قمف ه
جواره موجود باز م ود
الزاعی الی الله
هىاليا هحمز عطاءالله فیضايی
شًاطًاهۀ کتاب
عًىاو :جىاهز هىجىر باسهن هفمىر
ّ ّ
هؤلف :العاٚی الی الله هىاليا هس٘ع ٓٚاءالله ٢یُايی
تاریخ و هحل يگارع ۵۸:ظلى ۽ ،۵۷۸کىجه ٣٦لیهای هسبف ظه٘ؿيگ
ياشز :کايىو ٢ؽهًگی ٚالهه ٢یُايی
صفحه آراٚ :بعال٘بیى ٚابع
چاپ اول :۽ۺ ۵۷هـ ل ،روم بهاؼ 19۳1هـ ل ،طىم19۳9 ،هـ ل
چاپ چهارم :ضؿاو 1041هـ ل
تیزاژ 1444 :خلع
کلیه ز٧ى ٤اٚن اؾ چاپ و جکثیؽ ،يكطه بؽظاؼی ،جؽخ٘ه و اخؿای ایىها بؽای
کايىو ٢ؽهًگی ٚالهه ٢یُايی هس٣ىٔ و ي ٚ٧هٓالب با غکؽ هأضػ بالهاي ٙاقث.
فهشعت هطالب
قغمت اول
تکاهل ػقل
تجلیات سوح
قىال اول :چؽا ايكاو ؾهايی هًعؼ کاؼهای ضیلی ضىب۷ ..........................،
قىال ظوم :با ه٘ه ظايم ظؼ خؿییات هطلى ٤چىو هیکؽوب ...................... ،ۺ
قىال قىم :آیا ظؼ خكن ايكاو جًها ي٣ف و نیٓاو خایگؿیى ايع؟ ۵۵ .................
قىال چهاؼم :ۿظؼ ٚباؼات ٢ى ٤ن٘ا گ٣حیع که ايكاو ظؼ ٢لک ضىظ ...............ۺ۵
قىال پًدن:پؽقیع :ۿاؾ هٛؽ٢ث و نًاقایی ايكاو به زُؽت ضعای ...............ۻ۵
قىال نهن :اثؽات ایى جؿؼ ی ٥های ٦عؼت ظؼ هلک و بهؽ و ايكاو چیكث؟ ........۽۵
ْب٧ۀ هالئک ................................................................۽۵
ْب٧ۀ خايعاؼاو ۶۴ ...............................................................
ْب٧ۀ ايكاو ها ۶۵ ...............................................................
ً
قىال ه٣حن :پف چؽا ک٣اؼ که ايال به ضعا خٚخالله و آضؽت ۶۷ ...................
قىال ههحن :ن٘ا نٛىؼ زیىايات ؼا اؾ هؽجبۀ چهاؼم ٚ٧ٚضىايعیع ................. ،ۺ۶
قىال يهن :هًهاء ایى آؼؾوی بؿؼگی و بؽجؽی ظؼ نیاْیى یا ابىالداو اؾ کدا ........ۼ۶
قىال ظهن :ن٘ا ظؼ جً٣یالت ضىظ پیهؽ٢ث ايكاو ؼا به خايب که۷۵ ............. ١
پؽقم یاؾظهن :آیا يىؼ ٦اب ٚجدؿیه اقث ؟ ۷۵ .......................................
قىال ظواؾظهن :آیا ٚ٧ٚظؼ خكن به چه يىؼت و نک٦ ٚؽاؼ ظانحه۷۷ ...............،
قىال قیؿظهن :ؼوذ و ي٣ف اؾ چه چیؿها يهى وي٘ا هییابًع؟93......................
قىال چهاؼظم :ايىا٘ ٚباظات ٚام و ضاو چیكث ؟ ..............................ۺ۷
قىال پايؿظهن :ن٘ا ظؼ اؼائه هثال های خايعاؼ و بؽخكحه ههاؼت ...................۽۷
قىال نايؿظهن :ظؼ جً٣یالت ٢ى ٤گ٣حیع که ٚ٧ٚاؾ خًف ؼوذ اقث۸۷ ........... ،
قىال ه٣عهن :آیا هکاو و یا خای اقح٧ؽاؼ ،ٚ٧ٚؼوذ و ي٣ف ؼا ...................ۺ۸
هكکى ؼوذ ................................................................ۼ۸
قىال هژظهن :ظؼ کعاهیى يىؼت ها ٦لب يالر و یا ٢اقع ظايكحه هینىظ؟ ۹۴ ........
قىال يؿظهن :جً٘ی٘ات نطى ظؼ اهىؼ ضیؽ و یا نؽ اؾ کدا هًهاء هیگیؽظ؟۹۷ ......
قىال بیكحن :اؼاظه های ضیؽ و یا نؽ به کعاهیى زًۀ خكن و چٓىؼ ۹۸ ..............
قىال بیكث و یکن :آیا هًگام جؽظظ ظؼ اخؽای اهىؼ ضیؽ ،ؼاه يدات ................ۺ۹
قىال بیكث و ظوم :چؽا انطاو پف اؾ ظاظو چیؿی و یا ک٘کی به ٧٢ؽا ...........ۼ۹
قغمت دوم
آساهگاه يفظ
باسگاه ؽیطاو
قىال بیكث و قىم :ن٘ا ظؼ هبازث گػنحه به ْىؼ اخ٘ال هٓالبی ۸................ۺ
ضل٧ث نیٓاو اؾ ظیعۀ هىزعیى و هإهًیى ثابث اقث ......................... .ۻۺ
جثبیث وخىظ نیٓاو اؾ يگاه ۵ ............................................. ٚ٧ٚۻ
هٛاوياو ضیؽ و نؽ ؼا بهًاقیعٕ ۷ ................................................ۻ
زاالت و انکال نیاْیى ۹ ....................................................ۻ
قىال بیكث و چهاؼم :اکًىو که وخىظ نیٓاو ؼا به ي ٚ٧و ۹ ................... ٚ٧ٚۻ
قىال بیكث و پًدن :آیا هكکى نیاْیى ظؼ کداقث؟ ............................ۺۻ
قىال بیكث و نهن :آیا ظؼ چًیى هىاَ ٙبایع هیچ هكاٚی بؽای ...................ۼۻ
قىال بیكث و ه٣حن :نیاْیى به چًع ٦كن ايع؟ ...................................ۼۻ
ايىا٘ نیاْیى ...............................................................ۼۻ
قىال بیكث و ههحن :نیاْیى خًی به چًع ٦كن ايع؟؟ ۹ ............................ۼ
نیاْیى اي٣كی ۹ ..............................................................ۼ
نیاْیى آ٢ا٦ی ...............................................................ۼۼ
قىال بیكث و يهن :آيکه ظؼ ازاظیث نؽ ی ١واؼظ اقث که نیاْیى۵ ................۽
قىال قی ام :آیا نیاْیى يىؼ باًْی ايكاو ؼا چٓىؼ هیبیًًع و هیظايًع؟ ۶ ...........۽
قىال قی و یکن :آیا ایى يىؼها ،به واقٓۀ وخىظ قعوظ -هايًع ظیىاؼ یا کىه۸ ........ ،۽
قىال قی و ظوم :نیاْیى اؾ چه و٦ث به ؼوی چه ظقحىؼ بؽ ايكاو ۹ .................۽
قىال قی و قىم :نیٓاو اي٣كی به کعام زًۀ وخىظ هكکى ظاؼظ؟ ...............۽۽
قىال قی و چهاؼمٚ :ل ٚجٟییؽ نیاْیى اي٣كی چیكث؟ ۵۴۵ ..........................
قىال قی و پًدن :نیاْیى اؾ کعاهیى ٦كن ا٘ٚال ياؼوا ظاؼای اخؽ۵۴۷ .............. ،
قىال قی و نهن :چه کكايی به ظوقحی ضاو نیاْیى هحىي۵۴۸ ................. ٚ
قىال قی و ه٣حن :اؾ وقاوقی که ایداظ هینىظ ،اگؽ نطى ...................ۺ۵۴
قىال قی و ههحن :زؽکات و ا٘ٚال نیاْیى چٓىؼ قايكىؼ هینىظ؟ ............ۼ۵۴
قىال قی و يهن :ازكاقات هحؽ٦ی بؽای اجطاغ ٦ؽب زُؽت الهی ۵۵۴ ...............
ً
قىال چهلن :لٓ٣ا اگؽ ظؼ هىؼظ هؽ یک جىَیسات هؽز٘ث ٢ؽهایًع؟ ۵۵۴ .............
قغمت اول
تکاهل ػقل
تجلیات سوح
اٚىغ بالله هى الهیٓى الؽخین
ِ ِ
الْحم َْد ُ للّه ال ّذ ِی هَد َان َا لِهَـذ َا وَم َا ك ُن ّا لِنَه ْتَدِیَ لَو ْلا أَ ْن هَد َان َا اللّه ُ
جؽخ٘ه :ثًا و ي٣ث هؽ ضعای ؼا کـه هـعایث کـؽظ هـا ؼا ٔبـه ایـى ؼاهٓ و اگـؽ
زُؽت او خلث ٘ٗٚحه ؼهً٘ىيی ي٘ی٢ؽهىظ ،ها يبىظین که ؼاه یابینٔ .اٚؽآ۸۷/٠
بــه ٚبــاؼۀ ظیگــؽ :اگــؽ او خلــث ٘ٗٚحــه هــا ؼا بـه نــاهؽاه هكــح٧ین ؼاه ي٘ــایی
ي٘یکؽظ܀ ها ؼاهیاب ي٘ینعین.
ٔ ٓ...خىاو ضىل قلی٧ه ،با غو ٤ضیلی هعؼک܀ ظؼ ْی پؽقمهای ضىیم،
ايحهای ظ٦ث ؼا به کاؼ بـؽظه و بـه خىابهـایی کـه ظاظه هینـع يیـؿ ج٘ٛـ ٥هؿیـع
ً
هیکؽظ܀ اضیؽا پؽقیع:
چشا ايغاو صهايی هقذس کاسهای خیلی خىب ،و وقتی هن باػث بش اػمال ؽشم
ً
آوس هیگشدد ،بلکه ؽخقا هشتکب هیؽىد؟؟
و یکی اؾ باؼؾجؽ یى ي٘ىيـه ال زـاالت هٛايـؽ یى هًـىؼ هاقـثٕ کـه اؾ یـک
ْؽ ٠ظم اؾ هعيیث و ک٘ال هیؾيًع و جا خایی بؽ هکهى٢ات و اضحؽاٚـات هسیـؽ
ال٧ٛىل ٚالن ظقث یا٢حه ،و اکًىو يٗؽ ؼا خايب کؽات ظیگؽ و جكـطیؽ آو هحىخـه
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد /3
کؽظه ايع ،و اؾ خايب ظیگؽ با ایى ه٘ه ظايمٕ ٚىٌ ک٘ک به هً٘ىٚاو ضـىیم
"چؽا؟؟" بؽٚکف به ضىيطىاؼی و آظم کهی ،هؽچه بیهحؽ و ج٘اهحؽ هلح٣ث بىظه و
زحی بؽای بؽآوؼظه نعو ایـى هـأهىل ،بـه ایدـاظ وقـایّ ههلـک جـؽی ،هًـاؼ٠
قؽقام آوؼی ؼا هحس٘ ٚهینىيع؟ .چًايچه بـه هًـؽ ٠هإقكـۀ ٔیىيـى United
ٓNationیا ؾاظگاه اهیع هل ،ٚقالیايه هبل ٝیکًع و ههـحاظ هیلیـىو ظالـؽ پؽظاضحـه
هینىظ ولی هًاؼ ٠جكلیساجی ه٘الک وؼؾ یعه و به ايٓالذ ؼقیعه ،قـالیايه اؾ
بلیىوها ظالؽ هیگػؼظٕ که ظؼ ز٧ی٧ث ایى ه٘ه هكاٚی بؽای اهسای يكـ ٚبهـؽ و
یا به ٚباؼۀ ظیگؽ :بؽای ٦ح ٚبؽاظؼ اؾ ْؽ ٠بؽاظؼ ،به کـاؼ هـیؼوظٕ" .آیـا ه٣هـىم و
هًٛی هعيیث ایًكث ،و ایى اٛ٢ال يا٢ؽخام ؼا بایع ج٘عو ياهیع؟؟"
ً
يه ابعا ،خىاب هً٣ی اقث.
به هزتبۀ روم:
ٚدبحؽ ایًكثٕ که ظؼ پهلىی ایى ه٘ه اظٚاهای بلًع باالی ک٘ال ،ظايم و پـی
بؽظو بؽ زیات هطلى٦ات با آو ه٘ه کی٣یث و ک٘یث و کىچکی چـىو هیکـؽوب
و ٞیؽه اقؽاؼ بؿؼگ و ٦ىی ظیگؽٕ که هؽ یک بـػات ضـىظ وخـىظ ضـال ٥و يـايٙ
ک ٚؼا ثابث و ؼونى هیقاؾظٚ ،لی الؽٞن ایى جـًـىؼ ،ؼوزیۀ بی ضعایی ،السـاظ و
اؼجعاظ ج٧ىیۀ بیهحؽ یا٢حه هیؼوظ و ایى چًیى بی بًـع و بـاؼیهـا و ضـىظ قـؽیهـا،
پیهؽ٢ث بكؿایی کؽظه و ؼوي ٥هؽ چه ج٘اهحؽ ؼا اکحكاب هیي٘ایع ،که بعوو جؽظیع
اظاهۀ ایى ؼولهای وزهث ايگیؿ ،بؽبؽ یث هعهم ظیگؽی ؼا باؼ ضىاهع آوؼظ.
اهیعواؼم بؽ ٚلث یا ٚل ٚايلی و ز٧ی٧ی ه٘ه خايبۀ ایـى هىَـىٚات ،ظؼ ٢ـؽظ
یا اخح٘ا٘ ۿکه چیكث؟۾ ؼونًی بكؿایی هكحًع به هًٓ ٥و ه٧ٛىل ايعاضحه بانیعٕ
و اگؽ ظؼ ؾهیًه به ظیى هباؼک اقالم ،ؼ یهه اؾ آو قؽا ٜکؽظه ،به اؼائه ايىل ٦بىل
نعۀ ائ٘ه ٔؼذٓ هیجىايیع اجکایی به آو ظاظه ،و به جً٣ی ٚج٘ام ها ؼا بـعاو هكـبى٤
قاؾيع.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 4 /
پؽقیعم :چؽا ظؼ هبازث ضىیم هؽ چه بیهحؽ هیکىنیع که یکـی اؾ خىايـب
آو ،هٓل ٥اقاقات ظیـى ؼا هـعاضلث ظاظه و ظؼ پهلـىیم جـع٦ی٧ات ضـىظ ؼا قـؽ
ايدام ظهیع؟؟
ً
ظؼ پاقص گ٣ث :ؼاقحم ایًكث که ٚعۀ اؾ ؼ٧٢ای کن ؼنع ،ضًىيا کـه ظؼ
قازۀ ظیى هبـاؼک اقـالم هٛلىهـات نـاو ضیلیهـا هسـعوظ و ياچیؿقـث܀ بًـابؽ
ٚعقیۀ جًگ يٗؽ ضىظ ،ه٘یهه با ايح٧اظات هیپؽظاؾيع܀ که ه٘ـه و ه٘ـۀ آو بـؿٚن
ناو هًٓىی بؽ کىجاهی و یا کن ؼقی ظیى به ز٧ای ٥هکهى٢ۀ اهؽوؾ و یا بـه ٚبـاؼۀ
ظیگؽ ،ياکا٢ی ظايكحى ظیى به ازحیاخات ًٚؽ اقث.
بــعیى هلســىٔ و ٚال٦ــۀ هبــؽم کــه هــى بــه اقــالم و ظیايــث ظاؼم ،لــػا بیهــحؽ
هیضىاهن که ظؼ خىابهای ن٘ا ؼونًی کاهلحؽ ؼا ظؼ بؽابؽ پؽقمهـای ضـىیم
ْىؼی ظؼ یابن که به وَازث جىق ٙظیى ؼا ظؼ هؽ ؼنـحهٕ بـه زـع يهـایی و کـا٢ی
ثابث ي٘ایع.۾
گ٣حن :هٓلب ؼونى گؽظیع ،ضىب اقث جا ظؼ يعظ خىابهای آيچه ضىاقحه
ایع ،بؽآیین.
اؾ ه٘ه اولحؽ اخاؾت ظهیع که ضاليـۀ ظو قـىال و یـک َـ٘ی٘ه پؽقـمهای
جاوؼا باؾگى ي٘این و قپف به خىاب هؽ یک اؾ آوها پؽظاؾ ین.
رر طوىال اول – ٚلث ضىيؽ یؽیها و آظم کهیها ؼا ،پف اؾ اظٚـا ظاؼیهـای
بلًع باالی هعيیث ،که ۿچؽا هیکًًع؟۾ و یا ايكاو ؾهايی يالر و و٦حی بـعکاؼ و
ؾنث ؼ٢حاؼ ،ۿچؽا هیگؽظظ؟؟۾
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد /5
عىال دوم:
با همه دايشؼ دس جضییشات هخلشى چشىو هیکششوب ،بشا غیششه اؽشیاء ػجیشب و
ً ً
غشیب ،چشا ايغاوها بؼضا و یا قغما به الذاد و استذاد هیگشایًذ ،و يیض سويقشی
به بی بًذ و باسیها هش چه بیؾتش و تمایل به آو يؾاو داده هیؽىد؟؟
پیم اؾ ه٘ه بایع هحػکؽ نع که ظؼ ایى باؼه ٚعهیی بـؿؼگ اؾ ٢القـ٣ه و ٞیـؽه
هس٧٧او و قطًىؼاو ٚالن ،ظ٦ث بكیاؼ به کاؼ بؽظه ،و ضىاقـحه ايـع جـا پـؽظۀ ؼاؾ ؼا
باال و به ز ٚایى هُٛله ،خاهٛه ؼا آنًا قاؾيع ،هحأق٣ايه ْىؼ نایع وبایع هى٧٢یث
يًیب ناو يگؽظیعه ،بلکه بؽٚکف ٚىٌ گؽه کهایی٧ٚ ،عههای ظیگؽ به هیاو
آوؼظه ايعٕ܀ ؾ یـؽا اقـاـ ایـى ز٧ـای ،٥ؼاؾ يهـايی ضـال ٥هـؽ ظو خهـاو اقـثٕ ظؼ
يىؼجیکه ضىظ نطى هٛح٧ع ٚلث الٛل ٚایى ه٘ه ٚالن ٚیاو و يهاو يبانع ،باؼی
بؽ قؽائؽ ظؼويی ایى قؽا پؽظه ،چٓىؼ واؼظ نعه هیجىايع؟.
و ای ـى بــعاو َــؽب ال٘ثــ ٚ ٚـىام هايــع ،کــه گىیًــع" :کكــی ؼا بــه ٦ؽ ی ـه ؼاه
ي٘یظاظيع ،اها او هیگ٣ث :ضايه هلک خای هى اقث".
به هؽ زال ،بیاییع که بؽ قؽ اي ٚهٓلب باؾ گؽظین.
و اؼخىا هى الله الحى٢ی٥
رر پاطووخ طووىال اول شووما ک وه چووزا بووا همووه ارعوواب تًووىر بووه لتوولهوواب
گىياگىو هعاصزیى و غیزه همتزر ایى گذشته و حالیه هزتکو گزریوزه و یوا
هیشىيز؟؟؟
کوزرار يیوک و ولتوی عاهول حزکوا و یا ایًکه چزا ايظاو سهوايی هزتکو
ياشایظته هیگزرر؟؟؟
و اگؽ ابحعاء به قاکى بگىین܀ ه٘ه آيچه گ٣حیع و ن٘ؽظیع ،اؾ اثؽ پیؽوی ي٣ـف
و نیٓاو به هیاو هیآیع܀ نایع ظؼک و ٢ه٘م بعوو زدث ،ايعک ظنىاؼ بانـع܀
ً
و ظؼ آیًعۀ ٦ؽ یب کلیه خىايب آو ؼونى ضىاهع نعٛ٢ ّ٧٢ ،ـال بـه ْـىؼ اخ٘ـال
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 6 /
بایع گ٣ث :چىو یکی اؾ آؼؾوهای باؼؾ ي٣ف ،زـب خـاه و ؼ یاقـث اقـث ،لـػا
بؽجؽی ضىظ ؼا نطى به ؼوی ایى ٞؽ یؿه جىقّ ثؽوت و ٦عؼت و یـا ظؼایـث ...و
ً
ٞیؽه بؽ ظیگؽاو زح٘ا هیضىاهع.
ً
به جأقی اؾ ایى هٛیاؼ ،با ظؼ يٗـؽ گـؽ٢حى اقـحٛعاظ انـطاو ،ضًىيـا کـه جـا
ايعاؾۀ ظاؼای يیؽو های هحً٣ػ ٢ى ٤هن بانًع ،یکی بٛع ظیگؽ به وقىقـههـای کـه
ظؼ ظؼوو او ،اؾ ْؽ ٠نیٓاو ایداظ گهحه܀ و ي٣ـف هـن ْىؼ یکـه گ٣حـه نـع ،بـه
اجکای جىايایی که ظؼ ضىظ قؽا ٜظاؼظ ،نطى ؼا واظاؼ به پیکاؼ هیکًع.
ایًداقث که بایع ظ٦ث يهایی ؼا به کاؼ بـؽظ ،کـه آیـا هبـاؼؾۀ هـػکىؼ بـه ؼوی
کهىؼ گهایی و یا ؾوؼگىیی و یا ٦عؼت ٢ؽونی و یا ز٣اٖث زیثیث نطًـی یـا
هلی و یا ایًکه بؽای نیى٘ ازکام زُؽت الهی اقث؟؟ یا چٓىؼ؟
ضاليه ،به هسٍ بؽضىؼظ اول ،ظیعو کىچکحؽ یى ج٘ٛـ ،٥زکـن کـؽظو و یـا
يحیده اؼائه ي٘ىظوٞ ،لّ هٓل ٥و انحباه ٦ىی ،بلکه خؽم يابطهىظيیكث.
اؾ ایًــؽو ،هــا ایـى هىَــى٘ ۿقــاظۀ ٖــاهؽی و يهایـث ٞــاهٍ ز٧ی٧ــی ؼا۾ ظؼ
هبازث بٛعی بع٦ث هؽ چه ج٘اهحؽ ظيبال ضىاهین کؽظ ،جـا يهـىظ هـا ضـىظ انـحباه
کؽظه و هؽجکب ضٓا ظؼ ایى جس٧ی ٥گؽظین.
ّ٧٢ظؼ هؽزله ای اول ایً٧عؼ بایع ظايكث که ظؼ یا٢ث ز٧ای ٥ایى خًدال هـا،
ً
اگؽ هؽبىِ به ٢ؽظ یا اخح٘ا٘ کىچک ،ضًىيـا کـه يـا ؼقـیعه جـؽ بانـع ،قـهٚ
اقث ،و به ؾوظی هیجىاو به يحیدۀ هثبث یا هً٣ی به ٢یًعی ای اَا٢ه اؾ نًـث
الی يىظ و چًع ؼقیع.
اها اگؽ ٦یام ایى ٞىٞاها ،اؾ يازیۀ ا٢ؽاظ ظايهً٘ع و ه٧حعؼ ،و خىاهـ ٙهًـىؼجؽی،
قؽ و يىؼت یا٢حه بانع܀ البحه به ظؼک ه٘ه خايبۀ خهـات هثبـث یـا هً٣ـی آو بـه
ضىبی ي٘یجىاو واؼظ نع ،ؾ یؽا ایهاو به ايىا٘ هکاؼی و زیلث ايعوؾیهـا و یـا بـه
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد /7
ايٓالذ به ؾباو باؾی و ٦لن ٢ؽقاییها ،آو ٦بایر و ٢ىاقع ؼا بـه يـى٘ اؾ ايـىا٘ بـه
ؼوی ظلی ٚیا ظالی ،ٚيیکى ي٘ىظه و خایؿ هین٘اؼيع.
و اؾ خايبی هن آي٧عؼ ٢ؽيث ؼا به کف ي٘یظهًع که نطى بحىايع ،آو ٚ٘ٚ
یا ا٘ٚال ؼا به ٞؽبال جدؿیه و جسلی٦ ٚؽاؼ ظاظه و بـه يحیدـۀ قـلین و ثابـث ضـىظ ؼا
بؽقايع .چه اؾ یک ْؽ ٠ۿ٦ـعؼت۾ بـا ایهـاو اقـث و اؾ خايـب ظیگـؽ ه٘ـىاؼه
ۿههث ظٚا گىی و اقح٣اظه خىی۾ يیؿ بـه آوهـا هً٘ـىایی هیکًًـع .بًـابؽ ایـى،
ک٘حؽ جى٢ی ٥جع٦ی ٥به کكی ظاظه ضىاهع نع ،جا بحىايع ز٧ای ٥ؼا با ایى ه٘ه ٦ـعؼت
ْؽ ٠ه٧اب ،ٚبه هیاو آوؼظ.
جىاب طىال روم:
ظؼ باؼه ایًکه :چؽا پف اؾ ظقث یا٢حى اوالظ بهؽ بؽ اضحؽاٚات هؽ چه بـؿؼگ و
بؿؼگحؽٚ ،ىٌ ایًکه خبیى ٚبىظیث ؼا بؽ ؾهیى ْاٚث به هٛبـىظ بؽزـ ٥بكـاییع܀ و
نکؽايۀ ایى که ،١کـه ظؼ ز٧ی٧ـث آٚیـه زُـؽت ضعاويعیكـث کـه بـه وی
هؽز٘ث گؽظیعهٕ به خای آؼظ܀ و ظؼ ٦بال آو بؽ ؾوایـای باؼ یـک يـًٛث ،کـه اؾ
ْؽ ٠ياي ٙزکین او خٚنايه چٓىؼ جٛبیه گؽظیعهٕ بپؽظاؾظ܀ و به ا٘ٚا ٤يٗـؽ هـؽ
ً
چه بیهحؽ بؽ ٘ٗٚث و کبؽ یـایی ال ٦لبـا هًـع ٤گـؽظظٕٕ بـؽٚکف ،بـه ايايیـث،
ضىظی و ضىظي٘ایی هیگؽایع܀ ب ٚچ٧عؼ بؽ قؽائؽ انیاء جىقّ قایًف ،و یا ٞیـؽه
ٚلىم و اقباب آالت جطًیک پی ببؽظ ،به ه٘او ايعاؾه ،به پف کىچههای ايکـاؼ،
الساظ ،و اؼجعاظ پیم هیؼوظ ٚلث ایى ه٘ه يانی اؾ جلبیكات نیٓاو و نطًـیث
خىیی و جىْ ٥٢لبی ي٣ف ايكاو اقث ؾ یؽا ه٘یًکه او به اضحـؽا٘ چیـؿی اؾ انـیاء
ظقث یا٢ث ،چـىو غات ایـى خهـاو و هـا ٢یهـای آو ،ظيـی و هًكـىب بـه ٚـالن
کعؼايی اقث لػا ايٛکاـ اولـیى جًـؽ ٠بـؽ اقـؽاؼ ٞـاهٍ نـی ،کـه زُـؽت
قبساو خٚخالله ظؼ آو يهاو کؽظه بىظ܀ ظؼ بعل ۿيٗؽ اؾ يً ٙبـه يـاي ٙهحٛـال۾
به او هكحی و ضىظ پكًعی اؾ ک٘ال ضىظل خلىه کؽظه܀ با ظیعۀ بـاؾ اؾ هالزٗـه
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 8 /
ضال ٥آو کـىؼ و کـؽ گؽظیـعه بانـع .و ه٘کـى ضـال هـای ظیگـؽ هـن ظؼ هكـحۀ
هٛلىهات او به اهىؼ وزعت و یا پیؽوی اؾ نؽ یٛث هىخىظ بانع܀ و یـا ه٘کـى ظؼ
قازۀ ظیى و ظیايث جا ايعاؾۀ الؾم وا ١٦يبىظه و بؽٚکف بی ضبـؽ و یـا کـن ؼنـع
ظیعه نىظ .لػا بؽوی ایى و ٞیؽه وقایّ ٚعم و٦ى ٠يحیدـه آو کهـ ،١بینـک
ٚىٌ ٦ؽب زُؽت ز ٥خٚخاللهٌ ،بٛع هٓل ٥باؼ آوؼظ ،و به اقح٣اظه اؾ ٢ؽيـث
نیٓاو يیؿ جلبیكات ي٘ایع.
ً
هثال :هًگام پؽقمهای هؽظم ظؼ باؼۀ آو اضحؽا٘ ،اگؽ وخىظ زک٘ث و جًٗـین
ً
٦ىت ؼا ،که ظؼ آو اؾ خايب ضعای پاک خٚخالله ٦بال يهاظه نعه بـىظ ،هٛؽ٢ـی
کًع܀ به يٗؽل نیٓاو چًاو ي٘ایع که گىیا بؽ زیثیث ٢هن و يبـى ٜظؼک ضـىیم
لکه واؼظ کؽظه اقث .که ظؼ ٚیى زال ایـى و اهثـال ایـى وقـاوـ نـیٓايی هًبـٙ
هكحی و ضىظ پؽقحی او هیگؽظظ.
به ْىؼ هثال :اؾ جً٣یالت که ظکحىؼاو و هحطًًاو وؼؾ یعۀ ٚلـن ْـب يهـؽ
کؽظه ،چًیى ثابث گؽظیعه که ایهاو جىقّ هیکؽوقکىبهای ٦ىی و زكاـ܀ يؽ
و هاظه ،يى٘ و ؼ٦ن ،ؾهـاو جىالـع و جًاقـ ،ٚهـعاؼک جٟـػی و جؽجیـب ضؽابکـاؼی
هیکؽوبها ؼا ظؼ خكن ،که اؾ چه چیؿها به ٘ٚـ ٚهیآیـع و یـا ظؼ بؽابـؽ ايكـدام
وخىظ و گلىبیىهای ضىو و ٞیؽه جىکكیىهای جؿؼ ی ٥نعۀ ٦بلی ،چـؽا هًـئىيیث
ظاؼظ؟ و یا ظؼ زال ج٘اـ به آوها چٓىؼ ضىظ ؼا هسًىو هیقـاؾظ؟ و یـا ایًکـه،
هؽ یک اؾ هیکؽوبها به خایهای هٛیًه هايًع نمها٦ ،لب ،هٟؿ ،اقحطىاو و یـا
ٞیؽه اُٚای خكن -به چه ههاؼت ضىظ ؼا ؼقـايیعه؟ و ظؼ آيدـا چٓـىؼ جىالـع و
جًاق ٚکؽظه؟ و ؼو به اؾظیاظ هیگػاؼظ؟
و هايًــع ایــى هــؿاؼاو ظ٦ــای ٥ظیگــؽ کــه جىقــّ قــایًف ٔ٢ؿیــک ،کی٘یــا،
بیىلىژی ٓ...،و ٞیؽه ٚلىم اهؽوؾی به ظقث آهـعه و زحـی بـه ؾيـعهگی هىخـىظ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 01
کىچک که به ٦ىل ضىظ ناو پف اؾ ظه یا پايؿظه هؿاؼ باؼ کالو نعو ،بـه ايـعاؾۀ
قؽ نپم یا هىؼچه ظیعه هینىظ.
چؽا ایً٧عؼ جىخه ي٘یي٘اییع که ایى ه٘ه ظؼک و ٢هـن الؾم ؼا بـه ایـى هطلـى٤
ياظیعيی با ٞیؽه ايكدامهای خك٘ی ٚدیب هايًـع آلـه جىالـع و جًاقـ ،ٚکـه ظاظه
اقث܀ اگؽ هؽ یک اؾ ایى باؼ یکی ها ؼا به ظیعۀ ٚبؽت ببیًین و جسث هٓالٛه ظ٦ی٥
٦ؽاؼ ظهین ،آیا به غات ضىیم ثابث کًًعۀ وخىظ ضال ٥و ؼاؾ ٤یکحا يبىظه و چىو
آ٢حاب ؼونى ي٘یقاؾظ؟ خىاب هثبث اقث.
هگؽ که هطحؽٚیى انیاء ٚدیبحـؽ اؾ ایـى ،بـا هکحهـ٣یى هیکـؽوب و ٞیـؽه ،بـه
ههاهعۀ ایى ه٘ه بؽاهیى و زدث ،بـه نـاهؽاه هـعایث ي٘ـیگؽایًـع ،و بـؽٚکف
ً
بُٛا خايب الساظ و اؼجعاظ و بی ضعای ،به ٦ـعم هـای وقـی ٙگـام بـؽ هیظاؼيـع،
ٚلث قه چیؿ اقث:
اول – ایًکه ایهاو ؼا به ظایؽۀ َاللث آ٢ؽ یعيع ،لػا به يؽاِ ال٘كح٧ین بؽگهـحى
ً
به آوها چىو باال ؼ٢حى به آق٘او خك٘ا بانع ،چًايچه ضعای هحٛال هی٢ؽهایع:
لإسْ لا َ ِم وَم َن یر ِ ْد أَ ن یضِ ل ّه ُ
ص ْدر َه ُ ل ِ ِ
فَم َن یرِدِ اللّه ُ أَ ن یهْدِیه ُ یشْر َحْ َ
ل اللّه ُ
ك یج ْع َ ُ
سم َاء كَذَل ِ َ
ضیق ًا حَرَج ًا ك َأَ ن ّمَا یصّ ع ّد ُ ف ِی ال ّص ْدر َه ُ َ
یج ْع َلْ َ
ن لا َ یؤْم ِن ُونَ ٗايٛامٖ1۲3/ س عَلَى ال ّذ ِی َالر ِّجْ َ
که اؾ ایى ٚباؼت بؽای هإهًیى ابالٞكث جا بعايًع که به ظولث قؽای وزـعت
ؼقیعو و به پیؽوی نؽ٘ ايىؼ هحىخه بىظو لٓٗٚ ١ـین زُـؽت ا٦ـعـ کبؽ یـای
کؽ ین خٚخالله اقث که يًیب ناو گؽظیعه.
ظوم -ایًکه ایهاو ٦ـىای يـىؼ اکحكـابی و ٓ٢ـؽی خكـن ٔؼوذٓ ؼا هـیچ جًـىیؽ
يبطهیعه و به ز٧ی٧ث ایى اي٘ىغج و خىهؽ ايلی ،ايال پی يبؽظه܀ بلکـه بـه ایـى
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 00 /
ي٣ث ضىظ ؼا با زیىايات یکكاو هیظايًع܀ زااليکه انـحباه کلـی ،بلکـه ٞلٓـی
٢ازم ؼا هؽجکب نعه ايع.
قىمْ -بیٛی ،به ؼوی ظنـً٘ی و قؽقـطحی کـه بـا ايكـاو نـیٓاو ظاؼظ܀ بـه
ه٘کاؼی ي٣ف ،جىخـه هؽچـه بیهـحؽ ه٘چـى انـطاو ؼا خايـب ؾ یـب و ؾ یًـث
هداؾی ،و یا قؽايدام بطهیعو اهىؼ ؾيعهگی نطًـی ،بـه ؼوی ايايیـث و ضـىظ
پؽقحی هحىخه کؽظه و اؾ اي ٚااليىل ایى ه٘ه ٚالن که ظؼ ظاؼالكؽای ب٧ا بـا ایـى
ج٣اوتهــای چهــ٘گیؽ هــعزم ؼخٛــث کــؽظه ،و اؾ ایــى يــسًۀ آؾهــىو بــؽای
ً
ضىنًىظی ضعا خٚخالله ٔضال ٥آوٓ با ضىظ ۿچـه آوؼظه؟۾ ؼا ،ايـال و ابـعا بـه
يٗؽ يیاوؼظه ايع.
عىال عىم:
آیا دس جغن ايغاو تًها يفظ و ؽشیطاو جشایگضیى ايشذ؟ هشگشاه چًشیى باؽشذ،
چطىس همکى ؽذه هیتىايذ که ايغشاو بشه ؽشاهشاه هغشتقین بشا ایشى دو دؽشمى
قىی و قذین سهبشی گشدد؟؟
خىاب :يطیؽٕ
اصلی به يام روح و يفض و رو هحزکوۀ رر صًزوق بزو ايظاو رو لزر
غیبووی بووه اطوواهی هلووک و ش ویطاو وجووىر رارر کووه رر بزابووز هووز رو لووىاب
هتذکزه (روح و يفض) و رایزه فعول و ايفعوال شواو آییًوه عمول را لوزار راره
ايز.
البحه يهى و ي٘ای هؽ یک اؾ ؼوذ و ي٣ف و آییًه ظاؼی یـی کـه ٧ٚـ ٚظؼ بؽابـؽ
ناو چٓىؼ هیکًع و جسؽ یکات که به ْىؼ وقىقه اؾ ْؽ ٠نیٓاو ال٧ا هینـىظ
و يیؿ الهاهاجیکه اؾ خايب هلک ظؼ ايداهۀ ٦لب قؽاؾ یؽ هیگؽظظ ،و ظؼ يهایث که
پیؽواو ْـی ه٧اهـات ؼوزـی بـه چـه اقـاـ هكـحس ٥اٚلـی ٚلیـیى هینـىيع ،و
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 01
بؽٚکف ظيباله ؼواو ي٣ـف بـه چـه الـؿام هكـحس ٥اقـ ٚ٣الكـا٢لیى هیگؽظيـع؟؟
هكحلؿم جً٣یالت کا٢ی و جع٦ی٧ات وا٢یكث.
بی٘ىؼظ يیكث که جػکؽ ظهین هؽ یـک اؾ ایـى خـىاهؽ ۿروح و يفوض و عمول۾
اقاقات هًٗن و هكحًع ٦ؽآيی هُ٘ن با ازاظیث يبىی يـلی ٚلیـه وقـلن ظاؼظ܀ و
بالًحیده ایى ه٘ه و ه٘ه نؽذ ز٧ای٧ی اقث که ظؼ پؽجى زًىل ظايم هؽ یـک اؾ
آو به ؼونًی ج٘ام ٚالوه اؾ ایًکه نطى خهث ناهؽاه هكح٧ین ؼا ظؼ هـییابـع و
به جً٣ی ٚالؾم هى ٥٢به هالزٗۀ ز ٚام الكـىاالت و یـا ؼؤـ ال٘ٓالـب ٢ـى ٤بـه
ضىبی گؽظیعه هیجىايع.
ً
ًَ٘ا بؽ چگىيگی ایى ه٘ه ٚالن با کلیه يٗن و يك ٥کـه ظاؼظ و٦ـى ٠هـؽ چـه
بیهحؽ ضىاهع یا٢ث ،ولی ٢ؽيث ٢ؽاواو بـه کـاؼ ظاؼظ جـا نـ٘ا بـه گـىل و هـىل
نــًیعه و هــى يی ـؿ بــه ج ً٣ـیالت آو بــا ک٘ــال ضىيكــؽظی هى٦ــ ٙیا٢حــه بان ـین.
ضىنبطحايه که ؼوزیۀ هٓلب با اقاقات ظیى و هػهب پیىيع ٘ٚی ٥و ياگككـحًی
ظاؼظ܀ که ایى یگايه آؼؾوی ن٘اقث ،اهیع اقث ظؼ هباظی گ٣حاؼ به هؽ خاییکه به
ؾٚن جاو ایداب جىَیر بیهحؽ و یا قىال هیي٘ایع ّ٧٢جکـؽاؼ آو خ٘لـه ؼا اؾ هـى
ظؼضىاقحه ،به ٦لن و کاٞػ که ظؼ ظقث ظاؼيع ،یاظ ظانث ٚبـاؼت و قـىال هـىؼظ
يٗؽ ضىظ ؼا ي٘ىظه بانًع .او يیؿ بـا خبـیى کهـاظه پیهـًهاظم ؼا پػیؽ٢حـه و بـه هـى
اخاؾه اظاهۀ يسبث ظاظ.
گ٣حنٚ :ؿیؿم ،آ٦ای ؼونً٣کؽٕٕ
اؾ ٢سىای هدالف و هًازباجی که جا اکًىو با ن٘ا به ٚ٘ٚآوؼظم ،بـه ضـىبی
ظايكحه نع ،که ا٦ؽاؼ بؽ وخىظ ضال ٥وازع خٚخالله و ياي ٙک ٚهىخىظات خـٚ
٘ٗٚحه ،ظؼ ا٘ٚا٦ ٤لب جاو خا ظانحه ،ه٘کى به واقٓه هٓالٛۀ آثاؼ بؽضی ٢الق٣ۀ
ٞؽب و یا جاثیؽ هًازبیى ياهؽٞىب جؽظظهایی هن به ْىؼ اوهام ظؼ پهلـىیم ٦ـؽاؼ
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 02 /
گؽ٢حه بانع ،اها چىو خًبۀ جثبیث وخىظ ضال ٥هٓل ٥و ؼاؾ ٤بؽز ٥خٚخاللـه ،ظؼ
آو ٦ىیحؽ ظیعه هینىظ بًابؽ ایى قؽ هبسث ؼا اؾ ایًدا هیکهایین.
آو ضعای ٗٚین و آو ياي٦ ٙعین خٚخالله که هؽ ٢ؽظ هإزع به ٦لب ضىیم
نئىيات زُؽجم ؼا به چه پی٘ايه اضالو که ظؼ ٦لب خایگؿیى قاضحه ٔجسکین
زاالت نطًی ٚعۀ هسعوظ هىؼظ بسث يیكثٓ اها ؼویه٘ؽ٢حه ازعی ؼا بـه کًـه
ً
غاجم ؼاهی ک٘ا یلی ٥نايه يبىظه و خؿ ایًکـه ظؼ هًـًىٚات يٗـؽ کًـین و َـً٘ا
کی٣یث و ک٘یحم ؼا با ٞیؽه جباؼؾات که اؾ آو ظؼ ٚٛ٢و ايٛ٣ال يىؼت هیگیؽظ،
بطاْؽ آوؼ ین .و اؾ ایى هٓالٛه بینک به ایى يحیدـه هـیؼقـین کـه بـعوو يـايٙ
کاهــ ٚو ضــالٚ ٥اخــ ٚو آخــ ٚخٚخاللــه چً ـیى يٗــن و يكــ ٥يــىؼت گؽ٢حــه
ي٘یجىايع و به ایى ج٣کؽ و جس٧ـ ٥کـه ۿقـاٚث آو هٛـاظل نًـث قـال ٚبـاظت
اقث۾ پی بؽ زه٘ث و ٘ٗٚث او خٚنايه بؽظه هیجـىايین و بـیم اؾ ایـى جکیـه
گاه به ظقحؽـ اضحیاؼ ٚا ٚ٦جؽ یى هىخـىظات يیكـث٧٢ .ـّ ٦ـؽآو کـؽ ین آضـؽ یى
کحاب آق٘ايیكث که ٢هؽظۀ ایـى ز٧ـای ٥ؼا ظؼ البـالی آیـاتً٦ ،ـى ،وٚـعه،
وٚیع ،ازکام ،هثال ،هسک٘ـات ،و هحهـبهات گـؽظ آوؼظه و بـه ؼهً٘ـایی پیـؽواو
ضىیم اؾ ٢ؽؾيعاو بهؽ پؽظاضحه اقث.
ضاليه ،ایى غات با زه٘ث و ٘ٗٚث ،که ؾباو اؾ اظای ثًـا و ٦لـن اؾ ٚهـعۀ
بیايم ٚاخؿ اقث܀ به ايـٓالذ« :گًجوی بوىر هذفوی» راراب هزگىيوه لوزر
ایجووار ابووزاخ تذلی وك و تکووىیى؛ اراره فزهووىر تووا شووًادته شووىر»؛ چًايچــه
هی٢ؽهایع:
کنت کنزا ً مخفیا ً احببت ان اعرف لما خلقت الخلق
یًٛی :بىظم گًدی پىنیعه܀ ضىاقحن جا هؽا بهًاقـًع ،لـػا پیـعاکؽظم ایـى ه٘ـه
ٚالن ٚیاو و يهاو ؼأ .زعیث ٦عقیٓ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 03
و به ههاهعۀ ٚؽ٢ا بعیى ج٧ؽ یب چًیى ؼقیعه که هؽ چیؿ به ظؼگاه بی يیـاؾی او
خٚنايه هىخىظ بـىظه و ضلـ ٥گهـحه هیجىايكـث٧٢ ،ـّ یگايـه خـًف يـاهىخىظ
ۿعجوش۾ بىظٕ چه او خلث ٘ٗٚحه اؾ ضىظ بؿؼگحؽی ؼا يعانث جـا ؼوی الحدـا بـعو
آوؼظ ،لػا ایى بهؽ نىؼ یعه قؽ ؼا پیعا و ه٘ه ظيیا و ها٢یها ؼا بؽای جًٗـین ؾيـعهگی
او هىیعا کؽظ ،جا ٚدؿ کؽظه و اؾ آو بهؽههای هؽچه بیهحؽ ؼا بؽظه بانعٕ
به اوج کبؽ یا کؿ پهلىی ٚدؿ اقث ؼاه آيدا
قؽ هىیی گؽ ایًدا ضن نىی بهکى کاله آيدا
بیعل
و ظؼ ج٣اقیؽ به ایـى ز٧ی٧ـث ؼونـًایی بكـؿایی ايعاضحـه و جً٣ـیالت ظؼضـىؼ
هؽگىيه قحایم ظاظه ايع.
ضاليه ،پاؼۀ اؾ هطلى٦ات گىياگىيم ؼا که هـا بـه ؼوی ؾهـیى ضـىیم و یـا
جىقّ جلكکىبهای ٞىلپیکؽ به کؽات ظیگـؽ هـیبیًین ،بینـک یکـی اؾ هـؿاؼم
زًۀ هىخىظات ن٘ؽظه هینىظ ،که جا اکًىو به يٗؽ اوالظ بهؽ ؼقیعه اقث.
چًايچه ظؼ ٢لک ها به کؽه ؾهـیى ي٘ىيـه هـای بكـیاؼ اؾ هطلى٦ـات ضىنـؽو و
ضىنبى ،قاکى و هحسؽک ؼا آ٢ؽ یع ،و ْؽؾ هٛهیث هؽ یـک ؼا يٗـؽ بـه ً٢ـىل و
اهاکى ،هحٟییؽ قاضث܀ ايحها ظؼ آب و هىا و زحـی آجـم ،خايـعاؼاو هحًـى٘ ؼا بـه
انکال و الىاو هطحل ١و ٞیؽه ج٣اوتهای چه٘گیؽ به هیاو آوؼظ و به ْىؼ يهـایی
٢ایعه هؽچه بیهحؽ ؼا اؾ ایهاو به زُؽت ايكاو بطهیع.
