١

‫‪© Nogaam Publishing‬‬

‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﮔﺮاﻣﯽ‪،‬‬

‫اﯾﻦ ﻧﺴﺨﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ راﯾﮕﺎن از ﮐﺘﺎب »زﻧﺎن ﻓﺮاﻣﻮشﺷﺪه؛ ﻗﺼﻪی زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان« ﻣﺨﺘﺺ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن داﺧﻞ اﯾﺮان اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺷﺮ و ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪه اﯾﻦ اﺛﺮ‪ ،‬از ﺑﺨﺸﯽ از ﺣﻘﻮق ﺧﻮد ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﯽ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب راﯾﮕﺎن و ﺑﺪون ﺳﺎﻧﺴﻮر در اﺧﺘﯿﺎر‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن داﺧﻞ اﯾﺮان ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﺧﺎرج از اﯾﺮان زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎ ﺑﺮای ﺧﺮﯾﺪ ﻧﺴﺨﻪ ﭼﺎﭘﯽ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ و ﺑﺴﺎﯾﺖ ﻣﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﯾﺎ اﮔﺮ ﻣﺎﯾﻠﯿﺪ ﻧﺴﺨﻪ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﮐﺘﺎب را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎ ﻣﺒﻠﻎ ‪ ۵‬ﭘﻮﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ و ﺑﺴﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﺸﺮ ﻧﻮﮔﺎم وارﯾﺰ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻄﻔﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده راﯾﮕﺎن از اﯾﻦ ﮐﺘﺎب و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭼﺎپ و ﺗﻮزﯾﻊ آن در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻏﯿﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﮔﺮ در اﯾﺮان ﻫﺴﺘﯿﺪ و ﮐﺘﺎب را راﯾﮕﺎن داﻧﻠﻮد ﮐﺮدهاﯾﺪ‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﻘﻮق ﮐﺘﺎب ﻧﺰد ﻧﺎﺷﺮ آن )ﻧﻮﮔﺎم(‬
‫ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﺪون ﻣﺠﻮز رﺳﻤﯽ از ﻧﺎﺷﺮ‪ ،‬ﭘﯿﮕﺮد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬داﺷﺘﻦ ﻧﺴﺨﻪ‬
‫راﯾﮕﺎن ﮐﺘﺎب‪ ،‬اﺟﺎزه ﺟﺮح و ﺗﻌﺪﯾﻞ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎ اﻗﺘﺒﺎس از اﯾﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪ .‬ﮐﻠﯿﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻨﻮی و دﯾﮕﺮ ﺣﻘﻮق‬
‫ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪ از اﯾﻦ اﺛﺮ‪ ،‬در ﻫﺮ رﺳﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻠﯽ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﻮﮔﺎم و ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪه اﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮاﻫﯿﺪ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﯾﺎ ﮐﺘﺎبﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻧﺸﺮ ﻧﻮﮔﺎم را ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺘﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﺣﺘﻤﺎ ﻟﯿﻨﮏ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ داﻧﻠﻮد‬
‫از ﺧﻮد و ﺑﺴﺎﯾﺖ ﻧﻮﮔﺎم را ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﺑﻔﺮﺳﺘﯿﺪ و از ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻓﺎﯾﻞ ﺑﺎ اﯾﻤﯿﻞ ﯾﺎ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آﻣﺎر دﻗﯿﻖ داﻧﻠﻮدﻫﺎی ﮐﺘﺎب ﺑﺮای ﻧﺸﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻮﮔﺎم ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺸﺮ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻓﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ آﺳﺎنﺗﺮ آﺛﺎر ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪﮔﺎن و‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن ﻓﺎرﺳﯽزﺑﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺘﺮﺳﯽ آﺳﺎن ﺑﻪ ﮐﺘﺎب ﯾﮑﯽ از راهﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮای ﮔﺴﺘﺮش داﻧﺶ و ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫اﺳﺖ و ﻧﺸﺮ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﺮای ﮐﺘﺎبدوﺳﺘﺎن ﻣﻬﯿﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﮔﺎم ﺑﺴﺘﺮی را ﺑﺮای ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﯾﮏﺗﺮ ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآورد و ﺑﺎ ﺗﺸﻮ ﯾﻖ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﻇﻬﻮر آﺛﺎر ادﺑﯽ و‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﯽای را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻣﮑﺎن اﻧﺘﺸﺎر در داﺧﻞ اﯾﺮان را ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮای ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻧﺸﺮ و ﻧﺤﻮه ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻧﻮﮔﺎم‪ ،‬ﺑﻪ و ﺑﺴﺎﯾﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ آدرس ‪ nogaam.com‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ و‬
‫ﯾﺎ ﺑﺎ اﯾﻤﯿﻞ ‪ contact@nogaam.com‬ﺗﻤﺎس ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﻬﺮ و اﺣﺘﺮام‬

‫ﻧﺸﺮ ﻧﻮﮔﺎم‬

‫‪www.nogaam.com‬‬
‫زﻧﺎن ﻓﺮاﻣﻮشﺷﺪه‬
‫ﻗﺼﻪ زﻧﺪاﻧﯿﺎنِ ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان‬

‫ﻣﺮﯾﻢ ﺣﺴﯿﻦﺧﻮاه‬
 ‫ﻧﺸﺮ ﻧﻮﮔﺎم‬

‫زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان‬

‫ِ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪ :‬زﻧﺎن ﻓﺮاﻣﻮشﺷﺪه‪ ،‬ﻗﺼﻪ‬

‫ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪه‪ :‬ﻣﺮﯾﻢ ﺣﺴﯿﻦﺧﻮاه‬

‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬رواﯾﺖﻫﺎﯾﯽ از ﺑﻨﺪ زﻧﺎن زﻧﺪان او ﯾﻦ‬
‫ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﻧﻮﮔﺎم‬
‫ﭼﺎپ اول‪ :‬ﺧﺮداد ‪) ۱۳۹۹‬ﻣﻪ ‪(۲۰۲۰‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ‪ :‬ﻟﻨﺪن‬
‫ﺷﺎﺑﮏ‪۹۷۸-۱-۹۰۹۶۴۱-۵۳-۲ :‬‬

‫ﻃﺮح ﺟﻠﺪ‪ :‬ﮐﯿﻮان ﻣﻬﺠﻮر‬

‫اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ۱۳۹۷‬از ﺳﻮی ﻧﺸﺮ آﺳﻮ در ﮐﺎﻧﺎدا ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮐﻠﯿﻪ ﺣﻘﻮق اﯾﻦ اﺛﺮ ﻧﺰد ﻧﺸﺮ ﻧﻮﮔﺎم و ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪه ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‪.‬‬
‫وبﺳﺎﯾﺖ‪www.nogaam.com :‬‬
‫ایﻣﯿﻞ‪contact@nogaam.com :‬‬
‫ﺗﻮ ﯾﯿﺘﺮ و اﯾﻨﺴﺘﺎﮔﺮام‪nogaambooks@ :‬‬

‫‪٤‬‬
‫ﺑﻪ راﺣﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ و راﺣﻠﻪ ذﮐﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻗﻮل داده ﺑﻮدم ﻗﺼﻪ زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن را ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻢ‬
‫و ﻧﺸﺪ ﮐﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪش‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع‪۷......................................................................................‬‬
‫ﻫﺸﺖ زن‪ ،‬ﻫﺸﺖ رواﯾﺖ‪۱۰ .......................................................................‬‬
‫راﺣﻠﻪ‪۱۱.............................................................................................‬‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎی ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه در ﮔﻮر‪۲۳.....................................................................‬‬
‫دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ را در ﺑﺎﻏﭽﻪ ﮐﺎﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺒﺰ ﻧﺸﺪ‪۳۱....................................................‬‬
‫ﻣﻦ ﻗﺎﺗﻠﺶ ﻧﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻢ‪۴۰.....................................................................‬‬
‫ﻓﺮﯾﺎد زﯾﺮ آب‪۵۰....................................................................................‬‬
‫ﻣﻦ ﻓﻘﻂ دﻓﻨﺶ ﮐﺮدم‪۶۱............................................................................‬‬
‫دﻟﻢ ﺑﺮای ﺑﺎﺑﺎم ﺗﻨﮓ ﺷﺪه‪۷۷........................................................................‬‬
‫ﺻﺪات در ﻧﯿﺎد‪۸۸...................................................................................‬‬
‫راوی زﻧﺪاﻧﯽ اﺳﺖ‪۹۲..............................................................................‬‬
‫رواﯾﺖ آﺧﺮ‪ ۴۵ :‬روز در ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان‪۹۳............................................................‬‬
‫زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺧﻮدش‪۱۱۳................................................................‬‬
‫ﮐﺎﻏﺬﻫﺎﯾﯽ از ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان‪۱۲۲ ........................................................................‬‬
‫ﺧﺎﻧﻢ رﺋﯿﺲ‪۱۲۳ .....................................................................................‬‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﯾﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﯿﺸﻪای‪۱۳۰..................................................................‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯽﻧﻘﺎب‪۱۳۴................................................................................‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﮕﻮ اﯾﺪز دارم‪۱۳۹..........................................................................‬‬
‫ﺷﻮﻫﺮم ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﮏ ﻣﻦ را اﻧﺪاﺧﺖ زﻧﺪان‪۱۴۲ ..................................................‬‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع‬

‫اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪ ،‬رواﯾﺘﯽ از زﻧﺪﮔﯽ زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ ﻋﺎدی و ﻏﯿﺮﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺻﻔﺤﻪی‬
‫ﺣﻮادث روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ ﺟﺎﯾﯽ ردی از آﻧﻬﺎ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬زﻧﺪﮔﯽ زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﺑﺮای ‪۴۵‬‬
‫روز در ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺣﺒﺲ ﺑﻮدم‪ ،‬ﮐﻨﺎرﺷﺎن زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدم‪ ،‬ﻗﺼﻪﻫﺎﯾﺸﺎن را ﺷﻨﯿﺪم‬
‫و ﻗﻮل دادم ﮐﻪ از زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن ﭘﺸﺖ دﯾﻮارﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪ زﻧﺪان و آﻧﭽﻪ ﺑﯿﺮون از زﻧﺪان ﺑﺮ آﻧﻬﺎ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻢ‪ .‬از آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻗﺘﻞ دﺳﺘﮕﯿﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﺮﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﭼﻮ ﺑﻪی‬
‫دارﺷﺎن را اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ ﺗﺎ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺳﺮﻗﺖ و ﮐﻼﻫﺒﺮداری و »ﻓﺤﺸﺎ« در‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﯿﺮون از زﻧﺪان ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻣﻨﺘﻈﺮﺷﺎن ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫از ﻫﻤﺎن اوﻟﯿﻦ روزﻫﺎی ﭘﺲ از آزادی‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮای زﻧﺪﮔﯽ ﻫﺮﮐﺪامﺷﺎن را ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻢ‬
‫و ﺧﻂ زدم و دو ﺑﺎره از اول ﺷﺮوع ﮐﺮدم‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻣﯽﻧﻮﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ را در‬
‫زﻧﺪان و زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﯿﺎن زن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮ ﯾﺮ ﺑﮑﺸﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﻗﻮل داده ﺑﻮدم‪ .‬ﻗﻮل‬
‫داده ﺑﻮدم و ﻫﺮﺑﺎر ﮐﻪ ﯾﮑﯽﺷﺎن ﺑﺎﻻی ﭼﻮ ﺑﻪی دار ﻣﯽرﻓﺖ‪ ،‬ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﯾﺎ از‬
‫ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ ﮐﻪ در زﻧﺪان ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺶ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﯽ ُﻣﺮد‪ ،‬ﻗﻮﻟﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﻤﯿﺸﻪ روی ﺷﺎﻧﻪﻫﺎﯾﻢ‬
‫ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﯽﻧﻮﺷﺘﻢﺷﺎن و ﺳﺮاﻧﺠﺎم وﻗﺘﯽ دﯾﺪم ﮐﻪ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮔﺰارﺷﯽ از »زﻧﺪﮔﯽ«ﺷﺎن را‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻧﺪارم‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﻢ را ﺑﺴﺘﻢ و ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﻫﻤﻪ زﻧﺪﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫زنﻫﺎ در دوﺳﻮی دﯾﻮارﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪ زﻧﺪان ﭘﺸﺖ ﺳﺮﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﻗﺼﻪ ﺑﻮده و ﻫﻤﺎن‬
‫ﻗﺼﻪﻫﺎ را ﻧﻮﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ اول اﯾﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﻫﺸﺖ زن‪ ،‬ﻫﺸﺖ رواﯾﺖ«‪ ،‬داﺳﺘﺎنﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﻫﺸﺖ‬
‫زﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ‪ ۴۵‬روز ﺑﺎزداﺷﺘﻢ در او ﯾﻦ‪ ،‬ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻫﻢﺑﻨﺪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از راﺣﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ و‬
‫راﺣﻠﻪ ذﮐﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭻﮐﺪام از اﺳﻢﻫﺎ واﻗﻌﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و داﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎه در ﺑﺴﺘﺮی از‬
‫ﺑﻪﻫﻢآﻣﯿﺨﺘﻦ ﺧﯿﺎل و واﻗﻌﯿﺖ و ﮔﺎه ﺑﺎ ﮐﻨﺎر ﻫﻢﭼﯿﺪن ﺗﮑﻪﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ زن زﻧﺪاﻧﯽ‬
‫ِ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬راﺣﻠﻪﻫﺎ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ واﻗﻌﯽ زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن را ﺑﺎ ﻧﺎم ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻢ و ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬داﺳﺘﺎن اول ﺑﺎ ﻧﺎم »راﺣﻠﻪ«‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ راﺣﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ و داﺳﺘﺎن ﺳﻮم ﺑﺎ‬
‫ﻧﺎم »دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ را در ﺑﺎﻏﭽﻪ ﮐﺎﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺒﺰ ﻧﺸﺪ« رواﯾﺘﯽ از زﻧﺪﮔﯽ راﺣﻠﻪ ذﮐﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ دوم ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »راوی زن اﺳﺖ«‪ ،‬رواﯾﺖﻫﺎی ﺧﻮدم از ﺳﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺎن زﻧﺪان داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎر اول‪ ،‬اﺳﻔﻨﺪ ‪ ۱۳۸۴‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر و ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ‬
‫ﮔﺰارش ﺑﻪ ﺑﺎزدﯾﺪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺎن در زﻧﺪان او ﯾﻦ رﻓﺘﻢ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﯽ را آﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎر‬
‫دوم‪ ،‬اﺳﻔﻨﺪ ‪ ،۱۳۸۵‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪ ۳۳‬ﺗﻦ از ﻓﻌﺎﻻن ﺟﻨﺒﺶ زﻧﺎن در ﺗﺠﻤﻌﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎه‬
‫اﻧﻘﻼب ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﮕﯿﺮ ﺷﺪم و ﯾﮏ روز از ﭼﻬﺎر روز ﺑﺎزداﺷﺖ را ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫زﻧﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺎر ﺳﻮم‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪ ،۱۳۸۶‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻀﻮ ﯾﺖ در ﺗﺤﺮﯾﺮﯾﻪی‬
‫وبﺳﺎﯾﺖﻫﺎی »ﻣﺮﮐﺰ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ زﻧﺎن« و »ﮐﻤﭙﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن اﻣﻀﺎ ﺑﺮای ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﺗﺒﻌﯿﺾآﻣﯿﺰ« ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪم‪ ،‬ﺑﺮای ‪ ۴۵‬روز در ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺪان زﻧﺎن ﺣﺒﺲ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫‪٨‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﮐﺎﻏﺬﻫﺎﯾﯽ از ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان«‪ ،‬ﻧﯿﺰ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎی ﭘﻨﺞ زﻧﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ در ﺣﺎل ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ زنﻫﺎی زﻧﺪاﻧﯽ ﻫﺴﺘﻢ و ﻣﯽﺧﻮاﻫﻢ ﻗﺼﻪﻫﺎی‬
‫زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن را ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻢ‪ ،‬ﺳﺮاﻏﻢ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻗﺼﻪی زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن را ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫اﯾﻦﻫﺎ را ﻫﻢ ﭼﺎپ ﮐﻦ‪ .‬آنﭼﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ آﻣﺪه‪ ،‬ﺗﺎﯾﭗ ﺷﺪهی ﻫﻤﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫در ﮐﻨﺎر ﺗﺼﺎو ﯾﺮ دﺳﺖﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻧﻮﺷﺘﻦ اﯾﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﯿﺶ از ﻫﺮﭼﯿﺰ‪ ،‬ﻗﺪردان زﻧﺎن ﻫﻢﺑﻨﺪم در زﻧﺪان ﻫﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﻗﺼﻪ زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن را ﺑﺮاﯾﻢ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدﻧﺪ و اﺟﺎزهی اﻧﺘﺸﺎر آن را دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰارم از اﻣﯿﻦ ﺿﺮﻏﺎم و ﺑﻬﺮوز آﻓﺎق ﻋﺰﯾﺰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﯽدرﯾﻎﺷﺎن‪،‬‬
‫زﻣﯿﻨﻪﺳﺎز ﺑﺎزﻧﻮ ﯾﺴﯽ و ﺗﮑﻤﯿﻞ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺪﻧﺪ و اﻣﮑﺎن ﭼﺎپ و ﯾﺮاﺳﺖ اول آن را در‬
‫»ﻧﺸﺮ آﺳﻮ« ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺎس دﯾﮕﺮم از ﭘﺮو ﯾﻦ اردﻻن‪ ،‬ﺷﻬﺎب ﻣﯿﺮزاﯾﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻧﺎﺻﺮی و ﺳﭙﯿﻨﻮد ﻧﺎﺟﯿﺎن اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺸﺎر‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎ را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﻧﻈﺮات ﺣﺮﻓﻪایﺷﺎن را ﺑﺎ ﻣﻦ در‬
‫ﻣﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﯾﻢ ﺣﺴﯿﻦﺧﻮاه‬
‫ﺑﻬﺎر ‪۱۳۹۹‬‬
‫ﻫﺸﺖ زن‪ ،‬ﻫﺸﺖ رواﯾﺖ‬

‫‪١٠‬‬
 ‫راﺣﻠﻪ‬

‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۱۰‬ﺻﺒﺢ ﻣﺜﻞ ﻫﺮروز‪ ،‬ﮐﻠﯿﺪ ﺳﻮ ﭘﺮی ﺑﻨﺪ را از ﺷﻬﻼ ﮔﺮﻓﺖ و رﻓﺖ ﭘﺸﺖ دﺧﻞ‪ .‬آن‬
‫روز ﻧﻮ ﺑﺖ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﺳﺮﻗﺘﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮ ﺑﺖ ﺧﺮﯾﺪﺷﺎن را از ﻋﺼﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ و ﺧﻤﺎر و ﺧﻮابآﻟﻮد‪ ،‬داد و ﺑﯿﺪاد ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ »دو ﺳﺎﻋﺘﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻌﻄﻞ‬
‫ﺷﺪﯾﻢ و اﮔﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻻن در ﺳﻮ ﭘﺮی ﺑﺎز ﻧﺸﻪ‪ ،‬ﺷﯿﺸﻪﻫﺎی دﻓﺘﺮ رﯾﯿﺲ زﻧﺪان رو ﻣﯿﺎرﯾﻢ‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ «.‬راﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦﮐﻪ ﭼﻨﺪﻧﻔﺮی ﺑﺎ ﻣﺸﺖ ﺑﻪ در آﻫﻨﯽ ﺳﻮ ﭘﺮ ﮐﻮ ﺑﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮش را از‬
‫ﭘﻨﺠﺮه ﺑﯿﺮون آورد و ﺑﺎ ﺻﺪای آراﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﯾﮑﯽ دو ﻧﻔﺮ ﺟﻠﻮی ﺻﻒ ﺷﻨﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬دو‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﺻﺒﺮ ﮐﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺗﻦ ﻣﺎﻫﯽﻫﺎ رو از ﮐﺎرﺗﻦ درﺑﯿﺎرم‪ ،‬ﺑﻌﺪش راهﺗﻮن ﻣﯽﻧﺪازم‪«.‬‬
‫ﻫﻤﯿﻦﮐﻪ »اﻋﻈﻢ دو ﺑﻨﺪه« از ﺗﻪ ﺻﻒ ﺧﻮدش را رﺳﺎﻧﺪ ﺟﻠﻮ و ﻣﺸﺘﺶ را ﺑﺎﻻ آورد ﮐﻪ ﺑﮑﻮ ﺑﺪ‬
‫ﺗﻮی ﺷﯿﺸﻪ‪ ،‬ﺻﻐﺮا ﺧﺎﻧﻮم ﻃﻮری ﮐﻪ ﺻﺪاﯾﺶ ﺑﻪ اﻋﻈﻢ ﺑﺮﺳﺪ اﻣﺎ راﺣﻠﻪ ﻧﺸﻨﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮑﻦ‬
‫ﺗﻮ رو ﺧﺪا‪ ،‬دﯾﺸﺐ ﺣﮑﻤﺶ اوﻣﺪه‪ ،‬ﺗﻮی ﺣﺎل ﺧﻮدش ﻧﯿﺴﺖ ﺑﯿﭽﺎره‪«.‬‬
‫ﺗﻮی ﺣﺎل ﺧﻮدش ﺑﻮد راﺣﻠﻪ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﺶ ﮐﻪ ﻣﯽﮐﺮدی ﻧﻤﯽﺷﺪ ﺑﻔﻬﻤﯽ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺎراﺣﺖ‪ ،‬ﻧﮕﺮان اﺳﺖ ﯾﺎ ذوقزده‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﺎﻧﺘﻮﺷﻠﻮار ﻃﻮﺳﯽ ﺗﻨﺶ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ روﺳﺮی ﻗﻬﻮهای ﮐﻪ ﺗﻮپﺗﻮپﻫﺎی ﻣﺸﮑﯽ داﺷﺖ‪ .‬داﺧﻞ ﺑﻨﺪ ﻫﻢ ﮐﻪ ﻣﯽرﻓﺖ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﻧﺘﻮ و روﺳﺮی ﺗﻨﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺗﻮی اﺗﺎﻗﺶ‪ .‬ﺣﺘﯽ آن وﻗﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ ﻣﯽزد ﮔﻮﺷﻪی‬
‫ﺗﺨﺘﺶ و ﺑﺮای ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﺶ ژاﮐﺖ و دﺳﺘﮑﺶ ﻣﯽﺑﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫اﻋﻈﻢ دوﺑﻨﺪه ﺣﺎﻻ ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ راﺣﻠﻪ و ﻫﻤﺎن ﺟﻠﻮی در ﺳﻮ ﭘﺮی داﺷﺖ آﺧﺮﯾﻦ‬
‫ﺳﯿﮕﺎری ﮐﻪ ﺑﺮاﯾﺶ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد را دود ﻣﯽﮐﺮد و وﺳﻂ ﻫﺮ دود ﻧﭻﻧﭻ ﻣﯽﮐﺮد‪» :‬زن ﺑﯿﭽﺎره‬
‫ً‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺗﺨﻤﺎش ﺟﻔﺖ ﺷﺪه از ﺗﺮس ﮐﻪ اﯾﻦﻃﻮری ﻫﺮ ﮐﺎرﺗﻦ رو دو ﻗﺮن ﻃﻮل ﻣﯽده ﺗﺎ ﺑﺎز‬
‫ﮐﻨﻪ‪ «.‬زﻧﯽ ﮐﻪ روﺳﺮیاش را از ﭘﺸﺖ ﮔﺮه زده ﺑﻮد و ﭼﺎدر ﮔﻞﮔﻠﯽاش اﻓﺘﺎده ﺑﻮد روی‬
‫ﺷﺎﻧﻪاش‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ اﻋﻈﻢ دم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ »ﻃﻔﻠﮑﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺟﻮوﻧﻪ‪ .‬ﺧﺪا ﮐﻨﻪ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎی‬
‫ﺻﻐﯿﺮش رﺣﻢ ﮐﻨﻦ‪«.‬‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از وﺳﻂﻫﺎی ﺻﻒ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﯽﺧﻮد دلﺗﻮن ﻧﺴﻮزه‪ ،‬ﺧﻮدش ﺑﭽﻪﻫﺎش رو‬
‫ﯾﺘﯿﻢ ﮐﺮده‪ «.‬ﻣﻬﯿﻦ ﺧﺎﻧﻮم ﮐﻪ از ﮔﻨﺪهﻻتﻫﺎی زﻧﺪان ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻃﻮری ﮐﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﻨﺎﯾﺖ ﮐﻪ ﻧﮑﺮده‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮش رو ﮐﺸﺘﻪ‪ «.‬ﺻﻒ ﮐﻪ از ﺧﻨﺪه ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﯾﮑﯽ ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ داد زد ﺑﺮای آزادی ﻫﻤﻪی زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺻﻠﻮات ﮐﻪ ﻏﺎﺋﻠﻪ ﺧﺘﻢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺻﻠﻮات ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﯾﮑﯽ از زنﻫﺎ ﺷﺮوع ﮐﺮد رﯾﺰرﯾﺰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدن ﮐﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ‬
‫راﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮش را ﺗﮑﻪﺗﮑﻪ ﮐﺮده و اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺗﻮی ﺑﺸﮑﻪ‪.‬‬
‫ً‬
‫»راﺣﻠﻪ؟ ﻋﻤﺮا!؟ ﺷﻠﻮارش رو ﻫﻢ ﺑﻠﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﮑﺸﻪ‪ ،‬ﭼﻄﻮری ﻣﺮﺗﯿﮑﻪ رو ﺗﮑﻪﺗﮑﻪ ﮐﺮده‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﻧﻮم رو ﺑﮕﯽ ﯾﻪ ﭼﯿﺰی‪ ،‬آدم ﺑﺎورش ﻣﯿﺸﻪ ﻣﺎﺷﺎﻟﻠﻪ ﺑﺎ اون ﻫﯿﺒﺖ و ﻫﯿﮑﻞ‪ «.‬ﯾﮑﯽ‬
‫ﺑﻬﺶ ﺳﻘﻠﻤﻪ زد ﮐﻪ »ﺗﻨﺖ ﻣﯽﺧﺎره ﺑﺎز؟ ﻫﻨﻮز ﺟﺎی ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪای ﺳﻪ روز ﭘﯿﺶ ﮐﻪ از‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﻧﻮم ﻧﻮش ﺟﺎن ﮐﺮدی ﺧﻮب ﻧﺸﺪهﻫﺎ‪ «.‬زری‪ ،‬دﺧﺘﺮک ‪ ۱۸-۱۹‬ﺳﺎﻟﻪای ﮐﻪ ﺳﺮ‬
‫ﮐﻞﮐﻞ ﺑﺎ ﮔﺸﺖ ارﺷﺎدیﻫﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬زد زﯾﺮ ﺧﻨﺪه ﮐﻪ‪» :‬ﭼﯿﺰی ﻧﮕﻔﺘﻢ ﺑﺎﺑﺎ‪ .‬داﺷﺘﻢ‬
‫ازش ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﻣﻦ اﺻﻮﻻ ﻋﺎﺷﻖ اﯾﻦ زنﻫﺎﯾﯽام ﮐﻪ ﻣﯽزﻧﻦ ﺷﻮﻫﺮاﺷﻮن رو ﻟﺖ و‬
‫ﭘﺎر ﻣﯽﮐﻨﻦ‪ِ .‬ا َﯾﻮل ﺑﻪﺧﺪا‪«.‬‬
‫ﺻﺪای ﺧﻨﺪه دﺧﺘﺮﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اون وﺳﻂ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺨﻨﺪ ﻣﺎدر‪ ،‬ﺳﺮت ﻣﯿﺎد‬
‫ﺑﺨﺪا« و ﻫﺮﮐﺲ از ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ ﺷﺮوع ﮐﺮد ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ داﺳﺘﺎنﻫﺎی ﺳﻮزﻧﺎﮐﯽ ﮐﻪ در زﻧﺪان‬
‫ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮد و ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد روزی ﺳﺮ اﯾﻦ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪١٢‬‬
‫راﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﯿﻢﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎزه ﭘﻨﺠﺮهی ﺳﻮ ﭘﺮی را ﺑﺎز ﮐﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺲ دﯾﮕﺮی اﯾﻦ ﻃﻮر ﮐﺎر ﻣﯽ‬
‫ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽﻫﺎ دﻣﺎﻏﺶ را ﺧﺮد ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آن روز اﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺳﺎﮐﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﮑﻢ راﺣﻠﻪ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮای اﺟﺮای اﺣﮑﺎم‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪای ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ آﺧﺮﯾﻦ روزش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ اوﻟﯿﻦ‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﺶ روز ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد ‪.‬ﺧﻮدش اﻣﺎ ﯾﮏ ﻃﻮری ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﮕﺎر ﻋﯿﻦ ﺧﯿﺎﻟﺶ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺻﺒﺢﻫﺎ ﻣﯽآﻣﺪ ﺳﻮ ﭘﺮ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﻣﯽﻓﺮوﺧﺖ و ﻋﺼﺮﻫﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮای‬
‫ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻫﻢ ﻗﺼﻪاش را ﻧﻤﯽﮔﻔﺖ‪ .‬ﻗﺼﻪاش را ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺑﺎر ﻫﻤﺎن ﺳﺎل اوﻟﯽ ﮐﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫اﯾﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺮای ﻣﯿﻨﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﺰﺑﺎﻧﺶ ﺑﻮد و داروﻫﺎی ﺑﻨﺪ را ﭘﺨﺶ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫***‬
‫از دﯾﺸﺐ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﮐﻤﺎﻟﯽ ﮔﻔﺖ از اﺟﺮای اﺣﮑﺎم ﺑﺮام ﻧﺎﻣﻪ اوﻣﺪه‪ ،‬ﻫﺮﺟﺎ ﻣﯽرم ﻫﻤﻪ ﻧﮕﺎﻫﻢ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻦ و ﭘﭻﭘﭻ ﻣﯽﮐﻨﻦ‪ .‬اون ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ ﻋﺮوس ﺷﺪم ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦﻃﻮری ﺑﻮد‪ ۱۴ .‬ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد‬
‫ً‬
‫اﻣﺎ آﻧﻘﺪر رﯾﺰ ﺑﻮدم ﮐﻪ اﺻﻼ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﯽاوﻣﺪم‪ .‬روزی ﮐﻪ از دﻫﺎت ﺑﻐﻠﯽ ﻣﻼ آوردن ﻋﻘﺪم‬
‫ﮐﻨﻪ‪ ،‬ﻧﺸﻮﻧﺪه ﺑﻮدﻧﻢ ﺑﺎﻻی اﺗﺎق‪ ،‬ﯾﮏ ﭼﺎدر ﺳﻔﯿﺪ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدن روی ﺳﺮم و ﻫﻤﻪ ﻧﮕﺎم‬
‫ﻣﯽﮐﺮدن‪ .‬ﻣﻦ از اوﻧﻄﻮر ﻧﮕﺎه ﮐﺮدﻧﺸﻮن ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮدم‪ .‬از ﻋﺒﺎس ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻦ دﯾﮕﻪ ﺷﻮﻫﺮﺗﻪ‬
‫ﻫﻢ ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﺎزه ﺳﺮﺑﺎزیاش ﺗﻤﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﻮﻫﺎش ﻫﻨﻮز ﺧﻮب درﻧﯿﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﮐﺴﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﮕﺎم ﻧﻤﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻧﻪ اون روز‪ ،‬ﻧﻪ اون ﻣﻮﻗﻊﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﮐﺘﮏ ﻣﯽﺧﻮردم ﮐﻪ ﭼﺮا دﺳﺖو ﭘﺎ ﭼﻠﻔﺘﯽام‪ ،‬ﻧﻪ‬
‫ﺑﻌﺪﺗﺮﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﭽﻪی اوﻟﻢ رو زاﯾﯿﺪم و دﺳﺖ ﺑﻬﻢ ﻧﻤﯽزد و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﭼﺎق ﺷﺪی‪ .‬از ﭘﺸﺖ‬
‫ﻣﻮﻫﺎم رو ﻣﯽﭘﯿﭽﯿﺪ ﺗﻮی دﺳﺘﺶ و ﻃﻮری ﮐﻠﻪم را ﻣﯽزد ﺑﻪ دﯾﻮار ﮐﻪ ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﯿﻔﺘﻪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻫﺎم رو ﻫﻢ ﮐﻪ ﮐﻮﺗﺎه ﮐﺮدم‪ ،‬از ﭘﺸﺖ ﻃﻮری ﮐﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﺸﯿﻢ‪ُ ،‬ﻫﻠﻢ ﻣﯽداد ﺗﻮی‬
‫ﭘﻠﻪﻫﺎ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻮدم از ﭘﻠﻪ ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم‪ .‬ﻧﺮدهﻫﺎ رو ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻫﺮﻃﻮر ﺑﻮد ﺑﺎﻻ ﻣﯽرﻓﺘﻢ اﻣﺎ ﺟﺮﺋﺖ‬
‫ﻧﻤﯽﮐﺮدم ﺑﯿﺎم ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ .‬ﭘﻠﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از آﺷﭙﺰﺧﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﮏ اﺗﺎق زﯾﺮ ﺷﯿﺮووﻧﯽ ﻣﯽرﻓﺖ‪ ،‬آﻫﻨﯽ‬
‫ﺑﻮد؛ ﯾﮏ ﭼﯿﺰی ﺷﺒﯿﻪ ﻧﺮدﺑﻮن ﮐﻪ ﯾﮏ ﻃﺮﻓﺶ ﺣﻔﺎظ آﻫﻨﯽ داﺷﺖ و اون ﻃﺮف دﯾﮕﻪاش‬
‫ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم ﭘﺎم ﻟﯿﺰ ﺑﺨﻮره و وﺳﻂ زﻣﯿﻦ و ﻫﻮا آو ﯾﺰون ﺷﻢ و دﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﺟﺎ‬
‫ﺑﻨﺪ ﻧﺒﺎﺷﻪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ از ﭘﻠﻪﻫﺎ ُﻫﻠﻢ داد ﺗﺎزه رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﯾﻢ ﺗﻬﺮان‪ ،‬وﯾﺪﯾﻮ ﺧﺮﯾﺪه ﺑﻮد و ﻓﯿﻠﻢ‬
‫ﺳﻮ ﭘﺮ ﻣﯽدﯾﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﺒﯿﻦ‪ ،‬اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﺟﻮﻧﻢ‪ .‬ﻣﺤﮑﻢ ﻣﺸﺖ ﻣﯽزد ﺗﻮی ﺳﯿﻨﻪم و ﻣﻦ دﺳﺘﻢ‬
‫رو ﺳﻔﺖ از ﻧﺮده ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﻧﯿﻔﺘﻢ از ﭘﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺘﺎدم اﻣﺎ‪ .‬ﯾﮑﯽ ﯾﮑﯽ ﭘﻠﻪﻫﺎ رو ﻗﻞ ﺧﻮردم‪،‬‬
‫ﭘﻠﻪﻫﺎ ﮐﻪ زﯾﺮ ﭘﺎم ﯾﮑﯽﯾﮑﯽ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺪاش ﺗﻮی ﺳﺮم ﻣﯽﭘﯿﭽﯿﺪ ﮐﻪ داد ﻣﯽزد‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮاﻣﺖ‪ ،‬زﺷﺘﯽ‪.‬‬
‫***‬
‫ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ و ﭼﻬﺎرﺷﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﯾﮏ ﻃﻮر زﯾﺒﺎﯾﯽ وﺣﺸﯽ‪ ،‬ﻣﺜﻞ زنﻫﺎی ﻋﺸﺎﯾﺮ ﮐﻪ ﭼﺎرﻗﺪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﺮ ﻣﯽﺑﻨﺪﻧﺪ و ﻣﯽﭘﺮﻧﺪ روی اﺳﺐ‪ .‬ﺟﺴﺎرت وﺣﺸﯽ آن زنﻫﺎ را ﻧﺪاﺷﺖ اﻣﺎ‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ‬
‫ﺟﻤﻠﻪای ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺑﯿﺴﺖ ﺑﺎر ﻋﺬرﺧﻮاﻫﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ دﯾﺪﻣﺶ‪ ،‬ﺗﺎزه آورده ﺑﻮدﻧﺶ اﯾﻨﺠﺎ‪ .‬ﮐﺰ ﮐﺮده ﺑﻮد ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ و ﻣﺜﻞ ﺑﯿﺪ‬
‫ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ‪ .‬ﺳﻪ روز ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ ﻫﻢ ﺣﺮف ﻧﺰده ﺑﻮد و ﺣﺘﯽ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺐ ﮐﺮده‪.‬‬
‫ﻗﺮص ﺗﺐﺑﺮ ﮐﻪ ﺑﺮاﯾﺶ ﺑﺮدم ﺑﻪ ﺷﻮﺧﯽ ﮔﻔﺘﻢ »ﺳﻨﯿﻦ دﯾﻠﯿﻦ ﯾﺨﺪی ﺑﺒﻢ ﺟﺎن؟‪ «١‬ﯾﮏ دﻓﻌﻪ‬
‫زﺑﺎن ﺑﺎز ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬دﯾﻠﯿﻢ وار ﺑﺎﺟﯽ‪ِ ،‬ﻫﭻ ﮐﺲ ﺗﻮرﮐﯽ ﺑﯿﻠﻤﺰ ﺑﻮرا‪ ٢«.‬ﺗﺮک ﺑﻮد و ﯾﮏ‬
‫ﮐﻠﻤﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪ‪ .‬وﺣﺸﺖ ﮐﺮده ﺑﻮد وﺳﻂ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﻫﯿﺎﻫﻮ و داد و ﺑﯿﺪاد ﺑﻪ زﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪش و ﻫﻤﺎن ﯾﮏ ذره ﺳﺮزﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯽ داﺷﺖ ﻫﻢ ﺧﺸﮏ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺮوع ﮐﻪ‬
‫ﮐﺮدم ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯽ ﺣﺮف زدن‪ ،‬دﺳﺘﻢ را ﮔﺮﻓﺖ ﺗﻮی دﺳﺘﺎن داﻏﺶ و زد زﯾﺮ ﮔﺮﯾﻪ و ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯽ ﮔﻔﺖ‬
‫ﮐﻪ »ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﺧﺎﮐﯽ ﺑﻪ ﺳﺮم ﺑﺮﯾﺰم ﻣﻦ؟ ﺑﭽﻪﻫﺎم را ﭼﻪ ﮐﻨﻢ؟ ﮐﺠﺎن اﻻن ﯾﻌﻨﯽ؟«‬
‫ازش ﮐﻪ ﭘﺮﺳﯿﺪم ﭼﺮا آوردﻧﺖ اﯾﻨﺠﺎ؟ ﻧﻤﯽداﻧﺴﺖ‪ .‬ﺗﺎ ‪ ۱۴‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدرش در‬
‫ﯾﮏ دﻫﺎت دور اﻓﺘﺎده ﺑﺪون ﻣﺴﺠﺪ و ﻣﺪرﺳﻪ در اردﺑﯿﻞ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺷﻮﻫﺮش داده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﭘﺴﺮﻫﺎی ﻫﻤﺎن دﻫﺎت و رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪرﺷﻮﻫﺮ و ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺎر ﮐﻪ دوﺗﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﯽﺧﻮاب ﺷﺪه ﺑﻮدﯾﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﻮد ﺻﺒﺢ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻪ ﭼﺮا از اﯾﻨﺠﺎ ﺳﺮدرآورده‪:‬‬
‫»اولﻫﺎی ﻋﺮوﺳﯽﻣﻮن ﺗﻮی دﻫﺎت زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻮدﯾﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﮐﺘﮏ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﻪ‬
‫ﺑﺎر ﻫﻤﭽﯿﻦ زد ﺑﯿﻬﻮش ﺷﺪم‪ .‬ﯾﻪ ﺑﺎر دﯾﮕﻪ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۱۲‬ﺷﺐ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦﻗﺪر ﮐﺘﮏ ﺧﻮردم ﮐﻪ‬
‫رﻓﺘﻢ ﺧﻮﻧﻪی ﺑﺎﺑﺎم‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﮐﻮﭼﻪ اون ﻃﺮفﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﭘﺪرم زد ﺗﻮی ﮔﻮﺷﻢ ﮐﻪ ﭼﺮا‬

‫‪ ١‬ﺗﻮ زﺑﻮن ﻧﺪاری ﺑﭽﮫ ﺟﺎن؟‬

‫‪ ٢‬زﺑﻮن دارم ﺧﻮاھﺮ‪ ،‬وﻟﯽ اﯾﻨﺠﺎ ﮐﺴﯽ ﺗﺮﮐﯽ ﺑﻠﺪ ﻧﯿﺴﺖ‬
‫‪١٤‬‬
‫ﻧﺼﻔﻪ ﺷﺐ از ﺧﻮﻧﻪ زدهم ﺑﯿﺮون و ﺑﺴﺎز ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺮو ﻫﻤﻮن ﺟﺎ ﮐﻪ ﺑﻮدی‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺧﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮم ﺧﻮاﺑﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺪرﺷﻮﻫﺮ و ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮم زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﯾﮏ اﺗﺎق‬
‫‪۱۲‬ﻣﺘﺮی ﮔﻮﺷﻪی ﺧﻮﻧﻪﺷﻮن ﺑﻪ ﻣﺎ داده ﺑﻮدن‪ .‬در رو ﮐﻪ ﺑﺎز ﮐﺮدن ﮐﻠﯽ ﺑﺪ و ﺑﯿﺮاه ﮔﻔﺘﻦ ﮐﻪ‬
‫ﭼﺮا ﻧﺼﻔﻪ ﺷﺐ ﺑﯿﺪارﺷﻮن ﮐﺮدم‪ .‬اونﻫﺎم ﻧﺬاﺷﺘﻦ ﺑﮕﻢ ﮐﻪ ﭼﻘﺪر ﮐﺘﮏ ﺧﻮردهم و ﭼﺮا رﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫اون ﺷﺐ ﻓﻬﻤﯿﺪم ﮐﻪ دﯾﮕﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻔﻪ ﺷﻢ‪ .‬ﻓﻬﻤﯿﺪم ﺻﺪام ﮐﻪ درﻧﯿﺎد‪ ،‬ﮐﺘﮏ ﻫﻢ ﮐﻤﺘﺮه‪«.‬‬
‫ﺷﻮﻫﺮش ﯾﮏ ﺑﺎر ﻃﻮری ﮐﺘﮑﺶ زده ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﻪ روز ﺑﯿﻬﻮش ﺑﻮد‪ .‬از ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﮐﻪ‬
‫ﻣﺮﺧﺼﺶ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق ﺑﮕﯿﺮد و ﻫﺮ ﻃﻮری ﺑﻮد ﯾﮑﯽ را ﭘﯿﺪا ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫دادﮔﺎه ﺑﺮوﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺮفﻫﺎﯾﺶ را ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﺿﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد »ﺑﺮو ﺑﺴﺎز دﺧﺘﺮ‬
‫ﺟﺎن‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮﺗﻪ دﯾﮕﻪ ﺣﺎﻻ ﯾﮏ ﮐﺘﮑﯽ زده‪«.‬‬
‫دﻓﻌﻪی ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻫﺎﯾﺶ را ﮔﺮﻓﺖ و از ﭘﻠﻪﻫﺎ ﭘﺮﺗﺶ ﮐﺮد ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬دﯾﮕﺮ دادﮔﺎه ﻫﻢ ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻫﻢ ﻧﮕﻔﺖ ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه ﺳﺮش ﮔﯿﺞ ﻣﯽرود و ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ ﯾﺎدش ﻧﻤﯽآﯾﺪ‪» :‬اﮔﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺴﯽ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ و ﺷﻮﻫﺮم ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪش ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺘﮏ ﻣﯽﺧﻮردم‪ .‬ﺗﺎزه ﺧﯿﻠﯽﻫﺎش رو‬
‫روم ﻧﻤﯽﺷﺪ ﺑﮕﻢ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺑﺪﻗﻮارهم‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺑﭽﻪ زاﯾﯿﺪی از رﯾﺨﺖ اﻓﺘﺎدی‪.‬‬
‫ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ ﻓﯿﻠﻢﻫﺎی ﺑﺪ ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﭼﺮا ﻣﺜﻞ اﯾﻨﺎ ﻧﯿﺴﺘﯽ‪ .‬ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﺮد‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻢ ﺑﮕﻢ‪ .‬روم ﻧﻤﯿﺸﻪ ﯾﻌﻨﯽ‪«.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮای اﯾﻨﺎ ﺷﻮﻫﺮت رو ﮐﺸﺘﯽ راﺣﻠﻪ؟‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﮐﺘﮏ ﺧﻮردن ﻋﺎدت ﮐﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻦ ﮐﻪ از اون زنﻫﺎی ﻧﺎزک ﻧﺎرﻧﺠﯽ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻣﺎدر و‬
‫ﺧﻮاﻫﺮام ﻫﻢ ﻫﻤﻪی ﻋﻤﺮ ﮐﺘﮏ ﺧﻮرده ﺑﻮدن‪ .‬وﻟﯽ اون ﺑﺎری ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮم آورد ﺧﻮﻧﻪﻣﻮن‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺧﯿﻠﯽ اذﯾﺖ ﺷﺪم‪ ،‬اﺻﻼ دﯾﻮوﻧﻪ ﺷﺪم‪.‬‬
‫‪-‬از ﮐﺠﺎ ﻓﻬﻤﯿﺪی ﺧﺎﻧﻮم آورده؟‬
‫‪-‬ﺧﻮدم دﯾﺪﻣﺶ‪ .‬زﻧﯿﮑﻪ ﺑﯽﺣﯿﺎ ﻟﺨﺖ ﻟﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮدو ﺗﺎﺷﻮن ﻟﺨﺖ ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﺎر اوﻟﺶ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻢ‪ .‬زنﻫﺎ اﯾﻦ ﭼﯿﺰا رو ﻣﯽﻓﻬﻤﻦ‪ .‬ﻣﯽدوﻧﯽ ﮐﻪ‪ .‬ﺣﺘﯽ اﮔﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺑﯽﺳﻮاد و‬
‫ﺑﯽدﺳﺖو ﭘﺎ ﺑﺎﺷﻦ ﻫﻢ ﻣﯽﻓﻬﻤﻦ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﯽ ﺑﻪ روی ﺧﻮدم ﻧﻤﯽآوردم‪ .‬ﻫﯽ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ درﺳﺖ‬
‫ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﭼﺎرهای ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﮐﺠﺎ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮم؟ ﺧﻮﻧﻪی ﺑﺎﺑﺎم؟ ﮐﻪ ﮐﺘﮑﻢ ﺑﺰﻧﻪ‬
‫دو ﺑﺎره و ﭘﺮﺗﻢ ﮐﻨﻪ ﺑﯿﺮون؟ اون دﻓﻌﻪ اﻣﺎ ﯾﻪ ﺟﻮر دﯾﮕﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻬﻢ ﮔﻔﺖ ﺑﺮو ﺧﻮﻧﻪی داداﺷﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﻬﻤﻮن ﻣﺮد دارم‪ ،‬اﺻﻐﺮ آﻗﺎ ﻗﺮاره ﺑﯿﺎد‪ .‬دﺳﺖ دﺧﺘﺮم رو ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺴﺮم را ﻫﻢ ﺑﻐﻞ زدم‬
‫رﻓﺘﻢ ﺧﻮﻧﻪی داداﺷﺶ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم ﭘﺴﺮم ﯾﮏ ﺳﺮه ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﮔﻮشدرد داﺷﺖ ﺑﭽﻪم‪ .‬ﺑﺮدﻣﺶ ﮐﻮﭼﻪ آروم ﺑﺸﻪ ‪.‬اﺻﻐﺮ آﻗﺎ رو دﯾﺪم ﮐﻪ داﺷﺖ ﻧﻮن‬
‫ﻣﯽﺧﺮﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ دﺳﺖ دﺧﺘﺮﻣﻮ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻬﻤﻮن ﺑﺎﺑﺎﺗﻮن رﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺷﻮ ﺑﺮﯾﻢ ﺧﻮﻧﻪ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﺪ رو ﮐﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻢ از ﮔﻮﺷﻪی ﭘﺮده دﯾﺪﻣﺸﻮن‪ .‬دﻟﻢ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ داد ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬وﻟﯽ‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ‪ .‬آﺧﻪ ﯾﮏ ﺟﻮری ﺑﻮد ﮐﻪ‪...‬‬
‫رو ﯾﺶ ﻧﻤﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﮕﻮ ﯾﺪ ﻣﺮدش را در ﭼﻪ ﺣﺎﻟﯽ دﯾﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮش را اﻧﺪاﺧﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ و‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻮﻧﻄﻮری ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺷﺐﻫﺎ ﻣﯿﻮﻣﺪ ﺳﺮاﻏﻢ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﯽﺑﺮدم ﺗﻮی ﺣﻤﻮم و‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ از اون ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺑﮑﻨﻪ ﮐﻪ ﺗﻮی ﻓﯿﻠﻢ دﯾﺪه ﺑﻮد‪ «.‬ﺳﺮخ ﺳﺮخ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ »ﺑﻘﯿﻪاش‬
‫رو ﺑﻌﺪا ﻣﯽﮔﻢ« و رﻓﺖ‪.‬‬
‫زنﻫﺎ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدش را ﺗﻮی ﺣﯿﺎط ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ ﺗﮑﻪﺗﮑﻪ ﮐﺮده و اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺗﻮی ﺑﺸﮑﻪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺴﺎﯾﻪﻫﺎ از ﺧﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮی ﮐﻮﭼﻪ راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﺷﮏ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﻮﻫﺮش راﺣﻠﻪ را‬
‫ﮐﺸﺘﻪ و ﺑﻪ ﭘﻠﯿﺲ زﻧﮓ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻮی روزﻧﺎﻣﻪ اﯾﻦﻃﻮر ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻮدش ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﯾﮏ روز ﮐﻪ دﻟﺘﻨﮓ ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﺶ ﺑﻮد و ﻣﺜﻞ اﺑﺮ ﺑﻬﺎری اﺷﮏ ﻣﯽرﯾﺨﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮاﯾﻢ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺷﻮﻫﺮش را ﮐﺸﺘﻪ‪» :‬ﻇﻬﺮ ﺑﻮد‪ ،‬داﺷﺘﻢ رﺧﺖﻫﺎ رو ﭘﻬﻦ ﻣﯽﮐﺮدم‬
‫ُ‬
‫و ﺗﻦ ﻟﺨﺖ ﺷﻮﻫﺮم و اون زﻧﻪ ﻫﯽ ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺐ ﻗﺒﻠﺶ وﺳﻂ ﻫﻖﻫﻖﻫﺎم ﭘﺮﺳﯿﺪه‬
‫ﺑﻮدم ﭼﺮا اﯾﻦﮐﺎرﻫﺎ رو ﻣﯽﮐﻨﯽ؟ ﻣﻌﺬرت ﮐﻪ ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﻫﯿﭽﯽ‪ ،‬دو ﺑﺎره ﮐﺘﮑﻢ زد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ‬
‫َﻣﺮدم‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﭼﻪ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﺑﺮادرت ﻣﯽﮔﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺻﺪات درﺑﯿﺎد ﻣﯽﮐﺸﻤﺖ‪ .‬ﺑﺮادرش‬
‫ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﺪ ﺧﻮن ﺑﻪ ﭘﺎ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻮن ﻏﯿﺮﺗﯽ ﺑﻮدن و روی اﯾﻦ ﭼﯿﺰا‬
‫ﺗﻌﺼﺐ داﺷﺘﻦ‪ .‬دﯾﺪ ﮐﻪ دﺳﺖﺑﺮدار ﻧﯿﺴﺘﻢ ﯾﻪ ﻗﺮص ﺑﻬﻢ داد ﮔﻔﺖ اﯾﻨﻮ ﺑﺨﻮر و ﺑﺨﻮاب‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﭼﯽ ﺑﻮد وﻟﯽ وﻗﺘﯽ ﺧﻮردم ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮد‪ .‬ﻧﺼﻔﻪ ﺷﺐ ﻫﻤﻮنﻃﻮری ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﮔﯿﺞ‬
‫ﺑﻮدم ﺣﺲ ﮐﺮدم ﮐﺴﯽ ﺑﺎﻻی ﺳﺮﻣﻪ‪ .‬از ﻻی ﭼﺸﻤﻢ دﯾﺪم اوﻣﺪه ﺑﺎﻻی ﺳﺮم و ﻣﯽﺧﻮاد‬
‫ﺧﻔﻪام ﮐﻨﻪ‪ ،‬ﺟﺮﺋﺖ ﻧﮑﺮدم ﭼﺸﻤﺎم رو ﺑﺎز ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﮑﻮن ﺧﻮردم و ﻏﻠﺖ زدم‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺖ‬
‫ﺳﺮﺟﺎش‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﭽﻪﻫﺎم رو ﻣﺤﮑﻢ ﺑﻐﻞ ﮐﺮدم و ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺧﻮاﺑﻢ ﻧﺒﺮد‪ .‬ﺻﺒﺢ‬
‫‪١٦‬‬
‫ﺣﺎﻟﻢ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺪ ﺑﻮد‪ ،‬از دﯾﺸﺐ ﮐﻪ اوﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﺎﻻی ﺳﺮم ﺗﺮس ﺑﺮم داﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮی ﺣﺎل‬
‫ﺧﻮدم ﻧﺒﻮدم‪ .‬داﺷﺘﻢ دﯾﻮوﻧﻪ ﻣﯽﺷﺪم‪ .‬ﺳﺒﺪ رﺧﺖﻫﺎ رو ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﮔﻮﺷﻪی ﺣﯿﺎط و دو ﺑﺎره‬
‫ً‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﺮا زن آوردی ﺗﻮی ﺧﻮﻧﻪی ﻣﻦ؟ زد ﺗﻮی دﻫﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﭼﻪ‪ ،‬دﻟﻢ ﺧﻮاﺳﺖ اﺻﻼ‪.‬‬
‫ﺑﺎزم ﻣﯿﺎرم‪ .‬ﺷﺮوع ﮐﻪ ﮐﺮد ﺑﻪ ﮐﺘﮏ زدﻧﻢ ﭼﺸﻤﻢ اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﻣﯿﻠﻪی آﻫﻨﯽ ﮔﻮﺷﻪی ﺣﯿﺎط‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻫﻤﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻫﺎش ﻣﻦ رو زده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ رو ﺑﺮدم ﺑﺎﻻ ﮐﻪ ﺑﺘﺮﺳﻪ و ﻧﺰﻧﺪم‪ .‬ﻧﻤﯽدوﻧﻢ‬
‫ﭼﻄﻮر ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﻠﻪ رو ﮐﻮ ﺑﯿﺪم ﺗﻮی ﺳﺮش‪ .‬اﻓﺘﺎد زﻣﯿﻦ و ﻫﺮﭼﯽ ﺻﺪاش ﮐﺮدم ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻔﺲ ﻧﻤﯽﮐﺸﯿﺪ‪ .‬ﻣﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﮔﻪ ﯾﻪ وﻗﺖ دﯾﮕﻪ ﺑﻮد ﻏﺶ ﻣﯽﮐﺮدم از ﺗﺮس‪ .‬اون روز وﻟﯽ ﯾﻪ‬
‫ً‬
‫ﺣﺎل دﯾﮕﻪ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم ﻣﯽﺗﻮﻧﻢ ﯾﻪ ﮐﻮه رو ﺟﺎﺑﺠﺎ ﮐﻨﻢ اﺻﻼ‪ .‬زﻣﯿﻦ ﮐﻪ اﻓﺘﺎد و‬
‫ﻧﻔﺴﺶ ﺑﻨﺪ اوﻣﺪ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم اﮔﻪ ﺑﻔﻬﻤﻦ ﮐﺸﺘﻤﺶ ﻣﻨﻢ ﻣﯽﺑﺮن ﻣﯽﮐﺸﻦ و ﺑﭽﻪﻫﺎم‬
‫ﺑﯽﺻﺎﺣﺐ ﻣﯽﺷﻦ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺬارم ﮐﺴﯽ ﺑﻮ ﺑﺒﺮه‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺸﮑﻪی ﺧﺎﻟﯽ ﮔﻮﺷﻪی‬
‫ﺣﯿﺎطﻣﻮن ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻨﺪازﻣﺶ ﺗﻮی ﺑﺸﮑﻪ‪ ،‬زورم ﻧﺮﺳﯿﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ ﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮی اﻧﺒﺎری ﺑﻮد‬
‫ﺗﮑﻪﺗﮑﻪش ﮐﺮدم و ﻗﻄﻌﻪﻫﺎی ﺑﺪﻧﺶ رو ﯾﮑﯽﯾﮑﯽ اﻧﺪاﺧﺘﻢ ﺗﻮی ﺑﺸﮑﻪ‪ .‬داﺷﺘﻢ ﺣﯿﺎط ﭘﺮ از‬
‫ﺧﻮن رو ﻣﯽﺷﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﭘﻠﯿﺲ اوﻣﺪ‪ .‬ﺑﻘﯿﻪاش رو ﯾﺎدم ﻧﻤﯿﺎد ﭼﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮐﻪ اوﻣﺪم‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮدم‪«.‬‬
‫ﻗﺘﻠﯽﻫﺎ را اول ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﺷﺎﭘﻮر ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ و ﺗﺎ اﻋﺘﺮاف ﻧﮑﻨﻨﺪ از آﻧﺠﺎ ﺑﯿﺮون ﻧﻤﯽآﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫راﺣﻠﻪ اﻣﺎ از ﻫﻤﺎن روز اول‪ ،‬ﺧﻮدش اﻋﺘﺮاف ﮐﺮد ‪.‬ﻓﻘﻂ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ آره ﻣﻦ ﮐﺸﺘﻤﺶ و ﯾﮏ‬
‫ﺧﻂ از اﯾﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎﯾﺶ را ﻫﻢ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻠﺪ ﺑﻮد و ﻧﻪ روی آن را داﺷﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺟﻠﻮی آن ﻫﻤﻪ ﻣﺮد از اﯾﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺟﻠﻮی زنﻫﺎ ﻫﻢ رو ﯾﺶ ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺟﻠﻮی‬
‫ﻧﺎزﻧﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﺳﻢ داده ﺑﻮد و ﻗﺮار ﺑﻮد ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬دوﺗﺎﯾﯽ اﻋﺪام ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫***‬
‫ﻣﯿﻨﯽﺑﻮس ﻫﻦﻫﻦ ﮐﻨﺎن ﺳﺮﺑﺎﻻﯾﯽ او ﯾﻦ را ﺑﺎﻻ ﻣﯽرﻓﺖ و ﺑﻪ ﺟﺎی ﻫﯿﺎﻫﻮ و رﯾﺰرﯾﺰ‬
‫ﺧﻨﺪﯾﺪنﻫﺎی ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ روزﻫﺎی ﻣﻼﻗﺎت‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺻﺪای ﻧﺎﻟﻪی ﻧﺎزﻧﯿﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺪا اﻟﺘﻤﺎس ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ ﻻاﻗﻞ اﯾﻦ دﻓﻌﻪ دﺧﺘﺮ ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪاش را آورده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻼﻗﺎﺗﯽ‪.‬‬
‫ﻫﯽ داد ﻣﯽزد ﺧﺪاااا اﯾﻦ ﻣﻼﻗﺎﺗﯽ آﺧﺮهﻫﺎ‪ ،‬دارم ﻣﯽرم ﭘﺎی اﻋﺪام‪ ،‬رﺣﻢ ﮐﻦ‪ .‬ﺧﺪا رﺣﻢ‬
‫ﻧﮑﺮد‪.‬‬
 ‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪی ﺑﻌﺪ اﻋﺪاﻣﺶ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪون دﯾﺪن دﺧﺘﺮش‪.‬‬
‫آن ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺧﻮاﺑﺶ ﻧﺒﺮد‪ .‬ﻧﻪ از ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺻﺪای داد و ﺑﯿﺪاد ﻣﻮادیﻫﺎ و‬
‫ﺳﺮﻗﺘﯽﻫﺎ ﻣﯽآﻣﺪ و ﻧﻪ از ﺳﻠﻮل اﻧﺘﻬﺎی راﻫﺮو ﺻﺪای ﺑﺰن و ﺑﺮﻗﺺ ﺗﺎزهواردﻫﺎی ﻣﻮﻗﺘﯽ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﯾﮏ ﺟﻮر دﯾﮕﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻃﯿﺒﻪ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﭽﻪی ﻫﻮو ﯾﺶ را زﻧﺪه زﻧﺪه ﺧﺎک ﮐﺮده‬
‫ﺑﻮد و ﻣﺜﻞ ﺑﺒﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻨﮓ ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬آن ﺷﺐ رﺣﻤﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻫﺮﻃﻮر ﺑﻮد‬
‫زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ را راﺿﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ دوﺳﺖﻫﺎی ﻧﺎزﻧﯿﻦ و راﺣﻠﻪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﻧﻔﺮادی ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫دﯾﺪﻧﺸﺎن‪.‬‬
‫ﺳﻠﻮل راﺣﻠﻪ و ﻧﺎزﻧﯿﻦ آﺧﺮ راﻫﺮو ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻠﻪﻫﺎ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻨﺎر اﺗﺎﻗﮏ ﭘﺮ از ﭼﺎدرﻫﺎی‬
‫ﻣﭽﺎﻟﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﯾﮏ در ﻣﯿﻠﻪای آﻫﻨﯽ ﺑﺎز ﻣﯽﺷﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ راﻫﺮوی ﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﺗﺎ اﺗﺎق‬
‫ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﺑﻪ آن ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﺳﻮﺋﯿﺖ‪.‬‬
‫اﻧﻔﺮادی ﻣﺎل ﺗﻨﺒﯿﻬﯽﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ اﻋﺪاﻣﯽﻫﺎ را ﻫﻢ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ از اﺟﺮای ﺣﮑﻢ ﻣﯽﺑﺮدﻧﺪ آﻧﺠﺎ‬
‫ﮐﻪ آﻣﺎده ﻣﺮگ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻮی ﻋﺰراﺋﯿﻞ ﻫﻤﻪی ﺑﻨﺪ را ﻧﮕﯿﺮد‪ .‬آن ﺷﺐ آﺧﺮی اﻣﺎ اﻧﻔﺮادی ﺑﻮی‬
‫ﺷﺎﻣﭙﻮ ﻣﯽداد‪ .‬راﺣﻠﻪ ﭘﺮده را ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮد و زﯾﺮ دوش ﮐﻮﭼﮑﯽ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻪی ﺳﻠﻮل ﺑﻮد ﺣﻤﺎم‬
‫ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬دوﺷﺶ را ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺖ آﻣﺪ ﻧﺸﺴﺖ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه‪ ،‬ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﮐﺒﺎب ﮐﻮ ﺑﯿﺪه آورده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﺷﺐ آﺧﺮی‪ .‬ﺑﺮای ﻫﻤﻪ ﻟﻘﻤﻪ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺨﻮرﯾﺪ و اﺻﺮار ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﻌﺎرف ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎزﻧﯿﻦ اﻣﺎ ﻣﺜﻞ روح ﺳﺮﮔﺮداﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ روی ﺻﻮرﺗﺶ ﮔﺮد ﻣﺮگ ﭘﺎﺷﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﺷﻪی‬
‫ﺳﻠﻮل‪ ،‬ﻣﺜﻞ زنﻫﺎی زاﺋﻮ وﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺘﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و رﯾﺰ رﯾﺰ دﻋﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ‬
‫دﯾﺸﺐ ﺧﻮاب دﯾﺪه رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ رﺣﯿﻤﯽ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﺒﺎن ﺷﯿﻔﺖ ﺷﺐ اﻧﺸﺎءﻟﻠﻪ ﮔﻮ ﯾﺎن‬
‫ﺳﺮش را ﺗﮑﺎن ﻣﯽداد و ﺑﻐﻀﺶ را ﻗﻮرت ﻣﯽداد و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺑﻪ دﻟﺶ ﺑﺮات ﺷﺪه ﻓﺮدا ﺷﺐ‬
‫ﻧﺎزﻧﯿﻦ ُﺳﺮ و ُﻣﺮ و ﮔﻨﺪه ﭘﯿﺶ ﺧﻮدﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﮐﻪ ﺷﺪ ﯾﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﺑﻘﯿﻪ را ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺑﺎﻻ‪ .‬زنﻫﺎ ﺑﺮای راﺣﻠﻪ و ﻧﺎزﻧﯿﻦ‬
‫ﺳﺠﺎده ﭘﻬﻦ ﮐﺮدﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﺟﺎی ﻣﻔﺎﺗﯿﺢ را ﻧﺸﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دﻋﺎﻫﺎ اﺳﺘﺠﺎﺑﺖﺷﺎن‬
‫َردﺧﻮر ﻧﺪارد‪ .‬زنﻫﺎ ﮐﻪ رﻓﺘﻨﺪ راﺣﻠﻪ ﺷﺮوع ﮐﺮد ﺑﻪ ﺧﺸﮏ ﮐﺮدن ﻣﻮﻫﺎﯾﺶ و ﻧﺎزﻧﯿﻦ ﮐﺘﺎب‬
‫دﻋﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﺗﺶ ﺑﺮده ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪١٨‬‬
‫ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺻﺒﺢ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻮی راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ‪ .‬آن ﺷﺐ‬
‫ﺧﯿﻠﯽﻫﺎ ﺧﻮابﺷﺎن ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ راﺣﻠﻪ و ﻧﺎزﻧﯿﻦ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮد دﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﻗﺮار ﺑﻮد آن ﺷﺐ‬
‫اﻋﺪام ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دل زنﻫﺎ ﺟﻮش آنﻫﺎ را ﻫﻢ ﻣﯽزد و ﺧﺪا ﺧﺪا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اوﻟﯿﺎی دم ﺑﻪ رﺣﻢ‬
‫َ‬
‫ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ و ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ راه ﻣﯽرﻓﺖ و أ ّﻣﻦ َﯾﺠﯿﺐ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮑﯽ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺗﺴﺒﯿﺢ‬
‫ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﯾﮑﯽ ﻧﺎﺧﻦﻫﺎﯾﺶ را ﻣﯽﺟﻮ ﯾﺪ و ﺳﺘﺎﯾﺶ ﮐﻪ ﺗﺎزه ﺣﮑﻢ اﻋﺪاﻣﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬از ﺣﺎل رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎﺷﻤﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ دﯾﺮوز ﺑﺎ ﮐﻞ ﺑﻨﺪ دﻋﻮا ﮐﺮده‬
‫ﺑﻮد و زﻧﺪه و ﻣﺮدهی ﻫﻤﻪ را رﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮد روی داﯾﺮه‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد روی ﺻﻨﺪﻟﯽ و ﺑﻪ ﺧﺪا ﻓﺤﺶ‬
‫ﻣﯽداد ﮐﻪ ﭼﺮا ﻋﺮﺿﻪ ﻧﺪارد ﺟﻠﻮی اﻋﺪام اﯾﻦ ﺑﺪﺑﺨﺖﻫﺎ را ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺧﺪا ﺧﺪا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﮕﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺘﺎﯾﺶ اﻧﮕﺎر ﻓﺮدای ﺧﻮدش را رج ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻪ راﻫﺮو ﺑﻮد ﮐﻪ آﻣﺪن زﻧﺪاﻧﺒﺎن را ﺑﺒﯿﻨﺪ و ﯾﮏ ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ روزﻧﻪی ﮐﻮﭼﮏ رو ﺑﻪ ﺣﯿﺎط ﮐﻪ‬
‫ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺎﻻ ﻧﯿﺎﯾﺪ‪ .‬رﺳﻢ او ﯾﻦ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﻓﺘﺎب ﺑﺎﻻ ﻧﯿﺎﻣﺪه اﻋﺪاﻣﯽﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﻻی دار‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﯾﮏ رﺑﻊ ﺑﻪ ﺷﺶ ﺻﺒﺢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻻی ﻣﯿﻠﻪﻫﺎی ﺑﻨﺪ ﯾﮏ داد زد ﺧﺒﺮی ﻧﺸﺪ؟‬
‫ﻫﻮا ﻫﻨﻮز ﮔﺮگ و ﻣﯿﺶ ﺑﻮد و ﺳﺮ و ﮐﻠﻪی ﺧﻮرﺷﯿﺪ داﺷﺖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﺻﺪای ﻗﻔﻞ راﻫﺮوی‬
‫اﺻﻠﯽ زﻧﺪان ﮐﻪ آﻣﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪی ﻧﻔﺲﻫﺎ در ﺳﯿﻨﻪ ﺣﺒﺲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اول زﻧﺪاﻧﺒﺎن آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ راﺣﻠﻪ‬
‫و ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﺻﺪای ﻗﻔﻞ ﺷﺪن راﻫﺮو‪ .‬ﻧﺎزﻧﯿﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫راﺣﻠﻪ ﮐﻪ ﺟﻠﻮی ﭘﻨﺠﺮهی ﺑﻨﺪ ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺳﻪ‪ ،‬ﺑﻐﻀﺶ ﺗﺮﮐﯿﺪ‪ ،‬ﺻﺪای ﮔﺮﯾﻪی زنﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ آﺳﻤﺎن رﻓﺖ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺑﻮد ﮐﻪ راﺣﻠﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬درﺳﺖ ﭘﺎی ﭼﻮ ﺑﻪی دار دﺳﺘﻮر ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﺣﮑﻤﺶ رﺳﯿﺪ‪ .‬دو ﻣﺎه وﻗﺖ داﺷﺖ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاﻫﺸﺎن ﺑﻮد ﻣﯽﮔﻔﺖ‬
‫»ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﻃﻨﺎب رو اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﮔﺮدﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻤﻮن راﺣﻠﻪی ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎزﻧﯿﻦ داﺷﺖ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬
‫و زﻣﺎن اﻟﺘﻤﺎس ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ زﻧﺪه ﺑﻤﻮﻧﻪ و راﺣﻠﻪ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺳﺎﮐﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎز ﮐﻪ ﻃﻨﺎب‬
‫رو اﻧﺪاﺧﺖ دور ﮔﺮدﻧﺶ ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ﻫﻤﻪی ﺑﺪﻧﺶ ﻟﺮزﯾﺪ‪ «.‬ﺗﺎ ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﺑﺎ ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﭘﺘﻮ ﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ رو ﯾﺶ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ‪ .‬اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﺗﻮی ﺗﺨﺖ و ﻓﻘﻂ ﻫﻖﻫﻖ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﮔﺮﯾﻪ و‬
‫ﻟﺮزش ﺑﻨﺪ ﻧﻤﯽآﻣﺪ‪.‬‬
‫***‬
‫ﻧﺎزﻧﯿﻦ رو ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺎزه ﺗﺮس ﺑﻪ ﺟﻮﻧﻢ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺗﺎ ﻃﻨﺎب دار ﻧﯿﻔﺘﺎده ﺑﻮد دور ﮔﺮدﻧﻢ‪ ،‬ﺑﺎورم‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪ ﻣﯽﺧﻮان ﺑﮑﺸﻨﺪم‪ .‬اول ﻧﺎزﻧﯿﻦ را ﮐﺸﯿﺪن ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻢ ﻣﻦ‪ .‬ﺗﺎ دم آﺧﺮ داد‬
‫ﻣﯽزد و ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﯾﮏ دﻓﻌﻪ از ﺗﻘﻼ اﻓﺘﺎد و ﺗﻤﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻧﻮ ﺑﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻢ رو‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ روی ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ‪ ،‬ﻃﻨﺎب رو اﻧﺪاﺧﺘﻦ دور ﮔﺮدﻧﻢ و ﻟﮕﺪ آﺧﺮ را زﯾﺮ ﭼﺎرﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﻧﺰده‪ ،‬ﯾﮑﯽ داد زد ﮐﻪ ﺻﺒﺮ ﮐﻨﯿﺪ و ﻣﻦ رو آوردن ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ .‬ﻣﺮگ ﺟﻠﻮی ﭼﺸﺎم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎم‬
‫داﺷﺘﻦ ﯾﺘﯿﻢ ﻣﯽﺷﺪن‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﮐﯽ ﺑﺮام رﺿﺎﯾﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اون زﻫﺮه ﺧﺎﻧﻤﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﺮﮐﯽ ﺣﺮف زد‬
‫ﭘﺎی ﺗﻠﻔﻦ و ﮔﻔﺖ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﺎل دﻫﺎتﻫﺎی زﻧﻮزه و وﮐﯿﻠﻢ ﻣﯽﺷﻪ ﯾﺎ اون ﺧﺪﯾﺞ ﺧﺎﻧﻤﯽ‬
‫ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﻣﯽره از ﭘﺪرﺷﻮﻫﺮم رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽﮔﯿﺮه؟‬
‫زﻫﺮه ﺧﺎﻧﻮم ﮔﻔﺖ اون ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻦ »ﭼﻪ دﻓﺎﻋﯽ داری« ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ »ﻫﯿﭽﯽ‪ ،‬ﻣﻦ‬
‫ﮐﺸﺘﻤﺶ‪ «.‬ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻢ دﻓﺎع ﯾﻌﻨﯽ ﭼﯽ؟! ﺗﺮﮐﯽاش رو ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﮐﻪ‬
‫ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدم و ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪ ﮐﻠﻤﻪ ﻓﺎرﺳﯽ رو ﻫﻢ ﺗﻮی زﻧﺪان ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪم‪ .‬ﺣﺎﻻ وﻟﯽ دو‬
‫ﻣﺎه وﻗﺖ دارم و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺷﻮن ﺑﮕﻢ ﭼﺮا ﮐﺸﺘﻤﺶ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮری ﺑﮕﻢ ﮐﻪ ﺑﺒﺨﺸﻦ ﻣﻨﻮ ‪.‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮم‬
‫اﻟﺘﻤﺎس ﯾﮑﯽ از ﺑﺎﺳﻮادﻫﺎی ﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮام ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ رﺿﺎﯾﺖ دادن‪.‬‬
‫ﺑﮕﻢ ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎم ﭘﺪر ﮐﻪ ﻧﺪارن ﺑﯽﻣﺎدرﺷﻮن ﻧﮑﻨﯿﻦ‪.‬‬
‫ﺑﮕﻢ ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻪ ﻣﯽﺗﺮﺳﻢ دﺧﺘﺮم رو ﻫﻢ زود ﺷﻮﻫﺮ ﺑﺪن ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم ﺑﺪﺑﺨﺖ ﺑﺸﻪ‪.‬‬
‫ﺑﮕﻢ ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎم دﻟﺸﻮن ﺑﺮام ﺗﻨﮓ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﯽدوﻧﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺎدرم‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﺎل ﻫﻢ ﮐﻪ ﻧﺪﯾﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﻢﺷﻮن دﻟﺸﻮن رو ﻣﯽﺧﻮﻧﻢ‪.‬‬
‫ﺑﮕﻢ ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻪ ﮐﻪ ﭼﻘﺪر ﮐﺘﮏ ﺧﻮردم و ﭼﯽﻫﺎ ﮐﺸﯿﺪم و ﻧﻤﯽدوﻧﻢ اون روز ﭼﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ زدم‬
‫ﺗﻮی ﺳﺮش؟‬
‫ﻣﯽﮔﻦ ﻣﯽﺑﺮن اﯾﻦﻫﺎ رو ﺗﻮی روزﻧﺎﻣﻪ ﭼﺎپ ﻣﯽﮐﻨﻦ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺒﯿﻨﻦ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ‬
‫ﺑﮑﺸﻤﺶ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻮن دﻓﻌﻪ ﮐﻪ اون ﺧﺎﻧﻮم روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ اﯾﻨﺠﺎ زﻧﺪاﻧﯿﻪ‪ ،‬ﯾﮏ‬
‫ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ ازم ﭘﺮﺳﯿﺪ و ﻫﻔﺘﻪی ﺑﻌﺪش‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮش ﯾﮏ روزﻧﺎﻣﻪ آورد از ﭘﺸﺖ‬

‫‪٢٠‬‬
‫ﮐﺎﺑﯿﻦﻫﺎی ﻣﻼﻗﺎت ﻧﺸﻮنﻣﻮن داد و ﮔﻔﺖ ﺣﺮفﻫﺎی راﺣﻠﻪ رو ﭼﺎپ ﮐﺮدن‪ .‬ﻋﮑﺴﻢ ﻫﻢ‬
‫ﭼﺎپ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬راﺳﺖ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﻣﯽﮔﻦ اون ﺷﺐ ﯾﻪ ﻋﺎﻟﻤﻪ آدم آﻣﺪه ﺑﻮدن ﺟﻠﻮی زﻧﺪان ﮐﻪ ﻣﻨﻮ اﻋﺪام ﻧﮑﻨﻦ و ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻨﻪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻬﻢ وﻗﺖ دادن ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺸﻪ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﮕﯿﺮن ﺑﺮام‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ دﻓﻌﻪ ﮐﻪ ﺧﺪﯾﺞ ﺧﺎﻧﻮم زﻧﮓ زد‪ ،‬ﺑﮕﻢ ﺑﻬﺶ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﻫﯿﭻ ﻋﯿﻦ ﺧﯿﺎﻟﺶ‬
‫ﻧﺒﻮد ﻣﻦ ﭼﯽ دارم ﻣﯽﮐﺸﻢ و ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ آدم ﻧﺼﻔﻪ ﺷﺒﯽ اوﻣﺪﯾﻦ ﺟﻠﻮی زﻧﺪون ﺑﺮام‬
‫ﯾﮏ دﻧﯿﺎس‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ زﻫﺮه ﺧﺎﻧﻮم ﻫﻢ ﺑﮕﻢ ﺣﺘﯽ اﮔﻪ اﻋﺪاﻣﻢ ﮐﻦ ﻋﯿﺒﯽ ﻧﺪاره‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺑﺎر‬
‫ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺗﻮی ﻫﻤﻪ ﻋﻤﺮم ﮔﻔﺘﻪ ﮐﻪ ﻣﻦ ازت دﻓﺎع ﻣﯽﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻧﻤﯽرم دﯾﮕﻪ‪ .‬ﺣﻮاﺳﻢ ﭘﺮﺗﻪ‪ ،‬ﺟﻨﺲﻫﺎ رو اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ ﻣﯽدم دﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮی‪ .‬ﯾﮑﯽ از‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﯽﻫﺎ داره ﺑﺮام ﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽﻧﻮ ﯾﺴﻪ ﺑﺮای ﻗﺎﺿﯽ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﮕﺬارن ﺑﭽﻪﻫﺎم‬
‫رو ﺑﺒﯿﻨﻢ‪ .‬ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻨﻮ ﯾﺲ‪» :‬ﺳﻪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ را ﻧﺪﯾﺪهام‪ .‬اﯾﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺪون‬
‫ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﭼﻄﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺰرگ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺑﺰرگ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻤﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ ﭼﺮا ﻣﺎدر ﻣﺎ را ﻧﺒﺨﺸﯿﺪﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ ﭼﺮا ﻧﮕﺬاﺷﺘﯿﺪ ﻣﺎ ﺑﺰرگ ﺷﻮ ﯾﻢ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ‬
‫ً‬
‫را ﻧﺪﯾﺪهام‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺮدهام اﻣﺎ آنﻫﺎ را ﻧﯿﺎوردهاﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻼ ﺑﺮای ﻣﻼﻗﺎت آنﻫﺎ‬
‫ﺧﯿﻠﯽ اﺻﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﭼﻮن ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم اﮔﺮ آنﻫﺎ را ﺑﺒﯿﻨﻢ ﻗﻠﺒﻢ ﺑﻠﺮزد‪ .‬ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم ﻧﻪ ﺧﻮدم‬
‫دﯾﮕﺮ دوری آﻧﻬﺎ را ﻃﺎﻗﺖ ﺑﯿﺎورم و ﻧﻪ آنﻫﺎ دوری ﻣﻦ را‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻢ آنﻫﺎ را ﺑﺒﯿﻨﻢ‪.‬‬
‫دﻟﻢ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻨﮓ آﻣﺪه‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﺗﺤﻤﻞ دوری ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ را ﻧﺪارم‪«.‬‬
‫***‬
‫راﺣﻠﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﭘﺎی ﺗﺨﺖ و ﯾﮑﯽ از ﺳﯿﺎﺳﯽﻫﺎ داﺷﺖ ﺣﺮفﻫﺎﯾﺶ را ﺑﺮای ﻗﺎﺿﯽ‬
‫ﭘﺮوﻧﺪهاش ﻣﯽﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ از ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ اﺳﻤﺶ را ﺻﺪا ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﻋﺼﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫»ﺗﺎ اﯾﻦ را ﭘﺎکﻧﻮ ﯾﺲ ﮐﻨﯽ ﺑﺮم ﺑﺒﯿﻨﻢ ﭼﮑﺎرم دارن‪ .‬ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدم اﻣﻀﺎش ﻣﯽﮐﻨﻢ‪«.‬‬
‫ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ ﻫﯿﭻوﻗﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ زنﻫﺎ ﭘﭻﭘﭻ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ راﺣﻠﻪ را ﺑﺮدهاﻧﺪ ﺳﻮﺋﯿﺖ‪ .‬زﻧﮓ زدﻧﺪ ﺑﻪ وﮐﯿﻠﺶ‪،‬‬
‫ً‬
‫او ﻫﻢ ﺑﯽﺧﺒﺮ ﺑﻮد و ﮔﻔﺖ ﺣﺘﻤﺎ ﺷﺎﮐﯽﻫﺎ ﭘﺮوﻧﺪه را دو ﺑﺎره ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎ‬
‫وﺟﻮد دﺳﺘﻮر ﺗﻮﻗﻒ ﺣﮑﻢ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎری ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺑﻮد و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﺎرﺷﺎن‬
‫ﻏﯿﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺐ ﻫﻢ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺟﻮاب ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻓﺮدا اول ﺻﺒﺢ‬
‫ﻣﯽرود دﻧﺒﺎل ﮐﺎرش‪.‬‬
‫راﺣﻠﻪ را ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﻔﺮادیﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻮی ﻋﺰراﯾﯿﻞ ﻣﯽداد‪ .‬ﻫﻢﺑﻨﺪیﻫﺎﯾﺶ ﻫﺮﭼﻪ‬
‫ﮐﻮ ﺑﯿﺪﻧﺪ ﺑﻪ در آﻫﻨﯽ ﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﮕﺬارﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽﻣﺎن ﺑﺮود ﭘﯿﺶ راﺣﻠﻪ‪ ،‬در را ﺑﺎز ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ راﺣﻠﻪ اﻋﺪام ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻦﮐﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺎﻻ ﺑﯿﺎﯾﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪٢٢‬‬
 ‫ﭼﺸﻢﻫﺎی ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه در ﮔﻮر‬

