You are on page 1of 32

‫اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٚ ٟ‬ػاللزٗ ثجؼغ اٌّ‪ٙ‬بساد إٌفغ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌ‪ٙ‬غ‪١ِٛ‬خ‬

‫ثبٌىشح اٌطبئشح‬

‫َ‪.‬د ٌمبء غبٌت ر‪٠‬بة‬ ‫َ‪.‬د ِغب٘ذ ؽّ‪١‬ذ سش‪١‬ذ‬

‫عبِؼخ د‪٠‬بٌ‪ – ٝ‬وٍ‪١‬خ اٌزشث‪١‬خ اٌش‪٠‬بػ‪١‬خ‬ ‫عبِؼخ د‪٠‬بٌ‪ – ٝ‬وٍ‪١‬خ اٌزشث‪١‬خ اٌش‪٠‬بػ‪١‬خ‬

‫ٍِخض اٌجؾش‬

‫حٕ حُظويّ حُؼِٔ‪ ٢‬حُلخ‪ َٛ‬ك‪ ٢‬ؿٔ‪٤‬غ ٓـخ‪٫‬ص حُل‪٤‬خس ‪ٜ٘ٓٝ‬خ حُٔـخٍ حَُ‪٣‬خ‪ُٚ ٢ٟ‬‬
‫ح‪٧‬ػَ حٌُز‪ َ٤‬ك‪ ٢‬طط‪ َ٣ٞ‬ؿٔ‪٤‬غ ح‪ُ٧‬ؼخد حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ٓئى‪٣‬خ اُ‪ٍ ٠‬كغ ٓٔظ‪ ٟٞ‬أىحء حُ‪٬‬ػز‪ٖ٤‬‬
‫ٓ‪ٜ‬خٍ‪٣‬خ ‪ٝ‬ريٗ‪٤‬خ ‪ٝ‬هطط‪٤‬خ ‪ ٝ‬طو٘‪٤‬خ ً ‪ٝ‬رؼي حهظ‪٤‬خٍ حُلَى حُٔ٘خٓذ ُ٘‪ٞ‬ع حُ٘٘خ‪ ١‬حَُ‪٣‬خ‪٢ٟ‬‬
‫حُٔٔخٍّ‪ٝ ،‬طظليى حُوط‪ٞ‬س ح‪ٗ ٠ُٝ٧‬ل‪ ٞ‬حُيه‪ ٍٞ‬اُ‪ٔٓ ٠‬ظ‪ ٟٞ‬حُزط‪ُٞ‬ش ٌُُي حطـ‪ٚ‬‬
‫حُٔظو‪ ٕٜٜٞ‬ك‪ ٢‬ح‪٘ٗ٫‬طش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حُٔوظِلش ٗل‪ ٞ‬طلي‪٣‬ي حُٔ‪ٞ‬ح‪ٛ‬لخص حُ‪٣ٍَٝ٠‬ش‬
‫‪ٝ‬حُوخ‪ٛ‬ش ٌَُ ٗ٘خ‪ ١‬ػِ‪ ٠‬كي‪ٌٛٝ ٙ‬ح ‪ٔ٣‬خػي ػِ‪ ٠‬حهظ‪٤‬خٍ حُ٘خٗت حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬كوخ ‪ْٓ٧‬‬
‫ػِٔ‪٤‬ش ٓليى‪ ٙ‬ر‪ٜ‬يف حُيه‪ ٍٞ‬اُ‪ ٠‬حُٔٔظ‪٣ٞ‬خص حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حُؼخُٔ‪٤‬ش‪.‬‬

‫‪ٗٝ‬ظَحً ُ‪ٍ٬‬طزخ‪ ١‬حُٔزخَٗ ‪ٝ‬حٌُز‪ َ٤‬ر‪ ٖ٤‬رؼ‪ ٞ‬حُؼِ‪ ّٞ‬حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ٜ٘ٓٝ‬خ حُظؼِْ‬
‫حُلًَ‪ٝ ٢‬ػِْ حُظيٍ‪٣‬ذ حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬طؤػ‪َٛ٤‬خ حٌُز‪ َ٤‬ػِ‪ٞٗ ٠‬ع حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش ‪ٝ‬حُ٘٘خ‪١‬‬
‫حُٔٔخٍّ كوي ًخٕ ُِحٓخ ػِ‪ ٠‬حُٔيٍر‪ٝ ٖ٤‬حُٔظو‪ ٖ٤ٜٜ‬ك‪ ٢‬حُٔ‪٤‬يحٕ حَُ‪٣‬خ‪ ٢ٟ‬اُ‪ ٠‬اػخٍس‬
‫حُيٍحٓخص حُٔ‪ٜ‬ظٔش ك‪ٌٌٛ ٢‬ح ٓـخ‪٫‬ص ‪ٝ‬ح‪ً٩‬ؼخٍ ٓ٘‪ٜ‬خ ‪ٓٝ‬ؼَكش حُؼ٘خ‪ َٛ‬حُزيٗ‪٤‬ش‬
‫‪ٝ‬حُوطط‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ٘لٔ‪٤‬ش ػِ‪ ٠‬ح‪٧‬ىحء حَُ‪٣‬خ‪ ٫ٞٛٝ ٢ٟ‬اُ‪ ٠‬طلو‪٤‬ن ح‪ٗ٫‬ـخُ ح‪٧‬ك‪.َ٠‬‬

‫‪1‬‬
Synergy and its relationship to some of the psychological skills
and offensive volleyball

M. Dr. Mujahid Hamid Rashid. Dr. Ghalib meeting Diab

Diyala University - Faculty of Physical Education Diyala


University - Faculty of Physical Education

Abstract

The scientific progress made in all areas of life, including the


sports field has a significant impact in the development of all sports,
leading to raise the level of performance of the players Mharria,
physical and Khtttiya and technically and after selection of the
individual appropriate to the type of physical activity practice, and is
determined by the first step towards entry to the level of the
tournament so went specialists in various sports activities to
determine the specifications necessary for each activity separately
and this helps to choose the emerging sports, according to scientific
principles to specific levels of access to international sports.
Given the correlation of direct and large between some of
Mathematical Sciences, including motor learning and science of
sports training and great impact on the type of sports and activities
practiced it was imperative for the trainers and specialists in the field
sports to exciting studies interested in such areas and a lot of them
and find out the elements of physical and tactical and mental athletic
performance and to achieve achievement of the best.

2
‫اٌجبة اال‪ٚ‬ي‬

‫‪-1‬اٌزؼش‪٠‬ف ثبٌجؾش‪-:‬‬

‫‪ِ1-1‬مذِخ اٌجؾش ‪ٚ‬أّ٘‪١‬زٗ‪-:‬‬

‫حٕ حُظويّ حُؼِٔ‪ ٢‬حُلخ‪ َٛ‬ك‪ ٢‬ؿٔ‪٤‬غ ٓـخ‪٫‬ص حُل‪٤‬خس ‪ٜ٘ٓٝ‬خ حُٔـخٍ حَُ‪٣‬خ‪ُٚ ٢ٟ‬‬
‫ح‪٧‬ػَ حٌُز‪ َ٤‬ك‪ ٢‬طط‪ َ٣ٞ‬ؿٔ‪٤‬غ ح‪ُ٧‬ؼخد حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ٓئى‪٣‬خ اُ‪ٍ ٠‬كغ ٓٔظ‪ ٟٞ‬أىحء حُ‪٬‬ػز‪ٖ٤‬‬
‫ٓ‪ٜ‬خٍ‪٣‬خ ‪ٝ‬ريٗ‪٤‬خ ‪ٝ‬هطط‪٤‬خ ‪ ٝ‬طو٘‪٤‬خ ً ‪ٝ‬رؼي حهظ‪٤‬خٍ حُلَى حُٔ٘خٓذ ُ٘‪ٞ‬ع حُ٘٘خ‪ ١‬حَُ‪٣‬خ‪٢ٟ‬‬
‫حُٔٔخٍّ‪ٝ ،‬طظليى حُوط‪ٞ‬س ح‪ٗ ٠ُٝ٧‬ل‪ ٞ‬حُيه‪ ٍٞ‬اُ‪ٔٓ ٠‬ظ‪ ٟٞ‬حُزط‪ُٞ‬ش ٌُُي حطـ‪ٚ‬‬
‫حُٔظو‪ ٕٜٜٞ‬ك‪ ٢‬ح‪٘ٗ٫‬طش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حُٔوظِلش ٗل‪ ٞ‬طلي‪٣‬ي حُٔ‪ٞ‬ح‪ٛ‬لخص حُ‪٣ٍَٝ٠‬ش‬
‫‪ٝ‬حُوخ‪ٛ‬ش ٌَُ ٗ٘خ‪ ١‬ػِ‪ ٠‬كي‪ٌٛٝ ٙ‬ح ‪ٔ٣‬خػي ػِ‪ ٠‬حهظ‪٤‬خٍ حُ٘خٗت حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬كوخ ‪ْٓ٧‬‬
‫ػِٔ‪٤‬ش ٓليى‪ ٙ‬ر‪ٜ‬يف حُيه‪ ٍٞ‬اُ‪ ٠‬حُٔٔظ‪٣ٞ‬خص حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حُؼخُٔ‪٤‬ش‪.‬‬

‫ٖٓ ح‪ُ٧‬ؼخد حُظ‪٘٣ ٢‬خٍى حُظويّ حُؼِٔ‪ ٢‬ك‪ ٢‬طط‪َٛ٣ٞ‬خ ‪ُ ٢ٛ‬ؼزش حٌَُس حُطخثَس ك‪٤‬غ‬
‫إ ح‪٧‬ىحء حُٔ‪ٜ‬خٍ‪ِ٣ ١‬ؼذ ى‪ٍٝ‬حً ٓ‪ٜٔ‬خ ‪ًٝ‬ز‪َ٤‬ح ك‪ ٢‬طلو‪٤‬ن ٗظخثؾ ح‪٣‬ـخر‪٤‬ش ُ‪ٜ‬خُق حُلَ‪٣‬ن‬
‫‪ٝ‬طٌَ٘ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش اكي‪ ٟ‬حًَُخثِ ح‪ٓ٧‬خٓ‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬طٔخ‪ ْٛ‬ريٍؿ‪ً ٚ‬ز‪َ٤‬س ك‪٢‬‬
‫ٗـخف حُِؼذ ‪ًٔٝ‬ذ حُٔزخٍ‪٣‬خص ‪ٗٝ‬ظَح ُظط‪ ٍٞ‬حُِؼزش كوي حُىحىص حُ‪ٞ‬حؿزخص حُوطط‪٤‬ش‬
‫ٓٔخ ‪٣‬ظطِذ ٖٓ حُ‪٬‬ػذ ٓ‪ٜ‬خٍحص ٗلٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬هيٍحص ريٗ‪٤‬ش ػخُ‪٤‬ش ‪ٌٛٝ‬ح ح‪ َٓ٧‬حٓظِِّ‬
‫‪ٍَٟٝ‬س ط‪٤ٛٞ‬ق ‪ٝ‬حٓظويحّ حُطَم ‪ٝ‬حُ‪ٓٞ‬خثَ حُٔٔظ٘يس اُ‪٘ٓ ٠‬طن حُزلغ حُؼِٔ‪٢‬‬
‫ُِظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬رؼ‪ ٞ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش ُي‪ٟ‬‬
‫‪٫‬ػز‪ ٢‬حٌَُس حُطخثَس ‪ُٝ‬ـَ‪ ٝ‬اػطخء ٓئَٗ ػِٔ‪ٝ ٢‬ىه‪٤‬ن ‪ٓٝ‬ليى ُِٔيٍر‪ٖ٤‬‬
‫‪ُِٔٝ‬وظ‪ ٖ٤ٜ‬ك‪ ٢‬حٌَُس حُطخثَس ريحكغ ‪ ٌٙٛ‬حُ٘ٔزش ُ‪٤‬ظٔ٘‪ٟٝ ُْٜ ٠‬غ ح‪ ْٓ٧‬حُؼِٔ‪٤‬ش حُظ‪٢‬‬
‫طٔخ‪ ْٛ‬ك‪ ٢‬طط‪ٜٓ َ٣ٞ‬خٍحص حُِؼزش‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ِ2-1‬شىٍخ اٌجؾش ‪:‬‬

‫ٗظَح ً ُ‪ٍ٬‬طزخ‪ ١‬حُٔزخَٗ ‪ٝ‬حٌُز‪ َ٤‬ر‪ ٖ٤‬رؼ‪ ٞ‬حُؼِ‪ ّٞ‬حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ٜ٘ٓٝ‬خ حُظؼِْ حُلًَ‪٢‬‬
‫‪ٝ‬ػِْ حُظيٍ‪٣‬ذ حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬طؤػ‪َٛ٤‬خ حٌُز‪ َ٤‬ػِ‪ٞٗ ٠‬ع حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش ‪ٝ‬حُ٘٘خ‪ ١‬حُٔٔخٍّ كوي ًخٕ‬
‫ُِحٓخ ػِ‪ ٠‬حُٔيٍر‪ٝ ٖ٤‬حُٔظو‪ ٖ٤ٜٜ‬ك‪ ٢‬حُٔ‪٤‬يحٕ حَُ‪٣‬خ‪ ٢ٟ‬اُ‪ ٠‬اػخٍس حُيٍحٓخص حُٔ‪ٜ‬ظٔش ك‪٢‬‬
‫‪ٌٌٛ‬ح ٓـخ‪٫‬ص ‪ٝ‬ح‪ً٩‬ؼخٍ ٓ٘‪ٜ‬خ ‪ٓٝ‬ؼَكش حُؼ٘خ‪ َٛ‬حُزيٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُوطط‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ٘لٔ‪٤‬ش ػِ‪ ٠‬ح‪٧‬ىحء‬
‫حَُ‪٣‬خ‪ ٫ٞٛٝ ٢ٟ‬اُ‪ ٠‬طلو‪٤‬ن ح‪ٗ٫‬ـخُ ح‪٧‬ك‪.َ٠‬‬

‫‪ ٌُٕٞٝ‬حُزخكؼخٕ ‪ٔٛ‬خ ٓيٍٓ‪ُٔ ٢‬خىس حٌَُس حُطخثَس كوي ‪٫‬كظخ ‪ٟ‬ؼلخ ك‪ ٢‬طَٔ‪٘٣‬خص حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫حُلًَ‪ُ ٢‬ي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػز‪ ٝ ٖ٤‬حُٔظؼِٔ‪ٝ ٖ٤‬حُظؤػ‪ َ٤‬حٌُز‪ ٌُٜٙ َ٤‬حُوخرِ‪٤‬ش ػِ‪ ٠‬ح‪٧‬ىحء حَُ‪٣‬خ‪٬ُ ٢ٟ‬ػذ‬
‫حٌَُس حُطخثَس ٌُح كوي حٍطؤ‪ ٟ‬حُزخكؼخٕ اُ‪ ٠‬ىٍحٓش حُؼ‪٬‬هش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬رؼ‪ٞ‬‬
‫حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش رخٌَُس حُطخثَس ‪ٝ‬طِٔ‪ ٢٤‬حُ‪ٞ٠‬ء ػِ‪ٜ٤‬خ ُٔؼَكش ٗوخ‪ ١‬حُ‪٠‬ؼق‬
‫ُٔؼخُـظ‪ٜ‬خ ‪ٟٝٝ‬غ حُلِ‪ُٜ ٍٞ‬خ ‪.‬‬

‫‪3-1‬أ٘ذاف اٌجؾش‪:‬‬

‫‪ -1‬حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬ػ‪٬‬هظ‪ ٚ‬رزؼ‪ ٞ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ُي‪٫ ٟ‬ػز‪ ٢‬حٌَُس‬
‫حُطخثَس‪.‬‬
‫‪ -2‬حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬ػ‪٬‬هظ‪ ٚ‬رزؼ‪ ٞ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش ُي‪٫ ٟ‬ػز‪٢‬‬
‫حٌَُس حُطخثَس‪.‬‬
‫‪4-1‬فش‪ٚ‬ع اٌجؾش‪:‬‬

‫ُِظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢‬ػ‪٬‬هش ٓؼ٘‪٣ٞ‬ش ًحص ى‪ ُٚ٫‬اك‪ٜ‬خث‪٤‬ش رزؼ‪ ٞ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش‬


‫‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش ُي‪٫ ٟ‬ػز‪ ٢‬حٌَُس حُطخثَس‬

‫‪ِ5-1‬غبالد اٌجؾش‪:‬‬

‫‪1-5-1‬اٌّغبي اٌجشش‪٫ :ٞ‬ػز‪٘ٓ ٢‬ظوذ ًِ‪٤‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ /‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪٠‬‬

‫‪1-5-2‬اٌّغبي أٌضِبٔ‪ُِ :ٟ‬لظَس ٖٓ ‪ُ ٝ 2012/2/15‬ـخ‪٣‬ش ‪2012/4/ 15‬‬

‫‪1-5- 3‬اٌّغبي اٌّىبٔ‪: ٟ‬حُوخػش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حُيحهِ‪٤‬ش ك‪٤ًِ ٢‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ /‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪٠‬‬
‫‪4‬‬
‫اٌجبة اٌضبٔ‪ٟ‬‬

‫‪ -2‬اٌذساعبد إٌظش‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌذساعبد اٌّشبث‪ٙ‬خ ‪-:‬‬

