیه‪ٙ‬ب ها رؾْیل ثلُی" ؽبط ّیوػلی کیبًی كه‬
‫پی ایي هبعوا ؽلّك ‪ ۲‬هبٍ كه «ّهیواى» ىًهلاًی ههیّهْك‪ .‬كه ‪ٛ‬هْل ایهيههلد ‪۲‬‬
‫هبٍ ٍیلػلیه‪ٙ‬ب كه هٌيل ؽبط ّیوػلی ثٍَو ههیثهوكٍب ّلهی كه ىًهلاى ُوچهَ‬
‫ثَؽبط ّیوػلی كْبه هیآّهكًل کَ "ثبیل ٍیلػلیه‪ٙ‬ب ها رؾْیل ثهلُی" ا ِهبه‬

‫ثیا‪ٛ‬الػی هیکٌلب هَئْلیي ُن كٍذ اى ٍو ؽبط ّیوػلی ثو ًویكاهًل‪.‬‬
‫كه ایي هیبى ؽبط ّیوػلی ثَؽبط كٍّذػلی پیـهبم ههیكوٍهزل کهَ‪" :‬ثوّیهل‬
‫كه «رٌهههل ّهههْل» آههههبی ؽهههبط ٍهههیلدمحمػلی هیوثهههبهوی ّ یهههک ػهههلٍی كیگهههواى‬
‫هیٍِهلیلاى «کهبهلیوّى» ها ثجویهل ثهَهٌهيل ؽهبط ػلهیدمحم كُوهبىب هّی ثيًیهلب‬
‫ثلکهههَ ؽهههبط ػلهههیدمحم لیوهٌغهههبًی ه‪ٙ‬هههبیذ ثلُهههلب یهههب فهههْىثِهههب ثگیهههوك‪" .‬ؽهههبط‬
‫كٍّههذػلههی ّ ؽههبط پیوػلههی ُههن ایههي کههبه ها هههیکٌٌههلب ثههب آّهكى آهههبی ؽههبط‬
‫ٍههیلدمحمػلی هیوثههبهوی ّ ػههلٍی هیههٍِههلیل ثههَهٌههيل ؽههبط ػلههیدمحمب ُههو چههَ اى‬
‫اّفْاُِ ّ روٌی هیکٌٌهلب ؽهبط ػلهیدمحم هغهبة ًوهیّهْك‪ .‬آهبیهبى ُهن ًگهواى ّ‬
‫كلفْه ثو هیگوكًل‪.‬‬
‫ارلبهب اى ثلّبًَی ّ ثوگْهذ هّىگهبهب ٍهَ ‪ -‬چِبهّهت ثؼهل ػهلٍی ثهَهٌهيل‬
‫ؽهههبط ػلهههیدمحم كُوهههبى ههههیهیيًهههلب ّهههتٌُگهههبم اّ ها كه هفهههذ فهههْاة ثهههَهزهههل‬
‫هیهٍبًٌل‪ .‬هِبعوبى آىهله ویق کبه هیکٌٌل کَ ؽزی ُوَهو هوزهْل كه ُوهبى‬
‫هٌهيلب كه ُوههبى ثَههزو فهْاةب هزْعههَ ًوههیّههْك‪ .‬پهٌ اى عههبهی ّههلى فههْى كه‬
‫هفذ فْاة ثیلاه هیگوكك؛ رب هوكم فجو هیًّْل ّ ثهَفهْك ههیآیٌهلب ّ اى ُهن‬
‫كیگو هیپوٌٍل کَ‪« :‬هبرل یب هبرالى چَ کَی َُذ ّ چهَ کَهی ًیَهذ» کهبه اى‬
‫کبه گنّذب هبرل ُوکَ ثْكب كه هكذ‪.‬‬
‫هل هک «لیوهٌغههبى» اى هههلین هْهْكههَ ثههْكب هزههْلی آى ّقٖههی هِههن ثههًَههبم‬
‫"هإیلالْویؼخ ّیواىی" ثْكب کَ كه كٍزگبٍ ؽکْهزی اهزلاه ثبالی كاّذ؛ ارِهبم‬
‫ایي هزل ها ثَؽبط كٍّذػلی کیبًی هیىًٌلب ههْای اًزظهبهی ثهٍَهوکوكگی یکهی‬
‫اى اكَواى آى ىهبى ثًَبم «ٍوّاى اىُبهی‪ »۱‬عِذ ثوهٍهی هزهل ؽهبط ػلهیدمحم‬
‫كُوبى لیوهٌغهبًی ثهَ «کهبهلیوّى» آههلٍ ّ كه هٍّهزبی «ثکیهبى» ثهَهٌهيل ؽهبط‬
‫كٍّهههذػلهههی ّاهك ّهههلب كه آىعهههب رؾویوهههبد فهههْك ها ّهههوّع کهههوكب كه ًِبیهههذ‬
‫‪ّ٘ -‬اابْ تيّـاابع اعتلااجض اػ٘اابعا وااٗ صع جاا‪ٛ‬ف أمااالة ؿاابي ‪ 1۳۵۱‬لجااً اػ كاابپ‪ٛ‬ع ثشتياابع‬ ‫‪1‬‬
‫ٔشـت‪ٚ‬ػيغ كبٖ كض ‪ ٚ‬صع ثـيبعا اػ ك‪ٙ‬غ٘با ثؼعگ دى‪ِٛ‬ت ٔمبِی ثغلغاع وغص‪.‬‬
‫ثَٕواؽذ ارِبم هزل ؽبط ػلیدمحم كُوبى لیوهٌغبًی ها ثَؽبط كٍّهذػلهی ّاهك‬
‫ًوْكب هَزویوب ثَؽبط كٍّذػلیگلذ‪:‬‬
‫«رهههْ فهههْكد ؽهههبط ػلهههیدمحم لیوهٌغهههبًی ها کْهههزَیب ثبیهههل ثهههب ایهههي پوًّهههلٍ‬
‫ثَ«ّیواى» ثیبییب رب رْ ها رؾْیل كٍزگبٍ ه‪ٚ‬بیی ثلُین‪».‬‬
‫ؽههبط كٍّههذػلههی ُوچههَ ثههَفههلا ّ هههوآى ّ هَههن هزٍْههل ّههلب عٌههبة ٍههوّاى‬
‫اىُههبهی هجههْل ًک هوكب ثههَهههأهْهیي كٍههزْه كاك رههب ؽههبط كٍّههذػلههی ها كٍههزگیو‬
‫ًوبیٌلب كه ایيهْهغ ؽبط كٍّذػلی هْـْل کْیلى هلیبى ثهْكٍ ّ ثهب ُوهبى هلیهبى‬
‫ثههو ٍههو عٌههبة ٍههوّاى اىُههبهی کْثیههلب چٌههبىک هَ هلیههبى ُفههوك ّههل ّ كههوم عٌههبة‬
‫ٍوّاى اىُبهی ُن ّکَذ ّ ثٌبی فْىهیيی ًوْك؛ چْى رؼلاك ٍوثبىاى رؾذ‬
‫اهههو ٍههوّاى اىُههبهی ثههیِ اى ‪ً ۱۸‬لههو ًجْكًههلب ًزْاًَههزٌل ؽههبط كٍّههذػلههی ها‬
‫كٍذگیو ًوبیٌل‪.‬‬
‫ٍوّاى اىُبهی ثًَبچبه كٍهزْه ؽوکهذ كاكب ههأهْهاى ثهَكوهبًهلُی ٍهوّاى‬
‫اىُبهی ثب ٍو ّکَزَ هاُهی «ّهیواى» ّهلًلب ثهب ایهي هٖهل کهَ هغهلكا ثهب ههْای‬
‫ثیِرو ثو گوكًلب رب ثزْاًٌل ؽبط كٍّذػلی کیبًی ها كٍذگیو ًوبیٌلب ّهزی کهَ‬
‫ٍوّاى اىُبهی ثب هْای ثیِرو ثَ«کبهلیوّى» ثوهیگهوككب ثؼهل اى ِهو ثهْكٍب‬
‫ثٌبثوایي هغجْه هیًّْلب ّت ها كه «ؽَیيآثبك» ‪« -‬کبهلیوّى» ثوبًٌلب ثب ایهي‬
‫هٖل کَ كوكا ٕجؼ ثَ‪ٛ‬وف «ثکیبى» ؽوکذ کٌٌل‪.‬‬
‫اهب كه ثیي هاٍب عٌلعْیبى ‪ٛ‬بیلَی كبهٍیهلاى ثٍَو کوكگهی ؽَهیيفهبى‬
‫كبهٍههیهههلاى ّ ػههلٍی كیگههو اى کالًزههواى كبهٍههیهههلاى كهآى كٍههذ هّكفبًههَب‬
‫ٍوّاى اىُبهی ها ىیو ًظو هیگیوًل ّ هیكِوٌل کَ اّ ّ اكهواك ىیهو كوههبًِب‬
‫اهْت كه «ؽَیيآثبك» هبًلگبهاًل‪ .‬رٖهوین ههیگیوًهل کهَ ّهتٌُگهبم ثهَهٍّهزبی‬
‫«ؽَیيآثبك» ّاهك ًّْل ّ هأهْهاى اًزظبهی ها فلغ ٍالػ ًوبیٌل؛ فجو ثهَعٌهبة‬
‫ٍوّاى اىُبهی هیهٍلب عٌبة ٍوّاى ؽبلِ هٌولت هیّْكب چٌبىکَ اى اُبلی‬
‫«ؽَیيآثبك» کَت رکلیق هیًوبیلب اى آىُب هیپوٍل کَ چَ ثبیل ثکٌل؟‬
‫ؽَههیيآثههبكیُههب هههیگْیٌههل‪« :‬ثِزههو اٍههذ فجههو ثههَؽههبط كٍّههذػلههی ثههلُین رههب‬
‫ثَُوواٍ ػلٍی رلٌگچی اى «ثکیبى» ؽوکذ کٌل ّ ثیبیٌل كه «ؽَیيآثبك» اى ّوب‬
‫كه ثواثو ؽولَی ػْبیو كبهٍهیههلاى ؽلب هذ ًوبیٌهل‪ ».‬عٌهبة ٍهوّاى اىُهبهی‬
‫ًبگيیو هبٕلی اى اُل «ؽَیيآثبك» ثَهٍّزبی «ثکیبى» ًهيك ؽهبط كٍّهذػلهی‬

‫هههیكوٍههزلب اى اّ هههیفْاُههل کهَ ثههوای کوهک ّ علههْگیوی اى ّهّك رلٌههلچیههبى‬
‫كبهٍیهلاى ثَ«ؽَیيآثبك» ثیبیل ّ ّاهك ػول ّْك‪.‬‬
‫ًبهَ ثٍَّیلَی هبٕل ثَكٍذ ؽبط كٍّذػلی هیهٍلب ثالكبٕلَ ؽلّك ‪۲۳‬‬
‫ًلهههو رلٌهههلچهههی ىثهههلٍ ّ ىثوكٍهههذ ثهههٍَهههوکوكگی ؽهههبط كٍّهههذػلهههی ثهههَ‪ٛ‬هههوف‬
‫«ؽَیيآثبك» ؽوکذ هیکٌٌلب رب ثَ«ؽَهیيآثهبك» ههیهٍهٌلب هزْعهَ ههیّهًْل کهَ‬
‫رلٌههلچیههبى كبهٍههیهههلاى ُههن اى آى ‪ٛ‬ههوف هّكفبًههَ ّههوّع کههوكٍاًههل‪ .‬ؽههبط‬
‫كٍّذػلی ىّكرو هیهٍلب كهة هلؼَ «ؽَیيآثهبك» ها ههیثٌهلكب عٌهل ّهوّع‬
‫هیّْكب اى لؾظَی ؿهوّة آكزهبة رهب ٍهؾو كاههَ ههییبثهلب ٍهوّاى اىُهبهی ُهن‬
‫روبم اٍهلؾَ ّ ُوهبد فهْك ا كه افزیهبه ؽهبط كٍّهذػلهی ههیگهناهكب رلٌهلچیهبى‬
‫كبهٍیهلاى ّکَذ هیفْهًل ّ كواه هیکٌٌل‪.‬‬
‫ٕجؼ هّى ثؼل کَ ؽهبل عٌهبة‬
‫ٍهههوّاى ثِزهههو ههههیّهههْكب ثهههب ؽهههبط‬
‫كٍّهههذػلهههی ٕهههلؼ ههههیکٌهههلب اى اّ‬
‫روب‪ٙ‬هههب ههههیًوبیهههل کهههَ "اّ ّ اكهههواك‬
‫رؾهههذ كوههههبًِ ها رهههب هّكفبًهههَی‬
‫«كهّكىى» ثلههَ ًوبیل‪".‬‬
‫ؽبط كٍّذػلی ُن هجْل کوكٍب‬
‫آىُههب ها اى هٌطو هَی «ک هبهلیوّى»‬
‫ثٍَالهذ ػجْهكاكٍب ّاهك هٌطوَی‬
‫«اثهههههوط» ههههههیًوبیهههههل‪ .‬كه هْههههههغ‬
‫فهههههلاؽبكظی كه ٍهههههو هّكفبًهههههَی‬
‫«كهّكىى» عٌبة ٍوّاى اىُبهی‬
‫ؽَیي فبى كبهٍی هلاى‬
‫پوًّههلٍی ؽههبط ػلههیدمحم لیوهٌغههبًی‬
‫ها پبهٍ هیًوبیلب پوًّلٍی كیگهوی رْهکیل كاكٍب ثهب فهْك ثهَ «ّهیواى» ههیثهوكب‬
‫ثَهؾ٘ هٍیلى ٍوّاى اىُبهی ثَ«ّهیواى» ؽهبط ّهیوػلی ُهن اى ىًهلاى آىاك‬
‫هیّْك ّ ثَفبًَ ثوهیگوكك‪.‬‬
‫پاياى ساٍ ًغل اّل کياًی‬

‫هههوگ ًوط هَی پبیههبى ىًههلگی اٍههذب ُههیچ اٍههزضٌبی ثههوای ُههیچک هٌ هزٖه ّهْه‬
‫ًیَذب كویوب ؿٌیب ‪ٙ‬ؼیقب هْیب ىّهذب ىیجهب‪ُ ...‬وهَ ثبیهل ثگناهًهل ّ ثگنهًهل‪.‬‬
‫‪ٛ‬جن ُویي هبًْى رـییوًبپنیو ؽبکن ثوَُزی ثْك کهَ كه ریهو ههبٍ ٍهبل ‪ُ( ۱۳۳۳‬‬
‫ُ) ؽههبط ّههیوػلی کیههبًیب كٍههذ اى آىُوههَ اهههالک ّ اهههْال ثوكاّههذب چْههن اى‬
‫كًیههههب پّْههههیلب هؿ كه ًوههههبة فههههبک کْههههیل ّ هكههههذ‪ .‬عَههههل اّ ها اى «ّههههیواى»‬
‫ثهههَ«کهههبهلیوّى» آّهك ًهههل ّ ‪ٛ‬جهههن ّٕهههیذ فهههْكُ كه عهههبی ثهههًَهههبم پهههْىٍی‬
‫‪۱‬‬
‫«پبلٌگوی» ثَفبک ٍ وكًل‪.‬‬
‫كهٍهذ ‪ٍ ۴‬هبل ثؼهل اى اّب كه اٍههلٌلهبٍ ٍهبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۴‬ثهواكهُ ؽههبط‬
‫كٍّذػلهی ثهَهؽوهذ ایهيكی پیٍْهذب عٌهبىٍی اّ ها ‪ٛ‬جهن ّٕهیذ ًبههَاُ كه‬
‫للا» ‪ّ« -‬یواى» ثَفبک ٍه وكًل؛ ‪ٍ ۳‬هبل ثؼهلب كه كهوّهكیي‬ ‫آهامگبٍ «ّبٍ كاػی ّ‬
‫ههههبٍ ٍهههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۷‬رٌِهههب ثهههواكه ثبىهبًهههلٍ ّهههبىب ؽهههبط پیوػلهههی ًیهههي كه‬
‫«کبهلیوّى» اى كًیب هكزَ ّ ثَآى كّ هلؾن گوكیلب عٌهبىٍی اّ ها كه کٌهبه ؽهبط‬
‫ّههیوػلی ثههَفههبک ٍهه وكًل؛ ثههلیيٍههبى پوًّههلٍی ىًههلگی ًَههل اّل کیههبًیُههبی‬
‫«کبهلیوّى» هقزْهَ ّل‪.‬‬
‫هيشاث کياًی‬
‫كه ایيهْهغ هلووّ هبلکیذ آهبیبى کیبًی ّبهل هؾلّكٍُبی ىیو ثْك‪:‬‬
‫‪ - ۱‬هٍّزبی «ثکیبى» ‪ ۶‬كاًل ثبلؾ ثو ‪ُ ۳۵۳‬کزبه‪.‬‬
‫‪ - ۲‬هٍّزبی «پبلٌگوی» ‪ ۶‬كاًل ثَاٍزضٌب ًْاؽی ربثؼَ ‪ُ ۴۳۳‬کزبه‪.‬‬
‫‪ - ۳‬هٍّزبی «كٍکٌَِ» ‪ ۶‬كاًل ثبلؾ ثو ‪ُ ۱۵۳‬کزبه‪.‬‬
‫‪ - ۴‬هٍّزبی «ؽَیيآثبك» ‪ ۶‬كاًل ثبلؾ ثو ‪ُ ۴۳۳‬کزبه‪.‬‬
‫‪ - ۵‬هٍّزبی «هلؼًَْ» ‪ ۶‬كاًل ثبلؾ ثو ‪ُ ۲۳۳‬کزبه‪.‬‬
‫‪ - ۶‬هٍّزبی «هٌْٖهآثبك» ‪ ۴‬كاًل ثبلؾ ثو ‪ُ ۱۵۳‬کزبه‪.‬‬
‫‪ -‬اـ‪ٛ‬ا٘يب زبِٗ ِی گ‪ٛ‬يٕض‪ :‬دبج كيغزٍی ‪ٚ‬هيت کغصٖ ثا‪ٛ‬ص کاٗ جـاض ِاغا صع پا‪ٛ‬ػٖا پابٌٕگغا‬ ‫‪1‬‬
‫صـٓ کٕيض تب اػ آْ ٔمغٗ تّبَ ٍِک کبِفيغ‪ٚ‬ػ عا ثجيُٕ‪.‬‬

‫‪1۴۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫‪ - ۷‬هٍّزبی «کِویي» ‪ ۲/۵‬كاًل ثبلؾ ثو ‪ُ ۱۵۳‬کزبه‪.‬‬

‫‪ - ۸‬هٍّزبی «ثکبى» ّ ٍوؽل چِبهكاًگَ ‪ ۶‬كاًل ‪ُ ۱۸۳۳۳‬کزبه‪.‬‬
‫‪ - ۹‬هٍّزبُبی «رل ٍوؿ»ب «ػهبكلآثهبك» ّ «ؽهبعیآثهبك» اى ُوکهلام ‪۴/۵‬‬
‫كاًل ثبلؾ ثو‪ُ ۹۳۳‬کزبه‪ُ .‬وَی اهالک مکو ّلٍ (ثَاٍزضٌبی كّذ ثکبى) ّاعل‬
‫ّوای‪ ٜ‬ؽنالْوة اى هّكفبًَی «کو» ثْكًهل‪ .‬ػهالٍّ ثهوایيُهب اى كیگهو ههْاهك‬
‫هلکیذُبی ثيهگبى کیبًی هْاهك میل ها ًیي هیرْاى ًبم ثوك‪:‬‬
‫‪ - ۱‬کبهفبًَی ثوًظ ٍلیلکٌی كه «ثکیبى»‪.‬‬
‫‪ - ۲‬فبًَی اػیبًی كه ّیواى ثوای ؽبط ّیوػلی ّاهغ كه فیبثبى كوػ‪.‬‬
‫‪ - ۳‬فبًَی اػیبًی كه ّیواى ثوای ؽبط پیوػلی ّاهغ كه فیبثبى كوػ‪.‬‬
‫‪ - ۴‬فبًههَی اػیههبًی كه ّههیواى ثههوای ؽههبط كٍّههذػلههی ّاهههغ كه فیبثههبى‬
‫هٌْچِوی‪.‬‬
‫ًْهللا‪.‬‬
‫ّ‬ ‫ػجلللا ّ ؽبط‬
‫ّ‬ ‫‪ - ۵‬فبًَی اػیبًی كه ّیواى ثوای ؽبط‬
‫‪ - ۶‬فبًهههَُهههبی اػیهههبًی هقٖهههْٓ ُویهههک ّاههههغ كه هٍّهههزبی «ثکیهههبى»‪.‬‬
‫چٌبىکَ مکو ّلب هوکي ٍکًْذ آىُب كه «ثکیبى» ‪« -‬کبهلیوّى» ثْك‪.‬‬
‫‪ ّ ...‬هجبلؾ ٌُگلذ پْل ٍلیل (ًووٍ) کَ كه گٌغیٌَُب ًگِلاهی هیّل‪.‬‬
‫علغلًَغة فاهيل کياًی‬

‫كٍّذػلی ثيهگ ‪ٍ -‬بکي ثْیواؽول‬
‫عِبى ثقِ ‪ٍ -‬بکي ثْیواؽول‬
‫چواؿؼلی ‪ّ +‬بٍ ػٌجو‬
‫ؽبط ّیوػلیب ؽبط پیوػلیب ؽبط كٍّزؼلیب ّبٍ ٍلطبىب هبٍ ٍلطبى‬
‫فشصًذاى ّ اعماب‪:‬‬
‫‪ - ۱‬كوىًلاى «ؽبط ّیوػلی» اى چِبه هبكه‪:‬‬
‫هیوىافبى = هِلیب ػطبب ایوطب ثِوامب ثِويب فَوّب اػظهنب كب‪ٛ‬وهَب گهل‬
‫عِبىب ثِغذب گل اكوّىب ‪ٛ‬لؼذب ِّوثبًْب ّیویيب هِیيربطب ثلویٌ‪.‬‬
‫الق‪ :‬هِلی ‪ ۵‬پَو = ‪ِٛ‬وْهسب اهكّیوب ه‪ٙ‬بب ػلیه‪ٙ‬ب‪ -‬ؽویل ه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫‪1۴1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ة‪ّ :‬بپْه‪ ۲‬پَو = ٍؼیل ‪ -‬هَؼْك‪.‬‬

‫ط‪ :‬اهكّیو‪ ۱‬پَو = دمحم‪.‬‬
‫ػطب‪ ۵ :‬پَو = ثِبكهب كاهیُْب اهیوریوْهب عِبى ّبٍ ‪ -‬اهكالى‪.‬‬
‫‪ - ۲‬كوىًلاى «ؽبط پیوػلی» اى كّ هبكه‪:‬‬
‫للاب كواهوىب کیبهوسب کزبیْى ‪ٍ -‬لطٌذ‪.‬‬ ‫ًٖوللاب ؽجیت ّ‬
‫ّ‬ ‫للاب‬
‫پٌغؼلیب ٍیق ّ‬
‫الق‪ :‬پٌغؼلی ‪ ۱‬پَو = اثواُین‪.‬‬
‫للا ‪ ۵‬پَو = ػجلالؾویلب هَیؼب کوینب فَوّ ‪ٍِ -‬واة‪.‬‬ ‫ٍیق ّ‬
‫ًٖوللا ‪ ۵‬پَو = ًبكهب دمحمب اٍوبػیلب عِبى پْه ‪ -‬كویلّى‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫ة‪:‬‬
‫للا ‪ ۱‬پَو = ثِوي‪.‬‬ ‫ط‪ :‬ؽجیت ّ‬
‫ك‪ :‬كواهوى ‪ ۳‬پَو = كوىاكب هِوكاك ‪ -‬ؽَیي‪.‬‬
‫ٍ‪ :‬کیبهوس ‪ ۳‬پَو = هٌْچوب کْهُ ‪ -‬ایوط‪.‬‬
‫‪ - ۳‬كوىًلاى «ؽبط كٍّزؼلی»‪:‬‬
‫ؿالمػلیب هور‪ٚ‬یب ًبٕوهلیب ه‪ٙ‬بهلیب کوهؼلی ‪ -‬دمحمه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫الق‪ :‬ؿالمػلی ‪ ۴‬پَو = هٌْٖهب لطلؼلیب اكْیي ‪ -‬پوّیي‪.‬‬
‫ة‪ :‬هور‪ٚ‬ی ‪ ۳‬پَوب هِوىاكب اّکبى ‪ -‬هَؼْك‪.‬‬
‫ط‪ً :‬بٕوهلی ‪ ۳‬پَو= ثی ىب ٍیوًّب كوّك‪.‬‬
‫ك‪ :‬ه‪ٙ‬بهلی ‪ ۳‬پَو= دمحمب ِّویبه‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫ٍ‪ :‬کوهؼلی ‪ ۳‬پَو= ؽَیيب ػلی ‪ -‬آهُ‪.‬‬
‫ّ‪ :‬دمحمه‪ٙ‬ب ‪۱‬پَو= ػلی‪.‬‬
‫فیوللا ‪.‬‬
‫ّ‬ ‫ًْهللا ‪-‬‬
‫ّ‬ ‫ػجلللاب‬
‫ّ‬ ‫‪ - ۴‬كوىًلاى «ّبٍ ٍلطبى»‪:‬‬
‫لللا اى ‪ ۳‬ههبكه‪ :‬اٍهکٌلهب هظلهوب ؿهالمه‪ٙ‬هبب ؿهالم‬ ‫الق‪ :‬كوىًهلاى ؽهبط ػجه ّ‬
‫ؽَیيب ؽویله‪ٙ‬بب اهژًلب ػلیه‪ٙ‬ب – کْهُ‪.‬‬
‫للا ‪ -‬ؽَیي آهب‪.‬‬ ‫فیوللا ‪ ۲‬پَو = ػيد ّ‬ ‫ّ‬ ‫ة‪ :‬هِْلی‬
‫ػيیيللا ‪ -‬ثِجْك‬
‫للاب ؽْوذ ّ‬ ‫ًْهللا ‪ ۴‬پَو = ؽغذ ّ‬ ‫ّ‬ ‫ط‪ :‬ؽبط‬
‫هوللا‪ .‬اٍههبهی ایههي‬
‫‪ - ۵‬كوىًههلاى «هههبٍ ٍههلطبى»‪ :‬ؽَههیيفههبىب کبکبفههبى ‪ -‬اهه ّ‬
‫اّقبٓ ثَُوواٍ كوىًلاى ّبى كه ثقِ «فبًیوي» ًیيآهلٍ اٍذ‪.‬‬
‫صًذگی پظ اص تضسگاى کياًی‬

‫پٌ اى كْد ثيهگبى کیبًیب عویبى اهْه ثًَؾْ ػبكی پیِ هیهكهذ کهَ كه‬
‫ٍبل ‪« ۱۳۳۸‬لطقػلیفبى هؼلل» هبلک «فبًیوي» ثَهؽوهذ ایهيكی پیٍْهذب‬
‫اهالک هزْكی ثهَثهواكهُ دمحمػلهی هؼهلل هٍهیلب اى ایهي پهٌ اّ هبلهک هٍّهزبی‬
‫«فههبًیوي» ّههل‪ .‬هٍّههزبی «فههبًیوي» كه ُوَههبیَگهی ّههوبلی هٍّههزبی «ثکیههبى»‬
‫هْهؼیذ كاهكب هؼٌی ایي ًکزَ آى اٍذ کَ اهالک کیبًیُب ىیو كٍذ «فهبًیوي»‬
‫ّاهغ ثْكب ایي اهالک هیثبیل اى ًِو اػظوی ثًَبم «ًِو عاللآثبك» کهَ اى ٍّه‪ٜ‬‬
‫هٍّههزبی «فههبًیوي» ػجههْه هههیک هوكب هْههوّة هههیّههل‪ .‬روههبم هٍّههزبُبی رؾههذ‬
‫رولک کیبًیُب اى «ثکیهبى» ّ «پهبلٌگوی» گوكزهَ رهب ثویهَی هٍّهزبُبی پهبییيرهو‬
‫ُویي ؽکن ها كاّزٌل‪.‬‬
‫ٍهههلیوبىفهههبى اهیٌهههی کهههَ‬
‫کلفههلای هؼههلل ثههْكب چههْى‬
‫كه ثبالكٍهههذ ههههواه كاّهههذب‬
‫ُو هّى ثَرقویهت «عهلّل‬
‫عههههاللآثههههبك» اهههههلام ًوههههْكٍب‬
‫ثبػش ًوٍیلى آة ثَاههالک‬
‫کیهبًیُههب هههیّههل‪ .‬رههب ههْهؼی‬
‫کَ هؼلل ثهيهگ ىًهلٍ ثهْكب‬
‫هّی ٍبثوَی كٍّزی کهَ ثهب‬
‫کیبًیُب كاّهذب ههیّهل ایهي‬
‫هؼ‪ٚ‬هههل ها هكهههغ ّ هعهههْع‬
‫کهههههههوكب اههههههههب ُوهههههههیيکهههههههَ‬
‫«لطههههقػلههههیفههههبى هؼههههلل‬
‫الَههههلطٌخ» كههههْد ًوههههْكٍ ّ‬
‫هلک «فبًیوي» ثَدمحمػلی هؼهلل هٍهیلب ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی کهواها ثهَاًغهبم ایهي‬
‫ػوههل هجههبكهد ّهىیههل‪ .‬اّ ؽزههی هاٍ «ثکیههبى» ها ک هَ اى هّی هل هک «فههبًیوي»‬
‫ػجْه هیًوْكب هطغ کوك‪.‬‬
‫ٍلیوبىفبى اهیٌهی كه ایهيهْههغ چٌهیي ؽَهبة ههیکهوك کهَ آههبی هؼهلل علیهل‬
‫ا‪ٛ‬الػههیاى ایههي اّ‪ٙ‬ههبع ًههلاهكب لههنا كٍههذ فههْك ها ثههبىرو اى هجههل پٌلاّههزَب ُههو‬
‫ٍبػذ ثبػش ایغبك ایيگًَْ كهكٍوُب هیّل‪.‬‬
‫کهبه ثههَعههبی کْههیل کهَ ؽزههی اُههبلی «ثکیهبى» کهَ ‪ٛ‬جههن هؼوههْل ثههَکهٍُْههبیی‬
‫ّههوبلی «ثکیههبى» عِههذ عوههغآّهی ًههْػی ػلههق کهُْی ثههًَههبم «عبّههیو» ثههوای‬
‫فْهاک هبل ّ كّاة ّهبى ههیهكزٌهلب ثهب هياؽوهذُهبی آههبی ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی‬
‫هْاعَ هیّلًلب ػْاهل ٍلیوبىفبى اى کبهآىُب علْگیوی ًوهْكٍ ّ ًوهیگناّهزٌل‬
‫رب ثکیبًیُب كه آىعب ثوًّلب ثوای گبُّبی فْك عبّیو كواُن آّهكًل‪.‬‬
‫كه یک هْهغ ٍلیوبىفبى كٍزْه كاك ٍ ثْك رب عوبػذ اى «فبًیوي» رب ؽهلّك‬
‫للاهواكفههبًی كه هؾههل هؼیٌههی ثههًَههبم ىهههیيُههبی ػيآثههبك (ک هَ عههي‬
‫«گوهههَ» ّ ّ‬
‫ىهیيُبی «فبًیوي» هؾَْة هیّهل ّ ثؼهلا هوکهي كػهْا ّهل) اعزوهبع ًوهْكٍ ّ‬
‫هٌزظو كوهبى ثبٌّلب كّ ‪ ٍَ -‬هّىی هْبعوٍ ثَ‪ْٛ‬ل کْیلب رب ایهيکهَ كه رهبهیـ‬
‫‪ ۵‬فوكاك هبٍ ٍبل ‪ ۱۳۳۸‬کبهّاى چبهپبكاهاى ثکیبًی کهَ ثبؽوبیهذ ٍهَ ‪ -‬چِهبه‬
‫ًلههو رلٌههلچههی عِههذ ؽوههل عبّههیو ثههَکههٍْ هكزههَ ثْكًههلب ثههب هياؽوههذ ػْاهههل‬
‫ٍلیوبىفبى هْاعَ ّلًلب فجو ثَهٍّزبی «ثکیبى» آههل کهَ عوؼیهذ ٍهلیوبىفهبى‬
‫االؽُبی ؽبهل عبّیو کیبًیُب ها ثب هِو ّ ؿلجَ اى هَهیو ثوگوكاًهلٍ ّ ثهٍَهوذ‬
‫كیگوی ثوكٍاًل‪.‬‬
‫كه ایيهْهغ یک هْ‪ْٙ‬ع کهَ ثبػهش عهو د یهبكزي ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی عِهذ‬
‫للا یهل‬‫هوبثلَ ثب کیبًیُب ّلٍ ثْكب ایي ثهْك کهَ آهبیهبى ؽهبط هِهلی ّ ؽهبط ػطهب ّ‬
‫ًگواًی عيئی ثب ثویَی ػوْىاكٍُب كاّزٌلب یک هّى هجهل اى ّههْع كػهْی یهک‬
‫ًلو ها هؾوهبًَ ًيك ٍلیوبىفبى كوٍزبكٍ ّ گلزَ ثْكًل‪:‬‬
‫«هب كه ایي كػْی ّویک هْم ّ فْیْبى فْك ًیَزین‪».‬‬
‫ٍلیوبىفبى کَ كکو هیکٌل ثیي کیهبًیُهب افهزالف ههیثبّهلب ثهیِرهو رؾویهک‬
‫هیّْك‪.‬‬
‫کیبًیُب ثبلووبثل كٍزْه كاكًل رهب عوؼیهذ كٍ ‪ -‬كّاىكٍ هٍّهزبب ثهبلؾ ثهو یهک‬
‫ُياه ٍْاهٍ ّ پیبكٍ گوك آهلًل ّ ثَعوؼیذ ٍلیوبىفبى کَ هزْکل اى فبًیوٌیُب‬
‫ّ ثویَی كُبد رؾهذ كوههبًِ ثْكًهلب ؽولهَّه ّهلًلب ثهلیيروریهت عٌهل ّهوّع‬
‫‪1۴۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ّلب اى ٍوٕجؼ رب چِبه ثؼل اى ِو كػهْای ٍهقذ ّ كهگیهوی هَهلؾبًَ اكاههَ‬

‫یبكذب چٌبىکَ یک لؾظهَ ٕهلای رلٌهل فهبهُْ ًْهل‪ .‬كه ٍهبػذ چِهبه ثؼهل اى‬
‫ِو عوؼیذ ٍلیوبىفبى اهیٌی ّکَذ فْهكٍ ّ ػوتًْیٌی کوكًل؛ ٍبػزی ثؼل‬
‫افجبه آهل کَ رؼلاك ُلهذ ًلهو اى عوؼیهذ «فهبًیوي» ّ ‪ٛ‬هوفكاهاى ٍهلیوبىفهبى‬
‫اهیٌی کْزَ ّ ىفوی ّلٍاًل‪.‬‬
‫ثَكًجبل اًزْبه ایي فجوب عوؼیذ کیهبًیُهب ثهو گْهزٌلب کلیهَی ٍهْاهٍ ّ پیهبكٍ‬
‫آهلًل ثَ‪ٛ‬وف ثکیبىب ُو کٌ هاُی هٌيل فهْك ّهلب کیهبًیُهب ّهبهل ‪ّ ۲‬هصهَی‬
‫ًهْهللا آهلًهل كه‬
‫ّ‬ ‫ػجهلللا ّ ؽهبط‬
‫ّ‬ ‫ؽبط پیوػلیب ؽهبط كٍّهذػلهی ّ كٍهزَی ؽهبط‬
‫ػجلللا كّه ُن عوغ ّلٍب ّْهای رْکیل كاكًهل کهَ رکلیهق کبهُهب ها‬‫ّ‬ ‫هٌيل ؽبط‬
‫هؼیي ًوبیٌل‪.‬‬
‫ٍهلیوبىفهبى ّ فهبًیوٌیُههبب کْهزَ ّ ىفوهیُهبی فههْك ها ثهب هبّهیي ثههبهکِ‬

‫ثههَ‪ٛ‬ههوف «ّههیواى» ؽوک هذ كاكًههلب ی هک ًلههو آىُبثههًَههبم «ُههلایذ فيائههی» كه‬
‫ٕؾٌَی كػْا اى ثیي هكزَ ثْكب ّهِ ًلهو كیگهو ها کهَ ثهَثیوبهٍهزبى «ّهیواى»‬
‫‪1۴۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هٍبًیلًل ّ هؼبلغَ ّل‪ .‬اثزلا ىفویُب ّ هوزْل ها ثٌَُل ژاًلاههوی «ّیواى»‬

‫ثوكًلب اى آىعب ثَثیوبهٍزبى هٌزول کوكًل‪.‬‬
‫كه آىهْهغ آهبی هؼلل علیلب کَ ٌٍبرْه ّبٍ ثْكب كٍزْه هْ کهلی اى كهثهبه‬
‫ثهوای كوهبًههلُی ژاًههلاههوی «ّههیواى» هههیگیهوك کهَ هْ‪ٙ‬ههْع ُوچههَ ٍههویغرههو‬
‫ثوهٍی ّْكب كوهبًلٍ ٌُل ژاًلاههویب کَی ثًَبم ریوَهبه اّهکبى ثهْك کهَ كّ‬
‫هّى ثؼههل اى ّاهؼههَب فههْكُ كه ه ً ُیههأری هوک هت اى ی هک ًلههو هب‪ٙ‬ههی ثههًَههبم‬
‫ٍوٌُل ًَهبثَب یهک ًلهو پيّهک ههبًًْی ّ چٌهلیي هبّهیي پهو اى ژاًهلاهم ّاهك‬
‫«ثکیههبى» ّههلًلب كه ُوهآىعههب رؾویوههبد ثههلّی ّههوّع ّههلب هههواه ثبىكاّههذ ؽههبط‬
‫ػجلللا‬
‫ّ‬ ‫كواهوى کیبًی ها ثَارِبم هزل «ُلایذ فيائی» ٕبكه ًوْكًلب آهبیبى ؽبط‬
‫اهیلّاهب ؿالمػلی کیبًیب ًبٕو هلی کیبًیب هور‪ٚ‬ی هلی کیبًی ًیي رؾهذ ههواه‬
‫کلبلذ ىًلاًی ّلًل‪ .‬ایي چِبه ًلو ثؼل اى گنّهذ یهک ُلزهَ ثهب هیهل ‪ٙ‬هوبًذ آىاك‬
‫ّلًلب چْى ىفویُب رؾذ هؼبلغَ ّ هلاّا هواهگوكزَ ّ ُوَ فْة ّلًل‪.‬‬
‫ّلی ؽبط كواهوى رؾذ هواه ثبىكاّذ كه ىًلاى کوینفهبًی ثهٍَهو ههیثهوكب‬
‫ُو آىچَ کَ ایي ٍَ گوٍّ اى كبهیل کیبًی هیرْاًَهزٌلب اًغهبم كاكًهلب ثهَُهوكهی‬
‫هزٍْل ّلًلب لکي هْكهن ثهَآىاكی ؽهبط كواههوى کیهبًی ًگوكیلًهل‪ .‬ؽزهی هزٍْهل‬
‫ثَآهبی ؽبط ٍیلدمحمػلی هیوثهبهوی گوكیلًهلب اّ ا ِهبه كوههْك کهَ ثوّیهل پِلهْی‬
‫پَهو ثهواكهم آههبی ؽهبط ٍهیلعْاك هیوثهبهویب ىیهوا هب‪ٙ‬هی هوثْ‪ٛ‬هَ ثهًَهبم آهههبی‬
‫كُههیبًی کَ پوًّلٍی كواهوى کیبًی ها هٍیلگی هیکٌهلب اُهل «إهلِبى» اٍهذ‬
‫ّ ثب آهبی ؽبط ٍیلعْاك هیوثبهوی آٌّب هیثبّلب ّبیل اّ ثزْاًهل ثهوای ّهوبکبهی‬
‫اًغبم كُل ّ ؽبط كواهوى کیبًی ها آىاك ًوبیل‪.‬‬
‫للا کیهبًی ّ ؿهالمػلهی کیهبًی ٍهَ ًلهوی‬ ‫ػجهلللا اهیهلّاهب ؽجیهت ّ‬
‫ّ‬ ‫آهبیبى ؽهبط‬
‫ثَآهبی ؽبط ٍهیلعْاك هیوثهبهوی هعهْع ًوهْكٍب عویهبى ها رْ‪ٙ‬هیؼ كاكًهلب آههبی‬
‫ؽبط ٍیلعْاك گلزٌل‪:‬‬
‫« هجلههؾ پٌغههبٍ ُههياه رْهههبى پههْل ًوههل رِیههَ ًوبییههل ّ ثیبّهیههل رههب ثجههوم پِلههْی‬
‫هب‪ٙ‬یب كواهوى کیبًی ها آىاك ًوبین؛ ٍَ ًلهوی ثهَثویهَی ثهواكهاى اثهالؽ کوكًهلب‬
‫هجلؾ پٌغبٍ ُياه رْهبى پْل عوغآّهی ّلب هجلؾ چِبه ُياه رْهبى كیگو ُن كّ‬
‫رقزَ كوُ ثوای فْك ؽبط ٍیلعْاك هیوثبهوی فویلًلب کَ عوؼهب پٌغهبٍ ّ چِهبه‬
‫ُياه رْهبى ّل‪.‬‬
‫ػجهلللاب‬
‫ّ‬ ‫ایي پْل ها كوه‪ّ ٜ‬هصهَُهبی ؽهبط پیوػلهیب ؽهبط كٍّهذػلهیب ؽهبط‬
‫للا پوكافزٌل؛ ّهصَی ؽبط ّیوػلی ؽب‪ٙ‬و ثَُوکبهی‬ ‫ًْهللا ّ ؽبط ػيد ّ‬‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫ّ ؽوبیذ ًْلًل‪ .‬كه آى هّى هجلؾ پٌغبٍ ُياه رْهبى فیلی ٌٍگیي ثْكب ثوًظ ثبه‬
‫ٕبف یک هي ُغلٍ لایر ثْكب یؼٌی ٍهَ کیلهْ ّ ّْٖهل گهوم ثهوًظ ثواثوثهب ‪۱۸‬‬
‫لایر (کوزو اى كّ ٍکَی ‪۱۳‬هیبلی) ثوًظ ٍلیل ها کیلْی كٍ لایر ًویفویلًل‪.‬‬
‫ایي هجلؾ پْل ها رِیَ ًوْكٍ ّ ًهيك ؽهبط آههب عهْاك ثوكًهلب ّهزهی کهَ ؽهبط آههب‬
‫عههْاك پههْل ها پِلههْی آهههبی كُههیههبًی هب‪ٙ‬ههی پوًّههلٍی كواهههوى کیههبًی هههیثههوكب‬
‫هب‪ٙ‬ی پٌ اى اثواى كٍّزیب ا ِبه هیكاهك کَ "ایي کبه اى ػِهلٍی ههي ٍهبفزَ‬
‫ًیَذ" چْى ‪ٛ‬وف ّوب ىاهػیي هٍّزبی «فبًیوي» ًیَزٌل کَ هي ثزْاًن کبهی‬
‫ثکٌنب ‪ٛ‬وف ّوب یک ٌٍبرْه كه رِواى هیثبّل ثًَبم آهبی «هؼلل» کَ ثَكهثبه‬
‫«دمحمه‪ٙ‬ب ّبٍ پِلْی» هاٍ كاهك ّ ٕبؽت ًلْمی ثَیبه اٍذ‪.‬‬
‫آهههبی هیوثههبهوی ثههب هب‪ٙ‬ههی هْههْهد هههیکٌههل ک هَ پههٌ رکلیههق ّ هاٍک هبه چههَ‬
‫هیثبّلب هب‪ٙ‬ی ا ِهبه ههیكاهك کهَ کَهی ها ثلوٍهزیل پِلهْی آههبی هؼهللب ّهبیل‬
‫ه‪ٙ‬ههبیذ كاك‪ .‬ؽههبط آهههب عههْاك هیوثههبهوی آهههل ّ پههْل ها پههٌ آّهكب ُوههبى پههْل ها‬
‫للا کیههبًی گوكههذ ثههوای ُيیٌهَی ایههبة ّ مُههبة‪ .‬ثههًَبچههبه آهههبی ؽههبط‬ ‫آهههبی ؽجیههت ّ‬
‫ػجلللا اهیلّاه ّ ثویَی کیبًیُب عْیب هیًّْل کَ ثجیٌٌل چَ کَی هیرْاًهل آههبی‬ ‫ّ‬
‫هؼلل ها ها‪ٙ‬ی ًوبیلب رب ایيکهَ رْاًَهزٌل یکهی اى کبهٌّبٍهبى كاكگَهزوی ٍهبثن‬
‫للا عْکبه ها پیهلا ًوبیٌهلب کهَ هاثطهَی فهْثی ثهب آههبی هؼهلل كاّهذب‬ ‫ثًَبم ؽجیت ّ‬
‫للا عْکهبه هكزٌهلب كه آىعهب هزْعهَ ّهلًل کهَ‬ ‫ؽ‪ٚ‬واد کیبًی ثَهٌيل آهبی ؽجیت ّ‬
‫اّ عویبى ها کوب کبى هطلغ اٍذ‪.‬‬
‫آهبی عْکبه هْل كاك کَ ثَآهبی هؼلل هواعؼَ ًوبیل ّ عْاة ثیهبّهك‪ .‬كّ ٍهَ‬
‫هّى ثؼل ثَآهبی عْکبه هواعؼَ ّلب عْاة كاك کَ آهبی هؼلل هیكوهبیل‪:‬‬
‫«کیبًیُب ثبیل ایي هلک ها اى هي ثقوًل» ّوػ كاكٍ ثْك کَ آهبیبى کیبًی ‪۳‬‬
‫هْهههکل كه هلهههک ههههي كاهًهههل‪ :‬اّل ایهههيکهههَ آة ًِهههو «عهههاللآثهههبك» اى هٍّهههزبی‬
‫«فبًیوي» یؼٌی اى ٍّ‪ ٜ‬هلک هي ػجْه هیکٌلب کَ ُو ٍبػذ ثبػهش كهگیهوی‬
‫هههیثبّههل‪ .‬كّم هاٍ ػجههْه هٍّههزبی «ثکیههبى» اى ٍّهه‪ ٜ‬هلههک هههي اٍههذ؛ ایههي‬
‫كهگیوی ّ هزل ُن اى هْهك ٍْم اٍذ‪.‬‬
‫ػجلللا اهیلّاه ثب فویلى هلهک «فهبًیوي» ّ ؽهبعیآثهبك‬ ‫ّ‬ ‫آهبیبى کیبًی ّ ؽبط‬
‫هیرْاًٌل ُو ٍَ هْهك ها یک عب ؽل کٌٌل‪.‬‬
‫ایي ٕؾجذ ثبّه کوكًی ًجْكب چْى ههجال ؽهبط ّهیوػلی ّ ثهواكهاًِ ثهوای‬
‫هلک «فبًیوي» ثبهؼلل ثيهگ ىیبك ٕؾجذ کوكٍ ثْكًلب لکي اّ كوٌّّلٍ ًجْكب‬
‫چطْه هیّْك کَ ایي هؼلل هیفْاُل هلک «فبًیوي» ها ثلوّّل؟‬
‫آهبی عْکبه هَن فْهك کَ آهبی هؼهلل كوّّهٌلٍ ههیثبّهلب ّهزهی ثهوای ؽهبط‬
‫ػجهههلللا اهیههههلّاه ّ کیههههبًیُههههب هَههههلن ّههههل کههههَ آهههههبی هؼههههلل كوّّههههٌلٍی هلههههک‬
‫ّ‬
‫«فبًیوي»اٍذب اى فُْؽبلی ٍو اى پب ًویٌّبفزٌل‪ٕ .‬ؾجذ هیوذ ثَهیبى آهلب‬
‫للا عْکبه ا ِبه كاّزٌل کَ آههبی هؼهلل هیوهذ ها هؼهبكل ‪ ۲‬هیلیهْى ّ‬ ‫آهبی ؽجیت ّ‬
‫‪ُ ۴۳۳‬ياه رْهبى هیگْیل‪ًِ .‬بیزب ثَهیوذ ‪ ۲‬هیلیْى ّ ‪ُ ۲۳۳‬هياه رْههبى هیوهذ‬
‫هلهک «فههبًیوي» ّ هجلههؾ ُْههزبك ُههياه رْهههبى ثبثههذ کوَههیْى کهَ عوؼههب هجلههؾ كّ‬
‫هیلیْى ّ ‪ُ ۲۸۳‬ياه رْهبى هیّْكب هوطْع ّل‪.‬‬
‫كْها هْلًبهَ ًّْزَ ّلب هجلؾ ُْزٖل ُهياه رْههبى كهیالوغلهٌ پوكافهذ‬
‫گوكیلب ثویَ ثبیل كه هْهغ اًزوبل ٌٍل كه ككزوفبًَی اٌٍبك هٍوی پوكافذ گوككب‬
‫للا عْکهبه ّهلب ههْل‬ ‫هجلؾ ‪ُ ۸۳‬ياه رْهبى ؽن کوَیْى ُن رؾْیل آهبی ؽجیهت ّ‬
‫ًبهَ اه‪ٚ‬ب گوكیل‪.‬‬
‫ثب اًغبم ایي هؼبهلَ ٍوّٕلا كه «ّیواى» ثلٌل ّلب چْى فیلی هِهن ثهًَظهو‬
‫هیهٍیلب ثب ثوًظ ٍلیل کیلْی کنرو اى یک رْهبى ّاهؼب ُن هِن ثْك‪.‬‬
‫اُهههبلی هٍّهههزبُبی «فهههبًیوي» ّ«ؽهههبعیآثهههبك» اى عویهههبى كهههوُّ هلهههک‬
‫«فهههبًیوي» ا‪ٛ‬هههالع یبكزٌهههلب كّ ‪ٍ -‬هههَ هّى ثؼهههل کلیهههَی ىاهػهههیي «فهههبًیوي» ّ‬
‫«ؽبعیآثبك» ثهَارلهبم آههبی ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی كه«ّهیواى» ثهَككزهو آههبی هؼهلل‬
‫ّاهههغ كه فیبثههبى هّكک هی آهلًههلب ثههب هؼههلل كاك ّ كویههبك ًوههْكٍ ّ ثٌههبی ثههلؽوكی‬
‫گناّزَ ّ گلزٌل‪« :‬رْ کَ هیفْاٍزی هلک «فبًیوي» ها ثلوّّیب چهوا ههب ها ثهب‬
‫کیبًیُب كّوي کوكی؟‬
‫چواهبها ثب آىُب فْى كاه ًوْكی؟ چوا هلک ها ثَفْك هب ًلوّفزی‪...‬؟‬
‫آهبی هؼلل ثب ایي ثوفْهكُب ًگواى ّلب روویجب پْیوبى گوكیلب اى ‪ٛ‬وین‬
‫للا عْکبه ثَؽ‪ٚ‬واد کیبًی پیـبم كوٍزبك کَ ثیبییل رب ثَعبی هلک‬ ‫آهبی ؽجیت ّ‬
‫«فبًیوي» كه ُویي «ّیواى» ثَّوب هلک ثلُنب ّ هْقٔ کوكٍ ثْك کَ اى‬
‫اّل فیبثبى هْیو كب‪ٛ‬وی رب ثیوبهٍزبى ًوبىی کالا هبل هي اٍذ؛ ّوب ُوعبی‬
‫آى ها ثقْاُیل ثَّوب هیكُنب هیوذ ؽبّیَی فیبثبى اى هواه ُوهزو هوثغ ‪۹۳‬‬
‫رْهبىب هْاهٍُبی پْذب رب ثیوبهٍزبى ًوبىیب هزوی ‪ ۴۳‬رْهبى‪.‬‬
‫ػجلللا ؽب‪ٙ‬و ًْلًلب آىُب گلزٌل‪« :‬هلک ِّو ثَچَ كهك‬ ‫ّ‬ ‫اهب کیبًیُب ّ ؽبط‬
‫هب هیفْهك؟ » هب هیفْاُین کْبّهىی کٌین ّ كهآهل كاّزَ ثبّینب هػیذ‬
‫كاّزَ ثبّینب كّه ّ ثوی ّ اهثبة هعْع كاّزَ ثبّین‪ ...‬اى آىعب کَ هؼلل‬
‫هوكی هؼزجو ّ آثوّهٌلی ثْكب چْى هْلًبهَ کوكٍ ثْكب ًویفْاٍذ اه‪ٚ‬بی‬
‫فْكُ ها فواة کٌلب هغلكا پیًِِبك ًوْك کَ ثیبییل هلک ها ثب اُبلی‬
‫«فبًیوي» ّ ٍلیوبىفبى ثبلوٌبٕلَ ثقویلب اى هواه‪ ۳‬كاًل کیبًیُب ّ ؽبط‬
‫ػجلللاب ‪ ۳‬كاًل كیگو ٍلیوبىفبى اهیٌی ّ فبًیوٌیُب‪.‬‬ ‫ّ‬
‫ثب ایي ثوًبهَ هْاكوهذ ّهلب ّلهی اُهبلی «فهبًیوي» ّ ٍهلیوبىفهبى ًزْاًَهزٌل‬
‫پْل ّبى ها عْه کٌٌلب ؽزی هواه ّل یک كاًل ّ ًین هلهک ها ثقوًهلب ثهبى ُهن‬
‫ًزْاًَهههزٌلب كه آفهههو ٍهههلیوبىفهههبى اهیٌهههی کهههَ ثهههیِ اى ‪ٍ ۵۳‬هههبل هَهههزأعو هلهههک‬
‫«فههبًیوي» ثههْكب ًزْاًَههذ یههک ُکزههبه آى ها ثقههوكب رههب چههَ هٍههل ثههَىاهػههیي‬
‫هٍّزبی «فبًیوي»‪ .‬آىُب ُویي‪ْٛ‬هی اهوّى ّ كوكا هیکوكًل‪.‬‬
‫كُوعَُب ّ هِلذُب یکی پٌ اى كیگوی گنّذب ایيعب كیگو هؼلل یویي کهوك‬
‫کهَ چیهيی كه ثَهب‪ ٛ‬آهبیهبى ًیَههذب هٖهون ّهل رهب هؼبهلههَ ها ثبکیهبًیُهب ثهًَزیغههَ‬
‫ثوٍبًلب كٍزْه كاك یکی اى ككزوفبًَُهبی اٍهٌبك هٍهوی «ّهیواى» کهَ ٍهو ككزهو‬
‫آى آهههبی کههب وی ثههْكب ّههجبًَ كه یکههی اى ثههبؽُههبی «ّههیواى» ثههًَههبم ثبؿچههَی‬
‫«کیق» ثیبیلب آهبی کب وی ثب ككزو ّ كٍزگبٍ ّ هِو ّ رْکیالد فْك كه آى ثبؽ‬
‫ؽب‪ٙ‬و ّلب اى اّل ّت کبه ٌٍلًْیَی ّوّع ّهلب رهب ٕهجؼ كهوكا ‪ٛ‬هْل کْهیلب‬
‫كه اّل ٕجؼ ٌٍلًْیَی روبم ّل‪.‬‬
‫كه ایي علََ هؼلل کلیَی ‪ ۶‬كاًل فهبًیوي ها ثهَکیهبًیُهب اًزوهبل كاكٍ ّ پهْل‬
‫آى ها ًوهلا كهیالوغلههٌ كهیبكهذ کهوك‪ .‬کیهبًیُههب كه ایهي هؼبهلههَ ُوچهَ اًلّفزهَی‬
‫ًولی كاّزٌل پوكافهذ ًوْكًهلب فبًهَُهبی «ّهیواى» فهْك ها كه هؼهوٗ كهوُّ‬

‫گناّههزٌلب رهههب رْاًَههزٌل هجلهههؾ ‪ ۲۲۸۳۳۳۳‬رْههههبى ثِههبی هلهههک «فهههبًیوي» ّ‬
‫«ؽبعیآثبك» ها کَ هّی ُن یک پالک ثْكًلب رِیَ ًوبیٌهل‪ُ .‬وچهَ کهن كاّهزٌل اى‬
‫کلیوی ّ هَلوبى هوٗ کوكًلب ثَآهبی هؼلل پوكافزٌل‪.‬‬
‫کاس توام ؽذ‪ ،‬کياًیُا دس ُواى جلغَ تیَهغیاحت ‪ُ 7‬کتیاس اص ُویيي هلیک‬
‫سا جِت خْى تِا تَّسثَی ُذايت خضايی دادًذ‪ ،‬دس ُواى هحضش سضايت ًاهَ‬
‫‪1‬‬
‫گشفتٌذ‪ ،‬آلای حاج فشاهشص کياًی سا اص صًذاى آصاد کشدًذ‪.‬‬
‫ثؼل اى اًغهبم هؼبهلهَ ّ اًزوهبل ٍهٌلب آههبی ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی ثهَآههبی دمحمػلهی‬
‫هؼلل هزٍْل ّلب هولاه ٍَ ُْزن اى یک كاًل ها ثهب فهْاُِ اى کیهبًیُهب پهٌ‬
‫گوكذ کَ ثلّى افن هیوذ ثَآهبی ٍلیوبىفبى اًزوبل كاكٍ ّل‪.‬‬
‫كه ایي هؼبهلَ آهبی هؼهلل آىچهَ كه ٍهٌل ثهَآهبیهبى کیهبًی اًزوهبل كاكب اػهن اى‬
‫کلیَی ‪ ۶‬كاًک هلک «فبًیوي» ّ «ؽبعیآثبك» ّبهل ػوٕهَ ّ اػیهبىب ثبؿهبد‬
‫ىاهػیيب ثبؽ هبلکیب فبًَُبی ىاهػهیيب فبًهَی هبلهک (کهَ هؼهوّف ثهَهلؼهَی‬
‫فبى ثْكٍ ّ هقوّثَی آى رب ٌُْى كه ىیو كٍذ هؾل علیل هٍّزبی «فهبًیوي»‬
‫ثبهی اٍذ) هیثبّل‪ .‬ایي هلؼَ كه ىهبى هْیوُوبیْى ٍبفزَ ّلٍ ّ عي هبلکیهذ‬
‫هؼلل ثْك‪ .‬اى آىعب کَ ٍلیوبىفبى هَزأعو هلک «فبًیوي» ثهْكب كه آى ىًهلگی‬
‫ػيبصا‬ ‫‪ - 1‬صعج ّ٘يٓ ٔکتٗ‪ ،‬يعٕی ّ٘يٓ ص‪ ٚ‬ؿغغا [کٗ ػيغ آْ عا سظ کليضٖاَ] ِلکال‬
‫ثغاا ثٕضٖ (گغصآ‪ٚ‬عٔضٖ) ‪ ٚ‬کً کتبة ايجبص کغص‪ .‬کٗ صع اثتضاا کتبة كغح صاصٖاَ‪.‬‬
‫‪ٌٚ‬ی ايٓ ٔکتٗ صعؽ٘با ػيبصا ثب س‪ٛ‬ص صاعص‪ ،‬اػ جٍّٗ ايٓ کٗ‪ٚ :‬لتی اکٕ‪ ْٛ‬ـکغ‬
‫ِیکٕيُ‪ ،‬ثٗايٓ ٔتيجٗ ِیعؿيُ کٗ صع آْ ػِبْ اعػف جبْ ‪ ٚ‬س‪ ْٛ‬أـبْ سيٍی ثيقتغ اػ‬
‫دب ث‪ٛ‬صٖ؛ اگغ ثٗل‪ٛ‬أيٓ ‪ِ ٚ‬جٍػ صيٗا اِغ‪ٚ‬ػ دـبة کٕيُ ‪ ٚ‬ليّت ٍِک سبٔيّٓ عا ُ٘‬
‫ثٗپ‪ٛ‬ي اِغ‪ٚ‬ػ ثـٕجيُ‪ ،‬اعػف يک ٘کتبع اػ ايٓ ٍِک‪ ،‬پ‪ٛ‬ي س‪ْٛ‬ث‪ٙ‬با ثيق اػ صٖ ٔفغ‬
‫ِیك‪ٛ‬ص! ‪ٌٚ‬ی صع آْ ػِبْ ثغاا س‪ْٛ‬ث‪ٙ‬با يک ٔفغ ٘فت ٘کتبع ػِيٓ صاصٖ كضٖ اؿت‪.‬‬
‫اػ صيگغؿ‪ ٛ‬اگغ ايٓ ٔکتٗ عا صعج ّٔیکغصَ‪ ،‬ؿغٔ‪ٛ‬كت پغ‪ٔٚ‬ضٖا ِمت‪ٛ‬ي صع ٘بٌٗا اػ‬
‫اث‪ٙ‬بَ ثبلی ِیِبٔض ‪ ٚ‬س‪ٛ‬إٔضٖ اػ س‪ٛ‬ص ِیپغؿيض‪ :‬ثب سغٖ پغ‪ٔٚ‬ضٖا ٘ضايت سؼائی چٗ؟‬
‫يعٕی س‪ٔٛ‬ق پبِبي كض؟ پؾ ثبيض ايٓ ؿؤاي٘ب ج‪ٛ‬اة س‪ٛ‬ص عا ِیگغـت‪.‬‬
‫‪1۰۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هیًوْك‪ُ .‬هنچٌهیي کلیهَی هزؼلوهبد هلهک «فهبًیوي» ؽزهی آٍهیبة ها ثهَکیهبًیُهب‬

‫هٌزوههل ًوههْك‪ .‬ثههب اًغههبم ایههي هؼبهلههَ ٍواٍههو «کهبهلیوّى» ّههوبلی (ثههَعههي ‪۳ - ۲‬‬
‫هٍّزبی كّهكٍذ کَ كهآى هْهغ كاهای اُویذ هبثل رْعَ ًجْك) کالا كه هبلکیذ‬
‫کیبًیُب هواه گوكذ‪.‬‬
‫تمغين هلک «خاًيوي» هياى فاهيل کياًی تذييتشتية تْد‪:‬‬
‫هْهللا کیههبًی ّ ؽههبط‬
‫ّ‬ ‫هلللا اهیههلّاهب ؽههبط ًه‬
‫ی هک كاًههل ّ ًههین ثههوای ؽههبط ػجه ّ‬
‫هوللاب‬
‫للا کیههبًیب ؽههبط ًٖه ّ‬‫للا کیههبًی؛ یهک كاًههل ّ ًههین ثههوای آهبیههبى ٍههیق ّ‬
‫ػههيد ّ‬
‫للاب كواهوى ّ کیبهوس؛ یک كاًل ثوای آهبیبى ؿالمػلیب ؽهبط هور‪ٚ‬هیب‬ ‫ؽجیت ّ‬
‫ًبٕو هلهیب ه‪ٙ‬هب هلهی ّ کهوم ػلهی کیهبًی؛ یهک كاًهل ّ ًهین ثهوای آهبیهبى ؽهبط‬
‫هِلی ّ ؽبط ػطب کیبًی ّ ًین كاًل ثبهی هبًلٍ هبل هِْلی ؽَیيفبى کیبًی ّ‬
‫ٍلیوبىفبى اهیٌی‪.‬‬
‫كّذ «ثکبى» ًیي كه هلوهوّ هبلکیهذ کیهبًیُهب ههواه كاّهذب كه ایهيهْههغ کَهی‬
‫ًوههیرْاًَههذ كه ثواثههو آىُههب ػههوٗ اًههلام ًوبیههلب ُههجههب ّ هههياؽویي ٍههبثن روبهههب‬
‫ه‪ٚ‬ههوؾل ّههلٍ ثْكًههلب كیگههو ؿههبهد ّ چ ههبّل ًجههْكب كیگههو کَههی ًوههیرْاًَههذ‬
‫ىهاػذ کْبّهىاى ها ثچواًلب اهٌیذب هبًْى ّ صجبد پب ثوعب ثْكب ُوَی «هي»‬
‫ثگُْب هكزَ ثْكًلب رٌِب کیبًیُب پب ثوعب ثْكٍ ّ هّى ثَ هّى ثهب هْكویهذ ثهَپهیِ‬
‫هیهكزٌلب كیگو اى آى ثِزو ًویّل‪ .‬اهب‪...‬‬
‫كیلی آى هِوَی کجک فواهبى ؽبكظ؟‬
‫کَ ى ٍوپٌغَی ّبُیي ه‪ٚ‬ب ؿبكل ثْك‬
‫كه اّط هْكویهههذ ّ ؿهههوّه کیهههبًیُهههبب كّ ‪ٙ‬هههوثَی هؾکهههن ّ «ههههوكاكگي»‬
‫ثَ‪ْٛ‬ه پیهبپی ثهَّهبٍهگ ؽیهبری آىُهب ّاهك ّهلب یکهی ػجهبهد ثهْك اى چٌهل ٍهبل‬
‫فْک ٍبلی پیبپی ّ كّهی ثوًبهَی هٍْْم ثَإالؽبد اه‪ٙ‬ی «دمحمه‪ٙ‬ب ّهبٍ‬
‫پِلْی» کَ كه ایيعب ثَ‪ْٛ‬ه كْوكٍ ثَُوكّ هْهك ًظوی هیاكگٌین‪:‬‬
‫خؾکغالی ‪ ّ 1339‬جشياى تعذيل آب‬

‫كه ٍبل ‪ ۱۳۳۹‬فْک ٍبلی ّلیل پیِ آهلب اهب ًهَ آى ههله کهَ آة هّكفبًهَ‬
‫ثَکلهی فْهک ّهْكب هّكفبًهَی «کهو» پهٌ اى ثوكاّهذ ًِوُهبی «کهبهلیوّى»‬
‫‪1۰1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ُوههْاهٍ هوههلاهی آة ثههوای «هاهغههوك» كاّههذب لک هي ثههَ«کوثههبل» ًوههیهٍههیلب‬

‫ثههَ«هاهغههوك» ُههن کهن هههیهٍههیلب كهایههي ىهههبى هههبلکیي «هاهغههوك» ّ «کوثههبل»‬
‫ثههَُوواُههی ریوَههبه ُوههذ هْههِْهب ثههَارلههبم كوهبًههلٍ ٌُههل ژاًههلاههوی ّ رؼههلاك‬
‫ىیبكی ژاًلاهم ّ كّ ًلو لجبً ّقٖیب کَ هیگلزٌل اى هأهْهیي ٍبىهبى اهٌیذ‬
‫َُزٌلب ثهوای رؼهلیل آة هّكفبًهَی «کهو» ثهَ«کهبهلیوّى» آهلًهل‪ .‬آىُهب اى اّل‬
‫«کبهلیوّى» ّوّع کوكٍ ّ ٍوكٌَُُب ها گْزٌل‪.‬‬
‫هّى اّل اى «فهههههوم هکهههههبى» ّهههههوّع کهههههوكٍ ّ‬
‫ٍوكٌَُی آى ها ثَزٌل‪.‬‬
‫ههههبلکیي ّهههوبل «کهههبهلیوّى» ُهههن ثهههیکهههبه ًهههَ‬
‫ًَْهزٌلب كه هٍّهزبی «ثکیههبى» گهوك آههلٍ ّ ّههْهای‬
‫رْهههکیل كاكًهههل رهههب ًگناهًهههل هبًٌهههل ًبؽیهههَی عٌهههْثی‬
‫علّلُهبی آىُهب ها ثجٌلًهلب كهُوهبى ّهت روهبم ههوكم‬
‫«کبهلیوّى» ثوای ثیؼذ ثَ«ثکیبى» آهلٍ ثْكًلب ُهو‬
‫کههلام كههوكا ها ثههوای هجههبهىٍ ّ ثوفههْهك ثههب هههبلکیي‬ ‫ؽبط ػجلهللا اهیل ّاه‬
‫«هاهغوك» ّ «کوثبل» رِیَ كیلٍ ثْك ًل‪.‬‬
‫کیبًیُب کَ ًویرْاًَزٌل كه ُوهبى ّهت ثهَعٌهل ریوَهبه ُوهذ ّ ُوواُهبى‬
‫ثوًّلب ٕجو کوكًل رب ٕجؼ ّهلب اى اّل كُهبد فهْك رهب آفهو كٍهزْه عوهغآّهی‬
‫ًلواد كاكًلب ثب ًیوّی ىیبكی ثَ‪ٛ‬وف ٍوكٌَُی ًِو اػظهن «فهبًیوي» ؽوکهذ‬
‫ًوْكًلب هواه ثو ایي ثْك کَ روبم هبلکیي «کبهلیوّى» كه ٍوكٌَُی «فبًیوي»‬
‫رغوههغ ًوبیٌههلب رههب چٌهآىچههَ هههبلکیي «کوثههبل» ّ «هاهغههوك» فْاٍههزٌل ثههیؽَههبثی‬
‫ًوبیٌلب ههبلکیي «کهبهلیوّى» ُهن هب‪ٛ‬ؼبًهَ ثوفهْهك کٌٌهل‪ّ .‬لهی اى رهوً ًیبهلًهلب‬
‫رٌِب ؽبط ٍیلاؽول كثیوی آهل کَاّ ُن پٌ اى ثوفْهك ریوَبه ُوذ ثهب کیهبًیُهب‬
‫ػجلللا اهیلّاهب روٍیل ّ اى ٕؾٌَ ثَكههكذ‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫ّ ؽبط‬
‫عویبى اى ایي هواه ّهل کهَ ریوَهبه ُوهذ یکهی اى کْهبّهىاى «فهبًیوي» ها‬
‫کزککبهی ًوْك ٍ ّ ثَؽبط ٍیلاؽول كثیوی ثٌبی كؾبّی گناّذب ؽبط ٍیلاؽول‬
‫ُهن روهبم گٌبُهبى ه اثهَگهوكى کیهبًیُهب اًهلافذ ّ گلهذ‪« :‬ریوَهبه ههب کهَ اىكؽهبم‬
‫ًکوكٍاین‪».‬‬
‫ٍهههواًغبم هوهههلاهی آة اى ٍهههوكٌَُی «فهههبًیوي» عهههبهی کوكًهههلب آهلًهههل كه‬

‫«ثکیبى» ثب هٍْی هِویَب ثلّى ُیچگًَْ كٍزْه اى عبًت هوبهبد ه‪ٚ‬هبییب ؽهبط‬
‫ػجلللا ها كٍذ گیو ًوْكٍب ثوای «ّیواى» ثوكًل‪ .‬ایهي ثوًبههَُهب کهالا اى ‪ٛ‬هوف‬ ‫ّ‬
‫ُوبى هبلکیي ثهيهگ «هاهغهوك» ّ «کوثهبل» ٍهبىهبىكُهی ههیّهلب کهَ اكاهٍی‬
‫هَزول آةیبهی كه كبهً ثَهیبٍذ آهبی هٌِلً ػبّْهپْه ثَّعْك آّهكٍ ّ ثب‬
‫آهلى آى ّقٔب رؾذ ؽوبیذ یک اكَو هَزجل ثًَهبم ٍهوّاى کوهبلی ّ كّ ‪ٍ -‬هَ‬
‫ًلو عْاى ثیرغوثَب هبلکیي «کبهلیوّى» ها هوػْة کٌٌل‪.‬‬
‫ثب چٌبى ّ‪ٙ‬ؼیذ فْکَبلی ّ چٌبى هأهْهاى ثیرغوثَب آهبی ػبّهْهپْه‬
‫هَههئْل آةیههبهی ُههو ٍههبػذ ثههَرؾوی هک ػههلٍی اى فههلا ثههیفجههو پوكافزههَب چههَ‬
‫كهكٍوُب کَ ثوای فبًْاٍی کیبًی ثَّعْك ًیبّهكب هَئْل آةیهبهی ُهو ٍهبػذ‬
‫ىهاػذ ههوكم ها فْهک ههیًوهْك ّ ثهَههوكم اُبًهذ ههیکهوك‪.‬اّ چٌهبى ‪ٙ‬هوثَی‬
‫ثَ«کبهلیوّى» ّوبلی ّاهك کوك کَ اى ُو ىليلَی ثلرو ثهْكب اّ ثهَُوواُهی كّ‬
‫‪ً ٍَ -‬لو كیگو ّ ُوگی ثهب ؽوبیهذ عٌهبة ٍهوّاى کوهبلیب رهب عهبی کهَ رْاًَهزٌل‬
‫ثَهوكم ثیًْا لن کوكًل‪ .‬اى ُویيعب رب فْك اٍزبًلاه ّهذب آهبی پیوًیبب رب آهبی‬
‫ریوَب اهكّثبكی كوهبًلٍ ٌُل ژاًهلاههوی ّ ٍهوٌُل کَهوبیی هئهیٌ ٍهبّاکب‬
‫ُوَ ُّوَ كٍذ كه كٍذ یک كیگو كاّزَ ّ ُوگی هزؾهل ثبهبلکهبى گهوكى کلهق‬
‫«کوثبل» ّ «هاهغوك» ب «کبهلیوّى» ّوبلی ها چٌبى ثَفبک ٍیبٍ ًْهبًلًل کهَ‬
‫رب ٌُْى آصبه آى پب ثوعب اٍذ‪.‬‬
‫آهبی ػبّْهپْه ثب رؾویک ُوهبى ُهنكٍهزبى فهْك ثهَههلد ٍهَ ‪ -‬چِهبه ٍهبل‬
‫ؽن آثَی ّوبل «کبهلیوّى» ها پبهبل کوكب چٌلیي ثبؽ كه «پبلٌگوی» ّ كُهبد‬
‫كیگو ها فْک ًوْك‪ .‬كهؽبلی کَ آة ُهن آىچٌهبى کهن ًجهْكب ّلهی رٌهلًظهوی ّ‬
‫رجؼی٘ اػوبل هیّلب چٌبىکَ ههبلکیي ّهوبل «کهبهلیوّى» ًبچبهّهلًل اى کْهذ‬
‫ثهههوًظ كٍهههذ کْهههیل ٍ ّ هقْٖٕهههب كه ٍهههبل ‪ ۱۳۴۳‬یهههک ًَهههن هِهههن اى هلهههک‬
‫«فههبًیوي» ثههَکْههذ ًقههْك افزٖههبٓ یبكههذب فیلههی عيئههی ىهاػههذ ثههوًظ ُههن‬
‫کبّزٌل‪.‬‬
‫هْهغ ثوكاّذ هؾْٖل ًقهْك كه كٖهل ربثَهزبى ههیّهلب یهک ًلهو هزٖهلی‬
‫ثوكاّههذ هؾٖههْل ًقههْك هؼههیي ّههلٍ ثههْكب ىهههیي ًقههْكی كه ًيكیکهی «ثکیههبى»‬
‫ّاهغ ثْكب اكواكی هَئْل عوغآّهی ّ ػول ّ ثِوٍ ثیي هبلک ّ ىاهع ثْكًل کَ‬
‫كه یک عبی هقْٖٕی ٍبیَثبى كهٍذ کهوكٍ ّ كه کٌهبه فهوهي ًقهْك ًَْهزَ‬
‫ثْكًل‪ .‬یک هّى ػلٍی اى فوكٍهبلکیي ّبهل ؽبط ػيد ّ هي (کوهؼلی کیبًی)‬
‫كه ىیوٍبیَی ُویي ک وب ًيكیک فوهي ًقْك ًَْهزَ ثهْكین کهَ هْهبُلٍ کهوكین‬
‫عوؼیههذ ىیههبكی اى هٍّههزبی «فههبًیوي» ثیههوّى ّههلٍ ّ هّ ثههَفههوهيُههبی ًقههْك‬
‫هیآیٌل‪.‬‬
‫ّهزی كه ؽهلّك یهک کیلهْهزوی ههیهٍهٌل ‪ً ۳‬لهو اى ثهیي عوؼیهذ عهلا ّهلٍب‬
‫للا کیهبًیب ههي (کوهؼلهی کیهبًی) ّ ػهلٍی‬ ‫فْك ها ىّكرو ثَعبی کهَ ؽهبط ػهيد ّ‬
‫كیگو کَ كه ىیو ک و ًَْزَ ثْكینب هیهٍبًٌلب ُویيکَ ًيكیک هیّهًْلب ًلهٌ‬
‫ىًبى ّ ثب كاك ّ كویبك هیگْیٌل‪ّ« :‬وب ُن ؿیود ًلاهیلب كیگهو کهبهی اى هوكُهب‬
‫ُن ٍبفزَ ًیَذ‪»...‬‬
‫کیبًیُب هیپوٌٍل‪« :‬چَ فجو ّلٍ؟» هیگْیٌل‪:‬‬
‫«اهوّى هأهْهیي آةیبهی ثًَبمُبی آمهلی ّ ثٌبى هكزَاًل عِهذ ثوهٍهی ّ‬
‫کٌزههول آةب ثههب اثْالوؾوههل كُوههبى (یک هی اى کلفههلایبى هؼزجههو فههبًیوي) ثوفههْهك‬
‫کوكٍب اّ ها ثب هلهد فْكّبى گوكزهَب رهب رْاًَهزَاًهل ههْهك ‪ٙ‬هوة ّ ّهزن ههواه‬
‫كاكٍاًلب چٌبىکَ اثْالوؾوهل كُوهبى اى ؽهبل ههیهّكب ثهبى ُهن كٍهذ اى ٍهوُ ثهو‬
‫ًویكاهًلب هیآّهًل كه اكاهٍی آةیبهی رْهیلِ هیکٌٌل‪».‬‬
‫للا ّ ههي (کوهؼلهی کیهبًی) ثهب هبّهیي ؽوکهذ کهوكینب‬ ‫اى ُویيعب ؽبط ػيد ّ‬
‫فْكهبى ها ثَهأهْهاى آةیبهی هٍبًلینب رب آىعب کَ هیرْاًَزین آىُهب ها کزهک‬
‫ىكینب اثْالوؾوهل كُوهبى ها ٍهْاه ثوهبّهیي ًوهْكٍ ثهَهٖهل ّهکبیذ اى ههأهْهیي‬
‫آةیههههبهی هّاًههههَی پبٍههههگبٍ ّههههلینب كهآى هْهههههغ پبٍههههگبٍ كه «ػلههههیآثههههبك» ‪-‬‬
‫«کبهلیوّى» هَزوو ثهْك‪ .‬كه ثهیي هاٍ ثهب آههبی هئهیٌ پبٍهگبٍ کهَ ّقٖهی ثهًَهبم‬
‫هٌْٖه كیيكاه ثْك ثوفْهكین کَ اُّن ٍْاه ثو هبّیي ؽبط هِلی کیبًی عِذ‬
‫هٍیلگی ثَكػْای پیِ آهلٍب ثَ‪ٛ‬وف «فبًیوي» هیآهلٍ اٍذ‪.‬‬
‫كهآى ىهبى فْك ؽهبط هِهلی کیهبًی ًیهي یهک فهوكٍ ًگواًهی كهبهیلی كاّهذب‬
‫هلک فهْك ها ثهَؿهالمؽَهيفهبى كهّكی اعهبهٍ كاكٍ ثهْكب فهْك ُهن ثهَؽوبیهذ اى‬
‫للا ّ هي (کوهؼلی) اى یک ‪ٛ‬هوفب‬ ‫آىُب ثوفبٍزَ ثْك‪ .‬كه ایيعب ثیي ؽبط ػيد ّ‬
‫‪1۰۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ّ ؽبط هِلی كه ‪ٛ‬وف كیگو یک هّزَ ثگْ هگْی للظی پیِ ههیآیهل کهَ آههبی‬
‫هئههیٌ پبٍههگبٍ اى اكاه هَی آى علههْگیوی هههیًوبیههلب ؽههبط هِههلی کیههبًی ها کٌههبه‬
‫هیکٌْل ّ ًویگناهًل ثب ُن كهگیو ّْین‪.‬‬
‫للا کیهههبًی ّ کوهؼلهههی ّاهك هٍّهههزبی‬ ‫هئهههیٌ پبٍهههگبٍ ثهههَارلهههبم ؽهههبط ػهههيد ّ‬
‫«فهبًیوي» ّهلٍب كه هٌهيل آههبی اثْالوؾوهل كُوهبى رؾویوهبد ها ّهوّع ههیکٌٌهلب‬
‫للا‬
‫هْـْل ثبى عْیی اى هأهْهاى آةیبهی ّ آهبیبى کوهؼلی کیبًی ّ ؽبط ػهيد ّ‬
‫کیههبًی هههیّههْكب ؽوههبین كه پوًّههلٍ كهط هههیگههوككب چههْى ثوًبهههَ رههب ِههو ‪ٛ‬ههْل‬
‫هیکْلب كٖل ربثَزبى ُن ثْكٍب آهبی اثْالوؾول كُوبى رِیهَی ًبُهبه كیهلٍ ثهْكٍب‬
‫للا کیهبًی ّ کوهؼلهی کیهبًی ًبُهبه ها‬ ‫آهبیبى هئیٌ پبٍگبٍب هأهْهاىب ؽبط ػيد ّ‬
‫كه ُوبى هٌيل اثْالوؾول كُوبى ٕوف هیکٌٌل؛ کَ ثؼهل اى ِهو عوؼهب ثهَهؾهل‬
‫پبٍههگبٍ هكزههَ ّ اى آىعههب گههياهُ پوًّههلٍ ها عِههذ هوبهههبد ه‪ٚ‬ههبیی «ّههیواى»‬
‫ثلوٍزٌل‪.‬‬
‫ُویيکَ آهبكٍی ؽوکذ هیًّْلب یهک ًلهو ژاًهلاهم ههیآیهل ثهَكم كهة هٌهيل‬
‫اثْالوؾول كُوبىب پٌ اى اكای اؽزوام ثَهئیٌ پبٍگبٍ هیگْیهل‪« :‬عٌهبة ٍهوّاى‬
‫کوههبلی كم كهة كٍ «فههبًیوي» هٌزظههو ّههوب هههیثبّههلب كٍههزْه كاكٍ ک هَ هزِوههیي ّ‬
‫ّبکی ّ هزْبکی ها ثَكهة كٍ ثیبّهیل‪».‬‬
‫ّْفی ًجْكب عٌبة ٍوّاى کوبلی آهلٍ اٍذ‪ُ .‬وَُهبط ‪ّ -‬اط ّ ًبهاؽهذ کهَ‬
‫چَ ثبیل ثکٌٌلب ُوَ ُن عوغ ّلٍاًل كه ؽیب‪ ٛ‬هٌيل اثْالوؾول كُوبى کَ ثجیٌٌل چَ‬
‫هههیّههْكب كه ایههي ٌُگههبم یهک ًلههو كیگههواى کلفههلایبى «فههبًیوي» ثههًَههبم هْههِلی‬
‫للا ّ کوهؼلی کیبًی پیًِِبك هیًوبیل کَ ّوب اى هاٍ‬ ‫فیوللا هًغجو ثَؽبط ػيد ّ‬ ‫ّ‬
‫ىیو علّل ثوّیل ثهَ‪ٛ‬هوف «ثکیهبى» هوکهي اٍهذ كه ایهيعهب كهگیهوی ثهَّعهْك‬
‫ثیبیلب ایي هوك كیْاًَ (ٍوّاى کوبلی) كهكٍهوی ثهوای ّهوب ّ اُهبلی «فهبًیوي»‬
‫كهٍذ هیًوبیلب کَی ُن كه ایيعب کوک ًویکٌلب فلذ كهٍذ هیّْك‪.‬‬
‫فیهوللا هًغجهو اى عبًهت کیهبًیُهب ّ عوؼیهذ ؽب‪ٙ‬هو‬ ‫ّ‬ ‫ایي پیًِِهبك هْهِلی‬
‫پنیوكزَ ًْلب ُوگی ثهَكم كهة كٍ فهبًیوي هكزٌهلب كه آىعهب هقزٖهو ثگهْب هگهْ‬
‫هیهبى ٍههوّاى کوههبلی ّ آهبیههبى کیههبًی پههیِ آهههلب ثههَُوروریههت هبّههیي ّ ًیوُّههبی‬
‫ژاًلاههوی آهبكٍ ثْكب ُوَ ٍْاه ّلًلب ثَهؾل پبٍهکبٍب ّاههغ كهػلهیآثهبك ٍهللی‬
‫‪1۰۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هكزٌل رب ثَ ًؾْی ثبُن آّهزی ًوبیٌهل‪ .‬كه ُوهیي ؽهیي ٕهؾجذب ثهبىُن ؽهبط هِهلی‬
‫کیههبًی ثههَُوههواٍ هههأهْهاى آةیههبهی ّ ػههْٗ كهّكی ثههَپبٍههگبٍ آهلًههلب ّهزههی‬
‫للا ّ کوهؼلهی کیهبًی گهوم‬ ‫هْبُلٍ کوكًل کَ عٌبة ٍوّاى کوبلی ثب آهبیبى ػهيد ّ‬
‫گوكزَ ّ هْـْل پنیوایی َُذب ًگهواى ّهلًلب پهٌ اى اًغهبم رؼبهكهبدب هَهألَی‬
‫ٕلؼ ّ ٍبىُ پیِ آهلب ٍوّاى کوبلی ُو چَ ٕؾجذ کوك رب ٍبىّی ْٕهد‬
‫للا ّ کوهؼلهی رْهکیل‬ ‫ثگیوكب ثَعبی ًوٍیلب ًهبگيیو پوًّهلٍی ػلیهَ ؽهبط ػهيد ّ‬
‫ّلب كه كوكای آى هّى ُوگی ثَ«ّیواى» اهٍبل گوكیلًل‪.‬‬
‫كه «ّههیواى» ىك ّ ثٌههلُبی هیههبى اٍههزبًلاه پیوًیههبب هئههیٌ ٍههبّاکب كوهبًههلٍ‬
‫ژاًههلاههوی ریوَههبه عجههبهیب كاكٍههزبى ثههب ؽ‪ٚ‬ههواد ػوههلٍ هبل هک «هاهغههوك» ّ‬
‫«کوثبل» ّعْك كاّذ‪ .‬علََی رْکیل ّهل کهَ كه آى آههبی عؼلهو اثطؾهی ّکیهل‬
‫آهبیبى کیبًی ثْكب اّ ثب ریوَبه ًٖهیوی ٍهبثوَی كٍّهزی كاّهذ کهَ ثهب رْٕهیَ ّ‬
‫للا ّ کوهؼلههی کیههبًی پههٌ اى ٍههَ ‪-‬‬
‫ٍههلبهُ ریوَههبه ًٖههیوی آهبیههبى ؽههبط ػههيد ّ‬
‫چِبه هّى ثبىكاّذ كه ىًلاى کوینفبًی آىاك ّلًل‪ .‬ایي یکی اى ًلاًنکبهیُبی‬
‫آهههبی ػبّههْهپْه ثههْكب چٌهآىچههَ ُوهَی فطبکهبهیُههب ّ كَههبك اّ ها ّههوػ كُههنب‬
‫هضٌْی ُلزبك هي کبؿن ّْكب اّ ثلْک «کبهلیوّى» ها ثَىهیي ىك‪.‬‬
‫فشجام کاس‬
‫هوکي اٍذ کَبًی کَ اهوّىٍ كه عویبى كهیهن ّههبیغ ًجهْكٍ ّ مُهي ّهبى اى‬
‫اكهاک ػلل ّ ػْاهل هؿ كاكُب ّ اهرجب‪ ّ ٛ‬اٍزٌزبط ّهبیغ ػهبعي اٍهذب ثگْیٌهل‪:‬‬
‫«ثلهَ ثيهگهبى کیهبًی ىؽوههذ کْهیلًلب هلهک فویلًهل؛ اهههب ثچهَُبّهبى ًزْاًَههزٌل‬
‫اهالک ها ًگَ كاهًل ّ كوّفزٌل‪».‬‬
‫اهب چْن ثیلاه ربهیـ ّ ّعلاىُبی پبک ّآگهبٍ ثْهوی ثهوایي ؽوهبین گهْاُی‬
‫هههیكٌُههل ک هَ ؽههبط ّههیوػلیب ؽههبط پیوػلههی ّ ؽههبط كٍّههذػلههی ثههب چههَ ىعههو ّ‬
‫ىؽوذ ّ كهك ٍو هلک فویلاهی ًوْكًلب هلک اؽیب کوكًلب علّلُهب کْهیلًلب‬
‫هلؼَُب ثوپب کوكًلب ثوطُب ثواكواّزٌلب گوٌٍَگبى ها ٍیو ًوْكًهلب ثهیپٌبُهبى ها‬
‫عهههب كاكًهههلب اى اههههالکب اهٌیهههذب اههههْال ّ آثهههوّی ههههوكم كه ثواثهههو هزغهههبّىیيب‬
‫هِبعویي ّؿبهدگواى ككبع کوكًل‪...‬‬
‫كوىًلاى آىُب ًیي چٌهبىکهَ ثهب فویهلى هلهک «فهبًیوي» صبثهذ کوكًهلب الؾهن‬
‫كوىًلاى ُوبى پلهاى ثْكًل ّ َُزٌلب اهب ثوًبههَ اى عبُهبی كیگهو ثهَُهن فهْهكب‬
‫اى عولهَ ثوًبههَی إهالؽبد اه‪ٙ‬ههی ثههْك کهَ ثههلّى ُهیچ رههْعِی اهههالک ها كه‬
‫هؼوٗ ثبكی رؾذ ػٌهْاى إهالؽبد اه‪ٙ‬هی گناّهذ‪ .‬چهوا هجهل اى إهالؽبد‬
‫اه‪ٙ‬ههی کَههی ًزْاًَههذ كه «ثکیههبى»ب «پههبلٌگوی»ب «فههبًیوي» ّ كیگههو ًههْاؽی‬
‫«کبهلیوّى» ّوبلی یک ّعت ىهیي فویلاهی ًوبیل؟‬
‫اى «ؽهبعیآثهبك» رهب «هلؼههًَهْ» ثهبلؾ ثهو كّاىكٍ هٍّههزب ثْكًهلب هبلکیهذ آىُههب‬
‫ثَکیبًیُب رؼلن كاّذب ّهزی کَ ثوًبهَی اؽلاس «ٍل كهّكىى» ثَهیبى آههلب ثهب‬
‫هَئْلیي اهو روبً ؽبٕل ّلب پٌ اى ًوَْثوكاهی ّ رؾویوهبد هْهقٔ گوكیهل‬
‫کههَ ثههبلؾ ثههو چِههبهكٍ هٍّههزبی «کههبهلیوّى» كه هقههيى «ٍههل كهّكىى» هههواه‬
‫هیگیوك کَ چِبه هٍّزبی آى هزؼلن ثَکیهبًیُهب ثهْكب پهٌ اى اًغهبم هطبلؼهبد ّ‬
‫رِیَی ٌٍل ّ رلکیک آىُب اى پالکُهبی إهلیب پهْل فیلهی کوهیب اى ههواه ُهو‬
‫ُکزههبه هجلههؾ ‪ ۲۳۳۳‬رْهههبى ثههَكٍههذ کیههبًیُههب هٍههیلب آى ُههن ثههب چههَ ىؽوههبد ّ‬
‫كهكٍوُب ّ هكغ اّکبلُبی ثیّوبه‪.‬‬
‫ٍهههَ هٍّهههزبی كیگهههو ُهههن ّهههبهل إهههالؽبد اه‪ٙ‬هههی ّهههبٍ ّهههلب هٍّهههزبُبی‬
‫«ثکیبى» ّ «پبلٌگوی» ُن روَین ثًََجذ ّل کَ پٌ اى ‪ٙ‬وه ّ ىیبىُبی ىیبك‬
‫هههیرههْاى گلههذ اى ایههي ٍههَ هٍّههزب ُههن كّ هَههوذ آى ثههَىاهػههیيب ی هک هَههوذ‬
‫ثَهبلکیي کیبًی هٍهیلب چٌهبىکهَ ثهَُهو فهبًْاه کیهبًی ؽهلّك كٍ ‪ -‬كّاىكٍ ُکزهبه‬
‫ًٖیت ّبى ّهل‪ .‬ثهبى ُهن کیهبًیُهب ثهب ُوهیي كٍ ‪-‬كّاىكٍ ُکزهبه ثهبهیهبًهلٍ ّ‪ٙ‬هغ‬
‫فْثی ثِن ىكًلب چٌبىکَ آى ُن هْعت ؽَبكد ؽَْكاى ّلب كیوی ً بییهل کهَ ثهب‬
‫ّْه ّ الزِبة اًوالة ٍبل ‪ ۱۳۵۷‬ثوفْهك ًوْك‪ .‬ثَهؿن آى ُوَ ّهْه ّ ّهْهی‬
‫ک هَ ُو هَی هبلک هبى هههبل ثبفزههَ كه عویههبى إههالؽبد اه‪ٙ‬ههیب ًَههجذ ثههَاهههبم ّ‬
‫اًوالة كاّزٌلب ه‪ٚ‬یَ ثوػکٌ ّلب اگو كوٕزی ثبّل ّ ػوو کلبیذ ًوبیلب ثوای‬
‫هّّههي ّههلى فْاًٌههلٍگههبى هؾزههوم ّ ًَههلُههبی آیٌههلٍب اّ‪ٙ‬ههبع ّ اؽههْال گنّههزَ‬
‫هْوّػرو هکزْة فْاُل ّل‪.‬‬
‫ّالَّالم ـ کوهؼلی کیبًی ‪ّ ۱۳۸۳/۳/۲۳‬یواى ‪ -‬ىهگوی‬
‫خاًيوي‬
‫کبهی اى ػلیهؽن هاٍزی فبًیوٌی‬
‫ّ اؽولفبى اهیٌی فبًیوٌی‬
‫هجل اى ایيکَ ثَثٌلٍ «فبًیوٌی» ثگْیٌهلب «کهبهلیوّىی» َُهزن؛ پهلهم ؽهلّك‬
‫ٕههل ٍههبل هجههل اى ایههيب كه ایههي هٍّههزب ٍهکٌی گيیههلٍ اٍههذ؛ ایههيکهَ اّ اى کغههب ّ‬
‫ثوای چَ ثَایيعهب آههلب كاٍهزبًی كاهكب ههي كه ایهيعهب‬
‫ثَفب‪ٛ‬و پوُیي اى ا‪ٛ‬بلَی کالم ّ فْكٍزبییب ثَ‪ْٛ‬ه‬
‫هقزٖوب هَوزی اى آى ها هزنکو هیّْم‪:‬‬
‫علّ پٌغن هب «ثکبًی»ُهبی ٍهبکي كه «فهبًیوي» ّ‬
‫«ثکهههبًی»ُهههبی ٍهههبکي كه هٍّهههزبی «ؽَهههیيآثهههبك» ‪-‬‬
‫«کهههبهلیوّى» کهههَ ُویهههک ثهههب ّهههِودُهههبی اى هجیهههل‪:‬‬
‫ػلیهؽن هاٍزیب فبًیوٌی گواًوبیهههَب هاٍهههزیب اکجهههویب ؽ‪ٚ‬هههوریب ٕهههلبکیبىب‬
‫کوهههیب هكیؼههیب هٍّههزب ّ ٍههِبهی ّههٌبفزَ هههیّههْینب‬
‫کَی ثًَبم «ػلیپٌبٍ ثیل كّلذ فْاٍ» ثْكٍ اٍذ؛ کَ كه اٍزبى «إهلِبى» آى‬
‫هّىب كه هؾهههلّكٍی «چِبههؾهههبل ّ ثقزیهههبهی» اههههوّى ههههیىیَهههزَ اٍهههذ‪ .‬كه‬
‫ًياػی کَ ثیي اّ ّیکی اى ٍواى ثْیواؽولی هّی هیكُلب رؼهلاك ىیهبكی اى كّ‬
‫‪ٛ‬وف کْزَ هیًّْل‪ .‬كه ًزیغَ «ػلیپٌبٍ ثیل» روعیؼ هیكُل کَ هؾل ىًهلگی‬
‫فههْك ها رههوک ًوههْكٍب كه عههبی كیگههو ٍ هکٌی گيیٌههل‪ .‬ثههَُوههیي عِههذ ثههَارلههبم‬
‫كوىًلاىب ثواكهاى ّ ٍبیواكواك ػْیوٍی فْك اى «ثقزیهبهی» ثهَكّهذ «ثکهبى»‬
‫کهَ عيئههی اى ٍههوؽل چِبهكاًگهَی اهلیههل ثههْكٍ ّ كه ّههِ كوٍههقی ّههوبل ّههوهی‬
‫«کبهلیوّى» ّاهغ اٍذب هیآیل‪.‬‬
‫كه آى هْهغ كّذ «ثکبى» فبلی اى ٍهکٌَ ثهْكٍ اٍهذ‪ .‬ایهي گهوٍّ رهبىٍ ّاهك‬
‫كه کٌههبه چْههوَی اُرههوام هههیًوبیٌههل؛ چههْى اها‪ٙ‬ههی آىعههب ها هَههزؼل کْههبّهىی‬
‫هیثیٌٌلب لنا اى هْیواللّلخ کَ ایي هلک كه هؾهلّكٍی اههالک ّی ههواه كاّهذب‬
‫اعبىٍ گوكزَ ّ هٍّزبی ثًَبم «ثکبى» ها كه ًيكیکی آى چْوَ ثٌهب ههیکٌٌهلب كه‬
‫ُوآىعب هْـْل ىًلگی ّػوواى ّ آثبكی هیًّْل‪.‬‬
‫ثؼههل اى ػلههیپٌههبٍ ثیههلب ‪ ۳‬پْههذ كیگههو اى ثبىهبًههلٍگههبى ّی كه آى هٍّههزب‬

‫ىًلگی هیًوبیٌل ّ ثو هًّن آى هؾل هیاكيایٌل‪ .‬ثؼلا رولیو چٌیي هههن ههیفهْهك‬
‫کَ یک گوٍّ اى روکبى هْوبیی ثَهٖل ؿبهد ثَآىعب ثیبیٌلب یکهی اى اكهواك آًهبى‬
‫رٍْهه‪ً ٜ‬ههْاكٍگههبى «ػلههیپٌههبٍ ثیههل» کْههزَ ّههْك‪ .‬ثههَكًجههبل ایههي ّاهؼههَب فٖههْهزی‬
‫كهگوكهذ کهَ ًِبیزهب ثبػههش گوكیهل رهب ًههْاكٍگهبى ػلهیپٌههبٍ ثیهل اى كّهذ «ثکهبى»‬
‫ثَ«کبهلیوّى» هِبعود ًوبیٌل ّ ثَ‪ْٛ‬ه پواکٌلٍ كه هٍّزبُبی «هٌْٖهآثبك»ب‬
‫«ثکیبى» ّ «فبًیوي» ٍبکي ًّْل‪.‬‬
‫كه «فبًیوي» ؽبط ّبٍؽَیي گواًوبیهَب كه «ؽَهیيآثهبك» دمحمه‪ٙ‬هب اکجهوی ّ‬
‫كه «ثکیبى» ؽبط ه‪ٙ‬ب هلهی ٍهِبهی ثهيهگ ایهي كبهیهل ههیثبّهٌل‪ .‬كه پبیهبى ایهي‬
‫ثقِ ثَمکو ًبم هوكاى ایي چٌل كبهیل اّبهٍ هیکٌن‪.‬‬
‫اهب كه هْهك «کبهلیوّى» ثبیل ثکهْین کهَ ؽبٕهل آىچهَ ها کهَ ثٌهلٍ كه ‪ٛ‬هْل‬
‫‪ٍ ۵۷‬ههبل ىًههلگیب كهثههبهٍی ایههي فطههَب یههب ثبّاٍههطَ اى گنّههزَگههبى ّههٌیلٍامب یههب‬
‫ّقٖب ثَپبی ٕؾجذ پیوهوكاًی کَ ‪ٍ ۱۳۳‬بل ػوو ها رغوثَ کوكٍاًهلب ًَْهزَ‬
‫ّ ؽهوف كل آىُههب ها گههُْ كاكٍامب ایههي اٍهذ کهَ كه ىهههبىُههبی ثَههیبه كّهب كه‬
‫هٌطوَی «کبهلیوّى» هؾل اٍزوواه كایوی ثوای کَی هِیهب ًجهْكٍ اٍهذب ٕهوكب‬
‫كه كْٖل ثِبه ّ ربثَزبى كامكاهاى ثَػٌْاى ییالم ثوای چوای كامُبی فهْك اى‬
‫ایي هؾل اٍزلبكٍ هیکوكٍاًل‪.‬‬
‫آصبه ثَعب هبًلٍ اى گنّزَُبی «کبهلیوّى» ّبهل ٌٍل ًّْهزَُهبی هجهْه ّ‬
‫هْبُلاد اثي ؽْهل (ٍهیبػ ّ عـواكهیكاى هْهِْهػوة) كاللهذ ثهوایي كاهك کهَ‬
‫ؽهههلاهل اى ‪ٍ ۱۲۳۳‬هههبل هجهههل ثهههَایهههي ‪ٛ‬هههوف اكهههواكی كه «کهههبهلیوّى» ىًهههلگی‬
‫هیکوكٍاًل کَ هْـْل کْذ ّ ىهع كه ایي ًبؽیَ ثْكٍاًل‪.‬‬
‫آىچَ هِن اٍذب ىؽوبد ‪ٛ‬بهذكوٍبی اٍذ کَ كه ‪ْٛ‬ل چٌلیي ههوى ثهوای‬
‫ػوهههواى ّ آثهههبكی ایهههي هٌطوهههَ ثهههَػوهههل آههههلٍ اٍهههذ‪ .‬ثهههَُوهههیي عِهههذ اههههوّىٍ‬
‫«ک هبهلیوّى» ثههَػٌههْاى ًگههیي ٍههجي اٍههزبى كههبهً ّ ؽبٕههلفیيرههویي هَههوذ اى‬
‫پیکوٍی آى كهآهلٍ اٍذ‪ .‬ثب ایي ّعْكب رب کٌْى چٌل ػبههل ثبػهش گوكیهلٍ رهب ایهي‬
‫ًگههیي ٍههجي هٍْههْم ثههَ«کهبهلیوّى» كه ّؽههل ّبیَههزَگههی ّ اٍههزؼلاك فههْك ثههوّى ّ‬
‫ِْه ًکٌل‪ .‬ثَػویلٍی ثٌلٍ هِنرویي ػْاهل ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫‪ - ۱‬ػلم ػالهَ ّ آگبُی هوكم ًَجذ ثَگنّزَ ّ ّقٖیذُبی ّبفٖی کَ‬

‫كه ‪ٛ‬ههْل چٌههل هههوىب یکهی پههٌ اى كیگههوی كه اهوػوههواى ّ آثههبكی هٌطوههَ كفیههل‬
‫ثْكٍاًل‪.‬‬
‫‪ً - ۲‬گوُ یک ‪ٛ‬وكَ ّ ؿیو هٌٖلبًَ ثَػولکوك گنّزَگبىب یؼٌی اًگْهذ‬
‫گناّزي هّی ًکبری کَ «اى كیل هب ‪ٙ‬ؼق هیًوبیل» ّ ًبكیهلٍ گهوكزي ًوهب‪ ٛ‬ههْد‬
‫آىُب‪ .‬اى ثبة هضبل ثبیهل گلهذ‪ :‬اگهو هبلهکب کلفهلاب یهب ثهيهگرهو هؾهلب ههوكم ها‬
‫ثوای اًغبم کبهی هزؼلن ثهَفْكّهبى هغجهْه ههیکوكًهل ّ ایهي اعجهبه كه ثؼ‪ٚ‬هی‬
‫هْاهغب ْٕهد فًْْذآهیي ثَفهْك ههیگوكهذب ایهي ػوهل كه مُهي ههوكم ثهوای‬
‫هههلدُههبی ‪ٛ‬ههْالًی ثههبهی هههیهبًههل ّ هک هوها اى آى ثههَثههلی یههبك ک هوكٍب ًههبم آى ها‬
‫« لن» هیگناّزٌل‪.‬‬
‫ثلیِی اٍذ کَ لن ّ ٍزن ها کَی ًوهیپَهٌلك ّ فْهًْذ ُهن ثهب ههنام کَهی‬
‫ٍبىگبه ًیَذ؛ اهب اػوبل ؿبلت آى ثيهگبى ّبهل هٖلام لن ًویّْكب اى ایي‬
‫هّ ثَیبهی اى آى ثيهگبى ها ًویرْاى بلن ّ ٍزنگو ًبهیلب ىیوا آىُهب فهْك اى‬
‫هیبى رْكٍی هوكم ثوفبٍزَ ثْكًلب اكواك ىیوكٍذ آىُب اى هجیلَ ّ ػْیوٍی فْك‬
‫آىُب ثْكًلب ثَُویي كلیل كه ٕلّه ّ اًغبم كٍهزْهاد ّهبى هٖهلؾذاًلیْهی ّ‬
‫رأهیي هٌبكغ اكواك هجیلَب یب ىیوكٍزبىب اُویذ كهعَ اّل كاّذ‪.‬‬
‫ثههَُوههیي عِههذب ّعههْك ایههي اكههواك كه ثَههیبهی اى هْاهههغب ػبهههل ّؽههلد ّ‬
‫اًَغبم كه ثیي هوكم ثْكًلب آى ثيهگبى ثَهْهؼِ هوكم ها ثَکبه ّاههیكاّهزٌل ّ‬
‫كه هْهؼِ هبًٌل یک هب‪ٙ‬ی ػبكل ثیي آىُب كاّهی هیکوكًلب اى عهبى ّ ههبل ّ‬
‫ػوٗ هوكم كه ثواثو رِلیلاد كّوٌبىب ّو ّ اّواهب لن ّ ٍهزن ثیگبًهَگهبى ّ‬
‫ٍبیو فَبهدُبی کَ هوکي ثْك ثو اصو رلوهَ ّػلم آگبُی ثهو آىُهب ّاهك ّهْكب‬
‫ًگَكاهی هیکوكًل‪.‬‬
‫ثَیبهی اى هظبُو ػوواى ّ آثبكاًی کَ هب اهوّى ّهبُل ّ ًهب و آى َُهزینب‬
‫اى هْاُت آى اٍزلبكٍ هیکٌینب كه ؽویوذ هوُْى ىؽوبد ‪ٛ‬بهذكوٍب ّ پْهزکبه‬
‫ثیهبًٌل آى ثيهگهبى اٍهذ‪ .‬ثٌهبثوایي ّبیَهزَ ًیَهذ کهَ ههب ایهي ههْاهك ها ًبكیهلٍ‬
‫ثگیوین ّ ؽن آىُب ها ‪ٙ‬بیغ کٌینب كه ْٕهری کَ اى ًزیغَی کبه آىُهب اٍهزلبكٍ‬
‫هیکٌین‪ .‬ثَكوهْكٍی كوكٍّی ثيهگ‪:‬‬
‫چْ ًبم ثيهگبى ثَىّزی ثوك‬ ‫ثيهگِ ًقْاًٌل اُل فوك‬

‫‪ - ۳‬ػبههههل كیگهههوی کهههَ هْعهههت كه اًيّاهبًهههلى ّ گهههنًهههبهی فطهههَی ٍهههجي‬
‫«کهههبهلیوّى» گوكیهههلٍ اٍهههذب كوهههلاى یهههک کهههبًْى ّ هؾهههْهی اٍهههذ کهههَ ثزْاًهههل‬
‫هٌّّلکواىب ٌُوهٌلاىب ّبػواىب هجزکواىب ًْیٌَلٍگبى ّ ػالهَهٌلاى ثهَاههْه‬
‫ٍیبٍههذ ّ ٍوگنّههذ ّ ٍوًّْههذ پیْههیٌیبىب ؽههبل ّ آیٌههلٍی هٌطوههَ ها كه فههْك‬
‫عوغ کوكٍ ّ اى ایي هُگنه اّال ُویک اى اكواك آىُب ها ثَیک كیگو ثٌْبٍبًلب‬
‫صبًیب ىهیٌَی ثِوٍّهی اى كهک ّ كِنب رغوثَ ّ اًلیَْی یک كیگو كهواُن آیهل‪.‬‬
‫صبلضب اّقبٓ ًزیغهَی کهبه فهْك ها اهایهَ كٌُهلب رهب ‪ٙ‬هوي پهوّهُ اٍهزؼلاكُبی‬
‫ُویکب هیلاًی ثوای هّل اٍزؼلاكُبی كیگواى كه ؽبل ّ آیٌلٍ كواُن آیل‪.‬‬
‫‪ً - ۴‬کزههَی كیگههو ایههيکههَ‪ :‬ثههوفالف ثوفههی اكههواك كه ثؼ‪ٚ‬ههی عْاهههغ کههَ‬
‫«فْكثيهگثیي» َُزٌلب اكهواك الیهن ّ هطوؽهی كه «کهبهلیوّى» ههیثبّهٌل کهَ‬
‫هزأٍلبًَ «فْكکن ثیي» ههیثبّهٌلب ثهَفْكّهبى اعهبىٍ ًوهیكٌُهل رهب اُهل هلهن ّهبى‬
‫ثٌْیَههٌلب ّههبػواى ّههؼو ثَههوایٌلب ٌُوهٌههلاى ٌُههوًوههبیی کٌٌههلب ّهىُکهبهاى كه‬
‫هیبكیي هَبثوَی ّهىّی ؽب‪ٙ‬و ّهًْلب هجزکهواى اثزکهبهاد ّهبى ها ثهَهؼهوٗ‬
‫ًوبیِ ثگناهًل ّ ػالههَهٌهلاى ًَهجذ ثهَاههْه ٍیبٍهذ ّاهك عبهؼهَی ثهيهگرهو‬
‫ثًْْل‪ .‬كو‪ ٜ‬ثَىًلگی هّىهوٍ ّ اكاهٍی اهْه فبًْاكٍ اکزلب هیکٌٌل‪ .‬ثًَهلهد كه‬
‫هغبهغ ّ هیبكیي بُو هیًّْل‪.‬‬
‫ثًَظو ثٌلٍ هغوْع ایهي ػْاههل ثبػهش گوكیهلٍ اٍهذ رهب ههله ّ هٌيلهذ اكهواك‬
‫ّبفٔ ّ ثهب اهىُ كه گنّهزَ ّ ؽهبل ّهٌبفزَ ًْهْكب صوهوٍی ىؽوهبد آىُهب كه‬
‫‪ْٛ‬ل چٌل هوى ًبكیلٍ گوكزَ ّْك‪ .‬چٌبىکَ اهوّىٍ ًَ رٌِب ًهبهی اى آىُهب ثهَهیهبى‬
‫ًوههیآیههلب کههَ ک هنرههو ٍههٌل ّ هههلهکی اى آىُههب كه كٍههذ ًیَههذ‪ .‬ثههَُوههیيروریههت‬
‫اٍزؼلاكُبی ثبلوٍْی کهَ كه ىهیٌهَُهبی هقزلهق كه اكهواك ّ كوىًهلاى ایهي هٌطوهَ‬
‫ّعْك كاهكب ثَكؼلیذ ًوٍل ّ هجل اى ّکْكب ّلى پ هوكٍ ّ اى ثیي ثوًّل‪.‬‬
‫هطؼب کَی اى هب رْهغ ًلاهك ّ اى ههب ًوهیپَهٌلك کهَ كه ههلػ ّ ٍهزبیِ فهْك‬
‫گياكَ ثگْیین ّ فیبل ثبكی کٌین؛ اهب ثيهگبى ههب ّاهؼیهذُهبی ؿیهو هبثهل اًکهبهی‬
‫ها ثَّعْك آّهكٍاًلب کَ هب اهوّى اى آىُب ؿبكلین‪ .‬ثَب پیوهوكاى ّ پیوىًبًی کَ‬
‫ثوای ػوواى ّ آثهبكاًی فطهَی ٍهجي «کهبهلیوّى» ؽلهظ آثهوّ ّ ؽیضیهذ ٍهبکٌیي‬
‫ایي هٌطوَ ّ هٍّزبی فْكب ىؽوذُبی ثَیبه کْیلًلب کْزَُب كاكًلب هٖیجذُب‬
‫كیلًلب ػومُب هیقزٌلب ًِوُب ّ علّلُبی هزؼلك ها ثبكٍذ فْك اؽلاس کوكًهلب‬
‫اها‪ٙ‬ی کْبّهىی اؽیبکوكًل‪...‬‬
‫اكًَْ کَُیچکٌ كه ُیچ عب یهبكی اى آىُهب ًکهوك‪ .‬ایهي ٍهٌزی ّهل رهب هكزهبه‬
‫آیٌلٍگبى ًیي ًَجذ ثًََل هْعْك ُویيگًَْ ثبّل‪ .‬هطوئٌب كه هیبى ًَهل ؽب‪ٙ‬هو‬
‫اكواك ثوعَزَب الین ّ رؾٖیلکوكٍ ىیبكاًلب ُوَی آىُب فْاُبى روهی ّ رؼهبلی‬
‫رلوم ّ ػلم اًَغبمب هبًغ كهفِْ آىُهب ّهلٍ ّ ؽزهی ثَهیبهی اى‬ ‫هیثبٌّلب اهب ّ‬
‫آىُب یک كیگو ها ًویٌّبٌٍل‪.‬‬
‫هي اگو ثيهگبى گنّزَ ّ ؽبل «کبهلیوّى» ها هیٌّبفزنب یب كهثبهٍی آىُب‬
‫ا‪ٛ‬الػبری كاّزنب هطؼب ثب ایي هلن ّکَزَ ّ ثیهبى الکهي ّ ٍهْاك ًهبچیيم ًهبم ًیهک‬
‫آىُب ها ثو هلَی ربهیـ «کبهلیوّى» هیًّْزن؛ اهب اكًَْ کَ ربکٌْى ُهیچ ٍهٌل‬
‫ّ هلهک ّ هٌبثغ کبكی كه افزیبه هب ًجْكٍ اٍهذ‪ .‬كهثهبهٍی گنّهزَگهبى ههب إهال‬
‫چیيی ثَصجذ ًوٍیلٍ اٍذ‪ .‬آیب ػنه ایي روٖیو ثيهگ ها ثَکغب ثبیل ثوك؟‬
‫اهب اى ىاكگبُن «فبًیوي» ًَ رٌِب ثیا‪ٛ‬الع ًیَزنب ثلکَ ا‪ٛ‬الػبد ىیهبكی كه‬
‫هْهك عْاًت هقزلق آى كاهم کهَ ًزیغهَی هٖهبؽجذ‬
‫ثههب ثيهگههبًی اٍههذ ک هَ ػووّههبى كه عِههذ ػوههواى ّ‬
‫آثبكی ایي هٌطوَ ّ ایي هٍّزب ٍ وی ّلٍ اٍذ‪ .‬آىُب‬
‫ُن اى فْك ثهواین گلزهَاًهلب ُهن اى گنّهزَگهبى‪ .‬ػهالٍّ‬
‫ثوایيب ثبكهذ ّ هطبلؼهَی کهَ كه هؾهی‪ ٜ‬پیواههْى ّ‬
‫آصههبه ّ ًْهههبًَُههبی ثهههبهیهبًههلٍ اى گنّهههزَگههبى اًغهههبم‬
‫كاكٍامب ثهههَ‪ٛ‬هههْه یوهههیي هْهههقٔ اٍهههذ کهههَ رهههب کٌهههْى‬
‫هٍّزبی «فبًیوي» ٍَ ثبه عبثَعب ّلٍ اٍذ‪ُ .‬وثبه‬
‫هؾل هجلی فْك ها رقلیَ ًوْكٍب ثًَوطَی كیگو هٌزول ّلٍ اٍذ‪ .‬چٌهبىکهَ اکٌهْى‬
‫آصبهآى ًوب‪ ٛ‬هلیوی کالا اى ثیي هكزَ اٍذ‪.‬‬
‫هي ثٍََ ٌٍلًّْزَی هجو ثوفْهكم کَ ثوهّی یکی اى آىُهب رهبهیـ كهْد‬
‫کَی هزؼلن ثَؽلّك ٍبل كّیَذ ُغوی هووی (یؼٌی ثیِ اى ‪ٍ ۱۲۳۳‬بل) هجل‬
‫ؽ هک ّههلٍ ثههْك‪ .‬گوچههَ ًههبهی اى«فههبًیوي» ثههوهّی آى ٍههٌل ًیبهههلٍ ثههْكب ّلههی‬
‫ثَآٍبًی هیرْاى ًزیغَ گوكذ کَ ّقٔ هزْكی ّ آى ٌٍل هجهو هزؼلهن ثهَُوهیي‬
‫هؾههل ثههْكٍ اٍههذ‪ .‬هههب آى ٍههٌل ها كه کٌههبه یهک هّههزَ عههلّل هههلیوی كه ؽههْالی‬
‫ُوههیي هٍّههزب پیههلا کهوكین‪ .‬كّ ٍههٌلًّْههزَی كیگههوُن هْعههْك اٍههذ کهَ ُوکهلام‬
‫ًْههبى هههیكُههل آى كّ ًلههو هزههْكی پَههًْل «فههبًیوٌی» كاّههزَاًههل ّ كه ؽههلّك ‪۴۳۳‬‬
‫ٍبل هجل اى ایي كه ُویي هٍّزبی «فهبًیوي» ىًهلگی ههیکهوكٍاًهلب كه ُوهیيعهب‬
‫ُن كْد ًوْكٍاًل‪.‬‬
‫ثب رْعهَ ثهَایهي كّ هْ‪ٙ‬هْع ّ ًْهبًَُهبی هزؼهلك‬
‫ثبهیهبًلٍ اى هجوٍزبىُب ّ ٍبفذ ّ ٍبىُبب هیرهْاى‬
‫گلذ کَ هؾل هٍّزبی هلیوی «فبًیوي» كه ا‪ٛ‬هواف‬
‫اهبمىاكٍ ثْكٍ اٍذب لکي هؼلْم ًیَذ کَ ایي هٍّهزب‬
‫چهَ ىههبًی ثٌهب ّهلٍ ثههْكٍب چهَ ىههبًی ّ ثهَچهَ ػلههذ‬
‫رقویهههت ّ رقلیهههَ ّهههلٍ اٍهههذ‪ .‬ههههوكم «فهههبًیوي» كه‬
‫لطلؼلی فبى هؼلل الَلطٌَ‬
‫ؽلّك كّیَذ ٍبل هجهل اى ایهيب اى آىعهب ثهًَيكیکهی‬
‫ٍههبفزوبًی ک هَ فههْاًیي اهیٌههی ثههب اعههبىٍی هْههیواللّلخ ٍههبفزَ ثْكًههلب ًوههل هک هبى‬
‫کوكًل‪ .‬ایي هؾل کَ ثًَبم «هلؼَی فبى» هؼوّف ثْكٍب هوکي ؽکن هاًهی آهبیهبى‬
‫اهیٌی ثْك‪ .‬ثوبیبی رقویت ّلٍی آى رب ٌُْى ثوهواه اٍذب‬
‫اکٌْى هٍّزبی اّلیب یب هجلی ثَکلی ّیواى ّهلٍ ّ عهي اها‪ٙ‬هی هيهّػهی‬
‫كه آهههلٍ اٍههذب ا‪ٛ‬الػههبد ىیههبكی اى عيئیههبد آى كه كٍههذ ًیَههذ‪ .‬اهههب هٍّههزبی‬
‫كّهههی كاهای هًّههن ّ گَههزوُ ىیههبكی ثههْكب ک هَ ثههَػٌههْاى هوکهي «ک هبهلیوّى»‬
‫ثههَؽَههبة هههیآهههل‪ .‬ایههي هٍّههزبی آثههبكب كاهای ثبؿههبد ّ اّههغبه كههواّاىب آٍههیبة‬
‫آثههیهههْیب هکزههتفبًههَی كؼهههبلب ؽوههبم ػوههْهی ثههيهگب ؽَههیٌیَی ثهههيهگب ّ‬
‫هَههغلی ثبّ هکٍْ ثههْك‪ .‬كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬ثههَكٍههزْه هبل هک ّهههذ «هؼههلل‬
‫الَلطٌخ ّیواىی» یک ثهبة كثَهزبى ّهِ کالٍهَی كّلزهی كه ایهي هؾهل اؽهلاس‬
‫گوكیلب ُن ىهبى ثبرأٍیٌ ایي هلهٍهَب كکزهو ّ هطهت فْٖٕهی ًیهي ثهَكٍهزْه‬
‫«لطقػلیفبى هؼلل» كه ایي كٍ اٍزوواه پیلا کوك‪ .‬ایي چٌیي ثْكکَ ایهي هٍّهزب‬
‫ًيكیک ثَ‪ٍ ۲۳۳‬بل هؾل اهي ثوای ىًلگی اُبلی گوكیل ّ ثَؽن کَ فبًَی اهي‬
‫ثوای ٍبکٌیي ّل‪« :‬فبًیوي = فبًَی «اهي»‪.‬‬
‫اى ٍبل ‪ ۱۳۳۳‬هوكم كه ًبؽیَی ّوبل ایي هٍّزب اهلام ثهٍَهبفزي فبًهَُهبی‬
‫ثب ًوَْ ّ ٍجک علیل ّبهل ؽیب‪ ٛ‬كهثَذ ّ هغيی ًوْكًلب کَ ىًلگی كه آى رهب‬
‫ٍبل ‪ ۱۳۷۳‬اكاهَ كاّذ‪ .‬كهؽبلی کَ اى ٍبلُب هجل ثٌهبی اؽهلاس هٍّهزبی علیهل‬
‫كه پْذ علّل ًْ آؿبى یبكزَ ّ گَزوُ آى ثَرلهیظ ثٍَوذ ّوبل اكاهَ كاّهذ‪.‬‬
‫كه ٍههبل ‪ ۱۳۷۳‬آفههویي فبًهَی هْعههْك كه هٍّههزبی كههْمالههنکو ثههَکلههی رقلیههَ ّ‬
‫هقوّثَ ّلب كه ؽبل ؽب‪ٙ‬و هَوزی اى هقوّثَُبی آى ثبهی اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی علیل ثبى ُن رؾهذ ػٌهْاى «فهبًیوي» ُهنچٌهبى هوکهي «کهبهلیوّى»‬
‫ثهههَؽَهههبة ههههیآههههلب ایهههي هوکيیهههذ رهههب ىههههبى اٍهههزوواه اكاهٍی ثقْهههلاهی كه‬
‫«هْههِلثیلْ» كاهای اػزجههبه ثههْك‪ .‬كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو هٍّههزبی «فههبًیوي» هوکههي‬
‫كَُزبى ّوبلی «کبهلیوّى» اٍذ‪« .‬فبًیوي» اههوّى هَهبؽذ ىیهبكی كه ؽهلّك‬
‫یکٖل ُکزبه ىهیي ها رؾذ پِّْ ك‪ٚ‬ب ّ کْچَ ‪ -‬فیبثهبىُهبی فهْك ههواه كاكٍ‬
‫اٍذ‪ .‬كاهای ‪ ۶۶۸‬فهبًْاه ثهْكٍ ّ رؼهلاك ‪ً ۳۲۹۸‬لهو عوؼیهذ كاهك کهَ عوؼهب ثهب‬
‫كاّزي ‪ِّ ۱۲۵‬ود فبًْاكگی كه هبلت پٌظ ثٌُک یهب ثٌکهْی ثهيهک كه کٌهبه ُهن‬
‫ىًلگی هَبلوذآهیي كاهًل‪.‬‬
‫كه ایيعب هجل اى ایيکَ ثَهؼوكی اعوبلی ثٌکٍُْبی ّ فبًْاكٍُبی ٍهبکي كه‬
‫فبًیوي ث وكاىمب الىم هیكاًن هولاهی كه هْهك پیِهكذُبی كوىًلاى فهبًیوٌی‬
‫كه ػوَُٕبی ػلن ّ كاًِ ثگْینب هجال گلزن کَ ٍبثوَی رؾٖیل ّ ٍْاكآههْىی‬
‫كه فبًیوي ثَٕلُب ٍبل هجل ثوهیگوكك کَ ثَهُُّبی هکزتفبًَی هلین اكاهَ‬
‫كاّزَ اٍهذب چٌهبىکهَ ُویْهَ اّهقبٓ ثهب ٍهْاك كه هؾهل ّعهْك كاّهزَاًهلب مکهو‬
‫اٍبهی آىُب ثبػش ا‪ٛ‬بلَی کالم هیّْك‪.‬‬
‫اى ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬هٍوب هلهٍَی ِّ کالٍَ كه فبًیوي اكززبػ ّهل کهَ‬
‫كه ‪ْٛ‬ل كؼبلیذ فْك اّقبٓ ىیبكی ها ثب ٍْاك ًوهْك ّ رهأصیو هِهن ثهو عْاًهت‬
‫هقزلق ىًلگی كوىًلاى ایي فطَ ًِبك‪.‬‬
‫كه ٍبل ‪ ۱۳۲۳‬اّلیي ّهقٔ فهبًیوٌی ثهًَهبم دمحم ّهلیغ هّهیلی ّاهك فهلهذ‬
‫كّلزی كه اكاهٍی آهْىُ ّ پوّهُ ّل‪.‬‬
‫كه ٍههبل ‪۱۳۴۲‬اّلههیي آهْىگههبه فههبًیوٌی ثههًَههبم ًههْهّى هًغجههو كه هلهٍهَی‬
‫ثِوام فبًیوي ّوّع ثَرلهیٌ ًوْك‪.‬‬
‫كه ٍبل ‪ ۱۳۵۴‬یک ًلو ثًَهبم اٍهکٌله پوُیيگهبه ثبههلهک رؾٖهیالد كهْم‬
‫كپلن هیب‪ٙ‬ی ّ ىثبى ّاهك کبه ّل‪.‬‬
‫كه ٍبل ‪ٍْ۱۳۵۵‬هیي ّ چِبههیي ًلو ثًَبمُبی ٍیبُّ ىاُهلی ّ هٌٖهْه‬
‫ىاُههلی ثههب هههلاهک كههْم كپلههن ػلههْم اعزوههبػی كه اكاهٍی آهههْىُ ّ پههوّهُ‬
‫هْـْل ثَفلهذ ّلًلب اى آى پٌ ایهي هًّهل گَهزوُ یبكزهَ ّ رهب اهَهبل کهَ ٍهٌَ‬
‫‪ ۱۳۸۳‬هیثبّلب ثهیِ اى ‪ً ۵۳‬لهو پَهو ّ كفزهو اى كوىًهلاى فهبًیوٌی ثهب ههلهک‬
‫لیَههبًٌ ّ ثههبالرو كه اكاهاد هقزلههق آهههْىُ ّ پههوّهُ ثقههِب ِّوٍههزبى ّ‬
‫اٍههزبى كه ؽههبل فههلهذاًهههلب چٌههلیي ًلههو ثههب كاّهههزي ُوههیي هههلاهک ّ پبیههَُهههبی‬
‫رؾٖیلیب ثیکبهًل‪ .‬ؽلّك ‪ً ۱۵۳‬لو كفزو ّ پَو كپلن ّ پهیِكاًْهگبُی كه هؾهل‬
‫ّعههْك كاهًههل ّ ؽههلّ ‪ً ۳۳‬لههو كاًْههغْ كه كاًْههگبُبی هقزلههق کْههْه هْههـْل‬
‫ثههَرؾٖههیلاًههل‪ .‬ػههالٍّ ثههوایيُههب اكههواك ىیههبكی اى كوىًههلاى فههبًیوي كه اكاهاد ّ‬
‫اهگآىُبی هقزلق هْـْل ثَفلهذ هیثبٌّل کَ كهایيعب ثَمکو اٍهبهی چٌهل رهي‬
‫اى آىُب اکزلب هیّْك‪:‬‬
‫‪ – ۱‬دمحمه‪ٙ‬ب اهیویب كاهای رؾٖیالد كْم لیَبًٌ – ثقْلاه ٍیلاى‪.‬‬
‫‪ - ۲‬هٌِلً هِوىاك فوك – كه هٌبثغ ‪ٛ‬جیؼی اٍزبى‪.‬‬
‫‪ - ۳‬هٌِلً ػجلالو‪ٙ‬ب هُجو – كه عِبك کْبّهىی‪.‬‬
‫‪ - ۴‬هٌِلً هُبم کیبًی ‪ -‬كه عِبك کْبّهىی‪.‬‬
‫‪ - ۵‬دمحم لطلی هَئْل ًٍْبىی ًبؽیَی ‪ ۳‬آهْىُ ّ پوّهُ اٍزبى‪.‬‬
‫‪ٍ - ۶‬وٌُل عبًجبى اؽول فلایبهی ‪ّ -‬بؿل كه ٍ بٍ‪.‬‬
‫‪ٍ - ۷‬وٌُل پبٍلاه دمحمعبى فلایبهی ‪ّ -‬بؿل كه ٍ بٍ‪.‬‬
‫وللا ‪ٛ‬بُوی ‪ّ -‬بؿل كه ٍ بٍ‪.‬‬ ‫‪ٍ - ۸‬وٌُل پبٍلاه ّک ّ‬
‫‪ٍ - ۹‬زْاى ؽَیي هاٍزی ‪ّ -‬بؿل كه ٍ بٍ‪.‬‬
‫‪ٍ - ۱۳‬زْاى ؽَیي هٍْْی ‪ّ -‬بؿل كه ٍ بٍ‪.‬‬
‫‪ٍ - ۱۱‬وّاى ثِیبه ٍلیوبًی ‪ّ -‬بؿل كه ٍ بٍ‪.‬‬
‫‪ٍ - ۱۲‬وٌُل ًْهػلی كوُبكی ‪ّ -‬بؿل كه ًیوّی اًزظبهی‪.‬‬
‫‪ٍ - ۱۳‬وگوك دمحمؽَیي هقزبه ‪ّ -‬بؿل كه ًیوّی اًزظبهی‪.‬‬
‫‪ٍ - ۱۴‬وٌُل ٕول فوك ‪ّ -‬بؿل كه ًیوّی اًزظبهی‬
‫فاهيلُا ّ تٌکُْای عاکي دس خاًيوي‬

‫فهْاًیي اهیٌهی کلفهلا ّ‬ ‫‪ -1‬تٌکیْی «اهيٌیی» ّ «اّالدٍ»‪:‬‬
‫اعبهٍكاه هلک «فبًیوي» ثْكًلب آىُب رب ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۸‬ؽبکویذ ثالهٌبىع‬
‫ایي هٍّزب ها كه كٍذ كاّزٌل‪ .‬اعلاك آىُب اى ههلین ثهَعلیهل ػجهبهداًهل اى‪ :‬هلهک‬
‫دمحم ‪ -‬اثْالوؾول‪.‬‬
‫للا کومفبى‪.‬‬ ‫اثْالوؾول كاهای ‪ ۲‬پَو= ؽبط فلاکومفبى ‪ّ -‬‬
‫ًٖوللافبى ‪ -‬آهبفبى‪.‬‬
‫ّ‬ ‫ؽبط فلاکومفبى ‪ ۲ -‬پَو = ؽبط‬
‫للا کومفبى ‪ ۱ -‬پَو = ُهالّػلیفبىب آى ُن ‪ ۱‬پَو = دمحمؽَیيفبى‪.‬‬ ‫ّ‬
‫ًٖهوللافهبى ‪ ۴ -‬پَهو = ػلهیه‪ٙ‬هبفهبىب اثْالؾَهيفهبىب ه‪ٙ‬هبفهبى ‪-‬‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫ٍلیوبىفبى‪.‬‬
‫للافبى‪.‬‬
‫آهبفبى ‪ ۱ -‬پَو = کوم ّ‬
‫ههلللا فهههبىب اثهههواُینفهههبىب اهكّهههیوفهههبىب‬
‫ػلهههیه‪ٙ‬هههبفهههبى ‪ ۶ -‬پَهههو = اٍه ّ‬
‫فلاکومفبىب ًٖوهللافبى – ثِبكهفبى‪.‬‬
‫اثْالؾَيفبى ‪ ۱ -‬پَو = دمحمؽَيفبى‪.‬‬
‫ٍلیوبىفبى ‪ ۳ -‬پَو = دمحمفبىب اٍوبػیلفبى ‪ -‬ػجلالؾَیيفبى‪.‬‬
‫للا کومفبىب هور‪ٚ‬یفبىب ه‪ٙ‬بفبىب كاهیُْفبىب‬ ‫اٍلللافبى ‪ ۶ -‬پَو = ّ‬‫ّ‬
‫ٍوكاهفبى ‪ِ ٍ -‬لاهفبى‪.‬‬
‫ػجهههلللا فهههبىب دمحمه‪ٙ‬هههبفهههبىب‬
‫ّ‬ ‫اثهههواُینفهههبى ‪ ۵ -‬پَهههو = ٍهههِواةفهههبىب‬
‫ػلیه‪ٙ‬بفبى ‪ -‬ؽَیيفبى‪.‬‬
‫اهكّیوفبى ‪ ۵ -‬پَو = ثِويفبىب كویلّىفبىب ؿالمؽَیيفبىب ثِوامفهبى‬
‫‪ -‬ثبثکفبى‪.‬‬
‫فهههلاکومفهههبى ‪ ۴ -‬پَهههو = كهههوّكفهههبىب ؿهههالمؽَهههیيفهههبىب ٍهههیوًّفهههبى ‪-‬‬
‫ٍبٍبىفبى‬
‫ًٖوللا فبى ‪ ۲ -‬پَو = ؽویل ه‪ٙ‬بفبى ‪ -‬اكْیيفبى‪.‬‬ ‫ّ‬
‫ثِبكهفبى ‪ ۱ -‬پَو = کوینفبى‪.‬‬
‫للاهلیفبى‪.‬‬ ‫دمحمفبى ‪ ۴ -‬پَو = ُْهبىفبىب اهیوؽَیيفبىب ؿالمه‪ٙ‬بفبى ‪ّ -‬‬
‫اٍوبػیلفبى ‪ ۳ -‬پَو =ُبكیفبىب هِلیفبى ‪ -‬ثِوّىفبى‪.‬‬
‫ػجلالؾَیيفبى ‪ ۲-‬پَو = کبٍّفبى ‪ -‬آهُفبى‪.‬‬

‫دمحمؽَههيفههبى ‪ ۷ -‬پَههو = اؽوههلفههبىب ػیَههیفههبىب ػلههیفههبىب ؽَههيفههبىب‬
‫ؽَیيفبىب هٍْیفبى ‪ -‬کیِبىفبى‪.‬‬
‫چٌبىکَ گلزَ ّلب ثٌکْی «اّالكٍ» ثب آهبیبى اهیٌهی یکهی اٍهذ‪ًَ .‬هت آهبیهبى‬
‫اّالكٍ ثَدمحماهیي ثيهگ هیهٍل‪« .‬اّالكٍ» ثب كاّزي ٍَ ّهِود اى هجیهل فيایهی‬
‫‪ِ -‬فههوك ّ لطلههی كه«فههبًیوي» ىًههلگی هههیکٌٌههل‪ .‬اكههواك ّ ثيهگههبى آىُههب (اى هههلین‬
‫ثَعلیل) ػجبهداًل اى‪ :‬دمحماهیيب كاهای ‪ ۱‬پَو = ؽبط لطقػلی‪.‬‬
‫ؽبط لطقػلی ‪ ۳ -‬پَو = ُهالّػجبًب کوثالیی اثواُینب هِْلی هؾوْك‪.‬‬
‫ُهالّػجبً ‪ ۳ -‬پَو = ُهالّ‪ِٛ‬وبٍتب کوثالیی الیبً ‪ -‬ؽَیيفبى‪.‬‬
‫کوثالیهههی اثهههواُین = ‪ ۳‬هْهههِلی هؾوهههْك ‪ ۲ -‬پَهههو = ؽهههبط اههههیي ‪ -‬ؽهههبط‬
‫لِواٍت‪.‬‬
‫هالّ‪ِٛ‬وبٍت ‪ ۵ -‬پَو = ‪ِٛ‬وْهسب ػجبًب اکومب ػطب ‪ -‬ؽبعی آهب‪.‬‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ -‬کواهذ ّ‬ ‫کوثالیی الیبً ‪ ۲ -‬پَو = ُلایذ ّ‬
‫ُهالّؽَیيفبى ‪ ۱ -‬پَو = ػلی ‪ -‬اکوم‪.‬‬
‫ُهالّ‪ِٛ‬وْهس ‪ ۲ -‬پَو = ؽبط ػلیاکجو ‪ -‬کوثالیی ٕوٖبم‪.‬‬
‫ُهالّػجبً ‪ ۱ -‬پَو = كواهوى‪.‬‬
‫اکوم ‪ ۳ -‬پَو = ػیلیدمحمب كاهیُْ ‪ -‬ؿالمػلی‪.‬‬
‫ؽبعی آهب ‪ ۳ -‬پَو = ػلیآهبب ٕول آهب ‪ -‬عؼلو‪.‬‬
‫ػطب ‪ ۳ -‬پَو = اثواُینب اٍوبػیل ‪ -‬دمحم‪.‬‬
‫للا ‪.‬‬
‫للا ‪ ۱ -‬پَو ‪ -‬ؽبط ٍیق ّ‬ ‫ُلایذ ّ‬
‫ػجلللاب ؽَيب كوكًّب هٌْٖه ‪ -‬دمحم‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫للا ‪ ۵ -‬پَو =‬ ‫کواهذ ّ‬
‫اى ثيهگبى ثٌکْ ی «اّالكٍ» كه ؽبل ؽب‪ٙ‬هو آهبیهبى ؽهبط ػلهیاکجهو ِفهوك ّ‬
‫للا فيایی هیثبّهٌل‪ .‬هوؽهْم ُهالّ‪ِٛ‬وهْهس ِفهوك یکهی اى کلفهلایبى ّ‬ ‫ؽبط ٍیق ّ‬
‫هعهههبل «فهههبًیوي» ثهههْك کهههَ ًظهههن ّ ًَهههن ‪ % ۲۵‬اى اههههْه کْهههبّهىی هٍّهههزب‬
‫ثَػِلٍی ّی ثْك‪.‬‬
‫للا ثهْك کهَ كه ًهياع ػوهْهی کهَ‬ ‫للا فيایهیب کَهی ثهًَهبم ُهلایذ ّ‬ ‫پله ؽبط ٍیق ّ‬
‫كهٍبل ‪۱۳۳۸‬ثیي هبلکیي «ثکیبى» ثب ىاهػیي «فبًیوي» كه گوكذب کْزَ ّل‪.‬‬
‫كبهیهههلُهههبی كیهههوّىب پوُیيگهههبهب اؽوهههلی ّ كزؾهههی ًیهههي اى ًبؽیهههَی ههههبكهی‬

‫ثههَكبهیههلُههبی ِفههوك ّ كُوههبى هوثههْ‪ ٛ‬هههیّههًْلب اعلاكّههبى اى گنّههزَ ثههَؽههبل‬
‫ػجبهداًل اى‪ :‬کوثالیهی اؽوهل ثهيهگب ؽهبط اثْالوبٍهنب کوثالیهی اؽوهل کْچهکب‬
‫دمحمه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫دمحمه‪ٙ‬ب ‪ ۳ -‬پَو = کوثالیی ػلیًغبدب دمحم ‪ -‬دمحمه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫للا‪.‬‬
‫کوثالیی ػلیًغبد ‪ ۳ -‬پَو = ؽبط دمحمفبىب ؽبطفبىدمحم ‪ -‬اهبى ّ‬
‫ؽههبط دمحمفههبى ‪ ۴ -‬پَههو = ؽههبط فههلا فْاٍههذب کوثالیههی ػیَههیب کوثالیههی‬
‫اكواٍیبة ‪ِّ -‬یل هظلو كیوّى‪.‬‬
‫ؽبطفبىدمحم ‪ ۲ -‬پَو = کوثالیی ػجلالّوؽوي ‪ -‬کوثالیی مّاللوبه‪.‬‬
‫للاب ُبكی ‪ -‬ػيیي‪.‬‬ ‫للا ‪ ۴ -‬پَو = کوثالیی ُیجذب ػيد ّ‬ ‫اهبى ّ‬
‫دمحم ‪ ۱ -‬پَو = لطیق‪.‬‬
‫دمحمه‪ٙ‬ب ‪ ۱ -‬پَو = دمحمعبى‪.‬‬
‫لطیق ‪ ۳ -‬پَو = دمحمب ًْهّى ‪ -‬ثِوّى‪.‬‬
‫دمحمعبى ‪ ۲ -‬پَو = دمحمّبٍ ‪ -‬ػلیّبٍ‪.‬‬
‫ثههيهگ ایههي كبهیههل كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو کوثالیههی ػجههلالّوؽوي پوُیيگههبه اٍههذ‪.‬‬
‫ٍبثوَی اهبهذ آىُب كه «فبًیوي» ثَؽلّك یکٖل ّ ُلزبك ٍبل هیهٍل‪ .‬هوؽهْم‬
‫ؽبطفبىدمحم كوكی ثب ٍْاك ّاهیي ثْكب ٍبلُب ٍوذ اًجبهكاهی ٍلیوبىفبى اهیٌی‬
‫ها ثَػِلٍ كاّذ‪.‬‬
‫كبهیل اٍلٌلیبهی ًیي كه كبٕلَی چٌل پْذ ثَثٌکْی اّالكٍ ّ فْاًیي اهیٌی‬
‫هوثْ‪ ٛ‬هیًّْل‪ .‬ؽبط هظلو اٍلٌلیبهی پله ّ ثيهگ ایي كبهیل اٍذ‪ .‬اعلاك ّی‬
‫ثَّوػ میل هیثبٌّل‪:‬‬
‫ؽَیيػلیب فبىدمحمب اٍلٌلیبهب ؽبط هظلو‪.‬‬
‫ؽبط هظلو ‪ ۴ -‬پَو = ٌُّْلب كوٌُلب ٍوٌُل ‪ -‬هؾَي‪.‬‬
‫ثبٕویُبی ٍهبکي كه‬ ‫‪ - 2‬تٌکْی تاصشی‪:‬‬
‫فههبًیوي ثههب ّههِودُههبی چههْى‪ :‬هًغجههوب ٍههؼبكرقْاٍب ٍههلیوبًیب هٍههزبب رْکههلب‬
‫اهیوی‪ٌّ ...‬بفزَ هیًّْل کَ اؿلت اى ریوٍی ثبٕوی «کبهه‪ٚ‬بًی» ههیثبّهٌل‪.‬‬
‫ًَت ّبى اى هلین ثَعلیل چٌیياًل‪ :‬دمحمب هیوّکبه كویلّىب ثَهوكب ٍیبٍ هوك‪.‬‬
‫ٍیبٍ هوك ‪ ۲ -‬پَو = هٍزن ‪ -‬فَوّ‪.‬‬

