Pazarlama iletişimi bileşenleri, bir ürün ya da hizmetin tanıtımında kullanılan farklı

araçları ifade eder. Bu bileşenler şunlardır:

1. Halkla İlişkiler: Halkla ilişkiler, bir markanın itibarını yönetmek, kamuoyu

desteği kazanmak ve marka iletişiminde güvenilirlik sağlamak amacıyla
kullanılır. Bu bileşen, medya ilişkileri, basın bültenleri, etkinlikler, sponsorluklar
ve sosyal sorumluluk projeleri gibi farklı araçlarla desteklenir. Halkla İlişkiler:
Kurumun, müşterileri ve hedef kitleleriyle doğru iletişim kurması için kullanılan
araçlardan biridir. Halkla ilişkiler, bir kurumun imajını ve itibarını oluşturmak,
sürdürmek veya geliştirmek için çeşitli iletişim stratejilerini kullanır.

2. Reklam: Reklam, markanın ürünlerini veya hizmetlerini hedef kitleye duyurmak

için kullanılır. Bu bileşen, çizgi üstü reklamlar (ATL) ve çizgi altı reklamlar (BTL)
olarak iki kategoriye ayrılır. Reklam: Ürün ve hizmetlerin tanıtımını yapmak için
kullanılan en yaygın pazarlama araçlarından biridir.
1.
a) ATL Reklamlar: Televizyon, radyo, gazete, dergi gibi geleneksel medya
kanallarında yayınlanan reklamlardır. a) ATL (Above The Line): TV, radyo,
gazete, dergi gibi geleneksel medya kanallarında kullanılan reklam türleridir.

b) BTL Reklamlar: Direkt pazarlama, sponsorluklar, satış promosyonları,

etkinlikler, e-posta pazarlama gibi geleneksel olmayan kanallar aracılığıyla
yapılan reklamlardır. b) BTL (Below The Line): Direkt pazarlama, sponsorluk,
etkinlikler, promosyonlar gibi doğrudan hedef kitleye ulaşmayı hedefleyen
reklam türleridir.

3. Kişisel Satış: Kişisel satış, ürün ya da hizmetleri potansiyel müşterilere doğrudan

sunmak için kullanılır. Bu bileşen, satış elemanları tarafından gerçekleştirilir ve
müşteri ilişkileri yönetimine yardımcı olmak amacıyla kullanılır. Kişisel Satış:
Potansiyel müşterilerle yüz yüze veya telefonla birebir iletişim kurularak ürün
veya hizmetin satışının gerçekleştirilmesi işlemidir.
4. Doğrudan Pazarlama: Doğrudan pazarlama, hedef kitleye doğrudan mesajlar
göndererek satış yapmak amacıyla kullanılır. Bu bileşen, e-posta pazarlama,
SMS pazarlama, posta, telemarketing gibi farklı araçlarla desteklenir. Doğrudan
Pazarlama: Doğrudan posta, telefon veya e-posta gibi kanallarla hedef kitleye
direkt olarak ulaşarak satış veya iletişim amacı güden pazarlama yöntemidir.

5. Satış Geliştirme / Satış Teşviki: Satış geliştirme, satışları artırmak için satış
elemanlarına ekstra teşvikler sunmak amacıyla kullanılır. Bu bileşen, satış
promosyonları, indirimler, hediyeler, ödüller ve teşvikler gibi farklı araçlarla
desteklenir. Satış Geliştirme-Satış Teşviki: Satış artırıcı etkinlikler, kampanyalar
veya promosyonlar kullanılarak mevcut müşterilerin satın alma sıklığının veya
miktarının arttırılması ve yeni müşterilerin kazanılması hedeflenir.
Brand PR (marka halkla ilişkileri): Bir markanın imajını, itibarını ve algısını
güçlendirmek, marka değerini artırmak ve hedef kitlelerin markaya olan ilgisini ve
bağlılığını artırmak amacıyla yürütülen halkla ilişkiler faaliyetleridir. Brand PR (Marka
Halkla İlişkileri): Bir markanın algısını, imajını ve itibarını olumlu yönde etkilemek için
gerçekleştirilen halkla ilişkiler faaliyetleridir. Markanın müşteri ile iletişimi, marka
değerinin arttırılması, tüketici sadakati ve marka yönetimi gibi konular marka PR'nin
odak noktaları arasında yer alır. Marka halkla ilişkileri, bir markanın hedef kitleleriyle
karşılıklı anlayış ve sürdürülebilir iyi niyeti kurmaya çabalayan devamlı ve planlı bir
uygulamadır1. Marka halkla ilişkileri, markanın imajını sağlamak veya var olan imajı
korumak, marka geliştirme stratejileri belirlemek, iletişim ve pazarlama konusunda gelişmek,
pazar araştırmaları yapmak gibi konularda görevlidir2. Marka halkla ilişkileri, markanın
itibarını yönetmek ve ürün veya hizmetlerini tanıtmak için çeşitli medya kanallarının
kullanımı da dahil olmak üzere iletişime stratejik bir yaklaşım gerektirir