جا او ٚالوه اؾ اقح٣اظه های هاظی انیاء هػکىؼ ،باؼی ظؼ قؽا پـؽظۀ هًٛىیـات،
ضىٌ و ٞىؼ کؽظه چه لػجیکه به واقٓۀ کـعام یـک اؾ زكـیات ضـىیم اؾ آو
چیؿ هیگیؽظ܀ بٛیى پی٘ايه بلکه بیهحؽ اؾ آو بؽ وخىظ ضال ٥آو نی خٚنـايه ،کـه
به چه زک٘ث و کی٣یث آوؼا آ٢ؽ یعه ،و به ظقـحؽـ اضحیـاؼ او ٦ـؽاؼ ظاظه ،و ایـى
هىخىظ َٛیٔ ١ايظواوٓ ؼا چٓىؼ بؽ آو چیؽه و ٞالب گؽظايیـعه ،ظ٦ـث ي٘ایـع.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 04 /
زحی اگؽ يٗؽ ؼا ظ٦ی٧حؽ گؽظايین که بؽای بهبىظ زیات ایى بهؽ ،ؾيـعهگی هـؿاؼاو
هطلى ٤ظیگؽ ظقحطىل يابىظی به هی ٚاو ٦ؽاؼ هیگیؽظ ،يیؿ هبالٟه يه ،بلکـه یـک
ز٧ی٧ث ايکاؼ ياپػیؽاقث .آیا ج ٥٘ٛگاهی يکؽظه بانیعٕ که ایى نـکن کىچـک
٢ؽؾيعاو آظم ظؼ واٛ٦ه ٦بؽقحاو اکثؽ خايعاؼاو اهلی چىو نحؽ ...و ٞیؽه و وزهـی
چىو وی ٚو ...ظؼ بؽ و بسؽ اقثٕ هگؽ به ایى يکحه گاهی هلح٣ث يهعه بانیع که
زیات هیلیىوها و هلیاؼظها خايـعاؼاو ،هايًـع کـؽم ابؽ یهـن ؼا کـه بـه ههـکلحؽ یى
جؽجیب يابىظ و اؾ آو ظؼ آضؽ یکدىؼه کاالی ابؽ یه٘ی به ايكاو به ظقث هیآیـع؟ٕ
و هايًع ایى يعها هثال ظیگؽ.
بیث:
بؽگ ظؼضحاو قبؿ ظؼ يٗؽ هىنیاؼ
هؽ وؼ٦م ظ٢حؽ یكث هٛؽ٢ث کؽظگاؼ
ضاليه ،آيچه گ٣حین و ن٘ؽظین بؽ ظو اي ٚهًٓىی هیگؽظظ:
ً
اولْ -ىؼ یکه ٦بال گ٣حه نع܀ اکثـؽ ایـى هٗـاهؽ و کلیـۀ انـیاء بـؽای اقـح٣اظۀ
زُؽت ايكاو ضل ٥گؽظیعه اقث.
ظوم -و ظؼ بؽابؽ ه٘ه ایىها ٔکلیه اشیاءٓ ايكاو بؽای نًاقـایی هؽچـه بیهـحؽ و
ج٘اهحؽ زُؽت زًاو و هًاو او خٚخالله پیعا گؽظیعه اقث و ایى نًاقایی ه٘ـه
اوالظ بهؽ ؼا اؾ ههاهعه و ظ٦ث ظؼ هًًىٚات ،ضیلـی آقـاو و ج٘ـاهحؽ بـه ظقـث
هیآیــعٕ کــه گىی ـا اؾ ۿهالحظووه هوووًىعا » بــؽ زهــ٘ث و ٘ٗٚــث غات او
خٚخالله پی بؽظو بانع.
ً
یا به ٚباؼه ظیگؽ :ايكاو هىخىظیكث که ظؼ ٢لک ضىیم هطًىيا ،و به کؽه
ً
ضىیم ٘ٚىها ،هٗهؽ ي٘ایم هؽگىيه ٘ٗٚث زُؽت کبؽ یـا خٚخاللـه نـايه و
هًع ٤واٛ٦ی بی چىيی و بی هايًعی ویحٛالی اقث خٚخالله.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 05
ظیعم به چهؽۀ ْؽ ٠ه٧اب ٚجؽظظ پیعاقث ،لػا قطى ؼا ٙٓ٦کؽظه ،و گ٣ـحن:
ً
اگؽ کعام قىال به غهى جاو ؼقیعه بانع ،لٓ٣ا اؼائه ظاؼ یعٕ.
ً
ظٛ٢حا اؾ هن نگ٣حه و يٗؽ به کاٞػ ايعاضحه܀ با بعؼ٦ۀ جبكن گ٣ث:
عىال چهاسم:
«دس ػباسات فى ؽما گفتیذ که ايغاو دس فلک خىد به قغن هخقىؿ ،و بشه
کشۀ صهیى خىیؼ بشه وشىس ػمشىم ،اعشتفادههشایی اص همشه هخلىقشات بشه ػمشل
هیآوسد! اص گفته ؽشما چًشیى بشش هیآیشذ کشه ؽشایذ افشک دیگشش بشىده و دس آو
هىجىدات هن صيذهگی خىاهذ کشد؟؟»
ظؼ پاقص گ٣حن :بلی ضعای هحٛال ظؼ کالم ز٘یـع و هدیـع ضـىیم ٢ؽهـىظه
اقث:
ل الْأَ مْرُض مِث ْلَه ُنّ یت َنَز ّ ُ
ن الْأَ ْر ِ َات وَم ِ َ
سب ْ َع سَمَاو ٍ
ق َ الل ّه ُ ال ّذ ِی خ َل َ َ
ل ش َیء ٍَاط بِك ُ ّ ِ
ن الل ّه َ ق َ ْد أَ ح َ ل ش َیء ٍ قَدِیر ٌ و َأَ ّ
ن الل ّه َ عَلَى ك ُ ّ ِ ب َینَه ُنّ لِتَعْلَم ُوا أَ ّ
ع ِل ْمًا ْٗالٖ1۲/٤
جؽخ٘ـه :ضعاويـع هحٛـال آ٢ؽ یـع آقـ٘اوهـا ؼا بـه ه٣ـث ٦كـ٘ث و یـا ْب٧ـات
ه٣حگايه ،و هايًع ایـى ضلـ ٥گؽظايیـع ؾهـیى ؼا ،و خـاؼی قـاضث ظؼ آو اواهـؽ و
يىاهی ضىیم ؼا ،به ضىبی ج٘ام بعايیع که ضعا بؽ ه٘ه چیؿ جىاياقث و ه٘ه انیاء
به ٚلن زُؽت او خٚخالله هساِ اقث .یًٛی اؾ ظايم او جٛالی چیـؿی بیـؽوو
يبانع.
ظیعم قی٘ایم نگ٣حه جؽ گؽظیعه گ٣ث:
ۿ٦ؽآو کؽ ین چه کحاب هٛدؿه آقاییقث که هؽ آیث آو بػات ضىیم هًهـأ
يعها ز٧ای ٥اقث ،که به ؼاقحی ثابث هیگـؽظظ اؾ ٚهـعۀ ازـعی ٞیـؽ اؾ ضـعا
خٚخالله جًٗین ایى کحاب با ایى ه٘ه اقؽاؼی که ظاؼظ ه٘کى يیكث.۾
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 06 /
گ٣حن :چٓىؼ و به ضاْؽ ن٘ا چه چیؿ ؼقیعه که اکًىو بؽ ز٧ی٧ث و ي٣اییث
٦ؽآيکؽ ین بیم اؾ آيچه ٧ٚیعه ظاؼ ین ؼونًی ايعاضحه اقث.
گ٣ث :اهؽوؾ جا خاییکه جىقـّ جلكـکىبهـای ٞـىلپیکؽ هکهـى ٠گؽظیـعه و
ههاهعه هینىظ ،ظؼ هاوؼای ٢لک ها ،ا٢الک ظیگؽ هكحًع که ظؼ آو هىخـىظات
ؾيعه ضىاهًع بىظ ،چًايچه اقحاظ ظايهگاه اقحؽويؿیک پاؼ یف ،که یکی اؾ يىاب ٝو
٢القــ٣ۀ آيدــا ،و ظؼ ٚـیى زــال پؽو٢یكــىؼ و٦ــث و يــاهم پیبؽگــؽو هیبان ـع،
هیگىیع :پًدًع هؿاؼ هىخىظ ظؼ کهکهاو نـیؽی کـه هـؽ نـب آوؼا هـیبیًین
ؾ یكث هیکًًع.
ً
ایى ؼاؾ ؼا ج٧ؽ یبا چهاؼظه ٦ؽو پیم ٦ؽآو نؽ ی ١جىَیر ي٘ـىظه بـىظ ،هحأقـ٣ايه
که ها اؾ آو بیضبؽ ین.
عىال پًجن – باسی پشعیذ:
«اص هؼشفت و ؽًاعایی ايغاو به دضشت خذای ػالن و ػالمیاو چه هشیافشضود
که ایى همه جاس و جًجال سا خلق يمىد؟؟»
ظؼ خىاب گ٣حنٚ :ؿیؿم انحباه کؽظیعٕ
ضالٚ ٥یاو و يهاو خٚخالله ،پیم اؾ ضل٧ث ايف و خـاو و ٞیـؽه خايـعاؼاو،
ظاؼای هؽگىيه جًؽ ٠و ٦عؼت کاه ٚبىظه و هكـث .و ازحیـاج اؾ وی جٛـالی ظؼ
ً
ایى پیعایم ايىا٘ هطلى٦ات ،ضًىيا ايكاو يبىظه و يیكـث ،بلکـه ز٧ی٧ـث ایـى
اقث جا ايكاو اؾ وی ي ٙ٣ببؽظ و به لػایػ آخ ٚو ٚاخ ٚبؽقع.
چًايچه یکی اؾ آیات بیًات هی٢ؽهایع :ۿيیا٢ؽ یعم ايكاو ؼا جا اؾ وی ي ٙ٣ببـؽم،
بلکه بؽای ایًکه به او يٙ٣ها بؽقاين۾ ،و يیؿ ظیعاؼ زه٘ث و بؿؼگی غات زُؽت
کبؽ یایی ضىظ ؼا ک٘انايه او جٛالی خٚخالله بیًع و ظايع و ايكاو اؾ ٚهعه ال آو
ً
چًايکه الؾم اقث ابعا بیؽوو آهعه يحىايع ّ٧٢ .ظؼ پاؼۀ اؾ ا٢الک ٢لک ن٘كیۀ ها
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 07
و ظؼ آو ؾهیًی که ؾيعهگی هیکًین ،هٗاهؽی چًع اؾ ٦عؼت زُؽت ضىیم ؼا
به ظیعباو ايكاو ي٘ىظاؼ کؽظه و اؾ آو به ناکؽاو و هًع٦او ٔهإهًاو ٚاه ٓٚايٛـام
هؽ ظو خهاو ،و بؽ هًکؽاو و هلسعاو که با ه٘ه ظؼک و ظايم ايکاؼ هـی وؼؾيـع،
اخؽام ثابث ي٘ىظه و ظؼ يحیده به قؽای با٦ی و آٚای قؽهعی هؽ یکی اؾ ٢ؽ ی٧یى
ن٧ی و قٛیع ؼا قى ٤ظهًع ،چًايچه ٢ؽهىظه:
جهَن ّم َ زُم َراٗ ...ؾهؽٖ۱1/
كف َر ُوا ِإلَى َ
ن َ
ق ال ّذ ِی َ
سی َ
وَ ِ
ً
م ِإلَى الْجن َ ّة ِ زُم َراٗ ...ؾهؽٖ۱9/
ن ات ّقَو ْا ر َ ّبه ُ ْ
ق ال ّذ ِی َ
سی َ
وَ ِ
ً
جؽخ٘ه :و قى ٤ظهًع کـا٢ؽاو ؼا بـه قـىی ظوؾش ،گـؽوه گـؽوه و ؼواو کـؽظه
نىيع آيايیکه جؽقیعيع اؾ پؽوؼظگاؼ ضىیم به قىی بههث ،گؽوه گؽوه.
و ظؼ ٚیى زال ايحباه بؿؼگ به اوالظ بهـؽ اؾ ایًدـا قؽچهـ٘ه هیگیـؽظ کـه ظؼ
زال يکؽظو هیچگىيه ْاٚث ،به ایى ه٘ه ايٛام و اکـؽام هكـحس ٥گؽظیـع و جـاج:
ْ
ول٧ع ک َّؽ ْهًا بًی آظم ٗ ٖ۱4بؽ قؽل يهاظه نعه و او ؼا ضلی٣ۀ ضىیم ظؼ ایـى قـؽا
پؽظه ،زُؽت او جٛالی ه٧ؽؼ ٢ؽهىظه اقث و اگؽ ٢ؽهاو بؽظاؼی بیهحؽ ي٘ایـع البحـه
ً
بؽضىؼظاؼ اؾ لػایػ گىياگىو ،ظؼ هؽ ظو ظاؼ گؽظیعه و ٚالوجا ههؽ ٠ظیعاؼ ضىاهع
نع.
ً
وی گ٣ث :به يسبث ضىیم لٓ٣ا اظاهه ظهیع که ضیلیهـا ظلچكـ بـىظه و
نا٢ی اهؽاٌ و گهایًعۀ ٧ٚعههای هًٛىی ام گؽظیع.
گ٣حن :اکًىو که جا خای قـطى اؾ زک٘ـث پیـعایم ايكـاو بـه هیـاو آهـع و
ز٧ای ٥ظؼ پهلىی آو ؼونـى نـع ،بـی هـىؼظ يیكـث جـا بـه کی٣یـث و چگـىيگی
پیعایم ايكاو ،يیؿ واؼظ نىین ،و بؽای جىَیر ایى هٓلـب يـاگؿیؽ ین کـه ه٧عهـۀ
اقاـ جطلی ٥بهؽ ؼا با ٞیؽه هطلى٦ـات خايـعاؼ کـه اؾ چـه چیـؿ بهـن آوؼظه ايـع،
هالزٗه کًین .ضاليه ه٘ه پیعایم غات ا٦عـ خٚخالله بـؽ ظو ٚـالن هًٓـىی
هینىظ:
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 08 /
اول – عالن علىب یا هًابع يىرب:
به اقنٚ -ؽل ،کؽقی ،لىذ و ٦لن ...و ٞیؽه ن٘ىـ ٚالن باال.
ظوم -عالن طفلی یا اجزام کزرايی:
ً
هايًع -ا٢الک ظیگؽ -ضًىيا ٢لـک ن٘كـیه هـا و ظؼ آو ؾهیًـی کـه بـؽ آو
هكکى گؿیًین.
اؾ ٢هؽظه ٚالن ٦عـ ايىاؼ ؼا کهیعه و اؾ انٛاجم ۿجىهز عمل۾ و اؾ قـؽآهع
آو ۿروح۾ ايبی ـاء ٚلی ـه الكــالم ،انــؽا ٠هلــک و ٞی ـؽه کؽوبی ـاو و ٦عق ـیاو ؼا
ٚلیج٣اوت ظؼخاجهن ضل٥܀ و اؾ جه يهـیى بـه ايكـاو زًـه ظاظ܀ و ضـعای هحٛـال
خٚخالله يكبث آوؼا به ضىیم ي٘ىظه هی٢ؽهایع:
و َ نَف َخْ تُ ف ِیه ِ م ِن ُّرّو ِ
حی ٖٗ۱۲
ایًچًـیى اؾ چکیـعۀ ٚــالن قــ٣لی ،خــىهؽ ؼا بــؽآوؼظه و اؾ قــؽگیؽل بــه اقــن
ۿي٣ف۾ به ايكاو ٦ك٘ث جٛییى ،و اؾ جه يهیى آوٞ ،یؽه خايعاؼاو ؼا ٚلـی ج٣ـاوت
هؽاجب ناو ،اٚـن اؾ ْیـىؼ و وزـىل ،هؽ یـی و يـاهؽ یی ،بـؽی و بسـؽی ؼا ضلـ٥
کؽظيع.
عىال ؽؾن – پشعیذ:
اثشات ایى تضسیق های قذست دس هلک و بؾش و ايغاو چیغت؟
گ٣حن :اثؽ اقح٧ؽاؼ ایى يیؽو هـای قـه گايـه یًٛـی ؼوذ ظؼ هلـک ،و ي٣ـف ظؼ
ً
غوی االؼواذ ،و ؼوذ و ي٣ف ظؼ آظهیؿاظ ؼا غیال به قه هؽزله بیاو هیظاؼ ین:
وبقۀ هکئک
ْىؼ یکه ظؼ باال جػکؽ ظاظین ،چىو ٢ؽنحگاو ؾاظۀ ايـىاؼ ٚـالن ٦ـعـ ايـع ،لـػا
اخكاظ لٓی٣ه يىؼايی بىظه ،و ضـىظ ؼا بـه هـؽ نـک ٚهحهـک ٚکـؽظه هیجىايًـع .اؾ
هؽگىيه ج٘ایالت نـهىايی ٖـاهؽی و بـاًْی اؾ ٦بیـ ٚضـىؼاک و لبـاـ ،جىالـع و
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 11
جًاق ،ٚب ،ٍٟزكع و کیًه ،و ٞیـؽه يـ٣ات غهی٘ـه بـؽی ايـع و بـه ْـىؼ ٘ٚـىم
گؽوهی به جكبیر و ج٧عیف ،و خ٘اٚهیی به ٛ٢الیث اهىؼ ،ه٧ؽؼ بانًع .يا٢ؽهايی و
ً
کكالث ظؼ ای٣ای وٖی٣ه اؾ ایهاو ابعا ظیعه ي٘ینىظ.
م و َ ی ْفع َلُونَ م َا یؤْم َرونَ ٗجسؽ ینٖ۶/
ل َا یعْصُونَ الل ّه َ م َا أَ م َرَه ُ ْ
ُ
و ٦ؽآو کؽ ین اؾ ایهاو به ً٦ایع و واٛ٦ات بكیاؼ ضبـؽ ظاظه اقـث کـه ضـىظ ؼا
هحدكن به يىؼت ايكايی کؽظه و ظؼ آو قهین گؽظیعه ايع .چًايچـه بـه هه٘ـايی
زُؽت ابؽاهین ٔ٘ٓ و يطىؼظو ایهاو اؾ آو گىنث بؽ یاو نـعۀ گىقـاله܀ هٛلـىم
نع که ایهاو هالئک بىظيع.
ً
و ایُا ،آهعو خ٘ٛی به يىؼت هؽظاو ،و جالل ٦ىم لـىِ بـؽای کاهگـاؼی اؾ
ایهاو و واؼضٓـا نـعو لـىِ ٔ٘ٓ و اْ٘یًـاو ظاظو ،کـه ظقـث ٦ـىهم بـه آوهـا
ي٘یؼقع ،ؾ یؽا ٢ؽنحگاو ايع.
و ظؼ ٞؿوه ٢حر بعؼ ٕ به ک٘ک ؼقیعو با هكل٘اياو ،و اهثال ایـى اضبـاؼ بكـیاؼ
واؼظ اقث.
وبقۀ جايذاساو
ً
٢ى٦ا گ٣حه نع که ایهاو چکیعۀ ٚالن ضبث یا خهاو ٖل٘ايی ايع ،بًـابؽ ایـى اؾ
هؽگىيه ٚؿت و نؽا٢ث ضىاهی ،بؽی بىظه ّ٧٢ ،به و٦حم جىالع و جًاقـ ٚي٘ـىظه،
و چىچهگاو ضىظها ؼا جا قؽزع ؼنـع بـه ٚال٦ـۀ الؾم ؼقـايیعه و چـىو اؾ ٚهـعۀ
اهؽاؼ زیات ضىیم ،به ْىؼ ٢ؽظی یا اخح٘اٚی ،هٛلىم نع که بؽآهعه هیجىايًع او
ؼا اؾ اليه و آنیايۀ ضىظ ظوؼ هیقاؾيع.
بكا ه٘کى اقث که ظؼ کاهگاؼی هاظؼ اؾ پكؽ ،یا پعؼ اؾ ظضحـؽ ،یـا ضـىاهؽ اؾ
بؽاظؼ ،و یا ٚکف ایى و٦ای ،ٙاقح٣اظه کًًع.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 10 /
اؾ آيدا ظؼ ٓ٢ؽت ناو ٞیؽ اؾ ضىؼظو و يىنیعو و ضىابیعو ،ظیگؽ هؽام هىخىظ
يیكث بًابؽ ایى به ْىؼ ٘ٚىم ۿافمی۾ ضل ٥گؽظیعه ايع ،جا هؽ چه ؾوظجؽ قؽ نـاو
خايب هأکىالت و ههؽوبات به قهىلث ٢ؽو گؽظیـعه و بهـؽۀ ضـىظ ؼا بـه آقـايی
گؽ٢حه بحىايًع.
چىو نٛىؼ ناو اؾ هؽجبۀ چهاؼم اي٧كام ٧ٚـ ،ٚبهـن آهـعه لـػا هسـعوظ هٓلـ٥
اقث .اؾ ایًؽو به نک ٚبكیّ جأهیى ؾيعهگی ؼا ي٘ـىظه و ظؼ آو چیـؿی ؼا اَـا٢ه
کؽظه ي٘یجىايع.
یًٛی اؾ ابحعاء ضل٧ث ،هٟاؼه قاؾی هىل ،اليه گیؽی وزىل ،آنیايه پـؽظاؾی
ْیىؼ ،و ٞیؽه خايعاؼاو٦ ،ك٘یکه اهؽوؾ ظیعه هینىظ ٚیى آو يىؼت اقـث ،کـه
ظؼ ؾهاو زُؽت ابىالبهؽ ٚلیه الكالم به ٚ٘ٚهیآوؼظيع.
ه٘کى ظؼ بؽضی هىاؼظ جٟییؽات خؿیی به يٗؽ ؼقع܀ و آو به ْىؼ اقحثًایی و بـه
زکن ،ۿياظؼ کال٘ٛعوم۾ اقث.
وبقۀ ايغاو ها
ظؼ جً٣یالت گػنحه یاظ آوؼ نعین که ظؼ يًعو ٤خكن آظهیؿاظ بهؽۀ اؾ ٚالن
٦عـ به يام ؼوذ و زًۀ اؾ خىهؽ ٚالن کعؼايی به اقن ي٣ف ،يهاظه .یا به ٚبـاؼه
ظیگؽ اؾ ایى ظو ٦ىا او ؼا جؽکیب کؽظيع.
اؾ ایًؽو بًابؽ ه٧حُیات ؼوزی ،نطى ه٘ىاؼه ضىظ ؼا هح٘ای ٚبه ضعا نًاقـی
هییابع و بؽای بؽآوؼظه نعو ایى آؼؾو ،به ظيبال ؼهبؽايی کـه اظٚـای ويـىل ایـى
ه٧ام ؼا به اقاهی ايبیاء ٔ٘ٓ و اولیاء الله ٔؼذٓ ظاؼيع ،هـیپؽظاؾيـع .بینـک ه٘ـه
کیم و ؼولهای ظیًی ظؼ اي ٚهًهاء الهام آق٘ايی ظانحهٕ ولی ؼ٢حه ؼ٢حه پیؽواو
بٛعی به اثؽ وقاوـ نیٓاوهای ايكی یا خًی بـه آو ؼيـگ و ؼوی ظیگـؽ ظاظه و
ً
زحی بُٛا نیىۀ یکحا پؽقحی ؼا به انؽاک و یا جثلیث و ٞیؽه هبعل کؽظه ايع.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 11
ضاليه ؼوذ هیضىاهع جـا یـک آو اولحـؽ بـه هًـاؾل ٚـالن بـاال و هـالء اٚلـی
هحىي ٚگؽظظ .به جأقی اؾ ایى ز٧ی٧ث هؽ يى٘ ٚباظت و ْاٚث ضعا خٚخاللـه،
يٗؽ به اقحٛعاظ انـطاو ٦ابـ ٚپكـًع و الیـ ٥ج٘ٛیـ ٚاقـث .بـه نـؽْیکه ظؼ آو
ؼ یاَث ي٣ف به قؽزع ايؿخاؼ هؽ ٚىام ؼا يؽقع ٔچه ضىاو بـه ؼ یاَـات هٛحـاظ
ايعٓ و خىايب ظیگؽ اخح٘اٚی ،اضال٦ی٢ ،ؽهًگـی ،قیاقـی و ٞیـؽه يیـؿ ظؼ ظیـى
بیظض ٚيیكث܀ که ضىنبطحايه با چًیى پؽيكیب کاه ّ٧٢ ،ٚظیى هبـاؼک اقـالم
اقث که به ؼوی ایى يـ٣اییث و ز٧ـای ٥ضـىیم بـه زکـن ٗ لی ْظه ِرَه ُ عَل َى الد ِّی ِن
كُلِّه ِ﴾ ٗ٢ـــحر٢ ٖ۲۲/ـــای ٥و هٓـــاب﴿ ٥ال ْیوْم َ أَ كْ مَل ْتُ لـَك ُ ْم دِینَكُمْ﴾ ٗ ٖ9ظؼ آواو
قٛاظت ا٦حؽاو پیٟ٘بؽ يلی الله ٚلیه وقـلن هؽازـ ٚجًـعی ٥اک٘ـال و ج٘ـاهیحم
اٚالم گؽظیعه اقث.
ببطهیع ،ايعکی اؾ هبسث ظوؼ نعین ،باؾ گؽظین ظؼ جهؽ یر آيچه هٓ٘ـر يٗـؽ
اقث.
هکػا بًابؽ ضىاههات ي٣كايی که ضىظ ؾاظۀ خىهؽ ٚالن کعؼايیكث ،لػا ي٣ف
هؽ چه بیهحؽ هیضىاهع جا به ظيیا و ها٢یهای آو چكپیعه و لػت يهـایی ضـىظ ؼا اؾ
ایى ه٘ؽ بؽظه بانعْ .ىؼ یکه گ٣حه نع چىو هاظه ال ؾاظۀ ٚالن ضبث و یا خـىهؽ
آيكث܀ لػا هؽگىيه ٢ؽآوؼظههای ؾهیى ْؽ ٠هی ٚو انحهای او بىظه و به يسىی اؾ
ايسا اؾ آو اقح٣اظه هیي٘ایع .گؽچه جا ايعاؾۀ جًع چىو هؽچ قؽش و قیاه ،و یا جلص
چىو جؽ یاک و جًباکى و ٞیؽه بانع بًابؽ هداوؼت ایى ظو ٓ٦ـب هطـالٔ ١ؼوذ و
ي٣فٓ ه٘ىاؼه ايكاو ضىظ ؼا به که٘کمها قؽظچاؼ هیبیًع و جا ؾهايیکه یکی اؾ
ْؽ٢یى ٔؼوذ و ي٣فٓ ٞالب و هٟلىب يگؽظظ به هیچ يىؼت ايكـاو ضـىظ ؼا آؼام
يعیعه و به ؼازث ؾيعهگی کؽظه ي٘یجىايع .بـه جأقـی اؾ ایـى ،وخـىظ آظهیـؿاظ ؼا
بؽضالٞ ٠یؽه هطلى٦ات خايعاؼ ۿعمىرب۾ بعیى هًٛی ضلـ ٥کؽظيـع کـه یـا بـه
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 12 /
يیؽوی ٦ىای ؼوزايی ضىظ ؼا به اٚلی ٚلییى ؼقايع یـا بـه پیـؽوی اؾ ي٣ـف نـىم و
ه٘کاؼی نیٓاو هلٛىو ،به اق ٚ٣الكا٢لیى ايؿال يؿول کًع.
عىال هفتن – پشعیذ:
ً
پظ چشا کفاس که افک به خشذا جلجکلشه و آخششت هؼتقشذ يیغشتًذ ،اص هشنهًیى
چًذیى باس آساهتش و هغتشیذتش ايذ؟
ً
ظؼ پاقص گ٣حن٦ :بال جػکؽ ظاظین جا یکی اؾ ٓ٦بـیى هطـال ١بـؽ ظیگـؽی ٞلبـه
زاي ٚيکًع ،آؼاهی ه٘کـى يیكـث .و ایـى آؼاهـی يكـبی کـه ظؼ ههـؽکیى و یـا
هلسعیى به يٗؽ هیؼقع ّ٧٢ ،ظلیٞ ٚلبۀ ي٣ف بؽ ؼوذ اقث.
و یا به ٚباؼۀ ظیگؽ٦ :عؼت ؼوزی ظؼ ایهـاو بـه کلـی هسـى ،و یـا بـه ظقـحؽـ
يابىظی اقث .با ایى هن اگؽ ظ٦ث کًیـع ایًگىيـه انـطاو بًـابؽ ه٧حُـیات و پـا
٢هاؼی های ه٘او ؼوذ َٛی ١و ياجىاو ،هًگاهیکه او هیضىاهع اؾ ؼاه ٚباظت و
یا ضعا نًاقی جلػغ گیؽظ ،و آؼاهییابع܀ نیٓاو به اقح٣اظه اؾ ٢ؽيث ،آو ضىاهم
هًٛىی ؼا به هداؾی هبعل کؽظه ،جىقّ قاؾ و آواؾ و یا ههـؽوبات هكـکؽ ٧ٚـ،ٚ
که ظؼ آوها بی ضىظی و اقحٟؽا ٤هسٍ باؼ آوؼظه ،به ٦كن خ٘اظ هحسؽک و بی
ه٣هىم او ؼا کی٣یث بطهیعه – جىي ٚهیخىیًع.
ً
نؽذ ایى بكیاؼ اقث ٛ٢ال به ایى ٦ـعؼ اکح٣ـا کـؽظه بـه جهـؽ یر اي٧كـام ؼوذ و
ي٣ف ظؼ ْب٧ات قه گايه هالئک و بهـؽ و زیىايـات کـه هىاليـا بلطـی ٔؼذٓ بـه
ج٣كیؽ زعیث غی ٚيبىی يلی الله ٚلیه و قلن ي٘ىظه اقث ،خلـب جىخـه نـ٘ا ؼا
هیي٘ایین:
ان الل ّه تعالی خلق الملائکة و رکب فیهم العقل ،و خلق البهایم و رکب
فی ها ال شهوة ،فمن غ لب عق له ع لی شهوته ،ف هو اع لی من الملائکة و من غ لب
شهوته علی عقله ،فهو ادنی من البهایم.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 13
ضلــٚ ٥الــن ؼا قـه گىيــه آ٢ؽ یـع ظؼ زـعیث آهــــع که یــــؿظاو هدیع
آو ٢ؽنحـه اقث و يعايع خؿ قدىظ یک گؽوه ؼا خ٘له ٚ٧ٚو ٚلن و خىظ
يىؼ هــٓل ٥ؾيــعه اؾ ٚـهــ ٥ضعا يیكث ايعؼ ًٚـــًؽل زــؽو و هىا
ه٘چـى زـیىاو اؾ ٚل ١ظؼ ٢ؽبـهی یک گـؽوه ظیــــگؽ اؾ ظايــم جهـــی
اؾ ن٧ــاوت ٞا٢لـكث و اؾ نـؽ٠ او يبیـــًع خؿ کـــه ايـــٓب ٚو ٚل١
يیــن او ؾ ا٢ــؽنـحه و يی٘ـــم ضؽ ویــى قــىم اقــث آظهــیؿاظ و بهــؽ
يــین ظیــــگؽ هایــــــٚ ٚلىی بىظ يین ضـــؽ ضىظ هایـــ ٚق٣ـــــــلی بىظ
ؾ یـى ظوگايــــه جا کعاهـیى بؽظ يؽظ جا کــــعاهیــى ٞالـــب آیع ظؼ يــــبؽظ
و اؾ هالئـک ایى بهؽ ظؼ آؾهـــىو ٚ٧ٚاگـؽ ٞالـب نىظ پـف نع ٢ـؿوو
و اؾ بهاین ایى بهؽ ؾاو کابحؽ اقث نهـىت اؼ ٞــالب نىظ پفک٘حــؽقث
و ایى بهؽ با ظو هطال ١ظؼ ٚػاب آو ظو ٦ــىم آقــىظه اؾ خًـگ و زؽاب
ٔهىلىیٓ
و خًاب هىاليا بلطی ٔؼذٓ بؽ اًْاب ایى جهؽ یر ؼونـًی بیهـحؽ ايعاضحـه و ظؼ
٢ؽؾيعاو آظم يیؿ ْب٧ات قه گايه ظیگؽ ه٧ؽؼ ظانحه ،بی هىؼظ يیكث که به ایـى ؼاؾ
يیؿ واؼظ گؽظین .بایع ظايكث که هًٗىؼ ها ّ٧٢و ّ٧٢ظايكحى اهحیاؾ بیى الٓب٧اجیى
ً
هإهًاو ز٧ی٧ی و هًکؽاو واٛ٦ی اقثٕ که غیال هالزٗه هی٢ؽهایع :بیث:
ویى بهؽ هن ؾ اهحساو ٦ك٘ث نعيع
آظهی نکــ ٚايع و قه اهث نعيع
یک گـؽوه هـكحٟؽ ٤هٓــل ٥نـعيع
ه٘چى ٚیكی با هلک هلس ٥نعيع
اؾ ؼ یاَــث ؼقـحه و اؾ ؾهع و خهاظ
گىیا کـؿ آظهـــی او ضـــىظ يــؿاظ
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 14 /
٦كن ظیـــگؽ با ضـؽاو هلس ٥نعيع
ضًن هسٍ و نهىت هٓل ٥نعيع
وي ١خبؽ ییلی ظؼ ایهاو بىظ ؼ٢ث
جًگ بىظ آو ضايه و آو وي ١ؾ٢ث
هکؽو جلبیكـــی که او ظايع جًیـــع
آو ؾ زــــیىاو ظیـــگؽ يایــع پعیــع
يام کااليـــٛام کــؽظ آو ٦ـــىم ؼا
ؾآيـک يكبــث کى به ی٧ـــٗه يىم ؼا
الخؽم اقــ ٚ٣بــىظ اؾ قــا٢لــیى
جؽک آو کــى ال ازـب اال٢ـــلــیى
هايع یک ٦كــن ظیــگؽ ايعؼ خهاظ
يیـــن زیــىاو يیــن زــی با ؼنــاظ
ؼوؾ و نب ظؼ خًگ و ايعؼ که٘کم
کــؽظ چالیـــم آضــؽل با اولـم
خاو گـهایع قـــىی باال بالـــها
ظؼ ؾظه جـى بؽ ؾهیـــى چًــگالــها
ؾ یى کًع ي٣ؽ یى زکین ضىل ظهى
بؽ قـــىاؼی کــى ٢ـــؽو يـایع ؾ جى
ایًچًیى قؽ یكث هكحثًی ؾ خًف
کاو ٢ــؿوظ اؾ اخــحهاظ خـى و ايف
ٚه ٥هىلی کی کن اؾ لیلی بىظ
کــىی گهحـــى بــهؽ او اولــی بىظ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 15
عىال هؾتن – گفت:
ؽما ؽشؼىس دیىايشات سا اص هشتبشۀ چهشاسم ػقشل خىايذیشذ ،آیشا هشاتشب عشه گايشه
دیگشػ سا به کجا و به کی داديذ؟
ً
ظؼ خىاب گ٣حن :ظؼقث به یـاظ ضىاهًـع ظانـث٦ ،ـبال جىَـیر ظاظیـن کـه اؾ
انٛات ايىاؼ ٚالن ٦عـ ،خىهؽ ٚ٧ٚؼا بًا يهاظيع ،و ایى ؼا به چهاؼ ٦ك٘ث ي٘ىظ،
٦ؽاؼ غی ٚبه هؽ گؽوهی زًه ظاظيع:
٦ك٘ث اول بؽای ٢ؽنحگاو ويٗؽ به اقحٛعاظ و جىايایی هؽ یک ناو.
٦ك٘ث ظوم -به ٢ؽؾيعاو ابىالبهؽ.
و زًۀ قىم ؼا بؽای نیاْیى و خًیاو.
و جه يهیى اضیؽ یا پاؼه چهاؼم ؼا به ٞیؽه غوی االؼواذ جىؾ ی ٙکؽظيع.
ً
به ؼوایحی ،چىو طزگیز اول ؼا به هالیک ظاظيع بعیى ٢ؽيث ایهـاو ؼوزـا ظؼ
بؽابؽ ه٧اهات ٚالن ٦عـ يـ ١بكـحه بىظيـع .لـػا يٗـؽ اول نـاو بـؽ آو قـؽاپؽظه
ا٢حاظه ،و ه٘ه انیاء ؼا به ک٘ال يهایی آو ظیعيع .که يبی يلی الله ٚلیه وقـلن ظؼ
نأو آو ه٧ام هی٢ؽهایع:
ما لا اذن سمعت ولاعین رائت ٔالسعیثٓ
یًٛی :ظؼ آو قؽا چیؿهاییقث که هیچ گىل ي٣ث ،و هیچ چهن يىؼت
آو ؼا ،يه نًیعه و يه ظیعه اقث.
ً
بًابؽ ایى ظیگؽ غو ٤جدكف بیهحؽ ظؼ ایهاو با٦ی ي٘ايعه اقث .واٛ٦ا ايكـاو یـا
هؽ هىخىظ که ظاؼای ٚ٧ٚهًکهـ ١بانـع ،هؽگـاه ظؼ بؽابـؽ ضـىظ هک٘ـ ٚجـؽ یى
وقایّ و اقباب ؼا ههاهعه کًع که اؾ آو هات و هبهىت ب٘ايع ،باؼی ظیگـؽ يٗـؽ
به خؿییات و یا آؼؾوی جس٧ی٧ات ،به وی با٦ی ي٘یهايع.
هزتبه روم عمل ؼا به ٦ىلی به ايكاوها به خـای ظاظيـع کـه ایهـاو بًـابؽ جد٘ـٙ
هكحۀ ؼوذ و ي٣ف بیى ق٘اء و ؾهیى ٦ؽاؼ ظانحًع .گؽوهی هحىخه هًاٖؽ آو قؽا و
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 16 /
خ٘ٛی هلح٣ث ههاهعۀ ایى قؽا ٔظيیآ بىظيع .لػا به جس٧ی ٥ایى هؽ ظو ،غهًیـث ؼا
به کاؼ ايعاضحًع܀ اؾ ایًؽو هالک ٚ٧ٚهًکه ١گؽظیعيع .و ظؼ ایًدا هؽ ٚاؼ٢ـاو و
ً
هس٧٧او ؼا ه٧االت بكیاؼیقث که ضاليه ال غیال اؼائه هیگؽظظ.
یًٛی آيايکه يٗؽ بعايدا ظوضحًع با ايحها جدكف به خكـحدىی ضـال ٥ایـى ه٘ـه
انیاء پؽظاضحًع ،که ایهاو زُؽات ايبیاء ٗٚـام و اولیـاء کـؽام و ٞیـؽه يـالساو
اٚلی هؽاجب ظؼخات ايع.
و خ٘اٚهیی ظؼ ایى هیايه ،که يٗؽ ؼا بـه هًـًىٚات و هطلى٦ـات ٚـالن قـ٣لی
هلح٣ث کؽظه بىظيع ،پف اؾ ههاهعۀ ایى ه٘ه انیاء گىياگىو ،به خكحدىی ضال٥
ایىها پؽظاضحه܀ و اؾ يً ٙگىیا به ياي ٙؼاه یا٢حه܀ و به يسىی اؾ ايسـا بـه زُـؽت
او نحا٢حه ايع .که ایهاو ؼا ٚل٘ای ٚاه ٚو هإهًـاو يـا ٠ظل ،و ٞیـؽه ؾاهـعاو و
ٚابعاو و يالساو و نهعأ ؼَىاو الله الحٛالی ًٚهن اخ٘ٛیى ايع.
و ٦ىهی که به ایى انیاء ٚالن ً٢ا ٔظيیآ يٗؽ ؼا ظوضحًع و هیچ جىخه ؼا به ظیگـؽ
ْؽ ٠هلح٣ث يکؽظيع ،ه٘ايا ْالباو ظيیا و هًکؽاو ٘ٗٚث و هىخىظیـث زُـؽت
ا٦عـ کبؽ یا ايع.
هزتبۀ طىم عمل به هطلى٦ی ظاظه نع که ایهاو ؾاظۀ نٛلۀ آجـم و هىقـىم بـه
خى و نیاْیى ايع .خ َلَقْتَن ِی م ِن ن ّا ٍر ٗ وٖ۱۶/
جؽخ٘ه :آ٢ؽ یعی هؽا اؾ آجم.
چىو هؽجبۀ ظايم نیاْیى یک ظؼخـه اؾ ايكـاو پكـث جـؽ اقـث لـػا ضعاويـع
ن ك َانَ ضَع ِیف ًا ٗ يكاءٖ۱۶/
شیطَا ِ
كید َ ال ّ
ن َ
٢ؽهىظِ :إ ّ
جؽخ٘ه :هؽ آییًه زیلۀ نیٓاو قكث و َٛی ١اقث.
ه٘کى بهؽۀ اؾ ايىاؼ و انٛات ياؼ یا يىؼ ٚالن ٦عـ با ضىظ ظانحًع܀ لػا به ْىؼ
قیاؼ به ْىا ٠بیى ٚالن کعؼايی و يىؼايی هًؽو ،٠گهی به خايب ه٧ام اٚلـی و
ؾهايی به قىی بؽؾش ق٣لی هیيگؽ یكحًع .که ابحعأ به قاکى آؼؾو بؽظيع جا بـه هـؽ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 17
يى٘ نىظ ظؼ بیى کلیه ْب٧ات ظاؼای لیا٦ث و زیثیـث کاهـ ٚبانـًع ،جـا ایًکـه بـه
قؽاپؽظۀ زُىؼ پیم ؼ٢حًع ،ظیعيع که ٢ؽؾيعاو ابىالبهـؽ ظؼ آيدـا ه٧ـام اول ؼا بـه
هسٍ یک يگاه و جكلین هٓل ٥ک٘ایی کؽظيع.
عىال يهن – او پشعیذ:
هًؾاء ایى آسصوی بضسگی و بشتشی دس ؽیاویى یا ابىالجاو اص کجا پیذا ؽشذ ،چشه
تا آو وقت يفظ و غیشه صادههای هغتی يبىد؟
ظؼ پاقص گ٣حن :قىالی ظؼقث و ه٧ٛىلیقث ،اها ج ٥٘ٛهؿیع به کاؼ ظاؼظ.
ً
٦بال گ٣حین ٔبه ْىؼ هطحًؽٓ که ٚالن ايىاؼ بًام لـىذ٦ ،لـنٚ ،ـؽل ،کؽقـی و
ٞیؽه پیم اؾ ه٘ه پیعا܀ و اؾ ايىاؼل هطلى٦ات ٚـالن ٦ـعـ ؼا آ٢ؽ یعيـع .ظؼ لـىذ
هس٣ىٔ ٚعهیی اؾ ؼاه ٢ؽهايبؽظاؼی ،الی٦ ٥ؽب زُؽت الهی خٚنايه گؽظیـعه و
ه٧ــؽؼ نــعه بىظيــع܀ ای ـى ظايــم ؼا ن ـیٓاو اؾ آيدــا بــه ظقــث آوؼظه ،و ٦ی ـاـ
٢ؽهايبؽظاؼی ؼا او بؽ ٚباظت ي٘ىظ ،با آيکه به ًٚایث اقث.
ل الل ّه ِ یؤ ْتیِه ِ م َن یش َاء ُ و َالل ّه ُ ذ ُو الْف َضْ ِ
ل ال ْعَظ ِی ِم ٗخ٘ٛهٖ0/ ك ف َضْ ُ
ذَل ِ َ
جؽخ٘ه :ایًكث ُٚ٢ضاو ضعاويع هحٛال هیظهعل به هؽ کكیکه ضىاهع و
ضعاويع خٚخالله يازب ُٚ٢و ًٚایث بؿؼگ اقث.
لػا به ؼوی ایى آؼؾو به ای٣ای ا٘ٚال ٢اقع و کاقع پؽظاضـث ،کـه ايـلم بـؽ
زب خاه و ؼ یاقث پایه گػاؼی گؽظیـعه بـىظ ،جـا بـعیى وقـیله ضـىظ ؼا بـه ه٧ـام
هٛل٘ی هلکىت ؼقايیعه ،و هكحس ٥ایى ؼجبه گؽظیع ،چىو اؾ یک ْؽٚ ٠بـاظجم
ضالی اؾ نـائبه ٞـؽٌ يبـىظه ،و اؾ خايـب ظیگـؽ ٦یـاـ ٢ؽهـايبؽظاؼی ؼا ٚبـاظت
ي٘ىظه܀ زااليکه به ظؼگـاه زُـؽت او جٛـالی خٚخاللـه ٞیـؽ اؾ ۿعجوش۾ ظیگـؽ
اسجُد ُوا ْ
چیؿی ْىؼ یکه گ٣حین ک٘بىظ يبىظ܀ لـػا يـعوؼ زکـن :و َِإ ْذ قُل ْنَا لِل ْمَلائ َ ِكَة ِ ْ
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 18 /
ن ٗب٧ـــــــــــؽهٖ90/
ن ال ْك َافِرِ ی َ
س أَ ب َى و َا ْس تَكْبَر َ وَك َانَ م ِ َ
لآدَم َ فَس َجَد ُوا ْ ِإ لا ّ ِإ بْل ِی َ
ظؼ نايم هًعا ٤یا٢ث.
جؽخ٘ه :یاظ کى ؾهايی ؼا که گ٣حـین هـا بـه هالئـک ،قـدعه کًیـع ٔبـه ْـىؼ
ازحؽامٓ آظم ٔ٘ٓ ؼا ،پف قدعه کؽظيع ایهاو ،اها يکؽظ قدعه ابلیف ،و قـؽ بـاؾ
ؾظ و جکبؽ ي٘ىظ و بىظ اؾ خ٘لۀ کا٢ؽاو ٔقؽباؾ ؾيًعگاوٓ.
و ایى جاؾ یايه ايحباهی بؿؼگیكث هؽ ه٘ه ْب٧ات ثالثۀ ٢ؽنحه ،آظم و خـى ؼا کـه
ً
به ٚباظت و یا ٞیؽه ا٘ٚال اٞحؽاؼ يىؼؾيعٕ و اؾ قؽ عجش ابعا به ظیگؽ خايـب لًگـؽ
يیًعاؾيع.
و ظؼ جهؽ یسات و اقاقات ٚعاوت ايلی و چگىيگی آو با ايكاو ،به ٦كـ٘ث
ظوم ایى کحاب هٓالب بیهحؽ ؼا هٓالٛـه و ْـؽؾ ٛ٢الیـث نـیٓاو و غؼ یـاجم ؼا بـه
ج٘اهه هالزٗه ضىاهیع کؽظ.
هزتبوۀ چهووارم عموول کووه آورا «شووعىر» هیگىیًووز و ظؼ ز٧ی٧ــث جــه يهـیى
آضؽ یى اي٧كام ایى هٛیاؼ بىظه کـه بـه زیىايـات ظاظيـع .ایهـاو و٦ـث جًـازب و
ً
ظؼ یا٢ث ایى ظولث ،ج٘اها ظؼ ؾهیى بىظه و يٗؽ نـاو بـؽ ایـى ايـعوظۀ ً٢ـا ا٢حـاظه و
بف.
