PHYSICAL EDUCATION AND HEALTH 2

LESSON 1: PHYSICAL FITNESS, COMPONENTS, AND EXERCISES

PHYSICAL FITNESS
• The functional capacity of the body that allows for an improved quality of life.
• The body working at peak efficiency.
• The body’s ability to do work with alertness and vigor.
• The ability of your body systems to work together efficiently to allow you to be healthy and
perform activities of daily living.

Being Efficient
- means doing daily activities with the least effort possible.

TWO COMPONENTS OF PHYSICAL FITNESS

1. Health-related
- Has a direct relationship to good health and reduces the risk of hypokinetic diseases.
2. Skill-related
- Sometimes called motor fitness or sports fitness because they are used directly in
specific sports or exercises.

HEALTH-RELATED COMPONENTS
1. Body Composition
- The relative percentage of muscles, fats, bones and other tissues that comprise the body.

2. Cardiovascular Endurance
- Ability of the heart, lungs, blood, blood vessels and respiratory system to supply fuel and
oxygen to the muscles.

3. Muscular Endurance
- Ability of the muscles to repeatedly or
continuously exert force.

4. Flexibility
- Range of motion available in a joint. It is affected by muscle length, joint structure, and other
factors.

5. Muscular Strength
- Ability of the muscles to exert an external force such as lifting or controlling one’s own body
weight.
SKILL-RELATED COMPONENTS
1. Agility
- Ability to rapidly and accurately change the direction of the movement of the entire body in
space.

2. Balance
- Ability to maintain a state of equilibrium while stationary or while moving.

3. Coordination
- Ability to use senses with the body parts to perform motor tasks smoothly and accurately.

4. Power
- Ability to transfer energy into force at a fast rate. It is the combination of muscular strength and
speed.

5. Speed
- Ability to perform a movement at a short period of time.

6. Reaction Time
- Refers to the time that elapses between stimulation and the beginning of reaction to the
stimulation.

PRINCIPLE OF OVERLOAD
Principle of fitness that increases the following elements of exercising:
● F- Frequency
● I- Intensity
● T- Time
● T- Type

LESSON 2: SPORTS

SPORTS
- An activity that requires physical actions and skills where individuals or teams compete under
a set of rules.

SPORT IS CLASSIFIED INTO:

• Individual sports
- are played by one participant on each competing side.
• Dual sports
- are played by two competing pairs.
• Team sports
- are played by three or more players.
DIFFERENCE OF INDIVIDUAL/ DUAL SPORTS VS. TEAM SPORTS

INDIVIDUAL SPORTS
– foster a higher amount of discipline, self-confidence, focus, and passion.

TEAM SPORTS
– Many variables are considered to
determine the success or failure of the team.
– It depends on the collective effort of all its players.

Some of the important aspects to consider in learning a sport:

1. History
2. Court dimension/venue
3. Equipment and gear
4. Technical and tactical skills
5. Rules of the game
6. Officiating

LESSON 3: TABLE TENNIS

INDIVIDUAL/ DUAL SPORTS

1.) Table Tennis
2.) Badminton

Table Tennis
- Also known as ping-pong and whiff-whaff
- A sport in which two or four players hit a lightweight ball (also known as the ping-pong
ball), back and forth across a table using small solid rackets.
- It takes place on a hard table divided by a net.

Except for the initial serve, the rules are generally as follows:

1.) Players must allow a ball played toward them to bounce once on their side of the table and
must return it so that it bounces on the opposite side.

2.) A point is scored when a player fails to return the ball within the rules. Play is fast and
demands quick reactions. Spinning the ball alters its trajectory and limits an opponent's options,
giving the
hitter a great advantage.

HISTORY OF TABLE TENNIS

- Table tennis is a game of very recent origin.
 - It started as a variation of Lawn Tennis
- It was first played on dining room table tops in the clubs of Great Britain.
- From Britain, this game spread to other countries of Europe and Asia.
- It found a place in the modern Olympic games only in the year 1988 at Seoul, South
Korea.
- It is a very popular game today because it suits players of all ages and can be played
under all conditions.
- Governed by the worldwide organization International Table tennis Federation (ITTF)

International Table tennis Federation (ITTF)

- Founded in 1926.
- Currently includes 226 member associations.
- The official rules are specified in the ITTF handbook.

1988
- Table tennis has been an Olympic sport since 1988, with several event categories.

1988-2004
- Table tennis games were men's singles, women's singles, men's doubles and women's
doubles.

Since 2008
- Table tennis was a team event played instead of the doubles.

England (late 19th century)

- Table tennis made its appearance.
- The first game would have been played using a champagne cork as a ball, cigar boxes
as bats and books for the net.
- At that point, table tennis was seen as a mere distraction for the wealthy classes.

Englishman David Foster (1890),

- Attracted by table tennis’ wide appeal, introduced the first game of tennis on a table.

1897
- The first national championships were organized in Hungary.

James Gibb (1901)

- Following a trip to the United States, he brought back the first celluloid ball, which was a
lot lighter than the rubber balls.

E.C. Gould (1902)

 - A British enthusiast of the game, introduced the first bats covered in rubber and
rubberized pimples.

COURT DIMENSION/ VENUE

Table
- A rectangular surface 9 ft.(274 cm.) long and 5 ft. (152.5 cm.) wide.
- The playing surface is placed 2 ft. 6 in. (76 cm) above the ground.
- The table surface should be dark colored with a ¾ inch (2 cm) white line running along
each edge.
- The table should offer uniform bounce during the game.

EQUIPMENT AND GEAR

The Ball
- It is spherical and is 40mm in diameter.
- The ball is made of celluloid or similar plastic material.
- It generally weighs 2.7 gm.

The Net
- It is placed at the center, dividing the table into two equal halves.
- The net is placed 6 in. (15.25 cm) above the playing surface.
The Racket
- It should be flat and rigid.
- It can be any size, shape or weight.
- Minimum 85% of blade thickness should constitute natural wood.