Product PR (ürün halkla ilişkileri): Ürün veya hizmetlerin tanıtımı, itibarının oluşturulması veya
korunması, hedef kitlelerin ürün veya hizmet hakkında doğru bilgiye sahip olmalarını
sağlamak amacıyla yürütülen halkla ilişkiler faaliyetleridir. Product PR (Ürün Halkla İlişkileri):
Belirli bir ürün veya hizmetin lansmanı, tanıtımı ve satışını artırmak için gerçekleştirilen halkla
ilişkiler faaliyetleridir. Ürün PR, medya ilişkileri, etkinlikler, sponsorluklar, ürün incelemeleri ve
testleri, tüketici kampanyaları gibi farklı araçlarla gerçekleştirilebilir. Ürün halkla ilişkileri, bir
ürünün tanıtımı, satışı ve pazarlanması için kullanılan halkla ilişkiler faaliyetleridir. Ürün halkla
ilişkileri, ürünün özelliklerini, faydalarını, avantajlarını ve farklılıklarını hedef kitlelere aktarmayı
amaçlar. Ürün halkla ilişkileri, basın bültenleri, medya ilişkileri, etkinlikler, sponsorluklar, sosyal
medya gibi araçları kullanabilir4

Pazarlama Yaşam Eğrisi, bir ürünün veya hizmetin piyasaya sürülmesinden sonraki
dönemlerdeki performansını ve pazar payını belirleyen bir konsepttir. Bu eğri, ürünün yaşam
döngüsü boyunca dört aşamayı içerir: Pazarlama Yaşam Eğrisi: Bir ürünün veya hizmetin
pazara sunulduktan sonra geçirdiği aşamaları ifade eder. Pazarlama yaşam eğrisi, bir ürünün
piyasaya çıkışından itibaren geçirdiği aşamaları gösteren bir kavramdır. Pazarlama yaşam eğrisi şu
şekilde sınıflandırılabilir:

Lansman: Ürünün piyasaya sürüldüğü ilk aşamadır. Ürün hakkında bilinirliğin artırılması,
müşteri ilgisinin çekilmesi ve marka imajının oluşturulması için yoğun bir pazarlama faaliyeti
gerçekleştirilir. Lansman: Ürünün veya hizmetin piyasaya sunulduğu dönemdir. Bu aşamada
hedef, ürün veya hizmetin hedef kitleye tanıtımını yapmak, farkındalık yaratmak ve tüketici
ilgisini çekmektir. Lansman: Ürünün piyasaya sunulduğu ilk aşamadır. Bu aşamada ürün tanınmazlık
ve rekabet sorunlarıyla karşı karşıyadır. Bu nedenle yoğun tanıtım faaliyetleri gereklidir. Satışlar
düşük, maliyetler yüksek ve karlar negatiftir.

Büyüme: Ürünün piyasada daha geniş bir kitle tarafından kabul gördüğü ve satışların arttığı
aşamadır. Bu dönemde pazarlama faaliyetleri yoğunlaşarak markanın piyasadaki konumunu
güçlendirmeye ve rekabet avantajı sağlamaya yöneliktir. Büyüme: Lansmandan sonra ürün
veya hizmetin popülerliği artar ve tüketici talebi yükselmeye başlar. Satışlar hızla artar ve yeni
pazarlara giriş yapılır. Büyüme: Ürünün tanınmaya başladığı ve talebin arttığı aşamadır. Bu aşamada
satışlar hızlı bir şekilde artar, maliyetler düşer ve karlar yükselir. Rekabet de artmaya başlar. Bu
nedenle ürüne yenilikler katmak ve farklılaştırmak önemlidir.