‫‪ 1-2‬اٌذساعبد إٌظش‪٠‬خ‪-:‬‬

‫‪ 1-1-2‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪-:ٟ‬‬

‫‪٣‬ؼي حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢‬حكي حُويٍحص حُٔ‪ٜٔ‬ش ك‪ ٢‬حُلؼخُ‪٤‬خص حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حُظ‪٣ ٢‬ظطِذ ك‪ٜ٤‬خ‬
‫ح‪٧‬ىحء حُٔ‪ٜ‬خى‪ ١‬ط٘ٔ‪٤‬ن ‪ ٝ‬ط٘ظ‪ ْ٤‬حُـ‪ٜ‬ي حُٔزٌ‪ ٍُِٞٛٞ ٍٝ‬حُ‪ ٠‬حُ‪ٜ‬يف حُٔ٘٘‪ٞ‬ى ‪ٝ‬طزَُ‬
‫أ‪٤ٔٛ‬ش حُظ‪ٞ‬حكن ػ٘يٓخ ‪٣‬و‪ ّٞ‬حُلَى رلًَخص طظطِذ حٓظويحّ أًؼَ ٖٓ ػ‪ ٖٓ ٞ٠‬أػ‪٠‬خء‬
‫حُـْٔ حُ‪ٞ‬حكي ‪ٔ٤ٓ٫ٝ‬خ ًخٗض ‪ ٙ ٌٛ‬ح‪٧‬ػ‪٠‬خء طؼَٔ ك‪ ٢‬أًؼَ ٖٓ حطـخ‪ ٙ‬ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬هض‬
‫ٗلٔ‪ًٔ ، )1(ٚ‬خ ‪ٓ َٟ٣‬خٍ‪ ١‬حكٔي " رؤٗ‪ٜ‬خ هيٍس حُلَى ُِٔ‪٤‬طَس ػِ‪ ٠‬ػَٔ أؿِحء حُـْٔ‬
‫حُٔوظِلش ‪ٝ‬حُٔ٘ظًَش ك‪ ٢‬أىحء ‪ٝ‬حؿذ كًَ‪ٓ ٢‬ؼ‪ٍٝ ٖ٤‬ر‪ ٌٙٛ ٢‬ح‪٧‬ؿِحء رلًَش أكخى‪٣‬ش‬
‫(‪)2‬‬
‫حٗٔ‪٤‬خر‪٤‬ش ًحص ؿ‪ٜ‬ي كؼخٍ ‪ٗ ٫‬ـخُ ًُي حُ‪ٞ‬حؿذ حُلًَ‪"٢‬‬

‫‪ٝ‬حٗخٍ (رخْٓ حرَح‪ ) 2010 ْ٤ٛ‬إ حُظ‪ٞ‬حكن ‪٣‬ظ‪ َٜ‬ك‪ُ ٢‬ؼزش حٌَُس حُطخثَس ك‪ًَ ٢‬‬
‫ٓ‪ٜ‬خٍحط‪ٜ‬خ حُل٘‪٤‬ش ‪ٝ‬روخ‪ٛ‬ش ك‪ ٢‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص ًحص حُطخرغ حُلًَ‪ ٢‬حًَُٔذ أ‪ ١‬طظٌ‪ٖٓ ٕٞ‬‬
‫ػيى ٖٓ حُلًَخص حَُٔطزطش ٓغ رؼ‪ٜ٠‬خ أ‪ ٝ‬حَُٔطلؼش ك‪ ٢‬ىٍؿش حُظؼو‪٤‬ي ‪ ،‬كؼِ‪ٓ ٠‬ز‪َ٤‬‬
‫حُٔؼخٍ كخٕ ٓ‪ٜ‬خٍس حُ‪َ٠‬د حُٔخكن طظؤُق ٖٓ ػيى ٖٓ حُلًَخص حُٔ‪ٜ‬خٍ‪٣‬ش حَُٔطزطش‬
‫ٓغ رؼ‪ٜ٠‬خ ًخ‪٫‬هظَحد ‪ٝ‬حُ٘‪ٝ ٜٝٞ‬حُط‪َ٤‬حٕ ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ز‪ ١ٞ‬اً طظ‪ًٝ َٜ‬ؤٗ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬كيس ٓظٌخِٓش‬
‫أػ٘خء ح‪٧‬ىحء حُٔ‪ٜ‬خٍ‪ٌُ ١‬ح ك‪ ٢ٜ‬طلظخؽ اُ‪ ٠‬حُظ‪ٞ‬حكن حٌُِ‪ُِ ٢‬ـْٔ رٔؼ٘‪ ٠‬حُظ‪ٞ‬حكن ٓخر‪ٖ٤‬‬
‫حَُؿِ‪ٝ ٖ٤‬حُـٌع ػْ حٌٍُحػ‪ ٫ٞٛٝ ٖ٤‬اُ‪ ٠‬حٌُق ُ‪َ٠‬د حٌَُس (‪ًٔ ،)3‬خ ‪٣‬ظ‪ َٜ‬حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫ك‪ٜٓ ٢‬خٍس كخث‪ ٢‬حُ‪ٜ‬ي اً ‪٣‬لظخؽ اُ‪ ٠‬حُظ‪ٞ‬حكن ٓخر‪ ٖ٤‬حُؼ‪ٝ ٖ٤‬حٌٍُحػ‪ٝ ٖ٤‬حَُؿِ‪ ٖ٤‬اً ‪٫‬‬

‫(‪ )1‬ظخكَ ٗخٓ‪ ّٞ‬هِق‪،‬ر٘خء ٓؼخ‪ٓ َ٣‬لٌٔش ُزؼ‪ ٞ‬حُويٍحص حُؼوِ‪٤‬ش حُلًَ‪٤‬ش ‪٫‬هظزخٍ ح‪ٗ٧‬زخٍ ك‪ ٢‬حُٔزخٍُس (ٍٓخُش ٓخؿٔظ‪،َ٤‬ؿخٓؼش‬
‫ى‪٣‬خُ‪٤ًِ،٠‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش‪)45ٙ 2008‬‬

‫(‪ٓ )2‬خٍ‪ ١‬حكٔي كٔي‪ٝ ٕٝ‬آهَ‪، ٕٝ‬حُِ‪٤‬خهش حُزيٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ل‪٤‬ش ‪( :1١‬ػٔخٕ ىحٍ ‪ٝ‬حثَ َُِ٘٘ ‪51ٙ)2001،‬‬

‫(‪ )3‬رخْٓ ارَح‪ ْ٤ٛ‬كٔ‪٤‬ي ‪ ،‬حُظوي‪ َ٣‬حٌُٔ‪ُٔٔ ٢‬خ‪ٔٛ‬ش أ‪ ْٛ‬حُويٍحص حُلًَ‪٤‬ش ك‪ ٢‬ىهش أىحء رؼ‪ ٞ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُل٘‪٤‬ش ُ‪٬‬ػز‪ ٢‬حُٔ٘ظوذ حُ‪ ٢٘١ٞ‬رخٌَُس‬
‫حُطخثَس(ٍٓخُش ٓخؿٔظ‪،َ٤‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪٤ًِ، ٠‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش)‪2010‬‬

‫‪5‬‬
‫‪ٓ ٌٖٔ٣‬ظخرؼش حٌَُس ك‪ ٢‬حُ‪ٜٞ‬حء ‪ٝ‬طلي‪٣‬ي ٓٔخٍ‪ٛ‬خ ‪ٝ‬حطـخ‪ٜٛ‬خ ػ٘ي حُ‪َ٠‬د حُٔخكن ُِلَ‪٣‬ن‬
‫حُٔ٘خكْ ا‪ ٫‬رخٓظويحّ حُظ‪ٞ‬حكن ٓخر‪ ٖ٤‬كخٓش حُز‪ٝ َٜ‬ح‪َ١٩‬حف حُٔلِ‪ ٠‬أ‪ ١‬إ ح‪٧‬ىحء‬
‫‪ٓ ٌٕٞ٣‬لٌ‪ٓٞ‬خ رلخٓش حُز‪ َٜ‬ك‪ ٬٠‬ػٖ ٓ‪ٜ‬خٍس ح‪٧‬ػيحى ‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬طظطِذ ط‪ٞ‬حكَ أػِ‪٠‬‬
‫ىٍؿخص حُظ‪ٞ‬حكن ٓخر‪ ٖ٤‬أؿِحء حُـْٔ ‪ٝ‬حٌَُس‪ًٌُ ،‬ي ٓ‪ٜ‬خٍس ح‪ٍٓ٩‬خٍ حُٔ‪ٞ‬حؿ‪ٖٓ ٚ‬‬
‫ح‪٧‬ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ ٝ‬خ ‪ ٠ٔٔ٣‬آٍخٍ (حُظْ٘) ‪ٝ‬حٌُ‪٣ ١‬ظ‪ َٜ‬ك‪ ٚ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢‬ر‪ٍٜٞ‬س ٓ‪ٜٔ‬ش‬
‫ك‪َٓ ٢‬كِش ٍٓ‪ ٢‬حٌَُس اُ‪ ٠‬ح‪٧‬ػِ‪ٝ ٠‬حُظ‪ٞ‬حكن ٓخ ر‪ ٖ٤‬حُؼ‪ٝ ٖ٤‬حُ‪٤‬ي حُ‪٠‬خٍرش ُ‪َ٠‬د‬
‫حٌَُس ٖٓ أػِ‪ٗ ٠‬وطش ‪ٝ‬ط‪ٞ‬ؿ‪ٜٜ٤‬خ ُِٔ٘طوش حَُٔحى ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬حٌَُ‪ ٙ‬اُ‪ٜ٤‬خ ك‪ ٢‬حُِٔؼذ‪.‬‬

‫‪٣ٝ‬و‪ٜ‬ي رخُظ‪ٞ‬حكن أ‪٠٣‬خ رؤٗ‪ " ٚ‬هيٍس حَُ‪٣‬خ‪ ٢ٟ‬ػِ‪َٓ ٠‬ػش ح‪٧‬ىحء حُلًَ‪ٓ ٢‬غ ىهش‬
‫ح‪٧‬ىحء ك‪ ٢‬طلو‪٤‬ن حُ‪ٜ‬يف ٓغ ح‪٫‬هظ‪ٜ‬خى ك‪ ٢‬حُـ‪ٜ‬ي ك‪٤‬ظ‪ َٜ‬حٍطزخ‪ ١‬حُظ‪ٞ‬حكن رخَُٔػش ك‪٢‬‬
‫ٓظطِزخص ح‪٧‬ىحء حُلًَ‪ ٖٓ ٢‬حُ٘خك‪٤‬ش حُِٓ٘‪٤‬ش ‪ًٔ ،‬خ طظ‪ٛ َٜ‬لش حَُٗخهش ‪ٝ‬حُظ‪ٞ‬حُٕ‬
‫‪ٝ‬حُيهش ك‪ٓ ٢‬ظطِزخص حُلًَش ٖٓ حُ٘خك‪٤‬ش حٌُِ٘‪٤‬ش أ‪ ٝ‬حٌُٔخٗ‪٤‬ش أ‪ ١‬طلَ‪٣‬ي حُـْٔ‬
‫(‪)4‬‬
‫‪ٝ‬أؿِحث‪ ٚ‬رخُيهش حُٔطِ‪ٞ‬رش ه‪ ٍ٬‬حُلَحؽ حُٔل‪"٢٤‬‬

‫‪٣ٝ‬ؼَف كَحص ؿزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن ػِ‪ ٠‬حٗ‪ "ٚ‬هيٍس حُلَى ػِ‪ ٠‬أىحء كًَخص ػي‪٣‬يس ك‪٢‬‬
‫(‪)5‬‬
‫‪ٝ‬هض ‪ٝ‬حكي"‬
‫(‪)6‬‬
‫‪ 2-1-2‬اٌّ‪ٙ‬بساد إٌفغ‪١‬خ‪-:‬‬

‫ٖٓ حُٔ‪٬‬كع إ حُ‪٬‬ػز‪٘٣ ٖ٤‬ظًَ‪ ٕٞ‬ك‪ ٢‬حُٔ٘خكٔخص حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ُٝ‬ي‪ ْٜ٣‬هيٍحص ٓظٔ‪ِ٤‬س‬
‫طِ‪٣‬ي ػٖ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُزيٗ‪٤‬ش ‪ ٢ٛٝ،‬اٗ‪ٔ٣ ْٜ‬ظٌِ‪ ٕٞ‬هيٍحص ٓي‪٘ٛ‬ش ك‪ ٢‬ح‪٧‬ػيحى ‪ٝ‬ط‪٤ٜ‬جش‬
‫أٗلٔ‪ُِ٘ٔ ْٜ‬خكٔش ‪ٝ‬حُويٍس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش حُ‪٠‬ـ‪ٝ ،١ٞ‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُظًَ‪ ِ٤‬حُـ‪٤‬ي ‪ٝ ،‬حُويٍس‬
‫ػِ‪ٟٝ ٠‬غ أ‪ٛ‬يحف طٔظؼ‪ َ٤‬حُظلي‪ ٌُٖٝ ١‬ر‪ٍٜٞ‬س ىحكؼ‪٤‬ش ‪ٝ ،‬أٗ‪٣ ْٜ‬ظٔظؼ‪ ٕٞ‬رخُٔويٍس‬
‫ػِ‪ ٠‬ط‪ ٍٜٞ‬أٗلٔ‪ ْٜ‬رخُٔ٘خكٔش ‪٣ ْٛٝ‬ئى‪ٜٓ ٕٝ‬خٍحط‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬حُٔ٘خكٔش ريهش ‪ًٔ ،‬خ‬
‫‪٣‬ظ‪ ٍٜٚٗٝٞ‬ػِ‪ٗ ٠‬ل‪ ٞ‬ؿ‪٤‬ي‪.‬‬

‫(‪ )1‬أر‪ ٞ‬حُؼ‪ ٬‬حكٔي ػزي حُلظخف ‪ :‬حُظيٍ‪٣‬ذ حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬ح‪ ْٓ٧‬حُلٔ‪ُٞٞ٤‬ؿ‪٤‬ش ‪( 1١‬حُوخ‪َٛ‬س ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪205ٙ)1997 ٢‬‬

‫(‪ )2‬كَحص ؿزخٍ ٓؼي هللا ‪ٓ :‬لخى‪ ْٜ٣‬ػخٓش ك‪ ٢‬حُظؼِْ حُلًَ‪ ( 1١ ،٢‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪٤ًِ، ٠‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش‪84ٙ ) 2008‬‬

‫)‪ ) 6‬أٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ ‪ :‬طيٍ‪٣‬ذ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ ،‬ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪ٗ ، ٢‬خٍع ػزخّ حُؼوخى‪ٓ ،‬ي‪٘٣‬ش ٗ‪َٜ‬س حُوخ‪َٛ‬س ‪ٛ1425 ، 2١،‬ـ‬
‫‪245 ٙ، ّ2004،‬‬

‫‪6‬‬
‫إ طيٍ‪٣‬ذ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ُ‪ ْ٤‬رخُ٘‪٢‬ء حُٔلَ‪ ١‬أ‪ ٝ‬حُزَحٓؾ َٓ‪٣‬ؼش حُٔلؼ‪ ٍٞ‬أ‪ٝ‬‬
‫حُظؤػ‪ٌُٜ٘ٝ ، َ٤‬خ رَحٓؾ ٓ٘ظٔش طَر‪٣ٞ‬ش ط‪ُٔٔ ْٜٔ‬خػيس حُٔيٍد ‪ٝ‬حُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬ػِ‪٠‬‬
‫أًخد ‪ٔٓٝ‬خٍٓش حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش رـَ‪ ٝ‬طلٔ‪ ٖ٤‬ح‪٧‬ىحء حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬ؿؼَ حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش‬
‫ٓ‪ٜ‬يٍح ُ‪ٓ٬‬ظٔظخع‪.‬‬
‫(‪)7( )4‬‬
‫‪ 1-2 -1-2‬اٌّ‪ٙ‬بساد األعبع‪١‬خ ٌجشٔبِظ رذس‪٠‬ت اٌّ‪ٙ‬بساد إٌفغ‪١‬خ‬
‫‪ ٌٖٔ٣‬طلي‪٣‬ي‪ٛ‬خ ك‪ٔ٤‬خ ‪-: ٢ِ٣‬‬
‫‪imagery‬‬ ‫ٓ‪ٜ‬خٍس حُظ‪ ٍٜٞ‬حُؼوِ‪٢‬‬ ‫‪-1‬‬
‫‪psychic energy management‬‬ ‫ط٘ظ‪ ْ٤‬حُطخهش حُ٘لٔ‪٤‬ش‬ ‫‪-2‬‬
‫‪stress management‬‬ ‫اىحٍس حُ‪٠‬ـ‪ ١ٞ‬حُ٘لٔ‪٤‬ش‬ ‫‪-3‬‬
‫‪Attention skills‬‬ ‫ٓ‪ٜ‬خٍس ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ٙ‬‬ ‫‪-4‬‬
‫ٓ‪ٜ‬خٍس حُؼوش رخُ٘لْ ‪ٝ‬ر٘خء ح‪ٛ٧‬يحف‬ ‫‪-5‬‬
‫‪٣ٝ‬ظ‪ٞ‬هغ ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى ػ‪٬‬هش ‪ٝ‬ػ‪٤‬وش ر‪ ٖ٤‬طِي حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حٕ حُظلٖٔ ك‪ ٢‬اكي‪ٟ‬‬
‫حُٔ‪ٜ‬خٍحص ‪٣‬ظزؼ‪ ٚ‬طلٖٔ ك‪ ٢‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ح‪٧‬هَ‪.ٟ‬‬

‫‪ 2 - 2‬اٌذساعبد اٌّزشبث‪ٙ‬خ‪-:‬‬

‫‪ 3-2-2‬دساعخ ٔب٘ذح ػجذ ص‪٠‬ذ اٌذٌ‪2011 ّٟ١‬‬

‫( طؤػ‪ َ٤‬طَٔ‪٘٣‬خص حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢‬ك‪ ٢‬طط‪ َ٣ٞ‬ىهش رؼ‪ٜٓ ٞ‬خٍحص حٌَُس حُطخثَس‬
‫‪ٝ‬ػ‪٬‬هظ‪ٜ‬خ رظًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪) ٙ‬‬

‫‪ًٝ‬خٕ حُ‪ٜ‬يف ٖٓ حُيٍحٓش‬

‫حُظؼَف ػِ‪ ٠‬طؤػ‪ َ٤‬طَٔ‪٘٣‬خص حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢‬ك‪ ٢‬طط‪ َ٣ٞ‬ىهش رؼ‪ٜٓ ٞ‬خٍحص حٌَُس‬
‫حُطخثَس ‪ٝ‬ػ‪٬‬هظ‪ٜ‬خ رظًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪.ٙ‬‬

‫(‪)4‬‬
‫‪Cox, K.A(1996):Effect of psychological siklls training program completion:human performance‬‬
‫‪University organ‬‬

