KAHULUGAN, LAYUNIN

AT KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN
NG PAGSASALIN
Aralin 1
Filipino 2: Panimulang Pagsasalin
 SIGHT TRANSLATION
Subuking isalin nang on-the-spot
ang sumusunod na mga pahayag
na karaniwan nating mababása sa
paligid.
SIGHT TRANSLATION
SIGHT TRANSLATION
SIGHT TRANSLATION
SIGHT TRANSLATION
Maaaring maglagay ng ibang imahen
o tekstong nais ipa-sight translation.
 PAGPOPROSESO
 Kumusta ang ginawa ninyong
pagtutumbas? Ano ang
pangunahin ninyong
konsiderasyon habang ginagawa
ito?
 Ano, para sa inyo, pagsasalin?
 KAHULUGAN NG PAGSASALIN
Peter Eugene A. Nida Theodore H. Mildred L.
Newmark Savory Larson

Ang pagsasalin Ang pagsasalin Ang pagsasalin Ang pagsasalin ay

ay ay ay isinasagawa muling pagbubuo
sa tumatanggap na
pagtatangkang tumatanggap sa wika ng tekstong
palitan ang ng wika sa pamamagitan naghahatid ng
isang nakasulat pinakamalapit ng kahalintulad na
na mensahe sa at likas na pagtutumbas sa mensahe.
isang wika ng katumbas ng ideyang nasa Gumagamit ng
mga piling
gayong ding mensahe likod ng tuntuning
mensahe pananalita gramatikal at
Sanggunian: Warren, N. (2020). National Haiku Day: COVID-19 Edition. Retrieved from Erie Reader:
https://www.eriereader.com/article/national-haiku-day-covid19-edition leksikal.
 PAG-USAPAN NATIN
Batay sa mga kahulugang ibinigay ng
mga muhon sa pagsasalin, ano-anong
mga paglalahat ang maibibigay natin
tungkol sa pagsasalin? Hugutin natin ang
mga susing-salita…
 PAG-USAPAN NATIN
Ano ang priyoridad Ano-ano ang Paano ang daloy ng
sa pagsasalin? dalawang pagsasalin?
elementong dapat
mayroon sa
pagsasalin?
 PAG-USAPAN NATIN
Ano ang priyoridad Ano-ano ang Paano ang daloy ng
sa pagsasalin? dalawang pagsasalin?
elementong dapat
mayroon sa
pagsasalin?
- Kahulugan - SL (source SL  TL
- Estruktura language o
- Estilo simulaang
- Pinaglalaanang lengguwahe)
tao - TL (target
language o
tunguhang
lengguwahe)
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Nagmula sa salitang Latin na “translatio”
na nangangahulugang “pagsalin”.
 Hindi na kailangang tawaging
“pagsasaling-wika” dahil ito ay redundant.
Sa saliksik ni Almario sa Vocabulario de la
Lengua Tagala (1754), ang kahulugan ng
“salin” ay transladar (paglalapat ng salita
para sa salitang nasa ibang wika).

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Isang matandang kawikaang
Italiano ang “traduttore,
traditore” na
nangangahulugang “tagasalin,
taksil.”

 Pag-usapan natin: Bakit kaya nasabing

pagtataksil ang pagsasalin? Sang-ayon ba
kayo rito? Bakit o bakit hindi?

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 LAYUNIN O KAHALAGAHAN
NG PAGSASALIN
1.Magdagdag ng mga impormasyon at
kaalaman mula sa pag-aangkat ng mga
kaisipan mula sa ibang wika
2. Mailahok sa pambansang kamalayan ang
iba’t ibang katutubong kalinangan mula sa
iba’t ibang wikang rehiyonal at pangkating
etniko sa bansa

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 LAYUNIN O KAHALAGAHAN
NG PAGSASALIN
3. Mapagyaman ang kamalayan sa iba’t
ibang kultura sa daigdig mula sa
pagbubukas ng bagong mundo mula sa
mga salin

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 KUNG BAKIT DAPAT
MAGSALIN
1. Selection
2. Codification
3. Implementation
4. Elaboration

Sanggunian: Haugen, E. Dialect, Language, Nation. 1966.

