You are on page 1of 6

Chỉ ra phương thức biểu đạt chính trong những văn bản sau và chỉ ra 1 biện pháp tu từ được

sử dụng trong phần văn bản


in đậm :

1. Hai mươi bốn năm xưa, một đêm vừa gió lại vừa mưa. 2.…Còn xa lắm mới đến cái thác dưới. Nhưng đã thấy tiếng
Dưới ngọn đèn mờ, trong gian nhà nhỏ, nước réo gần mãi lại, réo to mãi lên. Tiếng nước thác nghe
Hai cái đầu xanh kề nhau than thở: như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như là
khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo. Thế rồi nó rống lên như
- Ôi đôi ta, tình thương nhau thì vẫn nặng,
tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu,
Mà lấy nhau hẳn là không đặng, rừng tre nứa nổ lửa, đang phá tuông rừng lửa, rừng lửa cùng
Để đến nỗi, tình trước phụ sau, gầm thét với đàn trâu da cháy bùng  bùng. Tới cái thác
Chi cho bằng sớm liệu mà buông nhau. rồi. Ngoặt khúc sông lượn, thấy sóng bọt đã trắng xoá cả
- Hay! mới bạc làm sao chớ? chân trời đá. Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong
Buông nhau làm sao cho nỡ! lòng sông, hình như mỗi lần có chiếc thuyền nào xuất hiện
Thương được chừng nào hay chừng nấy, ở quãng ầm ầm mà quạnh hiu này, mỗi lần có chiếc nào
nhô vào đường ngoặt sông là một số hòn bèn nhổm cả dậy
Chẳng qua ông Trời bắt đôi ta phải vậy!
để vồ lấy thuyền. Mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược,
Ta là nhân ngãi, đâu phải vợ chồng. hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó hơn cả cái mặt nước
Mà tính việc thủy chung? chỗ này.
Hai mươi bốn năm sau. Tình cờ đất khách gặp nhau.       (Trích Tuỳ bút Người lái đò Sông Đà -Nguyễn Tuân)
Đôi cái đầu đều bạc.
Nếu chẳng quen lung đố nhìn ra được.
Ôn chuyện cũ mà thôi. Liếc đưa nhau đi rồi,
Con mắt còn có đuôi.

( Tình già, Phan Khôi)

-Miêu tả
-Nhân hoá
-Biểu cảm

-Hoán dụ

-2 cái đầu xanh là chỉ 2 người còn trẻ tuổi để pbiet với người đã

tóc bạc

3. 4. Xin hãy dạy cho cháu biết cách mỉm cười khi buồn bã.
Nước là yếu tố thứ hai quyết định sự sống chỉ sau không khí, Xin hãy dạy cho cháu biết rằng không có sự xấu hổ trong
vì vậy con người không thể sống thiếu nước. Nước chiếm những giọt nước mắt. Xin hãy dạy cho cháu biết chế giễu
khoảng 58 – 67% trọng lượng cơ thể người lớn và đối với trẻ những kẻ yếm thế và cẩn trọng trước sự ngọt ngào đầy cạm
em lên tới 70 – 75%, đồng thời nước quyết định tới toàn bộ bẫy.Xin hãy dạy cho cháu rằng có thể bán cơ bắp và trí tuệ
quá trình sinh hóa diễn ra trong cơ thể con người. cho người ra giá cao nhất nhưng không bao giờ được để
Khi cơ thể mất nước, tình trạng rối loạn chuyển hóa sẽ xảy cho ai ra giá mua trái tim và tâm hồn mình.
ra, Protein và Enzyme sẽ không đến được các cơ quan để Xin hãy đối xử dịu dàng nhưng đừng vuốt ve nuông chiều
nuôi cơ thể, thể tích máu giảm, chất điện giải mất đi và cơ cháu bởi vì chỉ có sự thử thách của lửa mới tôi luyện nên
thể không thể hoạt động chính xác. Tình trạng thiếu nước những thanh sắt cứng rắn. Hãy giúp cháu có đủ can đảm
do không uống đủ hàng ngày cũng sẽ ảnh hưởng tới hoạt biểu lộ sự kiên nhẫn và có đủ kiên nhẫn để biểu lộ sự can
động của não bởi có tới 80% thành phần mô não được cấu đảm.”
tạo từ nước, điều này gây trí nhớ kém, thiếu tập trung, tinh (Trích Thư của Tổng Thống Mĩ Lincoln gửi thầy hiệu trưởng
thần và tâm lý giảm sút… của con trai mình)

