You are on page 1of 60

rD',D mvkyif ef;rsm; 1

ed'gef;
Oa&mywGif trsm;jynforl sm;twGuf toHviT v hf yk if ef;onf
vGecf ahJ omESpaf ygif; 80 ceYu f wnf;u pwifco hJ nf/ ,if;umv
twGi;f toHviT t hf pDtpOfrsm;ESiyfh wfoufí toHviT o hf rl sm;ESifh
Munfh½Iem;axmifoly&dowfrsm;tMum;wGif a0zefaqG;aEG;rIrsm;
tNrrJ jywf&cdS o hJ nf/ toHviT v hf yk if ef; pdw0f ifpm;ol tvTmtoD;oD;rS
yk*Kd¾ vrf sm;vnf; yg0ifaqG;aEG;a0zefrrI sm; &Scd o hJ nf/ trsm;jynfol
tBuKd uEf iS fh a&ay:qDvw l ef;pm;wd\ Yk wpfo;D yk*v ¾ udp?ö ynmay;
tpDtpOfrsm;ESifh azsmaf jza&;tpDtpOfrsm;udp?ö tpd;k &ESifh ygvDrefwYkd
tay: t,f'w D mrsm;\ a0zefaqG;aEG;cGi&hf rdS t I wdik ;f twm ponfh
udprö sm;ESiyfh wfoufNy;D a0zefaqG;aEG;cJMh uonf/
odaYk omfvnf; tapmydik ;f umvrsm;ürl jynforl sm;twGuf
toHxw k v f iT vhf yk if ef;rsm;ESiyhf wfoufí ,if;uJo h Ykd bufaygif;pHrk S
aqG;aEG;a0zefrrI sm; rsm;pGmr&Scd ahJ cs/ jynfot Yl wGuf 0efaqmifrI
vkyif ef;[laom a0g[m&ESiyfh wfoufívnf; us,u f s,jf yefjY yefY
aqG;aEG;rIrsm;r&SdcJhay/ xdktcsdefu Oa&myEdkifiHom;trsm;pkrSm
2 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 3
wpfcw k nf;aom trsm;jynfo0Yl efaqmifrv I yk if ef;jzpfonfh a&'D,kd Edik &f ef trsm;jynfo0l efaqmifrI rD', D mrsm;u 4if;wdrkY 'D , D mvkyif ef;
ESifh ½kyjf rifoMH um; tpDtpOfrsm;udo k m aeYpOfem&Daygif;rsm;pGm Munf½h I udk t"dutm½Hpk u kd Nf y;D tpDtpOfxw k v f iT rhf rI sm;ESifh rD', D mvIy&f mS ;
em;qifcMhJ uonf/ a&'D,Ekd iS fh ½kyjf rifoMH um;vkyif ef;wGif vkyu f ikd f rIvyk if ef;rsm;udk acwfEiS ahf vsmn f aD p&ef jyKjyifvyk u f ikd Mf u&onf/
aeolrsm;uvnf; xkwv f iT rhf vI yk if ef;rsm;udk vky½f ;kd vkypf Ofwpfcu k o hJ Ykd trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mxkwv f iT rhf vI yk if ef;taejzihf
rSw, f cl MhJ uonf/ jyKjyifajymif;vJrv I yk &f ef vkt d yfvm&jcif;rSmvnf; 2004 ckEpS u f
odaYk omfvnf; aemufyikd ;f wGif yk*v ¾ ud ESifh pD;yGm;a&;rD', D m xkwfjyefcJhaom ]Oa&my½kyfjrifoHMum;aps;uGuf\ tem*wfudk
NyKd iqf ikd rf rI sm; ay:aygufvmrIaMumihf tajctaersm; ajymif;vJvm umuG,af y;rI} trnf&dS puúLjzLpmwrf;jzihf trsm;jynfo0l efaqmifrI
cJo
h nf/ rD', D mxkwv f iT rhf vI yk if ef;onf yk*v ¾ u d pD;yGm;a&;rD', D m rD', D mvkyif ef;udk wdu k cf u
kd v f mjcif;aMumihjf zpfonf/ ,if;pmwrf;udk
rsm;ESifh tNyKd it f qdik jf zpfvmum Oa&mywGif rD', D maps;uGu[ f í l Oa&myyHEk ydS x f w k af 0olrsm;aumifp?D ½kyjf rifoMH um; pD;yGm;a&;toif;
oD;oD;oefYoefYxGufay:vmcJhonf/ Oa&myEkdifiHom;rsm;onf ESifh Oa&mya&'D,t kd oif;wku Yd wifoiG ;f cJMh ujcif;jzpfonf/ 4if;wdu Yk
a&'D,Edk iS fh ½kyjf rifoMH um;xkwv f iT rhf w
I uYdk dk pD;yGm;a&; tusK;d tjrwf trsm;jynfo0l efaqmifrI ½kyo f x H w k v f iT rhf v I yk if ef; vkyu f ikd af eol
tay: tajccHNyD; vkyfudkifEdkifaMumif; od&SdoabmaygufvmcJh rsm;onf tusK;d oufa&mufrrI &Sb d J vkyu f ikd af eMuaMumif;? &efyakH iG
Muonf/ yk*¾vu d ESihf pD;yGm;a&;rD', D mxkwv f iT rhf t
I pDtpOfrsm;udk rsm;ukd tvGo J ;kH pm;jyKaeMuNy;D vlenf;pkjzpfonfh oD;jcm;a&ay:qD
tcsKUd aom Oa&myEdik if o H m;rsm;u ydí k ESpNf cKd uv f mMuonf/ vlwef;pm;rsm;tBuKd uu f o kd m vkyu f ikd af eMuaMumif; pGypf aJG 0zef
,aeY Oa&myrD', D maps;uGu\ f xl;jcm;csurf mS wpfzufEiS fh xm;onf/
wpfzuf NyKd iq f ikd af eMuaom tcif;tusi;f &Sad ejcif;yif jzpfonf/ tqdkyg puúLjzLpmwrf;onf Oa&myor*¾udk &nf&G,f
yk*v ¾ u d rD', D mu@onf 0ifaiGtusK;d tjrwfEiS fh xkwv f iT rhf v I ikd ;f wdu k cf ukd jf cif; jzpfonf/ Oa&myaumifpED iS t fh zGUJ onf trsm;jynfol
rsm;wGif NyKd ib f ufjynforYl 'D , D mrsm;xuf tvSr;f ydí k Bu;D rm;aeouJh 0efaqmifrrI 'D , D mu@\ vGeu f rJ u I kd xde;f csKyEf ikd pf rG ;f r&Sad Mumif;
odyYk if tpd;k &\ jynfo0Yl efaqmifrrI 'D , D mrsm;uvnf; Munf½h o I l pGyfpGJxm;Muonf/ trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m xkwfvTifhol
y&dowfta&twGufESihf em;axmifrIMumcsdefta&twGufwdkYü rsm;\ tjrift& rMumao;rDEpS rf sm;twGi;f rD', D mNyKd iq f ikd rf q
I ikd &f m
xl;xl;jcm;jcm; jrihrf m;aeonf/ þokaYd omtajctaeudk xde;f xm; ñTeMf um;a&;rSL;csKy½f ;kH u trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mxkwv f iT rhf rI sm;
4 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 5
tay: wif;Muyfaom rl0g'&yfwnfcsurf sm; csrw S xf m;Ny;D trsm; xkaYd Mumihf trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;\ ta&;ygrIEiS fh
jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m xkwv f iT ohf rl sm;\ b@ma&;ESifh vkyif ef; azmfjyyg BuKH awGUae&aom tcuftcJjyóemrsm;ESihf ywfoufNy;D
vkyu f ikd af erIrsm;udk 0ifa&mufpu G zf ufaeonf[k jrifxm;Muonf/ aqG;aEG;a0zef qef;ppfrrI sm; jyKvyk v f mMuonf/ Oa&myEdik if o H m;
Oa&myor*¾taejzihf trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;\ t"du rsm;\ aeYpOfb0wGif rD', D mrsm;\ tcef;u@ rnfrQta&;yg
rl0g'rsm;ESihf ,Ofaus;rIuGJjym;jcm;em;rIESihf 'Drdkua&pDxdef;odrf; t&ma&mufrI? 'Drdkua&pDESihf EdkifiHa&;aqG;aEG;rIrsm;wGif trsm;
a&;wGif trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;\u@udk em;vnf jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;\ toH;k 0ifrw I EYkd iS yfh wfoufNy;D aqG;aEG;
oabmayguftm;ay;aMumif; aMunmcsufxkwfjyefxm;onf/ wifjyvmrIrsm; &Scd o hJ nf/ þodYk aqG;aEG;wifjyvmrIrsm;onf trsm;
tvm;wlyif trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mxkwv f iT rhf \I tuefY jynfol0efaqmifrIr'D , D mrsm;twGuf tm;wufz, G jf zpfvmcJo h nf/
towfEiS fh tcef;u@rsm;udk owfrw S yf ikd cf iG &fh o
dS nfh Oa&myor*¾ aemufq;kH wGif 'pf*spw f ,fenf;ynmrsm; wk;d wufxeG ;f um;
tzGUJ 0ifEikd if w H pfcck si;f pD\ trsK;d om;tmPmydik t f zGUJ ay:wGif rlwnf vmrIEiS t fh wl owif;enf;ynmt0ef;t0dik ;f wGiv f nf; ajymif;vJrI
aeaMumif; vufcx H m;onf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;ESihf rsm; vdtk yfvmaMumif; tav;teuf wifjyvmMuonf/ rD', D m
vkyif ef;Bu;D wpfcv k ;kH udk awmfveS af jymif;vJypfonfh acwfopfwpfck
ywfoufí Oa&my&St d pd;k &rsm;ESifh ygvDrefrsm;\ oabmxm;udk
tpjyKvmcJhonfh Oa&myEdkifiHrsm;wGif jynfolydkifESifh yk*¾vdu
avhvmMunhyf gu &Si;f vif;jywfom;rIr&Sad Mumif; awGU&onf/ tcsKUd
qufo, G af &; rD', D mvkyif ef;rsm; vH;k 0ajymif;vJypfonfh tajc
Oa&mytpd;k &rsm;u trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;\ ta&;
taersm; ay:aygufvmcJo h nf/ owif;rD', D menf;ynmudk 'pf*spf
ygrIudk vufrcHMuacs/ þodkYaom rD'D,mxkwfvTifholrsm;udk
w,fpepfoYkd ajymif;vJraI Mumifh tpDtpOfxw k v f yk rf rI sm;ESihf vkyif ef;
oufqikd &f mtBu;D tuJrsm;u Oayu©mjyKjcif; okrYd [kwf ypfy,fxm;
vnfywfrrI sm;ukd ajymif;vJapouJo h yYkd if 4if;vkyif ef;udk uRr;f uRr;f
rIrsm;&Sad Mumif; trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mxkwv f iT o hf rl sm;u usiu f sif udik w
f , G Ef idk af om 0efxrf;rsm;vnf; vkt d yfvmonf/
ajymMuonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mxkwv f iT rhf v I yk if ef; rD'D,my&dowfrsm;twGufvnf; vGwfvyfpGma&G;cs,fEdkifcGifh &Sd
wGif bwf*sut f oH;k p&dwjf zwfawmufrrI sm;ESifh t,f'w D mqdik &f m vmonf/ xked nf;wl rD', D mpkpnf;rIEiS fh trsm;jynfo0l efaqmifrI
vkyyf idk cf iG rhf sm;udk Edik if aH &;t& pGuzf ufrEI iS fh ueYo f wfcsKycf s,rf rI sm; rD',
D mrsm;u vlt Y zGUJ tpnf;tay: 0efaqmifay;rI tcef;u@ESihf
vnf; &Scd o hJ nf/ ywfoufNy;D aqG;aEG;p&mrsm;vnf; ay:aygufaponf/
6 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 7
xkaYd Mumihf Oa&myrD',
D maumifpD Steering Committee on
the Media and New Communication Services (CDME) tzGUJ u
tqd k y g ay:xG u f v maom jzpf p Of r sm;ES i h f jyóemrsm;ud k
oH;k oyf&eftwGuf owif;qufo, G af &; uRr;f usio f rl sm;yg0ifaom
Group of Specialists on Public Service Broadcasting (MC-S-
PSB) tzGUJ wpf&yfudk zGUJ pnf;cJo
h nf/ þpmtkyo
f nf rD',
D mavmu\
tcef; (1)
wd;k wufjzpfxeG ;f vmrIEiS fh vrf;aMumif;wdu Yk dk azmfjyxm;onf/ trsm;
jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m xkwv f iT rhf v
I yk if ef;rsm;\ a&SUtem*wfwiG f rD'D,mopf\ tcef;u@
&ifqikd &f rnfh pdeaf c:rIrsm;udk wifjyxm;onf/ vGecf ahJ om ESpaf ygif; 80 cefu Y pwifay:aygufvmcJah om
Christian S.Nissen, Copenhagen, Oa&myrD', D mxkwv f iT rhf o
I nf xl;xl;jcm;jcm; wd;k wufajymif;vJvm
November, 2005 cJo
h nf/ ,cifu oD;oeft Y rsK;d om;a&'D,dk toHviT v hf ikd ;f rsm;onf
tpDtpOftenf;i,frQjzihf aeYpOfem&Dyikd ;f rQom xkwv f iT v hf mcJ&h mrS
,aeYumvwGif a&'D,dkESihf ½kyfjrifoHMum;rsm;onf ½kyfoHvdkif;
aygif;pHjk zihf wpf&ufvQif 24 em&DMum xkwv f iT v
hf mMuonf/ þuJo h Ykd
½kyo f x H w k v f iT rfh rI sm;udk wpfcsed u f tpd;k &u vuf0g;Bu;D tkypf epfjzifh
xkwv f iT chf &hJ mrS ,aeYumvwGirf l trsm;jynfot l wGuf toHviT hf
vkyif ef;ESit hf wl yk*v ¾ ud ESifh pD;yGm;jzpf rD',D maumfyakd &;&Si;f Bu;D rsm;
tNyKdix f wk v f yk vf mMuonfh Duopoly ac: aps;uGut f wGi;f xkwv f yk o
f l
yHpk EH pS rf sK;d tjzpfoYkd a&muf&v dS mcJo h nf/
þodkY wdk;wufajymif;vJvmrIrsm;onf tiftm;pkrsKd;pHk\
wGe;f tm;ay;rIaMumifh jzpfonf/ 1920 jynfEh pS Ef iS fh 1930 jynfEh pS f
8 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 9
rsm;twGi;f Edik if aH &;t& wGe;f tm;ay;xm;aom rD', D mxkwv f iT rhf u
I kd tD v uf x a&mepf r D ' D , mwd k ; wuf v mrI w G i f
tpd;k &u Bu;D MuyfuyG u f rJ I &S&d rnf[k ygvDrefEiS fh tpd;k &tzGUJ rsm;u tqH k ; tjzwf a y;aeaom t"d u tcsuf a v;csuf
owfrw S cf MhJ uonf/ yk*v ¾ u d ukrP Ü rD sm;u pD;yGm;a&;t& vkyu f ikd cf iG hf
rjyKcahJ cs/ 1950 jynfEh pS af emufyikd ;f wGif enf;ynmrsm;wd;k wufvm
cJNh y;D aemuf toHomru ½kyu f ydk g xkwv f iT vfh mEkid Nf y;D ½kyjf rifoMH um;
ay:aygufvmcsed w f iG f enf;ynmwd;k wufru I t"duarmif;ESit f m;
jzpfvmcJo h nf/ ESpaf ygif; 80 ausmu f mvtwGi;f þuJo h Ykd rD', D m
xkwfvTifhrIukd avhvmoHk;oyfMunfhygu rD'D,mxkwfvTifhrIonf
vrf;aMumif;trsK;d rsK;d ajymif;vJcyhJ u kH kd em;vnfEikd o f nf/
þtcsufBuD;av;&yf qufpyfrI&Sdaeonf/ 'pf*spfw,f
odaYk omfvnf; vuf&u dS mv axmifpEk pS o f pftwGi;f odYk pwif
wDxiG zf efw;D rIonf enf;ynmudk t&Sed t f [kejf zifh wd;k wufapaom
0ifa&mufvmcsed w f iG f rD', D myH&k yd o f nfvnf; qufvufajymif;vJ
tiftm;jzpfonf/ tqdyk g wd;k wufru I aps;uGuu f dk ajymif;vJap
vmcJhonf/ ,if;ajymif;vJvmrIonf tDvufxa&mepfrD'D,m cJo
h nf/ xkaYd emuf tjyeftvSet f m;jzihf toH;k jyKorl sm;\ tjyKtrlukd
ordik ;f wGif teuf½iId ;f qH;k ajymif;vJrw I pf&yf jzpfvmcJo h nf/ þodkY ajymif;vJaponf/ þodaYk jymif;vJrrI sm;aMumihf tpd;k &ESihf ygvDref
ajymif;vJrw I iG f t"dutqH;k tjzwfay;aeaom taMumif;tcsuf rsm;u rD', D mu@tay: xde;f csKyrf u I dk avsmyh g;apcJo h nf/ Ekid if o
H m;
rsm;udk em;vnfoabmayguf&ef vkt d yfvmonf/ qufvufazmfjy rsm;\ a&'D,Edk iS fh ½kyjf rifoMH um; Munf½h eI m;axmifrt I ay: Edik if aH &;
xm;aomyHük tjyeftvSeq f ufE, G af eaom t"dutcsut f vuf MoZmoufa&mufru I v kd nf; tm;aysmah pcJo h nf/
rsm;udk odEidk o f nf/ ,if;qufE, G af eaom tcsuBf u;D (4) csuf þe,fy,fav;&yfwiG f jzpfay:aeaom tjyeftvSeq f uf
&So d nf/ 4if;wdrYk mS - EG,af jymif;vJro I nf trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mvkyif ef;twGuf
(u) enf;ynmopf tajctaersm;udk tajccHusus ajymif;vJay;aeonf/
( c ) aps;uGuw f iG ;f ajymif;vJrI 'pf*spw
f ,fv;kH vH;k vsm;vsm;ajymif;vJrI ('pf*spw
f ,fawmfveS af &;)
( * ) ygvDrefvw T af wmfEiS fh tpd;k &rsm;\ MoZmtmPm rD'D,menf;ynmajymif;vJrIESihfywfoufNyD; 'pf*spfw,f
(C) rD', D mtoH;k jyKorl sm;\ tjyKtrlwjYkd zpfonf/ enf;ynmpwif0ifa&mufvmrI&v'fukd odomjrifom azmfjyjcif;
10 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 11
rjyKEikd af o;ay/ wpfenf;qd&k vQif oufqikd &f menf;ynmudk aumif;pGm xkwvf iT ahf &;yg0ifrrI sm; (Content Production) wGif atmufyg
em;rvnfygu tDvufxa&mepfrD'D,mavmuwGif rnfodkY wdYk yg0ifonf-
ajymif;vJjzpfysuaf eonfukd odEidk rf nfr[kwaf cs/  'pf*spw f ,fxw k v f yk af &;ESifh ud&,d mopfrsm;
rD'D,mukrÜPDrsm;\ xkwfvkyfrIpepfwGif tefemavmh*sf  topfaygif;pnf;xm;aom tkid w f tD ajccHxwk v
f yk rf I
(Analogue)pepfro S nf 'pf*spw f ,fpepfoYdk ul;ajymif;jcif;onf pepfrsm;?
enf;ynm? pD;yGm;a&;ESihf pDrHcefYcGJa&;tjrift&MunhfvQif r[m  vkyif ef;tpDtpOfEiS fh 0efxrf;rsm; jyefvnfzUJG pnf;rI/
BuKd ;yrf;rIwpf&yfyifjzpfonf/ þodYk rD', D mxkwv f iT rhf pI epf ul;ajymif; ydaYk qmifjzefcY srd I (Transport/Distribution)wGif atmufygwdYk
&mwGif t&if;tES;D rsm;pGm pdu k x
f w k &f onf/ trsm;jynfo0l efaqmifrI yg0ifonf-
rD', D mxkwv f iT o
hf rl sm;twGurf l pD;yGm;a&;jyóem&if;jrpfwpf&yf  jzefaY 0rIpepfukd 'pf*spw f ,fajymif;vJjcif;?
jzpfonf/ tv,ftvwfwef;pm; trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m  yHrk eS t
f oH;k jyKorl sm;ukd pDrcH efcY jJG cif;?
xkwv f iT ahf &;orm;rsm;twGuf ,ckuo hJ Ydk tefemavmhcpf epfrS 'pf*spf  oHk;pGJolrsm;tm; 0efaqmifrIopfrsm; jznfhqnf;
w,fpepfoYdk ul;ajymif;&mwGif a':vmoef; 100 &if;ES;D jrK§ yEf &HS rnf aygif;pyfjcif;/
jzpfonf/ vkt d yfaom tydyk pön;f rsm; ajymif;vJwyfqif&rnfjzpfí toH;k jyKo;kH pGjJ cif;(Consumption)wGif atmufygwdYk yg0ifonf-
,if;uJo h Ykd 'pf*spw f ,fpepf ul;ajymif;rItNy;D owf&ef 10 ESpw f m  'pf*spw f ,f Receiver enf;ynm?
rQ tcsed , f &l onf/  Receiver ud&, d mrsm;\aygif;pyfrt I opfrsm;?
 tjyeftvSefwkYHjyefvIyf&Sm;rIESihf tjcm;0efaqmifrI
'pf * spf w ,f p epf t oH k ; jyKí ½k y f o H x k w f v T i f h r I t qif h q if h
topfrsm;/
rD',
D mxkwv f iT jhf zefaY 0rIe,fy,fwiG f txif&mS ;qH;k t&mrSm
'pf*spw f ,fenf;ynmu þxkwv f iT jhf zefcY srd I pGr;f aqmif&nfukd wd;k csUJ
Ekid jf cif;yif jzpfonf/ N*Kd vw f pk epftrsm;pkwiG f 'pf*spw f ,fpepf toH;k
jyKxm;Muonf/ tvm;wl aub,fvpf epfwiG v f nf; 'pf*spwf ,f
pepf oH;k pGw J yfqifxm;onf/ Oa&mywGif ajrjyifrS (Terrestrial)
toHxw k vf iT rhf u
I eG &f ufwpfcv k ;kH udk DAB (Digital Audio Broad-
12 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 13
casting) ESihf DVB (Digital Video Broadcasting) rsm;ESit fh wl Print Media Content yHp
k o
H pfEiS fh 0efaqmifraI jymif;vJrrI sm;twGuf
vmrnfh 10 ESprf S 15 ESpu f mvtwGi;f 'pf*spw f ,fxw k v f iT rhf oI Ykd vrf;zGiahf y;jcif;ESifh oH;k pGo
J rl sm;\ tjyKtrlajymif;vJjcif;[k rSw,
f l
ul;ajymif;vsu&f o dS nf/ ,if;wd;k wufjzpfay:rIaMumihf oH;k pGo J rl sm; Muonf/
taejzihf vmrnft h em*wfwiG f &mESicfh saD om ½kyjf rifoMH um;½kyo f H
aps;uG u f a jymif ; vJ r I ? Ed k i f i H w umyl ; aygif ; xd e f ; od r f ; rI E S i h f
vdik ;f rsm;? a&'D,v kd idk ;f rsm;? owif;tpDtpOfopfrsm;udk zrf;,lMunh½f I
pk p nf ; rI r sm;
em;qifEidk Mf uayrnf/ txda&mufq;kH &v'fwpfcrk mS oH;k pGo J rl sm;ESihf
,cifu wpfOD;wnf;vuf0g;BuD;tkyf vkyfudkifcJhaom
xdawGUqufq&H mwGif vH;k 0topfjzpfaom 0efaqmifrrI sm; wd;k wuf
trsm;jynfo0l efaqmifrI ½kyo f x
H wk v f iT haf &;vkyif ef;twGuf rD', D m
vmjcif;yif jzpfonf/ ,if;0efaqmifrItopfudk ]wHcg;rSL;} [k
aps;uGuo f nf xl;jcm;csuw f pfcu k ohJ Ydk jzpfaeonf/ 1970 jynfEh pS Ef iS fh
wifpm;ac:qdEk idk o f nf/ ,if; ]wHcg;rSL;}\ tcef;u@ESiyfh wfoufNy;D
1980 jynfEh pS u f mvtwGi;f Oa&myrD', D mrsm; (ta&SUOa&mywGif
aemufyikd ;f wGif aqG;aEG;xm;onf/
toHxw k v f iT rhf I qihuf jJ zpfpOf\ tqH;k ydik ;f wGif aetdrrf sm;ü 1990 jynfhESpfaemufydkif;) ü vGwfvyfpGmvkyfykdifcGifh &&Sdvm
rD', D moH;k pGrJ [ I al om Munf½h o I El iS fh em;aomwqiforl sm;ukd awGU& aomaMumihf rD', D maps;uGuf zGUH NzKd ;wk;d wufvmcJo h nf/ ajymif;vJ
wd;k wufvmrIjzpfpOf ESpcf &k o dS nf/
onf/ tdrw f iG ;f ü rD', D moH;k pGrJ [
I al om a0g[m&onfyif acwfrrD
yxrjzpfpOfrSm rD'D,maps;uGufwGif EdkifiHwumyl;aygif;
awmhonfo h abm jzpfvm&onf/ tb,faMumifq h akd omf ,aeY
yg0ifrjI zpfNy;D ajymif;vJrrI mS rsm;pGmta&;rygvSacs/ a&'D,Ekd iS fh ½kyjf rif
acwfwiG f rdb k ikd ;f zke;f rsm;? vufuikd 'f pf*spw f ,f tDvufxa&mepf
oHMum;tpDtpOfrsm;ukd wpfEkdifiHrS wpfEdkifiHodkY xkwfvTifhay;rI
ypön;f rsm; tvQt H y,f ay:aygufvmNyjD zpfaomaMumifh ,if;acwfrD
odrYk [kwf ½kyjf rifoMH um;tpDtpOfrsm;onf ,l½akd iG oef;axmifcsí D
rdb
k ikd ;f ypön;f rsm;rSwpfqifh rD', D mqufo, G af &; owif;rsK;d pHu k dk &&SEd ikd f
wefaom ukeyf pön;f jzpfvmNy;D urÇmtESUH a&mif;0,fvmMuonf/
Muonf/ Receiver rsm;tm;vH;k wGif uGeyf sLwmrdu k cf ½dyk ½dq k ufqmrsm;
þtcsufrsm;onf ½kyfoHvTifhxkwfrIvkyfief;tay: MoZmouf
yg&Srd nfjzpfNy;D pmom;? toHEiS hf ½kyyf rkH sm; tm;vH;k udk 4if;ud&, d mrsm;
a&mufr&I o dS nf/ odaYk omfvnf; ,if;jzpfpOfwiG f t"duZmwfaumifrmS
wGif &&SEd ikd o f nf/ vufuikd zf ek ;f wpfcw k nf;ESifh w,fvzD ek ;f ajymEdik f
rnf/ ½kyjf rifoMH um;tpDtpOfrsm;udk tifwmeufjzihf xyfqifzh rf;,l e,fajruefo Y wfrEI iS fh vlrsK;d a&;qufE, G rf rI sm;\ vTr;f rd;k rIrv
S w
G uf if;
Munh½f EI ikd o
f nf/ þvkyif ef;tm;vH;k udk tdrw f iG ;f wyfqiftoH;k jyKaom aom Edik if w H umaumfyakd &;&Si;f Bu;D rsm; jzpfonf/ 2004 ckEpS t f wGi;f
tDvufxa&mepfud&d,mrsm;jzihfvnf; Munfh½Iem;qifEkdifonf/ rD', D mvkyif ef;rsm;rS &&Sad om 0ifaiGtvku d f Ekid if w
H umaumfyakd &;&Si;f
½kyof x H w
k vf iT o hf rl sm;\ ½Iaxmiht f jrift& ,if;ajymif;vJrrI sm;onf Bu;D rsm;pm&if;udk qufvufazmfjyoGm;ygrnf -
14 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 15
rD ' D , m0if a iG tqdyk g rD', D maumfyakd &;&Si;f Bu;D rsm;teuf tcsKUd onf urÇm
tqih f uk r Ü P D tajccsEd k i f i H wpf0rS ;f vkyu f ikd af eaomfvnf; tcsKd Uurl Oa&mywdu k t f qifjh zifo h m
(,l ½ d k ) oef ;
vkyu f ikd af eonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D moH;k ck (ARD, BBC,
1 bufwpfref; *smreD 13767
RAI)om yg0ifonf/
2 ADAif',
D el AD mq,f jyifopf 9048
3 &d't
f ,fp;D AD;,m; e,fomvef^ 7074 tqdyk gpm&if;Z,m;t& rD', D maps;uGu&f dS 'kw, d jzpfpOfukd
,lau azmfjyvsu&f o dS nf/ ,if;tcsurf mS rD', D mvkyif ef; tpdwt f ydik ;f
4 attm&f'D *smreD 6100 toD;oD;&Sd wefzdk;uGif;qufrsm;tm; tvsm;vdkufpkpnf;rIyif
5 yD,mqef ,lau 5498 jzpfonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m xkwv f iT o hf nfv h yk if ef;
6 bDbpD D ,lau 5464 rsm;onf ½kyjf rifoMH um;ESifh a&'D,w kd uYkd o dk m xkwv f iT jhf yoaeonf/
7 bDpudik ;f bD ,lau 5390
pD;yGm;a&;ukrÜPDtrsm;pkurl rD'D,myHkpHrsKd;pHkjzpfonfh owif;pm?
8 um*g'J&f jyifopf 4228
r*¾Zif;pmtkyrf sm;rSonf a&'D,?kd ½ky&f iS ?f wDAEDG iS fh *Dwponfh vkyif ef;
9 rD',D mquf tDwvD 3442
10 a0gvfwmuvlAm e,fomvef 3261 rsm;udk vkyu f ikd af eMuonf/ þjzpfpOfrsm;aMumifh Ekid if t H rsm;tjym;ESifh
11 tD;trftikd t f yk pf k ,lau 3127 Edik if w H umtzGUJ tpnf;rsm;twGi;f ü t,f'w D mykid ;f qdik &f m vGwv f yf
12 a'vDarvf ,lau 3109 rIEiS fh owif;pmvGwv f yfciG w hf t
Ydk wGuf pd;k &drrf rI sm;jzpfvmaponf/
13 tdik wf AD DG yDt,fvpf D ,lau 3071 tapmydik ;f umvwGif trsm;jynfo0l efaqmifrEI iS fh pD;yGm;jzpf
14 wDy0D rf; jyifopf 2862 rD', D mxkwv f iT o hf rl sm;onf rdrw d \Ykd ud, k yf ikd t
f pDtpOfxw k v f iT rhf ?I
15 tmattkid f tDwvD 2700
xkwv f yk rf EI iS fh ½kyo f v H ikd ;f rsm;xde;f csKyrf w I u Ykd kd tm½Hpk u kd cf MhJ uaomfvnf;
16 py&if;*g; *smreD 2402
17 bGeef [ D m qG'D if 2145 20 &mpkESpftukefcefYwGif wjznf;jznf;ajymif;vJvmcJhonf/
18 [l;bwfb&l 'f g *smreD 2004 vGwfvyfaomukrÜPDrsm;onf tqdkygvkyfief;opfrsm;rS wpfck
19 qEdrk m zifvef 1890 odkYr[kwf ESpfckudk txl;jyKvkyfudkifvmMuonf/ vGwfvyfaom
20 y½dZk bD if;quf-1 *smreD 1835 rD', D mxkwv f iT rhf u I @wpf&yfay:vmonf/
16 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 17
4if;rD'D,mjzefYcsdrIuGef&ufudk 'pf*spfw,fpepfajymif;vJrI xde;f csKyrf aI Mumihf ½kyo f pH pD Oforl sm;ESifh 4if;wd\
Yk &if;ES;D jrK§ yEf rHS rI sm;rS
&v'fwpfcktjzpf vkyfief;opfwpfckjzpfaom ]Gate Keeper - 0ifaiGrsm;udv k nf; avsmu h saponf/
wHcg;rSL;} vkyif ef;ay:aygufvmonf/ Telcos odrYk [kwf xde;f csKyaf &; þodYk tompD;&aeaom tqifrh aS eí Gate keeper rsm;u
N*Kd vw f rk sm;onf Gate Keeper rsm;jzpfavh&o dS nf/ 4if;wdu Yk oH;k pGo J l Edik if w