‫‪7‬‬
‫كَ‪ ٝٝ‬حُزلغ‬

‫‪ُ -1‬ظَٔ‪٘٣‬خص حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢‬طؤػ‪ َ٤‬ح‪٣‬ـخر‪ ٢‬ك‪ ٢‬طط‪ َ٣ٞ‬ىهش أىحء رؼ‪ٜٓ ٞ‬خٍحص‬
‫حٌَُس حُطخثَس‬
‫‪ -2‬ط‪ٞ‬ؿي ػ‪٬‬هش حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش ر‪ ٖ٤‬ىهش أىحء رؼ‪ٜٓ ٞ‬خٍحص حٌَُس حُطخثَس ‪ٝ‬طًَ‪ِ٤‬‬
‫ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ٙ‬‬
‫ك‪ٟٞ ٢‬ء حُ٘ظخثؾ حُظ‪ ٢‬طْ حُل‪ ٍٜٞ‬ػِ‪ٜ٤‬خ حٓظ٘ظؾ حُزخكؼ‪ٓ ٕٞ‬خ‪٣‬ؤط‪-:٢‬‬

‫‪ -1‬إ طَٔ‪٘٣‬خص حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢‬هي آػَص رٌَ٘ ح‪٣‬ـخر‪ ٢‬ك‪ ٢‬ىهش حُٔ‪ٜ‬خٍحص رخٌَُس‬
‫حُطخثَس (ه‪٤‬ي حُزلغ )‬
‫‪ -2‬إ حُظَٔ‪٘٣‬خص حُظطز‪٤‬و‪٤‬ش حُوخ‪ٛ‬ش رخُظ‪ٞ‬حكن ‪ٝ‬حُٔٔظؼِٔش ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬كيحص حُظؼِ‪٤ٔ٤‬ش‬
‫‪ٝ‬حُٔ‪ٜ‬خكزش ُ‪٨‬ىحء ًخٕ ُ‪ٜ‬خ ى‪ ٍٝ‬كؼخٍ ُي‪ ٟ‬أكَحى حُٔـٔ‪ٞ‬ػش حُظـَ‪٣‬ز‪٤‬ش‪.‬‬
‫‪ -3‬طل‪ٞ‬م حُٔـٔ‪ٞ‬ػش حُظـَ‪٣‬ز‪٤‬ش ك‪ ٢‬طط‪ َ٣ٞ‬ىهش حُٔ‪ٜ‬خٍحص رخٌَُس حُطخثَس ه‪٤‬ي حُزلغ‬
‫ػِ‪ ٠‬حُٔـٔ‪ٞ‬ػش حُ‪٠‬خرطش‪.‬‬
‫‪٘ٛ -4‬خى ػ‪٬‬هخص حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش ر‪ ٖ٤‬ىهش حُٔ‪ٜ‬خٍحص رخٌَُس حُطخثَس ه‪٤‬ي حُزلغ‬
‫‪ٝ‬طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪.ٙ‬‬

‫اٌجبة اٌضبٌش‪:‬‬
‫‪ِٕٙ -3‬غ‪١‬خ اٌجؾش ‪ٚ‬اعشاءارٗ اٌّ‪١‬ذأ‪١‬خ ‪-:‬‬

‫‪ِٕٙ 1-3‬ظ اٌجؾش‪-:‬‬

‫حُٔ٘‪ٜ‬ؾ ‪ ٞٛ‬حُطَ‪٣‬ن حٌُ‪٣ ١‬ئى‪ ١‬اُ‪ً٘ ٠‬ق كو‪٤‬وش حُظخ‪َٛ‬س رل‪٤‬غ طليى حُؼ‪٬‬هخص ر‪ٖ٤‬‬
‫حُٔظـ‪َ٤‬حص حَُث‪٤ٔ٤‬ش حُظ‪ ٢‬طظٌ‪ٜ٘ٓ ٕٞ‬خ حُظخ‪َٛ‬س (‪ٌُ ،)1‬ح حٓظويّ حُزخكؼخٕ حُٔ٘‪ٜ‬ؾ‬
‫حُ‪ٛٞ‬ل‪ ٢‬رؤِٓ‪ٞ‬د حُؼ‪٬‬هخص ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ك‪٤‬غ ‪٣‬ظ‪ٞ‬هق ٓـخٍ حُيٍحٓش ‪ٝ‬ػٔو‪ٜ‬خ ر‪ٜ‬لش‬

‫(‪ ١ٍٞٗ )1‬حرَح‪ ْ٤ٛ‬حُ٘‪ٞ‬ى ‪ٍٝ‬حكغ ‪ٛ‬خُق حٌُز‪٢ٔ٤‬؛ ىُ‪ َ٤‬حُزلخع ٌُظخرش ح‪٫‬رلخع ك‪ ٢‬حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ ( :‬رـيحى‪ٓ ،‬طزؼش حُ٘‪ٜ‬ي‪)2004 ،‬‬
‫‪51ٙ‬‬
‫‪8‬‬
‫أٓخٓ‪٤‬ش ػِ‪١ ٠‬ز‪٤‬ؼش حٌُِٔ٘ش ‪ٌُُ،‬ي كخٕ حُٔ٘‪ٜ‬ؾ ‪ٔ٣‬ؼ‪ ٠‬اُ‪ ٠‬ؿٔغ حُز‪٤‬خٗخص ٖٓ أكَحى‬
‫(‪)2‬‬
‫حُٔـظٔغ ُٔلخ‪ُٝ‬ش طلي‪٣‬ي حُلخُش حَُح‪٘ٛ‬ش ُ‪ ٚ‬رٔظـ‪ٓ َ٤‬ؼ‪ ٖ٤‬أ‪ٓ ٝ‬ظـ‪َ٤‬حص ٓؼ‪٘٤‬ش‬

‫‪2-3‬ػ‪ٕ١‬خ اٌجؾش ‪-:‬‬

‫طْ طلي‪٣‬ي ػ‪٘٤‬ش حُزلغ رخُطَ‪٣‬وش حُؼٔي‪٣‬ش ُ‪٬‬ػز‪٘ٓ ٢‬ظوذ ًِ‪٤‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش ‪/‬‬
‫ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪ٝ ٠‬حُزخُؾ ػيى‪٫ (14) ْٛ‬ػذ ‪ٝ‬طْ حٓظزؼخى ‪٫‬ػز‪ ٖ٤‬حػ٘‪ُ ٖ٤‬ـَ‪ ٝ‬اؿَحء‬
‫حُظـَرش ح‪ٓ٫‬ظط‪٬‬ػ‪٤‬ش ػِ‪ٝ ْٜ٤‬أ‪ٛ‬زق ػيى‪٫ 12 ْٛ‬ػذ ‪ٔ٣ ْٛٝ‬ؼِ‪ ٕٞ‬ػ‪٘٤‬ش حُزلغ ‪ .‬إ‬
‫حُؼ‪٘٤‬ش "‪ ٢ٛ‬ؿِء ٖٓ ٓـظٔغ حُزلغ ح‪٣ ٢ِٛ٧‬وظخٍ‪ٛ‬خ حُزخكغ رؤٓخُ‪٤‬ذ ٓوظِلش‬
‫‪ٝ‬رطَ‪٣‬وش طٔؼَ حُٔـظٔغ ح‪ٝ ٢ِٛ٧‬طلون أ‪ٛ‬يحف حُزلغ ‪ٝ‬طـ٘‪ ٢‬حُزخكغ ػٖ ٓ٘وخص‬
‫" (‪)2‬‬
‫ىٍحٓش حُٔـظٔغ ح‪٢ِٛ٧‬‬

‫‪3-3‬االع‪ٙ‬ضح ‪ٚ‬األد‪ٚ‬اد ‪ٚ ٚ‬عبئً عّغ اٌّؼٍ‪ِٛ‬بد‪-:‬‬

‫‪ 1-3-3‬االع‪ٙ‬ضح ‪ٚ‬االد‪ٚ‬اد اٌّغزخذِخ‬

‫آُش ط‪ٞٗ َ٣ٜٞ‬ع ‪ُ sony‬ظ‪ َ٣ٜٞ‬ح‪٫‬هظزخٍ حُٔٔظويٓش ُظ‪ٞ‬ػ‪٤‬و‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حُزلغ‬ ‫•‬

‫حٓظٔخٍس ؿٔغ حُٔؼِ‪ٓٞ‬خص‬ ‫•‬

‫ِٓؼذ ًَس ‪١‬خثَس هخٗ‪٢ٗٞ‬‬ ‫•‬


‫ًَحص ‪١‬خثَس ػيى (‪ٗ ، )30‬زٌش ُـٔغ حٌَُحص‬ ‫•‬
‫أَٗ‪١‬ش ‪ٛ٫‬وش ِٓ‪ٚٗٞ‬‬ ‫•‬
‫‪١‬زخٗ‪َ٤‬‬ ‫•‬
‫‪ٚ 2-3-3‬عبئً عّغ اٌّؼٍ‪ِٛ‬بد‬

‫‪ ‬حُٔ‪ٜ‬خىٍ ‪ٝ‬حَُٔحؿغ حُؼَر‪٤‬ش ‪ٝ‬ح‪٫‬ؿ٘ز‪٤‬ش‬


‫‪ ‬ح‪٫‬هظزخٍحص ‪ٝ‬حُٔوخ‪ْٔ٣‬‬
‫‪ ‬حُٔوخر‪٬‬ص حُ٘و‪٤ٜ‬ش‬

‫(‪ ١ٍٞٗ )2‬حرَح‪ ْ٤ٛ‬حُ٘‪ٞ‬ى ‪ٍٝ‬حكغ ‪ٛ‬خُق حٌُز‪٢ٔ٤‬؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ ٗلٔ‪55ٙ ،ٚ‬‬
‫(‪ ١ٍٞٗ )2‬حرَح‪ ْ٤ٛ‬حُ٘‪ٞ‬ى ‪ٍٝ‬حكغ ‪ٛ‬خُق حٌُز‪٢ٔ٤‬؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ ٗلٔ‪72ٙ ،ٚ‬‬
‫‪9‬‬
‫‪4-3‬رؾذ‪٠‬ذ ِزغ‪١‬شاد اٌجؾش‬

‫كيى حُزخكؼخٕ ٓظـ‪َ٤‬حص حُزلغ رؼي ح‪٬١٫‬ع ػِ‪ ٠‬حُٔ‪ٜ‬خىٍ حُؼِٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حَُٓخثَ‬
‫(*)‬
‫حً طْ ػَ‪ ٝ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش رخٌَُس‬ ‫‪ٝ‬ح‪١٫‬خٍ‪٣‬ق ‪ٝ‬حٓظط‪٬‬ع أٍحء حُوزَحء‬
‫حُطخثَس ػِ‪ُ ْٜ٤‬ظلي‪٣‬ي ٓخ ‪٘ٓ ٞٛ‬خٓذ ػٖ ‪٣َ١‬ن حٓظٔخٍس حٓظز‪٤‬خٕ ‪ًُٝ‬ي ر‪ٟٞ‬غ (√‬
‫)آخّ حُٔ‪ٜ‬خٍس حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش حُٔ٘خٓزش ‪ٝ .‬رؼي ؿٔغ حُز‪٤‬خٗخص ‪ٝ‬طلَ‪٣‬ـ‪ٜ‬خ طْ حكظٔخد حُ٘ٔزش‬
‫حُٔج‪٣ٞ‬ش ٌَُ ٓ‪ٜ‬خٍس رخ‪٫‬ػظٔخى ػِ‪ٔٗ ٠‬زش (‪ )%80‬كؤًؼَ ُِٔ‪ٜ‬خٍس حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش حُٔوظخٍس‪.‬‬

‫عذ‪ٚ‬ي)‪(1‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬إٌغجخ اٌّئ‪٠ٛ‬خ ٌٍّ‪ٙ‬بساد اٌ‪ٙ‬غ‪١ِٛ‬خ اٌّخزبسح ؽغت أساء اٌخجشاء ‪ٚ‬اٌّخزظ‪ٓ١‬‬

‫اٌّ‪ٙ‬بسح اٌّخزبسح‬ ‫إٌغجخ اٌّئ‪٠ٛ‬خ‬ ‫اٌّ‪ٙ‬بساد اٌ‪ٙ‬غ‪١ِٛ‬خ‬


‫√‬ ‫‪%80‬‬ ‫اإلسعبي‬
‫×‬ ‫‪%75‬‬ ‫اإلػذاد‬
‫√‬ ‫‪%90‬‬ ‫اٌؼشة اٌغبؽك‬
‫×‬ ‫‪%70‬‬ ‫ؽبئؾ اٌظذ‬
‫‪ٝ‬أ‪٠٣‬خ هخّ حُزخكؼخٕ رخٓظط‪٬‬ع أٍحء حُٔوظ‪ ٖ٤ٜ‬ك‪ ٢‬ػِْ حُ٘لْ ‪ٝ‬حُظؼِْ حُلًَ‪٢‬‬
‫‪Mental‬‬ ‫رظوي‪ ْ٣‬حٓظٔخٍس حٓظز‪٤‬خٕ ُ‪ ْٜ‬ك‪٬ٛ ٍٞ‬ك‪٤‬ش ٓو‪٤‬خّ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش‬
‫) ‪)skills Questionnaire‬حٌُ‪( ٖٓ ًَ ٚٔٔٛ ١‬رَ ‪ٝ‬حُزٔ٘ٔ‪ٗٝ ٕٞ‬خٓزَ‪ٝ‬ى ‪bull.‬‬
‫‪ُ ) Albinson.&shambrook1996‬و‪٤‬خّ رؼ‪ ٞ‬حُـ‪ٞ‬حٗذ حُؼوِ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ٘لٔ‪٤‬ش‬
‫(‪)1‬‬
‫حً ك‪َٜ‬‬ ‫حُٔ‪ٜٔ‬ش ك‪٨ُ ٢‬ىحء حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬طَؿٔ‪ٝ ٚ‬ػيُ‪ ٚ‬ػ‪َٓ ٖٟٔ ) ١ٝ٬‬ؿغ)‬
‫حُٔو‪٤‬خّ ػِ‪ ٠‬هز‪ ٍٞ‬ؿٔ‪٤‬غ حُوزَحء حٌُ‪ ١‬طْ ػَ‪ ٟٚ‬ػِ‪ ْٜ٤‬ػٖ ‪٣َ١‬ن حٓظٔخٍس حٓظز‪٤‬خٕ‪.‬‬

‫(*) حُٔخىس حُوزَحء‪ -:‬أ‪.‬ى ‪١‬خٍم كٖٔ‪ ،‬أ‪.ّ.‬ى هخُي ػزي حُٔـ‪٤‬ي‪.ّ ،‬ى رٔٔش ٗؼ‪، ْ٤‬‬
‫(‪ٓ )1‬لٔي كٖٔ ػ‪ٝ ١ٝ٬‬حٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ؛ حُزلغ حُؼِٔ‪ ٢‬ك‪ ٢‬حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ٝ‬ػِْ حُ٘لْ حَُ‪٣‬خ‪ ( : ٢ٟ‬حُوخ‪َٛ‬س‪ ،‬ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪،٢‬‬
‫‪167ٙ )1999‬‬
‫‪11‬‬
‫‪1-4-3‬االخزجبساد اٌّغزخذِخ ف‪ ٟ‬اٌجؾش‬
‫(‪)2‬‬
‫‪-1‬أخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ ( ٟ‬اخزجبس اٌذ‪ٚ‬ائش اٌّشلّخ)‬
‫حْٓ ح‪٫‬هظزخٍ ‪ :‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪٢‬‬
‫حُـَ‪ ٖٓ ٝ‬ح‪٫‬هظزخٍ‪ :‬ط‪ٞ‬حكن حُؼ‪ٓ ٖ٤‬غ حَُؿِ‪ٖ٤‬‬

‫ح‪٧‬ى‪ٝ‬حص‪ٓ :‬خػش ط‪ٞ‬ه‪٤‬ض‪١ ، ،‬زخٗ‪ٛ ، َ٤‬خكَس‬

‫‪ٛٝ‬ق ح‪٧‬ىحء‪ - :‬طَْٓ ػِ‪ ٠‬ح‪ ٍٝ٧‬ػٔخٗ‪ ٢‬ى‪ٝ‬حثَ هطَ حُيحثَس حُ‪ٞ‬حكي‪ٝ ْٓ 60‬طَهْ‬
‫حُي‪ٝ‬حثَ ‪٣ٝ‬وق حُٔوظزَ ك‪ ٢‬حُيحثَس ٍهْ )‪ٝ (1‬ػ٘ي ٓٔخع اٗخٍس حُزيء ‪٣‬و‪ ّٞ‬رخُ‪ٞ‬ػذ‬
‫رخُويٓ‪ٓ ٖ٤‬ؼخ اُ‪ٍ ٠‬هْ )‪ (2‬ػْ اُ‪ٍ ٠‬هْ )‪ (3‬ػْ اُ‪ٌٌٛٝ (4) ٠‬ح كظ‪ ٠‬حُيحثَس حُؼخٓ٘ش‬
‫‪٣ٝ‬ل‪ًُ َٜ‬ي رؤه‪َٓ ٠ٜ‬ػش‬

‫حُظٔـ‪٣ -: َ٤‬ؼط‪ُِٔ ٠‬وظزَ ٓلخ‪ُٝ‬ظ‪ٝ ٖ٤‬طلٔذ حُٔلخ‪ُٝ‬ش ح‪٧‬هَ ‪ٝ‬هظخ ُ‪ٗ٬‬ظوخٍ ػزَ‬
‫حُي‪ٝ‬حثَ حَُٔهٔش حُؼخٗ‪٤‬ش‬

‫‪ِ2-4-3‬م‪١‬بط اٌّ‪ٙ‬بساد إٌفغ‪١‬خ‪-:‬‬

‫‪-‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء‬ ‫‪-‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُظ‪ٍٜٞ‬‬

‫‪-‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء‬ ‫‪-‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ٙ‬‬

‫‪ -‬ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ حَُ‪٣‬خ‪٢ٟ‬‬ ‫‪-‬حُؼوش رخُ٘لْ‬