-Thuyết minh (NDC:thuyết minh về tầm qtrong của nước) -Nghị luận
-Liệt kê về hậu qả khi cơ thể mất nước -Điệp cấu trúc : Xin hãy dạy cho cháu
5. Hắn về lần này trông khác hằn, mới đầu chẳng ai biết hắn là6. Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân
ai. Trông đặc như thằng săng đá! Cái đầu thì trọc lốc, cái răng chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và
cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất cơng cơng, hai con mắt cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà. Về mọi
mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của
gườm gườm trong gớm chết! Hắn mặt cái quần nái đen với áo thực dân phong kiến.
tây vàng. Cái ngực phanh, đầy những nét chạm trổ rồng Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố
gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa.
phượng với một ông tướng cầm chùy, cả hai cánh tay cũng (Hồ Chí Minh – Về vấn đề giáo dục)
thế. Trông gớm chết! 
( Chí Phèo– Nam Cao )
-Nghị luận
-liệt kê : liệt kê các đối tượng quan trọng của giáo dục
-Miêu tả: ngoại hình nhân vật Chí Phèo

-So sánh

7.Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông, 8.Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ
Một người chín nhớ mười mong một người. Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa,
Gió mưa là bệnh của giời,  Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng. Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa
( Tương tư, Nguyễn Bính (Tiếng hát con tàu – Chế Lan Viên, Ngữ văn 12, tập một,
NXB Giáo dục Việt Nam, 2012, trang 144)
-Biểu cảm

