You are on page 1of 80

]jynfov l x l u k kdevyde;f wk;kH rsm;vda k wmh rjrifMuapvdy k g/ bmrS em;rvnfaom jynfov l x l u k kdigwdYu,f k wifrS&vdrr hf nf[laoG;em;xifra&mufMuapvdy k g/ k ;f acsmufxu J szdYk vufEp

Sv f ;kH tvdr km S u,fwifco hJ nfqo dk nfhpum;udk b,fwe urS r,HMk unfbJacwfq;kd acwfysufBuD;udkjzwfoef;cJz h ;l aom jynfov l x l u k dk xyfrHu,fwifzYkd rBudK;pm;apvdy k g/jrefrmjynfov l x l \ k Eki di fa H &;&ifu h sufru I xifjrifaeMuonfxuf rsm;pGm ydkrdk jrifhrm;onf[k ,lqrdaMumif;yg}

jynfaxmifpk Nidrf;csrf;a&; azmfaqmifa&; vkyfief; aumfrwDESifh wkdif;&if;om; vufeufudkif tzGJUtpnf;rsm; jrpfBuD;em;NrdKUwGif awGUqHk aqG;aEG;
]'Drkdua&pD ul;ajymif;a&;? toGif ul;ajymif;a&; ponfjzifh ajymqkdoHMum;onfhtcg y&dowfpdwf rdrdwdkY rsufpda&SU rSmyif tmPm&Sif pepfrS 'Drkdua&pD pepfodkY ajymif;vJoGm;wm jrif&vdrfhrnf/ tvHkydwfxm;aom tcGHrmtdwfxJu xGufvmonfh ydk;wHk;vHk;uav;onf awmifyHrsm; jzefY Muufum vSyaom vdyfjymuav;tjzpf 0JysHjywm MunfhI&vdrfhrnf[k arQmfvifhcJhMuonf/ ,ckawmh a&SUrwkd;eJY wm;jrpfoHrsm; Mum;wGif ydk;wHk;vHk;onf tawmiftvuf xGufrvm? vdyfjymtjzpf ul;ajymif;roGm;bJ? wHk;vHk; wHk;vHk;ESifhyif tusnf;wefpGm avQmufoGm;aeavrnfvm; pdk;&drfp&mjzpf aeacsNyD}

pm - 20

zGJUpnf;yHk tajccH Oya' jyifqifzdkYta&; jynfolvlxku em;rvnfbl; rxifygESifh


pm - 2

vdkifZm awGUqHkyGJrS onf ... pm - 27 jynfolU &ifudk &Sif;vif; ygapom; pm - 24 edrfh&majray:u vSH b,fol jyef Ekwfyghr,f pm - 11 ESpfay ajcmufayawmif raocsmonfh b0awG pm - 29 jynfolU usef;rma&;twGuf vlxk ynmay;a&; tpdk;&bwf*sufwGif wpfOD; 5 jym;EIef;cefYom &dScJh pm - 34

ydk;wHk;vHk;u vdyfjym jzpfrvmcJhvQif

pm - 3

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

zGJUpnf;ykH tajccH Oya' jyifqifzkdY ta&; jynfolvlxku em;rvnfbl; rxifygESifh


twkdifyifcH t,f'Dwm

azjrifh
t,f'DwmcsKyf

armfvif;
'k - t,f'DwmcsKyf

rsKd;GefY
trIaqmif t,f'DwmtzGJU

ukd&J? 0if;csKd? q&mtmom


t,f'Dwm

oG,foG,frsKd;nGefY
pDrH t,f'Dwm

apmjynfhrSL;
EdkifiHwum owif;

pdk;tkyf? at;armifausmf
tBuD;wef; owif;axmuf

ausmfausmfOD;
owif;axmuf

pdk;xG#f? vJhvJh ? ik0g


okawoerSL;

OD;aX;a0
rGrf;rHrI t,f'Dwm

ausmfrsKd;xG#f
'DZdkif;

umVK ? ZGefESif;
Oya' tBuHay;

OD;ausmfaZ,s
jynfolUacwf acgif;pD;pmvHk;

yef;csDwifxGPf;
tzHk;'DZkdif;

cspfMunf
twGif;pmvHk;'DZdkif;

OD;pdk;0if;
uGefysLwmtzGJU

jrefrmEki di f\ H 2008 zGp UJ nf;ykH tajccH Oya' jyifqif a&;om; a&; qkw d mukd taMumif;jyK jynfov l x l x k r Jm S ? tpk;d & tzGUJ xJrSm? vTwfawmfxr J Sm? Eki d i f Ha&;ygwDEi S hf Eki d i f Ha&;orm;rsm; xJrm S ? Eki di fa H &;rSm wuf<u yg0ifaeMuolrsm;xJrm S ? Eki di fa H &; avhvm qef;ppfaeMuolrsm;xJrSm? pme,fZif;rsm;xJrSm? qkdygpkdY? ae&mtm;vkH;rSm Ekd;Ekd;Mum;Mum;? wufwuf<u<u ajymqkdaeMuonfh toHrsm;u rkd;vkH;nH aeonf/ tus,favmifqkH; toHu zGJUpnf;ykH tajccH Oya'ukd topf jyefvnf a&;qGo J nfjzpfap? ta&;Bu;D onft h csur f sm; jyifqifa&;om;onfjzpfap? jyefvnf a&;qGz Jv Ydk a dk eNyD qkw d myJ jzpfonf/ vuf&Sd tajccH Oya'ukd jyifcsifonfholom rsm;onf/ 2008 tajccH Oya'ukd rnfolrQ rauseyf/ onfae&mrSm xl;qef;wm wpfc& ko dS nf/ jynfov l x l u k tajccH Oya'ukd em;rvnf? aoaocsmcsmvnf; rzwfbE Ji S hf jyifqifcsia f eonfqw dk m [kwy f gr h vm; qka d om oabmrsK;d EkdifiHa&; ynm&Sifrsm;xJu ajymaeMuwmjzpfonf/ qkdvdk onfrm S wu,fwrf;rSm jynfov l x l u k em;rvnf? Eki di fa H &; wuf<uolrsm;? Eki di fa H &;orm;rsm;u vIa UH qmfom 'Dzp UJG nf;ykH tajccH Oya'ukd jyifqifva dk Mumif; ajymaeMuwm jzpfonf/ wcsKu Ud tqky d g 2008 tajccH Oya'ukd jynfol b,fEa S ,muf rsm; aoaocsmcsm zwfvv Ydk ?J jrifawmif jrifz;l &Jv U m;? b,f ESa,mufrsm; em;vnfvv Ydk J qka d om ar;cGe;f ukv d nf; ar;Mu jyefonf/ usKyw f o Ydk m aoaocsmcsm zwfNy;D aumif;aumif; em;vnfxm;wmjzpfv?Ydk usKyfwu Ydk acgif;aqmifNyD; jyifqif a&;om;rnf? tpk;d &ESihf tmPmyki dr f sm;ESihf ajyajyvnfvnf jzpfom G ;atmif usKyw f u Ydk vkya f y;rSm jzpfonf qkw d mrsK;d vnf; ajymoHMum;&onf/ a&;wm zwf&onf/ cifAsm;wkdY jynfol vlxk tomaeygqkdaom pum;ukd wkdufkduf rajymkH wpfrnf[k cHpm;rdonf/ 'Dvdk pum;awG ajymaeMuolawGxr Jm S Eki di fa H &;e,frm S vIyf&Sm;cJhMuzl;olawG ygonf/ EkdifiHa&; yka&m[dwfrsm; yg onf/ Eki di fa H &; ynm&Si?f Eki di fa H &; avhvmESp YH yfo?l Eki di fw H um tawGUtBuHKrsm;vnf; &Sdaom? EkdifiHwum Oya'rsm;ESifh vnf; uRr;f 0ifaom olrsm;vnf; ygonf/ 'Dvdk ajymaeMuol rsm;[m wkdif;jynfESifh vlrsKd;tay: apwem&Sdolrsm;vnf; ygEi dk y f gonf/ uk, d u f sK;d pD;yGm; umuG,v f o dk r l sm;vnf; ygEi dk f onf/ 'Dru dk a&pDudk wu,f xlaxmifcsio f r l sm;vnf; ygEi dk f onf/ 'Drkdua&pD jzpfajrmufoGm;rSm pkd;&drfaeolrsm;vnf; ygEkdifonf/ wpfckawmh &Sdonf/ jrefrmjynf EkdifiHa&;onf jrefrm jynfov l x l t k ay:rm S twnfq;Hk jzpfonf[ l jynfov l x l k tay: tjynfht0 ,kMH unftm;xm;aomol rygoavmuf jzpfaeonf[k awG;rdygonf/ jrefrmhEkdifiHa&; wkd;wuf

ajymif;vJzYdk qkw d m jrefrmjynfow l \ Ydk cHpm;csua f y:rm S vnf; trsm;BuD; rlwnfaeonf[k ,kHMunfol rygoavmuf jzpfaeonf[k xifrdonf/ a,bk,stm;jzifhrl EkdifiHa&;ESifh yg0if ywfoufaeol tm;vk;H u 'DtajccH Oya'ukd jyifqifa&;om;&rnf qkw d mukd oabmwlMuonf/ b,favmuf? b,frQ? b,fvkd qkdwm uko d m tjiif;yGm;aeMuwm jzpfonf/ 'Dvdk tjiif;yGm;aeMu cse dr fm S tajccH Oya'ukd topf a&;rnfvm;? wpfpw d w f pfyi dk ;f jyifcsio f vm;? b,fv[ dk mawGudk jyifcsio f nfvJ ponfwr Ydk m S jynfolvlxkuvnf; oabmxm;ay;zkdY vkdonf [laom t,ltq xGufay:vmonfhtcgrSm txufrSm ajymonfh jynfov l x l u k tajccH Oya'ukd b,favmuf em;vnfrm S rkv Yd J qkdonfh ajymqkdoHrsm; xGufvmwm jzpfonf/ jynfolvlxku 2008 tajccH Oya'ukd wu,fyJ jyifqifcsiw f m jzpfygonf/ 'DtajccH Oya'Bu;D ukd uk, d w f i dk f a&;qGJcJhaomolrsm;yif rjyifvQif tvkyf rjzpfEkdifonfrsm; &SdaeNyDjzpfonfh twGuf tajccH Oya' jyifqifa&;ukd vTwfawmfrSmvnf; aqG;aEG;aeMu&wm jzpfonf/ tajccH Oya' jyifqifa&;ESihf avhvm ok;H oyfa&; yl;aygi;f aumfrwD [lyif zGp UJ nf;onf/ jynfou l rjyifqifcsib f J b,f&y dS gr h vJ/ jynfov l x l u k bmaMumifh tajccH Oya'ukd jyifcsio f nf [k ajymaeMuonfvJ/ 'DjynfolvlxkES,f? em;rvnfbJ ajymaeonf[k xifvQif rSm;ygvr dr hf nf/ jynfov l x l u k anmifEp Sy f if nDvmcH pac:uwnf;u 'DtajccH Oya'[m jynfolvlxktwGuf aumif;rnf[k r,kMH unfMuwm jzpfygonf/ 'Djynfov l x l u k 1990 a&G;aumufrSm trsKd;om; 'Drkdua&pD tzGJUcsKyfESifh a':atmifqef;pkMunfudk tjywftowf Eki da f tmif rJ ay;cJh wmjzpfonf/ 'Dvdk tjywftowf Eki d a f tmif rJ ay;cJw h mu wyfrawmf tpkd;& vufatmufrSm jzpfonf/ xkdtcsdefu 'Drkdua&pD tiftm;pkrsm;ukd tvGeftrif; zdESdyfcsKyfcs,f xm;onfh tajctaeatmufuae 'Dvkd atmifjrifcJhwm jzpfonf/ tvGef &Sif;vif;aom jzpfpOfwpfck jzpfygonf/ ok& Yd mwGif tm;vk;H odMuonft h wki d ;f rJ tjywftowfEi S hf Eki dc fa hJ om jynfoUl vTwa f wmf uk, d p f m;vS,r f sm;rSm axmifxJ a&mufola&muf? awmxJckdolckd? EkdifiH&yfjcm;okdY xGufajy; wdrf;a&Smif&olrsm;u wdrf;a&Smif&ESifh jywfjywfom;om; zdEy dS c fc H MhJ u&wm jzpfonf/ Ny;D awmh a&G;aumufyJG usi;f yay; onfh wyfrawmf tpk;d &uyJ ]tajccH Oya' r&So d nft h wGuf tmPmvTa J jymif; ray;Eki d }f [k cyfajymifajymifqu dk m tmPm rvTJajymif;rD tajccH Oya' a&;qGJ&ef vdktyfonf [laom rlukd csrSwfcJhwmjzpfonf/ 'DtcgrSmvnf; tajccH Oya' a&;qGJ&ef ckdifvkH jynfhpkHaeonfh jynfolY ukd,fpm;vS,f

ppfppfrsm; &SdNyD;jzpfaeonfh tajctaerSm ,if;jynfolU uk, d p f m;vS,r f sm;ukd rodusK;d uRejf yKNy;D trsK;d om; nDvmcHudk r&t& ac:,lum tajccH Oya' a&;qGJ&ef jyifqifcJhwm jzpfonf/ NyD;awmh tqkdyg trsKd;om; nDvmcHrSm jynfolwkdY rJ ay;cJa h om trsK;d om; 'Dru dk a&pD tzGc UJ sKyu f dk rygEi dk a f tmif enf;rsKd;pkHjzifh wm;jrpfydwfyifcJhwmuvnf; txift&Sm; jzpfonf/ Oya'aMumif;t&? rjiif;Ekdifatmif vkyfonfh taMumif;rsm; &Sa d umif;&Sy d gvr dr hf nf/ oka Yd omf 'gu b,fvy dk J cki dv f o Hk nfh taMumif;rsm;jyjy? Eki di fa H &; jyem\ t&if;cHudk jynfow l u Ydk odaecJw h m jzpf\/ trsK;d om; 'Dru dk a&pD tzGc UJ sKyf ukd ryg&atmifqa dk om t&if;cHudk jynfov l x l u k cHpm;csuE fi S hf aumif;aumif;BuD; odaecJhwm jzpfonf/ 'gawGu [k;d tcse du f mv ta0;Bu;D rSm jzpfcw hJ m r[kw/f raeYwpfaeYu[k qkdEkdifaom rMumvSao;onfhtcsdefu jzpfcJhwmjzpfonf/ yg0ifywfoufcJholrsm; ouf&Sdxif&Sm; &SdaeqJ jzpfonf/ 'DjzpfpOf tptqkH;ukd jrifawGU jzwfoef; cHpm;cJMh u&aom jynfov l x l u k 'DaeY jynfov l x l y k jJ zpfonf/ tvSrf; uGma0;vSatmif ajymif;vJoGm;wm r[kwf/ [kwy f gonf/ vuf&dS zGp UJ nf;ykH tajccH Oya'ukd tptqk;H rzwfzl;olrsm; trsm;tjym; &Sdygvdrhfrnf/ okdYaomfvnf; 'DtajccH Oya'ukd b,favmuf ,kMH unf&rnfvJ qkw d mukd odou l vnf; trsm;tjym; &Sa d eygonfqw dk mukd todtrSwf jyK&ygvr dr hf nf/ oka Yd om tajccH Oya'ESihf ywfoufonfh tawGUtBuHKrsm;Mum;u jynfolvlxkonf vuf&Sd tajccH Oya'ESifh ywfoufvQif b,folajymwmukd ,kH b,fol ajymwmukd oHo,ESifh em;axmif&rnfqkdwmukd b0u ay;aom todEi S hf qk;H jzwfEi dk Mf uolrsm; jzpfygonf/ wpfzef? jynfov l x l k wu,fem;vnfNy;D rS jyifqifoifo h nf[k ,lq vQif jynfov l x l k wu,f em;vnfatmif zefw;D pDpOfay;&rnfh wm0efu a&;qGo J r l sm;\ wm0efBu;D wpf&yfom jzpfygvr dr hf nf/ jynfolvlxk em;vnfEkdifatmif pDpOf aqmif&GufrI pkd;pdrQ r&SdbJ em;rvnf&aumif;vm; ajymvdkY r&yg/ jynfov l x l u k dk evyde;f wk;H rsm;vka d wmh rjrifMuapvky d g/ bmrS em;rvnfaom jynfov l x l u k dk igwYdk u,fwifrS &vdrhf rnf[l aoG;em;xif ra&mufMuapvkdyg/ acsmufxJ uszkdY vufESpfvkH;tvkdrSm u,fwifcJhonfqkdonfh pum;ukd b,fwkef;urS r,kHMunfbJ acwfqkd; acwfysufBuD;ukd jzwfoef;cJz h ;l aom jynfov l x l u k dk xyfru H ,fwifzYdk rBuKd ;pm; apvky d g/ jrefrmjynfov l x l \ k Eki di fa H &; &ifu h sur fu I xifjrif aeMuonfxuf rsm;pGm ykr d dk jrifr h m;onf[k ,lqrdaMumif;yg/

jynfolUacwf t,f'Dwm 04 Ekd0ifbm 2013

at;at;oif;? qk&wem eef;i,f


Hk;tzGJU

,ckwpfywf zwfp&m
2 3 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 zGJUpnf;yHk tajccH Oya' jyifqifzdkY ta&; jynfolvlxku em;rvnfbl; rxifygeJY twaemrwdrsm; - azjrifh - azjrifh acwfudk xif[yfapaom pmtkyfrsm; - pmtkyfydk; - oufndK vGrf;aw; qHk;apcsifbdonf - a'gufwm atmifBuD; uRefawmfh &Gmom;rsm;eJY 2008 zGJUpnf;yHk tajccH Oya' - Aokef edrfh&m ajray:u vSH b,fol jyef Ekwfyghr,f - a&T0if; tHhMovGef;vdkY aoawmhr,f - aumif;qufEdkif uRefawmf odwJh v,form; - apmeEmatmif &efukef wuodkvf ausmif;om; or* zGJUpnf;cGihf &a&;ESifh wuo taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&; - bdk;odrf; qif;&J EGrf;yg;rI avQmhcsa&;ESifh zGHU NzdK;a&; vkyfom; - 3 - OD;BuD; (CDRT) tpdk;& qyfaumfrwDeJY t&yfbuf tzGJUtpnf; aygif;ul; rul; - udka&Tatmif dk;&m rysuf xdef;odrf;Muwmaygh - xdkuf jrefrmEdkifiH\ jynfaxmifpk vTwfawmfudk teD;Munfh ta0;Munfh - atmif'if 22 23 24 25 26 27 28 29 31 33 35 38 vdkufygcGifh &Sdonf - NyHK;csKd (88 rsKd;quf Nidrf;csrf;a&;ESifh yGifhvif; vlUtzGJUtpnf;) xl;jcm;aom tifwmAsL; wpfcktm; avhvm oHk;oyfMunfhjcif; - 0if;xG#faZmf jynfolU &ifudk &Sif;vif;ygapom; - udk0 nDnD (abmfwGif;) jyZmwfrif;om; oHk;a,muf a'gufwmatbD-atmifcif?a'gufwmarmifarmifnKd eJYarmifpr G ;f &nf - armifpr G ;f &nf vdkifZm awGUqHkyGJrS onf . . . - Z az0if; arG;aeYyGJeJY EIwfqufoGm;wJh umwGef;q&mBuD; OD;atmif&Sdef - umwGef;armifarmif ESpfay? ajcmufayawmif raocsmonfh b0awG - M armifarmif jrefrm &mZ0if? ppfbk&ifeJY ppfwyf&JU u@ - 9 - Edkifxdkuf uRefawmfwdkY&JU urmBuD; - &J&ifhvif;vuf jyif opf jyemeJY trsKd;om; 'dkif,mavmh - 2 - at;armifausmf aqmf'DESifh nDaemifrsm; tzGJUwdkY uGJMuavaomtcg - pdk;tkyf jynfolUacwf umwGef; atmfyDus,f ? armifarmif ? ajrZm ? armifarmifatmif ? armifvif; ? a&Trif;om;

ZifrsKd;rif;
xkwfvkyfa&;rSL;

udkatmif
jynfolUacwfHk;

182-202? tcef; 6? 'k xyf 34 vrf;? &efukefNrdKU/


jynfolYacwf zkef;

01 - 381198 -09 4210 71 347 -09 4210 71 348


G-mail :
peoplesage2010@gmail.com

Web Site :
www.thepeoplesage.com

yHE ky dS o f l OD;armifarmifvS (05745)? a&TEi kd i fy HE kH y dS w f u kd ?f trSwf 90? umat;bk&m;vrf;? q&mpH&yfuu G ?f A[ef;NrKd e U ,f? &efue k Nf rKd /U jynfolYacwfHk; 182-202? tcef; 6? 'k xyf? 34 vrf;? ausmufwHwm;NrdKUe,f? &efukefNrdKU/ zkef; - 381198/ xkwfa0ol OD;pdk;odrf; (,m,D - 1399) trSwf 113? 33 vrf;(v,f)? &efukefNrdKU/

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

twaemrwdrsm;
azjrihf

ydk;wkH;vkH;u vdyfjym jzpfrvmcJhvQif


NyD;cJhonfhESpfrsm;twGif; jrefrmEkdifiHwGif 'Drkdua&pD rD;SL;rD;yef;azmufoa H wG us,favmifpm G Mum;&onfh tcg umu pdwf0ifpm;NyD; tajy;tvTm; vma&muf MunfhIMu\/ cyfapmapmurl? tqihf 7 qifh ygaom vrf;jyajrykHqkdwmudk ,kHMunfol enf;cJhonf/ 2008 zGp UJ nf;ykE H i S hf ywfoufvnf; xke d nf;if;/ if;zGp UJ nf;ykt H & usi;f yaom a&G;aumufyu JG v kd nf; xl;jcm;onf r,lq/ 2011 rwf-{NyDwGif orwopf OD;odef;pdefu a&S;tpOftquf olukd,fwkdifa&m? olYt&ifu yk*dKvf rsm;yg wpfcgrQ rajymzl;onfh jyKjyifajymif;vJa&; rdefYcGef;rsm; ajymonfhtcgrSom jrefrma&m umyg em;pGihf vmMuonf/ tJonfaemuf vTwfawmfrsm;u ]jynfolYtoHvTwfawmftoH? jynfolYqE-vTwfawmfqE} pojzifh a<u;aMumf ajymqkdwm? xkdYaemuf? tpdk;&vkyfaom yk*dKvfBuD;rsm;xHrS ]'Dru dk a&pDbufawmfom;rsm; cifAsm;? rdbjynfor l sm; cifAsm;} ponfh ac:a0:oHrsm;? vTwfawmfESihf tpkd;&Mum; tjyeftvSef xdef;ausmif;rIrsm;? pojzif?h 'Dru dk a&pDo?H A[k0g'oHawG Mum;&onfh tcg jrefrmjynfwi G f 'Dru dk a&pD yGa J wmfBuD; pwifaeNyD? a&St U zdYk om,m0ajymawmhrnf? pojzifh arQmfvihc f suf awG BuD;rm;cJhonf/ odkYaomf? 'Dru dk a&pD toGiu f ;l ajymif;a&;... toGiu f ;l ajymif; a&;ESihf ajymaeMu&if;u? wu,f ajymif;rnfh pcef; a&mufonfhtcg wGefYqkwf wkHYqkdif; wmawG jrifvm &onf/ aemufaMumif;jyefroGm;bl; qkdaomfvnf; a&SUudkawmh onfhxuf rwkd;csifbl; [lonfh oabmvm;/

jrefrmhEkdifiHa&; a&SUqufwkd;wufzdkY? okdYr[kwf toGif ul;ajymif;a&; jynfh0 yDjyifzdkY qkdvQif? wkdif;jynfrSm ta&;BuD;onfh &ifMum;aph p&m udpESpfck vkyfzdkY vdkaeonf/ wpfcu k ? wki d ;f jynfwi G f tkyp f ;dk olEi S hf jynfot l Mum; ESpu f mvrsm;pGm wnf&c dS o hJ nfh trke;f w&m;? odr Yk [kwf r,kHMunfrI/ jyif;xefaom tmPmjzihf zdESdyftkyfpkd;jcif;ukd ESpf 50 cHcJh&aom jynfoltaeESifh? jynfolwkdYukd,fwkdif wifajrmufaom udk,fpm;vS,frsm; tkyfpkd;onfh tpd;k &wpf&yf yDyo D o ray:aygur f csi;f vnf;aumif;? jynfolY&ykdifcGihf vGwfvyfcGihfrsm;udk tmrcHaom EkdifiHa&;pepfwpf&yf ray:aygufrcsif; vnf;aumif;? tkyfpkd;olwkdYtay: ,kHMunfrI &SdEkdifvdrfhrnf r[kwf/

csKya f jymaomf? 'Dru dk a&pD jynf0 h aom taetxm; &Sr do S m tpd;k &ESijhf ynfol MunfjzLoihjf rwfEi dk v f r dr hf nf/ &Si;f vif;aphpyfp&m aemufjyemwpfcu k A[dE ki S fh a'o&? jynfaxmifpE ki S fh jynfe,frsm;? Armvlrsm;pkEi S fh vlenf;pk wkdif;&if;om; vlrsKd;rsm; tMum; uGm[rI jzpfonf/ ESpa f ygi;f rsm;pGm &SnMf umcJNh y;D ? vufeufui dk a f qmif wkdufckdufMuonftxd jyif;xefcJhaom if; y#dyu udkvnf; wef;wlnDrQrI? udk,fykdifjy|mef;cGifh&SdrIwkdYudk tmrcHonfh jynfaxmifpk ppfppf pepfwpf&yfjzihfom NyD;Nidrf;apEkdifrnf jzpfonf/ txufu udpESpf&yf aygif;pyfaomf? 'Drkdua&pD vuPm jynf0 h onfh zuf'&,fjynfaxmifpk Eki di fa H wmf xlaxmifa&; [l jzpfvmonf/ tJ'gonf? ,aeY ajymaeMuonfh zGp UJ nf;ykt H ajccH Oya' udpwGif jyefcsKyfonf/ vuf&Sd zGJUpnf;ykHudk jyifonfyJ ac:ac:? topf a&;onfyJ qkdqkd? 'Drkdua&pD jynfh0atmif? ukd,fydkif jy|mef;cGihf&Sdaom jynfe,frsm;jzifh zGJUpnf; aom jynfaxmifpk pepfjzpfatmif ]ajymif;vJ} EkdifNyD;rSom? tcsif;csif; a'gifvkdufa&m ab;wkdufyg jzpfyGm;aeonfh y#dyuawG csKyfNidrf;NyD; EkdifiH zGHU NzdK;wkd;wufa&;udk aqmif&GufEkdifMurnf jzpfonf/ okdYr[kwfygu taES;ESihftjref 'kH&if;pcef;odkY jyefa&mufayvdrfhrnf/

,cktcg zGp UJ nf;ykjH yifqifa&;ukd rvkv d m;onft h oHrsm; tmPmvufikwf tpdwftydkif;rsm;xHrS Mum;vm ae&onf/ 'Drkdua&pD rD;SL;rD;yef;awG ukefcef;oGm;NyDvm;/ onfavmufqv dk Qif vka H vmufNy?D a&Sq U ufw;dk vQif ud, k b hf ufu yJy h gom G ;vdrr hf nf[k pk;d &dra f MumihMf uvm;/ tJ'gqv dk Qia f wmh rD;SL;rD;yef;rsm;aMumihf pnfum;aom yGv J rf;obifjzpfvr d r hf nf[k ,kMH unfcr hJ r I sm; ysufjy,f oGm;vdrfhrnf/ 'Drkdua&pD ul;ajymif;a&;? toGiful;ajymif;a&; pojzifh ajymqko d MH um;onft h cg y&dowfpw d f rdrw d Ydk rsufpda&SUrSmyif tmPm&SifpepfrS 'Drkdua&pDpepfodkY ajymif;vJoGm;wm jrif&vdrfhrnf? tvkHydwfxm;aom tcGr H mtdwx f u J xGuv f monfh yk;d wk;H vk;H uav;onf awmifyHrsm; jzefYMuufum vSyaom vdyfjymuav; tjzpf 0JysHjywm MunfhI&vdrhfrnf[k arQmfvihfcJhMu onf/ ,ckawmh a&SUrwkd;eJY wm;jrpfoHrsm;Mum;wGif ydk;wkH;vkH;onf tawmiftvuf xGufrvm? vdyfjym tjzpf ul;ajymif;roGm;bJ? wkH;vkH; wkH;vkH;ESifhyif tusn;f wefpm G avQmufom G ;aeavrnfvm; pd;k &drp f &m jzpf aeacsNyD/ 2? 11? 2013

jynfolvlxk qE oabmxm; vTwfawmfwifrnfhtcsdef a&UTqkdif;


&efukef ? Ekd0ifbm 3 zGJUpnf;ykH tajccHOya' avhvm okH;oyfa&; yl;aygif; aumfrwDu atmufwkdbm 31 &ufaeYwGif jyKvkyfaom tpnf;ta0;wGif jynfoq Ul E awmif;cHcsdef enf;yg;rI? jynfou l ay;yka Ud om tBuHjyKcsuf rsm;ukd tao;pdwf aqG;aEG;&ef tcse dr f vka H vmufr?I qD;*dr;f ESiv hf nf; wkdufqkdifrIwkdYaMumifh tpD&ifcHpm wifoGif;&rnfh &ufukd wpfv aemufqkwf&ef qkH;jzwfcJhaMumif; zGJUpnf;ykH tajccHOya' okH;oyfa&; yl;aygi;f aumfrwD tzG0 UJ if trsK;d om; 'Dru dk a&pD tzGc UJ sKyf jynfov Yl w T a f wmf uk, d p f m;vS,f OD;0if;jrifu h ajymonf/ aumfrwDu qkH;jzwfcsufukd jynfaxmifpk vTwa f wmfudk wifjy&ef &Sa d Mumif;ukd OD;0if;jrifu h ]jynfaxmif pk vTwfawmfukd uRefawmfwkdY 109 OD;&JU awG& Uc dS sua f wG? tBujH yKcsua f wG? avhvmokH;oyfcsufawG wifzkdYu Zefe0g&D 30 &uf aemufqkH;xm; wifr,fqNkd y;D aumfrwDu qk;H jzwf vkduw f ,f? t&ifu 'DZifbm 31 &uf aemufq;Hk xm;Ny;D jynfaxmifpk vTwfawmfukd wifay;&r,fvkdY jynfaxmifpk vTwa f wmfu jy|mef; vkdufw,f? tckusawmh Zefe0g&D 30 &uf aemuf qkH; xm; NyD; jynfaxmifpk vTwa f wmf wifay;r,f vkdY aumfrwDuae jynfaxmifpk vTwa f wmfudk jyefwif&rSm jzpf w,f? tcku aumfrwD qk;H jzwfxm;wmyJ &Sa d o;w,f? jynfaxmifpk vTwa f wmf u twnfjyKNyD;rS twnfjzpfrSm} [k jynfoYa l cwf\ ar;jref;csufudk ajymjcif; jzpfonf/ yl;aygif; aumfrwDu jynfolY vTwa f wmfuw dk if&ef owfrw S & f uf wpfv aemufqw k o f nfh taMumif; ukd q&mOD;ukdeDu ]jynfaxmifpk vTwa f wmfudk tpDt&ifcp H m wifrnfh udpukd Zefe0g&Dv 31 owfrSwf vkdufonfhtwGuf rNyD;Ekdifaom aMumifh jynfolYqE &,lrIukd aemufxyfwpfv qkwy f g&apqkNd y;D vTwfawmfukd wifr,f/ Zefe0g&D 31 aeYxd a&mufoGm;rSm jzpfonfh twGuf wpfv aemufqkwfvkduf w,f? jynfolawG tBuHay;zkdYukd wpfvcGJ xyfwkd; ay;vkdufw,f? Ekd0ifbm 15 &uf aemufqkH;tpm; 'DZifbm 31 xd wk;d ay;vku d w f ,f} [k ajymonf/ zGp UJ nf;ykH tajccHOya' avhvm okH;oyfa&; yl;aygif; aumfrwDu 'DZifbm 31 &ufaeY aemufq;Hk xm; wif&rnfh tpDt&ifcp H mukd Zefe0g&D 31 &ufaeY a&TUvkdufvQif wpfv aemufqw k & f rnf jzpfonf/ jynfoYl qEc, H jl cif;ukd Ek0 d ifbm 15 &ufaeY owfrSwf vkdufaomfvnf; ,ck 'DZifbm 31 &ufaeY xyfwkd; vku d o f nft h wGuf wpfvcGJ wk;d vku d f vJhvJh jcif; jzpfonf/

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

2015 a&G;aumufyGJwGif 0ifa&muf ,SOfNydKifcsifonf[k udkrdk;oD;ZGef ajym

&efukef ? Ekd0ifbm 4 vlYabmifopf ygwDrSae 2015 a&G;aumufyw JG i G f 0ifa&muf ,SONf yKd if csifygonf[k udkrdk;oD;ZGefu ausmif;om; wyfrawmf zGJUpnf; xlaxmifjcif; 25 ESpa f jrmuf aiG&wk tcrf;tem; tNy;D wGif rD', D mrsm;\ ar;jref;csuftm; jyefvnf ajzMum;&mwGif ajymMumonf/ if;taejzifY a&G;aumufyJG 0ifcGifh &rnfqdkygu 'Drdkua&pDESifh vlYtcGifYta&;rsm; jyefvnf xGef;um;a&;? w&m;rQwrI&Sda&;? tvkyt f udi kr f sm; ydr k kd zefw;D ay;a&; ESifh ajr,mjyemrsm; ajz&Sif; ay;jcif;? b@ma&; jyKjyifajymif;vJ ay;a&; paom taMumif;t&mrsm;udk t"duxm; rJq, G f pnf;H;k oGm;rnf jzpfaMumif; od&onf/ ,cktcse dw f i Gf a&G;aumufyGJ0ifcGifh &&ef t"du tcuftcJrSm EdkifiHom; jyefvnf avQmufxm;aomfvnf; rusao; jcif; jzpfaMumif; od&oonf/ vl0ifrI BuD;Muyfa&; 0efBuD; OD;cif&x D o H Ykd if;taejzifh Edi ki fo H m; jyefvnfjyKcGifhjyK&ef avQmufvTm wifxm;onfrSm 2 vcefY &SdNyD jzpfaMumif; od&onf/ EdkifiHom; jzpfcGifhESifh ywfoufNyD; EdkifiHawmf orwH;k 0efBuD; tzG0 UJ if0efBuD;rsm; jzpfaom 0efBuD;OD;atmifrif;?

OD;pd;k ode;f wdE Yk i S hf awGq U p kH Ofu tqdy kg udpESifh ywfouf aqG;aEG;cJh&m 0efBuD; OD;cif&DxHodkY vdyfrI avQmufxm;&ef qdo k jzifh avQmuf xm;jcif; jzpfaMumif; od&onf/ 0efBuD;Hk; taejzifh pdppfNyD; csxm;ay;rnf qdkygu ygwD0if wpfa,muf taejzifh vIyf&Sm;vdkY &rnf a&G;aumufyGJ0if &rnf jzpfaMumif;od&onf/ tjcm;olrsm; jrefrmjynf jyefvnf0if a&mufvmNy;D 2 ywftwGif; EkdifiHom; jzpfcGifh jyefvnf &&Sdolrsm; &SdaMumif;? if; taejzifv h nf; tjrefq;kH Edi ki fo H m; jzpfcGifh &&Sdrnf[k ,HkMunfaMumif; ajymMum;onf/ if;u vuf&d SvTwa f wmftwGi;f wGif &Sa d eaom vTwa f wmf trwfrsm; ESifh ywfouf trsm;pkrSm BuHhcdkif zGHU NzdK;a&; ygwDrS vTwfawmf trwfrsm; jzpfaomaMumifh BuHhcdkifa&; ygwDtaejzifh tajccH jyKjyif ajymif;vJa&;udk OD;aqmif vkyo f m G ;&eftaumif;qH;k tajctae jzpfaMumif; wpfwdkif;jynfvHk;u trSw& f aernfh aus;Zl;wifaernfh aumif;rIukodkvf wpfckudk jyKvkyf Muyg[k if;taejzifh yefMum;csif ygaMumif; ajymMum;onf/ pdk;xG#f

csif; jynfe,f vli,frsm; vlGefYwHk; apEkdifonfh jyem


&efukef ? atmufwdkbm 30 csif;jynfe,f ajrmufydkif; e,fpyf a'owGif wpfzufEdkifiH tajcjyK vufeufui kd r f sm;\ bde;f pdu k y f sKd;rI rsm;aMumifh vli,frsm;tMum; w&m;r0if rl;,pfaq;0g; a&mif;0,f azmufum;rIrsm; wdk;yGm;vmNyD; a'ocH vli,frsm;\ usef;rma&; ESifh ynma&;wGif qdk;0g;pGm xdcdkuf vmNyD; vlGefYwHk;apEdkifonfh jyoemrsm; BuHKawGUae&aMumif; csi;f vli,frsm; tzGr UJ S xkwjf yefaom rl0g'a&;&m oabmxm; xkwfjyef csufwGif xnfhoGif; azmfjyoGm;cJh onf/ csi;f vli,frsm;\ rl0g'a&;&m xkwfjyefrIrsm; tjzpf 11 csuf xkwjf yefcNhJ y;D xdt k xJwi G f tygt0if jzpfaom vli,fESifh rl;,pfaq;0g; u@wGif uJhodkY xnfhoGif; azmfjycJhjcif; jzpfonf/ jynfe,f tpd;k & ol\ tmPm pufatmuf vGwfwJh ae&mrsm;? vufeufudkif tzGJUtpnf;rsm; xdef;csKyfxm;onfh ae&mrsm;wGif rl;,pfaq;0g; jyemudk udi kw f , G f &ef tcuftcJ &Sa d eEdi kr f nfvYkd xifrd aMumif;? csif; vli,frsm; taejzifh vnf; jynfe,f tpdk;&ESifh awGUqHk Edkifrnf qdkygu udp&yfrsm;udk ar;jref; tajz&Sm aqG;aEG;oGm;rnf jzpfaMumif; csif; vli,f tzGJUrS qvdkif;a';ApfrS rD'D,mrsm;ESifh awGUqHkpOf ajymMum;oGm;cJhonf/ csif;vli,frsm; tzGJUrS tpD&ifcH pmwGif u@wpfcp k& D & jyemrsm; awmif;qdkrlIrsm; wm0ef,l EdkifrI rsm;udk xnfhoGif; azmfjyoGm;NyD; csif; vli,frsm; taejzifh csif; jynfe,f zGHU NzdK;wdk;wufa&; u@ wGif rnfonfh ae&mrS 0ifa&muf ulnD wm0ef,l aqmif&Guf Edi ka f Mumif;udy k g today; azmfjyxm; aMumif; od&onf/ csif;jynfe,f wGif vli,frsm;tMum; &ifqi kd f ae& aom rl;,pfaq;0g; jyemESifh pyfvsOf; ,pfrsKd;cGef aygYyg;jcif; aMumif?h csi;f jynfe,fwi G f t&ufqi kd f ESifh t&ufaMumfjim qdkif;bkwfrsm; aygrsm;jcif;? ,Ofaus;rIt& dk;&m yGv J rf;obifrsm;ESihf oma&; ema&;

vlra I &; udp& yfrsm;wGif t&ufrsm; acgia f &rsm; tvGet f uRH aomufo;kH jcif;aMumifh vlra I &; pD;yGm;a&;wGif xdcu kd r f I rsm;vmjcif;? rl;,pfaq;0g; ESifh ,pfrsKd;qdkif&m Oya'rsm; &Sdaomfvnf; xdxda&mufa&muf ta&;,lrI r&Sdjcif;ESifh e,fpyf a'orsm;rS wifoGif;vmaom t&uf? aq;vdy?f uGr;f ,mxnfa h q; trsK;d rsKd ;? uGr;f aygi;f ? cdi ke f ;D ? pdw<f u aq;jym;rsm;? 92? &mr (jrif;aq;)? ponfh rl;,pfaq;0g;rsm;tm; ta&;,l xdef;csKyfrlI tm;enf; aomaMumifh vlra I &;ESihf use;f rma&; wGif qd;k 0g;pGm xdcu kd v f m&onf[k xnfo h i G ;f azmfjyoGm;xm;aMumif; od&onf/ a'otwGif; rl;,pfaq;0g; wGifwGifus,fus,f ysHUESHYaeonfY udpESifh pyfvsOf; jynfoYlacwff *sme,frS ZdkrD; 'Drdkua&pD tzGJUcsKyf Ou| OD;*ifurf;vQro f Ykd qufo, G f ar;jref;&mwGif if; taejzifh EdkifiHawmf orw OD;odef;pdefESifh awGq U c kH p YJ Ofu tqdy k gup d tm;wifjy cJa h Mumif;? oda Yk omf ,aeY tcse dt f xd xda&mufaom vkya f qmifcsuf wpfpHkwpf&mudkrQ rawGU&ao; aMumif;? vufeufui kd f tzGt UJ pnf; rsm; bdef;pdkufysdK;rIESifh pyfvsOf;NyD; if;wdYk taejzifh cdi kr f maom owif; tcsut f vufrsm; r&Sa d o; cdi kc fi kd f rmrm rajymMum;Edkifaomfvnf; jyemwpf&yf taejzifhawmh &SdaeonfrSm aocsmaMumif; ajzMum;onf/ pdk;xG#f

ukdrkd;oD;ZGef ajymonfh ygvDref jyify EkdifiHa&;


&efukef ? Ekd0ifbm 4 EkdifiHom;awGukd Oya't& xdxd a&mufa&muf tumtuG,f ay;Eki df atmif ygvDrefvdkyJ EkdifiHom;awG wufa&muf aqG;aEG;Mujcif; jzpf onf/ if;onf jrefrmh 'Drkdua&pD tiftm;pkawGMum;wGif vkdtyfae onfh ygvr D ef jyify vIy& fm S ;rl&UJ Eki di fH a&; qkc H suf jzpfaMumif;ukd vla U bmif opfygwDrS ukdrkd;oD;ZGefu Ekd0ifbm 4 &ufaeYu awmf0ifESif;qD a[majym aqG;aEG;yGw J i G f ajymjcif; jzpfonf/ a[majym aqG;aEG;yGJ usif;y &jcif; taMumif;t&if;ukd Eki di fa H &; tusOf;om;a[mif; OD;rif;Zifu ]wpfygwDpepf ESpfaygif;rsm;pGm jzwfoef;vmcJo h nfh tkyc f sKya f &;yki d ;f u 'Drkdua&pD pepfeJY vkdufavsm nDaxG jyKjyifajymif;vJjcif; r&Sb d E Ji S hf tqifhtwkdif; tkd;pGJaewmukd od&d& S ygw,f? t&ifacwfu trdeYf twkdif; aqmif&GufcJhygw,f? tck tcsder fm S uRefawmfwu Ydk Oya'ESihf tnDaqmif&u G z f Ydk vky d gw,f? vlay: rlwnfroGm;bJ Oya'tay: rlwnf oGm;rSm jzpfygw,f? vTwa f wmfawGu Oya'ukd twnfjyKwJh ae&mrSm tajccH jynfolrsm;ukd tusKd;jyKwJh Oya'jzpfzYdk vkt d yfygw,f? 'gaMumifh wpfcsdefcsdefrSm vTwfawmfxJukd a&mufoGm;MuwJh yk*dKvfawGu

jynfolUacwf zGJUpnf;ykH aqG;aEG;0kdif;


,cktcg 2008 ckEp S f zGp UJ nf;ykH tajccH Oya' jyifqifa&;? topfa&;qGa J &; jiif;ckH aqG;aEG;yGJrsm; EkdifiHtESHYwGif jyKvkyfvsuf &SdMuonf/ vufeufukdifaom? vufeuf rudkifaom EkdifiHa&; tiftm;pk toD;oD;onf vnf;aumif;? &yf&Gm tajcjyK vlrItzGJUtpnf;rsm; twGi;f vnf;aumif;? zGp UJ nf;ykH tajccH Oya'yg tjiif;yGm;zG,f jy|mef; csufrsm;ESifh pyfvsOf; rnfonfwkdYukd jyifqifoifh? jzKwfy,foihf? rnfodkY topf jznfhpGufoihfonf pojzihf a0zef axmufjy ajymqkd aeMuonf/ odkYaom tcsdeftcgwGif jynfolvlxk twGif; EkdifiHhta&;ukd pdwf0ifpm; rsufjcnfrjywf apmihMf unfh avhvmvsuf&Sdaom yk*dKvf toD;oD;uvnf; zGp UJ nf;ykE Hi S hf pyfvsO;f onfh rdrw d \ Ydk oabmxm;tjrif rsm;? ajymif;vJ jzpfay:vmrnfh zGJUpnf;ykHopfwGif ryg0ifapvdkaom tcsufrsm;ESifh yg0ifapvkdaom tcsufrsm;udk yGihfvif;pGm 0ifa&muf aqG;aEG; ajymqkdoihfMuonf[k Ijrifonf/ onftwGuf? jynfoa Yl cwf *sme,fwi G f ]zGp UJ nf;ykH tajccH Oya' aqG;aEG;0di k ; f} acgif;pOfjzifh u@wpf&yf zGihfvSpf&ef pDpOfvsuf &dSdygonf/ pdw0 f ifpm;aom jynfow l Ydk taejzifh rdrw d \ Ydk oabmxm;rsm;ukd if;u@wGif azmfjyEkdif&eftwGuf a&;om; ay;ykdYMu&ef av;pm;pGm zdwa f c:tyfygonf/ t,f'w D mtzGUJ taeESifh oifa h vsma f om pmrlrsm;udk a&G;cs,f xnfhoGif; azmfjyay;oGm;rnf jzpfygonf/ t,f'DwmtzGJU

avhusifNh yD;om;? wwfod em;vnf NyD;om; jynfolawG&JU ta&;t&m awGudk tcse dE fi S hf wpfajy;nD vkyu f i dk f aqmif&u G w f wfwhJ vkyu f i dk f aqmif &Guf&JwJh? t&nftaoG; jynfh0wJh vlawG jzpfaezkYd vkt d yfygw,f? 'DaeY usi;f ywJy hu JG txufyg tcsua f wG udk azmfaqmifEkdifwJh EkdifiHa&; tusOf;om; tzGJUu ,kHMunfvkdY 'Dyu JG dk usif;y&jcif; jzpfygw,f} [k ajymonf/ tzGifh trSmpum; ajymMum; ay;aom 'Drkdu&ufwpf (jrefrm) OD;oka0u ]nDGwfa&;u odyf ta&;BuD;w,f? vlwkdif;uvnf; nDw G a f &;ukd vkc d sir fm S yJ? 'gjzpf&if uRefawmfwYdk bmaMumifh rnDw G f

MuwmvJ? nDGwfa&;ukd bmvkdY rvkyfEkdifMu ao;wmvJ? tm;vkH; pkpnf;nDGwfzkdY vkdw,f} [k ajymonf/ vla U bmifopfygwr D S ukr d ;dk oD;ZGef u]'DaeY aqG;aEG;r,fh taMumif;t&m uawmh ygvDref jyifyEkdifiHa&;ukd b,fvdk qufvy k Mf urvJ jzpfygw,f? 'DaeY 88 u pvmwJh 'Drkdua&pD ta&;awmfykHBuD;u tck vuf wpfurf;ukd a&mufvmNy?D tJ'a D wmh uRea f wmfwr Ydk m S tajymif;tvJawG 'DxufykdNyD; jrifomvmNyD? 'Dxuf cki dr f mwJh &v'fawG jrifcsiv f mw,f? 88 aemufykdif;rSm EkdifiHa&; tcif; tusi;f rSm tmPm tajymif;tvJ awG jzpfvmygNy?D 2010 a&G;aumufyJG

rSm trsK;d om; 'Dru dk a&pD tzGc UJ sKyu f jynfov l x l k a&G;aumufwhJ uk, d p f m; vS,f tzGa U J wGu 43 a,mufavmuf yJ &Sa d ew,f? bPfw;dk EIe;f csay;zku Yd dk b,fygvDref? b,ftrwfu uRef awmfwt Ydk wGuf aqG;aEG;ay;rSmvJ? 'DygvDrefukd touf0ifvmatmif pvkyf&awmhr,f} [k ajymonf/ ukr d ;dk oD;ZGef OD;aqmif aqG;aEG; onfh a[majymyGJukd EkdifiHa&; tusOf;om;a[mif;rsm; tzGJU? trsKd;om; 'Drkdua&pD tzGJUcsKyf tzG0 UJ ifrsm;? wki d ;f &if;om;rsm;? tvkyf orm;tzGJU? ygwDaygif;pkH? vlxk vlwef;pm; tzGJUtpnf; aygif;pkHu wufa&mufcJhaMumif; od&onf/ vJhvJh

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

,leDazmif; 0wfolrsm;udk rsufvHk;csif; qdkifNyD; jyefajymEdkifonfh jynfolrsm; jzpfapcsif


&efukef ? Edk0ifbm 4 ,leDazmif;0wfawGudk aMumufcJh &onfh jynfob l 0rS ae ,lea D zmif; 0wfol rsm;vm&if rsuE fm S csi;f qdi kf Ny;D jyefajymEdi ka f om owr d sK;d &So d nfh jynfolrsm; jzpfapcsifaMumif; 88 rsKd;quf Nidrf;csrf;a&;ESifh yGifhvif; vlYtzJGUtpnf;rS udkrif;udkEdkifu Ed0 k ifbmv 3 &ufaeYu jyKvy ka f om yGifhvif; vlYtzJGUtpnf; ('*HkNrdKUopf awmifyi kd ;f ) NrKd e U ,f\ uxdeo f uFe;f uyfvSLyGJESifh wpfESpfjynfh tcrf; tem;wGif ajymMum;cJhonf/ tqdkygyJGwGif if;u yGifhvif; vlYtzJGUtpnf;ESifh pyfvsOf; ]yGifhvif; vlYtzJGUtpnf;qdkwm tzJGUtpnf; (Organization) BuD; wpfck r[kwfygbl;? vlYtzJGUtpnf; (Society) Bu; D wpfcv k ;kH ukd ajymwm yg? tJ'gaMumifh toif;tzJGUawG rsm;pGm vmNyD;awmh vufwJGvdkY &w,f? vGwv f w G v f yfvyf vkyv f Ykd &w,f? b,folurS txufu trdefYay;wm r&Sdbl;? uRefawmfwdkY tm;vHk; jzpfapcsifwmu t&ifvdk em;awG? rsufpdawG? yg;pyfawG ydwfxm;wmudk jyefzGifhNyD;awmh trSefw&m;twGuf &J&JMunfhr,f?

vlukeful;rI qufvuf jzpfay: aejcif;onf pdefac:rIwpf&yf jzpfaMumif; jrefrmEdkifiH &JrSL;csKyf ajym


&efukef ? Edk0ifbm 1 jrefrmEdkifiHwGif vlukeful;cH&rI usqif;a&; aqmif&Gufaeaomf vnf; vlukeful;rIrsm; qufvuf jzpfyGm; aeonfhtwGuf if;onf pdefac:rI wpf&yf jzpfaeaMumif; jrefrmEdkifiH &JwyfzJGU &JrSL;csKyf 0if;EdkifxGef;u jr0wDNrdKU? trSwf 2 &yfuGufwGif atmufwdkbmv 31 &ufaeYu jyKvy ka f om jrefrm-xdi k ;f vlue ku f ;l rI yl;aygif; wdu k z f sufa&; qdkif&m e,fpyf qufqHa&;Hk; zGifhyJG tcrf;tem;wGif ajymMum; onf/ if;u jrefrmEdkifiHwGif 2013 ckEp S f atmufwb kd mvtxd vlue kf ul;rI 66 rItm; azmfxw k f ta&;,l EdkifcJhaomfvnf; &yfwefYroGm;bJ qufvuf jzpfyGm;aeaMumif; udkvnf; ajymMum;onf/ tqdkyg tcrf;tem;odkY wufa&mufvmaom vlukeful;rI wdkufzsufa&; ukvor* pDrHcsuf d csmu tzJUG (UNIAP) rS ':Ormtdta ]jr0wD-rJaqmuf vrf;aMumif;u vlukeful;rI jyem[m BuD;xGm; vmaewJhtjyif vlukeful;cH&NyD; jyefvw G r f vmolawGuvnf; trsm; tjym; &SdaewmaMumifh ESpfEdkifiH wm0ef&o dS a l wG xdxa d &mufa&muf vkyfaqmifay;zdkY vdkygw,f} [k ajymMum;onf/ jrefrm-xdkif; e,fpyf vlukef ul;rI wdkufzsufa&; Hk;rsm;udk jrefrmEdkifiH jr0wDNrdKUESifh xdkif;EdkifiH rJaqmufNrdKUrsm;wGif zGifhvSpfcJh aMumif; od&onf/ ,if;ESpfEdkifiH vlukeful;rI yl;aygi;f wdu k z f sua f &;qdi k& f m e,fpyf qufqHa&;Hk; zGifhyJGudk &JrSL;csKyf 0if;EdkifxGef;ESifhtwl jynfe,fESifh cdkiftqifh wm0ef&Sdolrsm;? xdkif; EdkifiH vlom;&if;jrpf zGHU NzdK;a&; 0efBuD;Xme efMum;a&;rSL;ESifh ESpfEdkifiH tqifhjrifh t&m&Sdrsm;? vlukeful;rI wdkufzsufa&; ukv or* pDrc H suf tzJr UG S wm0ef&o dS r l sm; wufa&mufMuonf/

ajymr,f? em;axmifr,f? rQa0Mu r,f} [k ajymMum;onf/ xdkYjyif rdrdwdkY tcGifhta&;udk rdrdwdkYudk,fwdkif odMu&efESifh Edi ki fo H m; tcGit hf a&;? vlt Y cGit hf a&;? trsKd;orD; tcGifhta&;? uav; oli,f tcGifhta&;? tvkyform; tcGit hf a&;ponfh tcGit hf a&;rsm;udk odoifNh y;D ? xdt k cGit hf a&;udk odjkH zifh r&bJ tcGifhta&;udk ,lcsifvQif wm0ef,lrI &Sd&rnf? wm0efcHrIESifh wm0ef,l&JrIrsm; &Sd&rnf} [k udkrif;udkEdkifu ajymMum;onf/

88 rsK;d quf ausmif;om;wpfO;D jzpfonfh udkaX;<u,fuvnf; ]'DaeY jrefrmEdkifiHrSm wu,f vdt k yfaewJh ESpa f ygi;f 60 uRea f wmf wdkY EdkifiHrSm r&&SdcJhao;wJh Nidrf;csrf; a&;udk jyef&atmif wnfaqmufr,f? Ny;D awmh jrefrmjynfoa l wG ESpa f ygi;f rsm;pGm tom;usae&wJh pdk;&drf aMumuf&GHUae&wJh tcsdefawGu aeNy;D awmh wu,fh 'Dru kd a&pDqw kd m pmtkyBf u;D wpfty kr fm S a&;Ny;D awmh ay;HkeJY r&ygbl;? 'Drdkua&pDqdkwm ud, k & f UJ tcGit hf a&;udk ud, k u f , kd w f i kd f

odNy;D awmh ud, k u f , kd w f i kd f umuG,f EdkifrS &EdkifwJh tajctaeyg} [k yGifhvif; vlYtzJGUtpnf; ('*HkNrdKUopf awmifydkif;) NrdKUe,f\ wpfESpfjynfh tcrf;tem;wGif ajymMum;onf/ yGifhvif; vlYtzJGUtpnf; ('*HkNrdKUopf awmifydkif;) NrdKUe,f\ wpfESpfjynfh tcrf;tem;odkY 88 rsKd;quf ausmif;om;rsm; jzpfMu onfh udkrif;aZ,s? udkrif;udkEdkif? udu k Bkd u;D ? udjk rat;? uda k X;<u,fEi S hf rrD;rD;wdYk wufa&mufcMhJ uonf/ ik0g

ik0g

jynfolUacwf pmay tEkynma&;&m

7 ? Ek Ed0 k ibm ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

tEkynm? twwfynmESifh uRrf;usif vdrmrI tqihfqifh


azjrihf
&Sua f oG;vQr;f oGm;aom tysKz d se;f uav;\ yg;jyifonf ESif;qDaoG;a&mif eDjref;aeonf? [laom pum;udk pwif ok;H EIe;f a&;zGo UJ o l nf uAsmq&mjzpf\/ oda Yk omf if;twki d ;f xyfrH ul;,lo;Hk pGo J u l m; Pf&nfEe ke Yf o YJ l jzpfacsonf? [laom pum;wpfck&Sdonf/ tEkynm[lonf tNrJ topftopf wDxGif zefw;D aezdv Yk o dk nf? wDxi G f qef;opfEi dk r fo S m xd&o S nf? ajymifajrmufonf? tEkynmypn;f jzpfonf? [laom t"dym,fjzihf ajymjcif; jzpfonf/ onfhtjyif? tpOftvmudkcsnf; rlao qkyfudkifum ta[mif;awGyJ xyfwvJvJ zefwD;aeMuolrsm;udk wDxi G q f ef;opfrI vdv k m;aom tEkynmorm;rsm;u jypfwif Iwfcsaom pum;vnf; jzpfonf/ pifppf? tEkynmomr[kw?f odyE H i S hf enf;ynmrsm; rSmvnf; xke d nf;if;om jzpf\/ wDxi GE fi dk r f S wk;d wuf\/ odkYaomf? ,cktzkdYrSmawmh tEkynmqkdif&m tpOftvmESifh wDxGifrI oabmudk wifjyygrnf/ wDxGifEkdifonfh pGrf;tm;udk b,fykHb,fenf; &&SdMuovJ/

oufqkdif&m ynmrSm oifkd;auscJhNyD/ tJ'gudk vufawGUvnf; ukefatmif pifatmif okH;pGJcJhNyD;NyD/ tJ'gqkdvQif yg&*lajrmufNyD/ wDxGifawmh/ rdrd wDxGifPfjzifh oifkd;udk jznfhpGuf csJUxGifawmh/

qkdygpdkY? uAsma&;wm? yef;csDqGJwm? pE&m;wD;wm..... tm;vkH; tEkynmudpawG jzpfonf/ oda Yk omf tJonf[m tm;vk;H rSm twwfynmawG ygonf/ tEkynmzefw;D rI[o l nf cHpm;rIEi S hf pdwu f ;l Pf uGefYjrL;rIwkdYay:wGif tajcwnfonf/ odkYaomf? xkdcHpm;rIESifh pdwful;udk azmfjyEkdifzdkY twwfynm vkdonf/ pdwu f ;l &So d nf? oka Yd omf ra&;wwf rzGw UJ wfvQif a&S;vlrsm;pum;ESifh ajymawmh tt tdyr f ufrufwmESifh wlonf/ olwpfyg;qD a&mufatmif ray;ydkYEkdif/ xdkYaMumihf tEkynm zefwD;EkdifzkdY twwfynm tajccHawG oif,l&onf/ poifonfhtcg ynmESihf rdrd pdrf;aeonf/ tajccH pnf;rsOf;pnf;urf;awG em;vnfatmif? tajccH oifcef;pmuav;awGukd vdkuE f kdifatmif cufcufcc J J oif&onf/ prf;oyf vkyu f i dk Mf unf& h onf/ xyfwvJvJ avhusiho f nft h cgusrS tJonf[m av;awG wwfvmonf/ emem avhusihfNyD;umrS 0vkH;uav; 0kdif;atmif a&;wwfvmonfh oabm jzpfonf/ tajy;tvTm;yJ ajymvdkufygrnf/ oifcef;pmawG jynfhpkHNyD qkdonfhtcg? tJonf

tEkynmzefwD;rI[lonf cHpm;rIESifh pdwful;Pf uGefYjrL;rIwkdYay:wGif tajcwnfonf/ odkYaomf? xkdcHpm;rIESifh pdwful;udk azmfjyEkdifzdkY twwfynmvkdonf/ pdwful;&Sdonf? okdYaomf ra&;wwf rzGJUwwfvQif a&S;vlrsm;pum;ESihf ajymawmh tt tdyfrufrufwmESihf wlonf/ olwpfyg;qD a&mufatmif ray;ydkYEkdif/ xdkYaMumihf tEkynm zefwD;EkdifzkdY twwfynm tajccHawG oif,l&onf

wwfxm; ausxm;wmawGukd okH;NyD; rdrd pdwu f l; rdrd cHpm;rIrsm;udk azmfxkwfawmhrnf/ tprSmawmh tH0ifcGifus azmfjyvkdufEkdifwmrsKd;vnf; &Sdrnf? rdrd ajymcsifoavmuf ra&mufwmrsKd;vnf; &Sdrnf/

wjznf;jznf; uRrf;usif vdrmvmonfhtcg uk, d p hf w d u f ;l uk, d c hf p H m;csuu f kd pm-uAsm? yef;cs?D *Dwjzifh yDyDjyifjyif wifjyEkdifvmNyD/ tJ'g uRrf;usifwwfajrmufoltqihf/ onftqihfrSm vkyfkd;vkyfpOf enf;emawG ausnufNy/D tJonf enf;emawGjzifh BuKd u& f m zefw;D &Ny/D zefw;D onft h vkyr fm S usio fh m;& rdru d , dk y fi kd [ f ef wpfckyif xifxif&Sm;&Sm;jzpfum y&dowfu 'g b,folYvuf&myJ[k cGJjcm;EkdifaeNyD/ oda Yk omf? tJonfvdk zefw;D vmwm Mumjrihv f mNyD qkdonfhtcg rxl;jcm;awmhaom vuf&mawGudkyJ xyfwvJvJ zefw;D &wm Ni;D aiGv U mrnf/ b,foa l wGu vuf&majrmufygonfqkdqkd rdrdudk,fwkdifuawmh rdrdvuf&mudk tm;r&Ekdifawmh/ ukd,fh[efyefudkyif ukd,f rESpfoufcsifawmh/ tJonftcg tEkynmpdwf cGeftm;avsmhenf; olawGu t&SdefwkefYoGm;onf/ zefwD;rI usqif;oGm;? enf;yg;oGm;? wcsKv Ud nf; &yfqi dk ;f oGm;onf/ tEkynmrSm pGNJ rJ xufoefaeao;olrsm;uawmh rdrv d uf&ma[mif; rsm;ESihf uGjJ ym;aom? tpOftvm tjcm; vuf&mwkE Yd i S hf vnf; jcm;em;aom ]topf} wpfcu k kd wDxi G f zefw;D &ef tm;xkwfvmonf/ tJ'gawGonf tpOftvm pnf;urf;awG? orm;kd;us zefwD;rIenf;emawGESifh uGmjcm;vdrfhrnf/ qefu Y siu f v JG v JG r dr hf nf/ xka Yd Mumifh tpyxrwGif a0zef uefYuGufoHawG Mum;&vdrfhrnf/ odkYaomf? tEkynmrSm wefzkd;u pdwful;PfESifh cHpm;rIygyJ/ xl;jcm;aom cHpm;rIudkay;onf? qef;opfaom pdwful;Pfudkvnf; jrif&onfqkdvQif tEkynm ajrmufwmygyJ/ orm;k;d usEi S hf uGjJ ym;um? tpOftvm pnf;urf; abmifawGudkvnf; azmufzsufxm;aom? tEkynm vuf&mwpfck\ ajymifajrmufrIudk trsm;odjrifEkdif cHpm;EkdifNyDqkdvQif? &Sd&if;pGJ tpOftvmonf ,if;\ abmifudk csJUxGifay;&onf/ rlvpnf;urf;awGudk jznfp hu G f jyifqifay;&onf/ onfvjkd zifh tcse dw f efaomf tpOftvmudk azmufxu G c fa hJ om wDxi G f zefw;D rIonf tEkynm yifr a&pD;xJ a&muf&Sdum? aemufwpfaeY vlrsm;tzdkY erlemjy tpOftvm vuf&mrsm;xJu wpfcktjzpf wnf&SdoGm;vdrfhrnf/ tJonfvdk azmufxGuf wDxGifEkdifzdkY ynmESifh omvdkonf/

onfwGif? pnf;abmifukd azmufxu G o f nfqw dk mu &So d nfh xk;H wrf;enf;emudk tajcmufwu dk f zsuq f ;D jcif; r[kw/f onfynmjzifh 'gavmufyJ vkyfvdkY&onf[laom odrSwfxm;rIukd zsufy,fum? onfhxufru vkyf &onf? a[m 'gawG vkyfEkdifao;onf? a[monfrSm Munfh [k vkyfjyjcif;rsKd;om jzpfonf/ Oyrmtjzpf? tEkynmr[kwfonfh? odkYr[kwf tEkynm [kwfr[kwf tjiif;yGm;p&m jzpfEkdifonfh? rsufpdxJ jrifa,mifMunfhEkdifaom t&mwpfckudk jyygrnf/ pufbD;pD;onfh udp/ pufb;D pD; poifonht f cg b,favmuf cufovJ/ pufbD;ESihf vl tom;usatmif b,favmuf tpD; usi& fh ovJ/ tJ'g tm;vk;H odonf/ tus,r f ajymawmh/ pD;wwfom G ;NyD qko d nft h cg pufb;D udk tok;H jyK pD;eif;oGm;vm&if; vlwi dk ;f yif uRrf;usifom G ;Muonf/ odkYaomf? wpfOD;ESihfwpfOD; uRrf;usifrItqihfcsif; rwlwmawmhvnf; tm;vkH; owdjyKrdMuvdrfhrnf/ wcsKdUu olrsm;xuf ydkuRrf;usifonf/ wjcm;olawG pufbD;ESihf oGm;r&onfh ae&mawGudk olwkdY oGm;Ekdif onf/ olrsm; pD;r&onfhae&mawG olwkdY pD;Ekdifonf/ tJonfrSmrS? pufb;D udk [k[ d o kd nfonf oGm;zdt Yk wGuf r[kwb f ?J uRrf;bm; twwfynmwpf&yfvdk? pifwifjyonfh tEkynmwpf&yfv?kd vlwum wtHw h Mo ai;armMunfh &avmufonftxd uRrf;usifatmif avhusihfolrsKd; usawmh? pufb;D \ tpOftvm pnf;urf; abmifawG ausmfum? csKd;azmufum? pufbD;udk pufbD;vdkrpD;? jrif;pD;ovkd pD;jywmrsKd; &Sdonf/ pufbD;qkdwm? pD;aezdkY? vdrfhaezdkY? oGm;aezdkY vkyx f m;wmyJ/ pufb;D oifpwke;f u tJonf bD;ESpb f ;D wnf;ESihf vdrfhoGm;rnfh ypnf;ay:rSm [efcsufrysuf xkdifvkdufEkdifatmif avhusihfcJh&onf r[kwfvm;/ pufbD;qkdwm jrefjref vdrfhaeav [efcsufxdef;& vG,fav r[kwfvm;/ jrif;vdkpD;onfh yk*dKvfrsm;usawmh vdrfhae&rnfh bD;udk &yfvsufESifh pufbD;ay:rSm aeEkdifatmif vkyv f monf/ bD;ESpb f ;D vk;H ajrBu;D ESifh xdNy;D oGm;&onfh pufb;D udk jrif;awG ywwf&yfovk?d wpfb;D wnf;ay:rm S axmifaeatmif vkyfonf/ ckefvkdufaygufvkduf vkyfonf/ a&SUodkY oGm;&rnfh pufbD;udk b,frS roGm;bJ *sifvnfovkd vnfaeatmif vkyfonf/ pufb;D tvkyf r[kwb f ;l xif&wmawG jzpfatmif vkyfjyaejcif;ygyJ/ tJonfvkd vkyfolawG rsm;vmawmh tJ'gawG onfvnf; pufbD;\ tvkyfrsm;pm&if;rSm tusKH;0if vmonf/

tEkynmrSm tpOftvmESifh wDxGif zefwD;rIwkdY\ oabmonfvnf; xkdenf;if; jzpfonf/ tpOftvmukd ausnuf&rnf/ tcsdefwefaomf wDxGif zefwD;&rnf/ ,if;odkYtm;jzihf &Sd&if;pGJ tpOftvmudk yd k <u,f0atmif jznfp hu G a f y;&onf/ tpOftvmudk azmufxGufEkdif? jznfhpGufEkdifrS? aemiftcgwGif tpOftvm wGifusef&pfaom ]ynm onf}tqihf tEkynmorm;jzpfayrnf/ 14-10-2013