‫‪٣ٝ‬ظ‪ ٖٔ٠‬ح‪ٓ٫‬ظوزخٍ )‪ (24‬ػزخٍس ‪ٓ ًَٝ‬ـخٍ أ‪ ٝ‬رؼي ٖٓ ح‪٩‬رؼخى حُٔظش طٔؼِ‪(4) ٚ‬‬


‫ػزخٍحص ‪٣ٝ‬و‪ ّٞ‬حُ‪٬‬ػذ رخ‪٩‬ؿخرش ػِ‪ ٠‬ػزخٍحص ح‪ٓ٫‬ظوزخٍ ‪ٝ‬كن ٓو‪٤‬خّ ٓيحٓ‪٢‬‬
‫حُيٍؿخص ( ط٘طزن ػِ‪ ٢‬ريٍؿش ًز‪َ٤‬س ؿيح ‪ ،‬ط٘طزن ػِ‪ ٢‬ريٍؿش ًز‪َ٤‬س‪ ،‬ط٘طزن ػِ‪٢‬‬
‫ريٍؿش ٓظ‪ٓٞ‬طش ‪،‬ط٘طزن ػِ‪ ٢‬ريٍؿش هِ‪ِ٤‬ش‪ ،‬ططزن ػِ‪ ٢‬ريٍؿش هِ‪ِ٤‬ش ؿيح ‪ ٫ ،‬ط٘طزن‬
‫ػِ‪ ٢‬ا‪٬١‬هخ)‪.‬‬

‫(‪ٓ )2‬لٔي كٖٔ ػ‪ٝ ١ٝ٬‬حٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ ٗلٔ‪256ٙ ،ٚ‬‬
‫‪11‬‬
‫(‪)1‬‬
‫‪3-4-3‬اخزجبس اإلسعبي‬

‫حْٓ ح‪٫‬هظزخٍ‪ - :‬حهظزخٍ ح‪ٍٓ٫‬خٍ‬

‫اٌغشع ِٓ االخزجبس‪ -:‬حهظزخٍ ىهش ح‪ٍٓ٩‬خٍ‬

‫األد‪ٚ‬اد اٌّغزخذِخ‪ِٓ -:‬ؼذ ًَس ‪١‬خثَس هخٗ‪ُ ٢٣َٗ ،٢ٗٞ‬ظلي‪٣‬ي ح‪ٛ٧‬يحف ‪٢٣َٗ ،‬‬
‫حُو‪٤‬خّ ‪ًَ 10 ،‬حص ‪١‬خثَس‬

‫ِ‪ٛ‬اطفبد األداء‪٣ -:‬و‪ ّٞ‬حُٔوظزَ رؤىحء ح‪ٍٓ٩‬خٍ ٓ‪ٞ‬حؿ‪ٜ‬خ ٗل‪ ٞ‬حُٔ٘خ‪١‬ن ( أ ‪ ،‬د ‪ ،‬ؽ ‪ ،‬ى‬
‫) ٖٓ ‪ٟٝ‬غ حُ‪ٞ‬ه‪ٞ‬ف ‪ٝ‬حُ‪ٞ‬ؿ‪ ٚ‬رخطـخ‪ ٙ‬حُٔخكش‬

‫َٗ‪ ١ٝ‬ح‪٫‬هظزخٍ‪٣ -:‬و‪ ّٞ‬حُٔوظزَ ٖٓ ‪ ٢ٓٝ‬ه‪ ٢‬حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش حُ٘‪ٜ‬ق حُٔ‪ٞ‬حؿ‪ُٜ٘ ٚ‬ق‬


‫حُِٔؼذ حُٔوط‪ ٢‬ربٍٓخٍ حٌَُس اُ‪ ٠‬اكي‪ ٟ‬حُٔ٘خ‪١‬ن حُٔؤٔش ‪٫ ٌَُٝ‬ػذ ‪10‬‬
‫ٓلخ‪٫ٝ‬ص‬

‫حُظٔـ‪َ٤‬‬

‫‪ٗ 4‬وخ‪ٓ ٌَُ ١‬لخ‪ُٝ‬ش ىحهَ حُٔ٘طوش(أ)‬ ‫•‬

‫‪ٗ 3‬وخ‪ٓ ٌَُ ١‬لخ‪ُٝ‬ش ىحهَ حُٔ٘طوش(د)‬ ‫•‬

‫‪ٗ 2‬وخ‪ٓ ٌَُ ١‬لخ‪ُٝ‬ش ىحهَ حُٔ٘طوش(ؽ)‬ ‫•‬

‫‪ٗ1‬وخ‪ٓ ٌَُ ١‬لخ‪ُٝ‬ش ىحهَ حُٔ٘طوش (ى)‬ ‫•‬

‫‪ٛ‬لَ ػ٘ي ٓو‪ ١ٞ‬حٌَُس هخٍؽ ‪ ٌٙٛ‬حُٔ٘خ‪١‬ن‬ ‫•‬

‫ػ٘ي‪ٓ ٙ‬و‪ ١ٞ‬حٌَُس ػِ‪ ٠‬ه‪٘ٓ ٢‬ظَى ر‪٘ٓ ٖ٤‬طوظ‪ ٖ٤‬طلٔذ ىٍؿش حُٔ٘طوش‬ ‫•‬
‫ح‪٧‬ػِ‪ ٠‬طِـ‪ ٠‬حُٔلخ‪ُٝ‬ش ك‪ ٢‬كخٍ حٍطٌخد حُٔوظزَ هطؤ هخٗ‪٢ٗٞ‬‬

‫ػِٔخ إ حُيٍؿش حُؼظٔ‪٬ُ ٠‬هظزخٍ ‪ 40 ٢ٛ‬ىٍؿش‬ ‫•‬

‫(‪ )1‬حًَّ ًُ‪ ٢‬هطخ‪٣‬زش؛ ٓ‪ٞٓٞ‬ػش حٌَُس حُطخثَس ‪ ( : 1١ ،‬ػٔخٕ‪ ،‬ىحٍ حُلٌَ ُِطزخػش ‪ٝ‬حَُ٘٘‪.125 ٙ )1996 ،‬‬
‫‪12‬‬
‫ة)‪(3‬‬ ‫‪َ 1.5‬‬
‫ػ‬
‫د‬
‫‪َ6‬‬ ‫أ‬

‫)‪(1‬‬ ‫)‪(2‬‬

‫‪َ4.5‬‬ ‫‪َ3‬‬
‫‪ َ1.5‬ة)‪(3‬‬
‫ٌَٗ)‪(1‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اخزجبس االسعبي‬


‫(‪)1‬‬
‫‪3-4-4‬اخزجبس اٌؼشة اٌغبؽك‪-:‬‬

‫حْٓ ح‪٫‬هظزخٍ‪ :‬حهظزخٍ حُ‪َ٠‬د حُٔخكن‬

‫حُـَ‪ ٖٓ ٝ‬ح‪٫‬هظزخٍ‪:‬ه‪٤‬خّ ىهش حُ‪َ٠‬د حُٔخكن رخ‪٫‬طـخ‪ ٙ‬حُوطَ‪ٝ ١‬حُٔٔظو‪ْ٤‬‬

‫ح‪٧‬ى‪ٝ‬حص ‪ًَ 30 :‬س ‪١‬خثَس‪ِٓ ،‬ؼذ ًَس ‪١‬خثَس هخٗ‪َٓ ، ٢ٗٞ‬طزظخٕ ٓ‪ٟٞٞ‬ػظخٕ ك‪ًَِٓ ٢‬‬
‫ٍهْ)‪ٍ ًَِٓٝ، (5‬هْ( ‪ (1‬ه‪٤‬خٓ‪ٜ‬خ‪) ّ (1×2‬ط‪ٟٞ‬ؼخٕ ػِ‪ ًٍٖ ٠‬حُِٔؼذ رل‪٤‬غ طٌ‪ٕٞ‬‬
‫ُح‪٣ٝ‬ظ‪ٜٔ‬خ حُيحهِ‪٤‬ظ‪ ٖ٤‬ػِ‪ ٠‬رؼي‪ ٖٓ) ْٓ (5‬حُو‪ ٢‬حُـخٗز‪ٝ ٢‬حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش ‪ٝ‬حُٔ‪ِِ٠‬ش ٓٔخكظ‪ٜ‬خ‬
‫‪ًٔ.ّ×3ّ3‬خ ك‪ ٢‬حٌَُ٘( ‪)2‬‬

‫ٓ‪ٞ‬ح‪ٛ‬لخص ح‪٧‬ىحء‪ -:‬حُ‪َ٠‬د حُٔخكن ٖٓ ًَِٓ ٍهْ )‪ (4‬رل‪٤‬غ ‪٣‬و‪ ّٞ‬حُٔيٍد رظَٔ‪َ٣‬‬
‫‪ ٖٓ ُٚpass‬حًَُِٔ ٍهْ ‪ 3‬رخٓظويحّ حُظَٔ‪ َ٣‬حُط‪ٝ َ٣ٞ‬حُوطَ‪(long diagonal) ١‬‬
‫ػِ‪ ٠‬حُٔوظزَ أىحء )‪ٓ (15‬لخ‪ُٝ‬ش رخُ‪َ٠‬د حُٔخكن ٗل‪ ٞ‬ح‪٫‬طـخ‪ ٙ‬حُوطَ‪(١‬حَُٔطزش‬

‫(‪َٝٓ )1‬حٕ ػزي حُٔـ‪٤‬ي؛ حُٔ‪ٞٓٞ‬ػش حُؼِٔ‪٤‬ش ٌَُِس حُطخثَس ‪ ( : 1١ ،‬ػٔخٕ‪ٓ ،‬ئٓٔش حُ‪ٍٞ‬حم َُِ٘٘ ‪ٝ‬حُظ‪٣ُٞ‬غ‪.52ٙ )2010 ،‬‬
‫‪13‬‬
‫حُٔ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ىس ك‪ٍ ًَِٓ ٢‬هْ )‪ٓ(15) ٝ(5‬لخ‪ُٝ‬ش رخُ‪َ٠‬د حُٔخكن ٗل‪ ٞ‬حَُٔطزش‬
‫حُٔ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ىس ك‪ٍ ٢‬هْ )‪(1‬‬

‫شىً)‪(2‬‬

‫‪٣‬ز‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُ‪َ٠‬د حُٔخكن‬

‫حُظٔـ‪َ٤‬‬

‫‪ٗ4‬وخ‪َٟ ٌَُ ١‬رش ٓخكوش ‪ٛ‬ل‪٤‬لش طٔو‪ ٢‬ك‪ٜ٤‬خ حٌَُس ػِ‪ ٠‬حَُٔطزش‬ ‫•‬

‫‪ٗ3‬وخ‪َٟ ٌَُ ١‬رش ٓخكوش ‪ٛ‬ل‪٤‬لش طٔو‪ ٢‬ك‪ٜ٤‬خ حٌَُس ػِ‪ ٠‬حُٔ٘طوش حُٔوططش‬ ‫•‬

‫‪ٗ2‬وخ‪َٟ ٌَُ ١‬رش ٓخكوش ‪ٛ‬ل‪٤‬لش طٔو‪ ٢‬ك‪ٜ٤‬خ حٌَُس ػِ‪ ٠‬حَُٔطزش‬ ‫•‬

‫• ٗوطش ‪ٝ‬حكيس ٌَُ ‪َٟ‬رش ٓخكوش طٔو‪ ٢‬ك‪ ٢‬أٍؿخء حُِٔؼذ‬

‫• ‪ٛ‬لَ ٌَُ ‪َٟ‬رش ٓخكوش كخِٗش ح‪ ٝ‬هخٍؽ حٍؿخء حُِٔؼذ‬

‫‪ 3-5‬اٌزغشثخ االعزطالػ‪١‬خ‪-:‬‬

‫طؼي حُظـَرش ح‪ٓ٫‬ظط‪٬‬ػ‪٤‬ش ٖٓ حَُ٘‪ ١ٝ‬ح‪ٓ٧‬خٓ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُزلغ حُؼِٔ‪ ٢‬اً ٖٓ ه‪ُٜ٬‬خ‬


‫‪ٔ٣‬ظط‪٤‬غ حُزخكغ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حٌُؼ‪ ٖٓ َ٤‬ح‪ ٍٞٓ٧‬حُظ‪ ٢‬طو‪ ٚ‬اُ‪٤‬ش ط٘ل‪ ٌ٤‬حُزلغ‪ ،‬ك‪٢ٜ‬‬
‫طظ٘خ‪ٟٞٞٓ ٍٝ‬ػخص ‪ ٫‬طظ‪ٞ‬حكَ ػ٘‪ٜ‬خ ٓؼِ‪ٓٞ‬خص أ‪ ٝ‬ر‪٤‬خٗخص ‪٣‬ـ‪ َٜ‬حُزخكؼخٕ حٌُؼ‪ٖٓ َ٤‬‬
‫ؿ‪ٞ‬حٗز‪ٜ‬خ ‪ٝ‬أرؼخى‪ٛ‬خ ك‪" ٢ٜ‬ػزخٍس ػٖ طـَرش ‪ٛ‬ـ‪َ٤‬س أ‪ ٝ‬ػَٔ ٓ‪ٜ‬ـَ ُِيٍحٓش حُوخثٔش‬

‫‪14‬‬
‫‪٣‬و‪ ّٞ‬حُزخكغ رـ‪٤‬ش حُ‪ٞ‬ه‪ٞ‬ف ػِ‪ ٠‬حُِٔز‪٤‬خص ‪ٝ‬ح‪٣٫‬ـخر‪٤‬خص حُظ‪ ٢‬هي طَحكن اؿَحء حُظـَرش‬
‫حَُث‪٤ٔ٤‬ش ُِزلغ"(‪ٝ )1‬ط‪ٜ‬يف حُظـَرش اُ‪-:٠‬‬

‫• حُظؼَف ػِ‪ٓ ٠‬ي‪ ٟ‬طـخ‪ٝ‬د حُؼ‪٘٤‬ش ‪ٝ‬ططز‪٤‬ن ح‪٫‬هظزخٍ‬

‫• حُظؤًي ٖٓ ٓ‪ٓ٬‬ش ح‪٧‬ؿ‪ِٜ‬س حُٔٔظويٓش ك‪ ٢‬حُزلغ‬

‫• حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُ‪ٞ‬هض حُٔٔظـَم ُـَ‪ ٝ‬ط٘ل‪ ٌ٤‬ح‪٫‬هظزخٍحص‬

‫• ٓؼَكش ً‪٤‬ل‪٤‬ش حُل‪ ٍٜٞ‬ػِ‪ ٠‬حُز‪٤‬خٗخص ‪٣َ١ٝ‬وش ؿٔؼ‪ٜ‬خ ٌُ‪٣ ٢‬ظْ ٓؼخُـظ‪ٜ‬خ‬
‫اك‪ٜ‬خث‪٤‬خ‬

‫• ا‪٣‬ـخى حُٔؼخٓ‪٬‬ص حُؼِٔ‪٤‬ش ُ‪٬‬هظزخٍحص‬

‫أؿَ‪ ٟ‬حُزخكؼخٕ حُظـَرش ح‪ٓ٫‬ظط‪٬‬ػ‪٤‬ش ‪ ،‬اً ًخٕ حُـَ‪ٜ٘ٓ ٝ‬خ ٓؼَكش حُٔؼ‪ٞ‬هخص‬
‫‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ؼ‪ٞ‬رخص حُظ‪ ٢‬هي طظ‪ َٜ‬رـ‪٤‬ش طـخ‪ُٛٝ‬خ ك‪ ٢‬حُظـَرش حَُث‪ٔ٤‬ش ُِزلغ ‪ٝ،‬ر٘خءح ػِ‪٠‬‬
‫ًُي كوي طْ حهظ‪٤‬خٍ ‪٫‬ػز‪ ٖ٤‬رطَ‪٣‬وش ػ٘‪ٞ‬حث‪٤‬ش ٖٓ ‪٫‬ػز‪ ٢‬كَ‪٣‬ن ًِ‪٤‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪/‬‬
‫ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪ٝ ٠‬هي أؿَ‪٣‬ض حُظـَرش ك‪ 2012/3/1 ٢‬اً طز‪ُِ ٖ٤‬زخكغ إ ح‪٫‬هظزخٍحص‬
‫ٗخِٓش ٌَُ حُؼ‪ٞ‬حَٓ حُظ‪ ٌٖٔ٣ ٢‬إ ‪ُٜ ٌٕٞ٣‬خ حػَ ٓزخَٗ ػِ‪ ٠‬حُٔ‪٬‬كظش حُٔطِ‪ٞ‬رش‬
‫‪ٝ‬حُٔظؼِوش رٌِٔ٘ش حُزلغ‪.‬‬

‫‪6-3‬اٌزغشثخ اٌشئ‪١‬غ‪١‬خ‪-:‬‬

‫طْ اؿَحء حُظـَرش حَُث‪٤ٔ٤‬ش ػِ‪ ٠‬ػ‪٘٤‬ش حُزلغ حً هخّ حُزخكؼخٕ رخ‪َٗ٩‬حف ػِ‪٠‬‬
‫ح‪٫‬هظزخٍحص حُٔ‪ٜ‬خٍ‪٣‬ش ػِ‪ ٠‬ػ‪٘٤‬ش حُزلغ ‪ ّٞ٣‬ح‪ٍ٫‬رؼخء حُٔ‪ٜ‬خىف‪2012 /3/ 14‬ك‪٢‬‬
‫حُٔخػش حُظخٓؼش ‪ٛ‬زخكخ ك‪ ٢‬هخػش ًِ‪٤‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش ‪ /‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪ ٠‬اً ك‪ َٜ‬هزَ‬
‫ًُي طٔخٍ‪ ٖ٣‬ح‪٩‬كٔخء ٓغ َٗف ‪ٝ‬حك‪ ٌَُ ٢‬حهظزخٍ ٓظو‪ ّٞ‬ر‪ ٚ‬حُؼ‪٘٤‬ش ‪ٝ .‬طْ حؿَحء حهظزخٍ‬
‫حُظ‪ٞ‬حكن ‪ ّٞ٣‬حُؤ‪ ْ٤‬رظخٍ‪٣‬ن‪2012/3/15‬ػْ حؿَ‪ ٟ‬حُزخكؼخٕ ه‪٤‬خّ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُظو٘‪٤‬ش ػٖ‬
‫‪٣َ١‬ن ط‪٣ُٞ‬غ حٓظٔخٍس حُٔو‪٤‬خّ ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٘٤‬ش رظخٍ‪٣‬ن ‪.2012/3/18‬‬

