6

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 2
Ikalawang Linggo

2
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa
pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang
kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang

pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-
alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung paano
gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang
hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo
na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob
sa modyul.

Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong matulungan
ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng
mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang mga sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka o sulat ang
anumang bahagi nito. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
3. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa pagwawasto
ng mga kasagutan.
4. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-
aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay
nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas
nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang pagkatuto
at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

3
 Ano ang target ko?

Sa pagtatapos ng modyul na ito, inaasahang nasusuri mo ang mga pangunahing suliranin at

hamong kinaharap ng mga Pilipino mula 1946 hanggang 1972 batay sa iba’t ibang reaksyon ng mga
Pilipino sa mga epekto sa pagsasarili ng bansa na ipinapahayag ng ilang di-pantay na kasunduan
tulad ng mga sumusunod:
1. Philippine Rehabilitation Act
2. Parity Rights; at
3. Kasunduang Base Militar

Ano ako magaling?

Panuto: Basahin at isulat ang titik ng tamang sagot sa nakahiwalay na papel.
1. Sino ang unang pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas?
A. Manuel Roxas C. Manuel L. Quezon
B. Elpidio Quirino D. Sergio Osmeńa
2. Ang mga sumusunod na suliranin pagkatapos ng digmaan ang kinaharap ni Pangulong Roxas
nang siya ay manungkulan sa bansa maliban sa isa.
A. katiwasayan B. kaayusan C. pagsasaayos ng kabuhayan D. diplomatiko
3. Bakit sinikap ni Pangulong Roxas na makipag-ugnayan pa rin sa bansang Hapon pagkatapos ng
digmaan?
A. Dahil nakasalalay ang katatagan ng bansa sa Hapon.
B. Dahil sinuportahan si Pangulong Roxas noong halalan.
C. Dahil matitiyak na hindi magiging panganib sa kapayapaan ang Hapon.
D. Dahil naging malapit ang bansang Hapon kay Pangulong Roxas.
4. Ano ang programang itinatag ni Pang. Roxas na naglalayong matulungan ang mga tao at
pribadong korporasyon na makapagbagong buhay?
A. Bell Trade Act
B. Parity Rights
C. Philippine-America Agricultural Mission
D. Rehabilitation Finance Corporation
5. Anong batas na nagpapapataw ng buwis sa anumang produktong manggagaling sa Pilipinas
patungong Estados Unidos pagkalipas ng 1954?______________.
A. Rehabilitation Finance Corporation
B. Bell Trade Act
C. US Reconstruction and Finance Corporation
D. Development Bank of the Philippines
6. Anong produkto ang iniluluwas sa Amerika na walang takdang dami ?
A. tabako B. bigas C. asukal D. sibuyas
7. Tumutukoy ito sa isang tadhana sa Batas Bell na nagbigay ng karapatan sa mga Amerikano sa
paglinang ng likas na yamang pinagkukunan at pamamalakad ng mga paglilingkod na
pambayan.
A. Rehabilitation Finance Corporation
B. Parity Rights

4
 C. US-RP Military Defense Treaty
D. Development Bank of the Philippines
8. Ilang bahagdan ng buwis ang ipapataw taun-taon sa mga produktong nanggagaling sa Pilipinas
patungong Estados Unidos?
A. 3% B. 4% C. 6% D. 7%
9. Ang parity rights ay isang tadhana sa Batas Bell na nagbigay ng karapatan sa mga Amerikano
sa pagtotroso, pagpapaunad ng lahat ng lupang agrikultural at likas na yaman ng bansa.
A. Tama B. Mali C. Maari D. Hindi Sigurado
10. Kailan nilagdaan ang kasunduan ng Pilipinas at Estados Unidos tungkol sa Base Militar?
A. Mayo 14, 1946 B. Mayo 14, 1947 C. Mayo 14, 1948 D. Mayo 14, 1949

ARALIN EPEKTO SA PAGSASARILI NG BANSA BATAY

2 SA MGA DI-PANTAY NA KASUNDUAN
Nang maging malaya ang ating bansa mula sa pamamahala ng Amerika noong Hulyo 4,
1946. Si Manuel A. Roxas ang nahalal na Pangulo ng Pilipinas (Ikatlong Republika ). Si Elpidio
Quirino naman ang nahalal na Pangalawang Pangulo.
Naging lubhang mabigat ang gawain ni Pangulong Roxas dahil sa mga suliraning idinulot
ng digmaan. Gayunpaman, buong sikap niyang hinarap ang mga suliraning ito para magkaroon ng
bagong buhay ang bansa.