 MAIKLING KASAYSAYAN
Sinasabing kasintanda na
ng panitikang nakasulat
ang pagsasalin.
Ilan sa mga bahagi ng
epiko ni Gilgamesh ng
Sumeria ay kinatagpuan
ng salin sa iba’t ibang
wikang Asiatiko.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Isa sa mga unang tekstong naisalin
ay ang Bibliya.
Iginiit ni San Agustin na sadyang
wasto ang Septuagint, ang
bersiyong Griyego ng
Ebanghelyo ng mga Ebreo dahil
ayon sa alamat, 70 Griyegong
Hudyo ang nagsalin nito ngunit
nagkaisa sila sa salin bagama’t
Septuagint
magkakahiwalay silang
nagsalin.
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Sa kaniyang Letter to
Pammachius (395 AD),
pinaboran ni San Geronimo
ang salita-sa-salitang salin
ng Bibliya dahil “ang
mismong paghahanay ng
salita ay isang misteryo.”
San Geronimo, Patron ng Pagsasalin,
kapistahan tuwing ika-30 ng Setyembre

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Kasintanda din ng
nakalimbag na panitikan
ang pagsasalin sa
Pilipinas.
Ang unang aklat na
nailimbag, ang Doctrina
Cristiana (1593), ay salin
ng mga pangunahing
dasal at tuntunin ng
Simbahang Katolika.
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Nasundan pa ito ng pagsasalin ng
mga tekstong moral o relihiyoso
noong Panahon ng mga Español
mula wikang Español tungong mga
katutubong wika (hal., Tagalog,
Cebuano, Kapampangan, etc.) sa
layuning indoktrinahan ang mga
Pilipino

Barlaan at Josaphat, ang unang nobelang

Tagalog, na salin ni Fray Antonio de Borja
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Dahil sa mabilis na takbo ng
pandaigdigang ekonomiya, asahan
ang mas marami pang lokalisasyon
ng mga produkto at serbisyo upang
lalong umayon sa kalikasán ng mga
target nitong mamamayan. Isa ito sa
magtutulak sa lalo pang pagsasalin.

Ang pagsasalin ay isang gawaing

walang-kupas at lalong nagiging
mahalaga sa daigdig.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Pinagtalunan din kung ang pagsasalin ay
isang sining o agham.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Ang pagsasalin daw ay agham
dahil sa pinagdaraanan nitong
proseso.
Ang pagsasalin naman daw ay
sining dahil sa ginagawa ditong
muling paglikha.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 PAG-USAPAN NATIN:
ANO ANG PAPEL NA GINAGAMPANAN NG
PAGSASALIN SA PANAHON NG PANDEMYA?
 Paano ninyo ito isasalin?
Findings from studies conducted
in the United States and Germany
among healthy men and women
showed that two 30-μg doses of
BNT162b2 elicited high SARS-
CoV-2 neutralizing antibody titers
and robust antigen-specific CD8+
and Th1-type CD4+ T-cell
responses.
Sanggunian: Polack, F.P., et. al. (2020). “Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine”. The New England Journal of
Medicine. 383:2603-2615, DOI: 10.1056/NEJMoa2034577
 Paano naman ito?

Pfizer and BioNTech said

Wednesday that a completed
study of their experimental
COVID-19 vaccine showed it
was 95 percent effective.

Sanggunian: Agence France-Presse. (2020, November 18). Pfizer/BioNTech say final results show vaccine 95% effective. Retrieved from
Inquirer.net: https://newsinfo.inquirer.net/1362375/pfizer-biontech-say-final-results-show-vaccine-95-effective
 E, ito?

When working from home

Zoom meetings are now a thing.
No one has pants on.

Sanggunian: Warren, N. (2020). National Haiku Day: COVID-19 Edition. Retrieved from Erie Reader:
https://www.eriereader.com/article/national-haiku-day-covid19-edition
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Kabílang dito ang lahat ng pagsasalin tungkol sa

purong agham, aplayd na agham at
teknolohiya.
Mas abstrakto at mas mahirap isalin ang mga
tekstong siyentipiko (purong agham) ngunit may
estandardisado na itong mga termino na
makakatulong sa pagsasalin.

Sanggunian: Jody Byrne. Technical Translation: Usability Strategies for Translating Technical Documentation, 2006.
 Tekstong Siyentipiko
Findings from studies conducted
in the United States and Germany
among healthy men and women
showed that two 30-μg doses of
BNT162b2 elicited high SARS-
CoV-2 neutralizing antibody titers
and robust antigen-specific CD8+
and Th1-type CD4+ T-cell
responses.
Sanggunian: Polack, F.P., et. al. (2020). “Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine”. The New England Journal of
Medicine. 383:2603-2615, DOI: 10.1056/NEJMoa2034577
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Ang mga tekstong teknikal (aplayd na agham at

teknolohiya) ay mas kongkreto, mas kolokyal at
mas madaling unawain.