‫هٍزن ‪ ۲ -‬پَو = كواهوى ‪ -‬کِياك‪.‬‬
‫فَوّ ‪ ۱ -‬پَو = ػجبً‪.‬‬
‫ػجههبً ‪ ۵ -‬پَههو = ٍههلیوبىب اٍهکٌلهب کوثالیههی‬
‫ػلیاکجوب کوثالیی هلٌله ‪ -‬ػَکو‪.‬‬
‫ٍهههلیوبى ‪ ۳ -‬پَهههو = کلهههتػلهههیب ّهههوٌػلهههی ‪-‬‬
‫ٍوّػلی‪.‬‬
‫فیوهللا هًغجو‬
‫اٍههههههکٌله ‪ ۳ -‬پَههههههو = اٍههههههلٌلیبهب ٍههههههبریبه ‪-‬‬
‫ِّویبه‪.‬‬
‫ػلیاکجو ‪ ۴ -‬پَو = ػلیفبىب ّلیفبىب ؽبط ه‪ٙ‬بهلی ‪ -‬هالّفبى هلی‪.‬‬
‫للا ‪ -‬ؽجیت‪.‬‬‫للاب ّکو ّ‬ ‫کوثالیی هلٌله ‪ ۳ -‬پَو = فیو ّ‬
‫ػَکو ‪ -‬یک پَو = پوّیي‪.‬‬
‫کلتػلی ‪ ۱ -‬پَو = گٌغؼلی‪.‬‬
‫ّوٌػلی‪ ۱ -‬پَو = ٍیبُّ‪ٍ .‬وّػلی‪ ۱ -‬كفزو = هؾزوم‪.‬‬
‫اٍلٌلیبه ‪ ۱ -‬پَو = اثْل ‪ٍ( .‬بکي كژکوك)‬
‫اثْل ‪ ۴ -‬پَو = ؽجیتب ؽَیيب ِّویبه ‪ٍ -‬بریبه‪ٍ(.‬بکي كُبهبى)‬
‫ٍبریبه = ‪۳‬‬
‫ِّویبه = ‪ ۳‬کْزَ ّل‪.‬‬
‫ػلیفبى ‪ ۱ -‬كفزو‬
‫ّلیفبى = ‪ ۳‬کْزَ ّل‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ -‬اهبى ّ‬ ‫للاب ثلیغ ّ‬
‫للاب ػيیي ّ‬ ‫ؽبط ه‪ٙ‬ب هلی ‪ ۴ -‬پَو = هلهد ّ‬
‫للاب ػيیي ‪ٙ -‬ویو‪.‬‬ ‫للا ‪ ۵ -‬پَو = ؽبط دمحماهیيب كوّكب اهبى ّ‬ ‫هلهد ّ‬
‫للا ‪ ۳ -‬پَو = ّبپْهب ػجلالؾَي ‪ -‬ؽَیي‪.‬‬ ‫ثلیغ ّ‬
‫ه هالّفههبًولی ‪ ۵ -‬پَههو = ؽههبط ػلههیهلههیب ؽههبط كهیههب هلههیب ًههبكههلیب ًههْمه ‪-‬‬
‫ًْهّى (ثب ًبم هَزؼبه‪ :‬هِلی = ُوبى هِْلی اهیو فْكهبى)‪.‬‬
‫افْدب هیثقِب هیکومب هیگَبه ‪ -‬هیػطب‪.‬‬ ‫للا ‪ ۵ -‬پَو = ّ‬

‫هِْلی فیو ّ‬
‫وللا = ‪ . ۳‬ؽجیت ‪ ۴ -‬كفزو = یـوبب هٌظوب ایواى ‪ّ -‬کو‪.‬‬
‫ّک ّ‬
‫كه ؽبل ؽب‪ٙ‬و ثيهگ كبهیل كْم «ؽبط كهیبهلی هًغجو» اٍذ‪ .‬ایي كبهیل ّ‬
‫كیگههو كبهیههلُههبی ثبٕههوی هوههین «فههبًیوي» اى ؽههْالی هْچههبى (ّههوبل فواٍههبى)‬
‫ثههَكههبهً ّ «کهبهلیوّى» آهههلٍاًههلب ػلههذ هِههبعود آىُههب ارِههبم هْههبهکذ كههزههل‬
‫ًبكهّههبٍ اكْههبه ثههْكب یکهی اى ٍههواى ایههل ثبٕههوی هاًَههجذ ثههَاهرک هبة ایههي هزههل‬
‫للا هًغجهو‬ ‫ّویک كاًَزٌل‪ .‬كه ثیي اكواك كْم رب ىهبى ؽیهبد فهْكب هْهِلی فیهو ّ‬
‫کلفلا ّ ٕبؽت افزیبه ‪ % ۲۵‬هؾل ثْك‪.‬‬
‫كههیبى ایي ‪ٛ‬بیلَ اكواك ّغبع ّ رلٌلچیُبی كهین ّعْك كاّزٌلب اى عولَ‬
‫ههیرهْاى اى هوؽهْم ؽهبط ه‪ٙ‬هب هلهی هٍهزب ًهبم ثهوك کهَ كهوكی كلیهو ّ رلٌهلچههی‬
‫ىثوكٍههذ ثههْكب چٌههبىک هَ كه ی هک هههْهك‪ً ۴‬لههو ٍههبهم ها ثههَرٌِههبیی کْههزَ ثههْك‪.‬‬
‫هالّفبًولی ًیي كوكی ثب ٍْاك ّ هزلیي ثْك كبهیل هًغجو كیگوی ُن ّعْك كاهك‬
‫کَ ثب آى كبهیل هًغجو (عيّ ‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی کَ مکوُ گنّهذ) ًَهجذ ًيكیهک‬
‫ٍههججی كاهًههل‪ًَ .‬ههت ایههي كبهیههل إههبلزب ثقزیههبهی هههیثبّههل ک هَ اى هههلین ثههَعلیههل‬
‫ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫هلکب ه‪ٙ‬بب کوثالیی ثبثبفبىب ؽبط ػلیعبى‪.‬‬
‫ؽبط ػلیعبى ‪ ۳ -‬پَو = ػلیه‪ٙ‬بب ثل هیوىا ‪ -‬ػلیفبى‪.‬‬
‫ػلههیه‪ٙ‬ههب ‪ ۶ -‬پَههو = ػلههیب إههـوب هبٍههنب ػیَههیب هٍْههیب اؽوله‪ٙ‬ههب ‪-‬‬
‫ثلهیوىا ‪ ۲‬پَو = عِبى ّبٍ ‪ -‬كاكّبٍ‪.‬‬
‫ػلیفبى = ثال ًَل‪.‬‬
‫هوؽْم ؽبط ػلیعبى كوكی ّبیَزَ ّ ثب رلثیو ثهْكب كه پورهُْویي لیبههذ ّ‬
‫ّبیَزَگی ّقٖیب ثَفب‪ٛ‬و ًَجذ ٍججی کهَ ثهب كبهیهل ثبٕهوی كاّهذب رهب ىًهلٍ‬
‫ثْك هیبٍذ ایهل ثبٕهوی كه «کهبهلیوّى» ها ثهَػِهلٍ كاّهذب ثهب ُوهیي پْهزْاًَ‬
‫رْاًَذ چٌل ٍبلی ثَػٌْاى اعبهٍكاه ّ کلفلای هؼللالَلطٌخ كه هؾل ؽکْهذ‬
‫کٌل‪ .‬كه ایيهْهغ هیبًَی هؼهللالَهلطٌخ ثهب فهْاًیي اهیٌهی ثهَُهن فهْهكٍ ثهْكب لهنا‬
‫ؽ‪ٚ‬ههواد اهیٌههی ثههٍَههْی «ثیوههْه» ّ هٍّههزبُبی ثههبال رْعههَ کههوكٍ ثْكًههل‪ .‬اى‬
‫ایيهْهغ ثَثؼل فْاًیي اهیٌی ثیِرو هزؾل فهْاًیي هْهوبیی ّ کْهکْلی ّهلًل کهَ‬
‫کالا كه ٍطؼ اٍزبى كبهً ثب هؼللالَلطٌخ فْٖهذ كاّزٌل‪.‬‬
‫ؽبط ػلیعبى كه ىهبى کلفلای فْك رْعَ هقْٖٓ ثَثبٕویُبی ٍبکي‬
‫كه كُلوی كاّذب ُوهْ ًهبم آى هٍّهزب ها اى كُلهوی ثهَ«ؽهبعیآثهبك» ثوگوكاًهل‪.‬‬
‫ؽبط ػلیعبى كه ٌُگبم ثبىگْذ اى كّهذ «ثکهبى» کهَ كه اعهبهٍی اّ ثهْكب كه‬
‫ًْاؽی كّ كوٍقی «فبًیوي» هْهك إبثذ گلْلَ هواه گوكذ ّ ثهَُوهیي عِهذ‬
‫كْد کوك ّ ؽکْهزِ ثوچیلٍ ّل‪.‬‬
‫اعلاك ّ ثيهگبى گوٍّ كیگو اى «ثبٕویُهبی» ٍهبکي كه «فهبًیوي» کهَ ثهب‬
‫ِّودُبی ًیکجقذ ّ هؼْٖهی ٌّبفزَ هیًّْل ػجبهداًهل اى‪ :‬ؿهالمػلهی آههبب‬
‫عؼلو ّیو ُکِ ب هؾویلب ػجلالوؾولب هؼْٖمػلی‪.‬‬
‫هؼْٖمػلی ‪ ۲ -‬پَو = ًْهّى ‪ -‬ثوادػلی‪.‬‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ٍ -‬یق ّ‬‫ًْهّى ‪ ۲ -‬پَو = ًْه ّ‬
‫للا ‪ -‬ؽَیيػلی‪.‬‬ ‫للا ‪ ۳ -‬پَو = هاٍػلیب كی٘ ّ‬ ‫ًْه ّ‬
‫للاکوم‪.‬‬
‫ثوادػلی ‪ ۱ -‬پَو = فلاکوم‪ .‬فلاکوم ‪ ۱ -‬پَو = ّ‬
‫ًهْهللا ًیکجقهذ اٍهذ کهَ ؽهلّك‬
‫ّ‬ ‫كه ؽبل ؽب‪ٙ‬و ثهيهگ ایهي كبهیهل هْهِلی‬
‫‪ٍ ۹۳‬بل ٍي كاهك‪.‬‬
‫ریوٍی کبكوُبكی‪ :‬كیگو ‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی ًیيكه «فهبًیوي» ىًهلگی ههیکٌٌهل‬

‫کَ هؼوّف ثَ«کبكوُبكی» َُزٌل‪ .‬آىُب ثب ِّودُبی رْکلیب فللیب ًیکجقهذب‬
‫هؼْٖهیب كواهوى یب ٍلوبى ؽویوهذ‪ّ ...‬هٌبفزَ ههیّهًْل‪ .‬ایهيُهب ًیهي اى عولهَ‬
‫‪ْٛ‬ایههق ایههل ثبٕههوی َُههزٌل کهَ اى هؾههلّكٍی هْچههبى ثههَكههبهً ّ «کهبهلیوّى»‬
‫آهلٍاًهل‪ .‬كه إهلب ًَهت ُوهَی اكهواك ثبٕهوی ثهَ‪ ۳‬ثهواكه ثهًَهبمُهبی کبكوُهبكب‬
‫کبهه‪ٚ‬هههبى ّ کبه‪ٙ‬هههب ثوههههیگهههوكك‪ .‬اکٌهههْى ًهههْاكٍگهههبى آىُهههب رؾهههذ ػٌهههبّیي‬
‫«کبكوُبكی» = كوىًلاى کبكوُبكب «کبهه‪ٚ‬بًی» = كوىًلاى کبهه‪ٚ‬هبى ّ «کهب‬
‫ه‪ٙ‬ههبیی» = كوىًههلاى کبه‪ٙ‬ههبب هْههِْهاًل‪ ۱ .‬اكههواك ّ ثيهگههبى کبكوُههبكیُههبی‬

‫هوین «فبًیوي» اى هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪ :‬کوین ‪ ۱ -‬پَو = ػلی ؽیله‪.‬‬
‫ػلی ؽیله ‪ ۴ -‬پَو = فلقب هالّػجبًب کبػجبًػلی ‪ُ -‬هالّکوین‪.‬‬
‫فلهههههههق ‪ ۴ -‬پَهههههههو =‬
‫للاب ؽهههههبط‬‫اههههههوللاب ًهههههْه ّ‬
‫ّ‬
‫ًٖوللا‪.‬‬
‫ّ‬ ‫ٍِواة ‪-‬‬
‫كوىًلاى هالّػجهبً كه‬
‫هٍّههههههههههزبی «ثیوههههههههههْه»‬
‫(ػلیآثبك ػلیب) ّ كوىًهلاى‬
‫کبػجهههبًػلهههی ّ ُهالّکهههوین‬
‫كه هٍّههههزبی «گوهههههَ» ّ‬
‫ٍوؽل ٍکٌی كاهًل‪.‬‬
‫للا ‪ ۴ -‬پَهههههو =‬ ‫اههههههو ّ‬
‫للاب‬
‫للاب ثههله ّ‬ ‫کوثالیههی اهههیي ّ‬
‫فلاکوم ‪ -‬هٌْٖه‪.‬‬
‫ؽبط ٍِواة ‪ ۱ -‬پَو‬
‫خذهت گزاساى تَهحشّهيي‪ِ :‬ـئ‪ٌٛ‬يٓ کّيتٗا اِضاص‬
‫کبِفيغ‪ٚ‬ػ ـ اػ عاؿت ثٗچپ‪ :‬دبج زٍی ثشق ت‪ٛ‬کً‪ِ ،‬ذّض‬
‫= كالّه‪.‬‬
‫هفغا‪ ،‬دبج ِی کغَ عٔججغ‬ ‫للا ‪ ۴ -‬پَههههو =‬ ‫ًههههْه ّ‬
‫للا ‪-‬‬
‫للاب ػهيد ّ‬ ‫للاب كاك ّ‬ ‫فیو ّ‬
‫للا‪.‬‬
‫ٍیق ّ‬
‫كه ؽبل ؽب‪ٙ‬وثيهگ كبهیل رْکلی ؽبط ٍِواة فللهی اٍهذ‪ .‬ایهي گهوٍّ كه‬
‫هٍّزبی «فبًیوي» ثب ِّودُبی رْکلی ّ فللی ٌّبفزَ هیًّْل‪.‬‬
‫‪ - 1‬چٕبْوٗ ثبثت اؿت وٍّٗا ص‪ ٚ‬دغـی «وب» اػ اهاغالدب سابم ٔا‪ٛ‬ادی و‪ٙ‬ىٍ‪ٛ‬ئياٗ‬
‫‪ ٚ‬ث‪ٛ‬يغادّض اؿت وٗ ٔٗ ثاِٗعٕای «وبواب = ثاغاصع؛ آْچٕابْ کاٗ کبکاب كايغاػا٘اب ِایگ‪ٛ‬يٕاض»‬
‫ثٍىٗ ثِٗعٕی «ثؼعگ» ث‪ٛ‬صٖ ‪ِ ٚ‬شو‪ٛ‬هب ثغاا اكشبم لبثً ادتاغاَ ثاٗوابع ِایع‪ٚ‬ص‪ِ ،‬بٕٔاض‬
‫"آلب"‪"،‬دبج آلب "‪" ،‬جٕبة"‪...‬وٗ صع ِذب‪ٚ‬عا ػثبْ ـبعؿی اػ اصا تعميُ ِیثبكٕض‪ٔ .‬بكغ‬
‫ّههبفَی كیگههو اى ثبٕههویُههبی کبكوُهههبكی ٍههبکي «فههبًیوي» ثههب ّهههِود‬

‫كواهوىی ٌّبفزَ هیًّْل‪ .‬آىُب هٌزَت َُزٌل ثَ‪:‬‬
‫كواهههوى ‪ ۶ -‬پَههو = اهیههلػلیب ّ هکوػلیب کْچههکػلههیب کوثالیههی ؽَههیي‬
‫ؽَیيفبىب فبًغبى ‪ -‬عِبًجقِ‪.‬‬
‫اهیل ػلی ‪ ۱ -‬پَو = کوثالیی پٌظػلی کَ كوىًلاًِ ػجبهداًل اى كواههوى‬
‫ّ ك‪ٚ‬لػلی كواهوىی ٍبکي «ؽبعیآثبك» ‪« -‬کبهلیوّى»‪.‬‬
‫ّکوػلی ‪ ۳ -‬پَو = هوثبىػلیب ٍیبٍ – ًْهػلی‪.‬‬
‫ٍههیبٍ كه هیههل ؽیههبد اٍههذ ّلههی آى كّ ثههواكه كیگههو كههْد ّههلٍاًههلب كوىًههلاى‬
‫هوثبىػلی ػجبهداًل اى هلهؼلی ّ ىاكػلی کَ ٍبکي «فبًیوي» َُزٌل‪ .‬كوىًلاى‬
‫کْچکػلی کوثالیی ّ ؽَیيفبى كه «ؽبعیآثبك» ىًلگی هیًوبیٌل‬
‫فبًْاكٍی ٍلوبى ؽویوذ ًیي کبكوُبكی َُزٌل‪ .‬اثواُین ٍلوبى ؽویوهذ كوىًهل‬
‫ّبهیوىا ّ اّ كوىًل ؽیله اٍذ‪.‬‬
‫ػههلٍی كیگههو اى فههبًْاكٍُههبی ثبٕههوی ًیههي ثههب ّههِود رْک هل كه «فههبًیوي»‬
‫ىًلگی هیًوبیٌل‪ .‬آىُب ؿیو اى رْکلیُبی َُزٌل کهَ مکهوُ هكهذب ایهي كبهیهل ّ‬
‫للا هواك ‪ ۲ -‬پَو = ؽَي ‪ -‬ؽَیي‪.‬‬ ‫اعلاكّبى ػجبهداًل اى‪ :‬هالّ ّ‬
‫ًٖوللا ؿالمػلی‪.‬‬
‫ّ‬ ‫اٍلللاب‬
‫ّ‬ ‫یلللاب‬
‫ؽَیي ‪ ۴ -‬پَو = ّ‬
‫للا ‪.‬‬
‫للا ‪ -‬هّػ ّ‬‫للاب كزؼ ّ‬
‫للاب ػيد ّ‬ ‫ؽَي ‪ ۴ -‬پَو = ؽول ّ‬
‫للا ثقِ‪.‬‬‫یلللا ‪ ۲ -‬پَو = ؽبط ػلیثقِ ‪ّ -‬‬ ‫ّ‬
‫للا ‪ -‬ػلیآهب‪.‬‬‫اٍلللا ‪ ۵‬پَو = كیوّىب ٍیوًّب دمحمػلیب اهبى ّ‬ ‫ّ‬
‫ًٖوللا ‪ ۴‬پَو = ثِوّىب ؽَیيب فلاثقِ ‪ -‬ایوبى‪.‬‬ ‫ّ‬
‫ؿالمػلی ‪ ۶‬پَو = ػلیدمحمب ٍِواةب ّیودمحمب دمحمب هیالك ‪ -‬هِواى‪.‬‬
‫للا هواك یکی اى اكواك ثوعَزَ ّ ًبهی «فبًیوي» ثْكب ًَهجزی ثهب‬ ‫هوؽْم هالّ ّ‬
‫فْاًیي اهیٌی ُن كاّذ‪ .‬ثؼل اى اّ كّ كوىًلُ ؽَي ّ ؽَهیي هّی کهبه آهلًهل‪.‬‬
‫هلللا رْک هل هههوكی ٍههلوٍكاه ّ هههوكمكاه ثههْك ّ ثههيهگ كبهیههل‬‫هوؽههْم هْههِلی یه ّ‬
‫ّههٌبفزَ هههیّههل‪ .‬اکٌههْى كوىًههلُ ؽههبط ػلههیثقههِ رْک هل کبههٌههل کویزههَی اهههلاك‬
‫«کبهلیوّى» اى هؼزولیي هٍّزب ّ ثيهگ كبهیل اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل «آصبههّّي» ًیي إهبلزب ثبٕهوی ههیثبّهٌل کهَ ثهبكیگو ثبٕهویُهبی‬

‫ٍبکي كه «فبًیوي» هواثذ ًيكیک كاهًل‪ .‬هوؽْم فبىدمحم پله ایي فبًْاكٍ ثهْكب‬
‫كوىًلاًِ ػجبهد اى ػلیدمحم ّ ػجلیدمحم هیثبٌّل‪.‬‬
‫كبهیههل كیگههوی ًیههي ثههبػٌْاى آصبههّّههي ّعههْك كاهك ک هَ ثههب آى آصههبه هّّههي‬
‫ًَجزی ًلاهكب ایي كبهیل إبلزب ثْیواؽولی َُزٌلب اى ثبىهبًلٍگبى هوؽْم ًغق‬
‫هیثبٌّلب اّ كاهای یک پَو ثًَبم كوط ثْك کَ رٌِبیک پَو ثًَبم هاٍفلا كاهك‪.‬‬
‫ایهيُهب ثهب ّهِودُهبی كُوهبى ‪-‬‬ ‫‪ - 3‬تٌکْی هحلَی صيشجْب‪:‬‬

‫ثبهوی ‪ّ -‬کٍْب اثبمهىاكٍ ّ آىاكی‪ٛ‬لت كه «فبًیوي» هِْْهاًل‪ .‬عل ایهي كبهیهل‬
‫اى هٌطوَی ُوبیغبى ٍ یلاى ثَ«کبهلیوّى» آهلٍ اٍذ‪ .‬اعلاك ّ ثيهگبى آىُب اى‬
‫هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫اهیوب دمحمرویب ؽبط هه‪ٚ‬بى‪.‬‬
‫ؽبط هه‪ٚ‬بى ‪ ۲ -‬پَو = هِْلی ػجبًػلی ‪ -‬کوثالیی ؽبرن‪.‬‬
‫ػجبًػلی یک پَو = ُهالّثبهو‪.‬‬
‫کوثالیی ؽبرن ‪ ۳ -‬پَو = اثْالوؾولب ّبٍدمحم ‪ -‬ؽبط ػْٗ‪.‬‬
‫هالّثبهو ‪ ۳ -‬پَو = كوُبكب کوثالیی چواؽػلی ‪ -‬هبًلًی‪.‬‬
‫كوُبك ‪ ۲ -‬پَو = كوؿ ‪ -‬ؽبط فَوّ‪.‬‬
‫کوثالیی چواؽػلی ‪ ۴‬پَو = ػجبًب ؽیلهب كواهوى ‪ -‬فبىػلی‪.‬‬

‫هبًلًی ‪ -‬كّ پَو = آىاك ‪ -‬کبکبعبى‪.‬‬
‫كهههوؿ ‪ ۵ -‬پَهههو = ؽهههبط ُ یهههوب ؽهههبط هَهههؼْكب‬
‫للا كاك ‪ -‬پوّیي‪.‬‬‫هَیؼب ّ‬
‫ؽهههبط فَهههوّ ‪ ۳ -‬پَهههو = دمحم ثهههبهوب دمحمعؼلهههو ‪-‬‬
‫هِْلی ػجبً ‪ ۱ -‬پَو = ػجلالْاؽل‪.‬‬
‫کوثالیی ؽبرن كُوبى‬ ‫ؽیله ‪ ۳ -‬پَو = ػجلالؼلیب اهبهولی ‪ -‬ؿالمػلی‪.‬‬
‫كواههههههوى ‪ ۵‬پَهههههو = کْهههههبّهىب عِهههههبى ىیهههههوب‬
‫کیبهوسب ٍغبك ‪ -‬ػلی‪.‬‬
‫کبکبعههبى ‪ ۶ -‬پَههو = هِوهههبىب آهبعههبىب هیوىاعههبىب ػلههیعههبىب اؽوله‪ٙ‬ههب‬
‫مّاللوبه‬
‫للا‪.‬‬
‫ٕلهللا ‪ -‬ػٌبیذ ّ‬
‫ّ‬ ‫آىاك ‪ ۲ -‬پَو = ؽبط‬
‫اثْالوؾوههل ‪ ۳ -‬پَههو = گههْكهىب ػجلالوٍههْل ‪-‬‬
‫ػجلالقبلن‬
‫ّبٍدمحم ‪ ۵ -‬پَو = هجبكب ثِوامب ثِوهيب ثِهوّى ‪-‬‬
‫دمحم‪.‬‬
‫ؽبط ػْٗ ‪ ۱ -‬پَو = کوثالیی کبًّ‪.‬‬
‫هجبك ك ُوبى‬
‫كه ثههیي كبهیههل كههْمب هوؽههْم کوثالیههی ؽههبرن ّ‬
‫كوىًلُ اثْالوؾول كُوبى ّ عْك كاّهزٌل کهَ ثهَػٌهْاى كّ كاًْهوٌل هؾهل ّهٌبفزَ‬
‫ّلٍ ثْكًهلب آىُهب هْهبّهاى هوؽهْم ٍهلیوبىفهبى ّ ػلهیه‪ٙ‬هبفبى اهیٌهی ثْكًهلب‬
‫چٌبىکَ كه روبم اهْه كٍ ثب آىُب هْْهد هیّل‪ % ۲۵ .‬اى اهْه كٍ ّ کلفلایی‬
‫هؾههل كه كٍههذ اثْالوؾوههل كُوههبى ثههْك‪ .‬ثؼههل اى آىُههب هوؽههْم آىاك آىاكی‪ٛ‬لههت ّ‬
‫هوؽْم هجبك كُوبى اى اكواك ّبفٔ ثْكًل‪.‬‬
‫كه ؽبل ؽب‪ٙ‬و آهبی گْكهى كُوبى ثيهگرو ایي كبهیل اٍذ‪.‬‬
‫كبهیههل هوزههله ًیههي كه ٍههطْػ ثههبالروب ثؼههل اى ‪ ۳‬پْههذ ثههَاعههلاك آهبیههبى كُوههبى‬
‫ههیهٍههٌل‪ .‬ؽبعوؾوهل هوزههله پهله ّ ثههيهگرهو ایههي فهبًْاكٍ اٍههذ‪ .‬پهله ؽههبط دمحمب‬
‫ؽَي ّ پله ؽَي ه‪ٙ‬ب اٍذ‪.‬‬
‫كبهیههل ّ هکُْی ًیههي ّاثَههزَگههی ٍههججی ًيكی هک ثههَثٌک هْی ىیوعههْثی كاهكب‬
‫هوؽْم کبعوؼَ علّ ایي كبهیل هیثبّلب اّ رٌِب پَوی ثًَبم ٕهلوػلی كاّهذ کهَ‬
‫آهبیبى ؿالمه‪ٙ‬بب ؽبعی ه‪ٙ‬بب آهبه‪ٙ‬ب ّ ًظوػلی كوىًلاى اّ هیثبٌّل‪.‬‬
‫هال‪ِٛ‬وْهس فوك كهؽب ل روکَثبىی ثبؽویق فْك ؽبط هظلواٍلٌلیبهی ‪ -‬كه هلهٍۀ ثِوام فبًیوي‬
‫كبهیههههههل ّ ثٌکهههههههْی‬ ‫‪ - ۴‬تٌکییییییْی احوییییییذغشيثی‪:‬‬

‫اؽوههلؿویجی كه «فههبًیوي» ثههب ّههِودُههبی کیههبًیب ه‪ٙ‬ههبییب كویههلًّی ّ اٍههلی‬
‫ٌّبفزَ هیًّْل‪ .‬اعلاك ّ ثيهگبى آىُب اى هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪ :‬دمحم کوین ‪-‬‬
‫‪ ۲‬پَو = ؿالمه‪ٙ‬ب ‪ -‬آهبه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫ؿالمه‪ٙ‬ب ‪ -‬یک پَو = ؽبط ثوارؼلی‪.‬‬
‫آهب ه‪ٙ‬ب ‪ -‬یک كوىًل =کوثالیی ػلیپٌبٍ‪.‬‬
‫اهوللا ‪ -‬ؽبط کبکب فبى‪.‬‬

‫ّ‬ ‫ؽبط ثوارؼلی ‪ ۳ -‬پَو = ؽَیي فبىب‬
‫کوثالیی ػلیپٌبٍ ‪ ۲ -‬پَو = كوط ‪ -‬کوثالیی اثواُین‬
‫كوط ‪ ۱ -‬پَو= ػْٗ‪.‬‬
‫کوثالیی اثواُین ‪ ۱ -‬كفزو = ٍزبهٍ‪.‬‬
‫ؽَیي فبى ‪ ۵ -‬كفزو = ٍهزویب ؽهبط هفَهبهب ؽهبط کْهْهب ؽهبط گهُْو ‪-‬‬
‫ؽبط ّْکذ‪.‬‬
‫ثبىُن هلهٍَی ثِوام‬
‫ؽههههبط کبکبفههههبى ‪ ۵ -‬پَههههو= دمحمکههههوینب اهیوآهههههبب ػجلالوغیههههلب ؽویله‪ٙ‬ههههب ‪-‬‬

‫هوللا ‪ ۵ -‬پَهو = ؽههبط ؿهالمه‪ٙ‬ههبب ػجهلالؼلیب دمحمؽَههیيب هغیههل ‪-‬‬ ‫هْهِلی اهه ّ‬
‫هُبم‬
‫هوؽْم هِْلی ؽَیيفبى یکی اى ثيهگبى «فهبًیوي» هؾَهْة ههیّهلب رهب‬
‫ىهبى ؽیبد فْك ثيهگرو كبهیل کیهبًی ثهْ ك‪ .‬اّ كهوكی كلیهوب ریهواًهلاى ههبُو ّ‬
‫اههوللا ًیهي‬
‫ّ‬ ‫ٍْاهکبهی الین ثْك‪ .‬كّ ثواكهُ ثًَبمُبی ؽبط کبکبفبى ّ هِْلی‬
‫اى ثيهگههبى ّ هؼزوههلیي هٍّههزب ثْكًههلب ‪ % ۲۵‬کلفههلایی هؾههل ثههَػِههلٍی ؽههبط‬
‫کبکبفبى ثْك‪ .‬اکٌْى ثيهگ ایي كبهیل ؽبط ؿالمه‪ٙ‬ب کیبًی اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل كویلًّی کَ هٌزَت ثَکیبًیُب َُزٌل ایيُب هیثبٌّل‪:‬‬

‫اهوللا‪.‬‬
‫ّ‬ ‫ه‪ٙ‬بب كویلّى ‪ -‬ؿالمؽَیي‪ .‬ؿالمؽَیي ‪ ۲ -‬پَو = ؿالمؽَي ‪-‬‬
‫للاب ؽَيآهب ‪ -‬دمحمآهب‪.‬‬
‫ؿالمؽَي ‪ ۳‬پَو = ػيد ّ‬
‫اهوللا ‪ ۲ -‬پَو = كویلّى ‪ -‬ػجلالوؾول‪.‬‬
‫ّ‬
‫كبهیل اٍلی‪ :‬ػجلی ‪ ۱ -‬پَو = کوثالیی دمحمػلی‪.‬‬
‫کوثالیی دمحمػلی ‪ ۳ -‬پَو = ػلیه‪ٙ‬بب ػجلالّو‪ٙ‬ب ‪ -‬آهبهیوىا‪.‬‬
‫ػلیه‪ٙ‬ب ‪ ۱ -‬پَو = اثواُین‪.‬‬
‫ػجلالّو‪ٙ‬ب ‪ ۴ -‬پَو = دمحمب ػجلیدمحمب ؽَیي ‪ّ -‬لیدمحم‪.‬‬
‫آهب هیوىا ‪ ۶ -‬پَو = عِبى ىیوب عِبًگیوب اّکبىب ّیودمحمب ِّوام ‪ -‬ثِوام‪.‬‬
‫آهبهیوىا اٍلی اى هؼزولیي ّ اكواك ثوعَزَی «فبًیوي» ههیثبّهل‪ .‬ایهي چٌهل‬

‫كبهیل إبلزب اى اؽولؿویت ثْیواؽول َُزٌل‪.‬‬
‫كبهیل اٍلی كیگوی ُن ّعْك كاهك کَ ثب ایي گوٍّ اى اٍلیُب هواثذ ًَجی‬
‫ًلاهك‪ .‬اٍبهی اعلاك ایيُب ثَّوػ ىیواٍذ‪ً :‬ویوبىب ٕوٖبمب کوثالیهی ؽیهلهب‬
‫للا‪.‬‬
‫اکجوب ؽبط ؽجیت ّ‬
‫للا ‪ ۳ -‬پَو = اهیو ؽويٍب ؿلیو ّ هوؽْم ػجلالؾَي‪.‬‬ ‫ؽبط ؽجیت ّ‬
‫للا اٍلی ثيهگ ایي كبهیل اٍذ‪.‬‬ ‫ؽبط ؽجیت ّ‬
‫كبهیل كوُهبكی‪ :‬یکهی اى كّ ّهبفَی كوُهبكی كه‬
‫«فبًیوي» ٍهبثوَی ‪ٍ ۲۳۳‬هبل ٍهکًْذ كاهًهل کهَ اى‬
‫هٌطوههَی «ٍههبهاى» ّ «کِکههواى» ثههَ«کههبهلیوّى»‬
‫آهلٍاًل‪ .‬رب ىههبى ؽیهبد هوؽهْم هالّاثهْاللزؼ كوُهبكی‬
‫ثههيهگ ایههي كبهیههل ایْههبى ثههْكب اّ هههوكی ثههب ٍههْاك ّ‬
‫هّّيثیي ثْك‪ .‬هلری ػ‪ ْٚ‬فبًَی اًٖبف ثْكب ًظن‬
‫ّ ًَههن فههْثی كه هؾههل ایغههبك ک هوك‪ .‬ایْههبى ُوههْاهٍ‬
‫یکی اى اكهواك ثوعَهزَی هؾهل ّ هؼزوهل هٍّهزب ثهْك‪.‬‬
‫هال اثْا للزؼ كوُبكی‬
‫كه ؽبل ؽب‪ٙ‬و ّلیفبى كوُهبكی ثهيهگایهي فبًهلاى‬
‫هیثبّل‪ .‬اًَبة ّ ثيهگبى آهبیبى كوُبكی اى هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫اثْالوبٍن ‪ ۱ -‬پَو = ػجبًػلیب آى ُن ‪ ۲‬پَو = كوُبك ‪ -‬كویلّى‪.‬‬
‫كویلّى ‪ ۲ -‬پَو = كاهاة ‪ -‬عؼلو‪.‬‬
‫كاهاة = ‪۳‬‬
‫عؼلو ‪ ۱ -‬پَو = ػیلیدمحم‪.‬‬
‫ػیلیدمحم ‪ ۳ -‬پَو = عبى اؽولب ّیو اؽول ‪ -‬عبًت‪.‬‬
‫هِْلی كوُبك ‪ ۴ -‬پَو = ّلیفبىب هٍزنب ّیوفبى ‪ -‬اثْاللزؼ‪.‬‬
‫ّلیفبى ‪ ۳ -‬پَو = هوثبىب هِلی ‪ -‬ػلیفبى‪.‬‬
‫هٍزن ‪ ۲ -‬پَو = دمحمه‪ٙ‬ب ‪ -‬هور‪ٚ‬ی‪.‬‬
‫اثْاللزؼ ‪ ۷ -‬پَو = ٍِواةب ٍ ِلاهب ػلولاهب هٌْچِوب هَهؼْكب ػلهیثهوى‬
‫– ثِوّى‪.‬‬
‫ّههیوفبى ‪ ۶ -‬پَههو = ّههِویبهب هلهیفههبىب ًههْهدمحمب اهیوؽَههیيب ًههْهػلی –‬

‫عجبه‪.‬‬
‫كیگو كبهیل «كوُبكی» ًیي كه «فبًیوي» ىًلگی هیکٌٌلب کهَ ثهب ُهیچ یهک‬
‫اى آى گههوٍّ كوُههبكی هواثههذ ًَههجی ًلاهًههلب ایههيُههب ػجههبهداًههل اى كوُههبكیُههبی‬
‫ثْیواؽولی؛ ثيهگ ایي گوٍّ اى كوُبكیُهب ؽهبط ‪ِٛ‬وهْهس كوُهبكی ههیثبّهلب‬
‫كوك ّبفٔ آًبى ٕلوػلی كوُبكی اٍذ‪ .‬ایهيُهب إهبلزب ثْیواؽوهلیب اى كبهیهل‬
‫كٍثيهگهی َُههزٌلب پیْهیٌیبى آىُههب اى ثْیواؽوههل ثهَ«ّههیواى» آهلًهلب عههل آىُههب اى‬
‫«ّیواى» ثَ«کبهلیوّى» ًول هکهبى کهوكٍ اٍهذ‪ .‬اكهواك ّ ثيهگهبى ایهي كبهیهل اى‬
‫هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪ :‬آهب دمحم ‪ ۱ -‬پَو = كوُبك‪ .‬كوُبك ‪ ۲ -‬پَهو = ػجهبً ‪-‬‬
‫گوعی‪ .‬ػجبً ‪ ۲ -‬پَو = چْپبى ػلی ‪ -‬ؽیبرؼلی‪.‬‬
‫گوعی ‪۲ -‬پَو = ؽبط ‪ِٛ‬وْهس ‪ٕ -‬لو ػلی‪.‬‬
‫كبهیلُبی اّلیبیی ّ عوْیلی‪ :‬إبلزب کبىهًّی هیثبٌّل‪ .‬اعلاك آىُهب ؽهلّك‬
‫ٕل ٍبل پیِ اى ایي ثَ«کبهلیوّى» آهلٍاًل‪ .‬آىُهب اكهواكی ثبٍهْاك ثْكًهل کهَ كه‬
‫«فهههبًیوي» ثهههَاههههْه هکزهههتكاهی پوكافزٌهههلب اكهههواك ىیهههبكی ها ثبٍهههْاك ًوْكًهههل‪.‬‬
‫كوىًهلاى آىُهب ًیهي اًَهبىُهبی ّبیَهزَ ثهْكٍ ّ َُهزٌلب اههب كه اههو ثبٍههْاكکوكى‬
‫كوىًههلاى فههْك ؿللههذ ّهىیلًههل‪ .‬كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو ثههيهگ ایههي فبًههلاى اثْالوبٍههن‬
‫للا اّلیهبیی كهوك ّهبفٔ‬ ‫اّلیبیی اٍذ‪ .‬اى ًَهل علیهلب ؽغهذ االٍهالم ّهیـ هّػ ّ‬
‫آًبى هیثبّل کَ اکٌْى ّیـ االٍالم هٍّزب ثْكٍ ّ كوكی كؼبل اٍذ‪ .‬اعهلاك آىُهب‬
‫اى هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪ :‬کوثالیی ؿالم ؽَیي ‪ ۱‬پَو = کوثالیی ػْٗ‪.‬‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ًٖ -‬و ّ‬‫کوثالیی ػْٗ ‪ ۳ -‬پَو = ُهالّدمحمب ٍیق ّ‬
‫ُهالّدمحم ‪ ۲ -‬پَو = اثْالوبٍن ‪ -‬اثْ‪ٛ‬بلت‪.‬‬
‫للا ‪ ۴ -‬پَو = ػلیدمحمب ػلی ًبىب ِّجبى ‪ -‬ػجلی دمحم‪.‬‬ ‫ٍیق ّ‬
‫للا ‪ -‬ثوىّ‪.‬‬ ‫ًٖوللا ‪ًْ -‬اى ّ‬
‫ّ‬ ‫للا ‪ ۳ -‬پَو =‬ ‫ًٖو ّ‬
‫كبهیههل ؽغههبىی ًیههي رههب ؽههلّكی هٌَههْة ثههَُوههیي گههوٍّ هههیّههًْلب اكههواك ّ‬
‫ثيهگبى آىُب اى علیل ثَهلین ػجبهداًل اى‪ :‬هِْلی ثبهو كوىًل اٍهزبك ؽهبعی کهَ‬
‫اّ ًیي اى کبىهّى ثَ«فبًیوي» آهلٍ اٍذ‪ .‬هوؽْم هِْلی ثبهو كاهای كوىًل اى‬
‫للاب عوبلب علیلب فلیل ّ کوبل اٍذ‪.‬‬ ‫للاب هلهد ّ‬
‫پَو ثًَبمُبی‪ :‬کواهذ ّ‬
‫اکٌههْى ثههَعههي ؽههبط هههلهد ؽغههبىی ّ عوههبل ؽغههبىیب ثوی هَی ثههواكهاى كه‬
‫«ّیواى» ٍبکي َُزٌل‪ .‬كّ كوىًل ؽبط هلهد كه عٌل رؾویلی ثَكهعهَی هكیهغ‬
‫ِّبكد ًبیل آهل‪.‬‬
‫هبثل مکواٍذ کَ كیگو كبهیل عوْیلی ًیي كه «فبًیوي» ىًلگی هیکٌٌل کَ‬
‫ًَجذ ًَجی ثب آى عوْیلیُبی كهْمالهنّکو ًلاهًهل‪ .‬ایهيُهب كوىًهلاى ؽهبط ىیهبك ّ‬
‫ؽبط ىیبك كوىًل فلاكاك ِّپوی اٍذ‪ .‬چهْى ٍّهیلَی عٌهل اّ ّهِپهو ثهْكٍ ّ‬
‫ُویَْ آى ها آهبكٍ كه كٍذ كاّهزَ اٍهذب ثهَایهي اٍهن هْهِْه ّهلٍ اٍهذ‪ .‬آهبیهبى‬
‫ؽبط ػجبًهلی عوْیلیب ؽَیيػلی عوْیلی ّ دمحمػلی عوْیلی كوىًلاى ؽهبط‬
‫ىیبك َُزٌل‪.‬‬
‫كبهیههلُههبی ٍههبكاد ؽَههیٌیب هّىگههبهب‬ ‫طْايییس عییادات‪:‬‬
‫ُبّوی ّ هٍْْی اى ٍبكاد ثيهگْاه ّ هبثل اؽزوام َُهزٌل کهَ اعهلاك آىُهبثیِ‬
‫اى ‪ٍ ۱۳۳‬ههههبل هجههههل اى ایههههي اى ثْیواؽوههههل ّ هؾههههلّكٍی اهههههبم ىاكٍ ّههههبٍ هبٍههههن‬
‫ثَ«فبًیوي» آهلٍاًل‪ .‬اعلاك آىُب اى هلین ثَعلیل اى ایي هواهاًل‪:‬‬
‫الق‪ّ :‬بفَُبی اى ٍبكاد ؽَیٌی‪:‬‬
‫ٍیلهیوؽَههههیيب ٍیلهیوؽَههههيب ٍههههیلهیوُبّههههنب ؽههههبط ٍههههیلدمحمرویب ؽههههبط‬
‫ٍیلهٖطلی‪.‬‬
‫للا ‪ٍ -‬یلؽَیي‪.‬‬ ‫ؽبط ٍیلهٖطلی ‪ ۲ -‬پَو = ؽبط ٍیلكیي ّ‬
‫ة‪ٍ :‬بكاد هّىگبه‪:‬‬
‫ٍیلهیوؽَیيب ٍیلهیوؽَيب ٍهیلهیوُبّهنب ؽهبط ٍهیلدمحمرویب ٍهیلدمحمُبّهن‪.‬‬
‫ٍیلدمحمروی‪ ۳ :‬پَو = ٍیلهیوُبّنب ٍیلاّوفالّلیي ‪ٍ -‬یلًْهالّلیي‪.‬‬
‫ط‪ٍ :‬بكاد ُبّوی ٍبکي «فبًیوي» ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫ٍیلهیوُبّنب ؽبط ٍیلدمحمرویب ؽهبط ٍیلؽَهیيػلهیب ٍهیلػلی آههب‪ ۸:‬پَهو =‬
‫ٍیلیؾییب ٍیلػٌبیذب ٍیلهٍْیب ٍیلػیَیب ٍیلإـوب ٍیلػجللب ٍهیلػظین ‪-‬‬
‫ٍیلاثْرواة‪.‬‬
‫ك‪ّ :‬ههبفَی كیگههو اى ٍههبكاد ؽَههیٌی «فههبًیوي» ػجههبهداًههل اى‪ٍ :‬یلؽَههيب‬
‫ػجلللا‬
‫ّ‬ ‫ٍیل‬
‫للا ‪ ۲ -‬پَو = ٍیلػلیاکجو ‪ٍ -‬یلػْٗ‪.‬‬ ‫ٍیلػجل ّ‬
‫ٍیلػلیاکجو = ثال ًَل‪.‬‬

‫للاب آى ُن ‪ ۱‬پَو = ٍیلؿالمه‪ٙ‬ب‪.‬‬ ‫ٍیلػْٗ ‪ ۱ -‬پَو = ٍیلؽجیت ّ‬
‫ُو ‪ ۴‬كٍزَ اى ٍبكاد كْم اى ًَل هیوُبّن َُزٌل‪.‬‬
‫ُ ‪ :‬كبهیل هٍْْی اى كیگو اى ٍبكاد ٍبکي كه «فهبًیوي» َُهزٌل کهَ اعهلاك‬
‫آىُههههب ؽههههلّك ‪ٍ ۱۳۳‬ههههبل هجههههل اى ا‪ٛ‬ههههواف اهههههبمىاكٍ «ّههههبٍ هبٍههههن» ثْیواؽوههههل‬
‫ثههَ«فههبًیوي» آهههلٍاًههل‪ .‬اٍههبهی آىُههب اى هههلین ثههَعلیههل ػجههبهداًههل اى‪ٍ :‬ههیلُبّههنب‬
‫ٍیلاثْالوبٍنب ٍیلهٍْل‪.‬‬
‫ٍیلهٍْل ‪ ۲ -‬پَو = ٍیلُبّن ‪ٍ -‬یلًْهالّلیي‪.‬‬
‫ّ‪ٛ :‬بیلَی كیگو اى ٍبكاد کوام ثب كبهیهل ههْالیی یهبك ههیّهًْل کهَ إهبلزب‬
‫ّهههههههههههیواىی ّ اى‬
‫ًههههههههههههْاكٍگههههههههههههبى‬
‫للا‬
‫ٍیلك‪ٚ‬ههههههههههههههههل ّ‬
‫ههههههههههههیثبّهههههههههههٌل‪.‬‬
‫ٍههههیلفلیل كوىًههههل‬
‫ٍیلعالل اٍذ کَ‬
‫كه «فهههههههههههبًیوي»‬
‫ّههههـل پیْههههَّهی‬
‫كاّههههههذ‪ .‬كوىًههههههل‬
‫آهبكٍ ٍبىی عبفوهٌی‬
‫ٍهههههههههههههههههههههههیلفلیل‬
‫ٍههههههیلػلیه‪ٙ‬ههههههب‬
‫هٌِلً ثوم اٍذ‪ُ .‬هنچٌهیي ٍهیلػلی ههْالیی پهله آهبیهبى ٍهیلکوبلب ٍهیلهؽین ّ‬
‫ٍیلإـو هْالیی هیثبّل کَ ُو ٍَ ثواكه كه هیل ؽیبد هیثبٌّل‪.‬‬
‫ى‪ :‬گوٍّ كیگو اى ٍبكاد ٍبکي «فبًیوي» ثب كبهیل هیوثبهوی یهبك ههیّهًْلب‬
‫إهههبلزب اُهههل كُبههههبى إهههلِبى ههههیثبّهههٌل‪ .‬هوؽهههْم ٍهههیلهیوىا هیوثهههبهوی پهههله‬
‫هیوثبهویُهبی «فهبًیوي» ثهْك‪ .‬كوىًهلاًِ ٍهیلکوبلب ٍیله‪ٙ‬هبب ٍیلاٍهوبػیل ّ‬
‫للا هههیثبّههٌلب اکٌههْى ثههَعههي ٍیله‪ٙ‬ههبب ثوی هَی ثههواكهاى كه «ّههیواى»‬ ‫ٍیلك‪ٚ‬ههل ّ‬
‫ٍبکي َُزٌلب ثيهگ ایي كبهیل ٍیلکوبل هیوثبهوی اٍذ‪.‬‬
‫«ؽههْاثیگن» كفزههو هوؽههْم ٍههیلهیوىاب ک هَ اکٌههْى كه هیههل ؽیههبد هههیثبّههلب‬

‫ُوَو هوؽْم ؽبط ٍیلاٍوبػیل هیوثبهوی ثْك‪ .‬اّ ىى هإهٌهَ ههیثبّهل کهَ ههلام‬
‫كهگیو کبهُبی فیو اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل فَوّاًی‪ :‬اعلاك آهبیبى فَوّاًی اُل فَوّّیویي ثْكٍ کهَ ثهیِ اى‬
‫ٕههل ٍههبل هجههل كه «فههبًیوي» ٍهکٌی گيیههلٍاًههل‪ .‬اٍههبهی اعههلاك ّههبى ثههَایههي هههواه‬
‫هیثبٌّل‪ :‬کوثالیی اثْل ‪ ۴ -‬پَو = عِبًجقِب عِبًگیوب ؽَي ‪ -‬ؽَیي‪.‬‬
‫عِبى ثقِ ‪ ۱ -‬پَو = هُبم‪.‬‬
‫عِبًگیو ‪ ۵ -‬پَو = ؽبط دمحمه‪ٙ‬بب ػجلالّو‪ٙ‬بب ػلیب ّیودمحم ‪ -‬ؽبعی دمحم‪.‬‬
‫ؽَي ‪ ۱ -‬پَو = کوثالیی هوثبى‪.‬‬
‫ثَیبه ّهٌیلٍایهن کهَ هوؽهْم کوثالیهی اثهْل كهوكی فهُْهلهت ّ هئهْف ثهْكٍ‬
‫ؽزههی كه ٍههبلُههبی هؾطههی اى هههْد اًههلک فههْك ثههَُوَههبیَگههبى ّ اكههواك ‪ٙ‬ههؼیق‬

‫هههیكاكٍ اٍههذ‪ .‬كوىًههلاى آى هوؽههْم ًیههي اى ؽَههي ّههِود ثوفْهكاهًههل‪ .‬كهؽههبل‬
‫ؽب‪ٙ‬و ثيهگ ایي كبهیل ؽبط دمحمه‪ٙ‬ب فَوّاًی هیثبّل‪.‬‬
‫كبهیل هوثبًی ّبهل آهبیبى ایبى هوثبًی ّ کب ن هوثهبًی كوىًهلاى هوؽهْم کهوم‬
‫َُزٌل‪ .‬ایي كّ فبًْاكٍ ًیي كه إل فَوّ ‪ّ -‬یویٌی َُهزٌل‪ .‬كوىًهلاى کوثالیهی‬
‫ایبى ػجبهداًل اى هبٍنب ؽويٍب عؼلو ّ هِلی‪ .‬كوىًل کب ن هوثبًی هَلن هوثبًی‬
‫هیثبّل‪.‬‬
‫كبهیلُبی ؽویویب ‪ٛ‬بلجیب هُجو‪ :‬كبهیل ؽویوی کَ كه هبلت كّ فبًْاكٍی کلی‬
‫ٌّبفزَ ّلٍاًل إبلزب اى هؾلّكٍی آثبكٍ ثَ«فبًیوي» آهلٍاًل‪ .‬اعلاك آىُب اى هلین‬
‫ثَعلیل ػجبهداًل اى‪ :‬دمحمػلیب ًبكػلیب دمحمػلی‪.‬‬
‫دمحمػلی ‪ ۳ -‬پَو = ؽبط ّلیدمحمب آهبدمحم ‪ -‬ػيیي‪.‬‬
‫ؽبط ّلیدمحم ‪ ۴ -‬پَو = دمحم آهبب ػلی آهبب ؽویل ‪ٍ -‬ؼیل‪.‬‬
‫آهبدمحم ‪ ۱ -‬پَو = ػلیدمحم‪.‬‬
‫ػيیي ‪ ۲ -‬پَو = اهیل ‪ -‬ؽغذب کَ ُوكّ ٍبکي آثبكٍ َُزٌل‪.‬‬
‫ؽههبط ؿههالم ّههبٍ ‪ٛ‬ههبلجی پههله ّ ثههيهگ كبهیههل ‪ٛ‬ههبلجی اٍههذ‪ .‬اّ چٌههل ٍههبلی اى‬
‫‪ٛ‬وف آهبیبى کیبًی کلفلای یک كاًل «فبًیوي» ثْك‪ .‬اّ كوىًهل هوؽهْم هِهلی‬
‫‪ٛ‬بلت اٍذ کَ اى هٌطوَی «هاهغوك» ثَ«فهبًیوي» آههلٍ اٍهذ‪ .‬كبهیهل هُجهو ها‬
‫ًیيهههیرهههْاى كه ُوهههیيعهههب مکهههو کهههوكب ىیههوا ثهههب فهههبًْاكٍُهههبی ‪ٛ‬هههبلجی ّ ؽویوهههی‬
‫فْیْهههبًّلی ًيكیهههک كاهكب ثيهکهههبى ّ اكهههواك ایهههي فهههبًْاكٍ اى ؽهههبل ثهههَگنّهههزَ‬
‫ػجبهداًل اى‪ :‬هٌِلً ػجلالّو‪ٙ‬ب هُجو كوىًل هِْلی کب نب كوىًل ؿهالمه‪ٙ‬هبب‬
‫كوىًل ػجلالّو‪ٙ‬بب كوىًل دمحمه‪ٙ‬ب‪ .‬ثيهگ فبًْاكٍ ّ كبهیل هُجهو هْهِلی کهب ن‬
‫هیثبّل کَ كه هیل ؽیبد اٍذ‪.‬‬
‫فبًْاكٍُبی ُّْهیبه ًیهي إهبلزب اُهل كهّكىى اثهوػ ثهْكٍاًهل کهَ ؽهلّك ‪۸۳‬‬
‫ٍبل هجل ثَ«فبًیوي» آهلٍاًلب اعلاك آىُب ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫گوعی ‪ ۲ -‬پَو = اٍکٌله ‪ -‬فلاثقِ‪.‬‬
‫فلا ثقِ ‪ ۲ -‬پَو = ؽَي ػلی ‪ -‬فلاکوم‪.‬‬
‫اٍکٌله ‪ ۴ -‬پَو = ؽويٍب پیوػلیب اهیوػلی ‪ -‬ؽَیي‪.‬‬
‫كبهیل هِوی‪ :‬اى ثْیواؽول ثَ«فبًیوي» آهلٍ اٍذ‪ .‬ایي هِهبعود ؽهلّك ‪۸۳‬‬
‫ٍبل پیِ اى ایي رٍْ‪ ٜ‬ؽبط ؿالم هِویب پله آهبیبى هِوی ْٕهد گوكهذ‪ .‬پهله‬
‫ؽبط ؿالم هِوی هئیٌ هوثبى ثْكب كوىًلاى ؽبط ؿالم هِوی ػجهبهداًهل اى‪-۱ :‬‬
‫هوؽههْم هْههِلی دمحم هِوههی ‪ -۲‬ؽههبط ًبٕههو هِوههی ‪ -۳‬ؽههبط ثِههبكه هِوههی ‪-۴‬‬
‫هوؽههْم اهیوؽَههیي هِوههی‪ .‬هوؽههْم ؽههبط ؿههالم هِوههی كههوكی ىیههوکب پوک هبه ّ‬
‫ّْؿ ‪ٛ‬جهغ ثهْك‪ .‬ثهَّاٍهطَی ُوهیي ىیوکهی كاهای هکٌهذ ىیهبكی ّهلب كه ىههبى‬
‫ؽیبد فْكُ ثيهگرو هؾلَی هلؼَ ثبالیی هؾَْة هیّل‪ .‬كه ؽبل ؽب‪ٙ‬وؽبط‬
‫ًبٕو هِوی ثيهگ فبًْاكٍُبی هِوی اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل اهیوی‪ :‬كه «فبًیوي» چٌل كبهیهل رؾهذ ػٌهْاى «هیهوی» ّ «اهیهوی»‬
‫ّعْك كاهًل کَ ُیچگًَْ هواثذ ًَجی ثب ُن ًلاهًل‪ .‬ههي كه ایهيعهب اٍهبهی اعهلاك‬
‫آىُب ها هیآّهم رب ثوای فْاًٌلٍگبى ّ آیٌلٍگبى هلیل ثبّل‪.‬‬
‫اعلاك ؽبط ػلیهوثبى اهیوی ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫هیوکٌؼبىب هیوؽیلهب اهیوب هؽین‪.‬‬
‫هؽین ‪ ۴ -‬پَو = ؽبط ػلی هوثبىب هه‪ٚ‬بىب ػجلالّوؽوي ‪ -‬یؾیی‪.‬‬
‫ؽبط ػلی هوثبى ‪ ۳ -‬پَو= هِوهبىب دمحم عْاك ‪ -‬دمحمه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫هه‪ٚ‬بى ‪ ۲ -‬پَو = كویلّى ّ ِّیل ؽَیي اهیوی‪.‬‬
‫فههبًْاكٍُههبی اهیههوی إههبلزب ثْیواؽوههلی َُههزٌلب ًَههجذ ّههبى ثههَهیوُههبی‬
‫ثْیواؽول هیهٌٍلب كهؽبل ؽب‪ٙ‬و ؽبط ػلی هوثبى اهیوی ثهيهگ فهبًْاكٍُهبی‬
‫اهیوی هیثبّل‪.‬‬
‫ُنچٌیي كبهیل كیگوی ًیي ثًَبم «اهیوی» ّعْك كاهك کهَ اّهقبٓ ّهبفٔ‬
‫آىُههب دمحماهههیي ّ ػجههلی دمحمب كوىًههلاى هوؽههْ هلٌههله اهیههوی َُههزٌل کهَ إههبلزب اى‬
‫هؾل «اللَگْى» ٍوؽل اهلیل ثَ«فبًیوي» آهلٍاًل‪.‬‬
‫كبهیل هیوی‪ :‬عل كبهیل هیوی «یبهدمحم» اٍذ کَ اى ثْیواؽول ثهَایهي هٍّهزب‬
‫هِبعود کوكٍ اٍذب یبهدمحم كاهای ‪ ۴‬پَو ثًَبمُبی فبًوؾولب ّلیدمحمب عبى دمحم‬
‫ّ ؽَیي ثْك‪.‬‬
‫فبىهؾل = ثال ًَل‪.‬‬
‫ّلیدمحم ‪ ۱ -‬پَو = کوثالیی ػلی‪.‬‬
‫عبىدمحم ‪ ۳ -‬پَو = ؽبعیب اثواُین ‪ -‬فبىدمحم‪.‬‬
‫ؽَیي ‪ ۲ -‬پَو = اثواُین ‪ٍ -‬غبك‪.‬‬
‫كیگو كبهیل «هیوی» ًیي ّعْك كاهك کَ آى ُن ثْیواؽولی اٍذ‪ :‬کوثالیی‬

‫ػلی ‪ ۳ -‬پَو = کوثالیی هوّطب کوثالیی ایوط ‪ -‬هبكه‪.‬‬
‫كبهیل ّكبیی ًیي اى ثْیواؽول ثَ«کبهلیوّى» آهلٍ ّ ؽهلّك ‪ٍ ۸۳‬هبل هجهل كه‬
‫ایي هٍّزب ٍبکي ّلٍاًل‪ .‬اعلاكّبى ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫ػلی ‪ ۲ -‬پَو = ؽَي ‪ٕ -‬لو‪.‬‬
‫ؽَي ‪ ۴ -‬پَو = اثواُین ب هَیؼ ب اٍوبػیل ‪ -‬کیْاى‪.‬‬
‫ٕلو ‪ ۱ -‬پَو = ؽَیي‪.‬‬
‫ؽَي ّكبیی كه ؽبل ؽیبد ّ ثيهگ كبهیل اٍذ‪.‬‬
‫كه«فهههبًیوي» كبهیهههل ّكهههبیی كیگهههوی ًیهههي ىًهههلگی ههههیکٌٌهههل کهههَ هْهههِْه‬
‫ثًَؼوذالِیاًل‪ .‬ایهي كبهیهل إهبلزب اُهل آثهبكٍ ههیثبّهٌلب هوؽهْم هْهِلی ؽَهیي‬
‫ؽههلّك ‪ٍ ۸۳‬ههبل هجههل كه ایههي هٍّههزب ٍههبکي ّههلٍ اٍههذ‪ .‬ؽَههیي كاهای ‪ ۴‬كوىًههل‬
‫للا ّ الیههبً اٍههذ‪ .‬الیههبً كه «ّههیواى»‬ ‫للاب ؿویههت فههبىب هّػ ّ‬ ‫ثههًَههبمُههبی مثههیؼ ّ‬
‫اثْالوؾول كُوبى‬ ‫ٍبکي هیثبّل‪.‬‬
‫ػجههههبهداًههههل اى‪ :‬كاهیههههُْب‬ ‫للا‬
‫كوىًههههلاى مثههههیؼ ّ‬
‫ٍیوًّ ‪ٍ -‬وُّ‪.‬‬
‫فههبى ػجههبهداًههل اى‪ :‬ثٌِههبمب‬ ‫كوىًهههههلاى ؿویهههههت‬
‫ثِجْكب هوىثبىب ثِیبه‪.‬‬
‫ایههههي كبهیههههل إههههبلزب رههههوک‬ ‫كبهیل ػیَهی ىاكٍ‪:‬‬
‫ؽب‪ٙ‬ههو ؽههبط هقزههبه ػیَههی‬ ‫هْوبیی َُزٌل‪ .‬كه ؽبل‬
‫فههبًْاكٍ اٍههذ‪ .‬ؽههبط هقزههبه‬ ‫ىاكٍ ثهههههههههيهگ ایهههههههههي‬
‫كوىًل ػلی كاك ّ ػلی كاك كوىًل ػيیي فبى هیثبّل‪.‬‬
‫كبهیل کبٍّ ًیي اى رجبه روک هْوبیی َُزٌل کهَ كه ًهيك فهْاًیي كبهٍهیههلاى‬
‫ىًلگی هیکوكًل‪ .‬ؽلّك ‪ٍ ۴۳‬بل هجل ثَ«فبًیوي» آهلٍ ّ ثَكٍهزگبٍ ٍهلیوبىفهبى‬
‫اهیٌی ّاهك ّلًل‪ .‬ػلیاکجو کبٍّ ّ ػلیدمحم کبٍّ پلهاى ایي كّ فبًْاكٍ َُزٌل‪.‬‬
‫ُنچٌیي كبهیل روکرجبه كیگوی رؾذ ػٌهْاى «ٍهبهیًّهل» ّعهْكاهك کهَ كه‬
‫إل اى روکبى اثیْهكی «ّیواى» ثْكٍب اى ؽلّك ‪ٍ ۸۳‬بل هجل كه ایي كٍ ٍبکي‬
‫َُزٌل‪ .‬اعلاك آىُب ػجبهداًل اى‪ :‬ؽَیي ‪ -‬کوثالیی ُوذ‪.‬‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ُ -‬یجذ ّ‬
‫للاب كوط ّ‬ ‫اٍلللاب ػيد ّ‬
‫ّ‬ ‫کوثالیی ُوذ ‪ ۴ -‬پَو =‬
‫كبهیل ػلیپْه ًیي روک هْوبییب اى ریوٍی كبهٍیههلاى ههیثبّهل کهَ ؽهلّك‬
‫‪ٍ ۳۳‬ههبل اٍههذ كه ایههي هٍّههزب ٍههبکي ّههلٍ اٍههذ‪ .‬پههله ّ ٍوپوٍههذ ایههي فههبًْاكٍ‬
‫هِْلی کوین ػلهیپهْه اٍهذ‪ .‬آهبیهبى عؼلهوب اثهْمهب صهبًی ّ ػجهبً اى كوىًهلاى‬
‫هِْلی کوین َُزٌل‪.‬‬
‫كبهیل ىاهع ُن إبلزب رجویيی اٍذ‪ .‬ؽبط اکجو ىاهع كه عهْاًی ثهَفهبًیوي‬
‫آهلٍ ّ كه ایيعب ٍبکي ّلب اکٌْى كّ ‪ٍ ٍَ -‬بلی اٍذ کَ كه ّهیواى ٍهبکي ّهلٍ‬
‫اٍذ‪ .‬ثَؿیو اى ؽبط اکجو كیگو كبهیل ىاهع كه فبًیوي ًلاهین‪.‬‬
‫كبهیل هِزلی‪ :‬هؽین هِزلی كوىًهل کهوین اٍهذ کهَ إهبلزب اى ًهْاؽی کوههبى‬
‫ثَ«فبًیوي» آهلٍ اٍذ‪ .‬ػلذ هِبعود اّ اى ایهي ههواه ثهْكٍ اٍهذ کهَ هؽهین كه‬
‫ٌٍیي ؽلّك ‪ ۱۳‬یب ‪ٍ ۱۴‬بلَگیب ‪ٛ‬جن هؼوْل ثهب ثچهَُهبی هؾهل ثهبىی ههیکهوكٍب‬
‫كه ؽیي ثبىی یکی اى ثچَُب كه چبٍ ٍوْ‪ ٛ‬هیکٌل ّ اى ثیي ههیهّك‪ .‬اّلیهبی آى‬
‫ثچَ گٌبٍ ها ثَگوكى هؽین هیاًلاىًلب اّ اى روً كواه هیکٌهلب ّهِو ثهَّهِو ّ‬
‫كٍ ثههَكٍ هههیگههوككب رههب ثههَ«فههبًیوي» هههیهٍههیل ّ كه كٍههزگبٍ ٍههلیوبىفههبى اهیٌههی‬
‫هْـْل ثَکبه هیّْك‪ .‬فهْك ها هؽهینب اُهل كَهب ّ یزهین‬
‫هؼوكهههی ههههیکٌهههل‪ .‬ثهههَُوهههیي عِهههذ اّ هاهؽهههین كَهههبیی‬
‫هیگلزٌهل‪ٍ .‬هبلُهب گنّهذب ایهي هاى رهب ىههبًی کهَ هؽهین‬
‫كاهای ىى ّ كوىًل ثْكب كهبُ ًْهل‪ .‬ثؼهلا هؼلهْم ّهل کهَ‬
‫ایْبى اُل کوهبى ثْكٍ ّ كبهیل ىیبكی ُن كاهكب كهؽبل‬
‫ؽب‪ٙ‬و ثیي آىُب هواّكد ّ هكذ آهل ثوهواه اٍذ‪.‬‬
‫ؽَیي فبى کیبًی‬
‫هؽهههین كاهای ‪ ۵‬پَهههو ثهههًَهههبمُهههبی‪ :‬هؽوهههيب ایوهههبىب‬
‫ٕلهللاب ثِوام ّ ِّیل ػيیي هِزلی اٍذ کَ كه عٌهل رؾویلهی ّهیویبیی ّهل ّ‬ ‫ّ‬
‫ثَكهعَی ِّبكد ًبیل آهل‪.‬‬
‫كبهیلُبی هقزبه ّؽ‪ٚ‬وری كاهای یکهیَْ َُزٌلب اعلاك آىُب ػجبهد اى‪:‬‬
‫الق‪ً :‬غقػلیب هبٍنػلیب یؼوْةػلی‪.‬‬
‫یؼوْةػلی ‪ ۲ -‬پَو = یٍْقػلی ‪ -‬اهیلػلی‪.‬‬
‫یٍْقػلی ‪ ۱ -‬پَو = هاٍفلا‪.‬‬
‫اهیلػلی ‪ ۱ -‬پَو = چْپبىػلی‪.‬‬

‫ة‪ :‬هاٍفلا ‪ ۲ -‬پَو = فَوّ‪ -‬عوْیل‪.‬‬
‫چْپبىػلهی ‪ ۳ -‬پَهو = هیؾهبىب ؽَهیيهلهی ‪ -‬اههبم هلهی‪ .‬فَهوّ ‪ ۳ -‬پَهو =‬
‫کواهذب اهیوؽَیي ‪ٙ -‬وؿبهؼلی‪.‬‬
‫عوْیل ‪ ۴ -‬پَو = دمحمؽَیيب ػلی ؽَیيب ؽبط ؽَي ‪ -‬ؿالمػلی‪.‬‬
‫ثيهگ ایي كبهیل عوْیل اٍذ‪.‬‬
‫كبهیهههل دمحمی‪ :‬ایهههي گهههوٍّ اى دمحمیُهههب یکهههی اى كبهیهههلُهههبی دمحمی «فهههبًیوي»‬
‫هیثبٌّل کَ إبلزب اُل آةثبهیک ٍوؽل هیثبٌّلب ؽلّك ‪ٍ ۹۳‬هبل اٍهذ کهَ كه‬
‫«فبًیوي» ٍبکي ّلٍاًل‪ .‬عل آىُب دمحم اٍذ‪ .‬دمحمب كوُهبك ‪ -‬كوُهبك كاهای ‪ ۴‬پَهو‬
‫= ؽبط ٍوهَذب کوثالیی آهبیبهب کوثالیی الِیبه ‪ً -‬گِلاه‪.‬‬
‫ثيهگ ایي كبهیل دمحمی ؽبط ٍوهَذ دمحمی اٍذ‪.‬‬
‫ُّْهههههههههٌل كوىًهههههههههل‬ ‫كبهیهههل یٍْهههلی‪ :‬کوثالیهههی‬
‫یههبهدمحم اٍههذب إههبلزب‬ ‫فهههههلاکوم ّ فهههههلاکوم كوىًهههههل‬
‫ُّْهههههههٌل كه کهههههههبه‬ ‫ثههههْگو هههههیثبّههههٌل‪ .‬کوثالیههههی‬
‫ُّْههههههٌل هؼههههههوّف‬ ‫ثٌههبیی هِههبهد كاهك ّ ثههَاٍههزبك‬
‫هزؼلهههن ثهههًَهههْاكٍگهههبى‬ ‫اٍههههذ‪ .‬كیگههههو كبهیههههل یٍْههههلی‬
‫پَهههو ثهههًَهههبم ٍههه ِلاه‬ ‫هوؽههْم هههوٍ هههیثبّههل کهَ یهک‬
‫ثههًَههبمُههبی‪ً :‬گِههلاهب‬ ‫كاّههههههههذب اّ كاهای ‪ ۴‬پَههههههههو‬
‫آىاك آىاكی ‪ٛ‬لت‬
‫گوكیل‪.‬‬ ‫ػلوههههههلاهب ٍههههههِواة ّ كاهاة‬
‫كّ فبًْاكٍی كیگو ثب كبهیلُبی الًْلی ّ فْهّیلی ًیي إبلزب ثْگو َُزٌل‬
‫کَ ثو اصو ثهبال آههلى آة كهیبچهَی ٍهل كهّكىىب هٍّهزبی فهْك ها رهوک ًوهْكٍ‬
‫ّاى چٌل ٍبل پیِ كه «فبًیوي» ٍکًْذ افزیبه کوكٍاًل‪ .‬هیوىاهلهی فْهّهیلی‬
‫ّ کوثالیی اثْالؾَي الًْلی ٍوپوٍذ ایي كّ فبًْاكٍ َُزٌل‪.‬‬
‫كبهیل ٍلطبًی‪ :‬ایي كبهیهل اى ؽهلّك ‪ٍ ۱۷۳‬هبل پهیِ رهب کٌهْى كه «فهبًیوي»‬
‫ٍهههبکي َُهههزٌلب إهههبلزب اُهههل «ٍهههویوم»ههههیثبّهههٌل‪ .‬اعلاكّهههبى اى ههههلین ثهههَعلیهههل‬
‫ػجبهداًل اى‪ :‬هالُّبكیب اٍلٌلیبهب کوثالیی هلیب ػیلی‪.‬‬
‫ػیلی ‪ ۳ -‬پَو = هه‪ٚ‬بى ب ؿالم ‪ -‬كهّیِ‪.‬‬
‫هه‪ٚ‬بى ‪ ۳ -‬پَو = دمحمثبهوب دمحمٕبكم ‪ -‬دمحمٕبثو‪.‬‬

‫ؿالم ‪ ۱ -‬پَو = اهیو‪.‬‬
‫كهّیِ ‪ ۱ -‬پَو = كوكیي‪.‬‬
‫اکٌْى هِْلی هه‪ٚ‬بى ثيهگ كبهیل اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل ِّ وی ًیهي إهال اى ًهْاؽی «ٍهویوم» َُهزٌل‪ً .‬يكیهک ثهَیهک ههوى‬
‫اٍههذ ک هَ كه «فههبًیوي» ٍ هکًْذ كاهًههل‪ .‬اعههلاك آىُههب ػجههبهداًههل اى‪ً :‬ههبك ػلههیب‬
‫ؽَیيب ؽَیي كاهای ‪۲‬پَو = ًغبدػلی ‪ -‬هؽین آهب‪.‬‬
‫كبهیل فلایبهی ًیي إبلزب اُل ؽٌبی «ٍویوم» ثْكٍاًهل‪ .‬ؽهلّك ‪ ۸۳‬رهب ‪۱۳۳‬‬
‫ٍبل هجل ثَایي هٍّزب آهلٍاًهل‪ .‬ثهيهگ فبًهلاى آىُهب دمحمػلهی فهلایبهی اٍهذب اى‬
‫اكواك ثوعَزَی آىُب هیرهْاىب عبًجهبى ؽهبط اؽوهل فهلایبهی ّ ٍهوٌُل پبٍهلاه‬
‫اؽولعبى فلایبهی ها ًبم ثوك‪ .‬اكواك ّ ثيهگبى آىُب اى علیهل ثهَههلین ػجهبهداًهل‬
‫اى‪ :‬هِْلی هاٍفلا ‪ ۲ -‬پَو = ؽَیي ‪ -‬هِْلی ػلی‪.‬‬
‫للا ‪.‬‬
‫للا (ػيیي) ‪ -‬كزؼ ّ‬ ‫للاب ًْاى ّ‬
‫ؽَیي ‪ ۳ -‬پَو = ُیجذ ّ‬
‫هِْلػلی ‪ ۸ -‬پَو = ؽبط اؽولب هؾوْكب فلاه‪ٙ‬بب دمحمعبىب اهیيب هِهلیب‬
‫اهیو ‪ -‬هه‪ٚ‬بى‪.‬‬
‫كبهیل ػلیهبٍوی‪ً :‬یي إهبلزب اُهل ؽٌهب ٍهویوم ههیثبّهلب هوؽهْم دمحمػلهی‬
‫هبٍوی رٌِب كوىًل مکْه ػجلالو‪ٙ‬ب ػلهیهبٍهوی ثهْك کهَ كه ٍهٌیي عهْاًی ثهلهّك‬
‫ىًلگبًی گلذب اى اّ ‪ ۴‬كفزو ثبهی هبًلٍ اٍذ‪.‬‬
‫كبهیهههل اٍهههزْاه‪ :‬ایهههي كبهیهههل إهههبلزب فهههبًیوٌی َُهههزٌلب اعلاكّهههبى ثهههلیي ًهههبم‬
‫هِْْهاًل‪ :‬کوثالیی عبًی ‪ ۲ -‬پَو = ؿالمؽَیي ‪ -‬هه‪ٚ‬بى‪.‬‬
‫هه‪ٚ‬بى ‪ ۱ -‬پَو = هَیت‪ .‬هَیت ‪ ۲ -‬پَو = دمحمروی ‪ -‬ػلی ًوی‪.‬‬
‫ؿالمؽَیي (ثواكه هه‪ٚ‬بى) کَ كهػیي ثیٍْاكی ّبػوثْكب ثالًَل اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل ‪ٛ‬بُوی‪ :‬ایي كبهیل کهَ اى ٍهبل ‪ ۱۳۳۵‬رهب کٌهْى كه «فهبًیوي» ٍهبکي‬
‫َُزٌلب إبلزب اُل «ؽبهس آثبك ‪ -‬عوهْئیَی إلِبى» هیثبّهٌل‪ .‬اعلاكّهبى اى‬
‫هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪ :‬دمحمرویب اثواُینب ‪ٛ‬بُوب اثْالؾَيب هِلی‪.‬‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ -‬ػيیي ّ‬
‫للاب مثیؼ ّ‬‫هِلی ‪ ۳ -‬پَو ‪ -‬اهبى ّ‬
‫للا ‪-‬‬‫للاب ًؼوههذ ّ‬

‫وللاب ًٖههود ّ‬‫للاب ّ هک ّ‬ ‫للا ‪ ۶ -‬پَههو = فههلاهؽنب كههی٘ ّ‬ ‫مثههیؼ ّ‬
‫للا‪.‬‬
‫ؽغذ ّ‬
‫ػجبكللا‪.‬‬
‫ّ‬ ‫كاكللا ‪-‬‬
‫ّ‬ ‫ًٖوللاب‬
‫ّ‬ ‫للا ‪ ۴ -‬پَو = ه‪ٙ‬بب‬ ‫اهبى ّ‬
‫للاب اکجوب فلیل ‪ -‬ػجبً‪.‬‬ ‫للا ‪ ۴ -‬پَو = اؽَبى ّ‬ ‫ػيیي ّ‬
‫للا ‪ٛ‬بُوی اٍذ‪.‬‬ ‫كهؽبل ؽب‪ٙ‬و ثيهگ كبهیل ‪ٛ‬بُوی هِْلی اهبى ّ‬
‫كبهیل کبهلیوّىی‪ :‬ایي فبًْاكٍ كه چٌل كَُی افیو اى ٕـبك آثهبكٍ (ثهَههْلی‬
‫اى ثْاًههبد) ثههَ«فههبًیوي» آهههلٍ اٍههذ‪ .‬دمحماهههیي پههله اثههواُینب پههله یٍْههقب پههله‬
‫ػجلللا كه «فبًیوي» آههلٍ اٍهذب كوىًهلاى‬ ‫ّ‬ ‫ػجلللا هیثبّل‪ .‬هِْلی‬ ‫ّ‬ ‫ؽَیيب پله‬
‫للا ّ هِواى ًبم فبًْاكٍگی کبهلیوّىی ثوگيیلًل‪.‬‬ ‫للاب ؽول ّ‬ ‫اّ ّبهل آهبیبى‪ :‬ػیي ّ‬
‫للا‬
‫كبهیهههل لطلؼلیهههبى ًیهههي كه إهههل آثهههبكٍی اٍهههذ‪ .‬پهههله ثهههيهگ آىُهههب ٍهههیق ّ‬
‫للا‬
‫للا ػجبرٌل اى كیبًهذ ّ‬ ‫ثَ«فبًیوي» آهلٍ ّ ؽوكَی هٖبثی كاّذ‪ .‬كوىًلاى ٍیق ّ‬
‫للا‪.‬‬
‫‪ّ -‬کو ّ‬
‫كبهیهههههل ػلیهههههياكٍ‪ :‬ایهههههي فهههههبًْاكٍ اى هٍّهههههزبی‬
‫«فٌگْذ» ثَ«فبًیوي» آهلٍ ّ ٍبثوَی ٍکًْذ آىُب‬
‫كه «فهههبًیوي» ؽههههلّك ‪ٍ ۴۳‬هههبل هههههیّهههْك‪ .‬هْههههِلی‬
‫ؿالمه‪ٙ‬ب کهَ ٌُهْى كه هیهل ؽیهبد اٍهذب ثهيهگ ایهي‬
‫كبهیههل هههیثبّههل‪ .‬پههله هْههِلی ؿههالمه‪ٙ‬ههب ٍههلیوبى ًههبم‬
‫كاّهههذ‪ .‬هْهههِلی ؿهههالمه‪ٙ‬هههب كاهای ‪ ۶‬كوىًهههل پَهههو‬
‫اهوهللا کیبًی‬ ‫ثًَبمُبی‪ :‬ػلیثقهِب دمحمؽَهیيب ػلهی ؽَهیيب ؿهالمب‬
‫ػجلل ّ اهیوؽَیي اٍذ‪.‬‬
‫ثیي كبهیل ػلیياكٍ ّ هإمًی هواثذُبی ّعْك كاهك‪ .‬ثيهگ ههإمًیُهبهوؽْم‬
‫دمحمؽَهههیي كوىًهههل کهههوین ثهههْك‪ .‬كّ كوىًهههلُ ؽهههبط ػلهههیعهههبى ّ هؾوهههْك َُهههزٌلب‬
‫پَههوفْاًلٍی هوؽههْم دمحمؽَههیي ٍههیلعلیل ؽَههیٌی اٍههذب ک هَ ثههَک هبه رؼویههواد‬
‫ٍّبیل ًلذٍْى ّ ؽواهری اّزـبل كاهك‪.‬‬
‫كبهیههل هههواكی ًیههي رههب ؽههل ىیههبكی ّاثَههزَ ثههَآهبیههبى ػلیههياكٍ هههیّههْك‪ .‬ه‪ٙ‬ههب‬
‫هههواكی كوىًههل ثبثههب فههبى ّ کْههبّهى هههواكی كوىًههل کیههبهوس اٍههذب اّ كوىًههل‬
‫ثبثبفبى اٍهذ‪ .‬ػجهلالؼلی ههواكی اى اكهواك رؾٖهیلکهوكٍ ّ چِهوٍی ّهبفٔ ایهي‬

‫كبهیل اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل هویت‪ :‬ایي فبًْاكٍُب ؽلّك چِهل ٍهبل اٍهذ کهَ كه «فهبًیوي» اهبههذ‬
‫كاهًلب آىُهب ههجال کهْچهّ ّ ٍهیبه ثْكًهلب ثهَّهـل آٌُگهوی ههیپوكافزٌهلب اعهلاك‬
‫آىُب اى هلین رب ؽبل ػجبهداًل اى‪ :‬فبى هیوىاب دمحمهیوىاب ػلیه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫ػلیه‪ٙ‬ب ‪ ۴ -‬پَو = هویتب ؿالمه‪ٙ‬بب ؽَي ‪ -‬عِبى‪.‬‬
‫اٍلللاب إـو ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫هلهللاب‬
‫للاب فیو ّ‬
‫هویت ‪ ۶ -‬پَو = كزؼ ّ‬
‫للا ک هَ‬
‫للا ‪ -‬هههلهد ّ‬‫للاب ػههيد ّ‬‫للاب مثههیؼ ّ‬ ‫للاب ؽْههوذ ّ‬
‫للا ‪ ۵ -‬پَههوب ٕههله ّ‬ ‫كههزؼ ّ‬
‫پههیِهكههذ فههْثی كاّههزَ ّ کبههٌههل اكاهٍی آهههْىُ ّ پههوّهُ اٍههذب كوىًههلُ‬
‫یٍْق كه هّزَی هو د هوآى كاهای هوبم هیثبّل‪.‬‬
‫للا ‪ -‬هِلی‪.‬‬‫للاب ؽبعی ؽَیيب ػلیب هّػ ّ‬ ‫للا ‪ ۵ -‬پَو = كوط ّ‬ ‫فیو ّ‬
‫كوىًلاى هِْلی ؽَي ّ هِْلی عِبى كه «فبًیوي» ٍبکي ًیَزٌل‪.‬‬
‫للا هویهههت ههههوكی فهههُْ‬ ‫هوؽهههْم هْهههِلی كهههزؼ ّ‬
‫ثوفهههْهك ّ ههههوكمكاه ثهههْكب اّ رهههب ىههههبى ؽیهههبد فهههْك‬
‫للا هویهههت‬‫ثهههيهگ كبهیهههل ثهههْكب اکٌهههْى ثهههواكهُ فیهههو ّ‬
‫ثيهگرو كبهیل اٍذ‪.‬‬
‫ُنچٌیي كبهیل هّؽبًیكو ًیي عيئی اى فبًْاكٍی‬
‫ؽبط ؿالم هِوی‬
‫هویهههت َُهههزٌلب ؽهههلّك ‪ٍ ۲۳‬هههبل اٍهههذ کهههَ كه ایهههي كٍ‬
‫ٍبکياًل‪ .‬دمحمه‪ٙ‬ب هّؽبًیكو پله ایي فبًْاكٍ اٍذ‪.‬‬
‫كبهیهههلُهههبی فهههبًیوٌیًههه اك ّ ّهههغبػی ًههه اك‪ :‬اٍهههبهی ثيهگهههبى ّ اكهههواك ایهههي‬
‫فبًْاكٍُب اى هلین ثَعلیهل اى ایهي هواهاًهل‪ :‬گهوگ ػلهی ‪ ۱ -‬پَهو = هِوػلهی‪ .‬اّ‬
‫كاهای ‪ ۴‬پَو = یؼوْةػلیب یٍْقػلیب ّؼجبىػلی ‪ -‬ؽَیيػلی‪.‬‬
‫هوؽْم گوگػلی ؽلّك ُْزبك ٍبل پیِ ثَ«فهبًیوي» آههلٍ اٍهذب كوىًهلُ‬
‫هوؽههْم هِوػلههی كههوكی هههإهي ّ اهههیي ثههْكب اّ ثههب ىؽوههذ ّ کهبهگوی كوىًههلاى‬
‫فْثی روثیذ کوك‪ .‬كّ ري اى كوىًلاًِ كه آهْىُ ّ پوّهُ ّبؿل َُزٌل‪.‬‬
‫كبهیههلُههبی ّاؽههلی ّ هٌلههوك‪ :‬آهبیههبى ػجههلالّوؽین ّ هِههواى كوىًههلاى هوؽههْم‬
‫هِْلی کوین ّاؽهلی َُهزٌل‪ .‬پهله هْهِلی کهوین کهوم ًهبم كاّهذ‪ .‬هْهِلی کهوین‬
‫هوكی ثَیبه ثب افالم ّ ّْؿ‪ٛ‬جغ ثْك‪ .‬ثوای ُو ٍقي یک هأفن ّْفی كاّذ‪.‬‬
‫كه ؽلّك ٍي ّٖذ ٍبلَگی كْد ًوْك‪.‬‬
‫ًَت فبًْاكٍی هٌلوك ثَّوػ ىیو اٍذ‪ :‬ؽَیي پَو اؽوهل اٍهذب کهَ كاهای‬
‫‪ ۳‬پَو ثًَبمُبی‪ٌُّْ :‬لب دمحمػلی ّ ُوذػلی اٍذب كه ؽب ل ؽب‪ٙ‬هو ثهيهگ‬
‫ایي كبهیل ٌُّْل هٌلوك اٍذ‪.‬‬
‫كبهیلُبی ًظویب ىههبًی ّ کویوهی فهبًْاكٍُهبی کهَ ثهب ایهي ٍهَ ّهِود كه‬
‫«فبًیوي» ثٍَهو ههیثوًهلب إهبلزب ثقزیهبهی ّاى هٌطوهَی «لوكگهبى» ههیثبّهٌل‬
‫اعلاك آىُب ؽلّك ‪ٍ ۱۵۳‬بل هجهل ثهَ«فهبًیوي» آههلٍاًهل‪ .‬كه ؽهبل ؽب‪ٙ‬هو ثهيهگ‬
‫فبًلاى آىُب ؽَیي ىهبًی ّ ؿالمؽَیي ًظوی اٍذ‪ .‬کوثالیی إـو ًظوی اى‬
‫كیگو اكواك ّبفٔ ایي كبهیل اٍذ‪ .‬پلهاى آىُب اى هلین ثَعلیل ثَّوػ میهلاًهل‪:‬‬
‫ؿالم ب هواكب ػلیب ّوف الّلیيب ػلیب ىهبى‪.‬‬
‫ٍقٌواًی كه عوغ هَئْلیي ثقِ – ؽَیٌیَی اهّبك فبًیوي‬
‫ىهبى ‪ ۳ -‬پَو = ػلیهیوىا ب ػلیًظو ‪ -‬فلاًظو‪.‬‬

‫فلاًظو ‪ ۱ -‬پَو = ّبٍدمحم‪.‬‬
‫ػلیًظو ‪ ۲ -‬پَو = ّبٍهیوىا ‪ -‬ػلیه‪ٙ‬ب‪.‬‬
‫ػلیهیوىا ‪ ۱ -‬پَو = ؽَیي‪ .‬کَ ًی ها ثَیبه ػبلی هیًْاىك‪.‬‬

‫ّبٍدمحم ‪ ۱ -‬پَو = هوثبىػلی‪ّ .‬بٍ هیوىا = ‪۳‬‬
‫ػلیه‪ٙ‬ب ‪ ۵ -‬پَهو = ؿهالم ؽَهیيب ػلهیههوكاىب إهـوب ػلهیکهوم ‪ّ -‬هِیل‬
‫للا ًظوی کَ كه عٌل رؾویلی ثَِّبكد هٍیل‪.‬‬ ‫ػْٗ ّ‬
‫چٌبىکَ گلزَ هیّْكب اعلاك كبهیل کْبّهى ًیي كه ؽهلّك ‪ٍ ۲۳۳‬هبل هجهل اى‬
‫ثقزیههبهی ثههَ«ک هبهلیوّى» ّ «فههبًیوي» آهههلٍاًههل‪ .‬اٍههبهی آىُههب اى هههلین ثههَعلیههل‬
‫ػجبهداًل اى‪ :‬ؽبط عؼلو ‪ ۱ -‬پَو = ؽبط دمحم هلیب اُّن یهک پَهو = ؽهب ط دمحم‬
‫کَ آكهی ثب ٍْاكب ثنلَگْب ّبػو ّ فٌّْْیٌ ثْك‪.‬‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ -‬هیوىا كزؼ ّ‬ ‫ؽبط دمحم ‪ ۲ -‬پَو = ؽجیت ّ‬
‫ٕلهللاب ٍوهَذب ٍوری ‪ٍ -‬باله‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫للاب‬
‫للا ‪ ۵ -‬پَو = ؽْوذ ّ‬ ‫ؽجیت ّ‬
‫للا ‪ ۵ -‬پَو = ٍوكواىب ػلیّیوب فبهبىب اّکجًْ ‪ -‬هغیل‪.‬‬ ‫هیوىا كزؼ ّ‬
‫للا ههههیثبّهههلب ٍهههوری‬‫ثهههيهگ فبًهههلاى کْهههبّهى كه ؽهههبل ؽب‪ٙ‬هههو ؽْهههوذ ّ‬
‫کْبّهى اى چِوٍُبی ثواىًلٍی آىُب اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل ّ فبًْاكٍُبی ىاُلی ًیهي إهبلزب ثقزیهبهی ههیثبّهٌل‪ .‬اعهلاك آىُهب اى‬
‫هلین ثَعلیل ػجبهداًل اى‪ :‬ػْٗ ب ُهالّهوثبىػلیب ػلیثبثب‪.‬‬
‫للا ‪ -‬هلم ػلی‪.‬‬ ‫للاب ًؼوذ ّ‬ ‫ػلیثبثب ‪ ۴ -‬پَو = هوثبىػلیب کوم ّ‬
‫هوثبىػلی ‪ ۴ -‬پَهو = ػجهلالؼظینب کهوینب صهبًی ‪ -‬ؽهبط ٍهیبُّب کهَ کبههٌهل‬
‫آهْىُ ّ پوّهُ هیثبّل‪.‬‬
‫للا ‪ِّ -‬یل هعت ػلی‪.‬‬ ‫للا ‪ ۴ -‬پَو = کوثالیی اهیوب اثواُینب لطق ّ‬ ‫کوم ّ‬
‫للا‪.‬‬
‫للا ‪ ۳ -‬پَو= هٌْٖهب ؽَیٌولی ‪ًٖ -‬یت ّ‬ ‫ؽبط ًؼوذ ّ‬
‫هلم ػلی ‪ ۵ -‬پَو = پٌغؼلیب عوبلب ٍجيػلیب ّیوػلی ‪ -‬ك‪ٚ‬ل ػلی‪.‬‬
‫ُنچٌیي كّفبًْاكٍی كیگو ثب كبهیل «هكیؼهی» ًیهي إهبلزب ثقزیهبهی َُهزٌلب‬
‫آىُهههههب ؽهههههلّك ‪ٍ ۳۳ - ۲۳‬هههههبل هجهههههل اى هٍّهههههزبی «گوههههههَ» ‪« -‬کهههههبهلیوّى»‬
‫ثَ«فبًیوي» آهلٍاًل‪.‬‬
‫كبهیل ٕلوی ًیهي إهبلزب ثقزیهبهی َُهزٌلب پهله ّ ٍوپوٍهذ ایهي فهبًْاكٍ‬
‫ؽههبط ٍههِواة ٕههلوی هههیثبّههل‪ .‬پههله ؽههبط ٍههِواة هوؽههْم عؼلههو ثههْك ک هَ اى‬
‫ثقزیبهی ثَ«فبًیوي» آهلب ؽبط ٍِواة چٌلیي ٍبل كه کْیذ اهبهذ كاّذب ثؼل‬
‫اى ثبىگْذ كه «فبًیوي» اىكّاط کوكب كاهای كّ كوىًل پَو ّل‪.‬‬
‫اگهو ثٌهب ثبّهل ُوچیهيی ها ثهَإهلِ ثوگهوكاًینب ثبیهل ثگهْیین کهَ فهبًْاكٍ ّ‬
‫كبهیل گْكهىی ًیي إبلزب ثقزیبهی هیثبٌّل‪ .‬ؽبط ػلی (فَوّ) گْكهىی پهله‬
‫ایي فبًْاكٍ چٌهل ٍهبل هجهل اى هٍّهزبی «ثکهبى» ثهَ«فهبًیوي» آههلب كه ُوهیي كٍ‬
‫اىكّاط کوك‪ .‬ثِوي گْكهىی كوىًل ؽبط ػلی اٍذ‪.‬‬
‫كبهیل ػيیيی ًیي كاهای إلیذ ثقزیبهی َُزٌلب عهل ایهي فهبًْاكٍ كهّیهِ‬
‫ؿالمػلی اٍذ کهَ ههوكی ّاهٍهزَ ثهْك‪ .‬كوىًهل اّ هْهِلی ٍهلطبىػلهی ػيیهيی‬
‫اٍذ‪ّ .‬ؼجبىػلیب ؽَیيػلهیب اهیوػلهی ّ لیبههذ كوىًهلاى هْهِلی ٍهلطبىػلهی‬
‫هههیثبّههٌل‪ .‬پههله كهّیههِ ؿههالمػلههی کوثالیههی فههبًی اُههل هههیالً ثقزیههبهی ثههْك‪.‬‬
‫کوثالیی ؿالمػلی چٌلیي ثبه پبی پیبكٍ ثَکوثال هْوف ّل‪.‬‬
‫آهْىگبهاى هلهٍَی ‪ٛ‬بلوبًی – ِّیل ؽغبىی‬
‫كبهیل ه‪ٙ‬بی‪ :‬كّ هّزَ كبهیل ه‪ٙ‬بیی كهفبًیوي ىًلگی هیکٌٌل کهَ كاهای‬
‫هواثزی ثبُن ًیَزٌلب اّلی ّاثَزَگبى ِّیل كواههوى ه‪ٙ‬هبیی َُهزٌل کهَ كوىًهلاى‬
‫للاهواك َُزٌلب كیگوی ًْاكٍگبى هوؽْم ػجلل ه‪ٙ‬بیی‬ ‫اٍوبػیل ّ آى ُن كوىًل ّ‬
‫َُزٌل کَ كوك ّبفٔ آىُب ؽیله ه‪ٙ‬بیی هیثبّل‪.‬‬
‫كبهیلُبی ثِوٌیب ٕبلؾیب ّبُْاه‪ :‬ثِياك ثِوٌی كوىًل هالّکِهياك هْهِْه‬

‫اٍهههذ کهههَ یکهههی اى اكهههواك ثوعَهههزَی «فهههبًیوي» ثهههْكب ػجلالوغیهههل ثِوٌهههی اى‬
‫ثبىهبًلٍگبى اّ اٍذ‪ٍ .‬هؼلی ٕهبلؾی كوىًهل هْهِلی کبکبفهبى اٍهذ‪ .‬اؽوهل پهله‬
‫هِْلی کبکبفبى ثْك‪.‬‬
‫كبهیل ّبُْاه كوىًلاى هوؽْم اکجهو َُهزٌل‪ .‬اکجهو ‪ ۳‬پَهو كاّهذ ثهًَهبمُهبی‬
‫ػلولاهب ػلییبه ‪ -‬الِیبه‪.‬‬
‫كبهیهههلُهههبی پوُیيگهههبه ّ كاًْهههوٌلی‪ :‬اكهههواك ایهههي فهههبًْاكٍ كوىًهههلاى هوؽهههْم‬
‫ػجبًاًلب ػجبً كوىًهل دمحمػلهی ّ دمحمػلهی كوىًهل دمحمروهی اٍهذ‪ .‬هوؽهْم ػجهبً‬
‫كاهای چِبه كوىًل ثًَبمُبی‪ :‬ثوبًؼلیب ّؼجبىػلیب هوثبىػلیّ ِّیل ُوذػلهی‬
‫پوُیيگبه اٍذ کَ كه ؽولَی فیجو ِّیل ّل‪.‬‬
‫ثههيهگ كبهیههل كاًْههوٌلی کوثالیههی هبٍههن كاًْههوٌلی اٍههذب كه اثزههلا ٍههبکي رههل‬
‫ٍوؿ «کبهلیوّى» ثْك‪ .‬کوثالیی هبٍن كوىًل ُهالّهه‪ٚ‬بى اٍذ کَ كوكی ثبٍهْاك‬
‫ثْكٍ اٍذ‪ِّ .‬ود كاًْوٌلی ها ثَُویي فب‪ٛ‬و ثَفْك گوكزَ اٍذ‪.‬‬
‫كبهیههل كزههْؽی‪ :‬پههله ایههي فههبًْاكٍ ًبٕههو كزههْؽی اٍههذ‪ً .‬بٕههو كوىًههل هههواك‬
‫ؽبٕل اٍذ‪ .‬هواك ؽبٕل اٍزؼلاك ػغیجی كه گوكزي هك پب كاّذ‪ .‬ثَ‪ٛ‬هْهی کهَ‬
‫اگو ّت عبی ٍوهذ هیّلب كهوكایِ هك پهبی ٍهبهمب یبٍهبههبى ها رهب عهبی کهَ‬
‫هكزَ ثْكًلب ثو هیكاّذ‪ .‬اّ ؽزی هك ىًجْه ػَل ها ثو هیكاّذب رهب ثهَکٌهلّی‬
‫آى ثوٍل‪ً .‬بٕو كاهای كّ كوىًل پَو اٍذ‪ .‬کوین اّالك اهّل ّی هیثبّل‪.‬‬
‫كبهیهههل کٌؼهههبًی‪ :‬ایهههيُهههب چٌهههل فهههبًْاكٍ َُهههزٌل کهههَ إهههبلزب اُهههل «گوههههَ» ‪-‬‬
‫«کبهلیوّى» ثْكٍاًلب ثَ«اّالك کباثْلی» هؼوّفاًل کَ عهل آىُهب ثهْكٍ‪ .‬هوؽهْم‬
‫ثِههياك پلهّههبى اٍههذ‪ .‬ثِههياك كاهای پَههواًی ثههًَههبمُههبی فلیههلب علیههلب ک هوینّ‬
‫اثواُین اٍذ‪ .‬اثواُین كْد ًوْكٍ اٍذب اى كوىًلاى هوؽْم اثواُین اٍوبػیل ها‬
‫هیرْاى ًبم ثوك کَ كه «فبًیوي» آهْىگبه اٍذ‪.‬‬
‫للا‬
‫للا ّػهيد ّ‬‫للاب ؽْهوذ ّ‬‫كبهیلُهبی هبًهلًیب کْهزکبه ّ هٍهزویًه اك‪ :‬ههلهد ّ‬
‫هبًلًی كوىًلاى هیوىا ؽَیي هبًلًی َُزٌل کهَ ؽهلّك ‪ٍ ۴۳‬هبل هجهل اى ػلهیآثهبك‬
‫للا هبًلًی ثيهگرو ایي كبهیل اٍذ‪.‬‬ ‫«کبهلیوّى» ثَ«فبًیوي» آهلٍاًل‪ .‬هلهد ّ‬
‫اى کْزکبه‪ :‬هاٍفلا ‪ ۱ -‬پَو = کوثالیی فلاكاكب آىُن ‪ ۳‬پَو = ػلیكاك ‪-‬‬
‫للا ثقِ کْزکبه کَ كه عٌل رؾویلی ثهَّهِبكد هٍهیل‪ .‬کوثالیهی‬ ‫للا كاك ّ ِّیل ّ‬
‫ّ‬
‫فلاكاك ثيهگ فبًلاى ّ پله ایي كبهیل هیثبّل‪.‬‬
‫هیوىاؿالم هٍزویً اك كوىًل هوؽْم ؽَیيػلهی اٍهذ کهَ ؽهلّك ‪ٍ ۷۳‬هبل‬
‫للا ثقِ كوىًلاى هیوىاؿالم َُزٌل‪.‬‬ ‫هجل ثَ«فبًیوي»آهلٍ اٍذ‪ .‬فلا ثقِ ّ ّ‬
‫للا ّ اّ‬ ‫للا عجههبه كوىًههل ػههیي ّ‬
‫كبهیههلُههبی عجههبهب هاٌُوههب‪ :‬کوثالیههی هؽوههذ ّ‬
‫كوىًههل ثلجههل اٍههذب ثههیِ اى ‪ٍ ۸۳‬ههبل هجههل ّاهك ایههي هٍّههزب ّههلٍاًههل‪ .‬کوثالیههی‬
‫للا َُزٌل‪.‬‬‫اهیوؽَیي عجبهب هلکؽَیي ‪ّ -‬لیدمحم كوىًلاى کوثالیی هؽوذ ّ‬
‫آهبیبى ایبىب ًْاى ّ چٌل ًلو كیگو اّالك هوؽْم ػجبً هاٌُوب َُهزٌل‪ .‬ػجهبً‬
‫كوىًل هیطبً اٍذ کَ كه هبٍ هؾوم كه رؼيیَفهْاًی ًوهِ ههیپهنیوكذ‪ .‬هوؽهْم‬
‫ػجبً ّ كوىًلُ ایبى هاٌُوب كه (روکَثبىی) هِبهد كواّاى كاّزَ ّ كاهًل‪.‬‬
‫كبهیههل ؿٌههیىاكٍ‪ :‬كّ فههبًْاكٍی ؿٌههیىاكٍ ّههبهل آهبیههبى ؽههبط ؽیههله ّ هغیههل‬
‫ؿٌههیىاكٍ «فههْة» كوىًههلاى هوؽههْم هْههِلی عههْاك ؿٌههیىاكٍ فههْة َُههزٌل ک هَ‬
‫ّیواىی االٕل هیثبٌّل‪.‬‬
‫كبهیههل کْههْهی‪ :‬ایههي فههبًْاكٍ كوىًههلاى هوؽههْم اؽوههل کْههْهیب هؼههوّف‬
‫ثٌَّجََُزٌلب پله اّ هوؽْم دمحم ثهْك کهَ إهبلزب اى ٍهوٌبى ثهْكٍاًهلب ؽهلّك ٕهل‬
‫ٍهبل هجهل ثهَ«فههبًیوي» هِهبعود کهوكٍاًهل‪ٍ .‬ههؼیل كوىًهل اهّهل اؽوهل کْههْهی ّ‬
‫ٍوپوٍذ آىُب هیثبّل‪.‬‬
‫للا هٍْهْی اى كیگهو هٍْهْیُهبی‬ ‫كبهیل هٍْْی‪ :‬هٖطلی هٍْْی ّ كهوط ّ‬
‫«فبًیوي» َُزٌل کَ كوىًلاى هیوىادمحم اهلیلی َُهزٌل‪ .‬ؽَهیي هٍْهْی ‪ -‬یٍْهق‬
‫هٍْهههْیب دمحم هٍْهههْیب ؽَهههي هٍْهههْی ّ ّهههِیل ػلهههیدمحم هٍْهههْی كوىًهههلاى‬
‫للا هٍْهْی‬ ‫هٖطلی َُزٌل‪ .‬هه‪ٚ‬بىب اؽولب هور‪ٚ‬ی ّ دمحمه‪ٙ‬هب كوىًهلاى كهوط ّ‬
‫َُزٌل‪ .‬ایي كبهیل ُیچ ًَجزی ثب ٍبكاد هٍْْی «فبًیوي» ًلاهًلب ثهب ایهيکهَ ًهبم‬
‫فبًْاكگی ّبى هٍْْی هیثبّلب اى ٍبكاد ًیَزٌل‪.‬‬
‫كبهیهههلُهههبی ّهههلیؼی ّ ّوْهههیوی‪ :‬ایهههي كّ فهههبًْاكٍ كوىًهههلاى هوؽهههْم ّهههبٍ‬
‫ه‪ٙ‬بَُزٌلب ّ ّوْیویُب ثبىهبًلٍگبى هِْلی هٌجو ّ هْهِلی عؼلهو ّوْهیوی‬
‫َُزٌل کَ ؽلّك ‪ٍ ۸۳‬بل هجل ثهَ«فهبًیوي» آهلًهلب ؽهبط ه‪ٙ‬هب هلهی ّوْهیوی كه‬
‫ؽبل ؽب‪ٙ‬و ثهيهگ رهو كبهیهل ّوْهیوی ههیثبّهل‪ .‬اى كوىًهلاى هوؽهْم هْهِلی‬
‫هٌجههوب ؽههبط ه‪ٙ‬ههبهلیب هوؽههْم ؽههبط ؽَههیيب هور‪ٚ‬ههیب ًههْهّىب ثِههوّى ّ اى‬
‫كوىًلاى هوؽْم هِْلی عؼلو هوؽْم ؽَي ّ اهیو ها هیرْاى ًبم ثوك‪.‬‬
‫كبهیل فٌْْك‪ :‬دمحمه‪ٙ‬ب كوىًل فهلاهواك ّ اّ كوىًهل دمحمههواك ههیثبّهل کهَ اى‬
‫هویههت ثههَ‪ٍ ۸۳‬ههبل هجههل رههب کٌههْى كه «فههبًیوي» هههیىیَههزَاًههل‪ .‬دمحمهههواك كوىًههل‬
‫للاهواك فبًی ثٍَو هیثوك‪.‬‬ ‫كیگوی كاهك ثًَبم آهبهواك کَ كه هٍّزبی ّ‬
‫ثبىهبًههلٍگههبى ػلههیپٌههبٍ ثیههل كه فههبًیوي‪ :‬كه آؿههبى ایههي ثقههِب مکههوی اى‬
‫هوؽْم ػلیپٌبٍ ثیل ثَهیبى آههلب ههواه ّهل كه پبیهبى ثقهِ اّهبهٍی ثهًَهٍُْهب ّ‬
‫ًزیغههَُههبی اّ ثْههْكب اکٌههْى ثههَاٍههبهی اكههواك مک هْهی ک هَ كه هیههل ؽیههبد َُههزٌلب‬
‫ثَروریت میل اّبهٍ هیکٌن‪:‬‬
‫‪ - ۱‬ؽبط ّبٍ ؽَیي گواًوبیَ كوىًل هوؽْم هئیٌ ػيیيب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۲‬دمحمعْاك ّ هِلیب كوىًلاى ؽبط ّب ؽَیيب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۳‬اٍوبػیل گواًوبیَ كوىًل هوؽْم هئیٌ ػيیيب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۴‬اثواُین ّ ػجلالوؾول كوىًلاى اٍوبػیلب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۵‬عؼلو گواًوبیَ كوىًل هوؽْم هئیٌ ػيیيب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫للا ّاؽول كوىًلاى عؼلو گواًوبیَب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫‪ - ۶‬دمحم ‪ -‬هّػ ّ‬
‫‪ - ۷‬ػلیهؽن هاٍزی كوىًل هوؽْم ؿالمػلی هاٍزیب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۸‬هغزجی ‪ -‬ؽَیي ‪ -‬ؽبهل (هور‪ٚ‬ی) كوىًلاى ػلیهؽن هاٍزی‪.‬‬
‫للا ؽ‪ٚ‬وری كوىًل هوؽْم ٕلو ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫‪ًٖ - ۹‬یت ّ‬
‫للاب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫‪ - ۱۳‬كیوّى ‪ -‬ؽَیي ّاؽل ؽ‪ٚ‬وری كوىًلاى ًٖیت ّ‬
‫اهوللا ؽ‪ٚ‬وری كوىًل هوؽْم ٕلو ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫‪- ۱۱‬‬
‫اهوللاب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫‪ٍ - ۱۲‬غبك ‪ -‬عْاك ّ عوبل ؽ‪ٚ‬وری كوىًلاى‬
‫ثلهللا ؽ‪ٚ‬وری كوىًل هوؽْم ٕلو ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫‪- ۱۳‬‬
‫ثلهللا ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫‪ - ۱۴‬كوىاكب هِوىاك ّ دمحم كوىًلاى‬
‫للا ؽ‪ٚ‬وری كوىًل هوؽْم ٕلو ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫‪ - ۱۵‬ك‪ٚ‬ل ّ‬
‫للاب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫‪ٍ - ۱۶‬ؼیل ‪ -‬هغیل ّ هؾَي كوىًلاى ك‪ٚ‬ل ّ‬
‫كاكللا ؽ‪ٚ‬وری كوىًل هوؽْم ٕلو ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫‪- ۱۷‬‬
‫كاكللاب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬

‫ّ‬ ‫‪ - ۱۸‬هِوكاكب دمحم ّهغیل ؽ‪ٚ‬وری كوىًلاى‬
‫للا ؽ‪ٚ‬وری كوىًل هوؽْم ٕلو ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫‪ - ۱۹‬ؽجیت ّ‬
‫‪ - ۲۳‬ػجلالؾَیي ؽ‪ٚ‬وری كوىًل هوؽْم ٕلو ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۲۱‬ػجبً ؽ‪ٚ‬وری كوىًل ػجلالؾَیي ؽ‪ٚ‬وریب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫للا ٕلبکیبى كوىًل هوؽْم هِْلی ؿالمب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬ ‫‪ - ۲۲‬ؽجیت ّ‬
‫للاب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬‫‪ - ۲۳‬ؽویلب هغیلب ؿالم ّ اهیل كوىًلاى ؽجیت ّ‬
‫‪ - ۲۴‬ثٌِههبمب هَههؼْكب اهیوؽَههیيب عوههبلب کوههبل ّ هؾَههي ٕههلبکیبى كوىًههلاى‬
‫هوؽْم هلک ؽَیي ٕلبکیبى ‪ٍ -‬بکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۲۵‬هیوىا فبى هٍّزب كوىًل هوؽْم فبى هیوىاب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫‪ - ۲۶‬ػلیفبىب چواؽػلیب دمحمػلیب اٍوبػیل ّ اثواُین هٍّزب كوىًلاى‬
‫هیوىا فبى هٍّزبب ٍبکي «فبًیوي»‪.‬‬
‫اهیههل اٍههذ فْاًٌههلٍگههبى ػيیههيی ک هَ اى «ک هبهلیوّى» كوهه‪ ٜ‬ثِْههذ گوْههلٍاُ ها‬
‫هیٌّبٌٍلب ثلیي ٍّیلَ ثِْزیبى ّ ًؼوذُبی هْعْك كه ایي ثِْذ ها ًیهي ثِزهو‬
‫ثٌْبٌٍل‪ .‬ثب رْکو اى ثواكه اهعوٌل ّ ُوکبه كوُي‬
‫گیام عٌبة آهبی اؽولفبى اهیٌی کَ كه رِیَی ایي هطبلت هوا یبهی كوهْكًل‪.‬‬
‫ّالَّالم ‪ -‬ػلیهؽن هاٍزی فبًیوٌی ‪ ۱۳۸۳/۳/۲۳‬ـ «فبًیوي»‬
‫* ّؼوی اىػلیهؽن هاٍزی فبًیوٌی *‬
‫ُشجا کَ تْد سفتن‪ُ ،‬شجا کَ عشکؾيذم‬ ‫ُشدّعتی گشفتن‪ ،‬تِتش ص تْ ًذيذم‬
‫چْى ديذم ايي چٌيي اعت‪ ،‬اصجولَگی سهيذم‬ ‫دّعتاى هشاتَدّعتی‪،‬اصتِشخْدگشفتٌذ‬
‫اص دعت ُشکذاهؼ‪ ،‬داسم تَدل تغی خاس‬ ‫اص دعت دّعتاًن‪ ،‬داسم گاليَ تغياس‬
‫ّيي يک کَ دسغياتن‪ ،‬تذ گفتَ تْد تغياس‬ ‫آى يک گٌاٍ هي سا‪ ،‬چْى صثح تشهالکشد‬
‫آى کظ تْعَ هیصد‪ ،‬تغياستش جثيٌن‬ ‫اعشاسهي ًپْؽيذ‪ ،‬آى دّعت ًاصًيٌن‬
‫ديذی کَ دّعت ًاداى‪ ،‬تشکْفت تشصهيٌن؟‬ ‫آى دؽوي خشدهٌذ‪ ،‬کشدم تلٌذ چْى گْی‬
‫ُیعْخت اًذسًّن‪ُ ،‬نچْى هشيض ُهض َهي‬ ‫صذعية تْد دسهي‪ ،‬يک دّعت ًگفت تاهي‬
‫غافل کَ ايي جواعت‪ُ ،‬غتٌذ جولَ سُضى‬ ‫غافل ؽذم کَ سفتن‪ ،‬تا ايي جواعت اصساٍ‬
‫ُشچَ کَخْتی اصتْ‪ُ،‬شچَ تذی کَ اصاّعت‬ ‫ايٌک تَعْيت آهذ‪ ،‬تثشيذٍ اصُوَ دّعت‬
‫آييي دّعتی سا‪ ،‬تا يذ کَ ديذ اصدّعت‬ ‫دعتؼ تگيش ّتٌْاص‪ ،‬صيشا کَ کظ ًذاسد‬
‫ُشجا کَ تْد گؾتن‪ُ ،‬شجا کَ عشکؾيذم‬ ‫ُشدّعتی گشفتن‪ ،‬تِتش ص تْ ًذيذم‬
‫حاجیآتاد‬
‫للا هواكی ‪ -‬ه‪ٙ‬بهلی هواكی‬ ‫هّایذ هِْلی هاٍ ّ‬
‫هِْلی ك‪ٚ‬لػلی كواهوىی ّ هِْلی فلاثقِ اٍزْاه‬
‫ثَكبٕلَی کنرهو اى كّ کیلهْهزو ثؼهل اى «فهبًیوي» كه هَهیوعبكٍی إهلیب‬
‫هٍّزبی «ؽبعیآثبك» ّاهغ اٍذ‪ً .‬بم اّلیَی ایي هٍّزب «كُلوی» ثْكب ثَهوّه‬
‫كه ىههبى کلفههلایی ؽههبعی ػلهیعههبى فههبًیوٌی هٍْهْم ثههَ«ؽههبعیآثهبك» ّههل‪ .‬ایههي‬
‫هٍّزب اى ًقَزیي هؾهالد هَهکًْی ٍهبفذ ثبٕهویُهب هؾَهْة ههیگهوككب كه‬
‫اثزهههلا آىػهههلٍ اى اكهههواك ‪ٛ‬بیلهههَی ثبٕهههوی کهههَ كه اصهههو کِْلهههذ ّ ثیوهههبهی ههههبكه‬
‫ثَُوواُی ثب ایل كه هَیو ییالم ‪ -‬هْالم ّ ٍوؽل – گوهَهیو ًجْكًهلب ثهَُهلف‬
‫ًيكیک ثْكى ثَهّكفبًَی «کو»ب هؾل ىًهلگی فهْك كه کٌهبه چْهوَی ثٌهبه ها‬
‫روک ًوْكٍب ثَایي ًوطَ ًول هکبى کوكًل‪.‬‬
‫ثهههلیيروریهههت ثٌیهههبك ٍهههکًْذ كه ایهههي ًوطهههَ ًِهههبكٍ ّهههلٍ ّ هٍّهههزبی كُلهههوی‬
‫پیهیيی گوكیل‪ّ .‬بیل ثزْاى گلذ ًقَزیي فبًَُب هطبثن ثب هؼوبهی هایظ رٍْ‪ٜ‬‬
‫ثبٕویُب كهُویيعب ٍبفزَ ّلب ىیوا آىُب هجل اى ایي ثوای فهْك فبًهَُهبی ثهب‬
‫ایههي ٍههجک ًوههیٍههبفزٌل‪ .‬ربثَههزبىُههب كه ىیههو ٍههیبٍچههبكه ىًههلگی هههیکوكًههلب كه‬
‫ىهَزبىُب كه ٕؾوای ثٌبه یک ًْع ىیوىهٌی اؽلاس هیکوكًلب ثلیيگًْهَ کهَ‬
‫اثزههلا ىهیٌههی كاهای ّههیت هٌبٍههت ها اًزقههبة هههیًوْكًههلب آى ها فههبک ثههوكاهی‬
‫ًوْكٍ ّؽلوٍی ثيهگ كه آى اؽلاس ههیکوكًهلب ٍه ٌ کهوٍچیٌهی ًوهْكٍ ّ هّی‬
‫آى ها ثٍَّیلَی كاه ثلهْ‪ ٛ‬ههیپّْهبًیلًلب چٌهبىکهَ ٍهطؼ ثهبم فبًهَُهب هطهبثن ثهب‬
‫ٍطؼ ىهیي ا‪ٛ‬واف ثْك‪ .‬ثلیيروریت اى ُله هكذ گوههب علهْگیوی ههیًوهْك ًهل‪.‬‬
‫ًوًَُْبی اى آى ًْع ىیوىهیٌی رب ٌُْى كه ًْاؽی كْهبًی چْوَی كٖلی ثٌهبه‬
‫هْعْك اٍذ‪.‬‬
‫كه ٍبل ‪ً )ُ ُ( ۱۳۱۳‬قَزیي ٍهٌلثٌهبی «ؽهبعیآثهبك» ثهب هؼوهبهی هایهظ‬
‫رٍْ‪ّ ٜ‬قٖی ثًَبم کوثالیی ؽَیيفبى ثبٕهوی ًِهبكٍ ّهل‪ .‬كه اثزهلا ‪ ۳‬فهبًْاه‬
‫ثْك‪ :‬کوثالیی ؽَیي فبىب هْهِلی ّهبٍ ؽَهیيب هْهِلی الیهبً‪ .‬ثؼهلا اّقبٕهی‬
‫چهْى هْهِلی ًهْهّىب هْهِلی ػلهی ّ كیگهواى اى «كژکهوك» آههلٍ ّ فبًهَُههبی‬
‫ثوپب کوكًلب هؾل «ؽبعیآثبك» كه آى هْهغ پو اى كهفذُبی ثلْ‪ ٛ‬ثْك؛ كهفزبى‬
‫ثلههههْ‪ ٛ‬ها هطههههغ کههههوكٍ ّ ثههههَعههههبی آى فبًههههَ هههههیٍههههبفزٌل‪ .‬هبلکیههههذ آى هزؼلههههن‬

‫ثههَ«هههْامالَههلطٌخ ّههیواىی» ثههْكب اثزههلا فههْاًیي اهیٌههیب ٍ ه ٌ ؽههبعی ػلههیعههبى‬
‫ًوبیٌلٍی هبلک ّ اعبهٍكاه ثْكًلب هّاث‪ُ ٜ‬وكّ ثب ثبٕویُب فْ ة ثْكب كه آى‬
‫ىهههبى ًِبكُههب ّ ٍههبىهبىُههبی رؾههذ ػٌههبّیي هؾههی‪ ٜ‬ىیَههذب هٌههبثغ هلههیب هٌههبثغ‬
‫‪ٛ‬جیؼههیب عٌگههلثههبًی ّ ؿیههوٍ ّعههْك ًلاّههذب ُههوکٌ کههَ هبلکیههذ ىهههیيُههبی‬
‫هيهّػی ىیوعْة ها كه افزیبه كاّذب پْذ عْة ُن ربعبی کَ چْوِ ثجیٌل‬
‫للا هههواكی‬‫ّ ىّهُ ثوٍهلب ههبل فههْكُ ثهْك‪ .‬كه ایهي هههْهك آههبی هْهِلی هاٍ ّ‬
‫چٌیي هیگْیل‪:‬‬
‫«هي ثچَی ‪ٍ ۸ - ۷‬بلَ ثْكم کَ ثَ«ؽبعیآثبك» آهلینب ّبیل فبًَی پلهی هي‬
‫پٌغویيب یب ّْویي فبًَ ثْك کَ ٍبفزَ ّهلب ههوكم اى ٍهلیوبى فهبى اهیٌهی اعهبىٍ‬
‫هههیگوكزٌههلب كه ایههيعههب فبًههَ ه هیٍههبفزٌل ّ هػیزههی ُههن هههیگوكزٌههلب كه آىهْهههغ‬
‫ؽکْههههذ ه‪ٙ‬هههب ّهههبٍ ّهههلیلا هقهههبلق کهههْچ ػْهههبیو ثهههْكب ههههأهْهیي كّلزهههیب‬
‫ٍیبٍچبكهُبی هب ها كه «هٌْٖهآثبك» ثب چبهْ پبهٍ کوكًلب ثهَههب رکلیهق ًوْكًهل‬
‫کَ كه یک عب ٍبکي ّْینب هب ُن اى كٍذ ؿبهدگواى ثْیواؽولی ًویرْاًَزین‬
‫ٍبکي ّْین‪ .‬ثبالفوٍ هػیهذ ٍهلیوبىفهبى ّهل یهن ّ كه ُوهیيعهب ٍهکًْذ افزیهبه‬
‫کوكین‪».‬‬
‫«پٌ اى ایيکَ یهک چٌهل ٍهبلی كه «ؽهبعیآثهبك» ىًهلگی کهوكینب یهک هّى‬
‫مهد هْـْل "پبد" ثْكم کهَ كیهلم یهک چیهيی ّهجیَ‬ ‫ثَارلبم پلهم كه هيهػَی ّ‬
‫ثههَی هک پوًههلٍی ثَههیبه ثههيهگ اى آٍههوبى ثههبالی ٍههو هههب كه اهرلههبع ىیههبك پههوّاى‬
‫هیکٌلب گْیب اى ‪ٛ‬وف رِواى ثَ‪ٛ‬وف «ّیواى» ههیهكهذب اى پهلهم پوٍهیلم کهَ‬
‫آى چیَذ؟ عْاة كاك کَ آى ‪ٛ‬یبهٍ اٍذ‪ .‬رْ‪ٙ‬یؼ كاك کَ ه‪ٙ‬هب ّهبٍ كهواه کهوكٍ‬
‫ّ هكزَ ثَفبهطب كوىًلُ دمحمه‪ٙ‬ب ثهَعهبی پهله ثهَرقهذ پبكّهبُی ًَْهزَ اٍهذ‪.‬‬
‫اکٌْى ثب ایي ‪ٛ‬یهبهٍ ههیفْاُهل ثهوّك ثهَ«ّهیواى» هولکهزِ ها ثگهوكك‪ .‬اى پهلهم‬
‫پوٍیلم کَ ایي ‪ٛ‬یبهٍ ها کی ثَاّ كاكٍ؟‬
‫عْاة كاك‪« :‬ایي ‪ٛ‬یبهٍ ها اًگلیٌ ثَّبٍ ایواى ُلیَ كاكٍ اٍذ‪».‬‬
‫للا هیاكيایل‪« :‬هب ‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی كه اثزلا فیبل هیکوكین کَ اى‬ ‫هِْلی هاٍ ّ‬
‫"ایل ثقزیبهی" َُزینب ّلی اکٌْى کن کن ثَایي ثهبّه ههیهٍهین کهَ عهي ػْهبیو‬
‫فوََ هیثبّینب ‪ ۳‬ثواكه ثهًَهبمُهبی «کبكوُهبك» ب «کبهه‪ٚ‬هبى» ّ «کهب ه‪ٙ‬هب»‬

‫كه اصو یک افزالكی کَ هٌغو ثَفْىهیيی ّ هزل ّلب اى ایل فوَهَ عهلا ّهلٍ ّ‬
‫ثهههههههههَكاهاةفهههههههههبى‬
‫ایلقههههههبًی پٌبٌُههههههلٍ‬
‫ّلًل‪ .‬آىُب كه اثزلا‬
‫اكههههواك ثههههیِرهههههوی‬
‫ثْكًهههههههلب ثویهههههههَی‬
‫ُوواُههبى ثههَهههوّه‬
‫كّثبهٍ ثَایل فوََ‬
‫هلؾن ّلًلب اههب آى‬
‫‪ ۳‬ثواكه اى پیٍْزي‬
‫هغلّك ثهَایهل فوَهَ‬
‫اهزٌههبع ّهىیلًههلب كه ًزیغههَ كاهاةفههبى هوههلاهی ّعههَ ًوههل ثههَهئههیٌ ایههل فوَههَ‬
‫پوكافذب رب اى اكػبی فهْك هجٌهی ثهو اٍهزوكاك آى ‪ ۳‬ثهواكه كٍهذ ثهوكاهك؛ چٌهیي‬
‫ّههل ک هَ آى ‪ ۳‬ثههواكه ًههيك كاهاةفههبى هبًلًههلب چٌههل ًَههل ثههب ثچههَُههب ّههبى ىًههلگی‬
‫کوكًل‪ ».‬ثهبالفوٍ كه ىههبًی کهَ هاثطهَی ٍهلیوبىفهبى اهیٌهی ثهب «ههْامالَهلطٌخ»‬
‫فواة ّهلب ؽهبعی ػلهیعهبىب ثهيهگ ‪ٛ‬بیلهَی ثبٕهوی ثهًَوبیٌهلگی ّ کلفهلایی‬
‫هههْام هؼههیي گوكیههلب ؽههبط ػلههیعههبى كه ىهههبى کلفههلای فههْك رْعههَ هقٖههْٓ‬
‫ثَثبٕویُبی ٍبکي كه «كُلوی» كاّذب ُوْ ًبم ایهي هٍّهزب ها اى "كُلهوی"‬
‫ثَ«ؽبعیآثبك» ثوگوكاًل‪.‬‬
‫«ؽبعیآثبكیُب» كه اثزلا فْك اهلام ثٍَبفذ یک ثبة هلهٍَ ًوْكًلب آههبی‬
‫للا هواكی هیگْیل‪« :‬هواه ّل فبًَی یک إلَ كهفهذ ٍه یلاه ّ چٌهل هّى‬ ‫هاٍ ّ‬
‫کبهگو ثلٌُل رب هلهٍَ ٍبفزَ ّهْكب ههي كه آًهَهْههغ كوىًهل پَهو ًلاّهزنب ّ لهی‬
‫كوىًل كفزهو كاّهزنب ثٌهب ثهوایي گلهزن ًوهیرهْاًن کوهک کهٌنب چهْى پَهو ًهلاهم کهَ‬
‫ثَهلهٍَ ثوّكب كه آى ىهآىُب كو‪ ٜ‬پَوُب ثَهلهٍَ هیهكزٌلب ّت كه هٌهيل ثهب‬
‫فْكم كکو کوكم کهَ ًکٌهل هّىی ثیبیهل کهَ كفزهواى ُهن ثهَهلهٍهَ ثوًّهل‪ .‬لهنا كه‬
‫کبه هلهٍٍَبىی ّوکذ کوكم‪.‬‬
‫آىُبی کَ پْل ًلاّزٌل كه ػهْٗ پهْل کهبهی ثهیِرهو ههیکوكًهلب كوه‪ ٜ‬پهْل‬
‫اٍهزبك کهبه ها اى ههواه هّىی ‪ ۱۳‬رْههبى ههیكاكیهنب ثویهَی کبهُهبها فهْك ههوكم‬
‫ثههَ‪ٛ‬ههْه هغههبًی اًغههبم هههیكاكًههلب كهآى هْهههغ کلفههلای كٍِ ُهالّؽوههيٍفههبى ثههْك کهَ‬
‫فْكُ ًیي فیلی کوک کوكب ربهلهٍَ ٍبفزَ ّلب آى ّهذ فْك هوكم یهک هؼلهن‬
‫اى ‪ٛ‬وف «ثی‪ٚ‬ب» آّهكًلب ؽوهْم ّ هقهبهعِ ها ههیكاكًهل رهب ثهَثچهَُهبی ّهبى‬
‫كهً ثلُل‪».‬‬
‫ثهيهگرههویي هلههبفو «ؽههبعیآثههبك» هیيثههبًی ّ هغههبّهد آهههبی ٍههیلُههبكی ػلههْی‬

‫اٍذ کَ كه ایي هؾل ىیَزَ ّ كه ُویي هؾل اى كًیب هكزَ ّ ثَفبک ٍه وكٍ ّهلٍ‬
‫اٍذ‪ .‬اکٌْى هٌيل اّ ها ثَهَغلی ثًَبم فْكُ رجلیل ًوْكٍاًل‪.‬‬
‫هوكم «ؽبعیآثبك» کن ث‪ٚ‬بػذ ّ کن ىهیياًلب كه ٍبلُهبی افیهو ؽهلّك یکٖهل‬
‫ُکزبه اى اها‪ٙ‬ی هؾل ّبى ها ٍیالة هّكفبًَی «کو» ثوكٍ اٍذ‪ .‬ؽزی ىهیي‬
‫ثوای ٍبفذ هٌبىل هَکًْی ًلاهًلب ىهیي ثوای كْرجبل ًلاهًل‪ .‬هلدُب اٍذ کَ‬
‫ٍقي اى اًزوبل هغلك هٍّزب ثَچْوَی ثٌهبهب یهب ٍهو پهیچ هٍّهزبی ا ّّللهواكفهبًی‬
‫كه هیههبى اٍههذب لکهي ثههَكلیههل ػههلم ؽههل هْ‪ٙ‬ههْع هبلکیههذ هَهکْد هبًههلٍ اٍههذ‪.‬‬
‫«ؽبعیآثبك» اهوّىٍ آىچٌهبى كه رٌگٌهبی ىههیي ّ هَهکي ههواه گوكزهَ اٍهذ کهَ‬
‫یهههک هٍّهههزبی ‪ ۲۳۳‬فهههبًْاهی چٌهههبى كه ُهههن كْهههوكٍ ّهههلٍب هبًٌهههل یهههک كٍِ ‪۵۳‬‬
‫فبًْاهی ثَچْن هیآیل‪ .‬رواکن عوؼیذ كه ایي هٍّزب فیلی ىیبك اٍهذب چٌهبىکهَ‬
‫كه ایي هٍّزبی كهُن كْوكٍ ّلٍ رؼلاك ‪ً ۱۳۵۳‬لو ىًلگی هیکٌٌل‪.‬‬
‫اههوّىٍ اى هٍّهزبی ؽهبعیآثهبك رؼهلاك ‪ً ۱۳‬لهو کبههٌهل پهب گوكزهَاًهلب اى ایهي‬
‫عولَ ‪ً ۴‬لو هؼلن ّ كثیو آهْىُ ّ پوّهُ ّ كّ ًلو كهعَكاه ًظبهی ثًَبمُبی‬
‫كهوط دمحم ىاكٍ ّ ثْهیو ثبٕهوی ههیثبّهٌل‪ .‬اى كیگهو هلهبفو ؽهبعیآثهبك یهک ًلهو‬
‫ّیـاالٍالم ثًَبم ٕلوػلی هؼْٖهی ّ یک ًلوهٌِلً پزوّّیوی ثًَبم گْكهى‬
‫ثبٕههوی هههیثبّههٌلب كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو رؼههلاك ‪ً ۷‬لههو كاًْههغْی ؽههبعیآثههبكی كه‬
‫كاًْگبُبی هقزلق کْْه هْـْل رؾٖیل َُزٌل‪.‬‬
‫ّهىُ هىهی رکْاًلّ كه ؽبعیآثبك كاهای ‪ٛ‬وفكاهاى ىیبك اٍذب ثَههواه‬
‫ا‪ٛ‬العب رؼلاك ‪ً ۵۳‬لو اى عْاًهبى ؽهبعیآثهبكی كاهای کووثٌهل هًگهی َُهزٌل‪ .‬اى‬
‫للا ثقهِ اٍهزْاهب‬ ‫فیهوللا کهوم پهْهب ّ‬
‫ّ‬ ‫ٍزبهٍگبى رکْاًلّکبه ؽهبعیآثهبكی آهبیهبى‬
‫ػلههیهؽههن هؽیوههیب ؽَههیي ؽَههي پههْهب لطههقػلههی هه‪ٚ‬ههبًیب اهیههل ؽَههي پههْهب‬
‫إـو گل دمحمیب ؽَیي فلیلی ّ ٕبكم هؽیوی هؼوكی ّلٍاًل‪.‬‬
‫«ؽبعیآثبك» رب ؽلّك ‪ٍ ۳‬هبل هجهل اى ایهي كاهای یهک ُیهأد ػهياكاهی ثهْكب‬
‫ههلللا الؾَهههیي(ع) ّ‬
‫لکهههي اههههوّىٍ كاهای كّ ُیهههأد ػهههياكاهی ثهههًَهههبمُهههبی اثبػجه ّ‬
‫اثبالل‪ٚ‬ههههل الؼجههههبً(ع) اٍههههذ‪ .‬كه هٍّههههزبی «ؽههههبعیآثههههبك» اى ُههههو ‪ ۳‬ریههههوٍی‬
‫کبكوُههبكیب کبه‪ٙ‬ههبیی ّ کبهه‪ٚ‬ههبًی ىًههلگی هههیکٌٌههل‪ .‬لکهي اکضویههذ ٍههبکٌیي اى‬
‫ریههوٍی کبه‪ٙ‬ههبیی َُههزٌلب آى كّ ‪ٛ‬بیلهَی كیگههو هْههزوکب ًیوههی اى عوؼیههذ كٍ ها‬
‫رْکیل هیكٌُل‪.‬‬
‫ًوًَُْبی ًَتًبهَی ُو ‪ ۳‬ریوٍ چٌیي اٍذ‪:‬‬
‫ػجلللاب ػلیًغبدب کبههلكب هوثهبىب کبكوُهبك‬ ‫ّ‬ ‫للاب‬
‫ػجلللاب ػیي ّ‬
‫ّ‬ ‫‪ - ۱‬دمحم ثبٕویب‬
‫‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫‪ - ۲‬هٍْههیب فههلا هؽههنب دمحمهلههیب ػلههیب عؼلههوب هویههتب دمحمب هؽههینب کبه‪ٙ‬ههب ‪-‬‬
‫هؾوْك‪.‬‬
‫‪ - ۳‬ؽَههیيب لطههقػلههیب ُْهههبىب گٌغؼلههیب کلههت ػلههیب ٍههلیوبىب لطههقػلههیب‬
‫کبهه‪ٚ‬بى ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫للاهشادخاًی‬
‫ثَهّایذ ؽبط ًگِلاه هظلوی‬
‫كه ؽههههلّك ‪ ۴‬کیلههههْهزو ثههههبالرو اى «ؽههههبعیآثههههبك»‬
‫للاهواكفبًی» ههواه كاهك کهَ كه هیهبى اًجهٍْ‬ ‫هٍّزبی « ّ‬
‫عٌگههل ثلههْ‪ ٛ‬پٌِههبى اٍههذب كه ثههلّ اهههو چٌههیي ثههَمُههي‬
‫هیهٍل کَ ًبم ایي هٍّهزب ههأفْم اى ّقٖهی ثهَُوهیي‬
‫للاهواكفهبًی»‬ ‫اٍن ثبّلب لکي كه ؽویوذ چٌیي ًیَذ « ّ‬
‫ًبم هلیوی اٍذ کَ پهیِ اى ثوپهبیی ایهي هٍّهزب ثهو ایهي‬
‫ؽبط ًگِلاه هظلوی‬ ‫ٕهههؾوا ا‪ٛ‬هههالم ههههیّهههلٍ اٍهههذب رهههب ٌُهههْى ُهههن ثهههَآى‬
‫«ٕههؾوای ا ّّللهواكفههبًی» هههیگْیٌههل‪ .‬اکٌههْى ُههیچک هٌ‬
‫ّقٖی ثَایي ًبم ها ًویٌّبٍهلب ُهیچ اكَهبًَ ّ ؽکهبیزی كهثهبهٍی ایهي ّهقٔ‬
‫هُْْم كه كٍذ ًیَذ‪ .‬پوًّلٍی صجزی ایهي هؾهل ثهًَهبم «ٍهلطبى آثهبك ‪ -‬هؼهوّف‬
‫للاهواكفبًی» اٍذ‪.‬‬ ‫ثَ ّ‬
‫للا» هٍّههزبی‬
‫کَههبًی هههیگْیٌههل کهَ هّىگههبهی كه هغههبّهد «رههل ّههبٍ كههوط ّ‬
‫آثبكی ثًَبم «كٍ ًبهی = كٍ اًبهی» ثوپب ثْكٍ اٍذب کَ اکٌْى كیگو آصبهی اى آى‬
‫ًیَذ‪ .‬اهب ایي ٍقي آى ههله ثهیاٍهبً اٍهذ کهَ فهْك گْیٌهلٍگهبى ًیهي ههلاهک ّ‬
‫للا» کهَ رههل ثهيهگ ٍّهه‪ٜ‬‬ ‫اػزوههبك عههلی كه هههْهك ٕههؾذ آى ًلاهًههل‪ّ« .‬ههبٍ كههوط ّ‬
‫للاهواكفهبًی» ثهَاّ هٌَهْة اٍهذب ًیهي یهک ّهقٔ هُْهْم ّ ؿیهو‬ ‫ٕؾوای « ّ‬
‫للا هواكفهبى» ًَهجزی‬ ‫للا» ّ « ّ‬‫هبثل رؼویق اٍذب هؾزول اٍذ کَ ثیي «ّبٍ كوط ّ‬
‫ثوهواه ثْكٍ ثبّل‪.‬‬
‫ٍهههزُوک ّ‬
‫للاهواكفهههبًی» هزؼلهههن ثهههَؽهههبط ىیهههبكفهههبى ُ‬ ‫هبلکیهههذ ٕهههؾوای « ّ‬
‫عِبًگیوفبى کْکْلی ثْكٍ اٍذ‪ .‬آىُب اى"ًگبه" ّهیواىی فویهلٍ ثْكًهلب ًگهبه‬
‫ُن اى ّهصَی اهیوؽَيفبى ٍوكاه اؽزْبمب یکی اى ثچَُبی كاهاةفبىب ثواكه‬
‫للاهواكفبًی كه ؽویوذ اثزلای ثلْک گوهَ‬ ‫«ْٕلخاللّلخ» فویلٍ ثْك‪ٕ .‬ؾوای ّ‬
‫هؾَْة هیّْك کَ رب «آةهبُی» اهزلاك ههییبثهل‪ .‬كه گنّهزَ ُوهَی ایهي هٌطوهَ‬
‫یک پالک ثَؽَبة هیآهل‪.‬‬
‫ایي ٕؾوا رب ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۵‬اى آة چْوَی «گوهَ» هْوّة هیّهلب‬