لػا اؾ هؽگىيه ٢کؽ و ضیال نؽ ٠ضىاهی و یا ٚؿت خىیی ضالو ،و جًها بـه
قیؽ کؽظو نکن خهث اهحعاظ ؾيعهگی ضىیم ،و یا جىالـع و جًاقـ ٚبـه هى٦ـ ،ٙو
آيهن با بكیاؼ قاظگی بعوو کىچکحؽ یى پیؽایه و جًٗین܀ و جـا قـؽزع ؼنـع ايـلی
يىؾاظ ضىظها ؼا پؽوؼظه܀ و به ٚال٦ۀ هىوخه الؾم ای٣ای ایى ا٘ٚال ؼا هیکًًع و بـه
ایهاو هؽگىيه ٢ؽآوؼظه های ؾهیى هباذ بىظه܀ و اؾ ٦ك٘ث کؽظو ٢ؽؾيعاو آظم ،ایى
ؾهیى پهًاوؼ ؼا جا اکًىو و٦ى ٠يعاؼيع܀ اؾ ایًؽو به هؽ خا و هؽ و٦ث هؽ چیؿ ؼا که
هٓاب ٥غو ٤و قـلی٧ۀ نـاو ٦ابـ ٚاکـ ٚو يـىل یابًـع ،هُـای٧ه يیـاوؼظه ،و بـعوو
اقحیػاو اؾ ایى و آو ،نؽو٘ به ضىؼظو هیي٘ایًع.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 21
و اگؽ ظؼ چًیى هىا ٙ٦اؾ ْؽ ٠نطى یـا انـطاو ه٘ايٛـث هینـىيع٢ ،کـؽ
هیکًًع که آوها يیؿ به ایـى نـی هثـ ٚایهـاو يیاؾهًـع ايـع .ولـی چـىو اؾ ظیگـؽ
زیىايات ٦ىیحؽ ،و ٦ابلیـث خلـىگیؽی اقـح٣اظۀ ظیگـؽ خايـعاؼاو ؼا اؾ ه٘ـه بیهـحؽ
ظاؼيع ،لػا آوها ؼا هیؼايًع ،و به ایى ز٧ی٧ث جا اکًىو پی يبؽظه ايـع کـه ٢ؽؾيـعاو
آظم ،ظاؼ و يعاؼ ؼوی ؾهیى ؼا بؽ ضىظ ٦ك٘ث ،و به هؽ زًۀ آو جًؽ ٠ضىظها ؼا
به ؼوی اقًاظ ،و ٦باله ثابث کؽظه ايع .بایع ظايكث ظؼ اي٧كام ۿهؽجبۀ چهاؼم ،ٚ٧ٚ
که ها آوؼا نٛىؼ۾ ياهین ،ه٘ه خايعاؼاو به ن٘ىل پؽيعه ،ظويعه و ضؿيعه ،وزهی
و اهلی ،بؽی و بسؽی قهن هكاوی با بؽضی ج٣اوتهای ياچیؿ ظاؼيع܀ اها بـه ْـىؼ
٘ٚىم اٚعاء و ٦اجلیى ضىظ ؼا هینًاقًع܀ و اؾ ههالک چىو آب و آجـم ،ضـىظ و
٢ؽؾيعاو ضىیم ؼا بؽکًاؼ هیقـاؾيع .ولـی بـه ج٘ییـؿ وقـایّ هؽگبـاؼ ظیگـؽ هايًـع
هك٘ىهیث آب ،یا ظايه و ٞیؽه ضىؼاکهها و ظامهای ا٢ؽانحۀ گىياگىو آو٦عؼ واؼظ
يبىظه ،لػا به ظقث هیآیًع܀که ایى ضىظ ک٘ی ؼنع و ٚعم ايکها ٠هٟـؿ نـاو ؼا
به ضىبی ثابث هیي٘ایع .و اگؽ کعام یکی اؾ خ٘ٛیث ناو و لى که ٢ؽؾيع یا پـعؼ
و هاظؼ به زل٧ۀ ظام ا٢حع با آيکه ٢ؽيث بؽای يدـاجم هیكـؽ بانـع ،بـاؾهن جىخـه
يکؽظه هحبا٦ی ؼو به ٢ؽاؼ يهًع ،و یا ایًکه او ؼا گؽ٢حـاؼ ظام بـال بیًًـع ،اهـا ظیگـؽاو
قؽگؽم چیعو ظايه و اقح٣اظۀ ج٘ام اؾ آو هکاو هعهم بانـًع ،کـه ایىهـا ه٘ـه و
ه٘ه هسعوظیث غهى و کىجاهی ٢هن و ظؼک آوها ؼا ؼونى هیي٘ایع.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 20 /
عىال دهن – او پشعیذ:
ؽما دس تفقیکت خىد پیؾشفت ايغاو سا به جايب کؾش دقشایق اعششاس ػشالن
باال اص يادیۀ ػشوج سوح ،و پغمايیؼ سا اص پیشوی يفظ وايمىد کشدیذ ،و پیغمبش
ً
فلی الله ػلیه و علن تشقی قىای سودايی سا به اعن ػقل ،دس دشذیثی کشه فىقشا
گفته ؽذ؛ فشهىديذ ،آیا تىافق بیى ایى دو ػباست چیغت؟
ظؼ پاقص گ٣حن ،به ضاْؽ ظانحه بانًع ،گ٣حین :ۿخىهؽ ٚ٧ٚ۾ اؾ انٛات ٚالن
٦عـ بهن آهعهٕ به ؼوی ایى اقاـ ظايكحه نع ،که ٚ٧ٚخؿء اول اؾ اي٧كام ايـىاؼ
ٚالن ٦عـ اقث ،بًابؽ ایى ظؼ کالم ظؼ٢ام آيسُؽت يلی الله ٚلیه وقلن اناؼت
به اي ٚگؽظیعه اقث.
پشعؼ یاصدهن -او گفت:
آیا يىس قابل تجضیه اعت ؟
ظؼ خىاب گ٣حن :که به جس٧ی٧ـات ٚل٘ـی اهـؽوؾ ز٧ـایٞ ٥ـاهٍ بكـیاؼ زـٚ
گؽظیعه ،به نؽْیکه ايعک ج ٥٘ٛبه ٚ٘ٚآیعٕ چًايچه اؾ يىؼ بؽ ،٤ايىاؼ ؼا بـه يـام
انٛات هدهـىل ،الیـؿؼ ،هـاوؼای بـً٣م و ٞیـؽه جدؿیـه کـؽظه و اؾ هـؽ یـک آو
اقح٣اظه هـای ضايـه بـه ظقـث هیآوؼيـع کـه ظؼ ٚکـف گیـؽی اقـحطىاو بـیى
ُٚالت و یا ايح٧ال ايىات و ايىاؼ ،اؾ انٛۀ هدهىل و الیؿؼ ٚلی الطًـىو اؾ
اهاکى بٛیعه و ٞیؽه کاؼ هیگیؽيع ،و ه٘کى يك ٚهای آیًعه اؾ آو اقح٣اظه هـای
بیهحؽ و قؽقام آوؼجـؽی بً٘ایًـع ،و اؾ جؽکیـب هد٘ـى٘ انـٛات قـؽش و قـ٣یع و
بً٣م و آبیى܀ ایى ه٘ه اقباب و آالت اهؽوؾ ظؼ چلًع اقث.
خىاو با نًیعو ایى هثال ظؼ زال ،ضًعه قؽ ظاظه و گ٣ث" :گ٘او ي٘یکًن ظؼ
پؽقمهای که اؾ ن٘ا ي٘ىظم و ظؼ بؽابؽ خىابهای ظلًهیى با هثالهای ٚل٘ی که
اؼائه ٢ؽهىظیع کىچکحؽ یى ضالی نک و جؽظیع به ازعی با٦ی ي٘ايعه بانع".
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 21
وی اَا٢ه کؽظ" :زاال به ضىبی ج٘ـام ظايكـحن کـه ٧٢ـّ ظو ي٧ـى ظؼ ْـؽ٢یى
ٔخىاياو ؼونً٣کؽ و ٚل٘ای ظیًیٓ هىخىظ اقث܀ ٚلی ال٘ٛىم قائالو بـه ج٘ییـؿ و
جس٧ی ٥هاهیث خك٘ی ضىظ وا ١٦يیكـحًع ،و ظؼ ایـى قلكـله٧٢ ،ـّ ٚـعۀ کثیـؽ܀
ً
ضًىيا که جسث جاثیؽ ٢الق٣ه ٞؽب یا نؽ ٤ؼ٢حه ايع ،بكا ظیعه هینىيع کـه بًـا
بؽ ک٘ی هٛلىهات و جًگی قازۀ يٗؽ ،و بی ضبؽی اؾ جس٧ی٧ات ٚلىم ظیًی ،ضـىظ
ؼا ه٘كًگ ه٧ام ظیگؽ غوی االؼواذ هیظايًع .ایًداقث که بایـع اٚحـؽا ٠کًـین
ً
واٛ٦ا ضالی بؿؼگ ظؼ زىؾۀ ظايم هـا هىخـىظ اقـث .و یـا آوؼا اخايـب بـه ي٣ـٙ
ضىیم ْىؼی پؽ کؽظه ايع که اگؽ به ج ٥٘ٛظیعه نىظ ،ه٘لـى اؾ اوهـام و اباْیـٚ
َع ظیًی گؽظیعه اقث و بف.
و ایى چًیى قازۀ هٛلىهـات بُٛـی اؾ ٚل٘ـاء ظیًـی و هـػهب يیـؿ بـه ٚلـىم
اهؽوؾه جًگحؽ ظیعه هینىظ܀ و ٚلث آوؼا ٢کؽ هیکًن که هًؽو٢یثهای بیهحؽ به
هحى و زانیۀ کحب ٚؽبیقث ّ٧٢ .بًابؽ يا آنًایی به ؾبـاو ٚؽبـی ،ه٘ـه و ه٘ـه
هٟؿ ایهاو ؼا به اؼجباِ ظاظو جؽخ٘ۀ هحى با زانیه ،هًؽو ٠ظانحه ،ظیگـؽ ٢ؽيـث
جس٧ی٧ــات اَــا٢ی ؼا بـعیى واقــٓه قــلب کــؽظه ،بـه ؼوی ایـى هٛــػؼت ،بیهــحؽ
قىالهای هى و یا اهثالن ؼا بؽضی اؾ ٚل٘ای هسحؽم به زعی ضهک با ًٚـبايیث
خىاب ظاظيع که یا خؽأت ها قلب و یا زىيله ضىظ ناو به قؽ ؼقیعه بـىظ ،لـػا
با ُ٢ای جیؽه و جاؼ اؾ هن خعا گهحین".
گ٣حن ،جا خای ٚل٘ای ظیًی و هػهبی ز ٥به خايب ايع:
اول – به واقٓه ک٘یاب بىظو هحىو و نؽوذ اقاقات اقالم به ؾبـاو هـاظؼی و
هلی ناو.
و به ظؼخه ظوم – ٚعم جىخه والت اهىؼ بـه قـؽ ايدـام ظاظو ؾيـعهگی بطـىؼ و
ي٘یؽ آوها با ٞیؽه ههکالت یکی بٛع ظیگؽ ،باٚث بؽ جًگی قازۀ هٛلىهات نـاو
به ٚلن هٛال گؽظیعه اقث ،که اؾ هبسث ها بیؽوو ظايكحه هینىظ.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 22 /
عىال دواصدهن:
آیا ػقل دس جغن به چه فىست و ؽکل قشاس داؽته ،هش گشاه بشا سوح جًغشیت و
قشابت کاهل داسد ،چشا به اهیال يفغايی و خىاهؾات ؽهىايی ،ؽخـ اهمیت
داده ،بلکه دس فذد همکاسی با وی بش هیخیضد؟؟
خىاب :به ایى ز٧ی٧ث نایع به ضىبی واؼظ نعه بانًع که ظؼ وخىظ ايكـاو ظو
اي٘ــىغج ۿؼوذ و ي٣ــف۾ کــه خـىاهؽ ٚــالن ۿ٦ــعـ و ضبــث۾ ياهیـعه هینــىيع
خایگؿیى ايع.
اها و٦حیکه ایىها ؼا هی يهاظيع ،ظؼ بؽابؽ ناو ۿآییًه ٧ٚـٚ۾ یـا بـه ٚبـاؼه ظیگـؽ
ۿجلكکىب ٚ٧ٚ۾ ؼا هكح٧ؽ قاضحًع ،البحه هٛیاؼ و قؽزع ؼنـع هـؽ یـک اؾ ٦ـىای
ثالثۀ هػکىؼ ،اؾ ظیعۀ ٚل٘ای بؽخكحه و زحی اْبای اهؽوؾه هٛـیى گؽظیـعه اقـث
چًايچه ک٘ال ٚ٧ٚو یا ْا٦ث جلكکىب آوؼا ه٧اؼو قًیى چهـ ٚقـالگی و ايحهـا
ي٘ىی خكن ؼا الی قی قالگی ،زعـ ؾظه ايع ولی ک٘ال ؼوذ ؼا جـا ظم آضـؽ یى
زیات ،قؽزع ؼنع هٛیى يیكث .اؾ ایًؽو ؼقىل اکؽم يلی الله ٚلیه وقلن به ؼوؾ
يع باؼ اقح٣ٟاؼ هیخكحًع و ایى آهؽؾل ضىاقحى ظؼ بؽابؽ وٚعۀ ٛٓ٦ـی ضعاويـع
خٚخالله که هی٢ؽهایع:
خر َ﴾ اؼؾل يعانحه و یا ٚ٘ٚ
ك وَم َا ت َأَ ّ
ك الل ّه ُ م َا تَق َ ّدم َ م ِن ذ َنب ِ َ
﴿ل ِیغْف ِر َ ل َ َ
ؾایع گ٣حه هینع .و ؼقىل يلی الله ٚلیـه وقـلن گـاهی بـه کاؼهـای بـی ايـٚ
ي٘یپؽظاضحًع.
جؽخ٘ه :که بیاهؽؾظ جؽا ضعا آو چه که قاب ٥گػنث اؾ گًاه جـى و آيچـه پـف
هايعه٢ٗ ...حرٖ۲/
ایًدا قىال ایداظ هیگؽظظ ،که ز٧ی٧ث ایى اقح٣ٟاؼ آيسُؽت يلی الله ٚلیـه
وقلن چه بىظه بانع؟
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 23
ً
بلی ،هؽ ؼوؾ چه ه٧اهات ؼا که باًْا ْی هی٢ؽهىظيع ،به گ٘او آيكـؽوؼ يـلی
الله ٚلیه وقلن چًیى هیؼقیع که نایع يهایث کـاؼ بانـع٢ .ـؽظا هؽاجـب ظیگـؽ ؼا
هــیظیعيــع ،لــػا اؾ الح٣ــات و ً٦اٚــث ضــىظ ،بــه ه٧ــام اظوو ظیــؽوؾی آهــؽؾل
هــیضىاقــحًع .و ایـى چًـیى اقــث جکــؽاؼ ضىايــعو قــىؼه ٢اجســه ﴿الْحم َْد ُ للّهِ﴾ و
وخىبم ظؼ هؽ ي٘اؾ که هؽ اهی و ولی به هؽ ه٧ـام و خاییکـه هكـث ،بایـع جـا ظم
َاط المُستَق ِیم َ﴾.
آضؽ یى زیات بطىاهع و بخواند ﴿اهدِن َا الصِّر َ
ؾ یؽا بٛع اؾ هؽ ه٧ام که یا٢حه ،باؾهن يهایع ً٦اٚث ي٘ایـع ،الؾم اقـث ٦ـعم ٢ـؽا
پیم يهع .و به ضىبی ج٘ام ظايكحه هینىظ که يؽاِ ال٘كـح٧ین ؼا ايدـام يکـؽظه.
ضىب اقث اؾ ایى هبسث که هكحلؿم نؽذ بكیاؼ هیبانع به ایً٧عؼ اکح٣ا کؽظه به
جس٧ی ٥هٓلب که ظؼ ٦بال ایى جىَیسات هیخىیین ،پؽظاؾ ین.
به ضىبی ج٘ام ظايكحه نـع کـه خىايـب ٦ـؽب و ْـی ه٧اهـات جکاهـ ٚؼوذ ؼا
يهایث يبىظه و لػا به هـیچ و٦ـث و ؾهـاو ،يهـایع نـطى ضـىظ ؼا اؾ کـاهالو و
هک٘الو ظايع ،چًايکه ٚعۀ اهؽوؾ به ایى گ٘او ايعٕ زااليکه انحباه کلی کـؽظه و
ضبٓۀ يـؽ یر نـیٓاو ضـىؼظه ايـع ،و اؾ ایـى هٓلـب ظؼ يحیدـه ،وخـىظ ز٧ی٧ـث
ۿعجش۾ ؼا که ٞایه يهایی بًعگی اقث ،ثابث هیگؽظظ .و اؾ ایًؽو ائ٘ۀ ظیـى ٔؼذٓ
ه٧ام ای٘او ؼا ه٘ىاؼه بیى ۿضى ٠و ؼخا۾ ه٧ؽؼ ظانحه ايع.
به هؽ يىؼتْ ،ىؼ یکه گ٣حه نع ؼوذ٧ٚ ،ـ ٚو ي٣ـف ؼا ،ظؼ ابحـعا ضل٧ـث ظؼ
وخىظ هكح٧ؽ کؽظه و به هؽوؼ ؾهاو هؽ یک اؾ آوها به ي٘ىی ضىیم هی پؽظاؾيع.
گؽچه ظؼ ٢ؽؾيعاو ايكاو به ایام نیؽ ضىاؼگی ،البحه آییًه ظاؼی ٧ٚـ ،ٚضیلیهـا بـه
ه٧اب ٚنٛىؼ ٞیؽه خايعاؼاو ،هايًع چىچگاو اق ،نـحؽ و گىقـً٣ع و یـا بُٛـی
ْیىؼ ضايگی ياچیؿ اقث܀ ؾ یؽا ایهاو بـه هسـٍ جىلـع ،ؼاه هیؽويـع و اؾ ههالـک
پؽهیؿ هیکًع ،اها بؽٚکف چىچه ايكاو جا قًیى ظو قالگی به پا ؼ٢حه ي٘یجىايع و
به اظای کل٘ات خؿ بابا و یا ببى و ٞیؽه ک٘حؽ قطى ؾظه هیجىايع.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 24 /
عىال عیضدهن:
سوح و يفظ اص چه چیضها يؾى و يما هییابًذ؟
خىاب :ؼوذ اؾ ه٘ه ايىا٘ ٚباظات کـه هًـحح بـه نًاقـایی کاهـ ٚيـاي ٙکـٚ
هىخىظات گؽظظ ،ج٧ىیه یا٢حه هیجىايع ،به نؽِ آيکه ههاؼکث ٞیـؽ ظؼ آو ْاٚـث
يبانع ،اؾ ایًؽو ؼقىل کؽ ین يلی الله ٚلیه وقلن ظؼ ابحعا بٛثث ،ؾهايیکه ياههها ؼا
ً
بؽای قؽاو و قؽوؼاو ٚالن هیيىنحًع ٔضًىيا که اهـ ٚکحـاب ،هايًـع ايدیـ ٚو
جىؼات بىظيعٓ جػکؽ هی ظاظيع که ظؼ زعیث بطاؼی نؽ ی ١به ْىل آو ،ایى آیـه
هباؼکه ؼا به ياهۀ هؽ ٚ٦اؼناظ ٢ؽهىظه ايع:
اب تَع َالَوْا ْ ِإل َى ك َلَم َة ٍ سَوَاء ب َینَن َا و َب َینَك ُ ْم أَ لا ّ نَعْب ُد َ ِإ لا ّ
ل الْكِت َ ِ
﴿ق ُلْ یا أَ ه ْ َ
ن الل ّهِ﴾ ...
ش یئ ًا و َلا َ ی ّتخ ِذ َ بَعْضُنَا بَعْضًا أَ رْب َاب ًا مّ ِن د ُو ِ
الل ّه َ و َلا َ نُش ْرِك َ ب ِه ِ َ
ٗال ٘ٚؽاوٖ۶0/
جؽخ٘ه :بگى ای اه ٚکحاب بیاییع به قىی قطًی هكلن هیاو ها و ن٘ا کـه يـه
پؽقحین به خؿ ضعا و نؽ یک يكاؾ ین با وی چیؿی ؼا ،و پؽوؼظگاؼ يگیؽظ بُٛی اؾ
ها بُٛی ظیگؽ ؼا به خؿ ضعا.
البحه به قه يىؼت ٚام و ظو ٦كن ضاو ،ايىا٘ ٚبـاظاجی کـه ضعاويـع ٔجٓ ظؼ
٦ؽآو کؽ ین به کا٢ۀ اقالم ٢ؽٌ کؽظه ،هإخؿ و کاهلحؽ یى وقیلۀ ج٧ؽب هؽ ه٘گاو
ؼاقث.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 25
عىال چهاسدم:
ايىاع ػبادات ػام و خاؿ چیغت ؟
اول غکؽ ضعاويع خٚخالله :اگؽ جىقّ اق٘اء الله بانع و یا آیات کالم الله،
ظؼ هؽ خا و هؽ و٦ث ،جا آو ؾهاو ٢ؽٌ اقث که ۿهلکه زُىؼ او خٚنـايه۾ ظؼ
کلیۀ ا٘ٚال ٞالب گؽظظ.
ظوم ي٘اؾ :ایى ٚباظت هى٦ى ٠به او٦ات و نؽوِ اقث ،چًايچه بـه نـبايه ؼوؾ
پًح و٦ث ،و به ه٣حه یکباؼ ظؼ اکبؽ هكاخع به اقن ي٘اؾ خ٘ٛه ،و به قال ظو باؼ به
اقن ي٘اؾهای ٚیعیى یا ٞیؽه ي٘اؾ های کكـى ٠و ضكـى ٠و اقحكـ٧اء و خًـاؾه،
که ظؼ ز٧ی٧ث ظٚاقث.
قىم :ؼوؾه هاه ؼهُاو ال٘باؼک :به قال یکباؼ ظؼ هاه هطحى ؼهُاو کـه ظؼ
ْىل ثلث ٦ؽو هٛاظل به یکكال هک٘ ٚؼوؾه هؽ ٢ـؽظ هكـل٘او اظای يـىم ي٘ـىظه
اقث.
و هحبا٦ی اؼناظات یا هًىِ به ۿاضال٦یات۾ اقث و یا هؽبىِ بـه ۿهٛـاهالت۾،
که جىخه هؽ چه بیهحؽ به آو ؾاظۀ ای٣ای زكـى ا٘ٚـال ه٣ؽوَـه بـىظه و ظلیـ ٚبـؽ
وخىظ ای٘او کاه ٚنطى هیي٘ایع ،و اؾ ایى بیهحؽ هىاٖبث ظؼ ا٘ٚال ْاٚـات و
یا هٛاهالت ؼا به زکن ج٧ىا ظايین.
و آو ظو ٚ٘ٚهطحًۀ قؽهایعاؼاو و اًٞیـاءٚ ،بـاؼت اؾ ظاظو ؾکـات بـه قـال
یکباؼ اؾ ه٘ه ي٧ىظ و هىانیقث .و هکػا ؼ٢حى یکباؼ به ْىل ٘ٚؽ به ایام زح بـه
ؾ یاؼت کٛبة الله ،خهث اظای ٢ؽ یُۀ زح با ه٘ه هًاقک آو.
ٞػای ي٣ف و واقٓه ي٘ىی آو ؼا ظؼ ه٘ه ٢ـؽآوؼظه هـای ؾهـیى و ها٢یهـای آو
هیجىاو ظیع܀ ْ ّ٧٢ؽؾ و ؾهاو اقح٣اظه ال هؽبـىِ بـه جًٗـین ،جؽجیـب و ضىاقـحۀ
ايكاو اقث.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 26 /
ایًؽا ياگ٣حه يبایع گػانث ،که ظؼ ايـىل جؽجیـب هؽچـه بهحـؽ و ج٘ـاهحؽ اغذیوۀ
طزفیى روح و ي٣ف ،ؼول ههن به ظول ابىیى بىظه و قـپف هسـیّ ضـايىاظه ،و
اؾ آو بٛع اخح٘ا٘ اؼؾل بكؿایی ظانحه و ي٧م آیًعه ههاهعات آو يىؾاظ ؼا ایىهـا
بالًىبه بًیايگػاؼی هیکًًع.
یًٛی هًهأ ايلی هى٧٢یث ايكاو به جٛلین و جل٧یى ؼهبؽاو او هؽبىِ اقث .یا بـه
ٚباؼه ظیگؽ هؽ گاه ۿاقحاظ ْٚ٣۾ ظاؼای اهحیاؾات و يىؼايیث ؼوزی بانع ،يٗـؽل
ؼا اؾ هٗاهؽ ؾوظ گػؼ ایى قؽاچۀ ً٢ا کهیعه و خايب ٚالن ب٧ـا گؽظايیـعه و ضـال٥
هؽ ظو خهاو ؼا به ظیعبايم ظؼ هؽ هکاو و ؾهاو زاَؽ واي٘ىظ کؽظه ،و ظؼ يحیدـه
اؾ ههاهعۀ هؽ چیؿ ،بؿؼگی و ٘ٗٚـث ضـعای هحٛـال ؼا ظؼ یا٢حـه و چـىو ؼَـای
ضال ٥خٚخالله به ضىنًىظی هطلى٦م اؼجباِ هكـح٧ین ظاؼظ ،لـػا هیکىنـع ظؼ
ه٘ه اهىؼ جعابیؽ ؼا اجطاغ ي٘ایع جا هؽچه بهحـؽ و ج٘ـاهحؽ ؾيـعهگی هـؽظم بـی قـؽ و
قاهاو ؼا ب٧عؼ وق ٙبلکه اَا٢ه اؾ جىاو ،جًٗین بطهیعه܀ و ظؼ ٦بال ایى و اهثال ایى
ا٘ٚال يیکىی ظیگؽ ،ؼَاییث ضعای یکحا خٚخالله ؼا هًٗىؼ يٗؽ ظانحه ،و بعوو
کعام يٗؽظانث با ه٘ه يهاِ و ضىنی ايدـام هیظهـع .بایـع بـه ضـاْؽ ظانـثٕ
يازباو ایى ؼوزیه بًابؽ زیثیث و ه٧ام چ٧عؼ که بؿؼگحؽ بانـًع بـه ه٘ـاو ايـعاؾه
جاثیؽل ؾ یاظ جؽ و هإثؽجؽ اقث܀ یًٛی نیى٘ ایى ؼویه اؾ ه٘ه بیهحؽ به ي ٙ٣ه٘گايی،
ؾهايی يىؼت و ي٧م اؼؾيعه ؼا جًٗـین ظاظه هیجىايـع کـه قـؽاو و قـؽوؼاو و یـا
ٚاهالو اهىؼ بعاو هحً ١بانًع .و ایـى چًـیى هالکـاو ایـى ضًـلث ز٘یـعه و
ؼوزیۀ بؽگؿیعه ظؼ هیچ و٦ث و خای ،به ه٧اب ٚازعی ضیايث و ٞـعؼ ؼا هؽجکـب
ي٘ینىيع܀ ؾ یؽا به ؼونًی ج٘ام هیظايًع که اگؽ ْؽ ٠ه٧اب ،ٚبًابؽ چه هٛػؼت به
آو زیلث ايعوؾی او يعايع ،باؼی ضعای هحٛال هیظايع.
و اگؽ اقحاظ نطى ،ي٣كی اقث و یا اناٚث پیؽوی ي٣ف ظؼ اخح٘ا٘ اٚـن اؾ
٢اهی ،ٚهسله ،زکىهث و ٞیؽه ،یکی بٛع ظیگؽ به ْىؼ نـایاو و ي٘ایـاو ظؼ آوهـا
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 27
قؽ و يىؼت گؽ٢حه بانع به ظیعۀ ه٘چى انطاو ،اؾ کلیه هٗـاهؽ ٦ـعؼت ،هـیچ
چیؿی به يٗؽل خؿ اقح٣اظه های نطًی و پیهبؽظ اهیال ي٣كايی يیاهـعه ،و جًهـا
جأهیى ؾيعهگی او ٞایه يهایی ال ن٘ؽظه هینىظ .لػا بؽای ؼقیعو به ایى هـع،٠
اؾ هؽگىيه ٛ٢الیث و لى که باٚث بؽباظی ٢ؽظ یا اخح٘ا٘ گؽظظ ،و یا به هیچ ٚ٧ٚو
هًٓ٦ ٥اب ٚپكًع يبانع ،و به هؽ ظیى و آییى و ٚؽ ٠و ٦ايىو ياخایؿ نـ٘ؽظه نـىظ،
ضىظ ظاؼی يکؽظه و بیهؽهايه با ه٘ه ظیعه ظؼایـی بـه خـا هـیآوؼظ .چـىو بـه يـؿظ
ایًگىيه هؽظم ايال ای٘او و وخعاو یا به کلی هىخىظ يیكث و یـا بـه يٓ٧ـۀ يهایـث
َ٦ ١ٛـؽاؼ ظاؼظ .گػنـحه اؾ ایًکـه ظؼ ا٘ٚـال نـاو ظؼقـحی بـه يـعؼت بـه يٗـؽ
ً
هیؼقع ،ظؼ ا٦ىال نـاو يیـؿ يـع ٤و ؼاقـحی اکثـؽا ظیـعه ي٘ینـىظ ،بلکـه بـؽای
گىاليعو و ٢ؽ یب ظاظو ْؽ ٠ه٧اب٦ ٚكن های چه و چًاو ،ؼائح ؾباو ناو اقث.
هؽگاه قؽاو و قـؽوؼاو ٦ـىم بـه ایـى ٚـاظت و ؼوزیـۀ هًسـىـ هٛحـاظ بانـًع،
ایًداقث که ٚعالث بکلی ؼضث بكحه و بی ٚاْ٣هگی ظؼ ه٘گاو ظیعه نـعه ،و
یک يى٘ قاضحه کاؼیها ظؼ زؽکـات و ٚـاظات نـاو بـه ْـىؼ جًـًٛی هالزٗـه
هینىظ که ايكاو به ضىبی ج٘ـام و ؾوظ جـؽ یى ؾهـاو آو ؼا ظؼک کـؽظه هیجىايـع܀
ظؼقث ظؼ چًیى ٢ؽيث ،ايحٗاؼ يؿول بالی آق٘ايی و ياگهايی ؼا ،اگؽ ؼو خايـب
ايالذ يکؽظيع بایع کهیعٕ
ایًؽا ياگ٣حه يبایع گػانث که ز٧ی٧ث ه٘چـى ٦ـعؼتهـای يانـی اؾ ي٣ـف و
نهىت ؼا ظؼ ْب٧ات باال به قطحی ،و ظؼ هؽظم ٚىام به ؾوظی هیجىاو ظؼک کؽظ.
ً
ؾ یؽا بؿؼگاو هٛحاظ به ایى ناهث ي٣ف به کاؼ و باؼ ضىیم ؼيگ و ؼوی ٖاهؽا بـه
يالذ ظاظه و جا ظیؽ ؾهاو يیؽيگ او ظؼ البـالی ایـى پـؽظه هـای ظٞـا ،بـه ضـىبی
٢ه٘یعه ي٘ینىظ .و اگؽ ؼنع ْـؽ٢یى ؼوذ و ي٣ـف ،بـه ْـىؼ هكـاوی ،یـا ک٘ـی
َٛی ،١و یا ٦ىت یکی بؽ ظیگؽ ظیعه نىظ܀ ظؼک زاالت ه٘چى انطاو يیؿ بـه
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 28 /
ً
ْىؼ يسیر ههک ٚاقث܀ ضًىيا که نطى ظاؼای هٛلىهات بـه اهـىؼ ظیـى و
ظیايث بىظه و یا جًؽ ٠ظؼ اهىؼ ظولث ظانحه بانع.
چه هؽگاه او ؼا به هساقـبۀ ا٘ٚـالم هلح٣ـث قـاؾ یع ،ظؼ زـال ظلیـ ٚو ظالیـٚ
چًعی ؼا بؽ زكى آو ٚ٘ٚیا ا٘ٚال ياخایؿ ْىؼی ؼ یده به ؼاقث ا٦اهه هیکًًـع
ً
که ن٘ا ؼا هحؽظظ هیقاؾظ و ظؼ يحیده ضىظ ؼا بعیى وقیله يدات ٖاهؽا هیظهع.
ّ٧٢ظؼ چًیى هىاؼظ وخعاو و نطى اوقث ،جا ظؼ ضلىتُ٦ ،اوت بؽ ا٘ٚال
و گ٣حاؼ ضىظ ي٘ىظه ،خىايب زكى و یا ٦بر اٛ٢ال ضىیم ؼا به ظ٦ث يگؽ یكحه ،و
به هیؿاو نؽ یٛث و واٛ٦یث بیًی ،به زک٘یث قلین و ظؼقث ؼقیعه بانع.
و یا ایًکه ظؼ بؽابؽ اقحاظاو ایى ظايهگاه ؾايى ؾيـع ،جـا بـه کلیـات و خؿییـات و
ظ٦ای ٥ایى ؼاؾ پی بؽظه به ک٘ک وی بؽ ه٘ه اقؽاؼ و ؼهىؾ که گ٣حـه هینـىظ واؼظ
گؽظظ .و آيچه او ظؼ يحیده بـاؾگى کًـع بـه ی٧ـیى کاهـ٦ ٚبـىل ي٘ایـع .اهـا اؾ ایـى
ز٧ی٧ث ياگ٣حه يبایع گػنث که وخىظ ه٘چى ظکحىؼاو هًٛـىی و ؼوزـی الیـ ٥و
ثابث ظؼ اخح٘ا٘ ضیلیها ياظؼ و ک٘یاب اقث.
عىال پايضدهن:
ؽما دس اسائه هثال های جايذاس و بشجغته ههاست بغضایی داسیذ ،کشه دس تمثیشل
ػقل ،يمىيۀ چًذی سا بشای تغهیل فهن تزکش دهیذ!؟
گ٣حن :ظؼ اوای ٚزال ٚ٧ٚ ،به هًؿلۀ آییًه بـىظه و ظؼ آو هٗـاهؽ ي٣ـف یـا ؼوذ
ههاهعه هینىظ که ظؼ ؾهاو يالزیث ،آییًه ظاؼ کاؼ هـای يیـک ،و بـه هًگـام
ن٧اوت ،جباؼؾات بع کؽظاؼی ٢ؽظ یا اخح٘ا٘ ،ظؼ آو ظیعه هینىظ.
یا به ٚباؼۀ ظیگؽ :هؽگاه ؼوذ بؽ ايكدام خكن هحًؽ ٠بانـع ،ه٘ـه اُٚـاء و
ايعام نطى به کاؼهای نایكحه هحىخه بىظه ،و ظؼ ٦بال ا٘ٚال و ا٦ـىال ضـىیم،
ؼَای ضل ٥ؼا که باٚث بؽ ضىنًىظی ضعاويع خٚخالله اقـث ،ه٘ـىاؼه هًٗـىؼ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 31
يٗؽ ظانحه و به قؽگؽهی ج٘ام ،ظؼ بؽابؽ هؽگىيه يا هالی٘ات پا٢هاؼی ي٘ـىظه ،و بـه
ايدام آو به هؽ و٦ث و هؽ خای ،بعوو يٗؽظانث اقـح٧بال یـا ٚـعم آو اؾ خايـب
هؽظم هیکىنع.
و هکػا اگؽ ٦ىای ي٣كايی بؽ ؼوذ ٞالب بانع ،ه٘ه و ه٘ه زؽکات و گ٣حاؼ او
به هسىؼ جأهیى اهیال نىم ي٣كايی چؽضیعه ،خؿ ایًکه چه بایـع بطـىؼظ؟ کـعاهیى
خًف ضىبحؽ ؼا بایع بپىنع؟ و ٞیؽه و ٞیؽه ظیگؽ هیچ هع ٠و ٞایـه يـعاؼظ .البحـه
ظؼ ؾهیًه اگؽ اؾ وخىه خـایؿ و يـسیر هى٢ـ ٥بـه بـؽ آوؼظه نـعو ایـى آؼؾوهـای
ضىیم يگؽظیع ،به هكالک و ا٘ٚال ياههؽو٘ و ياؼوا يیؿ جهبث وؼؾظ.
ایًؽا يیؿ ياگ٣حه يبایع گػانث ،کاؼ بعیًدا که او به ضىبحؽ یى ضىؼاک و لبـاـ
و خای بىظ و بال بال٣ؽٌ به ج٘اهه هى ٥٢نىظ ايدام يیا٢حه ،باؾ هن ٧ٚـعههـای او
ک٘حؽ يهعه ،بلکه ا٢ؿويحؽ هیگؽظظ .ؾ یؽا ي٣ف به زکن ْ٣لیكث بلهىـٕ کـه هـؽ
ظم به چیؿی ظیگؽ هـیالو يهـاو ظاظه ،و اگـؽ آو ضىاقـحه ال ؼا بـه خـا يیاوؼظیـع
نؽو٘ به گؽ یاو و اٟ٢او ي٘ىظه ،ن٘ا ؼا يا ؼازث هیقاؾظ .و لى که ٚیى آو خًف
ً
بلکه بهحؽ اؾ آوؼا به وی ٦بال ههیا کؽظه بانیع ّ٧٢ ،با جٟییؽ خؿیی ؼيگ یـا ْٛـن
که آو نی ظاؼظ ،هیالو بی زع و ايؿخاؼ کًًعه اؾ ضىظ يهاو هیظهع.
دالصه به هزتبۀ روم عمل بوه هًشلوۀ تلظوکىبیطو کـه ٦ـىای ؼوزـايی یـا
ي٣كايی به يٗؽگاه آو يهكحه و اؾ ظيیا و ها٢یهای آو بهـؽههـا هیگیـؽظ .یًٛـی اگـؽ
٦ىای ؼوزايی ٞالب بانع ،به جلكکىب ٚ٧ٚاو جا خایی ه٘کى اؾ ههاهعه يـً،ٙ
ياي ٙخٚخالله ؼا ظیعه ،و اؾ لػایػ ظيیا ْىؼی اقح٣اظه هیي٘ایع که باٚث بـؽهن
ؾظو و یا اضالل ظؼ ؾيعهگی ظیگؽاو يهىظ܀ بلکه هیکىنع که بؽای بهبىظ زیـات
ٞیؽه يیاؾهًعاو و هسحاخاو يیؿ به هؽ هى ٙ٦و هى ١٦که هكث ،واؼقی بكـؿایی بـه
٦عؼ وق ٙو گاهی اَا٢ه اؾ جىاو ؼا به خای آوؼظ .و ايحها ایى ظيیا به يٗؽل قؽاچۀ
ٚالن ب٧ا بىظه ،و هؿؼٚه آضؽت ظايكـحه نـعه ،و هؽچـه بیهـحؽ بـه بـػؼ جطـنهـای
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 30 /
ؾوظؼـ و پؽ ث٘ؽ ٔا٘ٚال هحٛعی يیکٓ هـی پـؽظاؾظ܀ کـه لـب لبـاب آو ضـعهث
ضل ٥بؽای ضىنًىظی ضال ٥خٚخالله اقـث .چـىو ه٘یهـه بـه ظیـعبايم و٦ـى٘
هسهؽ و جًؽ٢ات ضال ٥اکبؽ ،ظؼ هاوؼای ایـى ه٘ـه بسـؽ و بـؽ ظیـعه هینـىظ܀ اؾ
ایًؽو ابحعاء پف اؾ جثبیث وزعت و يسث ؼقالث هكحًع به ٚ٧ٚبه نـک ٚیـک
٧ٚیعۀ جطل ٚياپػیؽ ظؼ هباظی ٚالن ٦عـ یا خهاو ب٧ا کـه اؾ يـًعو٦ ٤بـؽ نـؽو٘
نعه ،و يٗؽل اؾ کم و گیؽ هسهؽ گػنحه ،بؽ هكیؽ ظوؾش و خًث ٚبىؼ کؽظه،
به هاوؼای جدلیات ي٣ات ٛ٢لی و غاجی یکی بٛع ظیگؽ هٓالٛات کؽظه ،و ايحها به
ه٧ام زیؽت یا بهث هسٍ ؼقیعه بانعٕ.
ایًداقث که هؽ که ؼا ضىاهًع باؾ گؽظايیـعهٕ و بـه ظٚـىت ظیگـؽاو هـأهىؼل
ظاؼيع ،و ایى وٖی٣ه يه آو ْىؼ یكث که يًیبۀ ه٘گاو اؾ ٚل٘ای ظیًـی و هـػهبی
خهاو اقث ،ب ٚایهاو به هًٓ ٥يهایث ٦ىی و ظالی ٚبف ٚالی ،ظؼ بؽابؽ ٢ـؽظ و یـا
اخح٘اْ٘ ،ىؼی اً٦ا٘ کًًعه به ْؽ ٠ه٧اب ٚخىابهـایم ؼا اؼائـه هیي٘ایًـع کـه
ً ً
ظیگؽاو اؾ گ٣حى و ن٘ؽظو آو ظؼقا و ٚل٘ا ٚاخؿ ايع.
ایى چًیى ههاهعات يهایی آيايیکه ظؼ جلكکىب ٚ٧ٚظ٦ای ٥هؽ چه بهحؽ نـعو
وقایّ ؾيعهگی نطًی ناو هالزٗـه هینـىظ٧٢ ،ـّ و ٧٢ـّ هًـىِ بـه جـؿییى
بطهیعو ْؽؾ هٛیهـث و آؼام ؾ یكـحى او و هؽبـىْیى ال بـىظ܀ و ایًکـه ظؼ ايـىا٘
اقح٣اظه ،اؾ چه ؼاه های کاهلحؽ و ؾوظؼـ جؽ و پؽ ث٘ؽجـؽ بایـع هـعاؼک ؼا جهیـه ،و
بؽای اب٧ای ضىظ و ايكال و از٣اظ ضىیم جا کدایی که بحىايع ظقث و پای بؿيع-
قؽگؽم بــىظه بلکه باؾهايعگاو ؼا يیؿ به آو يیؽيگها ،آنـــًایی ج٘ـام هیظهـع .و
ظؼ ؾهیًه اگؽ ظاؼای ٦عؼت اؾ يازیه هال و هًال بانع و یا به ْىؼ ؼَـا بـؽ خاهٛـۀ
ضىیم ه٧ام و جًؽ ٠ظانحه بانع ،بینک به اقحسًال آو و ب٧ایم هـعاؼک و
ً
اقاقات ؼا پیؽ یؿی کؽظه ،و بؽای ظیگؽاو ؼقیعو به آو خاه و خالل ؼا ابعا ه٧بىل
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 31
يعايكحه ،و اگؽ کكی جىايكث جا خـای ضـىظ ؼا بـه ایـى ؼاه و ؼهـؿ آنـًا قـاضث،
اهسای او و ٞیؽه پیؽواو هإث٧م ؼا به هؽ ٦ی٘ث و نک ٚکه نىظ بً٘ایع.
چه ایى ظيیا ظيی و ضكیف اقث ،لػا ايٛکاـ آو ظؼ او پؽجى ايعاضحـه ،بـه ایـى
ي٣ات ؼغیلۀ هٓل ٥وا هیظاؼظل .بینک جأثیؽ هؽ چه بیهحؽ ایى ا٘ٚال به يیؽوی
هٟؿ و قازۀ ٦عؼت انطاو هحٟیؽ اقث܀ ولـی ؼویه٘ؽ٢حـه زـاالت ٘ٚـىهی ایـى
گؽوه چًیى اقث و اگؽ چـايف بـه او بؽابـؽی ي٘یکًـع و یـا ٢لـک بـه کـام وی
ي٘یگؽظظ ،هبسث خعا و هٛلىل هىیعاقث و ظؼ هباظی ازىال ٞلبه ي٣ـف و ؼوذ
ؼا هیجىاو چًیى ج٘ثی ٚکؽظ:
٢ؽٌ کًیع ،ظو يبات هحكاوی الً٘ـىی ؼا ظؼ هؿؼٚـۀ خكـن ظؼ ابحـعاء ضل٧ـث
گػانحًع ،بًابؽ وقایّ هىخىظه اگؽ ٦ىای ي٣كايی ج٧ىیه یا٢ـث ،باٚـث هًـ ٙؼنـع
يیؽوی ؼوزی هیگـؽظظ .اهـا اگـؽ ٦ـىای ؼوزـی ي٘ـىی بكـؿایی اکحكـاب کـؽظ،
ایًداقث که ٚعالث ظؼ ه٘ه ا٘ٚال و اٛ٢ال نطى زک٘٣ؽهـا بـىظه܀ ضاليـه،
هیچگاه ي ٙ٣ضىظ ؼا بؽ َؽؼ ٢ؽظ و اخح٘ا٘ جؽخیر يعاظه و بـؽای بهبـىظ ؾيـعهگی
ً
ه٘ه خايعاؼاو ضًىيا ايكاوها ،ظ٦ی٧ه ٢ؽو گػانث ي٘یي٘ایـعْ .ىؼ یکـه گ٣حـه
نع ضىظ و ه٘ه ظانحگی ضىیم ؼا ،اؾ آو الٓا ٠ضعای بـی هـاي ٙظايكـحه ،و بـه
ایى ٢کؽ و ٧ٚیعه که ۿيا کؽظه ایى الٓا ٠ؼا به او ي٘ىظه ايع۾ اگؽ هًعؼ ضعهث
ضل ٥الله گؽظظ ۿبینک ،هىؼظ جىخه و لٓ ١ضال ٥ناو ،هؽ چـه بیهـحؽ ضىاهـع
گؽظیع۾.
يهایث آییًه ٚ٧ٚاقث که يهاو هیظهع :ظؼ کالبع ایى هىخىظ بـه يـام ايكـاو،
کعاهیى ٦عؼت ؼنع بكؿایی کؽظه ،یا به نک ٚجٛاظل پهلىی هن ؾ یكـث ي٘ـىظه و
یا هیکًًع.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 32 /
عىال ؽايضدهن:
دس تفقیکت فى گفتیذ که ػقل اص جًظ سوح اعشت ،پشظ چششا هًگشام سؽشذ
يیشوی يفغی با وی همکاسی هیيمایذ؟
قىالی بداقث ،ولی ایً٧عؼ ظ٦ث به کاؼ ظاؼظٕ
که ها غات ٚ٧ٚؼا ٚاه٘ٚ ٚلی ي٘ی ظايین܀ ّ٧٢ضىاقـحه یـی هـؽ یکـی اؾ ظو
٦ىای ؼوزی و ي٣كی ؼا پف اؾ يعوؼ ،جًٗـین܀ و یـا جسکـین اؼاظه بـؽ ٘ٚلـی آو،
کاؼ ٚ٧ٚبىظه܀ و يؽ ٠قکیچ هؽ چه ضىبحؽ نعو و هإثؽ بىظو آوؼا بـا ٚـىا٦بی
که ظاؼظ ،یکایک به نطى ي٘ىظه ،و به چاؼۀ ازحیاْی خىايب هثبث و یا هً٣ی،
ؼونًی ايعاضحه ،و به اجطاغ جعابیؽ او ؼا هلح٣ث هیگؽظايع.
اؾ ایًــؽو ظايهــً٘عاو ،ههــىؼت ؼا ظؼ اهــىؼ الؾم ظايكــحه ،زحــی ضــعای هحٛــال
پیٟ٘بؽ بؽگؿیعۀ ضىظ ؼا بعاو هأهىؼ هیقاؾظ و هی٢ؽهایع:
وَشَاوِرْه ُ ْم ف ِی الأَ ْمر ِ٘ٚٗ ...ــؽاو ٖ13۳/یًٛــی :ههــىؼت کــى ای پیٟ٘بــؽ بــا
ایهاو ظؼ کاؼها.
