‫وظيفه علما و مشاخي رد ربارب دين چيست؟‬

‫و‬
‫ک﵀تشيى صاويه اص عياعت سوص‬

‫دو هىػظه لل﵀ی‪ ،‬ايذيؾ﵀ًذايه و الهام بخؼ حضشت‬

‫الذاػی الی الله هىاليا هح﵀ذ ػطاء الله فاحب فيضايی‬
 ‫ؽًاعًاهۀ کتاب‬
‫ػًىاو‪ :‬وظيفۀ ػل﵀ا و هؾايخ دس بشابش ديى چيغت؟ و ک﵀تشيى صاويه اص عياعت سوص‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫هؤلف‪ :‬الؿا‪٠‬ی الی الله هىاليا هع﵀ؿ ‪ٙ٠‬اءالله ِاظب ‪٨‬یٕايی‬
‫ياؽش ‪:‬کايىو ‪٨‬كهًگی ‪٠‬الهه ‪٨‬یٕايی‬
‫ففحه آسا‪٠ :‬بؿال﵀بیى ‪٠‬ابؿ‬
‫تاسيخ يگاسػ ‪ 9431 :‬و ‪ 9433‬هـ ي‪ ،‬هعبه ؾه﵀ميگ کابل‪.‬‬
‫چاپ اول‪٬ 82 :‬ىن ‪ ،9434‬چاپ دوم‪ :‬ؼماو ‪ 9349‬هـ ي‬
‫تيشاژ‪ ۱444 :‬شلؿ‬

‫کلیه ظ٭ى‪ ٪‬ا‪٠‬ن ال چاپ و جکریك‪ ،‬يىؽه بكؾاقی‪ ،‬جكش﵀ه و اشمای ایىها بكای‬
‫کايىو ‪٨‬كهًگی ‪٠‬الهه ‪٨‬یٕايی هع‪٩‬ى‪ ٚ‬و ي٭ل ه‪ٙ‬الب با ـکك هأؼف بالهاي‪ ٟ‬اوث‪.‬‬
 ‫فهرست‬

‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬

‫ه٭ام و و‪ٜ‬ی‪٩‬ۀ ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ ‪1 ............................................................‬‬

‫ي‪ٝ‬كی بك اِل ‪٠‬لث پى﵀ايی قهبكاو ؾیًی ‪2 ............................................‬‬

‫پاؾاي ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ ؾق ظال ‪٩٤‬لث ال ؾیى چیىث؟ ‪4 ..............................‬‬

‫قهبكاو ؾیى ؾق ِعًه های ‪١٨‬الیث شايی و هالی چكا ظّه کا‪٨‬ی ي﵀ی گیكيؿ ‪9 ..‬‬

‫ؾق چًیى ظالث و ِىقت چه بایؿ کكؾ؟ ‪13 ...........................................‬‬

‫کمتریه زاویه از سیاست روز‬

‫ؾقن اول ‪23 ...............................................................................‬‬

‫ؾقن ؾوم ‪22 ...............................................................................‬‬

 ‫پیشگفتار‬
‫ؾقؾ اظىان ياگىاقیهای شكوظات بك شىن بیـؿاق اوـث‪ .‬و ؾقؾهًـؿ‪،‬‬
‫ليؿه بىؾو قا ه﵀رل اوث‪ .‬هىاليای ؾقؾهًؿ پیکك ياب و ؼالُ ‪٬‬ـكنو ليـؿه‬
‫اوث و جى ٌكی‪ٌ ٧‬او جى بكوهًؿ اوالم‪.‬‬
‫چىو ٘بییب ظاـ‪ ٪‬ه‪ً١‬ىی ش‪٩‬ای یاق و ا‪٤‬یاق با بك پیکك ؾا‪٤‬ؿاق یک یک‬
‫ّ‬
‫هی ٌ﵀اقؾ و به وو‪١‬ث و ‪ٝ٠‬﵀ث ؾیؿ (ا‪٨‬﵀ى ٌكض الله ِؿقه لالوالم ‪٨‬هـىا‬
‫‪٠‬لی يىق هى قبه) ؾق اهحؿاؾ ؾوقؾوـث لهايـهها بـه جصكیـه و جعلیـل ‪٠‬ىاهـل‬
‫ظ٭ی٭ی پكؾاؼحه وپه يىؽه های ٌ‪٩‬ا بؽً ‪٬‬كنيی قا جصىیم هی ‪٨‬كهایًؿ‪.‬‬
‫ؾو يىؽه جعث ه‪ٙ‬ال‪١‬ه ظا‪ٜ‬ك (ه٭ام و و‪ٜ‬ی‪٩‬ـۀ ‪٠‬ل﵀ـا و هٍـایػ و ک﵀حـكیى‬
‫لاویه ال ویاوث قول) نئیًه ج﵀اهی اوث ال بیًً ‪٠‬﵀ی‪٠ ٫‬ىاهل يابىاهايیها ؾق‬
‫شاه‪١‬ۀ ا‪٨‬ث لؾۀ هى﵀ا به اوالم بالؽاِه هیهى ها که قول بًیاؾی و ‪ٝ٠‬ی﵀ـی‬
‫هكبیاو ؾیًی ی‪ً١‬ی ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ ؾیى و ‪٨‬اش‪١‬ۀ ال ‪٩٤‬لث و وهل ايگـاقی نو‬
‫بمقگىاقاو و وكؾهؿاقاو شاه‪١‬ه بك ظیات ه‪ً١‬ـىی و اشح﵀ـا‪٠‬ی هـكؾم ظـاؾخ‬
‫هی گكؾؾ و جاکیؿ بكیى يکحه که ای﵀او ای٭او ـهايث و ٌ‪١‬ىق هـی ا‪٨‬كیًـؿ و‬
‫ب‬
‫ؾوث هكهىل پٍث پكؾۀ ِعًه های ویاوی و هـكوز قول قا وأـعا بـكهال‬
‫ب‬
‫هی ي﵀ایؿ‪ .‬ی٭یًا ؼىايًؿۀ گكاهی يیم په ال ه‪ٙ‬ال‪١‬ه با ها ه﵀ًـىا ؼىاهًـؿ ٌـؿ‬
‫ايؿیٍـ﵀ًؿ‬ ‫که اگك يؿاهای جًبیهی ؾه ها وال ‪٬‬بل الیى قوض شلیـل‪ ،‬ؾقا‬
‫به گىي شاو و ای﵀او ٌیًؿه و يیىٌیؿه هیٍـؿ‪ .‬بـی ٌـک هـی جىايىـث ال‬
‫بكول ‪٨‬صای‪ ٟ‬و ه‪ٝ‬الن کریكۀ گفٌحه شلىگیك گكؾؾ اهیؿواقین جا هًىل کـه ؾیـك‬
‫يٍؿه بك ؾلهای هىئىلیى ؾیًی اهل بّیكت اذك پفیك گكؾؾ و ‪٨‬كؾاهای قوٌى‬
‫و با و‪١‬اؾت قا به یاقی ؼؿا (ز) بًیاؾ گفاقيؿ‪ .‬و هى الله جى‪٨‬ی‪٫‬‬

‫(اؾاقه)‬
 ‫ا‪٠‬ىـ بالله هى الٍی‪ٙ‬ى الكشین‬

‫ِ ِ‬
‫ا ْلحم َْد ُ للّه ال َّ ّذ ِی هَد َان َا لِهَـذ َا وَم َا ك َُّن ّا لِنَه ْتَدِیَ لَو ْلا أَ ْن هَد َان َا اللّه ُ‬

‫جكش﵀ه‪ :‬ذًا و ِ‪٩‬ث هك ؼؿای قا که هؿایث کكؾ ها قا و اگك ظٕكت او‬

‫شلث ‪ٝ٠‬﵀حه قهً﵀ىيی ي﵀ی ‪٨‬كهىؾ‪ ،‬ها يبىؾین که قاه یابین‪( .‬ا‪٠‬كا‪)34/٦‬‬
‫به ‪٠‬باقۀ ؾیگك‪ :‬اگك او شلث ‪ٝ٠‬﵀حه ها قا به ٌاهكاه هىح٭ین قاه ي﵀ائی‬
‫ي﵀ی کكؾ ها يبىؾین که قاه یاب هی ٌؿین‪.‬‬

‫مقام و وظیفۀ علما و مشایخ‬

‫ایى یک ظ٭ی٭ث ايکاق ياپفیك اوث که ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ و ‪٤‬یكه قوًٌ‪٩‬کكاو‬

‫هإهى به يىبث ؼىیً شای يٍیى ه٭ام يبىت بىؾه و هیباًٌؿ‪ .‬بًابك بمقگی‬
‫ایى ه٭ام و و‪ٜ‬ی‪٩‬ۀ وًگیى ؼىؾ هاهىق ايؿ که هايًؿ ظٕكات ايبیاء کكام‬
‫ب‬
‫ؼّىِا ظٕكت هع﵀ؿ (َ) ؾق ا‪٠‬الی ظ‪ ٫‬و ؾ‪ ٟ٨‬بؿ‪٠‬ات و قهً﵀ىيی‬
‫به ه‪١‬ك‪٨‬ث ـات او شل ٌايه ؾق جكویس ٌكای‪ ٟ‬و اظکام بکىًٌؿ و چىو‬
‫ِعابه کباق ؾ‪٬‬ی٭ه قا ‪٨‬كو گفاٌث يؿاقيؿ و ؾق به شای نوقؾو ایى اهك‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/2‬‬

‫ؼ‪ٙ‬یك البحه هىقؾ ظ﵀له ا‪٠‬ؿای ‪ٜ‬اهكی و باً٘ی ؾیى ‪٬‬كاق ؼىاهًؿ گك‪٨‬ث‬
‫اللم اوث که به ظکن نیه کكی﵀ه‪:‬‬
‫اس و َاخْ شَوْنِ‪ ﴿ ...‬هایؿه‪﴾٤٤/‬‬ ‫تخْشَوُا ْ َّ‬
‫الن ّ َ‬ ‫فَلا َ َ‬
‫ال هیچ که ؾق هیچ شای بین يکًًؿ ‪٨‬٭ٗ به ٌیى‪ ٞ‬اواهك ؼؿا شل‬
‫ب‬
‫شالله و جك يىاهی او بؿوو ال کىچکحكیى ي‪ٝ‬كؾاٌث هعٕا لله چىو‬
‫ِعابه کباق و ‪٤‬یكه هإهًاو ِؿق اول به اقاؾۀ ؼلل ياپفیك و ‪٠‬مم هحیى‬
‫ِك‪ ٦‬هىا‪٠‬ی ٌباقولی ي﵀ایًؿ‪ .‬بی ٌک نو چًايکه ایٍاو با نو ا‪٬‬لیث‬
‫هعٓ و ٔ‪٬ ٧١‬ؿقت هالی و ‪٤‬یكه ووایٗ پیٍك‪٨‬ث‪٨ ،‬اجط اکرك ه﵀الک ؾق‬
‫ٌك‪ ٪‬و ‪٤‬كب گكؾیؿيؿ ها يیم به جى‪٨‬ی‪ ٫‬ؼؿای هح‪١‬ال و ٌ‪٩‬٭ات ظٕكت او‬
‫شل ٌايه پیكولی چٍ﵀گیك قا يّیب ؼىاهین ٌؿ‪.‬‬

‫وظری بر اصل علت پسماوی رهبران دیىی‬

‫ب‬
‫ظ‪ ٫‬ایًىث بًابك وا‪١٬‬یث های چٍن ؾیؿ هاو ا‪٠‬حكا‪ ٦‬کًین که وا‪١٬‬ا‬
‫واو‪ٙ‬ه بمقگ پى﵀ايی هایاو ه﵀ايا ؾق ا‪٠‬الی ظ‪ ٫‬و پیٍك‪٨‬ث ؾیى به کاقهای‬
‫کىچک و کن لظ﵀ث ب‪ٕ١‬ی ال ها لًگك ايؿاؼحه و ايحها به ؾقن چًؿ ي‪٩‬ك‬
‫٘الب ال‪١‬لن هعؿوؾ الً‪ٝ‬ك هبحؿی و هىا‪٨‬ك ا‪٨‬حؽاق کكؾه و بكوی ایى ؼؿهث‬
‫ياچیم ؾ‪٠‬ىت ‪٠‬ام که ‪٠‬باقت ال قهً﵀ائی ‪٠‬ىام الًان ب‪ٙ‬ىق جبلی‪ ٣‬اوث ؾق‬
‫‪٬‬ل‪ ٟ‬و ‪٬‬﵀‪ ٟ‬بؿ‪٠‬ات هىا‪٠‬ی يکكؾه بلکه به ؾقن ؼىايی ا٘‪٩‬ال ِ‪٥‬یك که ؾق‬
‫هك شا هكؾم ال ؾیك لهايی به اهل ‪٠‬لن ایً٭ؿق ه‪١‬ح٭ؿ و هؽلُ ايؿ که اوالؾ‬
‫ـکىق و اياخ ؼىیً قا به ظل٭ۀ ج‪١‬لین و ج‪١‬لن اگك به هىصؿ ‪٠‬ل﵀ا يؽىاهًؿ‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪3 /‬‬