GRIPS
1. Pen Hold
- The pen hold grip is so-named because one grips the racket similarly to the way one
holds a writing instrument.

2. Shake hand
 - The shake hand grip (also called the "shake hands grip") is so- named because one
grips the racket, similarly to the way one performs a handshake.

TABLE TENNIS STROKES

1. Backhand Push
2. Forehand Push
3. Forehand Topspin
4. Backhand Topspin
5. Backhand Block
6. Forehand Block
7. Forehand Smash

1.) Forehand Push

- This makes it hard for your
opponent to attack the ball.
- By pushing short, your opponent will not be able to take a full swing at the ball.
- When executing this, you need to impart some backspin.

2.) Forehand Topspin

- One of the most fun strokes to play. And once you learn how to impart a strong topspin
on the ball, it will become a very consistent stroke.
3.) Backhand Topspin
- It should be learnt at the same time as the forehand topspin.
- It is a great attacking stroke that can really improve your game.
- By being able to play such an aggressive shot from your backhand side, your opponent
will find it difficult to stop you gaining the initiative.

4.) Backhand Block

- It is used against an attacking topspin.
- As your opponent's shot will be fast, you won’t need to make the pace yourself and so
the stroke can be quite short.
- You will need to vary the angle of your racket depending on the amount of topspin on the
ball.

5.) Forehand Block

- It is used against an attacking topspin.
- As your opponent's shot will be fast, you won’t need to pace yourself.
 - You will need to vary the angle of your racket depending on the amount of topspin on the
ball.

6.) Forehand Smash

- It is used as an attacking stroke to try and win the point.
- The most common mistake we see players make with the forehand smash, is failing to
get themselves into position.
- The key to the smash is to get your feet moving early and get into a good position.

LESSON 4: BADMINTON

Badminton
- A racquet sport played using racquets to hit a shuttlecock across a net.
- Although it may be played with larger teams, the most common forms of the game are
"singles" (with one player per side) and "doubles" (with two players per side).
- Often played as a casual outdoor activity in a yard or on a beach; formal games are
played on a rectangular indoor court.
- Points are scored by striking the shuttlecock with the racquet and landing it within the
opposing side's half of the court.

HISTORY OF BADMINTON
 - The game developed in British India from the earlier game of battledore and shuttlecock.
- European play came to be dominated by Denmark but the game has become very
popular in Asia, with recent competitions dominated by China.

1992
- Badminton debuted as a Summer Olympic sport with four events: men's singles,
women's singles, men's doubles, and women's doubles; mixed doubles was added four
years later.

At high levels of play, the sport demands excellent fitness players require:
- Aerobic stamina
- Agility
- Strength
- Speed
- Precision.

Badminton is also a technical sport, requiring:

1) good motor coordination and
2) the development of sophisticated racquet movements.

Origin
- The game originally developed in India among the British expatriates, where it was very
popular by the 1870s.

Ball badminton
- A form of the game played with a wool ball instead of a shuttlecock, was being played in
Thanjavur as early as the 1850s.
- First played interchangeably with badminton by the British, the woolen ball being
preferred in windy or wet weather.

Games employing shuttlecocks

- have been played for centuries across Eurasia, but the modern game of badminton
developed in the mid-19th century among the expatriate officers of British India as a
variant of the earlier game of battledore and shuttlecock.

"Battledore"
- Was an older term for "racquet".
- Its exact origin remains obscure.
- The name derives from the Duke of Beaufort’s Badminton House in Gloucestershire, but
why or when remains unclear.
Isaac Spratt (1860)
- a London toy dealer published a booklet entitled Badminton Battledore – A New Game,
but no copy is known to have survived.

1863 article in The Cornhill

Magazine
- Describes badminton as "battledore and shuttlecock played with sides, across a string
suspended some five feet from the ground".

Badminton
- Could be traced back to more than 2000 years ago to the ancient game called battledore
(bat or paddle) and shuttlecock (also called “bird” or “birdie”)
- Similar games were played for centuries across Eurasia countries such as Greece,
Egypt, China, India, and Japan.

Badminton in the 1600s

- Battledore and shuttlecock was just a game involving 2 persons hitting a shuttlecock
towards each other as many times as possible before it hit the ground and it used to be
an upper-class game in Europe, including England.

Hanetsuki
- A modern game similar to badminton in Japan.
- It's a very popular New Year’s Game involving: a wooden paddle called hagoita and a
shuttle called hane.

BADMINTON
1. Grip (handshake grip – forehand and
backhand)
2. Ready position and footwork
3. Serve (short serve – forehand and backhand)
4. Forehand, backhand and overhead stroke
5. Forehand and backhand clear
6. Forehand and backhand drop
7. Forehand and backhand smash
8. Forehand and backhand drive
 PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA'T IBANG TEKSTO SA PANANALIKSIK

Ang Tekstong Impormatibo at Tekstong Deskriptibo

Ang tekstong Impormatibo

● Ang tekstong impormatibo ay isang uring babasahing di piksyon. Ito ay Naglalayong
magbigay ng impormasyon o magpaliwanag nang malinaw at walang pagkiling tungkol
sa iba't ibang paksa tulad ng mga Hayop, isports, agham o siyensiya, kasaysayan,
gawain, paglalakbay, heograpiya, kalawakan, panahon at iba pa.
● Karaniwang sinasagot nito ang tanong na ‘ano,’ ‘sino,’ at kung minsan ay ‘paano.
● Pawang impormasyon at katotohanan lamang ang taglay ng tekstong impormatibo at
hindi naglalaman ng anumang opinyon o saloobin.
● Karaniwang may malawak na kaalaman tungkol sa paksa ang manunulat o kaya'y
nagsasagawa siya ng pananaliksik at pag - aaral ukol dito.
● Ang mga tekstong Impormatibo ay karaniwang makikita sa mga pahayagan o balita, sa
mga pangkalahatang sanggunian tulad ng encyclopedia, Almanac,babasahing tulad ng
teksbuk o batayang aklat, magasin at iba't ibang website sa internet.