بًابؽ ایى انحباه اقث ،که هدؽظ ٚ٧ٚؼا ٚاه ٚکىچکحؽ یى کاؼی ظايـینٕ بـؽای
ایًکه به قىال ن٘ا هـن هٓـاب ٥هیـ ٚجـاو خـىاب ظاظه بانـین ،بایـع بگـىیین کـه
ه٘ؽاهی ٚ٧ٚبا ؼوذ ،ظؼ زالیکه اؾ قلٓۀ ضىظ باؾ ي٘ايعه بانع ،به ک٘ال ضىنی
و ٚه ٥واٛ٦ی يىؼت هیگیؽظ .و اگؽ ٦ىای ؼوزـايی ظؼ نـطى هـؽظه و یـا بـه
زالث يؿ٘ و َ ١ٛهاالیٓا٦ ٤ـؽاؼ گؽ٢حـه بانـعْ ،بیٛـی ظؼ چًـیى هـىاؼظ خـای
ٚال٦ۀ هثبث بـا ضـعا و ضـال ٥کـ ٚخٚخاللـه ؼا ي٣ـف و نـیٓاو انـٟال کـؽظه،
ً
ایًداقث که ٚه ٥ها اکثؽا ً ٙبؽ ٢ك ٥های ؾوظ گػؼ و آيی ؾيا نىهؽی ٔزؽامٓ ،و
ٞیؽه نهىت ؼايیها پایه گػاؼی نعه و ايكاو ؼا ظقحطىل اهیال و بؽ آوؼظه نـعو
آؼؾوهای ٢اقع و کاقع ،با ه٘ه ايعوه و ٞن هیقاؾظ.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 33
ضاليه ،باؾهن ظؼ چًیى هىاؼظ ٚ٧ٚبه ْىؼ ياضىاه و جؿلؿل کلـی بـؽای ز٣ـٕ
وخىظ هاظی و ٦ىای ي٣كايی نطى ،با ه٘ه ظ٦ث و ٞىؼ او ؼا به قؽيىنث بٛـعی
آو ٚ٘ٚهحىخه هیقاؾظ ،گىیا اؼجبـاِ ٧ٚـ ٚو یـا بـه ٚبـاؼۀ ظیگـؽ پیـؽوی ال اؾ
ً
ي٣ف ،بعاو هايع که ظضحؽ خىايی ؼا به هؽظ کهى قال و ؾنث به ياضىاه خبؽا ظاظه
بانًع ،بؽوی چه َؽوؼت که ایى اؾظواج اکؽاهی يىؼت هیگیؽظ ،هىؼظ بسث و
ظ٦ث يیكث܀ اها زالث اؼجباِ و ٚال٦ۀ چیؿی آو ظونیؿه ٦اب ٚظ٦ث اقث .یًٛـی
ً
ؾيعهگی با آو هؽظ پیؽ و بع٦ىاؼه ؼا به قؽ هیبؽظ ،ولی ٦لبا قطث ياؼاٌ اقث.
ً
هثال ظؾظ ،و٦حی که بًابؽ اؼاظه و یا پیهۀ ضىظ ،که يانی اؾ جأهیى اهیال ي٣كـايی،
و ظؼ واٛ٦ه بهبىظ بطهیعو ؾيعهگی نطًی اوقث ،جا اؾ هعاؼک کـن جکلیـ ١و
پؽث٘ؽ ايدام ظهع܀ ٚ٧ٚبه او هی گىیع :گیـؽ هـی آیـی ،ظقـث کـن ،بًـعی و یـا
کهحه هینىیٕ
ظؼ ایًداقث که نیٓاو اؾ جلبیكـات ضـىظ کـاؼ گؽ٢حـه ،هـی گىیـع :ه٘گـی
ضىاب ايع و یا کكی ظؼ آيدا يیكث و یا ایًکه هؽظ ي٘یجؽقع و یـا جـى هـن کـاؼظ،
جً٣گچه و ٞیؽه آله های ظ٢اٚی ؼا با ضىظ بگیؽ .و اهثال ایى يیؽيگهـا ؼا ظؼ هًگـام
اخؽای ٚ٘ٚو یا و٦ث گؽ٢حاؼی به ظقحیاؼی نیٓاو وقکیچ بًعی ۿ ٚ٧ٚهٟلـىب
ي٣ف و نیٓاو۾ ضىیم ؼا ازكاـ کؽظه ،و به ٖاهؽ يیؿ اؾ آو هٗاهؽ به ههـاهعه
هیؼقع܀ اها چىو ٧ٚـ ٚهٟلـىب اقـث بـه يـاضىاه بـه آو ٘ٚـ ٚؼويـٛ٢ ٥الیـث ؼا
هیظهع.
هکػا هاهىؼ هح٧لب ،اضاغ و اقح٣اظه خىی کـه ظؼ گـؽ٢حى پیكـه اؾ هـؽاخٛیى
آهىضحه بىظه و یا جاؾه به ایى اهؽ ا٦عام هی وؼؾظ.
چىو غات ٚ٘ٚجطل ١اؾ نؽ٘ و ٦ايىو و یـا زـ ٥جل٣ـی ظیگـؽاوقـث کـه ظؼ
بؽابؽ آو هبلٔ ٝؼنىهٓ بایع ايدام یابع .نایع و٦ى٘ آو کاؼ هًدـؽ بـؽ گـ ٚیـا جـؽال
اهُای کعام هکحىب بؽ آهؽ ،به ي ٙ٣نطى يا هٓلىب بانع .و یا قـؽهایۀ ظولـث
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 34 /
ؼا به خیب ا٢ؽاظ ٞیؽ هكحس ٥ؼ یطحايعو ،و یا ز٧ى ٤ظیگؽاو ؼا به يـا اهـ ٚظاظو ،و
اهثال ایى يعها هثال ظیگؽ܀ ضاليه ٚ٘ٚچیكـث و بـؽای کیكـث هـىؼظ بسـث
يبىظه܀ جًها ْؽؾ ؼهً٘ایی ٚ٧ٚؼا ظؼ ایى هى ٙ٦بایع ظیع .بینک ظؼ ه٘چى هىا٦ـٙ
ٚ٧ٚؼا ظؼ ایى باؾ پؽقی ،ظقحگیؽی ،هسکىهی ،و هكـئىلیحم ؼا واي٘ـىظ کـؽظه،
اها جلبیكات نـیٓاو ظؼ بؽابـؽ بـه اخـؽای ي٧هـه ال جهـىی٧ات ي٘ـىظه و جؽ ییًـات
هیبطهع .هؽگاه او به ه٧اب ٚآو جكلین نع ٚ٧ٚکلیـه خىايـب پىنـیعو هـؽ چـه
بیهحؽ و ؼيـگ و ؼو ظاظو آو کـاؼ ؼا بـه وی هـیآهـىؾظ .و ایـى ضـىظ ظؼقـث بـه
ً
٢ؽيحی يىؼت هیگیؽظ که نـطى ج٘اهـا جسـث قـلٓۀ اهیـال ي٣كـايی و ٦ـىای
ً
نیٓايی ٦ؽاؼ گؽ٢حه اقث .هثال ظؼ جیؽ کؽظو کـعام اهـؽٚ ،اهـ ٚهح٧لـب و ضـایى،
هکحىب ؼا ظؼ قلكلۀ هکاجیب ظیگؽ گػانحه و هًگاهی آوؼا به يؿظ آهؽ هیبؽظ کـه
٢ؽيث ظ٦ث بًابؽ کثؽت گؽ٢حاؼیهای ظیگؽ يعانحه بانع.
و یا اول ٚباؼت ؼا جا خایی ظؼقث يىنحه ولی ظؼ آضؽ یا هـابیى ،هُـ٘ىو ؼا بـه
ي ٙ٣خىايب غیعض ،ٚکه اؾ وی اقح٣اظۀ ياخایؿ ؼا کؽظه اقث ،گًدايیعه.
ضاليه ،اهثال ایى يعها يیؽيگ ظیگؽ ،ظؼ هؽ یکی اؾ ايًا ٠بانًعگاو ظه و
نهؽ به چهن قؽ ؼوؾهؽه ظیعه هینىظ .چىو جً٣ـیالت بـیم اؾ ایـى بـؽ زدـن
کحاب ا٢ؿوظه ،باٚث هاللث ضاْؽ ٦اؼ یاو گؽاهی هینـىظ .لـػا بـه ایً٧ـعؼ اکح٣ـا
کؽظین.
به هؽ زال ظؼ اًْاب ایى هبسث ،به ایى يحیده هیؼقین که هؽگاه بهبىظی ٢ؽظ
یا اخح٘ا٘ ؼا آؼؾو ظانحه بانینٕ اؾ هؽ چه اولحـؽ الؾم اقـث کـه او ؼا ظاؼای ٦ـىای
ؼوزی ٚالی ي٘ىظهٕ و ظؼ ؾهیًه ي٣ف و قؽزع بی يهایث ایى ٞؽ یؿۀ نىم ؼا بـه او
با ه٘ه ظ٦ائ٧م ٢ه٘ايیعه ،و ایًکه نیٓاو چٓىؼ و به کـعاهیى او٦ـات اقـح٣اظه اؾ
آؼؾو های ي٣كی کؽظه ،ویؽا به چاه َاللث قؽيگىو هیقاؾظ܀ ایىها ه٘ـه یکـی
بٛع ظیگؽ اقاقات اؼؾيعه و آ گاهًعۀ ايكـايیقـث ،کـه بایـع بـه نـک ٚظؼـ اؾ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 35
آٞىل هعؼقۀ هاظؼ و پعؼ نؽو٘ و جا اک٘ال ْی هعاؼج ٚالی و ٚل٘ـی ،ل٘سـۀ اؾ
ً
آو ٢ؽو گػانث يکؽظ ،ضًىيا پف اؾ قًیى ١١الی ٢٢جا ٢٤قـالگی ،کـه ظؼ
ایى اواو ْى٢او نهىت خًكی يیؿ بؽ ٞیؽه اهیال ي٣كی ؾ یاظت هییابع.
عىال هفذهن:
آیا هکاو و یا جای اعتقشاس ػقل ،سوح و يفظ سا دس وجىد تؼییى کشده ايذ؟
ظؼ پاقص گ٣حن ،بلیٕ اؾ جىَیساجی کـه آيسُـؽت يـلی اللـه ٚلیـه وقـلن بـا
ازاظیث واؼظ ٢ؽهىظه ايع ،چًیى بؽ هیآیع که هطلى ٤اول ظؼ ٚالن باال ٚ٧ٚبـىظ،
آوؼا به نک ٚاؾ انکال هایهاء هحهک ،ٚو به زُىؼ زُؽت ضىیم ضىاقـحه ،و
اؾ وی پؽقیعه اقث:
ۿهى کیكحن؟ ،و جى کیكحی؟۾
ٚ٧ٚظؼ خىاب گ٣ث :ۿهى هطلى ٤و جـى ضـال ٥بیچـىو هًـیٕ۾ بًـابؽ ایـى او
جٛالی خٚنايه او ؼا ظؼ بهحؽ یى ُٚى ايكاو که ٚبـاؼت اؾ ٦لـب بانـع خـای ظاظ.
وب یعْق ِلُونَ بِهَاٗ ...زحٖ0۶/
چًايکه ظؼ ٦ؽآو کؽ ین واؼظ اقث :لَه ُ ْم قُل ُ ٌ
جؽخ٘ه :ایهاو ؼا ظلهاقث که به آو ج ٚ٧ٛکًًع.
به ؼاقحی هؽکؿ جد٘ ٙکلیه زـىاـ ٧ٚـ ٚاقـث و بـه زکـن هؽکـؿ قـىیچبىؼظ
جیل٣ىو ،اواهؽ و يىاهی ؼا اؾ آيدا به اُٚای ؼ ییكه ياظؼ هیي٘ایع.
خىهؽ ٚالن ق٣لی یا ٢هؽظۀ ؾهیى ٔي٣ـفٓ ؼا هًگـاهی کـه کهـیعيع܀ او ؼا يیـؿ
وی جٛالی خ٘ٗٚ ٚحه به يىؼجی اؾ يىؼ هحهک ٚو به زُىؼ ضىاقحه ،و اؾ او يیؿ
ٚیى قىال ۿهى کیكحن و جى کیكحی؟۾ ؼا ي٘ىظ.
ي٣ف ظؼ پاقص گ٣ث :ۿجى ضعا و هى هًن۾ و یا به ٚباؼۀ ظیگؽ:
ۿجى ،جى܀ و هى هًن۾ ٚلی ج٣اوت ؼوایث.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 36 /
ظؼ ؾهیًه زعیث نؽ ی ١جً٣یالت ظاظه اقث ،ضاليه بـؽای هًکـىبی ي٣ـف
هعجی او ؼا ظؼ آجم يگهعانحًع ،باؾهن پف اؾ ایى ؾخؽ هؽگاه بـه زُـىؼ زاَـؽ
هینع ،خىاب اول ؼا ظؼ بؽابؽ قىال ضعای هحٛال هیظاظ ،آضؽ زکن گؽظیع جـا اؾ
وی ضىؼاک و ٞیؽه جًٛن ؼا باؾ گیؽيع .بٛع اؾ چه ٚؼوؾ که زاَؽ نع ظؼ پاقـص
قىال به ْىؼ ياضىاه با لسى َٛی ١و يسی ١ا٦ؽاؼ بؽ الىهیـث و هطلى٦یـث ضـىظ
ي٘ىظ و گ٣ث :ۿجى ضال ٥و هى هطلى ٤جى ام۾.
اؾ ایًؽو بؽای قؽکىبی ي٣ف اؾ گؽقًگی بهحؽ ظوایی ظیعه يهعه܀ و لـػا ههـایص
و ٚؽ٢ا ظؼ ٦عم اول پای ه٘ث ؼا به يسؽای ؼ یاَث گػانحه و با ؾ یـؽ پـا ي٘ـىظو
ي٣ف ،ايىاؼ ٚالن ٦عـ ؼا پیاپی ظؼ یا٢حه و ْی هؽاز ٚؼا بعیى واقٓه ي٘ىظه ايع.
و اگؽ هلح٣ث نىیع به هاه ؼهُاو چىو اضحًـا ٤ي٣ـف اؾ ايـىا٘ لػایـػ و ايٛـام
اقث ،بًابؽ ایى جؽزن ،ضعا خىیی اؾ هؽ و٦ث بیهحؽ ظؼ ا٘ٚـال و ا٦ـىال انـطاو
ظیعه هینىظ .و اگؽ بگىیین که ٢ؽَیث ؼوؾه ایى هاه بؽای ايحباه هؽظهاو آ گاه به
ظوای ایى هؽٌ الظوا ،بؽوی ایى هًهىؼ ه٧ؽؼ گؽظیعه گؿا ٠يطىاهع بىظ.
گىیًع ،اؾ بایؿیع بكٓاهی ٔؼذٓ پؽقیعيع:
٢ايله بیى ضعا و بًعه چ٧عؼ اقث؟ ظؼ خىاب گ٣ث :یک ٦عمٕ
قائ ٚپؽقیع ،آو ٦عم کعاهكث؟ گ٣ـث :ي٣ـفٕ هؽگـاه ٦ـعم اول ؼا بـؽ ي٣ـف
بگػاؼی٦ ،عم ظوم زُىؼ ضعاويع اقث خلث ٘ٗٚحه .ببطهیع ايعکی به زىانی
ً
هىَى٘ َؽوؼجا پؽظاضحه نع ،ضىب اقث بؽ قؽ اي ٚهىَى٘ باؾ گؽظین.
پف اؾ ایى خىاب به اکؽاه ،زُؽت او جٛالی خٚخالله به ي٣ف ٢ؽهىظ :جؽا ظؼ
پكثجؽ یى و چحٚجؽ یى ُٚى ايكاو که ٚباؼت اؾ نکن اقث خای ظاظم.
و به جاییع ایى هٓلب ؼقىل کؽ ین يلی الله ٚلیه وقلن ٢ؽهىظه ايع:
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 37
اعدی عدوک نفس التی بین جنبیک
یًٛی :ظنً٘ی کى با قؽ قـطث جـؽ یى ظنـ٘ى ضـىظ ٔي٣ـفٓ کـه ظؼ بـیى ظو
پهلىیث هكح٧ؽ اقث .و ظؼ خای ظیگؽ اؼناظ ظانحه ايع:
کن عندالله خیرالناس و کن عند النفس شرالناس و کن بین
الناس کاحد من الناس.
جؽخ٘ه :بال به يؿظ ضعا بًابؽ ا٘ٚال ضايۀ بی ؼ یا ،بهحـؽ یى هـؽظم܀ و بـال ظؼ
ه٧اب ٚآؼؾو های ي٣كايی بعجؽ یى هؽظم܀ و بال ظؼ بیى اخح٘ا٘ یکی اؾ هؽظم.
یا به ٚباؼۀ ظیگؽ :به ضىظ کعام نطًیث و لیا٦ث خعاگايه ؼا ٦ؽاؼ هـعه ،ؾ یـؽا
ظؼ ایى ٚ٘ٚيیؿ جؿویؽ ي٣ف و اٞؽاٌ او بؽآوؼظه و ج٘ٛیـ ٚهییابـع .و ٚؽ٢ـا ٔؼذٓ
خایگه انحٟال ایى ٞؽ یؿه ؼا به اقن لٓی٣ۀ ي٣ف ظؼ پیهايی ه٧ؽؼ ظانحه ايع.
هغکى سوح
ؼوذ ظؼ خكن هس ٚهٛیى يعانحه و اؾ ظیـعۀ ظايهـىؼاو ْـب گـاهی بـه جٛبیـؽ
زؽاؼت بعو و ؾهايی خؽ یاو ضىو ؼا ظؼ وخىظ ظلی٦ ٚىای ؼوزی ظايكحه ايـع .اهـا
ز٧ی٧ث ایًكث که هؽکؿ ايلی آو ثابث يبىظه و به نک ٚقـیاؼ ظؼ قـؽ و قـیًه و
ظل و گؽظه ها و پهلىها و ايحها ظؼ هؽظ جا ضًیحیى و ظؼ ؾيها جا يی٘ۀ جًه نـاو ٢ـؽوظ
هیآیع و ایًکه چه و٦ث به کدا هیبانع؟ ظؼقث ثابـث يیكـث ،اؾ ایًـؽو بـه اثـؽ
َؽبۀ کىچک که بـؽ یکـی اؾ اُٚـای ٢ى٦ـايی خكـن واؼظ هینـىظ ٔو ظؼ وا٦ـٙ
ه٘ؿهاو هؽکؿ قیاؼ ؼوذ بعايدا بىظهٓ نطى قـطث هحالنـی گهـحه و یـا هـؽظه
اقث.
اؾ ظیعۀ ٚؽ٢ا ٔؼذٓ ظؼ ؾهیًه ،نؽوذ بكیاؼ و ٦ابـ ٚهالزٗـه ظاظه نـعه کـه هـا
ایًک ٢هؽظۀ آوؼا اؾ هالزٗۀ جاو هیگػؼايین.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 38 /
ظؼ ايداهههای باال و پـاییًی ظل ،ؼوذ و ي٣ـف ؼا بـه اقـاهی هحًاقـب ،هكـح٧ؽ
ظايكحه ،و ٦لب ؼا ظؼ وقّ آو خایگؿیى کؽظه ايع کـه هیجـىاو ایـى ؼا ٢ؽَـیۀ بـه
ً
جً٣ی ٚو جاییع ٦ىل ؼقىل کؽ ین يلی الله ٚلیه وقلن ظايكث که آجیـا اؾ هالزٗـه
جاو هیگػؼظ.
هعاؼج ي٣ف ؼا به اقاهی که ضعای هحٛال به ٦ؽآو کـؽ ین ياهیـعه ،هايًـع ي٣ـف
اهاؼه ،لىاهه و هٓ٘ئًه ،که هؽ یک ؼا یکی بٛع ظیگؽ ٚلـی هؽاجـب نـاو بـه یـک
ْؽ٠܀ ؼوذ ،خاو و ه٧ام خاياو ؼا به خايب ظیگؽ ٦لب هًكىب هیظايًـع .هؽگـاه
نطى بؽ ؼهىؾ اهیال نىم ي٣كايی واؼظ گؽظیعه و به خلىگیؽی هىاخف آو ا٦عام
وؼؾظْ ،بٛی زاالت ي٣ف ،اؾ اهاؼه بالكىیی به لىاههگی ،و قپف به اثـؽ هكـاٚی
پیگیؽ به ي٣ف هٓ٘ئًه اؼج٧ا هییابع.
چىو ي٣ف به ه٧ام هٓ٘ئًه ؼقـیع٦ ،لـب ج٧لیـب کـؽظه بـه خـای ؼوذ܀ و ؼوذ
جؽ٦ی ي٘ىظه به خای خاو܀ و خاو بینک هحىي ٚبه خاياو گؽظظ.
که ظؼ ز٧ی٧ث ي٣ف هٓ٘ئًه به خای ٦لب خایگؿیى هینـىظ ظؼقـث ظؼ ایـى
٢ؽيث آثاؼ يالذ و يیکىکاؼی ظؼ ا٦ىال و ا٘ٚال نطى زک٘٣ؽها گؽظیـعه ،و
ضىٞ ٠یؽ ضعا خٚخالله اؾ ظل بیـؽوو ؼ٢حـه و هیچگىيـه ايعیهـۀ بـع ضـىاهی و
بعکًهحی ظؼ او ظیعه ي٘ینىظ܀ هگؽ ۿب ٍٟالله و زب الله۾ و ایًؽا جؽک هاقـىی
الله گ٣حه و ه٧اهم يًیب بًعگاو ضاو ظؼگاقـث .و اؾ ایًـؽو زُـؽت ؼقـىل
اکؽم يلی الله ٚلیه وقـلن ٢ؽهـىظه اقـث :ۿبعايیـع ظؼ وخـىظ ايكـاو یـک جىجـه
گىنث اقث ،که اگؽ آو ايالذ نع ه٘ه خكن ايـالذ هینـىظ و اگـؽ ٢اقـع
گؽظیعْ ،بیٛی ج٘اهی بعو و يحایح زايله اؾ آو ٢اقع هیگؽظظ.
و قپف به يؽازث کاه٢ ٚؽهىظيع :اال و هی المل
یًٛی :بعايیع آو جىجه گىنث ظل اقث.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 41
چىو زاالت ٦لب ظؼ هباظی ازىال هحٟیؽ اقث ،لػا ٦لب ؼا به هًٛـی گؽظيـعه
گىیًع ،ؾ یؽا ؾهايی خايب ضیؽ و و٦حی هن ْؽ ٠نؽ هیگؽظظ و ایى زاالت ٚاهۀ
هؽظم بانع ،و ضىاو بهؽ اؾ ایى اهؽ هكحثًی ايع.
عىال هژدهن:
دس کذاهیى فىست ها قلب فالخ و یا فاعذ دايغته هیؽشىد؟ اگشش دس ایشى بشاسه
کششذام عششکیچ تمثیلششی سا تشتیشب دهیشذ البتششه سوؽششًی بیؾششتش دس صهیًششه ايذاختششه
خىاهیذ بىد!
ً
ظؼ پاقص گ٣حنْ :ىؼ یکه ٢ى٦ا هٛؽوٌ نع ظؼ زاالت يالزیث ،ي٣ف اهـاؼه
بالكىء به لىاهه و لىاهه به هٓ٘ئًه هبعل گؽظیعه گىیا ي٣ف هٓ٘ئًه به خـای ٦لـب
هكکى یا٢حه و ٦لب به خای ؼوذ ،ؼوذ به خای خاو ،و خـاو هحىيـ ٚبـه خايـاو
هینىظ.
هؽگاه ي٣ف هٓ٘ئًه به خای ٦لب و ٦لـب بـه خـای ؼوذ ٦ـؽاؼ گؽ٢ـثٕ «للو
هايًووز روح رر همووه جووىارح توووزه راشووته و طوویالو اهووىر را حاکمیوو
هیکًز»
لػا ؼقىل يلی الله ٚلیه وقلن ٢ؽهىظه ايع :و ان صلح صلح الجسد کله
یًٛی :اگؽ ظل يالر نع يالر هینىظ ه٘ه خىاؼذ.
ایًدا يکحه ایكث بف ٚـالی و ٦ابـ ٚظ٦ـثٕ یًٛـی پـف اؾ زاک٘یـث ٦لـب بـؽ
اُٚاء و اؼاظۀ نطى بًابؽ ي٣ات غاجیم که ٦لـب ؼاقـث اؾ ایًـؽو هـؽ ي٧هـه و
کاؼ يا٦ى و زحی ٢اقع ؼا به ضىبی و يیکىیی ج٘ام ج٧لیب ظاظه و نمیگذارد کـه
کىچکحؽ یى ٚ٘ٚياخایؿ ؼا ايكاو هؽجکب نىظ ،هگـؽ کـه لٟـؿل اخحهـاظی و یـا
ضٓای ياگهايی بانع .بینبه ایى چًیى انطاو ه٘ىاؼه هًـعؼ کاؼهـای يیـک
ً
بىظه܀ گًاه و آؾاؼ ضلـ ٥اللـه بـه اْـؽا ٠نـاو ابـعا قـؽی هـن بـه ايـٓالذ ؾظه
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 40 /
ي٘یجىايع ،خًاب هىاليا بلطی ٔؼذٓ بعیى ج٧ؽ یب ظؼ هثًىی اناؼت کاهـ ٚي٘ـىظه
ايع:
چىيکه ظل ه٘ٛىؼ نع پاک اؾ هىا
بؽ وی الؽز٘ى ٚلی الٛؽل اقحىی
زکن بؽ ظل بٛع اؾ ایى بی واقٓه
ز ٥کًع چىو یا٢ث ظل ایى ؼابٓه
و آيچه ؼا ٚؽ٢ا و هس٧٧یى ٔؼذٓ به يام خاو ظؼ ظؼ يثؽ و يٗن ضىیم یاظ کـؽظه
ايع ،هؽاظ ناو ؼوذ هؿکی هٛلی ايكايیقث܀ کـه پـف اؾ جؿکیـۀ ي٣ـفْ ،ىؼ یکـه
ً
٢ى٦ا گ٣حه نع٦ ،لب اؾ ج٧لیب به خايب ظيائث جً٣یه نـعه ،و ظؼ يحیدـه ؼوذ بـه
ه٧ام خاو اؼج٧ا یا٢حه ،ۿخاو و هؽَیه۾ "قلكله خًباياو" ایى واظی یی هحىيـ ٚبـه
خاياو بانع.
و اگؽ ظؼ زالث جًؿی ٚو ٢كاظ ،ايكاو اؾ اثؽ پیؽوی ي٣ف و ؼهبؽی نیٓاو ٦ـؽاؼ
گیؽظ܀ بینبه ظؼ باْى ه٘چى انطاو به کلی اؾ خاياو اثؽ يبىظه و بـال٣ؽٌ کـه
بانع به ْىؼ وهن و ضیال اقث.
ایًداقث که خاو هؿکی به هًؿلث ؼوذ ،و ؼوذ به خـای ٦لـب اؾ ثبـات ضـىظ
بؽآهعه به ج٧لیب ٦لب ظچاؼ گؽظیعه ،و ضىظ ٦لب بـه یکبـاؼ و یـا بـه ْـی هًـاؾل،
خايب پایاو به لىاهه و اؾ آو پف به ي٣ـف اهـاؼه بالكـىء جًؿیـ ٚهییابـع ،ظؼقـث
بعیى ٢ؽيث قیالو اهىؼ ظؼ خىاؼذ ه٘ه و ه٘ه به ؼوی اٞـؽاٌ نـىم ي٣كـايی و
جأهیى هؽ چه بیهحؽ اهیال نهىايی و ٚیانی و ٢سانی ٦ؽاؼ هیگیؽظ .چىو ٦لب بـه
خای ي٣ف اهاؼه جٟییؽ یا٢حه و هكح٧ؽ گؽظیعه اؾ آيدا که ٦لب ظؼ کلیـه خـىاؼذ او
اي٣اغ و قیالو ظاؼظ ،لػا هؽ اهؽ يیک ؼا ج٧لیب ظاظه به نک ٚياهؽٞىب به آو ظیعه
ً
و اؾ ای٣ای آو زح٘ا قؽباؾ هیؿيع و اؾ ایًؽو هًعا ٤هییابـع ،آيچـه ٢ؽهـىظه اقـث
ؼقىل ٚلیه الكالم:
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 41
و ان فسد فسد الجسد کله ،یًٛی :اگؽ ظل ٢اقع نع٢ ،اقع هینىظ ه٘ه
خىاؼذ.
بًابؽ ایى به يؿظ ه٘چى انـطاو بؽبـاظی ٢ـؽظ یـا اخح٘ـا٘ ظؼ بؽابـؽ ؼقـیعو بـه
اهعا ٠نهىايی و آؼؾوهای ٢اقع ي٣كايی اؼؾل و اه٘یث يعانحه و به چـابکحؽ یى
٢ؽيث آيچه کـه اؾ ْـؽ ٠ي٣ـف بـه ؼهبـؽی نـیٓاو بـه او ال٧ـا نـىظ ،بـه خـای
هیآوؼظ .چًايچه ظؼ نک ٚقىم آوؼا ههاهعه هیي٘اییع.
ٚالین ههطًۀ يالذ ظؼ انطاو ایًكث که چـىو جىيـ ٚخـاو بـه خايـاو
يىؼت گیؽظٕ ظؼ هؽ چیؿ و هؽ خا ضـعا ؼا زاَـؽ و يـاٖؽ ظیـعه ،لـػا هیچگىيـه
جداوؾ ؼا بؽ ازعی ؼوا يعاؼيع ،و ؼَـای ضـال ٥ضـىظ ؼا خٚنـايه ظؼ ضىنـًىظی
هطلى٦م هیخىیًع .و بُٛی اؾ ایى زُؽات ايبیاء ٗٚام و بؽضی اؾ اولیاء کـؽام
ؼَىاو الله جٛالی ًٚهن اخ٘ٛیى هأهىؼ به ظٚىت ضل ٥الله بـا ه٘ـه ایثـاؼ و پهـث
کاؼ گؽظيع.
و يهايههای هٛیًه ٢كاظ ٦لب ظؼ انطاو يٗؽ به اقحٛعاظ ٚل٘ی و يیؽوی هـالی
و یا جًؽ٢ات چىکی به چه پی٘ايه اؾ آيچه گ٣حین و نـ٘ؽظین بـا ٞیـؽه اهحٛـۀ ظاؼ و
يعاؼ خهايی که بؽضىؼظاؼ بانًع به ه٘او ايعاؾه جطؽ یب کاؼیهای ناو هـإثؽجؽ و
بیهحؽ بانع.
چىو به ظ٦ث ج٘ام ایهاو ؼا هىؼظ کًدکاوی ٦ؽاؼ ظهیع ،ظیگـؽ آؼؾوی بـه خـؿ
جأهیى زیات او و هؽبىْیًم به هؽ وقیله که نـىظ ظیگـؽ ٞایـه و هـع ٠اؾ آو بـه
ظقث ي٘یآیع܀ لػا به ه٘یى هًىال ٘ٚؽی ؼا بـه ٚیانـی و ٢سانـی و ٞیـؽه ضـىظ
ضىاهی ها گػؼايیعه و ظؼ َ٘ى اگؽ بـه آؼؾوی ضـىظ اؾ ؼاه هـای ظؼقـث هى٢ـ٥
يهىيع ،باؼی اؾ وقایّ ياخایؿ و نـؽم آوؼ يیـؿ اقـح٣اظۀ نـکن قـیؽ بـه ايـٓالذ
بً٘ایًع و ْا٦ث کىچکحؽ یى ظ٦ی٧ه اقح٘ا٘ کالم زـ ٥ؼا يعانـحه بلکـه ه٘ـۀ آوؼا
هسًىل قؽ ظؼظی و یا ا٢كايه ضىايی ظايًع.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 42 /
***
هیرطین: يتیجۀ ایى هباحث را هز گاه دالصه کًین به ایى حمیم
تلظکىب عمل لىاب روحايی يشظته و به پش لل رر حال صالحی
هووز رو جهوواو را اس آو اس هشوواهز هووز چی وش راه اطووتفاره و رمووز حاصووال
هیگیزر و رر بهتز شزو آو بذل هظاعی هیرارر.
که به جاب يفوض اهواره تًوشل کوزره رر والوع بوه فظار لل و رر صىر
تلظکىب عمل يفض شىم اهاره بالظىء يشظته و به الما پش چًیى صىر
هووا و رهبووزب هوواب ش ویطاو پزرادتووه و تعمی ول آورا یکووی بعووز ریگووز تًظ وین
ريیواب ريوی و اطوتفاره اس آو بوزاب و فمو هیبذشز و ايتها يظز که او فمو
تأهیى سيزهگی شذوی و آيهن اس هز هزرک که همکى شىر هیباشز و بض.
***
عىال يضدهن:
تقمیمات ؽخـ دس اهىس خیش و یا ؽش اص کجا هًؾاء هیگیشد؟
خىاب :بایع ظايكث که ٚؿم و اؼاظۀ ايكاو یا بعوو واقـٓه یـا بـه واقـٓههـای
هؽ یی و ياهؽ یی يىؼت هی بًعظ .ضاليه ،به هؽ ظو ٦كن بال واقٓه و یا با واقٓه
ً
های هؽ یی و ياهؽ یی ٘ٚىها اؾ خايب هلک ظؼ اهـىؼ ضیـؽ و اؾ ْـؽ ٠نـیٓاو بـه
کاؼهای نؽ ال٧ای اؼاظه هیگؽظظ .که باؾهن ایى خؽ یاو بـه نـؽذ گػنـحه اؼجبـاِ
هكح٧ین هییابع .یًٛی اگؽ ظؼ خكع ايكـاو ي٣ـف هٓ٘ئًـه خـایگؿیى ٦لـب نـعه
بانع܀ بینک ظؼ ه٘چى هىاؼظ ه٘ه و ه٘ه الهاهـات هلکـی بـىظه و بـؽای ج٧ىیـۀ
٦ىای ؼوزايی و خ٘ ٙغضایؽ ٧ٚبىی و ايحها يٗـؽ بـه ازـىال بؿؼگـاو ایـى خایگـاه
ج٘ٛین ازکام و خلىگیؽی اؾ يـىاهی ضىاهـع بـىظ ،چـه جلكـکىب ٧ٚـ ٚایهـاو اؾ
هالزٗۀ ایى ٚالن ،ياي ٙهٗٛن و اجن آوؼا ظیعه و بـه نًاقـایی هـؽ چـه بیهـحؽل
ً
وٖی٣حا پؽظاضحه ضىاهع بىظ.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 43
و اگؽ ٦لب به خای ي٣ف اهاؼه بالكىء يؿول کؽظه اقثٕ بینبه ال٧ـای ي٧ـىل
ا٘ٚال ه٘ه و ه٘ه يانی اؾ ي٣ف و ؼهبؽل نیٓاو اقث و ؼقىل ٚلیه الكـالم ظؼ
ؾهیًه چًیى جىَیر ظاظه ايع:
و ما منکم احد الا وقد و کل علیه قر ینه من الملائکة و قر ینه من الجن
یًٛی :يیكث هیچ یکی اؾ ن٘ایاو هگؽ بؽ او ه٘ؽاهی اؾ هلک و نـیٓاو ه٧ـؽؼ
اقث.
زحی بؽ ضىظ آيسُؽت ،که ظؼ ایى زعیث ضبؽ هكـل٘او نـعو نـیٓاو نـاو
ؼقیعه و به اهىؼ ضیؽ به ؼقىل يلی الله ٚلیه وقلن ه٘کاؼی هیکـؽظه اقـث .و
اگؽ اؼاظه به واقٓه ههاهعه ازىال و ا٘ٚال و ا٦ىال ؾبايی و یـا جسؽ یـؽی بـه هیـاو
آهعه بانع ظؼ چًیى يىؼت ٚلث و هٛلىل آو به ضىبی واَر بـىظه ،و زاخـث
به جً٣ی ٚيعاؼظ.
عىال بیغتن:
اساده های خیش و یا ؽش به کذاهیى دقۀ جغن و چطىس هؼلىم هیؽىد؟
خىاب :ظؼ ٦لـب يـىؼی اؾ خايـب يهـیبی یـا بـاؼ یکی یـی آو نـؽو٘ نـعه و
بؽٚکف ظل گىنحی ؼو به باال ؼ٢حه اقث܀ ایًؽا به يىؼ ای٘او يیؿ جٛبیـؽ ي٘ایًـع و ظؼ
آو هؽ ي٧م کاؼ ضیؽ ٔضىاهی ؾبايی یا هالی یا خايی و ٞیـؽه ،هـؽ چـه بانـعٓ بـه
ٚالهث ضاو ي٘ىظاؼ هیگؽظظ و ظؼ واٛ٦ه يٗؽگـاه نـیٓاو اي٣كـی ايكـاو٧٢ ،ـّ
ه٘یى يىؼ ظايكحه هینىظ ،ه٘یًکه ظؼ آو ي٣سه ،ؼ٦ن اؾ ا٘ٚـال زكـًه هالزٗـه
ً
نع٢ ،ىؼا نیٓاو ظؼ ه٧اب ،ٚبه ال٧ای وقاوـ پؽظاضحه و جا قؽزع آضؽ یى ،نطى
ؼا يٗؽ به اقحٛعاظ که ظاؼظ به ايىا٘ جطىی ١یا جهعیـع و یـا ٞیـؽه وقـاوـ و زحـی
ج٘هیع و َیا٘ ٢ؽيث بـاؾ هـیظاؼظ .هؽگـاه ٦ـىای ؼوزـايی ٦ىیكـث ْبٛـی ایـى
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 44 /
وقاوـ آو٦عؼ اؼؾل يعانحه بلکه اؾ اخؽای کاؼ اک٘ ٚبه ا٘ٚال اظيـا ضیـؽ ضـىظ
نیٓاو ؼاَی هینىظ.
به یاظم آهع که اؾ اهام خ٣ٛؽ ٔؼٌٓ کكی پؽقیع܀ ٚاؼ ٠کاه ٚکكیث.
آيدًاب ظؼ خىاب گ٣حًع :ۿکكی ؼا هیجـىاو هـؽظ هس٧ـ ٥و ؼقـیعه ظؼ اهـىؼ
باْى ظايكث که ظؼ ايحطاب ظو کاؼ ضیؽ ،ضیؽ بؿؼگحؽ ؼا پیهؽو قـاؾظ و بـه ای٣ـای
آو بپؽظاؾظ۾.
و اگؽ زالث ؼوزی نطى َٛی ١بانع ،به هؽ يى٘ که نىظ ،ظقـث کـن اؾ
ايدام آو کاؼ به ايىا٘ وقاوـ نیٓاو ،به ه٘او و٦ث و ٢ؽيث باؾ هیایكحع.
به ْىؼ هثال :کكی به واقٓه الساذ نـطى ٧٢یـؽ و هكـکى ،اؼاظه ي٘ـىظ جـا
چیؿی اؾ وخىه ي٧ع و یا وخه بعهع܀ به هسٍ ههاهعه ایى ي٧م که ظؼ يىؼ ٦لـب
ً
به يٗؽ نیٓاو ؼقیعه ،ظؼ زال ،ال٧ـای وقـاوـ هیکًـع .یًٛـی بـه او ٦لبـا گ٣حـه
هینىظ :ایى نطى هكحس ٥يیكث ،ؾ یؽا جًعؼقث و قالن اقث بایع کاؼ بکًع.
و اگؽ به ایى وقىقه باؾ ایكحاظ ضىب ،و اال يه باؼی گ٣حه هینـىظ :جـا بـه ایـى
خىاو ضیؽات و ک٘ک هیي٘ایی ،بهحـؽ اقـث کـه بـؽای ٢اليـی کـه اؾ ا٦ـاؼب و
ضىیهاويعاو جىقث و بؽ جى ز ٥چًاو ظاؼظ بایع بعهی .و اگؽ بـه ایـى هـن يهـع،
قپف گىیع :پف ایً٧عؼ ه٘ه ؼا به یک ي٣ؽ يبایع ظاظ.
ها ظؼ ایى باؼه که به جلكکىب ٚ٧ٚاو کعاهیى خهث کـؽظاؼ اجطـاغ هینـىظ؟
بسث يعاؼ ین ّ٧٢ ،يى٘ وقىقۀ کـه ال٧ـا نـعه و چٓـىؼ نـطى ؼا اؾ ای٣ـای آو
ٚ٘ٚباؾ هیظاؼظ و ٞؽٌ ايلی اؾ ایى وقاوـ ۿچیكث؟۾ ؼا بـه هبازـث آیًـعه
ایى کحاب ،پف اؾ نًاقایی ه٘ه خايبه نیٓاو به ضـىبی ج٘ـام ؾ یـؽ و ؼو کـؽظه و
ن٘ا ؼا به کلیه ظ٦ای ٥آو واؼظ ضىاهین کؽظ.
ً
اگؽ ي٣ف هٓ٘ئًه به خای ٦لب و ٦لب بـه خـای ؼوذ ْٔىؼ یکـه ٦ـبال جىَـیر
ظاظه نعٓ اؼج٧ا یا٢حه بانع ،ه٘او ْىؼ یکه ؼوذ ظؼ قیالو زیـات خكـن ،جًـؽ٠
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 45
ک ٚظاؼظ܀ ایى چًیى ٦لب يیؿ ظؼ خؽ یـاو اهـىؼ يیـک و يیکحـؽ بـا ظؼ يٗـؽ گـؽ٢حى
ههکالت ْؽ٠های غیعضٔ ٚنیاْیى خًی و ايكیٓ به ٛ٢الیث آٞاؾ کؽظه ،و یـا
پف پا ؾظو چًعیى وقىقۀ قاظه و َٛی ،١ظقث ايعؼ کـاؼ هینـىظ .و آو چـه
ضعای هحٛال به َ ١ٛوقىقه نیٓاو اؼناظات ؼا ٢ؽهىظه اقث ،هؽاظ ایـى گىيـه
انطاو ايع که ظؼ باال نؽذ اؾ ایهاو و ازىال ناو ؼا جػکؽ ظاظین.
ن ك َانَ ضَع ِیف ًا ٗيكاءٖ۱۶/
شیطَا ِ
كید َ ال ّ
ن َ
٦ىله جٛالی خٚخاللهِ :إ ّ
یًٛی هؽ آییًه زیلۀ نیٓاو َٛی ١اقث.
وؼيه هکؽ و وقاوـ نیٓاو ظؼ بؽابؽ آيايیکه ٦ىای ؼوزی ناو یا به کلی اؾ بـیى
ؼ٢حه و یا به يٓ٧ۀ زاظ َ ١ٛضىظ ؼقیعه و وقىقۀ نیٓاو ظؼ آوها به زعی ٦ىی
و هإثؽ اقث که با ههاهعۀ اٚداؾ ،باؾ هن ظؼ بؽابـؽ ايبیـاء اللـه و اولیائـه ٦ـع ٚلـن
کؽظه و جا قؽزع ه٧اجله يیؿ ایكحاظه ايع.
هؽگاه ٦ىای ؼوزی و ي٣ف ظؼ نطى به زالث جٛاظل بانعٚ ،اهـ ،ٚظؼ اهـىؼ
ً
ضیؽ هؽچه ؾوظجؽ جً٘ین گؽ٢حه ي٘یجىايع܀ ضًىيا به ًٚؽ اهـؽوؾ ،کـه نـیاْیى
ايكــی بك ـیاؼ گؽظیـعه ،و ظؼ ه٘چــى هـىاؼظ کــاؼ نــکًی و ؼهؿيــیهــای بكــؿایی
هیي٘ایًع.
عىال بیغت و یکن:
آیا هًگام تشدد دس اجشای اهىس خیش ،ساه يجات ؽشخـ و واعشطۀ کاهیشابی چشه
خىاهذ بىد؟؟
ً
قىال بداقث ،لٓ٣ا به جىَیسات آو ظ٦ث ٢ؽهایًعٕ
پیم اؾ ه٘ه بایع هحػکؽ نع که بًابؽ بط ٚي٣ـف و ٚـعاوت نـیٓاو و کثـؽت
٢حًه های ضىظ ضىاهی و ٖلن پؽوؼی و ٞیؽه ٢حًه ها به ًٚؽ زاَؽ ّ٧٢ ،ظؼ یا٢ث
ً
غو ٤ظؼ اهىؼ ضیؽ به هؽ يى٘ که بانع ضًىيا که به قازۀ اؼاظه يیؿ ظؼآهعه و یـا
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 46 /
جً٘ین بیهحؽ به باْى ظؼ جٓبی ٥آو کاؼ يیکـى ظیـعه هینـىظ܀ بـه غات ضـىظ ایـى
اؼاظهُ٢ ،لی اقث اؾ ُ٢ایلی که ضعای هحٛال يًیب نـطى هیگؽظايـع ،لـػا
هؽ چه ؾوظجؽ بایع ٘ٚلـی نـىظ ،و اگـؽ ظؼ ه٧ابـ ٚوقىقـه نـیٓاو ؼا ،ؼاه ظاظیـع،
بینک جى٢ی ٥یا٢حى و ٘ٚلی قاضحى آو هٓلب ضیلیها ظنـىاؼ و زحـی يـاه٘کى
هینىظ و يبی يلی الله ٚلیه وقلن ٢ؽهىظه اقث :ظؼ اخؽای اهؽی اؾ اواهؽ ضیـؽ،
ً
ضًىيا که جکلی ١بكیاؼ و یا ایثاؼ هال ظؼ بؽ ظانحه بانع ،زُؽت بـاؼی جٛـالی
به هلک اهؽ هیکًع جا به ٦لب ايكاو هكاـ ي٘ایع و اؾ اثؽ ل٘ـف ٢ؽنـحه ؼ٦ـث بـه
ظل پی ـعا ،و هی ـ ٚبــه کــؽظو آو کــاؼ يی ـک و ی ـا ظاظو آو نــی ظؼ بــاْى هىی ـعا
هیگؽظظ .هن ظؼ آو ٢ؽيث اگؽ نطى به ج٘ٛیـ ٚآو پـؽظاؾظ بـا ه٘ـه ٢ؽزًـاکی
هى٧٢یث ضىظ ؼا به چهن قؽ ظیعه و لػت هًٛىی الؾم ؼا گؽ٢حه هیجىايع.
ً
و اگؽ به واقٓۀ کعام وقىقه که ٢ى٦ا گ٣حه نع جأضیؽ آوؼظیع܀ ظوباؼه به ٘ٚلی
کؽظو آو اهؽ ضیؽ جى٢ی ٥به ههک ٚظقحگیؽی ضىاهع کؽظ.