‫ﮔﻮﺷﻪی ﭘﯿﺎدهرو اﯾﺴﺘﺎده ﺑﻮد و ﻫﯿﭻ ﺷﺒﯿﻪ آن ﻧﺴﺮﯾﻨﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﭘﯿﺶ ﺑﺎ او ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﯽ‬
‫وﺳﻂ ﺟﻤﻌﯿﺖ دﻧﺒﺎل زﻧﯽ ﻗﺪﺑﻠﻨﺪ و ﭼﻬﺎرﺷﺎﻧﻪ ﻣﯽﮔﺸﺖ و اﮔﺮ ﺑﺎ آن‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ِ‬
‫ﺻﺪای ﺧﻔﻪ و ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺻﺪاﯾﻢ ﻧﻤﯽزد‪ ،‬ﺑﺎورم ﻧﻤﯽﺷﺪ اﯾﻦ زﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺪی ﺧﻤﯿﺪه اﯾﻦﻃﻮر در‬
‫ﺧﻮدش ﻣﭽﺎﻟﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﺴﺮﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ و ﺑﯽﻧﻮرش‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﭼﺸﻢﻫﺎی ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪه در ﺗﻦ ُﻣﺮدهای ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ِ‬
‫وﻗﺖ اﺳﺖ ﺟﺎن داده و ﮐﺴﯽ ﻧﺒﻮده ﮐﻪ ﺑﺒﻨﺪدﺷﺎن‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﺶ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺻﻮرت ﺗﭙﻞ و‬
‫ﺳﺮد ﺳﺮد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻐﻠﺶ ﮐﻪ ﮐﺮدم‪ ،‬زﯾﺮ‬
‫ﺳﺮخ و ﺳﻔﯿﺪش‪ ،‬ﮐﻮﭼﮏ و زرد ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺧﻮدش‪ِ ،‬‬
‫ُﻫﺮم آﻓﺘﺎب ﻣﺮدادﻣﺎه ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ و وﺳﻂ ﻫﻖﻫﻖﻫﺎی ﺑﯽﺻﺪاﯾﺶ‪ ،‬ﻓﻘﻂ اﺳﻢ ﮔﻠﻨﺎر را‬
‫ﻣﯽﺷﻨﯿﺪم‪.‬‬
‫ﺧﻮد ﻧﺴﺮﯾﻦ‪ ،‬ﻗﺪﺑﻠﻨﺪ و ﭼﻬﺎرﺷﺎﻧﻪ و ﺗﭙﻞ ﺑﻮد‪ .‬دﺧﺘﺮﺑﭽﻪای ﺑﺎ ﭼﻬﺮهای ﮔﻨﺪﻣﮕﻮن‬
‫ﮔﻠﻨﺎر‪ ،‬ﻣﺜﻞ ِ‬
‫ﮐﻪ در ﺗﻨﻬﺎ ﻋﮑﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﺎدرش از او ﺑﺎ ﺧﻮدش داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎی ﻓﺮﻓﺮی ﺑﻠﻨﺪش را رﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫دورش و ﻣﯽﺧﻨﺪﯾﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦﺑﺎری ﮐﻪ در زﻧﺪان‪ ،‬ﻋﮑﺴﺶ را ﻧﺸﺎﻧﻢ داد‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺴﺮت ﮔﻔﺖ‪،‬‬
‫َ‬
‫ﺮﻣﻨﺶ و ﻗﺮﺑﺎنﺻﺪﻗﻪی ﻓﺮﻫﺎی درﺷﺖ ﻣﻮﻫﺎی ﻣﺸﮑﯽاش رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﯿﻒ از آن ﻣﻮﻫﺎی ﺧ ِ‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻋﮑﺲ را ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﮔﻨﺞ در ﮐﯿﻔﺶ ﮔﺬاﺷﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﯽ اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎش ﺷﭙﺶ‬
‫اﻓﺘﺎد و ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم از ﺗﻪ ﺑﺰﻧﻤﺶ«‪.‬‬
‫روی »اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد« ﻣﮑﺚ ﮐﺮد‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﺶ ﭘﺮ و ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪ و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪی‬
‫آﺳﺘﯿﻨﺶ‪ ،‬ﻗﻄﺮه اﺷﮑﯽ را ﮐﻪ روی ﺻﻮرﺗﺶ ُﺳﺮ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎک ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻗﺮص و ﻣﺤﮑﻢ‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬از اﯾﻨﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺮم‪ ،‬ﻣﯽﺑﺮﻣﺶ ﭘﯿﺶ ﺧﻮدم و ﻣﻮﻫﺎی ﻗﺸﻨﮕﺶ را ﺧﺮﻣﻦ ﻣﯽﮐﻨﻢ‬
‫دو ﺑﺎره‪«.‬‬
‫ﯾﮏ ﺷﺐ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋﺖ ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ‪ ،‬روی ﻣﻮزاﯾﯿﮏﻫﺎی ﺳﺮد راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﯾﻢ‪،‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ دو ﺳﺎل ﭘﯿﺶ‪ ،‬ﺧﻮدش و ﺷﻮﻫﺮش ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭼﮏ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺴﯽ را ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﭽﻪاش را ﻧﮕﻪ دارد و ﮔﻠﻨﺎر را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮدش آورده ﺑﻮد زﻧﺪان‪.‬‬
‫ﭘﺪر و ﻣﺎدرش ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرﻫﺎﯾﺶ ﻫﻢ از وﻗﺘﯽ ﮐﻪ از‬
‫ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﯾﺶ ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﻨﺖ ﻋﺸﯿﺮه را ﺷﮑﺴﺖ‪ ،‬ﻃﺮدش ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﺑﭽﮕﯽ‬
‫ﮐﻪ در ﮐﻮﭼﻪ ﭘﺲﮐﻮﭼﻪﻫﺎی اﻫﻮاز ِﻟﯽ ِﻟﯽ ﺑﺎزی ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬در ﮔﻮﺷﺶ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ »ﺗﻮ ﻣﺎل‬
‫ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﯾﺖ ﻫﺴﺘﯽ« و ﺗﺎزه ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺎﻧﺲ آورده ﺑﻮد ﮐﻪ ﺻﺒﺮ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ دﯾﭙﻠﻤﺶ را ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ازدواج ﺑﺎ ﻫﺰار اﻟﺘﻤﺎس و ﺷﺮط و ﺷﺮوط‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮش اﺟﺎزه داد ﮐﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺮود‪.‬‬
‫ادﺑﯿﺎت ﻋﺮﺑﯽ ﻗﺒﻮل ﺷﺪ و ﻓﮑﺮ ﮐﺮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﮐﻪ زورش ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻋﺸﯿﺮه ﻧﺮﺳﯿﺪه و ﺑﺪون ﻋﺸﻖ‬
‫زن ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﯾﺶ ﺷﺪه‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ درس و ﮐﺎر‪ ،‬ﺗﻘﺪﯾﺮش را ﮐﻤﯽ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫و اﺧﺘﯿﺎر‪ِ ،‬‬
‫ﺗﻘﺪﯾﺮ ﺧﻮدش و ﺗﻘﺪﯾﺮ دﺧﺘﺮﮐﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﯾﮏ ﺳﺎل از ازدواﺟﺶ ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آورده ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ از روزﻫﺎﯾﯽ ﺣﺮف ﻣﯽزد ﮐﻪ ﮔﻠﻨﺎر را ﺑﻐﻞ ﻣﯽﮐﺮد و از اﯾﻦ ﮐﻼس ﺑﻪ آن ﮐﻼس‬
‫ﻣﯽرﻓﺖ‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﺶ ﺑﺮق ﻣﯽزد و ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺑﭽﻪام را ﻧﮕﻪ ﻧﻤﯽداﺷﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ‬
‫درس ﺧﻮﻧﺪن از ﺳﺮم ﺑﯿﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻦ اﻣﺎ از رو ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﭽﻪ رو ﺑﻐﻞ ﻣﯽزدم و ﻣﯽﺑﺮدﻣﺶ ﺳﺮ‬
‫ﮐﻼس‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﺎدﻫﺎ ﺣﺮف ﻣﯽزدم ﮐﻪ ﺑﺮام ﻏﯿﺒﺖ ﻧﺰﻧﻦ و ﺟﺰوهﻫﺎ رو از ﺑﻘﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺗﻮی‬
‫ﺧﻮﻧﻪ درس ﻣﯽﺧﻮﻧﺪم‪ .‬دﻟﻢ ﺧﻮش ﺑﻮد ﮐﻪ درﺳﻢ ﺗﻤﻮم ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻢ و دﺳﺘﻢ ﺗﻮی ﺟﯿﺐ‬
‫ﺧﻮدم ﻣﯽره و ﺑﺮای ﺧﺮﯾﺪ ﯾﮏ ﺷﮑﻼت ﺑﺮای ﺑﭽﻪام ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﺣﺴﺎب ﭘﺲ ﺑﺪم‪«.‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﻮﻫﺮش‪ ،‬ﭘﺎﯾﺶ را در ﯾﮏ ﮐﻔﺶ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮو ﯾﻢ ﺗﺮﮐﯿﻪ‪،‬‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮ ﯾﻢ ﺗﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪﻣﺎن ارو ﭘﺎ‪ .‬ﺑﯿﮑﺎر ﺑﻮد و ﭘﺪرش ﺧﺮجﺷﺎن را ﻣﯽداد و ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮﺳﻨﺪ ارو ﭘﺎ ﺑﻬﺸﺎن ﺧﺎﻧﻪ و ﺣﻘﻮق ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪» :‬ﻫﺮﻗﺪر اﺻﺮار ﮐﺮدم ﮐﻪ ﻣﻦ‬

‫‪٢٤‬‬
‫ﻧﻤﯿﺎم و از آوارﮔﯽ ﺗﻮی دﯾﺎر ﻏﺮﺑﺖ ﺑﺎ ﯾﻪ ﺑﭽﻪی ﮐﻮﭼﮏ ﻣﯽﺗﺮﺳﻢ‪ ،‬ﮔﻮﺷﺶ ﺑﺪﻫﮑﺎر ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮای ﺑﺮی ﻃﻼﻗﻢ ﺑﺪه و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮو‪ .‬ﺟﻮاب ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ ﻣﺎ رﺳﻢ ﻃﻼق دادن ﻧﺪارﯾﻢ‬
‫و اﮔﻪ ﻧﯿﺎی ﺑﭽﻪ رو ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻣﯽﺑﺮم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪﺑﺎری ﮐﻪ اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدم و ﮐﺘﮏ ﺧﻮردم‪،‬‬
‫ً‬
‫وﻗﺘﯽ دﯾﺪم واﻗﻌﺎ ﻣﯽﺧﻮاد ﺑﭽﻪ رو ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﺒﺮه و دﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻨﺪ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻫﺎش‬
‫رﻓﺘﻢ‪«.‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﻪ ﮐﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻬﻤﯿﺪﻧﺪ ﮔﻠﻨﺎر ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻗﻠﺒﯽ دارد و اﮔﺮ ﺳﺮﯾﻊ ﻋﻤﻠﺶ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﻣﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺷﻮﻫﺮش ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺳﺮﺑﻪ ﻓﻠﮏ زدهی ﻋﻤﻞ در ﺗﺮﮐﯿﻪ را ﮐﻪ دﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه رﺿﺎﯾﺖ داد ﻧﺴﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﺎ ﺑﭽﻪ ﺑﺮﮔﺮدد اﯾﺮان و ﺧﻮدش ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻨﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﺷﺪ و ﻧﺴﺮﯾﻦ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻫﺮدری زد ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﭘﻮل ﺟﻮر ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ﮐﻠﯿﻪﻫﺎﯾﺶ را ﻓﺮوﺧﺖ ﮐﻪ ﭘﻮل ﻋﻤﻞ ﺑﭽﻪاش را‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺑﺎﻗﯽﻣﺎﻧﺪهی ﭘﻮل ﮐﻠﯿﻪاش وﮐﯿﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل دوﻧﺪﮔﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ‬
‫ﻃﻼق ﻏﯿﺎﺑﯽ ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮش زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﺧﻮدش آزاد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﮐﻞ ﻋﺸﯿﺮه ﺑﻪ ﺧﻮﻧﺶ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»اوﻟﯿﻦ زﻧﯽ ﺑﻮدم ﮐﻪ در ﮐﻞ ﻓﺎﻣﯿﻞﻣﻮن ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬اوﻧﻢ از ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاﻫﺮش‬
‫ﻋﺮوسﻣﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻦ ﺗﻮ ﺳﻨﺖ ﻋﺸﯿﺮه را ﺷﮑﺴﺘﯽ و ﻣﺎ رو ﺑﯽآﺑﺮو ﮐﺮدی‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺧﻮاﻫﺮ‬
‫و ﺑﺮادرﻫﺎم ﻫﻢ ﻣﻦ رو ﺑﻪ ﺧﻮﻧﻪﺷﻮن راه ﻧﻤﯽدادن و ﻣﯽﮔﻔﺘﻦ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﮕﺸﺘﯽ ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮت‪ ،‬اﺳﻢ‬
‫ﻣﺎ رو ﻧﯿﺎر‪ .‬دﺳﺖ ﮔﻠﻨﺎر رو ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ ﻣﯽرم ﺗﻬﺮون‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ اﮔﺮ رﻓﺘﯽ دﯾﮕﻪ ﻫﯿﭻوﻗﺖ‬
‫ﺑﺮﻧﮕﺮد‪«.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﮐﻤﮑﺶ ﮐﺮد‪ ،‬ﺧﺎﻟﻪی ﭘﯿﺮش ﺑﻮد ﮐﻪ دور از ﭼﺸﻢ ﺑﻘﯿﻪ ﭘﻮل دو ﻫﻔﺘﻪ اﺗﺎق ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫در ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ او داد‪ .‬دو ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه‪ ،‬در ﯾﮏ ﺧﯿﺎطﺧﺎﻧﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﭼﻨﺪ‬
‫ﻫﻔﺘﻪای ﺷﺐﻫﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﯾﮏ زﯾﺮﭘﻠﻪ ﺑﺮای اﺟﺎره ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﯾﮏ‬
‫اﺗﺎق ﮐﻮﭼﮏ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ﭘﻬﻦ ﮐﺮدن دوﺗﺎ ﺗﺸﮏ ﺟﺎ داﺷﺖ و ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪاش اﺟﺎق ﮔﺎز‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻢﮐﻢ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﮔﺮد ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻫﻢ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد و ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﮐﺎر ﺧﯿﺎطﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽرﻓﺖ‬
‫ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن ﺑﺮای ﻋﺮﺑﯽ درس دادن‪ .‬اﺳﻢ ﮔﻠﻨﺎر را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻼس اول و ﺑﻌﺪ از ﺧﯿﺎطﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﻣﯽرﻓﺖ ﻣﺪرﺳﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ و دوﺗﺎﯾﯽ ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ﭘﺎرک‪ .‬ﮔﻠﻨﺎر از ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﯾﻦ ﺳﺮﺳﺮه ﺑﺎ دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ‬
‫ﺳﺮ ﻣﯽﺧﻮرد ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﻧﺴﺮﯾﻦ ﻫﺮﻗﺪر ﮐﻪ دﺧﺘﺮﮐﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺤﮑﻢ روی ﺗﺎب ﻫﻠﺶ‬
‫ﻣﯽداد‪ ،‬دوﺗﺎﯾﯽ ﺳﻮار اﻻﮐﻠﻨﮓ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و ﻏﺶﻏﺶ ﻣﯽﺧﻨﺪﯾﺪﻧﺪ و ﺑﻌﺪش ﺑﺴﺘﻨﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪی ﺷﺎﮔﺮدﻫﺎﯾﺶ‪ .‬ﻧﺴﺮﯾﻦ درس ﻣﯽداد و ﮔﻠﻨﺎر ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ و‬
‫ﻣﺸﻘﺶ را ﻣﯽﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺷﺐ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﯽﮔﺸﺘﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮاﯾﺶ ﺷﺎم ﻣﯽﭘﺨﺖ و ﻣﻮﻗﻊ آﺷﭙﺰی‬
‫دوﺗﺎﯾﯽ آواز ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻨﺎر ﻋﺎﺷﻖ ﻣﺎﮐﺎروﻧﯽ و ﮐﺘﻠﺖ ﺑﻮد و ﮐﯿﻒ ﻣﯽﮐﺮد وﻗﺘﯽ ﮐﺘﻠﺖ‬
‫را ﺷﺒﯿﻪ ﺗﺎج و ﮔﻞ ﺑﺮاﯾﺶ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﯽزد‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻫﻤﺎن روزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﺎی ﭼﺮخ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺗﻨﺪ و ﺗﻨﺪ ﭘﺪال ﻣﯽزد و ﺳﺮدوزی ﻣﯽﮐﺮد‪،‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﺧﯿﺎطﺧﺎﻧﻪ ﺻﺪاﯾﺶ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ ﺑﺮاﯾﺶ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎر ﭘﯿﺪا ﺷﺪه‪ .‬اﻣﯿﺮ‪ ،‬از ﻣﺸﺘﺮیﻫﺎی‬
‫ﻟﺒﺎسﻋﺮوسﻫﺎی ﺧﯿﺎطﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﭘﯿﻐﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮای اﻣﺮ ﺧﯿﺮ ﭘﺎ ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﮕﺬارد‪.‬‬
‫درد دﻟﺶ ﺑﺎز‬
‫ﯾﮏ ﺑﺎر ﮐﻪ روز ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻮد و ﻧﺴﺮﯾﻦ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺪون ﻣﻼﻗﺎﺗﯽ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮ ِ‬
‫ﺷﺪ و ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدن از اﻣﯿﺮ و اﯾﻦﮐﻪ ﭼﻄﻮری ﻋﺮوﺳﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺳﺮ از اﯾﻨﺠﺎ‬
‫درآوردﻧﺪ‪» :‬اﻣﯿﺮ ﻣﺮد ﺧﻮب و ﮐﺎریای ﺑﻮد و ﮔﻠﻨﺎر رو ﻫﻢ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ زود ﻋﻘﺪ‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ و ﻣﻦ و ﮔﻠﻨﺎر رﻓﺘﯿﻢ ﺑﻪ آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﮐﻮﭼﮑﯽ ﮐﻪ ﻃﺮﻓﺎی ﻧﻮاب اﺟﺎره ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‬
‫ﺑﻌﺪش ﮔﻔﺖ ﺑﯿﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺎه ﮐﻮﭼﮏ ﻟﺒﺎسﻋﺮوﺳﯽدوزی ﺑﺰﻧﯿﻢ و ﺑﺮای ﺧﻮدﻣﻮن ﮐﺎر‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻟﺒﺎسﻫﺎ رو ﺑﺮش ﻣﯽزدم و ﻣﯽدوﺧﺘﻢ و اﻣﯿﺮ ﮐﺎر ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ و ﻓﺮوﺷﺶ رو ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﭼﺮخ و وﺳﺎﯾﻞ دوﺧﺖ و دوز رو ﻫﻢ ﺑﺎ ﭼﮏ ﺧﺮﯾﺪه ﺑﻮدﯾﻢ و ﮐﺎرﻣﻮن داﺷﺖ ﺧﻮب ﺟﻠﻮ‬
‫ﻣﯽرﻓﺖ و ﮐﻢﮐﻢ ﺷﺎﮔﺮد ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺎﻟﯽ ﮔﺬﺷﺖ و ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم زﻧﺪﮔﯽ داره ﮐﻢﮐﻢ‬
‫روی ﺧﻮﺷﺶ رو ﺑﻬﻢ ﻧﺸﻮن ﻣﯽده‪ ،‬وﻟﯽ ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﭼﺮا ﺑﺎزارﻣﻮن ﮐﺴﺎد ﺷﺪ و ﮐﺎرﻫﺎ ﺧﻮب‬
‫ﻓﺮوش ﻧﻤﯽرﻓﺖ‪ .‬ﭼﮏﻫﺎﻣﻮن ﯾﮑﯽ ﯾﮑﯽ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻮرد‪ .‬ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﮐﻪ از ﺻﺎﺣﺐﭼﮏﻫﺎ‬
‫وﻗﺖ ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ و ﻧﺸﺪ ﭼﮏﻫﺎﺷﻮن را ﭘﺎس ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﯾﮏ روز دﯾﺪﯾﻢ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮر اوﻣﺪن در ﺧﻮﻧﻪ و‬
‫ﻫﺮدوﺗﺎﻣﻮن را ﺑﺮدن‪ ۱۲ .‬ﻣﯿﻠﯿﻮن اﻣﯿﺮ ﭼﮏ اﻣﻀﺎ ﮐﺮده ﺑﻮد و ‪ ۸‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﻢ ﻣﻦ‪ .‬ﻫﺮﻗﺪر اﻣﯿﺮ‬
‫ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻫﺸﺖ ﻣﯿﻠﯿﻮن را ﻫﻢ ﻣﻦ ﮔﺮدن ﻣﯽﮔﯿﺮم و زﻧﻢ ﺑﻤﻮﻧﻪ ﺑﯿﺮون‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻤﯽﺷﻪ‪.‬‬
‫اوﻟﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻦ ﮔﻠﻨﺎر را ﺑﻔﺮﺳﺘﻦ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺑﭽﻪم وﻟﯽ از ﻣﻦ ﺟﺪا ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ .‬آﺧﺮش وﻗﺘﯽ‬
‫ﮔﺮﯾﻪﻫﺎی ﺑﭽﻪ و ﺣﺎل زار ﻣﻦ رو دﯾﺪن‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﮐﺮدن ﮐﻪ ﮔﻠﻨﺎر ﻫﻤﯿﻦﺟﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﻦ ﺑﻤﻮﻧﻪ‪«.‬‬
‫‪٢٦‬‬
‫ﻣﺎه ﻫﺸﺘﻢ ﺑﺎزداﺷﺘﺶ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻠﻨﺎر ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪ ﺷﺪ‪ .‬دود ﺳﯿﮕﺎر ﺑﺮاﯾﺶ ﺳﻢ ﺑﻮد و در زﻧﺪان‬
‫ﻫﻤﯿﺸﻪ ﯾﮏ اﺑﺮ ﺳﯿﺎه از دود ﺑﺎﻻی ﺳﺮﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ دﺧﺘﺮک ﺷﺐ و روز‬
‫ﺧﺲﺧﺲ ﻣﯽﮐﺮد و ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮب ﻧﻔﺲ ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﯾﮏ روز ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪ ﺷﺪ و‬
‫دﮐﺘﺮ ﮔﻔﺖ ﺑﺎﯾﺪ از زﻧﺪان ﺑﺮود‪ .‬ﭘﺪر اﻣﯿﺮ ﮐﻪ ﺧﺒﺮدار ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻠﻨﺎر را ﺑﺒﺮد ﺧﺎﻧﻪی‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن و اﺳﻤﺶ را ﻫﻢ در ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻨﻮ ﯾﺴﺪ‪ .‬ﭼﺎرهای ﻧﺒﻮد و ﮔﻠﻨﺎر رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺴﺮﯾﻦ ﻣﺜﻞ ﻫﺮ روز ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮد ﺧﺎﻧﻪی ﺧﺎﻧﻮادهی اﻣﯿﺮ ﺗﺎ ﺑﺎ ﮔﻠﻨﺎر ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮش ِﻣﻦ ِﻣﻦ ﮐﻨﺎن ﮔﻔﺖ ﮐﻪ دﯾﺮوز ﭘﺪر ﮔﻠﻨﺎر آﻣﺪ و ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ زور ﺑﺮد‪ .‬ﻧﺴﺮﯾﻦ‬
‫ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ زار ﻣﯽزد ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﭽﻪام را دادﯾﺪ ﺑﺒﺮد و ﻣﺎدر اﻣﯿﺮ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭘﺪرش داد و‬
‫ﻫﻮار راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﻧﺴﺮﯾﻦ ﺷﻮﻫﺮ ﮐﺮده دﯾﮕﺮ ﺣﻀﺎﻧﺖ ﺑﭽﻪ ﺑﺎ او‬
‫ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮود ﻣﺄﻣﻮر ﺑﯿﺎورد و آنﻫﺎ ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻫﻮاز ﮐﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮد ﻓﻬﻤﯿﺪ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮ ﺳﺎﺑﻘﺶ ﯾﮏ ﻣﺎه ﭘﯿﺶ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ اﯾﺮان و رد ﮔﻠﻨﺎر را ﺗﺎ‬
‫زﻧﺪان ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻓﻬﻤﯿﺪه ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهی اﻣﯿﺮ دادهاﻧﺪ و رﻓﺘﻪ ﺳﺮاغﺷﺎن‪ .‬ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪی ﺗﻤﺎم‬
‫ﻫﺮ روز زﻧﮓ ﻣﯽزد ﺧﺎﻧﻪ ﻋﻤﻮ ﯾﺶ و اﻟﺘﻤﺎسﺷﺎن ﻣﯽﮐﺮد ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه دلﺷﺎن رﺣﻢ‬
‫آﻣﺪ و اﺟﺎزه دادﻧﺪ ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺎ ﮔﻠﻨﺎر ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﻨﺎر ﻓﻘﻂ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد و اﻟﺘﻤﺎس ﮐﻪ‬
‫»ﺑﯿﺎ ﻣﻨﻮ ﺑﺒﺮ اﯾﻨﺎ ﻫﻤﻪش ﻣﻨﻮ ﮐﺘﮏ ﻣﯽزﻧﻦ« و ﻧﺴﺮﯾﻦ ﻓﻘﻂ ﻗﺮﺑﺎن ﺻﺪﻗﻪاش ﻣﯽرﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫»ﻣﯿﺎم دﻧﺒﺎﻟﺖ ﻣﺎدر‪ ،‬ﻃﺎﻗﺖ ﺑﯿﺎر‪«.‬‬
‫ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻣﯿﺮ ﯾﮏ وﺛﯿﻘﻪ ﺑﺮای ﻣﺮﺧﺼﯽ رﻓﺘﻦ ﺟﻮر ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ ﻣﯽروم از‬
‫ﺷﺎﮐﯽﻫﺎ وﻗﺖ ﻣﯽﮔﯿﺮم ﺑﺮای ﻗﺴﻂﺑﻨﺪی ﭼﮏﻫﺎ و ﺗﻮ را ﻫﻢ ﺑﯿﺮون ﻣﯽآورم‪ .‬اﻣﺎ رﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫رﻓﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽآﻣﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻮ ﺑﺎﯾﻠﺶ روﺷﻦ ﺑﻮد و ﻧﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺧﺎﻧﻪی ﭘﺪرش ﺟﻮاب ﻣﯽداد‪.‬‬
‫آﺧﺮ ﺳﺮ ﯾﮏ روز ﭘﺪرش ﮔﻮﺷﯽ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻣﯿﺮ ﻓﺮار ﮐﺮده و رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻃﻼق ﺗﻮ را ﻫﻢ داده ﮐﻪ ﺑﯽﺧﻮد ﭘﺎﺳﻮزش ﻧﺸﻮی و ﺧﻮدش را ﮔﻢ و ﮔﻮر ﮐﺮده‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﺒﺮ ﺑﺪﻫﺪ اﻣﺎ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﮐﺸﯿﺪ و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‪ .‬ﺷﺎﮐﯽﻫﺎ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮای‬
‫ﻗﺴﻂ ﺑﻨﺪی ﻧﺪادﻧﺪ و او ﻫﻢ دﯾﮕﺮ ﺑﺮﯾﺪه ﺑﻮد و ﻃﺎﻗﺖ ﺣﺒﺲ ﮐﺸﯿﺪن ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز در ﺷﻮک ﻃﻼﻗﺶ و ﻓﺮار اﻣﯿﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺒﺮدار ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻠﻨﺎر را ﺷﻮﻫﺮ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻠﻨﺎر ‪ ۱۱‬ﺳﺎﻟﻪاش را‪ .‬ﻫﻤﺴﺎﯾﻪای ﮐﻪ ﻧﺴﺮﯾﻦ ﮔﺎهﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ او ﺗﻠﻔﻦ ﻣﯽﮐﺮد و ﺧﺒﺮ دﺧﺘﺮﮐﺶ‬
‫را ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻠﻨﺎر‪ ،‬دو ﻫﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﻤﯽرود و ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ او را ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺮد ‪ ۳۵‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻣﺎده ﺷﯿﺮی ﺷﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﻧﺠﺎت ﺑﭽﻪاش ﺑﻮد‪ .‬از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﯿﺶ درﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﻣﺮﺧﺼﯽ و ﻗﺴﻂﺑﻨﺪی ﺑﺪﻫﯽاش را داده ﺑﻮدﻧﺪ و ﮔﯿﺮ وﺛﯿﻘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺎﺿﯽ ﭘﺮوﻧﺪهاش ﺣﺘﯽ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻔﺎﻟﺖ ﻫﻢ رﺿﺎﯾﺖ داد‪ ،‬اﻣﺎ ﮐﺴﯽ را ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﯿﺶ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮔﺮو ﺑﮕﺬارد و ﮐﻔﯿﻠﺶ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺎﺟﺮای ﮔﻠﻨﺎر‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﯽﻗﺮاریاش را دﯾﺪﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﺮاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺑﮕﯿﺮد و ﻓﯿﺶﺣﻘﻮﻗﯽاش را ﺑﺮای ﮐﻔﺎﻟﺖ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬
‫آن ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن را ﻫﻢ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﺑﻨﺪ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮاﯾﺶ ﮔﻠﺮﯾﺰان ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫از زﻧﺪان ﮐﻪ آزاد ﺷﺪ‪ ،‬از ﻫﻤﺎن ﺟﻠﻮی زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ دارم ﻣﯽرم‬
‫اﻫﻮاز‪ ،‬ﮔﻠﻨﺎرم را ﭘﺲ ﺑﮕﯿﺮم‪«.‬‬
‫ﭘﺮﺳﯿﺪم وﻗﺘﯽ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﮐﺠﺎ ﻣﯽﻣﺎﻧﯽ؟ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدم ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻤﻮن ﺧﯿﺎطﺧﺎﻧﻪای‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﻮدم‪ ،‬ﮔﻔﺘﺶ ﭼﻮن ﺳﻮءﺳﺎﺑﻘﻪ دارم ﻓﻌﻼ ﺗﺎ وﺿﻌﻢ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﻪ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻪ ﺑﻬﻢ ﮐﺎر‬
‫ﺑﺪه‪ ،‬وﻟﯽ ﯾﮑﯽ از ﻓﺎﻣﯿﻞﻫﺎﺷﻮن ﯾﮏ اﺗﺎق ﺗﻮی ﯾﮑﯽ از دﻫﺎتﻫﺎی وراﻣﯿﻦ داره ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ ﺑﻬﻢ اﺟﺎره ﺑﺪه‪ ،‬اﺟﺎره ﻣﺎه اوﻟﺶ رو ﻫﻢ ﺧﻮدش ﺑﻬﻢ ﻗﺮض داد ﺗﺎ ﺑﺒﯿﻨﻢ‬
‫ﭼﯽ ﻣﯽﺷﻪ‪«.‬‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺖ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﮔﻠﻨﺎر را ﭘﺲ ﺑﮕﯿﺮم‪ ،‬دو ﺑﺎره ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را از اول ﻣﯽﺳﺎزم و اﯾﻦ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ‬
‫وﺣﺸﺖ ﺷﻮﻫﺮ‬
‫ِ‬ ‫روی ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺟﺰ ﺧﻮدم ﺣﺴﺎب ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ‪ .‬ﺗﻠﺦ و ﺳﺮﺧﻮرده ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ‬
‫دادن دﺧﺘﺮﮐﺶ را داﺷﺖ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬از زﻧﺪان روزی ﭼﻨﺪﺑﺎر ﺗﻠﻔﻦ ﻣﯽﮐﺮدم ﺧﻮﻧﻪ‬
‫ﭘﺪرﺷﻮﻫﺮ ﺳﺎﺑﻘﻢ و اﻟﺘﻤﺎسﺷﻮن ﻣﯽﮐﺮدم ﮐﻪ دﺳﺖ ﻧﮕﻪدارن ﺗﺎ ﺧﻮدم ﺑﯿﺎم ﺑﯿﺮون و ﮔﻠﻨﺎر‬
‫رو ﺑﺒﺮم‪ .‬ﺿﺠﻪ ﻣﯽزدم و ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﯿﮑﻞ درﺷﺘﺶ ﻧﮕﺎه ﻧﮑﻨﯿﻦ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ ۱۱‬ﺳﺎﻟﺸﻪ و ﻫﻨﻮز‬
‫ﺣﺘﯽ ﭘﺮﯾﻮد ﻫﻢ ﻧﺸﺪه و ﻋﺮوﺳﮏﺑﺎزی ﻣﯽﮐﻨﻪ‪«.‬‬
‫ﭘﺪرﺷﻮﻫﺮ ﺳﺎﺑﻘﺶ اﻣﺎ ﮐﻮﺗﺎه ﻧﻤﯽآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻮن ﺧﻮد ﺗﻮ رو ﻫﻢ ﮐﻪ ﮐﻮﺗﺎه اوﻣﺪﯾﻢ و‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﯿﻢ درس ﺑﺨﻮﻧﯽ اﺷﺘﺒﺎه ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺗﺎ ﭼﺸﻢ و ﮔﻮﺷﺶ ﺑﺎز ﻧﺸﺪه و ﻣﺜﻞ ﺗﻮ ﮔﺮگ و درﯾﺪه‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻔﺮﺳﺘﯿﻤﺶ ﺧﻮﻧﻪی ﺷﻮﻫﺮ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﻮس و آﺑﺮوﻣﻮن را ﺑﻪ ﺑﺎد ﻧﺪه‪«.‬‬

‫‪٢٨‬‬
‫ﺑﺎر آﺧﺮی ﮐﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻮﺷﯽ را داده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﻠﻨﺎر و دﺧﺘﺮک اﻟﺘﻤﺎﺳﺶ ﮐﺮده ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ‪» :‬ﺗﻮ رو ﺧﺪا دﯾﮕﻪ اﯾﻨﺠﺎ زﻧﮓ ﻧﺰن‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻠﻔﻦ ﺗﻮ ﻣﻦ رو اذﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻦ و ﮐﺘﮏ ﻣﯽزﻧﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺬار ﻫﺮﮐﺎری ﻣﯽﺧﻮان ﺑﮑﻨﻦ‪ .‬ﺷﻮﻫﺮم ﮐﻪ دادن ﻓﺮار ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﻣﯿﺎم ﭘﯿﺶ ﺗﻮ‪ .‬ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﺑﯿﺎ‬
‫ﺑﯿﺮون‪ .‬ﺗﻮ رو ﺧﺪا ﺑﯿﺎ ﺑﯿﺮون‪«.‬‬
‫دو روز ﺑﻌﺪ از آزادی‪ ،‬از اﻫﻮاز ﮐﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﺎی ﺣﺮف زدن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭘﺮﺳﯿﺪ‪» :‬وﮐﯿﻠﯽ‬
‫ﮐﻪ اﻻن ازم ﭘﻮل ﻧﺨﻮاد ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﯽ؟ ﺑﭽﻪام رو ﺑﻬﻢ ﻧﻤﯽدن‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺷﮑﺎﯾﺖ وﻟﯽ ﻣﯽﮔﻦ ﭼﻮن‬
‫ﺷﻮﻫﺮ ﮐﺮدم‪ ،‬ﺣﻀﺎﻧﺖ ﮔﻠﻨﺎر دﯾﮕﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﺎ ﭘﺪرﺷﻪ‪«.‬‬
‫‪ -‬ﻣﮕﻪ اﻣﯿﺮ ﻃﻼﻗﺖ ﻧﺪاده؟‬
‫‪ -‬ﭼﺮا داده‪ .‬وﻟﯽ ﻧﻪ ﻃﻼقﻧﺎﻣﻪ دارم و ﻧﻪ ﻣﯽدوﻧﻢ ﮐﺠﺎ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه‪ .‬ﭼﻪﮐﺎر ﮐﻨﻢ؟‬
‫دﺳﺘﺶ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﻧﺒﻮد و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻣﯽﮔﺸﺖ ﺗﻬﺮان‪ .‬دو ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﻮاﻧﺴﺖ‬
‫ردی از اﻣﯿﺮ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ و آدرس ﻣﺤﻀﺮی ﮐﻪ ﻃﻼﻗﺶ داده ﺑﻮد را ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﻃﻼقﻧﺎﻣﻪ را ﮐﻪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬دارم ﻣﯽرم اﻫﻮاز‪ ،‬ﺑﺮام دﻋﺎ ﮐﻦ‪ .‬ﺑﻠﯿﻂ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﺮﯾﺪم و‬
‫ﭘﺲ ﻓﺮدا ﺗﻬﺮاﻧﯿﻢ‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﯿﺎم ﭘﯿﺸﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﮔﻠﻨﺎرم را ﺑﺒﯿﻨﯽ‪«.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ روز ﮐﻪ زﻧﮓ زد ﮔﺮﯾﻪاش ﺑﻨﺪ ﻧﻤﯽآﻣﺪ و ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﮕﻮ ﯾﺪ ﮔﻠﻨﺎرم ﺧﻮدﮐﺸﯽ‬
‫ﮐﺮده‪ ،‬ﮔﻔﺖ دﺧﺘﺮﮐﺶ ﻗﺮص ﺑﺮﻧﺞ ﺧﻮرده ﮐﻪ ﺑﻤﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺻﺪاﯾﺶ از ﺗﻪ ﭼﺎه ﻣﯽآﻣﺪ و ﻣﯽﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ زودﺗﺮ رﺳﯿﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﭽﻪم اﯾﻦ‬
‫ﺑﻼ رو ﺳﺮ ﺧﻮدش ﻧﻤﯽآورد‪.‬‬
‫ﺟﺮﺋﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪه ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﺣﺘﯽ وﻗﺘﯽ ﺑﺮاﯾﻢ ﭘﯿﺎم ﺗﻠﻔﻨﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ »دارم ﻣﯿﺎم‬
‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮﻧﻢ ﺑﯿﺎم ﭘﯿﺸﺖ؟« ﺑﺎز ﻫﻢ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﮑﺮدم از ﮔﻠﻨﺎر ﺑﭙﺮﺳﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاﯾﺶ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪:‬‬
‫»ﺑﯿﺎ ﻫﻔﺖ ﺗﯿﺮ‪ ،‬زﯾﺮ ﭘﻞ ﻫﻮاﯾﯽ ﻣﻨﺘﻈﺮم ﺑﻤﻮن‪ ،‬ﻣﯿﺎم دﻧﺒﺎﻟﺖ‪«.‬‬
‫ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻧﺴﺮﯾﻦ وﺳﻂ ﺷﻠﻮﻏﯽ و ﻫﯿﺎﻫﻮی ﻣﯿﺪان ﻫﻔﺖﺗﯿﺮ‪ ،‬زﯾﺮ ﭘﻞ ﻫﻮاﯾﯽ‪ ،‬دارد ﻣﯽﻟﺮزد و‬
‫وﺳﻂ ﻫﻖﻫﻖﻫﺎﯾﺶ ﻓﻘﻂ ﮔﻠﻨﺎر ﮔﻠﻨﺎر ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﻧﯿﺮو ﯾﻢ را ﮐﻪ ﺟﻤﻊ ﮐﺮدم و ﺑﺎ ﺻﺪاﯾﯽ ﻟﺮزان ﭘﺮﺳﯿﺪم ﮔﻠﻨﺎر ﭼﻄﻮره؟‬
‫ﮐﺎﻏﺬ ﻣﭽﺎﻟﻪ ﺷﺪهای را ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻒ دﺳﺘﻢ و ﮔﻔﺖ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﯿﻦ ازش ﺑﺮام ﻣﻮﻧﺪه‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدش ﺗﻮی ﺟﯿﺐ ﻟﺒﺎﺳﺶ‪:‬‬
‫اﻣﯿﺪوارم اﯾﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ ﺑﺮﺳﻪ وﮔﺮﻧﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﺣﺮفﻫﺎم ﮐﻪ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‬
‫ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻢ‪ ،‬ﻧﮕﻔﺘﻪ ﻣﯽﻣﻮﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻣﺎﻧﯽ ﺧﯿﻠﯽ دوﺳﺘﺖ دارم‪ .‬ﻣﯽدوﻧﻢ ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎرم ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﯽﺷﯽ و ﻏﺼﻪ‬
‫ﻣﯽﺧﻮری‪ .‬اﻣﺎ اﮔﻪ ﺗﻮ ﻫﻢ ﺟﺎی ﻣﻦ ﺑﻮدی اﯾﻦ ﮐﺎر را ﻣﯽﮐﺮدی‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ اﮔﻪ اﯾﻨﺠﺎ‬
‫ﺑﻮدی‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ اﯾﻦ ﮐﺎر را ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ و اون دﻧﯿﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ‬
‫ﻫﻤﻪاش از ﻣﻦ اﯾﺮاد ﻣﯽﮔﯿﺮن‪ .‬ﮐﺘﮑﻢ ﻣﯽزﻧﻦ‪ .‬ﺑﻬﻢ ﻓﺤﺶ ﻣﯽدن‪ .‬ﻧﻤﯽذارن راﺣﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮان ﺷﻮﻫﺮم ﺑﺪن‪ .‬ﻣﮕﻪ ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻤﻪ ﮐﻪ اﯾﻦﻗﺪر ﻣﻨﻮ‬
‫اذﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻦ؟ دﯾﺮوز ﻋﻤﻮ ﻋﻠﯽ ﻣﻨﻮ زد‪ .‬ﺑﺎﺑﺎ ﻫﯿﭽﯽ ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﻃﺮف ﻣﻦ را ﻫﻢ‬
‫ﻧﮕﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽذارن ﺑﺎ ﺗﻮ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻧﻤﯽذارن ﭘﯿﺸﺖ ﺑﯿﺎم‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻘﺪر زور ﻣﯽﮔﻦ‪.‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﮐﺘﮏ ﻣﯽزﻧﻦ‪ .‬آﺧﻪ ﻣﮕﻪ ﻣﻦ ﺧﺮم؟‬
‫دﻟﻢ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ درس ﺑﺨﻮﻧﻢ و دﮐﺘﺮ ﺑﺸﻢ‪ ،‬ﭘﺎﻫﺎﺗﻮ ﺧﻮب ﮐﻨﻢ‪ .‬وﻟﯽ ﻧﻪ! دﻟﻢ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺜﻞ دوﺳﺘﺖ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﺸﻢ و از دﺧﺘﺮﻫﺎی ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم‪،‬‬
‫دﻓﺎع ﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻣﯽدوﻧﻢ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮدن ﻣﻦ‪ ،‬ﺗﻮ آﺑﺮوی اﯾﻦﻫﺎ را ﻣﯽﺑﺮی و ﭘﺪرﺷﻮن رو درﻣﯿﺎری‪.‬‬
‫ﻏﺼﻪ ﻧﺨﻮر ﻣﻦ اوﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﺗﻢ‪ .‬از اﯾﻦﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽﺷﯽ ﺑﺒﺨﺶ‪ .‬ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﺗﻮ و‬
‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ ﻗﺒﻞﻣﻮن را ﯾﺎدم ﻧﻤﯽره‪.‬‬
‫دوﺳﺘﺖ دارم ﻣﺎﻣﺎن ﺗﻮ ﭘﻮﻟﯽ‬

‫‪٣٠‬‬
 ‫دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ را در ﺑﺎﻏﭽﻪ ﮐﺎﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺒﺰ ﻧﺸﺪ‬

‫ﺧﺒﺮ ﻣﺮﮔﺶ ﮐﻪ آﻣﺪ‪ ،‬ﯾﺎد دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ اﻓﺘﺎدم ﮐﻪ دﻟﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺒﺰ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺮﺳﺘﻮﻫﺎ در‬
‫ﮔﻮدیاش ﺗﺨﻢ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺳﺮ ﺷﻌﺮ ﻓﺮوغ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮔﭗ زدﯾﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﮐﺘﺎب ﻓﺮوغ ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪی ﺳﻠﻮل ﻧﺸﺴﺘﻪ‬
‫َ‬
‫ﺑﻮدم ﮐﻪ دﺧﺘﺮﮐﯽ ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎی ﻟﺨﺖ و ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺸﮑﯽ ﮐﻪ ﭼﺸﻤﺎن درﺷﺘﺶ را ﻗﺎب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﮐﻨﺎرم ﻧﺸﺴﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬آﺟﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺷﻪ اﯾﻦ ﮐﺘﺎﺑﺖ رو ﯾﻪ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺒﯿﻨﻢ؟«‬
‫راﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺎ آن اﺑﺮوﻫﺎی ﺗﺮاﺷﯿﺪه و دﺳﺖﻫﺎی ﭘﺮ از ِرد ﺧﻮدزﻧﯽ و ﺧﺎﻟﮑﻮ ﺑﯽ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﺗﺼﻮ ﯾﺮ ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺸﻪی ﯾﮏ زن ﺧﻼﻓﮑﺎر زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ از ﻓﺮوغ ﻫﻢ ﻧﻤﯽﭘﺮﺳﯿﺪ‪ ،‬در‬
‫ﺳﻠﻮل ﺷﻤﺎره‬
‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﭼﯿﺰی ﺑﻮد ﮐﻪ او را ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺗﺎرﯾﮏروﺷﻦ ِ‬
‫ﭘﻨﺞ ﺑﻨﺪ ﯾﮏ زﻧﺪان زﻧﺎن او ﯾﻦ ﻫﻢ ﻣﯽﺷﺪ ﺷﻮر زﻧﺪﮔﯽ را ﺗﻮی ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ دﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺘﺎب را دادم دﺳﺘﺶ و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻓﺮوغ را ﺑﻪ او ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﺷﺮوع ﮐﺮد ﺑﻪ از ﺣﻔﻆ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪن ﺷﻌﺮ ﺗﻮﻟﺪی دﯾﮕﺮش‪:‬‬
‫دﺳﺖﻫﺎﯾﻢ را در ﺑﺎﻏﭽﻪ ﻣﯽﮐﺎرم‬
‫ﺳﺒﺰ ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽداﻧﻢ‪ ،‬ﻣﯽداﻧﻢ‪ ،‬ﻣﯽداﻧﻢ‬
‫و ﭘﺮﺳﺘﻮﻫﺎ در ﮔﻮدی اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺟﻮﻫﺮﯾﻢ‬
‫ﺗﺨﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪...‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﺷﺐ رﻓﯿﻖ ﺷﺪﯾﻢ و ﺗﺎ ﻧﺼﻔﻪﻫﺎی ﺷﺐ‪ ،‬ﮐﻒ راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﻫﻢ داﺳﺘﺎن زﻧﺪﮔﯽﻣﺎن‬
‫را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدﯾﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ او ﺑﺮاﯾﻢ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﭼﻄﻮر در ‪ ۱۳‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﺳﺮﮐﺮدهﻫﺎی اﺷﺮار‬
‫ﺳﯿﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺷﻮﻫﺮش دادﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻄﻮر داﯾﯽﻫﺎﯾﺶ او را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺮای ﺳﺮﻗﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﯽﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻄﻮر از ‪ ۱۹‬ﺳﺎﻟﮕﯽ آوارهی زﻧﺪانﻫﺎی ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷﻪی اﯾﺮان ﺑﻮده و ﺣﺎﻻ‬
‫در آﺳﺘﺎﻧﻪی ‪ ۲۴‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی دور و درازی ﺑﺮای روزﻫﺎی آزادیاش دارد‪ ،‬ﻣﻦ‬
‫ﻧﻔﺴﻢ در ﺳﯿﻨﻪ ﺣﺒﺲ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎﻻ ﻧﻤﯽآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ از آن »ﺑﯿﺮون« ﮐﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻮد رﻧﮕﺶ را ﻧﺪﯾﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﻣﯽﮐﺮدم و از زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮدﺷﺎن و دﯾﮕﺮان را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﻨﺪ‪ ،‬او از‬
‫ﻫﯿﺠﺎن‪ ،‬ﻗﺮﻣﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﺪام ﺳﺆال ﻣﯽﭘﺮﺳﯿﺪ و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺻﺒﺢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺨﺘﻢ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﯾﮏ آدم دﯾﮕﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﻮد ﺻﺒﺢ ﻫﻖﻫﻖ ﮐﺮدم و ﻫﺮﺑﺎر‬
‫ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪای ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎﺑﻮس ﻣﯽدﯾﺪم و از ﺧﻮاب ﻣﯽﭘﺮﯾﺪم‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻧﻪ ﮐﻪ دﻟﻢ ﺑﺮاﯾﺶ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺻﻼ از آن آدمﻫﺎﯾﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﺸﻮد ﺑﺮاﯾﺶ دﻟﺴﻮزی ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺘﯽ ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﮐﻪ ﻣﺮده و ﻣﯽداﻧﻢ اﯾﻦ روزﻫﺎ و ﻣﺎهﻫﺎی آﺧﺮ‪ ،‬ﭼﻘﺪر درد ﮐﺸﯿﺪه ﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺮاﯾﺶ دﻟﺴﻮزی ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﮑﺲﻫﺎﯾﺶ ﮐﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ ،‬ﭘﺮﻧﺪهای را ﻣﯽﺑﯿﻨﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎلﻫﺎﯾﺶ را ﻗﯿﭽﯽ ﮐﺮدهاﻧﺪ و ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ آﺳﻤﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮﻧﺪهای ﮐﻪ ﺗﺎ ﻟﺤﻈﻪی‬
‫آﺧﺮ آرزوی ﭘﺮواز داﺷﺖ و ﻧﺸﺪ ﮐﻪ ﺑﭙﺮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﺮاﯾﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺐﻫﺎ ﺧﻮاب ﭘﺮواز ﻣﯽﺑﯿﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﺗﻮی ﺧﻮاب دﺳﺖﻫﺎﯾﻢ‬
‫را ﻣﺜﻞ ﺑﺎل ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎ ﺑﺎز ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﻣﯽﭘﺮم و از زﻣﯿﻦ دور و دورﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮم‪ .‬زد ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻢ و‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﯽ آزاد ﺷﺪﯾﻢ ﺑﯿﺎ ﺑﺮﯾﻢ دوﺗﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﭙﺮﯾﻢ‪ .‬ﺷﻨﯿﺪهم ﻣﯽﺷﻪ رﻓﺖ ﺑﺎﻻی ﺑﻠﻨﺪی ﯾﺎ‬
‫از ﺗﻮی ﻫﻠﯿﮑﻮ ﭘﺘﺮ دﺳﺖﻫﺎﻣﻮن رو ﻫﻤﯿﻨﻄﻮری ﮐﻪ ﺗﻮ ﻣﯿﮕﯽ ﺑﺎز ﮐﻨﯿﻢ و ﺑﭙﺮﯾﻢ و ﻧﺰدﯾﮑﺎی‬
‫زﻣﯿﻦ ﭼﺘﺮﻣﻮن ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻪ ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺮﺳﯿﻢ ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ «.‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﭘﺮﯾﺪن ﺑﺎ ﭼﺘﺮ را از ﯾﮑﯽ از‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺟﺮأﺗﺶ را ﻧﺪارم و ﻫﻤﺎن ﺛﺎﻧﯿﻪ اول از ﺗﺮس ﺳﮑﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ .‬او‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ را ﺑﺴﺖ‪ ،‬دﺳﺘﺎﻧﺶ را ﺑﺎز ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﻢ‪.‬‬

‫‪٣٢‬‬
‫راﺳﺖ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﯿﺪ‪ .‬از ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰی ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﯿﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر از ‪ ۱۹‬ﺳﺎﻟﮕﯽ در‬
‫زﻧﺪانﻫﺎی ﻣﺸﻬﺪ و ﺳﺒﺰوار و ﺧﻮرﯾﻦ و وراﻣﯿﻦ و ﻗﺰل ﺣﺼﺎر ﺟﻬﻨﻢ را ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ‬
‫ً‬
‫دﯾﺪه ﺑﻮد و از ﺑﺎزﺟﻮ و زﻧﺪاﻧﺒﺎن و زﻧﺪاﻧﯽ ﮐﺘﮏ ﺧﻮرده ﺑﻮد ﮐﻪ اﺻﻼ از ﭼﻪ ﭼﯿﺰی‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺘﺮﺳﺪ؟ از اﯾﻦﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮ ﯾﺶ آﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﭘﺴﺘﺎنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﭽﻪ ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎﻟﻪاش ﺷﯿﺮ ﻣﯽداد ﻟﮕﺪ ﺑﺰﻧﺪ و ﺑﺎ دﺳﺘﺎﻧﺶ ﻓﺸﺎرﺷﺎن دﻫﺪ ﮐﻪ از درد ﺑﯿﻬﻮش ﺷﻮد و ﺷﯿﺮ‬
‫ﭘﺴﺘﺎنﻫﺎﯾﺶ ﺧﺸﮏ ﺷﻮد؟ از اﯾﻦﮐﻪ در زﻧﺪان ﻣﺸﻬﺪ ﻃﻮری ﮐﺘﮏ ﺑﺨﻮرد ﮐﻪ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰی ﺑﯿﻔﺘﺪ و ﺧﻮنﻫﺎ روی ﻟﺒﺎﺳﺶ ﺧﺸﮏ ﺷﻮد و ﺗﻤﺎم ﺷﺶ ﻣﺎه ﺣﺘﯽ اﺟﺎزهی ﺣﻤﺎم‬
‫رﻓﺘﻦ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ از اﯾﻦﮐﻪ ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻤﺶ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ را ﺑﺪرﻧﺪ و ﺧﻮدﮐﺸﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ دﻓﺎﻋﺶ اﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎی ﺑﺪﻧﺶ را ﺗﯿﻎ ﺑﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﮕﻮ ﯾﺪ از‬
‫آﻧﻬﺎ وﺣﺸﯽﺗﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺶ ﻧﺸﻮﻧﺪ؟ از اﯾﻦﮐﻪ ﺑﯿﻔﺘﺪ ﺗﻮی ﺟﻬﻨﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮد آب‬
‫ﺷﻮر و ﮐﺜﯿﻒ ﭼﺎه را ﺑﺨﻮرد و ﺣﻤﺎم ﮔﺮم و ﺗﻤﯿﺰ و ﻏﺬای ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮردن و ﮐﺎﻓﯽ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﯾﮏ‬
‫رؤﯾﺎی دﺳﺖ ﻧﯿﺎﻓﺘﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ؟ از اﯾﻦﮐﻪ ﻫﺰارﺟﻮر ﻣﺮﯾﻀﯽ و ﺷﭙﺶ و درد ﺑﮕﯿﺮد و ﺣﺘﯽ ﯾﮏ‬
‫ﻗﺮص ﻣﺴﮑﻦ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ او ﮐﻪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦﻫﺎ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد از ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺑﺘﺮﺳﺪ؟ ﺣﺘﯽ از اﯾﻦﮐﻪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦﻫﺎ دو ﺑﺎره ﺳﺮش ﺑﯿﺎﯾﺪ ﻫﻢ دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﯿﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﺑﺎﻻﺧﺮه رﺳﯿﺪ او ﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮﯾﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ‬
‫ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ ﺗﺎ ﺣﺒﺲ را ﺑﮑﺸﺪ و ﺗﻤﺎم ﺷﻮد و ﺧﻼص ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻼص ﺷﺪن را ﻣﻦ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬راﺣﻠﻪ ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﮐﻪ ﺳﻮدای آزادی داﺷﺖ و ﺑﺮاﯾﺶ ﺧﯿﺎل‬
‫ﻣﯽﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬از ﻓﮑﺮ ﺑﯿﺮون رﻓﺘﻦ و زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﻢ دﺳﺘﭙﺎﭼﻪ ﻣﯽﺷﺪ و ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﺎدت‬
‫ﮐﺮدم ﺑﻪ زﻧﺪان‪ .‬ﯾﺎدم رﻓﺘﻪ ﺑﯿﺮون ﭼﻪ ﺟﻮری ﺑﻮد و ﻧﻤﯽدوﻧﻢ اﮔﻪ ﺑﺮم ﺑﯿﺮون‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭼﮑﺎر ﮐﻨﻢ‪«.‬‬
‫درﻫﻮاﺧﻮری ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﻧﺸﺴﺘﯿﻢ روی ﭘﻠﻪﻫﺎی ﺟﻠﻮی در و دوﺗﺎﯾﯽ‬
‫ﻏﺮوبﻫﺎ وﻗﺘﯽ ِ‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی دور و دراز ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﯾﻢ‪ .‬ﺗﺎ دوم راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﺪرﺳﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و دﻟﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‬
‫درس ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺎر ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ و ﭘﺴﺮ ﺷﺶﺳﺎﻟﻪی ﺧﻮدش و ﺧﻮاﻫﺮزادهی ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ و ﺧﻮاﻫﺮ‬
‫و ﺑﺮادر دوﻗﻠﻮی ‪ ۱۱‬ﺳﺎﻟﻪاش را زﯾﺮ ﺑﺎل و ﭘﺮش ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﭘﺪر و ﻣﺎدرش ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺮش ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮاد اﻋﺪام ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺧﻮاﻫﺮش ﻫﻢ ﺑﻌﺪ از آن‬
‫ﺧﻮدش را ﮐﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﯽداﻧﺴﺖ از ﭘﺲ ﺟﻤﻊ و ﺟﻮر ﮐﺮدن ﺧﻮدش و ﭼﻬﺎر ﺗﺎ ﺑﭽﻪ‬
‫ﺑﺮﻣﯽآﯾﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﻫﻤﻪی ﻓﮑﺮش ﭘﯿﺶ دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺮش ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺷﯿﻄﺎن اﺳﺖ و ﺧﻮاﻫﺮ‬
‫‪ ۲۰‬ﺳﺎﻟﻪام ﮐﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﻧﮕﻪ ﻣﯽدارد از ﭘﺲاش ﺑﺮﻧﻤﯽآﯾﺪ‪ .‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪش ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪی‬
‫داﯾﯽﻫﺎﯾﺶ و راﺣﻠﻪ ﻣﺪام ﻧﮕﺮان ﺑﻮد ﮐﻪ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل دﯾﮕﺮ دﺧﺘﺮک را ﺑﺒﺮﻧﺪ دزدی و ﻣﻌﺘﺎد‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و زﻧﺪﮔﯽاش ﺗﮑﺮار رﻧﺞﻫﺎی او ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دﻟﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻪی ﺑﺰرگ ﺑﮕﯿﺮد ﺑﺎ ﻫﻔﺖ‪-‬ﻫﺸﺖ ﺗﺎ ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ و ﮐﺎرﮔﺎه‬
‫ﻋﺮوﺳﮏﺳﺎزی راه ﺑﯿﻨﺪازد‪ ،‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از زﻧﺪان آزاد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ را ﺑﯿﺎورد ﺗﺎ در‬
‫ﮐﺎرﮔﺎﻫﺶ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪی اﯾﻦ آرزوﻫﺎی ﻗﺸﻨﮓ را ﻣﯽﭼﯿﺪ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ و ﻫﺰار ﺑﺎر ﻫﻤﻪی‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎﺗﺶ را ﻣﺮور ﻣﯽﮐﺮد و آﺧﺮش ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦﻫﺎ ﯾﮏ ﻣﺸﺖ‬
‫ﺧﯿﺎﻟﺒﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻫﯿﭻوﻗﺖ واﻗﻌﯽ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ ۸۶‬ﮐﻪ دﯾﺪﻣﺶ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎزداﺷﺘﺶ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم »ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫در ﺳﺮﻗﺖ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ« ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﺣﺒﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﯽ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دﻋﻮاﻫﺎ و‬
‫ﺧﻼفﻫﺎی ﺗﻮی زﻧﺪان ﺑﻪ ﺣﺒﺴﺶ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﯽ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪری‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻮی وﺳﺎﯾﻞ ﯾﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و اﮔﺮ او ﻧﺼﻔﺶ را ﺑﻪ ﮔﺮدن‬
‫ﻧﻤﯽﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬رﻓﯿﻘﺶ را اﻋﺪاﻣﺶ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬روی ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ‪ ۱۳‬ﺳﺎل ﺣﮑﻢ داﺷﺖ و ﻫﺸﺖ‬
‫ﺳﺎل دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺸﺖ دﯾﻮارﻫﺎی زﻧﺪان ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﺣﮑﻢﻫﺎی ﺣﺒﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻟﻮﻃﯽﮔﺮی و ﺗﺨﺲﺑﺎزی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻫﻢ ﺷﺪ و ﯾﮏ ﺳﺎﻟﯽ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﺑﺮاﯾﺶ ﺣﺒﺲ ﺑﺮﯾﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻌﺪ از‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ ۸۸‬ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽﻫﺎ را ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬راﺣﻠﻪ ﭘﺎی ﺗﻠﻔﻦ ﺧﺒﺮ‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﺗﺎزه وارد و ﻣﻤﻨﻮع از ﺗﻤﺎس را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﯾﺸﺎن و ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ ﻣﯽداده و ﺑﺮای‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺎم ﻣﺘﻬﻢاش ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎرش ﻧﺒﻮد اﻣﺎ‪ .‬ﻫﻤﺎن روزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫در زﻧﺪان دﯾﺪﻣﺶ ﻫﻢ ﮐﻠﻪاش ﺑﻮی ﻗﺮﻣﻪﺳﺒﺰی ﻣﯽداد‪.‬‬
‫از ﮐﻤﭙﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن اﻣﻀﺎ ﺑﺮای ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺒﻌﯿﺾآﻣﯿﺰ ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮد و دﻟﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ذوق و ﺷﻮق از ﮐﻤﭙﯿﻦ ﻣﯽﭘﺮﺳﯿﺪ و ﺷﺐﻫﺎ ﻣﯽرﻓﺖ ﺑﺮای زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی دﯾﮕﺮ‬
‫از ﺣﻘﻮق زﻧﺎن و ﮐﻤﭙﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﻃﻮری ﮐﻪ وﻗﺘﯽ در ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻠﺲ‬

‫‪٣٤‬‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮاﺑﺮی ارث زن و ﺷﻮﻫﺮ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺪای ﮐﻒ و ﺳﻮت زنﻫﺎی زﻧﺪاﻧﯽ‬
‫ﺑﻨﺪ را ﭘﺮ ﮐﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺑﻮد ﮐﻪ دواندوان آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬از اون ﺑﯿﺎﻧﯿﻪﻫﺎﺗﻮن ﻧﺪاری؟ ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﻣﯽﺧﻮان اﻣﻀﺎ ﮐﻨﻦ‪ «.‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ اﯾﻦﻗﺪر اﺻﺮار ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﯿﺎﻧﯿﻪ ﮐﻤﭙﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن‬
‫اﻣﻀﺎ را ﺑﺮاﯾﺶ ﻧﻮﺷﺘﯿﻢ‪ .‬ﮐﺎﻏﺬ را ﮔﺮﻓﺖ و ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﺧﺮس ﻋﺮوﺳﮑﯽ از زﻧﺪان‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺑﯿﺮون و ﭘﯿﻐﺎم داد ﮐﻪ ﺗﻮی ﺷﮑﻤﺶ ﺑﯿﺎﻧﯿﻪ ﮐﻤﭙﯿﻦ را ﺑﺎ ‪ ۴۰‬اﻣﻀﺎ از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی او ﯾﻦ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ ﻫﯿﭻ ﺧﺒﺮی از او ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻢ ﮐﺘﺎبﻫﺎی درﺳﯽ ﮐﻪ ﺳﻔﺎرش داده ﺑﻮد ﺑﻪ دﺳﺘﺶ رﺳﯿﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﮐﻪ‬
‫وﻗﺘﯽ ﺧﺴﺘﻪ و ﮐﻮﻓﺘﻪ از ﮐﺎرﮔﺎه ﻋﺮوﺳﮏﺳﺎزی زﻧﺪان ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد ﺟﺎن درس ﺧﻮاﻧﺪن‬
‫ﻫﻢ دارد ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﻣﯽداﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ و ﻣﻼﻗﺎﺗﯽ ﻧﺪارد و ﻫﻤﺎن دهﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن‬
‫ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺮای روزی ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر در ﮐﺎرﮔﺎه‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻮﻟﯽﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدن ﺑﻪ‬
‫ﭘﺴﺮش و ﺳﯿﮕﺎر و ﯾﮑﯽ دوﺗﺎ ﺗﻦ ﻣﺎﻫﯽ در ﻣﺎه دارد‪.‬‬
‫ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم ﮐﻪ رؤﯾﺎی درس ﺧﻮاﻧﺪن را ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ در زﻧﺪان‬
‫ﺧﻤﺎرﺧﻤﺎر ﺑﻮد‪ .‬از‬
‫ِ‬ ‫دﯾﺪﻣﺶ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺗﺮک ﮐﺮدن‪ ،‬دو ﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﻃﺮف ﻣﻮاد و‬
‫ﮐﺘﺎبﻫﺎی درﺳﯽاش ﮐﻪ ﭘﺮﺳﯿﺪم‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﺗﯿﺰش را اﻧﺪاﺧﺖ ﺗﻮی ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ و ﮔﻔﺖ‪» :‬درس‬
‫ﺑﺨﻮﻧﻢ ﮐﻪ ﭼﯽ ﺑﺸﻪ؟ ﭼﯽ رو ﻣﯽﺗﻮﻧﻢ ﻋﻮض ﮐﻨﻢ؟ ﻣﯽدوﻧﯽ ﻫﺸﺖ ﺳﺎل دﯾﮕﻪ زﻧﺪان ﯾﻌﻨﯽ‬
‫ﭼﯽ؟ ﻣﯽدوﻧﯽ اﮔﻪ ﺑﺮﮔﺮدم دو ﺑﺎره ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮم ﺗﻮی ﻫﻤﻮن ﺧﻮﻧﻪ و ﻣﺠﺒﻮرم ﮐﻪ ﺑﺮم دزدی و‬
‫ﻗﺎﭼﺎق‪ .‬ﯾﻪ زن ﺗﻨﻬﺎی ﻣﻌﺘﺎد ﮐﻪ ﺗﺎزه ﺳﺎﺑﻘﻪی زﻧﺪاﻧﻢ داره‪ ،‬آزاد ﺑﺸﻪ ﭼﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﺧﻮاد ﺑﮑﻨﻪ؟‬
‫اوﻧﻢ ﺑﺎ ﯾﮏ ﭘﺴﺮﺑﭽﻪای ﮐﻪ ﻧﻤﯽدوﻧﻢ اون ﻣﻮﻗﻊ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﺸﻪ‪«...‬‬
‫آن روزﻫﺎ‪ ،‬دو ﺑﺎره اﺑﺮوﻫﺎﯾﺶ را ﺗﺮاﺷﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺟﺎی ﺗﯿﻎ ﺟﺪﯾﺪ روی دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ اﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﺳﺎﮐﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد و آن ﭼﺸﻢﻫﺎی زﯾﺒﺎ را ﮐﻪ ﭘﺮ از ﺷﻮر زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬
‫ﻣﯽدوﺧﺖ‪ .‬در ﮐﺎﺑﻮسﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽدﯾﺪم ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﻫﻤﺎن روزﻫﺎی آﺧﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺎﺑﻮس‬
‫دور دور ﻧﮕﺎﻫﻢ‬
‫ﻣﯽدﯾﺪم ﮐﻪ ﺻﺪاﯾﺶ ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﻧﻤﯽﺷﻨﻮد‪ .‬در ﮐﺎﺑﻮسﻫﺎﯾﻢ از ﯾﮏ ﺟﺎی ِ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﻢ را دزدﯾﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ ﻧﺎاﻣﯿﺪیاش را ﻧﺒﯿﻨﻢ‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﺧﺒﺮم اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﺮده و ﮔﻠﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﺮا ﻧﺮﻓﺘﻢ دﯾﺪﻧﺶ‪ .‬ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻢ ﮐﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاﯾﺶ ﭘﯿﻐﺎم‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺷﺪ‪ ،‬دو ﺑﺎره ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﮐﺮدم‪ .‬آن روزﻫﺎ ﺧﯿﻠﯽ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ از او ﯾﻦ آزاد‬
‫ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺮﺧﺼﯽ ﻣﯽآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬از دﺧﺘﺮک ﭘﺮﺷﻮر و ﺷﺮی ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ آﻣﺪه‬
‫و ﻋﺎﺷﻖ ﺷﻌﺮﻫﺎی ﻓﺮوغ و ﻫﺮیﭘﺎﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ دارد درس ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ و اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﯾﺎد ﻣﯽﮔﯿﺮد‬
‫و از ﺳﯿﺎﺳﯽﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ ﮐﺘﺎب ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﯽ‬
‫ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ و ﺧﺒﺮ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬای زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ از او ﯾﻦ آﻣﺪ‪ ،‬ﯾﮏ زﻧﺪاﻧﯽ ﮔﻤﻨﺎم‬
‫ﻫﻢ در ﺑﯿﻦﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﮑﺴﯽ از او ﻧﺒﻮد و ﺟﺎی ﻋﮑﺴﺶ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬
‫ً‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎرش را داﺷﺘﻢ و اﺻﻼ اﮔﺮ اﺳﻤﺶ ﺑﯿﻦ اﻋﺘﺼﺎﺑﯽﻫﺎ ﻧﺒﻮد ﺗﻌﺠﺐ ﻣﯽﮐﺮدم‪.‬‬
‫آن روزﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﮕﺮاﻧﺶ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﺗﺮک ﮐﺮده ﺑﻮد و ﮐﻨﺎر ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻮاﯾﺶ را‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦﮐﻪ دو ﺑﺎره ﻣﯽﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ از ﺷﻮر زﻧﺪﮔﯽ در ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ و‬
‫ﺧﯿﺎﻟﺒﺎﻓﯽﻫﺎﯾﺶ ﺑﺮای آزادی ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬روزﻫﺎی ﺧﻮﺷﺶ اﯾﻦﺑﺎر ﻫﻢ دواﻣﯽ‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺎن اﻋﺘﺼﺎب ﺑﻮد ﮐﻪ دو ﺑﺎره او را ﺑﻪ زﻧﺪان ﻗﺮﭼﮏ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺟﺎی اﻣﻨﯽ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ِ ،‬‬
‫را ﮐﻪ وﺳﻂ زﻧﺪان ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﻮد ﻫﻢ از او ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ُ‬
‫ﻧﮕﺮان ﺑﻮدم ﮐﻪ دو ﺑﺎره ﮔﻤﺶ ﮐﻨﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﺒﺮﻫﺎﯾﺶ ﻣﺮﺗﺐ ﻣﯽرﺳﯿﺪ و ﻣﯽداﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﯽﮔﯿﺮد و از وﺿﻌﯿﺖ زﻧﺪان و زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﯽدﻫﺪ و ﺑﺎ اﺳﻢ‬
‫ﻣﺴﺘﻌﺎر از زﻧﺪان ﻗﺮﭼﮏ ﮔﺰارش ﻣﯽﻧﻮ ﯾﺴﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮش ﻣﯽرﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪی ﻧﺠﺎت‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺮﭼﮏ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮی ﮔﻨﺪهﻻتﻫﺎی‬
‫ﻗﺮﭼﮏ ﺳﯿﻨﻪ ﺳﭙﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﮐﺘﮏ ﻣﯽﺧﻮرد‪.‬‬
‫راﺣﻠﻪ از اﯾﻦ زﻧﺪان ﺑﻪ آن زﻧﺪان ﻣﯽرﻓﺖ و ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻓﮑﺮ رؤﯾﺎﯾﯽ ﺑﻮدم ﮐﻪ او داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎﯾﺶ ﺧﯿﺎل ﻣﯽﺑﺎﻓﺘﻢ ﮐﻪ آزاد ﻣﯽﺷﻮد و دو ﺑﺎره زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﺳﺎزد و دﻧﯿﺎ را ﺑﺪون زﻧﺠﯿﺮ و‬
‫دﯾﻮار ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫آذر ‪ ۹۲‬ﺑﻮد ﮐﻪ آﻣﺪ ﻣﺮﺧﺼﯽ و از راه ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺻﻔﺤﻪی ﻓﯿﺲﺑﻮک درﺳﺖ ﮐﺮد و از زﻧﺪان‬
‫ﻗﺮﭼﮏ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاﯾﺶ ﮐﻪ ﭘﯿﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎدم داﺷﺖ ﺑﺎ ﯾﮑﯽ از ﺳﺎﯾﺖﻫﺎی ﺣﻘﻮقﺑﺸﺮی ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‬
‫ﺳﺎل ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه از ﭘﺮوﻧﺪهی ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﺟﺮاﯾﻢ داﺧﻞ زﻧﺪاﻧﺶ ﻋﻔﻮ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ دو ِ‬
‫ﺧﻮرده و دارد ﯾﮏ ﺳﺎل ﺣﺒﺲ ﺳﯿﺎﺳﯽاش را ﻣﯽﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺎﻫﺶ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ‪ ۹‬ﻣﺎﻫﺶ‬

‫‪٣٦‬‬
‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺮاﯾﺶ ﺳﻨﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ روزی ﺑﯿﺮون ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻔﺲ‬
‫ﺑﮑﺸﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻘﺪر ﺣﺮف داﺷﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﺸﺪ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﺑﻌﺪ از ‪ ۱۱‬ﺳﺎل ﺣﺒﺲ‪ ،‬ﺑﯿﺮون ﭼﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺑﻮد راﺣﻠﻪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﺎﻓﯽﻧﺖ و داﺷﺖ ﮐﺎر ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ را ﯾﺎد ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آرام ﺗﺎﯾﭗ ﻣﯽﮐﺮد و‬
‫ﻣﻌﺬرت ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎزهﮐﺎر اﺳﺖ و دﺳﺘﺶ ﮐﻨﺪ اﺳﺖ و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ زود راه ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺎه ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ دارد ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد زﻧﺪان‪ ،‬زﻧﺪان ﻗﺮﭼﮏ وراﻣﯿﻦ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ آﻧﺠﺎ‬
‫آدمﻫﺎ زﻧﺪه زﻧﺪه ﻣﯽﻣﯿﺮﻧﺪ و ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺑﻪ دادﺷﺎن ﻧﻤﯽرﺳﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﭘﺎ ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮقﺑﺸﺮ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺻﺪای زﻧﺪهﺑﻪﮔﻮرﺷﺪهﻫﺎی زﻧﺪان ﻗﺮﭼﮏ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ آﻧﺠﺎ ﺣﺘﯽ‬
‫ﺑﺮای او ﮐﻪ ‪ ۱۲‬ﺳﺎل آوارهی اﯾﻦ زﻧﺪان و آن زﻧﺪان ﺑﻮده ﻫﻢ ﯾﮏ ﮐﺎﺑﻮس اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ آب‬
‫آﺷﺎﻣﯿﺪﻧﯽ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ اﯾﻦﻗﺪر ﮐﺜﯿﻒ ﺑﻮد ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﺑﺎ آن ﺣﺘﯽ دﺳﺘﺸﺎن را ﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﺪام اﺳﻬﺎل و اﺳﺘﻔﺮاغ داﺷﺘﻨﺪ و ﻫﻮا اﯾﻦﻗﺪر ﺳﺮد ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺐﻫﺎ‬
‫ﺗﺎ ﺻﺒﺢ از ﺷﺪت ﺳﺮﻣﺎ و درد اﺳﺘﺨﻮان ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﺳﻮﻟﻪی ﭼﻨﺪﺻﺪ ﻧﻔﺮی‬
‫ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺑﺨﺎری داﺷﺖ ﮐﻪ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺨﺖ ﺟﻠﻮی ﺑﺨﺎری ﻣﯽرﺳﯿﺪ و ﺑﻘﯿﻪ‬
‫از ﺳﺮﻣﺎ ﯾﺦ ﻣﯽزدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﺣﺮفﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرهی ﻗﺮﭼﮏ ﻣﯽزد و ﺗﻤﺎسﻫﺎﯾﺶ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ‬
‫ﭼﻨﺪﺑﺎری او را ﺑﻪ اﻧﻔﺮادی ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ دﺳﺖﺑﺮدار ﻧﺒﻮد‪ ،‬از ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﭘﯿﻐﺎم ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺎد ﺷﻤﺎ‬
‫را ﺑﻪ ﺧﺪا ﺧﺒﺮﻫﺎی ﻗﺮﭼﮏ را ﭘﺨﺶ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫آﺧﺮﻫﺎی ﺗﯿﺮ ‪ ۹۳‬ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﻌﺪ از ‪ ۱۲‬ﺳﺎل ﺣﺒﺲ آزاد ﺷﺪ‪ .‬آز ِاد آزاد ﮐﻪ ﻧﻪ‪ ،‬دو ﺳﺎل‬
‫ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺑﻪ اﺻﻔﻬﺎن از ﺣﮑﻢ ﻗﺒﻠﯽاش داﺷﺖ و ‪ ۲۸۰‬ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﺑﺮای ﺟﺮاﯾﻢ داﺧﻞ زﻧﺪان‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻫﻤﻪی آن ﺷﯿﺸﻪ ﺷﮑﺴﺘﻦﻫﺎ و دﻋﻮاﻫﺎ و ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽﻫﺎی اﯾﻦ ‪ ۱۲‬ﺳﺎل‪ .‬ﺗﺎ ﺷﻼﻗﺶ را‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮرد‪ ،‬آزادیاش ﻗﻄﻌﯽ ﻧﻤﯽﺷﺪ و راﺣﻠﻪ آن روزﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﺮﭼﯿﺰی ﺗﺸﻨﻪی آزادی‬
‫ﺑﻨﺪ ﻫﯿﭻﭼﯿﺰ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮود ﺷﻼق ﺑﺨﻮرد و ﺗﻤﺎم ﺷﻮد و‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺸﻨﻪی آزادی ﮐﻪ ِ‬
‫رﻫﺎ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺒﺎﻧﻪ از ﻣﺸﻬﺪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﻬﺮان ﮐﻪ ﺑﺮود دادﺳﺘﺎﻧﯽ و ﺣﺘﯽ ‪ ۵۰‬ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ دﮐﺘﺮ‬
‫ﻣﻌﺎﯾﻨﻪاش ﮐﻨﺪ و ﮔﻮاﻫﯽ ﺑﺪﻫﺪ ﺗﻦ ﻧﺤﯿﻒ و ﻗﻠﺐ ﺑﯿﻤﺎرش ﺗﺎب آنﻫﻤﻪ ﺷﻼق را ﻧﺪارد‪.‬‬
‫از ﺷﻼق زدن ﮐﻪ ﮐﻮﺗﺎه آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮود ﺗﺒﻌﯿﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﮐﺴﯽ را در اﺻﻔﻬﺎن ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺖ‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﭘﻮل داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﮐﺎر‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﺮﭘﻨﺎه و ﻧﻪ ﺧﺎﻧﻮادهای ﮐﻪ ﺣﻤﺎﯾﺘﺶ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢﺑﻨﺪیﻫﺎی‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽاش ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺧﺎﻧﻮادهی ﺟﺪﯾﺪش ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﯾﺶ ﮐﺎر و ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺎب‬
‫ﺑﯿﺎورد‪ .‬روزﻫﺎ در ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﮐﺎر ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪی ﻣﯽﮐﺮد و ﺷﺐﻫﺎ‪ ،‬ﻋﺮوﺳﮏ و ﮐﺎردﺳﺘﯽ‬
‫درﺳﺖ ﻣﯽﮐﺮد و در ﺑﺎزارﭼﻪﻫﺎی ﺧﯿﺮﯾﻪ ﻣﯽﻓﺮوﺧﺖ و ﺑﯿﻦ اﻣﯿﺪ‪ ،‬ﻧﺎاﻣﯿﺪی و ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ‬
‫دﺳﺖو ﭘﺎ ﻣﯽزد‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ ﮐﻪ ﻣﯽﮐﺮدم‪ ،‬ﺻﺪاﯾﺶ اﻧﮕﺎر از ﺗﻪ ﭼﺎه ﻣﯽآﻣﺪ؛ ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ روزﻫﺎی ﺳﺨﺘﯽﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﺬراﻧﺪ ﯾﺎ دو ﺑﺎره ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه و رﻓﺘﻪ ﺳﺮاغ ﻣﻮاد؟‬
‫وﺳﻂ ﺗﻘﻼﻫﺎﯾﺶ ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ زﻧﺪﮔﯽ در ﺗﺒﻌﯿﺪﮔﺎه‪ ،‬ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﯽﺧﻮام ﻋﺎﺷﻖ ﺑﺸﻢ و‬
‫ﺑﻔﻬﻤﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﭼﯽ؟ ﻣﯽﺧﻮام درس ﺑﺨﻮﻧﻢ و ﻣﺎدر ﺧﻮ ﺑﯽ ﺑﺸﻢ و ﮐﻠﯽ ﮐﺎرای‬
‫ﺣﻘﻮقﺑﺸﺮی ﺑﮑﻨﻢ‪«.‬‬
‫ﮐﻠﻪاش ﻫﻨﻮز داغ و ﭘﺮﺷﻮر ﺑﻮد و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺣﺎﻻ ﮐﻪ آزاد اﺳﺖ آﻧﭽﻪ را از زﻧﺪان و‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ دﯾﺪه ﺑﻨﻮ ﯾﺴﺪ و ﺑﮕﻮ ﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮاﯾﻢ ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ »ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪم و ﻣﯽدوﻧﻢ ﮐﻪ راﻫﻢ‬
‫ﺳﺨﺘﻪ اﻣﺎ ﺣﺮﻓﻢ اﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﯽﺗﻮﻧﻢ‪«.‬‬
‫زﻧﺪﮔﯽ اﻣﺎ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮای ﭼﺸﯿﺪن ﻃﻌﻢ آزادی ﺑﻪ او ﻧﺪاد‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد از ﭼﻪوﻗﺖ‬
‫در ﺗﻨﺶ رﯾﺸﻪ دواﻧﺪه‪ ،‬ﻧﻔﺴﺶ را ﺑﺮﯾﺪه ﺑﻮد و ﻫﺮ روز ﺳﻬﻢ دردش ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬
‫ْ‬
‫ﺑﯿﻤﺎری را دﯾﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﯿﺎه‬
‫وﺳﻂ آن دردﻫﺎ ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎن راﺣﻠﻪی ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺗﻮﻟﻪ ﺳﮓ ِ‬
‫ﭘﻮل ﭘﯿﺶ ﺧﺎﻧﻪاش را از ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺧﺮج درﻣﺎن‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺧﻮدش داﺷﺖ ﺟﺎن ﻣﯽداد‪،‬‬
‫ِ ِ‬
‫ﺗﻮﻟﻪ ﺳﮓ ﮐﺮد ﮐﻪ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺧﻮدش دو ﺑﺎره آواره ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ آﺧﺮیﻫﺎ ﺗﻮدهﻫﺎی ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ ﻫﻤﻪی ﺑﺪﻧﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﯽداﻧﺴﺖ ﮐﻪ‬
‫آﺧﺮ راه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﮓ ﺳﯿﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﻧﺠﺎﺗﺶ داده ﺑﻮد ﺑﺮاﯾﺶ ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮادهی ‪ ۹‬ﻧﻔﺮه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﮔﻠﻪی ﺳﮓﻫﺎﯾﺶ در دﻫﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﺸﻬﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮد؛ درد ﻣﯽﮐﺸﯿﺪ و در اﻧﺘﻈﺎر ﺧﻂ‬