Elemento ng Tekstong Impormatibo

Layunin ng May - Akda

Maaring magkaiba - iba ang layunin ng may akda sa pagsusulat niya ng isang tekstong
impormatibo.

● Mapalawak pa ang kaalaman ukol sa paksa;

● Mauunawaan ang mga pangyayaring mahirap ipaliwanag;
● Matuto ng maraming bagay ukol sa ating mundo;
● Magsaliksik; at
● mailahad ang mga yugto sa buhay ng iba't ibang uri ng insekto, hayop, at iba pang
nabubuhay.

Gayunpaman, anuman ang layunin ay mapapansing kaugnay ito lagi ng pagbibigay o

paglalahad ng impormasyon.

Pangunahing Ideya
● Sa tekstong impormatibo ay dagliang inilalahad ang mga pangunahing ideya sa
mambabasa. Nagagawa ito sa pamamagitan ng paglalagay ng pamagat sa bawat
bahagi.
● Tinatawag din itong Organizational markers na nakakatulong upang agad na makita at
malaman ng mambabasa ang pangunahing ideya ng babasahin.
Pantulong na Kaisipan
● Mahalaga riin ang paglalagay ng angkop na mga pantulong na kaisipan o mga detalye
upang makatulong mabuo sa isipan ng mambabasa ang pangunahing ideyang nais
niyang matanim o maiwan sa kanila.

Mga estilo sa pagsulat, kagamitan/ sangguniang nagtatampok sa mga bagay na

binibigyang-diin

Paggamit ng mga nakalarawang Makatutulong ang paggamit ng mga larawan,

representasyon guhit, dayagram, tsart, talahanayan, time line
at iba pang higit na mapalalim ang pag -
unawa ng mga mambabasa sa mga tekstong
impormatibo

Pagbibigay - diin sa mahahalagang salita sa
teksto
Nagagamit dito ang mga estilong tulad ng
pagsulat nang nakadiin, nakahilis,
nakasalungguhit, o nalagay ng panipi
upang higit na madaling makita o mapansinn
ang mga salitang binibigyan - diin sa
babasahin.

Pagsulat ng mga talasanggunian Karaniwang inilalagay ng mga manunulat ng

tekstong impormatibo ang mga aklat,
kagaamitan at iba pang sangguniang ginamit
upang higit na mabigyang - diin ang
katotohanang naging basahan sa mga
impormasyong taglay nito

Paglalahad ng Totoong Pangyayari/ Kasaysayan

● Sa uring na ito, inilalahad ang mga totoong pangyayaring naganap sa nakaraan,

kasalukuyna oiba pang panahon.
● Maaring ang pangyayaring isasalaysay ay ang mga personal na nasaksakihan ng
manunulat tulad ng balitang isinulat ng mga reporter ng mga pahayagan o maari ding
hindi direktang nasaksihan ng manunulat kundi mula sa katotohanang nasaksihan at
pinatutunayan ng iba tulad ng sulating pangkasaysayan o historical account.
● Ang uring ito ng teksto ay karaniwang sinisimulan ng manunulat sa isang mabisang
panimula o introduksyon.
● Kung ito ay isang balita. Mababasa sa bahaging ito ang pinakamahalagang
impormasyon tulad ng kung sino, ano, saan, kailan, at paano nangyari ang inilahad.
● Sinusundan ito ng iba pang detalyeng nasa bahagi naman ng katawan, at karaniwang
nagtatapos sa isang kongklusyon

Pag - uulat Pang Impormasyon

 ● Sa uring ito nakalahad ang mahalagang kaalaman o impormasyon patungkol sa tao,
hayop, iba pang bagay na nabubuhay at di nabubuhay, gayundin sa mga pangyayari sa
paligid.
● Ang ilang halimbawa ay mga paksang kaugnay ng teknolohiya, Globalwarming,
cyberbullying, mga hayop na malapit nang maubos, mga impormasyong kaugnay sa
mga halaman at iba pa.
● Ang pagsulat ng ganitong uiri ng teksto ay nangangailangan ng masusing pananaliksik
sapagkat ang mga impormasyon detalyeng taglay nito ay naglalahad ng katotohanan
ukol sa paksa at hindi dapat samahan ang personal na pananaw o opinyon ng
manunulat.

Pagpapaliwanag

● Layunin nitong makita ng mambabasa mula sa mga impormatibong nagsasaad kung

paano humantong ang paksa sa ganitong kalagayan.
● Ito ang uri ng tekstong impormatibong nagbibigay paliwanag kung paano o bakit
naganap ang isang bagay o pangyayari
● Karaniwan tong ginagamit ng mga larawan, diyagram o flowchart na may kasamang
paliwanag. Halimbawa nito'y ang siklo ng buhay ng mga hayop at insekto tulad ng
paruparo, palaka at iba pa

Halimbawa ng Tekstong Impormatibo (ppt)

Ang Tekstong Deskriptibo

Ang tekstong Deskriptibo ay isang pagpapahayag ng impresyon o kakintalang likha ng

pandama . Sa pamamagitan ng pag - amoy, panlasa, pandinig at pansalat, itinala ng sumusulat
ang paglalarawan ng mga detalye na kaniyang nararanasan.

Ito ay naglalayong magsasaad ng kabuang larawan ng isang bagay, pangyayari, o kaya naman
ay magbigay ng isang konseptong biswal ng mga bagay - bagay, pook, tao o pangyayari.

Layunin
Ang paglalarawan ay may layuning makapagmalas sa isip ng tagapakinig o mambabasa ng
isang malinaw at buong larawan

Kahalagahan
Mahalaga ang paglalarawan sa teksto dahil mas nakakatulong ito upang mas malawak na
maintindihan ng mambabasa ang mga imahe na nais ipaisip o iparating ng manunulat.
Nakatutulong ito upang mas malawak maipagawa ang imahinasyon ng mambabasa. Mas
madaling maiintindihan at ang tekstong binabasa kung malinaw ang pagkakalarawan ng
manunulat.