-Hoán dụ, nhân hoá -Biẻu cảm

-so sánh

9. 10.
Dù đục, dù trong con sông vẫn chảy Bất cứ ai cũng đã từng thất bại, đã từng vấp ngã ít nhất một
Dù cao, dù thấp cây lá vẫn xanh lần trong đời như một quy luật bất biến của tự nhiên. Có
Dù người phàm tục hay kẻ tu hành nhiều người có khả năng vực dậy, đứng lên rồi nhẹ nhàng
Cũng phải sống từ những điều rất nhỏ.  bước tiếp như thể chẳng có chuyện gì xảy ra, nhưng cũng có
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó nhiều người chỉ có thể ngồi một chỗ và vẫn luôn tự hỏi lí do
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm? vì sao bản thân lại có thể dễ dàng “mắc bẫy” đến như thế…
Đất ấp ôm cho mọi hạt nảy mầm Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều mang lại cho
Những chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng. ta một bài học đáng giá: Về một bài toán đã áp dụng cách
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng giải sai, về lòng tốt đã gửi nhầm chủ nhân hay về một tình
Chắc gì ta đã nhận được ra ta! yêu lâu dài bỗng phát hiện đã  trao nhầm đối tượng. 
Ai trên đời cũng có thể tiến xa (…) Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những
 Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi. Thời gian làm tuổi trẻ đi
Không chỉ để dành cho một riêng ai. qua nhanh lắm, không gì là mãi mãi, nên hãy sống hết mình
( Tự sự, Nguyễn Quang Vũ,  Hoa học trò, số 6,1994) để không nuối tiếc những gì chỉ còn lại trong quá khứ mà
thôi…
-Biểu cảm -Nghị luận
-Ẩn dụ : cuộc đời méo mó = cuộc đời k như ý muốn -Liệt kê
tròn tự trong tâm = tâm hồn ngay thẳng, ý chí quýt tâm
11. Cách đất liền gần 250 hải lý, quần đảo Trường sa của Việt Nam nằm ở phía Đông Nam trên khu vực biển Đông, bao gồm
hơn 100 đảo, bãi cạn, cồn san hô và bãi ngầm. Quần đảo Trường Sa có diện tích khoảng từ 160.000 – 180.000km 2, cách vịnh
Cam Ranh khoảng 248 hải lý, diện tích toàn bộ phần đất nổi của quần đảo khoảng 10km2 (nguồn tài liệu do Bộ Quốc phòng
cung cấp).
          Ai đã từng ra Trường Sa mới thấy hết được sự thiêng liêng, cao quý, tự hào khi đứng trên phần lãnh thổ thiêng liêng
của Tổ quốc mà ông cha ta đã phải đổ bao xương máu để giữ vững.
          Lính đảo Trường Sa luôn kiên trung, bất khuất, nêu cao tinh thần đấu tranh sục sôi, quyết tâm bảo vệ vững chắc
chủ quyền biển đảo và toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc. Các anh đang ngày đêm đứng nơi đầu sóng ngọn gió để chống lại
những âm mưu gây hấn, xâm phạm trắng trợn và phi lý của “nước ngoài”, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển.
Các anh luôn xứng danh là bộ đội cụ Hồ.
          Trường Sa – nơi tình quân dân gắn bó máu thịt không bao giờ tách rời. Tất cả đang đồng lòng chung sức xây dựng
huyện đảo và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. 
(Trích Cuộc sống thường ngày của lính đảo Trường Sa; nguồn: Tintucquansu.net)
-Thuyết minh
-Liệt kê những pchat tốt của ng lính trường sa
 12.
Một ông vua nọ rất có tài chăm sóc những cây hoa và ông đang muốn tìm một người kế vị mình. Ông quyết định để những
bông hoa quyết định, vì thế ông đưa cho tất cả mọi người mỗi người một hạt giống. Người nào trồng được những bông hoa
đẹp nhất từ hạt giống này sẽ được lên ngôi.
     Một cô gái tên là Serena cũng muốn tham gia vào cuộc cạnh tranh để trồng được bông hoa đẹp nhất. Cô gieo hạt giống
trong một cái chậu rất đẹp, chăm sóc nó rất kỹ càng, nhưng đợi mãi mà chẳng thấy hạt giống nảy mầm.
    Năm sau, cô thấy mọi người tụ tập tại cung điện với những chậu hoa rất đẹp. Serena rất thất vọng, nhưng vẫn tới cuộc tụ
họp với chậu hoa trống rỗng. Nhà vua kiểm tra tất cả chậu hoa, rồi dừng lại ở chậu hoa của Serena. Ngài hỏi “tại sao chậu
hoa của cô không có gì?” “Thưa điện hạ, tôi đã làm mọi thứ để nó lớn lên nhưng tôi đã thất bại” – cô gái trả lời.
“Không, cô không thất bại. Những hạt giống mà ta đưa cho mọi người đều đã được nướng chín, vì thế chúng không thể nảy
mầm. Ta không biết tất cả những bông hoa đẹp này ở đâu ra. Cô đã rất trung thực, vì thế cô xứng đáng có được vương miện.
Cô sẽ là nữ hoàng của vương quốc này”. 
( Dẫn theo Quà tặng cuộc sống)