Layunin ng pagsasaling teknikal na mailahad ang

mahahalagang impormasyon sa paraang
madali, maayos at epektibo.

Sanggunian: Jody Byrne. Technical Translation: Usability Strategies for Translating Technical Documentation, 2006.
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Sa pagsasaling teknikal, hindi mahalaga ang

estilo basta basta ang nilalamang impormasyon
ay maisalin nang hindi nababago mula SL
tungong TL (Landers, 2001).

Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation, Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.

 Tekstong Teknikal

Pfizer and BioNTech said

Wednesday that a completed
study of their experimental
COVID-19 vaccine showed it
was 95 percent effective.

Sanggunian: Agence France-Presse. (2020, November 18). Pfizer/BioNTech say final results show vaccine 95% effective. Retrieved from
Inquirer.net: https://newsinfo.inquirer.net/1362375/pfizer-biontech-say-final-results-show-vaccine-95-effective
 MGA URI NG SALIN
2. Pagsasaling Pampanitikan

Sinasalamin nito ang imahinatibo, intelektuwal at

intuwitibong panulat ng may-akda; natatangi
ang tekstong pampanitikan dahil sa estetika o
ganda nito.

Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation, Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.

 MGA URI NG SALIN
Mga katangian ng tekstong pampanitikan ayon kay
Belhaag (1997):

- Nagpapahayag ng damdamin (ekspresibo)

- Bukás sa iba’t ibang interpretasyon (konotatibo,
subhetibo)
- Nakatuon sa anyo at nilalaman
- Hindi kumukupas at para sa kahit sinong
mambabása
- May tendensiyang tumaliwas sa mga tuntuning
pangwika
Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation, Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.
 Tekstong Pampanitikan

When working from home

Zoom meetings are now a thing.
No one has pants on.

Sanggunian: Warren, N. (2020). National Haiku Day: COVID-19 Edition. Retrieved from Erie Reader:
https://www.eriereader.com/article/national-haiku-day-covid19-edition
KAHULUGAN, LAYUNIN
AT KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN
NG PAGSASALIN
Aralin 1
Filipino 2: Panimulang Pagsasalin
MGA KATANGIAN AT
TUNGKULIN NG
ISANG TAGASALIN
Aralin 1
Filipino 2: Panimulang Pagsasalin
 PANOORIN NATIN
Panoorin ang sumusunod na video.
Suriin ang ginawang salin ng interpreter:

Miss Philippines Maxine Medina

Question and Answer
https://www.youtube.com/watch?v=_d6tcDrpE
2Q
 PANOORIN NATIN
1. Paano ninyo ilalarawan ang
ginawang salin ng interpreter? Wasto
kaya ito? Ipaliwanag.
2. Sa palagay ninyo, naiba kaya ang
sagot ni Maxine kung iba ang salin
ng tanong? Mas tumaas kaya ang
tiyansa niyang manalo?
 SINO BA ANG TAGASALIN?
“Isang manunulat na
lumilikha ng kaniyang idea
para sa mambabása. Ang
tanging kaibahan lámang
niya sa orihinal na may-
akda ay ang ideang Mohamed Enani
kaniyang ipinahahayag ay
mula sa huli” (Enani, 1997).
Sanggunian: Enani, M. Dictionaries for the translator, an introduction. Cairo: Anglo Egyptian Bookshop, 1997.
 SINO BA ANG TAGASALIN?
“Ang pagsasalin ay lampas
sa lingguwistikong gawain.
Ang tagasalin ay isang
tunay na mananaliksik,
manunuri at malikhaing
manunulat” (Coroza, 2012). Michael M. Coroza

Sanggunian: Coroza, Ilang Tala sa Pagsasalin ng Tula o Kung Paano Maimumuling-Tula ang Inferno ni Dante sa Filipino, 2012.
 SINO BA ANG TAGASALIN?
“Sa pagsasalin ng mga rehiyonal
na wika tungong Filipino, may
tatlong pangunahing tungkulin
ang tagasalin: (1) tagasalin, (2)
tagabuo ng kasaysayang
pampanitikan, (3) tagapag-
ambag sa pagbubuo ng kanon
ng panitikang Filipino (Lucero, Rosario C. Lucero

1996).

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 SURIIN

Naiba ba ang pakiramdam (feel) ng nobelang “Fifty

Shades of Grey” sa halimbawang saling ito? Paano?
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 SURIIN
And they began to call out to him,
“Hail, king of the Jews!” Again and
again they struck him on the head
with a staff and spit on him.

"Tapos, pinagtripan nila si Jesus.