Paraan ng Paglalarawan
Deskriptibo ang isang teksto kung ito ay nagtataglay ng mga impormasyong may kinalaman sa
pisikal na katangian ng isang bagay, lugar at maging ng mga katangiang taglay ng isang tao o
pangkat ng mga tao.

Kalimitang tumutugon ito sa tanong na ANO?

Pandama- Nakita, naamoy, nalalasahan, nahawakan, at narinig.

Nararamdaman- Bugso ng damdamin o personal na saloobin ng naglalarawan. Batay sa

obserbasyon ng mga pangyayari.

Uri ng Paglalarawan

Karaniwan
● Karaniwan ang paglalarawan kung nagbibigay ng impormasyon ayon sa
pangkalahatang pagtingin o pangmalas.Sa karaniwang paglalarawan, ang damdamin at
opinyon ng tagapaglarawan at hindi dapat isinasama.

● Gumagamit lamang ito ng mga tiyak at karaniwang salitang paglalarawan at itinatala ang
mga bagay o ang mga partikular na detalye sa payak na paraan.

Halimbawa ng Karaniwan
Maganda si Matet. Maamo ang mukha lalo pang pinatitingkad ng mamula - mula niyang pisngi.
Mahaba ang kaniyang buhok na umaabot hanggang sa baywang. Balingkinitan ang kaniyang
katawan na binabagayan naman ng kaniyang taas.

Masining
● Masining ito kung ito ay nagpapahayag ng isang buhay na larawan batay sa damdamin
at pagmalas ng may akda. Karaniwang pili ang ginagamit na salita sa paglalarawan,
kabilang na ang paggamit ng pang - uri, pang - abay, tayutay at idyoma
● Ang mga detalyeng inihahayag dito ay nakukulayan ng imahinasyon, pananaw at
opinyong pananaw at opinyong pansariling tayutay.
● May layunin itong makaantig ng kalooban ng tagapakinig o mambabasa para mahikayat
silang makiisa sa naguniguni o sadyng nararanasan nitong damdamin sa inilalarawan.

Halimbawa ng Masining
Muling nagkabuhay si Venus sa katauhan ni Matet. Ang maamo niyang mukhang tila anghel ay
sadyang kinahumalingan ng mga anak ni Adan. Alon-alon ang kanyang buhok na bumagay
naman sa kainggit inggit niyang katawan at taas.

Apat na Mahalagang Kasangkapan na Ginagamit sa malinaw na Paglalarawan

1. Wika
Kung ang isang pintor ay pinsel ang ginagamit upang mailarawan niya ang kagandahan ng
kanyang modelo, ang isang manunulat naman ay wika ang ginagamitupang makabuo ng isang
malinaw at mabisang paglalarawan. Karaniwang ginagamit dito ang pag-uri at pangabay.

2. Maayos na Detalye
Dapat magkaroon ng masistemang pananaw sa paglalahad ng mga bagay na makatutulong
upang mailarawang ganap ang isang tao, bagay, pook, o pangyayari.
 3. Pananaw na Paglalarawan
Maaaring magkaiba-iba ang paglalarawan ng isang tao, bagay, pook, o pangyayari salig na rin
sa karanasan at saloobin ng taong naglalarawan. Ang isang pook, halimbawa ay maaring
maganda sa isang naglalarawan habang ang isa naman ay hindi kung ito ay nagdulot sa kanya
ng isang di magandang karanasan.

4. Isang Kabuoan o Impresyon

Dahil ang layunin ng paglalarawan ay makabuo ng malinaw na larawan sa imahinasyon ng mga
mambabasa, mahalaga sa isang naglalarawan na mahikayat ang kaniyang mga mambabasa o
tagapakinig nang sa gayon ay makabuo sila ng impresyon hinggil sa
inilalarawan.

Gamit ng Cohesive Devices o Kohesiyong Gramatikal sa Pagsulat ng Tekstong Deskriptibo

Upang maging mas mahusay ang pagkakahabi ng tekstong deskripto bilang bahagi ng iba pang
uri ng teksto o kaya’y maging mas malinaw ang anumang uri ng tekstong susulatin,
kinakailangan ang paggamit ng mga cohesive device o kohesyong gramatikal.

Reprensiya o Reference
Ito ay ang paggamit ng mga salitang maaring tumutukoy o maging reperensiya ng paksang
pinag-uusapan sa pangungusap.

Anapora
kung kailangang bumalik sa teksto upang malaman kung ano o sino ang tinutukoy.

Hal.
Aso ang gusto kong alagaan. Ito kasi ay maaaring maging mabuting kaibigan.

Katapora
kung nauuna ang panghalip at malalaman lang kung sino o ano ang tinutukoy kapag
ipinagpatuloy ang pagbabasa ng teksto.

Hal.
Siya ang nagbibigay sa akin ng inspirasyong bumangon sa umaga at masiglang umuwi sa gabi.
Ang matatamis niyang ngiti at mainit na yakap sa aking pagdating ay sapat para makapawi sa
kapaguran hindi lang ang aking katawan kundi ng aking puso at damdamin. Siya ay si Bella,
ang bunso kong kapatid na mag-iisang taon pa lamang.

Substitusyon(Substitution)
Paggamit ng ibang salitang ipapalit sa halip na muling uliti ang salita. May binabawas na bahagi
ng pangungusap subalit inaasahang maiintindihan o magiging malinaw pa rin sa mambabasa
ang pangungusap dahil makatutulong ang naunang pahayag para matukoy ang nais ipahiwatig
ng nawala ng salita.

Hal. Nawala ko ang aklat mo. Ibibili na lang kita ng bago.

Hal.
Bumil si Gina ng apat na aklat at si Rima nama’y tatlo.
Pang-Ugnay
Nagagamit ang mga pang-ugnay tulad ng at sa pag-uugnay ng sugnay sa sugnay, parirala sa
parirala, at pangungusap sa pangungusap. Sa pamamagitan nito ay higit na nauunawaan ng
mambabasa o tagapakinig ang relasyon sa pagitan ng mga pinag-ugnay.