بعیى ج٧ؽ یب ً٦ه به یاظم آهع ،بی هـىؼظ يیكـث کـه بـه اخـاؾت جـاو بـاؾ گـى
ي٘این .گىیًعٚ :اؼ٢ی ظؼ زالیکه به اقحًدا کؽظو ههٟىل بىظ ،يٗؽل بؽ ظؼویهی
پؽ یهاو زال و بؽهًه ا٢حاظ که اؾ کىچه هیگػنث ،ظؼ زال به ضاظم اهؽ ي٘ـىظ جـا
چپى او ؼا اؾ نايه ال گؽ٢حه و به آو ظؼویم ؼهگـػؼ ظهـع ،و ضـاظم يیـؿ چًـیى
کؽظ .چىو اؾ به خای آوؼظو قًث اقحًدا ٢ؽاٞـث یا٢ـث ،ضـاظم بـه ک٘ـال اظب
پؽقیع :ۿکه ن٘ا ه٘یهه ها ؼا اؾ قطى ؾظو هًگام بؽهًگی ٚـىؼت هـای ٞلیٗـه
هً ٙهیکؽظیع ،باؼی چه نع که ضىظ اهؽوؾ هؽجکـب ایـى ٘ٚـ ٚنـعیع ،بـا آيکـه
چپى بٛع اؾ ٢ؽاٞث اؾ اقحًدا يیؿ ظاظه هینع؟۾
نیص گ٣ث :ۿ ظؼ آو ٢ؽيث که يٗـؽ و ٓٚى٢ـث بـؽ ٦لـبن اؾ ُ٢ـ ٚضعاويـع
خٚخالله ؼقیع و اؾ آو و٦ث به ٦لبن پیعا گؽظیـع ،جؽقـیعم کـه اگـؽ ه٘ـعؼ ایـى
و٦ث ٘ٚلی يكاؾم ،هباظا نیٓاو هـؽا بـه اقـح٣اظه اؾ ٢ؽيـث ،بـه ايـىا٘ وقىقـه و
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 47
زیلثها هاي ٙگؽظايع܀ اؾ ایًؽو بهحؽ یى ؾهاو جى٢ی ٥ظؼ ای٣ای اهىؼ ضیـؽ و بهبـىظی
ؾيعهگی ظیگؽاو و٦حیكث که ها ظؼ ٦لـب ضـىظ بـه ه٧ابـ ٚآوهـا ازكـاـ جـؽزن
هیکًینٕ و يهایع ایى ٢ؽيث ْالیـی ؼا اؾ ظقـث ظهـین ،کـه ايـعکی پـف اؾ آو
جى٢ی ٥یا٢حى به آو چىو هؽجبۀ ای اول ،ه٣ث و آقاو به ظقث آهعه ي٘یجىايع܀ ؾ یؽا
به هؽ وقىقه که اؾ خايب نیٓاو به ه٘ايٛث اؾ آو ظؼ ٦لب ها ایداظ هینىظ ،بـه
هثابۀ گؽظ یا ضاکیكث که بؽ ؼوی آو يىؼ ؼ یطحايعه هینىظ܀ لػا یکی بٛـع ظیگـؽ
ضٓؽات هػکىؼ باٚث ؾوال آو يىؼ گؽظیعه و ظؼ يحیده نـطى ؼا بـه کلـی هـايٙ
هیقاؾظ.
عىال بیغت و دوم:
چشا اؽخاؿ پظ اص دادو چیضی و یا کمکی به فقشا و غشبا اص ػمل خىد يادم و
پؾیماو هیؽىيذ ،آیا ػلت ایى يذاهت چیغت؟؟
خىاب :بایع هحػکؽ نع که هٛاويث ها بؽ ظو يى٘ اقث ،یا به يیٟۀ ٢ؽٌ و یـا
بــه ْــىؼ هكــحسب .و ای ـى چً ـیى گیؽيــعگاو يی ـؿ ب ـه ظو ٦كــن ايــع :ی ـا اؾ يگــاه
ضىیهاويعی و ٞیؽه ٦ؽابحها ،هىؼظ الٓا ٠و بطهم ٦ؽاؼ هیگیؽيـع܀ و یـا اؾ ظیـعۀ
بهؽ ظوقحی و يى٘ پؽوؼی.
هٛاويحهای که اؾ يگاه ظیى به زكاب کا٢ۀ هكل٘یى و یا به اقن بهؽ ظوقـحی اؾ
ظیعباو بهؽ ظوقحاو واٛ٦ی اخؽا هیگؽظظ ٚلی االکثؽ کا٢ی يبىظه ،گاهی به ْـىؼ
ياظؼ وا ٙ٦نىظ که زىائح اولیۀ ؾيـعهگی ْـؽ ٠ه٧ابـ ٚبـعیى وقـیله جـأهیى یابـع،
هیجىاو بعیى قلكله ک٘ک های ه٘الک اخًبی ؼا هن ظاض ٚظايكث ،گؽچـه ظؼ
آو قیاقث نًاقایی ،و یا پا بؽ خا گػانحى آؼؾو های بٛعی ،و یـا الا٦ـ ٚاهحـعاظ
زیات ناو ؼا ي٘ىظو و ٞیؽه هؽاهها بانع܀ هىؼظ بسث يیكث.
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 48 /
بینبه ،به ایى و اهثال ایى پیم آهعها و هٛاويثهای يـاچیؿ ،آي٧ـعؼ اؾ خايـب
گیؽيعه ٦عؼظايی و ازحؽام ظؼ يٗؽ بؽای خايب ظهًعه يیكث .گؽچه بُٛـی کىجـه
يٗؽاو ظؼ ایى هیايه يیؿ ايحٗاؼ ظاؼيع جا اؾ ؼویۀ ناو ظقث کن ج٧عیؽ آيـی بـه ٘ٚـٚ
آیع܀ لػا اگؽ ج٘ٛی ٚيهع ،باٚث ؼيدم و يعاهث خايب ظهًعه هیگؽظظ.
ک٘ک های ٢ؽَی و واخبی ه٧ؽؼۀ ظیى اقـالم هايًـع ؾکـات و يـع٦ۀ ٓ٢ـؽ و
ً
اهثال ایى ،اؾ يگاه ۿظیى ظوقحی۾ ابعا خايب ظهًعه ؼا الؾم يیكث کـه اؾ گیؽيـعه
ايحٗاؼ ازحؽام و یا ٞیؽه پاقصهای هح٧ابـ ٚظاظه نـىظ .و اگـؽ بـه ایـى آؼؾو ،اًٞیـا
ای٣ای ٢ؽایٍ ؼا بً٘ایًع ،بایع بعايًع که ضىنًىظی ضلـ ،٥بـػات ضـىظ ؼَـاییث
ً
ضال ٥اقث .و اگؽ خًكا ایى آؼؾوی ناو بؽآوؼظه نىظ٧٢ ،ـّ ؼَـاییث ضلـ ٥بـه
پاقص هح٧اب ٚازكاو آوها بانع܀ پف اخؽی اؾ ضعا خٚخاللـه بـه ایـى ظيیـا و یـا
آضؽت يبایع ايحٗاؼ ظانحه بانًع .و ایى انحباه ایكث بـؿؼگ و خبـؽاو ياپـػیؽ ،کـه
ازحیاِ بكیاؼ به کاؼ ظاؼظ جا اؾ ثىاب و اخؽ آو ًٚعالله بی بهؽه يگؽظيع.
ک٘کهای ظؼخه قىم اقحسبابی ای هؽوخه هكل٘اياو و ٞیؽه ،ظیـى ظوقـحاو و
ً
یا پیؽواو اقاقـات ظیًـی٧٢ ،ـّ ضـعهث هـا٢ى ٤وخایـب نـؽ یٛث ضايـحا بـؽای
ضىنًىظی غات او خٚنايه اقث .و يانی اؾ ٚه ٥و ٚال٦ه ایكث که ٢ؽظ با ضعا
ظاؼظ܀ لػا نیٓاو به بُٛی کىجه يٗؽاو بی ٚلن ،پف اؾ یک قلكـله وقـاوـ کـه
ظؼ هًگام جاظیه ،ه٘ايٛث اؾ آو هیي٘ایع܀ اگؽ هیچ هى ٥٢يهع ،باؼی ویؽا به ازىال
و پیم آهع گیؽيعه هلح٣ث هیقاؾظ .بعیى هًٛی ،که آیا او ظؼ زال و یا ظؼ ٞیاب
اؾ ایى الٓا ٠وی اٖهاؼ اهحًـاو هیي٘ایـع یـا ضیـؽ܀ و ظؼ واٛ٦ـهٚ ،ـیى اهیـعواؼی
ظهًعگاو اؾ گیؽيعۀ يع٦ات و ک٘ک ،یک يى٘ وقىقه اقث ،بؽای اهسای اخؽ
ٚاهلیى و ظؼ واٛ٦ه باٚث بؽ اهحًا٘ اؾ ای٣ای ه٘چى ا٘ٚال به هؽظهیکه بـه یـع ٚلیـا
٦ؽاؼ ظاؼظ܀ هیگؽظظ .ایًكث اي ٚز٧ی٧ی يعاهث بؽضی ظهًـعگاه يـع٦ات ،کـه
پف اؾ ای٣ای ٚ٘ٚياؼاٌ هینىيع.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 51
چاؼۀ ؼ ٙ٢ایى ي٧یًه ایًكث ،جا هؽظهايیکه ْؽ ٠جؽزن و الٓا ٠ضىظ و بیگايـه
ً
٦ؽاؼ هیگیؽيع ،به زکن ازحؽام هح٧اب ٚبی هىؼظ يیكث .ضًىيا بـه ًٚـؽ اهـؽوؾ
که اؾ هؽازن ون٧٣ثهای خىايـب غیـعض ٚاٖهـاؼ ضؽقـًعی بً٘ایًـع و ضـعای
هحٛال ٢ؽهىظه:
ن ِإلّا ال ِْإحْ سَانُ ٗؼز٘ىٖ۶4/
ه َلْ جَز َاء ا ْل ِإحْ سَا ِ
یًٛی :يیكث خؿای يیکى کاؼی و ازكاو به خؿ ازكاو.
بعیى اقاـ الؾم اقث که اؾ ه٘چى هؽظم ه٘یهه به ضیؽ یـاظ کـؽظه و ازكـاو
ناو ؼا ٢ؽاهىل يعاؼيع .ؾ یؽا اَا٢ه اؾ ایى به زکن پاظال بیهحؽ هٓا٘ به ایى هؽظم
هىخىظ يیكث و اؾ ایى ظانحۀ ضىیم يبایع ظؼ ی ٝکًًع.
و ایًؽا يیؿ ياگ٣حه يبایع گػانث ،که بؽآوؼظو هـال و ثـؽوت اؾ ٦ـعؼت ضـىظ ،و
ظاظو به هؽظم يانًاـ و بی زیثیث ،کاؼی بف ههک ٚبانع܀ ّ٧٢جًها ؼاهی کـه
هیجىايع باٚث جهىی ٥ظهًعگاو ک٘ک گؽظظ ،ه٘ايا یاظ آوؼی ا٘ٚال ضیؽ نـاو و
به ظقث ٢ؽاهىنی يه قپؽظو و نطًیث آوها ؼا به ایى ؼویۀ يیک قحاییعو بانـع
و بف .با ایًهن ؼاؾَ ،ؽوؼی ظیگؽ ؼا ک٘ک کًًـعگاو بایـع بعايًـع کـه آيچـه ؼا
بؽای ضعا کؽظيع ضیلی ضىبحؽ و بهحؽ اقث که هـؽ يـى٘ اخـؽ و لٓـ ١ؼا اؾ ضـعا
خٚخالله ضىاقحه و به يٗؽ ظانحه بانًع.
چه اولـیى الٓـا ٠غات ازـعی ال ظؼ بؽابـؽ او ایًكـث ،کـه وی ؼا بـه خـای
گیؽيعه و گیؽيعه ؼا به ه٧ام او ٦ؽاؼ يعاظه .وا٦ـ ٙگؽظیـعو ایـى کـاؼ ،ظؼ ؾيـعهگی
هؽظم هٛايؽ بكیاؼ ظیعه نعه و به پیم او جٛالی خٚخالله آي٧عؼ ههن يیكـث܀ اؾ
ایًؽو ضعای کؽ ین ظؼ ٦ؽآو ز٘یع و هدیع ضـىظ ،وٚیـع نـعیع ٢ؽهـىظه و اضٓـاؼ
قطث ظاظه هی٢ؽهایع:
صد َقَاتِك ُم ب ِال ْم ّ َِن و َالأذ َى ٗب٧ؽهٖ۲۶0/
لا َ تُبْط ِلُوا ْ َ
قغمت اول /تکاهل ػقل ،تجلیات سوح 50 /
یًٛی :باْ ٚو يابىظ يكاؾ یع ثىاب و اخؽ هٛاويثهای ضىظ ؼا به هًث گػانـحى
و اغیث ؼقايیعو گیؽيعگاو.
ً
چًايچه بُٛا هؽظم ٚاظت ظاؼيع که به اخؽای کاؼی ظؼ زال و یا و٦ـث ظیگـؽ
ً
انطاو ٞؽ یب و هكحً٘ع ؼا هإٖ ١قاؾيع ،و ًَ٘ا يىیـع ظهًـع کـه بـاؾ بـه جـى
ایً٧عؼ و یا ایى چیؿ ؼا ضیؽات هیظهن܀ ایى ک٘ک يبـىظه ،بلکـه بـه بـعل اخـؽت
اقث .ج٣اوت يعاؼظ که اگؽ ٚیى ٚ٘ٚبه اغیثهای هًٛىی ،هايًع ایًکه :ۿهى بـه
جى ٢الو و٦ث چه و چًاو يکؽظمٕ؟۾ و یا ۿجؽا اؾ ٢الو ههک ٚو اهثال ایى ضـالو
يً٘ىظمٕ؟۾.
** *
ایى اقث نًاقاییهای خىاهؽ ثالثه ۿروح يفض و عمل۾.
اکًىو باؾ هیگؽظین به اي ٚااليىل ایى ه٘ه ٢حًه ايگیؿیهایی کـه اؾ خايـب
نیٓاو و غؼ یات او بًیايگػاؼی نعه و بؽ ابٓـال ا٘ٚـال و ضـػالو ای٘ـاو باٚـث
هینىظ.
و هى الله الحى٢ی ٥و ٚلیه الحکالو و به يكحٛیى
قغمت دوم
آساهگاه يفظ
باسگاه ؽیطاو
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 53
عىال بیغت و عىم -او پشعیذ:
ؽششما دس هبادششث گزؽششته بششه وششىس اجمششال هطششالبی چًششذی سا دس بششاسۀ پی شذایؼ
ً
ؽیطاو ،و قغما استباط بؼضشی فؼالیشت هشا سا بشه پیششوی اص وی يغشبت دادیشذ؛
اهیذواسین که دس سوؽى عاختى ایى هىضىع ،تفقیکت هش چه بیؾتش هشدمشت
داسيذ! صیشا کلیه هًاقؾات ،یا ياؽی اص ؽهىت اعشت و یشا بشه اعشاط سهبششی و
فؼالیت ؽیطاو فىست هیگیشد.
ً
خىاب :ظؼ جهؽ یر ایى قىالها الؾم اقث که ه٧عهحا وخىظ نیٓاو ؼا ثابـث ،و
قپف که چؽا غهًیثها به ٦بىل ایى هىخىظ هٛح٧ع گهحًع ؼا بیاو کًین.
اؾ ابحعأ پیعایم ايكاوها به ْىؼ ٘ٚىم ،و کحب ق٘اوی بـه ٦كـن هطًـىو،
نیٓاو ؼا به ايىا٘ زی ٚو هکائع آو به ضىبی هٛؽ٢ی کؽظه و ظؼ هؽ ٢ؽظ بهـؽ ،او ؼا
به ي٣ات هُؽۀ که ظاؼظ هینًاقع.
ؾ یؽا پىقحیى هؽ یکی اؾ ٢ؽؾيعاو آظم ؼا به ٦كن اؾ ا٦كام ،ایـى لٛـیى ظؼ یـعه ،و
ظؼ يحیده يـ٣ای ای٘ـايی و اقـحٛعاظ ضـعا نًاقـی و زحـی ج٧ـؽب بـاًْیم ؼا اؾ
زُؽت ضال ٥او و ه٘ۀ کىو و هکاو܀ بـه ه٘کـاؼی ي٣ـف ؾائـ ٚقـاضحه و ايحهـا
ویؼا به گىظال َاللث ،ک٣ؽ و الساظ قؽيگىو ي٘ىظه اقث.
و ایًکه چٓىؼ جى٢ی ٥به ایى ٚ٘ٚیا٢حه ،البحه يٗؽ به زاالت انطاو ،جٟییـؽات
ً هٓل ٥ظیعه هینىظً ،
بًاء بؽای ٛ٢ال اؾ ایى هبسث يؽ ٠يٗؽ کؽظه ،البحه ظؼ آیًعه
بعیى ظ٢حؽ ٚیى هٓلب جا قؽزع يهایی آو ظيبال هیگؽظظ.
ضاليه ،چىو يیؽيـگهـا و جلبیكـاجم بًـابؽ چگـىيگی ٢ؽيـث ،نطًـیث،
ظايم و وٖی٣ۀ انطاو ،با ٞیؽه ج٘ایؿات– هطحل ١و گىياگىيكث܀ لػا جًى٘ ایـى
و٦ای٢ ،ٙؽيحی ؼا به ٚاهلحؽ یى و زحی وؼؾ یعه جؽ یى ايكاوها هیكؽ کؽظه يحىايكحه ،جا
باؼی ايىا٘ زی ٚو هکؽل ؼا ظقـحه بًـعی ي٘ـىظه و قـپف بـه چـاؼه خـىیی ال
ۿهىنیاؼ بالٕ۾ الؾم به اه٢ ٚهن و ظؼک و یا هإهًیى و هٛح٧ـعیى ک٘از٧ـه ظاظه،
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 54 /
که جا قؽزع اهکاو به اجطاغ جعابیؽ هـإثؽجؽ اؾ آو بپؽظاؾيـع .و یکـی اؾ ٚلـٚ ٚـعم
ايكدام ایى ؼهؿيیها ایًكث ،که نطى نکكث ضىؼظه ،به گ٘ـاو ایًکـه و٦ـى٘
او ظؼ آو کاؼ ّ٧٢ ،و ّ٧٢به ضىاقحۀ ضىظل يىؼت گؽ٢حه اقث؟ٕ زااليکه بٛع
اؾ ای٣ای ٚ٘ٚهػکىؼ اؾ کؽظۀ ضىیم ياظم و پهی٘او اقثٕ.
ایًدا قىال بؽای ضىبحؽ ؼونى نعو هىَى٘ ایداظ هینىظ.
یًٛی :اگؽ به کـؽظو آو کـاؼ ياخـائؿ هٓلـ ٥اؼاظه ظانـث ،و آوؼا ٢یًـع يـع
ثىاب ،و ٚاه ٚبهبىظ زیات ضىظ هیظايكثٕ پف چؽا بٛع اؾ و٦ى٘ ٘ٚـ ٚيـعاهث
کؽظه ،و زحی پؽ یهاو زال ظیـعه هینـىظ؟ اؾ ایـى جـؽظظ ظؼقـث بؽهیآیـع ،کـه
هًگام به خا آوؼظو آو کاؼ ياؼوا ،زالث ظیگؽ و هٟلىبیث هؽ چه ج٘اهحؽی ظانـحه
که ايال ضىظظاؼی کؽظه ي٘یجىايكثٕ گىیا چىو نطى هكکؽ و هعهىل ،که
به و٦ث يهه هؽجکب ا٘ٚال يانایكحه هیگؽظظ .اهـا و٦حـی کـه بـه هـىل آهـع ،اؾ
کؽظۀ ضىظ يـاظم و پهـی٘او بـىظه ،و زحـی بُٛـی نطًـیثهـای بـاؼؾ جٛدـب
هیکًع ،که چٓىؼ و چؽا به چًیى کاؼ نؽم آوؼ و يًگـیى ضـال٧ٚ ٠ـ ٚو هًٓـ٥
ظقث ؾظيع؟ و ایى چًیى ٢اٚالو اهىؼ نؽ و ياؼوا ،به و٦ث هٟلىبیث غهـى و اؼاظه
ظؼ جً٘ین آو ،ٚ٘ٚضىظها ؼا اؾ هؽ يگاه ز ٥به خايب هیظايًع܀ اها چىو زالث
ٞیٕ و ٦هؽ ،و یا ٞلبۀ نیٓاو ؾائ ٚگهـث ،اؾ آو ٘ٚـ ٚجبـؽا و بیـؿاؼی ضـىیم ؼا
ً
خعا يهاو هیظهًع.
ایى هٟلىبیث اؾ چه چیؿ و چٓىؼ بـه ايكـاو واؼظ هیگـؽظظ؟؟ و چـؽا نـطى
٢ه٘یعه و الی ٥ظاؼای ک٘ال زال بلکه هحهؽ٘ ،و ضیـؽ ،هؽجکـب خـؽم و خًایـات
هینىظ؟
ً
با آيکه بُٛا به اؼجکاب آو ،ٚ٘ٚهیچ ازحیاج يعانحه ولی به هًگام کؽظو بی
پؽوا و بی هسابا بـه خـای آوؼظه اقـث .بلکـه بـه ک٘ـک هٟـؿ هـعؼک ضـىیم،
ي٧هههای ظ٦ی ٥ؼا پیؽ یؿی ي٘ىظه ،کـه بـه ظؼک واٛ٦یـث آو ک٘انـايه هـعؼکحؽ یى
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 55
انطاو ؼا ضكحه و ههىل هیقـاؾظ ....ظؼ جس٧یـ ٥ایـى قـىالهـا و هايًـع ایـى
چًعیى قىال ظیگؽ ،هالکاو غهًیث های ؼقا و زحی بُٛی ٢الق٣ۀ بـؿؼگ ٚـالن
يیؿ جىَیسات ظاظه ايع܀ هحأق٣ايه چىو ؼ یهۀ آو قٓسی بىظه و بـه ؼوی يٗؽ یـات
نطًی ناو اقحىاؼی ظانحه ،با آيکه ٧ٚعه ها ؼا کهاظه يحىايكحه ،بلکه گؽههـای
بیهحؽ ایداظ ،و خًدال های ٦ىیحؽ ؼا بًیاو گػاؼی کؽظيع.
و اؾ آيدا که ايىا٘ زی ٚو جلبیفهای ٦ب ٚاؾ هًگام و٦ـى٘ ٘ٚـ ،ٚبـه جؿییًـات
گىياگىو ي٣ف هؿیى ،و بؽای هؽچه بهحؽ ي٘ىظو و خلىه ظاظو آو کاؼ ياؼوا ظؼ آو
و٦ث ،قؽ ويىؼت اؾ ْؽ ٠نیٓاو بـه ه٘کـاؼی ي٣ـف ظاظه هینـىظ ،ضیلیهـا
هحًى٘ بىظه و جكلك ٚياگككحًی ظاؼظ ،که ايكاوهـای هـعؼک و ٚا٦ـ ٚؼا هـن بـه
زكاب و جًٗین آو ضكحه هیقاؾظ.
ً
بًابؽ ایى واژگىيیها ،که ن٘ۀ اؾ آو ؼا ٢ى٦ا جػکؽ ظاظین،هى٧٢یـث ظقـحه بًـعی
ً
کؽظو ؼا اکثؽا هسعوظ قاضحه ،اؾ ایـى و یـا ٞیـؽه ههـکالت ،ک٘حـؽ بـعیى ْـؽ٠
هع٧٦او جىخه ٢ؽهىظه ايع.
و ظؼ ایى اثؽ اؾ ه٘ه پیهحؽ کىنم به ٚ٘ٚآهعه جا هًهأ ايلی ُ٢ىلیهای بی
هًٛی ،و ٚلث و٦ى٘ نـطى ظؼ ا٘ٚـال يانایكـحه ،بیـاو گـؽظظ ،و قـپف چٓـىؼ
هیجىايع؟ که به خلىگیؽی اؾ اٛ٢ال يا ههؽو٘ و ياؼوا ،ؼوزیۀ ضىظ ؼا ج٧ىیه بطهع،
و ًٚعال٣ؽيث آ گاهايه به هباؼؾه پؽظاؾظ ،و یا ٦ب ٚاؾ و٦ى٘ واٛ٦ه و یـا اؼجکـاب بـه
خـؽم٦ ،ـعم ضـىظ ؼا ظؼ اهـاکًی کــه ه٘چـى ا٘ٚـال ظؼ آو بًیـاو گـػاؼی نــعه،
ً
يگػانحه ،و به ضىبی جهطیى ظاظه به هؽ يى٘ که جىايع ضىظ ظاؼی وؼؾظ ،جا بٛـعا
ياظم و پؽ یهاو يگؽظظ.
ً
ظؼ هىَىٚات هػکىؼ یکی بٛع ظیگؽ جىَیسات الؾهی ظاظه این ْىؼ یکه ٢ى٦ا
گ٣حه نع ،چىو ايىا٘ زی ،ٚهکؽ و جلبیفها به زعی بكیاؼ اقـث کـه بـه زیٓـۀ
زكاب آهعه ي٘یجىايع܀ بًابؽ ایى هأضػات ايلی ایـى ابحالهـا ؼا واي٘ـىظ کـؽظه و
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 56 /
ً
ًَ٘ا اؼاظه ي٘ىظم که ٦ك٘حی اؾ پؽظههای زی ٚو جلبیكات ایى لٛـیى ؼخـین ؼا بـه
جى٢ی ٥ضعای ٗٚین بؽظاؼم و ؼاؾهای يه٣حه و ياگ٣حۀ ٦ؽوها ؼا ا٢ها کًن.
البحه اقاـ ایى کحاب ظؼ اکثؽ هىاؼظ هحکی به آیات و ازاظیث اقث ،ظؼ بؽضی
زًى هکهى٢ات و زىاظیث که به هى و یا ٞیؽه ٚؽ٢ا ؼش ظاظه و ؼونـًی بیهـحؽ
به هىَى٘ هیايعاؾظ و هكحًع به ظالی٧ٚ ٚلی و ي٧لی و واٛ٦ی بىظه ،ثبث کؽظه ام.
بینک جا خاییکه به ایًدايب ۿ٢یُايی۾ هٛلىم نع ،به ٦یع قـٓىؼ ظؼآوؼظه و
به نک ٚؼقاله به ظقحؽـ ٦اؼ یاو هسحؽم و ٞیؽه اه ٚای٘او ٦ؽاؼ ظاظم܀ اهیـع اقـث
که ظؼ ايبكاِ هىَى٘ ،جهؽ یسات بیهحؽ ؼا يازب يٗؽاو و ؼاؾ کهـایاو ز٧ـای،٥
ظؼ آیًعه بؽ آو ا٢ؿوظه ،و به نک ٚهبكىِ جـؽی بـؽای ايحبـاه پیـؽواو ظیـى و کا٢ـۀ
٢ؽؾيعاو آظم به ؼوی ؾهیى ،هد٘ىٚه ؼا هؽجب ٢ؽهایًع.
پیذایؼ ؽیطاو
ظؼ ایى باؼه ظو يٗؽ یه هىخىظ اقث:
ً
اول – ٧ٚایع اه ٚاظیاو ،ضًىيا هكل٘اياو.
ظوم – جثبیث وخىظ نیٓاو اؾ ظیعۀ هح٣کؽاو و ٢الق٣ۀ خهاو.
اول -خلقت ؽیطاو اص دیذۀ هىدذیى و هنهًیى ثابت اعت.
ً
ؾ یؽا ه٘ه کحب قـ٘اوی اؾ آو جـػکؽ بكـؿایی ظاظه܀ ضًىيـا ٦ـؽآو هدیـع ظؼ
ٔۺ ٓ١٥آیث اؾ وخىظل یاظظهايی کؽظه܀ و هًد٘له ظؼ ٔ ٓ...آیث اقاـ پیعایم
و ٚلث قؽ باؾ ؾظو او ؼا اؾ اهـؽ ضعاويـع و قـپف ؼايـعه نـعيم ؼا گ٣حـه܀ و ظؼ
ٔ ٓ...آیث ٛ٢الیث او ؼا به ه٧اب ٚاه ٚای٘او܀ و ظؼ ٔ ٓ...آیث ههـاؼکث وی ؼا ظؼ
ضىاو و هال ٢ؽؾيعاو آظم با ٞیؽه واٛ٦ات یاظ آوؼی ي٘ىظه ،که جً٣ی ٚهـؽ یـک ؼا
بالًىبه ظؼ هسلم به آیًعه ٦ؽ یب هالزٗه ضىاهیع کؽظ.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 57
بؽ قبی ٚاخ٘ال ه٘ه هكل٘اياو اؾ ايٚ ٚعاوت نیٓاو با زُؽت ابىالبهؽ ٔ٘ٓ
و اوالظل به ضىبی واؼظ ايع ،که ظؼ هبازث گػنحه پاؼۀ اؾ آو ؼا جـػکؽ ظاظیـن܀ و
ایًک به یاظ آوؼی اؾ آو جً٣ی ،ٚهٓالب چًعی ؼا باؾگى کًـین .هًگاهیکـه ه٘ـه
هالئک جسث ٦یات ٚؿاؾ یٔ ٚنیٓاوٓ هأهىؼ نعيع که با وی به ْىؼ ظقحه خ٘ٛی
قدعۀ ازحـؽام ؼا بـه آظم ٚلیـه الكـالم بـه خـای آؼيـع܀ اهـا نـیٓاو ابـا آوؼظه ،و
بؽضال ٠هالئک ه٘گی یکباؼ به قدعه ا٢حاظيع کـه اؾ آیـۀ ٔ ٣٤جـا ۼ ٓ٣قـىؼۀ
ب٧ؽه خؿ اول ٦ؽآو کؽ ین ،به جً٣ی ٚج٘ام جػکؽ ظاظه اقث چًايچه هی٢ؽهایع:
ن اسجُد ُوا ْ لآدَم َ فَس َجَد ُوا ْ ِإلا ّ ِإ بْل ِی َ
س أَ بَى و َاسْ تَكْبَر َ وَك َانَ م ِ َ و َِإ ْذ قُل ْنَا لِل ْمَلائ َ ِكَة ِ ْ
ك الْجنَ ّة َ وَك ُلا َ مِنْه َا ر َغ َدًا
س كُنْ أَ نتَ وَزَوْج ُ َ
ن ﴿ ﴾۴۳و َقُل ْن َا یا آدَم ُ ا ْ
ال ْك َافِرِ ی َ
ظ الِم ِینَ ﴿ ﴾۴۳ف َأَ ز َل ّه ُم َا
ن ال ْ ّ
ش جَرَة َ فَتَكُون َا م ِ َ
ح یثُ ش ِئ ْتُم َا و َلا َ تَقْر َب َا ه َذِه ِ ال ّ
َ
ض عَدُوّ ٌّ و َلـ َك ُ ْم
ضك ُ ْم لِبَعْ ٍ
جهُم َا م ِم ّا ك َان َا ف ِیه ِ و َقُل ْنَا اه ْبِط ُوا ْ بَعْ ُ
خر َ َ
شیطَانُ عَنْهَا ف َأَ ْ
ال ّ
ض مُسْتَق َر ّ ٌّ وَم َتَاعٌ ِإلَى ِ
حینٍ ٗب٧ؽهٖ9۶/ ف ِی الأَ ْر ِ
جؽخ٘ه :چىو گ٣حن به ٢ؽنحگاو که قـدعه کًیـع بـه آظم ،پـف ه٘ـه قـدعه
کؽظيع هگؽ ابلیف܀ و ایى اهؽ ؼا ٦بـىل يکـؽظ و قـؽ بـاؾ ؾظ ،و بـىظ بـه ٚلـن الهـی
خٚنايه اؾ کا٢ؽاو و قؽکهاو .قپف ٢ؽهىظین ای آظمٕ قاکى نـى جـى و ضاي٘ـث
ظؼ بههث ،و اؾ ضىؼظيیها به هؽ خا که ضىاهیع بكیاؼ بطىؼ یع ،ؾ یؽا َؽؼ يعاؼظ،
بٟیؽ اؾ ه٘یى ظؼضث ٔبه گ٘او اٞلب گًعم بىظه بانع ٓ.و به ایـى ظؼضـث پـیم
يهىیع ،وؼيه اؾ ٖال٘او ضىاهیع نع.
بلٟؿايیع هـؽ ظو ؼا نـیٓاو ظؼ آيدـا ،پـف بیـؽوو آوؼظه نـعيع اؾ آو خـای پـؽ
ي٘ٛث و قؽاپا ؼازث ،گ٣حن ٢ؽو ؼویع بُٛی جاو هؽ بُٛی ؼا ظن٘ى هیبانـیع و
ن٘ا ؼا ظؼ ؼوی ؾهیى آؼاهگاه و وقای ٚؾيعهگی جا ؾهاو هٛیى هكث.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 58 /
البحه بٛع اؾ ایى آیات ،جؽجیب جىبه کؽظو و باؾ گهـث آظم ٔ٘ٓ ؼا و يیـؿ اْـال٘
ظهی بؽ اؼقال ؼق ٚو هژظه به کكايیکه اؾ ایهاو پیؽوی ي٘ایًع ،که به هـیچ وخـه
جؽـ و بین به آوها يطىاهع بىظ ؼا ،به جهؽ یر الؾم ٢ؽهىظه اقث.
ضاليه ،ظؼ آیات ٢ى٦ايی ج٘ام هالزٗه کؽظیع که نیٓاو هأهىؼ به قدعه بـىظ
و چٓىؼ قؽ باؾ ؾظ و چؽا ابا و ايکاؼ اؾ ایى اهؽ ي٘ىظ؟؟ ْبیٛـی هؽبـىِ بـه قـاب٧ه
ً
بىظه اقث که ها به ي٣سه ٔ٦ ٓ٣٢بال اناؼت بعاو ي٘ىظه این.
ضاليه به ؼوی آو خاه ْلبی که نیٓاو به آؼؾوی آو ،باؼ قًگیى ٚبـاظت ؼا
هحس٘ ٚنعه بىظ و ظؼ يحیده به ٞایه و هـع ٠ضـىیم يؽقـیع ،الخـؽم باٚـث بـؽ
ضهن و ي٣ؽت او ظؼ بؽابؽ ؼ٦یبم زُؽت آظم ٔ٘ٓ و ايحها به کیًه جىؾی ظؼ ه٧ابٚ
٢ؽؾيعايم جا ؼوؾ ٦یاهث ٦این و بـه ٛ٢الیـث هـای گىيـاگىو ،ایهـاو ؼا ه٘یهـه ظؼ
گىظال های َاللث يگىيكاؼ هیقاؾظ.
ظؼ خای ظیگؽ به آیات ٔۺ ٢جـا ،ٓ٤١وا٦ـ ٙۿقـىؼۀ زدـؽ۾ خـؿ ٔ ٓ١٤چًـیى
هیؼقايع :یًٛی پف اؾ ایًکه ضل٧ث ايكاو ؼا اؾ گـ ٚضهـک نـعۀ بىیًـاک ،و
پیعایم نیاْیى و ظیگؽ ْب٧ات خى ؼا اؾ آجم قىؾاو هیگىیع ،و ظؼآهـعو ؼوذ
ؼا ظؼ ٦الب آظم جىَیر هیظهع ،و پف اؾ ؾيـعه نـعو او ،هالئـک ؼا بـه نـ٘ىل
نیٓاو که هٛلن آوها بىظ ،به قدعۀ ازحؽام ظؼ بؽابؽ ايكاو هأهىؼ هیقـاؾظ و جًهـا
ً
نیٓاو ابا هی وؼؾظ .و ًَ٘ا اؾ او پؽقیعه هینـىظ ،کـه چـؽا قـدعه يکـؽظی بـه
آيچه به یع ٦عؼت هى آ٢ؽ یعه نعه اقث؟ او ظؼ ضالل جً٣یٚ ،ٚلث ٚعم قدعه
ضىیم ؼا به واقٓه بؽجؽ یث خًف ضىظ اؾ آجم ،و پكحی یی هاظۀ پیعایم ايكـاو
اؾ ضاک جػکؽ هیظهع .و ضعاويع خٚخالله بؽ او ضهن ي٘ىظه اؾ ظایؽۀ ؼز٘ـث
ضىظ ،وی ؼا کهیعه و اؾ ؾهؽۀ ؼايعهگايم هیقـاؾظ ،و لًٛـث ضـىیم ؼا جـا ؼوؾ
٦یاهث بؽ وی هكحعام هی٢ؽقحع.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 61
ایًداقث که نیٓاو بـه پـا ضىاقـحه و اؾ ظؼ قـحیؿ ظؼآهـعه ،اؾ زُـؽت الهـی
خٚنايه ضىاهم ؾيعهگی ضىظ ؼا جا ؼوؾ واپكـیى ٔزهـؽٓ هیضىاهـع و ضعاويـع
خٚخالله ایى ضىاقحه ال ؼا الی و٦ث هٛلىم ،یًٛی ؾهاو و٢ـات ايكـاو بـه ايـر
ا٦ىال هی پػیؽظ .نیٓاو بٛع اؾ ایى اْ٘یًاو ،به ْىؼ کیًه جىؾی اٖهاؼ هیي٘ایع:
ضعایا جى که هؽا به واقٓۀ ایى بهؽ نىؼ یعه قؽ ؼايعی ،باؼی بـه ضعاويـعی جـى
قىگًع ،که به ايىا٘ ؾ یًث و لهى و لٛب ٢ؽؾيـعاو آظم ؼا چًـاو ب٣ـؽ یبن ،کـه ه٘ـۀ
ناوؼا یاٞی و يا نکؽ به ظؼگاهـث بیًـی .ظؼ ایًداقـث کـه بٛـع اؾ ایـى ج٘ٛـین،
جطًیى ظاظه هیگىیعِ :إلّا عِبَادَك َ مِنْهُم ُ ال ْمُخْلَصِ ینَ ٗوٖ۲9/
جؽخ٘ه :هگؽ بًعگاو هطلًث ؼا که يحىاين.
که ها ظؼ باؼۀ اضالو و ه٧ام هطلًاو ظؼ کحـاب ۿخهـاو بحلكـکىب ٦ـؽآو۾
جً٣یالت الؾم ظاظه این.
ضاليه ،زُؽت باؼی جٛالی ؼاه ؼاقث ضىظ ؼا واي٘ىظ کؽظه پاقـص هیظهـع:
که اؾ ناهؽاه نؽ یٛث هؽ کكی پا بیؽوو يهاظه و به پیـؽوی جـى بؽضیـؿظ ،بینـک
خای جى و ایهاو ظؼ ظوؾش اقث ،که ظاؼای ه٣ث ظؼواؾه بؽای اظضـال ٚايـیاو و
کا٢ؽاو که باؾگهث يکًًع ،بانع.
بؽوی جً٣ی ٚبه ایى يحیده هیؼقین ،که ٚعاوت نیٓاو ثابث و ٚلث آو يیؿ جا
ؼوؾ ٦یاهث واَر اقث ،و ایى ٧ٚیعۀ ه٘ه اه ٚاظیاو ؼوی ؾهیى که هٛح٧ع به
کحب ق٘اوی بانًع ،هكث ،ولی ظؼ کیم و آییىهای ظیگؽ هن اؾ آو ياهی بؽظه
و ظؼ ه٧ام ه٧ابله با وی پیؽواو ضىظ ؼا واظاؼ کؽظه ايع܀ يهایث به اقاهی ۿالهه نؽ۾
و ٞیؽه و ٞیؽه.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 60 /
تثبیت وجىد ؽیطاو اص يگاه ػقل
۾. اکثز بز اضزار اطتىار اط ایى ز٧ی٧ث هكل٘یكث که :ۿلیام کایًا
چًايچه پف اؾ جع٦ی٧ات ٚل٘ـی اهـؽوؾٚ ،ل٘ـای قـایًف و ٞیـؽه بـعیى يحیدـه
ؼقیعه ايع ،که هكحۀ ايلی ه٘ۀ ایى پیعایم اؾ ظو ٓ٦ـب هثبـث و هً٣ـی بـه يـام
پؽوجىو ٔ ٓ١و الکحؽوو ٔ ٓ٢و يیىجؽوو ٔ ٓ٣که ؾاظۀ جؽکیـب آوهـا ؼا بـاؼ هـیآوؼظ،
جهکی ٚیا٢حه اقث.
یا به ٚباؼه ظیگؽ به هثالهای ٚاهیايه ،ایى اَعاظ ظؼ و٦ى٘ نب به ه٧ابـ ٚؼوؾ،
و ؾيعهگی ؼا به ه٘ات ،و قؽظی ؼا به گؽهی ،و خىايی ؼا به پیـؽی ،و جـاؼ یکی ؼا
به ؼونًایی ،و يسث ؼا به هؽ یُی ...،و اهثال ایى يعها ي٘ىيۀ ظیگؽ ه٘یهـه ظؼ
هؽ خا هیبیًین.
بینک ،ظؼ بؽابؽ کاؼهـای يیـک و ا٘ٚـال نایكـحه و ٦ابـ ٚپكـًع هـؽ ايكـاو
يازب نٛىؼ ٚالی ،ا٘ٚال جطؽ یبی و يابکاؼ هن وخىظ ظانحه و یـا ًٚعال٣ؽيـث
ٚؽٌ ايعام هیي٘ایـع܀ کـه هًهـأ ايـلی آو ي٣ـف ،و ٦ـىای هسؽکـه ال نـیٓاو
ن٘ؽظه هینىظ.
اؾ آيدا که هیچ ٚ٘ٚبعوو ٚاه ٚو یا ٦ـىۀ هسؽکـه ايدـام پػیؽ٢حـه ي٘یجىايـع܀
ْبیٛی ظؼ اهىؼ ضیؽ و نـؽ٦ ،ـىای هدؽ یـه و یـا يیـؽوی هسؽکـه ه٘ايـا هالئـک و
نیاْیى ايع .و به هًعا ٤آو زعیث ؼقىل کؽ ین يلی الله ٚلیه وقلن اقث ،که
٢ؽهىظه ايع:
ۿ بؽ هؽ ٢ؽظ اؾ ا٢ؽاظ بهؽ ظو ه٘ؽاهی ،اؾ ٢ؽنحه و نیٓاو هىخـىظ بـىظه و زحـی
بؽ هى يیؿ܀ هگؽ ضعاويع خلث ٘ٗٚحه او ؼا هكل٘او کؽظه و به هٛاويث اهـىؼ ضیـؽ
با هى ه٘کاؼی هیي٘ایع.۾
که ظؼ ز٧ی٧ث ،ایى که٘کمهای هًٛىی ۿهكحۀ اقـاـ پیـعایم ايكـاو ؼا۾
بعیى خهاو ٢ايی ثابث ي٘ىظه و ٢ؽهىظه:
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 61
ل ِیب ْلُو َك ُ ْم أَ یك ُ ْم أَ حْ س َ ُ
ن ع َمَل ًا و َه ُو َ الْعَزِ یز ُ الْغَف ُور ُ ٗهلـــک ٖ۲/ؼا بـــؽ او بـــه
ظقحؽـ جٓبی ٥هیگػاؼظ.
یًٛی :به جس٧ی ٥ن٘ا ؼا اهحساو هیکًن جا کعام جاو ضىبحؽ یى ا٘ٚال ي٘اییع.
و يحیدۀ يهایی ؾيعهگی ايكاوها ،ظؼ ز٧ی٧ث هد٘ىٚـۀ ا٘ٚـال يیـک و یـا بـع
بانع و بف .و ايحها ظو ٓ٦ب ظؼ باْى هىخىظ اقـث܀ کـه ظؼ یـک قـؽ آو ٦ـىای
هلکی ،و ظؼ قؽ ظیگؽل ٦ىت نیٓايی ٦ؽاؼ ظاؼظ .که ٦ىای هلکی به ؼهبؽی اهـىؼ
ضیؽ و يیک ظؼ باْى ايكاو الهام واؼظ کـؽظه܀ و ٦ـىت نـیٓايی ،بـه ايـىا٘ هکـؽ،
وقىقهها کؽظه و اؾ ای٣ای او اگؽ هى ٥٢نـع بـاؾ هـیظاؼظ ،و اال يـه جـأضیؽ ظؼ آو
وا ٙ٦هیگؽظايع جا نایع به ٢ؽيث ظیگؽ جى٢ی ٥ه٘ايٛث ؼا زاي ٚي٘ایع ،اها هـؽظم
ؼا که ؾهام ناو به ظقث نیٓاو اقث هؽچه ضىاهع بعوو جى ١٦بؽ آوهـا ٘ٚلـی
ي٘ایع.
ظؼ هبازث ٦بلی به جً٣ی ٚگ٣حین که وخىظ ه٘ه هطلى٦ات هًىِ به ٢لک هـا،
اؾ ظو ٦ىای يىؼايی و کعؼايی هحهک ٚاقث .که هالئک اؾ ٚـالن ٦ـعـ ،و ٞیـؽه
غوی االؼواذ اؾ ٚالن ضبث یا خهاو ٖل٘ايی جطلی ٥یا٢حه ايع .جًها ايكاو اؾ اهحؿاج
ایى ظو ٦عؼت به هیاو آهعه اقث ،هايًـع ً٢ـىل بهـاؼ و جیؽهـاه ،کـه اؾ اضـحالِ
گؽهای جابكحاو و یا قؽهای ؾهكحاو ي٘ایًعگی هیکًع.
به ایى اقاـ ايكاو ؼا ْىؼی قاضحًع که ظؼ يًعو ٤وخىظل زًـۀ اؾ ٚـالن
باال ؼا به يام ۿؼوذ۾ و ٢هؽظۀ ٚالن ق٣لی ؼا به اقن ۿي٣ف۾ به ْىؼ اهايـث يهـاظه
ايع بًابؽ اؼجباِ يكـبی کـه هالئـک بـه ؼوذ ظاؼيـع ظؼ ا٘ٚـال يیـک بـه نـطى
ه٘ؽاهــی و هً٘ ـىایی و زحــی ؼهبــؽی هیکًــع و ای ـى چً ـیى ن ـیاْیى بــؽوی آو
ً
ٚعاوتٕ و ایًکه غاجا ؾاظۀ آجم یا هًب ٙقىؾيعهگیكث ،به ه٘عقحی ي٣ف ،کـه او
ضىظ ؾاظۀ ایى ظيیای ً٢اقث ،ظؼ پیهؽ٢ث اٞؽاٌ نـىم یـا بـؽ آوؼظه نـعو اهیـال
٢اقعۀ ضىیم ،بؽ ايكاو اؾ ؼاه های ياؼوا به ْىؼ ضىظ ضـىاهی و جـأهیى ؾيـعهگی
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 62 /
٢ؽظی ،و ايحها هًكىبیى خًاب ٚالی ظقث و پا هیؾيًع܀ اؾ ایًؽو ه٘ىاؼه ظؼ بـاْى
نطى که٘کم هىخىظ بىظه و ۿجا ؾهايی ،آؼاهی ياه٘کى ن٘ؽظه هینـىظ کـه
یکی اؾ ْؽ٢یى بؽ ظیگؽی ٞلبۀ ٚام و جام ؼا زاي ٚي٘ایع.۾
هؼاوياو خیش و ؽش سا بؾًاعیذ!
به ٖاهؽ ایى ظو ٦ىا ،ه٘کاؼاو و ه٘ؽاهايی ظاؼيع ،یًٛی انطايی که ن٘ا ؼا ظؼ
اهىؼ ضیؽ و يیکىیی ظٚىت و ههـکالت آوؼا جكـهی ٚهـیبطهـًع و یـا بـه ظیگـؽ
هٛاويثهای هالی ،خايی و ؾبايی ظؼ جى٢ی ٥یا٢حى ن٘ا ،به کاؼهـای يیـک ک٘ـک
هیي٘ایًع به زکن هٛاوياو ضیؽ܀ و بؽٚکف کكايیکه ظؼ اٛ٢ال ياههؽو٘ و يـاؼوا و
ً
ٞیؽه ضیايثها و ٞعاؼیها و هالٚبث و ٚبثیات يابدـا ،ضًىيـا کـه باٚـث بـؽ
ً
جکلی ١ظیگؽاو و یا هًا ٍ٦نؽ یٛث و یا ٦ىايیى ظولث گؽظظ ،و َؽؼل هكـح٧ی٘ا
به ٢ؽظ یا اخح٘ا٘ هىاخه بانع ،بینک جسث قلٓۀ ٦ىای نیٓايی ٦ؽاؼ گؽ٢حه و بـه
پیؽوی اؾ ي٣ف و آؼؾو های بی قؽزع آو پؽظاضحه اقث.