Sinaluduhan nila s'ya at sinabi,
'Mabuhay ang hari ng mga Jews!'
Hinampas nila ng stick ang ulo ni
Jesus at dinuraan siya." (Mark 15:18)

Naiba ba ang pakiramdam ng Salita ng Diyos

sa saling ito? Paano?
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 SURIIN

Paano kaya kung sineryoso ng China

ang mali at nakakainsultong salin na ito ng
pangalan ng kanilang Pangulo?
 TANONG

Gaano kahalaga ang tungkulin ng

isang tagasalin? Bakit dapat
gampanan niya nang responsable
ang kaniyang trabaho?
 MGA KATANGIAN NG ISANG
MAHUSAY NA SALIN
Ayon sa Summer of Institute of Linguistics,
may tatlong katangiang dapat taglayin
ang isang mahusay na salin:

C – clear (malinaw)
A – accurate (wasto)
N – natural (natural ang daloy)

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
1. Kasanayan sa Pagbása at Panunuri

 Paulit-ulit na pagbása sa akda hanggang

lubos na maunawaan ang nilalaman nito
 Pagpapasya kung paano tutumbasan
ang bawat salita lalo na iyong mga
salitang siyentipiko, teknikal, kultural at
may higit sa isang kahulugan

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN

1. Kasanayan sa Pagbása at Panunuri

 Pag-unawa sa antas ng wikang

ginamit, estilo ng may-akda, kulturang
nakapaloob sa teksto, at iba pang
katangiang lampas sa estruktura

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
2. Kasanayan sa Pananaliksik

Kasama rito ang:

 paghahanap sa kahulugan ng di-pamilyar
na mga salita sa mga sanggunian
(diksiyonaryo, ensiklopidya, at iba pa)
 pananaliksik tungkol sa bakgrawnd ng may-
akda, kulturang nakapaloob sa akda, atbp.
 pagkilala sa target na mga mambabása

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
3. Kasanayan sa Pagsulat

Ito ang masalimuot ng proseso ng paglikha

ng salin at patuloy na rebisyon nito upang
ganap na maging natural sa TL at sa
mambabása.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
3. Kasanayan sa Pagsulat

- Pagsunod sa mga tuntuning

panggramatika (hal., Ortograpiyang
Pambansa)
- Kaalaman sa dalawang wikang sangkot
sa pagsasalin at sa estruktura ng mga ito
- Pag-aayon ng kaayusan ng salita at
pangungusap sa estruktura ng TL
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
Sa iyong palagay, mayroon ka bang:

 Kasanayan sa Pagbása
 Kasanayan sa Panunuri
 Kasanayan sa Pananaliksik
 Kasanayan sa Pagsulat

Kung oo, maaari ka nang maging tagasalin.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 ANALISIS NG KASO

Suriin kung makatwiran ang paliwanag ni

SP Vicente “Tito” Sotto III kaugnay ng
kaniyang talumpati na salin ng naunang
mga talumpati. Pag-usapan.

https://www.philstar.com/headlines/2018/05
/23/1817926/sotto-plagiarism-allegations-
translating-isnt-copying
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 1. Ang tagasalin ang pangunahing
tagapag-ugnay ng orihinal na akda at ng
mga mambabása nito sa ibang wika.

Artikulo 2. Ang pagkilala sa pagsasalin bílang

isang gawaing pampanitikan ay kailangang
maging saligan sa anumang kasunduan ng
tagasalin at ng tagapaglathala.

Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
Français Filipino
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 3. Dapat ituring na awtor ang isang
tagasalin, at dapat tumanggap ng karampatang
mga karapatang pangkontrata, kasama na ang
karapatang ari, bílang isang awtor.

Artikulo 4. Kailangang nakalimbag sa angkop na

laki ang mga pangalan ng tagasalin sa mga
dyaket, pabalat, at pahinang pampamagat ng
mga aklat, gayundin sa materyales pampublisidad
at mga listahang pang-aklatan.
Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
Pangalan ng
may-akda

Pangalan ng
tagasalin
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 5. Kailangang igalang ang patúloy na
karapatan sa royalty ng tagasalin at ibigay ang
kaukulang bayad, may kontrata man o wala.