‫ُوٍَبلَ هولاه کوی هؾْٖل گٌلمب ًقْكب ػلً ّ لْثیب ثَكٍذ هیكاكب ثؼ‪ٚ‬هی‬
‫اى ٍههبلُههب آى ها گلههَُههبی «ٕههْلخاللّلخ» هههیچویههلب چههْى «ٕههْلخاللّلخ» ثههب‬
‫ثههواكهُ ٍههوكاه اؽزْههبم ثههَّههلد هقههبلق ثههْكب چههْى ٍههوكاه اؽزْههبم ٍههوكاهی‬
‫ثهواكهُ «ٕهْلخاللّلخ» ها ًوهیپهن یوكههذب اّ فهْك اكػهبی ٍهوكاهی ػْههبیو ها‬
‫كاّذب ایي اكػبی ٍوكاه اؽزْبم اى ٍْی «هْامالَلطٌخ»ب كّلذ پِلْی ّ ؽزهی‬
‫اًگلیَیُب پنیوكزَ ّهل ٍ ثهْك ُّوهَی آىُهب ٍهوكاه اؽزْهبم ها ثهَعهبی ثهواكهُ‬
‫«ٕههههْلخاللّلخ» ثههههَػٌههههْاى ٍوكاهػْههههبیو هههههیّههههٌبفزٌل‪ .‬لههههنا «ٕههههْلخاللّلخ»‬
‫هیفْاٍذ ُو ‪ْٛ‬ه ّلٍ هك پبی اّ ها اى ثلْک «کهبهلیوّى» ّ اى ُوعهب هؾهْ‬
‫کٌل‪ .‬ثَُویي فب‪ٛ‬و ّهصَی ٍوكاه اؽزْبم هغجهْه ّهلًل ٍواٍهو ایهي هٌطوهَب اى‬
‫للاهواكفههبًی» گوكزههَ رههب آةهههبُی ها ثههًَگههبه ّههیواىی كوّفزٌههل کههَ‬ ‫ٕههؾوای « ّ‬
‫ثؼلا ً ثَهبلکیذ روکُبی كهٍّْهی ّ کْکْلی كهآهل‪.‬‬
‫هههبلکیي علیههل كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۵‬هههواه كاكی ثههب ؽههبط کِیههبه هظلههوی‬
‫هٌؼول ًوْكًل کَ ثَهْعهت آى ثٌکهْی ؽهبط کِیهبه هظلهوی عهلّلی اى ىیوكٍهذ‬
‫للاهواكفههبًی» ثکْههٌلب پههٌ اى رکویههل آى‬ ‫هٍّههزبی ٍوثَههذ ثههوای ٕههؾوای « ّ‬
‫للاهواكفبًی» ها ثالػْٗ کْذ کٌٌهلب ثؼهل اى‬ ‫علّل ثَهلد ‪ٍ ۵‬بل ٕؾوای « ّ‬
‫اًو‪ٚ‬ههبی هههلد ‪ٍ ۵‬ههبل ‪ ۳۳‬كهٕههل اى هؾٖههْل گٌههلم ثههَهبلکههبى رؼلههن گیههوك‪.‬‬
‫هؾْٖل ثوًظ ًیي اى هواهُو پیوبى ‪ ۱۶۳‬هي ثهَهبلهک پوكافهذ ّهْك‪ .‬ههواهكاك‬
‫ثَهوؽلَی اعوا گناّزَ ّلب هظلویُب ثٍَّیلَی ثیهل ّ کلٌهل ّ ٍّهبیل كٍهزی‬
‫کَ كه آى ىهبى هِْْه ثَاثياهآالد هوثزی ثْكب ّوّع کوكًل ثَؽلو عهلّلب ‪۷‬‬
‫ٍبل ‪ْٛ‬ل کْیل رب کبًبلی ثَكهاىای ‪ ۷‬کیلْهزوب اى ىیوكٍهذ هٍّهزبی ٍوثَهذ‬
‫للاهواكفبًی» کْیلًل‪.‬‬ ‫رب ٕؾوای « ّ‬
‫ؽبط ًگِلاه هظلوی عویبى ؽلو کبًبل ها ایي چٌیي ثًَظن كهآّهكٍ اٍذ‪:‬‬
‫هواهكاكی ثوای هلک ثَزٌل‬ ‫ثٍَبل ثیَذ ّچبه ٍبل ّوَی‬
‫ثوای علّل ایي هلک ٍّبهبى‬ ‫کَ ؽبط کِیبهثجَزی ثبىیبكفبى‬
‫هویي ُلذ ٍبل گْزٌل هؼطل‬ ‫ثَی ىؽوذ کْیلًل هّی علّل‬
‫ىهاػذکبه ًجوكی ُیچ ٍْكی‬ ‫چٌبى اّ‪ٙ‬بع ایواى ٍقذ ثْكی‬
‫ُوَ هاٍ ؽویوذ کوكٍ ثْك گن‬ ‫چٌبى ًبى کن ثْكی كه ثیي هوكم‬
‫ىکن ىّهاى ثَؿبهد ثوكٍاًل هبل‬ ‫چَ گْین هي ى كٍذ كىك ّ اّواه‬
‫ًوٍ ّیوی‬ ‫ثَهّى هىم ُن چْى ّ‬ ‫کَ ؽبط کِیبه ثُلی هوكی كلیوی‬
‫ثْكًل هْـْل علّل هّثی ثب ثیل‬ ‫ىٍبل ثیَذ ّچبه رب آفو ٍی‬
‫کوو اى ثِو ایي کبه ثَزَ ثْكًل‬ ‫كهایي هلک ثیبثبى هیًَْزٌل‬
‫ثیبثبى ثْكب کٌ ًی ثوك ٍْكی‬ ‫كهایي هلک ُیچ آثبكی ًجْكی‬
‫کؾيذًذ جذّل اصايي هلک ّايي تحش‬ ‫کَ ؽبط کِیبه ثُلی ثب چٌل ثواكه‬
‫کَ ُشؽة جٌگ تْد اص تِشايي کاس‬ ‫چَ گْین هي ىكٍذ كىك ّاّواه‬
‫ّلی اى كٍذ روکبى ىعو كیلًل‬ ‫ًزوٍیلًل ّ علّل ها کْیلًل‬
‫ًیبٍْكًل كهکبه یک ىهبًی‬ ‫ثُلی كهآى ىهبى عٌل عِبًی‬
‫کْیلًل علّلی كهایي كیبهی‬ ‫ثُلًل اىكٍ كّاىكٍ هوك کبهی‬
‫روبم هوكهبى گْزٌل آگبٍ‬ ‫کَ کن کن گْذ آثبكی كهایيعب‬
‫کوواى ثِوایي کبه ثَزَ ثْكی‬ ‫لوی اى اّل ربآفو كهکبهثْكی‬
‫ؽبط ًگِلاه هظلوی هیگْیل‪ٛ« :‬جهن ثوًبههَ ثبیهل کهبه عهلّل ‪ٛ‬هی پهٌظ ٍهبل‬
‫ثَاروهبم ههیهٍهیلب ّلهی چهْى كه عویهبى کهبهب ػوهْین‬
‫ؽَیي اى كًیب هكذب اروبم کبه علّل كّ ٍهبل ثهَرهأفیو‬
‫اكزبكٍب كه ٍهبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۳‬رکویهل ّهل ّ ٕهؾوای‬
‫للاهواكفهههبًی» ىیهههو کْهههذ هكهههذ‪ .‬كه ُوهههبى ٍهههبل‬
‫« ّ‬
‫ًقَزیي فبًَ رٍْ‪ ٜ‬ؽبط کِیبه ٍبفزَ ّلب ثلیيروریت‬
‫للا هههواك فههبًی» کههَ اهههوّىٍ ثههَ«پههبهیٌ‬
‫هٍّههزبی « ّ‬
‫کْچْلْ» ِّود كاهكب هزْلل ّل‪».‬‬
‫ؽبط کِیبههظلوی‬
‫ؽبط ًگِلاه هظلهوی ههیاكيایهل‪« :‬یکهی كّ ٍهبلی‬
‫اهوللا ههوٍههبًیب‬
‫ّ‬ ‫للاهواكفبًی» ها ثَآهبیبى ؽبط‬ ‫کْذ ّل کَ هبلکیي ٕؾوای « ّ‬
‫هوللا‬
‫هلللافههبى اهیٌههی ّ ٍههلیوبىفههبى اهیٌههی كوّفزٌههلب ‪ ۳‬كاًههل ٍههِن ؽههبط اهه ّ‬
‫اٍه ّ‬
‫هوٍهبًی ّل ‪ ۳‬كاًل كیگو هبل اهیٌیُب گوكیل‪ .‬هبلکیي علیل آى ههواهكاك اّلیهَی‬
‫هب ثب ىیبكفبى ٍزوک ّ عِبًگیوفبى کْهکْلی ها ً نیوكزٌهل ّ گلزٌهل آى ههواهكاك‬
‫ثههَهههب هثطههی ًههلاهكب ثبیههل ًٖههلَ ثکبهیههلب هههب ىیههو ثههبه آىُههب ًههوكزینب اىُوههیيعههب‬
‫افزالكبد ّوّع ّلب کبه ثَعو ّ كػْا کْیلب ههبلکیي علیهل هكزٌهل ثهَّهِو ّ اى‬
‫هي ّکبیذ کوكًلب یک گوٍّ ًظبهی ثَكوهبًهلُی ٍهوّاى ؽویهلی آهلًهل رهب ههوا‬
‫كٍذگیو کٌٌل ّ ثجوًلب لکي كٍذگیهوم ًکوكًهلب كه ُوهیيعهب اهیٌهیُهب پهیًِِهبك‬
‫کوكًل رب آة علّل ثیي هب ّ هبلکیي ثَكّ ًٖق هَبّی روَین گوككب ثبى ُن هب‬
‫هجْل ًکوكینب كّثبهٍ هكزٌل اى ٌُل ژاًلاههوی هأهْه آّهكًل‪».‬‬
‫«كوهبًلٍ آى هأهْهیي كه ُویيعهب اى ههب رؾویهن ّ ثهبىعْیی ثهَػوهل آّهكٍب‬
‫اى ههي پوٍههیل کهَ ّههوب ایههي‬
‫عهههههههههههلّل ها چطهههههههههههْهی‬
‫کْههیلیل؟ هههي گلههزن هههب ایههي‬
‫علّل ها فْكهبى ثهب كٍهذ‬
‫کْههیلٍایههنب ُههیچ ک هٌ ثههَهههب‬
‫کوههههک ًکههههوكٍ اٍههههذب هههههب‬
‫‪ٛ‬جهههن ههههواه كاك آى چٌهههبًی‬
‫کَ ثب هبلکیي ٍبثن كاّزینب‬
‫کهبه کهوكٍ ّ ایهي عههلّل ها‬
‫کْیلٍاینب ؽبل اگو ّوب ثٌل‬
‫ُههههن ثههههَگههههوكًن اًلافزههههَ ّ‬
‫اػلاهن کٌیهلب ههي ىیهو ثهبه‬
‫ایي هبلکیي علیل ًوهیهّمب‬
‫ًقَزیي رواکزْهی کَ اى هاٍ رٌل ثوام ّاهك کبهلیوّى ّل‬
‫هبلکیي علیل ثَ كهّؽ اكػب‬
‫کوكٍ ثْكًل کَ "هب پْل كاكیهن ّ عهلّل کْهیلٍایهنب ایهيُهب کهبهگو اى ههب ثهْكٍاًهلب‬
‫اکٌْى ‪ٛ‬ـیبى کوكٍب ىیو ثبه ًویهًّل‪".‬‬
‫ٍههوّاى هّ ثههَ هههبلکیي کههوك ّ اى آىُههب پوٍههیل‪« :‬اگههو ّههوب پههْل كاكٍایههلب‬
‫هٍیلربى ها اهایَ ثلُیل»‬
‫اٍلللافبى گلذ‪« :‬هب پْل كاكینب هٍیل ًگوكزین» عٌبة ٍوّاى ایي ؽوف ها‬ ‫ّ‬
‫هجههْل ًکههوكب هههبُن كه ُوههیيعههب هههلاهک ّ هههزي هههواهكاك هههبى ثههب ىیههبكفههبى ّ‬
‫عِبًگیوفبى ها اهایَ ًوهْكینب عٌهبة ٍهوّاى ثهب هالؽظهَی آى اٍهٌبك ّ ههلاهک‬

‫ٍکْد کوك ُّیچ چیي ًگلذب ٍواًغبم ثلّى افن ُیچ ًزیغَی ثوگْذ‪».‬‬
‫«ثههَُوروریههت افزالكههبد هههب ُههنچٌههبى اكاهههَ كاّههذ رههب ىهههبًی ک هَ ثوًبه هَی‬
‫إالؽبد اه‪ٙ‬هی هّی کهبه آههل‪ .‬ایهي ثوًبههَ كه رهبهیـ ‪)ُ ُ(۱۳۴۳/۱۳/۱۹‬‬
‫اى ‪ٛ‬وف«دمحمه‪ٙ‬بّبٍ پِلْی» اػالم گوكیل‪ .‬چْى افزالف هب ثب هبلکي ى ّهلیل‬
‫ثههْك ّ ٍههبلُههب اكاهههَ یبكزههَ ثههْكب كه عویههبى إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی هههبلکیي عههو د‬
‫ًکوكًههههل ٍههههِن‬
‫ىهههیي فههْك ها‬
‫ثگیوًهههههههههلب كه‬
‫ًزیغهههههَ اى ههههههب‬
‫فْاٍههههههزٌل رههههههب‬
‫ٍهههِن آىُهههب ها‬
‫ثقههوینب هههب ُههن‬
‫ایهههي پهههیًِِهههبك‬
‫عِبًگیوفبى کْکْلی‬ ‫ىیبكفبى ٍزوک كهٍ ّْهی‬
‫آىُهههب ها هجهههْل‬
‫کوكینب ٍِن هبلکیي ها فویلینب ثلیيروریت ىهیي کالا ثَفْكهبى ثوگْذ‪».‬‬
‫«عههلّل ثههبالیی ها ُههن فْكهههبى كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۵۷‬كه ‪ٛ‬ههی ‪ ۱۳۳‬هّى ثههب‬
‫ٍّبیل هیکبًیکی کْیلینب ًوَْاُ ها ُن فهْك ههبى ‪ٛ‬هوػ کهوكینب ثهلّى اٍهزلبكٍ‬
‫اى ٍّههبیلی هبًٌههل كّهثههیي ّ ٍههبیو ٍّههبیل هٌِلٍههیب ثههَكًجههبل ؽلههوایي عههلّلب‬
‫ّ هکبیذُههبی ىیههبكی اى ُههو ‪ٛ‬ههوف ػلیههَ هههب ّههلب ثههَهههلد ‪ ۱۵‬هّى ثلههلّىه ها‬
‫فْاثبًلًلب ثبالفوٍ هبهْكن ّلینب علّل ها رب ٕؾوای ثٌبه ثوٍبًین‪».‬‬
‫للاهواكفههبًی» ؽههلّك ‪ ۱۳۸‬فههبًْاه ها كه فههْك‬ ‫كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو هٍّههزبی « ّ‬
‫عبی كاكٍ اٍذب کَ رؼلاك ‪ً ۶۳۵‬لو كه هبلت آى ىًهلگی ههیکٌٌهل‪ .‬هؾٖهْالد آى‬
‫ؿبلجب ثوًظ اٍذب ‪ ۳‬کبهفبًَی ثوًظکهْثی كه ایهي هٍّهزب ّعهْك كاهك کهَ روویجهب‬
‫كه ‪ْٛ‬ل ٍبل کبه هیکٌٌل‪ .‬کْذ عْ ّگٌلم ًیي هّاط كاهك‪.‬‬
‫للاهواكفهههبًی» علیهههلا ثهههَكهفهههذکهههبهی ًیهههي هّی کهههوكٍاًهههل‪.‬‬ ‫کْهههبّهىاى « ّ‬
‫ّ‪ٙ‬ؼیذ كاهلاهی ُن فْة اٍذ‪.‬‬
‫للاهواكفهههبًی» ‪( -‬ثهههَاٍهههزضٌبی كّ فهههبًْاكٍی رهههوک‬ ‫روهههبم ههههوكم هٍّهههزبی « ّ‬

‫هوٍهبًی ّ یکی – كّ فبًْاكٍی هزلوهَ) اى ریوٍی «کبهه‪ٚ‬بًی» َُزٌل‪.‬‬
‫یهک ًوًْههَ اى ًَههتًبهههَُههبی آىُههب چٌههیي اٍههذ‪ :‬ؽَههیيب ٍههیوًّب ًگِههلاهب‬
‫للا كاكب هظلوب عؼلوب هلهدب کوینب کبهه‪ٚ‬بى ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬ ‫کِیبهب ّ‬
‫للا كاك»‬‫للاهههههواك فههههبًی» اى كوىًههههلاى « ّ‬
‫روویجههههب روههههبم ٍههههبکٌبى هٍّههههزبی « ّ‬
‫للا كاك‬
‫هیثبٌّل‪ .‬اّ كاهای كّ فْاُوب ‪ ۲‬كفزو ّ ُْهذ پَهو ثهْكٍ اٍهذ‪ .‬پَهواى ّ‬
‫للا یههبهب ػیَههیب ه‪ٙ‬ههبب کِیههبهب فههلایبهب ؽَههیيب ًغههق ّ ػلههیدمحم‬ ‫ثههًَههبمُههبی‪ّ :‬‬
‫للاهواكفبًی» كوىًلاى ُوهیي ُْهذ‬ ‫ثْكٍاًل‪ .‬روویجب روبم ٍبکٌیي كؼلی هٍّزبی « ّ‬
‫ثواكه هؾَْة هیًّْل‪ .‬ثيهگ آىُب ؽبط کِیبه ثهْك کهَ ثهًَْثهَی فهْك كاهای‬
‫كّ ُوَو ثْك کَ عوؼب ‪ ۴‬كفزو ّ ُلذ پَو اى اّ ثبهی هبًلٍاًل‪.‬‬
‫للاهواكفبًی» ؽهلّك ‪ً ۲۳‬لوکبههٌهل ّ كاًْهغْ‬ ‫كهؽبل ؽب‪ٙ‬و اى هٍّزبی « ّ‬
‫پب گوكزَاًلب ثَهواه ا‪ٛ‬العب كوك ّبفٔ ایي گوٍّ آهبی ثی ى ثبٕهوی اٍهذ کهَ‬
‫كاهای ههلهک رؾٖههیلی كکزههوا كه هّهزَی اهزٖههبك هههیثبّهلب گْیههب ُههناکٌههْى كه‬
‫یک هی اى كاًْههگبُبی رِههواى كاهای کوٍههی رههلهیٌ اٍههذ‪ .‬اى كیگههو چِههوٍُههبی‬
‫اهوللا ثبٕوی کبههٌل مّة آُي هیثبّل‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫هطوػ ایي هٍّزب‬
‫هختصشی اص عشگزؽت طايفَ تاصشی‬

‫ؽبط ًگِلاه هظلوی كه ككزوچَی یبككاّذ ّقٖی فْكب ربهیقچهَی ههْم‬
‫ثبٕوی ها ایيگًَْ هلن ىكٍ ّ كه افزیبه ثٌلٍ ًِبكٍ اٍذ‪:‬‬
‫«ثههَهههْل هههوكاى کِههيٍههبل ک هَ اى ىثههبى آهههبی دمحمفههبى ‪ٙ‬ههوؿبهی ثههوای هههب‬
‫هّایذ کوكٍاًلب ‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی كه اثزلا عي ایل ثبٕوی فوَهَ ثهْكٍاًهلب كه‬
‫اصو ارلبهی کَ ّاهغ هیّْكب گوُّی اى آى ایل ثویلٍب ّاهك ایل هْهوبیی ّهلٍاًهلب‬
‫ثَُوواٍ آىُب ٍوؽل ّ گوهَیو هیکوكًلب اى ‪ٛ‬وف كیگو چهْى ًَهجذ ثهَاههْه‬
‫کْبّهىی ُن ػالهَ كاّزٌلب ثٍَّیلَی «كاهاةفبى هْهوبیی» كه ًبؽیهَی پْهذ‬
‫«چوکٌ = كژ کوك» کَ عبی فبلی ثْكٍ ّ ثوای کْذ ّ ىهع ُن هٌبٍت ثهْكب‬
‫عبی كاكٍ ّلًل رب ثزْاًٌل كه کٌبه كامكاهیب ثَاهْه ىهاػذ ًیي ث وكاىًل‪».‬‬
‫«چٌبىکَ گلزَ ّلٍب کَبًی اى‪ٛ‬وف ایل ثبٕوی آهلًل رب ایي چي كًلو ثویلٍ‬
‫اى ایل ها هغلكا ثوگوكاًٌلب اهب هوؽْم «كاهاةفبى» اى رؾْیل آىُب فهْككاهی‬
‫ًوههْكٍ ّ كه ػههْٗ هجلههؾ پههْلی ثبثههذ ایههي چٌههل ًلههو ثههَایلقههبى ثبٕههوی فوَههَ‬
‫هیكُلب رب كیگو كه پی ایيُب ًگوكًل‪ .‬ثَهْلیب ثویَی اكواك گوٍّ ثو ههیگوكًهلب‬
‫اهههب ٍهههَ ًلههو ّهههبهل پَههواى «هؾوهههْك» ثههًَهههبمُههبی «کبكوُهههبك»ب «کبه‪ٙ‬هههب» ّ‬
‫«کبهه‪ٚ‬بى» كه ایل هْهوبیی ثهبهی ههیهبًٌهل «كاهاةفهبى» ثبثهذ ُوهیي ٍهَ ًلهو‬
‫ثَایل ثبٕوی پْل كاكٍ ثْكٍ‪.‬‬
‫ثٌب ثَهّایذ کِيٍهبالى «كاهةفهبى» چهَ كه عٌهلُهبب چهَ كه اههْه رْلیهلب‬
‫ُویَْ ثَىّه ثبىّ ّ ًیوّی کبه ثبٕویُب ًیبى كاّذب ثبٕهویُهب کهَ ههوكاى‬
‫ىهًل ّ هزوً ثْكًلب كه عٌلُب کوک هِوی ثهوای ایلقهبى هْهوبیی هؾَهْة‬
‫هیّلًلب كه اهو ىهاػهذ ًیهي اى آىُهب ثِهوٍ ههیثهوك‪ .‬اى ایهي عِهذ كاهاةفهبى‬
‫فیلی ثَآىُب اؽزهوام ههیگناّهذب لهنا ًوهیفْاٍهذ رهب اى ایهل اّ عهلا ّهًْل ّ كه‬
‫عبی كیگو ىهاػذ کٌٌل‪ .‬هؾل ثبٕویُب ُوبى پْذ چوکٌ ثْكب کَ ىیهو ًظهو‬
‫«كاهاةفبى» هواه كاّذ‪».‬‬
‫«ثلیيروریهت ًَهل آى ٍهَ ثهواكه ثبٕهوی کهن کهن ىیهبك ّهلًلب ربثَهزبىُهب كه‬
‫ٍههوؽل هههیهبًلًههلب كه كٖههل ىهَههزبى ثههَگوهَههیو هههیهكزٌههلب كه ٍههوؽل ثههَاهههو‬
‫ىهاػذ گٌلم ًیي اّزـبل كاّزٌلب گوهَیوّبى كه ؽهْالی کهبىهّى ثهْكب هَهوزی‬
‫كیگو اى ایي ‪ٛ‬بیلَ كه ىهَزآىُب ثَ«کبهلیوّى» هیآهلًلب آىُب كه كاهٌَی کهٍْ‬
‫هٍْْم ثَثٌبهب ّاهغ كه ًيكیک «فبًیوي» فبًَُبی ٍهٌگی كهٍهذ کهوكٍ ثْكًهل‬
‫کَ هلد ِّ هبٍ اى ٍهبل ها كه آىعهب ٍهکًْذ ههیکوكًهلب چهْى ایهي هٌطوهَ كه‬
‫كٖههل ىهَههزبى آكزههبة هؿ ثههْكٍ ّ گههوم هههیثبّههلب ثههَُوههیي فههب‪ٛ‬و آى ها «ثٌُههبه‪-‬‬
‫ثوّىى ُهٌبه» گلزَاًل‪.‬‬
‫ّهزی یک هبٍ اى كٖل ثِبه ٍ وی هیّلب ثبٕویُب ثٌبه ها روک ًوهْكٍب‬
‫ثٍَوؽل «كژکوك» هّی ىهیي ّ ىهاػذ گٌلم فْك هیهكزٌهل‪ .‬الجزهَ گٍْهلٌل ُهن‬
‫ىیبك كاّزٌل‪ُ .‬وگهی ىیهو ًظهو هوؽهْم كاهاةفهبى ثْكًهل‪ .‬هوؽهْم كاهاةفهبى ‪۴‬‬
‫پَو كاّذ ثًَبمُبی اٍوبػیلفبى (ْٕلخاللّلخ) ٍوكاه اؽزْبمب ْٕلخ الَلطٌخ‬
‫ّ ‪ٙ‬وؿبم اللّلخ‪».‬‬
‫«كه ىهههبى ؽیههبد «كاهاةفههبى» ثههیي ثبٕههویُههب ّ ‪ٛ‬بیل هَی چههوکٌ هّی‬
‫ىهیي ّ ًْثذ آة عٌل كه گوكذب كّ ‪ٛ‬وف هَلؾبًَ ثَعبى ُن اكزبكًهلب كه آى‬
‫ىهبى رلٌل ٍو پُهو ثهْكب كه آى عٌهل رؼهلاك ‪ً ۲۵‬لهو اى ‪ٛ‬بیلهَی چهوکٌ کْهزَ‬
‫ّههلًلب ثههَكًجههبل آى ّاهؼههَب ثبٕههویُههب ّههتٌُگههبم ثههبه کوكًههلب ثههَ‪ٛ‬ههوف ًْهآثههبك‬
‫هوَههٌی هكزٌههلب هَههوزی كیگوّههبى ُههن ثههَ‪ٛ‬ههوف ثقزیههبهی هكزٌههلب ُههیچکههٌ اى‬
‫ثبٕویُب كه «كژکوك» ثبهی ًوبًلًلب ایي افزالف ُویي‪ْٛ‬ه ثوهواه ثْك‪ .‬ههلد‬
‫‪ٍ ۱۲‬ههههبل گنّههههذب رههههب ایههههيکههههَ «كاهاةفههههبى» اى كًیبهكههههذ ّ پَههههو ثههههيهگِ‬
‫«اٍههوبػیلفههبى ‪ -‬هْههِْه ثههَ«ٕههْلخاللّلههخ» ثههَهوههبم ایههلفههبًی هْههوبیی هٍههیلب‬
‫آىّهذ ‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی هاعوغ کوكٍ ّ كّثبهٍ ثَ«كژکوك» آّهك‪».‬‬
‫«كه ایههيهْهههغ چههوکٌُههب هههبرالى آى ‪ً ۲۵‬لههو فههْك ها اى «ٕههْلخاللّلههخ»‬
‫فْاٍزٌلب هوؽْم «ْٕلخاللّلخ» كه عْاة آىُب كوهْكٍ ثْك‪« :‬هي هبرهل ثهَّهوب‬
‫رؾْیل ًویكُنب ّلی ُوگًَْ كهفْاٍذ كیگو ّوب ها هجْل هیکٌن» چو کٌُهب‬
‫اى «ْٕلخاللّلخ» فْاٍزٌل کَ ثبٕویُب ها اى پْذ «كژکوك» ثهوكاهب هوؽهْم‬
‫«ٕههْلخاللّلههخ» هجههْل ک هوكب ثبٕههویُههب ها اى پْههذ «كژکهوك» آّهكًههل كه پههبی‬
‫«كژک هوك» عههب كاك ًههلب كه ُو هآىعههبی ک هَ رههب ٌُههْى كه آىعههب َُههزٌلب كّ هٍههزبی‬
‫ثبٕوی ثًَبمُبی «آهبعبى ثبٕوی» ّ «ُبكی ثبٕوی» كه آىعب ثوهواهاًل‪».‬‬
‫«كه ىهههبى ایلقههبًی هوؽههْم «ٕههْلخاللّلههخ» ثههیي ثبٕههویُههب ّ کْهکْلیُههب‬
‫عٌههل ثههو پههب ّههلب رؼههلاكی اى ‪ٛ‬ههوكیي کْههزَ ّههلًل‪ .‬عویههبى اى ایههي هههواه ثههْك کهَ‬
‫دمحمػلههیفههبى کْهکْلی «فههبًیوي» ها اعههبهٍ کهوكٍ ثههْكب اى آىعههب کهَ «فههبًیوي»‬
‫ًْههیويگههبٍ ىهَههزبًی ایههل ثبٕههوی ثههْكب ثبٕههویُههب ُههن هػیههذ «ٕههْلخاللّلههخ»‬
‫ثْكًلب هوؽْم «ٍوكاه ْٕلخاللّلخ» ؽکوی ثوای ثبٕویُب ًّْزَ ّ اى ٍواى‬
‫‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی فْاٍذ کهَ ًجبیهل ثگناهیهل دمحمػلهیفهبى اعهبهٍی «فهبًیوي» ها‬
‫ثجوك‪ .‬ثلیيهٌْال عٌل ثیي ثبٕوی ّ ًوبیٌلٍی دمحمػلیفبى کْکْلی كه گوكذب‬
‫اى ‪ٛ‬هههوف آههههبی دمحمػلهههیفهههبى کْهههکْلی ًوبیٌهههلٍی آههههلٍ ثهههْك ثهههوای كهیبكهههذ‬
‫هبلاالعبهٍی «فبًیوي» ثبٕویُهب ًوبیٌهلٍی آهبیهبى کْهکْلی ها اى «فهبًیوي»‬
‫ثیوّى کوكًل‪».‬‬
‫«کْ هکْلیُههب ُههن اى ‪ٛ‬ههوف فههْكب آهههبی «دمحمػلههی ف هْةیههبه ثگههللی» ها ثههب‬
‫اهكّی ىیهههبك ثهههوای رٖهههوف «فهههبًیوي» كوٍهههزبكًلب عٌهههل ثهههیي ثبٕهههویُهههب ّ‬
‫فههْةیههبه ثگههللی كهگوكههذب ثبٕههویُههب روههبم ثههوطُههبی هلؼ هَی «فههبًیوي» ها‬
‫گوكزٌهههلب كه كافهههل هلؼهههَ هَهههزوو ّهههلٍ ّ هؾکهههن آههههبكٍی ككهههبع ّهههلًلب اهكّی‬
‫دمحمػلیفبى آة «علّل عهاللآثهبك» ها هطهغ کوكًهلب چٌهبىکهَ آة ثهوای فهْهكى‬
‫ًجْكب چِبه كّه هلؼَی «فبًیوي» ُن هؾبٕوٍ ثْكب هْهکل ثهیآثهی ثهو ٍهبکٌیي‬
‫هلؼَ ؿلجَ ًوْك‪ .‬رؼلاكی اى رٌلکچیُبی فْةیبه ثگللی ثَػٌْاى ًگِجبى هّی‬
‫علّل ًَْزَ ثْكًلب کَ کَی ًزْاًل اى هلؼَ ثیوّى ثیبیل ّ آة ثوكاهك‪».‬‬
‫«هههوكم «فههبًیوي» ثههوای آىک هَ آة ًج هْكب ًبهاؽههذ ثْكًههلب ّقٖههی ثههًَههبم‬
‫«هِْلی فلا ًظو» کَ هوكی ّغبع ّ هزوً ثْكب ُو ُلزَ یک ثبهب یب كّ ثهبه‬
‫ثَُوواٍ چٌل ًلهو كیگهو اى ثبٕهویُهب ّهتٌُگهبم اى هلؼهَ ههیآهلًهلب آة ها ثهبى‬
‫هیگوكًلب رب هوكم ثوای فْهكى ّ هٖوف یک ُلزهَی فهْك ّ اههْال ّ اؽْهبم‬
‫ّبى آة ثوكاهًل‪ .‬اى آى ‪ٛ‬هوف ُهن اهكّی فهْةیهبه ثگهللی كه روهبم ‪ٛ‬هْل ّهت‬
‫ؽولَ هیکوكًل کَ «فبًیوي» ها اى كٍذ ثبٕویُب ثگیوًهلب اههب ًوهیرْاًَهزٌلب‬
‫عٌل ٍقزی ثْكب کَ رب ٍَ ٍبل كّام کوك‪».‬‬
‫«ىك ّ فْهك ثیي ‪ٛ‬وكیي ىیبك ثْكب كّ ٍبل هْْى کْهکْلیُهب كه «ثکیهبى»‬
‫هَههزوو ثْكًههلب آهلًههل ًوْههَ پیههبكٍ کوكًههلب چٌههل ًلههو اى ثکیههبًیُههب ها كوٍههزبكًل‬
‫ثههَ«فههبًیوي» پِلههْی ثبٕههویُههب کهَ ثیبییههل ثههبُن ٕههلؼ ًوههبیین (الجزههَ ًوْههَ ثههْك)‬
‫ثبٕویُب عْاة كاكًل کَ هب ثَّوب اػزوبك ًلاهینب اگو ثقْاُیل ٕهلؾی كه ثهیي‬
‫هب اًغبم ثگیهوكب ثبیهل ههوآى كه ثهیي ثبّهلب ثهَآى هَهن ثقْهیهل رهب ههب ثهَایهي ٕهلؼ‬
‫اػزوبك كاّزَ ثبّینب هواه گناّزٌل کَ كوكای ُوبى هّى ٍواى کْهکْلی ثهَارلهبم‬
‫فْةیبه ثگهللی ثیبیٌهل ثهَ«فهبًیوي» ثهب ُهن ٕهلؼ ًوبیٌهلب ههواه ّهل كّ‪ٛ‬هوف كه‬
‫هغلٌ ثَهوآى ٍْگٌل ثقْهًل کَ اػزوهبكی ثهَُهن كاّهزَ ثبّهٌلب هّى ثؼهل چٌهلیي‬
‫ًلو اى کْکْلیُب ثبُوواٍ چٌل ًلو اى ثکیبًیُب آهلًل كه «فهبًیوي» هوآًهی ُهن‬
‫ثبفْك آّهكٍ ثْكًلب كه هغلٌ ثَکالم فلا هَن فْهكًهل کهَ ثهب یهک كیگهو عٌگهی‬
‫ًلاّزَ ثبٌّل‪».‬‬
‫«كهُوبى علََ کْکْلیُهب ثهَثبٕهویُهب گلزٌهل‪« :‬آفهو ّههذ ّهوب اههْال ّ‬

‫اؽْههبم رههبى ها هُههب کٌیههل ثههوای چویههلىب هْههْى هههب كههوكا اى «ثکیههبى» ثیههوّى‬
‫هیهّك‪ .‬كه ّت ُوبى هّى ثبٕویُب یک ًلو عبًٍْ ثَ«ثکیبى» ههیكوٍهزٌل‬
‫رب فجو كهین ثیبّهك کَ كه آىعب چهَ ههیگهنهكب عبٍهًْ ثبٕهویُهب آههل ّ فجهو‬
‫آّهك کَ اهكّی کْکْلیُب اى «ثکیبى» ثیوّى هكزَاًلب كه ایيعب ثبٕویُب ثهب‬
‫فیبل هاؽذب ُوچَ گبّ ّ گٍْلٌل كاّهزٌل ثهوای چهوا ِّل کوكًهلب ثؼهل اى ایهيکهَ‬
‫ایهي کهبه هاهههیکٌٌههلب فْكّههبى ُههن ثبفههب‪ٛ‬و آٍههْكٍ رلٌههلُههبی ّههبى ها ثههَکٌههبهی‬
‫ًِبكٍب فیبل هیکٌٌل کَ عٌل روبم ّلٍ اٍذب ؿبكهل اى ایهيکهَ کْهکْلیُهب ؽیلهَ‬
‫ثَفوط كاكٍب كّثبهٍ ثوهیگوكًل علْ كٍ «فبًیوي» روهبم گبُّهبی ثبٕهویُهب ها‬
‫ثههب ىّه رلٌهههلچهههیُهههبی فهههْك اى ٕهههؾوا عوهههغ ههههیکٌٌهههل ّ ثهههب فهههْك ههههیثوًهههلب‬
‫رلٌلچیُبی کْکْلی چٌبى كهین ػوهل ههیکٌٌهل کهَ ًوهیگناهًهل یهک ًلهو اى كٍ‬
‫ثیهههوّى ثیبیهههلب رؼهههلاك ‪ ۱۵۳‬ه ً گهههبّ ثبٕهههوی ها ثوكًهههل ّ گلزٌهههل‪« :‬ایهههي ُهههن‬
‫هبلاالعبهٍی فبًیوي‪».‬‬
‫«ثؼههل اى آى ًیههي عٌههل ُوههیي‪ٛ‬ههْه اكاهههَ كاّههذ‪ .‬ثههَ‪ٛ‬ههْهی ک هَ کِههيٍههبالى‬
‫هیگْیٌل‪ :‬گْیهب كه ثِهبه ُوهبى ٍهبل ؽهبط ػجهبً هلهیفهبى کْهکْلی ثهب چٌهل ًلهو‬
‫ٍْاه فْكُ هكزَ ثْك پِلْی هوؽهْم ٍهوكاه ٕهْلخاللّلخ ثهوای إهالػب فهبى‬
‫كوهْكٍ ثْك‪ّ« :‬وب ثبیل ثوّیل كه پیِ ٍواى ‪ٛ‬بیلَی ثبٕهویب ثهب آىُهب إهالػ‬
‫کٌیلب هي ُن اى ‪ٛ‬وف فْك ًوبیٌلٍ هیكوٍزن پِلْی ثبٕویُبب رب ٕلؼ كه ثهیي‬
‫ّوب اًغبم ثگیوك‪».‬‬
‫ٍواًغبم كه علََی کَ اى ‪ٛ‬وف کْکْلیُب ؽبط ػجبً هلیفبى ثب چٌل ًلو‬
‫ّهههوکذ كاّهههذب اى ‪ٛ‬هههوف هوؽهههْم «ٕهههْلخاللّلهههخ» آهبیهههبى ػَهههکوفهههبىب دمحم‬
‫ىهبىفهبى ّ چٌهل ًلهو اى ٍهواى ایهل ػولهَ ههیآیٌهل ثهوای ٕهلؼ كه ًهيك ‪ٛ‬بیلهَی‬
‫ثبٕوی‪».‬‬
‫«چْى آكم اى ُو كّ ‪ٛ‬وف ىیبك کْزَ ّلٍ ثهْكب چٌهل ًلهو ٍهْاه ّ ًوبیٌهلٍی‬
‫فْٖٕی ُن هوؽْم ٍوكاه پیِ ثبٕویُب ههیكوٍهزل ّ ثهلاى ٍّهیلَ اى آىُهب‬
‫هیفْاُل کَ ٍواى ثبٕوی ُوَ كه ایي ٕلؼ ّوکذ کٌٌلب کَ عٌل روبم ّْك‪.‬‬
‫فهبى گلزهَ ثهْك کهَ اگهو ٕهلؼ ًْههْك ‪ٛ‬هوكیي كّثهبهٍ آهههبكٍی عٌهل ههیّههًْلب اّ‬
‫ا‪ٛ‬الع كاّذ کَ کْکْلیُهب آههلٍ ثْكًهل كه ٍهوؽلب ًیهوّی ىیهبكی آّهكٍ ثْكًهل‬
‫ثوای عٌلب لنا گلزَ ثْك کَ چٌل هّى اى ثوّى عٌل هوبًؼذ هیکٌل رب كوٕزی‬
‫ثوای ایغبك ٕلؼ ثبّل‪».‬‬
‫«ؽبط ػجبً هلیفبى هوكی ثيهگ ثْكب ػَکوفبى ُن هوكی كِویلٍ ثْكب‬
‫کَ فبى ثوای ٍبهبىكُی ٕهلؼ پهیِ ثبٕهویُهب كوٍهزبكٍ ثهْك‪ .‬ثهبالفوٍ ٕهلؾی‬
‫ثیي ‪ٛ‬وكیي اًغبم ّلب هواه ثْك کَ کْکْلیُب ثو گوكًل ثوای ایل فْكّبى ّ اى‬
‫هّی «کبکبى» ُن ثوًّلب ایي ثبه چٌل ًلو اى ایل ثبٕوی ثو ههیگوكًهلب هاٍ ها‬
‫ثههو آىُههب هههیثٌلًههل ّ كه ثههیي هاٍ ثههَآىُههب ؽولههَ هههیکٌٌههلب كه ایههي ثههیي كّ ًلههواى‬
‫کْهکْلیُههبب یهک ًلههوُن اى ثبٕههویُههب کْههزَ هههیّههًْلب كّثهبهٍ عٌههل ّههوّع‬
‫هههیّههْكب اهكّی فههْةیههبه ثگههللی ثوهههیگوكًههل ثههٍَههوؽل ّ هههیهیيًههل ثههَهؾههل‬
‫ثبٕوی ‪ً ۵‬لو اى ثبٕویُب ىفوی هیًّْلب كٍ ًلو اى اهكّی فهْةیهبه کْهزَ‬
‫هیًّْلب ایي كهٍذ ُنىهبى ثْك ثب ّهّك اًگلیَیُب ثَعٌْة ایواى‪».‬‬
‫ثهَكوهههْكٍی آهبیههبى ؽههبط ًگِههلاه هظلهوی ّ هوثههبىفههبى هه‪ٚ‬ههبًی ُههناکٌههْى‬
‫رؼلاك عوؼیذ کل ثبٕهویُهبی ٍهبکي كه کهبهلیوّى ّ كژکهوك ثهَ‪ ۱۴۵۳‬فهبًْاه‬
‫ثبلؾ هیگوكًل‪.‬‬
‫للاهواكفبًی *‬ ‫*اى ٍوّكٍُبی ؽبط ًگِلاه هظلوی ٍبکي هٍّزبی ّ‬
‫كّم کؼجَهوبهذ یب دمحم‬ ‫اّل هوثبى ًبهذ یب دمحم‬
‫چِبهم هي ؿالهذ یب دمحم‬ ‫ٍْم کَ ٍوّه پیـوجواًی‬
‫ُوبى ّبٍ ًغق یؼٌی ػلی ها‬ ‫ثقْاًن هي اهبم اّلی ها‬
‫اهبم كّهی یؼٌی ؽَي ها‬ ‫ىثبى ثگْبین ّگْین ٍقي ها‬
‫ؽَیي رٌَْ لت چْى هبٍ ربثبى‬ ‫اهبم ٍْهی ّبٍ ِّیلاى‬
‫کَ كوىًل ؽَیي پبک ىاكاٍذ‬ ‫اهبم چبههی ىیي الؼجبكاٍذ‬
‫کَ ُوعب فْاًوِب اّ َُذ ؽب‪ٙ‬و‬ ‫اهبم پٌغوی فْاًن ى ثبهو‬
‫ثَكویبكم هٍل كه هّى هؾْو‬ ‫اهبم ّْوی فْاًن ى عؼلو‬
‫ّلی كه آفود اّ چبهٍ ٍبىم‬ ‫اهبم ُلزوی هٍْی کب ن‬
‫ثَكویبكم هٍل هّى عيا ها‬ ‫اهبم ُْزوی ّبٍ ه‪ٙ‬ب ها‬
‫ثَهب آٍبى کٌل هاٍ یویي ها‬ ‫اهبم ًِوی فْاًن روی ها‬
‫ًوی ثقٌْلٍی عوم گواًن‬ ‫اهبم كُوی ِّهك ىثبًن‬

‫عوبل اّ ثجیٌن هّى هؾْو‬ ‫اهبم یبىكُن فْاًن ى ػَکو‬
‫دمحم هِلی ٕبؽت ىهبًَذ‬ ‫اهبم كّاىكُن ثو هب ػیبًَذ‬
‫* ٍوّكۀ ؽبط ًکِلاه كه هْ‪ْٙ‬ع ٍوکنّذ ‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی *‬

‫کٌن مکو ّ ثیبًِ كه ُویيعب‬ ‫ثگْین ٍوگنّذ اى ثبٕویُب‬
‫ى ایل ثبٕوی ّ گوكُ ؽبل‬ ‫هّایذ کوك یک هوك کِي ٍبل‬
‫ى ایلفبًی ثلاّزٌل ًبهَ كهثو‬ ‫ثُلى‪ ۱‬چبكهًْیي ثب ایل ثْگو‬
‫ثٌْیي كاّزٌل كه پْذ چوکٌ‬ ‫ىكاهاةفبى ثلاّزٌل ًبهَ كهكٍذ‬
‫کَ ُوط ّ هوط ثْك ّ ثیهواهی‬ ‫ىهاػذ كاّزٌل ّ كام كاهی‬
‫ىهاػذ هیًوْكًلی ثَآى ؽل‬ ‫گِی كهگوهیَو کبُی ثٍَوؽل‬
‫هه‪ٚ‬بى ّ ه‪ٙ‬ب ّ ًیي كوُبك‬ ‫‪ٛ ۳‬بیلَ ثْكٍاًل كه ٍوّه آثبك‬
‫کَ چوکٌُب ثَآى ثٌوْك كٍذ ثوك‬ ‫ىهاػذ هیًوْكًل كه كژ کوك‬
‫ثکْزٌل ثیَذ ًلو اى چوکَیُب‬ ‫ىهّی آة گْذ‪ّ ۲‬ل عٌل ثوپب‬
‫ثوكزٌل گوهَیو كه پیِ فبى عب‬ ‫كواهی ّل اىآىعب ثبٕویُب‬
‫ًکوكًل ُیچ گًَْ ٍو فْك كبُ‬ ‫ثوكزٌل ًْهآثبك ًيك فبى ثبُ‬
‫ى کبه ّ ؽبل ّبى ثْكًل آگبٍ‬ ‫ًْبًلًل عبی فْثی ثبٕویُب‬
‫ىهاػذ هیًوْكًل كه ؽْالی‬ ‫ثلیي هٌْال ثوبًلًل چٌل ٍبلی‬
‫ى ؽبل ثبٕویب فبى ُنفجوكاّذ‬ ‫کَ داساب خاى توشد ّ‪۴‬پغشداؽت‬
‫ًلیل آصبهی ثبٕوی كهآى ؽل‬ ‫ثَّل ایلقبًی ٍوكاه ْٕلذ‬
‫كوٍزبك چٌل هأهْهی ثَُو عب‬ ‫ثلاًَذ ٍوگنّذ ثبٕویُب‬
‫كّثبهٍ ىًلگی ها ٍبىگوكًل‬ ‫کَ ثبیل ثبٕویُب ثبى گوكًل‬
‫هٍبًیل ًبهَی ْٕلذ ثَكٍزِ‬ ‫کٌیل عوغآّهی ُوعب کَ َُزِ‬
‫ُوَ ها ثبه کوكًل یک ٍوٍ ىّه‬ ‫ُوَ هاعوغ کوكًل ‪ٛ‬جن كٍزْه‬
‫فجو كاكًل َّ هبعبه ُن هوك‬ ‫ثیبّهكًل كّثبهٍ كه كژکوك‬
‫‪ = - ۱‬ث‪ٛ‬صٔض‪.‬‬
‫‪ٛٔ = - ۲‬ثت آة‬
‫دٍ داهچَ‬
‫للا هوٍهبًی‬‫ثَهّایذ ؽبط ًٖیت ّ‬
‫للاهواكفههبًی» ثههَكبٕههلَی ‪ ۳‬کیلههْهزو كه هَههیو عههبكٍی‬ ‫ثؼههل اى هٍّههزبی « ّ‬
‫إلیب هٍّزبی «كٍ كاهچَ» ّاهغ اٍذب گلزَ ّهلٍ کهَ‬
‫ًبم إلی ایي هٍّزب «كٍ ثبكام چهَ» ثهْكٍ کهَ ثهَههوّه‬
‫ىههههبى كه اصهههو کضهههود اٍهههزؼوبل رهههوفین ّهههلٍ ّ ثهههَ«كٍ‬
‫كاهچهههَ» هجهههلل گوكیهههلٍ اٍهههذ‪ .‬كه ایهههي هٍّهههزبی ًهههْ‬
‫اؽلاسب کهَ هبًٌهل ثَهیبهی كیگهو اى هٍّهزبُبی ُهنىاك‬
‫فههْك رههبهیـ کْرههبٍ ّ هّّههي كاهكب ؽههلّك ‪ً ۱۷۸‬لههو كه‬
‫ؽبط ًٖیت هللا هوٍ هب ًی هبلهههت ‪ ۳۳‬فهههبًْاه ىًهههلگی ههههیکٌٌهههل‪ .‬روهههبهی آًهههبى اى‬
‫‪ٛ‬بیلَی روک «هوٍهبًی» اى ریوٍی كهٍ ّْهی ّاثَزَ‬
‫ثَایل هْوبیی َُزٌل‪ً .‬بم فبًْاكگی اکضو آًبى "هوٍهبًی" هیثبّلب ثَعي یک چٌل‬
‫فبًْاه آًبى کَ كبهیلُبی ؽیلهی ّ کْبّهى ثَفْك گوكزَاًل‪.‬‬
‫چْى اى ایهي ثهَثؼهل رهب هٍّهزبی آةههبُی هکهوها ٍهوّکبه ههب ثهب رهوکُهبی‬
‫هههوٍهههبًی فْاُههل ثههْكب ثٌههبثوایي ثِزههو اٍههذ كه ایههيعههب ‪ٛ‬بیل هَی «هههوٍهههبًی» ها‬
‫ثَافزٖبه هؼوكی کٌن؛ ثٌب ثَهّایذ آهبی هظلو هِوهبًی اثیْهكی‪« :‬هوٍهبًی اى‬
‫ُوهههبى ‪ٛ‬بیلهههَی "ههههوٍ هْیًْلهههْ‪ "۱‬ههههیثبّهههل کهههَ ههههوّه ىههههبى آى ها هؼهههوّف‬
‫ثَ"هوٍههبًلْ" یهب "ههوٍههبًلی" ًوهْكٍ اٍهذب یهک هَهوذ هؼهوّف ثهَ "ههوٍههبًلی"‬
‫ؽبعی ًبهلاه ّ یک هَوذ ثًَبم "هوٍهبًی" هؾتػلی ثیک هیثبّهلب كه ىههبى‬
‫ًٖوللافبى ّ ثیواهؼلی ثیک هْالم آىُب كه «كُوّك» ّ «پٌغْیو» ثْك‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫یههک ریههوٍی آىُههب عههي ‪ٛ‬بیلههَی كهٍّههْهی ّههلب کلفههلای آىُههب هْههِلی‬
‫اهیوؽوههيٍ ثههواكه اهیههو كههوط ثههْكب آىُههب ‪ ۴‬ثههواكه ثْكًههل ک هَ كّ ًلههو كیگوّههبى‬
‫‪ " - ۱‬لغٖ ل‪ٛ‬ي‪ = " ٍٛٔٛ‬گ‪ٛ‬ؿفٕض ؿيب٘بْ‪ ،‬اػ ع‪ٛ‬ايؿ اهيً ٔ‪ٛ‬ادی آطعثبيجبْ اؿت وٗ صع ِمبثً آْ‬
‫عب يفٗا " آق ل‪ٛ‬ي‪ = " ٍٛٔٛ‬گ‪ٛ‬ؿفٕض ؿپيضاْ‪ ،‬لغاع صاكتٗ اؿت‪ِ .‬غبثك ثب ٔمً ِٕبثع تبعيشی‪،‬‬
‫ِيبْ آْ ص‪ٚ‬عبيفٗ ّ٘‪ٛ‬اعٖ علبثت ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ص صاكتٗ اؿت‪ .‬صوتغ «ايٍيب پب‪ٌٛٚ‬يچ پتغ‪ٚ‬كفـىی» ِـتلغق‬
‫ِل‪ٛٙ‬ع ع‪ٚ‬ؿی صع وتبة ِ‪ ُٙ‬س‪ٛ‬ص تذت زٕ‪ٛ‬اْ «اؿالَ صع ايغاْ» كغح ِفوٍی اػ ع‪ٚ‬اثظ ‪ٚ‬‬
‫ِٕبؿجب آْ ص‪ ٚ‬ايً ِ‪ُ٘ٚ ،ُٙ‬چٕيٓ آصاة‪ ،‬عؿ‪ِ ٚ َٛ‬عتمضا ‪ ٚ‬ـغاػ ‪ ٚ‬ـغ‪ٚ‬ص تبعيشی ٘غيک‪ ،‬اعايٗ‬
‫ِیوٕض‪ٔ .‬بكغ‪.‬‬
‫هٍْْم ثَ"ٍوهَذ ثل" ّ "كواهوى" ثْكًل‪ .‬پلهّبى اثْ‪ٛ‬بلت ًبم كاّذ‪ .‬آىُب‬
‫اى ریوٍی كهٍّْهی «هوٍهبًی» ثْكًهل‪ .‬اى كیگهو اّهقبٓ هؼهوّف "ههوٍههبًی"‬
‫هوللا» كوىًههل «اهیههو كههوط» هههیثبّههلب اّ یک هی اى هبلک هبى‬
‫كهٍّههْهی «ؽههبط اهه ّ‬
‫للاهواكفبًی» رب «آةهبُی» ثْكٍ اٍذ‪.‬‬ ‫اها‪ٙ‬ی ایي ًْاؽیب اى ٕؾوای « ّ‬
‫هوللا هههوٍهههبًیب‬
‫ثههَُوههیيروریههت هبلکهبى اّلیهَی اهههالک «كٍ كاهچههَ» ؽههبط اهه ّ‬
‫اٍهلللافهبى اهیٌهی ثْكًهلب كه ٍهبل ‪)ُ ُ( ۱۳۳۷‬‬ ‫ّ‬ ‫ىیبكفبى ٍزوک كهٍّْهی ّ‬
‫للا هوٍهبًی اعبهٍكاه ّ کلفلای ایي اها‪ٙ‬ی ّهلب كه اثزهلا ههلد ‪- ۳‬‬ ‫ؽبط ًٖیت ّ‬
‫‪ٍ ۴‬بل كه ىیو چبكه ىًلگی هیکوكًلب رب إالؽبد اه‪ٙ‬ی ثَهیهبى آههل ّ ٍهِن‬
‫ىاهع ّ هبلک ثًََجذ هغيی گوكیل‪.‬‬
‫للا ههوٍههبًی ٍهبفزَ‬‫اى ٍبل ‪ً )ُ ُ( ۱۳۴۱‬قَزیي فبًَ رٍْ‪ ٜ‬ؽهبط ًٖهیت ّ‬
‫للا‬
‫ّهههلب ثهههلیيروریهههت هٍّهههزبی «كٍ كاهچهههَ» هزْلهههل گوكیهههلب پهههله ؽهههبط ًٖهههیت ّ‬
‫ؿالمؽَیي ًبم كاّذب کهَ اى رلٌهلچیهبى هؼهوّف ایهل هْهوبیی ثهْكب اّ كه ٍهبل‬
‫‪ )ُ ُ( ۱۳۲۲‬كه عٌل هؼوّف «ٍویوم» كه ٌٍگو ٍوگوك پبیٌلٍ ّ ٍوٌُل‬
‫ّههوبهیب اى كوهبًههلُبى اهّههل ٌُههل «ٍههویوم» کْههزَ ّههلب ؿههالمؽَههیي هههوٍهههبًی‬
‫كهؽبلی اى ًبؽیَی پْذ ٍو ُلف گلْلَ هواه گوكذ ّ اى پب كهآهل کَ ‪ ۴‬هج‪ٚ‬هَ‬
‫رلٌل ثوًْ ثَؿٌیوذ گوكزَ ثْك ّ ثَ‪ٛ‬وف ًیوُّبی فْكی كه ؽوکذ ثْك‪.‬‬
‫كه ٍههبل ‪ ۱۳۵۷‬عههلّلی هؼههوّف ثههَعههلّل هْههزوک ثههب ٍهِن ‪ ۲‬كاًههل ثههَ‪۲‬‬
‫للاهواكفبًی» ّ «ؽبعیآثبك» کْیلٍ ّلب‬ ‫كاًل ثیي ٍَ هٍّزبی «كٍ كاهچَ»ب « ّ‬
‫کَ رأصیو فیلی ىیبك هّی ػوواى ّ آثبكی هٍّزبی «كٍكاهچَ» ًِبكب ثلیي ٍّیلَ‬
‫اها‪ٙ‬ههی ىیههبكی اى هٍّههزبی «كٍ كاهچههَ» اى ایههي عههلّل هْههوّة ّههل ّ ثههَىیههو‬
‫کْذ ثوًظ هكذب اى آى پٌ ّ‪ٙ‬غ «كٍ كاهچَ» ثِجهْك هبثهل هالؽظهَ یبكهذب ایهي‬
‫للا هوافبًی» ها ثب آیٌلٍی كهفْهبى هّثهَهّ‬ ‫علّل هٍّزبُبی «كٍ كاهچَ» ّ « ّ‬
‫کوك‪ .‬هجل اى ؽلوایي علّلب اها‪ٙ‬ی «كٍ كاهچَ» اى آة هبثل مکو ثِوٍهٌل ًجْكب‬
‫هولاه کوی آة ثب ُياهاى ىؽوذ ّ كهك ٍو اى چْهوَی «گوههَ» ههیهٍهیل کهَ‬
‫ثَىؽوذ هیرْاًَذ اًلکی عْ ّ گٌلم یب ًقْك ّػلً ثَػول آّهك‪.‬‬
‫هٍّزبی «كٍ كاهچَ» كاهای اها‪ٙ‬ی ٍّیغ ّ فبک ثَهیبه ؿٌهی ّ هوؿهْة‬
‫هی ثبّلب ایي هٍّزب كاهای اٍزؼلاك كواّاى ثبؿی اٍذب ثبّزبة ىیبك هّثهَ هّهل‬
‫للاهواكفهبًی» رهب‬ ‫هیثبّل‪ .‬اى ُن اکٌْى هیرْاى هّىی ها كیل کَ اى ٕؾوای « ّ‬

‫«آةهبُی» ٍواٍو ىیو ٍبیَی كهفذ ٍیت ّ گالثهی ثهوّك‪ .‬رٌهْع هؾٖهْالد‬
‫ىهاػی ّ پوّهُ كام اى كیگو هْقٖبد «كٍ كاهچَ» اٍذ‪.‬‬
‫اهوّىٍ هٍّزبی «كٍ كاهچَ» كاهای ٍیَهزن هقهبثواریب آة لْلهَکْهیب یهک‬
‫ثههبة هلهٍهههَی اثزههلایی ّ یهههک ثههبة هَهههغل ًْاؽههلاس اٍهههذب ُیههأد ػهههياكاهی‬
‫ٍیلالِْلا(ع) ثَهَئْلیذ اػ‪ٚ‬بی هؾزوم ّْهای اٍالهی هٍّزبب ُویک آهبیبى‬
‫هه‪ٚ‬ههبى هههوٍهههبًیب كلّههبك هههوٍهههبًیب ٕههلوػلی ؽیههلهیب اهیوػلههی هههوٍهههبًیب‬
‫للا ههوٍههبًی‪...‬اهْه هوثهْ‪ ٛ‬ثهَػهياكاهی فهبهٌ آل ػجهب(ع) ها ٍهبهبىكُهی‬ ‫ّلی ّ‬
‫هیکٌٌل‪.‬‬
‫اى هٍّزبی «كٍ كاهچَ» رؼلاك ‪ً ۸‬لو کبههٌهل پبگوكزهَاًهل کهَ اؿلهت کبههٌهل ّ‬
‫آهْىگبه اكاهٍی آهْىُ ّ پوّهُ َُزٌل‪.‬‬
‫عشتغت‬
‫ثَهّایذ دمحم دمحمیب هوثبىفبى هه‪ٚ‬بًیب ػلیثقِ اٍزْاهی‬
‫للا هه‪ٚ‬بًیب ػلیعبى اٍزْاهی‬ ‫دمحمیبه ٍلیوبًیب ٍؼبكد ّ‬
‫كه ؽههلّك ‪ ۴‬کیلههْهزو ثههبالرو اى هٍّههزبی «كٍ كاهچههَ» هٍّههزبی «ٍوثَههذ»‬
‫ّاهههغ اٍههذب ًههبم ككزههوی ایههي هٍّههزب «ثههوم ثههْهٍ»‬
‫ههههیثبّهههلب اههههالک آى ثهههَُوهههیي ًهههبم صجهههذ ثهههْكٍ ّ‬
‫ثهههَهّی ٌّبٍهههٌبهَُهههبی ههههلیوی ًیهههي ُوهههیي کلوهههَ‬
‫ًّْههزَ اٍهههذ‪ .‬آههههبی «دمحم دمحمی» هیبٍهههذ هؾزهههوم‬
‫اكاهٍی عٌگههلثههبًی ّ هٌههبثغ ‪ٛ‬جیؼههی «ک هبهلیوّى»‬
‫ک هَ ثچ هَی ُوههیي هٍّههزب هههیثبّههلب كهایههي هههْهك‬
‫هوثبى فبى هه‪ٚ‬بًی‬
‫چٌیي هیگْیل‪:‬‬
‫«رب ؽلّك ‪ٍ ۴۳‬بل هجل اى ایيب یک "ثوههی" (هبًهلآة ‪ -‬ههوكاة ‪ -‬آة هاکهل)‬
‫ثَیبه ثيهگ ّ ػوین ثَهّی ىههیيُهبی چهن پهبییي ّعهْك كاّهذب کهَ آة فیلهی‬
‫ىیبك ّ ىالل ّ ٍجيهًل كاّذب کَ ثَآى "ثوم ثْهٍ" هیگلزٌل‪ .‬ثَُوهیي اػزجهبه‬
‫ثَهٍّزبی کَ اکٌْى ثًَبم «ٍوثَذ» هیٌّبٍیوِب رب ٍبل ‪" ۱۳۴۳‬ثوم ثْهٍ"‬
‫هیگلزٌل‪ .‬كه آى ٍبل كٍذاًلهکبهاى اهْه ثَایي ًزیغَ هٍیلًل کَ ایي ًهبم ثهوای‬
‫ایي هٍّزب كاهای هؼٌی ّ هلِْم هٍب ًیَذب ثٌبثوایي اى آىعب کَ ایي هٍّزب كه‬
‫اًزِهبی یهک پههْىٍی كهاى ّاههغ ّههلٍ کهَ اى هّهزَ کهٍُْههبی «گهو» هیْههَ گوكزههَ‬
‫اٍذب ًبم آى ها اى "ثوم ثْهٍ" ثَ«ٍوثَذ» رـییو كاكًل‪».‬‬
‫للاهواكفههبًی» اى ىیوكٍههذ ُوههیي هؾههل‬ ‫كّ کبًههبل ثَههیبه هِههن ٕههؾوای « ّ‬
‫ّهههوّع ّهههلٍ ّ كه ّاههههغ ایهههي هٍّهههزب ُوهههبى «ٍهههوثٌل» اٍهههذ‪ .‬اى ٕههههؾوای‬
‫للاهواكفبًی» گوكزَ رب آةهبُی (ثَاٍزضٌبی گوهَ) روبم هٍّهزبُبی ایهي هَهیو‬ ‫« ّ‬
‫كاهای رهههبهیـ هْهههزوکب هبلهههک هْهههزوکب ؽکهههن هْهههزوکب ّ ؽزهههی ٍوًّْهههذ‬
‫هْزوکاًل‪ .‬ثَ‪ْٛ‬ه فالَٕ هیرْاى گلذ رهبهیـ گنّهزَی ُوهَی ایهي هٍّهزبُب‬
‫ثَپٌغبٍ ٍبل ًویهٍلب چٌبىکَ هیّْك كه یک عولَ چٌیي گلذ‪« :‬هبلک اّلیَی‬
‫ُوَ ّبى ٍوكاه اهیو ؽَيفهبى هْهِْه ثهَ«ٍهوكاه اؽزْهبم» ثهْكٍب ّهصهَی اّ‬
‫ثًَگبه ّیواىی كوّفزٌلب اّ ُن ثَىیبكفبى ٍزوک ّ ؽبط اهیو ؽويٍ کْهکْلی‬
‫اهوللا هوٍهبًی ّ فْاًیي‬ ‫ّ‬ ‫كوّفذب آىُب ثًََجذ ٍِن ‪ ۳‬كاًل ثَ‪ ۳‬كاًل ثَؽبط‬
‫اهیٌی كوّفزٌلب آىُهب ُهن ثهَاؽوهل ّ هؾوهْك اعهبهٍ كاكًهلب ًَهجذ ٍهِن هبلهک ّ‬
‫هػیذ ‪ ۲۵‬كهٕلب یب ‪ ۲۷‬كهٕلب یب ‪ ۳۳‬كهٕهل ثهْكب إهالؽبد اه‪ٙ‬هی آههل ّ‬
‫كًیب ها كیگوگْى کوك‪ ».‬ایي فالَٕی ربهیقچَی ُوهَی هٍّهزبُبی پهل ثهَثهبال‬
‫اٍذ‪.‬‬
‫ثب ایي ّعْكب ُو هٍّزب یک هّزَ فْٕیبد هٌؾٖو ثَفهْك كاهك کهَ صجهذ‬
‫آى فبلی اى كبیلٍ ًیَذب اى عولَ ایيکَ «ٍوثَذ» كه اثزلا یک هلؼَی کْچهک‬
‫ثههْكٍ کهَ كه هؾههل ىیههو كٍههذ عههبكٍ كه ًههْک پههْىٍ هههواه كاّههزَ اٍههذب ایههي هلؼههَ‬
‫ثَكٍزْه ٍلیوبىفبى اهیٌهی ّ كیگهو ّهوکب ثهوای هػیهذ ٍهبفزَ ّهلب کوثالیهی‬
‫ؽَیيفبى ثَػٌْاى هؼوبه ثوکبه اؽلاس هلؼَ ًظهبهد ههیکهوك‪ .‬فبًهَُهبی كافهل‬
‫ایي هلؼَ ُوگی كاهای كّ ‪ٛ‬جن ثْكًلب ‪ٛ‬جوَی پبییي ثهوای ؽیْاًهبد ّ ػلْكهَ كه‬
‫ًظههو گوكزههَ ّههلٍ ثههْكب كه ‪ٛ‬جو هَی ثههبالب آكمُههب ىًههلگی هههیکوكًههل‪ .‬هوثههبىفههبى‬
‫هه‪ٚ‬ههبًی رههبهیـ ثٌههبی آى هلؼههَ ها ٍههبل ‪ً )ُ ُ( ۱۳۳۳‬وههل هههیکٌههل‪ .‬رههب آى ٍههبل‬
‫کْبّهىاى كه كٖل ربثَزبى ثَایيعب آهلٍ ّ کْهَُبی ثوپهب ههیکوكًهلب کْهذ ّ‬
‫ىهاػههذ ّههبى ها کههَ ثههو هههیكاّههزٌلب ثههوای ىهَههزبى ًْههیٌی ثههَ«ؽههبعیآثههبك»‬
‫اهوللا هوٍهبًی هلؼَی کْچک كاهای‬ ‫ّ‬ ‫هیهكزٌل‪ .‬كه آى ٍبل فْاًیي اهیٌی ّ ؽبط‬
‫‪ ۴‬ثوط ٍبفزٌل کَ ؽلّك ‪ ۱۶ - ۱۵‬فبًْاه ها كه فهْك عهبی ههیكاكب هزؼبههت آى‬
‫هوؽْم ػلیپٌبٍ اٍزْاهی ها کلفلا هووه کوكٍ ّ اى ىاهػبى ُن فْاٍهزٌل رهب كه‬
‫ُویيعب ٍکٌی گيیٌٌل‪.‬‬
‫یک چٌل ٍبل ثؼل ػلیپٌبٍ اٍهزْاهی كه اصهو یهک كل هًغهیب اى «ٍوثَهذ»‬
‫ثههَ«ؽههبعیآثههبك» ثوگْههذب‬ ‫هِهههههههو کهههههههوكٍب كّثهههههههبهٍ‬
‫كه ٍههههٌَ ‪ )ُ ُ( ۱۳۴۴‬اى‬ ‫هلری كه ُوآىعب هبًلب رهب‬
‫هجوٍههزبى «ؽههبعیآثههبك» ُههن‬ ‫كًیههههب هكههههذب ّ كه ُوههههبى‬
‫ػلهههههیپٌهههههبٍب هیهههههوىا دمحم ّ‬ ‫ككههي ّههلب پههٌ اى هوؽههْم‬
‫هْههزوکب ٍههوذ کلفههلایی ‪۳‬‬ ‫ؽهههبعی ٍهههوكاه ٍهههلیوبًی‬
‫ثههَػِههلٍ كاّههزٌلب كه ُوههیي‬ ‫كاًههههههل «ٍوثَههههههذ» ها‬
‫كیگو ثَػِهلٍی هوثهبىفهبى‬ ‫هْهههغ کلفههلایی ‪ ۳‬كاًههل‬
‫هوؽْم ػلی پناه استواری‬
‫ثؼههلُب ػلههیثقههِ اٍههزْاهی‬ ‫هه‪ٚ‬ههههبًی هههههواه كاّههههذ‪.‬‬
‫استوااًرْاهی‬
‫هئههیٌ اًغوههي كٍ گوكیههل ّ هههلد ‪ٍ ۱۴‬ههبل كه ایههي ٍههوذ فههلهذ کههوك‪ .‬اکٌههْى‬
‫ػلیعبى اٍزْاهی كوىًل هوؽْم ػلیپٌبٍ كه عبیگبٍ پله رکیَ ىكٍ اٍذ‪.‬‬
‫هٍّههههزبی «ٍوثَههههذ» ُههههن اى چْههههوَی «گوهههههَ» ؽههههنآثههههَ كاهكب ُههههن اى‬
‫هّكفبًهَی «کهو» هؾٖههْالد آى ػجههبه د اٍههذ اى عههْب گٌههلمب (كیوههی ّ آثههی)‬
‫ًقْكب ػلًب ثوًظ ّ علیهلا ثهَكهفهذکهبهی هّی آّهكٍاًهلب كامكاهی ُهن هّاط‬
‫فهههْثی كاهك‪ .‬چْهههوَی هؼهههوّف «اًغیهههوٍ» كه ًهههْاؽی كْههههبًی «ٍوثَهههذ» كه‬
‫هؾلی هٍْْم ثَ«رٌل اًغیوٍ» هواه كاهك ایي چْوَی هِْْهب كه ٍبلیبى افیو‬
‫ًَجزب کْه ّلٍ ّ اى اُویزِ کبٍزَ ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫«ٍوثَهههههذ» ّ هٍّهههههزبُبی ثهههههبالرو اى آى كه ٍهههههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۷۸‬كاهای‬
‫هٌّّبی ثوم ّلب ّلی یک کبهفبًهَی ثهوًظ کهْثی كه آىعهب ّعهْك كاهك کهَ رهب‬
‫ٌُْى ثب هْرْه كیيلی کبه هیکٌل‪ .‬عبكٍاُ ُن فبکی اٍذ‪.‬‬
‫«ٍوثَذ» اهوّىٍ ثبٍوػذ كه ؽبل پیِ هكهذ اٍهذب آیٌهلٍاُ هبًٌهل روهبم‬
‫هٍّههزبُبی پههل ثههَثههبال كهفْههبى هههیثبّههلب ىیههوا اى اهکبًههبد كههواّاى رٍْههؼَ‬
‫ثوفههْهكاه اٍههذب هطههبثن آهههبه فبً هَی ثِلاّههذب ایههي هٍّههزب كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو‬
‫كاهای ‪ ۹۷‬فههبًْاه ّ ‪ً ۵۳۳‬لههو عوؼیههذ هههیثبّههلب ٍههبکٌیي ایههي هؾههل روبهههب اى‬
‫‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی ههیثبّهٌلب كوه‪ ۳ ٜ‬فهبًْاه رهوک ههوٍههبًی كه هیهبى ّهبى ّعهْك‬
‫كاهًل‪ .‬ثبٕویُبی ٍبکي كه هٍّزبی «ٍوثَذ» ّبهل ُو ‪ ۳‬ریوٍ َُهزٌلب اههب‬
‫ثیِرو کبكوُبكی َُزٌلب كه هورجَی كّم کبه‪ٙ‬بیی ّ کنرو اى ُوَ کبهه‪ٚ‬بًی‬
‫َُزٌل‪ .‬یک هّزَ اى ًَتًبهَی ُو ‪ ۳‬ریوٍ چٌیي اٍذ‪:‬‬
‫‪ - ۱‬هؾَيب هٌْٖهب الل اؽولب هیوىا دمحمب ٍوهَذب ثهل ّهكیب کبههلكب‬
‫هوثبىػلیب کبكوُبك ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫‪ - ۲‬ثْههیوب ػلههیعههبىب ػلههیپٌههبٍب یههبهدمحمب ّههیو دمحمب هّههیلب عوْههیلب ثْههیوب‬
‫کبه‪ٙ‬ب ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫‪ - ۳‬هِههوىاكب کبک هبػلیب ىاكػلههیب هوثههبىفههبىب ٍههلطبىب فَههوّب كویههلّىب‬
‫ػجبًػلیب کبهه‪ٚ‬بى ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫اى هٍّهههزبی «ٍوثَهههذ» رهههب کٌهههْى ‪ً ۱۳‬لهههو کبههٌهههل ّ ‪ً ۸‬لهههو كاًْهههغْ پهههب‬
‫گوكزَاًل‪ .‬كه هیبى کبههٌلاى ‪ً ۵‬لهو هؼلهن ّ یهک ًلهو هئهیٌ اكاهٍ ههیثبّهٌل‪ .‬كه‬
‫ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۷۸‬یک كاًِ آهْى ٍوثَزی ثًَبم هَؼْك كوُبكی كه هَبثوبد‬
‫ػلوی كثیوٍزآىُبی ؽْىٍی ِّوٍهزبى «هوّكّهذ» ؽهبیي هرجهَی اّل ّهل‪ .‬كه‬
‫ایي هٍّزب یک ثهبة هلهٍهَی اثزهلایی رؾهذ ًهبم «ُغهود» كؼبلیهذ كاهك ّ یهک‬
‫ثبة هلهٍَی ‪ ۵‬کالٍَ كه ؽبل رکویل ّ آهبكٍی ثِوٍثوكاهی اٍذ‪.‬‬
‫چٌبىکَ هیگْیٌلب عْاًبى ٍوثَزی كه ؽْىٍُبی ّهىّهی ًیهي كؼبلیهذُهبی‬
‫كهفْبى كاّزَاًلب فْٖٕب كه هّزَی ّالیجبل کَ چٌهل ٍهبل هجهل ؽهبیي هرجهَی‬
‫هٌطوَای ّلب ُنچٌیي كه هّزَی ّهىُ هىهی رکْاًلّب كه ٍهبلُهبی ‪۱۳۷۵‬‬
‫‪ ۷۸ -‬آهبی هلمػلی اٍزْاه ثکیهبًی ثبّهگبٍ رکْاًهلّ كه آىعهب كایهو ًوهْكٍ ّ چٌهل‬
‫ًلوی ها آهْىُ كاكب لکي اکٌْى رؼطیل اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی «ٍوثَذ» كاهای هَغلی ثًَبم اهبم ه‪ٙ‬هب(ع) ّ ُیهأد ػهياكاهی‬
‫ثَُویي ًبم هیثبّل‪ .‬ىهیي هَهغل ها آههبی كیهوّى ثبٕهوی اُهلا ًوهْكٍ ّ اههْه‬
‫ػطههبللا كاّكیههبى ثههَاروههبم هٍههبًیلٍ اٍههذ‪ .‬هَههئْلیي ُیههأد‬
‫ّ‬ ‫اعوایههی آى ها آهههبی‬
‫ػههياكاهی ػجههبهداًههل اى آهبیههبى ػلههیهوثههبى ٍههلیوبًیب ٍههبریبه ٍههلیوبًیب ػجههبً‬
‫ثبٕوی ّ ثِوّى ثبٕوی‪.‬‬
‫چن سيض‬
‫ثَهّایذ هؽین ارؾبكً اك‬
‫ثَكبٕلَی ؽلّك ‪ ۵‬کیلْهزوی ثؼل اى «ٍوثَذ» كه هَیو عبكٍی إلی‬
‫هٍّزبی «چن هیي» ّاهغ اٍذ‪« .‬چن هیي» اى ًظو‬
‫عـواكیبیی كه هْهؼیذ هؾْهی هواه گوكزَ اٍذب‬
‫چٌبىکَ هاٍ اهرجب‪ٛ‬ی چٌلیي هٍّزب كه ُویي هؾل‬
‫ثَُن هزٖل هیّْكب «چن هیي» اى ‪ٛ‬وف هْوم‬
‫ثٍَو ثَذب اى ‪ٛ‬وف ّوبل ّوهی ثَكهٍی ثبكاهی ّ‬
‫هؽین ارؾبك ً اك‬ ‫ریـَ ًبهیب اى ‪ٛ‬وف ؿوة ثَهّكفبًَی «کو» ّ‬
‫هٍّزبی «چن ٍِواةفبًی» اى ‪ٛ‬وف ّوبل ّ‬
‫ّوبل ؿوة ثَكهٍ ّْه «چن چٌبه» ّ هٍّزبی «پیو ٍجيػلی» ّٕل هیثبّل‪.‬‬
‫ىیجبیی ّ ٍوٍجيی هٍّزبی «چن هیي» ىثبى ىك‬
‫ُوگبى اٍذ‪.‬‬
‫ثٌیبى گناهاى ّ هإٍَیي ایي هٍّزب اّقبٕی چْى‬
‫هوؽههْم هْههِلی ػلههیهیههوىا فلیلههیب ف هآىعههبى فلیلههی ّ‬
‫هیؾههبى دمحمی هههیثبّههٌلب ک هَ كه ٍههٌَ ‪ ۱۳۲۶‬ثههَكٍههزْه‬
‫هبلکیي ّهذ کَ ػجبهد ثْكًل اى ىیهبك فهبى ٍهزوگ كهٍ‬
‫هوؽْم ػلیویوىا فلیلی‬ ‫ّهههْهی ّ عِهههبًگیو فهههبى کْهههکْلیب ثهههوای اّلهههیي ثهههبه‬
‫ثَْٕهد هلؼَ ٍبفزَ ّل‪ .‬ثؼلا ٍهِویَی عِهبًگیو فهبى‬
‫اٍهلللافهبى ّ‬
‫ّ‬ ‫اههوللا ههوٍههبًی ّ ٍهِویَی ىیبكفهبى ٍهزوگ ها‬ ‫ّ‬ ‫کْکْلی ها ؽبط‬
‫ٍلیوبىفبى اهیٌی فویلًلب ربىهبى إالؽبد اه‪ٙ‬ی هبلکیذ ّبى ثوهواهثْك‪.‬‬
‫ٍهههبکٌیي ایهههي هٍّهههزب کهههالا اى ‪ٛ‬بیلهههَی ثبٕهههویب اى ریهههوٍی «کبكوُهههبكی»‬
‫هیثبٌّل ّعَ رَویَی ثبٕوی «پبٍبهگبك» ثْكٍ کَ ثؼلا هقلهق آى «پبٍهبهی»‬
‫ّ کن کن ثَثبٕوی هؼوّف ّلٍ اٍذ‪ .‬ایي ‪ٛ‬بیلَ اى هوكم ایواًیاالٕهل ثهْكٍ ّ‬
‫كه هٌههب‪ٛ‬ن پبٍههبهگبك ّ رقههذ عوْههیل ىًههلگی هههیکهوكٍاًههلب ّ عههيّ ایههل ثبٕههوی‬
‫فوََ ثْكٍاًل‪ .‬یک هّزَ اى ًَتًبهَی ٍبکٌیي ایي هٍّزب چٌیي اٍذ‪:‬‬
‫هؾَهههي ارؾهههبكً اكب هؽهههینب ػلهههیثقهههِب ػلهههیهیهههوىاب ثٌیهههبكب ػلهههیههههواكب‬

‫ثٌیبكثيهکب ػجل فلیلب کبكوُبك – هؾوْك‪.‬‬
‫چن هیي اى ًظو ػلوهی ّ رؾٖهیلی فیلهی فهْة ثهْكٍ اٍهذ‪ .‬كه ؽهبل ؽب‪ٙ‬هو‬
‫ثیِ اى ‪ً ۳۳‬لو کبههٌل اى كوىًلاى «چنهیيی» كه اكاهاد ّ اهگهبىُهب هقزلهق‬
‫كّلزههی هْهـْل فههلهذ َُههزٌل‪ .‬كههوكی ّههبفٔ ایههي هٍّههزبب کهَ الؾههن اى هلههبفو‬
‫للا فلیلهی اٍهذب کهَ‬ ‫«چنهیي»» ّ «کبهلیوّى» ثَؽَهبة ههیآیهلب آههبی ًٖهود ّ‬
‫كه ٍواٍو كَُی ‪ ۱۳۷۳‬پی كه پی كه كّ پَذ هِن هیبٍذ آهْىُ ّ پوّهُ‬
‫هٌطوَب ٍ ٌ ثقْلاه «کبهلیوّى» فلهبد ّبیبى ّ هبًلگبهی ثوای ایهي هٌطوهَ‬
‫اًغبم كاكٍ اٍذ‪ .‬چٌبىکَ ثوای ُوگبى ّا‪ٙ‬ؼ اٍذب كه ىهبى هیبٍذ ایْهبى ثهو‬
‫اكاهٍی آهههْىُ ّ پههوّهُ هٌطوههَب رؾههْل هِوههی كه روههبهی ػوٕههَُههبی ایههي‬
‫اكاهٍب ثْی ٍ كه اهْه رؾٖیلی كوىًلاى ایي هٌطوَ ثَّعْك آهل‪.‬‬
‫ُههنچٌههیي كه هههلد ىهههبًی ک هَ آهههبی فلیلههی كهٍههوذ ثقْههلاه «ک هبهلیوّى»‬
‫فلهذ کوكب اهلاهبد هِهن ػوواًهی ّ ىیوثٌهبیی كه ٍواٍهو هٌطوهَ اًغهبم گوكهذ‬
‫کَ اى آى عولَ هیرْاى اى رکویل پوّژٍی ثومهٍبًی ثٍَواٍو هٌطوهَب رکویهل‬
‫پوّژٍی پهل ػجهبًآثهبكب رؼهوی٘ عهبكٍی «کهبهلیوّى» ّهوبلی ّ آٍهلبلذکهبهی‬
‫هَوذُبی ػولٍی آى‪ً...‬بم ثوك‪.‬‬
‫اى كیگو هلبفو هٍّزبی «چن هیي» آههبی كکزهو ایهوط فلیلهی ثبٕهوی اٍهذ‬
‫کَ كؼال كه هٍّزبی فبًیوي ثَاهو هولً ‪ٛ‬جبثذ هْـْل هیثبّل‪.‬‬
‫هٍّزبی «چن هیي» كاهای كّ ثبة هلهٍَ ّبهل هوب‪ٛ‬غ اثزلایی ّ هاٌُوبیی‬
‫ههههیثبّهههل‪ .‬یکهههی رؾهههذ ًهههبم «كثَهههزبى اثهههْمه» كیگهههوی رؾهههذ ػٌهههْاى هلهٍهههَی‬
‫هاٌُوبیی ّلی ػٖهو(ػظ) كؼبلیهذ ههیکٌٌهل‪ .‬هلهٍهَی اّلهی اى هجهل ثهو پهب ثهْكب‬
‫هلهٍَی هاٌُوبیی كهٍبل ‪ ۱۳۷۶‬رأٍیٌ گوكیل‪ .‬ىهیي ایهي هلهٍهَ رٍْه‪ ٜ‬كهوك‬
‫فیوی ثًَبم کیبهوس دمحمی اُلا گوكیلب کبه ٍبفذ ّ ٍبى آى ثب ُوکبهی هوكم‬
‫هٍّزب ْٕهد گوكزَ اٍذ‪.‬‬
‫ّ‪ٙ‬ؼیذ عبكٍ فبکی اٍذب ّلی اى اهکبًبد هكبُی هبًٌل آة آّبهیلًی ٍبلن‬
‫كه ٍههبل ‪۱۳۶۴‬ب ثههوم كهٍههبل ‪ ّ ۱۳۷۷‬فبً هَی ثِلاّههذ ّ هقههبثواد كه ٍههبل‬
‫‪ ۱۳۸۱‬ثوفْهكاهّههل ٍ اٍههذ‪ .‬هؾٖههْالد ایههي هٍّههزب ؿبلجههب ثههوًظب گٌههلمب عههْب‬
‫ّههجلهب ػههلًب ٕههیلیک هبهی ّ هیههٍُْههبی ثههبؿی هههیثبّههل‪ .‬ثبؿههبد ایههي هٍّههزب‬
‫ػجبهداًل اى‪ٍ :‬ه یلاهب ٕهٌْثوب ٍهیتب ىهكآلهْب گهوكّب ثیهل‪ ّ .‬كهفزهبى عٌگلهی‬
‫ػجبهداًل اى‪ :‬ثلْ‪ٛ‬ب ثٌَب ثبكام کُْیب کهیکنب اهژىب رهٌکٌب کیبلهکب فّْهکب‬
‫گيب ٌٍغل ّؿیوٍ‪ .‬پِّْ گیبُی کَُْزبىُبی ایهي هؾهل ػجهبهداًهل اى‪ :‬کٌگهوب‬
‫ل ْب ثلِوب عبّیوب کوَب کیَوبهّب هٍْهیوب ههبهچب آةاًهلّلب هیهْاًب کبٍهٌیب‬
‫گهههل ثؼلهههکب ىّلب رهههْلب پهههْكىب چهههْب آّیْهههيب ثوًغهههبًب ّهههب‪ٛ‬وٍب ثبهٌُهههلب‬
‫هّارُوثکب فبکّیوب اٍلٌلب ّیویيثیبى ّؿیوٍ‪ .‬هَوزی اى ر هَُهب ّ ىههیيُهبی‬
‫ا‪ٛ‬واف كٍ هُ ِوم هیثبّل کَ هوم كهٍّْه یک هؾل ٍیبؽزی ّ كیلًی اٍذ‪.‬‬
‫هلهٍَی اثْمه‪ -‬چن هیي‬

‫ٕؾٌۀ ثَبه ىًٌلٍ‪ :‬ثجیٌیل ثچَ ُب ها چطْه ّ كه کغب ایَزبك کوكٍ اًل ّ فْكّبى كه کغب‬
‫ّ چگًَْ ایَزبكٍ ّلٍ اًل‬
‫کهٍُْههبی ا‪ٛ‬ههواف هؾههل ػجههبهداًههل اى‪ :‬کهٍْ «گههو» كه ّههوبل ّههوهی ‪ -‬کهٍْ‬
‫«ٍبهاى»كه عٌْة ؿوثی (هّزَی اى ٍلَلَعجبل ىاگوً) رٌگهَُهبی هؼهوّف‬
‫ایههي هٍّههزب ػجههبهداًههل اى‪ :‬رٌههل رههبهیقیب رٌههل آةب رٌههل ىهك ّ رٌههل اٍ ه یل‪.‬‬
‫هّكفبًَی «کو» ُن اکٌْى كه كبٕلَی یک کیلْهزوی ؿوة هٍّزب كه عویبى‬
‫اٍذ‪ّٙ .‬ؼیذ كامكاهی كه هٍّزبی «چن هیي» فْة اٍهذ‪ٕ .‬هٌؼذ ههبلیثهبكی‬
‫ًیي کن ّ ثیِ هّاط كاهك‪.‬‬
‫ایي هٍّزب كاهای یک ثبة هَغل ّ یک ُیأد ػياكاهی ثًَبم ٍیلالِْلا(ع)‬

‫للا فلیلهیب یٍْهق فلیلهیب ؽَهیي ػَهکویب‬‫هیثبّل کَ ثَهَئْلیذ آهبیبى ؽجیت ّ‬
‫ػلیثقِ ارؾبكً اك اكاهٍ هیّهْك‪ّ .‬هىُ كهایهي هٍّهزب هًّهن چٌهلاًی ًهلاهكب‬
‫لکي عْاًبى ایي هٍّزب ثَ‪ْٛ‬ه کلی اى هْاُت ّ لناد ّهىُ هؾوّم ًیَزٌل‪.‬‬
‫كبٕلَی «چن هیي» ثب هٍّزبُبی هغبّه ثَهویبً کیلْهزو‪:‬‬

‫‪ً۳‬‬ ‫رب چنچٌبه‬ ‫‪ ۵‬کیلْهزو‬ ‫رب ٍوثَذ‬
‫‪ً۷‬‬ ‫رب پیو ٍجيػلی‬ ‫‪ً ۵/ ۱‬‬ ‫رب چن ٍِواثقبًی‬
‫‪ً۳‬‬ ‫رب چنکٌگوی‬ ‫‪ً ۱۳‬‬ ‫رب گوهَ‬
‫‪ً۸‬‬ ‫رب كٍ كاهچَ‬ ‫‪ً ۱۸‬‬ ‫رب آةهبُی‬
‫‪ً ۱۴‬‬ ‫رب ؽبعیآثبك‬ ‫‪ً ۱۳‬‬ ‫للاهواكفبًی‬
‫رب ّ‬
‫‪"۱۵۳‬‬ ‫رب ّیواى‬ ‫‪ً ۱۶‬‬ ‫رب فبًیوي‬
‫چن عِشاب خاًی‬

‫ثَهّایذ ؽبٕل هوٍهبًی‬
‫«ٍِواة فبى» یکی اى ٍوكاهاى ‪ٛ‬بیلَی کْکْلی ثْكب ایهي هؾهل یکهی اى‬
‫ػيیههيللا فههبى‬
‫ّ‬ ‫یْهكگبُههبیِ هؾَههْة هههیّههلب هبلههک اّل اهههالک ایههي هؾههلب‬
‫کْ هکْلی ثههْكب اّ كوّفههذ ثههَاهیههو ؽوههيٍ كویههلًّی‬
‫هئههیٌ ریههوٍی «ک هٍْ ّا» اکٌههْى پههالک صجزههی اهههالک‬
‫«چن ٍِواةفبًی» ثًَبم چْوَی «ٍوًغلی» اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی «چن ٍِواةفهبًی» کهَ كه كاهٌهَی ّهوبلی‬
‫هّزَ کٍْ «کوهو ىهك ٍهبهاى»ب كه ؽبّهیَی ؿوثهی‬
‫هّكفبًَی «کو» ّاهغ ّهلٍ اٍهذب اّل ثهبه كه ٍهبل‬
‫‪ )ُ ُ( ۱۳۴۶‬هَهههکًْی ّهههل‪ .‬كه آى ٍهههبل هوؽهههْم‬
‫ؿالمؽَیي هوٍ هبًی‬ ‫ؿالم ؽَیي ههوٍههبًی ثهب اهیهو ؽوهيٍ كویهلًّی هبلهک‬
‫ایههي هؾههل هههواهكاكی هٌؼوههل ًوْكًههل هجٌههی ثههو ایههيک هَ‬
‫ؿههالم ؽَههیي هههوٍهههبًی ایههي هؾههل ها ثههب فههوط فههْكُ آثههبك کٌههلب عههْی آثههی اى‬
‫هّكفبًَی «کو» ثوای آى ؽلو ًوبیلب ٍ ٌ ثَهلد ‪ٍ ۷‬بل ثالاعبهٍ آى هاکْذ‬
‫کٌلب پٌ اى اًو‪ٚ‬بی هلد ‪ٍ ۷‬بلب ُوبى ًَجذ هایظ ‪ % ۲۵‬هبلهک ّ هَهزأعو‬
‫اػوبل گوكك‪.‬‬
‫آهبی ؽبٕل هوٍهبًی كوىًل هوؽْم ؿالم ؽَهیي ههوٍههبًی كه ایهي فٖهْٓ‬
‫هیگْیل‪« :‬هجل اى هوؽْم پلهم فیلیُب ایي هواهكاك ها ثب ؽبط اهیو ؽويٍ ثَزٌلب‬
‫لکي اى اعوای آى ػبعي آهلٍ ّ كَهـ کوكًهلب اههب پهلهم هْكهن ّهل ُهو كّ رهب چهن‬
‫ثًَبمُبی «چن‪ٍِ ۱‬واةفبًی» ّ «چن ثبكاهی» ها آةهٍهبًی ّ آثهبك کٌهلب ههب كه‬
‫آى هْهغ رؼلاك ‪ ۲۴‬چبكه ػْبیوی ثْكینب اهب اکٌْى ‪ ۴۶‬فبًْاه ؽبّی ‪ً ۲۳۱‬لهو‬
‫‪« - ۱‬چَُ» = ثغ‪ٚ‬ػْ " جَُ " ‪ " ٚ‬سَُ " صع وتت ٌؽت ثيق اػ صٖ ِعٕی صاعص‪ ،‬اػ جٍّٗ‪« :‬عجك‬
‫پ‪ٕٙ‬ی عا گ‪ٛ‬يٕض وٗ اػ ٔی ث‪ٛ‬عيب ثبـتٗ كضٖ ثبكض ‪ ٚ‬ثٗ‪ٚ‬ؿيٍٗا آْ ؼال عا ثبـلبٕٔض ‪ ٚ‬پبن ّٔبيٕض‪،‬‬
‫ُ٘چٕيٓ ثِٗعٕی آةگغصاْ ثؼعگ‪ ،‬ؿيٕٗ‪ ،‬هضع‪ ،‬پيلبٔی ٔيؼ آِضٖ اؿت‪ٔ .‬بػ ‪ ٚ‬اصاء ‪ ٚ‬اجغاا ـٕ‪ْٛ‬‬
‫عا ٔيؼ "چُ" گ‪ٛ‬يٕض‪ ،‬چٕبْوٗ «سُ ‪ٚ‬چُ» گفتٗ كضٖ اؿت‪ .‬اِب صع «وبِفيغ‪ٚ‬ػ» ٘غجب ؿشٓ اػ‬
‫"چُ" صع ِيبْ ثبكض‪ِٕ ،‬م‪ٛ‬ع اعافی ِـغذی اؿت وٗ صع دبكيٗا ع‪ٚ‬صسبٔٗ ‪ٚ‬الع ث‪ٛ‬صٖ ‪ ٚ‬ؿغخ آْ‬
‫ٔـجت ثٗاعافی اعغاؾ پبييٓتغ ‪ٔ ٚ‬ـجت ثٗثـتغ ع‪ٚ‬صسبٔٗ ِـب‪ٚ‬ا‪ ،‬يب کّی ثب تغ اؿت‪ً( .‬بّو)‬
‫عوؼیههذ َُههزین‪ُ .‬وههَ اى ‪ٛ‬بیلهَی رههوک هههوٍهههبًی هههیثبّههین‪ .‬كوهه‪ ٜ‬یهک فههبًْاكٍی‬
‫ٍبهاًی كه هیبى هب ّعْك كاهك کَ كه ایيعب ىهیي فویلٍ ّ ٍبکي ّلٍ اٍذ‪».‬‬
‫ؽبٕههل هههوٍهههبًی هبًٌههل ُو هَی ٍههبکٌبى هٍّههزبُبی علیههلاالؽههلاس كه ٕههلك‬
‫کْق ّ اصجبد ٍهبثوَی ‪ٛ‬هْالًی ثهوای هٍّهزبی «چهن ٍهِواةفهبًی» ثوآههلٍ ّ‬
‫هیگْیل‪:‬‬
‫«اکٌههْى كه کٌههل ّ کبُّههبی ک هَ كه «چههن ٍههِواةفههبًی» ثههَػوههل هههیآیههلب‬
‫ػالیوی بُو هیّْك کَ ًْبى هیكُل كه ایي هؾل هجال آثبكی ثهْكٍاٍهذب ىیهوا‬
‫صبثههذ اٍههذ ک هَ كه گنّههزَُههبی كّهب ثههبالرو اى پههل كلههيیب كه ُوههیي هؾههل «چههن‬
‫ٍِواةفبًی» ّ كهیوب كه عبی ُویي پل علیلاالؽلاسب پلی ثوپب ثْكٍ اٍذ ثًَهبم‬
‫«پل كفزو» ىیوا ایي ًوطَ اى هّكفبًَ كه ؽهلّك ‪ُ ۲‬هياه ٍهبل اٍهذ کهَ إهال‬
‫عبثَعب ًْلٍب ثٌبثوایي ثِزویي عب ثوای اؽلاس پل ثْكٍ اٍذ‪ .‬اى ‪ٛ‬وف كیگو كه‬
‫ایهي هؾههل ٍههٌلُهبی رواّههیلٍ ّههلٍ ثههَ‪ٛ‬هْه ‪ٙ ۶‬ههلؼی ّ هیقههی ُهن پیههلا ّههلٍ کهَ‬
‫هؼلْم ًیَذ چَ ىهبًیب ثٍَّیلَی چهَ کَهبًیب ثهَچهَ هٌظهْهی رواّهیلٍ ّهلٍ‬
‫اٍذ‪».‬‬
‫ؽبٕل اكاهَ هیكُل‪« :‬كه اّایل اًوالة اى ‪ٛ‬وین كوهبًلاهی ثَهب پهیًِِهبك‬
‫ّل کَ اگو هیفْاُیهل اٍهن هٍّهزبی رهب ى ها ػهْٗ کٌیهلب ًهبم كلفهْاٍ فهْك ها‬
‫پیًِِبك ًوبییلب رب ثٌْیَینب هي کَ كهآى هْهغ عي ّْهای كٍ ثْكمب ًبم «روک‬
‫آثههبك» ها ثههوای ایههي هؾههل پههیًِِههبك ًوههْكمب اهههب رههب ٌُههْى عههْاثی ًیبهههلٍ اٍههذ ّ‬
‫ثَُوبى اٍن «چن ٍِواةفبًی» هبًلٍ اٍذب كهؽبلی کَ ایهي اٍهن هجهل اى ثوپهبی‬
‫ایي آثبكیب هّی اهالک ایي هؾل گناهكٍ ّلٍ ثْك‪».‬‬
‫پیِ هكذ كوىًلاى ایي هٍّزب كه ػوَُٕبی هقزلق ىًهلگی فهْة ثهْكٍ ّ‬
‫ربکٌْى چٌلیي چِوٍی ثوعَزَی هؾلی ّ هٌطوَای اى ایي هٍّزب ثوفبٍهزَاًهلب‬
‫اى عولهههَ آههههبی اؽوهههل ههههوٍههههبًی كوهبًهههلٍ ًبؽیهههَی هوبّههههذ اههههبم ٕهههبكم(ع)‬
‫«کبهلیوّى» كوىًل ُویي هٍّزب هیثبّل‪ .‬اّ ثهب هزبًهذ ّ رهلثیو رْاًَهذ كه ایهي‬
‫هلد ‪ْٛ‬الًی ایي هٌطوَ ها کَ ثهَلؾهب روکیهت عوؼیزهی ثهَیهک کلکَهیْى ّهجیَ‬
‫اٍذب ثب كهایذ ّ کلبیذ روبم اكاهٍ ًوبیل‪.‬‬
‫هٍّههزبی «چههن ٍههِواةفههبًی» آیٌههلٍی ثَههیبه كهفْههبى كه پههیِ هّ كاهكب‬

‫اٍههزؼلاك كامكاهی ّ ثههبؽكاهی كه ایههي هؾههل كههْمالؼههبكٍ اٍههذ‪ .‬ایههي هؾههل كه ؽههبل‬
‫ؽب‪ٙ‬و كاهای یک ثبة هلهٍَی اثزلایی اٍذب اى اهکبًبد اّلیَی ىًلگی هبًٌهل‬
‫آة لْلههَکْههیب هّّههٌبیی ثههوم ّ عههبكٍی فههبکی ثوفههْهكاه هههیثبّههل‪ .‬هَههغلب‬
‫ؽَیٌیَ ّ ُیهأد ػهياكاهی ههٌظن ًهلاهك‪ .‬ىههیي ثهوای اؽهلاس هَهغل هؼهیي ّهلٍب‬
‫لکي رب ٌُْى ثوای ٍبفزوبى آى کبهی اًغبم ًْلٍ اٍذ‪.‬‬
‫«چن ٍهِواةفهبًی» ههجال هٍّهزبی كّه اكزهبكٍ هؾَهْة ههیّهلب کهَ كاهای‬
‫یک هّزَ عبكٍی ثبهیک فبکی هٌْؼت اى پهل كلهيی ثهْكب اههب اکٌهْى ثهب اؽهلاس‬
‫یک كٌَُ پل كليی کَ ثیي آى ثب هٍّزبی «چهن هیهي» ّاههغ ّهلٍ اٍهذب هْهؼیهذ‬
‫فْثی پیلا کوكٍ اٍذ‪ُ .‬ویي اهو كه آٌُل پیِهكذ ثیِ اى پیِ هٍّزبی «چن‬
‫ٍِواةفبًی» هَبػلد فْاُل کوك‪.‬‬
‫چن چٌاس‬
‫ثَهّایذ ه‪ٙ‬بفبى فلیلی‬
‫هؼٌی «چن» ها كاًَزینب «چٌبه» ها ُن هیٌّبٍهین کهَ چهَ كهفهذ ثيهگهی‬
‫اٍذب ثٌبثوایي هطلت هّّي اٍهذ‪ .‬ایهي هٍّهزب ها ههیرهْاى كّه اكزهبكٍرهویي یهب‬
‫ثلهَیورویي هؾل «کبهلیوّى» ثَؽَبة آّهكب كبٕلَی «چن چٌهبه» رهب عهبكٍی‬
‫إلی كه «چن هیي» ؽلّك ‪ ۳‬کیلْهزو اٍذ‪.‬‬
‫ایهههي هؾهههل كه ٍهههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۴۱‬هَهههکًْی ّهههلب‬
‫کلفلا ّ اعهبهٍكاه اههالک ایهي هٍّهزبب آههبی ه‪ٙ‬هبفهبى‬
‫فلیلی ثبٕوی ثْك کَ ُنچٌهبى هجهوام ّ ٍهوؽبل اٍهذ‪.‬‬
‫اّ كه هْهك ربهیقچَی ایي هٍّزب چٌیي هیگْیل‪:‬‬
‫ه‪ٙ‬ب فبى فلیلی‬
‫«هبل هک هههلیوی اهههالک ایههي هؾههل اهیوؽَههيفههبى ّ‬
‫اهیههو هلههیفههبى ثْكًههلب آىُههب ثههَّههیواىیُههب كوّفزٌههلب ثؼههلا ىیههبكفههبى ٍههزوگب‬
‫اهوللا هوٍهبًی هْزوکب فویلًلب کَ‬ ‫ّ‬ ‫اٍلللافبى اهیٌی ّ ؽبط‬
‫ّ‬ ‫ٍلیوبىفبى اهیٌی ‪-‬‬
‫رب ىهبى إالؽبد اه‪ٙ‬ی كه افزیهبه كاّهزٌل‪ .‬ىههیيُهبی ایهيعهب عهي هوؽلهَی‬
‫كّم إالؽبد اه‪ٙ‬ی ثْكب کَ كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۴۷‬ثَاعوا كهآهلب هي كه آى‬
‫هْهههغ اعههبهٍكاه ایههي هؾههل ثههْكمب ‪ % ۳۳‬اى هؾٖههْل ها ثههَػٌههْاى هههبلاالعههبهٍ‬

‫ثَهبلک هیكاكم‪».‬‬
‫«هههب رههب ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۴۱‬كه «كژک هوك» ىًههلگی هههیک هوكینب الجزههَ هبًٌههل‬
‫ُو هَی ثبٕههویُههب ثههیي ٍههوؽل «كژک هوك» ّ ٕههؾوای ثٌههبه ٍههوؽل ‪ -‬گوهَههیو‬
‫هیکوكینب هبًٌل ُوهَی ثبٕهویُهب عهي ىیهو هغوْػهَی «ایهل هْهوبیی ثهْكین»‬
‫ٍوگنّذ ُوهَی ههب هْهزوک اٍهذ‪ .‬ثؼهل اى ایهيکهَ «ٕهْلخاللّلهخ» رجؼیهل ّهل ّ‬
‫ٍ ٌ رٍْ‪ ٜ‬كّلذ ه‪ٙ‬بفبى پِلْی ثَهزل هٍیلب كّلذ روبم اهالک هْوبییُب كه‬
‫«كژکوك» ها ثَیهک ًلهو ّهیواىی ثهًَهبم «دمحم هلهی صهبًی پهْه» كوّفهذب هبلهک‬
‫علیل ُوَی هب ها عْاة کوك ب اّ ثَهب گلذ‪" :‬ههي هػیهذ ًوهیفهْاُنب ُوهَرهبى‬
‫ثوّیل ثَُو عب کَ كل ربى ههیفْاُهل ُهوکٌب ههیفْاُهل كه ایهيعهب ثوبًهلب كوه‪ٜ‬‬
‫کبهگوی کٌل ّ هيك ثگیوك"‪».‬‬
‫«ثلیيروریت هب ثیکبه ّلینب رهب ایهيکهَ ىیهبكفهبى ٍهزوک كهٍّهْهی اههالک‬
‫«چههنچٌههبه» ها فویههلب هههب هكزههین پههیِ ىیههبكفههبىب ایههي هلهک ها اعههبهٍ کهوكین‪ .‬رههب‬
‫ىهبًی کَ ثوًبهَی إالؽبد اه‪ٙ‬ی ثَاعوا كهآهل‪ .‬اها‪ٙ‬ی «چن چٌبه» ُن اى‬
‫چْوٍَبهُبی «گوهَ» ؽنآثَ كاهكب ُن اى هّكفبًَی «کو»‪.‬‬
‫ه‪ٙ‬بفبى فلیلی اكاهَ هیكُل‪« :‬ایي هلک ىیبك كٍهذ ثهَكٍهذ ّهلٍب چٌهبىکهَ‬
‫ثًَظو هیهٍهل فیلهی ُهن ههلیوی اٍهذب اى ىیهو ىههیيُهبی هزؼلهن ثهَآههبی ؿهالم‬
‫فلیلی ٌٍلُبی آٍیبة كه آههلٍ اٍهذب کهَ هؼلهْم ًیَهذ ههبل چهَ ىههبًی اٍهذ‪.‬‬
‫ػالیوی كیگوی ُن ّعْك كاهك کَ ًْبى هیكُل ایي هلک ثَهیبههلیوی ههیثبّهل‪.‬‬
‫هجل اى ایيکَ هب ثَایيعب ثیبیین هػیذُبی «گوهَ» ایي هلک ها هیکبّزٌلب یک‬
‫چٌل ٍبلی ُن پیو ٍجيػلی هیکبّذب ثؼلا هب آهلین‪ .‬ههي ًقَهزیي کَهی ثهْكم کهَ‬
‫كه ایيعب فبًَ ٍبفزنب روویجب ُوواٍ ثب هي پَهو ػوهُْهبینب ثهواكهاى فلیهل ارؾهبك‬
‫ًه اكب ػلهی کهوم فلیلهی ّ هظلهو کویوهی كه ایهيعهب هَهزوو ّهلًلب ههب كه اثزهلا ‪۴‬‬
‫فبًَ ثْكینب اکٌْى ‪ ۴۳‬فبًْاه َُهزینب عوؼهب رؼهلاك ‪ً ۱۸۳‬لهو كه ایهي كٍ ىًهلگی‬
‫هیکٌین‪ُ .‬وَ اى هْم ثبٕوی ّ ریوٍی کبكوُبكی َُزینب ُوَ كوىًلاى یهک پهله‬
‫هیثبّینب اى كوىًلاى «ػجل فلیل» َُزینب كو‪ ٜ‬یک فهبًْاكٍی رهوک كه ثهیي ههب‬
‫ّعْك كاهك کَ كه اصو اىكّاط كه ایيعب هبًل گبه ّلٍ اٍذ‪».‬‬
‫عبلت رْعَ اٍذ کَ كه هٍّزبی «چن چٌبه» ثهَههلد ‪ٍ ۴۳‬هبل ُهیچکهٌ اى‬
‫كًیب ًوكزَ اٍذ‪ .‬یؼٌی اى ًقَزیي ٍبل رأٍهیٌ آى كه ٍهبل ‪ ۱۳۴۱‬ربٍهبل ‪۱۳۸۳‬‬
‫ُههیچکهٌ كه ایههي هٍّههزب كههْد ًکهوكب اّلههیي کَههی کهَ كه ایههي كٍ اى كًیههب هكههذب‬
‫هوؽْم ثل دمحم فلیلی ثْك کَ كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۸۳‬كه ُوهیي هٍّهزب ثهَفهبک‬
‫ٍ وكٍ ّل‪ .‬ثؼل اى اّ یک ًلو كیگو اى كًیب هكزَ اٍذب اکٌهْى كه هجوٍهزبى «چهن‬
‫چٌبه» كو‪ ٜ‬كّ ًلو هلكْى هیثبٌّل‪.‬‬
‫هٍّهههزبی «چهههن چٌهههبه» كاهای یهههک ثهههبة هَهههغل ثهههًَهههبم ؽ‪ٚ‬هههود اثبلل‪ٚ‬هههل‬
‫الؼجههبً(ع) هههیثبّههلب ُیههأد ػههياكاهی ًیههي ثههٍَوپوٍههزی آهبیههبى فلیلههَ کویوههیب‬
‫كویههلّى ارؾههبك ً ه اكب ک هوم دمحمیب دمحمػلههی دمحمیب اثههواُین دمحمی ّ ؿههبهری دمحمی‬
‫رؾذ ُویي ًبم كؼبلیذ هیکٌل‪.‬‬
‫ایي هٍّزب كاهای یک ثبة هلهٍَی اثزلایی ّ اهکبًهبد هكهبُی هبًٌهل آة ّ‬
‫ثوم هیثبّل‪ .‬اى هٍّزبی «چن چٌبه» رب کٌْى كّ ًلو هؼلهن ثهًَهبمُهبی هٌهْچِو‬
‫فلیلی ّ ٍبریبه دمحمی پب گوكزَاًل‪.‬‬
‫هؾْٖالد ایي هٍّزب ػجبهداًهل اى‪ :‬عهْب گٌهلمب ّهلزْکب ّهجلهب یًْغهَ‪...‬‬
‫ّ‪ٙ‬ؼیذ كامكاهی فیلی فْة اٍهذ‪ّٙ .‬هیؼذ ّهىّهی ًیهي هزٌبٍهت ثهب فهْكُ‬
‫فْة اٍذ‪.‬‬
‫ی هک ًوًْههَ اى ًَههتًبهههَی چههن چٌههبهیُههب چٌههیي اٍههذ‪ :‬كاًیههبلب اثههواُینب‬
‫ثبثبفبىب هیوىادمحمب ػیلیدمحمب ػلیکومب ػجلفلیلب کبكوُبك ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫پيش عثضعلی‬
‫ثَهّایذ هَیؼ کویوی‬
‫كه ؽلّك ‪ ۵‬کیلْهزو ثبالرو اى هٍّزبی «چن هیهي» كه هَهیو عهبكٍی إهلی‬
‫هٍّزبی فُْ آة ّ ُْای «پیو ٍجيػلی» ّاهغ اٍذب ًبم ایي هٍّزب ثو گوكزَ‬
‫اى چْوَی ثَُویي ًبم اٍذ کَ اى كاهٌَی ایي هٍّهزب ههیعّْهل آة ایهي چْهوَ‬
‫ثَههیبه ٍههوك ّ گههْاها هههیثبّههل‪ .‬ایههي چْههوَ هْ‪ٙ‬ههْع اكَههبًَُههبی هؾلههی اٍههذب‬
‫ٍبکٌیي هؾلی ًَجذ ثهَآى ثبكیهل هلاٍهذ ههیًگوًهل ّ هؼزوهلاًهل کهَ كه ایهي هکهبى‬
‫ّقٔ ثيهگی ثَُویي ًبم ههلكْى اٍهذب یهب ایهي چْهوَ اى هؼغهياد ّ کواههبد‬
‫اٍّذب ّلی كهثبهٍی آى ّقٔ هُْْم ُیچ ًویكاًٌل‪ .‬الجزهَ یهک « ُهالٍّهجيػلی‬
‫هه‪ٚ‬بًی» ًبهی كه ىهبى هبلکیذ ٍوكاه اؽزْهبم ّعهْك كاّهزَ کهَ كه هٍّهزبی‬
‫«گوهههههههههههَ» ىًههههههههههلگی‬
‫ههههیکهههوكٍ ّ کهههل فهههلای‬
‫«گوهههههَ» ثههههْكٍ اٍههههذب‬
‫ایههههههههههههيکههههههههههههَ ثههههههههههههیي‬
‫«پیوٍهههههههههههههههههههههههجيػلی»‬
‫ّ" ُهالٍّههههههههههههههههههههههههجيػلی‬
‫هه‪ٚ‬ههههبًی" هههههیرْاًههههل‬
‫هَیؼ کویوی‬ ‫ؽبط پوّیيکویوی‬
‫ًَجزی ّعْك كاّزَ ثبّل‬
‫یب فیوب هْ‪ْٙ‬ػی هغِْل اٍذ؛ لکي ایي ًکزَ هَلن اٍذ کَ آى " ُهالٍّجيػلی"‬
‫گوْلٍی اُبلی «پیوٍجيػلی» ًویثبّل‪ .‬ثَ‪ْٛ‬ه ػوْم كه ُوَعب ػالهَی ههوكم‬
‫ایي اٍذ کَ هٍّزبی فْك ها ثَیبه ههلیویب هِهن ّ كاهای اكَهبًَُهب ّ ٕهؾٌَی‬
‫ّهْع ؽْاكس هِن هؼوكی کٌٌل‪.‬‬
‫الجزَ اُبلی پیو ٍجيػلی اى ًگبٍ كلَلی ّ هّاًی ؽن كاهًل هلیْى آى چْهوَ‬
‫ثبٌّلب ىیوا ىًلگی ّبى رب ؽل ىیبكی هلیْى آى چْوَی اػغبىگو ّ اٍواهآهیي‬
‫اٍذ‪ .‬اگو كه ایيعب ُیچ پیو ّ پیْْای ُن هلكْى ًجبّلب فْك ایي چْوَ ثهَماد‬
‫فْك هبثل ٍزبیِ ثْكٍ ّ ثَاًلاىٍی یک پیو ثوای هوكم «پیو ٍهجيػلی» هؼغهيٍ‬
‫کوكٍ اٍذ‪ .‬چٌبىکَ هیگْیٌهل‪ :‬آة ایهي چْهوَ پیٍْهزَ صبثهذ اٍهذب ٍهبلُهبی پهو‬
‫ثبهاى ّ کن ثبهاىب یب كْٖل پبییي ّ ثِبه ثوایِ كوهی ًلاهك‪.‬‬
‫هبلکیي اّلیَی اهالک «پیو ٍجيػلی» اهیو ؽَهيفهبى ٍهوكاه اؽزْهبم ثهْكب‬
‫اٍلللافبى ّ ٍلیوبىفبى اهیٌی كهآهل‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫للا هوٍهبًیب‬ ‫ثؼلا ً ثَهبلکیذ ؽبط اهو ّ‬
‫للا ثبٕههوی هههیگْیههل‪« :‬هجههل اى هههب اها‪ٙ‬ههی پیههو‬ ‫كه ایههي هههْهك ؽههبط ػههيد ّ‬
‫ٍههجيػلی ها کْههبّهىاى «گوهههَای» هههیکبّههزٌلب آىُههب هؾٖههْل فههْثی ُههن ثههو‬
‫ًویكاّزٌلب هّىُب كه ایيعب هیآهلًلب هْـْل کبه هیّلًلب ّتُب ثَفبًَُهبی‬
‫فْك كه«گوهَ» ثو هیگْزٌل‪».‬‬
‫«كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۹‬هب ‪ ۶‬فبًْاه ّبهل ؽبط ؽَیيػلهیب ؽهبط پوّیهيب‬