‫(‪ ١ٍٞٗ )1‬حرَح‪ ْ٤ٛ‬حُ٘‪ٞ‬ى ‪ٍٝ‬حكغ ‪ٛ‬خُق حٌُز‪٢ٔ٤‬؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔخرن‪89ٙ ،‬‬
‫‪15‬‬
‫‪7-3‬اٌ‪ٛ‬عبئً اإلؽظبئ‪١‬خ‬

‫حٓظويّ حُزخكؼخٕ ح‪٫‬ك‪ٜ‬خث‪٤‬ش حُلو‪٤‬وش ‪ٓ٫spss‬ظوَحؽ ٗظخثؾ حُزلغ‪.‬‬

‫‪-4‬ػشع إٌزبئظ ‪ٚ‬رؾٍ‪ٍٙ١‬ب ‪ِٕٚ‬بلشز‪ٙ‬ب‪-:‬‬

‫‪1-4‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ٔ ً١‬زبئظ اخزجبساد اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٚ ٟ‬م‪١‬بط اٌّ‪ٙ‬بساد إٌفغ‪١‬خ‬


‫‪ٚ‬اخزجبساد دلخ اٌّ‪ٙ‬بساد اٌ‪ٙ‬غ‪١ِٛ‬خ‪-:‬‬

‫‪٣‬ظ‪ٌٛ ٖٔ٠‬ح حُٔل‪ ٍٞ‬ػَ‪ٟ‬خ ‪ٝ‬طلِ‪ُ٘ ٬٤‬ظخثؾ حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٓٝ ٢‬و‪٤‬خّ حُٔ‪ٜ‬خٍحص‬
‫حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حهظزخٍ ىهش حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ‪ٜ‬ـ‪٤ٓٞ‬ش حُظ‪ ٢‬طْ حُظ‪ َٛٞ‬حُ‪ٜ٤‬خ رؼي ٓؼخُـظ‪ٜ‬خ حك‪ٜ‬خث‪٤‬خ‬

‫عذ‪ٚ‬ي)‪(2‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬األ‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ٌّزغ‪١‬شاد اٌجؾش‬

‫االٔؾشاف اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ اٌؾغبث‪ٟ‬‬ ‫اٌّزغ‪١‬شاد‬


‫ع‬ ‫ط‬
‫‪0.55‬‬ ‫‪7.10‬‬ ‫اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬
‫‪2.49‬‬ ‫‪26.25‬‬ ‫األسعبي اٌّ‪ٛ‬اعٗ االِبِ‪( ٟ‬اٌزٕظ)‬
‫‪3.10‬‬ ‫‪84.25‬‬ ‫اٌؼشة اٌغبؽك اٌؼبٌ‪ٟ‬‬
‫‪1.28‬‬ ‫‪17.75‬‬ ‫اٌمذسح ػٍ‪ ٝ‬اٌزظ‪ٛ‬س‬
‫‪2.35‬‬ ‫‪18.58‬‬ ‫اٌمذسح ػٍ‪ ٝ‬االعزشخبء‬
‫‪4.62‬‬ ‫‪11.50‬‬ ‫اٌمذسح ػٍ‪ِٛ ٝ‬اع‪ٙ‬خ اٌمٍك‬
‫‪2.31‬‬ ‫‪16.41‬‬ ‫اٌضمخ ثبٌٕفظ‬
‫‪3.55‬‬ ‫‪18.91‬‬ ‫دافؼ‪١‬خ األٔغبص‬
‫‪4.59‬‬ ‫‪17.00‬‬ ‫رشو‪١‬ض األٔزجبٖ‬

‫‪16‬‬
‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (2) ٍٝ‬حٌُ‪٣ ١‬ز‪ ٖ٤‬ح‪ٓٝ٫‬خ‪ ١‬حُلٔخر‪٤‬ش ‪ٝ‬ح‪ٗ٫‬لَحكخص حُٔؼ‪٤‬خٍ‪٣‬ش‬
‫ُٔظـ‪َ٤‬حص حُزلغ ك‪٤‬غ ًخٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ(7.10) ٞٛ ٢‬رخٗلَحف‬
‫ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ٍٓ٬ُ ٢‬خٍ حُٔ‪ٞ‬حؿ‪ ٖٓ ٚ‬ح‪٫‬ػِ‪ ٠‬حُظْ٘ ‪ٞٛ‬‬
‫)‪ٝ(26.25‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ )2.49 ( ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪َ٠ُِ ٢‬د حُٔخكن‬
‫حُؼخُ‪ ٢‬حُوطَ‪ٝ (84.25) ٞٛ ١‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(3.10)ٙ‬‬

‫حٓخ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ه‪٤‬ي حُزلغ كوي ًخٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس حُويٍس ػِ‪٠‬‬
‫حُظ‪ٝ (17.75) ٞٛ ٍٜٞ‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (1.28). ٙ‬حٓخ ٓ‪ٜ‬خٍس حُويٍس ػِ‪٠‬‬
‫ح‪ٓ٫‬ظَهخء كوي ًخٕ ‪ٓٝ‬ط‪ٜ‬خ حُلٔخر‪ٝ ( 18.58) ٞٛ ٢‬حٗلَحك‪ٜ‬خ حُٔؼ‪٤‬خٍ‪١‬‬
‫هيٍ‪ ،(2.35)ٙ‬حٓخ ٓ‪ٜ‬خٍس حُويٍس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش حُوِن كوي ًخٕ ‪ٓٝ‬ط‪ٜ‬خ حُلٔخر‪ ٢‬هيٍ‪ٙ‬‬
‫)‪ٝ(11.50‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (4.62) ٙ‬حٓخ ٓ‪ٜ‬خٍس حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُؼوش رخُ٘لْ كوي‬
‫ًخٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜ ٢‬خ )‪ٝ (16.41‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ ، (2.31)ٙ‬حٓخ ٓ‪ٜ‬خٍس‬
‫ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ كوي ًخٗض ر‪ ٢ٓٞ‬كٔخر‪ٝ (18.91) ٢‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(3.55) ٙ‬‬
‫حٓخ ٓ‪ٜ‬خٍس طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬كوي ًخٗض ر‪ ٢ٓٞ‬كٔخر‪ ٢‬هيٍ‪ٝ (17.00) ٙ‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪١‬‬
‫هيٍ‪(4.59).ٙ‬‬

‫‪4-1-2‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪ِٚ‬م‪١‬بط اٌّ‪ٙ‬بساد إٌفغ‪١‬خ ‪ٚ‬دلخ اداء اٌّ‪ٙ‬بساد اٌ‪ٙ‬غ‪١ِٛ‬خ‪-:‬‬

‫‪4-1-2-1‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪ٚ‬اٌمذسح ػٍ‪ ٝ‬اٌزظ‪ٛ‬س‪-:‬‬

‫‪٫‬ؿَ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُويٍس ػِ‪٠‬‬
‫حُظ‪ ٍٜٞ‬حٓظويّ ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُزٔ‪ ٢٤‬ر‪ًٔٝ َٕٞٓ٤‬خ ٓ‪ٟٞ‬ق ك‪ ٢‬حُـي‪ ٍٝ‬ح‪٫‬ط‪٤‬ش‪-:‬‬

‫‪17‬‬
‫عذ‪ٚ‬ي)‪(3‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ ‪ٚ‬دالٌخ‬


‫االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٚ ٟ‬اٌمذسح ػٍ‪ ٝ‬اٌزظ‪ٛ‬س‬

‫ى‪ُ٫‬ش‬ ‫ه‪ٔ٤‬ش(ٍ)‬ ‫ه‪ٔ٤‬ش(ٍ)‬ ‫ح‪ٗ٫‬لَحف‬ ‫حُ‪٢ٓٞ‬‬ ‫حُٔظـ‪َ٤‬حص‬


‫ح‪ٍ٫‬طزخ‪١‬‬ ‫حُـي‪٤ُٝ‬ش‬ ‫حُٔلظٔزش‬ ‫حُٔؼ‪٤‬خٍ‪١‬‬ ‫حُلٔخر‪٢‬‬
‫حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫‪0.55‬‬ ‫‪7.10‬‬
‫حُلًَ‪٢‬‬
‫ٓؼ٘‪ٚ٣ٞ‬‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0.73‬‬
‫حُويٍس ػِ‪٠‬‬
‫‪2.49‬‬ ‫‪26.25‬‬
‫حُظ‪ٍٜٞ‬‬
‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (3) ٍٝ‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ(7.10) ٞٛ ٢‬رخٗلَحف‬


‫ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُظ‪ ٍٜٞ‬كوي ًخٕ‬
‫)‪ٝ(26.25‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (2.49) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش (ٍ) حُٔلظٔزش كوي‬
‫ظ‪َٜ‬ص )‪(0.73‬طلض ٓٔظ‪ ٟٞ‬ى‪ُ٫‬ش )‪ٝ (0.05‬ىٍؿش كَ‪٣‬ش )‪ٝ (10‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش‬
‫حُـي‪٤ُٝ‬ش حُظ‪ ٢‬طٔخ‪ً (0.57) ١ٝ‬خٗض ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪٢‬‬
‫‪ٜٓٝ‬خٍس حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُظ‪..ٍٜٞ‬‬

‫‪٣ٝ‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ ػ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ٌٙٛ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬حُظ‪ٍٜٞ‬‬
‫حُ‪ ٠‬حٕ حُ‪٬‬ػذ حُٔ٘لٌ ُٔ‪ٜ‬خٍط‪ ٢‬ح‪ٍٓ٫‬خٍ ‪ٝ‬حُ‪َ٠‬د حُٔخكن رلخؿش حُ‪ ٠‬ط٘ٔ‪٤‬ش هيٍس‬
‫حُظ‪ ٍٜٞ‬حُؼوِ‪ُ ٢‬ي‪ٝ ٚ٣‬حُظ‪ ٢‬طؼَٔ ػِ‪ ٠‬طلٔ‪ ٖ٤‬حُويٍس حُز‪٣َٜ‬ش ُ‪٬‬ػز‪ُ ٖ٤‬ـَ‪ ٝ‬طط‪َ٣ٞ‬‬
‫ح‪٫‬ىحء حُلًَ‪ٌٛٝ ٢‬ح ‪٣‬ظلن ٓغ ٍح‪) ١‬حٓخٓ‪ً ٚ‬خَٓ ٍحطذ) ‪ٝ‬حٌُ‪ َ٤٘٣ ١‬حُ‪" ٠‬حُ‪٬‬ػذ‬
‫‪ٔ٣‬ظل‪ َ٠‬حُ‪ ٍٜٙٞ‬حٌُ‪٤٘ٛ‬ش ‪٫‬ىحء ٓ‪ٜ‬خٍحص ح‪ ٝ‬حكيحع ٓزن حًظٔخر‪ٜ‬خ ح‪٘ٓٝ‬خ‪ٛ‬يط‪ٜ‬خ ح‪ٝ‬‬
‫(‪" ) 1‬‬
‫طؼِٔ‪ٚ‬‬

‫(‪ )1‬حٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ؛ طيٍ‪٣‬ذ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش‪ ( : 2١ ،‬ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪ٗ ،٢‬خٍع ػزخّ حُؼوخى‪ٓ ،‬ي‪٘٣‬ش ٗ‪ ،َٜ‬حُوخ‪َٛ‬س‪ٙ )2004 ،‬‬
‫‪.265‬‬
‫‪18‬‬
‫‪4-1-2-2‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبط ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬
‫‪ِٙٚ‬بسح اٌمذسح ػٍ‪ ٝ‬االعزشخبء ‪-:‬‬

‫‪٫‬ؿَ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء‬
‫حٓظويّ حُزخكغ ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُزٔ‪ ٢٤‬ر‪ًٔ َٕٞٓ٤‬خ ٓ‪ٟٞ‬ق ك‪ ٢‬حُـي‪(4) ٍٝ‬‬

‫عذ‪ٚ‬ي)‪(4‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ(س) اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬


‫‪ٚ‬دالٌخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح اٌمذسح ػٍ‪ ٝ‬االعزشخبء‬

‫دالٌخ‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫االٔؾشاف‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ‬


‫اٌّزغ‪١‬شاد‬
‫االسرجبؽ‬ ‫اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬ ‫اٌّؾزغجخ‬ ‫اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬ ‫اٌؾغبث‪ٟ‬‬

‫‪7.10‬‬ ‫اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪0.55‬‬
‫غ‪١‬ش ِؼٕ‪٠ٛ‬خ‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0.35‬‬
‫اٌمذسح ػٍ‪ٝ‬‬
‫‪2.35‬‬ ‫‪18.58‬‬
‫االعزشخبء‬
‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (4) ٍٝ‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ(7.10) ٞٛ ٢‬رخٗلَحف‬


‫ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس حُويٍس ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء كوي ًخٕ‬
‫)‪ٝ(18.58‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (2.35) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش(ٍ) حُٔلظٔزش كوي ظ‪َٜ‬ص )‪(0.35‬‬
‫طلض ٓٔظ‪ ٟٞ‬ى‪ُ٫‬ش )‪ٝ (0.05‬ىٍؿش كَ‪٣‬ش )‪ٝ (10‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش حُـي‪٤ُٝ‬ش حُظ‪٢‬‬
‫طٔخ‪ٌٛٝ (0.57) ١ٝ‬ح ٓؼ٘خ‪ ٙ‬ػيّ ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى ػ‪٬‬هش حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪٢‬‬
‫‪ٝ‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء‪.‬‬

‫‪٣ٝ‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ ػيّ ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى ػ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُويٍس ػِ‪٠‬‬
‫ح‪ٓ٫‬ظَهخء حُ‪ ًٕٞ ٠‬حُ‪٬‬ػذ حٌُ‪٣ ١‬و‪ ّٞ‬رخىحء ‪ٝ‬ط٘ل‪ٜٓ ٌ٤‬خٍط‪ ٢‬ح‪ٍٓ٫‬خٍ ‪ٝ‬حُ‪َ٠‬د‬
‫حُٔخكن ‪ ٌٕٞ٣‬ك‪ ٢‬حه‪ ٠ٜ‬كخ‪٫‬ص حُ٘ي ‪ٝ‬ح‪ٗ٫‬وزخ‪ُ ٝ‬ؼ‪٬٠‬ص حَُؿِ‪ُ ٖ٤‬ؼَٔ حه‪ ٠ٜ‬هلِ‬
‫ُ‪َ٠‬د حٌَُس ك‪ ٢‬حػِ‪ ٠‬حٍطلخع ‪ٔ٣‬ظط‪٤‬غ حُ‪ ٍٞٛٞ‬حُ‪ ٚ٤‬حُ‪٬‬ػذ حُٔ‪ٜ‬خؿْ ٌُُي ُْ طظ‪ َٜ‬ػ‪٬‬هش‬
‫‪19‬‬
‫حٍطزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء ٌُ‪ ٕٞ‬حُ‪٬‬ػذ حٌُ‪٣ ١‬و‪ ّٞ‬رخُ‪َ٠‬د‬
‫حُٔخكن ‪ٝ‬ح‪ٍٓ٫‬خٍ ؿ‪ٔٓ َ٤‬ظَه‪٤‬خ ‪ٝ‬ك‪ ٢‬كخُش ٗي ‪ٝ‬حٗوزخ‪ُ ٝ‬ؼ‪٬٠‬ط‪..ٚ‬‬

‫ٌُُي ك‪ ٜٞ‬رلخؿش حُ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء هزَ حُ‪َ٠‬د حُٔخكن ‪ٝ‬حٍ(ػ٘ي حُظ‪٤ٜ‬ئ ‪٫‬ىحء حُ‪َ٠‬د‬
‫حُٔخكن )‪ٝ‬رلخؿش حُ‪ ٠‬حُو‪ٞ‬س ‪ٝ‬حُ٘ي ‪ٝ‬ح‪ٗ٫‬وزخ‪ (ٝ‬ػيّ ح‪ٓ٫‬ظَهخء )ك‪َٓ ٢‬كِش حُولِ ‪ٝ‬حىحء‬
‫حُ‪َ٠‬د حُٔخكن ٌُُي ك‪ ٜٞ‬رلخؿش حُ‪ ٠‬حُظ٘ٔ‪٤‬ن ر‪ٛ ٖ٤‬خط‪ ٖ٤‬حَُٔكِظ‪( ٖ٤‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء ‪ ،‬ػيّ‬
‫ح‪ٓ٫‬ظَهخء) ‪ٌٛٝ‬ح ٓخ حًي‪ ٙ‬حر‪ ٞ‬حُؼ‪ ٬‬حكٔي ػزي حُلظخف ‪) 1993‬‬

‫" حٕ هيٍس حَُ‪٣‬خ‪٤ُِٔ ٢ٟ‬طَس ػِ‪ ٠‬ػَٔ حُؼ‪ِ٠‬ش ٖٓ حٍطوخء ‪ٝ‬حٗوزخ‪ ٝ‬طؼي ػخٓ‪ٜٔٓ ٬‬خ‬
‫(‪) 1‬‬
‫ُظلو‪٤‬ن حَُٔػش حُؼخُ‪٤‬ش ‪ٝ‬ح‪٫‬ىحء حُٔ‪ٜ‬خٍ‪ٝ ١‬حُظ‪ٞ‬حكن حُـ‪٤‬ي "‬

‫‪4-1-2-3‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪ِٙٚ‬بسح اٌمذسح ػٍ‪ِٛ ٝ‬اع‪ٙ‬خ اٌمٍك‪-:‬‬

‫‪٫‬ؿَ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُويٍس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش حُوِن‬
‫حٓظويّ حُزخكؼخٕ ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُزٔ‪ ٢٤‬ر‪ًٔ َٕٞٓ٤‬خ ٓ‪ٟٞ‬ق ك‪ ٢‬حُـي‪(5)ٍٝ‬‬