Ano ang balik-tanaw ko?

Itambal ang tinutukoy ng bawat pahayag sa Hanay A sa mga salita sa Hanay B. Isulat ang
titik ng tamang sagot sa patlang bago bilang.
HANAY A HANAY B
______1. Pagtangkilik sa mga produktong A. Jose P. Laurel
gawa sa Amerika
______2. Hukuman na lumutas sa isyu ng kolaborasyon B. Sergio Osmena
______3. Unang Pangulo ng Ikatlong Republika
ng Pilipinas C. Colonial Mentality
______4. Ikalawang Pangulo ng Pamahalaang
Commonwealth D. Hukumang Bayan
______5. Pangulo ng Pamahalaang Papet E. Manuel Roxas

Ano ang gagawin ko?

Suriin mo ang larawan sa ibaba.

5
Sagutin:

1. Ano ang nakikita sa larawan ?__ ________________________

2. Ilarawan ang maaring maitutulong nito sa isang bansa? _______________

Ano ang kahulugan?

Epekto sa Pagsasarili ng Bansa Batay sa mga Di-Pantay na Kasunduan

Ang Pamahalaan ng Ikatlong Republika

Panunungkulan ni Roxas
( Hulyo 4, 1946 – April 15, 1948)
Si Manuel A. Roxas ay nagsumikap upang lutasin niya ang mga suliranin. Ang mga ito ay
ang pagsasaayos ng kabuhayan , katiwasayan , kaayusan at mababang moralidad.
Mga Patakarang Panloob at Panlabas
Ang patakaran ni Pangulong Roxas ay ibinatay sa paniniwalang ang katatagan ng bansang
Pilipinas ay nakasalalay sa pakikipagkaibigan sa Estados Unidos. Ito ang dahilan kung bakit naging
malapit ang ating bansa sa Estados Unidos noong panahong iyon. Naging lubhang mabigat ang mga
Gawain ni Pangulong Roxas dahil sa mga suliraning idinulot ng digmaan. Gayunpaman, buong
sikap niyang hinarap ang mga suliraning ito upang magkaroon ng bagong buhay ang bansa.
Sinikap ng pamahalaang Roxas na makipag-ugnayan sa bansang Hapon. Ito ay para matiyak
na hindi magiging panganib sa kapayapaan ng daigdig ang bansang Hapon. At para mahingi ang
bayad pinsala at mga nasira ng digmaan.
Nang itatag ang Mga Nagkakaisang Bansa (United Nations) pagkatapos ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdig. Ang Pilipinas ay isa sa mga unang naging kasapi nito. Sinikap ng
pamahalaang Roxas na magkaroon ng ugnayang diplomatiko sa Nasyonalistag Tsina.
Subalit nagkaroon ito ng maraming suliranin. Ang pinagtibay na batas ng Kongreso na
nagbigay priyoridad sa mga Pilipino na umupa ng mga puwesto sa mga pamilihang bayan ay
nakaapekto sa mga Tsino sa bansa. Ang pakikipag-ugnayan ng bansang Pilipinas sa Tsina at natuloy
lamang noong Abril 18, 1947. Noong hindi na pangulo si Roxas.

Ang Programa ni Roxas

Dalawa ang layunin ng programa ni Roxas, ang pagpapalaki ng produksyon at ang muling
pagkakaroon ng mga industriya. Umunlad nang bahagya ang pagsasaka. Ipinayo ng mga dalubhasa
sa ekonomiya ng Philippine-America Agricultural Mission noong 1947 ang paggamit ng mga
makinarya .
Pati mga siyentipikong paraan ng pagsasaka dahil sa kakulangan ng hayop na gagamitin.
Ngunit hindi gaanong ginamit ang mga makinarya upang hindi mawalan ng pagkakakitaan ang mga
tao. Ang hatian sa ani ay 70% bahagdan sa magsasaka at kasama at 30% bahagdan sa may-ari ng
lupa.
Rehabilitation Finance Corporation
Upang matulungan ang mga tao at pribadong korporasyon na makapagbagong buhay.
Itinatag ang Rehabilitation Finance Corporation (RFC) na sa ngayon ay kilala bilang Development
Bank of the Philippines ( DBP). Ito ay nagpapautang ng puhunan sa maliliit na mangangalakal.
Kasama rin ang mga taong nais magpagawa ng sariling bahay.
Bell Trade Act
Itinakda ng Bell Trade Act ang pagpapataw ng buwis sa anumang produktong nanggagaling
sa Pilipinas patungong Estados Unidos pagkalipas ng 1954. Ito ay may 5% buwis na ipapataw taun-