-Tự sự
-Nhân hoá

13. Huyền bí và mênh mông đủ làm choáng ngợp, vẻ đẹp của Sơn Đoòng được báo chí quốc tế cho rằng xứng đáng với số
tiền mà du khách đã bỏ ra khi khám phá nơi đây. Hang Sơn Đoòng dài khoảng 9km, có rừng rậm nhiệt đới và dòng sông.
Không gian bên trong hang có thể chứa được… một tòa nhà 40 tầng.
 Nhưng điều quan trọng mà nhiều người chưa biết đến là việc hình thành hang động Sơn Đoòng không phải theo cách truyền
thống – đá vôi bị hoà tan bởi nước mưa, lâu dần theo thời gian hàng triệu năm, nước bào mòn các hoà tan thành hang động vĩ
đại. Với “siêu hang động” Sơn Đoòng, câu chuyện ở một hướng khác. 
Sơn Đoòng nằm trên một đường đứt gãy hướng Bắc – Nam, chính trục đứt gãy này tạo điều kiện cho hang động lớn nhất thế
giới này hình thành một cách mạnh mẽ qua dòng chảy không gì cản được của dòng nước lũ và bào mòn thành hang động tuyệt
vời mà các nhà khoa học gọi là “Một vũ trụ bị bỏ quên nằm ẩn mình trong một hệ sinh thái độc đáo. Điều này không được tìm
thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên hành tinh này”.  
(Theo dulich.dantri.com.vn ngày 17/05/2015)

-Thuyết minh
-Đảo ngữ
14.Trang Tử nói: “Gà rừng đi mười bước mới nhặt được một hạt thức ăn, đi trăm bước mới uống được một ngụm nước.
Nhưng chúng không mong cầu được sống trong lồng”. Chúng ta có giống được những con gà rừng không ? Nếu chúng ta
vì ưa thích thóc gạo bày sẵn mà chịu chui vào chiếc lồng. Rồi từ sau những song tre đó, chúng ta đòi trả tự do?

Từ xúc cơm, xếp quần áo, sách vở, đến chọn trường, chọn nghề, tìm việc, kiếm sống, chọn chồng chọn vợ, chọn tương lai…
Chúng ta sẽ quá quen với việc được sắp sẵn. Chúng ta ưa làm việc đã được người khác lên kế hoạch hơn là tự mình vạch ra.
Chúng ta chuộng thói quen hơn sáng tạo. Chúng ta chỉ vui khi có người tâng bốc, chỉ hết buồn nếu có người an ủi vuốt ve.
Chúng ta thậm chí không muốn tự phân biệt sai đúng trừ khi có người làm thay. Chúng ta không thể làm chủ đời mình. Cứ như
vậy, chúng ta đánh mất bản năng của gà rừng và biến thành con chim trong lồng lúc nào không biết nữa. Thậm chí, một con
chim trong rất nhiều lớp lồng.

  […] Robert Fulghum từng trở thành tác giả best seller với một cuốn sách có tựa đề thú vị “Tất cả những gì cần phải biết tôi
đều được học ở nhà trẻ”. Đó là những nguyên tắc sống: chia sẻ, chơi công bằng, không đánh bạn, để đồ đạc vào chỗ cũ,
không lấy những gì không phải của mình, dọn dẹp những gì bạn bày ra, nói xin lỗi khi làm tổn thương ai đó, rửa tay trước khi
ăn, học một ít, suy nghĩ một ít, vẽ và hát và nhảy múa và chơi và làm việc một ít mỗi ngày, ngủ trưa, có ý thức về những điều
kỳ diệu, cây cối và các con vật đều chết – và chúng ta cũng vậy, từ đầu tiên và quan trọng nhất cần phải học: quan sát.
Hãy đếm xem: 100 chữ. Những gì cần phải học chỉ như vậy. Chúng ta được học ở nhà trẻ nhưng đã đánh rơi dần trong quá
trình lớn lên. Cũng như khi sinh ra, ta đã có sẵn bản năng độc lập nhưng lại đánh mất nó trong quá trình sống. Không có bản
năng độc lập, chúng ta không thể nắm giữ được tự do. Nghĩa là trước khi đòi tự do, bạn phải tìm lại bản năng độc lập của
mình.

(Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Phạm Lữ Ân, Nxb Hội nhà văn, 2012, tr 135)

-Nghị luân

-Ẩn dụ: Thóc gạo sẵn ẩn dụ cho 1 csong đã đc định sẵn, chiếc lồng là csong tù túng, thiếu tự do

15.Trong một biểu diễn thuyết đầu năm học, Brian Dison – Tổng giám đốc tập đoàn Coca Cola đã nói chuyện với sinh viên về
mối tương quan giữa nghề nghiệp với những trách nhiệm khác của con người . Trong bài diễn thuyết có đoạn :
Bạn chớ đặt mục tiêu của bạn vào những gì mà người khác cho là quan trọng. Chỉ có bạn mới biết rõ điều gì tốt nhất cho
chính mình.
Bạn chớ nên thờ ơ với những gì gần gũi với trái tim bạn. Bạn hãy nắm chắc lấy như thể chúng là những phần trong cuộc sống
của ban. Bởi vì nếu không có chúng,  cuộc sống của bạn phần nào sẽ mất đi ý nghĩa.
Bạn chớ để cuộc sống trôi qua kẽ tay vì bạn cứ đắm mình trong quá khứ hoặc ảo tưởng về tương lai. Chỉ bằng cách sống cuộc
đời mình trong từng khoảnh khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của đời mình.
Bạn chớ bỏ cuộc khi bạn vẫn còn điều gì đó để cho đi. Không có gì là hoàn toàn bế tắc, mà nó chỉ thật sự trở nên bế tắc khi ta
thôi không cố gắng nữa.
Bạn chớ ngại nhận rằng mình chưa hoàn thiện. Đó chính là sợi chỉ mỏng manh ràng buộc mỗi người chúng ta lại với
nhau.
Bạn chớ ngại mạo hiểm. Nhờ mạo hiểm với những vận hội của đời mình mà bạn biết cách sống dũng cảm…(Theo “Quà
tặng cuộc sống- Sống trọn vẹn từng ngày”- kienhuccuocsong.edu.vn)

-Nghị luân

-Điệp cấu trúc

(ĐIỆP CẤU TRÚC CÓ THỂ CHIA RÕ RA ĐÂU LÀ 1 CỤM CHỦ VỊ CÒN ĐIỆP NGỮ THÌ CHỈ LÀ MỘT CỤM TỪ CÓ NGHĨA)

(ĐIỆP TỪ LÀ MỘT CỤM DANH TỪ , CỤM ĐỘNG TỪ HAY CỤM TÍNH TỪ J ĐÓ)

16. Bờ ao đầu làng có một cây si già. Thân cây to, cành lá xum xuê, ngả xuống mặt nước. Một cậu bé đi ngang qua. Sẵn con
dao nhọn trong tay, cậu hí hoáy khắc tên mình lên thân cây. Cây đau điếng, nhưng cố lấy giọng vui vẻ, hỏi cậu:

– Chào cậu bé. Tên cậu là gì nhỉ?

– Cháu tên là Ngoan.

– Cậu có cái tên mới đẹp làm sao!

Mặt cậu bé rạng lên. Cậu nói:

– Cảm ơn cây.

– Này, vì sao cậu không khắc tên lên người cậu? Như thế có phải tiện hơn không? – Cây hỏi.

Cậu bé rùng mình, lắc đầu:


– Đau lắm, cháu chịu thôi!

– Vậy, vì sao cậu lại bắt tôi phải nhận cái điều cậu không muốn?

                                                (Theo Trần Hồng Thắng)