ضاليه ،آيايیکه ظؼ ؼاه قٛاظت ٢ؽؾيعاو بهؽ ،اؾ ؼاه جعؼ یف و یا جبلی ٝبه ْـىؼ
ه٧ـعؼ و یـا ه٧ـؽؼ هیکىنـًع و ه٘یهــه هـؽظم ؼا ظؼ اهــىؼ ضیـؽ ،يیکــىیی و ضــعا
نًاقی ،جهىی ٥و جؽٞیب هیکًًـع ،يـالسیى اوالظ ايكـاو و پیـؽواو هىثـ ٥ايبیـاء
ٗٚام ايع.
و کكايیکه به ا٘ٚال نؽ و ؼواج آو ظؼ بؽابؽ ٢ؽظ یا اخح٘ا٘ قـٛی هیکًًـع ،جـا
ؾهايیکه به ایى ٚ٘ٚضىیم هًؽ ايع ،ی٧یى ظانحه بانًع که ه٘عؼاو او٦ـات و یـا
و٦ث اؾ خ٘لۀ اٚىاو نیاْیى و ظن٘ى قؽقطث ضـعا و ؼقـىل او بىظيـع܀ گؽچـه
ً
ٖاهؽا به قی٘ای ايكايیث و یا به اقاهی اقالهیث و ٞیؽه وقـایّ يـالذ ٖـاهؽی
ايـحـكاب ظاؼيع و ضعای هحٛال ظؼ باؼۀ ایًگىيه انطاو هی٢ؽهایع:
س ٗالًاـٖ3/
صد ُورِ الن ّا ِ
ِس ف ِی ُ
یـ ُو َسْ و ُ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 63
یًٛی :ایى ٚباؼت ضیؽ ۿ ٚ٦اٚىغ۾ ٔپًاه بدىیٓ اؾ نؽ آيايیکـه وقىقـه ایدـاظ
هیکًًع ظؼ قیًهها ،که هؽاظ ٦لب اقـث و ایـى گـؽوه ظؼ ْب٧ـات خـى و ايكـاو
هىخىظ ايع.
ظؼقث واَر نع که ٚعۀ اؾ ايكاوهای ٖاهؽی ،ظؼ واٛ٦ه نیٓاوهای هًٛـىی
و یا ؼهؿياو ٦ىای باًْی ،و ٢لح کًًعگاو اقـحٛعظ هـای ٚـالی ايكـايی ،و هـًسّ
قاؾاو ي٣ای ای٘ايی ايع܀ بلکه بؽضی اؾ يهایـث نـ٧اوت ،بـا اهـ ٚزـ ٥و پیـؽواو
نؽ٘ ،قؽ هداظله و زحی ه٧اجله ؼا آٞاؾ کًًع܀ ایى گىيه انطاو ظوقـحاو ضـاو
نیٓاو ايع܀ که ضعای هحٛال هی٢ؽهایع:
شیاطِینَ ل َی ُوحُونَ ِإلَى أَ وْل ِیآئِه ِ ْم ل ِیج َادِلُوك ُ ْ
مٗ ...ايٛامٖ1۲1/ ن ال ّ
و َِإ ّ
یًٛی به ی٧یى کاه ٚبایع ظايكث که نیاْیى ضبؽ هیظهًع به ظوقحاو ضىظ جا به
هیعاو کاؼؾاؼ ظؼ بؽابؽ ن٘ا بؽآیًع و هؽظم ؼا اؾ ؼاه ز ٥به ؾوؼ و ٦ـىت اقـلسه بـاؾ
ظاؼيع.
ْىؼ یکه ظؼ ْب٧ات ٢ؽؾيعاو بهؽ ،يالساو و پاکاو به ظقحه هـای هايًـع ايبیـاء
ٗٚام و اولیاء کؽام و ٚل٘ای ٚالی٘٧ـام ٚاهـ ٚو ٞیـؽه هـإهًیى و يـالسیى ظیـعه
هینىيع و اؾ ک٘ال زال ظؼ پیهؽ٢ث ازکام زُؽت غوالدالل و نًاقـایی غات
الیؿال او به ؾباو ،هال و خاو اقحٛعاظ ٚالی ظاؼيع.
ایى چًیى ظؼ غؼ یات نیاْیى خًی و ايكی ،يیؿ ظقحه بًعیها به ٚ٘ٚآهعه ،و
اؾ يگاه جلبیف و هکـاؼی و نـیاظی ،گـؽوههـای ٚدیـب و ٞؽ یـب بـه هالزٗـه
هیؼقع .که ظؼ يحیده اؾ جًاظم ایى ظو ٓ٦ب ضیؽ و نؽ یا هثبث و هً٣ی ،خؽ یـاو
ٚالن هكحی بعوو ضكحگی با ضیلی قؽگؽهی پایعاؼ بىظه܀ و ايحهـا بـه هـؽ یـک اؾ
٢ؽؾيــعاو آظم ظؼ ْــىل زیــات پعیــعههــای جلــص و نــیؽ یًی ؼا بــاؼ آوؼظه ٞایــة
ها٢یالباب ؾيعهگی هًحح اؾ به خای آوؼظو اهىؼ ضیؽ و یا نؽ بانع و بف.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 64 /
ظؼ ایى يىؼت بایع کىنیع جا ا٘ٚال و اٛ٢ال ضىظها ؼا ظؼ ه٘ه او٦ات به خايب
ضیؽ و يیکىیی قى ٤ظهین܀ اها ظؼ چه هىَ ٙیا هى ٙ٦که ظچاؼ خاؼ و خًدالهای
هًٛىی هیگؽظین ،الؾم اقث جا بعايین که ٚاه ٚایى ٞؽ یـؿۀ بیدـا و يـاؼوا اؾ کدـا
هًهأ یا٢حه و چؽا ها ؼا بی اضحیاؼ به ظيبال ضىظ هـیکهـايع؟ و ایـى ز٧ی٧ـث و٦حـی
ظؼقث به ظقث آهعه هیجىايع که ها ٦ىای هسؽکه نؽ ؼا اؾ ايعؼوو با ٞیؽه ٚىاهـٚ
ضاؼخی ٔبیؽويیٓ جهطیى ظاظه و قپف ًٚعال٣ؽيث به هباؼؾه بؽضىاقحه و چاؼه
به خلىگیؽی اؾ آو ؼا به هیاو آوؼظه ضىاهین جىايكث.
داالت و اؽکال ؽیاویى
عىال بیغت و چهاسم:
اکًىو که وجىد ؽیطاو سا به يقل و ػقشل بشه وشىس الصم بشه هًطشق عشلین ثابشت
ً
کشدیذ ،لطفا دس باسۀ ؽکل و یا اؽکال ؽاو يیض هؼلىهات هشدمت داسیذ؟
پیم اؾ ه٘ه بایع هحػکؽ نع ،چىو وخىظ نیٓاو به ظاض ٚبـیم اؾ يـع آیـث
ظؼ ٦ؽآو کؽ ین ثابث گؽظیعه ،لػا ايکاؼ اؾ آو ک٣ؽ هسٍ اقث.
اها ظؼ ٦ك٘ث يىؼت ايلی نیٓاو جا اکًىو جثبیـث هٓلـ ٥يیا٢حـه ،ؾ یـؽا او بـه
ضىظ هؽ نک ٚؼا اضحیاؼ کؽظه و هًگاهی که الؾم ا٢حع به ايكاو های ٚـالی ه٧ـام،
ضىظ ؼا ٖاهؽ هیقاؾظ ،که ایى ي٣ات ؼا هالئک يیؿ ظاؼيع .و اگؽ بگىیین کـه اؾ
اؼهٟاوهای ٚالن ٦عـ بـؽای نـیٓاو یکـی هـن ایًكـث کـه ضـىظ ؼا بـه انـکال
گىياگىو ظؼ آو وازع قاضحه و یا بال٣ىؼ اؾ يٗـؽ ٞایـب گؽظیـعه هیجىايـع ،خـای
ظاؼظ.
جًها ج٣اوجیکه به ایى هًؽ ظؼ پیم نیاْیى و هالئـک هىخـىظ اقـث ،ه٘ايـا بـه
انکال ضبیثه و ياهؽٞىب ،هالئک هحهک ٚي٘ینىيع .اهـا نـیاْیى بـؽٚکف بـه
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 65
آوهــا بیهــحؽ هبــاظؼت هــی وؼؾيــع .هايًــع چهــؽههــای ضــىک ،قــگ ،پهــک،
کؽگف ...و ٞیؽه .و به چهؽه ايكاو ظؼ اکثؽ هىاَ ٙي٘ىظاؼ گؽظیعه ايع .و گاهی
چًیى وا ٙ٦نىظ که ظؼ بعو وازع ضىظ ،جؽکیب اؾ زیىايات هطحل ١ؼا بهـن آوؼظ،
ً
هثال :قؽل اؾ پهک و جًه ال اؾ هؽ ٜو یا بعيم اؾ قگ و قؽل اؾ کؽگف...
و ٞیؽه.
ً
و ز٧ی٧ث ایى يـسًه ؼا يـازباو ؼ یاَـات ي٣ـف ،و َـً٘ا بُٛـی قـالکاو
ً
قلىک هح٧ی ظؼ آواو ؼابٓه ،ضىبحؽ هالزٗه هی٢ؽهایًـع و ازیايـا خىايـاو يیـؿ بـه
و٦ث ازحالم که ظؼ ضـىاب وا٦ـ ٙهینـىظ ،يانـًاـ ؼا ظؼ بؽگؽ٢حـه و اؾ وی کـام
هیگیؽيع .که ياگاه آو ظضحؽ به ٦كن ؾو یکی اؾ نًاضحگاو و یا آو ؾو ظؼ زـالی
به نک ٚظضحؽی جاؾه ظهـیٚ ،یـاو گـؽظظ .ایـى اقـث ي٘ىيـه هـای چًـع ج٘ثیلـی
نیاْیى که به ايىا٘ هکؽ و زی ٚهای ياهؽ یی ؼول های ههن ؼا باؾی هیکًًع.
عىال بیغت و پًجن – او پرسید:
آیا هغکى ؽیاویى دس کجاعت؟
خىاب :يٗؽ به ٢ؽهىظۀ يبی ٚلیه الكالم:
افضل الاماکن علی الارض مساجدها و سوءها اسواق
یًٛی :بهحـؽ یى هکاوهـا ظؼ ؼوی ؾهـیى هكـاخع و بـعجؽ یى آيـاو باؾاؼهاقـث.
ٔالسعیثٓ
گػاؼه ٚاهه نیاْیى و بىظ و بال ناو بیهحؽ ظؼ باؾاؼ اقث .اهـا ضـىاو نـاو
ظؼ خای هاییکه ا٘ٚال ؾنـث و يـاؼوا و ٞیـؽه ياههـؽوٚات ظؼ آو بیهـحؽ اؾ ه٘ـه
ج٘ٛین یا٢حه و یا ج٘ٛی ٚهیگؽظظ ،هیبانًع .هايًع ؾيا ضايه هـا و ٘٦ـاؼ ضايـه هـا و
ؼنىت ضايهها و ٞیؽه يسًههای ٚیانی و ٢سانی.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 66 /
ٚالهث جثبیث نیاْیى ظؼ ه٘چى هىاَ ٙایـى اقـث ،چ٧ـعؼ کـه ايكـاو ضـىظ
ظاؼی وؼؾظ جا اؾ هساؼم ه٘ٛىلۀ آو هسـ ٚبپؽهیـؿظ ک٘حـؽ جى٢یـ ٥یابـع .ؾ یـؽا ظؼ آو
را بوز تًیزه شزه که راه يجوا زیٓه چًاو رام هاب داله شزخ و ايظايی
او هظزور يمایز.
گىیا چىو و٦ى٘ هگف به ظام ًٚکبىت بانع܀ یًٛی چ٧عؼ که هگـف ظؼ بـیى
جاؼجًیها ظقث و پا ؾيع به ه٘او ايعاؾه جاؼجًیهای جاؾه و يیهؿيیهای بی ايعاؾه ؼا
به ضىظ خلب کؽظه اقث و يهایث ؼاه ٢الذ ّ٧٢ظؼ چًیى هىاؼظ جـؽـ اؾ ضـعا و
ً
یا بُٛا ٦ىايیى هىَىٚۀ ظيیا و یا جل٧یىهای بدا܀ که ٚىا٦ب ایى کـاؼ چ٧ـعؼ نـؽم
آوؼ و پؽ یهاو کى اقث ،و یا بایع به ؾهاو ظیگؽ و جؽجیب هإثؽجؽی ايدـام ظهـن ،و
یا ایًکه هى هیجىاين ،که ظؼ زال ٦عؼت اؾ ایى ٚ٘ٚياؼوا اخحًـاب کـًنٕ گ٣حـه،
جؽک آو کاؼ ياخایؿ ؼا ي٘ایع .ایى ه٧ام اه ٚخًث و ضىبـاو يكـ ٚايكـايیث اقـث
که آیه هباؼکه:
ن
ن ال ْه َو َى ﴿ ﴾۳۴ف َِإ ّ
ْس ع َ ِ
َاف مَق َام َ ر َبِّه ِ وَنَهَ ى الن ّف َ
و َأَ مّا م َنْ خ َ
الْجنَ ّة َ هِی ال ْم َأْ و َى ٗياؾٚات ٖ01-ظؼ باؼه ناو اخالل يؿول ٢ؽهىظه اقث.
جؽخ٘ه :و اها کكیکه جؽقیع اؾ یاظ زُىؼ ضعاويع خٚخالله و هً ٙکؽظ ي٣ـف
ؼا اؾ بؽآوؼظه نعو ضىاههـات ٢اقـع آو ،بـه ظؼقـحیکه خًـث هسـ ٚباؾگهـث و
خایگه او بانع.
هٓالب ٞیؽ اؾ جؽـ ضعا و یا جل٧یى های کن هًٛی آي٧عؼ هإثؽ يبـىظه بلکـه بـؽ
بسؽاو ،کىچکحؽ یى اثؽ يطىاهع ايعاضث.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 67
عىال بیغت و ؽؾن:
آیا دس چًیى هىاضغ بایذ هیچ هغاػی بشای يجات خىد يکًین؟
يطیؽ انحباه اقثٕ
پیم اؾ ه٘ه الؾم اقث که اهاکى ایى ٢كاظ پیهگیها ؼا جهطیى ظاظه ،بٛع اؾ
ه٘ؽاهی ؼ٧٢ای ٢اقع و ؼهً٘ایاو ایى ظیاؼ کاقع ،ضىظ ظاؼی وؼؾ یعه بانین.
ً
و به هؽجبۀ ظوم اؾ خای یا ؾهاو ه٘ؽاهی نیاْیى خًی و ضًىيا ايكی جا هسٚ
و٦ى٘ هٛؽکه های ضال ٠نؽٚی ٢ؽيث با٦یكث .ایًداقث جا به کعام ايعاؾه کـه
٦عؼت ظاؼ یع قٛی وؼؾ یع جا که ظؼ ظاهم يه ا٢حیع و اگؽ به هس ٚواٛ٦ۀ بعکاؼیها
ؼقیعیع به هؽ ايعاؾه کـه ٛ٢الیـث وقـاوـ و کثـؽت آوؼا ظؼ پـیم ؼ٢ـحى و غو٤
یا٢حى به هس ٚهػکىؼ ظؼ ضىظ ازكاـ هیکؽظیع به چًـعیى بـاؼ يٗـؽ بـه کثـؽت
وخىظ نیاْیى ظؼ هىَ ٙهػکىؼ اَا٢ه و بیهحؽ ضىاهـع بـىظ کـه جط٘ـیى کثـؽت
وقاوـ ،ظقث کن بیكث و یا چه ٚباؼ و یا اَا٢حؽ اؾ ایى يع و زحی هؿاؼ چًـع
هٛلىم هینىظ.
عىال بیغت و هفتن:
ؽیاویى به چًذ قغن ايذ؟
ايىاع ؽیاویى
خىاب :نیاْیى بؽ ظو ٦كن ايعْ ،ىؼ یکه ضعاويع هحٛال ٢ؽهىظه اقث:
س ٗالًاـٖ3/
صد ُورِ الن ّا ِ
ِس ف ِی ُ
یو َسْ و ُ
جؽخ٘ه :وقىقه هیکًع ظؼ ظل های هؽظم اؾ ْب٧ات خى و ايكاو.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 68 /
اؾ هًٛی يؽ یر ٚباؼت کالم ؼبايی ظؼقث بؽهیآیع܀ کـه نـیاْیى بـؽ ظو يـى٘
ايكی و خًی ايع܀ و ایى چًیى نیاْیى هػکىؼ با ضىظ ظوقحاو ظؼ خ٘اٚۀ ايكـاياو
ً
ظاؼيع که ٦بال ظؼ آیۀ هحبؽکه:
ل َیوحُونَ ِإلَى أَ وْل ِیآئِه ِ ْم ل ِیج َادِلُوكُمْٗ ...ايٛام ٖ1۲1/گػنث.
یًٛی :نیاْیى ضبؽ و اْال٘ ظهی هیکًًع به ظوقحاو ضىظ جا هداظله کًًـع بـا
ن٘ا ظؼ پیهؽ٢ث هٛايی و ه٘ايٛث اؾ اواهؽ نؽٚی.
و ایى گىيه انطاو ؼا ضعای هحٛال خلث ٘ٗٚحه کـه ظؼ ؼواج يـىاهی قـٛی
هی وؼؾيع هًا ٥٢ضىايعه هی٢ؽهایع:
ن
ض یأْ م ُرُونَ ب ِال ْمُنكَر ِ و َینْهَوْنَ ع َ ِ
ال ْمُنَافِق ُونَ و َال ْمُنَافِق َاتُ بَعْضُه ُم مّ ِن بَعْ ٍ
ُوفٗ ...جىبهٖ۶۱/
ال ْمَعْر ِ
جؽخ٘ه :یًٛی ٚالهث ٢اؼ٦ۀ هؽظاو و ؾياو هًـا ٥٢ایًكـث کـه بؽضـی ایهـاو بـه
بُٛی ظیگؽ زکن بؽ ای٣ای هً٘ىٚات و خلىگیؽی اؾ ههؽوٚات هیي٘ایًع.
و ایىها بؽ ظو ٦كن بانًع:
اول – آيايیکه نطى ؼا به ا٘ٚال يانایكحه که ظؼ قاب ٥به آو هٛحاظ بىظه بـه آو
جهىی ٥هیکًًع جا او به ٚ٘ٚآوؼظ.
ظوم -انعجؽ و ٞلیٗحؽ کكايی ايع که بايی و هإقف جؽویح ا٘ٚـال يانایكـحه و
ياههؽو٘ گؽظيع܀ و ایًگىيه انطاو جا ؼوؾ ٦یاهث به گًاه آو ا٘ٚـال قـهین بـىظه
بانًع ،یًٛی اٛ٢ال هػکىؼ اؾ ْؽ ٠چه جٛعاظ هؽظم که جا ؾهاو ايُ٧ای خهـاو بـه
ٚ٘ٚآهعه بانع ،ایهاو نؽ یک ظايكحه هینىيع و به ايعاؾۀ هًٛیث و گًاه ه٘ـه
ً
ا٘ٚال ٚاهالو ياؼوا ٚیًا بايیاو هػکىؼ هكئىل و هىؼظ خؿای الین و ٗٚـین ضـعای
٦ىی و ٦عین خٚخالله وا ٙ٦گؽظيع܀ و ٚـیى هٓلـب ؼا زُـؽت بـاؼی جٛـالی ظؼ
٦ؽآو ز٘یع و هدیع ضىیم چًیى جًؽ یر ٢ؽهىظه اقث:
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 71
شف َاع َة ً
ب مِّنْهَا وَم َن ی ْشف َعْ َ
حسَن َة ً یكُن ل ّه ُ نَصِ ی ٌ
شف َاع َة ً َ
مّن ی ْشف َعْ َ
ل مِّنْهَاٗ ...يكاءٖ۲3/
سیئ َة ً یكُن ل ّه ُكِ ْف ٌ
َ
یًٛی :هؽ که ن٣اٚث کًع ن٣اٚث بع ،بانع او ؼا ٚػاب آو.
چىو قطى ظؼ ایى باؼه ؼقیع ،بایع واَسحؽ بگىیین ظؼ ه٘الـک اقـالهی کـه
نؽاب يىنی بؽهًه يىؼجی ،ؾيا کاؼی ،الساظ و اؼجعاظ و ٞیؽه هًاهی ايال وخـىظ
يعانث ،آو ٦عؼت هاییکه بايی و هؽوج ایى بعبطحیها گؽظیعه ايـع و یـا ظؼ زـال
٦عؼت که هیبیًًع و قـکىت هـی وؼؾيـع بـه خـؿای هـؽوخیى و هإقكـیى ٢كـاظ
هأضىغ و اؾ ؾهؽۀ پیؽواو نیاْیى هسكىب ايع.
اکًىو يٗؽ به يًىو ٢ى ٤الػکؽ ظؼقث ؼونـى گؽظیـع کـه نـیاْیى بـؽ ظو
٦كن ايع ،خًی و ايكی.
پیم اؾ ایًکه جٛؽ یـ ١نـیاْیى ايكـی ؼا بً٘ـایین و بـه ٚالهـث ضايـه ایهـاو
ؼونًایی ايعاؾی کًین ،ضىبحؽ ضىاهع بىظ که ايىا٘ نیاْیى خًـی ؼا جً٣ـی ٚظاظه
و ْؽؾ اٚانه و نک ٚاظاؼه و ؼول ٛ٢الیث ناو ؼا جىَیر قاؾ ین.
نیاْیى خًی بؽ ظو ٦كن ايع:
اول – نیٓاو اي٣كی
ظوم – نیٓاو آ٢ا٦ی.
اؾ آیات بیًات و هًد٘له آیه هباؼکه:
ن عَد ُ ًّ ّوا ُّمّب ِینًا ٗاقؽاءٖ39/
لإنْس َا ِ
شیطَانَ ك َانَ ل ِ ِ
ن ال ّ
ِإ ّ
ظؼقث ؼونى اقث که نیٓاو ظن٘ى ايكاو بىظه و هیبانع ،اهـا ظنـ٘ى چـه
چیؿ و کعاهیى اي ٚبانع؟؟
بلی ظن٘ى ٙٓ٦اؼجباِ ٚال٦ۀ نطى با ضعا ،جا قؽزعیقث کـه ای٘ـاو ؼا اؾ
نطى ؼبىظه ،و قپف به الساظ و ک٣ؽ زیاجم ؼا قـؽ ايدـام ظهـع܀ ظؼ آو و٦ـث
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 70 /
البحه او يیؿ بیؿاؼی ضىظ ؼا هٓاب ٥يى يؽ یر کالم ؼبايی اٚالو ي٘ایع ظؼ آيدا که
ضعای هحٛال هی٢ؽهایع:
ك
ل ِإن ِ ّی بَر ِیء ٌ مّ ِن َ
كف َر َ قَا َ
ن اكْ فُر ْ فَلَم ّا َ
ل لِل ِْإنس َا ِ
ن ِإ ْذ قَا َ
شیطَا ِ كَمَث َ ِ
ل ال ّ
َب ال ْع َالم َی ِنَ ٗزهؽٖ1۶/
َاف الل ّه َ ر ّ
ِإن ِ ّی أَ خ ُ
یًٛی :هثال کكايیکه کـا٢ؽ هینـىيع چًـیى اقـث ،کـه نـیٓاو هـؽ ایهـاو ؼا
ؼهً٘ایی کًع جا کا٢ؽ نىيع و زحی ه٘ه ا٘ٚال ياؼوا ؼا ظؼ يٗؽل به زـعی خلـىه
ظهع که ايحها هًدؽ به ک٣ؽ او گؽظظ .هؽ گاه ظیـع کـه اکًـىو کـا٢ؽ و هلسـع و اؾ
ضعا هًکؽ گؽظیع܀ باؼی نیٓاو اؾ وی بیؿاؼی ضىظ ؼا واي٘ىظ قاضحه ،گىیع :هـى
اؾ ضعا هی جؽقن ،لػا ظیگؽ با جى قـؽ و کـاؼی يعانـحه و اٚـالو بیـؿاؼی و ظوؼی
ضىیم ؼا ایًک ابال ٜهیظاؼم.
اها ظؼ باؼۀ هإهًیى و اه ٚاقالم ایى ؼویه جا ؾهايیکه ي٣ف بـه زًدـؽۀ نـطى
يؽقیعه ،و بؽ ک٣ؽ ضىیم ايؽاؼ يه وؼؾ یعه بانع ،هًعا ٤یا٢حه ي٘یجىايع.
بی هىؼظ يیكث که به ایـى يکحـه يیـؿ انـاؼت کًـین ،هؽگـاه نـطى هًکـؽ اؾ
وزعت و یا پیؽوی نؽ یٛث ،به ؾهاو يسث ٚ٧ٚو ک٘ال ظايم يحىايـع اؾ خـاظۀ
ک٣ؽ و یا هًٛیث اٖهاؼ بیؿاؼی ٘ٚلی و ٦ىلی کًع ،بینک به و٦ث بؽآهعو خاو
و ؼقیعو نیٓاو با ه٘ه غؼ یات ضىظ بؽای ؼبىظو ای٘او او که چه زالـث ٚدیـب
و يسًۀ هعهم ٞؽ یب اقثٕ ضیلیها به ههک ،ٚجىاو باؾگهـث ضـىظ ؼا ْـؽ٠
اقالم و یا ای٘او کؽظه بحىايع .یاظم آهع ً٦ۀ که بؽ ز٧ی٧ـث ایـى هٓلـب ؼونـًی
بكؿایی هی ايعاؾظ:
گىیًع کكی اؾ خًیع بٟعاظی ٔؼذٓ پؽقیع :هؽگاه ای٘او هإهى جا ؼقیعو ي٣ف
به زًدؽه ،و یا باؾگهث او به ضعا جا ایًدا ه٘کى بانع܀ چه الؾم اقـث کـه نـ٘ا
هؽظم ؼا اؾ ٣ًٚىاو خىايی به قىی جىبه و باؾگهث هیضىايیع؟
نیص ظؼ خىاب گ٣ث :ضىظت چه کكب ظاؼی؟
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 71
گ٣ث :ضیاْی .قپف گ٣ث :هعت انحٟال جى به ایى کكب اؾ اول نـاگؽظی
جا اکًىو که پیهن يهكحه ای هًٓىی بؽ چًع قال هینىظ؟
گ٣ث :چه ٚو ظو قال ،نیص اؾ او پؽقـیع :کـه اگـؽ بـه آواو بؽآهـعو ي٣ـف،
گػنحه اؾ ظیگؽ زاالت َ ١ٛخكن و ههاهعۀ هلک ال٘ـىت بـا ه٘ـه هىلًـاکی
ال ،و ظیعو نیٓاو با ه٘ه نیاظی که بؽای اؾ بیى بـؽظو ای٘ـاو نـطى بـه کـاؼ
هیبؽظ܀ آیا اگؽ جکه ؼا بؽایث ظهًع ،جا آوؼا ال ا ٚ٦خاهۀ هىا ٥٢خكن کكـی بـؽل
ي٘ایی ،آیا هیجىايی؟
ً
او ٢ىؼا ظؼ خىاب گ٣ث :يطیؽ ،نیص گ٣ث :هؽگاه به کاؼ که چه ٚو ظو قال
به آو اکحكاب و هًؽو٢یث ظانـحی ،بـه خـای آوؼظه يحـىايیٕ کـه هـیچ ههـکلی
اَا٢ی هن ظؼ بؽابؽ يعاؼی ،آیا به ای٣ای ٚ٘ٚجىبه و يـعاهث ٦لبـی ،کـه ظؼ ْـىل
قالها يکؽظی ،چٓىؼ ه٘کى اقث ٚاه ٚگؽظیعه بحىايی؟؟
گ٣ث :به ؼاقحی ه٘کى يبانع.
نیص گ٣ث :اؾ ایًؽو ها هؽظم هإهى ؼا به اخؽای ایى ٘ٚـ ٚهٛحـاظ هیگـؽظايین،
جا اگؽ ٢ؽٌ هسال ثابث هايعه يحىايع ّ٧٢ظقث کن به ايابث جىبه ضىگیؽ بـىظه و
ظؼ آو ؾهاو که ظؼقث ٢ؽيث يا اهیعی و هأیىقی هٓل ٥اؾ ه٘ه ظاؼ و يـعاؼ ایـى
خهاو ٢ايیقث ،اؾ ي٘ین ٦لب به ضعا هحىخه ،و ظاؼای ای٘او کاه ٚبىظه بانع.
ببطهیع ايعک قطى به ْىالث ايداهیع܀ اها بی هىؼظ يبىظ ،ؾ یؽا ظؼ جس ٥٧یا٢حى
هىَى٘ ،ؼ ٙ٢بؽضی ٦یاـها و جًىؼات يا بدای بُٛی کىجه يٗؽاو ؼا هیي٘ایع.
به هؽ زال ،به ضىبی هٛلىم نع که نیٓاو ظن٘ى ايلی و اقاقـی هكـل٘او و
ه٘ه ا٢ؽاظ ايكاو اقث ،اها يه ظن٘ى بـؽظو هـال ،یـا خـاو و ٞیـؽه اهحٛـه و ا٘٦هـه
خهاو ۿ ّ٧٢و ّ٧٢ظن٘ى آو ي٣ای هىهىبی ؼبايی و یا يـىؼ اکحكـابی ای٘ـاو او
اقث۾ که ظؼ وا ٙ٦یگايه وقیلۀ اؼجباِ نطى با زُؽت ضـعای هحٛـال نـ٘ؽظه
هینىظ.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 72 /
اها ایًکه چٓىؼ ایى ظولث و ایى يـ٣ای ای٘ـايی نـطى ؼا هـیبـؽظ؟ هكـحلؿم
نؽذ اقث ،که ظؼ آیًعه به بـاب ٛ٢الیـث نـیاْیى هالزٗـه ضىاهیـع کـؽظ ،جًهـا
ظقحیاؼ کاه ٚو هک٘ ٚنیٓاو باؾهن ي٣ف اهاؼه بالكىء و ٞؽ یؿههـای نـهىايی ،و
اهیال ْىاليی ٢اقعۀ ايكايی ،با ٞیؽه هىاخف ٞیؽ الؾهی ن٘ؽظه هینىظ.
ظؼ هباظی زال ،او ؼا به ا٘ٚال يانایكحه آهكحه آهكـحه خـؽی قـاضحه و قـپف
یکی بٛع ظیگـؽ اؾ پیـؽوی نـؽ یٛث و ظیـى هًسـؽ٢م ي٘ـىظه ،ؼ٢حـه ؼ٢حـه بـه آظم
ضىاؼیهای گىياگىيم هٛحاظ هیقاؾظ.
بكا ه٘کى بانع که ظؼ اوای ٚبعکاؼی ،به هؽ ٚ٘ٚاو اقن ؼ یده بـه ؼاقـث بـه
ً
ايٓالذ يٗؽ بـه اقـحٛعاظ بـاًْی نـطى ظاظه او ؼا بـعیى ٢ؽ ی٣حـه بانـع ،هـثال:
ؼنىت ؼا به يامهای هعایا ،و قىظ ؼا به اقن ي ،ٙ٣و ؾيا کاؼی ؼا به نـى ٤و ٚهـ٥
باؾی ،و زیله گؽی ؼا ک٘ال܀ ٞعؼ و ضیايث ؼا هًـؽ پیـعا کـؽظو يـاو و یـا جـأهیى
هٛال و یا به جٛبیؽ بٛیع جؽ که ْؽ ٠ه٧ابـ ٚيعايكـث ،هـى بـه چًـیى ههـاؼت بـه
ايٓالذ ظقث او ؼا اؾ نايه خعا کؽظم و یا ایًکه او هـال هـؽظم ؼا بكـیاؼ ضـىؼظه
اقث ،جى يیؿ بطىؼ .و یا ایًکه به چهن ضىظ هیبیًع و به ؼَای ضىظ هیگیؽظ .جى
ً
چه هكئىلیث ظاؼی و ايحها بؽو اضیؽا جىبه کؽظه و به زح ؼ٢حـه ،ظیگـؽ بـه اْـؽا٠
چًیى ا٘ٚال يانایكحه يطىاهی گهث.
ً
و یا هث ٚایى يعها زیله و جلبیف ؼا نیٓاو ظؼ غهى او ایداظ کـؽظه܀ و يحیدحـا
ظؼ و٦ى٘ ه٘ايٛات نؽٚی و اضال٦ی بؽ هباظؼجم هیا٢ؿایـع جـا بـه ٢ـؽا ٜضـاْؽ آو
ياؼواها ؼا به خا آؼظ ،و یا ظقث کن ج٘كک ظؼ بؽابؽ آو الهاهـات ضیـؽ بـه ٦لـبم
هىخىظ يبانع.
بینبهٚ ،اهلیى ایى ا٘ٚال و جؿویـؽهـای گىيـاگىو ؼ٢حـه ؼ٢حـه اؾ ای٣ـای اواهـؽ
نؽٚی قكث گؽظیعه ،و یکی بٛع ظیگؽًٚ ،او ج٧ـىا اؾ ظقـحم ؼ٢حـه و قـپف بـه
هكحسبات اؼؾل يعاظه و هکاؼم اضال٦ی ؼا چیؿی ٚاظی پًعانحه ،و قًى ؼواجـب
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 73
اگؽ ٢ؽيث بىظ اظا܀ و االيه ُ٦ا܀ و ايحها ٢ؽایٍ هـن اؾ وی ٢ـىت و گـاه گـاه بـه
ٚدله ،ضیلیها قٓسی و بی ه٣هىم به خا آوؼظه ،و ظؼ يحیده نؽ یٛث ؼا قاضحه و
با٢حۀ ظقث بهؽ ظايكحه ،و به يٗؽ ز٧اؼت و ض٣ث به آو يگؽ یكحه ،ه٘کى چًـعی
بٛع ،اؾ وخىظ ضعا هن ايکاؼ هٓل ٥ظؼ باْى ازكاـ ي٘ایـعٕ هـیچ انـحباه يیكـث
که اگؽ به ایى زالث جا ايدام ٘ٚؽ با٦ی هايـع ،کـا٢ؽ و هلسـع اؾ ظيیـا بیـؽوو ؼوظ،
يٛىغ بالله هًهإ و ٞایۀ يهایی نیٓاو هن اؾ ه٘ه هكـاٚی پیگیـؽل ظؼ بـاؼۀ ايكـاو
ّ٧٢ه٘یى اقث و بف .که ظؼ هبازث آجی ؼونًی بیهحؽ ؼا ظؼ ايبكـاِ هىَـى٘
هٓالٛه ضىاهیع کؽظ.
او گ٣ث :ۿباوؼ کًیع به زعی جهـؽ یسات نـ٘ا ظؼ کلیـه خىايـب ظلچكـ و
ضاْؽ ضىاه اقث که ّ٧٢بؽای ز٧ٚ ٚعه های ظیؽ یًه هـا چـىو هـؽهن کـا٢ىؼ ،و
يیم ظاؼوی ؾضن ياقىؼ ،به ايٓالذ ن٘ؽظه هینىظ܀ و ظهـاظم ؼونـًی هـؽ چـه
ج٘اهحؽ ظؼ ضىظ ازكاـ هیکًن܀ چ٧عؼ ضىب ضىاهع بىظ که ایـى هبازـث ؼا بـه
جًٗی٘ی که ظؼ ٦عؼت ٦لن جىايـای ن٘اقـث ،ظقـحه بًـعی کـؽظه܀ و بـه ظقـحؽـ
ً
ه٘گاو ،ضًىيا آيايی که اهؽوؾ بؽ قؽ ظو ؼاهی ک٣ؽ و اقالم ،و یا چهاؼ ؼاهـی
قیاقث ،نؽ یٛث ،هلیث ضىاهی ،و یا به ج٧لیع اخايـب پؽقـحی هیضىاهًـع٦ ،ـؽاؼ
ظهیع ،باؼی اگؽ ا٦كام نیٓاوها ؼا به ْىؼ ٦بیلىی که هًكىب به آو ايـع ،جىَـیر
ظهیع ،بی خهث يطىاهع بىظٕ.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 74 /
عىال بیغت و هؾتن:
ؽیاویى جًی به چًذ قغن ايذ؟؟
خىاب :به ْىؼ ٘ٚىم بؽ ظو ٦كن ايع.
اول – نیاْیى اي٣كی.
ظوم – نیاْیى آ٢ا٦ی.
ؽیاویى ايفغی
پیم اؾ ه٘ه بایع ظايكث که نیاْیى اي٣كی يٗؽ به اقحٛعاظ انطاو و ايـعاؾۀ
اظؼاک هًٛىی یا ي٣ای ای٘ايی نطى ،بؽ هؽ کكـی ،یـک جـى ه٧ـؽؼ اقـث ،و
زحــی بــؽ ايبیـاء ٚلـیهن الًــالو و الكــالم هــن܀ جًهــا ظؼ ضبــؽ اقــث کــه نـیٓاو
آيسُؽت يلی الله ٚلیهن وقـلن آی٘ـاو آوؼظه ،هٛـاوو ظؼ اهـىؼ ضیـؽ بـه ایهـاو
گؽظیعه بىظ .و ایى یکی اؾ آو اهحیاؾ های ضايه ایكث که ضعای هحٛال به ؼقىل
ٚلیه الًالو و الكالم ظؼ بیى قایؽ ايبیاء هؽز٘ث کؽظه.
ً
گؽچه ٦بال گ٣حین :ۿولی يٗؽ بـه اقـحٛعاظ انـطاوٕ؟۾ بایـع ؼونـًحؽ گـؽظظ،
ۿیًٛی چه؟۾
بلی ٕ نیٓاو هإٖ ١بؽ ظه٧او ،ظکايعاؼ ،هـاهىؼ ،جدـاؼ ،و یـا ٚـالن و یـا ٞیـؽه
ؼهبؽاو ظیًی و یا اخح٘اٚی ،يٗؽ به وٖی٣ه و ن ٟٚاو ،ههاؼت ظؼ ال٧ای وقـاوـ و
ؼهؿيی ظؼ آو اهؽ ظاؼظ.
ً
هثال :نیٓاو ظه٧او ،او ؼا به ضىؼظو چیؿی اؾ اهىال باظاؼ ،به ْىؼ ض٣ا با ٞیؽه
اقح٣اظههای ياخایؿ گ٘اؼظٕ܀ و ایًؽا به ايىا٘ ظقایف :کـه جـى هـؽظ ٞؽ یـب و يـاظاؼ
هكحی ،و یا او هسحاج به ایى چیؿها يیكث ،و یا ایًکه ؾز٘ث هیکهی܀ کـه البحـه
ایى اضحالـها اَا٢ه اؾ آيچه ظؼ اولْ ،ؽ٢یى هٛیى کؽظه بىظيع ،هیبانع.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 75
بلی ،چىو ظؼ ه٘الک پك٘ايعه ،قؽهایه ه٘ه به ظقث ٚـعۀ هسـعوظ هسًـىؼ
نعه ،لـػا بـه اخـؽت ضیلـی يـاچیؿ ،اؾ ايـؽژی خ٘ٛـی هـؽظم ،اقـح٣اظۀ يهـایی ؼا
ً
هیبؽيع ،و يیؿ ٦ايىو بؽای کاؼ و کاؼگؽ ايال وخىظ يـعاؼظ .بـه ؼوی ایـى و ٞیـؽه
وقایّ ،ظقث کن ظها٦یى ؼا ظؼ نبايه ؼوؾ الؾم اقث که بیكث الـی بیكـث و ظو
قاٚث هًؽو ٠کهث و کـاؼ ضـىظ بانـًع .بًـابؽ ایـى اخبـاؼ ،اخـؽت کـاؼگؽاو
ضیلیها ياچیؿ بلکه به زعی بطىؼ و ي٘یؽ يیؿ ي٘ـیؼقـع .لـػا ایهـاو ظؼ جًـؽ٠
بؽضی انیاء اولیۀ زیات ،ظقث بؽظها کًًع .ظؼ چًیى يىؼت ْبیٛی باظاؼاو ایـى
گىيه انطاو ظؼ و٦ى٘ ا٘ٚال هػکىؼ با ؾ یؽ ظقحاو ضىظ قهین ايع.
باؾهن بؽای ه٘چى يىکؽاو و کاؼگؽاو الؾم اقث که ظؼ هباظی ٦ـؽاؼظاظ ،ایً٧ـعؼ
اَا٢ه ظاؼيع :که جأهیى زیـات هـى و ٢ؽؾيـعاين بـه ظول ن٘اقـث܀ بًـابؽ ایـى اؾ
زايالت اؼاَی ،ؼ ٙ٢زىائح ضىظ ؼا ضىاهین کؽظ ،ولی ایً٧عؼ ٦ىل هیظهن کـه
هؽجکب آو ٘ٚلی يگؽظم که َؽؼ ن٘ا و ي ٙ٣نطًی هى ،و یا ضیايث بـه کـاؼ و
کاؼگاه يبانع بـعیى يـىؼت آيچـه اؾ لـىاؾم اولیـۀ زیاجكـث اگـؽ ظؼ ٞیـاب هـن
هًؽ ٠ي٘ایع ،هأضىغ يبانع .ؾ یؽا ظؼ اولیى وهلۀ اي٧ٛاظ ٦ؽاؼظاظ ،به ْىؼ اخ٘ال ظؼ
ؾهیًه جػکؽ ظاظه بىظ و ظؼ ٞیؽ ایى بعوو اغو ،اَا٢ه اؾ ٧ٚع و ٦ؽاؼظاظ جًـؽ ٠ظؼ
اهىال کاؼ ٢ؽهایاو و باظاؼاو زیلۀ نیٓايی بـىظه و هًدـؽ بـه هكـئىلیث اضـؽوی او
هینىظ.
هکػا زیله و وقىقۀ نیٓاو به ظکايعاؼ اؾ ٦بی ٚظيعی ؾظو جؽاؾو ،و یـا خـًف
ضؽاب ؼا به يام ضىب و اٚلی به ؾباو باؾی ٢ؽوضحى ،و یا خًف ضىب ؼا با ههبىه
به هن آهیطحى ،و به زکن اهىال ٚالی جیؽ کؽظو و ٞیؽه بانع.
یا به ْىؼ ٦ؽٌ با ٦ی٘ث اَا٢ه ،ضال ٠ايًا ٠اقالهی و ٞیؽه ا٘ٚال ياخایؿ،
هؽظم ٞؽ یب ؼا واظاؼ ي٘ایًع.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 76 /
و هکػا به ٘ٚال ظولث چًیى ال٧ای وقىقه ي٘ایـع܀ کـه چـؽا کـاؼ هـؽظم ؼا بـه
ؾوظی ه٘کًه اخؽا هیکًی؟ ضىب او ؼا بعواو که به ٦عؼ ضعهث جـى بعايـع܀ کـه
اؾ ایى ٚ٘ٚاو ؼا به گؽ٢حى ؼنىت ؼ٢حه ؼ٢حه خـؽی قـاؾظ .ؾ یـؽا نـطى هسحـاج
ً ً
اضیؽا هدبىؼ هینىظ که بؽای خلىگیؽی اؾ يؽ ٠بیدـای و٦ـث ،هطًىيـا کـه
هكا٢ؽ هن بانع܀ به يام هعیه یا جس٣ه ،و یا چای پىلی ،و یا ٦ل٘ايۀ خًاب هـاهىؼ ،و
یا به يام اؼخً٘عی و يىؼ ظیعگاو ،ضىاهی پكؽ بانـع یـا ظضحـؽ ،چیـؿی بعهـع܀ جـا
ضىظ ؼا اؾ ایى بالی بع يدات بطهع.
ضاليه ،ایى و اهثال ایى يیؽيگها که ظؼ ز٧ی٧ث يٗـؽ بـه وٖی٣ـه و اقاقـات
نؽ یٛث خىاؾ يعانحه ،ولی به ایى گىيه زیلهها نیٓاو بؽ او هیضىؼايع.
به هؽ ج٧عیؽ ایى ه٘ه جلبیكات ؼا اگؽ بطىاهین ظؼ ٦بال ا٘ٚال که ه٘ـۀ آوؼا بـه
ن٘اؼ آؼ ین܀ ْىالث به هىَى٘ ظاظه ،ؼوزیۀ هٓلب ؼا اؾ هیاو هیبؽظ ّ٧٢ .به ایـى
٦عؼ اکح٣ا کؽظه ،هحبا٦ی ظقایف ؼا ضىظ هسحؽهاو ظؼ هـىؼظ نـطى یـا انـطاو
هعيٗؽ ضىظ ،ظ٦ـث ٢ؽهـىظه او و ا٘ٚـالم ؼا بـه هیـؿاو نـؽ یٛث ،و یـا هٛـاهالت
ايكايیث بكًدع ،بینک به يحیده گیؽی ظؼقث هحىي ٚگؽظیعه هیجىايًع.
ایًؽا يیؿ ياگ٣حه يبایع گػانث ،ؾهايیکه جًـىیؽ هًٛـىی و ٦ـىای ای٘ـايی نـطى
٦ىت و يىؼايیث بكؿایی یا٢ث ،نیاْیى اي٣كی جـاب يیـاوؼظه ،بـه نـیٓاو ٦ـىیحؽ و
هکاؼ جؽی به آو ٢ى و کكب که او ظاؼظٕ اقحبعال هییابع که نـؽذ بیهـحؽ ایـى ؼا
ظؼ آیًعه هٓالٛه ضىاهیع کؽظ.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 77
ؽیاویى آفاقی
ایى نیاْیى وٖی٣ه ظاؼی هٛیى بؽ انطاو يعانحه و چىو هٛاهلـه گـؽاو قـیاؼ
ايع .یًٛی هؽ کدا که نیٓاو اي٣كی نطى ،و یا هإک ٚضايۀ او بؽ ايكـاو ٞلبـه
ظؼ خلىگیؽی اؾ اهىؼ ضیؽ کؽظه يحىايع ،او ؼا با ضىظ هٛاوو قـاضحه ،بـه ه٘عقـحی
یکعیگؽ اؾ آيچه هىؼظ يٗؽ ناو اقث ،نطى ؼا هًسؽ ٠ي٘ـىظه و بـه هً٘ىٚـات
ً
ٛ٢الم قاؾيع .که بُٛا ظؼ ایـى هیايـه اگـؽ بـه ضـىبی ٦ـعؼت جى٢یـ ٥ؼا نـیاْیى
هػکىؼ به ضىظ ازكاـ يکًًع ،نیاْیى ايكی ؼا هن به ه٘کاؼی ظٚـىت ي٘ایًـع܀
و به ظقحیاؼی او ،آو کف ؼا هؽچه ؾوظجؽ و بیهـحؽ بـه ای٣ـای آو ٘ٚـ ٚیـا ا٘ٚـال
ياخایؿ ؼهً٘ـایی و ؼهبـؽی کًـع ،و السـ ٥اؾ هؽچـه کـه جًـىؼ هیکًـع اَـا٢حؽ
نیاْیى ايكی ظؼ چًیى هىاؼظ ضٓؽياکحؽ و هإثؽ جؽ ايـع .ضـعا هـا و نـ٘ا ؼا اؾ نـؽ
ایىها يدات ظهعٕ
و ٚلث جأثیؽل اؾ يگاه خًكیث و يىٚیث با ها بانع و ایى واٛ٦یـث ،جثبیـث آو
ز٧ی٧ث ؼا به ضىبی هیي٘ایع که ظؼ اهىؼ ضیؽ ،و ؼهبـؽی بـه قـىی یکحـا پؽقـحی
زح٘ی و الؾهی بىظ که ايبیاء ٔ٘ٓ بایكث اؾ خًف بهؽ هی بىظيع و آیۀ:
ن قَوْمِه ِٗ ...ابؽاهین ٖ0/ههٛؽ آيكث.