‫عذ‪ٚ‬ي)‪(5‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ(س) اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ ‪ٚ‬دالٌخ‬


‫االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح اٌمذسح ػٍ‪ِٛ ٝ‬اع‪ٙ‬خ اٌمٍك‬

‫االٔؾشاف‬
‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ‬ ‫اٌّزغ‪١‬شاد‬
‫دالٌخ االسرجبؽ‬ ‫اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬
‫اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬ ‫اٌّؾزغجخ‬ ‫اٌؾغبث‪ٟ‬‬

‫‪7.10‬‬ ‫اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪0.55‬‬
‫غ‪١‬ش ِؼٕ‪٠ٛ‬خ‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0.56‬‬
‫اٌمذسح ػٍ‪ٝ‬‬
‫‪4.62‬‬ ‫‪11.50‬‬
‫ِ‪ٛ‬اع‪ٙ‬خ اٌمٍك‬
‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫(‪ )1‬حر‪ ٞ‬حُؼ‪ ٬‬حكٔي ػزي حُلظخف؛ حُظيٍ‪٣‬ذ حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬ح‪ ْٓ٫‬حُلٔ‪ُٞٞ٤‬ؿ‪٤‬خ ‪ ( : 1١ ،‬حُوخ‪َٛ‬س‪ ،‬ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪.178 ٙ )1997 ، ٢‬‬
‫‪21‬‬
‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (5) ٍٝ‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ(7.10) ٞٛ ٢‬رخٗلَحف‬
‫ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس حُويٍس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش حُوِن كوي ًخٕ‬
‫)‪ٝ(11.50‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (4.62) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس حُويٍس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش حُوِن كوي ًخٗض(ٍ) حُٔلظٔزش ُ‪ٜ‬خ ‪ ٢ٛ‬رو‪ٔ٤‬ش‬
‫)‪ٝ(0.56‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش حُـي‪٤ُٝ‬ش ‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬طٔخ‪ (0.57) ١ٝ‬طلض ٓٔظ‪ ٟٞ‬ى‪ُ٫‬ش‬
‫)‪ٌٛٝ(10‬ح ٓؼ٘خ‪ ٙ‬حٕ ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪٢‬‬ ‫)‪ٝ(0.05‬ىٍؿش كَ‪٣‬ش‬
‫‪ٝ‬حُويٍس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش حُوِن ‪ ٢ٛ‬ؿ‪ٓ َ٤‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش ‪.‬‬

‫‪٣ٝ‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ ػيّ ٓؼ٘‪٣ٞ‬ش حُلَ‪ٝ‬م ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُويٍس ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش‬
‫حُوِن ٓزز‪ٜ‬خ حُظؼذ ‪ ٕ٫‬حُٔظطِزخص حَُث‪٤ٔ٤‬ش ُِظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ ٢ٛ ٢‬حُٔظطِزخص حُزيٗ‪٤‬ش‬
‫‪ٝ‬طؼي حى‪ٝ‬حص ٓ‪ٜٔ‬ش ك‪ ٢‬ط٘ل‪ ٌ٤‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ‪ٜ‬ؼزش ٓؼَ ح‪ٍٓ٫‬خٍ حُٔخكن ‪ٝ‬حُ‪َ٠‬د‬
‫حُٔخكن ‪ٝ‬كظ‪ ٠‬كخث‪ ٢‬حُ‪ٜ‬ي ‪ٟ ٕ٫ٝ‬ؼق ‪ ٌٙٛ‬ح‪٫‬ى‪ٝ‬حص حُظ‪ ٢‬ط‪٠‬غ حُ‪٬‬ػذ ك‪ ٢‬ػيّ‬
‫هيٍط‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬طؤى‪٣‬ش حُلًَخص حُ‪ٜ‬ؼزش ‪ٝ‬طٔزذ ُ‪ ٚ‬حُظ‪ٞ‬طَ ‪ٜ٣‬خكز‪ ٚ‬هِن ٖٓ ػيّ ح‪٫‬ىحء‬
‫‪ٌٛٝ‬ح ٓخ حًي‪( ٙ‬ػ‪ " ) 1998١ٝ٬‬حٕ كيس حُوِن طِىحى حًح ٓخ حىٍى حُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬حٕ‬
‫ٓ‪ َْٛ٤ٜ‬ك‪ ٢‬ح‪٫‬ىحء ‪ ٞٛ‬حُلَ٘ ح‪ ٝ‬حُ٘ـخف‪ٔٓ ،‬خ ‪٣‬ؼ٘‪ ٢‬حُ٘‪ ٢‬حٌُؼ‪ َ٤‬رخُ٘ٔزش ‪٫‬ػزخص‬
‫حُ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ى ح‪ ٝ‬طلو‪٤‬ن حٌُحص ‪ٝ‬هي حطلن ٓؼظْ ػِٔخء حُ٘لْ ػِ‪ ٠‬حٕ ىٍؿش ٓ٘خٓزش ٖٓ حُوِن‬
‫طيكغ حُ‪٬‬ػز‪ٗ ٖ٤‬ل‪ ٞ‬حىحء حك‪ َ٠‬حٓخ حًح ُحى ٓؼيٍ حُوِن ػٖ طِي حُيٍؿش ح‪ٛ‬زق ػخثوخ‬
‫ُ‪٬‬ىحء كِوِن حُٔؼظيٍ ‪٣‬يكغ حُ‪٬‬ػذ حُ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظًٌخٍ ‪ٝ‬ح‪٫‬ؿظ‪ٜ‬خى ك‪ ٢‬ك‪ ٖ٤‬حُوِن حُِحثي‬
‫‪٣‬ئى‪ ١‬حُ‪ ٠‬كخُش حُظلٌي حُٔؼَك‪ٝ ٢‬ح‪ٍ٫‬طزخى ٓؼِٔخ ‪٣‬ئى‪ ١‬حٗؼيحّ حُوِن حُ‪ٟ ٠‬جخُش‬
‫"(‪)1‬‬
‫ح‪ٗ٫‬ـخُ‬

‫‪4-1-2-4‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪ِٙٚ‬بسح اٌضمخ ثبٌٕفظ‪-:‬‬

‫‪٫‬ؿَ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس حُؼوش رخُ٘لْ‬
‫حٓظويّ حُزخكؼخٕ ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُزٔ‪ ٢٤‬ر‪ًٔ َٕٞٓ٤‬خ ٓ‪ٟٞ‬ق ك‪ ٢‬حُـي‪(6)ٍٝ‬‬

‫(‪ٓ )1‬لٔي كٖٔ ػ‪١ٝ٬‬؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔخرن‪.212 ٙ ،‬‬


‫‪21‬‬
‫عذ‪ٚ‬ي)‪(6‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ ( س) اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬


‫‪ٚ‬دالٌخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح اٌضمخ ثبٌٕفظ‬

‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫االٔؾشاف‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ‬ ‫اٌّزغ‪١‬شاد‬


‫دالٌخ االسرجبؽ‬
‫اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬ ‫اٌّؾزغجخ‬ ‫اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬ ‫اٌؾغبث‪ٟ‬‬
‫اٌز‪ٛ‬افك‬
‫‪0.55‬‬ ‫‪7.10‬‬
‫ِؼٕ‪٠ٛ‬خ‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0.83‬‬ ‫اٌؾشو‪ٟ‬‬
‫‪2.31‬‬ ‫‪16.41‬‬ ‫اٌضمخ ثبٌٕفظ‬
‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (6) ٍٝ‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪(7.10) ٞٛ ٢‬‬


‫‪ٝ‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس حُؼوش رخُ٘لْ كوي ًخٕ‬
‫)‪ٝ(16.41‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (2.31) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس حُؼوش رخُ٘لْ كوي ًخٗض(ٍ) حُٔلظٔزش رو‪ٔ٤‬ش )‪(0.83‬طلض ٓٔظ‪ ٟٞ‬ى‪ُ٫‬ش‬
‫)‪ٝ(0.05‬ىٍؿش كَ‪٣‬ش )‪ٝ (10‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش حُـي‪٤ُٝ‬ش حُظ‪ ٢‬طٔخ‪(0.57) ١ٝ‬‬
‫‪ٌٛٝ‬ح ‪٣‬ؼ٘‪ ٢‬حٕ ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُٔظـ‪ٓ ٢ٛ ٖ٣َ٤‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش‪.‬‬

‫‪٣ٝ‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُٔؼ٘‪٣ٞ‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس حُؼوش‬


‫رخُ٘لْ حُ‪ ٠‬حٕ حؿِذ حُ‪٬‬ػز‪ٜ٣ ٖ٤‬ظٔ‪ ٕٞ‬رٔ‪ٜ‬خٍس حُ‪َ٠‬د حُٔخكن ‪ٜٗ٫‬خ حًؼَ حُٔ‪ٜ‬خٍحص‬
‫ط٘‪٣ٞ‬وخ ‪ٝ‬حػخٍس ‪ٝ‬طؼي حُلخٓٔش ك‪ًٔ ٢‬ذ حُ٘وخ‪ٌُ ١‬ح طٌَحٍ حُ‪٬‬ػذ ‪ ٌٙٛ‬حُٔ‪ٜ‬خٍس ًؼ‪َ٤‬ح‬
‫‪ُٝ‬يص ُي‪ ْٜ٣‬حُؼوش حُؼِ‪٤‬خ ػ٘ي حىحث‪ٌٛٝ..ْٜ‬ح ٓخ حًي‪( ٙ‬حٓخٓ‪ً ٚ‬خَٓ ٍحطذ‪" (1997‬حٕ ُ‪٣‬خىس‬
‫حُؼوش رخُ٘لْ ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػذ ك‪ ٢‬حػ٘خء حُٔزخٍحس طؼَٔ ػِ‪٣ُ ٠‬خىس طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ٝ ٙ‬رخُظخُ‪٢‬‬
‫(‪) 1‬‬
‫‪٣‬ئى‪ ١‬حُ‪ ٠‬هِش حُظ‪ٞ‬طَ ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػذ"‬

‫(‪ )1‬حٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔخرن ‪.299 ٙ ،‬‬


‫‪22‬‬
‫‪4-1-2-5‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬
‫‪ٚ‬دافؼ‪١‬خ االٔغبص‪-:‬‬

‫‪٫‬ؿَ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ‬
‫حٓظويّ حُزخكغ ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُزٔ‪ ٢٤‬ر‪ًٔ َٕٞٓ٤‬خ ٓ‪ٟٞ‬ق ك‪ ٢‬حُـي‪(7)ٍٝ‬‬

‫عذ‪ٚ‬ي)‪(7‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ (س)اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬


‫‪ٚ‬دالٌخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح دافؼ‪١‬خ االٔغبص‬

‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫االٔؾشاف‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ‬


‫دالٌخ االسرجبؽ‬ ‫اٌّزغ‪١‬شاد‬
‫اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬ ‫اٌّؾزغجخ‬ ‫اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬ ‫اٌؾغبث‪ٟ‬‬
‫اٌز‪ٛ‬افك‬
‫‪0.55‬‬ ‫‪7.10‬‬
‫اٌؾشو‪ٟ‬‬
‫ِؼٕ‪٠ٛ‬خ‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0.72‬‬
‫دافؼ‪١‬خ‬
‫‪3.55‬‬ ‫‪18.91‬‬
‫االٔغبص‬
‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ٍ ٍٝ‬هْ )‪(7‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ(7.10) ٞٛ ٢‬رخٗلَحف‬


‫ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ كوي ًخٕ )‪(18.91‬‬
‫‪ٝ‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (3.55) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس‬
‫ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ كوي ًخٗض(ٍ) حُٔلظٔزش رو‪ٔ٤‬ش )‪(0.72‬طلض ٓٔظ‪ ٟٞ‬ى‪ُ٫‬ش )‪ٝ (0.05‬ىٍؿش‬
‫كَ‪٣‬ش )‪ٝ (10‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش حُـي‪٤ُٝ‬ش حُظ‪ ٢‬طٔخ‪ٌٛٝ (0.57) ١ٝ‬ح ٓؼ٘خ‪ ٙ‬حٕ ى‪ُ٫‬ش‬
‫ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُٔظـ‪ ٢ٛ ٖ٣َ٤‬ػ‪٬‬هش ٓؼ٘‪٣ٞ‬ش ‪٣ٝ..‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ ٓزذ ٓؼ٘‪٣ٞ‬ش حُلَ‪ٝ‬م ر‪ٖ٤‬‬
‫حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ حُظؼي‪٬٣‬ص حُلي‪٣‬ؼش حُظ‪ٗ ٢‬وِض حُِؼزش ٖٓ ح‪٫‬ؿ‪ٞ‬حء حُيحكجش‬
‫حُ‪ ٠‬ح‪٫‬ؿ‪ٞ‬حء ح‪ً٫‬ؼَ ٓو‪ٗٞ‬ش ‪ٝ‬حػخٍس ػخُ‪٤‬ش ٓٔخ ‪ُٝ‬يص ُي‪ ْٜ٣‬ىحكؼ‪٤‬ش ك‪ ٢‬طلو‪٤‬ن ح‪ٗ٫‬ـخُ ػٖ‬
‫‪٣َ١‬ن ك‪ٜ‬ي حُ٘وخ‪ ١‬حٌُؼ‪َ٤‬س حً ح‪ٛ‬زلض حُ‪ ّٞ٤‬حٌَُس حُطخثَس ٖٓ ح‪ُ٫‬ؼخد حَُٔ‪٣‬ؼش ‪ٝ‬حُٔ٘‪ٞ‬هش‬
‫‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬طؼظٔي ػِ‪ ٠‬حُظؼِ‪ ِ٣‬حَُٔ‪٣‬غ ‪ٝ‬حٓظل‪٠‬خٍ حُٔ‪ٜ‬خٍحص رـٔ‪٤‬غ ٓظـ‪َ٤‬حط‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حُظٌ‪٤‬ق ػِ‪ٜ٤‬خ ‪،‬‬
‫‪ٌٛٝ‬ح ٓخ حًي‪( ٙ‬ػ‪ " ( 1998 ١ٝ٬‬حٕ ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ ٖٓ حُؼ‪ٞ‬حَٓ حُ٘لٔ‪٤‬ش حُ‪ٜ‬خٓش حُظ‪٢‬‬
‫‪23‬‬
‫‪٣‬ـذ ط٘ٔ‪٤‬ظ‪ٜ‬خ ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬حػ٘خء حُٔ٘خكٔخص حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حً طؼي ٖٓ حُؼ‪ٞ‬حَٓ ح‪ٓ٫‬خٓ‪٤‬ش حُ‪ٜ‬خٓش‬
‫حُظ‪ ٢‬طٔخػي ػِ‪ ٠‬حظ‪ٜ‬خٍ هيٍس ًز‪َ٤‬س ٖٓ حُٔؼخرَس ك‪ ٢‬ح‪٫‬ىحء ك‪ ٬٠‬ػٖ حظ‪ٜ‬خٍ ٗ‪ٞ‬ػ‪٤‬ش ٓٔ‪ِ٤‬س‬
‫ك‪ ٢‬ح‪٫‬ىحء ‪ٝ‬ح‪٠٣‬خ حٗـخُ ح‪٫‬ىحء رٔؼيٍ َٓطلغ ‪ًٌُٝ‬ي ٓؼَكش حُ‪ٞ‬حؿزخص ٖٓ ى‪ ٕٝ‬ح‪٫‬ػظٔخى‬
‫ػِ‪ ٠‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬ح‪٫‬هَ‪ٝ ٖ٣‬طٔخػي ح‪٠٣‬خ ػِ‪ ٠‬حُظٔظغ رخُ‪ٞ‬حهؼ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُٔ‪ٞ‬حهق حُ‪ٜ‬ؼزش حُظ‪ ٢‬طظطِذ‬
‫حُٔـخَٓس ‪ٝ‬حُٔوخ‪َ١‬س ‪ٝ‬ح‪٠٣‬خ طٔخػي ػِ‪ ٠‬حُظطِغ حُ‪ ٠‬حىحء حُٔ‪ٞ‬حهق حُظ‪ ٢‬طظطِذ حُظلي‪١‬‬
‫(‪) 1‬‬
‫ك‪ ٬٠‬ػٖ طلَٔ حُٔٔئ‪٤ُٝ‬ش رخُو‪٤‬خّ رخ‪٧‬ػٔخٍ ‪".‬‬

‫‪ٝ‬ح‪٠٣‬خ ‪٣‬ظلن ٓغ ‪ٌٛ‬ح )‪ٓٞ٣‬ق َٓحى‪" ) 1957‬طؼي ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ ًلخؿش ٖٓ حكظ‪٤‬خؿخص‬
‫" (‪) 2‬‬
‫حَُ‪٣‬خ‪ ٢ٛٝ ٢ٟ‬حَُٔ ‪ٍٝ‬حء ٓويٍط‪ ٚ‬حٌُخٓ٘ش ػِ‪ ٠‬حُ٘ـخف‬

‫‪4-1-2-6‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػشلخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪ِٙٚ‬بسح رشو‪١‬ض االٔزجبٖ ‪-:‬‬

‫‪٫‬ؿَ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬حٓظويّ‬
‫حُزخكؼخٕ ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُزٔ‪ ٢٤‬ر‪ًٔ َٕٞٓ٤‬خ ٓ‪ٟٞ‬ق ك‪ ٢‬حُـي‪(8)ٍٝ‬‬

‫عذ‪ٚ‬ي)‪(8‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ(س) اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ ‪ٚ‬دالٌخ‬


‫االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح رشو‪١‬ض االٔزجبٖ‬

‫االٔؾشاف‬
‫ل‪ّ١‬خ (س)‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ‬
‫دالٌخ االسرجبؽ‬ ‫اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬ ‫اٌّزغ‪١‬شاد‬
‫اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬ ‫اٌّؾزغجخ‬ ‫اٌؾغبث‪ٟ‬‬

‫اٌز‪ٛ‬افك‬
‫‪0.55‬‬ ‫‪7.10‬‬
‫اٌؾشو‪ٟ‬‬
‫ِؼٕ‪٠ٛ‬خ‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0.69‬‬