6
taon hanggang marating ang 100% sa taong 1974. Itinakda rin nito na may kota o takdang dami rin
ang asukal, bigas, tabako, abono, lubid, langis ng niyog at butones ng perlas na mailuluwas ng
Pilipinas sa Amerika. Samantalang makapagluluwas ang Amerika nang walang takdang dami o kota.
Hindi naging makatarungan ang Bell Trade Act sa mga Pilipino. Hindi pantay ang parity
rights o ang karapatan ng mga Pilipino at Amerikano sa paglinang ng mga likas na yamang
pinagkukunan. At pamamalakad ng mga paglilingkod na pambayan. Ito ay isang tadhana sa Batas
Bell na nagbigay ng karapatan sa mga Amerikano sa pagtotroso. Kasama rin ang pagpapaunlad sa
lahat ng lupang agrikultural at likas na yaman.
Maraming pinuno ng Pilipinas ang tumutol dito. Ngunit kung hindi nila ito tatanggapin hindi
ipagkakaloob ng Amerika ang tulong na pinansiyal para sa bansa. Dahil sa kondisyong ibinibigay ,
sumang-ayon na rin ang mga Pilipino. Kaya’t kinailangang amyendahan ang Saligang batas ng 1935
tungkol sa paglinang ng likas na yaman ng bansa.
Rehabilitasyon ng Pilipinas
Tulong at Pautang Amerika
Kapalit ng mga Karapatan sa pangangalakal at pakikinabang sa mga likas na yaman sa bansa.
Pinagtibay ng Kongreso ng Estados Unidos ang pagbibigay ng S120,000,000. Ito ay bilang tulong
sa panibagong pagpapagawa ng mga gusali, tulay at daan sa Pilipinas. Pinagtibay rin ang
pagkakaloob ng halagang S75,000,000 upang patatagin ang pananalapi ng bansa.
Ang halagang S25,000 ay naidagdag para gamiting pantubos sa mga kasulatang ginamit ng
mga gerilya. Ibinigay rin ang halagang S1 bilyon na surplus ng military ng Amerika. Pinautang ng
Estados Unidos ang Pilipinas ng halagang S60,000,000 sa pamamagitan ng US Reconstruction and
Finance Corporation (RFC).
Noong Oktubre, 1945, pinagtibay ang Bell Trade Relations Act. Itinadhana nito ang walong
taong pakikipagkalakalan ng Pilipinas sa United States hanggang 1954.
Pakikipag-ugnayang Militar
Naging malapit ang ating bansa sa Amerika noong panahong iyon. Ito ay sa paniniwala ni
Pangulong Roxas na ang katatagan ng bansang Pilipinas ay nakasasalalay sa pakikipagkaibigan sa
Estados Unidos.
Ipinagpatuloy ang kasunduan ng Pilipinas at Estados Unidos tungkol sa Base Militar na
pinirmahan noong Mayo 14, 1947. Ito ay kung saan binigyan ang Amerika ng karapatang upahan
ang mga base military sa loob ng 99 taon.
Bukod sa kasunduang Tulong na Militar (Military Assistance Agreement) na unang nilagdaan
noong Marso 21, 1947. Nilagdaan din ang isa pang kasunduan noong Agosto 30, 1951. Ito ang
Kasunduan sa Pagtatanggol sa isa’t isa ( US-RP Mutual Defense Treaty).
Sagutin ang mga sumusunod na mga tanong.
1. Ibigay at ilarawan ang mga programang ipinatupad ni Pangulong Roxas.______________
2. Ano ang mga tulong at pautang na ibinigay ng Estados Unidos para sa rehabilitasyon ng
Pilipinas? __________________________________________
3. Ilarawan ang mga kasunduang militar sa pagitan ng Pilipinas at Estados Unidos?______

Ano pa ang gagawin ko?

GAWAIN A : Panuto: Isulat ang Tama kung ang pangungusap ay nagsasaad ng wastong pahayag
at Mali kung hindi . Gawin ito sa sagutang papel.
1. Ang patakaran ni Pangulong Roxas ay ibinatay sa paniniwalang ang katatagan ng bansang
Pilipinas ay nakasalalay sa pakikipagkaibigan sa Estados Unidos.