‫‪٣٨‬‬
‫ﭘﺎﯾﺎﻧﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻂ ﭘﺎﯾﺎن ﺧﻮدش‪ ،‬دردﻫﺎﯾﺶ‪ ،‬آرزوﻫﺎﯾﺶ و ﻫﻤﻪی ﺷﻮر و ﺷﻮﻗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای‬
‫زﻧﺪﮔﯽ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﻣﯽداﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﺳﮓﻫﺎی آواره ﺳﺮ ﻣﯽزﻧﺪ و ﺑﺮای ﻣﺮاﺳﻢ دوﺳﺖ‬
‫اﻋﺪاﻣﯽ ﺷﺪهاش ﺑﻪ ﺗﻬﺮان رﻓﺘﻪ و ‪ ۴۰‬دﻗﯿﻘﻪ ﻫﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﮑﺲﻫﺎ و‬
‫ﻓﯿﻠﻢﻫﺎی روزﻫﺎی آﺧﺮش اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻤﺎن دﺧﺘﺮﮐﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ دﻟﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ دﻧﯿﺎ را ﺗﻮی‬
‫ﻣﺸﺘﺶ ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﺎورش ﻧﻤﯽﺷﺪ ﮐﻪ دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ ﺳﺒﺰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﻦ ﻗﺎﺗﻠﺶ ﻧﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻢ‬

‫ﺻﺪاﯾﺶ ﻣﻌﺮﮐﻪ ﺑﻮد و ﮐﻠﯽ ﺗﺮاﻧﻪ از ﺣﻔﻆ داﺷﺖ‪ .‬از دارﯾﻮش و اﺑﯽ و ﺳﺘﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻫﺎﯾﺪه و‬
‫ﺣﻤﯿﺮا و ﮔﻮﮔﻮش‪ .‬ﻫﺮﮐﺲ دﻟﺶ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ ﯾﺎ ﻣﯽزد ﺑﻪ ﺳﺮش‪ ،‬ﻣﯽرﻓﺖ ﺳﺮاﻏﺶ و ﻣﯽﮔﻔﺖ‬
‫»ﯾﻪ دﻫﻦ ﺑﺨﻮن ﺣﺎﻟﻢ ﺑﯿﺎد ﺳﺮﺟﺎش«‪ .‬اﺳﻤﺶ را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ »ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎی درﺧﻮاﺳﺘﯽ‬
‫ﺑﻨﺪ«‪ .‬وﻗﺖﻫﺎﯾﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ آواز ﻧﻤﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ ﻣﯽزد و ﺳﯿﮕﺎر دود ﻣﯽﮐﺮد‬
‫ﯾﺎ دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ را ﮔﺮه ﻣﯽﮐﺮد ﭘﺸﺘﺶ و در راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ ﻣﯽرﻓﺖ و ﻣﯽآﻣﺪ‪.‬‬
‫روزی ﮐﻪ اﺳﻤﺶ را ﺑﺮای آزادی ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺷﻮﮐﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺑﯽﺧﺒﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫داﺷﺖ رﺧﺖﻫﺎی ﭼﺮکاش را ﻣﯽﺷﺴﺖ ﮐﻪ ﺻﺪاﯾﺶ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﯾﮏ رﺑﻊ وﺳﺎﺋﻠﺶ را‬
‫ﺑﺨﺸﯿﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ و آن و رﻓﺖ‪.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﺮاﯾﺶ »ﺑﺮو دﯾﮕﻪ ﺑﺮﻧﮕﺮدی« ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﺗﺎقﻫﺎﯾﺸﺎن‪ ،‬ﻣﯿﻨﻮ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺨﺖ ﻋﺬرا ﺑﻪ او رﺳﯿﺪه ﺑﻮد و داﺷﺖ وﺳﺎﯾﻠﺶ را از ﻃﺒﻘﻪی ﺳﻮم ﺗﺨﺖ ﮐﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه ﻣﯽآورد‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮐﺎش ﻣﺎ ﻫﻢ ﺷﺎﻧﺲ ﻋﺬرا را داﺷﺘﯿﻢ ﺷﺎﮐﯽﻣﻮن ﯾﻪ دﻓﻌﻪای ﺑﻪ دﻟﺶ ﺑﺮات‬
‫ﻣﯽﺷﺪ و رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽداد‪«.‬‬
‫‪٤٠‬‬
 ‫ً‬ ‫ُ‬
‫ﻃﺎﻫﺮه ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ داﺷﺖ ﮔﻮﺟﻪ ﺑﺮای ﺳﺎﻻد ﺧﺮد ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺘﻤﺎ اﯾﻦﻗﺪر ﻣﺦ‬
‫ﺷﺎﮐﯽش رو زده ﮐﻪ از ﺧﺮ ﺷﯿﻄﻮن اوﻣﺪه ﭘﺎﯾﯿﻦ دﯾﮕﻪ‪ .‬ﻧﻤﯽدﯾﺪی ﻫﻤﻪش ﭘﺎی ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻮد؟«‬
‫ﻣﯿﻨﻮ ﺳﺮش را از ﺗﺨﺖ آورد ﺑﯿﺮون و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎ ﻣﺎﺟﺮا ﯾﮏ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﻪس‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﻧﺪارﯾﻦ‬
‫ﺷﻤﺎﻫﺎ‪ .‬ﺳﺮ ﺧﺎﻃﺮﺧﻮاﻫﯽ ﮐﺎرش ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﮐﺸﯿﺪه‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﯽ ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽ ﺑﻮد و از ﺳﺮ ﻇﻬﺮ ﮐﻪ آورده ﺑﻮدﻧﺪش زﻧﺪان‪ ،‬داﺷﺖ رﯾﺰرﯾﺰ اﺷﮏ‬
‫»ﺧﺎﻃﺮﺧﻮاه ﮐﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ اﯾﻦ ﻗﯿﺎﻓﻪش؟«‬
‫ِ‬ ‫ﻣﯽرﯾﺨﺖ‪ ،‬ﭘﻘﯽ زد زﯾﺮ ﺧﻨﺪه و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﻣﯿﻨﻮ‪ ،‬اول ﺑﻪ ﺷﯿﻮا ﺗﺸﺮ رﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم را ﻣﺴﺨﺮه ﻧﮑﻦ و ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﻪ ﺗﻮ آﺑﻐﻮره ﮔﯿﺮیت‬
‫رو ﺗﻤﻮم ﮐﻨﯽ ﺑﺮاﺗﻮن ﻣﯽﮔﻢ‪ .‬ﻣﻔﺼﻠﻪ ﻣﺎﺟﺮاش‪«.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﮐﻪ ﺳﺎﮐﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯿﻨﻮ ﯾﮏ ﻟﯿﻮان ﭼﺎی از ﻓﻼﺳﮏاش رﯾﺨﺖ و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد‪:‬‬
‫»ﺟﻮﻧﻢ ﺑﺮاﺗﻮن ﺑﮕﻪ ﮐﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﻋﺬرا ﺗﻮی ﺟﻨﮓ ﻣﻔﻘﻮداﻻﺛﺮ ﺷﺪه و اون ﻣﻮﻧﺪه ﺑﺎ ﯾﻪ ﺑﭽﻪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﭘﺴﺮش اﻻن ﻫﻔﺪه ﺳﺎﻟﺸﻪ‪ .‬ﺑﻬﺶ ﻧﻤﯿﺎد اﺻﻼﻫﺎ وﻟﯽ راﺳﺖ ﻣﯽﮔﻪ‪ ،‬ﺧﻮدم ﻋﮑﺲ ﭘﺴﺮش‬
‫رو ﺗﻮی ﮐﯿﻒ ﭘﻮﻟﺶ دﯾﺪم‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺬرا ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺎ ﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺣﻮﺻﻠﻪش ﺳﺮ ﻣﯽرﻓﺘﻪ‪ ،‬ﯾﻪ ﺧﻂ‬
‫اﯾﺮاﻧﺴﻞ ﻣﯽﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺗﻮی ﮔﻮﺷﯽش و زﻧﮓ ﻣﯽزده ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺮدم و ﺳﺮﺑﻪﺳﺮﺷﻮن‬
‫ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺎری ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦﻃﻮری ﺷﺎﻧﺴﯽ ﯾﮏ ﺷﻤﺎرهای رو ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻮان‬
‫ﺑﺎ ﺻﺪای ﻋﺸﻮهای ﮔﻮﺷﯽ رو ﺑﺮﻣﯽداره‪ .‬ﻋﺬرا ﻫﻢ ﮐﻪ ﺻﺪاش رو دﯾﺪﯾﺪ ﮐﻤﯽ دو رﮔﻪس‪،‬‬
‫ﺗﻘﻠﯿﺪ ِﺻﺪام ﺑﻠﺪه‪ ،‬ﺻﺪای ﯾﮏ آﻗﺎی ﺟﻨﺘﻠﻤﻦ رو درﻣﯿﺎره و ﻣﯽﮔﻪ ﺷﻤﺎره ﺷﻤﺎ رو ﯾﮑﯽ از‬
‫دوﺳﺘﺎﺗﻮن ﺑﻪ ﻣﻦ داده ﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪه ﻣﺎ ﻧﻘﺎط ﻣﺸﺘﺮک زﯾﺎدی ﺑﺎ ﻫﻢ دارﯾﻢ و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ آﺷﻨﺎ‬
‫ﺑﺸﯿﻢ‪ .‬ﻫﯿﭽﯽ دﯾﮕﻪ دﺧﺘﺮه ﮐﻪ اﺳﻤﺶ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﻮده ﻫﻢ ﮔﻮ ﯾﺎ ﺑﺪﺗﺮ از ﻋﺬرا ﺑﯿﮑﺎر ﺑﻮده و‬
‫ﺣﺮفﺷﻮن ﮔﻞ ﻣﯽﻧﺪازه و ﻗﺮار ﻣﯽﺷﻪ ﻋﺬرا دو ﺑﺎره زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻪ‪ .‬دﯾﮕﻪ اﯾﻦﻗﺪر ﻫﯽ ﻋﺬرا زﻧﮓ‬
‫ﻣﯽزﻧﻪ و ﻏﺰل ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﻮش اﯾﻦ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﯽﺧﻮﻧﻪ ﮐﻪ اوﻧﻢ ﯾﮏ دل ﻧﻪ ﺻﺪ دل‬
‫ﻋﺎﺷﻖ ﻋﺬرا ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺬرا ﮐﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ ﺧﻮدش رو ﺳﯿﺎوش ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮده ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﮐﻪ دﯾﺪ دﺧﺘﺮه ﺑﺪﺟﻮر رﻓﺘﻪ ﺳﺮ ﮐﺎر‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺑﺮاش ﮐﺎدو و ﮔﻞ و ﺷﮑﻼت ﻫﻢ ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﻪ‬
‫و ﺧﺐ دﺧﺘﺮه ﻫﻢ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺧﺎﻃﺮﺧﻮاﻫﺶ ﻣﯽﺷﻪ و ﮔﯿﺮ ﻣﯽده ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺮار ﺑﺬارﯾﻢ ﺑﺒﯿﻨﻤﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺬرا ﻣﯽﮔﻔﺖ وﻗﺘﯽ ﮐﺎر ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ رﺳﯿﺪ‪ ،‬دﯾﺪم اوﺿﺎع ﺧﯿﻂ ﺷﺪه و ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﻮﻣﺶ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﯾﻪ‬
‫ﭼﻨﺪ وﻗﺘﯽ دﺧﺘﺮه رو دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﮐﺮدم ﺗﺎ ﮔﻔﺘﺶ ﮐﻪ اﮔﻪ ﺗﻮ ﻧﯿﺎی ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻣﻦ راه ﻣﯽاﻓﺘﻢ ﻣﯿﺎم‬
‫ً‬
‫ﺷﻬﺮ ﺷﻤﺎ و ﻫﺮﻃﻮری ﺷﺪه ﭘﯿﺪات ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ .‬اﺻﻼ ﺗﻠﻔﻦات رو ﻣﯽدم ﭘﻠﯿﺲ ﻣﯽﮔﻢ ﻣﺰاﺣﻢ‬
‫ﺗﻠﻔﻨﯽ ﻫﺴﺘﯽ ردت را ﺑﮕﯿﺮن‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻋﺬرا ﻣﯽﺑﯿﻨﻪ اوﺿﺎع داره ﺧﯿﻂ ﻣﯽﺷﻪ ﻣﯽﮔﻪ ﺑﺎﺷﻪ‬
‫ﻣﻦ ﻣﯿﺎم ﺗﻬﺮان و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽﮔﯿﺮه ﺑﺮه ﻫﻤﻪ ﭼﯽ رو ﺑﻪ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﮕﻪ و ﺷﺮ رو ﺑﺨﻮاﺑﻮﻧﻪ‪ .‬ﺗﻮی‬
‫ﺟﺎده ﮐﻪ ﺑﻮده‪ ،‬ﮔﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﻦ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاﻓﯿﮏ‪ ،‬دو ﺗﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻃﻮری ﺗﺼﺎدف ﮐﺮده ﺑﻮدن ﮐﻪ‬
‫ﯾﮑﯽﺷﻮن آﺗﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮاش ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬ﻋﺬرا ﻫﻢ ﮐﻪ ﺳﺨﺘﺶ ﺑﻮده ﺑﺮه‬
‫اﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮا رو ﺑﻪ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﮕﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻮنﺟﺎ ﯾﮏ ر ِاه در رو ﺑﻪ ذﻫﻨﺶ ﻣﯽرﺳﻪ‪.‬‬
‫زﻧﮓ ﻣﯽزﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺑﺎ ﺻﺪای زﻧﻮﻧﻪی ﺧﻮدش ﻣﯽﮔﻪ ﮐﻪ ﺑﺒﺨﺸﯿﺪ ﺧﺎﻧﻢ ﺷﻤﺎ آﻗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﺳﯿﺎوش ﻓﻼﻧﯽ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﯿﺪ؟‬
‫دﺧﺘﺮه ﻫﻢ ﻣﯽﮔﻪ ﺑﻠﻪ ﺑﻠﻪ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺬرا ﻫﻢ ﺻﺪاش رو ﺧﯿﻠﯽ ﻏﻤﮕﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﻪ و ﺑﺎ ﺑﻐﺾ ﻣﯽﮔﻪ‪ :‬ﻣﻦ از ﻃﺮف ﭘﻠﯿﺲ راه‬
‫ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﯽﮔﯿﺮم‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ اﻻن در ﺟﺎده ﺗﻬﺮان–اﺻﻔﻬﺎن ﯾﮏ ﺗﺼﺎدف ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺷﺪ‬
‫و ﯾﮑﯽ از ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻮی ﮐﯿﻒ ﯾﮑﯽ از ﺳﺮﻧﺸﯿﻨﺎن اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‬
‫ﮐﻨﺎر ﺟﺎده‪ ،‬اﯾﻦ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ رو ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﯾﻢ و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﯿﻢ اﮔﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﯿﺪش ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهش ﺧﺒﺮ ﺑﺪﯾﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺳﺮﯾﻊ ﻗﻄﻊ ﻣﯽﮐﻨﻪ‪ .‬ﺳﯿﻤﯿﻦ ﻫﻢ زﻧﮓ ﻣﯽزﻧﻪ ﭘﻠﯿﺲ راه‪،‬‬
‫ﻣﯽﮔﻦ ﺑﻠﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻫﻤﭽﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﺗﺼﺎدف ﮐﺮده و ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﻫﺎش ﻫﻢ ﺳﻮﺧﺘﻦ و ﻣﺮدن و‬
‫ً‬
‫ﻓﻌﻼ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺘﻦ‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﮔﺮﯾﻪ ﯾﺎدش رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زد زﯾﺮ ﺧﻨﺪه ﮐﻪ‪» :‬ﭘﺲ ِﻗ ِﺴﺮ در رﻓﺖ ﻋﺬرا«‬
‫ﻣﯿﻨﻮ‪ ،‬ﯾﮏ ﻗﻠﭗ از ﭼﺎﯾﯽاش را ﮐﺸﯿﺪ ﺑﺎﻻ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﺟﻮﻧﻢ‪ ،‬دﺧﺘﺮه ﻫﺮ روز زﻧﮓ ﻣﯽزده‬
‫ﭘﻠﯿﺲ و آ ﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺟﻨﺎزهﻫﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮدﯾﻦ ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﻧﺎﻣﺰد ﻣﻦ ﺗﻮی اون ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻮده‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻠﯿﺲ ﻣﯽﮔﻪ اﯾﻨﺎ ﻫﻤﻪﺷﻮن ﻓﺎﻣﯿﻞ ﺑﻮدن و از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﻤﺎرهی ﻣﺎﺷﯿﻦ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﺷﺪن و اﯾﻦ ﻓﺮدی ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽﮔﯽ ﻫﻢ ﺑﯿﻨﺸﻮن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪٤٢‬‬
‫از اون ﻃﺮف ﻫﻢ آﻗﺎ ﺳﯿﺎوش ﺑﺎ ﺧﯿﺎل راﺣﺖ ﻏﯿﺒﺶ زده ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﯿﺎﻟﺶ ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮا ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻏﺎﻓﻞ از اﯾﻦﮐﻪ ﺗﻮی ﺟﺎده ﻫﻮل ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺳﯿﻤﯿﻦ زﻧﮓ زده ﺑﻮد و ﺳﯿﻤﯿﻦ‬
‫ﻫﻢ ﻣﯽره ﺷﻤﺎرهی ﻋﺬرا را ﻣﯽده ﭘﻠﯿﺲ و ﻣﯽﮔﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﭽﯿﻦ ﺷﻤﺎرهای ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻦ و‬
‫ً‬
‫ﺣﺘﻤﺎ اﯾﻨﺎ ﻧﺎﻣﺰد ﻣﻨﻮ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﺮدن‪ .‬ﭘﻠﯿﺲ ﻫﻢ ﻣﯽره ﺳﺮاغ ﻋﺬرا ﮐﻪ ﺳﯿﺎوش ﮐﺠﺎﺳﺖ؟‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﺳﺮﺗﻮن رو درد ﻧﯿﺎرم ﻋﺬرا رو ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻦ در ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪن ﺳﯿﺎوش‬
‫ً‬
‫ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﻠﯿﺲ ﺑﯿﺎد ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻨﻪ ﮐﻪ اﺻﻼ ﺳﯿﺎوﺷﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﻋﺬرا‬
‫ﺧﻮد ﻣﻨﻢ وﻟﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬زﯾﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻮی‬
‫زﯾﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﮐﻢ ﻣﯿﺎره و ﻣﯽﮔﻪ ﺑﺎﺑﺎ ﺳﯿﺎوش ِ‬
‫ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﺷﺎﭘﻮر ﻫﻢ ﮐﻪ ﻣﯽدوﻧﯿﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﭼﻪ؟«‬
‫ﺷﯿﻮا ﻓﯿﻦﻓﯿﻦ ﮐﻨﺎن ﭘﺮﺳﯿﺪ‪» :‬ﺷﺎﭘﻮر ﮐﺠﺎﺳﺖ ﻣﺜﻞ وزرا ﻣﯽﻣﻮﻧﻪ؟ آره وﺣﺸﺘﻨﺎک ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﯾﮏ ﺷﺐ دﯾﮕﻪ ﻫﻢ ﺗﻮی اون ﺳﮓدوﻧﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﻤﻮﻧﻢ‪«.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺑﭽﻪﻫﺎی ﻗﺘﻠﯽ از ﺗﻪ اﺗﺎق ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻧﻪ ﺟﻮﻧﻢ وزرا‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺷﺎﭘﻮر ﺑﻬﺸﺘﻪ‪ .‬اون ﭘﺮی‬
‫رو ﺗﻮی ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ دﯾﺪه ﺑﻮدی؟ ﻫﻤﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﻪ ﻣﺎه ﭘﯿﺶ آزاد ﺷﺪ‪ ،‬زن ﺗﭙﻠﻪ ﮐﻪ ﺻﻮرﺗﺶ ﻣﺜﻞ‬
‫ﻫﻠﻮ ﻣﯽﻣﻮﻧﺪ رو ﻣﯽﮔﻢ‪ .‬ﺷﻮﻫﺮش رو ﺗﻮی ﺟﺎده ﺗﺒﺮﯾﺰ ﮐﺸﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﻌﺪ ﻣﺸﮑﻮک ﻣﯽﺷﻦ ﺑﻪ‬
‫ﭘﺮی ﺑﺪﺑﺨﺖ و ﻣﯽﺑﺮﻧﺶ ﺷﺎﭘﻮر‪ .‬اﯾﻦﻗﺪر ﻣﯽزﻧﻨﺶ و ﻟﺖ و ﭘﺎرش ﻣﯽﮐﻨﻦ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻪ آره ﻣﻦ‬
‫ﮐﺸﺘﻢ‪ .‬زن ﺑﺪﺑﺨﺖ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﻣﯽﻣﻮﻧﻪ اﯾﻨﺠﺎ و ﺣﮑﻢ اﻋﺪام ﻫﻢ ﺑﺮاش ﺻﺎدر ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫آﻗﺎﯾﻮن ﻣﯽﮔﻦ ﻗﺎﺗﻞ رو ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﯾﺎرو زده ﺑﻮد ﯾﮑﯽ دﯾﮕﻪ رو ﻫﻢ ﮐﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻌﺪ وﻗﺘﯽ ﮔﯿﺮ‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﻗﺘﻞ ﭼﻬﺎرﺳﺎل ﭘﯿﺶاش ﻫﻢ ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﭘﻮر ﻫﻤﭽﯿﻦ ﺟﺎﯾﯿﻪ ﺟﻮﻧﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻋﺬرا‬
‫رو ﭼﯽ ﮐﺎر ﮐﺮدن اوﻧﺠﺎ ﻣﯿﻨﻮ ﺟﻮن؟«‬
‫ﻣﯿﻨﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﯿﭽﯽ دﯾﮕﻪ اوﻧﻢ ﻣﺜﻞ ﭘﺮی‪ ،‬اﻋﺘﺮاف ﻣﯽﮐﻨﻪ اﻣﺎ ﺧﺐ ﮐﯽ ﺑﺎورش ﻣﯽﺷﻪ‬
‫ﻫﻤﭽﯿﻦ ﻣﺎﺟﺮاﯾﯽ رو‪ .‬آﺧﺮش ﻋﺬرا ﮐﻪ داﺷﺘﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﮐﺘﮏ ﻣﯽﺧﻮرده ﮐﻪ ﺑﮕﻪ ﭼﯽ ﮐﺎر‬
‫ﺧﻮد دﺧﺘﺮه را ﺑﯿﺎرﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﺎورﺗﻮن ﺑﺸﻪ راﺳﺖ ﻣﯽﮔﻢ‪ .‬دﺧﺘﺮه ﮐﻪ ﻣﯿﺎد‬
‫ﮐﺮده ﺑﺎ ﺳﯿﺎوش‪ ،‬ﻣﯽﮔﻪ ِ‬
‫ﻋﺬرا ﺑﺎ ﺻﺪای ﺳﯿﺎوش ﺣﺮفﻫﺎﯾﯽ رو ﮐﻪ ﺑﺎر آﺧﺮ ﭘﺎی ﺗﻠﻔﻦ ﺳﯿﺎوش زده ﺑﻮد ﺗﮑﺮار ﻣﯽﮐﻨﻪ‬
‫و دﺧﺘﺮه ﻫﻤﻮنﺟﺎ از ﺣﺎل ﻣﯽره‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﭘﺎش رو ﻣﯽﮐﻨﻪ ﺗﻮی ﯾﻪ ﮐﻔﺶ ﮐﻪ اﯾﻦ از ﻣﻦ‬
‫ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻗﺎﺿﯽ رو ﻣﯽﺧﺮه‪ ،‬وﮐﯿﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮه‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻠﺪ ﺑﻮده ﯾﺎ ﭼﯽ؟ دﯾﮕﻪ‬
‫ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﺧﻼﺻﻪ ﻋﺬرا را ﻣﯿﺎرن او ﯾﻦ‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ داﺷﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﺟﺪی ﮔﻮش ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬از ﺗﺨﺖ ﭘﺮﯾﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮب‬
‫ﺷﻤﺎ رو ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺳﺮﮐﺎرﻫﺎ‪ .‬آﺧﻪ ﻣﮕﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﯾﻪ ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﺗﻠﻔﻨﯽ ﮐﺴﯽ رو ﯾﮏ ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻦ؟«‬
‫ﻣﯿﻨﻮ ﺗﮑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺧﻮدش داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺒﯿﻦ ﻋﺠﻮﻟﯽﻫﺎ‪ .‬ﺻﺒﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎش ﺗﺎ آﺧﺮش ﺑﺮﯾﻢ‬
‫آﺑﺠﯽ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﯽ و ﺑﺎﺳﻮادی و راﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﯽﮔﯽ‪ ،‬ﻋﺬرا رو‬
‫آزاد ﻣﯽﮐﻨﻦ‪ .‬دﺧﺘﺮه ﻫﻢ ﻣﯽره ﺳﺮاﻏﺶ و ﻣﯽﮔﻪ ﺣﺎﻻ ﻋﯿﺒﯽ ﻧﺪاره ﮐﺒﺮاﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﺒﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﻣﻦ‬
‫ﺧﻮب ﻓﮑﺮام رو ﮐﺮدم دﯾﺪم ﺣﺘﯽ اﮔﻪ ﺳﯿﺎوش ﻧﺒﺎﺷﯽ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻋﺎﺷﻘﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮو ﺟﻨﺴﯿﺘﺖ‬
‫رو ﻋﻮض ﮐﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻋﺮوﺳﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪«.‬‬
‫اﯾﻦ را ﮐﻪ ﮔﻔﺖ اﺗﺎق از ﺻﺪای ﺧﻨﺪه رﻓﺖ روی ﻫﻮا‪ .‬اﯾﻦﻗﺪر ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﻮا ﺧﻨﺪﯾﺪﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫زﻧﺪاﻧﺒﺎن آﻣﺪ ﮐﻮ ﺑﯿﺪ ﺑﻪ در و داد زد ﮐﻪ »ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۱۱‬ﺷﺒﻪ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﺑﮑﭙﯿﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺑﯿﻨﯿﺪ ﭼﺮاغﻫﺎ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪه‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻻن ﺑﺮن روی ﺗﺨﺖﻫﺎی ﺧﻮدﺷﻮن‪«.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﺒﺎن ﮐﻪ رﻓﺖ و ﺻﺪای ﻗﻔﻞ ﺷﺪن راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ آﻣﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﮐﻠﻪﻫﺎﺷﺎن را از ﮔﻮﺷﻪی‬
‫ﺗﺨﺖﻫﺎ ﺑﯿﺮون آوردﻧﺪ و ﻣﯿﻨﻮ رﯾﺰرﯾﺰ ﺷﺮوع ﮐﺮد ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺎﺟﺮا را ﮔﻔﺘﻦ‪» :‬ﯾﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﯽ از‬
‫ﺳﯿﻤﯿﻦ اﺻﺮار و از ﻋﺬرا اﻧﮑﺎر‪ ،‬ﮐﻪ آﺧﺮش ﺳﯿﻤﯿﻦ ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻬﻢ ﻗﻮل ﺑﺪی ﻫﯿﭻ وﻗﺖ‬
‫ً‬
‫ﺷﻮﻫﺮ ﻧﮑﻨﯽ‪ .‬ﻋﺬرا ﻫﻢ ﮐﻪ اﺻﻼ ﺗﻮی ﻧﺦ ﺷﻮﻫﺮ و اﯾﻨﺎ ﻧﺒﻮد ﻗﺒﻮل ﮐﺮد‪ .‬وﻟﯽ دﺧﺘﺮه ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‬
‫اﯾﻦﻃﻮری ﻧﻤﯽﺷﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﻪ ﭼﮏ ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺪی ﮐﻪ ﻫﺮوﻗﺖ ﺷﻮﻫﺮ ﮐﺮدی ﻣﻦ ﺑﺬارﻣﺶ اﺟﺮا‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﮐﺎر رو ﺑﮑﻨﯽ ﻣﻨﻢ ﻣﯽرم دﯾﮕﻪ‪ .‬ﺑﻮرس ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﺮم آﻟﻤﺎن درس ﺑﺨﻮﻧﻢ‪ .‬اﯾﻨﻢ ﺑﻠﯿﻂ و ﻧﺎﻣﻪ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه و اﯾﻨﺎ‪ .‬ﻋﺬرا ﻫﻢ ﺳﺎدﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﻪ و ﻣﯽﮔﻪ اﯾﻦﮐﻪ داره ﻣﯽره‪ ،‬ﻣﻨﻢ ﮐﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﺑﮑﻦ‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺬار ﭼﮏ رو ﺑﺪم ﺧﻼص ﺑﺸﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﯽ ﻋﺬرا ﭼﮏ رو ﻣﯽده و ﻓﺮدا‬
‫دﺧﺘﺮه اول ﭼﮏ را ﻣﯽﮔﺬاره اﺟﺮا ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺒﻠﻎ ‪ ۱۰۰‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻮﻣﻨﯽ و ﻣﯽره ﻋﺬرا رو ﻣﯽﻧﺪازه‬
‫ﻫﻠﻔﺪوﻧﯽ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺧﻮدش ﻣﯽره آﻟﻤﺎن و ﻋﺬرا ﻫﻢ ﯾﮏ ﺳﺎل اﯾﻨﺠﺎ در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ‬
‫آب ﺧﻨﮏ ﻣﯽﺧﻮره‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﺎﺟﺮا ﭼﯿﻪ و اﻻن ﭼﻄﻮری آزاد ﺷﺪه‪ ،‬دﯾﮕﻪ ﻣﻨﻢ ﻧﻤﯽدوﻧﻢ‪«.‬‬

‫‪٤٤‬‬
‫ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬دﺧﺘﺮی ﮐﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﻗﻊ ﻧﺎﻫﺎر آﻣﺪ داﺧﻞ اﺗﺎق و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﯿﻨﻮ ﺧﺎﻧﻢ‪،‬‬
‫ﻋﺬرا ﻣﯽﮔﻪ اون ﮐﺘﯽ را ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻊ آزادی دادم ﺑﻬﺘﻮن اﮔﻪ ﻻزم ﻧﺪارﯾﻦ ﺑﻬﻢ ﻣﯽدﯾﻦ ﺑﯽزﺣﻤﺖ‪،‬‬
‫ﺷﻮﻓﺎژ اﺗﺎﻗﺸﻮن ﺧﺎﻣﻮﺷﻪ آﺧﻪ‪«.‬‬
‫ﺗﺎ ﺑﻘﯿﻪ ﺑﭙﺮﺳﻦ ﻣﮕﻪ ﻋﺬرا اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ دو ﺑﺎره‪ ،‬دﺧﺘﺮه ﺧﻮدش زودی ﮔﻔﺖ‪» :‬دم ﻏﺮوب‬
‫ً‬
‫آوردﻧﺶ‪ .‬اﺻﻼ آزاد ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﯿﭽﺎره‪«.‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﻧﯿﺎﻣﺪه ﺻﺪاﯾﺶ ﺗﻮی ﺑﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ »ﻣﺴﺘﯽام درد ﻣﻨﻮ دﯾﮕﻪ دوا ﻧﻤﯽﮐﻨﻪ‪ ...‬ﻏﻢ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻦ زاده ﺷﺪه ﻣﻨﻮ رﻫﺎ ﻧﻤﯽﮐﻨﻪ«‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد وﺳﻂ اﺗﺎق ﺧﺎﻟﯽ ﺗﻪ ﺑﻨﺪ و داﺷﺖ ﺳﯿﮕﺎر آﺗﺶ ﻣﯽزد و ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢاﺗﺎﻗﯽﻫﺎﯾﺶ‬
‫ﮐﻪ ﺳﺮاﻏﺶ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬زد زﯾﺮ ﺧﻨﺪه ﮐﻪ دﻟﻢ ﺑﺮاﺗﻮن ﺗﻨﮓ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اوﻣﺪم ﯾﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﺨﻮﻧﻢ و ﺑﺮم‪.‬‬
‫ﻋﺎدﺗﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را ﺑﻪ ﺷﻮﺧﯽ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ ﺗﺎزه ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و آﻣﺪه ﺑﻮد دﯾﺪن ﻋﺬرا‪ ،‬ﺑﻮﺳﯿﺪش و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﮐﻠﯽ ﺣﺮفﻫﺎی‬
‫ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺐ درﺑﺎرهات ﺷﻨﯿﺪم‪ ،‬آرﺗﯿﺴﺖ ﺑﻮدی و ﻣﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ؟«‬
‫ﻋﺬرا ﯾﮏ ﭘﮏ ﻋﻤﯿﻖ ﺑﻪ ﺳﯿﮕﺎرش زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﮐﻮس رﺳﻮاﯾﯽ ﻣﺎ ﻫﻢ از ﺑﺎم اﻓﺘﺎد؟‬
‫آره؟«‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ دﯾﺪ ﺧﺮاﺑﮑﺎری ﮐﺮده‪ ،‬ﺳﺮﯾﻊ ﺟﻤﻊ و ﺟﻮرش ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاﻣﻮن ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ً‬
‫ﮐﺮدن ﮐﻪ اﺻﻼ از اوﻟﺶ ﺑﯽﮔﻨﺎه اﻓﺘﺎدی ﺣﺒﺲ‪«.‬‬
‫ﻋﺬرا ﺧﺎک ﺳﯿﮕﺎرش را ﺗﮑﺎﻧﺪ و ﺗﻠﺨﻨﺪ زد‪» :‬آب ﮐﻪ از ﺳﺮ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻪ ﯾﮏ وﺟﺐ‪ ،‬ﭼﻪ ده‬
‫وﺟﺐ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﮕﻮ ﺑﺒﯿﻨﻢ ﺗﺎ ﮐﺠﺎﻫﺎش رو ﺑﺮاﺗﻮن ﮔﻔﺘﻦ‪«.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از دﺧﺘﺮﻫﺎ ﮐﻪ از ﺧﻤﺎری روی ﯾﮑﯽ از ﺗﺨﺖﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﻃﺒﻘﻪی ﺳﻮم ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ زده‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎی ﺷﯿﻮا ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﯿﻨﻮ ﺳﯿﺮ ﺗﺎ ﭘﯿﺎزش رو ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎل ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﭼﺮا دو ﺑﺎره‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻮردی ﭘﺲ؟ ﻣﺎ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدﯾﻢ دﺧﺘﺮه رﻓﺖ آﻟﻤﺎن اون ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺷﮕﻞﻫﺎی اوﻧﺠﺎ رو‬
‫دﯾﺪه از ﺻﺮاﻓﺖ ﺗﻮ اﻓﺘﺎده‪«.‬‬
‫ﻋﺬرا ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ﻗﺮﻣﺰ ﺷﺪ و ﻫﻤﯿﻨﻄﻮری ﮐﻪ داﺷﺖ ﺑﺮای ﺧﻮدش ﺳﯿﮕﺎر ﻣﯽﭘﯿﭽﯿﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫»ﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎ ﻻﻣﺼﺐ دﺳﺖ ﺑﺮدار ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اون روز ﮐﻪ اﺳﻤﻢ رو ﺧﻮﻧﺪن رﻓﺘﻢ دﯾﺪم دم او ﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮﻣﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﯾﮏ ﺳﺎل ﺑﻪﯾﺎد ﻣﻦ ﺑﻮده و ﺧﯿﻠﯽ ﮐﺎر ﺑﺪی ﮐﺮده ﮐﻪ ﻣﻦ رو اﻧﺪاﺧﺘﻪ‬
‫زﻧﺪون و ﻣﻦ ﻫﺮ ﺟﻮری ﺑﺨﻮام ﺗﻼﻓﯽ اﯾﻦ ﮐﺎرﺷﻮ درﺑﯿﺎرم‪ ،‬ﺣﻖ دارم و ﻗﺒﻮل ﻣﯽﮐﻨﻪ‪ .‬ﻣﻨﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺧﺐ رﺿﺎﯾﺖ داده دﯾﮕﻪ‪ .‬وﻟﯽ ﮔﻔﺘﺶ ﮐﻪ ﺳﻨﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺑﺮات ﭼﻨﺪ روزی ﺑﯿﺮون ﺑﺎﺷﯽ‬
‫و ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﭼﯽﮐﺎر ﻣﯽﺧﻮاﯾﻢ ﺑﮑﻨﯿﻢ‪ .‬ﻓﺮداش ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۸‬ﺻﺒﺢ ﻧﺸﺪه ﺟﻠﻮی در ﺧﻮﻧﻪام ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﺑﺒﯿﻦ ﻣﻦ ﺗﻮی اﯾﻦ ﯾﮏ ﺳﺎل ﮐﻠﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﺗﻮ راﺳﺖ ﻣﯽﮔﯽ اﯾﻨﺠﺎ ﻧﻤﯽﺷﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﺟﻨﺴﯿﺖ ﺑﺪی و ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺨﺖ ﻣﯿﺸﻪ ﻫﻤﻪﭼﯽ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ دﮐﺘﺮ ﺧﻮب ﺣﺮف زدم‪ ،‬ﻣﯽرﯾﻢ‬
‫آﻟﻤﺎن ﺑﺮای ﻋﻤﻞ‪«.‬‬
‫ً‬
‫دﺧﺘﺮه ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺧﻤﺎری از ﺳﺮش ﭘﺮﯾﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺧﺮی ﻋﺬرا‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ ﮔﻔﺘﯽ ﻧﻪ و‬
‫اوﻧﻢ دو ﺑﺎره اﻧﺪاﺧﺘﺖ اﯾﻨﺠﺎ‪ .‬اﮔﻪ ﻣﻦ ﻫﻤﭽﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮﺧﻮاﻫﯽ داﺷﺘﻢ ﯾﻪ دﻗﯿﻘﻪ ﻫﻢ ﻣﻌﻄﻠﺶ‬
‫ﺑﻌﺪ ﯾﮏ ﺳﺎل ﮐﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﯾﺎدش رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪«.‬‬
‫ﻧﻤﯽﮐﺮدم‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﻋﺸﻘﺶ واﻗﻌﯿﻪ وﮔﺮﻧﻪ ِ‬
‫ً‬
‫اﯾﻨﻮ ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﻋﺬرا دادش رﻓﺖ ﻫﻮا ﮐﻪ »آﺧﻪ ﺑﺮم ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﭼﯽ ﺑﺸﻪ‪ .‬اﺻﻼ ﻣﮕﻪ اﻟﮑﯿﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺶ ﻣﯽﮔﻢ ﻋﻤﻞ واﺳﻪ آدمﻫﺎﯾﯿﻪ ﮐﻪ ﻧﺼﻒ ﻣﺮدن و ﻧﺼﻒ زن‪ ،‬ﻣﯿﮕﻪ ﺗﻮ ﺑﺎ اﯾﻨﺎش ﭼﯽ ﮐﺎر‬
‫داری‪ ،‬ﻣﻦ از دﮐﺘﺮﻫﺎ ﭘﺮﺳﯿﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺮای ﺗﻮ ﻫﻢ ﻣﯽﺷﻪ‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﺮاش ﺟﺪی ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ دادن ﮐﻪ »ﮐﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻋﻤﻞ‬
‫ً‬
‫ﻓﻘﻂ ﻣﺎل دوﺟﻨﺴﯽﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬اوﻧﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺮﻧﺲ ﻫﺴﺘﻦ و ﻣﺜﻼ زﻧﻦ وﻟﯽ دﻟﺸﻮن ﻣﯽﺧﻮاد ﻣﺮد‬
‫ً‬
‫ﺑﺎﺷﻦ ﯾﺎ اﺻﻼ ﺧﻮدﺷﻮن رو ﻣﺮد ﻣﯽدوﻧﻦ ﻫﻢ ﻣﯽﺗﻮﻧﻦ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻦ‪«.‬‬
‫ﻋﺬرا ﮔﻔﺖ‪» :‬آی ﻗﺮﺑﻮن دﻫﻨﺖ‪ .‬ﺧﻮدت ﻣﯽﮔﯽ اوﻧﺎﯾﯽ ﮐﻪ دﻟﺸﻮن ﻣﯽﺧﻮاد ﻣﺮد ﺑﺎﺷﻦ‪ .‬ﺧﺐ‬
‫ﻣﻦ دﻟﻢ ﻧﻤﯽﺧﻮاد ﻣﺮد ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬
‫دﺧﺘﺮﻫﺎ داﺷﺘﻦ ﻣﺴﺨﺮهﺑﺎزی درﻣﯽآوردن ﮐﻪ ﺧﺐ راﺳﺖ ﻣﯽﮔﻪ دﯾﮕﻪ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺷﻪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ اﯾﻦ‬
‫ﻫﻤﻪ ﺳﺎل‪ ،‬ﭘﺴﺮش ﺑﻪ ﺟﺎی ﻧﻨﻪ ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻪ ﺑﺎﺑﺎ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺷﯿﻮا زد ﭘﺸﺖ ﻋﺬرا و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺐ ﻋﻤﻞ ﻧﮑﻦ اﺻﻼ‪ ،‬ﺑﺮﯾﺪ آﻟﻤﺎن و اونﺟﺎ ﻫﻤﯿﻨﻄﻮری ﮐﻪ‬
‫ﻫﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻋﺮوﺳﯽ ﮐﻨﯿﻦ‪ ،‬اوﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﻤﻨﻮع ﻧﯿﺴﺖ‪«.‬‬
‫‪٤٦‬‬
‫ﻋﺬرا ﯾﮏ ﻧﮕﺎه ﻏﻀﺐآﻟﻮد ﺑﻪ ﺷﯿﻮا ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺪا اﯾﻦ ﻣﯿﻨﻮ را ﭼﻪﮐﺎر ﻧﮑﻨﻪ ﮐﻪ ﻣﻨﻮ‬
‫اﻧﺪاﺧﺖ ﺳﺮ زﺑﻮن ﺷﻤﺎﻫﺎ و ﺣﺎﻻ ﻫﺮﮐﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﻪ ﭼﯿﺰی ﺑﺎرم ﮐﻨﻪ‪«.‬‬
‫راه اﻓﺘﺎد ﮐﻪ ﺑﺮه ﺑﯿﺮون‪ ،‬ﺷﯿﻮا دﻧﺒﺎﻟﺶ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﭼﺮا ﻗﻬﺮ ﻣﯽﮐﻨﯽ؟ ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﭼﻪﻣﯽدوﻧﻢ ﺷﺎﯾﺪ دوﺗﺎﺗﻮن ﻟﺰﺑﯿﻦ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﺧﺐ‪«.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻧﻮ ﺑﺖ ﻋﺬرا ﺑﻮد ﮐﻪ دﺳﺖ ﺷﯿﻮا را ﻣﺤﮑﻢ ﺑﮑﺸﻪ ﺑﺒﺮه ﮔﻮﺷﻪی راﻫﺮو و ﻃﻮری ﮐﻪ ﮐﺴﯽ‬
‫ﻧﺸﻨﻮه ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻪ‪» :‬اﯾﻨﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﯿﭻﮐﺲ دﯾﮕﻪ ﻧﮕﯽ اﯾﻨﺠﺎﻫﺎ‪ .‬اوﻧﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ را ﻧﺰدن اﯾﻨﺠﺎ ﺗﺮﺗﯿﺐﺷﻮن را ﻣﯽدن ﭼﻪ ﺑﺮﺳﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ و ﺗﻮ‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ ﮔﯿﺞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺮﺳﯿﺪ‪» :‬ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻨﺠﺎ ﻟﺰﺑﯿﻦ زﯾﺎد دارﯾﻦ؟«‬
‫ﻋﺬرا زد زﯾﺮ ﺧﻨﺪه و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻬﺸﻮن ﻣﯽﮔﻦ ِﻣﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽﻫﺎﺷﻮن ﺧﺎﻃﺮﺧﻮاه ﻣﯽﺷﻦ‬
‫وﻋﺎﺷﻖ و ﻣﻌﺸﻮﻗﻦ‪ .‬وﻟﯽ روال اﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ ﮔﺮدن ﮐﻠﻔﺖ ﻫﺴﺘﻦ و ﺗﺮﺗﯿﺐ دﺧﺘﺮ‬
‫ﺧﻮﺷﮕﻼ رو ﻣﯽدن‪ .‬ﺑﻌﻀﯿﺎﺷﻮن رو ﻫﻢ ﻣﻌﺘﺎد ﻣﯽﮐﻨﻦ ﮐﻪ اﺳﯿﺮﺷﻮن ﺑﺸﻦ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﻬﺎر‬
‫ﻃﻔﻠﮑﯽ ﮐﻪ ِﻣﺖ ﻟﯿﻼ ﺷﺪه‪ .‬اﯾﻨﻄﻮری ﻧﺒﯿﻨﺶ اﻻن‪ .‬وﻗﺘﯽ اوﻣﺪ اﯾﻨﺠﺎ اﯾﻨﻘﺪر ﺧﻮﺷﮕﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ دﻫﻦ ﻣﯽﻣﻮﻧﺪی از ﻗﺸﻨﮕﯽش‪ .‬ﺗﻮی ﮐﺎر ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻮد و ﺳﺮ ﭼﮏ‬
‫زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻟﯿﻼ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎﻫﺎش ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬اول ﻣﻌﺘﺎدش ﮐﺮد و ﺑﻌﺪ ﻣﻤﻨﻮع ﮐﺮد‬
‫ﺷﻮﻫﺮش رو ﺑﺒﯿﻨﻪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﺑﺪون اﺟﺎزهی ﻟﯿﻼ آب ﻧﻤﯽﺧﻮره و ﺷﺐﻫﺎم ﮐﻪ دﯾﺪی ﻣﯿﺎد‬
‫ﺗﻮی ﺗﺨﺘﺶ‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﮐﻪ ﮔﻔﺖ »ﺧﺐ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻬﺎر ﻫﻢ ﻟﯿﻼ را دوﺳﺖ داره«‪ ،‬ﻋﺬرا ﭘﺮﯾﺪ ﺑﻬﺶ ﮐﻪ‪» :‬اﯾﻦ ﭼﻪ‬
‫دوﺳﺖداﺷﺘﻨﯿﻪ ﮐﻪ دﺧﺘﺮه را ﻣﻌﺘﺎد ﮐﺮده و ﻧﻤﯽﮔﺬاره ﻏﯿﺮ ﺧﻮدش ﺑﺎ ﻫﯿﭻﮐﺲ دو ﮐﻼم ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺎر ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺧﻮدم دﯾﺪم ﺳﺮاغ دﺧﺘﺮای دﯾﮕﻪم ﻣﯽره‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﻬﺎر‬
‫ﺳﻮﮔﻮﻟﯿﺸﻪ‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ﺑﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎی ﮔﺮد ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﺮﺳﯿﺪ‪» :‬ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻤﻪﺷﻮن اﯾﻨﻄﻮرن؟«‬
‫ﻋﺬرا ﺻﺪاش را آورد ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻪﺷﻮن ﮐﻪ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯿﺎﺷﻮن از اﯾﻦ ﻋﺸﻘﺎی اﻓﻼﻃﻮﻧﯽ‬
‫ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻢ ﻣﯽﺷﺪن ﯾﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻌﻠﻤﺎی‬
‫ِ‬ ‫ﻫﻢ دارن‪ .‬از ﻫﻤﻮن ﻣﺪﻟﯽ ﮐﻪ دﺧﺘﺮ دﺑﯿﺮﺳﺘﺎﻧﯽﻫﺎ‬
‫َﺟﻮونﺷﻮن‪ .‬وﻟﯽ دﯾﮕﻪ ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﻫﻢ ﮐﺎر ﻧﺪارن‪ .‬ﭼﯿﮏ ﺗﻮ ﭼﯿﮏ ﻫﺴﺘﻦ و دﺳﺖ ﻫﻢ رو‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮن و ﺑﺮای ﻫﻤﺪﯾﮕﻪ ﻧﺎﻣﻪی ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﻣﯽﻧﻮ ﯾﺴﻦ‪ .‬وﻟﯽ اون ﻗﺪﯾﻤﯽﻫﺎی ﺳﺎﺑﻘﻪدار ﻓﻘﻂ‬
‫ﻣﯽﺧﻮان ﺗﺮﺗﯿﺐ دﺧﺘﺮ ﺧﻮﺷﮕﻞﻫﺎ را ﺑﺪن‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺮاﺷﻮن ﻧﻪ ﻣﺮد ﻫﺴﺖ و ﻧﻪ اﻣﯿﺪ آزادی‪.‬‬
‫دﯾﮕﻪ ﻫﺮﭼﯽ ﮔﯿﺮﺷﻮن ﺑﯿﺎد راﺿﯽان‪ .‬ﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﺨﻔﯽ ﺑﺎﺷﻪﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎم ﻣﯽدوﻧﻦ‪ .‬وﻟﯽ ﮐﺎری‬
‫ﻧﻤﯽﮐﻨﻦ ﮐﻪ‪ .‬ﺧﻮدم ﻣﯽدوﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر دﻟﻢ ﺳﻮﺧﺖ و رﻓﺘﻢ دﻓﺘﺮ ﮔﺰارش دادم اﯾﻨﺠﺎ ﭼﻪ ﺧﺒﺮه‪.‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﯽ آﺧﺮش ﭼﯽﮐﺎر ﮐﺮدن؟ ﻫﯿﭽﯽ‪ .‬ﻓﻘﻂ ورود ﻫﻮ ﯾﺞ و ﺧﯿﺎر و ﻣﻮز رو ﺑﻪ زﻧﺪان‬
‫ﻣﻤﻨﻮع ﮐﺮدن‪«.‬‬
‫ﺷﯿﻮا ِﻣﻦ و ِﻣﻦ ﮐﻨﺎن ﭘﺮﺳﯿﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﻫﯿﭻ وﻗﺖ از اون ﻋﺸﻖﻫﺎی اﻓﻼﻃﻮﻧﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ دﺧﺘﺮی‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﯽ؟«‬
‫ﻋﺬرا ﯾﮏ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺷﯿﻮا ﮐﺮد‪ ،‬ﺳﺮش را اﻧﺪاﺧﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ و رﻓﺖ ﺗﻮی اﺗﺎق ﭘﯿﺶ ﺑﭽﻪﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ وﻗﺖ دادﮔﺎه ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮ ﻋﺬرا ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻢﺑﻨﺪیﻫﺎﯾﺶ ﻫﺮﻃﻮر ﺑﻮد راﺿﯽاش ﮐﺮدﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﺑﮕﻮ ﯾﺪ ﭼﮏ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ﻣﺎﺟﺮا ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮی اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﮐﻪ ﻋﺬرا ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮐﺒﮏاش ﺧﺮوس ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ وﺳﻂ راﻫﺮو ﺳﺮ ﺻﺒﺮ‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد‪» :‬وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﮔﻔﺘﻢ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﭼﯽ از ﻣﻦ ﻣﯽﺧﻮاد‪ ،‬ﯾﮏ دﻓﻌﻪ‬
‫دادﮔﺎه ﺗﺮﮐﯿﺪ‪ .‬ﺳﯿﻤﯿﻦ ﻻل ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺷﺮوع ﮐﺮد ﺑﻪ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﻪ ﭼﻮن اﯾﻦ ﻣﺰاﺣﻢ ﺗﻠﻔﻨﯽ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد و ﺑﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻦ ﺑﺎزی ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺗﻨﺒﯿﻪاش ﮐﻨﻢ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﮐﻪ‬
‫ﻗﺎﺿﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺧﻮدش را ﺟﻤﻊ و ﺟﻮر ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻢ اﯾﺸﺎن ﮐﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺗﻨﺒﯿﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺷﻤﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺪﻫﯿﺪ ﺑﯿﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﯿﺮون‪ ،‬ﭼﮏ را ﻫﻢ ﯾﮏ ﻣﺒﻠﻐﯽاش را ﻗﺴﻂﺑﻨﺪی ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ و ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺷﻤﺎ‬
‫ازش ﭼﮏ دارﯾﺪ و اﯾﺸﺎن ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭼﮏ ﻓﻘﻂ ﺿﻤﺎﻧﺘﯽ ﺑﻮده‪ .‬ﺳﯿﻤﯿﻦ‬
‫ً‬
‫ﻫﻢ از ﺳﺮﻧﺎﭼﺎری ﻗﺒﻮل ﮐﺮده ﺑﻮد‪» .‬ﺧﻼﺻﻪ اﯾﻦ دﻓﻌﻪ دﯾﮕﻪ ﺟﺴﺘﯿﻢ واﻗﻌﺎ و ﺣﺎﻻ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ‬
‫ﺣﮑﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ دادﮔﺎه ﺑﻤﻮﻧﻢ‪«.‬‬
‫دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ دو ﺑﺎره اﺳﻢ ﻋﺬرا را ﺻﺪا ﮐﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﮑﻢ آزادیاش آﻣﺪه‪ .‬ﺑﻨﺪ و‬
‫ﺑﺴﺎﻃﺶ را ﺟﻤﻊ ﮐﺮد و رﻓﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﻨﻮ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮد ﺣﺎﻟﺶ را ﺑﭙﺮﺳﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺮش‬

‫‪٤٨‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﮐﻼﻧﺘﺮی‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﺧﺎﻧﻢ دﻋﻮاﺷﺎن ﺷﺪ و اﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺘﮏﮐﺎری و ﺳﯿﻤﯿﻦ‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﻫﻢ زﻧﮓ زده ﺑﻪ ﭘﻠﯿﺲ و ﻫﻤﯿﻦ ﻧﯿﻢﺳﺎﻋﺖ ﭘﯿﺶ رﻓﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻼﻧﺘﺮی‪.‬‬
‫ﭘﻨﺞ روز ﺑﻌﺪ ﻋﺬرا ﺑﺎ دﺳﺖ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ زﻧﺪان‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﻨﺞ روز آزﮔﺎر ﻣﻮﻗﺘﯽ ﺗﻮی‬
‫ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه وزرا ﺑﻮدم و اﻻن ﻧﺎی ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدن ﻣﺎﺟﺮا را ﻧﺪارم‪ .‬ﻓﻘﻂ اﯾﻨﻮ ﺑﮕﻢ ﮐﻪ ﯾﺎرو‬
‫دﺳﺖﺑﺮدار ﻧﯿﺴﺖ و زﻧﺪان ﺑﺮام اﻣﻦﺗﺮه‪«.‬‬
 ‫ﻓﺮﯾﺎد زﯾﺮ آب‬

‫ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ‪ ،‬آﻓﺘﺎب ﮐﻪ ﺑﺰﻧﻪ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺎل ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻬﺮام رو ﻣﯽﺑﯿﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﻪ ﻧﯿﺎد ﭼﯽ؟‬
‫ﯾﺎ اﮔﻪ ﺑﯿﺎد وﻟﯽ ﺑﮕﻪ دﯾﮕﻪ ﻧﻤﯽﺧﻮام ﺑﺒﯿﻨﻤﺖ و ﺑﺮو دﻧﺒﺎل زﻧﺪﮔﯽت ﭼﯽ؟ ﻧﻪ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺎرو ﺑﺎ ﻣﻦ‬
‫ً‬
‫ﻧﻤﯽﮐﻨﻪ‪ .‬اﺻﻼ ﻗﺒﻞ از اﯾﻦﮐﻪ ﻃﻨﺎب رو از دور ﮔﺮدﻧﻢ ﺑﺎز ﮐﻨﻪ‪ ،‬ازش ﻣﯽﭘﺮﺳﻢ‪ .‬اﮔﻪ دﯾﮕﻪ ﻣﻨﻮ‬
‫ﻧﺨﻮاد‪ ،‬ﻫﻤﻮن ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺑﺰﻧﻪ زﯾﺮ ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﯾﺮوز ﮐﻪ ﺻﺪام ﮐﺮدن دﻓﺘﺮ زﻧﺪان و اﺑﻼﻏﯿﻪی اﺟﺮای ﺣﮑﻢ رو دادن دﺳﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺎورم‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮا ﺟﺪی ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﺗﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﺼﺮی ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮی اﻧﻔﺮادیﻫﺎی ﭘﺎﯾﯿﻦ‪،‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم اﯾﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻋﻘﺐ ﻣﯽاﻓﺘﻪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اون ﺳﻪ دﻓﻌﻪ ﻗﺒﻞ‪ .‬ﻫﺮﺳﻪ ﺑﺎر روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺗﯿﺘﺮ‬
‫ﺑﺰرگ زده ﺑﻮدن ﮐﻪ »ﻣﻬﻨﺎز اﯾﻦ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ اﻋﺪام ﻣﯽﺷﻮد‪«.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎر اﻣﺎ ﻓﺮق ﻣﯽﮐﻨﻪ‪ .‬ﺧﻮدم ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﮐﻪ ﺗﮑﻠﯿﻔﻢ رو روﺷﻦ ﮐﻨﻦ‪ ۱۲ .‬ﺳﺎﻟﻪ ﮐﻪ ﺗﻮی اﯾﻦ‬
‫ﺧﺮاب ﺷﺪه ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻨﻢ و دﯾﮕﻪ ﻃﺎﻗﺖ ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﺮﯾﺪم‪ .‬از ﻗﯿﺎﻓﻪم ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ‪ .‬ﮐﯽ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﻨﻮ‬
‫اﯾﻦ رﯾﺨﺘﯽ دﯾﺪه ﺑﻮد؟ ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎی دو رﻧﮕﯽ ﮐﻪ رﯾﺸﻪﻫﺎی ﺳﻔﯿﺪش زده ﺑﯿﺮون‪ ،‬ﻣﺎﻧﺘﻮ ﺷﻠﻮاری‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻢ زار ﻣﯽزﻧﻪ و اﺑﺮوﻫﺎی ﭘﺮ ﺷﺪه و روﺳﺮی ﭼﺮوک؟‬
‫ﺑﻪ آﻗﺎی ﺳﻌﯿﺪی‪ ،‬وﮐﯿﻠﻢ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻪ ﺑﻪ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﯾﯿﻪ ﮐﻪ ﺣﮑﻤﻢ رو ﺑﻔﺮﺳﺘﻦ اﺟﺮای‬
‫ﺣﮑﻢ و ﺑﮕﻪ ﮐﻪ ﺧﻮدم ﻣﯽﺧﻮام ﺣﮑﻢ اﺟﺮا ﺑﺸﻪ‪ .‬ﻫﺮﭼﯽ ﮔﻔﺖ دﺧﺘﺮ‪ ،‬اﻋﺪاﻣﺖ ﻣﯽﮐﻨﻦ و‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﮑﺮ ﮐﻦ‪ ،‬ﮔﻮش ﺑﻪ ﺣﺮﻓﺶ ﻧﮑﺮدم‪ .‬ﺑﻬﺮام ﻫﻤﻪش داره دﺳﺖ دﺳﺖ ﻣﯽﮐﻨﻪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﺮ‬
‫‪٥٠‬‬
 ‫ً‬
‫ﻣﻨﻪ ﮐﻪ داره ﺗﻮی زﻧﺪان ﺗﻠﻒ ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬ﺑﺒﯿﻨﻪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﺟﺪی ﺷﺪه و واﻗﻌﺎ دارم ﻣﯽرم ﺑﺎﻻی‬
‫دار‪ ،‬دﺳﺖ ﻣﯽﺟﻨﺒﻮﻧﻪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه از ﺧﻮﻧﻮادهی زﻧﺶ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽﮔﯿﺮه‪ .‬ﺧﻮدش ﻗﻮل داده‪.‬‬
‫ﻫﺰار ﺑﺎر‪ .‬اوﻧﻢ ﻫﻨﻮز ﻋﺎﺷﻘﻤﻪ‪ .‬ﻣﮕﻪ ﻣﯽﺗﻮﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﻪ؟ اون ﺣﺮفﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﻠﻮی ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرا و‬
‫ﺗﻮی دادﮔﺎه ﻣﯽﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪاش ﺣﻔﻆ ﻇﺎﻫﺮ ﺑﻮدن ﮐﻪ ﻣﺎدر و ﭘﺪر ﺳﺤﺮ رو ﻧﺮم ﮐﻨﻪ ﺗﺎ رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ﺑﺪن‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﮐﺪوﻣﺸﻮن رو ﺑﺎور ﻧﮑﺮدم‪ .‬ﻧﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎش رو ﮐﻪ ﻫﯽ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﻋﺸﻖ ﻣﻬﻨﺎز‬
‫ﻫﻮس ﺑﻮده و ﻣﻦ ﻓﻘﻂ از ﺳﺮ دﻟﺴﻮزی ﺻﯿﻐﻪش ﮐﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﺮفﻫﺎش ﺗﻮی ﺟﻠﺴﻪی‬
‫اول دادﮔﺎه رو‪.‬‬
‫اون ﺟﻠﺴﻪی اول دادﮔﺎه ﺳﺨﺖﺗﺮﯾﻦ روز زﻧﺪﮔﯿﻢ ﺑﻮد‪ .‬وﮐﯿﻠﻢ ﻫﯽ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺗﻮی دادﮔﺎه اﯾﻨﻮ‬
‫ً‬
‫ﺑﮕﻮ و اﯾﻨﻮ ﻧﮕﻮ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ اﺻﻼ ﺣﻮاﺳﻢ ﺑﻬﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪی ﻓﮑﺮ و ذﮐﺮم ﭘﯿﺶ ﺑﻬﺮام ﺑﻮد و‬
‫اﯾﻦﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﯾﮏ ﺳﺎل ﻗﺮاره ﺑﺒﯿﻨﻤﺶ‪ .‬زﻧﮓ زده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از دوﺳﺘﺎم و ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ اﻻن‬
‫رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ُﻣﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮم ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﯾﮏ ﻣﺎﻧﺘﻮی ﺳﺒﺰ ﻣﺪ روز ﺑﺮام ﺑﯿﺎره‪ ،‬ﺑﺎ ﯾﮏ روﺳﺮی‬
‫ﺳﺎﺗﻦ ﻫﻤﻮن رﻧﮕﯽ‪ .‬رﺋﯿﺲ زﻧﺪان ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻪی ﺧﺮﮐﺎریﻫﺎم ﺑﻬﻢ ﻣﻼﻗﺎت‬
‫ﺣﻀﻮری ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهام رو ﺑﺪه‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻫﯿﭽﯽ ﻧﻤﯽﺧﻮام‪ .‬ﻓﻘﻂ اﺟﺎزه ﺑﺪﯾﺪ ﮐﻪ روز دادﮔﺎه‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎی اون ﺻﻨﺪلﻫﺎی ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ و ﭼﺎدر ﺳﺮﻣﻪایﻫﺎی زﻧﺪان ﮐﻪ ﻟﺒﺎس ﻓﺮم دادﮔﺎه‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺎدر ﮐﺮپ ﻣﺸﮑﯽ ﺑﺎ ﺻﻨﺪلﻫﺎی ﭼﺮﻣﯽ ﺑﭙﻮﺷﻢ‪ .‬اوﻟﺶ ﮔﻔﺖ ﻏﯿﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯿﻪ و‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻪ‪ ،‬وﻟﯽ اﯾﻨﻘﺪر اﺻﺮار ﮐﺮدم ﮐﻪ راﺿﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻬﺮام ﻣﻨﻮ درب و داﻏﻮن و ﺷﻠﺨﺘﻪ ﺑﺒﯿﻨﻪ‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ ﻣﻨﻮ دﯾﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎزه‬
‫ﺑﻌﺪ از ‪ ۱۰‬ﻣﺎه از ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﺷﺎﭘﻮر آورده ﺑﻮدﻧﻢ اﯾﻨﺠﺎ و ﺟﺴﺪ ﻣﺘﺤﺮک ﺑﻮدم‪ .‬از ﺑﭽﮕﯽ ﺗﺎ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ‪ ،‬زﯾﺮ دﺳﺖ ﺑﺎﺑﺎم و داداشﻫﺎم ﮐﻢ ﮐﺘﮏ ﻧﺨﻮرده ﺑﻮدم‪ ،‬اﻣﺎ اون ﺷﺎﭘﻮر‬
‫ﻻﻣﺼﺐ ﯾﮏ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﺗﻮم و ﻓﺸﺎر دادن دﺳﺖو ﭘﺎم ﺑﺎ اﻧﺒﺮدﺳﺖ و آو ﯾﺰون ﮐﺮدن‬
‫ﺑﺎ دﺳﺖو ﭘﺎﻫﺎی از ﭘﺸﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻃﻮری ﻣﯽزدﻧﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﺮگ ﻣﯽاﻓﺘﺎدی و ﺑﻌﺪ‬
‫ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺘﻨﺖ ﺗﻮی ﺳﻠﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﮐﺘﺶ ﭘﺮ از ﺧﻮن و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺧﺸﮏ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ‬
‫ﺑﺮای ﻫﻤﻮن ﺳﻬﻤﯿﻪی دو ﺑﺎر دﺳﺘﺸﻮ ﯾﯽ رﻓﺘﻦ روزاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺰارﺑﺎر اﻟﺘﻤﺎسﺷﻮن ﻣﯽﮐﺮدی‪.‬‬
‫اول ﺷﺎﭘﻮر ﻗﺒﻮل‬
‫ﻫﺮﭼﯿﺰ دﯾﮕﻪای ﺟﺰ اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ ﺳﺤﺮ رو ازم ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻦ ﻫﻤﻮن ﻫﻔﺘﻪ ِ‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻢ آﺧﺮش ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺳﺤﺮ رو ﮐﺸﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻬﺮام ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺷﺎﭘﻮر آورده ﺑﻮدﻧﻢ او ﯾﻦ و ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻓﻬﻤﯿﺪه ﺑﻮدن ﮐﻪ ﮐﺎر ﻣﻦ ﻧﯿﺴﺖ و‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻦ آزادم ﮐﻨﻦ‪ .‬ﻫﻤﻮن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻮی ﯾﮑﯽ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻋﮑﺲ ﺑﻬﺮام رو دﯾﺪم‪،‬‬
‫ً‬
‫ﻟﺒﺎس زﻧﺪان ﺗﻨﺶ ﺑﻮد و دﺳﺖﻫﺎش رو دﺳﺖﺑﻨﺪ زده ﺑﻮدن‪ .‬دﻧﯿﺎ دور ﺳﺮم ﭼﺮﺧﯿﺪ‪ .‬اﺻﻼ‬
‫ﯾﺎدم رﻓﺖ ﺧﻮدم ﺗﻮی ﭼﻪ ﺣﺎﻟﯽ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪش‪ ،‬از ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ اﺳﻤﻢ رو ﺻﺪا زدن و‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺮم دﻓﺘﺮ زﻧﺪان‪ .‬ﺑﻬﺮام رو آورده ﺑﻮدن ﻣﻼﻗﺎﺗﻢ‪ .‬ﻟﺒﺎس ﻣﺸﮑﯽ ﺗﻨﺶ ﺑﻮد‪ .‬رﯾﺸﺶ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش زار و ﻧﺰار‪ .‬دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺶ‪ .‬اﺗﻬﺎﻣﺶ دﺳﺖ داﺷﺘﻦ در ﻗﺘﻞ‬
‫ﺳﺤﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫دﺳﺖﻫﺎش را ﺑﺎز ﮐﺮدن و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮﻧﯿﺪ ﺑﺮﯾﺪ ﺗﻮی ﺣﯿﺎط ﭘﺸﺘﯽ زﻧﺪان‪ ،‬ﺣﺮف ﺑﺰﻧﯿﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮام‬
‫اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﭘﺎم و اﻟﺘﻤﺎس ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﻮ ﻗﺘﻞ رو ﮔﺮدن ﺑﮕﯿﺮ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﯽﮔﺬارم اﻋﺪام ﺑﺸﯽ‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻋﻠﯽ‪ ،‬ﭘﺴﺮم ﮐﻪ ‪ ۱۳‬ﺳﺎﻟﺸﻪ و زﯾﺮ ﺳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﺧﻮدم از ﻃﺮف اون رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽدم‪ ،‬رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ً‬
‫ﭘﺪر و ﻣﺎدر زﻧﻢ رو ﻫﻢ ﻫﺮﻃﻮری ﺷﺪه ﻣﯽﮔﯿﺮم‪ .‬اﺻﻼ ﺣﻀﺎﻧﺖ ﻋﻠﯽ رو ﻣﯽدم ﺑﻬﺸﻮن‪ ،‬در‬
‫ﻋﻮض ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺗﻮ‪.‬‬
‫ِ‬
‫ﮔﻔﺖ ﮐﻪ آﺑﺮو و ﺣﯿﺜﯿﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪی زﻧﺪﮔﯿﻢ داره از دﺳﺖ ﻣﯽره و ﻫﯿﭻﻃﻮری ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻢ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﻗﺘﻞ زﻧﻢ‪ ،‬ﮐﺎر ﻣﻦ ﻧﺒﻮده‪ .‬ﻣﺮد ﮔﻨﺪه داﺷﺖ ﻫﻖﻫﻖ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﯽﮔﻔﺖ اﮔﻪ ﻗﺒﻮل‬
‫ﻧﮑﻨﯽ ﻫﯿﭻ راﻫﯽ ﺟﺰ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﺑﺮام ﻧﻤﯽﻣﻮﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﮕﻪ ﻃﺎﻗﺖ اﺷﮏ ﺑﻬﺮام رو داﺷﺘﻢ؟ اﮔﻪ ﺑﻬﺮام ﺑﻼﯾﯽ ﺳﺮ ﺧﻮدش ﻣﯽآورد زﻧﺪﮔﯽ رو‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﭼﯽ ﮐﺎر؟ ﺗﺎزه ﮔﻔﺖ ﮐﻪ رﺿﺎﯾﺖ ﻫﻢ ﻣﯽﮔﯿﺮه‪ ،‬ﻗﺴﻢ ﺧﻮرد ﮐﻪ ﻧﻤﯽﮔﺬاره اﻋﺪاﻣﻢ‬
‫ﮐﻨﻦ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﯾﮏ روز ﻗﺒﻞ از دادﮔﺎه ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ رو ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ .‬ﻫﺮ روز وﻗﺘﯽ ﺑﻬﺶ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﯽﮐﺮدم‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺖ آب ﺗﻮی دﻟﺖ ﺗﮑﻮن ﻧﺨﻮره‪ ،‬ﻣﻦ ﭘﺸﺘﺖ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﯾﮏ دﻓﻌﻪ روز دادﮔﺎه ﺑﺮﮔﺸﺖ‬
‫ﻗﺼﺎص ﻣﻨﻮ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻗﺼﺎص ﻣﯽﺧﻮاد‪.‬‬

‫‪٥٢‬‬
‫ﺷﻮﮐﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺷﺮوع ﮐﺮدم ﺑﻪ ﮐﻒ زدن ﺑﺮاش‪ .‬دﺳﺖ ﻣﺮﯾﺰاد ﻫﻢ داﺷﺖ ﺧﺐ‪ .‬اﮔﻪ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺟﺮﺋﺖ ﻣﯽﮐﺮد و ﺗﻮی ﭼﺸﻤﺎم ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﺗﻤﺎم دو ﺳﺎﻋﺖ دادﮔﺎه رو زل زده‬
‫ﺑﻮدم ﺑﻬﺶ‪ .‬ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﭼﺸﻢ ازش ﺑﺮدارم‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻧﮑﺮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﺧﯿﺮه‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ زﻣﯿﻦ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺿﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﺑﯿﺎ ﭘﺸﺖ ﺗﺮﯾﺒﻮن و آﺧﺮﯾﻦ دﻓﺎﻋﺖ را ﺑﮕﻮ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻦ ﺑﺰﻧﻢ‬
‫زﯾﺮ ﮔﺮﯾﻪ و اﻟﺘﻤﺎس ﮐﻨﻢ ﮐﻪ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺪن و از ﻗﺼﺎﺻﻢ ﺑﮕﺬرن‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﻫﻤﻮن »ﻗﺼﺎﺻﺶ ﮐﻨﯿﺪ« ﮐﻪ ﺑﻬﺮام ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺮده ﺑﻮدم و ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ‬
‫ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻃﻮری ﮐﻪ ﻫﻤﻪﺷﻮن ﺑﺸﻨﻮن و ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﯾﺎدﺷﻮن ﻧﺮه‪ ،‬ﺑﮕﻢ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺳﺤﺮ را‬
‫ﻧﮑﺸﺘﻢ‪ .‬ﺑﮕﻢ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻗﺎﺗﻞ ﻧﯿﺴﺘﻢ و ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻨﺎﻫﻢ ﻋﺸﻖ ﺑﻬﺮاﻣﻪ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ داره ادای ﯾﮏ ﻣﺮد‬
‫ﻤﻮن زنﻣﺮده رو درﻣﯿﺎره‪.‬‬
‫ﻓﺮﯾﺐﺧﻮردهی ﭘﺸﯿ ِ‬
‫ﻃﻮری ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ و ﻣﺤﮑﻢ ﺟﻠﻮی ﻗﺎﺿﯽ ﺣﺮف زدم ﮐﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻬﻨﺎز‬
‫ﺑﻬﺘﺮ از ‪ ۱۰‬ﺗﺎ وﮐﯿﻞ از ﺧﻮدش دﻓﺎع ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻓﺮداش ﮐﻪ ﺟﻠﺴﻪی دوم دادﮔﺎه ﺑﻮد اﻣﺎ ﻧﻌﺸﻢ رو ﺑﺮدن اوﻧﺠﺎ‪ .‬از ﻋﮑﺲﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮی‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﭼﺎپ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﮐﻪ اون ﻣﻬﻨﺎز دﯾﺮوزی ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺻﺪای‬
‫ﺑﻬﺮام ﺗﻮی ﮔﻮﺷﻢ ﻣﯽﭘﯿﭽﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ اﺷﺪ ﻣﺠﺎزات را ﺑﺮای ﻣﻬﻨﺎز ﻣﺮﻧﺪی ﻣﯽﺧﻮاﻫﻢ‪.‬‬
‫ﻗﺼﺎﺻﺶ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻗﺼﺎﺻﺶ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻗﺼﺎﺻﺶ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮی دادﮔﺎه‪ ،‬ﺣﺮﻓﺶ رو ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬اﻣﺎ اﻧﮕﺎر اوﻧﺠﺎ زﻫﺮش ﻫﻨﻮز ﺗﻮی ﺟﺎﻧﻢ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎم‬
‫رو ﮐﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮی زﻧﺪان‪ ،‬از ﺣﺎل رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺑﯿﺪ ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪم و ﻫﻤﻪی ﺗﻨﻢ داغ داغ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻤﯿﺮم‪ .‬اوﻧﻢ ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﺑﻬﺮام زده ﺑﻮد زﯾﺮ ﺣﺮﻓﺶ و ﻣﻨﮑﺮ ﻋﺸﻖﻣﻮن ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﺑﻬﺮام ﺧﻮدش ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﻣﺎدر و ﭘﺪر زﻧﺶ‪ ،‬ﻗﺼﺎص ﻣﻦ رو ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻠﺴﻪی دوم دادﮔﺎه‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺿﺠﻪ ﻣﯽزدم ﮐﻪ ﻣﻦ ﻧﮑﺸﺘﻤﺶ‪ .‬دﺳﺖو ﭘﺎ زدﻧﻢ ﺑﯽﻓﺎﯾﺪه ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻗﺎﺿﯽ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﭼﻮن اﻗﺮار ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﮐﺮدی‪ ،‬ﺣﺮفﻫﺎی اﻻﻧﺖ اﻋﺘﺒﺎر ﻧﺪاره‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دادﮔﺎه ﮐﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدم ﺑﻪ ﺑﻬﺮام ﺑﮕﻢ اﯾﻦ ﺷﺮط ﻣﺮوت ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﻗﺮﺑﻮن ﺻﺪﻗﻪ و‬
‫ﻏﻠﻂ ﮐﺮدن ﮐﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮده‪ .‬ﮔﻔﺖ اﮔﻪ ﻣﻨﻢ ﻗﺼﺎص ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺪر و ﻣﺎدرش‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻦ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺣﮑﻢ دادﮔﺎه ﻫﺮﭼﯽ ﺑﺎﺷﻪ اون ﺑﺮام رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽﮔﯿﺮه‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ‪ ۱۲‬ﺳﺎل ﻫﻤﯿﻦ رو ﮔﻔﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻤﯽﮔﺬاره اﻋﺪاﻣﻢ ﮐﻨﻦ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ‪ ۱۲‬ﺳﺎل ﺑﺎورش‬
‫ً‬
‫ﮐﺮدم‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ اﺻﻼ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽﮐﺮدم اﯾﻨﻘﺪر ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺸﻪ‪ .‬اوﻟﺶ ﮐﻪ اوﻣﺪم‪ ،‬ﻫﻨﻮز درب و داﻏﻮن‬
‫ﺷﮑﻨﺠﻪﻫﺎی ﺷﺎﭘﻮر ﺑﻮدم و ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﺮدم‪ ،‬ﻗﯿﺎﻓﻪم رو ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﻣﺎﻧﺘﻮ ﺷﻠﻮاری‬
‫ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺗﻨﻢ ﺑﻮد ﮐﻬﻨﻪ و ﭘﺎره ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏ روﺳﺮی ﻃﻮﺳﯽ و ﭼﺎدر ﺳﻮرﻣﻪای‬
‫زﻧﺪان ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﺗﺮازو روی ﺳﺮم ﺑﻮد‪ .‬اﺑﺮوﻫﺎم از زﻣﺎن دﺧﺘﺮی ﻫﻢ ﭘﺮﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و زﯾﺮ ﭼﺸﻤﻢ‬
‫ﮐﺒﻮد ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻣﻮﻗﺘﯿﻪ و زود ﺗﻤﺎم ﻣﯽﺷﻪ‪ ،‬دﯾﺪم اﯾﻨﻄﻮری ﻧﻤﯿﺸﻪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدم‬
‫ﺑﺮﺳﻢ‪ .‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﮕﺬارم ﺑﻘﯿﻪ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻦ ﮐﻪ وادادم‪ .‬ﻣﻮﻫﺎم رو رﻧﮓ ﮐﺮدم‪ ،‬رﻧﮓ زﯾﺘﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺮام‬
‫دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬دادم ﯾﮑﯽ از ﻫﻤﻮن زﻧﺎی زﻧﺪاﻧﯽ ﺻﻮرﺗﻢ رو ﺑﻨﺪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮم ﻫﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻨﺪ دﺳﺖ ﻟﺒﺎس درﺳﺖ و ﺣﺴﺎﺑﯽ و ﻣﻠﺤﻔﻪی ﺧﻮشرﻧﮓ ﺑﺮام ﺑﯿﺎره‪.‬‬
‫دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻟﺒﺎس ﮐﻬﻨﻪ ﺑﭙﻮﺷﻢ و ﭼﺎدر ﻧﻤﺎز رﻧﮓ و رو رﻓﺘﻪ ﺳﺮم‬
‫َ‬
‫ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺑﻠﻮزای ﺗﻨﮓ و ﭼﺴﺒﻮن ﻣﯽﭘﻮﺷﯿﺪم ﺑﺎ داﻣﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮک و روﺳﺮیﻫﺎی ﺳﺎﺗﻦ و‬
‫ﺻﻨﺪلﻫﺎی ﭼﺮﻣﯽ‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻫﻢ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم ﺑﯿﺮون ﺑﻨﺪ ﭼﺎدر ﺳﺮم ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﭼﺎدر ﮐﺮپ‬
‫ﻣﺸﮑﯽ‪ .‬ﻣﻘﻨﻌﻪم را ﻫﻢ ﺷﺐﻫﺎ ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻢ زﯾﺮ ﺗﺸﮏ ﮐﻪ ﺻﺎف ﺑﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮای ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎزدﯾﺪ و‬
‫رﻓﺘﻦ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ زﻧﺪان‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﺣﺮف درآورده ﺑﻮدن ﮐﻪ »ﺧﺎﻧﻢ اﺟﺎزه ﻣﺨﺼﻮص داره‬
‫ﮐﻪ از اﺗﻮی ﮐﺎرﮔﺎه ﺧﯿﺎﻃﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻪ«‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﭼﺮا دوﺳﺘﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻦ؟ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺧﻮﺷﮕﻞ ﺑﻮدم؟ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ درﺑﺎرهی ﻣﻦ زﯾﺎد‬
‫ﻣﯽﻧﻮﺷﺘﻦ و ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدم؟ ﻣﯿﻮﻧﻪام ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮرای زﻧﺪان ﺧﻮب ﺑﻮد؟ ﺧﻮشﻟﺒﺎس ﺑﻮدم و ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮدم ﻣﯽرﺳﯿﺪم؟ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﻬﺮام ﺑﺎ اﯾﻦﻫﻤﻪ ﻣﺤﺒﻮ ﺑﯿﺖ و ﻣﻌﺮوﻓﯿﺖ و‬
‫ﭘﻮﻟﺪاری‪ ،‬ﻋﺎﺷﻘﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد؟ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺤﺮ؟ ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽﺧﻮرد وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ﻃﻮری ﮐﻪ‬
‫ﺻﺪاﺷﻮن ﺑﻬﻢ ﺑﺮﺳﻪ ﻫﯽ ﻣﯽﮔﻔﺘﻦ »ﺳﺤﺮ ﺧﺪاﺑﯿﺎﻣﺮز‪ ،‬ﺳﺤﺮ ﺑﯿﭽﺎره« و ﻧﻔﺮﯾﻨﻢ ﻣﯽﮐﺮدن ﮐﻪ‬