H um rD', D maps;uGuw f iG f vkyif ef;wlaygif;pnf;rI&v'ftjzpf
½kyo f MH unf½h o I rl sm;\ ½kyo f H wDAGD½kyfoHvdkif;pDpOfxkwfvkyfolrsm;ESihf Content xkwfvkyfolrsm;
tpDtpOfrsm; zrf;,lrIudk tay: MoZmwd;k csUJ vmMuonf/ ½kyjf rifoMH um;orm;½k;d usaMumfjim
xde;f csKyMf uonf/ ½kyo f v H ikd ;f rsm;\ tcef;u@ usqif;vmaomaMumihf aMumfjimvkyif ef;&Sif
rsm;onf tqdyk g Gate Keeper rsm;u xde;f csKyx f m;onfh pepfopf
rsm;\ 0efaqmifru I kd tc
rsm;wGif aMumfjimy½drk ;kd &Si;f twGuf enf;vrf;opfrsm; &SmazGvm
aMu;aiGay;rSomvQif toH;k
Muonf/
jyKEkdif&eftwGuf pDrHxm;
þtajctaeopfrsm;\ xl;jcm;aom oGifjyifvu©Pm
onf/ þodYk tcaMu;aiG
wpf&yfrmS ½kyo f xH wk v f iT ahf y;rIpepfwiG f ]Walled Gardens} odrYk [kwf
jzifo h m Munh½f EI ikd cf iG u fh kd SMS (Subscription Management Sys-
]Fanced Prairies} ykp H jH zihf vkyaf qmifaeaom Proprietary Techni-
tem) ESifh Electronic Programme Guides (EPGs)[k ac:qdo k nf/
cal Solutions enf;pepfudk toH;k jyKxm;jcif;yifjzpfonf/ ½kyo f XH me
þyHkpHopfjzihf ½kyfoHvdkif;rsm; xkwfvTifhay;rIpepfonf wpfcrk S Receiver odrYk [kwf ½kyo f zH rf;ud&,d mwpfcu k kd 0,f,x l m;
wpfEikd if EH iS fh wpfEikd if ?H aps;uGuw f pfcrk S tjcm;aps;uGuw f pfck uGjJ ym; aom y&dowftaejzihf tjcm;½kyo f XH merS 0efaqmifrEI iS fh tpDtpOf
jcm;em;rI&o dS nf/ urÇmwpf0ef;&Sd þuJo h Ykd ½kyo f xH wk v f iT rhf rI sm;udk rsm;ukd Munf½h EI ikd cf iG rhf &Sad cs/
tcsKUd aomae&mrsm;ü Ekid if w H umatmfya&wmrsm;u csKyu f ikd x f m; þuJhokdY xdef;csKyfrIpepfaMumihf vGwfvyfaom pD;yGm;jzpf
Muonf/ tqdyk gyk*Kd¾ vrf sm;onf rD', D mjzefcY srd üI t"duaqmif&u G f ½kyjf rifoMH um;Xmersm;ESifh trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;twGuf
olrsm; jzpfvmMuonf/ rnfonf½h yk o f v H ikd ;f rsm;ukd xkwv f iT ahf y;rnf pdeaf c:rIrsm; &ifqikd &f onf/ vlt Y zGUtJ pnf;wGif vGwv f yfpmG owif;
qdo k nfukd qH;k jzwforl sm;jzpfvmonf/ xkjYd yif ½kyo f vH ikd ;f oH;k pGoJ rl sm; zvS,fEkdifrIudk ydwfyif&ma&mufonf/ vGwfvyfpGmNydKifqdkifrIudk
xHrS 0ifaiGp;D qif;rIuv kd nf; xde;f csKyo f rl sm;jzpfvmMuonf/ þodYk t[eft Y wm;jzpfaponf/ þodYk ydwyf ifxm;aompepfudk zGiv hf pS f
18 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 19
Edkifonfh enf;vrf;ESpf&yf&Sdonf/ wpfenf;rSm tpdk;&xdef;csKyf rsm;ESihf tpd;k &u uefo Y wfxm;aom ½kyo f vH ikd ;f rsm;udo k m rvTJ
xm;aom ajrjyiftajcpdu k u f eG &f ufudk 'pf*spw f ,fpepfoYkd ajymif;vJ ra&Smifom Munfh½Iae&rI yaysmufoGm;onf/ tjcm;wpfzuf
jcif;jzihf ½kyo f xH wk v
f iT o
hf El iS fh oH;k pGo
J rl sm;Mum;ü tcrJo
h ;kH pGEJ idk af om wGifvnf; xdkrD'D,mpepfopfonf trSefwu,f vGwfvyfpGm
½kyfoHvdkif;rsm;zGifhay;jcif; jzpfonf/ tjcm;enf;vrf;rSm ½kyfoH a&G;cs,Ef idk rf I &Sd r&Sd ar;p&m jzpfvmonf/
xkwv f iT rhf w
I iG f yGiv
hf if;aom enf;ynmtqift h wef;wpf&yfukd þuJhodkY jcm;em;aomtjrifESpf&yfonf trsm;jynfol
trdet Yf mPmjzifh owfrw S af y;jcif;jzpfonf/ 0efaqmifrI ½kyo f xH w k vf iT rhf v
I yk if ef; tcef;u@ESiyfh wfoufNy;D
t"dujiif;ckaH qG;aEG;p&m jzpfvmonf/ ygvDrefrsm;ESihf tpd;k &u
½kyo f xH wk vf iT o
hf rl sm;udk jyefvnfxed ;f csKy&f ef vkt d yfrI &Sd r&Sd ar;p&m
&S d v monf / ,if ; jyóemrsm;ud k rajz&S i f ; rD rD ' D , monf
oH;k pGo
J rl sm;\ tjyKtrl ajymif;vJvmrIukd avhvm&rnf jzpfonf/
toHk;jyKolrsm;\ tjyKtrlonf rwkefrvIyfy&dowftjzpfrS
ygvD r ef v T w f a wmf E S i h f tpd k ; &rsm;MoZmusqif ; vmrI
wuf < uol r sm;tjzpf ajymif ; vJ r I
½kyo f x H w
k v f iT rhf u
I dk vuf0g;Bu;D tkyyf idk q f ikd x f m;aomumvü
toH;k jyKorl sm;\ tjyKtrlonf rwkerf vIyyf &dowftjzpfrS
ygvDrefEiS fh tpd;k &rsm;u rdrw d EYkd ikd if w
H iG ;f &Sd vlrsm;twGuf ½kyo f H
wuf<uolrsm;tjzpf ajymif;vJrEI iS hf a&'D,Ekd iS fh ½kyjf rifoMH um;rsm;
tpDtpOfrsm;? a&'D,Ekd iS fh wDA½DG yk o f v H ikd ;f rsm;udk csKyu f ikd x
f m;Ekid f
ay:xGuv f mrIonf enf;ynm? ynma&;? ,Ofaus;rIEiS hf jynfoYl
Muonf/ vuf0g;Bu;D tkyx f m;rI zsuo f rd ;f Ny;D tDvufxa&mepfr'D , D m
azsmfajza&;tjrifrSMunfhvQif tHhMozG,f awmfvSefajymif;vJrI
aps;uGufrsm; vGwfvyfpGm vkyfukdifvmcsdefwGif trsm;jynfol
jzpfonf/ odaYk omfvnf; qufo, G af &;tjrifrS Munfv h Qif toH;k jyKol
0efaqmifrrI 'D , D m\ xde;f csKyEf ikd rf I avsmyh g;vmonf/ N*Kd vw f pk epf
rsm;\ xdef;csKyfrIESihfywfoufí rSm;,Gif;aomvrf;aMumif;
rsm;ESifh Ekid if w
H umrD', D maumfyakd &;&Si;f Bu;D rsm; ay:aygufvmcsed w f iG f
wpf&yfay: a&muf&v dS mrI[k jrifEidk o f nf/ pmzwfjcif;ESifh EdiI ;f ,SOf
,if;vGwfvyfrI ydkíus,fjyefYvmonf/ tifwmeufay:ayguf
MunfEh ikd of nf/ pmzwfoül tjynft h 0 xde;f csKyrf &I o dS nf/ rnfonhf
vmcsed w f iG f Ekid if w
H umrD', D maps;uGuf ydí k yGiv hf if;vmcJo h nf/
pmukd rnfonhaf e&m? rnfonht f csed w
f iG f zwfrnfukd ud, k w f ikd f
tqdkygjzpfpOfrsm;aMumifh tjrifESpfrsKd;ay:aygufvmonf/
qH;k jzwfEikd of nf/ acwåem;Ny;D jyefzwfEikd o f nf/
wpfzufwiG f jynforl sm; vGwv f yfpmG a&G;cs,cf iG &hf v dS monf/ ygvDref
20 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 21
a&'D,Ekd iS fh ½kyjf rifoMH um;ürl þuJo h v
Ydk w G v
f yfrrI sK;d r&Edik af cs/ xif&mS ;vmonf/ rMumrDumvtwGi;f vlw\ Ykd rD', D mtoH;k jyKrw I iG f
a&'D,Edk iS fh ½kyjf rifoMH um;onf vlxrk 'D , D mwpfcjk zpfvmNy;D aumif;onf tajccHusaom ajymif;vJrrI sm; jzpfay:vmawmhrnf/ xdaYk Mumihf
jzpfap? qd;k onfjzpfap jynforl sm;tay: MoZmoufa&mufco hJ nf/ rD',D mxkwv f yk o f rl sm;? ½kyo
f x
H w
k v f iT o
hf rl sm;ESifh ½kyo f v H iT vfh yk if ef;
odaYk omf rD', D mxkwv f iT rhf I vuf0g;Bu;D tkypf epf aysmufu, G o f mG ; rsm;wGif vkyu f ikd af eolrsm;taejzihf 'D*spw f ,f0efaqmifrv I yk if ef;rsm;
Ny;D aemuf rdrEd pS o f uf&m ½kyo f v H idk ;f rsm; Munf½h EI ikd cf iG &fh vmMuonf/ twGuf tm;oGefBudK;yrf;jyifqifaeMu&onf/ tajccHusaom
odaYk omfvnf; þpepfü rdrMd unf½h v I akd om tpDtpOfukd apmihq f ikd ;f ajymif;vJrBI u;D wpf&yf jzpfay:vmawmhrnf/
&onf/ xkwv f iT Nhf y;D aomtpDtpOfudk jyefvnfMunf½h cI iG rhf &acs/ xde;f csKyo f rl sm;? tmPmydik rf sm;? Edik if aH &;orm;rsm;? tpd;k &
'pf*spw f ,fw;kd wufajymif;vJvmrIaMumihf rsm;? ygvDrefESihf omrefjynfolrsm;taejzihf þjzpfpOfopfwGif
toHk;jyKolr sm;\ yH k p H u d k wufwuf<u<uyg0if&awmhonf/ ,aeYumvtwGi;f uREyfk w f Ykd
vnf ; ajymif ; vJ a pcJ h ywf0ef;usiw f iG f jzpfysuaf eaom tDvufxa&mepfr'D , D m\ 'pf*spf
onf/ 'pf*spw f ,fygqif w,fajymif;vJr?I rD', D maps;uGuo f pf ay:xGuv f mrIEiS fh qufpyf
e,f AD'G , D &kd aD umf'g PVR onfhjzpf&yfrsm;onf ,Ofaus;rIESihf EdkifiHa&;ajymif;vJrIrsm;udk
rsm; ay:vmcsed w f iG f toH;k jyKol jzpfay:apEdik o f nf/ vGecf ahJ omESpaf ygif; 500 cefu Y *lwifbmh*f
rsm;twGuf tcsed rf a&G;? ae&mra&G; rdrd awmfveS af jymif;vJvu dk af om yHEk ySd pf ufpwifwx D iG cf ohJ nfh jzpf&yf
ESpo f uf&mudk Munh½f EI ikd v f monf/ þodYk vGwv f yfpmG uJoh Ykd euf½iId ;f aomajymif;vJrI jzpfay:apEdik o f nf/
a&G;cs,f Munf½h EI ikd v f monfEiS t fh rQ toH;k jyKoyl &dowfü oD;jcm;pD xkdtajccHtaMumif;t&mrsm;aMumihf rD'D,maps;uGufudk
yk*v ¾ u d wpfO;D csi;f oabm ydí k oufa&mufomG ;onf/ tcaMu;aiG tpd;k &xde;f csKyrf EI iS fh trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mvkyif ef;\ tajccH
ay;í rD', D moH;k pGv J m&onfEiS t fh rQ rD', D moH;k pGo J o l nf rdr\ d rl0g'a&;&mrsm; xd;k ESucf aH e&rIukd odjrifEf ikd o f nf/
oH;k pGaJ iGEiS fh tusK;d tjrwfukd wGucf suMf unfv h mayrnf/
vufawGUoabmtjrif½aI xmihrf MS unhyf gu þuJo h Ykd oD;jcm; á ¶
wpfO;D csi;f pD\ rD', D moH;k pGrJ t I rsK;d tpm;onf ,aeYumvwGif ydí k
22 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 23
u@wdik ;f ü ajymif;vJrrI sm; &Scd o hJ nf/ jynfoyl ikd pf ;D yGm;a&;vkyif ef;
trsm;tjym;udk yk*v ¾ u d ydik f jyKvyk cf o
hJ nf/ xkaYd Mumihf trsm;jynfoyl ikd f
rD',
D mrsm;udv k nf; yk*v ¾ u
d tjzpf ajymif;vJvmrnfh tvm;tvm
rsm;&Scd ohJ nf/ tu,fí tusO;f axmif? pmydv Yk yk if ef;ESifh use;f rma&;
apmihfa&SmufrI vkyfief;rsm;twGuf vkyfudkifEdkifonfh wm0efudk
yk*v ¾ u d rsm;xH ,HMk unfpmG vkyu f ikd cf iG ahf y;cJyh gu tb,fah Mumihf
tcef; (2)
jynfoyl ikd t f zGUJ tpnf;rsm;u a&'D,Ekd iS fh ½kyjf rifoMH um;udk xde;f odr;f
wpfOD;wnf;csKyfudkifrIrSonf ,SOfNydKif&aom apmihaf &Smuf&ef vdt k yfoenf;¿ pD;yGm;a&;ukrP Ü rD sm;u a&'D,Ekd iS fh
aps;uGufodkY ½kyjf rifoMH um;udk vGwv f yfaom rD', D maps;uGuw f iG f trsm;tjym;
vGefcJhaomESpfaygif; 100 twGif;u acwfopfOa&my xkwv f yk x
f wk v f iT Ehf idk Mf ucsed üf vkid pf ifaMu;0ifaiGEiS fh trsm;jynfol
vlrIzlvHka&;EdkifiHawmfrsm; jzpfay:wdk;wufvmrIudk ESpfvrf;oGm; 0efaqmifrrI 'D , D mudk tb,faMumihf qufvufxed ;f csKy&f oenf;¿
pD;yGm;a&;yHo k P²mefjzihf o½kyaf zmfEikd o f nf/ ukex f w k v f yk if ef;rsm;ukd trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mvkyif ef;wGif vkyu f ikd o
f rl sm;
tajccHaom vsijf refpmG Bu;D xGm;aponfh yk*v ¾ ud tcef;u@ESifh url ,if;ar;cGe;f rsm;udk ESpNf rKd Urnfr[kwaf cs/ vufawGUwGif ,if;
tNyKd if jynfoyl ikd t f cef;u@rsm;udv k nf; wnfaqmufc&hJ m tpOf ar;cGef;rsm;udk vufiif;csufcsif; tvG,fwultajzay;Edkifrnf
tvmt& jynfoyl ikd v f yk if ef;jzpfonfh pmwku d v f yk if ef;? umuG,f r[kwaf cs/
a&;ESihf w&m;Oya'xdef;odrf;a&;vkyfief;rsm;omru pD;yGm;a&; trsm;jynfo0l efaqmifrrDIr'D ,
D mvkyif ef;twGuf aqG;aEG;csurf sm;
tajccHtaqmufttHrk sm;jzpfaom o,f,yl aYkd qmifa&;? ynma&;? þodkY ordkif;a&;ajymif;vJrIudk em;vnfoabmayguf&ef
use;f rma&;? vlrzI v l akH &;ESifh ,Ofaus;rIu@rsm;yg yg0ifco hJ nf/ twGuf vGecf ahJ om 75 ESpf umvrS trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m
jynfow l ikd ;f tqdyk g tcef;u@rsm;wGif yg0if&onfh taMumif;&if; vkyif ef;\&if;jrpfukd avhvmMunh&f rnf/ xdt k csed uf trsm;jynfol
rSmvnf; u@wpfcrk S wpfc?k Ekid if w H pfcrk S wpfck uGjJ ym;jcm;em;cJo h nf/ 0efaqmifrIr'D , D mvkyif ef;wpfcjk zpfonfh tDvufxa&mepfr'D , D m
odkYaomf 20 &mpk\ aemufqHk;q,fpkESpfrsm;wGif jynfolydkif (a&'D,)kd udk tpd;k &uvkyuf ikd af ecsdefwGif yHkESdyfrD'D,m (owif;pm)
24 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 25
trsm;pkukd yk*¾vdu rsm;u tjrwf xnfhrwGufbJ jynf o l YtoH t oHk ; taqmif y pö n f ; tjzpf
ESpfaygif;&mcsD vkyfudkifvm oabmxm;NyD; tcrJh0efaqmifrIay;onf/ odkYaomfvnf; ukefus
cJhonf/ xdktcsdefu a&'D,dk p&dwfumrdap&eftwGuf vdkifpifaMu;rsm;ESifh aMumfjimcrsm;rS
xkwv f iT rhf t I wGuf jynfoyl ikd f &onfh pkaygif;&aiGrsm;jzifh yHyh ;kd ay;onf/ pD;yGm;jzpf ½kyjf rifoMH um;
vuf0g;BuD;tkyfpepf zefwD; xkwv f iT o
hf rl sm;url aMumfjimrsm;rS 0ifaiGomru Munf½h o I rl sm;xHrS
&jcif; taMumif;&if;ESihf ,aeY BudKwiftcaMu;aiGrsm;jzifh 0ifaiG&&SdaeMuonf/
txd cdik rf maerIyrmP twdik ;f omrefo;kH pJo G rl sm; ½Iaxmifrh MS unhyf gu oH;k pJrG EI iS hf tcaMu;
twmud k quf v uf w if j y aiGay;aqmifrMI um; qufpyfro I nf aumif;rGeaf om zGUH NzKd ;wd;k wuf
oGm;rnf jzpfonf/ onfh vkyfief;wpf&yftjzpf ½IjrifEdkifonf/ tcaMu;aiGay;í ydkrkd
ajrjyiftajcpdu k f rD',
D m Munh½f v I monfEiS t hf rQ rD',D mxkwv f iT rhf aI ps;uGuw f iG f ydí
k yDjyif
xkwv f iT rhf u I rkd l tueft Y owf vmonf/ þyHpk Honf rD', D mzGUH NzKd ;wd;k wufvma&;twGuf oifah vsmf
jzifh jyKvkyfEdkifí EdkifiHawmf aumif;rGeaf om yHpk w H pfcjk zpfonf/ acwfopfvrl ItzJUG tpnf;twGuf
tqifh tzJGUtpnf;rsm;u Oya'pnf;rsOf;jzifh xdef;csKyfum pD;yGm;a&;<u,f0csr;f omrIvrf;aMumif;ay: a&mufEikd af omykpH jH zpf&m
trsK;d om;rD', D mudk Edik if aH &;twGuf tajccHtjzpf xm;&SEd ikd o f nf/ ta&SUOa&myEdik if rH sm;wGif 1990 jynfhESpfaemufydkif;ü þyHkpHudk
½kyo f x H w
k v f iT rhf u
I kd jynfo&Yl efykaH iGjzifh yHyh ;kd ay;&onfh taMumif;&if;rSm usio hf ;kH vmonf/
enf;ynmobm0aMumifo h m r[kwb f J xkwv f iT o
hf nfh taMumif;t&m trsm;jynfo0l efaqmifrIrD'D,m\ tapmqHk;umvtwGif;
rsm;onf oD;oefYukefypönf;wpf&yfozG,f jzpfaejcif;aMumifh usifhokH;cJhonfh t"durl0g'pnf;rsOf;wpfckrSm EdkifiHom;tm;vHk;
jzpfonf/ owfrw S xf m;aom e,fajrtwGi;f y&dowfwpfoed ;f vTr;f jcKH í wef;wl&nfwcl jGJ cm;rIr&Sb d J ½kyo f x H w k vf iT o
hf nfh taMumif;
odrYk [kwf wpfoef;&Sad pumrl ½kyfoHxkwfvTifhrIuek u f sp&dwo f nf t&mrsm;ukd wpfajy;nD od&MdS uap&ef jzpfonf/ vlraI &;t& qif;&J
twlwyl ifjzpfonf/ rnfoyYkd ifjzpfap 'Dru kd a&pDEikd if rH sm;wGif jynfol csrf;omra&G; wef;wlnDrQpGm ½kyfoHrD'D,mrsm;udk &&SdcHpm;ap
vlxktwGuf trsm;jynfol0efaqmifrIr'D , D mudk aiGaMu;tusK;d Edik o
f nf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;ESiyhf wfoufí 'kw, d
26 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 27
tqdw k pf&yfrmS trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf trsK;d om;Edik if H aemufq;kH wifjyaqG;aEG;csuw f pf&yfrmS t,f'w D mydik ;f qdik &f m
wpfcv k ;kH udk pkpnf;ay;onfh bH, k Ofaus;rI tcef;u@rS yg0ifoifo h nf vGwv f yfryI ifjzpfonf/ a&'D,x kd w k vf iT rhf aI y:aygufvmNy;D rMumrD
[laom tqdkyifjzpfonf/ þtcef;u@udk xif&Sm;ap&ef EdkifiH tcsed w f iG f toHviT v hf yk if ef;\ jynfov l x l q k E´tjriftay: tusK;d
om;wdik ;f ½kyo f rH 'D ,D mrS taMumif;t&mrsm;ukd od&edS m;axmifEikd f oufa&mufrIudk od&SdchJMuonf/ odkYaomfvnf; toHvTifhtpD
&rnfjzpfonf/ tcaMu;aiGay;aqmifrS Munhf½IcGifh&jcif;onf tpOfrsm; jzefYusufrIenf;yg;ojzifh a&'D,dktpDtpOfrsm;wGif
vlwikd ;f wef;wl rD', D mrQa0cHpm;apEkid rf t I ay: xdcu kd af pEdik o
f nf/ owif;pmrsm;uJhodkY EdkifiH
wwd,aqG;aEG;wifjycsurf mS ½kyo f tH pDtpOfrsm;jyKvyk jf cif; a&;ygwDrsm;twGuf ae&m
\ obm0ESihf trsK;d rsK;d aomuJjG ym;jcm;em;rIrsm;yif jzpfonf/ ½kyo f H
ray;Ekdifacs/ EdkifiHa&;
xkwv f iT jhf cif;vkyif ef;udk Edik if w H umrD', D maumfyakd &;&Si;f Bu;D rsm;u
ygwDwikd ;f twGuf ud, k yf ikd f
aps;uGufwGif;&Sd y&dowftrsm;pktm; t"du&nfrSef;í xkwfvTifh
toHvTifhvdkif;rsm; ray;
ay;jcif;jzpfonf/ odaYk omfvnf; ¤if;rD', D mxkwv f iT rhf \
I &v'fukd
EdkifbJ a&'D,dktoHvTifh
Munhv f Qif rD', D mtaMumif;t&mrsm;onf t*Fvyd pf um;ajymaom
Xmewpf c k w nf ; uom
Ekid if tH enf;pktwGuo f m &nf&, G íf xkwv f yk af ejcif; jzpfonfukd
awGU&onf/ ygvDref\ xde;f csKyrf jI zifh rdrw d ydYk gwD\ t,ltqrsm;udk wifjycGihf
xdjYk yif xkwv f iT ahf om taMumif;t&mrsm;onfvnf; wpfzuf &Muonf/
aZmif;ay;rIrsm; &Sdaeonf/ tpDtpOftrsm;pkrSm pdwful;,Of 'kwd,urÇmppfNyD;qHk;NyD;aemufwGif þuJhodkY tpdk;&a&'D,dk
Zmwfvrf;rsm;? azsmaf jza&;oufouf tcef;u@rsm;ESihf tm;upm; rD'D,monf trsm;oabmxif[yfonfh 'Drdkua&pDrl0g'rsm;ESifh
u@rsm;om t"duvTrf;rkd;aeonf/ rSwfom;p&m tcsuf uduk nf rD I r&Sad wmhaMumif; odjrifvmMuonf/ odaYk omfta&SUOa&my
tvufrsm; yg0ifaomtpDtpOfrsm;? rsufarSmufjzpf&yfrsm;? uGejf rLepfEikd if rH sm;ürl þjyóemray:cJah cs/ taemufOa&myEdik if H
rSww f rf;rsm;? ,Ofaus;rIEiS fh uav;rsm;twGuf tpDtpOfrsm;udrk l rsm;&Sd jynfolwdkY\qE´t& tpdk;&ESifh rD'D,mxkwfvTifholrsm;
tenf;tusO;f om xnfo h iG ;f xm;Muonf/ tcsKyq f &kd ygu Oa&my wpfu@pDcjGJ cm;cJMh uonf/ toHviT o hf rl sm;\ t,f'w D mydik ;f qdik &f m
pD;yGm;a&;rD'D,mxkwfvTifhrIrsm;onf Oa&my\ trsKd;om;a&;ESifh vGwfvyfcGifh tmrcHcsuf&vmMuonf/ toHvTifholt,f'Dwm
,Ofaus;rIrsKd;pHkwdkYudk xif[yfwifjyEdkifjcif;r&Sdacs/ rsm;u rD', D mudk vGwv f yfpmG vkyyf ikd cf iG hf &vmMuonf/ ,if;aemuf
28 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 29
ydik ;f wGif trsm;ydik rf 'D ,
D mpepfukd zsuo
f rd ;f Ny;D aemuf yk*v
¾ u
d vkyif ef; onf/ rMumao;rDESpfrsm;twGif;u EkdifiHa&;ESifh pD;yGm;a&;tusKd;
tjzpf ae&m,lcJhonf/ pD;yGm;rS uif;vGwfaom t,f'Dwmykdif;qdkif&mvGwfvyfcGifhESifh
tjcm;wpfzufwGifvnf; ,if;uJhodkY yk*¾vdurD'D,mrsm; ywfoufNyD; jyóemrsm; EkdifiHtrsm;tjym;ü &SdcJhonf/
ay:aygufvmrIaMumifh rD'D,mrsm;udk yk*¾vduvufwGif; a&muf&Sd Ed k i f i H w umaps;uG u f ,S O f N yd K if r I t wG i f ;
trsm;jynf o l 0 ef a qmif r I r D ' D , m\u@
a&SUydkif;tcef;rsm;ü trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mrsm;ESifh
ywfoufNyD; t"dutcsufrsm;udk aqG;aEG;wifjycJhonf/ tDvuf
xa&mepfr'D , D mrsm;ESihf jynforl sm; xdawGUqufpyfrEI iS phf yfvsO;f í
topftopfaom aqG;aEG;p&mrsm;&Sv d monf/ ,if;jyóemtwGuf
qef;ppf a0zefrIrsm; jyKvkyfcJhaomfvnf; &Sif;vif;aomtajz
r&cJah cs/ tDvufxa&mepfr'D , D mu@udk trsm;jynfow l Ykd ydik q
f ikd rf I
xde;f xm;Edik af &;onf trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mwGif t"du
usaomtcsujf zpfonfrmS 'G[ d jzpfz, G rf &Sad y/ okaYd omfvnf; trsm;
oGm;rnfukd pd;k &drrf rI sm;&Scd o
hJ nf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm; jynfol0efaqmifrIr'D , D mrsm;\ tcef;u@udk owfowfrw S rf wS f
taejzifh pD;yGm;a&;ESihf tusK;d tjrwf&adS &;wdrYk S uif;vGwNf y;D jynfol t"dyÜm,fzGifhqdkNyD; &Sif;vif;jywfom;pGm tajzqHk;jzwfay;Edkifjcif;
rsm;\ ,HkMunftm;xm;&rIukd tm½Hpk u kd x f m;aomaMumifh trsm; r&Sad o;acs/ wpfcsed u f trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;uom
jynfol0efaqmifrIrD'D,mrsm;onf yk*¾vdurD'D,mydkifqdkifrIudk rD'D,mxkwfvTifhrIavmuudk pdk;rdk;csKyfudkifxm;EdkifcJhaomfvnf;
wefjyefxed ;f n§ad y;Ekid of nf/ odaYk omfvnf; trsm;jynfo0l efaqmifrI aemufyidk ;f wGif pD;yGm;a&;tiftm;pkrsm;aMumifh csKyu f ikd rf aI vsmyh g;vm
rD',
D mrsm;taejzifh owif;vGwv f yfru I kd tmrcHcsuaf y;&ef vdt k yf cJh&onf/ xdkYaMumifh tcsKdUaom tiftm;pkrsm;u trsm;jynfol
onf/ jynforl sm;twGuf oifah vsmaf om owif;tcsut f vufrsm; 0efaqmifrIrD'D,mrsm;\ tcef;u@udk jyefvnfxdef;odrf;vdk
xkwfjyefay;Ekdif&ef tpdk;&\ tmrcHcsuf&Sd&ef vdkonf/ tpdk;&ESifh Muonf/ þjyóemrsm;rSaeí azmfjyyg,lqcsuf oabmw&m;rsm;
ygvDrefw\ Ykd Mum;0ifpu G zf ufrEI iS hf xde;f csKyrf u
I if;&efvnf; vdt
k yf ay:xGufvmonf -
30 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 31
 ,Ofaus;rItrsK;d tpm; uJjG ym;rIonf Oa&myaygif;pnf; 1997 ckESpf? Oa&myor*¾\ trf p wm'rf p mcsKyf t&
rIwpf&yftwGuf r&Sdrjzpfvdktyfcsuf [kwf r[kwf oabmwlvufcx H m;aom qH;k jzwfcsuw f pf&yfwiG f atmufygtwdik ;f
odkYr[kwf twm;tqD;wpfck jzpf rjzpf¿ azmfjyxm;onf -
 tDvufxa&mepfrD'D,monf ,Ofaus;rIwdk;wuf Oa&myor*¾ 0 if E k d i f i H r sm;&S d trsm;jynf o l 0 ef a qmif r I
jyefYyGm;a&;ü jynfolrsm; todÓPfyGifhvif;rItwGuf rD ' D , mxk w f v T i f h r I p epf o nf Ed k i f i H w pf c k p D \ 'D r d k u a&pD
ud&, d mwpfck [kwf r[kwf odrYk [kwf tjcm;vkyfief; usaom vlrIa&;ESifh ,Ofaus;rI vkdtyfcsufrsm;ESifh trsm;ydkif
rsm;uJhokdY tusKd;tjrwfoD;oefY pD;yGm;a&;u@wpfck rD ' D , mpepf xd e f ; od r f ; &ef vd k t yf c suf r sm;ES i f h wd k u f ½ d k u f
[kwf r[kwf¿ qufEG,frI&Sdaeonf/ wpfcsdefwnf;rSmyif ,if;oabmw&m;
 rD ' D , mtoH k ; jyKol r sm;ud k vl Y t zJ G U tpnf ; wpf c k \ wef z d k ; rsm;ud k tajccH í Oa&myEd k i f i H r sm;&S d trsm;jynf o l
EdkifiHom;rsm;tjzpf owfrSwfjcif; &Sd r&Sd odkYr[kwf 0efaqmifrIrD'D,mrsm;\ oD;jcm;p½dkufvu©Pmrsm; wnf&SdrI
aps;uGufwpfckrS pm;oHk;olrsm;tjzpf owfrSwfjcif; &Sd udkvnf; todtrSwfjyKxm;onf/ tzJGU0ifEdkifiHrsm;taejzifh
r&S¿d trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mrsm;\ vkyfydkifcGifhudk jznfhqnf;
 jynfov l x l w
k pf&yfv;kH \ wm0ef&rdS EI iS hf wpfO;D csi;f pD\ ay;Ed k i f & ef t wG u f toH v T i f h a umf y d k a &;&S i f ; rsm;ud k aiG a Mu;
vGwfvyfpGma&G;cs,fcGifh qefYusifbuf us rus¿ axmuf y H h a y;&rnf /
4if;jyóemrsm;onf trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;ESihf Oa&myor*¾\ ,lqcsufwGif trsm;jynfol0efaqmifrI
oD;oefq Y ufE, G rf rI &Sad cs/ odaYk omfvnf; trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mrsm;onf Oa&myrD', D mjrifuiG ;f wGif tiftm;pkwpf&yftjzpf
rD'D,mrsm;\ tcef;u@ESifh w&m;0ifvkyfydkifcGifhrsm;udk tqHk; &yfwnfaeonf[lí ,lqxm;onf/ t"dujyóemrSm trsm;
tjzwfay;&eftwGuf r&Sdrjzpfvdktyfaom ar;cGef;rsm; jzpfonf/ jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm; vdtk yfrI &Sd r&Sd odrYk [kwf ajymif;vJae
Oa&mytrsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mrsm;\ tcef;u@ESifh aomu@ESifh vdkufavsmnDaxG aqmif&Guf&ef vdk rvdk [laom