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

a':atmifqef;pkMunf twGuf pmwpfapmif roDwm (prf;acsmif;) igwkdYpmay? yxrtBudrf? Ekd0ifbm? 2013/ wefzdk; - 2500 usyf

acwfukd xif[yfaom pmtkyfrsm;


pmtkyfykd;
EkdifiHa&; tajymif;tvJ enf;enf;yg;yg; jrifvm&wJh tcgusawmh pmtkyfpmwrf;awG? *sme,fr*Zif;eJY owif;pmawGuvnf; tawmfav; vGwv f w G v f yfvyf a&;om; xkwa f 0vmMuygw,f/ tJ'v D dkxkwa f 0vmMu &mrSmvnf; trsm;tm;jzifa h wmh Eki d i f a H &; pmtkyp f mwrf;awGu ykr d sm;w,fvYdk xifry d gw,f/ NyD;awmh? orki d ; f/ orkdif;qkd&mrSmvnf; qkd&S,fvpfacwfupNyD; a&;cGifh om;cGifh azmfjy xkwfa0cGifhr&wJh orkdif;rSwfwrf;awG? orkdif;qkdif&m okH;oyfcsufawGukdvnf; rsm;rsm; awGUvm &ygw,f/ NyD;awmh t&ifwkef;uqkd&if zwf&rSm r[kww f hJ twKywp d mtkya f wG/ tckxu d dk zwf&r,fh pmtkya f wGudk tdy& f mab;rSmcsNyD; zwfvYdk rukea f tmif &Sy d gao;w,f/ tJ'v D dk zwfcsifp&maumif;wJh pmtkyp f mwrf;awG trsm;tjym; xGu& fv dS mwmukd BudKqky d gw,f/ 'gayrJh tJ'Dvkd EkdifiHa&;pmtkyfawG? orkdif;pmtkyfawGeJY twKywd pmtkyfawG&JU tcsuftvufrsm; rSeu f efa&;uka d wmh pmtkya f &;olrsm;omru? xkwa f 0olrsm;uyg 0ki d ;f 0ef; pdppfay;MuzkYd vkr d ,fvYdkxifygw,f/

jynfolUowif;pmq&m? jynfolUpma&;q&m Aef;armfwifatmif jreEmpmtkyfwkduf? 'kwd,tBudrf? atmufwkdbmv? 2013/ wefzkd; - 2800 usyf
Aef;armfwifatmif[m EkdifiHa&;orm;? owif;pmq&m? pma&;q&mtjzpf jrefrmjynfoa l wGMum;rSm xif&m S ;ol jzpfygw,f/ ,kMH unfcsuu f dk tpGe;f txif;rcH uki dp f NJG y;D &yfwnfco hJ jl zpfygw,f/ ESpa f ygi;f rsm;pGm tusO;f axmif? wpfuRe;f wkv Yd dk ae&mawGrSm qif;&Jyifyef;cHum ae&if; ,kHMunf&mukdom vkyfcJhwJh owif;pmq&m? pma&;q&m wpfO;D tjzpf jrefrmvlx& k UJ MunfnKd cH&olvnf; jzpfygw,f/ tck pmtky[ f mvnf; q&mAef;armfwifatmifudk av;pm;MuwJ?h MunfndKMuwJh? cspfcifMuwJholrsm;u zGJU EGJU a&;om;cJhwmawGukd pkpnf; xkwfa0vkdufwJh pmtkyfwpftkyfjzpfygw,f/ EkdifiHa&;orm;? pma&;q&m? owif;pmq&mwpfa,muf&UJ taMumif;ukd em;vnfom G ;apr,fh pmtkyfwpfty k ftjzpf jynfoUp l mtkyp f ifay: rSm wifxm;&ygaMumif;/ uRefawmfhrSm wm&mtwGuf jyifqifaepOf aemuf wpfvavmuf Mumaomtcg Aef;armfwifatmifxHrS wm&mtwGuf ]wpf&Ha&mcg} trnf&Sd aqmif;yg;wpfyk'f ay;ykdYvdkuf&m pmwkdufoydwfaMumifh jyefvmaMumif; aemufxyf a&mufatmif ydkYrnfjzpfaMumif;? pmudk zwf&avonf/ ol\ pmwGif ]&efukefrSm awmfawmfav; qlae a&mhr,f? rauseyfrIawGu vlwef;pm; toD;oD;wkdif;rSm trsm;tjym;&SdaeMuawmh wkHYjyef kdufcwfcsufawGyJ? ckvdk "m;jyrIawG? aemufNyD; oydwfawG jzpf,kHqkd&if awmfao;wmyJ? uRefawmf xifjrifcsuf oabmt& qkdvQif aphpyfa&;ESihf raphpyfa&;&JU vrf;qkHvrf;cGrSm a&mufaeNyDvdkY ajymcsifygw,f? vlxkudkawmh xm;ygawmh? vlxkudk acgif;aqmifr,fh acgif;aqmifawG[m b,foif;a&G;MurvkdYwJhvJ? cifAsm;awmh odrSmyJ xifw,f}[k a&;vkdufonf} (pm? 4) ]vif;,kef*sme,frSm jynfolbufwGif &Sdaeay&m t,f'Dwm\ wm0efonf BuD;rm;vmonf? tusyf twnf;rsm; Mum;xJrm S yif udw k ifatmifonf vl;vGeu Yf m vif;,keu f kd wpfywfrS rjywf&atmif yso H ef;aponf? enf;y&d,m,ft&mum; uRefawmfESihfol uGJvGJcsufrsm; &Sdayrnf? vkyf[ef rwlwmawG &Sdayrnf? odkYaomf t&if;&Sif;e,fcsJU qefYusifa&;? ppfrjzpfa&;? umY Nidrf;csrf;a&; aoe*FAsL[mum; ruGJvGJ} (pm? 14) ]olykefb0udk pdwful;,Ofaom pma&;q&m[k xifxm;cJh\? xkdYaMumifhyif e&odefaxmiftwGif;rS olykeftusOf;om;[k ,cifu Aef;armfwifatmifudk olY0wKxJrS pmvkH;ESifh wifpm;jcif; jzpfonf/ ,ck EkdifiHa&;ESihf pmaytusOf;om; udkwifatmif um;...ykvdyfu wHcg;aomhudk zGifhNyD;aomtcg ab;rS xrif;csKdifhuav;udk aumufqGJvkdufonf? uRefawmfhrSm &ifxJ wpfrsKd; jzpfoGm;onf? uRefawmfhudk rMunfhbJ aoewfudkifykvdyfa&SUrS ]pkdufpdkuf? pkdufpkduf} ESihf xGufoGm;onf? ykvdyfrsm;ab;rS NcH&Hum ykvdyfkH;BuD;rS xGuf tcsKyfum;&Sd&modkY oGm;onf? rnfolrQ pum; rajymEkdifMu} (pm? 15? 16) vli,fwpfa,muf txD;usefae&if ]bkef;armif wpfa,mufxJ(wnf;)&,f} vdkY ckxufxd okH;EIef; ajymqdkaeao;wkef;/ udkwifatmihfpmudk BudKufMuwm? BudKufMuwm/ wu,fh tl;trl;ygyJ/ pma&;q&mwpfa,muf&JU pm vli,fawGMum;rSm vlBudKufrsm;vkdufykHuawmh wu,fhpHcsdefygyJ/ uRefr wpfoufrSm uaeYxufxd rBuHKzl;ygbl;/ NyD;awmh pma&;q&mwpfa,muftaeeJY tzdESdyfcH&ykHrsmuvnf; olrwlatmif &SdcJhw,f/ OD;vSeJY udkwifatmifu cifw,f/ cifwmvnf; rajymeJY/ olwkdYESpfa,muf twlwlaeMu&wm ESpfeJYcsD tMumBu;D r[kwv f m;/ tJ'v D a kd e&mrSm twlaeMu &w,fq& dk if wjcm; b,fae&mrSm twlae&wmeJr Y S rwlb;l / ykdcifykdoHa,mZOf jzpfavh &Sdygw,f} (pm? 30) ]q&m\ emrnfausmf pmtkyjf zpfaom ]NrKd i} f 0wKBu;D udk jynfNrKd & U dS rdwa f qGwpfO;D xHrS iSm;&rf; zwfz I ;l onf/ ]yxrwpfBudrf aysmufqkH;oGm;ojzifh 'kwd,tBudrf ckepfusyfjzifh 0,f&avjcif;yg/ pmtkyfudk jrwfEkd;yg/ pmtkyfrckd;ygESihf} (pmtkyfykdif&Sif\ rSwfcsuf) [kdwkef;u ykqkd;wpfxnf ckepfusyf/ ]NrdKif}udk nOD;ydkif; uRefawmf pzwfonf/ yxrawmh n 10 em&Davmufrm S &yfrnf/ tdyr f nf pdwu f ;l xm;onf/ oda Yk omf vufu rcsEi dk a f tmif pGJaeonf/ rkd;pifpif vif;oGm;onf/ eHeuf 7 em&Dxkd;NyD/ rNyD;ao;/ 9 em&Dxkd;vQif uRefawmf tvkyfvkyf&m jynfaq;kHBuD;rS uRefawmfhukd vmac: &onftxd pmtkyfudk oJoJrJrJ zwfchz J l;onf/ uRefawmf b,fawmhrS arhEkdifrnfrxif/ uRefawmf xrif;vc ay;pm;onfh xrif;qkdifrS tpfrBuD;udk xkdtaMumif; ajymjyrdonf/ ol zwfMunfh csifonfqkd ay;vkdufonf/ aemufwpfaeY eHeuf aeawmfawmfaejrihfcsdefwkdif ol qkdifrzGifhEkdifao;/ ar;Munfhawmh xifonfhtwkdif; olronf wpfnvkH; ]NrdKif}udk zwfaecJhonf} (pm? 184)

a':atmifqef;pkMunf&JU *syefEkdifiHu rdwfaqGwpfOD; jzpfwJh Ekd&DukdtkdYpkdYu a':atmifqef;pkMunfqDukd ay;pm taeeYJ a&;om;xm;wJh pdwf0ifpm;zG,f pmtkyfjzpfygw,f/ bmomjyefol roDwm(prf;acsmif;)u rl&if;pma&;olxH qufoG,fNyD; bmomjyefqkdcGifh awmif;cHNyD; jyefqkd a&;om;xkwfa0vkdufwJh pmtkyfjzpfygw,f/ EkdifiHa&;? vlrIb0eJY ,Ofaus;rI? cHpm;csuf pwmawGukd El;El;nHn h hH zGUJ EGx UJ m;wJh pmtkyjf zpfwt hJ wGuf jynfop Ul mtkyp f ifay:rm S 0rf;omtm;& wifxm;&r,fh pmtkyfwpftkyf jzpfaMumif; ygAsm/ ]pku jrefrmjynfudk b,fvkd oabm&vJvdkY olYudk ar;awmh ]ylw,f? rcHEi dk a f vmifatmif ylw,f}/ rcHEi dk a f vmufatmif ylw,f}vdo Yk m txyfxyf ajymae ygawmhw,f/ olu tdE, d toGm;rSm jrefrmjynfukd 0ifcw hJ ,fvYkd qka d wmh uRer f rSm wHcg;ydwf rl0g'&Sa d ewJh jrefrmjynfudk bmvkdYoGm;cJhwmvJqkdNyD; awG;Munfhawmh qkdAD,ufa&m? jrefrmyg qkd&S,fvpf EkdifiHawGrdkYqdkwm oabmaygufrdvmygw,f/ a*smhcsfatmf0Jvf&JU ]wd&mef um}wdkY? ]1984} wdkY qkdwm qkdAD,ufeJY jrefrmudk MunfhNyD; a&;w,fvdkY qkdMuw,f r[kwfvm;/ wpfEkdifiHu odyfat;NyD; aemufwpfEkdifiHu odyfylaewmawmh uGjJ ym;wmayg/h k&e S YJ jrefrmrSm Eki di fa H &; pdwu f ;l wlNy;D *syefeYJ jrefrmrSmawmh qmuD[efcsi;f wlw,fvYkd qk& d rSmayga h v/ EkdifiHa&; pdwful; qkdwm tcsdefajymif;vm&if ajymif;vJoGm;Ekdifayr,fh tpm;tpmudkawmh ajymif;zdkY rvG,u f y l gb;l / ydNk y;D vnf; at;csr;f wJh wlnr Dr I Ykd tpm;tpmwl&wm aumif;wmaygv h Ydk awG;rdaeygw,f/ uRer f eJp Yk ESpfa,mufpvHk;u atmufpfzdkY'frSmqkd&if EkdifiHjcm;om;vkd aecJh&wmudk;/ 'gayrJh uRefru jrefrm a&m *syefrSmyg wlnw D Jh tpm;taomuf ,Ofaus;rI &Sdaewmudk kwfw&uf arhaecJhwmyg} (pm - 50) ]1989 Zlvdkif 20 rSm pk aetdrftus,fcsKyfusawmh uav;awGu aEG&moDausmif;ydwf&ufrkdY oleJY twl &Sa d eMucse dy f g? pku olNY cx H u J ae axmifukd ac:om G ;cH&wJh ygw0 D ifeYJ vkya f zmfui kd z f ufawG enf;wl olu Y kd axmifukd ac:om G ;zkYd tpmiwfcH qEjycJy h gw,f? tJ't D jzpfukd rku d u f ,feYJ om;ESpa f ,mufu awGU jrifc& hJ wmayg?h olv Y a l wGukd axmifxJrSm aumif;aumif;rGefrGef xm;yghr,fvdkY uwd&awmhrS pku tpm jyefpm;wmrdkY pkpkaygif; 11 &uf tpmrpm;cJhygbl;/ tJ'Daemufydkif; rdkufu,feJY uav;awG t*Fvefudk jyefvmcJh&NyD;aemuf 2 ESpfeJY 4 vvHk;vHk; pktdrfu zke;f vnf; tjzwfc& H um rdom;pkqu D pmvnf; vufcc Hi G hf r&Sc dw hJ mrdYk tquftoG,f tm;vH;k jywfawmufc& hJ jyefygw,f/ rkdufu,fh tajymt&awmh pku aetdrf0if;xJu yef;NcHxJqif;NyD; aepm vIHcsif vdkYawmif r&cJhygbl;/ pku aiGaMu;a&; tusyt f wnf; &Sc da hJ yr,fh tdru f y&dabm*ta[mif;awG a&mif;Ny;D tqifajyatmif aecJ& h ygw,f/ pku ud, k u hf , kd u f , dk f xde;f csKyw f hJ ae&mrSm tpGr;f xl;&So d v l Ykd qd& k rSmyg/ olb Y 0udo k l pnf;urf;eJY armif;ESio f v l nf; jzpfygw,f/ 'Dawmh aetdrftus,fcsKyf qdkwm olYtwGuf odyfcufcJcJhyHk r&ygbl;/ 'grSr[kwf ppftpdk;&taeeJY olYudk,fol jyefvnf jyifqif rGrf;rHzdkY tcGifhta&;xl;BuD;udk rxifrSwfbJ ay;cJhw,fvdkYvnf; qkdEkdifrvm;yJ/ pkuawmh pmawG vSr dz hf wfcy hJ gw,f/ pmzwf&wmudk olu taysmq f ;kH yJu;kd / w&m;tm;xkwr fe I YJ pmzwfjcif;uvnf; olYudkudk,fydkif EkdifiHa&;tawG;tac: awG &vmapcJhygw,f/ 'ghtjyif aetdrftus,fcsKyf&JU toD;tyGifhuawmh ]aMumuf&GUH jcif;rS uif;vGwfjcif;} yJ jzpfygw,f/ om;awGudk rapmifha&SmufEdkif? rdom;pk b0udk raysmfydkufEkdifbJ txD;useu f mv ajcmufEp Su f kd jzwfoef;vdu k & f wJt h wGuf pk[m oHrPdvkd rmausmwJh Eki di fa H &;orm;wpfa,muf jzpfvm&ygawmhw,f} (pm - 63? 64)

qkdif;pkrSonf ref[kdif;qDodkY ukd,fwkdifa&; twKywdaygif;csKyf? AkdvfrSL;csKyf a[mif; ausmfaZm NzdK;armufompmay? 'kwd,tBudrf? atmufwkd bmv? 2012/ wefzkd; - 7500 usyf
vGwfvyfyGifhvif;vmwmeJY trQ ol&Jaumif;awG&JU kyfykHvTmawG[m jynfoMYl um;rSm xif&m S ;onfxuf xif&m S ;Bu;D us,v f mygw,f/ uGey f sLwm pmpDpm&Gufrsm;ukd wpf&GufpD wpfppDcsKyfNyD; zwfIcJhMu&wJh AkdvfrSL;csKyf ausmfaZm&JU ukd,fwkdifa&; twKywd pmtkyfjzpfygw,f/ tckawmh pmtkyf wpfty kt f jzpf oyfoyf &yf&yfeYJ awG& U awmh tvGe0 f rf;om&ygw,f/ pmtkyf twGif;rSm owfykHowfef; trSm;t,Gif; awmfawmfrsm;rsm; awGU&wm twGufawmh pdwfraumif; jzpf&ygw,f/ aemufwpfBudrfrsm; jyefvnf xkwa f 0r,f qk& d ifawmh tJ'D trSm;t,Gi;f rsm;ukd jyifqifzYdk vky d gvdrr hf ,f/ ]wpfcgwGif AkdvfjrihfatmifBuD; uJhokdY pdwfqkd;NyD; qlqlylyl vkyfrdonf/ xkdudp AkdvfcsKyfatmifqef; odaomtcg AkdvfcsKyfatmifqef;u xkdudprsKd; AkdvfjrihfatmifBuD;rS yaysmufoGm;atmif &nf&G,fNyD; Akv d jf riha f tmifBu;D tm; ac:um jypfwif qlya l vonf/ Akv d c f sKya f tmifqef;u odYk qlyz l ;l onf r&Sc d /hJ tm;vk;H u 0kdif;NyD; xkdudp odMuonf/ AkdvfjrihfatmifBuD;onf ol rsm;pGm MunfndK av;pm;aom AkdvfcsKyfatmifqef;u olYudk yxrqkH; ac:,lNyD; jypfwif qlylonfudk rsm;pGm emMunf; rsm;pGm &SufoGm;ykH&onf/ rsuf&nfawGESihf ikHYcHNyD; AkdvfcsKyftcef;rS xGufvmonf/ rMumrD AkdvfjrihfatmifBuD; tcef;rS aoewfoHMum;& uRefawmfwkdY ajy;0ifoGm;aomtcg AkdvfjrihfatmifBuD;rSm OD;acgif;rS aoG;awG xGufaeNyD; tm;vQm;arSmuf aoqkH;aeonfukd uRefawmfwkdY 0rf;enf;aMuuGJzG,f awGU&awmhonf/ AkdvfjrihfatmifBuD;onf olYajcmufvkH;jyL; aoewfBuD;jzihf olYem;xifawhNyD; olYukd,fol ypfowf vkdufykH&onf/ uRefawmfwkdY tm;vkH; rsuf&nfawGESihf ,lusHK;r& 0rf;enf;aMuuGJ&ygawmhonf/ AkdvfcsKyfatmifqef;vnf; tvGef aMuuGJpGmESihf tjcm;buf vSnfhxGufoGm;ygonf} (pm? 82) ]tNidrfhrif;orD;u y&dowfudk ausmay;NyD; xkdifaepOf vl&TifawmfwpfOD;u tNidrfhrif;orD;\ ausmudk bDtkdifat[k a&;xm;aom pm&Gufwpf&Guf vmuyfvdkufygonf/ tNidrfhrif;orD;ukd odrf;ydkuf vkdufonfh oabmjzpfygonf/ (xkdacwf xkdumvu ]ypnf;}rsm;ukd odrf;ykdufonfhtcg bDtkdifatuyfonf [laom a0g[m&awmif &SdcJhygonf) yGJMunfh y&dowfxJwGif bDtkdifatwyfrS &mxl;tBuD;qkH;olrSm uRefawmfyif jzpf[ef&Sdonf/ uRefawmfhteD;rS vltrsm; uRefawmfhudk rsm;pGm tm;emoGm;ykH&onf/ uRefawmfvnf; tvGef xlyloGm;ygawmhonf/ uRefawmfwkdY jynfolawGrSm olwkdY\ rauseyfcsufrsm;udk okdYyif azmfjywwfayonf} (pm? 95)

pmrsufESm - 8 odkY

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

vQyfppfr;D vka H vmufatmif ray;Eki da f yr,fh rDwmc uka d wmh wk;d aumufrnfqy dk J
oufndK
ukdcsif;/ a[hvlBuD; vkyfOD;Asm? vkyfOD;/ wpfckckawmh vkyfOD;/ ukdrif;/ bmukd vky& f rSmvJ/ orwae&mrSe;f zkv Yd m;/ usKya f wmh rrSe;f aygi/f jrefrmEki di fr Hm S orw jzpfzr Ydk sm;? pdwr f 0ifpm;aygi/f t&ifq;Hk ygwa D xmif&r,f/ NyD;awmh tJ'y D gwDudk 2015 a&G;aumufyr JG m S Eki da f tmif vkyf&r,f/ &Sd&SdorQ ae&mwkdif;rSm usKyfwkdY ygwDu tm;vkH; Ekdifatmif vkyf&r,f/ tJ'gawmif raocsm ao;bl;Asm/ tJ? orwjzpfygNyw D ?hJ wpfcc k k tqifrajyvkYd qkdNyD; um vkHuae ta&;ay: tajctae aMunm&if wpfcg cufO;D r,f/ tJ 'gayrJh wpfca k wmh &Sw d ,f? usKyf orw vkyfr,f rvkyfbl; qkdwm jynfolvlxkukd aMunmr,f qk& d ifawmh usKyb f momusKyf aMunmr,f aemf/ cifAsm; Mum;uae? usKyfu orw b,fawmhrS vkyfrSm r[kwfbl;qkdNyD;awmh 'Dvkd ajymxm;ygw,f qkNd yD;awmh aMunmwmawG bmawG rvkyy f geJA Y s aem/ Eki di fa H &;qkw d m ajymvk& Yd wm r[kwb f ;l / uk, d o hf abm wpfckwnf;eJY qkH;jzwfvkdY&wm r[kwfbl;As/ bmukdrS tjywfajymvkdYr&bl;/ 'gyJ/ ukdcsif;/ cifAsm;uvnf; bmawG avQmufajym aewmvJ/ cifAsm;ukd b,folurSvnf; orw ra&G;ckdif;bl;/ 'DrSm aemufraeeJY/ uRefawmf ajymcsifwmu rDwmcAs/ rDwmc/ ukdrif;/ aMomf? 'gvm;/ 'guawmh tpkd;&awG b,fvkdajymif;ajymif;? ajymwmqkdwmawG b,fvkdajymif;ajymif;? rlawG b,fvkd ajymif;w,fyJ ajymajym? vkyy fv Hk y ke f nf;awGuawmh rajymif;bl;qkw d hJ oabmayghAsm/ 'gygyJ/ BudKvnf; rajymbl;/ wufcsif oavmuf csufcsif; wufw,f/ tJ'Dvkd wufr,f qkd&ifvnf; BudKajymNyD; jynfolUoabmxm;av; bmav; em;axmif? tjyeftvSef ajymp&m&Sdwm olvnf; ajym? uk, d v f nf; ajym/ Ny;D awmhrS qk;H jzwfayg/h vTwa f wmfwYdk bmwku Yd vnf; bmrS rwwfEi dk Mf uawmh bl;vm; rodbl;/ ukdcsif;/ bmukd wwfEkdif&rSmvJAs/ ukdrif;/ tenf;qkH;awmhAsm? jynfolU 0efaqmifrI p&dwfawG? wkd;jrifhr,fqkd&if tenf;qkH; b,fE& S uf BuKd wif ajym&r,f? b,fvdk tajccHra l wGeYJ wGufcsufNyD;rS aps;jrifh&r,f? jynfolUoabmxm;ukd ukdrif;/ tJ'gyJ ajymaewmav? wpfqdwf&Sd jynfol vlxkukdyJ zdaxmif;ae&ifawmh roufom bl;As/ usKyfwkdYrSm tJ'Dvkd bkrod brodeJY cH&wmawG rsm;vSNyD/ t&ifwpfcg "mwfqDaps;awG wufwkef; uvnf; ukdrif;ukdEkdifwkdY &Spfq,fh&Spfacgif;aqmifawG axmifawmifusukefMuw,f r[kwfvm;/ ukdcsif;/ tif;? [kwfw,faemf/ tcka&m? olwdkYawG bmvIyf&Sm;rIrS rvkyfMuawmhbl;vm;/ uk, d a f wGuawmh rvkyw f wfygbl;? olwa Ydk wG qEawG bmawG jyMu&ifawmh 0efBuD; jyefrsm; pOf;pm;rvm; rodb;l / cifAsm;eJY cifw,f r[kwv f m;? enf;enf;yg;yg; ajymMunfhygvm;/ ukdrif;/ cifAsm;uawmh vkyfNyD/ t"du uawmh usKyfwkdY jynfolvlxkukd owif; aoao csmcsm ay;zkdY vkdwmygyJ/ bmaMumifh wuf&ygw,f? tcsdefvnf; ay;&r,f? aemufESpfus&if pNyD; rDwmc wuf&ygawmhr,f? 'grSr[kwf aemufajcmufv Mum&ifaygA h sm/ Ny;D awmh 'Dvdk 0ke;f 0ke;f 'ki d ;f 'ki d ;f awG vky& f if? wjcm; tpdwftykdif;awGuyg aps;awG vkdufwuf vmEkdifw,f/ ukefaps;EIef;awG bmawG wufukefr,f qk& d if vlawGrm S ESpc f gok;H cg emukeMf uvdrr hf ,f/ tJ'v D dk jzpf&if wki d ;f jynfu rNir dr f ouf jzpfue kO f ;D r,f/ wki d ;f jynf rNir dr f oufjzpf&if aemufqufwv JG mrSmawGu odw,f r[kwfvm;/ ukdcsif;/ tm? cifAsm; ajymrSyJ/ [kwfw,faemf/ awmfawmfao;wJh jyemawmh r[kwb f ;l As/ ukdrif;/ b,fao;vdrfhrvJ/ trsm;qkH; cH&rSmu jynfov l x l q k a dk yr,fh tpk;d &vnf; oufom vdrfhr,f rxifeJYAs/ EkdifiHwum tv,frSma&m? tmqD,HrSma&m? rsufESmysufp&mawG trsm;BuD; jzpfoGm;EkdifwmAs/ odyfayghao;ao;awmh r[kwfbl;/ tvsifpvkdeJY vkyfvkdY aumif;wJh[m r[kwfygbl;/ Ny;D awmh? t&ifacwfwe k ;f uvkd igvy kc f siw f m vkyr f ,f? rauseyfvnf; *krpkdufbl; qkdwJh ykHpHrsKd; vkyfvkdY r&bl;av/ [kwfbl;vm;/ udkcsif;/ tif;? qD;*drf;awGa&m? tmqD,H Ou|a&m vkyf&r,fhtcsdefusrSyJ...../ 4 Ekd0ifbm 2013

b,fvdk em;axmifMunf& h r,f? tenf;qk;H vTwa f wmf awGrm S b,fvw dk ifjyNy;D b,fvdk aqmif&u G o f ifw h ,f qkdwmrsKd;ukd Oya'jyKoifhw,fAsm/ f ,fAsm/ ckawmh uRea f wmfwa Ydk wG ukdcsif;/ at;? [kww rif; ay;uGmqkd ay;yJaygh [kwfvm;/ ay;&awmhrSmaygh/ ukdrif;/ 'Dva dk wmh r[kwa f o;bl;As/ usKyw f w Ydk pfawG nD&if tpk;d &taeeJY 'Dvu dk p da wG ay:ayguw f hJ tcgrSm usKyfajymwmu 'Dvkd aps;EIef; wkd;jrifh&rSmwkdY? tcGefwkd;rSmwkdY pwJh udpawG ay:vm&if tcGefxrf; jynfoa l wGudk BudKwif today;zkYd vkw d ,f qkw d m&,f? tjyeftvSef ndEIdif;zkdY vkdw,f qkdwm&,fwkdYukd awmif;qkd&rSmayghAsm/ tJ'Dvkd r[kwfbJ ukd,fhoabm wpfcw k nf;eJY wk;d aumufcr H ,fq& dk if oabmrwlEi dk b f ;l qkw d mukd jynfoo Ul abmxm;taeeJY ajymqkjd y&rSmayg/h ukdcsif;/ tr,f? 0efBu;D u ajymw,fAs/ ppfwrf;awG bmawG aoaocsmcsm aumufNyD;rS ajymwmygqkdyJ/ ukdrif;/ tJ'gqkd&if ppfwrf;awGukd b,fwkef;u b,fvkd aumufw,fqkdwm xkwfjyefoifh

wmaygh/ NyD;awmh usKyfwkdYukdvnf; tJ'D ppfwrf;ukd ay;zwfoifw h mayg/h bmawG b,fvdk awG& U NdS y;D ? bmawG rjzpfrae jyKjyifzYdk vkt d yfaew,fqw dk m usKyfwv Ydk nf; odcsifwmayghAsm/ ukdcsif;/ tJ'Dawmh rDwmc wkd;aumufr,f qkdawmh rD;ukdawmh rSefrSef ay;awmhr,fwhv J m;As/ ukdrif;/ 'gawmh usKyfvnf; odcsifoaygh/ 'gvnf; odzkdY vkdwmaygh/ rDwmc wkd;aumufw,f? Ny;D awmh vQyp f pfr;D rSer fe S f vmzkYd uwdjyKw,fq& dk ifawmh wpfrsKd;ayghAsm/ tifAmwmawG? bufx&Dtkd;awG? rD;pufawG? "mwfqDawG? 'DZ,fqDawG tJ'gawGeJY axMunfhNyD; pOf;pm;vkdY &ao;wmaygh/ udkcsif;/ tr,f cifAsm;u ajymvkdYomAs/ uRefawmf &yfuGufxJrSmawmh rD;pufawG bmawG &SdwJholu wpf&yfuGufvkH;rS wpftdrfESpftdrf &SdwmAs/ tJ'Dvkdom aps;wufvkdYuawmh tm;vkH; aoNyDyJ/ rD;rSefrSef rvmayr,fh uRefawmfwkdYtdrfu wpfv wpfvukd ig;axmifeJY ckepfaxmifMum; usw,fAs/ ckwkdif;qkd&if wpfaomif;eJY wpfaomif;cGJavmuf usawmhrSm/ uRefawmfwkdY 0ifaiGeJY b,fhES,fvkyfrvJ/

pmrsufESm - 7 ? acwfudkxif[yfaom pmtkyfrsm;. . . rS tquf


jrefrmEkdifiH\ jynfaxmifpkvTwfawmfukd teD;Munfh ta0;Munfh atmif'if acwfjywkdufpmay? yxrtBudrf? atmufwkdbmv 2013/ wefzkd; - 2500 usyf
jynfolUacwf*sme,f twGJ 3 trSwf 124? Ekd0ifbm 2012 upNyD;? twGJ 3 trSwf 160? Mo*kwf 2013 twGif;rSm azmfjyyg&SdcJhwJh atmif'if&UJ jrefrmEki di f& H UJ vTwa f wmfrsm;ukd taMumif;jyKNy;D Eki di fw H um vTwfawmfrsm; taMumif;? jrefrm vTwfawmfawG&JU tcuftcJeJY jyemrsm;taMumif;? vTwfawmfawGrSm&SdwJh jyKjyifoifhwJh tcsut f vufrsm; pwJh pwJh vTwa f wmfqi dk & f m a0zef ok;H oyfcsur f sm; pmtkyf jzpfygw,f/ jynfolYacwf*sme,frSm azmfjycJhpOfuwnf;u apmifhMunfh zwfIcJhMu&wJh aqmif;yg;rsm;vnf; jzpfygw,f/ jrefrmhEi dk i fa H &;ukd odcsiw f ,fq& dk if pmtkyp f ifay: wifxm;Ny;D zwfI udk;um;&r,fh pmtkyfwpftkyf jzpfygw,f/ c&D;pOfeJY tpnf;ta0;p&dwfawGaygif;&if vTwfawmf udk,fpm;vS,fwpfa,muf[m wpfESpfudk usyf 45 ode;f avmuf &ygvr dr hf ,f/ 'Dawmh olwa Ydk ewJt h r d ?f olwp Ydk ;D wJu h m;? olwy Ydk i dk w f hJ ypn;f awGuMkd unf& h if olw0 Ykd ifaiGeYJ vdu k favsmnDaxGrI &Sd r&Sd odEi dk fygw,f/ tjcm;ud, k y fi kd f &if;ES;D jrKyfEr HS r I sm;? pD;yGm;a&;vkyi f ef;rsm;u 0ifaiG&w,f qk& d ifvnf; tJ'v D y ki f ef;rsm;[m oef& Yi S ;f pifMu,fwhJ vkyi f ef;rsm; [kwr f [kw?f vlxb k 0udk epfemapwJh vkyi f ef;rsm; [kwfr[kwf avhvmMunfhoifhygw,f/

(2) rdom;pk[mvnf; ta&;BuD;ygw,f/ wu,fawmh vmbfaiGqdkwm wm0ef&SdolqD wkdufdkufvmwm r[kwb f J aemufaz;ayguu f 0ifwmyg/ wm0ef&o dS a l wG&UJ tdra f xmifzufawG? om;orD;? om;ruf? acR;rawG[m vmbfaiGvufcH&m wHcg;aygufBuD;rsm; jzpfwwfMuygw,f/ 'Dawmh vTwfawmf udk,fpm;vS,frsm;&JU rdom;pk 0ifrsm;udkvnf; avhvmoifhygw,f/ vmbf,ljcif;wifru vTwfawmfudk,fpm;vS,& f JU t&Sdeft0gudkoHk;NyD; 'Drdom;pk0ifawGu vlxktay: armufrm dkif;yswm? txl; tcGifhta&;awG &,laewm &Sd r&Sdudkvnf; avhvm &rSmyg} (pm - 118) ]'DuaeY jrefrmEkdifiHu jynfaxmifpk vTwfawmf&JU tcef;u@&JU vIyf&Sm;rIrsm;udk b,fvdk jrifygovJvdkY ar;awmh OD;rif;udkEkdifu tckvdk ajzygw,f/ ol axmifxJrSm pmzwfcGifh r&cif tcsdefwkef;u pmzwfcsif vGef;vkdY tdrfu ydkYay;wJh aq;ayghvdyfawGudk tjrefukefatmif aomufzGm/ NyD;awmh aq;ayghvdyfzifu owif;pm jzwfydkif;rsm;eJY vdyfxm;wJh aq;ayghvdyf tpDcHudk pdwf&Snfvuf&Snf cGmNyD; tJ'Dowif;pm jzwfydkif;uav;awGrSm ygwJh wpf0ufwpfysufpmawGudk tirf;r& zwfcJh&ygw,fwJh/ wpfcg ol zwf&wJh owif;wdkuav;u tar&duefjynfaxmifpk txuf vTwa f wmfa&;&m aumfrwDwpfc& k UJ Mum;emyGw J pfcr km S pDti kd a f tvdYk ac:wJh A[dk axmufvr S ;f a&;tzG& UJ UJ efMum;a&;rSL;u vma&mufNy;D tar&duef txuf vTwa f wmftrwfrsm; ar;jref;wmawGukd ajzMum;&wJh owif;ygwJh? olYtaeeJY tifrwef tHhMordygw,fwJh/ pDtdkifatqdkwm tar&duefjynfaxmifpkrSm tifrwef MoZmBuD;rm;wJh axmufvSrf;a&; tzGJUtpnf;BuD; jzpfwmrdkY ar;cGef;awGudk ajzMum;&w,f qkdwmukd olYtaeeJY rsm;pGm auseyfrdygw,fwJh/ jrefrmEkdifiHvdk axmufvSrf;a&;eJY ppfwyf tmPm BuD;rm;vGef;wJh wki d ;f jynfrm S vnf; jynfov l x l u k kd ud, k p f m;jyKNy;D jynfov l x l u k , kd p f m; 'DppfwyfeYJ axmufvr S ;f a&; tzGt UJ pnf;awGukd ppfaq;ar;jref;EkdifwJh vTwfawmfrsdK; &SdzkYd ol t&rf;udk arQmfvifhygw,fwJh/ tckxdawmh tJ'Dvdk jzpfvmzdkY rjrifao;ygbl;vdkY ajzygw,f/} (pm? 211? 212)
4 Ekd0ifbm 2013

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

9
olY oli,fcsif;awGuvnf; olac:&if ajy;vmMuwm/ udk,f ,HkMunf&m wpdkufrwfrwf vkyfaewJholudk MunfnKd av;pm;rI &if;pGe J YJ vmMuwmjzpfrm S / uRea f wmfwYkd twef;xJrm S olY oli,fcsi;f ESv;kH cGp Jw d y f g&*l a'guw f m OD;cifarmifaomf&JU orD; &Sdw,f Mum;awmh ol awGUcsif owJh/ 'geJY uRefawmfwdkYu {nfhajrmiftjzpf uyfvdkuf oGm;wm/ uRefawmfwdkYeJYawGUawmh olu &,f&,f armarm/ aMomf . . . wu,fh teDya*;BuD;awGvnf; &,farmwwfoudk;&,fvYkd odrw S v f u kd f&wmaygYav/ q&maomf&JUorD; uRefawmfwdkY oli,fcsif;u tJ'D tcsdef ynmrpHkvifao;aomfvnf; Muif&mwpfoD; &Sa d vNy;D jzpfaeygNy/D tJ'gukd q&mmPfcspf odom G ;awmh olY oli,fcsif; orD;udk tckvdk tm;ay;&Smw,f/ ]a[h bmrS tm;i,fraeeJYuG? ausmif;rNyD;cif tdra f xmifuswm rif;u bm[kwa f o;vJ? rif;tazeJY rif;taru aq;ausmif;om;b0 second MB avmuf uwnf;u tapmBu;D tdra f xmifuswmuG} vdYk ajymNy;D [uf[ufyufyuf &,fjyefyga&m/ uRefawmfh oli,fcsif; tygt0if uRefawmfwdkY tm;vHk; aysmfaysmf&Tif&Tif/ olvnf; olYa&m*gudk acw arhaysmufoGm;yHk &w,f/ aq;ausmif;u cEmaA' ygarmu a'guw f mOD;cifarmifpe d ?f aq;0g;aA' uxdu XmerSL; a'guw f m OD;cifarmifwifwYkd vmMunfMh uowJ/h aq;ynmygarmu orm;awmfBu;D a'guw f m OD;xGe;f wif vnf; ygowJ/h aemufyi kd ;f rSm ola Y &m*g oufomvmwmu wpfaMumif;? vHNk cHKa&; udp pdwr f cswmuwpfaMumif; 'gawG taMumif;jyNy;D olu Y kd aq;kH tcsKyc f ef; jyefa&Ty Ug w,f/ tcsKyc f ef;rSm ae&wke;f olt Y r do f m;awGeYJ awGv U Ykd &owJh/ pma&; pmzwf vkyfvdkY&owJh/ 'Daemufawmh olYaeNrJ rav; tusOf;axmifxJ jyefydkYvdkufygw,f/ 'gu rav; aq;kH&dyf cP cdkcJhwJh q&mhZmwfvrf; wdkav;yg/ &w,fAs? ol rSwr fw d mawGu thMHh op&m aumif;avmuf w,f? um;(v)rwf(p) &JU bmpmtky?f vDeif&UJ b,fpmtkyf pmrsufeSm eHygwf b,favmufrSm bma&;xm;wm b,fvdk zGifhqdkxm;wmu tp tao;pdwf rSwfrd aewmAs} aMomf... aMomf... bkef;BuD;pmcsr,fh teD waBuD; xif&JU/ uRefawmfu ]q&mmPfcspfu rSwfmPf awmfawmf aumif;wmaygY q&m} vdkY 0ifaxmuf vdkufawmh OD;armifu acgif;,rf;ygw,f/ ]rSwfmPf wpfckwnf;aMumifhawmh [kwfr,f rxifbl;As? ol 'Davmuf tao;pdwf rSwfrdaewmu olzwfwJhpmudk ol odyf,HkMunfNyD; tav;teuf xm;vdYk jzpfr,fAs? ESv;kH om;eJY &if;xm;vdYk jzpfygvr dr hf ,f} vdkY ajzw,f/

vGrf;aw; qHk;apcsifbdonf
a'gufwm atmifBuD;

4/
q&meJY awGw U m tJ't D Bur d[ f m aemufq;kH tBur d jf zpfr,f xifNyD;umrS 'DESpf atmufwdkbmvqef;rSm q&meJY aemufwpfacguf xyfawG& U jyefw,f/ q&m&JU use& f pfae ao;wJh ZeD;rSwpfqif/h q&mrBu;D a':yifp/D atmifawmfrl u&if bk&m;ausmif;em;aew,f/ q&m&Sw d e k ;f u aeoGm; cJhwJh tdrfae&mrSmyJ/ q&m 'kwd,tBudrf axmifu vGwfvmawmh MuufawG 0ufawG EdkYpm;EGm;rawG arG;cJhwJh NcHae&m/ awmifom 0Javmif Zmwd q&m mPfcspf/ ynmwwf armifESr 11 OD; xGef;um;wJh rdom;pk/ ppfAdkvf 2 OD;? a&aMumif; tif*sifeD,m 1 OD;? q&m0ef 5 OD;? ausmif;q&mr 3 OD;/ ]q&mu olrsm;udk ulnw D wfw,f? pdwjf ywfw,f? xrif;pm;&if; avwpfcsuf BudKU&if xrif;pm;wmudk tqH;k owfvu kd w f ,f? [if;awG bmawG aMu; rrsm;bl;? csufauR;wm pm;vdkufwmyJ} ]ppwmBuD;udk rpnf;kH;bl;vm;} ar;awmh q&mrBuD;u &,fw,f/ ]uRefru olYudk jyefpnf;kH; vdkufawmh ol bmajym&rSef; rodawmhbl;? uRefru awmxJvu kd r f ,f? 'gayrJh autife, f & lw dS b hJ uf oGm;r,f ajymawmh uRefrudk qJw,f? olu olY0g'udk odyf ,HkMunfwm} wJh/ ]yxrtBur d f tzrf;cH&Ny;D axmifu xGut f vm q&mBu;D a'guw f mOD;boef;u olu Y kd aq;kBH u;D ac:Ny;D EdkifiHjcm; oGm;rvm; ar;ao;w,f? olu cGJpdwfynm 0goem ygw,f? 'gayrJh olu roGm;awmhbl; jiif;vdkufw,f} ]ol uswm 1989 rwfv 20 &uf? wkwfjynf e,fpyfawmxJrSm? zsm;emvdkYawmh [kwf[ef rwlbl;? wdkufyGJuswmvnf; r[kwfbl;? tpdk;& ambush rdwmvm;? olwdkY tcsif;csif; ypfMucwfMuwmvm; uRefr rodbl;? oli,fcsif;wpfOD;&JU wlav; ajray: jyef0ifvmawmh olu q&musqHk;yHk odcsif&if ajymjy csifw,fvdkY ajymw,f? uRefr em;raxmifawmhbl;}

Albert Schweitzer

Norman Bethune

1/ uRefawmfwdkY aq;ausmif;om; b0wkef;u aemfref AufoGef; (ESvHk;vSq&m0ef) wdkY tJ(v)bwf&dTKufZm wdkYvdk emrnfawGeJY wGJNyD; em*odef;vdIifwdkY a'gufwm PfcspfwdkY emrnfawG pMum;zl;w,f/ b,fol ajymw,f&,fawmh rrSwfrdawmhygbl;/ [dkvl'Dvl ajymMuwmawG? [dku 'Du Mum;&wmawG pkNyHK rSwfrd aewm jzpfrSmyg/ uRefawmfwdkYwpfawG ol&Jaumif; &Smaecsdef/ q&m em*odef;vdIifu emrnf ydBk uD;ayr,fh q&mmPfcspfu rav; aq;ausmif;u q&m jzpfaeawmh uRea f wmfwYkd &ifbwfeYJ yde k ;D pyfavoayg/Y olu cEmaA' XmerSm q&mvkyo f m G ;cJw h m/ 'DXmexGuf emrnfBuD; aemufwpfOD;u q&mnDnDvdkY odMuwJh a'gufwmcifarmifat;/ tarrm (vlxka':trm) &JU armif ti,fqHk;/ q&mmPfcspftaMumif; [dku wpfpGef;wpfp od&/ 'Du wpfpe G ;f wpfpMum;&/ q&mhZeD;u u&ifvr l sKd ; olemjyK q&mrBuD;wJh/ q&mr yifpDazwJh/ q&mu tck atmifawmfrl u&if bk&m;ausmif;teD; aeaeowJ/h MuufNcH &So d wJ/h tck vuf&dS aq;ausmif;u q&mawG ygarmuawG[m olY abmf'gawGwJh/ wpfcgawmh uRefawmfudk,fwdkif usHK;a&SUvrf;rBuD;ay: pufbD;eJY jzwfoGm;ocdkuf q&mmPfcspfudk t&Sifvwfvwf jrifvu kd & f w,f/ ta&mifrr JG JG pufb;D BuD;pD;vd/Yk aemuf u,f&, D mBu;D Bu;D tay: Muufjcif;Bu;D wpfv;kH wifv/Ykd jznf;jznf;rSefrSef eif;oGm;wm awGU&w,f/ olY&JU emrnfausmf rkwfqdwfzm;zm; qHyifzm;zm;u avxJ wvGifhvGifh/ olYudk yxrqHk; tBudrf jrifzl;oGm;jcif;/

ESvHk;om;ESSifh &if;cJh&owJh/ b0 wpfckvHk; &if;cJh&owJh/ olwdkY udk,fydkif b0a&m? rdom;pk0ifawG&JU b0a&m? rdwfaqG oli,fcsif;awG&JU b0yg rusef/ b0 wpfck? eSpfck? oHk;ck . . . &if;cJh&? yHkatmcJh& NyD;rS . . .

3/
q&mhukd wwd,tBur d f awG& U wm vlu, kd w f i kd r f [kwy f g/ oleJY twl tusOf;us &JabmfwpfOD;u ajymjywJh olY taMumif;yg/ ajymolu [dktxJrSm oleJY &if;&if;eSD;eSD; jiif;cJh cHkcJholwpfOD;/ wyfrawmf AdkvfBuD;a[mif;/ olYemrnfu OD;armif qdkygpdkY/ OD;armifu rav;rSm cP aezl;w,f/ atmifawmfrl tauGe U m;rSm/ uRea f wmhf oli,fcsif;wpfa,mufu OD;armifeJY oduRrf;&mu ol ac:om G ;vdYk OD;armiftr d f a&mufz;l ? OD;armifeJY pum;ajymzl; wmyg/ tJ'D tacgufu yxrqH;k eYJ aemufq;kH tacguf ygyJ/ OD;armifeJY pum;pyfrdpyf&m ajym&if; OD;armif&JU axmifwGif; tawGUtBuHKawGqD a&mufoGm;ygw,f/ tJ'DrSm q&mPfcspfeJY xyfawGU&wmyg/ OD;armifu ]a'gufwm mPfcspfu xrif;pm;zdkY wef;pD&if aemufqHk;u pDwmAs? at;at;aq;aq; &yfapmifhaewmyJ? olYtvSnfh a&mufcgeD; xrif; ukeo f m G ;w,f qd& k ifvnf; bmrS ajymraebl;As? &Sw d m pm;wmyJ} wJh/ a[mAsm . . tm[m&od'dNyD;wJh teDBuD; ygvm; [kdU/ ]oleJY axmifxJaewkef; tm;wJhtcsdef jiif;Mu cHkMuwm/ philosophy awG psychology awG ism awG tpHHkaygYAsm? uRefawmfu psychology ,lvmwJh aumifqdkawmh olY cHjiif;wmaygY/ oluawmh odwJh twdi k ;f uGejf rLepf? ky0 f g'D/ materialist? uRefawmfu idealist? ol[m ajym&avmufatmif pmawmfawmf zwfwJhvl? awmfawmf rSwfrdwJhvlqdkwm awGUvm zuf'&,f jynfaxmifpk ygwD [m ygwD xlaxmifcGifh ruscifu nDaemif wki d ;f &if;om;rsm; zuf'a&; &Sif;qkdwJh trnfeJY wkdif;&if;om; ygwD tm;vkH;qkdif&m ta&;awG vIyf&Sm;cJhygw,f/ wkdif;&if;om; ta&;rSm ydkNyD; xdxa d &mufa&muf aqmif&u G E fi dk z f Ykd ygwDawG pkpnf;&aMumif; OD;apm oef;jrihfu ajymygw,f/ ]tm;vkH; pkpnf;r,fqkd&if tiftm;u ydNk y;D aumif;w,f? ykNd y;D cki dr f mw,f? ykNd yD; awmifw h if;w,f?

2/
oleJY uRefawmf 'kwd,tBudrf awGU&wmu uAsm rqefvSbl;/ rav; jynfolYaq;kH zsm;emaqmif 2

rSm/ q&mu tusOf;pHb0/ 'kwd,tBudrf tusOf; usjcif; (1974-1980)/ rav; axmifxr Jm S / &ifbwf atmifhvdkY axmifuae aq;kHvmwufwm/ rav; aq;kHa&mufawmh tcsKyfom;awGxm;wJh guard room rSm yxrxm;w,f/ aemifawmh a&m*g tajctae ta&;BuD;vdkY wm0efcH q&m0efBuD;u q&mhudk zsm;emaqmif 2 qD a&Tv U u kd Nf y;D aq;0g; ukoay;w,f/ olYvufrSm vufxdyfwef;vef;eJY/ ckwifeJY wGJcsnf xm;w,f/ trsm;tjrifrm S rwifw h ,fb;l xifvv Ykd m; rod/ wm0efcH q&m0efBuD;u q&mhudk pmoifcef; axmifa h v;rSm rodrom ae&may;xm;w,f/ usnu f , G f rsufu, G /f uRefawmfww Ykd pfawG pmoiftNyD; q&mhukd oGm;MunfMh uwm rSwr fa d o;awmh/ odcsip fw d o f ufouf wpfcw k nf;eJY oGm;Munfc h MhJ uwm r[kwy f gb;l / q&mu ac:vdkYyg/ q&mu ola Y usmif;aezufawG vkya f zmfui kd z f uf awGukd ac:awGa U vh&w dS ,f/ pum; ajymcsi& fm S wmaerSm/

5/
ESv;kH om;ESi S hf &if;cJ& h owJ/h b0 wpfcv k ;kH &if;cJ& h owJ/h olwdkY udk,fydkifb0a&m? rdom;pk0ifawG&JU b0a&m? rdwfaqG oli,fcsif;awG&JU b0yg rusef/ b0 wpfck? eSpfck? oHk;ck . . . &if;cJh&? yHkatmcJh&NyD;rS . . . tz wdkif;jynfBuD;twGuf oDcJh& usL;cJh&wJh vGrf;aw;awG wGifa&GU wpfcef; &yfapcsifygbd awmhonf/

zuf'&,f jynfaxmifpk ygwD xlaxmifcGihf us


2010 a&G;aumufy0 JG if wki d ;f &if;om; ygwDawGu uk, d p f m;vS,t f rsm;pk yg0ifwJh zuf'&,f jynfaxmifpk ygwD xlaxmifzdkY jynfaxmifpk a&G;aumufyGJ aumfr&Sifu atmufwkdbm 28 &ufpGJeJY cGihfjyK vkdufygw,f/ wki d ;f &if;om; ygwa D wGtaeeJY rdrjd ynfe,f r[kww f hJ tjcm;a'o awGrSmyg a&G;aumufyGJ 0ifNyD; wki d ;f &if;om; tcGit fh a&;eJY wef;wl nDrQa&;awG aqmif&GufEkdifzdkY ygwD xlaxmif&jcif; jzpfaMumif; ygwD wnfaxmifow l pfO;D jzpfwhJ OD;apm oef;jrihfu ajymygw,f/ ]yxrwpfcsufu zuf'&,f jynfaxmifpk jzpfzdkY? 'kwd,u Eki di fw H i G ;f rSm &Sw d hJ Eki di fo H m;tm;vk;H wef;wlnDrQ tcGifhta&; &&Sda&;? t"duu wpfumvk;H atmfaewJh vlUtcGihfta&; qkdwmudk ykdNyD; wduswhJ Eki di fa H &;? pD;yGm;a&;? vlra I &; rSm wef;wl tcGifhta&;&zdkY qkdwJh ay:vpDudk ukdifxm;wmyg} ygwD Ou|? 'k Ou|eJY A[kd tvkyf trIaqmif tzGJU0ifawG a&G;cs,fz?Ykd ygwD&UJ tvHeYJ oauFw awG twnfjyKz?Ydk a&Sv U y ki f ef;pOfawG csrSwfzdkYtwGuf ygwD wnfaxmif vdkol yk*dKvf 16 OD;eJY oufqkdif&m wki d ;f &if;om;ygwD acgi;f aqmifawG [m Ekd0ifbm 6 &ufrSm awGUqkH aqG;aEG;zdkY &Sdw,fvdkY qkdygw,f/

tck uRefawmfwkdY zuf'&,f jynfaxmifpy k gwr Dm S qk& d if Armvnf; ygygw,f? tm;vk;H yg0ifwhJ tpktzGUJ jzpfygw,f} nDaemif wkdif;&if;om;rsm; zuf'a&;&Si;f udk 2010 a&G;aumufyJG 0if wki d ;f &if;om;ygwa D wG jzpfMuwJh rGea f 'ovk;H qki d& f m 'Dru dk a&pDygw?D &Sr;f wki d ;f &if;om;rsm; 'Dru dk &ufwpf ygwD? &ckdif wkdif;&if;om;rsm; zGHU NzdK; wkd;wufa&;ygwD? csif; trsKd;om; ygwD? zvkp H a0: 'Dru dk &ufwpfygwD? u,ef; trsK;d om;ygwu D uk, d p f m;

vS,fawGeJY 2012 ckESpfu pwif zGp UJ nf;cJw h m jzpfygw,f/ 'Daemufyi dk ;f ytk0 d ;f ? "Ek? 0? tif;om;? &Sr;f eD? tId csi;f eJY u,m; tp&Sw d hJ wki d ;f &if;om; ygwDawGyg yl;aygif;vmum vuf&dS 16 ygwD &So d m G ;Ny;D jzpfNy;D rMumcifrm S vnf; NyD;cJhwJh&ufydkif;u ygwD xlaxmifci G fh usvmwJh xm;0,fygw?D vDqlygwDwkdYeJY ygwD xlaxmifcGifh wifxm;wJh ucsifjynfe,f zGHU NzdK; wk;d wufa&; ygwy D g 0ifa&mufvmzdYk &Sdw,fvkdY OD;apmoef;jrihfu ajym DVB oGm;ygw,f/

10

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

uRefawmfh &Gmom;rsm;eJY 2008 zGJUpnf;yHk tajccH Oya'


Aokef
zGp UJ nf;yHk tajccHOya'taMumif; a&;om;wifjyaew,fqa kd wmh Oya' ynmeJY toufarG;0rf;ausmif;jyKaeol 'grSr[kwf Oya' pmtkyr f sm;eJY wjcm; Oya'eJq Y i kd w f hJ rSwfwrf;rSwf&mrsm; tMum;u a&;aew,fvdkY xifaumif; xifEkdifygw,f/ trSeftm;jzifh jynfolvlxkqdkwJh pmtkyfyHktMum;rS jynfol wpfOD;wpfa,mufcsif;u ajymqdkwmawGudk pmrsufESmvSeNf yD; zwfcJh&ovdk a&;om; wifjyaejcif;om jzpfygw,f/

twGuf jy|mef;xm;wJh Oya'awGukd rqefu Y si& f bl;vdYk xde;f csKyfxm;NyD; jzpfwt hJ aMumif;? 'gaMumifh vufeuf rygbJ Nidrf;csrf;pGm pka0;jcif;? pDwef;vSnfhvnfjcif; wkdY[m zGJUpnf;yHk tajccHOya'u ay;xm;wJh EkdifiHom; tcGifhta&;awGjzpfwJhtwGuf cGifhawmif;p&m rvdkwJh tjyif tJ'v D kd jyKvy k jf cif;twGuf tjypfay; ta&;,ljcif; vnf; r&St d yfb;l vdYk tNir d ;f pm; q&mBu;D u ajymygw,f/ zGJUpnf;yHk tajccHOya'rSm jy|mef;xm;wJhtwkdif;? EkdifiHawmf vHkNcHKa&; w&m;Oya' pdk;rdk;a&;eJY &yf&Gm at;csrf;om,ma&;wkdYudk xdcdkufaew,fqdk&if oufqkdif&m Oya'rsm;eJY ta&;,lzkdYom jzpfw,fvdkY qkdygw,f/

txGwftxdyf Oya' jzpfvdkY


pum;0dkif;rSmygwJh &Gmom;wpfa,mufu qEjycsifwJh tcsdef jycGifh&Sd&r,fvdkY qdkvdkwmvm;vdkY ar;wJhtcg q&mBuD;u &Sd&rSmayghvdkY ajzygw,f/ odkYaomfvnf; aqmif&u G r f ,fh Nir d ;f csr;f pGm pka0;jcif;eJY pDwef;vSnv hf nf jcif;wkdYtwGuf tcsuftvufrsm;? Oyrm vkyf&wJh taMumif;&if;? ae&meJY tiftm; pwmawGudkawmh tkyfcsKyfa&;tzGJUxH today;wifjyzdkY vdktyfr,fvdkY qdkygw,f/ tJ'D udprsm;twGuf Oya'jyKay;&ef vdt k yfayr,fh Oya'rSm Nidr;f csrf;pGm pka0;jcif;eJY pDwef; vSnhfvnfjcif;udk wm;jrpfydwfyifrI ryg&Sdoifhbl;vdkY q&mBuD;u tmaygiftm&if;oefpGmeJY ajymygw,f/ bmvkdYvJqkd&if zGJUpnf;yHk tajccHOya'qdkwm EkdifiH&JU txGwftxdyf Oya'jzpfvYkd wnfqJ Oya'rsm;eJYwuG topfjy|mef;wJh Oya'awG xkwfjyefwJh trdefYeJY efMum;csufawG[m zGJUpnf;yHk tajccHyg jy|mef;csuf awGukd rxdcu dk a f pzdYk vdt k yfvjYkd zpfw,fvYkd &Si;f jyygw,f/ wu,fvYkd xdcu kd a f e&if b,fvkd vky& f rvJvYkd &Gmom; wpfa,mufu ar;wJt h cgrSmawmh q&mBuD;u a&a& vnfvnf &Sif;rjyEdkifbJ 'gqdk&ifawmh rw&m;rIawG jzpfukefrSmayghvdkY ajzcJhygw,f/ trSefuawmh zGJUpnf;yHk tajccH Oya' yk'fr 322 (c) t& Eki d i f a H wmf zGp UJ nf;yHk tajccHOya' cH k ;kH taeeJY vTwfawmfrsm;eJY udk,fydkif tkyfcsKyfcGifh& wkdif;OD;pD;tzGJU a'oOD;pD; tzGJUwdkYu jy|mef;wJh Oya'rsm;[m zGJUpnf;yHk tajccHOya'eJY nDw G jf cif; &Sr d &Sd pdppfzYkd wm0ef&y dS gw,f/ 'ghtjyif 322 (*) t& tkyfcsKyfa&; tmPmydkifwkdY&JU aqmif&u G c f sur f sm;onfvnf; zGp UJ nf;yHk tajccHOya'eJY nDGwfjcif; &Sdr&Sd pdppfzdkY wm0ef&Sdygw,f/ odkYaomf zGp UJ nf;yHk tajccHOya'qki d& f m cH k ;kH &JU t"dym ,fzi Gq hf c dk suf qHk;jzwfcsuf oabmxm;&,l&ef udprsm;rSmawmh jynfov l x l e k YJ tvSr;f uGmvGe;f vsuf &Sy d gw,f/ 'gaMumifh Oya'rsm; xkwjf yefjy|mef;wJt h cg tJ'O D ya'[m zGp UJ nf;yHk tajccHOya'eJY nDGwfrI&SdaMumif;? zGJUpnf;yHk tajccH Oya'cH k ;kH &JU qH;k jzwfcsuu f kd &,lNy;D rS twnfjyK xkwjf yef &rnfqkdwmrsdK; zGJUpnf;yHk tajccHOya'rSm yg&Sdapcsif Muygw,f/ txufyg ajymqdk aqG;aEG;rIawG[m &Gmom;awG&UJ pum;0di k ;f rSm wpfa,mufwpfayguf ajymqkMd uwmawGukd tqifajy tvdkufoifhatmif a&;om;azmfjyjcif; jzpfygw,f/ odkYjzpf&m zGJUpnf;yHk tajccHOya'eJY oufqi dk o f nfrsm; ygouJo h Ykd roufqi dk o f nfrsm;vnf; awGE Ui dk y f gw,f/ bmyJjzpfjzpf jynfov l x l [ k m EHt k olrsm; r[kwb f J t&m&mudk odwwf jrifwwf cHpm;wwfw,f qkdwm azmfjyvdkjcif;vnf; jzpfygw,f/ trSefuawmh 1974 ckESpf zGJUpnf;yHk tajccHOya'eJY 2008 zGJUpnf;yHk tajccH Oya'wdkY[m tmPm&Sif tpdk;&rsm;u if;wkdY pdwBf uKd uf a&;qGx J m;wJh tmPm&Sip f epf&UJ xGua f yguf rsm; jzpfMuygw,f/ 'gaMumifh if; zGJUpnf;yHk tajccH Oya'rsm;udk jynfolvlxku jyifqifay;zdkY 'grSr[kwf zsufodrf;ay;zdkY awmif;qdkvmwJhtcg wDudk qm;eJY wdo Yk vdk wGea Yf ewwfygw,f/ zGp UJ nf;yHk tajccHOya'udk jyifqifjcif;? zsufodrf;jcif; rjyKEkdifatmif taMumif; trsKd ;rsKd ; jywwfMuygw,f/ jynfov l x l u k kd EHt k olrsm; tjzpf oabmxm;NyD; vGwfvyfrIr&Sd w&m;rQwrI r&Sw d hJ qEc, H y lr JG sm;udk xkwa f zmfajymqdw k wfMuygw,f/ 'gaMumifh zGp UJ nf;yHk tajccHOya'eJY ywfoufvYkd &Gmom; rsm;&JU aqG;aEG; ajymqdkrIrsm;[m tm;enf;aumif; tm;enf;rSm jzpfayr,fh vuf&dS zGp UJ nf;yHk tajccHOya'udk jyifqifvdkwJh jynfolvlxk&JU oabmxm;awG &Sdw,f qdkwmudk wifjyvdkuf&ygw,fAsm/

oHo,jzpf&wJh taMumif;u
Oya'qdkwm jynfolvlxkudk tumtuG,fay;&rSm jzpfygw,f/ odkYaomfvnf; 'Dtaetxm;udk jynfol wkdif;u em;vnf oabmraygufMuonfhwkdifatmif &Hzef&c H g 'Doabmw&m;eJY ,SOw f hJ ajymqda k qG;aEG;rIrsm; &Sv d mwJt h cg rD', D mavmuom; wpfO;D taeeJY jynfol vlxkbufrS a&;om;wifjyzdkY wm0ef&Sdvmw,fvdkY cH,x l m;ygw,f/ wu,fwrf; ajym&&if ajymqkMd uwJh jynfoa l wG[m ud, k b hf 0 ud, k y hf wf0ef;usie f YJ o[Zmw rjzpfwmawG odkYr[kwf qefYusifbuf jzpfaewmawG &Sv d mwJt h cg ud, k w f i dk f cHpm;&rIaMumifh aomfvnf;aumif;? udk,fcsif;pmw&m;t& aomfvnf;aumif; ajymqkd vmMuwm jzpfygw,f/ vuf&t dS m;jzifh jynfov l x l k tMum;u xGua f y: vmwJh cHpm;rItoHawG[m jyKjyifajymif;vJrI a&pD;aMumif; udk oHo,&SdaerIrS xGufay:vmMuwm jzpfw,fvkdY qdE ki dk y f gw,f/ 'Dvkd oHo,jzpf&wJh taMumif;uvnf; vuf&dS aqmif&u G a f ewJh Eki di fa H &;? pD;yGm;a&; ajymif;vJrI rsm;udk tmPm&Siftpdk;&u a&;qGJxm;wJh 2008 zGJUpnf;yHk tajccH Oya' t& aqmif&GufaewJhtjyif OD;aqmifwJh tzGJUtpnf;uvnf; tmPm&SifwdkY wnfaxmifxm;cJhwJh EkdifiHa&; tzGJUtpnf; jzpfaevdkY jzpfygw,f/ wu,fawmhvnf; rqv&JU wpfygwD pepf tmPm&Sif tpd;k &onf vnf;aumif; 1988 ckEp Sv f e Gf t<uif;rJh tmPm&Sif tpdk;&onfvnf;aumif;? acwfrDzGHU NzdK; wkd;wufaom EkdifiHeYJ vlYtzGJUtpnf;

wnfaxmifEi dk a f vmufatmif vHa k vmufaom tcse da f wG &cJy h gvsuf pGr;f aqmifEi dk jf cif; r&Sc db hJ J jynfov l x l [ k m qif;&JrGJawrI EGHtwGif; usa&mufcJh&ygw,f/ EkdifiH&JU pD;yGm;a&;? ynma&;? use;f rma&; pwJh u@awGrm S vnf; tbufbufu edru hf saecJy h gw,f/ 'gaMumifh tmPm&Sif pepf? tmPm&Siw f e Ydk YJ ywfoufaewJh jyKjyifajymif;vJa&; udk oHo,BuD;pGm &SdaeMuwmudk awGU&ygw,f/

jynfolvlxk aqG;aEG;p&mawG jzpfvm


,cktcg umay:&Sd EkdifiHrsm;pGmwkdYtaeESifh tcsdefESifh wpfajy;nD qufo, G E fi dk faom qufo, G a f &;pepfrsm; &SdaeNyDjzpfonfh tm;avsmfpGm rnfonfh taMumif; t&mudkrQ zHk;uG,f xdrfcsefxm;vdkY r&Ekdifygbl;/ zHk;uG,fxdrfcsef &vQifvnf; tcdkuftwefYrQom jzpfygvr dr hf ,f/ aemufNy;D 'Dru kd a&pDpepf atmifjrifatmif taumiftxnfazmfwt hJ cg 'Dru dk a&pDpepf&UJ tESpo f m& t&yf&yfawGjzpfwJh vGwfvyfrI tcGifhta&;rsm;eJY yGifhvif;jrifomrIawG wpfcgwnf; wGJzufygvmrSom 'Drkdua&pDa&; ajymif;vJrIqkdwm t"dym,f&SdrSm jzpfyg w,f/ 'gaMumifh 2011 ckEp S f usr;f opm use dq f t kd Ny;D rSm Eki di fa H wmforwu 'Dru dk a&pDa&; jyKjyifajymif;vJrr I sm; aqmif&u G o f m G ;r,fvYkd ajymqkNd y;D uwnf;u vGwv f yfrI tcGit hf a&;rsm;eJY t&m&m yGiv hf if;jrifomrI&a dS &;wku Yd kd arQmv f ifc h MhJ uygw,f/ 'Dru dk a&pDa&; vrf;jyajryHjk zpfwhJ 2008 zGp UJ nf;yHk tajccH Oya'[m 'Dru dk a&pD pHEe I ;f rsm; vGep fm G avsme h nf;aeonfw h i dk a f tmif tajccH Oya'rSm ygwJh EkdifiHom; tcGifh ta&;awGukd Eki di fo H m; awG jynfjynfh00 r& &SdcJhMuygbl;/ zGJUpnf;yHk tajccH Oya't& Eki di fo H m; tcGit hf a&; jynfjh ynf0 h 0 cHpm;Eki dz f Ykd aqmif&GufolawGudk vnf; tpd;k &u tjypf ay; ta&;,lwmawG rsm;jym;vmcJhygw,f/ tJ'Dawmh zGJUpnf;yHk tajccH Oya'yg EkdifiH om; tcGit hf a&;rsm;eJY ywfoufvdkY jynfol vlxk twGif;rSm ajym qdk aqG;aEG;p&mawG

trSefuawmh 1974 ckESpf zGJUpnf;yHk tajccH Oya'eJY 2008 zGJUpnf;yHk tajccH Oya'wdkY[m tmPm&Sif tpdk;&rsm;u if;wkdY pdwfBudKuf a&;qGJxm;wJh tmPm&Sif pepf&JU xGufaygufrsm; jzpfMuygw,f/ 'gaMumifh if; zGJUpnf;yHk tajccH Oya'rsm;udk jynfolvlxku jyifqifay;zdkY 'grSr[kwf zsufodrf;ay;zdkY awmif;qdkvmwJhtcg wDudk qm;eJY wdkYovdk wGefYaewwfygw,f
jzpfvmygw,f/ jynfolvlxkqdkawmh uRefawmfh &Gmom;awGvnf; ygwmaygh cifAsm/

yk'fr 354 ( c ) udk csKd;azmuf&ma&muf


'gaMumifh &Gmom;awG&JU pum;0dkif;wpfckrSm oufjynfh tNidrf;pm; ausmif;q&mwpfa,mufu Nidrf;csrf;pGm pDwef;vSnv hf nfci G hf Oya' yk'r f 18 eJY ta&;,lc& H rIawG rsm;vmwJh taMumif; ajymvmygw,f/ trsdK;om; 'Drkdua&pD tzGJUcsKyfOu| a':atmifqef;pkMunfu vnf;aumif;? orwH;k jynfaxmifp0 k efBuD; wpfO;D u vnf;aumif;? Nidrf;csrf;pGm pDwef; vSnfhvnfcGifh avQmufxm;rI (&Gmom;awGuawmh qEjycGifhvdkY oHk;Muygw,f) awGudk oufqkdif&mwkdYu cGifhjyKay;zdkY ajymxm;onfhwkdifatmif avmavmq,frSmawmh yk'r f 18 eJY ta&;,lc& H olawG 100 ausmf &Sa d ew,fvYkd owif;wpfcu k kd ud;k um;Ny;D tNir d ;f pm; ausmif;q&mu ajymjyygw,f/ olY&JU tjrift& Nidrf;csrf;pGm pDwef; vSnfhvnfcGifhqdkif&m Oya'yk'fr 18 [m zGJUpnf;yHk tajccHOya' 354 (c) yg jy|mef;csufudk ydwfyif csdK;azmuf&m a&mufaeaMumif; ajymjyygw,f/ yk'fr 354 (c) yg? jy|mef;csuf[m &Sif;vif;aeNyD;? ,if;yk'fr rSmyif xde;f csKyfra I wG &Sa d eNyD;jzpfaMumif; ajymygw,f/ vufeufrygbJ Nidrf;csrf;pGm pka0;jcif;? pDwef; vSnfhvnfjcif;wkdY vkyfwJhtcg EkdifiHawmf vHkNcHKa&;? w&m;Oya' pd;k rk;d a&;eJY &yf&m G at;csr;f om,ma&;wku Yd kd rxdcdkufap&bl;? jynfolwkdY&JU udk,fusifhw&m; tusdK;

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

11
NrdKU BuD;jyBuD;rsm;\ qifajczHk; t&yfrsm;wGif qdk;0g; vSonf/ NrdKv U ,faumif orki d f;0if ae&mrsm;tm; NzdKcs vsuf pD;yGm;a&; vkyfief;&SifBuD;rsm;qDodkY a&mif;pm; Muonf/ ,ck tmPmydkifrsm;onf csefwkNrdKUuJhodkYyif NrdKU jy qifajczHk; a'orsm;udk rsufpdusvmMuonf/

bdk;bGm;rdb acgif;csae&m
pDru H e d ;f Bu;D rsm;udk a'ocH v,form;rsm;u qefu Y sif Muvsuf &Sdonf/ pifppf olwkdYonf v,fajrrsm;udk rpGec Yf m G csiMf uay/ aemufwpfcsuu f pdu k y f sKd ;vkyu f i kd Nf y;D &onfa h iGu puf?kH tvky fr kH sm;rS &Eki dr f nfh tcaiGxuf rsm;onf[k ,HkMunfMujcif;yif jzpfonf/ csefwkNrdKUu rpwef aoaMumif; Buo H m G ;&m tvky ft kH eD;rS v,form; rsm;u olwkdYtaeESifh wpfvvQif aiGtajrmuftjrm; tvG,w f ul &Eki do f nf[k ,HMk unfxm;Muonf/ tpd;k & ay;Eki d a f om avsmfaMu;aiGavmufawmh olwYdk rrIay/ qEjyyGJrsm;udk apmifhMunfhvsuf &SdMuonfh wD,ef;0rf 0ufbfqkduf\ avhvmcsuft& csefwkNrdKU wpfNrdKUwnf;wGifyif tMurf;zuf qlylrIrsm; aeYpOf tBudrfrsm;pGm jzpfyGm;vsuf &Sdonf[kqdkonf/

edrfh&m ajray:u vSH b,fol jyef Ekwfyghr,f


a&T0if;
,cif ppftpdk;& vufxufrsm;u taMumif;trsdK;rsdK;jyvsuf v,f,majrrsm; odrf;qnf;cHcJh&onfrsm;rSm ,ck yGifhvif; vlYabmif tzGJUtpnf;odkY tweftoifh ul;ajymif;p jyKvmMuonfhtcg tqkdyg odrf;qnf;cH&rI rsm; w&m;rQwrI &Sdr&Sd pdefac:vmaeMuonfudk awGU jrifvm&onf/ vlom;wdkY\ zGHU NzdK;wdk;wufrIrsm;tm; uefYowfjcif; r&SdEkdifMuonfESifhtnD obm0 ajr,m rsm;tay: csJUxGifvmMu&jcif;aMumifh xkdjyemrsm;ukd 20 &mpkESpfrsm;uwnf;u urmtESHY awGU BuHK &ifqi dk v f mcJMh u&onf/ jrefrmEdi k i f H enf;wl tdre f ; D csif; Eki d i f w H o Ydk nf rvTr J a&SmifomEdi k b f J awGU BuHK &ifqi dk v f mcJMh u&onf/ jrefrmEki d i f H enf;wl tdre f ; D csif; Eki d i f w H o Ydk nf rvTJra&SmifomEkdifbJ awGU BuHK ajz&Sif;aeMuonf/ awmifolv,form;rsm;bufuvnf; pdefac:aeMuNrJ jzpfonf/

uefYuGufrI "avh
wpfwkdif; wpfjynfvHk;\ vlOD;a&ESifh EdIif;,SOfvQif rajymyavmufaomfjim; owfaorIrsm;onf v,f,majrrsm; qHk;HI;cHvdkuf&aomtcg v,form; trsm;tjym; cHpm;rdMuonfh trsua f 'go twki d ;f tq udk awG;qMunfhEkdifonf/ bDpD 3 &mpkcefa Y vmufu xif&m S ;onfh uAsmq&m ESifh EkdifiHa&;acgif;aqmif csL,Gefonf jynfESif'Pf ay;cH&ojzifh jrpfwpfckxJwGif olYudk,fol tqHk;pD&if cJhNyD;aemufydkif; wkwfvlrsdK;rsm;onf EkdifiHa&;t& uefYuGufrIudk rdrdudk,fudk owfaojcif;jzifh oufao xlavh &SdwwfMuonf/ udk,fhudk,fudk,f touf paw;jcif;udr k l wkwA f' kb momESihf wmtkd &[ef;rsm; jyKusifhavh &SdMuonf/ a*smf*sD,mjynfe,f? trfrdk&D wuov kd r f S a'guw f m rdu k u f ,f zdvpfu ]'gu orki d ;f pHerlemESifh udkufnDw,f? cifAsm;wkdY rvTrf;rkd;EkdifwJh MoZmBu;D rm; vlrsKd ;awG&UJ tusip hf du k u f kd ajymif;vJay; Ekdifr,fh zdtm;wpf&yfyJ} [k oHk;oyf a0zefjyonf/ tqdkyg paw;cHjcif; trsm;pkudk rjrifuG,f&mwGif jyKvkyfwwfMuonf/

AD,uferf ajr,modrf;rI
uGejf rLepf AD,uferf Eki di fw H i G f ajrrsm;udk Eki di f Hawmfu ydkifqkdifonf/ a'oqdkif&m tmPmydkifrsm;u EkdifiHh tusdK;pD;yGm; taMumif;jy v,f,majrrsm; odrf;,l aeMuonfrSm v,form; oef;aygif;rsm;pGmtwGuf pd;k &drz f, G & f m jzpfonf[k v,form;ta&; aqmif&u G f aeMuolrsm;u a0zefvsuf &SdaeMuonf/ NrdKUawmf [EdKG i;f rS 62 rdi ku f m G xki db f if;NrKd e U ,f twGi;f u 'efaigA h wf (touf 42 ESp) f qko d o l nf v,frsm; todr;f cH&ojzifh avsmfaMu;ay;rItay: rauseyf pufwifbm 11 &ufaeYu ajr,m&if;jrpf zGUH NzKd ;a&;XmewGi;f odYk kww f &uf 0ifa&mufvmNyD; ypfcwf&m t&m&SdwpfOD; aovsuf oHk;OD; 'Pf&m&cJhonf/ xkdYaemuf 'efaighAwfonf olYukd,fol owfao oGm;cJhonf/ w&m;Oya' vrf;aMumif;u roGm;bJ tMurf;zuf ajz&Si;f rIukd tm;ray;vifu h pm; rdrv d ,f,m rsm; qHk;HI;epfemcJhjcif;onf b0wpfckpm yrmP t&if;tES;D Bu;D rm;vSykH om"uwpf&yf jzpfonf/ xdjYk yif v,form;ta&; aqmif&u G a f eolrsm;Mum;u ajr,m odr;f qnf;cHae&rIrsm; jzpfay:aeqJukd jrifoE di dk o f nf/

wkwf t&yfbuf tzGJUtpnf; wpfckESifh EkdifiHom; tcGifhta&;ESifh toufarG;rI apmifhMunfha&; tzGJUwkdYu ajr,m t"r todrf;cHMu&jcif;udk uefYuGufaomtm;jzifh udk,fhudk,fudk,f touf paw;oGm;rI 6 rI tjyif owfaool v,form; 16 a,muf &Sdonf[k owif; xkwfjyefcJhonf
trdefYemcH pDrHudef;rsm;
vGefcJhaom 5 ESpftwGif; v,form; 39 a,mufcefY tqdkyg enf;vrf;rsdK;jzifh uefYuGuf? taocHoGm;cJhMu onf/ wkwf owif;pmrsm;ESihf vlt Y cGit hf a&; tzGr UJ sm; qDu pkaqmif; &,lEkdifcJhMuonfh owif;rsm; jzpfMu onf/ wkwE fi dk i f\ H NrKd U jyopf csx UJ i Gr f I 'Da&vdi I ;f vH;k onf wefcdk;"m;xufaom EkdifiHawmfESifh acgif;rmonfh v,form;wdt Yk Mum; wpfcgwpf&H b,favmuftxd tMurf;zuf vGefqGJ cJhMu&onfudk owday;vsuf &Sdonf/ 1980 jynfhvGefESpfrsm;u pwifvsuf 2000 jynhv f e G f ckEp St f xd wkwv f ,form; tajrmuftjrm; aus;vufrsm;rSae NrdKU jyrsm;qDodkY qEtavsmuf xGuc fm G ajymif;a&Tc U MhJ ujcif; jzpfpOfrsm;ESihf qefu Y siv f suf ]&GmrS vlawG ajymif;} txufrdefYtmPmatmufemcH pDrHudef;BuD;rsm;\ tusdK;*,ufrsm;om jzpfMuonf/

xkwfjyefcJhonf/ xdkYjyif csef&Sma'ou tavQmhray; Eki do f nfh v,form;wpfO;D oly Y pn;f rsm;udk umuG,& f if; vrf;Budwfpuf tBudwfcHvdkuf&onf/ vGefcJhaom Mo*kwv f twGi;f url zlcs, D efjynfe,frS av;ESpt f &G,f rdef;uav;wpfOD; bl'dkZm tBudwfcH&ojzifh touf qHk;yg;cJhjyefonf/ ajrodr;f tzGu UJ wm0ef&o dS w l pfO;D tm; ]vlt Y oufEi S hf ajr,modr;f rI b,f[m ydt k a&;Bu;D ovJ} [k ar;Munf& hm wm0ef&Sdolu ajr,modrf;rIu ydk ta&;BuD;aMumif; ajzcJo h nf[k aoqH;k ol uav;i,f\ zcifu jyefvnf ajymjycJhonf/ a'ocH tmPmydkifrsm;ESifh &JwyfzGJUurl xdo k \ l tdru f kd NzKd zsuz f Ykd BuKd ;yrf;cJjh cif; r[kwa f Mumif;ESihf bl'Z kd maMumifh rawmfwq aoqH;k cJ& h jcif; jzpfonf[k xkwjf yefonf/ aocsmpGm avhvmoH;k oyfNy;D rS xkwjf yef cJo h nfvm;? vkyi f ef;&SiBf u;D rsm; bufu vdu k f xkwjf yef cJhonfvm; qdkonfudkrl uGJjym;pGm rod&ay/

tajymif;tvJ
avhvmolrsm;\ tqdkt& wkwfEkdifiHwGif 2010 jynfE hp S f uefu Y u G q f EjyrIrsm; tBur da f ygi;f 180000 cefY jzpfym G ;cJo h nf/ trsm;pkrm S v,f,majr tjiif;yGm;rI rsm;ESihf ywfoufvsuf &So d nf/ aqGrsKd ; rdwo f *F[rsm;\ tqdkt& csefwkNrdKU tmPmydkifrsm;onf rpwef\ tvky ft kH wGuf tar&duef a':vm wpfoe d ;f oH;k aomif; cefY avsma f Mu;ay;&ef urf;vSr;f cJMh uonf[k od&onf/ olt Y vky fr kH sKd ;onf a'otwGi;f rSm tqky d g avsma f Mu;aiG yrmPxuf tq 20 rS 30 xd aps;aumif;&Eki fd o f nf/ odkYaomf rpwefu a&mif;vdkpw d f r&SdcJhay/

csJUonfxuf csJU
tjiif;yGm;zG,f&mrsm;Mum;u wkwftpdk;&onf NrdKU jy csx UJ i Gr f I ay:vpDopfrsm;ESihf pyfvsO;f Ny;D tBuw d t f e,f aqG;aEG; pDrHMuvsuf &Sdonf/ NrdKU jy csJUxGifrI jrefpGm c&D;aygufaprnfh pDrc H suf wpfcu k kd ,ck ESpq f ef;ydi k ;f wGif aMunmzdkY pdkif;jyif;xm;cJhMuonf/ uHtaMumif; rvScsifawmh NrdKU jy csJx U i Gr f r I sm;aMumifh vlra I &; rwnf Nir dr fr I sm; wd;k yGm;vmvsuf &Sa d eojzifh xdkpDrHcsuf aESmifhaES; MuefYMumcJh& onf/ wpfcse du f v,form;rsm;onf v,f,mrsm;tm; ausmcdi k ;f cJMh uum tcaMu;aiG yd& k Eki dr f nfh NrKd U jyrsm;qDoYkd ajymif;a&TUvmcJhMuonf/ ,ckxuf wdi kv f nf; trsm;tjym; cd0 k ifvmrpJ &Sa d eqJ/ tmPmyki dr f sm;u pD;yGm;a&; zGHU NzdK; wkd;wufzdkY t&if;tjrpfrsm; &&S& d ef v,form;rsm;tm; olwy Ydk i kd f v,f,majrrsm;qDrS ESix f w k r fr I sm; wdk;yGm; vmaevsuf &SdMuonf/ rwnfNidrfrIrsm;onf txl;ojzifh

pmrsufESm - 32 odkY

wkwfjynfu jzpf&yf
tdrfeD;csif; wkwfEkdifiHonf umay:wGif pD;yGm;a&; tawmifw h if;qH;k Eki di fw H pfEi dk i f H jzpfvm&m ajr,mcefc Y JG toHk;csrI jyem tBuD;xGm;qHk; &ifqkdifae&onf/ vGefcJhonfh 4 ESpfcefYu csefwkNrdKUudk teD;&Sd &Gmwpf&Gm txd wk;d csr UJ nfjzpf a&Ta U jymif;ay;Mu&rnf[k taMumif; Mum;xm;cJhMuonf/ ,cktcg tmPmydkifrsm;onf tqdy k g &Gmu wefzc l se\ f tvky fo kH Ykd a&mufvmMuonf/ rpwefonf cifyGef;onfESifhtwl v,fform;b0rS ae tao;pm; ukefxkwfvkyfa&; vkyfief;wpfckudk xlaxmif &yfwnfaeol jzpfonf/ ,cktcg ol\ tvkyfHkudk NzdKcsMuawmhrnf/ ]uRefr tpfru jAKef;qdk tdrfacgifrdk;ay:udk wufoGm;w,f? &SifwkdY uRefrwdkY tvkyfHkudk NzdKcsMu awmhr,fqdk&ifvdkY ajym&if; olYudk,fay:udk 'DZ,fqD avmif;csvdu k w f ,f? NzdKcsr,fh vlawGukd jyefxu G o f m G; MuzdkY arwm&yfNyD;aemuf udk,fhudk,fudk,f rD;dIUvdkuf awmhw,f} [k rpwef\ nDru ajymjyonf/ rpwef onf 16 &uf tMumwGif avmuudk pGec Yf m G oGm;cJo h nf/

toufxuf ta&;BuD;
wkwf t&yfbuf tzGJUtpnf; wpfckESifh EkdifiHom; tcGit hf a&;ESihf toufarG;rI apmifMh unfa h &; tzGw UJ u Ydk ajr,m t"r todrf;cHMu&jcif;udk uefYuGufaom tm;jzifh ud, k u hf , kd u f , kd f touf paw;oGm;rI 6 rItjyif owfaool v,form; 16 a,muf &So d nf[k owif;

12
ol&d, oli,fcsif; ol&, d tvif;*sme,f r&yfqi dk ;f rDu tm;ay;wJh y&dowf xJrm S usKyw f pfa,muf yg0ifcy hJ gw,f/ kww f &ufBu;D &yfqkdif;oGm;awmh tHhtm;oifhNyD; pdwfraumif;vnf; jzpfrdygw,f/ b,favmufawmif yGiy hf i Gv hf if;vif; a&;&Jco hJ vJ qkdawmh usKyfrSm b,folrS rjrifatmif tdrfomxJ oGm;Ny;D cd;k aMumifc;kd 0Suf zwf&wJt h xdygy/J a&;wJh olu raMumufbJ? zwfwJholu aMumufw,fqkdawmh ajym&ifvnf; cH&rSmyg/ vSz H sm; ykpOf;em;wmeJY acs;ygcswhJ usD;uef;u uRefawmfygyJ/ ta&;xJ ajredrfh&m vSHpdkuf pme,fZif; usifh0wfeJY rnDbl;vdkY xkwfjyef aMunm olu aMunm ygao;w,f/ owif;pm &Sif;vif;yGJrSm ,cif ol&d,tvif;*sme,f trIaqmif t&m&SdcsKyf vkyc fw hJ hJ OD;rk;d [de;f u cde kp D epfukd a0zefNy;D jynfoa l wG tEki du f sic hf & H rIawGukd azmfjycJw h mvdYk qky d gw,f/ jynfol awG tEkdifusifhcH&rIudk azmfjy&if; oludk,fwkdif tJzdESdyfcH&vdkY *sme,f &yfqkdif;cJh&wJh taMumif;eJY tck ]ol&, d ae0ef;} *sme,f qufxw k a f 0cJa h Mumif; &Si;f jy cJy h gw,f/ vuf&dS xkwa f 0wJh ]ol&, d ae0ef;} *sme,fukd rMumrD trsm;ydkiftjzpf ajymif;r,fvdkY qkdygw,f/ &S,, f mwpfcu k kd wpfaomif;usye fq YJ a kd wmh tenf;qH;k &S,, f m[m q,fpa k vmufawmh usKyt f wGuf pm&if;om wdkYxm;vkdufygawmh/ wu,fawmh *sme,ftm;vH;k [m wpfavSwnf; pD;wJh c&D;onfawGyJ jzpfygw,f/ 'gaMumifh pdwr f aumif; jzpf&wmyg/ ]usihf0wf} qkdwJh pum;uvnf; udk,fh tvSnfhusrS xifxif&Sm;&Sm;BuD; ay:vmcJhwmyg/ aysmufu, G a f ecJw h m tawmfMumygNy/D Oyrm ajym&&if bmyk'r f rS rwyfbJ axmifxJ qGo J i G ;f wm usi0 hf wfvm; Asm/ bDbDpD em;axmifvdkY a&MunftkdifydkYwm usifh0wf vm;Asm/ a':atmifqef;pkMunf"mwfyHk aqmifxm;vkdY zrf;qD;wm usi0 hf wfvm;/ ay:wmqGw J m usi0 hf wfvm;/ {nhp f m&if; ppfw,fqNdk y;D tkyp fv k u kd f tdra f wGay:wuf orD;ysdKav;awG&JU jcifaxmifawG vSefNyD; "mwfrD;eJY xd;k Munfw h m usi0 hf wfvm;/ paeaeY tcrJh vkyt f m;ay; ac:cdkif;wm usifh0wfvm;/ rvmwJh tdrfudk a&jzwf rD;jzwfvkyfwm usihf0wfvm;/ c&D;oGm;wm rSwfyHkwif rygvdkY zm;ckef tckefcdkif;wm usifh0wfvm;/ em;&GufqGJ xkdifx vkyfcdkif;wm usifh0wfvm;/ qkdifu,fpD;ovdk 'l;auG;xm;Ny;D yg;pyfu 0l; 0l; atmfci kd ;f wm usi0 hf wfvm;/ tjypfrhJ jynfoa l wG Nir d ;f csr;f pGm qEjywmudk usnq f ef tppfeJY ypfwm usifh0wfvm;/ pme,fZif;orm;awGusrS ]usifh0wf} wJhvm;/ wpfavmuvHk; usifh0wfawG azmufzsufaecJhNyD;rS pme,fZif;orm;awGukd Oykoa f pmifc hi dk ;f aeMuwmvm;/ rsufEm S awGvnf; vku d Mf uygh/ rsufEm S BuD;&m [if;zwf uvnf;ygygh/ wpfavmuvHk; aomwmyefawGjzpfNyD qd& k ifawmh pme,fZif;orm;awGvnf; olawmfpifawG tjzpf t&d,m pcef;0ifMurSmaygA h sm/ tckawmh vlawG qkd;oGrf; AdkvfusvGef;vdkY pme,fZif;awGu axmufjy a0zefNyD; aemufwpfBudrf wkdif;jynfysufvkeD;yg; rjzpf &atmif oifcef;pm ,lapcsifwJh oabmyJ jzpfw,f Asm/