‫‪٥٤‬‬
‫رﻓﺘﻢ »وﺳﻂ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺤﺮ«‪ .‬ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﻣﻦ اﯾﻨﻪ ﮐﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺗﻨﻬﺎ زﻧﯽام ﮐﻪ اﺗﻬﺎﻣﺶ ﻗﺘﻞ ﯾﮏ زن‬
‫دﯾﮕﻪس‪ ،‬اوﻧﻢ َﻫﻮوش‪ .‬ﻏﯿﺮ از ﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﭽﻪی َﻫﻮوش رو زﻧﺪهﺑﻪﮔﻮر ﮐﺮده و ﺣﺘﯽ ﻣﻨﻢ ﭼﺸﻢ‬
‫دﯾﺪﻧﺶ رو ﻧﺪارم‪ ،‬ﺑﻘﯿﻪ ﻗﺘﻠﯽﻫﺎ ﯾﮏ ﻣﺸﺖ زن ﺑﺪﺑﺨﺘﻦ ﮐﻪ ﯾﻪ ﻋﻤﺮ ﮐﺘﮏ ﺧﻮردن و ﺑﻬﺸﻮن‬
‫ﺧﯿﺎﻧﺖ ﺷﺪه و آﺧﺮش ﯾﻪ روز ﺗﺮﻣﺰ ﺑﺮﯾﺪن و زدن ﺷﻮﻫﺮه رو ﮐﺸﺘﻦ و اﯾﻨﺠﺎم ﻣﺤﺒﻮب ﻗﻠﺐﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻦ و ﻫﻤﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ دﻋﺎ ﮐﻪ ﯾﮏ وﻗﺖ ﻧﺮن ﺑﺎﻻی دار‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮐﻪ ﻣﯽرﺳﯿﺪن‪ ،‬اﻧﮕﺎر دﯾﻮ‬
‫دوﺳﺮ ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻦ ﮐﻪ ﻣﯽدوﻧﻢ از ﺣﺴﻮدیﺷﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﮐﻢ ﮐﺴﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻬﺮام‪ .‬ﻫﻤﻪﺷﻮن‬
‫ﻗﺼﻪی زﻧﺪﮔﯿﻢ رو ﺗﻮی روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﻧﺪه ﺑﻮدن‪ .‬ﺳﭙﺮده ﺑﻮدم ﺧﻮاﻫﺮم ﻫﺮﭼﯽ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‬
‫درﺑﺎرهی ﻣﻦ و ﺑﻬﺮام ﻣﯽﻧﻮ ﯾﺴﻦ ﺑﺮام ﺑﯿﺎره‪ .‬ﻋﮑﺴﺎی ﺑﻬﺮام رو از ﺗﻮﺷﻮن ﻗﯿﭽﯽ ﻣﯽﮐﺮدم و‬
‫ﻣﯽﭼﺴﺒﻮﻧﺪم روی دﯾﻮار دور ﺗﺨﺘﻢ و ﺑﻘﯿﻪی روزﻧﺎﻣﻪ رو ﻣﯽدادم ﺑﺨﻮﻧﻦ ﺗﺎ ﭼﺸﻢﺷﻮن‬
‫درﺑﯿﺎد‪.‬‬
‫ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻪ دﯾﻮار ﭘﺮ از ﻋﮑﺴﺎش ﮐﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﺮدم‪ ،‬دﻟﻢ ﺿﻌﻒ ﻣﯽرﻓﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎری ﻫﻨﻮز ﺗﻮی‬
‫ﻫﻤﻮن آﭘﺎرﺗﻤﺎن ‪ ۷۰‬ﻣﺘﺮی ﺧﻮدﻣﻮن ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل آﺧﺮ رو‬
‫اوﻧﺠﺎ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻟﻢ ﺑﺮاش ﺗﻨﮓ ﻣﯽﺷﺪ ﻣﯽرﻓﺘﻢ ﻣﯽﻧﺸﺴﺘﻢ روی ﭼﺎرﭘﺎﯾﻪام و‬
‫زﻧﮓ ﻣﯽزدم ﺑﻪ ﺑﻬﺮام‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﻫﺎش ﺣﺮف ﻣﯽزدم و ﺑﺮاش ﺷﻌﺮ ﻣﯽﺧﻮﻧﺪم‪ .‬ﭼﺸﺎم‬
‫رو ﻣﯽﺑﺴﺘﻢ و ﺧﯿﺎل ﻣﯽﮐﺮدم ﺑﺎز رﻓﺘﻪ ﺧﻮﻧﻪ ﺧﻮدﺷﻮن‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺳﺤﺮ و ﺑﭽﻪﻫﺎش‪ .‬ﺑﺎز ﻣﻦ دﻟﻢ‬
‫ﺑﺮاش ﺗﻨﮓ ﺷﺪه و ﻧﺮﺳﯿﺪه اوﻧﺠﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدم و ﻫﯽ ﺻﺪای ﺳﺤﺮ ﻣﯿﺎد ﮐﻪ ﺻﺪاش ﻣﯽﮐﻨﻪ ﺑﺮه‬
‫ﺷﺎم و ﻣﻦ ﺣﺮص ﻣﯽﺧﻮرم و ﻧﻤﯽﺧﻮام ﺗﻠﻔﻦ رو ﻗﻄﻊ ﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺑﻘﯿﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ از اﯾﻦ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۱۱‬ﺷﺐ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻟﺞﺷﻮن‬
‫درﻣﯽاوﻣﺪ‪ .‬ﺧﺐ وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪ ﺑﻮدم و از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺷﺐ ﮐﻪ اوﻧﻬﺎ ﻟﻤﯿﺪه ﺑﻮدن ﮔﻮﺷﻪ ﺗﺨﺖﺷﻮن‬
‫داﺷﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ زﻧﺪان ﺑﻪ وﺿﻊ ‪ ۱۰۰‬ﺗﺎ زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﯽرﺳﯿﺪم‪ ،‬دﻋﻮاﻫﺎﺷﻮن را ﺳﺮ و‬
‫ﺳﺎﻣﺎن ﻣﯽدادم‪ ،‬ﺳﻬﻤﯿﻪ ﻏﺬا و دارو رو ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻟﯿﺴﺖ ﻣﺮﺧﺼﯽﻫﺎ و ﺷﯿﻔﺖﻫﺎی ﺗﻠﻔﻦ‬
‫و ﺣﻤﺎم رو درﺳﺖ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﺣﻘﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ آﺧﺮ ﺷﺐ ﺑﺮم ﭘﺎی ﺗﻠﻔﻦ‪ .‬اون ﻣﻮﻗﻊﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮ‬
‫ً‬ ‫ْ‬
‫زﻧﺪان ﺳﻮ ﭘﺮی ﺑﻨﺪ رو ﻫﻢ داﺷﺘﻢ ﮐﻪ اﺻﻼ ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪم ﭼﻄﻮری ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺷﺐ ﻣﯽرﺳﻪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪش رو ﺑﻬﺮام داده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺮم ﮔﺮم ﺑﺎﺷﻪ ﺗﺎ رﺿﺎﯾﺖ رو ﺑﮕﯿﺮه‪ .‬داﺷﺘﻢ ﺧﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﺪم اﯾﻨﺠﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺮام ﺣﺮف درآورده ﺑﻮدن ﮐﻪ ﮔﺮونﻓﺮوﺷﯽ ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﺟﻨﺲﻫﺎی ﺧﻮب‬
‫رو ﺑﺮای آﺷﻨﺎﻫﺎم ﻧﮕﻪ ﻣﯽدارم‪ .‬آﺧﺮش ﻫﻢ اﯾﻨﻘﺪر ﭘﺸﺘﻢ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﮐﻪ ﺳﻮ ﭘﺮی رو ازم‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﻫﻢ ﺳﻮ ﭘﺮی رو و ﻫﻢ وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪی رو‪ .‬ﻫﻤﻪش ﺗﻘﺼﯿﺮ اﯾﻦ ﮐﻠﻪﮔﻨﺪهﻫﺎی ﻣﻮادی ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﺑﺎری ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎزرﺳﯽ ﻣﻮاد از ﺗﻮی وﺳﺎﯾﻞﺷﻮن ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﻮدم و ﺑﻪ دﻓﺘﺮ زﻧﺪان ﮔﺰارش‬
‫داده ﺑﻮدم‪ ،‬ﮐﯿﻨﻪم رو ﺑﻪ دل ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﭼﻄﻮری ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﻗﺘﻠﯽ ﺑﻨﺪ ﯾﮏ ﺗﺒﺎﻧﯽ ﮐﺮدن ﮐﻪ رﻓﺘﻦ ﻫﻤﻪﺷﻮن ﻋﻠﯿﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺷﮑﺎﯾﺖ ﮐﺮدن و ﮔﻔﺘﻦ اﯾﻦ آﺳﺎﯾﺶ ﺑﻨﺪ رو ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽزﻧﻪ و ﻧﻮﭼﻪﺑﺎزی راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻪ‬
‫ﮐﻪ اﯾﻦ دﺧﺘﺮ ﺟﻮونﻫﺎ دوﺳﺘﻢ داﺷﺘﻦ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ »رﻓﺘﻢ ﺗﻮی زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺤﺮ ﺧﺪاﺑﯿﺎﻣﺮز«‬
‫ازم ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻧﺒﻮدن‪ .‬ﺻﺪام ﻣﯽﮐﺮدن ﺧﺎﻟﻪ ﻣﻬﻨﺎز و ﻫﺮﭼﯽ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻧﻪ ﻧﻤﯽﮔﻔﺘﻦ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮﺷﻮن‬
‫از اﯾﻦ ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽﻫﺎ و دﺧﺘﺮ ﻓﺮارﯾﺎ ﺑﻮدن و ﻫﺮﮐﯽ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺑﺎﻻی ﭼﺸﻤﻢ اﺑﺮو دارم‪ ،‬اﯾﻨﺎ‬
‫ﭼﺸﻤﺶ رو از ﺣﺪﻗﻪ درﻣﯽآوردن‪ .‬ﺧﺐ ﻣﻨﻢ ﺑﻬﺸﻮن ﺣﺎل ﻣﯽدادم‪ ،‬از دادن وﻗﺖ ﺗﻠﻔﻦ‬
‫اﺿﺎﻓﯽ و رد ﮐﺮدن اﺳﻤﺸﻮن ﺑﺮای ﻣﻼﻗﺎت ﺣﻀﻮری ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻣﯿﻮه و ﮐﻤﭙﻮت‬
‫و ﺟﻨﺲ از ﺳﻮ ﭘﺮی‪ .‬وﻟﯽ ﮐﺎری ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﻘﯿﻪ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ ﮐﻪ‪ .‬ﻣﻦ ﮐﻪ ﺑﻬﺸﻮن ﻧﻤﯽﮔﻔﺘﻢ ﺧﺒﺮﻫﺎی‬
‫ﺑﻨﺪ رو ﺑﺪن ﺑﻪ ﻣﻦ‪ .‬ﺧﻮدﺷﻮن دﻟﺸﻮن ﮔﻨﺠﺸﮏ ﺑﻮد و ﻫﻤﻪ ﭼﯽ رو ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻦ ﮐﻒ دﺳﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺧﺐ ﻣﻨﻢ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺷﺪ ﭼﺸﻤﻢ رو ﺑﻪ ﺧﻼف ﺑﺒﻨﺪم و ﺑﻪ رﯾﯿﺲ زﻧﺪان ﺧﺒﺮ ﻧﺪم ﮐﻪ ﭼﯽ داره‬
‫ﺗﻮی ﺑﻨﺪ ﻣﯽﮔﺬره‪ .‬آﺧﺮش ﻫﻢ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻢ رﯾﯿﺲ‪ ،‬اوﻧﻄﻮری ﺣﻘﻢ رو ﮐﻒ دﺳﺘﻢ ﮔﺬاﺷﺖ و‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎدم وﺳﻂ اﯾﻦ ﻣﻮادیﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﻢ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اون روزی ﮐﻪ ﺧﺒﺮ ﮐﺘﮏ ﺧﻮردﻧﻢ‬
‫ً‬
‫از ﻣﻮادیﻫﺎ ﺗﻮی زﻧﺪان ﭘﯿﭽﯿﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ ﺧﯿﻠﯿﺎ دﻟﺸﻮن ﺧﻨﮏ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر اﯾﻦﻫﻤﻪ ﺳﺎل‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻫﻤﭽﯿﻦ روزی ﺑﻮدن‪ .‬ﺳﻪ ﺑﺎر ﮐﻪ ﻟﺖ و ﭘﺎرم ﮐﺮدن‪ ،‬دﯾﮕﻪ ﺣﺘﯽ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﻤﯽﮐﺮدم از‬
‫ﺗﺨﺘﻢ ﺑﯿﺎم ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ .‬ﭘﺮده ﻫﻢ اوﻧﺠﺎ اﺟﺎزه ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ دور ﺗﺨﺖ ﺑﮑﺸﯿﻢ ﮐﻪ ﻋﮑﺴﺎی ﺑﻬﺮام رو‬
‫ﺑﭽﺴﺒﻮﻧﻢ دور ﺗﺨﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺮده رو ﺑﮑﺸﻢ و ﺧﯿﺎل ﮐﻨﻢ ﺗﻮی ﺑﻐﻞ ﺑﻬﺮام ﺧﻮاﺑﯿﺪم‪.‬‬
‫ً‬
‫اﺻﻼ ﭘﺎرﺳﺎل ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺤﺲ ﺑﻮد‪ .‬اون از ﻏﻀﺐ رﯾﯿﺲ زﻧﺪان ﺑﻪ ﻣﻦ و ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﻢ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ‬
‫ﻣﻮادیﻫﺎ‪ .‬اﯾﻦ از رﻓﺘﻦ ﺑﻬﺮام ﺑﻪ ﺧﺎرج و ﺟﻮاب ﻧﺪادن ﺗﻠﻔﻦﻫﺎم‪ .‬آﺧﺮش ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻫﺰار‬
‫ﺑﺎر زﻧﮓ زدن ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻨﺶ‪ ،‬اوﻧﻄﻮری ﺟﻮاﺑﻢ رو داد‪.‬‬
‫ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻬﺮام ﻣﻦ اﯾﻨﺠﺎ دارم زﻧﺪهﺑﻪﮔﻮر ﻣﯽﺷﻢ‪ .‬از اون دﺧﺘﺮ ﺷﻮخ و ﺷﻨﮓ ‪ ۲۸‬ﺳﺎﻟﻪ‪،‬‬
‫ﺷﺪم ﯾﮏ زن ‪۴۰‬ﺳﺎﻟﻪی درب و داﻏﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺗﻨﺶ ﻣﯽﻟﺮزه ﮐﻪ ﻧﮑﻨﻪ ﺑﺒﺮﻧﺪش‬
‫‪٥٦‬‬
‫ﺑﺎﻻی دار‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻮ ﺑﻬﻢ ﻗﻮل دادی رﺿﺎﯾﺖ ﺑﮕﯿﺮی‪ .‬ﮔﻔﺘﯽ ﻣﻦ ﻗﺘﻞ ﻧﮑﺮده را ﮔﺮدن ﺑﮕﯿﺮم ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮی ﺑﯿﺮون و ﻣﺎدر و ﭘﺪر ﺳﺤﺮ رو راﺿﯽ ﮐﻨﯽ‪ .‬ﭼﯽ ﺷﺪ ﭘﺲ؟ ﺗﻬﺪﯾﺪش ﮐﺮدم ﮐﻪ ﻫﻤﻪﭼﯽ‬
‫رو ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﻣﯽﮔﻢ‪ .‬ﻣﯽﮔﻢ ﭘﺎی ﮐﯿﺎ وﺳﻂ ﺑﻮده‪ .‬ﻣﯽﮔﻢ ﮐﻪ ﮐﺎر ﻣﻦ ﻧﺒﻮده‪ .‬اون وﻗﺖ آﻗﺎ‬
‫ً‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﻣﯽﮔﻪ‪ ،‬ﮐﻼﻓﻪم ﮐﺮدی‪ ،‬ﭼﻘﺪر زﻧﮓ ﻣﯽزﻧﯽ؟ اﺻﻼ ﻫﺮ ﻏﻠﻄﯽ دﻟﺖ ﻣﯽﺧﻮاد ﺑﮑﻦ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﻣﯽدوﻧﺴﺖ دﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﯿﭻﺟﺎ ﺑﻨﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﯾﻨﻄﻮری ﺗﻠﻔﻦ را ﻗﻄﻊ ﮐﺮد و دﯾﮕﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻫﺮﭼﯽ زﻧﮓ زدم‪ ،‬ﮔﻮﺷﯽ رو ﺑﺮﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﮕﻪ ﻫﺰار ﺑﺎر ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﻧﮕﻔﺘﻢ ﮐﺎر ﻣﻦ ﻧﯿﺴﺖ‬
‫و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻬﺮام اﻟﮑﯽ ﮔﺮدن ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﮕﻪ اﺳﻢ دوﺳﺘﺶ رو ﻧﯿﺎوردم‪ .‬ﻣﮕﻪ ﺧﻮد ﺑﺎزﭘﺮس‬
‫ﻧﮕﻔﺖ اوﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺗﻮی ﺑﺎزﺳﺎزی ﺻﺤﻨﻪی ﻗﺘﻞ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎ ﮔﺰارش ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺟﻮر‬
‫درﻧﻤﯿﺎد؟ ﻣﮕﻪ ‪ ۷‬ﺗﺎ ﻗﺎﺿﯽ ﻧﮕﻔﺘﻦ ﻣﻦ ﺑﯽﮔﻨﺎﻫﻢ؟ ﭘﺲ ﭼﺮا ﻣﯽﺧﻮان ﻣﻨﻮ اﻋﺪام ﮐﻨﻦ؟ اﻧﮕﺎر‬
‫ﺗﻮی ﺧﻮاب ﺑﺨﺘﮏ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد روی ﻣﻦ و ﻫﺮﭼﯽ داد ﻣﯽزدم‪ ،‬ﺻﺪام رو ﮐﺴﯽ ﺟﺰ ﺧﻮدم‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اون روزی ﮐﻪ ﺗﻮی دادﮔﺎه دوم ﺣﺎﻟﻢ ﺑﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﯽ ﺟﯿﻎ ﻣﯽزدم ﻣﻦ‬
‫ﻧﮑﺸﺘﻤﺶ و اﯾﻨﻘﺪر ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدم ﮐﻪ از ﺣﺎل رﻓﺘﻢ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﻬﺮام ﻧﯿﻮﻣﺪ ﻃﺮﻓﻢ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻧﮕﺎﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﯽﮐﺮد‪ .‬ﺳﺮش رو ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﯿﻦ دوﺗﺎ دﺳﺖﻫﺎش و زل زده ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﻮک ﮐﻔﺶﻫﺎش‪ .‬اﻧﮕﺎر‬
‫ً‬
‫ﮐﻪ اﺻﻼ ﺻﺪای ﻣﻦ رو ﻧﻤﯽﺷﻨﯿﺪ و ﻣﻦ داﺷﺘﻢ زﯾﺮ آب داد ﻣﯽزدم‪.‬‬
‫اون روز دادﮔﺎه‪ ،‬آﺧﺮﯾﻦ ﺑﺎری ﺑﻮد ﮐﻪ ﺟﻠﻮی ﺑﻘﯿﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدم‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻨﺠﺎ‬
‫ﺑﻮدم دﯾﮕﻪ ﻫﯿﭻﮐﺲ اﺷﮏ ﻣﻦ رو ﻧﺪﯾﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺳﯿﻠﯽ ﺻﻮرﺗﻢ رو ﺳﺮخ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻢ ﮐﻪ ﻧﮕﻦ ﺣﻘﺘﻪ‪،‬‬
‫ﮐﻪ ﻧﮕﻦ ﻫﺮﮐﺲ ﺑﺮه ﺗﻮی زﻧﺪﮔﯽ ﯾﮑﯽ دﯾﮕﻪ آﺧﺮش ﻫﻤﯿﻦ ﻣﯿﺸﻪ‪ .‬اﯾﻨﺎ ﭼﻪ ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻦ ﻋﺸﻖ‬
‫ﭼﯿﻪ آﺧﻪ؟ اﯾﻨﺎ ﭼﻪ ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﺪن ﮐﻪ ﻣﻦ ﺗﻮی ﻫﻤﯿﻦ زﻧﺪان ﭼﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﺑﺮای ﻋﺸﻖ ﺑﻬﺮام ﮔﻔﺘﻢ؟‬
‫ﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم ﻫﺰار ﺳﺎل دﯾﮕﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺑﻬﺮام ﺗﻮی اﯾﻦ ﺳﯿﺎهﭼﺎل ﺑﻤﻮﻧﻢ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺣﺎﺿﺮم‬
‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﺸﻘﺶ ﺑﻤﯿﺮم‪ .‬اﻋﺪام ﺑﺸﻢ‪ .‬ﺑﺮم ﺑﺎﻻی دار‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺮام ﻧﮕﻪ ﮐﻪ اﻋﺪاﻣﺶ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻧﮕﻪ ﺑﺮاش اﺷﺪ ﻣﺠﺎزات ﻣﯽﺧﻮام‪ .‬ﻧﮕﻪ ﻋﺸﻖ ﻣﻬﻨﺎز‪ ،‬ﻋﺸﻖ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻫﻮس ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﻨﻪ ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﻋﺎﺷﻘﻢ ﻧﺒﻮده؟‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﺐ دارم‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻮﺋﯿﺖ ﻟﻌﻨﺘﯽ ﺳﺮده‪ ،‬ﻫﻮل ﮐﺮدم ﮐﻪ ﻧﮑﻨﻪ ﻓﺮدا اﻋﺪاﻣﻢ ﮐﻨﻦ‪ .‬دارم‬
‫ﻫﺬﯾﺎن ﻣﯽﮔﻢ‪ .‬اﮔﻪ ﻋﺎﺷﻘﻢ ﻧﺒﻮد ﭼﺮا اﯾﻦ ‪ ۱۲‬ﺳﺎل وﻟﻢ ﻧﮑﺮد ﺑﺮه؟ ﻣﻦ ﮐﻪ اﯾﻨﺠﺎ اﺳﯿﺮ ﺑﻮدم و‬
‫اﮔﻪ ﺗﻠﻔﻨﻢ رو ﺟﻮاب ﻧﻤﯽداد‪ ،‬دﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻨﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﻫﯽ ﮔﻔﺖ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽﮔﯿﺮم‬
‫ﻧﺘﺮس‪ .‬ﭼﺮا ﻧﺎاﻣﯿﺪم ﻧﮑﺮد ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦﺟﺎ از ﻏﺼﻪ دق ﮐﻨﻢ ﯾﺎ ﺧﻮدم رو ﺧﻼص ﮐﻨﻢ؟ ﻧﻪ ﻋﺸﻖ‬
‫ﺑﻬﺮام ﻫﻮس ﻧﺒﻮده‪ .‬اﮔﻪ ﻋﺸﻖ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﯾﻦ ﺷﺐ آﺧﺮی اﯾﻨﻄﻮری دﻟﻢ ﻫﻮای دﯾﺪﻧﺶ رو ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﮐﺎش وﻗﺘﯽ ﻣﯽﺑﯿﻨﻤﺶ ﺑﻠﻮز ﺳﻔﯿﺪ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﺎﺷﻪ ﺑﺎ اون ﮐﺖﺷﻠﻮار ﺳﻮرﻣﻪای ﮐﻪ ﺧﻮدم ﺑﺮاش‬
‫ﺧﺮﯾﺪهم‪ .‬ﻣﻮﻫﺎش رو ﻫﻢ ﯾﮏوری ﺷﻮﻧﻪ ﮐﻨﻪ و روﻏﻦ ﺑﺰﻧﻪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻮن اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ‬
‫دﯾﺪﻣﺶ‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﻣﯽﺑﯿﻨﻤﺶ دو ﺑﺎره؟ ﭼﺮا ﺗﻤﻮم ﻧﻤﯿﺸﻪ اﯾﻦ ﺷﺐ؟ ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎ ﮐﻪ دارن ﻣﯽﺧﻮﻧﻦ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا‬
‫ﺻﺒﺢ ﻧﻤﯽﺷﻪ؟ ﮐﺎش زودﺗﺮ ﺑﯿﺎن در ﺳﻮ ﯾﯿﺖ رو ﺑﺎز ﮐﻨﻦ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﺎدر ﺳﺮﻣﻪای زﺷﺖ ﭘﺮ از‬
‫ﺗﺮازو را ﺑﻨﺪازن روی ﺳﺮم‪ .‬ﭼﺸﻤﻬﺎم را ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﺑﺰﻧﻦ و ﺑﺒﺮﻧﻢ ﺣﯿﺎط ﭘﺸﺘﯽ‪ .‬دﯾﮕﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻢ‪.‬‬
‫‪ ۱۲‬ﺳﺎﻟﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﮐﻪ اﻋﺪاﻣﯽﻫﺎ رو ﻣﯽﺑﺮدن اﻧﻔﺮادی‪ ،‬ﺗﻨﻢ ﻟﺮزﯾﺪه ﮐﻪ ِﮐﯽ اﺳﻢ‬
‫ﻣﻨﻮ ﻣﯽﺧﻮﻧﻦ‪ ۱۲ .‬ﺳﺎﻟﻪ ﻫﺮﺑﺎر ﺧﻨﺪﯾﺪم‪ ،‬رﻗﺼﯿﺪم‪ ،‬آواز ﺧﻮﻧﺪم‪ ،‬ﻣﺎﺗﯿﮏ زدم‪ ،‬ﻋﺰراﯾﯿﻞ رو‬
‫دﯾﺪم ﮐﻪ ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻣﯽﮐﺮد و ﺧﯿﺰ ﺑﺮﻣﯽداﺷﺖ ﻃﺮف ﻣﻦ‪ ۱۲ .‬ﺳﺎﻟﻪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﺮدم و دارم ﺟﺴﺪ‬
‫ﺑﺰک ﮐﺮدهم رو روی ﮐﻮﻟﻢ اﯾﻦ ﻃﺮف و اون ﻃﺮف ﻣﯽﮐﺸﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﯽﺧﻮان ﺑﯿﺎن ﺟﻨﺎزهم را‬
‫ﺑﺒﺮن آو ﯾﺰون ﭼﻮ ﺑﻪی دار ﮐﻨﻦ‪.‬‬
‫ﺻﺪای ﭘﺎﺷﻮن داره ﻣﯿﺎد‪ ۱۰ .‬ﻗﺪم ﮐﻪ ﺑﯿﺎﯾﻦ ﺗﻮی راﻫﺮو‪ .‬ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺳﻠﻮل ﺳﻮم‪ .‬ﻣﻦ‬
‫اﯾﻨﺠﺎم‪ .‬آﻣﺎدهم ﮐﻪ ﺑﺮﯾﻢ ﺑﻬﺮام رو ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ‪ .‬اﮔﻪ ﻣﻦ رو ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﻫﺎی ﭘﺮﯾﺸﺎن‪ ،‬روﺳﺮی ﻣﺸﮑﯽ‬
‫ﭼﺮوک‪ ،‬ﻣﺎﻧﺘﻮ ﺷﻠﻮار ﮔﺸﺎد و اﯾﻦ ﭼﺎدر ﺳﻮرﻣﻪای ﭘﺮ از ﺗﺮازو ﻧﺸﻨﺎﺳﻪ ﭼﯽ؟ اﮔﻪ رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ً‬
‫ﻧﺪن و واﻗﻌﺎ اﻋﺪاﻣﻢ ﮐﻨﻦ ﭼﯽ؟‬
‫***‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺻﺒﺢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺮاغ ﻣﻬﻨﺎز رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﺎدر را ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮد دور ﺧﻮدش و ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ‬
‫زده ﺑﻮد ﮔﻮﺷﻪی ﺳﻠﻮل‪ .‬ﺻﺪاﯾﺶ ﮐﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ روی ﭘﺎﯾﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮد‪ .‬زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ‬
‫ﮐﻪ زﯾﺮ ﺑﺎزو ﯾﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻠﻨﺪش ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آدﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻮی ﺧﻮاب راه ﺑﺮود‪ ،‬ﺟﻠﻮ‬
‫ﻣﯽرﻓﺖ‪ ،‬آرام‪ ،‬ﻟﺮزان‪ ،‬ﺑﯽﺟﺎن‪.‬‬

‫‪٥٨‬‬
‫ﺑﻪ ﺣﯿﺎط اﺟﺮای ﺣﮑﻢ ﮐﻪ رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮ ﺑﻪ دار آﻣﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﭼﻬﺎرﭼﻮب آﻫﻨﯽ ﮐﻪ از‬
‫وﺳﻄﺶ ﻃﻨﺎب دار آو ﯾﺰان ﺑﻮد و ﯾﮏ ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﺎ ﭘﻠﻪ ﮐﻮﺗﺎه ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺎز را ﺑﻪ ﻃﻨﺎب دار‬
‫ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻤﯽ آنﻃﺮفﺗﺮ از ﭼﻮ ﺑﻪی دار‪ ،‬ﻣﺎدر ﺳﺤﺮ ﺗﮑﯿﻪ داده ﺑﻮد ﺑﻪ دﯾﻮار‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻠﮑﯽ‪ ،‬ﻣﺪدﮐﺎر‬
‫زﻧﺪان اﻟﺘﻤﺎﺳﺶ ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ اﯾﻦ دم آﺧﺮی دﻟﺶ را ﺻﺎف ﮐﻨﺪ و رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﺎدر ﺳﺤﺮ‬
‫ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻧﻤﯽﮐﺮد‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻠﮑﯽ ﮐﻪ دﺳﺖ ﻣﺎدر ﺳﺤﺮ را ﺗﻮی دﺳﺘﺶ ﮔﺮﻓﺖ و ﻗﺴﻤﺶ داد‬
‫ﺑﻪ ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا و ﺧﻮن دﺧﺘﺮ ﺟﻮان ﻣﺮﮔﺶ‪ ،‬ﻣﺮدی ﮐﻪ در ﮔﺮگ و ﻣﯿﺶ ﻫﻮا ﭼﻬﺮهاش ﺧﻮب‬
‫دﯾﺪه ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮ آﻣﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻣﺎدر ﺳﺤﺮ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮد آنﻃﺮف ﺣﯿﺎط‪ .‬ﺑﻠﻮز ﺳﻔﯿﺪ‬
‫ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ ﮐﺖ و ﺷﻠﻮار ﺳﺮﻣﻪای‪ .‬ﺻﻮرﺗﺶ را ﺳﻪ ﺗﯿﻐﻪ زده ﺑﻮد و ﻣﻮﻫﺎی ﻣﺸﮑﯽ ﻟﺨﺘﺶ‬
‫را ﯾﮏ وری ﺷﺎﻧﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺸﯽ دادﮔﺎه ﮐﻪ ﭘﺮﺳﯿﺪ آﯾﺎ ﻗﺼﺪ ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮ در ﺗﺼﻤﯿﻢﺗﺎن را ﻧﺪارﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺮد ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﮔﻔﺖ »ﻣﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﻧﻤﯽدﯾﻢ‪ .‬اﻋﺪاﻣﺶ ﮐﻨﯿﺪ‪«.‬‬
‫ﯾﮏ دﻓﻌﻪ وﻟﻮﻟﻪ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺣﺮف ﻣﯽزدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﻬﻨﺎز ﺑﻮد ﮐﻪ ﺻﺪاﯾﺶ درﻧﻤﯽآﻣﺪ‬
‫و ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﺶ ﻗﻔﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد روی ﻣﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﻗﺎﺿﯽ ﺣﮑﻢ را ﻧﺨﻮاﻧﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺎز ﺧﻮدش راه اﻓﺘﺎد ﻃﺮف ﭼﻮ ﺑﻪ دار‪ .‬ﺳﻪ ﺗﺎ ﭘﻠﻪ‬
‫روی ﺳﮑﻮ را ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ .‬اﯾﺴﺘﺎد روی ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ‪ ،‬ﻃﻨﺎب را اﻧﺪاﺧﺖ دور ﮔﺮدﻧﺶ‪ .‬ﻫﻤﻪ‬
‫ﺳﺎﮐﺖ‪ ،‬ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ زﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺑﺎز ﻧﮕﺎهﺷﺎن ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻠﮑﯽ ﻫﻖﻫﻖ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﻣﻬﻨﺎز ﯾﮏ ﭼﯿﺰی ﺑﮕﻮ‪ .‬اﻟﺘﻤﺎﺳﺸﻮن ﮐﻦ ﮐﻪ ﺗﻮ‬
‫رو ﺑﺒﺨﺸﻦ‪ .‬آﻗﺎ ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﯿﺎرش ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻪ ﭘﺎی ﺣﺎج ﺧﺎﻧﻢ ﺑﯿﻔﺘﻪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺎز زل زده ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺮد ﮐﻪ داﺷﺖ ﺑﻪ ﭼﻮ ﺑﻪ دارش ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺪﻣﯽاش‬
‫ً‬
‫رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺮﯾﺪه ﺑﺮﯾﺪه ﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎ ﻣﯽﺧﻮای ﮐﻪ اﻋﺪاﻣﻢ ﮐﻨﻦ ﺑﻬﺮام؟ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﺑﺰن زﯾﺮ‬
‫ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ‪ .‬ﺑﻠﻮف ﻧﺰدم ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ از درﻣﺎن و درد و وﺻﻞ و ﻫﺠﺮان‪ ،‬ﭘﺴﻨﺪم آﻧﭽﻪ را ﺟﺎﻧﺎن‬
‫ﭘﺴﻨﺪد‪«.‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺸﯽ دادﮔﺎه ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ ﺣﮑﻢ را ﺧﻮاﻧﺪ و رو ﺑﻪ ﻣﺮدی ﮐﻪ ﭘﺎی ﭼﻮ ﺑﻪ‬
‫دار ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻗﺎی ﻋﻠﯽ ﻣﺤﻼﺗﯽ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺮﺣﻮﻣﻪ ﺳﺤﺮ ﻣﺮادی و ﺑﻬﺮام ﻣﺤﻼﺗﯽ‪ ،‬آﯾﺎ آﻣﺎده‬
‫ﻫﺴﺘﯿﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻘﺘﻮﻟﻪ ﺣﮑﻢ ﻗﺼﺎص را اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ‪«.‬‬
‫ﻋﻠﯽ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﻗﺪم ﺑﺎ ﭼﻮ ﺑﻪ دار ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺮش را ﺗﮑﺎن داد ﮐﻪ ﯾﻌﻨﯽ‬
‫آﻣﺎدهام‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺎز ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﺜﻞ ﺧﻮابزدهﻫﺎ‪ ،‬آرام ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﻼ اﻓﺘﺎد و دﺳﺖو ﭘﺎ ﻣﯽزد ﮐﻪ‬
‫از ﭼﻮ ﺑﻪ دار ﺑﯿﺎﯾﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ .‬ﺟﯿﻎ ﻣﯽزد ﮐﻪ ﻣﻦ ﺳﺤﺮ را ﻧﮑﺸﺘﻢ و ﺑﻬﺮام را ﺻﺪا ﻣﯽزد‪.‬‬
‫ﻋﻠﯽ دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ را ﻣﺸﺖ ﮐﺮده ﺑﻮد و اﯾﺴﺘﺎده ﺑﻮد زﯾﺮ ﭘﺎی ﻣﻬﻨﺎز‪ .‬ﻣﻬﻨﺎز ﮐﻪ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻪ زور‬
‫ﺑﺎﻻی ﭼﻮ ﺑﻪ دار ﻧﮕﻬﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ دﻧﺒﺎل ﺑﻬﺮام ﻣﯽﮔﺸﺖ‪ ،‬داد ﻣﯽزد ﮐﻪ‬
‫ﮐﺎش ﻣﺮد ﺑﻮدی و ﺑﻪ ﺟﺎی ﭘﺴﺮت ﺧﻮدت ﻣﯽزدی زﯾﺮ ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ ‪.‬ﺻﺪای ﮔﺮﯾﻪ و ﻓﺮﯾﺎدﻫﺎی‬
‫ﻣﻬﻨﺎز ﺣﯿﺎط را ﭘﺮ ﮐﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﺶ ﻟﮕﺪ زد زﯾﺮ ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ‪ .‬ﻃﻨﺎب ﮐﻪ ﭼﻔﺖ ﺷﺪ زﯾﺮ ﮔﻠﻮی ﻣﻬﻨﺎز‪ ،‬ﺻﺪاﯾﺶ‬
‫ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ﺧﻔﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﺶ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﺎز ﺑﻮد‪ .‬ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﻪ ﺣﯿﺎط‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ ،‬ﺑﺎ رﯾﺶ ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﻠﻮز ﻣﺸﮑﯽ‪ ،‬ﺗﻪ ﺣﯿﺎط ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺸﺖ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﭼﻮ ﺑﻪ دار ﻣﻬﻨﺎز‪ ،‬ﺳﺮش را اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻧﻤﯽﮐﺮد‪.‬‬

‫‪٦٠‬‬
 ‫ﻣﻦ ﻓﻘﻂ دﻓﻨﺶ ﮐﺮدم‬

‫ﺷﺐ ﯾﻠﺪا ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻮ ﭘﺮی زﻧﺪان ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻣﯿﻮه آورده ﺑﻮد و آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﭘﯿﺶ ﺻﻒ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ دلدل ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﻫﻢ آورده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﻣﻮاد ﻣﺨﺪری و ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽ و ﺳﺮﻗﺘﯽ ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﻬﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰرگ‬
‫ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و ﺑﭽﻪ ﺑﺎﺣﺎلﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ و ﻗﺘﻠﯽ ﺑﻨﺪ ﺑﺎﻻ را ﻫﻢ دﻋﻮت ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ ﺑﺎﻻ ﺳﻮت و ﮐﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪی روزﻫﺎی دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮی ﮔﻮﺷﻪی راﻫﺮوی دراز ﺑﻨﺪ‪،‬‬
‫روی زﻣﯿﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﯿﮕﺎر ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮی ﻫﻢ در اﺗﺎﻗﮏ ﮐﻮﭼﮏ ﺟﻠﻮی‬
‫ﺑﻨﺪ ﭘﺎی ﺳﻪ ﺗﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺎرﺗﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺟﯿﺮه روزاﻧﻪﺷﺎن را ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻪ و وﮐﯿﻞ و ﺷﺎﮐﯽ‬
‫ﺣﺮف ﻣﯽزدﻧﺪ و ﮔﺎﻫﯽ ﺻﺪای ﻫﻖﻫﻖ ﮔﺮﯾﻪ ﯾﺎ ﺟﯿﻎ و داد ﯾﮑﯽ ﺑﺎﻻ ﻣﯽرﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۱۱‬ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻼﺳﮏﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ آبﺟﻮش دﻣﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﻠﻮی ﺗﺨﺖﻫﺎ ﺑﺮای‬
‫در ﻫﻮاﺧﻮری ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ ﺑﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﺑﺎز ﻧﺸﺪه ﺑﻮد و ﺗﻮی ﻫﺮ اﺗﺎق ﺗﮏ و‬
‫ﻧﻮ ﺑﺖ ﭼﺎی ﻋﺼﺮ‪ِ .‬‬
‫ﺗﻮک زنﻫﺎ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ زده ﺑﻮدﻧﺪ ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ و رﯾﺰرﯾﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﻣﯽزدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯿﻞ و ﻗﻼبﻫﺎی ﺑﺎﻓﺘﻨﯽ ﺑﯿﺮون ﺑﯿﺎﯾﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﺮ روز اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬ﻧﺼﻒ ﺑﻨﺪ ﺧﻤﺎر و ﺧﺮاب ﺗﻮی ﺗﺨﺖﺷﺎن‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﺼﻒ دﯾﮕﺮ ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ ﺳﺮ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ دﻋﻮا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﺗﻮی ﺳﺮ و ﮐﻠﻪی‬
‫ﻫﻢ ﻣﯽزدﻧﻨﺪ و ﻓﺤﺶ ﻣﯽدادﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺮوز ﻧﺼﻔﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﻤﯿﺰﮐﺎری ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﻧﺼﻔﯽ ﻫﻢ ﺗﻮی ﺻﻒ ﺧﺮﯾﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﻬﺘﺎب ﺑﻮد و ﻫﺮﮐﺲ ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪی ﮐﺎر را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ِ‬
‫ﻣﻬﺘﺎب ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻗﺘﻠﯽ ﺑﻮد و اﻫﻞ ﻣﻮاد و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ دمﺧﻮر‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ اﯾﻨﻬﺎ ﻧﻪ ﻏﻢ و ﻏﺼﻪی ﻗﺘﻠﯽﻫﺎ را دارﻧﺪ و ﻏﻤﺒﺮک زدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﯽ ﻧﻮ ﺑﺖ ﭼﻮ ﺑﻪ‬
‫دارﺷﺎن ﻣﯽرﺳﺪ؛ ﻧﻪ ﻓﯿﺲ و اﻓﺎدهی ﻣﺎﻟﯽﻫﺎ را دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭼﮏ و ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﭘﺎﯾﺸﺎن ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎز ﺷﺪه و ﻫﻤﻪ را رﯾﺰ ﻣﯽﺑﯿﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺷﺎﮐﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﻣﯽآﯾﺪ ﺑﺎ ﯾﮑﯽ رﻓﯿﻖ‬
‫ً‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻃﺮف ﻣﯽﭘﺮد و ﻣﯽرود‪ .‬ﺳﺮﻗﺘﯽﻫﺎ و ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻬﻤﺎن‬
‫او ﯾﻦ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪریﻫﺎ ﻫﻢ ﮐﻪ ﻣﺪام در رﻓﺖ و آﻣﺪ‪ .‬زﻧﺪان ﺑﺮای ﺧﯿﻠﯽ از اﯾﻦ‬
‫ﺧﻼفﺳﺒﮏﻫﺎ ﮐﻪ آوارهی ﺧﯿﺎﺑﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮏﺟﻮر ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻗﻮا ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮﭘﻨﺎه ﮔﺮم و ﻏﺬای‬
‫ْ‬
‫ﻣﺠﺎﻧﯽ ﮐﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻫﻢ ﮐﻪ در دﺳﺘﺮسﺗﺮ ﺑﻮد و ‪ ۱۰‬دﻗﯿﻘﻪ ﻧﺸﺪه ﻫﺮ ﻧﻮﻋﺶ را ﮐﻪ‬
‫ُ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ارزانﺗﺮ از ﺑﯿﺮون ﮐﻒدﺳﺖﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻨﻘﺪر ارزان ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ اوردوز‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و اﮔﺮ ﻣﻬﺘﺎب ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺧﺪا ﻣﯽداﻧﺪ ﭼﻨﺪﺗﺎﺷﺎن از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ و‬
‫ﺑﺮاﻧﮑﺎرد ﺣﺘﯽ ﺑﺮای آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﮑﺘﻪ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و از ﻫﻮش ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ﻫﻢ ﻧﻤﯽآﻣﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺮﺳﺪ‬
‫ً‬ ‫ُ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻌﺘﺎد اوردوز ﮐﺮده‪ .‬از وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮑﯽﺷﺎن ﺗﺎ ﭘﺎی ﻣﺮگ رﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻬﺘﺎب ﮐﻼ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻨﺪ‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ﮐﻪ ﺷﺐ و ﻧﺼﻒ ﺷﺒﯽ وﻗﺘﯽ ﯾﮑﯽ ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪ ﻣﯽﺷﻮد ﯾﺎ وﻗﺘﯽ وﺳﻂ دﻋﻮا ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ را‬
‫ﺗﮑﻪﭘﺎره ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﯾﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﮕﺬارد ﺑﻤﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ دورهی ﮐﻤﮏﻫﺎی اوﻟﯿﻪ دﯾﺪه ﺑﻮد و‬
‫ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ دﮐﺘﺮ ﺻﺪاﯾﺶ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺪﺑﻠﻨﺪ و ﺳﺒﺰه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎی ﻟﺨﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﮐﻤﺮش ﻣﯽرﺳﯿﺪ‪ ۳۳ .‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ‬
‫دﺧﺘﺮ ‪ ۱۷‬ﺳﺎﻟﻪ و ﻏﻤﯽ ﮐﻪ ﺳﻌﯽ ﻣﯽﮐﺮد ﭘﺸﺖ ﺧﻨﺪهﻫﺎﯾﺶ ﻣﺨﻔﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬

‫‪٦٢‬‬
‫اﯾﻦﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽداد‪ .‬رﻓﺘﺎرش ﻫﻢ ﺷﺒﯿﻪ ‪ ۳۳‬ﺳﺎﻟﻪﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﯾﮏ اﺑﻬﺖ و ﺟﺬﺑﻪای داﺷﺖ ﮐﻪ‬
‫وﺳﻂ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﮐﺘﮏﮐﺎری و ﮔﯿﺲﮐﺸﯽﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺎ داد ﻣﯽزد ﮐﻪ »ﭼﻪﺗﻮن ﺷﺪه دو ﺑﺎره‪ ،‬ﺧﻔﻪ ﺷﯿﺪ‬
‫ﺑﺒﯿﻨﻢ ﭼﯽ ﺷﺪه«‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺳﺎﮐﺖ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﺘﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﺣﺘﺮاﻣﺶ را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫»ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﯿﻪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻣﺜﻞ آدم رﻓﺘﺎر ﻣﯽﮐﻨﻪ و ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽﮐﻨﻪ ﻣﺎ ﯾﮏ ﺳﺮی زﺑﺎﻟﻪ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﻮد‬
‫و ﻧﺒﻮدﻣﻮن ﻓﺮﻗﯽ ﻧﺪاره‪ «.‬ﯾﮏﺟﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﺪدﮐﺎر زﻧﺪان ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﻧﺒﻮد ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﻠﺪای ﻣﻔﺼﻞ‪ ،‬ﯾﺎدش ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ِدم رﻓﺘﻨﯽ اﯾﻦ را ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﯾﮏ ﯾﻠﺪای ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻣﺜﻞ ﭘﺎرﺳﺎل ﮐﻪ ﺗﺎ ﺗﻮﻧﺴﺘﯿﻢ روی ﻗﺎﺑﻠﻤﻪﻫﺎ ﺿﺮب ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ و‬
‫رﻗﺼﯿﺪﯾﻢ‪ .‬ﻗﻮل ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ آﺧﺮش ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺴﺎط اﺷﮏ و آه ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺴﺎط آوازﺧﻮاﻧﯽ و ﺑﺰن و ﺑﺮﻗﺺ را ﻫﻤﯿﺸﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺧﻮشﺻﺪا ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎی ﺷﻬﺮام‬
‫ً‬
‫ﺷﺐﭘﺮه و اﻧﺪی و ﻟﯿﻼ ﻓﺮوﻫﺮ ﺷﺮوع ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪﺗﺎ آﻫﻨﮓ ﺷﺎد ﯾﮑﯽ‬
‫دم ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ »ﻣﺴﺘﯽام درد ﻣﻨﻮ دﯾﮕﻪ دوا ﻧﻤﯽﮐﻨﻪ«‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﯾﮑﯽ از ﺗﻪ اﺗﺎق ﯾﮏ آﻫﻨﮓ‬
‫ﮐﻤﺮﺷﮑﻨﯽ از دارﯾﻮش ﻣﯽﺧﻮﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﺳﺎﮐﺖ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ‪ ،‬ﮐﻬﻨﻪﮐﺎرﻫﺎی زﻧﺪان‬
‫ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺟﻮ ﺧﺮاب ﺷﻮد؛ ﯾﮑﯽ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ را ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ دﺳﺘﺶ و ﮐﻔﺘﺮ ﮐﺎﮐﻞ ﺑﻪﺳﺮ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ و دو ﺑﺎره ﻣﻠﺖ ﮐﻒ ﻣﯽزدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎز آﺧﺮش ﮐﺎر ﺑﻪ دارﯾﻮش و ﻫﺎﯾﺪه ﻣﯽﮐﺸﯿﺪ‬
‫و ﻣﻠﺖ ﺑﺎ اﺷﮏ راﻫﯽ ﺗﺨﺖﻫﺎی ﺳﺮد آﻫﻨﯽﺷﺎن ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺘﺎب ﻫﻢ ﻋﺎﺷﻖ ﻫﺎﯾﺪه ﺑﻮد‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺷﺐ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﯾﻠﺪای ﭘﺎرﺳﺎل ﺑﻮد ﮐﻪ آواز‬
‫ﺧﻮاﻧﺪﻧﺶ را ﺷﻨﯿﺪم‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮد و ﺳﻮﻏﺎﺗﯽ ﻫﺎﯾﺪه را ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم اﺗﺎقﺷﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ‬
‫ﺳﻤﯿﻌﯽ ﺑﮕﻮ ﯾﻢ ﻣﻮﭼﯿﻦ ﺳﻬﯿﻼ را ﭘﺲ ﺑﯿﺎورد ﮐﻪ ﺟﻤﺎﻋﺘﯽ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﺑﺮوﺷﺎن را ﺑﺮای‬
‫ﺷﺐ ﯾﻠﺪا ﺑﺮدارد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﺳﻤﯿﻌﯽ اﺗﻬﺎﻣﺶ ﻗﺘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺘﻞ ﺷﻮﻫﺮ دوﻣﺶ‪ .‬ﺷﺼﺖ و ﺧﻮردهای ﺳﻦ داﺷﺖ و ﭼﺎدر‬
‫ﮔﻠﺪار ﺳﻮرﻣﻪاﯾﺶ ﻫﻤﯿﺸﻪ روی ﺷﺎﻧﻪاش ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻣﯽدﯾﺪﻣﺶ داﺷﺖ ﺑﺮای ﻧﻮهﻫﺎﯾﺶ‪،‬‬
‫ﻟﺒﺎس و ﻋﺮوﺳﮏ ﻣﯽﺑﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﺷﻮﻫﺮش را ﮐﺸﺘﻪ؟ اﯾﻦ آﺧﺮی را ﺑﻠﻨﺪ ﮔﻔﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺘﺎب ﺗﻠﺨﻨﺪی زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ از ﮐﺠﺎ ﻣﯽدوﻧﯽ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮش رو ﮐﺸﺘﻪ؟«‬
 ‫‪ -‬ﻣﮕﻪ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦ ﻧﻤﯽﺧﻮان اﻋﺪاﻣﺶ ﮐﻨﻦ؟‬
‫ً‬
‫‪ -‬ﻣﮕﻪ ﻫﺮﮐﺲ رو ﻣﯽﺧﻮان اﻋﺪام ﮐﻨﻦ ﺣﺘﻤﺎ آدم ﮐﺸﺘﻪ؟‬
‫‪ -‬ﺧﻮدش ﮔﻔﺖ زﯾﺮ ﻗﺼﺎﺻﻪ‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ -‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدی ﺣﮑﻢ ﻗﺼﺎص ﻫﺮﮐﺲ اوﻣﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﯽ آدم ﮐﺸﺘﻪ؟ ﺗﻮ اﺻﻼ اﯾﻦ ﺳﻤﯿﻌﯽ‬
‫ً‬
‫ﻓﻠﮏزده رو دﯾﺪی؟ اون اﺻﻼ ﻣﯽﺗﻮﻧﻪ آدم ﺑﮑﺸﻪ آﺧﻪ؟‬
‫ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻢ دارد ﺳﺮﺑﻪﺳﺮم ﻣﯽﮔﺬارد ﯾﺎ اﻋﺼﺎب ﻧﺪارد و ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ دﺳﺖﺑﻪ ﺳﺮم ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﭼﯿﺰی ﻧﮕﻮ ﯾﻢ‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﯽﺧﯿﺎل ﻣﻮﭼﯿﻦ ﺷﻮم و ﺑﺮوم ﮐﻪ ﺳﺮش را ﺑﺎﻻ آورد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫»اوﻧﻢ ﯾﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﯿﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ‪ .‬ﻋﺮﺿﻪی آدم ﮐﺸﺘﻦ ﻧﺪاره ﮐﻪ‪«.‬‬
‫ً‬
‫‪ -‬ﯾﻌﻨﯽ واﻗﻌﺎ ﮐﺴﯽ رو ﻧﮑﺸﺘﻪ؟ آﺧﻪ ﻫﻤﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﻣﯽﮔﻦ ﺑﯽﮔﻨﺎﻫﻦ‪.‬‬
‫ً‬
‫اﯾﻦ را ﮐﻪ ﺷﻨﯿﺪ زد زﯾﺮ ﺧﻨﺪه‪» :‬اﺻﻮﻻ ﻫﻤﻪی ﻣﺎﻫﺎ رو ﮐﻪ اﻟﮑﯽ آوردن اﯾﻨﺠﺎ‪ ،‬وﻟﯽ اﯾﻦ‬
‫ً‬
‫ﺳﻤﯿﻌﯽ ﺑﺪﺑﺨﺖ واﻗﻌﺎ ﺑﯽﮔﻨﺎﻫﻪ‪ .‬ﭘﺴﺮ ‪ ۱۶‬ﺳﺎﻟﻪش ﺳﺮ ازدواج ﻣﺎدرش ﻏﯿﺮﺗﯽ ﺷﺪه‪،‬‬
‫زده ﺷﻮﻫﺮش را ﮐﺸﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻤﯿﻌﯽ ﻫﻢ ﮔﺮدن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﭘﺴﺮش رو اﻋﺪام ﻧﮑﻨﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﻫﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ اﮔﻪ دم ﺑﺰﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻦ ﻓﺮداش ﺗﻮی زﻧﺪان ﺧﻮدم رو دار ﻣﯽزﻧﻢ‪ .‬راﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﯽﮔﻪﻫﺎ ازش‬
‫ﺑﺮﻣﯿﺎد‪«.‬‬
‫‪ -‬ﭘﺲ ﭼﺮا اﻋﺪاﻣﺶ ﻧﻤﯽﮐﻨﻦ؟‬
‫‪ -‬ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﻮﻫﺮش ﻣﯽدوﻧﻦ‪ ،‬ﮐﺎر ﺳﻤﯿﻌﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬از اون ﮐﯿﻨﻪ ﺷﺘﺮﯾﺎ ﻫﺴﺘﻦ‬
‫ً‬
‫و ﻣﯽﺧﻮان ﺣﺘﻤﺎ ﭘﺴﺮه اﻋﺪام ﺑﺸﻪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﻦ‪.‬‬
‫‪ -‬ﯾﻌﻨﯽ ﭘﻠﯿﺲ ﻫﻢ ﻧﻔﻬﻤﯿﺪه؟‬
‫‪ -‬دﻟﺖ ﺧﻮﺷﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮ ﮐﻪ اﻗﺮار ﮐﻨﯽ ﻣﮕﻪ ﭘﻠﯿﺲ ﺑﯿﮑﺎره ﺑﺮه دﻧﺒﺎل ﯾﮑﯽ دﯾﮕﻪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﺗﻮ‬
‫ﺧﻮدت ﻗﺘﻞ رو ﮔﺮدن ﺑﮕﯿﺮی‪ ،‬ﺣﺎﻻ زﯾﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺗﻮی ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﺷﺎﭘﻮر ﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﺰار ﺗﺎ‬
‫ﮔﯿﺮ و درد ﺑﯽدرﻣﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدت داری‪ ،‬ﭘﻠﯿﺲ ﭘﺮوﻧﺪه رو ﻣﯽﺑﻨﺪه و ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺖ اﯾﻨﺠﺎ ﺗﺎ‬
‫ﻧﻮ ﺑﺖ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪت ﺑﺸﻪ و ﺧﻼص‪.‬‬

‫‪٦٤‬‬
 ‫دﺳﺘﺶ را ﮔﺬاﺷﺖ زﯾﺮ ﮔﻠﻮ ﯾﺶ و ادای ﺧﻔﮕﯽ درآورد‪.‬‬
‫ﺳﺮ درد دﻟﺶ ﺑﺎز ﺷﻮد و‬
‫ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ﮐﻪ ﺳﺎﮐﺖ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم اﻻن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪ‪ِ ،‬‬
‫ﻗﺼﻪی ﺧﻮدش را ﺑﺮاﯾﻢ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻮﭼﯿﻦ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻣﻦ داد و ﮔﻔﺖ‬
‫ﭘﺎﺷﻮ ﺑﺮو‪ ،‬ﺳﻤﯿﻌﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل و روزش ﻋﻤﺮا ﺑﺪوﻧﻪ ﻣﻮﭼﯿﻦ ﺳﻬﯿﻼ رو ﭼﯽﮐﺎر ﮐﺮده‪.‬‬
‫ﯾﺎر ﻏﺎرش آﻣﺪه ﺑﻮد اﺗﺎق ﻣﺎ ﺗﺎ از ﺧﺎﻧﻢ‬
‫دﻓﻌﻪ ﺑﻌﺪ ﮐﻪ دﯾﺪﻣﺶ ﺷﺐ ﯾﻠﺪا ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺮﺿﯽ‪ِ ،‬‬
‫ﮐﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻮﻫﺮش وﮐﯿﻞ اﺳﺖ و ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺮش ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺸﻮرت ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﭘﻮﺷﻪ‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﯾﺶ را ﻫﻢ آورده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﻫﺮ زﻧﺪاﻧﯽ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﺳﺮش ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﻣﯽارزﯾﺪ و ﺧﻼﻓﺶ ﺑﺎﻻ ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﮏ ﭘﻮﺷﻪ داﺷﺖ‬
‫ﭘﺮ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮای دادﮔﺎﻫﺶ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫او ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮک ﮐﻪ ﮐﺸﯿﺪم ﻋﮑﺲ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎزداﺷﺘﺶ را ﺑﺒﯿﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺮﺿﯽ ﮐﻪ داﺷﺖ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﺟﻤﻊ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻧﯿﺸﺨﻨﺪی زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮی روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﯽﻧﻮ ﯾﺴﻦ اﻟﮑﯿﻪ‪.‬‬
‫ﺟﺪیﺷﻮن ﻧﮕﯿﺮ‪.‬ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺘﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرا رو ﻣﯽذارن ﺳﺮ ﮐﺎر‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖﻫﺎ ﻫﻢ‬
‫ﭼﺎﺧﺎن ﺳﺮﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻦ ﮐﻪ ﭼﺎپ ﺑﺸﻪ و ﺷﺎﮐﯽ و ﻗﺎﺿﯽ ﺑﺎورﺷﻮن ﺑﺸﻪ ﮐﻪ اﯾﻨﺎ ﺑﯽﮔﻨﺎﻫﻦ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرا ﯾﻪ ﺟﻮری ﻣﺎ را ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﻨﻦ اﻧﮕﺎر ﺣﯿﻮوﻧﺎی ﺗﻮی ﺑﺎغوﺣﺸﯿﻢ‪ .‬ﺧﺐ آدم ﻟﺠﺶ‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮه دﯾﮕﻪ‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻪ ﻓﻬﻤﯿﺪه ﺑﺎﺷﻦ و ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻻت‪ ،‬اﻧﮕﺎر اوﻣﺪن ﺳﯿﻨﻤﺎ و ﻣﺎ ﻫﻢ اﮐﺘﻮر‬
‫ﺳﯿﻨﻤﺎﯾﯿﻢ‪ .‬آﯾﺪا رو ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺘﯽ؟ ﻫﻤﻮن ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﯿﺶ اﻋﺪاﻣﺶ ﮐﺮدن‪«.‬‬
‫ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺘﻤﺶ‪ .‬روزﻫﺎی اوﻟﯽ ﮐﻪ در اﺗﺎقﻫﺎی او ﯾﻦ ﻣﯽﭼﺮﺧﯿﺪم‪ ،‬آﯾﺪا ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﻮد و ﻣﺜﻞ‬
‫ﯾﮏ روح ﺳﺮﮔﺮدان دﻧﺒﺎﻟﻢ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﺗﺎزه اﻋﺪام ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اوﻟﯿﻦ اﻋﺪاﻣﯽ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن او ﯾﻦ ﺑﻌﺪ‬
‫از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻮد و دار زدﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻤﻪ را ﺷﻮﮐﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ اﺗﺎﻗﯽ ﮐﻪ ﻣﯽرﻓﺘﻢ ﯾﮏ ﯾﺎدﮔﺎری‬
‫از آﯾﺪا ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ ﻋﺮوﺳﮑﯽ را ﮐﻪ آﯾﺪا ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎﻻی ﺗﺨﺘﺶ آو ﯾﺰان ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫آﯾﺪا را ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﯾﮑﯽ ﻋﮑﺲﻫﺎی ﺑﺎﻻی ﺗﺨﺖ آﯾﺪا رﺳﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ ﺗﺴﺒﯿﺤﺶ را‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﮔﺮدﻧﺶ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺰارﺗﺎ داﺳﺘﺎن درﺑﺎرهی آﯾﺪا ﺑﻮد‪ .‬درﺑﺎرهی زﻧﺪﮔﯽاش‪.‬‬
‫ﺑﺪاﺧﻼﻗﯽﻫﺎﯾﺶ‪ُ .‬ﺑﻖ ﮐﺮدنﻫﺎﯾﺶ ﮔﻮﺷﻪی ﻫﻮاﺧﻮری‪ .‬ﺗﻨﻬﺎﯾﯽاش ﮐﻪ در زﻧﺪان ﻫﻢ ﺗﻮی‬
‫ﭼﺸﻢ ﻣﯽزد و ﺷﺐ اﻋﺪاﻣﺶ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل »ﺷﺐ اﻋﺪام« ﻧﺪﯾﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺷﺐ اﻋﺪام آﯾﺪا ﮐﺎﺑﻮﺳﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺷﺪ‬
‫از آن ﻓﺮار ﮐﻨﻢ‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﮐﻪ ﺗﻠﺦ ﺑﻮد و زﻧﺪه ﺑﻮد و ﭘﺎی ﺣﺮفﻫﺎی ﻫﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﻣﯽﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮاﯾﻢ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻔﺶ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﻢ را ﺑﺒﻨﺪم و ﺗﻦ ﺑﯽﺟﺎﻧﺶ را ﺑﺒﯿﻨﻢ ﮐﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر ﺑﺎﻻی ﭼﻮ ﺑﻪ دار ﺗﺎب ﻣﯽﺧﻮرد‪.‬‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺮﺳﺘﺎر ﯾﮏ ﭘﯿﺮﻣﺮد ﺑﻮده و ﭘﯿﺮﻣﺮد ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻪ او ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ و‬
‫آﯾﺪا ﻫﻢ ﻃﺮف را ﮐﺸﺘﻪ‪ .‬ﻣﺮﺿﯽ ﮐﻪ ﻟﺤﻦ داشﻣﺸﺘﯽاش ﮐﻠﯽ از دﺧﺘﺮﻫﺎی او ﯾﻦ را ﻋﺎﺷﻖ‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺼﻪ را ﯾﮏ ﺟﻮر دﯾﮕﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﺮد‪:‬‬
‫ً‬
‫»ﺑﺪﺑﺨﺖ اﺻﻼ ﻗﺎﺗﻞ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺷﻮﻫﺮش و ﺑﺮادرش رﻓﺘﻪ ﺑﻮدن دزدی ﺧﻮﻧﻪ ﻫﻤﻮن ﭘﯿﺮﻣﺮدی ﮐﻪ‬
‫آﯾﺪا ﺧﻮﻧﻪش ﮐﺎر ﻣﯽﮐﺮده‪ .‬ﺑﻪ آﯾﺪا ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن ﻗﺮص ﺧﻮابآور ﺑﺪه ﭘﯿﺮﻣﺮده ﮐﻪ ﺳﺮ و‬
‫ﺻﺪا ﺑﯿﺪارش ﻧﮑﻨﻪ‪ .‬دوز ﻗﺮﺻﺎ ﮐﻢ ﺑﻮد و وﺳﻄﺎی ﮐﺎر ﯾﺎرو ﺑﯿﺪار ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬اﯾﻨﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﯿﻠﻪ‬
‫ﻣﯽزﻧﻦ ﺗﻮی ﺳﺮش ﮐﻪ داد و ﺑﯿﺪاد ﻧﮑﻨﻪ و ﻃﺮف ﻣﯽﻣﯿﺮه‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ آﯾﺪای ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻣﯽﮔﻦ ﺗﻮ ﻗﺘﻞ رو ﮔﺮدن ﺑﮕﯿﺮ و ﺑﮕﻮ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻬﻢ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﻪ‪ .‬ﺑﻬﺶ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن وﮐﯿﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ و ﻧﻤﯽﮔﺬارﯾﻢ اﻋﺪاﻣﺖ ﮐﻨﻦ‪ .‬ﻣﯽﮔﯿﻢ دﻓﺎع ﻣﺸﺮوع ﺑﻮده‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﻫﻢ ﮐﻪ دﯾﺪن ﮐﺎر ﺑﯿﺦ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ ،‬دوﺗﺎﯾﯽ ﻓﺮار ﮐﺮدن و اﻧﮕﺎر ﻧﻪ اﻧﮕﺎر ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺪﺑﺨﺖ اﯾﻨﺠﺎ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬روزای آﺧﺮ ﻓﻘﻂ ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻬﺸﻮن ﻓﺤﺶ ﻣﯽداد ﮐﻪ ﺑﯽﭘﺪرﻫﺎ ﻗﺮار ﻧﺒﻮد ﻣﻦ اﻋﺪام‬
‫ﺑﺸﻢ و ﺷﻤﺎ ﺑﺮﯾﺪ دﺑﯽ‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ ﻫﺮﻗﺪر ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﮔﻔﺖ دروغ ﮔﻔﺘﻢ و ﻣﻦ ﻧﮑﺸﺘﻤﺶ‪ ،‬دﯾﮕﻪ‬
‫ﮐﺎر از ﮐﺎر ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎورش ﻧﮑﺮدن‪ .‬ﭼﯿﺰی ﻫﻢ دﺳﺘﺶ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺣﺮﻓﺶ رو ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﻪ‪«.‬‬
‫ﻣﺮﺿﯽ داﺷﺖ ﺗﻨﺪ و ﺗﻨﺪ ﺣﺮف ﻣﯽزد و از آﯾﺪا ﻣﯽﮔﻔﺖ و ﻣﻬﺘﺎب ﻫﻤﺎﻧﻄﻮری ﮐﻪ زل زده‬
‫ﺑﻮد ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﯾﺶ و اﻧﮕﺎر ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﺪاﻣﺶ‬
‫ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ »ﻓﺎﻣﯿﻞ ﺷﻮﻫﺮم اﯾﻨﻘﺪر ﺧﺎﻃﺮم را ﻣﯽﺧﻮان ﮐﻪ ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮم ﺗﻮی دادﮔﺎه‬
‫ﺑﻪ ﭘﺎی ﻣﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺗﻮی روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢ اﯾﻨﻮ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪«.‬‬

‫‪٦٦‬‬
‫در روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺷﻮﻫﺮش ﺳﺎلﻫﺎ او را ﮐﺘﮏ ﻣﯽزده و روز ﻗﺘﻞ ﻫﻢ ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯽﮐﺮده ﮐﻪ ﻣﯽﮐﺸﻤﺖ‪ .‬ﻣﻬﺘﺎب ﻫﻢ ﭼﺎﻗﻮ ﯾﯽ را ﮐﻪ دﺳﺖ ﺷﻮﻫﺮش ﺑﻮده از او ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫و وﺳﻂ دﻋﻮا ﻓﺮو ﮐﺮده در ﻗﻠﺐ ﺷﻮﻫﺮش‪.‬‬
‫ﺗﺎ دﻫﺎﻧﻢ را ﺑﺎز ﻣﯽﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﮐﺘﮑﯽ ﮐﻪ ﺧﻮردی‪ ،‬روی دﻓﺎع ﻣﺸﺮوع ﻣﺎﻧﻮر‬
‫ﻧﻤﯽدﻫﯽ؛ ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ُﺑﺮاق ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ »ﻏﻠﻂ ﻣﯽﮐﺮد ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ ﺑﺰﻧﻪ‪ .‬ﺟﺮأﺗﺶ را‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪«.‬‬
‫‪ -‬وﻟﯽ اﯾﻨﺠﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ‪...‬‬
‫ﺗﻠﺨﻨﺪی زد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻫﻤﻪ روﺿﻪای ﮐﻪ ﻣﺮﺿﯽ ﺧﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺎز ﻫﺮﭼﯽ اوﻧﺠﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ رو ﺑﺎور‬
‫ﻣﯽﮐﻨﯽ؟‬
‫ﯾﮏ ﻧﮕﺎه دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﮑﺴﺶ در روز دادﮔﺎه اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺧﻨﺪهای را ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﺎﺳﯿﺪه ﺑﻮد روی‬
‫ﺻﻮرﺗﺶ ﺗﻤﺎم ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﯽ ﺟﻠﻮی اﺳﻤﺖ ﻣﯽﻧﻮ ﯾﺴﻦ ﮐﻪ ﻗﺎﺗﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ دﻟﯿﻠﯽ‬
‫ﺑﯿﺎری ﮐﻪ ﻣﻠﺖ ﺑﺎور ﮐﻨﻦ ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺘﻮﻧﻦ ﺧﻮدﺷﻮن را ﮔﻮل ﺑﺰﻧﻦ‪ .‬ﭼﻪ ﻗﺼﻪای ﺑﻬﺘﺮ از زن‬
‫ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻋﻤﺮ ﮐﺘﮏ ﺧﻮرده و آﺧﺮ ﺳﺮ ﻫﻢ وﺳﻂ ﯾﮏ دﻋﻮا‪ ،‬ﻧﻔﻬﻤﯿﺪه ﭼﯽﺷﺪه و زده‬
‫ﺷﻮﻫﺮه را ﮐﺸﺘﻪ‪ .‬ﻫﺮﮐﺴﯽ ﻫﺰار ﺗﺎ ﺷﺒﯿﻬﺶ رو دﯾﺪه و ﺷﻨﯿﺪه‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻫﻢ دﻟﺸﻮن ﻣﯽﺳﻮزه و‬
‫ﻣﯽﮔﻦ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﮐﺎری از دﺳﺖﺷﻮن ﺑﺮﻧﻤﯿﺎد ﭼﻮن ﺧﻮن ﯾﮏ آدم رﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪه و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ‬
‫رﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﯾﮏ ﺧﻮن دﯾﮕﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﺎﺋﻠﻪ ﺧﺘﻢ ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ اﺳﻤﺸﻪ ﮐﻪ ﻗﺼﺎص‬
‫ﺣﮑﻢ ﺧﺪاس و اﯾﻦ ﻗﺎﺿﯽ و ﭘﻠﯿﺲ و ﮐﻮﻓﺖ و زﻫﺮﻣﺎر ﻫﻢ ﻫﻤﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺴﺌﻮل اﺟﺮای ﺣﮑﻢ‬
‫ﺧﺪا ﻫﺴﺘﻦ و وﺟﺪانﺷﻮن ﻫﻢ راﺣﺘﻪ ﮐﻪ ﺧﻼف ﺷﺮع ﻧﮑﺮدن‪«.‬‬
‫ﺳﺮش را ﮐﻪ از روی روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮب ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﮐﻦ‪ ،‬ﺑﻬﻢ ﻣﯿﺎد از اون‬
‫زنﻫﺎی ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﺑﺎﺷﻢ ﮐﻪ از ﺷﻮﻫﺮاﺷﻮن ﮐﺘﮏ ﻣﯽﺧﻮرن؟«‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻮاﺑﻢ ﻧﻤﺎﻧﺪ و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮای ﺑﺪوﻧﯽ‪ ،‬ﭘﺲ ﮔﻮش ﮐﻦ‪:‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖ ﺑﻮد دﻟﻢ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻔﻪش ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ دوﺗﺎ دﺳﺘﺎی ﺧﻮدم‪ .‬ﻫﯿﭻ وﻗﺖ‬
‫دوﺳﺘﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪۱۵ .‬ﺳﺎﻟﻢ ﮐﻪ ﺑﻮد ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪم‪ .‬ﻋﺎﺷﻖ ﭘﺴﺮ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪﻣﻮن‪ ۱۷ .‬ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد و‬
‫ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﯾﻢ ﺑﻌﺪ از ﺳﺮﺑﺎزﯾﺶ ﺑﯿﺎد ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺑﺎر ﮐﻪ ﺗﻮی ﮐﻮﭼﻪ داﺷﺘﯿﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﻣﯽزدﯾﻢ‪ ،‬داﯾﯽم ﻣﺎ رو دﯾﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮی ﯾﮏ ﺳﯿﻠﯽ در‬
‫ﮔﻮشﻣﻮن زد و ﻫﻤﻪ ﭼﯽ رو ﺻﺎف ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻒ دﺳﺖ ﺑﺎﺑﺎم‪ .‬ﺑﺎﺑﺎم ﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﺑﯽآﺑﺮوﻣﻮن‬
‫ﮐﺮدی و ﺑﻪ اوﻟﯿﻦ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﮐﻪ ﺑﯿﺎد ﺷﻮﻫﺮت ﻣﯽدم‪ .‬اون ﻣﻮﻗﻊﻫﺎ اﯾﻦ ﭼﯿﺰا ﺧﯿﻠﯽ‬
‫آﺑﺮورﯾﺰی ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮی ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻣﺎ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﺗﻮ رو ﺑﺎ ﯾﻪ ﭘﺴﺮی ﻣﯽدﯾﺪن‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻃﺮف دﺧﺘﺮیت‬
‫رو ﺑﺮده ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﺑﺎﺑﺎی ﻣﻨﻢ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد و ﭘﻮﻟﺪار و ﺧﻮﺷﻨﺎم‪ .‬ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻦ ﻣﺎﯾﻪی‬
‫ﺑﺪﻧﺎﻣﯽش ﺑﺸﻢ‪ .‬ﯾﺎ ﺷﺎﯾﺪم ﺑﻪ ﺧﯿﺎل ﺧﻮدش ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺧﺮاب ﺑﺸﻢ و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺟﻤﻊ‬
‫و ﺟﻮرم ﮐﻨﻪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﻣﺎ از اون دﺧﺘﺮاﯾﯽ ﻧﺒﻮدم ﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺑﺮه ﻣﻄﯿﻊ و ﺑﻠﻪﺑﻠﻪﮔﻮ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﯾﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﭘﺴﺮه ازدواج‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻢ ﯾﺎ ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﺷﻮﻫﺮ ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ‪ .‬ﺗﺎزه ﺑﺎ اوﻧﻢ ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ اون ﻣﻮﻗﻊ ازدواج ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻗﺮار‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﯾﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﯿﺎد ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺰد ﺑﺸﯿﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﺎ اون ﮐﺎر و ﺑﺎرش رو ﺟﻮر ﮐﻨﻪ‪،‬‬
‫ﻣﻨﻢ دﯾﭙﻠﻢ ﺑﮕﯿﺮم و ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺎه ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﺮای ﺧﻮدم راه ﺑﻨﺪازم‪ .‬ﺑﺎﺑﺎم ﭘﻮﻟﺶ رو داﺷﺖ و ﻣﻨﻢ‬
‫ﻋﺰﯾﺰدردوﻧﻪش ﺑﻮدم‪ .‬آرزو داﺷﺘﻢ ﺧﻮدم روزی ﮐﺎرﺧﻮﻧﻪی ﺧﻮدم رو داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬دﻟﻢ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺎرﺧﻮﻧﻪی ﮐﯿﻒ و ﮐﻔﺶ ﭼﺮم راه ﺑﻨﺪازم و اﺳﻢ ﺧﻮدم رو روش ﺑﺬارم‪ ،‬ﻃﻮری‬
‫ﮐﻪ از ﭼﺮم ﻣﺸﻬﺪ ﻫﻢ ﻣﻌﺮوفﺗﺮ ﺑﺸﻪ و ﻫﻤﻪ ﺑﺨﻮان ﮐﯿﻒ و ﮐﻔﺶ ﭼﺮم ﻣﻬﺘﺎب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻦ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻫﻤﻪی اﯾﻨﻬﺎ اﻣﺎ ﻓﻘﻂ آرزو ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﺑﺎم واﻗﻌﺎ ﺑﻪ اوﻟﯿﻦ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﮐﻪ اوﻣﺪ ﺑﻠﻪ رو ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺧﯿﻠﯽ ﺑﭽﻪ ﺑﻮدم‪ .‬اﺻﻼ ﻋﻘﻠﻢ ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮ و اﯾﻦ ﺣﺮﻓﺎ ﻧﻤﯽرﺳﯿﺪ‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﯽﺷﺪ ﺑﺨﻮان ﺷﻮﻫﺮم‬
‫ﺑﺪن‪ .‬ﻫﺮﻗﺪر داد زدم و ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻤﯽﺧﻮام و ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدم و ﻗﻬﺮ ﮐﺮدم و ﻏﺬا ﻧﺨﻮردم ﻓﺎﯾﺪه‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﺴﺮه ﺑﺎ اﺳﻢ و رﺳﻢِ ﺣﺎج آﻗﺎ ﻓﻼﻧﯽ ﺑﻮد و ﻧﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻦ اﺻﻼ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻗﺮار ﻋﻘﺪ‬
‫رو ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدن و ﻫﻤﻮﻧﻄﻮری ﮐﻪ ﻣﻦ زار ﻣﯽزدم و ﻓﺮﯾﺎد ﻣﯽﮐﺸﯿﺪم‪ ،‬اوﻧﺎ ﺑﺮام ﻟﺒﺎس‬
‫ﻋﻘﺪﮐﻨﺎن ﻣﯽﺧﺮﯾﺪن و ﻣﻬﻤﻮن دﻋﻮت ﻣﯽﮐﺮدن‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ ﻫﻢ راﺿﯽ ﺑﻮد و ﻣﯽﮔﻔﺖ‬
‫دﺧﺘﺮی ﮐﻪ ﺗﻮی ﮐﻮﭼﻪ ﺑﺎ ﭘﺴﺮ ﻗﺮار ﻣﯽذاره‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ دﻟﺶ ﺷﻮﻫﺮ ﻣﯽﺧﻮاد‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺧﻄﺒﻪ‬

‫‪٦٨‬‬
‫ﻋﻘﺪ رو ﮐﻪ ﺑﺨﻮﻧﻦ ﻣﻬﺮش ﻣﯽاﻓﺘﻪ ﺗﻮی دﻟﺖ‪ .‬ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺻﺪای ﻣﻦ رو ﻧﻤﯽﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬داﺷﺘﻦ‬
‫ﺷﻮﻫﺮم ﻣﯽدادن و دﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﺟﺎ ﺑﻨﺪ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﺮدم‪ .‬ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدادم ﺑﻤﯿﺮم اﻣﺎ ﺑﻪ زور ﺷﻮﻫﺮم ﻧﺪن‪ .‬ﻧﻤﺮدم اﻣﺎ‪ .‬ﻧﺎﺑﻠﺪ ﺑﻮدم و‬
‫ﻗﺮص ﮐﻢ ﺧﻮرده ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻮش ﮐﻪ آﻣﺪم روی ﺗﺨﺖ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮدم‪ .‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم دﯾﮕﻪ‬
‫ﺷﻮﻫﺮم ﻧﻤﯽدن و ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎره رو رد ﻣﯽﮐﻨﻦ‪ .‬ﺗﺎ ﯾﮑﯽ دو ﻫﻔﺘﻪ ﻫﯿﭻ ﺧﺒﺮی ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺮﭘﺎ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺪم‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎم ﭘﯿﻐﺎم داد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻗﺮار دﯾﮕﻪ ﺑﺮای ﻋﻘﺪ ﺑﮕﺬارﯾﻢ‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﯽﺷﺪ ﮐﻪ دارن اﯾﻦ ﮐﺎر‬
‫رو ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﯽﮐﻨﻦ‪ .‬ﻫﯽ ﻣﯽﮔﻔﺘﻦ ﻣﺎ ﺻﻼﺣﺖ را ﻣﯽﺧﻮاﯾﻢ و ﺗﻮ ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯽ‪ .‬دو ﺑﺎره ﮐﻪ داد و‬
‫ﺑﯿﺪاد ﮐﺮدم‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎم ﮔﻔﺖ ﯾﺎ ﺷﻮﻫﺮ ﻣﯽﮐﻨﯽ ﯾﺎ از ﺧﻮﻧﻪی ﻣﻦ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﯽری‪ .‬ﮐﺠﺎ‬
‫ﻣﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﺮم؟ ﻓﻘﻂ ‪۱۵‬ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد‪«.‬‬
‫اﯾﻨﻬﺎ را ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ دﺳﺘﺶ را ﻣﺸﺖ ﮐﺮده ﺑﻮد و ﺻﺪاﯾﺶ ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ‪ .‬دﺳﺘﺶ را ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻧﮕﺎﻫﻢ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺮﺗﯿﮑﻪ ﺑﭽﻪﺑﺎز ﺑﻮد‪ ،‬دﻧﺒﺎل دﺧﺘﺮﺑﭽﻪﻫﺎ و زنﻫﺎی ﺧﯿﻠﯽ ﺟﻮون ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻓﮑﺮش رو ﺑﮑﻦ‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎی ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﻦ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺣﺮف زدن ﺑﺎ ﯾﻪ ﭘﺴﺮ آﺑﺮوش را ﺑﺮده‬
‫ﺑﻮدم ﻣﻦ رو ﺑﻪ ﮐﯽ ﺷﻮﻫﺮ داد؟«‬
‫‪-‬ﭼﯽ ﮐﺎر ﮐﺮدی ﺗﻮ؟‬
‫‪-‬ﭼﯽ ﮐﺎر ﮐﺮدم؟ ﭼﯽ ﮐﺎر ﻣﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﮑﻨﻢ؟ ﻋﻘﻞ اﻻﻧﻢ رو ﮐﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ِ‬
‫ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﺮدم و ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﻓﻢ ﮔﻮش ﻧﮑﺮد‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم دﻧﯿﺎ ﺑﻪ آﺧﺮ رﺳﯿﺪه‪ .‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺎل ﻧﺸﺪه ﺑﭽﻪ زاﺋﯿﺪم‪ .‬دﺧﺘﺮم اﻻن ‪ ۱۷‬ﺳﺎﻟﺸﻪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻤﯽ ﺷﺪه ﺑﺮای ﺧﻮدش‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اوﻧﻪ ﮐﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫‪ -‬دﺧﺘﺮ ﺧﻮدت رو ﻫﻢ‪...‬‬
‫ﻧﺬاﺷﺖ ﺟﻤﻠﻪام را ﺗﻤﺎم ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺷﯿﺮ ﻏﺮﯾﺪ ﮐﻪ »ﻣﮕﻪ ﻣﻦ ﻣﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﻧﻤﯽذاﺷﺘﻢ‬
‫ﺑﺎ ﺑﺎﺑﺎش ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ‪«.‬‬
‫ﻧﮕﺎﻫﺶ را دوﺧﺖ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﯽدوﻧﯽ ﭼﻪ اوﺿﺎﻋﯽ ﺑﻮد‪ .‬از ﯾﻪ ﻃﺮف ﺧﺠﺎﻟﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﺸﯿﺪم‪ .‬ﺧﺐ ﻫﺮﭼﯽ ﺑﺎﺷﻪ ﺷﻮﻫﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪر ﺑﭽﻪم‪ .‬از ﯾﻪ ﻃﺮف از ﮐﺎرﻫﺎش ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم‪.‬‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫ﻣﺮﯾﺾ ﺑﻮد اﺻﻼ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺧﻮﻧﻪی ﺧﻮدﻣﻮن ﺑﻮدﯾﻢ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﻤﯽﺧﻮاﺑﯿﺪ‪ .‬اﺻﻼ دﺳﺖ ﺑﻬﻢ‬
‫ﻧﻤﯽزد‪ .‬ﻣﻬﻤﻮن ﮐﻪ ﻣﯽاوﻣﺪ ﯾﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽرﻓﺘﯿﻢ زور ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻻن ﻣﯽﺧﻮام‪.‬‬
‫اﺗﺎق ﺟﺪا ﻫﻢ ﮐﻪ ﻧﺒﻮد ﺗﻮی ﻣﻬﻤﻮﻧﯽ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﯾﻪ ﺟﺎ ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪﯾﻢ‪ .‬ﺣﺎﻟﯿﺶ ﻧﺒﻮد اﯾﻦ ﭼﯿﺰا‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫اﯾﻦ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ‪ ،‬اﯾﻨﻘﺪر اﯾﻦ و اون رو اﻧﮕﺸﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﺧﻮﻧﻪﻣﻮن‬
‫ﻣﯽﻣﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﺎ رو ﺷﺐ ﺧﻮﻧﻪش دﻋﻮت ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺧﺒﺮ ﻣﺮﮔﺶ‪ ،‬ﮐﭙﻪش رو ﮐﻪ ﮔﺬاﺷﺖ زﻣﯿﻦ‪ ،‬زن داداﺷﻢ ﮔﻔﺖ ﺗﺎزه ﮐﻪ ﻋﺮوﺳﯽ ﮐﺮده ﺑﻮد ﯾﻪ‬
‫ﺷﺐ ﮐﻪ ﺧﻮﻧﻪﺷﻮن ﺑﻮدﯾﻢ ﻧﺼﻒ ﺷﺒﯽ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺳﺮاﻏﺶ‪ .‬از ﺗﺮس ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮدش و آﺑﺮورﯾﺰی‬
‫ً‬
‫ﻫﯿﭽﯽ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ ﺟﯿﻎ ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﮐﺎﺑﻮس دﯾﺪه‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﺎ اون ﻣﻮﻗﻊ‬
‫ً‬
‫ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﺸﻢ‪ .‬ﺷﻮﻫﺮم ﺑﻮد دﯾﮕﻪ ﺧﯿﺮﺳﺮش‪.‬‬
‫ﺳﻨﻢ رﻓﺖ ﺑﺎﻻ و اﻓﺴﺎر زﻧﺪﮔﯽ‬‫ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎ ﯾﻪ ﻫﻤﭽﯿﻦ آدﻣﯽ ﻣﻦ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﮐﻤﯽ ﮐﻪ ّ‬