w&m;0ifvyk yf ikd cf iG u
hf kd a,bk,stm;jzifh vufcx H m;aom t"dymÜ ,f jyóemrsm;yifjzpfonf/
zGifhqdkcsufjzifh qHk;jzwfí r&Edkifacs/
á ¶
32 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 33
onf ae&mr&SdjzpfaeNyD; wpfOD;csif; tcay;Munfh½IrIu BuD;xGm;
vmaeojzifh pD;yGm;a&;rD', D maps;uGuw f iG f yg0iftoH;k jyKorl sm;u
azmufonftjzpf aMumfjimol\ae&mwGif tpm;xdk;vmrnf
jzpfonf/ wpfO;D csi;f tcay;Munh½f Ioo l nf vly*k Kd¾ vw f pfO;D csi;f \
tBudKufrsm;? vdkvm;ESpfNcdKufrIrsm;ESifh a&G;cs,frIrsm;udk xnfhoGif;
pOf;pm;onf/ tcaMu;aiGay;&onft h wGuf yg0ifaomtaMumif;
tcef; (3) t&mESihf wifjyyHek nf;vrf;udk tav;xm;onf/ xkaYd Mumifh Munh½f I
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m (okdYr[kwf) olrsm;onf ¤if;wdkYudk,f¤if;wdkY pm;oHk;olazmufonfrsm;tjzpf
vlYtzJGUtpnf;ESifh y#dnmOfpmcsKyfwpf&yf ½IjrifMurnf jzpfonf/ ¤if;wdt Yk oH;k rjyKaom wpfpw kH pf&mtwGuf
tcaMu;aiG ay;&ef rvdv k m;rI odrYk [kwf tenf;qH;k wGeq Yf w k rf EI iS hf
þpmtkyf\ usef&Sdaomtydkif;wGif Oa&myEdkifiHrsm;onf ¤if;wd\Yk yk*Kd¾ vw
f pfO;D csi;f tBuKd urf sm;ay: rlwnfí a&G;cs,rf jI yKrnf
aps;uGufyHhydk;rIr&SdaomaMumifh ¤if;wdkY\ EdkifiHom;rsm;twGuf jzpfonf/ ,if;tcsuo f nf Ekid if oH m;tjzpf ¤if;wdkY\ tcef;u@
tDvufxa&mepfrD'D,m trsKd;tpm;tcsKdU vdktyfonf[laom tay: rnfodkYMoZmoufa&mufygoenf;¿
t,ltqtay: tajccHxm;onf/ þtcef;ESihf qufvufazmfjy *vdbk ,fvu kd af Z;&Si;f ESihf Ekid if wH umjyKr?I Ekid if rH sm;\ a'o
rnfh tcef;rsm;wGif acwfrDvlYtzJGUtpnf;wpf&yf\ vdktyfcsuf qdkif&m pkpnf;cdkifrmrI? EdkifiHom;rsm;\ udk,fydkifrl udk,fydkif[ef
rsm;udk tDvufxa&mepfrD'D,mü trsm;jynfol0efaqmifrrI sm;\ tav;xm;rIrsm;ESihf pyfvsO;f í tajccHusaom tzGUJ tpnf;tjzpf
tcef;u@ESih f w&m;0ifvyk yf ik d cf iG whf u
Y k d rnforY k d nfyk H vdu
k af vsmjyifqif aygif;pnf;azmfaqmif&efESifh þtpdwfpdwft`rTm`rTm uJGjym;rIudk
n§Ed idI ;f Edik zf ,
G &f o
dS nf qdo
k nfrsm;ESiyhf wfoufí tBujH yKcsurf sm;udk wefjyefEidk af om enf;vrf;rsm; &SmazGEikd rf nfh acwfrv D tYl zJUG tpnf;
wifjyaqG;aEG;oGm;rnfjzpfonf/ vdktyfonf/ tDvufxa&mepfrD'D,mESifh 0efaqmifrIrsm;onf
tDvufxa&mepfr'D , D morm;rsm;onf wnfqyJ pkH t H rsK;d rsK;d þtcef;u@udk xrf;aqmifEkdifaom jyefMum;a&;e,fy,fwGif
wdkYudk vspfvsL½Ií ¤if;wdkYudk,f¤if;wdkY wpfOD;csif; wpfa,mufcsif; qufpyfpOf;pm;&rnfh tajctaeopfwpf&yfukd vdu k zf ufnaD tmif
tjzpf ydrk rkd w S ,f v l mMuonf/ ¤if;wd\ Yk tpOftvmyHpk üH aMumfjim jyKvyk cf o
hJ nf/
34 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 35
vlYtzJGUtpnf;ESifh trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mMum; vufawGUusus MunhfvQif uREfkyfwdkYonf tpdk;&u trsm;jynfol
txl;qufqaH &;rsm;udk azmfjy&ef ]y#dnmOf}[laom a0g[m&udk 0efaqmifrrI 'D ,
D m zefw;D ay;jcif;ESit hf wl ,HMk unftyfEjHS cif;cH&onfh
toH;k jyKrnf jzpfonf/ y#dnmOfwpf&yfonf wlnaD om tzJUG tpnf; trsm;jynfolqdkif&mvkyfief; odkYr[kwf trsm;jynfol0efaqmifrI
ESp&f yftMum; Oya'aMumif;t& oabmwlncD suw f pf&yfjzpfaom rD'D,mwGif yg0ifyHhydk;ay;oltjzpf tjcm;tzJGUtpnf;udk owfrSwf
oabmwlpmcsKyfwpf&yfESifh uGJjym;jcm;em;onf/ y#dnmOfwpf&yf Edik o
f nf/
onf ydrk ½kd yI af xG;aom pdwyf ikd ;f qdik &f m oabmobm0wpf&yf yg0if þae&mü azmfjycJah omy#dnmOfonf Edik if t H rsm;tjym;wGif
aeNyD; ESpfOD;ESpfzuf rQa0cH p m;aom *kPfodu©mwpf&yfESifh vwfwavm toHk;jyKvsuf&Sdaom trsm;jynfol0efaqmifrI
bHktaMumif;t&m oabmwlpmcsKyrf sm;ESihf teuft"dymÜ ,frwlay/ tqdyk g oabmwl
wpf&yftay: tajc pmcsKyfrsm;udk tcef; (7) wGif azmfjyoGm;rnf jzpfonf/
cH x m;onf / ¤if ; tDvufxa&mepfrD'D,mtay: oabmusESpfoufap&ef
wGif ESpfOD;ESpfzuf wm0ef&adS om trsm;jynfoq l ikd &f mvkyif ef;wpfcEk iS hf vlt Y zJUG tpnf;
arQmrf eS ;f csurf sm;ESihf Mum; y#dnmOfwGif yg&Sdaom tajccHoabmw&m;rsm; odkYr[kwf
tjyeftvSef trSjD yK Oya'tydk'fi,frsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfonf -
rI r sm; yg0if E k d i f (u) trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m\ OD;wnfcsurf sm;ESihf
ouJhodkY wpfcgwpf a,bk,swm0ef0wå&m;rsm;/
&HwiG f wpfO;D ESiw hf pfO;D tusK;d pD;yGm; uJjG ym;rIuv kd nf; tusK;H 0ifap ( c ) rnfonfrh 'D , D mxkwv f iT rhf EI iS hf 0efaqmifru I kd w&m;0if
Edik of nf/ vkyfydkifcGifh ay;rnfenf;¿
tzGJUtpnf;ESpf&yf y#dnmOfwpfckjyK&ef wpfOD;wpfa,muf ( * ) ay;tyfrEI iS hf jzefjY zL;rIukd auseyfz, G jf zpfap&ef rnfokYd
taejzifh rnfot Ykd wdtus t"dymÜ ,fziG q hf o
kd ifoh enf;¿ rnfou l rnfyHk pDpOfrnfenf;¿
vlt Y zJUG tpnf;jzpfoenf;¿ vlt Y zJUG tpnf;onf rnfoEl iS hf y#dnmOf (C) trsm;jynfoq l dkif&mwm0ef0wå&m;ESihf trsm;jynfol
jyKrnfenf;¿ vufawGUwGif vlt Y zJUG tpnf;udk ygvDrefEiS hf tpd;k &u 0efaqmifrrI 'D , D m\ xde;f csKyrf yI g0ifaom tkycf sKyrf /I
udk,fpm;jyKonfrSm oHo,jzpfp&m rvdkaomtcsuf jzpfonf/ ( i ) trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mtm; aiGaMu;axmufyrhH /I
40 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 41
vlrIa&;? EdkifiHa&;ESifh ,Ofaus;rIt& pnf;vHk;rI c d k i f r mma&; a&; jyefvnfwnfaqmufay;vsuf
acwfrv D t Yl zJUG tpnf;\ tajccHusaomt&mrsm;onf vlrI &Sdonf/ trsm;jynfol0ef
a&;pnf;vHk;rI u d k wd k u f p m;aomtif t m;pk r sm;ES i f h jynf w G i f ; aqmifrrI 'D ,
D monf trsm;
NyKd urJG w I \ Ykd tEÅ&m,frsm;ESihf BuKH awGUae&onf/ wpfO;D csi;f tqifh ESifhqdkifaom awGUqHka&;
wGif EkdifiHom;rsm;onf vlrItodkuft0ef;ü ¤if;wdkY\ EkdifiHom; ae&mjzpf N yD ; vl r I t zJ G U
tpnf;\ tajccHusaom
ESiq hf ikd af om tcef;u@xuf wpfO;D csi;f vdt k yfcsurf sm;ESihf vdv k m;
wefz;kd rsm;ESihf pHEeI ;f rsm;udk yHk
csufrsm;u ¤if;wdkY\ a&G;cs,frIESifh tjyKtrludk vIHUaqmfay;jcif;
azmf&mwGif vdt k yfrnfh tawGU
cH&ojzifh azmufonfrsm; (Custormers) jzpfvmaeMuonf/ tBuH K rsm;ES i f h &nf ñ T e f ; tcsuf
EdkifiHa&;ygwDrsm;? tvkyform;or*¾rsm;ESifh tjcm;vlrI tvufrsm; wifjy&mae&mvnf; jzpfonf/ acwfrDvlrItzJGU
todkuft0ef;tzGJUrsm;onf rsKd;qufwpfck odkYr[kwf vGefcJhaom tpnf;wGif Edik if o H m;rsm;onf NrKd Ua&;NrKd U&mudp&ö yfrsm; aqG;aEG;&ef
rsK;d qufwpfcu k wnf;uyif tvm;wlpnf;vH;k nDñw G rf I tcef;u@ ]qE´jyK&mae&m} odYk roGm;MuawmhbJ ¤if;wdaYk etdrrf sm;üom aeMu
wGif yg0ifaeMuNy;D jzpfonf/ tjcm;urÇmw h u kd Bf u;D rsm;rS ajymif;a&TU onf/ þvdktyfcsufudk trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mu
tajccsru I kd rBuKH pzl; BuKH awGU&vsu&f NdS y;D Edik if w H iG ;f tajccsaexdik f jznfhqnf;ay;onf/
olrsm;twGuf 4if;wd\ Yk tzEdik if aH [mif;ESihf xdawGUqufqEH idk o f nfh trsKd ; om;,Of a us;rI E S i f h 'D r d k u a&pD v l Y t zJ G U tpnf ;
tcGit hf a&;opfrsm;onf (N*Kd [w f ½k yk o
f rH wS pfqif)h aygif;pnf;a&; a&&S n f w nf w H h c k d i f N rJ a &;
tiftm;pkrsm; vdt k yfaejcif;udk tav;xm; azmfjy&ma&mufonf/ tu,fí trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mwGif trsKd;om;
trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf þjzpfpOfukd ajymif;vJ ,Ofaus;rI a&&SnfwnfwHhap&eftvkYdiSm wm0ef0wå&m;rsm;ESifh
&efEiS hf qE´jyK&mNrKd U&ifjyifae&mudk yk*v ¾ ud aetdrrf sm;toGif azmf ta&;BuD;onfh tcef;u@wpf&yf&SdonfqdkvQif EkdifiHom;jzpfrI?
Ekid if aH &;wGif yg0ifaqmif&u G rf ?I 'Dru
kd a&pDEiS hf ¤if;\tzJUG tpnf;rsm;
aqmifay;Ekid o f nfh taetxm;wpf&yfwiG f &Sad eonf/ xkaYd Mumifh
paom EdkifiHom;qdkif&m ,Ofaus;rIoGifjyifvu©Pmrsm;ESifh ydkrdk
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,monf aysmufqHk;aeaom vlYtzJGU
tusK;H 0ifonf/ vGwv f yfpmG xkwaf zmfajymqdck iG Ehf iS hf owif;vGwv
f yf
tpnf;qdkif&mESifh ,Ofaus;rIqdkif&m ]trsm;ydkif} ae&mtcsKdUudk
cGifhwdkYuJhokdYaom tajccHvlYtcGifhta&;rsm;onf vlrItzJGUtpnf;
42 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 43
wGif qufoG,fa&;enf;vrf;wpf&yftjzpf rD'D,mu yg0ifaqmif ESihf wefz;kd rsm;udk yHak zmf&efvt
kd yfaom tawGUtBuKH rsm;ESihf ud;k um;
&Guo f nfh tcef;u@ESiq hf ufpyfaeonf/ rD', D mydik q f ikd rf tI ay: csufrsm;udkvnf; wifjyay;onf/
tm½Hpk ;l pduk rf I Bu;D xGm;vmaeaom tcsed rf sm;wGif pD;yGm;a&;qdik &f m trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,monfvnf; vGwfvyfpGm
tusKd;pD;yGm;rsm;rS trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m\ vGwfvyfrI xkwfazmfajymqdkrI? owif ; tcsuf t vuf v G w f v yf r I r sm;ES i f h
onf yGiv hf if;nifomNy;D 'Dru kd a&pDudk vufcaH om vlrt I zJUG tpnf; ywfoufí tusyftwnf;rsm;ESifhBuHKawGUae&onf/ rMumrD
wpf&yfwGif cGJjcm;ír&ay/
a&;qGx J m;aom zGUJ pnf;yHk tajccHOya'onf 'Dru kd a&pDpepf
usifhoHk;&mwGif ta&;ygaom tcef;u@rS yg0ifonf/ odkYaomf
'Dru
kd a&pDukd ,Ofaus;rI? trsK;d om;a&;vu©PmESihf "avhx;kH pHrsm;
tay: tajccHwnfaqmuf&rnf jzpfonf/
trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf trsK;d om;,Ofaus;rIEiS hf
rwlujJG ym;onfh ,Ofaus;rIrsm;udv k nf; &Sio f efzUHG NzKd ;wd;k wufapEdik f
ygonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf Edik if w H umESihf pD;yGm;
tcsed xf d trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m\ 'Drukd a&pD0g' tajccH
a&;t& pDrcH efcY o JG rl sm;u aps;uGuo f Ykd o,faqmifvmaom t"du
wm0ef0wå&m;onf vlxkrD'D,mtwGif; ESD;EG,fqufpyfcJhonf/
usonfh pnf;rsO;f Oya'rsm;udk xyfrjH znfph u G of nfh 0efaqmifrEI iS hf
tjcm;qufoG,fa&;enf;vrf;rsm;onf a&'D,dkESifh ½kyfjrifoHMum;
taMumif;t&mudkvnf; pDrHcefYcGJay;ygonf/
wdkYuJhodkY urÇmwpf0ef; ysUH ESrYH I r&Scd MhJ uaomfvnf; tDvufxa&mepf
trsK;d om;,Ofaus;rIonf jynfot Yl yk cf sKyaf &;pepf? tpktzGUJ
rD',D m\ qufo, G af &;qdkif&m MoZmoufa&mufrIrSm enf;yg;
rsm;udk trsm;pku vufcEH ikd rf EI iS hf wnfNird af om Edik if aH &;pepfwpfck vsu&f o dS nfukd awGU&onf/ 'pf*spw f ,fqufo, G af &;pepfrsm; zGUH NzKd ;
jzpfay:&eftwGuf rnfonfeh nf;vrf;jzifh Munfo h nfjzpfap vdt k yf wdk;wufvmonfESifhtrQ vlxkrD'D,monf ,aeY tifwmeufrS
csuw f pfcjk zpfonf/ uREfkyfwdkYod&onfh tcsuftvufrsm;uJhodkYaom wpfOD;csif;ESifh
trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf trsm;qH;k awGUEdik af om yk*¾dKvfa&;qkdif&m tpDtpOfopfrsm;jzifh jznfhpGuf&ef vkdtyfonf/
ae&mtcif;tusi;f jzpfNy;D vlt Y zGUJ tpnf;udk tajccHaompHEeI ;f rsm; þzGUH NzKd ;wd;k wufro
I nf vlrt I zJUG tpnf;\ Ekid if aH &;vkyif ef;pOfrsm;
44 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 45
aqmif&u G &f mü ½kyjf rifoMH um;ESihf a&'D,kd toHviT rhf q I ikd &f mu@udk wpfurÇmvH;k tajccHonfh wef;wltcGit hf vrf; rl0g'udk tav;xm;
avsmhusapEdkifaomfvnf; vuf&SdwGifrl tvSrf;a0;aeao;onf/ aqmif&u G rf nfqykd gu xl;jcm;aomtajctaeyif jzpfonf/ trsm;
rD', D mtopfonf orm;½d;k ustv D ufxa&mepfr'D , D mudk tpm;xd;k jynfo0l efaqmifro I nf þtajctaeESp&f yfay:wGif wm0ef0wå&m;
&efr[kwb f J ¤if;rD', D m\ oabmobm0t& jznfph u G cf suw f pfck jynfhrD&ef rlwnfvsuf&Sdonf/
yif jzpfvmEkdifonf/ yxrtaejzifh pD;yGm;a&;qefaom &efyHkaiGrnfonhftcgrQ
azmfjycJhonfh yifudk,fvu©Pm&Sdaom 0efaqmifrItopf r&EdkifonfhtwGuf jynfolvlxk\ tusKd;udk yhHydk;ay;aomrD'D,m
rsm;wGif xl;jcm;aom tvm;tvmopfwpf&yf &Sdonf/ 4if;rSm onf vlenf;pktzGJUrsm;\ tusKd;udkom o,fydk;Ekdifonf/ trsm;
ygvDref&dS ud, k pf m;vS,rf sm;ESihf Edik if o
H m;wpfO;D csi;f tMum; yk*Kd¾ vaf &; jynforl 'D , D m\ þaps;uGu½f ;HI edrrhf I tcef;u@onf vGecf ahJ om
xdawGUqufqHrIrsm;udk wdkuf½dkufvsifjrefpGmESifh ydkrdkvG,fulaom q,fpkESpfodkYr[kwf rD'D,mNydKifqdkifrIumvtwGif; trsm;jynfol
yHpk jH zifh Ekid if aH &;t& qufo, G yf g0ifEidk af ponf/ ,cktcg jynfol 0efaqmifrIrD'D,m\ wm0ef0wå&m;rsm;udk ta&;ygaom tpdwf
rsm;onf us,jf yefaY om jyefMum;a&;e,fy,fEiS hf vufvrS ;f wrD&NdS y;D tydkif;wpf&yftjzpf ay:xGufcJhonf/
tjcm;olrsm;tm; rdr\ d oabmxm;tjrifrsm; jzefaY 0&ef jyefMum; 'kwd,taejzifh opfvGifaom 'pf*spfw,f0efaqmifrIrsm;
a&;enf;vrf;rsm;udk tvG,w f ultoH;k jyKvmMuonf/ vlwikd ;f wGif ay:xGuv f mrIEiS t
hf wl trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,D mwGif xl;jcm;
tem*wfü EkdifiHa&;t,f'DwmESifh owif;a0zefol jzpfEdkifonfh onf h t &nf t aoG ; rsm;&S d o nf / vrf ; pOf o pf r sm;ay:wG i f
tcGifhta&;&SdvmNyD jzpfonf/ 0efaqmifrIrsm; yHhydk;&mü wuf<uaom tcef;u@wGif yg0if&ef
vlenf;pktkyfpkrsm;ESifh EkdifiHom;wpfOD;csif;tusKd; o,fydk;a&; wm0ef&o dS nf/
a&SUtydkif;ESpfckwGif azmfjycJhaom wm0efrsm;onf EkdifiHom; þtcef;ü azmfjycJah om wm0ef0wå&m;rsm;pGmwdo Yk nf Edik if H
tm;vH;k odrYk [kwf Edik if o
H m;trsm;pkukd &nf&,G af om vlxrk 'D , D m BuD;rsm;ESifh EdIif;,SOfygu EdkifiHi,fav;rsm;twGuf tvGefw&m
jzpfonfh jynfolY0efaqmifrIwm0efrsm; jzpfonf/ jynfolvlxk ta&;ygvSonf/ EdkifiHBuD;wpfEdkifiH&Sd vlenf;pkwpfpkonf omref
tusK;d xrf;aqmifjcif;qdo k nfrmS jynfotl m;vH;k ESihf vlwikd ;f tusK;d Oa&mywdkif;jynfrsm;\ vlOD;a&tm;vHk;yrmP &Sdwwfojzifh
o,fydk;jcif;jzpfonf/ odkY&mwGif EkdifiHwumaps;uGufü pD;yGm;a&; aps;uGuBf u;D rm;rIonf wpfcx k ufruaom 0efaqmifru I kd tvG,f
qefqef qufqHcH&aom rD'D,mtwGufrl vdkufemaqmif&Guf&ef wul ydkrdktusKd;jyKEkdifonf/
tvGefcJ,Of;onf/ tu,fí pD;yGm;a&;qdik &f m vIy&f mS ;rIonf
á ¶
46 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 47
vktd yfcsujf znfq h nf;ay;onfh tpDtpOfe,fy,frsm;rS ½kyo f rd ;f &ef
oifh? roifh qkdaom ar;cGef;ukd þaqG;aEG;csufu xkdufoifhtm;
avsmfpGm ajz&Sif;EkdifcJhonf/
tcef;(4)wGif azmfjycJhonfh trsm;jynfol0efaqmifrI
wm0ef0wå&m;rsm;udk aqmif&u G jf cif;jzifh &&Sv
d maom tusK;d quf
rsm;ukd t"dutrsKd;tpm;ESpf&yftjzpf cJGjcrf;pdwfjzmEkdifonf/
tcef; (5) 4if;wdrYk mS trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,
D mukd Ekid if o
H m;tm;vk;H tok;H
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mwGif yg0ifaom jyK&ef vkdtyfaom ta&twGufqdkif&m tusKd;qufESifh pD;yGm;a&;
taMumif;t&mESifh 0efaqmifrIrsm; rD'D,maps;uGufwGif rawGU&SdEkdifonfh tpDtpOfESifh 0efaqmifrI
rsm;udk y&dowftm; wifqufEikd o f nfh t&nftaoG;qdik &f m tusK;d
trsm;jynfoq l ikd &f m a&'D,Edk iS hf ½kyo
f v H ikd ;f rsm;u xkwv f iT fh
qufwdkY jzpfonf/
onfh tpDtpOfrsm;onf tajctwifaqG;aEG;rIukd ay:ayguf
aponf/ vGecf ahJ om ESpaf ygif; 80 toHviT v hf yk if ef; pwifcsed rf pS Ny;D trsm;jynfol0efaqmifrIrDr D' D , mmtwG twGuf r&Sdrjzpfvkdtyfcsuf
trsm;jynfo0l efaqmifrt I pDtpOfrsm;onf Ni;D aiGUzG,f aumif;vGe;f tjiif;yGm;rItcsKUd &Sad omfvnf; ]em;vnfrjI rifrh m;a&;} (High
aeonf/ okdYr[kwf zciftoGif tkycf sKyfa&;0g'qefveG ;f onf[k Reach) aemufu, G &f dS oabmw&m;onf trsm;jynfo0l efaqmifrI
tcsKUd u pGypf MJG uonf/ tjcm;olrsm;u tajccHAZD rsm;ESihf raumif; rD',D mtwGuf txift&Sm;&Sdaeonf/ y&dowfjzpfEdkifol\ ykHrSef
aompdwfqE´½kdif;ukd jznfhqnf;ay;rItwGuf trsm;jynfolqkdif&m tajctaewpf&yfwGif em;vnfrI&&SdEkdifonf/ ,if;rSm a&'D,kd
tpDtpOfudk jypfwifa0zefcMhJ uonf/ rMumcP oabmuGv J rJG rI sm; okdYr[kwf ½kyfoHvdkif;wpfck\ tpDtpOftay: enf;ynmqkdif&m
jzpfay:cJhjcif;onf y&dowf\qE´rsm;ESifh vkdtyfcsufrsm; jynfh0 wkdif;wmrI yrmPwpf&yf jzpfEdkifonf/ (Oyrm - &ufowåywf
ap&ef vlxktoHvTifh rD'D,mvkyfief;twGuf rnfrQcufcJonfukd twGif; owfowfrSwfrSwf ½kyfoHvdkif;wpfckwnf;ay:wGif ½kyfoH
azmfjyonf/ tpDtpOfudk tenf;qk;H wpfBurd f Munf½h cI MhJ uaom toufo;Hk ESpf
pD;yGm;a&;rD'D,m pwifay:aygufcsdefrSpNyD; ESpfaygif;rsm;pGm txuf Ekid if o
H m;tm;vk;H \ &mckid Ef eI ;f /) em;vnfoabmaygufro I nf
Mumjrifch ahJ om trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf yk*v ¾ u
d rD',
D mu trsm;jynfo0l efaqmifrI toHviT o hf rl sm;twGuf ta&;ygqk;H ta&
48 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 49
twGuq f idk &f m atmifjrifrI ]pH} jzpfonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrI trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,
D monf tpOftvmt& toH
rD',D mtwGuf 4if;onf pD;yGm;a&;t& toHviT o hf rl sm;u wGucf suf vTiahf eonft h aMumif;t&mrS tjyeftvSef tusK;d jyKonfh 0efaqmif
aom aMumfjim0ifaiGtay: tajccHwidk ;f wmonfh aps;uGu&f , S ,f m rItopfoYdk ajymif;vJomG ;aomaMumifh Ekid if o
H m;rsm;enf;wl trsm;
xuf rsm;pGmwefzkd;&Sdonf/ jynfol0efaqmifrIrD'D,m\ wm0ef0wå&m;twGuf OD;wnfcsuf
em;vnfrIjrifhrm;a&;qkid &f m oabmw&m;onf acwfrv D rl I ajymif;&onf/ em;vnfrI\ wm0ef0wå&m;onf &&Sdxm;aom
tzGUJ tpnf;\ ]qE´jyK&mae&m} tjzpfaqmif&u G &f rnfh trsm;jynfol enf;ynmwpf&yfudk tok;H jyK&efr[kwb f J xdawGUae&efEiS hf aqG;aEG;
0efaqmifrrI 'D , D m\ wm0ef0wå&m; tusK;d qufwpf&yf jzpfonf/ rIjyK&ef jzpfonf/
trsm;jynfo0l efaqmif jcm;em;od o maom taMumif ; t&m? 0ef a qmif r I r sm;jzif h
rIr'D , D monf tm;vk;H vl r I t zG J U tpnf ; ES i f h vl w pf O D ; csif ; tusKd ; o,f y k d ; a&;
ESihf ykrH eS x
f ad wGUrI &Sd ckdifNrJaom vlrIa&;aygif;pnf;rI vkyfaqmifcsufyg0ifonfh
ae&rnf j zpf o nf / tpDtpOfukd vlrItzGJUtpnf;\ ,Ofaus;rI? vlrIa&;ESifh EkdifiHa&;
trsm;jynfo0l efaqmif qkid &f m ]aygif;pnf;rIukd azmfaqmifonft h &m}tjzpf ,lqEkid o f nf/
rIrD'D,monf vlrI þuJo h aYdk om tpDtpOfwiG f ½Iyaf xG;odraf rGUonfh 0daoovu©Pm
a&;? Ek d i f i H a &;ES i f h rsm; yg0ifonf/ 4if;wGif Ekid if \ H twdwrf S trSw&f p&mrsm;omru
,Of a us;rI q k d i f & m
a&&Snfpnf;vkH;nDñGwfa&;ESifh wnfwHhckdifNrJa&;twGuf ta&;
ygonfh tpdwt f ykid ;f wpf&yfjzpfa&; y#dnmOfqidk &f m tcef;u@ESihf
ukud nf &D ef vkt d yfonf/ tu,fí y&dowfonf vlO;D a&\ vlenf;
pktxd usqif;oGm;vQif qE´jyK&mae&monf aemufaz;vrf;Mum;
wpfcktjzpf tqifhedrfhusoGm;Edkifonf/ tu,fí tvSyqkH;
taqmufttkHrsm; 0ef;&HaevQifyif 4if;onf vlrItzGJUtpnf;\
qkHqnf;&mbkHae&mtjzpf tusKd;jyKEkdifrnf r[kwfay/
50 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 51
tem*wftwGuf 4if;wkdY rQa0cHpm;onfh arQmfrSef;csufrsm;vnf; Ekid if o
H m;jzpfr?I Ekid if aH &;jzpfay:wd;k wufrEI iS hf 'Dru
dk a&pD
yg0ifonf/ xdjYk yif bkb H mompum;? uav;i,frsm;twGuf tdy&f m vkyfief;pOfrsm;ukd tm;ay;jr§ifhwif&ef/
0ifyjHk yifrsm;? aeYpOfb0wGif qdn k nf;cJah om aw;oDcsi;f rsm;vnf; (C) xkwfvkyfrIwefzkd;rsm;? wDxGifqef;opfrIuJhokdYaom
yg0ifonf/ 4if;wGif taumif;ESifh tqkd;Mum; qkH;jzwf&mü e,fy,frsm;wGif trsK;d om;a&;qdik &f m rD', D mxkwv f yk f
uREkfyfwkdYukd vrf;ñTefay;onfh ]pH}rsm;ESihf ]wefzkd;}rsm; yg0ifonf/ rItwGuf t&nftaoG;pHEIef;rsm; owfrSwf&ef/
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m tpDtpOfESifh 0efaqmifrI (i) *sme,form;rsm;wGif bmoma&;? vlrsK;d a&;ESihf usm;
ay;jcif;twGuf vkdtyfcsufrsm;rSm atmufygtwkdif; jzpfygonf- r cGjJ cm;rIwuYdk dk ukid wf , G af qmif&u G &f mü obm0usus?
(u) Ekid if w
H umaps;uGut f xl;ojzifh Oa&mywkid ;f jynfi,f ESpfzufnDrQrI? w&m;rQwrI&Sda&;wkdYESifh ywfoufNyD;
rsm;rS acwfa&pD;aMumif;t& pDpOfxkwfvTifhrIESifh usifh0wfpHEIef;rsm;ukd owfrSwfjy|mef; tumtuG,f
,SOfNydKifEkdifaom trsKd;om;,Ofaus;rItarGtESpf? ay;&ef/
aw;*Dw? pmay? jyZmwf ponfrsm; odrYk [kwf xkwv f iT hf (p) acwfa&pD;aMumif;ESifh EkdifiHwumjy|mef;csufrsm;u
aom tajccHtpDtpOfrsm;ESifh taMumif;t&mrsm;/ jznfhqnf;ay;Ekdifjcif;r&Sdaom txl;vkdtyfcsufrsm;
( c ) yl;wGx J w
k v f yk rf rI sm;? tpDtpOfzvS,rf rI sm;ESiyhf wfouf &Sdonfh tkypf ik ,frsm;ESiphf yfvsO;f onfh trsm;jynfol
Ny;D tjcm;aom trsm;jynfoq l ikd &f m toHviT o hf rl sm;ESihf 0efaqmifrrI 'D , D mwGi&f adS om txl;wm0ef0wå&m;rsm;/
yl;aygif;aqmif&u G jf cif;? yk*Kd¾ vw f pfO;D csi;f qkid &f m trsK;d (q) vlrsKd;i,ftkyfpkrsm;? bmompum;ESifh ,Ofaus;rIqkdif
om;,Ofaus;rIrsm; a&&Snw f nfwefaY p&ef aqmif&u G f &m vlenf;pkrsm;\ vkt d yfcsurf sm;ukd jznfq
h nf;o,fy;dk
jcif;jzifh Oa&myESihf Ekid if w H um ,Ofaus;rIqidk &f m trsK;d ay;rnfh taMumif;t&mrsm;/
tpm;pkHvifrIukd taxmuftuljyK&ef/ (Z) trsKd;om;bmompum;ESifh ,Ofaus;rIqdkif&m uav;
( * ) owif;? rsufarSmufa&;&m? ynma&;? rSwfwrf;rsm; oli,ftpDtpOf/
ESihf tajctwifaqG;aEG;rIuo hJ aYdk om e,fy,frsm;wGif (ps) roefpGrf;olrsm;twGuf txl;0efaqmifrIrsm;/
yg0ifonft h aMumif;t&myrmPukd ykrd Odk ;D pm;ay;jcif;?
a0zefa&;pme,fZif;orm;rsm;twGuf ae&may;jcif;jzifh
52 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 53
rD ' D , mopf E S i f h trsm;jynf o l 0 ef a qmif r IrDr D' D , m\