‫للا ّ ػلهیؽیهله اى «كژکهوك» ثهَ«کهبهلیوّى»‬ ‫ؽبط ثِياكب ّبٍدمحمب ؽبط ػهيد ّ‬
‫آهههلین ّ ایههي ىهههیيُههب ها اى هبل هکُههب ثههب اعههبهٍی ‪ % ۳۲‬گههوكزینب هجههل اى هههب‬
‫ثَهػیهذُهبی «گوههَ» ‪ % ۲۵‬اعهبهٍ ههیكاكًهلب ّلهی ثهوای ههب ههبل االعهبهٍ ها‬
‫ثههٍَههطؼ ‪ % ۳۲‬ثههبال ثوكًههل‪ .‬اى ایههي هَههوذب هوههلاه ‪ % ۵‬ؽوههْم کلفههلا ّ ‪% ۲‬‬
‫ؽوههْم هیوههيی ثههْكب کهَ ثههوفالف هٍههن ّ هّاط هجههلب ثبیههل ىاهع هههیپوكافههذب‬
‫كهؽبلی کَ هجل اى آى كه روبم «کبهلیوّى» چٌیي هوٍْم ثْك کَ آى ‪ % ۵‬ؽوْم‬
‫کلفههلا اى کههل هؾٖههْل ثوكاّههزَ هههیّههلب لکههي هههبلکیي علیههل ایههي ٍههلْک ها‬
‫ثوگوكاًیلًههلب ؽوههْم کلفههلا ّ هویههيی ها ثههَگههوكى ىاهع اًلافزٌههل‪ .‬كهآى هْهههغ‬
‫کلفلای هب اّل ؽبط ؽَیيػلی ثْكب ثؼلا ثواكهُ ؽبط پوّیي کلفلا ّل‪».‬‬
‫«ؽهلّك ‪ٍ ۷ - ۶‬ههبل ىههیيُههبی «چههن چٌهبه» ها ُههن ههب هههیکبّههزینب یهک ٍههبل ثههب‬
‫هبلهک افههزالف هههبى ّههل ّ«چههن چٌههبه» ىیوکْههذ ًوكههذب ٍههبل ثؼههلُ هبلهکُههب‬
‫ىهیيُب ها ثَآىُب كاكًل‪».‬‬
‫«كه ىهبًی کَ هب ثَایيعب آهلینب ُیچ ػوواى ّ آثبكی كه ایيعهب ّعهْك ًلاّهذب‬
‫إههال كاه ّ كهفزههی ُههن ًجههْكب ثیبثههبى فههبلی ثههْكب فْكهههبى چٌههل إههلَ كهف هذ‬
‫ٍ ه یلاه کبّههزینب چٌههل ٍههبل ‪ٛ‬ههْل کْههیل رههب ثههيهگ ّههل ّ رْاًَههزین اى آى ثههوای‬
‫فبًٍَبىی اٍزلبكٍ کٌین‪ .‬هب اثزلا یک چٌل ٍبل كه کٌبه چْوَب ىیو چبكه ىًلگی‬
‫هیکوكینب اکٌهْى روهبم ایهي ‪ ۵۴‬فهبًْاه ٍهبکي كه هٍّهزبی «پیهو ٍهجيػلی» کهَ‬
‫عوؼیزی ثبلؾ ثو‪ً ۳۳۳‬لو ها رْکیل هیكٌُلب كوىًلاى ُوبى ‪ ۶‬فبًْاه اّلهیاًهل‪.‬‬
‫كه آى ىهبى کْذ ّلزْک كه ایيعب هّاط ًجْكب هب كو‪ ٜ‬گٌلمب عْب ػلًب ًقْك‬
‫ّ مهد هیکبّزینب اکٌْى هلد ‪ٍ ۱۲‬بل اٍذ کَ کْذ ّهلزْک كه هٍّهزبی ههب‬
‫هّاط یبكزَ اٍذ‪ .‬ؽبال ثیِرو هوكم هّثَكهفذکبهی آّهكٍاًل‪».‬‬
‫هٍّههزبی «پیههو ٍههجيػلی» كاهای ی هک ثههبة هلهٍ هَی اثزههلایی ًٍْههبى ثههًَههبم‬
‫ِّیل كٍزـیت هیثبّل ّ اى ًؼوذ آة لْلَکْیب هٌّّبیی ثومب فبًَی ثِلاّذ‬
‫ّ هقبثواد ثوفْهكاه هیثبّلب یک ثبة ؽَیٌیَی ًٍْبى ّ رویي کَ کبه هَغل‬
‫ها ُن هیکٌلب كه ایي هٍّزب ّعْك كاهك‪ .‬اى «پیو ٍجيػلی» رؼلاك ‪ً ۳‬لو هؼلن پب‬
‫گوكزَاًل‪.‬‬
‫ثَههیبهی اى ًههْاؽی ا‪ٛ‬ههواف «پیههو ٍههجيػلی» هُه ِهوم هههیثبّههلب اى ایههي هّ اى‬
‫ًظهو پّْهِ گیهبُی ّاهؼههب «ٍهجيػلی اٍهذ» رٌگهَُههب ّ كهٍُهبی ا‪ٛ‬هواف «پیههو‬
‫ٍهههجيػلی» ػجهههبهداًهههل اى‪ :‬كهٍی آةپبّهههبىب كهٍ ثلهههْ‪ٛ‬یب كهٍ کٌگهههویب كهٍی‬
‫ّؼجبى ػلیب چْوَی گٌلّب چْوَی پیو ٍجيػلیب رٌگَی گوهَب رٌل هؽوزیب‬
‫رٌل پْزَیب چبه اّکلزبى‪...‬‬
‫ّ‪ٙ‬ؼیذ كاهلاهی كه «پیو ٍجي ػلی» فْة اٍذ‪.‬‬
‫هههوكم «پیههو ٍههجيػلی» ثههَاٍههزضٌبی یکههی ‪ -‬چٌههل فههبًْاهب ُوههَ اى ‪ٛ‬بیلههَی‬
‫ثبٕههویب ریههوٍی «کبكوُههبكی» َُههزٌلب ی هک ًوًْههَ اى ًَههتًبهههَی آىُههب چٌههیي‬
‫اٍذ‪ :‬هیضنب هَیؼب پوّیيب ثِوّىب ثِياكب هؽینب هالّکوین گ ب هؽینب کبكوُهبك‬
‫‪ -‬هؾوْك‪.‬‬
‫"ثِههوّى" كهٍههبل ‪ ۱۳۲۳‬كه هوبثلههَ ثههب ؿههبهدگههواى ثْیواؽوههلی كه گوهههَ‬
‫کْزَ ّل‪ّ .‬وػ هب عوا كه ‪ٙ‬هوي هطلجهی هوثهْ‪ ٛ‬ثهَ«ثبٕهویُهبكی ّ ثبٕهوی‬
‫آهبعبى» آهلٍ اٍذ‪.‬‬
‫گشهَ‬
‫ثَهّایذ ؽبط دمحم کوین کویوی ‪ -‬دمحم هلی هوٍهبًی‬
‫كه ؽههلّك ‪ ۳‬کیلههْهزو ثؼههل اى هٍّههزبی «پیههو ٍههجي ػلههی» هٍّههزبی هههلیوی‬
‫«گوهَ» ّاهغ اٍذب ایي هٍّزب كه هٌبثغ ربهیقی ّ هؾبّهاد ػوْهی عبیگبُی‬
‫ثب ٍبثوَی ‪ْٛ‬الًی كاهك‪ .‬چٌبىکهَ گهبُی اى آى رؾهذ ػٌهْاى «ثلهْک گوههَ» ًهبم‬
‫ثوكٍ هیّهْك‪ .‬اُهبلی ایهي هؾهل ثهب اٍهزٌبك ثهَثوفهی ّهْاُلب اى عولهَ ّعهْك یهک‬
‫إههلَ كهفههذ چٌههبه ثَههیبه ثههيهگ ّ هههلیویب هؼزوههلاًههل کههَ ٍههبثوَی رههبهیقی‬
‫«گوهَ» ثَثیِ اى ُياه ٍبل هیهٍهل‪ .‬ایهي كهفهذ چٌهبه ثهَ«چٌهبه علهْ هلؼهَ»‬
‫هِْْه اٍذب اگو آى چٌبه كه هَیو یک عویبى آثی هواه كاّهذب ههیّهل گلهذ‬
‫کَ ّبیل فْكهّ ثْكٍ ثبّلب ّلی اى آىعهب کهَ كه ٍّه‪ ٜ‬هؾهل ّاههغ اٍهذب هؼلهْم‬
‫هیّْك کَ ثَكٍذ ثٌیآكم کبّزَ ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫ًههبم «گوهههَ» اى چْههوَی هْههِْهُ گوكزههَ ّههلٍ ک هَ ثههَگلز هَی اُههبلیب كه‬
‫ىهَزبىُب گوم ّ كه ربثَزبىُهب ٍهوك ههیثبّهلب ثٌهبثوایي ًهبم «گوههَ» كه إهل‬
‫"گوهههبة" ثههْكٍ اٍههذ‪ .‬آة ایههي چْههوَ رههب ؽههلّك ‪ٍ ۴۳ - ۳۳‬ههبل پههیِ اى ایههي رههب‬
‫ٕؾوای ا ّّللهواكفبًی ّ «ؽبعیآثبك» ُن هیهكذب ُویي ؽهلّك گوههَ هؾَهْة‬
‫هیّهل‪ .‬هَهیو یهک هّهزَ عهْی ثبهیهک آى رهب ٌُهْى هبثهل رْهقیٔ اٍهذب لکهي‬
‫اکٌْى اى هٍّزبی «ٍوثَذ» علْرو ًویهّك‪.‬‬
‫«گوهههَ» كه اثزههلا یههک هلؼههَ ثههْكٍ کههَ كه ىیههو یههک هّههزَ عههْی هٍْههْم‬
‫ثههَ«عبپٌجههَ» ّاهههغ كه پههبییي‬
‫كٍهههههذ آى كهفههههههذ چٌههههههبه‬
‫هؼوّف ههواه كاّهزَ اٍهذ‪.‬‬
‫ػههلٍی هههیگْیٌههل هجههل اى آى‬
‫هلؼههَی «گوهههَ» كه هؾلههی‬
‫ثًَبم «پیو فبرْى» ثوههواه‬
‫ثْكٍ اٍهذ‪ .‬هبلکیهذ اههالک‬
‫عْاك فبى هوٍ هبًی‬ ‫ؽبط دمحم کوین کویوی‬
‫«گوههههههههههههههههَ» هزؼلهههههههههههههههن‬
‫ثَ«اهیوؽَيفبى ٍوكاه اؽزْبم» ثْكب ٍ ٌ ٍِن كوىًلُ اهیوهلیفبى گوكیلب‬
‫كهٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۱۷‬اهیوهلههیفههبى روههبم ثلههْک گوهههَ ها ثههَیهک ًلههو ّههیواىی‬
‫ثههًَههبم «ًگههبه» ثههَهجلههؾ ‪ُ ۱۲۱‬ههياه رْهههبى كوّفههذ‪ً .‬گههبه ایههي هل هک ها ًبكیههلٍ‬
‫فویلب ؽْىٍی آى اى آةهبُی رب پْىٍی پبلٌگوی هلهنكاك ّهلٍ ثهْك‪ً .‬گهبه پهٌ اى‬
‫اًغبم هؼبهلَ ثَکبهلیوّى آهل رب ثجیٌل چَ چیيی فویلٍ اٍذب ٍْاه ثو یک ه ً‬
‫االؽ ٍهلیل ّهلٍب اى پهْىٍی پهبلٌگوی رهب رٌههل ثهوام ها پیوهْك‪ّ .‬هزهی کهَ ثهَرٌههل‬
‫ثوام هٍیل گلذ‪« :‬ایي فًَْ رِ گوكزَ هلک ثَهي ًلوّفزَب یهک هْهذ کهٍْ ّ‬
‫عٌگل ثَهي كوّفزَ‪ ».‬ربىٍ هزْعَ ّلٍ ثْك کَ اهالک ثکیهبى ّ فهبًیوي اى فهْك‬
‫ٕبؽت كاهًل ّ عي ثلْک گوهَ ًیَزٌل‪.‬‬
‫كه ایيهْهغ ٍهوذ کلفهلایی گوههَ ثهَكُّ ٍهجيػلی هه‪ٚ‬هبًی ثهْك ّ ًگهبه‬
‫ّت هِوبى اّّلب ثَعي گیٌَچواؽ كیگو ُیچ ٍّیلَی هّّهٌبیی ّعهْك ًلاّهذ‪.‬‬
‫ٌُگبهی کهَ ًگهبه ػهبىم ّهیواى گوكیهل آكهً فبًهَی فهْكها ثهَکلفهلا ٍهجيػلی‬
‫كاكٍ ّثَاّ گلذ کَ ثَّیواى ثیب رب یک چواؽ ًلزی ثب یک كلَ ًلذ ثَرْ ثهلُن کهَ‬
‫ّهزی کَی ثَفبًَاد آهل هٌّّبیی كاّزَ ثبّی‪.‬‬
‫ًگبه ّیواىی ّتٌُگبم هیفْاٍذ ثهوای ه‪ٚ‬هبی ؽبعهذ ثیهوّى ثهوّك کهَ‬
‫ٍوُ هؾکن ثَ‪ٛ‬بم كه فهْهك ّ فیلهی كهك کهوكب چٌهبىکهَ ٍهوفْك ها كه هیهبى‬
‫كّ كٍذ فْك گوكذ ّ ًَْذب پٌ اى لؾظبری هّ کوك ثَآٍوبى ّ گلذ‪« :‬فلایب‬
‫رْ اهْت ها ثَپبی ػوو هي ؽَبة هکيب هي اى فیوایي هلک گنّزن‪».‬‬
‫كّ ٍههبل ثؼههل هلهک ها ثههب رؾوههل ‪ُ ۴‬ههياه رْهههبى ‪ٙ‬ههوهب ثههَهجلههؾ ‪ُ ۱۱۷‬ههياه‬
‫رْهبى كوّفذ ثهَىیهبكفهبى ٍهزوگ كهٍّهْهی ّ عِهبًگیوفهبى کْهکْلی‪ .‬آىُهب‬
‫‪ٍ ۵۴‬بل ثوایي هلک هبلکیذ کوكًلب ٍه ٌ عِبًگیوفهبى ٍهِن فهْك ها كوّفهذ‬
‫اهوللا ههوٍههبًی‪ .‬ىیبكفهبى ٍهزوگ ُهن یهک كاًهل ّ ًهین اى ٍهِن فهْك ها‬ ‫ّ‬ ‫ثَؽبط‬
‫اٍلللافبى اهیٌی ّ ًین‬‫ّ‬ ‫كوّفذ ثٍَلیوبىفبى اهیٌیب یک كاًل ّ ًین كیگو ها ثَ‬
‫كاًل آى ها ُن ثَهِْلی ػلی هوٍهبًی كوّفذ‪.‬‬
‫روویجب كه ؽلّك ٍبل ‪ ۱۳۲۵‬افزالف ثوٍورؼییي ؽلّك گوههَ ثبالگوكهذب كه‬
‫ی هک ‪ٛ‬ههوف هههبلکیي گوهههَ ثْكًههل ک هَ اًزِههبی عههْی آثههی اى چْههوَی گوه هَ رههب‬
‫ٕؾوای ثٌبه ها ؽل ّ ؽلّك ثلْک گوهَ هیكاًَزٌلب كه ‪ٛ‬وف كیگو کیبًیُب ّ‬
‫هؼللالَلطٌخ ثْكًل کهَ ؽهل ّ ؽهلّك ثکیهبى ّ فهبًیوي ها رهب پهبی چهن ثٌلٍوثَهذ‬
‫هیفْاًلًل‪ .‬کبه ثَكهاىا کْیلب هٌِهلً ّ کبهٌّبٍهبى كّلزهی آهلًهلب کبهٌّبٍهی‬
‫کوكًلب ِّْك فْاٍزٌلب هبعوا فیلی ‪ْٛ‬ل کْیل‪.‬‬
‫كهایي ىهبى هلؼَی «گوهَ» كه ٍْهیي هکبى فْكب كه پْذ عْی هٍْهْم‬
‫ثَ«عبپٌجَ» ّاهغ ثْك‪ .‬هلؼَی «گوههَ» كه كّهاى هبلکیهذ ىیهبكفهبى اى اهٌیهذ ّ‬
‫آٍبیِ ًَجی ثو فْهكاه ّلب ىیوا كیگهو ههْهك كٍهذثهوك ػْهبیو هْهوبیی ههواه‬
‫ًویگوكذب ىیهوا ىیهبكفهبى هئهیٌ هجیلهَی كهٍّهْهی ثهْكب کهَ عي ایهل هْهوبیی‬
‫هؾَْة هیّلب ثب «ْٕلخاللّلخ» ّ كوىًلاًِ هیبًَی فْثی كاّذ‪.‬‬
‫هجل اى ىیبكفبى «ػَکوفبى كژکوكی» هلهک «گوههَ» ها اعهبهٍ ههیکهوكب‬
‫ک هَ ثههوایِ كهكٍههوُبی كههواّاى كاّههذب ىیههوا «ٕههْلخاللّلخ» ّ كوىًههلاًِ ثههب‬
‫اهیوؽَهههيفهههبى ٍوكاهاؽزْهههبم فٖهههْهذ كاّهههزٌل ّ كه ُهههو هْههههغ کهههَ كل ّهههبى‬
‫هیفْاٍهذ كزهْی ؿهبهد «گوههَ» ها ٕهبكه ههیکوكًهل‪ .‬یهک ٍهبل فَهوّفهبى‬
‫كزْی كاك رب روبم هلک ها ؿبهد کٌٌلب ‪ً ۹۳ - ۸۳‬لو رلٌلچی آهلًلب ُو چهَ كم‬
‫كٍذ ّبى هٍیلب ثب فْك ثوكًل‪.‬‬
‫ػَهکوفهبى هغجهْه ّهل هلؼهَی هٍْهْم ثهَ«عهب پٌجهَ» ها اؽهلاس ًوبیهلب کهَ رهب‬
‫ىهبى ىیبكفبى پب ثوعب ثْك‪ .‬كه ىهبى ىیبكفهبى کهَ اهٌیهذ كه «گوههَ» ثوههواه‬
‫ّلب هوكم آَُزَ آَُزَ اى كهّى هلؼهَ ثیهوّى آههلٍ ّ فبًهَُهبی اى فْهذ ّ ِگهل‬
‫ثوای فْك كهٍذ کوكًلب ایي ّ‪ٙ‬غ اكاهَ یبكذ رهب اکٌهْى کهَ آثهبكی «گوههَ» رهب‬
‫رل هقبثواد کْیلٍ ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫هلهک «گوهههَ» ىیههبك كٍههذ ثههَكٍههذ ّههلٍ اٍههذب هبلکهبى «گوهههَ» ثههَروریههت‬
‫ػجبهد ثْكًل اى «ٍوكاه اؽزْبم» ثؼهل اى اّ ثهَثچهَُهبیِ اهیوهلهیفهبى ّ اهیهو‬
‫ؽَههيفههبى هٍههیلب آىُههب هل هک ها ثههَاعههبهٍ هههیكاكًههل ّ ‪ % ۲۵‬هبلیههبد اى ىاهع‬
‫هیگوكزٌل‪.‬‬
‫کلفهههلایبى ههههلین «گوههههَ» اى ىههههبى ٍهههوكاه اؽزْهههبم ػجهههبهد ثْكًههههل «اى‬
‫ُهالٍّههجيػلی هه‪ٚ‬ههبًی» ثؼههلا پَههوُ «ّههیوػلی هه‪ٚ‬ههبًی» ثؼههل اى اّ «ؽَههي‬
‫هه‪ٚ‬بًی»ب «دمحمکهوین کویوهی» ّ «عهْاكفهبى ههوٍههبًی»‪ .‬هوؽهْم عْاكفهبى ثهب‬
‫اهههوللا ّ یکههی اى‬
‫ّ‬ ‫اهههوللا هههوٍهههبًی پَههوػوْ هههیّههلب اّ کلفههلای ؽههبط‬
‫ّ‬ ‫ؽههبط‬
‫کالروُبی «گوهَ» ثْك‪.‬‬
‫ههوللا‬
‫ىیهههبكفهههبى هجهههل اى إهههالؽبد اه‪ٙ‬هههی هلهههک ها كوّفهههذ ثهههَؽهههبط اهه ّ‬
‫للافبى ّ ٍلیوبى اهیٌیب ایيُب هلک ها كاّزٌل رب ىهبًی إهالؽبد‬ ‫هوٍهبًیب اٍل ّ‬
‫اه‪ٙ‬ی هّی آى کبه آهل‪.‬‬
‫«ؽههبط دمحم ک هوین کویوههی» كه ایههي هههْهك چٌههیي هههیگْیههل‪« :‬هههبلکیي علیههل‬
‫ًَهجذ ثههَهػیههذ ٍههقذگیههویُهبی اػوههبل ًوْكًههلب آىُههب ثههوفالف هّال هههبلکیي‬
‫ٍبثنب ٍو فوهي هأهْه هیكوٍزبكًل رب ثو فوهي ًظبهد کٌهلب اى ‪ٛ‬هوف كیگهو‬
‫‪ % ۲۵‬هبلیههبد ٍههوكاه اؽزْههبم ها ثهههَ ‪ % ۳۳‬ثههبال ثوكًههلب كه ؽههبلی کهههَ هُّ‬
‫ٍوكاه اؽزْبم ایي ثْك کَ كه هْهغ فوهي هیآهل كه یک گّْهَی هٍّهزب چهبكه‬
‫هیىكب آى ّهذ هػیذ فْكّبى هبلیبد ها ثوای ایْبى ههیثوكًهلب ىیهبكفهبى ُهن‬
‫ثَکلفلا ّا گهناه ههیکهوكب ّلهی ههبلکیي علیهل ‪ٛ‬جؼهی ثَهیبه پهبییي كاّهزٌلب آىُهب‬
‫هَزویوب هویي ّ ًب و هؼیي هیکوكًلب ّ ثوهػیذ ٍهقذ ههیگوكزٌهلب یهک ّههذ‬
‫هي هكزن كه هغلٌ هبلکیيب ثَآىُب گلزن کَ ّوب ٍلْک ها ّاهًَّ کوكٍایلب اّال‬
‫‪ ۲۵‬هي ها کوكٍایل ‪ ۳۳‬هيب هویيی ُن هیگیویلب ایي چَ هٍوی اٍذ؟‬
‫ثب ایي ثوًبهَی ّوب ىاهع اى ثِوٍ كه هكزَ ّ ُیچی ثوایِ ًویهبًل‪».‬‬
‫اهوللا هّثَهي کوك ّ گلذ‪« :‬اًگبه رْ فیلی فْة ىثبى كاهیب كلذ‬ ‫ّ‬ ‫«ؽبط‬
‫هیفْاُل ثوبى ّ ثکبهب كلذ ُن ًویفْاُل یک هلکیي هْرْهی ُن ثَرْ هیكُن‬
‫ُو عب کَ هیفْاُی ثوّ‪».‬‬
‫اهوللا هوا اى كٍ ثیوّى کوكب هي كّ ه ً گبّ فیِ كاّهزنب‬ ‫ّ‬ ‫«ّهزی کَ ؽبط‬
‫آىُب ها ثو كاّهزن ّ هكهزن ثهَ«كژکهوك» كه آىعهب ىهیٌهی ها ثوكاّهزین ّ ّهویکی‬
‫کْزینب هْهغ پبییي ّلب هب هؾْٖالد هبى ها ثواكّهزَ ثهْكینب كیهلین کهَ ُْاپیوهب‬
‫اى آٍوبى اػالهیَ پقِ هیکٌلب ثب ایي ه‪ٚ‬وْى کَ‪ُ« :‬و ىاهػی كهُوعب هّی‬
‫ُو ىهیي کَ کبه هیکٌلب رکبى ًقْهكب کَ ىهیي هبل فْكُ اٍذ‪».‬‬
‫ثلیيروریت هوؽلَی اّل إالؽبد اه‪ٙ‬ی ّوّع ّلب هب کهَ ىهاػهذ ههبى‬
‫ها عوغ کوكٍ ثهْینب ثوگْهزین ثهَ«گوههَ» ُهْا کهن کهن ٍهوك ّ ىهَهزبًی ههیّهلب‬
‫هبُن ُیچچیي عِذ مفیوٍی ىهَزبًی ًلاّزینب ًَ ػلْكَ ثوای ههبل كاّهزینب ًهَ‬
‫ٍهههْفذ ثهههوای گوههههبیِ ب ًهههَ ًلهههذ ثهههوای هّّهههٌبییب ًهههَ لجهههبً گهههوم ثهههوای‬
‫ثچَُب‪ُ...‬یچ‪».‬‬
‫«كه ّههوّع إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی آهلًههل اى هههب پوٍههیلًل‪ّ« :‬ههوب چوههله ىهههیي‬
‫كاهیل؟»‬
‫گلزین‪« :‬آیِ ٕل هي» ىهیيُب ها هّی آیِ ؽَبة کوكًل‪ .‬هأهْهیي إالؽبد‬
‫اههوللا عهي هوؽلهَی‬ ‫ّ‬ ‫اه‪ٙ‬ی اى هب صجذ ًبم کوكًل‪ .‬كه ایيهْهغ ىهیيُبی ؽهبط‬
‫اّل إالؽبد اه‪ٙ‬ی ثْكب ىیوا هبلک ػولٍ هؾَْة هیّلب اهب اى ایي ‪ٛ‬وف‬
‫اهوللا ثَهٖل فوك کهوكى پهالک اها‪ٙ‬هی هٌطوهَب روهبم هٍّهزبُبی رهبثغ‬ ‫ّ‬ ‫ُن ؽبط‬
‫للاهواكفهههبًی» ها كه یهههک پهههالک‬ ‫ثلهههْک «گوههههَ» اى آةههههبُی رهههب ٕهههؾوای « ّ‬
‫«گوهههَ» ِگههوك آّهكٍ ثههْكب ٍههؼی كاّههذ رههب ُوهَی اكههواك هػیههذ ها ًیههي كهُوههیي‬
‫یکعب اٍکبى كُلب رب ُوَی ایي هٌطوَی ٍّیغ ها یک پالک هلنكاك کٌل‪».‬‬
‫«رب ثلکَ اى روَین اها‪ٙ‬ی عبى ٍهبلن ثهَكه ثجهوك‪ .‬ههب ُهن ٍهو اى کهبه اكاهٍ ّ‬
‫ثوًبهَُبی إالؽبد اه‪ٙ‬ی كه ًویآّهكینب یک ّههذ كِویهلین کهَ ُْهذ ٍهبل‬
‫روهههبم هههههبلاالعههههبهٍی ىهههههیي ها ا‪ٙ‬ههههبكی كاكٍایههههنب آى ّهههههذ ثٌههههلٍ فههههْكم هكههههزن‬
‫كه«ّیواى» ّ هَزویوب ثوای رِهواىب فطهبة ثهَفهْك ّهبٍ ّهکبیذ ًّْهزنب كهآى‬
‫هیل کوكم کَ‪ :‬ثلْک «گوهَ» كاهای ‪ ۹‬هلؼَ ّ یک پالک اٍذ کَ اى چْن كّلهذ‬
‫اكزبكٍ ّ ثوًبهَی إالؽبد اه‪ٙ‬ی كه ایيعب ًیبهلٍ اٍذ‪».‬‬
‫ثبّهکي وف هلد ‪ ۵‬هّى عْاثِ آهلب کَ ًّْزَ ثْك‪:‬‬
‫«كالًی ‪ ۹‬هلؼَی «گوهَ» ثهَصجهذ هٍهیل‪ .‬كه آى هْههغ یهک ٍهوری "ُوهذ‬
‫ّیواىی" ثْك کَ پَوُ هَهئْل إهالؽبد اه‪ٙ‬هی ثهْكب کبهُهب ها ثهب ّهزبة ّ‬
‫هّؽیهَی ًظهبهی اًغههبم ههیكاك‪ .‬چٌهیي ّههل کهَ کهبه إههالؽبد اه‪ٙ‬هی كه ثلههْک‬
‫«گوهههَ» ثههب هْكویههذ اًغههبم گوكههذب هبلکهبى ًزْاًَههزٌل ُههیچ کهبهی ثکٌٌههلب ىهههیي‬
‫ثَىاهػیي ثوگْذ‪».‬‬
‫هلؼَی «گوهَ» اى ههلین كاهای ؽوهبم ثهْكٍب ًقَهزیي ؽوهبم ػوهْهی اى هؾهل‬
‫عوغآّهی ىکبد رٍْ‪ ٜ‬هوؽْم كکزو "کْویوی ّهیواىی" ٍهبفزَ ّهل‪ .‬اههوّىٍ‬
‫هٍّزبی «گوهَ» كاهای ‪ ۱۴۳‬فبًْاه اٍذ کهَ رؼهلاك ‪ً ۷۱۱‬لهو ها كه فهْك عهب‬
‫كاكٍ اٍههذب ایههي هٍّههزب كاهای آةب ثههومب هقههبثوادب فبًهَی ثِلاّههذ ّ ّههوکذ‬
‫رؼبًّی هیثبّل‪ُ .‬نچٌیي یکی اى هطتُبی آهْىّهی هٌطوهَ هؾَهْة ههیّهْكب‬
‫چٌبىکَ كاهای هلاهً هاٌُوبیی ّ كثیوٍزبى رؾهذ ًهبمُهبی ّهِیل هِهلی پهْه ّ‬
‫«اثي ٍیٌب» ثْكٍ ّ اهْه آهْىّی آى هٌطوهَ ها رهب ٍهطْػ كثیوٍهزبى كفزواًهَ ّ‬
‫پَواًَ ػِلٍكاه هیثبّل‪.‬‬
‫«ثلْک گوهَ» اهوّىٍ ثب ّزبة كيایٌلٍ هّ ثَپیِ هكذ هیثبّهلب چٌهبىکهَ‬
‫كّثبهٍ ُوبى هْهؼیذ ٍهبثن فهْك ها ثهَكٍهذ ههیآّهك‪ .‬اهجهبل «گوههَ» اى آىعهب‬
‫هّ ثَكيًّی ًِبك کَ کْبّهىاى ایي هؾل هّ ثَثبؽكاهی آّهكًهلب گلزهَ ّهلٍ کهَ‬
‫یک ُکزبه ثبؽ ٍیت «گوهَ» ثبلؾ ثوكٍُب هیلیْى رْهبى هیوذ هیّْك‪.‬‬
‫كهایي هْهك عٌبة "كوّك هوٍهبًی" ‪ٙ‬وي اهایَی یبك كاّزی كوهْكٍ اٍذ‪:‬‬
‫«اّل ثبه ٌٍذ ثبؽكاهی رٍْ‪ٜ‬ب ّقٖی هٍْْم ثَ"هِْلی ػلی هوٍههبًی"‬
‫(پله ایْبى) هًّن یبكزَ اٍذ‪ ».‬گْیب هوؽْم هْهِلی ػلهی ثهیِ اى ‪ُ ۱۵۳‬هياه‬
‫إلَ ًِبل هضوو كه اها‪ٙ‬ی گوهَ ؿوٓ ًوْكٍ اٍذب ثَكًجبل آى ٍیوبی گوههَ‬
‫للا ًیي ثَپیوّی اى اّ ثَاهْه ثبؽكاهی هّ کوكًل‪.‬‬ ‫كیگوگْى ّلٍ ّ ثویَی فلن ّ‬
‫هطههبثن ثههب كوهههبیِ كههوّكفههبى‪« :‬هوؽههْم هْههِلی ػلههی كاهای ‪ ۱۳‬پَههو ّ ‪۴‬‬
‫كفزههو ثههْكٍ اٍههذ ک هَ اکٌههْى رؼههلاك ًَههل ّ ًزیغ هَی اّ ثههَ‪ً ۲۷۵‬لههو هههیهٍههٌلب‬
‫ثَیبهی اى ایي اكهواك كه هٖهبكه هِهن كّلزهی ههواه كاهًهل‪ .‬كه ثهیي آىُهب فلجهبىب‬
‫هٌِههلًب هؼلهههنب رکٌَهههیيب ههههلیوب هئهههیٌ ثبًهههکب ٍهههوٌُلب ٍهههوكاهب ٍهههزْاى ّ‬
‫گوُّجبى ّعْك كاهًل‪».‬‬
‫‪.‬‬ ‫عٌبة ًٖود هللا فلیلی ثبٕوی – هیبٍذ اٍجن اكاهٍی آهْىُ ّپوّهُ هٌطوَ ّثقْلاهٍبثن ‪.‬‬
‫کبهلیوّى كهثیي ّبگوكاى فْك كهیکی اىثبؽ ُبی گوهَ ‪۱۳۷۵ -‬‬ ‫‪.‬‬
‫كوّكفبى هیاكيایل‪« :‬كه ىهبًی کَ ٍواٍو ًهْاؽی «کهبهلیوّى» ّ «ثلهْک‬
‫گوهههَ» ثههَكلیههل كّهی هَههبكذ ثههب هوک هي اٍههزبىب ٕههؼتالؼجههْه ثههْكى ّ كوههلاى‬
‫اهکبًبد ّ عبكٍب كبهل ُوًْع ك‪ٚ‬ب ّ اهکبًبد آهْىّی ثْكب ثَُوهیي ٍهجت ُهیچ‬
‫هؼلن ّ آهْىگبهی كه هٌطوَ ّعْك ًلاّذب كّ ًلو اى كوىًلاى هوؽْم هْهِلی‬
‫ػلی ثًَبمُهبی "ؽهبط ٍهِواة" ّ "ؿهالمه‪ٙ‬هب" ّ یهک ًلهو كیگهو اى ّاثَهزگبى‬
‫ًيكیک هِْلی ػلی هوٍهبًیب ثًَبم "ػجلالؼلی هوٍهبًی" ثَهوبم هؼلوی هٍهیلٍ ّ‬
‫ثَكوٌُل هٌطوَ فلهذ کوكًل‪».‬‬
‫هؼٌی ایي گلزَ آى اٍذب کَ ًقَزیي هؼلویي هٌطوَی «کبهلیوّى» ُویي ٍَ‬
‫ّللا اػلن ثؾوبین االهْه‪.‬‬‫كوك ًبهجوكٍ َُزٌل‪ّ .‬‬
‫كه هٍّهزبی «گوهههَ» هَههغل ٍههبفزَ ًْههلٍ اٍهذب لکهي یهک ثههبة ؽَههیٌیَی‬
‫ثههيهگ ثوپههب اٍههذ ک هَ ک هبه هَههغل ها ُههن اًغههبم هههیكُههلب ُیههأد ػههياكاهی اهههبم‬
‫للا کویوههیب کواهههذ ٕههبلؾی ّ پٌغؼلههی‬ ‫ؽَههیي(ع) ثههٍَههو پوٍههزی آهبیههبى اهههیي ّ‬
‫عؼلوی اكاهٍ هیّْك‪.‬‬
‫ٍههبکٌیي هٍّههزبی «گوهههَ» ثههب ‪ٙ‬ههویت ‪ ۵۳‬كه ‪ ۵۳‬اى كّ ‪ٛ‬بیل هَی رههوک ّ‬
‫ثبٕوی رْکیل ّلٍاًلب روکُب اى ریوٍُبی هوٍههبًیب فیوآلهلیب آٌُگهو ّ ّهِ‬
‫ثلْکیَُزٌلب ثبٕویُب ثیِرو "کبهه‪ٚ‬بًی" اًلب كوه‪ ۵ ٜ‬فهبًْاه "کبكوُهبكی"‬
‫كه هیههههبى ّههههبى ّعههههْك كاهًههههلب كه هٍّههههزبی «گوهههههَ» اى ریههههوٍی ثبٕههههوی‬
‫"کبه‪ٙ‬بیی" إال ّعْك ًلاهك‪.‬‬
‫للا ب‬
‫یک ًوًَْ اى ًَتًبهَی "کبهه‪ٚ‬بًی "ُبی «گوهَ» چٌیي اٍذ‪ :‬اهیي ّ‬
‫للاب‬
‫دمحم کوینب ؽبعی ثبثبب کوثالیی کوین پٌْگیب هویت ثهل پْهٌگیب ؽهبرنب هاٍ ّ‬
‫ػيیيللاب ٕلوب کبهه‪ٚ‬بى ‪ -‬هؾوْك‪.‬‬ ‫ّ‬
‫چن کٌگشی‬
‫ثَهّایذ ؽبط ؽَیي ٕبكهی ثْگوب ػلی ػجبٍی‬
‫للا هوٍهبًیب گْكهى هوٍهبًی‬ ‫للا هوٍهبًیب ػيد ّ‬ ‫ػطب ّ‬
‫ثهههَكبٕهههلَی ‪ ۴‬کیلهههْهزو ثؼهههل اى هؾهههل «گوههههَ» كه هَهههیو عهههبكٍی إهههلی‬
‫هٍّههزبی «چههنکٌگههوی» ّاهههغ اٍههذ‪ .‬هؼٌههی "چههن" ها هههجال كاًَههزینب "کٌگههو" ثههو‬
‫ّىى «ٌٍگو» ّ «لْکو» یک ًْع فبهی اٍذ کَ ثوگُبی ثيهگ ّ پِيب ثهب‬
‫ریؾُب ی فیلی ریي ّ هْی كاهكب ایي ًْع فهبه كه اّایهل ثِهبه اى کٌهلٍ ّ هیْهَی‬
‫هْعْك كه ىیهو ىههیي ههیهّیهلب كه اّایهل ثَهیبه ًهوم ّ لطیهق اٍهذب چٌهبىکهَ‬
‫هوكم آى ًبؽیَ اى عْاًَُبی ًْثو آى "فبه" فْهّذ فُْهيٍ كهٍذ هیکٌٌل‬
‫کَ ثَآى «فْهّذ کٌگهو» ههیگْیٌهل کهَ ‪ٛ‬ؼهن ّهیویي كاهك‪ .‬هقْٖٕهب اگهو ثهب‬
‫گّْذ ُن كهٍهذ ّهْك ثِزهویي فْهّهذ ههیّهْك؛ ثهَُوهیي ٍهجت ّهبػو گلزهَ‪:‬‬
‫«کٌگو فْهكٍب لٌگو اًلافزَ»‪.‬‬
‫کٌگو كه ٍواٍو اٍزبى كبهً هی هّیلب اهب ًهَ هبًٌهل چهن کٌگهویب ٍواٍهو‬
‫ٕؾوای پٌِبّه هْعْك هیبى كّ هٍّزبی «چن کٌگوی» رب «آةهبُی» هولْ اى‬
‫ایي ًْع فبه اٍذب كام كاهاى هٌطوَ آى ها عوغ ًوْكٍ ّ فْک ههیکٌٌهلب ٍه ٌ‬
‫هیکْثٌل ّ ثوای ػلْكَی ىهَزبًی كامُبی فْك اًجبه هیکٌٌل‪.‬‬
‫هبلک اّلیَی ایي هٍّزب هبًٌل كیگو هٍّزبُبی ایي ًبؽیهَب اهیوؽَهيفهبى‬
‫اههوللا ههوٍههبًیب‬
‫ّ‬ ‫ٍوكاه اؽزْبم ثهْكب اّ كوّفهذ ثهًَگهبه ّهیواىی ب ثؼهلا ؽهبط‬
‫هلللافههبى اهیٌههی فویلًههل‪ .‬آىُههب ایههي‬
‫ىیههبكفههبى ٍههزوکب ٍههلیوبىفههبى اهیٌههی ّ اٍه ّ‬
‫اها‪ٙ‬ی ها ثَه‪ٙ‬بفبى ػجبٍی رٌل ثواههی اعهبهٍ كاكًهلب اّلهیي فبًهَُهب ها ُوهْ‬
‫ثَارلبم پَو فْك ػلهی ػجبٍهی ثٌهب کهوكب ٍه ٌ كه ٍهبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۴۱‬ػَهکو‬
‫هوٍهبًی (هؼوّف ثَلْکو) ثٍَوذ کلفلایی ٍلیوبىفبى اهیٌی ثوگيیلٍ ّلب كه‬
‫اههوللا‬
‫ّ‬ ‫ُویي هْهغ ّقٔ كیگوی ثًَبم ثِوّى هوٍهبًی ‪ ۳‬كاًل کلفهلایی ؽهبط‬
‫ها ثوكاّزَ ّ ثَایي عوغ ا‪ٙ‬بكَ ّل‪.‬‬
‫صايشاى چن کٌگشی دسهؾِذ همذط‪ ،‬صيادخاى تْگش ّلؾکش لشٍ لاًی دسعکظ ديذٍ هی ؽًْذ‪13۰3 -‬‬
‫هٍّزبی چن کٌگوی كه اثزلا ‪ ۸‬فبًْاه ثهْك کهَ ثهَهّی رُلهی هٍْهْم ثهَ«رهل‬
‫كاهٌی» ثوپب ّلٍ ثْكب هجل اى آى ثوای هلد چٌل ٍبل كه ىیو "چهبكه" ّ" ک هو"‬
‫ىًلگی ههیکوكًهلب آَُهزَ آَُهزَ ثهب فْهذ ّ گهل فبًهَ كهٍهذ کوكًهلب ثهَههوّه‬
‫ىهبى عوؼیذ ىیبك ّلب هزٌبٍت ثهبآى هٍّهزب ًیهي ثهَآهاههیفهْك ها ثهٍَهوذ ثهبال‬
‫کْیل‪ .‬عوؼیذ ایي هٍّزب كهؽهبل ؽب‪ٙ‬هو ‪ً ۲۸۱‬لهو گلزهَ ّهلٍ اٍهذ کهَ كههبلهت‬
‫‪ ۵۸‬فبًْاه ىًلگی هیکٌٌل‪.‬‬
‫رب هجل اى إالؽبد اه‪ٙ‬ی ٍِن هبلک ‪ ۲۵‬كهٕهل كه ىههبى ٍهوكاه اؽزْهبم‬
‫للا هوٍهبًی ّ ٍلیوبى فبى اهیٌهی ثهْك‪ .‬اها‪ٙ‬هی‬ ‫ّ ‪ ۳۳‬كهٕل كه ىهبى ؽبط اهو ّ‬
‫«چهن کٌگههوی» كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۴۷‬ثههب إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی ثوفههْهك کهوكب ‪۳‬‬
‫كاًل اى اهالک روَین ثًََجذ ّلب ‪ ۳‬كاًل كیگو ها ىاهػهبى اى هبلهکُهب ‪ٛ‬هی‬
‫هَ‪ٍ ۱۲ ٜ‬بلَ فویلًل‪ .‬ثلیيروریت روبم ىهیي «چن کٌگوی» ثَىاهػبى ثوگْذ‪.‬‬
‫اها‪ٙ‬ی هٍّهزبی چهن کٌگهوی ُهن اى چْهوَی «گوههَ» ؽهنآثهَ كاهكب ُهن اى‬
‫هّكفبًَی «کو»‪ .‬عْی آة هٌْؼت اى هّكفبًَی کو» كه ٍبل ‪)ُ ُ( ۱۳۴۱‬‬
‫رٍْ‪ ٜ‬آهبیبى ه‪ٙ‬ب ػجبٍهی ّ ػلهی ػجبٍهی ؽلهو ّهل‪ .‬رهب آى هْههغ اى ایهي ٕهؾوا‬
‫هؾْٖل ىیبكی ثوكاّزَ ًویّلب ٍهبالًَ هوهلاه هؾهلّكی ًقهْكب ػهلًب گٌهلم ّ‬
‫عْ کْذ هیّل کَ ثَىؽوزِ ُن ًوهیاهىیهلب روهبم ٕهؾوا فهبلی ّ ثیبثهبى ثهْك‪.‬‬
‫لکي ثب اؽلاس ایي کبًبل آثی ّ‪ٙ‬ؼیذ هٍّزب ثهَیهک ثهبهٍ كیگوگهْى ّهل‪ .‬گوچهَ‬
‫ٕههههؾوای «چههههن کٌگههههوی» اى آى ٍوٍههههجيی ّ ّههههبكاثی هٍّههههزبُبی پههههبییيرههههو‬
‫ثوفْهكاه ًیَذب لکي كامكاهی كه ایهي هٍّهزب هًّهن ّهبیبى كاهكب ُهو یهک اى‬
‫فبًْاكٍُب یک چٌل ه ً كام ٍجک ّ ٌٍگیي ًگِلاهی هیکٌٌل‪.‬‬
‫«چههن کٌگههوی» اى اهکبًههبد اّلیهَی ىًههلگی ّههبهل آة لْلههَکْههیب هّّههٌبیی‬
‫ثههههومب فبًههههَی ثِلاّههههذ ّ هقههههبثواد ثوفههههْهكاه اٍههههذ‪ .‬یههههک ثههههبة هَههههغل‬
‫علیلاالؽلاس كاهك ّ كاهای یک ثبة هلهٍَی اثزهلایی ثهًَهبم ّهویؼزی ههیثبّهل‪.‬‬
‫ایي هٍّزب اى ُوبى ٍبلُبی ًقَزیيب كاهای ؽوبم ػوْهی ثْك ٍ اٍذ‪.‬‬
‫اکضویذ ٍبکٌیي هٍّزبی «چن کٌگوی» اى ‪ٛ‬بیلَی روک هوٍههبًی ّهبهل كّ‬
‫ریوٍی "ؿویت لْ" ّ ٍبهیقبًی َُزٌلب ‪ ۵‬فبًْاه ثب كبهیل «ٕهبكهی» اى ثهْگو‬
‫ّ ‪ ۳‬فهبًْاه ثههب كبهیههل «ػجبٍهی» اى "رٌههل ثههوام" ًیهي كه آىعههب ٍههبکي َُههزٌل‪.‬‬
‫ثْگوُب اى اػوبة «ؽهبط ىیهبك فهبى ثهْگو» ههیثبّهٌل کهَ كه ىههبى ههبلکیي ٍهو‬
‫هویههي هههبلکیي ثههْك‪ .‬ثؼههل اى إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی ٍههِن هبل هک ایههيعههب ها فویههل ّ‬
‫كوىًههلاًِ كه ایههي هؾههل ٍهکًْذ كاهًههل‪ .‬آىُههب ثؼههل اى آة گوكزههَگههی هؾههل ّههبى‬
‫اى«کِویي» ثَایيعب آهلٍاًلب كبهیل ػجبٍی ًیي اى كوىًهلاى ُوهبى ه‪ٙ‬هب ػجبٍهی‬
‫اعبهٍكاه اّل ایي هٍّزب َُزٌل‪.‬‬
‫اهوّىٍ «چن کٌگوی» هّ ثَپیِ هكذ اٍهذب ىیهوا هبًٌهل روهبم هٍّهزبُبی «پهل‬
‫ثَثبال» ثَاهْه ثهبؽكاهی هّ ًوهْكٍاٍهذ‪ .‬ػهالٍّ ثهوایي‪ :‬ثهيهگرهویي ٍهوهبیَی‬
‫هوكم هٍّزبُبی "پل ثَثبال" رؾٖیالد كوىًلاى ّبى هیثبّلب ػلٍی ىیبكی اى‬
‫آىُب كه پورْ ُوذ ّ رال ُ رؾٖیلی ثَهلاهط ػبلی هٍیلٍاًل‪.‬‬
‫ربکٌْى اى هٍّزبی علیلالزأٍهیٌ «چهن کٌگهوی» اكهواك ىیهبكی كه اكاهاد ّ‬
‫اهگهههبى ُهههبی ؽَهههبً كّلزهههی اى هجیهههل آههههْىُ ّ پهههوّهُب ٕهههلا ٍّهههیوبب ٍههه بٍ‬
‫پبٍههلاهاىب اهرههِ ّ ًیههوّی اًزظههبهی هْههـْل فههلهذ ّههلٍاًههلب ُههو ی هک كاهای‬
‫ػجلالو‪ٙ‬ههب‬
‫ّ‬ ‫هرجههَُههبی ثههبال هههیثبّههٌل‪ .‬یک هی اى اكههواك ّههبفٔ ایههي هٍّههزبعٌبة «‬
‫ارؾبكپْه» هیبٍذ کًٌْی اكاهٍی آهْىُ ّ پهوّهُ «کهبهلیوّى» ههیثبّهل‪ .‬اّ‬
‫كه ثِبهٍبل ‪ ۱۳۸۳‬هْكن ّل هَبثوبد پٌغگبًَی هوآى کوین ّوبل اٍزبى ها كه‬
‫ثقهههِ «کهههبهلیوّى» ثوگهههياه ًوبیهههل‪ .‬عٌهههبة ارؾهههبكپْه كه كّه هجلهههی اًزقبثهههبد‬
‫ّْهاُبب کبًلیلای ػ‪ْٚ‬یذ كه ّْهای ِّو «ّیواى» ثْكب کَ كه ثیي هغوهْع‬
‫کبًلیلاُب عي ‪ً ۳۳‬لو اّل هواه گوكذ‪.‬‬
‫كه «چهن کٌگهوی» یهک ُیهأد ػهياكاهی ثهًَهبم اثبالل‪ٚ‬هل الؼجهبً(ع) ّعههْك‬
‫كاهك کهههَ اى ُوهههبى ٍهههبلُهههبی ًقَهههذ رأٍهههیٌ ایهههي هٍّهههزب اههههْه ػهههياكاهی‬
‫ٍیلالِْلا(ع) ها ثوگياه هیکوكٍ اٍذ‪ .‬هَئْلیي ایي ُیأد ػجبهداًل اى ؽَیي‬
‫للا هوٍههبًی ّ‬ ‫ٕبكهیب گْكهى هوٍهبًیب كاهیُْ دمحمیب هِوػلی ػجبٍیب ػطب ّ‬
‫للا هوٍهبًی‪ .‬ثٌب ثَگلزَی اّقبٓ كْم كه ٍبلُبی ًقَهذ رأٍهیٌ هٍّهزب‬ ‫ػيد ّ‬
‫کَ اػزوبكاد هوكم هؾکن ثْكب كه ایبم ػياكاهی اهبم ؽَهیي(ع) ثهَفٖهْٓ كه‬
‫ّت ّ هّى ربٍْػب ّ ػبّْها ُیچکٌ ثٍَوکبه ًوهیهكهذب ُهیچکهٌ كه هٌهيل‬
‫چیههيی مفیههوٍ ًوههیکهوكب ؽزههی فههبًْاكٍُههب ّههیو ّ رقههن هههوؽ فههْك ها ثههوای اهههبم‬
‫ؽَیي(ع) ًنه هیکوكًلب كه ّتُبی ربٍْػب ّ ػبّْها آرِ هّّي کهوكٍ ّ رهب‬
‫ٕجؼ كه ا‪ٛ‬واف آى ثَػياكاهی هیپوكافزٌلب ُهیچکهٌ ًوهیفْاثیهلب ىیهوا ُوهَ‬
‫اػزوبك كاّزٌل کَ كه ایي ّتُب ّ هّىُب فْاة ؽوام اٍذ ّ گٌبٍ ػظین كاهك‪.‬‬
‫آبهاُی‬
‫ثَهّایذ عِبى ّبٍ هولٍیب ثِياك ارؾبك ً اكب‬
‫للا پٌبُیب ّیوىاك هوٍهبًی ‪ -‬ثِوّى هوٍهبًی‬ ‫ًؼوذ ّ‬
‫‪ ۶‬کیلهههْهزو ثؼهههل اى هٍّهههزبی «چهههن کٌگهههوی» هؾلهههی ٍهههبکذ ّ آهام ثهههًَهههبم‬
‫«آةهبُی» ّاهغ ّلٍ اٍذ کَ ثهب آیٌهلٍی كهفْهبى هّثهَهّ اٍهذب ایهي هؾهل ها‬
‫ثلاى ٍجت «آةهبُی» گلزَاًل کَ كاهای چْوٍَب هُبی ثْكٍ کهَ كه ىهَهزبىُهب‬
‫آة گوم كاّزَب ثَُویي فب‪ٛ‬و هبُیُب كهآى كٖل كه آىعب رغوغ هیکوكًل‪.‬‬
‫آهبی عِبى ّبٍ هولٍی ثْگو كهثبهٍی ربهیقچَی آةهبُی چٌیي هیگهْ یهل‪:‬‬
‫«هب كه «كژکوك» ىًهلگی ههیکهوكینب ههبلکی كاّهزین ثهًَهبم «ؽهبط دمحم هلهی صهبًی‬
‫پههْه» ثههَهههب لههن هههیک هوكب اى هههب ثیگههبهی هههیکْههیلب هههب اى كٍههذ لههن اّ كههواه‬
‫کوكینب هكزین ثَفَوّ ّیویيب یک رکَ ىههیي اى کَهی ثهًَهبم «هْهِلی هلٌهله»‬
‫گوكزینب ‪ٛ‬جن هواهكاك کبّزینب هؾْٖالد هبى ها عوغآّهی کوكینب پبییي ّل‪».‬‬
‫«ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۷‬ثْكب ػوْین ؽَيفبى ثْگوی ثَُوهواٍ ثهواكهم عِهبى‬
‫ثقهههِ هكزٌهههل ثهههَ«کهههبهلیوّى» ًهههيك ٍهههلیوبىفهههبى اهیٌهههیب ههههواهكاك ىههههیيُهههبی‬
‫«آةهههبُی» ها گوكزٌههلب رٖههوین گههوكزین رههب ثیههل ّ کلٌههلب ٍّههبیلب گههبّ ّ ُوهَی‬
‫رْکیالد فْكههبى ه اى «كژکهوك» ثهوكاهین ثهَایهيعهب ثیهبّهین ّ هْهـْل ثهَکهبه‬
‫ّْین‪ .‬چِبه االؽ ها ػلق ثبه کوكینب ثهب كّ علهذ گهبّ ّ فهیِ ثوكاّهزینب آههلین‬
‫كه ایههيعههب ک هَ ٕههؾوای ثیبثههبى ّ فههبلی اى ٍ هکٌَ ّ آثههبكاًی ثههْكب ُههیچ آثههبكی ّ‬
‫آصبهی اى آكهیىاك كه ایيعب هْعْك ًجْكب كه هَیو آهلى هب اى «كژکهوك» کَهی‬
‫ثًَبم هَهیؼفهبى اى ٍهبکٌیي «چهوکٌ» ًیهي ثهب ههب هكیهن ّهلب ثهبُن آههلین ایهيعهب‬
‫ثبهاًلاىی کوكینب چبكهی ثوپب ًوهْكینب پهلهم ًوْهَی عهْی ها هیقهذ ّ ّهوّع‬
‫کوكین ثَکٌلى؛ عْی هبى فیلی ‪ْٛ‬الًی اٍذ ؽلّك ‪ ۱۳‬کیلْهزو ‪ْٛ‬ل كاهك‪».‬‬
‫«كه ُوبى هْهغ فْاٍزین آثبكی ّ فبًَی ثوپب کٌهینب هكزهین كه کٌهبه چْهوَی‬
‫هؼوّف ثهَ«کْلهَی آةههبُی» رهب فبًهَ ثَهبىینب ػهلٍی هقبللهذ کوكًهل ّ گلزٌهل‬
‫ایيعب كّه اٍذب هب ثَکبه هبى ًویهٍین‪ .‬هَیؼفبى گلذ ثوّین پیِ هبلک یک‬
‫هجلؾ پْلی ثگیوینب یب هؼبكی ثگیوین کَ ایيعب فیلی فوط ّ ىؽوهذ كاهك‪ .‬پهلهم‬
‫ثَارلهبم هَهیؼفهبى ّ ُوهبى ػوهْین ؽَهيفهبى ثهْگوی ّػلهیپٌهبٍ پٌهبُی كّثهبهٍ‬
‫اٍهلللافهبى اهیٌهیب ُوهبى ههواه كاكی ها‬ ‫ّ‬ ‫هكزٌل ثَ«کبهلیوّى» ًيك ٍلیوبىفبى ّ‬
‫کَ هجال ثیي ُن هٌؼول کوكٍ ثْكًلب هؾکنرو ًوْكًل ایي ثبه هَیؼفبى ُن ّهویک‬
‫ّلب كه ثوگْزٌی هَیؼفبى هكذ ثَ‪ٛ‬وف «كژکهوك» رهب ٍّهبیل ّ گبُّهبی فهْك‬
‫ها ثیبّهك‪ .‬كوكایِ كّ علذ گبّ ثب ػلْكَ آّهك ّ ّوّع ثَکبه کوك‪».‬‬
‫«ّهزهی کهَ رٖهوینُهب هطؼههی ّهلب ُّوهَ اهیهل ثههَهبًهلى كه ایهيعهب پیلاکوكًههلب‬
‫ّوّع ثَفبًٍَبىی ًوْكًلب هب كه یک هّى ثب ٌٍل فبلی یک فبًَی کْچهک‬
‫كهٍههذ ک هوكین هههي ٍههٌل هههیكاكمب پههلهم ک هبه هههیک هوكب كه ‪ٛ‬ههی هههلد كّ هّى‬
‫فبًهههَی ههههب كهٍهههذ ّهههلب هكزهههین كافلهههِ ًَْهههزینب ثهههلیيروریهههت اّلهههیي فبًهههَی‬
‫«آةهبُی» ها پلهم ٍبفذب ثؼهل اى اّ ػوهْین ؽَهيفهبى ثهْگوی فبًهَی ثهوای‬
‫فهْك ثهو پهبًوْك‪ .‬هبلهکُهب ثهَهؿهن هههواه كاكی کهَ ثهب ههب كاّههزٌلب ثهوای ههب فبًههَ‬
‫ًَبفزٌل‪».‬‬
‫«كه ُوبى ٍبل عْی ها کْیلین ّ چن ها کبّزینب هواهكاك هب ثب ههبلکیي ایهي‬
‫ثْك کَ هبلکیي ثوای هػیذ فبًَ كهٍذ کٌٌهلب كه ػهیي ؽهبل هػیهذ ُهن ثزْاًهل‬
‫ثوای فْكُ فبًَ ثَبىكب اگو كه ٍّ‪ ٜ‬کبه ثهیي هػیهذ ّ هبلهک افهزالف پهیِ‬
‫آهلب هػیذ فْاٍذ اى ایيعب ثوّكب فبًَُبی کَ فْكّبى كهٍذ کوكٍاًل ‪ٛ‬جهن‬
‫ًظو هٖلم رٍْ‪ ٜ‬هبلک فویلاهی ّْكب اهب ثَفبًَُبی کَ هبلک كهٍذ کوكٍ‬
‫اٍذ ُیچ ؽوی ًلاّزَ ثبٌّل‪».‬‬
‫«كهفْٖٓ ؽلو کبًبل ُن هبلک اى هواهُوهزو یک لایر ثهَههب كاك رهب ایهي‬
‫عههْی ها كه آّهكیههنب كه هْهههغ ثوكاّههذ هؾٖههْلب چٌههل ًلههو هویههيی هههیآهههل ًههل‬
‫‪ٛ‬جن ًظو اّ اى هواهُو ٕل هيب ‪ ۲۵‬هي هبلیبد هیكاكیهنب پهٌظ ههي ثهوای ؽکهن‬
‫کلفلایی ثْكب ‪ ۲۳‬هي هبلک هیثوك‪ .‬کوکی کَ هبلکیي ثهَههب کوكًهل ایهي ثهْك کهَ‬
‫ٍهبل اّل اى هههواه ُهو ٕههل ههي ‪ ۱۳‬هههي هٌهبل اى هههب گوكزٌهل بٍههبل كّم ‪ ۱۵‬هههيب‬
‫ٍبل ٍْم ‪ ۲۳‬هي ّ ٍبل چِبهم ‪ ۲۵‬هي‪».‬‬
‫«یکی ‪ -‬كّ ٍبل هب ٍَ ‪ -‬چِبه فبًَ كه ایيعب رٌِب ثهْكینب كه ٍهبلُهبی ثؼهل‬
‫یک ًلو اى ػلیآثبك «کبهلیوّى» آهلب یک چٌل ًلو ُن اى ػْهبیو رهوک آهلًهل ّ‬
‫كه ایيعب ٍبکي ّلًلب یک ‪ ۱۲ - ۱۳‬فبًَ ّهلین‪ .‬كه ‪ٍ ۵‬هبل اّل كه كهٍی ههلین‬
‫هیبى کوٍُبی ههلیوی ثهًَهبم «آةههبُی ػلیهب» ىًهلگی ههیکهوكینب ثؼهل ایهي هؾهل‬
‫رؾذ ػٌْاى «آةهبُی ٍللی» كهٍذ ّلب آى هؾل اّلی کالا هزوّک ّهلب ؽزهی‬
‫ٌٍلُبیِ ها ُن آثقیيكاهی ثوك رب علْ كهٍُب ها ٍیلثٌل کٌل‪».‬‬
‫«كه آى ٍبلُهب ًهب اهٌهی ُهن ثهْكب ؿهبهدگهواى ثْیواؽوهلی ٍّهبیل ههوكم ها‬
‫هیثوكًلب هب یک هّى هكزین ثَ«كژکوك» پیِ یک ٍیلی ثهًَهبم ؽهبط ٍهیلػجبً‬
‫ؽَیٌیب اّ اّلیي هبّیي ها ثَ«كژکوك» آّهكٍ ثْكب ّهزهی اّ اى «كژکهوك» آههلب‬
‫هههب ُههن ثههب االؽُههبی فْكهههبى اى كًجههبلِ آهههلین رههب ًيكیک هیُههبی آةهههبُیب كه‬
‫ًيكیکیُبی «كهٍی ُوجبًَ» كهٍی اٍهذ ثهًَهبم «كهٍی اّهکی» ثْیواؽوهلیُهب‬
‫كه ُوآىعب هبّیي ٍیلػجبً ها هزْهق کوكٍ ّ كاؿهْى کهوكٍ ثْكًهل‪« .‬كه ُوهبى‬
‫هْهههغ چٌههل رههي اى هؼبهلههَگههواى «كژکههوكی» ثههوای عوههغآّهی هطبلجههبد ّههبى‬
‫ثَ«کبهلیوّى» هكزَ ثْكًهلب هْههغ ثوگْهزيب ثْیواؽوهلیُهب هاٍ آىُهب ها گوكزهَب‬
‫ثَُوواٍ ٍّبیل ّبى ثب فْك ثوكًل‪».‬‬
‫«یک ًلوّبى ثًَبم "دمحمؽَیيفبى كژکوكی" ثَثْیواؽولیُب هیگْیل کَ هب‬
‫ها ًجویلب ثوّیل كه ایي هؾل آةهبُیب یهک هْهذ فهو ّ ههب‪ٛ‬و َُهذب آىُهب ها‬
‫ثوكاهیل ّ ثبه ربى ها ثٍَّیلَی آىُهب ثجویهلب ثْیواؽوهلیُهب گلزهَ ثْكًهل‪ :‬ایهيُهب‬
‫ثٌلٍ هاًلٍ َُزٌل بهب ُلذ ّت ّ ُلذ هّى ثبالی ٍو آىُب گوٌٍَ ثٍَو ثوكینب‬
‫هؿجذ ًکهوكین یهک لووهَ ًهبى ّهبى ها ثَهزبًینب ؽهبال ثهوّین فهو ّ هب‪ٛ‬وّهبى ها‬
‫ثوكاهین؟»‬
‫«كههیبى آىُب ّقٖهی ثهًَهبم "دمحمؽَهیيفهبى صهبًیپهْه" اى ّاثَهزَگهبى دمحم‬
‫هلی صبًی پْه ‪ -‬هبلک «كژکوك» ُن ّعْك كاّزَ کَ چْى آكم چبم ّ چلَی ثْكب‬
‫ثْیواؽولیُب فْكُ ها آىاك کوكًلب اهب ّ ٍبیلِ ها ثوكًل‪».‬‬
‫«كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۴۲‬روههبم پبٍههگبٍُههبی «كژک هوك» ک هبه فههْك ها رؼطیههل‬
‫کوكًههلب گلزٌههل «چههْى هولک هذ رههوکآهههبیی ّههلٍب هههب ًوههیرههْاًین كه ثواثههوآىُههب‬
‫ایَزبكٍگی ًوبیین» پهٌ اى ایهيکهَ رهوکُهب اى گوهَهیو آهلًهل ّ ثهَ‪ٛ‬هوف ٍهوؽل‬
‫هكزٌلب كّثبهٍ پبٍگبٍ ٍوعبی فْك ثوگْذ‪».‬‬
‫«كه ُویي هْاههغ ػهلٍی ىیهبكی اى ُوَهبیَُهب ّ ّهوکبی ههب گلزٌهل‪« :‬ایهيعهب‬
‫فیلی ثیبثبى اٍذ ّ فطو كاهكب لنا كه ایيعب ًوبًلًلب ُو یک ثَ‪ٛ‬وكی هكذب هب‬
‫ثب ُوبى ؽَيفبى ػوْی هبى رک ّ رٌِب هبًلینب هبُن هغجْه ّلین فبًَ ّ‬
‫ىًلگی هبى ها ثَ«كژکوك» ثجوینب هّىُب هیآههلین كه ایهيعهب ىهاػهذ گٌهلم آة‬
‫ههیكاكیههنب ّهتُههب كّ ثهبهٍ ثههَ«كژکهوك» ثههو ههیگْههزینب ىهَهزبىُههب فیلهی کهبهی‬
‫ثَایيعب ًلاّزینب یک هّى كه ؽبل آة ىكى ثَهيهػَی گٌلم ثْكینب کهَ كّ ًلهو‬
‫للا‬
‫رههوکب اى ‪ٛ‬بیلهَی هههوٍهههبًی كهٍّههْهی ثههًَههبمُههبی ٍههلیوبى هههوٍهههبًی ّ لطههق ّ‬
‫هوٍهبًی آهلًل پیِ ؽَيفبى ّ گلزٌل‪" :‬هب ُن هیفْاُین ثیبیین كه ایيعب ثوبًین"‬
‫ؽَيفبى کَ اى رٌِبیی كه هًظ ّ فطو ثْكب هجْل کوكب هزؼبهت آى چٌل فهبًْاه‬
‫رههوک كه ایههيعههب ٍههبکي ّههلًلب ؽَههي فههبى گلههذ‪ :‬هههي ؽب‪ٙ‬ههوم ک هْه ثْههْمب اهههب‬
‫آةهبُی ثیبثبى ًْْك‪».‬‬
‫«روکُب ههیفْاٍهزٌل كه آى هؾهل ههلیوی پِلهْی ههب ثوبًٌهلب اههب ؽَهي فهبى‬
‫ثَآىُب گلذ‪" :‬ثبیل كه ایي هؾل علیل اُرهوام کٌیهلب ىیهوا اّل ّ آفهو ُوهیي هؾهل‬
‫علیل كهٍذ هیّْك" آىُب فْك یک ًلو ثٌّب گوكزٌلب اى هواهی هّىی كٍ رْهبى‬
‫هيك ثَثٌب هیكاكًلب ّوّع کوكًل ثهَفبًهٍَهبىی ثهب گهل ّ ٍهٌل‪ .‬كه ىهَهزبى آى‬
‫ٍبل ثوف ىیبك آهلب یک هوی‪ٚ‬ی ٍقزی ُن پهیِ آههلب چٌهبىکهَ اى اصهو ٍهوهب ّ‬
‫هوی‪ٚ‬ی رؼلاك ‪ً ۶ - ۵‬لو اى روکُب هوكًل‪ .‬اى عولَ کَبًی کهَ كهآى ٍهبل رلهق‬
‫ّههلًلب اّقبٕههی ثههًَههبمُههبی فَههوّهوٍهههبًیب ػطبفههبى هههوٍهههبًی ّ ىًههی ثههًَههبم‬
‫"گْتثبًْ هوٍهبًی" ثْكًل‪».‬‬
‫«رههب ٍههبل ‪ ۱۳۴۶‬هههب اى ثوًبه هَی إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی ثههیفجههو ثههْكینب ُوههبى‬
‫ًَجذ هبلک ّ هػیذ ثوهواه ثْكب كه آى ٍبل یک چٌل ًلو ّهبهل ؽهبط ًگِهلاه‬
‫للاهواكفههبًی اى ا‪ٛ‬ههواف «کهبهلیوّى» آهلًههلب ثههَهههب گلزٌههل‪ّ« :‬ههوب گههْل‬ ‫هظلههوی ّ‬
‫فههْهكٍایههلب كّلههذ ىهههیيُههب ها روَههین کهوكٍ اٍههذب ؽههبال ىهههیيُههب هههبل فههْك ّههوب‬
‫اٍذب چوا ثبیل ثَهبلک هبلیبد ثلُیل؟ »‬
‫«رههب آىهْهههغ اکضههو هػیههذُههبی هههلین كه اصههو ّعههْك هْ هکالد ّ ًههب اهٌههی اى‬
‫«آةهبُی» هكزَ ثْكًلب ثهَعهبی آىُهب چٌهل فهبًْاكٍی رهوک ٍهبکي ّهلٍ ثهْك ًهلب‬
‫ىهَزبى ٍّ‪ ٜ‬ثوف ثْك کَ كّ ًلو هٌِلً إالؽبد اه‪ٙ‬ی ثًَبمُبی رٍْلی ّ‬
‫هكیؼههی ثههَایههيعههب آهلًههل ّ ٕههْهد ثههوكاهی ّ آهههبهگیوی ًوْكًههلب آى هٌِلٍههیي‬
‫گلزٌههل‪ٍ« :‬ههَ كاًههل اى ىهههیي روَههین هههیّههْكب ‪ ۳‬كاًههل كیگههو ٍههِن فههوكٍهههبلکی‬
‫هیهبًل‪».‬‬
‫اههوللا ههوٍههبًی روَهین ّهلب اههالک اهیٌهیُهب روَهین‬

‫ّ‬ ‫«ثلیيروریت اهالک ؽبط‬
‫ًْلًل‪ .‬كه آى ٍبل ّهزی کَ ههب كیهلین پهبی ههبلکیي ثهيهگ هّی پٍْهذ فوثهْىٍ‬
‫َُذب اى كاكى هبلاالعبهٍ ٍهوثبى ىكیهنب ههبلکیي ُهن کْرهبٍ ًیبهلًهلب اثزهلا ههب ها‬
‫کزک ىكًلب ٍ ٌ فْكّبى هكزٌل ثهَپبٍهگبٍ «کهبهلیوّى» اى ههب ّهکبیذ کوكًهلب‬
‫كوهبًلٍ پبٍگبٍ «کبهلیوّى» کَهی ثهْك ثهًَهبم دمحمػلهی اكیجهی کهَ ههب ها اؽ‪ٚ‬هبه‬
‫ًوٍْ ّ اّ ُن هبها فیلی کزک ىكب ثَكًجبل آى روبم ٍّبیل فبًَ ّ اهْال ّ اؽْبم‬
‫هههبى ها هیوههذ ک هوك ّ ثههَػٌههْاى هههبلاالعههبهٍ ثههَهبل هکُههب كاك‪ .‬ثههبالفوٍ كه ٍههبل‬
‫‪ ۱۳۵۳‬اٌٍبك إالؽبد اه‪ٙ‬ی اهالک «آةهبُی» ثَكٍذ هب هٍیل‪».‬‬

‫کلفههلاُبی هٍّههزبی «آةهههبُی» کهَ كه عِههذ ػوههواى ّ آثههبكاًی ایههي هؾههل‬
‫یلللا ارؾبكً اك ّ‬
‫کّْیلًلب ثَروریت ػجبهد ثْكًل اى آهبیبى‪ :‬ؽَي فبى ثْگویب ّ‬
‫ایبى هوٍهبًی‪.‬‬
‫ایي هٍّزب اههوّىٍ كاهای ‪ ۴۵‬فهبًْاه ثهب رؼهلاك ‪ً ۲۳۱‬لهو عوؼیهذ ههیثبّهلب‬
‫ؽلّك ‪ ۷۵‬كهٕل ایهي عوؼیهذ اى ‪ْٛ‬ایهق رهوک ههوٍههبًی ههیثبّهٌلب ‪ ۲۵‬كهٕهل‬
‫ثویههَ ثههْگوب كژک هوكیب ٍههبهاًی ّ رٌههل ثواهههی َُههزٌل‪ .‬ؽههلّك ‪ ۶ - ۵‬فههبًْاكٍی‬
‫ٍیل"ه‪ْٙ‬ی" اى ٍبكاد «ٍبهاى» كه ایي هٍّزب ّعهْك كاهًهل کهَ ثهيهگ ّهبى‬
‫"ٍیلثوای فلا ه‪ْٙ‬ی" هیثبّلب اّ اًَبى ًیکْکبه ّ فیواًلیِ اٍذ‪.‬‬
‫اى ىهههههبى رأٍههههیٌ هٍّههههزب رههههب کٌههههْى ؽههههلّك ‪ ۶۳ - ۵۳‬فههههبًْاه اى ایههههي كٍ‬
‫ثَ«ّیواى» هِبعود کوكٍاًلب آىُهب كهآىعهب فیلهی فهْة پهیِ هكهذ کهوكٍاًهلب‬
‫كوىًههلاى ّههبى كه هٖههبكه هِههن اهههْه كّلزههی اى هجیههل ه‪ٚ‬ههبّدب اهرههِب ٍه بٍب‬
‫هیبٍذ ثبًک ّ آهْىُ ّ پوّهُ هواه گوكزَاًل‪ .‬كه هغوْع رؼهلاك کبههٌهلاًی‬
‫کَ اى ایي هٍّزب پبگوكزَ ّ كه ًْاؽی هقزلق ِّوٍزبى ّ اٍزبى هْـْل فلهذ‬
‫هیثبٌّلب ثَثیِ اى ‪ً ۴۵‬لوهیهٌٍل‪.‬‬
‫كّ ًلو اى آىُب ثًَبمُبی "ّبپْه ارؾبكً اك" ّ "ػلی هاٍزگْ" كه كّه هجلی‬
‫اًزقبثبد ّْهاُبب کبًلیل ػ‪ْٚ‬یذ كه ّْهای ِّو «ّیواى» ثْكًلب کَ كه ثیي‬
‫‪ً ۹۳۳‬لوب عي ‪ً ۳۳‬لو اّل هواه گوكزٌل‪.‬‬
‫هٍّههزبی «آةهههبُی» اى ًؼوههذ هّّههٌبیی ثههومب آة لْلههَکْههی ّ یهک ثههبة‬
‫هلهٍَی اثزلایی ثوفْهكاه اٍذب كه ایي هؾل هَغل ٍهبفزَ ًْهلٍ اٍهذب ههواه‬
‫اٍذ کَ كه هلفل كٍ یک ثبة ؽَیٌیَ رأٍیٌ گوككب ىههیي هؼهیي ّهلٍ ّ ثقْهی‬
‫هيللا ه‪ٙ‬ههبىاكٍ"‬
‫ػوهلٍ اى ُيیٌهَی اؽههلاس ٍههبفزوبى آى ها ّقٖهی ثههًَههبم "ػيیه ّ‬
‫ثَػِلٍ گوكزَ اٍذ‪ُ .‬یأد ػياكاهی اهبم ؽَیي(ع) ثهب هَهئْلیذ آهبیهبى ثبثبفهبى‬
‫هؽوٌی ً اكب ٍیلهؽین ه‪ْٙ‬ی اهْه ػيكاهی ایبم هؾوم ها ثَػِلٍ كاهك‪.‬‬
‫تاصشی ُادی‬
‫یلللا فلیلیب فلیلَ فلیلی ّ ّبپْه فلیلی‬ ‫ّ‬ ‫ثَهّایذ‬
‫ؽبالکَ كه «آةهبُی» َُهزینب ثِزهو اٍهذ ثهَهٌظهْه رکویهل هؼوكهی ّ صجهذ‬
‫ربهیقچ هَی ثبٕههویُههبی ایههي هٌطوههَب کوههی ثههبالرو هكزههَ ّ ثههب ػجههْه اى «رٌههل‬
‫ثوام» ًظوی ثَكّه ٍّزبی ثبٕویًْیي كه ؽْالی ٍوؽل «كژکوك» ثیبكکٌینب‬
‫ىیههوا آى گههوٍّ اى ثبٕههویُههبب اى عولههَ ثبٕههویُههبی «ک هبهلیوّى» هؾَ هْة‬
‫هیًّْلب هّاث‪ ٜ‬هیبى آًبى چٌبى گوم ّ ًبگََزٌی اٍذ کَ ًویرْاى اى ‪ٛ‬بیلهَی‬
‫ثبٕوی ٍهبکي كه «کهبهلیوّى» ٍهقي گلهذب ّلهی ثبٕهویُهبی «ٍهوؽل چِهبه‬
‫كاًگههَ» ها ًبكیههلٍ گوكههذب اى كیههل ثبٕههویُههب ایههي كّ هٌطوههَ – اى «كژک هوك» رههب‬
‫ٕؾوای «ثٌبه» یکی هؾَْة هیّْك‪.‬‬
‫كه ًْاؽی «ٍوؽل چِبهكاًگَ» كو‪ ٜ‬كّ هٍّزبی ثبٕویًْیي ّعْك كاهكب‬
‫یک هی اى آىُههب ثههًَههبمُههبی «ثبٕههوی ُههبكی» ّ كیگههوی ثههَ «ثبٕههوی آهبعههبى»‬
‫هٍْْم اٍذب ُوكّ هٍّزب هیرْاًَزٌل یکی ثبٌّلب ىیوا علّل ّ عهْی آة ُهو‬
‫اها‪ٙ‬ههی ّههبى ثههَُههن پیٍْههزَ‬ ‫كّ هٍّهههههزب یکهههههی اٍهههههذب‬
‫هٍّههزب روبهههب ّ ثالاٍههزضٌب اى‬ ‫ههههیثبّهههلب ههههوكم ُهههو كّ‬
‫كوىًههههلاى "ػجههههلفلیل" اثههههي‬ ‫ًَههههههههههل کبكوُههههههههههبكیب اى‬
‫"هؾوْك"اًهههلب کهههَ ثهههب ههههوكم‬ ‫"ک بكوُهههههههههههههههبك" اثهههههههههههههههي‬
‫«چههههن چٌههههبه» ّ هَههههوزی اى‬ ‫هٍّهههزبُبی «چهههن هیهههي»ب‬
‫ثهههواكه هؾَهههْة ههههیّهههًْلب‬ ‫ثبٕویُبی «ؽبعیآثهبك»‬
‫ُبكی فبى ثبٕوی‬
‫هٍّهههزبی «کهههبهلیوّى» ًیهههي‬ ‫چهههههههههههْى اُهههههههههههبلی آى كّ‬
‫اى كوىًلاى "ػجلفلیل" اثي "کبكوُبك" هیثبٌّل‪.‬‬
‫هٍّههزبی «ثبٕههوی ُههبكی» كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۵‬پههب ثههَػوٕ هَی ّعههْك‬
‫ًِبكب كه آى ٍبل چِبه ثواكه ثبٕوی ثًَبمُهبی‪ُ :‬هبكیب هِهلیب عهْاك ّ چهواؽ‬
‫یلللاب گْكهى ّ دمحم كه ایهي ًوطهَ‬ ‫اٍلللاب ّ‬
‫ّ‬ ‫ثَارلبم پَو ػوُْبی فْك ثًَبمُبی‪:‬‬
‫فبًههَ ٍههبفزٌل ّ ٍههبکي ّههلًل‪ .‬ثههوای هههلری هٍّههزبی «ُههبكی ثبٕههوی» ُوههیي ‪۸‬‬
‫فبًْاه عوؼیذ ها كاّهذ‪ .‬كهوكی ثهيهگ ّ هـهي هزلکهو آى ‪ ۸‬فهبًْاهب هوؽهْم‬
‫ُبكی فلیلی ثبٕوی ثْكب لنا اى ُوبى هْهغ ایي هٍّزب ثًَهبم اّ هٍْهْم ّهل‪ .‬اّ‬
‫ثيهگرویي ؽوبم ّ ثيهگرویي هَغل ها كه ایي كٍ ٍبفذب هلهٍَی ثوپب کهوك‬
‫ّ ثٌیبك ؽَیٌیَ ها ًِبك‪».‬‬
‫ّبپْه ثبٕوی هیگْیل‪ٛ« :‬بیلَی ثبٕویب ‪ٛ‬بیلَی اٍهذ رهبهیقیب کهَ كه‬
‫ىهآىُبی هلین ثًَْهآثبك آهلٍ اٍذب هلدُب كه آى ًْاؽی ییالم ‪ -‬هْالم کوكًلب‬
‫ٍ ٌ گوُّی اى آىُب كه ُوآىعب ٍبکي ّلًل ّ گوٍّ كیگو ثًَْاؽی هوّكّهذ‬
‫ّ اهٌٍغبى ػيیوذ ًوْكٍ ّ عي ایل ػْبیو فوََ ّهلًل‪ .‬كه ؽهلّك ‪ٍ ۲۳۳‬هبل‬
‫هجهل اى ایههي پههلهاى هههب ثٌههب ثههَكالیلههی اى ایههل فوَههَ ثویههلٍ ّ ثههوای هههلری ًيكیهک‬
‫ثَیک هوى عي ایل هْوبیی هواه گوكزٌلب ‪ٙ‬وي ایيکَ یک اٍزوالل ًینثٌلی ُهن‬
‫كاّزٌلب ثَ‪ْٛ‬ه ک لی كه ایل هْوبیی اكؿبم ًْهلًلب اههب ُهن پیوهبى ثهب آى ثْكًهلب كه‬
‫آى ىهههبى هههب ًیههي چههْى هْههوبییُههب یههیالم ‪ -‬هْههالم هههیکهوكین ‪ -‬یههیالم هههب ُوههیي‬
‫ٍوؽل «كژکوك» ّ ُویي اها‪ٙ‬ی ثْك کَ اکٌْى هّی آى ٍبکي ّلٍایهن؛ هْهالم‬
‫هبى ٕؾوای ثٌهبهب ّاههغ كه «کهبهلیوّى» ثهْك‪ .‬ىهَهزبىُهب ثهَآىعهب ههیهكزهین‪.‬‬
‫ثَیبهی اى پلهاى هب اکٌْى كه ُوبى ٕؾوای ثٌبهب یب كه هجوٍزبى «ؽبعیآثبك»‬
‫ههههلكْىاًهههل‪ .‬ػهههلٍی اى ثبٕهههویُهههب ىهَهههزبىُهههبی فهههْك ها كه «گهههوٍ كهههبهْه ‪-‬‬
‫کبىهّى» هیگنهاًیلًلب كه كْٖل ثِبه ّ ربثَزبى ثٍَهوؽل آههلٍ ّ ثهَههب هلؾهن‬
‫هیّلًل‪».‬‬
‫یهلللا فلیلهی‬ ‫ّ‬ ‫آهبی‬
‫كهثههبهٍی ربهیقچ هَی‬
‫هٍّههههزبی «ثبٕههههوی‬
‫ُهههههههههههبكی» چٌهههههههههههیي‬
‫هههههیگْیههههل‪« :‬هبلههههک‬
‫إههلی ایههي اها‪ٙ‬ههیب‬
‫کوثالیههههی هیههههوىادمحم‬
‫ّیواىی ثْك کهَ یهک‬
‫هلؼهههههههههَی کْچهههههههههک‬
‫هبلکی كه ایي هؾل كاّذب ثؼلا ًبٕوفبى ّ فَوّفبى آهلًلب ایي اهالک ها اى‬
‫اّ فویلاهی کوكًل‪ً .‬بٕوفهبى ثهَپهلهم عهبىػلهی کهَ كه آى هْههغ کلفهلای ایهي‬
‫هؾل ثْكب كٍزْه كاك کَ كه ُویيعب یک كٍ كهٍذ کٌیلب ثوبًیل ّ هػیزهی کٌیهلب‬
‫هلللا ثههَهوههبم کلفههلایی ایههي كٍ هٍههیلًلب ک هن ک هن‬
‫ثؼههلا هْههِلی ُههبكی ّ هْههِلی اٍه ّ‬
‫الؾولّلل ُوَ چیي كاهین‪».‬‬ ‫ّ‬ ‫هٍّزبها گَزوُ كاكًل ّ آثبك کوكًل‪ .‬رب ایي ؽبل کَ‬
‫«كه آى ٍههبلُههب اهٌیههذ ّعههْك ًلاّههذب ه هب اى رههوً كىكاى ّ ؿههبهد گههواى‬
‫ثْیواؽولی ًوهیرْاًَهزین كه ایهيعهب ٍهبکي ّهْین ّ هیْهَ ثهيًینب ههب چٌهلیي ثهبه‬
‫رٍْهه‪ ٜ‬ثْیواؽوههلیُههب ؿههبهد ّههلینب اى عولههَ ی هک ٍههبل كٖههل پههبییي ثههْكب هههب‬
‫هیفْاٍزین ثَهْالم فْك كه ٕؾوای ثٌبه «کهبهلیوّى» ثهوّینب گهوٍّ کضیهوی‬
‫اى ثبٕویُب ثب ُن ثْكینب ثَهٍّزبی «گوههَ» هٍهیلٍ ثهْكین کهَ ثْیواؽوهلیُهب‬
‫هاٍ هبها گوكزٌل ّ ؿبهد هبى کوكًلب ُیچ چیي ثهوای ههب ًگناّهزٌلب یهک ًلهو اى‬
‫هب ثًَبم هِْلی ثِوّى کویوی كه آى ؿبیلهَ کْهزَ ّهل‪ .‬ثِهوّى کویوهی پهلهؽبط‬
‫پوّیهههيب کلفهههلای ٍهههبثن هٍّهههزبی «پیهههو ٍهههجيػلی ثهههْك» ههههب ُهههن ٍوكٍهههزَی‬
‫ؿبهدگواى ها کَ کَی ثًَبم "کبدمحم" ثْكب کْزین‪».‬‬
‫«عویبى اى ایي هواه ّهل کهَ ّهزهی ُوهَی اههْال ههبى ها ثوكًهلب ٍوكٍهزَی‬
‫ؿبهدگواى آفویي کَی ثْك کَ ثَكًجبل ُوَی اكهواكُ ؽوکهذ ههیکهوكب اّ کهَ‬
‫اٍجِ ىفوی ّلٍ ثْكب ٍْاه یک ه ً هبكیبى ّلب ُوهیيکهَ فْاٍهذ اٍهجِ ها‬
‫ُی کٌلب کَ پلهم ٌٍگی اى ىهیي ثوكاّذ ّ ثَ‪ٛ‬وف اّ اًلافذب اى ه‪ٚ‬ب ٌٍل‬
‫ثَثیـ گهُْ آى ّهقٔ إهبثذ کهوكٍ ّ كهْها ًوهِ ثهو ىههیي ّهلب كه ایهيهْههغ‬
‫اكواك اّ ُیچ پْذ ٍوفْك ًگبٍ ًکوكًلب رب ثجیٌٌل کَ ثوٍوكوهبًلٍ ّآى چهَ آههلٍ‬
‫اٍذ‪ّ .‬هزی اى پْذ اٍت ثَىههیي اكزهبك ُوهَی ههب كّهُ عوهغ ّهلینب ُهو کهٌ‬
‫ثَُو ٍّیلَی ثَاّ هیىكب كه ایيهْهغ اّ فٌغوی اى کوو فْك کْهیلب فْاٍهذ‬
‫رب ثَهب ؽولَ کٌلب اهب یک ًلو ثًَبم ػلی ٍیٌب کبهك ها اى كٍزِ گوكذ‪ .‬لؾظهَی‬
‫ثؼل یهک کَهی كیگهو یهک ٍهٌل ثهيهگ ها کهَ ثهَىؽوهذ كه ثـهل گوكزهَ ّ ثلٌهل‬
‫کوكٍ ثْكب ثَهّی ٍیٌَاُ هُب کوكب ثَایي ٍّیلَ اّ هوك‪».‬‬
‫«عٌبىٍ ٍبػبد ىیبكی ثَهّی ىهیي اكزبكٍ ثهْكب ُهوکٌ ههیهٍهیل ثهَعٌهبىٍ‬
‫لگل هیىكب آة كُبى هیاًلافذب یب هْهزی فهبک ثهَهّیهِ ههیپبّهیل ّ ًلهویٌِ‬
‫هههیکهوكب كم كم ؿههوّة هههي ثههَارلههبم یهک ًلههو كیگههو ثههًَههبم پٌغؼلههی ثٌههل ثههَپههبیِ‬
‫اًههلافزین ّ ُوههیي‪ٛ‬ههْهی هّی ىهههیي کْههیلٍب ثههوكین كه ىیههو یههک کلههَ ٍههٌل‬
‫گناّزینب هولاهی فبک ُن هّی عٌبىٍ اًلافزینب ّ فْكهبى ثوگْزینب كهوكای آى‬
‫هّى هزْعَ ّلین کَ ّهت ٌُگهبم عهبًْه آههلٍب عٌهبىٍ ها كهآّهكٍ ّ هوهلاهی اى‬
‫گّْههذ آى ها فههْهكٍ ثههْكب ّهزههی هههب هكزههین كیههلینب هّكٍاُ كهاى هّی ىهههیي‬
‫کْیلٍ ّلٍ ثْك‪».‬‬
‫ُو كّ هٍّزبی «ُبكی ثبٕوی» ّ «آهبعبى ثبٕوی» ربثغ «كژکوك»اًل ّ‬
‫عهههي ِّوٍهههزبى اهلیهههل ههههیثبّهههٌلب هٍّهههزبی آههههب عهههبى ثبٕهههوی ثهههَكبٕهههلَی ‪۳‬‬
‫کیلْهزوی ّ هٍّزبی «ُبكی ثبٕوی» ثَكبٕلَی ‪ ۶‬کیلْهزوی «كژکوك» هواه‬
‫كاهك‪ُ .‬وكّ هٍّزب كه هَیو یک هّهزَ عهبكٍی كوػهی ثهیي «كژکهوك» ّ «رٌهل‬
‫ثوام» ّاهغ ّلٍاًلب ثَُوهیيروریهت هٍّهزبی «ُهبكی ثبٕهوی» ؽهلّك ‪ ۱۲‬کیلهْ‬
‫هزو ّ هٍّزبی «آهب عبى ثبٕوی» كه كّك ‪ ۱۵‬کیلْهزو ثب«رٌل ثهوام» كبٕهلَ‬
‫كاهًل‪ .‬ایي هَبكذ رهب آةههبُی (آفهویي هٍّهزبی کهبهلیوّى) ثهَؽهلّك ‪۲۳ ّ ۲۳‬‬
‫کیلْهزو هیهٍل‪.‬‬
‫كه إههلب هیههبى ٍههبلُههبی ‪ ۱۳۱۱‬رههب ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬ک هَ اهههالک هْههوبییُههب‬
‫ثههَرٍْهه‪ ٜ‬كّلههذ هٖههبكهٍ ّههلٍ ّ ثهَهؼههوٗ كههوُّ ًِههبكٍ ّههلب روههبم هَههزولکبد‬
‫ایلقبًهههبى هْهههوبیی كه «كژکهههوك» ًیهههي اى ‪ٛ‬ویهههن كّلهههذ ثهههَ«دمحمهلهههی صهههبًی پهههْه‬
‫كژکوكی» كوّفزَ ّلب كه آى هْهغ آهبی «ُبكی ثبٕوی» اعهبهٍكاه صهبًی پهْه‬
‫ثْكب رب ىهبًی کَ ثوًبهَی إالؽبد اه‪ٙ‬ی آهل ّ ُوَچیي ها كیگوگْى کوك‪.‬‬
‫هٍّزبی «ُبكی ثبٕهوی» ُهناکٌهْى كاهای ‪ ۵۲‬فهبًْاه اٍهذب اى اهکبًهبد‬
‫اّلیههههَی ىًههههلگی ّههههبهل آة لْلههههَکْههههی (ٍههههبل ‪ )۱۳۶۲‬ثههههوم (ٍههههبل ‪)۱۳۷۳‬ب‬
‫هقبثوادب هلهٍَب هَغل ّ ؽَهیٌیَی فهْة ّ ثهيهگ ثوفهْهكاه اٍهذ‪ٍ .‬هطؼ‬
‫اها‪ٙ‬ههی ىیههو کْههذ كه ایههي هٍّههزب فههْة ّ عبلههت رْعههَ اٍههذب هؾٖههْالد آى‬
‫ػجبهداًل اى عْب گٌلمب یًْغهَب ّهجلهب ٍهیت‪ ...‬کبّهذ ثهوًظ ثهَرهبىگی هوٍهْم‬
‫ّههلٍ اٍههذب ُههو فههبًْاكٍ ثههَهوههلاه کوههی عِههذ هٖههبهف ّقٖههی فههْك ثههلاى‬
‫هیپوكاىًهل‪ .‬رْعهَ ثهَثهبؽكاهی هبًٌهل روهبم ًهْاؽی «کهبهلیوّى» ّ «كژکهوك» اى‬
‫عولَ گوایِ علیل هوكم ّ کْبّهىاى ایي هؾل هیثبّهل‪ّٙ .‬هؼیذ كامكاهی ًیهي‬
‫كه ُوكّ هٍّزب هطلْة اٍذ‪.‬‬
‫یک هّهزَ اى ًَهتًبههَی کبكوُهبكیُهبی هٍّهزبی «ُهبكی ثبٕهوی» چٌهیي‬
‫اٍذ‪ :‬اٍوبػیلب ُْؽٌگ‪ ،‬يذللا‪ ،‬جاىعلی‪،‬للاکشم‪ ،‬عثذخليل‪ ،‬کافشُاد‪ - ،‬هحوْد‪.‬‬
‫تاصشی آلا جاى‬

‫ثَهّایذ کوثالیی آهبعبى ثبٕوی‬
‫ثَیبهی اى ًکبری کَ كه هْهك هٍّزبی «ثبٕوی ُبكی» گلزهینب كه ههْهك‬
‫هٍّهههزبی «ثبٕهههوی آههههب عهههبى» ًیهههي هٖهههلام كاهك‪ .‬كه ایهههيعهههب رٌِهههب هویهههياد‬
‫«ثبٕوی آهبعبى»ها اى ىثبى فْك"کوثالیی آهبعبى فلیلی ثبٕوی" هیٌّْین‪:‬‬
‫«كه اّایل ثَهلهد هٍیلى «ه‪ٙ‬بفبى پِلهْی» ٍهیبٍ چبكهُهبی ههب ها پهبهٍ‬
‫هیکوكًلب ىیهوا «ه‪ٙ‬هبفهبى» ثهب ىًهلگی ػْهبیوی هقهبلق ثهْكب اّ ههیفْاٍهذ‬
‫هههوكم كه یهک عههب ٍههبکي ثبّههٌلب ثههَاهههْه آثههبكاًی ّ ػوههواى ث وكاىًههلب هههب كه آى‬
‫ىهبى اى ایي کبه «ه‪ٙ‬بفبى» فُْ ههبى ًوهیآههلب ّلهی ؽهبال کهَ كکهو ههیکٌهین‬
‫ُوْ كهٍذ هیگلزَ اٍذب ىیوا ىًلگی ػْبیوی ثَیبه ٍقذ ثْكب ثهلرو اىُوهَ‬
‫ایيکَ اهٌیهذ ًجهْكب ًهَ ّهت فهْاة كاّهزینب ًهَ هّى آهامب ّهت ًگِجهبى ثهْكین ّ‬
‫هّى چْپبىب ُیچ ػوواى ّ آثبكی ًجْكب چْى ثب ىًلگی ٍیبه ػْبیوی ًویرْاى‬
‫آثبكی ثوپبًوْك‪».‬‬
‫«فالَٕ كه آى هْهغ هب ثَكٍهزْه هبلهک ههبى کوثالیهی هیهوىادمحم ّهیواىی‬
‫ٍههههبکي ّههههلین‪ .‬كه اثزههههلا هههههب‬ ‫ایهههيعهههب ها آثهههبك کهههوكین ّ‬
‫ثًَبمُهبی ّهبٍ ه‪ٙ‬هبب كهوطب‬ ‫چِههههههبه فههههههبًْاه ثههههههْكین‪:‬‬
‫‪ ۳۳‬فههبًْاه َُههزین ک هَ ُوههَ‬ ‫اثْالؾَهههي ّ فهههْكم‪ .‬ؽهههبال‬
‫ُوهههههبى چِهههههبه فبًْاهاًهههههلب‬ ‫اى كوىًهههههههلاى ّ اػوهههههههبة‬
‫«کبكوُبكی» ّ اى كوىًهلاى‬ ‫ُوههههههَی ههههههههب اى ریهههههههوٍی‬
‫اى اّل ههههههههي اعهههههههبهٍكاه ّ‬ ‫"ػجل فلیهل" َُهزین‪ .‬چهْى‬
‫آهبعبى ثبٕوی‬
‫هٍّهههزب ُهههن ثهههَاٍهههن فهههْكم‬ ‫کلفههلای ایههيعههب ثههْكمب ًههبم‬
‫گناّزَ ّلب اّلیي کَهی کهَ كه ایهي كٍ ثهَكًیهب آههل كوىًهل ثهيهگن كواههوى فلیلهی‬
‫ثبٕههوی اٍههذب اّلههیي کَههی ک هَ كه ایههي كٍ اى كًیههب هكههذب هوؽههْم كههوط فلیلههی‬
‫ثْكکَ كه ُویيعب ُن ككي اٍذ‪ .‬هب هجل اى ایيکَ ایي كٍ ها ثَبىین ىهَهزبىُهب ّ‬
‫ربثَزبىُب ییالم ‪ -‬هْالم هیکوكینب ییالم هب ایهيعهب ّ هْهالم ههب چْهوَی ثٌهبه‬
‫كه «کهبهلیوّى» ثهْكب ثؼ‪ٚ‬هی اى اههْام ههب ُهن ىهَهزبىُهب ها كه «گهوٍ كههبهْه ‪-‬‬
‫کبىهّى» هیگنهاًیلًلب كه ثِبه ّ ربثَزبى ثَهب هلؾن هیّلًل‪».‬‬
‫«كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۳‬ثههْك ک هَ كه هَههیو هكههزي ثههٍَههْی «ک هبهلیوّى» ّ‬
‫چْوَی ثٌبهب ثْیواؽولیُب ههب ها ؿهبهد کوكًهلب ههب كه آى هْههغ اى ایهي هؾهل‬
‫فْك ؽوکذ کوكٍ ثْكین رب هْهك ؿبهد ّ چ بّل هواه ًگیوینب كه هَهیو هاٍ اى‬
‫آىچَ کَ كواه کوكٍ ثْكینب گوكزبهُ ّلینب ُیچ چیي ثوای هب ًوبًل‪ .‬کهَ عویهبى‬
‫آى ها هلٖل رْ‪ٙ‬یؼ كاكًل‪».‬‬
‫ی هک ًوًْههَ اى ًَههتًبهههَی ک هبكوُههبكیُههبی ٍههبکي كه هٍّههزبی «آهههب عههبى‬
‫ثبٕوی» چٌیي اٍذ‪ :‬آهبعبىب اثْمهب كواههوىب آهبعهبىب ثبثهب عهبىب ك‪ٚ‬هل ػلهیب‬
‫ػجل فلیلب کبكوُبك‪.‬‬
‫کبهلیوّى اى چْن كّهثیي‬

‫خْاجَ‬
‫ًٖوللا ًغلیب ػلی ًبى هٍزوی‬ ‫ّ‬ ‫ثَهّایذ‬
‫ّیـ دمحم هلی ػجبٍیب گوگؼلی هاُلاه‬
‫ّهزههی اى گوكًههَی هورلههغ ّ ًَههجزب فطوًههبک پّْههیلٍ اى كهفزههبى ثٌههَ ّ ثلههْ‪ٛ‬‬
‫«رٌل ریو» ػجْه ًوْكٍ ّ ثَكاهٌهَُهبی ّهوبلی آى هٍهیلینب كهٍهذ كه ًبؽیهَی‬
‫ؿوة كهیبچهَی «ٍهل كهّكىى» ثهَهٍّهزبی ًهبُوْاه ّ ر هَ ر هَی ههیهٍهین کهَ‬
‫اٍوِ «فْاعَب هؼوّف ثَفْاعَی یِْك» اٍذ‪.‬‬
‫ّاژٍی فْاعههَ كه اكثیههبد كبهٍههی ّ روکههی كاهای هلههبُین ّ هٖههبكین ثلٌههل ّ‬
‫آهاٍههزَ اٍههذ کههَ اؿلههت ثههَّقٖههیذُههبی ثههيهگ ا‪ٛ‬ههالم هههیّههْك؛ كه كائیههوح‬
‫الوؼبهف «ّیکی پیلیب» آهلٍ اٍذ‪:‬‬
‫«فْاعَ ّاژٍی كبهٍی ثَهؼٌبی آهبب ثيهگب کلفلاب هئهیٌ فبًهَ ّ ُوچٌهیي‬
‫صوّروٌل ّ ٕبؽت هکٌهذ اٍهذ‪ .‬كه ههلین كه كبهٍهی ٕهلهاػظن ّ ًقَهذّىیو‬
‫ها «فْاعَ ثيهگ» هیگلزٌل‪ .‬هؼلنب ؽکینب كاًبب ػبلنب رهبعوب ٍهْكاگو ّ هئهیٌ‬
‫‪ٛ‬بیلَ ّ ٕبؽت عوؼیذ اى كیگو هؼبًی آى اٍذ‪ .‬فْاعهَ ًظبمالولهک ‪ٍْٛ‬هی ّ‬
‫فْاعَ ػجلهللا اًٖبهی اى ًوًَْاكواكی َُزٌل کَ ثب ایي لوت هِْْهاًل‪».‬‬
‫«كه كّهاى ؽکْهههههذ «آم هْیًْلُْههههب» اٍههههزلبكٍ اى لوههههت فْاعههههَ ثههههوای‬
‫ٕبؽتكیْاًبى کَ هَئْلیذ هبلیبد ها ثو ػِلٍ كاّزٌل هزلاّل ثْك‪.‬‬
‫كه كّهٍی ٕلْیَ ّ هبعبهیَ ایهي کلوهَ گهبُی چهْى ػٌهْاًی ثهَ «اههٌیهبى»‬
‫كاكٍ هیّل‪ :‬فْاعَ هیکبئیلب فْاعَ ثوًْب فْاعَ ٍوکیٌ‪...‬‬
‫ثَ ػٌهْاى لوهت ثهوای پیـوجهو اٍهالم ًیهي ػٌهبّیي «فْاعهَ كّ ػهبلنب فْاعهَ‬
‫ٍل ّ فْاعَ ثؼش ّ ًْو‪ »...‬كه هزْى ثَکبه هكزَ اٍذ‪.‬‬ ‫كٍّواب فْاعَ ُه ُ‬
‫فْاعههَ ثههَٕههْهد ػٌههْاى اكزقههبهی كه ٍواٍههو فبّههیبًههَب عٌههْة آٍههیبب‬
‫ّجَهبهٍ ٌُلب آٍیبی عٌْة ّوهی ّ آٍیبی هوکهيی ثهَّیه ٍ ثهوای آهْىگهبهاىب‬
‫ْٕكیبى ّ هُجواى ‪ٛ‬ویوذ اٍزلبكٍ هیّلٍ ّ هیّْك‪.‬‬
‫ایي ًبم كه هٖو ّ ٍهْكاى ًیهي ثهوای ًْهبى كاكى كهوكی ثهب هلیهذ فهبهعی یهب‬
‫هیواس فبهعی اٍزلبكٍ هیّْك‪»...‬‬
‫‪ ...‬اهب كه کبهلیوّى «فْاعَ» ًبم یک هٍّزب اٍذ‪.‬‬
‫ْوف ثو روبهی ٍطؼ كهیبچَی «ٍهل كهّكىى» اٍهذ کهَ‬ ‫ر َی «فْاعَ» ُه ِ‬

‫چْناًلاى آى رب کٍُْبی ِّوک «اثوط» اهزلاك هییبثهل‪ ّ .‬هٌظهوٍی ػهبلی كاهك‪.‬‬
‫فْاعَب ًقَزیي هؾل كه آٍزبًَی ّهّك ثًَیوَی ؿوثی «کبهلیوّى» هیثبّل‪.‬‬
‫پالک صجزی آى ثًَبم «فْاعَ یِهْك» ههیثبّهلب ههلیویُهب ثهَآى «هلؼهَ یِهْك»‬
‫ًیي هیگلزٌل‪ .‬ؽبط ؿالمػلی كیوّى «هِغيآثبكی» هیگْیل‪« :‬اههالک "فْاعهَ"‬
‫ّ "چن ّیو" هبل یِْكیُبی «ّیواى» ثْك‪.۱‬‬
‫اّ هیگْیل‪ :‬پلهم هوؽْم " ُهالّکیبهوس" کَ كهآى هْهغ کلفلای «هِغيآثبك»‬
‫ّ ًوبیٌلٍی «ٕهْلخاللّلخ» كه ثلهْک «کهبهلیوّى» ثهْكب آى ها ثهَهجلهؾ "یکٖهل‬
‫ُههههياه رْهههههبى" ثههههوای «ٕههههْلخاللّلخ» فویههههل‪ .‬کلفههههلایبى «ٕههههْلخاللّلخ» كه‬
‫«فْاعَ» ػجبهد ثْكًل اى هالّکلتػلی هٍزوی ّ هالّؿالم ؽَیي کلیْه‪.‬‬
‫«فْاعَ» یک هٍّهزبی فیلهی ههلیوی اٍهذب رهب کٌهْى چٌهلیي ثهبه عبثهَعهب ّهلٍ‬
‫اٍذ‪ .‬گلزَ هیّْك كه هؾهل ههلیوی آى هجهو گجهوی ُهن ّعهْك كاّهزَ اٍهذب هؾهل‬
‫هههلیوی ایههي هٍّههزب اکٌههْى كه ؽبّههیَی كهیبچ هَی «ٍههل كهّكىى» هههواه گوكزههَ‬
‫اٍذ‪ .‬هٍّزبی «فْاعَ» كاهای اها‪ٙ‬هی ىیهبك ّ آة کهن ههیثبّهلب اى ایهي ثبثهذ‬
‫چٌلاى هَزؼل ثوًظکبهی ًیَذب لنا کْهبّهىاى «فْاعهَای» علیلاُوبًٌهل ههوكم‬
‫هٍّههزبُبی «پههل ثههَثههبال» ّ رٌههل «ّههْل» ثههَاهههْه ثههبؽكاهی هّکهوكٍاًههلب آىُههب‬
‫اًههْاع ثبؿههبد هضوههواى هجیههل ٍههیتب آلجههبلْب گههیالًب ىهك آلههْ ّ ؿیههوٍ ثههَػوههل‬
‫آّهكٍاًل‪ .‬هغوْع ایي ّوای‪ٜ‬ب ثَآى هٍّزب ىیجبیی ّ ‪ٛ‬واّری فبٓ ثقْیلٍ‪.‬‬
‫ًٖوللا ًغلیب هبلک إلی اههالک «فْاعهَ» ّ "چهن ّهیو"ب‬ ‫ّ‬ ‫ثَگلزَی آهبی‬
‫«ّههیـ ىیههيالؼبثههلیي ّههیواىی» ثههْكب پههٌ اى اّ هههلری كه رولهک ّقٖههی ثههًَههبم‬
‫"ٍههیلدمحم هههبلی كههوُّ" هههواه كاّههذ‪ .‬ثههَكًجههبل اّ ثههَكٍههذ «ٕههْلخاللّلخ» اكزههبكب‬
‫كوؿ ثیثی» كفزو «ْٕلخاللّلخ» ّ ُوَو "ٍِواةفبى‬ ‫ٍ ٌ ٍِن كفزوثوی « ّ‬
‫كشواای ثااٗٔاابَ «س‪ٛ‬اجااٗ زٍاای عفاابئيبْ» اػ «زااال ِغ‪ٚ‬صكاات» ث اب ِاآ تّاابؽ گغـاات ‪ ٚ‬گفاات‬ ‫‪1‬‬
‫« س‪ٛ‬اجااٗ يااک لاا‪ َٛ‬اػ ي‪ٙ‬اا‪ٛ‬ص اؿاات ‪ِ ٚ‬ااب جااؼء اػ آْ ٘ـااتيُ» ا‪ ٚ‬افاابـٗ کااغص جّعياات ِااب ٘ااُ صع‬
‫«زالِغ‪ٚ‬صكت» ‪ ُ٘ ٚ‬صع کً اؿتبْ لبثً ت‪ٛ‬جٗ اؿت؛ ِب ِل‪ٛٙ‬ع ثٗل‪ َٛ‬س‪ٛ‬اجٗ ٘ـتيُ ‪ ٚ‬اهال ي‪ٛٙ‬ص‬
‫ِیثبكيُ؛ ٌکٓ اکٕ‪ِ ْٛ‬ـٍّبْ كيعٗ كضٖايُ ‪ٔ -‬بكغ‪.‬‬
‫ثِههبكهی" ّههل‪ .‬چٌههبىک هَ ثؼ‪ٚ‬ههی كیگههو اى آگبُههبى رههبهیـ «فْاعههَ» هههیگْیٌههل‪:‬‬

‫كوؿثیثی اها‪ٙ‬ی «فْاعَ» ها اى ثواكهُ فَوّفبى فویلٍ ثْكٍ‪.‬‬
‫ثَُوروریت پٌ اى اؽواى هبلکیذ كوؿثیثی ثو اهالک «فْاعَ» ػهلٍی اى‬
‫ىاهػبى ّ کْهبّهىاى ایهي هٍّهزبی ثهَهٖهل ا ِهبه رجویهک كه «ّهیواى» پهیِ‬
‫ٍههِواةفههبى ثِههبكهی هكزٌههل ّ ‪ٙ‬ههوٌب اى اّ فْاٍههزٌل ک هَ ؽههلّك ‪ُ ۳۳۳‬کزههبه اى‬
‫اها‪ٙ‬ههههی هٍْههههْم «كّ رلههههْى ‪ -‬كّرههههالى » هاب کههههَ كه آى هْهههههغ كه رٖههههوف‬
‫لیوهٌغههبًیُههب ثههْكب ثههَ«فْاعههَ» ثوگوكاًههل ّ عههي اهههالک فههْك هههواه كُههلب‬
‫ثلیيروریت کْبّهىاى فْاعَای ثَگُْ ٍِواةفبى ّ كوؿثیثهی فْاًلًهل کهَ‬
‫آى ىهیيُب ًیهي كه إهل عهي اههالک «فْاعهَ» ههیثبّهلب کهَ كه ؽویوهذ ههبل‬
‫ّوب اٍذب ّ گلزٌل‪« :‬هب هػیذ ُوبى ىهیيُب هیثبّینب لیوهٌغبًیُهب ثهَىّه اى‬
‫هب گوكزٌل‪».‬‬
‫ٍِواةفبى اثزهلا كٍهزْه كاك رهب گهبّآُي اى گوهَهیو آّهكًهلب ّهوّع کوكًهل‬
‫ثهَفهیِ ًوهْكى آى ىههیيُهبب كه ُوههیي ؽهبل ههوكم لیوهٌغهبى پهیِ ٍهِواةفههبى‬
‫هكزٌلب ثَاّ گلزٌل‪« :‬ایي ىهیيُب هبل ُیچکٌ ًیَذب ّهق ٍیلالْهِلا(ع) اٍهذب‬
‫هب کْذ هیکٌین ّ ٍبل ثٍَبل هّ‪َٙ‬ی ٍیلالِْلا(ع) هیفْاًین‪».‬‬
‫ٍِواةفبى ثِبكهی ثَهؾ٘ ٌّیلى ًبم ٍیلالِْلا(ع) كْها اٍهزـلبه کهوك ّ‬
‫گلذ‪« :‬هي کْچکرو اى آًن کَ ٍوثٍَو ٍیلالِْلا(ع) ثگناهم‪».‬‬
‫كههْها كٍههزْه كاك رههب گههبّآُي ها اى ىهههیي فههبهط ًوههْكٍب هغههلكا ثههَگوهَههیو‬
‫ثوگوكاًیلًل‪ٍِ .‬واةفبى كه آى هْهغ كه «ّهیواى» ىًهلگی ههیکهوكب گهبُی ُهن‬
‫ثَػْبیوی هیهكذب فیلی کن ثَ«کبهلیوّى» هیآهل‪.‬‬
‫اهب ؽهبط دمحمعهبى كُوهبى ههیگْیهل‪ٍ :‬هِواةفهبى ثِهبكهی ثهَایهي آٍهبًی کٌهبه‬
‫ًوكذب هب ثبُن هواه گناّزین کَ ثوّین اى اكاهٍی صجهذ ًوْهَی رطجیوهی ثیهبّهینب‬
‫اگو ؽن ثب ٍِواةفبى ثْك هب ثبیل ثهَاّ فَهبهد ثهلُین ب اگهو ؽهن ثهب لیوهٌغهبى‬
‫ثْكب ٍِواةفبى ‪ٙ‬وي ایيکَ ثبیهل ػوهتًْهیٌی کٌهل اى فهوطکهوك فهْ ُهن كٍهذ‬
‫ثْْیل؛ ّهزی کَ ًوَْ آّهكٍ ّ رطجین كاكینب ؽن ثب لیوهٌغبى ثْك‪ .‬ثَایي روریهت‬
‫ٍِواةفبى هغجْه ّل ػوتًْیٌی کٌل‪.‬‬
‫ًٖوللا ًغلی اكاههَ ههیكُهل‪« :‬یهک ثهبههي ثهوای کهبه ؽوهبم ههلیوی کهَ كه‬ ‫ّ‬
‫هٍّهههزبی پهههبییي «چهههن ّهههیو» ّ «فْاعهههَ» ههههواه كاّهههذب پهههیِ كهههوؿ ثهههیثهههی‬
‫كه«ّیواى» هكزنب ثَاّ گلزن کَ كّلزیُب آهلٍاًل ثب ههب كػهْی ‪ % ۲‬ههیکٌٌهلب ههب‬
‫چیيی ًلاهین رب ثَآىُب ثلُینب چْى اهَبل ؽوبم هؾل هبى ها رغِیي کوكٍاین‪».‬‬
‫«اى اّ فْاٍههزن رههب ی هک ًبهههَ ثههَهههب‬
‫ثلُههل رههب كّلزههیُههب كٍههذ اى كػههْی ّههبى‬
‫ثوكاهًهههلب كهههوؿثهههیثهههی ًبههههَی فطهههبة‬
‫ثَكّلزیُب ًّْهزَ ّ ثهَههي كاك کهَ ‪ٙ‬هوي‬
‫آى هوههههههْم كاّهههههزَ ثهههههْك‪« :‬کْهههههبّهىاى‬
‫فْاعَای ثبثذ آى ‪ % ۲‬ؽوبم هؾل ّهبى‬
‫ها ٍبفزَاًلب ّوب اى آىُب چیيی هطبلجهَ‬
‫ًکٌیل‪ ».‬كّلزیُب ایهي ؽهوف كهوؿ ثهیثهی‬
‫ها پنیوكزٌلب كٍذ اى ٍو هب ثوكاّزٌل‪».‬‬
‫«ثؼل اى إالؽبد اه‪ٙ‬هی ًیهي یهک‬
‫ٍِواة فبى ثِبكهی ‪ -‬هْوبئی‬
‫هّىی كه «ّیواى» ثَهٌيل كوؿ ثیثهی‬
‫هكزنب اّ ثَهي گلذ‪« :‬ثیب ثوای آفویي ثبه ایي كهوُُهبی ههب ها ثزکهبى» پهٌ اى‬
‫آىکَ كوُُب ها گوكگیهوی کهوكمب هّ ثهَههي کهوك ّ گلهذ‪« :‬اگهو ؽوهی اى ثبثهذ‬
‫ىهیيُبی «فْاعَ» ّ «چنّیو ػلیب» ثَگهوكى ّهوب كاّهزَ ثبّهنب اى ّهیو ههبكه‬
‫ؽاللرو ربى ثبك‪».‬‬
‫چٌههآىکههَ گلزههَ ّههلٍ ًههبم «فْاعههَ» ثههو گوكزههَ اى هؾلههی ثههَُوههیي اٍههن كه‬
‫كیوّىآثبك اٍذ‪ .‬فْاعَ ّیـ دمحمهلی هیگْیل‪:‬‬
‫كه ؽههلّك ‪ ۸‬پْههذ هجههلب ّقٖههی ثههًَههبم «فْاعههَ دمحمروههی» اى آى «فْاعههَی‬
‫كیوّىآثبك» ثَایي ًوطهَی «کهبهلیوّى» آههلٍ ّ ثٌهبی هلؼهَی علیهل «فْاعهَ» ها‬
‫گناهكٍ اٍذ‪ .‬اػوبة اّ ُوگی ثب پیًْْل «فْاعَ» یبك هیّلًل‪ .‬اٍهبهی آىُهب اى‬
‫هلین ثَعلیل چٌیي اٍذ‪ :‬فْاعَ دمحمروهیب فْاعهَ ػلهی ًوهیب فْاعهَ ؿهالمه‪ٙ‬هبب‬
‫فْاعَ ػلیه‪ٙ‬بب فْاعَ ػجبًػلیب فْاعَ ه‪ٙ‬بهلیب فْاعَ دمحم هلی‪...‬‬
‫اّ ا‪ٙ‬بكَ هیکٌل‪ :‬ثؼل اى «فْاعَ» دمحمرویب یهک فهبًْاه اى «ّهْل پلٌگهی»‬
‫ثَایي هؾل آهل کَ اٍوِ «دمحمؽَیي» ثْك‪ .‬اّ ‪ ۳‬پَو كاّهذ کهَ اى ه‪ٚ‬هب اٍهبهی‬
‫كّ ًلههو اى پَههواى اّ ًیههي ثههب پیْههًْل کلوههَی «فْاعههَ» یههبك هههیّههلًلب هبًٌههل‪:‬‬
‫«فْاعَ» هیوىافبى ّ «فْاعَ» هعتػلی‪ً .‬بم پَهو كیگهوُ هالّهوثهبىػلهی‬
‫ثْك‪ .‬اػوبة آى ‪ ۳‬ثواكه اکٌْى كه هٍّزبی «فْاعَ» ىًلگی ههیکٌٌهل کهَ گهوٍّ‬
‫کضیوی اى "فْاعَگبى" ها رْکیل هیكٌُل‪.‬‬
‫ثؼهههلُب ػهههلٍی كیگهههو اى ثلهههْک «هاهغهههوك» آهلًهههل کهههَ فهههبًْاكٍی ّهههِیل‬
‫ّؼجبىػلی ًظوی اى ىهوٍی آىُب اٍهذب فهبًْاكٍُهبی كیگهوی اى ثقزیهبهیب اى‬
‫ًْاؽی ٍو ؽل ّ هٌب‪ٛ‬وی كیگو كه «فْاعَ» ٍبکي ّلٍاًلب كوىًلاى آًبى اکٌْى‬
‫عوؼیذ ىیبكی ها رْکیل هیكٌُل‪.‬‬
‫اهب ثيهگرویي هِهبعود ثهَهٍّهزبی «فْاعهَ» كه ٍهبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۴‬اى‬
‫ًبؽیههَی «کههْكیٌیُههب» ٕههْهد گوكههذب كه آى ٍههبل گههوٍّ ثيهگههی اى اُههبلی‬
‫هٍّزبی «کْكیي ‪ -‬رٌل ّْل» کَ هجال ٍبکي هٍّزبی «چن ّیو» ثْكًلب ثَایهي‬
‫هؾل آهلٍ ّ ثٌبی ٍکًْذ گناّزٌلب اکٌهْى ههیرهْاى گلهذ‪ :‬عوؼیهذ «فْاعهَی»‬
‫هْعْك هوکت اى ‪ ۳‬هٍّزبی کْكیيب چن ّیو ّ فْاعَی ههلین اٍهذ‪ .‬ثهیِرهویي‬
‫عوؼیذ هوثْ‪ ٛ‬ثَکْكیٌیُب هیثبّل‪.‬‬
‫كه ؽبل ؽب‪ٙ‬و ؽلّك ‪ ۲۳۳‬فبًْاه كه هٍّزبی «فْاعَ» ىًلگی ههیکٌٌهلب‬
‫کَ ثیِ اى ٕل فبًْاه ّبى کْكیٌی هیثبٌّل‪.‬‬
‫یک ثبة هَهغل كه ایهي هٍّهزب كایهو اٍهذ کهَ ىههیي آى ها آههبی هوثهبىػلهی‬
‫هُجههو ُلیههَ ک هوكٍ ّ ثههبًی ٍههبفذ آى آهبیههبىب ؽههبط ؽَههي هلههی ه‪ٙ‬ههبییب عههْاك‬
‫ًٖوللا ًغلی ثْكٍاًلب ىهیٌی ُهن عِهذ اؽهلاس یهک ثهبة ؽَهیٌیَ كه‬ ‫ّ‬ ‫هٍْلی ّ‬
‫ًظهو گوكزهَ ّهلٍ اٍهذ‪ .‬كه ایهي هٍّهزب كّ ُیهأد ىًغیوىًهی ثهًَهبمُهبی هووثٌهی‬
‫ثٌیُبّن(ع) ّ ٍیلالِْلا(ع) كؼبلیذ كاهًل کَ اّلهی ثهَهَهئْلیذ آهبیهبى ّهیوىاك‬
‫ُوههبیًْی ّ عؼلههو ٕههجْهی كهٍههوذ پههبییي كٍ؛ ّ كّهههی ثههٍَههوکوكٍگههی آهبیههبى‪:‬‬
‫ػلههیهؽههن کویوههیب فههلا ک هوم ٕههللهیب ؽوههيٍ کویوههیب ػجلالؾَههیي هؽوزههیب‬
‫للا كوىاًهَ كه ًبؽیهَی ثهبالی كٍ‬ ‫ػیهلدمحم اهم هّّهيب اٍهوبػیل هاُهلاه ّ ًٖهیت ّ‬
‫اهْهػياكاهی ٍیلالِْلا(ع) ها اكاهٍ هیکٌٌل‪.‬‬
‫پیِ هكذ هوكم «فْاعَ» فهْة ثهْكٍ اٍهذب چٌهبىکهَ ُهن اکٌهْى ثهیِ اى‬
‫‪ً ۱۵‬لو کبههٌل اكاهی اى آىعب ثوفبٍهزَاًهلب گلزهَ ّهلٍ کهَ هلهٍهَی «فْاعهَ»‬
‫كّهههیي هلهٍههَ ثههْكٍ ک هَ پههٌ اى هلهٍ هَی «فههبًیوي» كه «ک هبهلیوّى» ثههَک هبه‬
‫آهْىُ پوكافزَ اٍذب آىهلهٍَ كه هؾل هلیوی هٍّزبب ثهٍَّهیلَی فهْك ههوكم‬
‫ثههب فْههذ ّ گههل ٍههبفزَ ّههلٍ ّ ٍههولِ ثههب ریههو ثلههْ‪ ٛ‬ک هُْی پّْههبًیلٍ ّههلٍ ثههْك‪.‬‬
‫اههههوّىٍ هٍّهههزبی «فْاعهههَ» كاهای یهههک ثهههبة هلهٍهههَی ‪ ۵‬کالٍهههَی هغِهههي‬
‫هیثبّلب چٌبىکَ اى اهکبًبد اّلیَی هكبُی هبًٌل آة لْلَکْیب ًؼوذ هٌّّبیی‬
‫ثومب هقبثواد ّ فبًَی ثِلاّذ ثوفْاهكاه اٍذ‪.‬‬
‫ّهىُ كه هٍّزبی «فْاعَ» اى هًّن هبثل رْعَ ثوفهْهكاه ًیَهذ‪ .‬گْیهب‬
‫كه گنّزَ یک رین كْرجبل ثًَبم «ٍبؽل» كه ایي هؾل هْعْك ثْكٍ کهَ اکٌهْى اى‬
‫ُن پبّیلٍ اٍذ‪ .‬كیگو هّزَُبی ّهىّی ًیي كه ؽبل هکْك ثًَظو هیهٍل‪.‬‬
‫اى رله ّهوط گبُههبی هٍّههزبی «فْاعههَ» هههیرههْاى ثههٍَههْاؽل كهیبچ هَی «ٍههل‬
‫كهّكىى» ّ چْوَی چٌبه كه كاهٌَی رل ّهیو اّهبهٍ ًوهْكب كه گنّهزَُهب کوه‬
‫رلویؾی كوػ پِلْی كه ُویي ؽْالی كایو ثْك کَ اکٌْى ثَهوکيی ثوای ًیوّی‬
‫ُْایی هجلل گوكیلٍ اٍذ‪.‬‬
‫ليشهٌجاى‬
‫ثَهّایذ ؽبط دمحمعبى كُوبىب فلافْاٍذ رْهیب‬
‫کوثالیی اثواُین ًظویب اهكّیو كُوبى‬
‫ؽلّك ‪ ۳‬کیلْهزو ثؼل اى هٍّزبی «فْاعَ» كه هَیو عبكٍی إلیب كّههیي‬
‫هٍّزبی هلیوی «کبهلیوّى» ّاههغ اٍهذ کهَ اٍهوِ «لیوهٌغهبى» ههیثبّهل‪ .‬ایهي‬
‫هٍّزب كاهای ٍبثوَی ربهیقی ‪ٛ‬هْالًی اٍهذب هیْهَُهبی رهبهیقی آى كه اػوهبم‬
‫ىهبى پیِ هكزَب ثب اكَبًَُب پیًْل هیفْهك‪ .‬ثٌب ثهَهّایزهیب كه گنّهزَُهبی كّه‬
‫ًههبم ایههي هؾههل «هٌگههْمه» ثههْكٍ اٍههذب هاّیههبى ایههي ؽههلیش هههلػیاًههل ک هَ چٌههیي‬
‫ػٌْاًی ها هّی ثؼ‪ٚ‬ی اى ٌٍل ًّْزَُبی هجْه هلیوی هؾل هْبُلٍ کهوكٍاًهل‪.‬‬
‫آىُب ا‪ٙ‬بكَ هیکٌٌل کَ آى ًبم هأفْم اى اٍن هْبثَ كه یکی اى ًْاؽی ثْیواؽول‬
‫ثْكٍ اٍذ‪.‬‬
‫ػههلٍی ُههن اى هههْل هوؽههْم ؽههبط دمحمفههبى ّ کوثالیههی ؽَههي هٌههْچِوی ًوههل‬
‫کوكٍاًل کَ كه گنّزَُب ًبم ایي هؾل «هلؼَی ُگل» ثْكٍ اٍذ‪ .‬هیگْیٌل یک ثهبؽ‬
‫ٍّیغ (یب یک گلَزبى ثهيهگ) كه ًبؽیهَی ؿهوة «کلهَگهبٍ» ّعهْك كاّهزَ‪ .‬گْیهب‬
‫هوؽههْم ؽههبط دمحمفههبى ّ کوثالیههی ؽَههي هٌههْچِوی ثههٌَُگههبم عههْاًی هَههبكوری‬
‫ثههَ«ّههیواى» كاّههزَ ّ هههلری كه ی هک ک هبهّاىٍههوا اهبهههذ ًوههْكٍ ثْكًههلب كه آى‬
‫کبهّاىٍوا یک پیو هوك هلیوی ثب ایي كّ ًلو آّهٌب ههیّهْكب ّهزهی ههیكِوهل کهَ‬
‫ایي كّ ًلهو اى اُهبلی «کهبهلیوّى» ههیثبّهٌلب آى آىُهب ّ‪ٙ‬هؼیذ «هلؼهَ گهل» ها‬
‫ٍإال هیًوبیلب ایي كّ ًلو هیگْیٌل‪ :‬كه «کبهلیوّى» هلؼَی ثهَایهي ًهبم ًهلاهینب‬
‫پیو هوك ًْبًیُب ّ رْ‪ٙ‬یؾبری هیكُل کَ هؼلْم هیکٌل آى «هلؼهَی گهل» ُوهیي‬
‫«لیوهٌغبى» ثْكٍ اٍذ‬
‫كهٍی هٍْههْم ثههَ«كهٍ‬ ‫هههیگْیٌههل ایههي هؾههل كاهای ربکَههزب ىُههبی ٍّههیغ كه ّ‬
‫کوّّههی» ثههْكٍ ک هَ رههب کٌههْى ٍههٌلُههبی کوّّههی (هقٖههْٓ گههوكزي ّههیوٍی‬
‫اًگْه) كه آى پیلا هیّْك‪ .‬گْیب كه ایي كهٍ کبهگبُبی ّیوٍکْهی ّ ّهیوٍپهيی‬
‫اًگهْه كایههو ثهْكٍ اٍههذ‪ .‬كهٍی کوّّههی اکٌهْى كّثههبهٍ آهام آهام ثهَربکَههزبى كیههن‬
‫رجلیل هیّْك‪.‬‬
‫«لیوهٌغبى» کًٌْی چِبههیي آثبكی اٍذ کَ اى ؽبّیَی هّكفبًَی «کو»‬

‫رب كاهٌَُبی "رل آٍهیبة" ّ "رهل ّهیو" عبثهَعهب ّهلٍ اٍهذ‪ .‬ایهي هٍّهزب اثزهلا كه‬
‫هؾلی ثًَبم «کلَگبٍ = کل گَ‪ »۱‬كه ٍهبؽل هّكفبًهَی «کهو» ّاههغ ثهْكٍ اٍهذب‬
‫اى هواه هؼلهْم كه ىههبىُهبی ههلین "کلهَگهبٍ" هؾلهی آثهبك ّ ثهب هًّهن ثهْكٍب ّلهی‬
‫ثَهوّه ایبم هزهوّک ّهلٍ اٍهذ‪ .‬ػالیهن ّ كیهْاهٍی ههلیوی هلؼهَی "کلهَگهبٍ" كه‬
‫ؽبّیَی هّكفبًَی «کو» هْعْك اٍذ‪.‬‬
‫هؾههل «کلههَ گههَ» اى ًبؽی هَی عٌههْة ّٕههل ثههَعههلّل هوههین آثههبكب هؼههوّف‬
‫ثهَ«ٍههواة ػجههبًفهبًی» ثههْكٍ اٍههذ‪ٍ .‬هبثوَی ایههي هلؼههَ ثَهیبه ىیههبك رقوههیي ىكٍ‬
‫ّلٍب ؽزی ػلٍی هیگْیٌل آى هلؼَ هؼوّف ثَ" هلؼَ گجوی" ثْكٍ اٍذ‪ .‬كه ؽهبل‬
‫ؽب‪ٙ‬و ّبلْكٍی آى هلؼَب کَ اى ٌٍل ّ ٍبهّط ٍهبفزَ ّهلٍب ثوههواه اٍهذ کهَ‬
‫كه كْٖل ىهَزبى ّ ثِبه ثَىیوآة كهیبچهَی «ٍهل كهّكىى» ههیهّكب اههب كه‬
‫كٖل ربثَزبى پیلا اٍذ‪.‬‬
‫هههیگْیٌههل كه آىعههب هجوٍههزبى هههلیوی ّ ٍههٌلُههبی رواّههیلٍ ّعههْك كاهك ک هَ‬
‫ربهیقی ثیِ اى ُياه ٍبل ثوایِ مکو هیکٌٌل‪.‬‬
‫آثههبكی كیگههوی كه ًبؽیهَی كْهههبًی «رههل آٍههیبة» كه ؽههْل ّؽههُْ كهفزههبى‬
‫چٌههبه ّعههْك كاّههزَ کههَ ّههبلْكٍی آى ًیههي رههبٌُْى ثههبهی اٍههذب كه ُوههیي ًوطههَ‬
‫هجوٍههزبى هههلیوی ّاهههغ اٍههذ ک هَ ٍههٌلُههبی رواّههیلٍی فیلههی هههلیوی ّ هههٌوِّ ثههب‬
‫فطْ‪ً ّ ٛ‬وُْ ػوثی كه ؽل كواّاى كه آى كیلٍ هیّْك‪.‬‬
‫هلدُب گنّذ رب اى هیبى ایي هلؼهَُهبی ههلیویب «لیوهٌغهبى» عهْاى ٍهو ثهو‬
‫آّهك‪ .‬ؽلّك چِل ‪ -‬پٌغبٍ ٍبل پیِ اى ایي گوُّی اى هوكم اى هیبى هلؼَ ثیهوّى‬
‫آهلٍ ّ كه ا‪ٛ‬واف هلؼهَی ههلیوی آثهبكی فْهذ ّ گلهی ثٌهب ًوْكًهلب ثوفهی اى آى‬
‫آثبكیُب رب ٌُْى کوبکبى ثوپب اٍذ‪ّ .‬عَ ًبمگناهی «لیوهٌغبى» كه ثْرَی اثِهبم‬
‫اٍذب ػهلٍی آى ها «لیوهٌگهبى» لیهو هکهبى ّ لُهو هکهبى گلزهَاًهل‪ .‬لکهي ُهیچکهٌ‬
‫كلیل هّّي ثو ّعَ ًبمگناهی ًلاهك‪ .‬هله هَلّن ایي اٍهذ کهَ «لیهو» ثهَ«آة ِگهل‬
‫آلههْك» گلزههَ هههیّههْك‪ .‬اؽزوههبال ایههي ًههبم هههلیوی اى اصههو ٍههیالةُههبی ک هَ اى رٌههل‬
‫‪ - ۱‬ثِٗعٕی كىـتٗ‪ٚ ،‬يغأٗ‪ِ ،‬شغ‪ٚ‬ثٗ‪ ،‬ت‪ٙ‬ی گبٖ‪ ،‬گ‪ٛ‬صا‪ ...‬ايٓ زٕ‪ٛ‬اْ عا ثٗسبعغ صاكتٗ ثبكيض وٗ‬
‫صع ٔبديٗا ؼغثی «وبِفيغ‪ٚ‬ػ» ‪ ٚ‬تٕگ «ك‪ٛ‬ي» ٔمبط ػيبصا ثٗايٓ اؿُ س‪ٛ‬أضٖ ِیك‪ٛ‬ص‪.‬‬
‫«ّههْل» ّ هّههزَ کهٍُْههبیی "ثههیکَههبى" ثههو ٍههطؼ اها‪ٙ‬ههی آى ٍههواىیو هههیّههلٍ‬

‫اٍذب گوكزَ ّلٍ ثبّل‪.‬‬
‫هغوْع اها‪ٙ‬ی «لیوهٌغبى» کَ عي پالک ‪ ۸۶۱‬ثقِ ‪ ۶‬كبهً هیثبّهلب‬
‫كاهای ‪ٍ ۱۶۳۶۸‬هههِن هْهههبع اٍهههذب کهههَ رؼهههلاك ‪ٍ ۳۳۳۳‬هههِن آى ّهههبهل ثٌهههل "ى"‬
‫ههههیّهههْك ّ رؼهههلاك‪ٍ ۱۳۳۶۸‬هههِن كیگهههو هزؼلهههن ثهههَ‪ً ۵۴‬لهههو ههههیثبّهههل‪ .‬اههههالک‬
‫«لیوهٌغبى» هطبثن ثبهؼیبهُبی هلینب ثَهَبؽذ ‪ ۳۹‬علذ گهبّ ّ ‪ِ ۷۸‬لٌهل گهبّ‬
‫هَبؽی هیّهْك‪ .‬ایهي اها‪ٙ‬هی كه ككهبرو صجزهی ثهَ«كّگّْهَ» هؼهوّف اٍهذب اى‬
‫هلین ُن ثَآى "كّگَّْ" هیگلزٌل‪ -۱ :‬گَّْی ؽبط اٍوبػیلفبًی ب ‪ - ۲‬گَّْی‬
‫اٍلللافبًی‪ .‬كه ؽبل ؽب‪ٙ‬و ُوكّ گَّْ كه ُوبى یک پالک هغزوغ اٍذ‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫اهالک «لیوهٌغبى» کالا هْهْكَ هیثبّلب کهَ عهي "صلهش ههبروک" ّقٖهی‬
‫ثًَبم "ّیـ ىیيالؼبثهلیي" ثهْكٍ اٍهذب اّ كاهای چٌهبى اههالک كواّاًهی ثهْكٍ کهَ‬
‫اها‪ٙ‬ی ّ اهالک هٍّزبُبی‪ :‬لیوهٌغبىب رٌک ریوب كّوي ىیبهیب کّْک ثیچَ‬
‫ّ «هٌٖههْهآثبك ّههیواى» عههي صلههش آى هوؽههْم هؾَههْة ّههلٍ اٍههذ‪ .‬ک هَ ّهههق‬
‫هّ‪َٙ‬ی ٍیلالِْلا(ع) کوكٍ اٍذ‪ .‬ثؼ‪ٚ‬یُب هیگْیٌهل كوه‪ ۲ ٜ‬كاًهل اى اههالک‬
‫«لیوهٌغبى» ّهق هّ‪َٙ‬ی ٍیلالِْلا(ع) هیثبّهلب ‪ ۴‬كاًهل كیگهو ّههق اّالك‬
‫مک هْه اٍههذ‪ .‬هههلدُههب اٍههذ ک هَ ایههي ثؾههش‪ ۱‬كه «لیوهٌغههبى» عویههبى كاهك‪ .‬ایههي‬
‫اهههالک كاهای هوؿْثیههذ ؿیوهبثههل ّٕههق اٍههذ ّ اى چٌههبى ٍّههؼذ ثوفههْهكاه‬
‫ّههوة اى هّكفبًههَُههبی رٌههل ّههْل ّ«کهو» كاهای‬ ‫هههیثبّههل کهَ ػههالٍّ ثههو ؽههن ُ‬
‫‪ ۱۴۳‬ؽلوَ چبٍ رلوجَ ًیي هیثبّل‪.‬‬
‫‪ - 1‬ايٓ ِغٍت صع ؿغاؿغ ٔ‪ٛ‬ادی کبِفيغ‪ٚ‬ػ (‪ ٚ‬لغعب ُ٘ سيٍی جب٘ب صيگغ) ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ص صاعص کٗ ٔـً لضيُ‬
‫اػ ع‪ٚ‬ا زمبئيض ‪ ٚ‬ايّبٔی كشوئ کٗ صاكتٕض‪ ،‬لغعٗ ػِيٓ يب ثبؼی عا ‪ٚ‬لؿ (سبم) ع‪ٚ‬فٗا‬
‫ؿيضاٌل‪ٙ‬ضاء(ر) ّٔ‪ٛ‬صٖ ‪ ٚ‬ؿبي٘ب اػ ِذو‪ٛ‬ي آْ يک (يب چٕض) ِجٍؾ ع‪ٚ‬فٗ ثغپب ِیکغصٖأض؛‬
‫اِب اِغ‪ٚ‬ػٖ کٗ جّعيت ػيبص كضٖ ‪ ٚ‬ػِيٓ ُ٘ اعػف ـغا‪ٚ‬اْ پيضا ّٔ‪ٛ‬صٖ ‪ ٚ‬اػ صيگغ ؿ‪ٛ‬؛ آْ زمبييض‬
‫گظكتٗ ُ٘ ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ص ٔضاعص؛ ٔـً کٕ‪ٔٛ‬ی ثٗأ‪ٛ‬ار ٌغبيؿاٌذيً تالف صاعٔض تب ايٓ اعافی عا اػ ‪ٚ‬لؿ‬
‫سبعج ّٔ‪ٛ‬صٖ ‪ ٚ‬ثٗتوغؾ كشوی صع آ‪ٚ‬عٔض‪ .‬صع ايٓ ِ‪ٛ‬عص ِٓ ـتب‪ٚ‬اا ِغاجعی عا صيضَ کٗ ثٗ‪ٚ‬ف‪ٛ‬ر‬
‫گّغاٖ كضٖ ث‪ٛ‬صٔض ‪ ٚ‬ؿؤاي کٕٕضٖ ثٗع‪ٛ‬ع ِب٘غأٗ ِ‪ٛ‬ف‪ٛ‬ر عا ک ِغغح کغصٖ ث‪ٛ‬ص تب ثٍکٗ ثت‪ٛ‬أض‬
‫ـت‪ٛ‬اا صٌش‪ٛ‬اٖ س‪ٛ‬ص عا ثٗصؿت آ‪ٚ‬عص کٗ ِ‪ٛ‬ـك ُ٘ كضٖ ث‪ٛ‬ص‪.‬‬
‫ِعٍ‪ َٛ‬اؿت کٗ صع چٕيٓ ِ‪ٛ‬اعصا ٔفؾ ـت‪ٛ‬اا ِغاجع ِظ٘جی ثغاا كشن ؿؤاي کٕٕضٖ ٘يچ اعػكی‬
‫ٔضاعص؛ ثٍکٗ ا‪ ٚ‬ثغاا الٕبر اـکبع زبِٗ صع ِذيظ ک‪ٛ‬چک ثٗچٕيٓ الضاِی ِجبصع ِیکٕض‪ٔ ...‬بكغ‬
‫اههههالک «لیوهٌغهههبى» ثهههَكلیهههل ُوهههبى هْهْكهههَ ثهههْكىب كه عویهههبى ثوًبههههَی‬
‫إالؽبد اه‪ٙ‬ی روَین ًْلب لنا ُوکٌب ُوهولاه ىههیي کهَ هجهل اى إهالؽبد‬
‫اه‪ٙ‬ی ثَػٌْاى اعهبهٍ اى «هإیهل الْهویؼخ» هزهْلی آى گوكزهَ ثهْكب رهب ٌُهْى كه‬
‫افزیبه كاهك‪ .‬پهیِ اى ثوًبههَی إهالؽبد اه‪ٙ‬هی کَهبًی ىیهبكی اعهبهٍكاه ایهي‬
‫اهالک ثْكًلب یک چٌل ٍبلی ّقٖی ثًَبم هظبُوی اعبهٍكاه ایي اههالک ثهْكب‬
‫یکهههی چٌهههل ٍهههبل ُهههن هیوؿهههبهری ثهههَارلهههبم ثهههواكهاًِ هیوؽهههلاكب هیوؽَهههي ّ‬
‫هیوهَکْه اعبهٍكاه ایي هؾهل ّهلًلب گلزهَ ّهلٍ کهَ ؽزهی هیهوؿالم ثْیواؽوهلی‬
‫هؼوّف ًیي یک هْهؼی ایيعب ها اعبهٍ کوكٍ ثْكٍ‪ .‬لکي ُیچ کلام آىُب آىچٌبى‬
‫كّام ًیبّهكًل‪.‬‬
‫ؽههبط دمحمعههبى كُوههبى كه ایههي هههْهك هههیگْیههل‪« :‬كه ٍههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۲‬هههب‬
‫ؿبهد ّهلینب كه آى ٍهبلُهب هلهک «لیوهٌغهبى» كه اعهبهٍی هوؽهْم پهلهم ؽهبط‬
‫هْهللا هّؿٌههی اهكک هبًی ُههن ‪ٙ‬ههبهي پههلهم كه ًههيك‬
‫ّ‬ ‫ػلههیدمحم كُوههبى ثههْكب ؽههبط ًه‬
‫ْ هویؼخ" ثههْكب كه ًزیغ هَی ؿههبهدب هؾٖههْلی ثههوای هههب ًوبًههل رههب ثزههْاًین‬‫"هإیلال ّ‬
‫ْویؼخ" ها ث وكاىینب هوؽْم ؽبط ػلیدمحم هغجْه ّل هجلؾ‬ ‫هبلاالعبهٍی "هإیلال ّ‬
‫‪ ۴۵۳۳‬رْهبى هبلاالعبهٍی «لیوهٌغبى» ها اى إلالوبل ث وكاىك‪ .‬اّ ایهي هجلهؾ‬
‫پْل ها كه ّیواى كه یک هؾل اهي هبین کوكٍ ثْكب رب ثوای هّى هجهبكا ثهَكهكُ‬
‫ثقههههْهكب ایههههي ُههههن هّى‬
‫هجبكایِ ّل‪ .‬كه آى ىهبى‬
‫هیوهههذ یهههک ههههي گٌهههلم ‪۲‬‬
‫لایر ثْك‪».‬‬
‫كه یک ّاهؼَی هبثهل‬
‫یبكآّهیب ؽلّك ‪ٍ ۸۳‬هبل‬
‫پیِ اى ایهي رؼهلاك ‪ً ۸‬لهو‬
‫اى كوىًههلاى ّ ًههْاكٍگههبى‬
‫ْویؼخ" كه هَیو‬ ‫"هإیلال ّ‬
‫ؽوکذ اى «لیوهٌغبى» ثَ‪ٛ‬وف «ثی‪ٚ‬ب» كه ؽهْالی گوكًهَی رٌهلریهو ثهَکوهیي‬
‫كىكاى ّ هاُيًهههبى ثوفهههْهكٍ ّ کْهههزَ ّهههلًلب هؾهههل هزهههل آًهههبى رهههب کٌهههْى ثهههًَهههبم‬
‫ْویؼخ" ُن اکٌهْى كه ًهْاؽی‬ ‫"گوكًَی ّیـ کْزَ" یبك هیّْك‪ .‬اػوبة "هإیل ال ّ‬
‫«ثی‪ٚ‬ب» (ثَفْٖٓ هٍّزبُبی پْذ ثبؽ ّ كّوي ىیهبهی) ىًهلگی ههیکٌٌهل ّ‬
‫كاهای هلهد هؾلی َُزٌل‪.‬‬
‫هٍّزبی «لیوهٌغبى» كهؽبل ؽب‪ٙ‬و كاهای ؽلّك كّیَذ فهبًْاه عوؼیهذ‬
‫هیثبّلب ایي عوبػذ ثَ‪ ۴‬ثٌُکب یب ‪ ۴‬كبهیل ثيهگ ثبػٌْآىُبی‪ :‬كُوبىب ًظویب‬
‫کوكی ّ ثقزیبهی ىًلگی هیکٌٌل‪ .‬آهبیبى ؽبط دمحمعبى كُوبى ّ اٍکٌله كُوبى اى‬
‫ثيهگبى كبهیل كُوبى هیثبٌّلب عل آىُب ػلیوؾول ثْك کهَ ‪ ۲‬پَهو كاّهذب یکهی‬
‫اى پَههواى ثههَاٍههن ؿههالمػلههی ثههْك ک هَ ثههًَْث هَی فههْك كاهای ‪ ۵‬پَههو ثههًَههبمُههبی‬
‫هالػلههیعههبىب ؽههبط ػلههیدمحمب هیوىاعههبىب هالّؿههالم ؽَههیيب ّ دمحمعههبى گوكیههل‪.‬‬
‫ثَثٌکْی كُوبى "ثٌْیی" ًیي گلزَ هیّْك‪ .‬ىیوا ایي ثٌکْ اى ًبؽیَی پله ثٌْیی‬
‫َُزٌل کَ ثب ًظویُبی پلٌگیاالٕل هواثذ ًيكیک ٍججی پیلا کوكٍاًل‪.‬‬
‫كبهیههل ًظههوی كه إههل اى ّههْل پلٌگههی آهههلٍاًههلب آىُههب اى كوىًههلاى ًغههق‬
‫للاًظو ثْك کَ رؼلاك ‪ ۷‬كوىًل ثًَهبمُهبی عهبًؼلیب ّهیوػلیب‬ ‫هیثبٌّلب عل آىُب ّ‬
‫فلقػلیب ّوفػلیب کومػلیب ثوط ػلیب ّ فبىػلهی كاّهذ‪ .‬اى آى ‪ ۷‬ثهواكه‬
‫كوهه‪ٍ ٜ‬ههَ ًلوّههبى كاهای اّالك ّههلب اکٌههْى اّالك ّ اػوههبة ّههیوػلی كه پلٌگههی‬
‫ٍبکياًل ّ اّالك عبىػلی كه «لیوهٌغبى» ىًلگی هیکٌٌل‪ .‬كهؽهبل ؽب‪ٙ‬هو ؽهبط‬

‫فبًؼلی ًظوی اى ثيهگبى كبهیل ًظوی كه «لیوهٌغبى» اٍذ‪.‬‬
‫ثيهگههبى كبهیههل ثقزیههبهی ػجههبهداًههل اى آهبیههبى ؽههبط ػلههیؽَههي ثقزیههبهی ّ‬
‫دمحمؽَههههههههیي‬
‫ا‪ٛ‬ویٌبى کهَ‬
‫اى ًَههههههههههههل‬
‫گههههههلاػلی ّ‬
‫ػلهههههی ثهههههبى‬
‫هههههیثبّههههٌل‪.‬‬
‫ثقزیههبهیُههب‬
‫ُوهههههههههههههههههبى‬
‫کهههْكیٌیُهههب‬
‫َُهههههههههههههزٌل‪.‬‬
‫كیگو كبهیهل‬
‫کهههههههههههههههوكی‬
‫هههههیثبّههههلب‬
‫کَ ثيهگ آىُب ػلی کوكی اٍذب كبهیلُبی كیگوی ُن كه «لیوهٌغبى» ىًلگی‬
‫هیکٌٌل کَ ّوػ ُوَی آىُب ثبػش ا‪ٛ‬بلَی کالم هیّْك‪.‬‬
‫«لیوهٌغبى» اى هلین االیّبم كاهای هَهغل ّ ؽوهبم ثهْكٍاٍهذ‪ُ .‬هن اکٌهْى یهک‬
‫ثبة هَغل ًٍْبى ّ فیلی ثيهگ ثهَهَهبؽذ ‪ ۱۵۳۳‬هزهو هوثهغ ىههیي ّ ‪۶۳۳۳‬‬
‫هزو هوثغ ىیوثٌب كاهك کَ كه ؽبّیَی عبكٍ ّاهغ ّلٍ اٍهذ‪ .‬اههْه ٍهبفزوبًی آى‬
‫ثههب کو هک اُههبلی هؾههل ثههَاروههبم هٍههیلٍ اٍههذ‪ُ .‬وچٌههیي كاهای هههلاهً اثزههلایی ّ‬
‫هاٌُوههههبیی پَههههواًَ ‪ -‬كفزواًههههَ ّ فبًههههَی ثِلاّههههذب ُههههو کههههلام كه ىهیٌههههی ثههههب‬
‫هَبؽذُبی ‪ ۱۳۳۳‬هزو هوثغ ب ‪ ۳۳۳۳‬هزو هوثغ ّ ‪ ۱۳۳۳‬هزو هوثغ هیثبّهل‪.‬‬
‫ایي ىهیيُب ها کالا كّ ثواكه فیهواًهلیِ ثهًَهبمُهبی ػلهیاکجهو ّ فهلاكاك کهب وی‬
‫اُلا ًوْكٍاًل‪ .‬ایي هٍّزب اى ًؼوذ هٌّّبیی ثومب آة آّهبهیلًی ٍهبلنب فبًهَی‬
‫ثِلاّذب هقبثواد ّ ّوکذ رؼبًّی ثوفْهكاه اٍذ‪.‬‬
‫كه ایهي هٍّهزب یهک ّاؽهل کزبثقبًهَی ػوهْهی ّعهْك كاهك کهَ ؽهلّك ‪۱۳۳۳‬‬
‫علل کزبة هزٌْع هطبلؼهبری كه آى ًگهَكاهی ههیّهْك‪ .‬ایهي کزهبةفبًهَ ىیهو ًظهو‬
‫ٍههو کبهفههبًن ػٖههوذ اثههواُین پههْه اكاهٍ هههیگههوكك ک هَ ُههن ىهههبى ک هالًُههبی‬
‫آهههْىُ هّفههبًی هههوآىب فیههب‪ٛ‬یب فطههب‪ٛ‬یب گلههلّىیب ًوبّههی ّ فبًههَكاهی ًیههي‬
‫ثوگياههیًوبیل‪.‬‬
‫كه ایهههي هٍّهههزب كّ ُیهههأد ػهههياكاهی ثهههًَهههبمُهههبی ‪ -۱‬كب‪ٛ‬وهههَ ىُهههوا(ً) ّ‬
‫هووثٌهههیُبّهههن (ع) ّعهههْك كاهك کهههَ اػ‪ٚ‬هههبی ههههإصو آىُهههب ػجهههبهد اى آهبیهههبى‬
‫للا ًظهو ًظهویب اؽوهل ا‪ٛ‬ویٌهبىب دمحم کهوین‬ ‫فلافْاٍذ رْهی ب ؽَهیي کهب ویب ّ‬
‫هلللا ک هوكیب دمحم عههْاك كُوههبىب ػجلالوٍههْل كُوههبىب ّههبپْهكُوبىب‬ ‫ا‪ٛ‬ویٌههبى بػجه ّ‬
‫للا كُوبىب اٍلٌلیبه ًغیوی ّ عؼلوكُوبى هیثبٌّل‪.‬‬ ‫ؽول ّ‬
‫اى هٍّزبی «لیوهٌغبى» رؼلاك ‪ً ۴۳‬لو کبههٌلب هؼلن ّ كاًْغْ پب گوكزَاًهلب‬
‫کهَ كه اكاهاد هقزلههق ِّوٍههزبى ‪ -‬اٍههزبى ّ كاًْههگبُبی کْههْه هْههـْل ک هبه ّ‬
‫رؾٖههیلاًههل‪ّ .‬هىُ كه ایههي هؾههل هًّههن چٌههلاًی ًههلاهكب كلیههل آى ػههلم اهکبًههبد‬
‫ّهىّههی مک هو ّههلٍ اٍههذ‪ .‬كه ًبؽی هَی كْهههبًی ایههي هٍّههزب چْههوَی ّعههْك كاهك‬
‫هؼوّف ثهَچْهوَی "ػلهیؽَهٌی" کهَ اى كاهٌهَُهبی کهٍْ ثهیکَهبى ههیعّْهل ّ‬
‫رلویؼگبٍ اُبلی هیثبّل‪ .‬چْوَی كیگوی ثًَبم آة "کٌگهْ" اٍهذ کهَ آة آى اى‬
‫پبی رل ّیو هیعّْل ّ هؾل رلوط اُبلی هیثبّل‪.‬‬
‫* هطؼَ ّؼوی اى ؽبط فبًؼلی ًظوی ‪ٍ -‬بکي لیوهٌغبى *‬

‫چٌیي كوهْكٍاًل عوؼی کَ ثْكًل پیِرو اى هب‬
‫هْْ ُنٕؾجذ ًبكاىب کَ آفو كهكٍو كاهك‬
‫ثَثبىاهی کَ عٌَذ ها فویلاهی ًویثبیل‬
‫هکي هیوذب هلٍ آى هاب کَ ایي ٍْكا ‪ٙ‬وه كاهك‬
‫ثًَبکٌ كٍّزی کوكىب هؾبل اٍذ ای ػيیي هي‬
‫ًوک ها هیفْهكب اهب ثَكل كکوی كیگو كاهك‬
‫ّجی لووبى ثَفلْد ایي ًٖیؾذ ثب پَو هیکوك‬
‫چْ كوىًل ًب فلق گوككب ًْبًی اى پله كاهك‬
‫للعۀ ُچغا‬
‫ثَهّایذ ؽبط ؿالم هْصویب ػطب هْصوی‬
‫ٍِواة هْصویب ُبّن ىاُلی ّ عالل ًظوی‬
‫كه ؽههلّك ی هک کیلههْهزو ثؼههل اى «لیوهٌغههبى» كه اًزِههبی ی هک عههبكٍ كوػههی‬
‫ثَ‪ْٛ‬ل ‪ ۱۳۳۳‬هزو ثٍَوذ هاٍذ ّ هْومب هٍّزبی‬
‫« ُچـب» ّاهغ اٍذ‪ .‬هؾلی اٍذ آثبكب پوًؼوهذ ّ كاهای‬
‫اها‪ٙ‬ی ٍّیغ ّ ؽبٕهلفیهي‪ .‬کلوهَی « ُچـهب» ثهوّىى‬
‫"كُػهههب" اى لـهههبد كبهٍهههی إهههیل اٍهههذ کهههَ ثهههَهؼٌهههی‬
‫"ثلٌلی" ّ ًوطَی هورلغ ههیثبّهل‪ .‬رهب ؽهلّك ‪ٍ ۴۳‬هبل‬
‫پههیِ اى ایههي هٍّههزبی «چـههب» كه هؾْ‪ٛ‬ههَی هلؼههَی‬
‫عالل ًظوی‬
‫ثَُویي ًبم هواه كاّذب آى هلؼَ ثَهّی ر هَی ثهيهگ‬
‫فهههبکی ثهههًَهههبم «رُهههل چـهههب» ّاههههغ كه ٍهههبؽل ؿوثهههی‬
‫هّكفبًَی «کو» اٍزْاه ثْكب ثَُویي فب‪ٛ‬و ثَآى «هلؼَ چـهب» ههیگلزٌهل‪ .‬یؼٌهی‬
‫هلؼَی کَ كه ًوطَی هورلغ ّاهغ ّلٍ اٍذ‪ .‬ثب ایيکَ اهوّىٍ اى آى هلؼَ عي رلی‬
‫ثبهی ًوبًلٍ ّ هٍّزبی کًٌْی «چـب» ثَهَبكذ ثیِ اى یهک کیلهْهزو كّهرهو اى‬
‫آى رههل ٍهبفزَ ّههلٍ اٍههذب ثههبىُن "کهبهلیوّىیُههب" ثههَهٍّههزبی « ُچـههب» ‪« -‬هلؼههَ‬
‫چـههب» هههیگْیٌههلب ایههي ؽکبیههذ اى اُویههذ «هلؼههَ چـههب» كه گنّههزَ هههیکٌههل‪ .‬ع هلاا‬
‫هلؼَی هِن ثْكٍ ّ كاهای ثوط ّ ثبهّ ّ اهکبًبد كیلثبًی ّ ككبػی ثْكٍ اٍذ‪.‬‬
‫فْك اُبلی «چـب» ثَهٍّزبی فْك "چـب" ّ ثَرل هلیوی فْك «رهل هلؼهَای»‬
‫یب رل «چـب» هیگْیٌل‪ .‬آىُب ثَآى رل ههلیوی فهْك فیلهی اُویهذ ههیكٌُهلب آى ها‬
‫هبی هَی هجبُههبد ّ اكزقههبهاد رههبهیقی فههْك هههیكاًٌههلب اى ایههي هّ ثههوای آى رههل‬
‫ك‪ٚ‬بیل ّ اكَبًَُب رواّیلٍ ّهلٍ اٍهذ‪ .‬آههبی عهالل ًظهوی ‪ٙ‬هوي هطلجهی کهَ كه‬
‫هْهك «هلؼَ ُچـب» رِیَ ًوْكٍ اٍذ چٌیي هیًْیَل‪:‬‬
‫«كه هٖت هّكفبًَی ىایٌلٍهّك «کو» ثهب آةُهبی ًیلگهْى كهیبچهَی "ٍهل‬
‫كهّكىى" اى كّه ر ههَی فبکَههزوی ًوبیههبى اٍههذب ک هَ كاهٌههَُههبی آى پّْههیلٍ اى‬
‫ُگلُهبی هًگبهًهل هوههي ّ آثهی اٍهذب كه ا‪ٛ‬هواف آى ر هَی فبکَهزوی ههياهع‬
‫ٍوٍجي عْب گٌلم ّ ّلزْک ُوْاهٍ فْكًوبیی هیکٌٌل‪».‬‬
‫«ایههي ر ههَ ثههوای رههک رههک هههوكم کههبهلیوّىب ثههْی ٍ پیوهههوكاى ّ پیوىًههبى‬
‫"چـبیی" فب‪ٛ‬وٍاًگیي اٍذ؛ ىیوا هّىگهبهی هوکهي كوههبًوّایی هٌطوهَی هِهن‬
‫«ک هبهلیوّى» ثههْكٍ ّ هوكاًههی ثههيهگ كه آى ىًههلگی هههیک هوكٍاًههل‪ .‬هوكاًههی ک هَ‬
‫اهوّبى ُهطبع ّ كٍزْهاد ّبى ثیچْى ّ چهوا هبثهل اعهوا ثهْكب اى عولهَی ایهي‬
‫هوكاى ثيهگ " ُهالّؽیله هْصوی ّ هالّؽَيفبى هلؼَ چـبیی" ثْكًل؛ کَ یبك ّ ًبم‬
‫ّبى ُویَْ ثب ًیکی ثوٍو ىثبىُب اٍذ‪».‬‬
‫«ایههي گًْههَ کههَ هههیگْیٌههل‪ :‬ایههي ر ههَ اى ىهههبىُههبی ثَههیبه هههلین ّ اى ػِههل‬
‫"ریوْهیبى" ثَّعْك آهلٍ اٍذب اّل ثبه "ریوهْهفهبى" ثهوای آههْىُ ًیوُّهبی‬
‫عٌگی اُ ایي ر َ ها ثَّعهْك آّهكٍ ّ هلؼهَی ثهو هّی آى ثٌهب کهوك چٌهبىکهَ ثهو‬
‫ثلٌلای آى رب ٌُْى آصبه ثٌبُبی هقوّثَ ّعْك كاهك‪».‬‬
‫كه ٍهههبل ‪ )ُ ُ(۱۳۵۳‬ثهههَكًجهههبل ثهههبال آههههلى آة كهیبچهههَی «ٍهههل كهّكىى»‬
‫آفههویي ثبىهبًههلٍگههبىب ایههي هلؼههَ ٍههبثن ها رههوک ًوههْكٍب ثههَؽههلّك یهک کیلههْهزوی‬
‫كهعِذ ؿوة ًول هکبى ًوْكًل‪ .‬آىُب كه اثزلا ثب هٖبلؾی اى هجیل فْهذ ّ گهل‬
‫ّ چههْة اهههلام ثههٍَههبفذ ّ ٍههبى فبًههَ ثههوای فههْك ًوْكًههلب اهههب كه ‪ٛ‬ههی ‪ٍ ۲۳‬ههبل‬
‫گنّزَ ثهب اٍهزلبكٍ اى هٖهبلؼ ٍهبفزوبًی ُههلهى ّ هؾکهن اى هجیهل آعهوب ٍهیوبى ّ‬
‫آُي فبًَُبی هؾکن ّ اٍزْاه ٍبفزَاًل‪« .‬چـبی» اهوّىی رؼهلاك ‪ ۲۲۳‬فهبًْاه‬
‫ها كه فْك عب كاكٍ اٍذ کهَ رؼهلاك کهل عوؼیهذ آى ثهبلؾ ثهو ‪ً ۸۳۳‬لهو ههیّهًْلب‬
‫چٌبىکَ هیگْیٌهل اههوّىٍ ٍّهؼذ هٍّهزب ًَهجذ ثهَ‪ٍ ۱۵‬هبل هجهل كّ ثواثهو ّهلٍ‬
‫اٍذ‪.‬‬
‫ًٖهوللا فهبى ایلقهبًی ثهْكب‬
‫ّ‬ ‫ًقَزیي هبلک ٌّبفزَ ّلٍی «هلؼهَ چـهب» ؽهبط‬
‫ًٖوللافبى ػهالٍّ ثهو «هلؼهَ ُچـهب» هبلکیهذُهبی ىیهبكی كه ٍواٍهو رٌهل‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫ّْلب «كلقبى» ّ «هِغيآثبك» كاّذب اّ پَوی كاّذ ثًَبم «اٍؼلالَهلطٌخ» ّ‬
‫اّ ُههن ىًههی كاّههذ ثههًَههبم «ىیٌخالَههلطٌخ» ک هَ ُو هَی ایههي اهههالک ها كوّفههذ‪.‬‬
‫للافههبى ٕههْلخ الَههلطٌخ ثههواكه ٕههْلخاللّلههخ‬
‫«ّههْل» ّ «ک هْكیي» ها ثههَػههيد ّ‬
‫كوّفهذب «كلقهبى»ها ثهَؽ‪ٚ‬هواد «کْهکْلی» ّ «ثهيی» كاكب هلؼهَی «چـهب»ب‬
‫«پلٌگی » ّ «آة ثبك» ها ههلری ثهوای فْكّهبى ًگهَ كاّهزٌل‪ .‬كه هلؼهَی «چـهب»‬
‫كّ ًلو کلفلا هؼیي کوكًل ثًَبمُبی ُهالّؽَيفبى ّ ُهالّؽیلهب آىُب ُهن کلفهلا ّ‬
‫ُن اعبهٍكاه اهالک اٍؼلالَلطٌخ ثْكًل‪.‬‬
‫ٍواًغبم "ىیٌخالَلطٌخ" رٖوین گوكذ اهالک «هلؼَ ُچـهب» ها ُهن ثهَكهوُّ‬
‫للافههبى هههْاهی‪.‬‬‫ثوٍههبًل کههَ كوّفههذ ثههَهوؽههْم ؽههبط ٍههیلدمحم كثیههوی ّ ػيیههي ّ‬
‫"ىیٌخالَلطٌخ" پَوی كاّذ ثًَبم "ؿالمه‪ٙ‬بفبى" کَ اّ ها ثَفبهط كوٍزبكٍ ّ‬
‫ثِبی اهالک «چـب» ها فوط پَوُ کوك‪ .‬ؽهبط ٍهیلدمحم كثیهوی اههالک «چـهب»ب‬
‫«آة ثبك» ّ «پلٌگی» ها کَ ُوگی عي یک پالک ثْكًلب ًگَ كاّذ رهب ىههبًی‬
‫کَ ثوًبهَی إالؽبد اه‪ٙ‬ی پیِ آهل‪.‬‬
‫رب ؽلّك یکهی كّ ٍهبل هجهل اى ایهي اها‪ٙ‬هی «چـهب» رٌِهب ىیهو کْهذ ّهلزْک‬
‫هیهكذب اهب اى ؽلّك ‪ٍ ۲‬بل ثَایي ‪ٛ‬هوف ههوكم‬
‫«چـب» ٍؼی کوكٍاًل اى ىهیيُبی فْك ٍبلی كّ‬
‫ثهبه هؾٖههْل ثوكاهًهلب ثههلیيروریهت کهَ ًیوههی اى‬
‫ٍهههبلب ىههههیيُهههب هاثهههَ ىیهههو کْهههذ عهههْ ّ گٌهههلم‬
‫هیثوًلب ًیوهَی كیگهو ٍهبل رؾهذ کْهذ ّهلزْک‬
‫هواه كاهًل‪ .‬اها‪ٙ‬ی «چـب» ػهالٍّ ثهو ؽهنآثهَی‬
‫هؼیٌی کَ اى هّكفبًَُبی «کو» ّ رٌل «ّهْل‬
‫»كاهكب اى ‪ٛ‬وین رؼلاك ‪ ۱۳۳‬ؽلوَ چبٍ ػوین ًیي‬
‫هْههوّة هههیّههْك‪ .‬آى هَههوذ اى اها‪ٙ‬ههی کهَ كه‬
‫اٍؼلالَلطٌزَ‬ ‫ؽبّههیَی «ٍههل كهّكىى» هههواه گوكزههَ ّ اى آة‬
‫هّكفبً هَی «ک هو» هْههوّة هههیّههْكب ثههًَههبم "چههن هًغههبى" هؼههوّف اٍههذب آى‬
‫هَهههوذ اى اها‪ٙ‬هههی کهههَ اى آة هّكفبًهههَی رٌهههل «ّهههْل» هْهههوّة ههههیّهههْكب‬
‫ثههَىهههیيُههبی "ثًْههَ" هؼههوّف هههیثبّههل‪ ّ .‬هَههوذ ٍههْم ىهههیيُههبی هؼههوّف‬
‫ثَ"ىهیيُبی رلوجَ" هیثبّل‪.‬‬
‫ّهىُ كه «هلؼههَ چـههب» كاهای كههواى ّ ًْههیتُههبی ثههْكٍ اٍههذب رههین كْرجههبل‬
‫هٍْهههْم ثهههَ"پهههوّاى" ایهههي هٍّهههزب كه هَهههبثوبد عهههبم ًهههْهّىی ٍهههبل ‪۱۳۷۷‬‬
‫«کبهلیوّى» ؽبیي هوبم اّل ّل ّ كه رْهًوٌذُبی ثؼلی رب هوبمُبی كّم ّ ٍْم‬
‫ػوت ًَْذب اکٌْى گْیب كّهٍی كزود ّ اٍزواؽذ ها هیگنهاًل‪ .‬عالل ًظوی‬
‫كه ایي هْهك چٌیي هیگْیل‪:‬‬
‫«كه ٍبل ‪ٌُ ۱۳۷۹‬گبهی کَ عٌهبة آههبی فهبروی هیبٍهذ هؾزهوم عوِهْهی‬
‫ثَِّوٍزبى هوّكّذ رْویق آّهكًلب هي ‪ٛ‬ی ًبهَی اى هؾ‪ٚ‬و ایْبى فْاٍزن‬
‫کَ ًَجذ ثَهؼ‪ٚ‬الد ایهي هٍّهزبب ثهْی ٍ كه اههْه ّهىُ رْعهَ هجهنّل كاهًهلب‬
‫پههههٌ اى هههههلری اى كثیوفبًههههَی هیبٍههههذ عوِههههْهی ًبهههههَی ثههههب هیههههل هًّّْههههذ‬
‫ثههَكوهبًههلاهی ‪ -‬ثقْههلاهی ّ روثیههذ ثههلًیب ثههواین آهههل کهَ ‪ٙ‬ههوي آى ثههَهَههئْلیي‬
‫میهث‪ ٜ‬رْٕیَ ّلٍ ثْك رهب ًَهجذ ثهَهكهغ هْاًهغ هْعهْك ّ رقٖهیٔ اػزجهبهاد‬
‫الىم اهلام كوهبیٌل‪».‬‬
‫«لکي رهب ٌُهْى اههلاهی كه ایهي عِهذ ٕهْهد ًگوكزهَ اٍهذ‪ّ .‬هىُکهبهاى‬
‫هٍّزبی «چـب» كبهل ُو ًْع اهکبًبد ّهىّی اى هجیهل ىههیي كْرجهبل ّ ّالیجهبل‬
‫ّ ٍههبلي روثیههذ ثههلًی هههیثبّههٌل‪ُ .‬ههو ٍههبل اى ی هک ًوطههَ ىهیٌههی ک هَ ىیههو کْههذ‬
‫ًویهّك ثَػٌْاى ىهیي كْرجبل اٍهزلبكٍ ههیّهْك‪ .‬كه ىهَهزبىُهب کلهو ّهلزْک ها‬
‫عوغ هیکٌینب ىهیي کْبّهىی ها ٕبف ًوْكٍب ثَهّی آى كْرجبل هیًوبیین؛ كه‬
‫كٖههل ثِههبه ک هَ آى ىهههیيُههب ىیههو کْههذ هههیهّكب هههب كیگههو ىهیٌههی ثههوای ثههبىی‬
‫ًلاهین‪».‬‬
‫عالل اكاهَ هیكُل‪« :‬هواٍن عْي ػوٍّهی كه «چـهب» ثَهیبه ٍهبكٍ ّ ٍهبلن‬
‫ثوگياه هیّْكب ُوکٌ رهْاى ّ ههلهد ههبلی عِهذ ثوگهياهی هواٍهن ػوٍّهی‬
‫كاّزَ ثبّلب عْي هلٖهل ثهَپهب ههیکٌهلب آى کهَ رْاًهبیی ثوپهبیی عْهي ها ًلاّهزَ‬
‫ثبّلب كٍذ ًبهيك فْك ها گوكزَ ّ ثَهبٍ ػَل ههیهّك‪ .‬اى ؽهلّك ‪ٍ ۳‬هبل ثهَایهي‬
‫‪ٛ‬وف رؼلاك هَبكواى هبٍ ػَلی هّى ثَهّى ىیبكرو هیًّْلب اُبلی «چـهب» ًهَ‬
‫رٌِب ایواكی ثو آىُب ًویگیوًلب کَ ثیِرو رْهْین ّهبى ههیًوبیٌهلب رهب ایهي ٍهٌذ‬
‫ًجْی ُو چَ ٍبكٍرو ّ ٍبلنرو ثوگياه گوكك‪».‬‬
‫«ُنچٌیي هوكم «چـب» ُهیچ رویّهلی ًلاهًهل رهب كه ههوگ ػيیهياى ّهبى ؽزوهب‬
‫لجبً ٍیبٍ ثوري ًوبیٌلب یهب ههلدُهبی ىیهبكی كه هواٍهن ّهبكی ّهوکذ ًکٌٌهلب یهب‬
‫ٍههو ّ ٕههْهد فههْك ها إههالػ ًکٌٌههل‪ّ ...‬ههبیل چٌههیي هٍههْم كه گنّههزَ ّعههْك‬
‫كاّههزَب اهههب اکٌههْى كیگههو هٌَههْؿ ّههلٍ اٍههذ‪ّ .‬هزههی ػيیههيی اى كًیههب هههیهّكب‬
‫ثَزَگبى اّ لجبً هّىهوٍی فْك ها ثهوري ههیکٌٌهل ّ كه هواٍهن عْهي ّ ّهبكی‬