Artikulo 6. Ang salin ng mga trabahong may

karapatang-ari ay hindi dapat ilathala nang walang
pahintulot mula sa mga orihinal na awtor o mga
kinatawan nila, maliban kung hindi sila mahingan ng
pahintulot dahil sa mga pangyayaring labas sa
kapangyarihan ng mga tagapaglathala.
Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 Pormal na paghingi ng
permiso sa may-akda o sa
kaniyang ahente ukol sa
pagsasalin ng akda
Pagbabayad ng royalty,
kung kailangan
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 7. Kailangang igalang ng mga tagasalin ang
orihinal at iwasan ang mga pagputol o pagbabago
maliban kung ang mga naturang pagpapalit ay may
pahintulot ng mga sumulat o ng kanilang
awtorisadong mga kinatawan. Dapat igalang ng
tagasalin ang mga teksto. Maliban sa maipaliliwanag
ng mga pagkakataon, kailangang may pahintulot o
pagsang-ayon ng tagasalin ang anumang
pagbabagong editoryal.

Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAG-BENCHMARK TAYO:
EUROPEAN UNION

Sanggunian: http://www.iti.org.uk/attachments/article/771/Careers%20in%20translation%20and%20interpreting%20at%20the%20EU.pdf
 MAG-BENCHMARK TAYO:
EUROPEAN UNION

Sanggunian: http://www.iti.org.uk/attachments/article/771/Careers%20in%20translation%20and%20interpreting%20at%20the%20EU.pdf
 MAG-BENCHMARK TAYO:
EUROPEAN UNION

PhP 252, 189.26,

panimulang suweldo
pa lámang

Ang buwanang cost

of living sa Paris,
France kasama na
ang renta sa bahay
ay Eur 2093.36 o PhP
117, 316.20

May ipon pang humigit-

kumulang PhP 135, 000

Sanggunian: http://www.iti.org.uk/attachments/article/771/Careers%20in%20translation%20and%20interpreting%20at%20the%20EU.pdf
 PAG-USAPAN NATIN
Sagutin natin ang mga tanong sa takdang-aralin:

1. Itinuturing ba ang pagsasalin na isang regular

na trabaho sa Pilipinas? Paano?
2. Ano-ano ang mga kalipikasyon ng isang
propesyonal na tagasalin?
3. Magkano ang karaniwang suweldo ng isang
tagasalin sa ating bansa?
4. Paano pinalalakas ng mga tagasalin sa
Pilipinas ang kanilang hanay?
 Itinuturing ba ang pagsasalin na
isang regular na trabaho sa
Pilipinas? Paano?
Hindi pa.

Biláng na biláng ang mga institusyong may

permanenteng trabaho para sa tagasalin gaya ng
KWF ngunit ang iba pa ay freelance na trabaho
lámang. Kada proyekto ang bayaran. Hindi regular
ang suweldo, walang benepisyo, maaaring putulin
(i-terminate) anumang sandali.

Sanggunian: http://www.iti.org.uk/attachments/article/771/Careers%20in%20translation%20and%20interpreting%20at%20the%20EU.pdf
 Ano-ano ang mga kalipikasyon
ng isang propesyonal na
tagasalin?
Halos ang itinuturing lang na kalipikasyon ay ang
kaalaman sa dalawang wikang sangkot sa
pagsasalin. Ngunit wala pang komprehensibong
kalipikasyon gaya ng pagkompleto sa mga
pagsasanay, sertipikasyon bílang tagasalin o
pagpasá sa isang estandardisadong pagsusulit sa
gobyerno.

Sanggunian: http://www.iti.org.uk/attachments/article/771/Careers%20in%20translation%20and%20interpreting%20at%20the%20EU.pdf
 Magkano ang karaniwang
suweldo ng isang tagasalin sa
ating bansa?
Wala pang estandardisadong kompensasyon. Ito
ay nakadepende sa iaalok ng kompanya o
ipepresyo ng tagasalin. Dahil dito, bukás ito sa
eksploytasyon o pag-abuso. Maaaring baratin ng
kompanya ang tagasalin o presyuhan nang labis
ng tagasalin ang kompanya.

Sanggunian: http://www.iti.org.uk/attachments/article/771/Careers%20in%20translation%20and%20interpreting%20at%20the%20EU.pdf
 Paano pinalalakas ng mga
tagasalin sa Pilipinas ang
kanilang hanay?
Itinayo ng UST ang kauna-unahang Sentro sa Salin
sa bansa. Nagtuturo din ito ng Panimulang
Pagsasalin (FIL 2).
Umiiral ang mga propesyonal na organisasyon ng
mga tagasalin gaya ng FIT, PATAS, at iba pa.
Bukod sa pormal na digri (PhD Filipino – Pagsasalin
sa UPD) at mga kurso sa pagsasalin, tulóy-tulóy rin
ang mga pagsasanay sa pagsasalin.