h aetxm;0efaqmifrrI sm;?(awmif;

aqmifrrI sm;(Oyrm-rJay;rIEiS hf a0zefajym

ol ? Munf h ½ I o l r sm;tm; ♦ PRYS rsm;ay:wGif ykdrkdvG,fulpGmtcsdef


H pDtpOf\ cGjJ cm;ír&aom tpdwf

l g0ifvsuf tajc ♦ ½kyfoH? a&'D,kdtpDtpOf ♦ 0ufbfqkdufay:wGif zkd&rf;rsm;ESifh tkyfpk


f ufyadk om owif; ♦ rkdbkef;zkef;rsm;ay:wGif (pmom;? ykH&dyf)

qkdcsuft&)ykHrSefxufykdaom owif;

tykdif;wpf&yftjzpf WEB ESihf SMS 0ef

a&TUajymif;rIvkyf&ef EPG ESifh tEkpdwf


rD ' D , mtopf w k d ; csJ U jcif ; (Oyrmrsm;)
w&m;0if v k y f y k d i f c G i f h

0 efa qmif r I w k d ; csJ U jcif ;


vwf w avm txl ; tjiif ; yG m ;zG , f j zpf a om jyóem

tcsuftvufyHhykd;ay;jcif;/

rsm;wGiyf g0if&ef em;axmif pdwf"mwfrsm;yHhykd;ay;jcif;/


wpf&yfrSm 'pf*spfw,f0efaqmifrItopfrsm;\ e,fy,fü trsm;
jynfol0efaqmifrIrD'D,m\ tcef;u@jzpfonf/ trsm;jynfol
0efaqmifrrI 'D , D monf rlvtwdik ;f a&'D,Edk iS hf ½kyo f v H iT rhf rI sm;ukd

tcsuftvuf
Mum;rIrsm;)
qufvufvkyfaqmifoifhNyD; tifwmeuf? rkdbkdif;0efaqmifrI

f iT jhf cif; toift


rD'D,mtopfESihftwl ½kyfoHESifh a&'D,kd trsm;jynfol 0ef

f t
♦ ½kyo
aps;uGufuJhokdYaom e,fy,fopfrsm;ESifh a0;a0;aeoifhaMumif;
pD;yGm;a&;qkdif&m rD'D,mapmifhMunfholrsm; ajymqdkMuonf/
tu,fí tifwmeuf0efaqmifrrI sm;ukd vkyu f idk cf iG jhf yKvQif trsm;

½k y f o H E S i f h a&'D , k d

tpDpOfrsm; xkwv
jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m\ aqmif&u G rf rI sm;wGif toHviT v hf yk if ef;
ESihf wku
d ½f u
dk q
f ufpyfaeonfrsm;uko d m uefo Y wfaqmif&u G o f ifNh y;D

zdwfac:/
a&'D,?dk ½kyjf rifoMH um;tpDtpOf\ taMumif;t&mrsm;ukd xde;f csKyf

ykrH eS x
xm;oifhaMumif;vnf; 4if;wdkYu ajymMum;onf/


tDvufxa&mepfrD'D,mtokH;jyKaeaom urÇmwGif toH

xl;jcm;aomtaMumif;t&m
4if;wkdY\ aeYpOfb0qkdif&m

l Ydk tod
I yk if ef;

twif aqG;aEG;rItm;ay;/
vTifhrD'D,monf vlrItzGJUtpnf;twGufrSonf vlwpfOD;csif;\

trsm;jynfo0l efaqmifrv

rsm;ukd trsm;jynfoo
vkdtyfcsuft& tokH;jyKrIokdY wjznf;jznf;csif; ajymif;oGm;rnf
jzpfonf/ odkYjzpf&m trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mtaejzifh

♦ trsm;jynfoy
wlnaD omvrf;aMumif;t& y&dowfoabmxm;aemufoYdk vku d &f

ay;jcif;/
rnfqadk om r&Srd jzpfxm;&S&d rnfh vkt d yfcsuf ]em;vnfrjI rifrh m;jcif;}ukd
wkduf½kdufvkdufem&rnf jzpfonf/


54 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 55
uGJjym;csufrsm;ESifh em;vnfoabmaygufrI tusyftwnf;

♦ tquf r jywf x k w f v T i f h o nf h a&'D , k d

♦ azsmfajza&;½Id;rsm;ESifhtwl tjyeftvSef

tvSeftusKd;jyKavQmufxm;rIrsm;ESifh
ynma&;qkdif&mwefzkd;\ armfuGef;wkduf
f &

♦ taMumif;t&mwpf&yfukd wifqufaom

hf wl)tjyef
S pfqifh awmif;qkcd sut
rD ' D , mtopf w k d ; csJ U jcif ; (Oyrmrsm;)

rD',D mopfwiG f trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m\ w&m;0if

♦ 0ufbfqkdufay:rS tGefvkdif;*drf;rsm;
armfuGef;wkdufypönf; yHhykd;ay;jcif;/
vkyfykdifcGifhtaMumif; aqG;aEG;rIonf trSefwu,fwGif trsm;

f pfO;D csi;f a&G;cs,rf EI iS t


jynfolESifh yk*¾vdu rD'D,mu@rsm;tMum; omreftMurf;zsif;

ypönf;rsm; ay;urf;jcif;/
(aemufykdif;wGif½kyfoH)
e,fajrtjiif;yGm;rIxuf ykdaom aMu;rkHjyifwpfcsyf jzpfonf/
½kyfoHESifh a&'D,dk wpfenf;tm;jzifh trsm;jynfolwdkY\ 0ifa&mufaESmifh,SufrIukd
tifwmeufrw

[efYwm;vsuf rdrdwdkY rydkifqdkif&ao;aom e,fy,fudk awmif;qkd

tusKd;jyKrI
♦ ynmaa&;qdkif&m xkwf ♦ yk*Kd¾ vw
aom pD;yGm;a&;rD', D mvkyif ef;\ BuKd ;yrf;csuw f pf&yftjzpf ½IjrifEidk f
onf/ pD;yGm;a&;qkid &f m arQmrf eS ;f csurf sm;onf þae&mwGif &yfwefY

oGm;jcif;r&Sday/ tjcm;urÇmhae&mrsm;ESifhrwlbJ trsm;jynfol


H pDtpOf
rsm; tqufrjywf xkwf

0efaqmifrrI 'D , D monf Oa&mywGif wDxiG t f ajccscMhJ uNy;D vuf0g;


½k y f o H E S i f h a&'D , k d

t&nftaoG;jynf0h onfh azsmf ♦ azsmfajza&;½Id;yGJrsm;

Bu;D tkyf toHviT v hf yk if ef;umvrsm;rSpNy;D Oa&myEkid if H trsm;pkwiG f


f t
a&'D,Edk iS hf ½kyo

tckid t f rm tumtuG,af y;cHc&hJ onf/ þtaetxm;ukd trsm;


jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mu umuG,cf o hJ nf/ tHMh ozG,w f pf&yfrmS
vTifhrIrsm;
vTijhf cif;/

Ny;D cJo
h nfq h ,fpEk pS rf sm;wGif NyKd iq
f idk rf I jyif;xefaom 4if;wd\ Yk ae&m
ukd tckdiftrm &,lEkdifpGrf;&SdcJhMujcif; jzpfonf/

rnfonfah e&mqkad om O'g[
*kPrf sm;qDoYdk a&GUvsm;jcif;jzifh
aiGaMu;twGuf wefzkd;yHhykd;
I yk if ef;
h &m? rnfonft h csed ?f
trsm;jynfo0l efaqmifrv

ajzrIyHhykd;ay;onf/
rnfonft

ay;onf/

ynmay;


56 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 57
em;vnf o abmayguf r I E S i f h uG J j ym;jcm;em;rI t Mum; trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf þtaetxm; ESp&f yf
ES p f z uf n D r QrI wGif y&dowfqkH;½IH;rnfukd pdk;&GHUNyD; wkdif;jynftcsKdUü 20 &mpk
uGjJ ym;jcm;em;rI aemufyikd ;f wGif y&dowfrsm;rsm; &&Sad &;vrf;aMumif;udk tav;ay;
tjrifh tedrfh cJo
h nf/ xkaYd Mumifh 4if;wk\ Yd odomuGjJ ym;aom t&nftaoG;tcsKUd
tjrifh 1/ rjzpfEidk af omt,ltq 2/ url;½SL;xkd; qk;H ½I;H cJ&h onf/ twdwrf S tajctaeukd oifcef;pm,lí ,ckumv
vkyaf qmifrI wGif r[mAsL[majrmuf vIy&f mS ;aqmif&u G rf w
I pf&yf r&Srd jzpf vkt
d yf
PSM taetxm; vmEkid o f nf/ rnfoyYdk ifjzpfap vmrnfEh pS rf sm;twGi;f trsm;jynfol
0efaqmifrrI 'D , D mtaejzifh atmufazmfjyyg wk;d wufjzpfay:rIrsm;
3/ trsm;jynfol0efaqmifrI ESihf a&G;cs,frIrsm;ukd teD;uyf apmifhMunfh&ef oifh roifh pOf;pm;
rD'D,m t,ltqrsm;ESih f &rnf jzpfayonf -
tedrfh 3/ ol&Jaumif;yDoaom wm0ef0wå&m;rsm;
(u) wkHYjyefrI? awmif;qkdrIESifh ½kyfoHvdkif;aygif;pHkpepfrsm;
vkyfaqmifrI pGefYvTwfjcif;
aMumifh vmrnfEh pS rf sm;twGi;f yHrk eS o f wfrw S x f m;aom
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,monf tcuftcJtusyf O'g[*kPf xdckdufysufjym;vmEkdifí trsm;jynfol
twnf;rsm;pGmESihf BuKH awGUae&onf/ tu,fí tpDtpOfudk odom 0efaqmifrIrD'D,monf vlBudKufrsm;aomtpDtpOf
uGjJ ym;aom trsm;jynfoq l idk &f m wm0ef0wå&m;rsm;u tvGet f rif; tcsKdYukd avsmhcsvsuf ykdrkdodomaomvrf;aMumif;
xl;jcm;onfh oGijf yifvu©Pm azmfaqmifcyhJ gu em;vnfrjI rifrh m; wpfct k & vkyif ef;pOfrsm; zGUH NzKd ;wk;d wuf&ef vkyaf qmif
a&;qkdonfh &nfrSef;csufyef;wkdifonf a&mufEkdifonfqkd½kHrQom &rnfjzpfonf/
&Sdayrnf/ xdkYaMumifh txufygZ,m;wGifazmfjyxm;uJhodkY trsm; ( c ) ½kyfoHxkwfvTifholwpfOD;\ trsm;jynfol0efaqmifrI
jynfol0efaqmifrIrD'D,monf y&dowfqkH;½IH;cJh&onf/ trsm; wefz;kd udk owfrw S &f mwGif tpDtpOfrsm;udk tajccHí
jynfolqdkif&mwm0ef0wå&m;rsm; xrf;aqmif&mwGif odomuGJjym; cefrY eS ;f csiw
hf u G Ef idk af Mumif; t,ltqonf trsm;pk
vGe;f rIEiS hf wpfcsed w
f nf;ü Ekid if o
H m;tm;vk;H xH a&muf&adS &; tjyif; vufcH xm;Muonfh rSm;,Gi;f aomtawG;tac:wpf&yf
txef BudK;yrf;rIaMumifh &v'fjzpfonfh odomuGJjym;rIr&Sdjcif;wkdY jzpfonf/ pH c sd e f r D t pD t pOftwGuf trsm;jynfol
tMum; xl;xl;jcm;jcm; [efcsun f aD p&ef rQrQww vkyaf qmifvsuf 0efaqmifrrI 'D , D mvkyif ef;rsm;qdik &f m &Si;f vif;csurf mS
&So
d nf/
58 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 59
oD;jcm;tpDtpOfrsm;ay:wGif tajccH&rnfr[kwb f J yk*v ¾ u d ESihf trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mwku d yf \ JG ½ke;f &if;
½kyo f vH ikd ;f wpfc\ k tpDtpOftm;vH;k udk tajccH&rnf qefcwf tajctaewGif ]Oa&myrD', D mtoGit f jyifudk tjyifyef;
jzpfonf/ þtqdjk yKcsuo f nf trsm;jynfo0l efaqmifrI Munf½h oI nft h cg Oa&myukrP Ü ED pS cf k okrYd [kwf tzGUJ ESpzf UJG u csKyu f idk f
rD', D mtzGUJ tpnf;&Sd t"du½kyo f v H ikd ;f rsm;\ xdyyf ikd ;f a&mif;0,fEkdifcGifh} wGif vltrsm; remvkdatmif w&m;0ifvkyfukdif
a&muf&rdS t I wGuf ta&;ygonf/ xdrk Qru taMumif; cGifhrsm;&SdaeaMumif; rarhoifhay/ y&dowftusKd;&Sdapa&;twGuf
t&mtvdu k f twdik ;f twmwpfct k xd odrYk [kwf y&dowf trsm;jynfolqkdif&mESifh pD;yGm;a&;qkdif&m ½kyfoHvdkif;rsm; ESpOf ;D
vufcrH u I kd &&Sx d m;aom ½kyo f v
H ikd ;f rsm;udv k nf; zGUH NzKd ; ESpzf ufNyKd iq f idk &f mwGif yg0ifonfh taMumif;t&myrmP\ t&nf
wd;k wufapNy;D xk½d yk o f v
H ikd ;f toD;oD;\ 0efaqmifrI taoG;ESihf odomuGjJ ym;rItMum; aps;uGut f csKUd wGif tjyeftvSef
vkyif ef;rsm;udk pD;yGm;a&;,SONf yKd ib f ufrsm;u axmufyhH
tm;jzifh &Sif;vif;jywfom;aom qufEG,frI&SdaMumif; avhvmol
ay;xm;aom ½kyfoHvdkif;rsm;rS odomuGJjym;oGm;
rsm;u axmufjyMuonf/ Munf½h o I rl sm;ESihf em;axmiforl sm;onf
aponf/
trsm;jynfoltoHvTifholrsm;\ t&nftaoG;tqifhESifh tuRrf;
( * ) EkdifiHwumt,ltqrsm;u ay:aygufvmonfh pH
w0if&SdaeMuNyD; pD;yGm;a&;qkdif&m a&G;cs,fp&mrsm;rS tvm;wl
xkwfvTifhrIyHkpH rsm;vGef;ojzifh trsm;jynfolqkdif&m
½kyfoHvdkif;rsm;tay: rMumcP jypfwifa0zefrI tqifh&&Sd&ef arQmfvifhMuonf/ &&Sd&efvnf; vkdtyfonf/
Bu;D xGm;aejcif;onf w&m;rQwrI &Sd r&Sd¿ ½kyfoH0efxrf;wpfOD;\ jynfolY0efaqmifrIwefzdk;udk wdus
(C) tpDtpOfykHpHokH;rsKd; (Oyrm- wpfzufowfqefaom onfh tpDtpOf tajccHtay: oHk;oyf&rnfjzpfonf/ tqdkyg
azmfjyrIrsm;ESihf owif;rkq;dk pme,fZif;orm;)wko Yd nf oH;k oyfcsuo f nf wpfO;D wpfa,mufcsi;f tpDtpOftay: tajccH
tajccHusifh0wfpHEIef;rsm; tm;enf;rIaMumifh trsm; &rnfr[kwb f J tpDtpOf\ a,bk,stay: tajccHo;Hk oyf&rnf
jynfolqidk &f m vkyif ef;pOfwpfcw k iG f ae&mr&Sjd cif;qdk qdkonfh tajctwifaqG;aEG;rIrsm; w&m;rQwonf[kqdkonfrSm
onfrSm [kwf r[kwf¿ trSefyif rSm;,Gif;aeonfhoabmw&m; jzpfygonf/ odkYaomf
tqdkyg tajctwiftjiif;yGm;rIonf pD;yGm;NydKifzufrsm;u
axmufyHhay;xm;aom ½kyfoHvdkif;rsm;ESifh ½kyfoHMunfhy&dowfudk
A[kjd yKaom ½kyo f v
H ikd ;f rsm;? taMumif;t&m trsm;tjym;udk xkwf
vTiahf om trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm; wpfcEk iS w hf pfck uGu J JG
jym;jym;&SEd ikd yf grnfavmqdo k nfukd ar;cGe;f xkwpf &m jzpfvmygonf/
60 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 61
a&wkw d iG f tm;aysmah eaom trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,D mrS
pD;yGm;a&;t& tusKd;tjrwf&EkdifzG,f &Sdonf/ okdYaomf a&&Snf
twGufrl tusKd;tjrwfrsm;&&Sd&ef rvG,fulEdkifay/ þokaYd om
jzpf&yfonf Oa&myvlrt I zGUJ tpnf;rsm;ESihf 4if;wk\
Yd jynforl sm;ukd
qkH;½IH;rIrsm; BuD;xGm;aprnfrSm taotcsmyif jzpfonf/

