PERA O TALINO

LAKANDIWA:

MAGANDANG UMAGA/HAPON SA INYONG LAHAT,

ANG MALUGOD NAMING BATI.

AKO PO ANG INYONG PUNONG LAKANDIWA

MAGPAPAKILALA SA DALAWANG MANUNULA.

ISANG NAGSASABING PERA AND MAS MAHALAGA

AT ISA NAMANG TALINO ANG SANDATA.

ANO NGA BA ANG TOTOO MGA BINIBINI’T GINOO?

PERA BA? O TALINO?

PAKSA NATIN NGAYO’Y PERA O TALINO

PAGDEDEBATEHAN KUNG ANO NGA BA ANG MAS MAHALAGA SA PANAHONG ITO

KANILANG PAGTATALUNAN ANG PAKSANG BINANGGIT KO

MASIGABONG PALAKPAKAN, SA KANILA’Y IHANDOG NIYO.

TALINO:

TALINO ANG SIYANG TUNAY NA MAHALAGA

TALINO ANG TANGING KAYAMANAN NA ‘DI MAAAGAW NG IBA

ANG YAMAN AY MAKAKAMIT KUNG MATALINO KANG TALAGA

NGUNIT WALANG SAYSAY ANG PERA KUNG TALINO’Y WALA KA

PERA:

TAYO SANA AY MAMULAT SA KATOTOHANAN,

NA ANG PERA NGAYON AY LAGING PINAPANIGAN.

LAHAT AY NAKUKUHA PAG IKAW AY MAYAMAN

LAHAT NG IYONG SABIHIN AY PANINIWALAAN

TALINO:

MARAMI DYAN ANG NAGHIHIRAP NA DATI AY MAYAMAN

DAHILAN NITO’Y, KULANG SA KARUNUNGAN

GINAGAWA ANG LAHAT, BINIBILI ANG MAIBIGAN.

NILUSTAY ANG PERA SA MGA BAGAY NA WALANG KABULUHAN

PERA:

AANHIN PA ANG TALINO KUNG NAKAKAMIT NA LAHAT NG GUSTO?

DI BA’T YAMAN LANG DIN ANG NINANAIS NINYO?

PWES BAKIT PA KAYO MAGPAPAKAHIRAP NA MAG ARAL NG TODO?

KUNG PERA LANG DIN NAMAN PALA ANG HABOL NINYO?

TALINO:

HINDI LAHAT NG TAO AY NAIS NA YUMAMAN

MAY MGA TAO RING NAIS AY SIMPLE LANG

NGUNIT ANG TALINO MARAMING NAGNANAIS DYAN

DAHIL KUNG MATALINO KA, HINDING HINDI KA MAIISAHAN

PERA:

MAGING PRAKTIKAL NA TAYO

HINDI KA MAPAPAKAIN NG TALINO MO

KUNG MGA NAKAPAGTAPOS NGA’Y HIRAP MAGHANAP NG TRABAHO

BAKIT DI NA LANG PERA ANG PILIIN MO?

TALINO:

ANG PERA AY NAUUBOS DIN

KUNG TALINO AY DI GAGAMITIN.

HINDI MAGTATAGAL ANG PERA MO

KUNG HINDI KA MATALINO SA PAGGAMIT NITO.

PERA:

SA PANAHON NGAYON AY HINDI PWEDE ANG TALINO LANG

NGUNIT PAG MAYAMAN KA AY HINDI KA PWEDENG I-“LANG”

PAG MAY PERA KA, MATATALINO’Y PINAPASAHOD MO LANG

HINDI TULAD SAMING MAY PERA NA PAUTOS UTOS LANG

TALINO:

WAG MONG NILA- LANG ANG TALINO!

HINDI BA’T PAG MAY SAKIT KA, DOCTOR ANG NAGPAPAGALING SA IYO?

AGHAM AT TALINO ANG DAHILAN KUNG BAKIT MAAYOS ANG KALAGAYAN MO

HINDI PWEDENG I-LANG ANG TALINO NG KAHIT NA SINO!

PERA:

TANGGAPIN MO NA KASI ANG TOTOO

NA ANG MGA DALUBHASA AY PERA RIN ANG DAHILAN KUNG BAKIT NAGTATRABAHO.

BAKIT NANAISIN MO PANG PAGHIRAPAN ITO?

KUNG PWEDE NAMANG PERA NA AGAD ANG PILIIN MO?

TALINO:

SA IYONG BIBIG NA MISMO NANGGALING

NA ANG PERA AY NAKAKAMIT KAPAG TALINO AY GINAMIT.

HINDI BA’T MAS MAGANDANG TALINO ANG UNAHIN?

PAGKA’T ANG PERA AY NAKAKAMIT RIN.

PERA:

KUNG PERA LANG DIN NAMAN PALA ANG NINANAIS SA HULI?

BAKIT KAILANGAN PA ANG TALINO ANG MAGWAGI?