1. Olgunlaşma: Ürünün pazar payının zirveye ulaştığı ve pazarın doygunluk

noktasına yaklaştığı aşamadır. Bu dönemde ürünlerin yenilenmesi,
iyileştirilmesi ve rekabet avantajının korunması için stratejik kararlar alınması
gerekir. Olgunlaşma: Bu aşamada ürün veya hizmetin popülerliği zirveye ulaşır
ve satışlar yavaş yavaş durağan hale gelir. Bu aşamada, ürün veya hizmetin
pazar payını korumak için fiyatlandırma stratejileri ve yeni pazarlama taktikleri
kullanılır. Olgunlaşma: Ürünün piyasadaki en yüksek paya ulaştığı aşamadır. Bu
aşamada satışlar yavaşlar, maliyetler sabit kalır ve karlar azalır. Rekabet çok
yoğundur. Bu nedenle müşteri sadakatini korumak ve pazar payını savunmak için
çeşitli stratejiler uygulanır
1.
Gerileme: Ürünün pazar payının düştüğü ve pazardan çekilmeye başlandığı aşamadır. Bu
dönemde ürünün son kullanıcıya sunulmasını azaltmak veya durdurmak, yerine yeni ürünler
veya hizmetler sunmak gibi kararlar alınır. Gerileme: Bu aşamada ürün veya hizmetin
popülerliği azalmaya başlar ve satışlar düşer. Bu aşamada ürün veya hizmetin yerini alacak
yeni bir ürün veya hizmet geliştirilmesi gerekebilir. Gerileme: Ürünün talebinin azaldığı ve
piyasadan çekilmeye başladığı aşamadır. Bu aşamada satışlar düşer, maliyetler artar ve karlar
kaybolur. Rekabet azalır. Bu nedenle ürünü yenilemek veya değiştirmek gerekir.

Pazardan Çıkış: Ürünün pazarlama faaliyetlerinin tamamen sonlandırıldığı ve piyasadan

çekildiği aşamadır. Bu aşama, ürünün artık piyasada geçerli olmadığı ve yerine yenilerinin
çıkması gerektiği anlamına gelir. Pazardan Çıkış: Bu aşamada ürün veya hizmetin satışı
durdurulur ve ürün veya hizmet pazara sunulmaz. Pazardan Çıkış: Ürünün piyasadan tamamen
kaldırıldığı son aşamadır. Bu aşamada satışlar durur, maliyetler sıfırlanır ve karlar yok olur. Rekabet
ortadan kalkar. Bu aşamada yeni bir ürün geliştirmek veya farklı

Brand PR (Marka Halkla İlişkileri) Örneği: Coca-Cola'nın dünya çapında gerçekleştirdiği

sponsorluk faaliyetleri, müşteri sadakati programları, marka imajını olumlu yönde etkileyecek
sosyal sorumluluk projeleri, marka elçileri ve influencerlarla işbirliği yaparak marka algısını
güçlendirmek gibi faaliyetler brand PR örnekleridir. Gucci x fiat 500 koltuk giydirme italyanın
150. Kuruluş yıldönümü. Tifanny kore vs
Tifanny x nike
Marka gençleştirme ve lüksü ulaşılabilir kılmak

Product PR (Ürün Halkla İlişkileri) Örneği: Apple'ın yeni bir iPhone modeli çıkardığında
yaptığı lansman etkinliği, yeni bir ürünün özelliklerini tanıtan basın toplantısı veya
ürünün hedef kitlesi ile iletişime geçmek için gerçekleştirilen reklam kampanyaları
ürün PR örnekleridir.

Pazarlama Yaşam Eğrisi Örneği:

1. Lansman: Samsung Galaxy S21'in piyasaya sürülmesi ve lansmanı. -relansman

2. Büyüme: Online alışveriş platformu Amazon'un hızla büyüyerek dünya
genelinde lider bir marka haline gelmesi. Bilinirlik artmış.
3. Olgunlaşma: McDonald's Big Mac'in 1960'lardan bu yana dünya çapında
popülerliğini koruyarak olgunlaşma aşamasına gelmesi. Rakibe fark atacak
imaj, teşekkür kampanyaları, özel indirimler.
4. Gerileme: BlackBerry'nin, akıllı telefon pazarındaki rakiplerine karşı rekabet
edememesi sonucu gerileme aşamasına girmesi.
5. Pazardan Çıkış: Kodak'ın, dijital fotoğraf makinelerinin popülerleşmesi ile
birlikte film üretimine son vererek pazardan çıkması.

Planlanmış Mesajlar: Halkla ilişkiler ve pazarlama faaliyetlerinin bir parçası

olarak önceden hazırlanan mesajlardır. İletişim kampanyalarının hedef kitleye
ulaşmasını ve belirli bir mesajı iletmeyi amaçlarlar. Planlı bir şekilde hazırlanan
mesajlar, genellikle şirket tarafından kontrol edilir ve hedef kitleye gönderilir.
Örnek olarak bir markanın çıkardığı yeni ürünün özellikleri hakkında hazırlanan
basın bülteni verilebilir.
Algılanan Mesajlar: İletişim kurulan kişilerin mesajları algılayış şekli, dil becerisi ve
kişisel farklılıklar nedeniyle farklılık gösterebilir. Algılanan mesaj, asıl mesajdan
farklı bir anlam taşıyabilir. Bu nedenle, bir halkla ilişkiler veya pazarlama mesajının
iletişim kurulan kişiler tarafından nasıl algılandığı önemlidir. Örnek olarak, bir
reklam afişi üzerinde kullanılan görsel ve dil öğelerinin farklı kültürlerde farklı
anlamlar taşıması gösterilebilir.
Taşınan Mesajlar: İletişim sırasında, mesajın asıl kaynağından başka kişiler
aracılığıyla da taşınabilir. Bu durumda, mesajın asıl amacı ve anlamı kaybolabilir
ya da bozulabilir. Örnek olarak, bir müşterinin bir ürün hakkında olumlu bir
yorum yapması ve bunun sosyal medyada paylaşılması ile oluşan sözlü iletişim
zinciri verilebilir.
 Planlanmamış Mesajlar: Halkla ilişkiler ve pazarlama faaliyetlerinin dışında,
öngörülemeyen nedenlerle ortaya çıkan mesajlardır. Örneğin, bir şirketin ürünü
hakkında müşteri şikayeti sosyal medyada yayıldığında, şirket planlamadan
önce müdahale etmek zorunda kalabilir. Bu tür mesajlar, şirketlerin imajını
etkileyebilir ve kriz durumlarına neden olabilir.