‫اهْامب فْیْبى ّ ُوَبیَگبى ّوکذ هیًوبیٌل‪».‬‬
‫ّ‬
‫هغيی ّ ثبّکٍْ هیثبّهلب کهَ ثهب‬ ‫هٍّزبی «چـب» كاهای هَغل ّ ؽَیٌیَی‬
‫ُ ّوذ ّ پْذکبه فْك اُبلی ٍبفزَ ّلٍ اٍذب یک ُیأد ػياكاهی ثًَهبم ؽَهیي‬
‫ثي ػلی(ع) اهْه ػياكاهی ؽ‪ٚ‬ود فبهٌ آل ػجب(ع) ها ٍبىهبىكُی هیکٌهلب‬
‫هواٍن ػياكاهی ّ هّ‪َٙ‬فْاًی كه «هلؼَ چـب» ٍهبثوَی ثَهیبه ‪ٛ‬هْالًی كاهكب‬
‫چٌبىکَ كه ٍبلیبى هجل ؽلّك یک ههبٍ روهبم علَهبد هّ‪ٙ‬هَفهْاًی ّ پُقهذ ّ پهي‬
‫ًُنّهاد اكاهَ كاّذب روویجب ُو فبًَی ُهو ٍهبل یهک علَهَ هّ‪ٙ‬هَ ههیفْاًهلب‬
‫ثؼ‪ٚ‬یُب ُن ثیِروب اهب كه ٍبلیبى افیو ثٌب ثَػلل كواّاى هزهوّک ّهلٍ ّ ثهیِ‬
‫اى چٌل علََی اًگْذّوبه ثبهی ًوبًلٍ اٍذ‪.‬‬
‫هوكم «چـب» كه عویبى عوغآّهی کوک ثَىليلَ ىكٍگبى ِّوٍزبى ثهنب كه‬
‫ىهَزبى ٍبل ‪ ۱۳۸۲‬هجلـی كه ؽلّك ‪ ۲۳‬هیلیْى لایر ّعَ ًول ثٍَزبك عوغآّهی‬
‫کوک ّ اهلاك ثَىليلَىكٍگبى هَبػلد کوكًل‪.‬‬
‫تاداهک‬
‫ثَهّایذ اٍکٌله اصوکبه ‪ -‬کواهذ دمحمی‬
‫ثَكبٕلَی یک کیلْهزو ثؼل اى «لیوهٌغهبى» كه اًزِهبی یهک عهبكٍی كوػهی‬
‫ثَ‪ْٛ‬ل ‪۱۲۳۳۳‬هزو ثٍَوذ چ ب هٍّزبی کْچک «ثبكاهک» ّاههغ اٍهذ‪ .‬ایهي‬
‫هٍّزب كه ًبؽیَی عٌْثی كُبًَی «رٌل ّْل» ّ كه كاهٌَی ر َی ثهَُوهیي ًهبم‬
‫هْهؼیههذ كاهكب کههَ كاهای ّههیت ًَههجزب رٌُههل اٍههذ ّ ؽههبلزی هّ ثههَهْههوم كاهك‪.‬‬
‫ا‪ٛ‬واف آى ها كهفزبى ثلٌل ٍ یلاه اؽب‪ َٛ‬کوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫كهثهههبهٍی ّعهههَ ًهههبمگهههناهی آى افهههزالف اٍهههذب ثوفهههی ههههیگْیٌهههل آى اى‬
‫«ثبكهکبى» گوكزَ ّلٍ اٍذب ىیهوا عهبی ًَهجزب ٍهوك اٍهذ کهَ ثهَثلٌهلیب عویهبى‬
‫ُْا كه آىعب ٍوػذ ثیِروی كاهكب ػلٍی كیگو هیگْیٌل آى اى«ثهبكام» گوكزهَ‬
‫ّلٍ اٍذب چْى كه گنّزَ كاهٌَ ُبی ایي ر هَ پّْهیلٍ اى كهفزهبى ثهبكام ّ ثْرهَی‬
‫«هؾک» = (ّیویي ثیبى) ثْكٍب ثٌهب ا "کهبف" «ثبكاههک» اى "هؾهک" آههلٍ ّ‬
‫كّ اٍن ثب ُن روکیت ّ روفین ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫کَبًی كیگو هیگْیٌل "کهبف" «ثبكاههک» اى اكاد رٖهـیو اٍهذ کهَ اّهبهٍ‬
‫ثههههههَ«ثههههههبكام کْچههههههک»‬
‫كاهك‪ ...‬لکهههي كؼهههال كه آى‬
‫ًبؽیههههههههَ ًههههههههَ ثههههههههبكاهی‬
‫ّعههههْككاهك بًههههَ چٌههههلاى‬
‫هؾکی ثَچْن هیفْهك‪.‬‬
‫هبلههههههههههک إههههههههههلی‬
‫اها‪ٙ‬ی «ثبكاهک» ؽهبط‬
‫هیوىاعههههههههههبى ‪ٛ‬ههههههههههبلجی‬
‫اهكکهههههبًی ثهههههْكٍ اٍهههههذب‬
‫اّلیي ثبه كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۵‬ثَكٍزْه اّ ًقَزیي فبًَ رٍْ‪ّ ٜ‬قٖی ثًَبم‬
‫ػَکو هؽیوی كه ایي هؾل ٍبفزَ ّلب فبًَی هؾوو ّ ٍهبكٍ ّ کْچهک ثهْك کهَ‬
‫رٌِههب اعههبهٍكاه ّ ًگِجههبى هههياهع كه آى ىًههلگی هههیکوكًههل‪ .‬ثؼههلا چٌههلفبًْاه اى‬
‫ّْل پلٌگی آهلٍ ّ كه آىعب ٍکٌی گيیلًل‪.‬‬
‫«ثبكاههههک» كؼلهههی كاهای ‪ ۴۴‬فهههبًْاه ههههیثبّهههل کهههَ ٍهههبکٌیي آى اى ههههوكم‬
‫«پلٌگی» ّ کوثالیی دمحمؽَیٌیاًل‪ .‬روویجب روبم آىُهب ّهبهل كّ ریهوٍی «ّهوّى ‪-‬‬
‫کوبلی» ّ «ًغلی» هیًّْل‪.‬‬
‫اها‪ٙ‬ههی «ثبكاههک» عههي پههالک صجزههی «کوثالیههی دمحمؽَههیٌی» اٍههذب هههوكم‬
‫«ثبكاهک» ىهیي ىیبك ًلاهًل‪ .‬یک ثبة هلهٍَی اثزلایی كه ایي هٍّهزب هْهـْل‬
‫اهْه آهْىّی اٍذب ىهیي هَهغل ثهَهَهبؽذ ‪ ۸۲۵‬هزوهوثهغ هؼهیي ّهلٍ اٍهذب‬
‫لکي ٍبفزوبى آى رب ٌُْى اؽلاس ًگوكیهلٍ اٍهذب ایهي هٍّهزب ؽَهیٌیَ ُهن ًهلاهك‪.‬‬
‫لکي اى اهکبًبد اّلیَی هكبُی ّبهبهل آة لْلَکْیب هٌّّبیی ثومب هقبثواد‬
‫ّ هاٍ هٍّزبیی ثوفْهكاه اٍذ‪.‬‬
‫هٍّهههزبی «ثبكاههههک» رهههب ٍهههبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۸۲‬كبههههل هجوٍهههزبى ثهههْك‪ .‬ههههوكم‬
‫«ثبكاه هک» عٌههبىٍی هزههْكی ها ثههَهجوٍههزبى ػوههْی «آة ثههبك» یههب «لیوهٌغههبى»‬
‫هیثوكًلب كه ٍبل‪ ۱۳۸۲‬ثوای اّلیي ثبه كه هؾل فهْك هجوٍهزبى هؼهیي ًوهْكٍ ّ‬
‫فبًوی ثًَبم "آثیعبى كوّىاى" ها كه آى ثَفبک ٍ وكًل‪.‬‬
‫خشم هکاى‬
‫کبهی اى‪« :‬ػلیثقِ آصبهّیک = اهیٌی»‬
‫ایيعبًت «ػلیثقِ آصبهّیک» هؼهوّف ثهَ«اهیٌهی» كوىًهل هوؽهْم ؿهالم‬
‫ؽَههیي اهیٌههی َُههزنب ًههبم هوؽْهههَ هههبكهم «فههبرْى هاٍ فههلایی» ثههْك‪ .‬هههي ٍههبکي‬
‫كؼلی هٍّزبی «فهوم هکهبى» ‪« -‬کهبهلیوّى» َُهزن‪ .‬هزْلهل ٍهبل ‪)ُ ُ( ۱۳۱۶‬‬
‫هیثبّن‪ .‬ىاكگبُن هلؼَب یب هویَی «چـهبی ٍهورُلی» ٍهبثن اٍهذب اکٌهْى آى هلؼهَ‬
‫هْعْك ًیَذ‪.‬‬
‫هي اى کْچکی رب ثَؽبل اى ًبؽیَی پبی هاٍهذ‬
‫كلههظ َُههزنب ثههبُویي ّ‪ٙ‬ههغ اى ٍههي ‪ ۷‬رههب ‪ٍ ۹‬ههبلگی‬
‫ثَهکزت هیهكزنب ثهب رکیهَ ثهو كّػٖهبی چهْثی کهَ‬
‫ىیههو ثـههل كاّههزنب عههلا ا ُههن فَههزَکٌٌههلٍ ثههْك‪ .‬اکٌههْى‬
‫فْاًههلى ّّههٌیلى ّههوػ ؽههبلن كه ایههي ٍههطْه ثههوای‬
‫ّوب آٍبى اٍذب لکي ُیچکٌ ًویرْاًل اؽَبً کٌل‬
‫کَ هي كه ىًهلگی ثهَفهب‪ٛ‬و ُوهیي هؼلْلیهذ پهبب چهَ‬
‫ػلی ثقِ اهیٌی = آصبهّیک‬
‫ىعوُبی کْیلمب ّ گنّذ‪.‬‬
‫اى ّهههْم كهًفْاًهههلى ّ آههههْفزي ههههوآى فَهههزگی ّ ىؽوهههذ ها ثهههَعهههبى‬
‫هیفویلمب هأیًْ ّ ًب اهیل ًویّهلمب رهب ایهيکهَ فلاًّهل هزؼهبل ههوا یهبهی کهوكب‬
‫هههوآى ها فههْة یههبك گههوكزن ّكه ٍههي ‪ٍ ۱۶‬ههبلگی هؼلههن ّههلم‪ .‬اى ٍههبل ‪ ۱۳۳۲‬رههب‬
‫‪ ۱۳۴۲‬كه هویَی «لیوهٌغبى» هؼلن ثْكمب ؽوْم هوا هوكم ههیكاكًهلب ثؼهل ٍه بٍ‬
‫كاًِ آهل ّ ثلّى ؽوْم هلزهی ّهوّع ثهَکهبه کهوكب ههي ثوکٌهبه ّهلم‪ .‬كه كّهاى‬
‫هؼلوی هي اّلیبی ُهو ّهبگوك كه ُوثهوط هجلهؾ ‪ ۱۳‬رْههبىب کهَ هؼهبكل ٕهل لایر‬
‫ثْكب ثَػٌْاى هيك هبُبًَ ثَهي هیكاكًل‪.‬‬
‫کزبةُهب ّ کهالً ُهب هبًٌهل اههوّى ‪ٛ‬جهن كهوم ًجهْكب ههضال اگهو رؼهلاك ‪ ۱۵‬ثچهَ‬
‫ّبگوك هیكاّزینب ُویک اى آىُب كاهای ٍي ّ ٍبل ثَفْٖٕی ثْكب یکی ‪۱۳‬‬
‫ٍبلَب یکهی ‪ٍ ۱۳‬هبلَب یکهی ‪ٍ ۱۷‬هبلَ ّ كیگهوی ُهن ‪ٍ ۷‬هبلَ ‪ٍ - ۶‬هبلَ‪ُ .‬هو ثچهَ‬
‫کزبة هقْٖٓ فْكها كاّذ ّ كه هکزتفبًَ كهً فْك ها هیفْاًهلب کهبهی‬
‫ثَكهً كیگوی ًلاّذ‪.‬‬
‫پٌ اى اًلٖبلن اى ّـل هؼلویب هّ ثَهؼوبهی آّهكٍ ّ ثٌّب ّهلمب فبًهَُهبی‬

‫اى هٖبلؾی چْى فْذ ّ گل كهٍذ هیکوكمب ُوکٌ هیفْاٍهذ ثهوای فهْك‬
‫فبًَ ثَبىكب هوا ثَکبه ههیثهوكب كه آى کهبه ُهن هّىی ‪ ۱۳‬رْههبى ههيك اٍهزبكی‬
‫هههیگههوكزن‪ .‬كه هههبٍُههبی هعههت ّ ّههؼجبى ّ هه‪ٚ‬ههبى ٍواٍههو هّىٍ هههیگههوكزنب‬
‫آىچٌبى ػبكد کوكٍ ثْكم کَ هیرْاًَزن روبم ٍبل ها هّىٍ ثگیوم‪.‬‬
‫كه کٌههبه ّههـل ثٌّههبیی ثههَؽوك هَی ً ّغههبهی ًیههي هّک هوكمب كهة ّ پٌغههوٍُههبی‬
‫چْثی فیلی فْة كهٍهذ ههیکهوكمب ثؼهلا لؾهینکهبهی ّ رؼویهو چهواؽب ٍهوبّهب‬
‫کزوی ّ هْهی‪ ...‬كیک ّ کبٍهَ ها ًیهي پیْهَ ٍهبفزنب كه هواؽهل ثؼهلی کبهُهبی‬
‫ویلی هبًٌل ٍبػذٍبىی ّ هاكیٍْبىی ثواین آٍبى ثْك‪ ...‬ههلری ثهَکبهفویهل ّ‬
‫كوُّ هّ آّهكم ّ هـبىٍ كاّزن‪.‬‬
‫ؽولللا هؾزبط ًجْكمب رب کٌهْى کهَ كاهای ‪ ۵‬كفزهو‬
‫ّ‬ ‫ُوچَ ثْك ُّوچَ ّلب ثَ‬
‫ّ ‪ ۲‬پَو َُزنب ُیچگبٍ ًهب اهیهل اى كهگهبٍ فلاًّهل ًجهْكٍام‪ّ .‬هبػو ّ ًْیَهٌلٍ ُهن‬
‫َُزن‪ ٍ .‬بً فلای ها کَ هوا هإهي آكویهلٍ ّ ُوهْاهٍ یهبهین ههیکٌهل رهب اى كهة‬
‫فبًَی فْكُ ّ دمحم(ٓ) ّ آلِ كّه ًْْمب الِی ّکو‪.‬‬
‫اهب یکی كیگو اى ّـلُبی کَ هي كاّهزن اًْهب ٕهیـَی ػوهل ّ ‪ٛ‬هالم ثهْكب‬
‫ؽکْهذ اٍجن اى هي هیفْاٍذ کَ ثبیل هغْى ثگیومب ّلی هي چْى ایهي كهً‬
‫للا ّیـ دمحمعْاك آیذاللِّی آهْفزَ ثهْكمب كوه‪ٛ ٜ‬جهن كٍهزْه اّ‬ ‫ها اى هؾ‪ٚ‬وآیذ ّ‬
‫للا ّیـ دمحمعْاك آیذاللِّی آكهی کْچهک ًجهْك‪ .‬اّ كه‬ ‫ػول هیکوكم؛ الؿیو‪ .‬آیذ ّ‬
‫ُوبى ىهبى اهبم عوؼهَی «ّهیواى» ثهْك ّ هٌهيلِ كه ًيكیهک ؽهوم ّهبٍ چهواؽ‬
‫هواه كاّذ‪ .‬اّ ثَهي رْٕیَ کوكٍ ثْك کَ كو‪ ٜ‬ثبیل كٍزْه هوآى ها اعوا کٌنب ًَ‬
‫كٍزْه ؽکْهذ هاب هي ُن اى آى ؽکْهذ ثلم هیآهل‪.‬‬
‫ًبگلزَ ًوبًل کَ هأهْهیي آى ؽکْهذ ثبهُب هوا ىیو ٍإال ثوكًلب ّلی امیزن‬
‫ًکوكًلب كو‪ ٜ‬هیگلزٌل «ىى ّ هوك ثبیل اثزلا آىهبیِ ثِلاّزی ّ پيّکی ثًْْل ّ‬
‫رؼِل اى ایْبى ثگیو کَ كه‪ٛ‬ی هلد ثیَذ هّى اىكّاط فهْك ها هٍهوی کٌٌهل‪ّ .‬‬
‫فْكد ُن ثبیل لجبً هٍوی هّؽبًی ث ّْیب یک ّـل ثیِرو ُن ًلاّزَ ثبّهی‪.‬‬
‫اى ایي عِذ هي ٍوپیچی هیکوكمب چْى ثب یک ّـل اهْهم ًویچوفیهلب ثهوای‬
‫ؽلظ آثوّین اى ُیچ کبهی ثلم ًویآهلب االّ اهو ؽوام‪.‬‬
‫اکٌْى کَ ثَپْذ ٍو فْك ًگبٍ هیکٌنب كّهاى گنّزَ رب ثَاهوّىب کَ ربهیـ‬

‫‪ ۱۳۸۳/۲/۲‬هههیثبّههلب رههب آىعههب کهَ هههي ثههَیههبك كاهم ًَههجذ ثههَاهههوّى فههْثیُههبی‬
‫كاّذ ّ ثلیُبی‪ .‬کبهالً هبثهل كهک اٍهذ کهَ ُهو كّهاًهی اى هّىگهبهب اػهن اى‬
‫هلین ّ علیل ثوای فْكُ ٕلبی كاهك؛ چٌبىکَ ًویرْاى گلهذ آى كّهٍ ثهل ثهْكب‬
‫اهوّى فْة اٍذب یب ثوػکٌ‪ .‬ىیوا ُو هّى ثلی ُهن كه هْهؼیهذ فهْك فهْة‬
‫ٕهلو»‬ ‫اٍذ‪ .‬چْى اگو ثل ًجبّل فْة ثَرٌِبیی هؼٌبی ًلاهكب هضال اگوًوطهَی « ِ‬
‫ًجْكب ػلك «یک» ًویرْاًَذ «هیلیبهك» ثْْكب آىچَ ها هب«ثل» هیفهْاًیوِب‬
‫كه ؽویوههذ ُوههبى ًوط هَی ٕههلو اٍههذ ک هَ كه ثواثههو ػههلك ی هک هههواه هههیگیههوكب‬
‫ثلیيروریت یک كٍ هیّْك‪ ...‬رب ایيکَ ثَهیلیبهك هیهٍل‪.‬‬
‫پٌ آى ثلی کَ فلا هواه كاكٍ اٍذب اگو ًجْك کَی فلا ها ًویّهٌبفذ‪ .‬اگهو‬
‫کلوَ ّ هلِْم «ًَ» ّ‪ٙ‬هغ ًوهیّهلب للهظ «ثلهَ» ُهن ثهَکهبه ًوهیهكهذ‪ .‬اگهو ًِهی‬
‫ًجْكب اهو ٌّبفزَ ًویّل‪.‬‬
‫آىچَ هي اى كّهاى گنّزَ ثَیبك كاهم كه هوبم هوبیََ ثب اهوّى فیلی چیيُهب‬
‫ػْٗ ّلٍاًلب یب ثِزو ّلٍاًلب یب ثلرو‪ .‬هّاث‪ ٜ‬عبهؼَ کهَ ثهَکلهی كیگوگهْى ّهلٍ‬
‫اٍههذ‪ .‬هههضال اى ىهههبىُههبی ٍههبثن رههب ٍههبل ‪ ۱۳۴۲‬هّاثهه‪ ٜ‬آكمُههب کهالّ ًً ثههو اٍههبً‬
‫اهثبة ‪ -‬هػیزی ثْكب عبهؼَ كاهای ‪ٛ‬جوبد هؼیي ثْكب کَ اى آى عولَ‪ :‬یکی فهبى‬
‫ثْكب كیگوی هبلک ثْكب ًوبیٌلٍی هبلک كه کهبه ثهْكب کلفهلا ثهْكب ٍهوکبه ثهْكب‬
‫پبکبه ثْكب کٍْ پب ثْكب كّذثبى ثْكب هػیذ ثْكب ىاهع ثْكب پیلَّه ثْك‪...‬‬
‫هبلک کَ ٕبؽت ىهیي ثْكب اى ًوبیٌلٍی فْك هیفْاٍهذ کهَ اههْه ٍهبالًَ‬
‫ها ثوای اّ كهٍذ کٌل‪ .‬اهْه ٍبالًَ ػجبهد اى ُوبى هقبهط ٍهبل ثهْكب اػهن اى‬
‫گّْزی ّ ؿیو آىب کَ ػجبد ثهْك اى‪ :‬ههوؽب عْعهَب رقهن ههوؽب هّؿهي‪ ...‬ثهوای‬
‫هٖبهف فْك هبلهک ّ ػلْكهَ ّ کهبٍ ّ عهْ عِهذ اٍهت ّ ههب‪ٛ‬و هبلهک؛ كه ایهي‬
‫ههههْاهك هبلهههک كوههه‪ً ٜ‬وبیٌهههلٍی فهههْك ها ههههیّهههٌبفذ ّ ثهههٌ‪ً .‬وبیٌهههلٍ اى کلفهههلا‬
‫هیفْاٍذ کهَ ایهي اههْه ها كهواُن ًوبیهل‪ .‬ههضال رهْعیِی گّْهزی کهَ ػجهبهد اى‬
‫عْعَهوؽ ثْك‪ .‬ایي عْعَ هوؽ ًجبیل کنرو اى‪ ۵‬هبُهَ ثبّهلب اگهو ثهيهگرهو اى‪۵‬‬
‫هبٍ ثْكب ػیجی ًلاّذب ّلی اگو کْچکرو ثْك هجْل ًویکوك‪.‬‬
‫« ُف ّوم هکبى» كه إل هبل هْیو ُوبیْى (هْیواللكزو) ثْكب اّ كاهای چٌهل‬
‫كفزو ّ یک پَو ثْكب اٍهن پَهوُ هیوىاػجهبًفهبى ثهْك کهَ هلؼهَی ػجهبًآثهبك‬
‫ثًَبم اّ اٍذ‪ .‬کلفلای هْیو ككزو هیوىا اؽول كثیوی ثْكب چهْى ٍهیلدمحم كثیهوی‬
‫كاهبك هْیو ككزهو ّهلب کهالا اههالک «فهوم هکهبى» ّ «ػجهبً آثهبك» ىیهو ًظهو اّ‬
‫هواه گوكذ‪ٍ .‬یلدمحم كثیوی ػلی الظبُو کلفلا ّ ًوبیٌلٍی هْیو ككزو ثْكب لکهي‬
‫كه ّاهغ هبلک إلی هؾَْة هیّلب ٍواًغبم ُویي ‪ْٛ‬ه ُن ّهلب ایهي اههالک‬
‫ثوگْذ ثَكثیوی‪.‬‬
‫كه ایي ًّْزَ رٖوین ثوآى اٍذ رب هولاهی اى هٌبٍجبد عبهؼَی ههلین ههْهك‬
‫ثوهٍی هواه گیوكب ّبیل فْاًلى آى ثوای ًَل اههوّىی ّ ًَهلُهبی آیٌهلٍ هلیهل‬
‫اكزلب ّ اى ‪ٛ‬وكی ػجوری ثبّل ثوای کَبًی کَ ىًلگی ها كبهؽ اى ُوًْع هبػهلٍ‬
‫ّ هبًْى هیپٌلاهًل‪.‬‬
‫حذ ّ حذّد تْجيِی‬

‫كه آى ىهبى كه هؾل هب ىههیي ثهو اٍهبً «لٌهل گهبّ»ب «ًٖهق گهبّ»ب «‪۳‬‬
‫لٌههل گههبّ»ب «ی هک گههبّ»ب «ی هک علههذ گههبّ»ب «كّعلههذ گههبّ»‪ُ ّ...‬وههیي‪ٛ‬ههْه‬
‫ثبالرو ًَجذٌٍغی هیّل‪ .‬الجزَ كه ثؼ‪ٚ‬ی اى عبُهب اى «ًهین ّههَ»ب «یهک ّههَ»‬
‫گوكزَ ثَثبال هیآیٌل رب ثَ«چبهک» ‪« -‬یک هي» ّ «هلیي» ّ «پیوهبى» ثوٍهبًٌل‪.‬‬
‫اهب كه هؾل هب هویهبً ُوهبى لٌهل گهبّ ّ یهک گهبّ ّ علهذ گهبّ ثهْك‪ .‬کهل پهالک‬
‫فوم هکبى ّػجبً آثبك ‪ ۶۳‬علذ گبّ هؾَْة ههیّهل‪ُ .‬ویهک لٌهل گهبّ ىههیي‬
‫ّقن ىًی کَ یک هػیذ هیكاّذب هطهبثن آى ثبیهل ‪ ۱۵‬هطؼهَ عْعهَ ههوؽ پهٌظ‬
‫هبَُ رؾْیل «پبکبه» ثلُل رب ثَفلهذ کلفهلا ثجهوك‪ُ ّ .‬هو یهک علهذ گهبّ کهَ ‪۲‬‬
‫ه ً گبّ ّقن ىًی هیّل ب ثبیل ‪ ۳۳‬هطؼَ عْعَ هوؽ ‪ ۵‬هبُهَ ّ ثهبالرو ّ یهک‬
‫هطؼَ فوًّ هؼوّف ثهَافزهَ کهَ فَهی ّهٌبفزَ ههیّهلب ثهَپبکهبه ههیكاكًهلب رهب‬
‫ثَکلفلا ثوٍبًل‪ .‬اگو کَی یک علذ گبّ ىهیي ههیگوكهذب چٌهآىچهَ یهک هطؼهَ‬
‫عْعَی رْعیِیاُ کن ثْكب پبکبه هیرْاًَهذ ثهَكٍهزْه کلفهلا ههوؽ رقوهی آى‬
‫فبًَ ها ثجوك‪.‬‬
‫اهب ثوکذ فلا ها ثجهیيب ثهب ایهي ُوهَ ههوؽ رهْعیِی کهَ اى ههوكم ههیگوكزٌهلب‬
‫آىچٌههبى عْعههَهههوؽ ىیههبك ثههْك کهَ رقههن هههوؽ ها ُههن ثههوای هٌههيل کلفههلا هٍههوی‬
‫اػالى کوكًل‪ .‬هیوذ یک ػلك رقن هوؽ كه آى ىههبى كّ لایر ثهْك‪ .‬هیوهذ ههوؽ ّ‬
‫فوًّ ثيهگ اى هواهُو هطؼَ ‪ ۵‬رْهبى ثْك‪.‬‬
‫عشکاس يعٌی چَ؟‬

‫كه آى ىهههبى رؼههلاك عوؼیههذ هوی هَی فههوم هک هبى ‪ ۳۳‬فههبًْاه ثههْكب ُوهویههَ‬
‫ثًَْثَی فْك كاهای یهک ًلهو کلفهلاب یهک ًلهو ًبیهتب ‪ً ۳‬لهو ٍهوکبهب یهک ًلهو‬
‫پبکبه ّ ‪ً ۳‬لو کٍْپب (كّذ ثبى) ثْك‪ ّ .‬یلَی پبکبه ّبهل عبهىكى كه پْذ ثبم‬
‫ّ ا‪ٛ‬ههالع كاكى ثههَکْههبّهىاى ثههوای آهههبكٍ ثههْكى كه هّى ثیَههزن كههوّهكیي هههبٍ‬
‫ُوٍههبل عِههذ عههلّلهّثههی ّ ًگِجههبًی اى کْههذ گٌههلمب ػههلً ّ ک َِههي‪ ۱‬هههیّههل‪.‬‬
‫هْاعت ایي پبکبه اى ؽبٕل کْذ کْبّهىاى ثوكاّزَ هیّل‪.‬‬
‫ُوههبى‪ٛ‬ههْهی ک هَ هؼلههْم اٍههذب ‪ٛ‬جیؼز هب كه هوبثههل پبک هبه ٍههوکبه ُههن ّعههْك‬
‫كاّههذب ٍههوکبهاى اى اّل ثِههبه آهههبكٍگههی كاّههزٌل رههب ثههَکْههبّهىاى ّ ىاهػههبى‬
‫هٌُوبیی اهایَ کٌٌل ّ كٍزْه كٌُل کَ کغبی علّل ثبیهل ُهكزهَ ّهْك‪ .‬چهْى كه آى‬
‫ىهههبى ٍّههبیل هیکهبًیکی اهههوّىی هبًٌههل لههْكهب ثلههلّىه ّ ثیههل هیکهبًیکی ًجههْكب‬
‫ًبچبه ثبیل فْك کْبّهىاى ثهب كٍهذ ّ ثهٍَّهیلَی اثهياهآالد ٍهجک هبًٌهل آىچهَ‬
‫هٍْْم ثَثیل ّ کلٌل هوثزی ثْكب علّلُب ها هی ُهكزٌلب رب ثزْاًٌهل آة کهبكی ثهوای‬
‫هوؽلَی اّل عِذ آة كاكى ثَگٌلم ّ کَي فْك رِیَ کٌٌل‪.‬‬
‫کبه كیگوی ٍوکبهاى ایي ثْك کَ ثبگنّهذ كّ ههبٍ اّل ثِهبه عهبی ها ثهوای‬
‫اؽههلاس ک ههو آهههبكٍ هههیکوكًههلب یهک ک ههو هوثؼههی ّهکل ثههو پههب هههیکوكًههلب ُوهَی‬
‫ٍوکبهاىب ًبیت ّ ًوبیٌلٍی هبلک ثَ‪ْٛ‬ه ّجبًَهّىی كه آى ىًلگی هیکوكًهلب‬
‫‪« - 1‬وِـِٓ» ٔ‪ٛ‬زی ِذو‪ٛ‬ي ؿيبصأٗ‪ِ ،‬بيً ثٗسبوـتغا‪ ،‬اػ سبٔ‪ٛ‬اصٖا ٌ‪ٛ‬ثيب اؿت وٗ يه عغؾ آْ‬
‫ِبٕٔض صََِ تجغ ٔبػن اؿت‪ .‬ثـيبع ِم‪ٛ‬ا اؿت‪ ،‬ثغاا س‪ٛ‬عان گب‪ ،ٚ‬ث‪ٛ‬يژٖ صع ايبَ كُشُ ػصْ ػِيٓ‬
‫اؿتفبصٖ ِیكضٖ اؿت‪ .‬ولب‪ٚ‬عػاْ ايٓ صأٗ عا آؿه ِیوغصٔض تب ص‪ٌ ٚ‬پٗ يب سغص ك‪ٛ‬ص‪ ،‬ؿپؾ آْ عا‬
‫سيؾ ّٔ‪ٛ‬صٖ‪ ،‬ثب وبٖ ِشٍ‪ٛ‬ط ِی کغصٔض ‪ ٚ‬ثٗگب‪٘ٚ‬با ٔغ كشُ ػْ ِیصاصٔض‪ ،‬تب لضع وبعوغصْ صاكتٗ‬
‫ثبكٕض‪.‬‬
‫كه ‪ْٛ‬ل ایي هلدب پبکبه ُن كوهبىثوكاه آىُب ثْك‪ .‬ایي ک و ثهٍَّهیلَی ‪ ۱۵‬ریهو‬
‫چْثی ثلْ‪ٛ‬ی ّ ّبفَُبی كهفذ ثلْ‪ ٛ‬كهٍذ هیّل‪.‬‬
‫ایي ک و ثَفب‪ٛ‬و ایي كهٍذ هیّهل کهَ ؽبٕهل هياهػهی چهْى عهْب گٌهلمب‬
‫کَي ّ ػلً ها کَ كه آفویي هبٍ ثِبه ثَكٍهذ ههیآههلب ًگجهبًی ًوبیهل‪ .‬رهب هجهبكا‬
‫اكواكی گوٌٍَب یب ثچَُبی آىُهب ثهَآى كٍهذ ثهوكٍ ّ هوهلاهی اى آى ها ثوكاهًهل‪.‬‬
‫ایههي ک ههو رههب ‪ ۶‬هههبٍ ثوهههواه ثههْكب یؼٌههی اى هههبٍ فههوكاك رههب آثههبى کهَ هبلیههبد آفههویي‬
‫هيهػَی ّلزْک ثَكٍذ هیآهل‪.‬‬
‫كه ٍوىهیي «کبهلیوّى»ب «ثی‪ٚ‬ب» ّ «هاهغوك» ٌُگبهی کهَ ‪ ۲۶‬هّى کهَ‬
‫کْههههههههههبّهىاى ثههههههههههنه‬ ‫اى ثِهههههههههههبه ثگهههههههههههنهكب‬
‫ههیاًلاىًهلب رههب ثهَهههلد‬ ‫ّههههههههههههههههلزْک ها كه آة‬
‫ثقههههههههْهك ّ آهههههههههبكٍی‬ ‫‪ ۳‬الهههههههههههههههههی ‪ ۵‬هّى آة‬
‫ّههههههذ هوهههههلاهی کهههههْك‬ ‫عْاًهههههَىكى ثْهههههْك‪ .‬آى‬
‫هههههْهك ًظههههو ثیقزههههَ ّ‬ ‫ؽیههْاًی ثههَاًههلاىٍی ثههنه‬
‫رقههههههن فههههههیٌ ّههههههلٍی‬ ‫پِههي هههیکٌٌههلب ٍ ه ٌ آى‬
‫پِي هیًوبیٌلب هولاهی‬ ‫ّلزْک ها هّی آى کْك‬
‫ٍههههبل گنّههههزَ ها هّی‬ ‫پیچهههبل یهههب کلهههو ّهههلزْک‬
‫رقزَ كهوُ هٌهلهً ها‬ ‫ككزو‬ ‫هْیو‬ ‫آى ههههههیهیيًهههههل ّ چٌهههههل‬
‫ًیي هّی آى هیاًلاىًلب رب فْة گوم ثبّل ّ ىّكرو عْاًَ ّ هیَْ ثيًل‪.‬‬
‫هّىی یهک ثههبه ُههن آة هّی آى هههیهیيًههلب پههٌ اى ایههيکهَ کههبهالً هیْههَ ّ‬
‫عْاًَی آى پیلا ّلب ىى ّ هوك ّ ثچَُب كّه آى عوهغ ّهلٍ ّ ثهب هػبیهذ اؽزیهب‪ٛ‬‬
‫کبهههل آى ها اى ُههن ثههبى هههیکٌٌههلب ًِبیزههب هوكفبًههَ آى ها ثههٍَههوىهیي ثههوكٍ ّ كه‬
‫هؾلی هٍْْم ثَرقنكاًی کَ هجال آهبكٍ ّلٍب هیهیيًل‪ .‬ایي ُن اٍزبكی هیفْاُل‪.‬‬
‫هلد پوّهُ رقن ّهلزْک اى ىههبى فهیٌ کهوكىب رهب فْاثبًیهلىب رهب كه رقهنكاى‬
‫هیقههزيب ک هالا ‪ ۵۳‬هّى اى ثِههبه یههب كههوّهكیي هههیگههنهك‪ .‬اى ىهههبًی ک هَ رقههن كه‬
‫رقههنكاى هیقزههَ ّههلب ثبیههل آة كه کهوىٍی رقههنكاى ثبّههلب كوهه‪ ٜ‬رههب ‪ ۳‬هّى یهک كه‬
‫هیبى آة کوىٍ ها هیثٌلًل ّ ثَإطالػ "ثهِ" ههیكٌُهلب رهب فهْكُ ها ثگیهوكب‬
‫ثؼل اى آى ثبیل رب ىهبى ًْبًلىب یب ثوْل هب«کلکی» کوكىب آة هّی آى ثبّل‪.‬‬
‫ّهزی ؽلّك ‪ ۱۳‬الی ‪ ۱۵‬هّى اى كٖل ثِبه هبًلٍ ثبّلب کبه کلکی کهوكى یهب‬
‫ًْب کوكى ّوّع هیّْك ّ رب ‪ ۱۵‬هّى اى ربثَزبى ثگنهكب اكاهَ كاهك‪ .‬ایهي یهک‬
‫هههبٍ ؽَههبًرههویي ّ ٍههقذرههویي هوطههغ اى ٍههبل ثههوای هههوكم «کهبهلیوّى» اٍههذ‪.‬‬
‫ىیوا هبًٌل اػوبل هکَ هیهبًلب کَ ُوَچیي ثبیل ثَهْهغ فْكُ ثوٍلب ُوکهبهی‬
‫ثههههَّهههههذ فههههْكُ اًغههههبم‬
‫گیوكب ّگوًَ ثب‪ٛ‬ل اٍذ‪.‬‬
‫اى لؾب ٍقزی ّ ىؽوذ‬
‫ًیههي ایههي یههک هههبٍ ها ثبیههل‬
‫ثَ «ههبٍ ىایوهبى ههوكاى»‬
‫رؼجیههو کههوك‪ .‬ایههي هّىُههب‬
‫ُههيك کهبهگو ًْههبکبهی اى‬
‫هواهُههههو ًلههههو ‪ُ ۵‬ههههياه‬
‫رْهههبى ّ ُهههيك ٍههوکبهگو‬
‫هّىی ‪ُ ۱۳‬ههياه رْهههبى‬
‫ههههههههیثبّهههههههل‪ .‬فهههههههوط ّ‬
‫فههْهاک کهههال ثههَػِهههلٍی‬
‫ٕبؽت کبه اٍذ‪.‬‬
‫چگًْگی پشداخت هاليات‬
‫هبلیبد هؾْٖالری چْى عْ ّ گٌلم آثی ًٖق ّ ًٖق ثْكب هبلیبد کَهيب‬
‫ػلً ّ گٌلم ثِ اى هواهی یک چِبهم ثوای هبلهکب ٍهَ چِهبهم ههبل کْهبّهى‬
‫ثههْك‪ .‬هبلیههبد ّههلزْک اى هواهُههو یهک پیوههبى یههب یهک «هیلوههبى» کهَ هَههبؽذ ‪۱۲‬‬
‫ُياه هزو ىهیي هیثبّلب هولاه ‪ ۳۳۳‬هي ّلزْک فْک ثْك کَ ثبیل ٍوکبهب یهب‬
‫ًبیتب یب ًوبیٌلٍی هبلک هیآهلب یکی كّ كاًَ ّلزْک ها ىیو كًهلاى فهْك گوكزهَ‬
‫ّ فوك هیکوكب اگو فْک ثْك رؾْیل هیگوكذب كه ؿیو ایي ْٕهد ًَ‪.‬‬
‫افههن ایههيگًْههَ هبلیههبد ًَههجزب ثههَاٍههزلبكٍی کْههبّهى ثههْكب رههب هبلیههبد گههوكزي ّ‬
‫ؽوبثههَگههوكزي اهههوّىیب اهههوّىٍ هبلیههبد ّههلزْک ًٖههق ّ ًٖههق اٍههذب یؼٌههی‬
‫ًٖههق هؾٖههْل ثههوای ٕههبؽت ىهههیيب ک هَ ُههیچ کهبه ّ فوعههی ًکهوكٍب ًٖههق‬
‫كیگههو ثههوای هػیههذب ؽههنآثهَی اكاهٍی آة یههبهی ُههن کهَ رؼویههق فههْك كاهك‪ .‬كه‬
‫ْٕهری کَ ًوؿ هبلیبد آى هّى هبلهک اى ىههبىُهبی ههلین رهب ىههبى إهالؽبد‬
‫اه‪ٙ‬ی ُویَْ اى یک هواه ثْكب ُیچ ٍبلی ا‪ٙ‬بكَ ًویّلب اهب كه ایي ىهبى ُو‬
‫ٍبل هجلـیب یب هولاهی ثبالرو هیهّك‪.‬‬
‫کاس کذخذاياى چَ تْد‪ ّ ،‬هالک چَ هیکشد؟‬

‫هبلکیي ثَ‪ْٛ‬ه کلی ثَكّ كٍزَ روَین هیّلًلب ثؼ‪ٚ‬ی اى آىُهب هبلهک ػوهلٍ‬
‫ثْك ًل کَ ُوکلام هبلکیذ كٍُب ّ ثلکَ ٕلُب هویَ ها كاّزٌلب هبًٌل هْامالَلطٌخب‬
‫ْٕلخاللّلخب ّیـ ىیي الؼبثهلیي‪...‬ایي گهوٍّ ىههیيُهبی هزؼلهن ثهَفهْك ها اعهبهٍ‬
‫هیكاكًلب فْكّبى كفبلزی ًویکوكًلب ثؼ‪ٚ‬ی كیگو فوكٍهبلک ثْكًلب کهَ ًِبیزهب‬
‫ٕبؽت چٌل آثبكی هؾلّك ّبهل چٌل ٕلب یب چٌل ُهياه پیوهبى ىههیي ثْكًهل‪ .‬ایهي‬
‫كٍههزَ اى هبل هکُههب ؿبلجههب كه یک هی اى هٍّههزبُبی هل هک فههْك فبً هَی هَ هکًْی‬
‫كاّزٌلب فلهذکبه كاّزٌلب ثبؽ صوهوی كاّهزٌلب ثبؿجهبى كاّهزٌلب كه كٖهْل کهبهی‬
‫ههههیآهلًهههل كه هؾهههلب هّی کبهُهههب ًظهههبهد ههههیکوكًهههلب آفهههو پهههبییي کهههَ ُوهههَی‬
‫هؾْٖالد عوغآّهی هیّلب هبلیبد ّبى ها هیگوكزٌلب اگو ٍبکي ِّو ثْكًلب‬
‫هیهكزٌل ُوآىعب رب ٍبل كیگو‪.‬‬
‫اهب هبلک هٍّزبی «فوم هکبى» هب کَ ؽبط ٍیلدمحم كثیوی ثهْكب اى عولهَی‬
‫فوكٍهبلکیي هؾَهْة ههیّهلب یهک هبلهک إهلی ُهن كاّهزین کهَ ثهًَهبم «هیهوىا‬
‫ػجهبً فههبى كثیههوی» ثههْك ّ كه «ّهیواى» ٍهکًْذ كاّههذ‪ .‬اّ كاهههبك فههْكب ؽههبط‬
‫ٍیلدمحم كثیوی ها ًوبیٌلٍی إهلی فهْك ّ فهْاُواًِ هوهوه کهوكٍ ثهْك‪ .‬یکهی اى‬
‫فْاُواى اّ ثًَبم فبًن "ىیٌخالولْک" ُوَو ههبًًْی ؽهبط ٍهیلدمحم كثیهوی ثهْك‪.‬‬
‫ثلیيروریت «هیوىا ػجبً فبى كثیوی» هبلیهبد فهْك ها اى ؽهبط ٍهیلدمحم كثیهوی‬
‫هیگوكذب کبهی ثَهػیذ ًلاّذ‪.‬‬
‫هوؽههْم ؽههبط ٍههیلدمحم كثیههوی ثههواكه فههْك ثههًَههبم ؽههبط ٍههیلاؽول كثیههوی ها‬
‫کلفلای فْك هووه کهوكٍ ثهْك ّ کلیهَی افزیهبهاد کبّهذ ‪ -‬ثوكاّهذ ّ ُهنچٌهیي‬
‫ؽول ّ ًول ّ هؾبٍجبد كه آهل ٍبلیبًَ ها ثهَاّ ّاگهناه کهوكٍ ثهْك‪ .‬هوؽهْم ؽهبط‬
‫ٍیلاؽول كثیوی (کَ فلایِ اّ ها ثیبهوىك) هوكی کن فْاة ثْكب ٕجؼُب فیلهی‬
‫ىّك اى فْاة ثیلاه ههیّهلب ثهَپْهذ ثهبم فبًهَاُ ههیهكهذ ّ هْهـْل ههلم ىكى‬
‫هیّلب ُوَی فبًَُب ها ىیو ًظو هیگوكذ‪۱‬ب یهب ثهٍَهیو ّ ٍهیبؽذ كه ا‪ٛ‬هواف‬
‫هٍّزب هیپوكافهذ‪ .‬اّ اى آكههی ثهیکهبه ثهلُ ههیآههلب اگهو کَهی ها ههیكیهل کهَ‬
‫ثیکبه ثهٍَهیٌَی كیهْاه رکیهَ ىكٍ ّ ؽوهبم آكزهبة گوكزهَ ثهْكب ههیهكهذ كٍهذ اّ‬
‫هاهههیگوكههذب اّ ها ثههَکهبهی هْههـْل‬
‫هیًوْك‪.‬‬
‫هوؽْم ؽبط ٍیلاؽول كثیهوی كه‬
‫ؽل هٌبهْبد مادالجیٌی ّ فبًْاكٍگهی‬
‫ًیههي كفبلههذ هههیًوههْكب اّ اى کبهُههبی‬
‫لِههههْ ّ ىّههههذ ثههههلُ هههههیآهههههلب ثههههب‬
‫اّقبٕههی ثههیثٌههل ّ ثههبهب ثههب فْههًْذ‬
‫هكزهههههبه ههههههیکهههههوكب كٍهههههزْه ههههههیكاك‬
‫اّهههههقبٓ ّهههههوّه ها ههههههیآّهكًهههههلب‬
‫ثهَكّهُ گلهین هههیپیچیهل ّ ههیىكب رههب‬
‫اى کبهُبی ًبّبیَذ كٍذ ثوكاّزَ ّ‬
‫آكم ّْك‪.‬‬
‫ُوكّ ثواهكب ُن هوؽهْم ؽهبط ٍهیلدمحمب ُهن ؽهبط ٍهیلاؽول اُهل فیهو ثْكًهل‪.‬‬
‫ؽههبط ٍههیلدمحم ثههَهوی‪ٚ‬ههبى کوههک ههههیکههوكب ثههَعْاًههبى ثههیىى رکلیهههق اىكّاط‬
‫هیًوْكب اگو پَو ّ كفزوی اىكّاط ههیکوكًهلب لجهبً كاههبكی اّ ها ههیكاكب كه‬
‫آى ىهبى لجبً كاهبكی ػجبهد اى ّبل ّ هجب ثْك‪ .‬ؽبط ٍیلدمحم فهْكُ كه هواٍهن‬
‫ػوٍّههی ّههوکذ هههیک هوكب كه کٌههبه پَههوُههب ّ كفزوُههبی ک هَ هْههـْل ههههٔ ّ‬
‫پبیکْثی ثْكًلب هیایَزبك ّ كفزواى ها ثوای پَواى اًزقبة هیًوْكب ثَپَهوُب‬
‫هیگلهذ‪ :‬ایهي كفزهو ثهوای رهْ ثبّهلب آى یکهی ثهوای آى یکهی ثبّهل‪ُ ...‬وهیي‪ٛ‬هْه‬
‫پَههواى ّ كفزههواى ها ثههب ُههن رههيّیظ هههیًوههْك‪ .‬اگههو پَههویب یههب یههک کَههی اى‬
‫‪ - 1‬زٍی ثشق ثٗسيبي س‪ٛ‬صف ِیس‪ٛ‬ا٘ض اػ كشن ِ‪ٛ‬عص ٔمغف تعغيؿ ‪ ٚ‬تّجيض کٕض؛ ؼبـً اػ‬
‫ايٓکٗ اگغ ا‪ ٚ‬سبٔٗ٘با ِغصَ عا ػيغ ٔمغ ِیگغـتٗ‪ ،‬کبعا ثـيبع ثضا ِیکغصٖ‪.‬‬
‫فههبًْاكٍی پَههو «ًههَ» هههیگلههذب اّ ها ها‪ٙ‬ههی هههیکهوكب یههب ثههَلجههبًب یههب ثههَثههوًظ‬
‫ػوٍّی ّ ؿیوٍ‪.‬‬
‫ثب چٌیي کبهی کَ ؽهبط ٍهیلدمحم اًغهبم ههیكاكب كفزهواى ّ پَهواًی کهَ ثهٍَهي‬
‫ثلْؽ هیهٍیلًلب ثیُوَو ًجْكًل‪ .‬هوؽْم ؽبط ٍهلاؽول كثیهوی ثهَهّىٍ ّ ًوهبى‬
‫اُویذ ىیبك هیكاك‪ .‬كه هبٍ هؾوم اى هّىُلزن رهب هّىػبّهْها فهوط روهبم ههوكم‬
‫هٍّزب ها هیكاكب هقْٖٕب ّت ّ هّى ػبّْ ها فْكُ لُقذ ههیّهلب ُوهَی‬
‫هوكاى ّ عْاًبى ها ًیي لقذ هیکوك ّ رب ٕجؼ ٍیٌَ ههیىك‪ .‬كه ٕهجؼ ػبّهْها‬
‫ّل ثهو ٍهو فهْك ههیهیقهذب ٍه ٌ ثهیِ اى كٍ ٍهجل ها پهو اى کهبٍ‬ ‫هولاهی ِگل ّ ُ‬
‫ًوْكٍ ّ آىُب ها كه كٍذ اكواك هیكاك ّ ثَآىُب هیگلذ کَ ثوٍو كٍهزَی ٍهیٌَ‬
‫ىى ثیبیٌل ّ ثو ٍو آىُب کبٍ ث بٌّل‪.‬‬
‫كه ُوبى هّى ػبّْهاب اٍت ُن کزل هیکوكًلب عٌبىٍی ػلی إهـو ها كه‬
‫هیهههبى گِهههْاهٍ ههههیگناّهههزٌلب ًؼهههِ ؽ‪ٚ‬هههود ػلهههیاکجهههو ها ُهههن هّی رهههبثْد‬
‫هیگناّزٌلب ػلن ؽ‪ٚ‬ود ػجبً ها ثب پبهچَُبی گواىثِب ّ هًگبهًل کَ اکضوا‬
‫هبل ىى ّ كفزو فْك هوؽْم ٍیلاؽول ثْكب هیثَزٌل ّ كه کْچَُهبی هؾهل كّه‬
‫هیىكًل ّ ػياكاهی هیکوكًل‪.‬‬
‫هههبكه هوؽههْم ؽههبط ٍههیلدمحم ّ ؽههبط ٍههیلاؽول كثیههوی ىًههی ثههْك ثههًَههبم ثههیثههی‬
‫ٍکیٌَ کَ فلاًّهل اّ ها ثهب ٍهکیٌَی اههبم ؽَهیي(ع) ُهنًْهیي کٌهلب اى ایهي فهبًن‬
‫پوهؾجذ ّ ثب ػجبكد ُوچَ ثگْین کن اٍذ‪ .‬ایي ثیثی هوؽْهَ ثوای ُوهَ ههبكه‬
‫ثْك؛ اّ ثَكفزواى ّ ىًبى ثیچبهٍ لجبً ّ فْهاک هیكاك‪ .‬ایي ههبكه كه آثهبى ههبٍ‬
‫ٍبل ‪ ۱۳۴۱‬كًیب ها روک ًوْكٍ ّ ثَكوكًّ ثویي هّی ثوك‪ .‬فلایِ ثیبهوىك‪.‬‬
‫ثَعب اٍذ گلزهَ ّهْك کهَ یکهی كیگهو اى کبهُهبی کلفهلا هَهئْلیذ كه اههْه‬
‫ٍوثبىگیوی ثهْكب ُهو هْههغ کهَ اى ‪ٛ‬هوف پبٍهگبٍ ٕهْهد هْهوْالى ثهَفهلهذ‬
‫ٍوثبىی ثوای کلفلا هیآهلب کلفلا اى ُهو ٍهوثبى هجلهؾ پهٌظ رْههبى ههیگوكهذب‬
‫ثؼ‪ٚ‬ی اى هْوْالى ها ثهَُوهواٍ فهْك ثهَپبٍهگبٍ ههیثهوك ّ آىُهب ها هؼهبف یهک‬
‫ٍبلَ ّ ثؼ‪ٚ‬ی ها هؼبف ػووی هیکوك‪ .‬كه آى ىههبى ؽهلّك ‪ ۲۵‬كه ٕهل ههوكمب‬
‫ٌّبٌٍبهَ ًلاّزٌلب رب ایيکَ كّلذ ثَكکو اكزبك کَ ُوکَهی ٌّبٍهٌبهَ ًهلاهكب ثبیهل‬
‫ٌّبٌٍبهَ ثگیوكب كهؿیو ایي ْٕهدب ىهیي ثَآىُب كاكٍ ًویّل‪.‬‬
‫ػالٍّ ثو ایي ٌّبٌٍبهَی علیل ثَكبهیلی فْكُ رؼلن ًویگوكذب ثبیهل كبهیهل‬
‫یب ِّود كیگوی ثَاّ كاكٍ هیّلب رب هؼلْم ّْك کَ چٌل ًلو آكم ثیٌّبٌٍبهَ كه‬
‫ایواى ّعْك كاهًل‪ُ .‬ویي اهوثبػش ّل کَ ثَایيعبًت "ػلیثقِ اهیٌی" ِّود‬
‫"آصبهّیک" كاكًلب ثلیيروریت هوا اى كبهیل پلهیام علا کوكًلب کَ ثؼلُب ثواین‬
‫ثبػش كهكٍو ثيهگ ّلب چٌبىکَ رهب کٌهْى ُهن ‪ٙ‬هوه آى ها ههیکْهن‪ .‬چهْى ًهبم‬
‫هي كه ٌّبٌٍبهَی پلهم صجذ ًْلب كه ًزیغَ ثؼل اى كْد پلهمب کهَ كه هّى ٍهی‬
‫آمههبٍ ٍبل ‪ّ ۱۳۶۷‬اهغ ّلب هي كوىًهل آى پهله ّهٌبفزَ ًْهلم ّ چٌهیي ّهل کهَ‬
‫ثَهي اهس رؼلن ًگوكذ‪.‬‬
‫عال ‪ = 13۴1‬الغاء سژين استاب ‪ -‬سعيتی‬

‫كه ایي ٍبل ىًلگی هوكم ایواى ثَهَیو كیگوی ههواه گوكهذ‪ٍ .‬هو ّ ٕهلای‬
‫الـههب هژیههن اهثههبة ‪ -‬هػیزههی كه ٍوربٍههو عِههبى پیچیههلب هٌِلٍههیي ّ هههأهْهیي‬
‫إالؽبد اه‪ٙ‬ی كه ایي هٍّزب آهلًلب ىهیيُهب ها ٍهِبمثٌهلی کوكًهلب ُهو کهٌ‬
‫ثًَؾْی فْك ها هؼوكی هیکهوكب یکهی ههیگلهذ ثهَههي پٌغهبٍ ٍهِن ثهلٍب كیگهوی‬
‫هیگلذ هي یک علذ گبّ كاهمب ثٌبثوایي ثهَههي ٕهل ٍهِن ثهلٍب كیگهوی ُلزهبك ّ‬
‫پٌظ ٍِن هیفْاٍذ‪...‬‬
‫اکضوا اى ایي هیروٍیلًل کَ ٍِبم ثیِرو ‪ٛ‬لت کٌٌلب چْى ّهبیغ ّهلٍ ثهْك کهَ‬
‫ُو کَی ٍِن ثیِروی ثگیوكب ثبیل پٌظ كهٕهل ثهیِرهو ُهن ثلُهل؛ اى ایهي عِهذ‬
‫کْبّهىاى ٍِبم فْك ها کنرو ؽَبة هیکوكًل‪ .‬ثلیيروریت ىهیيُبی هبلکی ثهب‬
‫هػیههذ ًٖههق ّههلب آة ُههن ًٖههق ّههل‪ .‬پههٌ اى ایههي روَههینب ُههو کَههی ٍههِویَی‬
‫ىهیي فْك ها کْذ هیکوكب كیگو هبلیبری اى ًبؽیَی ایهي ىههیي ثهَهبلهک رؼلهن‬
‫ًویگوكذ‪ .‬ایي ّل کَ هوكم كیگو ىیو ثهبه هبلهک ًوكزٌهل ّ کلفهلا ها فهْك هلهذ‬
‫رؼیههیي هههیکوكًههلب پبکهبهب كّههزجبى ّ آة یههبه ها ُههن فههْك هلههذ ُههو هٍّههزب هؼههیي‬
‫هیًوْكًل‪.‬‬
‫ثؼههل اى چٌههلیب اى ‪ٛ‬ههوف كّلههذ آهلًههلب اًغوههي رْههکیل كاكًههلب اى آى پههٌ‬
‫ُوبٌُگی اهْه كٍ ثبهئیٌ اًغوي ثْكب هوكم کبهُبی فْك ها فهْك اًغهبم ههیكاك‬
‫ًلب ُوکٌ ثبیل فْكُ علّل هی ُهكذب یب کبهگو هیگوكذ‪ .‬كه ایيعب كیگو پیهو‬
‫ّ عههْاىب كویههو ّ ؿٌههی كههوم ًلاّههذب ُوههَ ثبیههل عههْه ثکْههٌلب هبل هک ُههن ثبیههل‬
‫ٍِویَی فْك ها فْكُ کْذ کٌل‪ .‬چٌلی ثؼل رواکزْه ّ ریلو پیلا ّلب هبلهکُهب‬
‫ىهیي فْكها ثٍَّیلَی رواکزْه ّقن هیىكًلب اهب کْبّهىاى رواکزْه ًلاّزٌلب‬
‫کهههن کهههن ّ‪ٙ‬هههغ کْهههبّهىاى ثِزهههو ّهههلب ُهههو ‪ً ۴ - ۳‬لهههو ثهههبُن رْاكهههن ّ ّهههواکذ‬
‫هیکوكًلب رب ثزْاًٌل یک كٍزگبٍ ریلو ثقوًلب اى ایي هُگنه ىهاػذ ثوًظکبهی‬
‫ها رٍْؼَ كاكًل‪.‬‬
‫هجهههههههههههههههههههههههههههل اى‬
‫إهههالؽبد اه‪ٙ‬هههیب‬
‫کْبّهى چٌلاى كٍذ‬
‫ّ كلی گوم ثوای کبه‬
‫ًلاّههههههذب کلفههههههلا ّ‬
‫هبلهههک ثهههَىّه اّ ها‬
‫اى فبًههههَاُ ثیههههوّى‬
‫ههههههیآّهك کهههههَ کهههههبه‬
‫ىهاػههههذ فههههْكُ ها‬
‫ثکٌلب ّلی ثؼل اى إالؽبد اه‪ٙ‬ی ُوکٌ ثب ّهْم روهبم ٍهوکبه ّ ىههیي فهْك‬
‫هیهكذب ٕجؼ فیلی ىّك ثهٍَهوىهیي فهْك ههیهكزٌهلب ّهتُهب كیوّههذ ثهَفبًهَ‬
‫هیآهلًلب ُوَ كه پی ٍجوذ گوكزي اى ُهن ًهْع فهْك ثْكًهلب کهَ ثزْاًٌهل ؽبٕهلی‬
‫ثیِرو ثَكٍذ آّهًل؛ چْى كیگو هبلیبد ًوهیكاك ًهل‪ .‬هبلهک ُهن ًوبیٌهلٍی ثهوای‬
‫فْك هؼیي هیکوكب رواکزْه رؾذ افزیبهُ هیگناّذ ّ ًبى هیکْیل‪.‬‬
‫ًْکو ّ کبهگو آهبی ػجلالؾویل كثیوی ًوبیٌلٍی هبلهک ههب ّهلب پهٌ اى كهْد‬
‫هوؽْم ؽبط ٍیلدمحم كثیوی ٍؼیلفبى كثیوی كوىًل ؽبط ٍیلدمحم كثیوی ًوبیٌهلٍی‬
‫فهههوكٍههههبلکیي هؼهههیي ّهههلب ػجلالؾویهههل كثیهههوی ُهههن ًوبیٌهههلٍی اّ ثهههْكب کبهُهههبی‬
‫کْههبّهىی اّ ها ثههَفههْثی اًغههبم هههیكاكب ٍههبل ثههٍَههبل کهبهی کبّههذ ّ ثوكاّههذ‬
‫ثِزو ّلب کْهبّهىاى ُهن ٕهبؽت ههلهد ثهیِرهوی ّهلًلب چٌهبىکهَ ههیرْاًَهزٌل‬
‫ثَثؼ‪ٚ‬ی اى آهّىُّبی هلجی فْك عبهَی ػول ث ّْبًٌل‪ .‬ثؼ‪ٚ‬یُهب كه ُهو ٍهبل‬
‫كّ هٌجو هّ‪َٙ‬فْاًی هیکوكًلب هوكم هویَی فْك ها ًبُهبهب یهب ّهبم ههیكاكًهلب‬
‫ؿنا ػجبهد اى پلْ ثب گّْذ گٍْلٌل ثْكب كه آى هْاهغ گّْذ فیلی اهىاى ثْك‪.‬‬
‫كه آى ٍبلُب هوكم هٍّزب ػبهّبى هیآهل کَ گّْذ هوؽ كاهیب ثب هّؿهي‬
‫ًجبری ثقْهًلب ُوَی هوكم گٍْلٌل كاّزٌلب گهبّ ّهیوكٍ كاّهزٌلب ههوؽ هؾلهی ُهن‬
‫فیلهههههی ىیهههههبك‬
‫ثهههههههْك‪ .‬كه آى‬
‫ىههههبى هیوهههذ‬
‫ثِزههههههههههههههههویي‬
‫گٍْلٌل كٍهذ‬
‫هههههههي کههههههوكٍ‬
‫هجلهههههههههههههؾ ‪۵۳‬‬
‫رْههههههههههههههههههههبى‬
‫(هؼههههههههههههههههبكل‬
‫پبًٖههههل لایر)‬
‫ثْك کَ اهوّىٍ ثیِ اى هجلؾ ‪ ۵۳/۳۳۳‬رْههبى اٍهذب ُهنچٌهیي هیوهذ یهک ه ً‬
‫گبّ ثيهگ كه ؽلّك ‪ ۴۳۳‬رْهبى (هؼبكل ‪ُ ۴۳۳۳‬ياه لایر) ثْكب هیوهذ هّؿهي‬
‫فُْ اى هواه ُویک ههي ‪ ۳۵‬رْههبىب ههوؽ ههبكه ّ فهوًّ ثهيهگ فَهی ُهو‬
‫هطؼههَ ‪ ۵‬رْهههبى ّ رقههن هههوؽ ُههو ػههلك كّ لایر ثههْك‪ .‬اهههب هههوكم آى ىهههبى ثههب ایههي‬
‫ّ‪ٙ‬ؼی ًَجزب فْثی کَ كاّزٌلب ثبى ُن هػیذُب ههبكه ًجْكًهل یهک ًلهو ثهَرٌِهبیی‬
‫یک كٍزگبٍ ریلو فویلاهی ًوبیل‪.‬‬
‫پشًذگاى کُْی‬
‫ثِزو اٍذ كه ایيعب گویيی ُن ثَ‪ٛ‬جیؼذ هٌطوَ ّ ؽیهبد ّؽهِ هْعهْك كه‬
‫آى ىهبى ثيًنب ثبیل ثگْین کَ اًْاع ّؽهُْ ّ پوًهلٍگهبى کهُْی هبًٌهل «کجهک»ب‬
‫ّهکبه ّ هوؿههبثی اى ًؼوههذُههبی فلاًّههلی ثْكکهَ كه هٌطوهَی هههب كه ؽههل ّكههْه‬
‫ّعْك كاّذ‪ .‬اى ٍبل ‪ ۱۳۴۱‬رب ٍبل ‪ ۱۳۵۳‬کجهک کَُْهزبًی آىچٌهبى ىیهبك ثهْك‬
‫کَ ُهو هطؼهَ کجهک ثهَهیوهذ یهک رْههبى كوّفزهَ ههیّهلب کَهی ُهن ًوهیفویهلب‬
‫ىهَهزآىُهب کهَ ههیّهلب ههوكم ٍهبکي كه هٍّهزبیُهبی «کهبهلیوّى»ّ «ثی‪ٚ‬هب»‬

‫ّ«رٌههل ّههْل» كه اًزظههبه ثههوف ثْكًههلب اگههو ثههَهههلد ی هک ّههجبًَ هّى ثههوف‬
‫ههیثبهیههلب اكههواكی ‪ٍ ۱۵‬ههبل ثههَثههبالب عِههذ گههوكزي کجهک ثههَکَُْههزبى هههیهكزٌههل‪.‬‬
‫ثَهاٍزی چوله کجک هیگوكزٌلب ُوَ ها ىًلٍ ثَهٌيل هیآّهكًهلب ثؼ‪ٚ‬هیُهب کهَ‬
‫ثیِرو گوكزَ ثْكًل ثَُوَبیَُبی فْك ُن هیكاكًل‪.‬‬
‫هههوكم «رٌههل ّههْل» اى هٍّههزبی کوثالیههی دمحمؽَههیٌی رههب هٍّههزبی «پلٌگههی»‬
‫ًْػی رلَ ثوای گوكزي کجک افزواع کوكٍ ثْكًل کَ ًبم آى "رقزَچبٍ" ثهْك‪ .‬اثزهلا‬
‫کبًبلی ثبػوٗ ّػون ًین هزو كه ًین هزو كه ىهیي هیکٌلًلب ٍه ٌ كُبًهَی آى‬
‫ها ثٍَّیلَی رقزَ هیگوكزٌهلب ثؼهل اى آى هوهلاهی ثهوگ كهفهذ کهیکن هّی آى‬
‫هههیهیقزٌههل ّ كهفههذ فْ هک ّههلٍی ثلههْ‪ ٛ‬ها ّههبفَ ّههبفَ ک هوكٍب هبًٌههل عههبكٍ‬
‫ثَكهاىای كٍ هزو یب ثیِرو هواه هیكاكًل (ُو کَی هزٌبٍت ثب اًلاىٍی کبًبلِ)‬
‫کجک ثیچبهٍ کَ اى یک ‪ٛ‬وف گوٌٍَ ثْكب ُوهَعهب ُهن ٍهلیل ّ پّْهیلٍ اى ثهوف‬
‫ثْكب هّی ایي ّبفَُهب ههیًَْهذ رهب ثهوگ کهیکن ثقهْهكب آى ؽیهْاًکیُهب فیهي‬
‫هیکوكًل هّی ثوگُبی کیکنب اهب ًویكاًَهزٌل کهَ كه ىیهو آى رلهَ ّعهْك كاهكب‬
‫ثلیيروریت كه چبٍ هیاكزبكًل‪ٕ .‬بؽت آى چبٍ هیآهل ّ آىُب ها هیگوكذ‪.‬‬
‫كه ٍهههبل ‪ ۱۳۵۳‬کهههَ ثهههَههههلد یهههک ههههبٍ ثهههوف ثهههَهّی ىههههیي ثهههْكب «ٍهههل‬
‫كهّكىى» ُن كه ُوبى یک ٍبل پو ّلب کْبّهىاى ٍبکي كه هٍّزبُبی ثَهزو‬
‫ٍهل اى هؾههل فههْك هِههبعود کوكًههلب کجهکُههب ُههن ثههَكلیههل ًهب آّههٌبییب ُههن ثههَكلیهل‬
‫گوٌٍَگهی ًبّهی اى پّْهیلٍ ثهْكى ٍواٍهو ىههیيُهبی هٌطوهَ ثهٍَّهیلَی ثهوفب‬
‫ُوگی هّاًَی كهیب ّل ًلب آىُب اثزلا اى كّه ٍطؼ آة كهیبچَی ٍل ها ثبىهیي‬
‫فبلیاّزجبٍ هیگوكزٌلب لنا اؿلت فْك ها ثَكهیب اًلافزٌل ّ هوكًلب اى آى ىهبى رب‬
‫ثَاهوّى كیگو کجکی آىچٌبًی پیلا ًْهلٍ کهَ ثزهْاى اٍهزلبكٍ کهوك‪ .‬اکٌهْى عْاًهبى‬
‫اهوّى هبًلٍاًهل ّ ههوؽ كاههی ّ هّؿهي ًجهبری‪ .‬گّْهذ گٍْهلٌل ّ گهبّ ّ گٍْهبلَ‬
‫ثٍَقزی پیلا هیّْكب هّؿي فُْ ؽیْاًی ها ثبیل اى ػطبهیُب ٍواؽ گوكهذب‬
‫گّْذ کجک ّ ّکبهُن اكَبًَی هلیوی ّل‪.‬‬
‫یکی اى ّی ٍگیُبی فْة آى ىهبىب اػزوهبكاد كیٌهی ههوكم ّ رْعهَ ثهَاههْه‬
‫ػجبكی ّ كیٌی هبًٌل ًوبى ّ هّىٍ ثْكب هوكم آى ها ثب چٌبى ّهْم ّ اػزوهبك هلجهی‬
‫ثَعب هیآّهكًل کَ اؽزیبط ثَرجلیؾ ُن ًجْكب كه آى ىهبى رجلیـبد هَبیل كیٌهی كه‬
‫هلهٍَ اًغبم هیگوكذب ًَ هلهٍَی كّلزی اى ًْع آىچَ کَ اکٌْى ههیٌّبٍهینب‬
‫ثلکَ هکزتفبًَُبی کَ هجل اى ٍبل ‪ ۱۳۴۱‬کوبثیِ ثب ّ‪ٙ‬ؼیذ ّ ّوای‪ ٜ‬هْهبثَ‬
‫كه ٍواٍو هولکذ ایواى كؼبل ثْكب هوكم ثَآى «کزْ ‪ -‬کزْفبًهَ» ًیهي ههیگلزٌهل‪.‬‬
‫كه هَبعل ّ رکیَفبًَُب ًیي هلذ گُْ هیگوكزٌل رب ثًٌْْل کَ كهالى آفًْهل چهَ‬
‫هیگْیلب آى ُن آفًْهل هؾلهی ّ هٍّهزبیی کهَ ٍهْاكُ كه ؽهل چٌهل کزهبة ههلیوی‬
‫كبهٍی هبًٌل ‪ٛ‬وین الجکهب ب هیهوىا عهُْویب عهْكیب ؽولهَی ؽیهلهی ّ اهضهبل‬
‫آىُب ثْك‪.‬‬
‫آىگًَْ آفًْلُب ثهوای ههوكم هْػظهَ ههیکوكًهلب ههوكم ُهن ٍهو رهب پهب گهُْ‬
‫ثْكًلب اگو ىًی كه ىهبى ٕؾجذ هالّب ثچَاُ ّیطبًی هیکوك ّ ثبػهش ههیّهل‬
‫کَ یک کلوَ اى ٕؾجذ هالّ ها ًٌْْكب هیفْاٍذ آى ثچَ ها ثکْلب هضل ایيکهَ‬
‫چیيی هِوی ها اى كٍذ كاكٍ ثْك‪ .‬هي فْكم کَ كه یک فبًْاكٍی هنُجی ثَكًیهب‬
‫آهلٍ ّ ثهيهگ ّهلٍامب فهْة ثهَیهبك كاهم کهَ كه یهک هّى ثِهبهی گهومب كه ههبٍ‬
‫هجههبهک هه‪ٚ‬ههبى هّىٍ ثههْكمب اى ‪ٛ‬ههوف كیگههو چْپههبى کِههوٍ ّ ثههوٍ ًیههي ثههْكم ّ‬
‫آىُب ها كه ٕؾواهیچواًلمب ثَیبه رٌَْ ّهلٍ ثهْكمب كه آى ثیبثهبى آة ُهن ثهْكب‬
‫اهب هي آة ًَ فْهكمب ثب پبی لٌل ّ هؼلْل فْكب ثب کوک كّ ػٖبی چْثی هاٍ‬
‫هیهكزن «هٌلال ها‪ »۱‬ثَفبًَ آّهكم‪.‬‬
‫ُْا فیلی گوم ثْكب هكزن ىیوٍبیَی كاالىب كهٍذ عبی کَ هْهکُهبی آثهی‬
‫ها كه ٍبیَ هیگناّزٌل کَ فٌک ّْك رهب كه ىههبى اكطهبه ثقْهًهلب ههي كه کٌهبه‬
‫هْکُب فْاثیلمب یکی اى هْکُب ها هّی ّکون گناّزَ ثْكم کَ فٌهک ّهْمب‬
‫ُوآىعب فْاثن ثهوكٍ ثهْك‪ .‬پهله ّ ههبكهم کهَ هْهـْل كّّهیلى گهبّ ثْكًهلب اى ههي‬
‫یبكّبى هكزَ ثْك؛ یک ّهذ کَ یبكّبى هیآیل هوا ٕلا هیىًٌل هي کَ كه فْاة‬
‫ػویوی كوّ هكزَ ثْكمب ٕلای آىُب ها ًویٌّیلمب رب ایيکهَ ُهوكّ ههیآیٌهل رهْی‬
‫كاالى ّ ههیثیٌٌههل کهَ هههي كه فههْاة َُهزنب هْهکی ُههن ثههَهّی ّهکن فههْك كاهم‪.‬‬
‫پلهم هّ ثهَههبكهم ههیگْیهل‪« :‬فهبرْى ایهي ثچهَی ثهلثقذ رْهٌَ اٍهذ» كه ُوهبى‬
‫‪ِٕ " - ۱‬ضاي " ثٗػثبْ ِب ّ٘بْ و‪ٙ‬غٖ ‪ ٚ‬ثغٖ = ثچٗا ثؼ٘ب ‪ ٚ‬گ‪ٛ‬ؿفٕضاْ اؿت‪.‬‬
‫هْهغ هي ثلٌل ّلمب كیلم پلهم ثبالی ٍوم َُذ‪ .‬روٍیلمب پلهم گلذ «هزوًب ثیب‬
‫آة ثقْه» گلزن «هي هّىٍامب ًویفْاُن آة ثقْهمب اگو هیفْاٍزن فهْكم آة‬
‫هیفْهكمب کَی کَ پیْن ًجْك‪».‬‬
‫كه آى ىههههبى ههههوكم چهههَ ّهههْهی ثهههوای كیهههيكاهی كاّهههزٌلب كه ٕهههْهری کهههَ‬
‫اهکبًبد اهوّىی هْعْك ًجْكب ًَ یقچبلیب ًَ هیٍْیب ًَ ثوهی‪ ...‬آى هّىُهب ثهب‬
‫ىؽوذ ىیبك كو‪ ٜ‬هیّل یک لووَ ًبى ثقهْه ّ ًویهو ثهَكٍهذ آّهك‪ّ .‬لهی كامُهبی‬
‫هؾلی هبًٌل گبّ ّ گٍْلٌل ىیبك ثْك‪ .‬اگو کَی ُن ًلاّذ آىُب کَ كاّهزٌل كّؽ ّ‬
‫هبٍذ ّ کوٍ ثوای ًلاهُب هیثوكًهلب كه آى ىههبى كّؽ ّ هبٍهذ ثهیهیوهذ ثهْكب‬
‫اگو کَی چیيی ثَکَی هیكاك كو‪ ٜ‬ثوای هؾجذ فلایی ثْكب لکي اهوّىٍ هٌهيل‬
‫ثههواكه ثههَثههواكه ّههیو ّ هبٍههذ ّ كّؽ ثههیپههْل ًوههیكُههلب آى ها ثههَهیوههذ گههواى‬
‫هیكوٌّّلب هؾجذ هكذب اؽزوام ِّل ّلب ٕلب ّ ّ كب ههلیوی ّهلب اى فهلا كّهی‬
‫ّلب كه آى ىهبىُب ًلهٌ ههوكم پهبکرهو ثهْكب ؽواههی ها ثهل ههیكاًَهزٌلب اگهو كّ‬
‫هکؼذ ًوبى ثب ُوبى لجبًُهبی ِچوکهْ ّ پهبهٍ ههیفْاًلًهل كػبُهبی ّهبى گیوارهو‬
‫ثْكب اهب ؽبال فیو‪.‬‬
‫ایي ثَفب‪ٛ‬و اٍزلبكٍ اى لووَی ؽوام ّ هْجٍْ اٍذب اهوّىٍ ثب کوهبل رأٍهقب‬
‫ؽالل ّ ؽوام چٌبى ثَُن آهیقزهَ کهَ كیگهو ًوهیرهْاى ُهیچ کهبهی کهوكب هگهو ًهَ‬
‫هیگْیٌل ثب فْهكى یهک لووهَی ؽهوامب چِهل ّهجبًَ هّى ًوهبى ّ هّىٍی اًَهبى‬
‫ثب‪ٛ‬ل اٍذ؟‬
‫هب کی هبل ؽالل هیفْهین کَ ًوبىهبى هجْل ثبّل؟‬
‫هجلـیي هب اّل ثبیل رجلیؾ ّبى ایي ثبّهل کهَ ههبل ههوكم ها ثهَؽواههی ًقْهیهلب‬
‫كىكی ًکٌیلب هگو ًَ ایي اٍذ کَ كیي هب ثَهب هیگْیل‪« :‬اگهو ثهلُی كاهیب اّل‬
‫آى ها ثَکٌبهی ثگناهب ٍ ٌ ثًَوبى ثبیَذ‪ .‬رهب اگهو ‪ٛ‬لهتکهبه آههل ّ رهْ هْهـْل‬
‫ًوبى ثْكی ثَکٌبهی اّبهٍ کي کَ ‪ٛ‬لت ّوب آىعب اٍذب اگو پیلا ًکهوكب ًوهبىد‬
‫ها ثْکيب ثلُی اد ها هك کيب ثؼل هْهـْل ًوهبى ثْهْ» ایهيکهَ ههوآى ههیگْیهل‪:‬‬
‫«ًوبى هب ها اى كؾْب ّ هٌکو ثبى هیكاهكب ُویي اٍذ‪».‬‬
‫ایي هلذ كیٌی اکٌْى آى چٌبى اػزوبك ّبى ًَجذ ثَ ُولیگو کن ّلٍ اٍذ کَ‬
‫فههلا هههیكاًههلب كه آى ىهههبى کهَ ‪ٛ‬ههبؿْد ثههو ایههي هولکهذ ؽههبکن ثههْكب ایههي آهبیههبى‬
‫هٍّزبیی هیهكزٌل ثَ«ّیواى»ب ُوچَ اعٌبً ّ لْاىم فبًَگی اؽزیبط كاّزٌل اى‬
‫ثبثهبی ّههِوی ثههبىاهی فویههل ههیکوكًههلب ثههلّى كاكى پههْل ًوهل ّ ثههلّى ُههیچ ًههْع‬
‫هههلهک ّ ٍههٌل ّ ‪ٙ‬ههبهيب كوهه‪ ٜ‬ی هک ٕههْهری آى آهههبی ّههِوی ثههَایههي هْههزوی‬
‫هٍّزبیی هیكاك ّ هیگلهذ‪ُ« :‬هو ّههذ ىهاػزهذ ها عوهغ کهوكی ثهواین ثیهبّه»‬
‫ایي آهبی هٍّزبیی ُن ثوای ؽلظ آثوّیِ ثَهْهغ ثلُی اُ ها هیثوك ّ هیكاك‪.‬‬
‫هههي فههْكم اى ٍههبل ‪ ۱۳۴۲‬رههب ٍههبل ‪ ۱۳۵۶‬كک هبىكاه ثههْكمب كک هبًن كوهه‪ ٜ‬ی هک‬
‫كک هبى ًجههْكب ثلک هَ كه ّاهههغ كٍ كک هبى ثههْكب یههب ثههَرؼجیههو اهههوّىی ی هک كوّّههگبٍ‬
‫ىًغیههوٍای ثههْكب كه آى كکهبى هههي اى ُوههَ ًههْع عههٌٌ ّعههْك كاّههذب اى رههوٍ ثههبه‬
‫گوكزَ رهب ُوهَ ًهْع فْهکجبه؛ اى رهٌوالد ّ ٍّهبیل هٌهبكی گوكزهَ رهب هٌهل ّ چهبیب‬
‫رٌجهههبکْب ٍهههیگبهب فوههههبب کهههْك ّهههیویبییب ًلهههذب پبهچهههَب لجهههبً كّفزهههَ‪ ...‬لجهههبً‬
‫هقٖهههههههْٓ ُهههههههو‬
‫كٖهههههههههلب ىًبًهههههههههَب‬
‫هوكاًَب ثچگبًَ‪...‬‬
‫هي ُوَی ایهيُهب‬
‫ها هبًٌل ٍبیو کَهبى‬
‫كیگههو ک هَ چههْى هههي‬
‫كکههههههبى كاّههههههزٌلب اى‬
‫«ّیواى» هیفویهلم‬
‫ّ ههههههیآّهكمب كوههههه‪ٜ‬‬
‫یک چِبهم هیوذ آىُب ها ًولا هیپوكافزنب هبثوی هیوذ اعٌهبً كاهای هِلهذ كّ‬
‫هبَُب یب ثیِرو ثْكب فْكم ثَهْهغ هیثوكم ّعَ كکهبًی ها کهَ گٌهلمب یهب عهْب یهب‬
‫ثوًظب یب هّؿيب یب یب کْک ّ پْن ثْكب رؾْیل هیكاكم‪.‬‬
‫هب ُن ثب هوكم كٍ فْكهبى ُویي‪ٛ‬هْه هؼبهلهَ ههیکهوكین؛ ثبثهب رهْیفبًهَ اُ‬
‫ًَْزَ ثْكب ثچَاُ هیآهل ّ هیگلذ‪« :‬ثبثبم گلذ كالى چیي ها ثلٍ ثجوم» هب ُهن‬
‫هیكاكینب كو‪ْٕ ٜ‬هد هیکوكین رب ثِهبه ٍهبل آیٌهلٍب ثهَهْههغ کْهک ّ هّؿهي ّ‬
‫پْوِ ها هیگوكزینب ثلّى کن ّ ىیبكب ًَ اّ هیگلذ ههي ایهي عهٌٌ ها ًجهوكٍامب‬
‫ًَ ُن هي کن ّ ىیبك هیًّْزنب ّلی ؽبال چطْه؟ ‪ ...‬ثگنهین‪.‬‬
‫ّضعيت اهشّص خشم هکاى‬

‫«فوم هکبى» یک هٍّهزبی ههلیوی اٍهذ کهَ رهبکٌْى چٌهل ثبهعهب ثهَعهب ّهلٍ‬
‫اٍذب كه اثزلا ثَْٕهد یک هلؼَ كه هؾلی هٍْهْم ثهَ"ثهبؽ اًغیهو" ّاههغ ثهْك‪.‬‬
‫پٌ اى آى ثَهؾلی كیگوی هٌزول ّهل کهَ اکٌهْى ثهَآى "هلؼهَی کٌِهَ" ههیگْیٌهل؛‬
‫ثوبیبی هلؼَی کٌَِ رب ٌُْى هْعْك اٍذ‪ .‬هؾل ٍْم ُویي هؾل كؼلی اٍذ کَ اى‬
‫ًوطَی هؼوّف ثَ"ثوك اٍ یلی" ّوّع ّلٍ ّ ثًَوطهَی هٍْهْم ثهَ"عهبفوهٌی‬
‫هلین" اًزِب یبكزَ اٍذ‪.‬‬
‫«فههوم هک هبى» هوک هي كَُههزبى عٌههْثی «ک هبهلیوّى» اٍههذ ک هَ اى هٍّههزبی‬
‫«فْاعَ» رب «کْكیي» ها ىیو ًظو كاهكب ثَُویي عِذ ػوواى ّ آثبكی ىیهبكی‬
‫كه ایي هٍّزب اًغبم گوكزَ اٍذ ّ ًِبكُبی اكاهی ّ فلهبری هزؼلك كه ایي هؾهل‬
‫هَههههههزوواًل‪ .‬اى هوکههههههي ّههههههوکذ رؼههههههبًّی كه كافههههههل كٍ گوكزههههههَ رههههههب اكاهٍی‬
‫ؽِبكکْههبّهىیب ثِههلاهی ّ ٍههبفزوبى هغزوههغ كوٌُگههی عِههبكب ُوههَ ؽههبکی اى‬
‫هوکيیههذ ایههي هؾههل كاهك‪ .‬چٌههبىک هَ ًِههبكٍُههبی کْههبّهىی هبًٌههل ک هْك ّ ٍههن اى‬
‫«ثٌلهػجبً» ثًَبم «فوم هکبى» ثبهگیوی هیّْك‪.‬‬
‫ایي هؾل كاهای ‪ ۱۵۴‬فبًْاه اٍذ کَ رؼلاك ‪ً ۸۳۳‬لوآكم ها كه فْك عب كاكٍ‬
‫اٍذ‪ .‬ایي عوؼیذ ثَچٌل ثٌُک ّ چٌهلیي كبهیهل كٍهزَثٌهلی ههیّهًْل کهَ ههيعولهَ‬
‫ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫‪ - ۱‬کهْكیٌیُههب ّهبهل كبهیههلُههب ّ فههب ًههْاكٍُههبی ّهکْهب هكیؼههیب ٕههلوپْهب‬
‫هبٍوی‪ ...‬ثيهگ کْكیٌیُب آهبی ؽبط اثواُین ّکْه اٍذ؛‬
‫‪ - ۲‬روکُبی اؿچلْب کَ ثيهگ ّبى آهبی ػلی اؿچلْ هیثبّل؛‬
‫‪ - ۳‬كثیویُبب کَ ثيهگ ّبى ٍیلؽجیت كثیوی هیثبّل؛‬
‫‪ - ۴‬هاٍفلایی کَ ثيهگ ّبى ػلیًبى هاٍفلایی اٍذ‪.‬‬
‫عٌبة اهیوؽَیي ّکْه رؼهلاك کبههٌهلاى ّ اكهواك اكاهی ثوفبٍهزَ اى «فهوم‬
‫هکبى» ها چٌیي هؼوكی هیکٌل‪:‬‬
‫یک ًلو هئیٌ اكاهٍی عِبكکْبّهىی هٌطوَ = هَلن ّکُْی‪.‬‬
‫یک ًلو ٍوكاه ٍ بٍ كه رِواى = هِلی ٕلوپْه‪.‬‬
‫للا اهیٌی‪.‬‬
‫یک ًلوكه اكاهٍی ثوم ّیواى = ًؼوذ ّ‬
‫چٌل ًلو كهعَكاه كه ٍ بٍ ّیواى = دمحمؽَي اهیٌهیب كهوكیي اهیٌهیب دمحمػلهی‬

‫ٍلطبًیب ػلی اکوهی – ه‪ٙ‬ب هوىثبى‪.‬‬
‫‪ً ۳‬لوکبههٌل ثبًک = ایوط كثیویب ثبهو كثیوی ‪ -‬ؽَیي اهیوی‪.‬‬
‫‪ً ۲‬لوكکزو = كویل كثیوی كکزو هـي ّ اػٖبة هوین آهویکبب ًبٕو ه‪ٙ‬بیی‬
‫كکزو ٍ بٍ‪.‬‬
‫للا ٍلطبًی‪.‬‬‫للا هِو پوّه ‪ -‬هلهد ّ‬ ‫‪ً ۲‬لوكه ًیوّی اًزظبهی = ؽغذ ّ‬
‫‪ً ۲‬لوهب‪ٙ‬ی = ؿالم ؽَیي كثیوی – اؽول ه‪ٙ‬بیی‪.‬‬
‫كه اكاهاد کبه ّ كاهایی = کوم ه‪ٙ‬بیی ‪ -‬ؽَیي كثیوی‪.‬‬
‫كه ّوکذ ًلذ = ه‪ٙ‬ب كثیوی‪.‬‬
‫كهّوکذ آىهبیِ = اثواُین كثیوی‪.‬‬
‫كه آةیبهی ّیواى = ؽَیي كثیوی ‪ -‬ػلی اهیوی‪.‬‬
‫یهک ًلههو ٌُوهٌههل ًوههبُ ّ رههبثلٍْههبىب كاهای آصههبه ٌُههوی ّ کبهگههبٍ ًوبّههی =‬
‫هَؼْك ه‪ٙ‬بیی‪ .‬اى ایي هٍّزب رب کٌهْى یهک ًلهو هؼلهن پهب گوكزهَ اٍهذب كه ؽهبل‬
‫ؽب‪ٙ‬و رؼلاك ‪ً ۱۳‬لو كاًْغْ كه كاًْگبُبی هقزلهق کْهْه هْهـْل ثهَرؾٖهیل‬
‫هیثبٌّل‪.‬‬
‫كه هٍّزبی «فوم هکبى» یک ثبة هَغلی ثبّکٍْ ّعْك كاهك کهَ رٍْه‪ٜ‬‬
‫للا ّههیـ ؽَههي آیههذاللِّ هی ٍههبفزَ ّههلٍ اٍههذب ایههي هَههغل اى لؾههب‬
‫هوؽههْم آیههذ ّ‬
‫هؼوبهی هٌؾٖو ثَكوك اٍذب ىیوا ؽلّك ‪ ۸۳۳‬هوثهغ ىیوثٌهب كاهك کهَ ٍهوق آى‬
‫ثهههلّى ٍهههزْى ثواكواّهههزَ ّهههلٍ اٍهههذ‪ .‬یهههک ُیهههأد ػهههياكاهی ىیهههو ًظهههو هَهههغل‬
‫ثههٍَوپوٍههزی آهبیههبى کوثالیههی ػیههلیدمحم ًههْهثقِب دمحمػلههی ًههْهثقِب دمحمروههی‬
‫ّکُْی ّؿ‪ٌٚ‬لو اهیٌی كؼبلیذ كاهك‪.‬‬
‫كه ایههي هٍّههزب هواکههي ّ ك‪ٚ‬ههبُبی آهْىّههی پَههواًَ ّ كفزواًههَ رههب ٍههوق‬
‫كثیوٍزبى ّعْك كاهك‪ .‬ایهي هؾهل اى ًؼوهبری هبًٌهل آة آّهبهیلًی ٍهبلنب هّّهٌبیی‬
‫ثومب هقبثواد ّ فبًَی ثِلاّذ ثِوٍهٌل اٍذ‪ .‬هّزَُبی هقزلق ّهىّی ًیهي‬
‫کن ّثیِ كؼبل هیثبّلب رینُبی كْرجبل رؾذ ًبمُبی ِّیل ًْهثقِب ِّیل یبهی‬
‫ّ ّههِیل كثیههوی ىیههو ًظههو آهبیههبى ٍههؼیل ًههْهثقِب ؽَههیي ٕههلوپْه ّ ًبٕههو‬
‫پوّیيی كؼبلیذ هیکٌٌلب یک هطؼَ ىهیي عِذ كْرجبل اى ٍْی كهوك فیواًهلیِ‬
‫ثًَبم دمحمه‪ٙ‬ب كثیوی ّاگناه ّلٍ اٍذ کَ كه ؽبل آهبكٍٍبىی هیثبّل‪.‬‬
‫* ًوًَْی اى اّؼبه ػلیثقِ اهیٌی آصبهّیک ‪ٍ -‬بکي فوم هکبى *‬

‫ثَكًیب آهلىب هكزي ثَایي فبهی ًویاهى‬
‫كه آفو ثب چٌیي ّ‪ٙ‬غ ّ گوكزبهی ًویاهىك‬
‫ثَكًیب ىیَذ کوكى ثب چٌیي هلک كواّاًِ‬
‫ثَیک ًبهاؽزی عوغ ّت ربهی ًویاهىك‬
‫ُياهاى ُی ُی ٕبؽت هزبػی ثیٍواًغبهی‬
‫ثَیک ًَ گلزي پْچ فویلاهی ًویاهىك‬
‫رْ ّهم پیَْ کوكٍ آىکَ كاهك هبل كًیب ها‬
‫ًویكاًل عِبى ثب عوغ كیٌبهی ًویاهىك‬
‫اگو فْهّیل کْرَ ّل ثَكوهِ هّى هٍزبفیي‬
‫ؽَبة هبل كًیب ىاى گوكزبهی ًویاهىك‬
‫ثَعي فْثی چَ هیفْاُل فلا اى اهو هؼوّكِ‬
‫کَ ًِی هٌکوُ ثب ایي ؽَبةكاهی ًویاهىك‬
‫اگو فُْ ثگنهاًی ٍبلُب كه ػبلن كبًی‬
‫ثَآٍ ٍْىًبک كهك ثیوبهی ًویاهىك‬
‫اهیٌی ُو چَ َُزی ثبُب لکي اى فلا هگنه‬
‫فلا كاًل کَ ُو کبهی ثَثیکبهی ًویاهىك‬
‫**********‬
‫كَوكٍ هْْب اًلکی ُن ثقْاى‬ ‫چْ ػوود ثَپٌغبٍ گوكك كيّى‬
‫رلوط کٌبى گْذ ىى ثیي ِّو‬ ‫ّ‬ ‫اگو ُوَود ثب رْ ثٌوْك هِو‬
‫ثَیبك عْاًی رْ ثوگیو کبم‬ ‫ىهبًی هیبى عْاًبى فوام‬
‫ثَیبك آه آى كوٕذ پیِ ها‬ ‫ثَهًغِ هیبّه كل فْیِ ها‬
‫ؿنای لنینی کغب فْهكٍای‬ ‫کَ اًله عْاًی چَُب کوكٍای‬
‫ثَكکو فْك آّه کَ َُزی عْاى‬ ‫هْْ ًباهیل اى گنّذ ىهبى‬
‫کَ اى ثیي هب هكزَاًل ثوکٌبه‬ ‫ثَب ًْعْاًبى ایي هّىگبه‬
‫کَ ثبٌّل اًله ٕق ّ ّیوگیو‬ ‫تغا پيش صذ عال سّؽي ضويش‬
‫چَ اّقبٓ پیو ّ چَ كوك عْاى‬ ‫اگو هوكًی َُذ رولیوّبى‬
‫ًَ آى ًب اهیل ّ ٍو اكکٌلٍ پیِ‬ ‫ًَآى ها اهیل اىعْاًی فْیِ‬

‫ُوَ لووَی یک كُبًینب هب‬ ‫اگو چٌل هّىی ثوبًین هب‬
‫ىهیي ُن ُویي ُو كّ كاهك ثَکبم‬ ‫ًَ تٌِا خْسم هي حالل ّ حشام‬
‫ٍیٖل ٍبل ثو هّیِ اًلافزٌل‬ ‫هوا اى اكین ىهیي ٍبفزٌل‬
‫كه اّ ىًلگی اًلک آیل ثَکبه‬ ‫کَ ايي خاک صلصال ّ ُن کالفخاس‬
‫ثَْىی رْ ثو آرِ ربثٌبک‬ ‫كه آفو ثجبیل ّْی ثبى فبک‬
‫کَ اى رْ فْهًل آة اى هّی ًبى‬ ‫ى رْکبٍَ ّ کْىٍ ٍبىًل ثبى‬
‫اى اّ ٍجيٍ ّ هیٍْ آیل كواى‬ ‫چْ اًَبى ثویوك ّْك فبک ثبى‬
‫ى اًَبى ثْك كَلو ّ عیٍْاُ‬ ‫كیگو ثبه اًَبى فْهك هیٍْاُ‬
‫كّثبهٍ ثواكه ّْك ىهیي ًول‬ ‫ثواكه ثواكه فْهك ىیي عِذ‬
‫عثاط آتاد‬
‫ثَهّایذ ًگِلاه اثبمهكوك‬
‫ؽلّك ‪ ۵‬کیلْهزو ثؼل اى «فوم هکبى» كه اًزِهبی یهک هّهزَ عهبكٍی كوػهی‬
‫ثَ‪ْٛ‬ل ‪ ۱۷۳۳‬هزوب هٍّهزبی «ػجهبً آثهبك» ّاههغ اٍهذب اههالک ایهي هٍّهزب اى‬
‫إل عي پالک «فهوم هکهبى» ثهْكٍ ّ هبلکیهذ آى عوؼهب هزؼلهن ثهَهْهیو ككزهو‬
‫ثْك‪ .‬چٌبىکَ گلزَ ّل‪ :‬هْیو كاهای چٌلیي كوىًل كفزو ّ یک كوىًل پَهو ثهًَهبم‬
‫هیوىا ػجبًفبى ثْكب کَ هلؼَی «ػجبً آثبك» ها ثَاٍن اّ ثوپب کوك‪.‬‬
‫اها‪ٙ‬ی «ػجبً آثبك» اى هلین هٍْْم ثَ«چن ثُيی» ًیي ثهْكٍ اٍهذب ىیهوا اى‬
‫ؽلّك ‪ٍ ۸۳ - ۷۳‬بل هجل ثَایي ٍهْب هوؽهْم ؽهبط ثبثهب عهبى «ثهيی» ثهب ٍهیلدمحم‬
‫كثیوی کَ كه آى ىهبى ًوبیٌلٍی هبلک ثهْكب ههواهكاك ثَهزَ ّ کلفهلا ّ اعهبهٍكاه‬
‫اهالک «ػجبً آثبك» ّلب اّ اُبلی «ثيی» ها ثَایيعب آّهكٍ ّ آىُب ها هْـْل‬
‫کْذ ّ ىهع ًوْكب كهآى ىهبى ههوكم «ثهيی» كه كٖهْل ربثَهزبى ههیآهلًهل كه‬
‫ایيعب کْهَ هیىكًل ّ کْهذ ّ کهبه ههیکوكًهلب كه ىهَهزآىُهب هغهلكا ثهَ«ّهْل‬
‫ثهيی» ثوهههیگْهزٌلب رههب ایههيکهَ كه ؽههلّك ٍهبل ‪ٍ )ُ ُ( ۱۳۲۵‬ههیلدمحم كثیهوی اى‬
‫آىُب فْاٍذ رب كه ایيعب یک هلؼَ ثيًٌل ّ ٍبکي ًّْل‪ .‬اثزلا كه ًوطَی هٍْْم‬
‫ثههَ"لجهَی پورگههبٍ" هّكفبًههَ ّ کبًههبل هلؼهَی کهْچکی ٍههبفزَ ّههلب کهَ رؼههلاك ‪۱۳‬‬
‫فبًْاه «ثيی» كه آى ٍبکي ّلًل‪.‬‬
‫آَُزَ آَُزَ عوؼیذ ىیبك ّلب هوكم كه ثیوّى اى هلؼهَ فبًهَُهبی ٍهبفزٌل ّ‬
‫كه آى اٍبکي ّلًلب هزٌبٍت ثب هّل عوؼیذ ّ گَهزوُ كاهٌهَی کبهُهب هٍّهزبی‬
‫«ػجههبً آثههبك» ُههنىهههبى كاهای كّ کلفههلا ّههلب یک هی هوؽههْم ؽههبط ثبثههب عههبى ّ‬
‫كیگوی ؽیلهفبى هٌْچِویب رب ایيکَ هبلکیذ اها‪ٙ‬ی «ػجبً آثهبك» ثهٍَهیلدمحم‬
‫كثیوی ثوگْذ‪ .‬پٌ اى چٌل ٍبل كیگهو ثوًبههَی إهالؽبد اه‪ٙ‬هی پهیِ آههل ّ‬
‫اهالک روَین ّل‪ .‬ىاهػیي «ػجبً آثبك» ٍِن هبلک ها ُهن ثهَٕهْهد هَهطی ّ‬
‫ٍلزَای فویلًل کَ ثبیل ٍبل ثٍَبل ث وكاىًل‪.‬‬
‫اػ‪ٚ‬بی رین كْرجبل ػجبً آثبك‬
‫اهههوّىٍ «ػجههبً آثههبك» كاهای ‪ ۱۷۳‬فههبًْاه اٍههذ ک هَ كه ثِزههویي ًوط هَی‬

‫«کهبهلیوّى» ّاهههغ ّههلٍ ّ ثِزههویي اها‪ٙ‬ههی ها كه افزیههبه كاهكب ؽههلّك ‪ ۷۳‬ؽلوههَ‬
‫چههبٍ رلوجههَ كه آى كؼههبل ثههْكٍ ّ كّ کبهفبًههَی ثههوًظکههْثی كه ‪ٛ‬ههْل ٍههبل کههبه‬
‫هوكم «ػجبً آثبك» روبهب اى اُهبلی «ّهْل ثهيی» ّهبهل كّ ‪ٛ‬بیلهَی ٕهبكهی‬
‫ّ دمحمیاًهل‪ .‬آىُههب هههوكم ىؽوهذکهِ َُههزٌلب ٕههٌؼذ ههبلیثههبكی كه«ػجههبً آثههبك»‬
‫هّاط گَزوكٍ كاهك‪.‬‬
‫كوىًلاى «ػجبً آثبك» كه ػوَُٕبی ػلن ّ ّهىُ ًیي ِّود ّ آّاىٍ ثِن‬
‫ىكٍاًل‪ .‬چٌبىکَ كه ٍبلُبی افیو هوكاى ثب ٍهْاك ّ كاهای هوبههبد ثلٌهل هولکزهی‬
‫اى هیههبى آىُههب پههب گوكزههَاًههلب اى آى عولههَاًههل عٌههبة ّههیـ االٍههالم اهههبم ثقهههِ‬
‫‪ِٛ‬وبٍجیب ٕبؽت کوٍی ه‪ٚ‬هبّد ّ عٌهبة هٌِهلً هغیهل دمحمی کهَ كه کوٍهی‬
‫هیبٍذ یکی اى ّؼت فلهبد کْبّهىی «ّیواى» کبه هیکٌٌل‪.‬‬
‫رؼههلاك ‪ً ۱۵‬لههو كاًْههغْ كه كاًْههگبٍُههبی هقزلههق کْههْه كه ؽههبل رؾٖههیل‬
‫ػجلللا اثبمهكوكب كاًْغْی روثیذ هؼلن كه هن اٍذ‬ ‫ّ‬ ‫هیثبٌّلب اى هیبى آىُب آهبی‬
‫کهَ ػههالٍّ ثههو هْكویههذ كه رؾٖههیلب كه هَههبثوبد كّ ّ هیههلاًی اٍههزبىُههبی هههن ّ‬
‫کوهبى كه ٍبل ‪ ۸۳- ۱۳۸۲‬ؽبیي هوبمُبی اّل ّ كّم ّل‪.‬‬
‫ُنچٌیي كه «ػجبً آثبك» كّ رین كْرجبل ثًَبمُهبی کْهبّهى ّ ّؽهلد ّعهْك‬
‫كاهًل کَ رب کٌْى ثَهوبمُبی اّل ّ كّم هٌطوَای كٍذ یبكزَاًل‪.‬‬
‫«ػجبً آثبك» كاهای یک ثبة هَهغل ثهَاٍهن كب‪ٛ‬وهخ اليُهوا(ً) اٍهذ ّ یهک‬
‫ؽَههیٌیَی ثبّههکٍْ كه كٍههذ اؽههلاس هههیثبّههلب ىهههیي ُههو كّ هکههبى هوههلً ها‬
‫هوؽْم ٍیلدمحم كثیوی اُلا کوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫ههلللا‬
‫كه ایهههي هٍّهههزب یهههک ُیهههأد ػهههياكاهی ثهههًَهههبم ُیهههأد ػهههياكاهاى اثبػجه ّ‬
‫الؾَههیي(ع) ثههٍَوپوٍههزی آهبیههبى هعههتػلههی هٌههْچِویب إههـو اکجههویبُههبكی‬
‫‪۱‬‬
‫هٌُوبب دمحم هواك ‪ِٛ‬وبٍجیب ػطب هٌْچِوی‪ ...‬كؼبلیذ هیکٌل‪.‬‬
‫هٍّهههزبی «ػجهههبً آثهههبك» كاهای هلهٍهههَی اثزهههلاییب آةب ثهههومب هقهههبثواد ّ‬
‫فبًَی ثِلاّذ هیثبّل‪ .‬یکی ‪ -‬كّ کالً هلهٍَی هاٌُوبیی ثَْٕهد هقهزل‪ٜ‬‬
‫كه ٍبل ‪ ۱۳۸۲‬آهلٍ اٍذ‪.‬‬
‫‪ - ۱‬صع ّ٘يٓجب ِیس‪ٛ‬اُ٘ يبصآ‪ٚ‬عا ّٔبيُ کٗ [تعضاصا!] اػ ؿغاْ ٘يئت٘با زؼاصاعا‪ِ ،‬غصِبْ‬
‫ـغيجکبع ‪ٔ ٚ‬ب هبصق ٘ـتٕض؛ آْ٘ب صع ايبَ زؼاصاعا ‪ ٚ‬تجٍيؽی‪ِ ،‬جبٌؽی ػيبصا اػ ِغصَ ثٗٔبَ ِال ‪ٚ‬‬
‫ع‪ٚ‬فٗس‪ٛ‬اْ جّعآ‪ٚ‬عا ِیکٕٕض‪ ،‬ؿغأجبَ ِجٍؽی سيٍی ٔبچيؼ عا ثٗع‪ٚ‬فٗس‪ٛ‬اْ ِیصٕ٘ض؛ ثبلی اف‬
‫اهال ِعٍ‪ّٔ َٛ‬يلٗ کٗ کجب ِیع‪ٚ‬ص! ٘يچ کؾ اػ ايلبْ دـبة ‪ ٚ‬کتبة ّٔیگيغص‪ٌ .‬ظا ٘يئتصاعا (صع‬
‫ّ٘ٗجب) يک ـغهت ثؼعگ ثغاا ؿ‪ٛ‬صج‪ٛ‬يبْ اؿت‪ .‬اٌجتٗ ثٗص‪ٚ‬ع اػ أـبْ٘با ِشٍن ‪ ٚ‬اِيٓ!‬
‫دژ کشدک‬
‫ثَهّایذ ؽبط ‪ِٛ‬وبٍت ‪ٛ‬بُوی‬
‫اًلکی ثؼل اى ٍَهاُی «ػجبً آثبك» كه اًزِبی یهک عهبكٍی كوػهی ثهَ‪ٛ‬هْل‬
‫یک کیلْهزوب كه ًبؽیَی چ ب هٍّهزبی کْچهک «كژکهوكک» ّاههغ اٍهذ‪ .‬ایهي‬
‫هٍّزب كه عْاه یک چْوَی ثَُویي ًبمب كه كاهٌَی کٍْ هواه گوكزَ اٍذ‪ً .‬هبم‬
‫ایي هٍّزب ثوگوكزَ اى «كژکوك» ‪ٍ« -‬وؽل چِبهكاًگَ» هیثبّلب ىیوا اى ًظهو‬
‫ژئهْگواكی ّهجبُذ ًيكیهک ثههب آى هؾهل كاهك‪ .‬ثٌهبثوایي «ک» كژکهوكک اى اكاد‬
‫رٖـیو ثهْكٍ ّ هٌظهْه اى آى «كژ کوكکْچهک» ههیثبّهل‪ .‬ثٌیهبىگهناه ّ ثهيهگ‬
‫ایي هٍّهزب ؽهبط ‪ِٛ‬وبٍهت ‪ٛ‬هبُوی اٍهذ کهَ رهب ٌُهْى كه هیهل ؽیهبد ثهْكٍ ّ كه‬
‫هْهك هواؽل اًؼوبك ًطلَ ّ رْلل ایي هٍّزب چٌیي هیگْیل‪:‬‬
‫«ثیِرو اها‪ٙ‬ی ایي هؾهل كه إهل كیوهی ثهْكٍ ّ کهنرهو آثهی اٍهذ‪ .‬هبلهک‬
‫إلی ایي هؾل "هِلیفبى عهْاًووكی ّهیواىی" ثهْك‪ .‬رهب ٍهٌَ ‪)ُ ُ( ۱۳۳۳‬‬
‫ُهیچ آثهبكی كه ایههيعهب ّعهْك ًلاّهذب رهب آى هْههغ هههب كه هٍّهزبی علیلالزأٍههیٌ‬
‫«ػجبً آثبك» هیًَْزینب هّی ُوهبى اها‪ٙ‬هی کهبه ههیکهوكینب كه آى ٍهبل یهک‬
‫هقزٖو ًوب‪ٙ‬زی ثهیي ههب ّ هوؽهْم ؽهبط ثبثهب عهبى کلفهلای «ػجهبً آثهبك» پهیِ‬
‫آهههلب كه ًزیغههَ هههب ثههَكًجههبل اعههبهٍی اها‪ٙ‬ههی علیههل هههیگْههزین کهَ ثههب هِههلیفههبى‬
‫عهْاًووكی هبلهک ایههيعهب ثوفهْهك کهوكین؛ هِهلیفهبى یهک فبًهَ كه "ثیلهْ" ُههن‬
‫كاّذب چْى ىًِ ثیلْیی ثْك‪ .‬ؿبلت اّهبد ُن ٍبکي "ثیلهْ" ثهْكب ههیّهل اّ ها‬
‫كه "ثیلْ" كیل‪».‬‬
‫«كه آىعهههب اًجهههبه ّ اًجهههبهكاه كاّهههذب ّهزهههی ههههي ثهههَارلهههبم كّ ًلهههوی كیگهههو‬
‫للاكاك ّ ثبثههبهلیب ثههب هِههلیفههبى كهثههبهٍی اعههبهٍی ایههي‬ ‫ثههًَههبمُههبی هوؽههْم ؽههبط ّ‬
‫ىهیيُب ٕؾجذ کوكینب كیلین کَ اّ هبیل اٍذ رب کَهبًی ثبّهٌل کهَ ایهي اها‪ٙ‬هی‬
‫ها آثبك کٌٌلب رب ٍبالًَ یک چیيی ُن ثَكٍذ اّ ثیبیلب ایي ىهیيُب ُن چٌبى یبٍّ‬
‫ثهههْكب ُهههیچ ؽبٕهههلی اى آى ثوكاّهههذ ًوهههیّهههلب گهههبٍ ّگهههلاهی ثیلهههْییُهههب آى ها‬
‫هیکبّزٌلب هولاهی کوی گٌلم ّػل ً ثو هیكاّزٌلب ٍبلُبی ًب اهٌهی ثهْكب اگهو‬
‫كه ثؼ‪ٚ‬ی هْاهغ کن ّ ثیِ کْذ ُن هیّلب كهٍذ ًگِلاهی ًویّهلب كهٍهذ‬
‫عوغآّهی ًویّلب اؿلت گلَُبی روکُب هیچویلًل‪».‬‬
‫«كٖل پبییي ثْكب هب ٍَ ًلو ثب هِهلیفهبى عهْاًووكی ههواهكاك ثَهزین کهَ اى‬
‫هؾْٖالد آثی ‪ٍِ ۳‬ن هبل هب ّ كّ ٍِن هبل اّ ثبّلب اى هؾْٖالد كیوهی ًیهي‬
‫‪ٍ ۴‬ههِن اى هههبب ی هک ٍههِن اى اّ ثبّههل‪ .‬چٌههل ًلههو ّههبهل دمحم آهههب عههْاًووكیب پَههو‬
‫ثواكهُب هوثبى ىاُلی ّ فَوّ ىاُلی اى «هِْلثیلْ» ُن ثَػٌْاى ّبُل پبی‬
‫هواهكاك ها اه‪ٚ‬بکوكًل‪».‬‬
‫«اى كوكای آى هّى آههلین ٍهوىهیيُهب رهب آة ها ثهوای کْهذ پهبییيی ثجٌهلینب‬
‫للاكاك ًیهي ثهب ههي ُوهواٍ ثْكًهلب كیهلین كه یهک‬ ‫ثواكهم ػْٗ ّ پَو ػوْین ؽبط ّ‬
‫گَّْی ىهیي یک هولاهی کوی ٍجيیکبهی ثَچْن هیفْهكب کهَ هبُوا لْثیهب‬
‫ثههْكب آة چْههوَ ها ثههَهّی آى ثَههزَ ثْكًههلب لک هي ُههیچک هٌ كه آى ا‪ٛ‬ههواف كیههلٍ‬
‫ًویّلب هب آة ها ثوگوكاًلین هّی ىهیيُب ّ هْـْل آةیبهی ّلین‪».‬‬
‫«پٌ اى ٍبػزی آة هطغ ّلب هكزین ثٍَوثٌل رهب ثجیٌهین عویهبى چیَهذب كیهلین‬
‫کَ کَی آة ها هغلكا ثَُوبى لْثیب ثَزَب ّلی فْكُ هؼلهْم ًیَهذب ههب كّثهبهٍ‬
‫آة ها ثَعْی فْكهبى ثوگوكاًلین ّ كه ُوبى ؽهْالی پْهذ یهک ٕهقوٍ ٍهٌل‬
‫پٌِبى ّلینب چٌهل كهیوهَی گنّهذب كیهلین یهک ّقٖهی ٍهجیل کللهذ كه ؽهبلی کهَ‬
‫ثیلی ُن ثَهّی ّهبًَ كاّهذب آههلب ثهَا‪ٛ‬هواف ًگهبٍ کهوك ّ ههب ها ًلیهلب یهک ثهبه‬
‫اللِّن ٕل ػلی دمحم ّ آل دمحم گلذ ّ آة ها ثَذ ّ هكذ‪».‬‬
‫«ثبىُن هب آة ها ثَعهْی فْكههبى ثوگوكاًهلین ّ كههبیوی پْهذ ُوهبى ٍهٌل‬
‫پٌِبى ّلینب رب آى ّقٔ كّثبهٍ آهل ّ ثَا‪ٛ‬واف ًگبٍ کوكب ثبٕلای ثلٌهل گلهذ‪:‬‬
‫رْ ثَهي ثگْ کَ اًَهیب عٌهیب پهوی ‪ُ ...‬وچهَ َُهزی فهْكد ها هؼوكهی کهي رهب‬
‫ثلاًن عویبى چیَذ؟»‬
‫«هب ثبى ُن چیهيی ًگلزهینب اّ کوهی كّ كل ّ ًگهواى ثهْكب رهب ایهيکهَ رٖهوین‬
‫للاكاك ها كوٍهزبكین رهب‬
‫گوكذ آة ها ثَلْثیبی فْكُ ثوگوكاًلب ایي ككؼَ ههب ؽهبط ّ‬
‫ًگههناهك آى ّههقٔ آة ها ثههَىهههیي فههْكُ ثجٌههلك‪ .‬كّ ًلههو ثههب ُههن كه گیههو ّههلًلب‬
‫للاكاك آى ّقٔ ها ثلٌل کوك ّ ثَىهیي ىكب هب اى عبی فْك ؽوکهذ‬ ‫هوؽْم ؽبط ّ‬
‫للاكاك ها اى هّی‬ ‫کوكٍ ّ هیبًغیگوی کوكینب ًگناّزین رب اّ ها ىیبك ثيًهلب ؽهبط ّ‬
‫آى ّقٔ ثلٌل کوكین کَ كه ُوبى لؾظَ هِلیفهبى اى کهٍْ كه ؽهبل پهبییي آههلى‬
‫ثْكب اّ رلٌل ثو كُّ كاّذ ّ ثوای ّکبه کجهک ثهَکهٍْ هكزهَ ثهْك‪ .‬آى ّهقٔ‬
‫رب چْوِ ثَهِلیفبى فْهكب اؽَهبً اهیهل ّ ههلهد کهوك ّ گلهذ االى ههیهّم‬
‫پیِ هِلیفبى رب پٍْذ ٍوربى ها ثکٌلب اّ ُن ثَ‪ٛ‬وف هِلیفبى كّیلب هب ُهن‬
‫ثٍَْی هِلیفبى كّیلینب اهب هب ىّكرو ثَهِلیفبى هٍیلین‪».‬‬
‫هِلیفبى پوٍیل‪ :‬چَ فجو اٍذ؟‬
‫«هب گلزین یک ًلو كه ایيعب َُذ کَ ًویگناهك هب آة ها ثَىهیيُب ثجٌهلینب‬
‫یک كهّؿی ُن گلزین کَ ثَرْ كؾِ كاكٍ ّ گلزَ هِلیفبى ُیچهی ًیَهذب ىههیي‬
‫ّ آة هبل هي اٍذ ًَ هبل هِلیفبى‪».‬‬
‫«رب آى ّقٔ هٍیلب هب هِلیفبى ها ؽَهبثی ّهبهژ ّ ٍهو ؿ‪ٚ‬هت کهوكینب‬
‫هِلیفبى ُن ثلّى ایيکَ رؾوین کٌلب ثب اٍت ثَكًجهبل آى ّهقٔ هاٍ اكزهبكٍ ّاّ‬
‫ها گوكذ ّ فْاثبًیل ىیو ربىیبًَب آى چٌبى ىك کَ ؽزی كل هب ُن ثوایِ ٍهْفذ‬
‫ّ هیبًغیگوی کوكینب هِلیفبى كه ؽبلی کَ اّ ها ثب ربىیبًَ هیىك هیگلذ‪:‬‬
‫«ایي‪ ...‬ثواكه ىى هي اٍذب چْى هي فْاُوُ ها ثَُوَوی گوكزَامب ؽهبل‬
‫هیفْاُل اها‪ٙ‬ی ّ اهالک هوا رٖبؽت کٌهلب ههي ههبلکنب ًهَ ایهي‪ ...‬آى ّهقٔ‬
‫اى ُویيعب كواه کوك ّ هكذب كیگو ثوًگْذ‪ .‬ىهیي هبًل ثوای هب‪».‬‬
‫«كه ُوبى ٍبل هولاهی ‪ ۲۵۳‬هي ثنه کبّزینب یک هّى هِهلیفهبى ثهو ٍهو‬
‫هاٍ ّکبهب ٍوی ثَهب ىك ّ اى هْبُلٍی کبه هب ثَیبه فُْؽبل ّلب هب ثوایِ‬
‫چبی كهٍذ کوكین ّ فْهك؛ پوٍیل کبه کبّذ ربى روبم ّل؟‬
‫گلزین ثلی‪ .‬پوٍیل کَ كیگو ًویرْاًیل ثکبهیل؟‬
‫گلزین ثنه ًلاهین‪ .‬گلذ فْكم ثنهُ ها هیكُنب ّوب ثکبهیلب كه ُوآىعب ٕل‬
‫هي ثنه ؽْالَ كاك ثَؽبط ّبٍدمحم «ثهيی» کهَ ثبیهل ایهي هوهلاه ثهنه ها اى «ثهيی»‬
‫ثَ«كژکوكک» هٌزول هیکوكین‪ .‬كه آى ىهبى هبّهیي ّ عهبكٍ ًجهْكب ههي هكهزن كه‬
‫«ثيی» ثَؽبط ّهبٍدمحم گلهزن کهَ آى ٕهل ههي ثهبه ها ثیبّهًهل كه هْهِل كه هٌهيل‬
‫فلاكاك ًٖیوی ثگناهًل رب هب ُو هّىٍ فوكٍ فوكٍ اى آىعب ثیبّهینب كه ایهيعهب‬
‫ثکهبهینب چههْى هههب كه «كژکهوكک» ُههیچ آثههبكی ّ عههبی ثههوای ًگِههلاهی ّ ٍههبیل‬
‫ًلاّزینب هّىُب كه ایيعب کبه هیکوكینب ّتُب ثَهٌهيل ههبى كه «ػجهبً آثهبك»‬
‫ثوهیگْزین‪».‬‬
‫«كهآى هْهغ هب ‪ ۳‬علهذ گهبّ كاّهزینب ثهب یهک ه ً االؽ‪ُ .‬هو هّى ٕهجؼ اى‬
‫«ػجبً آثهبك» ؽوکهذ ههیکهوكینب رهب ‪ ۳‬هاُهی «كژکهوكک» ثهب ُهن ههیآههلینب اى‬
‫آىعب هكوبی هي ثب گبُّهب ثهَ‪ٛ‬هوف «كژکهوكک» ههیآهلًهلب ههي ثهب فهو ههیهكهزن‬
‫ثههَهْههِل ّ ‪ ۱۵‬هههي گٌههلم ثههًََههجذ ُههو علههذ گههبّ ‪ ۵‬هههي ثههنهب ثههبه فههو ک هوكٍب‬
‫ثَ«كژکوكک» هیآّهكمب ُو هّى آى ‪ ۱۵‬هي ها هیکبّزین‪».‬‬
‫«ّهزههی آى ٕههل هههي ثههنه ُههن روههبم ّههلب كّثههبهٍ هبلهک آهههل ّ گلههذ هههیرْاًیههل‬
‫هولاهی ػلً ّ ًقْك ُن ثکبهیل؟‬
‫گلزین ثلی‪ .‬ثب ُن هكزین ثَ"ثیلْ" هولاه كٍ هي ثنه ػلً ّ كٍ هي ثنه ًقْك اى‬
‫اًجبه فبًَاُ كه "ثیلْ" ثَهب كاك ّ گلذ ایي ها ُن ثکبهیل‪ .‬ػهلً ّ ًقهْك هاُهن‬
‫کبّزینب ثبال آهلًل ّ فهْة ُهن ّهلًل ّ هٍهیلًلب هجهل اى ایهيکهَ كهّ کٌهینب گلهَی‬
‫روکُب آهلًل ّ ُوَ ها چویلًل‪».‬‬
‫«رب ایيکَ گٌلم هٍیل ّ كهّ کهوكینب فهوهي کهوكین ّ کهْكزینب فهوهي کْكزهَ‬
‫ها‪ ۳‬ثقِ کوكینب ٍّ‪ ٜ‬ها فبلی گناّزینب چهْى ٍهَ ًلهو ثهْكینب ههیفْاٍهزین اى‬
‫ُههو ‪ٛ‬ههوف ک هَ ثههبك آهههل آى ها ثههَثههبك كاكٍ ّ ک هبٍ ؽبٕههلَ ها كه ٍّهه‪ ٜ‬فههوهي عههب‬
‫هیكاكین‪ .‬كهایي ثیي گْیب اّقبٕی ثهَهِهلیفهبى ا‪ٛ‬هالع كاكٍ ثْكًهل کهَ ایهي ٍهَ‬
‫ًلو گٌلمُب ها كه ٍّ‪ُ ٜ‬و ‪ ۳‬فوهي كه ىیو رْكٍُبی کهبٍ پٌِهبى کهوكٍاًهلب یهک‬
‫هّى كیههلین ک هَ هِههلیفههبى ثههَارلههبم ‪ً ۶ - ۵‬لههو ثیلههْیی آهلًههل ٍههو فههوهي ّ هههب‬
‫هْـْل ثبك كاكى فوهي ثْكین‪».‬‬
‫«كیههلین آى چٌههل ًلههو ثههَكٍههزْه هِههلیفههبى ُههو یکهی یهک چههبه ّههبؿ گوكزههَ ّ‬
‫ّهههوّع کوكًهههل ثهههَپهههٌ ىكى کبُهههبی ٍّههه‪ ٜ‬فهههوهيب ثهههلّى ایهههيکهههَ ثگْیٌهههل چهههَ‬
‫هیفْاٌُلب هب ُن كِویلین کَ آىُب ثَكًجهبل چهَ چیهيی َُهزٌلب اههب ُهیچ ًگلزهینب‬
‫هٌزظو ًَْزَ ّ اعبىٍ كاكین رب ثَکبه فْك اكاهَ كٌُلب روویجب ًیوی اى کبٍ ها پهٌ‬
‫ىكًل ّ ُیچ چیي ًلیلًلب كٍذ آفوب هِلیفبى هّ ثَآى عوؼیذ کوك ّ گلذ‪:‬‬
‫كیلیل هّی كهّؽ گْ ٍیبٍ اٍذ؟‬
‫«هب ثَهِلیفبى گلزین کَ رب آفو ُوَی کبُب ها پٌ ثيًٌلب رب فْة یویي کٌیل‬
‫کَ هب كىك ًیَزین‪ٍ .‬واًغبم ّهزی کَ فوهي ها روَین کوكینب هِلیفبى ٕهل ههي‬
‫ا‪ٙ‬بكی ثَهب كاك ّ گلذ ایي ُن عبیيٍی كهٍذکبهی ربى‪».‬‬
‫«ُوههیي عویههبى اكاهههَ كاّههذ رههب إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی پههیِ آهههلب ثؼههل اى آى هههب‬
‫رٖوین گوكزین رب كه ایيعب آثبكی ثوپب کٌینب ایي ثْك کَ اّلهیي فبًهَُهب ها ًیهي ههب‬
‫‪ً ۳‬لو ٍبفزین‪ .‬كه اثزلا «كژکوكک» ‪ ۳‬فبًْاه ثْك‪ .‬آَُزَ آَُزَ پیِهكذ کوكب‬
‫رٍْههؼَ یبكههذ رههب ایههيکهَ اکٌههْى ثههَ‪ ۴۳‬فههبًْاه هٍههیلٍ اٍههذ‪ُ .‬وهَی هههب اى اُههبلی‬
‫«ّْل ثيی» ّ اى كوىًلاى ‪ ۳‬ثواكه ثًَبمُهبی دمحم ‪ٛ‬هبُوب دمحم هبُو ّ دمحمثهبهو‬
‫َُههزین‪ .‬ثههبهو كوىًههل ػههْٗ ّ اّ كوىًههل ‪ِٛ‬وبٍههتب اى ثٌکهْی ؽههبعی ثبثههب عههبى‬
‫ثيی اٍذ‪».‬‬
‫هؾْٖالد «كژکهوكک» ػجهبهداًهل اى گٌهلمب عهْب ػهلًب ًقهْكّ ّهلزْک‪.‬‬
‫كا هلاهی ّ هبلی ثبكی ًیهي كه ایهي هٍّهزب هًّوهی فهْة كاهك‪ .‬ایهي هٍّهزب كاهای‬
‫یک ثهبة هلهٍهَی اثزهلایی ّ اهکبًهبد آةب ثهومب هقهبثواد ّ یهک ثهبة هَهغل‬
‫ثبّکٍْ هیثبّل‪ُ .‬یأد ػياكاهی ٍیلالِْلا(ع) ثهَهَهئْلیذ آههبی ًهبكه ‪ٛ‬هبُوی‬
‫اكاهٍ ههیّههْك‪ّ .‬هىُ ًیههي كه آىعههب هّاط كاهكب كه ٍههبل ‪ ۱۳۸۲‬عههْاًی ثههًَههبم‬
‫ثِبكه ‪ٛ‬بُوی كه هَبثوبد كّ ّ هیهلاًی ِّوٍهزبى هوّكّهذ ؽهبیي هرجهَی اّل‬
‫ّل‪ُ .‬ویي ّهقٔ كه ٍهبل ‪ ۱۳۸۳‬كه ِّوٍهزبى ههنکْه كاهای هوهبم ٍهْم ّ كه‬
‫ٍبل ‪ ۱۳۸۳‬كه «ّیواى» ثَهوبم چِبهم هٍیل‪ُ .‬نچٌیي ثواكهُ كه هَبثوبد كّ‬
‫ّ هیلاًی ثِوي هبٍ ٍبل ‪« ۱۳۸۲‬کبهلیوّى» هوبم اّل ها ثَكٍذ آّهك‪.‬‬
‫هؾِذتيلْ‬
‫ثَهّایذ ؽبط ٍوری ُّْیبهیب ؽبط کْچکػلی اٍلٌلیبهی‬
‫ػجلللا ًٖیویب ‪ِٛ‬وْهس ارؾبك فْة‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط ػلیػَکو هبٍویب‬
‫ُّوکبهی ثبثک ٕلویب اثواُین ػیلیپْه ّػجلالوؾول کْبّهى‪.‬‬
‫«هْههِل» ّ «ثیلههْ» رههب ؽههلّك ‪ٍ ۱۵‬ههبل هجههل اى ایههي كّ ًههبم هغههيا ثههوای كّ‬
‫هٍّزبی ُن عْاه ثْكب اههب اى ٍهبل ‪ ۱۳۷۳‬کهَ هوکهي ثقهِ «کهبهلیوّى» ّاههغ‬
‫ّههل ّ اكاهاد كّلزههی ها كه فهْك عههبی كاكب ُوًههْع كبٕههلَ هیههبى ُههو كّ هٍّههزب‬
‫ثوكاّزَ ّل ّ اکٌْى كه اٍن ّ هَوی یگبًگی کبههل هؾوهن ّهلٍ اٍهذ‪ .‬چٌهبىکهَ‬
‫«هْههِلثیلْ» ثههَٕههْهد ی هک اٍههن هوک هت كه آهههلٍ ّ ًههبم ی هک ّههِو ها رههلاػی‬
‫هیکٌل‪ .‬كه ػول ًیي آى كّ هٍّزبی هلیوی آى چٌهبى ثهَُهن آهیقزهَ کهَ ُهیچگًْهَ‬
‫رِیگبٍ هیبى آى كّ ثبهی ًوبًلٍ اٍذ‪.‬‬
‫اى ههههلد یهههک ٍهههبل ثهههَایهههي ‪ٛ‬هههوف ًهههبم ایهههي هؾهههل ها ثهههَ«ّهههِوکبهلیوّى»‬
‫ثوگوكاًیههلٍاًههل‪ .‬كه رْٕههیق ایههي‬
‫ِّو علیلالزأٍیٌ ههیرهْاى گلهذ‬
‫ک هَ كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو ثقههِ هْههِل‬
‫ؽکهن ثبكههذ هههلین ّ پههبییي ّههِو ها‬
‫كاهكب كه ؽبلی کَ هؾلَی "ثیلْ"‬
‫ُوههبى ثبكههذ علیههل ّ ثههبال ّههِو ها‬
‫ؽبط ٍوری ُّْیبهی‬ ‫ثَفْك گوكزَ اٍذ‪ .‬اى ُهن اکٌهْى‬
‫ههههههیرهههههْاى هّىی ها كیهههههل کهههههَ‬
‫ٍواٍههو هٍّههزبُبی هغههبّه اى «هِغههيآثههبك» رههب «ثیوههْه» ثِههن ّٕههل ّ هًْل ّ‬
‫عولَگی ثب «هْهِلثیلْ» (یهب ُوهبى ّهِو کهبهلیوّى) گهوٍ ثقْهًهلب ثهلیيروریهت‬
‫«ِّوکبهلیوّى» كه هَیو عبكٍی پو پیچ ّ فنب رب «ثیوْه» پیِ فْاُل هكذ‪.‬‬
‫ؽههههبط کْچههههکػلههههی اٍههههلٌلیبهی كه هههههْهك چگههههًْگی هوکيیههههذ هواهگههههوكزي‬
‫«هِْلثیلْ» ّ رْلل ِّو کبهلیوّى چٌیي هیگْیهل‪« :‬كه ٍهبل ‪ْٛ ۱۳۶۲‬ههبهی‬
‫ثههب اه‪ٚ‬ههبی ُوهَی ثيهگههبى هٌطوههَ ّ هِههو ّههْهاُبی هٍّههزبیی روههبم آثههبكیُههبی‬
‫میكفل رِیَ ًوْكٍب ثَآهبی اؽولکجیوی ًوبیٌهلٍی ّههذ هغلهٌ ّهْهای اٍهالهی‬
‫رؾْیههل كاكی هنب رههب اّ ثههَّىاهد کْههْه ثجههوكب ّ هوکيیههذ ّههِو «هْههِلثیلْ» ها‬
‫ثَرْٖیت ثوٍبًلب پٌ اى هلری کجیوی ًبهَی ثَّْهای «هِْلثیلْ» ًّْهزَ ّ‬
‫‪ٙ‬هههوي آى رٖهههویؼ ًوهههْك کهههَ ًبههههَی ّهههوبها ثهههَّىاهد کْهههْه رؾْیهههل كاكم ّ‬
‫هوکيیذ «هِْلثیلْ» ثَرْٖیت هٍیلٍ اٍذ‪».‬‬
‫كه ایههيعههب هجبؽههش هوثههْ‪ ٛ‬ثههَ«هْ هِلثیلْ» (یههب ُوههبى ّههِو ک هبهلیوّى) ها‬
‫یکعب هْهك اهىیبثی هواه هیكُین‪ .‬ثب ایي ّٕق کَ هِْل ثَب هلیویرهو ًَهجذ‬
‫ثَ"ثیلْ" َُذب چٌبىکَ گلزَ هیّْك ثؼل اى «پهبلٌگوی» هْهِل ثهْكٍ اٍهذب اههب‬
‫كه هْههِل ُههیچ اكثیههبد ّ اكَههبًَ ّ هکل ًگوكزههَ اٍههذب كهؽههبلی ک هَ «پههبلٌگوی»‬
‫كاٍههزبى ًغوههب ّ ٍههوٌجو ها كاهك ّ اكَههبًَُههبی فههوك ّ ک هالى ىیههبكی پیواهههْى آى‬
‫ّکل گوكزَ اٍذب ٌٍلرواّیُب ّ ٌٍلًجْزَُبی كاهك‪.‬‬
‫ُنچٌیي اكَبًَثبكی كه «لیوهٌغبى» ثهیِ اى هْهِل اًغهبم یبكزهَ اٍهذ‪ .‬ههوكم‬
‫هْههِل هههیگْیٌههل‪« :‬چٌههل ٍهههبل هجههل کههَ ىهههیيُهههبی‬
‫ا‪ٛ‬ههواف اهههبمىاكٍ ها ثههٍَّههیلَی كٍههزگبٍ هیک هبًیکی‬
‫ٕههبف هههیکوكًههلب ثههَهقيًههی اى ثههوًظب یههب ّههلزْک‬
‫ٍْفزَ ثوفْهكًل کَ گْیب اى هوىُب هجل ثٍَّهیلَی‬
‫ّقٖی هلكْى ّلٍ ثْكٍ رب اى كٍهزجوك ؿهبهدگهواى‬
‫هٖهْى ثوبًههل‪ّ .‬عههْك فوههوٍُهبی ثههيهگ رههب وكیههذ‬
‫گٌغههبیِ ‪ ۵۲/۵‬هههي هّؿههي كه هْههِل اى عولههَ آصههبه‬
‫دبج و‪ٛ‬چه زٍی اؿفٕضيبعا‬
‫هلهذ ایي هؾل مکو ّهلٍ اٍهذ‪ .‬ثهيهگرهویي هبیهَی‬
‫اكزقبه هِْل ّعْك اههبمىاكٍ اٍهذ‪ .‬اػزوهبك ثهوایي اٍهذ کهَ آى ثيهگهْاه كه ایهي‬
‫هؾل ثَِّبكد هٍیلٍ اٍذب لنا ًبم ایي هؾل هأفْم اى ُویي ‪ٛ‬وى كکو اٍذ‪.‬‬
‫للا کهِ» یهب ‪۱۸‬‬ ‫ایي اهبم ىاكٍ رهب ههلدُهب هجهل رؾهذ ػٌهبّیي اههبم ىاكٍ «كهزؼ ّ‬
‫ِّیل هؼوّف ثْكب علیلا اٍن ٍیلاثواُین ثَفهْك گوكزهَ اٍهذ‪ .‬كهثهبهٍی اػغهبى‬
‫اّ هیگْیٌل‪:‬‬
‫«كه ؽلّك ‪ٍ ۸۳ - ۷۳‬هبل هجهل اى ایهي یهک ثیهٍْ ىى ثهلثقذ کهَ كاهای چٌهل‬
‫‪ٛ‬لل یزین ُن ثْكٍب هكزَ ثْكٍ كه هّی ىهیي گٌهلم رهب هوهلاهی فّْهَ ثچیٌهل ّ اى‬
‫آى ‪ٛ‬ویههن لووههَ ًههبًی ثههوای كوىًههلاى یزههین فههْك رِیههَ ًوبیههلب كه آىعههب هوههلاهی‬
‫للا کهَ ٍهوکبهب یهب پهب کهبه ّ‬ ‫فَّْی گٌلم هیچیٌلب رب ایيکَ ّقٖهی ثهًَهبم كهزؼ ّ‬
‫كّزجبى ثْكٍ اٍذب آى ىى ها هزِن ثَچیلى فَُّْبی گٌلم كهّ ًهبکوكٍ ًوهْكٍ ّ‬
‫ٍجل یب کیََی فَّْاُ ها گوكزَب ًَجذ ثَاّ اُبًذ هیکٌل‪.‬‬
‫ثٌب ثَهْلی آى ىى ثیًْا ها کزک ىكٍ ّ كٍزِ ها ّکَزَ ثْكٍ؛ ىى ثیگٌبٍ‬
‫کهههَ ُهههیچ پٌهههبٍگهههبُی ًلاّهههزَب گویهههَ کٌهههبى ثهههَاههههبم ىاكٍ هّی ههههیآّهك ّ اى اّ‬
‫للا ها ثکْهلب اى ُهو هاُهی کهَ‬ ‫هیفْاُل کَ "اگو كه هلد ‪ ۳‬هّى رْاًَهذ كهزؼ ّ‬
‫ّههلٍ ی هک کِههوٍ فویههلٍ ّ كه ُوههیيعههب ًههنهُ فْاُههل ک هوك‪" .‬رههب ایههيک هَ ٍههو ‪۳‬‬
‫للا هیاكزل ّ هیهیوك؛ ىى ُن ثًَهنه فهْك ّكهب ههیکٌهل؛ اى آى پهٌ‬ ‫هّىٍگیب كزؼ ّ‬
‫للا کِ هؼوّف ّل‪.‬‬ ‫ایي اهبم ىاكٍ ثَاهبم ىاكٍ كزؼ ّ‬
‫ؽههبط ػلههی ػَهکو هبٍههوی هْههِلی هّىی ها‬
‫ثَیبك هیآّهك کَ هٍّزبی هِْل كوه‪ ۱۳ ٜ‬فهبًْاه‬
‫عوؼیهذ كاّههزَ ّ اهههوّىٍ ‪ ۳۳۳‬فههبًْاه اٍههذ‪ .‬آى‬
‫‪ ۱۳‬فبًْاه عولَگی كه ؽهْالی اههبمىاكٍ هزووکهي‬
‫ثهههْكٍ ّ ُهههوکٌ یهههک ّهههـلی كاّهههزَ اٍهههذب یکهههی‬
‫گههبّهاى ثههْكٍب یک هی چْپههبى ثههْكٍب یکهی کلفههلا ّ‬
‫كیگههههوی هػیههههذ‪ ...‬ؽههههبط ػلههههی ػَههههکو هبٍههههوی‬
‫هههیاكيایههل‪« :‬كه كٖههْل ثِههبه ّ ربثَههزبى كّ ‪ٍ -‬ههَ‬
‫فبًْاه هوثذ هیآهلًل ّ چٌهل هّىی كه هؾهل ههب‬
‫چبكه هیىكًهلب كم ّ كٍهزگبٍ ثوپهب ههیًوْكًهل ّ ثهوای ههب اثياهُهبی كلهيی هبًٌهل‬
‫ل کب هیـ ‪ْٛ‬یلَب اًجوكٍزیب ریَْب کلٌلب کلٌلب كاًب ّ ثیل كهٍذ هیکوكًهل‪.‬‬
‫هههب كه آى هْهههغ هَههغل ًلاّههزینب اهههب اهههبم ىاكٍ هاكاّههزین ّ ؽوههبم ػوههْهی ُههن‬
‫كاّزین‪».‬‬
‫اهالک «هِْلثیلْ» هّی ُن ‪ ۶‬كاًلب یهک پهالک هؾَهْة ههیّهْكکَ ‪۳‬‬
‫َلطبى ثٖیوی ثْكب ‪ ۳‬كاًل ّ چهبهک ثهبال ههبل‬ ‫كاًل ّ چبهک کن هبل ػوبك ال ّ‬
‫کوثالیهههی ػلهههی کْچهههک عهههْاًووكیب ػلهههی کْچهههک ثهههواكه ُوهههبى هِهههلیفهههبى‬
‫عههْاًووكی هبل هک چْههوَی «كژک هوكک» ثههْكب آىُههب ‪ ۳‬ثههواكه ثْكًههل ک هَ ثههواكه‬
‫ٍْهی اٍوِ ؽبعی دمحم ثهْكب آىُهب كوىًهلاى ٕهبكمفهبى ثْكًهل کهَ فبًهَاُ كه‬
‫كهّاىٍی ک هبىهّى «ّههیواى» ثههْك‪ .‬كه ایههيعههب ی هک ًلههو ثههًَههبم هاٍ ف هلا هبٍههوی‬
‫َلطبى ثٖیوی ثؼل اى هوگ‬ ‫َلطبى ثٖیوی ثْك‪ .‬ثچَُبی ػوبكال ّ‬ ‫کلفلای ػوبكال ّ‬
‫پلهّههبى یهک كاًههل ّ ًههین هلهک پههلهی ّههبى ها كوّفزٌههل ثههَكّ ثههواكه ّههیواىی‬
‫ثههًَههبمُههبی هّؽههبًیب ثؼههل اى یکههی ‪ -‬كّ ٍههبل ثههواكهاى هّؽههبًی ُههن كوّفزٌههل‬
‫ثَّٕبل «ّیواىی‪.‬‬
‫ؽبط ػلی ػَکو هبٍوی اكاهَ هیكُهل‪« :‬كه آى ىههبى ُوهَی ‪ ۶‬كاًهل اههالک‬
‫«هْهههِلثیلْ» هْهههبع ثهههْك ّ روَهههین ّ رلکیهههک ًْهههلٍ ثهههْكب ُوهههیي‪ٛ‬هههْه ّهههویکی‬
‫هیکبّزٌلب كو‪ ٜ‬هؾٖهْل ها ثواٍهبً ٍهِبم روَهین ههیکوكًهلب ههي کهَ ‪ُ ۲‬کزهبه‬
‫ىهیي هیکبّزنب ‪ ۵۳۳‬هي ثوًظ ِّوی رؾْیل هیكاكمب ههبلکیي ثهیي فهْك روَهین‬
‫هههیکوكًههل‪ .‬هههب كه آى ىهههبى ثهوًظ ها ثههٍَّههیلَی "كًِگههَ" ٍههلیل هههیک هوكینب هضههل‬
‫کبهفبًههَُههبی هبّههیٌی اهههوّىی فههْة ٍههلیل ّ رویههي ًوههیک هوكب ی هک کوههی ىهك‬
‫ههههههیهبًهههههلب ؽزهههههی‬
‫كاًَُبی ّهلزْک ّ‬
‫ثوًظ ًین پٍْذ ُن‬
‫كه هیههههههبًِ ىیههههههبك‬
‫كیههلٍ هههیّههل‪ .‬ثههَآى‬
‫هههههیگلزههههین‪ :‬ثههههوًظ‬
‫هٍوی‪».‬‬
‫«كه آى ىهههههبى‬
‫ایههههههههي عههههههههْی آة‬
‫ثههههههههبالیی ّعههههههههْك‬
‫ًلاّذب یک عْی آثی ثْك کَ اى ىیو كٍذ هٍّهزبی «هْهِلثیلْ» ههیگنّهذب‬
‫ؽلّك ًیوی اى اها‪ٙ‬هی «هْهِلثیلْ» هاهْهوّة ههیکهوكب آى عهْی اکٌهْى کهْه‬
‫ّلٍاٍذ‪ .‬ایي عهْی ثهبالیی هاهِهلیفهبى عهْاًووكی کْهیلب كه آى ىههبى ثهَایهي‬
‫عْی ثبالیی «عْة ًْثو» هیگلزین‪ .‬ثب اؽلاس ایي عْی کَ اى هّكفبًَی رٌهل‬
‫ثَههزبًک کْههیلٍ ّههلب هَههبؽذ ٍّههیؼی اى اها‪ٙ‬ههی «هْههِلثیلْ» ّههبهل اها‪ٙ‬ههی‬
‫هٍْْم ثَرل ٌٍگیيب ‪ٛ‬بهَزبىب پٌغبٍ پیوبىب کلهَ گهَب ٍهؾوی ّ ؿیهوٍ کهَ عوؼهب‬
‫ثَثیِ اى ‪ُ ۱۳۳۳‬کزبه ثبلؾ هیگوككب ثَىیو کْذ هكذ‪».‬‬
‫ؽبط ػلی ػَکو هبٍوی كه اكاهَی رْ‪ٙ‬یؾبد فْك پیواهْى اّ‪ٙ‬بع گنّزَ‬
‫هیاكيایل‪« :‬كه آى ىهبى ثَیبه ًب اهٌهی ّ كوهو ثهْكب ههوكم اى رهوً ؿهبهدگهواى‬
‫ثْیواؽولی ّ روکآهبیی ًویرْاًَزٌل چیيی ثوای فْك ًگَ كاهًلب یک ٍبل كه‬
‫ىهبى هِلیفبى عْاًووكیب ثْیواؽولیُب ثب رؼلاك ‪ً ۷۳۳‬لو آهل ًل ثهبالی ّهیـ‬
‫ػجیههل ّ ل ههْیی ؽولههَ ک هوك ًههل؛ آىُههب چ ههبّل فههْك ها اى ُو هآىعههب آؿههبى ًوههْكٍ ّ‬
‫ُوهههههههیي‪ٛ‬هههههههْهی‬
‫«ثی‪ٚ‬ههب» ّ ثههبًِ‬
‫ها ُههههههن ؿههههههبهد‬
‫کوكًل رب هٍیل ًهل‬
‫ثههههَ«کههههبهلیوّى»‬
‫كه ایيعب ُن گهبّ‬
‫ّ گٍْلٌلُبی ههب‬
‫ها ثوكًههههل‪ُ .‬ههههیچ‬
‫چیههههي ثههههوای هههههب‬
‫ًگناّهههههزٌل‪ .‬چٌهههههل‬
‫ٍهههبلی كیگهههو ُهههن‬
‫للافبى کْکْلی ّ مکیفبى كهٍّْهی كه‬ ‫روکآهبیی ّلب ىیبكفبى ٍزوک ّ كزؼ ّ‬
‫هَیو هكذ ّ ثوگْذ فْك ثٍَوؽل یب گوهَیوب اگو هؾْٖل آهبكٍ ثْكب ثب فْك‬
‫هیثوكًلب ُیچ چیي ثوای هب ًویگناّزٌلب ؽزهی اگهو هؾٖهْل هٍهیلٍ ثهْكب ّلهی‬
‫كهّ ًْلٍ ثْكب فْكّبى كهّ هیکوكًل ّ هیثوكًل‪».‬‬
‫«چٌل ٍبلی اّ‪ٙ‬بع آىچٌبى فواة ّل کَ ؽزی هبلکبى ُن عو د ًویکوكًهل‬
‫ثَ«کبهلیوّى» ثیبیٌلب آىُب ؽزی اى اهالک ّ هبلاالعبهٍی فْك ُن كٍذ کْیلٍ‬
‫ثْكًل‪ .‬رب ىهبًی کَ ه‪ٙ‬ب ّبٍ پِلْی هلهد گوكذ ّ پهْىٍی «كهّكىى» ها (کهَ‬
‫كهآى ىهههبى ثههًَههبم پههْىٍی "هیههِ ثگیههو" هٍْههْم ثههْك) ثَههزٌلب اى آى ‪ٛ‬ههوف ُههن‬
‫گوكًَی رٌلریو ها ثَزٌلب كّلذ ؽکن کهوك کهَ هْهوبییُهب ؽهن ًلاهًهل اى عهبی‬
‫فْك ؽوکذ کٌٌلب كه ُو عب َُزٌلب ُوآىعب ثوبًٌل ّ ىًلگی کٌٌلب اّ‪ٙ‬بع چٌبى‬
‫ّل کَ اٍت ّ فو ّ هب‪ٛ‬و هْوبیی ُن هبچبم ّلب یؼٌی ًوهیرْاًَهزٌل ثهوای فهْك‬
‫ًگَ كاهًل‪».‬‬
‫«هوكم اى «کبهلیوّى» هیهكزٌل ثًَهْاؽی ٍهوؽل ّ ٍهلٍب كّهذ «ثکهبى» ّ‬
‫گوكًَی «چبُْ» اٍت ّ هب‪ٛ‬و روکهی ها ثهَهیوهذُهبی ثَهیبه ًهبىل ههیآّهكًهلب‬
‫ثَههیبهی اى هههوكم ؽزههی هغههبًی هههیآّهكًههلب كّلههذ پِلههْی «ٕههْلخاللّلههخ» ها‬
‫ىًلاًی ًوْكٍ ّ كه ُوبى ىًلاى ثٍَّیلَی ٍن ثهَهزهل هٍهبًیلب كیگهو رهوکآههبیی‬
‫ّل ّلب كّثبهٍ هبلکُب آهلًل ثو ٍو ىهیيُبی ّبى‪».‬‬
‫«كه آى ىهبى هوكم آىچٌبى كویو ثْكًل کَ یک كلهَ ًلهذ ‪ ۶‬لیزهوی ها ثهوای‬
‫‪ ۶ - ۵‬هبٍ چواؽ هّْی ّبى هیفویلًلب فیلیُهب اٍهزطبػذ فویهلى ُوهبى یهک‬
‫كلی ًلذ ‪ ۶‬لیزهوی ها ُهن ًلاّهزٌلب یهک فهبهی ثهْك ثهًَهبم «گٌهَ چهواؽ» کهَ اى‬
‫کٍُْبیی «گو» هیآّهكًهلب ٍهبهَُهبی ًَهجزب ثلٌهل ثهَ‪ٛ‬هْل ًهین هزهو كاّهذب هیهبى‬
‫ٍبهَی آى ها فبلی هیکوكًل ّ آرِ هیىكًلب ‪ ۶ - ۵‬كهیوَ ‪ْٛ‬ل هیکْیل رب روهبم‬
‫ّْكب فیلی ػغیت هّؿي كاّذ ّ فیلی ُن هّّي هیٍْفذ‪ّ .‬هزهی یکهی روهبم‬
‫هیّلب كّثبهٍ یکی كیگو ها ثب آرِ هجلی هّّي ًوْكٍ ّ ٍوعبیِ ههیگناّهزٌلب‬
‫كهٍذ هضل ّوغ‪.‬‬
‫«كه ىهبى ٍبثن هِْل یک هّهزَ هٌهبد كاّهذ کهَ اکٌهْى کهْه ّهلٍ اٍهذب‬
‫ایههي هّ هزَ هٌههبد اى چْههوَی ٍههِلَ ّههوّع ّههلٍ ّ ثههَهيهػ هَی عههاللآثههبك اًزِههب‬
‫هییبكذب ایي هّىُب کَی کَ ثقْاُل چبٍ ػوین ثيًلب اگو فُْ ّبًٌ ثبّهل ّ‬
‫ارلبهی چبُِ كه هَیو آى هٌبد ٍبثن هواه ثگیوك فیلی آة فْاُل كاّذ‪».‬‬
‫جشياى ّسّد اّليي هاؽيي تَکاهفيشّص‬