‫‪4.49‬‬ ‫‪17.00‬‬ ‫رشو‪١‬ض االٔزجبٖ‬


‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫(‪ٓ )1‬لٔي كٖٔ ػ‪١ٝ٬‬؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔخرن‪.234ٙ ،‬‬


‫(‪ٓٞ٣ )2‬ق َٓحى؛ ٓزخىة ك‪ ٢‬ػِْ حُ٘لْ حُؼخّ ‪ ، َٜٓ ( : 2١ ،‬ىحٍ حُٔؼخٍف‪.178 ٙ )1957 ،‬‬
‫‪24‬‬
‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (8) ٍٝ‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪(7.10) ٞٛ ٢‬‬
‫‪ٝ‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬كوي ًخٕ‬
‫)‪ٝ(17.00‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (4.49) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬كوي ًخٗض(ٍ) حُٔلظٔزش رو‪ٔ٤‬ش )‪(0.72‬طلض ٓٔظ‪ٟٞ‬‬
‫ى‪ُ٫‬ش )‪ٝ (0.05‬ىٍؿش كَ‪٣‬ش )‪ٝ (10‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش حُـي‪٤ُٝ‬ش حُظ‪ ٢‬طٔخ‪١ٝ‬‬
‫)‪ٌٛٝ(0.57‬ح ٓؼ٘خ‪ ٙ‬حٕ ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُٔظـ‪ٓ ٢ٛ ٖ٣َ٤‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش‪٣ٝ .‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ‬
‫ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬حُ‪ ًٕٞ ٠‬حُظًَ‪ٖٓ ِ٤‬‬
‫ح‪ٓ٫‬ظؼيحىحص حُؼوِ‪٤‬ش حُٔ‪ٜٔ‬ش ُ‪٬‬ػذ حُٔ٘لٌ ُٔ‪ٜ‬خٍط‪ ٢‬ح‪ٍٓ٫‬خٍ ‪ٝ‬حُ‪َ٠‬د حُٔخكن ‪ٝ‬حٕ‬
‫ظخ‪َٛ‬س طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ٜٔٓ ٙ‬ش ٖٓ حؿَ ط٘ل‪ ٌ٤‬حُٔ‪ٜ‬خٍس ريهش ػخُ‪٤‬ش ‪.‬‬

‫‪ٌٛٝ‬ح ٓخ حًي‪٣ " (Lan ckaerek1990) ٙ‬ـذ ػِ‪ ٠‬حُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬حٕ ‪٣‬و‪ٞٓٞ‬ح‬
‫رِٔ‪٤ًٞ‬خص هخ‪ً ٚٛ‬ـِء ٖٓ ‪١‬و‪ ْٜٓٞ‬هزَ ح‪٫‬ىحء حُلًَ‪ٔ٣ ْٛٝ .٢‬ظويٓ‪ٌٙٛ ٕٞ‬‬
‫(‪)1‬‬
‫"‬ ‫حُِٔ‪٤ًٞ‬خص ُظًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬ر‪ٍٜٞ‬س كؼخُش ك‪ ٢‬حىحء حُٔ‪ٜ‬خٍس حُظ‪٣ ٢‬و‪ ٕٞٓٞ‬ر‪ٜ‬خ ‪،‬‬
‫حٌُ‪ٌٛ٣" ١‬ذ حُ‪ ٠‬طًَ‪ ِ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬ػِ‪ٗ ٠‬خك‪٤‬ش‬ ‫‪ٌٛٝ‬ح ‪٣‬ظلن ٓغ ٍأ‪(Hale.1982 ) ١‬‬
‫ٓؼ‪٘٤‬ش ٖٓ ٗ‪ٞ‬حك‪ ٢‬حُٔ‪ٜ‬خٍس حُلًَ‪٤‬ش حُٔظؼِٔش ‪ٔٔ٣‬ق ُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬رظلِ‪ َ٤‬حُٔـٔ‪ٞ‬ػخص‬
‫حُؼ‪٤ِ٠‬ش حُٔٔظويٓش ‪ٝ‬رظلِ‪ َ٤‬ح‪٫‬ؿِحء حُظ‪ ٢‬طظٌ‪ٜ٘ٓ ٕٞ‬خ حُٔ‪ٜ‬خٍس حُلًَ‪٤‬ش ‪ٝ .‬ػِ‪٠‬‬
‫(‪)2‬‬
‫حُ‪٬‬ػذ حٕ طٌ‪ ُٚ ٕٞ‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ُ٘ ٙ‬ـخف ط٘ل‪ ٌ٤‬حُٔ‪ٜ‬خٍس"‬

‫( "حٌُ‪ ١‬ػي ط‪ٞ‬ؿ‪ٚ٤‬‬ ‫‪ٌٛٝ‬ح ح‪٠٣‬خ ‪٣‬ظلن ٓغ ٍح‪ ( ١‬حٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ ‪1997‬‬
‫ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ ٙ‬حكي حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش حُ‪ٜ‬خٓش َُِ‪٣‬خ‪ ٞٛٝ ٖ٤ٟ‬ح‪ٓ٫‬خّ ُ٘ـخف ػِٔ‪٤‬ش حُظؼِْ ح‪ٝ‬‬
‫(‪) 3‬‬
‫حُظيٍ‪٣‬ذ ح‪ ٝ‬حُٔ٘خكٔش رؤٌٗخُ‪ٜ‬خ حُٔوظِلش "‬

‫‪4-1-2-7‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪ِٙٚ‬بسح االسعبي ثبٌىشح اٌطبئشح‪-:‬‬

‫(‪)1‬‬
‫‪Lan m.c.psycholoical skill training for hammer-trrowersbirmingham:(eng.1999)p345‬‬
‫(‪)2‬‬
‫‪Hale.bd .internal and external imagery and ocular concomits(tournal of sport Psycholog.1982)p356‬‬
‫(‪ )3‬حٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔخرن ‪.256 ٙ ،‬‬
‫‪25‬‬
‫‪٫‬ؿَ حُظؼَف ػِ‪ ٠‬حُؼ‪٬‬هش ح‪ٍ٫‬طزخ‪٤١‬ش ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس ح‪ٍٓ٫‬خٍ‬
‫حٓظويّ حُزخكغ ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬حُزٔ‪ ٢٤‬ر‪ًٔ َٕٞٓ٤‬خ ٓ‪ٟٞ‬ق ك‪ ٢‬حُـي‪(9)ٍٝ‬‬

‫عذ‪ٚ‬ي)‪(9‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ (س) اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬


‫‪ٚ‬دالٌخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح االسعبي‬

‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫االٔؾشاف‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ‬


‫دالٌخ االسرجبؽ‬ ‫اٌّزغ‪١‬شاد‬
‫اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬ ‫اٌّؾزغجخ‬ ‫اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬ ‫اٌؾغبث‪ٟ‬‬

‫اٌز‪ٛ‬افك‬
‫‪7.10‬‬
‫‪0.55‬‬ ‫اٌؾشو‪ٟ‬‬
‫ِؼٕ‪٠ٛ‬خ‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0. 94‬‬
‫ِ‪ٙ‬بسح‬
‫‪2.49‬‬ ‫‪26.25‬‬
‫االسعبي‬
‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (9) ٍٝ‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪(7.10) ٞٛ ٢‬‬


‫‪ٝ‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس ح‪ٍٓ٫‬خٍ كوي ًخٕ‬
‫)‪ٝ(26.25‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (2.49) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس ح‪ٍٓ٫‬خٍ كوي ًخٗض(ٍ) حُٔلظٔزش رو‪ٔ٤‬ش )‪(0.94‬طلض ٓٔظ‪ ٟٞ‬ى‪ُ٫‬ش‬
‫)‪ٝ(0.05‬ىٍؿش كَ‪٣‬ش )‪ٝ (10‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش حُـي‪٤ُٝ‬ش حُظ‪ ٢‬طٔخ‪(0.57) ١ٝ‬‬
‫‪ٌٛٝ‬ح ٓؼ٘خ‪ ٙ‬حٕ ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُٔظـ‪ٓ ٢ٛ ٖ٣َ٤‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش‪.‬‬

‫‪٣ٝ‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ ٓؼ٘‪٣ٞ‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس ح‪ٍٓ٫‬خٍ حُ‪ًٕٞ ٠‬‬
‫ٓ‪ٜ‬خٍس ح‪ٍٓ٫‬خٍ ‪ٝ‬حؿخىط‪ٜ‬خ طلظخؽ حُ‪ ٠‬ط‪ٞ‬حكن ؿ‪٤‬ي ٓخر‪ ٖ٤‬حَُؿِ‪ٝ ٖ٤‬حٌٍُحػ‪ٝ ٖ٤‬حُؼ‪ٌٛٝ ٖ٤‬ح‬
‫ٓخ ‪٣‬ئًي‪) ٙ‬ػ‪" ( 2000 ْ٣ٞ‬حٕ حٓظ‪٬‬ى حُ‪٬‬ػذ حُويٍحص حُؼخُ‪٤‬ش ٖٓ حُظ‪ٞ‬حكن ‪٫‬طٔخػي‬

‫‪26‬‬
‫كو‪ ٢‬ك‪ ٢‬حىحء حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُلًَ‪٤‬ش ر‪ٍٜٞ‬س طخٓش ‪ٝ‬ىه‪٤‬وش ‪ ٌُٖٝ‬طظؼي‪ًُ ٟ‬ي ُظَ٘ٔ طـ٘ذ‬
‫(‪) 1‬‬
‫ح‪٫‬هطخء حُٔظ‪ٞ‬هؼش"‬

‫‪4-1-2-8‬ػشع ‪ٚ‬رؾٍ‪ِٕٚ ً١‬بلشخ ٔزبئظ ػاللخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اخزجبس اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫‪ِٙٚ‬بسح اٌؼشة اٌغبؽك ثبٌىشح اٌطبئشح‪-:‬‬

‫العً اٌزؼشف ػٍ‪ ٝ‬اٌؼاللخ االسرجبؽ‪١‬خ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح اٌؼشة اٌغبؽك‬
‫اعزخذَ اٌجبؽضبْ ِؼبًِ االسرجبؽ اٌجغ‪١‬ؾ ث‪١‬شع‪ ْٛ‬وّب ِ‪ٛ‬ػؼ ف‪ ٟ‬اٌغذ‪ٚ‬ي)‪(10‬‬

‫ؿي‪(10)ٍٝ‬‬

‫‪٠‬ج‪ ٓ١‬اال‪ٚ‬عبؽ اٌؾغبث‪١‬خ ‪ٚ‬االٔؾشافبد اٌّؼ‪١‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬ل‪ّ١‬خ ( س) اٌّؾزغجخ ‪ٚ‬اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬


‫‪ٚ‬دالٌخ االسرجبؽ ث‪ ٓ١‬اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ِٙٚ ٟ‬بسح اٌؼشة اٌغبؽك‬

‫االٔؾشاف‬
‫ل‪ّ١‬خ (س)‬ ‫ل‪ّ١‬خ(س)‬ ‫اٌ‪ٛ‬عؾ‬
‫دالٌخ االسرجبؽ‬ ‫اٌّؼ‪١‬بس‪ٞ‬‬ ‫اٌّزغ‪١‬شاد‬
‫اٌغذ‪١ٌٚ‬خ‬ ‫اٌّؾزغجخ‬ ‫اٌؾغبث‪ٟ‬‬

‫‪0.55‬‬ ‫‪7.10‬‬ ‫اٌز‪ٛ‬افك اٌؾشو‪ٟ‬‬


‫ِؼٕ‪٠ٛ‬خ‬ ‫‪0.57‬‬ ‫‪0.78‬‬ ‫ِ‪ٙ‬بسح اٌؼشة‬
‫‪3.10‬‬ ‫‪84.25‬‬
‫اٌغبؽك‬
‫رؾذ ِغز‪ ٜٛ‬دالٌخ )‪ٚ (0.05‬دسعخ ؽش‪٠‬خ)‪(10‬‬

‫‪٣‬ظز‪ ٖٓ ٖ٤‬حُـي‪ (10) ٍٝ‬حٕ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُِ ٢‬ظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪(7.10) ٞٛ ٢‬‬


‫‪ٝ‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪(0.55) ٙ‬حٓخ حُ‪ ٢ٓٞ‬حُلٔخر‪ُٜٔ ٢‬خٍس حُ‪َ٠‬د حُٔخكن كوي ًخٕ‬
‫)‪ٝ(84.25‬رخٗلَحف ٓؼ‪٤‬خٍ‪ ١‬هيٍ‪ (3.10) ٙ‬حٓخ ه‪ٔ٤‬ش ٓؼخَٓ ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس حُ‪َ٠‬د حُٔخكن كوي ًخٗض (ٍ) حُٔلظٔزش رو‪ٔ٤‬ش )‪(0.87‬طلض ٓٔظ‪ٟٞ‬‬
‫ى‪ُ٫‬ش )‪ٝ (0.05‬ىٍؿش كَ‪٣‬ش )‪ٝ (10‬رخُٔوخٍٗش ٓغ حُو‪ٔ٤‬ش حُـي‪٤ُٝ‬ش حُظ‪ ٢‬طٔخ‪١ٝ‬‬
‫)‪ٌٛٝ(0.57‬ح ٓؼ٘خ‪ ٙ‬حٕ ى‪ُ٫‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُٔظـ‪ٓ ٢ٛ ٖ٣َ٤‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش‪.‬‬

‫(‪ )1‬ػ‪ ْ٣ٞ‬حُل‪٤‬خٗ‪٢‬؛ حُظيٍ‪٣‬ذ حَُ‪٣‬خ‪ ٢ٟ‬حُ٘ظَ‪٣‬ش ‪ٝ‬حُظطز‪٤‬ن‪ ( : 1١ ،‬حُوخ‪َٛ‬س ‪ٓ ،‬طزؼش ىحٍ ‪.289 ٙ )2000 ، gam‬‬
‫‪27‬‬
‫‪٣ٝ‬ؼِ‪ ٝ‬حُزخكؼخٕ ٓؼ٘‪٣ٞ‬ش ح‪ٍ٫‬طزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حُ‪َ٠‬د حُٔخكن حُ‪ًٕٞ ٠‬‬
‫حُ‪٬‬ػذ حُٔ‪ٜ‬خؿْ ‪٣‬لظخؽ حُ‪ ٠‬حُظ‪ٞ‬حكن حٌُِ‪ٓ ٢‬خ ر‪ ٖ٤‬حؿِحء حُـْٔ حُٔوظِلش حُويّ –‬
‫حُـٌع – حٌٍُحع – حٌُق) ُ‪َ٠‬د حٌَُس ‪ٝ‬ح‪٫‬هظ‪ٜ‬خى ك‪ ٢‬حُـ‪ٜ‬ي حُٔزٌ‪ًٔٝ . ٍٝ‬خ حًي‪) ٙ‬‬
‫حر‪ ٞ‬حُؼ‪ ٬‬حكٔي ‪" )1997‬حُظ‪ٞ‬حكن ‪ ٞٛ‬هيٍس حَُ‪٣‬خ‪ ٢ٟ‬ػِ‪َٓ ٠‬ػش ح‪٫‬ىحء حُلًَ‪ٓ ٢‬غ‬
‫ىهش ح‪٫‬ىحء ك‪ ٢‬طلو‪٤‬ن حُ‪ٜ‬يف ٓغ ح‪٫‬هظ‪ٜ‬خى ك‪ ٢‬حُـ‪ٜ‬ي حُٔزٌ‪ ٍٝ‬ك‪٤‬ظ‪ َٜ‬حٍطزخ‪ ١‬حُظ‪ٞ‬حكن‬
‫رخَُٔػش ك‪ٓ ٢‬ظطِزخص ح‪٫‬ىحء حُلًَ‪ًٔ ، ٢‬خ طظ‪ٛ َٜ‬لش حَُٗخهش ‪ٝ‬حُظ‪ٞ‬حُٕ ‪ٝ‬حُيهش ك‪٢‬‬
‫ٓظطِزخص حُلًَش ٖٓ حُ٘خك‪٤‬ش حٌُِ٘‪٤‬ش ح‪ ٝ‬حٌُٔخٗ‪٤‬ش ح‪ ١‬طلَ‪٣‬ي حُـْٔ ‪ٝ‬حؿِحث‪ ٚ‬رخُيهش‬
‫(‪)1‬‬
‫حُٔطِ‪ٞ‬رش ه‪ ٍ٬‬كَحؽ حُٔل‪".٢٤‬‬

‫اٌجبة اٌخبِظ‬

‫‪-5‬االعزٕزبعبد ‪ٚ‬اٌز‪ٛ‬ط‪١‬بد‪-:‬‬

‫‪1-5‬االعزٕزبعبد‪-:‬‬

‫ك‪ٟٞ ٢‬ء حُ٘ظخثؾ حُظ‪ ٢‬ط‪ َٛٞ‬حُ‪ٜ٤‬خ حُزلغ ‪ ٌٖٔ٣‬حٓظ٘ظخؽ ٓخ ‪٣‬ؤط‪-:٢‬‬

‫‪ٝ -1‬ؿ‪ٞ‬ى حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪ً ١ٞ‬حص ٓٔظ‪ ٟٞ‬ؿ‪٤‬ي ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬هيٍس حُ‪٬‬ػذ‬
‫ػِ‪ ٠‬حُظ‪.ٍٜٞ‬‬

‫‪ٝ-2‬ؿ‪ٞ‬ى حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪ً ١ٞ‬ح ٓٔظ‪ ٟٞ‬ؿ‪٤‬ي ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٜٓٝ ٢‬خٍس حُؼوش‬
‫رخُ٘لْ ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػذ‬

‫‪ٝ-3‬ؿ‪ٞ‬ى حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪ً ١ٞ‬ح ٓٔظ‪ ٟٞ‬ؿ‪٤‬ي ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬ىحكؼ‪٤‬ش ح‪ٗ٫‬ـخُ‬
‫حَُ‪٣‬خ‪ُ ٢ٟ‬ي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػذ‬

‫‪ٝ-4‬ؿ‪ٞ‬ى حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪ً ١ٞ‬ح ٓٔظ‪ٓ ٟٞ‬ظ‪ ٢ٓٞ‬ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬طًَ‪ِ٤‬‬
‫ح‪ٗ٫‬ظزخ‪ُ ٙ‬ي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػذ‬