‫رو ﮔﺮﻓﺘﻢ دﺳﺘﻢ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻼق ﺑﮕﯿﺮم‪ .‬اون ﻣﻮﻗﻊ ﮐﺎر ﻫﻢ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ‬
‫ً‬
‫ﮐﻪ آرزوش رو داﺷﺘﻢ‪ ،‬زده ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪش رو ﺑﺎﺑﺎم داده ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﺷﻮﻫﺮم ﺑﯿﮑﺎر ﻧﺒﺎﺷﻪ‪،‬‬
‫ً‬
‫وﻟﯽ ﻋﻤﻼ ﻣﻦ ادارهش ﻣﯽﮐﺮدم‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ رﻓﺘﻢ دادﮔﺎه ﺗﻘﺎﺿﺎی ﻃﻼق ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﭼﻮن ﮐﺘﮑﺖ ﻧﻤﯽزﻧﻪ و ﻣﻌﺘﺎد ﻫﻢ ﻧﯿﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺸﻤﻮل ﻋﺴﺮ و ﺣﺮج ﻧﻤﯿﺸﯽ‪ .‬روم ﻧﻤﯽﺷﺪ ﺑﮕﻢ ﺑﻪ دﺧﺘﺮﺑﭽﻪﻫﺎ ﻧﻈﺮ داره‪ .‬ﺧﺠﺎﻟﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﺸﯿﺪم‪ .‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﺑﻮد ﯾﻪ ﺟﻮری ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم اﻻن دﯾﮕﻪ ﻗﺎﺿﯽ‬
‫ً‬
‫ﺻﯿﻐﻪی ﻃﻼق رو ﻣﯽﺧﻮﻧﻪ‪ .‬ﻣﯽدوﻧﯽ ﭼﯽ ﮔﻔﺖ؟ ﻣﺮﺗﯿﮑﻪ ﻋﻮﺿﯽ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﮔﻔﺖ ﺣﺘﻤﺎ ﺗﻮ‬
‫ﺧﻮب ارﺿﺎش ﻧﻤﯽﮐﻨﯽ ﻣﯽره ﺳﺮاغ ﺑﻘﯿﻪ‪ .‬ﺧﻮن ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻤﺎم رو ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ‬
‫ﻗﺎﺿﯽ رو ﺧﻔﻪ ﮐﻨﻢ‪ ،‬اﯾﻨﻘﺪر داد زدم ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرای دادﮔﺎه ﺑﻪزور ﺑﯿﺮوﻧﻢ ﮐﺮدن‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﮐﻪ رﻓﺘﻢ ﺧﻮﻧﻪ و ﭼﺸﻤﻢ ﺗﻮی ﭼﺸﻤﺎی ﺷﻮﻫﺮم اﻓﺘﺎد‪ ،‬دﻟﻢ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮑﺸﻤﺶ‪ .‬اﺳﯿﺮ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺣﺎﻟﯽش ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﭼﯽ دارم ﻣﯽﮐﺸﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﮐﻪ ﮐﺘﮏ زدن ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬روان‬
‫آدم داﻏﻮن ﻣﯽﺷﻪ و ﻫﯿﭻ ﻣﺮﻫﻤﯽ ﺑﺮاش ﻧﯿﺴﺖ‪«.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﻮادهی ﺧﻮدت ﯾﺎ ﺧﻮدش ﺑﮕﯽ؟‬
‫‪ -‬ﺧﻮﻧﻮادهاش ﺧﺒﺮ داﺷﺘﻦ‪ .‬ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻨﻪ ﮐﻪ اﻻﻧﻢ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ اﺣﺘﺮام ﻣﻦ رو دارن‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﭼﯿﺰی ﻧﻤﯽﮔﻔﺘﻦﻫﺎ‪ .‬ﻗﺒﻞ ازدواج ﻣﺜﻞ اﯾﻦﮐﻪ ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﺮده ﺑﻮد و ﺑﺮادراش ﺧﺒﺮاﯾﯽ داﺷﺘﻦ‪.‬‬
‫‪٧٠‬‬
‫ﺑﺮاش زن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﮐﻪ آدم ﺑﺸﻪ ﺧﯿﺮ ﺳﺮش‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻦ ﺗﻮ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻦ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﯽﺷﻪ‪،‬‬
‫ﻋﻘﻠﺶ ﻣﯿﺎد ﺳﺮﺟﺎش‪ ،‬از اﯾﻦ ﭼﺮتوﭘﺮتﻫﺎ‪ .‬رک ﻫﻢ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺷﺪ ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن ﺣﺮف زد‪ .‬ﻫﻤﻪ‬
‫ﭼﯽ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ و ﮐﻨﺎﯾﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮدم ﻫﻢ ﭼﯽ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ‪ .‬اﮔﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻦ ﮐﺎری ﮐﻨﻦ‬
‫وﻗﺘﯽ ﺧﻮدم را ﮐﺸﺘﻢ و ﭼﻨﺪ روز ﺑﯿﻬﻮش ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺣﺮﻓﻢ ﮔﻮش ﻣﯽﮐﺮدن‪ .‬زن ﻣﻄﻠﻘﻪ‪ ،‬ﻫﻢ‬
‫ﮐﻪ ﺑﯽآﺑﺮو ﯾﯽ ﺑﻮد ﺑﺮاﺷﻮن‪ .‬ﺗﻮی ﻫﻔﺖ ﺟﺪﻣﻮن ﯾﮑﯽ ﻫﻢ ﻃﻼق ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﻢ ﭼﺎره ﻧﺪاﺷﺘﻢ دﯾﮕﻪ‪ ،‬دﻟﻢ رو ﺧﻮش ﮐﺮدم ﺑﻪ دﺧﺘﺮام‪ .‬وﺳﻂ ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻼقﮐﺸﯽﻫﺎ ﯾﮏ ﺑﺎر‬
‫دﯾﮕﻪ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻫﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬دوﻣﯽ ‪ ۹‬ﺳﺎﻟﺸﻪ اﻻن‪ .‬اﺳﻤﺶ ﻧﮕﺎره‪.‬‬
‫ﺷﺐﻫﺎ ﺧﻮدم و ﺑﭽﻪﻫﺎم ﺗﻮی ﯾﮏ اﺗﺎق ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪﯾﻢ و در رو ﻫﻢ ﻗﻔﻞ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﭼﺴﺒﯿﺪم‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر و ﺑﻪ دﺧﺘﺮام‪ .‬ﮐﺎرﮔﺎه رو ﮔﺮﻓﺘﻢ دﺳﺖ ﺧﻮدم‪ .‬ﺷﺪم ﻫﻤﻪ ﮐﺎرهش‪ .‬ﮔﺴﺘﺮﺷﺶ دادم‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺧﻮﻧﻪ ﺧﺮﯾﺪم‪ .‬ﻧﻤﯽدﯾﺪﻣﺶ دﯾﮕﻪ اﺻﻼ‪ .‬ﺑﺮام ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﭼﻪ ﻏﻠﻄﯽ ﻣﯽﮐﻨﻪ‪ .‬اوﻧﻢ ﯾﻪ وﻗﺘﺎﯾﯽ‬
‫ﻏﯿﺒﺶ ﻣﯽزد و ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﯽ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮام اﯾﻨﻘﺪر ﺑﻬﻢ ﺷﺎدی ﻣﯽدادن ﮐﻪ ﺑﺘﻮﻧﻢ اون زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻮﻓﺘﯽ رو ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻢ‪ .‬اﯾﻦﻗﺪر ﮐﻪ‬
‫ﺣﺘﯽ وﻗﺘﯽ اون ﭘﺴﺮه ﮐﻪ ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺑﻮدم ﻫﻢ ﺑﻌﺪ اون ﻫﻤﻪ ﺳﺎل ﭘﯿﺪام ﮐﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮو و ﻓﮑﺮ‬
‫ﻣﻨﻮ از ﺳﺮت ﺑﯿﺮون ﮐﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺘﺎب ﺑﻐﺾ ﮐﺮده ﺑﻮد و ﻣﺮﺿﯽ اﻧﮕﺎر ﮐﻪ ﺑﺎر ﭼﻨﺪم ﺑﺎﺷﻪ اﯾﻦ داﺳﺘﺎن را ﺷﻨﯿﺪه‪ ،‬ﺳﻘﻠﻤﻪ‬
‫ﻣﯽزد ﺑﻬﺶ ﮐﻪ »وﻟﺶ ﮐﻦ اون ﻣﺮﺗﯿﮑﻪ اﻟﺪﻧﮓ رو از ﻋﺎﺷﻘﺖ ﺑﮕﻮ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻓﯿﻠﻢﻫﺎس ﺑﻪﺧﺪا‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻦ ﺑﺮاش ﭼﻄﻮر ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ﺳﺮ و ﮐﻠﻪش ﭘﯿﺪا ﺷﺪ و ﮔﯿﺮ داده ﺑﻮد ﺑﻬﺖ‪ .‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻦ‬
‫ﺑﺮاش ﮐﻪ ﭼﻘﺪر ﺧﺮ ﺑﻮدی و ردش ﮐﺮدی‪«.‬‬
‫ﻣﻬﺘﺎب داﺷﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺿﯽ ﭼﺸﻢ ﻏﺮه ﻣﯽرﻓﺖ و ﻣﺮﺿﯽ ﺗﻨﺪ و ﺗﻨﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ »ﭘﺴﺮه‬
‫ﺑﻌﺪ از ‪۱۰‬ﺳﺎل آدرس ﻣﻬﺘﺎب را ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮش رﻓﯿﻖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺘﺎب‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺸﻪ و ﺣﺘﯽ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻦ ﺷﺮﯾﮏ ﺑﺸﻦ و ﺑﻌﻀﯽ ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻪ اﺻﺮار ﺷﻮﻫﺮش‬
‫ﺧﻮﻧﻪی اوﻧﻬﺎ ﻣﯽﻣﻮﻧﺪ«‪.‬‬
‫ازدواج ﮐﺮده ﺑﻮد و ﯾﮏ ﺑﭽﻪ داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز دﻟﺶ ﭘﯿﺶ ﻣﻬﺘﺎب ﺑﻮد و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﻪ‬
‫ﭼﯿﺰ را از اول ﺷﺮوع ﮐﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﻬﺘﺎب ﭘﺎ ﻧﻤﯽداد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺿﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﺮد و دو ﺧﻂ در ﻣﯿﺎن ﺑﺮﻣﯽﮔﺸﺖ ﻃﺮف ﻣﻬﺘﺎب و ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﺧﺮ ﺑﻮدی ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺎس!«‬
‫‪ -‬ﺧﺮ ﻧﺒﻮدم‪ .‬از اﯾﻨﮑﻪ ﻃﻼﻗﻢ ﻧﻤﯽداد و ﻓﺮدا ﮔﻨﺪش درﻣﯿﻮﻣﺪ ﻫﻢ ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﯿﺪم‪ .‬ﻋﺸﻖ اﮔﻪ‬
‫ﻋﺸﻖ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪاش ﺳﻨﮕﺮﯾﺰهی ﻣﯿﻮن ﺟﺎدهس‪ .‬وﻟﯽ اون ﻫﻢ ﻧﺎاﻣﯿﺪم ﮐﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺠﻨﮕﯿﺪه ﺑﻮد ﺑﺮام‪ .‬ﻣﯽدوﻧﻢ ﮐﻪ ﺳﻨﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ از ﭘﺪرم و ﻫﺎرت و ﭘﻮرﺗﺶ و‬
‫اﺳﻢ و رﺳﻤﺶ ﻧﺘﺮﺳﻪ و ﻣﻦ رو ﺗﻨﻬﺎ ﻧﮕﺬاره‪ .‬ﻣﯽﺷﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﯿﺎد ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﺷﺎﯾﺪ ﭘﺪرم‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ﻣﯽداد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ آدﻣﺎی ﺑﺎﺑﺎم وﺳﻂ ﮐﻮﭼﻪی ﺗﺎرﯾﮏ ﮐﺘﮑﺶ زدن و ﺑﺎﺑﺎم ﻫﻢ ﭘﯿﻐﺎم‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺑﺮای ﭘﺪرش ﮐﻪ دودﻣﺎنﺷﻮن رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﻣﯽده‪ ،‬دﻣﺶ رو ﮔﺬاﺷﺖ روی ﮐﻮﻟﺶ و‬
‫ﻏﯿﺒﺶ زد‪.‬‬
‫ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﯿﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮار ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺳﻪ روز ﻗﺒﻞ از ﻋﻘﺪﮐﻨﺎﻧﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻤﯽﺷﻪ‪ .‬ﺑﺎﺑﺎت‬
‫ﺟﻔﺖﻣﻮن رو ﻣﯽﮐﺸﻪ‪ .‬ﮐﺠﺎ ﺑﺮﯾﻢ دﺳﺖ ﺧﺎﻟﯽ و ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ؟ ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻢ راﺳﺖ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫‪ ۱۸‬ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد‪ .‬اوﻧﻢ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺑﭽﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫زﺧﻤﯽ ﮐﻪ ﺧﻮرده ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻪ دردی ﻣﯽﺧﻮرد ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺶ‪ .‬ﺗﺎزه وﻗﺘﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺳﺎل ﺳﺮوﮐﻠﻪاش ﭘﯿﺪا ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺮأت ﻧﺪاﺷﺖ زﻧﺶ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ دوﺳﺘﺶ ﻫﻢ ﻧﺪاره رو ﻃﻼق‬
‫ﺑﺪه و ﺑﯿﺎد ﺟﻠﻮ ﺗﺎ ﻣﻨﻢ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻢ ﺑﺒﯿﻨﻢ ﻣﯽﺗﻮﻧﻢ ﻗﯿﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﯽ رو ﺑﺰﻧﻢ و ﺑﺎﻫﺎش ﺑﺮم ﯾﺎ ﻧﻪ؟‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪی ﯾﻮاﺷﮑﯽش ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬
‫اﯾﻨﻬﺎ را ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺻﺪاش ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ‪ .‬ﺳﯿﮕﺎرش را آﺗﺶ زد‪ ،‬از اﺗﺎق رﻓﺖ ﺑﯿﺮون‪ ،‬ﺧﻮدش‬
‫را ﻣﭽﺎﻟﻪ ﮐﺮد ﮐﻨﺎر ﻟﻮﻟﻪ آبﮔﺮم دم ﭘﻨﺠﺮه ﺑﻨﺪ و ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﻘﻒ‪.‬‬
‫از ﮐﻨﺎرش ﮐﻪ رد ﺷﺪم‪ ،‬ﺻﺪاﯾﻢ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﯿﺎ ﺗﺎ ﺗﻤﻮﻣﺶ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﯾﮏ ﭼﯿﺰاﯾﯽ ﺗﻮی زﻧﺪﮔﯽ‬
‫اﯾﻦﻗﺪر درد دارن ﮐﻪ آدم ﻫﻤﻪﺟﻮره ﻣﻨﮑﺮش ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬ﻧﻪ ﮐﻪ ﻧﺨﻮاد راﺳﺘﺶ رو ﺑﮕﻪ‪ .‬ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻪ‪ .‬ﻧﻤﯽدوﻧﻪ اﮔﻪ دﻧﺒﺎل ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﺎﺷﻪ آﺧﺮش ﺑﻪ ﮐﺠﺎ ﻣﯽرﺳﻪ‪«.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﮕﺎر ﺑﺮای ﻣﻦ آﺗﺶ زد‪ ،‬رﻓﺖ ﻓﻼﺳﮏ ﭼﺎﯾﺶ را ﺑﺎ دو ﺗﺎ اﺳﺘﮑﺎن آورد و ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﺮدوﻣﺎن ﭼﺎی ﻣﯽرﯾﺨﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﯽ از دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﮐﺮدن ﻋﺎﺷﻖ‬
‫ﺳﻤﺠﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ اون اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬ﮔﻮر ﺑﻪ ﮔﻮر ﺷﺪن ﺷﻮﻫﺮم رو ﻣﯽﮔﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﯾﯽ داﺷﺘﯿﻢ‬
‫‪٧٢‬‬
‫و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﯿﻢ دﯾﻮار آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ را ﺑﺮدارﯾﻢ و او ﭘﻨﺶ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻮد ﺧﻮﻧﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﮐﻪ ﮐﺎرﮔﺮﻫﺎ‬
‫ﺑﯿﺎن و ﻣﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﮐﺎﺷﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻢ‪ .‬ﮐﺎرم ﮐﻪ ﺗﻤﻮم ﺷﺪ و رﺳﯿﺪم ﺧﻮﻧﻪ‪ ،‬دﯾﺪم ﻟﺨﺖ‬
‫ﻣﺎدرزاد اﻓﺘﺎده وﺳﻂ ﻫﺎل‪ ،‬زﯾﺮ ﺳﺮش ﭘﺮ از ﺧﻮن ﺑﻮد و ﯾﮏ ﭼﺎﻗﻮ ﺗﻮی ﻗﻠﺒﺶ‪ .‬ﺿﺮﺑﻪی ﭼﺎﻗﻮ‬
‫ﻋﻤﯿﻖ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ دﺳﺖ ﻇﺮﯾﻒ و ﺟﻮان و ﻟﺮزان ﺿﺮﺑﻪ را زده‪ .‬از ﭘﺸﺖﺳﺮ ﮐﻪ‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮد زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺳﺮش ﺧﻮرده ﺑﻮد ﺑﻪ آﺟﺮ و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰی ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ ﺧﻮن ازش رﻓﺘﻪ‬
‫ً‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﮔﻪ زودﺗﺮ رﺳﯿﺪه ﺑﻮدم ﺷﺎﯾﺪ زﻧﺪه ﻣﯽﻣﻮﻧﺪ‪ .‬اﺻﻼ ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻤﻮن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﻫﻨﻮز زﻧﺪه ﺑﻮد‬
‫و اﮔﻪ آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﺧﺒﺮ ﻣﯽﮐﺮدم ﻧﻤﯽﻣﺮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻣﻦ اﻣﺎ اﺻﻼ ﺑﻪ اون ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽﮐﺮدم‪ .‬از دﯾﺪن ﺗﻦ ﻟﺨﺘﺶ ﺷﻮﮐﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬از اﯾﻦ ﮐﻪ ﯾﻌﻨﯽ‬
‫ﺳﺮاغ ﮐﯽ رﻓﺘﻪ ﺑﻮده؟ ﻟﺒﺎسﻫﺎش ﻫﻤﻮن دور و ﺑﺮ ﭘﺨﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮن ﻫﻨﻮز روﺷﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺎﻧﺎﭘﻪ روی ﻓﺮش ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻋﺴﻠﯽ ﮐﻨﺎرش اﻓﺘﺎده ﺑﻮد زﻣﯿﻦ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﮑﺎرش‬
‫ﺗﺎ ﺗﻮﻧﺴﺘﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺮده‪ .‬ﮐﯽ ﺑﻮده ﺷﮑﺎرش؟ ﻫﺮﮐﻪ ﺑﻮده ﻏﺮﯾﺒﻪ ﻧﺒﻮده‪ .‬ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻪ در ﭼﻄﻮر‬
‫از ﭘﺸﺖ ﻗﻔﻞ ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬ﭼﯿﺰی از ﺧﻮﻧﻪ ﮐﻢ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻫﯿﭽﯽ ﺑﺪوﻧﻢ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﻬﺶ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻢ‪ .‬از ﻃﺎﻗﺘﻢ ﺑﯿﺮون ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎر ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻮد و ﻋﺼﺮ ﻣﯽآﻣﺪ ﺧﻮﻧﻪ‪ ،‬اﻣﺎ دﺧﺘﺮ ﺑﺰرﮔﻢ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺧﻮﻧﻪی دوﺳﺘﺶ و‬
‫ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﺑﺮﺳﻪ‪ .‬ﺧﻮدم رو ﮐﻪ ﺟﻠﻮی ﺟﻨﺎزهش ﭘﺨﺶ زﻣﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺟﻤﻊ‬
‫ﮐﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﮑﺮ ﮐﻦ ﮐﻪ ُﻣﺮده‪ُ .‬ﻣﺮده و ﻫﻤﻪ ﭼﯽ ﺗﻤﻮم ﺷﺪه‪ .‬ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ‬
‫ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اون ﻣﺮﺗﯿﮑﻪ ﭘﺎی دار ﺑﺮه‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺪوﻧﻢ ﮐﯽ اوﻧﻮ ﮐﺸﺘﻪ‪«.‬‬
‫ﺑﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎی ﮔﺮد و ﺑﻬﺖ زده ﭘﺮﺳﯿﺪم‪ :‬رﻓﺘﯽ ﮔﻔﺘﯽ ﺗﻮ ﮐﺸﺘﯿﺶ؟‬
‫ـ ﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎ دﻓﻨﺶ ﮐﺮدم‪ .‬ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻫﻢ ﻧﻔﻬﻤﯿﺪ‪.‬‬
‫ـ ﮐﺠﺎ؟‬
‫ـ ﺗﻮی ﺧﻮﻧﻪی ﺧﻮدﻣﻮن‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﻨﺎﯾﯽ داﺷﺘﯿﻢ‪ .‬ﺧﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﺎل ﺧﻮدﻣﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺪای‬
‫آﻫﻨﮓ را ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدم‪ .‬زﻣﯿﻦ را اﻧﺪازه ﯾﻪ ﻗﺒﺮ ﮐﻨﺪم و ﺗﻮی اﺗﺎق ﺧﻮاب دﻓﻨﺶ ﮐﺮدم‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﻏﺴﻞ و ﮐﻔﻦ و ﻫﻤﻪ ﭼﯽ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ زﻣﯿﻦ را ﺳﺮاﻣﯿﮏ ﮐﺮدم و ﻓﺮش اﻧﺪاﺧﺘﻢ و ﺗﺨﺖ را‬
‫ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻢ روی ﻗﺒﺮش و ﺗﺎ دﺧﺘﺮم ﺑﺮﺳﻪ ﮐﻒ زﻣﯿﻦ را ﻫﻢ ﺷﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ‬
‫ﺳﻪ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم روی ﻫﻤﻮن ﺗﺨﺖ ﺑﺎ ﺧﯿﺎل راﺣﺖ ﺧﻮاﺑﯿﺪم‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽداﻧﻢ ﭼﻪ ﻃﻮر ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﯽﮐﺮدم ﮐﻪ ﮔﻔﺖ »ﻗﻠﺒﻢ از ﺳﻨﮓ ﻧﺒﻮد دﺧﺘﺮ ﺟﻮن‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﮐﻪ‬
‫ﻧﮑﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻣﺶ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﯽ اﮔﺮ ﻣﯽرﻓﺘﻢ دﻧﺒﺎل اﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﭼﯽ ﻣﯽﺷﺪ؟ ﺑﺪﺗﺮ از ﻓﺎﻃﻤﻪ‬
‫ﮐﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ دﺧﺘﺮش ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﻪ ﮐﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﯽ ﺷﺪ آﺧﺮش؟‬
‫ﻣﮕﻪ اﻋﺪاﻣﺶ ﻧﮑﺮدن؟ ﻣﮕﻪ ﺑﺮای آﯾﺪا ﮐﺴﯽ ﺗﻮﻧﺴﺖ ﮐﺎری ﺑﮑﻨﻪ؟ اﯾﻦﻫﻤﻪ ﺗﻮی روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‬
‫ازش ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺑﺮاش وﮐﯿﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﻣﮕﻪ ﻓﺎﯾﺪهای داﺷﺖ؟«‬
‫آﯾﺪا دو ﺑﺎره داﺷﺖ ﺑﺎﻻی ﭼﻮ ﺑﻪ دار ﺗﺎب ﻣﯽﺧﻮرد‪ .‬ﭘﺎﯾﯿﻦ دار ﭘﺮ از زنﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻮ ﯾﻪ‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﭼﺎدرﻫﺎی ﺳﺮﻣﻪایﺷﺎن را ﭼﻨﮓ ﻣﯽزدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻤﯽ ﺗﺮﺳﯿﺪی؟‬
‫‪ -‬از ﭼﯽ؟‬
‫ﺟﻮری ﺧﻨﺪﯾﺪ ﮐﻪ وﺣﺸﺖ ﮐﺮدم‪.‬‬
‫‪ -‬از اﯾﻨﮑﻪ ﺟﺴﺪش زﯾﺮ ﺗﺨﺘﺖ ﺑﻮد؟ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻔﻬﻤﻦ ﺟﺴﺪش اوﻧﺠﺎﺳﺖ؟ ﺷﺐﻫﺎ‬
‫ﮐﺎﺑﻮس ﻧﻤﯽدﯾﺪی؟‬
‫‪ -‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ دﻓﻨﺶ ﮐﺮدم ﺗﺎزه ﮐﺎﺑﻮسﻫﺎم ﺗﻤﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎزه ﻣﯽﺷﺪ ﺷﺐ ﺑﺎ ﺧﯿﺎل راﺣﺖ ﺳﺮم‬
‫رو ﺑﺬارم زﻣﯿﻦ و ﻫﯽ از ﺧﻮاب ﻧﭙﺮم و ﻧﺮم ﺑﺎﻻی ﺳﺮ دﺧﺘﺮﻫﺎم‪ .‬اوﻟﺶ ﮔﯿﺞ ﺑﻮدم و‬
‫ﻧﻤﯽدوﻧﺴﺘﻢ ﭼﯽ ﮐﺎر ﮐﻨﻢ‪ .‬ﯾﮏﺑﺎر ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﺑﺮم و ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ رو ﺑﺮای ﭘﻠﯿﺲ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ دﯾﺪم اﮔﻪ ﺑﭙﺮﺳﻦ ﺑﻪ ﮐﯽ ﻣﺸﮑﻮﮐﯽ ﭼﯽ ﺑﮕﻢ؟ اﮔﻪ ﺑﮕﻦ ﭼﺮا ﺳﺮﺧﻮد دﻓﻨﺶ ﮐﺮدی ﭼﯽ؟‬
‫ﺑﻪ ﺗﮏﺗﮏ ﮐﺴﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد اون ﭼﺎﻗﻮ رو ﺑﻪ ﻗﻠﺒﺶ زده ﺑﺎﺷﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم و‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻫﯿﭻ ﮐﺪومﺷﻮن ﺑﺎﻻی دار ﺑﺮن‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم ﺑﻠﺪم ﻃﻮری ﻗﺼﻪ ﺑﺒﺎﻓﻢ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ‬
‫ﻧﻔﻬﻤﻪ‪.‬‬

‫‪٧٤‬‬
‫اﮔﻪ ﺧﻮدم ﮐﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻣﺶ ﻣﯽرﻓﺘﻢ ﺳﺮاغ ﭘﻠﯿﺲ‪ .‬اﻣﺎ ﮐﺎر ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬دﻓﻨﺶ ﮐﺮدم و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻢ‬
‫دو ﺑﺎره ﮔﻢ و ﮔﻮر ﺷﺪه‪ .‬ﺳﺮم ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺎه ﮔﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ درس ﻣﯽﺧﻮﻧﺪن‪ .‬اﺳﻢ ﺷﻮﻫﺮ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎﻻی ﺳﺮم ﺑﻮد و ﮐﺴﯽ ﺟﺮأت ﻧﻤﯽﮐﺮد دﺳﺖ از ﭘﺎ ﺧﻄﺎ ﮐﻨﻪ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ وﻗﺘﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮم ﺑﺮای ﭘﺴﺮش دﻟﺘﻨﮕﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﯾﺎدم ﻣﯽاﻓﺘﺎد ﮐﻪ ﺟﺴﺪش زﯾﺮ‬
‫ﺗﺨﺘﻤﻪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﯾﮏ ﺑﺎر ﻣﯽاوﻣﺪ و ﭼﻨﺪ روزی ﭘﯿﺶ ﻣﺎ ﻣﯽﻣﻮﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮام ﺳﻮﮔﻠﯽﻫﺎش‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺨﺖ ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎزوﻫﺎش رو ﺗﮑﯿﻪ ﻣﯽداد ﺑﻪ ﺗﺨﺖ و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﻣﻬﺘﺎب‪،‬‬
‫ﺑﭽﻪم ﮐﺠﺎﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ اﻻن؟ ﭼﻪ ﺑﯽﻣﻌﺮﻓﺘﻪ اﯾﻦ ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﺧﺒﺮی از ﻣﺎ ﻧﻤﯽﮔﯿﺮه ﭼﺮا؟‬
‫ً‬
‫ﻣﯽﺑﺮدﻣﺶ اﺗﺎق ﻧﺸﯿﻤﻦ ﺑﺮاش ﭼﺎی ﻣﯽرﯾﺨﺘﻢ و ﻣﯽﺑﻮﺳﯿﺪﻣﺶ و ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ ﺣﺘﻤﺎ ﺳﺮش ﯾﻪ‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮔﺮﻣﻪ‪ ،‬ﺑﺎر اوﻟﺶ ﮐﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮﻣﯽﮔﺮده دو ﺑﺎره‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻓﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ ﺟﺴﺪ ﭘﺴﺮش زﯾﺮ‬
‫ﻫﻤﻮن ﺗﺨﺘﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﻦ روش ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪم‪ ،‬ﺷﻮﮐﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪش ﻣﯽﮔﻔﺖ دروﻏﻪ‪،‬‬
‫دارﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﺮوﺳﻢ ُﺑﻬﺘﻮن ﻣﯽزﻧﯿﺪ‪ .‬اﮔﻪ ﮔﯿﺞﺑﺎزی درﻧﻤﯽآوردم ﻣﺤﺎل ﺑﻮد ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻔﻬﻤﻦ‪.‬‬
‫در روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ ﻗﺘﻞ ﺷﻮﻫﺮش‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﯾﮏ ﭼﮏ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﻟﻮ رﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻪ ﭼﮏ ﺷﻮﻫﺮش دﺳﺘﺶ ﺑﻮد و ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه ﯾﮑﯽ را اﻣﻀﺎ ﻣﯽﮐﺮد و ﺧﺮج ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﮔﺮدﻫﺎی ﮐﺎرﮔﺎه ﯾﮑﯽ از ﭼﮏﻫﺎ را ﻣﯽدزدد و ﭘﺎی ﺷﮑﺎﯾﺖ و ﭘﻠﯿﺲ ﮐﻪ وﺳﻂ‬
‫ﻣﯽآﯾﺪ‪ ،‬ﺳﺮاغ ﺻﺎﺣﺐ اﺻﻠﯽ ﭼﮏ را ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻬﺸﺎن ﮔﻔﺘﻢ ﮔﻢ و ﮔﻮر ﺷﺪه و رﻓﺘﻪ‪ .‬ﭘﻠﯿﺲ ﮐﻤﯽ ﺷﮏ ﮐﺮد و اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ ﮐﻪ ﭼﺮا‬
‫ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪﻧﺶ رو ﺧﺒﺮ ﻧﺪادﯾﺪ و از ﮐﺠﺎ ﻣﻌﻠﻮم اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺑﺮاﯾﺶ ﻧﯿﻔﺘﺎده ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬داﺷﺘﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﻮن‬
‫ً‬
‫داﺳﺘﺎن ﻗﺪﯾﻤﯽ ﮐﻪ ﻋﺎدﺗﺸﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﯾﮏﺑﺎر ﺑﺮه و ﺧﻮﻧﻮادهش ﻫﻢ ﻣﯽدوﻧﻦ و ﺣﺘﻤﺎ‬
‫رﻓﺘﻪ زن ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺮ و ﺗﻪ ﻣﺎﺟﺮا را ﻫﻢ ﻣﯽآوردم ﮐﻪ ﮐﺎرﮔﺮی ﮐﻪ ﭼﮏ رو دزدﯾﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎی‬
‫ﻫﻤﻮن ﻋﺎﺷﻖ ﻗﺪﯾﻤﯽ رو وﺳﻂ ﮐﺸﯿﺪ ﮐﻪ از ﮐﺠﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮﻫﺮه رو ﻧﮑﺸﺘﻪ ﺑﺮه دﻧﺒﺎل اون ﻣﺮده‪.‬‬
‫ﻫﻤﻮن ﺳﺎلﻫﺎ ﮐﻪ ﺷﻮﻫﺮم زﻧﺪه ﺑﻮد و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﻦ ﺷﺮﯾﮏ ﺑﺸﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﺑﺎری ﺗﻮی ﮐﺎرﮔﺎه دﯾﺪه ﺑﻮدش و ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻢ ﯾﮏ ﺑﺎر ﻫﻢ ﺟﺮ و ﺑﺤﺚﻫﺎی ﻣﻦ و اون ﭘﺴﺮه را‬
‫ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎی اﯾﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﮐﻪ وﺳﻂ آﻣﺪ ﭘﻠﯿﺲ ﮔﯿﺮ ﺳﻪﭘﯿﭻ داد ﺑﻪ ﻣﻦ و ﻓﻬﻤﯿﺪن ﮐﻪ‬
‫اﻣﻀﺎﻫﺎ ﺗﻘﻠﺒﯽ اﺳﺖ و اﻓﺘﺎدم ﺗﻮی ﻫﭽﻞ‪.‬‬
‫دﺳﺘﮕﯿﺮش ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮد و زﯾﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪﻫﺎی ﻣﻌﺮوف ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﺷﺎﭘﻮر‬
‫ﮐﻪ ﻣﺮغ ﭘﺨﺘﻪ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺣﺮف ﻣﯽآورد‪ ،‬ﭼﯿﺰی ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﺷﻨﻪ آﺷﯿﻠﺶ دﺧﺘﺮش ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﺮاغ دﺧﺘﺮم ﮐﻪ رﻓﺘﻦ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺧﺮاب ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺳﻪ ﻣﺎه رو ﮐﺘﮏ ﺧﻮردم و دم‬
‫ﻧﺰدم‪ .‬ﻣﺤﺎل ﺑﻮد اﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮا رو ﺑﻔﻬﻤﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻘﻞ ﺟﻦ ﻫﻢ ﻧﻤﯽرﺳﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪی دوﺳﺘﺎ و‬
‫ﻓﺎﻣﯿﻠﺶ ﻫﻢ ﻃﺮف ﻣﻦ ﺑﻮدن‪ .‬ﭘﻠﯿﺲ ﻓﻘﻂ ﺷﮏ ﮐﺮده ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ از ﻣﺎﺟﺮا ﺧﺒﺮ دارم‪ .‬ﻓﮑﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﺮدن ﭘﺎی ﯾﮏ ﻣﺮد دﯾﮕﻪ در ﻣﯿﻮﻧﻪ‪ .‬دﺧﺘﺮم رو ﮐﻪ آوردن اﺗﺎق ﺑﺎزﺟﻮ ﯾﯽ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮره دﺳﺘﺶ‬
‫ً‬
‫را ﮐﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮد ﺑﺰﻧﻪ ﺗﻮی ﮔﻮش دﺧﺘﺮم‪ ،‬اﺻﻼ ﻧﻔﻬﻤﯿﺪم ﭼﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺻﺪای ﺧﻮدم رو‬
‫ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ داد ﻣﯽزدم ﺳﮓ ﭘﺪر‪ ،‬ﻧﻌﺶ اوﻧﯽ ﮐﻪ دﻧﺒﺎﻟﺸﯽ زﯾﺮ ﺗﺨﺘﻤﻪ‪ ،‬ﺑﻪ دﺧﺘﺮم دﺳﺖ ﺑﺰﻧﯽ‬
‫ﺗﯿﮑﻪﺗﯿﮑﻪت ﻣﯽﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮐﻪ آﻣﺪم دﯾﺪم ﺑﻨﺪ رو آب دادم‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪ وﻗﺖ داﺷﺘﻢ ﮐﻪ ﯾﮏ داﺳﺘﺎن ﺳﺮﻫﻢ‬
‫ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺎی ﮐﺴﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ وﺳﻂ ﺑﯿﺎد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ رو ﮔﺮدن‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﺑﻠﺪم ﺧﻮدم را ﺧﻼص ﮐﻨﻢ و ﺑﺎﻻی دار ﻧﺮم‪«.‬‬
‫‪ -‬اﮔﻪ اﻋﺪاﻣﺖ ﮐﻨﻦ ﭼﯽ؟ ﺑﻪ دﺧﺘﺮات ﻓﮑﺮ ﮐﺮدی؟‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﮕﺎر دﯾﮕﺮ آﺗﺶ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻋﺪاﻣﻢ ﻧﻤﯽﮐﻨﻦ‪ ،‬ﺧﻮﻧﻮادهاش راﺿﯽ ﻧﻤﯽﺷﻦ ﻣﻦ ﺑﺮم‬
‫ﺑﺎﻻی دار‪ .‬روی ﺑﺮﮔﻪﻫﺎی ﺑﺎزﺟﻮ ﯾﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻟﻨﺠﺎت ﻓﯽاﻟﺼﺪق‪ ،‬وﻟﯽ ﮐﯽ اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎ راﺳﺖ‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺠﺎت ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﮐﻪ ﻣﻦ دوﻣﯽاش ﺑﺎﺷﻢ؟«‬
‫ﺣﺮﻓﺶ ﻫﻨﻮز ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ آﻣﺪﻧﺪ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﮐﻪ ﺑﯿﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﺷﺐ ﯾﻠﺪا را ﻗﺎچ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ و ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از آﺧﺮﯾﻦ اﺗﺎق ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺻﺪایﺷﺎن ﻣﯽآﻣﺪ ﮐﻪ دم ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺑﺴﮑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﮑﺮدﯾﻢ‬
‫وﺣﺸﺖ از ﻣﺮدن ﻧﺪارﯾﻢ‬
‫ﺳﺎﻋﺘﻮ ﺟﻠﻮ ﮐﺸﯿﺪن‬
‫وﻗﺖ ﻏﻢ ﺧﻮردن ﻧﺪارﯾﻢ‬
‫‪٧٦‬‬
 ‫دﻟﻢ ﺑﺮای ﺑﺎﺑﺎم ﺗﻨﮓ ﺷﺪه‬

‫ﺗﺎزه داﺷﺖ ﺧﻮاﺑﻢ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﺲ ﮐﺮدم ﮐﺴﯽ ﮐﻨﺎر ﺗﺨﺘﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺗﻨﻢ را ﻟﻤﺲ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ‬
‫ﮐﻪ وﺣﺸﺖزده ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎﺑﺎ را ﺻﺪا ﮐﻨﻢ‪ ،‬دﯾﺪم ﺧﻮدش اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﺨﺘﮏ رو ﯾﻢ اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻓﻠﺞ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻪی ﺗﻮاﻧﻢ را ﺟﻤﻊ ﮐﺮدم ﮐﻪ ﺟﯿﻎ ﺑﮑﺸﻢ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﻣﺎﻣﺎن ﺻﺪاﯾﻢ را ﺑﺸﻨﻮد و ﺑﯿﺪار ﺷﻮد‪،‬‬
‫ﭼﺸﻤﻢ را ﮐﻪ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪم دﯾﺪم ﻣﺎﻣﺎن از ﮔﻮﺷﻪی اﺗﺎق‪ ،‬ﻧﮕﺎهﻣﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬از ﺧﻮاب ﮐﻪ ﭘﺮﯾﺪم ﻫﻨﻮز‬
‫ﻧﻔﺲﻧﻔﺲ ﻣﯽزدم و ﺧﯿﺲ ﻋﺮق ﺑﻮدم‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﻧﺒﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎﺑﻮس را ﻣﯽدﯾﺪم‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎرش‪ ،‬ﻫﻤﺎن‬
‫ﺷﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻬﺴﺎ ﺣﺮف زدم‪.‬‬

‫ﻣﻬﺴﺎ وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪ‪ ٣‬ﺳﺮﻗﺘﯽﻫﺎ و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪریﻫﺎ و ﺧﺎﻧﻢ رﺋﯿﺲﻫﺎ‪ ٤‬ﺑﻮد‪ .‬اﺑﻬﺘﺶ اﻣﺎ از رﺋﯿﺲ زﻧﺪان ﻫﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖﻫﺎ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ از ﭘﺲ زنﻫﺎ ﺑﺮﻧﻤﯽآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻬﺴﺎ را ﺻﺪا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﯾﮏ ﺗﺸﺮش ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﻮد ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﺣﺴﺎب ﮐﺎرﺷﺎن را ﺑﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫ِ‬ ‫‪ ٣‬وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﯽھﺎ اﺳﺖ ﮐﮫ در داﺧﻞ ﺑﻨﺪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖھﺎ ھﻤﭽﻮن ﺑﺮﻗﺮاری ﻧﻈﻢ در داﺧﻞ ﺑﻨﺪ و در ﻧﺒﻮد‬
‫زﻧﺪان ﺣﻞ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﯿﻦ زﻧﺪاﻧﯿﺎن را ﺑﺮﻋﮭﺪه دارد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪ را از ﺑﯿﻦ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﮫ ﮐﮫ روی ﺳﺎﯾﺮ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﻧﻔﻮذ‬
‫داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ٤‬زﻧﺎﻧﯽ ﮐﮫ در ﺑﯿﺮون رﯾﺎﺳﺖ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ روﺳﭙﯽﺧﺎﻧﮫھﺎ را ﺑﺮﻋﮭﺪه داﺷﺘﻦ‪ ،‬در داﺧﻞ زﻧﺪان »ﺧﺎﻧﻢ رﺋﯿﺲ« ﺻﺪا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﯿﮑﻞ درﺷﺖ و ِﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ و اﺧﻢﻫﺎی ﻫﻤﯿﺸﻪ درﻫﻤﺶ ﺑﻪ زنﻫﺎی ﺳﯽ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﯽﺧﻮرد‬
‫اﻣﺎ ﺑﻘﯿﻪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻨﺶ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻤﺘﺮ از اﯾﻦﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ دﯾﺪﻣﺶ‪ ،‬وﺳﻂ‬
‫راهﭘﻠﻪﻫﺎی ﺑﻨﺪ اﯾﺴﺘﺎده ﺑﻮد و ﻫﻮار ﻣﯽزد‪» :‬ﺑﺮﯾﺪ ﺗﻮی اﺗﺎقﻫﺎﺗﻮن و ﺻﺪا از ﮐﺴﯽ درﻧﯿﺎد‪«.‬‬
‫ﯾﮏ دﺳﺘﺶ‪ ،‬ﭼﻮب ﮐﻠﻔﺖ و ﺑﻠﻨﺪی ﺑﻮد و دﺳﺖ دﯾﮕﺮش ﻣﻮﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﻮﻟﻨﺪ زری‬
‫ﺳﺮ ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺸﺎنﮐﺸﺎن و ﮐﺘﮏزﻧﺎن آورده ﺑﻮدش آﻧﺠﺎ‪.‬‬
‫ﺧﻮﺷﮕﻠﻪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﭘﯿﺶ از آن ِ‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﭘﻠﻪﻫﺎی ﺑﻨﺪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ وﻫﯿﭻﮐﺲ ﺟﺮﺋﺖ ﭘﺎدرﻣﯿﺎﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫آﺧﺮﺳﺮ ﻫﻢ ﺳﮑﯿﻨﻪ ﺧﺎﻧﻮم‪ ،‬ﭘﯿﺮزن ‪ ۸۰‬ﺳﺎﻟﻪای ﮐﻪ ‪ ۱۵‬ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﺷﻮﻫﺮش را ﮐﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زری‬
‫ﺧﻮﺷﮕﻪ را از زﯾﺮ ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪ ﻣﻬﺴﺎ ﮐﺸﯿﺪ ﺑﯿﺮون و ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر ﮐﻪ ﻫﻠﺶ ﻣﯽداد ﻃﺮف‬
‫اﺗﺎﻗﺶ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﯾﻦﻗﺪر ﺑﻪ ﭘﺮو ﭘﺎش ﺑﭙﯿﭻ ﺗﺎ ﯾﮏ روز ﺗﻮ رو ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﺑﺎش ُﺑﮑﺸﻪ و ﺑﻔﺮﺳﺘﻪ‬
‫ﺳﯿﻨﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﻮن‪«.‬‬
‫ً‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎی زﻧﺪان ﮐﻪ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺜﻼ ﺑﻨﺪ را آرام ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬زری ﮐﻒ زﻣﯿﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﮔﺮﯾﻪ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﻬﺴﺎ زﯾﺮ ﺑﺎران ﺗﻨﺪی ﮐﻪ از ﺻﺒﺢ ﻣﯽﺑﺎرﯾﺪ‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻫﻮاﺧﻮری‪ .‬از ﭘﻨﺠﺮه ﮐﻪ‬
‫ﻧﮕﺎﻫﺶ ﮐﺮدم‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎﯾﺶ را ﮔﺮه زده ﺑﻮد ﭘﺸﺘﺶ و ﺣﯿﺎط آﺳﻔﺎﻟﺘﯽای ‪ ۷۰‬ﻣﺘﺮی را ﮐﻪ‬
‫دورﺗﺎ دورش دﯾﻮار ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮد و ﺑﺎﻻی دﯾﻮارﻫﺎﯾﺶ ﺳﯿﻢﺧﺎردار‪ ،‬ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﯿﻞ و ﮐﺎﻣﻮا ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪی دﻧﺠﯽ ﮐﻨﺎر ﭘﻠﻪﻫﺎی ﻫﻮاﺧﻮری ﻧﺸﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدم و دﺳﺖوﭘﺎ ﻣﯽزدم ﻣﯿﻞﻫﺎی ﺑﺎﻓﺘﻨﯽ را ﺑﻪ داﻧﻪﻫﺎی ﮐﺎﻣﻮا ﮔﺮه ﺑﺰﻧﻢ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﺎ آن‬
‫ﻣﻮﻫﺎی ﺧﯿﺲ و ﺗﯿﺸﺮت آبﭼﮑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﭼﺴﺒﯿﺪه ﺑﻮد ﻫﯿﭻ ﺷﺒﯿﻪ ﻣﻬﺴﺎﯾﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻧﯿﻢﺳﺎﻋﺖ ﭘﯿﺶ‪ ،‬ﺑﻨﺪ را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد روی ﺳﺮش و زری را آنﻃﻮر ﻟﺖ و ﭘﺎر ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻی‬
‫ﺳﺮ ﻣﻦ‪ ،‬روی ﭘﻠﻪ ﻧﺸﺴﺖ و ﺳﯿﮕﺎرش را آﺗﺶ زد‪ .‬ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﻧﮕﺎﻫﺶ را ﮐﻪ روی ﺧﻮدم ﺣﺲ‬
‫ﮐﺮدم و ﺳﺮم را ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدم‪ ،‬ﺗﻨﺪی ﻧﮕﺎﻫﺶ را دزدﯾﺪ و زل زد ﺑﻪ در آﻫﻨﯽ ﻫﻮاﺧﻮری ﮐﻪ‬
‫ﻗﻄﺮهﻫﺎی درﺷﺖ ﺑﺎران ﺑﻪ آن ﻣﯽﺧﻮرد و ﺗﺮقﺗﺮق ﺻﺪا ﻣﯽداد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﯿﺶ‪ ،‬وﻗﺘﯽ داﺷﺘﻢ از ﺑﯿﭽﺎرﮔﯽام ﻣﻮﻗﻊ ِﮐﺶ آﻣﺪن روز و ﺷﺐﻫﺎی زﻧﺪان‪ ،‬ﻏﺮ‬
‫ﻣﯽزدم‪ ،‬ﯾﮑﯽ از زنﻫﺎ ﻣﯿﻞ و ﮐﺎﻣﻮاﯾﺶ را داد دﺳﺘﻢ و ﮔﻔﺖ ﺑﺒﺎف‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﺮاﯾﻢ ﯾﮏ‬
‫ﺷﺎلﮔﺮدن ﺳﺮاﻧﺪاﺧﺖ و ﻧﯿﻢﺳﺎﻋﺘﯽ ﻫﻢ ﮐﻨﺎرم ﻧﺸﺴﺖ ﮐﻪ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮم ﭼﻄﻮر ﯾﮏ رج زﯾﺮ و‬

‫‪٧٨‬‬
‫ﯾﮏ رج رو ﺑﺒﺎﻓﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﯿﻦﻃﻮری ﮐﻪ دوﻧﻪدوﻧﻪ ﺑﺒﺎﻓﯽ‪ ،‬ﺷﺎﻟﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﯿﺎد و ﺧﻮدﺗﻢ‬
‫ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯽ ﭼﻄﻮری روز ﺑﻪ ﺷﺐ ﻣﯽرﺳﻪ و ﺷﺐ ﺑﻪ روز‪«.‬‬
‫ﮔﺮهﻫﺎی ﮐﺎﻣﻮا اﻣﺎ ﻣﺪام از زﯾﺮ ﻣﯿﻞ ﺑﺎﻓﺘﻨﯽام‪َ ،‬در ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺷﺎل ﺑﺎﻻ ﻣﯽرﻓﺖ و ﻧﻪ وﻗﺖ‬
‫ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ‪ .‬آن روز ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺮای ﻓﺮار از ﻫﯿﺎﻫﻮی ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮاغ ﺑﺎﻓﺘﻨﯽ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و دﺳﺖو ﭘﺎ‬
‫ﻣﯽزدم ﮐﻪ ﭼﻨﺪ رﺟﯽ ﺟﻠﻮ ﺑﺮوم و ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ از ﺗﻘﻼی ﺑﯽﻓﺎﯾﺪهام‪ ،‬ﻣﯿﻞ و ﮐﺎﻣﻮا را‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻢ زﻣﯿﻦ و داﺷﺘﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﺪم ﮐﻪ ﻣﻬﺴﺎ دﺳﺘﺶ را ﮔﺬاﺷﺖ روی ﺷﺎﻧﻪام و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫»ﻣﻨﻢ روزای اول ﻫﻤﯿﻦﻃﻮری ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺗﻮی ﻋﻤﺮم ﻣﯿﻞ و ﮐﺎﻣﻮا دﺳﺖ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‬
‫و ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪای ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﺷﺎلﮔﺮدﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮام ﺳﺮاﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدن‪ ،‬دو وﺟﺐ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺧﻮای ﯾﺎدت ﺑﺪم؟«‬
‫ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ دﺳﺘﺶ ﻃﻮری روی ﺷﺎﻧﻪام ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺷﺪ ﻧﻪ ﺑﮕﻮ ﯾﻢ‪ .‬ﺳﺮم را ﮐﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدم‪ ،‬در‬
‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﻫﻤﺎن دﺧﺘﺮک ﺑﯿﺴﺖ و دو ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪای را دﯾﺪم ﮐﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ و ﭘﻠﮏ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎی ﺑﺎدﮐﺮدهاش ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم آن ﻧﯿﻢﺳﺎﻋﺖ را ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮده و ﻧﯽﻧﯽ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ‬
‫ﻫﻨﻮز آرام ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺑﺮاﯾﺶ ﺟﺎ ﺑﺎز ﮐﺮدم ﮐﻪ ﮐﻒ زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻨﺎرم ﺑﻨﺸﯿﻨﺪ و ﭘﺮﺳﯿﺪم‪» :‬واﻗﻌﺎ ﺑﻠﺪی؟«‬
‫ﺗﻠﺨﻨﺪی زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺣﺒﺲ ﮐﺸﯿﺪن‪ ،‬آدم ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ رو ﯾﺎد ﻣﯽﮔﯿﺮه‪«.‬‬
‫دﻟﻢ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺑﺎﻓﺘﻨﯽ ﯾﺎد دادن‪ ،‬از ﺧﻮدش ﺑﮕﻮ ﯾﺪ و ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﮐﺪام ﻣﻬﺴﺎ‬
‫ﻃﺮﻓﻢ؟ اﯾﻦ دﺧﺘﺮک ﮐﻢﺳﻦ و ﺳﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﯾﻦﻃﻮر ﺧﯿﺲ و ﻟﺮزان ﮐﻨﺎرم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﯾﺎ آن وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪ‬
‫ﻗﻠﺪر و ﺧﺸﻨﯽ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﻤﯽﮐﺮدم ﺳﻼﻣﺶ ﮐﻨﻢ؟‬
‫ﻣﯿﻞ و ﮐﺎﻣﻮا را دادم دﺳﺘﺶ و ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬زﯾﺮ و رو ﺑﺎﻓﺘﻦ را ﻗﺎﺗﯽ ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﮔﺮهﻫﺎ ﻫﯽ از زﯾﺮ‬
‫ﻣﯿﻠﻢ درﻣﯽرن‪«.‬‬
‫ﮐﺎﻣﻮا را ﻣﺤﮑﻢ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ دور اﻧﮕﺸﺘﺶ‪ ،‬ﻣﯿﻞﻫﺎ را ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ﮔﺮﻓﺖ دﺳﺘﺶ و ﻫﻤﺎنﻃﻮری ﮐﻪ‬
‫ﺗﻨﺪ و ﺗﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬روزای اوﻟﯽ ﮐﻪ اوﻣﺪه ﺑﻮدم اﯾﻨﺠﺎ‪ ،‬ﯾﻪ دﺧﺘﺮ ‪ ۱۸‬ﺳﺎﻟﻪی‬
‫ﺑﯽدﺳﺖو ﭘﺎی دﺑﯿﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻮدم و ﺑﺎﻓﺘﻨﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﭽﯽ ﺟﻮراب ﺷﺴﺘﻦ ﻫﻢ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﺑﻪ اﻻﻧﻢ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻧﮑﻦ ﮐﻪ اﯾﻨﻄﻮری ﮔﺮگ ﺷﺪم‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه اول از ﺗﺨﺘﻢ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﻤﯽاوﻣﺪم و ﮐﺎرم ﻓﻘﻂ ﮔﺮﯾﻪ‬
‫ﺑﻮد‪«.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺑﻐﻀﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن اﻓﺘﺎده ﺑﻮد در ﮔﻠﻮ ﯾﻢ ﭘﺮﺳﯿﺪم‪» :‬ﭼﻄﻮر ﻃﺎﻗﺖ آوردی؟«‬
‫ﮐﺎﻣﻮا را ﯾﮏ دور دﯾﮕﺮ دور اﻧﮕﺸﺘﺶ ﭘﯿﭽﺎﻧﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ زﻧﺪه از اﯾﻦ ﺧﺮابﺷﺪه‬
‫ﺑﯿﺮون ﺑﺮم‪ .‬اﯾﻨﻮ ﺑﻬﺶ ﻗﻮل داده ﺑﻮدم‪«.‬‬
‫ﺟﻤﻠﻪاش ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه‪ ،‬اﺷﮑﺶ رﯾﺨﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﻣﯿﻞ و ﮐﺎﻣﻮا را ﮔﺬاﺷﺖ زﻣﯿﻦ و آنﻗﺪر ﺗﻨﺪ‬
‫رﻓﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﺑﻪ ﮐﯽ ﻗﻮل زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪش را داده ﺑﻮد؟‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻼﻗﺎت ﻫﻔﺘﮕﯽ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺗﺎ ﮐﺎﺑﯿﻦ آنﻃﺮفﺗﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ۲۰ .‬دﻗﯿﻘﻪ‬
‫ﻣﻼﻗﺎت ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و ﭘﺮدهی ﮐﺎﺑﯿﻦﻫﺎ آﻣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮری ﮐﻪ داﺷﺖ ﺑﺎ دﻣﭙﺎﯾﯽﻫﺎی‬
‫ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽاش ﻟﺦﻟﺦ ﮐﻨﺎن از ﮐﻨﺎرم ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﺑﺎت ﭼﻪ ﺟﻮوﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎﺑﺎت ﺑﻮد‬
‫دﯾﮕﻪ؟«‬
‫‪ -‬آره‪ .‬ﺑﺎﺑﺎم ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺻﺪاﯾﯽ ﮐﻪ اﻧﮕﺎر از ﺗﻪ ﺟﺎﻧﺶ درﻣﯽآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮﯾﺪهﺑﺮﯾﺪه و آرام ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺒﯿﻪ ﺑﺎﺑﺎی ﻣﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫دﻟﻢ ﺑﺮای ﺑﺎﺑﺎم ﺗﻨﮓ ﺷﺪ‪«.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮای ﺑﺎﺑﺎت؟ ﻣﻦ ‪...‬‬
‫ﻧﮕﺬاﺷﺖ ﺟﻤﻠﻪام را ﺗﻤﺎم ﮐﻨﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﮐﻪ ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪش‪ ،‬ﻧﻘﺎب ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ را روی‬
‫ﺻﻮرﺗﺶ ﮐﺸﯿﺪ و ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮای ﺣﺮف دﯾﮕﺮی ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬رﻓﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻓﺮدا ﻋﺼﺮ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺒﯿﻨﻤﺶ‪ ،‬ﺻﺪاﯾﺶ در ﮔﻮﺷﻢ زﻧﮓ ﻣﯽزد و ﺗﮑﺮار ﻣﯽﺷﺪ‪» :‬دﻟﻢ ﺑﺮای ﺑﺎﺑﺎم ﺗﻨﮓ ﺷﺪ‪«.‬‬
‫درﺧﺖ ﻫﻮاﺧﻮری ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖ ﭘﯿﺶ ﺧﺸﮏ ﺷﺪه ﺑﻮد و‬
‫ِ‬ ‫ﻓﺮدا ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد زﯾﺮ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫داﺷﺖ ﭼﯿﺰی ﻣﯽﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺧﺮاﺑﮑﺎری دﯾﺮوز را ﺟﺒﺮان ﮐﻨﻢ و ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻢ‬
‫ً‬
‫ﭼﻄﻮر؟ ﺑﯿﻦ ﺧﻮدش و ﻫﻤﻪ ﯾﮏ دﯾﻮار ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮد و ﺣﺘﻤﺎ ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻧﻘﺎب ﯾﺨﯽای ﮐﻪ روی ﺻﻮرﺗﺶ ﮐﺸﯿﺪه‬
‫ﮐﺴﯽ ﭼﺸﻢﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰش را ﺑﺒﯿﻨﺪ و ﺗﺮک ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ روی ِ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٨٠‬‬
‫ﺷﺎلﮔﺮدﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﻪ ﻧﯿﻤﻪ رﺳﯿﺪه ﺑﻮد را ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮐﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬دﺳﺘﺖ ﺳﺒﮏ ﺑﻮد و ﺷﺎﻟﻢ‬
‫داره ﺑﺎﻻ ﻣﯽره‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﻢ ﮐﻪ ﮐﺮد‪ ،‬ﺗﻨﺪی ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬دﯾﺮوز ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻧﺎراﺣﺘﺖ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ‪...‬‬
‫ﻓﻘﻂ ‪«....‬‬
‫ﺟﺎ ﺑﺎز ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻨﺸﯿﻨﻢ ﮐﻨﺎرش و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻘﺼﯿﺮ ﺗﻮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺳﺨﺘﻪ ﺑﺎور ﮐﺮدن اﯾﻨﮑﻪ آدم دﻟﺶ‬
‫ﺑﺮای ﺑﺎﺑﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﮐﺸﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻨﮓ ﺑﺸﻪ‪ .‬اﻣﺎ دﻟﻪ دﯾﮕﻪ ﺑﯽﺻﺎﺣﺎب ﮔﺎﻫﯽ ﮔﻪﮔﯿﺠﻪ‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮه‪«.‬‬
‫ﻫﻨﻮز داﺷﺘﻢ دﻧﺒﺎل ﮐﻠﻤﻪ و ﺟﻤﻠﻪای ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺒﯽ ﮐﻪ ﮔﯿﺮش اﻓﺘﺎده‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﯽﮔﺸﺘﻢ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻧﺠﺎﺗﻢ داد‪» :‬ﻓﯿﻠﻢ ﻟﻮﻟﯿﺘﺎ رو دﯾﺪی؟«‬
‫دﯾﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺎﺟﺮای ﻣﺎ ﻫﻢ اوﻟﺶ ﯾﮏﺟﻮراﯾﯽ ﺷﺒﯿﻪ اون ﺑﻮد‪ ۱۴ .‬ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد‪ .‬درﺷﺖ ﺑﻮدم و زود ﭘﺮﯾﻮد‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﺑﻬﻢ ﻣﯽﺧﻮرد ﮐﻪ ‪ ۱۷-۱۶‬ﺳﺎل را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬وﻟﯽ ﺧﺐ ﺑﭽﻪ ﺑﻮدم و‬
‫ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪم ﮐﻪ ﻧﻮازشﻫﺎی ﺑﺎﺑﺎم ﺷﺒﯿﻪ ﻧﻮازشﻫﺎ و ﺑﻮﺳﻪﻫﺎی ﺑﻘﯿﻪ ﺑﺎﺑﺎﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺗﺎزه‪ ،‬از‬
‫اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦﻃﻮری ﻋﺰﯾﺰدردوﻧﻪاش ﺑﻮدم ﺧﻮﺷﻢ ﻫﻢ ﻣﯽاوﻣﺪ و ﻫﯽ ﺧﻮدم رو ﺑﺮاش ﻟﻮس‬
‫ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ ﻫﻤﻪﭼﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﻏﯿﺮﻋﺎدی اوﻣﺪ‪ ،‬ﺷﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ اﯾﻨﺎ رﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن ﺧﻮﻧﻪی ﻣﺎﻣﺎنﺑﺰرﮔﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﻣﺘﺤﺎن داﺷﺘﻢ و ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻮدم ﺧﻮﻧﻪ‪ .‬ﻫﻤﻮن ﺷﺐ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ‬
‫رو ﺑﺮد ﺗﻮی ﺗﺨﺖ ﺧﻮدﺷﻮن و ﺑﻐﻠﻢ ﮐﺮد و ﺳﻔﺖ ﺑﻬﻢ ﭼﺴﺒﯿﺪ و ﻫﯽ ﻣﯽﺑﻮﺳﯿﺪم‪ .‬ﺗﺮﺳﯿﺪه‬
‫ﺑﻮدم و ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪم داره ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﻣﯽاﻓﺘﻪ‪ .‬ﻫﯽ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ از ﺑﻐﻠﺶ ﺑﯿﺎم ﺑﯿﺮون و ﻣﺤﮑﻢ‬
‫ﻣﻦ رو ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬زدم زﯾﺮ ﮔﺮﯾﻪ و ﻋﯿﻦ ﺧﯿﺎﻟﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬دﺳﺖﻫﺎش از زﯾﺮ ﻟﺒﺎﺳﻢ‪ ،‬روی ﺑﺪﻧﻢ‬
‫ﻣﯽﭼﺮﺧﯿﺪ و ﻣﻦ وﺣﺸﺖزده ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮدم ﺑﻬﺶ‪ .‬ﺑﻘﯿﻪاش رو ﯾﺎدم ﻧﻤﯿﺎد ﮐﻪ ﭼﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻤﯽﺧﻮام ﮐﻪ ﯾﺎدم ﺑﯿﺎد‪ .‬ﺑﻌﺪ از اون‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ اوﻣﺪ ﺳﺮاﻏﻢ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ‪ .‬اﻣﺎ اون ﺗﺮس‬
‫و ﺑﯽﭘﻨﺎﻫﯽای رو ﮐﻪ ﺑﺎر اول ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدم‪ ،‬دردش از ﻫﻤﻪﺷﻮن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﯽ از درد اوﻟﯿﻦ‬
‫ﺑﺎری ﮐﻪ ﭘﺮدهی ﺑﮑﺎرﺗﻢ رو ﭘﺎره ﮐﺮد و اﯾﻨﻘﺪر ازم ﺧﻮن رﻓﺖ و درد داﺷﺘﻢ ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم دارم‬
‫ﻣﯽﻣﯿﺮم‪«.‬‬
‫»ﺑﻪ ﻣﺎﻣﺎﻧﺖ ﭼﯿﺰی ﻧﮕﻔﺘﯽ؟« ﻣﻦ ﭘﺮﺳﯿﺪم‪ِ .‬ﻣﻦ و ِﻣﻦ ﮐﻨﺎن و ﻫﺮاﺳﺎن از اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺮﻓﺶ را‬
‫ﻗﻄﻊ ﮐﻨﺪ و ﺑﺮود‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺑﻐﻀﯽ ﮐﻪ داﺷﺖ ﻣﯽﺗﺮﮐﯿﺪ را ﻗﻮرت داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اوﻟﺶ ﺧﯿﻠﯽ ﺷﻮﮐﻪ ﺑﻮدم‪ .‬اﺻﻼ‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﻫﻀﻢ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﻓﺘﺎده‪ .‬از اﯾﻨﮑﻪ ﮔﺎﻫﯽ از ﻧﻮازشﻫﺎش ﺧﻮﺷﻢ اوﻣﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﻫﯽ ﺧﻮدم رو ﻣﯽﺷﺴﺘﻢ و ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم ﮐﺜﯿﻔﻢ‪ .‬ﻧﻤﯽدوﻧﺴﺘﻢ‬
‫ً‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭼﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﻣﺎن ﺑﮕﻢ‪ .‬اﺻﻼ اﮔﻪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎور ﻣﯽﮐﺮد؟ ﭼﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ؟ اﮔﻪ‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺗﻘﺼﯿﺮ ﺧﻮدﺗﻪ ﭼﯽ؟ اﮔﻪ ﻣﺎﻣﺎن و ﺑﺎﺑﺎ ﻃﻼق ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﯽ؟«‬
‫ﺳﺮش را ﺗﮑﯿﻪ داد ﺑﻪ ﺗﻨﻪ درﺧﺖ و وﺳﻂ ﺳﮑﻮتﻫﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽاش ﮔﻔﺖ‪» :‬اولﻫﺎش ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم و ﻫﺮﮐﺎری ﻣﯽﮐﺮدم ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺑﺎم ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻢ‪ .‬اﻣﺎ اون ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮ از ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻠﺪ ﺑﻮد‬
‫ﭼﻄﻮری ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮﯾﺰه و ﻣﺎﻣﺎن و ﺑﺮادرﻫﺎم رو ﺑﻔﺮﺳﺘﻪ دﻧﺒﺎل ﻧﺨﻮد ﺳﯿﺎه‪ .‬ﻫﺮﭼﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ ﻫﺮﺟﺎ ﻣﯽری ﻣﻨﻢ ﺑﯿﺎم ﮔﻮش ﻧﻤﯽﮐﺮد‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ ﻣﯽﺗﺮﺳﻢ‪ .‬ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬اﻟﺘﻤﺎس‬
‫ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺑﺸﯿﻦ ﺧﻮﻧﻪ درﺳﺖ رو ﺑﺨﻮن‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻪ ﻧﯿﺴﺘﯽ ﺧﺮس ﮔﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎت ﻫﻢ‬
‫ﺧﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﺧﻮدم ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺧﻮدم ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺗﻬﺪﯾﺪش ﮐﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﯽﮔﻢ داری‬
‫ﭼﯽﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﯽ و آﺑﺮوت رو ﻣﯽﺑﺮم‪ .‬ﮔﻔﺘﺶ دﻫﻨﺖ رو ﺑﺎز ﮐﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻣﺎﻧﺖ و ﺑﺮادرﻫﺎت رو‬
‫ﻣﯽﮐﺸﻢ‪ .‬ﺳﻢ ﻣﯽرﯾﺰم ﺗﻮی ﻏﺬاﺷﻮن و ﻣﯽﻣﻮﻧﯿﻢ ﻣﻦ و ﺗﻮ‪ .‬ﺗﺮﺳﯿﺪم‪ .‬ﺑﭽﻪ ﺑﻮدم ﺧﺐ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از ﭼﻨﺪوﻗﺖ دﺳﺖو ﭘﺎ زدن‪ ،‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺷﺪم و ﻗﺒﻮل ﮐﺮدم ﮐﻪ زورم ﺑﻬﺶ ﻧﻤﯽرﺳﻪ‪ .‬اوﻧﻢ در‬
‫ﻋﻮض ﺑﻬﻢ ﺑﺎج و ﺣﻖاﻟﺴﮑﻮت ﻣﯽداد‪ .‬ﮐﺎرﺧﻮﻧﻪ داﺷﺖ و وﺿﻌﺶ ﺧﯿﻠﯽ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﺑﺎر‬
‫ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯽاوﻣﺪ ﺳﺮاﻏﻢ‪ ،‬ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺧﺮم ﮐﻨﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺰﻫﺎ رو ﺑﺮام ﻣﯽﺧﺮﯾﺪ و‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻣﯽﺑﺮدﻣﻮن ﺳﻔﺮ‪ :‬ﺷﻤﺎل‪ ،‬دو ﺑﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل‪ .‬ﻫﺮﺟﺎ ﻣﻦ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻫﺮﭼﯽ ﻣﻦ‬
‫ً‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل دﯾﺪم دﯾﮕﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻢ‪ ۱۶ .‬ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﮐﻪ داره ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﻣﯽاﻓﺘﻪ‪ .‬ﯾﮏ روز ﮐﻪ ﺧﻮﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدم‪ ،‬رﮔﻢ را زدم‪ .‬ﺑﺎﺑﺎم ﮐﻪ ﻓﻬﻤﯿﺪه ﺑﻮد‬
‫ﺗﻨﻬﺎم و ﺳﺮﯾﻊ ﺧﻮدش رو رﺳﻮﻧﺪه ﺑﻮد ﺧﻮﻧﻪ ﮐﻪ از ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻪ‪ ،‬ﺗﻮی وان ﺣﻤﻮم‬
‫ﭘﯿﺪام ﮐﺮد و رﺳﻮﻧﺪم ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن‪«.‬‬