‫ثٌهب ثههَهههْل ؽههبط ػلههی ػَهکو هبٍههویب اّلههیي هبّههیٌی کهَ كه ًبؽیهَی ؿههوة‬
‫هّكفبًَی «کو» اى ‪ٛ‬وین گوكًَی «رٌلریهو» آههلب هزؼلهن ثهَهیوؿهبهری ثهْك‬
‫ک هَ ی هک كٍههزگبٍ هبّههیي «ثیههلكْهك» ىهك هًههل ثههبهی ثههْك‪ .‬ی هک هبّههیي عی ه‬
‫کْچک ًیي آى ها ُوواُی هیکهوكب ّهزهی کهَ ثهَ«هْهِلثیلْ» آههلب ههوكم ُوهَ‬
‫كّهُ عوههغ ّههلٍ ّ آى ها روبّههب هههیکوكًههل‪ .‬هههوكم كه ا‪ٛ‬ههواف هبّههیيُههب كّه‬

‫هیىكًل ّ كهثبهٍی آىُب ا ِبه ًظو هیکوكًل‪.‬‬
‫كه هْهك كٍزگبٍ ْٕری هلیوی ثًَبم «گواهبكْى» ُن ُویي ‪ٛ‬هْه ّهلب یهک‬
‫هّى ػوٍّی ؽبطفبى هیوىا ثیلْیی ثْك کَ فیلی ُن عٌغبل ثْكب هبًٌهل ُویْهَ‬
‫ٍبى ّ ًوبهٍ هیىكًلب هوكم ُن ثَ‪ْٛ‬ه ػبكی هْـْل روکَثهبىی ثْكًهلب ًبگِهبى‬
‫یک كٍزگبٍ گواهبكْى كه هغلٌ پیلا ّلب هضل ایيکَ یکی اى هلػْیي ِّوی ثهب‬
‫فْك آّهكٍ ثْكب كٍزگبٍ گواهبكْى ها هّّي کوكب آى ُن ّوّع کوك ثَفْاًلىب‬
‫ُوَی عوؼیذ ا‪ٛ‬واف ٍبى ّ ًوهبهٍ ها هُهب کهوكٍب ثهَارهبهی کهَ گواههبكْى كهآى‬
‫ههواه كاّهذ ُغهْم آّهكًهلب ُوهَ رؼغهت ههیکوكًهل اى ایهيکهَ آى ههْ‪ٛ‬ی فهْكُ‬
‫هیفْاًل ّ ؽوف هیىكب هوكم کٌغکبّ ّلٍ ّ اىكؽبم کوكًل رهب اى ًؾهٍْی کهبه‬
‫كٍههزگبٍ گواهههبكْى ٍههو كه ثیبّهًههلب آىچٌههبى ّههلْؽ کوكًههل ّ یهک كیگههو ها ُههل‬
‫كاكًل کَ ػهلٍی هّی كٍهزگبٍ گواههبكْى اكزهبكٍ ّ آى ها فهوك کوكًهل‪ .‬كٍهزگبٍ كه‬
‫ُوآىعب اى کبه اكزبك ّ فواة ّل‪ُ .‬نچٌیي ّهّك هایْ ّ ثوم ًیي ُوکهلام ثهوای‬
‫فْك كاهای ؽکبیهبد ّ لطیلهَُهبی اٍهذ کهَ اگهو ُوهَ ّهبى هاٍهذ ًجبّهٌلب ُوهَ‬
‫كهّؽ ُن ًیَزٌل‪.‬‬
‫اکٌهههْى «هْهههِلثیلْ» ثهههوای فهههْكُ یههههک‬
‫ّهههِوی ّهههلٍ اٍهههذب ّ اى ُوهههَ گًْهههَ اهکبًهههبد‬
‫ثوفههْهكاه اٍههذ‪ .‬كه ایههي هؾههل اهههبکي آهْىّههی‬
‫كواّاى رهب ؽهل كثیوٍهزبىُهبی كفزواًهَ ّ پَهواًَ‬
‫ّعْك كاهك‪ .‬كه هؾلَی هِْل هَغلی ثًَبم اهیو‬
‫الوههإهٌیي(ع) ّعههْك كاهكب ىهههیي عِههذ اؽههلاس‬
‫یک ثبة ؽَهیٌیَ ًیهي آههبكٍ ّهلٍ اٍهذ‪ُ .‬هنچٌهیي‬
‫كه هؾلههههههَی هْههههههِل ُیههههههأد ػههههههياكاهی هوههههههو‬
‫ثٌههیُبّههن(ع) ثههٍَههو پوٍههزی آهبیههبى هَههیؼ ًٖههیویب اهیههلػلی ػجبٍههیب ثِههياك‬
‫هبٍویب ‪ِٛ‬وْهس ارؾبك فهْة‪ ...‬کهبه ههیکٌهلب عهْاك هكیؼهی یکهی اى ههلاؽبى ّ‬
‫هوصیَفْاًبى ثًَبم ایي هؾل هیثبّل‪.‬‬
‫هّزَُبی هقزلق ّهىُ كه «هِْلثیلْ» اى هًّن هبثهل رْعهَ ثوفهْهكاه‬

‫اٍههذ‪ .‬كه آىعههب ی هک رههین كْرجههبل ثههًَههبم ٍههبی ب ّعههْك كاهك ک هَ كاهای هوههبمُههبی‬
‫هٌطوَای اٍذب ٍوپوٍزی آى رین ثَػِلٍی آهبیبى ػلی ایيكی ّ اهیوػلهی ارؾهبك‬
‫فهههْة ههههیثبّهههل‪ .‬كه هّهههزَی ثهههلىٍهههبىی ّ كیگهههْه اى آهبیهههبى اؽوهههل هؽیوهههیب‬
‫اثْالل‪ٚ‬ل هؽیوی ّ ػلی ّکُْی ًبم ثوكٍ ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫كه هؾلَی هْهِل چٌهل كبهیهل ثهيهگ ىًهلگی ههیکٌٌهل کهَ كبهیهلُهبی هبٍهویب‬
‫ًٖیویب ػجبٍهیب ثِجهْكیب دمحم ىههبًیب هؽیوهی ّ ٍهِلآثهبكی اى عولهَی آىُهب‬
‫اٍذ‪ .‬كه ایيعب یک هّزَ ًَتًبهَ اى كبهیل هبٍوی ثهَػٌهْاى ًوًْهَ ّ ٍهبثوَی‬
‫ٍکًْذ كه هِْل هیآّهم‪:‬‬
‫هٍهْلب ػجلالؾَهیيب ػلهیػَهکوب هاٍ فههلاب اثْالوبٍهنب هئهیٌ ػلهیػَهکوب‬
‫للا کَ كه ُویي هِْل ىًلگی هیکوكٍ ّ هٌهيلِ كه عهْاه اههبم ىاكٍ ثهْكٍ‬ ‫هئیٌ ّ‬
‫للا كاكب ًٖههیوب‬ ‫هلللاب ّ‬
‫اٍههذ‪ .‬هبًٌههل ُوههیي اٍههذ ثٌک هْی ًٖههیوی‪ :‬دمحمه‪ٙ‬ههبب ػجه ّ‬
‫ُهالّاٍلب دمحمؽَیيب دمحم اهیيب کَ كه هِْل ىًلگی هیکوكٍ ّ اکٌهْى ههياهُ كه‬
‫عْاه اهبم ىاكٍ اٍذ‪.‬‬
‫اهب هطلت كه هْهك ّعَ ًبم گناهی «ثیلْ» ایي اٍهذ کهَ كه ثهلّ اههو چٌهیي‬
‫ثًَظو هیهٍل کَ ایي اٍن ثوگوكزَ اى للظ روکی ثبّهلب چٌهبىکهَ "ؽهبط ٍهوری‬
‫ُّْیبهی" هیگْیل‪« :‬اى ىهبًی کَ هبلکیذ اها‪ٙ‬ی "ثیلْ" ثَكٍذ دمحمػلیفبى‬
‫کْکْلی اكزبك ایي هؾل ثَایهي اٍهن هْهِْه ّهلب رهب آى ىههبى ُهن كه ایهيعهب چٌهل‬
‫آثبكی کْچک ّ پواکٌلٍ ّعْك كاّهذب لکهي اٍهن ثقْٖٕهی ًلاّهذب اى ‪ٛ‬هوف‬
‫كیکو چْوَی كه ثبالی "ثیلْ" ّعْك كاهك ثًَهبم "چْهوَ پیوچٌهبه" کهَ یکهی اى‬
‫یْهكگبُبی ایلقبًبى هْوبیی ثْكٍ اٍذب ؽهبط دمحمػلهیفهبى کْهکْلی ثهَایهي كلیهل‬
‫ًههبم "ثیلههْ" ها هّی ایههي هؾههل گناّههذ ک هَ كه آى ىهههبى فههْك ُ كه«عههْهک»‬
‫ىًلگی هیکوكب كهآىعب كهٍی ثًَبم "ثیلْ" ّعْك كاهك (کَ رهبٌُْى ُهن ثهَُوهیي‬
‫اٍن ثبهی اٍذ) آى كهٍ یب كه رولک دمحمػلیفبى ثْكٍ یب ثٌب ثهَكالیهل كیگهو ههْهك‬
‫ػاله هَی اّ هههواه گوكزههَ ثههْك‪ .‬اى ایههي هّ دمحمػلههیفههبى ّهزههی ػههلٍی اى هػیههزِ‬
‫ّههههبهل فْاعههههَ ػلههههیفههههبى پههههله ُهالّفّْههههیبه ‪ -‬هالًّبهههههلاه؛ ّ ُهالّاٍههههلٌلیبه ّ‬
‫ُهالّهیوىاػلههی ها اى عههْهک ثههَایههيعههب هٌزوههل کهوكب ثههَآىُههب گلههذ کهَ ایههيعههب ها‬
‫ثَُوبى اٍن «ثیلْ» آثبك کٌٌل‪.‬‬
‫كه ایيهْهغ ثیلْی علیل اى ‪ ۱۶ - ۱۵‬فبًَ ثیِرو ًجْكب ُوگی كافل هلؼَی‬
‫کَ ثَكٍزْه دمحمػلی فبى ثوپب کوكٍ ثْكًلب ٍبکي ّلًل‪».‬‬
‫«رب ایيکَ یک ٍوآثی ىكًل ثَاٍن "ٍوآة دمحمػلیفبًی" ّ یهک عهْی ؽلهو‬
‫کوكًلب كه ُوهیي هْههغ «ٕهْلخاللّلخ» كه«هِغهيآثهبك» هَهزوو ثهْكب ًهَ ایهيکهَ‬
‫فههْكُ كائوههب كه آىعههب ٍههبکي ثبّههلب ثلک هَ «هِغههيآثههبك» رؾههذ رولّ هک اّ هههواه‬
‫كاّذ‪ .‬لنا گبُی ثَآىعهب ههیآههل‪ .‬ثهب ایهيکهَ دمحمػلهیفهبى کْهکْلی ثهواكه ثهیثهی‬
‫فلیغَ ُوَو «ْٕلخاللّلخ» هیّلب لکي هزؾل هْامالَلطٌخ ثْكب ثَُویي عِهذ‬
‫هیبًَی ایي كّفبى ثَیبه ثَُن هیقزَ ثْكب چٌبىکَ ُهو اى چٌهل گهبُی ثهیي آىُهب‬
‫عٌلُبی فًْیي ّاهغ هیّل‪».‬‬
‫«دمحمػلههیفههبى هههیفْاٍههذ ک هَ هههب ‪ٛ‬ههوفكاه اّ ثبّههینب «ٕههْلخاللّلخ» ُههن‬
‫هههیفْاٍهههذ کهههَ ههههب ىیهههو ًظهههو اّ ثبّهههین‪ُ .‬وکهههلام ههههیفْاٍهههذ كیگهههوی ها اى‬
‫«کبهلیوّى» ثیوّى کٌل‪ .‬گبُی ایي ىّهُ هیکْیل اّ ها كواهی هیكاكب گهبُی‬
‫ُن ثو ػکٌهیّلب كه ایهيهْههغ هَهوزی اى ىههیيُهبی "ثیلهْ" هٍْهْم ثهَ" ‪۵۳‬‬
‫پیوبًی" كه رولک «ْٕلخاللّلخ» هواه كاّذب کَ اى فبًن ‪ٛ‬لؼخ الَلطٌخ فْاُو‬
‫«هْام الَلطٌخ» فویلٍ ثْك‪».‬‬
‫«دمحمػلی فبى كه "ثیلْ" هلؼَی ثٌب کوك کَ كاهای ‪ٛ ۴‬جوَ ّ یک ثوط فیلهی‬
‫ثلٌل ّ ثيهگ ثْك‪ .‬ایي ثوط کَ ثب هبػلٍی ؽلّك ٕهل هزهو ثهبال هكزهَ ثهْكب اى ُهو‬
‫‪ٛ‬جوههَاُ ثههوای یههک کههبهی اٍههزلبكٍ هههیّههلب ‪ٛ‬جوههَی اّل هقٖههْٓ اًجههبه ّ‬
‫مفیوٍی آة ّ ؿنا ثْكب ‪ٛ‬جوَی كّم ثوای ٍهکًْذ هِوهبى كه ًظهو گوكزهَ ّهلٍ‬
‫ثهههْكب ‪ٛ‬جوهههَی ٍهههْم هقٖهههْٓ ًگِجبًهههبى ّ ریواًهههلاىاى ثهههْك ّ ‪ٛ‬جوهههَی آفهههو‬
‫هقْٖٓ كیلثبًی ثْك کَ ثَْٕهد یک کالُک كهآهلٍ ثْك‪».‬‬
‫«دمحمػلیفبى یک گوٍّ عٌگی کبهکْهزَ ّ رلٌهلچهیُهبی ىیهبك كه ا‪ٛ‬هواف‬
‫فههْك كاّههذب ُوعههب عٌههل كاّههذ آىُههب ها اػههيام هههیک هوك رههب ثههوایِ ثغٌگٌههلب‬
‫ٍوگوُّبی عٌگی دمحمػلیفبى ‪ً ۳‬لو ثًَهبمُهبی فهْةیهبه ثهکب فهنکهبه ثهل ّ‬
‫ػجلللا ثل ثْك‪ .‬ؽَیيفبى كبهٍهیههلاى ُهن کهَ ‪ ۹ - ۸‬پَهو كاّهذب ُوعهب الىم‬ ‫ّ‬
‫ثْك فْك ّ ثچَُبیِ ثوای ؽبط دمحمػلیفبى کْکْلی هیعٌگیلًل‪».‬‬
‫«كه آى ‪ٛ‬هوف ُههن «ٕههْلخاللّلههخ» ثههوای فههْكُ هههلهری ثههْكب دمحمػلههیفههبى‬
‫"ثیلههههْ" ها هؾکههههن گوكزههههَ ثههههْكب «ٕههههْلخاللّلخ» «هِغههههيآثههههبك» ها‪ُ .‬وگههههبٍ‬
‫«ْٕلخاللّلخ» كه «هِغيآثبك» هیآههل یهک ؽولهَی ثهَ"ثیلهْ" روریهت ههیكاك رهب‬
‫هػیذ دمحمػلیفبى ها اى ایهيعهب فهبهط ًوهْكٍ ّ اكهواك فهْك ها عهبیگيیي ًوبیهلب‬
‫هیفْاٍذ ىهیيُبی دمحمػلیفبى ها ثَىّه ثگیوك‪».‬‬
‫«دمحمػلیفبى ههلهد ثواثهوی ثهب «ٕهْلخاللّلخ» ها ًلاّهذب ّلهی ههوكی ثهب‬
‫رلثیو ثْكب هِنرو اى ُوَ ایيکَ كه كٍزگبٍ «ْٕلخاللّلخ» فجوچیيُهبی ّكهبكاه‬
‫ّ پقزَ كاّذب آىُب افجبه ها ثَهْهغ ثهَاّ ههیهٍهبًیلًل کهَ «ٕهْلخاللّلخ» چهَ‬
‫هٖلی كاهك‪».‬‬
‫«كه ی هک هههْهك فجههوچیي دمحمػلههیفههبى فجههو كاك ک هَ ًل هواد «ٕههْلخاللّلخ»‬
‫اهْت هٖل ؽولَ ثَهلؼَی "ثیلْ" ها كاهًلب اكواك دمحمػلیفهبى پهیِكٍهزی ًوهْكٍ‬
‫ّ هیهًّل ثو ٍو هاٍ «هِغيآثبك» كه ُویي ؽهْالی هجوٍهزبى کٌهًْی "ثیلهْ" كه‬
‫یک هؾل آة هاٍ ثَکویي هیًْیٌٌل؛ ٌُگبهی کَ ًلهواد «ٕهْلخاللّلخ» ثهَهٖهل‬
‫رٖوف هلؼهَی "ثیلهْ" ؽوکهذ ههیکٌٌهل ّ ًيكیهک ههیآیٌهلب ًبگِهبى ههْهك ؽولهَ‬
‫ههههواه گوكزهههَ ّ كهعهههب ‪ً ۵‬لهههو کْهههزَ ههههیكٌُهههلب كه ًزیغهههَ ػوهههتًْهههیٌی ًوهههْكٍ‬
‫ثَ«هِغيآثبك» ثوهیگوكًل‪».‬‬
‫«كه آى ّههت دمحمػلههیفههبى ُههن كه "ثیلهْ" ًجههْكٍ ّ كه هؾلههی إههلی فههْك كه‬
‫عْهک ثٍَو هیثوك‪ .‬کَبًی هبًٌل ُهالّفّْیبهب ُهالًّبهلاهب هالّٕلوب ههالّآىاك ّ‬
‫هالّاٍلٌلیبه کَ كهآى عٌل ّوکذ كاّزٌلب كه ُوبى ّت ًيك ؽهبط دمحمػلهیفهبى‬
‫هبٕهل هههیكوٍههزٌلب عویههبى ها ثههَا‪ٛ‬الػهِ هههیهٍههبًٌل ّ روب‪ٙ‬ههبی کوهک ّ ًیههوّ‬
‫هههیکٌٌههلب رههب ثزْاًٌههل كه ثواثههو ؽوههالد اًزوههبمعْیبًههَی ثؼههلی «ٕههْلخاللّلخ»‬
‫هوبّهذ کٌٌلب دمحمػلیفبى اى ایي پیوّىی ثیلْییُب ثَهیبه ّهبكهبى ّهلٍ ّ آىُهب‬
‫ها فیلی رْْین هیًوبیل؛ ثَآىُب کوکُبی ٌُگلذ ّبهل ًلوادب اٍلؾَ ّ پهْل‬
‫هیكوٍزل ّ آىُب ها ثَهوبّهذ كه ثواثو «ْٕلخاللّلخ» كوا هیفْاًل‪».‬‬
‫«لکهههي «ٕهههْلخاللّلهههخ» اى ٍهههبىهبًلُی ؽولهههَی كّثهههبهٍ ثهههَهلؼهههَی "ثیلهههْ"‬

‫هٌٖوف ّلٍ ّ عویبى فْٖهذ ّ ؽبلذ عٌگی ثیي ایي كّ فبى ُنچٌبى ثهوای‬
‫هلد ‪ْٛ‬الًی اكاهَ كاّذب رهب ایهيکهَ «ٕهْلخاللّلخ» ها ثهَرِهواى كهوا فْاًهلٍ ّ‬
‫ىًلاًی اُ کوكًلب اى ایي پٌ كیگو كًیب ثَکبم ؽبط دمحمػلهی فهبى کْهکْلی ّهل‪.‬‬
‫یک كّوي ثيهگِ اى هیبى هكذ‪».‬‬
‫«الجزَ دمحمػلی فبى ًیي ىهیيُبی "ثیلْ" ها ًگَ ًلاّذب هَوزی ها كوّفذ‬
‫َهلطبى ثٖهیویب اّ ُهن كوّفهذ ثهَؽهبط ٕهبكم ّٕهبل ّهیواىیب ‪۵۳‬‬ ‫ثَػوبكال ّ‬
‫پیوههبًی ها ک هَ هههجال «ٕههْلخاللّلخ» رٖههوف ک هوكٍ ثههْك‪ٕ« .‬ههْلخاللّلخ» كّثههبهٍ‬
‫ُوبى ‪ ۵۳‬پیوبى ها كوّفذ ثَهبلکُبی ثیلْ‪».‬‬
‫اٍوبػیل فبى ْٕلذ اللّلخ ‪ -‬هْوبئی‬
‫ؽبط ٍوری ُّْیبهی اكاهَی عویبى ها اى ایي ههواه رؼوثهق ههیکٌهل‪ :‬كه‬
‫آى هْهههغ ‪ ۳‬كاًههل "ثیلههْ" ثههَكٍههذ هههب ثههْكب ‪ ۳‬كاًههل كیگههو ثههَكٍههذ هِههلیفههبى‬
‫عهْاًووكیب اى ‪ٛ‬ههوف كیگههو «ٕههْلخاللّلههخ» ُهن كّ رههب رؼلیوههَ ّههبهل كّ رههب یهک‬
‫چبهکی اى اها‪ٙ‬ی ‪ ۵۳‬پیوبًی ثَػوْین ُهالّؽَي كاكٍ ثْك کَ ثبػش ٍْ رلبُن ّ‬
‫افزالف ثب ؽ‪ٚ‬واد عْاًووكی ّلب هب ثهو ٍهو ُوهیي ًهین كاًهل ّ یهک چهبهکی‬
‫ٍههبلُههب ثؾههش ّ هواكؼههَ كاّههزینب رههب ىهههبًی کهَ إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی پههیِ آهههل‪ .‬كه‬
‫ایيهْهغ "ثیلْ" كّ رب کلفلاك اّذب یکی هالّفّْیبه کَ کلفهلای هّؽهبًی ثهْكب‬

‫كیگوی ُهالّآىاكب کلفلای عْاًووكی‪».‬‬
‫ثههوط هلؼهَی "ثیلههْ" رههب ّههِویْه هههبٍ ٍههبل ‪ ۱۳۱۳‬ثوهههواه ثههْك‪ .‬كه آى ٍههبل‬
‫ؽبعیفبى اههٌی اى «ّیواى» آهل ّ هأهْهیذ كاّذ رهب ثهب ثچهَُهبی هیوػجهبً‬
‫ؽَیٌی اى هجیل هیو ؿبهری ّ هیوهَکْه هوبثلَ ًوبیل‪ .‬ؽبعیفبى ّهزی ثَ"ثیلْ"‬
‫هٍهیل ثيهگهبى ایهي هلؼههَ ها عوهغ ًوهْكٍ ّ هّ ثهَ ُهالًّبهههلاه کهَ ثهيهگ ُوهَ ثههْك‬
‫ًوْكٍ ّ گلذ‪:‬‬
‫"ّههٌیلٍام کهَ ًیوههی اى هقههبهط ثچههَُههبی‬
‫هیوػجبً ها ّوب ثیلْییُب هیكُیل ّ ًیوهی‬
‫كیگو ها ػلیه‪ٙ‬بفبى فبًیوٌی هیپوكاىكب‬
‫هههي اى ُوههیياکٌههْى ثههَّههوب هههیگههْین کهَ اى‬
‫ایيعب ثَ«فبًیوي» ههیهّم رهب ایهي ًکزهَ ها‬
‫ثَػلیه‪ٙ‬ب فبى ًیي گُْىك ًوبینب كّثبهٍ‬
‫اى «فهههبًیوي» ثهههَایهههيعهههب ثوههههیگهههوكمب رهههب‬
‫هْهؼی کَ هي ثَایيعب هیآینب ثوط هلؼهَ ها‬
‫ثواثو كیْاه هلؼَ کْرهبٍ ًوبییهلب ّای ثهَؽهبل‬ ‫هَیؼ فبى كبهٍی هلاى‬
‫ّوب اگو اى ایهي پهٌ ثهَثچهَُهبی هیوػجهبً‬
‫هبلیبد ثلُیل"‪.‬‬
‫ؽبعیفبى هكذ ثٍَْی «فبًیوي» كه آىعب ثب ػلیه‪ٙ‬بفبى كهگیوی ًوْكٍ‬
‫ّ یک ًلو اّ ثًَبم دمحمه‪ٙ‬ب گوعی ها کْهذ‪ .‬كهوكای آى هّى ػلهیه‪ٙ‬هبفهبى ها‬
‫كٍذگیو کوكٍ ّ ثَْٕهد اٍیو كه "ثیلْ" آّهك رب اى ایيعب ثَ«ّیواى» ثجهوك‪.‬‬
‫ؽههبعیفههبى ‪ٛ‬جههن ّػههلٍی هّى هجههلب ًبُههبه كه"ثیلههْ" هِوههبى ّهص هَی هوؽههْم‬
‫ُهالّفّْههیبه ّههلب كه ایههيهْهههغ هالفّْههیبه اى كًیههب هكزههَ ثههْكب ثههَعههبی اّ ٍههوذ‬
‫کلفلایی ثهَُوَهوُ کوثالیهی هوّاهیهل هٍهیلٍ ثهْك‪ .‬کوثالیهی هوّاهیهل پهٌ اى‬
‫هوگ ُّْوُ ثَهلد ‪ٍ۱۶‬بل کلفلا ّ کالًزو فْاًیي ّ هبلکیي ثْك‪ .‬پٌ اى اّ‬
‫ٍوذ کلفلایی ثَهالؽَي ُّْیبهی هٍیل‪.‬‬
‫ثؼهههل اى ٕهههوف ًبُهههبهب کوثالیهههی هوّاهیهههل ّ ُوهههَی ؽ‪ٚ‬هههبه علَهههَ اى‬

‫ؽهبعیفهبى اههٌهی روب‪ٙ‬هب کوكًهل کهَ ػلهیه‪ٙ‬هبفبى ها كه ُوهیيعهب آىاك کٌههلب ّ‬
‫ثبفْك ثَ«ّیواى» ًجوك‪ .‬ثيهگبى "ثیلْ" گلزٌل هب ثَؽوف رْ کوكین کَ اى كیوّى‬
‫رب ؽبال ثوط هلؼَ ها ثواثو كیْاه فبًَُب پبییي آّهكینب ؽبال رُْن ایي فْاُِ هب‬
‫ها هجْل کي ّ ػلیه‪ٙ‬بفبى ها كه ُوهیيعهب آىاك ًوهبب یهک کوهی ُهن روٍهبًلًِ‬
‫کَ ایي یک فبى ثيهگ اٍذب هوکهي اٍهذ ‪ٛ‬هوفكاهاًهِ گوكًهَی رٌهلریهو ها‬
‫ثجٌلًلب ؽْاكصی پیِ ثیبیل ّ اى ایي هجیل ؽوفُبب رب ایيکَ ػلیه‪ٙ‬بفبى ها هُب‬
‫کوك ّ هكذ‪».‬‬
‫هلری گنّذ رب یک کَی ثًَبم هیوؿالم ثْیواؽولی پیهلا ّهلب آههل كه کٌهبه‬
‫ُویي چْوَی پیوچٌبه "ثیلْ" هَزوو ّل ّ گلذ‪« :‬هیفْاُن ایيعهب ها رٖهوف‬
‫کٌنب هلک «کبهلیوّى» ثبیل ىیو ًظو هي ثبّل» ثَهلؼَی "ثیلْ" ُن افطبه کوك‬
‫کَ ُوَی رلٌلُبی ربى ها ثیبّهیل رؾْیل ثلُیلب كه ؿیو ایهي ٕهْهد هلؼهَ ها‬
‫آرِ هیىًن ُوَی ّوب ها ًبثْك هیکٌن‪ .‬ؽبط ٍوری ُّْیبهی ههبعوا ها چٌهیي‬
‫رؼویق هیکٌل‪:‬‬
‫«ثههَهیههوؿالم گلزههَ ثْكًههل ک هَ ؽههبط فههلا ک هوم ی هک‬
‫رلٌههلپههواى ثَههیبه فههْة كاهك؛ هیههوؿالم ُههن كوٍههزبك‬
‫كًجبل پلهم کَ رلٌل فْكد ها ثلوٍذ رهب ثجیهٌنب پهلهم‬
‫ُههن ٍههْاه ثههو اٍههت فههْك ّههلب رلٌههل ها ُههن ثههَّههبًَ‬
‫هؽین کْبّهى‬
‫اًلافذ ّ هكذ پهیِ هیهوؿالمب هیهوؿالم کهَ رلٌهل ّ‬
‫اٍت ها كیل ثَیبه رؾَیي ًوْكٍ ّ ثَپلهم گلهذ‪" :‬رهْ‬
‫ثب ایي رلٌل ّ ایي اٍت چوا ثَایي آٍبًی رَلین هي ّلیب چوا یک عٌل ثب ههي‬
‫ًکوكی؟" پلم ُن عْاة هیوؿالم ها هیكُل‪».‬‬
‫« هیوؿالم رلٌل پلهم ها فیلی رؾَیي ًوهْكٍ ّ ًهيك فهْك ًگهَ ههیكاهكب كه‬
‫ػْٗ رلٌل فْكُ ها کهَ یهک هج‪ٚ‬هَ ‪ ۱۳‬ریهو ههْاهی ثهْكٍ ثهَپهلهم ههیكُهل ّ‬
‫هیگْیل‪" :‬ایي رلٌل رْ ها ثَهٍن اهبًذ ًگَ هیكاهمب چٌل هّى آیٌلٍ یک عٌل‬
‫كاهمب اى آى ٍلو عٌگی کَ ثوگْزن رلٌگذ ها پٌ هیكُن‪".‬‬
‫هكذ ثب ُوبى رلٌل ب ؽبعیفبى اههٌی ها کْذ‪».‬‬
‫هلیویرویي آصبه ٌّبفزَ ّلٍی هْعْك كه "ثیلْ" یک رقزَ ٌٍل هجو هزؼلهن‬
‫ثَ ‪ٍ ۲۱۳‬بل پیِ هیثب ّل کهَ ًهبمُهبی ٍهَ ًلهو ُهو یهک دمحم ثهبهوب هؾلّهلیغ ّ‬
‫دمحم هكیغ ثَ‪ْٛ‬ه هْزوک هّی آى ؽک ّلٍاًل‪ .‬گوبًَُهب هجٌهی ثهو ایهي اٍهذ کهَ‬
‫آى ٍَ ًلو یب اى ىهوٍی ػیبهاى ثْكٍ کَ كه ایيعهب کْهزَ ّهلٍاًهلب یهب اى عولهَی‬
‫یههبهاى ّ ًلههواد فههْاًیي ٍههبثن ثههْكٍاًههل ک هَ كه عٌههلُههب ّ ههبثههذُههبی هلههْک‬
‫الطْایلی ثَهزل هٍیلٍاًل‪.‬‬
‫هلؼهَی "ثیلههْ" اى هههلین كاهای هَههغل ّ ؽوههبم ثههْكب اهههوّىٍ ًیههي ّههِو"ثیلْ"‬
‫كاهای یهک هَههغل ّؽَههیٌیَی كّ ‪ٛ‬جوههَ هههیثبّههل کهَ عوؼههب ثههب ىیوثٌههبی ثههیِ اى‬
‫كُّياه هزو هوثغ كه ثِزویي هْهؼیذ هؾلَ ّاهغ ّلٍ اٍهذ‪ُ ّ .‬یهأد ػهياكاهی‬
‫ثًَبم ٍیلالِْلا(ع) ثهٍَوپوٍهزی آهبیهبى دمحمه‪ٙ‬هب هظهبُویب ػهْٗ ٕهلویب ّ‬
‫چٌگیي ىاُلی ثَكؼبلیذ فْك اكاهَ هیكُل‪.‬‬
‫ّ‪ٙ‬ؼیذ ّهىُ كه "ثیلْ" ًیي فْة رْٕیق ّلٍ اٍذب كه آىعهب چٌهل رهین‬
‫كْرجبل رؾذ ًبمُبی ِّیل ًبمكاه ّ ِّیل هْوبیی كؼبلیذ كاهًل کَ ؽبیي هوبمُهبی‬
‫هٌطوَای َُزٌل‪ُ .‬نچٌهیي آهبیهبى ه‪ٙ‬هب ػجهلیپهْه ّ هؽهین کْهبّهى كه هّهزَی‬
‫رکْاًهههلّب ّ هِهههلی ُّْهههیبه ّ ؽَهههیي اکجهههوی كه ىهیٌهههَی ثهههلىٍهههبىی كاهای‬
‫ِّوداًل‪.‬‬
‫اعضای تين فْتثال ؽِيذ جعفشلؾمايی ‪ -‬تيلْ‬
‫هطههبثن ثههب گلزههَُههبی ؽههبط کْچههکػلههی اٍههلٌلیبهیب اى ّههِو«هْههِلثیلْ» رههب‬

‫کٌههْى ثههیِ اى ٕههلًلو هٌِههلًب كکزههوب کبههٌههلب هؼلههنب كهعههَكاه اهرههِب ٍ ه بٍب‬
‫ًیوّی اًزظبهی ّ كاًْغْی كه ؽبل رؾٖیل ثوفبٍزَاًلب اٍبهی ػلٍی اى آىُب‬

‫چٌههیياًههل‪ :‬هٌِههلً هؽههین ًٖههیوی ‪ -‬كاهای هههلهک هٌِلٍههی کْههبّهىیب هئههیٌ‬
‫ٍبثن ثیوبهٍزبى ىیٌجیَی «ّیواى» ّ هئیٌ کًٌْی ثیوبهٍزبى ؽبكظ‪.‬‬
‫ؽبط اٍکٌله پوُیيگهبه ‪ٍ -‬هوٌُل ٍه بٍب هؼهبّى ٍهبثن لغَهزیکی ّ هئهیٌ‬
‫كؼلی پبكگبى ّلی ػٖو(ػظ) ُنچٌیي آهبیبى ًغهین ًٖهیویب كیهوّى هٌهْچِویب‬
‫اثههواُین اٍههلٌلیبهیب ایههوط هلههیىاكٍب عؼلههو ًظههویب هٍْههی ثِجههْكیب چٌگیههي‬
‫ىاُلیب دمحم رجَن فُْب اهیو ُّْیبهب ثٌِهبم ُّْهیبهب ؽویهل ًٖهیوی‪ ...‬كاهای‬
‫هرجَُبی ثبال كه ٍ بٍ َُزٌل‪.‬‬
‫دمحمػلی ًبهلاه ‪ -‬هَئْل ؽواٍذ ثیوبهٍزبى ٍؼلی‪.‬‬
‫چٌل ًلو هب‪ٙ‬ی‪ :‬آهبیبى دمحم هوزلهب كهزؼ ػلهی ه‪ٙ‬هبییب ػجهلالُْبة ٍهزْكٍب ّ‬
‫فبًنُب كکزو ‪ٛ‬بُوٍ ًبهلاه‪ -‬كکزو ٕلیوَ ًبهلاه ّ دمحم اٍلٌلیبهی ‪ -‬هؼلن ّػ‪ْٚ‬‬
‫ّْهای ؽل افزالف كه ثیلْ‪.‬‬
‫چٌل ًلو کبههٌل هكٍ ثبالی ثبًک‪ :‬اٍل ُّْیبه‪ -‬هئیٌ ثبًک ٍ َ كه ّیواىب‬
‫ػجلی ًبهلاهب ثبثبؽَیي هیطبٍیب هؽین کْبّهى‪.‬‬
‫چٌل ًلو کبههٌل ثبىًَْزَ ّ یب هْـْل ثَفلهذ كه ّوکذُبی هقزلق گبى‪:‬‬
‫للا ُّْههیبهب ػلههی ؽَههیي ًظههویب ٕههلوهلی کوهههیب اکجههو ٕههلویب‬ ‫آهبیههبى مثههیؼ ّ‬
‫للا اٍلٌلیبهی‪.‬‬ ‫ػيد ّ‬
‫كه ِّوكاهی ّیواى‪ :‬ػجلالقبلن ٍزْكٍ = هؼبًّذ ِّوكاهیب‬
‫كه اكاهٍی كاهایی ّ ثٌیبك هَکي‪ :‬ىیبك ًٖیویب ٍ ِلاه ػجبٍی‪.‬‬
‫ًْهػلی هٌلوك ‪ -‬هَئْل رواثوی كاًْگبٍ ّیواى‪.‬‬
‫كه ثٌیبك ِّیل‪ّ :‬یـ عؼلو ًبهلاهب ؽويٍ ىاُلی‪.‬‬
‫ّیوّاى ىاُهلی کبههٌهل ّهوکذ رؼهبًّی ثیلهْب ّهِوام ىاُهلی اكَهو ًیهوّی‬
‫اًزظههبهیب اؽوههل ىاُههلی کبههٌههل اكاهٍی آهههْىُ ّ پههوّهُب ؽَههیي ُّْههیبهب‬
‫اكَو ثبىًَْزَی ًیوّی اًزظبهی‪.‬‬
‫ٕهههٌبیغ ثیلهههْ ػجهههبهد اٍهههذ اى رأٍیَهههبد ٍهههیلٌلهپوکٌی كه كٍهههذ اؽهههلاس‬
‫اٍلٌلیبهی ّ کبهفبًَی ثوًظکْثی هلهى اٍلٌلیبهی‪.‬‬
‫پبهٍی اى ثٌکُْبی ٍبکي كه "ثیلْ" ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫‪ - ۱‬ثٌکهْی ُّْههیبهی کهَ ثههيهگ آىُههب ؽههبط هٌههْچِو ُّْههیبهی (هْههِْه‬

‫ثَؽبط ٍوری ) هیثبّل‪ .‬اّ كوىًل ؽبط فلاکومب ُهالّفّْیبه ّ فْاعَ ػلیفبى‬
‫اٍذ‪.‬‬
‫‪ - ۲‬ثٌکْی ٕلوی‪ :‬ثبثکب ثِبكهب اؽولفبىب ٕلوفبىب هبٍنفهبىب کٌِهلل‪.‬‬
‫ایههيُههب اى ‪ٛ‬بیل هَی دمحمّههلیغ ّ دمحم هكیههغ ٕههبؽجبى ُوههبى ٍههٌل هجههو ‪ٍ ۲۱۳‬ههبلَ‬
‫َُزٌل کَ اى عولَ ثٌُغبم "ثیلْ" هؾَْة هیًّْل‪.‬‬
‫‪ - ۳‬ثٌکْی ىاُلی‪ :‬اؽول ب هوثبىب كویلّى ‪ -‬عبًیب اى اهكکبى‪.‬‬
‫‪ - ۴‬ثٌکْی ًٖیوی‪ :‬اثواُینب ه‪ٙ‬بفبىب ّویقفبىب ًٖیو‪.‬‬
‫‪ - ۵‬ثٌکْی ثِجْكی‪ :‬ػلیب گوگ ػلیب ٍؼلیب اى ػْبیو كبهٍیهلاى‪.‬‬
‫‪ - ۶‬ثٌک هْی اٍههلٌلیبهی‪ :‬ی هک ّههبفَ اّالك ؽههبطفههبىهیههوىا ّههبهل‪ :‬هههلهدب‬
‫هوللاب دمحمب پههْالك؛ ّ ّههبفَی كیگههو اّالك ُوههذ ػلههی ّههبهل‪ :‬ه‪ٙ‬ههبب هغزجههیب‬
‫اه ه ّ‬
‫کْچکػلیب ػْٗ ػلیب ُوذ ػلی ثکب ّبٍ ؽَیي ثل‪.‬‬
‫ّبفَی ُوزی ّبهل‪ :‬ثوارؼلیب هٌلوكب ػجبًب هوزلهب ؽبط هوثبىػلی‪.‬‬
‫‪ - ۷‬ثٌکْی اکجوی‪ :‬کیبهوسب اهیوػلیب ّوٌػلیب ؽَیيػلی ‪ -‬اکجو‪.‬‬
‫‪ - ۸‬ثٌکْی ًبهلاه‪ :‬هؾَيب دمحمؽَيبؽبط ؽیلهبؽَیيػلی‪ًْ -‬هّىػلی‬
‫‪ - ۹‬اى ثٌکْی ّیوىاكی‪ً :‬بٕوب فلافْاٍذبُبكیفبىب ّیوىاك‪.‬‬
‫ًْهللا ب ٍههیلثبهوب‬
‫ّ‬ ‫‪ٍ - ۱۳‬ههبكاد هیوثههبهوی‪ٍ :‬ههیلدمحمػلیب ٍیلدمحمؽَههیيب ٍههیل‬
‫ٍیلًٖوللاب ٍیلهیوىا آهب‪ ...‬كه ٍبل كهكی (‪ٍ ۱۱۳‬بل هجل) اى كُبهبى آهلًل‪.‬‬ ‫ّ‬
‫ربهیقچَی رأٍیٌ اكاهاد كّلزی كه کبهلیوّى‬

‫‪۱۳۶۹‬‬ ‫ثقْلاهی = ٍبل (ُ ُ)‬
‫‪۱۳۸۲‬‬ ‫ككزو صجذ اٌٍبك هٍوی‬
‫‪۱۳۷۲‬‬ ‫اكاهٍ آهْىُ ّ پوّهُ‬
‫‪۱۳۷۴‬‬ ‫كثیوٍزبى پَواًَ ِّیل هْوبیی‬
‫‪۱۳۷۵‬‬ ‫ثوم ٍواٍوی‬
‫‪۱۳۷۳‬‬ ‫ثبًک کْبّهىی‬
‫‪۱۳۷۶‬‬ ‫هقبثواد‬
‫‪۱۳۶۷‬‬ ‫پَذ‬
‫‪۱۳۸۱‬‬ ‫آهْىّگبٍ كفزواًَ کْصو‬
‫‪۱۳۵۸‬‬ ‫ؽْىۀ هوبّهذ ثَیظ اهبم ٕبكم(ع)‬
‫‪۱۳۷۶‬‬ ‫آهْىّگبٍ ّجبًَهّىی كفزواًَ‬
‫‪۱۳۴۲‬‬ ‫هٌبثغ ‪ٛ‬جیؼی ّ عٌگلجبًی‬
‫‪۱۳۵۸‬‬ ‫عِبك ٍبىًلگی ٍبثنب عِبكکْبّهىی کًٌْی‬
‫‪۱۳۷۵‬‬ ‫ٍبفذ هَغل ّؽَیٌیَی ؽ‪ٚ‬ود هٍْل (ٓ)‬
‫‪۱۳۶۳‬‬ ‫هؾ‪ٚ‬و اىكّاط‬
‫‪۱۳۶۱‬‬ ‫کویزَی اهلاك اهبم (فبًیوي)‬
‫‪۱۳۳۸‬‬ ‫اكاهٍی آة یبهی (فبًیوي)‬
‫‪۱۳۳۲‬‬ ‫پبٍگبٍ ژاًلاههوی (ػلیآثبك ٍللی)‬
‫‪۱۳۸۳‬‬ ‫ِّوكاهی – هِْلثیلْ‬
‫* ٍوّكٍی اى ؽبط ٍوری ُّْیبهی ثیلْیی ‪ٍ -‬بکي ثیلْ *‬

‫ىهوكاى ًیک آى چٌبًِ ثگْ‬ ‫اثوط ّ گلیگبى ّ ِّو كهّك‬
‫ى هوكاى ّیو ژیبًِ ثگْ‬ ‫ى پبلٌگویي ّ ى ِّو کیبى‬
‫ىكٍ كاهچَ ّ گوم ثبكُ ثگْ‬ ‫ى فبًیوي ّ ؽبعیآثبك ِّو‬
‫ى هوكاى ّیویي ىثبًِ ثگْ‬ ‫ى كهیبی ًیل ّ ىفْاعَ یِْك‬
‫ى فوم هکبى ّ چـبیِ ثگْ‬ ‫ى ثبكاهچَ رب لیوهٌغبى ثوّ‬
‫ى ػجبً آثبك ّ فبًِ ثگْ‬ ‫ى آة ثبك پو ثبك یبكی ثکي‬
‫ى كژکوكک ّیو ىاكُ ثگْ‬ ‫ى رل ثلٌل ّ گل فبكهْ‬
‫ى هوكاى ًیک عِبًِ ثگْ‬ ‫ى ثیلْ ّ هِْل ى ‪ِّ ۱۸‬یل‬
‫هوا فُْرو آیل ى هلک عِبى‬ ‫ُْای ّزوکٍْ ّ كّذ کیب ى‬
‫ثِْذ ثویي عبّیلاًِ ثگْ‬ ‫ى رٌل گل ّ ثٍْزبًِ ثگْ‬
‫اثو ىهك کٍْ گواًِ ثگْ‬ ‫ى هفٌَی ٍیبٍ ّ ىكّل كواؿ‬
‫ى هٌگبى ّ ٍیت گالثِ ثگْ‬ ‫ػلیآثبك فْة اٍذ ّ ثیوْه ًیي‬
‫ى هٌْٖهآثبك ّ فبًِ ثگْ‬ ‫ى هِغيآثبك آثبك ًبهی ثجو‬
‫هِجيآتاد‬
‫ثَهّایذ هبٍن پوّیيیب ؽبط ؿالمػلی كیوّى‪.‬‬
‫ٍ ِلاه ّلیؼیب آهب كوط ٍؼیلیب ثوایفلا‬
‫ثْیویب ؽبط ٍلتػلی اثواُیویب ثِوام اٍلٌلیبهی‬
‫ثؼهههل اى ّهههِو «هْهههِلثیلْ» روویجهههب ّٕهههل ثهههَآىب هٍّهههزبی هِهههن ّ ثهههيهگ‬
‫«هِغهيآثهبك» ّاهههغ اٍهذ‪ .‬یهک هٍّههزبی ههلیوی ّ هیْهَكاه اٍههذب اّلهیي هبلهک‬
‫هوللافههبى ایلقههبًی ثههْك کهَ‬
‫ّههٌبفزَ ّههلٍی آى ؽههبط ًٖه ّ‬
‫ػالٍّ ثو «هِغيآثبك» كاهای هبلکیذُهبی ىیهبكی كه‬
‫رٌل ّْلب كلقبى ّ هلؼَی «چـب» ثْكٍ اٍذ‪ .‬ثؼهل اى‬
‫فههههْكُب ّهصههههَب روههههبهی ایههههي اهههههالک هاثههههَكههههوُّ‬
‫هٍبًیلًل‪.‬‬
‫ثههبالفوٍ«هِغههيآثههبك» ها ُههن ثههَهیوههذ ‪۱۳/۳۳۳‬‬
‫رْهبى كوّفزٌل ثَ«هْامالَلطٌخ» هْام هلری چٌهل ٍهبل‬ ‫هبٍن پوّیيی‬
‫«هِغيآثبك» ها ًگَ كاّذب كّ ًلهو کلفهلا هؼهیي کهوكب یکهی ثهًَهبم ثِهوام ثهکب‬
‫كیگوی ثًَبم هِْلی هجبك‪ .‬هْام ًیي «هِغيآثهبك» ها كوّفهذ ثهَهیهوىا دمحمه‪ٙ‬هب‬
‫فلیلههیب كه ّاهههغ هلههک ها «ٕههْلخاللّلخ» فویههلب ّلههی چههْى هیبًههَی هههْام ثههب‬
‫«ٕههْلخاللّلههخ» ُویْههَ ثههل ثههْكب هههْام اگههو هههیكاًَههذ کههَ ‪ٛ‬ههوف إههلیاُ‬
‫«ٕههْلخاللّلخ» اٍههذب ُوگههي هل هک ها ًوههیكوّفههذب اّ فیههبل ک هوك ک هَ ‪ٛ‬ههوف‬
‫هؼبهلَاُ فْك هیوىا دمحمه‪ٙ‬ب فلیلی اٍذ‪ْٕ« .‬لخاللّلخ» کل «هِغهيآثهبك» ها‬
‫اى هیوىا دمحمه‪ٙ‬ب فلیلی ثَهجلؾ ‪ُ ۱۲‬ياه رْهبى فویل‪.‬‬
‫ٍ ٌ كّ ًلو کلفلا ثًَبمُبی ُهالّهٌْٖه ّ هالّفبىدمحم رؼییي ًوهْك‪ .‬پهٌ اى‬
‫هلری اى آىُب ُن فیبًذ كیلب ُن کهن کهبهیب كه ًزیغهَ آىُهب ها ثوکٌهبه ًوهْكٍ ّ‬
‫هالّکیبهوس كیوّى ها ثَکلفلایی «هِغهيآثهبك» گوبّهذ‪ .‬ؽهبط ؿهالمػلهی كیهوّى‬
‫كه ایي هْهك چٌیي هیگْیل‪:‬‬
‫«پلهم ُن کلفلای «هِغيآثهبك» ثهْكب ُهن ًوبیٌهلٍی فهبى كه کهل ثلهْکب کهَ‬
‫اها‪ٙ‬ی «فْاعَ» ّ چن ّیو ّ ‪ ۵‬هلؼَی «رُل ٍوؿ» ها ًیي ىیو ًظو كاّذ‪».‬‬
‫كه ٍههههبلی کههههَ «ٕههههْلخاللّلخ» ها ثههههَرِههههواى كوافْاًلًههههلب كّلههههذ هلههههک‬

‫«هِغههيآثههبك» ها هٖههبكهٍ کهوكٍ ّ اى ‪ٛ‬ویههن اكاهٍی هبلیههبد ثههَكههوُّ هٍههبًیلب‬
‫اكاهٍی هبلیبد هلػی ثْك کَ «ْٕلخاللّلخ» ثلُکبهی هبلیبری كاهكب اها‪ٙ‬ی اّ‬
‫هْهللا هّؿٌههی اهكکهبًی کهل‬ ‫ها ثههَػههْٗ هطبلجههبد هبلیههبری هههیكوّفههذب ؽههبط ًه ّ‬
‫هلک «هِغيآثبك» ها ثَهجلؾ ‪ُ ۲۲‬ياه رْهبى فویلب كه‬
‫آى ىهبى هیوذ یک هي گٌلم ثَهجلؾ یک هِواى ثْك‪.‬‬
‫ًْهللا هّؿٌی ‪ٍ ۵‬بل هبلکِ ثْك‪ .‬رب ایي کهَ كه‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫ٍهههبل ‪ ۱۳۲۳‬فَهههوّفهههبى كّثهههبهٍ اى رِهههواى ثوگْهههذ ّ‬
‫اهالک ّبى ها رٖوف ًوْكب كه آىهْهغ فَوّفبى آههل‬
‫كه «کِکهههواى» یهههْهك اًلافزهههَ ّ اى آىعهههب ثهههَُو‪ٛ‬هههوف‬
‫ثوای ًوبیٌلٍگبى فهْك ّ کالًزهواى هْهوبیی ًبههَ ًّْهزَ ّ‬
‫هالکیبهوس كیوّى‬
‫روب‪ٙ‬بی رلٌلب ًلواد عٌگی ّ پْل ًوْكب فَوّفبى ثهب‬
‫کو هک هیوؿههبهری كّثههبهٍ پبٍههگبٍ ها فلههغ ٍههالػ ًوههْكٍ ّ اهههالک فههْك ها پههٌ‬
‫ًْهللا هّؿٌی فبهط ّهل‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫گوكذ‪ .‬اى عولَ هلک «هِغيآثبك» ًیي اى كٍذ ؽبط‬
‫ًْهللا هّؿٌیب یوَی كّلذ ها گوكذ کَ هي هلک ها اى رْ فویلٍامب ؽهبال‬ ‫ّ‬ ‫ؽبط‬
‫هلک هوا ثلٍب كّلذ ُن هغجْه ّهل هلهک عٌهذ آثهبكب ّاههغ كه ًهْاؽی كاهاة ها‬
‫ثَػْٗ «هِغي» آثبك ثَاّ كاك‪.‬‬
‫ثٌب ثَپٌلاّذ آهبی هبٍن پوّیيی «هِغيآثبك» كه اثزهلا "دمحم آثهبك" ًهبم كاّهزَ‬
‫ّ ایي ثلاىفب‪ٛ‬و ثْكٍ اٍذ کَ ًقَهزیي ٍهٌل ثٌهبی ایهي هٍّهزب رٍْه‪ّ ٜ‬قٖهی‬
‫ثَُویي ًبم ًِبكٍ ّهلٍ اٍهذ‪ .‬ثهَههوّه ىههبى كه اصهو کضهود اٍهزؼوبل «دمحم آثهبك»‬
‫هجلل ثَ«هِغيآثبك» گوكیل‪« .‬پوّیيی» كه رْویؼ ًظو فْك هیگْیل‪:‬‬
‫«كه ىهبى ٍلَلَی هبعبهیَ دمحمعبى هْهوبیی ثهب کوهک ّهقٔ كیگهوی ثهًَهبم‬
‫ّلیدمحم اى رجبه کِکلْئیَ ّ ثْیواؽولب آثبكیُبی ىیبكی كه ایهي هؾهل ثوپهب کهوك‬
‫ًلب اى آى ىهبى ثَثؼل ًبم دمحم آثبك ثَ«هِغيآثبك» = (دمحمعبى آثبك) رـییو یبكذ‪».‬‬
‫اهب ؽبط ؿالمػلی كیوّى ثب ایي ًظهو پوّیهيی هْاكهن ًیَهذب اّ هؼزوهل اٍهذ‬
‫کهَ «هِغههيآثههبك» اى اّل ثههَُوههیي اٍههن فْاًههلٍ هههیّههلٍ ّ ایههي اٍههن ٍههبثوَی ثههٌ‬
‫‪ْٛ‬الًیرو اى كّهاى ٍلَلَی هبعبهیَ كاهك‪ .‬ؽبط ؿالمػلی كیوّى هیاكيایهل کهَ‬
‫اٍن «هِغيآثبك» كه ٍواٍو ایواى ّ عِبى هٌؾٖو ثَكوك ثْكٍ ّ كیگهو كهُهیچ‬
‫عبی كًیب هؾلی ثب ایي ًبم ّعْك ًلاهك‪ .‬آهبی كیوّى كه رْویؼ ًظو فهْك اكلّهَی‬
‫هْیرو اى ایي اهایَ ًویکٌل‪.‬‬
‫اّط ّکْكبیی «هِغهيآثهبك» كه كّهاى هبلکیهذ ایلقهبى هْهوبیی ثهْك کهَ یهک‬
‫هلؼَی ثيهگب كاهای ‪ ۴‬ثوط ثهب‬
‫ثبهُّههههبی هههههٌظن كه كّ عِههههذ‬
‫چ ّ هاٍذ كه آى اؽلاس ّلب‬
‫یهک ثههوط ثَههیبه هطههْه ّ هكیههغ‬
‫ًیي كه ٍّ‪ ٜ‬هلؼَ ثو پب ّلٍ ثهْك‬
‫کهههَ ًوهههِ ُوهههبٌُگی ثهههوطُهههبی‬
‫ا‪ٛ‬ههواف ها ثههَػِههلٍ كاّههذ‪ .‬ایههي‬
‫هلؼَی ثب ّکٍْ کَ ثَاٍهن «هلؼهَ‬
‫فبى» یبك هیّلب هؾل ٍهکًْذ‬
‫للا فبى ثْكب آة هلؼهَ‬ ‫ؽبط ًٖو ّ‬
‫ثهههٍَّهههیلَی یهههک هّهههزَ هٌهههبد‬
‫هقٖههْٓ اى چْههوَی ؽبعههذ‬
‫رههب پههبی هلؼههَ هههیآهههلب اى آىعههب‬
‫ثهههٍَّهههیلَی چهههوؿ هقٖهههْٓ‬
‫آةکْی (هٍْْم ثَگبّچهبٍ) کهَ‬
‫ثههب ًیههوّی گههبّ ؽوکهذ هههیکهوكب رههب رههل هلؼههَ کْههیلٍ هههیّههل‪ .‬ثههلیيروریههت هلؼهَی‬
‫«هِغيآثبك» كهػیي ؽبل کَ كه یک ًوطَی هورلغ ّاهغ ثهْكب پیٍْهزَ اى ًؼوهذ‬
‫آة عبهی ّ گْاها ثوفْهكاه ثْك‪.‬‬
‫هلؼَی فبى كاهای كیگو هزؼلوبد اى هجیل ثبؽ ثيهگ ثَهَبؽذ ‪ُ ۴‬کزهبه ّ‬
‫آٍیبة فیلی هْی ًیي ثهْكب كّهاكّه هلؼهَ ثهٍَّهیلَی كهفزهبى ثهيهگ ّ رٌْهٌهل‬
‫گوكّ اؽب‪ّ َٛ‬لٍ ثْك‪ .‬چٌبىکَ رؼلاكی اى آى كهفزهبى گهوكّ رهب چٌهل ٍهبل هجهل پهب‬
‫ثوعب ثْكب کَ ثَهوّه ثواكزبكب ثَعبیِ فبًٍَبىی ّل‪ .‬اى آى عولَ یهک كهفهذ‬
‫ثَیبه ثيهگ گوكّ هٍْْم ثَ"گوكّی هٌبری" ثْك کَ ٍبلیبًَ ؽلّك ‪ ۱۳‬ثهبه فهو‬
‫ًٖوللا كزؾی"‬‫ّ‬ ‫گوكّ هیكاكب اى آى هِنرو گوكّی هؼوّف ثَ"گوكّی کوثالیی‬

‫مهد‬ ‫ثْك کَ ؽهلّك ‪ٍ ۱۳۳‬هبل علهْرو رٍْه‪ ٜ‬کَهی ثهًَهبم عؼلهو ثهَاىا ‪ ۳۳‬ههي ّ‬
‫فویلاهی ّلٍ ثْك‪ .‬ثبؽ فبى كه هؾل کًٌْی ؽَیٌیَ ّاهغ ثهْك کهَ اکٌهْى ػهالٍّ‬
‫ثو ؽَیٌیَب كّ ثبة هلهٍَ ّ یک ىهیي كْرجبل ثَهّی آى ثوپب ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫اى كیگو هزؼلوبد هلؼَی فبى آٍیبة فیلی هْی ثْك؛ آى آٍیبة اى آى عِهذ‬
‫کَ یک كاًگِ هزؼلن ثَایزبم ثْكب هؼوّف ثَ«آٍیبة یزیوبى» ّلٍ ثْك‪ ۵ .‬كاًل‬
‫كیگو آى هزؼلن ثهَهبلهک ثهْك‪ .‬آى آٍهیبة اى هؾهل كهآههل ُوهبى یهک كاًهل فهْك‬
‫هبكه ثْك هقبهط چٌل فبًْاه ثیٍوپوٍذ ها رأهیي ًوبیل‪.‬‬
‫ػظوهذ ّ ّهکْكبیی «هِغهيآثهبك» رهب كّهاى «ٕهْلخاللّلهخ» ّ كوىًهلاى اّ‬
‫اكاهههَ یبكههذب آىُههب ثههَ«هِغههيآثههبك» اُزوههبم ّیه ٍ كاكٍ ّ ثههٌَُگههبم کهْچ ثههٍَههْی‬
‫ٍههوؽل ‪ -‬گوهَههیو ههههلری ها كه «هِغههيآثهههبك» اُرههوام هههیکوكًهههلب اى ُوههیيعهههب‬
‫ثهههَاكاهٍی اههههْه «کهههبهلیوّى» ههههیپوكافزٌهههل‪ .‬كه ایهههي ههههْهك "دمحم ًبٕهههوفبى‬
‫هْهوبیی" كه کزههبة «هغوْػهَی فههب‪ٛ‬واد» فههْك اّههبهاد ىیههبكی كاهكب هکهوها‬
‫ًّْههزَ اٍههذ کهَ‪« :‬اهههوّى "كههِغههيآثههبك" اى ٍههبػذ چٌههل رههب ٍههبػذ چٌههل روبهههب‬
‫ثههَکبهُههبی "ایههل" ّ "ثلههْک" هٍههیلگی ًوههْكمب ک هیُههب آهلًههلب چههَ گلزٌههل ّ چههَ‬
‫اهلاهبری ّل‪»...‬‬
‫كه ایي هْ ههغ ٍهوذ کلفهلایی «هِغهيآثهبك» ثهَػِهلٍی هالّکیهبهوس كیهوّى‬
‫ثههْك‪ .‬كه ایههي فٖههْٓ ؽ هبط ؿههالمػلههی كیههوّى چٌههیي هههیگْیههل‪« :‬كه یک هی اى‬
‫هِوههبًیُههبی ُهالّکیههبهوس اى "دمحم ًبٕههوفبى هْههوبیی" رؼههلاك ‪ً ۱۳۳۳‬لههو ٍههْاه‬
‫ُوواٍ اّ ثْك ًلب ؽلّك یک ُلزَ رلاهکبرِ ‪ْٛ‬ل کْیلب كهآى هِوبًی رؼهلاك ‪۱۳‬‬
‫ه ً ک ه بٍّ ٍههو ثویههلینب چههَ هوههلاه ثههوًظ فیَههبًلینب چههَ هوههلاه هّؿههي فههُْب‬
‫اكّیَ‪ ...‬هقبهط اٍتُبب هب‪ٛ‬وُبب االؽُب‪»...‬‬
‫«كه ایيهْهغ یکی اى هػیذُب ثب اٍزلبكٍ اى كوٕذب فْك ها ثَ" ًبٕوفبى‬
‫هْهوبیی" هٍههبًیلٍ ّ اى ُهالّکیههبهوس ّهکبیذ کهوكٍ ثههْك "ًبٕهوفبى" كه عههْاة‬
‫ثَاّ گلزَ ثْك‪:‬‬
‫«اگو رْ رْاًَزی كه ػوود یک چٌیي هِوبًی ثلُیب هي ُهالّکیبهوس ها ثهو‬
‫کٌبه هیکٌنب روا ثَعبیِ هیًْبًن‪».‬‬
‫چٌبىکَ هجال اّبهٍ ّل اى ایي پٌ ًویرْاى ثوای «هِغيآثبك» ؽل ّ ؽلّكی‬

‫هؼیي ًوْكب ىیوا رلکیک هیبى «هِغيآثبك» ّ «هِْلثیلْ» هْکل هیّهْكب ایهي‬
‫‪ ۳‬هؾل ثب ٍوػذ روبم كه ؽبل اهزياط ّ یگبًهَ ّهلى اٍهذ‪ .‬چٌهبىکهَ كه آیٌهلٍی‬
‫ًيكیک عوؼب یهک ّهِو ها رْهکیل فْاٌُهل كاك‪ .‬كه ُوهیي هاٍهزب اٍهذ کهَ هؾهل‬
‫«هِغيآثبك» كه هَیو ؽوکذ ّزبةآلْك فْك ثٍَْی هلؾن ّلى ثَ«هِْلثیلْ»‬
‫ٍههیوبی هههلیوی فههْك ها اى كٍههذ كاكٍ ّ كه اهزهههلاك عههبكٍُههبی إههلی ّ كوػهههی‬
‫ثَْٕهد چکْی یب (‪ )T‬هّل کوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫‪ْٛ‬ل «هِغيآثبك» كه كّ هَیو عبكٍی إهلی ّ كوػهی ثهَؽهلّك ‪ ۵‬کیلهْهزو‬

‫ثو آّهك ّلٍ اٍذب ایي هَبكذ اى هٌيل هوؽْم ػیلیدمحم ‪ٛ‬هبُوی كه هغهبّهد‬
‫«هِْلثیلْ» رب هٌيل دمحم ّبکوی ثو ٍو پهیچ «هٌگهبى» ّ اى آىعهب ثهٍَهْی رهل‬
‫گوثهَکهبى ّاى اثزههلای ثههبؽ پههوكیٌ رهب هٌههيل عههبى دمحم کویوههی كه آفههویي ًوطهَی‬
‫ثبكذ هلین ها ّبهل هیّْك‪.‬‬
‫ثههلیيروریهههت «هِغههيآثهههبك» اهههوّىی اى ًوْهههَی هههٌظن ثوفهههْهكاه ًیَهههذ‪.‬‬

‫اهههوّىٍ هؾههلّكٍی ٍههبفذ ّ ٍههبى ّ هَههبؽذ اها‪ٙ‬ههی رؾههذ ثٌههبی «هِغههيآثههبك»‬
‫ثهَؽههلّك ‪ُ۸۳‬کزههبه رقوهیي ىكٍ ّههلٍ اٍههذ‪ .‬كه هبلهت ایههي ‪ُ۸۳‬کزههبه ىهههیي ‪۴۵۷‬‬
‫فبًْاه ّبهل ‪ً ۲۳۱۲‬لو ىًلگی هیکٌٌل‪ .‬ایي هؾل هبلک یهک ُهياه ُکزهبه اى‬
‫ؽبٕهههل فیيرهههویي اها‪ٙ‬هههی ؿهههوة هّكفبًهههَی «کهههو» اٍهههذ کهههَ ُوهههَ ٍهههبلَ‬
‫هوؿْةرویي ًْع ثوًظ اى ًْع «چو ب» ثَػول هیآّهًل‪.‬‬
‫آة هٖههوكی ّ کْههبّهىی ایههي هٍّههزب روبهههب اى هّكفبً هَی رٌههل ثَههزبًکب‬
‫ثْی ٍ اى چْوَی ؽبعذ رأهیي هیّهْك‪ .‬ثهَ‪ٛ‬هْهی کهَ ههیگْیٌهل‪« :‬هِغهيآثهبك»‬
‫ثیِرویي ٍهِن آة ثِْهذ گوْهلٍ ها ثهَفهْك افزٖهبٓ كاكٍ اٍهذ‪ .‬کْهذ گٌهلمب‬
‫عههْب ٕههیلیعههبد ّ ثبؿههبد اى عولههَ هؾٖههْالد آى اٍههذب كاهههلاهی ًیههي كه‬
‫«هِغيآثبك» هّاط هبثل هالؽظَ كاهكب لکي كه آهل إلی هوكم اى ‪ٛ‬وین ُوهبى‬
‫ثوًظکبهی اٍذ‪.‬‬
‫اهاکي فشٌُگی ‪ -‬هزُثی ‪ -‬تِذاؽتی‬

‫هوكم «هِغهيآثهبك» اى ههلین االیهبم اُهل روهْی ّ ‪ِٛ‬هبهد ثهْكٍ ّ اى ًقَهزیي‬
‫ىههههب ىُهههبی رأٍهههیٌ هٍّهههزب كاهای ؽوهههبم ػوهههْهی ثهههْكٍاًهههلب كه ىههههبى ؽهههبط‬
‫ًٖوللافبى ایلقبًی ؽوبم ثيهگروی كهٍذ ّلب کَ رب ٌُْى ثَکهبه فهْك اكاههَ‬ ‫ّ‬
‫هههیكُههل‪ .‬كه ٍههبل ‪ً )ُ ُ( ۱۳۳۲‬قَههزیي هلهٍ هَی آهْىّههی ثههًَههبم هلهٍ هَی‬
‫«ٕبثو» ّوّع ثَکبه کوك‪ .‬ثؼ‪ٚ‬هیُهب رهبهیـ رأٍهیٌ ایهي هلهٍهَ ه اثهَكٍ ٍهبل‬
‫هجل اى آى ربهیـ ثو هیگوكاًٌل ّ ههیگهْ یٌهل‪ :‬هلهٍهَی ٕهبثو كه ٍهبل ‪(۱۳۲۲‬‬
‫ُِ) ّوّع ثهَکهبه ًوهْكٍ اٍهذ‪« .‬هِغهيآثهبك» اکٌهْى كاهای كّ ثهبة هلهٍهَی‬
‫هاٌُوبیی رؾذ ًبمُبی ِّیل ؽَیٌی ّ پوّیي اػزٖبهیب ّ یهک ثهبة هلهٍهَی‬
‫اثزههلایی ثههًَههبم ّههِیل هؽیوههی اٍههذب کهَ ُههو ٍههَ هلهٍههَ ثههًَؾههْ كّ ّههیلزی اكاهٍ‬
‫ایههي هٍّههزب كاهای ی هک ثههبة هَههغل ّ ی هک ثههبة ؽَههیٌیَی ثَههیبه ٍّههیغ ّ‬
‫ًٍْبى اٍهذ کهَ ُهو کهلام ثهَكبٕهلَی چٌهل ٕهل‬
‫هههلم ًَههجذ ثههَی هک كیگههو كهثبكههذ هههلین ثٌههب ّههلٍ‬
‫اٍهههذ‪ .‬ىههههیي هَهههغل ثهههب کوهههک اُهههبلی هؾهههل‬
‫فویلاهی ّلٍ ّ ثبًیبى آى آهبیبى ؽبط دمحم ىهبى‬
‫ّ ؽههبط ٍههلت ػلههی َُههزٌل‪ُ .‬ههنچٌههیي ؽَههیٌیَی‬
‫هٍّههزب کههَ كه هؾههل ثههبؽ فههبى ٍههبثن ثٌههب ّههلٍ‬
‫اٍذب ثَرٍْ‪ ٜ‬هوؽْم ؽبط ؽَیي فبى ّبکوی‬
‫ثٌیبك گوكیلٍ اٍذ‪.‬‬
‫«هِغهههيآثهههبك» كاهای كّ ُیهههأد ػهههياكاهی‬
‫اٍههذ کههَ یکههی ثههًَههبم ؽ‪ٚ‬ههود ػلههیاکجههو(ع)‬
‫هزؼلن ثَهَهوذ پهبییي هٍّهزب ّ ّاثَهزَ ثهَؽَهیٌیَ ههیثبّهلب كیگهوی ثهًَهبم هوهو‬
‫ثٌههیُبّههن (ع) کهَ كه ًبؽیهَی كْهههبًی هٍّههزب هْهؼیههذ كاهك ّ ٍههبلُههب اٍههذ كه‬
‫هؾلههی ک هَ هههواه اٍههذ هَههغلی كه آىعههب اؽههلاس گههوككب هْههـْل ػههياكاهی ایههبم‬
‫ػبّْها هیًّْل‪.‬‬
‫ایهههي هٍّهههزب كاهای ّهههوکذ رؼهههبًّی ههههبكه ّ كوّّهههگبٍ هٖهههوكیب ثِهههلاهی‬
‫هوکيی ‪ -‬كاهّفبًَب هطتُبی ّقٖی كه هّزَُبی هقزلق پيّک ػوْهی ‪-‬‬
‫كًلاى پيّکی ّ هوکي فبًَی ثِلاّذ اٍذ‪ .‬اى اهکبًبری هبًٌل آة لْلَکْیب‬
‫هّّهٌبیی ثههومب ٍیَههزن هقهبثوادب پَههذب پوه ثٌهيیيب كاهّفبًههَ ّ هـههبىٍُههب ّ‬

‫رؼویوگبُبی هلهى ثِوٍهٌل اٍذ‪.‬‬
‫ّههبیل ثزههْاى گلههذ «هِغههيآثههبك» ُوبًٌههل‬ ‫ّسصػ ّ ٌُییش‬
‫«كٍکٌَِ» یکی اى هطتُبی ّهىُ «کبهلیوّى» اٍهذب كه هّهزَُهبی هقزلهق‬
‫ّهىّی اى هجیل ثلىٍبىیب كْرجبل ّ‬
‫رکْاًلّ ؽوفُبی ثهوای گلهزي كاهك‪.‬‬
‫هضال كه هّزَی رکْاًهلّ آهبیهبى ههواك‬
‫هٍهههزگبهب دمحم هیهههبؽی ًههه اكب عؼلهههو‬
‫كزؾههههیب ٍههههوكاه هِوههههیب دمحمؽَههههیي‬
‫هٍههزگبه ّ هغزجههی ثههبهوی كاهای ًههبم‬
‫َُهههزٌل‪ .‬كه هّهههزَی كْرجهههبل كاهای ‪۳‬‬
‫رههین ثههًَههبمُههبی ّههبلیياه ‪ -‬عْاًههبى ّ‬
‫اهیههل اٍههذ کهَ آهبیههبى آیههذ اثواُیوههیب‬
‫ػلههیه‪ٙ‬ههب پوّیههيیب ٕههلله ّههلیؼیب‬
‫دمحمعههبى هؽیوههی ّ ٍههیلعجبه ؽَههیٌی‬
‫كه آى ؽههههوف ًقَههههذ ها هههههیىًٌههههل‪.‬‬
‫ُنچٌیي كّ ثواكه ثًَهبمُهبی ٍهیلكقواللیي ؽیهبدچِهوٍ ّ ٍهیلُبّهن ؽیهبدچِهوٍ‬
‫ثَ روریت كه ثبّگبُبی عْاًبى پوٍ ْلیٌ ّ اهیل ٍبی بی رِهواى ثهبىی ههیکٌٌهلب‬
‫کَی ثًَبم ًبكه كزؾی كه رین اهیل ثوم «ّیواى» هْـْل اٍذ‪.‬‬
‫كه هّزَی ثلىٍبىی آهبیبى ّبٍدمحم هٍزگبهب دمحم عْاك ؽیلهیب ٍباله كاًبب‬
‫للا هّهههیلیب ُهههبكی فهههلایبهیب ًبٕهههو اؽوهههلی ّ اٍهههوبػیل اؽوهههلی كاهای‬
‫ّلهههی ّ‬
‫ِّود هیثبٌّل‪.‬‬
‫ثَهواه ا‪ٛ‬العب هولهبد اكززبػ یک ثبّگبٍ صبثذ ثلىٍبىی كه ایي هٍّزب كهواُن‬
‫هٍّزبی «هِغهيآثهبك» كه هّهزَُهبی هقزلهق ٌُهوی ًیهي ههیرْاًهل ثهَّعهْك‬
‫کَههبًی چههْى ػلههی ّیههٌ اثواُیوههیب دمحم ثههبهو اؽوههلیب آیههذ اثواُیو هیب هِههواة‬
‫پوّیيیب اؽول ؽَیي ٍهؼیلیب ىاكػلهی اؽوهلیب هبٍهن پوّیهيی‪ ...‬اكزقهبه ًوبیهل‬
‫کَ ُو یک كه هّزَُبی ًوبّیب فطب‪ٛ‬یب فُْ ًْیَیب ‪ٛ‬واؽیب هٌجذ کبهی‬

‫ّ ّهههؼو ّ ّهههبػوی ؽهههوفُهههبی ثهههوای گلهههزي كاهًهههل‪ .‬ههههیرهههْاى گلهههذ کهههَ كه‬
‫«هِغههيآثههبك» اى ُههو ُلههذ هّههزَی ٌُههو ًوبیٌههلٍگههبًی ّعههْك كاهك‪ .‬كه ؽههْىٍی‬
‫آّاىفهْاًی ًههبكه كزؾهی ها كاهك کهَ ثههَگلزهَی فههْكُ كاهای آصهبهی اٍههذ کهَ اى‬
‫‪ٛ‬وین اٍزویْ كلآّای «ّیواى» ‪ٙ‬ج‪ ّ ٜ‬هٌزْو ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫هیلػجلللا ؽَههیٌیب‬
‫ّ‬ ‫ُههنچٌههیي كه ؽههْىٍُههبی هقزلههق ػلههن ّ رکٌی هک آهبیههبى ٍه‬
‫ٍیلاٍههوبػیل ؽَههیٌی ّ عؼلههو دمحمی ها كاهك کهَ اى چِههوٍُههبی هطههوػ كه ٍههطؼ‬
‫اٍزبى هیثبٌّلب ُویي‪ْٛ‬ه كاًْغْی هْكن آهبی هْام هلزلذ کهَ كه ٍهبل عهبهی‬
‫ؽبیي هوبم اّل کْْهی كه هّزَی هّاىٌّبٍی گوكیل‪.‬‬
‫آهبی ػلی ّیٌ اٍلٌلیبهیب هئیٌ ّْهای اٍالهی «هِغيآثهبك» رؼهلاكی اى‬
‫اكواك هْكن ایي هٍّزب ها ایيگًَْ هؼوكی ًوْكٍ اٍذ‪:‬‬
‫آهبیبى هغیل كیوّى ّ علیل كیوّىُویک ثَروریت هؼبّى ثقْلاهی ّ هئیٌ‬
‫ّْهای ثقِ «کبهلیوّى» ؽلّك ‪ً ۲۳‬لو هؼلن کَ كه هوب‪ٛ‬غ هقزلهق آههْىُ ّ‬
‫پوّهُ هْـْل ثَفلهذ َُزٌلب ؽلّك ‪ً ۲۳‬لو كاًْغْی كفزو ّ پَهو هْهـْل‬
‫ثههَرؾٖههیلب رؼههلاك‪ً ۵‬لههو كه ّههوکذ ثویغَههزْىب ‪ً ۶‬لههو كه اكاهٍی عٌگلجههبًی ّ‬
‫هٌبثغ ‪ٛ‬جیؼیب ‪ً ۲‬لو كه ٍ بٍب ‪ً ۱‬لو كهعَكاه اهرِب ‪ً ۱‬لو كه آثقیيكاهیب ‪۳‬‬
‫ًلو كه ّوکذ ًلذب ‪ً ۱‬لو كه ّوکذ رؼبًّیب ‪ً ۱‬لهو كه ثبًهک کْهبّهىیب ‪۱‬‬
‫ًلهو كه آثلهبب ‪ً ۱‬لهو هئهیٌ صجهذ اٍهٌبك ّ اههالک ‪ً ۵‬لهو ثبثهبی هلهٍهَب ‪ً ۵‬لهو‬
‫کبههٌل اكاهٍی آهْىُ ّ پوّهُب ‪ً ۲‬لو ًگِجبى ثِْذ گوْهلٍب ‪ً ۲‬لهو کبههٌهل‬
‫كاهّفبًَ ّ چٌل ًلو کْبّهى ًوًَْ ُویک آهبیبى اًّْیوّاى كیوّىب ٍیلیؼوْة‬
‫ؽَیٌی ّ ؽبط دمحم دمحمی‪.‬‬
‫تٌکُْای عاکي دس هِجيآتاد‬

‫كه هٍّزبی «هِغيآثبك» رب ؽهلّك ‪ ۲۳‬ثٌُهک ىًهلگی ههیکٌٌهلب ُوهَی آىُهب‬
‫كه فالل كّ هوى افیو ثَایي هؾل آهلٍ ّ ٍبکي ّهلٍاًهلب اى ٍهبکٌبى اّلیهَی ایهي‬
‫هٍّزب ُیچ فجو ّ اصوی كه كٍذ ًیَذب چٌبىکَ اُبلی «هِغيآثهبك» ثهَّهْفی‬
‫ّ ‪ٌٛ‬ي آهیقزَ ثب علی هیگْیٌل‪« :‬رٌِب ثبى هبًلٍی ٍبکٌیي اّلیهَی «هِغهيآثهبك»‬
‫فههبًوی ثههًَههبم "پههوی عههبى ٍههْهوی" (یههب ٍههْهوٍای) اٍههذ کهَ آى ُههن ّقٖههیذ‬
‫اكَبًَای كاهكب ُیچکٌ چیي ی كهثبهٍی اّ ًویكاًل‪».‬‬
‫چٌبىکَ هبٍن پوّیيی هیگْیل‪ :‬كه ؽهبل ؽب‪ٙ‬هو ثهيهگرهویي ثٌکهْی ٍهبکي‬
‫كه«هِغيآثبك» ها «ّلیدمحمیُب» رْکیل هیكٌُل کَ عوؼب ثهیي ‪ - ۱۵۳‬رهب ‪۲۳۳‬‬
‫فبًْاه هیًّْل کَ ثب كبهیلُبی چْى‪ :‬پوّیهيیب‬
‫کوهههیب ارؾبكپههبکب هكیؼههیب اٍههلٌلیبهیب آىاكیب‬
‫هلکیب ّلیؼی ّ كلاکبه ٌّبفزَ هیًّْل‪ .‬اى هیبى‬
‫ُوهههیي ‪ ۹‬كبهیهههل ّاثَهههزَ ثهههَثٌکهههْی ّلهههیدمحمیب‬
‫ثیِرویي عوؼیذ ها كبهیل اٍلٌلیبهی كاهااٍذ‪.‬‬
‫كه إل ُوهَی ایهي ‪ ۹‬كبهیهل اى اػوهبة یهک‬
‫ًلو ثًَبم "ّلیدمحم" َُزٌل‪ .‬گْیب ّلیدمحم ّقٖهی‬
‫ههههلهدهٌهههل ّ عٌهههلعهههْ ثهههْكٍ کهههَ كه اثزهههلا كه‬
‫هٍّزبی « ِعي عبى» ثْیواؽوهل ىًهلگی ههیکهوكٍ‬
‫اٍهههذب اى اصهههو گهههوكُ ایهههبم ثهههب ؽکْههههذ ّههههذ‬
‫هقبللهذ ّهىیهلٍ ّ ثههب ههأهْهیي ؽکهْهزی كهگیههو‬
‫هیّْكب كه ًزیغَ اى هؾل ٍهکًْذ فهْك كهواهی‬
‫ّلٍ ّ ثَُوهواٍ ىى ّ كوىًهلاًِ ثهَکهٍُْهبی پٌهبٍ ههیثهوكب كه ُوهیي هْههغ یهک‬
‫گوٍّ عٌلعْ ها ًیي رؾذ كوهبى كاّزَ ّ هلدُب كه کٍُْبی ىًهلگی ههیکٌهلب‬
‫كه ایي هلد ُوَوُ كه کٍْ ّ‪ٙ‬غ ؽول ًوْك ٍ ّ كوىًل پَوی ثَكًیب ههیآّهك‬
‫کَ ًبم اّ ها«کِياك» هیگناهًل‪.‬‬
‫ّلههیدمحم ّ اكههواك ىیههو كوهههبًِ ک هٍْ ثههَکههٍْ ؽوک هذ هههیکٌٌههلب رههب ثههَهؾههل‬
‫«ٍبهاى» ٍیلدمحم هیهٌٍلب كه آىعب ثب ههأهْهیي ؽکهْهزی كهگیهو ّهلٍ ّ کْهزَ‬
‫هیّْك‪ ۱‬هأهْهیي ؽکْهزی ٍو ّلیدمحم ها اى ثلى علا ًوْكٍب ًيك ّبٍ هبعبه كه‬
‫رِههواى هههیكوٍههزٌلب ّههبٍ هبعههبه ّهزههی کلهَی ّ لههی دمحم ها هههیثیٌههلب اى ثيهگههی ّ‬
‫ٍزجوی آى رؼغت هیکٌلب كٍزْه هیكُل رب ٍو ّلیدمحم ها ّىى کٌٌلب ّهزی ّىى‬
‫‪ - ۱‬چٕبْ وٗ چٕض هفذٗ لجً ِالدمٗ كض‪ ،‬لبؿُ پغ‪ٚ‬يؼا گفتٗ ث‪ٛ‬ص وٗ ‪ٌٚ‬ی ِذّض ثٗاتفبق ِذّض‬
‫جبْ للمبيی «ِ‪ٙ‬جٓ آثبص» عا آثبص ّٔ‪ٛ‬صٖأض‪ ،‬دب ِیگ‪ٛ‬يض کٗ ا‪ ٚ‬صع ک‪٘ٛ‬با ؿبعاْ کلتٗ كض‪.‬‬
‫هیکٌٌلب كّ هي ّ ًین ثٌٍَل ههلین ههیّهْكب کهَ ثهَّىى اههوّى ًهَ کیلهْی روهبم‬
‫اٍذ‪ .‬آىگبٍ ّبٍ هبعبه هّ ثَهأهْهیي فْك ًوْكٍ ّ هیگْیل‪:‬‬
‫«ؽیق ایي آكم ثْك کَ کْزیلب اگو ىًلٍ هیآّهكیل ثَكهك هب هیفْهك»‬
‫ّلیدمحم رب آى هْهغ ثیِ اى ٕل ًلو اى اكواك ؽکْهزی ها كه عٌهلُهب کْهزَ‬
‫ثْك‪ .‬هیگْیٌل ّلیدمحم رؼلاك ًَُ پَو كاّذ کَ ثًَبمُبی کِياكب ثِياكب ّیوفهبىب‬
‫آىاكب فبى ّهكیب فبى گللیب ّیوىاكب فلیلَ ّ هٌْٖه یهبك ههیّهلًل‪ُ .‬لهذ رهي‬
‫اى پَواى ّلیدمحم ثَ«هِغيآثبك» «کبهلیوّى» هیآیٌلب كّ رهي كیگهو ثهًَهْه آثهبك‬
‫هوٌَی هیهًّل ّ كه آىعب ىًلگی افزیبه هیکٌٌل کَ ُن اکٌْى اػوهبة آىُهب كه‬
‫هؾلَی ثِلاهی هلیوی ًْهآثبك ىًلگی هیکٌٌل ّ كهٍذ هبًٌهل اههْام هِغهيآثهبكی‬
‫فْك ثَثٌکْی ّلیدمحمی هِْْهاًل‪.‬‬
‫یههک ًوًْههَ اى ًَههتًبهههَی ثٌکههْی ّلههیدمحم ی ها كه ایههيعههب هههیآّهم کههَ‬
‫هؾبٍجَی كْإل ًَلُب هیرْاًل ثَهب کوک ًوبیل رب ثِزو ثلِوهین کهَ اّ كه چهَ‬
‫ىهههبًی هههیىیَههزَ ّ كوىًههلاًِ اى چههَ ىهههبًی كه «هِغههيآثههبك» ٍههبکي ّههلٍاًههل‪:‬‬
‫ٍِواةب هبٍنب کِياكب پوّیيب ّلیدمحم‪.‬‬
‫ثَُویيروریت ًَتًبهَُبی كیگو ثٌکُْبی ػوهلٍی ٍهبکي كه «هِغهيآثهبك»‬
‫ها چٌیي كِوٍذ هیکٌین‪:‬‬
‫اى ثٌکْی ٍؼیلی‪ :‬دمحمب كوُهبكب كهوطب ػلهیب ٍهی ههواكب هیهوىا ههواكب ػلهی‬
‫هواك ‪ -‬ػلی هواك اى ثْیواؽول آهل‪.‬‬
‫اى ثٌکههْی اثواُیوههی‪ :‬ػلههیه‪ٙ‬ههبب دمحمه‪ٙ‬ههبب ٍههلت ػلههیب ایههوطب اثههواُینب‬
‫ػلیدمحم ‪ -‬ػلیدمحم اى كّزک آهل‪.‬‬
‫وللاب فهلا هؽهنب‬ ‫اى ثٌکْی هؽیوهی‪ :‬ػلهی ؽَهیيب دمحمعهبىب ػلهیهؽهن ب ّهک ّ‬
‫ؽَي ‪ -‬ؽَي اى گٌغَی ثْیواؽول آهل‪.‬‬
‫اى ثٌکهههْی هِوبًهههلاهی‪ :‬اٍهههوبػیلب آههههبّیٌب كیهههلاهب آههههبب ؽَهههيب دمحم – اى‬
‫ًْهآثبك هوٌَی آهل‪.‬‬
‫اى ثٌکْی هٍزگبهیُب‪ :‬هیضنب هیوىا دمحمب آهب ثبثبب هیوىا ثبثب ‪ -‬اى ٍبهاى‬
‫ػجلللا ‪ -‬اى «هاهغوك»‬‫ّ‬ ‫ثلهللاب هوثبىػلیب ؽجیتب‬ ‫ّ‬ ‫اى ثٌکْی هٍزگبه‪:‬‬
‫اى ثٌکْی ّلیؼی‪ٍ:‬ؼیلب ّلیب ؽَیيفبىب ؽَيب هجبك ‪ -‬اى«إلِبى»آهل‪.‬‬
‫ًوبی هلهٍَی ٕبثو‪ -‬هِغي آثبك‬

‫اى ثٌکْی ٕلوی‪ :‬ػلیب دمحمب الیبًب ثِوّىب هِوًُْ‪ -‬اى ٍیٍقذ‪.‬‬
‫اص تٌکْی دُماًی‪ :‬اتشاُين‪ ،‬اصغش‪ ،‬سحين‪ ،‬کشين‪ ،‬سضاخاى ‪-‬اص لصشالذؽت ؽيشاص آهذ‪.‬‬
‫اى ثٌکْی ثْیوی‪ :‬دمحمب ثوای فلاب هاٍ فلاب ثْیوفبى ‪ -‬اى ّْل پلٌگی آهل‪.‬‬
‫اص تٌکْی تْالْسدی‪ :‬پيواى‪ ،‬غفاس‪ ،‬حغي‪ ،‬سصاق‪ ،‬حغي ‪ -‬اص تْالْسدی ؽيشاص آهذ‪.‬‬
‫اى ثٌکْی اهكکبًیُب‪ :‬پْسيا‪ ،‬غالمسضا‪ ،‬حيذس‪ ،‬علی آلا‪ ،‬خاًثاص ‪ -‬اص اسدکاى‬
‫اى ثٌکْی ّْلیُب‪ :‬دمحم عْاك‪ ،‬ؽاٍ کشم‪ ،‬ؽاٍ حغيي‪ ،‬غالمحغي ‪-‬اص ؽْل گپ آهذ‪.‬‬
‫اى ثٌکْی هْوبیی‪ :‬ؽَیي ‪ -‬ه‪ٙ‬بب عُْو‪.‬‬
‫اى ثٌکْی كیوّىیُب‪ :‬ؽبهلب ؽویل ه‪ٙ‬بب ؿالمػلیب ُهالّکیبهوسب هه‪ٚ‬هبىب‬
‫ّبٍدمحمب هه‪ٚ‬بى ‪ -‬اى ّْلَزبى آهل‪.‬‬
‫اى ثٌکهْی دمحمیُههب‪ً :‬ههْهّىب كههوطب هؾههلفههبىب ّههیو اؽوههلب ػجههبًب دمحم ‪ -‬اى‬
‫ًْه آثبك هوٌَی آهل‪.‬‬
‫ٍبكاد ؽَیٌی‪ :‬اى اهلیل ثَ«ٍبهاى»ّ اى ٍبهى ثَ«هِغيآثبك» آهلٍاًل‪.‬‬
‫ؽبط ؿالمػلی كیوّى كه فبروَ هیگْیل‪« :‬ثؼهل اى پیهوّىی اًوهالة اٍهالهی‬
‫كه ٍههبل ‪ٌُ ۱۳۵۷‬گههبهی ک هَ فَههوّفبى هْههوبیی اى فههبهط ثههَایههواى ثوگْههزَ ّ‬
‫ثههَ«ّههیواى» آهههلب هههب هِغههيآثههبكیُههب كه «ّههیواى» ثههَكیههلى فَههوّفههبى هكزههینب‬
‫گوُّبی کضیوی اى ُو ‪ٛ‬وف ثَكیلى اّ آهلٍ ثْكًهلب ثهَ‪ٛ‬هْهی کهَ هٌهيل پهو اى‬
‫عوؼیذ ثْكب فَوّفبى گلذ‪" :‬ؽ‪ٚ‬واد هِغيآثبكی ثوبًٌلب ثؼل اى ِو ثیبیٌهل‬
‫كه ثبؽ ًبهی کَ کبهّبى كاهم‪".‬‬
‫ّهزی ثؼل اى ِو كه ثبؽ ًبهی هكزینب فَوّفبى هب ها فیلهی رؾْیهل گوكهذ‬
‫ّ ًَجذ ثَهِغيآثبكیُب فیلی ا ِبه ػالهَ ّ هؾجذ کوك‪ .‬كه پبیبى گلذ‪:‬‬
‫هبكهم ىهیيُبی «هِغيآثبك» ها ثو ّوب ؽالل کوكٍ اٍذب هي ُن ًٖهیؾزی‬
‫ثَّوب هیکٌن کَ ثوّیل كًجبل کبه ىهاػذ ّ کْبّهىی ربىب ثب یک كیگو فهْة‬
‫ثبّههیلب ّه ّهو ّ كزٌههَ ثههَپههب ًکٌیههلب كیگههو ًههَ كّهٍی فههبى فههبًی اٍههذب ًههَ كّهٍی‬
‫کلفلایی اٍذب ًَ كّهٍی هبلکی اٍذ‪...‬‬
‫كوهه‪ ٜ‬كّهٍی کْههبّهىی اٍههذ؛ ثوّیههل کْههبّهىی کٌیههل ّ ثقْهیههلب ىهههیيُههب‬
‫ُوَاُ ثَفْكربى رؼلن كاهكب ؽالل ربى ثبّلب هب ها ُن ؽالل کٌیل‪.‬‬
‫هب ُن كٍزَ عوؼی اى اّ رْکو ًوْكٍ ّ ثَ‪ْٛ‬ه رؼبهكی گلزین‪:‬‬
‫هههوكم "هِغههيآثههبك" کوههب كههیالَههبثن كه فههلهذ گههياهی ؽب‪ٙ‬ههواًلب کوبک هبى‬

‫هػیذ ّوب َُزٌلب ّوب ُهن چٌهبى پلهّهبى َُهزیلب ُواههوی ثبّهل عِهذ فهلهذ‬
‫گياهی آهبكٍاًل‪».‬‬
‫* ٍوّكٍی اى هبٍن پوّیيی هِغيآثبكی ‪ٍ -‬بکي هِغيآثبك *‬
‫كه ثبهٍ ًؾٍْی کبه کْبّهىی هلین‬
‫رْ ثٌْْ ؽکبیذ ُوی اى پله‬ ‫چٌیي گلذ هبٍن ّجی ثب پَو‬
‫کْبّهى ىؽوذ کِ ّ پو ؿوَ‬ ‫هلیوب رب عبی کَ هي یبكهَ‬
‫ثٍَقزی ًوْكًل ػووی رجبٍ‬ ‫گَ اى ىّه هبلکب گِی کل فلا‬
‫ًلٌُب ثٍَیٌَ چٌبى گْذ ؽجٌ‬ ‫ثَی چْة ٍو کبه فْهكًل ّ ثٌ‬
‫گِی كٍذ ٍوکبه ّ گَ لن فبى‬ ‫کَی ها ًجْك هلهد كم ىكى‬
‫كه آٍزیي اّ چْة کوكًل عب‬ ‫ُوآى کٌ کَ ثٌوْك یکی ها كّ رب‬
‫ثَكًجبل گٍْلٌل ّگبّ ّ ههَ‬ ‫ٍو ٕجؼ رب ّبم كه هيهػَ‬
‫هٖیجذ کْیلًل ثَیبهُب‬ ‫گنّزَ اى ایيب لن اهثبةُب‬
‫ُویرقن کبّزٌل ثب چْنرو‬ ‫ثَی ّقن کوكًل ثب گبّ ًو‬
‫‪۱‬‬
‫كگو گبّ ثؼلی ُوی هیهبًل رک‬ ‫گِی گبّ ثلثقذ هیفْه كل ک‬
‫كّ ٍَ ُلزَی ٕجو ثبیَذ کوك‬ ‫ثَیک گبّ ًویّل ىهیي ّقن ىك‬
‫ٍو کبه اّل هّك‬ ‫كّثبهٍ ِ‬ ‫کَ گبّ ل ک فْهكٍ ّبى ثَّْك‬
‫‪۲‬‬
‫عگوفْى هیّل اى ایي گبّفیِ‬ ‫كگو هّى ثؼل هیّکَذ كاهفیِ‬
‫هیثبیَذ کٌٌل ٕجو آى هوكهبى‬ ‫پٌ اى عوغ ّ عْه کوكى گٌلهبى‬
‫کْبّهى ثلثقذ ثب ؽبل ىاه‬ ‫پٌ اى عبه هِزو ّ كٍزْه کبه‬
‫هیفْهكًل هوكم ًبى ثلْ‪ٛ‬‬ ‫پظاص ايي ُوَ صحوت ُّاست ُّْست‬
‫هیاكْبًل ثنهی ثَٕؾوا ًِبى‬ ‫ثٍَقزی کْبّهى ىؽوذ کْبى‬
‫ُياهاى هْکل اى ًْػی كگو‬ ‫پٌ اى آة یبهی ّ ٕل كهكٍو‬
‫کْبّهى آهبكٍ ثِو كِهّ‬ ‫هیّل كٖل ثوكاّذ گٌلم ّ عْ‬
‫‪ٌ - ۱‬په = تيؼا ٔ‪ٛ‬ن گب‪ٚ‬آ٘ٓ وٗ اػ ـٍؼ ؿبستٗ كضٖ ‪ ٚ‬ػِيٓ عا ِیصعص‪ ،‬گبٖ ٔ‪ٛ‬ک تيؼ آْ ثٗ پلت‬
‫پبا گب‪ ٚ‬ثغس‪ٛ‬عص ِیّٔ‪ٛ‬ص ‪ ٚ‬پبا گب‪ ٚ‬ػسُ كضيض ثغ ِیصاكت ‪ ٚ‬گب‪ ٚ‬اػ کبع ِیِبٔض‪. .‬‬
‫‪ - ۲‬صاعسيق = اؿت‪ٛ‬أٗا چ‪ٛ‬ثی وٗ گب‪ ٚ‬آ٘ٓ عا ِتوً ثٗگب‪ِ ٚ‬یّٔ‪.ٛ‬‬
‫کَ هٌغل ُویهوثزی ثْك ّ ثٌ‬ ‫یکی كاً هٌغل‪ ۱‬گوكزی ثَكٍذ‬
‫كهّ هیًوْكًل ٕجؼ رب پَیي‬ ‫ثَٕؾوا هّاى هیّلًل ىاهػیي‬
‫ٍزنُب کْیلًل كه آكزبة‬ ‫ػوم هیًوْكًل چْى عْی آة‬
‫ًِبكًل ثبكَ‪ ۲‬ثَ هّی ىهیي‬ ‫ثویلًل گٌلم ثَی آى ّ ایي‬
‫‪۳‬‬
‫ثبكَ عوغ کوكًل ثب فو ّ ُهػ‬ ‫پٌ اى چٌل هّىی کَ کوكًل كهّ‬
‫هلینُب هیگلزٌل عب فوهٌی‬ ‫چْ عوغ هیًوْكًل یک عب ُوی‬
‫هیثبیَذ کٌٌل ٕجو آى هوكهبى‬ ‫پٌ اى عوغ ّ عْه کوكى گٌلهبى‬
‫‪۴‬‬
‫اگو پْذ ثبم عبه ىًل هِزوی‬ ‫کَ هبلک كُل كٍزْه كیگوی‬
‫کْبّهى ثلثقذ ثب ؽبل ىاه‬ ‫پٌ اى عبه هِزو ّ كٍزْه کبه‬
‫ثَکْكزي فوهي روعیؼ كٌُل‬ ‫هیثبیَذ کَ ثب گبّ ثوعی‪ ۵‬کٌٌل‬
‫‪۶‬‬
‫كّگبّ اٍذ ّ چْة اٍذ ّ ثب آٌَُ‬ ‫رْ ؽزوب هیپوٍی کَ ثوعی چٌَ‬
‫كیگوكٍذ ثَاٍّیي‪ُ۷‬وبى كّه ّ ثو‬ ‫یکی هیًَْذ هّی ثوعی ٍْاه‬
‫ٍَ چبه هّى كیگوهیکْكزٌل كّثبه‬ ‫پٌ اى چٌل هّىی هیکْكزٌل یَ ثبه‬
‫کَ عوؼِ کٌٌل ّ ثَثبكُ كٌُل‬ ‫ثَی کْكزٌل رب کَ فْة ِلَ ّْك‬
‫ثَثبكُ هیكاكًل ثب فْى عگو‬ ‫ٍو ّت ًویفْاثیلًل رب ٍؾو‬
‫فجوچیي فجو ثِو هبلک ثجوك‬ ‫اگو پبک هیثْك ّ آهبكٍ ّل‬
‫گًْیُبی فبلی ها ّهكاه ثیب‬ ‫هیكوهْك هبلک ثَآى کلفلا‬
‫ُوَ ها رْ یکغب ثگیو ّ ثیب‬ ‫ثوّ پیِ آى ىاهع ثیًْا‬
‫ػول ها هیثوكًل ثَعبی هبلیبد‬ ‫چٌیي ثْك كه آى هّىگبه ّاهؼبد‬
‫‪۸‬‬
‫کْبّهى هیهبًل ّ لٌل ّ رب‬ ‫پٌ اى هًظ ّ ىؽوذ ثیهٌزِب‬
‫رواکزْه ثکبهًل ّ کبهجبیي كهّ‬ ‫ًجْك آى ىهبى هضل اآلى کوّ‬
‫‪ِٕ- ۱‬جً = ٔ‪ٛ‬زی صاؽ ‪ -‬صاؽ٘با وٗ صع ػِبْ لضيُ لغثت٘ب صعؿت ِیوغصٔض‪.‬‬
‫‪ - ۲‬ثبـٗ = صؿتٗ = ثبـٗ ثبـٗ = صؿتٗ صؿتٗ‪.‬‬
‫‪ - ۳‬عح = ‪ٚ‬ؿيٍٗا ت‪ٛ‬عا وٗ صؿتٗ٘با گٕضَ عا صع آْ جّع ّٔ‪ٛ‬صٖ ‪ ٚ‬ثبع سغ ِیوغصًل‪.‬‬
‫‪ِٙ - ۴‬تغ = ٔ‪ٛ‬وغ وضسضا = يب وبؿت ِذً يب پغؿتبع اؿت‬
‫‪ - ۵‬ثغجی = ‪ٚ‬ؿيٍٗا لضيّی ج‪ٙ‬ت و‪ٛ‬ـتٓ سغِٓ‪.‬‬
‫‪ - ۶‬چٕٗ = چيـت‬
‫‪ - ۷‬ا‪ٚ‬ؿيٓ = چبعكبر‬
‫‪ٌٕ - ۸‬گ ‪ ٚ‬تب = پبا ثغٕ٘ٗ ‪ -‬ثی چيؼ‬
‫ى ٍقزی ًْبًی ًوبًل ثوهواه‬ ‫کٌْى ٍِل ّ آٍبى ّلٍ هّىگبه‬

‫چَ كاًی پَوعبى ؽْاٍذ کغبٍذ‬ ‫کَ اهوّى ُو کِوٍی کلفلاٍذ‬
‫فلاًّل ػبلن ّها فبه کوك‬ ‫ُو آى کٌ کَ ثب ىاهػیي لن کوك‬
‫ثَیبك گنّزَ ُویّؼو فْاًل‬ ‫چْ هبٍن ؽکبیذ ثَپبیبى هٍبًل‬
‫ؽالل اٍذ هؾْٖل ثو ىاهػیي‬ ‫چْ كوهْك پیـوجو هاٍزیي‬
‫ػول کوك ّ هؾْٖل ایي ىاهػبى‬ ‫گْاها ثْك ثو ُوَ ّیؼیبى‬
‫هبٍن پوّیيی «هِغيآثبكی» ‪۱۳۸۳ /۱/۱۹‬‬
‫هٌصْس آتاد‬
‫ثَهّایذ ثواد ػلی افالم هّّيب‬
‫اٍوبػیل ؿالهیب ؽبط دمحم ثبٕوی‬
‫كه اكاههَی هَههیو «هِغههيآثههبك» هٍّههزبی «هٌٖههْهآثبك» ّاهههغ اٍههذ کهَ كه‬
‫ؽلّك كّ کیلْهزو ثؼل اى ثبكذ هلیوی آى هواه گوكزَ اٍذ‪« .‬هٌْٖهآثبك» هؾلهی‬
‫اٍذ كه ٍبؽل ؿوثهی هّكفبًهَی «کهو» کهَ كهٍهذ كه ًوطهَی هوکهيی ثقهِ‬
‫«کبهلیوّى» هواه كاهك‪.‬‬
‫پهههالک صجزهههی آى عهههي «هِغهههيآثهههبك» ههههیثبّهههل‪ .‬هبلهههک اّلیهههَی آى ؽهههبط‬
‫ًٖوللافبى ایلقبًی ثهْك‪ٍ .‬ه ٌ ثهَ«ٕهْلخاللّلخ» هٍهیلب پهٌ اى اّ ٍهِن هلهک‬ ‫ّ‬
‫هٌْٖهفبى پَوُ هواه گوكذ‪ .‬هلک هٌْٖهفبى كه آىعهب هلؼهَی ثهًَهبم فهْك‬
‫ثوپب کوك کهَ رهبهیـ رأٍهیٌ آى ثهٍَهبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۲۴‬ثوههیگهوككب كه آى ٍهبل‬
‫هلک هٌْٖهفبى هْوبیی گوُّی اى اكهواك ‪ٛ‬بیلهَی ثبٕهوی ٍهبکي كه ا‪ٛ‬هواف‬
‫چْوَی ثٌبه ها ثَایي ًوطَ هٌزول ًوْكٍ ّ ثٌبی هلؼَی ثًَبم فْك ها گناّذ‪.‬‬
‫كه ؽهههْالی «هٌٖهههْهآثبك» رلهههی ّعهههْك كاهك کهههَ ثهههَآى «رهههل اؽوهههلؿویجی»‬
‫هیگْیٌل‪ .‬ایي ر َ ؽبٕل ّیواًَی هلؼَی ثًَبم «اؽولؿویجی» هیثبّهل کهَ گْیهب‬
‫كه هوىُبی گنّزَ ثوهواه ثْكٍ اٍذ‪ .‬هؼلْم ًیَهذ ٍهبکٌیي هلؼهَی اؽوهلؿویجی‬
‫کَ إبلزب اى ًْاؽی ثْیواؽول آهلٍ ثْكًلب ثَچَ ػلهذ آى هلؼهَ ها رهوک کهوكٍ ّ‬
‫اى ایيعب ثَکغب هكزَاًل؟‬
‫هلدُب گنّذ رب هلک هٌْٖهفبى هلؼَی ثًَبم فْك ها ثوپب کوك‪.‬‬
‫«هلؼَ هٌْٖهآثبك» فیلی ثبّکٍْ ثهْكب ‪ ۴‬ثهوط ّ یهک كهة ثهيهگ كاّهذب‬
‫فههبًْاكٍُههبی ىیههبكی اى ‪ٛ‬بیلههَی ثبٕههوی ها كه فْكعههبی كاكٍ ثههْكب چٌههبىکههَ‬
‫ههههههیگْیٌهههههل كه اثزهههههلا‬
‫رؼهههههههههلاك ىیهههههههههبكی اى‬
‫ثبٕهههههههویُهههههههبب کهههههههَ‬
‫عوؼیهههذ ّهههبى ًَهههجذ‬
‫ثهههههٍَهههههبکٌیي کٌهههههًْی‬
‫«هٌٖهههْهآثبك» فیلهههی‬
‫ثههیِر هو ثْكًههلب كه آى‬
‫هلؼههَ اٍ هکبى كاكٍ ّههلٍ‬
‫هلک هٌصْسخاى لؾمائی‬ ‫ثْكًهههلب رهههب اى ًیهههوّی‬
‫کاهفيشّصیُا يک هثال داسًذ‪:‬‬ ‫ثلًی آًبى ُن كه عِذ‬
‫تشای کغی کَ خْد سا صياد تاال تگيشد ّ پْص ّ لوپْص دس‬ ‫کهههههههههبه کْهههههههههبّهىی‬
‫تياّسد؛ تَتوغخش هیگْيٌذ‪« :‬اًگاس کُش صْلَ دّلَ اعت!»‬
‫ثِوٍثوكاهی ّْكب ُهن‬
‫هي ُن هیگْين‪ّ :‬العا ً «کُش صْلَ دّلَ» ّ ُويي اعة!‬
‫ًگِجبًهههبى هطوهههئي كه‬
‫ایهي ًوطهَی گههنهگبُی ثبّههٌل‪ .‬گْیههب كهآىىهههبى ایههي هوَههذ اى هّكفبًههَ یکهی اى‬
‫ًوههب‪ ٛ‬رههوكّك ثههیي كّ ٍههْی ّههوهی ّ ؿوثههی «ک هبهلیوّى» ثههْكٍ اٍههذب اى ایههيهّ‬
‫«هلؼههَ هٌٖههْهآثبك» كه آى ىهههبى ؽکهن یهک پبٍههگبٍ هههوىی ها كاّههزَ کهَ اهههْه‬
‫كیههلثبًی ّ ككههبػی «هِغههيآثههبك» كه هوبثههل هلوههوّ هههْامالَههلطٌَ هاػِههلٍكاه ثههْكٍ‬
‫اٍذ‪ .‬كهٍذ چٌل هزوآى ‪ٛ‬وف هّكفبًَ كه رولک ّ ؽْىٍی ًلهْم ثهيهکرهویي‬
‫كّوي هْوبییُب «هْامالَلطٌخ» ثْك‪.‬‬
‫«هلؼههَ هٌٖههْهآثبك» كه ّههِویْه هههبٍ ٍههبل ‪ ۱۳۲۸‬كه هوبثههل ؿههبهدگههواى‬
‫ثْیواؽولی هوبّهذ ًوْكٍ ّ اى چ بّل هْٖى هبًل‪ .‬كه آى ٍبل روبم هٍّزبُبی‬
‫ا‪ٛ‬هههواف ؿههههبهد ّههههلًلب رٌِههههب «هِغههههيآثههههبك» ّ «هٌٖههههْهآثبك» اى كٍههههذثههههوك‬
‫ؿبهدگهواى هؾلهْ هبًهل‪ .‬ثهَكًجهبل ایهي ّاهؼهَ ثَهیبهی اى اكهواك ّ فهبًْاكٍُهبی‬
‫ثبٕوی ایي هلؼَ ها روک ًوْكٍب هغلكا ثَىًلگی ػْبیوی ّ ییالم ‪ -‬هْالم هّ‬
‫کوكًلب ىیوا ثب چٌبى ىًلگی ثیِرو هأًًْ ثْكٍ ّ اؽَبً اهٌیذ ّ آٍبیِ ثِزو‬
‫ههیًوًْهل‪ .‬لکهي ػهلٍی كیگهو ثهب هْهکالد ػلیهلٍ كٍهذ ّ پٌغهَ ًهوم ًوههْكٍ ّ كه‬
‫«هلؼَ هٌْٖهآثبك» هبًلًلب ٍبکٌبى كؼلی هٌْٖهآثبك كوىًلاى ُوبىُب َُزٌل‪.‬‬
‫ثههیي ٍههبکٌیي کٌههًْی هٍّههزبی «هٌٖههْهآثبك» ثههب هههوكم ٍههبکي كه هٍّههزبی‬
‫«ؽبعیآثبك» ًَجذ كبهیلی ًيكیک ّعْك كاهك‪« .‬ؽبعیآثهبك» كهٍهذ كه ًوطهَی‬
‫هوبثهههل هٌٖهههْهآثبكب كه ٍهههبؽل ّهههوهی هّكفبًهههَی «کهههو» ههههواه گوكزهههَ اٍهههذ‪.‬‬
‫«هٌْٖهآثبك» کٌهًْی ؽهلّك ‪ ۸۳‬فهبًْاه هاكه فهْك عهبی كاكٍ اٍهذ کهَ كهٍهذ‬
‫هبًٌل «ؽبعیآثبك» اى هؼلّك هٍّزبُبی اٍذ کَ اى اػوبة ُو‪ ۳‬ثواكه هؼهوّف‬
‫ثبٕویب هٍْْم ثَکبكوُبكب کبهه‪ٚ‬هبى ّ کبه‪ٙ‬هب كه آى ىًهلگی ههیکٌٌهل‪ .‬لکهي‬
‫ثههههیِرههههو ٍههههبکٌیي «هٌٖههههْهآثبك» اى ریههههوٍی «کبه‪ٙ‬ههههبیی» َُههههزٌلب ُوههههیي‬
‫کبه‪ٙ‬ههبییُههبب فههْك اى كوىًههلاى ‪ ۳‬ثههواكه کبه‪ٙ‬ههبیی ثههًَههبمُههبی كٍّههذ دمحمب‬
‫فبىدمحم ّ ؿالمػلی هیثبٌّل‪.‬‬
‫یهک ًوًْهَ اى ًَههتًبههَی کبه‪ٙ‬ههبییُهبی «هٌٖهْهآثبك» ثههَهواهمیهل اٍههذ‪:‬‬
‫ّلیدمحمب یبهدمحمب ػجلالوؾولب كٍّذ دمحمب ؿالم دمحمب ؿالمػلیب ًولػلیب کبه‪ٙ‬هب‪-‬‬
‫هؾوْك‪.‬‬
‫فبًْاكٍُبی هٌزَهت ثهَ«کبكوُهبكی» ّ «کبهه‪ٚ‬هبًی» اى لؾهب عوؼیهذ كه‬
‫هوارت ثؼلی هواه كاهًل‪ .‬كّ فبًْاكٍی رهوک ثهب ًهبم فهبًْاكٍگهی «هوههيی» ًیهي‬
‫كه آىعب ىًلگی هیکٌٌل‪.‬‬
‫ّ‪ٙ‬ههغ ىًههلگی هههوكم «هٌٖههْهآثبك» فههْة اٍههذب هیههبًگیي ىهههیي ىهاػز هی‬
‫ثههوای ُههوفههبًْاه ‪ُ ۴‬کزههبه رقوههیي ىكٍ ّههلٍ اٍههذ‪ .‬پههیِ هكههذ عْاًههبى هٌٖههْه‬
‫آثههبكی كه ىهیٌههَُههبی ػلوههی ّ رؾٖههیلی فههْة ثههْكٍ ّ كه ؽههبل ؽب‪ٙ‬ههو رؼههلاك‬
‫كّاىكٍ ًلو كاًْگبُیب ‪ً ۵‬لو کبههٌل (اؿلت كثیو) یکی كّ ٍَ ًلو هئهیٌ ّهؼجَ‬
‫كهاكاهاد اٍزبى ّ ِّوٍزبى كاهًل‪.‬‬
‫اّههقبٓ رههبهیقی ّ ثوعَههزَی هٍّههزبی «هٌٖههْهآثبك» کههَ اٍههبهی ّههبى‬
‫ثوٍوىثبىُب ثْكٍ ّ ثَهٌبٍجذُبی اى آىُب یهبك ههیّهْك ػجهبهداًهل اى‪ :‬هوؽهْم‬
‫هوٍ دمحم ؿالهیب کَ هیوّکبه ٍقذ ّ رلٌلچی هقْٖٓ فَهوّفهبى هْهوبیی‬
‫ثههْكٍ اٍههذ‪ .‬اّ ثؼههلا هیوّ هکبه ٍههلیوبىفههبى اهیٌههی فههبًیوٌی ّ كه آفههو کلفههلای‬
‫هٍّزبی «هٌْٖهآثبك» ّل‪.‬‬
‫كیگههوی هوؽههْم كویههلّى ثبٕههویب اٍههذ ک هَ اّ ًیههي هیوّ هکبه هههبُو ثههْكٍ‬
‫اٍههذ‪ .‬گلزههَ ّههلٍ کههَ اّ هّىی كه کههٍْ اًغیههوٍ كه ؽههبلی کههَ ثههَكًجههبل ّهههکبه‬
‫هیگْهزَب ثهب یهک ههالكٍ ّهیو هّ ثهَهّ ههیّهْكب كه آى لؾظهَ هْهؼیهذ ّ هؼجهو‬
‫چٌبى رٌل ّ ثبهیک ثْكٍ کَ ًَ اهکبى كواه كاّزَب ًَ اهکبى هقلی ّلى ثْكٍ ّ‬
‫ًَ ُن هْهؼیذ ریواًلاىی كواُن ثْكٍب ٕؾٌَ چٌبى ثْكٍ کَ ّیو اى ثبال ثٍَوذ‬
‫پبییي هیآهلٍ ّ هیوّکبه كویهلّى كه عِهذ هقهبلق اى پهبییي ثهَثهبال كه ؽوکهذ‬
‫ثْكٍ اٍذب كه یک چٌیي هْهؼیهذ هیوّهکبه كویهلّى اى هّی ًهب اهیهلی فطهبة‬
‫ثَّیو هیگْیل‪« :‬ای گوثَی ػلی (ع) روا ثَؽن ػلی (ع) ثَهي هؽن کي »‬
‫ّیو یک ًگبٍ رٌلی ثَاّ هیاًلاىك ّ ثَ آَُزَگی اى کٌبهُ هیگهنهكب پهٌ‬
‫اى ػجهههْه ّهههیوب ّهههیطبى ثهههَپٍْهههذ هیوّهههکبه كویهههلّى كه آههههلٍ ّ اّ ها ثهههوای‬
‫ریواًلاىی ثَُلف کْزي ّیو ٍٍَّْ هیکٌلب ثبالفوٍ ثَّهیو ریهواًهلاىی ًوهْكٍ‬
‫ّ آى ها هیکْلب ثؼل اى آى كیگهو فیهوی اى ىًهلگی ًلیهلب ؽزهی ًَهلِ ُهن پهبک‬
‫ّههلب چههْى گوث هَی ػلههی (ع) ها کْههزَ ثههْكب آى گوث هَی ک هَ كه چٌههبى لؾظ هَی‬
‫ؽَبً ثَاّ هؽن ًوْكٍ ثْك‪.‬‬
‫كویلّى ثؼل اى آى ّیو یک هالكٍ ّیو كیگو ها ًیي کْذب آى ّیوی ثْك کهَ‬
‫ثههَاٍههتُههبی فَههوّفههبى ؽولههَ ثههوكٍ ثههْك‪ .‬فَههوّفههبى ثؼههل اى ّههٌیلى ایههي فجههو‬
‫ثَکلفلای كٍ گلزَ ثْك کَ اّ ها ًيك هي ثیهبّه رهب ثهوایِ عهبیيٍ ثهلُنب ههواه ّهل‬
‫علَههَی ثههَاكزقههبه هیوّ هکبه كویههلّى ثههب ؽ‪ٚ‬ههْه فَههوّفبى ثوگههياه ّههْك ک هَ‬
‫‪ٙ‬وي آى اى اّ رغلیل ثَػول آیل‪.‬‬
‫اهب هیوّکبه كویلّى ثَهٖل ایهيکهَ عهْایي ثِزهوی اى فَهوّفهبى كهیبكهذ‬
‫کٌههلب لجههبًُههبی فیلههی ژًههلٍ ّ ًههب هورههت ثههو رههي ک هوكٍ ّ ثههب ّ‪ٙ‬ههغ ىًٌههلٍ پههیِ‬
‫فَوّفبى هكذب فَوّفبى ّهزی اّ ها ثب ایي ّ‪ٙ‬غ كیهلب ثهب لؾهي رؾویوآهیهي ّ‬
‫ًب ثبّهاًَ گلذ‪:‬‬
‫«ایي ّیو ها کْزَ اٍذ؟»‬
‫ثلیيروریت فَوّفبى ثبّه ًکوكب اى كویلّى ُن فّْهِ ًیبههلب ُیچهی ُهن‬
‫ثَاّ ًلاك‪.‬‬
‫ٍْهیي اٍطْهٍی «هٌْٖهآثبك» ّقٖی ثهًَهبم ؽهبط ثبثهب هلهی اههبهی اٍهذ‬
‫کَ گْیب كه یک هْهك ‪ ۴۳‬هي آهك گٌلم ها كه كٖهل ىهَهزبىب كه هیهبى ثهوف ّ‬
‫ثْهاى ثَهّی ّبًَی فهْك اى آٍهیبة هٍْهْم ثهَ«ثهبؽ عِهبى» ّاههغ كه هؾلهَی‬
‫هلیوی «هِغيآثبك» رب «هلؼَ هٌْٖهآثبك» آّهكٍ ثْكٍ‪ .‬كبٕلَی ایي هَیو ؽهلّك‬
‫‪ ۲‬کیلههْهزو هههیّههْكب آى ُههن كه كٖههل ىهَههزبى کهَ ؽههلّك ‪ ۱‬هزههو ثههوف ثههَهّی‬
‫ىهیي ًَْزَ ثْكٍ‪.‬‬
‫چِبههیي ّقٔ ههْیب کَهی ثهًَهبم «کبکهب ٕهلله اههبهی» ثهْكٍ کهَ رٌِهب كه‬
‫یک ؽولَ ‪ ۹‬ه ً گواى ها ثب ‪ٙ‬وة ِّپو کْزَ اٍذ‪ .‬ههیگْیٌهل ُوهیي کبکهب‬
‫ٕلله كه عویبى یک كػْی هؾلیب هلٌٍٍْگی ها کَ ‪ٛ‬وف هوبثل ثَهٖل ىكىب‬
‫ثَ‪ٛ‬وكِ هیاًلافزَب اى ُْا هیگوكزَ ّ هغلكا ثب ُوبى ٌٍل ‪ٛ‬وف هوبثل فْك‬
‫ها هیىكٍ اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی «هٌْٖهآثبك» كاهای یک ثهبة هَهغل ثبّهکٍْ ثهًَهبم «هَهغل اههبم‬
‫ؽَي هغزجی(ع)» ههیثبّهل کهَ ؽهلّك ‪ ۱۴۳۳‬هزهو هوثهغ ىههیي كاهك‪ .‬ىههیي ایهي‬
‫هَهههغل ها كّ ّهههقٔ فیهههو ثهههًَهههبمُهههبی ؽهههبط ثهههل هیهههوىا ؿالههههی ثهههَهَهههبؽذ‬
‫‪۱۳۳۳‬هزهههو هوثهههغب ّ کوثالیهههی ًغهههبد ػلهههی افهههالم هّّهههي ثهههَهَهههبؽذ ‪۴۳۳‬‬
‫للا ؿالهههی ثههْكٍ اٍههذ‪.‬‬
‫هزوهوثهغ اُههلا کهوكٍاًههل‪ .‬ثههبًی ٍههبفذ هَههغل آهههبی مثههیؼ ّ‬
‫هولاه ‪ ۴۳۳‬هزهو هوثهغ ىههیي ُهن ثهوای اؽهلاس ؽَهیٌیَ كه ًظهو گوكزهَ ّهلٍ کهَ‬
‫رٍْ‪ّ ٜ‬هقٔ فیهوی ثهًَهبم ؽهبط ػلهیدمحم ؿالههی اُهلا ّهلٍ اٍهذب یهک ُیهأد‬
‫ىًغیوىًی ثًَبم «ُیأد ػياكاهی ٍیلالِْلا(ع)» اهْهػياكاهی ایبم ػبّْهای‬
‫ؽَیٌی ها ػِلٍكاه اٍذ‪ .‬هلیویذ ایي ُیأد ثهَكُّ اّقبٕهی چهْى‪ :‬کوثالیهی‬
‫للا افالم هّّيب ؿالم دمحم ؿالهی ّ یبه دمحم ؿالههی‬ ‫ؿالم ؽَیي ثبٕویب هّػ ّ‬
‫هٍّههزبی «هٌٖههْهآثبك» اى اهکبًههبد اّلیههَ هكههبُی هبًٌههل آة لْلههَکْههیب‬
‫هٌّّبیی ثومب فبًَی ثِلاّذ ّ هقبثواد ثوفْهكاه اٍذ‪ .‬یک ثبة هلهٍَی‬
‫اثزلایی ّیک ّ ًٍْهبىب اههْه رؾٖهیلی كوىًهلاى ایهي هٍّهزب ها رهبهیي ههیکٌهل‪.‬‬
‫ىهیي هلهٍَ ها ّقٖی فیواًلیِ ثًَبم اٍوبػیل ؿالهی ُلیَ کوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫«هٌْٖهآثبك» اى هلین كاهای هلهٍَ ثْكٍ اٍذب اّلهیي هؼلهن كه ىههبى ٍه بٍ‬
‫ًْاىللا کهَ اًَهبى فیواًهلیِ ّ كهلاکبه ثهْكب‬
‫ّ‬ ‫للا ؿالهی ثْكب‬
‫كاًِب هوؽْم ًْاى ّ‬
‫ثؼلُب ثوای ًغبد ّقٖی كه چبٍ هكزَب اّ ها ًغبد كاكب اهب فْكُ كچهبه گهبى‬
‫گوكزَگی ّل ّ اى كًیب هكذ‪.‬‬
‫* ّؼوی اى اثواُین افالم هّّي ‪ٍ -‬بکي هٌْٖه آثبك*‬
‫رولین ثَایل پو اكزقبه «ثبٕوی» ‪« -‬کبهلیوّى»‪:‬‬
‫هب ٍبكٍ ثْكینب ٍبكٍ ُن كل كاكٍ ثْكین‬
‫پوّاًَّاهب هب رکیَ ثو گل كاكٍ ثْكین‬
‫كه چْنُبهبى ىًلگی هًل كگو كاّذ‬
‫ثقل ّ هیب ّ کیٌَ اى هبُب ؽنه كاّذ‬
‫پبی پزیب ثو ٌٍلُب ُوواى ثْكین‬
‫ثب هْم ّ فْیِ ّ ‪ٛ‬بیلَ كهَبى ثْكین‬
‫هب كل فُْ اى ثوًْثلٌل پیو ‪ ۱‬ثْكین‬
‫ثو هّی اٍت پیوب ُوچْى ّیو ثْكین‬
‫یک ًیوَ اىربهیـهبى عٌل ّكلیوی اٍذ‬
‫ثقْی كگو كهؽوهذ پیواى ّپیوی اٍذ‬
‫ُو پیو كه هْم فْكُ یک اكزقبه اٍذ‬
‫ىیوا کَ اّ ربهیقی اى یک هّىگبه اٍذ‬
‫اكًَْ کغب هكذ آىُوَ فْی كلیوی‬
‫آى هلتُبی ّبكب كه هوكاى ایلی‬
‫آّؿ چَّل آىایل هَزؾکن كهایي كّذ‬
‫ّبیلب ىهبًَ ثو فالف هیل ّبى گْذ‬
‫ثبیل ٍوّذ ثبٕوی ها ثبى ٍبىین‬
‫كوٌُل ایلی ىیَزي آؿبى ٍبىین‬
‫‪« -۱۳۸۳ /۳/۵‬کبهلیوّى» ‪« -‬هٌْٖهآثبك»‬
‫‪ - ۱‬تفٕگ ثغٔ‪ِ ٛ‬تعٍك ثٗثؼعگ عبيفٗ‬