ل ِإلا ّ بِلِسَا ِ
وَم َا أَ ْرسَل ْنَا م ِن رّسُو ٍ
جؽخ٘ه :ي٣ؽقحاظم هیچ پیٟ٘بؽی ؼا هگؽ به ؾباو ٦ىهم.
به هؽ زال ،ضىب اقث که بؽای ؼونى قـاضحى هىَـى٘ هـىؼظ يٗـؽ ضـىیم
چًع ي٘ىيه اؾ ه٘کاؼی های نیاْیى ايكی ؼا جػکؽ ظهین:
ً
هثال :کكی ظؼ جؽظظ اقث که آیا ظؼ ؾيا ضايه بؽوظ و یا ٞیؽه ا٘ٚال ياههـؽو٘ ؼا
به خا آوؼظ یا يـه؟ پـف اؾ ايـىا٘ جلبیكـات و زیـ ٚبكـیاؼ ،کـه نـیٓاو اي٣كـی او
ظايكث ،ج٘ای ٚکلی ،آو کف به کؽظو آو ٚ٘ٚپیعا يکؽظ ،باؼی نیٓاو آ٢ا٦ی ؼا
که ظؼ ه٘ه خا به گهث و گػاؼ ايع ،به هٛاويث ضىظ ْلبیعه که با او بـه ج٧كـین،
ه٘کاؼی هؽچه بیهحؽ بً٘ایًع .یًٛی ظو نیٓاو بؽ یک ي٣ؽ به ٛ٢الیث آٞاؾ کًًع.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 78 /
بال٣ؽٌ که ایهاو به ایى اؼاظۀ ضىظ هى ٥٢يهـعيع ،بـاؼی نـیٓاو آ٢ـا٦ی ؼ٢حـه،
یکــی اؾ پیـؽواو و ؼ٧٢ــای هطًــىو ضــىظ ؼا کــه نــطى ٢اقــع و ظؼ ز٧ی٧ــث
ظوقث ضـاو نـیٓاو اقـث و بـه هًٛـیث غو ٤قؽنـاؼ ظاؼظ ،بـه کدـایی کـه
هیضىاقث بؽوظ و یا ظؼ ضايه آؼام يهكحه بىظ ،نیٓاو ظ ظلم ال٧ا کًـع܀ کـه بـؽو
٢الو ؼ٢ی٧ث ؼا ببیىٕ ظؼ زال او به هسٍ ایى وقىقه اؾ خای بؽضىاقحه ،ضاليه
به یکی اؾ خاظهها و یا کعام گػؼ ،ایهاو ؼا بهن ؼقايع .ؾ یؽا نیٓاو هیبیًع که او
ً
ؼا اؾ کعاهیى ؼاه هیآیع و یا به کعاهیى خای ٛ٢ال هیبانع .که هًعا ٤هًٛی:
م ذِك ْر َ الل ّه ِ ...الْخَاسِر ُونَ ٗهداظلهٖ1۳/
شیطَانُ ف َأَ نس َاه ُ ْ
اسْ ت َحْ وَذ َ عَل َیهِم ُ ال ّ
یًٛی :ؾهام ایهاو ؼا نیٓاو گؽ٢حه اقث ،چه ٢ؽاهىل کؽظه ايع غکـؽ و یـا یـاظ
ضعاويع هحٛال ؼا.
گىیا خلى ال به ظقث نیٓاو ظؼ باْى بىظه ،جا آيکه ایهاو ؼا بهن ؼقايع.
ضاليه ،پف اؾ بؽضىؼظ هطحًؽ ،ؼ٢ی٢ ٥اق ٥گىیع :هیضىاقحن که بـه ٢ـالو
ؾيا ضايه ٔو یا نؽاب ضايه و یا ٘٦اؼ ضايه و یا ٞیؽه اهـاکى ٢سانـی و یـا ٚیانـیٓ
بؽوم ،یاظم آهع که بایع آ٦ای ٢الو ...هن با هى یکدا بانع܀ ایًه ضىب نع که جؽا
ظیعم ،زاال ٢ؽيث اقث که و٦ث ضىظ ؼا به ضىنی و هیله و ٚهـ ٥بگـػؼايین .و
ایى چًیى ظو نـیٓاو اؾ ايـعؼوو يـائؽه نـهىت ؼا بـه قـىی ٢كـ ٥و آو هًٛـیث
ههح ٚٛقاؾظ ،او ظؼ زال ٦بىل کًع܀ ؾ یؽا ؾهیًه ؼا بؽای پػیؽ٢حى آو ٚ٘ٚياخـایؿ و
ً
به خای آوؼظيم٦ ،بال نیاْیى آ٢ا٦ی و اي٣كی ههیا و هكاٚع قاضحه بىظيع.
بال٣ؽٌ باؾهن اگؽ کعام جؽظظ و یا ٚعم هىا٧٢ـث ضـىظ ؼا ابـؽاؾ ظاؼظ܀ او یکـی
بٛع ظیگؽ آوؼا ز ٚو به جهىی٧ات ضىظ ظؼ باؼۀ او اؾ ايىا٘ ظلدىیی و یـا ٞیـؽت و
یا خىايیكث بؽاظؼ܀ ایى ؼا هن جى به چًیى بی نٛىؼی و هؽظه ي٣حی جیؽ هیکًی و
اهثال ایى کل٘ات ؼا گ٣حه ،يهایث ؼاٞبم به ای٣ای آو ٚ٘ٚهیقاؾظ.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 81
ً
و اگؽ هن او ٚػؼ يعانحى پیكه ،و یا ٞیؽه ظالی ٚؼا به هیاو آؼظ܀ ٢ىؼا او گىیـع:
ضیؽ اقث پیم هى پیكه اقث و اگؽ اٖهاؼ ضى ٠اؾ کـؽظو آو ٘ٚـ ٚي٘ایـع܀ بـه
ا٦كام گىياگىو به او خؽئث ظاظه و ای٣ای آو ٘ٚـ ٚؼا بـه زـعی قـاظه ،و بكـیّ
ً
يهاو ظهع ،هثلیکه ايال کىچکحؽ یى باؾ پؽـ بٛعی ظؼ بـیى يیكـث܀ و زحـی ظؼ
٦ايىو و یا ظیگؽ اقاقات ،باؾ ضىاقث هن ظؼ ایى باؼه هىخىظ ي٘یبانع.
ضاليه ،وی ؼا کهاو کهاو ،به آو ظاؼوگیؽ ،به هًٛیث ضايه بؽقايع و یـا بـه
ای٣ای آو ٚ٘ٚياههؽو٘ ٚاه ٚگؽظايع .ایى گىيه انطاو پف اؾ ظقحگیؽ نعو و
یا بؽباظ ؼ٢حى اؾ آو ؼهبؽی ؼ٢ی ٥يا هًاقب و ٢اقع ضىظ گىیًع:
یا و َ یلَت َى ل َیتَن ِی ل َ ْم أَ تّ خ ِ ْذ فُلَان ًا خ َل ِیلًا ﴿ ﴾۸۲لَق َ ْد أَ ضَل ّن ِی ع َ ِ
ن الذِّكْر ِ
ن خَذ ُول ًا ٗ٢ؽ٦اوٖ۲۳/
شیط َانُ لِل ِْإنس َا ِ
بَعْد َ ِإ ْذ ج َاءن ِی وَك َانَ ال ّ
جؽخ٘ه :ای وای بؽ هىٕ کال که ظوقث ي٘ی گؽ٢حن ٢ـالو ؼا ،بـه جس٧یـ ٥وی
گ٘ؽاه کؽظ هؽا اؾ پًع بٛع اؾ آيکه آهعه بىظ به هى ،و هكـث نـیٓاو آظهـی ؼا ظؼ
هسًث جًها گػاؼيعه.
ً
ل و َیحْس َب ُونَ أَ ّنه ُم ُّمّه ْتَد ُونَ ﴿﴾۴۳ سب ِی ِ ن ال ّ ص ُّ ّدونَه ُ ْم ع َ ِو ایُا :و َِإ ّنه ُ ْم ل َی ُ
ن
ْس ال ْق َرِ ی ُ
ك بُع ْد َ ال ْم َش ْر ِق َینِ فَب ِئ َ
ل یا ل َیتَ ب َین ِی و َب َین َ َ حَت ّى ِإذ َا ج َاءن َا ق َا َ
ٗؾضؽٖ9۲/٠
جؽخ٘ه :و هؽ آییًه نیاْیى باؾ هیظاؼيع آظهیاو ؼا اؾ ؼاه ،و آظهیاو هی پًعاؼيـع
که ایهاو ؼاه یا٢حگاو ايع .جا آو و٦ث که آظهی بیایع پـیم هـا ،گىیـع بـه نـیٓاو
ضىظ ،ای کال ظؼ هیاو هى و ظؼ هیاو جى هكا٢ث ههؽ ٤و هٟؽب هی بىظ ،پف بع
هً٘هیًی جى.
ً
جً٣ی ٚبیهحؽ ؼا که چكاو ظؼ هیايه الهام هلک وا ٙ٦هینىظ؟ بؽای ٛ٢ال ایً٧عؼ
کا٢ی اقث که آو ه٘ه ظالی ٚنطى هحؽظظ بـه ه٧ابـ ٚنـیٓاو خًـی و یـا ايكـی
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 80 /
ً
ْىؼ یکه ٢ى٦ا گ٣حه نع ،یگايه الهام هلکیقث .اهـا چـىو ٦ـىای هلکـی ظؼ او بـه
قؽزع َ ١ٛاقث و بؽٚکف يیؽوی نیٓايی بـه اثـؽ ْٟیـاو نـهىت و ي٣ـف و
ٞیؽه ٚىاه ٚي٣كی و نهىايی به هًحهای ٦ىت ظیعه هینىظ .لـػا الهاهـات هلکـی
هإثؽ يگؽظیعه ،و ظؼ يحیده به ای٣ای ٚ٘ٚياههؽو٘ ،ضىظ يای ٚهینىظ .جً٣یالت
بیهحؽ ایًؽا ظؼ باب ٛ٢الیثهای نیٓاو به آیًعه هالزٗه ضىاهیع کؽظ.
عىال بیغت و يهن:
آيکه دس ادادیث ؽشی واسد اعت که ؽیاویى به هاه سهضاو بًذی هیؽشىيذ؛
باصهن هشدم به اػمال ؽش دعت هیصيًذ ،چشا؟ یؼًی اگش ؽیاویى بًذی باؽًذ،
هشدم به اػمال ياؽایغشته چششا هشتکشب هیؽشىيذ؟ و اگشش بًشذی يیغشتًذ هشىسد
دذیث ؽشی کذام اعت؟ اهیذ که سوؽًی ايذاصی کًًذ!.
بلی ،ز٧ی٧ث ایًكث که ظؼ هاه ؼهُاو ال٘باؼک جًها ۿنیاْیى آ٢ـا٦ی۾ بًـعی
ً
هیگؽظيــع܀ و اگــؽ نــیٓاوهای اي٣كــی هــن هسبــىـ گؽظيــع ايــال ازــعی
کىچکحؽ یى ا٘ٚال ياخایؿ ج٘ای ٚيهاو يعاظه ،بلکه به اؼجکاب آو به هیچ يـىؼت
هباظؼت يىؼؾظ.
اگؽ به ظ٦ث هالزٗه کًین بـه هسـٍ هسبىقـی نـیاْیى آ٢ـا٦ی ظؼ آو هـاه،
هؽظم به چه ايعاؾه ؼو به ٚباظت نا٦ۀ ؼوؾه هیآوؼيع ،که با ظانحى انحهای کاهـٚ
و ٦عؼت الؾم ظؼ ضـال و هـال ،بـاؾهن لگـعی بـؽ ي٣ـف ؾظه و خلـىگیؽی آوؼا اؾ
يؽ ٠اک ٚو يىل و هداهٛث اؾ هبازات هیي٘ایًع.
هکػا ظؼ ای٣ای ٚباظات -گػنحه اؾ ٢ؽائٍ و قًى زحی هكحسبات نا٦ه ؼا يیؿ
ً
٢ؽو گػانث ي٘یکًًع܀ و آيکه بُٛا به اؼجکاب هٛايی و یا خًدال های يـاچیؿ
ظيیىی هیپؽظاؾيع ّ٧٢ ،به جسؽ یک نیاْیى اي٣كی انـطاو اقـث و بـف܀ و جـا
خایی قؽکهی ي٣ف به واقٓۀ خلىگیؽی آو اؾ ي٘ٛاء بی هعاضلث يبىظه܀ اؾ ایًـؽو
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 81
گاه گاهی به ْٟیاو و ضهک ظهاٞی ايكاو ؼا هىاخه هیقاؾظ و اگؽ آهاؼ گیـؽی
ظ٦ی ٥ظؼ ایى باؼه گؽ٢حه نىظ ،ن٘ا يحیدۀ آوؼا که ظؼ ْىل قال چه کؽظيع بـا ایـى
هاه پهلىی هن بگػاؼ یعٕ آو و٦ث ظؼ هییابیع کـه هـؽظم هكـل٘او ؼوبـؽو ايـالذ
پػیؽ گهحه ايع ،و یا ؼ یهه ٢كاظ ظؼ آوها بؽٚکف ج٧ىیه گؽظیـعه هـیؼوظٕ؟ چـىو
ایى کاؼ جىخۀ قؽاو ؼا ایداب هیي٘ایع ،لػا جـع٦ی٧ات آو ظؼظ قـؽ ؼا بـه ضـىظ ؼاه
يعاظه به چًیى يحیده گیؽی ،اٚالم ؼا به ظقحؽـ ه٘گاو يگػانحه ايع ،اها به ْـىؼ
٘ٚىم به واقٓۀ و٢ىؼ لػایػ و وقایّ گىياگىو جٛـیم ال ،بـه يـؽازث هیجـىاو
گ٣ث که زاالت هؽظم خايب ٣ٞلث و ظوؼی اؾ ز٧ی٧ث ،هح٘ایلحؽ ظیعه هینىظ،
که البحه ظؼ هیايه جبلیٟات ه٘حع يیؽوهای َع ضعا پؽقحی و هػهبی يیـؿ بـه يىبـث
ضىیم ؼول ضىظ ؼا به نک ٚهإثؽ جؽی باؾی کؽظه و ؾهیًه ؼا ايحها بـؽای چاپیـعو
و بلٛیعو ٚالن اقالم اؾ ایى ؼاه به ضىبی هیكؽ قاضحه اقث.
عىال عی ام:
آیا ؽیاویى يىس باوًی ايغاو سا چطىس هیبیًًشذ و هیدايًشذ؟؟ و ايؼکشاط ایشى
تًها دس قلب اعت و یا به تذشیکات و گفتاس يیض ايتقال یافته هیتىايذ؟؟
خىاب :پیهحؽ گ٣حین :نیاْیى به هىاؾيۀ يـىؼ ای٘ـاو انـطاو ،بـؽ آوهـا ه٧ـؽؼ
هینىيع .یًٛی به چه پی٘ايه که هكل٘او و یا يى٘ بهؽ ظاؼای يىؼايیث بانع به ٚیى
پی٘ايه نیٓايم ظؼ هباظی ازىال ظاؼای کعؼايیث و ضبث ظیعه هینىظ܀ و يیؿ بـه
ظیعۀ نیاْیى ،ضىل چهـؽهگـی و بـع قـی٘ایی ،هـؽظی و ؾيـی ،قـؽهایهظاؼی و
ياظاؼی ،خىايی و پیؽی و ٞیؽه زیثیث های چىکی ،آي٧ـعؼ هٓ٘ـر يٗـؽ يبـىظه و
جًها ج٘ییؿ انطاو ؼا بـه ؼوی آو يـىؼ ای٘ـاو کـه يانـی اؾ ج٧ـىای ايكـاو اقـث،
هیي٘ایًع .لػا ضعاويع هحٛال ٢ؽهىظه:
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 82 /
ن أَ ك ْرَمَك ُ ْم عِند َ الل ّه ِ أَ تْق َاك ُ ْ
مٗ ...زدؽاتٖ19/ ِإ ّ
جؽخ٘ه :به جس٧ی ٥گؽاهی جؽ یى ن٘ا ،يؿظیک ضعا ،پؽهیؿکاؼ جؽ یى ن٘اقث.
که ظؼ ها٦ب ٚآیۀ هباؼکه وخىظ نٛبات ٦ىهی و ٞیؽه ؼا ّ٧٢ظؼ بؽابـؽ ج٧ـىا ي٣ـی
کؽظه و آوؼا یگايه وقیلۀ نًاقایی بیى ضىظ ايكاوها ظايكحه اقث.
بؽای ایًکه زانیه يؽ٢حه بانین ضىب اقث به ز ٚپاؼۀ ظیگؽ قىال پؽظاؾ ین.
يىؼايیث باْى به هًگام ای٣ای ا٘ٚال ضیؽ پؽجى ا٢هايی هیکًـع .یًٛـی و٦حیکـه
ً ً
نطى هیضىاهع به ج٘ٛی ٚکعام کاؼ يیک ٦ىال و یا ٛ٢ال بپؽظاؾظ ،ظؼ ه٘او و٦ث
يىؼی اؾ آو ٚ٘ٚچىو اهىاج ؼاظیىیی به هىا هًٛکف هینىظ܀ و ایـى چًـیى اگـؽ
اؼاظۀ کعام ٚ٘ٚياههؽو٘ و ياؼوا ؼا بً٘ایعٚ ،ـیى زالـث بـه نـک ٚظوظ ٞلـیٕ و
ٞلیٕجؽ به ههاهعۀ نیاْیى به هؽ خاییکه بانًع هیؼقع .بـؽوی ایـى زكـاب ظؼ
هؽ قؽ ؾهیًی که کثؽت ایى ظوظ بیهحؽ بانع ،به ه٘او ايعاؾه نیاْیى ضىنـسال و
آؼام و با يهاِ ظیعه هینىيع و اگؽ بؽٚکف ظؼ کعام قؽ ؾهیى يىؼايیث ظؼ ُ٢ـا
بیهحؽ هًٛکف ظیعه نىظ ،به ٚیى پی٘ايه زاالت نـیاْیى آيدـا ،بـؽهن و ظؼهـن و
ه٘لى با یک خهاو ٞن بانًع.
ضاليه ،یکحا پؽقحی و پیؽوی نؽ یٛث با ٞیؽه هکاؼم اضال٦ی ظؼ هؽ کداییکه
بیهــحؽ هــىؼظ جىخــه و ٚال٦ــۀ هــؽظم بانــع ،آو قــؽ ؾهـیى ؼا ۿرایوز رحمو ۾ و
بؽٚکف نؽک و ٞیؽه ا٘ٚال انؽاک ض٣ی و ياخایؿ که هًحها به نهىت ؼايیهـا،
ز٧ى ٤جل٣یها ،وٞیؽه آظم ضىاؼی ها هؽ یی و ياهؽ یی زک٘٣ؽها بانع ،آو اخح٘ـا٘
حضز ؼا ٚلی هؽاجب ظؼخات ناو قؽ ؾهیى هًٛیث و یا ۿرایز لهز و غض
الهی۾ بایع ظايكث ،که آیۀ هباؼکه:
ُوب عَل َیه ِ ْم و َلا َ الضّ ال ِّینَ ٗ٢اجسه ٖ۱/ههٛؽ ایى ز٧ی٧ث اقث.
غ َیر ِ المَغض ِ
جؽخ٘ه :به خؿ اؾ ُٞب نعگاو و گ٘ؽاهاو.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 83
عىال عی و یکن:
آیا ایى يىسها ،به واعطۀ وجشىد عشذود هايًشذ دیشىاس یشا کشىه ...،و غیششه اص يظشش
ؽیاویى ياپذیذ ؽذه هیتىايذ؟
خىاب :بایع ظايكث که ظؼ ههاهعۀ نیاْیى بـه ؼوی ؾهـیى ،ايكـاوهـا بـؽوی
٦ىت يىؼايیث که ظاؼيع ،بعوو کعام هاي ٙظؼ بسؽ و بـؽ ،ظؼ واظی کـىه و ک٘ـؽ و
ٞیؽه ظیعه هینىيع و هیچ چیؿ باٚث ٚعم ظیع نیاْیى اؾ ٦بی ٚؾ یؽ ؾهیى ،هـابیى
ضايه و بیؽوو اؾ آو يیكث .و ایى يىؼ ،ظؼ بؽابؽ يىؼ آ٢حاب و یـا کاليحـؽ یى ؼونـًی
ايعاؾ خهاو ياپیعا ي٘ینىظ ،بلکه بؽٚکف به زعی خالی آو ٦ىی و ٚالی ظیـعه
هینىظ ،که ها و ن٘ا به ؼوؾ ؼونى ظؼ ه٧اب ٚؼونـًی آ٢حـاب ،نـ٘ ٙؼا هالزٗـه
هیکًین.
به ٚباؼۀ ظیگؽ نیاْیى ه٘یهه ؼوی ؾهیى ؼا ْىؼی هیبیًًع ،که هـا و نـ٘ا بـه
نب ها ههاهعۀ آق٘او ؼا هیي٘ایین .یًٛی چٓىؼ که ظؼ ُ٢ا خىظ قیاؼگاو ؼا بـه
ً
ؼوی ٦ىت و یا َ ١ٛيىؼايیث آو ج٘ییؿ هیي٘ایین ،به ٚـیى وَـٛیث و یـا ج٧ؽ یبـا
خلىهياکحؽ ،نـیاْیى ؼوی ؾهـیى ؼا هیبیًًـع܀ کـه ظؼ وا٦ـ :ٙۿآطوماو پزطوتار
شیاطیى روب سهیى باشز و بض۾.
ّ٧٢وخىظ کىه و یا ضايه ها و ٞیؽه قعوظ يٗـؽ هـا و نـ٘ا ،بـه ظیـعۀ نـیاْیى
چىو وخىظ گؽظ باؼ یک بانع .و یا هث ٚآيکه به پهث نیهه کكـی کـعام کـاؼی
بً٘ایع ها و ن٘ا چٓىؼ آوؼا هیبیًینٕ اؾ ایـى هـن ؼونـًحؽ و هبـؽهى جـؽ ،نـیاْیى
يىؼايیث ا٘ٚال و ٞیؽه هالزٗـه هیکًًـع܀ بـؽوی ایـى هٛیـاؼ بـؽای نـیاْیى الؾم
يیكث که ّ٧٢بایع اؾ ظؼواؾه ظؼآیًع܀ اؾ هؽ ٦ك٘ث کىه و یـا ضايـه و یـا ظؼضـث
که ظؼآیًع ،به ایهاو هث ٚظؼآهعو ها و ن٘ا اؾ ظؼواؾه ،بلکه آقـايحؽ بانـع .و هثـال
گػنحى نیاْیى اؾ وؼای ظیىاؼ ،کىه و ٞیؽه قع های ٖـاهؽی ههـاهعوی هایـاو،
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 84 /
هايًع جیؽ نعو آ٢حاب اؾ بیى نیهههای کلکیى اقث܀ و قـؽٚث ؼ٢حـاؼ ایهـاو ظؼ
بسؽ و بؽ ،به نؽ ٤و ٞؽب یکكايكث.
ضاليهْ ،ی االؼٌ هٓل ٥بىظه ،ؼوی ؾهیى به آوها يٗؽ بـه ج٣ـاوت اقـحٛعاظ
ً
ج٧ؽ یبا به زکن جؽبىؾ اقث .واَسحؽ بگىیین چ٧عؼ که ضبث باْى نیاْیى ٦ىیحؽ
بانع ،به ه٘او ايعاؾه قؽٚث او ظؼ ْی اهاکى قؽ یٛحؽ و ج٘اهحؽ ظیعه هینىظ.
عىال عی و دوم:
ؽیاویى اص چه وقت به سوی چه دعتىس بش ايغاو هقشس هیؽىيذ؟؟
خىاب :ظؼ باال گ٣حین که نیاْیى اي٣كی يٗـؽ بـه يىؼايیـث انـطاو ،بـؽ هـؽ
کكی یک جى ه٧ؽؼ هكحًع܀ اها و٦حیکه يىؼايیث ای٘او نطى ؼو به ک٘ال يهـاظه،
جا یکدایی نیٓاو هكاٚی هی وؼؾظ ،کـه اگـؽ هى٢ـ ٥نـىظ او ؼا اؾ آو ٘ٚـ ٚو یـا
خایی ضیؽ باؾ گؽظايع،هؽگاه اهکاو جى٢ی ٥ؼا به ضىظ قؽا ٜکؽظه يحىايكثْ ،بٛـی
ظؼ چًیى يىؼت يىؼ باْى نطى ؼو بـه جؿایـع هـی گـػاؼظ ،الخـؽم نـیٓاو ظؼ
ه٧ابلم جاب يیـاوؼظه ،اؾ ظوؼ ال٧ـای وقـاوـ کًـع ،هؽگـاه بـه ایـى ٛ٢الیـث يیـؿ
هى٧٢یث ضىظ ؼا ازكاـ يکؽظ ،بینک پـا بـه ٢ـؽاؼ يهـاظه و بـه ه٧اهـات بؿؼگحـؽ
ه٣اؼ٦ث ضىظ ؼا اؾ وی اٚالو ي٘ایع܀ که ظؼ آیًـعه جً٣ـیالت بیهـحؽ ؼا ظؼ ؾهیًـه
هٓالٛه ضىاهع کؽظ.
اها اؾ ایًکه نیٓاو اؾ چه و٦ث با ايكاو ه٘ـؽاه هینـىظ ،اضـحال ٠يٗـؽ بكـیاؼ
اقث.
به ْىؼ هطحًؽ چ٧عؼ که جؽکیب خكن ْ ٚ٣اؾ چیؿهای زـؽام هًكـدن نـعه
بانع ،به ه٘او ايعاؾه اي٣اغ ٛ٢الیث نیٓاو ظؼ او بیهحؽ و ج٘اهحؽ ظیعه هینىظ.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 85
و اگؽ اؾ زالل و هعاؼک پاک و ههؽو٘ ،يٓ٣ـه و جؽبیـۀ او بهـن آهـعه بانـع،
بٛیى پی٘ايه ٦ابلیث جًؽ٢ات الهاهات هلکی و پیگیـؽی بـه آو ظؼ او اَـا٢ه ظیـعه
هینىظ .و بعیى هًٛی ً٦ه یاظم آهع ،که پف اؾ ايعکی به هٓالٛۀ آو ز٧ی٧ث ایى
بیاو ؼا به ضىبی ازكاـ ضىاهیع کؽظ .ولی به ْىؼ ٘ٚـىم نـیاْیى اؾ ؾهـاو پـای
ؼوی ْ ،ٚ٣به او ه٧اؼيث خكحه ،و آهكحه آهكحه بؽ خىاؼزم جًؽ ٠یا٢حـه ،و جـا
ً ً
ؾهايیکه نؽٚا بال ٝو جسث جکالی ١نؽٚی ٦ـؽاؼ هیگیـؽظ ،هكـح٧ی٘ا بـه او ه٘ـؽاه
هینىظ.
ً
٢ى٦ا اؾ جأثیؽ يٓ٣ۀ پاک و هعاؼک زالل اناؼت کؽظین܀ ایًک ً٦ۀ واٛ٦ی ایـى
هىَى٘ ؼا اقح٘ا٘ ٢ؽهایع:
گىیًع که ۿ٦اَی يىذ۾ بى ۿهؽ ین۾ که یکی اؾ ُ٦ات ضیلی ٚعالث هًم و
هح٧ی ظوؼاو ضل٣ای ٚباقی بىظه ،او ؼا ظضحؽ خىاو و ؾ یبای ظؼ ک٘ال ؼنع قیؽت
و يىؼت ،ضعا اؼؾايی کؽظه܀ وی يیؿ اؼاظه ي٘ىظ که بـیم اؾ آو به زال جدـؽظ او
ؼا يگــػاؼظ و ضىاقــحگاؼاو بك ـیاؼ اؾ انــؽا٢یاو و کؽقــی يه ـیًاو و٦ــث ،ؼوی بــه
ضىاقحگاؼی آوؼظيع.
پعؼ با هؽکف ههىؼت به اهلیث و ٚعم اهلیث ْب٧ات و ايحطاب ظاهاظ آیًعه،
ضىیم هیي٘ىظ ،کـه اؾ کـعاهیى گـؽوه چـه کكـی ؼا بؽگؿیًـع .ؾ یـؽا ظضحـؽل
ايحطاب ه٘كؽ ؼا به اضحیاؼ و ظؼک پعؼ و جداؼب پكًعیعه او واگػاؼ نعه بىظ܀ اؾ
ایًؽو پعؼ جالل هیکؽظ که ظؼ ايحطاب ضـىیم نـؽهًعه يبانـع و زیـات آیًـعۀ
٢ؽؾيع ضىظ ؼا به وخه يیکى جأهیى کؽظه و باٚث بؽ ؾيعهگی نؽا٢حً٘عايه و هؽ٢ه ظؼ
ضايۀ بیگايه ،به ظضحؽ ضىظ گؽظظ.
پف اؾ ههىؼت با هـؽ کكـی و يحیدـه گیـؽی اؾ آو ،بـاؼی بـا گبـؽی کـه ظؼ
ه٘كایگی ال به قؽ هیبؽظ ،يیؿ به لسأ ه٘دىاؼی ههىؼت ي٘ىظ.
گبؽ به او گ٣ث :هؽاقن ظضحؽ ظاظو به قه ٦كن اؾ ظیعۀ هى به و٦ى٘ هیپیىيعظٕ
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 86 /
٦اَی گ٣ث :که ایًؽا جىَیر ظهع.
گبؽ ظؼ پاقص گ٣ث :یکی آيکه هؽظم و٦ث ظضحؽ ضىظ ؼا به کكی هیظهًع که
او هالک قؽهایۀ قؽناؼ بانع܀ ظايم و ک٘ال ظاؼظ یا يه ،باکی يعاؼيع.
ظوم – ایًکه ها ظضحؽاو ضىظ ؼا به نطًی هیظهین که وی ظاؼای کعام پیهه و
کكب بىظه بانع.
قىم – آيکه ،آبای ن٘ا هكل٘اياو ،ه٘ٛـىل هیظاؼيـع ،یًٛـی ظضحـؽ ضـىظ ؼا بـه
کكی هیظهع که او الی ٥هؽگىيه ج٧ىا و ٚاه ٚز٧ی٧ی و يـ٣ای هًٛـىی و ای٘ـاو
کاه ٚظؼ قؽاء و َؽاء بانع.
پف اؾ اقح٘ا٘ ایى هٓلب ،ۿ٦اَی يـىذ۾ بـا ضـىظ ايعیهـیع کـه ظاؼای چًـیى
ي٣ات ٚالی ايكايی ،چه کكی ضىاهع یا٢ث.
ضاليه ،اؾ هباؼک ٞالم ضىظ ،هیچ کـف ؼا بهحـؽ و اُ٢ـلحؽ يعايكـثٞ .ـالم
هػکىؼ ؼا آؾاظ و ظضحؽ ضىیم ؼا به يکاذ بـه او ظاظ .ۿهبـاؼک۾ بـا آيکـه ؾهـع و
ج٧ىایی باؼؾ باظاؼ ضىظ ؼا به ضىبی هیظايكث ،باؾهن جا چه ٚؼوؾ به ظضحؽ ه٧اؼبث
يکؽظه ،و اؾ وخه زـالل کـه بـه آبلـۀ ظقـث ضـىیم هیكـؽ هـیي٘ـىظ ،جکـا٢ىی
ؾيعهگی ضىظ و ه٘كؽ ضىیم ؼا هیکؽظ.
هاظؼ ظضحـؽ ،کـه ایـى اؼجبـاِ ؼا اؾ اول يـا بدـا هیظايكـث ،و يـاؼاٌ بـىظ ،اؾ
٢ؽيث اقح٣اظه کؽظه و ٚلث ٚـعم ه٧اؼبـث ۿهبـاؼک۾ ؼا بـؽ بـی ٖؽ٢ـی و کـن
جىخهی او به ظضحؽل ضىايعه ،و نکایث يؿظ ٦اَی اؾ خؽ یاو واٛ٦ه ي٘ىظ.
ً
ۿ٦اَی يىذ۾ که ضىظ هؽظ هح٧ی و هعبؽ بـىظ ،بـه جس٧ی٧ـات هىَـى٘ نطًـا
پؽظاضحه ،و اؾ ۿهباؼک۾ ظؼ ایى باؼه هٛلىهات ضىاقثٕ
ۿهباؼک۾ ظؼ پاقص گ٣ث :ایً٧عؼ اؾ ک٘ال ای٘او و ج٧ىای ن٘ا کا٢یقـث کـه
یـاظ آوؼ نــىم ،ظؼ زالیکــه چًــعیى ي٣ــؽ ظاوْلبــاو ؼا اؾ انــؽا٢یاو و ٞیـؽه هــؽظاو
يازب ثؽوت يیکى به یکكى گػانحه و هؽا اؾ هیايه با ایًکه ٞالم ظؼواؾه بىظم ،به
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 87
ايحطــاب ظضحــؽ ضــىیم ههــؽ ٠قــاضحًع .و اؾ خايــب ظیگــؽ بٓــىل ؾيــعهگی
کىچکحؽ یى هؽؾه ضىاؼی و یا ٞیؽه اقح٣اظههـای يابدـا و ٞیـؽ نـؽٚی ؼا ظؼ آواو
کاؼظاؼی جاو يعیعم .با وخىظ ایى ه٘ه ،بؽای ازحیـاِ کىنـیعه جـا اٚانـۀ ضـىظ و
ضاين ضىظ ؼا اؾ ؼاههای ظؼقث و پاکیؿه به ظقث آؼم .چه پیهىای ها ،ؼقىل ٚلیه
الكالم ٢ؽهىظه ايع :ۿاگؽ ْٛام ههبىه ظؼ بٓى بانع ،اؾ آو يٓ٣ـه پیؽ یـؿی گـؽظظ،
يــالر نــعيم ظن ـىاؼ آی ـع܀ و جؿکی ـۀ هٛــعه ؼا بــه زــعی ا٘ٗٚــی آو اؾ چً ـیى
انحباهات ،بؽای چه ٚؼوؾ ٢ؽهىظه ايع .و اکًىو ظؼقث ٔۻ ٓ٣ؼوؾ هیگػؼظ ،کـه
ها هعؼک اک ٚو يىل ضىظ ؼا اؾ ضىاو بی هاي ٙن٘ا خعا قاضحه و پـف اؾ چهـٚ
ؼوؾ بینبه به اؼجباِ ؾيا نىیی ضىاهین پؽظاضـث و اهیـعم اؾ ایـى هكـاٚی٧٢ ،ـّ
یا٢حى ٢ؽؾيع يالر و يیکىیی اقث و بف.
الس ٥که اؾ وی ۿٚبعالله بى هباؼک۾ پیعا نـع ،کـه یکـی اؾ يـالسیى ٚـالی
ه٧ــام و ظاؼای زــاالت و ک٘ــاالت ج٘ــام بــىظ܀ بلکــه یکــی اؾ ؼوات ازاظیـث ظؼ
يسیر البطاؼی و هكلن هیبانع.
ۿٚلی بى هى ٥٢ظهه٧ی۾ که اکًىو هؿاؼ ٢یُباؼل ٦ؽ یـب پـاؼک يـاظؼ پهـحىو
ً
هــؽات ،و ظاؼالس٣ــأ ؼا بــعايدا جیً٘ــا خــای ظاظه ايــع ،بــه یـک ابــال ٜو اٚــالم
ۿٚبعالله بى هباؼک۾ ایى هؽظ بؿؼگىاؼ به قؽزع ک٘ال ؼقیع܀ و ً٦ـه ال ه٘کـى
به اه ٚظايم هط٣ی يبانع و ها به واقٓۀ ٚعم ْىالث يؽ ٠يٗؽ کؽظین.
و ایى چًیى ۿبهؽام گىؼ۾ که قؽکؽظۀ گبؽاو بىظ يیؿ به اٚالم و یـک يٗـؽ ایـى
هؽظ يازب هًؽ و يا ٠ظل پؽ اؾ اثؽ ،ظاؼای که ١و کؽاهات و به ظیـى اقـالم
٢ی ال٣ىؼ ظاض ،ٚو زائؿ ظؼخات کاه ٚگؽظیع.
ایًكث ي٘ىيه های چًعی اؾ وخىظ هأکىالت و زـالل و جـأثیؽ آو ظؼ ٢ؽؾيـعاو
بٛعی – و ها ٚلیًا االالبال.ٜ
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 88 /
عىال عی و عىم:
ؽیطاو ايفغی به کذام دقۀ وجىد هغکى داسد؟ و يیض ؽیاویى آفشاقی چطشىس
به جغن دسآهذه و ؽشوع به فؼالیت هیيمایًذ؟
خىابْ :ىؼ یکه ظؼ زعیث يبىی يلی الله ٚلیه وقلن واؼظ اقث:
الشیطان جثوم علی قلب بنی آدم اذا ذکر خنس و اذا غفل وسوس
یًٛی :نیٓاو بؽ ظل آظهیؿاظ چكپیعه اقث ؾهايیکه غکؽ ضعای هحٛال ؼا بً٘ایع
بگؽ یؿظ܀ و هًگام ٣ٞلث اؾ یاظ ضعاويع ،به وقىقههای گىياگىو آٞاؾ ي٘ایع.
البحه ایًؽا ياگ٣حه يبایع گػانث که غکؽ هًگاهی هإثؽ بؽ ظوؼ نـعو نـیٓاو اؾ
باالی ٦لب هیگؽظظ ،که به ايٓالذ پطحه و به اثـؽ ؼقـیعه بانـع .ظؼ ٞیـؽ ایـى،
آي٧عؼ ظوؼی او ؼا به ضىبی ي٘یجىاو ازكاـ کؽظ ،اؾ ایًؽو ضعای هحٛـال غکـؽ ؼا
به چًعیى خای ٦ؽآو کؽ ین به يیٟۀ اهؽ ،و آيهن به ْـىؼ کثیـؽ بـؽ هإهًـاو ٢ـؽٌ
گؽظايیعه اقث ،چًايکه هی٢ؽهایع:
صیل ًا
ن آم َن ُوا ا ْذك ُر ُوا الل ّه َ ذِك ْرًا كَث ِیر ًا وَسَبِّحُوه ُ بُك ْرَة ً و َأَ ِ
یا أَ یهَا ال ّذ ِی َ
ٗازؿابٖ01-0۲/
جؽخ٘ه :ای گؽوه هإهًیى غکؽ ي٘اییع ضعای ٚؿوخٚنايه ؼا به جكبیر و جًؿیـه،
و یاظ آوؼ یع زُؽت او ؼا خ٘ٗٚ ٚحه ظؼ ه٘ه او٦ات نبايه ؼوؾ.
و نیاْیى آ٢ا٦ی ؼا يیؿ آيسُؽت يلی الله ٚلیه وقـلن انـاؼت کؽظيـع کـه اؾ
هدؽای ظم ،ظؼ خكن ايكاو ظاض ٚو نؽو٘ به ٛ٢الیث هیي٘ایع.
ایًؽا يیـؿ ياگ٣حـه يبایـع گػانـث کـه نـیٓاو اول نـطى ؼا اؾ غکـؽ ضعاويـع
خٚخالله ٞا ٚ٢قاضحه و قپف اؾ هحابٛث نؽ یٛث باؾ هـیظاؼظ .و ه٘ؿهـاو او ؼا
آٞهحه به جلػغات و ٞیؽه اهیـال ي٣كـايی ي٘ـىظه و بـه ٚیانـیهـا و ٢سانـیهـای
گىياگىو هًؽو ٠هیظاؼظ.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 011
نایع ظؼ اوای ٚزال ،بؽآوؼظه نعو هٓالب ي٣كايی و نهىايی ضـىظ ؼا اؾ وخـىه
زالل و ههؽو٘ به ظقث آوؼظ܀ چىو یگايه ظام و زل٧ۀ ؼهؿيی نیٓاو ه٘ايا جىخـۀ
کلی و ج٘ام ايكاو خايب اهیال ي٣كايی و به اقح٣اظه اؾ ٢ؽيث ،بٛع اؾ هٛحاظ نعو
ً
نطى وی ؼا یکی بٛع ظیگؽ به هُی٧ههای هحًى٘ زیاجی ظچاؼ کؽظه و اضیـؽا بـه
زؽام ضىاؼی و ٞیؽه ا٘ٚال ياخایؿ ،ضىاهی يطىاهی گؽ٢حاؼ هیقاؾظ .و ایى اهؽی
ٛٓ٦یكث که ي٣ف نىم چىو ْ ٚ٣هـؽ ظم بلهـىـ بانـع .چ٧ـعؼ کـه پیـؽواو او
بطىاهًع ْؽً٦ ٠اٚحم ؼا اؾ بؽآوؼظه نـعو اهیـال ٢اقـعه ال زايـ ٚکًًـع ،بـه
ه٘او ايعاؾه الحهاب ي٣ف او ؾ یاظت کؽظه و ضىاههات آو باالجؽ هیگؽظظ.
و به ایى يکحه يیؿ ظ٦ث ٢ؽهایًع ،اقباب کكب هٛـال ،ه٘ـیى اُٚـای ٚـاظی
ايكايیقث که ٚباؼت اؾ ظو ظقث و ظو پای و یک قؽ و خكع وازع بانًع ،که
ظؼ هًگام پیعا کؽظو اهىال اؾ وخىه زالل ٚیى آو چیؿ ؼا به هكـاٚی نـب و ؼوؾ
و زحی هاه و قال به ظقث هیآوؼظيع܀ و٦حیکه جلػغات گىياگىو ايكاو ؼا به ضىظ
پیـچیع ،و هی ٚآؼؾوهای ي٣كايی و نهىايی به ه٧ام زاک٘یـث بـؽ ايكـاو هكـحىلی
گؽظیع܀ ظؼ آو يىؼت چٓىؼ به ایى اُٚای هسعوظ ایى ه٘ه هعاؼک بكـیاؼ ؼا بـه
خؿ اؾ انحٟال و جىخه به اهىال ظیگؽاو و ضىو بؽاظؼاو هإهى هیجىاو ايدام ظاظٕ.
ظؼ چًیى يىؼت ،ؾهیًۀ هؽ چـه بهحـؽ و ج٘ـاهحؽ بـؽای اقـحیالی نـیٓاو هیكـؽ
گؽظیعه ،اؾ هؽ خای خكن به هؽ يىؼت که بطىاهع به وخىظ ايكاو ظؼآهعه و بـه
ً
ايعاؼ ازکام و پػیؽ٢حى آو ظؼ خكن ضیلی آقاو بانع که هـا ٦ـبال گ٣حـین :ۿبوه
يفوض يشظوته و شویطاو رهبوزب تلظکىب عمول ایوى گىيوه اشوذا پش
هیکًووز و يظزگوواه يهووایی اع ريی وا و هافیهوواب آو باشووز و بووض.۾ و ظؼ ایــى
يىؼت نیٓاو ه٧ؽؼۀ نطى ؼا ه٧ام بلًعجؽ ،اٚانۀ بیهحؽ اؾ اول هٛیى ظاؼيع ،کـه
جـً٣یالت آوؼا ظؼ آیًعه هالزٗه ضىاهیع کؽظ.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 010 /
آيايیکه اؾ بؽکات ج٧ىا و غکؽ ضعاويـع ،يىؼايیـث یا٢حـه بانـًعُ٦ ،ـیه بـه کلـی
بؽٚکف اقث.
کاهول يشظوته؛ و تلظوکىب عمول او روح بوه حکىهو یًٛی :ۿرر پشو
يفووض هحکووىم هح وض اع بووىره و ش ویطاو اس رور الموواب وطوواوص يمای وز
طبیعی رر هطالعا ريیا دالك یکتا را رر هز جا و هز چیش اس همه اولتز ریزه
ً
و اس آو عظم وب جلشايه را پی بزره بیشک رر آسار اغیار ابزا روا رارب
يزاشته و به طالمتزیى روحیه به دزه دلك الله دىاهًز پزراد ۾ .چـه
به يؿظ ایى گىيه انطاو هكلن اقث ،که ؼَای ضـال ٥یکحـای نـاو هؽبـىِ بـه
ضىنًىظی ضل٧م بىظه و هیبانع .و بؽ ایى ٦كن هؽظم ،نیاْیى یکی بٛـع ظیگـؽ
هٛؿول ،و اٚانۀ ناو ً
خؿاء هسعوظ هیگؽظظ܀ کـه بـه هبازـث آیًـعه ،جً٣ـیالت
بیهحؽ ؼا ظؼ ؾهیًه هٓالٛه ضىاهیع کؽظ.
عىال عی و چهاسم:
ػلل تغییش ؽیاویى ايفغی چیغت؟
خىاب :جٟییؽ و جبعی ٚنیاْیى اي٣كی که بؽ هؽ ٢ؽظ یک جى ه٧ؽؼ اقـث هًـىِ
به ظو يىؼت بانع.
يىؼت اول :که زاالت باًْی نـطى ؼو بـه ٚـؽوج يهـع و نـیٓايم بًـابؽ
کثؽت يىؼايیث او جاب يیـاوؼظه ،جبـعی ٚگؽظیـعهٚ ،ىَـم نـیٓاو ضبیـث و پـؽ
جلبیف جؽی ؼا ه٧ؽؼ قاؾيع .و او ؼا هٛؿول به واقـٓۀ ياکـاهی ال ظايكـحه البحـه ظؼ
بؽابؽ ایـى ٣ٞلـث بـه ايـٓالذ نـیاْیى بـه او خـؿای هسـعوظیث اٚانـه و ٞیـؽه
ه٘ايٛث های ،يٗؽ به ٦ايىو ضىظ به او وَ ٙکًًع .و او به زکن نکكث ضـىؼظۀ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 011
هیظاو زؽب نًاضحه نعه ،لػا بؽوی ایى جاپه که بؽ وی ؾيًع ،اؾ یک ْؽ ٠ؾخؽ
ضىظ او ،و اؾ خايب ظیگؽ ٚبؽت به ظیگؽاو بانع.