Hal.
Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo sa mga anak at ang mga anak naman ay dapat
magbalik ng pagmamahal sa kanilang mga magulang.

Kohesyong Leksikal
Mabibisang salitang ginagamit sa teksto upang magkaroon ito ng kohesyon. Maaari itong mauri
sa dalawa:

Reiterasyon
kung ang ginagawa o sinasabi ay nauulit nang ilang beses. Maaari itong mauri sa tatlo:

Pag-uulit o repetisyon Maraming bata ang hindi nakakapasok sa

paaralan. Ang mga batang ito ay
nagtratrabaho na sa murang gulang pa
lamang.

Pag-iisa-isa Nagtatanim sila ng mga gulay sa bakuran.

Ang mga gulay na ito ay talong, sitaw,
kalabasa, at ampalaya.

Pagbibigay-kahulugan Marami sa mga batang manggagawa ay

nagmula sa mga pamilyang dukha. Mahirap
sila kaya ang pag-aaral ay naiisanti kapalit ng
ilang baryang naiaakyat nila para sa
hapagkainan.

Kolokasyon - mga salitang karaniwang nagagamit na ng magkapareha o may kaugnayan saisa’t

isa kaya’t kapag nabanggit ang isa ay naiisip din ang isa.

Hal.
nanay - tatay
guro - mag - aaral

TEKSTONG NARATIBO
Ang Tekstong Naratibo ay pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa isang tao o
mga tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o isang tagpuan nang may maayos na
pagkakasunod-sunod mula simula hanggang katapusan.

Layunin
 ● makapagsalaysay ng mga pangyayaring nakapanlilibang o nakapagbibigay- saya/aliw.
● makapagtuturo ng kabutihang-asal, mahahalagang aral at mga pagpapahalagang
pangkatauhan katulad ng kahalagahan ng pagiging mabuti at tapat.

IBA'T IBANG URI NG-TEKSTONG NARATIBO

● Maikling kuwento
● Nobela at Dula
● Kuwentong-bayan
● Mitolohiya
● Alamat
● Epik
● Anekdota
● Parabula

Dalawang Katangian ng Tekstong Naratibo

Unang Panauhan- isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng mga bagay na kanyang
nararanasan, naaalala, o naririnig kaya gumagamit ng panghalip na "ako".

Ikalawang Panauhan
mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa kuwento kaya't
gumagamit sya ng mga panghalip na "ka" o "ikaw".

Ikatlong Panauhan
ang pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng isang taong walang relasyon sa tauhan
kaya ang panghalip na ginagamit dito ay "siya". May tatlong uri ang ganitong pananaw:

Mala-Diyos na Pananaw
nababatid ang lahat ng galaw at isip ng lahat

Limitadong Pananaw
nababatid ngunit hindi sa lahat ng tauhan.

Tagapag-obserbang Panauhan
hindi nababatid ang isip at galaw ng tauhan at tanging bumabase lamang sa kung ano ang
obserbasyon sa paligid a pangyayari ng tauhan.

Kombinasyong Pananaw o Paningin sa puntong ito ay hindi iisa ang tagapagsalaysay kaya iba't
ibang pananaw o paningin ang nagagamit sa pagsasalaysay. Karaniwan itong nangyayari sa
isang nobela kung saan ang mga pangyayari ay sumasakop sa mahabang panahon at mas
maraming tauhan ang napapakilala sa bawat kabanata

PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG DIYALOGO, SALOOBIN, O DAMDAMIN SA TEKSTONG

NARATIBO

Direkta o Tuwirang Pagpapahayag (“”)

ang tauhan ay direktang nagsasaad o nagpapahayag ng kaniyang diyalogo, saloobin o
damdamin. Sa ganitong paraan ay nagiging natural at lalong lumulutang ang katangiang taglay
ng espisipikong tauhan. Ito ay ginagamitan ng panipi".

Halimbawa:
"Aling Marites, maaari po bang manghiram si mama ng isang daang piso pamasahe lamang po
naming ngayong araw papuntang eskwela sapagkat hindi pa nakasasahod si papa", sambit ni
Nena habang nakatungong isinasambit ang bilin ng kaniyang ina. "O sige hija, ito ang isang
daan pagbutihin palagi sa pag aaral ha, pasabi sa iyong ina na huwag mahihiya kung para
naman sa ikabubuti", masayang tugon naman ni Aling Marites.

Di- Direkta o Di-Tuwirang Pagpapahayag

sa bahaging ito naman ay ang tagapagsalaysay ang siya mismong naglalahad sa sinasabi,
iniisip o nararamdaman tauhan. Hindi na ito ginagamitan ng panipi.

Halimbawa:
Lumapit ang batang si Nena kay aling Marites upang maghiram ng isang daang piso na
kanilang gagawing pamasahe ayon sa utos ng kaniyang ina sa kadahilanang hindi pa
sumasahaod ang kanilang ama. Hindi naman nagdalawang-isip na pahiramin ni aling Marites
ang bata sa kadahilanang para naman daw ito sa kabutihan.

Elemento ng Tekstong Naratibo

Tauhan
Lahat ng tekstong naratibo ay nangangailangan ng tauhan. Ang dami ng mga ito ay dapat na
naaayon depende sa pangangailangan ng teksto o akda.

Dalawang paraan sa pagpapakilala ng tauhan:

Ekspositori
- Ang tagapagsalaysay maglalarawan sa ang magpapakilala o pagkatao ng tauhan.

Dramatiko
- Kusang magbubunyag pagpapahayag. Ang karakter dahil sa kanyang pagkilos o
pagpapahayag.

KARANIWANG TAUHAN SA AKDANG NARATIBO

Pangunahing Tauhan
tinatawag ding bida. Dito umiikot ang mga pangyayari mula simula hanggang sa katapusan.

