You are on page 1of 2

Czy hasła pozytywizmu zostały zaakceptowane i wcielone w życie.

Polscy pozytywiści przedstawili wyniszczonemu i zniechęconemu nieudanym powstaniem


styczniowym polskiemu społeczeństwu nowe rozwiązania i programy będące odrzuceniem haseł i
celów romantyzmu. Zalecali mierzenie sił na zamiary i według aktualnych możliwości. Za
najważniejsze uznano zasady przetrwania i regeneracji sił narodowych. Podstawowymi hasłami
polskiego pozytywizmu była koncepcja pracy u podstaw, praca organiczna oraz emancypacja kobiet,.
Uważam, że hasła te mimo wielu trudności zostały w dużej części zrealizowane.

W haśle pracy od podstaw w dużej mierze chodziło rozwój edukacji w społeczeństwie polskim,
natomiast w hasłach związanych z pracą organiczną największy nacisk pozytywiści kładli na rozwój
gospodarki. Propagowali oni najnowsze rozwiązania ekonomiczne w przemyśle, handlu i rolnictwie.
Proponowane przez nich zmiany w tym zakresie miały prowadzić do poprawy kondycji „organizmu
państwowego”, co w efekcie miało prowadzić do umocnienia polskiego majątku, a w ostateczności
dobrobytu. Dla osiągnięcia wspólnego celu konieczny był wspólny wysiłek całego społeczeństwa.
Dużo przykładów pracy organicznej można znaleźć w powieści Lalka Bolesława Prusa.
Zdegradowana szlachta z tęsknością patrzy w przeszłość, mieszczanie namiętnie liczą pieniądze (jeśli
tylko je mają), inteligenci - idealiści marzą o wielkich czynach. a Żydzi gromadzą majątki, oddzielając
się od Polaków.W tych niesprzyjających okolicznościach stara się działać Wokulski. Bohater myśli
perspektywicznie, pragnie rozwijać posiadany majątek (nawet jeśli kierują nim impulsy emocjonalne).
Otwarcie nowego sklepu staje się szansą do zwiększenia obrotów i zatrudnienia nowych
pracowników. Plany Wokulskiego sięgają dalej, ale na przeszkodzie stają ludzkie reakcje. Bohater
wielokrotnie wspomina, że zamiast oznak wdzięczności i sympatii słyszy krytykę i wyrazy niechęci,
nazywany jest zdziercą. Kontrowersje budzi także spółka do handlu ze Wschodem. Tutaj większość
postronnych obserwatorów wietrzy partykularny interes zamożnego kupca, zupełnie nie zwracając
uwagi na możliwości, jakie otwiera on przed inwestorami. Kolejnym przykładem pracy organicznej jest
działalność prezesowej Zasławskiej. Prowadzone przez nią gospodarstwo funkcjonuje doskonale, a
pracujący w nim parobkowie wyglądają na zadowolonych z życia. Arystokratka myśli nawet o
rozszerzeniu swego majątku i zbudowaniu cukrowni. Równocześnie jest bohaterką, która z niechęcią
patrzy na próżnująca arystokrację (o czym świadczy nieprzekazanie spadku Starskiemu).Sposób
ukazania pracy organicznej w „Lalce” zdaje się podkreślać konieczność zjednoczenia społeczeństwa
wokół wspólnego celu. Dopóki naród będzie podzielony, a każda grupa zainteresowana jedynie
własnymi korzyściami, wprowadzenie korzystnej zmiany nadal pozostanie w sferze marzeń. Burzliwy
rozwój polskiej przedsiębiorczości w tym okresie wynikający nie tylko z powieści „Lalka” ale również z
danych ekonomicznych potwierdza, że postulat pracy organicznej został w dużej mierze pomimo
zaborów zrealizowany.

Hasło pracy u podstaw nie pojawia się w powieści Elizy Orzeszkowej Nad Niemnem tylko jako pusta
maksyma. Orzeszkowa pokazuje praktyczne wykorzystanie tej idei. Postać Witolda Korczyńskiego jest
nośnikiem pozytywistycznych postulatów. Ten młody człowiek ma głowę pełną pomysłów. Chce
modernizować gospodarstwo ojca, podkreśla konieczność solidaryzmu z najniższą warstwą
społeczną. Znamienna jest scena kiedy chłopak uczy parobka obsługi żniwiarki. Witold próbuje
przekonać ojca do zmiany jego negatywnego stosunku do chłopów. Podział na pozytywnych i
negatywnych bohaterów możemy przeprowadzić biorąc pod uwagę  kryterium stosunku do pracy. Ci,
którzy ją cenią i szanują są szczęśliwi, spełnieni, znają sens własnego życia, do nich możemy zaliczyć
m.in. Benedykta Korczyńskiego, jego syna Witolda, Justynę Orzelską, Martę Korczyńską, Jerzego i
Anzelma Bohatyrowiczów. Benedykt Korczyński również pragnie realizować postulat pracy u podstaw.
Należy do starego pokolenia pozytywistów. Chce aby mieszkańcy wsi nauczyli się czytać i dobrze
gospodarować. Jednak z czasem poddaje się uznając swe „rolnicze” plany za niemożliwe do
zrealizowania. Poglądy zmienia głównie z powodu licznych represji zaborców. Na właścicieli ziemskich
nakładano wysokie podatki , dlatego musiał ciężko walczyć o utrzymanie posiadłości. Wytacza proces
zaściankowi Bohatyrowiczów , z którymi kiedyś Korczyńscy się przyjaźnili. Pod koniec powieści jednak
przeżywa przemianę , powracając do dawnych ideałów.
Ostatnim przykładem pracy u podstaw jest postać Justyny Orzelskiej. Dziewczyna pragnie uczyć
wiejskie dzieci. Nie boi się pracować, podoba jej się praca na roli. Pomaga Bohatyrowiczom w
gospodarstwie.
N podstawie tych przykładów można stwierdzić że również hasło w zakresie pracy od podstaw zostało
w dużej mierze zrealizowane.

Możesz jeszcze coś o emancypacji kobiet ewpisz hasło [pozytywizm emancypacja

Napisz zakończenie

You might also like