á ¶
tcef; (6)
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m\
uefYowfcsufESifh jzefYa0rItykdif;ukd pDpOfjcif;
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m\ wm0efEiS hf 0wå&m;rsm;?
vkyyf idk cf iG rhf sm; ponfwu Ydk dk tcef;(4)ESifh tcef;(5)wdw Yk iG f azmfjyNy;D
jzpfonf/ odjYk zpfí þtcef;wGif trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m\
uefo Y wfcsuEf iS hf jzefaY 0rItydik ;f udk wifjyoGm;rnfjzpfonf/ þae&m
wGif rD', D mrS wifjyolrsm;ESifh vlrt I zGUJ tpnf;\ qufpyfrrI sm;ukd
rarhravsmh xnfhoGif;pOf;pm;&ef vdktyfonf/ owif;rD'D,m
toHviT v hf yk if ef;rsm;udk vuf0g;Bu;D tkyx f m;onft h csed u
f vlrt I zGUJ
tpnf;ESifh rD', D mqufpyfru I pd uö kd xnfo h iG ;f pOf;pm;&ef vdrk nf
r[kwaf y/
tjcm;rD', D mrsm;udk pOf;pm;&müjzpfap? ½kyjf rifoMH um;rD', D m
wdu
Yk dk pOf;pm;&müjzpfap trsm;jynfoEl iS fh qufpyfaeonf[al om
tcsuu f kd rarhtyfay/ BBC uJo h aYkd om rD',D mrsm;wGif tpk;d &\
62 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 63
,EÅ&m;wpfct k jzpfrS oD;jcm;uif;vGwaf om tzGUJ tpnf;wpfct k jzpf rD',
D mrsm;ESiyfh wfoufí pnf;rsO;f pnf;urf;xde;f csKyrf I udprö sm;udk
&yfwnfvnfywfaponf/ tcsKUd aomEdik if rH sm;üvnf; rD', D mudk qufvufwifjyoGm;rnf jzpfonf/
BBC \yHp k u
H ohJ yYdk if vIy&f mS ;vkyu f ikd af ponf/ tcsKUd aom Oa&my trsm;
trsm;jynf jynfol0efaqmifrIrDr'D D,mvkyfief;udk cGJa0vkyfudkifjcif;
Edik if rH sm;wGif a&'D,t dk oHviT rhf 'D ,D mESifh ½kyo
f rH 'D ,
D mwdu
Yk dk oD;jcm; trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mvkyif ef;udk aqmif&u G &f mwGif
zGUJ pnf;rItydik ;f udo k m ajymif;vJ&mrS vkyif ef;aqmif&u G rf t
I ydik ;f udyk g
ajymif;vJ&ef vdt k yfonf/ xdo k Ykd ajymif;vJ&mwGif ta&;Bu;D onfrmS
rD'D,m\ xkwfvTifhrnfh taMumif;t&mudk rnfonfah e&mwGif
xkwv f yk o f nf? rnfou l xkwv f yk o f nfqo kd nfh tcsurf sm;tjyif
xkwv f yk rf t I &nftaoG;ESifh xkwv f yk rf EI eI ;f xm; ukeu f sp&dwf ponf
rsm;udyk g xnfo h iG ;f pOf;pm;&rnf jzpfonf/ xdo k Ykd vkyif ef;aqmif&u G f
rD',
D mESpcf t k jzpf cGí J &yfwnfaponf/ xdu k pd rö sK;d wGif rD',
D mtzGUJ rItydkif;wGif rD'D,mvkyfief;rsm;tm; jyifytzGJUtpnf;rsm;odkY
tpnf;wpfckonf xkwfvTihf&eftaMumif;t&mudk zefwD;jcif;? xkwfvkyfrItydkif;rsm; vkyfudkifcGifhay;jcif;udkyg xnfhoGif;pOf;pm;
xkwv f yk jf cif;ESifh rnfonft h csut
f vufrsm; yg0ifap&rnfqakd om vm&onf/ þae&mwGif rD', D mqdik &f mtaqmufttHu k kd xde;f odr;f
udprö sm;udk vnf;aumif;? jzefaY 0xkwv f iT o
hf nfu h pd u ö kd vnf;aumif; jcif;? owif;tcsut f vufenf;ynm 0efaqmifraI y;jcif; ponfh
tzGUJ tpnf;wpfcw k nf;u tppt&m&m wm0ef,l vkyu f ikd o
f nf/ vkyif ef;rsm;tjyif trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mtzGUJ tpnf;ESifh
xko d Ydk aqmif&u G af eonfrsm;udk Oa&myEdik if iH ,frsm;\ trsm; yk*v ¾ u d ydik f rD', D mwdu Yk ykd g xnfo h iG ;f pOf;pm;&rnf jzpfonf/
jynfol0efaqmifrI rD'D,mti,fpm;rsm;wGif awGU&onf/ tcsKUd Edik if yH ikd rf 'D , D mtydik ;f wGif t"duaqmif&u G &f rnfh 0efaqmif
rIay;onft h ydik ;f rsm; yg0ifonf/ xd0k efaqmifrrI sm;rSm use;f rma&;
vkyif ef;rsm;wGirf l xkwv f iT &hf ef tpDtpOfa&;qGjJ cif;? yg0if&rnfh
owif;ESihf todynmay;jcif;? vlraI &;owif;ESihf todynmay;jcif;
tcsurf sm; owfrw S jf cif;? zefw;D xkwv f yk jf cif; ponfh rD',
D mvkyif ef;
ponfh vkyif ef;rsm; yg0ifonf/ xkv d yk if ef;rsm;ukv d nf; pD;yGm;jzpf
rsm;ukd jyifytzGUJ tpnf;rsm;odYk tyfEaHS qmif&u G af ponf/
vkyu f ikd af eonfh rD', D mukrP Ü rD sm;odYk tyfEu HS m zefw;D jcif;? pDpOfjcif;?
,if;odYk vkyif ef;tyfEaHS qmif&u G &f mwGif tusK;d tjypfrsm;ukd
xkwv f yk jf cif; tydik ;f rsm;udk cGaJ 0vkyu f ikd cf iG hf ay;Edik o f nf/ xdo k Ydk
aocsmpGm csed x
f ;dk pOf;pm;Ny;D rS tyfEo HS ifo
h nf/ trsm;jynfo0l efaqmifrI
jyifyyk*v ¾ u d vkyif ef;rsm;okYd rD', D mvkyif ef;rsm; cGaJ 0vkyu f ikd af pjcif;
64 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 65
onf t&nftaoG;t& vkt d yfjcif;? taumif;qH;k jzpfEidk jf cif;ESifh onf/ xko d jYkd zifh Edik if yH ikd rf 'D ,
D mu vH;k 0xde;f csKyx f m;aom vkyif ef;
Ekid if aH &;t& Edik if yH ikd rf 'D ,
D mrsm;\ tcef;u@udk avQmch sNy;D yk*v ¾ u d rsm;udk yk*v ¾ u d u@odYk rQa0ay;onf/
rD', D m\tcef;u@udk us,jf yefv Y map&ef vkyaf qmifjcif;vnf; rD', D mvkyif ef;rsm;udk vkyu f ikd &f mwGif xkwv f iT rhf tI pDtpOf
jzpfonf/ rsm;udk zefw;D xkwv f yk &f onfomru jzefaY 0rItydik ;f vnf; &So d nf/
xko
d Ydk vkyaf qmifjcif;onf trsm;jynfo0l efaqmifrI rD', D m xdktykdif;rsm;onf ta&;BuD;NyD; apm'uwufEdkifonfhtydkif;yif
rsm;\ vkyfaqmifrIudk xdcu kd af p&ef &nf&,G í f vkyaf qmifjcif;rsK;d jzpfonf/ Edik if yH ikd rf 'D , D mrsm;\ vkyif ef;rsm;udk yk*v ¾ u d vkyif ef;rsm;odYk
r[kwaf y/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mtzGUJ tpnf;onf Edik if \ H cGJa0vkyfudkifcGifhay;aomfvnf; xdkESpfckwdkY\ qufpyfrItydkif;udk
t&G,ftpm;udkvdkufí BuD;us,fcrf;em;onf[k jynfolrsm;udk
eD;uyfpmG &Sad pNy;D vkyif ef;taumiftxnfazmf&mü wpfqufwnf;
tjrifa&mufapNy;D pdw"f mwfyikd ;f t& jynforl sm;u tpd;k &ukd pd;k &GUH
jzpfap&ef *½kjyKaqmif&u G &f rnf/
xdwv f efaY pEdik o
f nf/ xkt d jrifrsK;d r&Sad p&ef Edik if yH ikd f rD',D mu@udk
EdkifiHykdifrD'D,mrsm; vuf0g;BuD;tkyfxm;pOfu yk*¾vdu
avQmch s&jcif;jzpfonf/ Ekid if yH ikd rf 'D , D m\ vkyif ef;ydik ;f rsm;ESifh wefz;kd
rD', D mrsm;udk rdwzf uftjzpf vkyu f ikd Ef ikd &f ef &SmazG&ayrnf/ xkpd Ofu
xm;rItydik ;f rsm; ponfwu Ykd v
kd nf; jyifyrD', D mrsm;? yk*v ¾ u d rD', D m
Ekid if yH ikd rf 'D , D mrsm;onf Ny;D jynfph akH om urÇmi,fwpfco k zG,f wnf&dS
rsm; 0ifa&mufvyk u f idk Ef idk Mf uap&ef vkyif ef;rsm; cGaJ 0ay;onf/
aeonf/ odkYaomf tajymif;tvJrsm;jzpfvmNyD; aemufydkif;wGif
tcsKUd aomEdik if rH sm;wGif txufygt,ltqxuf ydv k eG í f
rD', D mvkyif ef;ü t,ltqrsm;vnf; ,cifuxuf uGjJ ym;vmonf/
yk*v ¾ u d rD', D mtopf xlaxmifay;onft h ydik ;f udk vkyu f ikd v
f Mdk u
xkwv f yk rf t I &nftaoG;ydik ;f jri§ w hf if&eftwGuf jyifyrD', D mrsm;udk
toH;k cs&ef taMumif;ay:aygufvmonf/ odjYk zpfí jyifyrD', D m
rsm;udk &SmazGumvkyif ef;tyfErHS rI sm; &Sv d monf/
xko d t Ykd m;jzihf Edik if yH ikd Ef iS fh yk*v ¾ u d ydik rf 'D ,
D mrsm; rdwzf uftjzpf
tusKd;wlyl;aygif;aqmif&Gufonfh tajctaeudk xdef;odrf;xm;
oihfonf/ owif;e,fy,f? ½kyfoHe,fy,frsm;wGif 'pf*spfw,f
enf;ynmydik ;f ukd &,laqmif&u G Mf u&rnf/ xdo k Ykd aqmif&u G &f mwGif
Edik if yH idk Ef iS fh yk*v ¾ ud ydik v f yk if ef;wkw Yd iG f vdt k yforQ jynfph o kH nfh tajc
66 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 67
taersKd; r&Sday/ odkYjzpfí tzGJUtpnf;ESpfckpvHk;onf vufwGJ 0ifqEhH ikd af om tzGUJ tpnf;rsm;&Sjd cif; ponfwYkd vdt k yf
yl;aygif;í vkyaf qmifMu&rnf/ txl;ojzihf xdt k csuo f nf Edik if iH ,f onf/
rsm;twGuf ydkívdktyfonf/ EdkifiHydkifjzpfap? yk*¾vduydkifjzpfap ( c ) 'kwd,tcsufrSm jyifyrD'D,mrsm;odkY vkyfief;cGJa0
rD',D mESpcf pk vH;k onf tcsi;f csi;f vuf0,fwiG &f adS om uRr;f usirf rI sm; vkyu f ikd af p&mü twdik ;f twm rnfrQtxd cGaJ 0ay;
ESifh t&if;tjrpfrsm;udk a0rQjcif;? aygif;pyfjcif; jyKMu&rnf/ rnfqo kd nfh udpyö if jzpfonf/ xkt d csuu f kd Oya'
xkod Ykd aygif;pyfjcif;jzihf &&Sv d monft h usK;d udk rQa0um toH;k aMumif;t& jzpfap? tpk;d &u tqH;k tjzwfay;í jzpfap
csNy;D pD;yGm;a&;tusK;d twGuf vkyu f idk cf iG jhf yKMu&rnf/ jyifyyk*v ¾ ud owfrw S af y;onf/ rD', D mxkwv f iT rhf I tydik ;f rsm;wGif
rD', D mrsm;odYk vkyif ef;rsm; rQa0vkyu f ikd af p&mwGif atmufyg tcsuf vkyif ef;owfrw S &f mü xkwv f iT chf sed ef m&D rnfrQay;rnf
tvufrsm;udk xnfo h iG ;f pOf;pm;&rnf - [k wdik ;f wmowfrw S af y;vsuf &So d nf/ vkyif ef;Bu;D rm;
(u) yxrtcsurf mS rD', D mvkyif ef;\ t&G,t f pm;jzpfonf/ aom Ekid if yH ikd rf 'D , D mrsm;taejzihf xkwv f yk rf yI rmP
t&G,t f pm;onf ta&;Bu;D onft h wGuf Edik if w H um 100 &Sv d Qif &mcdik Ef eI ;f 50 ausmf rS 90 &mcdik Ef eI ;f txd
rD', D m aps;uGuef ,fy,fwiG f vkyif ef;wpfcEk iS fh wpfck tcsK;d tpm;udk yk*v ¾ u d rD', D mrsm;odYk cGaJ 0tyfEEHS ikd o f nf/
aygif;pyfum vkyu f idk af eMuonf/ xko d Ydk aygif;pyf&mü xkod Ydk rD', D mvkyif ef; cGaJ 0tyfE&HS mwGif rdrv d yk if ef;\
vkyif ef;wlcsi;f tvsm;vdu k f aygif;pyfrI &So d uJo h Ykd vkyif ef; xkwv f yk Ef ikd pf rG ;f tm;rnfrQ&o dS nf qdo k nfh tcsurf mS
cGcJ si;f a'gifvu kd af ygif;pyfonfuv kd nf; awGU&onf/ vnf; xnfo h iG ;f pOf;pm;&rnf jzpfonf/ rD', D mvkyif ef;
Oa&myEdkifiHrsm;wGif rD'D,mvkyif ef;vkyu f ikd af eaom \ zefwD;EdkifrI? xkwfvkyfEdkifrI? tBuHÓPftm;&SdrI?
aumfyakd &;&Si;f Bu;D aygif; 20 rQ &So d nf/ xdv k yk if ef;rsm;udk aygif;pnf;aqmif&u G Ef ikd rf ?I tajctae\ vkt d yfcsuu f kd
tcef; (1) wGif Z,m;jzifh azmfjyxm;onf/ pD;yGm;a&; jynfrh aD tmif zefw;D ay;Edik rf I ponfrsm;ukd csichf sed Nf y;D rS
t& vkyif ef;vkyaf qmif&mü wGuaf jcudu k rf &I adS p&ef oifah wmfonhf vkyif ef;trsK;d tpm;udk cGaJ 0ay;&rnf/
ta&;Bu;D aomtcsuf wpfcsuyf if jzpfonf/ rD', D m ( * ) wwd,tcsufrSm EdkifiHydkifrD'D,mESihf yk*¾vduydkif
aps;uGuu f kd Munfv h Qif ynm&yftydik ;f wGif jynf0h pGm rD'D,mwkdYonf &Sdaeonfhtiftm;rsm;udk wGJzuf
wwfuRrf;rI&Sdjcif;? enf;ynm&Sdjcif;? e,fy,fpHkwGif r[mrdwrf sm;tjzpf vkyu f ikd jf cif;yif jzpfonf/ xdo k Ykd
68 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 69
vkyu f ikd &f mü XmepGrJ sm;&Sjd cif;? tpOftvm t,ltq yxrtcsuftaejzifh ,SOfNydKifrIrsm;qDodkY OD;wnfaprnf
rsm;&Sjd cif; ponfwu Ydk dk ausmvf mT ;vkyu f ikd Ef ikd &f rnf/ jzpfygonf/ vuf0g;Bu;D tkypf epf &Sad ejcif;aMumifh ½kyo f MH unfyh &dowf
(C) pwkw¦ta&;BuD;onfrSm xkwfvTifhrnfhrD'D,monf rsm;Mum;wGif pd;k &drrf rI &Sad wmhbJ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m
xkwv f iT rhf nfu
h @udk a&G;cs,x f w k v f yk Nf y;D aemufyikd ;f tzGJUtpnf;rsm;Mum; pdwfauseyfrI&SdaprnfqdkonfrSm oHo,
wGif jyefvnfxw k v f iT jhf yoapjcif; jzpfonf/ xko d Ydk jzpfp&m taMumif;r&Sad y/ 4if;wdo Yk nf tajctaeopfwpf&yfukd
vkyaf qmifrnfqv kd Qif xkwv f yk Nf y;D taMumif;t&myg zefw;D cJMh uonf/ vlt Y zGUJ tpnf;½Iaxmifrh MS unfyh gu trsK;d tpm;
tcsut f vufrsm;qdik &f m rlyikd cf iG Ehf iS fh rSww f rf;xm;&Sd wpfc\ k ½kyo f vH ikd ;f opfrsm;rS tpDtpOfukd tmrcHcsuaf y;aom
jcif;udpo ö nf tem*wfwiG f ta&;Bu;D vmonf/ pDrcH efcY rJG o I nf rnfonfu h efo Y wf
( i ) yOörta&;BuD;onfhtcsufrSm tpdk;&? ygvDrefESihf csurf Q r&Sb d J 4if;wdu Yk kd cGijhf yKEikd f
rD'D,mvkyfief; uefx½dkuf&,lvkyfudkifonfh tzGJU rnfvm;qdo k nfukd arQmv f ifí h
tpnf;wdkY\ qufpyfrIyifjzpfonf/ þae&mwGif &Edkifrnf r[kwfay/ tqdkyg
rD ' D , mrsm;tay: t&S d e f t 0goH k ; í zd t m;ay;rI rl0g'onf tcef; (5) aemuf
onfvnf; t[efYtwm;jzpfapEdkifonfh tcsuf ydik ;f wGif azmfjyxm;aom Oa&my
wpfcsuyf if jzpfonf/ tjyifbuf&dS ½kyo f EH iS hf a&'D,kd
rD ' D , mvk y f i ef ; wm0ef u d k rQa0,l j cif ; wG i f awG U &cJ a om t&nf
Edik if yH idk rf 'D ,
D mESifh yk*v ¾ ud ydik rf 'D ,D m[lí uGjJ ym;rI&v dS mvQif taoG;&Sd jynfolY½kyfoHvdkif;ESifh yk*¾vduvdkif; ESpfvdkif;vHk;udk
wm0ef0wå&m;ydik ;f üvnf; rQa0í cH,Ml u&rnf/ xko d aYkd om zGUJ pnf;rI jzpfay:apygonf/
rsm;ukd NAw d ed Ef iS fh jyifopfww Ydk iG f awGUEdik o f nf/ Edik if u H v dk u dk íf tajc 'kw, d tcsurf mS 17 &mpkEiS hf 18 &mpkaESmif;ydik ;f udk jyefMunfh
taeuGjJ ym;rI &SEd idk o f nf/ rD', D mxkwv f iT chf iG rhf sm;udk Edik if yH idk rf 'D ,
D m ygu tpd;k &taejzifh ½kyo f v H ikd ;f rsm;twGuf taMumif;t&mudk pD;yGm;
omru yk*v ¾ u d ydik rf 'D ,
D mrsm;vnf; vkyyf ikd cf iG hf &&Sv d mMuonf/ jzpfaqmif&u G &f ef tcGit hf a&;udk rnfonft h wGuaf Mumifh toH;k rjyK
xkod Ydk xkwv f iT &hf mü N*Kd vw f rk sm;ESifh enf;ynmtqihef rd phf Ofu tuefY onfqo kd nft h aMumif;udk &SmazG&ef cufcyJ gonf/ tpd;k &taejzifh
towfrsm;pGm &Scd o hJ nf/ yk*v ¾ ud tzGUJ tpnf;rsm;tay: Oya't& uefo Y wf&ef oifh roifh
70 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 71
qdo k nfh tajctaewGif tjiif;yGm;rIrsm;rSm ,cifuvnf; &So d uJo h Ykd rsm;u pdwftm;xufxufoefoef axmufcHtm;ay;MuonfrSm
,ckvnf; &Sad eqJyif jzpfonf/ tdik 'f aD ,mfavmf*su D kd tajccHonfh tqef;r[kwaf y/ 4if;wd\ Yk wifjycsuw f iG f Edik if yH ikd rf 'D , D mrsm;onf
tjrifjzifh Munf½h MI uaom Ekid if t H csKUd onf jynfou Yl @uefo Y wfcsuf rsuaf rSmufacwf ywf0ef;usit f ajctaeESifh tHr0ifawmhaMumif;
rsm;ESihf ywfoufí tajctwif tjiif;yGm;cJMh uNy;D aemuf oabm ajymMuonf/
wlncD sut f csKUd udk &&Scd MhJ uonf/ odkYjzpfí EdkifiHydkifrD'D,mtpm; trsm;jynfol0efaqmifrI
wm0efcaJG 0,l&mü wwd,pOf;pm;&rnft h csurf mS tpd;k &u rD',D mazmifa';&Si;f xm;&SNd y;D &efyaHk iGxal xmifxm;&ef wifjyMu
yk*v ¾ ud rD',D mrsm;udk vkyu f ikd cf iG rhf sm; csay;vmaomtcg tcsKUd onf/ xd, k q
l csut f & yk*v ¾ ud rD',D mrsm;onf rD', D mazmifa';
yk*v ¾ ud rD',D mrsm;onf pD;yGm;a&; tvGeq f efvmMuonf/ jynfoYl &Si;f ESifh qufo, G Nf y;D rD', D mxkwv f yk rf rI sm;twGuf pDru H ed ;f rsm;
tusKd;jyKu@rsm; xkwfvTifhrItydkif;wGif tm;enf;oGm;onf/ wifjyí &efyakH iGo;kH pGcJ iG hf awmif;cHEikd Mf urnf jzpfonf/
odjYk zpfí trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m[laom pum;&yfukd oJoJ ,if;odkY aqmif&GufvmvQif zefwD;xkwfvkyfxm;aom
uGuJ JG t"dymÜ ,fowfrw S af y;&ef awmif;qdrk rI sm;&Sv d monf/ tzd;k tc rD',
D mtpDtpOfrsm;ukd rjzefaY 0Edik yf gu rD', D mazmifa';&Si;f u uscH
ay;aqmifum Munhf½Iolrsm;\ tusKd;pD;yGm;udk 0efaqmifay;rI xm;aom aiGaMu;rsm; qH;k ½H;I oGm;Edik o f nf/ xdt k ajctaersK;d wGif
tm;enf;vmonf/ xdt k csuu f kd xde;f odr;f &efvrkd nf jzpfonf/ rD'D,mazmifa';&Sif;ü tusyftwnf;awGUEkdifonf/ odkYjzpfí
pwkwp¦ Of;pm;&rnft h csurf mS wm0ef,rl t I ydik ;f wGif yk*v
¾ u
d aiGaMu;rqH;k ½I;H ap&ef vlBuKd urf sm;rnfh tpDtpOfrsK;d udo k m a&G;cs,f
rD', D mrsm;ukd aumif;rGepf mG xde;f csKyEf idk rf nfh ,EÅ&m;wpf&yf xm;&Sd xkwv f yk &f ayrnf/ ,if;tpDtpOfrsm;onf pD;yGm;a&;aps;uGu0f if
&rnf jzpfonf/ rD', D mydik ;f ESiyfh wfoufí xkx d ed ;f csKyrf u
I kd tcef; tpDtpOfrsK;d om jzpfvmEkid o f nf/
(7) wGif azmfjyoGm;rnf jzpfonf/ xkdtcg trsm;jynfoltusKd;&Sdrnfh tpDtpOfaumif;rsm;
xkwfvTifhrI tm;enf;vmrnf/ ,Ofaus;rIqkdif&mtpDtpOfrsm;?
Ed k i f i H y k d i f r D ' D , mud k zsuf o d r f ; jcif ;
ynma&;qdkif&mtpDtpOfrsm;? pm&dwåydkif;qdkif&mtpDtpOfrsm;
Ekid if yH ikd rf 'D ,
D mudpEö iS yfh wfoufí vH;k 0zsuo f rd ;f ay;a&; udpuö kd
ponfwYkd tm;enf;vmrnf/ xkt d m;enf;csurf sm;udk jznfq h nf;&ef
tqdjk yK pOf;pm;vmonfh tcsurf sm;vnf; &So d nf/ jynfoUl tusK;d jyK
azmifa';&Sif;onf EdkifiHydkifrD'D,mtzGJUtpnf;udk jyefvnfwnf
rD', D mudpu ö kd pOf;pm;Mu&mü vH;k 0zsuo f rd ;f ypfa&;qdak om taMumif;
axmifum toufoiG ;f &rnfh tajctaersK;d a&muf&o dS mG ;Ekid o
f nf/
t&mwifjyrIrsm; &So d nf/ xku d pd u
ö kd yk*v ¾ u d ydik f pD;yGm;a&;rD',D m
72 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 73
trsm;jynf o l t usKd ; jyK Ed k i f i H y d k i f r D ' D , mtopf u d k Edik if BH u;D rsm;üusio hf ;kH aom rD', D mrsK;d onf Ekid if iH ,frsm;wGif
xlaxmif&ef vdktyfrI &Sd r&Sd ¿ oifah vsmcf sirf S oihaf vsmaf yvdrrhf nf/ Edik if yH ikd rf 'D , D mrsK;d ukd rD', D m
txufygar;cGe;f wGiyf g&Sad om taMumif;t&mESiyfh wfouf ESprf sK;d ? oH;k rsK;d tjzpf cGrJ xkwb f J wpfv;kH wpfpnf;wnf;aom rD', D m
í Oa&myEdik if t H rsm;tjym;wGif trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mudk tzGUJ tpnf;tjzpf vkyu f ikd &f ef vkt
d yfcsurf sm; &SEd ikd af Mumif;udk a&SUydik ;f
xlaxmifxm;&So d ihaf Mumif; tusK;d taMumif;ESiw fh uG wifjycsurf sm; wGif wifjycJNh y;D jzpfonf/
&Scd o
hJ nf/ yk*v ¾ u d rD', D m zGUJ pnf;xm;&Syd EkH iS fh jzefcY w JG nf&adS eyHo k nf rD', D mvkyif ef;udk Ekid if yH ikd rf 'D , D mvkyif ef;u vuf0g;Bu;D tkyf
Ekid if yH idk rf 'D ,
D mESifh tNyKd iw f nf&adS eonfo h abm jzpfonf/ rD', D m Bu;D pk;d xm;pOfu jyifyrD', D mrsm; toH;k csa&;udpt ö m; rsuu f , G jf yK
rsm;rS taumif;qH;k xkwv f yk Ef ikd rf EI iS fh jzpfay:vmonfh tcGit hf vrf; xm;cJo h nf/ AsL½du k a&pD,EÅ&m;qefqef rD', D mvkyif ef;udk cGw J rf;
rsm;udk taumif;qH;k toH;k csEikd &f eftwGuf rD', D m\ t&G,t f pm;ESifh csay;í vkyu f ikd af pjcif;rsK;d r[kwb f J Edik if yH ikd rf 'D ,
D mESifh jyifyrD', D m
xkxnfonf rsm;pGmta&;Bu;D onf/ wkdYudk aygif;pyfvkyfudkifapjcif;jzihf tusKd;&v'faumif;udk &Edkif
rD'D,mrsm;taejzihf zefwD;EkdifpGrf;&Sdaom xl;cRefolrsm;udk ayonf/ rD', D mvkyif ef;udk jzefaY 0vkyu f idk af ponfu h pd u ö kd pOf;pm;
pkaqmif;ay;Ekdifrnfh tpDtpOfrsm;ESihf Xmersm;vnf; xlaxmif tuJjzwfoiho f nf/ rD', D mvkyif ef;ukd awmfveS af &;ozG,f vH;k 0
xm;&S&d ef vkt d yfonf/ jynfot Yl usK;d jyK a&'D,?kd ½kyjf rifoMH um;ESifh jyKjyifvu dk jf cif;xuf Edik if yH ikd Ef iS fh jyifyrD', D mrsm;ukd toGio f pfjzihf
rD', D mopfwo Ykd nf wpf&ufvQif 24 em&DEeI ;f jzihf wpfEpS yf wfv;kH wGzJ ufvyk u f ikd af pjcif;uom oifah wmfz, G &f m&Sad yonf[k ½IjrifEidk f
BuKd ;pm;&onfh udprö mS rvG,u f v l aS y/ xdu k pd u ö kd vkyaf qmif&ef onf/
tkyfcsKyfrIESihf axmufyHhrIvkyfief;rsm;rSmvnf; ½IyfaxG;rI&Sdonf/ yk*v ¾ u d ydik rf 'D ,D mrsm;ukd vkyaf qmif&mü pD;yGm;a&;qefqefEiS hf
,if;odaYk om vkyif ef;rsK;d udk yl;aygif;aqmif&u G o f l tenf;i,frQEiS fh vsiv f sijf refjref vkyaf qmif&rnfjzpfaomfvnf; tcGeaf y;aqmifol
vG,u f pl mG xde;f csKyv f yk af qmifEidk rf nf r[kwaf cs/ tcGex f rf;rsm;\ aiGaMu;udk oH;k pG&J mwGif wm0efoo d Ed iS fh wm0ef&&dS dS
EkdifiHydkifrD'D,mrsKd;wGif tpDtpOfrsm; xkwfvTifhrIykHpHonf oH;k pGo
J mG ;&rnf jzpfayonf/ jynfoyl ikd rf 'D , D mrsm;wGif A[kx d yd yf ikd ;f rS
trsK;d trnf pHv k ifpmG r&Sb d J wpfrsK;d wpfpm;wnf; jzpfaewwfonfh xdef;csKyfrItm;aumif;aumif;jzihf vkyfaqmif&ef vkdtyfonf/
tajctaersK;d ukd awGU&wwfonf/ xkt Yd jyif Edik if yH ikd rf 'D ,
D mrsm;udk odaYk omf yk*v ¾ u d rD', D mürl ud, k pf wD m0ef,l vkyu f ikd af pjcif;onf
tmPmydik rf sm;ESifh Edik if aH &;orm;rsm;u ,if;wd\ Yk ud, k yf ikd o f zG,f taumif;qH;k jzpfayvdrrhf nf/
toH;k csvmwwfonfh tEÅ&m,fvnf;&So d nf/ á ¶
74 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 75
tpdk;&tmPmydkifrsm;\ xdef;csKyfrIwdkY 0da&m"djzpfwwfMuonf/
xdt k cg Ny;D cJoh nht f cef;rsm;ü azmfjyxm;cJo h nft h wkid ;f rvG,u f b l J
jywfom;onfh qH;k jzwfcsuaf y;&ef cufco J nf/ trsm;jynfo0l efaqmif
rI rD', D mESiyhf wfoufí tjiif;yGm;p&m tcsuw f pfcsurf mS trsm;
jynforl 'D , D m\ tajccHtusq;kH tcsuw f csKUd jzpfMuonfh t,f'w D mh
tmabmfvw G v f yfciG Ehf iS hf vkyyf ikd cf iG w
hf t Ykd ay: rnfuo hJ Ykd pDrt
H yk cf sKyf
tcef; (7)
jcif;yifjzpfonf/
trsm;jynfol0efaqmifrItkyfcsKyfa&; trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mESifhywfoufí pDrHtkyfcsKyf
NyD;cJhaomtcef;rsm;wGif trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m &mwGif tajctae trsK;d rsK;d aMumifh tcuftcJEiS hf awGUBuKH &wwfyg
rsm;\ wm0efrsm;? ,if;wd\ Yk vkyif ef;aqmif&u G cf surf sm;ESifh trsm; onf/ Oa&mywGif Oya'vkyx f ;kH vkyef nf;yHpk t H rsK;d rsK;d awGU&S&d yg
jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m zGUJ pnf;jcif;rsm;taMumif;wdu Yk kd azmfjycJNh y;D onf/ bHw k n l aD omxl;jcm;csuw f csKUd awGU&S&d aomfvnf; trsK;d om;
jzpfonf/ þtcef;wGif ]tkyfcsKyfa&;}taMumif; tus,fw0ifh a&;tpOftvmrsm;ESihf rwlnaD om Edik if aH &;jzpfay: wd;k wufrI
azmfjyrnf jzpfonf/ jynfot Yl usK;d jyKtyk pf rk sm; jzpfMuonfh ygvDref wdo Yk nf Edik if rH sm;\ a&G;cs,af om yHpk rH sm;tay: rsm;pGmoufa&mufrI
ESifh tpd;k &[laom vlrt I zGUJ tpnf;onf trsm;jynfo0l efaqmifrI &Syd gonf -
rD',
D mukrP Ü BD u;D rsm;\ aqmif&u G &f ef wm0ef&o dS nfrsm;udk rnfoYkd  Edik if t H rsm;tjym;wGif Oya'ESifh vufawGUvkyaf qmif
aqmif&u G Mf uoenf;¿ rIwYkd rudu k n f MD ubJ &Sad eMuonf/ Ekid if aH &; zdtm;ay;rI
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m\ tajccHpnf;rsOf;rsm; cHMu&onf/ Oyrm - 0efxrf;cefYtyfonfhudpöESifh
teufrS wpfcjk zpfonfh rD', D mrsm;\ wnf;jzwfrEI iS fh uk, d yf ikd q
f ;kH jzwf t,f'w D mqH;k jzwfcsuw f o Ykd nf xifomjrifom r&Syd g/
aqmif&u G rf wI o Ydk nf tjiif;yGm;zG,jf zpfaewwfonf/ ,if;tcsurf mS  Ekid if aH &;e,fy,fwiG f rD', D mrsm; wd;k yGm;vmNy;D jynfoYl
trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mvkyif ef; aqmif&u G af epOf jyóem tjrifcH,lcsufrsm;bufrS &yfwnfum wdkufyGJ0ifcJh
wpfpw kH pf&m BuKH &wwfonf/ tpd;k &u csrw S x f m;aom rl0g'rsm;ESifh Muonf/
76 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 77
 jynfob Yl ufrS &yfwnfvQif trsm;jynfo0l efaqmifrI jcif;jzpfonf/ yk*v ¾ u d rD', D mwGirf l xdo
k rYkd [kwb f J tpd;k &ESihf Ekid if aH &;
rD', D mudk wGe;f vSezf ,f&mS ;aeonf[k pGypf MJG uonf/ tzGUJ tpnf;rsm;rS rSm;,Gi;f vkyaf qmifrrI sm; rjyKvyk Ef idk af tmif vlt Y zGUJ
odkY&mwGif wpfcgwpf&H xdkpGyfpGJcsufonf rSefae tpnf;ESifh Ekid if oH m;wd\ Yk tusK;d pD;yGm;rsm;udk umuG,af pmifah &Smuf
Mu&onf/
wwfonf/
vlt
Y zGUJ tpnf;wGif jzpfay:rIrsm;tm; auseyfrrI &Sad omfvnf;
ydik q f idk rf EI iS yfh wfoufí txl;jzpfpOfwpf&yfEiS fh cufcrJ rI sK;d
pdwx f u
J usw d í f onf;cH&onfvnf; &Sw d wfonf/ tb,fah Mumifh
ay:aygufvmwwfonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mvkyif ef;udk qdak omf xkjd ynfou Yl ,dk pf m;vS,u f kd rdrw d u Ydk a&G;cs,w f ifajrm§ uf
rnfou l ydik q f ikd Nf y;D rnfow Yl iG f wm0ef&o dS enf;[k wpfpw kH pfa,mufu xm;Ny;D rdrw d \ Ydk Ekid if o H m;
ar;vmvQif jynfot l m;vH;k ESihf oufqidk o f nf[k ajz&rnfjzpfonf/ tusK;d pD;yGm;rsm;udk uk, d pf m;
]pmcsKyf}qkdaompum;onf vlrItodkif;t0ef;ESihf trsm;ykdiftzGJU jyKaqmif&u G &f ef oabmwl
tpnf;rsm;tMum;wGif qufo, G x f m;aomud&, d m jzpfonf/ yHrk eS f vTJtyfxm;cJhjcif;aMumifh
tpOftvmxuf ydak om ydik q f idk rf uI kd wefz;kd xm;rIvnf; jzpfonf/ jzpfonf/ þudpörsKd;wGif
tkycf sKyrf wI m0efukd tpd;k &
ydrk wkd m0efc, H rl EI iS hf trsm;jynfoEl iS yhf wfoufonfh vkyx f ;kH vkyf
ES i f h ygvD r ef v uf x J o d k Y
enf;rsm;twGuf trsm;jynfo0l efaqmifrv I t
kd yfonf[k ajymqdv k m 0uGut f yfxm;onf/
ygu trsm;jynfot l usK;d jyKr'D , D mudk a&S;,cifu Edik if yH ikd af &'D,kd
toHviT yhf pkH o H Ykd jyefa&mufaeNy[ D k a0zefpyG pf rJG I &SMd uygonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,D mrsm;wGif tkycf sKyaf &;udk pdwx
f rJ mS
aemufyikd ;f aqG;aEG;csurf sm;wGif trsm;jynforl 'D , D mu@\ xm;&onf/ xdv k yk if ef;rSm tpOfojzifh vG,u f al eonf r[kwb f J
tkycf sKyrf qI ikd &f mudp&ö yfukd xnfo h iG ;f pOf;pm;&ayrnf/ xdv k yk if ef;pOfrmS yHo
k P²meft&omru tESpo f m&t&yg cGjJ cm;rSwo f m; xm;&rnf/
yHo
k P²meft&vnf;aumif;? tESpo f m&t&vnf;aumif; cGjJ cm;owf wif ; Muyf a ompnf ; rsOf ; ES i f h enf ; yg;aomvk y f y d k i f c G i f h
rSw&f ef rvG,u f v l aS y/ >cif;csut f enf;i,frv
S íJG pnf;urf;rsm;wif;Muyfvmav
þae&mwGif ta&;Bu;D onft h csurf mS Ekid if yH ikd v f yk if ef;wpfck av trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m? trsm;jynfol0efaqmifrI
onf tpd;k &tmPmydik t f zGt YJ pnf;\ qH;k jzwfcsut f & vkyaf qmif& vkyyf ikd cf iG hf enf;yg;avav jzpf&onf/ zGUH NzKd ;wd;k wufrI trsm;tjym;
wGif þyHpk rH sK;d jzpfaeonfukd awGU&onf/
78 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 79
a&S;OD;pGm rD', D me,fy,fukd vTr;f NcKH aom jynfot Yl yk cf sKyaf &; wnf;jzwfrq I ikd &f m vGwv f yfciG \ hf tajccHtcsurf sm;rSm atmufyg