Katunggaling Tauhan
tinatawag na kontrabida. Ito ang sumasalungat o kalaban ng pangunahing tauhan.

Kasamang Tauhan
karaniwang kasama o kasangga ng pangunahing tauhan.

Ang May-akda
sinasabing ang pangunahing tauhan at ang may- akda ay lagi nang magkasama sa kabuoan ng
akda.
DALAWANG URI NG TAUHAN AYON KAY E. M. FORSTER

Tauhang Bilog (Round Character) tauhang may multidimensiyonal o maraming saklaw ang
personalidad. Tulad ng isang tunay na katauhan, nagbabago ang kaniyang kilos, pag- uugali,
pananaw, kaisipan ayon sa kahingian habang dumadaloy ang istorya.

Tauhang Lapad (Flat Character) ito naman ang tauhang nagtataglay ng isa o dalawang
katauhan lamang na madaling matukoy o predictable. Kabaliktaran ito ng tauhang bilog
sapagkat kung paano ito nakilala sa unang impresyon ay ganoon pa rin siya hanggang sa
huling yugto o bahagi niya sa akda ng kilos, pag-uugali. pananaw. kaisipan ayon sa kahingian
habang dumadaloy ang istorya-windows-

TAGPUAN AT PANAHON
Ang tagpuan ay hindi lamang tumutukoy sa lugar kundi maging sa panahon (oras.petsataon) at
maging damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang pangyayari tulad ng kasiyahan
dala ng kaarawan. takot na umiiral dulot ng malakas na hangin, buhat na dala ng bagyo.
romantikong paligid sanhi ng maliwanag na buwan na nakatunghay sa magkasintahang
naghahapunan sa hardin, matinding pagod sa magsasakang dulot ng magdamag na pag-aararo
sa ilalim ng nagngangalit na sikat ng araw at iba pa....

BANGHAY
Ito ang tawag sa maayos na daloy o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa tekstong
naratibo upang mabigyang- linaw ang temang taglay ng akda.

KARANIWANG BANGHAYO BALANGKAS NG AKDANG NARATIBO

● Pagkakaroon ng epektibong simula kung saan maipakikilala ang mga tauhan tagpuan at
tema (orientation or introduction).
● Pagpapakilala sa suliraning ihahanap ng kalutasan partikular na ng pangunahing tauhan
(problem).
● Pagkakaroon ng saglit na kasiglahan kung saan maipakikita ang aksyong gagawin
ngtauhan tungo sa paglutas ng suliranin (rising action)
● Patuloy na pagtaas ng pangyayari na humahantong sa kasukdulan (climax).
● Pababang aksyon kung saan humahantong ang solusyon o kakalasan (falling action).
● Pagkakaroon ng makabuluhang wakas (Ending).

TANDAAN:
Hindi lahat ng banghay ay sumusunod sa kumbensyunal na Simula Gitna Wakas. May ilang
mga akda na hindi sumusunod sa ganitong kalakaran o tinatawag na anachrony o mga
pagsasalaysay na hindi nakaayos nang sunod-sunod.

URI NG ANACHRONY / ANAKRONI

AnalepsisAnalysis (flashback)
- Dito ipinapasok ang mga pangyayaring naganap sa nakalipas.

Prolepsis (flashback-forward)
- Ang mga pagyayaring magaganap pa lamang sa hinaharap.

Ellipsis
 - May mga puwang o patlang sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari na
napapakitang may bahagi sa pagsasalay na tinanggal o hindi isinama.

PAKSA O TEMA
Ito ang pinakasentral na ideya kung saan umiikot ang pangyayari ng tekstong naratibo.
Mahalagang malinang ito sa kabuoan ng akda upang mapalutang ng manunulat ang
pinakamahalagang mensaheng nais niyang iparating sa mambabasa. Dito rin mahuhugot ang
mga pagpapahalaga.mahahalagang aral at ipa bang pagpapahalagang pangkatauhang
magagamit sa mabuting pamumuhay at pakikisalamuha sa kapwa.
TEKSTONG PROSIDYURAL

Talaan ng Nilalaman

1. Tekstong Prosidyural: Alamin ang mga Hakbang

2. Layunin ng Tekstong Prosidyural
3. Nilalaman ng Tekstong Prosidyural
4. Halimbawa ng Tekstong Prosidyural

Ang tekstong prosidyural ay isang uri ng paglalahad na kadalasang nagbibigay ng impormasyon

at instruksyon kung paanong isasagawa ang isang tiyak na bagay. Nagagamit ang lahat ang
pag-unawa sa mga tekstong prosidyural sa halos lahat ng larang ng pagkatuto.

MGA LAYUNIN NG TEKSTONG PROSIDYURAL

● Makapagbigay ng sunod- sunod na direksyon at Impormasyon sa mambabasa upang
tagumpay na maisagawa ang mga gawain sa ligtas. episyente at angkop paraan.
● Upang makatulong sa pagbasa, pagsulat, at pag-unawa nila sa mga batayang aralin.
● Sa paglaon, ipinakikilala na sa mga mag-aaral ang mas komblikacong uri ng mga teksto
sa layuning maisakatuparan nila ang mas mataas na antas ng mga gawain.

Sa pagtatrabaho, mahalaga ang gampanin ng tekstong prosidyural:

● Karaniwan na ang iba't ibang manuwalupang panatiinin ang kaligtasan ng trabahador.

● Kung paano pagaganchin arg kasangkapan
● Pagpapanatil ng maayos na pagsasagawa ng operasyon sa pamamagitan ng mga
protokol

NILALAMAN NG TEKSTONG PROSIDYURAL

Layunin o Target na Awtput

- Nilalaman ng bahaging ito kung ano ang kalalabasan o kahahantungan ng proyekto

Kagamitan
- Nakapaloob dito ang mga kasangkapan at kagamitang kakailanganin upang
makompleto ang isasagawang proyekto.

Metodo
- Serye ng mga hakbang na isasagawa upang mabuo ang isang proyekto.