‫ظحی به ؼايه های ٌاو يیم هی ‪٨‬كوحًؿ که شمء الیى اوح‪٩‬اؾۀ هًاوب و‬
‫ه‪٩‬یؿ کؿام ‪٨‬ایؿه ؾق اقج٭ای ٌكی‪١‬ث قوىل (َ) يکكؾيؿ‪.‬‬
‫چىو وؽى ؾق باقۀ ؾقن و لیاؾت ه‪١‬لىهات ا٘‪٩‬ال ؾق اهىق ؾیى نهؿ‬
‫ؼىبىث به ایى يکحه يیم اٌاقت کًین نیا ‪٠‬ل﵀ای ه‪١‬اِك بؿیى ظ٭ی٭ث به‬
‫ؼىبی هیؿايًؿ که ؾٌ﵀ًاو وكوؽث اوالم ال ؾیك لهايی بكای اهعای ؾیى‬
‫‪٨‬حىظات ؼىیً قا ال قاه ه‪٥‬م ٌكو‪ ٞ‬کكؾه ايؿ‪ .‬بؿیى ه‪ً١‬ی که ؾق ظل٭ه‬
‫های ؾقوی یک ولىله همؼك‪٨‬ات ٔؿ ؾیًی و جبلی‪٥‬ات هؽال‪ٌ ٧‬كی‪١‬ث‬
‫اوالهی قا به ا٘‪٩‬ال جل٭یى ؾاؾه و ایٍاو قا په ال ٌايمؾه وال جعّیل‬
‫ني٭ؿق ؾق واظۀ ؾیى هعؿوؾ و بی ‪٠‬ال‪٬‬ه باق هی نوقيؿ که به ؼىايؿو ‪٬‬كنو‬
‫کكین ؾوحكن يؿاقيؿ با وشىؾیکه ها اهیؿواق بىؾین جا اوالؾ هىل﵀او ها‪ ،‬په‬
‫ال ٘ی هؿاقز جعّیل ؾاقای ه‪١‬لىهات کا‪٨‬ی بلکه به وىیه ؼیلی ‪٠‬الی و‬
‫کاهل و به هً‪ ٫ٙ‬هىحؿل ؾق باقۀ ؾیى و ه٭ؿوات اوالم به ٌكض و بىٗ‬
‫هعیك ال‪١‬٭ىل ؼىاهًؿ پكؾاؼث‪ .‬هّك‪:ٞ‬‬
‫نيهن يٍؿ هیىك و وىؾای ؼام ٌؿ‪.‬‬
‫ای کاي که ؾق ‪٬‬كنو و ج‪٩‬ىیك و جىٔیط اواوات اوالم اگك ؾوحكن‬
‫يؿاٌحًؿ چه ؼىب هیٍؿ که بك ؾیى و اهل نو جاؼث و جال ي﵀ی کكؾيؿ که‬
‫اکًىو ایى ‪٠‬﵀ل و يحیصه ال نو به چٍن وك ؾق هكکم و والیات ؾیؿه هی ٌىؾ‬
‫به قوی هٍاهؿه ایى ظكکات ٔؿ ؾیًی و ظ﵀له های ياشىاي﵀كؾايه ا‪ٙ٬‬اب‬
‫هؽال‪ ٧‬اوالم‪ ،‬بك ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ واشب اوث جا به هك ِىقجی که ه﵀کى‬
‫باٌؿ ب‪١‬ؿ ال و‪٬‬ث و یا ‪٤‬یكه او‪٬‬ات اللهه ظل٭ه های ؾقوی و جبلی‪٥‬ی قا ؾق‬
‫بیى ه٭حؿیاو و پیكواو ؼىؾ جكجیب ؾهًؿ به هك ِىقجی که بحىايًؿ به هً‪٫ٙ‬‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/4‬‬

‫ولین شلى ایى بؿبؽحی ها و بی بًؿ و باقی ها قا بگیكيؿ و هًىل هن ‪٨‬كِث‬

‫‪٨‬كاوايی به ؾوحكن اهل ؾیى ال يگاه هّىبه وال ‪ ٣١٤١‬ي‪٬ .‬ايىو اواوی‬
‫که به هٍث هاؾه پٍحیبايی ال ؾیى ؾق نو به ‪٠‬﵀ل نهؿه هىشىؾ اوث و يیم‬
‫نلاؾايه نـاو و ا‪٬‬اهث و اشح﵀ا‪٠‬ات ؾق هىاشؿ ٌؿه هیحىايؿ و ‪٨‬یّؿ يىؾ و يه‬
‫ي‪٩‬ك هكؾم به ؾیى و ٌكی‪١‬ث ظ٭ی٭ی اوالم ‪٠‬ال‪٬‬ه هربث و کاهل ؾاقيؿ‪.‬‬
‫وای ال نو وا‪٠‬حی که ؾق ‪٬‬ايىو اواوی کىچکحكیى جفکك ال نو يباٌؿ و‬
‫به وقوؾ ؾق هىاشؿ ه﵀اي‪١‬ث ٌىؾ و ‪٨‬یّؿ یک ي‪٩‬ك به اوالم ‪٠‬ال‪٬‬ه يؿاٌحه‬
‫باًٌؿ ؾق نو ‪٨‬كِث چه بایؿ کكؾ باقی ؾ‪٬‬ث ٌىؾ و ال ؼىاب ؼكگىٌی‬
‫ؼىؾ قا بیؿاق کكؾه‪ ،‬ؾوث به ا‪٬‬ؿام هىذك به قوی وًصً کاهل و اجعاؾ‬
‫ه﵀ه شايبه لؾه به ‪١٨‬الیث ن‪٤‬ال کًین وقيه ظىكت ؾق ظىكت يّیب ها ؾق‬
‫هك ؾو وكا ؼىاهؿ ٌؿ‪.‬‬

‫پاداش علما و مشایخ در حال غفلت از دیه چیست؟‬

‫به ظىب ‪ٜ‬اهك نو چًايکه ؾق ‪٩٤‬لث ؼؿای يؽىاوحه ب﵀ايین و ال هىا‪٠‬ی‬
‫ؾق ا‪٠‬الی ظ‪ ٫‬هٕای٭ه نقین‪ ،‬و یا جىشه ؼىؾ قا به اوح‪٩‬اؾه هك چه بیٍحك ال‬
‫شیب های هكؾم کالو کكؾه و الیًکه ایٍاو نيكا پك يکكؾيؿ ها هن به‬
‫اقٌاؾات ؾیًی و ج‪١‬﵀ین اظکام نو﵀ايی ه﵀اي‪١‬ث نقین‪.‬‬
‫بی ٌک ٘ىقیکه ؾیؿه هی ٌىؾ ؾق ه﵀الک چىو بؽاقا و جاٌکًؿ‪،‬‬
‫جاشکىحاو و اوپايیا و ‪٤‬یكه بًیاؾ ؾیى و اهل نو کٍیؿه ٌؿ‪ ،‬به هع٭كجكیى و‬
‫اٌؿ جكیى وویله هعى و يابىؾ ؼىاهین گٍث‪.‬‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪5 /‬‬

‫هّك‪ :ٞ‬هى شكب ال﵀صكب ظلث به الًؿاهة‬

‫ایى ؾقوث ‪٨‬كِث ؼىاهؿ بىؾ که بك ‪٤‬ا‪٨‬لیى اهىق ؼٍن ؼؿای ‪٤‬الب و‬
‫ل‪ً١‬ث پی‪٥‬﵀بك او(َ) هّؿا‪ ٪‬هی یابؿ چًايکه هی‪٩‬كهایؿ‪:‬‬
‫ن د َاو ُود َ وَع ِيس َى اب ْ ِن‬
‫ل عَلَى لِسَا ِ‬
‫كف َر ُوا ْ م ِن بَنِي ِإسْر َائيِ َ‬ ‫ن ال َّ ّذ ِي َ‬
‫ن َ‬ ‫لُع ِ َ‬
‫ن ع َن ُّمّنكَر ٍ‬ ‫ك بِمَا عَصَوا َّوّك َانُوا ْ يَعْتَد ُو َ‬
‫ن ك َانُوا ْ لا َ يَتَنَاهَو ْ َ‬ ‫م َْر ي َم َ ذَل ِ َ‬
‫فَع َلُوه ُ‪﴿ ...‬هائذه‪﴾٨٧-٨٧/‬‬
‫جكش﵀ه‪ :‬ل‪ً١‬ث کكؾه ٌؿ کا‪٨‬كاو قا ال بًی اوكاییل (که هىقؾ نیث ؼاَ‬
‫و ظک﵀ً ‪٠‬ام اوث) به لباو ظٕكت ؾاوؾ يبی و ظٕكت ‪٠‬یىی قوض‬
‫الله‪ ،‬ایى به وبب نيىث که يا‪٨‬كهايی هیکكؾيؿ و الظؿ هی گفٌحًؿ (لیكا‬
‫ؾقبیى ‪٬‬ىم بىؾيؿ و هی ؾیؿيؿ که هكؾم الٌكی‪١‬ث بال هیگكؾيؿ) یکؿیگك قا‬
‫هً‪ ٟ‬ي﵀ی کكؾيؿ ال نو ‪٠‬﵀ل لٌث که هكجکب نو ٌؿيؿ (کىی نيها قا هً‪ٟ‬‬
‫ي﵀ی کكؾيؿ)‪.‬‬
‫و پی‪٥‬﵀بك (َ) به ا‪٬‬ح‪٩‬ای ایى نیه هباقکه ظؿید ٌكی‪ ٧‬ـیل قا اقٌاؾ‬
‫کكؾه اوث‪:‬‬
‫تظهر الفتن اوالبدع فليظهر العالم علمه فان لم يفعل لعنة الل ّه‬
‫عليه والملائکة والناس اجمعين ولا يقبل الل ّه منه حرفا ولا عملا‬
‫‪( ...‬هٍکىة)‬
‫جكش﵀ه‪ :‬هًگاهیکه ‪ٜ‬اهك ٌؿ ‪٨‬حًه های نؼكالمهاو و یا ‪٤‬یكه ابحال های‬
‫ؼؿاويؿ و یا به ‪٠‬باقۀ واؾه جك ‪٤‬لبه کكؾ ‪٬‬ىای لوؾ گفق هاؾی بك ظ٭ای‪٠ ٫‬الن‬
‫با‪٬‬ی و ِ‪٩‬ائیث اوالهی و ؾیًی‪ ،‬واشب و اللم اوث بك ‪٠‬ل﵀اء که ‪٠‬لن و‬
‫هكؾم واليؿ ی‪ً١‬ی به نو ٘ىقیکه‬ ‫ؾايً ؼىؾ ها قا ه‪ٙ‬اب‪ ٫‬اـهاو و ؾق‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/6‬‬

‫با‪٠‬د بك هؿایث و ـو‪ ٪‬ه‪١‬اِكیى ايگاٌحه ٌىؾ ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ به قهبكی‬