-Tự sự

-Nhân hoá

17.Hội chứng vô cảm hay nói cách khác là căn bệnh trơ cảm xúc trước niềm vui, nhất là nỗi đau của người khác, vốn là một
mặt trong hai phương diện cấu trúc bản chất Con – Người của mỗi sinh thể người. Tính “con” và tính “người” luôn luôn hình
thành, phát triển ở mỗi con người từ khi lọt lòng mẹ cho đến khi nhắm mắt, xuôi tay. Cái thiện và cái ác luôn luôn song hành
theo từng bước đi, qua từng cử chỉ, hành vi của mỗi con người trong mối quan hệ với cộng đồng,với cha mẹ, anh chị em, bạn
bè, và con hàng xóm, đồng bào, đồng loại. Trong cuộc hành trình lâu dài, gian khổ của một đời người, cái mất và cái được
không phải đã được nhận ra một cách dễ dàng. Mất một đồng xu, một miếng ăn, mất một phần cơ thể, mất một vật sở hữu con
người nhận biết ngay. Nhưng có những cái mất, cái được nhiều khi lại không dễ gì cảm nhận được ngay. Nhường bước cho
một cụ già cao tuổi, nhường chỗ cho bà mẹ có con nhỏ trên tàu xe chật chội, biếu một vài đồng cho người hành khất…. có mất
có được nhưng không phải ai cũng đã nhận ra cái gì mình đã thu được; có khi là sự thăng hoa trong tâm hồn từ thiện và nhân
ái. Nói như một nhà văn lớn, người ta chỉ lo túi tiền rống đi nhưng lại không biết lo tâm hồn mình đang vơi cạn, khô héo
dần. Tôi muốn đặt vấn đề là cùng với sự rỗng đi nhưng lại không biết lo tâm hồn mình đang vơi cạn, khô héo dần. Tôi
muốn đặt vấn đề là cùng với sự báo động những hiểm họa trông thấy, cần báo động cả hiểm họa không trông thấy hay khó
trông thấy. Hiện nay, đã có quá nhiều dấu hiệu và sự kiện trầm trọng của hiểm họa vô cảm trong xã hội ta, nhất là trong tuổi
trẻ. Bạo lực đã xuất hiện dữ dằn những tháng ngày gần đây báo  động nguồn gốc sâu xa ở sự xuống cấp nghiêm trọng về nhân
văn, về bệnh vô cảm.

(Trích: Nguồn gốc sâu xa của hiểm họa, Bài tập Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2014, tr 36- 37)

-Nghị luận

-Điệp cấu trúc: Tôi muốn đặt vấnđề là

18.Hài hước cũng phải học, học để thưởng thức được cái hài, học để diễn được cái hài. Chính khách nhiều nước phải thuê
thầy riêng đến nhà dạy cách pha trò hài hước. Hài để cho việc tuyên truyền được vui vẻ tự nhiên đậm đà ý nhị. Hài để tấn
công đối thủ đang đi vận động tuyên truyền lấy phiếu cử tri. Hài để đá bóng về sân đối phương. Hài để gỡ bí trong tình
huống trớ trêu khó xử. Lúc ấy mà mặt khó đăm đăm thì chắc chắn sẽ liệt, sẽ mất điểm.
Chính khách khi nói một câu hóm hỉnh chưa chắc đã thực lòng nói, diễn đấy. Nghệ sĩ nhân dân đấy nghệ sĩ ưu tú đấy. Nhưng
cái hóm hỉnh hài hước ấy thuyết phục được cử tri và công chúng, vậy là đạt được mục đích.
Cao hơn cả diễn nữa, là mình có khả năng hiểu được cái hài, thích cái hài, mình cười một cách tự nhiên, pha trò một cách tự
nhiên. Đấy là của trời cho. Đấy là người được thiên phú. Một tiếng cười bằng mười thang thuốc bổ.
(Trích Không biết cười – Hồ Anh Thái, Lang thang trong chữ, Nxb Trẻ, 2015, tr. 56)

-Nghị luận
-Điệp cấu trúc: Hài để

19. Có con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ. Xung quanh chỉ có vài con nhái, cua, ốc bé nhỏ. Hàng ngày, nó cất tiếng
kêu ồm ộp làm vang động cả giếng, khiến các con vật kia rất hoảng sợ. Ếch cứ tưởng bầu trời bé bằng cái vung và nó thì oai
như một vị chúa tể. Một năm nọ, trời mưa to làm nước dềnh lên, tràn bờ, đưa ếch ra ngoài. Quen thói cũ… nó nhâng nháo
đưa mắt lên nhìn bầu trời chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.

-Tự sự

-So sánh, nhân hoá (oai)

You might also like