‫‪٨٢‬‬
‫آﺳﺘﯿﻨﺶ را ﺑﺎﻻ زد و ﺟﺎی ﺑﺨﯿﻪ روی رگﻫﺎﯾﺶ را ﻧﺸﺎن داد و ﺑﺎ ﺻﺪاﯾﯽ ﮐﻪ از ﺧﺸﻢ‬
‫ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﻧﭙﺮﺳﯿﺪ ﭼﺮا رﮔﺖ رو زدی‪ .‬از وﻗﺘﯽ ﺑﻪﻫﻮش آﻣﺪم و‬
‫ﻓﻬﻤﯿﺪم ﮐﻪ ﻧﻤﺮدم‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﻣﺎﻣﺎن ﺑﭙﺮﺳﻪ ﭼﺮا رﮔﺖ رو زدی و ﺑﻬﺶ ﻫﻤﻪ ﭼﯽ‬
‫رو ﺑﮕﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﺎ زدن رﮔﻢ ﻣﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻢ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﮐﻨﻢ و‬
‫اون ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺠﺒﻮرم ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬وﻟﯽ ﻧﭙﺮﺳﯿﺪ‪ .‬ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﻧﭙﺮﺳﯿﺪ‪«.‬‬
‫دﺳﺘﺶ را ﺗﻮی دﺳﺘﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم اﻻن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻐﻀﺶ ﺑﺘﺮﮐﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻢ را ﻣﺤﮑﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻔﺲ ﻋﻤﯿﻘﯽ ﮐﺸﯿﺪ و ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ راه ﺑﺮﯾﻢ‪ .‬ﻧﻤﯽداﻧﻢ ﭼﻨﺪ دور‪ ،‬ﮐﻨﺎر دﯾﻮارﻫﺎی‬
‫ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ ﻫﻮاﺧﻮری در ﺳﮑﻮت ﻗﺪم زدﯾﻢ ﺗﺎ ﻧﺸﺴﺖ روی زﻣﯿﻦ و ﺗﮑﯿﻪ داد ﺑﻪ دﯾﻮار و از‬
‫روزﻫﺎی ﺑﻌﺪ از ﺧﻮدﮐﺸﯽاش ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد‪» :‬ﺑﻌﺪ از ﺧﻮدﮐﺸﯽ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﯽ ﻃﺮﻓﻢ ﻧﯿﻮﻣﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺎﻟﻢ اﯾﻨﻘﺪر ﺑﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺎر ﮐﻪ ﻣﺎﻣﺎناﯾﻨﺎ ﺧﻮﻧﻪ ﺑﻮدن و‬
‫ً‬
‫اوﻣﺪه ﺑﻮد اﺗﺎﻗﻢ ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﺣﺎﻟﻢ را ﺑﭙﺮﺳﻪ ﮔﻔﺘﻢ اﮔﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻻن ﻧﺮی ﺑﯿﺮون اﯾﻨﻘﺪر ﺟﯿﻎ ﻣﯽزﻧﻢ‬
‫ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪﻫﺎ ﺑﺮﯾﺰن اﯾﻨﺠﺎ و ﺗﺎ ﯾﮏ ﻗﺪم ﺟﻠﻮ ﮔﺬاﺷﺖ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺟﯿﻎ زدن ﮐﺮدم‪ .‬ﻣﺎﻣﺎن‬
‫ﮐﻪ اوﻣﺪ ﺑﺎﻻی ﺳﺮم داﺷﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﯿﺪ ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪم و ﺑﺎﺑﺎ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮐﺎﺑﻮس دﯾﺪه‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﯽ ﺗﻤﻮم ﺷﺪه و دﺳﺖ از ﺳﺮم ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﻣﺎ ﮐﻮر ﺧﻮﻧﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﮐﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪم و‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ روال ﻋﺎدی زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﺎر ﻧﺼﻔﻪ ﺷﺐ اوﻣﺪ اﺗﺎﻗﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺧﻮدﮐﺸﯽ‪ ،‬اﯾﻨﻘﺪر‬
‫ﺣﺎﻟﻢ ﺑﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺎﻣﺎن دﯾﮕﻪ ﺗﻨﻬﺎم ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺖ و ﻣﻨﻢ ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﺑﭽﻪی دو ﺳﺎﻟﻪ ﭼﺴﺒﯿﺪه‬
‫ﺑﻮدم ﺑﻬﺶ‪ .‬ﺣﺘﯽ اون اولﻫﺎ ﺷﺐﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮی اﺗﺎﻗﻢ ﺑﺨﻮاﺑﻢ و اﻟﺘﻤﺎﺳﺶ‬
‫ﺷﺐ ﻟﻌﻨﺘﯽ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪای ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺎﻣﺎن‬
‫ﺗﺨﺖ ﻣﻦ‪ .‬اون ِ‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ِ‬ ‫ﻣﯽﮐﺮدم ﮐﻪ ﺗﺸﮑﺶ رو ﺑﻨﺪازه‬
‫ِ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد اﺗﺎق ﺧﻮدش‪ .‬وﺳﻂ ﺧﻮاب و ﺑﯿﺪاری ﺻﺪای در رو ﺷﻨﯿﺪم و ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﻣﺎﻣﺎﻧﻪ‬
‫ﮐﻪ اوﻣﺪه ﺑﻬﻢ ﺳﺮﺑﺰﻧﻪ‪ .‬دﺳﺖ ﻣﺮدوﻧﻪ و زﻣﺨﺘﯽ ﮐﻪ اوﻣﺪ دﻫﻨﻢ را ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬از ﺧﻮاب ﭘﺮﯾﺪم‪.‬‬
‫دﺳﺖو ﭘﺎ ﻣﯽزدم و ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﮐﻨﺎر ﺑﺰﻧﻤﺶ‪ .‬دﻫﻨﺶ رو ﮔﺬاﺷﺖ ﻧﺰدﯾﮏ ﮔﻮﺷﻢ و ﮔﻔﺖ‬
‫اﻟﮑﯽ دﺳﺖو ﭘﺎ ﻧﺰن‪ ،‬زورت ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﯽرﺳﻪ‪ .‬ﻫﻤﻮﻧﻄﻮری ﮐﻪ دﺳﺘﺶ ﺟﻠﻮی دﻫﻨﻢ ﺑﻮد و‬
‫ﻫﯿﮑﻠﺶ را روی ﺗﻨﻢ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﺎرش را ﮐﺮد و رﻓﺖ‪.‬‬
‫از ﻓﮑﺮ اﯾﻨﮑﻪ دو ﺑﺎره ﺑﺨﻮاد ﺷﺮوع ﮐﻨﻪ‪ ،‬داﺷﺘﻢ دﯾﻮاﻧﻪ ﻣﯽﺷﺪم‪ .‬اوﻟﺶ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم از ﺧﻮﻧﻪ ﻓﺮار‬
‫ﮐﻨﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﺮﺳﯿﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺎرت و ﭘﻮرت اﻻﻧﻢ ﻧﮕﺎه ﻧﮑﻦ‪ .‬ﯾﮏ دﺧﺘﺮﺑﭽﻪی ‪ ۱۸‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدم ﮐﻪ‬
‫ﺟﺰ راه ﻣﺪرﺳﻪ ﺟﺎﯾﯽ را ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ ،‬از ﻓﮑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺐﻫﺎ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺎﺷﻢ ﺗﻮی ﭘﺎرک‬
‫ﺑﺨﻮاﺑﻢ و ﮔﯿﺮ ﻣﺮدای ﻏﺮﯾﺒﻪ ﺑﯿﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬وﺣﺸﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﻠﻮغﮐﺎری ﺑﺮادرﻫﺎم را ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮐﺮدم و ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎﻣﺎن ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺬار ﻣﻦ ﺑﺮم ﺧﻮﻧﻪ ﻣﺎﻣﺎنﺑﺰرگ‪ ،‬اوﻧﺠﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽﺗﻮﻧﻢ درس ﺑﺨﻮﻧﻢ‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻧﮑﺮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﻢ دﺧﺘﺮ ﺟﻮاﻧﻢ رو از ﺧﻮدم دور ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻢ ﺧﻮدم ﮐﻪ ﺑﺎﺷﯽ‬
‫ﺧﯿﺎﻟﻢ راﺣﺖﺗﺮه‪ .‬آﺧﺮش ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم اﯾﻦ ﯾﮏ ﺳﺎﻟﻪ رو ﻫﺮﻃﻮری ﻫﺴﺖ ﺑﺎﻫﺎش ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ً‬
‫ﻧﻤﯽﻣﻮﻧﻢ و اﺻﻼ ﺷﺐﻫﺎ ﻧﻤﯽﺧﻮاﺑﻢ ﯾﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪای ﺟﻮر ﻣﯽﮐﻨﻢ ﺗﻮی ﻫﺎل ﻣﯽﺧﻮاﺑﻢ و ﺑﻌﺪ از‬
‫دﯾﭙﻠﻢ ﺑﻪ اوﻟﯿﻦ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﮐﻪ اوﻣﺪ ﺑﻠﻪ رو ﻣﯽﮔﻢ و ﻣﯽرم‪ .‬اﯾﻨﻘﺪر ﻣﻀﻄﺮب ﺑﻮدم ﮐﻪ‬
‫ً‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﭼﯿﺰی ﺑﺨﻮرم و ﺗﺎ ﻟﺐ ﺑﻪ ﻏﺬا ﻣﯽزدم‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﻣﯽآوردم و اﺻﻼ ﺣﻮاﺳﻢ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ ﮐﻪ ﭘﺮﯾﻮد ﻧﺸﺪم‪ .‬ﻣﺎه ﭼﻬﺎرم ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ روز از ﺣﺎل رﻓﺘﻢ و ﺑﺮدﻧﻢ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻫﻮش ﮐﻪ اوﻣﺪم ﻓﻘﻂ ﺑﺎﺑﺎ ﺑﺎﻻی ﺳﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﯽدوﻧﺴﺘﻢ ﮐﺠﺎم و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻓﺮار ﮐﻨﻢ ازش‪،‬‬
‫اﻣﺎ اﯾﻨﻘﺪر ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ زﺑﻮﻧﻢ ﺑﻨﺪ آﻣﺪه ﺑﻮد و ﺣﺘﯽ اﻧﮕﺸﺘﻢ رو ﻫﻢ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺗﮑﻮن‬
‫ﺑﺪم‪ .‬ﻫﻤﻮن ﺟﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺑﻬﻢ ﮔﻔﺖ ﺣﺎﻣﻠﻪام‪ .‬ﮔﻔﺖ اﮔﻪ ﻣﺎﻣﺎﻧﺖ ﺑﻔﻬﻤﻪ ﺧﻮدش رو‬
‫ﻣﯽﮐﺸﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﭽﻪ رو ﻣﯽاﻧﺪازﯾﻢ و ﻣﻦ ﺑﻌﺪش دﯾﮕﻪ ﺑﻬﺖ دﺳﺖ ﻧﻤﯽزﻧﻢ‪ .‬ﻗﺴﻢ ﻣﯽﺧﻮرم‪.‬‬
‫ً‬
‫رﻧﮓ ﺗﻮی ﺻﻮرﺗﺶ ﻧﺪاﺷﺖ و ﻧﻤﯽدوﻧﺴﺘﻢ واﻗﻌﺎ ﻧﺎراﺣﺘﻪ ﯾﺎ داره ﻓﯿﻠﻢ ﺑﺎزی ﻣﯽﮐﻨﻪ؟ ﻣﺎﻣﺎن‬
‫ﮐﻪ اوﻣﺪ ﺗﻮی اﺗﺎق‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎ داﺷﺖ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻦ‪ ،‬ﺣﺘﯽ وﻗﺘﯽ ﻣﺎﻣﺎن ﺑﻐﻠﻢ ﮐﺮد و ﺳﺮم رو‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ روی ﺳﯿﻨﻪاش ﻫﻢ ﺑﻐﻀﻢ ﻧﺘﺮﮐﯿﺪ‪ .‬داﺷﺘﻢ ﺧﻔﻪ ﻣﯽﺷﺪم و ﻓﻘﻂ دﻟﻢ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ داد‬
‫ﺑﺰﻧﻢ و آﺑﺮوش رو ﺑﺒﺮم اﻣﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم‪«.‬‬
‫ﺣﺎﻻ دوﺗﺎﯾﯽﻣﺎن داﺷﺘﯿﻢ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬آرام و ﺑﯽﺻﺪا‪ .‬اﺷﮏﻫﺎی ﻣﻦ را ﮐﻪ دﯾﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ً‬
‫»ﻧﻤﯽﺧﻮام دﻟﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﻢ ﺑﺴﻮزهﻫﺎ‪ .‬اﺻﻼ ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﭼﺮا دارم اﯾﻦﻫﺎ رو ﺑﺮات ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻤﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻦ ﻣﻦ ﯾﮏ دﺧﺘﺮ ﺳﻨﮕﺪﻟﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﺎش رو ﮐﺸﺘﻪ و ﮔﺬاﺷﺘﻨﻢ‬
‫ﺗﻮی ﺑﻨﺪ ﻗﺎﺗﻞﻫﺎ‪ .‬ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻧﻤﯽدوﻧﻪ ﭼﯽ ﺑﻪ ﺳﺮم اوﻣﺪه‪ .‬ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻧﻤﯽدوﻧﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫اﯾﻦﮐﻪ اﯾﻦﻫﻤﻪ ﺳﺎل ﺑﻬﻢ ﺗﺠﺎوز ﻣﯽﮐﺮد ﻫﻢ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻤﺶ‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﭽﻪام ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻮﻧﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻫﺮﻫﻔﺘﻪ ﻣﯿﺎرﻧﺶ ﻣﻼﻗﺎﺗﻢ‪«.‬‬
‫ﺑﺎورم ﻧﻤﯽﺷﺪ آن دﺧﺘﺮ ﮐﻮﭼﻮﻟﻮی ﺑﺎﻧﻤﮑﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﺑﺎری از ﭘﺸﺖ ﮐﺎﺑﯿﻦﻫﺎی ﻣﻼﻗﺎت‬
‫دﯾﺪهام‪ ،‬دﺧﺘﺮش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﭼﯿﺰی ﺑﭙﺮﺳﻢ‪ ،‬ﺧﻮدش ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻨﺪازﻣﺶ‪.‬‬
‫‪٨٤‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﺗﺎ ﯾﮏ دﮐﺘﺮ ﺧﻮب ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻪ و ﻣﺎﻣﺎناﯾﻨﺎ رو راﺿﯽ ﮐﻨﻪ دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮن دو ﺑﯽ‪،‬‬
‫ﺑﭽﻪام ‪ ۵‬ﻣﺎﻫﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﺧﺘﺮ ﺑﻮد و ﺗﮑﻮنﻫﺎش را ﺗﻮی ﺷﮑﻤﻢ ﺣﺲ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﺑﺎﺑﺎم‬
‫درﺑﺎرهاش ﮐﻪ ﺣﺮف زد ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ از دﺳﺘﺶ ﺧﻼص ﺑﺸﻪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﯾﮏ اﻧﮕﻠﻪ ﮐﻪ‬
‫ﭼﺴﺒﯿﺪه ﺑﻪ ﻣﻦ و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻨﺪازﯾﻤﺶ دور‪ .‬ﻣﻦ‪ ،‬اﻣﺎ داﺷﺘﻢ ﺣﺴﺶ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﻣﺎدرش ﺑﻮدم و‬
‫ﺑﻬﺶ ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم ﻗﻠﺒﻢ ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ‪ .‬ﻫﯽ ﯾﺎد ﺧﻮدم ﻣﯽاﻓﺘﺎدم ﮐﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﺎﻣﺎن‬
‫ﺣﺘﯽ ﻧﻔﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﯽ داره ﺑﻪ ﺳﺮم ﻣﯿﺎد و ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺑﭽﻪام اﯾﻦﮐﺎر رو ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ‪«.‬‬
‫ﻋﺮﻗﯽ ﮐﻪ روی ﭘﯿﺸﺎﻧﯽاش ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد را ﭘﺎک ﮐﺮد و از روزﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺑﭽﻪاش را ﻧﮕﻪ دارد‪» :‬اون دﺧﺘﺮ ﺗﺮﺳﻮی ﺑﯿﭽﺎرهای ﮐﻪ ﻫﺮﺑﻼﯾﯽ ﺳﺮش آﻣﺪ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺶ رو‬
‫درﻧﯿﺎورد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﯾﻪ ﻣﺎده ﺷﯿﺮ وﺣﺸﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﭽﻪاش رو ﻧﺠﺎت ﺑﺪه‪.‬‬
‫ً‬
‫اونﻣﻮﻗﻊ اﺻﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽﮐﺮدم ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ دﻧﯿﺎ اوﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬ﯾﻪ دﺧﺘﺮ ‪۱۸‬‬
‫ﺳﺎﻟﻪی دﺳﺖﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﭽﻪای ﮐﻪ ﭘﺪرم‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﭼﯽﮐﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮑﻨﻢ؟ ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﭽﻪام‬
‫زﻧﺪه ﺑﻤﻮﻧﻪ‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ اﯾﻦ ﺑﺎر ﺟﻠﻮی ﺑﺎﺑﺎم واﯾﺴﺘﻢ و ﻧﺬارم ﻫﺮﮐﺎری دﻟﺶ ﻣﯽﺧﻮاد ﺑﮑﻨﻪ‪.‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽ اﻟﺘﻤﺎﺳﺶ ﮐﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻗﺴﻢ ﻣﯽﺧﻮرم ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﻤﯽﮔﻢ اﯾﻦ ﺑﭽﻪ از ﮐﺠﺎ‬
‫اوﻣﺪه‪ ،‬ﯾﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﯽ ﻣﻦ رو ﺑﻔﺮﺳﺖ دو ﺑﯽ‪ ،‬ﺑﭽﻪ رو ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﻣﯿﺎرم ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﯾﻪ داﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫ً‬
‫ﻣﯽﺳﺎزﯾﻢ و ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪی ﻗﺒﻮﻟﺶ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﯾﺎ اﺻﻼ ﻣﯽرم ﺗﻮی ﻫﻤﻮن ﺧﺎﻧﻪای ﮐﻪ دو ﺑﯽ داری‬
‫ﺑﭽﻪام رو ﺑﺰرگ ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﻧﻤﯿﺎم اﯾﺮان‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻧﮑﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻤﯽﺷﻪ‪ .‬ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ‬
‫اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل‪ ،‬زورم ﺑﻬﺶ ﻧﻤﯽرﺳﻪ‪ .‬دﻟﻢ ﭘﺮ از ﮐﯿﻨﻪ ﺑﻮد ازش و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻧﺘﻘﺎم ﺑﮕﯿﺮم‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮدم و ﺑﭽﻪای ﮐﻪ ﺗﻮی ﺷﮑﻤﻢ ﺑﻮد و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮑﺸﺪش‪.‬‬
‫ﻫﻤﻮن ﺷﺒﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﻣﺎناﯾﻨﺎ ﺑﺮای دو ﺑﯽ ﭘﺮواز داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎﻧﻮر ﺧﺮﯾﺪم و رﯾﺨﺘﻢ ﺗﻮی‬
‫آبﻣﯿﻮهاش‪ .‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎ ﮐﻪ ﺑﻤﯿﺮه‪ ،‬ﻫﻤﻪﭼﯽ رو ﺑﺮای ﻣﺎﻣﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ‬
‫ﻫﻤﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای ﮐﻪ داﺷﺘﻢ رو ﭘﯿﺎده ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﺑﭽﻪ رو ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﻣﯿﺎرم‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم اﮔﻪ ﻣﺎﻣﺎن‬
‫ً‬
‫ﺑﺪوﻧﻪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺎﺑﺎ ﭼﻪ ﺑﻼﯾﯽ ﺳﺮم آورده‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ ﮐﻤﮑﻢ ﻣﯽﮐﻨﻪ‪ .‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﮐﻤﮑﻢ‬
‫ﻫﻢ ﻧﻤﯽﮐﺮد ﺣﺎﻻ دﯾﮕﻪ ‪ ۱۸‬ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد و ﻣﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ از ﻋﻬﺪهی ﺧﻮدم و ﺑﭽﻪام ﺑﺮﺑﯿﺎم‪ .‬ﻧﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮام آﺳﻮن ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﺷﺐ ﻗﺒﻠﺶ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺑﯿﺪار ﺑﻮدم و ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﺑﺎﺑﺎم و دﺧﺘﺮم‬
‫ﯾﮑﯽ رو اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ دﺧﺘﺮم رو ﺑﮑﺸﻢ‪ .‬ﺑﺎﺑﺎم رو ﮐﺸﺘﻢ‪«.‬‬
‫ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺎﺟﺮا را ﻫﻤﺎن ﺷﺐ‪ ،‬در اﺗﺎﻗﺶ ﺑﺮاﯾﻢ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد‪ .‬اﺗﺎﻗﺶ وﺳﻂ راﻫﺮو ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﮑﯽ از آن‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﮐﻨﺎر ﺣﻤﺎم ﮐﻪ دو ﺗﺎ ﺗﺨﺖ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺷﺶ ﺗﺎ ﺗﺨﺖ ﻣﻠﺤﻔﻪ و‬
‫ِ‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎی‬
‫روﮐﺶ ﯾﮏدﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﺗﺨﺖﻫﺎ و دﯾﻮاری آﻧﻘﺪری ﺟﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ دو ﻧﻔﺮ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ‬
‫ﻓﻼﺳﮏ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻨﺸﯿﻨﻨﺪ و ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻟﺶ را ﻣﺜﻞ ﭘﺸﺘﯽ ﺑﻪ دﯾﻮار ﺗﮑﯿﻪ داده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﻧﺸﺴﺘﻢ از‬
‫رﻧﮓورو رﻓﺘﻪای ﮐﻪ ﮐﻨﺎر ﺳﯿﻨﯽ اﺳﺘﮑﺎن و ﻧﻌﻠﺒﮑﯽ ﻟﺐﭘﺮﯾﺪهاش‪ ،‬زﯾﺮ ﺗﺨﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺑﺮاﯾﻢ ﭼﺎی رﯾﺨﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﯾﻨﺠﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎتﻣﻮن در اﯾﻦ ﻫﻤﯿﻦ ﺣﺪه دﯾﮕﻪ‪«.‬‬
‫ﺑﺮاﯾﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ روزﻫﺎی اول ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽﮐﺮد ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻢ اﯾﻨﺠﺎ دوام ﺑﯿﺎورد‪ .‬از ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻪی‬
‫ﻣﺠﻠﻞ در زﻋﻔﺮاﻧﯿﻪی ﺗﻬﺮان ﭘﺮت ﺷﺪه ﺑﻮد ﮔﻮﺷﻪی اﯾﻦ ﺗﺨﺖ آﻫﻨﯽ و ﺣﺘﯽ آب و ﭼﺎﯾﯽ‬
‫زﻧﺪان را ﻫﻢ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﻮرد‪ ،‬ﺣﺎﻻ اﻣﺎ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬راﺳﺘﺶ را ﺑﺨﻮاﻫﯽ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﯽدوﻧﻢ‬
‫ﮐﻪ اﯾﻦﻃﻮری ﺑﺎ ﻓﻼﮐﺖ ﺗﻮی زﻧﺪان ﻣﻮﻧﺪن ﺳﺨﺖﺗﺮه‪ ،‬ﯾﺎ اون روزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﺎی ﺧﻮدم‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺒﻢ را ﻣﯽداد و ﻣﻦ ﺣﺘﯽ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﭼﯿﺰی ﺑﮕﻢ‪ .‬ﺣﺘﯽ وﻗﺘﯽ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ از اﺛﺮ‬
‫اﻧﮕﺸﺘﻢ روی ﻟﯿﻮان آبﻣﯿﻮه‪ ،‬ﺑﻬﻢ ﻣﺸﮑﻮک ﺷﺪن و ﺑﺮدﻧﻢ ﺑﺎزﺟﻮ ﯾﯽ ﻫﻢ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﻢ راﺳﺘﺶ‬
‫رو ﺑﮕﻢ و ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭘﻮﻟﺶ ﮐﺸﺘﻤﺶ‪ .‬وﻗﺘﯽ دﯾﺪم دارن ﺣﮑﻢ اﻋﺪاﻣﻢ را ﻣﯽدن و‬
‫ﺑﻬﺸﻮن ﮔﻔﺘﻢ اﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﭼﯽ ﺑﻮده و ﺣﺎﻣﻠﻪام‪ ،‬ﺣﺘﯽ از روزی ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻤﺶ ﻫﻢ ﺳﺨﺖﺗﺮ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﯽ ﺑﻮد ﺑﺎﺑﺎم ﺑﻮد‪«.‬‬
‫»ﻫﺮﭼﯽ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎت ﺑﻮد‪ «.‬اﯾﻦ را ﭘﺪرﺑﺰرﮔﺶ و ﻗﺎﺿﯽ دادﮔﺎه ﻫﻢ ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮﮐﺎری ﻫﻢ ﮐﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﺎﺑﺎت ﺑﻮد و ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﯽﮐﺸﺘﯿﺶ و ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﮐﻪ‬
‫ﮐﺸﺘﯿﺶ ﺑﺎﯾﺪ اﻋﺪام ﺷﻮی‪ .‬ﻣﻬﺴﺎ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﻓﮑﺮ اﯾﻦﺟﺎﯾﺶ را ﻧﮑﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮد ﺗﻘﺼﯿﺮ ﺧﻮدش اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﺪارد ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﮕﻮ ﯾﺪ ﭘﺪرش ﺑﻪ او‬
‫ﺗﺠﺎوز ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮد ﺑﻪ دادﮔﺎه و ﻗﺎﺿﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﭽﯽ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﻪ ﭘﺪرﺑﺰرگ و‬
‫ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﺶ ﺑﮕﻮ ﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮا ﺗﻤﺎم ﻣﯽﺷﻮد و ﺟﻠﻮی ﭘﺪرش ﻣﯽاﯾﺴﺘﻨﺪ‪ .‬روز دادﮔﺎه اﻣﺎ ﻗﺎﺿﯽ‬
‫ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﭼﺮا ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﯽآوردی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺗﻌﺮض ﮐﻨﺪ؟« ﭘﺪرﺑﺰرﮔﺶ ﻫﻢ‬
‫ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ دارد ﺟﻠﻮی دادﮔﺎه و ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ آﺑﺮوی ﺧﻮدش و ﺧﺎﻧﻮاده را ﻣﯽﺑﺮد و از‬
‫ﻓﺮدا »آداﻣﺲ دﻫﻦ ﺑﻘﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫‪٨٦‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﭘﺸﺘﺶ درآﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎدرش ﺑﻮد‪» :‬ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﻧﮕﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﯽدوﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺑﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ‬
‫ﭼﯽﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻪ ﯾﺎ ﻧﻪ؟ ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﻧﭙﺮﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﻦ ﭼﯽ ﮐﺸﯿﺪم و ﭼﻄﻮری‬
‫ﺗﺤﻤﻞ ﮐﺮدم؟ اﻣﺎ وﻗﺘﯽ ﺑﭽﻪام را ﺗﻮی زﻧﺪان ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آوردم‪ .‬ﺑﭽﻪ رو ﺑﺮد ﭘﯿﺶ ﺧﻮدش و ﮔﻔﺖ‬
‫ﻗﻮل ﻣﯽده ﮐﻪ ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﭼﺸﻢ ازش ﺑﺮﻧﺪاره و ﻧﮕﺬاره ﮐﺴﯽ ﻧﮕﺎه ﭼﭗ ﺑﻬﺶ ﺑﮑﻨﻪ‪ .‬ﺑﺮای‬
‫ً‬
‫ﺑﭽﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺧﻮدش ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﺮﻫﻔﺘﻪ ﻣﯿﺎردش ﻣﻼﻗﺎﺗﻢ‪ .‬اﺻﻼ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ اﻋﺪام‬
‫ﻧﺸﺪم رو ﻫﻢ از ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ دارم‪ .‬اﯾﻨﻘﺪر رﻓﺖ و آﻣﺪ و اﻟﺘﻤﺎس ﻣﺎدرﺑﺰرگ و ﭘﺪرﺑﺰرﮔﻢ ﮐﺮد ﺗﺎ‬
‫آﺧﺮﺳﺮ ﯾﻪ روز ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻢ اوﻣﺪ زﻧﺪان ﻣﻼﻗﺎﺗﻢ و ﮔﺮﯾﻪﮐﻨﺎن ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ از ﻗﺼﺎﺻﺖ‬
‫ﻣﯽﮔﺬرﯾﻢ ﺗﻮ ﻫﻢ ﺑﺎﺑﺎت را ﺣﻼل ﮐﻦ‪ ،‬ﺑﺬار اون دﻧﯿﺎ آروم ﺑﮕﯿﺮه‪«.‬‬
‫ﺗﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﮐﻪ ﭘﺲ ﭼﺮا ﻫﻨﻮز اﯾﻨﺠﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﺑﺮاﯾﻢ ﭼﺎﯾﯽ دوم را ﻣﯽرﯾﺨﺖ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﯽ ﺑﺨﺸﯿﺪﻧﻢ‪ ،‬ﮐﻠﯽ ﻧﻘﺸﻪ رﯾﺨﺘﻢ ﮐﻪ آزاد ﻣﯽﺷﻢ و دﺳﺖ دﺧﺘﺮم رو ﻣﯽﮔﯿﺮم و‬
‫ﻣﯽرم ﯾﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻣﺎ رو ﻧﺸﻨﺎﺳﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻗﺎﺿﯽ اﺷﺪ ﻣﺠﺎزات رو‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻗﺘﻞ ﺑﻬﻢ داد و ﮔﻔﺖ ﭼﻮن ﻣﻘﺘﻮل‪ ،‬ﭘﺪرت ﺑﻮده‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ‪ ۱۰‬ﺳﺎل ﺗﻮی‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺮای ﺟﻨﺒﻪی‬
‫ﺣﺒﺲ ﺑﻤﻮﻧﯽ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺣﺮﻣﺖ ﭘﺪر واﺟﺒﻪ و ﺑﭽﻪای ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺪرش اﯾﻦ ﮐﺎر را ﮐﺮده ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫راﺣﺘﯽﻫﺎ ﺑﺨﺸﯿﺪه ﻧﻤﯽﺷﻪ‪«.‬‬
 ‫ﺻﺪات درﻧﯿﺎد‬

‫اﺳﻤﺶ ﻣﯿﻨﺎ ﺑﻮد و ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﯿﺶ ﺑﺎ ‪ ۱۰-۱۵‬زن ﺟﻮان دﯾﮕﺮ ﮐﻪ از ﺧﯿﺎﺑﺎن و ﭘﺎرک ﺟﻤﻊﺷﺎن‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺤﻮ ﯾﻞ زﻧﺪان داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ دﺧﺘﺮﻓﺮاریﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺧﯿﻠﯽﻫﺎﺷﺎن ﺣﮑﻢ ﺳﺮﻗﺖ و ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﻫﻢ در ﭘﺮوﻧﺪهﺷﺎن دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﯿﮑﻠﺶ ﺑﻪ زنﻫﺎی ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﯽ‪-‬دو ﺳﺎﻟﻪ ﻣﯽﺧﻮرد وﻟﯽ ﻋﻘﻠﺶ اﻧﺪازهی دﺧﺘﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬روزﻫﺎی اول ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد و ﺟﯿﻎ ﻣﯽزد و ﭘﺸﺖﺑﻨﺪش از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ و‬
‫زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﮐﺘﮏ ﻣﯽﺧﻮرد‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺷﺐ راﻫﺮو را ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽرﻓﺖ و ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮدش ﺣﺮف ﻣﯽزد و ﻣﺎﻣﺎﻧﺶ را ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﻃﺮﻓﺶ ﻣﯽرﻓﺖ ﻫﻢ‪ ،‬ﺟﯿﻎ‬
‫ﻣﯽﮐﺸﯿﺪ و آرام ﮐﺮدﻧﺶ ﮐﺎر ﺣﻀﺮت ﻓﯿﻞ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ُ‬
‫ﻫﻢاﺗﺎﻗﯽﻫﺎﯾﺶ ﺻﺪﺑﺎر ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ »ﺑﺎﺑﺎ اﯾﻦ ﺧﻞوﺿﻌﻪ و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺒﺮﯾﺪش‬
‫دﮐﺘﺮ« وﻟﯽ ﮐﺴﯽ ﮔﻮﺷﺶ ﺑﺪﻫﮑﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬آﺧﺮﺳﺮ ﻫﻢ وﻗﺘﯽ ﺑﻌﺪ از ﮐﻠﯽ اﺻﺮار ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪش‬
‫ﺑﻪ ﺑﻬﺪاری زﻧﺪان‪ ،‬دﮐﺘﺮ ﻓﻘﻂ ﻗﺮص ﺧﻮابآور و آرامﺑﺨﺶ ﺑﺮاﯾﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ روز‬
‫را ﺑﯿﻔﺘﺪ ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ و ﺧﯿﺮه ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺎﮐﺠﺎ‪ .‬ﻫﺮ روز‪ ،‬اﺛﺮ ﻗﺮصﻫﺎ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬دو ﺑﺎره‬
‫زور ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﻗﺮص دﯾﮕﺮ‬
‫ﻫﻤﺎن آش ﺑﻮد و ﻫﻤﺎن ﮐﺎﺳﻪ‪ .‬آنﻗﺪر ﺑﯽﻗﺮاری ﻣﯽﮐﺮد ﺗﺎ دو ﺑﺎره‪ ،‬ﺑﻪ ِ‬
‫ﺑﻨﺸﺎﻧﻨﺪش روی ﺗﺨﺘﺶ‪.‬‬
‫ﻓﺮدای آن ﺷﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺻﺪای ﺟﯿﻎ و دادش ﻫﻤﻪ را ﺑﯿﺪار ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﺪﯾﺎن دﺳﺘﺶ‬
‫ً‬
‫را ﮔﺮﻓﺖ آورد داﺧﻞ اﺗﺎق ﺧﻮدش و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﯿﻨﺎ ﻓﻌﻼ اﯾﻨﺠﺎ ﻣﯽﻣﻮﻧﻪ ﺗﺎ ﺗﮑﻠﯿﻒ اون دوﺗﺎ‬
‫ﻟﻨﺪﻫﻮر ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺸﻪ‪«.‬‬

‫‪٨٨‬‬
‫ﯾﮑﯽ از زنﻫﺎ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﻓﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺘﯽ ﻧﺼﻔﻪ ﺷﺒﯽ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺳﺮاﻏﺶ و ﻣﯿﻨﺎ ﻫﻖﻫﻖﮐﻨﺎن ﻧﺎﻟﻪ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ »ﻫﻤﻪی ﺗﻨﻢ رو ﮐﺒﻮد ﮐﺮدن دﯾﻮوﻧﻪﻫﺎ‪«.‬‬
‫ﻓﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺘﯽ ﮔﻨﺪهﻻتﻫﺎی ﺑﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ و آﻣﯽ ﺟﺎن‪ ،‬از ﻗﺪﯾﻤﯽﻫﺎی ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺣﻮاﺳﺶ ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ دﺧﺘﺮﻫﺎی ﺟﻮان ﺑﮕﻮ ﯾﺪ ﺑﺎ آن دوﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﮔﻔﺖ »ﻫﻤﻪاش دور و ﺑﺮ‬
‫دﺧﺘﺮای ﺟﻮون ﺗﺎزهوارد ﻣﯽﭘﻠﮑﻦ و ﺧﻮدم ﯾﻪ ﺑﺎر دﯾﺪم ﮐﺘﯽ داﺷﺖ ﺑﻪ زور از ﯾﻪ دﺧﺘﺮه ﻟﺐ‬
‫ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪«.‬‬
‫ﺗﻮی ﺑﻨﺪ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻣﺤﻞ ﮐﺘﯽ ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻤﻪ از او ﺣﺴﺎب ﻣﯽﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻃﻮری ﮐﻪ‬
‫ِ‬
‫وﻗﺘﯽ ﺳﺮش را ﮐﺮد ﺗﻮی اﺗﺎق و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﺪﯾﺎن اﯾﻦ دﺧﺘﺮه رو ﺑﺪه دﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ادﺑﺶ ﮐﻨﻢ« ﻓﻘﻂ آﻣﯽ ﺟﺎن ﺟﺮﺋﺖ ﮐﺮد ﻣﯿﻨﺎ را ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ ﮐﻨﺎر دﺳﺖ ﺧﻮدش و ﺑﮕﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﺑﺮو‬
‫ﺗﺎ اون روی ﺳﮕﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﺪه‪«.‬‬
‫ﻣﯿﻨﺎ‪ ،‬ﭘﺸﺖ آﻣﯽ ﺟﺎن ﻗﺎﯾﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻫﻖﻫﻖ ﮐﻨﺎن ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬دو ﺑﺎره ﻣﯽﺧﻮاد ﺑﺰﻧﺪم‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ً‬
‫اﺻﻼ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﻣﯽﻣﻮﻧﻢ‪ .‬ﺗﻮ رو ﺧﺪا ﻧﺬارﯾﻦ ﺑﺒﺮدم‪«.‬‬
‫ﮐﺘﯽ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﺟﻠﻮی در اﯾﺴﺘﺎده ﺑﻮد و ﭼﻮ ﺑﺶ را ﺗﮑﺎن ﻣﯽداد‪ ،‬ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺐ اﮔﻪ‬
‫ﺧﻞوﺿﻌﯽ درﻧﯿﺎری و اﻣﺎن ﻫﻤﻪ را ُﻧﺒﺮی‪ ،‬ﻣﺮﯾﺾ ﮐﻪ ﻧﯿﺴﺘﻢ ﮐﺘﮏات ﺑﺰﻧﻢ‪«.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ رو ﯾﺶ را ﮐﺮد ﻃﺮف ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﺪﯾﺎن و ﮔﻔﺖ‪» :‬دﯾﺸﺐ اﯾﻦﻗﺪر اﻟﮑﯽ ﺟﯿﻎ ﻣﯽزد‪،‬‬
‫ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺖ ﮐﺴﯽ ﺑﺨﻮاﺑﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺮدﯾﻢ ﺑﺴﺘﯿﻤﺶ ﺗﻮی دﺳﺘﺸﻮ ﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺻﺪاش رو ﺑﺒﺮه‬
‫و ﻫﻢ ﺗﻨﺒﯿﻪ ﺑﺸﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻨﻪﻣﻦﻏﺮﯾﺒﻢ ﺑﺎزﯾﺶ ﻧﮕﺎه ﻧﮑﻨﯿﺪ اﻟﮑﯽ ﺷﻠﻮﻏﺶ ﮐﺮده ﺑﻪﺧﺪا‪«.‬‬
‫ﻣﯿﻨﺎ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ اﺷﮑﺶ ﺑﻨﺪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺷﻠﻮغ ﻧﮑﺮدم‪ ،‬اﯾﻨﺎ ﻣﻨﻮ زدن‪ ،‬ﺟﺎش‬
‫ﻫﻢ ﻣﻮﻧﺪه‪ ،‬درﺑﯿﺎرم ﻫﻤﻪ ﺑﺒﯿﻨﻦ؟«‬
‫ﺑﻌﺪش دو ﺑﺎره زد زﯾﺮ ﮔﺮﯾﻪ و ﻫﺮﭼﯽ ﺑﻘﯿﻪ ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻦ ﮐﻪ از اوﻟﺶ درﺳﺖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻦ ﮐﻪ‬
‫ﭼﯽ ﺷﺪه‪ ،‬وﺳﻂ ﮔﺮﯾﻪﻫﺎش ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺳﺮی ﮐﻠﻤﻪﻫﺎی ﺑﺮﯾﺪه ﺑﺮﯾﺪهی ﺑﯽ ﺳﺮ و ﺗﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻮ ﯾﻞ‬
‫ﻣﯽداد‪.‬‬
‫زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﻨﺎ را از زﯾﺮ دﺳﺖ ﮐﺘﯽ و ﻓﺘﺎﻧﻪ ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﮐﻮﺗﺎه ﺑﯿﺎ‪ ،‬ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ۱۰-۲۰‬ﻧﻔﺮی ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ وﺳﻂ راﻫﺮو و اﯾﻦﻗﺪر ﺷﻠﻮﻏﺶ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎی‬
‫زﻧﺪان‪ ،‬ﻓﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺘﯽ را ﺑﺮدﻧﺪ دﻓﺘﺮ رﺋﯿﺲ زﻧﺪان‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ »اﯾﻦدو ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﯿﻨﺎ ﻧﻈﺮ‬
‫دارن و اﮔﺮ ﮐﺎری ﻧﮑﻨﯿﻦ دو ﺑﺎره ﻣﺜﻞ ﻣﺎﺟﺮای آرﯾﺎﻧﺎ ﻣﯽﺷﻪ‪«.‬‬
‫آرﯾﺎﻧﺎ‪ ،‬ﻫﻢ ﺧﻮﺷﮕﻞﺗﺮ از ﻣﯿﻨﺎ ﺑﻮده و ﻫﻢ ﺧﻞوﺿﻊﺗﺮ‪ .‬ﺧﺎﻃﺮﺧﻮاه زﯾﺎد داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻫﯿﭻﮐﺲ‬
‫ﮐﻪ ﭘﺎ ﻧﻤﯽداده ﻫﯿﭽﯽ‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻨﺪ و ﺑﺴﺎط ﺗﺮﯾﺎک و ﮐﺮاک و ﺷﯿﺸﻪ ﻣﯽدﯾﺪه‪ ،‬ﻟﻮ ﻣﯽداده‬
‫و ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را ﭘﺮ ﻣﯽﮐﺮده ﮐﻪ ﻓﻼﻧﯽ داره ﻣﻮاد ﻣﯽﮐﺸﻪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺑﺎری ﺳﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﺎرﻫﺎﯾﺶ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﮐﺘﮏ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬آﺧﺮ ﺳﺮ ﻫﻢ ﺟﺴﺪش را ﺗﻮی‬
‫ﺗﻮاﻟﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دارش زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ روﺳﺮی ﺧﻮدش‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﺮده‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﮐﺎر ﮐﯽ ﺑﻮده و ﻗﺒﻠﺶ ﭼﻪ ﺑﻼﯾﯽ ﺳﺮش‬
‫آوردهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﯿﭻﮐﺲ اﻣﺎ ﭼﯿﺰی ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﯾﻦ ﻧﻤﯽﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫آﻣﯽ ﺟﺎن ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬اﯾﻨﺠﺎ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﺄﻣﻮر درﺳﺖ و ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻧﺪاره و ﻫﻤﻪ دﻧﺒﺎل اﻧﺘﻘﺎﻣﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺑﺴﺎﻃﯽ ﮐﻪ اﻻن ﻣﯿﻨﺎ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻌﯿﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻼﯾﯽ ﺳﺮش ﺑﯿﺎرن‪«.‬‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬اﯾﻦﺟﻮر وﻗﺘﺎ آدم ﺑﺎﯾﺪ زرﻧﮓ ﺑﺎﺷﻪ و داد و ﻫﻮار راه ﻧﻨﺪازه‪ .‬آﺧﺮش زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ‬
‫ﻣﯽرن و در رو ﻗﻔﻞ ﻣﯽﮐﻨﻦ و ﻣﺎﯾﯿﻢ ﮐﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﻣﯽﻣﻮﻧﯿﻢ‪«.‬‬
‫ﮐﺘﯽ و ﻓﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ داﺧﻞ ﺑﻨﺪ و ﻋﺮﺑﺪه ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺗﻬﻤﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﯽ از زنﻫﺎ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮدش ﺻﺒﺢ ﻣﯿﻨﺎ رو از زﯾﺮ ﻟﻨﮓ و ﭘﺎﭼﻪﺷﺎن ﺑﯿﺮون‬
‫ﮐﺸﯿﺪه‪ «.‬ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻮﻫﺎی ﻣﯿﻨﺎ ﻫﻨﻮز ﺗﻮی ﭼﻨﮓ ﻓﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﺪﯾﺎن رﺳﯿﺪ‪«.‬‬
‫وﺳﻂ ﻫﻤﯿﻦ داد و ﻗﺎل‪ ،‬ﯾﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ آﻣﺪ داﺧﻞ ﺑﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﺪﯾﺎن ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻻن‬
‫ﮐﻪ دﯾﺮ ﺷﺪه و ﮐﺎری ﻧﻤﯽﺷﻪ ﮐﺮد‪ ،‬اﯾﻦ دﺧﺘﺮه اﻣﺸﺐ رو ﺑﻤﻮﻧﻪ اﺗﺎق ﺷﻤﺎ ﮐﻪ وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪی‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫ﻓﺮدا ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﭼﯽﮐﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮑﻨﯿﻢ‪ «.‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﺪﯾﺎن ﭼﺸﻢ ﻏﺮه ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪﻧﺪ دو ﺑﺎره آن دوﺗﺎ ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ ﺳﺮاغ ﻣﯿﻨﺎ و ﺷﺮش داﻣﻦ آﻧﻬﺎ را ﻫﻢ ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻫﯿﭻ اﺗﺎق دﯾﮕﺮی ﻫﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﯿﻨﺎ را ﻗﺒﻮل ﻧﮑﺮد و آﺧﺮش ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪش اﺗﺎق ﻗﺮﻧﻄﯿﻨﻪ و‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﺻﻤﺪﯾﺎن ﮔﻔﺖ »ﺧﻮدم ﺷﺐ ﺑﻬﺶ ﺳﺮ ﻣﯽزﻧﻢ‪«.‬‬
‫‪٩٠‬‬
 ‫ﺻﺒﺢ ﻣﯿﻨﺎ را ﺻﺪا زدﻧﺪ ﮐﻪ وﺳﺎﺋﻠﺶ را ﺟﻤﻊ ﮐﻨﺪ و ﺑﺮود ﯾﮏ ﺑﻨﺪ دﯾﮕﺮ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﯿﻨﺎ آزاد ﺷﺪ‪ .‬روزی ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد آزاد ﺷﻮد از ﺻﺒﺢ ﺗﻮی راﻫﺮوﻫﺎی زﻧﺪان‬
‫ﻣﯽﭼﺮﺧﯿﺪ و ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ اوﻣﺪه دﻧﺒﺎﻟﻢ‪ ،‬رﺳﯿﺪش ﺑﮕﯿﺪ ﺻﺒﺮ ﮐﻨﻪ‪ ،‬ﻣﻦ دارم ﻣﯿﺎم‪«.‬‬
‫زنﻫﺎ ﻣﯽﺧﻨﺪﯾﺪﻧﺪ و ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﺗﻮ دﺧﺘﺮ ﺧﻮ ﺑﯽ ﺑﺎش ﻣﺎ ﻣﯽﮔﯿﻢ ﮐﻪ ﺻﺒﺮ ﮐﻨﻪ ﺑﺮات‪«.‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﮐﻪ اﺳﻤﺶ را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﺑﺮای آزادی‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻦ »ﺑﻪ دﻟﺶ ﺑﺮات ﺷﺪه ﺑﻮد ﻃﻔﻠﯽ‪«.‬‬
‫ﺷﻬﻼ ﻣﯽﮔﻔﺖ وﻗﺘﯽ ﻣﯿﻨﺎ را ﺑﺮده ﺟﻠﻮی در زﻧﺪان ﮐﻪ ﺗﺤﻮ ﯾﻞ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﯾﮏ زن ﺣﺪود‬
‫ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪی ﺷﯿﮏ و ﭘﯿﮏ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎدر ﻣﯿﻨﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻬﻼ از ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﺷﻨﯿﺪه‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﯿﻨﺎ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺎدرش را ﮔﻢ ﮐﺮده ﺑﻮد و ﻣﺎدرش از وﻗﺘﯽ رﺳﯿﺪه ﺑﻮد ﻣﺪام ﻣﯽﭘﺮﺳﯿﺪ‬
‫داروﻫﺎش ﭼﯽ؟ ﺑﺮدﯾﻨﺶ دﮐﺘﺮ؟ داروﻫﺎش رو دادﯾﻦ؟ ﺑﭽﻪم ﺣﺎﻟﺶ ﺧﻮش ﻧﺒﻮدﻫﺎ‪ ،‬ﯾﮏ روز‬
‫ﻗﺮﺻﺶ را ﺳﺮوﻗﺖ ﻧﻤﯽﺧﻮرد‪ ،‬ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدرش ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ﺳﻪ ﻣﺎه‪ ،‬ﻫﺮﭼﯽ‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﺗﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺗﻮی ﺷﻬﺮ ﺑﻮده ﮔﺸﺘﻪ و ﻓﮑﺮش رو ﻫﻢ ﻧﻤﯽﮐﺮده ﮐﻪ دﺧﺘﺮش رو‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫راوي زﻧﺪاﻧﯽ اﺳﺖ‬

‫‪٩٢‬‬
 ‫رواﯾﺖ آﺧﺮ‪ ۴۵ :‬روز در ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان‬

‫رواﯾﺖ ﻣﻦ از ‪ ۴۵‬روز زﻧﺪﮔﯽ در ﺑﻨﺪ زﻧﺎن زﻧﺪان او ﯾﻦ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺼﻮ ﯾﺮی از اوﻟﯿﻦ‬
‫ﺻﺒﺤﯽ ﮐﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﻢ را در زﻧﺪان ﺑﺎز ﮐﺮدم‪ ،‬ﺷﺮوع ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ ‪ ۲۸‬آﺑﺎن ‪ ۱۳۸۶‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﺻﺪای رﻓﺖ و آﻣﺪ زنﻫﺎ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻢ را ﺑﺎز ﮐﺮدم‪،‬‬
‫ً‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﺮاﯾﻢ آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ .‬اول ﻣﺜﻞ ﻫﻤﺎن ﺣﺴﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ آدم ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ اﻧﮕﺎر ﻗﺒﻼ‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮده‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﺟﺎﯾﯽ درﺳﺖ ﺷﺒﯿﻪ اﯾﻨﺠﺎ‪.‬‬
‫ﭼﯿﺰی ﮐﻪ از ﻃﺒﻘﻪی دوم ﺗﺨﺖ آﻫﻨﯽام ﻣﯽدﯾﺪم‪ ،‬درﺳﺖ ﺷﺒﯿﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ‪ ۹‬ﺳﺎل ﭘﯿﺶ دﯾﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺷﺒﯽ ﮐﻪ دوﺗﺎ ﻏﺮﯾﺒﻪ‪ ،‬ﻣﻦ را ﮐﻮرﻣﺎل ﮐﻮرﻣﺎل از ﯾﮏ‬
‫ِ‬
‫راهﭘﻠﻪی ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﻢ را ﺑﺎ ﯾﮏ روﺳﺮی ﺿﺨﯿﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﯿﭻﺟﺎ را‬
‫ﻧﻤﯽدﯾﺪم‪ .‬ﯾﮑﯽﺷﺎن دﺳﺘﻢ را ﻣﺤﮑﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻦ را ﺟﻠﻮ ﻣﯽﺑﺮد و ﺻﺪای ﭘﺎی آن ﯾﮑﯽ‬
‫را از ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﻣﯽﺷﻨﯿﺪم‪ .‬ﭘﻠﻪﻫﺎ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬اول ﺻﺪای ﻫﯿﺎﻫﻮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎز ﺷﺪن ﯾﮏ‬
‫در‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺳﮑﻮت ﻣﺤﺾ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺻﺪای دری ﮐﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﻗﻔﻞ ﺷﺪ‪ .‬روﺳﺮی را ﮐﻪ از روی‬
‫ﭼﺸﻤﻢ ﮐﻨﺎر زدم‪ ،‬ﭘﯿﺶ از ﻫﺮﭼﯿﺰ ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﯽ را دﯾﺪم ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎی‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﮐﺎری‬
‫ِ‬ ‫ﮔﻠﯽ رﻧﮓ و رورﻓﺘﻪ ﺳﺮﺷﺎن ﺑﻮد و ﻫﺮﮐﺪام‬
‫ﺧﯿﺮهی زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭼﺎدرﻫﺎی ﮔﻞ ِ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ داﺷﺖ ﮔﻮﺷﻪی اﺗﺎق رﺧﺖ ﭘﻬﻦ ﻣﯽﮐﺮد و آن ﯾﮑﯽ ﮐﻤﯽ آنﻃﺮفﺗﺮ ﺑﭽﻪای را‬
‫روی ﭘﺎﯾﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺑﺎﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽﺷﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎﻓﺘﻨﯽ ﻣﯽﺑﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮﺷﺎن ردﯾﻒ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﯿﭻ ﻧﻤﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ راﻫﺮو داﺷﺖ و دو ﺗﺎ از زنﻫﺎ ﮐﻒ زﻣﯿﻦ راﻫﺮو ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و‬
‫اﺗﺎﻗﮏ ِ‬
‫ﺳﯿﮕﺎر ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ‪ .‬ﮐﻤﯽ دورﺗﺮ از آﻧﻬﺎ ﻫﻢ زﻧﯽ ﺻﻮرﺗﺶ را ﺑﻪ دﯾﻮار راﻫﺮو ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺑﻮد و‬
‫ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﮔﯿﺞ و ﺣﯿﺮان و ﺑﻬﺖزده‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﮐﺴﯽ ﻣﯽﮔﺸﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮ ﯾﺪ اﯾﻦﺟﺎ ﮐﺠﺎﺳﺖ و اﯾﻦ‬
‫زنﻫﺎ ﮐﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﮐﻪ از ﺧﻮاب ﭘﺮﯾﺪم‪ .‬ﺧﻮاب ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ روﺷﻨﯽ و وﺿﻮح ﻣﺎﻧﺪ ﮔﻮﺷﻪی‬
‫ذﻫﻨﻢ ﺗﺎ ‪۹‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﮐﻪ در ‪ ۲۷‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻢ را در ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺎن در زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺑﺎز‬
‫ﮐﺮدم‪.‬‬
‫رﻓﺖ و آﻣﺪ زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽﺷﺎن ﭼﺎدر رﻧﮕﯽ ﺑﻪ روی ﺳﺮ و ﺷﺎﻧﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺸﺖ ﻟﺒﺎﺳﯽ‬
‫ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻪی اﺗﺎق دﻣﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ آو ﯾﺰان از ﻣﯿﺦ دﯾﻮار ﮐﻪ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس و ﺧﺮت و‬
‫ﭘﺮتﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﺘﺮی ﺑﺰرﮔﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺎر آب ﺟﻮش از ﻟﻮﻟﻪاش ﺑﯿﺮون ﻣﯽزد و‬
‫دﺧﺘﺮک ﺑﯿﺴﺖ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪای ﮐﻪ ﻟﻢ داده ﺑﻮد ﺑﻪ ﻟﺒﻪی ﺗﺨﺘﺶ‪ ...‬ﺣﺘﯽ زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ردﯾﻒ‬
‫ﺟﻠﻮی ﺗﺨﺖﻫﺎیﺷﺎن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺗﺼﻮ ﯾﺮی ﺷﻔﺎف‪ ،‬از آن ﺧﻮاب ﻣﺒﻬﻢ ‪ ۹‬ﺳﺎل‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﻪ‪ ،‬اﯾﻦ رواﯾﺖ ﺑﺎﯾﺪ از آﺧﺮش ﺷﺮوع ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻮد زﻧﺪاﻧﯽام در ﺑﻨﺪ‬
‫از ﻫﻤﺎن آﺧﺮﯾﻦ دﻗﯿﻘﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ زﻧﺪهﺗﺮﯾﻦ ﺗﺼﻮ ِﯾﺮ ﻣﻦ از ﺧﻮدم‪ ،‬از ِ‬
‫زﻧﺎن زﻧﺪان او ﯾﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻣﻨﯽ ﮐﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻟﺒﺎس داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺗﻨﻢ ﮐﺮده ﺑﻮدم و ﭼﺴﺒﯿﺪه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪی آب داﻏﯽ ﮐﻪ‬
‫ﮔﻮﺷﻪی راﻫﺮو ﺑﻮد‪ .‬زﯾﭗ ﮐﺎﭘﺸﻨﻢ را ﺗﺎ زﯾﺮ ﮔﻠﻮ ﯾﻢ ﺑﺎﻻ ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﻠﻮار ﮔﺮﻣﮑﻦ ﺳﺒﺰم را‬
‫روی ﺟﯿﻦ آﺑﯽ ﮐﻢرﻧﮕﻢ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﻪﺗﺎ ﺟﻮرابﻫﺎﯾﻢ را ﭘﺎ ﮐﺮده ﺑﻮدم و ﻫﻨﻮز ﺳﺮدم‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٩٤‬‬
‫ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻢﻫﺎی ﻣﻦ زﻧﺪﮔﯽ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺻﻒ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺷﻠﻮغ ﺑﻮد‪ ،‬ﻃﻨﺎبﻫﺎی‬
‫داد زنﻫﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻫﻮاﺧﻮری ﭘﺮ از ﻟﺒﺎسﻫﺎی ﺗﺎزه ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺣﺘﯽ ﺻﺪای دﻋﻮا و ﺟﯿﻎ و ِ‬
‫ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺷﻨﯿﺪه ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻫﻤﻪ ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ ﭼﯿﺰی ﺑﻪﻫﻢ ﺑﮕﻮ ﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و ﺧﯿﻠﯽ زود‪ ،‬ﺑﺪون ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻮﻗﻒ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻋﺎدی ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﻣﺎ‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪی راﻫﺮو از ﺗﺮس و ﺳﺮﻣﺎ ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪم و ﺻﺪای ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮردن دﻧﺪانﻫﺎﯾﻢ ﺗﻮی‬
‫ﮔﻮﺷﻢ ﻣﯽﭘﯿﭽﯿﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎرم ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺮگ ﮐﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﮐﺸﺘﻦ‪ .‬ﺑﻪ دار زدن زﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﯿﺶ‪ ،‬ﮐﻨﺎر ﻣﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺮای زﻧﺪه‬
‫ﻣﺎﻧﺪﻧﺶ دﺳﺖو ﭘﺎ ﻣﯽزد‪.‬‬
‫ﺷﺮوع ﮐﺮدن از اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻔﺎفﺗﺮﯾﻦ ﺗﺼﻮ ﯾﺮی ﮐﻪ از زﻧﺪان دارم‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﺷﺮوع‬
‫ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪﺗﺮی ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ از ﯾﮏ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻈﻪام ﺑﻌﻀﯽ‬
‫روزﻫﺎی زﻧﺪان را ﭘﺎک ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ روزﻫﺎ و ﺷﺐﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺷﺒﯽ ﮐﻪ راﺣﻠﻪ اﻋﺪام ﺷﺪ‬
‫و ﻣﻦ ﻓﺮداﯾﺶ آزاد ﺷﺪم‪ .‬ﯾﺎدم اﺳﺖ ﮐﻪ اﺗﺎق ﺷﻤﺎره ﺳﻪ ﭘﯿﺶ ﻟﯿﻼ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﯾﺎدم اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﭻﭘﭻ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﯾﮑﯽ از زنﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻨﺎر ﮔﻮﺷﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﯽﮔﻦ راﺣﻠﻪ را ﺑﺮدن‬
‫اﻧﻔﺮادی‪ «.‬ﯾﺎدم اﺳﺖ ﮐﻪ ِﺟ ِﻠﻮه ﺧﺒﺮ را ﮐﻪ ﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺳﺮش را ﮔﺬاﺷﺖ روی زاﻧﻮﻫﺎﯾﺶ و ﻣﻦ‬
‫ﻓﻘﻂ ﻟﺮزش ﭘﺎﻫﺎﯾﺶ را ﻣﯽدﯾﺪم‪ .‬اﻣﺎ از اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ را ﯾﺎدم ﻧﻤﯽآﯾﺪ و ﻫﯿﭻ ﺗﺼﻮ ﯾﺮ زﻧﺪهای‬
‫از آن ﻧﺪارم‪ .‬روزﻫﺎ و ﺳﺎلﻫﺎی اول ﺑﻌﺪ از آزادی‪ ،‬درﺑﺎرهی آن ﺷﺐ زﯾﺎد ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻪام‬
‫ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﻪ در زﻧﺪان ﻣﯽﮐﻮ ﺑﯿﺪم ﮐﻪ ﯾﮏﺑﺎر دﯾﮕﺮ راﺣﻠﻪ را ﺑﺒﯿﻨﻢ‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻪام ﭼﻄﻮر ﺗﺎ ﺧﻮد‬
‫ﺻﺒﺢ ﺗﻮی راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎلﺑﺎل ﻣﯽزدﯾﻢ و ﻫﻤﻪ درﻫﺎ ﺑﻪروی ﻣﺎ ﻗﻔﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻪام ﮐﻪ ﭼﻄﻮر‬
‫وﻗﺘﯽ ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻃﻠﻮع ﮐﺮد و زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﺑﺪون راﺣﻠﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬دﻧﯿﺎ واروﻧﻪ ﺷﺪ و ﻣﻦ آنﻗﺪر‬
‫ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﮔﺮﯾﻪ ﻫﻢ ﻧﻤﯽﮐﺮدم‪.‬‬
‫ﮐﺪام اﯾﻦﻫﺎ را ﯾﺎدم ﻧﯿﺴﺖ و اوﻟﯿﻦ ﺗﺼﻮ ﯾﺮ ﺟﺎنداری ﮐﻪ دارم‪ ،‬از ﻓﺮدا ﺻﺒﺤﺶ‬
‫ﺣﺎﻻ اﻣﺎ ﻫﯿﭻ ِ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ زﻧﺪﮔﯽ دو ﺑﺎره اداﻣﻪ داﺷﺖ و ﻣﻦ ﻣﭽﺎﻟﻪ ﺷﺪه در ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﻈﺎرهﮔﺮش ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺲ‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ دورﺑﯿﻦ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﻢ و رواﯾﺘﻢ را از آﺧﺮ‪ ،‬از ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺴﯿﺎن ﺷﺮوع ﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻢ ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ رواﯾﺖ ﺷﻮد‪ ،‬رواﯾﺖ ﺳﺎده و ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ روزﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ در زﻧﺪان‬
‫اﺳﺖ‪ .‬زﻧﺪﮔﯽای ﮐﻪ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﺠﯿﺒﯽ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞﺑﺎوری آن رؤﯾﺎی ﺳﺎلﻫﺎ ﻗﺒﻠﻢ ﺑﻮد و ﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺤﻤﻠﯽ ﺷﺐ آﺧﺮ زﻧﺪان‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﺟﺎنﮐﺎﻫﯽ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ‬
‫رواﯾﺘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮهی ﯾﮏ زﻧﺪاﻧﯽ ﮐﻪ در ‪ ۴۵‬روز ﺑﺎزداﺷﺘﺶ‪ ،‬ﻫﺮ روز در ﯾﮏ‬
‫دﻓﺘﺮ ‪ ۶۰‬ﺑﺮگ ﮐﺎﻫﯽ‪ ،‬از زﻧﺪان و زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ و ﺧﻮدش‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺻﺒﺤﯽ ﮐﻪ ﭼﺸﻤﻢ را زﯾﺮ ﺳﻘﻒ زﻧﺪان ﺑﺎز ﮐﺮدم‪ ،‬ﻧﯿﻢﺧﯿﺰ روی ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و‬
‫ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻫﯿﺎﻫﻮی زنﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻪ آﻣﯽ ﺟﺎن‪ ،‬زن ﺷﺼﺖ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪای ﮐﻪ دﯾﺸﺐ‬
‫ﻣﻠﺤﻔﻪ و ﺑﺎﻟﺶ ﺑﻪ ﻣﻦ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺪاﯾﻢ ﮐﺮد و ﺑﺎ ﺧﻨﺪه ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﯽﺧﻮای از ﺗﺨﺖ ﺑﯿﺎی‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ؟ اﯾﻨﺠﺎ ﺗﻨﺒﻞﺧﻮﻧﻪی ﺷﺎه ﻋﺒﺎس ﻧﯿﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺪوﻧﻪ‪«.‬‬
‫آنﺟﺎ زﻧﺪان ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺴﻮان زﻧﺪان او ﯾﻦ و ﻣﻦ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﻤﺎره ‪ ۸۷۸۷۵۴‬ﺑﻮدم‪ .‬اﯾﻦ‬
‫را روی ﭘﻼک ﻣﺸﮑﯽ ﻓﻠﺰی ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود ﺑﻪ او ﯾﻦ ﺑﻪ ﮔﺮدﻧﻢ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و‬
‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺧﻼﻓﮑﺎرﻫﺎی ﺣﺮﻓﻪای ﺗﻮی ﻓﯿﻠﻢﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﺎر از ﺟﻠﻮ و ﭼﭗ و راﺳﺖ‪ ،‬ﻋﮑﺴﻢ‬
‫را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ از ﻫﻤﺎن در آﺑﯽ ﺑﺰرگ زﻧﺪان او ﯾﻦ وارد ﺷﺪ و ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﻠﻮی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﭘﺬﯾﺮش زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ اﯾﺴﺘﺎد‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزی ﮐﻪ ﺗﺎزه ﭘﺸﺖ ﻟﺒﺶ ﺳﺒﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﻦ را از ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎی‬
‫اﻣﻨﯿﺘﯽ دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺗﺤﻮ ﯾﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻧﮕﺸﺖﻧﮕﺎری و ﻋﮑﺎﺳﯽ و ﺛﺒﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎت‬
‫ﻫﻢ ﺗﺤﻮ ﯾﻞ دوﺗﺎ دﺧﺘﺮﺟﻮان ﭼﺎدر ﻣﺸﮑﯽ ﺑﻪ ﺳﺮ داد ﮐﻪ ﮐﯿﻒ و ﺑﺪﻧﻢ را ﺑﮕﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﯿﻔﻢ را ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽﮔﺸﺘﻨﺪ ﮐﻠﯽ وﺳﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻤﻨﻮع از ﻣﯿﻮهی ﺧﺸﮏ و آﺟﯿﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺎﺗﯿﮏ و‬
‫ﮐﺮم ﺻﻮرت و ﻣﺪاد ﭼﺸﻤﻢ را رواﻧﻪ ﺳﻄﻞ آﺷﻐﺎل ﮐﻨﺎر دﺳﺖﺷﺎن ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﻗﺪر ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ً‬
‫ﺧﻮدم ﻗﺒﻼ دﯾﺪهام ﮐﻪ زنﻫﺎی زﻧﺪاﻧﯽ ﻟﻮازم آراﯾﺶ دارﻧﺪ و اﮔﺮ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ﭘﺲ آﻧﻬﺎ از ﮐﺠﺎ‬
‫آورده ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﺟﻮاﺑﻢ را ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﻗﺒﻠﺶ ﮐﻪ ﺣﺪس ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﻘﯿﻦ داﺷﺘﻢ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺑﺎزﺟﻮ ﯾﯽ‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺘﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﯿﻢﭼﻪ ﺳﺎﮐﯽ ﺑﺮای ﺧﻮدم ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺻﺒﺢ ﮐﯿﻒ ﻟﻮازم‬
‫آراﯾﺸﻢ را ﻫﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺎﺟﺮا ﺟﺪی ﺷﺪ و زﯾﺎد در زﻧﺪان ﻣﺎﻧﺪم‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﮔﺎﻫﯽ آراﯾﺶ‬

‫‪٩٦‬‬
‫ﮐﻨﻢ ﮐﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻧﮕﯿﺮم‪ .‬ﻫﻤﻪ اﯾﻦﻫﺎ را ﻫﻢ ﺑﺮای آن دو ﺗﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﺧﺐ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‬
‫و ﯾﮑﯽﺷﺎن ﺑﺎ ﺑﺪاﺧﻼﻗﯽ ﮔﻔﺖ »ﻣﻬﻤﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﻮﻣﺪی ﺧﺎﻧﻮم‪ ،‬اﯾﻨﺠﺎ زﻧﺪاﻧﻪ‪«.‬‬
‫ً‬
‫ﻟﻌﻨﺘﯽﻫﺎ واﻗﻌﺎ زﻧﺪاﻧﯽام ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدم اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻣﺎﺟﺮا را ﺟﺪی ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬اﻧﮕﺎر‬
‫ﻣﺜﻞ دﻓﻌﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮف روزﻧﺎﻣﻪ آﻣﺪه ﺑﻮدم ﺗﺎ از زﻧﺪان ﮔﺰارش ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻢ‪ .‬ﯾﺎ ﺣﺘﯽ‬
‫ﻣﺜﻞ ‪ ۱۳‬اﺳﻔﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻠﺶ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ روز ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ﻣﺎرس و روز ﺟﻬﺎﻧﯽ زن‪ ۳۳ ،‬ﻧﻔﺮی‬
‫ﺟﻠﻮی دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب ﺑﺎزداﺷﺖﻣﺎن ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﻮدنﻣﺎن ﺟﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﺮﺳﯿﺪن‬
‫ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎر اﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﻓﺮق ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﺛﺒﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﻢ در ﺑﺨﺶ اداری زﻧﺪان‬
‫ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻮ ﯾﻞ ﻫﻤﺎن ﺳﺮﺑﺎز اوﻟﯽ دادﻧﻢ و ﮔﻔﺘﻨﺪ »ﺑﺒﺮش ‪.«۲۰۹‬‬
‫ﺟﻠﻮی ‪ ۲۰۹‬ﮐﻪ رﺳﯿﺪم‪ ،‬ﺗﺼﻮ ﯾﺮ ﺻﻒ ‪ ۳۳‬ﻧﻔﺮیﻣﺎن ﭘﺸﺖ ﻫﻤﯿﻦ در ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﯾﮑﯽﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﻣﯽدادﻧﺪ و ﺑﭽﻪﻫﺎ ﯾﮑﯽﯾﮑﯽ اﻋﺘﺮاض ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪» :‬ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﻏﯿﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯿﻪ و ﺣﻖ ﻧﺪارﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﺎ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﺑﺰﻧﯿﻦ‪«.‬‬
‫در را ﮐﻪ ﺑﺎز ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮ ﯾﺮﻫﺎ و ﺻﺪاﻫﺎ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻮدم و ﻧﮕﻬﺒﺎن ﭘﯿﺮی ﮐﻪ از ﻫﻤﺎن‬
‫ﺑﺎزداﺷﺖ ‪ ۱۳‬اﺳﻔﻨﺪ ﯾﺎدم ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﭼﺸﻢﺑﻨﺪی ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺑﯿﺎﯾﻢ‪ ،‬ﻣﺤﮑﻢ روی‬
‫ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ﺑﺴﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ و در راﻫﺮو ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﮕﻪام داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺟﺎ‬
‫ﻧﺪارﯾﻢ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮوی‪ .‬ﺟﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺒﺢ‪ ،‬در دادﮔﺎه اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺑﺎزﭘﺮس ﭘﺮوﻧﺪه‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﻧﯿﺸﺨﻨﺪ و ﺗﻤﺴﺨﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﻤﺖ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺎ ﺑﯿﺎد و ﻫﻢ‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﺖ در ﻣﻮرد زﻧﺎن رو ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﯽ‪«.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﻮﻣﯿﻦ ﺑﺎر ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن او ﯾﻦ ﻣﯽرﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آدﻣﯽ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺑﺎر اوﻟﺶ اﺳﺖ‬
‫وارد زﻧﺪان ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮدم و ﻫﻢ ﺣﯿﺮان ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺑﺎر اول‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﺑﻮدم ﮐﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﺎ از ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان ﮔﺰارش ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻢ و دﺑﯿﺮﺳﺮو ﯾﺴﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ای ﮐﺎش ﻟﯿﺪ ﮔﺰارﺷﺖ را ﺑﺎ درﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﯾﮑﯽﯾﮑﯽ ﭘﺸﺖ ﺳﺮت ﻗﻔﻞ ﻣﯽﺷﺪ‬
‫ﺷﺮوع ﻣﯽﮐﺮدی‪ .‬آن روز اﻣﺎ درﻫﺎ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﻗﻔﻞ ﻧﮑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﺠﺎ ﻧﯿﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎر اﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻫﻤﺎنﻃﻮری ﺑﻮد ﮐﻪ دﺑﯿﺮﺳﺮو ﯾﺴﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﮔﺰارﺷﻢ ﺑﺎ آن ﺷﺮوع‬
‫ﺷﻮد‪ .‬از ﺑﻨﺪ ‪ ۲۰۹‬ﮐﻪ اﻧﻔﺮادیﻫﺎی ﻣﺨﺼﻮص زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ زﯾﺮ ﻧﻈﺮ وزارت اﻃﻼﻋﺎت‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺎن ﮐﻪ ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻋﺎدی و ﮔﺎه ﺳﯿﺎﺳﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮ ﯾﯽﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪه‬
‫ﯾﺎ در ﺣﺎل ﮔﺬراﻧﺪن دوران ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﻧﮕﻪﻣﯽدارﻧﺪ‪ ۲۰۰ ،‬ﻗﺪم ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬از‬
‫‪ ۲۰۹‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﮕﻬﺒﺎن ﭘﯿﺮ ﺑﻪ ﺟﻠﻮی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ رﺳﯿﺪﯾﻢ‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﺗﺎ ﭘﻠﻪ را ﺑﺎﻻ‬
‫رﻓﺘﯿﻢ و ﯾﮏ در ﺑﺰرگ آﻫﻨﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﻬﺒﺎن ‪ ۲۰۹‬ﮐﻪ ﻣﻦ را ﺗﺤﻮ ﯾﻞ ﯾﮏ زن ﭼﺎدر ﻣﺸﮑﯽ ﺑﻪﺳﺮ‬
‫داد‪ ،‬اوﻟﯿﻦ در‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﻗﻔﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮر زن‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ اﺳﻔﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﻣﻦ را ﺑﺎ دو‬
‫ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻊ ‪ ۳۳‬ﻧﻔﺮیﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺤﻮ ﯾﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻮ ﮐﻪ دو ﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ؟ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺑﻘﯿﻪﺗﻮن ﻫﻢ دارن ﻣﯿﺎن؟‬
‫دﻓﻌﻪ ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﺼﻒﻣﺎن در ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﻧﻔﺮادی ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻮدﯾﻢ‪،‬‬
‫آنﻗﺪر ﺳﺮ و ﺻﺪا داﺷﺘﯿﻢ و ﺳﺮود ﺧﻮاﻧﺪﯾﻢ و اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﻪ ﺗﺎ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻨﻬﺎﯾﻢ‪ ،‬ﻧﻔﺲ‬
‫راﺣﺘﯽ ﮐﺸﯿﺪ و رﻓﺖ ﭘﯽ ﮐﺎرش‪.‬‬
‫زﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﻢ و وﺳﺎﯾﻠﻢ را دو ﺑﺎره ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﺮد ﻫﻢ آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ :‬اﮐﺮم ﻗﻮ ﯾﺪل‪ .‬ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻗﺘﻞ‬
‫ﺷﻮﻫﺮش در زﻧﺪان ﺑﻮد و ﺗﺎزﮔﯽ ﺣﮑﻢ اﻋﺪاﻣﺶ ﻟﻐﻮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎزرﺳﯽ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ و ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﮐﺎرﻫﺎی اﯾﻦ ﻣﺪﻟﯽ را‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬اﺳﻢ اﮐﺮم را ﺑﯿﺮون زﻧﺪان ﺑﺎرﻫﺎ ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮدم و ﺧﻮدش را دﻓﻌﻪی ﻗﺒﻞ دﯾﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺟﻠﻮی ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﻧﺪاد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﮕﺎه ﻫﻤﺪﻻﻧﻪاش آراﻣﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﭘﻠﻪﻫﺎ را ﮐﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﯿﻢ و‬
‫داﺧﻞ ﯾﮏ راﻫﺮوی ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﺎرﯾﮏ ﺷﺪﯾﻢ‪ ،‬اول ﻣﻦ را ﺳﭙﺮد ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﯽای ﮐﻪ وﮐﯿﻞ ﺑﻨﺪ ﻣﺎﻟﯽ‬
‫ِ‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮد و ﺳﻔﺎرﺷﻢ را ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ آرام زﯾﺮ ﮔﻮﺷﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﮐﺎری داﺷﺘﯽ‪ ،‬ﺑﮕﻮ ﺧﺒﺮم‬
‫ﮐﻨﻦ‪«.‬‬
‫در دوم را اﮐﺮم ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻗﻔﻞ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺎﻧﺪم و زﻧﯽ ‪ ۵۰-۶۰‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎی ﺟﻮﮔﻨﺪﻣﯽ‪،‬‬
‫ﺷﻠﻮار ﻟﯽ رﻧﮓ و رو رﻓﺘﻪ و ﯾﮏ ﺗﯽﺷﺮت آﺑﯽ‪ .‬ﺧﻮدش ﻫﻢ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی‬
‫ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ وﻗﺘﯽ درﻫﺎ روی زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻗﻔﻞ ﻣﯽﺷﻮد و ﺧﺒﺮی از زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮل ﺣﻔﻆ آراﻣﺶ و ﻧﻈﻢ ﺑﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٩٨‬‬
‫ﺟﻠﻮی رو ﯾﻢ ﯾﮏ راﻫﺮو ﺑﺰرگ و ﺗﻨﮓ ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﺮش ﺳﮑﻮ ﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﯿﺰ ﭘﺬﯾﺮش‬
‫ً‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻮد و ﺳﺮ دﯾﮕﺮش اﺗﺎﻗﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﻓﻬﻤﯿﺪم ﺳﻮ ﭘﺮﻣﺎرﮐﺖ زﻧﺪان اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﺳﻤﺖ راﻫﺮو ﺳﻪ در ﺑﺰرگ‪ ،‬ﮐﻪ ﻫﺮﮐﺪامﺷﺎن ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﺑﻨﺪﻫﺎ ﺑﺎز ﻣﯽﺷﺪ و ﻃﺮف دﯾﮕﺮ‬
‫آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ و اﺗﺎق اداری زﻧﺪان‪ .‬دوﻣﯿﻦ در‪ ،‬درﺳﺖ وﺳﻂ راﻫﺮو‪ ،‬ﺑﻨﺪی ﺑﻮد ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﻦ‬
‫آﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬داﺧﻞ ﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺪم‪ ،‬اﯾﻦ در را زن ﺟﻮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر زﻧﺪان ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﻗﻔﻞ‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺳﻤﺖ راﺳﺘﻢ ﭘﻠﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪی ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺪی ﮐﻪ ﻣﺨﺼﻮص زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی‬
‫ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻗﺖ و ﻗﺘﻞ و ﻣﻨﮑﺮات و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗ دری ﮐﻪ ﭘﺸﺘﺶ ﯾﮏ‬
‫راﻫﺮو ﻣﺮﺑﻊ ﺷﮑﻞ اﺳﺖ ﺑﺎ دو ﮔﻮﺷﯽ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺎرﺗﯽ و اﻧﺘﻬﺎﯾﺶ راﻫﺮو ﯾﯽ دراز ﺑﺎ اﺗﺎقﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﻗﺪﯾﻤﯽ ارزاﻧﯽ ﮐﻪ در ﻓﯿﻠﻢﻫﺎ دﯾﺪه‬
‫ِ‬ ‫ﭼﺴﺒﯿﺪه ﺑﻪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪ راﻫﺮو ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﮐﺜﯿﻒ و‬
‫ﺑﻮدم‪.‬‬
‫وارد راﻫﺮو ﮐﻪ ﺷﺪﯾﻢ‪ ،‬ﺻﺪای ﻗﻔﻞ ﺷﺪن در را ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﺷﻨﯿﺪم‪ :‬ﻗﻔﻞ ﭼﻬﺎرم‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻟﯿﺪ ﮔﺰارﺷﻢ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم و ﺑﻪ روی ﺧﻮدم ﻧﻤﯽآوردم ﮐﻪ اﯾﻦ درﻫﺎ ﺑﻪ روی ﻣﻦ‪،‬‬
‫ﻗﻔﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫آﺧﺮﯾﻦ دری ﮐﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬در اﺗﺎﻗﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ آﻧﺠﺎ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪم‪ .‬اﯾﻦ آﺧﺮی را‬
‫ﻗﻔﻞ ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫آﻫﻨﯽ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ دورﺗﺎ دورش ﭼﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬روی‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺨﺖ‬ ‫ﻫﺸﺖ‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺘﺮی‬ ‫‪۳۰‬‬ ‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ‬ ‫اﺗﺎﻗﯽ‬
‫ﻫﺮ ﺗﺨﺖ ﯾﮏ ﭘﺘﻮی آﺑﯽ رﻧﮓ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﺗﺮازوی ﻋﺪاﻟﺖ و ﯾﮏ ﭘﺘﻮی ﺳﺮﺑﺎزی ﻃﻮﺳﯽ ﯾﺎ‬
‫ﻗﻬﻮهای ﺑﺮای رواﻧﺪاز ﺷﺐﻫﺎی ﺳﺮد او ﯾﻦ‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻮل ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻠﺤﻔﻪﻫﺎی آﺑﯽ ﮔﻠﺪار‬
‫ﺧﺮﯾﺪه و ﺑﺎﻻی ﺗﺨﺖﻫﺎ را واﻻن ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬روی ﻃﺒﻘﻪی دوم ﺗﺨﺘﯽ ﮐﻪ رو ﺑﻪروی در‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮن رﻧﮕﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ و ﮐﻨﺎرش ﯾﮏ ﯾﺨﭽﺎل ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی‬
‫ﭘﻮﻟﺪار ﺧﺮﯾﺪه ﺑﻮد و ﺗﻨﻬﺎ ﯾﺨﭽﺎل ﮐﻞ ﺑﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪی ﺳﻮم ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺨﺖﻫﺎ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ از ﺗﺨﺖﻫﺎی ﻃﺒﻘﻪ دوم ﻫﻢ ﺟﺎی‬
‫وﺳﺎﺋﻞ اﺿﺎﻓﻪ و ﻗﺎﺑﻠﻤﻪﻫﺎی ﻏﺬا ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﻒ اﺗﺎق ﻣﻮﮐﺖ ﻧﺎزک ﻃﻮﺳﯽ رﻧﮓ ﭘﻬﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‬
‫و ﺟﻠﻮی ﻫﺮ ﺗﺨﺖ ﯾﮏ ﭘﺘﻮی ﺳﻪ ﻻ ﺷﺪه را ﻣﻠﺤﻔﻪ ﮐﺸﯿﺪه و ﺗﺸﮑﭽﻪ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﯿﺮون‬
‫در‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﻄﻞ آﺷﻐﺎل ﺑﺰرگ ﺑﻮد و داﺧﻞ اﺗﺎق‪ ،‬ﮐﻨﺎر در‪ ،‬دﻣﭙﺎﯾﯽﻫﺎی ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫ردﯾﻒ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﭼﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﻠﻪﻫﺎی ﺗﺨﺖ ﺟﺎﻟﺒﺎﺳﯽ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺑﻮد و زﯾﺮ ﺗﺨﺖ‪،‬‬
‫اﻧﺒﺎریﺷﺎن‪ .‬ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﮐﻪ اﻣﯿﺪ داﺷﺘﻨﺪ ﺧﯿﻠﯽ اﯾﻨﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﯿﻒﻫﺎیﺷﺎن را ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎی زﯾﺮ ﺗﺨﺖ‪َ ،‬د ِم دﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻨﺎر ﺑﺎﻟﺶﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫وارد ﺳﻠﻮل ﮐﻪ ﺷﺪم‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻫﻤﻪ آﻣﻨﻪ ﺧﺎﻧﻢ را دﯾﺪم‪ .‬زﻧﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ ۶۰‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻣﻮی ﺳﭙﯿﺪ ﮐﻪ‬
‫دﻓﻌﻪی ﻗﺒﻞ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪم‪ ،‬در ﺳﻠﻮل آﻧﻬﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺎﯾﻢ را ﮐﻪ داﺧﻞ‬
‫ﺳﻠﻮل ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﻣﻦ را ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻃﺒﻘﻪی دوم ﺗﺨﺖ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻣﻦ داد‪ .‬ﺗﺎ ﮐﻮﻟﻪام را زﻣﯿﻦ‬
‫ً‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮاﯾﻢ ﭘﺘﻮ ﺟﻮر ﮐﺮد و ﻣﻠﺤﻔﻪای را ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ و روی ﭘﺘﻮی ﻣﻦ ﭘﻬﻦ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز روی ﺗﺨﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ آﻣﻨﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ »آﻣﯽ ﺟﺎن« ﺻﺪاﯾﺶ‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﯾﮏ ﻟﯿﻮان ﭼﺎی وﻟﺮﻣﯽ را ﮐﻪ از ﺟﯿﺮهی ﺻﺒﺢ ﺗﻪ ﻓﻼﺳﮑﺶ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﻦ رﯾﺨﺖ‪ .‬زنﻫﺎ ﮐﻪ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ دورم و ﺷﺮوع ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﯿﺪن از ﺧﻮدم و ﺟﺮﻣﻢ‪،‬‬
‫آﻣﯽ ﺟﺎن ﺑﺎ ﻟﻬﺠﻪی ﺷﻤﺎﻟﯽاش ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ »اﯾﻦ از ﻫﻤﻮن ﺳﯿﺎﺳﯽﻫﺎﯾﯿﻪ ﮐﻪ‬
‫ﭘﺎرﺳﺎل دم ﻋﯿﺪ ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺸﻮن و ﺑﺮای زنﻫﺎ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻦ«‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ داﺷﺖ‬
‫دﻧﺒﺎل ﻗﻨﺪ ﺗﻮی ﺑﺴﺎﻃﺶ ﻣﯽﮔﺸﺖ از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﯿﺪ »اﯾﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦ ﭼﯿﺰا آوردﻧﺖ‬
‫اﯾﻦﺟﺎ دﯾﮕﻪ‪ ،‬آره؟«‬
‫ﮐﻠﻪام را ﮐﻪ ﺗﮑﺎن دادم‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻮاﺑﻢ ﻧﻤﺎﻧﺪ و ﺷﺮوع ﮐﺮد ﺑﺮای ﺗﺎزهواردﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدن ﮐﻪ »‪ ۳۰-۴۰‬ﻧﻔﺮی ﺑﻮدن ﻣﺎﺷﺎﻻ‪ ،‬ﻧﺼﻔﺸﻮن رو ﺷﺐ آﺧﺮ‬
‫آوردن ﻫﻤﯿﻦ ﺳﻮﺋﯿﺖﻫﺎی ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺎ از ﺻﺪای ﺳﺮود ﺧﻮﻧﺪن و ﺑﻪ در ﮐﻮ ﺑﯿﺪﻧﺸﻮن ﻓﻬﻤﯿﺪﯾﻢ‪.‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽﻫﺎﺷﻮن ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﯿﻦ دﺧﺘﺮه روزﻧﺎﻣﻪﭼﯽ ﺑﻮدن‪ .‬وﮐﯿﻞ ﭼﻨﺪﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﯿﻦﺷﻮن‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺷﺒﯽ ﺑﻮدن و آزادﺷﻮن ﮐﺮدن‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ زود آزاد ﻣﯽﺷﯽ ﻣﺎدر‪ ،‬ﻏﺼﻪ‬
‫ﻧﺨﻮریﻫﺎ‪«.‬‬