‫‪٬‬ىم بپكؾاليؿ و اگك چًیى يکكؾيؿ په ‪٤‬ا‪٨‬الو ایى ؾو ٘ب٭ه هىحىشب ل‪ً١‬ث‬
‫ؼؿا و هالئکه و ‪٤‬یكه هإهًیى ِالط ب‪ٙ‬ىق ‪٠‬﵀ىم وا‪ ٟ٬‬هی گكؾيؿ و أا‪٨‬ه‬
‫کكؾ نيعٕكت (َ) که ال ایٍاو هیچ ‪٠‬﵀ل ‪٬‬ىلی و یا ‪١٨‬لی که به هك‬
‫ايؿاله يیکى و هىحعىى ب‪ٙ‬ىق اللهی به شا نوقؾه باًٌؿ به ظٕىق ظٕكت‬
‫ؼؿاويؿ شل شالله ه٭بىل يیىث و ه﵀ه قؾ اوث‪.‬‬
‫ال ؼالِه نیث هباقکه ‪٨‬ى‪ ٪‬و ظؿید ٌكی‪ ٧‬پك وأط هی گكؾؾ بك‬
‫ش﵀ا‪٠‬ه ای که ؼؿای هح‪١‬ال و وه پی‪٥‬﵀بك اولىال‪١‬مم و ه﵀ه هالیک و کا‪٨‬ه‬
‫هكؾم ل‪ً١‬ث و ي‪٩‬كیى کًًؿ ظال ٌاو چه و ليؿگی نيها به کؿام ِىقت به‬
‫ب‬
‫ٌكا‪٨‬ث وپكی ؼىاهؿ ٌؿ‪ .‬ابؿا يه و اِال ه﵀کى يؿاقؾ‪.‬‬
‫نیا اگك به ؾیؿۀ ‪٠‬بكت بًگكین ه﵀یى ه﵀ه جىهیى و ظ٭اقت که به اهل‬
‫ؾیى و ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ اهكول هىاشه اوث هباؾی نو ل‪ً١‬ث ه﵀ه شايبه هحفکكه‬
‫يیىث؟ شىاب هربث اوث‪ .‬و اگك ها ؼىؾها قا بالی ؾاؾه و گىل هی‬
‫ايؿالین ایى هن به يى‪ ٞ‬ؼىؾ بؿبؽحی ؾیگكیىث که به وق٘ه هالکث ا‪٨‬حاؾه‬
‫و ال ه﵀ه چیم ؾق ه﵀ه شا هعكوم گكؾیؿین اها هحاو‪٩‬ايه که به ؼىؾ يیاوقؾه و‬
‫ب‬
‫ایى هفلث قا ه‪١‬کىوا به کل﵀ه هًىل هن ‪ً٤‬ی﵀ث اوث ال جًبلی بىیاق جعىیل‬
‫هی ؾهین‪ ،‬ا‪٨‬ىىن و ِؿ ا‪٨‬ىىن‪ .‬و نیا ایى ه﵀ه ل‪ً١‬ث و لشك چكا به یک‬
‫باقگی بك ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ يراق گكؾیؿه اوث؟ وىال بصاوث شىاب ؾقوث‬
‫اللم ؾاقؾ‪.‬‬
‫ؼىٌبؽحايه ؾق ظاٌیه هٍکىة به پاوػ وىال هفکىق چًیى شىاب ؾاؾه‬
‫اوث‪:‬‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪7 /‬‬

‫ال‪١‬ل﵀اء هؿاة اهة و ظكان اهة و ‪٬‬لب اهة و قؤوها ‪٨‬یّال ظهن جّلط‬
‫االهة و ب‪٩‬ىاؾهن ج‪٩‬ىؿ االهة‬
‫ی‪ً١‬ی ‪٠‬ل﵀ا‪ ،‬قهبكاو و هعا‪ٝ٨‬او و ظحی به هًملث ؾل و وك و ‪٤‬یكه ا‪ٕ٠‬ای‬
‫قئیىه ؾق اهث ايؿ اگك ایٍاو ِالط و يیک گٍحًؿ ه﵀ه هكؾم ؼىب و يیک‬
‫گ‪٩‬حاق و يیک ق‪٨‬حاق هی گكؾيؿ و اگك نيها ؼىؾ ‪٨‬اوؿ و ؼكابکاق ٌؿيؿ ه﵀ه‬
‫يیاوقيؿ‪ ،‬ي‪١‬ىـ‬ ‫‪٬‬ىم ؾق هك شا بی بًؿ و باق گٍحه ال هیچ چیم و ‪٠‬﵀ل با‬
‫بالله هى ٌكوق اي‪٩‬ىًا‪.‬‬
‫اکًىو وأعىث که ِؿق يٍیًاو ه٭ام يبىی ه‪١‬اِك ؾق ؼاي٭اها و‬
‫هؿاقن و یا کكوی يٍیًاو (قهبكی) و ‪ٕ٬‬ا قا به چه ‪٩٤‬لث و به چه يى‪ٞ‬‬
‫ؼىٌگفقايی ها و نقام باٌی گكی ها هحىشه بىؾه و به پیكوی ال ي‪٩‬ه به‬
‫ب‬
‫چه ايىا‪ ٞ‬جمویك و ظیله ب‪ٕ١‬ا بهكه کٍی ها یا اوحر﵀اق هكؾهی قا به هیاو‬
‫نوقؾه و ظحی ال قاه های ياهٍكو‪ ٞ‬و ياقوا اهكاق ليؿگی با ه﵀ه ٌكهًؿگی‬
‫ؼىؾ قا هی ي﵀ایًؿ و ایى ‪٠‬﵀ل قا چكا کكؾه و یا هی کًًؿ‪٘ .‬ىقیکه ال‬
‫نيعٕكت (َ) ‪٠‬بؿالله ابى هى‪١‬ىؾ (َ) قوایث کكؾه اوث‪:‬‬
‫که ‪٠‬ل﵀ا ‪٠‬لن ؼىؾ ها قا جکیه گاه اهل شاه هی واليؿ‪ ،‬ی‪ً١‬ی جىوٗ ‪٠‬لن‬
‫‪٠‬ل﵀ای وىء‪ ،‬ه٭حؿقاو و شاه ٘لباو اوح‪٩‬اؾه های ياشایم کكؾه و هی کًًؿ و‬
‫اهل ‪٠‬لن ایى ظكبه قا بكؼال‪ ٦‬اواوات ٌك‪ ٞ‬چكا به ؾوث ایٍاو هیؿهًؿ‬
‫لیكا اهیؿ هی ي﵀ایًؿ که ٌایؿ ال ‪٬‬ؿقت و ذكوت نيها اوح‪٩‬اؾه ببكيؿ‪.‬‬
‫که ‪٠‬یى ایى ِعًه ها قا هن اکًىو ؾق ؾوایك قو﵀ی و ؾق ظل٭ه های‬
‫‪٠‬الیصًاباو ب‪ٙ‬ىق ؼّىِی و ‪٠‬﵀ىهی بؿوو کن و کاوث هی بیًین و يحیصه‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/8‬‬

‫نو اهايث ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ اهكولیىث که به قوًٌی ج﵀ام بؿوو جكؾیؿ و‬

‫جٍکیک هی بیًین و ؾق هکحىبات هفکىق اوث‪:‬‬
‫که اگك ‪٠‬الن ؾق هباض اوكا‪ ٦‬کًؿ ‪٠‬ىام ؾق هکكوه هباؾقت وقليؿ و اگك‬
‫‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ هکكوهات و بؿ‪٠‬ات قا به ؾیؿۀ بی ا‪٠‬حًائی يگكيؿ و پكوا‬
‫يیاوقيؿ ‪٠‬ىام الًان ؾق ای‪٩‬ا و ج‪١‬﵀یل ظكام باکی يً﵀ایًؿ و هکفا اگك ایٍاو‬
‫ؾق ظكام کاقی و ظكاهؽىاقی وا‪ٌ ٟ٬‬ىيؿ ‪٠‬ىام الًان قو به ک‪٩‬ك نوقؾه بی‬
‫ا‪٠‬حًا گكؾيؿ‪ .‬ي‪١‬ىـ بالله هى ٌكوق اي‪٩‬ىًا و هى ویأت ا‪٠‬﵀الًا‪.‬‬
‫او قظ﵀او بابا په ؾی هکله ؾ پٍحى په ؼىږه ژبه ؾا ه‪ٙ‬لب ویلی ؾی‪:‬‬
‫له بیــــًا يه جــــپىـىىيه ؾ هــك چا ٌی‬ ‫له ړيؿو يه ؾ لیـؿو پىٌحًه يٍی‬
‫څى چی وحكگی پټىی ؾا ئی گًاه ٌی‬ ‫ؾ ؾوو وـحكگى و‪ٜ‬ی‪٩‬ه ؾه ډیكه گكايه‬
‫ؾق باقۀ ه﵀چى اقباب ِالض ‪ٜ‬اهكی و ‪٨‬ىا‪ ٪‬ه‪ً١‬ىی به يام بكؼی شاه‬
‫يٍیًاو ٌكی‪١‬ث و ٘كی٭ث‪٠ ،‬ك‪٨‬ا و اولیاء کكام ول‪ ٧‬به جأوی ال نیات بیًات‬
‫و اظاؾید وكوق کائًات (َ) که ها پاقه ال نو قا ب‪ٙ‬ىق ي﵀ىيه ؾق باال یاؾ‬
‫نوقی کكؾین اٌ‪١‬اق نبؿاق وكوؾه و قهً﵀ائی های پك اقلي ي﵀ىؾه ايؿ‪ ،‬جا‬
‫ٌایؿ با‪٠‬د ايحباه ٌاو گكؾیؿه ال پیكوی ي‪٩‬ه ؾق ٔاللث يی‪٩‬حًؿ‪ ،‬که ایًک‬
‫چًؿ ي﵀ىيه ال نو قا ب‪ٙ‬ىق هؽحّك جفکك هیؿهین‪:‬‬
‫چكا ‪٠‬لن با‪٠‬د ‪٨‬ىاؾ هی گكؾؾ لیكا نو ؾق جمئیى ‪٬‬ىای هاؾی‪ٌ ،‬هىت‬
‫قايی و ‪٤‬یكه ‪٨‬عاٌی ها اوح‪٩‬اؾه به ‪٠‬﵀ل هی نیؿ که گ‪٩‬حه ايؿ‪:‬‬
‫‪٠‬لن اگك بك ؾل ليؿ یاقی ٌىؾ‬ ‫‪٠‬لن چىو بك جى ليؿ هاقی ٌىؾ‬
‫‪٠‬لن ِىقت پیٍه نب و گل اوث ‪٠‬لن ه‪ً١‬ی قهبك شاو و ؾل اوث‬
‫***‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪9 /‬‬

‫چىو ‪٠‬﵀ل ؾقجى يیىث ياؾايی‬ ‫‪٠‬لن چًؿايکه بیٍحك ؼىايی‬

‫چاقپائـی بك او کحــابی چًؿ‬ ‫يه هعــ٭‪ ٫‬بىؾ يه ؾايٍ﵀ًـــؿ‬
‫***‬
‫و لکكؾه ؼىؾ پٍی﵀او يٍؿی‬ ‫ای ؾل وي‪٩‬ه بیاؾ قظ﵀او يٍؿی‬
‫لیى ش﵀له ٌؿی ولی هىل﵀او يٍؿی‬ ‫ِى‪٨‬ی و ‪٨‬٭یه و ‪٠‬الن و ؾايٍ﵀ًؿ‬
‫‪٬‬یل و ‪٬‬ال ؾق کاق يیایؿ هیچ قوی ؾق ‪٠‬﵀ل هیکىي ای بىیاق گىی‬

‫رهبران دیه در صحىه های فعالیت جاوی‬

‫و مالی چرا حصه کافی ومی گیرود‬

‫ب‬
‫چىو اواوا هىا‪٠‬ی ؾق اهىق ؾیى به قوی یک ‪٠‬٭یؿه ذابث و ‪٠‬الی باً٘ی‬
‫به يام ای﵀او بكپاوث‪ ،‬ه﵀چًايکه هاؾیىو به هعىق ـو‪ٌ ٪‬هىت قايی و ‪٤‬یكه‬
‫‪٨‬عاٌی لوؾ گفق نيی هی چكؼًؿ و هىا‪٠‬ی ؼىحگی ياپفیك ؾق لهیًه به‬
‫ِك‪ ٦‬هیكوايًؿ‪ ،‬ایى چًیى بك پیكواو ‪ ٫ٍ٠‬و ‪٠‬ال‪٬‬ه با ؼؿا و ؾیى اللهىث‬
‫و‬ ‫جا ‪٠‬الوه ال کىًٌ ؾق جاهیى اهكاق ليؿگی و جك‪٬‬ی ه﵀ه شايبه ؼا‬
‫و٘ى‪ ،‬لیكبًای ه﵀ه هکاقم اؼال‪٬‬ی و ‪٠‬٭یؿوی قا يیم ه‪ٙ‬اب‪ ٫‬اواوات ٌك‪ٞ‬‬
‫ايىق‪ ،‬هًىصن واؼحه و ؾقیى باقه به هىا‪٠‬ی ؼىیً وهل ايگاقی يکًًؿ‪.‬‬
‫ایى ه﵀ه پى﵀ايی‪ ،‬جا هًىل اکرك قهبكاو ؾیًی و ‪٤‬یكه‬ ‫اها با وشىؾ ؾق‬
‫پیكواو اوالم اگك به ‪٩٤‬لث ‪٨‬كو ق‪٨‬حه و ؾق ؾ‪٨‬ا‪ ٞ‬ال ؾیى و جك‪٬‬ی نو کىًٌ‬
‫‪٬‬ابل هالظ‪ٝ‬ه قا ايصام ي﵀ی ؾهًؿ‪ ،‬شای جأو‪ ٧‬ؾق جأو‪ ٧‬اوث‪.‬‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 01‬‬