Ebalwasyon
 - Naglalaman ng mga pamamaraan kung paano masusukat ang tagumpay ng prosidvur
na isinagawa.

Bukod sa mga nabanggit na pangkalahatang nilalaman ng isang tekstong prosidyural,

mahalaga ang paggamit ng mga heading, subheading, numero, dayagram, at mga larawan
upang mas maging malinaw ang pagpapahayag ng mga instruksiyon.

Mahalagang alamin at unawain kung sino ang makikinig o magbabasa ng teksto upang
mapagdesisyunan kung anong uri at antas ng wika ang gagamitin

(Procedure)

ANG TEKSTONG PERSWEYSIB

ANO ANG TEKSTONG PERSWEYSIB?

● Ang tekstong persweysib ay naglalahad ng mga konsepto, pangyayari, bagay, ideya na
nagsasaad ng panghihikayat sa mga mambabasa.

● Ito rin ay naglalahad ng mga sapat na katibayan o patunay upang ang isang paksa o
kaisipan ay maging kapani-panniwala.

● Upang maging makatotohanan ang panghihikayat kinakailangan magkaroon ng

ebidensya o patotoo.

LAYUNIN NG TEKSTONG PERSWEYSIB

Ang layunin nito ay maglahad ng isang opinyong kailangang mapanindigan at maipagtanggol sa
tulong ng mga patnubay at totoong datos upang makumbinsi ang mambabasa na pumanig sa
manunulat.

Ayon sa Griyegong Pilosopo na si Aristotle, may tatlong paraan ang tekstong persweysib ng
panghihikayat o pangungumbinsi. Ito ay ang:
● Ethos
● Logos
● Pathos

Ethos - ang karakter, imahe o reputasyon ng manunulat

Logos - ang opinyon o lohikal na pagmamatuwid ng manunulat.
Pathos - emosyon ng mambabasa

Hal: Talumpati, propaganda sa

Eleksyon at patalastas

Ang mga eskperto ay gumagamit ng mga propaganda devices upang makabuo ng mahusay na
tekstong persweysib. Ito ang mga sumusunod:

● Name Calling
● Glittering Generalities
● Transfer
● Testimonial
 ● Plain Folks
● Card Stacking
● Bandwagon

PROPAGANDA DEVICES

Name Calling - pagbibigay ng hindi magandang taguri sa isang produkto o katunggaling politiko
upang hindi tangkilikin

Halimbawa: Bagitong kandidato,

Trapo (Traditional Politician)

Glittering Generalities - maganda at nakasisilaw ng pahayag ukol sa isang produktong

tumutugon sa pagpapahalaga ng paniniwala at mambabasa.

Transfer- ang paggamit ng isang sikat na personalidad upang mailipat sa isang produkto o tao
ang kasikatan.

Testimonial - kapag ang isang sikat na personalidad ay tuwirang nag- endorso ng isang tao o
produkto.

Plain Folks- karaniwan itong ginagamit sa kampanya o komersyal kung saan ang mga kilala o
tanyag na tao ay pinalalabas na ordinaryong taong nanghihikayat sa boto, produkto o serbisyo.

Card Stacking - ipinakikita rito ang lahat ng magagandang katangian ng produkto ngunit hindi
binabanggit ang hindi magandang katangian.

Bandwagon - panghihikayat kung saan hinihimok ang lahat na gamitin ang isang produkto o
sumali sa isang pangkat dahil ang lahat ay sumali.

Halimbawa: Buong bayan ay nag-peso padala na.

PAGLALAGOM

Ang tekstong persweysib ay naglalahad ng mga konsepto, pangyayari, baga ideya na

nagsasaad ng panghihikayat sa mga mambabasa.

Ito rin ay naglalahad ng mga sapat na katibayan o patunay upang ang isang paksa o kaisipan
ay maging kapani-paniwala

TEKSTONG ARGUMENTATIBO
"Kung nais patunayan ang isang punto ilahad ito ang malinaw sa isang tekstong argumentatibo"

Ang Tekstong Argumentatibo ay naglalayong kumbinsihin ang mambabasa ngunit hindi lamang
ito nakabatay sa opinion o damdamin ng manunulat, batay ito sa datos o impormasyong inilatag
ng manunulat
Sa tatlong paraan ng pangungumbinsi — ethos, pathos, at logos, ginagamit ng tekstong
argumentatibo ang logos. Upang makumbinsi ang mambabasa, inilalahad ng may-akda ang
mga argumento, katwiran at ebidensiyang nagpapatibay ng kanyang posisyon o punto.

Halimbawa ng mga sulating gumagamit ng tekstong argumentatibo

● Tesis
● Posisyong papel
● Papel na pananaliksik
● Editoryal
● petisyon

Hindi nagkakalayo ang tekstong argumentatibo at persuweysib, kapwa ito nangungumbinsi o

nanghihikayat Gayunpaman, may pagkakaiba rin ang mga ito. Suriin ang talahanayan sa ibaba:

Suriin kung anong katangian ang lumutang sa tekstong persuweysib at tekstong argumentatibo
Sabay-sabay natin basahin! Sa hudyat ng inyong guro!

TEKSTONG PERSWEYSIB
"Paggamit ng mga hayop sa pananaliksik ng makabagong gamot"

Ang paggamit ng hayop upang subukan ang mga bagong gamot ay lubos na nakatutulong sa
modernisasyon ng gamot. Mangilan-ngilan na lamang ang nagkakaroon ng polio ngayon dahil
sa bakunang sinubukan sa mga hayop. Ang pagsulong ng antibiotics, insulin, at iba pang gamot
ay naisakatuparan sa tulong ng mga pananaliksik gamit ang mga hayop. Nararapat lamang na
ipagpatuloy ang paggamit nito dahil walang dudang Malaki ang naitutulong nila sa pagsulong ng
industriya ng gamot.

