Temat: Po powstaniu styczniowym. Cz.

Zagadnienia:
– represje wobec uczestników powstania styczniowego
– likwidacja odrębności Królestwa Polskiego i polityka Rosji na ziemiach zabranych
– polityka rusyfikacji urzędów i szkolnictwa
– represje wobec Kościoła katolickiego i unickiego
– sposoby oporu Polaków przed polityką rusyfikacji
– znaczenie terminów: rusyfikacja, Uniwersytet Latający, tajne komplety, kibitka, trójlojalizm
– polityka germanizacji w zaborze pruskim – rugi pruskie, Kulturkampf
– autonomia Galicji i jej przejawy – polonizacja oświaty i rozwój kultury
– postawy Polaków wobec polityki zaborców w zaborze pruskim i austriackim
– świadomość narodowa Polaków pod zaborami i proces powstawania nowoczesnego narodu
polskiego
– znaczenie terminów: rugi pruskie, Komisja Kolonizacyjna, Kulturkampf, ustawa
kagańcowa, strajk szkolny, germanizacja, rusyfikacja
– postacie historyczne: Mieczysław Ledóchowski, Michał Drzymała

Notatka:
1. Represje carskie po upadku powstania styczniowego
a. represje wobec uczestników powstania
– konfiskaty majątków
– wyroki śmierci
– więzienia
– katorga – zsyłka na Syberię
b. część uczestników powstania wyemigrowała za granicę
c. likwidacja pozostałości autonomii Królestwa Polskiego
– zastąpienie nazwy Królestwo Polskie nazwą Kraj Przywiślański
– upodobnienie administracji Królestwa Polskiego do administracji rosyjskiej
– intensywna rusyfikacja – zastąpienie języka polskiego językiem rosyjskim w urzędach i
szkołach
– prześladowania Kościoła rzymskokatolickiego i Kościoła unickiego
2. Postawy Polaków w zaborze rosyjskim po upadku powstania styczniowego:
a. załamanie się wiary w możliwość odzyskania niepodległości  w drodze zbrojnego
powstania
b. rośnie znaczenie programu pracy organicznej
– była formą pokojowego oporu wobec zaborców
– naczelnym celem pracy organicznej był rozwój gospodarczy kraju
– podstawową formą pracy organicznej było organizowanie stowarzyszeń i spółek
gospodarczych i charytatywnych
c. pozytywizm – ruch narodowy, który promował pracę organiczną i pracę u podstaw jako
działania prowadzące do gospodarczego i kulturalnego rozwoju kraju
3. Rusyfikacja
a. rusyfikacja to polityka władz carskich, której celem było wynarodowienie Polaków i
innych narodów
b. metody rusyfikacyjne
– wprowadzenie języka rosyjskiego jako języka urzędowego
– wprowadzenie języka rosyjskiego jako języka wykładowego w szkołach
– likwidacja kościoła unickiego
– wywłaszczenia (pozbawienie majątku) i wysiedlenia
c. problem analfabetyzmu (brak umiejętności czytania i pisania)
– do szkół elementarnych uczęszczało zaledwie 12% dzieci
– w całym Królestwie Polskim działało tylko 120 szkół średnich
d. działalność kuratora Aleksandra Apuchtina – „noc apuchtinowska”
4. Opór społeczeństwa polskiego wobec rusyfikacji – działania zmierzające do umocnienia
polskiej świadomości narodowej
a. działalność Kół Oświaty
b. działalność Polskiej Macierzy Szkolnej
c. powstanie Towarzystwa Oświaty Narodowej
d. prowadzenie tajnego nauczania
e. Powstanie Uniwersytetu Latającego – nielegalnej uczelni dla kobiet