‫ایى قویه ذابث هی کًؿ که ؾق ظ٭ی٭ث ـو‪ ٪‬ظّىل هاؾیات بك ‪ ٫ٍ٠‬و‬

‫‪٠‬ال‪٬‬ه با ؼال‪ ٫‬کایًات ‪٤‬لبه یا‪٨‬حه و ایى ‪٠‬﵀ل ق‪٨‬حه ق‪٨‬حه ها قا بك هًهیات شكی‬
‫واؼحه و ؾق يحیصه ها قا به ٔ‪٬ ٧١‬ىای ای﵀ايی هًصك ي﵀ىؾه اوث که ؾق باقه‬
‫ای﵀او کاهل و ٔ‪١‬ی‪ ٧‬و ای﵀او هإهى و هًا‪ ،٫٨‬نیات بیًات و اظاؾید وكوق‬
‫الىاؾات ‪٠‬لیه الىالم و الّلىات به يام کحاب االی﵀او ؾق اکرك ِعاض وحه‬
‫باب های شؿاگايه ؾاقؾ و ها ال ؼى‪٘ ٦‬ىالث به ایً٭ؿق اٌاقت کكؾه و‬
‫ب‪ٙ‬ىق جی﵀ى ایى یک ؾو ظؿید و نیات قا گىاه هی نوقین‪ .‬العؿید‪:‬‬
‫عن ابی هريره (رض) قال النبی (ص) الايمان بضع و سبعون‬
‫او بضع و ستون شعبة فافضلها قول لااله الاالل ّه و ادنا اما طة‬
‫الاذی عن الطر يق‪( ...‬هح‪٠ ٫٩‬لیه)‬
‫جكش﵀ه‪ :‬ای﵀او ؾاقای ه‪٩‬حاؾ و چًؿ شمء اوث که بهحكیى ه﵀ه ـکك ؼؿای‬
‫هح‪١‬ال به ل‪ ٛ٩‬ال اله االالله… اوث و اؾيایً ؾوق کكؾو جکلی‪ ٧‬ال قاه‬
‫هىل﵀او هرل وًگ و یا ‪٤‬یكه چحلی ها که ‪٠‬ابكیى قا لظ﵀ث هیؿهؿ‪.‬‬
‫چىو ؾق اول هفکىق اوث اشمای ای﵀او‪ ،‬بهحكیًً ـکك قا جفکك ؾاؾه ايؿ‬
‫ؾايی چكا؟‬
‫به ایى ه‪ً١‬ی اوث جا هإهى ـکك ؼؿای هح‪١‬ال قا به ه﵀او ايؿاله گىیؿ که‬
‫او قا ؾق هك شا و هك و‪٬‬ث بك ؼىیً ظأك و يا‪ٜ‬ك یابؿ و ؾق چًیى ِىقت‬
‫بكای ه‪١‬ك‪٨‬ث یگايگی ظٕكت او به ؾیگكاو و شلىگیكی ا‪٠‬﵀ال ياهٍكو‪ ٞ‬و‬
‫‪٤‬یكه جبهکاقی های اهل لهاو بی ٌک به ایراق شاو و هال هٕای٭ه يیاوقؾه‬
‫و اؾيا جكیى بین و هكان قا هن ال اظؿی ؾق ؾل قاه يؿاؾه هكؾايه و هىحايه ؾق‬
‫جكویس ؾیى و ه﵀اي‪١‬ث ال هك گىيه قوي و نئیى هكؾم بی ؾیى ؼىاهؿ کكؾ‪.‬‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪00 /‬‬

‫ب‬
‫ه﵀یًکه ها اهكول هّؿق هیچگىيه هىا‪٠‬ی ؼّىِا که به ؾاؾو هال یا‬
‫شاو ج‪١‬ل‪ ٫‬هىح٭ین گیكؾ ظأك يٍؿه و ي﵀ی ٌىین و یا ؾق بكابك ا‪٠‬الی ظ‪٫‬‬
‫ال ا‪ٙ٬‬اب هؽال‪ ٧‬و جهؿیؿ ایٍاو هی جكوین‪ ،‬ؾق ظ٭ی٭ث ه﵀ايا ای﵀او به‬
‫هكجبۀ ٔ‪ ٧١‬قویؿه و ٌک يیىث که به ٌك‪ ٦‬هعى و يابىؾی باٌؿ‬
‫چًايکه ؼؿای هح‪١‬ال ‪٨‬كهىؾ‪:‬‬
‫اس أَ ن يُتْرَكُوا أَ ن يَق ُولُوا آم ََّن ّا و َه ُ ْم ل َا يُفْتَن ُونَ‬ ‫حسِبَ َّ‬
‫الن ّ ُ‬ ‫الم أَ َ‬
‫﴿ ‪ً٠‬کبىت‪﴾٢ -٣/‬‬
‫ی‪ً١‬ی گ﵀او هی ؾاقيؿ هكؾم که به هصكؾ ؼىايؿو کل﵀ة االوالم و یا به‬
‫شای نوقؾو ب‪ٕ١‬ی ‪٠‬باؾات شايی هايًؿ ي﵀ال و یا چیمهای جمئیًی و‬
‫جٍكی‪٩‬اجی هرل ه‪١‬اي ِالط و یا جكش﵀ه چًؿ نیث و ظؿید ال ‪٠‬كبی به لباو‬
‫هلی بؿوو ؾیگك ابحأل‪ ،‬به ه﵀یى ‪٬‬ؿق کاق هإهى گكؾیؿه و ؾولث ای﵀او و‬
‫‪٬‬كب ه٭ام با٘ى يّیب ٌاو ؼىاهؿ گكؾیؿ يه هكگم‪ ،‬بلکه ؾق شای ؾیگك‬
‫هی ‪٨‬كهایؿ‪:‬‬
‫لِيَب ْلُو َك ُ ْم أَ ُّي ّك ُ ْم أَ حْ سَ ُ‬
‫ن ع َمَل ًا ﴿ هلک‪﴾٢/‬‬
‫جكش﵀ه‪ٌ :‬﵀ا قا نلهایً هی کًین و اهحعاو هی ي﵀ایین که جا کؿاهیى‬
‫که ال ش﵀ا‪٠‬ه هإهًیى به بهحكیى و ؼىبحكیى کاق های ‪٠‬﵀لی و وؽث‬
‫جكیى نو بك ي‪٩‬ه هإ‪ ٫٨‬هی گكؾيؿ که ؾق نیۀ هباقکه هكجبه ظىى ‪٠‬﵀ل ی‪ً١‬ی‬
‫کاق ؼىب قا اقلي بىمائی يؿاؾه و ا‪٠‬﵀ال ؼىبحك و بهحك قا ال بًؿگاو ؼىؾ‬
‫ظٕكت او شل ٌايه ؼىاوحاق گكؾیؿه اوث ‪.‬‬
‫اٌحباه ؾیگك ها ‪٨‬٭ٗ ال نيصا هًٍأ هی گیكؾ ٘ىقیکه ؾق اول قوالۀ هفا به‬
‫اوحًاؾ نیات بیًات جفکك ؾاؾین که هكؾم هًىىب به قهبكاو ؾیًی و پیكواو‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 02‬‬

‫ٌكی‪١‬ث هع﵀ؿی (َ) نوايحكیى اهىق هعؿوؾ اوالم قا به ؼىٌی ؼىؾ‬

‫ايحؽاب کكؾه و ؾق هٍکالت و هىا‪٠‬ی بالبؿل و یا نو چًاو ا‪٠‬﵀الی که‬
‫هإشم به اشك أ‪١‬ا‪ ٦‬هٕا‪ ٧٠‬ؾق نؼكت و ظأكت هی گكؾؾ ولی ايؿ‬
‫ؾاؾه و یا به ؾاؾو کؿام‬ ‫هٍکل و به يمؾ ي‪٩‬ه ياپىًؿ اوث ه﵀ه قا جك‬
‫چیمی کىچک اؾای ـهث کل قا ال گكؾو ؼىؾ وا‪ ٗ٬‬ؾايىحین هايًؿ‬
‫ک﵀ک به ؾیى و يّكت به اوالم قا به ؾاؾو جىجه یا پكچۀ ياو باوی و وكؾ و‬
‫یا کؿام ‪٬‬كاو و ٌايمؾه پىلی به ‪٨‬٭كأ‪ ،‬ايصام یا‪٨‬حه ؾايىحین‪.‬‬
‫و هکزا هًگام تبليؾ‪ ،‬فمشأ و ؿشبا و ضؼفا اگش اػ﵀ال ياهؾشوع سا‬
‫هشتکب ؽىيذ بش آيها تاخت و تاص و ايذاختى تىبشه های تکفيش به‬
‫گشدو های ؽاو پشداختين‪ ،‬اها بشػکظ الىيا و اؽشافياو دس هحل‬
‫و يا عاحۀ يفىر همتذياو ها و يا ؿيشه اهاکى که هش چه خىاعتًذ اص‬
‫ه﵀ًىػات سا خىد کشده و به ديگشاو ييض تح﵀يل ي﵀ىده ايذ‪ ،‬هيچ‬
‫يگفته و ي﵀ی گىيين‪.‬‬
‫و هن نيايی قا که ؾق لهیًه چیمی به کؿام شای ال والیث یا ه﵀لکث‬
‫گ‪٩‬حه باًٌؿ جبلی‪ ٣‬او قا ‪٨‬كْ ک‪٩‬ائی و وا‪ ٗ٬‬کًًؿه هىئىلیث ٌؽُ ؼىؾ‬
‫به يمؾ ؼؿا شل شالله ٌ﵀كؾه این‪ ،‬ظااليکه اٌحباه کلی و ‪٤‬لٗ هعٓ‬
‫اوث‪.‬‬
‫و به هكجبۀ چهاقم با ایى ه﵀ه بی ا‪٠‬حًائی ؾق اهىق ؾیى و ؼى‪ ٦‬ال ا‪٠‬ؿای‬
‫ب‬
‫ؾیى ب‪ٕ١‬ا چًیى ؾیؿه هیٍىؾ که اگك ‪٠‬ال﵀ی ک﵀ی به ِكاظث لهصه ‪٨‬صای‪ٟ‬‬
‫قا ظىاب کكؾه و بی پكؾه وؽى قايی ي﵀ىؾه اوث‪ ،‬ه﵀یًکه ؾق نو هعٕك‬
‫او شالب جىشه و هىقؾ ي‪ٝ‬ك هىل﵀اياو ‪٬‬كاق گك‪٨‬ث ؾق ظال کايىو ظىاؾت‬
‫بكؼی هًىىبیى ایى ه٭ام به شىي نهؿه به ٔؿ و ي٭یٓ گ‪٩‬حاق او بیايات‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪03 /‬‬

‫ب‬
‫ؾاؾه اوث جا باٌؿ که به اِ‪ٙ‬الض ال هكجبۀ ٌكا‪٨‬ث او کاهیؿه و ٔ﵀ًا‬
‫اوح‪١‬ؿاؾ ‪٠‬الی ‪٠‬ل﵀ی و بكجكی اي ال وی به يمؾ هكؾم قوٌى گكؾیؿه باٌؿ‪،‬‬
‫ظاٌا و کال که اٌحباه ِكیط و بؿبؽحی يهایث بمقگىث‪.‬‬
‫و گاهی چًیى ؾیؿه هی ٌىؾ که ؾق نو هصله یکی ال اٌكا‪٨‬یاو اگك‬
‫ظٕىق ؾاٌحه و قٌحه وؽى ايؿکی به ٘ا‪ ٪‬ابكوی نو ن‪٬‬ا ؼىقؾه ؾق ظال‬
‫یکی ال هؿاظاو به پٍحیبايی ال نو ن‪٬‬ا به اهايث و جع٭یك نو ‪٠‬الن هإهى و بی‬
‫جكن و بین ؾق نيصا پكؾاؼحه اوث‪.‬‬
‫و يا اگش او سا باداس های ولت به هحاکن به واعطه ايًکه چشا حك‬
‫گفته و چشا به حمايك و فجايغ که اص جايب اکثش صػ﵀ا عيل آعا فشود‬
‫آهذه‪ ،‬اؽاست کشده هی عپاسيذ‪ ،‬دسعت سوؽى اعت که به هحبظ‬
‫های طىيل ال﵀ذت هحکىم و يا اص داس فايی به عشای بالی بالىعيله‬
‫تىعط ايى هًغىبيى لضا ؽتافته خىاهًذ بىد‪.‬‬