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

tHhMovGef;vdkY aoawmhr,f
aumif;qufEkdif
b,favmufyJ usifh0wfawG pmeJY a&;xm;xm; pme,fZif;orm;awG&UJ wpfcw k nf;aom usi0 hf wfuawmh jynfoa l wGukd trSew f &m; wifjyEdi ka f &;yJ jzpfw,fAsm/ 'DtwGuf axmifwef;vnf; tuscH&JMuw,f/ toufvnf; pGez Yf Ykd 0efrav;Mubl;/ ydu k q f & H zdYk emrnf Bu;D zdYk vH;k 0r[kw?f trSew f &m; azmfxw k w f hJ rkq;kd rsm;om jzpfygw,f/ taxmuftxm;vm;/ pdeo f mac:vdu k y f g Asm/ taxmuftxm;awG ay;Muyg? t&m,f rjyKyg bl;vdYk jynfoa l wGukd zdwa f c:vu kd y f g/ pmawG tdrw f pfv;kH pmavmuf a&mufvmygvdrfhr,f/ tJ oufaovm xlwhJ olawGua kd wmh t&m,fray;bl;qkw d hJ uwdwnf &r,faemf/ pme,fZif;orm; qkw d muawmh tmPm&Si& f ,f cdkeD&,fvdkYrS r[kwfygbl;/ EkdifiH uHMurmeJY ywfouf orQ? trsm;eJY qki do f rQ pdw0 f ifpm;ygw,f/ b,favmuf qd;k vJqa kd wmh aMu;rHO k ;D aomif; owif;axmufaygup f b0u olp;D wJu h m; ,mOfwu dk r f I jzpfwm jrufcif;ay:ukd olc Y rsm vGip hf OfNy;D acGceJ usom G ;owJ/h ,mOfwu dk r fr Im S aoolao 'Pf&m&ol&/ olvnf; aoG;&J&J oH&J&JeJY owif;pmwdkuf a&mufoGm;awmh t,f'Dwmu olY'Pf&mudk enf;enf;av;rS ar;azmf ESpfodrfhazmf r&bJ ,mOfwu dk r f I owif;yJ zdar;Ny;D owif;a&;cdi kw f ,f wJh/ ol awmfawmfpw d e f mNy;D pOf;pm;w,fw?hJ ]owif;pm avmuqdkwm MuifemrI r&Sdbl;/ b,folaoao owif;om ta&;Bu;D aeawmhwmyJ/ tvGef tonf;rm &wJh idkpm; &,fpm; tvkyfyJ} qkdNyD; qufvy k foifh rvkyfoifhawmif pOf;pm;,l&w,fwJh/

pme,fZif;orm; qkdwmuawmh tmPm &Sif&,f cdkeD&,f vdkYrS r[kwfygbl;/ EkdifiH uHMurmeJY ywfouforQ? trsm;eJY qkdiforQ pdwf0ifpm;ygw,f
[kww f ,f? trSew f &m;twGuf tonf;rmolrsm; qd& k if rrSm;aybl;/ 'DaeY pme,fZif;awG r&S& d if? 'grr S [kwf ydwfyifuefYowfxm;&if wpfwkdif;jynfvHk; jzpfcsif&m jzpfNy;D Adv k c f sKya f tmifqef;ajymwJh Eki di fb H 0 a&mufrm S yJ/ [dkvlYrsufESm csdKaoG;& 'DvlY rsufESmcsdKaoG;&eJY atmufwef;pm;Eki di f H jzpfom G ;rSmyJ/ ydwy f ifcv hJ Ykd jzpfvnf; jzpfcJhNyD;NyDav/ tm;vHk; udk,fhrsufpda&SUrSm wifyJ/ jynfolawGrSmvnf; em;eJY rsufpdeJYyg/ pme,fZif; orm;awG a&;jyrS r[kwfygbl;/ jynfolawGMum;xJ ysHUESHYaewJh taMumif;awGu pme,fZif;rSm azmfjywm awGxufawmif qkd;0g;ygw,fav/ [kwfvdkY ausmfNyD; ykyfvdkY ay:w,fqkdwJh pum;vnf; t&Sdom;yJ/ owif;pm q&maumif;wpfa,muf qkw d mvnf; aumif;wJh owif;awG wkd;wufwJh azmfvHzm;owif;

awGcsnf; ra&;&bl;/ raumif;wJhowif; tpdk;& rMum;csiw f hJ owif;awGvnf; a&;&ygw,f/ 'gaMumifh ]vl b,favmufaoovJa[h} qkdwJh ar;cGef;rsdK;u owif;avmurSm rqef;awmhygbl;/ aMu;rHk OD;aomif;u ajymygw,f/ owif;orm; awG[m [if;arTwhJ a,mif;rvkd usifhoHk;&wmyJwJh/ aumif;wm raumif;wm csdKcsOfiefpyf t&omudk ol (a,mif;r) rcHpm;bl;/ owif;orm;vnf; ESv;kH om;eJY rcH,b l J OD;aESmufeo YJ m cH,o l ifw h ,f/ cspjf cif; rke;f jcif; r&SdwJh tonf; ewdeJY vlpm;rsdK;aygh/ aMu;rHO k ;D aomif; Armhacwf owif;pmrSm vkyp f Ofu owif;pmwku d u f kd ud, k w f i dk f owif;vmay;wJh ]omAdE} qdkwJh ol[m t,f'DwmcsKyf OD;tkef;cif udk,fwkdif owif;vdkuf pHkprf;awmh aemufqHk; odkuform; a,mifa,mif? arSmq f &ma,mifa,mifeYJ rde;f uav;awGukd zsufqD;aeol jzpfaewm ay:ygava&m/ owif;pm xJrm S vnf; xnfa h &m? rausreyfeYJ ]omAdE} a&mufvmNy;D aMu;rHk OD;aomif;udk aphaphMunfh vufndK;xdk;NyD; *gxm&Gwo f wJ/h Ny;D awmh Murf;udk zaemife h YJ ayguv f u kd Nf y;D ]cifAsm; ckepf&uftwGi;f odaphr,f} vdYk Bur d ;f Ny;D zaemifh oHjyif;jyif;eJY qif;csom G ;owJ/h OD;aomif;vnf; ckepf&uf rjynfhcif pdwfav;av;eJY a&;vdkufwm aemufxyf av;v txd ]omAdE} taMumif;csn;f yJw/hJ owif;pm vnf; apmifa&wufw,fwJh/ 'gayrJh apmifa&wufzkdY r[kwfbJ trSefw&m;twGuf owif;vdkufMuwm jzpfygw,f/ aMu;rHk OD;aomif;u ajymygw,f/ wpfcgwpf&H taMumif;&if;u rSefaeayr,fh olwpfyg; toa& ysua f tmif wrifaMunmvQiv f nf; taoa& zsu& fm a&mufw,fvdkY qkdygw,f/ toa& zsufrIudk xkacs Eki dw f hJ tcsuf 3 csuu f 1/ rSeu f efaMumif; 2/ oabmd;k eJY w&m;rQwpGm a0zefa&;om;aMumif;? 3/ a&;om; ydi k c f i G hf &Sa d Mumif; jyEki d & f if toa&zsuf&m ra&mufb;l qdkygw,f/ a&;om;ydkifcGifhqkd&mrSm trItcif;? w&m;Hk; qHk;jzwfcsufudk rSefuefpGm a&;om;cGifh? EkdifihH0efxrf; (tpdk;& tzGJU yg0if) jynfolY0w&m; aqmif&GufpOf aqmif&GufyHk trltusifh pm&dwawGudk oabmdk;eJY a0zefa&;om;cGi/hf Eki di fa H &;? trsm;eJq Y i dk w f hJ tzGt UJ pnf; awG&JU aqmif&GufcsufawGudk a0zefa&;om;cGihf? w&m;Hk;awGrSm qHk;jzwfcsufcsyHk? w&m;vdk? w&m;cH? oufaoeJY a&SUae a&SU&yfawGudk xifjrifcsuf a0zef a&;om;ydkifcGifheJY pmay tEkynm&yfawGudk a0zef a&;om;cGifhawG jzpfygw,f/ a&;om;ydkifcGifh qkd&mrSm jynfolawG trSefoda&;qkdwJh jynfolYtusdK;twGuf rQrQww rSefrSefuefuef a&;om;cGifhudk qkdvdkwmyg/ usKyf&JU t,ltqudk ajymygqkd&ifawmh jynfolY tmPm ,lxm;ol? ,lxm;cJhzl;ol? jynfolY tEkynm aMu; ,lxm;ol? ,lxm;zl;olrsm;[m ta0zefc& H & J rSm jzpfygw,f/ ta0zefrcHEi dk o f lrsm;[m tpuwnf;u jynfot Yl mPmeJY aomfvnf;aumif; jynfoYl tEkynm aMu;eJY aomfvnf;aumif; uif;&Sif;atmif aeMuzdkY tBuHay; wkdufwGef;vdkygw,fAsm/
Kaung 125@gmail

pufrIZkefu pufHk raqmufwJh ajrawG jyefodrf;rnf


pufrv I y ki f ef; wnfaxmifvo kd r l sm; ajraps;Bu;D jrifr h I jyemudk ajz&Si;f Eki da f &;twGuf pufrIZkefawGrSm &SdwJh ajruGuf &,lxm;NyD; vkyfief; taumiftxnfazmfjcif; r&SdwJh ajruGua f wGukd jyefor d ;f Ny;D wu,f pufa kH qmufr,fh vkyi f ef;&Sia f wGukd a&mif;ay; oGm;r,fvdkY pufrI0efBuD;Xme jynfaxmifpk 'k0efBuD; OD;odef;atmifu ajymygw,f/ atmufwb kd m 29 &uf jynfov Yl w T a f wmf tpnf;ta0;rSm olu ckvkd ajymvdu k f wmjzpfNyD; a&Tjynfom pufrIZkeftydkif; 1? 2? 3? 4? 0g;wpf&m pufrIZkefeJY om"kuef pufrIZkefawGudk taumiftxnfazmfEkdif&ifvnf; tvkyform; tiftm; 2 aomif; 8 axmifavmuf tvkyf&Ekdifr,fvdkY olu ajymygw,f/ pufrI0efBuD;Xme wm0ef&SdolawGeJY tpkd;& wm0ef&SdolawG[m pufrIZkefawGrSm ajruGuf&,lxm;NyD; vkyfief; taumiftxnf razmfwJh ydkif&SifawGqDu ajrawG jyefodrf;r,fvdkY ajymqkdaewm ESpfeJYcsD MumjrifhcJhNyDjzpfayr,fh wu,fh vufawGU taumiftxnf azmfEkdifjcif;awmh r&Sdao;ygbl;/
DVB

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

13

uRefawmfodwJh v,form;
apmeEmatmif
olwdkYt&yfrSm AGufxlcsdKifhayg vrf;awG&Sdw,f? arSmifeJY rnf;rnf; nawG &Sdw,f tJ'DnawGxJrSm jcif&efudk tefwkwJh rD;cdk;awG &Sdw,f? aeylrdk;&Gm a&Smifr&wJh tvkyfawGeJY olwkdY vufz0g;awGu Murf;wrf; rmausmNyD; ajcaxmufawGu tufuGJaewwfw,f/ tm;vHk;pm;zdkY olwkdYpdkufw,f tm;vHk;0zdkY olwkdYauR;ayr,fh b,favmufpm;pm; r0EkdifolawGu olwkdYajrudk rsdKMuw,f/ olwkdYem;vnfovdk jyefawmif;awmh olwkdY em;rvnfwmawG jyefay;w,f 'if;qrf;udkrod? [Jef;wef;udk rod olwkdYodwm ig;yd&nfeJY abxkyfyJ Zmwfawmfvm tNrD;&SnfawG&JU vufwnfhprf; a&avmif;rIrSm olwt Ydk jrpfawG rndK ;atmif ukyw f , G a f e&w,f? vkyfomvkyf& rydkifwJhb0rSm uifyGef;awG tcgcg wyfcJhayr,fh ]ib} [m b,fwe k ;f urS ]OD;BuD;} jzpfrvmcJb h ;l / aMumifw,fva Ykd wmh rxifMuygeA YJ sm? rk;d uvnf; apGaeawmh pdwa f vaveJY a&;rda&;&mawG avQmufa&; vdu k w f myg/ ckwavm wDAz Di G Mhf unfv h u kd & f if v,f,majr udk csD;rGrf;cef; oDcsif;awG? uAsmawG awGUae&awmh ud, k v f nf; wwfoa&GU uAsmav; bmav; pyfMunfw h m yg/ uAsmjzpfrjzpfawmh rodbl;ayghAsm? uRefawmf uAsma&;w,fqv kd Ykd r*Zif;ta[mif;awG vSea f vSmNy;D uRea f wmfu h Asmaumif;awG &SmazGza Ykd wmh rpOf;pm;yge?YJ xH;k pHtwki d ;f ud, k a f &; ud, k Bf uKd ua f om uAsmrsm;udk uRea f wmfh Avmpmtkyf ta[mif;awGxr Jm S om awGE Ui dk f ygw,f/ ckq& kd if v,f,mu@eJY oufqi dk w f hJ oDcsi;f awG uAsmawG kyo f r Hm S vTia hf eHr k u v,fqnf 0efBu;D Xme uae Farmer Channel twGuf v,f,mu@ qkdif&m oDcsif;NydKifyGJ jyKvkyfaeygNyD? aw;a&;*Dw ynm&SifawG? 0goem&SifawG rnfolrqkd 0ifa&muf ,SOfNydKifEkdifzkdY zdwfac:xm;ygw,f/ yxrqk odef; 50? 'kwd, odef; 30? wwd, odef; 20 eJY txl;qk 7 qkudk 5 odef;pD csD;jrifhrSm cifAs? 'DZifbm 31 &uf aemufqHk; xm; NydKif&rSmyg? v,f,mu@ zGHU NzdK;zdkY 135 odef; tukeftuscHr,hf oabmayghAsm/ 'gawG jrif& Mum;&awmh uRefawmfvnf; tm;usrcH udk,fodwJh v,form;b0udk zGUJ EUJG Munfr hw d mayg?h uRea f wmfu h Asmudk BudKufve G ;f vdYk oHpOfow G Nf yD; oGm;NydKifr,f qd& k ifvnf; taMumif;av;awmh Mum;MuygOD;Asm/ rsdK;awmh rjzpfoifhbl;? 'gvnf; taMumif;rJhajymwm r[kwfygbl;/ rESpfu vTwfawmfrSm 'Duefxdkuf v,f,meJY ywfoufNyD; 'k0efBuD; ajzMum;&mrSm awmifoa l wG 'Dv,fawGrm S vkyo f m;tjzpf jyefvy k& f vdYk tqifajyygw,fvYkd ajzwm awG& U ygw,f/ v,f&i Su f ae v,fvy ko f m; jzpfom G ;&wm b,fou l tqifajyrSmvJ/ awmifolawGxJrSmvnf; udk,fhv,fudk udk,fh tBuHPfeJYudk,f wkd;wufatmif vkyfcsifolawG &SdrSmygyJ/ 'gudk igwdkYrS ru,f&if aoEkdifzG,fjrifNyD; ryl;aygif;&aumif;vm;vdkYxif&if rSm;rSmyg? awmifol awG auseyfavmufwJhtxd &Sif;jy ndEdIif; vkyfaqmif oifhw,fvdkY jrifygw,f/ zsm0ifcif;wkef;ucif;NyD; jyemjzpfrS vkyfcsifvdkYvkyfwm r[kwfbl;? cdkif;vdkY vky& f wmqdNk y;D wm0efrhJ rajymoifb h ;l ? 'Dvkd vlrsKd ;awGukd umuG,fay;zdkY vdktyfw,fqkdawmh qifeJY<uufeJY y#dyurm S qifBuD; tumtuG,r f hJaeyHu k kd jrifa,mif rdw,f/

iasvn.org

zGHU NzdK;apzdkY
qka d wmh oGm;awmif;&ifawmif zrf;rcsKyf uHaumif;Asm? ckaemufydkif;rSom avsmfaMu;qkdwm awmif;vGef;vdkY &vmwm/ v,f,mu@ zGHU NzdK;zdkYqkd&mrSm t"du tcef;u yg0if aewJh v,form;awGudk zGHU NzdK;aprSmvm;? 'grSr[kwf EkdifiHrSm v,f,mu@ zGHU NzdK;aMumif; vlodatmif pHjypdu k c f if;Bu;D awG vkyjf yrSmvm;qkw d m ruGjJ ym;bl;vdYk jrifaerdygw,f/ 'Du@BuD; wpfckvHk; zGHU NzdK;zdkYqdk&if awmifow l pfO;D csi;f xkwu f e ko f mru 0ifaiGyg wk;d wufzYkd vdt k yfrm S yg? pHjypdu k c f if;Bu;D awG vkyjf yvdYk awmifoa l wG b0 wk;d wufvmr,f qkw d muawmh pdwu f ;l ,Ofqef vGef;ygw,f/ awmifolawGtwGuf rpm;& anmfcH jzpfaerSmyg/ awmifolawG wdk;wufzdkYqdk&if olwkdY vdktyfwJh a&? oGif;tm;pk enf;ynm vdktyfcsufawG jznfhqnf;ay;&rSmyg/ vdktyfwJh ulnDyHhydk;rIom&&if awmifoa l wGu olwb Ydk 0 olwjYdk ri w hf ifrm S yg? vkyE fi dk w f hJ enf;wpfenf;uawmh awmifolawGxJu vkyfEdkifwJh olawGudk (key farmer) yHkpHrsdK;eJY pHjyvkyf olwkdY atmifjrif&if usew f hJ awmifoa l wG ygvmrSmygy?J pufrI v,f,mudk &GmvHk;uRwf ajymif;EkdifzdkYu rvG,fawmh? wwfEi dk w f o hJ a l wGu t&ifpvky& f if olwu Ydk kd tajcjyKNy;D usefolawGu uRJul;a&yg ygvmrSmyg? b,fukrPDrS 0ifp&m rvdkygbl;/ &Gmwkdi;f &Gmwkdif;rSm vkyfEkdifzkdYygyJ/ 'Dpma&;aewJh atmufwb kd m 28 &ufrm S wpfaeukef rk;d &Gmaeygw,f/ yHr ke S f Ek0 d ifbm 3 &ufrm S &dwz f Ykd cse d ;f xm;wJh pyg;cif;awGvnf; r&dwfEkdif? v,form;awGvnf; bmrSrvkyfEkdifbJ xkdifae&ygw,f/ wvif;awGvnf; acgufr&? v,fxJrSmuvnf; a&u uefoif;vQH? rk;d jywfvYkd &dwr f ,fq& kd ifvnf; vkyo f m; usya f wmhrm S yg? pyg;awG rysufrpD;eJY t&nftaoG;rDatmif renf; vky& f rSmyg? v,fajrqH;k H;I &olawGavmuf rqd;k ayr,fh 'DawmifolawGrSmvnf; olY'kueJYolygyJ/ ckavmavmq,fawmh v,for d ;f cH&olawGvnf; bk&m;rSm qDrD;ylaZmf qkawmif;Mu? v,f&SdolawG uvnf; &dwfodrf;zdkYudk ylyefae&eJY uRefawmfodwJh v,form;awG&JU b0udk a&;om;vdkuf&ygw,f/

v,f,mu@ zGHU NzdK;zdkY qkd&mrSm t"du tcef;u yg0ifaewJh v,form;awGudk zGHU NzdK;aprSmvm;? 'grSr[kwf EkdifiHrSm v,f,mu@ zGHU NzdK;aMumif; vlodatmif pHjy pdkufcif;BuD;awG vkyfjyrSmvm; qkdwm ruGJjym;bl;vdkY jrifaerdygw,f

umuG,frnf
Ny;D cJw h hJ pufwifbmrSm awmifov l ,form; tcGit hf a&; umuG,fa&;ESifh tusdK;pD;yGm; jrifhwifa&; Oya' jy|mef;awmh vufckyfwD; BudKqdkwJhtxJrSm uRefawmf vnf; ygw,fAsm/ taumiftxnfazmfwm razmfwm tomxm;? Oya'&Sdvmawmh taumif;jrifpdwfeJYaygh? olrsm;awG axmufjyovdk OD;aqmiftzGt UJ aMumif;awG awG;raeygbl;/ OD;aqmif tzGJU0ifawGqdkwm tNrJ wnfNrJaeEkdifwmrS r[kwfwm? Oya'&Sd&if aemif OD;aqmiftzGUJ aumif;aumif; ay:ayguv f m&if tqifajy oGm;rSmygvdkYyJ awG;ygw,f/ Oya'jy|mef;NyD;vdYk wpfvavmufyJ &Sdao;w,f? tumtuG,fay;zdkY toHawG Mum;vm&ygw,f/ odkYaomfvnf; Mum;&wmu wpfrsdK;BuD; jzpfaew,f/ Oya'yg vkyu f u G i f ,f awmifoi l ,fawGukd umuG,z f Ykd r[kwb f ?J {uaxmifcsy Di kd w f hJ aemufq;kH ay: awmifoBl u;D awGukd umuG,z f Ykd vdt k yfaew,fqy kd ?J ajymwmuvnf; Oya' t&qkd&if OD;aqmif tzGJUrSm BuD;uJ&r,fhol? 'DjzpfpOfrSm b,folrSm;w,f rSefw,fawmh rajymcsif ygbl;/ t&if tpdk;&vufxuf tdk;tdrfu odrf;xm;wJh v,fawGukd v,fqnfukd vTa J y;w,f? 'gukd ukrP a D wGeYJ aygif;NyD; pufrIv,f,m pHjyZkefvkyf&mrSm ,cif awmifoa l wGeYJ tjiif;yGm;rIawG jzpfw,f? ukrP a D wGeYJ tusdK;wl (contract farming) vkyfzdkY yl;aygif;csifol? ryl;aygif;csifol awmifolawG&Sdw,f/ ukrP a D wGxr Jm S wu,fpw d 0 f ifpm;vdYk vkyc f sio f l &Sdovdk? cgawmfrD v,fydkif&SifBuD; jzpfcsifolawGvnf; &SE di dk w f ,f? tusKd ;wl yl;aygi;f wmrsKd ; r[kwb f J ud, k u f ajrjyif rsKd ;pdu k & f w,fqNdk y;D rlvajrydi k f awmifoa l wGukd tusKd ;tjrwf cGr J ay;bJ vkyo f m;tjzpf jyefci kd ;f csiw f m

uRefawmf odwJh v,form;


kyo f u H vTiw hf hJ oDcsi;f uAsmawGxr Jm S awmh awmifoa l wG pyfrsdK;awGpdkuf? pufrIv,f,mawG vkyfaevdkY zGHU NzdK; wdk;wuf BuD;yGm;ukefMuNyDayghAsm? wu,fvnf; wpfOD;wavawmh &Sdaumif; &SdrSmyg/ uRefawmfodwJh

v,form; trsm;pkuawmh ol' Yu k e o YJ c l sn;f ygy/J yxr wpfpkuawmh v,fodrf; ,modrf;cH&wJh olawGyg? wcsdKUu ajrvGwfajrdkif;awGudk &Sif;vif;ckwfxGif v,fajrjzpfatmif wd;k csJv U y k u f i kd & f if; tom;usumrS cgawmfrD v,fyi kd & fi S f jzpfcsio f Bl u;D awGaMumifh ajracsm udk ajrdi k f;qdNk yD; todr;f cHvu kd f&olawG? wcsdKu U sawmh rddk;zvm qufcH vkyfudkifvmwJh v,fajrppfppfawG jzpfygvsuf taMumif; trsdK;rsdK;jy? avsmfaMu;r&? &&ifvnf; rpdkY rydkYeJY todrf;cHvdkY qHk;HI; odkYr[kwf avsmhyg;oGm;MuolawGyg? uRefawmfhtrsdK;awGxJrSm oufu,fawmxJ &Sif;vif;ckwfwGif v,fwdk;vkyf? v,facsmav;jzpfvYkd pdu k y f sKd ;aumif;r,f &Sa d o;? ajrvGwf ajrdkif; azmfw,fqkdNyD; olrsm;vkyfaewJh v,facsmudk t&efoifhodrf;wm cH&ol&Sdovdk? NrdKUopfwnfvdkY? qnfajrmif;jzwfvYkd &So d rQv,f ygom G ;&olawG &Sy d gw,f/ yxr wpfrsdK;rSm vdkcsifvdkYrS olrsm; azmfxm;wJhv,f t&efoifh 0if,w l mqka d wmh b,favsmfaMu; &yghrvJ? aemufwpfrsKd ;uvnf; odwt hJ wki d ;f Eki di fa H wmf pDru H e d ;f

trkef;w&m; r&Sdojzifh atmifjrifrI &jcif;jzpfaMumif; a':atmifqef;pkMunf ajym


trke;f w&m;awG r&Sc dv hJ Ykd atmifjrif rIawG &wmvdYk trsK;d om; 'Dru dk a&pD tzGJUcsKyf Ou| a':atmifqef; pkMunfu ajymMum;vkdufygw,f/ a':atmifqef;pkMunf [m atmufwkdbmv 29 &ufaeY tDwvDEkdifiHu csD;jrihfwJh wl&if;ef NrdKUawmfol qk vufcH&,lNyD; ajym Mum;wJh rdec Yf e G ;f rSm xnfo h i G ;f ajymqkd vkdufwmyg/ ]uRefr aetdrf tus,fcsKyf uscHae&wJh tcsdefrSm rMumcP pOf;pm;rdygw,f? uRefr ppftmPm&Sifudk pwif rkef;wJh aeY[m uRefr IH;edrfhr,fhaeYvkdY? 'gayrJh uRefr olwu Ydk kd b,fawmhrS rrkef;ygbl;? 'gawGaMumihf uRefreJY twl uRefr vlawGvnf; tBudrBf udrf atmifjrifra I wG &vm wmyg? uRer f wkYd BuKd ;pm;zdYk arQmv f ihf aewmu trke;f w&m; r[kwy f gb;l ? cg;oD;rIawG cHpm;ae&vdkYvnf; r[kwy f gb;l ? em;vnfra I wG tajccH tm;jzifhawmh vlUwefzdk;awGudk rQa0MuwmawGeYJ rwlujJG ym; rIawG tMum;rSm atmifjrifra I wG &vmwm jzpfygw,f} 'gt h jyif a':atmifqef;pkMunf u wl&if;ef&JU NrdKUawmfol jzpf&wm tifrwefrS 0rf;ajrmufrdaMumif;? tDwvDEi dk i fu H vkya f qmifcsua f wG tm;vkH;udkvnf; *kPf,laMumif; ajymygw,f/ tmPm&Sie f YJ vGwv f yf a&;udk ,kMH unfwo hJ a l wG tMum;rSm uGmjcm;rIawGudkvnf; a':atmif qef;pkMunfu axmufjyxm;yg w,f/ ]tmPm&Sijf zpfw,f qka d yr,fh vnf; vlom;awGjzpfw,f? 'gayrJh wefzdk;awGu rwlbl;qkdwmu usdef;aoygw,f? wjcm; vlawG b,fvdk xifjrif awG;ac:aeovJ qkdwmudkvnf; em;vnfatmif b,fawmhrS ravhvmygb;l ? 'gawG u vlom;awG&JU tajccH qufqH a&;awG jzpfygw,f} jrefrmEkdifiHrSm Nidrf;csrf;NyD; wnfNir dc fi dk r f mwJh vlrt I odi k ;f t0ki d ;f jzpfatmif tDwvDEi dk i f& H UJ tultnD awG vdkaMumif; a':atmifqef; pkMunfu ajymygw,f/ 'ghtjyif zcifjzpfol AkdvfcsKyf atmifqef; i,fpOfuwnf;u t&rf; av;pm;wJh tDwvDEkdifiH bke;f Bu;D wpfyg;[m ESpa f ygi;f rsm;pGm jrefrmEkdifiHrSm aecJhNyD; AkdvfcsKyfeJY

&if;ESD;w,fqkdwm olYtaeeJY odayr,fh bkef;BuD;u wl&if;efNrdKU uae vmw,fqw dk m rodca hJ Mumif; a':atmifqef;pkMunfu wl&if;ef NrdKUeJY qufET,frIudk trSwfw& ajymcJhygw,f/ a':atmifqef;pkMunf [m bkdavmhcfnmeJY yg;rm;NrdKUawmfol qkudk qufvuf oGm;a&muf vufcHrSm jzpfNyD; Ekd0ifbmv 2 &ufaeY jrefrmEkdifiHudk jyefrSm jzpfygw,f/
DVB

14

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

&efukef wuodkvf ausmif;om;or* zJGUpnf;cGifh&a&;ESifh wuo taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&;


bdk;odrf;
]&efukef wuokdvf &SifoefzGHU NzdK;a&;ESihf wuo taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&;tzGJU} rS tzJ0 UG ifwpfO;D olwt Ykd zJu UG OD;pD;Ny;D 2012 ckEp S ?f 'DZifbmv twGif;rSm usif;yjyKvkyfrnfh ]pmwrf; zwfyJG} wGif pma&;oltm; pmwrf;wpfapmif zwfMum;ay;&eftwGuf taMumif;Mum;vmygw,f/ uRefawmfvnf; tJ'D pmwrf; zwfyJGtwGuf tcsuftvuffrsm; pOf;pm; rSwfom;xm;ygw,f/ 'gayrJh taMumif;trsdK;rsdK;aMumifh ,cktcsdefxd pmwrf;zwfyGJudk rusif;yEkdifao;yg/ 'gaMumihf tJ'D pmwrf;zwfyt GJ wGuf pOf;pm;rSwo f m; xm;onfh ]ausmif;om;or* zGp UJ nf;cGi& fh a&;ESihf wuo taqmufttkH jyefvnfwnfaqmufa&;} eJY ywfoufwhJ tcsua f v;rsm;udk trsm;jynfor l sm; od&z dS wfE Ii kd y f g&ef aqmif;yg;tjzpf a&;om;vkdufygw,f/

ay;ydkYwJh tdwfzGifhay;pmxJrSm &efukefwuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmuf ay;&eftwGuf azmfjy tBuHjyKa&;om;xm;ygw,f/ *sme,fawGeYJ jynfoa l wGu tJ'D tBuHjyKcsufukd axmufcHBudKqdkcJhMuygw,f/ aemuf rMumrD tcsdefrSmyJ? orwOD;odef;pdef&JU EdkifiHa&; tBuHay; tzGJUacgif;aqmif OD;udkudkEdkifu ]OD;jrifh&JU tdwfzGifhay;pmrSm ,if;u yk*vdu qE tavsmuf a&;om;cJhjcif;jzpfNyD; EdkifiHawmf orwHk; taejzifh BuKd wifo& d jdS cif;vnf;r&S?d Eki di fa H wmforwH;k \ oabmxm; wpfpw kH pf&m xif[yfjcif;vnf; r&Sy d g aMumif;} owif;pm&Sif;vif;yGJ jyKvkyfNyD; aMunmcJh ygw,f/ tJ'a D emufyi kd ;f rSm ]&efue kw f uov kd f ausmif;om; or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&;} toH[mvnf; jyefvnf tm;aysmhoGm;cJhygw,f/ jynfov l x l E ki S hf ausmif;om;xk&UJ ]&efue kw f uov kd f ausmif;om;or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmuf ay;a&;} arQmfvifhcsuf a&mifjcnf[mvnf; jyefvnf arS;rSdefoGm;ygw,f/ aemufawmh ]&efue k fwuov kd f &Sio f efzUHG NzdK;a&; ESihf wuo taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&; tzGJU} zGJUpnf;wJhtaMumif; tpnf;ta0;awG usif;y jyKvkyfaewJhtaMumif; *sme,fawGrSm zwf&ygw,f/

wuodkvf tmPmydkifawG pGufzufcGifh r&SdcJh


,ckqdk&if ]&efukefwuodkvf &Sifoef zGHU NzdK;a&;ESifh wuo taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&; tzGJU} taeeJY &efukefwuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&;twGuf vkya f qmifaewm tcse da f wmfawmfMumcJy h gNy/D &efya kH iG awGvnf; txdkuftavsmuf &&SdaeavmufNyD xifygw,f/ uRea f wmf &efue kw f uov kd f ausmif;om;or*rm S wm0ef,c lw hJ hJ tcse dw f e k ;f uawmh? wuov kd f ausmif;om; or* taqmufttH[ k m &efue kw f uov kd f ausmif;om; or* trIaqmiftzG& UJ UJ tkyc f sKyfrI pDrc H efc Y r JG a I tmufrm S &Sc dy hJ gw,f/ wuov kd f tmPmydi ka f wG taeeJY &efue kf wuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHkeJY ywfoufNy;D bmrS 0ifa&mufpu G z f ufyi kd c fi G hf r&Sc dy hJ gb;l / 'Dae&mrSm uRefawmhftaeeJY ar;csifwJh ar;cGef; wcsdKU &Sdygw,f/ ]&efukefwuodkvf &SifoefzGHU NzdK;a&;ESifh wuo taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&;tzG}UJ taeeJY ausmif;om;or* taqmufttHkBuD; jyefvnf wnfaqmufNy;D vQif tJ'a D usmif;om;or* taqmuf ttHkBuD;udk b,folYudk vTJtyfay;r,fvdkYrsm; pOf;pm; xm;ygovJ/ ausmif;om;or* taqmufttHBk u;D &JU pDrc H efc Yr JG I udka&m b,folYudkrsm; pDrHcefYcGJ tkyfcsKyfcdkif;r,fvkdY pDpOfxm;ygovJ/ ausmif;om;or* taqmufttHkBuD; jyefvnf wnfaqmuf&ef oabmwl cGijhf yKcsuf &&Sw d hJ tcsder fm S tJ'DtcsufawGudk ndEIdif; aqmif&Guf oabmwlnDNyD; jzpf&ygr,f/ trSefrSmawmh w&m;0if wuodkvfausmif;om; or* zGJUpnf;cGifh r&ao;bJeJY ausmif;om;or* taqmufttHu k kd jyefvnfwnfaqmufw,f qdw k m[m bmt"dym,frS r&Sdygbl;/

7 Zlvdkif ta&;tcif;
]ausmif;om;or* zGp UJ nf;cGi& fh a&;ESihf wuo taqmuf ttkH jyefvnf wnfaqmufa&;} taMumif;udk a&;&r,fqkd&if 1962 ckESpf? Zlvkdifv 7 &ufaeY ausmif;om; ta&;tcif;taMumif; enf;enf;avmuf awmh jyefajymrS jynfhpkHygr,f/ 1962 ckESpf? Zlvdkifv 7 &uf aeYv,fbufrSm wif;usyfwJh taqmif pnf;urf;awGeJY ywfouf &efukefwuodkvf ausmif;om;or*u OD;aqmifNyD; ausmif;om;xk uefYuGuf qEjyyGJwpfckudk jyKvkyf cJhygw,f/ wuodkvfe,fajrxJrSm vSnfhvnf qEjyMuNyD; qEjyyGJ[m at;at;csrf;csrf;eJY NyD;qkH;oGm;ygw,f/ qEjyyGJ Ny;D qk;H Ny;D aemuf rMumrD tcse dr fm S vkNH cKa H &; wyfzGJU0ifrsm;u &efukefwuokdvfausmif;om; or* taqmufttkHudk vQyfwpfjyuf 0ifa&mufpD;eif;NyD;? ausmif;om;acgi;f aqmifawGukd zrf;ygw,f/ ausmif;om; acgi;f aqmif 3 OD; tzrf;cH&Ny;D ausmif;om;acgi;f aqmif trsm;pk[m vGwfajrmufoGm;Muygw,f/ wuo taqmufttkHudk vkHNcHKa&; wyfzGJU0if awGu 0ki d ;f 0ef;pD;eif;wmudk jrifvu kd & f wJh ausmif;om; wcsKdu U atmf[pfowif;ydw Yk t hJ wGuf wuo taqmuf ttke He YJ ;D wJh ausmif;aqmifawGrm S aexki dw f hJ ausmif;om; awG[m taqmifay:u ajy;qif;vmMuNyD;? wuo

NydKus ysufpD;oGm;aom ausmif;om; or* taqmufttHk (1962)


taqmufttkHeJY ausmif;om; acgif;aqmifawGudk tumtuG,f ay;Muygw,f/ wjznf;jznf;eJY A[kd ausmif;aqmifbufu ausmif;om;awGvnf; a&mufvmMuNyD; ausmif;om; ta&twGuf rsm;vmygw,f/ tJ'v D kd tumtuG,a f y;&if;u vkNH cKa H &; wyfz0 UJG if awGeYJ wuov kd a f usmif;om;awG xdyw f u dk f &ifqi dk Mf u &ygw,f/ naebufrSmawmh vkHNcKHa&; wyfzGJUawGu aoewfypfcwfwe hJ nf;eJY ajz&Si;f wJt h wGuf ausmif;om; trsm;tjym; aoqkH;cJh&ygw,f/ Zlvi kd f 8 &ufaeY eHeufapmapmrSmawmh wuov dk f ausmif;om;or* taqmufttkBH u;D udk rki d ;f cGJ zsuq f ;D ypfvkdufygw,f/ 'DtcsufawGuawmh tm;vkH;odNyD; jzpfygw,f/

wuo taqmufttkHBuD; jyefvnf wnfaqmuf ray;rcsif; wouudk w&m;0if jyefvnf zGJUpnf;cGifh r&rcsif; aemif ESpfaygif;&mcsD axmifcsDtxdvnf; rsKd;quf wpfqufcsif; wpfqufcsif; qufvuf vufqihfurf; tarGay; vTJajymif;oGm;rSm jzpfygw,f
]wuo taqmufttkHBuD;udk jyefvnf wnfaqmufay;&r,f? wuoudk w&m;0if jyefvnf zGJUpnf;cGifhay;&r,f} qkdwJh tcsufudk ausmif;om; rsKd ;quf toD;oD;uvnf; tajctae ay;oavmuf wwfEdkifoavmuf BudK;pm;tm;xkwfcJhMuNyD; jzpfyg w,f/ aemufxyf rsdK;qufopfawG taeeJv Y nf; tJ'D qk;H I;H cJ& h wJh tcsua f wGukd jyefvnf &&dw S t hJ xd qufvuf BudK;pm;ae&rSm jzpfygw,f/ 'DaeY ]&efukef wuodkvf &SifoefzGHU NzdK;a&;ESihf wuo taqmufttkH jyefvnf wnfaqmufa&;tzG}UJ u pnf;k;H vIy& fm S ; aewm[mvnf; 'DBudK;pm; tm;xkwr f IawGxu J wpfcjk zpfw,fvYkd cH,l ygw,f/

vufqifhurf;cJhwm 51 ESpf jynfhNyD


,ckEp S f 2013 ck? Zlvi kd v f 8 &ufaeYrm S &efue kw f uov kd f ausmif;om;or* (wuo) taqmufttku H kd rki d ;f cGJ NzdKcszsufqD;cHcJh&wm ESpfaygif; 51 ESpfwdwd jynfhajrmufygawmhr,f/ ausmif;om;rsm;[m 1962 ckEp S f Zlvi dk v f 8 &ufaeY &efue kw f uov kd f ausmif; om; or* taqmufttkHudk rkdif;cGJNzdKcs zsufqD; cH&csdefupNyD; ]wuo taqmuf ttkBH u;D udk jyefvnf wnfaqmufay;&r,f? wuoudk w&m;0if jyefvnfzp UJG nf;cGihf ay;& r,f} qkdwJh pdwf"mwfawGudk pGJudkifxm;NyD; vufqifu h rf; tarGay;cJw h m ,aeYrsK;d quf opf ausmif;om;awGtxd jzpfygw,f/ ,ck qkdvQif vufqifh urf;cJhwm ESpfaygif; 51 ESpf jynfhygNyD/ ausmif;om;rsm; taeESifh tJ'D pdw" f mwfawGukd wuo taqmufttkBH u;D jyefvnf wnfaqmuf ray;rcsi;f wouudk w&m;0if jyefvnf zGp UJ nf;cGihf r&rcsi;f aemif ESpfaygif;&mcsD axmifcsDtxdvnf; rsKd;quf wpfqufcsif; wpfqufcsif; qufvuf vufqihfurf; tarGay; vTJajymif;oGm;rSm jzpfygw,f/

b,folu vGJajymif; vufcH,lrSmvJ


wuov kd f ausmif;om;or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufNyD;pD;wJt h csder fm S tJ't D opf aqmufvy kf xm;wJh ausmif;om;or* taqmufttHu k kd w&m;0if jyefvnfzGJUpnf;xm;wJh wuodkvf ausmif;om;or* vufxJudk w&m;0if vTJajymif;ay;&rSm jzpfygw,f/ w&m;0if wuov kd f ausmif;om;or* r&Sa d o;&if topfjyefvnf wnfaqmufxm;wJh ausmif;om; or*taqmufttHu k kd b,fou l w&m;0ifva JT jymif; vufcH,lrSmvJ/ wuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHk topfukd wuov kd t f mPmydi kr f sm;u vTa J jymif; vufcH &,lxm;vdkYawmh b,fvdkrS rjzpfEdkifbl;/

orwxH tdwfzGifh ay;pm


&efukefwuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&;eJY ywfoufNyD; 1962 ck Zlvdkifv 8 &ufaeY ausmif;om;or* taqmuf ttHBk u;D rdi k ;f cGNJ zKd cs zsuq f ;D cH&Ny;D 26 ESpt f Mum 1988 ckESpf orw a'gufwmarmifarmif vufxufrSm ]&efukef wuodkvf ausmif;om;or* taqmuf ttHkBuD;udk jyefvnf wnfaqmufay;r,f? tdk;pnf AHkarmif;awGeJY tkwfjrpfcsr,f} qdkwJh toH xGufvm cJhzl;ygw,f/ ,ck ESpa f ygi;f 50 MumwJh tcse dr fm S orwOD;ode;f pde& f UJ pD;yGm;a&; tBua H y;tzGUJ acgi;f aqmif OD;jrihu f orwxH

pmrsufESm - 30 odkY

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

15
- pDrHudef;\ &v'frsm;u OD;wnfcsufudk aygufajrmufapjcif; &Sd r&Sd oHk;oyfyg/ (Evaluate) oH;k oyfcsur f& S onfh oifcef;pmrsm;udk aemufwpfBur df vkyfief;wGif toHk;csEdkifygvdrfhrnf/ aemufwpfBudrf vkyfief;wpfck pwifonfESifh wpfNydKifeuf tqifh rsm;udy k if xyfrH aqmif&u G o f m G ;&ef jzpfygonf/ xyfcg wvJvJ oHk;&ojzifh puf0dkif;[k ac: jcif;jzpfygonf/ yxrtBur d f aqmif&u G Nf y;D jzpf aemufwpfBur df wGif &Gmol&Gmom;rsm; tawGUtBuHK&NyD; jzpfygonf/ olwE Ykd i S hf wGv J y k& f ef &Gmol&m G om;xJu apwemh0efxrf; zGHU NzdK;a&;vkyfom; (Volunteer) wpfOD;udkvnf; azmfxw k f &Edi ky f gNyD/ oifu wjznf;jznf; xGuc fm G &ef BudK;pm;aepOf ,if;&Gmom; apwemh0efxrf; zGHU NzdK;a&; vkyfom;udk vkyfief;rsm; vTJ,lEdkifatmif oifay;yg/ puf0dkif; wpfBudrf? ESpfBudrf? oHk;Budrf vnfywfNyD;u oif vufvTJ &EdkifavmufygNyD/ aus;&Gmvlxk rdrdudk,frdrd tm;udk;wwfap&ef qdkonfrSm ]zGHU NzdK;a&;puf0dkif;}udk olwdkYudk,fwdkif aqmif&u G E fi kd a f p&ef ulna D y;jcif;yif jzpfygawmhonf/ (2-2) zGHU NzdK;a&;vkyfief;vrf;aMumif; zGifhjcif; -vkyfief; aqmif&Guf&ef oabmwlnDcsufrsm; &,ljcif; -tmPmydi k f tzGt UJ pnf;rsm;ESihf Xmeqdi k & f mrsm;tm; zGHU NzdK;a&;vkyfief;u olwdkY\ vkyfief;udk taxmuf tuljyKaMumif; &Sif;jyjcif; tcsKa Ud om zGUH NzKd ;a&;vkyo f m;rsm;u tqifu h kd rvdy k g[k ajymcsif ajymMuygrnf/ trSew f u,f zGUH NzKd ;a&;vkyi f ef; a&&Snf wnfwhHapvdkvQif tqifhudk rvkyfrjzpf vkyfoifhygonf/ xdkYaMumifh oif zGHU NzdK;a&; OD;wnf&rnfhtkyfpkudk ESpfckxm;yg/ 1/ aus;&Gmvlxk (Community) 2/ a'otmPmydi k t f zGt UJ pnf;ESihf enf;ynm taxmuf tuljyK Xmeqdkif&mrsm;/ aus;&GmvlxktwGuf oif xm;&Sd&rnfh OD;wnf csufrSm zGHU NzdK;a&;udk udk,fhtm;udk,fudk; aqmif&Guf wwfvmonfh pGrf;&nf jrifhwifay;&ef jzpfonf/ tmPmydkif tzGJUtpnf;ESifh Xmeqdkif&mrsm;ESifh ywfoufvQifrl1/ &&SdNyD; zGHU NzdK;a&;vkyfief; atmifjrifrIrsm; a&&Snf wnfwa hH &;twGuf vdt k yfaom tajctae? ywf0ef; usifaumif; (Enabling Environment) rsm; zefwD; Edkifvmapa&;/ 2/ tmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;ESifh Xmeqdkif&mwGif yg0ifaeoltm;vH;k ? ay;tyfol (Provider)rsm;tjzpfrS taxmuftuljyK vrf;efol (Facilitator)rsm;tjzpf ajymif;vJvmapa&;wdkY jzpfygonf/ OD;wnfcsufESpfcku tajymvG,faomfvnf; tvkyfcufEdkifygonf/ odkYaomf OD;wnfcsufrsm; atmifjrifygu ESpfOD;ESpfzufvHk; tusdK;&SdonfrSm trSefyif jzpfonf/ tmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;bufu MunfhvQif aus;&Gmom;rsm; ud, k t hf m;ud, k u f ;kd zGUH NzdK;a&; vkyv f m Edi ko f nfEi St hf rQ wm0efaygy h g;vmNy;D ? rdrE di S hf oufqi kd & fm a'otwGif; vkyfief;rsm; ydkrdk atmifjrifvmygrnf/ vkyfief;atmifjrifrItwGuf odumvnf; wufvmyg rnf/ &Gmol&m G om;rsm; ud, k t hf m;ud, k u f ;kd ud, k a hf us;&Gm twGif; t&if;tjrpfrsm; oHk;pGJwwfvmonfESifhtrQ axmufy& hH rI? ay;tyf&rIrsm; avsme h nf;vmNy;D vkyi f ef; rsm; ydk us,fus,fjyefYjyefY aqmif&Guf atmifjrifrI &Edkifygrnf/ odkYjzpfvQif oifhtvkyfrSm ]ay;tyfol} b0onf a&wdt k wGua f umif;aomfvnf; ]taxmuftuljyKo}l b0u olwdkYtwGuf a&&SnfwGif atmifjrifolrsm; jzpfapEdkifaMumif; jrifomxifomatmif &Sif;vif; aqmif&Gufjy&ef jzpfygonf/ tqifhwGif oufqdkifol tm;vHk;odkY pDrHudef; pmwrf; pDru H e d ;f \ OD;wnfcsuf aqmif&u G r f nfe h nf;pepf &&Sv d mrnfh tusKd ;aus;Zl; ponfrsm;udk pm&Gup f mwrf; jyKpa k y;&efjzpfNy;D ? tajctaeay;u ]tvky fa kH qG;aEG;yG}J (Sensitization Workshop) rsm; usif;yay;oGm;&ef jzpfygonf/ (qufvuf azmfjyygrnf)

qif;&JEGrf;yg;rI avQmYcsa&;ESifh zGHU NzdK;a&; vkyfom; - 3


OD;BuD; (CDRT)
enf;pOfukd pwifay;vdu k Nf y;D qH;k onfxd yg0ifvy I& fm S ;&ef jzpfygonf/ pmtkyfwGif Facilitation Cycle wpfenf; tm;jzifh zGHU NzdK;a&;vkyfief; oHo&mudk tmz&duwdkuf EdkifiHwpfckwGif oHk;onfhenf;pOfudk ,lxm;ygonf/ ,if; oHk;&rnfhenf;pOfrSm ae&ma'o? tcsdefumv? rdrw d i G f &So d nfh t&if;tjrpf (Resource)? tzGt UJ pnf;\ rl0g'ESihf tjcm;tcsua f y:wi G f rlwnf ajymif;vJ,& l ef jzpfygonf/ tajccH puf0dkif;rSm atmufygtwdkif; jzpfygonf/ (rl&if;twkdif; azmfjyxm;ygonf/ ,cif wifjycJhonf rsm;ESihf oabmcsi;f wlygonf/ EIi d ;f ,SOMf unfMh uygue k) f zGHU NzdK;a&;vkyfief; oHo&mpuf0dkif;
(Facilitation Cycle)

,ciftywfu zGUH NzKd ;a&;vkyo f m;wpfO;D &Gmukd a&mufvQif rdrdukd,frdrd rnfokdY jyifqif&rnfukd azmfjycJhygonf/ ,cktywfwGif &GmtwGif; vkyfief;rsm; rnfodkY pwifrnfukd wifjyygrnf/ rwifjyrD vkyfazmfukdifzuf uav;rav;wpfOD; uRefawmfh tdrfokdY vmvnfonfh taMumif;ukd OD;pGm wifjyyg&ap/ uav;ronf Eki di f jH cm; NGO wpfcw k i Gf vuf&Sd wm0efxrf;aqmifaeolwpfOD; jzpfygonf/ ,if; NGO wGif r0ifrDu uRefawmf\ BuD;MuyfrI atmufwi G f wm0efxrf;aqmifcz hJ ;l ojzifh uRea f wmf\ oabmw&m;rsm;ukd tawmfav; wD;rdacgufrdol wpfOD; jzpfygonf/ olu jrpf0uRef;ay: NrdKUwpfNrdKUokdY avhvma&; a&mufcJhaMumif;ESihf ol bmawG awGUcJhaMumif;ukd tm;yg;w& &Sif;jyygonf/ ol a&mufcJhonfh aus;&Gm rsm;rS qif;&Jol qif;&Jom;wkdY\ 'kutaygif;ukd pdwfraumif;pGmjzifh &Sif;jyNyD;aemuf olYbmomol aumufcsufcsjyygonf/ ]q&m&,f jrpf0uRef;ay:u qif;&Jom;awG[m NGO awG ydaewm q&m? taMumif;rodawmh NGO awG acs;orQ,l jyefqyfcgeD;awmh rqyfEkdif? NGO awGuvnf; rqyfrcsif; xkdifapmifh? rqyfEkdifawmh &Gmom;csi;f vSnw hf u dk a f y;/ tJonfawmh rausrvnf awG jzpf/ a&Sa U uR;ylawmh aemuf tzGq UJ u D a<u;xyf,?l a<u;awGeYJ ywfcsmvnfNy;D &Gmom;awG[m NGO awG ydaeygw,f q&m/ uRefruawmh q&m ajymzl;ovkd rdrb d 0acsmifvnfa&;twGuf qif;&Jom;awG&UJ b0eJY rupm;ygeJYvkdY ajymcJhw,f q&m} NGO awG ydaeygw,f [laom olYa0g[m&ukd tvGef oabmusrdygonf/ pmzwfol pOf;pm;Munfy h gcifAsm;/ b,favmufyif apwemaumif;aomfvnf; vkyfenf; rrSefvQif aq;twGuf av;NyD;? a&epfolukd 0g;ulvkdY xkd;bd ouJhokdYyif jzpfygawmhonf/

pmzwfol pOf;pm;Munfhyg cifAsm;/ b,favmufyif apwem aumif;aomfvnf; vkyfenf; rrSefvQif aq;twGuf av;NyD;? a&epfolukd 0g;ulvkdY xkd;bd ouJhokdYyif jzpfygawmhonf

zGUH NzKd ;a&;rl0g'rsm; csrw S & f ef wm0ef&y dS gonf/ enf;ynm 0efaqmifrI Xmersm;u zGHU NzdK;a&; a&&Snf wnfwHhrIudk taxmuftuljyKEi kd y f gonf/ xda Yk Mumifh aus;&GmvlxE ki S hf awGUqHkjcif;udk rpwifrD tmPmydkif tzGJUtpnf;rsm; a'oqdi k& f mXmersm;ESihf OD;pGm awGo U ify h gonf/ olwu Ykd kd aus;&Gmrsm; twGif; oif aqmif&Gufrnfh zGHU NzdK;a&; vkyi f ef;rsm;\ OD;wnfcsuf? aqmif&u G r f nfh enf;vrf;? EdkifiHtwGuf &vmEdkifonfh tusdK;aus;Zl;rsm; &Sif;jy jcif;ESifh aus;&Gmrsm; twGif; vkyfief; pwifjcif;udk cGifhjyK&ef taMumif;wdkYudk wifjy aqG;aEG;&ygonf/ olwx Ykd u H cGijhf yKcsu& f rSom aus;&GmodYk qif;oify h gonf/ aus;&GmwGif; a&mufonfhtcg aus;&Gmvlxk\ zGHU NzdK;a&; todpdwf"mwf Edk;Mum;rI (Awareness Raising) udk pwif vkyfaqmif&ygrnf/ atmufyg vkyfief;rsm; tusKH;0ifrnf jzpfygonf/ - zGHU NzdK;a&;todpdwf"mwf Edk;Mum;rI
(Awareness raising)

- aus;&GmwGif ydkrdk pnf;vHk;vmrI


(Improved Unity)

- wdusaom tcsuftvufrsm; azmfxkwfrI

2/ vkyfief; pwifjcif;
- vkyfief; pwifEdkif&ef aus;&Gmvlxkudk toifh jyifap&rnf -aus;&Gmvlxktvkyr f prDoifpwifvkya f qmif&rnfh vkyfief;rsm; tcef; 1 wGif bmawG jyifqifxm;&rnfudk ajymcJhNyD/ ,ck oif b,fup vIyf&Sm;&rnfudk ajymMuygpdkY/ oifu pwif vIy& fm S ;rIrjyKu aus;&Gmvlxu k vIy& fm S; wwfrnf r[kwf? xdkYaMumifh oif\ pwif vIyf&Sm;rI tqifo h nf aus;&Gmvlxt k wGuf jyifqifrI tqifo h m jzpfvdrfhrnf/ aus;&Gmvlxt k qifr Y a&mufrD ta&;Bu;D wpfcsur fm S EdkifiHawmf tmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;ESifh enf;ynm 0efaqmifra I y;tyfonfh Xmeqdi k& f mrsm;\ tcef;u@ jzpfygonf/ tmPmydi k f tzGt UJ pnf;rsm;u Edi ki fa H wmf\

(Accurate Information)

OD;pm;ay;

vkyfief;

a&G;cs,fwwfrI

(Prioritization)

puf0dkif;yHkpH\ oabmw&m;udk tusOf;csKyf &Sif;jy&vQif - zGHU NzdK;a&;vkyfief; vkyfydkifcGifhudk &,lyg/ - aus;&Gmvlxk\ zGHU NzdK;a&;pdwf"mwfudk jrifhwifyg (Awareness raising)/ ,if;tqifw h i G f aus;&Gmwdi k ;f wGif tcuftcJrsm;&Sa d Mumif; ajymjyyg/ ,if;tcuftcJrsm;udk ajz&Sif;&ef oifu h kd tm;ud;k r&bJ? ud, k ht f m;ud, k u f ;kd &rnf jzpfaMumif;? aus;&Gmom;rsm;wGif ajz&Si;f Edi ka f om pGrf;&nf&SdNyD; jzpfaMumif;? ,if;pGrf;&nfudk oHk;vdkonfh pdw" f mwfEi S hf toH;k csEi kd r f nfh uRr;f usir fo I mvda k Mumif;? pdw" f mwfukd aus;&Gmu pdu k x f w k f uRrf;usifr& I &S& d ef oifu wm0ef,lay;rnfhtaMumif; ajymjyyg/ - aus;&GmvlxktwGif; nDGwfrI&atmif aqmif&Guf ay;yg/ - aus;&Gm\ vuf&Sd tajctae? tcuftcJrsm; &Gmom;rsm;ud, k w f i kd f qef;ppfwwfatmif aqmif&u G y f g/ - ajz&Sif;&rnfh tcuftcJrsm;udk OD;pm;ay;tqifh owfrSwf? a&G;cs,fwwfatmif vkyfay;yg/ - owfrSwfNyD; tcuftcJrsm;udk OD;aqmif ajz&Sif;rnfh trIaqmiftzGJUudk topfzGJU&ef odkYr[kwf &SdNyD; tzGJU wpfckckudk wm0efay;tyf&ef/ - tzGu UJ pDrc H suf a&;qGw J wfatmif uln& D ef/ (Action
Plan)

(2-1) zGHU NzdK;a&;vkyfief; oHo&m puf0kdif;


(Facilitation / Mobilization Cycle)

- pDrHcsuftvdkuf pDrHudef; a&;qGJwwfvmatmif uln& D ef/ (Project design for each component of
action plan)

-aus;&Gmvlxk\ pGrf;&nf wdk;jrifha&;enf;vrf; tqifhqifh -oif aqmif&Guf&rnfh vkyfief; tqifYrsm;


vlxk (odkYr[kwf) vlwpfpk\ pGrf;&nfudk jrifhwif&ef usdK;aMumif;qDavsmfaom aqmif&Gufvnf;&aom (Logical and functional) enf;pOfrsm; &Sdaeygonf/ tao;pdwf tajctaeESifh tcsdef,lrI uGJjym;vQif uGJjym;rnf/ tajccH ausmdk;uawmh twlwlyif jzpfygonf/ oif\ Facilitation tvkyfrSm ,if;

- &Gmom;rsm;ud, k w f i kd f (oif r[kwy f g) taumiftxnf azmfaepOf oifu ab;rS tm;ay;ae&efESifh taumif txnfazmfpOf yGifhvif;jrifomrI (Transparency) pOfqufrjywf apmifMh unfp hp d pfrI (Monitoring)? yHr ke Sf tpD&ifcHjcif;wdkYudk pepfwus aqmif&Gufwwf&ef ulnDBuD;Muyfyg/ - pDrHudef;vkyfief; NyD;qHk;u atmifyGJ usif;yEdkif&ef ulnDyg/

16

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

tpdk;& qyfaumfrwDeJY t&yfbuf tzGJUtpnf; aygif;ul; rul;


udka&Tatmif
AHk;owif;awGxJ wpfrlxl; atmufwdkbm AHk;owif;awGMum;xJ wpfrlxl; xGuv f mwJh owif;2 cku pdw0 f ifpm;zdYk aumif;ygw,f/ tpdk;&tzGJU qyfaumfrwD (Delivery Unit) rsm;xH jynfolawG qufoG,f tBuHjyKEdkifqdkwJh owif;eJY 88 Nir d ;f csr;f a&;eJY yGiv hf if; vlt Y zGt UJ pnf;? v,f,mpD;yGm;ESihf awmifol v,form;a&;&mXmeu xkwfjyefvdkufwJh zrf;qD;cH? w&m;pGJqdkcH v,form;rsm;ESifh ywfoufwJh xkwfjyefcsuf? 'Dowif; 2 cku b,fvdk qufpyf ywfoufaeygovJ/ &Sif;ygr,f/

qyfaumfrwD tajym
'DaumfrwDawG rzGc UJ ifu jynfo0 Yl efaqmifrI vkyi f ef;rsm; pGrf;aqmif&nf tuJjzwfa&; tzGJUqdkwm zGJUcJhygw,f/ tJ' ha D umfrwDuawmh jynfoa l wG wdi k Mf um;vmwmawG tBuHjyKcsufawGudk oufqdkif&m 0efBuD;Xmeudk qufoG,fay;ydkYNyD;? 0efBuD;Xmeu jynfoludk jyefMum; ay;&wmyg/ tckuawmh 0efBuD;Xmeu 'k0efBuD;awG OD;aqmifwJh qyfaumfrwD toD;oD;udk jynfolawGu wdu k fu kd f tBuHjyK ay;ydE Yk i kd fMuNyD;? 0efBuD;Xmeuvnf; wdkufdkuf aygif;pyfndEdIif; ajz&Sif; jyefMum;ay;r,fvdkY qdkygw,f/ qyfaumfrwD 27 ckxJu c&D;oGm;vkyfief; zGHU NzdK; wdk;wufa&; qyfaumfrwD Ou|? 'k0efBuD; a'gufwm wifa&T ajymwmu ]aumif;wJu h p da wG &Sw d ,f? qk;d wJh udpawG &Sdw,f? c&D;oGm;vma&;vkyfief; zGHU NzdK; wk;d wufapzkYd b,fvt dk Bua H wG ay;csio f vJ? ay;csiw f m awGukd tcsufuav;awGeJY ajymvkduf&if rSwfwrf; jyKxm;&rSmaygh? c&D;oGm;vkyfief; taeeJY bmawGukd rvkyo f ifb h ;l qkw d hJ tyki d ;f awG &S& d ifvnf; rvkyo f ihb f ;l qkdwJh taMumif;t&mawGukd ckdifvkHpGmeJY apwemeJY tBuHjyKwmukd;? tJ'gav;awG wifjyEkdifygw,f/ uRefawmfwkdYuvnf; jyKjyifoifhwJh[mawGukd jyKjyif oGm;ygr,f}

ajrjyifqif; &v'faumif;&Sm
tpdk;&tzGJU qyfaumfrwD 27 ck qdkwmu NyD;cJhwJh pufwifbmvxJ orwOD;ode;f pdeu f , kd w f i kd f OD;aqmif zGJUpnf;ay;cJhwm jzpfygw,f/ tpdk;&tzGJU&JU vufusef oufwrf; 29 vwm umvtwGi;f jyKjyif ajymif;vJa&; awGvkyfzdkY OD;aqmifaumfrwD Ou| tjzpf orwu wm0ef,lNyD; zGJUpnf;ay;cJhwmyg/ tpdk;&XmeawG toD;oD;u 'kw, d 0efBuD;awGukd qyfaumfrwD Ou| awGtjzpf wm0efay;Ny;D zGp UJ nf;ay;cJw h mvnf; jzpfygw,f/ aumfrwDawG vkyf&rSmudkvnf; orwu tckvdk rSmMum;cJhygw,f/ ]tpdk;&\ Hk;vkyfief; pepfrsm;udk acwfESifhtnD vsijf refou G v f ufpm G aqmif&u G E fi kd & f efEi S hf jynfor l sm;\ Mindset ESifh vkyfenf; vkyf[efrsm;udk tcsdef,lNyD; jyKjyifajymif;vJ&ef vdt k yfjcif;wda Yk Mumifh 'kw, d 0efBu;D rsm;udk Delivery Unit / Taskforce tjzpf rlv orm;d;k us vkye f nf;vky[ f efrS cJx G u G Nf y;D ydr k kd tusKd ;&dS xda&mufatmif vsijf refpm G aqmif&u G E fi kd a f &;twGuf OD;wnf wm0efay;jcif; jzpfygaMumif;/ xdkYaMumifh 'kwd,0efBuD;rsm; taejzifh rdrdwdkY vkya f eus H;k vkyi f ef; orm;d;k usyp kH H tpm; oGuo f u G f vufvuf? xufxufjrufjruf wDxi G Bf uq H ? awG;ac: ajrmfjrifNyD; vkyfief;u@ tvdkuf ododomom wdk;wufatmif yk*vdu toif;tzGJUrsm;? vlrItzGJU tpnf;rsm;? jynfwi G ;f jynfy ynm&Sir f sm;? jynfor l sm;ESihf awGq U a kH qG;aEG;Ny;D oufqi kd & f m wdi k ;f a'oBu;D ? jynfe,f tpdk;& Delivery Unit / Taskforce rsm;ESifh ajrjyif uGi;f qif; xdawGu U m &v'faumif; &&dr S nfh enf;vrf;ESihf tpDtrHrsm;udk aqmif&u G Mf u&ef tav;xm; wdu k w f e G ;f rSmMum;vdy k gaMumif;} tpd;k &tzG0 UJ ifawG vTwa f wmfxJ oGm;NyD; &Sif;jywJhae&mrSm tm;enf;csufawG &Sdaewm aMumifh aemifrm S vTwa f wmfeYJ tpd;k &Mum; qufqa H &; ydkaumif;vmzdkYvnf; &nf&G,fygw,fvdkY orwu ajymcJhygao;w,f/

jynfolawGuawmh olwdkY tm;udk;&avmufr,f xifwJh t&yfbuf tzGJUtpnf;awGqD oGm;NyD; &ifzGifhMu tultnD awmif;xm;Muwm 'Dae&mrSm ay:vGifaeygw,f/ 'Dae&mrSm ar;p&mwpfck jzpfvmygNyD/ qdkif&m qdkif&m XmeawGqD oGm;NyD; bmvdkY tultnD rawmif;MuwmvJ.../ tajzuawmh tvkyf rjzpfvdkY 'DwpfckyJ &Sdygr,f

trSwf 2 &Jpcef;rS pcef;rSL; &Jtkyfpdefvif;u w&m;vdk jyKvy k f Mo*kwv f 19 &ufaeYwi G f yk'r f 18 jzifh w&m;pGJ cHxm;&onf/ wpfEi kd i fv H ;kH tESu HY jzpfpOfaygi;f 21 ck azmfjyxm;Ny;D rD'D,mrSm wufvmwmeJY 88 Hk;cef;udk vma&muf wifjywdi kw f ef;xm;wJh jzpfpOfaygi;f ajrmufjrm;pGmxJu wcsdKUudk aumufEkwfazmfjyxm;wmygvdkY od&ygw,f/

tvkyfjzpf rjzpf
jynfoa l wGuawmh olwYkd tm;ud;k &avmufr,fxifwhJ t&yfbuf tzGt UJ pnf;awGqo D m G ;Ny;D &ifzi G Mhfu tultnD awmif;xm;Muwm 'Dae&mrSm ay:vGifaeygw,f/ 'Dae&mrSm ar;p&mwpfck jzpfvmygNyD/ qdkif&m qdkif&m XmeawGqo D m G ;Ny;D bmvdYk tultnD rawmif;MuwmvJ.../ tajzuawmh tvkyfrjzpfvdkY 'DwpfckyJ &Sdygr,f/ t&yfbuf tzGJUtpnf;awGqDoGm;NyD; tultnD awmif;awmha&m tvkyfjzpfvdkYvm;? tenf;qHk;awmh rD', D mqDa&mufNy;D jynfoa l wG odMur,f? rw&m;rSe;f odMur,f/ tvkyfawmh rjzpf/ qdkawmh tpdk;&rSmuvnf; odMuwJhtwdkif; jyemaygif; aomif;ajcmufaxmif vSnfhywf &Sif;ae&wmeJY olYtvkyfawmif ol vkyfEdkif&JUvm; rqdw k wf/ tck tpd;k & qyfaumfrwDawGukd 'k0efBu;D awG acgi;f aqmifapNy;D vky& f wJt h aMumif; orwajymoGm;wm &Sdygw,f/ jynfaxmifpk 0efBuD;rsm;ESifh XmetoD;oD;onf rlv yHkrSef wm0efrsm;ESifh Oya'? enf;Oya'? vkyfxHk; vkyfenf; jyifqifajymif;vJ&onfh vkyfief;wm0ef rsm;aMumifh oD;jcm; uGif;qif;&ef tcsdefray;Edkifjcif;? tcsdefay;yguvnf; wpf&ufESpf&uftjyif ydk atmufajcwGif xdawGU aqmif&u G E fi kd o f nfh tajctae ray;jcif;? tpd;k &\ H;k vkyi f ef;pepfrsm;udk acwfEi St hf nD vsijf refou G v f ufpm G aqmif&u G E fi kd & f efEi S hf jynfor l sm;\ Mindset ESifh vkyfenf; vkyf[efrsm;udk tcsdef,lNyD; jyKjyifajymif;vJ&ef vdt k yfjcif;wda Yk Bumifh 'kw, d 0efBu;D rsm;udk Delivery Unit / Taskforce tjzpf rlv orm;d;k us vkye f nf;vky[ f efrS cJx G u G Nf y;D ydr k kd tusKd ;&dS xda&mufatmif vsijf refpm G aqmif&u G E fi kd a f &;twGuf OD;wnfwm0efay;jcif; jzpfygaMumif;/ vlrt I zGt UJ pnf;awG jynfoa l wGeYJ awGq U a kH qG;aEG;Ny;D ajrjyifqif; &v'faumif;awG&atmif vkyfzdkYvnf; orwajymNy;D jzpfygw,f/ aumufumiifum ajym&&if 88 wpfze UJG YJ aqG;aEG;ndE i Id ;f tajz&Sm&ifawmif jyem tawmfrsm;rsm; ajz&Sif;Edkifavmufygw,f/ wjcm; t&yfbuf tzGJUtpnf;awG &meJYcsD &SdaewmrdkY jyemaygif; axmif*Pef;avmuf tajz&SmawGUzdkY &Sdygw,f/ jynfolawG tBuHjyKvmrSmudk Hk;cef;xJu xdi ka f pmifr h aezda Yk wmh vdw k maygc h ifAsm/ ud, k u hf , kd u f , kd f woD;wjcm; vlwpfa,mufvdk oabmrxm;bJ jynfoe l YJ wpfom;wnf; awG;wwf aewwf vkyw f wf zda Yk wmh vky d gvr dr hf ,f/ tpd;k & XmetoD;oD;u wm0ef&w dS hJ 0efBu;D ? 'k0efBu;D qdo k a l wG 'Doabmxm; ESv;kH oGi;f Edi k& f if udpt awmfrsm;rsm; ajyvnfom G ;zdYk &Sy d gw,f/ csKy& f &if tpdk;& qyfaumfrwD 27 cku acgif;aqmifawG bmqufvkyfMurvJqdkwm jynfoleJYtwl rD'D,mu apmifhMunfhaeygr,f/ vaygif; 30 apmifhMunfhp&m rvkdawmhbl;rdkYvm;/

tzrf;cH w&m;pGJcH trI&ifqdkif


aemufqufwGJ taeeJY wpfEdkifiHvHk;tESYH jzpfay:aewJh v,fajr jyemaygif;pHkaMumifh tzrf;cHxm;& w&m;pGJcHxm;& trI&ifqdkifae&wJh v,form;eJY v,form;ta&; aqmif&u G a f eolwcsKd & U UJ vwfwavm jzpf&yfwcsKd u U kd azmfjyxm;ygw,f/ 'DxJ wcsKd U aumufEw k f azmfjyyghr,f/ jzpfpOf 1- &cdkifjynfe,f ausmufjzLNrdKUe,f obm0ydu k v f i kd ;f pDru H e d ;f aMumifh v,f,majr qH;k I;H cJh &aom awmifor l sm;onf CNPC (China National Petroleum Cooperation) ukrPDudk qEazmfxkwf cJhojzifh udx k e G f;Munf tygt0if v,form; 10 OD;udk w&m;H;k u yk'r f 18 jzifh axmif'Pf 3 v csrw S c fo hJ nf/ jzpfpOf 5- aejynfawmf ykAoD&dNrdKUe,f 0JBuD; aus;&GmrS OD;aZmfvwf tygt0if v,form; 5 OD;tm; tpdk;& owif;pmwdkuf aqmuf&efajrwGif xGefwHk; wdkufyGJ vkyfojzifh ykAoD&dNrdKUe,f usnfawmifuef &Jpcef;wGif yk'fr 133? 294? 114 wdkYjzifh ta&;,l trIzGifhxm;onf/ jzpfpOf 7- rauG;wdi k ;f a'oBu;D qifaygi0 f NJ rKd e U ,f&dS aus;&Gm 13 &GmrS v,f{u 12700 ausmu f kd Edi ki fa H wmf umuG,fa&; ypnf;pufHk 8 rS odrf;qnf;cJhNyD; 2013 ckESpf arvwGif refusnf;yifykaus;&GmrS v,form; rsm;tm; wyfyi kd a f jrjzpfaMumif; twif;t"r vufrw S f xd;k cdi k ;f &m &Gmom;rsm;rS jiif;qefojzifh v,form;rsm; pdkufysdK;xm;aom oD;ESHrsm;tm; v,fxGefpufjzifh zsufqD;cJhNyD; v,form; 9 OD;tm; zrf;qD;cJhonf/ jzpfpOf 14- {&m0wDwdkif;a'oBuD; yef;waemf NrdKUe,f cEGJczdktkyfpk aus;&Gmrsm;&Sd v,fajrrsm;tm; zdk;vrif; ukrPDrS odrf;,lxm;aomaMumifh xGefwHk; wdu k y f 0 JG ifojzifh v,form; 7 OD;tm; yk'r f 427? 447 jzifh w&m;qGJqdkNyD; tvkyfMurf;ESifh axmif'Pf 7 v csrSwc fo hJ nf/ usefv,form; 13 OD;ukv d nf; w&m;pGJ qdkxm;onf/ jzpfpOf 20- {&m0wDwdkif;a'oBuD; ykodrfNrdKUwGif uefBu;D axmifNh rKd ?U ykor d Nf rKd ?U iykawmNrKd ?U vyGwm NrKd r U sm;rS v,form; 200 ausmfonf v,f,majr jyefvnf &&Sda&;twGuf qExkwfazmfcJhojzifh acgif;aqmif 2 OD;jzpfol OD;xGe;f xGe;f OD;ESihf OD;oef;0if;wdt Yk m; ykor d Nf rKd e U ,f

t&yfbuftzGJY aygif;ul;zdkYvdk
'Dvkd qyfaumfrwDzUJG vkya f qmifwmrsKd ; NAw d e de f YJ rav;&Sm; pwJh EdkifiHawGrSm vkyfzl;w,f/ atmifjrifzl;w,fvdkY xdi k ;f tajcpdu k f A[kzUHG NzKd ;a&;tzGu UJ uda k tmifoNl ir d ;f u ajymygw,f/ jynfoa l wGeYJ tpd;k & qyfaumfrwDawGMum; t&yfbuf tzGJUtpnf;awGu aygif;ul;ay;&if ydktvkyfjzpfr,fvdkYvnf; olu ajymygw,f/ 'DrSmwif tpdk;&qyfaumfrwD owif;eJY a&SUqifh aemufqifh xGufvmwJh 88 v,f,mpD;yGm; tzGJU&JU owif;xkwfjyefcsufudk ajy;jrifrdvdkufygawmhw,f/ atmufwdkbm 18 &uf &ufpGJeJY xkwfjyefcJhwmjzpfNyD; zrf;qD;cH? w&m;pGJqdkcH v,form;rsm;ESifh ywfoufNyD; xkwfjyefwmyg/ v,fajrodrf;cH&wJh jyemawG aeYwdkif; Mum;ae&w,f? v,form; ,morm;awG jyemaygi;f pHe k YJ qif;&J'u k a&mufaeMuw,f? 'DMum;xJ w&m;pGc J x H m;& tzrf;cHxm;& tjypfay; ta&;,lc& H ? 'Dvkd tjypfay; ta&;,laeHe k YJ jyemawGu ajyvnf roGm;bl;? um,uH&i S f v,form;awG? toif;tzGa UJ wG tpd;k &Xmeqdi k& f mawG yl;aygif; aqG;aEG; tajz&Sm&Si;f rS ajyvnfr,f/ 88 xkwfjyefcsuf&JU qdkvdk&if;u 'gyJ jzpfygw,f/