Sanggunian: http://www.iti.org.uk/attachments/article/771/Careers%20in%20translation%20and%20interpreting%20at%20the%20EU.pdf
 PAG-USAPAN NATIN
Sa palagay ninyo, ano-ano pa ang
mga kailangang gawin upang maging
isang regular at propesyonal na
gawain ang pagsasalin sa bansa gaya
ng pagturing sa mga doktor,
inhenyero, akawntant, parmasyutiko,
guro, atbp bílang mga propesyonal?
 BILANG PAGLALAGOM…
Ano-ano ang inyong mahahalagang
natutuhan sa unang aralin?

1.

2.

3.
MGA KATANGIAN AT
TUNGKULIN NG
ISANG TAGASALIN
Aralin 1
Filipino 2: Panimulang Pagsasalin
MGA PILÍNG TEORYA
SA PAGSASALIN

Aralin 2
Filipino 2: Panimulang Pagsasalin
ANG TEORYA SA PAGSASALIN

Matalik na magkaugnay ang teorya at

praktika sa pagsasalin. Kung ang huli ay
ang aktuwal na pagtutumbas ng SL at TL,
ang una ay ang kaalamang
pinagbatayan sa ginawang pagtutumbas.
Ang praktika ay ang
aktwal na pagsasagawa
ng pagsasalin

Ang teorya ay hanay ng

mga konsepto na
naglalayong magsilbing
gabay at magpabuti sa
praktika
ANG TEORYA SA PAGSASALIN

Ang teorya ang nagbibigay ng

framework na makapagpapaliwanag
sa mga desisyong ginawa sa
pagsasalin. Dahil dito, lalong
tumitibay ang kredibilidad ng
ginawang salin at mas
naipagtatanggol ito sa mga maaaring
kumuwestiyon dito.
 TEORYA BLG. 1:
FORMAL VS. DYNAMIC
EQUIVALENCE

Eugene A. Nida (1914 – 2011)

 Formal Equivalence

 Pinananatili ang anyo at nilalaman (form

and content) ng SL.
 Hindi lang mensahe ng orihinal ang
pinananatili sa TL kundi maging ang mga
pisikal na sangkap nito gaya ng
bokabularyo, gramatika, sintaks, at
estruktura.
 Hindi ito literal na pagsasalin kundi
matapat na salin.
Twilight
Twilight
 Formal Equivalence
Hal.,

Una, si Edward
ay isang bampira.
 Dynamic Equivalence

 Tinatawag ding functional equivalence.

 Nakatuon sa paghahatid ng kahulugan,
hindi ng estruktura ng orihinal.
 “quality of a translation in which the
message of the original text has been so
transported into the receptor language
that the response of the receptor is
essentially like that of the original
receptors.”
 Dynamic Equivalence

 Hindi ito malayang salin (free translation)

na puwedeng tumiwalag ang tagasalin
sa SL.
 Sa halip, hinahamon nito ang tagasalin
na balansehin ang pagiging tapat sa
kahulugan at diwa ng orihinal habang
ginagawa ding natural at katanggap-
tanggap (hindi tunog-salin) ang salin
para sa target audience.
 Dynamic Equivalence

Original Agni’s mother works a lot.

Formal Ang nanay ni Agni ay gumagawa
Equivalence ng maraming trabaho.
Dynamic Kayod nang kayod ang nanay ni
Equivalence Agni.

Magkapareho ng kahulugan ang salin ngunit

hindi nakatali ang pangalawang salin sa mga
salitang ginamit sa orihinal sa halip, naghanap
ng panumbas na maaaring mas madamá ng
target audience.
 Dynamic Equivalence
Ginagamit ito kapag:

• Ang ST ay hindi malinaw o hindi maintindihan kapag

ginamitan ng formal equivalence (may suliranin sa
comprehensibility)

a. dressed to kill – “nakapamburol”, sa halip na

“dinamitan para pumatay”
b. hand to mouth existence – “isang kahig, isang tuka”,
hindi “kamay sa bibig na pamumuhay”

• Ang ST ay hindi gaanong form-bound - ang form ay

hindi gaanong sangkot sa pagpapahayag ng
kahulugan.
IDYOMA
1. GREEN-EYED MONSTER
KAHULUGAN-SELOS
2. APPLE OF THE EYE
KALULUGAN- PABORITO
3. RAINING CATS AND DOGS
KAHULUGAN-MALAKAS ANG ULAN
 Formal o Dynamic?

Nangangahulugan ba itong mas

maganda ang dynamic kaysa
formal? Ang huli ba ang dapat laging
pairalin kaysa una?