vkyif ef; zGUH NzKd ;wk;d wufvmcJo h nf/ ,if;odYk jzpf&jcif;rSm jynfou Yl @ twdik ;f jzpfonf -
onf Oya'xdef;odrf;jcif;? Oya'jy|mef;jcif;rsm;udk jynfolrsm; (u) vGwfvyfpGm yHkESdyfxkwfa0cGifh pme,fZif;usifh0wf
tMum;wGif ay:vGiaf tmif aqmif&u G af y;jcif;? vlt
Y odik ;f t0ef; &S&d rnf/
\ aumif;usK;d rsm;udk jyKvyk af ejcif; ponfwkdYaMumifh jzpfonf/ ( c ) acgif;BuD;ydkif;onf owif;pm\ tmabmfjzpfonf/
pDrcH efcY rJG EI iS hf tkycf sKyrf yI ikd ;f udk pnf;urf;ESit hf nD uGyuf pJ rD EH idk rf vI nf; t,f'w D mhtmabmfonf vGwv f yf&rnfjzpfNy;D trsm;
yg0ifonf/ jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mtwGuf uefo Y wfcsuf r&Sd
Ekid if yH ikd rf 'D ,D mrsm;ESifh yk*v ¾ u d ydik rf 'D ,
D mrsm;wGif þtcsuf ap&/ þtcsuo f nf pme,fZif;vGwv f yfciG \ hf tESpf
rsm; rwlujJG ym;aeMuonfukd awGU&onf/ trsm;jynfov l yk if ef; om&jzpfonf/
rsm;tay: ydrk w kd if;MuyfpmG csKyu f ikd rf I xm;&Sjd cif;onf jynforl sm;\ ( * ) t,f'w D mhtmabmfonf owif;pm\ rl0g'jzpfonf/
BudK;yrf;rIudk umuG,fay;EdkifNyD; 4if;wdkY\ vkyfydkifcGifhe,fy,fudk pme,fZif;\ tajccHr0l g'jzpfonf/ jyifyya,m*rsm;
avsmu h saponfh enf;vrf;wpfct k jzpf ½IjrifMuonf/ jzpfMuonfh Ekid if aH &;? pD;yGm;a&; ponfwadk Mumifh xdcu kd f
EkdifiHa&;ajymif;vJrIjzpfay:vmonfhtcg EkdifiHa&;rl0g' rIr&Sad p&/
tay:tajccHaom enf;pepfonfvnf; usq;kH vmcJNh y;D Ekid if aH &; (C) owif;pmwdu k f ydik &f iS u f yifvQif t,f'w D mrsm;udk rvTr;f
usiphf Ofajymif;vJrrI sm; qufíjzpfay:vmonf/ þjzpfay:ajymif;vJ rd;k &? tvkyfrjzKw&f / þtcsuu f kd wefz;kd xm; vdu k ef m
rIowif;onf ay:vpDr0l g'jzpfvmonfh oabmrsK;d vnf; &So d nf/ Mu&rnf/
Ekid if yH ikd rf 'D ,
D mrsm;wGif tcsKUd jzpf&yfrsm;onf yk*v ¾ u d rD', D m ( i ) qifqmjzwfawmufr?I vGwv f yfpmG ajymqdck iG u hf kd wm;
rsm;bufoYkd odr;f oGi;f qGaJ qmifaom jzpf&yfrsK;d BuKH awGU&wwfonf/
jrpfr?I tpd;k &\ wm;jrpfcsurf sm;ESifh Nipd eG ;f rI ponf
þtcgwGif Ekid if yH ikd rf 'D , D mjzpfaom owif;pmrsm;? pD;yGm;a&; toH
rsm;rS owif;vGwv f yfciG ahf y;&rnf/
vTiXhf mersm;onf r½k;d om;aom ½kyo f ZH mwfvrf;rsm;aMumifh tpD
þtcsufrsm;ukd trsm;jynfolrD'D,mrsm;wGif vkdufem&ef
tpOfrsm; taESmift h ,Sujf zpfMu&onf/
ta&;Bu;D onf/ 18 &mpk tar&duefEiS fh jyifopfawmfveS af &;umv
wnf ; jzwf r I q k d i f & m vG w f v yf c G i f h wGif vGwv f yfpmG ajymqdck iG Ehf iS fh a&;om;xkwaf 0cGio fh nf vlt Y cGihf
trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;wGif wnf;jzwfrq I idk &f m ta&; jzpfco hJ nf/ xkt d csed u
f jynfolrsm;bufrS &yfwnfumuG,f
vGwv
f yfciG &hf &dS rnf jzpfonf/ ,if;rSm &SNd y;D owfrwS cf suf jzpfonf/ ay;cJMh uonf/ ,aeY Oa&mywdu k o f m; 'Dru kd a&pDEikd if o H m;rsm;onf
80 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 81
tmPmydik \ f zdEydS t
f yk pf ;kd rIudk cHae&onf/ pme,fZif;rsm;rSmvnf; twkud t f cHrsm;u yg0ifa&;qGMJ uonf/ tcsKUd wGif Ekid if H
tmPmydkifrsm;\ vufudkifwkwf jzpfae&onf/ tmPmydkif\ a&;tkypf rk [kwo f rl sm;vnf; yg0ifMuonf/ tDwvD?
a&'D,Ekd iS fh ½kyjf rifoMH um;rsm; jzpfaeMuonf/ 4if;wd\ Yk a&'D,Ekd iS fh *smreD? MopBw;D ,m;? a[mfvefww Ydk iG f awGU&onf/
½kyjf rifoMH um;rSviT ahf om owif;rsm;udk ½kyaf o;BuKd ;qGo J uJo h Ykd 4if;wkY d (*) pepfrsm;ukd EkdifiHa&;pepfrsm;xJrS jynfolYqkdif&m
owif; 4if;wkpYd rD x H wk vf iT Mhf uojzifh jynfow l u
Ydk r,HMk unfMuay/ tcsufrsm;xkwfEkwfNyD; a&;qGJxm;onf/ tpdk;&ESihf
trsm;jynf o l 0 ef a qmif r I r D ' D , mwG i f t,f ' D w mwk d Y \ vGwfuif;onf/ NAdwdef? tdkif,mvef? puif'DaeAD;
vkyyf ikd cf iG o
hf nf tvGet f a&;Bu;D onf/ Edik if aH &;jzpfay:wd;k wufrEI iS hf ,ef;Ekid if w
H w
Ydk iG f awGUEkid o
f nf/
rwlnaD om tpOftvmrsm;
jynf o l Y t usKd ; jyKrD ' D , m trsm;jynf o l 0 ef a qmif r I r D ' D , m
aMumifh Oa&myEdik if w H iG f usihf
tk y f c sKyf a &; ]pH } yH k p H
oHk;aom yHkpHrsm; uGJjym;rI
&S d y gonf / vl w d k i f ; twG u f
oihfawmfonfh wpfckwnf;
aom yH k p H r sKd ; jzpf & ef rjzpf
Edik af y/ od&Yk mwGif tqdyk gEdik if rH sm;\ yHrk eS t f ajctaersm; tay:
rlwnfum xl;jcm;rI tenf;trsm;tvdu k f tkypf k (3) ckcíJG vkyf
aqmifEikd af yonf/
pnf ; urf ; ES i h f xd e f ; csKyf r I a tmuf r S yH k r S e f t aetxm;
(u) pepfrsm;ukd tpd;k &ESihf vTwaf wmfu, dk pf m;vS,f trsm;
pku a&;qGjJ y|mef;xm;onf/ jyifopf? *&dEiS fh pydew f iG f
þtaetxm;jzpfonf/
(1) trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,
D mtzGUJ \ aeYpOfvyk if ef;rsm;
(c) pepfrsm;ukd tcsK;d us cGaJ 0aompepfjzifh a&G;cs,x f m;
tay: ygvDrefrS wdu
k ½f u
kd v
f rT ;f rd;k rI &So
d nf/ tajccH wm0ef
onfh uk, d pf m;vS,rf sm;u tpd;k &tBuKd uf r[kwb f J
0wå&m;rsm;? w&m;0ifvyk yf ikd cf iG ?hf tkycf sKyrf t
I aetxm;?
oifah wmfovdk a&;qGMJ uonf/ Ekid if aH &;ygwDrsm;ESifh
b@ma&;pepfrsm;ESiyhf wfoufaom Oya'udk ygvDrefu
82 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 83
jy|mef;ay;onf/ tkycf sKyrf b I w k t f zGUJ 0ifrsm;udk ceft Y yf&mwGif 0efaqmifrrI 'D , D mtMum; vdt k yfcsuu f mG [aerI jzpfonf/
tcsK;d uscaJG 0aompepfjzifh a&G;cs,w f ifajrm§ ufonfh uk, d f ukpm;Ekid rf nfh enf;vrf;wpf&yfrmS aygif;ul;qufpyfay;jcif;
pm;vS,rf sm;yg0ifonfh ygvDrefu ceft Y yf&rnfjzpfonf/ jzpfonf/ ,HMk unfr&I &dS ef vdt k yfonf/ wku d ½f u kd tf yk cf sKyrf I
(2) tpd;k &onf Edik if yH ikd rf 'D , D m trsm;jynfo0l efaqmifrt I zGUJ ESifh r&Sb d J trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mtm; uk, d w f idk wf m0ef
teD;uyfqufo, G rf &I o dS nf/ pDrcH efcY rJG pI nf;rsO;f wGif a0zef ,lapNy;D pDrcH efcY aJG &; 'g½du k w f mrsm; bkwt f zGUJ tBu;D tuJ
csurf sm; xnfo h iG ;f a&;qGo J ifo h nf/ jynfot Yl yk cf sKyaf &;wGif odrYk [kwf ñTeMf um;a&;rSL;csKyu f kd ceft Y yfaponf/ qG'D ifEiS fh
xkjd znhpf u G cf suo f nf yJu h ikd t
f jzpf ta&;ygrIrsm; &So d nf/ *smreDwiG f xdt k wkid ;f usio hf ;kH onf/
&nfreS ;f csuyf ef;wkid rf sm; csrw S xf m;Ny;D yHrk eS vf rf;aMumif; trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mtzGUJ tpnf;onf 4if;\
twkdif; aqmif&GufaeMuaom ukrÜPD odkYr[kwf tzGJU wm0ef0wå&m;rsm;udk rjznfq h nf;Edik [ f k pGypf rJG rI sm; BuKH awGU
tpnf;onf tm;&p&maumif;onf/ tzGUJ tpnf;rsm;u &ygu tqdyk gtpD&ifcpH mrsm; xkwjf yefxm;jcif;jzifh 4if;wd\ Yk
þenf;udk usio hf ;kH Muonf/ ESppf Of bwf*sut f oH;k pm&if;udk xd;k ESuw f u kd cf ukd rf rI sm;udk ckcu H muG,af jz&Si;f Edik af yonf/
xkwjf yefaMunmay;onf/ pDrcH efcY rJG pI mcsKyrf sm;ESifh tao; bkwt f zGUJ 0ifrsm;udk tpd;k &u ceft Y yfjcif;? txufvw T af wmfrS
pdwftpD&ifcHpmrsm;udk tpdk;&u xkwfjyefvdkaomtcg cefYtyfjcif;onf ydkíaumif;rGefonf/ tb,faMumifh
Ekid if yH ikd rf 'D ,
D mudk toH;k csonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrI qdkaomf tcsKd;uscGJa0aompepfjzifh a&G;cs,fwifajr§muf
rD'D,mtzGJUtpnf;onf 4if;\ wm0ef0wå&m;rsm;udk xm;ojzifh ygvDrefwiG f Edik if aH &;ygwDrsm; tm;vH;k (odrYk [kw)f
rjznfq h nf;Ekid [ f k pGypf rJG rI sm; BuKH awGU&ygu tqdyk g tpD&ifcH Edik if aH &;ygwDtrsm;pk vkyyf ikd cf iG t hf mPmrsm; &&Sad eonfh
pmrsm; xkwjf yefxm;jcif;jzifh 4if;wd\ Yk xd;k ESuw f u kd cf u
kd f oabm oufa&mufNy;D tpd;k &u ceft Y yfjcif;onf vltrsm;pk
rIrsm;udk ckcu H muG,af jz&Si;f Ekid af yonf/ yk*v ¾ u d rD', D mydik ;f rS yg0ifonfh tkycf sKyrf o I abmwpf&yftjzpfom xyf[yfap
today;xkwv f iT v hf Qif p&dwpf ursm; rsm;pGmukeu f sonf/ Edik af omaMumifjh zpfonf/
rD', D mvkyif ef;aqmif&u G rf tI opfrsm;twGuf enf;vrf;rsm;? od&Yk mwGif bkwt f zGUJ taejzifh trsm;jynfo0l efaqmifrI
pepfrsm;? ud&, d mrsm;? toH;k csonfph &dwrf sm; ta&;Bu;D onf/ rD', D m tzGUJ tpnf;udk Bu;D Muyfaqmif&u G &f rnfh tydik ;f wGif
(3) trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mtkycf sKyaf &;wGif jyóem r&Sb d J ab;xGuaf eygu 4if;tzGUJ tpnf;onf bkwt f zGUJ \
wpfck BuKH awGU&onf/ ,if;rSm tpd;k &ESifh trsm;jynfol Bu;D MuyfrrI &Sb d J vkyaf qmifae&ouJo h Ykd jzpfaernf/
84 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 85
 bk w f t zG J U 0if r sm;ud k rnf o l u cef Y t yf w m0ef  bkwftzGJU\tcef;u@ rnfodkY yg0ifoenf;¿
ay;rnf e nf ; ¿ bkwftzGUJ onf ydik &f iS u f kd uk, d pf m;jyKonft h zGUJ
tpdk;&rS cefYtyfjcif;? txufvTwfawmfrS jzpfonf/ ykid &f iS q f o dk nfrmS tzGUJ tpnf;? ygvDref
ceft Y yfjcif;onf ydí k aumif;rGeo f nf/ tb,faMumifh ponfwkYd jzpfMuonf/ jynfyqufoG,frIrsm;ESihf
qdak omf tcsK;d uscaJG 0aom pepfjzifh a&G;cs,w f if xde;f odr;f Ekid pf rG ;f rsm;&So d nf/ xkjYd yif bkwt f zGUJ tpnf;
ajr§mufxm;ojzifh ygvDrefwGif EdkifiHa&;ygwDrsm; onf tjcm;tzGUJ tpnf;rsm;ESihf qufo, G af qmif&u G í f
tm;vH;k (odrYk [kw)f Ekid if aH &;ygwDtrsm;pk vkyyf ikd cf iG hf trsm;jynfo0l efaqmifrI rD', D mtzGUJ tpnf;rsm;\
tmPmrsm;&&Sdaeonfhoabm oufa&mufaeNyD; tusK;d pD;yGm;udk aqmif&u G &f rnf/ jynfyrS 0ifa&muf
tpdk;&rS cefYtyfjcif;onf vltrsm;pkyg0ifonfh vmEkid o f nfh tzsut f arSmifrh sm;udk wku d cf u kd zf ,f&mS ;
Edik &f rnf/ twGi;f wGiv f nf; rdrw d tYdk csi;f csi;f pnf;vH;k
tkycf sKyrf \ I oabmxm;wpf&yftjzpfom xif[yf
nDñw G pf mG &S&d rnf/
apEkid af omaMumifh jzpfygonf/
jynfyEdkifiHa&;tajctaersm;udk rSefuefpGm
 rnf o l Y u d k cef Y t yf w m0ef ay;oif h o enf ; ¿
oH;k oyfqifjciftuJcwfEidk Nf y;D NyKd iq f idk of ifu h NyKd iq f idk f
tkyfcsKyfa&;bkwftzGJUrsm;? vkyfief;rsm;ESihf
&rnf/ xdkvIyf&Sm;rIrsm; &ifqkdifaqmif&Guf&mwGif
xdawGUqufpyforl sm;udk ceft Y yf&rnf/ odrYk [kwf y#dyu©toGirf sm; jzpfay:vmEkid o f nf/ bkwt f zGUJ udk
Ekid if aH &;ygwDrsm;ESifh qufpyf&if;ES;D aeolrsm;udk ceft Y yf trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m? trsm;jynfol
&rnf/ xko d rYkd [kwbf J rdrw
d yYdk gwDtaMumif;? vkyif ef; 0efaqmifrItzGJU\ xdyfwef;ae&mwGifxm;vQif
taMumif; em;rvnfoludk a&G;cs,fcefYtyfrdvQif tpd;k &ESifh qufo, G v f yk af qmif&aomtcg xdck , H l
tajctaeqk;d &Gm;oGm;Edik o f nf/ odjYk zpfí Ekid if aH &; qH;k jzwfcsuo f nf tm;enf;vmonf/ xdt k cg bkwf
pdw0f ifpm;Ny;D rD', D mvkyif ef;rsm;udk em;vnfoabm tzGUJ u xde;f odr;f Ekid pf rG ;f r&Sad wmhbJ jzpfomG ;wwf
ayguf vufcHaqmif&GufEkdifrnfholrsm;udk &SmazG onf/ bkwt f zGUJ onf jyifya&mufomG ;onfo h abmrsK;d
a&G;cs,fcefYtyf&rnf jzpfonf/ þtcsufrsm;ESihf jzpfomG ;wwfonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m
udu k n f rD nfh vlrsm;onf &Sm;yg;í teD;ta0;rS &SmazG onf omreftm;jzifh bkwt f zGUJ rygbJ vky½f ;kd vkypf Of
pnf;½H;k ,l&rnf/ enf;vrf;rsm;twdik ;f ndE§ idI ;f aqmif&u G o f mG ;Muonf/
86 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 87
aemuf t csuf w pf c suf r S m bk w f t zG J U onf aMunmonf/ þodaYk om tzGUJ tpnf;rsm;onf Oa&myEkid if H
jynfot Yl usK;d jyKr'D ,D mtzGUJ ? trsm;jynfo0l efaqmifrI rsm;wGif trsm;qH;k &SMd uonf/ Edik if yH ikd rf 'D , D mrsm;u wpfEpS f
rD', D mtzGUJ twGi;f rnfov Ykd yk if ef;aqmif&u G af eonf wmaqmif&u G cf surf sm;udk rdrwd Ykd awGU&Scd surf sm;ESifh wGí J
udk jyo&ef jzpfonf/ t"dutcsurf mS yifrwm0efukd owif;jyefMum; xkwaf 0Muonf/ Edik if yH ikd rf 'D , D m? trsm;
yHrk eS t f wdik ;f aumif;pGmaqmif&u G o f mG ;jcif;jzifh bkwf jynfo0l efaqmifrI rD', D mrsm;u 4if;wdaYk wGU&Scd surf sm;udk
tzGUJ \ vkyif ef;aqmif&u G o f nfo h abm oufa&muf ygvDrefEiS fh tpd;k &tzJUG udk wifjyonf/ jzpfEidk af cs&adS om
onf/ enf;AsL[mESifh vdu k af vsmnDaxG aqmif&u G f tjcm;xdef;odrf;rIrsm;udk jyKvkyfvmjcif;tm; ]ukd,fwkdif
&rnfjzpfNyD; aeYpOfaqmif&Gufcsufudk ñTefMum; xde;f csKyjf cif;} [k ac:onf/ txufwiG f azmfjycJo h nft h wkid ;f
a&;rSL;csKyfESihf useftkyfcsKyfa&;bkwftzGJYodkY wifjy trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mtzGJUtpnf;rsm;onf
&rnf/ þvkyfief;wm0ef cGJa0aqmif&GufrIonf ud, k wf idk x f ed ;f csKyjf cif; pepfrsm; usio hf ;kH Muonf/ xdjYk yif
rD', D mvkyif ef;rsm;wGif vGepf mG ta&;Bu;D onf/ bkwf tpdk;&\ toHvTifhaMunmjcif;ESihf tjcm;pnf;rsOf;rsm;
tzGUJ \ vkyif ef;wm0efrmS pDrcH efcY aJG &;tzGUJ udk wm0ef udv k nf; aqmif&u G vf mMuonf/
ay;tyfjcif;? tvkyfxkwfjcif;rsm; aqmif&Guf&ef þtcef;u@wGif xyfrjH znfph u G &f efrmS txufwiG af zmfjycJh
jzpfonf/ 'g½dkufwmrsm;? tkwfcsKyfrIbkwftzGJUu onft h wdik ;f ynm&yfqidk &f mawG;ac:rIrsm;ESifh Edik if aH &;jzpfpOfrrI sm;\
þvkyfief;pOfrsm;udk Ekid if aH &;ygwDrsm; rjc,fv, S f y#dyu©ukd oD;jcm;avhvmoH;k oyf&rnf/ Oa&mywGif Ekid if yH ikd rf 'D , D m?
Ekid af p&ef umuG,fapmifah &Smuf&rnf jzpfonf/ trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;u rdrw d \ Ydk tajccHpnf;rsO;f
(4) trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mbufrS tkycf sKyaf &;tzGUJ 0if rsm;udk arQmrf eS ;f csurf sm;jzihf a&;qGx J m;Mu&m vufawGUESihf uGjJ ym;
vlBu;D rsm;onf wm0ef0wå&m;rsm; aqmif&u G Mf u&mwGif jcm;em;aeMuonf/ Edik if aH &;e,fy,fxrJ S zdEydS rf o I abmw&m;udk
rdrw d Ydk rD', D mbufrS &yfwnfaqmif&u G &f rnf jzpfonf/ em;vnfou l yGiv hf if;pGm ajymjyonf/ tmPm&ygwD\ zdEydS rf u I kd
Oa&myaumfr&SifrS csrSwfay;aom vrf;ñTefcsufrsm;udk &Sif;jyonf/ xdktcsufudk jynfoltrsm;od&Sdap&ef aqmif&Guf
tajccHí trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf tpDtpOf Muonf/ owd&å o dS rl sm;u tpd;k &tzGUJ twGi;f rS rrSeu f efrrI sm;udk
vkyif ef;pOfrsm; a&;qGcJ srw S o
f nf/ xkad umfr&Siu f kd ygvDref yGiv
hf if;pGm azmfxw k Mf uonf/
odrYk [kwf tpd;k &u ceft Y yfNy;D Oya'xkwjf yefjcif;rsm;udk
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mu toHvTifhxkwfjyef á ¶
88 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 89
pD;yGm;a&;abmifwGif uif;vGwfaeojzifh owif;rD'D,m
e,fy,fwiG f rrQwaomtm;NyKd irf rI sm;? aps;uGuyf surf pI onfh pGypf JG
ajymqdck surf sm;vnf; uif;a0;cJo h nf/ ,aeYtcsed üf rl tcef;(1)ESifh
(2)wGif azmfjyxm;onft h wkid ;f trsm;jynfo0l efaqmifrIrD'D,m
wpf&yfukd &if;ES;D jrK§ yEf x HS al xmifvnfywfro I nf Ekid if w H umtwkid ;f
tcef; (8) twmtxd Bu;D rm;us,jf yefv Y maeonfh rD', D mpD;yGm;a&;vkyif ef;
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mrsm;udk Bu;D \ tpdwt f ydik ;f wpf&yfjzpfvmaeNy;D xku d wf efonfh aiGaMu;
b@maiGaMu;axmufyhHjcif; yrmPudv k nf; jrK§ yEf &HS efvt kd yfayonf/
þpmtkyw f iG yf g&So
d nfh tjcm;aomt"duudp&ö yfrsm;uJo h yYkd if xkjYd yif ,aeYtvGew f ;dk wufaeaom urÇmBu;D wGif jynfoYl
trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mrsm;tm; b@maiGaMu;axmufyrhH I tusK;d jyKr'D ,D mwpf&yfukd xlaxmif&mü tqifjh rifeh nf;ynmrsm;pGm
udpö&yfwGifvnf; tpOfajymif;vJaeonfh oabmxm;ESpf&yfu udkvnf; xnfhoGif;&if;ESD;jr§KyfESH&ef vdktyfrIudk nd§EIdif;aqG;aEG;
txl;0daoojyK vTr;f NcKH aeonfukd awGU&S&d ygonf/ owif;rD', D m Mu&ayrnf/
wpf&yfukd vly*k K¾d vw f pfO;D odrYk [kwf tzGUJ tpnf;wpfcu k vuf0g;Bu;D jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mwpf&yfukd xlaxmif&mwGif atmufyg
tkyyf ikd q
f idk cf phJ Ofu owif;rD', D mwpf&yfukd aiGaMu;&if;ES;D jrK§ yEf í HS pdeaf c:rIrsm;udk &ifqikd af wGUBuKH &rnfjzpfonf -
xlaxmifvnfywf&onfrmS ydí k vG,u f ol nfukd awUG&&dS onf/  jynfolYtusKd;jyKrD'D,mrsm;udk toHk;jyKolrsm;onf
trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D mwpf&yfukd xlaxmif&mwGif omrefjynfolrsm;r[kwfbJ tNrJwrf;tm;ay;onfh
aiGaMu;&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS fh &Siof efvnfywfEidk &f ef &efyakH iG&mS &mwGif azmufonfrsm;tjzpf oabmxm;ygu rD'D,mrsm;
tusO;f tusyaf wGU&Sad e&onf/ vrf;ESpo f , G vf ;kH rSm vdv
k m;zG,rf &Sd taejzihf azmufonfjynfow l \ Ydk qE´oabmxm;ESifh
vSay/ vuf0g;Bu;D tkyyf ikd q f idk rf cI &H onfh owif;rD', D macwfumv tnD vdu k af vsmajymif;vJusio hf ;kH Ekid rf I &Sd r&S¿d
wGif trsm;jynfot l usK;d jyK a&'D,Ekd iS fh ½kyo f pH epfrsm;onf 0,fvkd  tajccHrt l & jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mudk jynfot l m;vH;k
tm;ESihf a&mif;vdktm; pD;yGm;a&;abmif\ jyifywGif&Sdaeojzihf us,fus,fjyefYjyefY rQrQwwoHk;pGJydkifcGifh &Sd&ayrnf/
4if;a&'D,Ekd iS fh ½kyo f pH epfrsm;udk trsm;pkaygif; &if;ES;D jrK§ yEf aHS xmufyHh jynfol Y t usKd ; jyKrD ' D , mwpf & yf u d k trsm;jynf o l
rIjzifh xlaxmifvnfywfEikd Mf uonf/ oHk;pGJaeaom tajctaewpf&yfrS yk*d¾KvfwpfOD;
90 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 91
odkYr[kwf tzGJYtpnf;wpf&yfu tcaMu;aiGay;í odkYaomf tDvufxa&mepfrD'D,m\ xdkaumif;rGefaom
4if;wdkY\ tusKd;pD;yGm;twGuf toHk;jyKaomtajc tpOftvmudk tusK;d tjrwfrsm;rsm;&&Sv d akd om &if;ES;D jrK§ yEf oHS rl sm;u
taeodYk usa&mufcv hJ Qif xkjd yóemudk rnfou
Ykd ikd w
f ,G f arS;rSed of mG ;aponf/ Oyrmtm;jzifh tDvufxa&mepfr'D , D mwpf&yf
ajz&Si;f Murnfenf;¿ twGuf vkt d yfaom N*Kd vw f q k ufo, G af &;pepfwiG f &if;ES;D jrK§ yEf o HS l
4if;udpörSm jynfol YtusKd;jyKrD'D,m\ tajccHrlrsm;udk rsm;rSm aiGaMu;yrmPtBu;D tus,f jrK§ yEf x HS m;&í tusK;d tjrwf
tm;enf;aprnfom jzpfonf/ qufvufazmfjyrnfh taMumif;t&m rsm;rsm; jyef&vdjk cif;rsK;d jzpfonf/ tDvufxa&mepfr'D , D mwpf&yf
rsm;rSm tDvufxa&mepfenf;ynmtopfrsm;jzifh jynfot lY usK;d jyK ouf0ifvIyf&Sm;Edkif&eftwGuf qufEG,faompD;yGm;a&;vkyfief;pk
rD',
D mwpf&yfukd &if;ES;D jrK§ yEf x
HS al xmif&mwGif aps;uGuo f pfü tusK;d rsm;rSm aygif;pnf;oGm;&Ny;D &if;ES;D jrK§ yEf rHS rI sm;vnf; Bu;D xGm;rsm;jym;
oufa&mufrI tvm;tvmrsm;udk azmfjyxm;jcif; jzpfonf/ cJ&h onfh tpOftvm&Scd o hJ nf/
tDvufxa&mepfrD'D,mtwGuf &if;ESD;jr§KyfESHrItvm;tvmrsm; a&'D,dkESihf ½kyfoHwDADrD'D,mrsm;twGuf ukefypönf;ESihf
a,bk,stm;jzifh tDvufxa&mepfrD'D,mwpf&yftwGuf 0efaqmifraI Mumfjimrsm; rsm;rsm;pm;pm; r&&SEd ikd rf o I nf jyóem
rwnf&if;ES;D rIrmS aiGaMu;yrmP tvGerf rsm;jym;vSay/ ½kyo f vH ikd ;f wpf&yfjzpfonf/ odaYk omf wDA½D yk o f v H ikd ;f rsm;wGif jynforl sm;twGuf
rsm;rsm;ESihf owif;tcsuftvufrsm;rsm; xkwfvTifhay;&onfh azsmaf jzwifqufrEI iS fh aMumfjimxnfo h iG ;f rIrsm; tcsK;d nD rQw&ef
twGuf ukeu f sp&dwv f nf; tvm;wl vduk yf gwd;k jri§ ahf y;&ef rvdk txl;vdt k yfonf/ wDA½D yk o f o H wif;rD', D mwGif pD;yGm;a&;aMumfjim
tyfay/ rsm; xnfhoGif;rIudk Munfh½Iolrsm;pGmu rESpfoufMuaMumif;
ppfwrf;aumuf,l awGU&S&d onf/ pD;yGm;a&;aMumfjimxnfo h iG ;f rIukd
Munf½h o I rl sm; BuKd uEf pS o f ufvmap&eftwGuf jyKjyifaqmif&u G o f ifh
onf/
yxrOD;pGm wDA½D yk o f v H ikd ;f rsm;ay:wGif ukeyf pön;f aMumfjim
onft h pDtpOfwpf&yfukd oD;oefx Y nho f iG ;f oifo
h nf/ xdpk epfrmS
ESpaf ygif;rsm;pGm usio hf ;kH vmaompepf jzpfonf/ 'kw, d taejzifh
oH;k pGo
J al zmufonfu ½kyo f rH 'D , D mXmeodYk ukeu f sp&dwaf y;oGi;f í
rdrdwifqufjyovdkonfudk jyockdif;onfh tcay;onfhpepfudk
92 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 93
usiohf ;kH oifo
h nf/ wwd,taejzifrh mS yk*K¾d vw f pfO;D odrYk [kwf tzGUJ rsm;rS &&So d nf/ odaYk omf tqifjh rift h v D ufxa&mepf 'pf*spw f ,f
tpnf;wpf&yfu trsm;oH;k wDA½D yk o f v
H ikd ;f rsm;udk toH;k rjyKbJ oD;oefY enf;ynmajymif;vJw;dk wufvmrIEiS t hf wl pD;yGm;a&;aMumfjimpepf
tcaMu;aiGay;í txl;oD;oefv Y ikd ;f rsm;udk toH;k jyKciG ahf y;aom rsm;vnf; ajymif;vJvmojzifh trsm;jynfot l usK;d jyKr'D , D mpepf
pepfukd usio hf ;kH oifo
h nf/ rsm;onfvnf; pdeaf c:rIrsm;udk awGUBuKH vm&onf/
tusO;f csKyaf zmfjy&vQif jynfot Yl usK;d jyKr'D ,
D mpepfwpf&yf jynfolYtusKd;jyKrD'D,mrsm; &yfwnf&SifoefEkdif&eftwGuf
onf trsm;jynfopl ;D yGm;a&;aMumfjimc aiGaMu;rsm;jzifh &Sio f ef &efyHkaiG&SmazG&mwGif azmfjyygpHwefzdk;rsm;ESihf tajccHrlrsm;vnf;
&yfwnfae&aom tajctaerS yk*K¾d vw f pfO;D odrYk [kwf tzGUJ tpnf; ay:xGuv f m&onf -
wpf&yfu oD;oefYtcaMu;aiGay;í oD;oefYvdkif;oHk;cGifhjyKaom (u) jynfot lY usK;d jyKr'D , D mrsm;udk pkaygif;&SmazG &&So d nfh
pepfjzifh &efyakH iG&mS oifah Mumif; tBujH yKjcif;jzpfonf/ &efyakH iGaMu;rsm;jzifh yHyh ;kd ay;xm;rI/
jynf o l Y t usKd ; jyKrD ' D , mtwG u f &ef y H k a iG & S m azG r I (Oyrmtm;jzifh owif;rD', D mXmeonf jynforl sm;udk
pH w ef z d k ; rsm;ES i h f tajccH r l r sm; tusKd;jyKrnfh ynma&;? vlrIzlvHka&;? usef;rma&;
Oa&myEkdifiHrsm;ü trsm;jynfolydkif owif;rD'D,mtrsm;pk ponft h pDtpOfrsm;udk wifqufay;Ny;D jynfow l \Ykd
onf 4if;wk\ Yd pkpak ygif;&efyakH iG\ 40 &mcdik Ef eI ;f udk pD;yGm;a&;aMumfjim tcGeb f @maiGrsm;jzifh &yfwnf&iS o f efjcif;)
( c ) jynfolYtusKd;jyKrD'D,mwpf&yftaejzifh wifquf
azsmaf jzxkwv f iT rhf wI idk ;f udk t[eft Y wm;r&Sd jynfol
tm;vH;k twGuf tnDtrQcpH m;Munf½h cI iG hf &Sad p&rnf
jzpfygonf/ owif;ay;Ekid &f rnfjzpfonf/
( * ) jynfolYtusKd;jyKrD'D,mwpf&yftaejzifh tpdk;&\
bwf*sut f oH;k p&dwaf iGEiS fh jynfow l \ Ydk tcGeaf iGaMu;
rsm;tay: &yfwnfae&mrS tajctaeay;ygu ½kyo f H
toH;k jyKrv I ikd pf ifaMu;rsm;udk aumuf,í l &efyakH iGtjzpf
toHk;jyK&yfwnfEkdif&ef wkd;wufBudK;pm; tm;xkwf&
ayrnf/
94 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 95
jynf o lY t usKd ; jyKrD ' D , mwpf & yf t wG u f pd e f a c:rI r sm; aMu;rsm;udk ray;aqmifvdkMuawmhbJ vdkifpifaMu;
tpd k ; &\ bwf * suf a iG a Mu;rsm;ay: trS D j yKaeonf h ay;aqmifonfph epfukd zsuo f rd ;f ap&ef Ekid if aH &;orm;
jynfoYt l usKd;jyKrD'D,mwpf&yfonf pD;yGm;a&;aMumfjimvkyfief;udk rsm;udk awmif;qkad rwåm&yfcv H mEkid rf ?I
wk;d jri§ í
fh 0ifaiG&mS azGum rdru d ,
kd yf ikd &f yfwnfoifah Mumif; t,ltq ( * ) ½kyo f rH 'D ,
D mudk oH;k pGo
J nfh yk*Kd¾ vwf pfO;D csi;f \ vdik pf if
a[mif;onf ,aeYtcsdefü pdefac:rIwpf&yftjzpf jyefvnf aqmifaMu;aiGrQjzifh jynfot lY usK;d jyKr'D , D mwpf&yf\
ay:aygufvmonf/ &Sio f ef&yfwnfEidk rf /I
pD;yGm;a&;oD;oefYrD'D,mXmersm;u 4if;t,ltqonf jynfotYl usK;d jyKr'D ,D mwpf&yfonf Ekid if w H pfEikd if \
H pD;yGm;a&;
tcuftcJawGUaeonfh aMumfjimaps;uGuu f kd tajctaeydrk q kd ;kd ap zGUH NzKd ;wk;d wufrjI ri§ w
fh if&mwGif ta&;Bu;D onfh tcef;u@ wpf&yfrS
onf[k ,lqonf/ owif;rD', D maps;uGuüf tpd;k &ESifh yk*v ¾ u d yg0if a qmif & G u f a eonf h t wG u f 4if ; rD ' D , m&S i f o ef v I y f & S m ;
u@wkdYonf ,SOfNydKiftm;NydKifaeMuvsuf&Sdonf/ trsm;jynfol aeEkid af p&ef &efyakH iG&mS azGro I nf tvGet f a&;ygonf/
0efaqmifrI rD'D,mwpf&yfonf pD;yGm;a&;aMumfjimvkyfief;udk 'pf*spfw,fenf;ynmESihf vdkifpiftcaMu;aiG
jri§ wfh ifí aiG&mS vQif aemufxyftm;NyKd iw f ukd cf u
kd Mf urnfh ppfajrjyif a&'D,Ekd iS fh ½kyo
f w H AD rD sm; ydik q
f ikd t
f oH;k jyKMuonfh tdraf xmif
wpf&yfukd azmfaqmifjcif;jzpfonf[q k ídk uefu Y u G [ f efw
Y m;Muonf/ pkwikd ;f rS vdik pf iftcaMu;aiGrsm;udk aumuf,&l rnfjzpfonf/ 4if;wdYk
aemiftem*wfwGif jynfolYtusKd;jyKrD'D,mwpf&yftwGuf ydkifqkdifonfh ½kyfoHwDADpufESifh a&'D,dkpepfonf trsm;jynfol
&efyakH iG&mS azGa&;vkyif ef;wGif pdeaf c:aeaom atmufyg tcsuf 0efaqmifrrI 'D , D mrS xkwv f iT ohf nfh tcsujf yvdiI ;f rsm;udv
k nf; zrf;,l
(3) &yfudk ausmfvTm;atmifjrifEdkifap&ef BudK;yrf;tm;xkwfMu& Ekid pf rG ;f &S&d ayrnf/
ayrnf - ,aeYtcsed üf jynfot l rsm;pkonf trsm;jynfo0l efaqmifrI
(u) tDvufxa&mepf'pf*spfw,fenf;ynmonf ½kyfoH rD', D mrSxw k v
f iT ohf nfh tcsujf yvdiI ;f rsm;udo k mru tifwmeufEiS fh
toH;k jyKrI vdik pf iftcaMu;aiGrsm;aumufc&H ef tcuf csw d í f qufo, G af &;N*Kd vw f rk sm;rSwpfqifh Edik if w H umrS xkwvf iT hf
tcJawGUapEkid rf ?I onfh tcsujf yvIid ;f rsm;udk zrf;,lMunh½f aI eMuNyjD zpfonf/ þodYk
( c ) jynf o l t rsm;pk x uf vl y k * d ¾ K vf w pf O D ; csif ; pD o nf enf;ynmrsm;tvGew f ;dk wufvmrIonf vdik pf ifaMu;aumuf,rl I
rD'D,mudk ydkrdkwkd;jr§ifhoHk;pGJrItajctaersm; jrifhwuf udpw ö iG f tjrifrh m;qH;k jyóemwpf&yfjzpfvm&onf/