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

17

oD[yl& 'dkif,m&D - 137

kd;&mrysuf xdef;odrf;Muwmaygh
xdkuf
ayr,fh tckvdk pDtdktD; 9 aomif; ay;&r,f qdkwm odvu kd w f t hJ csder fm S olY pdwy f sufra I wG[m taysmfawG tjzpf ajymif;oGm;cJhw,fwJh/ tacsmif&rvm;vdkY NyKd iu f mrS 9 aomif; b,fvkd ay;&rSmvJ? 'kw, d qkurS a':vm 1 aomif; tvum; &wmrdYk ydw k efao;w,fvYkd ajymygw,f/ wu,fuawmh tpuwnf;u pDtt kd ;D wefz;kd rygvYkd aMunmcJw h myJ/ 'gayrJh pDtt kd ;D b,favmuf qdkwmu vuf&Sd aygufaps;twdkif; jzpf&wmrdkY BudKodEdkifwm r[kwfawmh 'Davmuf rsm;r,fvdkY rxifxm;cJhwmaerSmayghav/ olY&JU tjzpfudk Mum;NyD; &,f&rvm; oem;&rvm;awmif rodawmhygbl;/

pifumylawGudkawmh b,folrS r,SOfEdkif


2002 ckESpfuwnf;u pcJhwJh 'DNydKifyGJrSm tEdkif&cJhwJh olawG pm&if;udk jyefMunfv h u kd & f if pifumyl Edi k i fo H m; awGyJ jzpfaewm awG& U w,f/ b,ft&mrS vG,v f , G e f YJ r&wwfb;l ? wpfcu k kd vdc k si& f if wpfcu k kd pGe& Yf r,fqw kd hJ pum;awG &Sdayr,fh tckvdk &uf&Snf NydKifyGJ0if&wJh udpuawmh odyfrvG,fulvSwJh udpwpfckyg/ wpfckck tao;trTm;av; tqifrajy&ifawmif onf;rcHwwf wJh? uGefyvdefYwufwwfwJh olwdkYawGtaeeJY tckvdk usm;ukwfusm;cJ BudK;pm;EdkifMuwm tHhMop&mygyJ/ 'gayrJh avQmhaps;eJY a&mif;r,fqdk&if ntdyfnae wef;pDzdkY 0efrav;wwfwm? a&oefYwpfb;l wpfSL; wpfxkyfu tp tvum;&r,f qdk&if tMumBuD; wef;pDNy;D apmifw h wfwmawGuawmh usew f hJ Edi ki fo H m; awG b,fvr kd S vdu k r f NyKd iE fi kd Mf uygb;l / wpfcgwavrsm; wef;t&SnfBuD; pDaevdkY bmay;aewmvJvdkY oGm;ar; Munhf&if bmrSef; rodbJ olrsm; pDvdkY 0ifpDaewJh olawGudkvnf; awGUzl;w,f/ avQmhaps;eJY a&mif;wJh aps;a&mif;yGJawGqdk&if igwdkY a&mufoGm;wJhtcsdefrSm olwu Ykd txkya f wGqNJG y;D jyefvmMuwJt h cse d f jzpfaeNy/D

atmufwdkbm 29 &uf 2013 ckESpf t*FgaeY 12 ESpfajrmuf qlbml; NydKifyGJ 0vHk;a&...pifumylrSm ESpfpOf usif;yaewJh NydKifyGJwpfck awmh 'DaeY tqHk;owfoGm;NyD/ tJ'guawmh Media Corp Subaru Impreza WRX Challenge qdkwJh pifumyl Media Corp Radio eJY Subaru in Singapore uae yl;aygif;NyD; usif;ywJh tpDtpOfwpfckjzpfw,f/ 'DNydKifyGJudk 2002 ckESpfuwnf;u Ngee Ann City &JU a&SUajruGufvyfrSm usif;ycJhMuwm 'DESpfqdk&if 12 ESpf ajrmuf &SdoGm;NyD/

vufudk um;ay: rvTwfwrf; wifxm;Edkif&r,f


ESpfpOfESpfwdkif; NydKifyGJ pwifwJhaeY[m paeaeYjzpfNyD; NydKifyGJ0ifcsifwJholawG[m usif;yr,fhae&mudk reuf 7 em&D vmNyD; 0ifcGifh (registration) wif&ygw,f/ NydKifyGJ pwifwJh tcsdefuawmh aeYv,f 1 em&DjzpfNyD; NyKd iy f0 JG ifawG[m olw& Ykd UJ nmbufvufawGukd uGi;f xJrm S &yfxm;wJh qlbml;(Subaru)um;awGay:rm S rvTww f rf; wifxm;&rSmjzpfNyD; tMumqHk; wifxm;EdkifwJhol[m tJ'Dum;udk qkaMu;tjzpfeJY &rSm jzpfw,f/

pifumyl xHk;pHtwdkif; ylNyD qdk&if ausmaumhatmif ylwwfovdk rdk;&GmNyDqdk&ifvnf; 0kef;'dkif;BuJatmif &GmwwfwmrdkY tumtuG,f r&SdwJh [if;vif;jyif atmufrSm pdkvdkuf? ajcmufvdkufeJY um;udk vufrvTwfbJ um;ab;rSm rwfwwfav;awG &yfaeMuwJh yHkawGu tGefvdkif;awGrSm ysHUaecJhw,f
NydKifyGJ0if ESpfa,mufNydKif&NyD; wpfa,muf IH;&if wpfoif;vHk; IH;w,fvdkY owfrSwfcJhw,f/ tJ'DESpfu EdkifwJh toif;udk um; 2 pD; qkay;cJhw,f/ 2007 ckESpf usawmh Battle of the Sexes vdkY acgif;pOfay;cJhNyD; tEdkif&wJholu trsdK;orD;eJY trsdK;om; yl;wGJ tEdkif &cJw h mrdYk wpfa,mufpt D wGuf um;wpfp;D qkay;cJw h ,f/ 2008 ckESpfrSm a[mifaumif? xdkif;? zdvpfydkifeJY rav;&Sm;wdkY NydKifyGJrSm pwif yg0ifvmcJhrdkY Regional Face-off vdkY ac:cJhw,f/ 2009 ckESpfrSmawmh wkwf? xdkif0rfeJY tif'dkeD;&Sm;ygvmwmrdkY Asian Face-off vdkY emrnfajymif;ac:cJhw,f/

rdk;tjyif;txef &GmvdkufjzpfcJhwmrdkY NydKifyGJ0ifawG &moDOwk'Pfudk awmfawmf cHvdkuf&w,f/ pifumyl xH;k pHtwdi k ;f ylNyDq& kd if ausmaumhatmif ylwwfovdk rdk;&GmNyDqdk&ifvnf; 0kef;'dkif;BuJatmif &GmwwfwmrdkY tumtuG,fr&SdwJh [if;vif;jyifatmufrSm pdkvdkuf? ajcmufvdkufeJY um;udk vufrvTwfbJ um;ab;rSm rwfwwfav;awG &yfaeMuwJy ha kH wGu tGev f i kd ;f awGrm S ysHUaecJhw,f/ atmufwkdbm 28 &ufaeY wevFmaeY rSmawmh rd;k BuKd ;awG tBu;D tus,y f pfNy;D vQyp f ;D awGvuf rdk;awG Ncdrf;wmrdkY t&m,f &SdEdkifwJhtwGuf nae 4 em&D 30 uae 5 em&D 40 txd tem;ay;cJh&w,f/ 'gaMumifh 12 ESpt f wGi;f rSm em;cse d f tMumqH;k ay;cJ& h wJh ESpfwpfESpftjzpfvnf; xl;jcm;cJhw,f/

ajcvufawGawmif rvIyfEdkifawmhbl;
0vH;k a&...'DEp St f wGuf tEdi k& f oGm;wJo h u l awmh pifumyl EdkifiHom; tdrfNcHajrtusdK;aqmif touf 43 ESpf &SdwJh Yusman Wright qdkwJhol jzpfw,f/ olu 75 em&DeJY 1 rdepfMum vufrvTwfwrf; rwfwwf&yftNyD;rSm tEdkif&cJhwmaygh/ wDADowif;awGrSm awGUvdkuf&wm uawmh aemufq;kH ESpa f ,mufyJ usea f wmhwt hJ cse dr fm S olYNydKifbufu qufrNydKifEdkifawmhbJ vufudk vTwv f u dk Nf y;D ol tEdi k& f &Sa d Mumif; aMunmNy;D cse dt f xd olv Y ufukd ol um;ay:u rcGmcJb h l;/ bmvdv Yk q J kdawmh tJ'DaeY aeYv,f 1 em&DrSm 5 rdepf tem;ay;wJhtcg zdvpfydkifvlrsdK; NydKifyGJ0if wpfa,muf[m ab;u tm;ay;aewJholawGu em;csdefa&mufNyDvdkY ajymwJh twGuf vufvTwfvdkufrdw,f/ 'gayrJh olwdkYem&DeJY NydKifyGJuem&DeJY rdepfydkif; uGmaewJhtwGuf tJ'Dou l apmNyD; vufvTwfrdvdkufovdk jzpfoGm;NyD; NydKifyGJu xGufcJh&wmrdkY tJ'DvdkjzpfrSmpdk;vdkY olYvufudk csufcsif; rky& fc Jb hJ ;l vdYk ajymjycJw h ,f/ tJ'v D [ l m awmufavQmuf rwfwwf&yfc& hJ wma&m? vufukd rvTwb f J aecJ& h wma&m aMumifh yGNJ y;D cse dr fm S ajcvufawGawmif aumif;aumif; rvIyfEdkifawmhvdkY 0SD;csJeJYawmif wGef;ac:xkwfcJh&wm jrifawmh &,fvnf;&,fcsif? w&m;vnf; usrdyg&JU/

wHigem;eD; wHig
igt h od pifumylEi kd i fo H m;wpfa,muf ajymjyzl;wmqd& k if wpfcgwav prf;MunfhcsifvdkY wpfae&mrSm olwdkY oli,fcsi;f awG 2-3 a,mufavmuf wef;pDNy;D &yfvu kd & f if aemufrm S nDnn D mnm vmwef;pDwo hJ a l wG rsm;vmMu w,fw/hJ tJ'u D sawmhrS olwu Ykd tomav; vpfxu G f vmMu&if aemufrSm bmrSef;rodbJ tlaMumifaMumif wef;pD usec f MhJ uw,fvYkd ajymjy&if; [m;ygw,f/ olwYkd vlrsdK;taMumif; olwdkY aumif;aumif; odMuygw,f/ igawmifrS olwdkYavmuf 0D&d, raumif;ao;ayr,fh wHigem;eD; wHigqo dk vdk wpfc, k & l if 4 usy?f oH;k ck,& l if 10 qdw k mrsKd ; awG& U if toH;k rvda k o;vnf; wefvc S sn& f UJ qdkNyD; 3 ck 0,fxm;wmrsdK;wdkY? avQmhaps;wdkY txl; aps;a&mif;yGJwdkY qdkwJh qdkif;bkwfawGU&if rsufvHk;awG ta&mifawmufvmwmwdkY jzpfwwfvmaeNyDrdkY olwu Ykd v kd nf; t&rf; tjypfrwif&a J wmhygb;l / 0#fqw kd m vnfwwfw,f r[kwfvm;/

6 em&Djcm; wpfcgrS 5 rdepfyJ em;cGifh&Sdw,f


aeYv,f 1 em&Du pwJh yGJ[m n 7 em&DrSm wpfBudrf? aemufwpfaeY reuftapmBuD; 1 em&DrSm wpfBudrf? reuf 7 em&Drm S wpfBudr?f aeYv,f 1 em&Drm S wpfBudr?f n 7 em&DrSm wpfBudrf pojzifh 6 em&Djcm;wpfcg wpfBur du f kd 5 rdepfyJ em;vd& Yk ygw,f/ NyKd iy fp JG nf;urf;awG uawmh NydKifyGJwpfavQmufvHk;rSm MediaCorp u pDpOfay;wJh tpm;taomufeJY a&udkyJ pm;aomufcGifh &Sy d gw,f/ jyifyu vma&muf auR;arG;cGi?hf pm;aomufci G hf r&Sy d gbl;/ NydKify0 JG ifawG[m a&csdK;cGi?hf rkwq f w d & fw d c fi G hf r&Sy d gb;l / tdro f mwufcsi& f if em;cse d f 5 rdepfrm S oGm;vdYk &ygw,f/ wpfudk,fa& oefY&Sif;rIqdkNyD; wpfSL;wdkY? aygif'gwdkY? wpfSL;pdk wdkYudkvnf; oHk;cGifh r&Sdygbl;/ wu,fvYkd uk, d u f aq;0g;aomufo;kH zdYk vdw k ,fq& kd if? aq;vdyfaomufcsifw,fqdk&if em;csdef 5 rdepfrSmyJ aomufcGifh&Sdygw,f/ ,m;,HvdkY ukwfr,fqdk&ifvnf; tJ'w D ifxm;wJh vufeYJ ukwc fi G ?hf tusc Rwc fi G hf r&Sy d gb;l / b,fve kd nf;eJy Y J vufukd kyr fw d mjzpfjzpf? kyr fv d u kd w f meJY NydKifyGJu xGuf&ygw,f/

a':vm 8 aomif;cGJwefwJh um;udk qkay;r,f


0vH;k a&...'DEp S f NyKd iy fu JG a kd wmh atmufwb dk mv 26 &uf paeaeYrSm NydKifyGJ0if ta,muf 400 eJY pwifcJhw,f/ ta,muf 300 ausm[ f m pifumylEi kd i fo H m;awGjzpfNy;D usefwJh olawGuawmh uam'D;,m;? wkwf? a[mifaumif? tif'e kd ;D &Sm;? rav;&Sm;? zdvpfyi kd ?f xdi k0 f rf? xdkif;eJY AD,uferfvlrsdK;awG jzpfMuw,f/ 'DESpftwGuf qktjzpfuawmh pifumyla':vm 85000 wefwJh Subaru Forester 2.0i Premium um;udk &rSmjzpfNyD; pDtdktD; (COE- The Certicate of Entitlement) (jrefrmjynfrm S qd& k if um;ygrpfayg) h wefz;kd awmh rygb;l vdYk od&w,f/

ukd,fhdk;&meJY udk,faygh
vlrsdK;wdkif;rSm olwdkY pdkufeJY olwdkY &SdMuNyD; igwdkYvlrsdK; usjyefawmh ckeuvdk 0D&, d aumif;pGmeJY NyKd iy f0 JG if&r,fh tvkyfwdkY? ntdyfnae wef;pD&r,fh ae&mwdkYqdk&if wpfcgrSudk rawGUzl;cJhbl;/ 'gayrJh trftmwDvdk usyfodyfaewJh ae&mawGrSm wdk;a0SYwuf&r,fqdk&if wef;pD&r,fh ae&mawGrm S Mum;jzwfzq Ykd & kd ifusjyefawmh vnf; igwdu Yk kd b,for l S rDEi kd r f ,f r[kwjf yefb;l / igwdYk cP cP aemufajymifaeusvy kd J d;k &mrysuf xde;f odr;f MuwmaerSmaygh 0vHk;a&.../

um;wefzdk;xuf rsm;aewJh pDtdktD;


'Dxufq;kd wmuawmh yGNJ y;D vdYk olu Y kd um;aomhtBu;D Bu;D qkay;Ny;D awmh ol ay;&r,fh COE yrmP[m pifumyl a':vm 9 aomif; qdkwmvnf; odvdkufa&m olY&JU taysmfawG aysmufNyD; Muufao aooGm;cJw h ,fqw kd hJ owif;ygyJ/ 'kw, d qktaeeJY a':vm 1 aomif; &cJw h hJ olu ajymjywmuawmh yxrqk r&vdYk ol pdwy f sufchJ

rSwfwrf;wifcJhwJh ckESpfawG
xl;jcm;jzpfpOfav;awG &SdcJhwJh ckESpfawGudk rSwfwrf; wifxm;wmrSm 2005 ckEp Sr fm S toif;wpfoif;taeeJY

aeylyl rdk;&Gm&Gm um;&zdkY t"du


'DEp St f wGuf xl;jcm;csuu f awmh NyKd iy f JG pwJh paeaeYuae NyD;qHk;oGm;wJhaeYtwGif;rSm &moDOwku aeylvdkuf?

18

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

jrefrmEdkifiH\ jynfaxmifpk vTwfawmfudk teD;Munfh ta0;Munfh


atmif'if
tydkif;-42 vTwfawmfESifh tusdK;pD;yGm; y#dyu
(Conflict of Interest) (c)

tar&dueftpdk;&\ tusdK;pD;yGm; y#dyu umuG,fa&;


tusdK;pD;yGm; y#dyursm;udk umuG,fa&;twGuf tar&dueftpd;k &u tpd;k &usi0 hf wfqi kd & f mXme (United States Ofce of Government Ethics/ OGE) udk zGp UJ nf; wm0efay;ygw,f/ 'DXme&JU aqmify' k f odr Yk [kwf yifrwm0efu tar&dueftpd;k & trIxrf;rsm;tMum; tusdK;pD;yGm; y#dyursm;u umuG,f wm;qD;a&;
(Preventing Conicts of Interest in the Executive Branch) jzpfygw,f/ 1989 ckEp Sr fm S orwbGw& f fS (President George H.W Bush) u zGJUpnf; wm0efay;wJh jynfaxmifpk

tpdk;&usifh0wfqdkif&m Oya' jyifqifa&;aumfr&Sif


(President's Commission on Federal Ethics Law Reform) uae tar&dueftpd; k &&JU XmetoD;oD;[m

Xmetvdkuf oD;jcm; usifh0wf pnf;urf;awGudk rxkwfjyefbJ tpdk;&Xmetm;vkH;? 0efxrf;tm;vkH; vdu k e f m&rnfh wpfcw k nf;aom usi0 hf wfpnf;urf;rsm;u wpfajy;nD jy|mef;zdYk tBua H y;cJy h gw,f/ 'DtBujH yKcsuf t& orwbGwf&Sfu 1989 ck {NyDv 12 &ufaeYrSm jynfaxmifpk tpdk;&0efxrf;rsm; tm;vkH; vdkufem apmifx h e d ;f &rnfh usi0 hf wfrsm; jy|mef;&mrSm tajccH&rnfh rl 14 csuu f kd orwtrdet Yf rSwf 12674 (Executive Order 12674) eJY vufrSwfa&;xdk; xkwfjyefNyD; tpd;k &usi0 hf wfqi kd & f mXme (OGE)udk wpfcw k nf;aom usi0 hf wfpnf;urf;rsm;udk a&;qGz J Ykd wm0efay;cJy h gw,f/ &v'fuawmh 1993 ckESpf azazmf0g&Dv 3 &ufaeYrSm twnfjyK? touf0ifvmwJh ]jynfaxmifpk tpdk;& 0efxrf;rsm; vdu k e f m&rnfh pHjy usi0 hf wfpnf;urf;rsm;}
(The Standards of Ethical Conduct for Employees of the Executive Branch) jzpfygw,f? tydi k ;f 9 ydi k ;f ?

pmrsuE fm S 84 rsuE fm S &Sw d hJ 'Dusi0 hf wfrsm;udk tusO;f csK;H Ny;D azmfjyyghr,f/

tar&duef jynfaxmifpk tpdk;&0efxrf;rsm; vdkufem&rnfh pHjy usifh0wfrsm; tusOf;csKyf


tydkif; 1 rSm usifh0wf pnf;urf;rsm;eJY ywfoufwJh t"dym,f zGifhqdkcsuf tajccHrl 14 csufeJY 0efxrf;rsm; tm;vk;H udk rdrw d & Ykd UJ aqmif&u G c f sur f sm;rSm tusKd ;pD;yGm; y#dyu &Sd r&Sq d w kd mudk ormorwfuswhJ vlwpfa,muf&UJ tjrifrsKd ;eJY oufqi kd w f hJ tcsut f vufawGukd avhvm okH;oyfNyD; qkH;jzwfEdkifMuzdkY efMum;xm;ygw,f/ tydkif; 2 rSm 0efxrf;rsm; tm;vkH; if;wkdY&JU XmerS vkyfief; uefxdkuf? trSmpm pwJh pD;yGm;a&; tcGifhtvrf;rsm; &&SdzdkY arQmfvifhae? BudK;pm;aeMuwJh jyifytzGt UJ pnf;rsm;? yk*Kd vr f sm;xHrS vufaqmifypn;f vufcc Hi G ?hf awmif;,lci Gr hf jyKaMumif; uefo Y wfxm;ygw,f/

>cif;csut f aeeJY trSww f & ydp Yk u f wfrsm;? aumfzw D pfcu G f pwmrsdK;eJY rdom;pk0ifrsm;? oli,fcsif;rsm;u ay;wJh wefzkd;rrsm;wJh vufaqmifudkawmh cGifhjyKygw,f/ tydkif; 3 rSm 0efxrf;rsm;tm;vkH; rdrd\ txuf t&m&St d m; vufaqmifay;jcif;ESihf rdr\ d vufatmuf i,fom;rsm;xHrS vufaqmif&,ljcif;rsm;udk wm;jrpfyg w,f? jrefrmEdi ki fr Hm S vdk oDwif;uRwr fm S txufvBl u;D udk ypnf;xkyfBuD;eJY uefawmhNyD; rdrdudk,fwdkifvnf; atmufvlrsm;&JU ypnf;xkyfrsm;eJY uefawmhjcif;udk vufcHvdkY r&yg/ tydkif; 4 rSm 0efxrf;rsm; tm;vkH;[m if;wkdY&JU vkyi f ef;wm0efukd xrf;aqmif&mrSm if;wdu Yk , kd w f i kd & f UJ aiGa&;aMu;a&; tusKd ;pD;yGm;eJY wdu k fu kd f ywfoufae&if odr Yk [kwf if;wk& Yd UJ tdra f xmifzuf? t&G,r f a&mufao;wJh &ifaoG;rsm;? if;&JU txuft&m&Sd polrsm;&JU aiGa&; aMu;a&; tusKd ;pD;yGm;eJY ywfoufae&if tJ'w D m0efukd xrf;aqmifci G hr f &Sy d g/ Oyrmtm;jzifh tpd;k &Xmewpfc& k UJ ypnf;0,f,la&; t&m&Sd[m XmetwGuf vdktyfwJh ypn;f rsm;udk olZ Y eD;ydi k f ukrP u D ae 0,f,c l i G hf r&Sy d g/ wu,fvYkd t&nftaoG;eJY aps;EIe;f qdi k& f m tm;omcsuf rsm;t& 'DukrPDuyJ rvGJraoG 0,f,l&rnfh tajctaeqdk&if 'D0,f,la&; wm0efudk udk,fwdkif rvkyfbJ tjcm; t&m&Sdwpfa,mufudk vTJajymif; ay;&ygw,f/ tydkif; 5 rSm vkyfief;uefxdkufrsm; csay;jcif;? axmufyHhaiGrsm; ay;jcif;? pHkprf;ppfaq;jcif; pwJh udpawGrSm oufqdkif&m 0efxrf;&JU rdom;pk0if wpfa,mufa,muf&UJ tusdK;pD;yGm;eJY ywfoufaer,f qd& k if? 'grr S [kwf oufqi kd & f m 0efxrf;[m wpfzufu uefxdu k & f rnfv h y ki f ef;&Si?f axmufya hH iG awmif;cHo?l pHp k rf;ppfaq;cH&olrsm;eJY yk*Kd va f &;&m ywfoufr& Ia dS e&if (t&ifu tvky& fi S fa[mif;? rdom;pk0if wpfa,muf&UJ tvky& fi S ?f 0efxrf;eJY pD;yGm;a&;? aiGa&;aMu;a&; qufE, T f ywfoufol pojzifh) tJ'D 0efxrf;udk tJ'Dtvkyf (uefxdkufcsay;jcif;? axmufyHhaiGcsay;jcif;? pHkprf; ppfaq;jcif;)udk aqmif&u G c fi Gr hf jyKbJ tjcm;wpfa,muf udk wm0efay;tyfzYkd jy|mef;xm;ygw,f/ aemufwpfrsKd ; uawmh 0efxrf;wpfO;D [m ol& Y UJ t&if tvky& fi Sa f [mif; wpfa,mufxu H qkaiGtjzpf aiGaMu; tajrmuftjrm; &&SdcJhzl;w,fqdk&if ol tpdk;&0efxrf;jzpfcsdefrSm tJ'D tvky& fi Sa f [mif;&JU tusKd ;pD;yGm;eJY ywfoufwhJ udpr sKd ;rSm tenf;qkH; ESpfESpf ryg0if&vdkY jy|mef;ygw,f/ tydkif; 6 rSm 0efxrf;wpfa,muf[m yk*vdu vkyfief;wpfckudk ajymif;a&TUzdkY BudK;pm;aecsdefrSm ol tvkyfavQmufxm;wJh ukrPD&JU tusdK;pD;yGm;eJY ywfoufwhJ udpa wGrm S yg0if aqmif&u G jf cif;rjyK&vdYk uefYowfxm;ygw,f/ tydi k ;f 7 rSm 0efxrf;awG olw& Ykd UJ tcGit hf mPmudk tvGo J ;Hk pm;rvkyMf uzdYk uefo Y wfcsufawG yg&Sy d gw,f/

0efxrf;rsm; tm;vkH;[m if;wkdY&JU vkyfief;wm0efudk xrf;aqmif&mrSm if;wdkY udk,fwdkif&JU aiGa&;aMu;a&; tusdK;pD;yGm;eJY wdkufdkuf ywfoufae&if odkYr[kwf if;wkdY&JU tdrfaxmifzuf? t&G,fra&mufao;wJh &ifaoG;rsm;? if;&JU txuft&m&Sd polrsm;&JU aiGa&;aMu;a&;tusdK;pD;yGm;eJYywfoufae&if tJ'Dwm0efudk xrf;aqmifcGifh r&Sdyg

0efxrf;rsm;[m olwdkY wm0efuswJhkH;? Xmersm;udk tok;H csNy;D jyifyyk*v u d pD;yGm;a&;vkyi f ef;&Sir f sm;xHu olwdkYudk,fwdkiftwGufa&m? olwdkY&JU rdom;pk0ifrsm;? rdwfaqGrsm;twGufa&m tusdK;pD;yGm; &,lwmrsdK; rvky& f yg? tpd;k &k;H ? Xme? taqmufttHr k sm;udk tpd;k & vkyi f ef;rsm;twGuu f vGv J Ykd ud, k a f &;ud, k w f mudpr sm; twGuf tokH;rjyK&yg? owfrSwfxm;wJh tvkyfcsdef twGif;rSm ay;tyfxm;wJh tpdk;& wm0efrsm;udkom xrf;aqmif&rSmjzpfNy;D ud, k a f &;ud, k w f meJY jyifytvkyf rsm; vkyu f i kd c fi G hf r&Sy d g? rdr& d UJ vufatmifi,fom;rsm;udk kH;csdeftwGif; rdrd&JU udk,fa&;udk,fwmtwGuf? rdrd&JU rdom;pktwGuf cdkif;apjcif;rjyK&yg/ tydkif; 8 rSm 0efxrf;rsm;&JU tvkyfcsdefjyify vIyf&Sm;rIrsm;eJY ywfoufwJh uefYowfcsufrsm; azmfjy xm;ygw,f/ 0efxrf;rsm;[m rdrd&JU tpdk;&wm0efeJY

tusdK;pD;yGm; y#dyu jzpfEdkifwJh jyify vIyf&Sm;rIrsm;udk rjyKvy k& f yg/ tcsKUd jyifyvIy& fm S ;rIrsm;twGuf tqifjh rifh t&m&Sdrsm;xHu cGifhjyKcsufudk BudKwif awmif;cHzdkY vdt k yfygw,f/ orwu wdu k fu kd f ceft Y yfwhJ 0efxrf; rsm;eJY tqifhjrifh t&m&Sdrsm;[m jyify vIyf&Sm;rIrsm;rS &&SdaiGudk vufcHcGifh r&Sdyg/ 0efxrf;rsm;[m tpdk;& twGuu f vG& J if w&m;k;H trIawGrm S uRr;f usio f t l jzpf oufaocHcGifh r&Sdyg/ olwdkY wm0eft& a[majym&wJh pum;ajymyGr J sm;? oifMum;ydc Uk srr I sm;? aqmif;yg; a&;om; jcif;rsm;rS tcaMu;aiG? *kPjfyKaiG vufcHcGifh r&Sdyg? 0efxrf;rsm;[m olwdkY ay;aqmif&ef wm0ef&SdwJh 0ifaiGcGefeJY tjcm; tcGeftcawGudk rSefrSefuefuef ay;aqmifzdkY wm0ef&Sdygw,f/ tydi k ;f 9 rSmawmh 0efxrf;rsm; if;wk& Yd UJ vkyi f ef;cGif qdkif&m usifh0wf pnf;urf;rsm;udk avhvm&mrSm tudk;tum;jyK&rnfh uGef*&uf vTwfawmfu jy|mef; xm;wJh Oya'rsm;udk pm&if;jyKpk wifjyxm;ygw,f/

pmrsufESm - 32 odkY

typftcwf &yfpJa&;ukd twnf jyKNyD; EkdifiHa&; aqG;aEG;yGJ wufvSrf;vkdaMumif; orw qkd


&efukef? Ekd0ifbm 3 wpfEkdifiHvkH; typftcwf &yfpJa&; qkdif&m vufrSwfa&;xkd;yJG usif;y &jcif;ESifh pyfvsOf; EkdifiHawmf orw OD;odef;pdefu wkdif;&if;om; vufeufukdif tzJGUtpnf;rsm;\ awmif;qkdcsufrsm;ukd ndEdIif; jznfhqnf;ay;vkdjcif;? a&;xkd;NyD; jzpfonfh typftcwf &yfpJa&; qkdif&m oabmwlnDcsuf tqifh qifhukd xyfavmif; twnfjyK vkjd cif;ESihf vufrw S f a&;xk;d Ny;D onfh tcg EkdifiHa&; aqG;aEG;yGJqkdif&m vkyi f ef;pOf pwifvjdk cif;wda Yk Mumifh aqmif&Guf&jcif; jzpfonf[k atmufwb dk m 1 &ufaeY rdec Yf e G ;f wGif ajymMum;cJhonf/ ,cktBudrf Nidrf;csrf;a&; wnfaqmuf&ef urf;vSr;f cJjh cif;onf typftcwf &yfpJa&; tqifhwGif &yfwefY raebJ typftcwf &yfpa J &; ukd tajccHonfh Eki di fa H &; aqG;aEG;yJG ukd wufvSrf;Ekdif&ef BudK;yrf; aeaMumif; od&onf/ Nir d ;f csr;f a&; aqG;aEG;onfhtcg pnf;urf;csuf rsm;ukd BuKdwif owfrSwfxm;rSm r[kwfaomaMumihf wkdif;&if;om; rsm;\ tqkjd yKcsuf tm;vH;k ukv d nf; vufcH aqG;aEG;oGm;rnf jzpfaMumif; orw rdefYcGef;wGif xnfhoGif; ajymMum;cJhonf/ 2008 zGp UJ nf;ykH tajccH Oya' ESifh ywfoufonfh EkdifiHa&; aqG;aEG;rIrsm;onf vlt Y zJt UG pnf; twGi;f &d& S rnfh 'Dru dk a&pDa&;qki d& fm tavhtusifhrsm; jzpfonf/ if; tavhtusir hf sm; cki dr f ma&; twGuf trsdK;om;a&; wm0ef wpf&yf taeESihf BuK;d yrf;oGm;&efva dk Mumif; vki dZ f mwGif usi;f yvsu& fa dS om Nir d ;f csr;f a&;qki d& f m aqG;aEG;ndE i Id ;f yGJ ukd BudKqkdaMumif;? if; aqG;aEG; ndEdIif;rIonf jynfolwpf&yfvkH; vkdvm;aeaom ckdifrmonfh Nidrf;csrf;a&; &&Sd&ef aqmif&Guf aeonft h wGuf 0rf;ajrmufaMumif; ESifh &v'faumif;rsm; &&SdNyD; tzGJU tpnf; tm;vkH; wufa&muf vm&efvnf; BudKqkdaMumif;jzifh rdec Yf e G ;f wGif xnfo h i G ;f ajymqka d Mumif; od&onf/ vJhvJh

qufajymonf/ tajccH Oya' jyifqifa&;ESifh pyfvsOf; rdrd jzpfvkdonfh qExuf EkdifiH\ twdwforkdif;aMumif;? vuf&dS

EkdifiHa&; tajctaeESifh jzpfay: vmEki do f nfh tem*wf\ aumif;usK;d qkd;usKd;rsm;ukd pOf;pm;NyD; BudK;yrf; aqmif&u G o f m G ;&ef wku d w f e G ;f cJo h nf/

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

19

a':at;at;0if; (Associate Press) rDqdk&D owif;ynm *kPfxl;aqmifqk &&Sd


&efukef? atmufwkdbm 29 ]t&m,fuif;NyD; rSefuefygap} 'Dpum;wpfce G ;f u 29 atmuf wdkbm 2013 u usif;ywJh rDqdk&D *kPx f ;l aqmifqk ay;tyfyJG tcrf; tem; tpDtpOfrSm AP owif; axmuf a':at;at;0if;u qk vufcHpOftwGif; owif;ynm oif,laeol ausmif;om;rsm; twGuf tBuHjyKcJhwm jzpfygw,f/ a':at;at;0if;&JU zcif[m jrefrmjynfrm S xif&m S ;ol owif;pm q&mBuD;wpfOD; jzpfygw,f/ zcif *g;'D;,ef; OD;pde0 f if;u a':at;at; 0if; qk r,lcif vGec fw hJ hJ ESpy f wfcefY atmufwdkbm 17 u uG,fvGefcJh ygw,f/ ,cifu owif; ynmoif ausmif;awG r&SdcJhwmaMumifh owif;pm ynmudk a':at;at;0if; u tazhausmif;rSmyJ oif,lcJhyg w,f/ zcif[m owif;axmufynm eJY ywfouforSs oifMum;ay;cJhyg w,fvYkd ajymygw,f/ tcsut f vuf rSefuefrIeJY "r"dXmef usrI[m ta&;BuD;aMumif;eJY tvkyf vkyf cse dr fm S pdwc fp H m;csua f wGukd b,fvkd b,fyHk z,fxkwfEdkif&r,f qdkwm udk oifay;cJw h ,fvY k da':at;at;0if; u ajymygw,f/ a':at;at;0if; udk zcifu owif;awG tjrefqkH; pifjrifhay:u pum;ajymwmrsdK; r[kwfbJ ukvm;xdkif wpfvkH;rSm xdkifvdkY ayghayghyg;yg; a[majymcJh ygw,f/ ckvdk vGwfvyfwJh vlYtzGJU tpnf;rSm aexdi k Mf uwJh owif;ynm oifausmif;om;awGeJY jynfhaewJh cef;rudk awGU jrif&wm tvGef 0rf;omygw,fvYkd ajymNyD; a':at; at;0if;u jrefrmjynf owif;orm; b0 tawGt U BuKH rsm;udk ckvkd ajymjy ygw,f/ n tcsdefrawmf tdrfa&SUrSm um;wpfpD; &yfoHMum;vkdufvdkY a':at;at;0if; vefE Y ;kd vmcJy h gw,f/ wdkYESpfa,mufxJu wpfa,muf a,mufudkawmh vmac: NyD xif w,fvYkd cifye G ;f jzpfou l kd vSr;f ajym vdkufygw,f/ a':at;at;0if; xifovdkygyJ/ trsdK;om;udk olwdkY ac:roGm;cifrSm oGm;yGwfwH oGm; wdu k a f q; xnf, h o l m G ;zdYk tcse da f wmh &vdkufygw,f/ trsdK;om;udk vmzrf;wJh ok;H Bur dp f vk;H ckvkd nbuf awGcsnf;yJ vmac:oGm;Muwmyg/ nbufrm S wHcg;vmacguw f hJ toHu wu,fhudk wkefvIyf acsmufcsm;apygw,f/ 'g[m pdwu f kd pd;k &drx f w d v f efY 'Pf&m&apygw,f wJh/ jrefrmjynfu owif;axmuf wpfa,muf taeeJY a':at;at;0if; eJY cifyGef;[m rMumrMum qdkovdk t&m,frsm;vSwJh tajctae awGrSm owif;&,l cJhMu&ygw,f/ b,fvt kd oufvk ajy;&rvJ qdw k m udv k nf; odcMhJ uygNy/D cifye G ;f jzpfol tzrf;cH&wJh 2007 rSmyJ a':at; at;0if; udk,fwdkif qEjyolawG&JU owif;udk ,laepOfrSmyJ rsuf&nf ,dA k ;Hk ? eHygww f w k u f i kd x f m;wJ& ha J wG vdkufwmvnf; BuHKcJh&ygw,f/ rMumao;wJu h mv vGec fw hJ hJ ESpfESpfrSmawmh noef;acgif,H tdrfwHcg; acgufoHawGudk rpdk;&drf &awmhygbl;/ 'DvdkaeYawG NyD;qkH; oGm;Ny;D wu,fu h kd yGiv hf if;wJh rD', D m vGwv f yfci Ga hf wG &Edi k a f wmhr,fvYkd arSsmfvifhygw,f/ 'Db0twGuf 'DvdkBuHKawGUrI awG tNrJ&Sdaer,fqdkwm odxm; ygw,f/ 'gayrJh *sme,fvpf wpfa,muf&JU b0udk bdef;pGJovdk pGJaeygNyD/ t&m&mudk jyefpvdkY &&if awmifrS *sme,fvpf wpfO;D yJ jzpfae OD;rSmygvYkd a':at;at;0if;u qdy kg w,f/ rDqdk&D *kPfxl;aqmif qkudk &cJo h r l sm;teuf xif&m S ;wJh *sme,f vpfrsm;tjyif pD;yGm;a&; OD;aqmif tpd;k &u tvkyo f rm; tzGt UJ pnf; qkdNyD; zGJUpnf;ay;w,f? tJ'DtzGJU tpnf;&JU twGif;a&;rSL;u tvkyf orm;awGbufrSm r&Sdbl;? olaX; bufrSmyJ &Sdw,f? olaX;u zGJUay; xm;wJh tvkyo f rm; ud, k p f m;vS,f awG &Sw d ,f? tJ't D zGu UJ vnf; zGUJ Ny;D rS orD;wkdYu od&wm} orD;wkYd pufkH udk tb OD;0if;&Sdef vmNyD; ndEIdif; ay;w,f? rajyvnfbl;? wjcm; pufkHqkd&if ajyvnfoGm;w,f? orD;wkYd pufu Hk awmh rajyvnfb;l ? tb OD;0if;&Se dv f nf; pdwy f suo f m G; w,f}[k ajymonf/ tvkyo f rm; tvkyt f udi kE fi S hf tvky f Hk ppfaq;a&;Xme efMum; a&;rSL;csKyf OD;0if;&Sdeu f ]tvkyf&Sif uvnf; wkd;ay;Ekdifoavmuf wkd;ay;xm;w,f? tvkyf&Sif tvkyo f rm; em;vnfrI &Sz d Ykd vdw k ,f? tvkyform;uvnf; a&&Snf Munfh&r,f? tvkyf&Sifuvnf; a&&Snf Munfh&r,f? ESpfzufvkH; wif;xm;&if? ajyvnfrI r&Eki db f ;l ? obm0rusbl;? ckHorm"du b,favmufay;yg b,fa&GUay;yg qkH;jzwfcsufray;bl;? atmufudk jyefcsNyD; ndEIdif;apwm qkdawmh tvkyform;awG vkyfief;cGifxJ jyef0ifNyD; tvkyv f y k & f if;eJY Oya'eJY tnD nE di dI ;f ygvYkd tBujH yKcsiy f gw,f} [k jynfolYacwfodkY ajymonf/ ,if;udptm; ulnD ndEIdif; ay;onfh jrefrmEkdifiH tvkyform; rsm; or*tzGJUcsKyfrS pnf;kH;a&;rSL; rpkrmu ]uav;awG qEjy awmif;qkdaewm vcsD MumaeNyD? vkyftm;eJY vkyfcudk wef;wlnDrQrI &&SdzkdY awmif;qkdaewm jzpfw,f? olrsm;? rD'D,m tzGt JU pnf; rD'D,m ausmif;rsm;? vlxk qufoG,fa&; vkyfief;eJY toufarG;0rf;ausmif; olrsm;jzpfwJh Tom Brokaw,
Christiane Amanpour, Sir Winston Churchill, Gloria Steinem, Deborah Howell, David Granger eJY Gordon Parks wdkYvnf; &&SdcJhMuygw,f/ ,ckEp S f 2013 twGuf qk&&Sc d hJ olrsm;rSm Fleishman Hillard (global communications rm), Hearst Television (national multimedia company), Michael Golden (longtime New York Times executive and chairman of the board of directors, international Center for Journalists), Carol Guzy (Pulitzer Prizewinning staff photographer, The Washington Post), Greg Lee (executive sports editor, South Florida Sun Sentinel), Charles Lewis (author and investigative journalist), Aye Aye Win (correspondent, The Associated Press-Myanmar)

&&Sz dx Ykd uf trSeu f efq;Hk owif;awG jzpfzYkd ta&;Bu;D w,fvYkd oifMum;yg w,f/ a':at;at;0if; tygt0if 7 OD;udk rDqdk&D *kPfxl;aqmifqkudk 2013 twGuf *kPjf yKcs;D jri y hf gw,f/ 'Dqk[m owif;ynm e,fy,frSm *kPt f &Sq d ;Hk qk wpfqjk zpfNy;D owif; vkyfief; oufwrf; wpfavSsmuf owif;pm ynmtwGuf xl;xl; cRefcRef aqmif&GufcJhwJh twGuf csD;jrifhwm jzpfygw,f/ qkcsD;jrifhyGJ tcrf;tem;udk atmufwdkbm 29

u rDqdk&D wuodkvf ausmif;0if; twGi;f rSm usif;ycJy h gw,f/ tcrf; tem;rSm a':at;at;0if;u jrefrmjynf rD', D mqdw k hJ acgif;pOfeYJ tar;tajz jyKvkyfcJhygw,f/ uRer f owif;ynmoifausmif; awGrm S pepfwus roifcz hJ ;l wmudk pdwf r&Sdzl;qdk&if tm;vkH;eJY &if;&if; ES;D ES;D xdi k Nf y;D pum;ajymvdYk &ygrvm; vdkY yefMum;NyD;wJhaemuf a':at; at;0if;u owif;ynm ausmif; om;rsm;? ygarmursm;eJY {nfhonf awmfrsm; cef;vkH;jynfheD;yg; a&SUrSm

wdkY jzpfygw,f/
Ref: www.columbiammissorian. com. ndKrD,Of

tajccH vpm wkd;ay;a&; qE azmfxkwfae&qJ pufkH tvkyform;rsm;


vIdifom,mNrdKUe,f a&Tvifyef; pufrZ Ie k f 5 rif;od'a d usmfpm G vrf;&Sd pkdif;jrihfxGef;atmif txnfcsKyf pufkHrS tvkyform;rsm; &Sm;yg; p&dww f ;kd ay;&ef tajccHvpmwk;d ay; &ef? tcse dy f dk tvkyc f se d f avQma h y;&ef tvkyform; ESpf&mausmf qE xkwa f zmf&mwGif &ufEp Sq f ,fausmf Mumonfhwkdif tvkyf&Sif tvkyf orm; ndEIdif; ajyvnfrI r&&Sdao; aMumif; od&onf/ pki d ;f jrihx f e G ;f atmif txnfcsKyf pufkHrS ukd,fpm;vS,fESifh qEjy tvkyform;rsm;\ ukd,fpm;vS,f rsm; atmufwb dk m 31 &ufaeYwi Gf vIdifom,mNrdKUe,f tkyfcsKyfa&;rSL; kH;wGif ndEIdif;rI jyKvkyfcJhMuonf/ ,if;nE di dI ;f rIwi G f vIi do f m,mNrKde U ,frS tvkyfkH ppfaq;a&;rSL; OD;atmif ausmfrif;? Oya'ykdif;qkdif&mrS OD;atmifEkdifOD;wkdY OD;aqmif ndEIdif; cJMh uaomfvnf; ajyvnfrI r&&Sb d J xyfrH ndEIdif;&ef awGUqkHcJhonf/ vIdifom,m NrdKUe,fkH;odkY vma&muf ndEIdif;ol tvkyform; ukd,fpm;vS,f rat;pEm0kdif;u ]yxrtBur d f nMd uw,f? ajyvnfrI r&vdkY ckHorm"dudk oGm;Muw,f? cko H rm"d;Hk u NrKd e U ,f;Hk udk jyefcsay; w,f? txufukd pmwifzYkd vkyw f ,f? pmwifcGihf ray;bl;? tckvnf; NrdKUe,fkH;rSmyJ ndEIdif;ckdif;w,f? 'DkH; ESpfckMum;rSm orD;wkdY vnfaewm MumNyD? orD;wkdY qEjywmvnf; MumNyD? wcsKdv U nf; olwu Ydk pnf;k;H odrf;oGif;vkdY txJudk jyef0ifoGm; MuNyD? pufkHuvnf; vdkufavsm ray;bl;? ndEIdif;tzGJUu ndEIdif;ay; wmvnf; rajyvnfbl;? ckHorm"d k;H uvnf; NrKd e U ,fuy kd J jyefcsay;ae w,f}[k ajymonf/ if;u qEjy &jcif;ESifh pyfvsOf; ]tcsdefykdaMu; uvnf; enf;w,f? pufkHwkdif;rSm &Sm;yg; p&dwq f w dk m &Sw d ,f? orD;wkYd pufr Hk m S &Sm;yg;p&dwf wd;k jrihf ray; bl;? tajccHvpm 35000 awmif; w,f? tvky& fi Su f tajccH vpmudk 6500 usyf wkd;ay;w,f? 'gayrJh tJ'a D vmuf wk;d ay;vnf; orD;wku Yd 35000 usyf &rSmr[kwb f ;l ? olwYdk u xyftnt d EIi d ;f rcHb;l ? xyfw;dk ray;Eki db f ;l ? rvkyE fi dk & f if tvkyx f u G f MuvdkY ajymw,f} [k ajymonf/ qufvufNy;D ]orD;wkb Yd ufrm S &yfwnfay;r,fh tvkyform; tzGJUtpnf; r&Sdawmhbl;vm;?

tajccH vpmenf;wJt h wGuf tcse df ydkaMu; wGufwJhtcgrSm enf;w,f? tcse dy fa dk Mu;u tajccHvpmay:rm S rlwnfNyD; wGufay;wm jzpfw,f? uav;awGu tajccH vpm wkd;ray;&ifawmifrS &Sm;yg;p&dwf ay;cJ& h if? qEjyaewJh tvkyo f rm; 200 ausmfu pufkHxJ jyef0ifNyD; tvkyfqif;r,f ajymw,f? 'gayrJh tvkyf&Sifu tcsdefqGJxm;w,f? qkH;jzwfcsufray;EkdifwJh udk,fpm; vS,u f kd apvTwNf y;D nE di dI ;f apw,f? qEjyaewJh uav;awG? pdw" f mwf usvmatmif? pdw" f mwfNyKd ua JG tmif vkyfaewJh ykHpHvkdY jrifygw,f}[k ajymonf/ vIi do f m,mNre Ud ,f tvkyo f rm; TefMum;rIU OD;pD;Xme tvkyfkH ppfaq; a&;rSL; OD;atmifausmr f if;u ]tenf;qkH; tcaMu;aiG Oya' jy|mef;NyD;NyD? enf;Oya'vnf; xGufNyD? 'gayrJh tedrfhqkH; tvkyf orm;wpfa,muf&UJ vpmu b,f avmuf &Sdw,fqkdwm owif;pm xJu aMunmcsuf xkwr f ,f? &uf aygif; 60 twGif; uefYuGufol r&Sd awmhrS twnfjyK jy|mef;rSm jzpf w,f? 'Dvdk tedrfhqkH; vpm rowfrSwf&ao;wJh umvrSm tvkyf&SifeJY tvkyform; ndEIdif; Ny;D awmh oifw h ihf rQwatmif aqmif &Gufay;ae&wm jzpfw,f? trI wpfckudk okH;&uftwGif; ajz&Sif; ay;&r,f qkdwm Oya'rSm &Sdw,f? 'gayrJh trIawGu rsm;awmh ajz&Si;f Ny;D pD;zdYk qkw d m tcuftcJ trsm;Bu;D &Sdygw,f} [k jynfolYacwfokdY ajymonf/ ausmfausmfOD;

20

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

jynfaxmifpk Nidrf;csrf;a&; azmfaqmifa&; vkyfief; aumfrwDESifh wdkif;&if;om; vufeufudkif tzGJUtpnf;rsm; jrpfBuD;em;NrdKUwGif awGUqHk aqG;aEG;

&efukef? Ekd0ifbm 4 ucsifjynfe,f jrpfBuD;em;NrdKU raemuGif; r*s,f cef;rwGif wki d ;f &if;om;vufeufui dk f uk, d p f m; vS,frsm;ESifh jynfaxmifpk0efBuD; OD;atmifrif; OD;aqmifaom tpk;d & tzGJUwkdY jynfaxmifpk tqifh Nidr;f csrf;a&; aqG;aEG;yGu J dk Ek0 d ifbm 4 &ufaeYu pwif usi;f yaeaMumif; od&onf/ if;aqG;aEG;yGw J i G f wpfEi dk i fv H ;Hk typftcwf &yfpJa&; qkdonfh wkdif;&if;om; acgif;aqmifawG&JU bkHoabmwlnDonfh tcsufESifh tpkd;&tzGJUwkdY wpfEkdifiHvkH; typf tcwf &yfpJa&;ukd vufrSwf a&;xkd;rnf jzpfonf/ wpfEkdifiHvkH; typftcwf&yfpJa&; vufrSwf a&;xdk;NyD;onfh tcsdefrS EkdifiHa&; aqG;aEG;yGJtwGuf rlabmif csrSwf Ekdif&ef qkdonfh tcsuf 2 csufukd tpk;d &ESihf wki d ;f &if;om; acgi;f aqmif wkdY aqG;aEG;Murnf jzpfonf/ vki dZ f mwGif &&Sc do hJ nfh wki d ;f &if;om;

acgif;aqmifrsm;\ bkHoabm wlnDcsuf 11 csufukd tpkd;& uk, d p f m;vS,t f zGE UJ i S hf awGq U NHk y;D onfh tcsdefrS owif;xkwfjyefrnf jzpf onf/ aqG;aEG;yGJukd wkdif;&if;om; vufeufukdif ukd,fpm;vS,frsm; jzpfonfh rGefjynfopfygwD? u&if trsKd;om; tpnf;tkH; tygt0if u&ifeD? &Srf;? csif;? ytkd0f acgi;f aqmifrsm;? autki dt f t dk zGE UJ i S hf tpk;d &bufrS jynfaxmifpk 0efBuD; OD;atmifrif; OD;aqmifaom jynfaxmifpk Nidrf;csrf;a&; azmfaqmifa&;tzGw UJ Ydk wufa&mufchJ onf/ vki dZ f mrS jrpfBu;D em;NrKd U a&muf vmaom wki d& f if;om; vufeufui dk f ukd,fpm;vS,ftzGJUrsm;ukd a'ocH jynfolvlxku if;wkdY vufrSwf a&;xkd;xm;onfh bkHoabmwlnD csuu f dk axmufca H Mumif; a<u;aMumf oHrsm;ESifh BudKqkdcJhonf/

a':atmifqef;pkMunf\ Oa&my c&D;pOf owif;pm &Sif;vif;yGJudk 4 ? 11 ? 2013 aeYv,f 12 ; 40 wGif aejynfawmf&Sd &Sif;vif;a&;aqmif - 12 wGif usif;ycJhonf/

owif; rD'D,m Oya' jynfolY vTwfawmf twnfjyK

aus;&Gm 7 &mcdkifEIef;yJ r[m "mwftm;vdkif; &&Sd


jrefrmEkdifiH aus;&Gm pkpkaygif; 6 aomif; 5 axmifeD;yg; &SdwJhteuf 7 &mcdkifEIef;jzpfwJh aus;&Gmaygif; 4700 ausmy f J r[m"mwftm;vdi k ;f uae vQyp f pf"mwftm; &&Sw d ,fvYkd aejynfawmf uGeA f if;&Si;f pifwmrSm jyKvkyfwJh aus;vuf rD;vif;a&; taxmuftuljyK ypnf;jycef;yg azmfjycsuft& od&ygw,f/ 20 &mcdi kE fe I ;f eJY nDrQwhJ aus;&Gm 1 aomif; 3 axmif eD;yg;[m rD;pufawGeJY "mwftm;&atmif aqmif&Gufae&ygw,f/ usef tao;pm; a&tm;? qdkvmpepf? ZD0"mwfaiGUeJY "mwftm;xkwfvkyf aewmawG tm;vH;k aygi;f rS aus;&Gm aygif; 2 aomif; 1 axmifausmf vQyfppfr;D oH;k pGE Ji dk w f m jzpfygw,f/ avmavmq,f jrefrmEkdifiH wpf0ef; vQyfppf"mwftm; &&Sda&; twGuf tpk;d &[m wkw?f ud& k ;D ,m;? tm&SzUHG NzKd ;a&;bPf pwJh Eki di fa H wGeYJ tzGt UJ pnf;awGu tultnD ,lNy;D taumiftxnfazmf aqmif&Guf ae&qJ &Sdygw,f/
DVB

pme,fZif;aumifpD (,m,D)u a&;qGJxm;wJh owif;rD'D,m Oya'ukd jyifqifcsuw f csKe Ud YJ jynfoYl vTwa f wmfu twnfjyKvu dk y f gw,f/ jyefMum;a&;0efBu;D Xmeu vTwa f wmf rwifay;vkdY trsKd;om;vTwfawmf ukd,fpm;vS,f OD;zkef;jrihfatmifu ulnDNyD; vTwfawmf wifay;cJhwJh owif;rD'D,m Oya' rlMurf;udk 'DaeYrSm jynfolY vTwfawmfu twnfjyKay;vdkufwmyg/ jynfolYvTwfawmfu jyifqif vdu k w f hJ tcsuw f csKu Ud kd oDaygNrKd e U ,f jynfolYvTwfawmf ukd,fpm;vS,f vTwfawmf jyefMum; qufqH aumfrwD0if OD;&JxGef;u ckvkd ajymygw,f/ ]jynfaxmifpk orw jrefrm Eki di fa H wmftwGi;f wnfaxmifxm; aom owif;rD'D,morm;wkdY\ wm0ef? usi0 fh wf? odum azmufzsuf rIeYJ wm;jrpfcsur f sm; csK;d azmufonfh trIrsm;udk Oya'yg jy|mef;csuf rsm;t& ta&;,l&r,fvkdY jy|mef;

xm;wJh jy|mef;csuu f kd jynfaxmifpk vTwfawmfu zsufxm;ygw,f/ zsux f m;awmh uRea f wmfwYdk Oya' Murf; aumfrwDuvnf; tJ'gudk y,fzsufvdkufygw,f/ bmvdkY y,fzsu& f ovJq& dk if owif;rD', D m orm;awGudk 'D Oya' t& ta&;,lr,fq& dk if wjcm; Eki di fo H m; awGeYJ wef;wl tcGit hf a&;ay;wmrsK;d r[kwb f J txl; tcGit h f a&;ay;ovdk jzpfrSmpdk;vkdY y,fzsufvdkuf&wm &Sdygw,f} owif;rD'D,m Oya'Murf;eJY ywfoufNyD; a&;qGJwJh pme,fZif; aumifpDu oCFef;uRef;NrdKUe,f jynfolYvTwa f wmf ukd,fpm;vS,f OD;odef;GefYudk vTJtyfxm;wm jzpfygw,f/ 'gayrJh Oya'Murf;eJY ywfoufNyD; 'DaeY vTwa f wmfxJ ol aqG;aEG;cGihf r&vdkufbl;vdkY ajymyg w,f/ ]'DuaeY xl;jcm;wmuawmh wjcm; taMumif;vnf; &Sd&if &SdrSmaygh? jyifqifcsufrsm;udk tqkH;

tjzwf ,lom G ;wJt h wki d ;f udk aqmif &GufoGm;w,fav? &Sif;vif;cGihf &r,fq& dk if uRea f wmfh jyifqifcsuf awGukd uRea f wmf &Si;f vif;Ny;D awmh wpfckvkH;udk NcHKNyD; okH;oyfwifjyzkdY jyifqifxm;w,f? tJ'gu bmvJ qkdawmh 'DOya'udk a&;qGJwJh pme,fZif;aumifpD ,m,D qkdwm b,fvkd tzGt UJ pnf;rsK;d ? pme,fZif; aumifpD Oya'u Oa&my? tm&S? tdEd,? tmqD,H pwJh EkdifiH 20 ausmfu Oya'awGudk avhvm NyD;awmh qGJcJhwJh Oya'jzpfwmudk;? tJ'Dtjyif EkdifiHwum pHEIef;eJY ajym&ifvnf; ukvor* vlt U cGifh ta&; aMunmpmwrf;tydk'f 19? wnfNrJ pHEIef;eJY ajym&ifvnf; uRea f wmfwYdk zGp UJ nf;ykt H ajccHOya' 356 (u)ayg?h vGwv f yfpm G xifjrif ,lqcGihfay;zdkYaygh? tJ'D ESpfckukd aygif;NyD;awmh owif;vGwv f yfci G fh twGuf a&;qGJwJh Oya'jzpfwJh twGuf 'DOya'rSm uRefawmfh jyifqifcsufrsm;u b,fvdk

t"dym,f&Sdw,f qdkwmudk rlvu ajymzkdY jyifqifxm;wmudk;? 'gayrJh 'DaeYuawmh 'DjyifqifcsufawGukd usK;d aMumif; azmfjycGihf ajymcse dr f &bJ rJeJY qkH;jzwfvdkufwJhtwGuf 'gaygh av? IH;wmuawmh jyem r&Sdygbl;? 'guawmh uRefawmf BuHKaeusygyJ? NyD;awmh pme,fZif; aumifpDu uRefawmfhudk ay;wJh wm0efudk tusKd;taMumif;eJY vTwa f wmfukd &Si;f jycGifh tcGit fh a&; awmh r&awmhbl;} jynfaxmifpk vTwfawmfrSm aqG;aEG;cGifh &vdrr hf ,fvYkd arQmfvihf xm;aMumif;vnf; ajymygw,f/ owif;rD'D,m Oya'udk NyD;cJhwJh 7 Bur da f jrmuf vTwa f wmfxJ trsK;d om; vTwa f wmfu twnfjyKcw hJ mjzpfNy;D tck vTwfawmf ESpf&yfpvkH;u twnfjyKvu kd w f myg/ qufvufNy;D jynfaxmifpk vTwa f wmfrm S twnf jyKrSm jzpfygw,f/

DVB

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

21
OD;yif;wkYd &[ef;oHCmawmfawGeYJ a'ocH awmifolv,form; jynfolawGtay: tMurf;zuf zdEy dS r fa I wG jyKvy kv f mr,fq& dk ifawmh tpdk;&&JU vkyf&yfawG[m vlrqef aMumif;eJY 'Dtpdk;&vkyf&yfawGudk xda&mufpGm ta&;,lay;zdkY Eki di fw H um tultnDa&m? Eki di fa H &; todkif;t0kdif;awGa&m awmfawmf rsm;udk xkwfazmf jyoNyD; ta&;,l ay;zdkY awmif;qkdoGm;zdkY OD;yif;wkdY 'DvdkawG vkyfzdkY &nf&G,fcsuf &Sdyg w,f 'umBuD;} tmPmydkifawGeJY 0rfaygif ukrP Dbufu oydwfpcef;zGihf awmif;qka d ewJh wm0ef&o dS a l wGukd v,fwo D moedu taqmufttkH awG MunfhIcGifh ay;vdkufwm ydkaumif;r,fvdkY ppfukdif;wkdif; a'oBuD; ykvJNrdKUe,f jynfolY vTwa f wmftrwf a':cifpef;vIi du f ajymqkdygw,f/ oydwfpcef;zGifhNyD; v,fwD omoedu taqmufttkHawG Munf hc Ii Ga fh y;a&; qEjyaewJh tajc taeawGeJY ywfoufNyD; 0rfaygif ukrP D wm0ef&o dS a l wGukd qufo, G f ar;jref;ayr,fh r& jzpfaeygw,f/ rkd;BudK;jyif&Gm? wkH&Gm? ZD;awm&GmeJY qnfwnf;&GmpwJh &GmawGu a'ocH 150 ausmfeJY oHCmawmf 7 yg;u tifMuif;awmifay:u odrfeJY bk&m;apwD tem;rSm qEjy awmif;qkdaeMuwmjzpfNyD; a'ocH &Gmom;tcsKu Ud omoemhtvHawGukd vkdufvH pkdufxlaeaMumif; od&yg w,f/ NyD;cJhwJh pufwifbm 29 &uf aeYuvnf; vufyHawmif;awmif aMu;eD pDrHudef; e,fajrtwGif; v,fwo D moedu taqmufttkH rNzdKzsufa&;twGuf rav; tr&yl&uae v,fwDomoedu taqmufttkt H xd vrf;avQmuf qEjy awmif;qkdcJhMuygw,f/ qEjyolawGeYJ wm0ef&o dS a l wG nE d i dI ;f cJMh uNyD; v,fwo D r d e f YJ apwD udk rlvae&mu ra&Ta U &; vTwa f wmf udk wifjy aqG;aEG;pOf rnfonfh taMumif;eJYrQ rzsufqD;? rajymif; a&TUzdkY? bk&m;zl; jynfol 5 a,muf xufrykd zl;ajrmfEkdifzdkY ( 3 &uf twGif; cGihfjyKrdefY awmif;&rnf) vrf;avQmuf csw D ufvmolawGukd ta&;,lrI rjyKzkdY pwJh tcsuf 3 csuu f kd oabmwl vufrw S a f &;xd;k cJhMuygw,f/
DVB

vufyHawmif; oydwfpcef; 0ef;usif &Jtiftm; xyfrH wkd;csJU

ppfui dk ;f wki d ;f rk& Hm G cki d f vufya H wmif; awmif a'orSm oydwp f cef; zGiv fh p Sf NyD;aemuf raeYu tmPmydkifawG bufu vkHNcHKa&;tiftm; xyfrH wk;d jri v fh u kd y f gw,f/ Ny;D cJw h hJ &ufyi kd ;f u vufyHawmif;awmifa'orSm rkdif;cGJrIawG jyefvnf jyKvkyfvmwJh twGuf v,fwDodrfeJY apwDawmf uGt J ufra I wG jzpfay:whJ owif;awG aMumihf oufqkdif&m tmPmydkif awGudk oGm;a&muf MunfhIcGifh awmif;qk& d m oGm;a&muf Munf hc Ii G hf ray;wJhtwGuf xkdifoydwfpcef;

zGihfvSpf awmif;qkdaeMuwmyg/ raeYu oydwp f cef;0ef;usir fm S &Jtiftm; wkd;csJUcsxm;wmudk awGU&SdcJhwJh rkd;BudK;jyif&Gmu &Gmom; wpfOD;jzpfwJh ukd&Jykdifu ]raeYu &Jtiftm; um; 4 pD;eJY oydwp f cef; ab;ywfcsmvnfu qkdufawGrSm 0ifcsw,f? qku d a f wGrm S 0ifcsNy;D &if um;awG jyefxGufoGm;w,f? xGufNyD;&if aemufxyf um;awGeJY &Jtiftm; xyfwkd;vmw,f? tm;vk;H &JU tiftm;0ef;usiu f 400 avmuf &Sr d ,f cifAs}vdYk ajymygw,f/

v,fwo D moedu taqmuf ttka H wG NyKd uJG ysup f ;D ae&if oHCm nDvmcH usif;yNyD; qkH;jzwfcsuf wpfck csrw S r f ,fvYkd oydwp f cef;zGifh awmif;qkdaewJh q&mawmfu ]ysufpD;aeNyD qkdwmawmh twGif; owif;awG t& twdtusawmh &xm;ygw,f? tJ'gaMumihf wu,fyJ NydKuGJ ysufpD; aew,f qkd&ifawmh OD;yif;wkdY oHCmh nDvmcHwpf&yf usi;f yNy;D oHCmawmfawG tm;vk;H pkaygi;f Ny;D awmh oHCmawmfawGuae qk;H jzwfcsuf wpfcu k kd csrw S r f ,fayg}h

tck oydwp f cef; zGiv fh p Sx f m; wJh ae&mudk rESpfuvdk rD;avmif AkH;awGeJY tMurf;zuf ajz&Sif;r,f qkd&if tpdk;&&JU tMurf;zuf ESr de f if;rIukd Eki di fw H um od&a dS tmif jyKvy ko f m G ;r,fvYkd OD;yif; pEmoD&d u qufvuf ajymqkdygw,f/ ]NyD;cJhwJhESpfu vufyHawmif; awmifrm S rD;avmifA;Hk awGeYJ ypfcwf ESr de f if;xm;wJh vky& f yfawGuv kd nf; b,folurS ta&;,lay;jcif; r&Sa d o;bl;? wm0ef,l ajz&Si;f ay;rI r&Sdao;bl;? tck qufvufNyD;

tvGJoHk;pm;? tusifYysuf jcpm;rIrsm; r&Sdap&ef Xmeqdkif&m ,mOfrsm;\ eHygwfjym;rsm;udk uGJjym;aom ta&miftjzpf toHk;jyK&ef tqdk wifoGif;
&efukef? Edk0ifbm 4 &efukefwdkif;a'oBuD; twGif;&Sd Xmeqdkif&m ,mOfrsm;rS eHygwfjym; rsm;udk yk*vduydkif ,mOfrsm;ESifY uGJjym;jcm;em;aom eHygwfjym; ta&mifrsm; pDpOfay;Ekdif&ef tpDtpOf &Sd r&Sd [laom ar;cGe;f udk yxrtBur d f &efue kw f i kd ;f a'oBu;D vTwfawmf txl; tpnf;ta0; (1^2013) yxraeY usi;f ypOfwi Gf A[ef;NrdKe U ,f rJqEe,f trSwf 2 wdi k ;f a'oBu;D vTwa f wmf ud, k p f m; vS,f a'gufwm a':ndKndKoif;rS xnfhoGif; ar;jref;oGm;cJhjcif; jzpf onf/ Xmeqdkif&m ,mOfrsm;rS eHygwjf ym;rsm;udk uGjJ ym;jcm;em;aom ta&mifrsm; oHk;Ekdifjcif; &Sd r&Sd [laom udpESifh ywfoufNyD; ar;jref;&onfrSm Xmeqdkif&m ,mOfrsm;onf jynfolvlxk\ b@mudk oHk;pGJaeaom ,mOfrsm; jzpfojzifh yGiv hf if;jrifomrI &Sa d om pepfukd taumiftxnfazmfEi dk & f ef &nf&G,f r&Sdoifhaom ae&m r&Sd oifhaom tcsdefrsm;wGif &Sdaernf qdy k gu xifomjrifom &Sa d eap&ef &nf&, G f jzpfygonf[k a'guw f m a':ndKndKoif;rS ajymMum;onf/ xdkYjyif EkdifiHwGif aumif;rGefaom tkyfcsKyfa&; jzpfay:ap&ef t"du twm;tqD;tjzpf &Sdaeaom taMumif; t&mrSm jcpm;

Nidrf;csrf;pGm pka0;cGifhESifh pDwef; vSnfhvnfjcif;qdkif&m Oya' jyifqifawmhrnf


&efukef ? Edk0ifbm 2 Nidrf;csrf;pGm pka0;jcif;ESifh pDwef; vSnfhvnfjcif;qdkif&m Oya' yk'fr 18 ukd jyifqifawmhrnf[k jynfolYvTwfawmf udk,fpm;vS,f OD;cdi ka f rmif&nfu jynfov Yl w T a f wmf tpnf;ta0; tNyD;wGif owif;axmufrsm;tm; ajymMum; aMumif; od&onf/ vTwfawmfrS jyifqifrnfh tcsufrSm ,cifuuJhodkY qEjycGifh awmif;cHp&m rvda k wmhbJ Edi ki fo H m; wpfOD;csif;pD\ vGwfvyfcGifhudk usio hf ;kH Edi kr fm S jzpfaMumif; od&onf/ vuf&dS yk'r f 18 wGif jy|mef;csut f & qEjycGifhukd oufqdkif&m NrdKUe,f &Jpcef;wGif 7 &uf BuKd wifci G jhf yKcsuf awmif;cH&NyD; cGifhjyKcsuf&rSmom qEjycGifh&Sdonf/ tqdy k g Nir d ;f csr;f pGm pka0;cGiE hf i S hf pDwef;vSnv hf nfjcif;qdi k& f m Oya' onf jypfrx I if&m S ;vQif axmif'Pf wpfESpftxd odkYr[kwf aiG'Pf usyfoHk;aomif;txd odkYr[kwf jypf'Pf ESp& f yfv;kH csrw S E fi kd a f Mumif; od&onf/ yk'fr 18 ukd jyifqifEdkif&ef twGuf ol&OD;atmifukd Ou|tjzpf aqmif&Gufaeonfh jynfolY vTwfawmf w&m;pD&ifa&;? Oya' a&;&mESihf wdi k Mf um;pmrsm;? toem;cH pmrsm; pdppf aqmif&Gufa&; aumfrwDu jynfov Yl w T a f wmfwi Gf jyifqifcsuf wifom G ;rnf[v k nf; od&onf/ vJhvJh

tusifhysufrI jzpfaMumif; jynfolY b@mudk uk, d y fi kd y f pn;f trSwjf zifh oHk;aernf? pnf;urf; csKd;azmuf aernfqy kd gu wm0efojd ynfor l sm; tvG,fwul azmfxkwfEkdifNyD; oufqi kd & f modYk owif;ay;jcif;jzifh jcpm;rIudk wdkufzsufedkifrnf jzpf aMumif;? vlBuD;om; ta,mif aqmifNyD; tcGifhta&;,l Adkvfus aeolrsm;? tcGix hf ;l cH vlwef;pm;rsm; udkvnf; &Sif;&Sif;vif;vif; azmfxkwfEkdifap&ef &nf&G,f ar;jref;jcif; jzpfygaMumif; xnfo h i G ;f ajymMum;oGm;onf/ tqdy k g ar;jref;rIEi S hf pyfvsO;f oufqkdif&m wdkif;a'oBuD;tqifh zGJUpnf;yHkrS ajzMum;ay;&mwGif vuf&SdtcsdefwGif jrefrmEkdifiHwGif um;eHygwfjym;rsm;ESifh pyfvsOf; oHHk;rsm; twGuf tu&meHygwf ]oH}? atmufcHtjzpf tjzLa&mif

pmvH;k ta&mifukd trnf;a&mifjzifh oHk;NyD;? EkdifiHjcm; tzGJUtpnf;rsm; twGuf tu&meHygw]f zG}UJ atmufcH tjzpf tjzLa&mif pm;vH;k ta&mifukd trnf;a&miftjzpf oHk;aMumif;? c&D;oGm; vkyfief;rsm;twGuf tu&meHygwp f Oftwdi k ;f atmufcH ta&mif tjyma&mif pmvH;k ta&mif tjzLjzifh oH;k Ny;D ud, k y fi kd u f m;rsm;wGif atmufcHta&mif teufa&mifESifh tiSm;um;rsm;udk teDa&mifjzifh oHk;ygaMumif;? odkYyg EkdifiHtwGif; eHygwjf ym;rsm;udk trsK;d tpm;tvdu k f w&m;0if ig;rsK;d cGjJ cm;xm;ygaMumif; a'gufwm a':ndKndKoif; ar;jref; aom ar;cGef;udk oufqdkif&m jynfaxmifpk tpkd;&tzGJUodkY wifjy ay;oGm;rnf jzpfaMumif; jyefvnf ajzMum;onf/

pdk;xG#f

22

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

vdkufygcGifh &Sdonf
NyHK;csdK (88 rsdK;quf Nidrf;csrf;a&;ESifh yGifhvif; vlYtzGJUtpnf;)
OECD

EkdifiHydkif vkyfief;BuD;rsm;? a&eHESifh obm0"mwfaiGU <u,f0rIrsm;? pHEe I ;f rsm;? vlrI zlva kH &;pepf ponfh taiGU toufrsm; aemfa0wGif ul;vl;aygif;,Sufaeovdk? Oslo NrdKU taqmufttkHrsm;Mum;wGif ysHUESHYaeovdk xif&onf/ pD;yGm;a&; vkyfief;rsm;? &if;ESD;jrKyfESHrIrsm;Mum;rS ,SOw f JG azmfaqmif&rnfh pHjyKcsuf vrf;efcsur f sm;ESihf pyfvsOf; uRefawmfwYdk avhvm aqG;aEG;cGi& hf cJo h nf/ tcef;wGif; awGUqHkrnfh tzGJU\ rdwfquf Slide jym;u BuKd wifx;dk xm;ESio hf nf/ OECD (Organization
for Economic Co-operation and Development)

\ Eki di fp H kH pD;yGm;a&; vkyi f ef;Bu;D rsm;twGuf vrf;efcsuf rsm;udk tjcm;tzG0 UJ if Eki di fr H sm;ESihf yl;wGJ aqmif&u G a f eonfh National Contact Point (NCP) Norway rS wm0ef &So d l trsKd ;orD; 2 a,muf uvnf; BuKd q& kd if; rdwq f uf Muonf/ wpfa,mufu t&yfjrifhjrifh cyf&G,f&G,f Head of Secretdariat jzpfwJh Kamilla H.kolshus aemufwpfa,mufu t&yfedrfhedrfh? cyfi,fi,f Secretariat Adviser jzpfwhJ Mari Bangstad wky Yd if/ ]uRefrwkdY OECD rSm tzGJU0if 34 EkdifiH &Sdygw,f? trsm;tm;jzifa h wmh taemufEi dk i fa H wGyg? tck jyxm;wJh ajryHa k y:u eufjyma&mif Eki di fa H wG[m vufrw S a f &;xd;k zdYk &Sy d gw,f? qufvufNy;D yl;aygi;f vmzdYk 45 Eki di f H &Sy d gw,f? jrefrmjynfuawmh rvdu k y f gao;ygb;l ? 'gayrJh oabm wlnDcsufawGudk vdkufemNyD;om;? aemfa0vdk EkdifiHu ukrP [ D m jrefrmjynfrm S pD;yGm;a&; vmvkyw f ,fq& dk if tJ'D ukrP [ D m 'Du vrf;efcsua f wGeYJ udu k n f D rnD ppfaq;cH&ygw,f? tzGJUr0ifxm;&ifawmh uRefrwdkY ppfaq;vdkY r&ygbl;? 'gaMumifh 'Dvrf;efcsufawG oufa&mufrI &Sc d si& f if ud, k E hf i dk i fr Hm S pD;yGm;a&; vmvkyw f hJ ukrPD[m b,fEkdifiHeJY ywfoufw,fqdkwm t&if Munfh&ygr,f? aemufawmh 'Dvrf;efcsufawG[m wGJvkyfwJh Sub-contract txd vdkufem&wmqdkawmh wpfumvH;k u b,fae&mrSmyJ oGm;vkyv f y k f qufE, T f S ;f jyonf/ aerSmyg} [k Head of Secretariat rS pwif&i OECD vrf;efcsur f sm;onf pD;yGm;a&; vkyi f ef; wGif vlYtcGifhta&; pHEIef;rsm; av;pm;zdkY? wm0efcHrI wm0ef,lrI tjynfh&Sdaom pD;yGm;a&; vkyfief;rsm;wGif Eki di fw H um pHEe I ;f rsm;udk toH;k jyKEi dk z ft Ykd wGuf taxmuf tul jzpfapayonf/ tpdk;&rsm;? &if;ESD;jrKyfESHrIrsm;? pD;yGm;a&; ukrPDrsm;? obm0 ywf0ef;usifqkdif&m? vlrIb0qkdif&m t&yfbuf vlYtzGJUtpnf;rsm;? Oya' ynm&Sir f sm;ESihf uRrf;usifow l \ Ykd aygif;pyfazmfaqmif &rnfh e,fy,fu us,fjyefYvSonf/ uRefawmfwkdY twGufvnf; tawGUtBuHK ,lp&mawG rsm;vSonf/ xkdYtjyif wpfumvHk;rSm &ifqkdifBuHKawGUvm&rnfh

udk,fhEkdifiHrSm pD;yGm;a&; vmvkyfwJh ukrPD[m b,fEkdifiHeJY ywfoufw,f qdkwm t&if Munfh&ygr,f? aemufawmh 'Dvrf;efcsufawG[m wGJvkyfwJh Sub-contract txd vdkufem&wmqdkawmh wpfurmvHk;u b,fae&mrSmyJ oGm;vkyfvkyf qufET,f aerSmyg}
obm0 ywf0ef;usiq f i dk & f m? vlrb I 0eJY pD;yGm;a&;qki d& fm pdea f c:rIrsm;udk twlwuG aqG;aEG;wki dy f if azmfaqmif Mu&m tzGJU BuD;vnf; jzpfonf/

xyfay:vmonf/ ukrP r D sm; taejzifh BuKd wifox d m; &rnfh tcsur f sm; jzpfonf/ pD;yGm;a&;vkyv f Qif oufqi dk f onfh Oya'rsm;udk vkdufem&ef? vlYtcGifhta&;qkdif&m EkdifiHwum pHEIef;rsm;ESifh obm0 ywf0ef;usifqkdif&m EkdifiHwum pHEIef;rsm;udk av;pm;&ef wkdufwGef;xm; onf/ vlYtcGifhta&; csdK;azmufrIrsm;udk udk,fhaMumifh aomfvnf;aumif;? qufET,f ywfoufjcif;aMumifh aomfvnf;aumif; vkyfrdjcif;rS a&Smif&Sm;&ef vdktyf aMumif;? pD;yGm;a&;t& qufET,fonfh ukrPDrsm;\ xkwfukefrsm; 0efaqmifrIrsm;ESihf vkyfief;aqmifwm rsm;aMumifh qd;k usKd ;oufa&mufrI rjzpfatmif wm;qD; &ef vdktyfaMumif;? csdK;azmufEkdifajc &SdonfwdkYudk BudKwifumuG,& f rSm jzpfovd?k csdK;azmufry d guvnf; &ifqdkifajz&Sif;&ef vdktyfaMumif;wdkYudk awGU&onf/ OECD vrf;efcsur f sm;taMumif; ay;xm;aom pmtkyf a&Sy Ui kd ;f rS wm0efcr H I wm0ef,r l& Ia dS om pD;yGm;a&; vkyi f ef; aqmif&u G E fi dk & f eftwGuf tBuHjyK wifjycsuf rsm;udk Munfr ho d nf/ acgi;f pOfrsm; cGx J m;onf/ tajccH oabmw&m;rsm;ESihf t,ltqrsm;? taxGaxG rl0g'rsm;? xkwa f zmftoday;&ef? vlt Y cGit hf a&;? tvkyc f efx Y m;jcif; ESifh pufHk vkyfief;qkdif&m qufqHa&;? obm0 ywf0ef;usi?f vmbfay;vmbf,l vmbfaiGawmif;cHjcif; ESihf Ncr d ;f ajcmuf aiG,r l I wku d z f sua f &;? pm;oH;k ol tusKd ; pD;yGm;? odyE H i S hf enf;ynm? NyKd iq f i dk r f ?I tcGea f umufcjH cif; pojzifh u@rsm; cGjJ yxm;onf/ tao;pdwf tcsur f sm; xyfcGJxm;onf/ pD;yGm;a&; oGm;a&mufvkyfudkifrnfh EkdifiHrsm; tpdk;& rl0g'ESifh vdkufavsmnDaxG&Sd&ef? xdkEkdifiH&Sd vlYtzGJUtpnf;ESifh tjyeftvSef ,HkMunfrI cdkifrmap&efwkdYtwGuf &nf&G,fxm;jcif; jzpfonf/ Oya'awmh r[kwf? Oya't& &ifrqkdif&atmif vrf;efxm;csufrsm;yif/

ndEdIif;ol
&Si;f jycsur f sm; xyfMum;&onf? ]wu,fvr Ykd sm; tvkyf orm; or*wdkY? yk*dKvfwpfa,mufa,mufwdkYursm; csdK;azmufrIawGeJY ywfoufNyD; wkdifMum;vmNyDqdk&if uRefrwdkYu tcsuftvufawG ppfaq;NyD; ESpfzuf ajyvnfatmif t&ifBudK;yrf;&ygw,f? uRefrwdkYu apwemh0efxrf; oufoufvnf; r[kwfovdk? pD&if qHk;jzwfolvnf; r[kwfawmhum aphpyfndEdIif;a&;udk t&ifqHk; udkifwG,f&ygw,f? wkdifMum;oleJY ukrPDudk pm;yG0 Ji kd ;f rSm ndE i Id ;f apwm[m w&m;H;k rSm oGm;ajz&Si;f jcif;xuf ESpfzuf owfowfrSwfrSwf wm0ef,lrI &EkdifvdkYyg? tJ'DrSm ajyvnfrIawG r&&Sdbl;? ukrPD bufuvnf; csKd ;azmufra I wG &Sw d ,fvYkd xif&m S ;vmw,f qkd&if ukrPDudk zdtm;ay;rIawG wkdufwGef;csufawG vky& f ygw,f? qufNy;D awmh wki d Mf um;csua f wGukd Media awGukd yd& Yk ygw,f? tJ'a D wmh vkyi f ef;rSm yg0ifywfouf olawG? tpk&S,f,m 0ifxm;olawGrSm pOf;pm;p&m? ar;cGe;f xkwp f &mawG jzpfvmawmhwmyJ? wpfqufwnf; rSmyJ jyifqifvmatmif wGe;f tm;awG qufay;&ygw,f}

jzefYa0 today;
tpdk;&rsm; rl0g' tawGUtBuHKrsm;udk EdIif;,SOfEkdifzdkY? tm;vHk;ESihfqkdifonfh jyemrsm;udk tajzxkwfEkdifzdkY? aumif;onfh tavhtusir hf sm;udk cGjJ cm; odjrifEi dk z fE Ydk i S fh jynfwi G ;f ESihf Eki di fw H um rl0g'rsm;udk ndE i Id ;f azmfaqmif Eki dz f& Ydk mwGif tzG\ UJ csrw S a f y;xm;csur f sm;u taxmuf tyHh jzpfapayrnf/ if;tjyif tzG\ UJ vlra I &;? pD;yGm;a&;ESihf obm0 ywf0ef;usiq f i dk & f m e,fy,fww Ykd i G f okaooe jyKcsufrsm;? pm&if;Z,m; pkaqmif;xm;jcif;rS xGua f y: vmaom &v'frsm;tjyif? tzG0 UJ if Eki di f Hrsm;\ oabm wlnx D m;aom pHEe I ;f rsm;? vrf;efcsur f sm;ESihf aqG;aEG; ndEdIif;rIrsm;udk trsm;odap&ef us,fus,fjyefYjyefY jzefYa0ay;vsuf&SdaMumif; od&onf/
NCP

om"u
&Sif;vif;csufudk acwjzwfNyD; ar;cGef;ar;EkdifaMumif; ajymonf? wpfcsuMf unfo h nf? Projector tvif;a&mif rS yH& ky dr f sm; xGuv f monf/ ]'gukd uRer f om"uwpfcu k kd

qufajymygr,f? zdvpfydkifrSm eDu,f wl;azmfa&; vkyi f ef;wpfck vkyy f gw,f? a'ocH wki d ;f &if;om;awGukd rwki d y f ifwmawG? obm0 ywf0ef;usif xdcu kd a f tmif vkyw f mawG &Sy d gw,f? pwl;wJh tcse dr fm S yJ jyemawG jzpfygw,f? wdkifw,f? ndvdkY r&bl; NCP u ppfaq; &w,f? uGif;qif; avhvmrIawG vkyfw,f? tJ'DvdkyJ tjcm; vGwfvyfwJh tzGJUawGuyg oGm;MunfhMuw,f? a'ocHawGudk ar;Mu jref;Mu tcsuftvufawG pkaqmif;Muw,f? ukrP b D ufuvnf; tcsut f vuf awG xkwfay;vmw,f? obm0 ywf0ef;usifqkdif&m cefYrSef;wGufcsufrIawGyg ay;vmw,f? a'ocHawGeJY wki dy f ifry I g &Sw d ,fvYkd ajymvmw,f? tJ'v D kd jzpfaecse dr fm S NCP u tajccHuswhJ vlt Y cGit hf a&; csKd ;azmufra I wG udy k g quf&m S azGvu kd a f wmh pDru H e d ;f aMumifh oufa&muf xdcdkufEdkifwJh olawGudk aqG;aEG;wkdifyifjcif; r&SdcJhwm? a'ocH bmompum;eJY &Sif;jyrI rvkyfcJhwm? a&udp? tdrf&m taxmuftuludpawG tqifrajywmawG oGm;awGU&w,f? tJ'Dawmh olwkdYukd wkdifyif aqG;aEG;rI awG? wku d w f e G ;f csua f wG vky& f w,f? oufa&mufEi dk w f hJ ae&mawGukd ajryHk twdtusqGz J Ydk taMumif;? obm0 ywf0ef;usifeJY vlrIb0 xdcdkufrIawG[m qufET,f aeaMumif;? vlr0 I ef;usif xdcu kd r f ?I toufarG;0rf;ausmif; rIawGukd avhvmzd?Yk em;vnfz?Ykd jyefup k m;Eki dz fv Ykd a kd Mumif; awGukd tBujH yK wku d w f e G ;f csua f wG vkyv f u kd & f ygw,f} [k &Sif;jyoGm;onf/ qufvuf vrf;efcsur f sm; azmfaqmif&mwGif EkdifiHtm;vHk; rvkdufygao;onfrSm tcuftcJwpfck jzpfaMumif;? rvkdufygao;aom EkdifiHrsm;udk vdkufyg Eki da f tmif qufqr Ha I wG wd;k jri hf vkya f qmifzYkd vda k Mumif;? vrf;efcsufrsm;udk bmomjyef xkwa f 0zdYk vda k Mumif; wkdYudk ajymjzpfMuonf/ EIwq f ufMuonf? atmufxyfoYkd qif;Ny;D tjcm; wpfae&modkY qufoGm;&onf/ um;ay:wGif olwkdY ay;vdu k a f om Business & Human Rights Resource Centre \ jrefrmjynf Business & Human Rights taMumif;tusO;f wifjyxm;csur f sm;udk Munfr ho d nf/ www.business-humanrights-org website \ tGe;f jzifh ponf? pD;yGm;a&; vkyi f ef;ESihf vlt Y cGit hf a&; qki d& f m t"du jzpf&yfrsm;udk xnfx h m;onf? a&Tobm0 "mwfaiGU ydkufvdkif;ESifh wkwf-jrefrm a&eHydkfufvkdif;? xm;0,f txl; pD;yGm;a&;Zkef? jrpfqHkqnf? rHk&GmaMu;eD owKwGif; udprsm;tjyif toif;tzGJU vGwfvyfrIESifh tjcm; tvkyform; tcGifhta&;rsm; pojzifh wifjy xm;onf/ ,if;udp&yfrsm;ESifh pyfvsOf; tpdk;& wm0ef&o dS r l sm;? Eki di fa H &; acgi;f aqmifrsm;? wki d ;f &if;om; tzGJUrsm;? t&yfbuf tzGJUtpnf;rsm;? EkdifiHwum tzGJUtpnf;rsm;? owif;Xmersm;ESifh a'ocHrsm;\ ajymMum;csufrsm;? uefYuGufoHrsm;? tpD&ifcHpmrsm; pHEe I ;f rsm;? xkwv f i Tc hf sur f sm;? vrf;efcsur f sm; vIy& fm S ;rI rsm; vGrf;NcHKyg0ifaeonf/ uGJjym;csufrsm;? eD;pyf&ef BudK;yrf;csufrsm;udk &Smrdonf/ um;&yfvu kd o f nf/ wHcg;tzGiw hf i G f tjyiftat; "mwfukd xdawGU&onf/ NrdKUwGif; vrf;wdkYonf tcsdK; tauGUrsm; &SdMuovdk? aygif;qkHMuonfwdkYvnf; &Sdonf/

qufvuf olruyif ]uRer f wdYk 'D OECD vrf;efcsuf Yk c:whJ National awGukd azmfaqmifzYkd 'Drm S &Sw d hJ NCP vda di fa H wGrm S &Sw d hJ NCP awGeYJ Contact Points eJY tjcm;Eki yl;aygif; aqmif&Guf&ygw,f? vrf;efcsufawG xda&mufzYkd todynmay;rIawG jri w hf if&w,f? Ny;D awmh wkdifMum;csufawGudk ajz&Sif;&wmawG vkyf&ygw,f? wki dv f m&if yxrqH;k pwifvufc?H Ny;D &if ppfaq;rIawG vkyNf y;D zsea f jz? aemufq;kH rSm today; xkwjf yefcsua f wG vkyfvkduf&ygw,f? aemufawmh tBuHay;wmawGudk vdu k e f mvm;? rvdu k e f mbl;vm;? qdw k mudv k nf; qufNy;D jyefppf&ygao;w,f} [k qufvuf &Sif;jyonf/

vrf;efcsuf
Slide

jym; aemufwpfckrS pmom;rsm; xif&Sm;pGm

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

23

xl;jcm;aom tifwmAsL; wpfcktm; avhvm okH;oyfMunhfjcif;