Kung iisipin natin, hindi hamak na matipid ang paggamit sa mga hayop sa mga eksperimento
upang makatuklas ng mga tamang gamot sa mga sakit. Maraming laboratory ang gumagamit
ng daga upang sa kanila subukan ang mga tinuklas na gamot. Hindi rin gaanong kamahal ang
magparami ng daga upang magamit sa kanilang pananaliksik. Tunay nga naming naisasalba ng
mga hayop na ito ang buhay ng maraming tao.

May 99 na porsiyento ng mga doctor ang sumasang- ayon sa pagsubok ng mga gamot sa mga
hayop imbes na sa tao. Hindi nila lubos maisip kung ilang tao ang magbubuwis ng buhay upang
malaman kung epektibo ba ang isang gamot.

Hindi natin matatawaran ang napakalaking tulong ng mga hayop sa pananaliksik ng mga
modernong gamot na tutulong sa pagsagip sa mga tao. Ang tungkulin natin ay pangalagaan
ang mga ito at siguruhing sulit ang kanilang sakripisyo para sa ikabubuti ng sangkatauhan.

TEKSTONG ARGUMENTATIBO
"Paggamit ng mga hayop sa pananaliksik ng makabagong gamot

Ang paggamit ng hayop upang subukan ang mga bagong gamot ay lubos na nakatutulong sa
modernisasyon ng gamot. Mangilan-ngilan na lamang ang nagkakaroon ng polio ngayon dahil
sa bakunang sinubukan sa mga hayop. Ang pagsulong ng antibiotics, insulin, at iba pang gamot
ay naisakatuparan sa tulong ng mga pananaliksik gamit ang mga hayop. Sa kabila ng
maraming kabutihang naidulot ng paggamit ng hayop sa mga ganitong klaseng pananaliksik,
marami pa ring naniniwalang hindi tama ang paggamit sa mga ito.

Kung iisipin natin, hindi hamak na matipid ang paggamit sa mga hayop sa mga eksperimento
upang makatuklas ng mga tamang gamot sa mga sakit. Maraming laboratory ang gumagamit
ng daga upang sa kanila subukan ang mga tinuklas na gamot. Hindi rin gaanong kamahal ang
magparami ng daga upang magamit sa kanilang pananaliksik. Ngunit marami ang pumipigil sa
ganitong gawain dahil hindi raw ito makatarungan para sa mga hayop. Sila raw ay mga nilalang
na may buhay na dapat igalang, isa raw itong pagmamalupit sa mga hayop. Subalit hindi ba
hamak na mas malupit kung ang gagamitin sa pananaliksik ay mga bata? At hindi ba't isang
kalupitan din kung hahayaan nating mamatay na lamang ang maraming tao dahil hindi
nalunasan ang kanilang sakit?

Sinasabi ring mayroon na tayong sapat na mga gamot na maaaring gamitin para
mabigyang-lunas ang maysakit, subalit taon-taon ay naglalabasan ang iba't ibang uri ng mga
nakamamatay na sakit. Kailangang ipagpatuloy ang pagtuklas ng mga gamot.

Hindi malubos maisip ng mga doktor kung ilang tao ang magbubuwis buhay upang malaman
kung epektibo ba ang isang gamot. Tunay nga naming nakadudurog ng puso kung mamamatay
ang maraming tao.

Ano ang iyong nabatid mula sa binasang magkaibang teksto?

Isiping ang pagsulat ng isang tekstong argumentatibo ay parang pakikipagdebate nang pasulat
na bagama't may isang panig na pinatutunayan at nais panindigan ay inilalatag pa rin ang mga
katwiran at ebidensiya ng kabilang panig.

Hakbang sa Pagsulat ng Tekstong Argumentatibo

1. Pumili ng paksang isusulat na angkop para sa tekstong argumentatibo.

Hal: Ang pagpapatupad ng K to 12 Kurikulum

2. Itanong sa sarili kung ano ang panig na nais mong panindigan at ano ang mga dahilan
mo sa pagpanig dito.
3. Mangalap ng ebidensiya. Ito ay ang mga impormasyon o datos na susuporta sa iyong
posisyon.
4. Gumawa ng borador (draft)

Unang talata: Panimula

Ikalawang talata: Kaligiran o ang kondisyon o sitwasyong nagbibigay-daan sa paksa
Ikatlong talata: Ebidensiyang susuporta sa posisyon. Maaaring magdagdag ng talata kung mas
maraming ebidensiya.
Ikaapat talata: Counterargument. Asahan among may ibang mambabasang hindi sasang-ayon
sa iyong argumento kaya ilahad dito ang iyong mga lohikal na dahilan kung bakit ito ang iyong
posisyon.
Ikalimang talata: Unang kongklusyon na lalagomsa iyong isinulat
Ikaanim talata: Ikalawang kongklusyon na sasagot sa tanong na "E ano ngayon kung 'yan ang
iyong posisyon?"

5. Isulat na ang drafto borador ng iyong tekstong argumentatibo

6. Basahin muli ang isinulat upang maiwasto ang mga pagkakamali sa gamit ng wika at
mekaniks
7. Muling isulat ang iyong teksto taglay ang anumang pagwawasto. Ito ang magiging pinal
na kopya.

MGA ELEMENTO NG PANGANGATWIRAN

Ayon kay Melania L. Abad (2004) sa Linangan II: Wika at Panitikan

(1) Ang Proposisyon ay ang pahayag na inilalahad upang pagtalunan o pag-usapan. Ito ang
isang bagay na pinagkakasunduan bago ilahad ang katuwiran ng dalawang panig.
Magiging mahirap ang pangangatwiran kung hindi muna ito itatakda sapagkat hindi
magkakaisa sa mga batayan ng isyu ang dalawang panig.
• Mas epektibo sa pagkatuto ng mga mag-aaral ang multilingual education kaysa sa bilingual
education.

(2) Ang Argumento ay ang paglalatag ng mga dahilan at ebidensiya upang maging
makatuwiran ang isang panig. Kinakailangan ang malalim na pananaliksik at talas ng
pagsusuri sa proposisyon upang makapagbigay ng mahusay na argumento.