‫در چىیه حالت و صىرت چه باید کرد؟‬

‫ب‬
‫الیًصا بك ه﵀ه اهل اوالم ؼّىِا ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ و ‪٤‬یكه قهبكاو ؾیى و‬
‫قوًٌ‪٩‬کكاو واشب اوث که ب‪ٙ‬ىق اللهی و هح‪١‬ؿی و ب٭ىن اي‪٩‬كاؾی و‬
‫اشح﵀ا‪٠‬ی ؾوث ايؿق کاق و باق جك‪٬‬ی ؾیى و پیٍك‪٨‬ث اوالم و ه﵀الک‬
‫اوالهی گكؾيؿ و هك واظؿ ها بایؿ ه‪ٙ‬الب ـیل قا به ؾ‪٬‬ث هؿي‪ٝ‬ك ؾاٌحه‬
‫باًٌؿ‪:‬‬
‫اول‪ -‬ؾق باقه ج‪١‬لین و ج‪١‬لن اوالؾ هكبى٘یى ؼىیً که والؿیى و ‪٤‬یكه‬
‫والت و قؤوای ‪٨‬اهیل و بالًىبه هىی و‪٩‬یؿاو ‪٬‬ىم و اقباباو و هلک ها یکی‬
‫ب‪١‬ؿ ؾیگك قول ههن قا به ؾوي ؾاٌحه و ؾاقيؿ‪.‬‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 04‬‬

‫بك ه﵀ه پؿقاو و هاؾقاو نهىؼحى ‪٠‬لن و جهیه ي﵀ىؾو ووایٗ ج‪١‬لین ‪٨‬كْ‬
‫اوث چًايچه قوىل (َ) ‪٨‬كهىؾه‪:‬‬
‫طلب العلم فر يضة علی کل مسلم و مسلمة (قواه ابى هاشه)‬
‫و يیم نيعٕكت (َ) ‪ٍ٨‬كؾه ايىا‪٠ ٞ‬لن قا بك ؾو ‪٬‬ىن ي﵀ىؾه که هی‬
‫‪٨‬كهایًؿ‪ :‬العلم علمان علم الاديان و علم الابدان‬
‫چىو هؿاقن ؾولحی و ‪٤‬یكه يٍكیه های هلی و ‪٤‬یك هلی ؾق قاه ‪٠‬لن ابؿاو‬
‫که هكاؾ ال ‪٠‬لن ه‪١‬اي و ِعث شىن و جأهیى ليؿگیىث به ظؿ اللم‬
‫پیٍك‪٨‬ث ي‪ٝ‬كی ظاِل کكؾه ايؿ الیًكو بیً الیى هىئىلیث ابىیى ؾق‬
‫جعّیل ایى ‪٠‬لن هك‪٨‬ى‪ ٞ‬اوث‪.‬‬
‫ولی ايًکه اجايب دس تؼ﵀ين ػلن هؼاػ به اعتفاده اص فشفت دس‬
‫هـض اکثش جىاياو و به خقىؿ هغل﵀اياو هطالب ضذ ديًی و‬
‫هزهبی سا گًجاييذه و دس يتيجه بشای بهشه کؾی يا پخؼ کشدو‬
‫سويه اعتؼ﵀اس جذيذ خىيؼ صهيًه سا تىعط ايؾاو بشابش کشده ايذ‪.‬‬
‫دسيى باسه پذساو و هادساو و ؿيشه سؤعای فاهيل و والت اهىس‬
‫هغئىليت ؽذيذ ػًذالله و ػًذالًاط و ػًذ التاسيخ داسيذ با دس‬
‫يظش گشفتى هطالب فىق و ک﵀ی پشوگشام اعاعات ديًی دس هکاتب‬
‫و هميذ هايذو کتب فمه به صباو ػشبی و ػذم وجىد ؽشايغ به صباو‬
‫هلی با ؿيشه هؾکالت که دسيى باسه ه﵀يى اآلو ک﵀اکاو به پيؼ‬
‫ً‬
‫سوی ه﵀ه هغل﵀اياو خقىفا بطىس الصهی بشای پذسها و ؿيشه‬
‫سؤعای فاهيل اهل اعالم هىجىد اعت‪.‬‬
‫اصيًشو الصم اعت تا پذساو و هادساو و ؿيشه سوؽًفکشاو‬
‫خايىاده های اعالهی اوالد خىيؼ سا هىاظبت ي﵀ايًذ و وعايط‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪05 /‬‬

‫تحقيل و کثشت هؼلىهات ؽاو سا دس اهىس ديى و حتی آو خالهای‬

‫که دس باسه ديى به هـض اطفال هىجىد اعت به هًطك و اعلىب‬
‫همتضيات اهشوصه و بطىس هؼمىل فشاهن کشده و اوالد خىيؼ سا با‬
‫بهتشيى افىل تذسيظ ديى هجهض عاصيذ‪.‬‬
‫ب‬
‫و هکفا هال اهاهاو هىاشؿ که با جأو‪ ٧‬ؾق اکرك ٌهكها ؼّىِا ؾق‬
‫کابل ه﵀ه و ه﵀ه بًابك بی ا‪٠‬حًائی ‪٬‬ىم جعىیلؿاقاو هىاشؿ‪ ،‬هاللهاو ؾ‪٨‬اجك و‬
‫‪٠‬ؿه هح‪١‬ل﵀یى ؾاقال‪١‬لىم جعث ‪٬‬باله نوقؾه ايؿ‪ ،‬ها ؾقیى باقه بعد يؿاقین‬
‫که اهاهث ٌاو ؼىبىث یا يه‪ ،‬ولی قوض ه‪ٙ‬لب ؾقیًصاوث که ایٍاو‬
‫هّكو‪٨‬یث ه‪١‬یى بكای اهكاق ليؿگی ؾاقيؿ ‪٨‬٭ٗ به هىاشؿ شای گمیى ٌؿو‬
‫به ه٭ّؿ هه﵀ايؽايه ا‪٬‬ىام و ا‪٬‬اقب ؼىیً واؼحى و ؾق نو اوباب لهى و‬
‫ل‪١‬ب‬
‫و ظحی ؼال‪ٌ ٦‬ك‪ ٞ‬هايًؿ قاؾیى‪١ٙ٬ ،‬ه بالیها و ‪٤‬یكه هًعید ال‪١‬﵀ىم‬
‫ؾیؿه هی ٌىؾ چىو ظصكه هىصؿ هن ٔن هىصؿ اوث ظحی ي‪ٝ‬ك به ه٭ىله‬
‫‪٬‬كیب هك ٌی که به ظکن ٌی اوث ظىاٌی هىصؿ بایؿ ال وشىؾ هال‪٠‬بث‬
‫و ‪٠‬بریات هأهىو و هّئىو باٌؿ با جأو‪ ٧‬که ال ٘ك‪٠ ٦‬ؿه کریك هًىىبیى‬
‫ه٭ام اهاهث ه﵀ه اٌیأ هحفکكه با ‪٤‬یكه بؿبؽحی ها به ؾاؼل هىصؿ و ايؿقوو‬
‫ظصكه هال اهام به شای نوقؾه هی ٌىؾ‪.‬‬
‫هكگاه پیٍىایاو ‪٬‬ىم به ایى ‪٨‬كِث ظىان ٔ‪ ٧١‬ؾیى‪ ،‬به چًیى قویه ها‬
‫‪٠‬ىْ جؿقیه و ج‪١‬﵀ین اظکام ٌك‪ ٞ‬به هً‪ ٫ٙ‬به ‪٠‬الی و ه‪١‬٭ىل هٍ‪٥‬ىل‬
‫باًٌؿ چ‪ٙ‬ىق هیٍایؿ ایى شاه‪١‬ه پیٍك‪٨‬ث به اوالم یا ؾیى کكؾه بحىايؿ‪.‬‬
‫لفا بك ه﵀ه هال اهاهاو و هىی و‪٩‬یؿاو و قؤوای ‪٨‬اهیل اوالم ؾق هك شا و‬
‫هك و‪٬‬ث اللم اوث که به جؿقیه کحب ؾیًی و جكش﵀ه نو به لباو هاؾقی‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 06‬‬

‫هكؾم کىٌاو بىؾه و ؾ‪٬‬ی٭ه قا ؾق لهیًه ٔای‪ ٟ‬يگفاقيؿ وقيه ‪ً٠‬ؿالله و ‪ً٠‬ؿ‬
‫ب‬
‫الكوىل و به يمؾ ه﵀ه چیم‪٨‬ه﵀او ‪٠‬الن اوالم ٌؿیؿا هىئىل هىحًؿ‪ ،‬بایؿ هك‬
‫ایى پى﵀ايی ها و ظحی ج٭ىیه وكوام نوقی يیكوی‬ ‫چه شؿی جك به ؾق‬
‫ا‪٠‬ؿاء پی ببكيؿ و به شبیكه و چاقه نو ه﵀ث ‪٠‬الی و ِك‪ ٦‬هىا‪٠‬ی ؾاهًه‬
‫ؾاق قا ؾق پیً گیكيؿ‪.‬‬
‫ؾوم‪ -‬چىو ليها بؿبؽحايه ال بكکث ٌ﵀ىل ؾق هىاشؿ ه‪ٙ‬اب‪ ٫‬نؾاب و‬
‫وًى اوالم به ؾاؼل وحك اللم و به شای ه‪١‬یى ؾق اکرك قوایات اهل وًث‬
‫ه﵀ًى‪٬ ٞ‬كاق گك‪٨‬حًؿ ایًصاوث که و‪ٜ‬ی‪٩‬ه ٌىهكاو و ‪٤‬یكه قؤوای ؼايىاؾه ها‬
‫وًگیًحك ٌؿه و ؾق بكابك ؼؿا و قوىل و شمای اظحبان ؼاين ها و هً‪ٟ‬‬
‫ب‬
‫ایٍاو ال اوح﵀ا‪ ٞ‬ظل٭ه های جبلی‪ ٣‬ؾیى بایؿ ٌؽّا به هًگام نهؿو ؾق ؼايه‪،‬‬
‫ليها و ‪٤‬یكه اوالؾ ِ‪٥‬یك و وایك هكبى٘یى ؼىیً قا ال ‪٬‬بیل ؼؿهه و ؾیگك‬
‫هًىىبیى ‪٨‬اهیل قا جعث جل٭یى و ج‪١‬لین اظکام ؾیى ‪٬‬كاق ؾهًؿ و اگك‬
‫يحىايىحًؿ په قاه قا بكای ‪٨‬كا گك‪٨‬حى ایٍاو به اظکام ؾیى و ٌكی‪١‬ث ه﵀ىاق‬
‫واليؿ‪ .‬و يیم ي‪ٝ‬ك به نیه کكی﵀ه‪:‬‬
‫ي َا أَ ُّ ّيهَا ال َّ ّذ ِي َ‬
‫ن آم َن ُوا قُوا أَ نفُسَك ُ ْم و َأَ ه ْل ِيك ُ ْم ن َار ًا ﴿ جعكین‪﴾٦/‬‬
‫جكش﵀ه‪ :‬ای هإهًیى ظ‪٩‬ا‪ٜ‬ث کًیؿ ي‪٩‬ه های ؼىیً و هكبى٘یى و‬
‫هًىىبیى ؼىؾ قا ال و‪٬‬ى‪ ٞ‬ؾق نجً‪.‬‬
‫ی‪ً١‬ی ایٍاو قا ب‪٩‬ه﵀ايیؿ جا ؾق به شای نوقؾو اظکام و ظىى ه‪١‬اٌكت با‬
‫ظ٭ؿاقاو و اشح﵀ا‪ ٞ‬ؾقوث و ِعیط ه‪ٙ‬اب‪ ٫‬اواوات ٌك‪ ٞ‬باًٌؿ‪ .‬و ؾق ‪٤‬یك‬
‫ب‬
‫الیى ٌؿیؿا ‪ً٠‬ؿالله هىئىل و هأؼىـ هی باٌیؿ‪.‬‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪07 /‬‬