0if;xG#faZmf
2013 atmufwkdbmv 28 &ufu xkwfa0cJhwJh The Messenger *sme,frm S xl;jcm;wJh tifwmAsL;wpfcu k kd zwfvu kd & f ygw,f/ wu,fawmh *sme,f? r*Zif;awGrm S tifwmAsL;ygwm[m bmrS xl;jcm;wJh jzpfpOfwpfck r[kwfygbl;/ odkYayr,fh xkdtifwmAsL;eJY ywfoufwJh yxr xl;jcm;csufu tifwmAsL;cH&ol (interviewee)[m jrefrmEki di fr Hm S ESpa f ygi;f ajcmufq,fausmr f Q vufeuf ukdif u&if awmfvSefa&;udk qifETJcJhwJh autifef,l (KNU) u&if trsKd;om; tpnf;tkH;&JU A[dk tvkyf trIaqmif aumfrwD0ifwpfOD; jzpfaejcif;ygyJ/ twdwfumvawGwkef;u qkd&if ,ckvkd vufeufui dk f (olye k) f tzGt UJ pnf;wpfc& k UJ acgi;f aqmif wpfOD;eJY &efukefNrdKUv,frSm awGUqkH ar;jref;zdkY qkdwm rD'D,morm;awGtwGuf b,fvdkrS rarQmfvihfEkdifwJh tjzpfwpfckyg/ tu,f tMuif rD'D,morm;[m rw&m;oif; aMunmjcif; cHxm;&wJh vufeufudkif tzGJUtpnf;wpfck&JU acgif;aqmif okdYr[kwf tzGJU0if wpfOD;OD;eJY awGUqkHcJhr,fqkd&if xkdol[m rw&m;oif; Oya'eJY ta&;,lcH&Ekdifygw,f/ odkYayr,fh ,cktcsdef[m om;owform;awG ua&m? tmPmyg;uGufom;awGa&m? a'gufjzKwfawG a&m axmif0g'awGa&m tm;vkH;u 'Drkdua&pD *gxm &Gwfaecsdef jzpfavawmh ,ckvdk tifwmAsL;rsKd;ukd awGU jrif&wm bmrS rqef;Mu,fwJh jzpf&yfwpfckvdkYyJ qkdoifhygw,f/ xkdtifwmAsL;&JU 'kwd, xl;jcm;csufuawmh tifwmAsL;cH&wJh autife, f l acgif;aqmifu orw OD;ode;f pdeu f a kd &m wyfrawmf umuG,a f &;OD;pD;csKyu f a kd &m xky d* k Kd vE fp SO f ;D avQmufvr S ;f aewJh vrf;aMumif;uda k &m tBuD;tus,f csD;rGrf;cef; zGihfoGm;jcif;yJjzpfw,f/ wwd, xl;jcm;csufuawmh rMumao;rDu &efukefNrdKUeJY e,fNrdKU tcsKdUrSm jzpfcJhwJh AkH;cGJrIawGeJY ywfoufNyD; autifef,ltaeeJY wpfpdwfwpfydkif; 0efcH&if;eJY ykwfxkwfcJhjcif;yJ jzpfygw,f/ xdktcsufokH;csufaMumifhyJ xdktifwmAsL;[m pdwf0ifpm;p&m jzpf&ygw,f/ a&Tvy ku f u G a f wG&r,f? avmavmq,f yku d q f i H g;ode;f &cJhw,f? xkdqkvmbfawGaMumifh apmjrihfvGifu azmufcGJrIawG vkyfcJhwm}qkdwJh tajzudk awGU&w,f/ jynfoa l wGrm S vufeufqv dk Ydk avaoewfawmif udkifaqmifcGifh r&SdbJ usnfqefwpfawmihfawmif wpfae&mrS wpfae&mudk o,faqmifom G ;zdYk rvG,u f w l hJ d ,fvkd jrefrmEki di fr Hm S ]&efue k Nf rKd u U x&dw' f g;(Trader)[kw ae&mrSm wnf;ckdNyD; azmufcGJa&;vkyfwm[m xkda&GU xkr d Q vG,u f E li dk y f gr h vm;} qkw d muawmh pOf;pm;p&myg/ jynfot l rsm;tMum;rSmawmh aus;awmom;av; apmjrihfvGifvdk vlrsKd;u xkdrQ BuD;us,fwJh tvkyfBuD; wpfcu k dk vkyE fi dk y f gr h vm; qkw d mudk pOf;pm; awG;awmp&m jzpf&ygw,f/

jynfolawGuawmh rajymawmhygbl;
NyD;awmh ref;Nidrf;armif ajymoGm;wJh pum;awGxJrSm tvGef pdwf0ifpm;p&mawG yg&Sd aeygao;w,f/ ]wyfrawmf umuG,fa&;OD;pD;csKyfu ajymwJh pum; &Sdw,f? Nidrf;csrf;a&;ukd ppfom;avmuf vkdcsifwJhol r&Sdygbl;? ppfom;qkdwm toufay;&wm? olrsm;awG Nidrf;csrf;a&; vkdcsifwm ppfom;avmuf ykdNyD; r&Sdygbl;? uRea f wmfwu Ydk toufeYJ &if;&wmav? y#dyujzpfpOfrm S ajz&Sif;&wm ppfom;yJ? uRefawmfwkdYu 'DNidrf;csrf;a&; tay:rSm tjrwfrxkwfzdkY vdkw,fvdkY AkdvfcsKyfrSL;BuD; rif;atmifvIdifu tNrJ ajymw,f} ]uRefawmfwkdYu olY&JU yifudkpdwfudk cefYrSef;vkdY &wmaygh? ol[m Nidrf;csrf;a&; vdkvm;w,fqkdwmudk uRefawmfwkdY tuJcwfvkdufwmyg? uRefawmfwkdY ppfom;uawmh zGp UJ nf;ykt H ajccHOya'ukd umuG,& f r,fh wm0ef&Sdw,f? zGJUpnf;ykH tajccHOya'udk jyifyg? vufcw H ,f? 'gayrJh topfawmh ra&;qGe Jw YJ ?hJ uRea f wmf vufrcHbl;wJh} ref;Nir d ;f armif&UJ txufyg pum;awGukd zwf&awmh ucsifjynfe,frSm tpkd;& ppfom;awG&JU rSm;,Gif; ypfcwfra I Mumihf aoqk;H oGm;wJh uk;d wef;ausmif;olav; r*smqkdif;tdef&JU "mwfykHuav;udk rsufpdxJrSm jrifa,mifvmrdw,f/ NyD;awmh ppfyGJawGaMumifh rD;avmifjymusoGm;cJh&wJh jynfolawG&JU tkd;tdrfawG? aus;&GmawG? ppfa&Smif 'kuonfawG&JU ykH&dyfawG/ raeYwpfaeYuyJ ppfwyfu zrf;qD;xm;wJh rdrd&JU cifye G ;f udk vTwa f y;zkYd oGm;ajymwJh ucsit f rsK;d orD;av; wpfa,muf t"rusic fh c H& hJ w,fqw dk hJ owif;wpfy' ku f kd zwfvkduf&ygw,f/ atau-47 kdifz,fawG vufu udkifNyD; tm&f yD*sDawG yckH;rSm xrf;xm;wJh ppfom;BuD;awG AkdvfcsKyf BuD;awGu Nidrf;csrf;a&;ukd olwkdYavmuf vkdvm;ol r&Sb d ;l vdYk ajymaecse dr fm S vufxr Jm S tyfww dk pfacsmif;rS r&SdbJ rdrdwkdY&JU toufawGudk zufeJY xkyfxm;&wJh jynfoa l wGtaeeJu Y awmh ajymp&m pum; r&Sa d wmhyg bl;/

,cif azmufcGJrIawGwkef;u pmvnf; rwwf? wu,fvnf; jypfrI rusL;vGef&ygbJeJY azmufcGJrIudk usL;vGefygw,fvdkY twif; t"r ESdyfpufNyD; 0efcH vufrSwf a&;xkd;ckdif;cJhwJh axmufvSrf;a&;awG tmPmykdifawG&JU vkyf&yfawGudk ref;Nidrf;armifu wpfwpfcGcG zGihfcsoGm;cJhwmyg
wpfqufwnf;rSmyJ if;u ]EkdifiHa&; &nf&G,fcsuf&Sd&Sd vkyfw,fvdkY okH;oyfvdkY&w,f? uRefawmf awGUwJh uav;awGudk ar;MunfhwJhtcgrSm a&Twd*kHbk&m;udk azmufcGJckdif;w,f? tmeEmbk&m;ukd ESpfacgufawmif oGm;w,f? &nf&G,fcsufudk &Sdw,f? qGrf;OD;ykn&Sifukd oGm;w,f? uGJwJhtxJrSm qGrf;OD;ykn&Sif ygw,f ]tJ'DaeYrSm wu,f uGJvdkY&Sd&if b,foljzpfjzpf wGufrSmyJ? tmPmydkifawGuvnf; wGufrSmyJ? 'g tpvrfawG vkyfwm? t&yfom;pum;eJY ajym&&if cJwpfv;Hk eJY iSuE fp Sa f umifypfwm? tifrwef &ufpufwhJ tBuH? tifrwef aumufuspfwJh tBuHyJ? tifrwef kdif;pkdif;whJ tBuHyJ? vlUodumt& rvkyfoihfwJh udpyJ? uRea f wmfwYdk autife, f u l vnf; 'Davmuf ki d ;f pki d ;f wJh tvkyfrvkyfbl;}vdkY ajymcJhw,f/ NcHKikH okH;oyf&&ifawmh AkH;azmufcGJrIawGeJY ywfoufNyD; ref;Nidrf;armifu ajzqkdoGm;&mrSm yxr tprSm pD;yGm;a&;orm;awG (a&Tw;l wJh ukrP a D wG)u Eki di f jH cm;ukrP a D wG &if;ES;D jrK yE fr HS a I wG 0ifvm&if olw& Ydk UJ pD;yGm;a&;udk vufvTwf&rSm pdk;&drfwJhtwGuf ,ckvkd Ak;H cGr Ja I wG vkyc fw hJ mvdYk ajymqky d gw,f/ (tpd;k & wm0ef &SdolawGuvnf; xkdtwkdif;yJ ajymcJhw,f) oda Yk yr,fh ref;Nir d ;f armifu qufvuf ajymqk& dm rSmawmh ]EkdifiHa&; &nf&G,fcsuf&Sd&SdeJY vkyfwmvdkY okH;oyfw,f}vdkY ajymqkdjyefygw,f/

pD;yGm;a&;orm;awGu ckdif;ap[k qkd


autifef,l A[dk tvkyftrIaqmif ref;Nidrf;armifu tifwmAsL;tprSm rMumao;rDu jzpfyGm;cJhwJh AkH;azmufcGJrIawG taMumif;udk ajymoGm;cJhw,f/ xkdAkH;azmufcGJrIawGudk autifef,lrSm tcsdefykdif; ppfom;tjzpf ckepfEp Sa f vmuf vkyc fz hJ ;l wJh apmjrihv f i Gf qkdolu vkyfwmjzpfw,fvkdY ajymqkdoGm;ygw,f/ ref;Nidrf;armifu ]olu pD;yGm;a&;vkyfw,f? pD;yGm;a&;orm;awGu uRefawmfwkdY&JU kd;om;wJh uav;awGukd cki d ;f apwmaygh} vdYk ajymqko d m G ;ygw,f/ tifwmAsL;wpfae&mrSmawmh owif;axmufu (t,f'Dwmvnf; jzpfEkdifygw,f) ]wkdif;&if;om; a'oawGrSm tzkd;wefypnf;awG xGufw,f? a&TawG vnf; xGufw,fvdkY ajymygw,f/ yGihfvif;vmvdkY EkdifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHrI wcsKdUawG 0ifvm&if olwdYa k wG taeeJY odyfNyD; oabmrusMubl;/ AkH;azmufcGJrIxJrSm vnf; a&Twl;wJh ukrPDygw,fvkdY owif;xkwfjyefyg f gb;l / w,f/ wcsKUd vlawGu autife, f l (KNU) r[kwy tJvkdrsKd; olwkdY&JU vuf&Sd vkyfudkifaewJh vkyfief;awG ysufpD;oGm;rSm pkd;&drfw,faygh/ tJ'Dawmh Nidrf;csrf;a&; twGuf pdea f c:rIjzpfEi dk frvm;? vlBuD;rif;wkYd a'owGif rubJ tjcm; a'oawGrSma&m autifef,ltaeeJY b,fvdk pOf;pm;xm;ygovJ}vkdY ar;jref;cJhw,f/ xkdar;cGef;udk ajzqkd&mrSmawmh ref;Nidrf;armifu ]'g[m tusKd;pD;yGm;avAs? tusKd;pD;yGm;eJY ywfouf&if vlo U bm0yJav}vdYk tpyxrrSm ajzqkc dw hJ ,f/ oda Yk yr,fh

'g[m autifef,lu cGJwm? atbDtuf(p)'Dtufzf (ABSDF)u cGJwm? 'g pGrf;tm;jrihf ausmif;om; ppfonfawmftzGJUu cGJwm? wpfcsdefwkef;u zrf;qD;cJh w,f? 2010 wkef;u aemufqkH; cGJwJh w&m;cHu olwkdY rvkyfcJhygbl;vkdY &Sif;vif;yGJ vkyfwmawG &Sdw,f}vdkY ar;cJhw,f/ xka d r;cGe;f udk ajzqk& d mrSmawmh ref;Nir d ;f armif[m &J&J0Hh0HheJY rSefrSefuefuef ajzqkdcJhwm awGU&w,f/ ref;Nidrf;armifu ]tJ'gawGu w&m;cH twkawG? axmifxJrSm awGUcJhwm tckxd rvGwfao;bl;? OyrmawmifilbufrSm bm;tHbufrSm jzpfwmawG? NyD;cJhwJh aygufuGJrIawGu olwkdY rrdbl;? azmufcGJwJhol rdawmh olwkdYu xkwm? rsufpdrSdwfNyD; arhajrmatmif xkwm} ]tJ'D u&ifawGu Armpum; vkH;0 rwwfbl;? pmvnf; rwwfzl;? pm&GufjzLrSm vufrSwfxkd;ckdif;NyD; k;H rSm NyD;cJw h hJ trIawG wHqy du f yfNyD; ESpt f &SnBf uD;awG cswm? wpfoufwpfuRef;awG? tckxdvnf; rvGwf ao;bl;? tJv[ kd mawG &Sw d ,f? wcsK[ Ud mawG r[kwb f ;l ? um,uH&SifawGu vkyfwm? kH;awmfrSmusawmh ayguu f r JG I ok;H av;ckukd olye ky f gw,fqNdk y;D pkcsvu dk w f m/ ao'Pf wpfoufwpfuRef;eJY ESpf&Snf csvkdufwm} ,cif azmufcGJrIawGwkef;u pmvnf; rwwf? wu,fvnf; jypfrI rusL;vGef&ygbJeJY azmufcGJrIudk usL;vGefygw,fvdkY twif;t"r ESdyfpufNyD; 0efcH vufrSwfa&;xkd; ckdif;cJhwJh axmufvSrf;a&;awG tmPmykdifawG&JU vkyf&yfawGudk ref;Nidrf;armifu wpfwpfcGcG zGihfcsoGm;cJhwmyg/ xka d jymqkc d sua f wG twGua f wmh ref;Nir d ;f armifudk c&uf'pf (credit) ay;&rSmyg/ rMumao;rDu aemufqH;k jzpfym G ;cJw h hJ azmufcr JG I awGudk Munfh&if ]aus;awmom;av; apmjrihfvGifu

pmrsufESm - 30 odkY

w&m;cH twkawGudk xkwfjycJh[kqkd


'Daemuf owif;axmufu aemufxyf ar;cGef;wpfck ar;cJw h ,f/ ]orki d ;f aMumif;eJc Y sND y;D Ak;H uGr Ja I wG jzpfvm&if

24

trSwfw&

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

jynfolU &ifudk &Sif;vif; ygapom;


udk0
jynfolvlxkMum;rSm *,ufdkufaewJh vQyfppfrDwmc wdk;jrifhvdkufwJh udpeJY ywfoufNyD; vQyfppfpGrf;tm; 0efBuD;Xme jynfaxmifp0 k efBuD; OD;cifarmifp; kd ajymvdu k w f hJ pum;udk pdwf0ifpm;rdygw,f/ OD;cifarmifp; kd u ]vQyfppf"mwftm;cwd;k jriw hf hJtcgrSmvnf;jynfov l x l t k wGuu f kdt"dupOf;pm;NyD;wd;k ygw,f?wpf,e l pfuae 100 ,lepfqkdwmu jrefrmEkdifiHrSm&SdwJh awmifolv,form; vufvkyfvufpm; vlvwfwef;pm; awG oHk;wJh ,lepfawG jzpfw,f? ___ jynfe,feJY wkdif;rSm tm;vHk; ppfwrf;aumufvkdufwJh tcgrSm 70 &mcdkifEIef; [m 100 ,lepfatmufrm S &Sw d ,f? 'gaMumifh 100 ,lepfatmufrm S &Sw d hJ olawG tm;vH;k udk 35 usyfeYJ qufNyD; jynfoa l wG oufomatmif aumufwm jzpfygw,f/ aemufwpfcku pufrIvkyfief; tao;pm; vkyfief; tm;vHk;onf ,lepf 5000 tmufrm S yJ &Sy d gw,f/ 'gaMumifh tJ'gudv k nf; 100 yJ xm;NyD; wu,ft h BuD;pm; pufrv I y k i f ef;BuD;rS uRefawmf wdkYu 5000 txufrSom 150 wkd;wm jzpfygw,f} vdkY &Sif;vif;cJhygw,f/

0efBuD;Xme taeeJY jynfolY&ifxJrSm aomuuif;NyD; &Sif;&Sif;vif;vif;odatmif wifjyoifhygw,f/

jynfov l x l t k ay:tvG,w f ulyHc k sEdi kw f mr[kwf


jynfaxmifp0 k efBu;D OD;cifarmifp;kd &Si;f vif;wifjywmu udk,fhywf0ef;usif yuwd taetxm;tay: b,favmufxif[yfrI &So d vJ qkw d mudk wD;acguMf unfh rdygw,f/ a,bk,s ajym&&if vlvwfwef;pm; tkyp fy kJ qkdygpdkY/ tMurf;zsif; ajym&&if tdrfoHk;u ,lepf 250 eJY ,lepf 300 Mum;rSm &SMd uwmudk awG& U ygw,f/ ,lepf 250 oHk;wJh tdrfqdk&if wpfv vQyfppfrDwmc 2250 usyf wdk;rSmjzpfNyD; ,lepf 300 oH;k wJh tdrq f k& d if wpfv vQyp f pfrw D mc 3000 usyf wd;k rSmyg/ aeYpOf toH;k p&dwf umrdapzdkY cufcufcJcJ kef;uefae&wJh jynfolvx l k trsm;pkBu;D tzdYk aiGEp Sa f xmif oH;k axmif qkw d muvnf; odomwJh yrmPrsKd ;yg/ tao;pm; tvwfpm; vkyi f ef; awG&UJ vQyp f pfrw D mceJY ywfoufNy;D awmhvnf; eD;pyf&m vSrf;ar;Munfhrdygw,f/ aomufa&oefY vkyfief;vdk yHE ky dS p f ufvkd tdrw f i G ;f pufrv I y ki f ef;awGuawmh ,lepf 5000 rausmMf uygb;l / 'gayrJh pufrv I y ki f ef;awGuawmh ,lepf 5000 xufudk trsm;BuD; ydkoHk;Mu&ygw,f/ Oyrm? yDeeftdwfxkwf pufHkqdk&if wpfv ,lepf av;ode;f ausma f vmuf &Sy d gw,f/ 'Dvkd yDeeftw d f pufkH rsdK;qdk&if vQyfppfrDwmctwGuf wpfvudk usyfodef; ESpf&mavmuf ydkoHk;&rSmyg/ vuf&SdrSmudk jynfwGif; yDeeftw d p f ufa kH wG[m wkwE fi dk i fu H vmwJh yDeeftw d f awGeYJ tBuw d t f e,f ,SONf yKd ia f e&wmyg/ ,lepf 3000 avmuf oH;k &wJh pD;yGm;a&; vkyi f ef;rsKd ;rSmudk wpf,e l pfukd 25 usyf wdk;wJhtwGuf vQyfppfrDwmc[m wpfvudk 75000 usya f vmuf wk;d ygw,f/ pD;yGm;a&; vkyi f ef;wki d ;f u vQyfppfrDwmc wkd;w,fqkdNyD; udk,fh&JU ukefypnf; ('grSr[kwf) udk,fh&JU 0efaqmifcudk tvG,fwul wkd;Ekdifwm r[kwfygbl;/ aps;uGuf wpfckvHk;&JU tae txm;udMk unfNh y;D cse dq f wGuc f su& f wmyg/ ajymvdw k mu pD;yGm;a&; vkyi f ef;&Siw f i kd ;f [m wk;d vmwJh ukeu f sp&dwf udk jynfov l x l t k ay: tvG,w f ul yHc k sEi dk w f m r[kwf ygbl;/

ukefusp&dwf umrdatmif renf; kef;uefae&wJh jrefrmjynfoa l wG (wpfenf; ajym&&if) usO;f ajrmif;wJh aps;uGuftwGuf jrefrmhpD;yGm;a&; vkyfief;awGeJY pufrv I y ki f ef;awGu pdu k x f w k u f sc& H wJh vQyp f pfrw D mc[m xkdif;EkdifiHxuf trsm;BuD; ydkrsm;ygw,f/ enf;ynm tqifhjrifhrI? uRrf;usifvkyfom; jynfhpHkrIeJY acs;aiG oufoufomom vG,fvG,fulul &&SdEkdifrIawGudk xnfhrwGufcsufbl; qdk&ifawmif jrefrmhpD;yGm;a&; vkyi f ef;&Sia f wGeYJ pufrv I y ki f ef;awG[m xki d ;f pD;yGm;a&; vkyfief;&SifawG tygt0if xdkif; pufrIvkyfief;awGeJY b,fvdkrS r,SOfEdkifygbl;/ xkdif;EkdifiHeJY r,SOfEkdifwm u bmrsm;qef;vJvYkd rawG;apcsiy f gb;l / 2015 vGwv f yfwhJ tmqD,a H ps;uGuf usio fh ;kH wJt h cg xki d ;f Eki di f H tygt0if tmqD,H EkdifiHawGeJY rjzpfrae ,SOfNydKif&rSmyg/ r,SONf yKd iE fi dk & f if NyKd ysuo f m G ;rSmyg/ 'g[m aoa&; &Si;f a&; jyemyg/

a[mif;EGrf;aqG;jrnfhaewJh jzefYjzL;a&;pepf
'Dvq kd kd;usdK;awGukd oufqi dk f&m tmPmydi k fawGvnf; rodr[kwf odMurSmyg/ odvsufeJY vQyfppfrDwmc wkd;&wJh taMumif;&if;udkMunfhzdkY vdkygw,f/ &efukef NrKd a U wmf vQyp f pf"mwftm;ay;a&;tzGUJ Ou| OD;atmifci kd f u ]wpf,lepfrSm yQrf;rQ 22 usyf HI;aeNyD; wpfESpfrSm usyf 185 bDvsH H;I aew,f} vdYk xkwa f zmf ajymqkx d m; ygw,f/ 'Dvdk HI;aewmudk axrdapzkdY vQyfppfrDwmc wkd;wJh enf;tjyif wjcm;enf;vrf; r&Sdawmhbl;vm; qdw k mudk oH;k oyfzYdk vdy k gw,f/ jrefrmEki di fu H xkwv f y kf vdkuforQ vQyfppf"mwftm;&JU oHk;yHkwpfyHk[m vQyp f pf"mwf jzefjY zL;a&;pepf&UJ cRw, f i G ;f tm;enf;rIaMumifh tv[ qH;k H;I ae&mwmyg/ oH;k yHw k pfyq kH w dk hJ yrmP [m enf;enf;aemaem yrmP r[kwfygbl;/ wpfzuf rSmvnf; a[mif;EGr;f aqG;jrnfa h ewJh vQup f pf"mwftm; jzefYjzL;a&;pepfudk tqifhjrifhwifzdkY qdkwmu a':vm oef;aygi;f rsm;pGm &if;ES;D jrK yE f& HS rSmyg/ tm&S zGUH NzKd ;a&;bPf (ADB) vdk Eki di fw H um tzGt UJ pnf;awG&UJ tultnDukd &,l&rSm jzpfovkd vQyfppf pGrf;tm; 0efBuD;Xmeu OD;aqmifNyD; vQyfppf"mwftm; xkwfvkyf jzefYjzL;a&; trsm;ydkif ukrPDBuD;wpfck ckdifcdkifrmrm us,fus,f jyefjY yefY xlaxmifEi dk a f tmif pepfwus taumiftxnf azmfoifhygw,f/ 'Dvo kd mqk& d if tao;pm;eJY tvwfpm; pD;yGm;a&; vkyi f ef;&Sia f wG omrubJ omref jynfoa l wGyg yg0ifci G hf &vmrSmyg/ jynfolYtwGuf jynfolY ukrPDrsdK; jzpfvmrSmyg/ vuf&SdtcsdefrSm yk*vdu vkyfief;&Sif awGukd vQyp f pf"mwfxw k v f y k f jzefjY zL;a&; vkyi f ef;awG aqmif&GufcGifh jyKaeayr,fh b,fvkd rl0g'awGudk tajccHNy;D aqmif&u G c fi G hf jyKaeovJ qkw d mu &Si;f &Si;f vif;vif; r&Sdygbl;/ 0efeJYtm;rQrS atmifjrifrSmrdkYvdkY vQyfppf"mwfudk jynfhjynfhpHkpHk wnfwnfNidrfNidrfvnf; xkwfvkyf jzefYjzL;Ekdifatmif jynfolvlxkvnf; wwfEdkifatmif b,fvkd rl0g'awG csrSwf aqmif&Guf aew,f qkdwmudk vQyfppf pGrf;tm; 0efBuD;Xmeu &Sif;&Sif;vif;vif; csjyoifhygw,f/ jynfolY&ifrSm &Sif;vif;NyD; yl;aygif; yg0ifvmatmif aqmif&GufzdkYu tpdk;&&JU wm0ef0w&m;yg/
REF ; Dalily Eleven (October 31,2013) ; Dalily Eleven (November 1,2013)

pm&if;tif; tcsuftvufeJY ywfouf&if


atmufwkdbmv 30 &ufu usif;ywJh jynfaxmifpk vTwfawmf tpnf;ta0;udk wufa&mufcJhNyD;aemuf owif;axmufawG&JU ar;cGef; awGudk ajzMum;&mrSm tckvkd ajymcJw h myg/ 'D&i S ;f vif;csuu f kd pdw0 f ifpm;w,f qkdwmu udef;*Pef; pm&if;tif; tcsuftvufeJY ywfoufaevdkYyg/ odwJhtwkdif;ygyJ jrefrmEkdifiHrSmu ude;f *Pef; pm&if;tif; tcsut f vufeYJ ywfouf&if tm;enf;avh &Sdygw,f/ 'gayrJh jynfaxmifpk 0efBuD; OD;cifarmifp;kd &JU tck ajymMum;csut f &qd& k if pD;yGm;a&; vkyi f ef;awG tygt0if jynfov l x l & k UJ vQyfppfo;kH pGr Je I YJ ywfoufNyD; vQyfppf pGrf;tm; 0efBuD;Xme u us,fus,fjyefYjyefY ppfwrf;aumufxm;yHk &ygw,f/ 'Dppfwrf;udk jynfov l x l t k Mum; us,u f s,jf yefjY yefY od&a dS tmif xkwjf yefay;oify h gw,f/ b,fumvuae b,fumvtxd b,fvkd pepfwus aumuf,x l m;wJh ppfwrf;ygqw dk hJ &Si;f vif;csuf uav;udy k g wpfygwnf; yl;wGJ xnfhay;oifhygw,f/ 'grSom tao;pm;eJY tvwfpm; vkyfief;&SifawG tygt0if jynfolvlxk taeeJY wkd;jrifhvdkufwJh vQyfppfEIef;xm;opf[m olwkdY twGuf 0efxkyf0efydk; xyfwdk;vmwmrsdK; r[kwfbl;

tdrfeD;csif; EkdifiHawGeJY ,SOfMunfhwJhtcg

vuf&SdtcsdefrSm yk*vdu vkyfief;&SifawGudk vQyfppf"mwf xkwfvkyf jzefYjzL;a&; vkyfief;awG aqmif&GufcGifhjyKaeayr,fh b,fvkd rl0g'awGudk tajccHNyD; aqmif&GufcGifh jyKaeovJ qkdwmu &Sif;&Sif; vif;vif; r&Sdygbl;

qdkwmudk oabmaygufrSmyg/ trSefu jynfolvlxk BuD;[m aeYpOf pm;0wfaea&;twGuf cufcufcJcJ ke;f uefaeMu&wmyg/ 'DtxJrm S tao;pm;eJY tvwfpm; vkyfief;&SifawGvnf; ygygw,f/ vQyfppfpGrf;tm;

vQyfppfrDwmcu wkdif;jynf pD;yGm;a&;tay: tusdK; oufa&mufyHkudk oHk;oyfwJhtcg rjzpfrae xnfhoGif; wGufcsuf&r,fh tcsufwpfcsuf &Sdygw,f/ 'gu tdrfeD;csif;EkdifiHawGeJY ,SOfMunfhwJhtcg &SdwJh wkdif;jynf ukex f w k v f y ki f ef;awG&UJ ,SONf yKd iE fi dk p fr G ;f yg/ OyrmtaeeJY xdkif;EkdifiHeJYyJ ,SOMf unfh&atmifyg/ Daily Eleven &JU pm&if;Z,m;udk ukd;um;ajymyghr,f/ tdrfoHk; vQyfppf rDwmcudk CentsKWh eJY wGuc f sur f ,fq& dk if jrefrmu 6.26 &SNd y;D xki d ;f u 9.03 &Sy d gw,f/ jrefrmu enf;ygw,f/ 'gayrJh pD;yGm;a&;oHk;udkMunfh&if jrefrmu xkdif;xuf wpf,lepfrSm 6.98 cents (6770) usyf ydkrsm;ygw,f/ pufrv I y ki f ef;rSmvnf;yJ jrefrmu xki d ;f xuf wpf,e l pfrm S 3.28 cents (3181 usyf) ydkrsm;ygw,f/ wpfzufrSm wpfOD;csif; 0ifaiGudk MunfhwJhtcg xkdif;EkdifiHu jrefrmEkdifiH xuf 7.31 q ydkrsm;ygw,f/ oH;k Eki d f jzKe;f Eki dw f hJ xki d ;f jynfoa l wG (wpfenf; ajym&&if) us,fjyefYwJh aps;uGuftwGuf xkdif; pD;yGm;a&; vkyi f ef;awGeYJ pufrI vkyi f ef;awGu pdu k x f w k u f sc& H wJh vQyfppfrDwmc[m jrefrmEkdifiHxuf trsm;BuD; enf;aeygw,f/ oHk;jzKef;zdkY aeaeomom aeYpOf

roefpGrf; Oya' rlMurf; vTwfawmf wifrnf


jrefrmEkdifiHwGif roefpGrf;Oya' jy|mef;Ekdif&ef jynfolYvTwfawmf wifr,fh rlMurf; a&;qGJa&; tpnf;ta0; wpfcu k kd aejynfawmf vlrI 0efxrf;OD;pD;XmeH;k rSm Ek0 d ifbm 2 &ufaeYu usif;y jyKvkyfcJhyg w,f/ vlr0 I efxrf; OD;pD;Xmeu a&;qGJ xm;wJh roefpGrf; Oya' rlMurf;udk roefpGrf; toif;awG pkpnf; jyifqifNyD; oabmwlnDcsuf &&SdrS vTwfawmf wifEkdif&eftwGuf aqG;aEG;cJhMuwm jzpfygw,f/ tvkyf rvkyE f i dk w f hJ roefpr G ;f awGtwGuf tajccH pm;0wfaea&; twGuf EkdifiHawmfu axmufyHh ay;&r,f pwJh tcsua f wG roefpr G ;f Oya'rSm yg0ifw,fvdkY w&m; vTwa f wmfa&Sa U e a':pEmatmifu ]tvkyf vkyfudkifEkdifpGrf; r&SdwJh roefpGrf;awG twGuf vdktyfwJh tajccH pm;0wfaea&;twGuf owfrw S x f m;wJh roefpr G ;f tqifh tvdkuf EkdifiHawmfu axmufyHh ay;&r,f? roefpGrf; olawG&JU kyfydkif;eJY pdwfykdif;qkdif&m xdcdkuf epfemapwJh tjyKtrleYJ aqmif&u G f csufawGudkvnf; wm;jrpf ydwfyif &r,f? roefpGrf;awG&JU arG;&myg tcGifhta&;awGjzpfwJh touf&Sif EkdifcGifh? EkdifiHom;jzpfrI? vGwfvyfrI? vHkNcHKrI? wef;wlnDrQ&SdrIeJY *kPf odum av;pm;rIudk cHpm;cGifh &Sd&r,f? ynm oifMum;cGifh awGvnf; &&r,f? owif; tcsuf tvuf awG &,l oH;k pGc Ji Ga hf wGvnf; &&r,f? usef;rma&; apmifha&Smuf cGifhawGvnf; &&r,f} vdkY ajymyg w,f/ roefpr G ;f Oya' rlMurf; tpnf; ta0;udk wufa&muf aqG;aEG;cJw h hJ Pf&nfrrD uav;rdbrsm; uGef&uf&JU 'k Ou| OD;rkd;Zifu roefpGrf;awG&JU cHpm;csufudk yg0if atmif aqG;aEG;cJhw,fvdkY ajymqkd ygw,f/ OD;rk;d Zifu ]vlr0 I efxrf; 0efBu;D Xmeuvnf; olwYdk vkyo f ifv h y kx f u dk f wJ[ h mudk taumif;qH;k jzpfatmif vkyw f ,f? igwY d kroefpr G ;f awGuvnf; igwkdY roefpGrf;awG&JU &ifxJu cHpm;csua f wGygwhJ Oya'Bu;D jzpfvm atmif 0dkif;NyD; BudK;pm;Muw,f? roefpGrf; vlxk tpHktvifygwJh vlawGeJY ajymEkdif qdkEkdifwJholawG tukev f ;kH eD;eD; ygygw,f} vdYk ajymyg w,f/ jrefrmEkdifiH&JU zGHU NzdK;rI a'o tvku d f vl 100 rSm 7 a,mufuae 8 a,muftxd roefpGrf;olawG jzpfaeygw,f/ vlr0 I efxrf; OD;pD;Xme &JU cefYrSef;csuft& vlOD;a&&JU 2 'r 32 &mcdi kE fe I ;f [m roefpr G ;f olawG jzpfygw,f/
DVB

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

25
tvsO;f oifo h jzifh aemufwpfcsuf pOf;pm;oifo h nf rSm Oya' [lonfrm S vltrsm; tusKd ;&Sz d ?Ykd vkyi f ef;pepf us vG,u f z l ?Ykd tNcr d ;f tajcmufr&S?d raoGwrf; vdu k e fm Edi kz f ?Ykd vdu k e f mvQif tusKd ;&So d nf[k odv, G jf rif vG,z f Ykd vdt k yfygonf/ vlawG tcuftcJjzpfatmif? vkyi f ef;vky& f wmrvG,u f a l tmif? trsm;twGur f [kw?f Edi ki f H wnf aqmuf&mwGif tusKd ;rjzpf? onfvq kd v kd Qif Oya't*Fg&yf rsm;ESihf rjynfp ha Hk wmhacs/ xda Yk Mumifh ynm&Siw f Ykd a&G;vdu k f aom acgif;pOfonf avsmfuefoifhjrwfvSygonf/

aMu;eD pDrHudef;udk ajy;owd&


bDvfqmvDAefu ]wGif;xGufvkyfief;onf (&if;ESD; jrK yE fr HS I aiGaMu;onf) pGep Yf m;rIrsm;Ny;D raocsm ra&&m aom tvkyjf zpfonf} [laom tqdjk zifh olY a[majymcsuf udk tpysKd ;onf? ]jrefrmhwi G ;f xGuf vkyi f ef;rsm;\ a&&Snf use;f rma&;ESihf wnfwc hH i kd r f mpGm &yfwnfEi kd a f &;twGuf aumif;pGm BuHqa&;qGJNyD; pepfwus rSefrSefuefuef BuD;Muyfvkyfudkifonfh vkyfxHk;vkyfenf; pepfonf r&SdvQifrjzpf wu,fh vdktyfcsuf wpfcsuf jzpfonf} [kvnf; qdkygonf/ zGHU NzdK;NyD; taemufEdkifiHrsm;onf &mpkESpfESifhcsDNyD; tawGUtBuHK &SdcJhojzifh ,if;tawGU tBuHKrsm;onf tpdk;&ESifh wGif;xGufvkyfief; vkyfudkif olrsm;twGuf Oya'enf;vrf;t& aocsma&&mrIESifh vHkNcHKrIudk ay;EdkifpGrf; &Sdonfum;rSef\/ odkYaomfvnf; tpd;k &ESihf tjiif;tcHk jzpfca hJ omf a'ocHEi S hf Edi ki f jH cm;om; ukrPDrsm;onf Oya'aMumif; wpfckwnf;udkom tm;udk;aerjzpf? trSeft&Sdudk t&Sdtwdkif;jrifzdkY vdkonf[k olu qdkonf/ xdkYtjyif ylyefcsufudk avsmy h g;ap&eftvdi Yk m S tif'e kd ;D &Sm; Edi ki fr Hm S uJo h Ykd ]ykcuf wGi;f rSonf ocsK i;f txd} NcKH ir kH a d om vkyi f ef;oabmwl pmcsKyfrsdK;udk BuD;rm;NyD; ta&;BuD;aom vkyfief;rsm; twGuf toHk;jyKoifhonf[k qdkjyefygonf/ wGif 0rfaygif-OD;ydkifESifh jrefrmtpdk;&wdkY csKyfqdk aom yGiv hf if;jrifomrI r&Sv d o S nfh pmcsKyjf zifh pDrp Hi kd ;f jyif; aeaom vufyHawmif;awmif aMu;eD pDrHudef;udk ajy;owd&onf/ rSev f u kd a f v[kvnf; tawG;0ifro d nf/ wkwf- jrefrmwdkY taygif;toif;ESifh MopaMw;vs ynm&SifwdkY wpfoabmwnf; ygvm;[kvnf; awG;rd onf/ a[majymoltm; tjypfjrifjcif;r[kwf? olu a&SUae ynmjzifh wwfwwfodod toufarG;ol? vkyi f ef;&Sir f sm;udk tav;ay;jcif;jzpf tjypfrqdo k myg/ xdt Yk jyif trsm;jynfol tusKd ;udv k nf; Oya'OD;wnfcsuf aysmufrnfhol r[kwfojzifh ol\ tBuHPfom tav;ay;cH&ygu trsm;jynfot Yl usKd ;? Oya' tvkyf udv k nf; vspv f sLIvr dr hf nf r[kw[ f k arQmv f if& h ygonf/ xdt Yk jyif xdu k o hJ a Ykd om pmcsKyr f sKd ;udk Oya'pnf;urf;jzifh twdtus abmifcwfNy;D xde;f csKyjf cif;? ppfaq;jcif;ESihf pDrHuGyfuJjcif;rsm; jyK&rnfjzpfonf/ (qufvufazmfjyygrnf)

jrefrmh wGif;xGufvkyfief; Oya' yHkpH bmvJ? b,fvJ


nDnD (abmfwGif;)
22-10-2013 &ufaeY rGef;vGJydkif;wGif jrefrmhowKwGif; vkyfief;&Sifrsm; zuf'a&;&Sif;u BuD;rSL;usif;yonfh wGif;xGufvkyfief;qdkif&m Oya' pHjyK yHkpHwpfck ay:xGufa&; aqG;aEG;yGJ wpf&yfudk jrefrmukefonfBuD;rsm; toif; usif;yonf/ toif;\ em,uBuD;rsm;? Ou| OD;armifudkESifhwuGaom toif;om;rsm;? Xmeqdkif&mtcsdKU? zdwfMum;xm;olrsm;ESifh pdwf0ifpm;olrsm; wufa&mufonf/ EdkifiHjcm;om;rsm;udkvnf; awGU&onf/ OD;aqmif aqG;aEG;olrsm;? ar;cGef; ar;olrsm; tm;vHk;u t*Fvdyf bmompum;udk oHk;oGm;onf/

100 wGif wpfck&SdzdkY rvG,f


Ou| tzGip hf um;ajymtNy;D t"du OD;aqmif aqG;aEG; olrsm;rSm jrefrmblrdaA'ynm&Sif OD;MunfxGef;ESifh owKwi G ;f Oya'ynm&Sif MopaMw;vs Edi ki fo H m;ESpO f ;D jzpfonf/ OD;MunfxGef;u jrefrmEdkifiH wGif;xGuf vkyfief;rsm;\ vuf&Sdtaetxm;? 1994 owKwGif; Oya'ESifh 1996 pnf;rsOf;rsm;ESifh pyfvsOf; wifjy a[majymonf/ *sumwm tajcpdu k f pwDzif [m;0k('f)t,fvt f ,fvy f D Oya'tBua H y; tzGr UJ S owKwi G ;f Oya' txl;uRrf;usifol yDwmcsmh(csf)tHk ESihf 0DvsHqmvDAef; wdE Yk p SO f ;D u MopaMw;vsEi S hf tif'e kd ;D &Sm;? zdvpfyi kd p f onfh ta&Sa U wmiftm&S Edi ki fr H sm;\ wGi;f xGuf vkyi f ef;qdi k& fm wnfqJOya'rsm;udk jrefrmEdkifiHtwGuf tusdK;&Sd&m &SdaMumif; a0zefcsufrsm;ESifhwuG erlemjy aqG;aEG; Muonf/ OD;Munfxe G ;f \ a[majymwifjycsuw f i G f wGi;f xGuf vkyfief;rsm;onf t&G,fyrmPBuD;vQif BuD;ovdk &if;ESD;rwnfaiG vdktyfcsuf tvGefjrifr h m;jcif;? pl;prf; &SmazGrI 100 wGif pD;yGm;jzpf wl;azmfxkwfvkyfEdkifajc wpfc& kz dS Ykd rvG,o f nfh oabmobm0? wGi;f xGuo f u kd f rsm;\ pD;yGm;jzpf t&if;tjrpf (Mineral Resources) ESihf aemifwpfaeYwi G f toH;k 0ifEi kd fonfh t&eftiftm; (Mineral Reserves) wdkY\ jcm;em;csufESifh pD;yGm; jzpfEdkifajc EdIif;qrI wGufudef;rsm;ESifhwuG EdkifiHa&; tajctaersm;? aps;uGuf tajctaeESifh enf;ynm wd;k wufjzpfxe G ;f rIrsm;aMumifh tusdK;pD;yGm; jzpfEi kd a f jc wd;k wufajymif;vJrr I sm; jzpfvmEdi ky fp kH onfh taMumif;&yf rsm;udk pdwf0ifpm;zG,f&m a0a0qmqm a[majym wifjyoGm;onf/ Oya' taMumif;&yfudk t>rufrQ ajymoGm;onf/ olajymonfh t"dym,f tcsKyfrSm wGif;xGufvkyfief;wGif &if;ESD;jrKyfESHrIrsm; wdk;yGm; rsm;jym;vmap&efEi S hf wd;k wuf rsm;jym;vmonfEi St hf rQ trsm;jynfolESifh vkyfief;BuD;i,fra&G; &if;ESD;jrKyfESH vkyu f i kd o f r l sm;twGuf tusKd ;pD;yGm; jzpfxe G ;f ap&efEi S hf vHkNcHKpdwfcs&aom vkyfief;cGifESifh ywf0ef;usifudk Oya'aMumif;jzifh zefw;D Edi k& f ef vdt k yfonfh taMumif; rsm;udk &nfef; a[majymoGm;jcif; jzpfonf/

Oya' [lonfrSm vltrsm; tusdK;&SdzdkY? vkyfief;pepf us vG,fulzdkY? tNcdrf; tajcmufr&Sd? raoGwrf; vdkufem EdkifzdkY? vdkufemvQif tusdK;&Sdonf[k odvG,f jrifvG,fzdkY vdt k yfygonf/ vlawGtcuftcJjzpfatmif? vkyi f ef;vky& f wmrvG,fulatmif? trsm;twGufr[kwf? EdkifiH wnf aqmuf&mwGif tusdK;rjzpf? onfvdkqdkvQif Oya't*Fg&yf rsm;ESifh rjynfhpkHawmhacs
{&mr atmifjrifrIBuD;[k IjrifyHk&
wpfenf;tm;jzifh Edi ki f w H pfck wnfaqmuf&mwGif tESD EdkifiH\ Opm"e (National Assets) ESifh ywfouf wGif;xGufvkyfief;rsm;\ a&&Snf pGrf;aqmifEdkifrIudk azmfjyoGm;jcif; jzpfonf/ wpfEi kd i fv H ;kH xGuu f e kw f efz;kd \ 1 &mcdi kE fe I ;f rQyif r&S[ d l w&m;0if pm&if;Z,m;rsm;wGif azmfjyxm;aom owKwi G ;f u@udk (rajymaomfvnf;) tm;rvdk tm;r& jzpfyHk&onf/ odkYaomf owKwGif; 0efBu;D Xmeurl yrmPonfyif {&mratmifjrifrBI u;D [k Ijrify& kH \/ taMumif;rl ay:vpDr0 l g' tajymif;tvJ? pnf;rsOf;Oya' tajymif;tvJ? XmezGp UJ nf;yHk tajymif; tvJ? pepfwus a&G;cs,faom vl tajymif;tvJ? bmukdrQ rnfrnf&& rvkyfaomaMumifhwnf;/ vludk rajymif;vJva kd omf odw Yk nf;r[kwf rajymif;vJEi kd a f omf wdk;wufajymif;vJrI jzpfay:aom t&nftcsif;odkYrl ajymif;vJ wd;k wufa f tmif aqmif&u G E fi kd & f ayvdrr hf nf/ XmezGp UJ nf;yHa k Mumifh wd;k wufrI t[eft Y wm; jzpfaeonf udv k nf; jrifoy d kH r&acs? ,aeYtxd jrifae &onfum; ,cif ppftpdk;& vufxuf tqufqufu twdkif; aemufaMumif;jyef c&D;ESifaeyHkudkomwnf;/ bD(vf)qmvDAefu ]jrefrmEdi ki ft H wGuf wGi;f xGuf vkyfief;rsm;\ vkyfxHk;vkyfenf; pepfyHkpHwpfck azmfaqmifjcif;} (Developing a Model of Mining

Regulatory System For Myanmar) [laom acgi;f pOfjzifh wifjyaqG;aEG;onf/ ae&mwGif vkyx f ;kH vkye f nf;pepf [lonfrm S Oya' (Act of Law)? pnf;rsO;f (Rules) ESifh enf;Oya' (ac:) vkyfxHk;vkyfenf; (Regulations) toHk;cs Oya' tqifhoHk;qifhpvHk;udk qdkvdkonf[k oabm&ygonf/ taMumif;rl Oya' jy|mef;csufrsm; r&SdbJ pnf;rsOf; jy|mef;csufrsm;[l r&Sd? tvm;wlpGm pnf;rsOf; jy|mef;csufrsm;tay: rlwnfom enf;Oya' (ac:) vkyx f ;kH vkye f nf;rsm;udk owfrw S jf y|mef;Edi ko f nf/ vkyx f ;kH vkye f nf;rsm;tay: rlwnfomvQif tvkyfcGifvkyfief; tao;pdwf efMum;csur f sm;udk a&;qGu J m toH;k jyKonfh puf,&m;? vkyy fu kH i kd y fe kH nf;em? uRr;f usir f ?I ypn;f t&nftaoG;ESihf twdkif;twm? (standardized equipment, work procedures, workmanship, materials) ponfwu Ykd kd yHkpHwus pHEIef;rDrD toHk;jyK&ygonf/ odkYjzifh vufawGU vkyfief;wGif ,if;onf ta&;tBuD;qHk; jzpfonf/ txl;tm;jzifh tvkyfcGif ab;uif; usef;rma&;ESifh ab;ywf0ef;usiftwGuf Oy'f t&m,f rusa&muf apa&;wdu Yk kd xde;f odr;f apmifa h &Smuf Edkifrnf jzpfonf/

jcif;Mum;BuD;ESifh a&cyfovdk
xdt Yk jyif vkyi f ef;vkyy fi kd c fi G hf vdi kp f if rsm;ESihf pmcsKyfpmwrf; [lorQonf vnf; vkyfxHk;vkyfenf; jy|mef; csufrsm;ESifhtnDom jzpf&ygonf/ odr Yk [kwy f gu Oya't&mwGif tusKH ; r0if? w&m;vufvGwf ay;xm; aom trder Yf sm;omvQif jzpfvr dr hf nf trdeYr f sdK;udk xkwfjyefjcif;? ,if; twdi k ;f vkya f qmifjcif; [lorQonf tvkyfvkyf&mwGif IyfaxG;ayGvD jzpfonf ursm;ojzifh vkyfief; zifhaES;jcif;? xkwfukef pHrrDjcif;? tvkyc fi G f t&,frsm;jcif;wdYk tjzpf rsm;onf jcif;Mum;Bu;D ESihf a&cyfovdk jzpfojzifh a&tenf;i,f ygvm onfyif csD;rGrf;zG,fjzpf\/

26

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

jyZmwfrif;om; oHk;a,muf a'gufwm atbD-atmifcif? a'gufwm armifarmifndKeJY armifpGrf;&nf


armifpGrf;&nf
cktcg ArmpmayavmueYJ q&m0efavmurSm vlodrsm; xif&Sm;wJh ygarmuq&m0ef a'gufwmarmifarmifndK[m uRefawmfh&JU i,foli,fcsif;wpfa,muf jzpfygw,f/ cktcg tar&duef jynfaxmifpk taemufjcrf; qefz&efqpudkeJY avmhpftdef*sJvdpfNrdKU BuD;rsm;rSm vlodrsm; xif&Sm;wJh Arm q&m0efBuD; a'gufwmatmifcif (atbDatmifcif) qkdwmvnf; i,foli,fcsif;ygyJ/ olwkdY ESpfOD;eJYtwl rav; trSwf 1 tpdk;& txufwef; ausmif;rSm vGefcJhwJh ESpfaygif; 50 ausmf 60 u &SdcJhwhJ ]tBudK aq;oifwef;} udk twlwufcJhzl;ygw,f/ tJ'D tcgu twl wufcJhzl;wJh ausmif;om;awGxJu 'DaeY txd uRefawmfeJY tquftoG,f &Sdaeao;wmqkdvkdY 'Dq&m0efBuD; ESpfa,mufyJ &Sdygw,f/ tBudKaq;oifwef;udk Preparatory Medical Class vdYk t*Fvy dv f kd w&m;0ifac:ayr,fh Pre-Medical Class (P.M.C) vdy Yk J tvG,a f c:avh&y dS gw,f/ trSwf 1 ausmif;u tcef;wpfcef;rSmyJ oif,& l Ny;D tkyc f sKyr fu I kd vnf; trSwf 1 ausmif;u ausmif;tkyfq&mBuD;? q&mrBuD;rsm;uyJ tkyfcsKyfygw,f/ yif&if; q&mawG uvnf; trSwf 1 ausmif;u q&mawGyJjzpfNyD; odyH q&mrsm;udy k J topf oD;jcm; cefa Y y;xm;ygw,f/ 1952 avmufu pwif zGiv hf p S Nf y;D 5 okwa f vmufyJ vkyv f u dk f jzpfw,f xifygw,f/ 2 ESpf oifwef; 5 okwa f vmufyg/ 2 ESpfNyD;&if wuodkvfrSm 2 ESpf qufwuf&wJh Oypm odyw H ef;rsm;udk wpfEp S a f usmfwufNyD; aq;ausmif;udk jzwfvrf;eJY wpfESpfapma&muf&ygw,f/ tBudK aq; oifwef;awGudk &efukef? rav;? armfvNrdKifeJYppfawG rSmyJ zGihfcJhw,f xifygw,f/ ESpfpOf oifwef;wpfckrSm ausmif;om; 4-5 q,f ac:ygw,f/ uRefawmfwdkY oH;k OD;u 1953 ckEp Su f 1955 txd 2 ESpf twlwufc& hJ ygw,f/ tBudK aq;oifwef;&JU 'kwd,tokwfyg/ xl;xl;jcm;jcm; rvkyfygbl;/ armifarmifndKuawmh pyfpyfpyfpyfeJY ae&mwum ygcJhygw,f/ bwfpuuf? abmfvDabm? Muufawmifdkuf? tukefvkyfw,f/ ausmif;pmtkye f YJ 0wKpmtkyw f pfty kt f y ku f ka d wmh tNrJ csdKif;Mum; nyfxm;avh &Sdygw,f/ tifrwefvnf; aysmw f wf? aemufwwfygw,f/ Pfaumif;? pmawmfvYkd q&mawGuvnf; olu Y kd cspMf uygw,f/ uRea f wmf olwYdk eJY wpfEp Sy f J taqmifrm S twlaecJ& h zl;ygw,f/ uda k tmifcif u uomu? armifarmifndKu rHk&Gmu? uRefawmfu jrif;NcHu/ wpfwef;vHk;rS 4 q,favmufyJ &Sdygw,f/ wuov kd a f &mufawmh ausmif;vnf;rwl? twef; vnf; rwlayr,fh olwdkYeJY tquftjywfvSygbl;/ ck jynfya&mufvYkd wpfae&mpD a0;aeayr,fh w,fvz De k ;f awG? tD;ar;vfawGeJY tquftoG,f rjywfvSygbl;/ udkatmifcifeJYuawmh wpfESpfwpfcgqkdovdk olwkdY taemufbufjcrf; pmaya[majymyGa J wGvy k& f if awGq U Hk &NrJygyJ/ armifarmifndKuawmh pmtkyfawG rjywf xkwfaewmqkdawmh ydkYay;NrJygyJ/ uAsmpmtkyfawmif wpftkyf xkwfNyD;oGm;ygNyD/ Armvdka&m? t*Fvdyfvdkyg a&;zGJUygw,f/ olY&JU twKywdqefqef aqmif;yg;awG? pmtkyfawGrSm tBudK aq;oifwef;taMumif; a&mufawmh uRefawmfwdkY emrnfawG ygwwfygw,f/ uRefawmf uAsm a&;cJhwm olwkdY rodbl; xifygw,f/ uRefawmfuvnf; &SufvdkY r<um;cJh? uRefawmf pmay 0goemygwmuda k wmh odMu&J/U armifarmifnKd u olq& k wJh uAsmzGUe J nf;pmtkyf uRefawmfu h kd vufaqmif ay;cJz h ;l ygw,f/ trsdK;om;aeY pmayNydKifyGJawGrSm olu qk&w,fxifygw,f/ jrif;Ncu H vmwJh armif0if;vnf; qk&zl;w,f/ uRea f wmfu NyKd iy f g&UJ qkr&zl;yg/ (tJ'w D e k ;f u uRefawmfhuavmif emrnfu ]aoG;eD;} wJh) tBuKd aq;oifwef;rSm ausmif;om;u 40 avmuf/ yxrESpe f YJ 'kw, d ESpf aygif;&ifawmh 80-100 avmuf &Sy d gw,f/ 0wfpe kH YJ ausmif;wufMuNy;D wjcm; ausmif;om; awGeYJ odyr f a&mvSygb;l / uRea f wmfw h u Ykd kd 'kw, d ausmif; tkyfvdk tkyfcsKyfolu t*Fvdyfpmq&m OD;pdk;rif;yg/ pmayvnf; 0goemygw,f/ tvGea f wmfwhJ q&mwpfO;D ygyJ/ q&mOD;pdk;rif;u tcrf;tem; wpfckrSm jyZmwf xnfy h gw,f/ uda k tmifcif&UJ rSwo f m;csut f & zd;k olawmf ,dr;f vnf; ygowJ/h olajymrS olz;kd olawmf vkyNf y;D ykw;D pdyw f mudk owd&rdygw,f/ jyZmwfrm S ol&,f? armfarmif ndK&,f? uRea f wmf&,f oH;k a,mufyJ ygygw,f/ jyZmwf emrnfu ]q&m0efygy}J wJ/h wpfcef;&yf jyZmwfyg/ uRea f wmfh udk q&mu bmaMumifh a&G;cJhovJ rod? uRefawmfu pifay:wufz;l wm r[kww f t hJ jyif? y&dowf aMumufwwf wmvnf; a&m*gwpfcv k y kd gy/J ratmifjrifwmyJ rSwr f Nd y;D ? bmawG okya f qmifc& hJ w,f qkw d m rrSwr fa d wmhygb;l ? acR;jyefNyD; tusa&m? befaumufvHkcsnfyg acR;awG epfaecJhwmudkyJ owd& ygawmhw,f/ aMomf - touf&Spfq,fwGif;awGqkdawmh wcsdKU uG,fvGefukefMu&SmNyD? jyZmwfrif;om; oHk;OD;uawmh 'DaeYxd tquftoG,f rjywfao;yg/ vGrf;p&mygyJ/ uRefawmf armifpGrf;&nfyg/

armifpGrf;&nf

tBudK aq;oifwef;
]tBuKd aq;oifwef;} qkw d mudk &Si;f jycsiy f g ao;w,f/ Armjynf vGwfvyfa&; &NyD;pumvrSm q&m0ef tvGef&Sm;vdkY q&m0efeJY usef;rma&;rSL;awG tjref &&Sda&;udk jrefrmtpdk;&u BudK;pm; tm;xkwf&mrSm ]tBuKd aq;oifwef;} qkw d mvnf; yg&c dS y hJ gw,f/ owr wef;rSm paumvm;&Spf &olrsm;eJY ody?H ocsFm? t*Fvy df pm trSwa f umif;olrsm;udk pwki dy f ifac: axmufya hH Mu; ay;NyD; oifwef;ac:,lcJhygw,f/ tJ'Dwkef;u 10 wef; r&Sd/ &Spfwef;NyD;&if wuodkvf0ifwef; ac:ygw,f/ &Spfwef;eJY wuodkvf0ifwef;rSm ZD0aA'? "mwkaA'? lyaA'eJY tydo k csm F udk tBuKd aq;oifwef; ausmif;om; rsm; oif,& l ygw,f/ jrefrmpm? t*Fvy dp f meJY d;k d;k ocsm F wkdYudkawmh wjcm; ausmif;om;awGvdkyJ ,l&ygw,f/

tquftoG,f rjywfvS
tBuKd aq;oifwef; pmar;yGBJ u;D (wpfEp Sw f pfcg ppfw,f? ESpc f gppf&mrSm ESpc f gv;kH uRea f wmfuzsm;ygw,f/ wpfcgu tla&mifief;zsm;? wpfcgu umv0rf;a&m*g? raoHk wrnf cHpm;&NyD; pmar;yGJ usvdkY 10 wef; jyefajzwJh tcgrS wpfBudrfwnf;atmifNyD; rav; wuov kd u f kd wuf&ygw,f/ wuodkvfa&mufwm uRefawmfu olwdkY ESpfOD;xuf wpfESpf aemufusygw,f/ olwdkY ESpO f ;D rSm uda k tmifcifua kd wmh vl;kd ? oabmaumif;olrYkd cifygw,f/ armifarmifndKukdawmh 0wKzwf 0goem? pmay0goemwlvYkd wGr Jo d m G ;wm jzpfygw,f/ uda k tmif cifu um,Avorm;yg/ tav;rwmuvGv J Ydk bmrS

q&m0efygyJ jyZmwf
armifarmifnKd u uRea f wmfa h tmuf 2 ESpf 3 ESpa f vmuf i,fw,f/ pmtkyfxkwfa0wmu uRefawmfhxuf rsm;ygw,f/ olv Y kd pmtkyx f x l Bl u;D awGvnf; uRea f wmf ra&;Ekdifyg/ rsm;rsm;vnf; ra&;wwfyg/ uRefawmfu uAsmorm; jzpfaevdv Yk m;rod? wdw k y kd J a&;wwfygw,f/ pyfrw d e k ;f ajym&r,fq& kd if? tBuKd aq;oifwef;rSmwke;f u trSwf 1 txuausmif;? ausmif;om;or*pmapmifrm S

odrf;qnf;cH xm;0,f v,form;rsm; Ekd0ifbm 11 &ufaeY qEjyrnf


weoFm&Dwkdif; xm;0,fNrdKUrSm v,fajr avsma f Mu;udpe YJ ywfouf NyD; odrf;qnf;cH v,form;awG qEjycGihf wifxm;wmudk jynfxa J &; 0efBu;D Xmeu cGijhf yKvu kd w f t hJ wGuf Ekd0ifbm 11 &ufaeY qEjyMurSm jzpfygw,f/ odrf;qnf;cH&wJh v,form; 100 ausmf qE xkwfazmfMurSm jzpfw,fvdkY v,form;ta&; vIy& fm S ; aqmif&u G a f ewJh OD;oef;0if; u ajymygw,f/ ]taqmufttHk aqmufNy;D wJh ajrudk umvaygufaps;twkdif; avsmfay;&r,f? raqmufao;bJ usefaewJh ajrawGukd v,f,majr rSwy fw kH ifci G jhf yK&r,f? wyfor d ;f ajr rsm; jyefvnf &&Sda&;} pwJh tcsuf awGukd awmif;qdMk ur,fvYkd ajymyg w,f/ xm;0,fNrdKUe,f twGif;rSm ppfwyf? ukrP e D YJ tpd;k &u odr;f xm; wJh v,form; 64 OD;ydkif {u pkpkaygif; 400 ausmf &Sdw,fvdkY OD;oef;0if;u ajymygw,f/ NyD;cJhwJh &ufydkif;uvnf; xm;0,fNrKd U qef;cs& D yfuu G r fm S 1990 jynfE hp S f t&if ppftpd;k & vufxuf uwnf;u odrf;,lxm;wJh v,form; 40 ausmf ydkifwJh v,f,majrawGay:rSm ukrPD wm0ef&SdolawGeJY tkyfcsKyfa&;ydkif; wm0ef&o dS a l wGu NcHpnf;k;d cwfNyD; &ifhrSnfh pyg;cif;awGtay: ajrBuD; awG vmzdkYcJhvdkY tacstwif jzpfcJh wm jzpfygw,f/ 'D odrf;qnf;ajrawGay:rSm 0efxrf;tdr& f meJY ,Ofaus;rI jywku d f aqmufvkyz f dkY ukrPD pkpkaygif; 7 cku uefxdu k f &&Sx d m;Ny;D ukrP D emrnfawGudkawmh rod&bl;vdkY OD;oef;0if;u ajymygw,f/ v,form;awGxu J 24 a,mufukd avsmfaMu; taeeJY ay 40-60 b,fvkd avsmfaMu; ay;r,f qdkNyD;awmh? 'grSom ESpfOD; ESpfzuf ajyvnfrm S jzpfw,f? tcku ndn d EdIif;EdIif; r&SdbJ tmPm&Sif tpdk;& yHkpHrsdK;eJY rif;wdkY 'Dv,fajrawGudk b,foy li kd v f J ydi kw f a hJ umif xGuv f m cJhqdkNyD;? uRefawmf ydkifygw,f ajymawmh 1990 wkef;u rif;wkdY bmvkya f evJ Murf;Murf;wrf;wrf; ajymw,f? tJ'Dwkef;u ppftpdk;& odr;f wm b,fou l bmajym&Jrm S vJ} xm;0,fNrKd e U ,f tifet f ,fv' fD Ou| OD;[dy k ifuvnf; tckjzpfym G; aewJh v,f,mydi kq f i dk r f I tjiif;yGm; aewJh jyemawGudk tkyfcsKyfa&; ydi k ;f qki d& f m wm0ef&o dS a l wGeYJ aqG;aEG; ndEdIif;zdkY qufoG,f vkyfaqmif aew,fvdkY ajymygw,f/ weoFm&Dwi dk f; xm;0,fNrdKr Um S v,fpu kd { f u pkpa k ygi;f 4 aomif;ausmf &SdNyD; v,form;u 3000 ausmf&Sd w,f vdkY od&ygw,f/ DVB

3 uGufpD ay;xm;NyD;jzpfNyD; avsma f Mu; r,lxm;wJh v,form; 5 OD;eJY jyem jzpfcw hJ m jzpfygw,f/ tcif;jzpfwJh aeYu wm0ef &SdolawGu NcHpnf;dk;vmcwfNyD; ajrBu;D awGvmzdw Yk t h J ay: v,form; wpfOD;u avsmfaMu; r,lxm; aMumif;eJY avsmfaMu;ay;r,f

qd& k ifvnf; rQwpGmay;zkYd awmif;qdk cJhygw,f/ v,f,majr tjiif;yGm;rI jyemudk wm0ef&Sdol wpfOD;u trdefYtmPmoHk;NyD; ajz&Sif;cJhwJh tay: xm;0,f 88 rsKd ;quf yGiv hf if; vlt Y zGt UJ pnf;&JU acgi;f aqmifwpfO;D jzpfol OD;ausmfaomif;u tckvdk

ajymygw,f/ ]uRefawmfwdkY tjrif uawmh wm0ef&SdolawGbufu ndn E d i Id ;f Edi I ;f vky& f r,f? tckvuf&dS Eki di fa H wmf tBu;D tuJ tawmfrsm; rsm;uvnf; Murf;Murf;wrf;wrf; rajymbl;? jynfoa l wGeYJ ndn E d i Id ;f Edi I ;f vkyfNyD; 'Dae&mrSm b,fvka d qmuf r,fqdkNyD; olwkdY csjyaygh? rif;wkdYudk

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

27
vufeufui dk r f sm;bufu em;vnfwmu vufeufcs tvif;0ifa&; vrf;aMumif;vkYd em;vnfwm jzpfygw,f/ olwkdY vkdvm;wmu olwkdY&JU tem*wf uHMurmudk udk,fwkdif zefwD;Ekdifr,fh EkdifiHa&;tmrcHcsufeJY tum tuG,fawG jzpfygw,f/ 'Dvdk tmrcHcsufawG &&SdzdkY twGuf wpfjynfv;Hk vuPmaqmif Eki di fa H &; awGq U Hk aqG;aEG;yGJBuD;awGuae tajz&SmzdkY vufeufukdif tkyfpkrsm;u vdkvm;wm jzpfygw,f/ tpd;k &bufu ajymif;vJvmrIawGua kd wmh 0efBu;D OD;atmifrif;wkYd ajympum;rsm;rSm awGE Ui dk Nf y;D aemufq;Hk awG& U wmuawmh ]atmufwb dk mv 1 &ufaeY} orw&JU a&'D,dkrdefYcGef;rSm typftcwf&yfpJa&; vufrSwf a&;xkd;NyD;&if tiftm;pk tm;vkH; yg0ifwJh awGUqkH aqG;aEG;yGBJ u;D wpf&yf usi;f yoGm;r,f qkw d mudk xnfo h i G ;f ajymMum;oGm;wm jzpfygw,f/ tck ]Ek0 d ifbmv 1 &uf} aeY rdec Yf e G ;f rSmvnf; Eki di fv H ;Hk qki d& f m typftcwf&yfpa J &; vufrw S a f &;xk;d Ny;D onfEi S fh Eki di fa H &; aqG;aEG;yGq J i dk & fm vkyi f ef;pOfrsm; pwifrnfqNdk y;D orwu xyfrH twnfjyK ajymMum;oGm;wm awGU&ygw,f/ vkdifZm xdyfoD; aqG;aEG;yGe J YJ ywfoufvYdk if;aqG;aEG;yGu J kd BuKd qa dk Mumif;? aqG;aEG;rIrsm;rSm tjyKoabmaqmifNyD; jynfolvlxk wpf&yfv;Hk vdv k m;wJh a&&Snf cki dr f mwJh Nir d ;f csr;f a&;&&S& d ef OD;wnf aqG;aEG;aewmudk od&wJhtwGuf 0rf;ajrmuf aMumif;eJY &v'faumif;awG &&SdNyD;? typftcwf &yfpa J &;qki d& f m oabmwlnc D suf vufrw S a f &;xk;d yGu J kd vufeufukdif wkdif;&if;om; tzGJUtpnf; tm;vkH; wufa&muf&ef BuKd qv dk su& fa dS Mumif; pojzifh xnfo h i G ;f ajymqkdoGm;wm awGU&w,f/

vkdifZm awGUqkHyGJrS onf . . .