‫‪١٠٠‬‬
‫ﻏﺼﻪ ﻧﻤﯽﺧﻮردم‪ .‬ﮔﯿﺞ ﺑﻮدم و ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻋﺠﯿﺐ وﻏﺮﯾﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻮدم ﺷﺒﯿﻪ ﻫﯿﭻﺟﺎ‪.‬‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺗﺶ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮهی ﻣﻦ و آدمﻫﺎی اﻃﺮاﻓﻢ ﻫﺰار ﻓﺮﺳﻨﮓ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻃﺮف زﻧﺪان ﺑﻮد و درﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ رو ﯾﺖ ﻗﻔﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد و آن ﻃﺮف دﯾﮕﺮ‪ ،‬آن ﻃﺮﻓﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاﯾﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻋﺠﺎﯾﺐ ﺑﻮد‪ ،‬زنﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺎلﻫﺎی ﺳﺎل ﺑﺎ ﮐﻮﻟﻪﺑﺎر رﻧﺞﻫﺎ و‬
‫داﺳﺘﺎنﻫﺎی ﺑﺎورﻧﮑﺮدﻧﯽﺷﺎن در اﯾﻦ اﺗﺎﻗﮏﻫﺎی ﺑﻪﻫﻢ ﭼﺴﺒﯿﺪه و راﻫﺮوﻫﺎی ﺗﻮدرﺗﻮ زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫روزﻫﺎی اول‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از آﻧﮑﻪ زﻧﺪاﻧﯽای ﺑﺎﺷﻢ ﮐﻪ ﻣﺤﺒﻮس ﺷﺪه‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ‬
‫ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺷﺎﻧﺲ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدن در زﻧﺪان زﻧﺎن و ﺗﺠﺮﺑﻪی ﺑﯽواﺳﻄﻪی زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺎلﻫﺎ درﺑﺎرهﺷﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ را ﺑﻪ او دادهاﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎر ﺑﺮای ﯾﮏ دﯾﺪار رﺳﻤﯽ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ رﺋﯿﺲ ﮐﻞ زﻧﺪان و ﭼﻨﺪ ﻣﺄﻣﻮر ﻫﻤﺮاﻫﺶ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺪان ﻧﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺑﺎر ﺗﺨﺘﯽ‪ ،‬وﺳﻂ ﺗﺨﺖﻫﺎی آﻫﻨﯽ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮐﻨﺎر ﺳﻔﺮه آﻧﻬﺎ ﻣﯽﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪ‪،‬‬
‫روزی ‪ ۱۰‬دﻗﯿﻘﻪ اﺟﺎزه اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻔﻦ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻨﺪ را داﺷﺘﻢ و ﮐﻨﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ در‬
‫ﺻﻒ ﺳﻮ ﭘﺮ زﻧﺪان ﻣﯽاﯾﺴﺘﺎدم ﺗﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﮐﻤﯽ ﻣﯿﻮه ﯾﺎ ﻣﺎﺳﺖ و ﻧﻮارﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﮔﯿﺮم ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫وﺳﻂ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ روزﻣﺮهﻫﺎی زﻧﺪان ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺎﯾﻢ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ زنﻫﺎی ﻫﻢﺑﻨﺪم ﺑﺎز ﺷﺪ و ﻫﺮ‬
‫روز دﯾﻮارﻫﺎی ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﯿﻦ ﻣﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر و ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق زﻧﺎن و زﻧﺪاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﺑﺎ‬
‫ِ‬
‫آﻧﻬﺎ ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ و ﺳﺴﺖﺗﺮ ﮐﺮد‪ .‬ﻫﻢ ﺑﺮای ﻣﻦ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺑﺮای آﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﻼش ﺑﺮای ﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪ ﺷﺪن‪ ،‬اﻣﺎ آﺳﺎن ﻧﺒﻮد و ﺧﯿﻠﯽوﻗﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺮ ﺑﻪ دﯾﻮار ﺗﻠﺦ‬
‫ﺑﻮدن اﯾﻦ ﻟﺤﻈﻪام‪،‬‬
‫ﺣﻘﯿﻘﺖ زﻧﺪاﻧﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫واﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦﮐﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﻪ‬
‫ِ‬ ‫واﻗﻌﯿﺖ ﻣﯽﺧﻮردم‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ آن زنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﯽﭘﻨﺎه و اﺳﯿﺮ داﻻنﻫﺎی ﺗﻮدرﺗﻮ و ﺳﯿﺎه زﻧﺪان ﻧﯿﺴﺘﻢ‪ .‬ﭘﺸﺖ دﯾﻮارﻫﺎی زﻧﺪان‪،‬‬
‫ﺷﺒﮑﻪی ﺑﻪﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪای از دوﺳﺘﺎن و ﻫﻤﮑﺎران و ﺧﺎﻧﻮادهام‪ ،‬ﮐﻨﺎرم ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﯽداﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ‬
‫زودی آزاد ﻣﯽﺷﻮم‪.‬‬
‫آﺷﮑﺎرﺗﺮﯾﻦ و ﺳﺨﺖﺗﺮﯾﻦ ﻟﺤﻈﻪی ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺷﺪن ﻓﺎﺻﻠﻪی ﺑﯿﻦ ﻣﻦ و آﻧﻬﺎ‪ ،‬روزی ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﻌﺮوﻓﯽ ﮐﻪ ﻫﻔﺖ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻗﺘﻞ ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮش‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺒﺮی رﺣﻤﺎنﭘﻮر را دﯾﺪم‪.‬‬
‫ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﯿﺮون از زﻧﺪان ﮐﻤﭙﯿﻦ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﺮای ﻟﻐﻮ ﺣﮑﻢ اﻋﺪاﻣﺶ ﺗﻼش ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﮐﺒﺮی ﯾﮑﯽ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻤﻪی ﺧﺒﺮﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ او را ﺑﺎ دﻗﺖ ﭘﯿﮕﯿﺮی‬
‫ﻣﯽﮐﺮدم و ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ وﮐﯿﻠﺶ درﺑﺎرهی او ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮐﺮده ﺑﻮدم‪ .‬دﯾﺪن ﺧﻮدش در ﺻﻒ ﺧﺮﯾﺪ‬
‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه زﻧﺪان اﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪی آﻧﭽﻪ درﺑﺎرهاش ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻓﺮق ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﻮدم ﮐﻪ از وﻗﺘﯽ ﺗﺎزه ﻗﻠﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﺶ را ﺷﻨﯿﺪه‬
‫و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺎ ﺑﻪ ﭘﺎی ﻫﺮﺑﺎری ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ اﻋﺪاﻣﺶ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ اﺷﮏ رﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﺮﺑﺎر‬
‫ﮐﻪ ﺣﮑﻤﺶ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪه ﺑﻮد از ﺷﺎدی ﻓﺮﯾﺎد زده ﺑﻮدم و ﺑﺎ ﻫﺮ اﻣﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﻫﺎﯾﯽاش را‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪ زده ﺑﻮدم‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻮدم ﮐﻪ او ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬دﻟﻢ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ‬
‫اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﯽ ﮐﻪ آن ﺑﯿﺮون درﺑﺎرهی او در ﺟﺮﯾﺎن اﺳﺖ را ﺑﺮاﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم‬
‫ﺷﺎﯾﺪ داﻧﺴﺘﻦ اﯾﻨﮑﻪ‪ ،‬آن ﺑﯿﺮون ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﯾﺎدش ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮای آزادیاش ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﺶ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎرﻗﻪی اﻣﯿﺪی ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاﯾﺶ ﮐﻪ دوام ﺑﯿﺎورد‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ دﯾﺪﻣﺶ‪ ،‬ﺗﻨﺪ و ﺗﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪی وﻗﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﺠﺎنزده ﻣﯽﺷﻮم ﺑﺮاﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدم‬
‫ﮐﻪ آن ﺑﯿﺮون ﭼﻘﺪر آدم آرزوی آزادیاش را دارﻧﺪ و ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮاﯾﺶ اﺟﺮا‬
‫ﺷﻮد‪ .‬آرام و ﺳﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻏﻤﯽ ﮐﻪ در ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﺶ ﺗﻪﻧﺸﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﻢ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ای‬
‫ﮐﺎش ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮای ﻫﻤﻪی زنﻫﺎ اﺟﺮا ﺷﻮد« و رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻌﺎر ﻧﻤﯽداد‪ .‬زﯾﺮ ﺗﯿﻎ اﻋﺪام ﺑﻮد‪ .‬دﯾﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ آدمﻫﺎ ﭼﻄﻮر از ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﯽاش ﻣﯽروﻧﺪ‬
‫ﺑﺎﻻی ﭼﻮ ﺑﻪی دار و ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﺑﺮﻧﻤﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از آنﮐﻪ از زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮدن ﺧﻮدش و‬
‫ﺳﺎﯾﻪی ﻟﻌﻨﺘﯽ آن ﭼﻮ ﺑﻪی داری ﮐﻪ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪﻫﺎ ﻋﻠﻢ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻼﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از اﯾﻦ ﻗﻄﺎر‬
‫اﻋﺪاﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﺮ اﯾﺴﺘﺎدن ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻼﻓﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ آنﻃﻮر ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎﯾﻪی ﭘﻬﻦ ﺷﺪه اﻋﺪام روی زﻧﺪﮔﯽاش و ﺑﻪ ﻣﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﯽداﻧﺴﺖ ﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫ﻧﺒﻮدم‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﮐﺒﺮی و ﺑﺮای ﺧﯿﻠﯽ دﯾﮕﺮ از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻓﺮق ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺎ ﻫﻨﺮﭘﯿﺸﻪﻫﺎ و ّ‬
‫ﺧﯿﺮﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﮔﻪﮔﺎه در ﺟﺸﻦﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮی ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﯽزدﻧﺪ و ﮐﻤﮑﯽ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻧﯿﮑﻮﮐﺎری »ﺑﺎزدﯾﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن«‬
‫ِ‬ ‫از ﻧﮕﺎه زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ﮐﺎرﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ارﺿﺎی ﺣﺲ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻪ آدمﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ آﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﯿﭽﺎرهﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ دل اﯾﻦ »آدم ﺧﻮ ﺑﺎ«‬
‫ﺑﺮایﺷﺎن ﻣﯽﺳﻮﺧﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ از دﺳﺖ ﻫﻨﺮﭘﯿﺸﻪﻫﺎ و آدمﻫﺎی ّ‬
‫ﺧﯿﺮ ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫‪١٠٢‬‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ ﺣﺲ را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻨﮑﻪ زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ ﺗﻠﺦ و واﻗﻌﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﻪ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺎ آن دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﻣﻐﻠﻮ ﺑﺶ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦﻃﻮر ﺳﻮژهی‬
‫ﮐﺎر ﯾﺎ ﺗﺴﮑﯿﻦ ﻋﺬاب وﺟﺪان ﮐﺴﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آزار ﻣﯽدﯾﺪﻧﺪ‪ .‬آزار ﻣﯽدﯾﺪﻧﺪ و ﭼﻮن ﻗﺪرﺗﯽ‬
‫ﺑﺮای اﺑﺮاز ﻧﺎﺧﺸﻨﻮدیﺷﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ روش ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ آﻧﻬﺎ را ﺳﻮژه ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎی ﺳﻮزﻧﺎک ﺑﺮای درآوردن اﺷﮏ‬
‫ﺑﺎزدﯾﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎنﺷﺎن‪ ،‬از آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪی اﯾﻨﻬﺎ را روزﻫﺎی آﺧﺮ زﻧﺪان ﻓﻬﻤﯿﺪم‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ‪ ۴۵‬روز‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﮐﻨﺎرﺷﺎن‬
‫اﺷﮏ رﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺗﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﺮﯾﺾ ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﮐﺎﺑﻮس دﯾﺪه ﺑﻮدم‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﺗﺐ و ﻟﺮز‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﯾﮑﯽ دو ﻗﺮصﺷﺎن را ﮐﻪ آﻧﺠﺎ ﻏﻨﯿﻤﺖ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻦ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﻣﻮﻗﻊ‬
‫رواﻧﻪ ﺷﺪن ﺑﺮای ﺑﺎزﺟﻮ ﯾﯽ دﺳﺘﻢ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﻫﺎﯾﻢ ﻧﻠﺮزد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﺎدرم را‬
‫ﭘﺸﺖ ﮐﺎﺑﯿﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽدﯾﺪﻧﺪ و وﻗﺘﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ دو ﺷﺐ اﻋﺪام را ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻟﺮزﯾﺪﯾﻢ و اﺷﮏ‬
‫رﯾﺨﺘﯿﻢ و ﺻﺪایﻣﺎن ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﻧﺮﺳﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪی اﯾﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﮔﺬراﻧﺪﯾﻢ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻓﺎﺻﻠﻪی ﻋﻤﯿﻘﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﺎ را ﮐﻢﮐﻢ ﺑﻪﻫﻢ‬
‫ﻫﯿﺠﺎن ﺗﺠﺮﺑﻪی زﻧﺪان ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬در‬
‫ِ‬ ‫ﻧﺰدﯾﮏ ﮐﺮد و ﻫﻢ ﺗﺮﺳﯽ را ﮐﻪ روزﻫﺎی اول ﭘﺎ ﺑﻪ ﭘﺎی‬
‫ﻣﻦ رﯾﺸﻪ دواﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻢرﻧﮓ ﮐﺮد‪.‬‬
‫دو ﻫﻔﺘﻪی اول ﺑﺎزداﺷﺖ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از دﺳﺘﮕﯿﺮی ﺟﻠﻮه ﺟﻮاﻫﺮی‪ ،‬ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق‬
‫زﻧﺎن در ﮐﻤﭙﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن اﻣﻀﺎ و اﻧﺘﻘﺎل او ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺪان و ﺗﺨﺖ ﺑﺎﻻی ﺳﺮ ﻣﻦ‪،‬‬
‫ً‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﻪی ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎی ﻗﺒﻠﯽ زﻧﺪﮔﯽام ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻗﺒﻼ در اﺳﻔﻨﺪ ‪۱۳۸۵‬‬
‫ﯾﮏ ﺷﺒﺎﻧﻪروز را در ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻫﻤﯿﻦ زﻧﺪان ﮔﺬارﻧﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬اﻣﺎ آن ﺑﺎر ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﯾﻢ و‬
‫ﻣﯽداﻧﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ‪ ۳۰‬ﻧﻔﺮ دﯾﮕﺮﻣﺎن ﭼﻨﺪﻗﺪم آنﻃﺮفﺗﺮ در ﺑﻨﺪ ‪ ۲۰۹‬او ﯾﻦ و اﻧﻔﺮادیﻫﺎی ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫ً‬
‫زﻧﺪان ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎ را زﯾﺎد اﯾﻨﺠﺎ ﻧﮕﻪ دارﻧﺪ‪ .‬آن ﯾﮏ ﺷﺒﺎﻧﻪروز‪ ،‬اﺻﻼ‬
‫ﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻧﺒﻮدﯾﻢ و ﺳﭙﺮ دﻓﺎﻋﯽ و ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﮐﻪ دورﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻣﺤﮑﻢ ﺑﻮد‬
‫ً‬
‫ﮐﻪ واﻗﻌﺎ ﻧﻈﺎرهﮔﺮی ﺑﯿﺶ ﻧﺒﻮدم‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎر اﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﯿﭻ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﺳﺖ اوﻟﯽ از زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺗﻬﺎم ﻗﺘﻞ‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ‪ ،‬اﻋﺘﯿﺎد‪،‬‬
‫ﻗﺎﭼﺎق و روﺳﭙﯿﮕﺮی را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻢ و ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ زﻧﯽ‬
‫ﻣﺜﻞ آﻧﻬﺎ ﻫﻢﮐﻼم ﻫﻢ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ازﺷﺎن ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم و دﻟﻢ ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﻣﯽﺳﻮﺧﺖ و اﯾﻦ ﺗﺮس‬
‫ﻋﻤﺮ ﺗﺮﺳﯿﺪن از زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﺷﺎن را ﭼﻨﺪ‬
‫و دﻟﺴﻮزی ﻣﻦ را از آنﻫﺎ دورﺗﺮ ﻣﯽﮐﺮد‪ِ .‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ آنﻃﺮفﺗﺮ از ﻣﻦ روی ﺑﺎﻟﺶ ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺮوع ﮐﺮدﯾﻢ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدن ﻗﺼﻪﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽﻣﺎن ﺑﺮای ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﺗﻮی‬
‫ﭘﺮوﻧﺪهﺷﺎن ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬آدم ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ و ﻫﻤﻪی آدمﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺮون‬
‫زﻧﺪان ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﺧﯿﻠﯽﻫﺎﺷﺎن ﺑﻪﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻗﺘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و اﻏﻠﺐ‬
‫ﻫﻢ ﻗﺘﻞ ﺷﻮﻫﺮانﺷﺎن‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ‪ ،‬ﭘﺎیﺷﺎن ﺑﻪ ﮐﻼﻧﺘﺮی ﻣﺤﻞ ﻫﻢ ﺑﺎز ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﯽ دزدﻫﺎ‬
‫و ﻣﻌﺘﺎدﻫﺎ و ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﺮس ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﮐﺮدن ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﯾﮏ دﯾﻮار‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺘﯽ دور ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﻣﻦ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽﻫﺎﺷﺎن ﺑﻪﺧﺼﻮص زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬زنﻫﺎی ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺮ ﯾﮏ ﭘﯿﭻ‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮ‬
‫زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن ﻋﻮض ﺷﺪه ﺑﻮد و ﭘﺮت ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﻮﺷﻪی زﻧﺪان‪.‬‬
‫ﺳﺮ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺸﺪه دﯾﮕﺮ از زنﻫﺎی دور و ﺑﺮم ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﯿﺪم و ﻓﻘﻂ ﻣﻮﻗﻊ دﻋﻮاﻫﺎی‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪﺳﺎﻋﺖ ﯾﮏﺑﺎرﺷﺎن ﭘﻨﺎه ﻣﯽﺑﺮدم ﮔﻮﺷﻪی ﺗﺨﺘﻢ و ﺧﻮدم را ﺟﺎی اﻣﻨﯽ ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪم ﮐﻪ‬
‫وﺳﻂ ﺑﻠﺒﺸﻮی ﺟﻨﮓﻫﺎی ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪﻧﯽﺷﺎن ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺷﯿﺸﻪ ﺷﮑﺴﺘﻦ و ﭼﺎﻗﻮ ﮐﺸﯿﺪن ﻫﻢ‬
‫ﻣﯽرﺳﯿﺪ‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ ﮐﺘﮏ ﻧﺨﻮرم‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻣﺎ ﺗﺮس ﺑﺰرگﺗﺮی داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺗﺮﺳﯽ ﮐﻪ ﭘﻨﺎه ﺑﺮدن ﺑﻪ‬
‫ﻫﯿﭻ ﮔﻮﺷﻪی اﻣﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺴﮑﯿﻨﺶ ﻧﻤﯽداد‪ .‬ﺗﺮﺳﯽ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ آزادی از زﻧﺪان و ﻫﺰار ﻓﺮﺳﻨﮓ و‬
‫ﭼﻨﺪﻗﺎره دور ﺷﺪن از او ﯾﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﮐﻢرﻧﮕﺶ ﻧﮑﺮد‪ .‬ﺣﺎﻻ از زﻧﺪﮔﯽﻫﺎیﺷﺎن ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم‪ .‬از‬
‫داﻻن ﻫﺰارﺗﻮی ﺗﺎرﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﺗﻼق ﺑﻮد و اﻧﮕﺎر ﻧﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ داﺷﺖ و ﻧﻪ رﻫﺎﯾﯽ از آن ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ِ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫در ﮐﺎﺑﻮسﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ‪ ۱۰‬ﺳﺎل‪ ،‬ﻫﺮﺟﺎ ﮐﻪ رﻓﺘﻢ ﺑﺎ ﻣﻦ آﻣﺪ؛ آن راﻫﺮوی ِال ﺷﮑﻠﯽ‬
‫ﮐﻪ زنﻫﺎ ﺳﺮ ﭘﯿﭽﺶ ﻣﯽﻧﺸﺴﺘﻨﺪ ﮐﻒ زﻣﯿﻦ و آنﻗﺪر ﺳﯿﮕﺎر ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ اﺑﺮ ﺳﯿﺎه‪،‬‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن و ﺑﻘﯿﻪ راﻫﺮو را در ﺧﻮدش ﻣﯽﺑﻠﻌﯿﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﻦ آﻣﺪ‪ .‬ﻫﺮﺑﺎر در ﮐﺎﺑﻮسﻫﺎﯾﻢ‬
‫آﺧﺮ راﻫﺮو را ﻧﺒﯿﻨﻢ و ﻫﺮﻗﺪر ﺟﻠﻮ‬
‫دﯾﻮار ِ‬
‫اﺿﻄﺮاب آن را داﺷﺘﻢ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﺳﺮ ﭘﯿﭻ ﻣﯽرﺳﻢ‪ِ ،‬‬
‫ﺑﺮو ﯾﻢ‪ ،‬آن راﻫﺮوی ﻟﻌﻨﺘﯽ ﺗﻤﺎم ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫‪١٠٤‬‬
‫اﯾﻦ راﻫﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﻬﺎ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﮐﺎﺑﻮس ﺷﺐﻫﺎی ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺧﯿﻠﯽﻫﺎ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﻨﺞ‬
‫ﺳﺎل‪۱۰ ،‬ﺳﺎل و ﺣﺘﯽ ‪ ۲۰‬ﺳﺎل ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺪام آن راﻫﺮو را ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ آﺧﺮش ﻧﻤﯽرﺳﯿﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽﺷﺎن ﻫﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﮔﺰ ﮐﺮدن آن راﻫﺮوی ﻏﺒﺎرآﻟﻮد‪ ،‬ﯾﮑﯽ از آن‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺎﻫﺎیﺷﺎن را ﺑﺮای ﻫﻤﯿﺸﻪ از روی زﻣﯿﻦ ﺑﺮﻣﯽداﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺳﻨﺎکﺗﺮ از ﮔﯿﺮﮐﺮدن آدمﻫﺎ در زﻧﺪاﻧﯽ ﮐﻪ اﻣﯿﺪی ﺑﻪ رﻫﺎﯾﯽ از آن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﺷﺪن‬
‫ﺧﻂ اﻧﺘﻈﺎرﺷﺎن ﺑﺎ ﭼﻮ ﺑﻪی دار‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ آزاد ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻮﻧﻞ‬
‫وﺣﺸﺘﯽ ﮐﻪ در آن ﮔﯿﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ را ﻫﻢ وﺳﻂ ﭼﻬﺎر ﺗﮑﻪ ﻟﺒﺎسﺷﺎن ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﯽﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫زن ﺑﯽﺳﻮاد و ﺑﯿﮑﺎری ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﯾﺎدش ﻧﺪادهاﻧﺪ و ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻢ‬
‫آن ﺑﯿﺮون ﻫﻢ ﺑﺮای ِ‬
‫ﻃﺮدش ﮐﺮده‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از زﻧﺪان ﻧﺒﻮد‪ .‬ﮐﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ آنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﺒﺎﺣﯽ ﭘﺲ از آزادی دو ﺑﺎره‬
‫رواﻧﻪی زﻧﺪان ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻣﺜﻞ راﺣﻠﻪ و ﻧﺴﺮﯾﻦ ﺑﺎ ﻫﻤﻪی ﺗﻮانﺷﺎن ﺑﺮای زﻧﺪه‬
‫ﻣﺎﻧﺪن و زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدن ﻣﯽﺟﻨﮕﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ زورﺷﺎن ﻧﻤﯽرﺳﯿﺪ و در ﻏﺒﺎرﻫﺎ ﮔﻢ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦﻫﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ از زﻧﺪﮔﯽ ﺳﯿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺖ روز اوﻟﯽ ﮐﻪ آنﺟﺎ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﯾﮑﯽﺷﺎن ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮدش را ﺑﮑﺸﺪ و ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﭽﻪاش را‪ .‬در ﮐﻨﺎر ﻫﻤﻪی اﯾﻦ‬
‫ﺗﻠﺨﯽﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ زﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺶ در ﭘﺸﺖ ﻫﻤﺎن دﯾﻮارﻫﺎ و ﻣﺠﺎورت ﻫﻤﺎن راﻫﺮوﻫﺎی‬
‫ﻏﺒﺎرآﻟﻮد‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن داﺷﺖ‪.‬‬
‫زﻧﺪان ﺳﺎﻋﺖ ﺑﯿﺪارﺑﺎش ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ از ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ آﻧﻘﺪر ﺟﯿﻎ و داد زﻧﺪاﻧﯿﺎن و‬
‫ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪﮔﻮی زﻧﺪان زﯾﺎد ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮاﺑﯿﺪن ﻣﺤﺎل ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺑﺎ آبِ ﺟﻮش ﺷﺮوع‬
‫ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ روز ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﮐﺘﺮی ﺑﺰرگ اﺗﺎق را ﻣﯽﺑﺮد آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮ از آبِ ﺟﻮش ﻣﯽﮐﺮد و‬
‫ﻓﻼﺳﮏﻫﺎی ﯾﮏ ﻧﻔﺮهای را ﮐﻪ ﮐﻨﺎر ﺗﺨﺖﻫﺎ ردﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﯽﮐﺮد ﺗﺎ ﺟﯿﺮهی ﭼﺎی‬
‫روزاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻼﺳﮏﻫﺎ ﮐﻪ ﭘﺮ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬زنﻫﺎ ﯾﮑﯽ ﯾﮏ ورق روزﻧﺎﻣﻪ ﭘﻬﻦ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﺟﻠﻮی‬
‫ﺗﺨﺖﺷﺎن‪ ،‬ﺷﯿﺸﻪی ﭘﻨﯿﺮ و ﻗﻨﺪ و ﻧﺎﯾﻠﻮن ﻧﺎنﺷﺎن را از زﯾﺮ ﺗﺨﺖ ﺑﯿﺮون ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮏ‬
‫ﭼﺎی ﮐﯿﺴﻪای ﺗﻮی ﻓﻼﺳﮏﺷﺎن ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﻣﯽﻧﺸﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﺧﻮردن‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﺷﺮوع ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺑﻨﺪ دو ﺗﺎ‬
‫ﮔﻮﺷﯽ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺎرﺗﯽ داﺷﺖ و از ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ‪ ۱۰‬ﺷﺐ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﯿﻦ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﺑﻨﺪ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻦﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ در ﺑﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﯿﻦ ‪ ۱۰‬دﻗﯿﻘﻪ ﺗﺎ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫در روز وﻗﺖ ﺗﻠﻔﻦ داﺷﺖ ﮐﻪ آن را در ﺳﻪ ﻧﻮ ﺑﺖ در ﻃﻮل روز اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻨﺪ‬
‫ﺧﻠﻮت ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮﺑﺎر ‪ ۱۰‬دﻗﯿﻘﻪ و اﮔﺮ ﺷﻠﻮغ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮﺑﺎر ﺳﻪ و ﻧﯿﻢ دﻗﯿﻘﻪ‪.‬‬
‫ﻧﺼﻒ داﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﺟﻨﮓﻫﺎی ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﻫﻤﯿﻦ وﻗﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﮔﺮی ﺑﻨﺪ را‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﯾﺎ ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎی زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﮐﺸﯿﮏ ﻣﯽدادﻧﺪ و ﻧﻮرﭼﺸﻤﯽﻫﺎ و ﻗﻠﺪرﻫﺎی‬
‫زﻧﺪان‪ ،‬ﻫﻢ وﻗﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮی داﺷﺘﻨﺪ و ﻫﻢ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻮ ﺑﺖ را ﻏﺮوبﻫﺎ ﯾﮏﺟﺎ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮐﺴﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ را ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدن ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﯾﺎ ﭘﻮل ﺧﺮﯾﺪن ﮐﺎرت ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪،‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ وﻗﺖ ﺗﻠﻔﻨﺶ را ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ :‬ﻫﺮ ‪ ۲۰‬دﻗﯿﻘﻪ‪ ،‬ﯾﮏ ﮐﺎرت ﺗﻠﻔﻦ ‪ ۲۰۰۰‬ﺗﻮﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫دوﺗﺎ ﮐﻨﺴﺮو ﺗﻦ ﻣﺎﻫﯽ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﺦ ﺳﯿﮕﺎر‪.‬‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﻓﻘﻂ وﺳﯿﻠﻪی ﺧﺒﺮﮔﯿﺮی از وﮐﯿﻞ و ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ ﯾﮑﯽ از ﭘﺮرﻧﮓﺗﺮﯾﻦ‬
‫اﻧﮕﯿﺰهﻫﺎیﺷﺎن ﺑﺮای ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪن از ﺧﻮاب و ﮐﻨﺪن از رﺧﺘﺨﻮاب ﺑﻮد و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ‬
‫وﺻﻞ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دﯾﻮارﻫﺎی او ﯾﻦ ﻣﺤﺒﻮس ﻧﺸﺪه ﺑﻮد و ﭘﺸﺖ آن دﯾﻮارﻫﺎی‬
‫ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬آن ﺑﯿﺮون‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن داﺷﺖ‪ .‬آدمﻫﺎی ﺑﯿﺮون اﻣﺎ ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖﻫﺎ ﺣﻮﺻﻠﻪی اﯾﻦ زنﻫﺎ را‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯽﺷﺎن را رﻫﺎ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻮاب ﺗﻠﻔﻦﻫﺎی‬
‫ﮐﺸﯿﺪن ﻏﻢ و ﻏﺼﻪﻫﺎﯾﺸﺎن را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﮑﺮرﺷﺎن را ﻧﻤﯽدادﻧﺪ و ﺗﻮان ﺑﻪدوش‬
‫اﻣﺎ‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻠﻔﻦ ﻧﻤﯽزدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻄﻮر روزﺷﺎن را ﺷﺐ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اول ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺑﺮﮔﻪی زﻣﺎنﺑﻨﺪی ﺗﻠﻔﻦ ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﻮ ﺑﺖﺷﺎن ﺑﻮد را ﺣﻔﻆ‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻮ ﺑﺖ در روز ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻦ آﻣﺎده ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و ﻫﺮﺑﺎر از ﯾﮏﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از اﺗﺎق‬
‫ﺑﯿﺮون ﻣﯽآﻣﺪﻧﺪ و ﺻﻒ ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﻮلﺷﺎن را ﺟﻤﻊ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ زﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮای‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدن ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﻧﻮ ﺑﺖ ﺗﻠﻔﻦﺷﺎن دﻋﻮا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﻟﻄﻒ‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ...‬و اﮔﺮ ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن از ﻫﻤﻪی اﯾﻦﻫﺎ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای وﻗﺖﮔﺬراﻧﯽ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﺗﻠﻔﻦ‪» ،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ زﻧﺪان« ﻫﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﻼسﻫﺎی‬
‫ﺧﯿﺎﻃﯽ‪ ،‬ﮔﻞﺳﺎزی‪ ،‬ﻋﺮوﺳﮏﺳﺎزی‪ ،‬ﻗﺎﻟﯽﺑﺎﻓﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺮق و ﻗﺮآن داﺷﺖ و ﯾﮏ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪی‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﺎ ‪ ۱۲‬ﻇﻬﺮ ﺑﺎز ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺪام ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻌﻄﯿﻞ ﺑﻮد‬
‫و ﭘﺮ از ﮐﺘﺎبﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ و ﺗﮏو ﺗﻮک ﮐﺘﺎبﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ درد ﯾﮏ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﯽﺣﻮﺻﻠﻪ‬

‫‪١٠٦‬‬
‫ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از اﯾﻦﻫﺎ ﯾﮏ اﺗﺎق ﺑﺮای ورزش‪ ،‬ﺑﺎ دو ﻣﯿﺰ ﭘﯿﻨﮓ ﭘﻮﻧﮓ و ﭼﻨﺪﺗﺎ وﺳﯿﻠﻪی‬
‫ﺑﺪنﺳﺎزی ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﻼسﻫﺎی ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و آن ﭼﻨﺪ ﺗﺎ وﺳﯿﻠﻪی ورزﺷﯽ اﻣﺎ ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﻣﺸﺘﺮی ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﯾﺎ ﮐﻨﺞ ﺗﺨﺖﺷﺎن ﺧﺰﯾﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﯽﻫﺪف‪ ،‬آوارهی‬
‫راﻫﺮوﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎاﻣﯿﺪی و ﺑﯽﻫﺪﻓﯽ آنﻗﺪر ﭘﺮرﻧﮓ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﯾﺎدﮔﺮﻓﺘﻦ ﯾﮏ ﻫﻨﺮ ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﮐﻞ زﻧﺪان ﺑﺎ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻧﻔﺮه‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ ۴۰‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻼسﻫﺎ‬
‫ﻧﻤﯽرﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺘﺎدﻫﺎ و ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽﻫﺎ ﮐﻪ ﺣﺎل و ﺣﻮﺻﻠﻪی اﯾﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و در دﻧﯿﺎی ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ ﺗﺎ دﯾﺮوﻗﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻮاد ﮐﺸﯿﺪن و روزﻫﺎ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻋﺼﺮ ﺧﻤﺎر و‬
‫ﺧﻮابآﻟﻮده در ﮐﻨﺞ ﺗﺨﺖﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﻫﻢ ﻫﺮ روز در اﻧﺘﻈﺎر آزادی و ﭘﯿﺪا‬
‫ﮐﺮدن راﻫﯽ ﺑﺮای راﺿﯽ ﮐﺮدن ﺷﺎﮐﯽﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و ﮐﺴﺮ ﺷﺄن ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻘﯿﻪی‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺳﺮ ﯾﮏ ﮐﻼس ﺑﻨﺸﯿﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮی اﯾﻦ ﮐﻼسﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮﻗﺘﯽﻫﺎ و ﻗﺘﻠﯽﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ اﻣﯿﺪی ﺑﻪ رﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل دﺳﺖو ﭘﺎ زدن ﺑﯽﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺮای رﻫﺎﯾﯽ از زﻧﺪان‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻗﺒﻮل‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎلﻫﺎی ﺳﺎل اﯾﻦﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻫﺮ ﻃﻮر ﺷﺪه‪ ،‬روزﺷﺎن‬
‫را ﺷﺐ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از ‪ ۱۰‬ﻧﻔﺮی ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ در ﯾﮏ اﺗﺎق ﺑﻮدم‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه ﮐﻼس ﻗﺎﻟﯽﺑﺎﻓﯽ ﻣﯽرﻓﺖ‬
‫و ﺑﺎﻗﯽﺷﺎن ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻫﻮاﺧﻮری ﻫﻢ ﻧﻤﯽرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻮاﺧﻮری‪ ،‬ﯾﮏ ﺣﯿﺎط ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷﻪی ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ دﯾﻮارﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪی ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮی ﺳﯿﻢﺧﺎردار ﺑﺎﻻیﺷﺎن ﭼﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﺷﻪ‬
‫درﺧﺖ ﺧﺸﮏ ﺷﺪه‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﮔﻮﺷﻪی ﻫﻮاﺧﻮری‪ ،‬ﺑﻨﺪﻫﺎی ﻟﺒﺎس زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺑﻮد و ﺗﻪ ﺣﯿﺎط‪ ،‬دوﺗﺎ‬
‫در ﻫﻮاﺧﻮری ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ در روز ﺑﺎز ﻣﯽﺷﺪ اﻣﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ زﯾﺎد ﺷﻠﻮغ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﺑﺮای‬
‫ِ‬
‫ﻗﺪم زدن ﻧﺒﻮد و ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ ﻣﯽﻧﺸﺴﺘﯿﻢ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﺧﻠﻮت ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪان اﻣﻦ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن روز اول‪ ،‬ﻗﺪﯾﻤﯽﻫﺎی ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻟﯿﺴﺘﯽ از ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﻦ داده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﯾﮑﯽﺷﺎن ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﻮد‪ :‬وﻗﺘﯽ ﻫﻮاﺧﻮری ﺧﻠﻮﺗﻪ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﮐﻨﺎر ﻣﺎ ﺑﺸﯿﻦ ﮐﻪ ﺑﻼﯾﯽ‬
‫ﺳﺮت ﻧﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻮاﺧﻮری رﻓﺘﻢ‪ ،‬وﺳﻂ ﺣﯿﺎط‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﺑﯽﭘﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺑﻘﯿﻪ ﮐﺎرﮔﺮی‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺴﺘﻦ رﺧﺖ و ﭘﺘﻮی دﯾﮕﺮان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮر ﮐﻢ رﻣﻖ ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﮔﻮﺷﻪ راﺳﺖ‬
‫ﺣﯿﺎط را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﮐﭙﻪﮐﭙﻪ ﮐﻒ ﺣﯿﺎط ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﯿﮕﺎر ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺘﻨﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬آواز ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺤﺶ ﻣﯽدادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽﻫﺎﺷﺎن ﻫﻢ دور ﺣﯿﺎط ﻣﯽﭼﺮﺧﯿﺪﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ روزﺷﺎن ﺑﮕﺬرد و ﺧﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺷﺐ ﺧﻮابﺷﺎن ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫روزﻫﺎ در زﻧﺪان ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺷﺐ ﻧﻤﯽرﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺷﺐﻫﺎ ﻫﻢ ﮐﺶ ﻣﯽآﻣﺪ و ﻧﻪ از ﺧﻮاب‬
‫ﺧﺒﺮی ﺑﻮد و ﻧﻪ از ﺳﭙﯿﺪهدم‪.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺟﻠﻮی ﺗﺨﺖ و ﺧﯿﺮه ﺷﺪن ﺑﻪ ﻧﺎﮐﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﯿﮕﺎر ﭘﺸﺖ ﺳﯿﮕﺎر روﺷﻦ‬
‫ﮐﺮدن‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﭽﺎﻟﻪ ﺷﺪن ﮔﻮﺷﻪی راﻫﺮو‪ ،‬ﺑﺎ زل زدن ﺑﻪ ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺑﻌﻀﯽ اﺗﺎقﻫﺎ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺪول ﺣﻞ ﮐﺮدن‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮدﺷﺎن در ﺻﻔﺤﻪی ﺣﻮادث روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﮐﺶ دادن ﺧﻮردن ﻧﺎﻫﺎر و ﺷﺎمﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦﻗﺪر ﺧﺎم و ﺳﺮد و ﺑﯽﻣﺰه ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺷﺪ‬
‫ﻗﻮرتﺷﺎن داد‪ ،‬ﺑﺎ دﻋﻮاﻫﺎ و اﺷﮏﻫﺎی ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪﻧﯽﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدن ﻫﺰارﺑﺎرهی‬
‫ﻣﺎﺟﺮای ﺑﺎزداﺷﺖ و دادﮔﺎهﺷﺎن ﺑﺮای ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ‪ ...‬روز را ﺑﻪ ﺷﺐ ﻣﯽرﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽﻫﺎﺷﺎن‬
‫ﻮد ﺷﺐ ﻣﯽاﻓﺘﺎدﻧﺪ‬
‫ﻫﻢ ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﻗﺮص اﻋﺼﺎب ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺑﺎﻻ دادﻧﺶ ﺗﺎ ﺧ ِ‬
‫ﮔﻮﺷﻪی ﺗﺨﺖ و ﭼﯿﺰی از روز ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﻗﺮص دردﺷﺎن را درﻣﺎن‬
‫ﻧﻤﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮاغ ﮐﺮاک و ﺷﯿﺸﻪ و ﺗﺮﯾﺎک و رﻫﺎ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ در دﻧﯿﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮ‪....‬‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن اﻧﻮاع و اﻗﺴﺎم ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر راﺣﺖﺗﺮ از ﺧﺮﯾﺪن ﺗﻦ ﻣﺎﻫﯽ و ﻧﻮار ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻧﻮع و ﻣﻘﺪارش را ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﯽ ﻇﺮف ده دﻗﯿﻘﻪ ‪ ۴۰ ،‬درﺻﺪ ﮔﺮانﺗﺮ از ﻗﯿﻤﺖ ﺑﯿﺮون ﮐﻒ‬
‫دﺳﺘﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮی ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﯾﮏ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪاری ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﯽﻫﺎی ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و‬
‫زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﻗﻮل زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﺧﻄﺮﻧﺎک و ﺷﺮور ﻣﯽزدی ﺗﺎ »ﺑﺴﺎزﻧﺪت«‪ .‬ﺑﻨﺪ ﯾﮏ ﻫﻢ ﮐﻪ‬
‫ِ‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺑﺮوی ﯾﺎ ﺟﺮﺋﺘﺶ را ﻧﺪاﺷﺘﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺷﺪ ﺳﺮاغ ﻣﻌﺘﺎدﻫﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺮوی‪ ،‬ﭘﻮل‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺪﻫﯽ و ﻣﻮاد را در اﺗﺎق ﺧﻮدت ﺗﺤﻮ ﯾﻞ ﺑﮕﯿﺮی‪ .‬آنﻫﺎﯾﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬

‫‪١٠٨‬‬
‫ﺑﯿﮕﺎری و ﺑﺮآوردهﮐﺮدن ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎی ﮔﻨﺪهﻻتﻫﺎی زﻧﺪان و ﮔﺎه دادن ﺧﺪﻣﺎت ﺟﻨﺴﯽ ﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺟﯿﺮهی ﻣﻮادﺷﺎن را ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ُ‬
‫ﻣﻼل زﻧﺪان‪ ،‬ﮐﺸﻨﺪه ﺑﻮد و زنﻫﺎ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻫﺮﻃﻮر ﺷﺪه دوام ﺑﯿﺎورﻧﺪ و ﯾﮏ روز دﯾﮕﺮ را‬
‫ِ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ آن زﻧﯽ ﮐﻪ زﯾﺮ ﺑﺎران‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪی ﻫﻮاﺧﻮری‬
‫روﺳﺮیاش را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد دور ﮔﻠﻮ ﯾﺶ و ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮدش را ﺧﻔﻪ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﺎ آن دﺧﺘﺮ ‪۱۷‬‬
‫ﺳﺎﻟﻪای ﮐﻪ ﭼﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ از آﻣﺪن ﻣﻦ‪ ،‬ﺧﻮدش را دار زده ﺑﻮد و ﻣﺴﺌﻮﻻن او ﯾﻦ ﺑﻌﺪ از ده‬
‫روز ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﮐﻪ دﺧﺘﺮﺷﺎن اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ‪.....‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺮای زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺪون ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﻗﺮص اﻋﺼﺎب‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﭘﻨﺎه ﺑﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ و ﻇﻬﺮ و ﺷﺐ ﻧﻤﺎز را ﺑﺎ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت و ﻣﻘﺪﻣﺎت و ﻣﺆﺧﺮات ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﻣﺪام‬
‫ﺗﺴﺒﯿﺢ ﺑﻪ دﺳﺖ در ﺣﺎل ذﮐﺮ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐﻫﺎ اﻣﺎ ﺑﺮای زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﻃﻮری ﺧﻮاب ﺑﻪ ﭼﺸﻢﺷﺎن ﻧﻤﯽآﻣﺪ و اﺟﺎزهی ﺑﯿﺮون‬
‫آﻣﺪن از ﺗﺨﺖ و اﺗﺎقﺷﺎن را ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺨﺖﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺐ در زﻧﺪان ﺧﯿﻠﯽ زود ﺷﺮوع ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬رأس ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۱۰‬ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ اﻋﻼم ﻣﯽﺷﺪ و‬
‫ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ﭼﺮاغ ﻣﻬﺘﺎﺑﯽ اﺗﺎقﻫﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽﺷﺪ و در ﻫﺮ اﺗﺎق ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﻻﻣﭗ ﮐﻢﺳﻮ‬
‫روﺷﻦ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدن ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮد و در راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ ﮐﻪ آن را ﺑﻪ اﺗﺎﻗﮏ ﭼﻬﺎرﮔﻮش ﺗﻠﻔﻦ‬
‫و ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ وﺻﻞ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻗﻔﻞ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ۱۰‬ﺗﺎ ‪ ۱۲‬ﺷﺐ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﺑﯽﭘﻮﻟﯽ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﯾﺎ ﻣﻌﺘﺎد ﺑﻮدﻧﺪ ﯾﺎ زﻧﺎن ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ و ﺑﯽﺧﺎﻧﻤﺎن‪،‬‬
‫راﻫﺮو و ﺗﻮاﻟﺖ و ﺣﻤﺎم ﺑﻨﺪ را در ازای ﻫﻔﺘﻪای ‪ ۴۰۰‬ﺗﻮﻣﺎن ﺗﻤﯿﺰ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و آﺷﻐﺎلﻫﺎی‬
‫اﺗﺎقﻫﺎ را ﺑﯿﺮون ﻣﯽﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﯿﮕﺎری اﯾﻦ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی ﺑﯽﭘﻮل و ﺑﯽﻣﻼﻗﺎت ﻧﺒﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ اﺗﺎقﻫﺎ ﺑﺮای ﺟﺎرو و ﺷﺴﺘﻦ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ و آوردن آبﺟﻮش ﻫﻢ در ازای ﻫﻔﺘﻪای ‪۳۰۰‬‬
‫ﺗﻮﻣﺎن‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﻫﻢ در ازای ﯾﮏ ﭘﺎﮐﺖ ﺷﯿﺮ ﯾﺎ ﺧﺎﻣﻪ‪ ،‬رﺧﺖ و‬
‫ﻇﺮفﻫﺎیﺷﺎن را ﻣﯽدادﻧﺪ ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﺸﻮرد‪ .‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی ﮐﺎرﮔﺮی زﻧﺪان در ﮐﺎرﮔﺎه‬
‫ﺧﯿﺎﻃﯽ ﯾﺎ ﻋﺮوﺳﮏﺳﺎزی زﻧﺪان ﮐﺎر ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﻫﻢ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮی ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و در ازای ﮐﺎر‬
‫ﻫﺮ روزه‪ ،‬ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺷﺶﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻤﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻏﯿﺮ از ﮐﺎرﮔﺮی ﮐﺮدن و ﺑﯿﮕﺎری در ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎی زﻧﺪان‪ ،‬راهﻫﺎی ﺷﯿﮏﺗﺮی ﻫﻢ ﺑﺮای ﮐﺴﺐ‬
‫درآﻣﺪ ﺑﻮد‪ .‬از آراﯾﺸﮕﺮی و ﺑﻨﺪ اﺑﺮو و ﮐﻮﺗﺎه و رﻧﮓ ﮐﺮدن ﻣﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻠﺴﻪایﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺳﻔﺮه اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ و ﺧﺘﻢ اﻧﻌﺎم زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ را راه ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﻋﺮوﺳﯽ و ﻋﺰا را‬
‫ﮔﺮم ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ دﯾﮕﺮ زﻧﺪان‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﺮﺟﺎی دﯾﮕﺮی ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ازای ﻫﻤﻪی‬
‫ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﺮوﺳﯽ و ﻋﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺮون زﻧﺪان و در ﻏﯿﺎب آﻧﻬﺎ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺸﻦ و ﻋﺰا‬
‫ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﮔﺎه دﻋﻮت ﻣﯽﺷﺪی ﺑﻪ ﺟﺸﻦ ﻋﺮوﺳﯽ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻧﻢ اﮐﺮﻣﯽ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺘﻢ‬
‫ﺑﺎﺑﺎی زﻫﺮا ﺧﺎﻧﻮم‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦﻃﻮری ﺑﯽﺑﻬﺎﻧﻪ ﯾﮑﯽ وﺳﻂ راﻫﺮو ﯾﺎ ﺗﻮی اﺗﺎق ﺧﺎﻟﯽ ﺗﻪ ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ را دﻣﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد و ﺿﺮب ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ روی آن و ﺷﺮوع ﻣﯽﮐﺮد ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن و ﯾﮑﯽﯾﮑﯽ ﺑﻘﯿﻪ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﺮ دادن و وﺳﻂ ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ﺑﺴﺎطﻫﺎ اﻟﺒﺘﻪ دﻋﻮا و ﻓﺤﺶ و ﮐﺘﮏ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻃﻮری‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎن ﻫﻢ ﻣﯽاﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﮐﺘﮏﮐﺎری ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮآن ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎی زﻧﺪان‬
‫ﺑﺮﯾﺰﻧﺪ داﺧﻞ ﺑﻨﺪ و ﺟﺪاﺷﺎن ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ اﻣﺎ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ را ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﺮگ ﮐﺘﮏ‬
‫ﻣﯽزدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺣﺘﯽ آن ﺷﺒﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺮزن ‪ ۸۰‬ﺳﺎﻟﻪای ﮐﻪ ﺳﻪ روز ﺑﻮد ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭼﮏ ﺑﯽﻣﺤﻞ‬
‫ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺳﮑﺘﻪ ﻗﻠﺒﯽ ﮐﺮد و داﺷﺖ ﻣﯽﻣﺮد و ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺮﻗﺪر ﺑﻪ درﻫﺎی ﻗﻔﻞ‬
‫ﺷﺪهی ﺑﻨﺪ ﮐﻮ ﺑﯿﺪﯾﻢ‪ ،‬ﻫﯿﭻﮐﺲ در را ﺑﺎز ﻧﮑﺮد‪ .‬آﺧﺮﺳﺮ ﻫﻢ ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ دﮐﺘﺮ و ﭘﺮﺳﺘﺎر و‬
‫ﺑﺮاﻧﮑﺎردی ﺑﺎﻻی ﺳﺮش ﺑﯿﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺮزن را ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﻻی ﭼﺎدر‪ ،‬ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺪاری زﻧﺪان‪.‬‬
‫ﻣﺮﯾﻢ ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﺠﺎوز ﺷﺪ ﻫﻢ ﻧﯿﺎﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎی زﻧﺪان ﺣﺘﯽ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ِ‬
‫دﺧﺘﺮک در زﻧﺪان ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪه ﺑﻮد و ﯾﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺘﺶ‪ ،‬ﭘﺮده ﺑﮑﺎرﺗﺶ را ﭘﺎره‬
‫ﺟﺮﺋﺖ زﺑﺎن ﺑﺎز ﮐﺮدن داﺷﺖ و ﻧﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻠﻮی ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺎدرش‪ .‬ﻣﺎدر دﺧﺘﺮک ﻧﻪ‬
‫ﺷﮑﺎﯾﺖ ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ‪ .‬ﻟﻨﮕﺎنﻟﻨﮕﺎن راه رﻓﺘﻦ دﺧﺘﺮک و ﺧﻮﻧﯽ ﮐﻪ از ﻻی ﭘﺎﻫﺎﯾﺶ روی زﻣﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﭼﮑﯿﺪ‪ ،‬ﺳﮑﻮت ﻣﺎدر و زﻧﺪاﻧﯿﺎن و زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن را ﺑﺮﻫﻢ زده ﺑﻮد و ﻃﻮری ﻫﻤﻪ را ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ‬
‫‪١١٠‬‬
‫ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﺄﻣﻮری آﻣﺪ و ﭘﺮﺳﯿﺪ ﮐﺎر ﮐﻪ ﺑﻮده؟ وﺳﻂ ﺳﮑﻮت ﻣﺎدر و ﻫﻤﻪ دﯾﮕﺮاﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬دﺧﺘﺮک ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺘﺠﺎوز و ﭼﺸﻢ از او ﺑﺮﻧﻤﯽداﺷﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦﻗﺪر ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر دﺳﺖ زﻧﺪاﻧﯽای ﮐﻪ ﺳﺮاغ دﺧﺘﺮک رﻓﺘﻪ ﺑﻮد را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻢﺑﻨﺪیﻫﺎﯾﺶ اﻣﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﻧﻪ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎرش ﺑﻮد و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺮﯾﻢ ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﻫﻢ اوﻟﯿﻦ ﻧﻔﺮ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫آنﺟﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﻣﯽﮐﺮد‪ِ .‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﺷﺐﻫﺎ ﻫﻢ ﺻﺪای ﺿﺠﻪ ﻣﯽآﻣﺪ‪ .‬ﺻﺪای ﻓﺮﯾﺎد‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﺻﺪاﻫﺎ از‬
‫درﯾﭽﻪی ﮐﻮﻟﺮ ﻣﯽآﯾﺪ‪ ،‬از ﺳﻠﻮلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎناﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﻧﻔﺮادی‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﺎﻟﻪﻫﺎی زﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﯿﺮ ﻗﻠﺪرﻫﺎی ﺑﻨﺪ اﻓﺘﺎده و دﺳﺖو ﭘﺎ ﻣﯽزد ﮐﻪ‬
‫ﺧﻮدش را ﺧﻼص ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﺎ ﺻﺪای زﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﭽﻪاش را ﺑﻪدﻧﯿﺎ ﻣﯽآورد‪ .‬زﻧﺪاﻧﺒﺎنﻫﺎ ﻫﯿﭻوﻗﺖ‬
‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ و درﻫﺎی زﻧﺪان ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻗﻔﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﻔﻠﯽ ﮐﻪ آن زنﻫﺎ را از ﺳﺎدهﺗﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎی‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﺟﺪا ﮐﺮده ﺑﻮد و ﺣﺴﺮت ﮔﺎز زدن ﺑﻪ ﺳﺎﻧﺪو ﯾﭻ ﮐﺎﻟﺒﺎس‪ ،‬ﭼﺸﯿﺪن دو ﺑﺎرهی ﺷﺮﺑﺖ‬
‫آﻟﺒﺎﻟﻮ‪ ،‬ﻗﺎچ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﮐﯿﮏ ﺧﺎﻣﻪای‪ ،‬ﺑﻮﮐﺸﯿﺪن ﺳﯿﺮداغ روی ﮐﺸﮏ ﺑﺎدﻣﺠﺎن و ﻫﻤﯿﻦ‬
‫ِ‬
‫ﭼﯿﺰﻫﺎی ﭘﯿﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده و ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ را روی دلﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺴﺮتﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫آﺧﺮﺷﺐﻫﺎ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﭼﺮاغﻫﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬درﺑﺎرهاش ﺧﯿﺎﻟﺒﺎﻓﯽ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽﻫﺎﺷﺎن اﻣﺎ دﯾﮕﺮ ﺧﯿﺎﻟﺒﺎﻓﯽ ﻫﻢ ﻧﻤﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮای ﺣﺴﺮتﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگﺷﺎن‬
‫و ﻧﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺮای آزادی‪ .‬آزادی و »ﺑﯿﺮون«‪ ،‬آن ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﮐﻪ از آن اﺧﺮاجﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاﯾﺸﺎن‬
‫ﺗﺮﺳﻨﺎک ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺪان‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺷﻬﺮ ﺟﺎدو ﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را و آرزوﻫﺎیﺷﺎن را ﯾﮏﺟﺎ‬
‫ﺑﻠﻌﯿﺪه ﺑﻮد و ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم ﮐﻪ ﻣﻦ را ﻫﻢ ﺑﺒﻠﻌﺪ‪ .‬ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪم ﻣﺜﻞ ﯾﮑﯽ از ﻫﻤﺎن زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻫﺮﮐﺪامﺷﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﺎی ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﮔﯿﺮ ﮐﻨﻢ وﺳﻂ آن راﻫﺮوﻫﺎی ﭘﺮاز دود و ﺗﻤﺎم‬
‫ﺷﻮم‪.‬‬
‫در ﮐﺎﺑﻮسﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز در ﺧﻮاب و ﺑﯿﺪاری دﻧﺒﺎﻟﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬زن ﺟﻮاﻧﯽ ﮐﻪ وﺣﺸﺖزده‬
‫از اﻋﺪام ﻫﻢﺑﻨﺪیاش‪ ،‬ﮐﻨﺞ راﻫﺮوی ﺑﻨﺪ از ﺳﺮﻣﺎ و ﺗﺮس ﻣﯽﻟﺮزد‪ ،‬ﺗﮑﻪای از ﻣﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫در زﻧﺪان‪ ،‬ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه و ﻣﺜﻞ ﯾﮏ روح ﺳﺮﮔﺮدان‪ ،‬ﻧﻈﺎرهﮔﺮ دردی اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏﺑﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﻤﻪی‬
‫ﺗﮑﻪﻫﺎی ﺣﺎﻻ ﭘﺮاﮐﻨﺪهاش‪ ،‬ﻟﻤﺴﺶ ﮐﺮده و ﺗﺴﮑﯿﻨﯽ ﺑﺮاﯾﺶ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در واﻗﻌﯿﺖ اﻣﺎ‪ ،‬در دﻧﯿﺎﯾﯽ ﻓﺮاﺗﺮ از ﮐﺎﺑﻮسﻫﺎی ﺧﻮاب و ﺑﯿﺪاری و ﺧﯿﻠﯽ دورﺗﺮ از ﺗﺼﻮ ﯾﺮ‬
‫آن زﻧﯽ ﮐﻪ روز آزادی‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﯿﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﯿﻦ ﻣﻦ و آن زنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ ۴۵‬روز ﮐﻨﺎرﺷﺎن‬
‫ادی ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدم‪ ،‬درهای ﺑﻪ ﻋﻤﻖ آز ِ‬
‫در ﻫﻤﻪی اﯾﻦ ده ﺳﺎل‪ ،‬در ﻫﻤﻪی اﯾﻦ روزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آن زنﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫آزاد ﺷﺪﻧﺪ و آن ﺑﯿﺮون زﻧﺪﮔﯽ را دوام ﻧﯿﺎوردﻧﺪ‪ ،‬آزاد ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﭘﺎرهی ﺗﻦﺷﺎن‪،‬‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻫﻢ ﻣﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻫﻤﻪی آنروزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺘﻦ از زﻧﺪﮔﯽ آن زنﻫﺎ را‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﯾﺎدم ﺑﻮد ﮐﻪ ارزش و ﺣﺮﻣﺖ »آزادی« را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻢ و ﻫﺮ ﺻﺒﺢ ﮐﻪ‬
‫آﺳﻤﺎن ﺑﯽﺣﺼﺎر ﺑﺎز ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ ،‬ﯾﺎدم ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ »آزادم«‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ را زﯾﺮ‬

‫‪١١٢‬‬
 ‫زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺧﻮدش‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺑﺎری ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن زﻧﺪان او ﯾﻦ رﻓﺘﻢ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﺑﻮدم ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ از آﻧﺠﺎ ﮔﺰارش ﺑﻨﻮ ﯾﺴﻢ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﮔﺰارش ‪ ۲۸‬اﺳﻔﻨﺪ ‪ ۱۳۸۴‬در روزﻧﺎﻣﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻠﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ و ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺎر ﻣﺸﺘﺮک ﻣﺮﯾﻢ ﺣﺴﯿﻦﺧﻮاه‬
‫و ﺳﻮﻟﻤﺎز ﺷﺮﯾﻒ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ در اﯾﻨﺠﺎ آﻣﺪه ﺑﺎز ﻧﺸﺮ ﮐﺎﻣﻞ و ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﻤﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫زﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎده رﺋﯿﺲ زﻧﺪان ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﯽدو ﯾﺪ و ﻣﻦ و اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﺎ ﻗﺪمﻫﺎی ﺗﻨﺪ ﭘﺸﺖ‬
‫ﺳﺮش ﺑﻮدﯾﻢ‪ .‬وارد ﮐﻪ ﺷﺪم اول ﯾﮏ ﺳﺎﻟﻦ ﮐﻮﭼﮏ ﻣﺮﺑﻊﺷﮑﻞ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻣﯿﺰی ﺑﺮای ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﺑﻨﺪ در ﮔﻮﺷﻪاش و درﺳﺖ رو ﺑﻪروی ﻣﯿﺰ راﻫﺮو ﯾﯽ ﺑﺎرﯾﮏ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻃﺮﻓﺶ ﺳﻠﻮلﻫﺎی‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮد؛ زﻧﺪان زﻧﺎن‪.‬‬
‫ﺧﻮد زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ اﯾﻦ ﺑﻨﺪ را ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﯽ دﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران و ﻣﺴﺌﻮﻻن را‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ دﯾﺪن ﺑﻨﺪی ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎزه ﺑﺎزﺳﺎزی ﺷﺪه و ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ و‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎ و ﮐﻼسﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ از ﺳﺮ اﺗﻔﺎق ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﻓﺘﻢ‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎی ﺑﺎزدﯾﺪ از ﺑﻨﺪ زﻧﺎن زﻧﺪان او ﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ ﺑﻨﺪ ﺑﺎ‬
‫اﻓﺘﺨﺎر از ﺗﺤﻮﻻت اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﻣﯽﮔﻔﺖ و اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﻨﺪﻫﺎی ﻗﺒﻠﯽ ﻫﻢ آﻧﻘﺪر‬
‫ﻓﺮق ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ و ﻓﻘﻂ »در« دارﻧﺪ و ﻣﻦ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ آن روی دﯾﮕﺮ او ﯾﻦ را ﻫﻢ ﺑﯿﺒﯿﻨﻢ‬
‫اﺻﺮار ﺑﻪ دﯾﺪن ﺳﺎﻟﻦﻫﺎی ﺑﺎزﺳﺎزی ﻧﺸﺪه و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف »در دار« داﺷﺘﻢ و ﺑﺎﻻﺧﺮه در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺻﺮار ﻣﻦ و اﯾﻦﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻢ ﺗﻐﯿﯿﺮات را درک ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ داﺧﻠﯽ او ﯾﻦ و ﻣﺪﯾﺮ‬
‫ﺑﻨﺪ زﻧﺎن اﺟﺎزه دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮوم و زود ﺑﺮﮔﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن ﺗﺎﮐﯿﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ دﯾﺮ ﺷﺪه و دﯾﮕﺮ وﻗﺘﯽ ﺑﺮای ﺣﺮف زدن ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﻦ ﻗﻮل دادم ﮐﻪ زود ﺑﺮﮔﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪای ﮐﻪ او در ﮔﻮش اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن زﻧﺪان ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻓﺴﺮ‬
‫ﻧﮕﻬﺒﺎن دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﺎﻣﻮر ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻪ دواندوان ﻣﯽرﻓﺖ راﻫﯽ ﺷﺪم و ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻌﺪ از‬
‫ورود او‪ ،‬ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺘﻦ از راﻫﺮوﻫﺎی ﭘﯿﭻ در ﭘﯿﭻ او ﯾﻦ‪ ،‬داﺧﻞ ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدم »در دار«‬
‫ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪی ﮐﻪ آﻣﺎده ﺑﺎزدﯾﺪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻧﺪاﻧﯿﺎﻧﺶ ﭼﺎدر ﺳﺮﮐﺮده ﺟﻠﻮی ﺗﺨﺖﻫﺎﯾﺸﺎن ﻧﻨﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫دود ﺳﯿﮕﺎرﻫﻤﻪ ﺑﻨﺪ را در ﻣﻪ ﻏﻠﯿﻈﯽ ﻓﺮو ﺑﺮده ﺑﻮد و راﻫﺮو ﮐﻮﭼﮏ و ﺳﻠﻮلﻫﺎﯾﺶ ﭘﺮ از زﻧﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺟﺮم ﺑﯿﺸﺘﺮﺷﺎن ﻣﻮاد و ﻣﻨﮑﺮات ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪی ﮐﻪ دﯾﻮارﻫﺎﯾﺶ رﻧﮓ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻠﻮغ ﺑﻮد و ﭘﺮ از ﻫﻤﻬﻤﻪای ﮐﻪ ﺗﺮﺳﻨﺎک ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎﯾﺶ اﻧﮕﺎر ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎﯾﺶ درﻫﺎی آﻫﻨﯽ داﺷﺖ و زﻧﺪاﻧﯿﺎﻧﺶ ﺑﻪ‬
‫آراﻣﯽ و ﻣﻄﯿﻌﯽ ﺳﺎﻟﻦ ﻗﺒﻠﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ از ﺷﻠﻮﻏﯽ آﻧﺠﺎ ﺑﺮای »ﻋﺒﺎﺳﻌﻠﯽ ﺧﺎﻣﯽزداه« رﺋﯿﺲ زﻧﺪان او ﯾﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬او ﺗﺎﮐﯿﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﮐﻪ آن ﺑﻨﺪ ازﻧﻈﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﺎﻣﻼ ﻫﻢ اﻧﺪازه ﻫﻤﺎن ﺑﻨﺪﻫﺎی ﺑﺎزﺳﺎزی ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮای ﻣﻦ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٥‬دﻗﯿﻘﻪ آن ﺑﻨﺪ را دﯾﺪم‪ ،‬ﻓﻀﺎی آﻧﺠﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺳﺎﻟﻦ‬
‫ﺑﺎزﺳﺎزی ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻀﺎ آﻧﻘﺪر ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ ﺟﻠﻮی ﻫﻤﺎن ﺳﻠﻮل اول ﻣﯿﺨﮑﻮب ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدم و ﭘﺎﯾﻢ ﺟﻠﻮ ﻧﻤﯽرﻓﺖ و وﻗﺘﯽ اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن زﻧﺪان دﺳﺘﻢ را ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪»:‬ﺑﯿﺎ ﺑﺮو ﯾﻢ‪،‬‬
‫از دود ﺳﯿﮕﺎرﺷﺎن ﺧﻔﻪ ﻣﯽ ﺷﻮ ﯾﻢ‪ «.‬ﻫﯿﭻ ﻧﮕﻔﺘﻢ و ازﺑﻨﺪ ﺧﺎرج ﺷﺪم‪.‬‬
‫آن ﺟﺎ ﺷﺒﯿﻪ ﻫﻤﺎن زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ وﺻﻔﺶ را ﺷﻨﯿﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﻬﻮش ﺷﯿﺦاﻻﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺮداﻧﯽ ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن ﺳﺎﺧﺖ دو ﻓﯿﻠﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺻﻤﯿﻤﺎﻧﻪای ﺑﺎ آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻪ از ﻗﻮل آﻧﻬﺎ ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﺑﻨﺪی ﮐﻪ ﺑﺎزدﯾﺪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ از آﻧﺠﺎ‬
‫‪١١٤‬‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﻨﺪی ﮐﻪ ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺳﺮﻗﺖ و ﻗﺘﻞ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺎﻣﻮﺳﯽ را دارد از زﻣﯿﻦ ﺗﺎ آﺳﻤﺎن‬
‫ﻓﺮق دارد‪ .‬ﺑﻨﺪ ﺧﻼﻓﮑﺎران ﺑﺴﯿﺎر ﺷﻠﻮغ و ﮐﺜﯿﻒ اﺳﺖ و زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﯾﺎﻏﯽ ﺑﺮای ﺳﺎﯾﺮ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت زﯾﺎدی درﺳﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در آن ﺑﻨﺪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ دارای ﻣﺸﮑﻼت روﺣﯽ و رواﻧﯽ‬
‫وﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و روزاﻧﻪ ﭼﻨﺪ ﻗﺮص ﻣﺼﺮف ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻮدﮐﺎﻧﺸﺎن ﺑﺎ آﻧﻬﺎ در ﺳﻠﻮلﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﻪ وﻓﻮر در ﺑﯿﻦﺷﺎن رد و ﺑﺪل ﻣﯽﺷﻮد‪«.‬‬
‫در ﺑﺨﺶ ﺳﺎﻧﺴﻮر ﺷﺪه ﻓﯿﻠﻢ »ﻣﺎده ‪ «٦١‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻬﻮش ﺷﯿﺦاﻻﺳﻼﻣﯽ ﻧﯿﺰ زﻧﯽ ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪:‬‬
‫»زنﻫﺎی درﺷﺖ ﻫﯿﮑﻞ ﺑﺎ ﺗﯿﭗﻫﺎی ﻣﺮداﻧﻪ در ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ دو ﯾﺎ ﺳﻪ زن دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫زنﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﯿﻎ ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﺑﺎﻻی ﺳﺮ ﻃﻌﻤﻪﻫﺎﯾﺸﺎن و آﻧﻬﺎ را ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﯿﻎ زدن ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻫﻤﺮاﻫﺸﺎن ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ و ﺗﻦ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎﯾﺸﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ‪«.‬‬

‫ﺳﻠﻮلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻧﺪارﻧﺪ‬
‫اﯾﻦ اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻪی ﺑﻨﺪ زﻧﺎن زﻧﺪان او ﯾﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺎن او ﯾﻦ ﺑﻮدﯾﻢ‪ ،‬رﺋﯿﺲ‬
‫زﻧﺪان او ﯾﻦ ﭘﺲ از آن ﮐﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ او ﯾﻦ از ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺠﻬﺰ ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﺗﺎ‬
‫ﻫﻨﺮﺳﺘﺎن و ﮐﻼسﻫﺎی آراﯾﺸﮕﺮی و ﻗﺎﻟﯽﺑﺎﻓﯽ و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﻣﻬﺪﮐﻮدک زﻧﺪان را‬
‫ﻧﺸﺎنﻣﺎن داد‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻨﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺑﺪون درش ﻫﯿﭻ زﻧﺪاﻧﯽای‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺎﻟﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮاﺗﺶ ﺗﺎزه ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﯿﺪه و ﯾﮑﯽ از دو ﺳﺎﻟﻦ ﺑﺎزﺳﺎزی ﺷﺪه ﺑﻨﺪ زﻧﺎن‬
‫او ﯾﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺳﺎﻟﻦ و ﺳﺎﻟﻦ ﮐﻨﺎریاش ﮐﻪ ‪ ١١٠‬زﻧﺪاﻧﯽ زن را در ﺧﻮد ﺟﺎی داده اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﻠﻮل‬
‫‪ ٢١‬ﺗﺎ‪ ٣٠‬ﺗﺨﺖ دارد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎ او ﭘﻦ اﺳﺖ‪ ،‬درﻫﺎی آﻫﻨﯽ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺟﺎﯾﺸﺎن‬
‫را ﺳﺮدرﻫﺎی ﻫﻼﻟﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﭻﺑﺮی ﺷﺪهای ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫رﻧﮓ ﺳﻠﻮلﻫﺎ آﺑﯽ ﮐﻤﺮﻧﮓ ﺑﻮد و دﯾﻮارﻫﺎی راﻫﺮوﻫﺎ ﮐﺮم روﺷﻦ‪ .‬ﻧﯿﻤﻪ ﭘﺎﺋﯿﻦ دﯾﻮارﻫﺎ‬
‫ﻣﻮزاﯾﯿﮏ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮐﻒ راﻫﺮوﻫﺎ ﺳﺮاﻣﯿﮏ و ﮐﻒ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻣﻮﮐﺖ ﻃﻮﺳﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ‬
‫ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻗﺎﻟﯿﭽﻪای ﻫﻢ روی آن اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬ﻫﺮ ﺗﺨﺖ ﯾﮏ ﭘﺘﻮ داﺷﺖ و ﻣﻠﺤﻔﻪﻫﺎﯾﯽ ﻧﻮ‬
‫از ﭘﺎرﭼﻪﻫﺎﯾﯽ ﮔﻠﺪار ﮐﻪ ﭼﯿﻦﻫﺎﯾﺶ از ﮔﻮﺷﻪ ﺗﺨﺖ آو ﯾﺰان ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻠﻮل ﯾﮏ ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮن‬
‫داﺷﺖ و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮل ﯾﮏ ﯾﺨﭽﺎل‪ .‬دﺳﺘﺸﻮ ﯾﯽﻫﺎ و ﺣﻤﺎم ﻫﻢ ﺗﻤﯿﺰ و ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ‬
‫ﮐﻒﻫﺎی ﺳﺮاﻣﯿﮏ ﺷﺪه‪ .‬ﻫﻤﻪ اﯾﻦﻫﺎ ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻀﺎی زﻧﺪان ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده و ﺣﺪاﻗﻞ در او ﯾﻦ‬
‫آن ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺗﻨﮓ و ﺗﺎرﯾﮏ و ﻧﻤﻮر ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ از ﺑﺴﯿﺎری از‬
‫ﺧﻮاﺑﮕﺎهﻫﺎی داﻧﺸﺠﻮ ﯾﯽ ﻫﻢ ﺗﻤﯿﺰﺗﺮ و ﻣﺠﻬﺰﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬دادهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ زﻧﺎن او ﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻦ دارد ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ‪ ٦٦٠‬زﻧﺪاﻧﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻓﻘﻂ‬
‫‪ ٣٢٠‬ﻧﻔﺮ در آن ﻣﺤﺒﻮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن زﻧﺪان‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ دو ﺳﺎﻟﻦ در‬
‫ﺣﺎل ﺑﺎزﺳﺎزی اﺳﺖ‪ .‬دو ﺳﺎﻟﻦ ﺑﺎزﺳﺎزی ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ او ﭘﻦ درآﻣﺪه ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﻫﻨﻮز ﺧﺎﻟﯽ‬
‫اﺳﺖ و دﯾﮕﺮی ‪ ١١٠‬زﻧﺪاﻧﯽ را در ﺧﻮد ﺟﺎی داده و دو ﺳﺎﻟﻦ دﯾﮕﺮ ﻫﺮﯾﮏ ﺑﺎ ‪ ١١٠‬زﻧﺪاﻧﯽ‪،‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﺳﺒﮏ ﻗﺪﯾﻢاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺗﺼﻮری ﮐﻪ ﻣﺎ از زﻧﺪان دارﯾﻢ‪ .‬ﭼﯿﺰی ﺷﺒﯿﻪ ﻫﻤﺎن ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮایﻣﺎن ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و در ﻓﯿﻠﻢ زﻧﺪان زﻧﺎن دﯾﺪهاﯾﻢ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﺎﻟﻦ را وﻗﺘﯽ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ زﻧﺪان او ﯾﻦ اﺗﻤﺎم ﺑﺎزدﯾﺪ را اﻋﻼم ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻢ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺪر ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ واﻗﻌﯿﺖ را ﺑﻔﻬﻤﯿﺪ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ «.‬دﯾﺪم‪ .‬رﺋﯿﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﻤﮑﺎرم ﺑﻪ‬
‫ﺑﺨﺶ اداری زﻧﺪان رﻓﺖ و ﻣﻦ ﺑﺮای دﯾﺪن ﮐﺒﺮی رﺣﻤﺎنﭘﻮر‪) ،‬ﻋﺮوﺳﯽ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﺳﺨﺖ ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮش را ﮐﺸﺘﻪ اﺳﺖ و ﻓﻌﺎﻻن زن اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮاﯾﻂ او در ﺗﺨﻔﯿﻒ‬
‫ﻣﺠﺎزاﺗﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ (.‬در ﺑﻨﺪ زﻧﺎن ﻣﺎﻧﺪم‪.‬‬

‫ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ در زﻧﺪان‬

‫در ﭘﺮسوﺟﻮ ﯾﯽ ﮐﻪ از زﻧﺪاﻧﯿﺎن آزاد ﺷﺪه داﺷﺘﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﯽﻫﺎی ﺑﺪﻧﯽ در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ زﻧﺪان‬
‫از اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﮔﻼﯾﻪﻫﺎی زﻧﺪاﻧﯿﺎن زن اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺤﺒﻮ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺳﻘﻠﯽزاده‪ ،‬ﻓﻌﺎل ﺣﻮزه‬
‫زﻧﺎن ﮐﻪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﯽ را در او ﯾﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﻣﺮدان ﻧﯿﺰ ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫ﺑﺎزرﺳﯽ دارﻧﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﺻﺪﻣﻪای ﺑﻪ ﺟﺴﻢ آﻧﻬﺎ وارد ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎزرﺳﯽ ﻏﯿﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و‬
‫ﻏﯿﺮ اﺻﻮﻟﯽ و ﻣﻌﺎﯾﻨﺎت ﻏﯿﺮ ﻓﻨﯽ زﻧﺎن ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ آﻧﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﺸﮑﻼت رﺣﻤﯽ ﻓﺮاوان ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺟﺪا از ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‬
‫در ﺳﻠﻮلﻫﺎ و ﺑﻨﺪ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪١١٦‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﺎﻣﺎی درﻣﺎﻧﮕﺎه او ﯾﻦ ﮔﻼﯾﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ از اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع را درﻣﯿﺎن ﻣﯽﮔﺬارﯾﻢ‪،‬‬
‫ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﺑﺎور ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ اﺻﻮل ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ را رﻋﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ وﻫﺮ ﺑﺎر ﭘﺲ از ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ‬
‫"اﺳﭙﮑﻮﻟﻮم" )دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ رﺣﻢ( را ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ و اﺧﯿﺮا ﻫﻢ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﯽ ﺑﺮای زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ ﻗﺒﻞ درک ﻧﺒﻮد و ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ از اﺳﭙﮑﻮﻟﻮم ﯾﮑﺒﺎر ﻣﺼﺮف اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ «.‬وﻗﺘﯽ ﻣﯽﮔﻮ ﯾﯿﻢ‬
‫ﻣﻨﻈﻮرﻣﺎن ﻣﻌﺎﯾﻨﺎت در ﺑﺪو ورود اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﻧﺸﯿﻨﺪ و ﻫﻤﺪﻻﻧﻪ ﺑﺮاﯾﻤﺎن ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽدﻫﺪ‪:‬‬
‫»در ﺑﺪو دﺳﺘﮕﯿﺮی ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻪ زﻧﺪان ارﺟﺎع داده ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺣﺮاﺳﺘﯽ‬
‫ﻣﻮﻇﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮاردی ﺑﻮده ﮐﻪ زﻧﺎن ﺑﺰﻫﮑﺎر ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر را در رﺣﻢ‬
‫ﺧﻮد ﺟﺎﺳﺎزی ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺑﺪﻧﯽ ﮐﺎﻣﻞ و دﻗﯿﻖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد واز‬
‫آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺣﺮاﺳﺘﯽ از اﺻﻮل ﻓﻨﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻣﻄﻠﻊ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮاردی ﭘﯿﺶ آﻣﺪه‬
‫ﺑﻮد‪«.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻢ دﮐﺘﺮ ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﺷﮑﺎﯾﺖ زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزرﺳﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮران‬
‫دﺳﺘﮑﺶﻫﺎﯾﺸﺎن را ﻋﻮض ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻣﺎﯾﯽ ﮐﻼسﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ را ﺑﺮای‬
‫ﯾﺎدآوری اﺻﻮل ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺑﺎزرﺳﯽﻫﺎی ﺑﺪﻧﯽ ﺑﺮای ﺣﺮاﺳﺘﯽﻫﺎ ﺗﺮﺗﯿﺐ داده اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل ﻫﯿﭻ زﻧﯽ از اﯾﻦ ﺑﺎزرﺳﯽﻫﺎ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﯽآﯾﺪ و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ذﻫﻨﯿﺖ ﺑﺪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را ﺑﺎ ﻧﮕﺎه آﻟﻮده و ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺒﯿﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﻣﯽﭘﺮﺳﻢ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﮐﺴﯽ از ﺑﻬﺪاری اﯾﻦ ﺑﺎزرﺳﯽﻫﺎ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﺗﺎ زﻧﺎن ﮐﻤﺘﺮ اذﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ؟‬
‫ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﻣﺎ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد را دادهاﯾﻢ‪ .‬وﻟﯽ ﻫﻨﻮز ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﺸﺪه‪ ،‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺑﺮای ﮐﺎرﮐﻨﺎن‬
‫ﺑﻬﺪاری ﻫﻢ ﺑﻮدن در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺎزرﺳﯽ و در ﮐﻨﺎر ﺣﺮاﺳﺘﯽﻫﺎ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫ﻣﺎﻣﺎی زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی زﻧﺎﻧﮕﯽ و ﺑﻪﺧﺼﻮص ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی ﻋﻔﻮﻧﯽ را ﻋﻤﺪهﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﯽداﻧﺪ و ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦﻫﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽ‬
‫داﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﭼﺎر اﻧﻮاع ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﻫﻢ درﺑﺎره ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻟﺒﺎس زﯾﺮ و ﻧﻮار ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺑﯿﻦ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺳﻮال ﻣﯽﮐﻨﻢ و‬
‫ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻢ ﯾﮑﯽ از ﺷﮑﺎﯾﺖﻫﺎ از ﮐﻤﺒﻮد اﯾﻦﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻣﺎﻣﻮران داﺧﻞ ﺑﻨﺪ ارﺟﺎع‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
 ‫اﻋﺘﯿﺎد‪+‬ﺟﺮم ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽ=اﯾﺪز‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻻن او ﯾﻦ ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺟﺮاﺋﻢ زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ ارﺗﺒﺎط ﻧﺎﻣﺸﺮوع و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در درﻣﺎﻧﮕﺎه او ﯾﻦ ﯾﮏ ﮐﻠﯿﻨﯿﮏ ﻣﺜﻠﺜﯽ راهاﻧﺪازی ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﻠﯿﻨﯿﮑﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻌﺘﺎدان در ﺑﺪو ورود در آﻧﺠﺎ ﺳﻢزداﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﺰرﯾﻘﯽﻫﺎ داروی ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯽﭘﺮﺳﻢ ﺳﺮﻧﮓ ﻫﻢ ﺑﻪ زﻧﺪانﻫﺎی ﻣﻌﺘﺎد ﻣﯽدﻫﯿﺪ؟ ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ‪ .‬دو ﺑﺎره ﻣﯽﭘﺮﺳﻢ‬
‫ﭘﺲ ﻣﻌﺘﺎدﻫﺎ در ﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؟ رﺋﯿﺲ زﻧﺪان ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺗﺮﮐﺸﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪ ،‬زﻧﺪان اﺳﺖ ﺧﺎﻧﻢ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﻧﮓ ﺑﻬﺸﺎن ﺑﺪﻫﯿﻢ‪ «.‬و ﻫﯿﭻ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺳﻮال ﮐﻪ ﺗﺮک اﻋﺘﯿﺎد ﭘﺮوﺳﻪ دارد و ﯾﮏ روزه ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ داده ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪانﻫﺎ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‪،‬‬
‫‪ ٧٥‬درﺻﺪ از اﻓﺮادی ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت ﭘﺎﺳﺦ دادهاﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد در ﺑﻨﺪ ﻣﻮاد زﻧﺪانﻫﺎی زﻧﺎن را ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫دادهﻫﺎی ﻫﻤﯿﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ :‬ﺣﺪود ‪ ١٣‬درﺻﺪ ﺗﺨﻤﯿﻦ زدهاﻧﺪ ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺷﺎﯾﻊﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎده ﺗﺰرﯾﻘﯽ را ﺗﺮﯾﺎک ﻣﯽداﻧﻨﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺮﻧﮓ ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﻤﭗ دﺳﺖﺳﺎز‪ .‬ﻗﯿﻤﺖ ﺳﺮﻧﮓ ﺣﺪود ‪ ٥٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﺷﺪه ﮐﻪ‬
‫از ﺑﻬﺪاری ﺳﺮﻗﺖ ﻣﯽﺷﻮد و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽﮐﻪ ﺑﺘﻮان از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺘﺮک ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از وﺳﺎﯾﻞ ﺗﻤﯿﺰﮐﻨﻨﺪه ﻫﻢ ﺑﺮای ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ و ﺳﺮﻧﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺟﺮاﺋﻢ ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽ و اﻋﺘﯿﺎد و در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن ﺳﺮﻧﮓ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و رواج اﻟﮕﻮی‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ در ﺑﯿﻦ زﻧﺎن او ﯾﻦ اوﻟﯿﻦ ﭼﯿﺰی را ﮐﻪ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﻣﺘﺒﺎدر ﻣﯽﮐﻨﺪ »اﯾﺪز« اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﺑﻬﺪاری درﺑﺎره اﯾﺪز ﻣﯽﭘﺮﺳﻢ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻣﯽدﻫﺪ‪» :‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫﯿﭻ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪزی‬
‫در ﺑﻨﺪ زﻧﺎن زﻧﺪان او ﯾﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ دارﻧﺪ‪«.‬‬
‫‪ -‬آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﺸﺨﯿﺺ ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ از زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد؟‬

‫‪١١٨‬‬
‫‪ -‬آزﻣﺎﯾﺶ اﯾﺪز ﯾﮑﯽ از آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎﯾﻞ زﻧﺪاﻧﯿﺎن در ﺑﺪو ورود از‬
‫آﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد و اﻟﺒﺘﻪ ﻫﯿﭻ اﺟﺒﺎری در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ ﺑﯿﻤﺎریاش را ﭘﻨﻬﺎن ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ؟‬
‫‪ -‬ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﯿﺎن راهﻫﺎی ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز آﻣﻮزش داده ﻣﯽﺷﻮد و آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دادن آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫ﺗﺸﻮ ﯾﻖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﯾﻦ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ ﮐﺎری ﺑﮑﻨﯿﻢ‪ .‬آزﻣﺎﯾﺶ اﺟﺒﺎری ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫دﺳﺘﻮر ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺪ زﻧﺎن‪ ،‬ﻓﻘﻂ در او ﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ‬

‫ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﯾﻦﻫﺎ آﻧﭽﻪ ﻣﺎ دﯾﺪﯾﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺷﯽ از زﻧﺪان او ﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ و ﻣﺠﻬﺰﺗﺮﯾﻦ زﻧﺪان‬
‫ﮐﺸﻮر اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﭼﻨﺎنﮐﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران رواﯾﺖ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬در ﺑﻨﺪ زﻧﺎن‬
‫زﻧﺪانﻫﺎی ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻧﻤﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد‪.‬‬
‫ﻓﺮﯾﺪه ﻏﺎﺋﺐ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺳﺎﯾﺖ ﮐﺎﻧﻮن زﻧﺎن اﯾﺮاﻧﯽ‪ ،‬در ﺑﺎزدﯾﺪی ﮐﻪ از زﻧﺪان ﺳﻨﻨﺪج داﺷﺘﻪ‬
‫آﻧﺠﺎ را اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪» :‬ﯾﮏ ﺳﺎﻟﻦ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺗﯿﺮه و ﺗﺎرﯾﮏ ‪ ٥٠‬ﻣﺘﺮی‪ ،‬ﺑﺎ ده ﺗﺨﺖ‬
‫ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﮐﻪ روی ﻫﻢ ‪ ٣٠‬ﺟﺎی ﺧﻮاب را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎی ﺳﺎﻟﻦ ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﻪ رﻧﮓ‬
‫ﺳﺒﺰ ﺗﯿﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﯿﭻ ﭘﻨﺠﺮهای ﻧﺪارد ﺟﺰ ﯾﮏ ﻧﻮرﮔﯿﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﺘﺮ در ﯾﮏ ﻣﺘﺮ ﮐﻪ‬
‫در وﺳﻂ ﺳﻘﻒ ﺗﺎرﯾﮏ ﺳﺎﻟﻦ ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﮐﻨﺎر ﺳﺎﻟﻦ ﺑﺰرگ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن اﺗﺎﻗﯽ ﺷﺎﯾﺪ‬
‫‪ ١٢‬ﻣﺘﺮی ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﺎن اﺧﺘﺼﺎص دارد‪ .‬روی درش ﺑﺎ ﺣﺮوف ﭼﺎﭘﯽ ﺑﺰرگ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه "ﺑﻨﺪ‬
‫ﺟﻮاﻧﺎن" و ﭼﻬﺎر‪ -‬ﭘﻨﺞ دﺧﺘﺮ ‪١٣‬ﺗﺎ ‪ ١٨‬ﺳﺎﻟﻪ در اﯾﻦ اﺗﺎق ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺳﻌﯽ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﻣﺮاودهای ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ او‪» :‬ﺗﺒﻌﯿﺾ در زﻧﺪان ﺳﻨﻨﺪج ﺑﻪ ﺷﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ وﺟﻪ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬رﺋﯿﺲ زﻧﺪان در‬
‫اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯿﻦ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﻣﺮد و زن ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺒﻌﯿﺾ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﯿﺎن زن ﺣﺘﯽ‬
‫ﺣﻖ اﺻﻼح ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﭘﻨﺞ ﺷﺶ ﺳﺎل در زﻧﺪان ﺑﻮد و ﺣﺘﯽ ﺣﻖ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ ﺻﻮرﺗﺶ را ﺗﻤﯿﺰ ﮐﻨﺪ و ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺴﯿﺎر اﻓﺴﺮده داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ دﯾﮕﺮ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ‪،‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯿﺎن زن ﺣﻖ ﭘﺮوژه ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوژه ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﯽ‬
‫در ﺧﺎرج از زﻧﺪان ﮐﺎر ﮐﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮادهاش را ﻫﻢ ﺑﺒﯿﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺮای ﻣﺮدان ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﮔﺎه‪ ،‬ﺳﻮادآﻣﻮزی و ﻏﯿﺮه ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﻣﺎﻟﯿﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰ ﻣﻄﻠﻘﺎ در اﯾﻦ زﻧﺪان ﻧﺒﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﺣﯿﺎط ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ ‪ ٥٠‬ﻣﺘﺮی داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﯿﭻ درﺧﺖ‬
‫و ﺳﺒﺰهای ﻧﺒﻮد و ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﮔﻮﺷﻪ ﺳﯿﻤﺎن ﮐﻨﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد و ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻢ زﻧﺪاﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ در آن‬
‫ﯾﮏ ﭘﺮﺗﻘﺎل ﮐﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﯾﮏ ﺑﻮﺗﻪ ﮐﻮﭼﮏ درآﻣﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﭼﻘﺪر اﯾﻦ ﺑﻮﺗﻪ را دوﺳﺖ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﺗﺮاﻧﻪ ﺑﻨﯽﯾﻌﻘﻮب‪ ،‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻫﻤﺎن ﺳﺎﯾﺖ ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ از ﺑﻨﺪ زﻧﺎن زﻧﺪان ﮔﻠﺴﺘﺎن دﯾﺪن‬
‫ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬از ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﻫﻮاﺧﻮری ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﮔﻠﻪ دارد‪» :‬زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺣﻀﻮر‬
‫ﻣﺮدان ﻫﺮﮔﺰ اﺟﺎزه ﺣﻀﻮر در ﺣﯿﺎط وﺳﯿﻊ زﻧﺪان را ﻧﺪارد‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﺑﻨﺪ و ﯾﮋه ﺧﻮد ﻣﺤﻮﻃﻪ‬
‫ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﺮای ﻫﻮاﺧﻮری در اﺧﺘﯿﺎر دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻮﻃﻪای ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﻮزاﯾﯿﮏ ﺷﺪه ﺑﺪون‬
‫ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﯾﻦ ﮔﻞ و ﮔﯿﺎه‪«.‬‬
‫در ﻣﺸﻬﺪ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﺎنﮐﻪ ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﯾﺴﻨﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬دﺧﺘﺮان ﺑﺰﻫﮑﺎر زﯾﺮ ‪ ١٨‬ﺳﺎل ﻫﻤﮕﯽ‬
‫در ﯾﮏ اﺗﺎق و در ﺑﻨﺪی از زﻧﺪان زﻧﺎن ﻣﺸﻬﺪ ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ ﮐﻪ ﮐﺎﻧﻮن‬
‫اﺻﻼح و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﺠﻬﺰی ﺑﺮای ﭘﺴﺮان ﺑﺰﻫﮑﺎر زﯾﺮ ‪ ١٨‬ﺳﺎل و آن ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪیﺷﺪه ﺑﺮای ردهﻫﺎی ﺳﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺮای دﺧﺘﺮان ﺑﺰﻫﮑﺎر‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪) «.‬اﯾﺴﻨﺎ ‪(٨٤/٨/٢٧‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ اﯾﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﺻﺤﺖ ﻧﺪارد‬