‫ُ‬
‫لیكا ؾق نیه هباقکه کل﵀ۀ ( ‪٬‬ىا) ؾق يگهبايی کكؾو اهل بیث به ِی‪٥‬ه‬
‫ظکن‪ ،‬به ‪٠‬باقۀ ؾیگك ب‪ٙ‬ىق ‪٨‬كْ ه٭كق ٌؿه و ايکاق ال نو ک‪٩‬ك و ‪٩٤‬لث ال‬
‫وی گًاه کبیكه و اِكاق بك گًاه کبیكه هًصك به لوال ای﵀او گكؾؾ‪ .‬و هکفا‬
‫ؾق شای ؾیگك ؾق باقه قهً﵀ائی ليها و هىئىلیث ٌاو قا به گكؾو هكؾها‬
‫ل ق ََّو ّام ُونَ عَلَى النِّسَاء ‪ ﴿ ...‬يىاء‪﴾١٤/‬‬
‫چًیى جّكیط کكؾه‪ :‬الر ِ ّج َا ُ‬
‫ب‬ ‫ب‬
‫جكش﵀ه‪ :‬هكؾها ‪٬‬این ٌؿه گاو وهاهىقاو ايؿ بك ليها جا ایٍاو قا ‪٬‬ىال و‪٠‬﵀ال‬
‫ؾق ای‪٩‬ای اواهك وجك يىاهی هإ‪ ٧ٜ‬و ؾايا گكؾايًؿ‪.‬‬
‫الیًكو ‪٨‬٭ها گًاه ُظكاو ‪٠‬ا‪٬‬الو بال‪٥‬او و ‪٤‬یكه اياخ ‪٨‬اهیل قا ب‪ٙ‬ىق اللهی و‬
‫‪ّ٬‬ؿی ؼىايؿه ايؿ ی‪ً١‬ی کن ؾايٍی و بی ؾايٍی ایٍاو و یا هكجکب ٌؿو‬
‫ب‬
‫نيها به هعاقم و ‪٤‬یكه ه﵀ًى‪٠‬ات و هعؿذات اهىق ؼّىِا ‪ّ٠‬ك ظأك ال‬
‫ؼىؾ ایٍاو بالؼىاوث هی ٌىؾ که چكا ؾق ظال بلى‪ ٢‬و ‪٠‬٭ل و ؾاٌحى ای﵀او‬
‫به اواوات اوالم‪ ،‬کكؾيؿ و ایى بالؼىاوث قا الماهی گىیًؿ‪.‬‬
‫و اص ؽىهش و يا پذس و هادس و ؿيشه سؤعای فاهيل پشعًذ که ؽ﵀ا‬
‫آهش و حاکن بش ايؾاو بىديذ چشا آيها سا به تطبيك احکام ديى واداس‬
‫يغاختيذ‪ .‬بًابش ايى دو آيه هباسکه فىق الصم اعت که ه﵀ه پذسها و‬
‫ؽىهشها‪ ،‬دسک باصخىاعت سوص جضا سا کشده و دس پی تفهين ديى‬
‫دس فاهيل خىيؼ کىؽؼ بغضائی ي﵀ىده ايؾاو سا به هش يىع که‬
‫ً‬
‫دايًذ و تىايًذ باص داسيذ وسيه به گًاه ػ﵀ل آيها ؽذيذا ػًذالله‬
‫هغئىل ايذ‪.‬‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 08‬‬

‫وىم‪ -‬اِل ههن ؾیگك اج‪٩‬ا‪ ٪‬و اجعاؾ ه﵀ه شايبه هىل﵀اياو و ‪٠‬ل﵀ای کكام‬
‫و هٍایػ ‪ٝ٠‬ام ظ٭ی٭ی و هصالی ‪٠‬الن اوالم اوث که ؾق پیٍك‪٨‬ث ؾیى و‬
‫جكویس ٌكای‪ ٟ‬قول بىمائی ؾاقؾ چًايچه ؼؿای هح‪١‬ال هی ‪٨‬كهایؿ‪:‬‬
‫ل اللّه ِ جَم ِيع ًا و َلا َ تَف ََّر ّقُوا ْ ‪ ﴿ ...‬نل ‪٠‬﵀كاو‪﴾944/‬‬
‫و َاعْت َصِ م ُوا ْ بِ حَب ْ ِ‬
‫جكش﵀ه‪ :‬چًگ ليیؿ به قیى﵀او هؿایث ی‪ً١‬ی ‪٬‬كنو و اواوات اوالم ه﵀ه‬
‫ٌ﵀ا ای گكوه هإهًیى‪ ،‬جىٔیط ؾاٌحه که ي‪٩‬ا‪ ٪‬و اؼحال‪ ٦‬قا ؾق لهیًه قاه‬
‫يؿهیؿ و نيعٕكت (َ) ‪٨‬كهىؾه‪ :‬الجماعه رحمة والفرقة عذاب‬
‫(هٍکىة)‬
‫جكش﵀ه‪ :‬ش﵀ا‪٠‬ث با‪٠‬د يمول قظ﵀ث ؼؿا و اؼحال‪ ٦‬و ٌ٭ا‪ ٪‬وبب‬
‫يمول ‪٬‬هك ؼؿا و جباهی نيها هی گكؾؾ که الیى اِل ؾايىحه و يا ؾايىحه‬
‫پیكوی هی کًًؿ‪ .‬و ال ؾیؿ ه‪١‬٭ىل و جصكبه هن ذابث اوث که ؾق اج‪٩‬ا‪ ٪‬چه‬
‫پیٍك‪٨‬ث و جك‪٬‬ی و کاهیابی هٕ﵀ك اوث‪١ٌ .‬ك‪:‬‬
‫ٌیك ژیاو قا بؿقايًؿ پىوث‬ ‫لٍکك هىقاو هن ال اج‪٩‬ا‪٪‬‬
‫***‬
‫ظىًث باج‪٩‬ا‪ ٪‬هالظث شهاو گك‪٨‬ث نقی به اج‪٩‬ا‪ ٪‬شهاو هیحىاو گك‪٨‬ث‬
‫ب‬
‫وشىؾ اج‪٩‬ا‪ ٪‬به هك ‪ّ٠‬ك و لهاو جأذیك بىمائی ؾاٌحه و ؾاقؾ‪ ،‬ؼّىِا به‬
‫و‪٬‬ث ها که ال هك ٘ك‪ٌ ٦‬یكاله ؾیى پاٌیؿه و ا‪٠‬ؿای ؾیى ال ايىا‪ ٞ‬ووایٗ‬
‫گىياگىو جؽكیب ‪٠‬الن اوالم به پی﵀ايه ووی‪ ٟ‬هىا‪٠‬ی ؼىحگی ياپفیك قا ؾق‬
‫پیً گك‪٨‬حه و يحیصه پیٍك‪٨‬ث ٌاو قا ؾقیى باقه به ه﵀ه ه﵀الک و يىاظی‬
‫ب‬
‫ؼّىِا ه﵀لکث ‪٠‬میم ها ا‪٥٨‬ايىحاو به چٍن وك ه﵀گاو ؾق ه﵀ه شا‬
‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟ ‪09 /‬‬

‫ب‬
‫ؼّىِا به کايىو قو﵀ی ه‪١‬ك‪٨‬ث ؾق هکاجب و باالجك ال نو ؾق ؾوایك هی‬
‫بیًًؿ‪.‬‬
‫و خالفه هش کظ هيذايذ که ايى آلاياو اؽشافی و يا هحتشهاو‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫عش چىکی لغ﵀ا به پىل ها تشبيه و بؼضا به خىو ها تؾًه ايذ‪ ،‬ػالوه‬
‫اصيى ياو اص ها خىسيذ و يطفه ها هغتًذ ولی دػای عش ؽشلی ها يا‬
‫ؿشبی ها سا هی کًًذ‪.‬‬
‫با هٍاهؿۀ چًیى ظالث چ‪ٙ‬ىق هیٍایؿ که ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ هك یک ؼال‪٦‬‬
‫ظکن ؼؿا شل شالله و به اِ‪ٙ‬الض «هك کله بكؼیال» باًٌؿ و یا ٘ىقیکه‬
‫ؾق باال پاقه ال قویه ب‪ٕ١‬ی کىجه ي‪ٝ‬كاو هًىىب به ایى ه٭ام ‪٠‬ل﵀ی جفکك‬
‫ب‬
‫ؾاؾین هىح٭ی﵀ا یا ب‪ٙ‬ىق ‪٤‬یك هىح٭ین به شاو ه﵀ؿیگك ا‪٨‬حاؾه و یکی ؾیگك‬
‫ؼىیً قا جع٭یك و جىهیى کكؾه و ايحها پی بكی ؼىؾ قا کكؾه و به اِ‪ٙ‬الض‬
‫جیٍه قا بك قیٍه ؼىیً ليًؿ‪.‬‬
‫و یا ؾق ب‪ٕ١‬ی هىاقؾ جىوٗ ‪٠‬ىام الًان به ِعًه شًگ و ي٭أث‬
‫کٍیؿه ٌىيؿ چًايچه ؾق اکرك شای ها به ؼىبی ِعًه های بىیاقی الیى‬
‫قا ؾیؿه و هٍاهؿه کكؾه این و ایى چًیى اٌؽاَ قا ي﵀ی ٌایؿ که ‪٠‬الن یا‬
‫قهبك گ‪٩‬ث لیكا کىی که ال ؾوث ه٭حؿی و ٌؽُ ‪٠‬اهی ‪٨‬كیب بؽىقؾ و‬
‫ؾق پی ‪٬‬ل‪ ٟ‬و ‪٬‬﵀‪ ٟ‬شًه ؼىیً ا‪٨‬حؿ او قا ‪٠‬الن گ‪٩‬حى ‪٤‬لٗ و ظحی هًىىب‬
‫به ایى ه٭ام ؾاٌحى اٌحباه و اجهام وأط اوث‪.‬‬
‫ایى قواله هؽحّك قا بكای بكاؾقاو ؾیًی و ای﵀ايی ؼىیً جكجیب ؾاؾه و‬
‫و‪ٙ‬ىق هصايی ب‪٥‬كْ هك چه بیٍحك هحىشه ٌؿو ‪٠‬ل﵀ا و هٍایػ و قهبكاو و‬
‫قوًٌ‪٩‬کكاو یاؾ نوقی ي﵀ىؾین ؼؿا کًؿ که ال وؽًاو ظ٭ی٭ث و قاوث ها‪،‬‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 21‬‬

‫ي‪٩‬ه پكوحاو و ه‪٥‬كوقاو ؼیلی ها بؿ يبكؾه و به جأوی ال جؽكیب اـهاو‬

‫پكوپاگًؿ هؽال‪ ٧‬قا ؾق يٍك ظ٭ای‪ ٫‬هًحٍكه به هىل﵀اياو يً﵀ایًؿ‪.‬‬
‫ػضيضاو هحتشم !‬
‫اگش ساعت يگىيين و هؼايب خىد سا خىد ها و ؽ﵀ا اهشوص به هياو‬
‫يه يهين و چاسۀ اعاعی آيشا به دعت خىيؼ يً﵀ايين‪ ،‬بی ؽک‬
‫اػذای ديى ػًمشيب دعت يافته خذای يخىاعته دس تحت عيطشه‬
‫اعتؼ﵀اسی خىيؼ آوسده و ايى هؼايب ها سا تىعط ساديى و‬
‫تلىيضيىو و اخباس يه تًها به گىػ ها بلکه به ه﵀ه دييا خىاهذ‬
‫گفت‪.‬و ها ػليًا االالبالؽ‬

‫وال ‪ ٣١٤1‬هـ ي ‪.‬‬

 ‫س‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫ي‬
‫ر ن ز وهي از يا ت روز‬ ‫ت‬‫کم‬

‫حضشت الذاػی الی الله‬

‫هىاليا هح﵀ذ ػطاء الله فاحب فيضايی‬

‫تاسيخ و هحل يگاسػ‪٣١٣٤ :‬هحبظ ده﵀ضيگ کابل‬

‫کمتریه زاویه از سیاست روز ‪23 /‬‬

‫ا‪٠‬ىـ بالله هى الٍی‪ٙ‬ى الكشین‬

‫ِ ِ‬
‫ا ْلحم َْد ُ للّه ال َّ ّذ ِی هَد َان َا لِهَـذ َا وَم َا ك َُّن ّا لِنَه ْتَدِیَ لَو ْلا أَ ْن هَد َان َا اللّه ُ‬

‫جكش﵀ه‪ :‬ذًا و ِ‪٩‬ث هك ؼؿای قا که هؿایث کكؾ ها قا و اگك ظٕكت او‬

‫شلث ‪ٝ٠‬﵀حه قهً﵀ىيی ي﵀ی ‪٨‬كهىؾ‪ ،‬ها يبىؾین که قاه یابین‪( .‬ا‪٠‬كا‪)34/٦‬‬
‫به ‪٠‬باقۀ ؾیگك‪ :‬اگك او شلث ‪ٝ٠‬﵀حه ها قا به ٌاهكاه هىح٭ین قاه ي﵀ائی‬
‫ي﵀ی کكؾ ها يبىؾین که قاه یاب هی ٌؿین‪.‬‬