Z.az0if;
jynfwGif; Nidrf;csrf;a&; vdkvm;olwkdif;eJY wkdif;&if;om; ta&; pdwfyg0ifpm;olwkdif; apmihfMunfh em;pGihfae&wJh autkdiftkd XmecsKyf vdkifZmrSm usif;ywJh wkdif;&if;om; vufeufudkif tzGJUacgif;aqmifrsm; xdyfoD; aqG;aEG;yGJ Ekd0ifbm 1 &ufaeYrSm NyD;qkH;oGm;ygNyD/ wkdif;&if;om; vufeufukdif 17 zGJU yg0ifwJh 'Dtpnf;ta0;rSm trsm; oabmnD typftcwf&yfpa J &; pmcsKyf nE d i dI ;f Eki d c f hJ w,fvYkd od&ygw,f/ 'DoabmwlpmcsKyfukd ,ckv 4 &uf 5 &ufaeYavmufrm S 0efBuD; OD;atmifrif; acgif;aqmifwhJ jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; azmfaqmifrI aumfrwDeJY wifjy ndEIdif;oGm;rSm jzpfw,fvkdY od&ygw,f/

dk;&Sif;aom pdwftcHrsm;jzihfom
tck awGU jrifae&wJh tajctaersm;t&awmh a0;uGm vSwJh c&D;&JU yxrqkH; ajcvSrf;tjzpf typftcwf &yfpa J &; vufrw S a f &;xk;d Eki dr f ,fh tvm;tvmawGukd awGU jrifae&ygw,f/ 'Dae&mrSm ta&;BuD;wJh tcsuf uawmh oHo,tjrifrsm;eJY rcsOf;uyfzdkYeJY jzpfEkdifajc &Sw d hJ tcsur f sm;u pwif csO;f uyfzYkd qkw d mawG jzpfw,f/ oHo,rsm; ajyaysmufzq Ykd & dk mrSm bufwpfzufwnf;u oHo,&SdcHae&wm r[kwfbJ ESpfzufvkH;rSm t&SdcHae &wmjzpfw,f/ ESpfaygif;rsm;pGm MumwJh umvtwGif; ESpfzufpvkH;rSm ajymp&mawG &SdaerSm jzpfygw,f/ 'gaMumifh oHo,rsm;udk tajymeJY pwif tmrcH&rSm jzpfayr,fh wu,f ajyaysmufrSmuawmh vufawGU vkyfaqmifrIjzpfpOfawG &SdvmwJhtcgrS jzpfvmrSmyg/ vufawGU vkya f qmifrq I & dk mrSmvnf; wpfzufew YJ pfzuf tavQmhtwif; vkyfEkdifajcudk wGufqNyD; ae&m csex f m;Ny;D rSom jzpfEi dk r fm S yg/ 'gaMumihf awmif;qkr da I wG [m wpfzufvrf;ydwf tajctaersKd; ra&mufzdkYawmh vdkygw,f/ upfqif;*sm;&JU ]uaomif;ueif; ESpfrsm;} qkdwJh pmtkyfxJrSm jynfwGif;ppfawGeJY ywfoufvdkY wpfzufu Nidrf;csrf;a&; wu,f vkdvm;vmvkdY urf;vSrf;wJhtcg tjcm; wpfzufu ol tm;enf;rI &Sa d evdv Yk m;qkw d hJ oHo,rsKd;eJY csOf;uyfNyD; vkya f qmif &mu jynfwGif;ppfawG[m jyefNyD; oHo&mvnfoGm; wwfaMumif; a&;om;xm;wmudk trSwf&rdygw,f/ 'gaMumifh ESpz f uf k;d pif;aom pdwt f cHrsm;jzihf csO;f uyf oihfMuaMumif;yg cifAsm;/

okH;yGifhqkdif qdkwm
wkdif;&if;om; vufeufudkif 17 zGJU&JU 3 &ufMum tpnf;ta0;rSm typftcwf&yfpa J &;udpu kd OD;pm;ay; aqG;aEG;vkdaom tzGJUrsm;eJY typf&yfa&;ESifh EkdifiHa&; aqG;aEG;yGJudk yl;wGJ vkyfaqmifvdkaom tzGJUrsm;qkdNyD; uGjJ ym;rI&c dS a hJ yr,fh aemufq;Hk rSm typf&yfa&;eJY Eki di fa H &; aqG;aEG;yGJonf cGJjcm;vdkYr&[k qkH;jzwfNyD; aqG;aEG;cJh Muw,fvYdk od&ygw,f/ 'Dvkd wki d ;f &if;om;vufeufui kd f tzGr UJ sm; pkp H n Hk n D e D YJ typf&yfa&;? Eki d i f a H &; aqG;aEG;a&; qkdwJh owfowfrSwfrSwf acgif;pOfwpfckatmufrSm aqG;aEG;vmEkdifwJh tajctae[m jrefrmhEkdifiHa&;&JU xl;jcm;vmwJh oGifjyifawG jzpfygw,f/ 1989 rwki dr fu D awmh vufeufui dk t f zGa UJ wGxr Jm S tiftm;tBuD;qkH;jzpfwJh ArmjynfuGefjrLepfygwD wnf&SdaeNyD;? wpfzufu wkdif;&if;om;vufeufukdif tzGJUrsm;eJY wpfzufu tmPm& rqv tpdk;&qkdNyD; &SdcJhwmyg/ 'Dtiftm; 3 pkMum; EkdifiHa&;t& aphpyf aqG;aEG;Ny;D nE di dI ;f tajz&SmEki d& f if jynfwi G ;f Nir d ;f csr;f a&; &r,f? wki d ;f jynftajctae aumif;vmr,fqNdk y;D ,lq wmawG &Sc dz hJ ;l ygw,f/ tJ'u D mvu wkwjf ynfuvnf; 'Dtwki d ;f tBuHay;zl;w,fvYdk od&ygw,f/ Tripartite qkw d hJ 3 yGiq fh i dk f aqG;aEG; tajz&Sma&;qkw d hJ oabmw&m; [m tJ'D tcsdefuwnf;u pvmcJhykH&ygw,f/ AuyNyKd uo JG m G ;Ny;D aemufrm S awmh jrefrmhEi dk i fa H &;rSm usef&a dS ewJh t"du tiftm;BuD; 3 ck[m e0w tpk;d &? NLD eJY wkdif;&if;om;vufeufukdifawG jzpfw,f/ 'Dtcse dr fm S wki d ;f &if;om; vufeufui dk r f sm;bufu Tripartite qdw k hJ toH us,fus,favmifavmif Mum;cJ& h ygw,f/ 'Daemufyi dk ;f 2008 zGp UJ nf;ykO H ya' usvm? a&G;aumufyJG rsm; usif;yNyD; tpdk;&opf wufvmwJhtcgrSmawmh tiftm;pkawGu pkp Hn Hk n D D jzpfvmMujyefygw,f/ jrefrmh Eki di fa H &;rSm yg0if ujyvmolawGxr Jm S 3 yGiq fh i dk o f mru awmhbJ wkdif;&if;om; EkdifiHa&;ygwDrsm;? tjcm;aom twkduftcH ygwDrsm;eJY wpfpkHwpf&m tm;&SdvmwJh t&yfbuf tzGt UJ pnf;rsm;? wki d ;f jynf&UJ a&Sa U &;aemufa&; udk em;vnfwJh ynm&Sifrsm; pojzifh pkHnD rsm;jym;vm ygw,f/

'Dvdk wkdif;&if;om;vufeufudkif tzGJUrsm; pkHpkHnDnDeJY typf&yfa&;? EkdifiHa&; aqG;aEG;a&; qkdwJh owfowfrSwfrSwf acgif;pOfwpfckatmufrSm aqG;aEG;vmEkdifwJh tajctae[m jrefrmhEkdifiHa&;&JU xl;jcm;vmwJh oGifjyifawG jzpfygw,f
wkdif;&if;om;vufeufukdifrsm;eJY Auy xdyfoD; acgif;aqmifrsm; awGUqkHwJh tpnf;ta0;wpfck 0e,f yefqef;rSm usif;yzl;ygw,f/ tJ'Dtcsdefu KNU ukd,fpm; z'dkapmatmifeJY z'kdref;&SmwkdY wufa&mufcJh w,f/ KIA uawmh OD;b&efqkdif; ukd,fwdkfif wufa&mufcJhNyD; olYZeD;eJY orD;yg vdkufygvmcJhw,f/ KNPP u OD;xJzl;zJ wufa&mufNyD; tjcm; &ckdif? csif;? yavmif pwJh tzGJUi,fav;awGvnf; yg0ifygw,f/ tJ't D cse du f t"dutm;jzifh bk& H efol OD;wnfwu dk a f &; qkdwJh tajccHatmufrSm Auy oabmxm;awG vTrf;rkd;wJh aMunmcsufudk 0kdif;NyD; vufrSwfa&;xdk;cJh Muwm jzpfygw,f/ aemufydkif;rSm 'DaMunmcsufudk Akv d c f sKyjf ru oabmrwlcw hJ t hJ wGuf z'ka d pmatmif[m u&ifjynfe,fukd rjyef&b J J autki dt f r dk m S wpfEp Sa f vmuf oGm;ae&Ny;D ? z'kr d ef;&Smuawmh A[ka d umfrwD0iftjzpfu &mxl;csc& H w,fvYkd od&w,f/ 'guawmh wki d ;f &if;om; ta&; oefYoefY r[kwfwJh t,l0g'a&;&mawGeJY a&m,Sufaecsdefu EkdifiHa&; jzpfygw,f/ tck 17 zGUJ awGq U r Hk u I awmh rnfoa Ykd om aemufcH oabmw&m; (okdYr[kwf) tiftm;pk wpfcku MoZm oufa&mufaewm r[kwfwJh wkdif;&if;om; vlenf;pk rsm;&JU ta&;oufoufukd aqG;aEG;MuwJh yGJjzpfw,f/ 'gaMumifh 'DaqG;aEG;yGu J xGua f y:vmwJh tajzawG[m tpd;k &bufuvnf; wGu& f ? q& vG,u f w l hJ tajzawGyJ

jzpfygvdrfhr,f/ vuf&Sd tpkd;&eJY awGUqkH aqG;aEG;rIrsm; tm;vkH;avmuf[m BudKwif uefYowfrIrxm;wJh aqG;aEG;yGa J wG jzpfwm awG& U w,f/ wifjycsuf tm;vk;H avmuf[m wkdif;&if;om; vufeufukdifrsm;bufu jyKpkvmwJh tqkdjyKcsufawGyJ jzpfw,f/ 'DtqkdjyKcsuf awGudkyJ tajccHNyD; tpkd;&bufu jyifqif jznfhpGuf ndEIdif;wmawGudkom vkyfcJhw,fvdkY od&w,f/

tpdk;&bufu tmrcHcsuf
vuf&Sd aqG;aEG;yGJjzpfpOfawGrSmukdyJ tpkd;&bufu ajymif;vJvmwmawGvnf; awG& U ygw,f/ 2012 ckEp Sf arv 3 &ufaeYu xkwfjyefwJh orw OD;odef;pdef&JU ]jynfaxmifpktqihf Nidrf;csrf;a&; aqG;aEG;jcif;} qkdwJh tcsuf 8 csuy f g vkyi f ef;pOfrm S wki d ;f &if;om;rsm;bufu vufrcHEkdifwJh tcsufawG yg0ifcJhygw,f/ tJ'gawG uawmh ygwDaxmifNyD; a&G;aumufyGJ0ifa&;? zGJUpnf;ykH Oya'tm; vufc& H efEi S hf jyifqifvo dk nfh udpr sm;&Sy d gu vTwfawmftwGif; trsm;oabmwl qEESifh tnD aqmif&u G a f &; pwmawGeYJ xm0& Nir d ;f csr;f a&;twGuf Oya'abmiftwGi;f tNy;D tyki d f 0ifNy;D tajccHOya'ESihf tnD aexkdif? oGm;vm? vkyu f kdif pm;aomufa&; pwmawG jzpfygw,f/ 'Dtcsufrsm;udk wkdif;&if;om;

wkdif;&if;om; ta&; oefYoefY


tckeu pum;ukd jyefaumuf&&if Auy tiftm; aumif;csdef 1986 ckESpfavmufrSm 13 ygwD yg0ifwJh

28

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

arG;aeY yGJeJY EIwfqufoGm;wJh umwGef;q&mBuD; OD;atmif&Sdef


umwGef;armifarmif
1928 ckESpf Mo*kwfv 29 &ufaeYwGif tzOD;armifuGef;? trda':oef;&ifwkdYrS ykodrfNrdKUwGif arG;zGm;? vufOD;q&m rsm;rSm umwGef;OD;b*srf;ESihf umwGef;OD;[defpGef;wkdY jzpfonf/ 1949 ckESpf jrefrmhtvif;owif;pmwGif umwGef;rsm; pwif a&;qGJ? umwGef;Zmwfaumifrsm;pGm arG;zGm; zefwD; kyfjypmtkyfrsm; tajrmuftjrm; a&;qGJ xkwfa0cJh? tatmifjrifqkH; kyfpkHkyfjy umwGef;q&mBuD; jzpfonf/ ,aeYtcsdeftxd wpfOD;wnf; usef&pfaom oufawmf&Snf umwGef;q&mBuD; jzpfonf/ Pfus,a f v;) umwGe;f Zmwfvrf;wka d v;[m pmzwf y&dowfMum;rSm txift&Sm; vlBudKufrsm;cJhygw,f/ q&mumwGef;OD;atmif&Sdef&JU umwGef;Zmwfvrf; awmfawmfrsm;rsm; kyf&Sif kdufcJh&ygw,f/ [kd;t&if OD;aomif; (pma&;q&matmifAv) xkwfwJh aMu;rkH aeYpOf owif;pmrSm (cif)qkw d hJ trsK;d orD;Zmwfaumif [mvnf; (aMu;rkHcif) qkdNyD; vlBudKufrsm;cJhygw,f/ q&mumwGef; OD;atmif&Sdef[m (jrefrmjynfrSm bavmufw;Hk ? cJpmvk;H awGeYJ ku d c fw hJ hJ vufx;dk ykE Hy dS p f uf ok;H aewJh umv) OD;&Sr;f Akv d f (r,fArm-jzLjzL&Se df 0g0g&e dS f wk& Yd UJ tpfudk tqka d wmf arcvm&JU bBu;D )&JU atmhzq f uf ykE Hy dS p f ufeYJ ku d E fy dS x f w k a f 0cJw h hJ jym; 60 wef ]ay: jyLvm} umwGe;f pmtkyu f kd OD;aqmif a&;qGc Jy hJ gw,f/ ]ay: jyLvm} umwGef;pmtkyf[m jrefrmjynfrSm atmhzfquf ykHESdyf pufeYJ ku d E fy dS c fw hJ hJ yxrqk;H umwGe;f pmtkyf jzpfygw,f/ tifAGdKif;cef;r (wyfrawmfcef;r OD;0dpm&vrf;) rSm csuu f p kd vdA k ufEi dk i fu H olE Yi dk i f H xGuu f e ky f pn;f awG vmjyygw,f/ tJ'DrSm (pudk'g rifeDqvGef;um;)av; [mvnf; jywJhtxJrSm ygygw,f/ tJ'D(pukd'gum; teDa&mif) av;ukd q&m umwGef;OD;atmif&Sdefu 0,fNyD; pD;cJhygw,f/ tJ'DtcsdefumvrSm EkdifiHjcm; qvGef;um;topfudk 0,fpD;EkdifcJhw,f qkdawmh q&m umwGe;f OD;atmif&e dS f atmifjrif wk;d wufBu;D yGm;cJw h mudk cefYrSef;Munhf&if odEkdiy f gw,f/ jrefrmEki di fr Hm S yxrqk;H umwGe;f q&muefawmhyu JG kd (q&mumwGe;f OD;azode;f ? q&mumwGe;f OD;ausmq f ef;? q&mumwGef;OD;atmif&Sdef? q&mumwGef;OD;baxG;) wkdYu OD;aqmifNyD; umwGef;q&mBuD; OD;[defpGef;udk uefawmhMuygw,f/ aemufawmh "rmkHvrf;u q&mumwGef; OD;azodef;&JU tdrfrSm umwGef;q&mBuD;awGudk vli,f umwGe;f q&mawGu ESpp f Of uefawmhwy hJ JG vkyy f gw,f/ tJ'u D efawmhyw JG i dk ;f rSm q&mumwGe;f OD;atmif&e dS [ f m aus;Zl;w&m; odwwfpGmeJY uefawmhcHae&mu qif;vmNy;D q&mumwGe;f OD;azode;f udk uefawmhygw,f/ NyD;rS uefawmhcHae&mrSm jyefxkdifNyD; vli,f umwGef; q&mawG&JU uefawmhwmudk cH,lavh &Sdygw,f/ Zmwfvrf;umwGe;f a&;qGo J l umwGe;f q&mawG[m umwGe;f Zmwfvrf;pkt H wGuf umwGe;f ZmwfaumifawG trsm;BuD; arG;Mu&ygw,f/ 'gaMumihf q&mumwGef; OD;atmif&e dS r fm S emrnfausmf umwGe;f ZmwfaumifawG trsm;BuD;&Sdygw,f/ trsm;BuD;udk a&;jy&ifawmif rrSwfrdwmawGyg aygif;&if a&;rjyEkdifatmif rsm;ygw,f/ tJ'DtxJu vlodrsm; ausmfMum;cJhwJh ZmwfaumifawGudk rSwfrd oavmuf a&;jycsifygw,f/ 1/ 1959-60 tywfpOf paeaeYxkwf (bm;rm; pwm;) q,fjym;wefpmapmifrS OD;vlayg? Pfus,fav;? OD;vlacsm? aysmfawmfqufuav; armifPfxuf 2/ aMu;rkH OD;aomif; (atmifAv)&JU aMu;rkH owif;pmrS aMu;rkHcif 3/ OD;b&DESihf orD;rsm; pmayxkwf jym; 60 wef armf'efumwGef;rS OD;&SHpm;eJY OD;'def;a'gif? OD;pdwfwkdeJY arsmufndK? 4/ OD;b&DESihf orD;rsm; pmayxkwf jym; 60 wef umwGe;f Gea Yf ygi;f rS OD;uyfp;D eJY wl cifarmifoe d ;f xGe;f 0if;? zkd;axmif? armifat;? [ife&Dacgif;BuD;? MumZH? 'gawGu tausmfMum;qkH; q&mumwGef; OD;atmif&Sdef&JU ZmwfaumifawGyg/ uRefawmf umwGef;armifarmifeJY umwGef; udk0if;armifwdY[ k m q&mumwGef; OD;atmif&SdefqD oGm;oGm;Ny;D q&m&JU puk' d gum; teDav;udk uyfp;D avh &Sy d gw,f/ q&mumwGe;f OD;atmif&e dS u f tJ't D cse dw f e k ;f u EkdifiHjcm;kyf&SifawGudk wpfaeY okH;av;yGJavmuf Munfw h wfygw,f/ uRea f wmf armifarmifeYJ ud0 k if;armif wkdYu kyf&SifMunfhcsif&if q&mhqD oGm;NyD; q&meJY ky& fi Sv f u kd Mf unfw h wfygw,f/ q&mumwGe;f OD;atmif&e dS f [m uRefawmfwkdYudk cifcifrifrif &if;&if;ESD;ESD; aysmfaysmf&Tif&Tif pdwfa&mukd,fyg aygif;cJhwmrkdY q&m umwGef; OD;atmif&SdefeJY awGU Mu&if uRefawmfwkdY odyfaysmfcJhMuygw,f/ q&mumwGef; OD;atmif&Sdefu umwGef; a&;&if wkwf pkwfwH (wkwfvlrsKd;awG pma&;wJh pkwfwH)eJY txltyg; a&;avh &Sy d gw,f/ uRefawmf armifarmifeYJ ukd0if;armifwkdYuvnf; q&mhudk twk,lNyD; wkwf pkwfwHawG 0,fNyD; a&;cJhMuwm rSwfrdaeygw,f/ 'DaeY uRea f wmf umwGe;f armifarmif&UJ Zmwfvrf; umwGe;f awG[m q&mumwGe;f OD;atmif&e dS & f UJ Zmwfvrf; Zmwfuu G f zefw;D yka H wG Zmwfvrf;cGy Ja Hk wG Zmwfaumif&UJ vIyf&Sm;ykHawG [mo okyfazmfykHawG [mo tajymtqka d wGukd enf;em,lNyD; a&;cJw h m jzpfygw,f cifAsm;/ ausauseyfeyf q&mukd,fwkdif a&G;cs,fcJhwJh umwGef;q&mb0udk aemufb0awGrSmvnf; q&m &ygap cifAsm;/

q&m umwGef; OD;atmif&Sdefu q&m umwGef; OD;azodef;tm; *g&0jyK uefawmhpOf

tJ'Dtay:u pmawG[m 25-8-2013 we*FaEGaeYrSm jyKvy kc fw hJ hJ q&mBu;D OD;atmif&e dS f 85 ESpa f jrmuf arG;aeY txdr;f trSwt f jzpf umwGe;f wynfa h wG&UJ trSww f & rQa0cJw h hJ ykE Hy dS p f m&Gux f u J q&m umwGe;f OD;atmif&e dS f b0 tESpfcsKyf taMumif;t&mawGyJ jzpfygw,f/ 'gayrJh tJ'DpmxJrSmygwJh (,aeYtcsdeftxd wpfOD;wnf; usef&pfaom oufawmf&Snf umwGef; q&mBu;D jzpfonf) qkw d m[m 30-10-2013 Ak'[ ;l aeY reufydkif;txdom jzpfygw,f/ q&m umwGef;OD;atmif&Sdef[m 30-10-2013 Ak'[l;aeY reuf 12 em&D 20 rdepfrSm uG,fvGefoGm;cJh ygNyD/ uRefawmfwkdY jrefrmEdkifiH Zmwfvrf; umwGef; a&;qGz J efw;D ol umwGe;f q&mawG&UJ a&Sa U qmif enf;ay; vrf;jy umwGe;f q&mBu;D q&mumwGe;f OD;atmif&e dS [ f m jrefrmEkdifiH pme,fZif; umwGef; tokdif;t0kdif;uae tNyD;tykdif xGufcGmoGm;cJhygNyD/ q&m umwGef; OD;atmif&Sdef[m usef;rma&; csKdUwJhNyD; ESpftawmfMum tdrx f r Jm S yJ aeaecJ& h wm tck uG,v f e Go f m G ;wJt h xdygy/J q&m umwGef; OD;atmif&Sdef[m ykodrfNrdKUuae &efukefudk a&mufvmNyD; tJ'Dumvu emrnfBuD; (armifue dk n YJ r D sm;) em&Dqi dk r fm S tvky0 f ifvy kc fy hJ gw,f/ q&mumwGe;f OD;azode;f eJY wpfNrdKw U nf;om;awG jzpfyg w,f/ q&m umwGef;OD;azodef;&JU tm;ay;ulnDrIeJY umwGef;avmuxJ a&mufvmygw,f/ yifukd t&nf

uRefawmfwkdY jrefrmEdkifiH Zmwfvrf; umwGef; a&;qGJzefwD;ol umwGef;q&mawG&JU a&SUaqmif enf;ay;vrf;jy umwGef;q&mBuD; q&m umwGef;OD;atmif&Sdef[m jrefrmEkdifiH pme,fZif; umwGef; tokdif;t0kdif;uae tNyD;tykdif xGufcGm oGm;cJhygNyD/ q&m umwGef; OD;atmif&Sdef[m usef;rma&; csKdw U NhJ yD; ESpt f awmfMum tdrfxJrSmyJ aeaecJh&wm tck uG,fvGefoGm;wJhtxdygyJ
tcsif;uvnf; &Sdawmh umvrMumcifrSmyJ vlodrsm; xif&Sm;vmwJh umwGef;q&mwpfa,muf jzpfvmcJhyg w,f/ 'Daemuf armifudkeJY nDrsm; em&Dqkdif tvkyfu xGufNyD; umwGef;ynmeJY toufarG;0rf;ausmif;jyKwJh umwGe;f q&mb0udk 0ifa&mufcy hJ gw,f/ 1959? 1960 ESpa f wGrm S xkwa f 0cJw h hJ paeaeY tywfpOfxw k f (bm;rm; pwm;) q,fjym;wefpmapmif rsuE fm S zk;H u (OD;vlaygeYJ

'kuonf pcef;rsm;wGif oef;acgif pm&if; aumufrnf


2014 jynfv;Hk uRwf oef;acgip f m&if; aumuf,lrIrSm jynfy 'kuonf pcef;awGu vlO;D a& pm&if;awGvnf; ygEi dk a f tmif a'ocH tpd;k & tmPm ydi ka f wGeYJ yl;aygi;f Ny;D oef;acgip f m&if; aumufom G ;r,fvYdk vl0ifrBI u;D Muyf a&;eJY jynfolYtiftm; OD;pD;Xmeu ajymygw,f/ jrefrmEki di fr Hm S vuf&dS vlO;D a& b,favmuf&a dS eNyv D J qkw d m od&zdYk 2014 ckEp S f rwfvrSm jynfv;Hk uRwf oef;acgifpm&if; aumuf,lr,fh tpDtpOfawGxJrSm jynfya&muf jrefrmEki di fo H m;awGtjyif 'kuo nf pcef;awGrm S aexki da f ewJh 'kuo nf awG pm&if;yg xnfo h i G ;f aumuf,l oGm;r,fvkdY vl0ifrIBuD;Muyfa&;eJY jynfot Yl iftm; OD;pD;Xmeu ajymyg w,f/ jynfy 'kuo nf pcef;awGrm S oef;acgifpm&if; aumufr,fh tpDtpOfeYJ ywfoufNy;D aejynfawmf jynfot Yl iftm; OD;pD;Xme efMum; a&;rSL; OD;jrihfBudKif tckvdk ajymyg w,f/ ]jynfyrSm a&mufaewJh jrefrm Eki di fo H m; 'kuo nfawGukd ESpe f nf; ESpv f rf;eJY aumufr,f? jynfwi G ;f rSm olw& Ydk UJ rdom;pkawG oef;acgip f m&if; aumufwt hJ cgrm S vnf; tJ'gawGukd azmfxkwfNyD; aumufoGm;yghr,f? aemufwpfcku EkdifiHjcm;rSm &SdwJh oufqkdif&m oHkH;awGuwpfqifh oufqkdif&m EkdifiHawGeJY ndEIdif;NyD; pm&if;aumufom G ;r,f? tJ'p D m&if; awGudk aemufydkif; jyefNyD; uGJjym;rI &Sd r&Sd ajz&Sif;NyD; xkwfjyefrSmyg? jynfwi G ;f 'kuo nfpcef;awGua kd wmh jynfwi G ;f rSmyJ aumufrm S ayg?h jynfy 'kuo nfawGua kd wmh oufqi dk & fm EkdifiH wm0ef&SdolawGeJY ndEIdif;NyD; aumufrSmyg} jynfv;Hk uRwf oef;acgip f m&if; aumuf,r l ,fh &ufua kd wmh 2014 ckESpf rwf 29 &uf noef;acgif,H tcse du f ae pwifrm S jzpfNy;D {NyD 10 &ufaeYtxd 11 &ufMum jyKvkyfzdkY &Sdaewm jzpfygw,f/ tJ'u D mvtwGi;f jrefrmEki di fH twGif; a&muf&SdaewJh rnfoludk rqkd oef;acgifpm&if; aumufcH oGm;r,fvkdY qkdygw,f/ ]tJ'DtcsdeftwGif; jrefrm EkdifiHrSm &SdwJh wkdif;&if;om; vlrsKd; awGa&m? EkdifiHjcm;om;awGa&m? rnfonfh vlrsKd; vlwef;pm;rqkd rSwfykHwif &Sd&Sd r&Sd&Sd? pm&if; &Sd&Sd r&Sd&Sd? ywfpydkYeJY vmvm ADZmeJY vmvm b,fvdk vlrsKd;udkrqkd jrefrmEkdifiHrSm &Sdol wpfa,muf rusef aumuf,loGm;rSm jzpfyg w,f} jynfya&muf jrefrmawG twGufawmh oufqkdif&m EkdifiHrSm &Sw d hJ jrefrmoH;Hk awGu aqmif&u G f oGm;rSm jzpfNyD; jrefrmEkdifiHudk jyefvmp&m rvdkbJ pm&if;ay;Ekdif atmif pDpOfxm;w,fvdkYvnf; qkdygw,f/ jynfv;Hk uRwf oef;acgip f m&if; aumuf,lrIukd ukvor*&JU tultnDeJY aqmif&GufrSmjzpfNyD; wpfEkdifiHvkH; twkdif;twmeJY jzefMY uuf aumufEi dk z ft Ykd wGuf rlv wef;jy q&mr wpfodef;eJY OD;pD; BuD;Muyfol ESpfaomif;avmufudk vnf; avhusihfxm;NyD; jzpfyg w,f/ jrefrmEkdifiHrSm jynfvkH;uRwf oef;acgifpm&if; aumuf,lrIudk 1973 rSm wpfBudrf? 1983 ckESpfrSm wpfBur d f aemufq;Hk aumuf,c lz hJ ;l ygw,f/ 1973 ckEp S f oef;acgip f m&if; t& jrefrmjynf&UJ vlO;D a& 28 oef; avmuf &SdNyD; 1983 ckESpfrSmawmh 38 oef;eJY vuf&dS vlO;D a& oef; 60 avmuf &Sdr,fvdkY cefYrSef;xm;wm jzpfygw,f/
DVB

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

29
oda Yk omf aoolvnf; at;at; rae&/ &Sio f v l nf; at;at; rae&onfh ajr,m azmfxw k r fr I sm;yifjzpfonf/ usL;ausmf &yfuGufrsm;&Sd &Sifvsuf &Sdolrsm;vnf; z,f&m S ;jcif; cH&onf/ xdjYk yif pDru H e d ;f e,fajr owfrw S f vnf;aumif;? ppfwyfe,fajr owfrw S f vnf;aumif;? ajr,mrsm;udk odrf;qnf;jcif;rsm;vnf; &SdcJhonf/

taMumif;rJh oufoufawmh r[kwf


azmfxw k c fa hJ om ajr,mrsm;? ajruGur f sm;onf trsm; jynfow l Ykd aea&;xki da f &;ESihf vkyi f ef;rsm; tqifajypGm vkyfudkifEkdif&ef oufoufawmh r[kwfavmufay/ jynfol trsm;pku xdktdrfNcHajrrsm;udk aexkdifcGifh? ydi k q f i dk c f i G hf&Muygovm;/ vlwpfO;D wnf;u odYr k [kwf wpfpw k pfzw UJG nf;u ajruGuf q,f*Pef;? &m*Pef;rS axmif*Pef;txd ydi kq f i kd Mf uaMumif; Mum;od&ygonf/ tdrfNcHajr aps;rsm; jrihfwufvmjcif;onf aep&m r&Sdolrsm;u tvkt,uf vkduf0,faejcif;aMumifh r[kwfay/ aep&m r&Sdolrsm;onf 0,fp&m aiGvnf; &Sdvdrfhrnf r[kwfyg/ aiG&SifaMu;&SifwdkYu ig;yGuf&m ig;pmcs vkduf0,faejcif;aMumifh jzpfonf/ xkdol wko Yd nf/ rawmfavmbjzifh tdrNf ca H jraps;udk vuf0g;Bu;D tkyf aps;uGut f jzpf zefw;D aejcif;omjzpfonf/ vuf&dS jynfaxmifpk tpd;k &onfvnf; xdu k p du kd rajz&Si;f Eki df ao;ay/ tpd;k & ud, k w f i dk f rajz&Si;f Edi ka f o;ojzifh tpd;k & 0efxrf;rsm; yifpif,o l nft h cg vpm0ifaiG oufouf jzifh ud, k 0 hf if; ud, k Nhf cHEi S hf aeEki da f &;rSm rnfor Ykd S pOf;pm; r&onfh ykmwpfy' ko f m jzpfygvr dr hf nf/ udpr sm;onf taMumif;rho J ufouf jzpfvmcJo h nfawmh r[kwa f y/ ESpfaygif; 50 ausmfcefYtwGif; EkdifiHa&; rwnfNidrfrI? tkyc f sKyfa&; pDrc H efc Ya JG &; ysufjym;rI? w&m;Oya' pd;k rd;k rI r&Sc do hJ jzifh tusiy fh suf jcpm;rI Bu;D xGm;vmjcif;aMumifh jzpfonf/ ESpfaygif; 50 ausmfcefY ysufpD;cJhonfh tajctaerS 5 ESpfrQaom tcsdefwdkav;jzifh rnfodkY jyKjyifEkdifygtHhenf;/

ESpfay? ajcmufayawmif raocsmwJh b0awG


Marmifarmif
2013? atmufwb kd m 14 aeYu uRefawmfh tdro f l oufxm; qH; k yg;oGm;cJo h nf/ uRefawmf b,favmuf 0rf;enf; aMuuG& J aMumif;? olu Y dk b,favmuf cspf&aMumif; ajymMum;vdk&if; r[kwfyg/ olYtaMumif; pmwpfapmif aywpfzGJU a&;om;&efvnf; taMumif;r&Sdyg/ olonf omreftpdk;&0efxrf; wpfOD;omjzpfonf/ rnfolrqdk tcsdet f cgra&G;?t&G,r f a&G;aojcif;w&m;ESihfBuHKawGE Ui dk o f nfuv kd nf;uRefawmfem;vnfoabmaygufygonf/olEi St hf wlwuGaexki dc fp hJ OfuMunfE;l aysmf&i Tc f& hJ onf rsm;udkvnf; jyefvnf wrf;wvdkpdwfvnf; r&Sdyg/ odkY&mwGif ol ruG,fvGefrD wzGzG ajymcJhzl;aom pum;udkjzifh uRefawmf arhvkY& d vdrfhrnf rxifyg/ ]udkudk cspf yifpif,lNyD;&if udk,fh0if; udk,fhNcHav;eJY aeMur,f aemf} [l jzpfonf/

ajruGufESifh vGJcJh&
ppftpd;k &vufxufwi G f '*HNk rKd o U pfukd azmfxw k f tpd;k & 0efxrf;rsm;tm; ajruGufrsm; csxm;ay;cJhzl;onf/ xdp k Ofu 0efxrf;vkyo f uf uefo Y wfr& Io dS jzifh uRea f wmf r&vdkufyg/ xdkYaemuf '*Hk (awmif)? '*Hk (qdyfurf;) NrKd r U sm; azmfxw k f 0efxrf;rsm;tm; xyfrH csxm;ay;chJ aomfvnf; uRea f wmfu &efue kw f i G f r&Sa d wmh/ wm0ef us&m NrdKUe,frsm;wGif NrdKUuGufopfrsm; azmfxkwfrI &Sdaomfvnf; uRefawmfu aemufusaejyefonf/ 0efxrf;b0 tESpo f ;kH q,fausmf wm0efxrf;aqmifchJ aomfvnf; ajruGuE fi S hf ywfouf xD;awmfwifyv JG nf; rrD? qGr;f awmfBu;D yJv G nf; rrD vGc J& hJ onfcsn;f jzpfonf/ 0efxrf;b0wGif &onfh vpmav;jzifh 0rf;0? cg;vSatmif renf; kef;uefae&onfh ,ckvdk umv BuD;wGif udkf,hf0if;udk,fhNcHESihf aevdkaom qErSm pdwu f ;l ,Of tdyr f ufrQom jzpfygonf/ vpm oufouf& 0efxrf;rsm;tzdkY udk,fh0if; udk,fhNcHESifh aeEkdifa&;rSm tajzr&Sdaom ykmwpfyk'fvdkom jzpfawmhonf/

tdrfNcHajr aps;rsm; jrihfwufvmjcif;onf aep&m r&Sdolrsm;u tvkt,uf vkduf0,faejcif;aMumifh r[kwfay/ aep&m r&Sdolrsm;onf 0,fp&maiGvnf; &Sdvdrfhrnf r[kwfyg/ aiG&SifaMu;&SifwdkYu ig;yGuf&m ig;pmcs vkduf0,faejcif;aMumifhjzpfonf/ xkdol wkdYonf/ rawmfavmbjzifh tdrfNcHajraps;udk vuf0g;BuD; tkyf aps;uGuftjzpf zefwD;aejcif;omjzpfonf
wlaomfvnf; ae&mXme (Xme&) awmh uGmcsif uGmrnf/ wpfcgwpf&H &mxl;xuf Xme&u ydk ta&;yg aewwfygonf/ rnfodkYyifqdkap 0efxrf; vkyNf y;D aeYcsi;f ncsi;f csr;f omvmonfu olt Y aMumif; ESifholom jzpfygvdrfhrnf/

rjynfhwwfyg/ xkdaiGrQavmufjzifh awmNrdKUuav;u oifw h ifa h om tdrNf c0 H if;wpfck r&avmufay/ &efue k Nf rKd U wGif wdu k c f ef; iSm;aevQif ESpE fp Sp f mrQyif rvHa k vmufay/ olY arQmfvifhcsuf? olYqE &SdcJhaomfvnf; yifpif,l&ef tcsdefrwkdifrD ol uG,fvGefcJhNyD/ ,ckawmh udk,hf0if; udkf,fhNcHESifh ae&zdkY aeaeomom ESpfay? ajcmufay ajrusi;f av;rSmyif vJavsmif;cGihf r&cJ/h rD;oN*K [p f uf twGif;rSm jymjzpfoGm;&acsNyD/

jzpfEkdifvQif tcsdefqGJxm;
yifpif,Nl y;D vQif oifw h ifa h om ud, k 0 hf if; ud, k Nhf ca H v;ESihf aecsic fa Jh om uRea f wmhZ f eD;onf tcse dr f wdi kr f D uG,v f e Gf cJhNyD jzpfonf/ ol raobJ yifpif,l&onfhwkdif olYqE jynf0 h vdrr fh nf r[kwa f y/ oda Yk omf olonf pdwa f umif; ESvHk;aumif; &SdoljzpfNyD; tukodkvfenf;oljzpf vlY jynfodkY &ufwdkwkdjzifh jyefa&mufaumif;? jyefa&muf Eki dy f gonf/ vljY ynfoYkd oljyefvmcGiBhf uKH vQif olcspa f om trdjrefrmjynf odkYom jyefvmvdrfhrnf xifonf/ tu,fom vlYjynf (jrefrmjynf) odYk &ufwkdwdkjzifh jyefvmcGihf BuKH vQif tvsip f vdk csuc f si;f Bu;D jyefrvm&ef wm;jrpfvdkygonf/ taMumif;rSm jrefrmEkdifiHwGif odomxif&Sm;pGm ajymif;vJrI r&Sdao;ay/ tdrfNcHajr aps;rsm;onfvnf; w&dy& fy d f wufvsuy f if &Sa d o;onf/ udpu kd tpd;k &vnf; rajz&Si;f Eki da f o;yg/ ,cifb0u ol jzpfcsic fa hJ om qErm S a&mufvwa UH om 'kw, d b0 wGiv f nf; jynfv h r dr hf nfrxif/ tcsdeq f v JG Ykd &ao;vQif vlYjynf (jrefrmjynf) odkY csufcsif; jyefrvmao;bJ pwkr[m&mZf ewfjynfwGif wpf&ufjynfhatmif aevdkufapcsifygonf/

ocsKif;ajr ESpfay? ajcmufay


uRefawmfwkdY i,fpOf tcgu vlaovQif okomefodYk ydkYaqmif ESpfay ajcmufay ajrusif;wGif jrKyfESH oN*K [a f vh&o dS nf/ wcsKd v U nf; *loi G ;f jrK yE fo HS nf/ td;k aumufonfh xH;k pH&o dS nfh jrefrmEki di fr H S wkwv f r l sKd ;rsm; onf raorDu ocsK i;f wGif ajr0,fxm;avh &So d nf[k qky d gonf/ xka d cwfu rD;oN*K [p f uf [l rSwr fw S & f & BuHawmocsKif;wGifom &Sdonf/ xkdocsKif;wGifvnf; ajrjrKyfoN*K[fjcif;rsm;? *loi G ;f jrKyfEjHS cif;rsm; &Sc d o hJ nf/ 1988 ckEp S f aemufyi kd ;f ppftpd;k & vufxufwi G f NrKd o U pfrsm; wnfaqmufjcif;? NrKd u U u G o f pfrsm; azmfxw k f jcif;? ajruGur f sm; azmfxw k f yk*v u d vkyi f ef;&Sir f sm; tm; vkyfydkifcGifhay;jcif;? ukefukef ajym&vQif BuHawm ocsK i;f ? wmarGocsK i;f ponfh ocsK i;f rsm;udk z,f&m S ; yk*v u d vkyi f ef; &Sir f sm;tm; uefxdu k w f u kd f aqmuf cGia hf y;cJo h nf/ &efue k Nf rKd w U i Go f mru e,fNrdKU tawmfrsm;rsm;wGifvnf; ocsKif;rsm; ajymif;a&TUz,f&Sm;jcif; cH&onf[k od&onf/ odkYjzpf ESpfay? ajcmufay ocsKif;ajrwGif apmpD;pGm uG,v f e G f at;aq;pGm vJavsmif;cGi& hf olrsm;rSm ppftpd;k &\ ajruGuf azmfxw k r fa I Mumifh z,f&m S; jcif; cHcJh&onf/ &NyD;om; ESpfay ajcmufayrQyif raocsmaom b0 rsm;? ocsKif;ajrrsm;udk ajruGuf azmfxw k a f eojzifh tmZmenfue k ;f udk z,f&Sm; uefxdkufwdkuf aqmufvu dk a f v rvm;[k pd;k &drr f d cJy h gao;onf/ awmfygao;&JU tmZm enfue k ;f usec fv hJ Ykd onfwpfcu k jkd zifh ppftpdk;&udk aus;Zl;wifygonf/

tremy ajymqdkMu
ZeD;cifyGef; ESpfOD;pvHk; tcGefHk;rS t&m&Sdrsm; jzpfMu aomfvnf; ajrav;wpfuu G f odr Yk [kwf wku d c f ef;av; wpfcef;ESihf ud, k y fi kd u f m;av; wpfp;D rQyif r0,fEi dk a f om uRefawmfwdkY vifr,m;udk trsm;wumu tHhMoMu ygonf/ aqGrsdK;om;csif; wcsdKUESifh &if;ESSD;aom taygi;f toif;rsm;u ]aomufo;kH rusonfh vifr,m;} [l tremy ajymMuygonf/ trsm; rdk;cg;a&aomuf aeonfh tcgumvwGif uRea f wmfwu Ykd raomufrMd u ojzifh tl;vifr,m;[kvnf; qdkygonf/ ukPm a'gaomjzifh ajymMuqkMd uonfukd uRea f wmf pdwr f qd;k yg/ uRefawmf\ ypn;f rJh *kPo f u d mudk csD;ajrmufaejcif; jzpfonf[y k if ,lqrdygonf/ tcGeX f meodYk raeYwpfaeY urS a&mufvmaom rd;k usa&Tu, kd r f sm; aeYcsif;ncsif; Bu;D yGm;csr;f om vmMuonfukd jrif uRea f wmfwt Ykd ay: tm;rvdk tm;r&jzpfNyD; xdo k Ykd tremyqkMd ujcif;vnf; jzpfEkdifygonf/ tcGeX f mewGif t&m&Sd jzpfr Hk Qjzifh tdry fi kd ?f um;ydi kf &S& d rnfqa dk om t,ltqudk uRea f wmf vufrcHEi dk y f g/ 0efxrf;[lonf rnfonfh XmewGif wm0efxrf;aqmif &onfjzpfap b@ma&; pnf;rsO;f rsm;t& onf&mxl; &SdvQif onfvpmudk nDwlnDrQ &&SdcHpm;&rnfom jzpfonf/ rnfolrQ tydktvdk r&Sdyg/ odkY&mwGif &mxl;

wlESpfudk,f wkdif;jynf wnfaxmifcJh


uRea f wmf olEi S hf taMumif;ygawmh uRea f wmhf vufx0 J ,f rqkdoavmuf aiGaMu;om &Sdygonf/ olYwGifvnf; uRea f wmhe f nf;wlom jzpfonf/ cspMf uNyD qka d wmhvnf; aiGa&; aMu;a&;u t"du r[kwa f wmh/ cspw f m cspw f m y"me wJty kd sur fm S ae&ae& qkw d mrsKd ; jzpfom G ;cho J nf/ odkYaomf r,fwpf&Gm armifwpfNrdKU wm0efxrf;aqmif ae&onfh b0u rvG,v f /S ta0; wpfae&mqDuae oly Yy l if&? ud, k hf ylyif&jzifh pdwa f omu zdp;D rIukd Mum&Snf rcHpm;Eki da f wmh/ vkyo f ufjynfo h nfEi S hf uRea f wmf yifpif ,lNyD; wlESpfudk,f wkdif;jynf wnfaxmifvkdufjcif;jzpf onf/ ol wm0efus&m t&yfa'oudk vku d y f g aexki d& f if; a0;cJo h rQ twd;k cs aysmc f& hJ ygonf/ [da k jymif; onfa&UE Ti S hf Mumvmawmh ol pum;qkv d monf/ ]udu k kd cspf yifpif ,lNyD;&if udk,fh0if; udk,fhNcHav;eJY aeMur,faemf} wJh/ ol yifpif,l&ef q,fESpfausmf vdkygao;onf/ oda Yk omf a&Sa U &;ukd arQma f wG; BuKd wifqEazmfxw k [ f ef wlonf/ uRefawmf vkyfoufjynfh yifpif ,lcJhpOfu &cJhaom vkyfouf qkaiGonf usyfodef; ESpfq,fyif

30
pmrsufESm - 14 ? &efukef wuodkvf ausmif;om; or* zGJUpnf;cGifh&a&;ESifh wuo taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&; . . . rS tquf
topfwnfaqmufNy;D pD;wJh wuov kd a f usmif;om; or* taqmufttHu k kd wuov kd f tmPmydi kr f sm;u vTa J jymif;vufc& H ,lw,fq& kd if ]wuov kd f ausmif;om; or* y&0Pfxr Jm S ausmif;om;or* taqmufttHk tjzpf trnfcNH y;D jynfov l x l k xnh0 f ifaom tvSLaiG rsm;ESihf wuov kd t f mPmydi kr f sm; vk& d m toH;k jyKEi dk & f ef twGuf taqmufttHo k pfwpfc} k aqmufvy ka f y;wJh oabmrsKd ;yJ jzpfom G ;ygr,f/ wuov kd a f usmif;om;or* r&Sa d o;awmh wuov kd f ausmif;om;or* taqmuf ttHkqdkwm jzpfrvmEdkifygbl;/ 'gaMumihr f Ykd wuov kd a f usmif;om;or* taqmuf ttHk jyefvnf wnfaqmuf&eftwGuf jyifqifaewJh wpfcse dw f nf;rSm wuov kd f ausmif;om;or* w&m;0if jyefvnf zGJUpnf;cGifh &&Sda&;udkyg aqmif&Guf&ef ta&;BuD;ygw,f/ [mvnf; wpfce kw YJ pfck qufaerSm jzpfygw,f/ ]&efue kf wuodkvf &SifoefzGHU NzdK;a&;ESifh wuo taqmuf ttHk jyefvnf wnfaqmufa&;tzGJU} &JU trnfudk Munf& h wm? txufu uRea f wmf &Si;f jycJw h hJ uGi;f quf oHk;ckrSm tv,fuGif;qufwpfck jywfaeovkd cHpm; &ygw,f/ tJ'D uGi;f qufo;kH qufrm S tv,fui G ;f quf[m bmaMumifh jywfaeovJ qdkwmudkawmh uRefawmf pOf;pm;vdkY r&ygbl;/ trSww f rJh usea f ewmvm;? wrifcsex f m;cJo h vm; qdkwmudkawmh tJ'D aumfrwDudk OD;aqmifzGJUpnf;wJh yk*dKvfawGyJ odrSmyg/ wcsKd u U vnf; ausmif;om;or* zGp UJ nf;cGiq hf w kd m b,foq lY u D tcGia hf wmif;ae&rvJ? ud, k [ hf mud, k z f& UJG if &wmyJqdkwJh oabmxm;&Sdcsif &SdaerSmyg/ uRea f wmfwa Ykd wG taeeJv Y nf; 1962 ckEp S f Zlvi kd v f 7 &uf aemufyi kd ;f rSm ud, k [ hf mudz k UJG Ny;D vIy& fm S ;cJMh uwm yJ/ 'gayrJh ausmif;om;or* w&m;0if zGJUpnf;cGifh &EdkifwJh tajctae &Sdae&ifawmh ausmif;om;or* w&m;0ifzGJUpnf;cGihfudk awmif;&rSmyg/ udk,fh[mudk,f zGJUpnf;wJh ausmif;om;or*eJY w&m;0if zGJUpnf;cGifh&wJh ausmif;om;or*awG&JU tcef;u@awG[m trsm;BuD; uGmjcm;ygw,f/

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

&efue kw f uov kd f ausmif;om;or*&UJ vkyi f ef;wm0ef rsm; aqmif&GufEdkifcJhygw,f/ wuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHk opfBu;D jyefvnfwnfaqmufci G hf &aomfvnf; w&m;0if ausmif;om;or* zGp UJ nf;cGihf r&&S& d if tJ'a D usmif;om; or* trnfcH taqmufttHo k pfBu;D [m ausmif;om; or*vy ki f ef;twGuf toH;k 0ifonfh taqmufttHBk u;D jzpfrvmEdkifygbl;/

trnfcH ausmif;om; or*rsKd;udkawmh


'gaMumifhrdkY ausmif;om;or* taqmufttHkBuD; jyefvnf topfwnfaqmufa&;twGuf ta&;Bu;D ovdk wuodkvf ausmif;om;or* w&m;0if jyefvnf zGJUpnf;cGifh &&Sda&;uvnf; ta&;BuD;ygw,f/ wuov kd f ausmif;om;or* w&m;0if jyefvnf zGJUpnf;wJh tcsdefrSmvnf; 1962 ckESpf Zlvdkif 7 &uf ausmif;om; ta&;tcif; jzpfyGm;NyD;aemufydkif; wuov kd r fm S toif;tzGa UJ wG zGo UJ vkd ausmif;om;or* trnfcHHkoufouf wuodkvf tmPmydkifrsm;u b,fausmif;q&mu Ou|vky?f b,fausmif;om;u twGi;f a&;rSL; vkyf pojzifh A[dO k ;D pD;pepfeYJ zGp UJ nf;ay;wJh trnfcH ausmif;om;or*rsKd ;uda k wmh ausmif;om;xk u vHk;0 vufcHrSm r[kwfygbl;/ wuodkvf ausmif;om;or* jyefvnfzGJUpnf;wJh tcgrm S Adv k c f sKya f tmifqef;wda Yk cwfu a&;qGJ twnfjyK xm;cJhNyD; 1962 ckESpf txd vufudkifxm; toHk;jyK cJhwJh ]&efukefwuodkvf ausmif;om;or* zGJUpnf;yHk pnf;rsOf;} twdkif; w&m;rQwNyD; vGwfvyfwJh rJay; pepfeJY ausmif;om;xku rJay; a&G;cs,fwifajrmuf vkdufwJh ausmif;om;xk udk,fpm;vS,fawGeJY zGJUpnf; xm;wJh ]wuov kd f ausmif;om;or*} jzpf&ef vdt k yf ygw,f/

ausmif;om; &Sd&if ausmif;om; or* &Sd&r,f


udkrif;udkEdkifu ausmif;om;&Sd&if ausmif;om;or* &Sd&r,fvdkY cPcP ajymygw,f/ 'g[m a,bk,s taejzifhawmh rSefygw,f/ tJ'gudk Logically jyefpOf;pm;&if ausmif;om;r&Sdao;bJ ausmif;om; or* zGJUpnf;cGifhay;w,f qdk&ifvnf; bmrSt"dym,f r&Sy d gbl;/ OyrmtaeeJY ajym&&if ,ckvuf&dS tcsder f m S &efue kw f uov kd f ausmif;om;or* zGp UJ nf;cGi& hf &ifawmif b,fausmif;om;awGeJY ausmif;om;or* zGJUrSmvJ/ xkdYtwlygyJ ausmif;om;or* r&Sdao;&if ausmif;om;or* taqmufttHk aqmufvkyfcGifh jyKw,f qdkwm[mvnf; bmt"dym,frS r&Sdygbl;/ tJ'v D kd aqmufci G jhf yKw,f qd& k ifvnf; uRea f wmhf pdwx f r Jm S &efue kw f uov kd f ausmif;om;or* y&0Pfukd em;vSnfhyg;dkufvkyfNyD; vdrfnm,lcsifwJh tBuHvkdYyJ xifaeygw,f/ 'gaMumifr h Ykd &efue kw f uov kd f e,fajrrSm wuov kd f ausmif;om;ausmif;olawG ausmif;jyefwufcGifh&NyD;? wuokdvfe,fajr pdkpdkjynfjynf jzpfvmatmif aqmif&GufwJhvkyfief;? wuodkvfe,fajrrSm wuodkvfausmif;om; ausmif;olawG jyefvnfa&muf&Sdvm&if wuodkvf ausmif;om;or* w&m;0if zGJUpnf;cGifh&a&;vkyfief;? wwd,taeeJY ausmif;om;or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufa&;vkyfief; ponfhvkyfief; oHk;ckudk tav;xm; aqmif&Guf&ef vdkygw,f/

uRefawmf 'gawGudk ajymaewmu uRefawmhf pdwfxJrSm pdk;&drfpdwfawG &SdaevdkYyg/ wuov kd f ausmif;om;or* taqmufttHu k kd aqmufcGifhjyKw,f? tkwfjrpfcsw,f? taqmufttHk aqmufMu? zGifhyGJvkyfMu? aemuf taqmufttHkBuD; Ny;D awmh wuov kd f tmPmydi ka f wGu vTa J jymif;vufcH ,lom G ;&if uRea f wmfw& Ykd UJ ausmif;om;or* ajruGuBf u;D qHk;HI;oGm;wJh oabma&mufoGm;ygr,f/ em;vSnfhyg;dkufcH&NyD;? ajruGufqHk;HI;oGm;&wJh oabm jzpfoGm;Edkifygw,f/ 'gaMumifh uRea f wmftxufu ajymcJw h hJ uGi;f quf oHk;qufudk tjywfrcHzdkY wdkufwGef;wmyg/ aemuf wuov kd f ausmif;om;or* taqmuf ttHkeJY ywfoufNyD; ajymp&mwpfck &Sdygao;w,f/ orwOD;odef;pdefxH ay;ydkYwJh OD;jrifh&JU tdwfzGifh ay;pmxJrSm ygwJh pdwfu;l eJY wnfaqmufxm;wJh ausmif;om;or* taqmufttHr km S ]{nfy h nm&Sia f wG&UJ tcef;awGvnf; &Sd&r,f} vdkY azmfjyxm;wm awGU&yg w,f/

zGJUpnf;cGifh&a&; vIyf&Sm;rIeJY wGJzufrSom


uRefawmhfoabmudk ajym&&if topf jyefvnf wnfaqmufrnfh wuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHo k pfrm S ]{nfy h nm&Sia f wGtwGuf tcef;} awGudk xnfhoGif; wnfaqmuf&ef rvdkygbl;/ {nfy h nm&Sia f wG&UJ tcef;udk wuov kd f tmPmydi kf awGu oD;jcm; pDpOfay;&rnfh wm0ef&Sdygw,f/ 'Dudp awG[m ausmif;om;or*eJY roufqdkifygbl;/ ausmif;om; or*u taqmufttHkrSm {nfhynm&SifawGtwGuf tcef;awGyg xnfhoGif; wnfaqmufxm;cJ& h if {nfy h nm&Sia f wG rvma&mufwhJ tcse dr fm S wuov kd f q&mrdom;pkawGukd acw aexdi kf cGifhjyKwJh tajctaeawG jzpfvmEdkifygw,f/ aemuf wjznf;jznf;eJY ausmif;om;or* taqmufttH[ k m wuov dk f q&mrsm;aexki d& f m taqmufttHw k pfyi kd ;f ? ausmif;om;or*wpfyi kd ;f jzpfvmEdi ky f gw,f/ 'gaMumifr h Ykd {nfhynm&SifawG twGuf tcef;udk wuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHkrSm xnfhoGif; aqmufvkyf&ef rvdktyfygbl;/ wuodkvf ausmif;om;or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufjcif;\ tajccH OD;wnfcsuo f nf ausmif;om;rsm; twGufom jzpf&ygr,f/ ed*;kH csKyf taeeJY ajym&&if ]wuov kd f ausmif;om; or* taqmufttHk jyefvnf wnfaqmufci G& hf a&; vIy& fm S ;rI} onf ]wuov kd f ausmif;om;or* w&m;0if jyefvnf zGp UJ nf;cGi& hf a&; awmif;qdv k y I& fm S ;rI} eJY wGz J uf vIyf&Sm;rSom t"dym,fjynfh0aom vIyf&Sm;rIwpfck jzpfvmrnf jzpfaMumif; wifjytyfygonf/

ajymcGifh qdkcGifh ydkrdk av;euf


w&m;0if ausmif;om;or* zGJUpnf;cGifh &wmeJY ausmif;om;or* a&G;aumufya JG wG jyKvy k Nf y;D wu,fh ausmif;om;xk&UJ ud, k p f m;vS,a f wG a&G;cs,w f ifajrm ufvYkd &ygw,f/ ausmif;om; ausmif;olawG&JU w&m;0if a&G;cs,fwifajrmufcHxm;&wJh? ausmif;om;or* trIaqmiftzGJU jzpf&if ausmif;om; ausmif;olawG&JU w&m;0if ud, k p f m;vS,t f jzpfeYJ ajymEdi kq f E kd i kd f ajymcGihf qdkcGifh ydkrdkav;eufygw,f/ wuov kd f ausmif;om;or* w&m;0ifzp UJG nf;cGihf &&Sd&if ausmif;om;or* taqmufttHk r&Sdayr,fh? ,m,D taqmufttHkaqmufNyD; ausmif;om;or* vkyfief;awGudk aqmif&GufvdkY&ygr,f/ 1963 ckESpf {NyDv 1 &ufaeYrSm taxGaxG vGwNf ir d ;f csr;f omcGihf trdea Yf MunmNy;D wJt h cse d f aemufyi kd ;f wuodkvf ausmif;om;acgif;aqmifrsm; wuodkvf e,fajrrSm jyefvnfajccsEdkifwJh tcsdefupNyD;? 1963 ckEp S f Ed0 k ifbmv 14 &ufaeY awmfve S a f &; aumifpu D jynfwi G ;f Nir d ;f csr;f a&; aqG;aEG;yGa J wG zsuo f r d ;f aMumif; aMunmwJhtxd wuo0ef;xJrSmyJ x&Hum? "edrdk;? wuo ,m,D taqmufttHa k v;wpfck aqmufvy k Nf y;D ?

ajruGuf qHk;HI;oGm;&wJhoabm jzpfoGm;Edkif


aemuf ta&;Bu;D wJh tcsuu f wuov kd f ausmif;om; or* taqmufttHu k kd topfjyefvnf wnfaqmuf Ny;D &if tJ't D aqmufttHu k kd uRea f wmfwYkd ausmif;om; or* trIaqmiftzGJUrSm wm0ef,lcJhpOfuvdk &efukef wuodkvf ausmif;om;or* trIaqmiftzGJUu pDrH cefYcGJ tkyfcsKyfcGifh &&Sd&ef vdktyfygw,f/ wuov kd f ausmif;om;or* taqmufttH[ k m wuodkvfe,fajrrSm tcrJh ajriSm; aqmufxm;wJh oabmomjzpfNy;D &efue kw f uov kd f ausmif;om;or* trIaqmiftzGJUu wm0ef,l&ygw,f/ wuodkvf tmPmydkifawG taeeJY vHk;0 0ifa&mufpGufzufcGifh r&Sdygbl;/

tv,f uGif;quf jywfae


tdkvHypf trSwfwHqdyfu uGif; 5 uGif; wpfckeJYwpfck qufaeovkd txufu azmfjycJhwJh vkyfief;oHk;ck

vkdifZm nDvmcH bkH oabmxm; xkwfjyef


&efukef ? Ekd0ifbm 3 autkdifat XmecsKyf vkdifZmwGif usif;ycJhaom uGefz&ihfBuD;wGif wpfEkdifiHvkH; typftcwf &yfpJa&; vufrw S a f &;xk;d Eki da f &;ESihf ywfouf NyD; vufeufui dk f tzGt UJ pnf;rsm;rS uk, d fpm;vS,r f sm;u tjyeftvSef ndE i Id ;f aqG;aEG;MuNy;D wki d ;f &if;om; vufeufui dk f tzGr UJ sm;\ wpfEi dk i fv H ;Hk typftcwf &yfpJa&;qkdif&m bkH oabmxm; &yfwnfcsuf 11 csuf ukd csrSwfEkdifcJhaMumif; od&onf/ xkd&yfwnfcsuf rsm;ukd qufvuf ndEdIif;aqmif&Guf oGm;&eftwGuf wpfEkdii f HvkH; typftcwf &yfpJa&; qkdif&m ndEdIif;a&;tzGJUukd tzGJU0if 13 OD;jzifh zGJUpnf;cJhMuonf/ wkdif;&if;om; vufeufukdif tzGJU 17 zGJUrS ukd,fpm;vS,frsm;ESifh avhvmolrsm; pkpkaygif; 102 OD; wufa&mufaom nDvmcHukd atmufwkdbm 30 &ufrS Ekd0ifbm 2 &ufxd autkdiftkd A[kdXmecsKyf

pmrsufESm - 23 ? xl;jcm;aom tifwmAsL; wpfcktm; avhvm oHk;oyfMunfhjcif; . . . rS tquf


'gqkd&if jynfolawGu b,fae&mrSm oGm;NyD; tzDcs ae&awmhrSmvJ/ xkdpum;udk ajymMuolawGudk wpfaeY OD;okH;Budrf cs&r,fh oabm&Sdaew,f/ BuD; wpfOD;&JU tqkdyg ajympum;awGuawmh vufue ky fv J y Ykd if ajymvkYd &Eki dy f gw,f/ xko d abmxm;[m wu,fyJ autifef,l&JU oabmxm;trSefjzpfr,f qkd&ifawmh rsm;rMumrDrSmyJ tenf;qkH; autifef,leJY tpdk;&tMum;rSm Nidrf;csrf;a&; &awmhrSm ygvm;vdkYyif aumufcsufcsEkdifwJh oabm &Sdaeygw,f/ xkdYxuf ydNk y;D taumif;jrifr,fq& dk ifawmh jynfci dk Nf zKd ;ygw0 D ifawG wkd;vmrvm;vkdYyif arQmfvihfEkdifygw,f/ vGec f a hJ om ESpa f ygif;rsm;pGmwke;f u aumfo;l av orw apm[efwmomarT;eJY aemufygaemufvkduf awG[m tvif;0ifcJhMuNyD; rqvygwDxJ0ifum &mxl;awG toD;oD; ,lcJhMuzl;w,f/ odkYayr,fh aemufydkif;rSmawmh awmjyefckdolu ckd towfcH&ol towfcH&eJY &SdcJhzl;ygw,f/ b,fvy kd jJ zpfjzpf rufqif*sm *sme,frm S ygwJh z'kd ref;Nidrf;armifeJY tifwmAsL;ukd zwfItNyD;rSmawmh cyfacsmifacsmif Eki di fa H &; oDt& dk o D rm;awG ajymaeMuwJh xm0& &efolqkdwmvnf; r&Sdbl;? xm0& rdwfaqG qkdwmvnf; r&Sdbl;qkdwJh pum;udk ajy;owd&vdkufrd w,f/ jrefrmEkdifiHrSm ppfrSefNyD; a&&Snf wnfwHhwhJ Nidr;f csrf;a&; &&Sy d gapvdv Yk nf; qEjyKvku d & f ygw,f/

acgif;aqmif&wm uHaumif;wJh EkdifiHwJh


NyD;awmh zGJUpnf;ykH tajccHOya'udk umuG,fzdkY wm0ef &Sdw,fqkd&if 1947 zGJUpnf;ykH tajccHOya'wkef;u bmaMumifh rumuG,c f MhJ uwmvJvYkd ar;cGe;f xkwp f &m &Sdaeygw,f/ 'ghtjyif tifwmAsL;&JU wpfae&mrSmawmh ref;Nidrf;armifu ]orwBuD;vdk acgif;aqmifrsKd;&wJh twGuf wkdif;jynfu tifrwef uHaumif;w,f? uRea f wmfu orweJY ok;H Bur d& f NdS yD awGc Uw hJ m? tuJcwf vdkY &w,f? orwBuD;&JU wcsKdU udpawGu wu,f cHpm;csufeJY ajymwmqkdawmh vlwpfa,mufu [efaqmifajymovm; qkdwmu uRefawmfwkdY 'Davmufawmh tuJcwfvkdY&w,f} ]cifAsm;wkdY orwBuD;udk uRefawmfvnf; tBuH ay;cJhw,fav? orwBuD; wkdif;jynf aumif;pm;a&; twGuf vkyfwm &J&J0Hh0Hh vkyfyg? wkdif;oljynfom;awG orwBu;D aemufrm S &Sy d gw,f} autife, f l acgi;f aqmif

vki dZ f mNrKd w U i G f atmifjrifpm G usi;f ycJh aMumif;? if; nDvmcHonf ESpa f ygi;f 60 ausmMf um jzpfym G ;aeaom jynf wGi;f ppf tqH;k owfa&;ESihf wki d ;f jynf \ jyemjzpfonfh EkdifiHa&;ukd EkdifiHa&;enf;ESifh tajz&SmEkdifa&; twGuf t"du &nf&, G f usi;f yjcif; jzpfaMumif;? jynfwi G ;f Nir d ;f csr;f a&;ESihf EkdifiHa&; jyemrsm;ukd awGUqkH aqG;aEG;onfh enf;vrf;jzifh ajz&Si;f aqmif&u G a f ecse dw f i G f wki d ;f &if;om; e,fajr jrefrmhwyfrawmfrS xk;d ppf

qifwkdufckdufrIrsm; jzpfay:aejcif; onf t[eft Y wm; jzpfEi dk a f Mumif; tav;teufxm; aqG;aEG;cJhMu onf/ wki d ;f &if;om; vufeufui dk f awmfve Sa f &; tzGr UJ sm;\ typftcwf &yfpa J &; oabmwlnc D suf 11 csuf ukd wufa&mufvmaom tzGt UJ pnf; acgif;aqmifrsm;u todoufao rsm;a&SUwGif twnfjyK vufrSwf a&;xkd;cJhonf[k xkwfjyefcsufrS od&onf/ vJhvJh

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

31

jrefrm &mZ0if? ppfbk&ifeJY ppfwyf&JU u@ - 9


Ekdifxkduf
'Davmufrsm;jym;wJh olYppfwyfBuD;[m [Hom0wDu pxGuv f mNy;D uk;d vtMum 1558 ckEp S f Zlvi dk v f ukey fi dk ;f ]tif;0}udk a&mufw,f/ tu,f vmvrf;twkdif; jyefvQif tJ'& D ufeYJ rwdr;f r,dr;f (oDwif; wpfywfxuf ykdruGmbJ) [Hom0wD udk jyefa&mufrSmyg/ 'gaMumifh vlyDyD? tdrfvGrf;aeMurSmjzpfwJh aemufyg wyfrSL;? wyfom;tm;vk;H tenf;qk;H av;vcefY tem;&Eki dr f ,f/ ]tif;0}udk qif;wJt h wGuf olw Y yfawmfBu;D &JU ig;ykw H pfyc Hk efY tiftm;&Sw d hJ om;rufawmf tif;0bk&if owk;d rif;apmeJY aemufygwyfzGJUrsm;om trSefwu,f tdrfjyefa&muf Muygw,f/ (owk;d rif;apm[m bk&ifa h emif&UJ ti,fq;Hk nDt&if;jzpfayr,fh orD;eJY ay;pm;xm;vdkY oruf ac:&wmyg)

bk&ihfaemif rif;w&m;BuD;&JU twKywdudk azmfjyzdkY ]16 &mpkESpf ta&SUawmiftm&S ppforkdif;-yxrykdif;} vdkY acgif;pOfwwfvQif rrSm;Ekdifyg/ ]wyifa&TxD;} parT;cJhwJh ppfrD;udk aoroGm;&atmif BudK;pm;yrf;pm; rysufruGuf xif;xyfxkd;ay;cJhwJhol[m olygyJ

tif;0u r[mAsL[m tcsuftcsm


rSm wHwm;aqmufNyD; jzwful;w,f/ awmifbufudk kwfw&uf xkd;qif;NyD; ppfaMumif; tm;vkH; ta&muf nDNyD qkdwmeJY ]Zif;r,f}udk wkdufodrf;vdkufygw,f/ 'g[m yk*a H cwf aemufyi dk ;f rSm r&Sc dz hJ ;l wJh e,fajrcsJx U i G f odrf;ykdufrI armfuGef;opftjzpf &mZ0ifBuD;awGrSm rSwfwrf;wifMuw,f/ 'gayrJh yk*Hacwfwkef;uawmh ]Zif;r,f}ukd odrf;ykduf tkyfcsKyfcJhzl;w,f qkdwmvnf; raocsmyg/ taMumif;uawmh ]Zif;r,f}udkvnf; ]ok0bkrd} ac:wJhtwGuf taemf&xmrif;apm odrf;ykduc f Jhw,f qkdwJh ok0bkrd[m oxkHvm;? Zif;r,fvm;? wjcm; wpfae&mvm; 'DaeYtxdawmh ckdifrmwJh taxmuftxm; rawGU&ao;ygbl;/ 'Davmufrsm;wJh wyfawGukd tdrr f jyefci dk ;f bJ bmaMumifh ]tif;0}rSm rk;d cka d eygovJ/ ]tif;0}udk aejynfawmftjzpf tajcpdu k v f Qif yda k umif;rvm;vd?Yk bk&iha f emif xnfo h i G ;f pOf;pm;rSmyJ qkdwm tvGef obm0uswJh taMumif;tcsufjzpfwm awGU&w,f/ olYZmwdvnf; jzpf? olYb0 eef;awmfBuD;&JU tajccH tkwfjrpfvnf; jzpfwJh awmifiluawmh aejynfawmf jzpfxkdufwJh ae&mr[kwfwm &Sif;ygw,f/ pOf;pm;&rSmu ]tif;0} eJY ][Hom0wD}yJ/ tJ'Dacwf 16 &mpku qufoG,fa&; tqift h wef;eJY ajymvQif yx0D taetxm;udk t"du tm;xm;&rSmjzpfvdkY ]tif;0}uom r[mAsL[mt& tcsuftcsm ydkusygw,f/ ][Hom0wD}uawmh ykodrf? oefvsif? rkwr pwJh yifv,fqdyfurf;aumif; awGudk pk;d rk;d xm;wJh ae&mjzpfvYdk ukeo f , G f pD;yGm;a&;t& tcsuftcsm jzpfw,f/ vuf&SdrSm olYtifyg,m[m Zif;r,ftxd a&mufoGm;NyD/ csif;wGif;-oHvGifMum;u ajrmufbuf &Srf;ukd;jynf axmifudk vufvSrf;rDkHru oHvi Gf rJacgiMf um;u acrm0& (usKi d ;f wk) H ? r[mem*& (usKi d ;f k;H )? [&dbO k, (Zif;r,f) pwJh wki d ;f jynfBu;D awGeYJ vnf; rvSrf;rurf; &Sdaewm ]tif;0}yg/ ajrmufrS awmiftxd a&aMumif;vrf; uDvr kd w D m 1800 ausmu f kd wpfESpfywfvkH; tokH;jyKEkdifwJh {&m0wDjrpfBuD;&JU cg;v,fukd ar;wifNyD; wnfxm;wmvnf; ]tif;0}yg/ tu,f ajrmufbufyi dk ;f rSm ta&;ay:vQif [Hom0wD uae tcsdefra&G;? kwfw&uf qefwufppfcsDEkdifwm r[kwfvdkY vufOD;rIrJhygvdrfhr,f/ awmifbufykdif;rSm ta&;ay:vQia f wmh ]tif;0}uae tcse dr f a&G; csuc f si;f pkeq f if;Eki dw f t hJ wGuf tcse dr f D [efw Y m;ajz&Si;f vd& Yk r,f/ 'DtaMumif;aMumihf bk&ihfaemif ,m,Deef;aqmufNyD; ]tif;0}rSm ukd;v aeMunfhwmyg/

qefYusif wGef;vSefrI rSwfwrf; yxrpmrsufESm


bk&ifhaemif Zif;r,fu atmifyGJcHNyD; tjyefrSm oHvGifjrpful;wHwm;udk zsufNyD; rkd;eJ? anmifa&T? &yfapmufapmfbGm;wkdY ykefuefwmeJY &ifqkdif&ygw,f/ 'Dtcsdefu bk&ihfaemif&JU BuD;xGm; xGef;opfaewJh tiftm;eJ, Y O Sv f Qif 'Dye ku f efr[ I m pdwt f aESmiht f ,Suf jzpfkHuvGJvdkY ajymyavmufatmif yGef;yJhoGm;apr,fh xd&SrIrsKd; r[kwfyg/ vufawGUrSmvnf; tvG,fwul ESr de f if; &Si;f vif;vku d w f mygy/J 'gayrJh 'g[m twdwe fr dw d f jzpfw,f/ rw&m;ojzifh tiftm;eJY tEki du f sifh zdEy dS r fr I sm;&JU ed*;Hk udk vrf;eftcsufay;aewJh acgif;avmif;oHaygh/ bk&ihfaemif tifyg,mxJu &Srf; tEG,f0ifawG&JU rNyD;qkH;EkdifwJh qefYusif wGef;vSefrI rSwfwrf;? yxr pmrsufESmvnf; jzpfygw,f/ bk&iha f emif&UJ 1557 ckEp S f ppfcsDpOfrm S ta&;ygqk;H xl;jcm;csuf uawmh rk;d eJutjyefrm S vmvrf; twki d ;f awmifiu l r dk qif;bJ ]tif;0}ukd qif;oGm;jcif; jzpfygw,f/

&ojynfhpkHwJh aeYcif;tdyfruf
bk&ihfaemif rif;w&m;BuD;&JU twKywdudk azmfjyzdkY ]16 &mpkESpf ta&SUawmiftm&S ppforkdif;-yxrykdif;} vdkY acgi;f pOfwwfvQif rrSm;Eki dy f g/ ]wyifa&Tx;D } parT;cJw h hJ ppfr;D udk aoroGm;&atmif BuKd ;pm;yrf;pm; rysur f uGuf xif;xyfxkd;ay;cJhwJh ol[m olygyJ/ wyifa&TxD; [Hom0wDrm S &mZbdaoucHwhJ at'D 1540 jynfE hp Su f pwGufvQif aemufESpfaygif; ajcmufq,f 60 cefY MumwJhtcg [Hom0wD EkdifiHawmfBuD;eJYwuG? jrefrmh orkdif;rSm tBuD;us,f tcrf;tem;qkH;vdkY qkdwJh bk&iha f emif&UJ ]uarmZom'D} eef;awmfBuD;[m jyp&m rusefatmif vkH;0 ysufpD; aysmufuG,foGm;&w,f/ ppftmPm&Sif twGufawmh vefYrEkd;cif txd &o jynfp hw Hk hJ aeYcif;tdyr f ufwpfcy k g/ [Hom0wDeYJ 0ef;usiu f ]tonf-tvm} rGef? jrefrm? &Srf;jynfolvlxktwGuf awmh bmtusK;d aus;Zl;rQ rcHpm;&bJ qif;&J'u k r sm;pGm cg;pnf;cHvu kd fMu&wmom tzwfwifygw,f/ 'gayrJh aemuf tESpa f v;&m 400 MumwJt h cg tJ'D bk&iha f emif rif;w&m;BuD;eJY ]y|mef;quf} ygvmwJh b0a[mif;u ]om;awmftpOf ajr;awmftquf jrpfawmftGefY} wkdYu jyp&musefatmif tBuHtzef eef;awmfBuD; jyefwnf ygw,f/ &nf&, G c f suu f dk pOf;pm;Munfw h t hJ cg [Hom0wDacwfuxuf ydkNyD; jynfolvlxkudk 'ku ay;Eki da f Mumif; armfue G ;f opf pku d x f w l mvm; rodygb;l / ukd,fwkdifu odyfPfrrDawmh wjcm; &nf&G,fcsuf wpfpw Hk pf&m &SmBuH pOf;pm;Munfa h yr,fh ay:rvmygb;l /

jynfolvlxku ppf,&m;BuD;xJ qufvnfae&qJ


at'D 1556 a&mufawmh ppfawmif;jrpfeJY yJcl;kd;r?

csif;wGif;jrpfeJYwuG {&m0wDjrpfBuD; tptqkH; (rdk;aumif;rS ykodrfxd) tygt0if tv,fykdif; ajrjyefY vGifjyifBuD;eJY weoFm&Durf;ajrmif? &Srf;ukef;jyifjrihf taemufjcrf;wkdYvnf; bk&ihfaemif&JU [Hom0wD tifyg,mxJ a&mufNyD/ 'gayrJh bk&ihfaemifuawmh udk,f&SdefowfzdkY rpOf;pm;ao;ygbl;/ tJ'Daemufvnf; ppfyGJeJY wefqmqifxm;wJh olYEkdifiHawmfeJY olYb0 oufwrf;wpfavQmufrm S tvGef rsm;jym;wJh tiftm;eJY uk, d w f i dk O f ;D pD;Ny;D aemufxyf ckepfBur d f ppfxu G w f u dk y fg ao;w,f/ at'D 1576 ck olYtouf ajcmufq,f jynfhNyD;rSyJ tkdrif;rpGrf;jzpfvkdY em;ygw,f/ &Sifbk&if ud, fk w f i dk f em;wmudk ajymwmyg/ jynfov l x l kuawmh ppf,&m;Bu;D xJrm S qufvnfae&qJy/J tJ'D ckepfBur df xJu yxrqk;H tBur du f kd 1557 ckEp S f atmufwb dk mv ukefykdif;rSm pxGufw,f/ tJ'D csDppfrSm xl;jcm;csuf tawmfrsm;rsm; &SdwJhteuf yxr tcsufuawmh {&m0wDjrpfaMumif;twki d ;f qefwufNy;D ajrmufbufu &Sr;f jynfaxmifawGukd odr;f wJy hu JG tjyef? [Hom0wDrm S okH;vyJ em;NyD; jyefxGufwm jzpfw,f/ r[m&mZ0ifBu;D awGrm S azmfjyxm;wJh ude;f *Pef;u tiftm;av;ode;f ausmv f Ydk qkw d ,f/ ppfaMumif;ig;aMumif; cGNJ y;D awmifiu l aewpfqifh ta&Sb U uf &Sr;f awmifwef;ay: xkd;wufw,f/ awmifwuf&r,fh c&D;jzpfvdkY avSwyf rygbl;/ rdzk&m;? om;orD;eJYwuG tokH;r0ifwJh tjcm; 0efya dk wG odyy f gyr Hk &bl;/ rd;k eJ? anmifa&TeYJ vufatmufcH e,fawG tm;vkH;udk wkdufkduf OD;wnf csDwufNyD; wkdufodrf;vdkufw,f/ atmifjrifNyD;wmeJY a'o tkyc f sKya f &;udk vdt k yfovdk ajymif;vJ pDpOf cefx Y m;w,f/ csufcsif;yJ &EkdiforQ a'ocH wyftiftm; xyfjznfhNyD; oHvi G jf rpfukd ]"m;0if}qdyf (wmqef;eJY 0rfqmvtMum;)

pmrsufESm - 34 odkY

32
ABSDF ausmif;om; wyfrawmf zJGUpnf; xlaxmifjcif;

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

pmrsufESm - 11 ? edrfh&m ajray:u vHS b,fol jyef Ekwfyghr,f . . . rS tquf


wuf<uvIy& fm S ;ol [Grc f su D rpwef\ trItcif; rsdK;aMumifh NrdKU jypDrHudef; t&Sdef jrifhwifrIrsm;onf zGHU NzdK;rIrsm;udk jzpfxGef;aponf[laom t,ltqudk jyefvnf qifjcifaponf[k qko d nf/ nDr jzpfou l vnf; rpwef\ owfaorIonf tpdk;&\ ay:vpDtay: oufa&mufcJhonf[k oabmwlcJhonf/ ]uRefr tpfr&JU pGefYvTwfwm[m tajymif;tvJ wpfckawmh jzpfapcJhwmyJ? ck olwkdY[m tdrf tawmf rsm;rsm;udk t&rf;uma&m NzdK rcs0HhMuawmhbl;av} Oya'ua&m tvm;wl tusKd ;jyKEi dk y f g\avm/ vuf&dS todrf;cHxm;Mu&onfh v,f,mrsm;twGufyif avsma f Mu;aiGukd tenf;qH;k umvaygua f ps; &Eki dz fy Ydk if tEkdifEkdif/ xkdOya'opft& aiG&SifaMu;&Sif arG;jrLa&; vkyi f ef;&Sir f sm;onf awmifov l ,form;\ t"dym ,f zGifhqdkcsuf ta&udk NcHKvsuf a&ma,mifNyD; tusdK; cHpm;cGia hf wGudk 0ifEu Id Mf uOD;rnfh ta&;u BuKH aeonf/ wpfzef xkdOya't& OD;aqmiftzGJUwGif yg0if vmEkdifaom yk*dKvfrsm; udk,fwkdif\ ukrPDrsm;u v,f,majrrsm; odr;f qnf;xm;Mu&m v,for d ;f olrsm;u todr;f cH&onfwu Ykd kd aqmif&u G a f y;Murnf qko d nfrm S ,HMk unfxu dk \ f avm[k tawG;yGm;p&m jzpfvmonf/ rnfoy Ykd ifjzpfap umhtBu;D rm;qH;k 'Dru dk a&pD Eki di f BH u;D \ ajr,modr;f Oya'udk tenf;qH;k avmufawmh twk,l Ekdifygrl om"kac:oHrsm; tBudrf oef; 60 cefY Mum;Ekdif Muayrnf/