Depende sa kahingian ng teksto, ng

nagpapasalin, at/o ng target
audience.
 TEORYA BLG. 2:
SEMANTIC VS.
COMMUNICATIVE
TRANSLATION

Peter Newmark (1916 – 2011)

 Semantic vs.
Communicative Translation
Nahahawig ang konsepto kay Nida.
Katumbas ng semantic translation ang
formal equivalence at ng
communicative translation ang
dynamic equivalence.
 Semantic Translation
FORMAL EQUIVALENCE

 “attempts to render, as closely as the

semantic and syntactic structures of the
second language allow, the exact
contextual meaning of the original” (1981,
p. 39)
 may pagkiling sa SL
 literal

 tapat sa may-akda ng simulaang teksto

 nananatili sa orihinal na kultura
Uniqueness/rhetorical devices
 Communicative
Translation
DYNAMIC EQUIVALENCE

 “attempts to produce on its readers an

effect as close as possible to that
obtained on the readers of the
original” (1981, p. 39)
 may pagkiling sa TL
 malaya at idyomatiko
 nakatuon sa magiging puwersa kaysa
sa nilalaman ng mensahe
 iniaangkop sa kultura ng mambabása
 MALINAW

HINDI SALING TEKNIKAL

 Semantikong Salin Komunikatibong Salin
• Focuses on the • Concentrates on effect
meaning
• Looks towards the new
• Looks back at the ST addressee; trying to
and tries to retain its satisfy them as much
characteristics as
much as possible as possible
• More complex, • Smoother, simpler,
awkward, detailed, clearer, more direct,
concentrated more conventional
• Tendency to • Tends to
overtranslate undertranslate, to be
smoother, more direct
and easier to read
 TEORYA BLG. 3:
DOMESTICATION VS.
FOREIGNIZATION

Lawrence Venuti (1953 – )

 Domestication vs.
Foreignization
 Kinikilala ang matalik na ugnayan
ng wika at kultura sa pagsasalin.
 Itinatanong nito sa tagasalin:
ipararanas ba ang kultura ng
simulaang teksto o iaayon ang
teksto sa kultura ng mambabása?
 Domestication
 Inilalápit at inilalapat ang teksto sa
konteksto ng mga mambabása sa
paggamit ng mga salitang lokal o
higit na pamilyar sa kanila kaysa sa
mga terminong banyaga.
Domestication
 “Wangseja/Seja” ang
sadyang tawag sa
wikang Koreano sa
“crown prince”. “Seja-
jeoha” (Your Royal
Highness) ang magalang
na pantawag na
espesipiko sa kaniya.
 Sa Filipino, isinasalin lang
ito na “Mahal na
Prinsipe” at
“Kamahalan”. Hindi
ginagamit ang
espesipikong mga
terminong Koreano.
 Foreignization
 Pinananatili ang mga terminong kultural ng
SL gaya ng mga pangalan ng tao (hal.,
“Fernando de Magallanes” sa halip na
“Ferdinand Magellan”); konsepto (hal., “yin
at yang”, “hara-kiri”, “karma”); mga
katawagan sa pagkain, pananamit, at iba
pang sining (hal., “kimchi” sa halip na
“buro”, “hanbok” sa halip na “tradisyonal
na kasuotang Koreano”); pangalan ng
mga kalye, lugar, institusyon, atbp. (hal.,
“Harvard University” sa halip na
“Unibersidad ng Harvard”, “East
Coast/West Coast” sa halip na
“Silangan/Kanlurang Baybayin”); at iba pa.
Foreignization
• SL: …Ma put on her
special sari (p. 16)
• TL: …napasuot si
Nanay ng espesyal
niyang sari (p.16)
 Pag-usapan Natin
Samakatuwid, alin ang mas mainam
sa dalawa: panatilihin ang pagiging
“foreignized” ng isang ST o gawin
itong “domesticated” ayon sa
konteksto ng target audience?
 TEORYA BLG. 4:
TEORYANG SKOPOS

Hans Vermeer (1930 – 2010)

Suriin ang sumusunod na salin:

Ano ang masasabi ninyo

sa pagtutumbas?
 Teoryang Skopos
• Skopos – salitang Griyego na
nangangahulugang “purpose”.
• Naiimpluwensiyahan ang salin ng
layunin kung bakit ba ito ginagawa;
paano pinakaepektibong makakamit
ang intensiyon sa pagsasalin?
 Teoryang Skopos
• Hal., kung ang skopos ay “maipaintindi
ang panganib ng pagtawid at
mapasunod talaga ang mga
pedestrian”, maaaring hindi sapat ang
matamlay na “Bawal tumawid” para sa
“No jaywalking” kundi dagdagan ng
babala na “May namatay na rito” sa
tekstong kulay pula (simbolo ng mariing
babala o puwede ring ng dugo ng
táong magpapasaway at
maaaksidente).
 Teoryang Skopos
Implikasyon ng Teoryang Skopos