1. Planlanmış Mesajlar: Bu tip mesajlar, belirli bir amaç doğrultusunda önceden

hazırlanmış mesajlardır. Markalar tarafından hazırlanan reklam kampanyaları,
basın bültenleri, kurumsal iletişim mesajları, pazarlama mesajları gibi planlı
mesajlar örnek verilebilir.
2. Algılanan Mesajlar: Bu tip mesajlar, planlanmamış olsa da, hedef kitle
tarafından algılanan mesajlardır. Bir markanın ürünü hakkında hedef kitle
tarafından yapılan yorumlar, marka ile ilgili sosyal medya paylaşımları, müşteri
hizmetleri ile ilgili yapılan yorumlar, vb. örnekler verilebilir.
3. Taşınan Mesajlar: Bu tip mesajlar, asıl mesajın taşıyıcısı olarak kullanılan
materyallerdir. Örneğin, bir markanın logosu, ambalajı, mağaza tasarımı gibi
unsurlar da taşınan mesajlar olarak düşünülebilir.
4. Planlanmamış Mesajlar: Bu tip mesajlar, planlanmamış bir şekilde ortaya çıkan
mesajlardır. Örneğin, bir markanın çalışanının müşteriye verdiği yanıt, bir
çalışanın sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım gibi örnekler verilebilir.

Örnek olarak, bir markanın basın bülteni (planlanmış mesaj) ile ilgili yapılan haberlerin
(algılanan mesaj) yanı sıra, markanın logosu veya ambalajındaki tasarım (taşınan
mesaj) da marka hakkında mesajlar taşıyabilir. Ayrıca, bir markanın müşteri hizmetleri
çalışanının verdiği yanıt (planlanmamış mesaj) da müşterilerin marka hakkında
algıladığı mesajları etkileyebilir.

Mesaj tipolojileri, mesajların kaynağına, içeriğine, amacına ve etkisine göre

sınıflandırılan bir kavramdır. Mesaj tipolojileri şu şekilde tanımlanabilir:
1. Planlanmış mesajlar: Bir kaynak tarafından önceden belirlenmiş bir hedef
kitleye ulaştırılmak üzere hazırlanan mesajlardır. Planlanmış mesajlar,
genellikle bir amaç doğrultusunda iletişim kurmak için kullanılır. Örneğin, bir
reklam kampanyası, bir basın bülteni, bir sunum veya bir davet mektubu
planlanmış mesajlara örnek verilebilir.
2. Algılanan mesajlar: Bir kaynak tarafından gönderilen mesajların hedef kitle
tarafından nasıl anlaşıldığı ve yorumlandığı ile ilgili mesajlardır. Algılanan
mesajlar, gönderilen mesajların etkinliğini ve geri bildirimini ölçmek için
kullanılır. Örneğin, bir anket, bir değerlendirme formu, bir yorum veya bir tepki
algılanan mesajlara örnek verilebilir.
3. Taşınan mesajlar: Bir kaynak tarafından gönderilen mesajların hedef kitle
dışındaki başka kişi veya gruplara ulaştırılması ile ilgili mesajlardır. Taşınan
mesajlar, gönderilen mesajların yaygınlığını ve etkisini artırmak için kullanılır.
 Örneğin, bir söylenti, bir tavsiye, bir referans veya bir paylaşım taşınan
mesajlara örnek verilebilir.
4. Planlanmamış mesajlar: Bir kaynak tarafından önceden belirlenmemiş veya
kontrol edilemeyen durumlar nedeniyle ortaya çıkan mesajlardır.
Planlanmamış mesajlar, genellikle istenmeyen veya olumsuz sonuçlara yol
açabilen mesajlardır. Örneğin, bir skandal, bir hata, bir kriz veya bir sızıntı
planlanmamış mesajlara örnek verilebilir.

İnflucerlar tavsiye kanalından satış kanalına değişti.