25 ESpfajrmuf aiG&wk txdrf;trSwfyJG jyKvkyf


&efukef ? Edkif0ifbm 2 jrefrmEdi ki fv H k;H qdi k& f m ausmif;om; rsm; 'Dru kd &ufwpfwyfO;D (ru'w) ausmif;om;wyfrawmf zJGUpnf; xlaxmifjcif; 25 ESpa f jrmuf aiG&wk txdrf;trSwftjzpf usqHk;&Jabmf rsm;twGuf *kPfjyK trQa0jcif; tcrf;tem;udk &efue k ?f oCFe;f uRe;f NrdKUe,f r*if ausmif;wdkufwGif Edk0ifbmv 1 &uf eHeuf 9 em&Du jyKvkyfonf/ tqdkyg tcrf;tem;wGif ABSDF \ &JabmfwpfOD;jzpfol udkrdk;oD;ZGefu ]25 ESpf twGif;rSm uRefawmfwdkY &&SdcJhwJh t"du atmifjrifrIuawmh wdkif;&if;om; awGeJY ajrjyefYrSm&SdwJh jrefrmawGeJY em;vnfrIudk aygif;ul;ay;EdkifcJhyg w,f? wdkif;&if;om; jynfolvlxk awG&JU b0udk jyefNyD;awmh jrifoGm; ygw,f? uRefawmfwdkY wdkif;jynf&JU tajctaerSm wdi k ;f &if;om; jyem [m t"du jyemBu;D wpfct k jzpf &Sdaewkef;yJ? 'gudk uRefawmfwdkY tjrefqHk; rSefrSefajz&Sif;zdkY vdkw,f qdkwmudk oifcef;pm &cJhygw,f} [k ajymMum;onf/ xdkYjyif if;u rdrdwdkY t"du vdkcsifonfh tcsufrSm jynfwGif; ppf&yfpJrI? wdkif;&if;om; jyem rsm;udk ajz&Si;f ay;rIEi S hf jynfwi G ;f &Sd tiftm;pkrsm;ESifh tjrefqHk; aygif; pnf; trsK;d om; jyefvnfoifjh rwf a&; vkyi f ef;pOfrsm;wGif wufwuf <u<u yg0if&efjzpfaMumif; ajymMum; onf/ xdy kw GJ i G f 88 rsK;d quf Nir d ;f csr;f a&;ESifh yGifhvif; vlYtzJGUtpnf;rS

tdEd, ajr,modrf; Oya'opf


tdE, d owif;url jrefrmh awmifol v,form;rsm;ESihf ,if;wk\ Yd tusKd ;udk aqmif&u G a f y;aeMuolrsm;twGuf tm;wufzG,f&m jzpfEkdifonf/ ajr,mrsm; zdtm;ay; odr;f qnf;rI r&Sa d p&efEi S hf rQwaom avsma f Mu;ay;&ef ajr,modr;f Oya'Murf;udk tdE, d atmufvw T a f wmfu Mo*kwv f 29 &ufaeYu twnfjyKay;vdu k o f nf/ 119 ESpf oufwrf;&Sd ,cif Oya'a[mif; ae&mwGif tpm;xd;k rnf jzpfonf/ Oya'opft& epfemaMu;tjzpf aus;vufa'o ajrrsm;twGuf aps;uGua f ygua f ps;xuf av;q ydkay;&efESifh NrdKU jyajrrsm;udkrl ESpfq ydkay;zdkY azmfjyxm;onf/ ajr,m 0,f,lrIaMumifh z,fay;& olrsm;udk jyefvnf ae&mcsay;a&;vnf; yg0ifonf/ yk*v u d pDru H e d ;f rsm;aMumifh epfemrnfh tdra f xmifpk 80 &mcdi kE fe I ;f xufrenf; odr Yk [kwf tpd;k &ESihf yk*v u d zufpyf pDrHudef;rsm;twGuf 70 &mcdkifEIef; oabm wlnDygrS ajr,modrf;rIrsm; vkyfaqmifEkdifonf[k qkdxm;onf/ ajr&Sifrsm; avsmfaMu; avsmufywf rQwpGm r&&SE di dk r fr I sm;udk xkO d ya'u ajz&Si;f ay;Eki dr f nf[k b@ma&;0efBuD; yD csD'rfbm&rfu axmufjycJhonf/ ajraps;EIef;rsm; BuD;jrifhNyD; pDrHudef;BuD;rsm; aiGaMu; tqifrajyrnfudk pD;yGm;a&; vkyfief;&SifBuD;rsm;u pdk;&drfaeMuojzifh 0efBuD;u vufawGUwGif rjzpfEkdif[k y,fcscJhonf/

udr k if;udE ki kd u f ]'DuaeY uRea f wmfwYkd EdkifiH&JU jynfaxmifpk ta&;rSm 'Dru kd a&pD ta&;udk vkya f eayr,fh wdkif;&if;om; ta&;udk csefvSyfNyD; pOf;pm;vdkY b,fvdkYrS r&wJh tajc tae a&mufaeygNy/D 'gaMumifh bmyJ vkyfvkyf uRefawmfwdkYeJY wpfom; wnf; tNrw J rf; &Sc dw hJ hJ wdi k ;f &if;om; awG&JU ta&;udkyg wpfygwnf; yg atmifvYkd 'Dru kd a&pDukd wdi k ;f &if;om; awGet YJ wl a&mufatmif vufwMGJu zdYk ABSDF ausmif;om; wyfrawmf tygt0if usew f hJ toD;oD; vkya f zmf udkifzuf tm;vHk;udk uRefawmf vufwJGzdkY wdkufwGef;ygw,f} [k ajymMum;onf/ ausmif;om; ]ABSDF wyfrawmf&JU 25 ESpfjynfh aiG&wk tcrf;tem;rSm uRea f wmfwt Ykd m;vH;k 25 ESpfqdkwJh umvrSm &ifhusufzdkY vHa k vmufwhJ umv wpfcu k kd ausmf jzwfcJhygNyD? uRefawmfwdkY rwluJG vJGwJh omreftcsufawG &Sdaumif; &Sdygvdrfhr,f? 'gayrJh EdkifiHjyKjyif ajymif;vJa&;eJY ywfoufvYkd wdi k ;f &if; om; wef;wlnDrQa&;? 'Drdkua&pD

vlt Y cGit hf a&;eJY ywfoufwhJ t"du ausmd;k tcsua f wGrm S awmh uJv G r GJ m S r[kwy f gbl;? uRefawmfwYkd tm;vH;k tJ'w D n l w D hJ yifpnf wpfcw k nf;rSm jyefvnf aygi;f pkNy;D awmh a&Sc U &D;Edi ki fH tajymif;tvJudk atmifatmif jrifjrifeJY jzwfoef;EdkifMuygapvdkY qEjyKygw,f} [k 88 rsKd;quf ausmif;om; OD;udkudkBuD;u ajym Mum;onf/ vlYtcGifhta&;? 'Drdku a&pDa&;? EdkifiHa&;ESifh wef;wlnDrQ a&;wdt Yk wGuf wdu k y f0 GJ ifum e,fpyf a'o toD;oD;wGif usq;kH cJMh uaom ru'w ausmif;om;&Jabmf 670 &SdaMumif; od&onf/ ABSDF ausmif;om; wyfrawmf 25 ESpjf ynfh tcrf;tem; udk vki dZ f mNrKd U vnf; usi;f ycJa h Mumif; od&onf/ vdi kZ f mNrKd U *sex f e k f - vcGr;f bGrfa'o&Sd wyfpcef;wGif usif;y aom ,if; tcrf;tem; ABSDF Ou| &JabmfoHcJu rdefYcGef; ajym Mum;cJhNyD; tzGJUtpnf; toD;oD;rS o0PfvTmrsm; ay;ydkYcJhMuonf/

ajredrfh&m vSHpdkuf
jrefrmEkdifiH awmifolv,form; toif;rSm ZGefv 7 &ufaeYwGif rSwfyHkwif uscJhaomfvnf; aemufwpfaeY wGif jyefvnf kyfodrf;cHvdkuf&jcif;onf tkyfqdk; tusnf;wefvGef;vSonf/ Oya' txuf b,fol &Sa d ejyefNyv D [ J k oHo, jzpfr& d jyefonf/ tki dt f ,fvt f kd t&Se d t f apmfjzifh tvkyo f rm; or*awGyif acgif;armf aeEkdifMuNyDjzpf&m awmifolv,form;awGusawmh t&Se dt f apmf rJv h e G ;f oud;k [k tjypfyc kH s&rvdk jzpfaeonf/ jrefrmEdi ki f H vGwv f yfa&; &NyD;aemuf ]ib} b0/ qkd&S,fvpfacwfus ]OD;BuD;} [k ac:um acgif;ay: wifrvkv d E kd i S hf wm0efaus pyg;qkv d suf ESy dp f ufvu kd Mf uyHk rSm wu,f cRwNf cKH us eif;jym;/ e0w? etz vufxuf awG a&mufjyefawmh vludk jyefay;rqGJ? v,f,mawG qGJ qGo J m G ;Mu rGy Ju kH s/ vuf&a dS cwfrm S rl qGNJ y;D om;awG jyefray;csio f jzifh npfvn kd pf? npv f n dk p /f xyfawmif rsufpypf/ xrif; aus;Zl;&Sifrsm;twGuf pdkufaeaom edr& hf majray:u rrQwrI vS H ;kd wHukd jynfot Yl m;ESio hf m ulNyD; Ekwfay;EkdifMurnf jzpfonf[k EdI;aqmfvdkufyg onf/

jrefrmh awmifolv,form; Oya'opf


rMumrDu jy|mef;vku d o f nfh jrefrmhawmifol v,form; tcGit hf a&; umuG,a f &;ESihf tusdK;pD;yGm; jriw hf ifa&;

ik0g

pmrsufESm - 18 ? jrefrmEdkifiH\ jynfaxmifpkvTwfawmfudk teD;Munfh ta0;Munfh . . . rS tquf


tar&duefjynfaxmifpk w&m;olBuD;rsm; vdkufem&ef usifh0wfrsm;
tar&duefjynfaxmifpk w&m;olBuD;rsm; tm;vk;H [m vnf; jynfaxmifpk w&m;kH;csKyfu csrSwfxm;wJh usi0 hf wfpnf;urf;rsm;udk vdu k e f m&ygw,f/ 'Dpnf;rsO;f awG tm;vk;H udk jynfaxmifpk w&m;olBu;D rsm;&JU nDvmcH (Judicial Conference of the United States) uae csrw S c fw hJ myg/ 'Dusi0 hf wfpnf;urf;awGu w&m;olBu;D rsm;udk w&m;pD&ifa&;rSm ajzmifr h wfre Su f efz?Ykd vGwv f yfz?Ykd bufrvdkufzdkY? wm0efudk tjynfht0 ausyGefatmif xrf;aqmifzdkY vrf;efwmjzpfovdk cGifhjyKEdkifwJh jyify vIyf&Sm;rIrsm;eJY rrSefruefrjyKatmif a&SmifMuOf&rnfh tcsut f vufrsm;udk jy|mef;xm;wmyg/ w&m;olBu;D rsm; twGuf omruygb;l / w&m;k;H 0efxrf;rsm; (Judicial Employee) yg vdkufem&rnfh usifh0wfpnf;urf;rsm; udv k nf; oD;jcm; jy|mef;xm;ygw,f/ tcsKd U usi0 hf wfrsm;udk atmufygtwdkif; tusOf;csKH; wifjycsifygw,f/ w&m;olBuD;rsm;[m if;wkdY udk,fwdkifudk,fus yg0ifwJh? odjrifwJh trItcif;rsm;udk Mum;emcGifhr&Sdyg/ w&m;olBuD; rjzpfcifu a&SUaewpfa,mufjzpfcJhNyD; tJ'Dwkef;u a&SUaetjzpfeJY ol yg0if ywfoufcJhwJh trItcif;awGeYJ ywfoufNy;D ol w&m;olBu;D jzpfcse dr fm S Mum;emcGifh r&Sdyg/ w&m;olBuD;rsm;[m rnfonfh vkyfief;? ukrPD? aumfydka&;&Sif;? tzGJUtpnf;rsm;rSmrS yg0ifjcif;? wm0efxrf;aqmifjcif; rjyK&yg/ if;wkdY&JU trnfudkvnf; jyify vkyfief; tzGJUtpnf;rsm;rSm tok;H jyKcGihf ray;&yg/ if;wk& Yd UJ w&m;pD&ifru I kd oHo, jzpfaprnfh jyify uRrf;usifrI vkyfief;rsm;rSm yg0if aqmif&u G c fi G hf r&Sy d g/ txuftqifjh rifh w&m;olBu;D xHrS BudKwif cGifhjyKcsuf awmif;cHjcif;? cGifhjyKjcif; r&SdbJ jyifywGif oifMum;ydc Yk sjcif;rsm;rS tcaMu;aiG&,ljcif; rjyK&yg/ w&m;olBuD;rsm;[m w&m;pD&ifa&;pepfudk wd;k wufaprnfh jynfoa l wG ydr k kd em;vnf ,HMk unfatmif ynmay;wJh jyify vIy& f Sm;rIrsm; (pma&;jcif;? oifMum; ydkYcsjcif;? a[majymjcif;) udk vkyfcGifh&Sdygw,f/ 'gayrJh if; jyify vIy& fm S ;rIrsm; tm;vk;H rS Pfya l Zmfc &,lci G hf r&Sy d g/ oda Yk omfvnf; pmtkya f &;om;vdYk xkwa f 0 a&mif;cs &mrS &wJh aiG? txuf w&m;olBu;D csKy\ f cGijhf yKcsujf zifh wuodkvf wpfckckwGif tcsdefydkif; oifMum;ydkYcsjcif;rS &wJh 0ifaiGawGudkawmh cHpm;cGifh &Sdygw,f/ w&m;olBu;D rsm;[m rnfox Yl u H rS vufaqmifrsm; vufcHcGifh? awmif;qdkcGifh r&Sdyg/ vufaqmif qdkwmudk ]aiGaMu;? ypnf;? txl;tcGifhta&;? ypnf;wpfckudk txl; aps;avQm h a&mif;csjcif;? {nfc ha H uR;arG;jyKpjk cif;? crf;em;pGm {nfhcHjcif;? tcrJh c&D;oGm;cGifhay;jcif;? aiGacs;jcif;? jyefvnf ay;qyf&rnfh a<u;NrDrsm;tm; y,fzsua f y;jcif; odr Yk [kwf jyefvnf ay;qyf&ef &ufukd a&Tq U i kd ;f ay;jcif;? tcse dr f D wifoi G ;f &rnfh taMumif;t&m wpfct k wGuf &ufw;kd ay;jcif;rsm;eJY tvm;wl aiGaMu; wefz;dk &Sw d hJ ypn;f ? tajctae tm;vk;H } tjzpf t"dym ,f zGifhqdkxm;ygw,f/ >cif;csuftjzpf rdwfaqGrsm;? aqGrsdK;rsm;xHrS ay;tyfwhJ aiGaMu;wefz;dk rjrifr h m;wJh vufaqmif tao;pm;rsm;? aumfzD? vufzuf&nf? trSww f &uwf pwmawGukd vufcE Hi kd y f gw,f/ Ny;D awmh trsm;jynfol wpfajy;nD cHpm;cGifh&SdwJh aps;avQmh a&mif;csjcif;rsm; (Discount Sale)? bPfacs;aiGrsm;udk vnf; &,lcGifh &Sdygw,f/ wpfcktjzpf emrnfqdk;eJY ausmfMum;aewm ESpfaygif; rsm;pGm &Sa d eygNyD/ 2012 ckEp Su f Edi ki fw H um vmbfay; vmbf,lrIrsm;udk apmifhMunfh avUvmwJh tzGJU BuD; (Transparency International/TI) &JU umYEi kd i fr H sm;&JU vmbfay;vmbf,r l I twdi k ;f twmudk tenf;qk;H uae trsm;qk;H txd Edi I ;f ,SOw f i kd ;f wmwJh pm&if; (Corruption Perception Index) rSm EdkifiHaygif; 176 EdkifiHrSm jrefrmEdi ki fu H trSwf 172 rSm &Sa d eygw,f/ jrefrmEdi ki f& H UJ tmPmydkif tzGJUtpnf; okH;ckpvkH;rSm vmbfay; vmbf,lrIawG tvGef jrifhrm;aewm txift&Sm;yg/ jrefrmEdkifiHrSm tdk;qkH; vmbfay;vmbf,lrIuawmh ]*g&0}jyKjcif;vdkY xif&Sm;ygw,f/ Ak'bmom jrefrmwdkY xkH;pH oDwif;uRwf? wefaqmifrkef;vawGrSm rdb? q&meJY Bu;D olawGukd om;? orD;? wynf?h i,foa l wGu *g&0jyK&wJh cspp f &maumif;wJh tpOftvm[m ckawmh tmPmydkif tzGJUtpnf;0ifrsm; w&m;0if vmbfay; vmbf,jl yKEi kd Mf uatmif tumtuG,a f y;wJh rsuE fm S zk;H wpfckjzpfaeygNyD/ {&m0wD owif;Xmeu wifjywJh aqmif;yg;wpfyk'frSm Xmeqdkif&m 0efxrf;awG[m wpfEp Su f kd tenf;qk;H av;Bur d ?f ig;Bur da f vmuf olw& Ykd UJ txuft&m&SdawGudk *g&0jyK&w,fvdkY qdkygw,f/ av;? ig;Bur d f qda k wmh oDwif;uRw?f wefaqmifre k ;f wif ruawmhbJ 'DZifbm c&prwf? Zefe0g&D ESpfopful;eJY {NyDv jrefrmESpfopful;awGrSmyg *g&0jyKMu&wmyg/ *g&0jyKawmhvnf; vuftkyfcsDuefawmhHkeJY r&yg/ rygrjzpfyg&wJh vufaqmifxy k& f UJ wefz;kd u tenf;qk;H usya f jcmufaomif;uae usya f jcmufoe d ;f avmuftxd &SdygowJh/ vufaqmifxkyf&JU wefzkd;BuD;avav jyef&Edkifrnfh tcGifhta&;uvnf; rsm;avav jzpfyg vdrr hf ,f/ t&m&SBd u;D wpfa,muf[m ol& Y UJ &mxl;? Xme&

tajctaeudv k u kd Nf y;D wpfEp Su f kd vufaqmifxy ka f ygi;f 100 avmuf &ygowJh/ oludk,fwdkifuvnf; olY txufu t&m&Sdudk vufaqmifxkyfBuD;awGeJY ]*g}&wmygyJ/ 'grSyJ olYudk ]*g}MuwJh atmufvlrsm;udk jyefNyD; tcGifhta&;awG ay;EdkifwJh tmPm olYrSm quf&SdrSmyg/

'D tusifhqdk;awGudk wdkufzsufzdkY


vmbfay;vmbf,r la I wGukd rwdu k z f sub f J oef& Yi S ;f aom tpdk;& rjzpfEdkifyg/ yGifhvif;aom vlUtzGJUtpnf; rwnfaqmufEi kd y f g/ 'Dru kd a&pD pepf tajcrcdi k E fi kd fyg/ tpdk;&? vTwfawmf? w&m;pD&ifa&;? ppfwyf tm;vkH; jrifr h m;wJh pm&dwe YJ usif0 h wfawGukd jy|mef;vdu k e f mNyD; wdkif;jynfeJY vlxk tusdK;pD;yGm;udk tcdkifrmqkH;? tpifMu,fqkH; dk;om;oefY&Sif;rIawGeJY aqmif&GufrSyJ 'Drdkua&pD EdkifiHawmfopfudk rSefrSefuefuef tkwfjrpf csEdkifrSmyg/ 'Dtusifq h ;kd awGukd wdu k z f sufzYkd wm0eft&Sq d ;Hk u jynfaxmifpk vTwfawmf jzpfygw,f/ jynfaxmifpk vTwa f wmfuae tusdK;pD;yGm; y#dyursm;udk umuG,f wdu k z f sua f &;twGuf vdt k yfwhJ Oya'rsm;udk av;av; eufeuf a&;qGjJ y|mef;zdYk vdt k yfygw,f/ zGp UJ nf;yHt k ajccH Oya'udk vdt k yfovdk jyifqifzYkd vdt k yfygw,f/ tpd;k &eJY w&m;pD&ifa&; tzGt UJ pnf;rsm;udk tusKd ;pD;yGm; y#dyu umuG,a f &;twGuf 0efxrf;rsm; vdu k e f m apmifx h e d ;f &rnfh usifh0wf pnf;urf;rsm;udk a&;qGJjy|mef;zdkYeJY azmufzsufolrsm;udk xdxda&mufa&muf ta&;,lzdkY efMum;oify h gw,f/ jynfaxmifpv k w T a f wmf ud, k w f i kd f vnf; vTwfawmf udk,fpm;vS,frsm; vdkufem&rnfh usif0 h wfpnf;urf;awG jy|mef;NyD; tusdK;pD;yGm; y#dyu awGudk umuG,f wm;qD;zdkY vdktyfygw,f/

jrefrmEdkifiHESifh tusdK;pD;yGm; y#dyu


jrefrmEdkifiH[m vmbfay;vmbf,lrI trsm;qkH; EdkifiH

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

33
a&muf tjrwfxkwf tokH;cscJhwmyg/ bmoma&;udk taMumif;jyKNyD; ESpfaygif;rsm;pGm xdef;csKyf zdESdyfcJhrIudk kwfw&ufqkdovkd [ay;vkdufwJhtwGuf ESpfaygif; rsm;pGm oaEwnfcw hJ hJ trke;f w&m;awGu qufwu dk f qkdovdk aygufuGJ vmcJhwmyg/ 'Dy#dyu[m tD&wf jynfoltcsif;csif; taustvnf tjyeftvSef ndEIdif;EkdifrSyJ ajz&Sif;EkdifrSmyg/

uRefawmfwkdY&JU urmBuD;
&J&ihfvif;vuf
vlom;awG touf&Sif &yfwnfa&;twGuf pm;eyf&dum r&Sdrjzpf vkdtyfovkd vlom;awG&JU tnpftaMu;ukd usef;rma&;eJYtnD pepfwus pGefYypfa&;uvnf; rjzpfrae aqmif&u G & f r,fu h p d y g/ 'gayrJh tdro f mqkw d m urmv Y o l m;wki d ; f ok; H pGE J i dk w f m r[kwy f gbl;/ zGUH NzdK;qJ Eki d i f a H wGrm S qk& d if aus;vufawm&Gmrqkx d m;eJY NrdKU jy qifajczkH;awGrSmawmif tdrfomukd pepfwus aqmufEkdifwm r[kwfygbl;/ tdrfomudk rokH;EkdifwJh twGuf aemufqufwGJ &ifqkdif&wJh usef;rma&; jyemawGu trsm;BuD;yg/ tdE, d Eki d i f H tajcpku d f plvwf(A)vlrt I zGUJ (Sulabh International) [m qif;&JEr G ;f yg;wJh tdE, d jynfoa l wG tdro f m ok;H pGE Ji dk z f Ykd a&Sw U ef;u aqmif&u G a f ewJh tzGJUtpnf;yg/ plvwf(A) vlIrItzGJU[m tdEd,EkdifiHrSm&SdwJh pD;yGm;a&; tusKd;tjrwf r,lwJh tzGJUtpnf;awGxJrSmqkd&if tBuD;qkH; vlrI tzGJUtpnf;yg/ plvwf(A) vlrItzGJUudk a'gufwm Aif'uf(&S)0gyouf (Dr.Bindeshwar hp Sr fm S pwif xlaxmifcw hJ myg/ Pathak)u 1970 jynfE plvwf(A) tdrfom&JU xl;jcm;csufu wnfaqmufykH pepfyg/ orm;kd;us tdrfomawGrSm tdrfomusif; wpfco k m &Sa d yr,fh plvwf(A)tdro f mrSm tdro f musi;f ESpfck &Sdygw,f/ yxrtdrfomusif; jynfhcsdefrSm 'kwd, tdrfomusif;udk tvG,fwul ajymif;okH;Ekdifygw,f/ 'kwd,tdrfomusif;okH;aewJhtcsdefrSm yxrtdrfom usi;f ukd wpfEp Sc f JG ESpE fp Sa f vmuf rok;H bJ xm;&ygw,f/ plvwf(A)tdro f m&JU pepft& 'Dvkd wpfEp Sc f JG ESpE fp Sf avmuf rokH;bJ xm;NyD;&if vlUtnpftaMu;awG[m tcJe;D yg;rmvmNy;D 'DtnpftaMu; tpki dt f cJukd obm0 ajrMoZmtjzpf xkw, f l ok;H pGy J gw,f/ bmvdv Yk q J a dk wmh plvwf(A)tdrfompepfrSm bufwD;&D;,m;ydk;eJY wjcm; a&m*gjzpfapwJh tPkZ0 D yk;d awG (pathogens)rayguy fm G; &atmif obm0enf;t& pDrx H m;vky Yd g/ a&m*gjzpfapwJh t&mawG tNyD;wkdif &Sif;vif;zdkY taumif;qkH;enf;u tdro f musif;u xkw, f w l hJ tpki dt f cJawGukd aeylyr lm S ESpy f wf ok;H ywfavmuf aevSe;f &wmyg/ 'Dvkd aevSe;f NyD;&if pdkufysKd;r,fh ajreJY wpfom;wnf;jzpfzkdY 'Dtnpf tpkdiftcJudk ao;i,fwJh tcJuav;awG jzpfatmif zefwD;ygw,f/ plvwf(A)tdrfom&JU pepfaMumihf 'DtpdkiftcJawGrSm teHYtoufvnf; r&Sdawmhygbl;/ plvwf(A)tdro f mpepf&UJ aemufaumif;usK;d wpfcu k obm0"mwfaiGU (biogas)uky d g xkw, f l &,lEi dk w f myg/ 'Dpepf&UJ xl;jcm;csut f & 'kw, d tdro f musi;f jynfc h se dr fm S yxrtdro f musi;f [m jyefo;Hk zkYd tqifoifh jzpfaeygNy/D 'Dtdrfomusif;awGudk avvkH uGefu&pftzkH;eJY zkH;tkyf xm;wmyg/ plvwf(A)tdrfompepf&JU aemuftm;om csufu okH;pGJolawG&JU b@ma&; tajctaeay: rlwnfNyD; tMurf;zsif; ukefusp&dwf wpfaomif;eJY wpfodef;tMum; (US$ 10 eJY US$ 1000 tMum;) BuKd uo f vkd a&G;cs,E fi dk w f myg/ plvwf(A)vlrt I zGt UJ aeeJY olw& Ydk UJ tdro f mpepfukd taMumif;jyKNy;D vlaygi;f 35000 avmufudk tvkyfcefYay;Ekdifw,fvkdY od&ygw,f/ tdEd,EkdifiHrSm plvwf(A)tdrfomokH;wJh rdom;pk 1 'or 2 oef; &SdNyD; aeYpOf plvwf(A) tdrfomokH;wJh tdEd, jynfol ta&twGufu 10 'or 5 oef; tar&duefEi dk i f[ H m a':vmoef;aygi;f 2 'or 2 oef; ($ 2.2 trillion) okH;pGJcJh&ygw,f/ tawmfBuD;udk Bu;D rm;wJh yrmPyg/ 'gayrJh tD&wfjynfoa l wGuawmh tem*wf aysmufovkjd zpfaewJh wki d ;f jynf&UJ tajctae qk;d awGaMumifh tar&duefEi dk i fu H kd aus;Zl;rwifMuygb;l / tckvdk tD&wfjynfolawG&JU ,kHMunfrIukd r&wJh twGuf tD&wfjynfwi G f; jzpf&yfawGtay: tusKd; oufa&mufEi dk w f hJ MoZmrsK;d tar&duefEi dk i fr Hm S r&Sy d gb;l / 'gaMumihv f nf; qD;&D;,m;tpd;k &u oljY ynfoa l wGtay: "mwkvufeufo;Hk wku d c fu dk w f t hJ cg tar&duefjynfol awGu ppfa&;t& ta&;,la&;udk rvdkvm;Muygbl;/ uefYowf ppfyGJvdkY a<u;aMumfNyD; aqmif&GufvkdufwJh ppfa&;t& ta&;,lrI[m us,fjyefYwJh ppfyGJ EGHxJ qGc J som G ;rSmudk tar&duef jynfoa l wGu pk;d &drMf uygw,f/ vuf&dS tD&wf0efBu;D csKyf EsL&Dt,f(v)rmvDcD (Nouri al-Maliki) OD;aqmifwJh EkdifiHa&; tiftm;pkawGu tusifhysuf vmbfpm;rIudk xdxda&mufa&muf rukdifwG,fEkdifovkd bmoma&; wif;rmrIudkvnf; avsmhyg;oGm;atmif rpGrf;aqmifEkdifygbl;/ ajym&r,f qkd&if tD&wf0efBuD;csKyf EsL&Dt,f(v)rmvDcD[m ol ukd,fpm;jyKwJh &SD,mrlqvifawGbufuyJ &yfwnf aewmyg/ 'D&yfwnfcsufu vlenf;pk qGefeDrGwfpvif awG&UJ trsua f 'goeJY qefu Y sir fu I kd zefw;D ay;aeygw,f/ okH;oyfMunfhr,f qkd&if bmoma&; uGJvGJrIukd taMumif;jyKNyD; tD&wfjynfolawGtMum; &SdaewJh y#dyu[m aMuuGJp&m tD&wfEkdifiHwGif; jzpf&yfawG&JU t"du vufonfw&m;cHyg/ 'guvnf; orkdif;eJY csDNyD; wnf&SdcJhwJh jzpf&yfyg/ tD&wfEkdifiHrSm qGefeDrlqvifu 34 &mckdifEIef;&SdNyD; &SD,mrlqvifu 62 &mckdifEIef; &Sdygw,f/ e,fcsJU NAdwdoQawG tD&wfEkdifiHudk tkyfcsKyfcJhpOfu vlenf;pk qGefeDawGudk ta&;ygwJh ae&mawGukd cefx Y m;Ny;D vlrsm;pk &S, D mawGukd xde;f csKyf cJy h gw,f/ tmPm&Sif quf'rf[p le dv f ufxufrm S vnf; vlenf;pk qGefeDawGu vlrsm;pk &SD,mawGtay: wif;wif;usyu f syf csKyu f i dk c fy hJ gw,f/ 'gayrJh tar&duef EkdifiHu tD&wfEkdifiHudk odrf;ydkufNyD;aemufykdif; &SD,m vlrsm;pku EkdifiHa&; tmPmudk jyef&vmygw,f/ tpOftquf qkyfukdifcJh&wJh EkdifiHa&;tmPmudk pGefYvTwfcJh&rIudk taMumif;jyKNyD; qGefeD rlqvifawG tMum; &SdaewJh cHjyif;a'gopdwfudk t,fvfukdif'gvdk tpGef;a&muf tMurf;zuftzGJUawGu xdxda&muf

orm;kd;us tdrfomawGrSm tdrfomusif; wpfckom &Sdayr,fh plvwf(A)tdrfomrSm tdrfomusif; ESpfck &Sdygw,f/ yxrtdrfomusif; jynfhcsdefrSm 'kwd, tdrfomusif;udk tvG,fwul ajymif;okH;Ekdifygw,f/ 'kwd,tdrfomusif;okH;aewJhtcsdefrSm yxrtdrfom usif;ukd wpfESpfcGJ ESpfESpfavmuf rokH;bJ xm;&ygw,f

tar&duef trsKd;om; vkHNcHKa&;at*sifpD (NSA) u tar&duefjynfoa l wG tygt0if umYjynfoa l wGa&m umYacgif;aqmifawGudkyg vQKdU0Suf pkHprf; owif; &,laewJhtwGuf wpfumvkH; pdwfqkd; a'go xGuMf uygw,f/ tifwmeufudk wpfaeYwjcm; tm;jyK okH;pGJae&wJh 'DumBuD;rSm vkHNcHKrIqkdwm &Sdyghrvm;vdkY awG;p&mjzpfvmygw,f/ wpfzufrm S vnf; tpGe;f a&muf tMurf;zuftzGJUawG&JU Ncdrf;ajcmufrIu aeYpOf &ifqkdif ae&wJh t&Sdw&m; jzpfaeygw,f/ 'Dawmh yk*vdu vGwfvyfcGihfeJY vkHNcHKa&; vdktyfcsuftMum; b,fvdk [efcsun f a D tmif xde;f rvJqw dk mu pdea f c:csuw f pf&yf jzpfvmygw,f/ vQK0 Ud u S f axmufvr S ;f a&;udk wm0ef,l &wJh yk*dKvfawG&JU tjrifuawmh &Sif;ygw,f/ NAdwdoQ axmufvSrf;a&; MI5 &JU efMum;a&;rSL;csKyfu ]tMurf;zuform;awG Oya'csKd;azmufoa l wGtaeeJY vQKdU0Suf Mum;jzwf&,l pkHprf;rSmukd pdk;&drfp&mrvdkbJ vGwv f w G v f yfvyf owif;awG tjyeftvSef ay;ykE Yd i dk f w,f qkdwmrsKd;uawmh vkH;0 vufcHEkdifp&m r&Sdbl;} vdkY ajymMum;cJhygw,f/ axmufvSrf;a&;vdk vQKdU0Suf vkyfief;awGrSm okH;pGJwJh enf;awGudk omref jynfol vlxktaeeJYawmh rodEkdifygbl;/ 'gayrJh vlokH;rsm;wJh enf;wcsKdUawmh &Sdygw,f/ wpfcgokH; w,fvDzkef;uwf (sim cards) [m tvG,fwul 0,fEkdifNyD; wpfcg ok;H Ny;D wmeJY pGey Yf pfvu dk v f & Ykd ygw,f/ 'gq& dk if ajc&mcHvYdk rvG,fygbl;/ 'Denf;udk k&SeJY wkwfrSm &SdwJh pD;yGm;a&; vkyfief;&SifBuD;awG okH;avh&Sdygw,f/ aemufwpfenf; uawmh tD;ar;vfudk tajccHwJhenf;yg/ ay;ydkYvdkwJh owif;pum;udk ku d Nf yD; rydb Yk J Draft xJrm S xm;vku d f wmyg/ oufqkdif&m tD;ar;vf tcsuftvufawGudk odxm;wJh vufcHr,fh yk*dKvfu tJ'D tD;ar;vfxJ 0ifMunfhwmyg/ taumif;qkH;enf;uawmh tkdprm bifvm'if ok;H cJw h hJ enf;yg/ qufom;vTwNf y;D owif; &,lwhJ enf;yg/ 'Denf;udk tkp d rmbifvm'ifu ESpa f ygi;f rsm;pGm atmifatmifjrifjrif okH;cJhygw,f/

&Sdygw,f/ qif;&JEGrf;yg;wJh jynfolawG&JU usef;rma&; vlra I &; pD;yGm;a&;wku Yd kd jri w fh ifay;Eki d jf cif;[m umBu;D wnfNidrf Nidrf;csrf;zdkY trsm;BuD; taxmuftyHh jzpfapygw,f/

tpGe;f a&muf tMurf;zuform;awG&UJ vufcsua f Mumifh Ak;H awG ayguu f NJG y;D aoG;oH&& J J rMunf& h uf rjrif&ufp&m jrifui G ;f awGudk aeYpOfe;D yg; jrifawGa U e&wJh Eki di fa H wGxr Jm S tD&wfEkdifiHvnf; ygygw,f/ umY ukvor*&JU cefYrSef;csuf t& tD&wfEkdifiHrSm 'DESpfxJrSmudkyJ tMurf;zuform;awGaMumifh aoqkH;&wJh tjypfrJh jynfolawGu 5000 ausmf aeygNyD/ tar&duef AkdvfcsKyfBuD; a';Apf Aufx&D;a,mh (Gen. David Petraeus) u Foreign Policy *sme,frSm tD&wf Eki di fa H &;acgi;f aqmifawGtaeeJY odya f emufruscifrm S ta&;wBu;D uki dw f , G f aqmif&u G y fu Hk kd wku d w f e G ;f xm; ygw,f/ tpdwfpdwftmm NydKuGJrIudk OD;wnfapwJh tD&wfEkdifiH&JU jzpf&yfawGuawmh &yfwefYoGm;r,fhykH r&Sdygbl;/ avhvm okH;oyfolawGu tD&wfEkdifiHa&m qD;&D;,m;Eki di fy H g Eki di f& H UJ tcsKyt f jcmtmPmukd vuf&dS e,fedrdwf tus,ft0ef;twkdif; xdef;odrf;xm;zdkY rvG,b f ;l vdYk qkMd uygw,f/ ba&mif;wuov kd f (Brown University)&JU wGufcsufrIt& tD&wfppfyGJtwGuf

tav;tyif ypn;f awGukd tcpm; tvkyMf urf;orm; xrf;&wJh ulvDtvkyf[m trsKd;om;awG&JU tvkyfyg/ 'Dvdk tvkyfrsKd;rSm trsKd;orD;awG vkyfavh r&Sdygbl;/ armfkdukdEkdifiHeJY pydefEkdifiHykdif tmz&duwkduf taemuf ajrmuf urf;kd;wef;a'otMum;rSmawmh ukefypnf; 0efxy k0 f efy;dk awGukd trsK;d orD;awGyJ o,favh &Sy d gw,f/ 'DtrsKd;orD;awGukd a'ocHawGu vm; trsKd;orD;awG (mule women) vdkY ac: Muygw,f/ pydefEkdifiHykdif r,fvpfvm (Melilla)NrKd u U ae e,fpyf*w d f b,f&, D & dk E DS dk (Barrio Chino) ukd jzwfNyD; armfkdudk EkdifiHxJ ukey f pn;f awG xrf;ydYw k myg/ armfu dk E kd i dk i f Hu ajcusif avQmuf o,forQ ypnf;awGudk tcGeftaumuf raumufcy H gb;l / 132 aygia f vmuf av;wJh ypn;f awG o,fctaeeJY trsKd;orD;awG[m usyfaiGav;axmif avmuf ($4.1)&ygw,f/ 'Dtvkye f YJ rdom;pkukd ESpa f ygi;f rsm;pGm auR;arG;cJhwJh trsKd;orD;awG renf;ygbl;/ vufwDzm (Latifa)qkdwJh trsKd;orD;qkd&if 'DtvkyfeJY rdom;pkudk ESpfaygif; 24 ESpfavmuf vkyfauR;cJhwmyg/ wpfzufrSmvnf; yifyef;qif;&JNyD; usef;rma&;udk xdckdufapwJh vkyfief;yg/ tckawmh 'Dvkyfief;udk Oya' t& wm;jrpfoifhroihf aqG;aEG;aeMuygNyD/ rdom;pk &yfwnfa&;? vl* UP k o f u d m eJY vlu U sef;rma&;wkt Yd Mum; [efcsur f Qatmif csic fh se d f ok;H oyf&rSmjzpfvYkd vG,u f w l hJ udpawmh r[kwfygbl;/ tpm;xkd;vkyfief; zefwD; ray;Ekdifbl; qdk&ifawmh qif;&JEGrf;yg;wJh jynfolawG&JU pm;0wfaea&; vdktyfcsufudkyJ OD;pm;ay;&rSmyg/

34

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

jynfolYusef;rma&;twGuf vlxk ynmay;a&; tpdk;& bwf*sufwGif wpfOD; 5 jym;EIef;cefYom &SdcJh


&efukef ? Edk0ifbm 2 EdkifiHacgif;aqmifawGu EdkifiH&JU tem*wftwGuf pOf;pm;ay;cJw h mrsKd ; ,cifuwnf;u vkH;0 r&SdcJhygbl;/ usef;rma&; apmifha&SmufrI tajctaeawG wd;k wufvmzdq Yk & kd if if;wdkYtaeeJY BudKwif pDpOfrIawG vkyfzdkY vdkw,f[k ygarmu a':jrifjh rifc h ifu ,ckwpfywf paeu dkuu f l;cJhaom 'DAGDbD tacstwif jiif;ckH aqG;aEG;yGw J i G f ajymMum;onf/ Ed0 k ifbm 2 &ufaeYu jyKvy kc fa hJ om ]usef;rma&; apmifha&SmufrI} acgi;f pOfjzifh du k u f ;l aom aqG;aEG;yGJ wGif WHO use;f rma&; twdi ky f ifcH a[mif;jzpfol ygarmu a'gufwm a':jrifhjrifhcif (rav; aq;wuov kd f okawoeXmerSL; tNir d ;f pm;)? a'guw f mcifarmifvi Gf (use;f rma&; 0efBu;D Xme use;f rma&; ynmay;Xme tNidrf;pm;) ESifh yef;vIi da f q;kr H S ygarmu a'guw f m jrifa h rmifarmif (jrefrmEdi ki f H q&m0ef toif; Ou|) wdkY yg0if OD;aqmif aqG;aEG;cJhMuonf/ aqG;aEG;yGJwGif a'gufwm a':jrifjh rifc h ifu vlxu k kd use;f rma&; tod&Sdatmif ynmay;a&;[m 'Pfudk rcHEdkifonfh tm;enf;csuf &SdaeNyD; vkH;0 aysmufap&rnf[k r[kwfrrSef aMumfjimawGudk awGUaomtcg vuf&Sd ukorIudk pGefYvTwfoGm;aom a0'emonf rsm;udk tef;jyK aqG;aEG;onf/ if;wdkY taejzifh HIV a0'emudk tjrpfjywfukozdYk rjzpfEi kd faMumif; &Sif;jyaomfvnf; a0'emonf tawmfrsm;rsm;rSm [kwfEdk;Edk;jzifh BuKd ;pm;aeqJ jzpfaMumif;? aemufq;Hk wGifrS aiGukefoHjymjzpfum tvkyf rjzpfaMumif;udk vufawGU vufcH od&o dS m G ;MuaMumif; &Si;f jy aqG;aEG; ygonf/ xdkYjyif wufa&mufvmaom y&dowfxJu OD;atmifjrwfolu rMumao;cifu udk,fwdkif um;wdkufrIjzpfNyD; aq;ukorI cH,lpOf tawGUtBuHKudk 0ifa&muf aqG;aEG;cJo h nf/ um;wdu k r f jI zpfpOf OD;atmifjrwfolrSm ausmaxmuf aemufcH r&Sa d omaMumifh aq;ukorI p&dwf csufcsif; r&Sif;Edkifojzifh 'Dtwdkif; &ufaygif;rsm;pGm ypfxm;MuvdkY ,ckcsdefwGif rpGrf; roef b0ESihf xm0& aeoGm;&awmh rSm jzpfonf[k if;\ roefpr G ;f awmh aom ajcaxmufukd oufaojyKum aqG;aEG; ajymqdkonf/ aqG;aEG;rI tqkH;owfwGif a'gufwm a': jrifhjrifhcif u use;f rma&; apmifa h &SmufrI jyem rsm;udk ajz&Si;f Edi k& f ef jrefrmEdi ki fw H i Gf usef;rma&; apmifha&SmufrI tmrcH pepf xm;&Sz d Ykd vkt d yfaMumif; aqG;aEG; NyD; a'gufwm jrifharmifarmifu xdi k ;f Edi ki fu H o hJ Ykd vlemrsm; rnfonfh ukorIrsdK;twGufrqdk p&dwf tenf;i,fom uscH&rnfh pepfukd usifhokH;rnfqd& k if jzpfEdkfifp&m &Sa d Mumif;ESihf tusiy hf suf jcpm;rIrsm; aMumifhvnf; usef;rma&; apmifa h &Smufru I kd xdcu kd a f e&aMumif; aqG;aEG;onf/ EdkifiH vlOD;a&&JU 70 &mcdkifEIef;[m aus;vufae vlwef;pm;rsm;jzpfNyD; tvGef tvSr;f uGmaom a'orsm;twGuf AsL[m csrSwf aqmif&GufzdkY vdktyf aMumif; axmufjy ajymqda k qG;aEG; cJhygonf/
Source : DVB Debate Press Release

usef;rma&; 0efBuD;XmerSm wm0ef &SdaMumif; ajymMum;&m a'gufwm OD;cifarmifvGifu usef;rma&; ynmay;a&; u@twGuf tpd;k &u bwf*sufudk 10 q wdk;jrifhay; vdkufonfhwkdifatmif EdkifiHom; wpfO;D csi;f pD twGuf 5 jym;EIe;f om tokH;jyKEdkifrnfh taetxm; jzpfaomaMumifh vlxk ynmay;a&; ESihf ywfoufNyD; tpd;k &&JU u@[m r&Sdoavmuf enf;yg;aeaMumif;

jyefvnf ajymqdc ko hJ nf/ xda Yk emuf qufvuf rD'D,mrsm;&JU tcef;u@ESifh ywfoufNyD; aqG;aEG;Mu&m a'gufwm cifarmifvi G u f tonf;tm;aq; rsm;udk aMumfjimMu&mwGif t&ufukd BuKd uo f avmuf aomuf&ifawmif aq;aumif;rsm;aMumifh use;f rma&; rxdcdkufEdkifonfh oabmrsdK; aMumfjimaeMuaMumif; wifjycJhNyD; a'gufwm a':cifNidr;f csrf; (e,fpyf

usef;rma&;rSL;) u a'owGif; rD', D mawGu wpfqifh wdi k ;f &if;aq; awG a&mif;tm; aumif;atmif r[kwr f rSef aMumfjimaeMujcif;onf vlxktwGuf tvGef t&m,f rsm;aMumif; 0ifa&muf aqG;aEG; cJhonf/ a':cifNidrf;csrf;u qufvuf aqG;aEG;&mwGif if;wdkY ukoay; aeaom HIV a0'emonfrsm;rSm aq;0g;rsm; a&&Snf qGa J omuf&rnfh

ndKrD,Of

pmrsufESm - 31 ? jrefrm &mZ0if? ppfbk&ifeJY ppfwyf&JU u@ - 9 . . . rS tquf


bk&ihfaemif rmefwufvm
]tif;0}rSm ol pHaeqJ olYvufxJa&mufp ]Zif;r,f} rSm ta&;ay:jyefw,f/ A[kt d mPm ,kwa f vsmo h m G ;NyD jzpfwhJ Zif;r,f&UJ ta&SU jcrf;u vufatmufcH e,ftcsKUd ]vifZif;} (Lansang-,ckvmtkE di dk i f) H eJY aygi;f Ny;D jcm;em; ykefuefygw,f/ [Hom0wDtifyg,mudk &Srf;tEG,f0if awGxJu 'kw, d tBur d f wGe;f vSer f I rSww f rf;yg/ owk;d rif;apmukd ppfajrjyif wyfrSL;BuD; (Field Marshal)cefYtyfNyD; ppfonf wpfodef;ausmfeJY csDwuf ESdrfeif;ap &w,f/ bk&ihfaemifuawmh ]tif;0}rSm tcefYom; pHjref;qJyJ/ 'gayrJh ]tif;0}NrdKU[m ppfeJY yckH;csif;zufNyD; avQmufv f r S ;f vmwJh c&D; tESpw f pf&mhce k pfq,f (170) ausmfcJhNyD/ tJ'DumvwpfavQmuf vGefcJhwJh tESpf okH;q,fausmfuwnf;u ysufNyD;&if; ysufaewJh ]tif;0}eJY 0ef;usir fm S a'ocHawG pGec Yf m G oGm;MuNyjD zpfwhJ &GmysufawG? v,faumawGeJY wdwfqdwfajcmufuyf aerSmyJvYdk rSe;f q? awG;jrifMunfE hi dk y f gw,f/ bk&iha f emif&UJ pdwt f mku H kd ]tif;0}u b,fvr dk S qGa J qmifEi dk v f r dr hf ,f rxifbl;/ tJ'v D kd tif;0rSm ,m,Dtajcpku d z f Ykd qif;vmprSmyJ ajrmufydkif;u ]odED} apmfbGm;? qifjrif;vufaqmif ymrsm;pGmeJY opmcH 0ifa&mufvmw,f/ aemufxyf rMumcif ]odED}eJY xdpyfaewJh ]rkef;0ef;}? ]vom}? ]ukdif;rm;} (vuf&Sd &Srf;jynfe,f ajrmufbufeJY ta&Sb U ufe,fer d w d f rsOf;aMumif;teD; ,leefjynfe,f twGif;&Sd NrdKUrsm;) apmfbGm;wkdYvnf; vufaqmifrsm;eJY opmcHvmMuw,f/ 'g[m ta&;ygwJh xl;jcm;csufyJ/ taMumif;uawmh tJ'a D 'oawG[m yk*y H suu f wnf;u wkwMf oZmatmuf a&mufom G ;wJh &Sr;f jynfaxmifi,f awGyg/ tvum;ae&if; bk&ifa h emif&UJ vufatmufukd ckd0ifvmMurSm r[kwfbl;/ 'Dtcsuf[m wkwf ]rif rif;qufEkdifiHawmf} MoZmuspjyKNyD tiftm; ,kwfavsmhvmNyDqkdwm azmfjyaewJh txif&Sm;qkH; taxmuftxm;jzpfygw,f/ bk&iha f emifu, kd w f i dk v f nf; 'Dtwkdif; cHpm; em;vnfr,fvkdY ,kHMunf&w,f/ a&S;tpOftvmt& jrefrmjynf&JU ajrmufbufrSm tpkd;&drf&qkH; Ncdrf;ajcmufrI[m wkwf&JU tiftm;yJ jzpfw,fqkdwm oufaorsm;pGm &Sdz;l NyD/ tckawmh bk&ihfaemiftzdkY ajrmufykdif;ta&;rSm pdwfcs vkHNcHKrI &oGm;NyjD zpfvYdk ]tif;0}udk pwif tajccsNy;D ud;k vtMum at'D 1559 {NyDvaESmif;ydkif;rSm [Hom0wDudk jyefzdkY qkH;jzwfcsufusoGm;ygw,f/ wpfNydKifeufwnf;rSmyJ tJ'DtcsdefupNyD; bk&ifhaemif[m rmefwufvmw,f/ 0ifh0garmufrmwJh oabmxm;eJY tajymtqkdawG txift&Sm; awGv U m&w,f/ ]igoda Yk omtm; ig;yg;ESifh jynfp ha Hk om rif;{u&mZf vkyBf ua H wmfro l nfukd wkwf OD;wnfbm G ;yif cHaomfvnf; cHEi dk r f nfavm} qkw d mrsK;d [m olY&JU ajymaeus vufokH;pum;vkd jzpfvmw,f/ Mumawmh 'Dpum;[m ppfaMumifh wpfaeYwjcm; Bu;D yGm;vmMuwJ?h ola Y emufyg wyfrLS ;Bu;D awG&UJ yg;pyfxJ txdvnf; ul;puf aygufa&mufoGm;ygw,f/ rif;w&m;BuD; txGwftxdyfudk pwif wufvSrf;rdwJh 1558 ckESpfrSm tJ'Dtcsdefu owif;tpteawmif rMum;&EkdifwJh [Hom0wD EkdifiHawmfBuD;&JU taemuf ajrmufbuf uDvdkrDwm wpfaomif;ESpfaxmifcefY (12000) tuGm twvdwfork'&m ajrmufykdif;u NAdwdefuRef;ay:rSm yxrtJvpfZbuf[m t*Fvef xD;eef;udk qufcHpkd;pHw,f/ tJ'DtcsdefrSm olYtouf 25 ESpo f m&SNd y;D tdra f xmifbufr&Sw d hJ bk&ifrjzpfygw,f/ ol acgi;f aqmif&r,fh t*FvefEi dk i f[ H mvnf; tJ't D cse df wke;f u Oa&myrSm tcsKyt f jcm tmPmyki dE fi dk i fw H pfcv k Ykd odMuw,f/ 'DxufyNdky;D umYEi dk i fa H &;rSm ajymyavmufwhJ t&m0ifrI bmrS r&Sa d o;bl;/ tJ'a D cwf 16 &mpk Oa&my tajctaeu tawmf qkd;ygw,f/ EkdifiHwpfckcsif;pD twGif;rSma&m Oa&myEkdifiH wpfckeJYwpfckMum;rSma&m bmoma&;y#dyu jyif;xefpGmjzpfNyD; ae&mwumrSm pnf;vk;H rI ysujf ym;aew,f/ wu,fawmh ud;k uG,w f hJ bmomwpfrsKd;wnf;twGif;rSm uk, d e f YJ rwlvQif rdm t,lvYkd &SmBuH pGyp f NJG y;D tjyeftvSef okwo f ifaeMuwm/ tJ'D txJrSm t*Fvefbk&ifr wpfa,mufomvQif jrefrmawG ajymajymaewJh ]wkdif;&if;om; pnf;vkH; nDw G a f &;}qkw d mukd trSew f u,f xdxa d &mufa&muf aqmif&u G w f m awG& U w,f/ jrefrmjynfu ]pdwa f wmfo}d orkdif;q&m? pma&;q&m? wcsKdUuawmh xif&Sm;wJh rif;w&m;Bu;D wpfyg; emrnfatmufrm S rjzpfrae Buz H ef tcsut f vuf&m S Ny;D ]wki d ;f &if;om; pnf;vk;H nDw G a f &; twGuf aqmif&Gufawmfrlonf}vkdY ZGwftwif; twnfjyKMuwmygy/J wu,fawmh jrefrmya'o&mZfu wjcm; ya'o&mZfawGvdkyJ vlrsKd;bmomra&G; udk,fh opmcHol? rif;vdkvdkuf? rif;BudKufaqmifolawGudk ajrm ufpm;wmyg/ ]jynfov l w l umwku Yd a kd wmh ausmom; &ifom; rcGjJ cm;bJ zdp;D ESy dp f ufawmfro l nf}vdYk b,for lS ra&;Mubl;/ tm;vk;H igu h Rejf zpfa&;yJ wpforwfwnf; OD;wnf aqmif&u G a f ewmudk 21 &mpk a&mufwmawmif jrefrmjynfrSm jrifae&qJyg/ taruGJ tpfrawmf ]ar&D}vufxufwpfavQmufv;Hk &Sifbk&ifeJY t,ltq rwlol bmoma&; ,kHMunfrI uGv J o JG l? tBudKufrvdu k v f o kd r l e S forQ jypf'PfwpfrsKd; wnf; owfrSwfNyD; wowfwnf; owfvmvdkufwm yg;uGut f mPmom;awG vufyef;usom G ;avmufygw,f/ tJ'x D r Jm S "rq&mawG pmcsbe k ;f Bu;D awG trsm;tjym; ygoGm;wJt h jyif bk&m;&Sc d ;dk ausmif;awGawmif zsufq;D ypfjcif; cH&ygao;w,f/ pydeb f & k ifeYJ vufxyfxm;vdYk t*FvefrSm vlBudKufenf;oxuf enf;vmwJh ar&D bk&ifruawmh &ufpufwJh ae&mrSm tazhxuf vufapmif;xufwJh orD;vkdY ausmfMum;ygw,f/ wu,fawmh oln Y r D tJvpfZbuf uk, d w f i dk [ f mvnf; tvGef rxif&m S ;pGmeJY tvGeo f wdBu;D pGm aexki dc fv hJ o Ykd m touf&i Su f se& f pfNy;D xD;eef;qufcc Hi G& hf wmyg/ 'gawmif ar&Deef;ouf 5 ESpfeJY olYbmom uG,fvGefoGm;vdkYyg/ tu,f 'Dxuf eef;ouf&SnfNyD; om;orD;vnf; xGefum;ao;w,fqkdvQif ]tJvpfZbuf} okwfoif cH&zdkY rsm;w,f/ tJ'D tcsdefwkef;u ESpf&Snfvrsm; taMumufw&m; vTrf;rkd;aewJh NAdwdefuRef;u jynfol awG b,favmufrsm; odrfi,f ndK;csKH;aeMurvJvdkY ukd,fcsif;pmMunfhEkdifygw,f/ ar&D uG,fvGefwJhtcg NAw d e du f Re;f om;awGtwGuf ra&&mvSwhJ arQmv f ihc f suf tvif;a&mifuav;tjzpfeJY tJvpfZbuf ay:xGef; vmw,f/ 'gayrJh vufawGr Um S awmh touf 25 ESpo f m &Sdao;wJh tJvpfZbufu Oa&my b,fEkdifiHrSmrS r&Ekdifao;wJh tcGihfta&;wpf&yf olYEkdifiHom;awGudk ay;vdu k w f ,f/ olu, dk w f i dk [ f m pGNJ rc Ji dk r f mwJh jyKjyifa&; c&pf,mef*P dk ;f 0if (Protestant)wpfa,mufjzpfayr,fh EkdifiHom;wkdif; vGwfvyfpGm ukd;uG,f ,kHMunfcGihfudk tmrcHay;vdu k w f myg/ ]wki d ;f &if;om; pnf;vk;H nDw G f a&;} qdkwmvnf; 'gyJav/ wkdif;&if;om; jynfol wpf&yfvkH; ]aMumuf&GHU jcif; uif;a0;ap}NyD; tajccH nDw G r f QwrIukd vufawGU jzpfay:vmapw,f/ 'Dve kd YJ NAdwdef[m ydkrkd pnf;vkH;NyD;? tiftm; awmihfwif;wJh EkdifiHwpfcktjzpf wjznf;jznf; xif&Sm;? xGef;opf vmcJhygw,f/

toufBuD;wmeJYtrQ tcsdefpD;vmMu
bk&iha f emif 'Dvkd armf<um;Eki dz f Ykd Zif;r,fudk olt Y ifyg,mxJ qGJoGif;vkdufwJh tcsdef? wkwfuvnf; b,fvdkrS taESmiht f ,Sur f ay;Eki d a f wmhwhJ at'D 1558 ckEp Sr fm S olYb0&JU txGwftxdyfudkpNyD; wufvSrf;vkduf wm jzpfygw,f/ olYtouf 43 ESpfxJ a&mufygNyD/ vuf&Sd wnfqJ jrefrmh tajccH Oya't& qkdvQif EkdifiH tBuD;tuJ[m touf 45 ESpfjynfhNyD;ol jzpf&r,f qkw d t hJ wGuf bk&ifa h emifyifvQif ta&G;cs,c fz H Ykd ESpE fp Sf ausmf vdkaeygao;w,f/ vuf&Sd Oya'yg jy|mef;csuf uawmh EkdifiHwum pHEIef;awGeJY ndEIdif; ,lxm;wm jzpfrSmyg/ toufBuD;rSom tcsdefpD;r,fvdkY xifwJh t,ltqu owfrSwfay;vdkfufwm jzpfEkdifygw,f/ rsufarSmufumvrSm awGU jrifae&wJhtwkdif;uvnf; jrefrmjynf Eki di ft hH Bu;D tuJ tqihq f if[ h m toufBu;D wmeJYtrQ tcsdefpD;vmMuwm trSefyJvkdY qkd&r,f/ i,fpOfawmifaus; uav;b0u wpfcgrS rMum;zl; rjrifzl;wJh tpm;taomuf? tokH;taqmifawGudk (tckaersm; wkjYd ynfoa l wG b,fva kd eNy;D bmpm;MuovJ rpOf;pm;bJ)rjywfrvyf&atmif pDpOf rS0 Dw J mrsm;oGm;vkYd tcsdefpD;vmMuwm jzpfygw,f/ vlUavmuBuD;udk r,kHEkdifp&m wkdufqkdifrIawGeJY zGJUpnf; pDrHxm;wmrsm; jzpfavrvm;bJ/ bk&ihfaemif

wkdif;&if;om; pnf;vkH;nDGwfa&; qkdwmvnf;


bk&ifr tJvpfZbufuawmh xifxif&Sm;&Sm; uGv J y JG gw,f/ olt Y az ]t|r [ife&D} vufxuf ol& Y UJ

(qufvuf azmfjyygrnf)

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

35

jyifopf jyemeJY trsKd;om; 'kdif,mavmh - 2


at;armifausmf
vuf&Sd jrefrmhEkdifiHa&; tajctaerSm zGJUpnf;ykH tajccH Oya' jyifqifa&;twGuf vlpkHwufpkH toHpkH xGufay: vmaom tajctaejzpfygw,f/ vlwkdif; yg;pyfydwfNyD; taMumufw&m;atmufwGif acgif;ikHYaeMu&jcif;udk wnfNidrfaom tajctae[k ,lqygu vuf&Sd tajctaerSm pkd;&drfzG,f&m tajctaeyif jzpfaeygvdrfhr,f/ ta&;BuD;wJh ajcvSrf;wpf&yfyJ jzpfygw,f/ tck od&oavmuf owif;rsm;t& wki d ;f &if;om; vufeuf udi k f tkyp fr k sm;Mum; Bu;D rm;wJh oabmuGv J r JG I odyr f &Sb d J tqifajyzkYd rsm;w,fvYdk qky d gw,f/ olwYdk aqG;aEG;r,fh tqdkjyKcsuf rlMurf;awG[mvnf; tpdk;&u pwifwJh tqkdjyKcsufawG r[kwfbJ vufeufudkif tzGJUtpnf; rsm;rS tqdjk yKcsur f sm;udy k J jrefrmNir d ;f csr;f a&; pifwmeJY ndEdIif;xm;wJh tcsufawG jzpfw,f/ tck vdkifZm aqG;aEG;yGJ NyD;wmeJY jrpfBuD;em;rSm tpd;k & Nidr;f csrf;a&; azmfaqmifrI aumfrwDeYJ awGq U NkH yD; wpfEkdifiHvkH; typf&yfa&; aqG;aEG;&ef &Sdw,fvkdY od&w,f/ tm;vH;k tqifajycJ& h if typf&yfa&; vufrw S f a&;xdk;yGJ[m Ekd0ifbmvukef? 'DZifbmavmufrSm jzpfEi dk Nf y;D ? typf &yfNy;D wmeJY wpfNyKd ie f uf N.D twGuf rlabmifawG ndEdIif;Mu&rSm jzpfw,f/ wkdif;&if;om; vufeufudkif tkyfpkrsm; vufxJrSm ]NyD;jynfhpHkaom jynfaxmifpk Nidrf;csrf;a&;ESifh typftcwf &yfpJa&; oabmwlnDcsuf} qkdwJh a&;qGJNyD; rlabmifwpfck &Sa d eygw,f/ 'Dra l bmifukd tajccHum? jznfp hu G jf yifqifNy;D tpd;k &bufrv S nf; aqG;aEG;yGu J kd jyKvy ko f m G ;Eki dy f gw,f/

vdkifZmwGifusif;ycJhaom wdkif;&if;om; vufeufudkiftzJGUrsm; xdyfoD; tpnf;ta0;

kd;tDaeaom avm*spfrsm;
2008 zGJUpnf;ykH Oya'[m tvGef ckdifrmtm;aumif; aMumif;? jyifqifvdkY r&Ekdifatmif vkyfxm;jcif;ukdu wkdif;jynfukd wnfNidrfapwm jzpfaMumif;? 62 ckESpfESifh 88 ck umvwkdYu wyfrawmf[m wkdif;jynfukd u,fwifcJhwmjzpfaMumif; pwJh a&;om;csufrsm;ukd Eki di fy Hi dk o f wif;pmrSm a&;om; azmfjyvmwJh aqmif;yg; wpfapmifwavudk awG& U ayr,fh wpfEi dk i fv H ;Hk Eki di fa H &; ygwt D m;vk;H wki d ;f &if;om;vufeufui dk f tm;vk;H uawmh vuf&Sd zGJUpnf;ykHOya'[m jyifqifrS jzpfr,fqkdwmudk tckdiftrm ajymqkdaeMuwmyg/ 47 tajccHOya'? 74 tajccHOya'eJY 2008 tajccHOya'wkdYudk EIdif;,SOf azmfjyxm;wJh tqkdyg 26 &ufaeYxkwf owif;pm aqmif;yg;ykHpHrsKd;[m NyD;cJhwJh e0w? etz acwfwpfavQmufvkH; kdufoGif;vmwJh tawG;tac:awG jzpfygw,f/ 'Davm*spa f wG[m vlxk twGuf kd;tDaewJh avm*spfawGyg/ vufawGU jzpf&yf awG[m 'Davm*spfawGeJY jy'g;wpfvrf;? oHwpfvrf; qkdovdk uGJjym;aewmudk uav;utp odjrifEkdifwJh tajctaersK;d yg/ ,aeYumvrSm qifaoudk qdwa f &eJY zk;H wJh tajymtqkr d sK;d awG[m &yfwef;u &yfoiha f eygNy/D 'Dvkd tajctaerSefawGudk &dyfpm;rdvdkYvnf; jynfov Yl w T a f wmfva dk e&mrsK;d rSm zGp UJ nf;ykt H ajccHOya' okH;oyfa&; aumfrwD qkdwmudk zGJUpnf;vm&wm jzpfygw,f/ tck ygwD toD;oD;? t&yfbuf tzGt UJ pnf; rsm;eJY vlxktm;vkH;u 'D ]109} OD; aumfrwDxHodkY zGJUpnf;ykH tajccHOya' jyifqifa&; tBuHjyKcsufawG ay;ydkYzdkY BudK;yrf;aeMuwmjzpfNyD;? wpfzufuvnf; ]109}OD; aumfrwD&UJ ok;H oyf awG& Uc dS su[ f m b,favmuf txd eufeufi dI ;f Ii d ;f jzpfvmrvJ qkw d mudk apmihMf unfh aeMuwm jzpfw,f/

tkyfpdk;olrsm; bufuvnf; vlrsdK;BuD;0g' pGJudkifxm;jcif; r&Sdbl;qkdwmeJY vlrsdK;i,frsm;bufuvnf; usOf;ajrmif;wJh trsdK;om;a&;0g'udk z,f&Sm;r,fqdkwJh ydkif;jzwfrIawG azmfjyMu&r,fh tcsdefjzpfygw,f/ 'Dvdk tajctae? tcsuftvufawGudk zefwD;ajymif;vJEkdifNyD qdkrS
wyfrawmfom;rsm;yg tyg vTwfawmfwpf&yfvkH;u oabmaygufonfw h i dk f vk;H 0 jyifv& Ykd rSm r[kwy f gbl;/ t&ifvr l sm;u taMumufw&m;Bu;D pGm? ud, k u f sK;d pD;yGm; umuG,v f p kd w d Bf u;D pGmeJY csrw S x f m;wJh Oya'rrsK;d awGeYJ vlawGuyJ tusKd;pD;yGm;wpfcktwGuf zefwD;xm;wJh rlwpfcu k kd bk&m;a[mvdk ,lqwmrsKd; r&So d iha f wmhyg/ vuf&dS taetxm;rSm ]109}OD; aumfrwDtaeeJY us,fus,fjyefYjyefY pOf;pm;awG;ac:NyD; tcsKyftaESmif uif;uif; vkyfaqmifEkdifr,fqkd&if tcsKdUaom twm; tqD; jzpfaewJh Oya'awG jyifEkdifavmufygw,f/ 'Dae&mrSm ta&;tBu;D qk;H u wki d ;f eJY jynfe,fawGtwGuf vkyfykdifcGihfawG? b@maiG cGJa0a&;awGeJY t&if;tjrpf cGa J 0a&;awGukd tqifajyvmatmif Oya'tcsKUd jyKjyif Eki dr f ,fq& dk if jrefrmhEi dk i fa H &; tajctae[m wpfrsK;d wpfzHk ajymif;vJom G ;Eki dy f gw,f/ 62 ckEp Sw f e k ;f uvnf; a'guw f m at;armif acgif;aqmifwJh zGJUpnf;ykH tajccHOya' jyifqifa&; aumfrwDu jynfe,fawG awmif;qkdwJh tcGit fh a&; tawmfrsm;rsm;udk vdu k a f vsmay;cJw h ,fvYkd rSwo f m; &zl;ygw,f/ 'Dvy k& f yf[m a'o& tkyc f sKya f &; awG aumif;rGea f pwJh tmPmjzefc Ya JG &; jzpfpOfwpfco k m jzpfNyD; jynfaxmifpk tpd;k &twGuv f nf; Deconcentration qdkwJh 0efxkyf0efykd;awG avsmhus oGm;aprSm jzpfygw,f/ wpfNydKifeufrSmyJ wkdif;&if;om; EkdifiHa&; ygwr D sm;? vufeufui kd f tiftm;pkrsm;eJY aqG;aEG;&mrSmyg trsm;BuD; vG,fuloGm;aprSm jzpfw,f/

vTwfawmf vrf;aMumif;
vuf&Sd tajctaeawGudk Munfh&if oGm;aewJh vrf;aMumif;[m ESpa f Mumif; jzpfaewm awG& U ygw,f/ wpfvrf;uawmh tck ajymaewJh ]109} OD; aumfrwD&UJ zGp UJ nf;ykt H ajccHOya' jyifqif&ef axmufcH wifjycsuf awGudk vTwfawmfu pOf;pm;NyD; vTwfawmfwGif;rSm jyifqif&ef qk;H jzwfr,fh vrf;aMumif; jzpfw,f/ 'Denf;u vTwa f wmfrm S (wyfrawmfom;rsm;yg yg0ifNy;D ) qk;H jzwfwhJ qk;H jzwfcsu& f onfw h i dk a f tmif tajccHuswhJ yk'r f aygi;f 96 ckeJY ywfouf&if vlxkqEcH,lyGJ usif;y&OD;r,f qdkwJh yk'fr 436 ukd jzwfoef;&OD;rSm jzpfygw,f/ 'gaMumifh vTwfawmfenf;vrf;eJY jyifqifjcif;rSm yxrqkH;u yk'fr 435 eJY 436 ukd t&if jyifqifzdkY qkdwmudk vkyfEkdifzdkY vkdygw,f/ tJ'Dvdk rvkyfEkdif&if

(wpfenf;) trsK;d om; 'ki d, f mavmhqw dk myJ jzpfygw,f/ vTwfawmf&JU tajccHOya' jyifqifEkdifrIrSm tuefY towfawG &Sdaew,fvdkY ,lqwJhtwGuf trsKd;om; 'kdif,mavmhqkdwm usif;y&wmjzpfw,f/ 'DtxJrSm ta&;BuD;qkH;u wkdif;&if;om; vufeufukdifrsm;udk jrefrmEki di f& H UJ tajymif;tvJjzpfpOfrm S yg0ifvmEki da f &;yJ jzpfw,f/ 'Dvkd yg0ifvmEkdifzdkYqdk&if vTwfawmfjyify aqG;aEG;yGJrsm;om jzpf&rSm jzpfygw,f/ 'gaMumifh ajymqdkaeMuwJh trsdK;om; 'dkif,mavmh qkdwmrSm tpdk;&? wyfrawmf? vTwfawmf? twkduftcH EkdifiHa&; ygwr D sm;? wki d ;f &if;om; Eki di fa H &; ygwr D sm;? vufeufui kd f tkyfpkrsm;? t&yfbuf tzGJUtpnf;rsm;eJY ynm&Sifrsm; tm;vH;k yg0ifMu&rSm jzpfw,f/ 'Dvkd tiftm;pktm;vH;k yg0ifEkdifrSom wpfEkdifiHvHk; awGUqHk aqG;aEG;yGJBuD; (odr Yk [kw) f trsKd ;om; 'di k, f mavmh (odr Yk [kw) f 'kw, d yifvHkvdkY ac:qkdEkdifrSm jzpfygw,f/ 'DawGUqHkyGJ[m vTwfawmfxuf ydkrdk us,fjyefYwJh? tiftm;pk tm;vH;k yg0ifwhJ awGq U y kH BJG u;D jzpfwt hJ wGuf vGwfvyfa&;&NyD; umvwpfavQmufvHk; rajz&Si;f Eki dc fw hJ hJ jyemawGukd ajz&Si;f &rSm jzpfw,f/ vufeuf udi k f tkyp fr k sm;eJY jyemomru vufeuf rudi kb f e J YJ tcGifhta&;awG qHk;HI;aewJh vlrsdK;rsm;? vlenf;pkrsm; twGuy f g ajz&Si;f rIawG &&Sv d mrSm jzpfw,f/ tem*wf EkdifiH wnfaqmufyHk? tem*wf wyfrawmf zGJUpnf;yHkeJY t&yfbuf ppfbuf qufqHa&;awGudkyg yHkrSefvrf; aMumif;awGay:ukd wGe;f wifEi dk r fm S jzpfygw,f/ 'DaqG;aEG; yGBJ u;D u &&Sv d mwJh oabmwlnc D suf awG[m vTwa f wmfukd vTr;f rd;k Eki dr f ,fh wpfEkdifiHvHk;qkdif&m tjrifhqHk; oabmwlnDcsufawG jzpfr,f/ 'Dq;kH jzwfcsua f wGukd vTwa f wmfukd ay;ydkYjcif;[m vTwfawmfrSm xyfrH aqG;aEG;&ef r[kwb f J vTwa f wmfrS twnfjyK ay;&efomjzpfw,f/ 'g[m a,bk,s em;vnfxm;MuwJh trsKd ;om; 'di k, f mavmheYJ ywfouf wJh vkyfief;pOf jzpfygw,f/

wpfu jyefpa&;
'Dvkd trsKd ;om;tqifh aqG;aEG;yGr J sm;[m tcse d& fn S Mf um wwfwJh oabm&Sdygw,f/ udk,fvdkcsifwm tm;vHk; &r,fvY k drSe;f xm;&if tqifajyrSm r[kwy f gb;l / tpd;k &buf uvnf; 63 ckEp Sa f vmuf umvwke;f ueJr Y wl Nir d ;f csr;f a&; vdv k m;rIukd xkwa f zmfjyoaewJt h cse d ?f wki d ;f &if;om; rsm;bufuvnf; vufeufui kd w f e hJ nf;eJY tajz rxGuf Eki db f ;l vdYk oabmayguv f mwJt h cse d ?f jynfow l pf&yfv;kH uvnf; jynfwi G ;f Nir d ;f csr;f a&;udk vdv k m;awmifw h aecse d ?f umh'r Du d k a&pD tiftm;pkrsm;uvnf; jrefrmh tajymif;tvJ udk tm;ay;axmufcH aecse dr f sKd ;rSm tm;vH;k u oabmxm; Bu;D Bu;D eJY 0di k ;f 0ef; BuKd ;yrf;vdu k Mf uzdYk vky d gw,f/ jrefrmawG [m &uf'u D ,f tpGo J efw,fqw k d h J t,ltqrsm;? aqG;aEG; ndE i Id ;f jcif; ('di k, f mavmh) rsm;eJY r,Ofyg;bl;qdw k hJ tjrifrsm; udk acszsujf yzdYk tm;vH;k twGuf tcGit hf vrf;aumif;yJ jzpfygw,f/ tkyfpdk;olrsm; bufuvnf; vlrsdK;BuD;0g' pGu J i kd x f m;jcif; r&Sb d ;l qkw d meJY vlrsKd ;i,frsm;bufuvnf; usOf;ajrmif;wJh trsdK;om;a&;0g'udk z,f&Sm;r,fqdkwJh ydkif;jzwfrIawG azmfjyMu&r,fh tcsdefjzpfygw,f/ 'Dvdk tajctae? tcsut f vufawGukd zefw;D ajymif;vJEi dk Nf yD qdkrS ESpfaygif; 60 ausmf MumcJhwJh ]cs} orkdif;udk tqHk;owfNyD; wpfuae jyefpMu&rSm jzpfygw,f/

typf&yfa&;eJY rlabmif ndEdIif;a&;


'DtqifhawGudk oGm;zkdY&m yxrqHk; vdt k yfwmu typftcwf &yfpa J &; jzpfw,f/ tck KIO XmecsKyf vdi kZ fm rSm awGUqHkMur,fh vufeufudkif tkyfpkrsm;&JU xdyfoD; aqG;aEG;yGJ[m wpfEkdifiHvHk; typf&yfa&; twGuf

'kdif,mavmh vrf;aMumif;
tck ajym&if; a&mufvmwmuawmh 'kwd, vrf;aMumif;ygy/J orwOD;ode;f pdef rdec Yf e G ;f yg tok;H tEIe;f t& wpfEi dk i fv H ;Hk yg0ifwhJ Eki di fa H &; awGq U a Hk qG;aEG;yGBJ u;D