‫وﻗﺘﯽ ﺑﺎ ﺳﻬﺮاب ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬رﺋﯿﺲ ﻣﺤﻞ اداره زﻧﺪانﻫﺎی اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان‪ ،‬از ﺗﺒﻌﯿﻀﺎﺗﯽ ﮔﻔﺘﯿﻢ‬
‫ﮐﻪ در زﻧﺪان ﻫﻢ زﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﻨﺴﯿﺖﺷﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺪا‬
‫ﻗﺴﻢ اﯾﻦﻃﻮر ﻧﯿﺴﺖ ﺧﺎﻧﻢ‪ .‬ﻣﻄﻠﻘﺎ اﯾﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﺻﺤﺖ ﻧﺪارد‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﯿﺎﯾﯿﺪ و از‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺎﻫﺪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪«.‬‬
‫ﻣﺮﺗﻀﯽ اﻟﻮﻧﺪی‪ ،‬رﺋﯿﺲ اداره ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪانﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺰ ﻣﻮارد ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﻣﺒﻨﯽ‬
‫ﺑﺮ ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ در زﻧﺪان را ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺤﺾ ﻧﺪاﻧﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺗﺨﻠﻔﺎﺗﯽ را‬
‫‪١٢٠‬‬
‫ﻧﯿﺰ در ﺑﻌﻀﯽ از زﻧﺪانﻫﺎ رد ﻧﮑﺮد و اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در اداره ﻣﺎ‪،‬‬
‫ﺧﺎﻧﻢﻫﺎی زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ را دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢ از ﻟﺤﺎظ ﺳﺮاﻧﻪ ﻓﻀﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻫﻢ از‬
‫ﻟﺤﺎظ ﺟﺴﻤﯽ‪«.‬‬
‫وﻗﺘﯽﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻن او ﯾﻦ از ﭘﻨﻬﺎﻧﮑﺎریﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزدﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد ﮔﻔﺘﯿﻢ‪،‬‬
‫ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ ﺧﻮرد ﮐﻪ اﯾﻦﻃﻮر ﻧﯿﺴﺖ‪» :‬ﺑﺮای ﻣﺎ ﻫﯿﭻ ﻓﺮﻗﯽ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‬
‫ﺑﺎزدﯾﺪﮐﻨﻨﺪه ﯾﮏ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﯾﺎ ﻫﺮ ﮐﺲ دﯾﮕﺮ‪ .‬ﺿﻤﻦ آﻧﮑﻪ در‬
‫ﺑﺎزدﯾﺪﻫﺎی رﺳﻤﯽ ﺗﻨﻬﺎ از ‪ ٤٨‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺑﺎزدﯾﺪﻫﺎ ﻣﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽﺷﻮ ﯾﻢ‪ .‬در ﻋﺮض ‪٤٨‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻪ ﺑﺎزﺳﺎزی ﻣﯽﺗﻮان اﻧﺠﺎم داد؟ ﻣﺎ او ﯾﻦ را در ﺳﺎل ‪ ٨١‬ﺑﺎزﺳﺎزی ﮐﺮدﯾﻢ و از آن‬
‫زﻣﺎن وﺿﻌﯿﺖ زﻧﺪان از زﻣﯿﻦ ﺗﺎ آﺳﻤﺎن ﻓﺮق ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ اﮔﺮ ﮐﺴﯽ در اﯾﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‬
‫زﻧﺪان را ﻧﺪﯾﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎور ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻤﺎنﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ دﯾﺪه اﺳﺖ‪«.‬‬
‫زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻧﺪاﻧﯽ و ﻧﻪ ﺑﺎزدﯾﺪﮐﻨﻨﺪه در او ﯾﻦ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع را از زاو ﯾﻪ‬
‫دﯾﮕﺮی ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻨﻈﻮرﺷﺎن از ﺑﺎزﺳﺎزی ﻓﻘﻂ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی او ﭘﻦ و ﺑﺪون در ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از آزادی ﺑﺎ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮده‪ ،‬از ﻗﻮل زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫ﻣﯽﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬در زﻣﺎن ﺑﺎزدﯾﺪ ﺧﺎﻧﻢ آرﺗﻮرک‪ ،‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ و ﯾﮋه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در زﻣﯿﻨﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻠﯿﻪ زﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن ادﻏﺎم اﺳﺖ را ﮐﺎﻣﻼ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬و زﻧﺪاﻧﯽ‬
‫دﯾﮕﺮی از ﺣﺎل وﻫﻮای ﺑﻨﺪﻫﺎی ﺑﺎزﺳﺎزی ﻧﺸﺪهای ﮐﻪ ﻫﯿﭻوﻗﺖ درش ﺑﺮ روی‬
‫ﺑﺎزدﯾﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎز ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﯽﻫﺎ دارد‪ .‬اﯾﻦﻫﺎ اﻟﺒﺘﻪ ﭼﯿﺰی ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺸﻮد ﺑﻪ راﺣﺘﯽ‬
‫اﺛﺒﺎت ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﺎورﺷﺎن ﮐﺮد‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ از زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺑﺎزدﯾﺪ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬رﺋﯿﺲ‬
‫زﻧﺪان او ﯾﻦ ﻗﺪم ﺑﻪ ﻗﺪم ﻫﻤﺮاﻫﻤﺎن ﺑﻮد و ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮ داﺧﻠﯽ زﻧﺪان ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺮاﻫﯽاش ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫در داﺧﻞ ﺑﻨﺪ زﻧﺎن ﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ ﺑﻨﺪ و ﭼﻨﺪ اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﺮوه اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫ﻫﻢ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزدﯾﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻣﺴﺌﻮﻻن زﻧﺪان اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﯾﺎ ﻫﯿﭻ ﻧﻤﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ‬
‫و ﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﺸﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان اﻣﯿﺪ داﺷﺖ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ اداره ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪانﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﮔﻔﺘﻪ‪ :‬ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﻮﺟﺒﺎت ﭘﯿﮕﯿﺮی ﻣﺴﺌﻮﻻن را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﮐﻨﺪ و ﻣﺜﻤﺮ ﺛﻤﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﮐﺎﻏﺬﻫﺎﯾﯽ از ﺑﻨﺪ ﻧﺴﻮان‬
‫اﯾﻦ ﭘﻨﺞ رواﯾﺖ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻗﺼﻪﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن ﺷﻨﯿﺪه‬
‫ﺷﻮد‪ .‬زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎمﻫﺎی ﻗﺘﻞ‪ ،‬روﺳﭙﯿﮕﯿﺮی‪ ،‬دزدی و‪ ...‬ﺑﻪ او ﯾﻦ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﭘﺸﺖ ﻫﻤﻪ اﯾﻦ اﺗﻬﺎمﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ زﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺮفﻫﺎﯾﺶ ﺷﻨﯿﺪه ﻧﺸﺪه‪ .‬دﺳﺖﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎی‬
‫اﯾﻦ زﻧﺎن را ﮐﻪ در روزﻫﺎی آﺧﺮ ﺑﺎزداﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎﯾﭗ ﮐﺮدهام و اﯾﻨﺠﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪام‪.‬‬
‫ﺑﻪ رﺳﻢ اﻣﺎﻧﺖداری ﻫﯿﭻ واژه و ﻋﺒﺎرﺗﯽ را در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺪادهام و ﺣﺬف ﻧﮑﺮدهام‪.‬‬
‫ﺣﺘﯽ در ﻣﻮرد ﻋﺒﺎراﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم و ﻣﻀﻤﻮن آﻧﻬﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدهام‪.‬‬

‫*ﯾﺎدداﺷﺖ ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﺑﻌﻀﯽ ﺟﻤﻼت ﺻﺮﻓﺎ از ﻧﻈﺮ ﻧﮕﺎرﺷﯽ‪ ،‬اﻧﺪﮐﯽ و ﯾﺮاﯾﺶ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١٢٢‬‬
 ‫ﺧﺎﻧﻢ رﺋﯿﺲ‬
‫ﻣﮋﮔﺎن‪» ،‬ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽ« ﺑﻮد و ﺣﺘﯽ در زﻧﺪان ﻫﻢ ﮐﺴﯽ روی ﺧﻮش ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽداد‪» .‬ﻣﻨﮑﺮاﺗﯽ« اﺗﻬﺎم‬
‫زﻧﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﺎ از ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮار ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ روﺳﭙﯿﮕﺮی ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﯾﺎ ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ادارهﮐﻨﻨﺪه روﺳﭙﯽﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و در زﻧﺪان »ﺧﺎﻧﻢ رﺋﯿﺲ« ﺻﺪایﺷﺎن ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ در ﮔﻮﺷﻪ ﺗﺎرﯾﮏ و ﺧﻠﻮت دﻟﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ درﻫﺎی ﺑﺴﺘﻪ ﺟﻠﻮ ﯾﻢ ﻫﻮ ﯾﺪا اﺳﺖ‬
‫در ﮐﻨﺞ ﺗﺨﺖ در ﻇﻠﻤﺎت زﻧﺪان‪ ،‬ﻗﺼﻪ ﭘﺮﻏﺼﻪ زﻧﺪﮔﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ را ﺷﺮح دﻫﻢ‬
‫ﺗﺎ ﺷﺎﯾﺪ اﯾﻦ دﻓﺘﺮ ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻏﺼﻪﻫﺎی ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﺮا در ﺧﻮد ﺟﺎ دﻫﺪ و ﺳﻨﮓ ﺻﺒﻮری ﺑﺮاﯾﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻮﻟﺪ ‪ ۴۹‬ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ اول ﺧﺎﻧﻮاده‪ .‬ﭘﺪرم اﻫﻞ راﻣﺴﺮ و ﻣﺎدرم اﻫﻞ ﺷﻤﯿﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺸﺖ‬
‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ ٣ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ و ‪ ٤‬ﺑﺮادر‪ .‬از ﻟﺤﻈﻪای ﮐﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺎز ﮐﺮدم‪ ،‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﺑﻮده‬
‫وﻟﯽ ﺧﺪاﯾﺎ ﺑﺎز ﺷﺎﮐﺮم‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﮐﺘﮏﮐﺎری ﭘﺪر و ﻣﺎدر}ﺑﻮد{ و ﺑﺪﺑﯿﻨﯽ ﭘﺪر }ﮐﻪ{ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎ و ﻣﺎدر}و{ ﺑﻪ ﻫﺮﭼﯿﺰ ﻣﺸﮑﻮک ﺑﻮد‪ .‬از ﻟﺤﻈﻪای ﮐﻪ دوم‪ -‬ﺳﻮم دﺑﺴﺘﺎن ﺑﻮدم ﺗﺎ ﮐﻨﻮن‪،‬‬
‫ﻫﻤﯿﺸﻪ آرزو داﺷﺘﻢ ﮐﺎش ﭘﺪر و ﻣﺎدری داﺷﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدرﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﺷﻮن‬
‫ﺑﺎزی ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﺑﭽﻪﻫﺎﺷﻮن ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﯿﭻوﻗﺖ ﺟﮕﺮ ﮔﻮﺷﻪﺷﻮن را‬
‫ﻧﻤﯽزﻧﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را اول ﺑﺮای ﺑﭽﻪﻫﺎﺷﻮن ﻣﯽﺧﻮان ﺑﻌﺪ ﺑﺮای ﺧﻮدﺷﻮن‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﺣﺴﺮت ﺑﻮدم و ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﻓﺎﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﻮن ﻧﺪﯾﺪﯾﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺑﯽﮐﺲﻫﺎ زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬ﻫﻤﯿﺸﻪ اﺣﺴﺎس ﺣﻘﺎرت ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﺑﭽﻪ درسﺧﻮاﻧﯽ ﺑﻮدم وﻟﯽ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻣﺸﮑﻮکﺑﺎزی ﭘﺪرم از ﻣﺪرﺳﻪ رﻓﺘﻦ ﻣﺤﺮوم ﺷﺪم‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﭘﯿﺶ ﻫﻤﮑﻼﺳﯽﻫﺎﯾﻢ اﺣﺴﺎس‬
‫ﮐﻮﭼﮑﯽ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬آﻧﻘﺪر ﭘﺪرم ﻣﺎ را زد و ﻣﺎ را ﮐﻮﭼﮏ ﻣﯽﺷﻤﺮد ﮐﻪ اﺻﻼ ﺑﺮاﯾﺶ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮدﯾﻢ‬
‫ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ در اﯾﻦ ﮐﺘﮏﮐﺎری ﻋﯿﺒﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﺗﻮی ﺳﺮ ﻣﻦ زده ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎی ﻣﻦ‬
‫ﺗﺎب ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻫﻤﯿﺸﻪ دﭼﺎر ﺳﺮدرد ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﺗﻮی ﭘﻬﻠﻮی ﻣﻦ زده ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ‬
‫دﭼﺎر ﺷﺐ ادراری ﺑﻮدم و ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖﻫﺎ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﯽﮐﺸﯿﺪم‪.‬‬
‫آﻧﻘﺪر ﺗﻮی ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻨﺎه و اﻣﻦﺗﺮﯾﻦ ﺟﺎﺳﺖ اذﯾﺖ ﻣﯽﺷﺪﯾﻢ ﮐﻪ ﻓﺮار ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺧﺐ‪،‬‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺮﯾﻢ‪ ،‬ﯾﺎ ﺗﻮی ﭘﺎرک ﯾﺎ ﺗﻮی ﺧﯿﺎﺑﺎن }ﺑﻮدﯾﻢ{‪ ،‬ﻓﺎﻣﯿﻠﯽ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺎ رو‬
‫آدم ﺣﺴﺎب ﮐﻨﻪ و ﺧﺎﻧﻮادهی ﺧﻮب ﮐﻪ ﻣﺎ را ﻧﮕﻪ ﻧﻤﯽداﺷﺖ‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﯾﻢ ﺑﺎ ﭘﺴﺮ و ﻣﺮد‪،‬‬
‫دوﺳﺖ ﺑﺸﯿﻢ‪ .‬وﻟﯽ ﺧﺪا را ﺷﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻢ }ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ{ زﯾﺎد اﯾﻦ ﻃﺮف و اون ﻃﺮف ﺑﻮدم‪ ،‬وﻟﯽ‬
‫ﺧﻮدم را ﺣﻔﻆ ﮐﺮدم‪.‬‬
‫ﺗﻮی ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻓﺮارﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮم ﻣﺮﺟﺎن ﺑﻮدﯾﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﺮﺟﺎن را ﮔﻢ ﮐﺮدم و ﮔﯿﺮ ﯾﮏ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮب اﻓﺘﺎدم ﮐﻪ ﻣﻨﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ و ﭘﺪرم ﻣﻦ را ﺗﺤﻮ ﯾﻞ ﻗﺎﻧﻮن داد و‬
‫ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﮋﮔﺎن ﻣﺮﺟﺎن را ﺑﺮده و ﻓﺮوﺧﺘﻪام‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎ اون ﻟﺤﻈﻪ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﻫﯿﭻ از اﯾﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ را ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪم‪ ،‬ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت ﺷﻼق ﺗﻮی آ ﮔﺎﻫﯽ ﻓﻬﻤﯿﺪم ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﮐﺎری ﮐﺮدم ﻣﻨﻮ‬
‫راﻫﯽ زﻧﺪان ﻗﺼﺮ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم »ﺧﺎﻧﻢ رﺋﯿﺴﯽ«‪ .‬ﻣﮕﻪ ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل داﺷﺘﻢ؟ ﻇﻠﻢ از اﯾﻦ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ؟ ‪ ۹‬ﻣﺎه در }زﻧﺪان{ ﺟﯽ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮدم‪ .‬ﻣﻦ اﻫﻞ ﻫﯿﭻ ﺧﻼﻓﯽ ﻧﺒﻮدم‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﺸﻨﻪ ﻣﺤﺒﺖ‬
‫ﺑﻮدم و ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم ﻣﺮﺟﺎن ﭘﯿﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﺎردار ﺑﻮد و ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎی ﺧﻮدش‬
‫ﮔﯿﺮ ﯾﮏ ﺳﺮی ﻣﺎﻣﻮر اﻓﺘﺎده ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺗﺰرﯾﻖ آﻣﭙﻮل ﺑﻪ او ﺗﺠﺎوز ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎردار ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮوﻧﺪه ﯾﮏ ﺟﻮری ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﭼﻪﺟﻮری‪ .‬ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺷﯿﺮﺧﻮارﮔﺎه آﻣﻨﻪ ﺳﭙﺮده ﺷﺪ‪،‬‬
‫‪١٢٤‬‬
‫ﯾﮏ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺷﮕﻞ }ﺑﻮد{‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم ﻣﺮﺟﺎن ﻣﯽﮔﻔﺖ اﺳﻢ ﺑﭽﻪ را اﺷﮑﺎن ﻣﯽذارم‪ ،‬ﺑﻬﺶ‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺘﯿﻢ ﭼﺮا؟ ﻣﯿﮕﻔﺖ اﯾﻦ ﺑﭽﻪ ﭼﮑﯿﺪه اﺷﮏﻫﺎی ﻣﻨﻪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﯽ ﻣﻦ ازدواج ﮐﺮدم‪ .‬ﭼﻪ ﺟﻮری؟ از ﺧﻮﻧﻪ ﻓﺮار ﮐﺮدم و ﮔﯿﺮ‬
‫ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻌﺘﺎد اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﻣﻨﻮ ﻟﻮ داده ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻮن ﻣﻌﺘﺎد ﻧﺒﻮدم ﺑﻬﻢ ﻣﺸﮑﻮک ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻦ‬
‫دﺳﺘﮕﯿﺮ ﺷﺪم‪ .‬ﭘﺪر ﻣﺪﻋﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ دﺧﺘﺮ ﻧﯿﺴﺘﻢ و ﻣﻨﻮ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮری ﮐﻪ ﻣﻨﻮ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺮد‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮ آﯾﻨﺪه ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬اون ﭘﺴﺮ ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪدار ﺑﻮد و‬
‫اون روز ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره و آدرس ﭘﺪرت را ﺑﺪه ﮐﻪ‬
‫ﺑﻬﺶ دادم‪ .‬دو ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬آﻣﺪ ﻣﻨﺰل }ﻣﺎ{ و از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﮐﺮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎی ﺗﻨﻬﺎ آﻣﺪ و‬
‫ﭘﺪرم اﺻﻼ ﻧﮕﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺎدرت و ﭘﺪرت }ﮐﺠﺎ ﻫﺴﺘﻦ؟{ و ﺗﻮ از زﯾﺮ ﺑﻮﺗﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪی ﯾﺎ‬
‫ﻣﺎدر اون‪ ،‬ﻣﻨﻮ‬
‫ﻧﻪ؟ ﻓﻘﻂ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت در ﺧﺼﻮص وﺿﻊ ﻣﺎﻟﯽ }ﮐﺮد{ و ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﭘﺪر و ِ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻘﺪ اﯾﻦ ﭘﺴﺮ درآورد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﺮای ﺷﺮوع ﯾﮏ زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭽﯽ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ‪ .‬ﻧﻪ وﺳﺎﯾﻞ زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﻧﻪ ﯾﮏ ﺳﺮﭘﻨﺎه و ﻧﻪ ﯾﮏ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ‪.‬‬
‫ﭘﺪر اون ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻞ ﻣﺎ را ﻃﺮد ﮐﺮد‪ .‬اواﯾﻞ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﮐﺸﯿﺪم ﺗﺎ ﻣﻘﺪاری ﻟﻮازم‬
‫و ﯾﮏ آﻟﻮﻧﮏ ﺗﻮی ﺟﻨﻮب ﺗﻬﺮان ﺑﺮای ﺧﻮدﻣﻮن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدرش ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﮐﻮﻓﺖ‬
‫ﺧﻮردم‪ ،‬ﺧﺐ ﺣﻘﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﯽ ﺑﭽﻪدار ﺷﺪﯾﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم ﺑﻪذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﮕﻮ ﯾﻢ ﺷﻮﻫﺮم از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﻣﻦ ﻃﻮر دﯾﮕﺮی ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻋﻘﺪ‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ و}از ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻦ{ ﺟﺪا ﺷﺪﯾﻢ و ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮد ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﺐ ﻋﻘﺪﻣﺎن ﻣﻦ‬
‫ﻫﻤﺴﺮم را در ﮐﻨﺎر ﺧﻮاﻫﺮم ﻣﺮﺟﺎن دﯾﺪم و روزﻫﺎی ﺑﻌﺪ و ﻫﻔﺘﻪ و ﻣﺎهﻫﺎی ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫دﯾﮕﺮان ﺑﺎ ﺧﻮدش را ﻣﯽﺷﻨﯿﺪم‪ ،‬ﭼﻮن دﺧﺘﺮی ﻧﺒﻮدم ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻧﺎﺷﻮ ﯾﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺮاﯾﻢ‬
‫اﺻﻼ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺗﻮی ﺧﯿﺎﻟﻢ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ اون ﻗﻠﺒﺎ ﻣﻨﻮ دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ }ﮐﺎﻓﯽ‬
‫اﺳﺖ{‪ .‬ﮐﻢﮐﻢ ﮐﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ اون ﻣﻨﻮ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﻗﯿﺎس ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﺧﺐ ﻣﻨﻢ آدم ﺑﻮدم‬
‫و اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻨﻮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﺮد ﻣﯽﮐﺮد و ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اون داﺷﺘﻢ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﯿﺸﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﯽﮐﺮدم ﮐﻪ ﻣﻦ ﻋﯿﺒﯽ دارم و اﯾﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮم ﺑﺎﺷﻢ و ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎﯾﺶ ﺗﻦ ﺑﺪم‪ .‬ﮐﺎرﻫﺎﯾﺶ اداﻣﻪ داﺷﺖ ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺧﺪا اوﻟﯿﻦ ﻓﺮزﻧﺪم را ﺑﻪ ﻣﻦ داد ﮐﻪ‬
‫ﯾﮏ ﭘﺴﺮ دوﺳﺖداﺷﺘﻨﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ ﺧﺪا را ﺷﮑﺮ ﮐﺮدم ﻫﻤﯿﺸﻪ‪ .‬از }داﺷﺘﻦ{ دﺧﺘﺮ اﺣﺴﺎس‬
‫ﺗﻨﻔﺮ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮدم ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫وﻟﯽ از ﺷﻮﻫﺮم از اﯾﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدم }ﮐﻪ{ اﻫﻞ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺎزی ﺑﻮد و اﺻﻼ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﻪ و‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻣﻨﻮ ﻧﻤﯽﻓﻬﻤﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺎدر و ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرم را ﭘﻨﻬﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﯽآوردم‪ .‬ﻣﺜﻞ آدمﻫﺎی ﺧﻼﻓﮑﺎر‪ .‬ﺣﺘﯽ ﯾﮏﺑﺎر ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺮﺟﺎن ﺧﻮﻧﻪ ﻣﻦ ﺑﯿﺎد‬
‫اول ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻫﺎش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺐ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﭼﯽ‬
‫ﺑﮕﻢ‪ .‬وﻗﺘﯽ داﺧﻞ ﺣﻤﺎم رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮑﯽ اون و ﺧﻮاﻫﺮم را ﺑﻪ ﻃﻮر واﺿﺢ دﯾﺪم ﮐﻪ ﻫﯿﭽﻮﻗﺖ‬
‫ﺣﺎل ﺷﻮﻫﺮم را در ﻃﻮل ‪ ۱۷‬ﺳﺎل زﻧﺪﮔﯽ اوﻧﻄﻮری ﻧﺪﯾﺪه ﺑﻮدم‪ .‬آدم ﻣﮕﻪ ﭼﻘﺪر ﺗﺤﻤﻞ داره؟‬
‫ﺑﺮای زاﯾﻤﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮم ﺑﻪ دﮐﺘﺮ رﻓﺘﻢ ﭼﻘﺪر ﺣﺮف ﻣﯽﺧﻮردم وﻗﺘﯽ دﮐﺘﺮ‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﻣﮕﻪ ﺧﻮﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎت ﻧﻮن ﻧﺨﻮردی ﮐﻪ اوﻣﺪی ﺧﻮﻧﻪ ﺷﻮﻫﺮت ﻧﻮن ﺑﺨﻮری؟ ﭼﻘﺪر‬
‫ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮم ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﺮف ﻣﯽزد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ دﮐﺘﺮ ﻫﻢ ﻓﻬﻤﯿﺪه ﮐﻪ ﺗﻮ ﺧﻮﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎت ﭼﻘﺪر ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ‬
‫ﮐﺸﯿﺪی و ﻫﯿﭽﯽ ﻧﺨﻮردی‪.‬‬
‫ﺗﻮی ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺳﺠﺎد زاﯾﻤﺎن ﮐﺮده ﺑﻮدم و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﺷﻮﻫﺮم ﺑﯿﺎد ﺑﺮام ﮔﻞ ﺑﯿﺎره و ﻣﻨﻮ‬
‫ﻧﻮازش ﮐﻨﻪ‪} .‬ﻧﻪ اﯾﻨﮑﻪ{ از ﻋﺸﻘﺒﺎزی و ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﺮدن ﺑﺎ اون ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺮام ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻪ و ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﮐﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻢ دﯾﮕﻪای آﺷﻨﺎ ﺑﺸﻪ و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮش ﻗﺼﺪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﻨﻪ و ﻣﻨﻮ درﺑﻪ در و ﺑﺪﺑﺨﺖ‬
‫ﮐﻨﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖﻫﺎ }ﻓﮑﺮ ﻣﯿﮑﻨﻢ{ اﯾﻨﻬﺎ ﺧﻮاب و ﺧﯿﺎل ﺑﻮده‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻪ واﻗﻌﺎ ﺗﻮ ﭼﻪﺟﻮری ﻃﺎﻗﺖ‬
‫آوردی؟ ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﺷﺎﯾﺪ از ﺟﻨﺲ ﺳﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﺧﺮد ﻧﺸﺪی‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮدم‬
‫ﻣﯽﮔﻢ ﭘﺪر ﮐﺎش ﻫﻤﻮن ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻮدﯾﻢ ﻣﺎ را ﻣﯽﮐﺸﺘﯽ‪ ،‬ﻻاﻗﻞ راﺣﺖ ﺑﻮدﯾﻢ ﻣﺎ ﮐﻪ‬
‫رﯾﺸﻪﻣﺎن ﻏﻠﻂ اﺳﺖ و ﻓﺎﯾﺪهای ﺑﺮات ﻧﺪارﯾﻢ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺮادرم ﮐﻪ ﺣﺴﯿﻦ ﻧﺎم دارد‪ ،‬اول‬
‫ازدواجﻣﺎن دو ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﯽﺗﻮﺟﻬﯽ ﭘﺪرم و ﺗﺤﺮﯾﮏ اون ﮐﻪ ﺑﭽﻪ رو ادب ﮐﻨﻪ‪،‬‬
‫ﺑﭽﻪ دو ﺳﺎﻟﻪای ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد را ﺷﻮﻫﺮم آﻧﻘﺪر زد ﮐﻪ ﺑﭽﻪ ﻧﺼﻒ ﺟﻮﻧﺶ ﻧﺎﻗﺺ ﺷﺪه‪ .‬از‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺮﺑﺎرم ﯾﮏ ﻏﺼﻪ ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ ﻫﻤﺮاﻫﻢ ﮐﻪ آزارم ﻣﯿﺪه }اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ{ ﺣﺴﯿﻦ ﺑﺮادر‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﻣﻦ ﭼﻪ ﮔﻨﺎﻫﯽ داﺷﺖ؟ ﺗﺎوان ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ ﻣﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﯽﺷﺪ؟‬
‫ﻫﻢﺧﻮاﺑﯽ ﺑﺎ ﻣﺮﺟﺎن ﺗﺎوان ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ ﻣﻦ ﺑﻮد؟ ﺧﻮاﺑﯿﺪن ﺷﻮﻫﺮم ﺑﺎ ﻟﯿﻼ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ ﮐﻮﭼﮑﻢ‬
‫‪١٢٦‬‬
‫ﺗﺎوان ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ ﻣﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ دﭼﺎر ﻓﺴﺎد اﺧﻼﻗﯽ ﺑﺸﻪ‪ ،‬دﭼﺎر ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬
‫و ﮐﺮاک ﺑﺸﻪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺮای ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ اون آرزوی ﻣﺮگ ﮐﻨﻢ؟‬
‫ﭼﺮا زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦﻃﻮر ﻣﯽﺷﺪ؟ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮی ﮐﺎﻧﻮن اﺻﻼح و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﯾﺎ ﺗﻮی ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﺑﺰرگ ﻣﯽﺷﺪﯾﻢ؟ ﭼﺮا‪ ،‬ﻓﺮق ﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﻘﯿﻪ آدمﻫﺎ ﭼﯽ ﺑﻮد؟ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ دو ﺑﺮادر ﻣﺜﻞ ﮔﻠﻢ ﻣﻮادی‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﭼﺮا ﻣﺎ ﻫﺸﺖ ﺗﺎ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﻨﯿﻢ؟ دوری و ﻧﻔﺮت‬
‫را ‪ ،‬اﺻﻼ ﻧﻤﯽﺗﻮﻧﺴﺘﯿﻢ ﺑﻪﻫﻢ ﻣﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺗﻌﺠﺐ ﻧﮑﻨﯿﺪ ﻣﺤﺒﺖ ﻧﺪﯾﺪﯾﻢ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﮑﺮدﯾﻢ و‬
‫ﻣﻌﻨﯽ اوﻧﻮ ﻧﻤﯽدوﻧﯿﻢ‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ ﭘﺮﻋﺎﻃﻔﻪ و ﻣﻬﺮﺑﻮﻧﯿﻢ وﻟﯽ ﻧﻤﯽدوﻧﯿﻢ ﻣﺤﺒﺖ واﻗﻌﯽ ﭼﯿﻪ و‬
‫وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ﭘﺪری ﺑﺮای ﺑﭽﻪای ﭼﯿﺰی ﻣﯽﺧﺮه ﻣﺎ ﻣﯽﻣﻮﻧﯿﻢ ﮐﻪ اون ﭼﻪ ﭘﺪری ﻫﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ‬
‫ﺑﭽﻪای ﻣﺮﯾﺾ ﻣﯽﺷﻪ و ﭘﺪر و ﻣﺎدرش ﺣﺎﺿﺮن ﺑﻤﯿﺮن وﻟﯽ اون ﺑﭽﻪ درد ﻧﮑﺸﻪ ﻣﺎ ﻣﯽﻣﻮﻧﯿﻢ‬
‫ﻣﮕﻪ ﻣﯽﺷﻪ ﯾﮏ ﺑﭽﻪ دو ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺎﻗﺺ ﺑﺸﻪ وﻟﯽ ﭘﺪر ﻓﻘﻂ ﻧﮕﺎه ﮐﻨﻪ و ﺑﻌﺪ ﭘﻮل دﯾﻪ را ﺑﮕﯿﺮه و‬
‫ﺑﭽﻪ را ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻮری ول ﮐﻨﻪ ﮐﻪ اون ﺑﭽﻪ اﻻن ‪ ۱۶-۱۵‬ﺳﺎﻟﺸﻪ ﺑﺮه ﮐﺎر ﮐﻨﻪ ﺣﺘﯽ دﺳﺖﻫﺎی‬
‫ﻧﺎﻗﺺﺷﻮ ﻧﺘﻮﻧﻪ ﺧﻮب ﺗﻤﯿﺰ ﮐﻨﻪ‪ .‬ﯾﺎ ﺑﭽﻪای ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪ ﻣﺮﺟﺎن‪ ،‬اﺷﮑﺎن ﺑﻪدﻧﯿﺎ ﺑﯿﺎد‪ ...‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺑﯿﺎرﻧﺶ ﺗﻮی اون ﺧﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﺑﺰرگ ﺑﺸﻪ وﻟﯽ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺗﻬﯿﻪ ﻣﻮاد اوﻧﻘﺪر ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺑﺸﻪ‬
‫ﮐﻪ از ﺧﻮﻧﻪ ﺑﺪون ﻫﻮ ﯾﺖ و ﺑﯽﭘﻨﺎه ﻓﺮاری ﺑﺸﻪ و دﯾﮕﻪ ازش ﺧﺒﺮی ﻧﺸﻪ‪ .‬اون ﯾﮏ آدم ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه‪ .‬ﭼﺮا ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ ﻣﺎ ﻫﺸﺖ ﺗﺎ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﺎﻫﯽ ﺑﮑﺸﻪ؟‬
‫ﺧﻮاﻫﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮم‪ ،‬ﻣﻬﺘﺎب ﭼﺮا ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ ﻣﻮاد ﺑﺮادرﻫﺎم ﺑﯿﺮون ﺑﺮه ﺗﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻣﻮران اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ‬
‫ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮه‪ ،‬دﺧﺘﺮی ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻞ ﺑﻮد دﺧﺘﺮی ﮐﻪ ﺳﺎل دوم راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ درس‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ ﺑﺎردار ﺑﺸﻪ و ﯾﮏ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﺑﯿﺎره و ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ ﺑﺴﭙﺎره؟ اﮔﺮ اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن‪،‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ رﯾﺸﻪای ﺑﻪ ﻗﻀﯿﻪی ﻣﺎ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮد ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻫﺸﺖ ﺗﺎ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﺎﻫﯽ‬
‫ﮐﺸﯿﺪه ﺑﺸﻮﻧﺪ؟ ﭼﺮا ﯾﮏ ﭘﺪر ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﯾﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﮐﺎری ﺑﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺴﺮش دﭼﺎر‬
‫ﻧﺎراﺣﺘﯽ روﺣﯽ ﺑﺸﻪ و ﺧﻮدش ﺑﺮای زﻧﺶ ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺴﯿﺎر رواﻧﯽ درﺳﺖ ﮐﻨﻪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎﺷﻮ ﯾﮏ‬
‫ﺑﻪ ﯾﮏ زﻧﺪان ﺑﻨﺪازه؟ زﻧﺶ را زﻧﺪان ﺑﻨﺪازه؟ و ﺣﺎﻻ ﺗﻮی ﭘﯿﺮی ﻟﺤﻈﻪای ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺮداﺷﺖ ﺧﻮب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬او از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﮐﺎﺷﺘﻪ ﻣﯿﻮهﻫﺎی ﮔﻨﺪﯾﺪه ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻨﻪ؟‬
‫ﭼﺮا واﻗﻌﺎ اﮔﺮ ﻣﻦ ﺣﺎﻣﯽ داﺷﺘﻢ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدم اﻗﺪام ﺑﻪ }ﭼﻨﯿﻦ{ ﮐﺎری ﻣﯽﮐﺮدم؟ اﮔﺮ ﭘﺪر‬
‫و ﻣﺎدری داﺷﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﻮ درک ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺮد ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ آﺷﻨﺎ ﺷﻮم و ﺑﻪ اون ﺗﮑﯿﻪ‬
‫ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﺷﻮﻫﺮم دﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﺑﺰﻧﻪ و ﻣﻦ ﺑﺪﺑﺨﺖﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺑﺸﻢ و ﺑﭽﻪﻫﺎی ﻣﻦ ﻫﻢ‬
‫درﺑﻪ در ﺑﺸﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم از ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺳﯿﺮ ﺷﺪم‪ .‬ﻫﺮﮐﺴﯽ ﯾﮏ اﻣﯿﺪی ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ داره‪ ،‬ﻣﻦ‬
‫ﭼﯽ؟ ﭘﺪر و ﻣﺎدر‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر‪ ،‬ﻓﺎﻣﯿﻞ ﺷﻮﻫﺮ‪ ،‬ﭘﺴﺮم ﮐﻪ رﻓﺘﻪ و ﻣﻨﻮ ﻣﺎدر ﻧﻤﯽدوﻧﻪ‪ .‬دﺧﺘﺮم‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ در ﺑﻪ دری ﺑﺰرگ ﻣﯿﺸﻪ‪ .‬دﺧﺘﺮی ﮐﻪ ﯾﮏ دﻧﯿﺎ آرزو ﺑﺮاش دارم وﻟﯽ اﻓﺴﻮس ﺣﺘﯽ اﮔﺮ‬
‫ﻣﺎدر ﺧﻮ ﺑﯽ ﺑﺮاش ﺑﺎﺷﻢ ﺑﭽﻪ ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻣﻦ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﺎﺳﺘﯽﻫﺎ داره‪ .‬ﮔﻨﺎه اون ﭼﯿﻪ؟ ﻣﻦ ﭼﻪ‬
‫ﺟﻮاﺑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻬﺶ ﺑﺪﻫﻢ؟ آﯾﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺮگ ﻗﺸﻨﮓﺗﺮﯾﻦ راه ﻧﯿﺴﺖ؟ آﺧﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﯽﺧﻮام‬
‫ﻣﺜﻞ ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﺑﭽﻪ ﺑﺰرگ ﮐﻨﻢ‪ .‬دوﺳﺖ ﻧﺪارم ﺑﭽﻪ ﻣﻦ ﻣﺤﺒﺖ را ﻣﺜﻞ ﺳﺮاب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و ﻫﻤﯿﺸﻪ از دور ﺑﺒﯿﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﯽدوﻧﻢ ﺑﺎز از ﺧﺪا ﻣﯽﺧﻮام ﺑﻬﻢ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻪ ‪ .‬ﺧﻮ ﺑﻪ وﻗﺘﯽ آدم ﻗﺼﻪ‬
‫ﭘﺮﻏﺼﻪ ﮐﺴﯽ را ﻣﯽﺷﻨﻮه ﯾﺎ ﻣﯽﺧﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻤﻘﺶ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻪ ﺗﺎ ﺷﺎﯾﺪ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻗﺸﻨﮓ ﭘﯿﺪا‬
‫ﮐﻨﻪ‪.‬‬

‫‪١٢٨‬‬
 ‫ﺷﮑﺴﺖ ﯾﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﯿﺸﻪای‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎ دو دﺧﺘﺮش در زﻧﺪان او ﯾﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭘﺴﺮﺷﺎن ﻫﻢ در ﮐﺎﻧﻮن اﺻﻼح و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺪر ﺧﺎﻧﻮاده را ﮐﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻗﺘﻞ را ﭼﻬﺎرﺗﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮔﺮدن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪان ﺷﺪه ﺑﻮد ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن و‬
‫ﻧﺎراﺿﯽ ﻫﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﯽﻣﻼﻗﺎت و ﺑﯽﭘﻮل ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺷﺐ ﮐﺎرﮔﺮی زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎی دﯾﮕﺮ را ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ اﯾﻨﺠﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﻫﺴﺖ ﮐﺘﮏ ﻧﯿﺴﺖ و ﺷﺐﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﯿﺎل راﺣﺖ ﺳﺮﻣﺎن را روی ﺑﺎﻟﺶ ﻣﯽﮔﺬارﯾﻢ‪.‬‬

‫ﻋﺎﻣﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻨﺪه‪ ،‬ﺳﻬﯿﻼ ﯾﻌﻘﻮ ﺑﯽ و ﺧﻮاﻫﺮم ﺛﺮﯾﺎ ﯾﻌﻘﻮ ﺑﯽ و ﻣﺎدرم ﻓﺎﻃﻤﻪ‬
‫اﺳﺪی و ﺑﺮادرم ﺑﻬﺮوز ﯾﻌﻘﻮ ﺑﯽ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ و ﺟﻨﺎﯾﺖ وﺣﺸﺘﻨﺎک روزﮔﺎر ﺑﺰﻧﯿﻢ‪ ،‬ﺷﮑﻨﺠﻪ‬
‫و آزار و اذﯾﺖ ﭘﺪرﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪١٣٠‬‬
‫در ﻇﺎﻫﺮ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدﻫﺎ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﭘﺪرﻫﺎ‬
‫اﯾﻨﺠﻮری ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺸﮑﻼتﻣﺎن را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺨﺎﻃﺐ‬
‫در ﺣﯿﺮت و ﺗﻌﺠﺐزده ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻖ ﻣﺮدن ﺑﺮای او ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ‪ ،‬آﺳﺎﯾﺶ و اﻣﻨﯿﺖ ﺟﺎﻧﯽ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﯿﻢ‪ .‬اﺻﻼ اﺣﺴﺎس ﭘﺪری و ﻓﺮزﻧﺪی ﺑﯿﻦ ﻣﺎ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﻫﺮوﻗﺖ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﺮایﺷﺎن ﭘﯿﺶ ﻣﯽآﻣﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﭘﺪرﺷﺎن ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ و‬
‫ﻣﺸﮑﻼتﺷﺎن را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﺎ ﺑﺎ ﭘﺪرﻣﺎن ﻫﯿﭻ اﺣﺴﺎﺳﯽ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺸﮑﻼت و رازﻫﺎی دﻟﻤﺎن را ﺑﺎ ﻣﺎدرﻣﺎن ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﯾﮏ ﺣﺲ ﻋﺠﯿﺒﯽ ﺧﻮدم‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺪرم داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ ﭘﺪرم ﺑﻪ ﺳﺮﮐﺎر ﻣﯽرﻓﺖ ﺧﯿﻠﯽ ذوق ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬وﻟﯽ‬
‫وای ﺑﻪ روزی ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺮدد از ﺗﺮس و اﺳﺘﺮس ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪﯾﻢ‪ .‬ﭘﺪرم‬
‫ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪاد و ﺑﺎﻫﻮش ﺑﻮد و دوﺳﺖ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده اﻋﻢ از ﻓﺮزﻧﺪان و‬
‫دوﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﯽ ﭼﻮن اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ و اﯾﻦ اﻓﺮاد را ﻧﻤﯽﯾﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻋﺼﺒﯽ‬
‫}ﻣﯽﺷﺪ{ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺨﯿﻠﻪ ﻋﺼﺒﯽ را روی ﻣﺎ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ای ﮐﺎش ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺘﺶ‬
‫آﻧﯽ و زودﮔﺬر ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻣﯽﺷﺪﯾﻢ و ﻣﯽﮔﻔﺘﯿﻢ ﭘﺪرﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺼﺒﯽ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺧﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن و ﻓﺸﺎر روزﮔﺎر و ﮔﺮاﻧﯽ و ﺑﯽﻋﺪاﻟﺘﯽ دوﻟﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ اﻓﺰوده ﺷﺪه و اﺻﻼ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻤﯽﯾﺎﻓﺖ و ﻫﻤﻪ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪﻫﺎ و ﻓﺎﻣﯿﻞﻫﺎ ﭼﻮن از‬
‫اﺧﻼق و رﻓﺘﺎرش ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در اواﺧﺮ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ آنﻫﺎ ﺿﺮﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﮑﻤﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺧﻮرد‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻪ ﻣﺎ در زﻧﺪان ﺑﻪ ﺳﺮﻣﯽﺑﺮﯾﻢ ﻧﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﮕﻮ ﯾﻢ ‪۱۰۰‬‬
‫درﺻﺪ آنﻫﺎ ﻣﻘﺼﺮﻧﺪ وﻟﯽ ﺧﺐ آﻧﺎن ﻫﻢ در اﯾﻦ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺳﻬﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻻن ﮐﻪ در زﻧﺪان‬
‫ﻫﺴﺘﯿﻢ ﻫﯿﭻ ﻓﺮﻗﯽ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن ﻧﺪارد‪ .‬آنﺟﺎ ﻫﻢ ﯾﮏ ﻧﻮع زﻧﺪان ﺗﻮأم ﺑﺎ ﻓﺤﺎﺷﯽ و دﻋﻮا }ﺑﻮد{‬
‫و در زﻧﺪان ﻫﻢ ﻓﺤﺎﺷﯽ و دﻋﻮا اﺳﺖ‪.‬‬
‫روزی ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮو ﯾﻢ و ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﭼﻬﺮه ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ .‬روزﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﯽﮐﺸﯿﺪﯾﻢ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮو ﯾﻢ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺳﺮ و ﺻﻮرتﻣﺎن زﺧﻤﯽ و ﺳﯿﺎه ﺑﻮد و از‬
‫دوﺳﺘﺎن و ﻣﺪﯾﺮ و ﻣﻌﺎون ﻣﺪرﺳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و وﻗﺘﯽ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫واﻗﻌﺎ ﻣﺘﺎﺛﺮ و ﻣﺘﺎﺳﻒ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﮑﺎﯾﺘﯽ ﺑﮑﻨﯿﻢ وﻟﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ﻧﺪاری و ﺑﯽﮐﺴﯽ و ﺑﯽﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻼﺗﮑﻠﯿﻒ ﺑﻮدﯾﻢ‪ .‬وﻟﯽ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎی‬
‫دﯾﮕﺮان در ﻣﺎ اﺛﺮ ﮐﺮد و ﺳﻪ ﺑﺎر در ﮐﻼﻧﺘﺮی ﻣﺤﻞ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﮐﺮدﯾﻢ وﻟﯽ ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﻧﺸﺪ و‬
‫ﺑﺪﺗﺮ ﻫﻢ ﺷﺪ و ﻧﺘﯿﺠﻪی آﺧﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﺮدن او ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ و ﺳﺮاﻧﺠﺎمﻣﺎن‬
‫اﯾﻦ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١٣٢‬‬
 ‫زﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯽﻧﻘﺎب‬
‫ﺟﻮان ﺑﻮد و ﺗﺤﺼﯿﻞﮐﺮده روﺳﯿﻪ‪ .‬ﺗﺎزه ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد اﯾﺮان و ﺳﺮ ﯾﮏ دﻋﻮای ﻣﺎﻟﯽ راﻫﯽ زﻧﺪان ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻫﻨﻮز ﺣﯿﺮان و ﮔﯿﺞ ﺑﻮد و ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻮی زﻧﺪان ﻣﯽاﻓﺘﺎد را ﺑﺎور ﮐﻨﺪ‪ .‬از ﻫﻤﻪ‬
‫ﺳﺨﺖﺗﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺧﯿﻠﯽ دﯾﮕﺮ از زنﻫﺎی زﻧﺪاﻧﯽ از ﻃﺮف ﺧﺎﻧﻮاده ﻃﺮد ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪ ﮐﻪ‬
‫داغ زﻧﺪان ﻫﯿﭻوﻗﺖ از ﭘﯿﺸﺎﻧﯽاش ﭘﺎک ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻮی ﯾﻪ ﺧﺎﻧﻮادهای ﺑﺰرگ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﺧﻼف و ﺧﻼﻓﮑﺎری درش ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﯿﭻ‬
‫ﺗﺼﻮر درﺳﺘﯽ از زﻧﺪان ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم زﻧﺪان ﺟﺎی ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺨﻮﻓﯽ ﺑﺎ‬
‫اﻧﺴﺎنﻫﺎﯾﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎک‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر‪ ،‬ﻣﻌﺘﺎد و اﯾﺪزی }اﺳﺖ{ ﮐﻪ ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ از ﻃﺮف ﯾﮑﯽ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺗﻌﺮض ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮی‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺼﻮر ﺑﻪ زﻧﺪان آﻣﺪم‪.‬‬
‫‪١٣٤‬‬
‫دﻓﻌﻪ اول ﻫﻤﻪ اﻃﺮاﻓﯿﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮم واﻗﻌﺎ ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر ﮐﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﺮدم ﺑﻪﻧﻈﺮ آﻣﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ دو روز‬
‫ﮔﯿﺞ و ﻣﻨﮓ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻨﺪ ‪ ۲‬ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﻦ ﻗﺘﻠﯽ ـ رواﺑﻄﯽ و ﻣﻌﺘﺎدان و دزدان ﻫﻤﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻗﺎﻃﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐ اول ﯾﮏ دﺧﺘﺮ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﭘﺴﺮﻫﺎ ﺑﻮد آﻣﺪ و درﺳﺖ ﺗﻮی ﺑﻐﻞ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل اﺗﺎق ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﻮس ﻟﺐ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺮﮐﺎت زﺷﺖ و ﻧﺎ ﺷﺎﯾﺴﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮس و‬
‫وﺣﺸﺖ ﻣﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﻬﻤﯽ ﮐﻪ از آ ﮔﺎﻫﺎﯾﯽ ﺷﺎﭘﻮر ﺑﺎ آﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻌﺠﺐ ﻧﮑﻦ‬
‫اﯾﻨﺠﺎ زن ﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ زن و ﺷﻮﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﺸﺎن ﻧﮑﻦ و ﻧﺘﺮس‪ .‬ﮐﺎری ﺑﺎ ﺗﻮ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬آن‬
‫ﮐﻮﻟﯽﻫﺎ در ﮐﻤﺎل ﺳﺎدﮔﯽ ﻣﺮا در ﺻﻒ ﺧﻮدﺷﺎن ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺎه از ﺣﻀﻮر ﻣﻦ در او ﯾﻦ ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻨﺪ ﺑﺎﻻ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم و‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎ و راﺑﻂ ﺑﻨﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎنﺷﺎن ﺧﺎﻧﻢ ز‪ -‬ب ﺑﻪ ﺑﻨﺪ دوی ﺑﺎﻻ ﺑﺮوم‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺧﯿﻠﯽ ﻓﺮق ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬اﻧﺴﺎنﻫﺎی ﺑﺎﻻ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞﺗﺮ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﮐﺜﺮ ﺗﺤﺼﯿﻞﮐﺮده و داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭼﮏ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎﻟﯽ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﻪ ﻣﺎه در ﺑﻨﺪ دو ﺑﺎﻻ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻓﺴﺎد و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻓﺮاواﻧﯽ ﺷﺪم ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن‬
‫زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺗﺮﯾﺎک و ﮐﺮاک ﺑﻪ وﻓﻮر در اﺧﺘﯿﺎر زﻧﺪاﻧﯿﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺮصﻫﺎی‬
‫اﻋﺘﯿﺎدآور و اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ داﻧﻪای ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺤﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم روز را ﻣﯽﺧﻮاﺑﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻫﻢ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻣﯽداﻧﻨﺪ‬
‫ﭘﺨﺶ ﻣﻮاد ﮐﺎر ﭼﻪ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ اﻣﺎ ﮐﯽ ﺟﺮأت دارد ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ؟‬
‫اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺑﭽﻪﻫﺎ آدمﻓﺮوﺷﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺎرش را ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻤﻪ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‬
‫دﺧﺎﻟﺖ ﻧﮑﻨﻨﺪ و ﺳﮑﻮت ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ آﯾﺎ اﯾﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺮک ﮐﺮدن ﺑﻪ زﻧﺪان ﻓﺮﺳﺘﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﺤﯿﻂ آﻟﻮده ﺑﺪﺗﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﻟﻮدهﺗﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﺮون ﻓﺮﺳﺘﺎده‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ؟‬
‫در زﻧﺪان در ﻋﺮض ‪ ۴‬ﻣﺎه ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ ۴۰‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﺧﻮدم ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺴﺐ ﮐﺮدم و ﻓﻬﻤﯿﺪم زﻧﺪان‬
‫ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺑﯿﺮون زﻧﺪان ﮐﻪ ﻧﻘﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت دارﻧﺪ و ﺧﻮد را‬
‫اﻧﺴﺎنﻫﺎﯾﯽ ﻓﻬﻤﯿﺪه و ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ ،‬در زﻧﺪان ﻧﻘﺎبﻫﺎی ﺧﻮد را از ﭼﻬﺮه‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻫﻤﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﯽﻧﻘﺎب‪ ،‬ﺑﯽرﺣﻢ و ﺑﯽﺗﻌﺎرف‪.‬‬
‫ﺗﺤﻤﻞ زﻧﺪان ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺨﺘﻪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖﻫﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻠﺶ‬
‫ﺑﻮدم ﺷﺮف دارد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻼﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺮم آﻣﺪ ازﺗﺮس و از ﺗﺮس زﻧﺪان آﻣﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻃﻮری ﺗﺮﺑﯿﺖ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺑﺮاﯾﻢ زﻧﺪان‪ ،‬آﺧﺮ ﺧﻂ ﺗﺼﻮر ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوز در آن ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ ،‬ﻗﺮار ﻧﻤﯽﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫درﺳﺘﻪ زﻧﺪان ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺨﺘﻪ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﯾﮏ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎزی ﺑﺎﯾﺪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﺑﯿﺎﯾﺪ ﮐﻪ زﻧﺪان ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎی آدمﻫﺎی ﻣﻌﺘﺎد و دزد و ﺧﻼف‬
‫ﻧﯿﺴﺖ و ﮔﺎﻫﯽ ﭘﯿﺶ ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ آدمﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎری ﮐﻪ ﻧﮑﺮدهاﻧﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎرﻫﺎی ﮐﻪ‬
‫ﮐﺮدهاﻧﺪ و ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺷﺎن ﺟﺮم و ﺧﻄﺎ اﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﯿﻔﺘﻨﺪ و‬
‫اﯾﻦ ﺑﻌﺪ ازآزادی داغ ﻧﻨﮕﯽ ﺗﻮی ﭘﯿﺸﺎﻧﯽﺷﺎن ﻧﺸﻮد ﯾﻪ ﺳﻮ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای ﮐﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮﮐﺎری‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺰﻧﺪ ﺳﺎﺑﻘﻪی زﻧﺪان را ﺑﻪ رﺧﺶ ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬ﺣﺮف دﻟﻢ زﯾﺎد }اﺳﺖ{ اﻣﺎ اﯾﻦ روز‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯽﺣﻮﺻﻠﻪ و ﺑﯽﻃﺎﻗﺖ ﺷﺪهام ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮاز اﯾﻦ ﺳﺮت را درد ﻧﻤﯽآورم ﻣﺮﯾﻢ‬
‫ﺟﺎﻧﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻣﯿﺪ روزی ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ درآزادی ﮐﺎﻣﻞ ﺣﺮف دلﻣﺎن را ﺑﺰﻧﯿﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻣﯿﺪ روزی‬
‫ﮐﻪ زنﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ زنﺑﻮدنﺷﺎن ﻧﺼﻒ ﻣﺮد ﺣﺴﺎب ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻣﯿﺪ ﺑﺮاﺑﺮی ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎنﻫﺎ‬
‫ﺑﻪدور از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﭘﺎرﺗﺎﯾﺪ ﺟﻨﺴﯽ‪.‬‬

‫او ﯾﻦ‬
‫‪۸۶/۱۰/۴‬‬

‫‪١٣٦‬‬
١٣٨
 ‫ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﮕﻮ اﯾﺪز دارم‬
‫‪ ۲۷‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﻘﺪر ﻻﻏﺮ و ﻧﺤﯿﻒ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﮕﺎر ﻫﻨﻮز ‪ ۲۰‬ﺳﺎﻟﺶ ﻫﻢ ﻧﺸﺪه‪ .‬ﺑﺎ آن ﻣﻮﻫﺎی ﺗﯿﻔﻮﺳﯽ‬
‫و دﺳﺖﻫﺎی ﺧﺎﻟﮑﻮ ﺑﯽﺷﺪه و ﺻﺪاﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻠﻔﺘﺶ ﻣﯽﮐﺮد و دارﯾﻮش ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﯾﮏ زن ﺟﻮان‪،‬‬
‫درد دﻟﺶ ﺑﺎز ﺷﺪ و ﻫﻤﻪ‬‫ﺷﺒﯿﻪ ﻧﻮﺟﻮانﻫﺎی ﻋﺼﯿﺎنزده ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏﺑﺎر ﮐﻪ وﺳﻂ ﺟﺎرو ﮐﺮدن اﺗﺎق‪ ،‬ﺳﺮ ِ‬
‫زﻧﺪﮔﯽاش را رﯾﺨﺖ روی داﯾﺮه‪ ،‬ﻣﻮﻗﻊ رﻓﺘﻦ اﻧﮕﺎر ﮐﻪ از ﻋﯿﺎن ﮐﺮدن رازش ﭘﺸﯿﻤﺎن ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺗﻮ‬
‫رو ﺧﺪا ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﮕﻮ ﮐﻪ اﯾﺪز دارم وﮔﺮﻧﻪ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻧﻤﯽﮔﺬاره ﺑﺮم اﺗﺎﻗﺶ ﮐﺎرﮔﺮی ﮐﻨﻢ و از ﺑﯽﺳﯿﮕﺎری‬
‫دوﺑﺎره ﻣﯽاﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻼف‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻮﻗﻊ رﻓﺘﻨﺖ ﺧﻮدم ﻗﺼﻪام را ﺑﺮات ﻣﯽﻧﻮ ﯾﺴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪاوﻧﺪی ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺶ آراﻣﺶدﻫﻨﺪهی ﻗﻠﺐﻫﺎﺳﺖ‬

‫اﺣﺴﺎس ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻧﯿﺴﺖ‬
‫ﭼﻮن ﻣﻦ ﺑﺴﻮز ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﯽ ﭼﻪ ﮐﺸﯿﺪم؟‬
‫ﻧﺎم‪ :‬ﺳﻤﯿﻪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ‪ ...:‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ‪ :١٣٦١‬ﺻﺎدره از ﺗﻬﺮان‬
‫در ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﺶ ﻧﻔﺮه ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪم و دﺧﺘﺮ ﺑﺰرگ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮدم‪ .‬از ﮐﻮدﮐﯽ ﻫﻤﯿﺸﻪ‬
‫اﺣﺴﺎس ﻣﯽﮐﺮدم ﮐﻪ ﭘﺴﺮم‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﯾﮏ ﭼﺎﻗﻮ و ﯾﮏ دﺳﺘﻤﺎل دوردﺳﺘﻢ ﺑﻮد و ﻋﻼﻗﻪ ﺧﺎﺻﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎی دارﯾﻮش داﺷﺘﻢ‪ .‬از ﮐﻮدﮐﯽ ﻫﻤﯿﺸﻪ اﻧﺰواﻃﻠﺐ ﺑﻮدم و در ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و ﺧﻠﻮت ﺧﻮدم‬
‫ﺳﯿﺮ ﻣﯽﮐﺮدم‪ .‬ﭘﺪری ﺑﺪدﻫﻦ و ﺑﻪ ﺣﺪ وﺣﺸﺘﻨﺎک ﻇﺎﻟﻢ و ﺑﯽرﺣﻤﯽ داﺷﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﻮ ﺧﺴﺘﻪ از‬
‫اﯾﻦ دﻧﯿﺎ و زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘﺪرم ﻓﺮوﺷﻨﺪهی ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﻫﺮوﺋﯿﻦ ﺑﻮد و ﻣﻨﻢ‬
‫ﺧﺴﺘﻪ و ﻧﺎاﻣﯿﺪ از اﯾﻦ دﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﯾﮏﺳﺎل اول در ﺳﻨﯿﻦ ‪ ۱۳‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﮓ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ﺳﺎل ﺧﺎﻧﻮادهام ﻓﻬﻤﯿﺪن‬
‫و دﯾﮕﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ در ﺧﺎﻧﻪ و ﺧﺎﻧﻮاده زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﺮون از ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻢ‪ ۱۲ ،‬ﺳﺎل را در‬
‫ﺧﯿﺎﺑﺎن ﺳﺮ ﮐﺮدم و ﺑﺎ آدمﻫﺎی ﺟﻮرواﺟﻮر آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺷﺐ در ﺧﯿﺎﺑﺎن ﺑﺎ ﻗﺎﺳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮم آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬از ﻗﻀﺎ اوﻧﻢ ﻣﻌﺘﺎد ﺑﻮد و ﯾﮏ ﺳﺎل ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﯾﮏﺷﺐ ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮر ﺗﺼﺎدف ﮐﺮد و ﻓﻮت ﮐﺮد‪.‬‬
‫دﯾﮕﺮ از ﻫﻤﻪ ﺟﺎ راﻧﺪه و ﻣﺎﻧﺪه ﺷﺪم‪ .‬دو ﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﺧﺎﻧﻪای‪ ،‬دﯾﮕﺮ از ﺣﺮﯾﻢ‬
‫ﮔﺮم ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﺒﺮی ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ زﯾﺎدهروی و زﯾﺎدﺧﻮردن ﻗﺮصﻫﺎی روانﮔﺮدان و ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫ﻫﺮوﺋﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺮا در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن روزﺑﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺶ رواﻧﯽﻫﺎ ﺑﺴﺘﺮی ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬دﯾﮕﺮ ﻫﯿﭻ ﺗﻌﺎدﻟﯽ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮﮐﻪ دﻋﻮاﯾﻢ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮدم را ﺑﺎ ﺷﯿﺸﻪ ﻣﯽزدم و ﺑﺎ آﺗﺶ ﺳﯿﮕﺎر ﺗﻤﺎم دﺳﺖﻫﺎی‬
‫ﺧﻮدم را ﻣﯽﺳﻮزاﻧﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﮏ ﻣﺎه در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﺮی ﺷﺪم‪ ،‬اﻣﺎ ﻏﺎﻓﻞ از آن ﮐﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﭼﯿﺰ را از دﺳﺖ داده ﺑﻮدم و دﯾﮕﺮ ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ ﺑﺮاﯾﻢ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ روز ﺑﺮ اﺛﺮ ﺧﻤﺎری زﯾﺎد ﻣﻮاد‪ ،‬راﻫﯽ ﺑﻪ ﻫﯿﭻﺟﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻢ و ﺑﺎ ﺳﺮﻧﮓ ﻣﺸﺘﺮک دوﺳﺘﻢ‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﺮدم‪ .‬در ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺧﻮن آﻟﻮده ﺑﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﺮدم و ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﻤﺎری اچآیوی ﻣﺒﺘﻼ ﺷﻮم‪ .‬اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻌﺘﺎدان ﮔﻤﻨﺎم را ﭘﯿﺪا ﮐﺮدم و وارد اﻧﺠﻤﻦ ﺷﺪم‪ .‬در‬
‫آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻤﯽ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﮐﺮدم و ﺷﺐ را در ﺧﺎﻧﻪ وی ﺳﺮﻧﻤﻮدم‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ از آﻧﮑﻪ ﺧﺎﻧﻪی او‬
‫ﺟﺎی ﻣﻌﺘﺎدان و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ رﯾﺨﺘﻦ در ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺎ را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫و اﻻن ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ ۱۵‬روز اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻧﺪان ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽﺑﺮم و ﺑﯽﺧﺒﺮ از ﻫﺮﺟﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﮐﺮدم‬
‫ﺧﻮاب درﺑﻪدر ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬وﻟﯽ از ﺧﺪا ﻣﯽﺧﻮاﻫﻢ ﮐﻪ زودﺗﺮ‬
‫ِ‬ ‫ﺟﺎی ﺑﺪی ﺑﺮای ﻣﻦ آوارهی ﮐﺎرﺗﻦ‬
‫ِ‬
‫ﺑﺮوم و دﯾﮕﺮ ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺮﻧﮕﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻣﯿﺪ روز آزادی ﻫﻤﻪ زﻧﺪاﻧﯽﻫﺎ‬
‫‪١٤٠‬‬
 ‫ﺷﻮﻫﺮم ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﮏ ﻣﻦ را اﻧﺪاﺧﺖ زﻧﺪان‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺗﻤﺎم ‪ ۱۰‬روزی ﮐﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﺎدر ﻣﺸﮑﯽای ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮد را ﮐﻨﺎر‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ و ﻧﻪ از ﮐﯿﻒ ورﻧﯽ رﻧﮓ و رورﻓﺘﻪاش ﺟﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺐ اول ﺗﺎ ﺧﻮد ﺻﺒﺢ ﮐﺰ ﮐﺮده ﺑﻮد ﮔﻮﺷﻪ ﺗﺨﺘﺶ‬
‫و ﮔﻠﻮﻟﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪ اﺷﮏ ﻣﯽرﯾﺨﺖ‪ ،‬روزﻫﺎی ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﺣﺸﺖزده و ﺣﯿﺮان‪ ،‬ﺑﻪ رﻓﺖ و آﻣﺪ و زﻧﺪﮔﯽ زﻧﺎن در ﻣﯿﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺎی او ﯾﻦ و درﻫﺎی ﻗﻔﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ رویﺷﺎن ﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬زﻧﯽ در ﻣﯿﺎﻧﻪ ‪ ۵۰‬ﺳﺎﻟﮕﯽ و ﺷﺒﯿﻪ ﻫﻤﻪ زﻧﺎن‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮔﻮﺷﻪ و ﮐﻨﺎر ﺷﻬﺮ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺎورش ﻧﻤﯽﺷﺪ ﺷﻮﻫﺮش ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻣﻀﺎی ﯾﮏ ﭼﮏ ﺿﻤﺎﻧﺘﯽ او را‬
‫ﺑﻪ زﻧﺪان اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺠﺒﻮرش ﮐﻨﺪ ﻫﺮﭼﻪ دارد را ﺑﺒﺨﺸﺪ و ﺑﺮود‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻧﺎم ﺧﺪا‬

‫ﺧﻼﺻﻪای از زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻋﺮض ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺷﻪ ﮔﻔﺖ زﻧﺪﮔﯽ‪...‬‬
‫دﺧﺘﺮی ﺑﻮدم ‪ ۱۴‬ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﭽﻪی ﺗﻬﺮان و آﻗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﻣﻦ آﻣﺪ ﺑﺎ ‪ ۱۱‬ﺳﺎل ﺗﻔﺎوت‪۱۱ .‬‬
‫ﺳﺎل از ﻣﻦ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽﮔﻮ ﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﻦ در اﯾﻦ ازدواج ﻧﻘﺸﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﯽ‬
‫‪١٤٢‬‬
‫ﻋﺮوس دو ﻣﺎﻫﻪ ﺑﻮدم ﮐﻪ اﯾﻦ آﻗﺎ ﺳﺮﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری را‬
‫ِ‬ ‫ازدواج ﮐﺮدم و زﻧﺪﮔﯽ را ﺷﺮوع ﮐﺮدﯾﻢ‪،‬‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ و ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ دوﺳﺘﺎﻧﺶ او را ﻣﺴﺖ و ﺧﺮاب ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﯽآوردﻧﺪ‪) .‬ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ازدواج ﮐﺮدﯾﻢ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن رﻓﺘﯿﻢ‪ (.‬ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺣﺎل ﺧﻮ ﺑﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‬
‫و ﮐﺎر ﻣﺎ ﺑﻪ دادﮔﺎه ﮐﺸﯿﺪ و ‪ ۱۴‬ﻣﺎه ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ و اﯾﻦ آﻗﺎ ﻃﻼق ﻧﺪاد‪ .‬ﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻃﻼق ﻧﺪاد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎزه ﺷﺪه ﺑﻮدم ‪ ۱۶‬ﺳﺎﻟﻪ )ﭼﻮن ﯾﮏ ﺳﺎل و ﻧﯿﻢ ﻫﻢ ﻋﻘﺪ‬
‫ﮐﺮده ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﯾﻢ( ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ داﺷﺘﯿﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آن آﻗﺎ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻪ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﯽ‪ ،‬ﻫﺮ روز از روز ﭘﯿﺶ ﺑﺪﺗﺮ ﻣﯽﺷﺪ و ﻣﻦ ﻫﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻗﻠﺒﯽ ﺧﻮدم ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫اﯾﻦ آﻗﺎ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﻮی ﻓﺎﻣﯿﻞ ﻣﺎ رﺳﻢ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ دﺧﺘﺮ ﻃﻼق ﺑﮕﯿﺮد و ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫دﺧﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﺳﻔﯿﺪ رﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﮐﻔﻦ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﻦ ﺑﭽﻪدار‬
‫ﺷﺪم و ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﻦ ﯾﮏ ﭘﺴﺮ داد‪ .‬وﻟﯽ اﯾﻦ ﺑﭽﻪ را ﭼﻪ ﺟﻮری ﺑﺰرگ ﮐﺮدم‪ ،‬ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮدم‬
‫ﻫﻢ ﺧﯿﺎﻃﯽ ﻣﯽﮐﺮدم و ﻫﻢ ﻫﻨﺮﻫﺎی دﺳﺘﯽ و ﺑﺎز ﻫﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدم‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ او‬
‫و ﻣﺎدرش و ﺑﻌﻀﯽ از ﻓﺎﻣﯿﻞ او ﮐﻪ از ﻫﻤﯿﻦ آﻗﺎ رو ﻣﯽدﯾﺪﻧﺪ }ﺑﺮاﯾﻢ ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﯽآوردﻧﺪ‪{.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﭘﺴﺮم ﺷﺪ ﺳﻪ ﺳﺎل و ﻧﯿﻤﻪ و ﺧﺪا ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺎ ﯾﮏ دﺧﺘﺮ داد‪ .‬ﺑﺎز ﺑﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ‬
‫دوراﻧﯽ داﺷﺘﯿﻢ‪ ،‬ﭼﻮن اﯾﻦ آﻗﺎ ﺣﺘﯽ ﭘﻮل ﮐﺮاﯾﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻫﺪ ﻣﻦ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ از ﺷﺐﻫﺎ ﺳﺮﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬وﻟﯽ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدرم‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﭘﺪر ﻣﻦ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮدﯾﻢ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪای ﺧﺮﯾﺪ و ﻣﺎ دو‬
‫ﺳﺎل و ﻧﯿﻢ در آن ﻣﺠﺎﻧﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدﯾﻢ ﺧﻼﺻﻪ ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﺴﺮ ﻣﻦ ﺧﻮدش را ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ از ﻣﺨﺎرج زﻧﺪﮔﯽ و ﭼﯿﺰﻫﺎی دﯾﮕﺮ راﺣﺖ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان آﻣﺪﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺎدر ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻪای در ﻧﺰدﯾﮑﯽﻫﺎی ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮای ﻣﺎ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺎ در آن ﺟﺎ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ‬
‫و ﺧﻼﺻﻪ روزﻫﺎ ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ و ﻣﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺮد زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدم‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدم‬
‫ﻫﻢ ﺧﯿﺎﻃﯽ ﻣﯽﮐﺮدم و دﺳﺘﻢ در ﺟﯿﺐ ﺧﻮدم ﻣﯽرﻓﺖ‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ‪ ۱۷‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﭘﺴﺮ‬
‫ﻣﻦ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻮد و دﺧﺘﺮم ﺳﻮم اﺑﺘﺪاﯾﯽ و دﯾﮕﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ }از ﻃﺮف ﻣﺤﻞ ﮐﺎر‬
‫ﺷﻮﻫﺮم{ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ داده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺷﻮﻫﺮ ﻣﻦ ﺑﺎز ﺗﻨﺒﻞﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن دﯾﮕﺮ ﮐﺮاﯾﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ و ﻓﻘﻂ ﺣﻘﻮق ﺧﻮدش را ﺑﺮای ﺳﺮ و ﻟﺒﺎس ﺧﻮدش ﺧﺮج ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎز ﻫﻢ‬
‫ﻫﺮﮐﺎری ﮐﻪ ﻣﯽﺷﺪ ﭘﻮل درﺑﯿﺎورم و ﺧﺮج ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ ﺑﮑﻨﻢ ﻣﯽﮐﺮدم‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ‪ ۱۷‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺖ و ﺑﺎز اﯾﻦ آﻗﺎ ﻓﯿﻠﺶ ﯾﺎد ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﮐﺮد و دﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﻣﻘﺪار وﺿﻊ‬
‫ﻣﺎﻟﯽاش ﺧﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻫﻮس ﺑﯿﺮون ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬راﺣﺖﺗﺮ ﺑﮕﻮ ﯾﻢ ﺑﺎ زنﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﯽرﻓﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ دﯾﺪم ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻢ دوام ﺑﯿﺎورم ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺧﻮدم را ﺑﺨﺸﯿﺪم‪ ،‬دﺧﺘﺮم را از او‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬دﯾﮕﺮ دﺧﺘﺮم ‪ ۹‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ آن ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻢ‬
‫و ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺳﻪ ﺳﺎل از اﯾﻦ ﺟﺮﯾﺎن ﮔﺬﺷﺖ و ﭘﺴﺮم ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﭘﺪرش ﺑﻮد ﺑﺎ ﻧﺎراﺣﺘﯽ‬
‫ﺟﺴﻤﯽ و روﺣﯽ ﭘﯿﺶ ﻣﻦ آﻣﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻣﺎﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﮔﺮدی ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ و اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯽ‬
‫ﻧﯿﺎﯾﯽ ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﯾﺎ ﻣﯽﮐﺸﻢ و ﯾﺎ ﻣﯽروم ﻣﻌﺘﺎد ﻣﯽﺷﻮم‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎز ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﮐﻪ دﺧﺘﺮم }ﻫﻢ{ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺮای ﭘﺪرش دﻟﺘﻨﮕﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﯾﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ﮐﻤﮏ ﻓﺎﻣﯿﻞ و ﺑﺰرگﺗﺮﻫﺎ ﻣﺎ ﺑﺎز زﻧﺪﮔﯽﻣﺎن را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﺮوع ﮐﺮدﯾﻢ وﻟﯽ ای ﮐﺎش ﻧﮑﺮده‬
‫ﺑﻮدﯾﻢ‪ .‬ﭼﻮن وﻗﺘﯽ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮم ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﯽ ﻣﻦ ﭼﻮن ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﺤﻤﻞ‬
‫ﮐﺮدم و ﺑﺎز ﺳﺮ ﮐﺎر رﻓﺘﻢ و ﺧﺮج ﺧﻮدم و ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ و زﻧﺪﮔﯿﻢ ﮐﺮدم و ﺧﻮدم را ﺑﺎ زﻧﺪﮔﯽ و‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ ﺳﺮﮔﺮم ﮐﺮدم ﺗﺎ ﺳﺎلﻫﺎ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻫﺮ روز اﯾﻦ آﻗﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﻣﯽﺷﺪ و ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﺧﯿﻠﯽ وﻗﯿﺢﺗﺮ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﯾﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدم و ﺑﻪ ﻋﺸﻖ اﯾﻦ دو ﺗﺎ ﺑﭽﻪ‪ .‬ﺗﺎ }اﯾﻨﮑﻪ{‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺸﺘﺮک ﻣﺎ ﺷﺪ ‪ ۲۷‬ﺳﺎل‪ ،‬وﻟﯽ ﻫﺮ روز ﻟﺠﻦﺗﺮ و ﺗﯿﺮهﺗﺮ‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﺴﺮم دﯾﮕﺮ ﻫﻤﻪ‬
‫ﮐﺎرﻫﺎﯾﺶ ﻋﻠﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻫﻢ ﺧﺮﺟﯽ ﻧﻤﯽداد و ﻫﻢ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ و ﺣﺘﯽ ﺑﺎ زﻧﺎن‬
‫ﻫﻤﮑﺎر ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﻪ اﻃﺮاف ﻓﻬﻤﯿﺪﻧﺪ و ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﯽداﻧﺴﺘﻢ وﻟﯽ ﺧﻮدم را زده‬
‫ﺑﻮدم ﺑﻪ راه دﯾﮕﺮی ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ اﺧﺘﻼف ﻣﺎﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﭘﺪر ﻣﻦ و ﺑﺮادر اﯾﻦ آﻗﺎ ﭘﯿﺶ آﻣﺪ و اﯾﻦ‬
‫آﻗﺎ ﺧﻮدش را ﭘﯿﺶ ﮐﺸﯿﺪ و ﮔﻔﺖ ﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﭘﻮل را از ﺑﺮادر ﻣﻦ ﻧﮕﯿﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻣﻦ دﺧﺘﺮ ﺷﻤﺎ را‬
‫ﻃﻼق ﻣﯽدﻫﻢ‪} .‬ﻃﻼق دادن ﻣﻦ{ ﭼﻮن ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺮای او راﺣﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻦ ﻣﻬﺮﯾﻪ و ﭼﯿﺰ‬
‫دﯾﮕﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺎر ﻣﺎ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻼق ﮐﺸﯿﺪ و ﻣﺎ ﺑﻪ دادﮔﺎه رﻓﺘﯿﻢ و ﻫﻤﺴﺮم ﺗﻘﺎﺿﺎی‬
‫ﻃﻼق داد‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻧﻤﯽداﻧﺴﺖ ﻧﺼﻒ زﻧﺪﮔﯽ اﯾﻦ آﻗﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﯽرﺳﯿﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﻧﺪ در ﻋﺮض اﯾﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ دادﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﭘﻮل را اﯾﻦ آﻗﺎ ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﺎز ﻫﻢ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻣﻦ ﮐﻤﮑﺶ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ او‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻣﻦ ﭘﻮل دادﻧﺪ و او ﺧﺎﻧﻪ را ﺧﺮﯾﺪاری ﮐﺮد‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﺮدری زد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﭼﯿﺰی ﻧﺪﻫﺪ و ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﻼش ﺧﻮدم را ﮐﺮدم‪ ،‬ﭼﻮن آن زﻧﺪﮔﯽ را ﻣﻦ درﺳﺖ ﮐﺮده ﺑﻮدم و‬
‫ﺟﻮاﻧﯽ ﺧﻮدم را ﺑﺮای اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪ داده ﺑﻮدم و ﭼﻪ ﺳﺮﺗﺎن را درد ﺑﯿﺎورم‪ ...‬ﺑﻪ ﻫﺮ دری زد‪...‬‬
‫‪١٤٤‬‬
‫دﺧﺘﺮ ‪ ۱۹‬ﺳﺎﻟﻪ}ﻣﺎن{ را از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﯿﺮون ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺮا زد و ﻓﺤﺎﺷﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﮐﺘﮏ زد‪ ،‬ﻓﺤﺎﺷﯽ ﮐﺮد‪،‬‬
‫وﻟﯽ ﻣﻦ ﮐﺎر ﺧﻮدم را ﻣﯽﮐﺮدم و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﯽرﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺧﻮدم را از اﯾﻦ آﻗﺎ ﺑﮕﯿﺮم‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ دو ﺳﺎل و ﻧﯿﻢ ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم رای دادﮔﺎه ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻦ ﺑﻮد و اﯾﻦ آﻗﺎ ﺑﻪ ﻫﺮدری‬
‫ﻣﯽزد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﭼﮏ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ ۵۰۰‬ﻫﺰارﺗﻮﻣﺎن ﺑﺎﺑﺖ ﻗﺮضاﻟﺤﺴﻨﻪ ﺑﻪ ﺻﻨﺪوﻗﯽ داده ﺑﻮدﯾﻢ‪،‬‬
‫اﯾﻦ ﭼﮏ را از ﻣﻦ ﺑﺎ زور ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻦ را وادار ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺻﻨﺪوق ﺳﻔﺘﻪ دادم و آن ﭼﮏ‬
‫را ﺑﻪ او دادم‪ .‬دو ﺳﺎل ﺑﻮد ﮐﻪ آن ﭼﮏ را}از ﻣﻦ{ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ }ﺣﺎﻻ{ از آب ﮔﻞآﻟﻮد‬
‫ﻣﺎﻫﯽ ﮔﺮﻓﺖ و رﻓﺖ و ﺷﺎﮐﯽ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ ﭼﮏ او را ﮐﻪ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺑﻮده ﺧﺮج ﮐﺮدهام‪،‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺣﯿﻠﻪ و ﻧﯿﺮﻧﮕﯽ آن ﭼﮏ را ﮐﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺪﻫﯽ او ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻦ داد وﻟﯽ ﺑﺎز‬
‫رﻓﺖ و ﺷﺎﮐﯽ ﺷﺪ )ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮ ﯾﻢ }دادﮔﺎه{رای داده ﺑﻪ اﯾﻦ آﻗﺎ }ﮐﻪ{ﻧﺼﻒ‬
‫اﻣﻮال اﯾﻦ آﻗﺎ}ﺑﺮای ﻣﻦ{ ﺑﻮد‪ ،‬در اﯾﻦ ﺟﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ رﻓﺖ ﺑﺎﺑﺖ ﭼﮏ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﮐﺮد و ﻣﻦ را ﺑﻪ‬
‫زﻧﺪان او ﯾﻦ اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫وﻟﯽ ﻣﻦ ﺑﺎز ﺑﺎ او ﻣﺒﺎرزه ﮐﺮدم ﭼﻮن او از ﻣﻦ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ از اﯾﻦ رأی دادﮔﺎه ﮐﻪ ﻧﺼﻒ‬
‫اﻣﻮال را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﮕﺬرم ﺗﺎ اﯾﻦ آﻗﺎ }ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آن ﭼﮏ{ رﺿﺎﯾﺖ دﻫﺪ }و ﻣﻦ از‬
‫زﻧﺪان ﺑﯿﺮون ﺑﯿﺎﯾﻢ{ وﻟﯽ ﻣﻦ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ راه را رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬در ﺿﻤﻦ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ زﻧﺪان رﻓﺘﻢ و‬
‫وﺿﻊ زﻧﺎن زﻧﺪان را دﯾﺪم‪ ،‬دﯾﮕﺮﺣﺲ دﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ داد و ﺑﺎز ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ اﯾﻦ آﻗﺎ ﻣﺒﺎرزه‬
‫ﮐﺮدم‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺑﻪ آﻗﺎی ﻗﺎﺿﯽ ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﻦ اﮔﺮ ‪ ۱۰‬ﺳﺎل ﻫﻢ در زﻧﺪان ﺑﻤﺎﻧﻢ از ﺣﻖ ﺧﻮدم و‬
‫دﺧﺘﺮم ﮐﻪ ﻣﺎ را از ﺧﺎﻧﻪ دو ﺳﺎل و ﻧﯿﻢ اﺳﺖ ﺑﯿﺮون ﮐﺮده‪ ،‬ﻧﻤﯽﮔﺬرم‪ .‬ﻫﻤﺎن ﭼﻬﺎر ﺷﺐ ﮐﻪ‬
‫در زﻧﺪان ﺑﻮدم ﺑﺮای ﻣﻦ ‪ ۴۰‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻮن ﺧﯿﻠﯽ از زﻧﺎن ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻦ ﺑﺎ اﯾﻦ آﻗﺎ ﺗﺎ آﺧﺮ راه ﻣﯽروم‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮادر اﯾﻦ آﻗﺎ ﮐﻪ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﺑﺮادرﺷﻮﻫﺮ ﻣﻦ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻣﺮا ﮐﺮد و ﻣﺮا ﺑﯿﺮون آورد ﭼﻮن او ﻫﻢ از اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ آﻗﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد از‬
‫ﺣﻖ ﺧﻮدم ﺑﮕﺬرم و او رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺪﻫﺪ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫در آﺧﺮ اﯾﻦ آﻗﺎ ﮐﺎری ﺑﺎ ﻣﻦ و دﺧﺘﺮم ﮐﺮده ﮐﻪ ﻣﻦ در ﺣﺪود ‪ ۱۳‬ﺳﺎل اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺮد‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪم ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫در آﺧﺮ ﻣﻦ اﻣﯿﺪوارم ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﻼﺻﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﮐﻪ دﺧﺘﺮان دﯾﮕﺮ درس ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺧﺪاﺣﺎﻓﻆ‬

‫‪١٤٦‬‬
 ‫ﮐﺘﺎبﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻧﻮﮔﺎم‬

‫رﻣﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ‬
‫ﯾﻮﻟﺴﯿﺰ | ﺟﯿﻤﺰ ﺟﻮ ﯾﺲ | ﺗﺮﺟﻤﻪی اﮐﺮم ﭘﺪرامﻧﯿﺎ‬
‫ﺑﺎغ اﯾﺮاﻧﯽ | ﮐﯿﺎراﻣﺘﺰاﻻﻣﺎ | ﺗﺮﺟﻤﻪی ﻋﻤﺎد ﺗﻔﺮﺷﯽ‬
‫رﻣﺎن اﯾﺮاﻧﯽ‬
‫در آﻏﻮش ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ | ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ ﻣﺤﻤﺪی‬
‫ﻧﻘﺸﯿﻨﻪ | ﺷﯿﻮا ﺷﮑﻮری‬

‫ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﻪ‬
‫ﺳﻪﮔﺎﻧﻪﻣﻘﺎوﻣﺖ | آرﯾﻞ دورﻓﻤﺎن | ﺗﺮﺟﻤﻪی ﺳﯿﺪﻣﺼﻄﻔﯽ رﺿﯿﺌﯽ‬

‫داﺳﺘﺎن ﮐﻮﺗﺎه‬
‫دوﮐﻠﻤﻪ ﻣﺜﻞ آدم ﺣﺮف ﺑﺰﻧﯿﻢ | اﻣﯿﺮرﺿﺎ ﺑﯿﮕﺪﻟﯽ‬

‫ﻧﺎداﺳﺘﺎن‬
‫ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ در آﺗﺶ ﺟﻬﺎدﮔﺮاﯾﺎن | اﺛﺮ ﭘﮋوﻫﺸﯽ در ﺣﻮزه ﺳﯿﺎﺳﯽ | ﮐﺮﯾﻢ ﭘﻮرﺣﻤﺰاوی‬
‫ﻣﻬﺎرتﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪه ﻗﺮن ‪ | ۲۱‬ﻫﻔﺖ دوره آﻣﻮزﺷﯽ | ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻧﻮﮔﺎم‬

‫ﮐﻮدک و ﻧﻮﺟﻮان‬
‫داﺳﺘﺎن ﻧﺎزکﺑﺎل و ﭘﻮﻟﮏﺑﺎل | ﺑﻪ ﺳﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ‪ ،‬اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ | ﺗﺎرا ﮐﺎﻇﻤﯽﻧﯿﺎ‬
THE FORGOTTEN WOMEN
VOICES FROM BEHIND BARS IN IRAN

Maryam Hosseinkhah

Published in London, ٢٠٢٠

Nogaam publishing
www.nogaam.com

١٤٨