PWEDENG NAMANG PERA NA AGAD ANG MITHI

TIYAK, HINDING HINDI KA MAGSISISI SA HULI

LAKANDIWA:

MULI PONG NAGBABALIK ANG INYONG LAKANDIWA

UPANG ITIGIL SANDALI ANG KANILANG PAGSASALITA

NAIS KO KAYONG TANUNGIN KUNG SAAN KAYO NAPAHANGA MGA MADLA

SA TALINO BA? O SA PERA?

SA KANILANG SALITA’Y TUNAY AKONG NAMANGHA

NGUNIT ANG PAGDEDESISYON AY HINDI KO PA MAGAWA

ALAM KONG NAIS NIYO NANG MARINIG SILANG DALAWA

KAYA ANG PAGTUTUNGGALIAN AY ATING ITULOY NA.

TALINO:

MAS MAHALAGA ANG TALINO

SA PAGKA’T ITO ANG DAHILAN SA PAGLAYA NATING MGA PILIPINO

SI GAT JOSE RIZAL ANG NAGMULAT SA MATA NG MGA TAO

SANDATA NA GINAMIT NIYA AY PAGIGING MATALINO

PERA:

MAS MAHALAGA PA RIN ANG PERA

WALANG SILBI ANG TALINO KAHIT NA PINAKAMATALINO KA PA

PAGKA’T ANG SALAPI ANG MAS NABIBIGYAN NG IMPORTANSYA

DAHIL ANG PERA AY NAGSISILBING MUSIKA SA TENGA

TALINO:

MAS MAHALAGA ANG KATALINUHAN AT MARAMING ALAM

DAIG NG MATALINO ANG TAONG MAYAMAN NA WALANG ALAM

MAYAMANG PURO KAMANGMANGAN AT MADALING UTUHIN NG IBA

NGUNIT DI MO KAYANG LOKOHIN ANG MATALINONG MAY PINAG ARALAN, DI BA?

PERA:

KAPAG ANG KAYAMAN ANG SUMOBRA AY LABIS ITONG BIYAYA

NAGSISILBING MATERYAL UPANG UMUNLAD ANG BANSA

NGUNIT PAG ANG TALINO ANG SUMOBRA,

KAYABANGAN ANG DULOT AT ANG IBA’Y NABABALIW PA.

TALINO:

MAS MAHALAGA ANG TALINO PAGKA’T ITO’Y HINDI NABIBILI

ITO’Y HINDI MATUTUMBASAN NG ANUMANG SALAPI!

PERA:

PERA ANG NAGPAPATAKBO SA MUNDONG ITO.

WALANG KWENTA KUNG ITURING ANG WALANG PERANG TAO!

TALINO:

ANG PAGKAKAROON NG HALAGA NG ISANG TAO

HINDI NASUSUKAT SA PERANG HAWAK NITO!\

PERA:

ANG PAGKAIN, DAMIT, BAHAY AT IBA PA,

HINDI MABIBILI NG TALINO AT PUROP SALITA!

TALINO:

ANG MAYAMANG MANGMANG AY SALOT SA LIPUNAN!

PERA:

WALANG HALAGA ANG PULUBING MATALINO SA BANSA!

TALINO:

MAS WALANG HALAGA ANG MAPERANG MANGMANG!

PERA:

MAS WALANG MAHALA ANG MATALINONG PALAMUNIN!

LAKANDIWA:

SANDALI AT AKO NA AY PAPAGITNA

ANG SAGUTAN NG DALAWA’Y NAGIGING MAINIT NA

MAGPALAMIG NA NG ULO ANG PAYO KO SA INYONG DALAWA

AKONG LAKANDIWA AY MAGSASALITA NA

MAHIRAP MANG MAGPASYA, AY AKING GAGAWIN

ANO MANG RESULAT AY PAREHAS KAYONG MAGALING

WALANG NAGPATALO HANGGANG SA HULI

KAYONG DALAWA AY BINABATI KONG MULI

SA PANIG NG TALINO ANG TUNAY AKONG HUMANGA

PINATUNAYAN MONG SA TALINO, IKAW AY SAGANA

DAIG MO KANO ANG MAYAMAN AT MAPERA

PAGKAT ANG KAYAMANAN MO AY TALINO NA DI MAKUKUHA NG IBA

SA PANIG NAMAN NG YAMAN, KANYANG IPINABATID

NA ANG PERA AY MAHALAGA AT TUNAY NA TINATANGKILIK

PAGKAT ANG MATALINONG WALANG PERA AY WALANG SILBI

SA TUNAY NA BUHAY AY KAILANGAN ANG PERA NA PAMBILI

KAILANGAN KONG UNAWAIN ITO NANG HUSTO

ANG PERA AT TALINO, PAG PINAGSAMA’Y PERPEKTO

KAYA ANG AKING PASYA AY DINGGIN NINYO

PAGKA’T MATALINONG MAYAMAN, ANG SIYANG HINAHANAP KO.

IDINIDEKLARA KO KAYONG PAREHAS NA PANALO

BIGYAN SILA NG ISANG PALAKPAKANG MASIGABO!