‫هٌگاى‬
‫للا كوّؿی‬‫ثَهّایذ ػلیفبى ّکُْیب کبکبهلی اهیوی ّ ػيیي ّ‬
‫هٍّهههزبی ىیجهههب ّ فهههًُْوهههب اٍهههذب کهههَ كه ًبؽیهههَی ّهههوبلی كُبًهههَی رٌهههل‬
‫ثَههزبًکب كه كاهٌههَی کههٍْ «ٍههبهاى» ّاهههغ اٍههذ‪ .‬ؽههلّك ٕههل ٍههبل اٍههذ کههَ‬
‫هَکًْی هیثبّلب كه اثزلا ثَآى « ُگل ىهكک» ّ ُهن "گهل هکهبى" ههیگلزٌهل‪ .‬كه‬
‫ىهبى ؽویهلفهبى ّ لطهقػلهیفهبى کْهکْلی کهَ عهْی علیهلی اى رٌهل ثَهزبًک‬
‫کْیلٍ ّلب اها‪ٙ‬ی ثیِروی ىیو کْذ هكذ‪ .‬كه ّاههغ ُْیهذ ّ ًهبم ایهي هٍّهزب‬
‫ًیي اى آى عْی علیل گوكزَ ّلب چْى ٍواٍو هَهیو آى عهْی اى اثزهلای ٍهوثٌل‬
‫رب پْىٍی آثبكیب روبهب اى هیبى ٌٍل ّ هٌل ػجْه ًوهْكٍ اٍهذب ثهَُوهیي ٍهجت‬
‫ثَآى عْی «هٌگبى» گلزَ ّل‪ .‬هٌل اى ًظهو هیهياى اًغوهبك اى فهبک ٍهلذرهو ّ‬
‫اى ٌٍل ًومرو اٍذ کَ فْك کبهلیوّىیُب ثَآى « ِک ٍِْک» هیگْیٌل‪.‬‬
‫لللا فهبى کْهکْلی پهله‬ ‫هبلک هلیوی اها‪ٙ‬ی ّ ر َی «گل ىهكک» ؽبط ػجه ّ‬
‫فلیغَ ثهیثهی ُوَهو ٕهْلخاللّلهخ ثهْكب پهٌ اى اّ ثهَكوىًهلاًِ ؿ‪ٚ‬هٌلوفهبى ّ‬
‫هظلوفبى هٍیل‪ .‬آىُب ٍِن لطقػلیفبى ّ ؽویلفبى ها ًیهي فویهلٍ ّ ‪ ۶‬كاًهل‬
‫«هٌگبى» ها هبلک ّلًل‪.‬‬
‫كه اثزلا ٍهبهاًیُهب ههیآهلًهلب آىعهب ها اعهبهٍ ههیکوكًهلب كه كٖهْل ثِهبه ّ‬
‫ربثَزبى كه آىعب کْهَ هیىكًل ّ کْذ ّ ىهع هیًوْكًل‪ .‬كه كٖل پهبییيب پهٌ‬
‫اى ثوكاّهذ هؾٖهْل هغههلكا ثهَ«ٍهبهاى» ثوگْههزَ ّ ىهَهزبى فهْك ها كه آىعههب‬
‫هیگنهاًیلًل‪ .‬كه ثِبه ٍبل ثؼل هغلكا کْهَی علیل ثو پب هیکوكًل‪ .‬رب ایيکهَ كه‬
‫ؽلّك ٕل ٍبل هجل اى ایي هبلکیي کْکْلی اى ىاهػهیي ٍهبهاًی فْاٍهزٌل رهب كه‬
‫ُویيعب یک هلؼَ ثوپب ًوْكٍ ّ ٍبکي ًّْل‪ .‬ىاهػیي یک هلؼَی کْچک ثو ٍهو‬
‫رلی هٍْْم ثَرل ‪ٛ‬بُوی ثوپب ًوْكٍ ّ رؼهلاك ‪ ۸‬فهبًْاه كه آى ٍهبکي ّهلًلب ایهي‬
‫هلؼَ كاهای یک كهة ثْكب ثوط ّ ثبهّ ُن ًلاّذ‪ .‬ثَهوّه ىههبى عوؼیهذ ىیهبك‬
‫ّلٍ ّ ثَرؼلاك ‪ ۱۲‬فبًْاه اكيایِ یبكذب هزؼبهجب فبًَُهبی علیهلی كه ثیهوّى اى‬
‫هلؼَ كه هؾل هلیوی كٍ کًٌْی ثو پب ّل‪.‬‬
‫كه آى هْهغ کلفلای «هٌگبى» کَی ثًَبم ّیوػلی ثهْك کهَ ثهو ٍهو هَهبیلی‬
‫ثب هبلکُب كهگیو ّلب فْاًیي ّ هبلکُب اّ ها اى ٍوذ کلفلایی ػيل ًوْكٍ ّ‬
‫اى كٍ ثیوًِّ کوكًل‪ .‬اّ ثَهٍّزبی «ثیوْه» هكذ ّ كه ُوهآىعهب هبًهلگبه ّهلب‬
‫اکٌْى ثچَُبیِ كه ُوآىعب ىًلگی هیکٌٌل‪ .‬ثَعبی ّیوػلی ِهواة فٌغْهزی‬
‫کلفلا ّ ًوبیٌلٍی هبلک ّل‪.‬‬
‫إل ثٌُغبم «هٌگبى» اهوّىی ؽ‪ٚ‬واد ٍبهاًی َُزٌلب لکي ثَههوّه ایهبم‬
‫اّقبٕی اى عبُبی كیگو ُن آهلٍ ّ كه ایيعب ٍبکي ّهلًلب كه ایهيعهب ُهو یهک‬
‫اى ثٌکُْبی ٍبکي كه«هٌگبى» ها ثَروریت چٌیي ثیبى هیکٌین‪:‬‬
‫‪ - ۱‬ثٌک هْی ٍههبهاًیب ّههبهل فههبًْاكٍُههبی ٍههبكاد ؽَههیٌیب ٍههیلدمحم كاّهیب‬
‫ٍیلکْچکب ٍیلكاّكب اهیویب هیوىاثل‪ ،‬هيشصا خاى‪ ،‬عيذعلی گپ‪ ،‬عيذسحين علی‪.‬‬
‫‪ - ۲‬ثٌکهههْی فٌغْهههزی ّهههبهل فهههبًْاكٍُهههبی كوّؿهههی‪ :‬ػيیيهلهههی ‪ٍ -‬هههِواةب‬
‫ِواةب دمحم ‪ -‬اى فٌغْذ آهل‪.‬‬
‫‪ - ۳‬ثٌکْی ٍیٍقزی‪ :‬اهیوب ػلی فبىب ؽَي فبىب دمحم خاى ‪ -‬اص عیعخت آهذ‪.‬‬
‫‪ٍ - ۵‬بكاد هٍْْی‪ٍ :‬یلخذاداد هْعْی‪ ،‬عيذعلی‪ ،‬عيذدمحم‪ ،‬عيذعلیسضا‪-‬‬
‫‪ْٛ - ۶‬ایق روک هوٍهبًیب دمحمىهبًی ّ کْکْلی‪.‬‬
‫«هٌگههبى» اهههوّى كاهای ‪ ۱۳۳‬فههبًْاه اٍههذب اى ُوههَی اهکبًههبد اّلیههَی‬
‫ىًههلگی ّههبهل آة لْلههَکْههیب ثههومب هقههبثوادب فبً هَی ثِلاّههذ ّ هک هبىُههبی‬
‫آهْىّی ّ هنُجی ثوفْهكاه هیثبّل‪ .‬یهک ثهبة هَهغل ّهیک ّ رویهي كه پهبییي‬
‫هٍّزب ّعْككاهك کَ ىهیي آى ها ٍیل لو ؽَیٌی اُلا کوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫ی هک ثههبة ؽَههیٌیَ كه ًبؽی هَی ثههبالی كٍ كاهك ک هَ ثههب ًیههبى آى آهبیههبى ٍ ه ِلاه‬
‫ؽَیٌی ّ اهبم هلی كوّؿی هیثبّهٌل‪ .‬هؾهل «هٌگهبى» كاهای ‪ُ ۲‬یهأد ػهياكاهی‬
‫هیثبّل‪ .‬یکی ثًَهبم اثبالل‪ٚ‬هل الؼجهبً(ع) اٍهذ کهَ كه ًبؽیهَی پهبییي كٍ كؼبلیهذ‬
‫كاهك‪ .‬كیگوی ثًَبم ٍیلالِْلا(ع) اٍذ کَ كه ثبالی كٍ اهْه هوثْ‪ ٛ‬ثَػياكاهی‬
‫ٍیلالِْلا(ع) ها ٍبىهبًلُی هیًوبیل‪.‬‬
‫هوكم «هٌگبى» ُوْاهٍ اُل روْی ّ ‪ِٛ‬هبهد ثهْكٍ ّ اى ًقَهزیي هّىُهبی‬
‫ربٍههیٌ هٍّههزب كاهای ؽوههبم ػوههْهی ثههْكٍاًههل‪ّ .‬هىُ كه هٍّههزبی «هٌگههبى»‬
‫هًّههن چٌههلاًی ًههلاهكب ّلههی عْاًههبى «هٌگههبًی» اى لههناد ّهىُ ثههیًٖههیت ُههن‬
‫ًیَزٌل‪ .‬كهآىعب یک رین كْرجبل ثهب ًهبم كُهي پهوکي «پوٍه ْلیٌ» ّعهْك كاهك کهَ‬
‫كبهههل ىهههیي ّ اهکبًههبد الىم اٍههذب كه هّههزَی ّالیجههبل ًیههي عْاًههبى «هٌگههبى»‬
‫كاهای هوبمُبی هٌطوَای َُهزٌل‪ .‬رهب کٌهْى اى هٍّهزبی «هٌگهبى» رؼهلاك ‪ً ۱۵‬لهو‬
‫هؼلنب کبههٌلب هئیٌ ّؼجَّ ‪ً ۲۳‬لو كاًْغْ ثوفبٍزَاًل‪.‬‬
‫جيذسصاس‬
‫للا کْصوی‬ ‫ثَهّایذ ػٌبیذ ّ‬
‫«عیههله» ی هک ًههْع گیههبٍ ٍههْىًی اٍههذ ک هَ كه ًههْاؽی ٍوكٍههیوب كه هَههیو‬
‫عویبىُبی آثی هیهّیلب ایي گیهبٍ اٍبٍهب كبههل ثهوگ ثهْكٍ ّ روکهَُهبی ٕهبف ّ‬
‫ٍّههْىًی اُ ثههَؽههلّك یههک هزههو هههیهٍههلب هههلیویُههب اؿلههت اى آى عههبهّة ّ‬
‫هیَوبى ّ رٌبة رِیَ هیکٌٌل‪.‬‬
‫«عیلهىاه» هؾلی اٍذ ثب اهرلبع ‪ ۲۸۳۳‬هزو اى ٍطؼ كهیبب کَ كه ًبؽیَی‬
‫كْهبًی رٌل ثَزبًلب یب ُوبى ثِْذ گوْلٍ هواه كاهك‪ .‬كبٕلَی آى رهب ٍهو پهیچ‬
‫«هٌگبى» ‪ ۱۴‬کیلهْهزو ّ رهب ٍهیلدمحم «ٍهبهاى»‪ ۱۲‬کیلهْهزو ثهوآّهكٍ ّهلٍ اٍهذ‪.‬‬
‫ایي هؾلّكٍی ٍّیغ روبهب عهي هلوهوّ «عیهلهىاه» اٍهذ‪ .‬آى یهک هؾهل ههلیوی‬
‫اٍذ کَ اى ىهبىُبی ًبٌّبفزَ هؾل ٍکًْذ آكهیبى ثْكٍ اٍذ‪.‬‬
‫هبلکیذ إلی «عیلهىاه» هزؼلن ثَروکبى دمحم ىهبًی ثْكب ٍ ٌ هیوىافبى‬
‫اثواُیوی اى هٍّزبی «گلَگبٍ رٌل ّْل» آى ها فویل‪ .‬هیوىافبى پٌ اى هلری‬
‫آى ها كه هؼوٗ كوُّ ًِهبكب رهب ایهيکهَ ‪ ۳‬كاًهل آى ها هیوؿهبهری ّ ‪ ۳‬كاًهل‬
‫كیگههو ها ؽههبط ثبثههب عههبى دمحمی ّ ؽههبط ّههبٍدمحم اى هٍّههزبی «ثههيی رٌههل ّههْل»‬
‫فویلًل‪ .‬هیوؿبهری كه آىعب هلؼَی کهْچکی ثوپهب کهوك کهَ عوؼهب ‪ ۱۳‬ثهبة فبًهَ‬
‫كاّذب رؼلاك ‪ ۸‬فهبًْاه ػْهبیوی ها كه آى اٍهکبى كاك رهب ثهوایِ ىهاػهذ کٌٌهل‪.‬‬
‫كه ایههيهْهههغ فههْك هیوؿههبهری كه «کِک هواى» ّ «ٍوثَههذ» ُوههبیی عههبى ثَههو‬
‫هیثوكب آى ‪ ۸‬فبًْاه ػْبیوی کبه هػیزی اّ ها ثَػِلٍ كاّزٌل‪.‬‬
‫اهب ؽبط ثبثب عبى ّ ؽبط دمحمعبى ثيی رؼلاكی اى فبًْاكٍُبی هٍّهزبی فهْك‬
‫ها كه آىعب اٍکبى ًوْكٍ ّ کبه هػیزی فْك ها ثهَػِهلٍی آىُهب هؾهْل ًوْكًهل‪.‬‬
‫ایي ّ‪ٙ‬غ اكاهَ كاّهذ رهب إهالؽبد اه‪ٙ‬هی پهیِ آههل‪ .‬کهَ كه عویهبى آى روَهین‬
‫ثههًََههجذ ّههل ‪ % ۵۳‬اها‪ٙ‬ههی ثههَهػیههذ ّاگههناه گوكیههل ّ ‪ % ۵۳‬كیگههو ثههوای‬
‫هههبلکیي هبًههلب هههبلکیي آى ٍههِن ‪ % ۵۳‬فههْك ها ‪ٛ‬ههی اهَههب‪ٍ ۱۲ ٛ‬ههبلَ ثههَهػیههذ‬
‫كوّفزٌلب هَ‪ُٜ‬بی کَ ُوگي پوكافذ ًْلب ىیوا كه ٍبلُبی اّل ُیچکٌ ُهیچ‬
‫چیيی ًلاّذ رب ثزْاًل هَ‪ ٜ‬ث وكاىكب رب ایيکهَ اًوهالة ّهل ّ ُوهَچیهي كواههُْ‬
‫گوكیلب ًَ هبلک ثَكکو ‪ٛ‬لتکبهی اكزبكب ًَ هػیذ ثَكکو ثلُکبهی‪.‬‬
‫هههوكم «عیههلهىاه» پههٌ اى إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی ّ پههٌ اى فویههل ‪ٍ % ۵۳‬ههِن‬
‫هبل هک اؽَههبً کوكًههل ک هَ كیگههو ىهههیي هههبل فْكّههبى اٍههذب ىؽوههذ کْههیلًلب‬
‫ٍهههٌلُهههب ها عوهههغ کوكًهههلب كهفزهههبى‬
‫ثلههْ‪ ٛ‬ها هطههغ کوكًههلب اها‪ٙ‬ههی فههْك‬
‫ها ٕهههبف ّ ههههٌظن ًوْكًهههلب ثبؿهههبد‬
‫ثههههَّعههههْك آّهكًههههل ّ هؾههههل ها آثههههبك‬
‫کوكًههلب چٌههبىک هَ اهههوّىٍ ایههي هؾههل‬
‫ثههَهؿههن ثوفههی هؾوّهیههذُههبی کههَ‬
‫ًبّهی اى ٕهؼتالؼجههْه ثهْكى هٌطوههَ‬
‫هههیثبّههلب یکهی اى پههو كهآهههلرههویي ّ‬
‫ؽبٕهههههههههههلفیيرهههههههههههویي هٌهههههههههههب‪ٛ‬ن‬
‫«کهههبهلیوّى» ههههیثبّهههل‪ .‬ؽهههلّك ‪۷۳‬‬
‫ُکزههبه ثههبؽ ّ ‪ُ ۱۳۳‬کزههبه اها‪ٙ‬ههی‬
‫هيهّػی ثوای یهک هٍّهزبی کهنرهو‬
‫اى ‪ ۲۳‬فهههبًْاهب ٍهههوهبیَی ثهههيهگ‬
‫اٍهههذ‪ .‬ػهههالٍّ ثهههوایيُهههب كامكاهی ّ‬
‫پهههوّهُ ىًجْهػَهههل ًیهههي كه ایههههي‬
‫هٍّههههزب هًّههههن كههههواّاى كاهكب کوههههب‬ ‫ًوبی اى عیلهىاه‬
‫ایهههيکهههَ ػَهههل کهههُْی ایهههي هٍّهههزب ُهههن فیلهههی هْهههِْه اٍهههذب ىًهههبى ّ كفزهههواى‬
‫ىؽوذکِ ایي هٍّزب ًیي هبلیُبی فُْ ًوِ ّ ًگبهی هیثبكٌل‪.‬‬
‫ىًههلگی كه «عی هلهىاه» ‪ٛ‬جیؼههی ثههْكٍ ّ ثههَكّه اى ىهم ّ ثههوم ّههِوی اى‬
‫للا‬
‫هجیههل ثههومب رلْىیههْىب هههبُْاهٍب ک هبه یْروب اًزوًههذ‪ ...‬عویههبى كاهك‪ .‬ػٌبیههذ ّ‬
‫کْصوی كه ایي هْهك چٌیي هیگْیل‪« :‬رب ىهبى اًوالة یهک ًلهو ثبٍهْاك كه هیهبى‬
‫هب پیلا ًویّل رب یهک ًبههَ ثقْاًهلب ّهزهی ثهوای هٍّهزبی ههب یهک ًبههَ اى عهبی‬
‫هیآهلب آى ها ًگَ هیكاّزینب هلدُب هٌزظو هیهبًلین رهب یهک ّقٖهی ثهب ٍهْاك‬
‫پیلا ثْْكب آى ها ثوای هب ثقْاًلب لکي اهوّىٍ یک ثبة هلهٍَی اثزلایی كاهیهن‬
‫کَ ٍبفزوبى آى ها فْكهبى ثب اٍزلبكٍ اى هٖبلؼ گل ّ ٌٍل ٍبفزین‪.‬‬
‫کههْصوی هههیاكيایههل‪« :‬كه هٍّههزبی هههب اى ٍّههبیل هههلهى کْههبّهىی فجههوی‬
‫ًیَذب هب یک كٍزگبٍ ریلو ها رب كُبًَی رٌهل ثَهزبًل آّهكیهنب كه آىعهب آى ها‬
‫ثبى ًوْكٍ ّ هطؼَ هطؼَ کوكینب ُو هطؼَ ها ثبه االؽ ًوْكٍب ثَهؾهل آّهیهنب كه‬
‫ایيعب هغهلكا هطؼهبد ها ثَهزین رهب اى آى ثهوای فهوهيکهْثی ّ یًْغهَ فوكکهوكى‬
‫اٍزلبكٍ کٌین‪ .‬اها‪ٙ‬ی ایيعب ها ًوهیرهْاى ثهب ریلهو یهب رواکزهْه ّهقن ىكب ىیهوا اى‬
‫یک ‪ٛ‬وف عبكٍ ّعْك ًلاهكب اى ٍْی كیگو ىهیيُهب ًهبُوْاه اٍهذ‪ .‬ههب ثهب گهبّ‬
‫فیِ هیکٌین‪».‬‬
‫ک هْصوی هههیگْیههل‪« :‬كه گنّههزَُههب «عیههلهىاه» هوک هي اًههْاع ؽیههبد ّؽههِب‬
‫ثْی ٍ گواى ثْكب گواى آى هله كواّاى ثْك کَ كه هّى هّّي هبًٌل گلَُبی گهبّ‬
‫هّی ىهیيُب ّ هياهع هب ثَچوا ههیپوكافهذب ههب اى كٍهذ آىُهب ػهبعي ثهْكینب‬
‫گبُی رٖوین هیگوكزین ایيعب ها روک کٌینب چْى ًویرْاًَهزین اى ههياهع ههبى‬
‫ًگِجبًی ًوبیینب هّىُب هب یک ثبه ىهیي ها فهیِ ههیىكیهنب ّهتُهب گواىُهب كٍ‬
‫ثبه آى ها ىیو ّ هّ هیکوكًل‪ .‬ثًَبچبه ّوّع ثَکْزبه گواى ًوهْكینب هّى ‪۱۳‬‬
‫رب ‪ ۲۳‬رب اى آىُب ها کْزینب رب کن ّلًل ّ هياهع ّ كهفزبى هب پب گوكذ‪».‬‬
‫کْصوی هیاكيایهل‪« :‬ههي كه یهک هّى ‪ ۸‬ههالكٍ فهوً ها ىكٍامب هّىی ‪۵۳‬‬
‫هطؼَ کجک ىكٍام ّ كه ‪ْٛ‬ل ػووم ‪ ۵۴‬ه ً ثي ّ پبىى ىكٍام‪».‬‬
‫اّ عویههبى کْههزي ی هک هههالكٍ پلٌههل ها ایههي گًْههَ ّههوػ هههیكُههل‪« :‬كه ٍههبل‬
‫‪ ۱۳۵۵‬ثْك کَ یک هّى ثَارلبم گوگ ػلی ّیو دمحمی ثَکٍْ هكزینب هي كّهثیي‬
‫اًلافزههَب ثههَا‪ٛ‬ههواف ًگههبٍ کههوكمب كیههلم كه هیههبى ٍههٌلُههبی هؼههوّف ثههَكهٍی‬
‫هوكاهفبًَ یک هالكٍ پلٌل هّی یک رقزَ ٌٍل فْاثیلٍ اٍذ‪ .‬هي كه آى هْهغ‬
‫یک هج‪ َٚ‬رلٌهل ‪ ۵‬ریوپهواى ثل یکهی كاّهزنب ثهَگهوگ ػلهی گلهزن ثیهب ثهوّینب آى‬
‫پلٌل ها ثيًین؛ كه آى لؾظَ هب ؽلّك ‪ ۶۳۳ - ۵۳۳‬هزو ثب پلٌل كبٕهلَ كاّهزینب‬
‫گوگ ػلی گلذ پلٌل ثب یک ریو اى پب كه ًویآیهلب كه ًزیغهَ ثهَ‪ٛ‬هوف ههب ؽولهَ‬
‫ًوْكٍب ثٍَوػذ فْك ها ثَهب فْاُل هٍبًیل‪.‬‬
‫هي ثَؽهوكِ گهُْ ًکهوكٍب ثهَهاُهن اكاههَ كاكمب كه هَهیو هاٍ ثهَیهک ههالكٍ‬
‫فوً ثوفْهك کوكم کهَ ثهَآى ریواًهلاىی ًکهوكٍب اعهبىٍ كاكم رهب اى هَهیوم كّه‬
‫ّْكب فوً آَُزَ آَُزَ هكذ كافل هـبهٍی ّ اى ًظوم پٌِبى ّل‪».‬‬
‫«هي ثَهَیوم ثهٍَهْی پلٌهل اكاههَ كاكمب هٍهیلم ثهَكهفزهی کهَ آى ها ًْهبى‬
‫کوكٍ ثْكمب كیلم کَ پلٌل ٕلای پبین ها ٌّیلٍب اى فْاة ثیلاه ّلٍ اٍذب پلٌل‬
‫ثب ؽَبٍیذ ا‪ٛ‬واف فْك ها هیپبییلب كه آى هْهغ ؽلّك ‪ ۱۵‬هلم ثب پلٌهل كبٕهلَ‬
‫كاّزنب ثَهؾ٘ ایيکَ هوا كیلب ثلًِ ها کْیل رب ثَهي ؽولَ کٌلب هي كْها هبَّ‬
‫ها كْبه كاكٍ ّ ًقَزیي ریو ها ّلیک کوكمب ریو ثَپلٌل إهبثذ کهوكب اههب ُهیچ‬
‫رههأصیوی ثههو آى ًگناّههذ‪ .‬كه ایههيهْهههغ هههي كه پههبییي ٕههقوٍب پلٌههل كه ثههبالی‬
‫ٕقوٍ هواه كاّزینب پلٌل ثب كّ ٍَ فیي ثلٌل ثَ‪ٛ‬وكن آهل؛ فْك ها اًهلافذب اههب‬
‫اى هي گنّذ ّ ‪ ۱۵ -۱۳‬هزو پبییيرهو اكزهبك‪ .‬كه لؾظهَی کهَ رـییهو هَهیو كاكٍ ّ‬
‫هیفْاٍذ ثَ‪ٛ‬وف ٍوثبالیی ثوگْزَ ّ فْك ها ثَهي ثوٍبًلب ‪ ۳‬ریهو كیگهو ُهن‬
‫پْذ ٍوُن فبلی ًوْكمب کهَ روبههب ثهَثهلى پلٌهل إهبثذ ًوهْكب اى إهبثذ ایهي‬
‫ریوُب چٌبى ؿوُ ًوْك کَ ٕلایِ ثَروبم كهٍی هوكاهفبًَ پیچیل‪».‬‬
‫«چیيی کَ ثواین ػغیت ثْك ایهيکهَ ّهزهی ریهو چِهبههی ثهَپْهذ هاى پلٌهل‬
‫إههبثذ ک هوكب پلٌههل ثوگْههذ ّ فههْكُ ثههب كًههلآىُههبیِ هؾههل إههبثذ گلْلههَ ها‬
‫گوكذ ّ پبهٍ کوك‪ .‬كه ایيهْهغ هي كکو کوكم کَ پلٌل فیبل هیکٌل ههوا گوكزهَ‬
‫اٍذ‪ .‬ثؼل اى آى کهَ فهْك ها پهبهٍ کهوكب یهک رکهَ ٍهٌل ثهَّىى ‪ ۳ - ۲‬کیلهْ كه‬
‫كُبى فْك گوكزَ ّ چٌبى ثب كًلاىُبی فْك كْبه هیكاك کَ ٍهٌل فهوك ّهلب ههي‬
‫ٕههلای فههوك ّههلى ٍههٌلُههب ها هههیّههٌیلمب ایههي آفههویي لؾظههبد ىًههلگیاُ ثههْكب‬
‫فیلههی هههلهد كاّههذب فیلههی ثههب ٍههقزی هههوكب رههب ی هک ٍههبػذ هههب عههو د ًک هوكین‬
‫ثٍَواؽ الَّاُ ثوّینب ثؼل اى گنّهذ یهک ٍهبػذب ثهَارلهبم گهوگ ػلهی هكزهین‬
‫ثٍَواؽ الّهَی پلٌهلب آى ها ثوكاّهزَ ّ کْهبى کْهبى آّهكیهن كه ًوطهَی ثهًَهبم‬
‫گْك پلَ پبب اى آىعب ٕلا ىكین رب اى فبًهَ ثهوای ههبى االؽ آّهكًهلب الّهَ ها ثهبه‬
‫االؽ کوكٍب ثَهؾل آّهكینب پٍْزِ ها کٌلٍ ّ پو اى کبٍ ًوْكین‪».‬‬
‫«عیلهىاه» اهوّىی كاهای ‪ ۱۸ - ۱۷‬فهبًْاه اٍهذ کهَ ًهین آىُهب اى ههوكم‬
‫ػْبیو ّاثَزَ ثَروکبى كهٍّْهی ّ ًیوی كیگو اى هوكم «ّْل ثيی»اًل‪.‬‬
‫علیآتاد‬
‫للا ًبهلاهب اهیلّاه هِوی‬ ‫ثَهّایذ کوثالیی ًٖود ّ‬
‫اًلکی کنرواى یک کیلْهزو ثؼل اى «هِغيآثبك» كه ىیوكٍذ عبكٍی إلیب‬
‫هٍّزبی هلیوی «ػلیآثبك» ّاههغ اٍهذ‪ .‬اُهبلی آى ههلػی َُهزٌل کهَ رهبهیـ هؾهل‬
‫ّههبى هیْههَ كه ػوههن چٌههلیي ُياهٍههبلَی رههبهیـ كاهك‪ .‬ایههي اكػههبی آىُههب ها ًههَ‬
‫هههیرههْاى ثههب ایههي كهاىی هجههْل کهوكب ًههَ هههیرههْاى ثههَآٍههبًی هههوكّك كاّههذب ىیههوا‬
‫هْهؼیذ ایي هؾل کهَ كه هٖهت هّكفبًهَی رٌهل ثَهزبًک ثهب هّك «کهو» ههواه‬
‫كاهكب هیرْاًهل اًَهبى ها ًَهجذ ثهٍَهبثوَی ‪ٛ‬هْالًی ٍهکًْذ ثْهو كه ایهي هؾهل‬
‫ثبّههٌل ٍبىك‪ .‬ثٌب ثَُویي كلیل هبثل رْٖه اٍذ کَ «ػلیآثبك» یکی اى ًقَزیي‬
‫ًوب‪ ٛ‬هًّن کْبّهىی كه «کبهلیوّى» ثْكٍ ثبّل‪.‬‬
‫«ػلیآثبك» ربکٌْى پٌظ ثبه عب ثَعب ّلٍ اٍذب ًقَهزیي ثهبه هلؼهَی ثهْكٍ کهَ‬
‫كه ًبؽیَی عٌْثی هٖت هّكفبًَی رٌهک ثَهزبًک ثهب هّكفبًهَی «کهو» ههواه‬
‫كاّزَ ّ ثًَبم «هلؼَ ػلیآثبك» فْاًلٍ هیّلٍب آى هلؼَ كاهای ‪ ۴‬ثوط ّ ثبهُّبی‬
‫كههواّاى ثههْكٍ ک هَ كهة ّ كهثههبى ُههن كاّههزَ‪ .‬روههبهی اُههبلی كه آى هغزوههغ ثْكًههل‪.‬‬
‫كهثبى هْ ق ثْك کَ ّتُب كهة هلؼهَ ها ثجٌهل ّ ٕهجؾی ىّك آى ها ثهبى ًوبیهل‪.‬‬
‫ًگِجبى كه ‪ْٛ‬ل هّى ًیي كه ُوبى كم كهة هلؼَ ؽ‪ْٚ‬ه كاّزَب ّهّك ّ فوّط‬
‫ها کٌزول هیکوك‪.‬‬
‫هلؼَی كّم ثَكبٕلَی اًلکی كّهرو ًَجذ ثَعبیگهبٍ هلؼهَی اّل ثٌهب ّهل کهَ‬
‫اکٌْى عبیگبُِ ثَهلؼَی آههبپیو دمحم هؼهوّف اٍهذ «آههب پیهودمحم» كوه‪ ٜ‬یهک ًهبم‬
‫هغوك اٍهذ کهَ ُْیهذ هغِهْل كاهكب ُهیچکهٌ كه ههْهك اُّهیچ چیهي ًوهیكاًهل؛‬
‫گْیههب اّ ّقٖههی ثههب کواهههذ ثههْكٍ کهَ كه ُوههیي ًوطههَ هههلكْى اٍههذ ّ ؽکهن اهههبم‬
‫ىاكٍی «ػلیآثبك» ها كاهكب اّقبٕی اكػب کوكٍاًل کَ كه ّتُبی ثَفْٖٕی‬
‫چواؽ ّ یبًْهی ها كه آى ًبؽیَ هْبُلٍ کوكٍاًل‪( .‬هؾهزوال آى ًهْه اًؼکبٍهی اى‬
‫ربثِ ًْه هِزبة ثو عَن ٕیولی ّ ثلْهیي كه ّتُبی ثله ثْكٍ ثبّل)‪.‬‬
‫كه گنّههزَُههبی كّه ثههَهلؼههَی آهههب دمحم «هلؼههَ اهههبهد» یههب (ػوههبهد) ًیههي‬
‫هیگلزٌل‪ّ .‬بیل ثلاى كلیل کَ «ػلیآثبك» ثوای هلری هوکي ؽکنهاًی هٌطوَ ثهْكٍ‬
‫اٍههذ‪ .‬رههب ؽههلّك ‪ٍ ۴۳ - ۳۳‬ههبل هجههل اى ایههي پبٍههگبٍ ژاًههلاههوی كه «ػلههیآثههبك»‬
‫هَزوو ثْكب كه آى هْهغ ًیي «هلؼهَ ػلهیآثهبك» فیلهی ثبّهکٍْ ّ كاهای ثهوطُهب ّ‬
‫ثبهُّبی هزؼلك ثْك‪.‬‬
‫هلؼَی ٍْم كه هؾلی ثًَبم "کل گَ ‪ -‬کلَگبٍ" ّاهغ ثْكب آفویي ثوبیبی «هلؼَ‬
‫کل گَ» هٌيل کوثالیی ًْهّى ثْك کَ یک إلَ كهفذ رهْد فیلهی ثهيهگ كه‬
‫ٍّ‪ ٜ‬آى هواه كاّذ‪.‬‬
‫آهبی اهیلّاه هِوی كه ایي هْهك چٌیي هیگْیل‪« :‬هُطو رٌَی آى كهفذ رْد‬
‫ثههَهههلهی ‪ٙ‬ههقین ثههْك ک هَ هههب رؼههلاك ‪ً ۵ - ۴‬لههو ثچههَ ثههَكّه آى ؽلوههَ هههیىكیههنب‬
‫كٍذُبی هبى ها ُن كهاى هیکوكینب ثَُن ًویهٍیل‪ .‬الَّی آى كهفذ رهْد رهب‬
‫ایي اّافو هْعْك ثْك کَ ثَآرِ کْیلٍ ّل‪».‬‬
‫چِبههیي هؾل «ػلیآثبك» هلؼَی ثْك کَ اکٌْى آصبهُ ثوهواه اٍهذب ثهَآى‬
‫هلؼَی هلیوی هیگْیٌلب ًبؽیهَی ههلیوی «ػلهیآثهبك» عهي آى هؾَهْة ههیّهْك‪.‬‬
‫ایههي هلؼههَ ؽههلّك ‪ٍ ۱۲۳‬ههبل هجههل ثوپبّههل ّ كٍُههب ٍههبل «هههوكم ػلههیآثههبك» كه آى‬
‫ىًهلگی کوكًهل‪ .‬ثؼهلُب ّهزههی کهَ عوؼیهذ ىیهبك ّههلب اّ‪ٙ‬هبع ّ اؽهْال اهٌیزهی ُههن‬
‫ثِجْك یبكذب ػلٍی اى كهّى هلؼَ ثیهوّى آههلٍ ّ كه ا‪ٛ‬هواف آى فبًهَُهبی ثهوای‬
‫فههْك ٍههبفزٌل ک هَ ثههَ"هلؼههَ كهی" هؼههوّف ّههلًلب ًطل هَی ػلههیآثههبك کٌههًْی كه‬
‫ُوآىعب هٌؼول ّل‪.‬‬
‫پٌغوههیي هؾههلب ُوههیي هَههوذ ًٍْههبى هٍّههزب اٍههذ کهَ اى ًوطههَی ثههًَههبم «رههل‬
‫كیلگبٍ» ّوّع ّلٍب رب رل «گوثهَکهبى» كه ؽبّهیَی عهبكٍی إهلی اهزهلاك یبكزهَ‬
‫اٍذ‪ .‬کَ ًيكیک ثَ ‪ ۲‬کیلْهزو ‪ْٛ‬ل كاهكب فبًَُب اؿلت كه كٍّْی یک هّزَ‬
‫عههبكٍی آًزٌههی فههبکی ٍههبفزَ ّههلٍاًههل‪ .‬اى ایههي ًظههو «ػلههیآثههبك» كهٍههذ هبًٌههل‬
‫«هِغيآثبك» اٍذب چهْى ُهوكّ ثهَُهلف هٍهیلى ثهَؽبّهیَی عهبكٍی إهلیب اى‬
‫عههبی فههْك کٌههلٍ ّههلٍب ُْیههذ ّ ثبكههذ هجلههی فههْك ها اى كٍههذ كاكٍ ّلههی رههب ٌُههْى‬
‫ثَُْیذ علیل ّ هطلْة فْك ًوٍیلٍاًل‬
‫هٍّزبی «ػلیآثبك» ؽلّك ‪ ۳۳۳‬فبًْاه ها كه فْك عبی كاكٍ اٍهذب ثهَایهي‬
‫هٍّزب «ػلیآثبك ٍللی» ًیي گلزَ هیّْك‪« .‬ػلیآثبك ػلیهب» ػجهبهد اى هٍّهزبی‬
‫«ثیوههْه» اٍههذ کهَ كه ٍههبؽل ّههوبلی هّكفبًهَی رٌهک ثَههزبًک ّاهههغ اٍههذ‪ .‬اى‬
‫آىعههب ک هَ ایههي كّ هٍّههزب ثههَهؿههن ًيكیک هی ثههَی هک كیگههو هَههزول ّ هغههيا اى ُههن‬
‫هههیثبّههٌلب ؿبلههت هههوكم «ک هبهلیوّى» ثههَایههي هٍّههزب «ػلههیآثههبك» یههب «ػلههیآثههبك‬

‫ثیوْه» هیگْیٌلب كه ؽبلی کهَ ثهَهٍّهزبی «ثیوهْه» ُوهیي اٍهن فهبٓ فهْكُ‬
‫ا‪ٛ‬الم هیّْك‪« .‬ثیوْهی»ُب هٍّزبی فْك ها ثَاٍن ػلیآثبك ػلیب ًوهیٌّبٍهٌل‪.‬‬
‫ًبم هٍّزبی آىُب ُوبى «ثیوْه» اٍذ‪.‬‬
‫هبلک هلیوی اهالک «ػلیآثبك» ‪« -‬ثٖیوالَلطٌخ ّیواىی» ثْك‪ .‬اّ ثَهلک‬
‫ػلیآثبك فیلی ػالهَ كاّهذ ّ ثهَآى اُویهذ ثَهیبه ههیكاكب ثهَكوىًهلاًِ ّٕهیذ‬
‫کوكٍ ثْك کَ رؾذ ُیچ ّوایطی اعبىٍ ًلاهًل «هلک ػلیآثهبك» ها ثلوّّهٌلب اى‬
‫ایي هّ آى ها ّهق اّالك مکْه فْك ًوْكب رهب ثهلیي ٍّهیلَ ههبًغ كهوُّ اها‪ٙ‬هی‬
‫«ػلههیآثههبك» گههوككب كوىًههلاى ثٖیوالَههلطٌخ اهههالک پههلهی ها ثههًََههجذُههبی میههل‬
‫ثَاّقبٓ میل اعبهٍی ‪ٍ ۷۵‬بلَ كاكًل‪:‬‬
‫للافهبىب اٍهلٌلیبهفبى ّ‬ ‫ٍَ كاًل ثَاّقبٕهی ثهًَهبمُهبی ؽَهیيفهبىب اههبى ّ‬
‫ؿالمه‪ٙ‬بفبى اى ریوٍی ػْبیو كبهٍیههلاى ‪ -‬یهک كاًهل ثهٍَهلیوبىفهبى اهیٌهی‬
‫فبًیوٌیب كّ كاًل ثَؽبط کوین رواثی اهكکبًی‪ .‬ایهي ّ‪ٙ‬هغ رهب ىههبى إهالؽبد‬
‫اه‪ٙ‬ی اكاهَ كاّذ‪ .‬االى ُن «ػلیآثبك» رؾهذ ػٌهْاى اههالک ثٖهیوی هؼهوّف‬
‫اٍذب لکي كه ىهبى إالؽبد اه‪ٙ‬ی ثًَبم هٖطلبیی صجذ ّلب چْى ّقٖهی‬
‫ثههًَههبم «هٖههطلی هٖههطلبیی» هَههئْل إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی ثههْكب اٍههٌبك صجزههی ثههب‬
‫اه‪ٚ‬بی اّ رِیَ ّ رٌظین ّلٍ اٍذ‪« .‬ػلهیآثهبك» كه ىههبى ههبلکیي كّ ًلهو کلفهلا‬
‫كاّذ کَ اّل ُهالّؽَیي ّ كه آفو ُهالّچْپبى ػلی ثْك‪.‬‬
‫«هلؼَ ػلیآثبك» اى اّل ثَُوهیي اٍهن ًهبم گهناهی ّهلٍ ثهْك‪ .‬ثٌبثهَگلزهَی اُهل‬
‫ا‪ٛ‬العب كه اهرلبػبد رٌل ثَزبًل لْؽَ ٌٍگی ّعْك كاّزَ کَ ثهَهّی آى ایهي‬
‫هطلت ًّْزَ ّلٍ ثْكٍ‪« :‬هي هئهیٌ اههبم هلهی ػلهیآثهبكی ثهَُوهواٍ چِهل ًلهو اى‬
‫اكواك رؾذ كوهبًن اى كٍذ ؽکْهذ كواهی َُزینب اکٌْى ثَهلد ‪ ۳‬هبٍ هیّْك‬
‫کَ كه ایي رٌگهی ىًهلگی ههیکٌهینب اكهواك ؽکْههذ رهب ٌُهْى ثهَهقلهی گهبٍ ههب پهی‬
‫ًجوكٍاًل‪».‬‬
‫ثَگلزَی اُل ا‪ٛ‬هالعب آى ٍهٌل ًّْهزَ ؽهلّك ‪ٍ ۴۳۳‬هبل ههلهذ كاّهزَ ّ لهی‬
‫للا ٕبف ّلٍ اٍذ‪ .‬چٌبىکَ كیگهو ًّْهزَُهبیِ‬ ‫اکٌْى اى اصو کضود اٍزالم فلن ّ‬
‫هبثل فْاًلى ًیَذ‪.‬‬
‫الجزَ چٌیي اكػبُبی هجٌی ثوّعْك ٌٍل ًجْزَُهبی هزؼهلك كه عبُهبی كیگهو‬
‫ُن ّلٍ اٍذب كه هْهك كیگو اكػب هیّهْك کهَ ٍهٌل ًجْهزَی كیگهوی كه رٌهل‬
‫ثَهزبًک ّعههْكاهك کهَ هزؼلههن ثهٍَههبل ‪۱۹۱‬هههیثبّهلب کهَ ثهو هّی آى هیوههذ ًههبى‬
‫ًّْزَ ّلٍ ّلی هبثل فْاًلى ًیَذ‪.‬‬
‫ُنچٌیي هیگْیٌل كه رٌل ثبالی «چن هیي» ًیي ٍهٌل ًّْهزَی ّعهْك كاهك‬
‫کَ هیگْیل‪...« :‬هي كالًی ثَارلبم چٌهل ًلهو ههلد ‪ ۳‬ههبٍ َُهذ کهَ كه ایهي رٌهل‬
‫ثوفگیو ّلٍاین‪».‬‬
‫لکهههي هِهههن ایهههي اٍهههذ کهههَ اکٌهههْى‬
‫فْكُوههبى ٍههٌلُههبی هههْهك اكػههب ثههب‬
‫چْن ؿیو هَلؼ هبثل هْبُلٍ ًیَهذب‬
‫فْاًلًِ کَ ثوبًل‪.‬‬
‫هههوكم «ػلههیآثههبك» اى هههلین االیههبم‬
‫اُههههل روههههْی ّ ‪ِٛ‬ههههبهد ثههههْكٍاًههههلب‬
‫ثَ‪ْٛ‬هی کَ «هلؼَ ػلیآثبك» اى اثزلا‬
‫كاهای ؽوههبم ػوههْهی ثههْكٍ اٍههذب رههب‬
‫کٌْى ‪ ۳‬هؾل ؽوبم هلیوی كهػلیآثبك‬
‫هْعهههْك اٍهههذ‪ :‬اّلهههی اٍهههوِ ؽوهههبم‬
‫کٌِههَ اٍههذ کههَ كه هغههبّهد هٌههيل‬
‫کوثالیی ًْهّىػلی هواه كاهكب ؽوبم كّهی كه هغبّهد هَغل کٌَِ ّاهغ ثْكٍ‬
‫اٍذ کَ كاهای هلهزی ‪ٍ ۱۵۳‬بلَ هیثبّل‪ .‬ؽوبم ٍْم كه پْذ فبًهَی کوثالیهی‬
‫ؽیله ّلیؼی ّاهغ ّلٍ اٍذ کَ كه ؽهبل ؽب‪ٙ‬هو هبثهل اٍهزلبكٍ اٍهذب لکهي ههوكم‬
‫ثَكلیل كاّزي ؽوهبمُهبی فبًهَگهی كیگوثهَآى رْعهَ ًوهیکٌٌهل‪ .‬ایهي ؽوهبم ػوهْهی‬
‫«ػلیآثبك» ؽلّك ‪ٍ ۴۵‬بل هلهذ كاهكب ثبًی آى هوؽْم ؽَیي عؼلهوی هؼهوّف‬
‫للا ًبهههلاه كه اهرجههب‪ ٛ‬ثههب ایههي ؽوههبم هطلجههی‬
‫ثههَُبلْؽَههیي ثههْك‪ .‬کوثالیههی ًٖههود ّ‬
‫عبلت كاهك کَ اى ىثبى فْكُ كه ایيعب ًول هیکٌن‪:‬‬
‫«ایهههي ؽوهههبم ههههب ؽهههلّك ‪ٍ ۴۵‬هههبل هجهههل ٍهههبفزَ ّهههلٍ اٍهههذب كه آى ىههههبى آة‬
‫لْلَکْی ًلاّزینب آة ؽوبمهبى ها اى عْی ثو هیكاّزینب فیلی گلی ثْكب ؽهلّك‬
‫‪ٍ ۴۳‬بل هجل ثْكب هي كه آى هْهغ کلفلای كٍ ثْكمب رٖهوین گهوكزن کهَ ثهوّم كه‬
‫رِواى ًيك ّکیل هغلٌ ّْهای هلی یک هجلؾ ثْكعَ ثگیوم رهب ثهوای ؽوهبم ههبى‬
‫یک ؽلوَ چبٍ آثی ثيًین ّ یک كٍزگبٍ رلوجَ رِیَ ًوبیینب كهآى ىهبى روهبم اٍهزبى‬
‫كبهً كو‪ ٜ‬كّ ًلو ًوبیٌلٍ كه هغلٌ ّْهای هلی كاّذب یکی فهبًوی ثهْك ثهًَهبم‬
‫«هلً هٌیو عِبى ثبًی» کَ ُوَو ریوَبه عِبى ثبًی هی ّل؛ كیگوی آهبی ثهْك‬
‫ٕلهللا فبى اهكکبًی‪».‬‬‫ّ‬ ‫ثًَبم‬
‫«هي ثوای اًزقبة فهبًن ههلً هٌیهو فیلهی كؼبلیهذ کهوكٍ ثهْكمب كه آى ىههبى‬
‫ّههههههیٍْی ه ی گیههههههوی ؿبلجههههههب‬
‫ایيگًَْ ثْك کَ ثوگَُهبی افهن‬
‫ه ی ها ثهههَکهههل فهههلاُبی هؾهههل‬
‫هههههههیكاكًههههههلب هؼوههههههْال فههههههْك‬
‫کلفهههههههههلاُب اٍهههههههههبهی ّ آهای‬
‫اّهههههقبٓ هؾهههههل ها ًّْهههههزَب‬
‫ثٌَٕلّم افنه ی هیهیقزٌل‪.‬‬
‫هي ُهن ثهوای فهبًن ههلً هٌیهو‬
‫عِههههبى ثههههبًی ُوههههیي کههههبه ها‬
‫کوكم‪ .‬ثؼل اى ایهيکهَ ثهَهغلهٌ‬
‫هكهههههههذب ًبههههههههَی كه ههههههههْهك‬
‫ّ‪ٙ‬هههههؼیذ ؽوهههههبم ّ ثِلاّهههههذ‬
‫هٍّزب ثَفهبًن ًّْهزَ ّ ‪ٙ‬هوي‬
‫آى روب‪ٙ‬بی ثْكعَ عِذ ٍهو ّ ٍهبهبى ثقْهیلى ثهَؽوهبم هٍّهزب ًوهْكمب ًبههَ ها‬
‫ثوكاّزن ّ هكزن كه رِواى كم كهة هغلهٌ ّهْهای هلهیب ًبههَ ها ثهًَهبم آى فهبًن‬
‫رؾْیل كاكمب اى ثوفْهك اّلیَی فبًن اؽَبً کوكم کَ ثَیبه ػبهُ آهلٍ اٍهذ‬
‫کَ هي ثَكیلًِ هكزَامب هوا ثَؽ‪ْٚ‬ه ًَ پنیوكذب ًبهَی اى كافل هغلٌ ثَههي‬
‫ًّْهزَ ّ ‪ٛ‬ههی آى گلزههَ ثههْك کهَ ثههوّ كه ّههویواى كه فبًهَی ّههوبهٍ ‪ - ۲۳‬یههب ‪۲۱‬‬
‫هٌزظو ثوبىب ُوآىعب فبًَی هي اٍذب هي ثؼل اى ِو ثَهٌيل هیآین‪».‬‬
‫«هي ٍْاه ربکَی ّلم رب ثوّم ثهَّهویواىب هاًٌهلٍی ربکَهی هزْعهَ ّهل کهَ‬
‫هي ثب هَهئْلیي هكٍثهبالی كّلزهی کهبه كاهمب چهْى كه آى ىههبى كه ّهویواى كوه‪ٜ‬‬
‫هٌبىل هَئْالى ثلٌلپبیَی كّلهذ ّ اهرهِ ّعهْك كاّهذب اى ههوكم ػهبكی فجهوی‬
‫ًجههْك‪ .‬ثٌههبثوایي هاًٌههلٍی ربکَههی ّههوّع ک هوك ثههَثههلگْیی اى ّههبٍ ّ هژیوههِ‪ .‬اّ‬
‫كٍههزگبٍ هولکزههی ها كىك ّ كبٍههل هؼوكههی کهوكٍ ّ ثههَهههي گلههذ‪ً" :‬وّیههل پههیِ ایههي‬
‫كىكُههههههب" هههههههي گلههههههزن ثههههههوای‬
‫كهفْاٍذ ثْكعَ عِهذ رؼویهو‬
‫ؽوهبم هؾهل ههبى پهیِ ًوبیٌههلٍی‬
‫ّهههههِوهبى ههههههیهّمب هاًٌهههههلٍی‬
‫ربکَی پبٍـ كاك‪:‬‬
‫"ُوهههبى ًوبیٌهههلٍی ّهههوب ُهههن‬
‫كىك اٍذ ‪ ۶ - ۵‬هیلیهْى رْههبى‬
‫ثههًَههبم ّههوب ّ هؾههل رههبى فْاُههل‬
‫گوكههذب ُوهههَ ها كه یهههک ٍهههلو‬
‫فههههبهطب یههههب كه یههههک هِوههههبًی‬
‫هٖوف فْاُل کوكب ُیچ چیهي‬
‫ثَّوب ًقْاُل كاك"‪.‬‬
‫«هاًٌلٍی ربکَی اكيّك‪ :‬هب‬
‫ایههي هژیههن ها ثوهههیكاهیههنب هههب‬
‫ثههههَُههههو هیوزههههی ثْههههْك ّههههبٍ ها‬
‫ٍوًگْى هیکٌین؛ گلزن ًویّْكب فیلی هلهد كاهكب پبٍـ كاك‪:‬‬
‫عوؼیذ رِواى ‪ ۲‬هیلیْى ًلو هیًّْلب اگو ًٖق ایي عوؼیهذ کْهزَ ّهًْلب‬
‫ًویگناهًل ایي ّبٍ ثو ٍو هلهد ثوبًل‪».‬‬
‫«ثَُو ْٕهد هكزن ثَّویواىب هٌيل فبًن هلً هٌیو ها پیلا کوكمب ٍبػذ‬
‫‪ ۳‬ثؼل اى ِو ّل کَ فبًن اى هغلهٌ ثهَهٌهيل آههلب اى فهلهذگهبهُ پوٍهیل‪ :‬آى‬
‫ثبثبی کَ اى «ّیواى» آهلٍ ایيعب هٍیلٍ اٍذ؟‬
‫پیِکبه عْاة كاك ثلی‪ .‬فبًن هوا ًيك فْك فْاٍذب اى هي پوٍیل‪:‬‬
‫"رْ کغبی «ّیواى ها هیٌّبٍی؟"‬

‫هي گلزن‪ُ :‬وهَ عهبی «ّهیواى» ها ثلهلمب گلهذ فْثهَب پهٌ هّى ‪ّ ۵‬هٌجَ كهالى‬
‫ٍههبػذ علههْی ّههِوكاهی هٌزظههو ثههبُب كه ُو هآىعههب ثوایههذ پههْل هههیآّهم‪ .‬هههي‬
‫ثوگْزن ثَ«ّیواى» ٍو هْػل هووه هكزن علْی ِّوكاهی ُوچَ هٌزظو ًَْزن‬
‫ُیچکٌ ًیبهلب ثؼلا روبً رللٌی گوكزنب فبًن كه کوبل پوهّیی ا ِبه کوك کَ آى‬
‫هّى آهلٍب ههي ؽب‪ٙ‬هو ًجهْكٍام‪ .‬ثهبى ُهن گلهذ االى كٖهل ربثَهزبى اٍهذب هغلهٌ‬
‫رؼطیل ّلٍ اٍذب پبییي ثیب رب ثوایذ ثْكعَ ثگیومب پبییي ُن هكزن فجوی ًْل‪».‬‬
‫كه هٍّههزبی «ػلههیآثههبك» یههک ثههبة هَههغل ثبّ هکٍْ ّعههْك كاهك ک هَ ثههًَههبم‬
‫للا ًبهلاه‬ ‫«هَغلالٌجی» (ٓ) یبك هیّْكب ىهیي ایي هَغل ها کوثالیی ًٖود ّ‬
‫اُههلا ًوههْكٍ اٍههذ‪ .‬آهههبی ًبهههلاه ی هک هطؼههَ ىهههیي ُههن عِههذ اؽههلاس ی هک ثههبة‬
‫ؽَیٌیَ افزٖبٓ كاكٍ اٍذ؛ لکهي ؽَهیٌیَ رهب ٌُهْى آههبكٍی ثِهوٍثهوكاهی ًْهلٍ‬
‫اٍذ‪ .‬كه ایي هؾل كّ ُیأد ػياكاهی رؾذ ػٌبّیي‪ -۱ :‬ػبّوبى ؽَیي(ع) ‪-۲‬‬
‫اًٖهههبه الؾَهههیي(ع) اههههْه ػهههياكاهی ایهههبم ػبّهههْهای ؽَهههیٌی ها ٍهههبهبىكُهههی‬
‫هیکٌٌل‪ .‬اّلی ثٍَوپوٍزی آهبیبى‪ :‬ؽبط ؿالم عؼلویب ٍیلهور‪ٚ‬ی ؽَیٌیب ػلی‬
‫هٌْچِویب ٕلو ىههبًیب ؽَهیيػلهی کهلیْهب هغزجهی کهلیْهب اکجهو کهلیْه‪ّ ...‬‬
‫للا‬
‫ُیأد كّهی رؾذ ههلیویذ آهبیهبى اًّْهیوّاى هئیَهیب ؿلهبه ىههبًیب هؽوهذ ّ‬
‫ثبىیبهب کوثالیی ػلیعبى ىهبًی كؼبلیذ هیکٌٌل‪.‬‬
‫كه هٍّزبی «ػلیآثبك» ‪ ۲‬ثٌکْی ػولٍ ثب كبهیلُبی هزؼلك ىًلگی هیکٌٌلب‬
‫ایي ‪۲‬ثٌکْ ػجبهداًل اى‪ - ۱ :‬ػلیآثبكیب ‪ًْ - ۲‬هكی‪ .‬اٍبهی ثيهگبى كبهیلُبی‬
‫للا‬
‫ػولٍی ایي كّ ثٌکْ اى ایي هواهاًل‪ :‬ثيهگ كبهیل ًبهلاه = کوثالیهی ًٖهود ّ‬
‫ًبهلاهب ثيهگ كبهیل ىاُلی = هالّاثواُین ىاُلیب ثيهگ كبهیل هئیَی = كوط‬
‫للا ىههههبًیب ثهههيهگ كبهیهههل كالّه =‬ ‫هئیَهههیب ثهههيهگ كبهیهههل ىههههبًی = ك‪ٚ‬هههل ّ‬
‫دمحمؽَیي كالّهب ثيهگ كبهیل ثبىیبه = ػٌبیذ ثبىیبهب ثيهگ كبهیهل هبًهلًی =‬
‫هیوىاثبثهههب هبًهههلًیب ثهههيهگ كبهیهههل كهههبرؾی = عهههبى ثهههبى كهههبرؾیب ثهههيهگ كبهیهههل‬
‫فلایبهی = هیوىاػلیاکجو فلایبهی ّ ثيهگ كبهیل هِوی = کوینفبى هِوی‪.‬‬
‫رب ؽلّك كّیَذ ٍبل هجل اى ایهيب كّ ‪ٛ‬بیلهَی ًهْهكی ّػلهیآثهبكی عهلا اى‬
‫ُن ثْكًلب ؽزی هجوٍزآىُبی ُو یک ًیي هغيا ثْك‪ٛ .‬بیلَی ًْهكی اهْاد فْك‬
‫ها كه هجوٍزبى آهب پیودمحم ثَفبک هیٍ وكًلب كه ؽهبلی کهَ ػلهیآثهبكیُهب اههْاد‬
‫فْك ها كه هجوٍزبى ػلهیآثهبك ػلیهب ككهي ههیًوْكًهل‪ُ .‬هن اکٌهْى كه«ػلهیآثهبك» ‪۳‬‬
‫هجوٍههزبى ّعههْك كاهك‪ :‬اّلههی ثههَاٍههن هجوٍههزبى اهههبهدب كه ؽههْالی پیههودمحمب كّهههی‬
‫كههؾل رل کبثبهوی ّ هجوٍزبى ٍْهی كه هغبّهد «ػلیآثبك ػلیب» هواه كاهك‪.‬‬
‫ثههَهههواهی کهَ هههیگْیٌههل "ًههْهك" یهک كٍ هَههزول ثههْكٍ کهَ اثزههلا هّی ر هَی‬
‫هٍْْم ثَ" لن آثبك" هواه كاّزَب ثؼلا آَُزَ آَُزَ ػلهیآثهبك اى ایهي ‪ٛ‬هوف علهْ‬
‫ههیهًّههلب ًهْهكیُههب ُههن اى آى ‪ٛ‬هوف هههیآیٌههلب رهب كه هؾههل کٌههًْی ثهَُههن هلؾههن‬
‫هیًّْلب ػلٍی ُن هیگْیٌل کَ هجال ػلیآثبكیُب هّی ر َی " لن آثبك" ىًلگی‬
‫هیکوكًلب آثهبكی ًهْهكیُهب كه هؾلهی هٍْهْم ثهَ«چهن ًهْهكی» ثهْكٍ اٍهذ‪ .‬چهن‬
‫ًههْهكی ک هَ ؽههلّك ‪ُ ۱۳۳‬کزههبه ىهههیي هيهّػههی هوؿههْةب ّاهههغ كه ؽبّههیَی‬
‫ؿوثی هّكفبًَی «کو» هیثبّلب هزؼلهن ثهَ‪ٛ‬بیلهَی ًهْهكی اٍهذ‪ .‬اى اّهقبٓ‬
‫هؼوّف ّ ثبٍْاك چن ًْهكی ُهالّؽويٍ ثْك‪.‬‬
‫اکٌْى كّ ‪ٛ‬بیلَی ًْهكی ّػلیآثبكی كه اصو اىكّاط ّ هْم ّفْیْهی ثهب ُهن‬
‫یکهی ّههلٍاًههلب چٌههبىکهَ رلویههن ّ رْههقیٔ ُهو یهک ًههب هوکهي اٍههذب عههْاىُههبی‬
‫اهوّى ثیِرو ٍهوگوم رؾٖهیل ّ کبهاًهل‪ ّ .‬ثهَكکهو پهیِ هكهذ ّ کَهت ههلاهط‬
‫ػبلیرو هیثبٌّلب آى روَینثٌلیُبی گنّزَ ثوای ّبى اُویزی ًلاهك‪.‬‬
‫اى اٍهههطْهٍُهههبی رهههبهیقی ػلهههیآثهههبكیُهههب كّ ثهههواكه ثهههًَهههبمُهههبی کبثهههبهو ّ‬
‫ّوْیوفبى هیثبٌّلب کَ هوكاى كالّه ّ ثب ایوبى ثْكٍاًلب ِّود آىُب اى آىعهب‬
‫آهلٍ اٍذ کَ یک ىهبًی ثْیواؽولیُب آهلٍب گلَ گبّ «ػلیآثبك» ها عوغ کهوكٍب‬
‫هیفْاٍهزٌل ثجوًهلب آى كّ ًلهو عهو د کهوكٍب ههیهًّهل ثهو ٍهو هاٍ ؿهبهدگهواى‬
‫ثْیواؽولیب ثب آىُب كهگیو ّلٍ ّ اى ًوطَی کَ اکٌْى ثًَبم «پل ّوْهیوفهبى»‬
‫هٍْْم اٍذب گلَ گبّ ها اى كٍذ ثْیواؽولیُب فبهط هیکٌٌهلب ثوههیگوكاًٌهلب‬
‫ثَٕبؽجبًِ رؾْیل هیكٌُل‪ .‬اى آى ىهبى رب کٌْى ُن فهْك آى كّ ًلهوب ُهن هؾهل‬
‫كهگیوی ّ ثوگوكاًیلى گلَ گبّب ثَاٍطْهٍ ّ ّاهؼَی هِن ربهیقی هجلل ّلٍاًل‪.‬‬
‫كیگو ّقٖیذ ربهیقی ّ هبثهل اؽزهوام ػلهیآثهبكیُهب هالّچْپهبىػلهی ٍهزْكٍ‬
‫ػلیآثبكیب کلفلای اٍجن اٍذ؛ هیگْیٌل اّ هوكی ػغیجی ثهْكب ُهن فْهي ثهْكب‬
‫ُههن هِوثههبىب ُههن ثههب ایوههبى ّ فههلهذگههناهب كه ُههْای گههوم كٖههل ربثَههزبى هّىٍ‬
‫هیگوكزَ ّ كه ُوبى ؽبل گٌلم كهّ هیکوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫هیگْیٌل‪ :‬یک ىهبًی ًبٕوفبى هْوبیی آهل ثبالی چْوَی "پیوچٌهبه ثیلهْ"‬
‫یْهك اًلافذ ّ اُروام کوكب هبٕلی ثَػلیآثبك پیِ ُهالّچْپبىػلی كوٍزبك کَ ثیب‬
‫ایههيعههب‪ .‬چههْى هبٕههل ثههبثی اكثههی ّ ثههلّى ٍههالم ّ هػبیههذ اكة ثههب هالّچْپههبىػلههی‬
‫ثوفْهك کوكٍ ثْكب هالّچْپبىػلی یک ٍیلی هؾکن ثَْٕهد هبٕل ًبٕهوفهبى‬
‫هیىًلب ثَاّ هیگْیل‪« :‬رْ ثوّب هي فْكم هیآین‪».‬‬
‫ٍه ٌ یهک ثهوٍ اى كٍهذ آكم فهْك ثهوای ًبٕهوفهبى ههیكوٍهزلب ّ فههْك اى‬
‫كًجبلِ هیهّكب ّهزی کَ ثَكم چبكه ًبٕوفهبى ههیهٍهلب ثهلّى هػبیهذ هٍهن ّ‬
‫هّاط عبهی ّاهك چبكه هیّْكب كهؽبلی کَ هوٍْم چٌیي ثْكٍ کَ ُوَ ثهب اكای‬
‫اؽزههههوام هقٖههههْٓ ّ رؼظههههین ّ فههههن ّههههلى اى كهة چههههبكه ّاهك هههههیّههههلًلب‬
‫هالّچْپبىػلی هْهغ ّاهك ّلى فن ًویّْكب ثلّى اكای اؽزوام هقْٖٓ پهیِ‬
‫ًبٕوفبى هیهّكب ًبٕوفبى ثَاّ هیگْیل‪« :‬چوا ثلّى رؼظین ّاهك ّلی؟»‬
‫هالّچْپبىػلی هیگْیل‪« :‬رؼظین هقْٖٓ ما د فلا اٍذب ثٌلٍ ثَثٌلٍ ًجبیل‬
‫رؼظین کٌلب کَ ّوک هیّْك‪».‬‬
‫فَوّفبى کَ هیثیٌل ایي آكم فیلی ىثبىكاهب هٌطوی ّ پُو اٍذب هّ ثَههوكم‬
‫هیگْیل‪« :‬اى ایي پٌ ثَایيآكم پلٌلػلی ثگْییلب ًَ چْپبىػلی‪».‬‬
‫هّزَُهبی هقزلهق ّهىُ كه هٍّهزبی «ػلهیآثهبك» اى هًّوهی ًَهجزب فهْثی‬
‫ثوفههْهكاه اٍههذب كه آىعههب ی هک رههین كْرجههبل ثههًَههبم «هوٕههبك» كؼههبل اٍههذ ک هَ‬
‫ٍوپوٍزی ّ هوثیگوی آى ثَػِلٍی آهبی ػلی هٌْچِوی هیثبّل‪ .‬ایي رین ؽبئي‬
‫للا‬
‫هوبم كّم هٌطوَای اٍذ‪ .‬اى پیِکَْدُبی كْرجبل كه ایي هؾلب آهبی هؽوذ ّ‬
‫ثبىیبه هؼوكی ّلٍ اٍذب کَ كه ٍبهبىكُی رین ٍهبثن ّؽهلد ًیهي ًوهِ ثوعَهزَ‬
‫كاّزَ اٍذ‪.‬‬
‫ُنچٌیي «ػلیآثبك» كه هّزَی ّالیجبل كاهای هوبم اّل هٌطوَای ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫كه ایهي هؾههل یهک ثبّههگبٍ رکْاًهلّ ىیههو ًظهو اٍههزبك ‪ِٛ‬وهْهس ىاُههلی كؼههبل‬
‫اٍههذ ک هَ ّههبگوكاى فههْة روثیههذ ک هوكٍ اٍههذ‪ .‬کَههی ثههًَههبم ٍههوكاهػلی هِوههی‬
‫ٍوپوٍههزی ثبّههگبٍ رکْاًههلّ كه كّ هٍّههزبی «هِغههيآثههبك» ّ «هٌٖههْهآثبك» ها‬
‫ػِههلٍكاه اٍههذ‪ .‬اى كیگههو اٍههزبكاى ایههي هّههزَ آهبیههبى ؽَههبمالههلیي ىاُههلیب كب‪ٙ‬ههل‬
‫ىاُلی ّ ایوط ثِواهیبى هؼوكی ّلٍاًل‪.‬‬
‫ربکٌْى اى هٍّزبی «ػلیآثبك» رؼهلاك ‪ً ۱۳‬لهو هؼلهنب ‪ً ۱۵‬لهو كاًْهغْ ّ ‪۱۵‬‬
‫ًلو کبههٌلاكاهی پب گوكزَاًل‪ .‬كهوك ّهبفٔ ایهي گهوٍّ "کوثالیهی ؽَهي ًبههلاه"‬
‫اٍذ کَ كه كّه چِبهم اًزقبثبد هغلٌ ّْهای اٍالهیب کبًلیلای ًوبیٌلگی اى‬
‫ؽْىٍی اًزقبثیَی «هوّكّذ» ثْك‪.‬‬
‫تيوْس‬
‫کبهی اى فبًؼلی ثبٕویب رْ‪ٙ‬یؾبد‬
‫وللا ؽَیٌی ‪ّ -‬بٍ ه‪ٙ‬بكزؾی ّ هوین كزؾی‬ ‫اى ٍیلّک ّ‬
‫ثؼهل اى هٍّهزبی «ػلهیآثبكٍهللی» ثهَ«ػلههیآثهبك ػلیهب» ههیهٍهینب کهَ ُوههبى‬
‫«ثیوْه» اٍذ ّ كه هَیو عبكٍی إهلی ثهٍَهْی‬
‫«پل كليی» كه كاهٌَُبی عٌْة ّوهی هّزَ کهٍْ‬
‫ٍبهاىب یب هٍْْم ثَکووىهك ّاهغ اٍذ‪« .‬ثیوْه»‬
‫كه ىثبى «لُوی» ًبم یک ًْع "چوي" اٍذ کَ كه‬
‫ثیبثهههبىُهههبب کَُْهههزبىُهههب ّ کٌهههبهٍی عهههْیثبهُهههب‬
‫ههیهّیهل ّ ثهوای رؼلیهق ّ چهوای كام ثَهیبه هلیهل‬
‫فبًؼلی ثبٕوی ‪ -‬ثیوْه‬
‫اٍذ‪ .‬چْى كه اها‪ٙ‬ی ًْاؽی هٍّزبی «ثیوهْه»‬
‫اى ایههيگًْههَ چوههي ک هن پیههلا هههیّههْكب لههنا ایههي ًههبم‬
‫«ثیوْه = ثلّى هْه = ثلّى چوي» ها هّی ایي هؾل گناّزَاًل‪.‬‬
‫الجزَ كه كبهٍی إیل ثَؽْوٍی ثًَبم «هْهچَ» ُن "هْه" گلزَ ّلٍاٍذب‬
‫کَ ثیِرو كه ىثبى ّؼوی ثَکبه هیهّكب چٌبىکَ ٍؼلی هیكوهبیل‪:‬‬
‫هيى ثو ٍو ثیًْا كٍذ ىّه کَ هّىی ثَپبیِ ثیبكزی چْ"هْه"‬
‫كه عبی كیگو هیكوهبیل‪:‬‬
‫هیبىاه"هْهی" کَ كاًَکِ اٍذ کَ عبى كاهك ّعبى ّیویي فُْ اٍذ‬
‫ّ ثبثب‪ٛ‬بُو ػویبى ُن كه ثبة ّؽْذ اى ػبلن هجو كوهْكٍ اٍذ‪:‬‬
‫ًَ پبكاهم کَ اى "هبهاى" گویيم ًَ كٍذ كاهم کَ ثب"هْهاى" کٌن عٌل‬
‫فههْك کههبهلیوّىیُههب ًیههي ثههَ«پْههَ» "هههْهک" ّ ثههَ«هْهچههَ» "هههْهی"‬

‫هیگْیٌل‪.‬‬
‫هٍّههزبی «ثیوههْه» كه كاهٌ هَی عٌگههل ثلههْ‪ ّ ٛ‬ثٌههَ هههواه كاهكب هّكفبً هَی‬
‫«کههو» اى کٌههبه آى هههیگههنهك ّ هههياهع ٍّههیغ ثههوًظ ها هْههوّة هههیکٌههلب ّ‬
‫هٌهب وی ثَهیبه ثهلیغ ّ ًْهب‪ ٛ‬اًگیهي ثهَّعهْك ههیآّهك‪ .‬ایهي هٍّهزب ها ههیرهْاى‬
‫ثههَ«ُلٌههل» کْچ هک رؼجیههو ک هوكب ىیههوا ػههالٍّ ثوٍههو ٍههجيی ّ آثههبكی چْههنگیههوب‬
‫پهههبییيرهههویي هؾهههل «کهههبهلیوّى» ًَهههجذ ثهههَثَهههزو هّكفبًهههَی «کهههو» ههههیثبّهههل‪.‬‬
‫هّكفبً هَی كیگههوی ثههًَههبم هّكفبً هَی «رٌههل ثَههزبًک» ُههن كه عٌههْة هٍّههزب‬
‫رلوطگبٍ هِْْه ثَ«ثِْذ گوْلٍ» کَ ُوَ هّىٍ پهنیوای‬ ‫عویبى كاهك‪ُ .‬نچٌیي ّ‬
‫فیلی کضیوی گوكُگواى اى روبم ًوب‪ ٛ‬ایواىب ؽزهی کْهْهُبی فهبهط ههیثبّهلب‬
‫كه هـههوة آى هٍّههزب ّاهههغ اٍههذ‪ .‬چْههوَی «ثیوههْه» ًیههي یک هی اى ًوههب‪ ٛ‬كیههلًی‬
‫هیثبّل کَ ؽوف ّ ؽلیش كواّاى ثوای گلزي ّ ٌّیلى كاهك‪ .‬كه ّاهغ «ثیوهْه»‬
‫آفههویي هٍّههزب كه ًبؽی هَی ؿوثههی «ک هبهلیوّى» اٍههذ‪.‬الجزههَ فیلههی ثههبالرو اى پههل‬
‫كلهيی هٍّهزبی «چههن ٍهِواةفههبًی» ّاههغ اٍههذب لکهي فیلههی ثؼیلالهنُّي اٍههذ ّ‬
‫كاهای رؼویق كیگوهیّْك‪.‬‬
‫هختصشی دستاسٍ هالکيي عاتك تيوْس‬

‫كه ؽلّك یکٖل ّ ُْزبك ٍبل هجل اى ایي كه هٍّزبی ثًَبم «هٖواؽول» اى‬
‫رْاثغ ثلْک «کْاه» ّاهغ كه عٌْة «ّیواى» ًياع هؾلی هّی كاك کهَ ‪ٛ‬هی آى‬
‫كوكی کْزَ ّل؛ ارِبم ایي هزل هزْعَ كّ ثواكه گوكیل کَ كه ًزیغَ ُوكّی آىُب‬
‫اى هٍّزبی «هٖواؽول» هزْاهی ّلٍ ّ ثَّهِو «ّهیواى» كهواه کوكًهلب ههلری‬
‫للا» ّاهك‬‫هقلیبًَ كه «ّیواى» اهبهذ ًوْكًلب ٍ ٌ یکی اى آىُهب ثهًَهبم «اههیي ّ‬
‫ثلههْک «کهبهلیوّى» ّههل ّ كه هٍّههزبی «فههبًیوي» ٍهکًْذ افزیههبه کهوك‪ .‬چههْى‬
‫ًبمثوكٍ كاهای ٍْاك فْاًلى ّ ًّْزي ثْكب ٍهوذ هؼلوهی هکزهتفبًهَی آىعهب ها‬
‫ثههَػِههلٍ گوكههذ ّ اى ُوههیي هُگههنه ثههْك کهَ هَههیو روهههی ّ پههیِهكههذ ثههَهّیههِ‬
‫هزوهْل ّ پهْلكاه كوىًهلاى فهْك ها عِهذ‬ ‫ّ‬ ‫گْْكٍ ّل‪ .‬كه آى هْهغ رٌِب اّقبٓ‬
‫رؼلین ثَهکزتفبًَ هیكوٍزبكًلب ؽوْم هؼلویي ها ُهن فهْك ههیپوكافزٌهل‪ .‬کهن کهن‬
‫للا هًّهن گوكهذب ُوَهوی افزیهبه کهوكب ثؼهلا هؼهبهالری هبًٌهل فویهل ّ‬ ‫کبه اهیي ّ‬
‫كوُّ ٍلق اعٌبً ها ثو ّـل هؼلوی فْك اكيّك ّ صوّری ٌُگلذ ثَُن ىك‪.‬‬
‫للا» ًِبیزههب كه ُوههبى هٍّههزب ّ كههبد ًوههْكب پَههوُ ثههًَههبم اثْالوؾوههل‬
‫«اهههیي ّ‬
‫كًجبلههَی ک هبه پههله ها گوكههذب اّ ثههَ‪ٛ‬ههْهی پههیِهكههذ ک هوك ک هَ صههوّد كواّاًههی‬
‫ثَػول هٍبًیلب رهب آىؽهل کهَ كه ثلهْک «کهبهلیوّى» اى لؾهب صهوّد كه هكیهق‬
‫اّل هواه گوكذ‪ .‬ثؼل اى اثْالوؾول كوىًلُ ثًَهبم «فهلاکوم» عبًْهیي پهله ّهلب‬
‫ثؼلُب ػٌْاى فبًی ثَفْك گوكذ ّ "فلاکوم فبى‪ّ "۱‬ل‪.‬‬
‫اّ رْاًَذ كّ هویَی «کهبهلیوّى» ثهًَهبمُهبی «فهبًیوي» ّ «پهبلٌگوی» ها‬
‫اى هبلک آىُهب کهَ ّقٖهی هِهن ثهًَهبم «ؽهبط‬
‫هیوىا اثْالؾَي هْهیو الولهک ّهیواىی» ثهْك‬
‫اعههبهٍی ‪ٍ ۵‬ههبلَ ًوبیههلب کهَ هههزي إههلی اعههبهٍ‬
‫ًبهَی آى ُناکٌهْى ًهيك ًگبهًهلٍی ایهي اّهام‬
‫هْعهههْك اٍهههذب کهههَ كه رهههبهیـ ‪ ُ((۱۳۳۱‬م)‬
‫‪ٍ ۱۲۶‬بل هجهل اى ایهي) رؾویهو ّهلٍ اٍهذ‪ .‬كه‬
‫آى ىهبى «ؽبط هیوىا اثْالؾَي هْیوالولک»‬
‫ؽکْهذ كبهً ها كه افزیبه كاّذ ّ ثَرؼجیهو‬
‫اههههوّىی «اٍهههزبًلاهكبهً» ثهههْك‪ .‬كه ایهههيعهههب‬
‫كٍهههذُهههبی «فهههلاکوم فهههبى» ّ ؽهههبط هیهههوىا‬
‫اثْالؾَي هْیوالولک فْة رْ ُن هكزٌل‪.‬‬
‫‪ْٛ‬لی ًویکْل کَ «فلاکومفهبى» هْكهن ههیّهْك رهب اکضهو هٍّهزبُب ّ ههوا‬
‫«کهبهلیوّى» ها اعههبهٍ کٌهل‪ .‬اّ ثههوای رؾکهین هههلهد فهْك ّ هوبثلههَ ثهب كّههوٌبى ّ‬
‫ههجهبی هؾلههی ّ هٌطوههَایب كفزهو یکهی اى فههْاًیي کِکلْئیهَ ّ ثْیواؽوههل ها کهَ‬
‫« ُؽٌَی عبى» ًبم كاّذ ّ كفذ فلا کومفهبى ثْیواؽوهلی ثهْكب ثهَػوهل اىكّاط‬
‫كوىًلُ ثًَبم «ؽبعی ثبثب» كه هیآّهكب کَ ثؼلا هلوت ثَ«ؽبعیفبى» ّل‪.‬‬
‫‪ - ۱‬گ‪ٛ‬يب وٍّٗا «سبْ» يه ٌمت «تغوی» اؿت وٗ اػ ػِبْ دٍّٗا ِؽ‪ٛ‬ي٘ب ثٗايغاْ صع ـغٕ٘گ‬
‫ـبعؿی ِتضا‪ٚ‬ي گغصيضٖ اؿت‪ .‬ثِٗغصاْ هبدت ِمبَ «سبْ» ‪ ٚ‬ثّٗ٘ـغاْ آْ٘ب «سبت‪ »ْٛ‬يب‬
‫«سبُٔ» ِیگفتٕض‪« .‬ثيگ»‪" ،‬ثگ" ‪« ٚ‬ثيگُ» ٔيؼ اػ صيگغ اٌمبة ػٔبْ ‪ِ ٚ‬غصاْ ِؽ‪ٌٛ‬ی ث‪ٛ‬صٖ اؿت‪.‬‬
‫ثؼل اى كْد ؽبعیفبى ّ ُوَوُب كٍزگبٍ فبى فبًی ثوچیلٍ ّلب چهْى آى‬
‫هْهغ هوبهى ثْك ثب اّافو ٍلطٌذ هبعبه کَ ٍواٍو هولکذ كچبه اؿزْهبُ ّ ًهب‬
‫اهٌی ثْكب ثلیيروریهت «هیوىااثْالؾَهي هْهیو الولهک ّهیواىی» ر‪ٚ‬هؼیق ّهلب‬
‫ثَعهبی اّ «اٍهوبػیلفهبى = ٕهْلخاللّلهخ» یکهَرهبى هیهلاى ٍیبٍهذ ّ ههلهد آى‬
‫هّى كبهً گوكیلب اّ ٍلطبى ثیربط ّ رقذ ثْك؛ ٍلطٌذ ّ رهبط ّ رقهذ اّ ثهیي‬
‫ٍهههوؽل ّ گوهَهههیو كه گهههوكُ ّ ًوهههل ّ اًزوهههبل ثهههْك‪ .‬ثهههیي «ٕهههْلخاللّلهههخ» ّ‬
‫«هْیوالولک» كّوٌی آّزیًبپهنیو اكزهبكب ثهَ‪ٛ‬هْهی کهَ اههالک هْهیوالولهک كه‬
‫روهههبم ًوهههب‪ ٛ‬كهههبهً ثهههَّاٍهههطَی چْپهههبىُهههبی «ٕهههْلخاللّلهههخ» اى هّی كّهههوٌی‬
‫چواًیلٍب یب ؿبهد هیّلب چٌبىکَ آثبكیُب ّ هویَُبی رؾذ رولک هْهیوالولهک‬
‫فههبلی اى ٍ هکٌَ ّههلًل‪ .‬اى آىعولههَ هٍّههزبی «فههبًیوي» ‪« -‬ک هبهلیوّى» ثههْك ک هَ‬
‫روویجب رقلیَ ّل ّ اُبلی آى هزْاهی ّ آّاهٍ گوكیلًل‪ .‬روبم ىهاػذ گٌلم ّ ثهوًظ‬
‫آىُب ثٍَّیلَی ههَی ػْبیو چواًیلٍ ّل‪.‬‬
‫كه چٌیي اّ‪ٙ‬بع ّ اؽْالی کَ ٍزبهٍی ثقهذ ّاهجهبل اّالك ؽهبعیفهبى اكهْل‬
‫ک هوكٍ ثههْك ّ هْههیوالولک ُههن كههْد ًوههْكٍ ثههْكب اّالك مک هْه ُههن ًلاّههذب رٌِههب‬
‫ّاهصِب یگبًهَ كفزهوُ «‪ٛ‬لؼخالَهلطٌخ» ُوَهو لطهقػلهیفهبى هؼهلل الَهلطٌخ‬
‫ثْكب کَ ٕبؽت اهالک ثیؽل ّ ؽَبة پله ّل‪ .‬لطقػلیفبى هلهک «فهبًیوي»‬
‫ها اثزلا ثَاعبهٍی ّهصَی ؽبعیفبى ّبهل ٍلیوبىفبى ّ ػلیه‪ٙ‬بفبى كاكب پٌ‬
‫اى هلری ًَجذ ثَآىُب ثلثیي ّلٍب ثب هئیٌ ‪ٛ‬بیلَی ثبٕویب ّقٖی ثًَبم ؽبط‬
‫ػلیعبى هواهكاك اعبهٍ هٌؼول ًوْكب ایي ثَآى هؼٌی ثْك کَ كه ًجوك ثیي ‪ٛ‬بیلهَی‬
‫ثبٕوی ّ ‪ٛ‬وفكاهاى اّالك ؽبعیفبىب ثبٕهویُهب پیهوّى هیهلاى ّهلًل ّ روهبم‬
‫فبًَ ّ اصبسالجیذ كوىًلاى ؽبعیفبى ثَرٖوف ثبٕویُب كهآههلب ٍهلیوبىفهبى‬
‫ّ ػلیه‪ٙ‬بفبى آّاهٍی هٍّزبُبی «ثیوْه» ّ «ػلیآثبك» ّلًل‪.‬‬
‫هٍّزبی «ثیوْه» کَ كه ؿوة «فبًیوي» كه ایي ‪ٛ‬وف هّكفبًَی «کو»‬
‫ّاهغ ثْكب كههَیو هَزوین کهْچ ػْهبیو هْهوبیی ههواه كاّهذ ّ كاهای ُهیچگًْهَ‬
‫صجبد ّ آثبكی ًجهْكب اههالک ایهي هٍّهزب ثهب هٍّهزبی ُهنعهْاه ثهًَهبم «ػلهیآثهبك»‬
‫هزؼلن ثَؽَي ػلهیفهبى ثٖهیویب اى هٌْهیُهبی ٕهْلخاللّلخ ثهْك‪ .‬چهْى ؽَهي‬
‫ػلیفبى ثٖیوی ههوك ككزهوی ثهْكب اى ‪ٛ‬هوف كیگهو اُهل ػجهبكد ّ كػهب ّ ًوهبى‬
‫ثْكب ًَ هلهد هوبثلَ كاّذب ًَ ّهذ کبكی ثهوای اكاهٍی اههْه اههالک‪ .‬ثهًَبچهبه‬
‫ٍَ كاًل اى هلهک «ثیوهْه» ها ثهَػلهیه‪ٙ‬هبفهبى اهیٌهی ثهب ّهوای‪ ٜ‬میهل ّاگهناه‬
‫کهوك‪ :‬یهک كاًههل عِههذ ػوهواى ّ آثههبكی هؾههلب كّ كاًههل ثویهَ ُههن ثههَػٌههْاى هكّ‬
‫هظبلن ّ ىکبد‪ ٍَ .‬كاًل ثویَ ها ُن ثَػٌْاى اعبهٍی ًْك ّ ًَ ٍهبلَ ثهَفهْاًیي‬
‫‪ٛ‬بیلهههههَی كبهٍهههههیههههههلاى‬
‫ّاگناه ًوْك‪.‬‬
‫ػلیه‪ٙ‬هبفهبى فهْاُو‬
‫فْكُ ثًَبم «فبًن عبى»‬
‫ها ثهههَػوهههل «ػلهههی ؽَهههیي‬
‫ثیههههل» هئههههیٌ ‪ٛ‬بیلههههَی‬
‫دمحم ىهبًلْ اى ‪ْٛ‬ایق ایهل‬
‫هْههوبیی كه آّهكٍب ّاى اّ‬
‫فْاٍهههههذ کهههههَ كه هلهههههک‬
‫«ثیوهههههههههْه» ٍهههههههههبفزوبى‬
‫ثوپههبًوْكٍ ّ ٍههبکي ّههْكب‬
‫هػیهههههههذ عوهههههههغ کٌهههههههل ّ‬
‫ىهاػههههههههذ ّ ػوههههههههواى ّ‬
‫آثبكی ًوبیل‪ .‬چٌهیي ّهل کهَ‬
‫ػلی ؽَهیي ثیهل ثهَارلهبم‬
‫ثهههههواكهاًِ ّهههههبٍ ؽَهههههیي‬
‫ثیل ٍّ ِلاهثیل كه «ثیوْه» اٍکبى ًوْكٍ ّ هْـْل ىهاػذ ّلًل‪ .‬آىُبچٌل‬
‫فبًْاه روک ّ ربعیک كواُن ًوْكًلب علّلی اى هّكفبًَی«کهو» عهلا کوكًهلب‬
‫فبًَ كهٍذ کوكًل ّىًلگی ثِن ىكًل‪ .‬ثلیي روریت کن کن «ثیوْه» آثبك ّل‪.‬‬
‫ػلیه‪ٙ‬بفبى ُن كه ًيك ُّْو فْاُو فْك فبًَی كهٍذ ًوْك ٍ ّ ٍبکي‬
‫«ثیوْه» ّلب كه ایيهْهغ ثواكهُ ٍلیوبىفبى ُن كه «فبًیوي» هضهل یهک كهوك‬
‫ػبكی ىًلگی هیکوكب ُیچگًَْ ٍوزی ًلاّذ ّ ًَجذ ثَؽبط ػلیعبى کَ عهبی‬
‫ٍبثن اّ ها گوكزَ ثْكب ثلثیي ثْك‪ٍ .‬لیوبىفبى اى ُّْو فْاُو فْك ػلی ؽَیي‬
‫ثیههل چههبهٍ عههْیی فْاٍههزَ ّ اٍههزولاك ‪ٛ‬لجیههلب ىیههوا كل ُههوكّ اى كٍههذ ؽههبط‬
‫ػلیعبى پو كه كثْكب چْى ػلی ؽَیي ثیل ّ كاه ّ كٍزَاُ كه عٌل هجلهی ثهب‬
‫‪ٛ‬بیلَی ثبٕوی اى عبًت ‪ٛ‬وفكاهاى ؽبط ػلیعبى ّکَذ فْهكٍ ثْكًل‪.‬‬
‫ثبالفوٍ كه ربثَزبى ٍبل ثؼل کهَ ؽهبط ػلیغهبى عِهذ رؼیهیي اعهبهٍی گٌهلم ّ‬
‫عههْ ثههَهٍّههزبی «ثک هبى» (ک هَ كه آىهْهههغ عههي هل هک «لطههقػلههیفههبى هؼههلل‬
‫الَلطٌخ» ثْكٍ ّ ىیو ًظو «فبًیوي» اكاهٍ هیّل) هكزَ ثْكب كه هْهغ ثوگْهزي‬
‫هْهك ؽولَی اّهقبٓ ًبّهٌبً هواهگوكزهَ ّ كه گوكًهَی هؼهوّف ثهَ«چهبُْ»‬
‫کْههزَ هههیّههْك‪ .‬ثههب ایههيک هَ ؽههبط‬
‫ػلههههیعههههبى كه اثزههههلا چٌههههل ًلههههو‬
‫رلٌلچی هؾبكظ ثهَُوهواٍ فهْك‬
‫كاّهههههههزَب ّلهههههههی ّهزهههههههی اى كّ‬
‫گوكًهههَی فطوًهههبک هجلهههی گهههنه‬
‫کههههوكٍ ّ گوكًههههَی ٍههههْهی ُههههن‬
‫چٌههههههههلاى اُویزههههههههی ًلاّههههههههزَب‬
‫رلٌههههلچیههههبى هؾههههبكظ فههههْك ها‬
‫ههههوفٔ ههههیکٌهههلب آىُهههب پهههٌ‬
‫ثههههههَهٍّههههههزبی «ثکههههههبى» ثههههههو‬
‫هیگوكًهلب فهْك ؽهبط ػلهیعهبى‬
‫رٌِهههههههب ثَهههههههْی «کهههههههبهلیوّى»‬
‫اكاهَی هَیو هیكُل‪.‬‬
‫ّهزی اُل فبًَ پی ههیثوًهل‬
‫کَ ؽبكصَی ثوای ؽبعی ثَّهْع پیٍْزَب ثالكبٕلَ ثَعَزغْ ّ رلؾٔ ثو آهلًهل‬
‫رههب ایههيک هَ ٍههواًغبم اّ ها اى گوكً هَی "فههن كاه" یبكزههَ ّ ثبگههبهی ّ چههْةثَههذ‬
‫ثَفبًَ آّهكًلب چْى گلْلَ ثٍَلیلهگ هاى إبثذ ًوْكٍ ّ فْىهیيی ىیبك ُن‬
‫کوكٍ ثْكٍب كّ هّى ثؼل ثَهؽوذ ایيكی پیٍْذ‪.‬‬
‫ثؼل اىؽبط ػلیعبى «فبًیوي» كّثبهٍ ثَاعبهٍی ٍلیوبىفبى اهیٌی كه آهل‪.‬‬
‫پٌ اى رضجیذ هغلك ؽکْهذ ٍلیوبىفبى كه «فبًیوي» ّ ػلهیه‪ٙ‬هبفهبى كه‬

‫«ثیوْه» هّاث‪ ٜ‬آىُب ثب رٌِب كوىًل ػلی ؽَیي ثیل کَ کَی ثهًَهبم ؿهالم ثیهل‬
‫ثْكب ثَیبه ثلّل‪ُ .‬نچٌیي هیبًَی آىُب ثب كوىًلاى ّبٍ ؽَهیي ثیهک هبًٌهل عِهبى‬
‫ىیهههو ثیهههل ّ ٍههه ِلاه ثیهههل ًیهههي ثهههَکلهههی ثِهههن فهههْهك‪ .‬آى اكهههواك ُهههن ىیهههو ثهههبه‬
‫ػلیه‪ٙ‬بفبى ّ ٍلیوبىفبى ًویهكزٌلب هبلیبد ًویكاكًلب ثیگبهی ًویپنیوكزٌل ّ‬
‫اكػب كاّزٌل کَ ً اك ّبى ثبالرو اى فْاًیي اهیٌی اٍذ‪.‬‬
‫ػلیه‪ٙ‬بفبى كاهای كّ ُوَو ثهْكب ُوَهو كّم اّ ىًهی ثهْك ثهًَهبم «ثهبفزو‬
‫ثیثی» کَ ىًی ًیکْکبه ّ ٍقبّدهٌل ثْكب ثَكویهواى ّ هػیهذ کوهک ههیکهوك‪.‬‬
‫ثههبفزو ثههیثههی عههْاى ثههْك کهَ ػلههیه‪ٙ‬ههبفههبى كههْد کهوكب اّ ٍوپوٍههزی كوىًههلاى‬
‫فوكٍبل فهْكُ ها ػِهلٍكاه ّهلب ثچهَُهب ها ثهيهگ کهوكب ّهزهی کهَ ثچهَُهبیِ‬
‫ثههيهگ ّههلًلب اكػههبی اهس کوكًههلب ثههواكهاى ثههيهگرههو ؽب‪ٙ‬ههو ًوههیّههلًل رههب‬
‫ٍههِناالهس آىُههب ها ثلٌُههلب ثههب ًههياع هقزٖههوی ک هَ كههیهههب ثههیي ّههبى ّاهههغ ّههلب‬
‫ثواكهاى ثيهگرو ها‪ٙ‬ی ّلًل رب ‪ ۳‬كاًل اى هٍّزبی «هٌْٖهآثبك» ها کهَ آى‬
‫ُههن عههي اهههالک ػلههیه‪ٙ‬ههبفههبى ثههْكب ثههَثههواكهاى کْچ هکرههو ثلٌُههلب آىُههب اى‬
‫«ثیوْه» هكزٌل ّ كه «هٌْٖهآثبك» ٍکًْذ افزیبه کوكًل‪.‬‬
‫كه ‪ْٛ‬ل ٍبلُهبی ‪ ۱۳۴۱‬رهب ‪ ۱۳۴۷‬کهَ ثهَكٍهزْه «دمحمه‪ٙ‬هب ّهبٍ پِلهْی»‬
‫هبًْى الـب هژین اهثهبة ‪ -‬هػیزهی ّ روَهین اها‪ٙ‬هی كه ایهواى رٖهْیت ّ اعهوا‬
‫ّههلب فههبًْاكٍی اهیٌههیُههب ‪ٙ‬ههوه کلههی کوكًههل‪ .‬كهآى هوطههغ الیؾههَی ّههِگبًههَ‬
‫ثَهكواًلم گناّزَ ّلب هبًْى إالؽبد اه‪ٙ‬ی ثبهْكویذ اعوا ّلب هژین اهثبة‬
‫‪ -‬هػیزی لـْ ّلب ثَب‪ ٛ‬فبًی ّهبلکی ثوچیلٍ ّلب ثَكٍزْه كّلذ ّههذ ثهَعهبی‬
‫کلفلاب هجبّوب اًغويب فبًهَی اًٖهبف ّ ثهَعهبی فهبى كه ُهو هٍّهزب چٌهل ًلهو‬
‫هؼزول رؼییي ّل‪.‬‬
‫هوكم «ثیوْه» ُن ثوای اكاهٍی اهْه هٍّزبی فْك آهبیبى هالّؽَیي کویوی‬
‫پْهب هِْلی ؽَیيػلی ػيیيیب ثِوام ًکْییب ّ ٍیلاثواُین ؽَیٌی (هؼوّف‬
‫ثٍَیلثبهاًی) ها ثَػٌْاى هؼزول اًزقبة ًوْكًل‪.‬‬
‫كه ٍهههبل ‪ ۳ )ُ ُ( ۱۳۴۲‬كاًهههل اى اها‪ٙ‬هههی «ثیوهههْه» هزؼلهههن ثهههَؽَهههي‬
‫ػلههیفههبى ثٖههیوی ّههبهل هههبًْى روَههین اها‪ٙ‬ههی ثههیي ىاهػههیي ّههلب هٌِلٍههیي ّ‬
‫هههأهْهیي إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی ثههوای آهههبهثوكاهی ىاهػههیي ّ روَههین ىهههیي ّاهك‬

‫هٍّههزبی ػلههیآثههبك ٍهههللی ّههلًلب پههٌ اى آههههبهگیوی ّ روَههین ىهههیيب اى آىعهههب‬
‫ثَهٍّزبی «ثیوْه» آهلًل‪.‬‬
‫اٍلللافبى ّ اثواُینفبى اهیٌی اثالؽ کوكًلب ثب هقبللهذ‬ ‫ّ‬ ‫ّهزی کَ ؽکن ها ثَ‬
‫ّلیل آىُب هْاعَ ّلًل‪ .‬هأهْهیي كه عْاة گلزٌل‪:‬‬
‫«كوكا ثب ًیوّی ًظبهی کبه ها روبم فْاُین کوك‪».‬‬
‫اٍلللافبى ثوای إالػ كی هبثیي ّهصَی هوزْل «ػیي ػلی‬ ‫ّ‬ ‫كوكای آى هّى‬
‫ٍبهاًی» ّ هزِن ثَهزل «هِْلی ٍِواة كوّؿی» کَ كه یک ًياع هؾلهی ٍهبل‬
‫هجلِ كه هٍّزبی «هٌگبى» کْزَ ّلٍ ثْكب ثَهٍّزبی کِکواىب ّاهغ كه پْذ‬
‫کٍْ «ٍبهاى» ػيیوذ ًوْك‪.‬‬
‫اى ایي ‪ٛ‬وف ُن هٌِلٍهیي‬
‫روَهههههین اها‪ٙ‬هههههی ثهههههب ًیهههههوّی‬
‫ًظبهی ّاهك هٍّهزب ّهلًل ّكه‬
‫هٌههههههيل هوؽههههههْم ُهالّؽَههههههیي‬
‫کویوهههههههههی پهههههههههْه هْهههههههههـْل‬
‫آهبهثوكاهی ّ روَین ىهیي ثیي‬
‫ىاهػهههیي گوكیلًهههل‪ .‬رهههب ٍهههبػذ‬
‫چِهههههبه ّ ًهههههین ثؼهههههل اى ِهههههو‬
‫اٍهلللافهبى‬
‫ّ‬ ‫کبهّبى ها روبم کوكٍب ثَ«ّیواى» هواعؼذ ًوْكًل‪ .‬كه ُوهیي ّههذ‬
‫اى علََی إالػ ًياع ثوگْذ؛ ثَاّ فجو كاكًل کَ هٌِلٍیي آهلًلب کهبه روَهین‬
‫ىهههیي ها فبروههَ كاكًههل ّ هكزٌههل‪ .‬ایْههبى ثههیًِبیههذ ػٖههجبًی ّههلب ی هک ًلوثههًَ هبم‬
‫«کبکبّههیو» ها ک هَ ًههْکوُ ثههْكب ثههَكًجههبل هالّؽَههیي كوٍههزبك‪ .‬کبکبّههیو ک هَ كه‬
‫پٌِبًی كٍّذ ّ فیوفْاٍ هالّؽَیي ثْكب ثَاّ كِوبًل کَ ثِزهو اٍهذ كه ػوهبهد‬
‫فبى ًوّك‪.‬‬
‫للا ها كوٍهزبكب اّ هالّؽَهیي ها‬ ‫اٍلللا فهبى كّ هورجهَپهیِ فهلهذ فهْك كهزؼ ّ‬
‫ّ‬
‫كویت كاك کَ فبى ًظو ثلی ثهَّهوب ًهلاهكب كوه‪ ٜ‬ههیفْاُهل ٍهإالی اى رهْ ثٌوبیهل‪.‬‬
‫للا هكهذ علهْی ػوهبهد فهبىب یهک هورجهٍَهو ّ ٕهلا ثلٌهل ّهل؛‬ ‫هالّؽَیي ثب كزؼ ّ‬
‫للا کومفبىب هِوهلیفبى‪ُ ...‬وکلام‬ ‫للافبىب اهكّیوفبىب ّ‬ ‫آهبیبى اثواُینفبىب اٍل ّ‬

‫ثب یک چوبم كه كٍذب ثَهالّؽَیي ؽولَ کوكًل؛ آى پیوههوك ‪ٍ ۷۵‬هبلَ ها آىههله‬
‫ىكًل کَ ًیوَعبى ّ هلُُْ ّل ّ فهْىآلهْك كه ؽیهب‪ ٛ‬ػوهبهدب هّی ىههیي كه‬
‫ؽبل عبى کٌلى اكزبك‪.‬‬
‫كه ایههيهْهههغ «هّكاثههَثههیثههی» ىى اثههواُینفههبى فههْكُ ها هّی هالّؽَههیي‬
‫اًههلافذ ّ ًگناّههذ ک هَ ثههیِ اى ایههي اّ ها ثيًٌههل‪ .‬پیک هو ًیوههَعههبى هالّؽَههیي ها‬
‫ثَفبًَ اُ هٍهبًیلًل‪ .‬ههلری فهْى اٍهزلواؽ ههیکهوكب كّ ٍهبل ثؼهلُ كه ٌُگهبم‬
‫ًوبى ثَهؽوذ ایيكی پیٍْذ‪.‬‬
‫هلللافههبى اػٖههبثِ ها اى كٍههذ كاكب‬ ‫ثهَكًجههبل عویههبى إههالؽبد اه‪ٙ‬هیب اٍه ّ‬
‫پههٌ اى هههلری ثههَػلههذ ثیوههبهی كه «ّههیواى» كه گنّههذب اثههواُینفههبى ًیههي اثزههلا‬
‫ثَ«ّیواى» هكذب ٍه ٌ كه رِهواى هؽهل اهبههذ اكکٌهلب كه ُوهآىعهب كهگنّهذب‬
‫اکٌْى اى ًَل ّ ًزیغهَی آىُهب ػهلٍی كه «ّهیواى» ّػهلٍی كه فهبهط َُهزٌلب‬
‫ُیچکٌ اى آىُب كه «ثیوْه» ٍبکي ًیَذ‪.‬‬
‫اى ٌّیلًیُبی عبلت ایيکَ كه ىهبى فبى فبًی ّ ؽکْهذ اهثبة ّ هػیزی‬
‫كه هٍّزبی هب یک ًلو ثْك ثًَبم کبدمحم کَ آكهی فیلی ىیوک ّ کبهكاى ثْكب كه‬
‫آى ىهبى هٍن چٌیي ثْك کَ ُوکٌ ثَكیلاه فبى هیهكذب ثبیل یک هطؼهَ ههوؽب‬
‫یب فوًّب یب یک ه ً ثوٍب یب ثيؿبلهَب یهب هوهلاهی هّؿهيب هبٍهذب کهوٍ ثهوای‬
‫فبى پیِکِ هیثوك رب هولاهی ىهیي ىهاػزی ثیِروب ػالٍّ ثو ًَن ىهاػزهی‬
‫ثَاّ هیكاكًل‪.‬‬
‫هوؽْم کبدمحم ٍبلی كّ هورجَثَؽ‪ْٚ‬ه فبى ههیهكهذب ُهو ككؼهَ یهک هطؼهَ‬
‫فوًّ چبم ّ چلَ ها كه ىیو ثـلب یب ىیو پهبلزْی فهْك ههیگوكهذب ههْهؼی کهَ‬
‫علههْی ػوههبهد پههٌظ كهی هؾههل ًَْههزي فههبى ّ كم كهة ا‪ٛ‬ههبم فههبى هههیهٍههیلب‬
‫گلههْی فههوًّ ها کوههی كْههبه هههیكاكب فههوًّ ٕههلا هههیکهوكب ثههلیيروریههت فههبى‬
‫هههیكِویههل ک هَ فههوًّ آهههل‪ .‬ثههًَههْکوُ كوهههبى هههیكاك ک هَ فههوًّ ها اى ک هب دمحم‬
‫ثگیوكب ثهَهطهجـ ثجهوكب رهب ثهوای ًبُهبه یهب ّهبم آههبكٍ کٌٌهل‪ .‬ثؼهل ثهَکهبدمحم اعهبىٍی‬
‫ًَْههزي هههیكاك‪ .‬کهبدمحم ُههن هههیًَْههذ ّ ‪ٛ‬جههن هؼوههْل اى فههبى كهفْاٍههذ ىهههیي‬
‫هیکوكب فبى ُن یک هطؼَ ىهیي ا‪ٙ‬بكی كه كالى هيهػَ ثَکبدمحم هیكاك‪.‬‬
‫یک هبكٍگبّ هزؼلن ثَفهبى ثهْك کهَ فهْك هقزهبهثْكب كه ُهو ىهاػهذ گٌهلم یهب‬
‫ثوًظ ىاهػیي کهَ ّاهك ههیّهلب ُهیچکهٌ ؽهن ًلاّهذ علهْی اّ ها ثگیهوكب ثبیهل‬
‫اعبىٍ هیكاك رب ؽیْاًکی ُو هله کَ هیفْاٍهذ ثقهْهكب رهب ٍیوّهْك ّ فهْكُ‬
‫ثیههوّى ثههوّك‪ .‬کهبدمحم ىهاػزههی كاّههذ کهَ كه هَههیو هَههزوین گههبّ فههبى ّاهههغ ثههْكب‬
‫ثَ‪ْٛ‬هی کَ گبّ ُویَْ اّل كافل ىهاػذ کبدمحم هیّلب ثؼل اى فْهكى ّ پبهبل‬
‫کوكى هوهلاهی اى ىهاػهذ کهبدمحمب ثهٍَهواؽ ٍهبیو ههياهع ههیهكهذ‪ .‬ثهَآىُهب ُهن‬
‫فَبهد کلی هیهٍبًل‪ .‬کبدمحم كه ٕلك چبهٍعْیی ثوآههل کهَ چگًْهَ ثزْاًهل ّهو‬
‫ًّگبّ فبى ها اى ىهاػذ فهْك ّ كیگهواى کهن کٌهل‪ .‬كکهو فیلهی ػغیجهی ثهٍَهوُ‬
‫مهد ّعههْك كاّههذ کهَ هههبل‬ ‫ىكب كه آىهْهههغ كه كاهٌهَی کهٍْب یهک هيهػههَی ّ‬
‫ّقٖی ثًَبم ػجبً ثْك‪.‬‬
‫کبدمحم هكذ كه آىعب یک چٌل ثالل مهد اى ٕهبؽت هيهػهَ گوكهذ ّ ىیهو‬
‫ّبل کووُ ثَذب ٍه ٌ آههل كه فبًهَب ثهَپَهوُ دمحمىکهی گلهذ‪« :‬گهبّ فهبى ها‬
‫ثيىب ثکِ کَ فبى ُیچ کبهی ًویرْاًل ثکٌلب هي كکوُ ها کهوكٍامب ه‪ٚ‬هیَ ها‬
‫ؽل هیکٌن» دمحمىکهی ُهن كه کوهیي گهبّ فهبى ًَْهذب ُوهیيکهَ گهبّ فْاٍهذ اى‬
‫هّی كیْاه کْربٍ هيهػَی کبدمحم ثَكافهل ىهاػهذ ث هوكب دمحمىکهی ثهب ثیهل چٌهبى‬
‫هؾکن ثَکوو گبّ ىك کَ ؽیْاًکی كه عب اكزبك ّ كیگو ثلٌل ًْلب ثًَبچبه ثب کهبهك‬
‫ٍو گبّ ها ثویلًل کَ ؽوام ًْْك‪.‬‬
‫ُوِوَی كه هٍّزب ثَهاٍ اكزبك کَ "گبّفبى اى كیْاه ىهاػذ کبدمحم اكزبكٍ ّ‬
‫گوكًِ ّکَزَب دمحمىکهی ُهن آههلٍ اّ ها مثهؼ ًوهْكٍاٍهذ" فجهو ثهَفهبى هٍهیلب‬
‫ًبهاؽههذ ّ ػٖههجبًیب هضههل پلٌههل فْههوگیيب ًؼههوٍىًههبى آهههل ٍههو الّ هَی گههبّب‬
‫هیگلذ‪« :‬گبّ هوا دمحمىکی اى هٖل ثَكٍزْه کبدمحم پلهُ کْزَ اٍهذب دمحمىکهی‬
‫ها ثیبّهیل ربثَعبی گبّ ثکْن»‪.‬‬
‫دمحمىکی ُن كواه کوكٍ ثْك‪ .‬كواُُب هكزٌلب دمحمىکی ها ًلیلًهلب ثهَفهبى گلزٌهل‬
‫دمحمىک هی آة ّههلٍ ّ ثههَىهههیي هكزههَ‪ .‬فههبى كٍههزْه كاك رههب فههْك ک هبدمحم ها اؽ‪ٚ‬ههبه‬
‫ًوبیٌلب کبدمحم هبًٌل ُویَْ یک هطؼَ فوًّ ىیهو ثـهل فهْك گوكزهَ ّ ثهَؽ‪ٚ‬هْه‬
‫فبى هٍیلب ‪ٛ‬جن هؼوْل ثَاّ رؼظین ًوْكب فبى كویبك ىك‪« :‬ای پیوههوك هکهبه ّ‬
‫ؽیلَگو ثَكٍزْ رْ پَود گبّ هوا کْزَ اٍذ»‬
‫کبدمحم ُن كٍزِ ها ثَکووُ گناّذ ّ گلذ‪:‬‬

‫«ای فبى ثيهگ ثهَ"مهد ػجهبً" هَهن کهَ پَهو ههي گهبّ ؽ‪ٚ‬هود ػهبلی ها‬
‫ًکْزَب گبّ فْكُ اى كیْاه اكزبكٍ ّ هوكٍ اٍذ» فبى ثَفیبل ایيکَ کهبدمحم هَهن‬
‫ثَ«ؽ‪ٚ‬هود ػجهبً» ههیفهْهكب ثهبّه ههیکٌهل ّ کهبدمحم ها هُهب ههیًوبیهل‪ .‬کهبدمحم‬
‫رْاًَهذ ثهب ایههي ؽیلهَ ّ رههلثیوب کلهک گههبّ فهبى ها کٌههلٍ ّ ّهو اّ ها اى ىهاػههذ‬
‫هوكم کْربٍ ًوبیل‪.‬‬
‫تٌْع لْهی دس تيوْس‬

‫هٍّزبی «ثیوْه» اى ًگبٍ رٌْع هْهی ثَیبه ؿٌهی ّ پهو هبیهَ اٍهذب اى ُهو‬
‫‪ٛ‬بیلَ ّ گوٍّ كه آىعب ىًلگی هیکٌٌلب ػولٍی آىُب چٌیياًل‪:‬‬
‫‪ - ۱‬آهبعویُب ّبهل ‪ ۳‬كبهیل ثب ػٌبّیي‪ :‬كزؾیب عؼلوثیگی ّ آهبعوی‪.‬‬
‫ی هک هّههزَ ًَههتًبهههَ اى ثٌک هْی آهههبعوی چٌههیي اٍههذ‪ :‬هؾَههيب ّههبٍه‪ٙ‬ههبب‬
‫ّبٍهیوىاب کوینب هؾَيب هِلیب چواؽػلهیب هٖهطلی ‪ -‬اى آههبعوی ثهٍَهبهاىب‬
‫اى آىعب ثَ«ثیوْه» آهلٍ اٍذ‪.‬‬
‫‪ - ۲‬روکُب ّبهل‪ :‬دمحمىهبًیب کْکْلیب ٕلیفبًیب كبهٍیهلاى‪.‬‬
‫‪ - ۳‬لوُههب‪ٍ :‬ههیٍههقزیب پبكًههبییب ثقزیههبهیب كژک هوكیب یبٍههْعیب ٍههبهاًیب‬
‫ٍبكاد ؽَیٌیب اؽولؿویجی‪ - ۴ .‬ثبٕوی‪ :‬فمظ کافشُادی‪ - ۰ .‬تْگش‪ - 6 .‬ؽْلی‪.‬‬
‫چٌبىکَ صبثذ اٍذب اّل ثبهػلٍی اى ًْاؽی کِکلْئیَ ّ ثْیواؽول ثهلیي عهب‬
‫هِههبعود ًوههْكٍ ّ كه ایههي هٍّههزب ٍههبکي ّههلٍاًههل‪ .‬كّم هْههوبییُههب ثههْكٍاًههلب چههْى‬
‫هٍّزبی «ثیوْه» كه هَیو کْچ ػْبیو هْوبیی هواه كاّزَ ّ كاهكب هجال ثواصهو‬
‫ربفذ ّ ربى ّؿبهد ّ چ بّل ُیچگبٍ آهام ّ هواه ًویگوكهذب لهنا چٌهلاى آثهبكی‬
‫هبثههل رْع هَ ًلاّههزَ اٍههذب كوهه‪ ٜ‬کْهههَُههبی چٌههلی كه گّْههَ ّ کٌههبه آى ثههَچْههن‬
‫هههیفههْهكب ّ چٌههل فههبًْاه ػْههبیو هْههوبیی ک هَ ثههو اصههو فْ هکٍههبلیب یههب اعههوای‬
‫هههبًًْی هٍْههْم ثههَ«رقزههَ هههبپْ» كه ىهههبى «ه‪ٙ‬ههب ّههبٍ پِلههْی» كه ایههي هٍّههزب‬
‫اٍکبى كاكٍ ّلًلب اى آى ىههبى هْهـْل ىهاػهذ گوكیلًهلب کَهبى كیگهوی ُهن اى‬
‫عبُبی هقزلهق آهلًهلب ثهلیيروریهت هؾهل رٍْهؼَ پیهلا کهوك ّ آثهبك ّهل‪ .‬اکٌهْى كه‬
‫«ثیوْه» اى ُوَ گوٍّ ّ ‪ٛ‬بیلَ ّعْك كاهًل‪ .‬چٌبىکَ كوىًلاى آىُب ُهن ثهَىثهبى‬
‫روکیب ُن ثَىثبى لوی ٕؾجذ هیکٌٌل‪.‬‬
‫كه ؽویوذ هإٌٍ ّ ثبًی هٍّزبی «ثیوهْه» ػلهی ؽَهیي ثیهل اى ‪ٛ‬بیلهَی‬
‫دمحم ىهههبًلْب عي ػْههبیو هْههوبیی ثههْك ک هَ ث هب هّههبكد علههْ ؿههبهد ّ رغههبّىاد‬
‫ثْیواؽولیُب ّ ػْهبیو ها گوكهذ ّ فهْك ّقٖهب كه ثٌهبی هلؼهَ ّ ثهوطُهبی آى‬
‫ّههوکذ ًوههْك‪ً .‬وههِ ػلههی ؽَههیي ثیههل كه پْههزیجبًی اى فههْاًیي اهیٌههی ها هههجال‬
‫فْاًلیل‪.‬‬
‫ٍههْهیي گههوٍّ اى ٍههبکٌیي اّلی هَی هٍّههزبی «ثیوههْه» ثبٕههویُههب َُههزٌلب‬
‫فبىػلی ثبٕوی هیگْیل‪ :‬إل ً اك ثبٕوی اى ثبهیهبًهلٍُهبی ًَهل لْهکویبى‬
‫اٍهههالم اٍهههذب ایهههالد آىُهههب اى لؾهههب عـواكیهههبیی كه ًهههْاؽی ٍهههوٌبىب كاهـهههبىب‬
‫ّههبُوّكب هْچههبى ‪ّ -‬ههیوّاى فواٍههبىب ىًغههبىب «إههلِبى» ّ كههبهً پواکٌههلٍ‬
‫هیثبٌّل‪ .‬كه ثؼ‪ٚ‬ی عبُب ثَىثبى ػوثی ّ ُن ثَكبهٍی ٕؾجذ هیکٌٌل‪.‬‬
‫ثَ‪ْٛ‬هی کَ پلهاى ثبٕویُب ٍیٌَ ثٍَیٌَ ًوهل کهوكٍاًهلب كه ىههبى ایلقهبًی‬
‫كاهاةفههبى هْههوبییب عههل «ٕههْلخاللّلههخ» هْههوبیی ٍههَ ثههواكه ثههًَههبمُههبی‪ :‬ه‪ٙ‬ههبب‬
‫هه‪ٚ‬بى ّ كوُبك کَ عي ایهل ثبٕهوی ثهْكٍ ّ كه ًهْاؽی عِهومب ًیویهي ّ گهوٍ‬
‫كبهْه ثهٍَهو ههیثوكًهلب اى آى ایهل علاّهلٍ ّ ثهَارلهبم فهبًْاكٍی فهْك ثهَایلقهبى‬
‫هْوبیی پٌبٍ هیثوًلب رؾذ ؽوبیذ اّ هواه ههیگیوًهل‪ .‬ثهَههوّه ىههبى ىاك ّ ّلهل‬
‫هیکٌٌلب ًَل ّبى ىیبك هیّْكب چٌبىکهَ اى ًهٍْ ّ ًزیغهَی آىُهب اکٌهْى چٌهلیي‬
‫هٍّزب كه «کبهلیوّى» ّ كّ هٍّزب كه ثلْک «كژکوك» ثَّعْك آهلٍ اٍهذ‪ .‬كه‬
‫هٍّههزبی «ثیوههْه» ُههن چٌههلیي فههبًْاكٍی ثبٕههوی َُههزٌل کهَ ىثههبى آىُههب لههوی‬
‫چِبههیي گوٍّ اى ٍبکٌبى «ثیوهْه» «ثْگوُهب» َُهزٌل کهَ ثؼهل اى ‪ٛ‬بیلهَی‬
‫هْوبییب ُنىهبى ثب گوٍّ ثبٕوی كه «ثیوْه» هَکي گوكزَاًلب ىثبى آىُهب ُهن‬
‫لوی هیثبّل‪.‬‬
‫پٌغویي گوٍّ «ٍهبهاًی»ُبَُهزٌل کهَ اى هٍّهزبی «ٍهبهاى» ّاههغ كه پْهذ‬
‫کٍْ «ثیوْه» ثَایيعب آهلٍ ّ كه هٍّزبی «ثیوْه» ٍبکي ّلٍاًل‪ .‬رْ‪ٙ‬هیؾب ثبیهل‬
‫یلػجلللا‬
‫ّ‬ ‫ثگهْین کهَ هٍّههزبی «ٍهبهاى» ػلیههب هههلكي اههب ىاكٍ «ٍههیلدمحم» كوىًههل ٍه‬
‫للاب‬
‫ثب ُو ثي اهبم ىیهي الؼبثهلیي ػلهی ثهي الؾَهیي (ع) ههیثبّهل‪ .‬آهبیهبى ٍیلك‪ٚ‬هل ّ‬
‫للا ّ كوىًلاى آىُب اى ٍبكاد ٍبهاًی ٍهبکي كه‬ ‫للاب ٍیلثبهاًیب ٍیلكزؼ ّ‬ ‫ٍیلّکو ّ‬
‫«ثیوْه» َُزٌل‪.‬‬
‫ّْههویي گههوٍّ اى ٍههبکٌیي هٍّههزبی «ثیوههْه» ٌُغههبًیُههب َُههزٌل‪ .‬آىُههب اى‬
‫هٍّهههزبی ٌُغهههبىب اى رْاثهههغ «ِّو‪ٙ‬هههبی ‪ -‬إهههلِبى» ثهههَهٍّهههزبی «ثیوهههْه»‬
‫هِههبعود ًوههْكٍ ّ ثههيهگ ایْههبى ؽههبط ػجلالؾَههیي اٍههوبػیلی هههیثبّههل‪ُ .‬لزوههیي‬
‫گوٍّ ّْلیُب َُزٌلب آىُب هجال كه هٍّهزبُبی رهل ٍهوؿب ّاههغ كه پهبییي ثلهْک‬
‫«کبهلیوّى» ىًلگی هیکوكًلب هْهؼی کَ «ٍل كهّكىى» آةگیو ّلب ثًَبچهبه‬
‫اى آىعههب ثههَ«ثیوههْه» ک هْچ ًوْكًههل‪ .‬هوههلاهی ىهههیي ىهاػزههی اى هههبلکیي اهیٌههی‬
‫فویلاهی ًوْكٍ ّ كه ایيعب هْـْل ىهاػذ ّ ىًلگی ّلًل‪.‬‬
‫هٍّههزبی «ثیوههْه» كه ؽههْىٍُههبی‬ ‫فشٌُییگ ّ ٌُییش دس تيوییْس‬
‫ٌُوُبی ُلذگبًَ ًیي كاهای چِوٍُبی ًبمكاه ّ كهفْبى اٍذ‪ .‬ثَػٌْاى ًوًْهَ‬
‫هیرْاى اى فبًلاى فبًؼلی ثبٕوی یبك کوك کَ ٌُو ثب فْى ُو یک اى اكواك آى‬
‫فبًْاكٍ ػغیي ّلٍ ّ ثَ‪ْٛ‬ه هْهّصی اى پله ثَپَو هٌزول هیّْك‪ .‬كوىًهلاى اّ‬
‫للا ثبٕهوی اى فهًُْْیَهبى ّ فطب‪ٛ‬هبى ثهًَهبم اٍهزبى‬ ‫ُویک ثًَبمُهبی ٕهْلخ ّ‬
‫للا ثبٕهوی اٍهذ کهَ‬ ‫كبهً هیثبّل کَ ثَّـل كثیوی اّزـبل كاهكب كیگو ؽغذ ّ‬
‫كه «ّههههیواى» هْههههـْل فطههههب‪ٛ‬ی اٍههههذ‪ ّ .‬ؽَههههیي ثبٕههههوی کههههَ فطههههب‪ّ ٛ‬‬
‫كههبهؽالزؾٖههیل ثههب هههلهک لیَههبًٌ هٌِلٍههی ىهههیيٌّبٍههی اٍههذ؛ كیگههو ٍههلوبى‬
‫ثبٕوی اٍذ کَ آى ُن فطب‪ ٛ‬ىثوكٍذ ثْكٍ ّ هْـْل ىهاػذ هیثبّل‪.‬‬
‫اگو هواه ثبّل اى فیویي ّ ًیکْکبهاى «ثیوْه» ًیي ًهبهی ثهَهیهبى آیهلب اّل‬
‫ثبیهل اى هوؽهْم هْهِلی ؿهالم ؽَهیي ٌُوهٌهل ًهبم ثهوك کهَ ىههیي هؾهل ٍههبفزوبى‬
‫هَغل هٍّزبی «ثیوْه» ها اُلا ًوهْكٍ ّ ُهناکٌهْى هَهغل آى رکویهل ّ ثَهیبه‬
‫للا ٌُوهٌهل كهُوهیي‬ ‫یهلللا ٌُوهٌهل ّ ههلهد ّ‬
‫ّ‬ ‫ػبلی اٍذ‪ .‬كوىًلاى اّ ُویک ؽهبط‬
‫هؾل ثَاهْه ىهاػذ هْـْلاًل‪ .‬كیگوی هوؽهْم هْهِلی کواههذ ههواكی اٍهذ‬
‫کَ ثَهَبؽذ یک ُياه ّ كّیَذ هزو هوثغ ىهیي ثوای ٍبفزوبى ؽَیٌیَ اُلا‬
‫ًوههْكٍ اٍههذب ؽَههیٌیَ رههب ٌُههْى رأٍههیٌ ًْههلٍب اهههب كه آیٌههلٍ كهٍههذ فْاُههل ّههل‪.‬‬
‫ُنچٌیي هوؽْم هِْلی ؽَیي هإمى کَ ههإمى هٍّهزبی «ثیوهْه» ثهْكب ُویْهَ‬
‫ثههَهْهههغ اماى هههیگلههذب كه آىهْهههغ ٍّههبیل اهرجههب‪ ٛ‬عوؼههی هبًٌههل اهههوّى كههواّاى‬
‫ًجْكب اؿلت هوكم ٍهبػذ ُهن ًلاّهزٌلب كه ههبٍ هجهبهک هه‪ٚ‬هبى ثهَاماى اّ اهزهلا‬
‫هیًوْكًل‪.‬‬
‫اى كیگو ثيهگبى «ثیوْه» هوؽهْم ههالّدمحم عؼلهو ًیکهْیی ثهْك کهَ ههوكی ثهب‬
‫ٍْاك ّ هزلیي ثْك‪ .‬اّ کلفلای هبلکیي اهیٌی ثْكٍ ّ ًَجذ ثهَ‪ٙ‬هؼلب ّ ىاهػهیي‬
‫ّههلوذ هههیکهوك‪ُ .‬وگههبٍ ىاهػههیي اى لؾههب پوكافههذ ٍههِویَی هههبلکی كه ه‪ٚ‬ههیوَ‬
‫ثْكًلب فیلی ثوآىُب ٍقذ ًوهیگوكهذب ؽزهیالووهلّه هبلیهبد ها رقلیهق ههیكاكب‬
‫هبلکیي اهیٌی ُوْاهٍ ًَجذ ثَهالّدمحم عؼلو ًیکهْیی اؽَهبً كیهي كاّهزٌلب چهْى‬
‫كه ىهههبًی ک هَ ػلههیه‪ٙ‬ههبفههبى اهیٌههی كه ىًههلاى «هههْام الول هک ّههیواىی» ثههْكب‬
‫هالّدمحم عؼلو فیلی رالُ ًوْك رب اّ ها آىاك ًوبیل‪.‬‬
‫ثلیيٍجت چٌبى هْهك اػزوهبك اهیٌهیُهب ثهْك کهَ اى لؾهب هبلیهبد گهوكزي اّ اى‬
‫ىاهػهیي ُهیچگًْهَ ٍهقذگیهوی ًوهیکوكًهل‪ .‬ههالّدمحم عؼلهو چٌهبى ههوكی ثهْك کهَ‬
‫هؼللالَلطٌخ كه هْهك اّ ثهَػلهیه‪ٙ‬هبفبى گلزهَ ثهْك‪« :‬ثواثهو ثهب ّىى ایهي ههوك‬
‫‪ٛ‬ال ثَرْ هیكُنب اّ ها ثَهي ثلٍ‪».‬‬
‫كیگو اى ثيهگبى «ثیوْه» هوؽْم هالّؽَیي کویوهی پهْه ثبٕهوی ثهْك کهَ‬
‫للا ػلیَ هیثبّلب ُوبى کَهی کهَ ههی گْیٌهل‪:‬‬ ‫عل اّ هوؽْم هالّػجبًهلی هؽوذ ّ‬
‫«چْوَی ثٌبه ثوای ؿَل اّ عبهی ّل» كیگو هوؽْم هیوىااثْالؾَي ٍهبهاًی‬
‫ثْك کَ هوكی هزلیيب ثب هٌطن ّ هٖلؼ ثْك‪ُ .‬نچٌیي هوؽْم هالّیؼوْة ُبّهوی‬
‫ثْیواؽولی کَ هوكی ػبثل ّ ثب روْا ثْك‪ .‬اى كیگو هوكاى هزوی ّ ثب فلا هوؽهْم‬
‫آهبیبى هِْلی ػلیهلی ثبٕوی ّ ؽبط ٍجيػلی ثبٕهویب ُویهک پهله ّػوهْی‬
‫ایيعبًت (هِْلی فبًؼلیثبٕوی) ثْكًل‪.‬‬
‫ػههالٍّ ثوًههبمثههوكٍگههبى كههْمب كیگههو اّههقبٓ رههبهیقی ّ ثههيهگ «ثیوههْه»‬
‫للا ؽَههیٌی کهَ ٕههبؽت ك‪ٚ‬ههل ّ کْههق ّ‬ ‫ػجههبهداًههل اى آهبیههبى هوؽههْم ٍیلك‪ٚ‬ههل ّ‬
‫کواهبد ثْكب فهبىهیهوىا كزؾهی کهَ کلفهلای فهْة ّ ػهبكل ثهْكب ّ رهبهیـ ىًهلٍ‬
‫للا ؽَیٌی کَ ثب كاّزي ؽلّك ‪ٍ ۱۲۳‬بل ٍيب ُنچٌبى هجهوام ّ ٍهوؽبل‬ ‫ٍیلّکو ّ‬
‫اٍذ ّ فب‪ٛ‬واد كّهاى هلین ها ثَكهٍزی رؼویق هیکٌلب اّ هیگْیل‪:‬‬
‫«كه ٍههبل كهكی ‪ٍ ۱۲‬ههبلَ ثههْكمب اکٌههْى رؼههلاك ‪ً ۹۵‬ل هو ًههٍْب ًجیههوٍ ّ ًزیغههَ‬
‫للا ؽَیٌی رْ‪ٙ‬یؼ هیكُل‪ :‬هي ‪ٍ ۱۴‬بلَ ثهْكم کهَ اى «ٍهبهاى»‬ ‫كاهم‪ٍ ».‬یلّکو ّ‬
‫ثهههَ«ثیوهههْه» آههههلینب كه آىهْههههغ هٍّهههزبی «ثیوهههْه» ؽهههلّك ‪ ۱۳ - ۱۲‬فهههبًْاه‬
‫عوؼیذ كاّذ کَ هوکت اى روکُبی دمحمىهبًی ّ لوُهبی هزلوههَ ثْكًهلب ثؼهلُب‬
‫اكواك اى ُو ‪ٛ‬وف آهلٍ ّ ٍبکي «ثیوْه» ّلًل‪».‬‬
‫«هب اى هلین ؽوهبم ّ هَهغل كاّهزینب ُهو یهک فیلهی کْچهک ّ هؾوهو ثْكًهلب‬
‫ّلی ؽهْایظ ههب ها ثهو ‪ٛ‬هوف ههیًوْكًهل‪ .‬اههوّىٍ «ثیوهْه» فیلهی ثهيهگ ّهلٍب‬
‫هلّلل ُوههَچیههي كههواُن اٍههذب‬‫عوؼیههذ آى ًيكی هک ثههَ‪ ۳۳۳‬فههبًْاه هههیهٍههل‪ .‬الؾوه ّ‬
‫اهکبًبد ىًلگی ىیبك ّهلٍب آةب ثهومب ههلاهً هغِهي فبًهَُهبی هؾکهن ّ رویهيب‬
‫كکزوب كّاب كاهّب هقبثوادب عبكٍب هبّیيب رلْیيیهْى ّ ُوهَچیهي‪...‬كه ىههبى ههب‬
‫اى ایي چیيُب فجوی ًجْكب آى هلینُب ًبى ثوای فْهكى پیلا ًویّلب اهب اههوّىٍ‬
‫چوله كواّاى ّلٍب هب کَ پیو ّلین ّ كاهین هیهّینب اههب اهکبًهبد ىًهلگی ثهوای‬
‫آیٌلٍگبى فیلی ثِزو ّلٍ اٍهذب اگهو ههله ثلاًٌهلب ههب ثهب ٍهقزیُهبی ىیهبك كٍهذ ّ‬
‫پٌغَ ًوم کوكینب هؾوّهیذُب ّ گوٌٍَگیُهب کْهیلینب لهنُهب كیهلینب ّلهی ؽهبال‬
‫فیلههی فههْة ّههلٍ‪ ...‬هوثههْى فههلا ثههومب ُویْههَ کهبهُ ُوههیي‪ٛ‬ههْه اٍههذب ًههبى ها‬
‫هْهؼی ثَآكم هیهٍبًل کَ كیگو كًلاى ثبهی ًویهبًلب یب ُویْهَ ًهب ى ها ثهَکَهی‬
‫هیكُل کَ كًلاى ًلاهكب هبُن ُویي‪ْٛ‬ه ّلین‪:‬‬
‫ّهزی ًبى آهل كیگو كًلاى ًجْك‪.‬‬ ‫ّهزی كًلاى كاّزن ًبًن ًجْك‬
‫عوؼیذ «ثیوْه» ؽلّك ‪ً ۲۲۳۳‬لو َُزٌل کَ كه هبلت ‪ ۳۳۳‬فبًْاه هغزوغ‬
‫ههههیثبّهههٌلب آكاة ّ هٍهههْم هٍّهههزبی «ثیوهههْه» ػیٌهههب هضهههل ٍهههبیو هٍّهههزبُبی‬
‫«کهبهلیوّى» اٍههذ‪ .‬كه هواٍههن ػوههل ّ اىكّاط اّل یهک ًلههو ّاٍههطَ ها ثههَ‪ٛ‬ههْه‬
‫هؾوهبًههَ ثههَفبً هَی پههله كفزههو هههیكوٍههزٌلب ک هَ آى ها فْاٍههزگبهی هههیگْیٌههلب‬
‫چٌآىچَ عْاة هضجذ ثْكب ثؼل اى چٌل هّى هولاهی ثوًظ ّ هّؿهيب ههوؽب هٌهلب‬
‫چهههبی؛ یهههب یهههک ه ً ثهههوٍ ‪ -‬کِهههوٍ ثهههَفبًهههَی پهههله كفزهههو ههههیثوًهههلب كه آىعهههبب‬
‫ث هَإههطالػ هؾلههی «ثبّههالم» هؼ هیي هههیکٌٌههل‪ .‬ثبّههالم ػجههبهد اٍههذ اى رؼیههیي‬
‫هقههبهط ػوههل ّ ػوٍّههی فویههلى ٍّههبیل هٌههيل اى هجیههل كههوُب یقچههبلب لههْاىم‬
‫آّ يفبًَ ّ ٍبیو لْاىم ىًلگی کَ ثَػِلٍی كاهبك اٍذ‪.‬‬
‫پٌ اى رکویل هواؽل فْاٍزگبهی ّ رؼییي هِو ّ ثبّالمب كه یک ههْهؼیزی‬

‫ک هَ فههبًْاكٍی ُههوكّ ‪ٛ‬ههوف ػههوًّ ّ كاهههبك آهههبكٍگههی كاّههزَ ثبّههٌلب اى ‪ٛ‬ههوف‬
‫فبًْاكٍی كاهبك هقبهط ػوٍّی ها ثَفبًَی ػوًّ هیثوًلب كه آىعهب پقهذ ّ‬
‫پي هیکٌٌلب هِوبى كػْد هیًوبیٌلب ؿبلجب هلد ‪ٍ ۴۸‬بػذ عْي هیگیوًل ّ كه‬
‫پبیههبى ثههبُوواُی هههلػْیي هّى ػوٍّههیب ػههوًّ ها ثههَفبًهَی كاهههبك هههیثوًههل‪.‬‬
‫هواٍههن ػوٍّههی هؼوههْال ثههب عْههي ّ ّههبكی ّ ٍههبى ّ ًوههبهٍب یههب اُهگ ّ فْاًٌههلٍ‬
‫ُوههواٍ َُههذ‪ .‬ههههٔ ّ پههبیک هْثی ُههن كاهكب ثههْی ٍ ههههٔ چههْةثههبىی هههوكاى‬
‫روبّبیی اٍذ‪.‬‬
‫هٍّزبی «ثیوْه» كه ػوَُٕبی هقزلق ّهىّیب اػن اى اًلواكی ّ ریوی‬
‫ًیههي ؽههوفُههبی ثههوای گلههزي كاهك‪ .‬كه هّههزَُههبی ریوههی كاهای ‪ ۳‬رههین كْرجههبل ثههب‬
‫اػزجههبه ثههب ًههبم هْههزوک «كاًههِ» ّههبهل هٍههزَُههبی ثههيهگٍههبالىب عْاًههبى ّ‬
‫وللا ٍههؼیلی ّ‬ ‫ًْعْاًههبى هههیثبّههل ک هَ ثههٍَوپوٍههزی ّ هوثههیگههوی آهبیههبى ّ هک ّ‬
‫ٍیلػجلللا ؽَیٌی اكاهٍ هیّْك‪ .‬اهیو هویوی ػ‪ ْٚ‬رین عْاًبى ثهوم «ّهیواى»ب‬ ‫ّ‬
‫ثچَی ُویي هؾل هیثبّهل‪ .‬رهین ّالیجهبل "رهالُ" ًیهي كه کهبه فهْك هْكهن اٍهذب‬
‫اثواُین هویوی اى ٍزبهٍگبى ایي هّزَی ّهىّی هؼوكی ّلٍ اٍهذ‪ .‬كه هّهزَی‬
‫رکْاًلّ آهبیبى ایوط ثِواهی ّ ػیلیدمحم ػيیيی هؼوكی ّلٍاًل‪.‬‬
‫هٍّزبی «ثیوْه» كه اهْه كیٌی ّ هنُجی ًیي كاهای رْكیوهبری اٍهذب اى آى‬
‫عولههَ كه هّههزَی كهک هلههبُین هوآًههی ّ كیٌههی فههبًن هؼٖههْهَ ٌُوهٌههل ّ آهههبی‬
‫ثٌِههبم ثبٕههوی كه هَههبثوبد پههٌظگبً هَی هههوآى ک هوین كه ٍههبل ‪۱۳۸۳‬ؽههبیي هوههبم‬
‫گوكیلًل‪.‬‬
‫هلللا الؾَههیي (ع) ّ‬ ‫ایههي هؾههل كاهای كُّیههأد ػههياكاهی ثههًَههبمُههبی اثههب ػجه ّ‬
‫اثبلل‪ٚ‬هههل الؼجهههبً (ع) ههههیثبّهههلکَ اههههْه آىُهههب ها آهبیهههبى ٍهههیلاثواُین ؽَهههیٌیب‬
‫ثههواكهاى ٍههؼیلیب ؽ هبط ؿ‪ٚ‬ههٌلو آىاكیب ؿههالم هبٍههویب دمحمعههْاك هههواكی ّػلههی‬
‫هوثبى هواكی ثَػِلٍ كاهًل‪.‬‬
‫ّبیل ثزهْاى گلهذ هٍّهزبی «ثیوهْه» اى ًظهو هّهل رؾٖهیلی ّ ػلوهی ؽهبیي‬
‫هوبم اّل كه «کبهلیوّى» ثبّلب كه گياهّی کَ فبًن «هوین كزؾی ‪ -‬كوىًل ّهبٍ‬
‫ه‪ٙ‬ب كزؾی» كه ایهي فٖهْٓ رِیهَ ًوهْكٍ اٍهذب اكهواك رؾٖهیلکهوكٍی ّهبؿل‬
‫ثَکبهب یب هْـْل ثَرؾٖیل «ثیوْه» رب ‪ ۶‬هبَُی ًقَذ ٍبل ‪ ۱۳۸۳‬ایي چٌیي‬

‫كِوٍذ ّلٍاًل‪:‬‬
‫‪ - ۱‬رؼههلاك ‪ً ۲۵‬لههو هؼلههن ىى ّ هههوك ک هَ اکٌههْى كه هٌههب‪ٛ‬ن هقزلههق ثقههِب‬
‫ِّوٍزبى ّ اٍزبى هْـْل فلهذاًل‪.‬‬
‫‪ - ۲‬رؼهلاك ‪ً ۳۱‬لهو كاًْههغْی پَهو ّ ‪ً ۱۴‬لههو كاًْهغْی كفزههو کهَ كه ؽههبل‬
‫ؽب‪ٙ‬و هْـْل ثَرؾٖیل كه كاًْگبُبی هقزلق کْْه َُزٌل‪.‬‬
‫‪ - 3‬يک ًفش اعتاد داًؾیگاٍ‪ ،‬هؾیغْل تیَتیذسيظ دس‬
‫داًؾگاٍ ؽاُشّد = "حثية لاعوی"‪.‬‬
‫‪ - ۴‬ي یک ًفییش سئییيظ اداسٍ = عییضت لاعییوی‪ ،‬سئییيظ‬
‫هحيظ صيغت ًيشيض‪.‬‬
‫‪ – ۰‬يییک ًفشهٌِییذط الکتشًّيییک‪ ،‬کاسهٌییذ ؽییشکت‬
‫هخاتشات = حغيي کشيویپْس‪.‬‬
‫ّبٍ ه‪ٙ‬ب كزؾی ‪ -‬ثیوْه‬ ‫‪ - 6‬يک ًفش عشٌُگ عپاٍ = ًصيةللا کشيوی‪.‬‬
‫‪ - 7‬يییییک ًفییییش کاسهٌییییذ جِییییاد = حؾییییوت کشيوییییی‬
‫تاصشی‪.‬‬
‫‪ - ۸‬یک ًلو کبههٌل هوکي فلهبد = ػلی ًوی کب وی‪.‬‬
‫‪ - ۹‬یک ًلو كکزو عواؽی ػوْهی = كکزو اؽول ػيیيی‪.‬‬
‫‪ - ۱۳‬یک ًلو كکزوای ػوْهی = كکزو اثواُین هویوی‪.‬‬
‫كاكللا كزؾی‪.‬‬
‫ّ‬ ‫‪ - ۱۱‬یک ًلو کبههٌل ثبًک ٍ َ كه ّیواى =‬
‫‪ - ۱۲‬یک ًلو گواكیَذب كیلنٍبىب ػکبً ثوگيیلٍ = دمحمػلی کویوی پْه‪.‬‬
‫‪ - ۱۳‬یک ًلوكیلن ثوكاه ّ فجوًگبه = دمحمه‪ٙ‬ب کویوی پْه‪.‬‬
‫للا ه‪ٙ‬بیی‪.‬‬‫‪ - ۱۴‬یک ًلو کبههٌل ككزوی ٍ بٍ = ُلایذ ّ‬
‫‪ - ۱۵‬یههک ًلههو هههلیو کههل كوّّههگبُبی ىًغیههوٍی ایههواى ٍههبکي رِههواى =‬
‫ٕلهللا ه‪ٙ‬بیی ‪ -‬هجال ثَهلد ‪ٍ ۶ - ۵‬بل ِّوكاه یبٍْط ثْكٍ اٍذ‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫هٌِلً‬
‫‪ - ۱۴‬دٍُا ًفش فاسغالتحصيل دس حذ فْق ديپلن‪ ،‬ليغاًظ ّ تاالتش کَ فالذ کاس ُغتٌذ‪.‬‬
‫* ًوًَْی اى ٍوّكٍُبی هِْلی فبًؼلی ثبٕوی ‪ٍ -‬بکي ثیوْه *‬
‫* كه هنهذ ّؼو ًْ*‬
‫ّؼو ًْ یک کلوبری اٍذ کَ ًب هلِْم اٍذ‬

‫كه گلَزبى اكةب ًْؽَی عـل ّْم اٍذ‬
‫ٍقٌبًی اٍذ کَ كیْاًَ ثگْیلب یب هَذ‬
‫پیِ اهثبة ٍقيب ىّذ ّ ثَی هنهْم اٍذ‬
‫كبهل هبكیَ ّ هؼٌی ّ ّىى اٍذ ّ ػوّٗ‬
‫ًزْاى ًضو ّها گلذب ًَ ُن هٌظْم اٍذ‬
‫ُوچَ فْاٌُل ثَكوٌُل ّ‪ٛ‬ي ّٕل ّْك‬
‫هیّْك كّهب کَ گْیی هضل هغنّم اٍذ‬
‫ُو کَی گلذ کَ ایي یبٍّ ٍوایی ّؼو اٍذ‬
‫ثیگوبى اى ٌُو ّ ػول ّ اكة هؾوّم اٍذ‬
‫ُوچَ فْاٌُل کَ ٍوىًلٍ ًگِلاهًلُ‬
‫رب رْلّل ى ٍو فبهَ ّْكب هوؽْم اٍذ‬
‫فبًؼلی چْى ٍقي هاٍذ رْ هیگْیی ّ ؽن‬
‫ؽن ثْك رلـب ّلی ُوچْ ُگِو هکزْم اٍذ‬
‫‪######‬‬
‫گوگی ثَهیِ گلذ کَ هي كٍّذ كاههذ‬
‫اكيّىرو اى كّ چْن ُّوَ عَن ّ عبى فْیِ‬
‫ثب اّ عْاة چٌیي گلذ گٍْلٌل‪:‬‬
‫کبی ریيچٌلِ ّؽْی ّ ثلفْیب ثلٍویِ‬
‫ا ِبه كٍّزی رْ ثب هي ىك ّوٌی ٍذ‬
‫ّه ًَ هیبى ٍبثوَ هبى ًیَذ هْم ّ فْیِ‬
‫چْوبى پو لِیت ّ ّواهد كُل گْاٍ‬
‫ثوایي كهّؽ بُو ّ پُو هکو ّ هیْ فْیِ‬
‫كیوّى ػٖو كه ثُي آى ٕقوٍی ثلٌل‬
‫كوٕذ ًیبكزی کَ گلْین کٌی پویِ‬
‫ثبًل ّجبى ىعبی ثوآّهكد اى کویي‬
‫ّآى ژًلٍ پبٍجبى ٍل كهًلٍ ریيًیِ‬
‫هّ هاٍ فْیِ گیو ّ هيى كم ى كٍّزی‬
‫ىیوا کَ اى اىل ًجُل كٍّذ گوگ ّ هیِ‬
‫للا ثبٕوی ‪ٍ -‬بکي ثیوْه *‬

‫* كّ ًوًَْ اى اّؼبه ْٕلذ ّ‬
‫ثبكٍ ها كه عبم فْاُیب عبم ها هیکي رُِی‬
‫لؼل ها كه کبم فْاُیب ٍیٌَ ها هیکي رِی‬
‫یبه ها كه فبًَ فْاُی بفبًَ ها فبلی ًوب‬
‫ػیِ ثب كلجو پٌَلیب كٍذ ها هیکي رِی‬
‫ّٕل ها هبكام فْاُیب گوك ثیگبًَ هگوك‬
‫ػْن ها كوعبم فْاُیب کبلجل هیکي رِی‬
‫ٍیٌَ ها ثیکیٌَ فْاُیب كه ‪ٛ‬ویوذ گبم ىى‬
‫کیٌَ ها آیٌَ فْاُیب فْیِ ها هیکي رِی‬
‫فبلی اى گوك ّ ؿجبهب اه هیپٌَلی هّی كٍّذ‬
‫هّ رْ اّ ل فْیِ هاب اى فْیْزي هیکي رِی‬
‫چبهٍی عي پبیهوكیب كه ‪ٛ‬ویوذ ًیَذب ًیَذ‬
‫هّ چْهوكاى فْیِ هاب اى هب ّ هي هیکي رِی‬
‫كیلٍ ها ثبىکي ای كٍّذب کَ كلجو ثیٌی‬

‫اىگلَزبى ُهفِب هیٍْی ًْثوچیٌی‬
‫ُن ثَب‪ٛ ٛ‬وة ّثبكٍ ّكف ثوگیوی‬
‫رْثبىاه ىهّگُْوفْك ثوچیٌی‬‫ِ‬ ‫ُن‬
‫گوّْك هایذ فْهّیل ثقذ رْثلٌل‬
‫اىاُكن رب ثَاكن ِهًل ّهلٌلهثیٌی‬
‫ُوچَ اىػْن كهایي پوكٍ روا ثٌوبیل‬
‫اصوفْیِ كهایي ًوِ رْ کن رو ثیٌی‬ ‫ِ‬
‫ؽوف ُوَ ػبلن ثَؽویوذ ػْن اٍذ‬ ‫ِ‬ ‫ؽوف‬
‫گوچَ آىها چْؽویلبى ثَكّ ككزوثیٌی‬
‫اى پویْبًی ىلق ٍیَ ّت پِّْ‬
‫یک ٍوٍکْى ّهکبى عوغ هکوهثیٌی‬
‫ًوطَی ًُْ لجِب الین ُولؼلی ًیَذ‬
‫گوچَ ػبلن ُوَها یک ٍوٍ گُْوثیٌی‬
‫ثب ٕجب گلذ گل اىّومب ّلی آَُزَ‬
‫كاهي پبک هوا اى گنهُ روب ثیٌی‬
‫آب تاد‬
‫ثَهّایذ ؽبط ىللؼلی ّلیؼیب ؽبط چواؿؼلی ِّویبهی‬
‫هؾوْك ‪ٛ‬بلت پْهب ؽبط ؿالم اصوکبهب ًبٕو ػلولاهب هبًلػلی ّلیؼی‬
‫كه ؽههلّك‪ ۴‬کیلههْهزو ثؼههل اى «لیوهٌغههبى» ثههَی هک روههب‪ٛ‬غ هِههن هههیهٍههین ک هَ‬
‫هیرْاى ثَآى ‪ ۴‬هاٍ «فوم هکهبى» ًهبم گهناهكب اى ایهي ‪ ۴‬هاٍ یهک هّهزَ عهبكٍی‬
‫آًزٌی ثَ‪ْٛ‬ل ‪ ۵۳۳‬هزو ثَ‪ٛ‬وف «فهوم هکهبى» هٌْهؼت ههیّهْكب هَهیو إهلی‬
‫ثٍَوذ «هْهِلثیلْ» ّ ثِْهذ گهنّهلٍ اهزهلاك ههییبثهل ّ هَهیو علیهلی ثهَ‪ٛ‬هوف‬
‫رٌل ّْلب كلقبىب اهكکبىب یبٍْط‪ ...‬آؿبى هیگهوكك‪ّ .‬هزهی كه ایهي هَهیو علیهل‬
‫هواه گوكزَ ّ ؽلّك ‪ ۲‬کیلهْهزو علهْرو ثهوّینب ثهَیهک هٍّهزبی ‪ ۲۳۳‬فهبًْاهی‬
‫ثًَبم «آة ثبك» هیهٍهین‪ .‬ؿبلهت عبهؼهَی هؾلهی ثهَایهي هٍّهزب «آةثهبك پلٌگهی»‬
‫هیگْیٌل‪ .‬ىیوا ایي هٍّزبی علیهلالزأٍهیٌ كه ّاههغ اى ٍهوهیي عوؼیهذ «ّهْل‬
‫پلٌگی» رْکیل ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫ًبم ایي هٍّزب هأفْم اى چْوَی اٍذ کَ كه ًبؽیَی كْهبًی هٍّهزب اى پهبی‬
‫کوو کٍْ عویبى كاهك‪ .‬هیگْیٌل چٌل ّ چْى آة آى چْوَ اهرجب‪ ٛ‬هَزوین ثبّىُ‬
‫ثبك كاهكب ُو گبٍ ثبك ثْىكب آة چْوَ ىیهبك ههیّهْكب ُوگهبٍ ُهْا آهام ثبّهلب آة‬
‫آى چْوَ کن هیّْك‪.‬‬
‫اهالک آة ثبكب پلٌگیب ّیودمحمی ّ هلؼَی ُچـب عوؼب یک پهالکاًهل‪ً .‬قَهزیي‬
‫هوللافهبى ایلقههبًی ثههْك کهَ كه هجبؽههش‬
‫هبلهک ّههٌبفزَ ّههلٍی آىب ُوههبى هیوىاًٖه ّ‬
‫هوثههْ‪ ٛ‬ثههَ«هلؼههَ ُچـههب» ّ «هِغههيآثههبك» ثههب اّ آّههٌب ّههلین‪ ّ .‬فْاًههلین کهَ ثؼههل اى‬
‫فههْكُ ثههَّهصههَب ّههبهل ؿههالمه‪ٙ‬ههبفههبى ایلقههبًی هٍههیلب ٍههواًغبم فههبًن «ىیٌههخ‬
‫الَلطٌخ» چَ ثوٍو آى اهالک آّهكب ؿالمه‪ٙ‬ب فهبى ‪ ۳‬كاًهل هلهک «آة ثهبك»‬
‫ها ثَهیوذ ‪ُ ۴۳‬ياه رْهبى ثهَآههبی ٍهیلدمحم كثیهوی كوّفهذب ‪ ۳‬كاًهل كیگهو ها‬
‫ثوای فْك ًگِلاّذ‪.‬‬
‫اعبهٍكاه ایي ىهیيُب كه ُو كّهٍ ؽ‪ٚ‬واد «پلٌگی» ثْكًل‪ .‬كه ربثَزبىُب‬
‫كه ایههيعههب کْهههَ ثههو پههب ک هوكٍ ّ کْههذ ّ ىهع هههیًوْكًههلب كه كٖههْل ىهَههزبى‬
‫كّثبهٍ ثَهؾهل «پلٌگهی» ثهو ههیگْهزٌل‪ .‬چٌهبىکهَ رهب ٍهبل ‪ُ ۱۳۴۸‬هیچ آثهبكی كه‬
‫ٕؾوای «آة ثبك» ثوپب ًجْكب كه آى ٍبل ؽبط اؽول هٌْچِوی رٖوین گوكذ رب‬
‫ثب ٍبفزي یک ثبة فبًَ كه هغبّهد چْوَی «آة ثبك» كه ُویيعب ٍبکي ّهْك‬
‫ّ اى یهیالم ‪ -‬هْهالم ثهیي پلٌگهی ّ هلهک «آة ثهبك» كٍهذ ثهوكاهك‪ .‬كه ٍههبل اّل‬
‫فههْكُ رٌِههب ثههْكب كه ٍههبل كّم ‪ ۳‬فبًههَ ّههلًلب كه ٍههبل چِههبهم ‪ ۷‬فبًههَ ّ الههی‬
‫آفو‪ ...‬کَ اهوّىٍ ثَثیِ اى ‪ ۲۳۳‬فبًَ هٍیلٍاًل‪.‬‬
‫عٌههبة ؿههالمػلههی هٌههْچِوی پَههو ؽههبط اؽوههل پلٌگههی كه ایههي هههْهك چٌههیي‬
‫هههیگْیههل‪« :‬ثههَُوههیي فههب‪ٛ‬و كه اثزههلا ًههبم آى آثههبكی کٌههبه چْههوَ ها «اؽوههلآثبك»‬
‫هههیگلزٌههلب ؽههبط اؽوههل كه ایههيهْهههغ کلفههلای ‪ ۳‬كاًههل ٍههِن ؿههالمه‪ٙ‬ههب فههبى اى‬
‫اهالک «آة ثبك» ثهْكب ‪ ۳‬كاًهل كیگهو هزؼلهن ثهٍَهیلدمحم كثیهوی ههیّهل کهَ ػلهی‬
‫فههبى ّههکُْی ٍههوذ کلفههلایی آى ها ػِههلٍكاه ثههْك‪ .‬هههوكم «آة ثههبك» اى ٍههبل‬
‫‪ ۱۳۵۵‬آَُزَ آَُزَ اى کٌبه چْوَی «آة ثبك» پبییي آهلٍب كه ؽبّهیَی عهبكٍی‬
‫إلی اهلام ثَفبًٍَبىی ًوْكًلب یک ػلٍی كیگو ُن اى ّهْل «پلٌگهی» آهلًهلب‬
‫كه ًزیغَ هٍّزبی علیل «آة ثبك» ثٍَوػذ رٍْؼَ یبكذ‪ .‬آفهویي فبًهَ كه ٍهبل‬
‫‪ ۱۳۸۳‬اى کٌبه چْوَ پبییي آهل کَ ثلیيروریت هٍّزبی «اؽوهلآثبك» یهب «آة ثهبك‬
‫اّلی» ثَکلی هزوّک ّلب اکٌْى ُوَی اُبلی كه ؽبّیَی عبكٍی إهلیب ّاههغ‬
‫كه ًوطَی هٍْْم ثَٕؾوای « ِگٌلیکبى» ٍبکي ّلٍاًل‪.‬‬
‫اکضویذ ٍبکٌیي «آة ثبك» اى ‪ٛ‬بیلَی «ّوّى کوبلی» َُزٌل‪ .‬گلزَ ههیّهْك‬
‫کَ"ّههوّى" ّ "کوههبل" كّ ثههواكه ثْكًههل ک هَ اى «گْزبٍههت ثْیواؽوههل» آهلًههل ّ‬
‫هلری كه «ّْل گ » پبربثهَ فْهک کوكًهلب ٍه ٌ ثهَ«ّهْل پلٌگهی» آههلٍ ّ كه‬
‫آىعههب ٍههبکي ّههلًلب ثؼ‪ٚ‬ههی هههیگْیٌههل ک هَ ّههوّى ّ کوههبل اى ًههْاؽی «ًْهآثههبك‬
‫هوٌَی» ثَّْل گ آهلًل‪ .‬ثبالفوٍ اى ُوعهب کهَ آههلٍ ثبّهٌلب كوىًهلاى آىُهب رهب‬
‫ؽلّك ‪ٍ ۳۳‬بل هجل اى ایي كه ُوبى هٍّزبی «ّْل پلٌگی» ثٍَو ههیثوكًهل‪ .‬اى‬
‫آى ىهبى ثَایيٍْ عولَگی ثَهٍّهزبی «آة ثهبك» ًوهل هکهبى ًوهْكٍاًهلب چٌهبىکهَ‬
‫یهک ًلههو ّههوّى ‪ -‬کوههبلی اکٌههْى كه «ّههْل پلٌگههی» ّعههْك ًههلاهكب عولهَگههی كه‬
‫«آة ثههبك» ىًههلگی هههیکٌٌههلب یهک چٌههل فههبًْاه ّههوّى ‪ -‬کوههبلی ُههن كه هٍّههزبی‬
‫کْچک «ثبكاهک» ٍکٌی گيیهلٍاًهل‪ .‬ثهبهی هبًهلٍُهبی ٍهبکي كه كهٍی «پلٌگهی»‬
‫روبهب اى كوىًلاى "ًغق"اًل کَ كه ثقِ فْكُ هؼوكی فْاٌُل ّل‪.‬‬
‫اى ‪ ۲۳۳‬فبًْاه ٍبکي كه هٍّزبی «آة ثبك» ؽلّك ‪ ۱۳‬فهبًْاه اى ‪ٛ‬بیلهَی‬