به هؽجبۀ ظوم :نیاْیى که بًـابؽ کـاؼ ؼوایـیهـای هؽچـه بؿؼگحـؽ ،یًٛـی هى٢ـ٥
گؽظیعو او بؽ ايكاو به ا٘ٚال يانایكحه و ؼ٢حه ؼ٢حه که هًدؽ بـه ک٣ـؽ و یـا ٣ٞلـث
هسٍ و یا ٞیؽه ٞعاؼیها و آظم ضىاؼیها گؽظظ ،به ه٘او ايعاؾه او ؼا جسكـیى و
يىاؾل کؽظه و اٚانه و ٞیؽه اهحیاؾات ؼا به او ٦ای ٚنىيع و ایى هى٧٢یث و٦حـی بـه
ضــىب يــىؼت گؽ٢حــه هیجىايـع کــه وخــىه جهیـۀ هــعاؼک ؾيــعهگی نــطى یـا
انطاو ،اؾ زؽام و ٞیؽه ا٘ٚال يا٢ؽخام به ظقث آیع .هؽگاه به ه٧ابٚ ٚبـاظت و
ٞیؽه ا٘ٚال يالسه و ضیؽ یۀ انطاو ،يىؼايیث ظؼ باْى ناو هىخىظ گؽظظ یکـی
بٛع ظیگؽ نیاْیى اي٣ف جبعی ٚگهحه ،و ايـحها اگؽ زاالت باًْی نطى به هؽجبۀ
ٚؽوج يهایی ضىظ ؼقیع ،بینبه ظؼ ایى آواو ،ضىظ ٚؿاؾ ی ٚیا اقحاظ نـیاْیى بـه او
ه٘ؽاه هیگؽظظ ،جـا کـه بـؽ او چـه هـا کًـع .ایًکـه هى٢ـ ٥بـه ؼهؿيـی و یـا ٞیـؽه
ً
٢كاظپیهگیها گؽظظ یا يه؟ هبسث خعاگايه و اؾ آيچه ها ٛ٢ال به ظيبـال کـؽظو آو
هحىخه هكحین بیؽوو اقث .اها هباظی ٛ٢الیـث ایـى گىيـه نـیاْیى بـؽ ايكـاو ایـى
اقث ،که او ؼا اؾ ضیؽهای بؿؼگحؽ به ای٣ای کاؼهای کىچکحؽی واظاؼ هیي٘ایع.
اؾ اهام خ٣ٛؽ ياظٔ ٤ؼٌٓ پؽقیعيع:
که ٚاؼ ٠کاه ٚکیكث؟
گ٣ث :ۿآيکه او ظؼ بیى ظو ضیؽ و يیکـىیی٘ٚ ،ـ ٚکـاهلحؽ ؼا ايدـام و اضحیـاؼ
کؽظه بحىايع۾.
البحه ههایص یا ٚاؼ٢او ظاؼای ایى ه٧ام ،به ْىؼ که ١نیاْیى ؼا ظیعه و هؽا٦ب
ً
اٛ٢ال ناو يیؿ بىظه هیجىايًع܀ یًٛی :وقىقۀ اه ٚایى ه٧ام ٘ٚىها به ْىؼ هکانـ٣ه
وا ٙ٦هینىظ ،يه هايًع ها و ن٘ا ،که به هسٍ یک ال٧ای وقىقـه هًٛـىی اؾ خـا
بؽوین.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 012 /
عىال عی و پًجن:
ؽیاویى اص کذاهیى قغن اػمال ياسوا داسای اجشش ،و اص چشه قغشن آو بشی بهششه
هیگشديذ .و يیض بضسگتشیى گًاهاو قابل پغًذ هقاهات ػالی ؽاو کذام اعت؟
خىاب :به ْىؼ ٘ٚىم بؿؼگحؽ یى آهال ٦اب ٚقحایم به اقاـ نـیاْیى بـه چهـاؼ
٦كن اقث:
اول – آيکه نطى یا انطاو بًیايگػاؼ کعام ٘ٚـ ٚياههـؽو٘ گؽظيـع ،هايًـع
جؽویح ؾيا کاؼی و نؽاب يىنـی ...و ٞیـؽه اٛ٢ـال نـًیٛه کـه ضـال ٠اقاقـات
اقالم ،اؾ بیى بؽيعۀ ٢ؽائٍ الله بانًع܀ و ظؼ ایى ا٘ٚال بیهـحؽ اؼؾل بـه آو گىيـه
اٛ٢ال ظاظه هینىظ ،که اؾ ه٘ه اَـا٢حؽ جدبـؽ و ز٧ـى ٤جل٣ـی انـطاو پیؽ یـؿی
گؽظظ.
ظوم – ا٘ٚال و ا٦ىالیکه باٚث بؽ ٦ح ٚو ٞاؼت و ٞیؽه کاؼهایی گؽظظ کـه اؾ آو
ظؼ بیى نطى یا انطاو٧ٚ ،عه هـای ضًـىهث جـا ظیـؽ ؾهـاو ایدـاظ نـىظ ،و
اهحعاظ خًگ و آظهکهی و ٞیؽه ز ٥جل٣ی های ياز ٥بؽ ٚعۀ هٗلىهاو گؽظظ.
قىم – ٣ٞلث اؾ ز٧ى ٤الله.
چهاؼم – ٞیؽه اٛ٢ال ضىؼظ و بؿؼگ ،که ابحعای آو به يام ضیـؽ نـؽو٘ و قـپف
به نؽ ايدام یابع .ظؼ ایًًىت يیؿ اگؽ آو نؽ ،نک ٚهحٛعی ؼا بـه ضـىظ گؽ٢ـث،
ْبٛی اؼؾل بؿؼگحؽی به آو ظاظه ضىاهع نع.
ایى بىظ ضاليه و ٢هؽظۀ گًاهاو بؽؾگ ،که به يىبـث ضـىیم هـؽ یـک ؼ٢حـه
ؼ٢حه هًدؽ به ک٣ؽ و الساظ هیگؽظظ .يٛىغ بالله هًهإ
ظؼ باؼۀ گًاهايیکه به نیاْیى اخؽ ظاظه ي٘ینىظ ٚباؼت ايـع اؾ آو ٦كـن اٛ٢ـال
ياؼوا که نطى یا انطاو به آو هٛحاظ بانًع هايًع ظؼوٞگىیی ،ؾيا کاؼی٘٦ ،اؼ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 013
باؾی ،ؼنىت ضىاؼی ،و قىظ ضىاؼیهای هٛحاظ بهـای انـطاو܀ ؾ یـؽا آوهـا بـه
ای٣ای ایى گىيه کاؼهای ياؼوا ٚاظت ظاؼيع.
هؽگاه ظؼوٞگىیی ؼا نیٓاو ،به چًاو ظؼو ٜؼهبـؽی کـؽظ کـه هًدـؽ بـه ٦حـ،ٚ
ٞاؼت ،و یا ٚعاوت ْؽ٢یى گؽظیـع ،آو و٦ـث بـؽای نـیٓايم اخـؽ بیهـحؽ و هـؿظ
ً
اَا٢حؽ ظهًع .و یا ٘٦اؼ باؾی ظؼ زـال ههـٟىلیث بـه ٘٦ـاؼ بـاؾی و َـً٘ا گ٣ـحى
کل٘ات ک٣ؽ و ؼظه و ٞیؽه ٢ىازم ؾبايی هٛحاظ اقث ،اگؽ نیٓاو ه٧ؽؼه ال او ؼا
به ٦ح ٚیا قؽ٦ث و ٞیؽه واظاؼ کؽظ ،آو و٦ث به او جؿییع اٚانـه و جؽ٢یـ ٙؼجبـه ظاظه
نىظ و هکػا ؼنىت ضىاؼاو ٚاظی و ٞیؽه آظم ضىؼاو هـعيی ؼا بـه آيچـه ه٘ـىاؼه
به ؼوذ و ؼواو اه ٚاقالم و کا٢ـه ٢ؽؾيـعاو بهـؽ هیکًًـع ،اخـؽ بـؽای نـیٓايم
يیكث܀ اها اگؽ ظؼ ضالل ؼنىت ،ضیايث به بیث ال٘ال ظولث کـه زـ ٥هـه ا٢ـؽاظ
هلث اقث ي٘ىظ ،آو و٦ث به او ؾ یاظت ظؼ اٚانـه و ؼجبـه ظاظه هینـىظ .و هايًـع
ایى يعها هثال ظیگؽ.
عىال عی و ؽؾن:
چه کغايی به دوعتی خاؿ ؽیاویى هتىفل گشدیذه هیتىايًذ؟
خىاب :يٗؽ به آیه هباؼکۀ:
ن ٗالػؼ یاتٖ3۶/
نس ِإلّا ل ِیعْبُد ُو ِ
وَم َا خ َلَقْتُ الْج ِنّ و َال ِْإ َ
جؽخ٘ه :و يیا٢ؽ یعم خى و ايف ؼا هگؽ بؽای ٚباظت ٔهٛؽ٢ثٓ.
چىو هؽ ظو گؽوه خى و ايف ،هإٖ ١به هٛؽ٢ـث زُـؽت کبؽ یـایی ،هٓـاب٥
ظقاجیؽ کحب آق٘ايی و ايحها ياقص الکحب هاَی ٦ؽآو هس٘ـعی يـلی اللـه ٚلیـه
وقلن ايع܀ لػا به ای٣ای اواهؽ و جؽک يىاهی هأهىؼ ن٘ؽظه هینىيع.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 014 /
ً
ظؼ ْب٧ات الدى ،آيايیکه اؾ پیؽوی ْاٚات قؽ باؾ ؾيع هكـح٧ی٘ا بـه ظقـحه یـی
نیاْیى پیىيعظ .و البحه اٚانه و ٞیؽه جکالی ١ؾيعهگی ال به ظول نـیاْیى بـاال
ه٧ام جؽ بىظه و هٓاب ٥اقحٛعاظ و ٛ٢الیث او ،به وی ه٧ؽؼه ؼا جٛییى ظاؼيع کـه پـاؼۀ
ً
اؾ آوؼا ٢ى٦ا جهؽ یر ظاظین .اها هلسعاو و کا٢ؽاو اوالظ بهؽ ؼا نیاْیى اگـؽ چـه بـه
ً
نک ٚبهحؽ یى ظوقث ایهاو کاؼ ؼواییها کًًع ،باؾ هـن بًـابؽ ٚعاوجیکـه ٓ٢ؽجـا بـا
٢ؽؾيعاو ابىالبهؽ ظاؼيع ،به او ظؼ اهـؽاؼ زیـاجم ک٘ـک هـالی يکًًـع .يهایـث بـه
ایًکه :جى بایع ظؼ ایى ؼاه وقای ٚهیلۀ ضىظ ؼا جهیه کًی و یا اهثال ضـىظ گؽگیهـای
ظیگؽ ،ایى ا٘ٚال ياؼوا ؼا بكیاؼ بایع بً٘ایی ،که ظقحه و پؽه ات بؿؼگحؽ بانعٕ
و اگؽ ظاؼای ي٣ىغ کاهلحؽ اؾ يگاه ثؽوت و یا ٦عؼت بانع ،او ؼا به ایى هکؽ܀ که
ایى هؽظم وزهی هايعيع ،اگؽ جى ایهاو ؼا به هـعيیث هٛحـاظ کـؽظی ،البحـه بـه يـؿظ
قیاق٘حعاؼاو ٚالن ،ظاؼای اقن و نهؽت بؽخكحه ضىاهی بىظ .و هعيیث هىؼظ يٗؽ
ؼا زاخث بـه جهـؽ یر يیكـث٧٢ ،ـّ ایـى بـی بًـع و بـاؼیهـای ٞؽبـی و ٞیابـث
ها٢یالباب الساظ و ضعا يا نًاقی ،و اؼجعاظ کـه جـاؾه ؼو بـه يهـى و ي٘ـا گػانـحه
اقث܀ به ظیعۀ ه٘گاو به ضىبی ههاهعه هینىظ ،گىیًع.
ضاليه ،هؽ بع ايعیم و ضؽابکاؼ ،که ضىظ ٚـاظت بـه آو ٘ٚـ ٚيـاؼوا ظاؼظ و
ظیگؽاو ؼا يیؿ واظاؼ به آو هیي٘ایع ،ظؼ ز٧ی٧ث ظوقحاو و پیؽواو و هٛاوياو ضاو
نیٓاو ٚالی ظؼخات ناو ايع ،و اها انع جؽ ،کكايی ايع کـه اگـؽ نـ٘ا ؼهً٘ـایی
يیک به خايب ه٧اب ٚو یا ٚـعه ای اؾ هكـل٘یى و هـإهًیى بً٘اییـع ،ظؼ بؽابـؽ جـاو
٦عٚلن کؽظه ،و اگؽ هى ٥٢نىيع به يـعظ ه٧ابلـه يیـؿ بؽآیًـع .ایًداقـث کـه آیـۀ
کؽ ی٘ۀ غی ٚهًعا ٤هٓل ٥هییابع:
شیاطِینَ ل َیوحُونَ ِإلَى أَ وْل ِیآئِه ِ ْم ل ِیج َادِلُوك ُ ْ
مٗ ...ايٛامٖ1۲1/ ن ال ّ
و َِإ ّ
یًٛی :نیٓاوها ضبؽ هیظهًع به ظوقحاو ضىظ ،که با ن٘ا هداظلـه کًًـع ،و بـه
ؼاه يیک يگػاؼيع و هً ٙي٘ایًع.
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 015
عىال عی و هفتن:
اص وعاوعی که ایجاد هیؽشىد ،اگشش ؽشخـ بشه ػمشل آوسد و یشا يیشاوسد بششای
ايغاو و ؽیاویى چه اجش هشتب باؽذ؟؟
خىاب :هؽ وقىقه و ضٓؽه به زکن ظام ،بؽای ايكاو اقثْ .ىؼ یکه نـطى
ظؼ زال گؽ٢حاؼی به ظام ،هكئىل و هأضىغ ن٘ؽظه هینىظ ،به ٚیى پی٘ايه اگـؽ بـه
آو وقىقه ا٦عام يکؽظ و اؾ آو ظام به ايٓالذ پؽ یع ،به ٚـیى پی٘ايـه ظاؼای ثـىاب
ً
َع آو ٚ٘ٚهیگؽظظ܀ ضًىيا که ٦عؼت کاهـ ٚظؼ بـه خـای آوؼظو آو اؾ هـؽ
لسأ ظانحه بانع ،هايًع يیؽوی خىايی و قؽهایههای ٢ؽاواو و ٞیـؽه ٦ـعؼتهـای
چىکی و يیؽوی های نیاظی.
و بیهحؽ به ه٘چى کكايی ظؼ چًیى هىاؼظ اخؽ ٗٚین ظاظه هینىظ ،که ظؼ زال
بؽظانـحى َـؽؼ اؾ خايـب ه٧ابـ ٚو یـا ٞلبـه ٦هــؽ و یـا نـهىت ضــىظ ظاؼی وؼؾظ܀
يازب اخؽ ٗٚین بلکه اؾ اه ٚخًات الًٛـین بانـًع کـه ضـعای هحٛـال ٢ؽهـىظه
اقث:
ن
ن ال ْه َو َى ﴿ ﴾۳۴ف َِإ ّ
ْس ع َ ِ
َاف مَق َام َ ر َبِّه ِ وَنَهَ ى الن ّف َ
و َأَ مّا م َنْ خ َ
الْجن َ ّة َ هِی ال ْم َأْ و َى ٗياؾٚاتٖ01/
یًٛی :کكیکه جؽقیع اؾ یاظ زُىؼ ضعاويع خٚخالله و هًـ ٙکـؽظ ي٣ـف ؼا اؾ
بؽآوؼظه نعو ضىاههات ٢اقع آو ،به ظؼقحیکه خًث هس ٚباؾگهـث و خایگـه او
بانع.
و هکػا ظؼ زعیث نؽ ی ١ظؼ آيدا که ه٣ث ْب٧ه ؼا به ؼوؾ خايگػاؾ ٦یاهـث،
الی ٥يهكحى به ؾ یؽ قایۀ ٚؽل ٗٚین ظايكحه ،یکی هن کكی اقـث کـه بـؽ گًـاه
کبیؽه ،با ظانحى ٦عؼت ٢ای ٥نىظ ،ولی اؾ جؽـ ضعاويع خٚخالله پؽهیؿ ي٘ایع ،و
به خای يیاوؼظ ،که بٛیًه هًعا ٤هُ٘ىو آیۀ کؽ ی٘ه ظايكحه هینىظ.
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 016 /
و ظؼ ٦ك٘ث نیاْیى ،هؽگـاه وقىقـه ایدـاظ کًًـع ،و بـه آو نـطى ؼا واظاؼ
کؽظه و به بدای آوؼظيم بؽ او جى٢ی ٥يیابًع ،هیچ اخؽ و یـا هـؿظی يیكـث܀ بلکـه
جکؽاؼ ضٓا ضىؼظو نطى اؾ وقاوـ نیٓاو ،بؽ وی ٔنیٓاوٓ ؾخؽ ه٧ؽؼ ظاؼيـع،
ؾ یؽا به يکؽظو و ٘ٚلی يهعو آو وقىقه ،بؽای نطى ه٧ام ظؼ باْى ظاظه نىظ.
و به يؿظ نیاْیى ج٧ؽب یا٢حى ايكاو اؾ هؽ خا به هؽ يـىؼت کـه ه٘کـى نـىظ،
اهؽی بف ضٓیؽ بانع ،و اؾ خايب ظیگؽ نطًی که ٚاه ٚبه وقاوـ يگؽظظ܀ ظؼ
زال به باْى ضىظ يىؼ ازكـاـ کًـع .و اگـؽ اقـحٛعاظل بـه ظؼک آو يىؼايیـث،
ً
٦ابلیث يعاؼظ باکی يیكث .هٓلب هٓل٧ا به وی يىؼی ؾ یاظ اؾ قاب ٥ظؼ بـاًْم اؾ
ْؽ ٠ضعاويع خٚخالله ظاظه هینىظ ،و اگؽ به ضىبی ظ٦ث کًین نطًـی کـه
ظؼ یکـی اؾ هـىاؼظ نــؽ و ا٘ٚـال ياههـؽو٘ خلــى ضـىظ ؼا گؽ٢حـه ،و اؾ آو ظام ،بــه
قالهث پؽ یـعه بانـع ،ضیلـی هكـؽوؼ ظیـعه نـعه و زحـی اؾ يکـؽظو او و یـا ابـا
وؼؾ یعيم اٖهاؼ ضىنسالی و ٢ؽزًاکی هیي٘ایع .و اگؽ ٚ٘ٚههن و کاؼ بـؿؼگ
ً ً
ؼا هسُا لله جؽک ي٘ىظه بانع ،چـىو اؾ آو ،يـىؼ کاهـ ٚو ٦ـىی آيـا بـه وی ظاظه
هینىظ ّ٧٢ ،به نک ٚیک ضاْؽۀ ضیلـی بـؿؼگ اؾ آو ظؼ بكـیاؼی هسا٢ـ ٚیـاظ
آوؼی هیکًًع .که ها و ن٘ا به چًیى جً٣یالت واٛ٦ات ،اؾ ؾبـاو انـطاو گـاه
گاهی بؽضىؼظ هیکًین.
و ایى چًیى کاهلحؽ یى جلبیكـات نـیاْیى آو اقـث کـه ظؼ هـیظاو ضهـک و
ضالی ،نطى ؼا به بالیی ظاظه و يحیدۀ خؿیی يیؿ اؾ آو به او يؽقیعه بانع.
ً
هثال :بؽای ظؾظ گىیع܀ بؽو ٢الو خای کف يیكث ،هال و اهىال بكیاؼ به وخىه
ي٧ع به ظقث هیآیع .به هسـٍ کـه نـطى بـعايدا ؼقـع ،يـازب ضايـه ؼا اؾ
خايب ظیگؽ بؽ او ؼقايع.
و یا ؾايی ؼا اؾ پهلىی ؾو زاللم بؽضیكحايعه و به اهیع ويـ ٚکـعام هٛهـى٦ۀ
٢اق٧ه ،به او يىیع های وي ،ٚبه ؼوی يسائ ١ظهاٞم ي٧ـم بًـعی و هدكـ٘ه
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 017
قاؾیها ي٘ایع .اها و٦حیکه او آيدا ؼقع ،هًىؾ ظقحم به ظلبؽ هىٚـىظ يؽقـیعه ،بـه
ظام بال و یا ٦حلها و ٞیؽه ٢حًه ها ا٢حع .و هايًع ایى يعها ي٘ىيۀ ظیگؽ.
ضاليه ،به ه٘چى نیاْیى ظقح٘ؿظ کاهلحؽ و٦حی ظهع که ٢حًـه ؼا بـؽ ايگیـؿظ و
هًدؽ به آنىب گؽیهای بؿؼگ نىظ .ولی هیچ يى٘ جًـؽ ٠و یـا اقـح٣اظه اؾ آو
پی٘ايه ،به نطى زاي ٚيگؽظیعه بانع.
عىال عی و هؾتن:
دشکات و اػمال ؽیاویى چطىس عايغىس هیؽىد؟
خىاب :نیاْیى کحاب ه٧ؽؼات هٛايی و ظؼ ه٧اب ٚهؽ یـک اؾ آو اخـؽ بـؽای
ایداظ کًًعه ال ظاؼظ ،به نؽْیکه هى ٥٢گؽظظ .به ؼوی ایى اقاـ ،بـه يـؿظ ه٘ـه
نیاْیى ٚ٘ٚو پاظال آو ظؼ هسلم ،بالجهبیه چىو ٦ـؽآو ز٣ـٕ قـیًه ٢ـؽظ ٢ـؽظ
ناو بانع .و لػا به ؼوی ایى ه٘ٛىل ،هیکىنًع جا هؽچه ؾوظجؽ هًعؼ ایداظ ٢حًه
و یا هًٛیث بؽؾگحؽ گؽظيع.
ضاليه ،هد٘ىٚۀ کؽظاؼ ضىظ ؼا ا٢ؽاظ به ْىؼ ه٧ـال بـه زىالـه ظاؼاو ،و زىالـه
ظاؼاو بلًع ؼجبه گاهی ٚلی هؽاجب ظؼخات ناو به هًگـام نـام و يـبر یکایـک
ن٘ؽظه ،و بال٘٧اب ٚپاظال آوؼا که او ضىظ هیظايع هٓالبه ي٘ایع ،و ظؼ زال بـه او
ظاظه نىظ.
اها کكايیکه هًعؼ کعام کاؼی و یا واقٓه ای اخـؽای کـعام گًـاهی بؿؼگحـؽ
گؽظیع ،يیؿ هٛیى اقث .که او به ايـعاؾۀ کاليـی هًٛـیث ،بـه ظؼگـاه کـعام آهـؽ
ههؽ ٠نعه و الی ٥يىاؾل اؾ يؿظیک گؽظیعه هیجىايع.
ضاليه ،او ؼا به زُىؼ آو هأهىؼ نیٓايثهای ٦ىی بؽظه ،و نـایع بطهـم و
ً
يىاؾل به او ؼقیعه ،و ًَ٘ا ظؼ ُ٦ای نیاْیى بؽوظکاقث هـن اؾ وی و ٘ٚلـم
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 018 /
کؽظه نىظ܀ ٢ایعه ایى يىاؾل و یا اٚالو ٛ٢الیث ،ظؼ باؼه او ایًكث که بـؽٚالوه اؾ
ؾ یاظت اٚانه و ؼجبه ،بال٣ؽٌ کعام و٦ث جیؽل ظؼ ٢حًه ايگیؿی به ضاک ضىؼظ و
هى ٥٢به ي٧هۀ ضىیم يگؽظیع جا چًع هؽجبـۀ جکـؽاؼ آو ياکـاهی ضـىیم هدـاؾات
يهىظ .و ایى اخح٘ا٘ ٚلی ال٘ٛىم به نیىۀ ايدام یابع که ظقحۀ نیٓاو اي٣كی ٧٢ـّ
اؾ هكکى ضىظ و نیاْیى آ٢ا٦ی به آو هسُؽ گؽظ آهعه ْـؽؾ اخـؽاآت و ٛ٢الیـث
ضىیم ؼا باؾگى ي٘ایًعٚ ّ٧٢ .عۀ هسعوظی يیؿ هكحًع که ظؼ هیايه ،ضاک بؽ قؽ
ؼ یؿيع ،واه و اٟ٢او ؼا انک ؼ یؿاو قؽ ظاظه و الىظا٘ و واویال بؽپا ي٘ایًع.
چىو پؽقًع :که چه نعه؟
گىیع٢ :الو کف که بؽ وی ه٧ـؽؼ بـىظم اؾ ٚؽيـه ٔ ٓ...هـعت اقـث .بًـابؽ
جىخه هؿیع که ظؼ ای٣ای اواهؽ الله و یا غکـؽ زُـؽت او جٛـالی و یـا ٞیـؽه ا٘ٚـال
ضیؽ یه که بؽای بهبىظ اخح٘ـا٘ اؼؾل و اه٘یـث بكـؿایی ظاؼظ يىؼايیـث یا٢حـه ،کـه
ظیگؽ اؾ يؿظیک با او بىظ و بال کؽظه ي٘یجىايع܀ و زحی بٛع اؾ ایى ظیگؽ ؼاه اهیع
ه٧اؼيحن با وی با٦ی ي٘ايعه اقث.
ظؼ ایى اثًا ٚلـث ايـلی پیـعایم ایـى يىؼايیـث هـاؾاظ ؼا پؽقـًع و هٓـاب ٥آو،
هعایث به ال٧ای وقاوـ به او ظهًع܀ هؽگاه هى ٥٢نـع ضـىب܀ و االيـه او ؼا اؾ آو
نطى بؽْؽ ٠کؽظه ،نیٓاو ظیگؽ و پؽ جلبیف ٦ىیحؽ ؼا بؽ وی ه٧ؽؼ ظاؼيع.
البحه نیٓاو بٛعی ظؼ ؼنحۀ که آو نطى پیهؽ٢حه و يىؼايیـث زايـ ٚکـؽظه،
جطًى به قؿایی به نیاظی و زیله قاؾیها ظاؼظ.
ضعا پًاه و يدات ظهع به آو هإهى اؾ چًیى نیاْیى باًْی و ٖاهؽی ،و به هـا
و ن٘ا يیؿ هنٕ
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 001
عىال عی و يهن:
ادغاعات هتشقی بشای اتخشار قششب دضششت الهشی چطشىس بشه بشاوى ؽشخـ
هىجىد هیؽىد؟
ً
خىاب :ایى ظولث اکثؽا به ظو يى٘ ٖاهؽ هیگؽظظ:
با واقٓه و بال واقٓه.
عىال چهلن:
ً
لطفا اگش دس هىسد هش یک تىضیذات هشدمت فشهایًذ؟
خىاب :اول – با واططه:
جىخه ظؼ اهىؼ ضیؽ بـه وقـایّ گىيـاگىو ه٘کـى ظاؼظ .اهـا بـه ْـىؼ ٘ٚـىم اؾ
يسبث يیکاو و يالساو و ٞیؽه ٚل٘ای ٚاه ٚؾهاو ،هؽ چه ؾوظجؽ هإثؽ گؽظیـعه
و باٚث بؽ بیعاؼی باْى نطى نعه هیجىايع .و گاهی اؾ ْـؽ ٠انـطاو بـی
ٚلن و یا ٚل٘ای بی ٚ٘ٚيیؿ ه٘کى اقث چًیى ظولث به ظقث آیع.
و ایى بعاو هايع که نطى ياظايی ْالی به ظقث ظانحه و بـه هٛـؽٌ ٢ـؽول
گػانحه بانع܀ چىو او ز٧ی٧ث ٦ی٘ث و خًكیث آوؼا به ضىبی ي٘یظايع ،يؽا٠
يازب ٚیاؼ بؽ و٦حم ؼقیعه ،به بهای ياچیؿ اؾ ظقحم بیؽوو آؼظ.
و یا ایًکه بؽضی ٚل٘ا ز٧ای ٥ازکام کحـاب اللـه ؼا گىیًـع ،چـىو ضـىظ بـعاو
ٚ٘ٚيکًًع باٚث ٚػاب ایهاو و يدـات و اؾظیـاظ ٦ـؽب هكـح٘ٛیى گـؽظظ .البحـه
چايف جى٢ی ٥ظؼ چًیى يىؼت به ظیگؽاو ک٘حؽ وا ٙ٦نىظ ،اؾ ایًؽو ضـعای هحٛـال
به ٚباؼت ؾيًع ،گىیًعگاو بی ٚ٘ٚؼا ج٧بیر کؽظه هی٢ؽهایع:
ن آَم َن ُوا ل ِم َ تَق ُول ُونَ م َا ل َا تَفْع َل ُونَ ﴿ ﴾۸كَب ُر َ مَقْت ًا عِند َ الل ّه ِ
یا أَ یه َا ال ّذ ِی َ
أَ ن تَق ُولُوا م َا ل َا تَفْع َلُونَ ٗيٖ9/١
قغمت دوم /آساهگاه يفظ ،باسگاه ؽیطاو 000 /
جؽخ٘ه :ای کكايی که ای٘او آوؼظه ایـع چـؽا هـیگىییـع آو چـه ؼا کـه بـه آو
ٚاه ٚيیكحیع .بكیاؼ ياپكًع اقث يؿظ ضعای هحٛال آيکه بگىییع هگؽ بـه آو ٘ٚـٚ
يکًیع.
به هؽ زال جى٢ی ٥یا٢حى ایى گىيه ؼاه ؼویها ؼا با واقـٓه گىیًـع ،کـه اؾ ا٦ـىال
ضعا و ؼقىل و گاهی اؾ هٓالٛات آثاؼ ٚؽ٢ا و اه ٚالله ايحباه گؽ٢حه باؼی بـا ضـىظ
به ظ٦ث بؽ ٘ٚؽ گػنحۀ ضىیم يٗؽ به ٞـىؼ ايعاضحـه و اؾ آو چـه کـؽظه يـعاهث
باًْی زاي ٚکؽظه گىیع :چه کؽظی ،یا چه نعی ،ه٘ه ٘ٚؽ به ٣ٞلـث ،يحیدـه
هن به ایى ٚؿت یا غلث܀ آضؽ چه هینىی؟ ظؼ آیًعه ضّ ههی ؼا بؽ اقاـ ٚه٥
بؽ ظیى و پیؽوی اؾ آو ٦ـؽاؼ ظهـع ،کـه ایـى و اهثـال ایـى ايحبـاه بـا واقـٓه ياهیـعه
هینىظ.
روم – بالواططه:
آو بانع که بعوو کعام چیؿی ضىظ به ضىظ ظؼ ٦لب ن٘ا جىخه به اهىؼ ضیـؽ و
ً
جؽک اؾ هٛايی ال٧اء هینىظ܀ هـثال ظؼ بكـحؽ یـا کـىچ یـا خـای آؼام يهكـحه ایـع
هیبیًیع ،که ظؼ ظل ن٘ا وا ٙ٦هیگؽظظ ،که اؾ ایى ه٘ه هؽظم آؾاؼی و بعکاؼی یـا
٢الو و ٢الو کاؼهای هُؽ چه زاي ٕٚو جا کی هی ي٘ایی؟ بیا ظیگؽ جىخه ي٘ـا و
ً
باؾ گؽظ ،و یـا ایًکـه ٘ٚـؽ ؼا بـه ٣ٞلـث و هًٛـیث و َـؽؼ اوالظ بهـؽ ضًىيـا
هٗلىهاو گػنحايعی ،چه نع؟ آضؽ کدا هینىظ؟ و چؽا چًـیى هیکًـی؟ بیـا اؾ
ضعا بحؽـٕ ظیگؽ ایى ه٘ه جداوؾ و هؽظم آؾاؼی و کح ؼونیها ؼا جؽک ي٘إ.
ایىها ه٘ه ي٘ىيه های اؾ الهاهـات هلکـی ظؼ ظل بانـع .چًايچـه ؼقـىل ٚلیـه
الكالم ٢ؽهىظه اقث:
ان لربکم فی ایام الدهر نفحات افلا تعرضوا الیها
ً
جؽخ٘ه :اؾ بؽای ضعای هحٛال ظؼ نبايه ؼوؾ بؽ ٦لىب ايكاوها ضًىيا هـإهًیى
يٗؽ هاقث܀ آیا به ایى يٗؽ ها باؾگهث و جىخه هیکًیع؟
جىاهش هىجىد باصهن هفقىد / 001
ا٦كام ایى يٗؽ و جٛعاظ آو بؽ بىاْى انطاو هح٣اوت اقث .یًٛی بؽضی هـؽظم
ؼا ؼوؾ چًع باؼ ،و بُٛی ؼا یکباؼ ،و ٦ك٘حی ؼا ظو ؼوؾ یا قه یا چهاؼ یا پًح یـا ظه
یا بیكث ؼوؾ بٛع ،و الی آضؽ ٘ٚؽ یکباؼ ،ایى يٗؽ بؽ ٦لبم ا٢حع .که ٚلـث ک٘حـؽ
ً
وا ٙ٦نعو ایى يٗؽها ضايا بؽ ٦لب بًابؽ کثؽت هٛايی و قیاهی بـاْى انـطاو
بانًع.
به هؽجبۀ ظومٚ ،عم ازكاـ اؾ ایى يٗؽ و زحی ٚ٘ٚيکؽظو اؾ ه٘ه بیهحؽ جباٚع
٢ايله بیى يٗؽ ضعای هحٛال ؼا بؽ ٦لىب باؼ آوؼ نعه ،یًٛی ه٘یًکـه يٗـؽ اول بـؽ
ظلم وا ٙ٦نعه و او به اثؽ وقاوـ نیٓاو و ؼهؿيیهای آو ،به آو و ٙ٦يگػانـحه،
٢ؽ یب ضىؼظ ،اگؽ آو آو يٗؽ به ؼوؾ یک باؼ هینع به ْـىؼ هثـال ،ظو ؼوؾ یکبـاؼ
نىظ܀ اگؽ به آو يیؿ اه٘یث يعاظ ،چهاؼ جا پًح ؼوؾ بٛع ،و بال٣ؽٌ که به ایـى يیـؿ
اٚحًا يکؽظ ه٣ث یا ظه ؼوؾ بٛع ،و هکػا ظؼ يىؼت ٚعم جىخه و کاؼ يه بكـحى بـه
آو يٗؽ ضاو ،بٛع هكا٢ث اؾ هاهی به هاهی ،بلکه قال یکباؼ ،و زحـی بـه ٘ٚـؽ
یک یا ظو باؼ بیم ظؼ بؽضی انطاو وا٦ـ ٙيهـعه .ایيـؽا يیـؿ بایـع ظايكـث کـه
وخىظ ج٧ىیۀ خكن اؾ ظؼک زالل و زؽام به چه جًاقب کـه جٟػیـه هینـىيع ،بـه
ه٘یى پی٘ايه ظؼ وؼوظ ه٘چى يٗؽ ها اؼجباِ و اثؽ هكح٧ین ظاؼظ .یًٛـی کكـايیکه اؾ
هعاؼک زالل و ْیب خكن ناو اؾ يٟاؼت جا کبـاؼت جؽبیـه یا٢حـه بانـع ،و٦ـى٘
ه٘چى يٗؽها بیهحؽ و ؾوظجؽ܀ و به کكايی که اؾ وخىه زؽام اهـؽاؼ زیـات نـاو اؾ
ههع جا لسع بیهـحؽ نـعه بانـع ،ک٘حـؽ و ظیؽجـؽ بانـع .و ایـى جٟییـؽات بـه قـًیى
انطاو يیؿ جا خای هؽبىِ اقث .ج٘ث بالطیؽ
به ؼوؾ چهاؼنًبه ١٤ظلى ۽ ١٣٤هـ ل هٓاب ٥ۻ غی السده ۴۽ ١٣هـ ٤یًٛی
ظؼقث ظؼ ؼوؾ ٚیع قٛیع اَسی ظؼ کىجه ٣٦لیهای هسبف ظه٘ؿيگ ايدام یا٢ث.
You might also like
- وظیفۀ علما و مشایخDocument40 pagesوظیفۀ علما و مشایخکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Jam-2 جمال و کمال صانع ج در مصنوعات یا جام و میگر دومDocument70 pagesJam-2 جمال و کمال صانع ج در مصنوعات یا جام و میگر دومکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- شمس المعارفDocument123 pagesشمس المعارفکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Jam-6 الفبای اسرار قرآن یا جام و میگر ششمDocument114 pagesJam-6 الفبای اسرار قرآن یا جام و میگر ششمکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Jam1 خودشناسی خداشناسی یا جام و میگر اولDocument46 pagesJam1 خودشناسی خداشناسی یا جام و میگر اولکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Jam-3 انسان و اسرار قرب یا جام و میگر سومDocument88 pagesJam-3 انسان و اسرار قرب یا جام و میگر سومکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Jam-4 انسان و فلسفهء امتحان یا جام و میگر چهارمDocument98 pagesJam-4 انسان و فلسفهء امتحان یا جام و میگر چهارمکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- علل انحطاط مسیحیت در مشرق زمینDocument7 pagesعلل انحطاط مسیحیت در مشرق زمینurhaiaNo ratings yet
- TamhidatDocument73 pagesTamhidatbemedic270No ratings yet
- Harakate Varzeshi (WWW - VeyQ.ir)Document47 pagesHarakate Varzeshi (WWW - VeyQ.ir)Majid KarimiNo ratings yet
- مقره های فشار قوی و انواع آنDocument14 pagesمقره های فشار قوی و انواع آنkarimirelayNo ratings yet
- شرح کود جزا - جلد دومDocument704 pagesشرح کود جزا - جلد دومکتابخانه آشنا کتابتون100% (1)
- شرح کود جزا - جلد دومDocument704 pagesشرح کود جزا - جلد دومasuhilla8No ratings yet
- Kelile Va DemneDocument187 pagesKelile Va DemnenamavayaNo ratings yet
- گیلگمیش - جرج اسمیتDocument79 pagesگیلگمیش - جرج اسمیتArmin EskandariNo ratings yet
- شرح کود جزا - جلد سومDocument531 pagesشرح کود جزا - جلد سومکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- شرح کود جزا - جلد سومDocument531 pagesشرح کود جزا - جلد سومasuhilla8No ratings yet
- موقعیت سادات افغانستان در مناسبات میان قومیDocument520 pagesموقعیت سادات افغانستان در مناسبات میان قومیSayed Alavi100% (1)
- UntitledDocument520 pagesUntitledSayed AlaviNo ratings yet
- شرح کود جزا - جلد چهارمDocument649 pagesشرح کود جزا - جلد چهارمasuhilla8No ratings yet
- شرح کود جزا - جلد چهارمDocument649 pagesشرح کود جزا - جلد چهارمکتابخانه آشنا کتابتون100% (1)
- دین ستیزی نافرجامDocument199 pagesدین ستیزی نافرجاممحمد صادقیNo ratings yet
- مهندسی مطالعه PDFDocument54 pagesمهندسی مطالعه PDFAbrang PrintingNo ratings yet
- در مکتب تمدن آفرين رمضانDocument125 pagesدر مکتب تمدن آفرين رمضانکتابخانه آشنا کتابتون100% (1)
- راهنمای عملی در نواختن پیانوDocument39 pagesراهنمای عملی در نواختن پیانوArmin EskandariNo ratings yet
- شرح کود جزا - جلد اولDocument640 pagesشرح کود جزا - جلد اولasuhilla8No ratings yet
- شرح کود جزا - جلد اولDocument640 pagesشرح کود جزا - جلد اولکتابخانه آشنا کتابتون50% (4)
- تاریخچه جریان جپ و پیدایش افکار کمونیستی جدید 1Document199 pagesتاریخچه جریان جپ و پیدایش افکار کمونیستی جدید 1Rohullah HASHIMINo ratings yet
- Anwaar e SalatDocument301 pagesAnwaar e SalatNoor Ullah SailNo ratings yet
- AghaLibraryDocument127 pagesAghaLibraryAbulrahman HamdardNo ratings yet
- كامفيروز دیروز و امروزDocument433 pagesكامفيروز دیروز و امروزSayed AlaviNo ratings yet
- Mabade-Maktab-Tawhed مبادی مکتب توحیدDocument216 pagesMabade-Maktab-Tawhed مبادی مکتب توحیدکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- سادات افغانDocument518 pagesسادات افغانSayed AlaviNo ratings yet
- سادات افغانستان در آزمون زمانDocument518 pagesسادات افغانستان در آزمون زمانSayed Alavi100% (1)
- چهل حدیث درباره رمضانDocument34 pagesچهل حدیث درباره رمضانmatinsarwari98No ratings yet
- چهل حدیث درباره رمضانDocument34 pagesچهل حدیث درباره رمضانکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فیقهی ئاسان بهشی پاك وخاوێنی باسی حوكمهكانی پاككردنهوه وئاوهكانDocument8 pagesفیقهی ئاسان بهشی پاك وخاوێنی باسی حوكمهكانی پاككردنهوه وئاوهكانIslamHouseNo ratings yet
- رقص عقابهاDocument30 pagesرقص عقابهاbgn yosufNo ratings yet
- اعلیٰ حضرت اور عقیدۂ ختمِ نبوتDocument34 pagesاعلیٰ حضرت اور عقیدۂ ختمِ نبوتابُوالبَتُول ڈاکٹر صفدر علی قادری رضویNo ratings yet
- سال بلواDocument236 pagesسال بلواForoozanNo ratings yet
- آزمون کاردانی به کارشناسی سراسریDocument15 pagesآزمون کاردانی به کارشناسی سراسریiran tahsilNo ratings yet
- ROZقهوهDocument25 pagesROZقهوهmelika aghamirzaNo ratings yet
- Vancouver Persian Sport Fishing Magazine 1Document87 pagesVancouver Persian Sport Fishing Magazine 1Anonymous SDvTgmsCjbNo ratings yet
- حقوق زوجینDocument11 pagesحقوق زوجیننصیر صالحيNo ratings yet
- Norooz NameDocument88 pagesNorooz NamejingilberdNo ratings yet
- خلاصه جلد اول کتابDocument54 pagesخلاصه جلد اول کتابrzahedfarNo ratings yet
- 7025 Biz - Niqe - Urushemiz Mehemmed - Helim - Yarqin Ebced Ozbekce 1399 106Document106 pages7025 Biz - Niqe - Urushemiz Mehemmed - Helim - Yarqin Ebced Ozbekce 1399 106BOT KhonsuNo ratings yet
- 5 6068951662997799229Document96 pages5 6068951662997799229Sohrab NadariNo ratings yet
- شرح کود جزا - جلد دوم-215-288-23-74Document52 pagesشرح کود جزا - جلد دوم-215-288-23-74Hashmat VipNo ratings yet
- The Connection Between Historiography and Astronomy in The Safavid EraDocument35 pagesThe Connection Between Historiography and Astronomy in The Safavid Erahamidje53No ratings yet
- سرشت جنسی انسان ریان ج ۴Document100 pagesسرشت جنسی انسان ریان ج ۴Armin AmiriNo ratings yet
- نشأة الدولة الإسلاميةDocument15 pagesنشأة الدولة الإسلاميةMoroccan DreamNo ratings yet
- خوای تاك و تهنها ئهو خوایهیه كه (خالق) وپهرستراوهDocument4 pagesخوای تاك و تهنها ئهو خوایهیه كه (خالق) وپهرستراوهIslamHouseNo ratings yet
- _Document49 pages_bahozNo ratings yet
- انسان بی خودDocument50 pagesانسان بی خودaziziNo ratings yet
- ناسینی خواDocument8 pagesناسینی خواIslamHouseNo ratings yet
- المعادن الثقيلة و تأثيرها على النباتDocument878 pagesالمعادن الثقيلة و تأثيرها على النباتStar NetNo ratings yet
- چهل حدیث درباره توحیدDocument60 pagesچهل حدیث درباره توحیدBehishta PanjshiriNo ratings yet
- Jam-5 اسرار خلقت تا بارگاه عظمت یا جام و میگر پنجمDocument138 pagesJam-5 اسرار خلقت تا بارگاه عظمت یا جام و میگر پنجمکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Jam-4 انسان و فلسفهء امتحان یا جام و میگر چهارمDocument98 pagesJam-4 انسان و فلسفهء امتحان یا جام و میگر چهارمکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Jam-3 انسان و اسرار قرب یا جام و میگر سومDocument88 pagesJam-3 انسان و اسرار قرب یا جام و میگر سومکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- کفایة النحو پښتوشرح هدایة النحوDocument479 pagesکفایة النحو پښتوشرح هدایة النحوکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- قهرمانان اسلامDocument49 pagesقهرمانان اسلامکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- Dalil Zakiren With Cover دلیل الذاکرینDocument213 pagesDalil Zakiren With Cover دلیل الذاکرینکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- کتاب شش جام به تقویه ایمان علامه صاحب فDocument576 pagesکتاب شش جام به تقویه ایمان علامه صاحب فaliahmad100% (1)
- حقیقی جاناں ﷺ نعتونه پشتو ۔حقDocument289 pagesحقیقی جاناں ﷺ نعتونه پشتو ۔حقکتابخانه آشنا کتابتون100% (1)
- فضائل فلسطین و مسجد اقصی در روشنائی قرآن وسنتDocument208 pagesفضائل فلسطین و مسجد اقصی در روشنائی قرآن وسنتکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- ترجمه جدولی قرآنکریمDocument1,230 pagesترجمه جدولی قرآنکریمکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- اسرائیل و فلسطین از اکبر هاشمی رفسنجانیDocument107 pagesاسرائیل و فلسطین از اکبر هاشمی رفسنجانیکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فلسطین" از منظر امام خامنه ایDocument414 pagesفلسطین" از منظر امام خامنه ایکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- سرگذشت فلسطینDocument448 pagesسرگذشت فلسطینکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- شعر مقاومت در فلسطین اشغال شدهDocument98 pagesشعر مقاومت در فلسطین اشغال شدهکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- ادبیات مقاومت در فلسطین اشغال شدهDocument143 pagesادبیات مقاومت در فلسطین اشغال شدهکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- تروریسم صهیونیستی در فلسطین اشغالDocument409 pagesتروریسم صهیونیستی در فلسطین اشغالکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فتح الهدایة پښتو ⑩ شرح د هدایه الشفعة الکراهیةDocument596 pagesفتح الهدایة پښتو ⑩ شرح د هدایه الشفعة الکراهیةکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فتح الهدایة پښتو ⑥ شرح د هدایه البیوعDocument727 pagesفتح الهدایة پښتو ⑥ شرح د هدایه البیوعکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فاصله ادیان فاجعه فلسطین نوشته میشل لولونDocument181 pagesفاصله ادیان فاجعه فلسطین نوشته میشل لولونکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فتح الهدایة پښتو ⑫ شرح د هدایه الجنایاتDocument520 pagesفتح الهدایة پښتو ⑫ شرح د هدایه الجنایاتکتابخانه آشنا کتابتون100% (1)
- فتح الهدایة پښتو ⑧ شرح د هدایه الودیعةDocument677 pagesفتح الهدایة پښتو ⑧ شرح د هدایه الودیعةکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فتح الهدایة پښتو ④ شرح د هدایه الایمانDocument687 pagesفتح الهدایة پښتو ④ شرح د هدایه الایمانکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فتح الهدایة پښتو ⑪ شرح د هدایه بیع الرھن مکملDocument598 pagesفتح الهدایة پښتو ⑪ شرح د هدایه بیع الرھن مکملکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- فتح الهدایة پښتو ③ شرح د هدایه النکاحDocument738 pagesفتح الهدایة پښتو ③ شرح د هدایه النکاحکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- اسرار سازمان مخفی یهود ژرژ لامبلنDocument126 pagesاسرار سازمان مخفی یهود ژرژ لامبلنکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- داستان نویسی پیتر اکونومی و رندی اینگرمنسنDocument433 pagesداستان نویسی پیتر اکونومی و رندی اینگرمنسنکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
- کیمیای سعادت دوجلدیDocument904 pagesکیمیای سعادت دوجلدیکتابخانه آشنا کتابتونNo ratings yet