7
2. Itinatadhana ng Bell Trade pagpapataw ng buwis sa anumang produktong nanggagaling sa
Pilipinas patungong Estados Unidos pagkalipas ng 1954.
3. Si Pangulong Manuel Roxas Sr. ang kauna-unahang Pangulo ng Ikatlong Republika ng
Pilipinas.
4. Hindi naging makatarungan ang Bell Trade Act sa mga Pilipino.
5. Itinatag ang Rehabilitation Finance Corporation . upang matulungan lamang ang pribadong
korporasyon ng makapagbagong buhay.

GAWAIN B: Panuto: Pagtambalin ang Hanay A sa Hanay B . Isulat lamang ang titik ng tamang
sagot.
HANAY A HANAY B
______1. Naging malaya ang Pilipinas mula sa A. Agosto 30, 1951
Pamamahala ng Amerika
______2. Pagpapatibay ng Bell Trade Relations Act B. Marso 21, 1947
______3. Paglagda ng kasunduang Tulong na Militar C. Oktubre, 1945
______4. Nilagdaan ang US-RP Mutual Defense Act D. Hulyo 4, 1946
______5. Pagkakaroon ng ugnayang diplomatiko E. Abril 15, 1948
sa pagitan ng bansang Pilipinas at Tsina

GAWAIN C.Panuto: Gamit ang grapikong organayser, tukuyin ang mga kasunduan sa pagitan ng
Pilipinas at Estados Unidos na ipinatupad noong Ikatlong Republika.

1.
Mga Ipinatupad na Kasunduan 3.
Sa Pagitan ng Estados Unidos
at Pilipinas
2. 4.

5.

Ano ang natamo ko?

Tandaan Natin Ito!
Nang naging Malaya ang ating bansa mula sa pamamahala ng Amerika noong Hulyo 4,
1946. Si Manuel A. Roxas ang nahalal na Pangulo ng Pilipinas (Ikatlong Republika). Si Elpidio
Quirino naman ang nahalal na Pangalawang Pangulo.
Naging lubhang mabigat ang gawain ni Pangulong Roxas. Pinagsumikapan niyang lutasin
ang mga suliranin. Katulad ng pagsasaayos niya ng kabuhayan , katiwasayan , kaayusan at
mababang moralidad. Ang patakaran ni Pangulong Roxas ay ibinatay sa paniniwalang ang katatagan
ng bansang Pilipinas ay nakasalalay sa pakikipagkaibigan sa Estados Unidos.
Kabilang sa mga ipinatupad sa bansa na nagsasaad ng hindi pantay na kasunduan ay Bell
Trade Act. Dito rin nakatadhana ang pagpapatupad ng parity rights na tinutulan ng maraming
pinunong Pilipino.Maging ang pagpapatupad ng Military Assistance Agreement at US-RP Mutual
Defense Treaty.

8
 Ano ang kaya kung gawin?

Panuto: Gumawa ng isang pangako para sa tanong na ito.

Paano ka makakatulong sa paglutas ng problem ana kinaharap ngayong panahon ng
pandemya?
________________________________________________________________________

Kumusta na ang target ko?