vmrIaMumifh trsm;pkonf ½kyfoHtoHk;jyKrI vdkifpif
96 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 97
trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mwpf&yftwGuf tqifhjrifh rD'D,mrSxkwfvTifhcsufrsm;udk jynfoltm;vHk; cHpm;Munhf½I
tDvufxa&mepfenf;ynmrsm; wk;d wufvmrIonf 4if;\&Sio f ef Ekdifap&ef uefYowfcsufr&Sd cGifhjyKxm;ay;&efrSmvnf; rD'D,m\
&yfwnfrIzGHUNzdK;wkd;wufa&;udk t[efYtwm;jzpfapvmonfudk wm0efwpf&yf jzpfonf/ vly*k K¾d vw f pfO;D odrYk [kwf wpfzUJG u rD',D m
awGU&S&d onf/ jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mwpf&yftaejzihf rdom;pkwidk ;f ü xkwv f iT chf surf sm;udk rMunf½h v I Qiv f nf; 4if;wk\ dY oabmtwkid ;f
toH;k jyKMuonfh a&'D,kd okrYd [kwf wDA½D yk o f rH sm;udk tifwmeufEiS fh omjzpfNyD; rdom;pkwkdif;rS vdkifpifaMu;rsm;udk rQwtcsKd;nDpGm
csw
d q f ufí oH;k pGoJ nfjzpfap? roH;k pGo J nfjzpfap rD', D mrSxw k v f iT hf aumuf,jl cif;tm;jzifh xkwv f iT rhf uI ek u f sp&dwrf m*siu
f kd okntxd
onfh tcsujf yvIid ;f rsm; zrf;,lEidk pf rG ;f &Sv d Qif vdik pf ifaMu;aumuf,l avsmu h satmif aqmif&u G u f m &Sio f ef&yfwnfEidk rf nf[k ynm&Sif
onfh pepfukd rjzpfraeusio hf ;kH &ayrnf/ tcsKUd u tBuÓ H Pfay;Muonf/
odrYk [kwf vdik pf ifaMu;udk vH;k 0raumuf,al wmhbJ pGev Yf w T f Oyrmtm;jzifh om;orD;r&So d nfh rdom;pkrsm;onf pmoif
vduk Nf y;D tpd;k &rS axmufyo Hh nfh bwf*suaf iGrsm;? jynfot Yl cGef ausmif;rsm;twGuf &efyakH iGray;aqmifvMkd uaomfvnf; trsm;
b@mrsm;jzifh &yfwnf&iS o f efEidk &f ef BuKd ;yrf;&ayrnf/ txufyg qE´EiS t fh nD ay;oGi;f Mu&onf/ xdt Yk wl &JXme? use;f rma&;Xme?
vrf;ESpo f , G t
f euf vrf;wpfvrf;udk a&G;cs,&f ayrnf/ vlrzI v l akH &;Xmersm;onfvnf; rdrEd iS fh wpfenf;enf;ywfoufonfh
jynfolYtusKd;jyK½kyfoHvkyfief;rS xkwfvTifhcsufrsm;twGuf twGuf 4if;Xmersm; &Sio f ef&yfwnf&ef jynfow l Ydk tcGex
f rf;aqmif
vdik pf ifaMu;udk rjzpfraeay;oGi;f &rnfh tcGew f pf&yf[k owfrw S f ay;oGi;f &onfh OyrmrsK;d yif jzpfygonf/
um aumuf,&l ayrnf/ Oa&myEkid if rH sm;ü jynfot Yl usK;d jyKr'D , D m jynfolYtusKd;jyKrD'D,mwpf&yfonf jynfoltrsm;twGuf
rsm;onf xkpd epfukd usio hf ;kH vsu&f o dS nf/ wifqufxkwfvTifhrIudk pGefY
wpf O D ; csif ; toH k ; jyKrI E S i h f pk a ygif ; wm0ef , l a ompepf vTwí f vly*k K¾d vw f pfO;D odrYk
aysmuf u G , f j cif ; [kwf tzGJUtpnf;wpf&yf
jynfot Yl usK;d jyKr'D ,D mwpf&yf &Sio f ef&yfwnfEidk &f eftwGuf twGuf xkwfvTifhwifquf
&efyHkaiG&SmazGpkaqmif;&mwGif tpdk;&bwf*suf axmufyHhaiGESihf rI u d k o m jyKvk y f a wmh v Qif
vdkifpifaMu;aumufcH&&SdaiG yl;wGJ&&SdvQif ydkrdkaumif;rGefaMumif; jynfolwkdY rnfodkYwkHYjyefMu
axmufco H rl sm;vnf; &So d nf/ xkjYd yif xkwv f iT rhf u
I ek u
f sp&dwu f kd rnfenf;¿
oknrm*sit f xd avQmch sEidk af omenf;rsm;onfvnf; jynfot Yl usK;d jyK jynfov l xl uk ,
dk w
f idk u
f
rD',
D mtwGuf aumif;rGeaf omtcsuw f pf&yf jzpfonf/ yk*d¾KvfwpfOD;? tzGJUtpnf;
98 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 99
wpf&yftwGuo f m wifqufxw k v
f iT ohf nfph epfukd &if;ES;D uRr;f 0if jyefvnftusO;f csKy&f vQif atmufygtwkid ;f awGU&SEd idk o f nf-
vmNy;D ydrk Ekd pS o f ufvv kd m;cJvh Qif jynfot Yl usK;d jyKr'D , D m\ tcef; (u) jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mwpf&yfonf jynforl sm;twGuf
u@onf rnfojYkd zpfvmEkid o f enf;¿ xk w f v T i f h w if q uf r I p epf u d k azmf a qmif & mwG i f
xduk o hJ aYkd om tajctaersK;d wGif jynfov l x l o k nf 4if;wk\ Yd aumufc&H &Sad om vdik pf ifaMu;&efyakH iGrsm;? xkwv f iT rhf I
pkaygif;wm0efBu;D jzpfonfh vdik pf ifaMu;rsm;ay;aqmif&ef apwem ukeu f sp&dwu f kd okntxd avQmch sEidk o f nfh enf;ynm
xufxufoefoef &SEd idk yf gOD;rnfvm;/ ,cifuo hJ yYkd if yHrk eS t f wdik ;f rsm;jzifh vnfywfonf/
ay;aqmifMuygrnfvm;¿ ( c ) jynfot Yl usK;d jyKr'D , D monf vly*k K¾d vw f pfO;D csi;f ? wpfzUJG
vly*k K¾d vf odrYk [kwf tzJUG tpnf;wpf&yfonf 4if;wkt dY wGuf csi;f twGuo f m xkwv f iT w hf ifqufrpI epfukd azmfaqmif
oD;oef½Y yk o f x H w k vf iT w hf ifqufrrI sm;tjyif trsm;jynfot l wGuf &mwGif &Sio f efvyI &f mS ;Ekid &f eftwGuf atmufygenf;
xkwv f iT w hf ifqufrrI sm;udk rrSerf ueftoH;k jyKaecJv h Qif xkwv f iT rhf I rsm;jzifh &efyakH iG&mS azGpak qmif;onf -
ukeu f sp&dwjf rifw h ufvmrnfomjzpfonf/ xkjd yóemudk rnfoYdk  usef;rma&;qkdif&mtpDtpOfrsm; xnfhoGif;xm;
ajz&Si;f ausmv f mT ;Ekid rf nfenf;¿ onfh rD'D,mtaMumif; odaumif;p&mpmtkyf
txufygar;cGef;rsm;rSm rSef;qcsufrsm;r[kwfbJ trSef rsm;xkwaf 0jzefcY sí d 0ifaiG&mS azGjcif;?
wu,fjzpfEidk o f nfh tvm;tvmrsm;yifjzpfonf/ ausmv f mT ;ajz&Si;f  a&'D,dkoHpHkwD;0dkif; pifwifazsmfajzrIudk AD'D,dk
&rnft h csurf sm;jzpfonf/ ½du
k u f ;l í tacGxw k af &mif;Ny;D &efyakH iG&mS azGjcif;?
jynfoYt l usKd;jyKrD'D,mwpf&yftaejzihf tqifhjrifhtDvuf
 a&'D,o kd pH w kH ;D 0dik ;f pifwifazsmaf jzrItwGuf Munf½h I
xa&mepfenf;ynm? tifwmeufESihfcsdwfqufí wpfOD;csif;
cGiv hf ufrw S f jzefaY 0a&mif;csí 0ifaiG&mS azGjcif;/
odrYk [kwf wpfzUJG csi;f twGuf xkwv f iT w hf ifqufrpI epfonf ,aeY
 jynfolY t usKd ; jyKrD ' D , mwpf & yf \ tifwmeuf
tcsed üf ukeu f sp&dwrf jrifrh m;ao;aomfvnf; ukeu f sp&dwu f kd okn
0ufbq f u kd rf S owif;tcsut f vufrsm;udk &,l
rm*sit f xd avQmch sEidk &f ef BuKd ;yrf;&ayrnf/
oHk;pGJcGifhay;jcif;jzifh wpfOD;csif;? wpfzGJUcsif;
rD', D mwpf&yftaejzifh wpfO;D csi;f wpfzUJG csi;f twGuf xkwf
toH;k jyKcrsm;&&Sjd cif;/
vTiw hf ifqufrpI epf tm;aumif;vmvQif tpd;k &ESihf trsm;jynfol
 wifqufxw k v f iT rhf uI ek u
f sp&dwrf sm;udk oknrm*sif
axmufyahH om&efyakH iGukd rScD í kd &Siof efvnfywf&aompepfvnf;
txdavsmch sí 0ifaiG&mS jcif; ponfwYdk jzpfygonf/
wjznf;jznf;aysmufu, G o
f mG ;rnfjzpfonf/
100 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 101
jynf o lY t usKd ; jyKrD ' D , mmES ES i h f pD ; yG m ;a&;aqmif & G u f r I r sm; rD', D mpD;yGm;a&;aps;uGuo f Ykd 0ifa&muf&mwGif yGiv hf if;jrifomrIEiS fh
jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mwpf&yf &Sio f efvnfywfEikd af &;twGuf wm0ef,&l iS ;f vif;Ekid rf rI mS tvGet f a&;Bu;D onf/ t*wdvu dk pf m;rI
jynfot Yl cGeaf iG? tpd;k &bwf*suaf xmufyahH iGrsm;wGif rDcS jkd cif;ESifh uif;&Si;f í yGiv hf if;jrifomrI? wm0ef,rl I yDyjD yifjyif vkyEf idk v f Qif
rD'D,mxkwfvTifhwifqufrIudk oD;oefYoHk;pGJonfh vlwpfOD;csif; rD', D mwpf&yftaejzifh &Sio f ef &yfwnfEidk &f eftwGuf enf;AsL[m
odkYr[kwf wpfzGJUcsif;rS &&Sdonfh tcaMu;aiGrsm;wGif rSDcdkjcif; rsK;d pHo k ;kH í 0ifaiG&mS oifo h nf[k axmufco H rl sm;vnf; &So d nf/
ponfwu Ydk kd tus,w f 0ifh azmfjycJNh y;D jzpfonf/ vmrnft h em*wfumvwGif jynfolYtusKd;jyKrD'D,mukrÜPD
,cktydkif;ürl jynfoYt l usKd;jyKrD'D,mukrÜPDonf tjcm; tcsKUd onf ydv k QaH omxkwv f iT rhf t
I pDtpOfrsm;ESifh xkwv f yk rf pI rG ;f tm;
a&'D,?kd wDA½D yk o f XH mersm;ESifh jyifyxkwv f yk w f ifquforl sm;xHoYkd rsm;udk tjcm;aomrD', D mXmersm;tm; a&mif;csí 0ifaiG&mS azGvmMu
ydv
k QaH om rdrw d \
Ykd xkwv f iT rhf tI pDtpOfrsm;ESifh xkwv f yk f wifqufrI Ekid rf nfjzpfNy;D tcsKUd u pD;yGm;a&;rD', D mvkyif ef;udk vH;k 0raqmif&u G bf J
rsm;udk a&mif;csum xkwfvTifhrIukefusp&dwfrsm;udk umrdap&ef jynfot l wGuf wifqufazsmaf jzrIoufoufom aqmif&Gufrnf
&efyakH iG&mS azGaomenf;vrf;udk aqG;aEG;xm;jcif;jzpfonf/ jynfoYl jzpfí pD;yGm;a&;rD', D m tndKa&mifZek w f pf&yf oD;oefaY y:vmEkid f
tusK;d jyKr'D , D mrsm;onf ,if;uJo h aYkd om ukeo f ,G pf ;D yGm;vkyif ef; aMumif; avhvmolrsm;u cefrY eS ;f onf/
rsm;udk rsm;aomtm;jzifh tpd;k &\ twnfjyKcsujf zifh aqmif&u G f rD', D mavmuwGif Create Once - Publish Everywhere
Mujcif;jzpfaomfvnf; tcsKUd aomEkid if rH sm;wGif ,SONf yKid zf uf ukeo f , G f (COPE) [laom pum;vH;k acwfpm;onf/ jrefrmteuft"dymÜ ,frmS
pD;yGm; rD', D mukrP Ü rD sm;u 4if;udpu ö kd jyif;xefpmG a0zef½w I cf srrI sm; ]]tp&Sd taemifaemif}} [lí jzpfonf/
awGU&S&d onf/
,cifuqkv d Qif bDbpD u D o
hJ Ykd jynfot Yl usK;d jyKr'D ,D mukrP Ü D
tcsKUd rSví JG trsm;ydik rf 'D , D mXmersm;onf ,if;uJo h aYkd om ukeo f , G f
pD;yGm;vkyif ef;rsm;udk rvkyo f avmuf enf;yg;Muonf/ rD', D mukrP Ü D
tcsi;f csi;f av;pm;rIjyo&efEiS fh xkwv f iT rhf tI &if;tjrpfrsm;udk tvJG
oHk;pm;rIrsm; rjzpfay:ap&eftwGuf ydkvQHaom xkwfvkyfrItpD
tpOfrsm;ESifh xkwv f yk rf pI rG ;f tm;rsm;udk a&mif;cs0ifaiG&mS jcif;rsm;
rjyKvyk cf MhJ ujcif; jzpfonf/ jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mukrP Ü rD sm;taejzihf
102 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 103
rD'D,mwpf&yfu u@wpf&yfudk zefwD;wDxGifvdkufvQif ñTeMf um;a&;rSL;½H;k u ppfaq;jyifqifwnf;jzwfvsu&f o dS nf[k od&dS
tjcm;aoma&'D,Ekd iS fh ½kyo f w H AD rD sm;wGiv f nf;aumif;? tifwmeuf &onf/ 4if;pnf;rsO;f vrf;ñTecf suw f iG f wDA½D yk o
f XH mersm;qdik &f m
0ufqu kd rf sm;wGiv f nf;aumif;? 4if;ESiq hf ifwal om u@rsm; tvQKd aMumfjimrsm;xnfo h iG ;f rIvyk if ef;? u@tvdu k f tcsK;d usus xkwv f iT hf
vQKad y:aygufvmMuonfukd awGU&SEd idk o f nf/ wifqufrv I yk if ef;? w&m;0ift&G,rf a&mufao;olrsm;ESifh vlom;
jynfot Yl usK;d jyKr'D ,
D mukrP Ü rD sm;onf ydvk QaH om xkwv f iT rhf I *kPo f u d m© udk umuG,jf cif;? rD', D mwpf&yf\ xkwv f iT chf iG Ehf iS fh rD',D m
tpDtpOfrsm;ESifh xkwv f iT rhf pI rG ;f tm;rsm;udk tjcm;aom rD', D mrsm;odYk Xmetay: jynfolwkdYu wkYHjyefa0zefcGifh ponfhtcsufrsm;ESihf
a&mif;csí pD;yGm;&Smaomvkyif ef; odrYk [kwf pD;yGm;a&;rD', D mvkyif ef; ywfoufí vdu k ef m&rnfh pnf;rsO;f vrf;ñTecf surf sm;udk &Si;f vif;
rsm;udk aqmif&u G vf mcJv h Qif yGiv hf if;jrifomrIEiS fh wm0ef,l pm&if; azmfjyxm;onf/
&Si;f vif;Ekid rf o I nf tvGet f a&;Bu;D onf/ jynfolYtusKd;jyKrD'D,mwpf&yfonf 4if;\ rlvvkyfief;
xdkYaMumifh Oa&myor*¾tzGJUonf jynfolYtusKd;jyKrD'D,m jzpfonfh xkwfvTihfwifqufrIudpö&yfrsm;tjyif pD;yGm;a&;rD'D,m
ukrP Ü rD sm;ESiyfh wfoufí Oya'pnf;rsO;f rsm;? vkyx f ;kH vkyef nf;rsm;udk qkid &f mudp&ö yfrsm;udk aqmif&u G &f mwGif awGUBuKH &Ekid o f nfh jyóem
xkwjf yefcMhJ ujcif; jzpfonf/ rsm;udk ajz&Sif;Ekdif&eftwGuf pnf;rsOf;vrf;ñTefcsufrsm;vnf;
Oa&myor*¾ t zG J U \ rD ' D , muk r Ü P D r sm;qd k i f & m owfrw S af zmfjyxm;onf/
Oya'pnf ; rsOf ; rsm; Oa&myor*¾tzGUJ \ txufygrD', D mqdik &f m pnf;rsO;f vrf;
jynfolYtusKd;jyKrD'D,mukrÜPDrsm;ESihfywfoufí Oa&my ñTecf suo f nf jynfot Yl usK;d jyKr'D ,
D mESifh yk*v ¾ u d rD', D m ESp&f yf
or*¾tzGUJ onf e,fy,fEpS &f yfEiS o fh ufqidk o
f nfh pnf;rsO;f vrf;ñTef
csurf sm; owfrw S cf ohJ nf/ yxrpnf;rsO;f vrf;ñTecf surf mS 1989
ckEpS üf jy|mef;cJNh y;D 4if;udk t*Fvyd b f momjzifh Television Without
Frontier (TVWF) Directive [kac:qdNk y;D jrefrmvdk e,fpnf;rjcm;
½kyof w H AD x
D w
k vf iT rhf q
I idk &f m pnf;rsOf;vrf;ñTefcsuf[k t"dyÜm,f
&&So
d nf/
,cktcsed üf 4if;pnf;rsO;f vrf;ñTecf suu f kd ydrk í
kd tao;pdwf
usNy;D jynfph akH p&eftwGuf Oa&myaumfr&Si\ f ,SONf yKid rf q
I idk &f m
104 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 105
vHk;wGif toHk;jyKEdkifaomfvnf; tifwmeuf0ufbfqdkufukrÜPD trfpwm'rfpmcsKyu f dk rdrw
d EYkd ikd if t H oD;oD;&Sd jynfot Yl usK;d jyK rD', D m
i,frsm;ESifh tifwmeufEiS cfh sw d qf uftoH;k jyKaom rdb k ikd ;f zke;f ukrP Ü D ukrP Ü rD sm;twGuv f nf; usio hf ;kH vduk ef maponf[k od&&dS onf/
i,frsm; ponfww Ykd iG f 4if;pnf;rsO;f vrf;ñTecf suo f nf wdu k ½f u kd f Oa&myor*¾
toH;k rwnfEh ikd [ f k avhvmoltcsKUd u axmufjyonf/ pnf;rsO;f tzGUJ \ rD', D mqdik &f m
vrf;ñTecf suw f iG yf g&Sad om tcsKUd aompnf;urf;rsm;udo k m toH;k jyK rl0g'rsm;t& Oa&my
Ekid o
f nf[k od&&dS onf/ rD'D,mpufrIvkyfief;
Oa&myor*¾tzGUJ \ xyfrv H rf;ñTecf suw f pf&yfrmS t*Fvyd f BuD;rsm;\ pD;yGm;a&;
bmomjzifh ( Policies of the European Commission in the field t& ta&;ygrI? t&G,f
of Competition) [k trnfay;xm;Ny;D Oa&myaumfr&Si\ f rD', D m tpm; BuD;rm;rIt&
qdik &f m ay:vpDr0l g'rsm;[k t"dymÜ ,fjyefqv kd Qif trSeEf iS fh eD;pyfrnf ta&;ygrIrsm;ESifh Edik if w H umtqiht f xd aqmif&u G Ef ikd rf \
I ta&;
[k ,lq&ygonf/ 4if;wGiyf g&So d nfh pnf;rsO;f rsm;? ay:vpDr0l g'rsm; ygrIukd tav;teuf azmfjyMuonf/ xdaYk Mumihf Oa&myor*¾tzGUJ \
ta&;,laqmif&u G rf rI sm; ponfwrYkd mS tvGe½f yI af xG;aeNy;D tcsKUd udpö rD', D mqdik &f m pnf;rsO;f Oya'rsm;onf Edik if w H umtqihu f kd rrD
rsm;wGif ay:vpDr0l g'rsm;onf wpfcEk iS fh wpfck qefu Y siaf eMu onft h wGuf 4if;pnf;rsO;f Oya'rsm;udk jyefvnfo;kH oyf jyifqif
onfudk awGU&S&d onf[k qdo k nf/ ay;aejcif; jzpfonf/
xkjYd yif þpmtky\ f tcef; (2) wGiaf zmfjyxm;onfh Edik if H wpfzufwGifvnf; rD'D,mpufrIvkyfief;BuD;rsm;udk EdkifiH
wumaps;uGu, f OS Nf yKd irf t
I wGi;f trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m wumtqift h xd wd;k csUJ ? wd;k jri§ w fh nfaqmufjcif;ESifh rD', D mvkyif ef;
taMumif;t&mwGif trfpwm'rfpmcsKyaf c: trfpwm'rfpnf;rsO;f Bu;D rsm;ukd ydik q f ikd af tmif txl;jyKBuKd ;yrf;aerIaMumihf tiftm;Bu;D
pnf;urf;csurf sm;udv k nf; xnho f iG ;f azmfjyxm;onf/ Edik if rH sm;\ Edik v f rdk if;xufjyKvyk rf EI iS fh aps;uGut f csK;d rnDrt I EÅ&m,f
trfpwm'rfpmcsKyo f nf trSew f u,fwiG f Oa&myor*¾ rsm; jzpfay:vmEkid o f nfuv kd nf; owdjf yK&rnfjzpfonf/
tzGUJ \ tajccHOya'rlMurf;ü xnfo h iG ;f a&;qGx J m;aom rD', D m xkaYd Mumihyf if Oa&myor*¾tzGUJ \ rD', D mpnf;rsO;f vrf;ñTef
qdik &f m Oya'rsm;? pnf;rsO;f rsm;yif jzpfonf/ jynfot Yl usK;d jyKr'D , D m csurf sm;udk tajcjyKí Edik if w H umrD', D mpufrv I yk if ef;qdik &f m pnf;
wpf&yftaejzihf vku d ef musiafh qmif&rnfh tajccHpnf;rsO;f rsm;? rlrsm; rsO;f Oya'rsm;ukd csrw S o f wfrw S af y;&ef txl;vdt k yfvsu&f o dS nf/
ukd azmfjyxm;jcif;yif jzpfonf/ Oa&myor*¾tzGUJ 0ifEidk if rH sm;onf aps;uGut f csK;d rnDjzpfapaom taMumif;rsm;pGmteuf wpfcsurf mS
urÇmEh ikd if tH oD;oD;onf 4if;wdEYk ikd if \ H pufrv I yk if ef;Bu;D rsm;udo k m
106 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 107
pD;yGm;a&;ESifh tjcm;aomtaxmuftyHrh sm; yHak tmay;aejcif;aMumihf xkdjynfolYtusKd;jyKrD'D,mukrÜPDBuD;rsm; rnfodkYaom
jzpfonf[k ynm&Siw f uYkd axmufjyMuonf/ xkaYd Mumifh Oa&myor*¾ enf;vrf;rsm;jzihf &efyakH iG&mS Edik yf EHk iS hf &efyakH iGukd pepfwus toH;k jyKykH
tzGJUonf tpdk;&axmufyHhulnDrIudpö&yfESihfywfoufívnf; qdik &f m yGiv hf if;jrifomonfh pnf;urf;Oya'rsm;ukd csrw S jf y|mef;
pnf;rsO;f Oya'rsm; xkwjf yefoiho f nf/ txl;ojzihf Oa&myor*¾ &ayrnf/ rD', D mukrP Ü w D pfcEk iS whf pfct k Mum; vGwv f yfí yGiv hf if;
tzGUJ 0if 27 Edik if tH oD;oD;onf 4if;wdEYk idk if \ H rD', D mpufrv I yk if ef; aom tm;NyKd irf rI sm; aqmif&u G Ef ikd af &;twGuf pnf;rsO;f rsm;csrw S f
rsm;udk axmufyu Hh n l aD y;rIupd Eö iS yhf wfoufí Oya'pnf;rsO;f rsm;
ay;&ef vdt k yfaeygonf/ pD;yGm;a&;rD', D mvkyif ef;wpf&yfudk atmif
xkwjf yefay;&rnfjzpfonf/
jrifatmifaqmif&u G Ef ikd &f efrmS yGiv hf if;jrifomrIEiS fh wm0ef,&l iS ;f
Oa&myor*¾tzGUJ \ tzGUJ 0ifEidk if w H pfEidk if pH üD jynfot Y l usK;d jyK
vif;Edik rf ?I wm0efcEH idk rf rI mS tvGet f a&;Bu;D vSayonf/ trsm;jynfol
owif;rD', D mukrP Ü rD sm; jynfwiG ;f ü xkwv f iT whf ifquf azsmaf jzrI
0efaqmifrrI 'D , D mwpf&yftwGuf ½kyo f wH AD EDG iS fh a&'D,v dk ikd pf ifaMu;
tjyif jynfyEdik if rH sm;odv Yk nf; xkwv f iT w
hf ifquf azsmaf jzrIrsm;
jyKvyk Mf uojzihf 4if;udk rD', D mESpx f yfypHk H (Dual Media Model) &efyakH iGrsm;udk tvGo J ;kH pm;rjyKvyk Ef ikd &f ef [efw Y m;onfh pnf;rsO;f
[kac:qdMk uonf/ xdjk ynfot lY usK;d jyKr'D ,D mukrP Ü rD sm;rSm t&G,f rsm;csrw S &f ayrnf/
tpm;BuD;rm;NyD; jynfolwdkY\ tcGefb@maiGrsm;udk trDSjyK Oa&myEkdifiHrsm;ü jynfolYtusKd;jyKowif;rD'D,mukrP Ü D
xkwv f iT ahf ejcif;jzpfí Oa&myor*¾Oya'jyKt&m&Srd sm;onf Edik if w H rsm;onf Ekid if w H umtqiht f xd wd;k wufaqmif&u G f xkwv f iT ahf erI
umtqihf rD', D mpnf;rsO;f Oya'rsm;ukd a&;qGcJ srw S &f ef vkt d yfae aMumihfvnf;aumif;? rD'D,mukrÜPDBuD;rsm; aygif;pnf;í EdkifiH
ygonf/ wumukrÜPDBuD;rsm;tjzpf xGufay:aerIaMumifhvnf;aumif;
jynfolYtusKd;jyKrD'D,mukrÜPDrsm;tay: Oa&mytpdk;&rsm;ESihf
ygvDrefrsm;\ MoZmtmPmvTrf;rdk;rIrsm; avsmhenf;wnf&Sd
vmcJo h nf/
txl;ojzihf tqifjh rihef nf;ynm? tDvufxa&mepfr'D , D m
pepfrsm;udk oH;k pGcJ pH m;aeMuonfh Oa&mywdu k o f m;rsm;onf Edik if H
wum odrYk [kwf tpd;k &rsm; tcsi;f csi;f tMum; owfrw S x f m;onfh
rD',D mpnf;rsO;f rsm;udk wGe;f vSerf ?I rxDrjhJ rifjyKrI rjyKvyk Mf uay/
108 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 109
Oa&myor*¾\ rD', D mpnf;rsO;f Oya'rsm;ESiyfh wfoufí
tqifrajyrIjzpfMu&onfrmS tjcm;aompufrEI iS fh pD;yGm;a&;vkyf
ief;rsm;ESiqfh ufpyfNy;D rD', D mpnf;rsO;f Oya'rsm;ukd owfrw S xf m;í
jzpfaMumif; Oa&mywdu k o f m;rsm;onf 4if;wd\ Yk ,Ofaus;rIrsm;udk
xdef;odrf;apmihfa&Smufwwfonfh Oyg'geftpGJ&SdíjzpfaMumif;
avhvmolwu Ydk oH;k oyfonf/ xdt k csuof nf jynfotYl usK;d jyKr'D ,
D m tESpfcsKyfESifhed*kH;
vkyif ef;ESifh pD;yGm;a&;rD', D mvkyif ef;rsm;tay: ,Ofaus;rIqikd &f m
rD', D mrsm;ESiyfh wfoufí tajymif;tvJrsm;onf rD', D m
wefjyefcsed n f rd§ rI sm; rjyKvyk Ef ikd of nfh taMumif;tcsujf zpfaeygonf/
aps;uGuw f iG f jzpfay:aeNy;D xked ,fy,fwiG af wGU&aom pdeaf c:rIrsm;
á ¶ onf ae&mt&if;tjrpfwpfcw k nf;rS tajccHum xGuaf y:vmjcif;
r[kwaf y/ tcef; (1) wGif rD', D m\ us,jf yeYaf ome,fy,fEiS fh zGUH NzKd ;rI
tvm;tvmwku Yd kd wifjycJoh nf/ rD', D mudk Edik if w H ume,fy,fwiG f
0ifqahH pjcif;ESifh rD', D mydik qf ikd rf u
I kd tav;xm;jcif;tydik ;f wdo Yk nf
ta&;Bu;D aomtcsurf sm;jzpfonf/ Edik if aH &;ywf0ef;usiaf jymif;vJ
vmonfEiS t fh nD trsK;d om;tqihw f iG f Ekid if aH &;t& rD',D mtay:
xde;f csKyrf rI sm; avQmah yghvmonf/
jyefMum;a&;e,fy,f\ a&G;cs,Ef idk rf t I aMumif;udk tusK;d
taMumif;ESiw fh uG wifjyxm;onf/ urÇmwGif pufraI cwf vlt Y zGUJ
tpnf;tjzpf &yfwnfae&mrS owif;acwfvlYtzGJUtpnf;odkY
ajymif;vJvmonf/ xdt k ajymif;tvJrsm;onf 'pf*spw f ,fenf;ynm
rsm;aMumihf jzpfxeG ;f zGUH NzKd ;vm&onf/
,ckumvwGif enf;ynmzGHUNzdK;rIonf vlwdkY\aexkdifrI
b0udk rsm;pGmvTr;f rd;k rI&o dS nf/ tajymif;tvJrsm;rSmvnf; ,cifu
110 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 111
ESirfh wlaom EIe;f xm;rsm;jzihf ajymif;vJjzpfay:vsu&f o dS nf/ pufrI NcHKiHkwifjyxm;onf/ trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mrsm;wGif
tzGUJ tpnf;onf ukeyf pön;f udk tajrmuftrsm; xkwv f yk of nfh atmufygrlrsm;udk vufcx H m;onf-
vu©Pm&SdNyD; pkaygif;pGrf;tm;jzihf vkyfaqmifonfhoabmudk (u) jynfot Yl usK;d jyKr'D , D m\ wm0ef0wå&m;&Srd ?I
aqmifonf/ rsuaf rSmufumvwGif owif;acwfvUl tzGUJ tpnf; ( c ) jynfot Yl usK;d jyKr'D , D m\ vkyif ef;rsm;ESiyfh wfoufí
w&m;0ifciG jfh yKjcif;?
onf EdkifiHom;rsm;tjzpf yk*¾vduwpfOD;csif;oHk;pGJrIoabmudk
( * ) jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mudk zGUJ pnf;axmufyahH y;jcif;?
ydí k awGUvm&onf/ enf;ynmydik ;f ? pD;yGm;a&;ydik ;f ESihf qufo, G af &;
( C) jynfot Yl usK;d jyKr'D , D m\ vkt d yfcsurf sm;udk pnf;rsO;f
ydik ;f wdEYk iS hf vlw\ Ykd pdwaf eoabmxm;ydik ;f udk us,jf yefpY mG ajymif;vJ pnf;urf;jzihf xde;f csKyjf cif;?
jzpfay:vmaponft h wGuf pdeaf c:rIrsm;ukd awGU&onf/ Oa&mywGif ( i ) jynfot Yl usK;d jyKr'D , D mydik ;f udk &efyakH iGxm;&Sd aqmif
,Ofaus;rI? vlaerIb0ESifh 0efaqmifrt I ydik ;f rsm;yg ajymif;vJomG ; &Guaf pjcif;wkjYd zpfonf/
onf/ tqdyk g tcsuif g;csuEf iS yfh wfoufí tcef; (4) rS (8) txd
rD', D mrsm;u xkwv f iT &hf mwGif trsm;pk\ vdt k yfcsuu f kd aqG;aEG;xm;onf/ tcef; (5) wGif tqdjk yKxm;aom ,lqcsurf sm;
jznfq h nf;onfrsm;&So d uJoh Ykd wpfO;D csi;f \vkt d yfcsurf sm;udv k nf; ESiyfh wfoufí atmufygtwkid ;f wifjyxm;onf -
jznfq h nf;ay;onfh 0efaqmifrrI sm;&Sv d monf/ BuKH awGUae&onfh (u) vlt Y zGUJ tpnf;? Ekid if aH &;ESifh ,Ofaus;rItydik ;f wGif
qufvufzUHG NzKd ;&ef wGe;f tm;wpf&yf odrYk [kwf tzGUJ
zGHUNzdK;rIrsm;aMumihf ay:xGufvmonfh aemufqufwGJtusKd;quf
tpnf;wpf&yf vdt k yfjcif;?
rsm;udk tcef; (2) wGif wifjyxm;onf/ Oa&my&Sd trsm;jynfol
( c ) Oa&my\ trsKd;om;,Ofaus;rIrsm;ESihf Oa&my\
0efaqmifrrI 'D , D mrsm;onf vuf&t dS csed t
f xd qufvuf &yfwnfEidk f ,Ofaus;rI uGJjym;jcm;em;pGm wnf&SdaerIrsm;udk
jcif; &S?d r&S[ d o l nft h csuu f v kd nf; azmfjyxm;onf/ owif;enf; qufvuf&yfwnfEikd af p&ef owfrw S v f yk af qmifjcif;/
ynmvlt Y zGUJ tpnf;\ vkt d yfcsuu f vkd u dk í
f Edik if yH ikd rf 'D ,D mrsm;u ( * ) wpfO;D csi;f ESifh vlenf;pkrsm;\ vdt k yfcsuu f kd jznfh
rnfodkYtH0ifatmifajymif;vJvmonf qdkonfhtcsufudkvnf; qnf;ay;jcif;?
aqG;aEG;xm;onf/ (C) pD;yGm;a&;rD', D mrsm;wGif aps;uGuu f jkd znfq h nf;Edik &f ef
tcef; (3) wGif vlt Y zGUJ tpnf;twGuf jynfot Yl usK;d jyKr'D ,D m vkyaf qmif&onft h wGuf rD', D m\ vdt k yfcsuo f bm0
rsm;u rnfoYkd vTr;f NcKH wnf&o dS nfqakd om oabmxm;t,ltqudk ESifh t&nftaoG;udk jynfrh aD p&ef aqmif&u G jf cif;/
112 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 113
txufygav;csuu f kd jznfq h nf;Edik &f eftwGuf vdt k yfcsuf tcef; (8) wGif trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,mrsm;\
rsm;ESiyhf wfoufaom taMumif;t&mrsm;udk qufvuf azmfjyxm; vkyaf qmifrEI iS hf xkrd 'D , D mrsm;tm; aiGaMu;axmufyrhH q I ikd &f m tykid ;f
ygonf - rsm; &efyakH iGxal xmifrEI iS fh oH;k pGrJ q I ikd &f mtaMumif;rsm;ukd aqG;aEG;
(u) rltm;jzihq f vkd Qif trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D monf azmfjyxm;onf/
Ekid if oH m;rsm;udk us,jf yefpY mG vTr;f NcKH Eidk &f rnf/ þtcef;wGif pOf;pm;&rnft h usK;d tjypfrsm;? Oa&myEdik if H
( c ) trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,monf aps;uGufu rsm;wGif xm;&Su d siofh ;kH aeaom xde;f csKyrf rI sm; uefo Y wfcsurf sm;udk
ay;Ekid o f nfh rD', D mxkwv f iT rhf EI iS u fh jJG ym;Ny;D us,jf yefY vnf; aqG;aEG;xm;onf/ rD', D me,fy,fwiG f ajymif;vJrrI sm;vkyf
onfx h wk vf iT rhf rI sm;udk ay;Ekid &f rnfjzpfonf/ aqmif&mü wifjyxm;onfh Oa&myrD', D mrsm;\ erlemom"u
( * ) y&dowftajrmuftrsm;udv k nf; qGaJ qmifEidk &f rnf/ rsm;udk avhvmEdik o f nf/ od&Yk mwGif xdek rlemrsm;udk vku d yf gvkyf
(C) rD', D mtpDtpOfrsm;onf tkypf ik ,frsm;\ vkt d yf aqmifvQif xGuaf y:vmEkid o f nfah r;cGe;f rsm;? tusyt f wnf;rsm;
csufESihf wpfOD;csif;pD\ vkdtyfcsufrsm;udkvnf; awGUEkid o f nfqo kd nfuv kd nf; pOf;pm;Ekid &f ef wifjyxm;onf/
jznfq h nf;ay;Edik af &; BuKd ;pm;&rnf/ odkYjzpfí oufqdkif&mEkdifiHrsm;&Sd EdkifiHa&;orm;rsm;onf
þodjYk zihf trsm;jynfot l usK;d jyKEikd if yH ikd rf 'D ,
D monf trsm; rD',D mu@wGif tajymif;tvJjyKvyk &f mü rdrw d \
Ydk tajctaeESifh
jynfoltusKd;ESihf yk*¾vduwdkY\ vkdtyfcsufrsm;udk jynfhrDap&ef rD',
D mrsm;\oabmxm;rsm;tay: tajccHum rnfrQtwdik ;f twm
BuKd ;pm;ay;&rnf/ txd jyKvkyfoihfonfudk pOf;pm;&rnfjzpfonf/ xdktaMumif;
tcef; (6) wGif trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D , D m\ vkt d yf tcsurf sm;udk pOf;pm;qifjcifjcif;jzihf taumif;qH;k tusK;d &v'fukd
csuEf iS fh jzefaY 0rItydik ;f rsm;ukd wifjyxm;onf/ txl;ojzihf Oa&my &&SEd idk af p&ef tm;xkwo f mG ;&rnfomjzpfonf/
rD', D mrsm;udk om"uay;í &Si;f vif;azmfjyxm;onf/
tcef; (7) wGif rD', D mtzGUJ tpnf;rsm;ESifh tkycf sKypf rD rH I á ¶
taMumif;rsm;udk azmfjyxm;onf/ ygvDrefEiS f h jynforl sm;u ykid q f id k af om
rD'D,mESihf yk*¾vdurD'D,mrsm;wGif BuHKawGU&rnfh t,f'Dwm\
vkyyf ikd cf iG Ehf iS hf ywfoufaom taMumif;t&mrsm;udk wifjyxm;onf/
114 trsm;jynfo0l efaqmifrI rD',D mvkyif ef;rsm; 115