‫ًغلههی هههیثبّههٌلب ک هَ ثههب كبهیههلُههبی ّ هکُْیب هبٍههوی ّ هیههوىا هههواكی ّههٌبفزَ‬
‫هیًّْل‪ .‬ثبهی ‪ ۱۹۳‬فبًْاه عولهَگهی اى ‪ٛ‬بیلهَی ّهوّى کوهبلیاًهل‪ .‬گوُّهی اى‬
‫هوكم ٍبکي كه هٍّزبی «ثبكاهک» ًیي اى ‪ٛ‬بیلَی ًغلی هیثبٌّل‪.‬‬
‫"ّوّى" كّ پَو ثهًَهبمُهبی "ػلهیّهیو" ّ "عهنّهي" كاّهذ‪" .‬کوهبل" یهک‬
‫پَو ثًَبم "ػلیهواك" كاّذ‪ .‬اى ػلیهواك كّ پَو ثًَبمُبی فهلاكاك ّ فهلاثقِ‬
‫ثَعب هبًل‪ .‬اهب ػلیّیو ُلذ پَو ثهًَهبمُهبی دمحمب ٍهبریبهب هِوهبى كاهب ػلهیدمحمب‬
‫للا هلهیب دمحمؽَههیي ّ ؽَههیي كاّههذ‪ٍ .‬ههبکٌیي كؼلههی هٍّههزبی «آة ثههبك» كوىًههلاى‬ ‫ّ‬
‫ُوههیيُههب َُههزٌل‪ .‬یهک ًوًْههَ اى ًَههتًبهههَی کوههبلیُههبی «آة ثههبك» چٌههیي اٍههذ‪:‬‬
‫ٍغبكب هبًلػلیب ىللؼلیب کْچکػلیب ػلیهواكب فلاكاكب ػلیهواك ‪ -‬کوبل‪.‬‬
‫للاب‬
‫یک ًوًَْ اى ًَتًبهَی ّوًّیُبی «آة ثهبك» ًیهي چٌهیي اٍهذ‪ :‬اههبى ّ‬
‫ؿالمػلیب ؽَيب ؿالمب ػلیّیوب دمحمؽَیيب ػلیّیو ‪ّ -‬وّى‪.‬‬
‫هٍّههزبی «آة ثههبك» كاهای ی هک ثههبة هَههغل فیلههی رویههي ثههًَههبم اهههبم عؼلههو‬
‫ٕبكم (ع) اٍذ کَ ىهیي آى هاؽَیيفبى ثِوٌهی اُهلا ًوهْكٍ اٍهذ‪ .‬یهک ثهبة‬
‫هلهٍ هَی اثزههلایی كاهك‪ ّ .‬اى اهکبًههبد اّلیههَی ىًههلگی ّههبهل آة لْلههَکْههیب‬
‫هٌّّبیی ثومب هقبثواد ّ فبًَی ثِلاّذ ثوفْهكاه اٍذ‪ .‬هوكم آة ثبك فیلی‬
‫صوّدهٌل ًیَزٌلب ىهیي کن كاهًهلب ّ‪ٙ‬هؼیذ كامكاهی كه آىعهب فهْة اٍهذب آة‬
‫ثبك اى عولهَ هٍّهزبُبی اٍهذ کهَ کبهفبًهَی ثهوًظکهْثی ًهلاهك‪ .‬رهب کٌهْى ‪ً ۴‬لهو‬
‫کبههٌل اى هٍّزبی آة ثبك پب گوكزَاًل‪.‬‬
‫کشتاليی دمحمحغيٌی‬
‫ثَهّایذ ؽبط ػلیكاك ىاُلی‬
‫ؽلّك ‪ ۶‬کیلْهزو ثؼل اى «آة ثبك» ثَهٍّزبی هلیوی «کوثالیهی دمحمؽَهیٌی»‬
‫هیهٍین‪ .‬کوثالیهی دمحمؽَهیي یهک ّهقٔ هُْهْم ّ ًهب ّهٌبفزَ اٍهذب ُهیچکهٌ‬
‫كهثبهٍی اّ ُیچچیي ًویكاًلب ُیچ ّاهصی ُن ًلاهك‪ .‬هؾزول اٍذ کَ ایي اٍن اى‬
‫ىهبى هبلکیذ اهكکبًیُب ثَهیواس هبًلٍ ثبّل‪.‬‬
‫كه ؽلّك ‪ٍ ۲۳۳‬بل هجل اى ایيب هٍّزبی «کوثالیی دمحمؽَهیٌی» كه هؾلهی‬

‫ثًَبم «لجبهیکْ» هواه كاّهزَ اٍهذ‪ .‬لجهبهیکْ یهک كهٍی رٌهل اٍهذ کهَ كه یهک‬
‫كٖل ربثَهزبى گوكزهبه ٍهیالة ّهل ّ روهبم فبًهَُهبی ههوكم ها آة ثهوك‪ .‬اى ُوهبى‬
‫هْهغ اّقبٕی هبًٌهل ّهوّىب کوهبل ّ ًغهق ثهَكهٍی «پلٌگهی» هكزهَب كه کٌهبه‬
‫چْوَی ثَُوهیي ًهبم هؽهل اهبههذ اكکٌلًهلب کَهبًی كیگهوی ثهًَهبمُهبی ّهبٍدمحم ّ‬
‫كُواة ثًَوطَی ثًَبم «پواٍه یلی» ًوهل هکهبى ًوهْكٍ ّ كهآى ًوطهَ ثهوای فهْك‬
‫آثبكی ثوپب کوكًل‪« .‬پواٍ یلی» كهٍذ كه ًوطَی هوبثل ّهٌجَآثهبك اههوّىیب كه‬
‫ًبؽیَی كْهبًی چْوَی «اربثک» ّاهغ اٍذب کَ رب ٍبل كهكیب یؼٌی ‪ ۱۱۳‬هجهل‬
‫اى ایي ثوهواه ثْكٍ اٍذ‪ .‬كه ٍبل كهكی ُوَی اُبلی پواٍه یلی هوكًهلب كوه‪۴ ٜ‬‬
‫ًلههو ىًههلٍ هبًلًههل ک هَ اى آىعههب كههواه ک هوكٍ ّ آهلًههل كه هؾههل کٌههًْی «کوثالیههی‬
‫دمحمؽَهههیٌی» اههههلام ثهههَفبًهههٍَهههبىی ًوْكًهههل‪ .‬ثهههلیيروریهههت هٍّهههزبی «کوثالیهههی‬
‫دمحمؽَههیٌی» ثههیِ اى ‪ٍ ۱۳۳‬ههبل هجههل ثههب ُوههبى ‪ ۴‬فههبًْاه ّههوّع ثههَک هبهکوكب رههب‬
‫اهوّى کَ ثَرؼلاك ‪ ۶۳‬فبًْاه هیهٍلب ثَكؼبلیذ فْك اكاهَ كاكٍ اٍذ‪.‬‬
‫اهوّىٍ ًیي هٍّزبی «کوثالیی دمحمؽَیٌی» ثَكّ هَوذ هغيیب ثَكبٕلَی‬
‫‪ ۱۷۳۳‬هزوی كّه اى ُن روَین ّلٍ اٍذب هَوذ هلیوی آى كه كبٕلَی ‪۱۷۳۳‬‬
‫هزوی كّه اى عهبكٍی رٌهل ّهْلب كه هؾهل رٌگهی ثهًَهبم « ِگٌهلیکهبهی = ػهلً‬
‫کبهی» ثوهواه اٍذب کَ ثَُوبى اٍن «کوثالیی دمحمؽَیٌی» ٌّبفزَ هیّهْك‪ّ .‬‬
‫ًبؽیَی علیل کَ كه ىیو كٍذ عبكٍی رٌل ّْل ّاهغ اٍذب ثَاٍهن «ّهٌجَآثهبك»‬
‫ٌّبفزَ هیّْك‪ٌّ" .‬جَآثبك" ؽلّك ‪ ۱۶‬فبًْاه اٍذ‪ .‬ك‪ٚ‬بی آهْىّی «کوثالیی‬
‫دمحمؽَیٌی» كه هؾل «ٌّجَآثهبك» ٍهبفزَ ّهلٍ اٍهذ‪ .‬كه ؽهلّك ‪ٍ ۱۵‬هبل هجهل اى‬
‫ایي اّلیي ثبه کَی ثًَبم «ٌّجَػلی» كه ایيعب ثوای فْكُ فبًهَ ٍهبفذب هجهل‬
‫اى آى ایهي اها‪ٙ‬ههی هٍْههْم ثههَاها‪ٙ‬هی "ٍهک هههیِ" ثههْكب گلزهَ هههیّههْك کهَ كه‬
‫ىهبى هلینب یک هّىی یک هالكٍ گوگ ثَگلَی گٍْهلٌل ؽولهَ ًوهْكٍ ّ یکهی اى‬
‫گٍْلٌلاى ها اى گلَ علا هیکٌلب ٍل چْپبى ُهن ثهَكًجهبل گهوگ ثهَهاٍ ههیاكزهلب‬
‫چٌبى ههیّهْك کهَ گٍْهلٌل علهْروب گهوگ ثهَكًجهبل گٍْهلٌل ّ ٍهل ُهن اى كًجهبل‬
‫گوگب هیكًّل رب ُوٍَ ثَایي اها‪ٙ‬ی هیهٌٍل ّ ُو ٍَ اى ًلٌ هیاكزٌل‪.‬‬
‫هههبلکیي اهههالک «کوثالیههی دمحمؽَههیٌی» آهبیههبى لطههقػلههیفههبى کْ هکْلی ّ‬

‫للافبى کْکْلی ثْكًل‪ .‬آىُب ِّ كاًل اهالک «کوثالیهی دمحمؽَهیٌی» ّ‬ ‫ػيد ّ‬
‫‪ ۲‬كاًل كیگو اى اههالک «ّهْل گه » ها كوّفزٌهل ثهَؽهبط هیوىاعهبى اهكکهبًی‬
‫ثَهجلؾ ‪ُ ۴۳‬ياه رْهبى کَ رب ىهبى إالؽبد اه‪ٙ‬ی كه رولک ؽبط هیوىاعبى‬
‫هواه كاّذ‪ .‬كه ىهبى إالؽبد اه‪ٙ‬ی روَین ثًََجذ ّل‪.‬‬
‫ٍههبکٌیي «کوثالیههی دمحمؽَههیٌی» هوک هت اى چِههبه ‪ٛ‬بیلههَ ّههبهل‪ّ :‬ههبٍدمحمیب‬
‫كُواثیب ًغلهی ّ گبىاهگهبُی َُهزٌل‪ .‬گلزهَ ههیّهْك کهَ ثٌکهْی گبىاهگهبُی كه‬
‫إل اى «ًْهآثبك هوٌَی» آهلٍاًلب ًغلیُب اى «پلٌگهی» ّ كُواثهی ّ ّهبٍدمحمی‬
‫إههال اهكکهبًی هههیثبّههٌل‪ّ .‬ههبٍدمحم ّ كُههواة كّ ثههواكه ثْكًههل‪ .‬کهَ اثزههلا كه هؾههل‬
‫"لجبهیکْ" ٍکًْذ افزیبه ًوْكًلب كهآىعهب فبًهَُهبی ّهبى ها ٍهیل ثهوكب ٍه ٌ‬
‫ثَ«پواٍ یلی» ًول هکبى کوكًهلب اى آى كهك ثهيهگ عهبى ٍهبلن ثهَكه ثوكًهلب كه‬
‫آفو هٍّزبی «کوثالیی دمحمؽَیٌی» ها ثٌیبك گناهكًل‪.‬‬
‫كه ًبؽیَی هلیوی هٍّهزبی «کوثالیهی دمحمؽَهیٌی» یهک ثهبة هَهغل ًٍْهبى‬
‫ثهًَههبم كب‪ٛ‬وههَ ىُهوا(ً) ّعهْك كاهك کهَ ىهههیي آى ها آههبی دمحمیههبه ًغیوههی اُههلا‬
‫کوكٍ اٍذ‪ .‬كه ُوبى ؽهْالی هؾلهی ّعهْك كاهك کهَ ثهَآى "پیوًهبهی" ههیگْیٌهل‪.‬‬
‫ىًبى هٍّزب كه پبی آى آة ّ آُ ًوْكٍ ّ اى اّ ؽبعذ هیفْاٌُل‪.‬‬
‫ایي هٍّزب اى ههلیناالیهبم كاهای ؽوهبم ػوهْهی ثهْكٍ کهَ اکٌهْى هزهوّک ّهلٍ‬
‫اٍذ‪ .‬هؾْٖالد هؾل ػجبهداًل اى عْب گٌلمب ػلًب ًقْكب هؾْٖالد ثبؿی‬
‫ّ كهفذ ٍ یلاه‪ّٙ .‬ؼیذ كامكاهی فهْة اٍهذ ّٕهٌؼذ ههبلیثهبكی هّاط هبثهل‬
‫رْعَ كاهك‪.‬‬
‫هوكم «رٌهل ّهْل» اى «آة ثهبك» ّ «ثبكاههک» گوكزهَ رهب «ّهْل گه » کهالا‬
‫کهههنىههههیي َُهههزٌلب ثٌهههب ا كه ثَهههیبهی اى ایهههي هٍّهههزبُب ّهههلزْک هؼزٌبثهههَ کْهههذ‬
‫ًویّْكب ثلیيروریت کبهفبًَی ثوًظکْثی ًلاهًل‪ .‬چٌهبىکهَ ثؼهلا فهْاُین گلهذب‬
‫رٌِهب «ّههْل گه » كاهای اها‪ٙ‬ههی ٍّهیغ اٍههذ کهَ آى ُههن ًهَ ثههَكهك کْهذ ثههوًظ‬
‫هیفْهكب ثلکَ ثیِرو هَزؼل ثهبؽكاهی اٍهذ‪ .‬هٍّهزبی «کوثالیهی دمحمؽَهیٌی»‬
‫اى اهکبًبد اّلیَی ىًلگی هبًٌل آة لْلَکْی ّ هٌّّبیی ثوم ثِوٍهٌل اٍذ‪.‬‬
‫یک ًوًَْ اى ًَتًبهَی ًغلیُبی ٍبکي كه «کوثالیی دمحمؽَهیٌی» چٌهیي‬

‫للاب ػلیه‪ٙ‬بب ػلیكاكب فلاّیٌ‪ ،‬عیهشاد‪ ،‬علیهشداى‪ً ،‬جس‪.‬‬ ‫اٍذ‪ :‬كوىاكب كزؼ ّ‬
‫اى ثٌکْی گبىاهگبُی‪ :‬هِلیب فلاكاكب اٍوبػیلب ؽیبد ػلیب هلیب هیوىا ‪-‬‬
‫هیوىا ٍبکي پواٍ یلی ثْكٍ کَ اى ًْهآثبك آهلٍ ثْك‪.‬‬
‫اى ثٌکْی كُواثی‪ :‬ؿالهؼلیب ‪ٙ‬وؿبم ػلی‪ ،‬دمحمعلی‪ ،‬صفشعلی‪ ،‬کِضاد‪ ،‬دُشاب‪.‬‬
‫پلٌگی‬
‫ثَهّایذ ّیـ اثْالؾَي ًظویب لِواٍت‬
‫ىاُلیب فلافْاٍذ ىاُلیب هیوىا هواكی‬
‫ؽههلّك كّ کیلههْهزو ثههبالرو اى هٍّههزبی «کوثالیههی دمحمؽَههیٌی» هؾلههی ّعههْك‬
‫كاهك کَ كه هٌبثغ ربهیقی ثَآى «ّْل پلٌگی» هیگْیٌلب ػلذ ًهبمگهناهی آى كه‬
‫ثْرَی اثِبم اٍذ‪ .‬اى آىعب کَ ایي هؾلب اثزلا كه کٌبه چْهوَی ثهَُوهیي ًهبم ثٌهب‬
‫ّلٍ ثْكٍب گلزَ هیّْك کَ هجال پلٌل اى آى چْوَ آة هیفْهكٍ "ًغهق" پلٌهل‬
‫ها کْههزَب فههْك ثههَعههبیِ ٍههبکي ّههلب اى ایههي هّ آى چْههوَ ثههَچْههوَی «پلٌههل‬
‫کْزَ» ًیي هؼوّف اٍهذ‪ .‬چٌهبىکهَ كه كلکلهْه ههوكم پلٌگهیب آة ثهبك ّ ثبكاههک‬
‫آهلٍ اٍذ‪ :‬اّل ثبه ایهي هٍّهزب ها ‪ً ۳‬لهو ثهًَهبمُهبی ًغهقب ّهوّى ّ کوهبل آثهبك‬
‫کوكًل‪ّ .‬وّى ّکوبل كّ ثواكه ثْكًلب ًغق هْم ًيكیک ّبى هیّلٍ‪ .‬کَ ثؼلا ثب‬
‫فْاُو ّوّى ّکوبل اىكّاط هیکٌل ّ هْهیذ ّبى هؾکنرو هیگوكك‪.‬‬
‫چٌهههبىکهههَ ههههجال اّهههبهٍ ّهههلب آىُهههب اى هؾهههل إهههلی فهههْك کهههَ كه گْزبٍهههت‬
‫ثْیواؽولب یب كه ًْهآثبك هوٌَیب یهب ُهو عهبی كیگهوی کهَ ثهْكٍب اثزهلا ثهَ«ّهْل‬
‫گ ه » آهههلٍ ّ هههلری كه آىعههب هههیهبًٌههل‪ .‬كه اصههو افزالكههی ک هَ ثههب فههبى ّههْل پیههلا‬
‫هیکٌٌهلب ثهًَهْاؽی «کوثالیهی دمحمؽَهیٌی» آههلٍ ّ هؾهل لجهبهیکْ ها ثهوای فهْك‬
‫ثوپهب ههیکٌٌههلب پهٌ اى ایههيکهَ لجههبهیکْ كچهبه ٍهیالة هههیّهْكب ثههَکٌهبه چْههوَی‬
‫«پلٌگی» هكزَب ثب کْزي یک هالكٍ پلٌل (یب گلَی اى پلٌلُب کهَ ُوهْاهٍ اى آى‬
‫چْوَ آة هیفْهكًل) آى ًوطَ هاثَرٖوف فْك كه آّهكٍ ّ آثبك هیکٌٌل‪.‬‬
‫كهُوآىعب هیهبًٌل رب ًَل ّبى ىیبك هیّْك‪ .‬چٌبىکَ اههوّىٍ ُوهَی ‪۱۳۵‬‬
‫فبًْاه هٍّهزبی «پلٌگهی» ثهَاً‪ٚ‬هوبم ‪ ۱۵‬فهبًْاه كه هٍّهزبی ّهیو دمحمیب ‪۱۳‬‬
‫فبًْاه كه آة ثبكب ‪ ۱۵‬فبًْاه اى ثبكاهکب ‪ ۱۳‬فبًْاه اى کوثالیی دمحمؽَیٌیب‬

‫ثیِ اى ‪ ۲۳‬فبًْاه كه لیوهٌغبى هبًٌل كبهیل ًظویب چٌل فبًْاه كه فوم هکبى‬
‫ّبهل كبهیل كوّىاى ّ ؽلّك ‪ ۲۵‬فبًْاه كه هٍّزبُبی كٍکٌَِب پٌِبةهیيیب ّ‬
‫هلؼَی ًْ ّبهل فبًْاكٍُب ّ كبهیهلُهبی هوثهبًیب ٍهلطبًی ّ یٍْهلی عولهَگهی اى‬
‫كوىًلاى «ًغق» هیثبٌّل‪ُ .‬نچٌیي كه هٍّزبی ثکیبى ثٌکْی فلاثقِ ىاُلی‬
‫اى كوىًلاى ًغق هیثبٌّل‪.‬‬
‫للا ًظوی ‪ٙ‬وي هطلجی کَ كه هْهك ربهیقچَی‬ ‫للا ًظوی ّ ك‪ٚ‬ل ّ‬ ‫آهبیبى اٍل ّ‬
‫هٍّزبی «پلٌگی» رِیَ کوكٍاًلب كه ثبهٍی «ًغق» چٌیي ًگبّزَاًل‪:‬‬
‫«عل هب ًغق ثْكٍ کَ ٍبکي هؾل «پهویي ًْکهک» ثْیواؽوهل ثهْكٍ اٍهذب كه‬
‫اصههو افزالكههی ک هَ ثههَفههب‪ٛ‬و فْاٍههزگبهی ی هک كفزههو اى هههْم ًغههق رٍْهه‪ ٜ‬ی هک‬
‫ٍوٌُل هيام ثیي ًغهق ّ آى ٍهوٌُل هّی ههیكُهلب ًغهق ثهَارلهبم ثهواكهُ‬
‫ؽَيهلیب آى ٍوٌُل ها ثَهزل هٍبًیلٍ ّ فهْك اى ثْیواؽوهل كهواهی ههیّهًْلب‬
‫آىُب كه رٌل ّْل آهلٍ ّ هلری كه «ّْل گ » هبًلگبه هیًّْل‪ .‬رب ایيکَ ك ه‬
‫آىعب ًیي ثب فبى ّْل افزالف پیلا ًوْكٍ ّ ‪ٛ‬ی كؼل ّ اًلؼبالریب ٍواًغبم ًغق‬
‫ّ ؽَيهلی هْكهن ههیّهًْل کهَ فهبى «ّهْل» ها رَهلین فهْك ًوبیٌهلب فهبى ّهْل‬
‫اهزیبى كهٍی لجبهیکْ ّ چْوَی «پلٌگی» ها ثًَغق ّ ؽَيهلی كاك‪».‬‬
‫«اى عولَ اهْهی کَ فبى «ّهْل» ها ثهَرَهلین كه ثواثهو ًغهق ّ ؽَهيهلهی‬
‫ّاكاه کوكب هلهد ثبىّی ثیهبًٌهل آى كّ ثهواكهب ثهْی ٍ ؽَهيهلهی ثهْكب چٌهبىکهَ‬
‫یک هّى كه «ّْل ثيی» علََی ػوٍّی ثوپب ثْكٍ کَ ًغق ّ ؽَهيهلهی ًیهي‬
‫كه آى كػْد ثْكًلب ّهزی کَ ثَهؾل ػوٍّی هیهًّلب هَزقلهیي علََ آى كّ‬
‫ثواكه ها اى ُن علا هیکٌٌلب ًغق ها کَ اى بُوی آهاٍهزَ ّ هیبكهَی عهناةرهو‬
‫ثوفههْهكاه ثههْكٍب ثههَ‪ٛ‬جو هَی ثههبالب كه هیههبى هِوبًههبى ّ ثههيهگٍههبالى هاٌُوههبیی‬
‫هیکٌٌل ّ ؽَيهلی ها کَ ْاُو ّ هیبكَی چْن پوکٌهی ًلاّهزَب ثهَهیهبى ثچهَُهب‬
‫كه ‪ٛ‬جوَی پبییي ٍبفزوبى هاٌُوبیی هیکٌٌل‪.‬‬
‫لؾظبری هیگنهكب ًبگِبى هِوبًبى ‪ٛ‬جوَی ثبال هزْعَ هیًّْل کَ فبًَ رکبى‬
‫هیفْهكب آىُب هیروٌٍلب فیبل هیکٌٌل کَ ىليلَ آهلٍ اٍذب رب هیفْاٌُهل ثلٌهل‬
‫ّلٍ اى فبًَ ثَثیوّى كواه کٌٌلب ًغق ثهَآىُهب ههیگْیهل‪ً :‬زوٍهیلب ىليلهَ ًیبههلٍ‬
‫اٍذب ایي ثواكهم ؽَيهلی اٍذ کَ اى ّلد ًب هاؽزی ٍزْى كیهْاه ها گوكزهَ ّ‬
‫رک هبى هههیكُههل؛ ىیههوا ثههَاّ ثههیاؽزواهههی ّههلٍ اٍههذب اّ ها كه هیههبى ثچههَُههب عههب‬
‫كاكٍاًل‪».‬‬
‫«ّهزی هیهًّل كه ‪ٛ‬جوَی پبییيب هیثیٌٌل کهَ ًغهق هاٍهذ گلزهَ‪ :‬ؽَهيهلهی‬
‫ٍو ؿ‪ٚ‬ت ّهلٍب ٍهزْى فبًهَ ها كه ثـهل گوكزهَب ثهَ‪ٛ‬هوف چه ّ هاٍهذ رکهبى‬
‫هیكُلب ًيكیک اٍذ فبًَ ثَکلی كوّ ثویيك‪ .‬عوبػذ ثب ػنه ّ الزوهبً ؿ‪ٚ‬هت‬
‫اّ ها كوّ هیًْبًٌلب ثَاّ اؽزوام هیگناهًلب ّػلٍی کلفلایی «ّهْل ثهيی» ها‬
‫ثَاّ هیكٌُل‪...‬‬
‫ثههَثههواكهُ ًغههق ُههن ّػ هلٍی اهزیههبى ّههکبه کجههک كه لجههبهیکْ ّ چْههوَی‬
‫«پلٌگی» ها هیكٌُلب رب ثبالفوٍ ؽَيهلی ها‪ٙ‬ی هیّْك ّ ٍزْى فبًَ ها هُهب‬
‫هیکٌل‪...‬‬
‫اى ُوههبى هّى ثههَثؼههل ؽَههيهلههی كه هٍّههزبی «ثههيی» هبًههلگبه ّههل‪ .‬اکٌههْى‬
‫ػلٍی اى ٍبکٌیي هٍّزبی «ثيی» ّبهل هِْلی ٍؼیلی فبىب ّبٍدمحم ّ كیي دمحم‬
‫اى كوىًلاى اّ َُزٌل‪».‬‬
‫«اهب ًغق کَ ثَلجبهیکْ ّ ثؼلا پلٌگی آهلب ثب فْاُو ّهوّى ّکوهبل اىكّاط‬
‫کوكب كاهای چِبه پَو ثًَبمُبی ػلیههوكاىب ػلهیعهبىب ّهبُی عهبى ّ دمحمعهبى‬
‫ّههل‪ .‬دمحمعههبى إههال ٕههبؽت كوىًههل ًْههل‪ .‬ػههلٍی اى كوىًههلاى ّههبُی عههبى كه‬
‫هٍّزبُبی ّیودمحمی ّ لیوهٌغبى ىًلگی هیکٌٌهل‪ٍ .‬هبکٌیي كؼلهی ّهْل پلٌگهی اى‬
‫كوىًلاى ػلی هوكاىب ػلی عب ى ّ هَوزی اى كوىًلاى دمحمعبى هیثبٌّل‪».‬‬
‫للاب‬
‫یک ًوًَْ اى ًَتًبههَی ًغلهیُهبی «پلٌگهی» اى ایهي ههواه اٍهذ‪ :‬اههیي ّ‬
‫للاب پٌغؼلیب فلا ًظوب ٍی هواب ػلی هوكاى ‪ً -‬غق‪.‬‬ ‫اٍلللاب كوط ّ‬
‫ّ‬
‫اى عولَ اكزقبهاد ربهیقی هوكم «پلٌگی» ككبع آىُب كه هوبثل ؿهبهدگهواى‬
‫ثْیواؽولی اٍذب آىُب هیگْیٌل‪« :‬هْْى ثْیواؽولی ُوَعب ها ؿبهد کهوك ّ‬
‫ثوكب لکي ُوگي ًزْاًَذ اى «پلٌگی» یک هْ‪ٛ‬ی کجویذ ثجوكب هوكم ُوعهب کهَ‬
‫هْهك ُغْم ثْیواؽولی هواه هیگوكزٌلب اى هوكم «پلٌگی» اههلاك ههیفْاٍهزٌل‪.‬‬
‫ههههوكم «پلٌگهههی» كّ ههههْهك عٌهههل فهههًْیي ثبهْهههْى ثْیواؽوهههلی كاّهههزَاًهههل کهههَ‬
‫ؽکبیبرِ رب کٌْى ثوٍو ىثبىُب اٍذ‪ .‬هوكم «پلٌگهی» اى آى كّ كوهوٍ عٌهل ثهب‬
‫ثْیواؽولیُب ثبػٌْاىُبی "عٌل اّل" ّ "عٌل كّم" یبك ههیکٌٌهل‪ .‬فالٕهَی‬

‫اى ّهبیغ عٌل اّل چٌیي اٍذ‪:‬‬
‫«هْْى ثْیواؽولی ثَ«رٌل ّْل» ؽولَ هیکٌٌهل رهب آىعهب ها ؿهبهد کٌٌهلب‬
‫كه اّلیي هوؽلَ ثَهبكلَی ههبلالزغهبهٍی ؽهبط دمحم «ثهيی» ثوفهْهك ههیکٌٌهل کهَ‬
‫ثَهوٖل ثيی كه ؽوکذ ثْكٍب ثْیواؽولیُب ؽبط دمحم ها هیکْهٌل ّ اههْالِ ها‬
‫رٖوف هیکٌٌلب آى هؾل رب کٌْى ثَهؾل "ؽبط دمحم کْزَ" هؼوّف اٍذ‪.‬‬
‫ثْیواؽولیُب ٍ ٌ ثٍَوذ کوثالیی دمحمؽَیٌی ؽوکذ ًوْكٍب گلهَ گهبّ آى‬
‫هٍّزب ها عوغ هیکٌٌل رب ثجوًهلب ههوكم کوثالیهی دمحمؽَهیٌی اى ههوكم «پلٌگهی»‬
‫اهلاك هی‪ٛ‬لجٌلب هوكاى عٌگی پلٌگی هاٍ ثْیواؽوهلیُهب ها كه ًهْاؽی هٍّهزبی‬
‫«ثيی» هیثٌلًلب ّ كه ًوطَی هٍْْم ثَ"چبل ثيی" كهگیو ههیّهًْل‪ .‬كه ایهي‬
‫للا کهومفهبى ثهَارلهبم یهک چٌهل ًلهو اى‬ ‫ثوفْهك ٍهوکوكٍی ثْیواؽوهلیُهب ثهًَهبم ّ‬
‫اكواكُ کْزَ هیّْكب هوكاى پلٌگی هْكن هیًّْل گلَ گبّ کوثالیی دمحمؽَیٌی‬
‫ها ثوگوكاًٌلب ثْیواؽولیُب ّکَهذ فهْهكٍ ّ ثهَهاٍ فهْك ههیهًّهل‪ .‬یهک ٍهبل‬
‫ثؼل كه ُوبى ؽْالی "چبل ثيی" یک هج‪ َٚ‬رلٌهل كٍ ریوپهواى پیهلا ههیّهْك کهَ‬
‫اى عٌل ٍبل هجل ثبهی ثْكٍ اٍذب گْیب ٕبؽت آى ریو فْهكٍ ّ كه ُوبى هؾهل‬
‫هوكٍ ثْكٍ‪».‬‬
‫ایي ثْك هبعوای عٌل اّل‪.‬‬
‫اهههب ؽکبیههذ عٌههل كّم چٌههیي اٍههذ ک هَ‪ :‬كه هههْهك كیگههو‪ :‬ثههبى ُههن هْههْى‬
‫ثْیواؽول ثًَْاؽی «ثی‪ٚ‬ب» ّیـ ػجیل ّ ل ْیی ؽولَ ًوْكٍب روهبم هٍّهزبُبی آى‬
‫ًْاؽی ها ؿبهد هیکٌٌلب كه هوؽلَی ثؼهل ثهَهٖهل ؿهبهد «کهبهلیوّى» ػهبىم‬
‫ایي ًبؽیَ هیًّْلب اى آىعب کَ كٖل ربثَزبى ثْكٍب ثَیبهی اى ههوكم «پلٌگهی»‬
‫كه هٌههب‪ٛ‬ن ثبكاهههکب آة ثههبكب هلؼههَی چـههب ّ لیوهٌغههبى هْههـْل کْههذ ّ ىهع‬
‫ثْكًلب ًبگِبى ثَآىُب فجو هیكٌُل کهَ هْهْى ثْیواؽوهل ؽولهَ کهوكٍب ههیفْاُهل‬
‫ثیبیل ثَ‪ٛ‬وف رٌل ّْل‪ .‬كه ایيهْهغ ثيهگهبى «پلٌگهی» كٍهذ اى کهبه ىهاػهذ‬
‫کْیلٍب كّهُن عوغ ّهلًل رهب ًوْهَی عٌگهی هیقزهَ ّ هاٍ هْهْى ثْیواؽوهلی ها‬
‫ثجٌلًل‪ًِ .‬بیزب هوكاى عٌگی كه "رهل ههواّل فبًهَ" ثهَکوهیي ههیًْهیٌٌلب ّهزهی کهَ‬
‫ثْیواؽولیُب هیهٍهٌلب آىُهب ها ثهَّهلد ىیهو آرهِ ههیگیوًهلب چٌهبىکهَ هْهْى‬
‫ثْیواؽوههل ها ػههبعي هههیکٌٌههل‪ .‬ثْیواؽوههلیُههب هبٕههل هههیكوٍههزٌل پههیِ ثيهگههبى‬

‫«پلٌگی» ّ رؼِل هیًوبیٌل کَ هب کبه ی ثَّوب ًلاهینب كو‪ ٜ‬اعبىٍ ثلُیل رهب ثهَهاٍ‬
‫فْك اكاهَ كاكٍ ّ اى ایي هٌطوَ ثگنهین‪ .‬ثيهگبى پلٌگی ثَآىُب اعبىٍ هیكٌُل کَ‬
‫ٍوُبی فْك ها پبییي گوكزَب ثٍَوػذ اى هٌطوَ كّه ًّْل‪.‬‬
‫ایي ثْك هّایذ عٌلُبی اّل ّ كّم پلٌگی کَ لِواٍت ىاُلی رْ‪ٙ‬یؼ كاك‪.‬‬
‫هٍّزبی «پلٌگی» كه اثزلا ًَ كه عبی کًٌْی فْكب ثلکَ ثبالرو اى ایهيب كه‬
‫اثزلای كهٍ ّ كه هغبّهد چْوَی پلٌگی هَزوو ثْكٍ اٍهذب اى ؽهلّك ‪ٍ ۳۳‬هبل‬
‫هجل ثهَایهي ‪ٛ‬هوفب آهام آهام اى کٌهبه چْهوَ پهبییيرهو آههلٍب كه ؽبّهیَی عهبكٍی‬
‫إلی «رٌل ّْل» هَزوو ّلب آفویي فبًَ كه ٍبل ‪ ۱۳۶۳‬اى هٍّزبی ثبالیی‬
‫آهلب کَ ثلیيروریت هؾل اّلی هٍّزبی «پلٌگی» ثکلی فبلی اى ٍکٌَ گوكیل‪.‬‬
‫للا فهبى ایلقهبًی هبلهک‬ ‫اها‪ٙ‬ی «پلٌگی» كه ؽویوذ عي اهالک ؽبط ًٖو ّ‬
‫هلیوی «هِغيآثبك» ثْكٍ اٍذ کَ ثب هلؼَی چـبب آة ثبك ّ ّیودمحمی یهک پهالک‬
‫هؾَْة هیّل‪ًِ .‬بیزب ثهَؿهالمه‪ٙ‬هبفبى هٍهیل‪ .‬اّ اههالک ها ثهًََهجذ ‪ ۳‬كاًهل‬
‫للا فههبى هههْاهی ّ ٍههیلدمحم كثیههویب آىُههب رههب ىهههبى‬
‫ثههَ‪ ۳‬كاًههل كوّفههذ ثههَػيیههي ّ‬
‫إهههالؽبد اه‪ٙ‬هههی هبلکیهههذ ایهههي اها‪ٙ‬هههی ها كه افزیهههبه كاّهههزٌل‪ .‬كه آى هْههههغ‬
‫کلفلایبى ایي هؾل ػجبهد ثْكًل اى‪ :‬ػلی فبىب هؽین فبىب فبىٍْاه ّ هیوىا‪.‬‬
‫هوكم هٍّزبی پلٌگهی كاهای اؽَبٍهبد ههْی ّ فهْىگهوم َُهزٌلب آىُهب اى‬
‫هههلیناالیههبم اُههل روههْی ّ ‪ِٛ‬ههبهد ثههْكٍ ّ كاهای ؽوههبم فيیٌ هَی ّ هَههغل ثْكًههل‪.‬‬
‫اههههوّىٍ كاهای یهههک ثهههبة هَهههغل ًٍْهههبىب یهههک ثهههبة هلهٍهههَی اثزهههلاییب آة‬
‫لْلَکْیب ثومب هقبثواد ّ فبًهَی ثِلاّهذ ههیثبّهٌل‪ .‬ىههیي ىیهبك ًلاهًهلب اههب‬
‫ّ‪ٙ‬ؼیذ ًگِلاهی كام كه آىعب فْة اٍذب ٌٕؼذ هبلیثبكی هّاط كاهك‪.‬‬
‫عْاًبى ایي هٍّزب اى لناد ّهىُ ًیي ثِوٍهٌل َُزٌلب كه ایي هؾل یک رین‬
‫كْرجههبل ثهًَههبم كغههو ّعههْك كاهك کهَ ثههَ‪ٛ‬ههْه ًههب هههٌظن ثههَروههویي ّ ثههبىی هجههبكهد‬
‫هههیکٌههل‪ .‬اهههْه ػههياكاهی ٍیلالْههِلا(ع) ثههب ٍوپوٍههزی آهبیههبى ّههیـ اثْالؾَههي‬
‫ًظویب ثِوّى ًبهلاه ّ ثِهياك هؽیوهی اًغهبم ههییبثهل‪ .‬ثهوای اّلهیي ثهبه كهٍهبل‬
‫یلللا ّکُْی پبگوكذ‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫‪۱۳۸۲‬اى هٍّزبی پلٌگی یک ًلو هؼلن ثًَبم‬
‫ؽيشدمحمی‬
‫ثَهّایذ عْاك اثبمهً اك‬
‫كه ؽلّك ‪ ۲/۵‬کیلْهزو ثؼل اى «ّْل پلٌگهی» هٍّهزبی ههلیوی «ّهیودمحمی»‬
‫ّاهههغ اٍههذ‪ّ" .‬ههیودمحم" ًیههي هبًٌههل "کوثالیههی دمحمؽَههیي" ی هک ُْیههذ هغِههْل ّ‬
‫ًبّههٌبفزَ اٍههذ‪ُ .‬ههیچ اصههو ّ هك پههب اى اّ كه كٍههذ ًیَههذ‪ُْ .‬یههذ رههبهیقی ایههي‬
‫هٍّزب ثَیک إلَ كهفذ چٌبه ثَیبه هلیوی ثو هیگوكك کَ ػوو آى كهفذ ها‬
‫ثَچٌلیي ٕل ٍهبل ثهو ههیگوكاًٌهل‪ .‬ثهَآى "چٌهبه ًظهوی" ههیگْیٌهل‪ .‬گْیهب ههْهك‬
‫للا اٍذب هیگْیٌل یک اههبمىاكٍ كه پهبی آى چٌهبه‬ ‫رْعَ ّ ًظو فبٕی یک ّلی ّ‬
‫هلكْى اٍهذب ىًهبى ؽبعهذهٌهل كه پهبی آى كهفهذ چٌهبهآة ّ آُ ّ ًهنه ّ ًیهبى‬
‫اى كیگو هٌب و هٍّهزبی «ّهیودمحمی» چْهوَُهبی آى اٍهذ‪ .‬یکهی چْهوَی‬
‫هٍْْم ثَ"ىیوٍ" هیثبّل کَ هٍّزبی «ّیودمحمی» ها كّ ّوَ کهوكٍ ّ اى ٍّه‪ٜ‬‬
‫آى هیگنهكب كیگوی چْوَی "هؾوْكآثبك" اٍهذ کهَ كه ٍهوذ هجلهَی آى هٍّهزب‬
‫عبهی اٍذ ّ هؾل كیلًی هیثبّل‪ .‬هبلکیي ٍبثن اهالک ّیودمحمی ُوبى ههبلکیي‬
‫اهههالک «پلٌگههی» رههب هلؼهَی «چـههب» ثههْكٍاًههلب ُوؽکوههی ک هَ آى هؾههالد كاّههزَب‬
‫ثو«ّیودمحمی» ُن ٕبكم اٍذ‪ .‬ایي هٍّزب كاهای ‪ ۱۲۳‬فبًْاهعوؼیذ اٍذ کهَ‬
‫رؼلاك ‪ً ۸۳۳‬لو ها كه فْك اؽزْی کوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫هوكم ٍبکي كه هٍّزبی «ّیودمحمی» ثَ ‪ٛ ۳‬بیلَ رؾذ ػٌبّیي‪ :‬ػیياللِّهیب‬
‫دمحم ىهبًی ّ ه‪ٙ‬بیی ّاثَزَ هیًّْل‪ .‬چٌبىکَ گلزَ ّلٍ‪ٛ :‬بیلهَی ػهیياللِّهی اى‬
‫ٍههبکٌبى هههلین ّههیودمحمیاًههل؛ دمحم ىهههبًی اى "ثک هِ ًههْه" آهههلٍ كه ایههيعههب ٍههبکي‬
‫ّلٍاًل‪ .‬ه‪ٙ‬بییُب اى اػوبة ًغق «پلٌگی» هیثبٌّل‪.‬‬
‫هٍّزبی «ّیودمحمی» اى هلیناالیبم كاهای ؽوبم ّ هَهغل ثهْكٍ اٍهذب اکٌهْى‬
‫یک ثبة هَهغل ًٍْهبى ثهًَهبم اههبم عؼلهو ٕهبكم(ع) كاهك کهَ ىههیي آى ها آههبی‬
‫ػلیه‪ٙ‬ب فُْكل اُلا ًوْكٍ اٍذ‪ .‬یک ثبة هلهٍَی اثزلایی اههْه رؾٖهیلی‬
‫كوىًلاى ایي هؾل ها ٍبهبىكُی ههیًوبیهل‪ .‬كه ایهي هؾهل ُیهأد ػهياكاهی ثهًَهبم‬
‫اهبم ؽَیي(ع) كؼبلیذ كاهك کهَ رؾهذ ٍوپوٍهزی آهبیهبى اؽولؽَهیي ىاهعب صهبًی‬
‫كیوّىیب ػجلالو‪ٙ‬ب ًؼوزی اكاهٍ هیّْك‪.‬‬
‫ربهؿ هٍّزبی «ّیودمحمی» آىهله ‪ْٛ‬الًی َُذ کَ ٍبکٌیي هجلهی ایهي هؾهل‬
‫رب کٌْى ‪ ۴‬هجوٍزبى ها پهو کهوكٍاًهلب لکهي ایهي ههلهذ رهبهیقی ثهَصجهذ ًوٍهیلٍ ّ‬
‫اٌٍبك ّ هلاهکی هّّي ّ گْیب كه كٍذ ًیَذ رهب هزکهی ثهَآى ثزهْاى ًظهو ههب‪ٛ‬غ‬
‫اهایَ ًوْك‪.‬‬
‫اى هٍّههزبی «ّههیودمحمی» رههب کٌههْى ‪ً ۳‬لههو کبههٌههل پههب گوكزههَاًههل‪ .‬ایههي هؾههل اى‬
‫اهکبًبد اّلیَی ىًلگی ّبهل آة لْلَکْیب هّّهٌبیی ثهومب فبًهَی ثِلاّهذ ّ‬
‫هقههبثواد ثوفههْهكاه اٍههذ‪ّٙ .‬ههؼیذ كامكاهی فههْة اٍههذ‪ٕ .‬ههٌؼذ هههبلیثههبكی‬
‫هّاط گَزوكٍ كاهك‪.‬‬
‫هٍّزبی «ّیودمحمی» ثَهؿن ثوفْهكاهی اى عوؼیذ ىیبكب ٍبثوَی رهبهیقی‬
‫هوزل ّ ‪ٙ‬هین هؾهلب هبًٌهل هٍّهزبُبی ا‪ٛ‬هواف فهْك عوؼیهذ هِهبعو هبثهل رْعهَ‬
‫ًلاّزَ اٍذ‪.‬‬
‫ؽْل تضی‬
‫ثَهّایذ ّیوػلی اٍلیب یبهػلی ٍزْكٍ‬
‫ؽههلّك ‪ ۲‬کیلههْهزو ثؼههل اى «ّههیودمحمی» هٍّههزبی «ّههْل ثههيی» هههواه كاهك‪.‬‬
‫للا‬
‫اُویذ «ثيی» اى كّ عِذ اٍذ‪ً :‬قَهذ ایهيکهَ هؾهل ٍهکًْذ هوؽهْم آیهذ ّ‬
‫«ؽههبط ٍههیلدمحمػلی هیوثههبهوی‪ »۱‬ثههْكٍ ّ هؾههل ككههي ُوَههوُ ًیههي هههیثبّههلب كّم‬
‫ایيکَ هٍّزبی «ثيی» هٌجغ هِبعود آكمُبی ىیبك ثْكٍ اٍذب چٌبىکهَ ٍهبکٌیي‬
‫‪ ۳‬هٍّزبی «ػجبً آثبك»ب «كژکوكک» ّ «عیهلهىاه» اى ُوهیي ههوكم «ثهيی»‬
‫هٌْأ كاهًهل‪ّ .‬عهَ ًهبمگهناهی «ثهيی» هبًٌهل كیگهو هٍّهزبُبی ُهنعهْاه فهْك كه‬
‫ثْرَی اثِبم اٍذب ػلٍی هیگْیٌل‪ :‬كه آى هلین ‪ً -‬لینُب كه ؽْالی رٌل «ثيی»‬
‫پبىى ّ ثيکُْی ىیبك ّعْك كاّزَ اٍذب کَبًی ُن هیگْیٌل یهک ًلهو اى اُهبلی‬
‫ایههي هؾههل ی هک ه ً ثههي ثههب فههْك گوكزههَ ّ هههیفْاٍههزَ آى ها ثههَاهكک هبى ثههوكٍب‬
‫ثلوّّهلب كه هَههیو هاٍ ثههَکَههی ًبّههٌبً ثوفهْهك کهوكٍ کهَ اّ ها هههْهك فطههبة‬
‫هواه كاكٍ ّ گلزَ‪« :‬آی هوك "ثيی" ثَکغب هیهّی؟»‬
‫‪ - ۱‬كغح ِفوً ػٔضگی آْ ثؼعگ‪ٛ‬اع صع وتبة آـتبة «آـتبة وبِفيغ‪ٚ‬ػ» ثٗلٍُ ايٓ جبٔت آِضٖ اؿت‪.‬‬
‫ثؼ‪ٚ‬ههی هههیگْیٌههل آى ّههقٔ ًبّههٌبًب كىك ثههْكٍ کههَ كه ُوههیي ٍههلوب ثههي‬
‫"هوكثيی" ها اى كٍزِ گوكزَ ّ ‪ٛ‬ی هْبعوٍب اّ ها "هوك ثيی" فطهبة کهوكٍ‬
‫اٍذ‪ّ .‬بیل ُن ثلیيفب‪ٛ‬و ثبّل کَ هوكهِ هبًٌل «ثيکُْی» چَذ ّ چبالکاًل‪.‬‬
‫ٍبکٌیي اّلیَی «ّْل ثيی» كه ؽویوذ ٍوهیي عوؼیهذ هلؼهَ «ّهْل گه »‬
‫ثْكٍاًل‪ .‬كه ؽلّك ‪ٍ ۲۳۳‬بل پیِ اى ایي یک هّزَ هٌهبد ثهًَهبم "هٌهبد عجهبهی"‬
‫ثو هّی ىهیيُبی ىیو كٍهذ «ثهيی» ؽلهو ّهل کهَ كه ًزیغهَ اها‪ٙ‬هی آى ًوطهَ‬
‫ثَىیو کْذ هكذ‪ .‬هزؼبهت آى گوُّی اى هػیذُبی ٍبکي كه «ّهْل گه » كه‬
‫هؾلههی ثههًَههبم «لههَ آثههی» فبًههَُههبی هؾوههوی ٍههبفزَب كه آىعههب ٍههبکي ّههلًل‪ .‬كه‬
‫آىٍبلُب هٍّزبی «ثيی» كو‪ ٜ‬كاهای ‪ ۱۲‬فبًْاه عوؼیذ ثْك‪ .‬كه هورجَی ثؼلب‬
‫اى هؾل «لَ آثی» ثًَوطَی علیلی ثًَبم «کلَگبٍ» هٌزول ّل‪.‬‬
‫كه آىعههب ک هوٍٍههٌگیُههبی ثوپههب ًوههْكٍ ّ ٍههبکي ّههلًلب كه هوؽل هَی ٍههْم كه‬
‫ُویي هؾل کًٌْی اٍزوواه یبكزَ ّ فبًَُبی ثيهگروب ثب ًوَْی هٌبٍهت اؽهلاس‬
‫ًوْكًههل‪ .‬كه ٍههبلُههبی افیههو ػههلٍی اى فههبًْاكٍُههبی «ثههيی» هؾلههی علیههلی كه‬
‫ًوطَی هٍْْم ثَ«عبفوهٌی» ثَّعْك آّهكٍاًل‪.‬‬
‫ههههوكم هٍّهههزبی «ثهههيی» ّ رْاثهههغ آى ّاثَهههزَ ثهههَكّ ‪ٛ‬بیلهههَی "ٕهههبكهی" ّ‬
‫"ػلیدمحمی" َُزٌل‪ .‬كه هٍّزبی «ػجبً آثبك» ‪ٛ‬بیلَی ٕبكهی كه اکضویذ هواه‬
‫كاهًلب هوكم «كژکوكک» روبهب اى ‪ٛ‬بیلَی ٕبكهی َُزٌلب كه «عیلهىاه» ُن‬
‫ُویي‪ْٛ‬ه‪.‬‬
‫هبلک اّلی اها‪ٙ‬ی «ثيی» دمحمػلی فبى کْکْلی ثهْكب اّ اى ههوكم ٍهواًَ‬
‫للا فههبى هْههوبیی فویههلب‬
‫هههیگوكههذب هههبلاالعههبهٍ ُههن هههیگوكههذ‪ٍ .‬هه ٌ ػههيد ّ‬
‫ثلیيروریت روبم اهالک «ّْل ثيی»ب «ّهْل ثهيهگ»ب «کهْكیي» ّ «کلهَگهبٍ»‬
‫للافهبى ایهي اههالک ها ثهَهؼهوٗ كهوُّ ًِهبك؛ رهب‬ ‫یک كٍهذ ّهل‪ .‬كّثهبهٍ ػهيد ّ‬
‫ایيکَ ‪ ۳‬كاًل ّ یهک ّههَ ثهبال اى اها‪ٙ‬هی «ثهيی» ها ثهَؽهبط ثبثبعهبى ّ ؽهبط‬
‫للا‬
‫ّبٍدمحم ثيی كوّفذب ثویَی ‪ ۳‬كاًل ّ یک ّهَ کن ها ‪ ۳‬ثواكه ثًَبمُبی كزؼ ّ‬
‫وللا كوُبكی ّ ؽیلههلی كوُبكی فویلًل‪.‬‬ ‫كوُبكیب ّک ّ‬
‫ُنچٌهیي ‪ ۳‬كاًهل اى اها‪ٙ‬هی «ّهْل گه » ها ؽهبط دمحمهلهی ثهبهاًیب دمحمػلهی‬
‫ثبهاًیب ػلیهؽن ثبهاًی ّ ٕلیفبى اٍؼلی ثهَهیوهذ ‪ُ ۹۱‬هياه رْههبى فویلًهل‬
‫ک هَ رههب ىهههبى إههالؽبد اه‪ٙ‬ههی ثههوآىُههب هبلکیههذ كاّههزٌل‪ .‬رههب ایههيک هَ ثوًبه هَی‬
‫إالؽبد اه‪ٙ‬ی آهلب ىهیيُب روَین ّل‪.‬‬
‫آهههبی ّههیوػلی اٍههلی ثههيی عویههبى اؽههلاس عههبكٍی رٌههل «ّههْل» ّ آهههلى‬
‫ًقَزیي هبّیي كه ایي ًبؽیَ ها ایيگًَْ رؼویق هیکٌل‪:‬‬
‫«كه ؽهههلّك ٍهههبلُهههبی ‪ )ُ ُ( ۳۶ - ۱۳۳۵‬ثهههْك کهههَ ثهههيهگروُهههبی «رٌهههل‬
‫ّههْل» ثههیي فههْك ُوههبٌُگی کوكًههل رههب یهک هّههزَ عههبكٍ كه «رٌههل ّههْل» كاّههزَ‬
‫ثبّههٌلب ّ هبّههیي ثزْاًههل كه ایههي هٌطوههَ هكههذ ّ آهههل ًوبیههل؛ هههواه ّههل ُههوکٌ‬
‫هؾلّكٍی هؾل فْك ها عبكٍ ثکْلب ؽلّك ٍبل ‪ ۱۳۳۹‬ثْك کَ عبكٍ رکویل ّل ّ‬
‫اّلهیي هبّهیي ثهَ«رٌهل ّهْل» آههل‪ .‬یهک كٍهزگبٍ هبّهیي ثهبهی ثهْك کهَ اى هّی‬
‫«لیوهٌغبى» ّ «کوثالیی دمحمؽَیٌی» رب «ثهيی» آههل‪ .‬هبّهیي پهو اى ثهبه ثهْكب‬
‫یک ػلٍ هّی ثبهُب ًَْزَ ثْكًلب چٌبىکَ ٍوآكمُب اى ثلًَی هبّیي ثبالرو ثْك‪.‬‬
‫كه ُویي ر هَی «ثهيی» یهک پهیچ ثبهیهک ثهْك کهَ هبّهیي ًزْاًَهذ اى آى ػجهْه‬
‫ًوبیلب هبّیي ایَزبكب هوكم «ثيی» هكزٌل ثیل ّ کلٌل آّهكًهلب آى پهیچ ها ثهَؽهل‬
‫کبكی رؼوی٘ کوكًل رب هبّیي هك ّل ّ رب کْكیي هكذ‪.‬‬
‫اکٌههههْى هٍّههههزبی «ثههههيی» كاهای ‪ ۱۵۳‬فههههبًْاه عوؼیههههذ اٍههههذ‪ .‬یکههههی اى‬
‫هطتُبی آهْىّهی كه رٌهل ّهْل هؾَهْة ههیّهْكب كاهای ههلاهً اثزهلایی ّ‬
‫هاٌُوبیی هیثبّلب اى ًؼوهذ هّّهٌبیی ثهومب آة لْلهَکْهیب فبًهَی ثِلاّهذ ّ‬
‫هقبثواد ثوفْهكاه اٍذ‪ .‬ىهیي ىیهبك ًهلاهكب اههب كاههلاهی ّ ٕهٌؼذ ههبلیثهبكی‬
‫كه ایي هٍّزب هّاط كاهك‪.‬‬
‫ایي هؾل كاهای كّ رین كْرجبل هیثبّل کهَ ُوکهلام ؽهبیي هوهبمُهبی هٌطوهَای‬
‫َُزٌل‪ .‬اى ایي هٍّزب رب کٌْى ‪ً ۲‬لو کبههٌل پب گوكزَاًلب کَ یکهی هؼلهنب كیگهوی‬
‫ثِْهى هؾلی اٍذ‪.‬‬
‫ی هک ًوًْههَ اى ًَههتًبهههَی ‪ٛ‬بیل هَی ٕههبكهی «ثههيی» چٌههیي اٍههذ‪ :‬علیههلب‬
‫اٍلللاب ّیوػلیب آهبعبىب دمحمؽَيب ػلیب ؽَيب ٕبكم ‪ -‬صادق اص تْيشاحوذ آهذ‪.‬‬ ‫ّ‬
‫اى ‪ٛ‬بیلَی ػلیدمحمی‪ٕ :‬هبكمب ُّْهٌلب یهبهػلیب كیهي دمحمب ػلهیدمحمب ػلهی‬
‫ًظوب ؽَیيب فلاًظو – فلاًظو اى ثْیواؽول آهل‪.‬‬
‫ؽْل تضسگ‬
‫ثَهّایذ ؽبط اهیلػلیکْبّهىب ؽبط دمحمهلی ثبهاًیب‬
‫ؽويٍ کب وی ‪ -‬ؽبط ؽَیيػلی ّوٌب دمحم ّکُْی‬
‫كه ؽههلّك كّ کیلههْهزو ثههبالرو اى هٍّههزبی «ّههْل ثههيی» هٍّههزبی «ّههْل‬
‫ثيهگ» هواه كاهك کَ ثَىثبى لهوی ثهَآى «ّهْل گه » ًیهي ههیگْیٌهل‪ّ« .‬هْل»‬
‫یک هؾل هلیوی اٍذب هّىگبهی هوکي «رٌل ّْل» ثْكٍ اٍذ‪ .‬كاهای هلؼهَ ّ‬
‫ثوط ّ ثبهّ ثْكٍب كهة ّ كهثبى كاّزَب رلٌهلچهی ّ ًگِجهبى كاّهزَب ّ هوكههبى‬
‫ٍوکِ ّ ًب آهام كه آى ىًلگی هیکوكًلب چٌبىکَ ثَُیچ هلهری ثهبط ًوهیكاكًهلب‬
‫اى ُوَ کٌ ّ ُوَ عب ثبط هیگوكزٌل‪.‬‬
‫كههْهك ایيکهَ "ّهْل" یهک ‪ٛ‬بیلهَی ثَهیبه ههلیوی اٍهذ ّ كه ؽهلّك ههوّى‬
‫ٍهههْم ّ چِهههبهم ُغهههوی ؽکهههْهزی كه ًهههْاؽی لوٍهههزبى كاّهههزَ کهههَ ثهههٍَّهههیلَی‬
‫ٍیقاللیي هبکبى ثٌیبكگناهی ّلٍ ثْكٍب رْ‪ٙ‬یؾبری كهکزهبة "آكزهبة کهبهلیوّى"‬
‫آهلٍ اٍذ کَ ثَرکواه آى ًویپوكاىین‪.‬‬
‫كهایيعب ًکبد هقزٖوی اى ربهیـ هؼبٕهو هلؼهَی ّهْل ها اى ىثهبى ػهلٍی‬
‫اى ثيهگبى ّْلی كهط هیکٌن‪ :‬كاٍزبًی ها ًول هیکٌٌل کَ یهک هْههغ هیوػجهبً‬
‫ثَُوواٍ ‪ ۹‬پَو فهْك ثهًَهبمُهبی هیوؿهبهریب هیوهَهکْهب هیوؽَهيب هیوؽهلاكب‬
‫هیوعؼلو‪ ...‬ثَهٖل اهبهذ كائوهی كه ّهْل ههیآیهل‪ .‬اّ هٖهل كاّهزَ کهَ ایهيعهب ها‬
‫پبیگههبٍ فههْك هههواه كُههلب لک هي ثيهگههبى ّههْل ک هَ ها‪ٙ‬ههی ثههَاهبهههذ هیوػجههبً ّ‬
‫كوىًههلاًِ كه هلؼهَی فههْك ًجههْكٍاًههلب كّهُههن هههی ًْههیٌٌل ّ ًوْههَ هههیهیيًههل ک هَ‬
‫چگًْهَ هیوػجههبً ّ كوىًههلاًِ ها اى هلؼهَی ّههْل افههواط کٌٌههل کهَ كهگیههوی ّ‬
‫ًبهاؽزی ُن پیِ ًیبیل؛ هواه ثهوایي ههیّهْك کهَ ػهلٍی اى رلٌهلچیهبى ّهْلی ثهب‬
‫كػْد اى كوىًلاى هیوػجبً ثَهٖل ّکبه ثَکٍْ ثوًّلب كه کٍْ كهگیوی ایغبك‬
‫ّْك ّ رلٌلچیبى ّْلی كوىًلاى هیوػجبً ها ىیو ‪ٙ‬وثبد گلْلهَ ههواه كٌُهلب‬
‫ًَ ثهَهٖهل کْهزيب كوه‪ ٜ‬ثهوای روٍهبًیلىب كه ایهي ثهیي اگهو کَهی ىفوهی ُهن ّهل‬
‫هْکلی ًیَذ‪.‬‬
‫اى آى ‪ٛ‬وف ُن ُوهبى ثيهگهبى ّهْلی ثهَهیوػجهبً ههیگْیٌهل کهَ‪« :‬آههب ایهي‬
‫رلٌلچیُب عبُلاًلب ًبكاىاًلب آىعهب کهٍْ اٍهذب رلٌهل ُهن ؿهوّه ههیآّهكب ههب‬
‫‪۴۳۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هیروٍین کَ فلای ًب فْاٍهزَ كه کهٍْ ثهیي ُهن ثؾضهی ثکٌٌهلب کهبه ثهَرلٌهلکْهی‬
‫ثوٍلب فلای ًکوكٍ ارلبهی ثیبكزلب ثِزو اٍذ ّوب کَ آكهی ػبهل ّ كِویلٍ َُزیلب‬
‫ثب ایهيُهب ثهَکهٍْ ثوّیهل رهب ًظهبهری ثهو کبهّهبى كاّهزَ ثبّهیلب ثهَهْههغ ًٖهیؾزی‬
‫ثٌوبییل‪».‬‬
‫هیوػجبً ُن هجْل هیکٌل ّ ثَارلهبم رلٌهلچیهبى ّهْلی ّ كوىًهلاًِ ثهَکهٍْ‬
‫هیهّك‪ٛ .‬جن ثوًبهَب كه کٍْ ثِبًَعْیی ّْلیُهب گهل ههیکٌهل ّ كهگیهوی پهیِ‬
‫هیآیلب رلٌلچیبى ّْلی اى ُو‪ٛ‬وف ثچَُبی هیوػجبً ها ىیو ‪ٙ‬وثبد گلْلَ‬
‫هواه هیكٌُلب ؽبال ایي هیوػجهبً اٍهذ کهَ ثهَُو‪ٛ‬هوف ههیكّكب اههب ًوهیرْاًهل‬
‫كاهٌَی هبعوا ها عوغ کٌلب ٍواًغبم هْكن هیّْك كوىًلاى فْك ها ثَىیو یهک‬
‫کلَی ٌٍل گوك هیآّهك ّ ثَآىُب هیگْ یل‪:‬‬
‫«ثچههَُههب ایههيعههبب عههبی هههب ًیَههذب اگوعههبى هههبى هاُههن ٍههبلن ثجههوین ؿٌیوههذ‬
‫اٍذ‪».‬‬
‫ُوبى هّى اى کٍْ ثو هیگوكًل ّ ثبه هیکٌٌل ثوای ٍوثَذ ُوبیغبى‪.‬‬
‫ّهههْلیُهههب كاهای اؽَبٍهههبد ههههْی َُهههزٌل ّ هبًٌهههل هوكههههبى ُهههو هٌطوهههَی‬
‫کَُْزبًیب چَذ ّ چبالک هیثبٌّل‪ .‬آىُب اى هلیناالیبم هوكم رلٌلچی ثهْكٍاًهل‬
‫ّ كه اهههو ّ هکبه هِههبهد كههْمالؼههبكٍ كاّههزٌلب ػههلٍی اى آىُههب إههال ّههـل ّههبى‬
‫ّهکبهگوی ثههْكٍ اٍههذب اى ُوههبى ‪ٛ‬ویههن اهههواه هؼههبُ هههیکوكًههلب ثههیِرههویي ّ‬
‫هبُورویي ّکبهچیبى اى هیبى ثٌکْی ِّجبىی ثوفْاٍزَ ثْكًهلب ایهي ثهب ّهِود‬
‫ّبى ُن هطبثوذ هیکٌل = ِّجبى‪.‬‬
‫كه ّْل هلین فْاًیٌی ثيهگی چهْى كهزؼ ػلهیفهبىب دمحمػلهیفهبى ّ ُههالّدمحمی‬
‫ىًلگی هیکوكٍاًل کَ اهوّىٍ رٌِب اٍوی اى آىُب ثهو ٍهوىثبىُهب اٍهذب ثهیِ اى‬
‫ایي ُیچکٌ كهثبهٍی آىُب چیيی ًویكاًلب آىُب ٍواٍو «رٌل ّهْل» ها ىیهو‬
‫ًگیي فْك كاّزٌل‪.‬‬
‫ٍبثوَی ربهیقی ٍکًْذ آكهی كهّْل ثيهگ ها رهب آىعهب علهْ ههیثوًهل کهَ‬
‫هیگْیٌل كه «ّْل» هياه گجوی ّعهْك كاّهزَب ایهي ههياه كه هؾلهی ثهًَهبم «لهَ‬
‫ثلههی» ّاهههغ كه ؿههوة هٍّههزب ثههْكٍ اٍههذب اکٌههْى هؾههْ ّههلٍ ّ عههي اها‪ٙ‬ههی‬
‫هيهّػی گوكیلٍ اٍذ‪ .‬یک هجو ههلیوی ُهن كه كهٍی چٌهبهی كه اًزِهبی كْههبًی‬
‫‪۴۳1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هٍّزب ثهْكٍ کهَ ثهًَهبم "آههب ثهیثهی كّلهذ" یهبك ههیّهلٍب ههوكم فیلهی ثهَآى ػویهلٍ‬
‫كاّههزٌلب فیههبل هههیکوكًههل ک هَ آى ی هک اهههبم ىاكٍ اٍههذ‪ .‬كه یک هی ‪ -‬كٍّههبل افیههو‬
‫اّقبٕی ثَهٖل یبكزي گٌظ آىعب ها ّکبكزَاًل‪ .‬هؼلْم ًیَهذ چیهيی پیهلا کوكًهل‬
‫یههب فیههو‪ .‬هطههبثن ثههب آصههبهی هْعههْك هههیرههْاى گلههذ ک هَ كه «ّههْل هههلین» ٕههٌؼذ‬
‫ٌٍلرواّی هّاط گَزوكٍ كاّزَ اٍذ‪.‬‬
‫هلؼهَی هههلیوی «ّههْل» اثزهلا كه ًوطههَی ثههًَهبم «پههٌ رههْل ثهيی» ّاهههغ ثههْكٍ‬
‫اٍذ‪ .‬اى آىعب ثًَوطهَی ثهًَهبم "کلهَگهبٍ" هٌزوهل ّهلب كه هورجهَی ٍهْم ثهَهؾلهی‬
‫ثًَبم "ثوط هالّدمحمی" اٍزوواه یبكذب كه هوؽلَی چِهبهم كه ًوطهَی ثهًَهبم «لهَ‬
‫كاّكی» ثوهواه ّلب ّ هورجَی پهٌغن ُوهیي ثبكهذ ههلیوی اٍهذ کهَ كؼهال ثوههواه‬
‫ثْكٍ ّ اى ًوطَی ثًَبم "چْوَی كهٍ چٌبهی" ّوّع ّلٍب ثَ‪ٛ‬هوف عٌهْةب رهب‬
‫ؽبّیَی عبكٍی إهلی ّ اها‪ٙ‬هی هٍْهْم ثهَ ‪ ۹‬ثِهوٍای اهزهلاك یبكزهَ اٍهذ‪ .‬كه‬
‫ؽویوذ فبًَُبی علیلاالؽلاس ؽبّیَی عبكٍ ها هیرْاى ّْویي آثهبكی «ّهْل»‬
‫فْاًلب ىیوا ًطلَی «ّْل» آیٌلٍ ها ُویيُب رْکیل هیكٌُل‪.‬‬
‫آفهویي هلؼهَی «ّههْل» كه ٍههبل ‪ٍ )ُ ُ( ۱۲۱۳‬ههبفزَ ّههلٍ ثههْك کهَ اهَههبل‬
‫‪ٍ ۲۱۶‬بل اى ربهیـ آى هیگنهكب ایي ربهیـ ثَهّی هطؼَ ٍهٌگی ؽهک ّهلٍ ثهْك‬
‫کَ كم كهة هلؼَی ٍبثن ًٖت ّلٍ ثْك‪ .‬ایي هلؼَ رب ؽلّك ‪ٍ ۴۳ - ۳۳‬بل هجل اى‬
‫ایي ثوهواه ثْكٍ اٍذ‪ُ .‬ن اکٌْى فیلی اى ٍبکٌیي ّْل آى ها ثَیبك كاهًلب ثَیبه‬
‫ثب ػظوذ رْٕیق هیکٌٌلب هیگْیٌهل ىیوثٌهبی آى ثهیِ اى كُّکزهبهىهیي ثهْكب‬
‫هطهو كیهْاه هلؼههَ ثهیِ اى كّ هزهو ‪ٙ‬ههقبهذ كاّهذ ّ اهرلهبع آى ثههَؽهلّك ‪ ۸‬هزههو‬
‫هیهٍیل‪ .‬كه كهّى هلؼهَ رؼهلاك ‪ ۹‬هلؼهَی كیگهو ّعهْك كاّهذ کهَ ُوکهلام هزؼلهن‬
‫ثَیک ثٌکْثْك‪ .‬كه هیبى ُویک اى آىُب ثیي ‪ ۹‬رب ‪ ۱۲‬فبًْاه ىًهلگی ههیکوكًهل‬
‫کَ ُویک هاهیرْاى یک ثٌکْ ؽَبة کوكب ایي ثٌکُْب ػجبهد ثْكًل اى‪:‬‬
‫‪ - ۱‬ثٌکهههْی ؽهههبط ثوارؼلهههیب ‪ - ۲‬ثٌکهههْی ٍهههیلُبب ‪ّ – ۳‬هههِجبىیب ‪ - ۴‬کهههل‬
‫ثبهویب ‪ - ۵‬ؽبعی ه‪ٙ‬بب ‪ّ - ۶‬بٍ هواكیب ‪ - ۷‬ػلی ّیَیب ‪ - ۸‬هالّهوثهبىػلهیب‬
‫‪ - ۹‬فلاهؽوی‪.‬‬
‫ًوَْی كهّى هلؼَ ثَگًَْی ‪ٛ‬واؽی ّلٍ ثْك کَ اثزهلا یهک فیبثهبى اى ٍّه‪ٜ‬‬
‫هلؼَ کْیلٍ ّلٍ ثْكب ٍ ٌ هؼجوُبی علاگبًَ ثوای ُهو هلؼهَی کْچهکرهو اى آى‬
‫هٌْؼت هیّل‪ُ .‬وَی هلؼَُب اى پْذ ثبم ثَُهن كیگهو هاٍ كاّهزٌل ُّوهَی هاٍُهب‬
‫ًِبیزب ثَ‪ ۴‬ثوط هلؼَ فزن هیّل‪.‬‬
‫روبم ٍبفزوبىُبی كافهل هلؼهَ ثهَٕهْهد كّ‪ٛ‬جوهَ ٍهبفزَ ّهلٍ ثهْكب ‪ٛ‬جوهَی‬
‫پبییي ثوای ؽیْاًبد ّ اًجبه ػلْكَ كه ًظو گوكزهَ ّهلٍ ثهْكب كه ‪ٛ‬جوهَی كْههبًی‬
‫آكمُب ٍکًْذ كاّزٌل‪.‬‬
‫آة چْوَی كهٍچٌبهی ثَْٕهد روبم ّهذ اى یک ‪ٙ‬لغ هلؼَ ّاهك هیّلب‬
‫اى ٍّ‪ ٜ‬هلؼَ هیگنّذب اى ‪ٛ‬وف كیگو فبهط هیگوكیل‪.‬‬
‫ایي هلؼَ ثبُوذ ُوَی اُبلی ّ ثٌکُْب ٍبفزَ ّلٍ ثْكب اههب ثيهگهبًی چهْى‬
‫هالّهوثبىػلیب هالّثوارؼلی ّ ؽبعی ه‪ٙ‬ب كه ثٌبی آى ٍهِن ثوعَهزَ ایلهب کوكًهلب‬
‫هیگْیٌل ّهزی گنه فْاًیي هْوبیی ثَّْل اكزبك ّ هلؼَی ثب آى ػظوذ ها كیلًلب‬
‫هجِهههْد ّهههلًلب اى آى ‪ً ۳‬لهههو ثهههيهگ پوٍهههیلًل کهههَ‪« :‬ایهههي هلؼهههَ ها چگًْهههَ ثٌهههب‬
‫کوكیل؟»‬
‫عْاة كاكًل‪« :‬ثب ًبى ّ کلّ ُّوذ‪».‬‬
‫كه هلؼَی ّْل ٌٕبیغ ّ ؽوكَُبی هایظ ًیي هّاط كاّهزَب ؽوكهَی ًغهبهی‬
‫للا‬
‫ّ ٍههبفذ كاهفههیِب ثوعههیٍههبىیب كهة ّ پٌچههوٍٍههبىی‪ ...‬ثههَكٍههذ ٍههیلكوط ّ‬
‫اًغبم هیگوكزَب یک ًلو ٌٍلرواُ ثَیبه هبُو ثهًَهبم هیوىاؽَهیي اى اهكکهبى‬
‫آهلٍ ّ كه ّْل ٍکًْذ كاّزَ‪.‬‬
‫ؽوبم ّْل ؽلّك ‪ٍ ۲۳۳‬بل هجل اى ایي كه ثیهوّى هلؼهَ كایهو ثهْكٍ کهَ رٍْه‪ٜ‬‬
‫هالّثوارؼلی ّ ؽبعی ه‪ٙ‬ب ثوهواه ّلٍ ثْكٍ‪.‬‬
‫ی هک ىهههبًی «ٕههْلخاللّلخ» كزههْی ؿههبهد هلؼ هَی ّههْل ها ٕههبكه هههیکٌههلب‬
‫عویبى اى ایي هواه ثْكٍ کَ كه آى ىهبى هالّدمحمی کلفلا ّ کالًزو «رٌل ّْل»‬
‫ثههْك ک هَ آكهههی ٍههوىًلٍ ّ ًههب آهام ثههْكب ثههَُههیچک هٌب ؽزههی «ٕههْلخاللّلخ» ثههبط‬
‫ًویكاكب هالّدمحمی ثواكهىاكٍی كاّهذ ثهًَهبم هالّاٍهلٌلیبه کهَ ّقٖهی ثهب ٍهْاك ّ‬
‫ثَیبه كِین ثْك ّ كه ؽکن ّىیو هْبّه هالّدمحمی ػول ههیکهوك‪ٕ« .‬هْلخاللّلخ»‬
‫‪ٛ‬ی ًوَْی هالّدمحمی ها ثَُوواٍ ثواكهىاكٍاُ هالّاٍلٌلیبه ثَهِغيآثبك ‪ٛ‬لجیلٍ ّ‬
‫كه ُوآىعب رْهیق ّبى هیکٌل‪ ٌ ٍ .‬كزْی ؿبهد هلؼَی ّْل ها ٕبكه ًوْكٍ‬
‫ّ اهزیهبى ؿههبهد ّههْل ها ثههَکهل اؽوهلفههبى هههیكُههلب اّ كه ه ً یکٖههل ّ پٌغههبٍ‬

‫ٍْاه عٌگی ػبىم رٌل ّْل هیّْكب رب هلؼَ ها ؿبهد ًوبیل‪.‬‬
‫ّهزی ثَآٍزبًَی هلؼَی ّْل هیهٌٍلب ًگجبًبى هلؼهَ ‪ٛ‬جهن ًوْهَب اثزهلا كهة‬
‫هلؼَ ها ثَهّی اهكّی کل اؽولفبى ثبى هیکٌٌل ّ اعبىٍ هیكٌُل رهب رؼهلاك ‪۱۳۳‬‬
‫ٍههْاه ّاهك هلؼههَ ّههًْلب ٍه ٌ كهة هلؼههَ ها هههیثٌلًههل ّ رؼههلاك ‪ٍ ۵۳‬ههْاه كیگههو‬
‫ثیوّى هیهبًٌلب كهگیوی كه كافهل هلؼهَ ّهوّع ههیّهْكب ًگِجبًهبى هلؼهَ ُهن اى‬
‫كافل ثوطُب آى پٌچبٍ ًلو ثیوّى ها ىیو ‪ٙ‬وثبد گلْلَ هیگیوًلب عٌگی ثَهیبه‬
‫ّلیل كه هیگیوك کَ ٍواًغبم هٌغو ثَكهواه عٌهلعْیهبى ثیهوّى هلؼهَ ّ ىفوهی‬
‫ّلى رؼلاك ىیبكی اى اهكّی کل اؽوهلفبى ّ فلهغ ٍهالػ ُوهَی آىُهب ههیگهوكك‪.‬‬
‫ثلیيروریت ًوَْی ؿبهد هلؼَی ّْل ّکَذ ههیفهْهك ّ ُوهَی اكهواك اهكّی‬
‫کل اؽولفبى ىفوی ّ ٍوّکَزَ ثَهِغيآثبك ثوهیگوكًل‪.‬‬
‫ّهزی فجو ثَ«ْٕلخاللّلخ» هیهٍل ههالّدمحمی ها اى ىًهلاى آىاك ًوهْكٍ ثهَاّ‬
‫هیگْیل‪« :‬ثوّ کالًزوی ّْل ثوای فْكدب اهب هْل ثلٍ کَ اى ایي پٌ ثَهب ثهبط‬
‫ّ فواط ثلُی‪».‬‬
‫كه ایيهْهغ هالّاٍهلٌلیبه هّ ثهَ«ٕهْلخاللّلخ» ًوهْكٍ ّ ههیگْیهل‪« :‬ای فهلا‬
‫هگو هبچَ گٌبُی کوكٍاین کَ ثبیل ثَُوَ ثبط ّ هبلیبد ثلُینب فبى ههیگْیهل اگهو‬
‫هبلیههبد ًلُیههل هلؼههَ رههبى ها آرههِ هههیىًههنب ىًههلگی رههبى ها ؿههبهد هههیکهٌنب كّلههذ‬
‫هیگْیل اگو هبلیبد ًلُیلب ىًلاى کوینفبًی ثوای ّوب آههبكٍ اٍهذب ّهیـ ّ ٍهیل‬
‫هیگْیل اگو هبلیبد ًلُیل آرِ عٌِن ثوای ربى آهبكٍ اٍذب ای فلا هب چَ ثکٌهینب‬
‫اى کغب ثیبّهین رب ثَایيُب ثلُین؟ »‬
‫ثلیيروریت «ْٕلخاللّلخ» اى آىُب هكغ اكػب ًوْكٍ ّ آىاكّبى هیکٌل‪.‬‬
‫اٍههن هلؼهَی «ّههْل» اى اّل ثههَُوههیي ًههبم ثههْكٍ اٍههذ‪ .‬هههیگْیٌههل ایهي ًههبم ثههو‬
‫گوكزَ اى «ّْلَزبى» اٍذ کَ ثًَْاؽی «ًْهآثبكهوٌَی» گلزَ هیّْك‪.‬‬
‫آثبكی «ّْل» رب ؽبال چٌلیي ثبه عبثهَعهب ّهلٍاٍهذ‪ .‬كه ؽهبل ؽب‪ٙ‬هو كهاى ّ‬
‫ثههیهیقههذ اٍههذب ىیههوا ٍههؼی ک هوكٍ اٍههذ رههب فههْك ها ثههَؽْاّههی عههبكٍی إههلی‬
‫ثوٍبًل؛ كؼال ثَْٕهد آهام ّ ٍیٌَفیي ثٍَْی آى ُلف پیِ هیهّك‪ .‬رهب ثؼهلا‬
‫یک ّکل ّ ّوبیل هبثل رؼویق پیلا کٌل‪.‬‬
‫‪۴۳۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫للافهههبى هْهههوبیی ثهههْك‪.‬‬

‫هبلهههک اها‪ٙ‬هههی «ّهههْل» ْٕلخالَهههلطٌخ پهههله ػهههيد ّ‬
‫للافبى ثهَثهواكهُ لطهقػلهیفهبى هْهوبیی كوّفهذب اّ ُهن ‪ ۳‬كاًهل ٍهِن‬ ‫ػيد ّ‬
‫فْك ها ثَؽهبط ػلهیهؽهن ثهبهاًیب ؽهبط دمحمهلهی ثهبهاًیب فهلا هؽهن ثهبهًی كیگهو‬
‫ّوکب كوّفذ؛ ‪ ۳‬كاًل كیگو ها ثوای فْكُ ًگَ كاّهذب إهالؽبد اه‪ٙ‬هی‬
‫آهلب روبم اهالک روَین ثًََجذ ّلب ٍِن هبلهکُهب ها ُهن هػیهذ فویلًهل ّ روهبم‬
‫ّل‪.‬‬
‫«ّههْل» اى هههلیناالی هبم هٌجههغ هِههبعود آكهیههبى ثههْكٍ اٍههذب اکٌههْى اکضویههذ‬
‫ٍههبکٌیي كّ هٍّههزبی «كٍکٌِههَ» ّ «پٌِههبةهیههيی» ّههْلی هههیثبّههٌلب كه كیگههو‬
‫هٍّههزبُبی «کههبهلیوّى» اى «ثکیههبى» گوكزههَ رههب «ثیوههْه» ّ «هِغههيآثههبك»‪...‬‬
‫فههبًْاكٍُههبی ىیههبك ّههْلی ىًههلگی هههیکٌٌههلب ایههي عوبػههذ رههب هجههل اى ٍههبل ‪۱۳۵۳‬‬
‫اؿلت كه آى ‪ ۱۴‬هٍّزبی ٍبثن «کبهلیوّى» هٍْْم ثهَ ‪ ۵‬هلؼهَی رهل ٍهوؿب ّ‬
‫هلؼَی ًْب کِویيب گوپبچ ّؿیوٍ ثٍَو هیثوكًل کَ اکٌْى ثهَىیهو آة كهیبچهَی‬
‫ٍل كهّكىى هكزهَاًهل‪ .‬كه ًبؽیهَی ىیوكٍهذ ٍهل كهّكىىب هٍّهزبی ّعهْك كاهك‬
‫کَ ثَآى «ثیيگبى ٍللی» هیگْیٌلب اکضویذ ٍبکٌیي ایهي هٍّهزبی ‪ ۶۳‬فهبًْاهی‬
‫«ّْلی» هیثبٌّلب ایي هٍّزب كهٍبل ‪ ۱۳۵۳‬رأٍیٌ ّل‪ .‬اى ثيهگهبى ایهي هؾهل‬
‫آهبیههبى ؽههبط دمحم هلههی هٍّههزبب ُهالّهٖههطلی ّ اهههبم هلههی هههیثبّههٌل‪ُ .‬ههنچٌههیي چٌههل‬
‫فبًْاه «ّْلی» كه هٍّزبی «هلؼًَْاثوط» ىًلگی هیکٌٌل‪.‬‬
‫اکٌْى «ّهْل گه » كاهای ‪ ۲۳۳‬فهبًْاه عوؼیهذ اٍهذ‪ .‬هلؼهَی «ّهْل» اى‬
‫هلیناالیبم كاهای ؽوبم ّ هَغل ثهْكٍ اٍهذب هوؽهْم ؽهبط ٍهیلدمحمػلی هیوثهبهوی‬
‫كه ایيعب فبًَی كاّذ کَ اکٌْى رجلیل ثَهَغلی ثبّکٍْ ّلٍ اٍهذ‪ .‬كه ایهيعهب‬
‫هوكاى ّ ىًبى پهبک ٍوّهذ ّ ثهب ایوهبى ىًهلگی ههیکوكًهلب کهَ اى عولهَی آىُهب‬
‫ًهْهللا ؽَهي پهْه ثهْكب ههوكم ثهَاّ ٍهبػذ «ّهْل» ههیگلزٌهلب ىیهوا‬ ‫ّ‬ ‫هوؽْم ُهالّ‬
‫چٌههبى كهیههن ّ ّهههذّههٌبً ثههْك ّ ثههَهْهههغ اماى هههیگلههذ کهَ هههوكم ّههْل كه هههبٍ‬
‫هجههههبهک هه‪ٚ‬ههههبى اكطههههبهی ّ ٍههههؾوی فههههْك ها ثههههب اماى اّ اكطههههبه ّ اهَههههبک‬
‫اثبػجلللا الؾَیي (ع) ثٍَوپوٍهزی آهبیهبى دمحم ُوزهیب‬ ‫ّ‬ ‫هیکوكًل‪ُ .‬یأد ػياكاهی‬
‫هوثبى کب ویب کوثالیی ػلیه‪ٙ‬ب کْبّهىب ثِوي فَوّاًیب ػلیدمحم فوههی ّ‬
‫للا کٌ آصبهػلی اكاهٍ هیّْك‪.‬‬ ‫ّ‬
‫‪۴۳۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫هٍّههزبی «ّههْل» اکٌههْى اى ًؼوههبری هبًٌههل آة لْلههَکْههیب ثههوم هٌطوههَایب‬

‫هقهههبثوادب فبًهههَی ثِلاّهههذ ّ ههههلاهً اثزهههلایی ّ هاٌُوهههبیی ثِهههوٍهٌهههل اٍهههذ‪.‬‬
‫مهدب لزَکبهیب ّ‬ ‫هؾْٖالد آى ػجبهداًل اى لْثیبب ثبهالب گٌلمب ػلًب ثوًظب ّ‬
‫هؾْٖالد ثبؿی هبًٌل اًگْهب ٍیتب گالثیب ُلْ‪...‬‬
‫كه ًْاؽی هٍّزبی «ّهْل» ؽهلّك ‪ُ ۳۳۳‬کزهبه ثبؿهبد اًگهْه كیوهی ّعهْك‬
‫كاهك‪ .‬آیٌلٍی هٍّزبی «ّْل» ّاثَزَ ثهَهّیکهوك علیهلی اٍهذ کهَ کْهبّهىاى‬
‫ایي هٌطوَ ًَجذ ثَاهْه كهفذکهبهی كاهًهل‪ .‬كاههلاهی ّ ٕهٌؼذ ههبلیثهبكی ًیهي‬
‫كه هٍّههزبی «ّههْل» هّاط‬
‫هبثل هالؽظَ كاهك‪.‬‬
‫آ ّة ُّْای هَبػل رٌهل‬
‫ّههْل هْعههت ّههلٍ اٍههذ کههَ‬
‫آكمُههبی ٍههبکي كه ایههي هؾههل‬
‫اى ٍههههالهزی ّ ‪ٛ‬ههههْل ػوههههو‬
‫ثِههههوٍهٌههههل ّههههًْلب كه ایههههي‬
‫هٌطوَ آكمُبی ىیبكی َُهزٌل‬
‫کَ ػووی ٕهل ٍهبل ّ ثهیِ‬
‫اى آى كاهًههلب كاهای ًجیههوٍ ّ‬
‫ًلیلٍ َُزٌل‪.‬‬
‫آیٌههههلٍی ًههههْاؽی ّههههْلب‬
‫کهههْكیيب کلههههَگههههبٍ ّ كلقههههبى‬
‫ثَیبه كهفْهبى اٍهذب ىیهوا‬
‫اى ُهههههههن اکٌهههههههْى هّىی ها‬
‫هیرْاى كیل کَ صهوّدهٌهلاى‬
‫ّیواىیب گوكًَی «یْىگوك» ها پْذ ٍو ًِبكٍب ثب فویلى ىهیي كه ایي ًبؽیهَ‬
‫ثوای فْك ّیال ثَبىًلب چْى كیگو ىهیيُبی ؽْالی ُوبییعبى ّ اهكکهبى روهبم‬
‫عْاًبى ّْلی ثَاهْه ّهىّی اُزوبم هیكٌُلب آىُهب كاهای رهینُهبی كْرجهبل‬
‫ثهًَهبمُههبی کْهبّهى ّ ُیههل هٌٖهْه ّههوٌ َُهزٌل کهَ ثهٍَوپوٍههزی آهبیهبى ؿههالم‬
‫كویلًّی ّ کب ن کب وی اكاهٍ هیّهًْل‪ .‬كْرجهبل «ّهْل» كه ٍهبل ‪ ۱۳۸۲‬ؽهبیي‬
‫هوبم كّم هٌطوَای ّل‪.‬‬
‫ثٌکُْبی ػولٍی ٍبکي كه«ّْل گ » ًّْاؽی ّاثَزَ ثَآى ػجبهداًل اى‪:‬‬
‫ثٌکْی هالّهِوػلیب فَهوّاًیب ٕهیبك (ٕهیل) اؽوهلیب ّهِجبىیب آىاكی ّ‬
‫ٍبكاد ؽَیٌی‪ .‬كه ایيعب اى ثبة ًوًَْ ثَكهط یک چٌهل ًَهتًبههَ اى ثٌکُْهبی‬
‫هنکْه هیپوكاىم‪ّ :‬بیل ثزْاى گلهذ ثٌکهْی هالّهِوػلهیب یکهی اى گَهزوكٍرهویي‬
‫ثٌکُْهبی «ّهْل» ثبّههلب اكهواكی ّاثَههزَ ثهَآى ػهالٍّ ثههو هٍّهزبی «ّههْل» كه‬
‫ثَیبهی اى هٍّزبُبی اهوبهی هبًٌل «پٌِبةهیيی» ّ «كٍکٌَِ» ‪« -‬کبهلیوّى»‬
‫ىًلگی هیکٌٌل‪ .‬ایي ثٌکْ هِْْه ثَ"ّیـ گل ثِبهی" ًیهي َُهذب چهْى ثهيهگ‬
‫آىُب کَی ثًَبم «هالّهِوػلی» اى هؾلی ثهَُوهیي ًهبم كه ثْیواؽوهل آههلٍ اٍهذ‪.‬‬
‫ثَهواه ا‪ٛ‬الع "ّیـ گل ثِبه" ًهبم هؾلهی اٍهذ کهَ ثهَكبٕهلَی ‪ ۱۷۳‬کیلهْهزوی‬
‫یبٍْط ثَكُلّذب كه هَیو عبكٍی إهلی ّاههغ اٍهذ ّ رهب ّهِو كُلّهذ ؽهلّك‬
‫‪ ۸۳‬کیلْهزو كبٕلَ كاهكب كه ّاهغ ایي هؾل ؽهل كبٕهل ثهیي ؽهْىٍی اٍهزؾلب ی‬
‫یبٍههْط ّ كُلّههذ هههیثبّههل‪ُ .‬ههناکٌههْى كاهای (ؽههلّك) یکٖههل فههبًْاه عوؼیههذ‬
‫اٍذب هؾْٖالد اُبلی ثوًظ کبهیب كامكاهی ّ كینکبهی هیثبّل‪ً .‬بم آى هؾهل‬
‫ثوگوكزَ اى هياهی هٍْْم ثهَ" ّهیـ گهل ثِهبه" اٍهذب لهنا اٍهن ‪ٛ‬بیلهَ ّهبى ًیهي‬
‫ّیـ گل ثِبهی هیثبّل‪.‬‬
‫كه ؽلّك ‪ٍ ۳۳۳‬بل هجل اى ایي ّقٖهی ثهًَهبم «هالّهِوػلهی» اى ایهي هؾهل‬
‫ثههَرٌههل ّههْل آهههلب اّ پَههوی كاّههذ ثههًَههبم " ُهالّگٌغؼلههی" کههَ كاهای ‪ ۳‬پَههو‬
‫ثههًَههبمُههبی "ٕههلوػلی"ب "ّههیوػلی" ّ "هعههت ػلههی" ّههل‪ .‬اکٌههْى فههبًْاكٍُههبی‬
‫کضیوالغوؼیههذ ّههْلی هبًٌههل‪ّ :‬ههوٌُههبب كههوػثقههُِههبب ثههبهاًیُههبب کههب ویُههبب‬
‫ّکُْیُب ّ هالّهعتػلیُهب کهالا ثهَ ُهالّگهٌظ ػلهی ّ هالّهِوػلهی ههیهٍهٌلب کهَ‬
‫ُوبى "ّیـ گل ثِبهی" هیًّْل‪ .‬كه ایيعب یک ٍلَلَ اى اكهواك هٌَهْة ثهَایهي‬
‫‪ّ ۶‬بفَ ها ثَروریت اى علیل ثَهلین ًبم هیثوم‪:‬‬
‫الههق ‪ّ -‬ههوٌُههب‪ :‬اثههْمهب ٍههزبهب ؽَههیيػلههیب ٍههیق ػلههیب ّههوٌ الههلیيب‬

‫ثبهاًیب ّوٌ اللیي ثيهگب هالّیوػلیب ُهالّگهٌظ ػلهیب هالّهِوػلهی ‪ -‬اى ّهیـ‬
‫گل ثِبه – ثْیواؽول‪ :‬كؼال ثيهگ ایي كبهیل ؽبط ؽَیيػلی ّوٌ هیثبّل‪.‬‬
‫ة ‪ -‬كوػ ثقُِب‪ :‬ؽَيب ؽجیتب دمحمب ٍبریبهب دمحم ّلیغب دمحمهواكب ٍبریبهب‬
‫هغزجیب هالّّیوػلیب ُهالّگهٌظ ػلهیب ُهالّهِوػلهی ‪ّ -‬هیـ گهل ثِهبه‪ .‬ثهيهگ ایهي‬
‫ٍلَلَ كهؽبل ؽب‪ٙ‬و ؽبط ّیوػلی هًغجو هیثبّل‪.‬‬
‫ط ‪ -‬ثبهاًیُب‪ُ :‬بكیب ؽَيب دمحمػلیب ػلیهؽن ب فلا هؽنب ثبهاًیب ّوٌ‬
‫اللّیيب ُهالّّیوػلیب ُهالّگٌظ ػلیب ُهالّهِوػلی ‪ّ -‬یـ گل ثِهبه‪ .‬كهؽهبل ؽب‪ٙ‬هو‬
‫ثيهگ ایي كبهیل ؽبط دمحم هلی ثبهاًی هیثبّل‪.‬‬
‫ك ‪ -‬ک هب ویُههب‪ :‬عههْاكب هقزههبهب ؿههالم ؽَههیيب ثوارؼلههیب ؽَههيفههبىب ػلههی‬
‫كٍّذب ثوارؼلیب ٕلوػلیب ُهالّگٌظ ػلیب ُهالّهِوػلی ‪ّ -‬یـ گل ثِهبه‪ .‬ثهيهگ‬
‫ایي فبًْاكٍ كؼال هِْلی ؽويٍ کب وی اٍذ‪.‬‬
‫ػجلللاب ّلیدمحمب ػلیاکجوب ٕللهب اثْالوبٍنب ٕهلو ػلهیب‬ ‫ّ‬ ‫ُ ‪ّ -‬کُْیُب‪:‬‬
‫ّیـ ػلیب ٕلو ػلیب هالّگٌظ ػلهیب ُهالّهِوػلهی ‪ّ -‬هیـ گهل ثِهبه‪.‬ثهيهگ ایهي‬
‫كبهیل ؽبط ػلیاکجو ّکُْی اٍذ‪.‬‬
‫ّ ‪ُ -‬هالّهعههت ػلههیُههب‪ :‬ػلههی ؽَههیيب ٍههغبكب ػجلالوٍههْلب فههلاكاكب فههبى‬
‫هیههوىاب ُه هالّدمحمب فههلاّهكیب ُهالّهعههتب ُهالّگههٌظ ػلههیب ُهالّهِوػلههی ‪ّ -‬ههیـ گههل‬
‫ثِبه‪ .‬چٌبىکَ هیگْیٌل ُهالّهعت ػلی كه یک عٌل ربهیقی کْزَ ّل‪.‬‬
‫للا ؽَهههیي)‬
‫اى ثٌکهههْی فَهههوّاًیُهههب‪ٍ :‬هههغبكب دمحم عهههْاك (هؼهههوّف ثهههَؽهههبط ّ‬
‫ىیههبكفههبىب ؿههالمه‪ٙ‬ههبب ؽههبط ه‪ٙ‬ههبب فَههوّب دمحمػلههیفههبى ‪ -‬اى ثک هِ ًْهآثههبك‬
‫آهلٍاًل‪ .‬اى ثيهگبى ایي كبهیل آهبیبى ؽهبط ػطهب ّهکُْی اؽوهلفهبى فَهوّاًی ّ‬
‫ؿالمػلی فَوّاًی هیثبٌّل‪.‬‬
‫اى ثٌکْی ٕیلاؽولی‪ :‬دمحمب اؽولب اهیل ػلیب كهّیِب ػلی هوكاى‪.‬‬
‫اى ثٌک هْی ّههِجبىی‪:‬اٍههلٌلیبهب ػلههیعههبىب ف هآىعههبىب اؽوههلب ؽَههيب اؽوههلب‬
‫ِّجبى ‪ -‬ثيهگ ایي كبهیل ؽبط ػلیعبى هیثبّل‪.‬‬
‫اى ثٌکهْی ثوارؼلهی‪ :‬هعهتػلهیب ثهْهػلیب ًهْهػلیب ؿهالمػلهیب اهیوػلهیب‬
‫ػلیاکجوب ثوارؼلی‪.‬‬
‫‪۴۳۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫آىاكی‪ّ :‬لههیب ‪ٛ‬ههبُوب ثههبهو ‪ -‬ایهههي كبهیههل اى هٍّههزبی کوثالیههی دمحمؽَهههیٌی‬

‫ثَّْل ثيهگ آهلٍ اٍذب كؼال ثيهگ ّبى ؽبط ‪ٛ‬بُو آىاكی هیثبّل‪.‬‬
‫ٍبكاد ؽَیٌی ٍبکي كه «ّهْل که »‪ٍ :‬هیلعْاكب ٍهیلػجلالؼلیب ٍهیلثِياكب‬
‫ٍیلهور‪ٚ‬یب ٍیله‪ٙ‬بب ٍیلدمحمب ٍیلهیوّلیغ‪ٍ ...‬یلآهب ػلهی ههلكْى كه ًْهآثهبك‪.‬‬
‫كهؽبل ؽب‪ٙ‬و ثيهگ ایي گوٍّب ٍیلػجلالؼلی ؽَیٌی هیثبّل‪.‬‬
‫كه هٍّزبی ّْل گ ؽلّك ‪ ۲۳‬فبًْاه ٍبكاد ؽَیٌی ًَت ىًلگی هیکٌٌل‬
‫کَ روبههب اى یهک كبهیهل هؾَهْة ههیّهًْلب آىُهب ٍهبكاد آثوّهٌهلب ىؽوهذکهِ‬
‫هیثبٌّلب ُوگی اى ‪ٛ‬وین كٍزوًظ فْك اهواههؼبُ هیًوبیٌل‪.‬‬
‫اى كیگو ثيهگبى «ّْل گ » هوؽْم ؽبط ثوارؼلی کب وی ثْك کَ ُوْاهٍ‬
‫كه اهْفیو پیِهلم ثْكب اّ كه ٍبل ‪ )ُ ُ( ۱۳۳۳‬كه هلؼَی ّْل كیلٍ ثَعِبى‬
‫گْههْكب پههلهُ ؽَههي فههبى کهب وی ثههْكب ؽههبط ثوارؼلههی ثؼههلا ٍههبکي «هلؼههًَههْ» ـه‬
‫کبهلیوّى ّل ّ كه آىعب ًوِ ثوعَزَی كه اهو فلهذ ثَهوكم ایلب ًوْك‪ .‬كه آى‬
‫ٍبلُهب لهن ّ ًهب اهٌهی ثیهلاك ههیکهوكب ؽهبط ثوارؼلهی اى عهبى ّ ههبل ههوكم ككهبع‬
‫هههیًوههْك‪ .‬كه ی هک هههْهك كّ ًلههو ؿههبهدگههو هْههِْه ثههًَههبمُههبی هَههیؼ ّ كّههزی‬
‫ثَهٖل ؿبهد اههْال ههوكم ثهَکهبهلیوّى آههلٍ ّ پهٌ اى ؿهبهد ثوفهی هٍّهزبُب‬
‫ثَؽبط ثوارؼلی كه هلؼًَْ ًبهَ ًّْهزٌل ّ ‪ٙ‬هوي آى هجلهؾ کالًهی هطبلجهَی فهواط‬
‫رؾههذ ػٌههْاى «ٍههواًَی هْههْى» ًوْكًههلب كه ‪ٙ‬ههوي رِلیههل ک هوكٍ ثْكًههل ک هَ اگههو‬
‫هطبلجبد هبى ثَهْهغ ثوآّهكٍ ًْْكب ّاهك هلؼَ هیّْین‪...‬‬
‫ؽبط ثوارؼلی كه عْاة ّبى ًّْزَ ثْك کَ‪« :‬هوكم ایيعب فواط ثلٍ ًیَهزٌلب‬
‫اگو ّوب هیفْاُیل ثَایي هؾل ثیبییل «هلم ربى هّی پْى رلٌل ثِوًْ»‪.‬‬
‫كٖههل کهبه ّ ثوثَههزي ىهههیي ُههن ثههْكب ٍههواًغبم هْههْى هَههیؼ ّ كّههزی ّاهك‬
‫هؾل ّلٍ ّ گلَ گبّ هلؼًَْ ها عوغ کوكٍب ثهب فهْك ثوكًهل‪ .‬ؽهبط ثوارؼلهی کهب وی‬
‫للا كاك ثبهاًی‪...‬ثهَكًجهبل‬ ‫ثَارلبم ؽهبط ًظوػلهی هوثهبًی ّ ؽهبط دمحمػلهی ثهبهاًیب ّ‬
‫هْْى هَیؼ ّ كّزی ؽوکذ کوكًلب رب کلَی «چبُْ» هكزٌلب پٌ اى چٌل ٍبػذ‬
‫ىك ّ فههْهك ّ ىفوههی کهوكى رؼههلاكی اى اكههواك اهكّی هَههیؼ ّ كّههزیب گلههَ گههبّ‬
‫هههوكم ها روبهههب ثوگوكاًلًههل‪ .‬ؽههبط ثوارؼلههی کههب وی كه ٍههبل ‪ ۱۳۶۷‬ثههَهؽوههذ‬
‫ایيكی پیٍْذ‪.‬‬
‫کلَگاٍ‬
‫للا هلی هٌْٖهی‬ ‫ثَهّایذ ّ‬
‫اًلکی ثؼل اى هٍّزبی «ّْل» هؾل کْچکی ثًَبم «کلَگبٍ» ّاهغ اٍذ‪ .‬ایي‬
‫هٍّزب كاهای ‪ ۲۳‬فبًْاه عوؼیذ هیثبّل ّ كه ىیوكٍذ عبكٍی ّْل ثَكلقبىب‬
‫ثههَهّی ی هک ر ههَ هههواه گوكزههَ اٍههذ‪ .‬ؽههلّك ‪ٍ ۲۳۳‬ههبل ٍههبثوَ كاهكب ٍههبکٌیي آى‬
‫ّبهل كّریوٍی ّهْلی ّػْهبیو ههیثبّهٌل‪ .‬گهوٍّ ّهْلی اى اػوهبة دمحمػلهی فهبى‬
‫ثههيهگ َُههزٌلب اّ كاهای كوىًههلاى پَههو ثههًَههبمُههبی «هالّهوثههبىػلههی فههبى» ّ‬
‫«اثواُین فبى» ثْك‪.‬‬
‫«هالّهوثبىػلی فبى» كه ىهبى فْك کالًزو ایلفبى ثيهگ كه ٍواٍهو رٌهل‬
‫ّههْل ّ هَههوزی اى کهبهلیوّى ثههْكب ثٌبثههَػللههی ثههیي اّ ّ ایلقههبى ثههيهگ افههزالف‬
‫اكزبكب ایلقبى «هالّهوثبىػلی فبى» ها ثوکٌبه ًوْكٍ ّ ثَعهبی اّ ُهالّثوارؼلهی ها‬
‫کهَ كه آىهْهههغ عههْاى ثههب ٍهْاك ّ كِویههلٍ ثههْكب ثههَکالًزهوی ثوگيیههلب اى ُوههیيعههب‬
‫افزالف ثیي «هالّهوثبىػلی فبى» ثب هالّثوارؼلی ُن ٍوایذ کوك ّ ٍبلُب اكاههَ‬
‫یبكهههذب ٍهههواًغبم ُهالّثوارؼلهههی ثهههب كفزهههو «هالّهوثهههبىػلهههی فهههبى» اىكّاط کهههوك ّ‬
‫افزالف ّبى ثو‪ٛ‬وف گوكیل‪ .‬كه ایيهْهغ ‪ ۳‬كاًل اى اها‪ٙ‬هی «کلهَگهبٍ» هلهک‬
‫«هالّهوثبىػلیفبى» ّ «اثواُینفبى» ثْك‪.‬‬
‫«هالّهوثههبىػلههیفههبى» پَهههوی كاّههذ ثههًَههبم «ههههالّكاهاةفههبى» کههَ اههههلام‬
‫ثَرأٍیٌ یک ثبة هلؼَ كه هؾل «کلَگبٍ» ًوْكب ههلری كه آى هلؼهَ اهبههذ کهوكب‬
‫اهب ثواصو افزالكبد ًزْاًَذ كّام ثیبّهكب هغلكا ثَّهْل ثوگْهذ ّ ههبثوی ػوهو‬
‫فهههْك ها كه آىعهههب گنهاًهههلب هلؼهههَی کلهههَگهههبٍ فهههبلی اى ٍهههکٌَ ّهههلب چٌهههبىکهههَ هّ‬
‫ثَرقویت ًِبكب ٍبلُب گنّذ رب ایيکَ هغلكا رٍْ‪ ٜ‬هیوىافبى ّ ُهالٍّلطبىػلهی‬
‫اى ًههْ رأٍههیٌ گوكیههل‪ .‬هیوىافههبى پَههو «اثههواُینفههبى» ثههْكب كیگههو پَههواى اّ‬
‫ػجبهد ثْكًل اى‪ :‬آهبفبىب ٍِواةفبىب ّ کوینفبى‪ .‬آىُب كه آىعب هلؼَی كاهای‬
‫‪ ۴‬ثوط ثوپب ًوْكٍ ّ فْك كه آى ٍبکي ّلًل‪.‬‬
‫َهلطٌخ‬ ‫كه آى هْهغ ‪ ۳‬كاًل كیگو اى اها‪ٙ‬ی «کلهَگهبٍ» هزؼلهن ثهَ«ْٕلخال ّ‬
‫هْههوبیی» ثههواكه «ٕههْلخاللّلخ» ثههْكب ثؼههلا ٍههِن «ْٕلخالَههلطٌخ» ثههَپَههوُ‬
‫‪۴1۳‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫للافبى هْوبیی هٍیلب ّ ٍِن اثواُینفبى ثَپَواًِ رؼلن گوكذب ثَههوّه‬ ‫ػيد ّ‬
‫للافبى هْوبیی افزالكبری ثوّى کوك‪.‬‬ ‫ثیي ّهصَی اثواُینفبى ثب ػيد ّ‬
‫كه ثیي آى ‪ ۴‬پَو اثواُینفهبىب هالّهیوىافهبى كهوكی ىهًهل ّ ثهيى ثِهبكُه‬
‫للافبى ٍبلُب كػْی هلکی عویبى كاّذ‪ .‬ههْهؼی کهَ ككهبرو‬ ‫ثْك‪ .‬ثیي اّ ّ ػيد ّ‬
‫صجهههذ اٍهههٌبك كه ّهههیواى ثوههههواه ّهههلب هالّهیوىافهههبى اى ّهههیواى ًوْهههَثهههوكاه ّ‬
‫کبهٌّبً كػْد ًوْكٍ ّ اهالک «کلَگبٍ» ها ًوَْثهوكای ّ رؼیهیي ؽهلّك ًوهْك‪.‬‬
‫چٌبىکَ اکٌْى ّبیغ اٍذ کَ ‪ْٛ‬ل ٌٍل ًوَْ ثوكاهی ّهبلکیذ اهالک «کلَگبٍ»‬
‫ثَ‪ ۱۸‬هزو هیهٍلب ّلی ایي ٌٍل ‪ ۱۸‬هزوی كؼال كه كٍذهً ًیَذ‪.‬‬
‫هالّهیوىافبى ػالٍّ ثو اها‪ٙ‬ی «کلَگبٍ» اهالک ىیبكی كه عیلهىاهب ثٌهْب‬
‫لیوهٌغبى ّ عبُبی كیگو ثَكٍهذ آّهك کهَ ثؼهل اى فهْكُ ثهَكوىًهلاًِ ُویهک‬
‫یلللاب ّ پَو ثواكهُ "ػلی ثوادفبى" ثَاهس هٍهیل‪ .‬هَهوزی اى‬ ‫ؿالم ؽَیي ّ ّ‬
‫ایي اهالک كه عویبى إالؽبد اه‪ٙ‬ی روَین ّل‪.‬‬
‫هههیگْیٌههل هیههوىافههبى ثههب ایههيک هَ كاهای ٍههْاك آى چٌههبًی ًجههْكب لک هي كه اصههو‬
‫هوبهٍذ ّ آهل ّ هكذ ثبهواکي اكاهی ّ صجزی اى چٌبى هِهبهری ثوفهْهكاه ّهلٍ‬
‫ثْك کَ ُیچکٌ ًویرْاًَذ علْكاهُ ثْْكب اّ ُوعب ىهیي فبلی هیكیهل كهْها‬
‫اهلام ثَصجذ آى ثًَبم فْك هیکوك‪ .‬کهبه هیوىافهبى چٌهبى ثهبال گوكهذ کهَ فهْاًیي‬
‫كه ثواثو اّ ػبعي آهلًلب ًبچهبه ثهَكکهو ‪ٛ‬هوػ ّ ًوْهَ اكزبكًهلب ثهب اّ ٍوكٍّهزی‬
‫گوكزٌهههلب كه ًِبیهههذ كه یکهههی اى كػهههْریُهههب ثهههَكافهههل ؿهههنای اّ ىُهههو هیقزهههَ ّ‬
‫ثلیي‪ٛ‬وین هَوْهِ کوكًل‪.‬‬
‫یهلللا‬
‫ّ‬ ‫چٌبىکهَ اّهبهٍ ّهلب اى هیوىافهبى كّ پَهو ثهًَهبمُهبی ؿهالم ؽَهیي ّ‬
‫اثواُیوی ثبهی هبًلٍاًل؛ اکٌْى ًٍُْهب ّ ًزیغهَُهبی كفزهوی ّ پَهوی آى هوؽهْم‬
‫ثههَثههیِ اى ‪ً ۱۳۳‬لههو هههیهٍههٌلب ثههيهگرههویي اكزقههبه هٍّههزبی «کلههَگههبٍ» ّههِیل‬
‫هبكللا اثواُیوههی (ک هَ كاهای کْههق ّ کواهههبد هههیثبّههل) اى ًههٍُْههبی پَههوی‬ ‫ػجه ّ‬
‫هوؽههْم هالّهیههوىافههبى اٍههذ‪ُ .‬وچٌههیي اى ًههٍُْههبی كفزههوی هوؽههْم هیوىافههبىب‬
‫للا هلی هٌٖهْهی" اٍهذ کهَ اکٌهْى هَهئْل ّهوکذ رؼهبًّی‬ ‫ثَیغی كؼبل آهبی " ّ‬
‫هٍّزبی كٍکٌَِ هیثبّل‪.‬‬
‫کْديي‬
‫ثَهّایذ کوثالیی ػجلالؾَیي ه‪ٙ‬بیی ‪ -‬کوثالیی ػلیجوىکویوی‬
‫آفویي هٍّزبی «کبهلیوّى» کَ كه اًزِبی «رٌل ّْل» هواه گوكزهَ اٍهذ‬
‫«کْكیي» ًبم كاهكب آى ها «کٍْ كیي» ّ «کٍْ كین» ًیي گلزهَاًهل‪ .‬گْیهب هوكههبًی‬
‫كهآىعب ٍبکي َُزٌل کَ "كیي ّبى هبًٌل کٍْ اٍهزْاه ّ پهب ثوعبٍهذ" «کهْكیي»‬
‫هبًٌههل «ّههْل» یهک هٍّههزبی هههلیوی اٍههذب هههیگْیٌههل كهفههذ گههوكّی كه آىعههب‬
‫ّعْك كاهك کَ ُیچکٌ ًوهیكاًهل چهَ ىههبًی کبّهزَ ّهلٍ اٍهذب ههوكم «کهْكیي»‬
‫ًَههل اًلهًَههل اى آى اٍههزلبكٍ کهوكٍ ّ ُههیچکهٌ یههبك ًوههیكُههل کهَ چههَ کَههی آى ها‬
‫کبّزَ اٍذ‪ .‬ایي كهفذ گوكّ هٍْْم ثَ"گهوكّی پیوىًهی" ثهْك کهَ ثهَدمحم اههیي‬
‫کْكیٌی ّاگناه گوكیل‪.‬‬
‫ٌٕؼذ ٌٍلرواّی كه هٍّزبی کْكیي هًّوی گَهزوكٍ كاّهزَب چٌهبىکهَ آى‬
‫هٍّزب ُناکٌْى آکٌلٍ اى ٌٍلُبی رواّیلٍ ثَهُُّبی ‪ٍ ۴۳۳ - ۳۳۳‬هبل هجهل‬
‫اٍههذب چٌههیي ٍههٌلرواّههیُههب كه هٍّههزبُبی «لیوهٌغههبى» ّ «پههبلٌگوی» کٌِههَ‬
‫ّعْك كاّزَ‪ .‬ایي ٌٍلُب ثًَبمُهبی ٍهٌل کهوُّب ٍهٌل عهْهيب ٍهٌل كًِگهَب‬
‫ٌٍل آٍیبةب ٌٍل کْىٍب ٌٍل هجو یبك ههیّهْك‪ .‬كه ایهي هؾهل ؽهْٗ ٍهٌگی‬
‫ًیي ىیبك ّعهْك كاهك‪ُ .‬هو یهک اى آى ٍهٌلُهب کهبهثوك ّ ههْهك اٍهزؼوبل فهبٓ‬
‫فههْك ها كاّههزَ اٍههذب ثههب ٍههٌل کههوُّ كّّههبة اًگههْه هههیگوكزٌههل ّ هّؿههي‬
‫هههیکْههیلًلب ثههب ٍههٌل عههْهي ؽجْثههبد ها هههیکْكزٌههلب كه هیههبى ٍههٌل ک هْىٍ آهك‬
‫ًگَكاهی هیکوكًل‪...‬‬
‫هیگْیٌل كه هؾل هجوٍهزبى ههلیوی «کهْكیي» هجهوی ثهْك ثهًَهبم «ّهیـ ؽهبعی‬
‫دمحم» کهَ ٍههٌلرواّههیُههبی ثَههیبه ىیجههب كاّههذب كه ٍههبلُههبی افیههو آى ٍههٌلُههب‬
‫هلوْك ّلٍ اٍذ‪ .‬كه کْكیي هجو گجوی ُن ّعْك كاّزَ کَ اکٌْى ًبثْك ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫هلؼهَی «کهْكیي» رههب کٌههْى چٌههلیي ثههبه رقویههت ّههلٍب كّثههبهٍ كه عههبی فههْك‬
‫ٍبفزَ ّلٍ اٍذ‪« .‬کْكیٌی»ُهب كهٍهذ هبًٌهل «پهبلٌگویٌیُهب» ههلػی َُهزٌل کهَ‬
‫ىهبًی «ِّوکْكیي» آىهله ٍّؼذ كاّزَ کَ یهک ه ً کِهوٍ اى هلؼهَی ًهبكهی‬
‫ّوّع کوكٍب ثبم ثَثبم هكزَ رب ثًَوطَی ثًَهبم «فْاعهَ ّهیـ دمحم» هٍهیلٍ اٍهذ‪.‬‬
‫هیگْیٌهل اى ًوطهَی هؼهوّف ثهَ" رٌهل آٍهیبة" رهب "هلؼهَی ػجهلاللِّی" ٍواٍهو‬
‫ِّو ّ آثبكی ثْكٍب ّلی كه اصو افزالف ّ كػْی هؾلی کهَ هّی ههیكُهلب ُوهَ‬
‫كواهی ّلًل ّ ثَُو ‪ٛ‬وف هكزٌل‪.‬‬
‫هوكم «کْكیي» كهٍذ هبًٌل هوكم پبلٌگوی هلػی َُزٌلکَ هّىگبهی روهبم‬
‫کهٍُْههبی ا‪ٛ‬ههواف «کهْكیي» کهالا پّْههیلٍ اى كهفزههبى اًگههْه كیههن ثههْكٍ اٍههذ ک هَ‬
‫كّّههبة آى ها ثههب ٍههٌل ک هوُّ هههیگوكزٌههل‪ .‬كه ُوههبى ىهههبى ّ هکبه ک هُْی ًیههي‬
‫آىهله كواّاى ثْكٍ کَ ثَكافل هٍّزب هیآهلٍ اٍذ‪ .‬ثلیيروریت ثیي كوٌُهل ّ‬
‫كلکلههْه ک هْكیٌیُههب ثههب پههبلٌگویٌیُههب هْههبثِبد ًيكی هک ّعههْك كاهكب ػههالٍّ ثههو‬
‫هیواس ٌٍلرواّیُبی ُو كّ هٍّزب ّ کِوٍی کَ اى کغب رهب ثهَکغهب هكهذب كه‬
‫«پههبلٌگوی» هٖههَی ػبّههوبًَی «ًغوههب ّ ٍههوٌجو» ّ هکل گوكزههَب كه «ک هْكیي»‬
‫ؽکبیذ ٍو‪ّ ٜ‬لى اٍت ًبكهّبٍ ٍبفزَ ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫گْیب ًبكهّبٍ كه ىهبى فْك اى فْاًیي ّ ؽکبم گهوكى کللهذ «کهْكیي» ثهْكٍ‬
‫کَ ثوای فْك ؽکْهذ ّ ٍلطٌذ كاّزَب ّهزی کَ اٍت اّ ٍهو‪ ٜ‬ههیکٌهلب ُوهَی‬
‫هػیههذ هزؾیههو هههیهبًٌههل کهَ چگًْههَ فجههوآى ها ثههًَبكهّههبٍ ا‪ٛ‬ههالع كٌُههل‪ .‬كه ایههي‬
‫هْهك كاٍزبى پوكاىی ّلٍ ّ اّؼبهی ػبهیبًَ ٍوّكٍ ّلٍ اٍذ‪.‬‬
‫رْعَ ػوین ثَىّه ثبىّ ّ اكَبًَی «هلهد ّ هلهدهٌلی» اى كیگو ػٌبٕو‬
‫للا‬
‫كلکلْهیک هوكم کْكیي هیثبّل‪ :‬هیگْیٌل كه ایهي هؾهل ّقٖهی ثهًَهبم اههبى ّ‬
‫ىًلگی ههیکهوكٍ کهَ كهْمالؼهبكٍ ههلهدهٌهل ثهْكٍ اٍهذب اّ كه یهک ههْهكب ٍهٌل‬
‫كًِگهَی (ثههوًظ کهْثی) ها کهَ ‪ ۲۱‬هههي ّىى كاّههزَب یهک رٌههَ اى ثههبؽ ًههْ رههب فههوم‬
‫للا ایهي ٍهٌل ها‬ ‫هکبى ثوای ّقٖی ثًَبم اؽول فهوم هکهبًی آّهكٍ ثهْكٍب اههبى ّ‬
‫چٌبى ىیو ثـل فْك گوكزَ ثْكٍ کَ كه ‪ٛ‬هْل هاٍب ُوواُهبى هزْعهَ ًْهلًل کهَ اّ‬
‫للا ٍهٌل ها ثهَىههیي‬ ‫ثبه كاهكب ّهزی کَ ثَارلبم ُن ثَفوم هکبى هٍیلًل ّ اهبى ّ‬
‫گناّذب كِویلًل کَ اّ چَ کوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫اى كیگههو هههوكاى هههلهدهٌههل کههْكیي هوؽههْم ىیبكفههبى ثههْكٍ کههَ ُههن هههلهری‬
‫كْمالؼبكٍ كاّزَب ُن هیوّکبه ىهًل ثْكٍ اٍذ‪ .‬اّ ثبهُب كه کٍُْبی ثب فوً‬
‫ًجوك کوكب ّ ُوثبه فوً ها ّکَذ كاك‪.‬‬
‫ههههبلکیي کهههْكیي ُوهههبى ههههبلکیي «ّهههْلگههه » ّ «ّهههْل ثهههيی» ثهههْكٍاًهههلب‬
‫ٍوًّْذآى هٍّزبُب ثهَکهْكیي ُهن ٍهبهی اٍهذب کلفهلاُبی «کهْكیي» ػجهبهد‬
‫ثْكًل اى ؽبط ّلیب ؽبط کوین ّ هِْلی ّیوػلی‪ .‬آىُب هوكاى كهٍهذکهبه ّ ثهب‬
‫ایوبى ثًْل ّ كه اهْه كیي ّ هػیذ کّْب ثْكٍاًهلب چٌهبىکهَ «کهْكیي» اى ٍهبثن‬
‫كاهای هَغل ّ ؽوبم ّ هلهٍَ ثْكٍ اٍذ‪.‬‬
‫«کهههْكیي» هبًٌهههل «ّهههْل» هٌجهههغ هِهههبعودُهههبی آكهیهههبى ىیهههبك ثهههْكٍ اٍهههذ‪.‬‬
‫هٍّههزبُبی فْاعهههَب لیوهٌغهههبىب فههوم هکهههبى ّ هْهههِلثیلْ كه «کهههبهلیوّى»ب ّ‬
‫ٍههْرْلْىب ػلههیآثههبك ّ ٍههواة كه ثی‪ٚ‬ههب پههنیوای کههْكیٌیُههبی ىیههبكی َُههزٌلب‬
‫ُنچٌیي كه هلؼًَْ اثهوط ّ ًهْاؽی ثْیواؽوهلب یبٍهْط ّ هوکهي ّهیواى عوؼیهذ‬
‫ىیبكی اى هوكم کْكیي ىًلگی هیکٌٌل‪.‬‬
‫اهوّىٍ هٍّزبی «کْكیي» ؽلّك ‪ ۸۳‬فبًْاه عوؼیذ كاهكب ّهبیل ثزهْاى آى‬
‫ها یکی اى صوّدهٌلرویي ّ هوكَرویي هٍّزبُبی «کبهلیوّى» فْاًلب ّیالُبی‬
‫کَ كه کْكیي ٍبفزَ ّلٍ كه هٖواللّذ ّیواى ًیَذ‪ .‬ههوكم آىعهب ىًهلگی آهام‬
‫ّ ثَكّه اى ُو ًْع كؿلؿَ كاهًل‪ .‬ثًَظو ًویهٍل چیيی کن كاّزَ ثبٌّل‪.‬‬
‫هؾٖههْالد آى هٍّههزب ػجههبهداًههل اى كههواّهكٍُههبی ثههبؿی ّ ىهاػههی ّههبهل‪:‬‬
‫عْب گٌلمب ػلًب لْثیبب ًقْكب ػَلب مهدب ثبهالب ٍ یلاه‪ً ّ .‬گهَكاهی كامُهبی‬
‫ٍجک ّ ٌٍگیيب ٌٕؼذ هبلیثبكی كه ایي هٍّزب هّاط كاّزَب لکي اکٌْى کن کن‬
‫هزوّک هیّْك‪.‬‬
‫هٍّزبی «کْكیي» كاهای ‪ ۵‬هجوٍزبى ربهیقی ههیثبّهل‪ٍ .‬هبکٌیي ایهي هٍّهزب‬
‫هبًٌل هوكم «پبلٌگوی» إل کْكیٌی هؾَْة هیًّْلب گوچهَ هّایهذ ‪ٙ‬هؼیلی‬
‫ّعْك كاهك کَ إل آىُب اى «كٍ گوكّی ثقزیبهی» َُزٌلب ّلی ههلاهکی ثهوای‬
‫اصجههبد ایههي هطلههت ّعههْك ًههلاهكب ثههب ایههي ّعههْك ثههَثٌکُْههبی روَههین هههیّههًْل ک هَ‬
‫ػوههلٍی آىُههب ‪ ۳‬ثٌکههْی‪ :‬هه‪ٚ‬ههبًیب ٕههبكهی ّ دمحم ىهههبًی َُههزٌل‪ .‬ثههَثٌکههْی‬
‫هه‪ٚ‬بًیب ثَكلیهل كاّهزي گٍْهلٌلاى ىیهبك "هههَكاًهی" ُهن گلزهَ ّهلٍ اٍهذ‪ .‬یهک‬
‫ًوًَْ اى ًَتًبهَی هه‪ٚ‬هبًیُهب چٌهیي اٍهذ‪ :‬ػلهیػَهکوب اهیهلػلیب کوثالیهی‬
‫ػجلالؾَهیيب فّْههیبهب ثوارؼلههیب ػلههیػَهکو‪ ...‬هه‪ٚ‬ههبى = ههههَكاى‪ .‬كه ُوههیي‬
‫کْكیي ىًلگی هیکوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫اى ثٌکهْی ٕههبكهی‪ :‬ثههوىّب ٍههؼلیفههبىب هبٍههنفههبىب ثبثههبفههبىب ؽَههيفههبى‪...‬‬
‫ٕبكم‪ ...‬كه ُویي کْكیي ىًلگی هیکوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫‪۴1۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫اى ثٌکْی دمحمىهبًی‪ٍ :‬ؼیلب اؽوهلفبىب آهبیهبهب دمحمیهبهب ٍهبریبهب ّهبٍ ههواكب‬
‫ًلین‪ ...‬دمحم ىهبى‪...‬كه ُویي کْكیي ىًلگی هیکوكٍ اٍذ‪.‬‬
‫گیبُههبى کههُْی ا‪ٛ‬ههواف «کههْكیي» ػجههبهداًههل اى‪ :‬آّیْههيب چههبّکب ثلِههوب‬
‫کٌگوب هٍْیوب روٍب ثيٍوؿب هیْاًب کوَب عبّیوب ثلْ‪ٛ‬ب ثٌَب اهژىب کبٍهٌیب‬
‫لیههيک‪ ...‬هههیگْیٌههل ؽزههی ایههي هّىُههب ًیههي ّ هکبه ّ ؽیْاًههبد ّؽْههی هبًٌههل ثههي‬
‫کُْیب فوگهُْب هّثهبٍب گوثهَی کهُْیب گهوگب فهوًب گهواى‪ ...‬كه کهٍُْهبی‬
‫ا‪ٛ‬واف «کْكیي» ّعْك كاهًل‪.‬‬
‫ًمؼ دالّسهشداى کاهفيشّصی دس دفاع همذط‬
‫آهبیبى هللا هلی هٌْٖهی ّْلی‪ٍ -‬بکي كٍکٌَِ ّ ثوطػلی ػیلی پْه‪ٍ -‬بکي هٌگبى‬
‫كه عجَِی ُْهالؼظین – ك یوبٍ ‪۱۳۶۵‬‬
‫هوكم «کهبهلیوّى» كه ‪ٛ‬هْل ‪ٍ ۸‬هبل ككهبع هوهلًب كُّ ثهَكُّ آؽهبك هلهذ‬
‫ایههواى ًوههِ ّبیَههزَ ّ ثوعَههزَ ایلههب ًوههْكٍ ّ اى ُههیچگًْههَ کو هک هههبلی ّ عههبًی‬
‫كوّگههناه ًٌوْكًههل‪ .‬ؽبٕههل ایههي هْههبهکذ ّ ایضههبه ک هَ ثههَػٌههْاى ٍههٌل اكزقههبه كه‬
‫ربهیـ صجذ فْاُل ّل‪ِّ ۵۲ :‬یلب ‪ً ۱۲‬لو آىاكٍ ّ كٍُب ري عبىثبى هیثبٌّل‪.‬‬
‫‪۴1۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫ّوػ ّ ثَ‪ ٜ‬هْ‪ْٙ‬ع ّ هؼوكی ایي ػيیياى «هضٌْی ُلزبك هي کبؿهن ّهْك» کهَ‬
‫الجزههَ ک هبه علاگبًههَ ّ كهفههْه ّههأى هههی‪ٛ‬لجههل‪ .‬هههب كه ایههيعههب اى ثههبة "رههی ّوي" ّ‬
‫"رجّوک" ُّن ثَعِذ گْبیِ ثبة ٍقيب ثَكهط چٌل هطؼَ ػکٌ ّ ٍهٌل اکزلهب‬
‫ًوْكٍب کبه کبكی ّ ّاكی ثَهوْٖك ها ثَآیٌلٍ هْکْل هیًوبیین؛ ثبّل رب كه هْهغ‬
‫للا‪.‬‬
‫فْكب کبه هْ صو ّ هزٌبٍت ثب ّأى اًغبم پنیوك‪ .‬اًْب ّ‬
‫هوؽْم ؽبط ثوارؼلی کب وی ّْلی ثَارلبم اهبم عوؼَی ّهذ کبهلیوّى كه ؽبل رؾْیل‬
‫ُلایبی هوكم ایي فطَ ثَهىهٌلگبى اٍالم كیلٍ هیًّْل‪ /‬كوهبًلٍ ًظبهی كهؽبل ‪. .‬‬
‫رْویؼ ّ‪ٙ‬ؼیذ هٌطوَ هیثبّل – ُْهالؼظین ‪۱۳۶۴ -‬‬
‫ِّلای کبهلیوّى‬
‫اٌٍبك‬
‫‪۴2۴‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬
‫‪۴2۰‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬

كامفيروز دیروز و امروز

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

كامفيروز دیروز و امروز

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫‪1‬‬ ‫کبهلیوّى كیوّى ّ اهوّى‬

‫اػ‪ٚ‬بی اكاهٍ آثیبهی کبهلیوّى‬

‫تضسگاى کاهفيشّص دس جؾي ‪ 2۰۳۳‬عالۀ تخت جوؾيذ‬

‫کبههٌلاى اكاهۀ عٌگلجبًی کبهلیوّى‬

‫ًگِثأبى عثض‪ :‬کاسهٌذاى اداسٍ جٌگلثاًی کاهفيشّص‬

‫کاسهٌذاى اداسۀ آتياسی کاهفيشّص‬

‫کاسهٌذاى اداسۀ جٌگلثاًی‬

‫اّلیي کزبثی کَ كه هْهك کبهلیوّى ًگبّزَ ّل‬

‫كلٌْیَی ثَثِبًۀ ثیَزویي ٍبل چبپ کزبة‪۱۵......................................‬‬

‫دلٌْيغی تَتِاًۀ تيغتويي عال چاپ کتاب‬

‫ثیَذ ٍبل پیِ كه چٌیي هّىُبی ‪...‬‬

‫پٌ کل کزبة ثبیل عوغآّهی ّ فویو گوكك‪.‬‬

‫ًبُهههبه كه کِکهههواى هِوهههبى ثهههواكه ثهههيهگروّهههبى «هیوُهههبكی» ّهههلین کهههَ‬

‫ثههَّعههْك آّهكٍ ّ اى ایههي هُگههنه رغوثیههبد گنّههزَگههبى ها كه افزیههبه آیٌههلٍگههبى‬

‫هّّهههي اٍهههذ کهههَ اى هٌظهههو ػلهههن ّ كلَهههلَ «رهههبهیـ» ًهههَ كاٍهههزبىپهههوكاىی ّ‬

‫ػالٍّ ثهو فهبكهیي اُلجیهذ ػٖهوذ ّ ‪ِٛ‬هبهد(ع) ثهَعبهؼهَی ّهىّهی اُویهذ‬

‫اليهههبى(ػظ)» هههیثبّههلب ی هک ُیههأد ػههياكاهی ثههًَههبم اثبالل‪ٚ‬ههل الؼجههبً(ع) ثههب‬

‫هٍّههزبی «هلؼههًَههْ» هّثههَپههیِهكههذ اٍههذب هّههل ثههیِ اى پههیِ آى ّاثَههزَ‬

‫تاسيخچۀ ّسّد تيلش تَکاهفيشّص‬

‫ّسّد اّليي هاؽيي تَکاهفيشّص ؽوالی‬

‫ثيهگروُب ُهوکٌ یهک ٕهؾجزی ههیکهوكب کْچهکروُهب ُهن گهُْ ههیگوكزٌهل؛‬

‫کههههبلطلی ثههههواكهی كاّههههذ ثههههًَههههبم «پوّیههههي» کههههَ كه ُوههههیي «كٍکٌِههههَ» ـهههه‬

‫اػ‪ٚ‬بی رین ّالیجبل ؽَیي آثبك‬

‫ثَكبٕلَی ‪ ۵۳۳‬هزو كّهرو اى هؾلَی هلیوی «كٍکٌَِ» هؾلَی "پٌِبةهیهيی"‬

‫آهلٍ ّ فبًَُبی هغلل ٍبفزَاًل‪ .‬آَُزَ آَُزَ هَغلی ثًَبم «هَغلالٌجی(ٓ)»‬

‫اػ‪ٚ‬بی رین یبهاى ‪ -‬كٍ کٌَِ‬

‫«هْهِلثیلْ» ّ «هِغههيآثهبك» ثوگههياه گوكیههل‪ .‬كاًهِ آهههْىاًی کهَ ثههوای اكاههَی‬

‫كّهٍ هَبثوبد كْرجبل ّ ّالیجهبل ثهیي رهینُهبی «کهبهلیوّى» ثهَهیيثهبًی هٍّهزبی‬

‫کبِفيغ‪ٚ‬ػ اػ چلُ ص‪ٚ‬عثيٓ‬

‫ىاُههلیب دمحمه‪ٙ‬ههب هظههبُویب یؼوههْة ًبهههلاهب دمحم اٍههلٌلیبهیب ثِههوام هههْصویب‬

‫ٕلای کجک ّ ریِْ اى كواى هلَی کْلی ًویآیل‬

‫كهك ُغوی کَ کْیلم هي اى كّهی رْ‬

‫گبٍّههْاهُب کههَ ؽههلّك ‪ ۴۳ -۳۳‬فههبًْاه عوؼیههذ هههیّههلًلب اى هههوكم پههبلٌگوی‬

‫ّ ههههب‪ٛ‬و ثْكًهههل ّ ثهههَُوهههواٍ هبكلهههَ ؽوکهههذ ههههیکوكًهههلب ّهزهههی ههههیكِویلًهههل کهههَ‬

‫اًعماد ًطفَی ادتيات دس پالٌگشی‬

‫داعتاى عؾك ًجوا ّ عوٌثش‬

‫ه بى كاهد ًلاهٍ هؽن ثو كل‬ ‫ثیب ای فبى ػبكلب فبى ػبكل‬

‫«هؾْٖالرِ ػجبهد اى گٌلمب عْب ثوًظ ّ ًقْك اٍذ‪ .‬آثِ اى هّكفبًَی‬

‫للا کههوم ثِوٌههی هٌِههلً‬

‫ُنچٌیي ‪ً ۴‬لو كهعَكاه ًظبهی ثًَبمُبی هُبم ٍلطبًیب ُوذػلهی اصهوىاكٍب‬

‫كه هٍّزبی «ثکیبى» ثٌبُهبی ػهبمالوٌلؼهَی ههنُجی ّ كهههبًی ىیهبكی ّعهْك‬

‫اص للعۀ «پشی» تا «صسگشی»‬

‫ّسّد کياًیُا تَکاهفيشّص‬

‫ثهبالفوٍ ثههوای ُویْههَ كه «ثکیههبى» هبًههلگبه ّههلًلب هههلری كه آىعههب هْههـْل‬

‫كچهبه هههیّههْك‪...‬ثبالفوٍ ُهو گههوٍّ اى ایههالد کهَ هههیآهلًههلب هغجهْه ثههَثبىگْههذ‬

‫کياًیُا ّ جٌگُای ًا خْاعتَ‬

‫پٌ اى کْزَ ّلى آى كّاىكٍ ًلوب عوؼیذ ػوتًْیٌی هیًوبیٌلب كه آى‬

‫ًيكیک هیهٍل ّ فهْك ها هؼوكهی ههیًوبیهل‪« :‬ههي "گٌغؼلهی ‪ٛ‬یجهی" اى اهكّی‬

‫ايلخاى لؾمايی دس پاياى خظ‬

‫حْادث ؽِشيْس ‪ ّ 132۳‬تاصگؾت دّتاسۀ تشادساى لؾمايی‬

‫ؽبط ّیوػلی کَ فَزَ ّ ًبهاؽذ ثْكٍ ّ ُن هیكاًَزَ کَ ُهلف ًبٕهوفبى‬

‫جلغَ تاغ اسم ؽيشاص‬

‫حکْهت هصذق ّ اهيذُای تاصۀ تشادساى لؾمايی‬

‫کياًیُا ّ تأهيي اهٌيت هٌطمَ‬

‫هْوف ثو هٍّزبی «هٌْٖهآثبك» ثْكب هیثٌلكب ُویيکهَ رلٌهلچیهبى «هْهِلی‬

‫عشلت اص هٌضل خْاُشصادۀ حاج ؽيشعلی‬

‫ًگاُی تَهٌاعثات اجتواعی آى صهاى‬

‫هیكاكًلب هْههغ ثوكاّهذ هؾٖهْل ههیآهلًهلب ؽَهبة فهْك ها ههیگوكزٌهل ّ اٍهن‬

‫آةثبهیکب ٍوؽل چِبهكاًگهَب ّهْل كلقهبى ّ كیگهو ثلهْکُهبی ُهنعهْاه ثهوای‬

‫کياًیُا ّعوشاى ّ آتادی دس هٌطمَ‬

‫عبلت رْعَ اٍذ کَ كه ًزیغَی رْلیلاد ثِیٌهَی آهبیهبى کیهبًی ّ کْهبّهىاى‬

‫ثِلاهی هلین ثکیبى‬

‫اص صحشای «تکياى» تا دؽت «تکاى»‬

‫هٌطوَ هیثبّلب چْوٍَبهُب ّ کٍُْبیی ٍو ثَكلک کْیلٍی آى كل ُهو رهوک ّ‬