36

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

a&S&Snf wnfwHhaom Nidrf;csrf;a&; jzpfay:vmap&ef wyfrawmfudk acwfrD umuG,fa&; wyfrawmf tjzpf ajymif;vJ&ef vdktyf
&efukef? Ekd0ifbm 3 a&&Snf wnfwHhaom Nidrf;csrf;a&; jzpfay:vmEkdif&efrSm ppfwyf oabmxm;udk jyKjyifajymif;vJro S m jzpfay: Ekdifrnf? wyfrawmfudk enf;ynmuRr;f usir f jI zifh vkya f qmif onfh acwfrD umuG,fa&; wyfrawmf (Professional Army) wpf&yftjzpfoYkd toGia f jymif;vJrS omvQif jzpfay: Eki dr f nf jzpfaMumif; jrefrmh Nir d ;f csr;f a&; apmifMh unfa h &; tzG?UJ Eki di fw H um jrefrmhowif;tzGr UJ S ]Nidrf;csrf;a&;ESifY y#dyu ppfyGJrsm; qdi k& f m jrefrmh pD;yGm;a&; tajctae} acgi;f pOfjzifh xkwjf yefaom tpD&if cHpmwGif xnfhoGif; azmfjyoGm;cJh aMumif; od&onf/ tqdy k g tpD&ifcp H mwGif y#dyu rsm; jzpfyGm;&onfh a&aomufjrpf taMumif;t&if;rsm;udk pl;prf;xm;Ny;D pD;yGm;a&; rrQwrI 6 ckrS ae y#dyu rsm; jzpfym G ;ap&ef wGe;f yda Yk eaMumif; azmfjyxm;onf/ pD;yGm;a&;rrQwrI 6 ckrm S pD;yGm;a&; pDru H e d ;f rsm;aMumifh ppfwyftiftm; wd;k csc UJ sxm;vmjcif;? obm0 o,HZmwrsm; tay: xde;f csKyc fi G hf tmPm r&Sjd cif;? ajr,m odrf;ydkufrIrsm;? pD;yGm;a&; pDrHudef; Bu;D rsm;\ obm0 ywf0ef;usiE fi S hf vlra I &;tay: xdcu kd f oufa&mufrI rsm;? wdkif;&if;om; a'orsm;wGif qif;&J rGJawrIESifY zGHU NzdK;wdk;wufrI aemufus usef&pfjcif;wdkYyif jzpf aMumif; azmfjyxm;onf/ xdkYjyif jrefrmh pD;yGm;a&;wGif obm0 o,HZmwrsm; tay: tvGet f MuL; rSDcdkrI? tBuD;tus,f vGJrSm;aom pDrc H efc Yr JG ?I yGiv Yf if;jrifomrI r&Sjd cif; wdkYaMumifh edkifiH\ Opm"e<u,f0 rIrsm;onf EkdifiHa&; tmPmudk csKyfudkifxm;onfh ppfwyfESifh olwdkYESifh eD;pyfol ckdeD vlenf;pk

a&ykduf pufHkrS tvkyform; or* Ou|ESifh twGif;a&;rSL; ESpfOD;tm; w&m;pGJqkdrnf


&efukef? Ekd0ifbm 3 vIdifom,mNrdKUe,f? pufrIZkef 2 &Sd bkp d ef;yku d p f ufw kH i G f pufkH refae*sm u pufHk tvkyform;ESpfOD;ukd if;wd\ Yk vkyi f ef;cGir f S xkwv f y ko f nfh a&yku d r f sm; t&nftaoG;rrD ysup f ;D qHk;IH;rIjzifh w&m;pGJqkdrnf[k od&onf/ ,if; udpE i S hf ywfoufNy;D tvkyform; udkaZaZatmifESifh uka d usma f Z,swt Ydk m; atmufwb dk m 31 &ufaeYwi G f vIi d o f m,mNrdKe U ,f tkyfcsKyfa&;rSL;Hk; NrdKUe,f wm0ef &Sdolrsm;rS ac:,l ppfaq;cJhonf/ a&yku d f 4345 vH;k \ wefz;dk aiG ode;f 400 cefu Y dk avsma f Mu;ay;&ef? avsmfaMu; ray;ygu tvkyfrS Ekwx f u G a f y;&ef? tvkyr f S Ekwx f u G f ray;ygu w&m;pGJqkdcH&rnf[k refae*smu ajymqka d Mumif;? if;\ wkdifMum;rIaMumifh vIdifom,m NrKd e U ,f;kH wGif vma&muf tppfaq; cH&jcif; jzpfaMumif; uka d usmfaZ,s u jynfolUacwfokdY ajymonf/ qufvufNy;D w&m;pGq J c dk & H rnfh if;wdkY ESpfOD;onf ,if;pufHkrS tvkyform; or*\ Ou|ESifh twGi;f a&;rSL;rsm;jzpfaMumif; ajym onf/ xkdYjyif ]'Dudp rjzpfcifu uRefawmfwdkY tvkyform;awG vkyfcvpm wkd;ay;zkdY qEjy awmif;qdc k MhJ uw,f? awmif;qkc dw hJ hJ twki d ;f r&cJb h ;l ? wcsKUd tcsua f wGudk ndEIdif;cJhMuw,f? uRefawmfwdkY qEjywJo h a l wG tcse d Mf umvmawmh pm;0wfaea&; rajyvnfvkdY qEjywmukd MumMumawmifr h cHEi dk f bl;? tvkyfHkxJ jyef0ifNyD; tvkyf qif;cJhMu&w,f? 'gukdvnf; tNidK; taw; xm;w,fvkdY xifygw,f} [k ajymonf/ xkwv f y ko f nhf yku d t f vH;k aygi;f 10000 ausmw f i G f 6000 ausmt f m; aps;uGufwGif a&mif;cscJhNyD; jzpf aMumif; usefykduftvHk; 4345 vHk; twGuf avsmfaMu; awmif;jcif; jzpfaMumif;? if;yku d r f sm;onf yku d f wpfcv k ;kH ysup f ;D oGm;jcif; r[kwb f J xdy0 f 3 vufrcefo Y m usO;f aejcif; jzpf aMumif;? ykdufrsm; ,if;okdY jzpf&jcif;rSm pufr kH S pufypn;f rsm;\ cRwf,Gif;rIaMumihf jzpfaMumif;? pufHkrS csay;onhf rkdypnf;rsm; twkdif;om vkyfaqmif&wm jzpfaMumif;? vQyfppfrD; twuf tusaMumifv h nf; jzpfEi dk a f Mumif;? if;wdkY\ tjypf r[kwfaMumif;udk ausma f Z,su &Si;f vif;ajymqko d nf/ jrefrmEki di f H tvkyo f rm; or* tzGJUcsKyf (FTUM ) rS a':pkrmu ]bkdpef;ykduf pufHk twGif;rSm tvkyf&Sif zGJUxm;wJh tvkyform; or* tzGJU&,f? tvkyform; ppfppfawG zGJUxm;wJh tvkyform; or*qkdNyD; ESpfzGJU &Sdw,f? tck w&m;pGJqkd cH&wmu tvkyform; awG pkzGJUxm;wJh or*&JU Ou|eJY twGif;a&;rSL; jzpfw,f? pufHk wm0ef&SdolawGu olwkdYESpfOD;ukd w&m;raMumif;eJY w&m;pGJqkdr,f qkdawmh NrdKUe,f tvkyform; zsea f jza&;tzGu UJ ajz&Si;f ray;Eki dw f hJ tajctaerSm &Sdwmaygh? 'gayrJh tvkyo f rm;or*udk NzKd cw JG hJ yHp ku H dk ppfaq; ar;jref;rIawmh &Sdw,f? ajz&Sif;ay;ygw,f? 'Dvkyf&yfu pufHk twGif;rSm tvkyform; or*awGukd cGJjcm; qufqHw,f? zdESdyf csKyfcs,fw,f qkdwmudk odomapygw,f? w&m;pGJqkdcH& olawG yg0ifwJh or* tzGJUu jrefrmEkdifiH tvkyform; or* tzGc UJ sKye f YJ yl;aygi;f xm;wJh tzGUJ jzpfyg w,f? w&m;pGq J r dk u I dk BuBhH uc Hh H ulnD ajz&Sif;ay;oGm;r,f? tvkyform; awG rrSm;bl; qkdwmukd taxmuf txm;eJw Y uG ajz&Si;f oGm;rSm jzpfyg w,f}[k ajymonf/ ,if;udpE i S hf pyfvsO;f Ny;D pufkH \ ukd,fpm;vS,ftm; ar;jref;cGifh r&cJa h omfvnf; vIi do f m,mNrKd e U ,f tvkyfkH ppfaq;a&;rSL; OD;atmif ausmr f if;u Ek0 d ifbm 5 &ufaeYwi Gf xyfrH ppfaq; ar;jref;rnf jzpf aMumif; jynfoa Ul cwfoYdk ajymonf/ ausmfausmfOD;

wdw Yk i Go f m pkNyKH aeaponf[k azmfjy xm;onf/ xda Yk Mumifh jrefrm ppfwyf onf pD;yGm;a&;wGif ta&;ygonfh yg0if vIyf&Sm;olwpfOD; jzpfaeNyD;? obm0 o,HZmwrsm;udk tpdk;& r[kwfonfh vufeufudkif tzGJU tpnf;rsm;xH a&muf&r dS oGm;&av atmif umuG,v f o dk nfh pdw" f mwf &SdaeaMumif;? wpfcsdefwnf;rSmyif obm0 o,HZmw trsm;pkonf vnf; wdkif;&if;om; tkyfpkrsm; xdef;csKyf&m a'orsm;wGif &Sdae aMumif;? odkYtwGufaMumifh tpdk;& taejzifh wl;azmf xkwfvkyfa&; ae&mrsm;udk yd k umuG,r fa I y;&ef zdtm;rsm; jzpfay:vmapaMumif;? vufeufui kd t f y kp fr k sm;ESihf omru jynfor l sm;ESiy hf g y#dyuEi S hf wif;rmrI rsm; ydk jzpfay:vmapaMumif; azmfjyxm;onf/ atmufwb k d mvtwGi;f ucsif jynfe,f vdi kZ f mwGif wki d ;f &if;om; vufeufudkif tzGJUtpnf;rsm;rS nDvmcHwpf&yf jyKvkyfaeNyD; xdkv twGi;f rSmyif tpd;k &ESiYf vufeufui kd f wyfzGJUrsm;tMum; vufeufudkif wdu k c fu kd r fa I ygi;f 22 Bur d f jzpfym G ;cJh aMumif; Myanmar Peace Mointor

uvnf; okawoejyKvy k f azmfjyrI rsm; &Sc do hJ nf/ xdjYk yif ucsif Nir d ;f csr;f a&;uGe& f ufrS jyKvy ka f om owif;pm &Si;f vif;yGw J i Gv f nf; tpd;k &ppfwyf ESifh autdkifat jzpfyGm;aeaom wdkufyGJ trsm;pkrSm wkwfEkdifiHrS &if;ESD;jrKyfESHonfh ae&mrsm;wGif jzpfym G ;aejcif; jzpfonf[k xkwa f zmf ajymqdkrIrsm;vnf; &SdaecJhonf/ a':atmifqef;pkMunfrv S nf; aemuf qH;k tBur d f oGm;a&mufca hJ om Oa&my c&D;pOf twGi;f NAw d e dE fi dk i f H Sandhurt awmf0if ppfwuov kd w f i G f atmuf wdkbmv 26 &ufaeYu ajymMum; oGm;aom rdec Yf e G ;f wGif rdro d nf vlxk av;pm;MunfnKd aom ppfwyfwpfck udk rnfuo hJ Ykd wnfaqmufonf qdk onfh tcsuu f kd vma&muf avhvm jcif;jzpfaMumif;? jrefrmh wyfrawmfukd jynfor l sm; av;pm; MunfnKd aom wyfrawmf wpfck jzpfapvda k Mumif; ajymMum;oGm;NyD; ppfwyfqdkvQif rnfuo hJ a Ykd om ppfwyfjzpf&rnfukd NAdwdefppfwyf taejzifh tultnD ay;EkdifaMumif;vnf; xnfhoGif; ajymMum;oGm;cJhonf/ EkdifiHwum jrefrmhowif; (BNI) tzGJUudk 2003 ckESpfwGif

pwif zGp UJ nf;cJNh y;D vuf&w dS i G f rD', D m tzGJUtpnf;aygif; 12 zGJU yg0ifaom rD'D,m uGef&uf wpfcktjzpf csdwfquf vkyfaqmifaeaMumif; od&onf/ ,ck azmfjyxm;aom tpD&if cHpmwGif vuf&dS aqmif&u G a f eaom jyKjyif ajymif;vJa&; vkyfief;pOf rsm;ESifh Nidrf;csrf;a&; oabmwlnD csufrsm;udk t[eft Y wm; jzpfae& onfh taMumif;rSm ppfwyfu ol\ trdep Yf ;D qif;rI twdi k ;f om oGm;ae jcif;? if;u pD;yGm;a&;ESifh tpdk;&\ tkyfcsKyfa&; ,&m;udk xdef;csKyf xm;Ekdifonfh tmPm &Sdaejcif;wdkY aMumifjh zpfonf[k xnfo h i G ;f azmfjy xm;NyD; a&&Snf wnfwHhaom Nidrf;csrf;a&; jzpfay:Ekdif&ef? trSef wu,f tajymif;tvJrsm; jzpfay: vm&efrm S ppfwyfukd jyKjyifajymif;vJ rS? wyfrawmfudk enf;ynm uRrf;usifrIjzifh vkyfaqmifonfh acwfrD umuG,fa&; wyfrawmf ( Professional Army ) tjzpf odkY toGif;ajymif;rSom jzpfay:Ekdif rnf[k xnfo h i G ;f azmfjyxm;onf/

pdk;xG#f

pD;yGm;a&; vkyf&ef taumif;qkH; pm&if;wGif jrefrmEkdifiH atmufqkH;wGif yg0if


&efukef? Ekd0ifbm 1 pD;yGm;a&;vkyfief; aqmif&Guf&ef taumif;qk;H Eki di f H 189 Eki di f H &So d nfh teuf jrefrmEkdifiHonf 182wGif wnf&SdaMumif; atmufwkdbm 29 &ufu umhbPf\ xkwjf yefcsur fS od&onf/ umhay:wGif pifumyl Eki di fo H nf a'ocH pD;yGm;a&; vkyi f ef; &Sir f sm;twGuf vkyi f ef; aqmif&u G f &ef taumif;qk;H pnf;rsO;f Oya'rsm; jy|mef;xm;onfh EkdifiH tjzpf qufvuf &yfwnfvsuf &Sdonf/ umhbPfu jrefrmEki di fp H ;D yGm;a&; jyKjyifajymif;vJrI vrf;aMumif;ay: a&mufaeaMumif;ukd ]jrefrmEki di f[ H m tckqkd&if tJ'Dvkd ajymif;vJrIawG jzpfay:vmatmif BuKd ;yrf;aqmif&u G f aewJh vrf;aMumif;ay: a&mufae ygw,f? pD;yGm;a&; vkyfief;awG pwifzkdY csJUxGifEkdifzkdY tcuftcJ jzpfae&wJh pnf;rsOf; Oya'awGukd z,f&Sm;ay;jcif;jzifh tpkd;& taeeJY pD;yGm;a&; vkyi f ef;awG atmifjrifpm G rpwm csm;vf&SEkduf'gu qkdonf/ umhbPf (World Bank ) ESifh tjynfjynfqi dk & f m b@ma&; aumfydk a&;&Sif; (IFC) wkdY yl;wGJ jyKpkonhf Doing Business tpDt&ifcHpm onf Eki di fr H sm;\ pD;yGm;a&; vkyi f ef; rsm; vkyi f ef;pOf tptqk;H ukd avhvm xm;aMumif;ESihf pD;yGm;a&; vkyi f ef; rsm; pwifjcif;? vkyfief;vnfywf aqmif&u G jf cif;? e,fpyfjzwfausmu f m ukefoG,fjcif;? tcGef ay;aqmif jcif;ESihf a<u;NrD jyemukd ajz&Si;f jcif;wkYd jzpfonf/ ,ckEp S\ f Doing Business tpDt&ifcHpmonf 11 Bur da f jrmuf wnf;jzwf xkwa f 0jcif; jzpfNyD; EkdifiHaygif; 189 EdkifiHudk avhvmxm;onf/ umhbPfonf zGUH NzK;d qJ Eki di fr H sm;wGif qif;&JEr G ;f yg;rI wkdufzsufa&;ESifh vlaerIb0rsm; wkd;wufap&ef oufqkdif&mu@ tvkduf BuKd;yrf; aqmif&Gufvsuf &Sa d Mumif; xkwjf yefcsur f S od&onf/ vJhvJh

aqmif&u G z f dk h vG,u f l tqifajywJh tajctaersKd; ay:aygufvmzkdY tm;ay; aqmif&Gufaew,f} [k umhbPf\ jrefrmEkdifiHqkdif&m Xmae ukd,fpm;vS,f rpwm cefoef&Sefumu ajymonf/ jrefrmEki di f H pD;yGm;a&; vkyi f ef; rsm; aqmif&u G o f nft h cg pnf;rsO;f Oya'awGESifh tef;udef;rsm;ukd yxrOD;qk;H tBur d f avhvmEki d jf cif;u

jrefrmh pD;yGm;a&; u@ twGuf BuD;rm;onfh ajcvSrf;wpfck jzpf aMumif; Doing Business tpD t&ifcp H mrSm jrefrmEki di f H pwif yg0if vmEki do f nft h wGuf if;wk& Yd UJ jyKjyif ajymif;vJa&; vkyfief;pOf&JU tusKd; &v'fawGudk wki d ;f wm tuJjzwfEi dk f rSm jzpfaMumif;ukd tjynfjynfqi dk & fm b@ma&; aumfya dk &;&Si;f \ jrefrm EkdifiHqkdif&m Xmaeukd,fpm;vS,f

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

37

qif;&JrI avQmhcsa&;twGuf aomhcsuf SME vkyfief;rsm;


&efukef ? Edkif0ifbm 3 pGefYOD;wDxGif vkyfief;&Sifrsm;ESifh (SME) rsm;onf umvHk;qdkif&m pD;yGm;a&; vIyf&Sm;rIrsm;\ ausmdk; r@dKifjzpfNyD; (SME) rsm; a&&Snf wnfwa hH p&ef aqmif&u G E f i kd r fo S m tm;vH;k yg0ifonfh pD;yGm;a&; zGUH NzdK; wd;k wufrI trsK;d tpm;udk &&Sa d prnf jzpfaMumif; 'kwd, orw OD;PfxGef;u ajymonf/ Edk0ifbmv 1 &ufaeY eHeuf 9 em&Du aejynfawmfwGif jyKvkyf aom tao;pm; tvwfpm; pD;yGm; a&; vkyi f ef;rsm; zGUH NzKd ; wd;k wufa&; vkyi f ef; aumfrwD tpnf;t0;wGif tao;pm; tvwfpm; pD;yGm;a&; vkyfief;rsm; zGHU NzdK; wdk;wufa&; vkyfief; aumfrwD Ou|? 'kwd, orw OD;PfxGef;u ,if;odkY ajymMum;cJhjcif; jzpfonf/ qko d nf/ b@ma&; aiGaMu; t&if; tESD; vG,fuloufompGm &&Sda&; twGuf tao;pm; aiGacs;vkyi f ef;? acs;aiG tmrcH aumfydka&;&Sif;rsm; xlaxmifjcif;? iSm;0,f pepfrsm; pDrHay;jcif;? ESpfqifh aiGacs;pepf? ukefoG,frI acs;aiG? jynfyydkYukef acs;aiGrsm; &&Sa d tmif pDra H y;jcif;ESihf a&Gv U sm; bPfpepf xlaxmifjcif;rsm; pOf;pm; vkyfaqmifay;&efvnf; 'kwd, orwu ajymMum;onf/ tqdkyg vkyfief;aumfrwD tpnf;ta0;yJo G Ykd 'kw, d orwESihf twl jynfaxmifpk 0efBuD;rsm; jzpfMuaom OD;armifjrif?h OD;0if;jrif?h OD;0if;&Se d ?f a'guw f mudu k O kd ;D ? 'kw, d 0efBuD;rsm;ESifh Xmeqdkif&m wm0ef &So d r l sm; wufa&mufca hJ Mumif; od& onf/ ik0g

ucsifjynfe,f 'Drkdua&pD ygwD xlaxmifcGifh us


jynfaxmifpk a&G;aumufyGJ aumfr&Siu f ae ygwD xlaxmifci G hf avQmufxm;wJh ygwDawGudk tck &ufyi kd ;f twGi;f cGijhf yKcsuf qufwu dk f csay;ae&mrSm vGec fw hJ hJ Mo*kwv f u avQmufxm;wJh ucsifjynfe,f 'Drkdua&pD ygwD (autufpf'DyD) udv k nf; atmufwb kd m 30 &ufaeY aeYpGJeJY cGifhjyKvdkufygw,f/ ygwD xlaxmifcGifhjyKaMumif; aejynfawmfuae w,fvDzkef;eJY zufpfeJYyg taMumif;Mum;vmwJh twGuf 1 v twGif; ygwDrSwfyHk wifa&; 3 v twGi;f ygw0 D if 500 pkaqmif;a&;udk OD;pm;ay; aqmif&u G f oGm;r,fvYkd ygwO D u| OD;remrfw;l *sm u ajymygw,f/ ]ygwD Ou|? 'kOu| OD;aqmif NyD;awmh aejynfawmfudk oGm;NyD; ygwD tvH? ygwD trSwfwHqdyf oGm;wifjy&r,f? rl0g'? vkyi f ef;pOf awGuv kd nf; wifjy&r,f? H;k vdyp fm tygt0if wifjy&r,f? tJ'gawGukd OD;pm;ay; vkyfaqmif&r,f} ygwD xlaxmifvdkol yk*dKvf 17 OD;xJrSmawmh 0g&ifhEdi k fiHa&; orm;? trsdK;orD;eJY rsdK;qufopf vli,fawGyg bufpHkyg0ifw,fvdkY qdkygw,f/ ygwD tvHrSm ucsif jynfe,f udk,fpm;jyK tpdrf;a&mif aemufcu H tv,frm S ygwu D , kd p f m; jyK Mu,fjzLyGiy hf e kH YJ ygwD oauFwudk awmh ucsi f ;kd &m oauFw iSur f if;yHk udk a&G;cs,x f m;w,fvYkd qdy k gw,f/ olwy Ydk gw[ D m ucsijf ynfe,feYJ ucsifvlxkudk tajcjyKrSm jzpfNyD; ucsifjynfe,fxJrSm&SdwJh wkdif;&if; om; vlrsdK;wkdif;? bmom0ifwkdif;&JU tusKd ; pD;yGm;udk a&S;I aqmif&u G r f ,f vdkY OD;remrfwl;*smu ajymygw,f/ ]&nf&G,fcsufu rdrda'o tusdK; jynfe,f tusdK;twGuf tvkyform; jyemrsm;ukd ajz&Sif;onfh tcgwGif tvkyf&Sif rsm;u zsea f jza&; tzGE UJ i S hf yl;aygi;f Ny;D aqmif&GufaomaMumifh tvkyf orm;&JU awmif;qkdcsufrsm; t&m rxifcJhaMumif; od&onf/ tu,f EkdifiHjcm;u vma&muf &if;ESD;jrKyfESHonfhtcg wm0efcHEkdifaom &ifESD;jrKyfESHrlrsm; ukd vufcHapcsifaMumif; ukd&efEkdif axG;u ajymMum;onf/ Eki di f jH cm; &if;ES;D jrK yE fr HS I 0ifvm onfhtcg jzpfay:Ekdifonhf tcuf tcJrsm;tay: ukd&efEkdifaxG;u ]Oa&my or*eJY tar&duef yg0if vmrIeYJ qufpyfNy;D txnfcsKyp f ufHk b,f tajctaexd ajymif;vJ Ekdifw,f? &if;ESD;jrKyfESHrI topft& b,favmufxd wkd;wufvm Ekdifw,f? b,favmuf jzpfvmEkdif w,f? aemuf tvkyftukdif tcGiht f vrf; b,favmufxd wk;d wufvmEdi kr f vJ? wk;d wufvmvkYd &if;ES;D jrK yE fr HS I 0ifvm&if pdea f c:r,fh jyemu ,Ofaus;rIawG? "avh vkyfaqmifoGm;r,f? jynfolvlxk tusKd ;pD;yGm;twGuf a&S;Ir,f? jynf axmifpk rNyKd ua JG &;eJY wki d ;f &if;om; pnf;vH;k nDw G fa&;udv k nf; tm; ay; aqmif&GufoGm;r,f? rl;,pf aq;0g;ESr de f if;a&;? ynma&;? use;f rm a&; jri w hf ifa&;eJY w&m;Oya' pd;k rk;d a&;udkvnf; vkyfaqmifoGm;r,f} vuf&Sd ucsifjynfe,frSm wkdufyGJawGvnf; jzpfyGm;aewJh twGuf ucsir f sKd ;EG,p fa k &m tjcm; wki d ;f &if;om; rsKd ;EG,p fa k wGyg wku d y f JG tusdK;quf 'kuawG cHae&NyD; jrefrmjynf Nidrf;csrf;a&; &oGm;&if 'DjyemawG avsmo h m G ;rSm jzpfovdk olwkdY ygwDuvnf; wkdif;&if;om; vlrsdK;wkdY tcGifhta&; udpawGyg aqmif&GufoGm;r,fvdkY qdkygw,f/ ESdyfpufnOf;yef;wm? tcGifh ta&; csdK;azmufcH&wmawG &Sd&if wkdifMum; EkdifNyD; oufqkdif&m tzGt UJ pnf;awGeYJ ndE i Id ;f aqmif&u G f ay;r,fvdkY OD;remrfwl;*smu ajym ygw,f/ OD;remrfw;l *sm[m vGec fw hJ hJ 2009 ckESpfu ucsifjynfe,f wdk;wufa&;ygwD (autufpf'DyD) udk xlaxmifcNhJ y;D 2010 a&G;aumuf yGJ0ifzdkY aumfr&SifqD rSwfyHkwifcJh ayr,fh oleJY tzGJU0if wcsdKU[m autdi kt f u kd ae Ekwx f u G v f mwm vdkYqdkNyD; rSwfyHkwifcGifh r&cJhygbl;/ 'gayrJh 2012 Mum;jzwf a&G;aumufyJG rSmawmh wpfoD;yk*v vTwfawmf trwftaeeJY rdk;aumif;NrdKUe,f rJ qEe,fajrrSm 0ifa&muf ,SONf yKd iz f Ykd BudK;yrf;cJhayr,fh tJ'D a'orSm e,fajr vHNk cHKa&; taetxm;t& a&G;aumufyGJ rvkyfjzpfcJhygbl;/ 'D 2013 ckESpfrSmawmh ucsif jynfe,f 'Drkdua&pD ygwD qkdwJh trnfeJY ygwD jyefvnf xlaxmif cJhwmvnf; jzpfygw,f/ DVB awG rwlbl;? uRrf;usifwJh twwfynm vkHavmufatmif r&Sdao;bl;? uRrf;usifwJh EkdifiHjcm; om;eJY ruRrf;usifwJh Armb,fvkd o[Zmw jzpfatmif vkyr f vJ} [k ajymonf/ ukdcspfOD;armif (vkyfom;eJY vkyfief;cGifa&;&m twkdifyifcH pifwm&JU qufoG,fa&; wm0efcH) u ]acwfopf uRefoayguf} tpDt&ifcHpm xkwfa0&jcif;onf topfay:vmonfh pufkHrsm;ukd rSDckd aexkdifMuaom tvkyform; rsm;twGuf pdefac:rI topfawG wk;d yGm;vmEki da f Mumif;? &if;ES;D jrK yE fr HS I rsm;vmvQif tvkyo f rm; jyem rsm;u ykdqkd;Ekdifonfh twGuf tvkyform; tcGifhta&;awGukd rD;armif;xd;k jriw hf ifay;&ef vkt d yf ygaMumif; xkdYaMumifh if;ta&; udprsm;ukd trsm;jynfol tmkH pkdufvmatmif &nf&G,fjcif;jzpf aMumif; od&onf/

tm;vHk; yg0ifNyD; vltrsm;pk Bu;D xH ta&mufom G ;Edi ko f nfh pD;yGm; a&; zGHU NzdK;wdk;wufrIonf qif;&JrI avQmhcsa&;twGuf aomhcsuf jzpf onf/ jrefrmEdi ki f\ H SME vkyi f ef; rsm;onf tdrfeD;csif; tmqD,H EdkifiHrsm;ESifh EdIif;,SOfygu ta& twGuf tvGee f nf;yg;Ny;D aps;uGuf ,SOfNydKifEdkifrI edrfhus ae&jcif;rSm jrefrmEdi ki f\ H SME vkyi f ef;qdi k& fm Oya'a&;&m yHhydk; ulnDrIrsm;

tm;enf;cJhjcif;aMumifh[k if;u qufvuf ajymMum;cJhonf/ xdkYjyif SME rsm; twGuf vG,fuloufomaprnfh pufHk wdu k c f ef;pepfrsm; xlaxmifEi kd a f &; ulnDay;&ef vdktyfNyD;? jynfwGif; jynfy 0,fvdktm;rsm;onfh ukef ypnf;rsm;\ xkwfvkyf a&mif;csrI uGif;qufBuD; wpfckvHk; vTrf;NcHK rdEdkifonfh (Cluster Industries) rsm; xlaxmifay;&ef vdt k yfonf[k

'Drkdua&pD EkdifiHrSm vli,frsm; ta&;BuD; u@wGif yg0if&efvkdtyf[k vTwfawmf ukd,fpm;vS,f qkd


zkd&rff usif;y&jcif;rSm vli,f tcGifhta&;? vli,ftoHwkdYukd wpfae&mwnf;wGif pkpnf; azmf xkwv f map&ef? vli,f tcsi;f csi;f uGe& f uf csw d q f ufNy;D awGU BuK& H onfh tcuftcJrsm;ukd tBuKH jyK aqG;aEG; oGm;&efEi S hf vli,fvx l k tzGt UJ pnf; ykr d dk tm;aumif;vmap&efEi S hf jrefrm EkdifiHvkH;qkdif&m vli,f awGUqkHyGJukd wufa&mufEi dk r f nfh vli,f uk, d p f m; vS,frsm; a&G;cs,foGm;rnf jzpf aMumif; zk& d rfrS tpDtpOf a&;qGo J l rarausmfausmfu &Sif;jyonf/ vli,fawGq U y Hk JG zk& d rf usi;f yjcif; ukd BuKq d a dk Mumif; a':cif0i dk ;f Munfu ]vli,fawG twGufvnf; Oya' a&;qGJaeygw,f? vli,fawGudk EkdifiHawmfuvnf; BudKqkdw,f? orwBuD;uvnf; BudKqkdw,f? oufqkdif&m tzGJUtpnf;awGu vnf; vli,fawGeJY o[Zmw jzpfr,fh Oya'awG a&;qGJaew,f? vli,fawG taeeJY tckvr dk sK;d pdwy fg vufygeYJ tm;oGec fe Gp fu dk f pepfwus zGp UJ nf;wmawG& U wJt h wGuf 0rf;vnf; omw,f} [k ajymonf/ zkd&rf aqG;aEG;yGJukd Ekd0ifbm 23 &ufwGif atmifajrbkHom &Sr;f ausmif;wku d f vli,frsm;&JU ynm a&;? tvkyftukdif? rl;,pf aq;0g;? owif;ESifh enf;ynm? usm; r wef;wlnDrQa&;? obm0 ywf0ef; usif xdef;odrf;a&;? ,Ofaus;rI? tEkynm? uk, d & f nf uk, d a f oG; jri hf wifjcif;? ukd,fykdif &yfwnfEkdifpGrf; ponfh u@wpfcjk zifh aqG;aEG;rnf [k zkd&rf\a'ocH csdwfqufa&; tzGr UJ S wm0ef&o dS l roOm&Te;f vJ& h nf u ajymonf/ vli,frsm; yg0if vkyf aqmifEkdifonfh tcGifhtvrf; &Sd aMumif; odapcsifonfh twGuf wuf<uaomvli,frsm; bmoma&;? vlrIa&; rcGJjcm;bJ tm;vkH; yg0if EkdifaMumif; od&onf/ vJhvJh

&efukef ? atmufwkdbm 3 vli,frsm; rdrd yki dq f i dk a f om t&nf tcsi;f rsm;ukd oifa h wmfonfh ae&m wGif tokH;cswwf&ef vkdaMumif;? tem*wf\ t&Sifocif jzpffvm Ekdifaom vli,frsm;ukd yHhykd;ay;&ef vka d Mumif;ESihf ppfre Sa f om 'Dru dk a&pD Eki di fw H i G f tvGet f a&;ygonfh u@ rsm;wGif yg0ifaqmif&u G & f ef vkt d yf aMumif;ukd &efukefwkdif;a'oBuD; vTwa f wmf uk, d p f m;vS,f a':cif0i dk ;f Munfu atmufwkdbm 2 &ufaeY wGif jyKvy ka f om &efue kw f i dk ;f a'o

BuD; vli,fawGUqkHyGJ zkd&rf ajym onf/ jrefrmEkdifiHwGif vlO;D a& wk;d wufEe I ;f rsm;vmouJo h Ydk acwf ynmwwf vli,frsm;vnf; trsm; tjym; &Sa d omfvnf; if;wdYk b0ukd tmrcHcsuf ay;Eki dr f nfh tvkyt f uki df rsm;ukd zefw;D ray;Eki da f om tcsdef umvrSm ,ck vli,fzkd&rfu jyemukd wpfpdwfwpfykdif; taxmuftul ay;Eki do f nfh twGuf 0rf;ajrmufpGm BuKdqkdaMumif;ukd a':cif0kdif;Munfu ajymonf/

acwfopf uRefoayguf tpD&ifcHpmESifh tvkyform; jyem


&efukef ? atmufwkdbm 31 pufkHrsm;wGif tvkyf vkyfukdif aeaom tvkyform;rsm;onf tvkyc f se d f Mumjrifjh cif;? vkyc f vpm enf;yg;jcif;? tcsdey fa dk Mu; jyem ESifh abmufql;ay;onfhpepf rrSefuefjcif; ponfh tcuftcJ rsm;ay: rlwnfNyD; tvky& f i Sr f sm;u tvkyo f rm;rsm;udk rw&m; zdEy dS r f ?I acgi;f ykjH zwfrr I sm;aMumifh oydwp f cef; rsm; rMumcP ay:ayguf&jcif; jzpfaMumif; 88 rsK;d qufausmif;om; OD;uku d Bdk u;D u 2012 arvESihf ZGev f twGif; oydwf 37 ckukd ulnD aqmif&Gufay;cJhaMumif; xkdYjyif Eki di f jH cm; &ifE;DS jrK yE fr HS r I sm; 0ifa&muf vmonft h cg tvkyo f rm; jyem rsm; vmEkdifovkd tvkyf&Sifrsm;\ tusifhysufrI jcpm;rIonfvnf; ykdqkd;EkdifaMumif; ukd&efEkdifaxG; (vkyfom;eJY vkyfief;cGifa&;&m twki dy f ifcp H ifwm 2 &JU qufo, G a f &; wm0efcH) u atmufwkdbm 29 &uf u awmf0ifEi S ;f qDwi G f 20122013 &efukefpufrIZkef twGif;&Sd tvkyform;rsm; tajctae tpD t&ifcHpmukd ]acwfopf uRef oayguf} trnfjzifh jyKvkyfaom owif;pm &Si;f vif;yGw J i G f ajymonf/ tvkyform;rsm; BuKHawGU ae&onfh tcuftcJtay: uk& d efEi dk a f xG;u ]tvkyo f rm; or* awGeJY yg0if yl;aygif;wJh tay:rSm tvkyf&SifawGeJY tpkd;&aygif;NyD; zdEy dS w f hJ udpy g? oG,0 fu dk Nf y;D zdEy dS w f m &Sw d ,f? wku d fu dk f zdEy dS fwm &Sw d ,f? trsK;d orD;awG&UJ t"du jyemu b0rvkNH cKH ry I g? pufe Hk YJ pufv Hk i dk ;f cef; t&rf;a0;wJhae&m? aemuf um; rSwfwkdif a0;wJhae&mawG tJ'Dvkd ta0;BuD; jyef&wJhtwGuf vkHNcHKrI r&SdwJh tcuftcJawGudk aeYwkdif; BuKHae&w,f? 'g trsKd;orD;awG twGuf pdea f c:aewJh tBuD;rm;qk;H

jyemwpfck jzpfw,f} [k ajym onf/ xkdYaemuf vkyfief;cGif taMumif;ESihf pyfvsOf;NyD; ]vkyi f ef; cGifawGu vkHNcKHa&; raumif;bl;? &So d ifw h hJ vlO;D a&xuf ykNd y;D xm;wm aMumifh av0ifavxGuf r&SdwJh twGuf oef& Yi S ;f rIr&Sw d m? tdro f mukd vlwef;pDNyD; wpfaeYwpfBudrfyJ

wufci dk ;f w,f? vlO;D a&eJY ay;ok;H wJh oefp Y ifcef; rvka H vmufwhJ jyem u trsKd;orD;awG&JU usef;rma&; qkdif&m jyemawG jzpfw,f} [k if;u quf ajymonf/ tusifhysuf jcpm;rIonf w&m;Oya' pkd;rkd;jcif; r&Sdonfh twGua f Mumifh jzpfonfhtjyif

vJhvJh

38

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

aqmf'DESihf nDaemifrsm; tzGJUwkdY uGJMuavaomtcg


pkd;tkyf
tD*spfEkdifiHrSm Zlvkdifvu ay:aygufcJhwJh ppftmPmodrf;rIu ta&SUtv,fykdif;a'orSm tuGJtNyJ Zmwfvrf; topfwpfckudk zGifhvSpfay;cJhygw,f/ yifv,fauGUu apmfbGm;EkdifiHawGeJY rlqvifnDaemifrsm;tzGJUukd pnf;jcm; ay;vkdufwJh tuGJtNyJyg/ 'g[m 'Da'o&JU tcsuftcsmuswJh EkdifiHa&; ajrrsufESmoGifjyifrSm t[kefjyif;xefwJh tajymif;tvJwpfck jzpfygw,f/ vmr,fhESpfawGrSm a'owGif;u tpdk;&awGeJY r[mrdwfzGJUrIawGtay: MoZmvTr; f rkd;zdkY tvm;tvm&SdwJh tajymif;tvJyg/ tpvrf tajccH 0g'&JU ta&;awmfawGudk axmufcH yHy h ;dk Eki dc f NhJ y;D tjcm;wpfzufrm S a[mhpeDrb l m&uf tpd;k &vkd bmoma&;eJY EkdifiHa&; pnf;jcm;xm;wJh avmuD0g'D tpkd;&awGudk ausmaxmufaemufcHjyKay;EkdifcJhwm tJ'D aqmf'D nDaemifrsm;tzGJU r[mrdwfjyKrIaMumifh jzpfygw,f/ rlbm&ufu nDaemifrsm;tzGJUudk tD*spf tmPm Eki di fa H &;rSm yg0ifci Gr hf &atmif wm;jrpfxm;wm awmifrS rlbm&ufeJY rdwf0wfrysuf qufqHEkdifcJhjcif; u aqmf'Dudk trsm; txifBuD; av;pm;p&m jzpfapcJh ygw,f/ 2012 tD*spf orw a&G;aumufyr JG m S nDaemifrsm; tzGJU tEkdif&NyD; tmPm&vmcsdefrSmawmh txufrSm azmfjycJw h hJ tajctaeawG tm;vkH; ajymif;vJoGm;cJhyg w,f/ tJ'D a&G;aumufyJu G &nfrSef;csuf BuD;rm;wJh oabmw&m;a&; tajcjyK tpkd;&wpfckudk xkwfvkyf ay;vdkufygw,f/ tpvrfbmomtwGuf rm;rm; rwfrwf &yfwnf ajymqkdwJh tpdk;&? tm&yfumudk olYykHomeftwkdif; jzpfvmatmif ykHavmif;zdkY pdwfapmaewJh tpdk;&wpfckyg/ tD*spf tpdk;&opf&JU tJ'DarQmfrSef;csufawGu emqm tpkd;&wkef;uvdkyJ aqmf'Du xkHayayEkdifwJh bk&ifhtpdk;&twGuf tjcm; ykHomefwpfrsKd;eJY Ncdrf;ajcmufrI t&m,fwpfck jzpfvmcJhygw,f/ rlqvifnDaemifrsm;tzGJU tmPm vufrJhjzpfaewkef;u aqmf'D tmPmykdifawGtwGuf udpr &Sy d gb;l / 'gayrJh nDaemifrsm;tzGu UJ olwe Ydk YJ wef;wl tpdk;&wpfck jzpfvmwJhtcgrSmawmh udp&SdvmcJhygNyD/ 'Dve kd YJ aqmf't D pd;k &u tD*spu f Zlvi dk f tmPmodr;f yGu J kd axmufcHvdkufawmhwm jzpfygw,f/ rlqvifnDaemifrsm;tzGJU[m tD*spfbk&ifpepf wpfcu k kd qefu Y siz f Ykd 1928 rSm arG;zGm;ay:ayguv f mcJw h m jzpfygw,f/ 'DtzG& UJ UJ tawG;tac:u tmPm&Sip f epfeYJ taemufumukd qefYusifzdkY tpvrfeJY tm&yf trsKd;om;a&;0g'udk a&morarTxm;wJh tawG;tac: jzpfygw,f/ 'DtzGJU&JU ay;wJh uwdu pHjy orwEkdifiH pepfwpfct k wGi;f tpvrf0g'uda k &m jynfoa l wGuy kd g cGet f m;jynfNh zKd ;vmapzdYk jzpfygw,f/ tJ'D tawG;tac:u aqmf'Dbk&ifpepfeJY ododomomBuD; uGJjym;jcm;em;yg w,f/ aqmf'D&JU ukd,fykdiftrSwfvuPm[m oefY&Sif; pifMu,fwJh tpvrf0g'qkdwJh tay:rSm tajcpdkuf xm;NyD; aqmf'D trsKd;om;a&;0g' qkdwmuvnf; tpvrf0g'&JU ZmwdjzpfwJh rumeJY zuf'DemwkdYtay: A[kdjyKxm;wmaMumihf bmoma&;eJY EkdifiHa&;udk pnf;jcm;xm;wJh 'Drkdua&pD pepf[m aqmf'DrSm acwfrpm;ao;ygbl;/ 'gayrJh w&m;rQwrIeJY nDrQrIudk &&Sa d p&r,fvYkd uwdjyKxm;Ny;D bmoma&;eJY Eki di fa H &;rSm vlyk*dKvfwpfOD;csif;&JU tcef;u@udk jrihfwifay;zdkY oEd|mefcsxm;wJh nDaemifrsm;tzGJU&JU vlxk tajcjyK tpvrf0g'u rsm;pGmaom tvkyfvufrJheJY aqmuf wnf&mr& jzpfaeMuwJh aqmf'D vli,fawGukd qGa J qmif aewm trSefygyJ/ EkdifiHwGif;rSm olwkdY&JU tmPmcsKyfukdifxm;rIudk umuG,fapmifha&SmufzdkY &nf&G,fcsufeJY nDaemifrsm; tzGe UJ YJ vrf;cGv J u dk w f hJ udpr m S aqmf'u D tkyc f sKyo f a l wG[m twGur fm S ;oGm;cJMh uzG,f &Sy d gw,f/ nDaemifrsm;tzG[ UJ m a'oqkdif&m tiftm;pkwpfck jzpfygw,f/ 'DtzGJU&JU vufwHawGu ajrmuftmz&dueJY ta&SUtv,fykdif; a'owpfckvkH;udk vTrf;NcHKxm;ygw,f/ nDaemifrsm; tzGJUudk pGefYypfNyD; tD*spf ppfwyfeJY nDaemifrsm;tzGJUudk acsre I ;f ypfvMkd uwJh tjcm;aom tpd;k &awGukd axmufcH vdkufjcif;jzihf aqmf'D tmPmydkifawG[m nDaemifrsm; tzGJU ydkNyD; tpGef;a&mufvmatmif? bk&ifpepf qefu Y sifa&;pdw" f mwf ydNk yD; jyif;xefvmatmif wGe;f ydYk ay;vku d o f vdk jzpfom G ;Eki dy f gw,f/ tJovkq d & dk if tm&yf umu bk&if tkyfcsKyfa&;pepf tm;vkH;twGuf t&m,fusa&mufvmEkdifygw,f/ vmr,fE hp Sa f wGrm S aqmf'u D &ifqi dk & f r,fh ydBk u;D wJh aoe*FAsL[m pdefac:rI[m t&ifuvdk tD&ef jzpfcsifrS jzpfawmhrm S yg/ tJ't D pm; nDaemifrsm;tzGUJ jzpfaumif; jzpfvmEki dy f gw,f/ topfxu G a f y:vmr,fh tJ'ND yKd ib f uf jzpfrIu a'owpfvTm;rSm &SnfMumwJh y#dyuawGudk arG;xkwfay;EkdifzG,f &Sdygw,f/ tusKd;quftjzpf ygvufpwkdif; tpa&; y#dyu tajz&Sma&;eJY tD&ef&JU MoZm t&Sdeft0g xdef;[efYa&; BudK;yrf;rIawGudk tJ'D y#dyuawGu taESmihft,Suf ay;ygvdrfhr,f/ tckuy dk J tJ'D aqmf'n D a D emifrsm;tzGUJ bufNyKd ir fu I ol& Y UJ tD&efeYJ qD;&D;,m;qki d& f m rl0g'rsm;aMumifh NyD;cJw h hJ tywfu aqmf't D &m&Sa d wG&UJ a0zef jypfwifjcif;cHc& hJ wJh tar&duefjynfaxmifpktay: oufa&mufrI &SdaecJhNyD jzpfygw,f/ tJ'D a0zefjypfwifrIrSm tar&dueftay: tm&yf umwpfckvkH;&JU pdwfysufvufysufjzpfrI xif[yfaeygw,f/ 2011 wkef;u tD*spf orw rlbm&uf jyKwu f som G ;atmif 0g&i Sw f efu ulnc Dw hJ m/ tckvnf; tD*spfppfwyfu orwarmfpDudk jzKwfcs tmPmodrf;cJhNyD; nDaemifrsm;tzGJUtay: zdESdyfaerIudk vufcH BudKqkdzkdY 0g&Sifwefu jiif;qefcJhwmwkdYeJY ywfoufNyD; aqmf'Du tar&duefukd rausreyf jzpfaecJhwm jzpfygw,f/ 'gayrJh aqmf'e D YJ nDaemifrsm;tzGUJ tuGt J Nya J Mumifh ay:aygufvmEki dw f hJ t&m,fawG avsmhenf;oGm;apzdYk tar&duefu vkyE fi dk w f hJ udpa wGawmh &Sy d gao;w,f/ tJ'gawGxu J ta&;ygwmwpfcu k awmh tD*spu f kd ypfxm;wmudk &yfqi dk ;f Ny;D tJ'E Di dk i f& H UJ pD;yGm;a&; jyefvnf emvefxvmatmif ulnDzkdY? vwfwavm ay:ayguf aewJh Eki di fa H &; tusyt f wnf;u vGea f jrmufEi dk a f tmif ulnDzdkY jzpfygw,f/ tD*spf&JU BuD;rm;vSwJh pD;yGm;a&; tcuftcJawG ajyvnf avsmhyg;oGm;a&;twGuf EkdifiHwumu 0kdif;0ef; ulnDvmatmif tar&duef wpfEkdifiHwnf;uom vkyfaqmifEkdifwm jzpfygw,f/ tar&duef[m olY&JU MoZm t&Sdeft0gukd tokH;jyKNyD; tD*spf tkyfcsKyfolawG 'Drkdua&pD jyefvnf azmfaqmif vmatmif wGef;tm; ay;oihfygw,f/ tJ'Dvkyfief;eJY nDwlrQwl ta&;BuD;wJh tjcm; vkyfief;uawmh 'Drkdu&ufawGeJY vufwGJ yl;aygif; vkyfaqmifvdkpdwf jyif;Muol nDaemifrsm;tzG0 UJ ifawG &Sa d eMu&m armfu dk ?dk wleD;&Sm;eJY a*smf'efwkYdudkvnf; tmkHpl;pkdufrI ykday;zdkY jzpfygw,f/ a&&SnfrSm tJ'D EkdifiHawG tm;vkH;rSm pD;yGm;a&; wkd;wufrIeJY EkdifiHa&; wnfNidrfrI wnfaqmufjcif;u rwnfNir dr fa I wG bk&ihE fi dk i fa H wGqD ul;pufjyefy Ym G ;vmrSm ukd pd;k &dra f ewJh aqmf'& D UJ pk;d &dry fy l efru I dk ajyaysmufaprSm jzpfygw,f/ tJovkdqkd&if tD*spfEkdifiH vwfwavm cHpm;ae&wJh a0'emawG a'o wpfckvkH;tay: ysHUESHYoGm;EkdifwJh t&m,fudkvnf; avsmhyg;oGm;aprSm jzpfygw,f/
Source : I.H.T (28.10.2013)

q,fpkESpf ajcmufckavmuf aqmf'Dtma&AsESihf rlqvifnDaemifrsm;tzGJUwkdY[m &Jabmf&JbufawG jzpfcMhJ uygw,f/ olw& Ydk UJ taqGcifye G ;f jzpfru I tpvrf 0g' tay: tajccHwJh taqGcifyGef;jzpfrI jzpfygw,f/ tD*spa f cgi;f aqmif *grv J t f A',femqm wGe;f wifcw hJ hJ bmoma&;eJY Eki di fa H &; cGjJ cm;xm;wJh tm&yf trsK;d om;a&; 0g'udk qefu Y sifzYkd 1950 jynhE fp Sa f wGtwGi;f r[mrdwf jyKcJMh uwm jzpfygw,f/ olwE Ydk p S O f ;D &JU r[mrdwjf yKrI[m tJ'D tawG;tac: ed*kH;csKyfoGm;NyD;aemufrSmvnf; touf qufvuf &Sio f efcy hJ gw,f/ 1980 jynfE hp Sa f wG upNyD; tJ'D r[mrdwfjyKrI[m &SDtkduf tD&efEkdifiHudk qefu Y sifNyD; tpvrfumrSm olw[ Ydk m OD;aqmifu@ rSm &Sw d ,fqw dk hJ qGee fa D wG&UJ tawG;tac:ukd umuG,f apmihfa&SmufcJhygw,f/ tJ'u D mvawGwpfavQmufv;Hk aqmf't D ma&As[m 'Drkdua&pD tkyfcsKyfa&;pepfeJY tmPm&Sif tkyfcsKyfa&; pepfwkdYeJY ywfoufNyD; aqmf'DawGeJY wuf<u vIyf&Sm; olawGtMum; &SdaewJh oabmw&m;a&; uGJjym; jcm;em;rIawGudk azsmr he dS o f m G ;atmif vkyx f m;&if; tm&yf umwpfvTm;u nDaemifrsm;tzGUJ wuf<uvIy& f Sm;ol rsKd;qufawGtwGuf ckv d p HI &m ae&ma&m? qkyu f i dk p f &m tawG;tac:yg axmufyHhcJhygw,f/ nDaemifrsm;tzGJU ynmwwfawG[m olwkdY&JU tawG;tac:udk aqmf'D tma&AsrSm aoG;cJhMuNyD; tpvrf umwpfvTm;u olwkdYudk wdrf;GwfwJh tpvrfrpfawGeJY &if;ESD;rI wnfaqmufcJhMuygw,f/ *suf'gNrdKUu jynfya&muf qD;&D;,m; nDaemifrsm;tzGJU oifMum;rIwpfcku q,fausmfouft&G,f tkdprmbifvm'ifukd tpvrf 0g'D wpfa,mufjzpfatmif ajymif;vJ ypfcJhygw,f/ aqmf'D&JU aumif;csD;ay;rIeJY nDaemifrsm;tzGJUu wkdufckdufa&;orm;awG 1980 jynfhESpfrsm;twGif; tmz*efepwef *sD[wfppfyGJrSm oGm;a&muf yg0if wku d c fu dk c f MhJ uNy;D aemufyi kd ;f rSm t,fvu f i dk ' f gpuf0ef;xJ a&muf&SdoGm;cJhMuwm jzpfygw,f/ aqmf'Dtma&AseJY rlqvifnDaemifrsm;tzGJU r[mrdwfjyKrIu ]aqmf'D&JU tpvrfrpf w&m;0ifrI tdra f wmfukd ywfywfvnfu axmufuefay;xm;cJy hg w,f/ tm&yfEkdifiHa&;tay:vnf; BuD;BuD;rm;rm; vTr;f rk;d cJy h gw,f/ aqmf't D ma&As[m oleYJ nDaemifrsm; tzG& UJ UJ cspfMunf&if;ES;D rIukd tok;H jyKNyD; 1970 rSm tD*spf

tckvnf; tD*spfppfwyfu orwarmfpDudk jzKwfcs tmPmodrf;cJhNyD; nDaemifrsm;tzGJUtay:zdESdyfaerIudk vufcH BudKqkdzkdY 0g&Sifwefu jiif;qefcJhwmwkdYeJY ywfoufNyD; aqmf'Du tar&duefukd rausreyf jzpfaecJhwm jzpfygw,f/ 'gayrJh aqmf'DeJY nDaemifrsm;tzGJU tuGJtNyJaMumifh ay:aygufvmEkdifwJh t&m,fawG avsmhenf;oGm;apzdkY tar&duefu vkyfEkdifwJh udpawGawmh &Sdygao;w,f
EkdifiH emqm0g'rS tef0gq'wf0g'odkY ul;ajymif; a&muf&SdoGm;atmif ulnDcJhygw,f/ tpvrfrpfawG&JU vrf;ay: wkdufyGJawGeJY emqm0g'D vufusefawGudk qefu Y sifwhJ wdww f w d y f e k f; vIy& f Sm;rIawG NyD;wJa h emuf q'wfudk tcGifhomapwJh oabmwlnDcsufwpfck xGufay:vmatmif Mum;0if aqmif&Gufay;cJhwm jzpfygw,f/ tJ'D EkdifiHa&; ta&GUtajymif;u aqmf'D&JU tBuD;qkH;aom tm&yf &efolawmfBuD;udk aMujyKef; oGm;apcJhNyD; tm&yf EkdifiHa&;avmurSm aqmf'D&JU NydKifbufuif; taetxm;udk q,fpkESpfrsm;pGm wnf&Sdaeatmif tmrcHcsuf &&SdoGm;apcJhygw,f/ aqmf'DeJY nDaemifrsm;tzGJU cspfMunf&if;ESD;rIu aqmf'D bmoma&; tmPm&Sia f wG&UJ tkyc f sKyr fu I v kd nf; &Snfvsm;atmif qGJqefYay;cJhygw,f/ acwfrr D Iudk qefu Y sifwhJ NcHayguf tpvrf0g'&JU &efjyKrIukd umuG,f EkdifcJhwJhtjyif a&eH "eu ,laqmifvmwJh crf;em; xnf0gre I YJ tar&duef umywfvrf;aMumif;twGi;f odYk rSefrSefBuD; wkd;0ifoGm;rIwkdYtay: tJ'DNcHayguf tpvrf 0g'u qefYusifrIudkvnf; ausmfvTm;EkdifcJhygw,f/ nDaemifrsm; tzJGUukd vufoyfarG;xm;EkdifrIaMumifh aqmf'Dtma&As[m wpfcsdefwnf;rSm tpvrfrpfEkdifiH wpfct k jzpfa&m taemufvv kd m;wJh Eki di fw H pfct k jzpfyg ESpz f ufpvk;H &JU av;pm;rIukd &&SE di dk c fy hJ gw,f/ wpfzufrm S

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

39

vufyHawmif;awmif a'o oHCmrsm;eJY a'ocHrsm; oydwfpcef; zGifhvSpf


jynfov Yl w T a f wmftrwf a':cifpef; vdIifu ajymqdkygw,f/ oluyJ qufvufNyD; 'DuaeY ukrP u D aqmif&u G a f ewmawGu tpD&ifcHpmrSm ygwJhtwkdif; aqmif&Gufaewm [kwf r[kwf qkdwm ta&;BuD;qHk; tcsufvdkY ajymqkdygw,f/ ]wu,fawmh 'DvdkyJ jyefvkyf r,fqkd&ifawmh tpD&ifcHpm ygwJh twki d ;f aqmif&u G w f m [kwo f vm; r[kwb f ;l vm;? 'DuaeY aqmif&u G f aewJh udpawGu b,folawGu oabmwl cGifhjyKcsufeJY vkyfaeMu wmvJ a'ocHbufu pd;k &dry fy l efrI awGudk b,fvdk avQmhcsMurvJ? b,fvkd ndEdIif; aqmif&GufrvJ vuf&Sd taetxm;awGudk Munfr h ,f qd& k ifawmh 'Dvr kd sKd ;awGom qufvuf aqmif&GufNyD; 'DvdkrsdK; jyemawG jzpfaer,fqkd&if a&SU tvm;tvm taeeJa Y wmh a'ocH awGbufu auseyfEkdifrSm r[kwf ovdk aumif;Eki dz f& Ydk mvnf; r&Sb d ;l vdYk 'Dvy kd J jrifygw,f} vdYk a':cifpef;vdi If u ajymqkdcJhwmyg/ Ny;D cJw h E hJ p S f vufya H wmif;awmif a'orSm oHCmawmfawG rD;avmifA;kH eJY oydwfpcef; tNzdKcGif;cHcJh&wJh 1 ESpr f jynfc h ifrm S yJ tckvkd oHCmawmf awGeJY a'ocHawGu v,fwD omoedu taqmuftODawGudk oGm;a&muf Munf hz It Ykd wGuf oydwf pcef;zGifh awmif;qkdvdkufwmyg/
DVB

2013 ckESpf Edk0ifbm 6 &uf rS 12 &ufaeY txd &ufow wpfywf rdk;av0o cefYrSef;csuf
a'gufwm xGe; f vGif (MCCW)

ppfui kd ;f wki d ;f vufya H wmif;awmif a'owGif v,fwD omoedu taqmufttHkawGudk 0ifa&muf MunfhIcGifh r&wmaMumifh vufyHawmif;awmif a'o oHCmawmfrsm;eJY a'ocHawGu Ekd0ifbmv 2 &ufaeY naeydkif;u oydwp f cef;zGihf qEjyaeMuygw,f/ v,fwD odra f wmfBu;D rki d ;f cGr JI aMumifh uGJtuf oGm;wmudk oGm;a&muf Munf hr I ,fh oHCmawmf awGeYJ vufya H wmif;awmif a'ocH awG MunfhIcGifh r&bJ tmPmydkif awGu ydwfyifxm;wmaMumifh oHCmawmf 7 yg;eJY a'ocH 50 eD;yg; u tifMuif;awmifay:rSm oydwf pcef; zGifhNyD; awmif;qdkaeMuwm jzpfygw,f/ oydwp f cef;zGihf awmif;qda k ewJh qEjy oHCmwpfOD;jzpfwJh yif; OD;pEmoD&u d tckvkd ajymqdy k gw,f/ ]rdkif;cGJwJh 'PfaMumifh odrfeJY

bk&m; tufuo JG m G ;w,fvYkd owif; Mum;vdYk yif;wdYk oGm;a&muf Munf hI zdo Yk m G ;wJt h cg olwu Ydk aeNy;D cGiw hf if &r,f? wifNyD;rS oGm;vdkY&r,fvdkY ajymw,f? OD;yif;wku Y d 3 em&DtwGi;f taMumif;jyefyg? taMumif;rjyef&if oydwp f cef;zGiNhf y;D awmif;qdr k ,fvYkd ajymvdu k w f ,f? 12 em&Duae nae 3 em&Dtxd apmifa h eayr,fh olwu Ydk vHk;0 0ifcGifhray;ygbl;qkdwJh taMumif;wpfcy k J ajymvdu k fw,f? 'gaMumifh OD;yif;wdkYbufu vufya H wmif;awmif a'orSm&Sw d hJ omoedu taqmuftODrsm; umuG,f apmifha&Smufa&;qdkNyD; oydwfaumfrwD zGJUvdkufw,faygh} tmPmydi ka f wGeYJ ukrP b D uf u v,fwDomoedu taqmuf tODawGudk oydwfpcef;zGifh awmif;qda k ewJh wm0ef&o dS l wcsKd u U kd MunfhIcGifh ay;vdkufwm ydkaumif; r,fvdkY ppfudkif;wkdif; ykvJNrdKUe,f

b*Fvm; yifv,fatmfeJY awmifwkwfyifv,fjyif tajctae

weoFm&Dwi kd ;f a'oBu;D ? u&ifjynfe,f? rav;wdi k ;f ? rGejf ynfe,f? ppfui fkd ;f wdi k ;f atmufyi kd ;f ? aejynfawmfwi kd ;f b*Fvm;yifv,fatmfeYJ uyvy D ifv,fjyif ajrmufyi fkd ;f a'oBuD;? &cdkifjynfe,fwdkYwGif 20C - 22C eJY kw f i kd ;f a'oBu;D eJY {&m0wDwi kd ;f a'oBu;D wdw Yk i Gf wdr Yk m S wdrt f enf;i,f jzpfxe G ;f Edi k Nf y;D ? om,mEdi ky f gw,f/ &efue b*Fvm;yifv,fatmfeYJ awmifwkwf yifv,fjyifwr Ykd m S 23C- 24C &SdEdkifygw,f/ rkefwdkfif;jzpfEdkifajc avsmhenf; aeEdkifygw,f/

rdk;wdrfawmif tajctae

jrefrmh yifv,fjyif tajctae

jrefrmEdkifiH atmufydkif;eJY awmifydkif;a'owdkYrSm f wmifrsm; jzpfay:&efaocsmrI 20 &mcdi kE fe I ;f cefY jrefrmhurf;dk;wef;eJY urf;vGefyifv,fjyifrSm vdIif; rd;k wdra tenf;i,f &SE d i kd Nf yD;? vdi I ;f tjrifh 1 ayrS 2 aycefY &SE d i kd f txd &Sdygw,f/ ygw,f/

rdk;&GmoGef;rI tajctae

ntylcsdefrsm; tajctae
&Srf;jynfe,f awmifydkif;eJY ta&SUydkif;? u&ifjynfe,f? u,m;jynfe,fwdkYwGif ntylcsdefrsm;[m 13C 15C cefY? ppfudkfif;wdkif;a'oBuD; txufydkif;? csif;jynfe,f? &Srf;jynfe,f ajrmufydkif;? rauG;wdkif; a'oBuD;wdw Yk i G f ntylcsder f sm;[m 16C- 18C cef?Y

rGejf ynfe,f? ucsifjf ynfe,feYJ u,m;jynfe,fww Ykd i G f 2 &ufrS 3 &ufcefY rdk;tenf;i,f &GmoGef;Edkifygw,f/ &Gm&ef&GmEIef; 60 &mcdkifEIef; &Sdygw,f/ &efukefwdkif; a'oBuD;? weoFm&Dwdkif; a'oBuD;eJY u&ifjynfe,f wdkYwGif wdrftoifhtwifhrS wdrfxlxyfEdkifygw,f/ usea f 'oawGrm S awmh om,mygr h ,f/

pmayavmu pmtkyf
odYk avhvm&mwGif t&pww kd ,f\ t,ltq t& ,aeYwi kd f toH;k 0ifaeaom csOf;uyfrr Im S tkyp f ;kd ol tpd;k & tzGJU trsKd;rsKd;udk yHkpHcGJ avhvmjcif;rS tpjyK&efjzpfonf/ rnfol tkyfcsKyfaeoenf;? wpfOD;wpfa,mufuavm? vlenf;pkuavm? vlrsm;pkuavm? pmtkyfonf csOf;uyfyHkjzifh tpjyKxm;jcif; jzpfonf/ yxr tcef;onf tajccHtm;jzifh tpd;k & wpf&yfukd wpfO;D wpfa,mufu aomfvnf;aumif;? vlenf;pku aomfvnf;aumif;? vlrsm;pku k om tcef;jzpfonf/ 'kw, d tcef; aomfvnf;aumif; tkyc f sKya f eonfukd tao;pdwf azmfjyaom Who Governs qda Rule by the Few wGif vuf&Sd acwfumv ac:qdkaeMuaom tmPmydkif tpdk;&rsKd;onf tao;pdwftm;jzifh wpfOD;wpfa,muf (odkYr[kwf) vltenf;i,fu tkyfcsKyfaeyHkudk avhvmjcif;jzpfonf/ xdkrSwpfqifh Rule by the Many qda k om 'Dru kd a&pD tpd;k &rsm;\ tkyc f sKyy fo kH Ykd a&muf&o dS m G ;rnf/ wwd,tcef;wGif 'Dru kd a&pDenf;us tkyc f sKyy f kH rsm;ESifh pwkwtcef;wGif tkyfcsKyfrI wpfcktwGif; yg0ifaom tcef;u@rsm; txl;ojzifh jyifopf awG;ac:&Sif rGefwufppfusL wifjycJhNyD; tar&duef zGJUpnf;yHk Oya'tay: tBuD;tus,f vTrf;rdk;rI &SdcJhaom 'Drdkua&pD oabm obm0rsm;yif jzpfonf/ 'Dru kd a&pDonf umwpfvm T ; tpd;k &rsm;tay: vTr;f NcHKrI &Sv d maom oabmw&m;jzpfonfh tm;avsmfpGm if;udk a,bk,sacgif;pOfwpfck taeESifh tjcm; taMumif;t&mrsm;xuf ydkrdk jrKyfESH avhvm&ef vdkay onf/ if; aemufwGif uGefjrLepf oDtdk&D trsKd;rsKd;udk azmfjyxm;onf/ umhtcsKdUae&mrsm;wGifom >cif;csuftjzpf use& fa dS eao;aomfvnf; uGejf rLepf0g' yHp kt H pd;k &onf aoqH;k oGm;NyjD zpfaom yHp ko H mjzpfonf/ oda Yk omf tcsKUd t,ltq rsm;rSm Edi ki fa H &;udpr sm;wGif toH;k tEIe;f rsm;taeESihf qufpyf ywfoufaeonf/ vuf&dS umhEi kd i fa H &; tpDtpOftay: if; tdkif'D,m vTrf;rdk; yHkoGif;Edkifjcif; r&SdawmhonfrSm vGefcJhaom q,fpkESpf tcsKdUu pwifcJhjcif; jzpfonf/ xdktpdk;&tzGJUyHkpHrsm;ESifh tawG;tac:qdkif&m ausmif;awmfrsm;tjyif pOf;pm;oHk;oyf&efvdkaom taMumif;t&m rsm; &Sdygao;onf/ if;wdkYrSm EdkifiHa&;ESifh pD;yGm;a&;Mum; qufpyfyHk jzpfonf/ EdkifiHa&; abm*aA'onf tjcm;aom taMumif;t&mrsm;pGmESihf qufpyfaeonf/ tvm;wl tjcm;aom ta&;Bu;D avhvm&efrm S Edi ki fr H sm;onf tb,faMumifh ppfyr JG smtwGi;f usa&mufNy;D Nir d ;f csr;f a&; wnfaqmufrr I sm; bmaMumifh jyKvy kv f mMuoenf; qda k om ar;cGe;f jzpfonf/ xdkYaMumifh aemufqHk;tcef;wGif EdkifiHwum qufqHa&; (International Relations) e,fy,frS t,ltqrsm;ESifh rl&if;pmtkyfa&;om;ol\ trSmpmrS t"duusaom toHk;tEIef; tao;pdwfudk azmfjyxm;onf/

pmayavmu pmtkyfwdkuf
trSwf 173? 33 vrf;? &efukefNrdKU/ zkef; - 01 388169
www.facebook.com/sarpaylawka

7 ? Edk0ifbm ? 2013 ? Mumoyaw;aeY ? twGJ 4 ? trSwf 170

rmvDwGif *sme,fvpfrsm; vkyfBuH owfjzwfcH&jcif; jyifopftpdk;& jypfwif Iwfcs


jzpfaMumif;? wpfa,mufu aoewf usnq f ef 2 csuf aemuf wpfa,muf u 3 csuf xdre Sc fa hJ Mumif; if;wkt Yd m; 'Drkdua&pDudk qefYusifaom tMurf;zuf tkyp f0 k ifrsm;u tpDtpOf &S& d dS aoG;at;at;ESihf owfjzwfcjhJ cif; jzpfaMumif; jyifopf Eki di f jH cm;a&;0efBu;D avm&ifh azbD;,yfpfu ajymMum; cJhonf/ udi k' f ,frm S vSnv hf nfom G ;vm aeMuaom aemruftEG,f wGm&uf vlrsKd ;rsm;ESihf rmvDEi dk i f\ H usev f r l sKd ;pk rsm;jzpfaom vlrnf; tmz&duom;rsm; tMum; Eki di fa H &; rajyvnfr\ I A[dk csuf jzpfonf/ xdNk rKd w U i G f rmvD tpd;k & wyfz0 UJG ifrsm;tjyif jyifopfwyfz0 UJG if 200 ESihf ukvor* Nir d ;f csr;f a&;xde;f wyfz0 UJG if 200 wdv Yk nf; &Sa d eMuonf/ rpwm AmvGefESifh rp'l;yGefY wkdYonf rmvDEkdifiHodkY wm0efjzifh 'kwd,tBudrftjzpf oGm;a&muf&m wGif ,ckuJhodkY towfcHcJh&jcif; jzpfaMumif; orw a&G;aumufyGJ yxr tavQmhowif;rsm; &,l&ef Zlvi kd v f u yxrtBur d f oGm;a&mufchJ MuaMumif; ]a&'D,jkdyifopfEi kd i fw H um} 'RFI'u xkwfazmfajymqdkcJhonf/ jyifopfonf rmvD\ udkvdkeD t&Sio f cifa[mif; Edi ki f jH zpfNy;D xdE ki kd i fH ajrmufydkif;rS tpvrf olykefrsm;udk armif;xkwf&ef ,ckESpf tapmydkif; wGif xdkEdkifiHodkY axmiftcsKdU&dSaom wyfz0 UGJ ifrsm; ay;ydc Yk NhJ yD; ,ckaEG&moD wGif vHkNcHKa&;wm0efudk ukvor* Nir d ;f csr;f a&; wyfzx UGJ o H Ykd vTa J jymif;ay; cJhonf/ Ref : AP

yk*vduykdif kyf&SifkHrsm;ESifh AD'D,dk *drf;kHrsm; ydwfodrf;&ef usL;bm; tpdk;& trdefYxkwf


usL;bm; tmPmydkifrsm;u rdrdwkdY taejzifh if;wkdYtm; zGihfvSpf&ef rnfonfhtcgurS cGihfjyKxm;jcif; r&SdaMumif;ESihf yk*vdu pD;yGm;a&; vkyfief;rsm;tm; EkdifEkdifeif;eif; xdef;csKyfEkdif&ef vdktyfonf[k ajymqkNd y;D 'gZiftcsKUd &Sa d om yk*v u d yki d f ky& fi S fr Hk sm;ESihf AD', D * dk r d ;f kr H sm;udk csuc f si;f ydwo f r d ;f &ef trdex Yf w k jf yef cJhaMumif; od&Sd&onf/ usL;bm;Eki di fu H kd tkyc f sKya f eaom uGejf rLepf tpd;k &onf rMumao;cif urS yk*v u d vkyi f ef;tay: wif;usyf aom xde;f csKyr fr I sm;udk tawmftoihf ajzavQmhay;cJhonf/ okdYaomf tcsKdU aom pGefYOD;wDxGif vkyfief;&Sifrsm; onf pm;aomufqkdif vkyfief;ESihf tjcm; pD;yGm;a&;vkyi f ef; vki dp f ifrsm;udk tok;H jyKNy;D w&m;r0if ky& fi S fr Hk sm;ESihf azsmfajza&; vkyi f ef;rsm; vkya f qmif vmcJhMuaomaMumifh ,ck trdefYudk xkwfjyefcJhjcif; jzpfykH&aMumif; owif;axmufrsm;u okH;oyf ajymqkdcJhMuonf/ 2008 ckESpfwGif tpfukdjzpfol zD',fuyfpxkd\ orw &mxl; wm0efudk vTJajymif; &,lcJhaom a&mvfuyfpxkdonf pkpkaygif; vkyfom; tiftm; 5 oef;\ 79 &mckdifEIef;u tpkd;& 0efxrf;rsm; jzpfMu&m uGejf rLepfEi dk i fw H i G f yk*v u d vkyfief;rsm; ay:aygufvmEkdifa&; twGuf ,cifu wif;usyfxm;rI trsm;tjym;udk ajzavQma h y;cJo h nf/ olu pufcsKyv f y ki f ef;? tiSm;um; armif;vkyfief;ESihf pm;aomufqkdif vkyi f ef;uJo h a Ykd om yk*v u d pD;yGm;a&; vkyi f ef; 200 eD;yg;udk vdi kp f ifcsay;cJh onf/ tpdk;&u ,ck xkwfjyefvkduf aom trdea Yf Mumifh yk*v u d pD;yGm;a&; vkyi f ef; txl;ojzifh o&D;'D ky& f i S f Hk vkyfief;ESihf oufomaom ukefus p&dwfjzihf EkdifiHjcm;rS ukefpnf wifoi G ;f jcif;vkyi f ef;wkw Yd i G f Bu;D Bu;D rm;rm; &if;ES;D jrK yE fc HS MhJ uaom usL;bm; EkdifiHom;rsm; txdemoGm;MuzG,f &SdaMumif; NrdKUawmf [m;Am;em;rS bDbp D D owif;axmuf qm&m*sde;f pf zk' Yd u f ok;H oyf azmfjycJo h nf/
Ref : AP

rmvDEkdifiH ajrmufydkif;wGif jyifopf *sme,fvpfESpfOD; vkyfBuH owfjzwf cHc& hJ aom udpE i S hf ywfouf jyifopf Eki di f jH cm;a&; 0efBu;D u jypfwif Iwc fs ajymqkdcJhaMumif; owif;&&Sdonf/ jyifopf a&'D,dk owif;Xme (REI) rS owif;axmuf uavm'D

AmvGef 58 ESpfESifh *pvdef;'l;yGefY 51 ESpf wdkYonf a'ocH acgif;aqmif wpfa,mufudk awGUqHk ar;jref;cef; jyKvkyfNyD;aemuf paeaeY (2.11.13) u jyefay;qGjJ cif; cHc& hJ Ny;D udi k' f ,fNrKd U ta&Sb U uf 12 uDvr kd w D mcefY tuGm&Sd u& wpfct k wGi;f towfcc H hJ &jcif;

ESpfEkdifiH qufqHa&;wGif tzktxpfrsm; jzpfyGm;aejcif;udk ukpm;&ef tar&duef EkdifiHjcm;a&; 0efBuD; aqmf'Dtma&AsodkY a&muf&Sd
tar&duef EkdifiHjcm;a&; 0efBuD; *Refu,f&Donf ol\ ta&SUtv,fydkif; c&D;pOf 'kwd, c&D;axmuftjzpf ESpfEkdifiHMum; qufqHa&;wGif tzktxpfrsm; jzpfyGm;aeaom aqmf'D tma&AsEkdifiHodkY a&muf&Sd &yfem;cJhaMumif; od&Sd &onf/ tar&duef EkdifiH\ &mxl; tjrihfqkH; oHwrefjzpfol *Reu f ,f&o D nf aqmf't D ma&AsEi dk i f H a&muf&SdaepOftwGif; qD;&D;,m; y#dyu qkdif&m tar&duef rl0g'ESifh rMumao;cifu tar&duef tD&ef wif;rmrI avsmhyg;vmjcif;wkdYaMumifh rajyrvnf jzpfvmcJo h nfh tar&duef aqmf'MD um; umv&SnfMum cspfMunf &if;ESD;rIudk jyefvnf ukpm;Ekdif&ef BudK;yrf;rnf jzpfonf/ tD*spf Eki di fw H i G f ppfwyfu rlqvif nDaemifrsm; tzGJUrS a&G;aumufcH orw rkd[mrufarmfpDukd jzKwfcs z,f&Sm;cJhjcif;udk axmufcHcJhonfh aqmf'Dtma&As EkdifiHu qD;&D;,m; tD&efu ausmaxmufaemufcjH yKay;xm;aom tpd;k &wpf&yf ay:xGufvmrnfudk pkd;&drfylyefaeonf/ xdkYjyif tar&duef tD&ef jyefvnf aygif;pnf;rIaMumifh

a'owGi;f tD&ef\ MoZm t&Se dt f 0g wufvmrnfh ta&;udkvnf; aqmf'D u pkd;&drfylyefaeonf/ rpwmu,f&Donf aqmf'DodkY rvmrD tD*spfEkdifiH wpfaxmuf em;cJhNyD; xkdEkdifiH &SdpOf tar&duef jynfaxmifpt k aejzihf aqmf't D ma&As? a*smf'efEi S fh tD*spfuo hJ a Ykd om Eki di fr H sm;tm; jynfyrS wkdufckdufvmjcif;ukd cGihfjyKrnf r[kwf[k

ajymMum;cJhonf/ tcsKdUu ]jynfy} qkdonfrSm ]tD&ef}udk &nfef;jcif; jzpfonf[k IjrifMu onf/ rpwmu,f&o D nf ta&SU tv,fyi dk ;f 9 &uf c&D;pOftwGif; tD*spfESifh aqmf'Dtjyif ,lattD;? t,fv* f s;D &D;,m;? armfu dk ?kd a*sm' f efEi S fh ydv k efEi dk i fo H Ykd oGm;a&muf&ef pDpOfxm;aMumif; od&Sd&onf/
Ref: AP

tD*spf orwa[mif; rdk[mruf armfpD olYtay: wifxm;aom pGJcsufrsm;udk &ifqi dk a f jz&Si;f &ef w&m;H;k odYk vma&muf
Zlvi kd v f 3 &ufaeYu orwtjzpfrS ppfwyf\ z,f&m S ;jzKwfcsjcif; cHc& hJ aom rd[ k mruf armfpo D nf olt Y ay: wifxm;aom vlowfrr I sm; ay:ayguv f map&ef aoG;xdk;vIHYaqmfrI pGJcsufrsm;udk &ifqkdif&ef w&m;0if azmfjyjcif; r&Sdaom xde;f odr;f a&; pcef;wpfcr k S tD*spE fi dk i f\ H NrKd a U wmf udi k f& kd dS vHNk cKH a&; tapmift h Muyf rsm; xlxyfpGm csxm;aom w&m;Hk; wpfHk;odkY a&muf&SdvmcJhaMumif; od&Sd& onf/ tD*spf tpdk;& kyfoHu orwa[mif;onf rlqvif nDaemifrsm; tzGJUrS ta&;ygaom acgif;aqmifrsm; jzpfMuonfh tufqrft,fvftm&d,ef? rd[ k mruft,fvw f m&DEi S hf tmruftA',ftmwDwE Ykd i St hf wl udi k f Nkd rKd r U S &Joy d H jzpfonf[k ,HMk unf&aom ae&m&Sd w&m;H;k odYk a&muf&v dS mcJo h nf[k xkwv f i T hf aMunmcJhonf/ paeaeY 2.11.13 xkwf tD*spf ]t,fv0 f gwef} owif;pmwGif vufui kd f wef;yg ukvm;xki d f wpfv;kH ay:wi G f oufaomifo h ufom yHp k jH zifh xki da f eaom tm;upm;tay: 0wfpkH 0wfqifxm;aom armfp\ D yHu k kd azmfjyxm;aomfvnf; ,if;yHr km S w&m;H;k a&mufvmaom armfp\ D yHk [kwr f [kwf twnfjyKEki d jf cif; r&Sday/ rpwm armfpD\ trIppfaq;rI rpwifrD &uftenf;i,fu rlqvif nDaemifrsm; tzGJU\ acgif;aqmif rdk[mrufbm'DESifh olYvufaxmuf ESpfa,mufwkdY\ trIudk ppfaq;aeaom w&m;olBuD; 3 OD; ,if; wm0efrS EkwfxGufoGm;cJhMuonf/ we*FaEGaeY (3.11.13) wGif tparvD,m;NrdKU aoewform;rsm;u &JwyfzGJU0if 2 OD;udk ypfcwf owfjzwfoGm;cJhMuaMumif; od&Sd&onf/
Ref : AP

tuf'0yf pEkd;'iftm; oufnmcGihf ay;jcif;udk tar&duef vTwfawmf aumfrwDrsm; y,fcs


axmufvr S ;f a&;qki d& f m vQK0 Ud u S f owif;tcsut f vufrsm;udk zGic fh s azmfxw k f cJhNyD;aemuf jynfyokdY xGufajy; wdrf;a&SmifoGm;cJhNyD; ,cktcg k&Sm;EkdifiHwGif EkdifiHa&; ckdvIHcGihfjzihf aexkdifvsuf&Sdaom axmufvSrf;a&; ykdif;jcm;pdwfjzm ok;H oyfol tuf'0yfpEk;d 'iftm; avQma h ygo h ufnm rIay;rnfh rnfonfh pdwu f ;l pdwo f ef;udk rqkd 0g&ihf tar&duefvw T a f wmf trwfrsm;u y,fcscMhJ uaMumif; od&& dS onf/ olt U ay: olvQKr dp Ic JG sur f sm; wifxm;jcif;ukd jyefvnf kyo f r d ;f a&; tar&dueftm; 0ki d ;f 0ef; azsmif;zs pnf;k;H ay;Mu&ef Eki di fw H umudk arwm&yfcH xm;onfh pmwpfapmifukd rMumao;cifu *smref Eki di fa H &;orm; wpfO;D xHoYdk pEkd;'ifu a&;om; ay;ykdYcJhonf/ ,if; udpESifh pyfvsOf; owif;axmufwpfOD;u ar;jref;&mwGif tar&duef orw tdrfjzLawmfrS tBuHay; t&m&Sd 'efyDzpfzmu ]rpwm pEk;d 'if[m tar&duef Oya'udk csK;d azmufcy hJ gw,f? ol tar&duef jyefvmNy;D w&m;Oya'eJY &ifqkdifzdkYyJ &Sdygw,f? tckavmavmq,frSm olYtjypfukd avQmhayghoufnma&;eJY ywfoufwJh b,fvkd urf;vSrf;rIrsKd;udkrS aqG;aEG; wkdifyifaejcif; r&Sdygbl;} [k ajymqkdcJhonf/ tar&duef uGef*&ufvTwfawmf axmufvSrf;a&; aumfrwDrS &Dywf bvDuef atmufvTwfawmf trwf rkdufa&mf*smESifh 'Drdku&ufwpf txuf vTwfawmftrwf 'kdif,ef;zdef;pwdef;wkdY uvnf; tvm;wlyif ajymqkdcJhMu onf/ CBC kyfoHESifh awGUqkH&mwGif rpzdef;pwdef;u ]wu,fudk rpwm pEkd;'ifu wu,fyJ trSefw&m;udk azmfxkwfvdkol jzpfw,f qkd&if ol odxm;wmawGudk uRefrwkdY aumfrwDudk ESpfukd,fMum; ajymjycJhoifhygw,f/ 'gayrJh ol tJovdk rvkyc fy hJ gb;l ? 'gaMumihf olt Y wGuf avQma h ygh oufnm rIqw dk m &SdrvmEkdifygbl;} [k ajymqkdcJhonf/ rpwmpEk;d 'if 30 ESpo f nf tar&duef axmufvr S ;f a&;tzGu UJ jyKvy ka f om w,fvDzkef;ESifh tifwmeuf Mum;jzwf ckd;,l em;axmif zwfIcJhrIrsm;udk vlo& di S Mf um; azmfxw k f zGic fh scNhJ y;D aemuf jynfyodYk xGua f jy; wdr;f a&Smifom G ;onf/ ,cktcg ,m,D EkdifiHa&; ckdvIHcGihfjzihf k&Sm;EkdifiHwGif aexdkifvsuf&Sdonf/
Ref : AP

You might also like