rmwdum

pOf taMumif ; t&m pmrsuf E S m pOf taMumif ; t&m pmrsuf E S m


1/ ed'gef; 1-6 9/ tcef; (8)? trsm;jynfo0l efaqmifrI

2/ tcef; (1)? rD'D,mopf\tcef;u@ 7-21 rD'D,mrsm;ukd b@maiGaMu;axmufyHhjcif; 88-108


10/ ed*kH; 109-113
3/ tcef; (2)? wpfOD;wnf;csKyfukdifrIrSonf
,SOfNydKif&aom aps;uGufokdY 22-31
4/ tcef; (3)? trsm;jynfol0efaqmifrIrD'D,m
okdYr[kwf vlYtzGJUtpnf;ESifh y#dnmOf
pmcsKyfwpf&yf 32-36
5/ tcef; (4)? trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,
D m\
OD;wnfcsufrsm;ESifh wm0ef0wå&m;rsm; 37-45

6/ tcef; (5)? trsm;jynfo0l efaqmifrIrD'D,mwGif


yg0ifaom taMumif;t&mESihf 0efaqmifrrI sm; 46-60
7/ tcef; (6)? trsm;jynfo0l efaqmifrrI 'D ,
D m\
uefo
Y wfcsuEf iS h f jzefYa0rItykdif;ukd pDpOfjcif; 61-73
8/ tcef; (7)? trsm;jynfo0l efaqmifrI
tkyfcsKyfa&; 74-87
116 trsm;jynfo0l efaqmifrI

trsm;jynfol0efaqmifrI rD'D,mvkyfief;rsm;
Public Service Media

You might also like