FILOZOFIA 2

1.Filozofia presokratejska (okres Pomilejski):

a) Heraklit z Efezu - odrzuca wszystkie dobra materialne, odizolował się od życia społecznego (filozof
samotnik), nie dba o przyziemne sprawy ziemskie, a jego odizolowanie wynikało z krytycznego
stosunku do przeciętnego człowieka, uważa obywateli za bezwartościowych, dlatego pisał w skryty i
skomplikowany sposób, chciał by odbiorcami jego dzieł były jedynie jednostki wybitne, miał
przydomek ciemny, powiedział kiedyś, że: ‘’lud pragnie tylko słuchać ulicznych grajków i leżeć
obżarty’’, przeszedł do historii przez utożsamianie arche z ogniem (symbol nieustannego spalania
czyli zmiany), to co najgłębiej definiuje świat rzeczywisty to stałe zmiany, ukazują ten stosunek jego
słowa: ‘’nie da się wejść 2 razy do tej samej rzeki’’ co powinno się rozumieć w taki sposób, iż świat
się zmienia i my stajemy się kimś innym tak jak i rzeka przez co jest to niemożliwe, jego stosunek do
ludzi potwierdzają między innymi słowa: ‘’marnymi świadkami są oczy i uszy tych co mają dusze
barbarzyńców’’ - chodziło mu o to, że niezrozumienie tego co się widzi powoduje błędną
interpretację rzeczywistości

b) Parmenides z Elei (szkoła elejska) - ‘’byt jest a niebytu nie ma’’, mówił, że żadna zmiana
rzeczywistości jest niemożliwa (twierdził także jak heraklit, że ludzie mają dusze barbarzyńców, bo
nie rozumieją, że to co widzą to tylko złudzenie a rzeczywista zmiana nie istnieje) jego uczniem był
Zenon z Elei

c) Zenon z Elei – znany ze swoich paradoksów lub dowodów na niemożność istnienia wielości rzeczy i
ruchu, najbardziej znane jego paradoksy:

• wyścig Achillesa z żółwiem - owy paradoks polega na tym, że jeśli Achilles wystartował później i
goni żółwia potrzebuje czasu by go dogonić, ale ten czas znów wykorzysta by przesunąć się dalej
a tym samym mu uciec przez co czas nigdy nie spadnie do zera więc za chwilę cię nigdy żółwia nie
dogoni
• Paradoks strzały - polega na tym, że strzała się nie porusza, gdyż w każdym konkretnym punkcie
czasu znajduje się ona w konkretnym miejscu, w żadnym natomiast nie znajduje się pomiędzy
nimi, a więc nie wykonuje ruchu

d) Pitagoras – mglista postać, stworzył sektę filozoficzną, to co nowoczesne w jego poglądzie to wiara, że
arche to liczby (matematyczna siła, która rządzi światem - da się go opisać za pomocą liczb czy inaczej
mówiąc językiem równań)

e) Demokryt - uważany za pierwszego filozofa, który wiedział wszystko co było znane w jego czasie,
odziedziczył spory majątek, który wydawał na badania, obronił się przed zarzutem marnotrawstwa, dzięki
swoim wybitnym badaniom. Jego najważniejsze poglądy to

• atomizm - czyli pogląd, że świat stworzony jest z niepodzielnych cząstek i próżni między nimi
(atomy zmieniają swoje położenie, czyli przemieszczają się dzięki czemu występują różne
tworzywa, nie mogą one powstać jednak ani przestać istnieć)
• determinizm - to co się dzieje z atomami i widzianej przez nas rzeczywistości to efekt własności i
właściwości atomów, z których składa się materia, są one zdefiniowane, więc nie ma miejsca na
przypadek czy wolną wolę, nie mamy na to wpływu

2. Filozofia ateńska (torowała ona drogę dla późniejszych epok filozoficznych) - jej rozwój przypada na
okres wielkiego pokolenia, czyli największy okres rozwoju Aten, w tym także właśnie filozofii (był to czas
od zwycięstwa w wojnie z persami do porażki w wojny peloponeskiej) w tym okresie Ateny były Centrum
Kultury, jednym z najbardziej znanych przedstawicieli filozofia tajskiej był Perykles:
a) Perykles - jego słowa miały stać się preambułą konstytucji unii europejskiej mówił on o ideale jaki był
ustrój Aten za miał wskazać między innymi fakt, iż dostęp do urzędu dzięki wprowadzeniu jego płatności
możliwy był dla wszystkich obywateli tak samo płacą za udział w zgromadzeniach ludowych i tak dalej

b) Sofiści (nauczyciele mądrości) - za założyciela uważa się Protagoras z Abdery, uczyli odpłatnie
przygotowując obywateli do życia demokratycznego w Atenach, kłócili się z Sokratesem, który zarzucał im
sprzedawanie wiedzy co równoważył ze sprzedażą przyjaźni, sprzedawali oni usługi co uznawane było za
niejako hańbiące, gdyż klasy wyższe posiadały majątek, a więc mogły działać za darmo, kluczowe były dla
nich orientacja epistemologiczne (czyli sceptycyzm czy krytycyzm), pozwalające im na poznanie pełnej
prawdy, każdy człowiek ich zdaniem musiał samodzielnie uznać to co jest prawdziwa co nie, a skoro tak to
poszukiwanie argumentów jest poszukiwaniem prawdy (którą później przekazujemy innym), rozumieli
różnice między prawem w znaczeniu ustaw a prawem w znaczeniu natury, uznawali że prawa natury ,
któremu podlegamy wszyscy ludzi łączy, a prawo tworzone przez ludzi ich dzieli (na przykład kategoryzuje
ich na obywateli czy niewolników)

c) Kalikles - pierwowzór Nitschego, głosił porządek rzeczy, że silni, mocni inaczej których jest mało zostali
okiełznani i zdominowani przez licznych słabych za pomocą prawa co pozwala im przetrwać

d) Trazymach - pierwowzór Karola Marksa głosił, że prawo jest narzędziem silnych (ci tych którzy rządzą
społeczeństwem, aby tłamsić słabych), według jego prawo służy silniejszym do rządzenia słabszymi