‫درس اول‬
‫ال نيصا که ؾيباله قواو لًیى ا‪٨‬حؽاق ظمبی (‪ )٦4‬واله قا ؾق اکرك هباظد و‬
‫هصاله هی ي﵀ایًؿ وا‪١٬‬یحی اوث ايکاق ياپفیك‪.‬‬
‫ولی جٍکیل ظمب و ايىصام ؾهی نو ال پی‪٥‬﵀بك ها (َ) وًث ‪٠‬﵀لی‬
‫بىؾه که ‪٬‬كنو کكین نيكا به يُ ِكیط‪:‬‬
‫الل ّه ِ هُم ُ ال ْمُفْلِحُونَ ﴿ هصاؾله‪﴾٢٢/‬‬
‫حزْبَ َّ‬ ‫الل ّه ِ أَ ل َا ِإ َّ ّ‬
‫ن ِ‬ ‫حزْبُ َّ‬ ‫ُّأوْلَئ ِ َ‬
‫ك ِ‬
‫جفکك ‪٨‬كهىؾه اوث‪.‬‬
‫جكش﵀ه‪ :‬ن گاه باٌیؿ به جع٭ی‪ ٫‬پیكواو ظمب ؼؿاويؿ شل شالله قوحگاق‬
‫هىحًؿ‪.‬‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 24‬‬

‫و ‪٠‬یى ‪٠‬باقت قا ؾق چًیى شای جفکك ؾاؾه اوث که به ایى اوان و‬

‫‪٤‬یكه نیات ‪٬‬كنو‪ ،‬اِىل ظمبی اوالم و جاکحیک های ظمبی ک﵀ىيیىث ها‬
‫و ‪٤‬كبی ها قا ؾق قوالۀ شؿاگايه قوٌى واؼحین که ه﵀ه نو (هیحىؾ ظمبی‬
‫قا) ال اواوات ولین ‪٬‬كنو و هىًىو ‪٠‬﵀لی قوىل ‪٠‬لیه الىالم ا‪٠‬ؿاء‬
‫بؿبؽحايه اوحًباٖ کكؾه ايؿ‪.‬‬
‫بال گكؾین ؾق جىٔیط پاقۀ ال اواوات ظمبی ک﵀ىيیىث ها که ؾق ٌك‪٪‬‬
‫و اکرك ه﵀الک اکًىو به ؾوث اشكا به ؾیؿۀ شهايیاو ‪٬‬كاق ؾاقؾ چًايکه‬
‫هیؿايًؿ بًای شًگ وكؾ هىکى و پیکى به هك ٌب و قول به چًؿیى لباو‬
‫نو اهك يهایث واؾه هی ي﵀ایؿ ولی ؼیلی ها‬ ‫ٌكو‪ ٞ‬بىؾه که ظ٭ی٭ث ؾق‬
‫‪٠‬ىام ‪٨‬كیبايه بلکه هؿقکايه اوث‪.‬‬
‫هك گاه ؾ‪٬‬ث کًًؿ ٘ك‪٨‬یى قوویه و چًیى (لیًیًىحها و هائىوحها) هك ؾو‬
‫هؿ‪٠‬ی پیكوی ال اواوات ک﵀ىيیمم ‪٠‬﵀لی و ‪٠‬ل﵀ی ؾق ه﵀الک ؼىؾ ها ايؿ با‬
‫ایى ه﵀ه اقجباٖ چكا ایٍاو ؾق بكابك یکؿیگك به جلػ و جًؿ گىئی ها و ايح٭اؾ‬
‫های بصا و يابصا ؾق باقۀ هلث های ؼىیً پكؾاؼحه ؾق وك جا وك شهاو‬
‫جبلی‪٥‬ات قا وك ؾاؾه ايؿ‪.‬‬
‫نقی‪ ،‬ؾق ظ٭ی٭ث قال ‪٠‬﵀ؿۀ ویاوی ٌاو ایًىث که ‪٨‬٭ٗ ؾق شهاو‬
‫ه‪١‬اِك هىکى و پیکى جّ﵀ین ؾاقيؿ که به قوی لهیى اظؿی قا يگفاقيؿ‬
‫هگك پیكو ه‪٩‬کىقه ک﵀ىيیمم واليؿ اها ایى ایؿه به ي‪ٝ‬ك نيها به ؾو ِىقت‬
‫شاهۀ ‪٠‬﵀ل هی پىٌؿ یکی به ٌکل ک﵀ىيیىث اِیل که چیى ؼىؾ قا پیكو‬
‫نو هیؿايؿ‪.‬‬
‫کمتریه زاویه از سیاست روز ‪25 /‬‬

‫(ؾوم)‪ :‬اِىل ک﵀ىيیىث قیمويیىحی ‪ Reasoonest‬یا ک﵀ىيیىث ه‪١‬اِك‬

‫و والٌکاق که نو قا به هىکى يىبث هیؿهًؿ ؾق هك ؾو ِىقت ه‪ٙ‬لىب‬
‫٘ك‪٨‬یى به قوي ک﵀ىيیىحی ‪٠‬الن و ‪٠‬ال﵀یاو قا ؾ‪٠‬ىت کكؾو و به ظل٭ۀ‬
‫هكیکی الیى ؾو ه﵀لکث که باٌؿ ؾق نوقؾو هً‪ٝ‬ىق اوث و به‪.‬‬
‫و با ایى بؿگىئی های ‪ٜ‬اهكی ؾق ظ٭ی٭ث جىِی‪ ٧‬هىلک ٘ك‪٨‬یى قا‬
‫ب٭ىن هاهكايه به ـهى شهاو و شهايیاو قوايیؿه و ایى جبلی‪٤ ٣‬یك هىح٭ین ؾق‬
‫وا‪١٬‬ه شایگمیًی پیٍك‪٨‬ث اهؿا‪ٌ ٦‬او به ؾیؿۀ لیك وق‪ ٪‬ؼىاياو ویاوح﵀ؿاق‬
‫اوث‪.‬‬
‫و ایى چًیى ؾق پؽً جیىقی ؼىؾ ها يه جًها ال قاه ک﵀ک های کلحىقی‬
‫و ‪٨‬كهًگی و جأویه ب‪ٕ١‬ی هىوىات جهیه و جىلی‪ ٟ‬ووایل اولیه ليؿگی‬
‫ب‬
‫‪ٜ‬اهكا کاق هی گیكيؿ بلکه به ایى وویله به ‪٨‬حىظات ه‪٥‬می ؼىیً اؾاهه‬
‫ؾاؾه و پكوپاگًؿ ها قا ؾق شىاه‪ ٟ‬هىقؾ ي‪ٝ‬ك به ي‪ ٟ٩‬ؼىؾ و ٔكق اوالم پؽً‬
‫هی ي﵀ایًؿ‪ .‬چًايکه اکًىو نذاق نيكا به قوًٌی ج﵀ام ؾق ه﵀ه ظل٭ه های اؾ‪٠‬ا‬
‫ؾاق هًىقیث به ؼىبی ج﵀ام چیم ‪٨‬ه﵀او هی بیًًؿ چىو ايؿکی قوظیۀ‬
‫ک﵀ىيیىحی و العاؾ به اولىب اللهی ؾق نو ه﵀لکث اوز گك‪٨‬ث ؾق ظال نو‬
‫ش﵀‪١‬یث قا به ؾو و وه و باالجك ال نو ٌ٭ى‪ ٪‬هًٍ‪١‬ب واليؿ‪.‬‬
‫ب‬
‫هرال ؾق ا‪٥٨‬ايىحاو اولیى بًیاو اواوی ک﵀ىيیىحی قا ؾق وال ‪ ٣١٤١‬ي‪.‬‬
‫ب‬
‫وكگكوپ های ه‪٩‬حگايه به قوی یک هعىق گفاٌحًؿ ب‪١‬ؿا بكای شلب کكؾو‬
‫ه﵀ه گاو ظمب های به يام پكچن‪ ،‬ؼل‪١ٌ ،٫‬له و ِؿای ‪٠‬ىام و ‪٤‬یكه و‬
‫‪٤‬یكه قا به هیاو نوقؾيؿ که ؾق ظ٭ی٭ث ه﵀ۀ ٌاو یک شًه و ال یک هًب‪ٟ‬‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 26‬‬

‫نب ؼىقؾه و ج٭ىیه هی ٌؿيؿ و هی ٌىيؿ‪ .‬چًايچه ؾق هىپايیه هن اکًىو‬

‫‪ ٣٤‬ظمب چپی به ‪٠‬یى ه‪ٙ‬لب (هكام) ‪١٨‬الیث ؾاقيؿ‪.‬‬
‫اها بكای شفب ٘ب٭ات پى﵀ايؿه که ٌایؿ به یکی ال قؤوا یا ش﵀‪١‬یث‬
‫های ک﵀ىيیىحی ؼىي بیى يباٌؿ به گكوه ؾیگك پیىيؿ کًًؿ و بؿیى وویله‬
‫ب‬
‫هك ظمب ب‪ٙ‬ىق ن گاهايه به ‪٠‬باقت ٌیىای ‪ٜ‬اهكا ـم ي﵀ا ‪٬‬بیعگىيه ؾق وا‪ٟ٬‬‬
‫جىِی‪ ٧‬اِىل هىلک ظمب ؾیگك قا هی ي﵀ایًؿ‪ .‬و ایى ال پؽحه جكیى‬
‫ٌ‪ٙ‬یًث های ‪٬‬بىل ٌؿه ویاوث اظماب ک﵀ىيیىث ؾق شهاو اوث که اگك‬
‫به ؾ‪٬‬ث ؾیؿه ٌىؾ ه﵀ايا اوان بًیايی اؼحال‪ ٦‬هصالی چیى با هىکى بىؾه‬
‫و بكای شفب کكؾو گكوه ها به هك ِىقت که ٌىؾ ؾوث ايؿق کاق و‬
‫‪١٨‬الیث ايؿ‪.‬‬
‫ایًىث گىٌه ای ال ظ٭ای‪ ٫‬و جصاقب ظمبی که کاغ يٍیًاو هىکى اؾ‪٠‬ا‬
‫ؾاقيؿ‪.‬‬
‫کمتریه زاویه از سیاست روز ‪27 /‬‬

‫درس دوم‬

‫يکی ديگش اص اعاعات حضبی ک﵀ىييغت ها بشای اص پا دس آوسدو‬

‫لؾش های هؤهًيى و اص بيى بشدو اعاعات ديى ايًغت‪ ،‬که‬
‫ک﵀ىييغت ها دس ج﵀اػه هؤهًيى عشگشوپ های سا دس اسگاو‬
‫داخلی يا ک﵀يته های هشکضی حضب جای گضيى کشده و آيها به‬
‫ک﵀ک پىل و ؿيشه ؽيادی ها به يام هغل﵀اياو دو آتؾه خىد سا‬
‫واي﵀ىد عاخته و بذيى وعيله جلب تىجۀ هؤهًيى عاده وػ و بی‬
‫خبش سا هی ي﵀ايًذ‪ .‬ه﵀يًکه تىايغتًذ دس ج﵀اػه و يا گشوپ های‬
‫ً‬
‫هؤهًيى جای به خىيؼ باص کًًذ و به اعتمشاس خىد ها ت﵀اها هىفك‬
‫گشديذيذ وظيفه ايى خشابکاساو فمط به داخل يکات ريل خالفه‬
‫هی ؽىد که هذسکاو چيض فهن و هؤهًاو ػالی يظش (فاحب‬
‫بقيشت) حميمت آيشا به خىبی ت﵀ام هش گاه ايذکی دلت کًًذ‬
‫دسيابًذ‪.‬‬
‫اولیى و‪ٜ‬ی‪٩‬ۀ ٌاو ایًىث‪ :‬که بؿگىئی ک﵀ىيیىث ها قا ب‪ٙ‬ىق بىیاق بىیاق‬
‫واؾه و اظ﵀٭ايه هی ي﵀ایًؿ که ؾق ‪٠‬یى ظال شايب ؾیگك نو ظىى ‪١٨‬الیث‬
‫ب‬
‫و ٌ‪ٙ‬اقت ک﵀ىيیىحاو قا يٍاو هیؿهؿ هرال هی گىیًؿ ؾق قوویه یا چیى به‬
‫‪٨‬الو اولىب ش﵀‪١‬یث های ک﵀ىيیىحی کاق هی کًًؿ و بكای ایًکه هكؾم قا‬
‫گىل ليًؿ وپه گىیًؿ کا‪٨‬كها ‪٠‬صیب پك کاق ايؿ چه اؾاقه و ايىصام بمقگ‬
‫‪٠‬ل﵀ی و ‪٠‬﵀لی ؾاقيؿ و اهرال ایى که هكؾهاو واؾه لىض گ﵀او هی بكيؿ ایى‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 28‬‬