Panuto: Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
1. Anong uri ng pamahalaan ang naitatag sa Pilipinas noong Hulyo 4, 1946?
A. Unang Republika ng Pilipinas C. Ikalawang Republika ng Pilipinas
B. Pamahalaang Komonwelt D. Ikatlong Republika ng Pilipinas
2. Sino ang nahalal na Pangalawang Pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas ?
A. Manuel Roxas C. Sergio Osmena Sr.
B. Elpidio Quirino D. Jose P. Laurel
3. Aling bansa ang hindi nagkaroon ng ugnayang diplomatiko ang Pilipinas?
A. France B. Hapon C. Italy D. Russia
4. Anong samahang pandaigdig naging isa sa mga naging unang kasapi nito ang Pilipinas?
A. Philippine -America Agricultural Mission C. United Nations
B. Rehabilitation Finance Corporation D. Parity Rights
5. Aling kasunduan ang itinuturing na hindi makatarungan sa mga Pilipino?
A. Philippine -America Agricultural Mission C. United Nations
B. Rehabilitation Finance Corporation D. Bell Trade Act
6. Anong batas ang nagtatakda tungkol sa pagluluwas ng Amerika nang walang takdang dami
ng produkto sa Pilipinas?
A. US Reconstruction and Finance Corporation C. Parity Rights
B. Military Assistance Agreement D. Bell Trade Act
7. Magkano ang ipinagkaloob ng Estados Unidos upang patatagin ang pananalapi ng
Pilipinas?
A. S75,000 B. S750,000 C. S7,500,000 D. S75,000,000
8. Anong kasunduan sa pagitan ng Estados Unidos at Pilipinas ang nagsasaad ng pagtatanggol
sa isa’t isa?
A. US-RP Mutual Defense Agreement C. Military Assistance Agreement
B. Rehabilitation Finance Corporation D. Bell Trade Act
9. Aling pahayag ang naglalayon ng pagtatag ng Rehabilitation Finance Corporation?
A. Nagkaloob ng tulong pinansiyal sa lahat ng Pilipino.
B. Nagbigay ng puhunan para pagbili ng mga magsasaka ng bagong makinarya.
C. Nagpautang ng puhunan sa maliliit na mangangalakal.
D. Nagtadhana ng tulong sa pagpapatayo ng mga gusali ng bansa.
10. Ang mga sumusunod ay mga hindi pantay na kasunduan sa pagitan ng Amerika at Pilipinas
maliban sa isa.
A. US-RP Mutual Defense Agreement C. Parity Rights
B. Bell Trade Act D. Rehabilitation Finance Corporation

9
 Ano pa ang kaya kong gawin?
Gawain A. Panuto : Tapusin ang pangungusap .
Upang ang paghihikahos o paghihirap sa kabuhayan ng marami sa ating bansa dahil sa
pandemya, kailangang __________________________________________________.
Gawain B. Panuto: Panoorin ang video gamit ang link na nasa ibaba at sagutin ang tanong. (
https://www.youtube.com/watch?v=vvjiRVx3ee8 )
1. Itala at ilarawan ang mga kasunduan sa pagitan ng Estados Unidos at Pilipinas na
nabanggit sa video . _________________________________________

Sanggunian
• Antonio, Eleonor D, Banlaygas, Emilia L, Dallo, Evangeline M. (2015)
KAYAMANAN 6, Rex Publishing; Sampaloc Maynila pp.174-176.
• https://www.google.com/search?q=pictures+of+subic+naval+base+in+olongapo&tbm=isch
&source=iu&ictx=1&fir=dz18E-
iTG7b5CM%252CaJZTA5Fq_xBU7M%252C_&vet=1&usg=AI4_-
kS2_ETVR5im3pdH6G4LFCaSGgZfHQ&sa=X&ved=2ahUKEwiN7tKfkNnuAhWLw4sB
HY8MCW0Q9QF6BAgNEAE#imgrc=0fFZrZqRYKhzZM
• https://www.youtube.com/watch?v=vvjiRVx3ee8

10
 EXECUTIVE COMMITTEE FOR HYBRID MODULE

Chairperson: DR. MARGARITO B. MATERUM – OIC-SDS

Vice-Chairperson: DR. GEORGE P. TIZON – SGOD Chief
DR. ELLERY G. QUINTIA – CID Chief

Ex-Officio Members: EDUCATION PROGRAM SUPERVISORS

ELEMENTARY SCHOOL PRINCIPALS

Secretariat: QUINN NORMAN O. ARREZA

Team Leader/Facilitator: DR. DANILO S. GUTIERREZ

Writer: JULITA L. MACARANAS

Content Evaluator: JULITA L. MACARANAS
Language Evaluator: NAPOLEON G. JUNIO
Reviewers: FERDINAND PAGGAO
JULITA L. MACARANAS
NAPOLEON G. JUNIO
Illustrator: CRISELLE G. FERRERAS
Lay-out Artist: MA. CRISTINA A. NARVAS
Content Validator: JULITA L. MACARANAS
Format and Language Validators: PRIVATE INTERNATIONAL
SCHOOLS REPRESENTATIVES
School Head In-Charge: JOSEFINA R. GRANADA (Primary)
DR. MA. CHERYL S. FERNANDEZ (Intermediate)
EPS In-Charge: FERDINAND PAGGAO, EPS – ARALING PANLIPUNAN
DR. DAISY L. MATAAC, EPS – LRMS/ALS

For inquiries, please write or call:

Schools Division of Taguig City and Pateros
Gen. Santos Ave., Central Bicutan, Taguig City
Telefax (02) 8533-1458; (02) 8514-7970
Email Address: sdo.tapat@deped.gov.ph; division_sds@yahoo.com