‫(‪ )1‬حر‪ ٞ‬حُؼ‪ ٬‬حكٔي ػزي حُلظخف؛ حُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔخرن‪.168 ٙ ،‬‬


‫‪28‬‬
‫‪ٝ-5‬ؿ‪ٞ‬ى حٍطزخ‪ٟ ١‬ؼ‪٤‬ق ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬هيٍس حُ‪٬‬ػذ ػِ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ش‬
‫حُوِن‬

‫‪ٝ-6‬ؿ‪ٞ‬ى حٍطزخ‪ٟ ١‬ؼ‪٤‬ق ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬هيٍس حُ‪٬‬ػذ ػِ‪ ٠‬ح‪ٓ٫‬ظَهخء‬

‫‪ٝ-7‬ؿ‪ٞ‬ى ػ‪٬‬هش حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش ػخُ‪٤‬ش ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حهظزخٍ ٓ‪ٜ‬خٍس‬
‫ح‪ٍٓ٫‬خٍ ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػذ‬

‫‪ٝ-8‬ؿ‪ٞ‬ى ػ‪٬‬هش حٍطزخ‪ٓ ١‬ؼ٘‪٣ٞ‬ش ػخُ‪٤‬ش ر‪ ٖ٤‬حهظزخٍ حُظ‪ٞ‬حكن حُلًَ‪ٝ ٢‬حهظزخٍ ٓ‪ٜ‬خٍس‬
‫حُ‪َ٠‬د حُٔخكن ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػذ‬

‫‪2-5‬اٌز‪ٛ‬ط‪١‬بد ‪-:‬‬

‫ك‪ٟٞ ٢‬ء حُ٘ظخثؾ حُظ‪ ٢‬ط‪ َٛٞ‬حُ‪ٜ٤‬خ حُزلغ ‪ ٢ٛٞ٣‬حُزخكؼخٕ رٔخ ‪٣‬ؤط‪-:٢‬‬

‫ح‪ٛ٫‬ظٔخّ رظط‪ َ٣ٞ‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ؾ حُظيٍ‪٣‬ز‪٤‬ش حُوخ‪ٛ‬ش رِؼزش حٌَُس حُطخثَس‬ ‫•‬


‫‪ٝ‬ط‪ٜ٘٤ٔ٠‬خ رزَحٓؾ ُظط‪ َ٣ٞ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُؼوِ‪٤‬ش ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬رخػظزخٍ‪ٛ‬خ‬
‫ٖٓ حُٔظـ‪َ٤‬حص حُظ‪ ٢‬طٔخػي ػِ‪ ٠‬حُ‪ ٍٞٛٞ‬حُ‪ٔٓ ٠‬ظ‪ ٟٞ‬ح‪ٗ٫‬ـخُ حُؼخُ‪..٢‬‬

‫ح‪ٛ٫‬ظٔخّ رظط‪ َ٣ٞ‬حُويٍحص حُلًَ‪٤‬ش ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬رخػظزخٍ‪ٛ‬خ ٖٓ‬ ‫•‬


‫حُويٍحص حُٔٔخػيس ُِ‪ ٍٞٛٞ‬ح‪٠٣‬خ حُ‪ٔٓ ٠‬ظ‪ ٟٞ‬ح‪ٗ٫‬ـخُ حُؼخُ‪..٢‬‬

‫‪ ٢ٛٞ٣‬حُزخكؼخٕ ح‪٠٣‬خ رخؿَحء ىٍحٓش ٓ٘خر‪ٜ‬ش ػِ‪ٗ ٠‬لْ ػ‪٘٤‬ش حُزلغ‬ ‫•‬
‫حُلخُ‪ُٜٔ ٌُٖٝ ٢‬خٍحص حهَ‪ٟ‬‬

‫‪ ٢ٛٞ٣‬حُزخكؼخٕ رخؿَحء ىٍحٓش ٓ٘خر‪ٜ‬ش ػِ‪ ٠‬ػ‪٘٤‬ش ٖٓ حُ‪٬‬ػزخص ‪ُ٘ٝ‬لْ‬ ‫•‬


‫ٓظـ‪َ٤‬حص حُيٍحٓش حُلخُ‪٤‬ش‬

‫‪ ٢ٛٞ٣‬حُزخكؼخٕ رخؿَحء ىٍحٓش ٓظ٘خر‪ٜ‬ش ػِ‪ ٠‬هيٍحص كًَ‪٤‬ش ٓغ‬ ‫•‬


‫حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش‬

‫‪29‬‬
‫اٌّظبدس‬

‫‪ ‬أر‪ ٞ‬حُؼ‪ ٬‬حكٔي ػزي حُلظخف ‪ :‬حُظيٍ‪٣‬ذ حَُ‪٣‬خ‪ٝ ٢ٟ‬ح‪ ْٓ٧‬حُلٔ‪ُٞٞ٤‬ؿ‪٤‬ش ‪1١‬‬
‫(حُوخ‪َٛ‬س ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪)1997 ٢‬‬
‫‪ ‬حكٔخٕ حُٔخُق ‪:‬حُطذ حُ٘لٔ‪ٝ ٢‬حُل‪٤‬خس ٓوخ‪٫‬ص ‪٬ٌ٘ٓ -‬ص –ك‪ٞ‬حثي (ؿـ‪ 2‬ىحٍ‬
‫ح‪َٗ٫‬ف َُِ٘٘ ‪ ،‬ىٓ٘ن ‪) 2000،‬‬
‫‪ ‬أٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ ‪ :‬طيٍ‪٣‬ذ حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ ،‬ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪ٗ ، ٢‬خٍع‬
‫ػزخّ حُؼوخى‪ٓ ،‬ي‪٘٣‬ش ٗ‪َٜ‬س حُوخ‪َٛ‬س ‪ٛ1425 ، 2١،‬ـ ‪ّ2004،‬‬
‫‪ ‬حًَّ ًُ‪ ٢‬هطخ‪٣‬زش ‪ٞٓٞٓ :‬ػش حٌَُس حُطخثَس ‪ 1١(.‬ػٔخٕ ىحٍ حُلٌَ‬
‫ُِطزخػش ‪ٝ‬حَُ٘٘ ‪)1996‬‬
‫‪ ‬رخْٓ ارَح‪ ْ٤ٛ‬كٔ‪٤‬ي ‪ ،‬حُظوي‪ َ٣‬حٌُٔ‪ُٔٔ ٢‬خ‪ٔٛ‬ش أ‪ ْٛ‬حُويٍحص حُلًَ‪٤‬ش ك‪ ٢‬ىهش‬
‫أىحء رؼ‪ ٞ‬حُٔ‪ٜ‬خٍحص حُل٘‪٤‬ش ُ‪٬‬ػز‪ ٢‬حُٔ٘ظوذ حُ‪ ٢٘١ٞ‬رخٌَُس حُطخثَس(ٍٓخُش‬
‫ٓخؿٔظ‪،َ٤‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪٤ًِ، ٠‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش)‪2010‬‬
‫‪ ‬ؿ‪ٞ‬ىص ػِص ػط‪ : ١ٞ‬حٓخُ‪٤‬ذ حُزلغ حُؼِٔ‪ٓ ٢‬لخ‪ – ٚٔ٤ٛ‬حى‪ٝ‬حط‪َ١ – ٚ‬ه‪ٚ‬‬
‫ح‪٫‬ك‪ٜ‬خث‪٤‬ش ‪( : 1١.‬ػٔخٕ ىحٍ حُؼوخكش َُِ٘٘ ‪ٝ‬حُظ‪٣ُٞ‬غ ‪)2009‬‬
‫‪ ‬كخٓي ُ‪َٛ‬حٕ ‪ :‬حُظ‪ٞ‬ؿ‪ٝ ٚ٤‬ح‪ٍٗ٫‬خى حُ٘لٔ‪، 2١،٢‬ػخُْ حٌُظذ ‪،‬حُوخ‪َٛ‬س‪.‬‬
‫‪ ‬كٖٔ ك‪٤‬خ‪ٝ ١ٝ‬حهَ‪ٓ ،ٕٝ‬ل‪ ّٜٞ‬حُِ‪٤‬خهش حُزيٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬حرؼخى‪ٛ‬خ حُٔوظِطش ‪(2١‬ػٔخٕ‬
‫‪ .‬ىحٍ ح‪ٝ٫‬حثَ َُِ٘٘ ‪ٝ‬حُظ‪٣ُٞ‬غ ‪)1987‬‬
‫‪ ‬هخُي ٗخًَ ٓلٔ‪ٞ‬ى ‪ٜ٘ٓ:‬ؾ طيٍ‪٣‬ز‪ُ ٢‬ظط‪ َ٣ٞ‬حُو‪ٞ‬س حُؼ‪٤ِ٠‬ش حُوخ‪ٛ‬ش ‪ٝ‬طؤػ‪َٛ٤‬خ‬
‫ك‪َٓ ٢‬ػش ‪ٝ‬ىهش ح‪ٍٓ٫‬خٍ حُٔخكن ُي‪ ٟ‬حُ‪٬‬ػز‪ ٖ٤‬حُٔٔخٍٓ‪ ٖ٤‬رخٌَُس حُطخثَس‬
‫‪ٗ٫‬ي‪٣‬ش رـيحى ُِ٘زخد ( ح‪َٝ١‬كش ىًظ‪ٍٞ‬ح‪، ٙ‬ؿخٓؼش رـيحى‪)1998 .‬‬
‫‪ٓ ‬خٍ‪ ١‬حكٔي كٔي‪ٝ ٕٝ‬آهَ‪، ٕٝ‬حُِ‪٤‬خهش حُزيٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ل‪٤‬ش ‪( :1١‬ػٔخٕ ىحٍ‬
‫‪ٝ‬حثَ َُِ٘٘ ‪)2001،‬‬
‫‪ ‬ظخ‪ٗ َٛ‬خٓ‪ ّٞ‬هِق‪ ،‬ر٘خء ٓؼخ‪ٓ َ٣‬لٌٔش ُزؼ‪ ٞ‬حُويٍحص حُؼوِ‪٤‬ش حُلًَ‪٤‬ش‬
‫‪٫‬هظزخٍ ح‪ٗ٧‬زخٍ ك‪ ٢‬حُٔزخٍُس (ٍٓخُش ٓخؿٔظ‪،َ٤‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪٤ًِ،٠‬ش حُظَر‪٤‬ش‬
‫حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش‪.) 2008‬‬
‫‪31‬‬
‫‪ ‬ػخَٓ ؿزخٍ حُٔؼي‪ :١‬ىٍحٓش ٓوخٍٗش ر‪ ٖ٤‬حُٔظـ‪َ٤‬حص حُزخ‪ٌ٤ٓٞ٣‬خٗ‪٤ٌ٤‬ش‬
‫ُ‪ٍٓ٬‬خٍ حُٔظٔ‪ٞ‬ؽ ح‪ٓ٫‬خٓ‪ٝ ٢‬حُٔخكن رخٌَُس حُطخثَس(ح‪َٝ١‬كش ىًظ‪ٍٞ‬ح‪،ٙ‬‬
‫ؿخٓؼش رـيحى ‪٤ًِ.‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش‪)1998‬‬
‫‪ ‬ػزخّ ػِ‪ ٢‬ػٌحد ‪ٓ .‬لخ‪َٟ‬حص ح‪٫‬ك‪ٜ‬خء ك‪ ٢‬حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش حُو‪٤‬ض ػِ‪٠‬‬
‫‪ِ١‬زش حُيٍحٓخص حُؼِ‪٤‬خ ‪ /‬حُٔخؿٔظ‪٤ًِ ، َ٤‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ /‬ؿخٓؼش ى‪٣‬خُ‪٠‬‬
‫‪ ‬ػو‪ َ٤‬حٌُخطذ ‪ :‬حٌَُس حُطخثَس حُظيٍ‪٣‬ذ ‪ٝ‬حُوط‪ ٢‬حُـٔخػ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُِ‪٤‬خهش حُزيٗ‪٤‬ش‬
‫‪،‬ؽ‪(1‬رـيحى ‪ٓ .‬طزؼش حُظؼِ‪ ْ٤‬حُؼخُ‪)1988 ٢‬‬
‫‪ ‬ػ‪ ْ٣ٞ‬حُل‪٤‬خٗ‪ ٢‬؛ حُظيٍ‪٣‬ذ حَُ‪٣‬خ‪ ٢ٟ‬حُ٘ظَ‪٣‬ش ‪ٝ‬حُظطز‪٤‬ن‪ (1١ ،‬حُوخ‪َٛ‬س ‪،‬‬
‫ٓطزؼش ىحٍ ‪)2000 gam‬‬
‫‪ ‬كَحص ؿزخٍ ٓؼي هللا ‪ٓ :‬لخى‪ ْٜ٣‬ػخٓش ك‪ ٢‬حُظؼِْ حُلًَ‪ ( 1١ ،٢‬ؿخٓؼش‬
‫ى‪٣‬خُ‪٤ًِ، ٠‬ش حُظَر‪٤‬ش حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش‪) 2008‬‬
‫‪ٓ ‬لٔي كٖٔ ػ‪ٝ ١ٝ٬‬حٓخٓش ًخَٓ ٍحطذ ‪:‬حُزلغ حُؼِٔ‪ ٢‬ك‪ ٢‬حُظَر‪٤‬ش‬
‫حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ٝ‬ػِْ حُ٘لْ حَُ‪٣‬خ‪( . ٢ٟ‬حُوخ‪َٛ‬س ‪،‬ىحٍ حُلٌَ حُؼَر‪) 1999 ٢‬‬
‫‪ٓ ‬لٔي ‪ٛ‬زل‪ ٢‬كٔ٘‪ ، ٖ٤‬كٔي‪ ١‬ػزي حُٔ٘ؼْ‪ :‬ح‪ ْٓ٧‬حُؼِٔ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حٌَُس‬
‫حُطخثَس ‪َ١ٝ‬م حُو‪٤‬خّ ‪ٝ‬حُظو‪( ْ٣ٞ‬ريٗ‪٢‬‬
‫‪ٓ ‬لٔ‪ٞ‬ى ػطخ ‪ :‬ح‪ٍٗ٫‬خى حُ٘لٔ‪ٝ ٢‬حُظَر‪ ،١ٞ‬ىحٍ حَُر‪٤‬ؼ‪ ، ٢‬حَُ‪٣‬خ‪1996، ٝ‬‬
‫‪ٓ ‬وظخٍ ٓخُْ ‪ :‬ك‪ ٍٞ‬حٌَُس حُطخثَس ‪ ( : 1١‬ر‪َٝ٤‬ص ٌٓظزش حُٔؼخٍف ‪)1974‬‬
‫‪َٝٓ ‬حٕ ػزي حُٔـ‪٤‬ي‪ :‬حُٔ‪ٞٓٞ‬ػش حُؼِٔ‪٤‬ش ٌَُِس حُطخثَس ‪( : 1١.‬ػٔخٕ‬
‫‪ٓ،‬ئٓٔش حُ‪ٍٞ‬حم َُِ٘٘ ‪ٝ‬حُظ‪٣ُٞ‬غ ‪.)2001،‬‬
‫‪ٗ ‬خ‪ٛ‬يس ػزي ُ‪٣‬ي حُيُ‪، ٢ٔ٤‬أٓخٓ‪٤‬خص ك‪ ٢‬حُظؼِْ حُلًَ‪(. ٢‬حُ٘ـق ح‪َٗ٫‬ف ىحٍ‬
‫حُ‪٤٠‬خء ُِطزخػش ‪ٝ‬حَُ٘٘ ‪)2008‬‬
‫‪ٗ ‬ز‪ٓ َ٤‬لٔ‪ٞ‬ى ٗخًَ‪ٓ :‬ؼخُْ حُلًَ‪ ٚ‬حَُ‪٣‬خ‪٤ٟ‬ش ‪ٝ‬حُ٘لٔ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُٔؼَك‪٤‬ش‪، 1١ ،‬‬
‫‪.2007‬‬

‫‪31‬‬
٢‫ش ك‬٤ِ‫حُؼو‬ٝ ‫ش‬٤ٗ‫ْ حُويٍحص حُزي‬ٛ‫ٔش أ‬ٛ‫ ُٔٔخ‬٢ٌُٔ‫َ ح‬٣‫ حُظوي‬:‫يحٕ هِق‬٣ُ ‫ٔش‬٤‫ ٗؼ‬
‫كش‬َٝ١‫ػزخص حٌَُس حُطخثَس (ح‬٫ ٟ‫ش ُي‬٤ٓٞ‫ـ‬ُٜ‫خٍحص ح‬ُٜٔ‫ىهش أىحء ح‬
)‫ُِز٘خص‬2009‫ش‬٤ٟ‫خ‬٣َُ‫ش ح‬٤‫ش حُظَر‬٤ًِ. ‫ ؿخٓؼش رـيحى‬، ٙ‫ٍح‬ٞ‫ىًظ‬
‫رلخع‬٫‫ح‬ٝ ‫َ حرلخع حٌُظخرش‬٤ُ‫ى‬:٢ٜ‫خُق ه‬ٛ ‫ ٍحكغ‬،‫ى‬ُٞ٘‫ْ ح‬٤ٛ‫ حرَح‬١ٍٞٗ 
)2004 ‫ي‬ُٜ٘‫ٓطزؼش ح‬، ‫ش (رـيحى‬ٟ‫خ‬٣َُ‫ش ح‬٤‫ حُظَر‬٢‫ك‬
،3١، ‫ ىحٍ حُٔؼخٍف‬، َٜٓ(، ّ‫ ػِْ حُ٘لْ حُؼخ‬٢‫ ٓزخىة ك‬:‫ٓق َٓحى‬ٞ٣ 
)1957
cox, k.a(1996):effect of psychological siklls training
program completion:human performance university organ

 hera.dietrichprincpiples of sport training sport verlay


berlin).1994
 Lan m.c.psycholoical skill training for hammer-
trrowersbirmingham:(eng.199)
 Hale.bd .internal and external imagery and ocular
concomits(tournal of sport
Psycholog.1982)

32

You might also like