‫هفهث ک﵀ىيیىث هاوث ولی ؾق ظ٭ی٭ث ک﵀ک و ه‪١‬اويث به ه‪١‬ك‪٨‬ث‬

‫ایٍاو باٌؿ‪.‬‬
‫ؾوم‪ -‬ایى اشیكاو ‪٨‬اوؿ ک﵀ىيیىث ؾق ش﵀ا‪٠‬ه های هإهًیى با یک شهاو‬
‫ج‪ّ١‬ب و جًگ ي‪ٝ‬كی بكؼال‪٬ ٦‬بىل هكگىيه اواوات اِیل ؾیى هی‬
‫ب‬
‫کىًٌؿ جا ؾيباله قواو قا به جاکحیک های هعؿوؾ ج﵀اها نهیؽحه با ج‪ّ١‬ب و‬
‫جًگ ي‪ٝ‬كی باق نوقؾه و بؿیى وویله اِىل اشح﵀ا‪٠‬ی اوالم (شهاو بیًی‬
‫ووی‪ ٟ‬و شهاو ٌ﵀ىل ‪٬‬كنو) قا به ؾیؿۀ شىاياو ؾیگك ه‪ٙ‬كوؾ و هًعىن شلىه‬
‫ؾهًؿ‪.‬‬
‫وىم‪ -‬ؾق بیى ش﵀ا‪٠‬ث هإهًیى کىايی که ؾاقای اوح٭الل ه‪٥‬م (نلاؾی‬
‫‪٠‬الی اوالهی و ايىايی باًٌؿ ه﵀یًکه ؾايىحًؿ نيها به لوؾی‬ ‫قأی) و ؾق‬
‫هیحىايؿ وو‪١‬ث ي‪ٝ‬ك و ابحکاقات ‪٠‬ل﵀ی و ‪٠‬﵀لی قا ؾق ايىصام ؾهی ظمب وك‬
‫به قاه کًًؿ‪ ،‬به هعٓ ؾق ‪ ،‬او قا ال ِ‪ ٧‬کٍیؿه و به يعىی ال نيعا‬
‫ه‪ٙ‬كوؾ و ظحی بؿيام هی واليؿ‪ .‬که ؾق شاه‪١‬ۀ هىل﵀اياو و٘ى ها اکرك‬
‫ٌؽّیث های هإهى قا به ایى ‪٬‬ىن ال پا ؾق نوقؾيؿ‪.‬‬
‫ً‬
‫چهاقم – ايى عشگشوپ های ک﵀ىييغتی ظاهشا پيؼ آهًگاو‬
‫هؤهًيى وظيفه داسيذ تا ج﵀ؼيت ها و ؽخقيت های افيل خذا جى‬
‫و وطى خىاه سا که هتکی بش اعاعات علين لشآو دعت ياخىسده‬
‫اعالم ايذ و دس ايفای اواهش آو هی کىؽًذ ه﵀ىاسه هىسد طؼى و‬
‫لؼى لشاس داده يگزاسيذ تا هشدم به ايؾاو پيىيذ ي﵀ايًذ صيشا يظش به‬
‫روق اي﵀ايی اجت﵀اع ه﵀يًکه سوحيه اعالم اص جائی به ؽکل والؼی‬
‫ظهىس ػ﵀لی و ػل﵀ی کًذ هشدم به آو گشويذه گؾته ديگش هجال‬
‫بشای ک﵀ىييغت ها و دعت يؾايذه گاو ؽاو ي﵀ی هايذ لزا آيها سا‬
‫کمتریه زاویه از سیاست روز ‪29 /‬‬

‫اص پا دس هی آوسيذ چًايکه به همابل هشحىم گهيځ و ؿيشه ؽخقيت‬

‫های ؽخيـ عابمه داس هباسص هؤهى ايى ػ﵀ل سا ه﵀يؾه دس طىل‬
‫عالها ک﵀ىييغتها به لباط اعالم ايجام داده و به فذها ييشيگ‬
‫ً‬
‫ايؾاو سا تخشيب های طفاليه و بی ؽشهايه ت﵀اها هخالف اعاعات‬
‫لشآو و ديى کشده ايذ که اص يگاه لشآو و احاديث سعىل (ع) حشام‬
‫هطلك بىده و ػاهالو ايى کشده ها سوصگاسی به پای هيض هحاک﵀ه‬
‫اعالهی به ياسی خذای هتؼال کؾيذه خىاهًذ ؽذ‪.‬‬
‫پًصن – ک﵀ىيیىث ها ال ٘كی‪ ٫‬هىح٭ین یا ‪٤‬یك هىح٭ین پىل قا ال هىکى‬
‫ؾقیا‪٨‬ث کكؾه و به ایى ِىقت به کام ‪٠‬ؿه ای هىل﵀اياو‪ ،‬ایى شی‪٩‬ه هكؾاق قا‬
‫ب‬
‫قیؽحه و ایٍاو قا به ایى ظیله ب‪ٙ‬ىق ياؼىؾ ن گاه و ب‪ٕ١‬ا ن گاهايه به لیك جأذیك‬
‫ؼىؾها نوقؾه و ایى ون ههیب قا به ؼىقؾ ایٍاو به يعىی ال ايعا ب‪ٙ‬ىق‬
‫هكئی و ياهكئی ‪٬‬كاق هی ؾهًؿ ؾق چًیى ِىقت ال ه﵀چى اٌؽاَ چه‬
‫ايح‪ٝ‬اق بایؿ ؾاٌث‪.‬‬
‫ٌٍن – ایى وكگكوپ ها و ‪ً٠‬اِك ‪١٨‬ال ٌاو ؾق ظمب ‪٠‬الوه بك ایًکه هی‬
‫ب‬
‫کىًٌؿ شىاياو قا ؼیلی ها جًگ ي‪ٝ‬ك و هح‪ّ١‬ب باق نقيؿ و ج﵀اها ؼالی‬
‫الفهى ال ٌ‪١‬ىق ویاوی يگه ؾاقيؿ اولىب اظ﵀٭ايه ؾیگك قا بكای ا‪٩٤‬ال لؾو‬
‫و ال کاق ايؿاؼحى ٌاو به کاق هی بكيؿ و هی گىیًؿ که ها و ٌ﵀ا قٔای‬
‫ؼؿا شل شالله قا هی ؼىاهین يه ایًکه به ؾوث نوقؾو ‪٬‬ؿقت بكای ٌیى‪ٞ‬‬
‫وظؿت قا‪ .‬ؾق ظالیکه ؼىؾ ه٭ك ايؿ و به ؼىبی ج﵀ام هیؿايًؿ جا ‪٬‬ؿقت به‬
‫ؾوث يیایؿ ا‪٠‬الی ظ‪ ٫‬ه﵀کى يؿاقؾ‪.‬‬
‫هفتن – ايى گ﵀اؽتگاو اجيش ک﵀ىييغت به لباط هغل﵀او وظيفه‬
‫داسيذ تا دس بيى حضب هؤهًيى‪ ،‬ؽخقيت های دعت اول که‬
 ‫وظیفۀ علما و مشایخ در برابر دیه چیست؟‬ ‫‪/ 31‬‬

‫احت﵀ال تباسص به يحىی اص ايحا دس ايؾاو عشاؽ کًًذ آيها سا يؾايی‬

‫کشده و ػًذالفشفت تشوس ي﵀ايًذ و يا هًگام لذست به باداساو خىد‬
‫هؼشفی ي﵀ىده چىو حضشات هشحىم حبيب الشح﵀ى ها‪ ،‬داکتش‬
‫ػ﵀ش و خىاجه هحفىظ و ؿيشه سا چاسهاسی کشده يثاس خىدها‬
‫عاصيذ‪.‬‬
‫هٍحن – ایى وك نهًگاو قووی به لبان هىل﵀او‪ ،‬ا‪٨‬كاؾ ظمب هإهًیى قا‬
‫چىو ظمب ِالعیى و ِؿی٭یى ؾق بؽاقا با ه﵀ه کی‪ ٧‬و کاو ًٌاؼحه و‬
‫ٌهكت هک﵀لۀ نيها قا یاؾؾاٌث گك‪٨‬حه و ؾق لهاو جّك‪ ٦‬کاهل ک﵀ىيیىث‬
‫ها ؾق ه﵀لکث‪ ،‬ایٍاو قا با کلیه ـقیات ٌاو ال جی‪ ٣‬بی قظن ‪ّ٬‬ابی و نؾم‬
‫کٍی ؼىؾها بًام ؾکحاجىقی پكولحاقیا‪ ،‬و اي٭الب ‪٨‬كهًگی با ه﵀ه هكبى٘یى و‬
‫هح‪١‬ل٭یى يابىؾ واليؿ ظحی اگك ؾق ا‪٬‬ىام ٌاو يیكوی ای﵀او قا وكا‪ ٢‬کًًؿ به‬
‫يام نيها قا يٍايی کكؾه ‪ً٠‬ؿال‪٩‬كِث هعى و به ‪٠‬ؿم هی وپاقيؿ یا الا‪٬‬ل ؾق‬
‫اهىق ویاوی و اؾاقی ه﵀لکث ابؿا بكای ٌاو هى‪ ٧٬‬يؿاؾه الیًكو اوالؾ و‬
‫اظ‪٩‬اؾ نيها قا ال جعّیالت ‪٠‬الی به قوی نو وىاب‪ ٫‬که گ‪٩‬حه ٌؿ به ا‪٬‬ىام‬
‫گىياگىيً هعكوم کكؾه بیىىاؾ یا کن وىاؾ هی گفاقيؿ‪.‬‬
‫ایًىث پاقۀ ال جصاقب ظمب ک﵀ىيیىحی ای که اؾ‪٠‬ا ؾاقی وىاب‪ ٫‬اي قا‬
‫هىکى يٍیًاو بیً ال ٌّث وال ؾاقيؿ و اها ؾق ه﵀لکث ؼىؾ هك هىل﵀او‬
‫هًىق و چیم ‪٨‬هن به قوی ؾالیل هربحه که گ‪٩‬حه نهؿ هىشىؾیث و ‪١٨‬الیث‬
‫ایٍاو قا ب‪١‬یًه ؾیؿه و با ٌىاهؿ ايکاق ياپفیك ظكکات و کاق و باق ایٍاو قا ؾق‬
‫هك کصا که هىقؾ هؿا‪٬‬ه ي‪ٝ‬ك ال يگاه وا‪١٬‬یث بیًی ‪٬‬كاق ؾهًؿ‪ ،‬چىو ن‪٨‬حاب‬
‫قوٌى هی یابًؿ و هیؿايًؿ‪.‬‬
‫کمتریه زاویه از سیاست روز ‪30 /‬‬

‫ظاال که چ‪ٙ‬ىق شىاياو هإهى ؼؿا پكوث و و٘ى ؼىاه هیحىايًؿ ؼىؾ قا‬
‫ال ٌك ایى اشیكاو هىکى هىل﵀او ي﵀ا يصات ؾهًؿ کاقیىث ‪٠‬﵀ؿه‪٨ ،‬٭ٗ قاه‬
‫هى‪٨‬٭یث واؾۀ نو ایًىث که بؿ ؼىاهاو اوالم‪ ،‬ج‪٩‬ك‪٬‬ه ايؿالاو‪ ،‬بؿ گىیاو‬
‫ب‬
‫هباقلیى هإهى و ج‪ّ١‬ب ا‪٨‬مایاو اهل ای﵀او قا که (‪ )...‬ب‪ٕ١‬ا ‪ً٠‬اِك ٔؿ‬
‫اوالهی بىؾه به هك وویله که بحىايؿ ؾق يابىؾی و یا الا‪٬‬ل يٍاو ؾاؾو هىیث‬
‫اِلی چهكه های ‪٬‬البی ٌاو به ه﵀ه هإهًیى ِا‪ ٦‬ؾل بکىًٌؿ جا ایى‬
‫اشیكاو هىل﵀او ي﵀ا قا هك چه لوؾجك به یاقی ؼؿا شل شالله ال پا ؾق نوقيؿ‪.‬‬
‫و به يىح‪١‬یى و بل‪٩ٙ‬ه يكشىا ل‪٩‬حط‬

‫هعبه ؾه﵀ميگ کابل‬

‫وال ‪ ٣١٣٤‬هـ ي ‪.‬‬