• Kinikilala ang iba’t ibang posibilidad ng

pagsasalin ng teksto.
• Nagiging target-oriented ang pagsasalin.
• Ang pagsasalin ay paglikha ng bago at
orihinal sa halip na magbigay lámang ng
parehong impormasyon gamit ang ibang
wika.
 Suriin
• Luke 22: 58-59

• A little later someone else saw him

and said, “You also are one of them.”
“Man, I am not!” Peter replied. About
an hour later another asserted,
“Certainly this fellow was with him, for
he is a Galilean.”
• After ilang minutes, may nakapansin
ulit kay Peter at sinabi sa kanya, 'Isa
ka sa mga kasamahan nila.' Pero
sumagot si Peter, "Hindi po ako 'yun,
sir!" After one hour, may lalaking nag-
insist, "Sure ako, kasama ni Jesus ang
taong ito, kasi taga-Galilea din sya."
 Teoryang Skopos
Ayon sa konsultant ng Philippine Bible
Society (PBS) na si Dr. Anicia del Corro na
nanguna sa pagsasalin ng Pinoy New
Testament, Teoryang Skopos daw ang
ginamit nila. Ang layunin nila ay “mailapít
ang Salita ng Diyos sa bagong henerasyon”
kaya ang wika rin ng nasabing henerasyon
ang ginamit nila. Kung pagbabatayan ang
sales, masasabing naabót nila ang kanilang
Skopos dahil ubós ang kopya ng Bibliya
nang ibenta ito.
 Pag-usapan Natin
Ano-ano ang kagandahan at di-
kagandahan ng paggamit ng
Teoryang Skopos sa pagsasalin?
 TEORYA BLG. 5:
MGA URI NG TEKSTO
Katharina Reiss (1923 – 2018)
 Mga Uri ng Teksto
Suriin ang pagkakaiba-iba ng salin.
Source Text Posibleng Salin
It’s tasty! Try it. Ito ay malasa. Tikman mo.
Sumasabog sa lasa.
Hayaang dila’y magpista!
Malasa ito! Tikman mo na.

Kung ikaw ang magsasalin ng ST, ano

ang sarili mong salin?
 Mga Uri ng Teksto
Ang tipolohiya o pag-uuri ng tekstong
pinakamalaganap na ginagamit sa
teorya ng pagsasalin ay ang
ipinanukala ni Reiss (1976:10) na
nakabatay sa konsepto ni Karl Bühler ng
mga gámit ng wika.
 Mga Uri ng Teksto
Tekstong Impormatibo
• Nakatuon sa nilalaman ng mensahe.

• Hal., tekstong nagbibigay-kaalaman

gaya ng saliksik, teksbuk,
ensiklopidya, atbp.
• Ang pangunahing layunin ng
tagasalin ay maipása nang wasto ang
mga kaalaman mula SL pa-TL.
 Mga Uri ng Teksto
Tekstong Impormatibo
 Mga Uri ng Teksto
Tekstong Ekspresibo
• Nakatuon sa anyo ng teksto.

• Hal., mga akdang pampanitikang

gumagamit ng masining o matayutay
na wika.
• Ang pangunahing layunin ng
tagasalin ay matumbasan ang
estetika o ganda ng SL sa kaniyang TL.
Mga Uri
ng Teksto
Tekstong
Ekspresibo
 Mga Uri ng Teksto
Tekstong Operatibo
• Nakatuon sa partikular na mga
pagpapahalaga at padron ng pag-uugali.
• Mga tekstong humihiling o nanghihimok sa
mambabása na kumilos, mag-isip, o dumama
ayon sa layunin ng teksto.
• Inaasahang maaapektuhan nito ang opinyon
ng mga tao, ang kanilang pag-uugali o lilikha
ng reaksiyon sa kanila.
• Karaniwan, ibinabagay ng tagasalin ang
pagsasalin sa wika ng mga tatanggap ng salin.
Mga Uri
ng Teksto
Tekstong Operatibo
Mga Uri ng Teksto
Suriin ang mga tekstong nasa
larawan. Tukuyin kung anong uri ito
ng teksto at subuking isalin.